Filosofie mensbeelden Darwin (1809-1882)

Zijn boek: on the origin of species Radicale breuk met eeuwenoude opvattingen over de menselijke natuur Darwin baseerde zijn evolutieleer op waarnemingen die hij deed gedurende een jarenlange reis om de wereld met zijn schip de Beagle Hij bestuurde onder meer vinken op de Galpagoseilanden. Hij zag de minieme variatie onderling Hij concludeerde dat deze verschillen voortkwamen uit de aanpassing aan de afwijkende leefomstandigheden op ieder eiland. Hij leidde uit deze en vele andere observaties af dat de variaties binnen de verschillende diersoorten het gevolg zijn van een reactie op de natuurlijke omgeving. Deze aanpassing aan de leefomstandigheden is noodzakelijk om te overleven Dieren die zich niet tot nauwelijks aanpassen zullen het eerste sterven Volgende generaties zijn zo steeds beter toegerust op hun natuurlijke leefomgeving

Survival of the fittest Natuurlijke selectie waarbij de sterksten overleven Vind volgens darwin ook plaats bij de mensen - Degene die bijvoorbeeld door ziekte slecht aan hun omgeving zijn aangepast, zullen zich meestal niet voortplanten. - Als zij dat wel doen dragen zij hun gebreken op hun kinderen over, die ook weer voortijdig zullen sterven. Zo worden de minst aangepaste individuen op natuurlijke wijze gelimineerd Hij projecteerde dit proces van aanpassing terug in de tijd De ontwikkeling van de mens gaat nog steeds door en is al jaren lang bezig Volgens Darwin hadden mensen zich net als dieren ontwikkeld uit eerdere soorten De grote variatie in de natuur valt te herleiden tot een aantal gemeenschappelijke voorouders Dit stelde hij in zijn boek the descent of Man (1871) Maakte hem nog minder populair dan zijn vorige boek.. Zijn opvatting dat de mens uit eerdere diersoorten was voortgekomen (mens en aap gemeenschappelijke voorouder) ging recht tegen de heersende religieuze opvattingen in In het scheppingsverhaal wordt immers gesuggereerd dat de door God geschapen mens tot aan Darwins tijd in weze hetzelfde was gebleven Darwin zal zich hoe dan ook bewust zijn geweest van de consequenties van zijn theorie (hij had namelijk naast medicijnen ook theologie gestudeerd)

Essentialisme Darwin ging niet alleen tegen het geloof in, maar hij brak ook met de bestaande filosofische traditie: In deze traditie definieerden filosofen de menselijke natuur aan de hand van het verschil tussen men en dier. Darwin benadrukte juist vooral de overeenkomsten. De verschillen tussen mens en dier beschouwde men als de meest wezenlijke, de meest essentile aspecten van het mens-zijn Essentialisme: het zoeken naar wat wezenlijk is aan het mens-zijn

Darwins opvatting word biologisch essentialistisch genoemd. Want ook Darwin zei iets over het wezen van de mens, namelijk dat de mens een natuurwezen is en zich alleen in mate van ontwikkeling onderscheidt van andere levende wezens. De bestaande filosofische traditie zocht essentie van de menselijke natuur niet in de biologische kanten van het bestaan. Met menselijke natuur verwezen ze naar de menselijke aard, wat is typisch aan mens-zijn?

Darwin kan zich het meest vinden in Aristoteles, hij is het eens met hem dat de natuur werkt volgens gelijke principes. Verschil: Darwin beschouwt evolutie als een doelloos automatisch proces Je overleeft of niet Darwin nature: de eigenschappen waar je mee geboren bent, zijn volgens Darwin uiteindelijk belangrijker dan de voorbeelden om je heen (nurture)

Aantekeningen Voorlopers van Darwin Cuvier: fossielen, gestorven tijdens rampen Lamarck: dieren rangschikken van eenvoudig naar ingewikkeld, erfelijkheid Invloeden van Darwin Lyell: geoloog. Het aardoppervlak is geleidelijk ontstaan door de inwerking van nu nog bestaande krachten Maltus: econoom. Pleitte voor geboortebeperking want de onbeperkte groei zou leiden tot voedsel gebrek en een strijd om het leven lijkt op Darwins strugle for live ! Drijvende kracht achter het ontstaan en veranderen van soorten, volgens Darwin Boek is een groot succes (er staat vrijwel niets in over de afstamming van de mens) Volgelingen concludeerden dat de mens van de apen afstamde Creationisme Geloven dat god de wereld heeft geschapen omdat de wereld zmooi is dat deze onmogelijk door evolutie kan zijn ontstaan Darwin vond dat het bestaan geen doel heeft!! (verschilt dus met Aristoteles)

Misverstand
De evolutietheorie is toch maar een theorie

Weerlegging
De evolutietheorie is niet zomaar een ongegronde speculatie. De evolutietheorie is bijzonder aannemelijk op grond van zeer vele, onafhankelijke resultaten van uiteenlopende vakgebieden. Hoewel er nog veel onderzoek gedaan wordt en er op details onzekerheden zijn, waar onderzoekers graag de nadruk op leggen, staat de evolutietheorie zelf als een huis. Mochten er feiten opduiken die in strijd zijn met de evolutietheorie, dan wordt de evolutietheorie verworpen (falsificatie). Evolutie kent geen richting of doel. Het is een 'blind' proces, louter een vorm van verandering, maar de omgeving selecteert de gunstigste aanpassing. Mens en aap hebben een gemeenschappelijke voorouder. Denk aan de stam van een boom met verschillende uitlopers. Wel zal de gemeenschappelijke voorouder er uiteraard aapachtig (en mensachtig) uitgezien hebben. Deze uitspraak is afkomstig van Herbert Spencer, en pas later door Darwin overgenomen. Het betekent dat de organismen die het best passen (Engels: to fit) in hun leefomgeving overleven, niet de fitste. Er bestaan vele diersoorten met allerlei eenvoudiger vormen van ogen, zoals een orgaan dat alleen licht of donker waarneemt, of een netvlies zonder lens. Het oog kan dus ook stapje voor stapje uit primitievere versies zijn ontstaan, waarbij elke tussenvorm nuttig voor het organisme is. Computersimulaties bevestigen dit. Evolutie is moreel neutraal, en beoordeelt hulp dus niet als goed of kwaad. Altrusme is zeer wel verklaarbaar vanuit de evolutietheorie, want zij kan helpen bij overleving (zie W.D. Hamilton, Richard Dawkins).

Evolutie leidt tot een geleidelijke verbetering van levensvormen De mens stamt af van de apen

Evolutie is survival of the fittest. Uit een simpel blind proces zoals evolutie kan niet zoiets complex als het oog voortkomen De zwakken helpen druist in tegen de evolutie.