Samenvatting Globalisering I

The Human Web A Birds-Eye View of World History

Shifting To Food Production 11.000-3.000 Years Ago
Zie tabel 2.1 voor een lijst van gedomesticeerde planten en dieren. P2.
!an jagen en ver"amelen naar landbou#. Waarom $#am de overstap van
jagen%ver"amelen naar landbou# en #at #aren de gevolgen&
'agers%ver"amelaars #aren per dag slechts en$ele uren $#ijt aan het "oe$en naar
voedsel en hadden een gevarieerder dieet dan landbou#ers. (e overgang van
jagen%ver"amelen naar landbou# $on alleen toen )amilies gingen consumeren als
a)"onderlij$e eenheden. *an de sharing+mentaliteit van jagers%ver"amelaars
$#am hiermee een einde, dit viel #aarschijnlij$ samen met de overgang naar
landbou#. -andbou# had oo$ voordelen, "o $onden er meerdere $inderen
grootgebracht #orden, #at leidde tot bevol$ingsgroei en specialisatie en
diversi)icatie, dit vooral van#ege de organisatorische moeilij$heden die landbou#
met "ich meebracht. .evol$ingsgroei leidde oo$ tot een a)name van het aantal
prooidieren, #aardoor terug$eren naar een samenleving van jagers%ver"amelaars
onmogelij$ #erd.
In de 'ordaan vallei bij 'ericho rond /.011 jaar geleden is het eerste voorbeeld
van landbou# gevonden, toen hadden planten "ich aan aangepast aan nieu#e
condities als oogsten opslaan en "aaien 2grotere "aadjes meer "aadjes en een
stevigere steel3. In de"el)de periode $#am veehouderij op in #est Iran en "uid
Tur$ije, oo$ dieren pasten "ich aan 2dunnere botten en onderdaniger3
4ieu#e in)ormatie door landbou# en veehouderij verbreidde "ich tussen
aanliggende gemeenschappen, "e #isselden in)ormatie over $unde, "aad en vee.
(e"e gemeenschappen $#amen overal rond de beter be#aterde gebieden in
Ira$, S5ri6 en Israel op, #aarna "e "ich in all richten verspreidden.
7111 jaar geleden #as er een voortbe#egende linie van landbou#ers, die bossen
#egbranden en op de"e minder goede landbou#grond een tijd doorbrachten. Zie
tabel 2.2 op p.81 voor lijst met nieu#e gedomesticeerde dieren. (e"e dieren
speelden een belangrij$e rol bij de verdere verspreiding van de"e
gemeenschappen in 9uropa de rest van *"i6, delen van *)ri$a en later *meri$a
en *ustrali6.
(e mogelij$heid mel$ tot op latere lee)tijd te verteren is de duidelij$ste
aanpassing van mensen ingeleid door landbou# en veehouderij. :el$ #as veel
voed"amer dan vlees 2;<13 dus de $uddes groeiden, de t#eede belangrij$e taa$
van gedomesticeerde dieren #as als lastdier.
(oor lastdieren $onden mensen meer grond be#er$en dan "e nodig hadden om
"ich"el) te voeden, dit ga) de mogelij$heid tot het ontstaan van steden. In steden
#erd diversi)icatie en specialisatie belangrij$er, "o $#amen beroepen als
geestelij$e, om een goede band met de goden te onderhouden en soldaat om de
gemeenschap te beveiligen tegen invloeden van buitena).
Het begin van landbou# in =hina is minder be$end, in 1/01 ontde$te men dat
/.011 jaar geleden rijst gecultiveerd #erd in de >ang"i vallei. ?ijst 2111<13 had
een voordeel over graan2;<13 omdat het meer oplevert , echter het is oo$ meer
#er$ om rijst te verbou#en. ?ijst benodigd #aterbedden en lastdieren hadden
een minder grote invloed. Had invloed op de sociale structuur van =hina, rijst
#erd pas na 211 na =hristus het meest geproduceerde landbou# product in
=hina. (e $ern van historisch =hina ligt in de valleien van de Huang He 2>ello#
?iver3 #aar men sojabonen verbou#de en var$ens hield, ongeveer ;.@11 jaar
geleden. !ana) 7.111 jaar geleden ontstonden onder de"e vorm van landbou# de
eerste d5nastie6n.
Tropische landbou#, hoe#el #aarschijnlij$ al "eer oud, liet minder sporen achter
en #as voor de ont#i$$eling van de mensheid verder oo$ niet "eer relevant. .ij
tropische landbou# #ordt alles #at geproduceerd #ordt direct geconsumeerd,
hierdoor ontstaan geen steden o) a)"onderlij$e beroepen die te ma$en hebben
met de opslag van "aaigoed. Ao$ gee)t het #einig mogelij$heden tot
bevol$ingsgroei. (aardoor $on het dat de eerste d5nastie6n in =hina van 7111
jaar geleden vrij gema$$elij$ uitbreiden in "uidelij$e richting, omdat de"e
tropische landbou#ers nog in $leine gemeenschappen lee)den.
In *)ri$a begon de cultivatie van planten ongeveer @111 jaar geleden, 111 jaar
geleden begon de Sahara door $limaatverandering te groeien, het houden van
vee op de grote graslanden van de savanne #as een succesvolle reactie hierop.
