PRORAUN KONSTRUKCIJSKIH ELEMENATA OD MONOLITNOG DRVETA

Aksijalno zategnuti elementi

Kada na drvene elemente deluje aksijalna sila zatezanja mora da bude
zadovoljen sledeci uslov:
napon zatezanja (tension) u pravcu paralelnom sa pruanjem
vlakana
sila zatezanja
neto povrina poprenog preseka, uzimajui u obzir sva slabljenja
osnovnog drvenog elementa do kojih dolazi kada se primene razliita
spojna sredstva.
Bruto i neto preseci zategnutih tapova
Pri izraunavanju neto povrine mora se uzeti u obzir i eksperimentalno
utvrena injenica da se svako slabljenje preseka u pravcu delovanja sile
zatezanja N
t
rasprostire na duini koja je jednaka petostrukom slabljenju,
odnosno osovinski na duini e = 6d.
Ao=A=bh
Gde je
dop , tII
o
t
tII
A
N
o s = o
o
tII

t
N

o
A
( ) ( ) d t 2 D 2 A 2 4 / D A A A
t
2
o
+ t = A =
( ) ( ) 4 / t 2 D b 360 / 4 / D A
2
t
o t =
Aksijalno pritisnuti elementi
Za proraun aksijalno pritisnutih elemenata mora se uzeti u obzir
njihova vitkost koja se uzima u obzir preko koeficijenta e.
gde su
- napon pritiska (compression) u pravcu paralelnom sa
pruanjem vlakana
N
c
- sila pritiska
A - bruto povrina poprenog preseka, ne uzimajui u
obzir sva slabljenja osnovnog drvenog elementa do
kojih dolazi kada se primene razliita spojna sredstva
e koeficijent zavistan od vitkosti elementa i koji se
izraunava na sledei nain:
1. za s 75
2. za > 75
Vitkost elementa se definise na osnovu sledeeg izraza:
gde treba definisati jos duzinu izvijanja pritisnutog elementa li.
Granina vrednost vitkosti je:

max
= 150, za glavne nosece elemente

max
= 120, za glavne nosee elemente za koje se ne moe
pouzdano odrediti
tana veliina duine izvijanja

max
= 175, za sekundarne konstrukcijske elemente.
Duina izvijanja elemnta za razliite uslove oslanjanja ima vrednosti
prikazane na sledeoj slici:
cIId
c
cII
A
N
o s e = o
cIId
o
2
100
8 , 0 1
1
|
.
|

\
|

= e
3100
2

= e
A
I
l
min
i
=
Duine izvijanja za elementarne tapove
Za tapove reetke duine izvijanja su sledee:
a) u ravni reetke
li=l, za pojasne tapove
li=0,8l, za tapove ispune, ako se isti vezuju ekserima, odnosno
li=l, za tapove koji se vezuju vezom na zasek, modanicima ili
zavrtnjevima
b) izvan ravni resetke
duzina li zavisi od razmaka ukruenja pritisnutog pojasa
koeficijent eu zavisnosti od vitkosti
Elementi izloeni savijanju
3.3.1. Ugib
Izvoenje sa nadvienjem Izvoenje bez nadvienja
korisno
optereenje
ukupno
optereenje
korisno
optereenje
ukupno
optereenje
Industrijski i
sportski objekti
zatvoren pogled
L/400 L/200 L/300 L/150 - - L/400 L/200
otvoren pogled
L/350 L/175 L/250 L/125 - - L/350 L/175
Reetkasti i
glavni nosai
konstrukcije
priblizan proraun
L/600 L/300 L/400 L/200 - - L/600 L/300
taan proraun
L/300* L/150* L/200* L/100* - - L/300* L/150*
Vealjke i podupirai
L/600 L/300 L/500 L/250 - - L/500 L/300
Konzole i konzolna produenja nosaa
L/150 L/100 L/150 L/100 L/150 L/100 L/150 L/100
Stambeni, javni i
ostali objekti
sa gipsanom
tavanicom
L/600 L/350 L/500 L/250 - - L/600 L/350
Ostali objekti bez gipsane tavanice
L/400 L/250 L/300 L/200 - - L/400 L/250
Poljoprivredni objekti, privremena
skladita i privremeni objekti trajnosti
do 2 god.
- - - - L/300 L/150 L/200 L/100
Ronjae i rogovi punozidni
- - - - L/300 L/150 L/200 L/100
reetkasti
- - - - L/300 L/150 L/200 L/100
Doputeni raunski ugibi u visokogradnji
Pravo savijanje
Elementi koji su izlozeni savijanju nazivaju se gredni nosaci, ili
jednostavnije
nosaci.
Slika3.12- Nosac izlozen pravom savijanju
Usled dejstva momenata savijanja M i transverzalnih sila T javice se
normalni naponi i naponi smicanja prema izrazima:
Poslednji izraz moe se transformisati pod uslovom da se radi o
pravougaonim poprenim presecima nosaa u sledeu jednainu:
md
max
m
W
M
o s = o
mIId
x max
mII
I b
S T
t s

= t
mIId
max
mII
A
T
5 , 1 t s = t
Koso savijanje
Ovaj oblik savijanja se u drvenim konstrukcijama krovova cesto javlja kao
optereenje ronjaca.
Nosa izloen kosom savijanju
mIId
2
y , mII
2
x , mII mII
t s t + t = t
md
y
y max,
x
x max,
m
W
M
W
M
o s + = o
dop
2
y
2
x max
f f f f s + =