(e verbreiding van landbou# in *)ri$a ging moeilij$er dan veehouderij van#ege
het $limaat.
In *meri$a begon landbou# op drie verschillende plaatsen in :eBico meer dan
@111 jaar geleden, met maCs en bonen. -angs rivierbeddingen in de oostelij$e
boslanden van de !S ongeveer 7@11 jaar geleden, hier verbou#de men
"onnebloemen en $alebas. In Zuid+*meri$a meer dan @111 jaar geleden, "oete
aardappel en cassave en in de hoge vla$ten van de *ndes in Zuid+*meri$a
2.olivia D Peru3 ongeveer @111 tot 7111 jaar geleden, "ij verbou#den
aardappelen en domesticeerden lamaEs en hamsters. Geen van de dieren in
*meri$a #erd gebrui$t om land te be#er$en en alleen lamaEs #erden gebrui$t als
lastdier.
*meri$a en *)ri$a $onden 9ura"i6 niet bijhouden, omdat 9ura"i6 meer macht had
over de natuur, meer manieren had menselij$ handelen te coFrdineren, groter
#as, meer domesticeerbare soorten had en een groter communicatie #eb en
grotere bevol$ingsdichtheid had.
-even op de"el)de plaats "orgde voor een grote toename van handige
hulpmiddelen die te "#aar #aren om mee te dragen, nieu#e manieren van
voedsel preparatie2$o$en en ba$$en3, aarde#er$, ovens, bijlen, andere
landbou##er$tuigen "oals ploegen en si$$els. (oor de"e hulpmiddelen $onden
natuurlij$e gebieden veel sneller omge"et #orden in landbou#gebieden. (e
"uid#est *"iatische manier van landbou# veroverde tussen 0111 en ;11 jaar
geleden heel 9uropa, dit doordat de bevol$ingsgroei mensen d#ong op "oe$ te
gaan naar nieu#e vruchtbare grond.
9chter de"e nieu#e manier van leven in agrarische gemeenschappen bracht oo$
problemen met "ich mee, "oals in)ecties en "ie$ten 2door het eigen a)val maar
oo$ door dieren3 en hongersnood. 9en ander nieu# verschijnsel georganiseerde
oorlogsvoering verminderde bevol$ingsgroei. (e moeilij$heden die
georganiseerde oorlog met "ich meebracht voor landbou# gemeenschappen
"orgde ervoor dat "e hun heil "ochten in het onderhouden van steden en staten.
9en ander belangrij$ verschijnsel #as astronomische $ennis je moest immers
#eten #anneer je moest "aaien oo$ de"e nieu#e vorm van $unde en #etenschap
#as een )actor in het ontstaan van steden en maatschappijen.
Angeveer 2111 jaar na het ontstaan van landbou# gemeenschappen hadden "e
"ich verspreid over 9ura"i6, *)ri$a en *meri$a en lee)de het overgrote deel van
de mensheid in "oEn gemeenschap. Hierdoor ontstond een #eb van )ace+to+)ace
communicatie binnen de gemeenschappen #aardoor ge#oonten overgedragen
#erden, echter er #as oo$ contact met andere verder #eg gelegen
gemeenschappen.
Webs and Civiliations !n The "ld World# $$00 % 1&00 'ears ago
In de"e periode #erd het voor mensen binnen het #eb onmogelij$ "ich van het
#eb te ontre$$en, een miB van vrij#illige handel in goederen en diensten
gecombineerd met een onvrij#illige onderdanigheid aangaande plunder, huur en
belastingen, #erden niet te ont$omen "a$en binnen een normaal leven.
Wat begonnen #as als verschillende gemeenschappen #as door verbeterde
$unde, ge#oonten en idee6n die vrij vloeiden tussen meer en meer mensen en
constante con)licten en coFperatie ver#orden tot #at #ij noemen het Ald World
Web2AWW3, het AWW bestond uit 9ura"i6 en 4oord *)ri$a.
(e nieu#e gebrui$en en $unde van stedelij$e beCnvloedde "elden de dagelij$se
routine op het platteland. Wat de eBpansie van civilisatie voortdu#de #as de
connectie tussen de lo$ale elite en steden. -o$ale elite lieten een in de steden
ge#ild ru# materiaal verbou#en, #aarop "ij luBe goederen uit de stad terug
$regen om hun eigen status en macht te etaleren. Steden hadden de
mogelij$heid overal producten vandaan te halen, door het onvrij#illige #er$ van
anderen 2de plattelandsarbeiders 2peasants3, die in opdracht van de elite op hun
land #er$te, hierdoor $#amen de eerste civilisaties aan rij$dom en dit maa$te "e
"o aantre$$elij$ voor buitenstaanders. -o$ale verschillen #aren nog steeds niet
te onderschatten, maar al de veranderingen in de sociale organisatie, technie$
communicatie "orgden voor een groter vermogen natuurlij$e bronnen en
menselij$e inspanning te controleren en te sturen.
The First Civilizations
(e 4ijl+Indus corridor, het gebied tussen de Tigris en de 9u)raat in :esepotami6
2Ira$3 en de 4ijl in 9g5pte en de Indus in Pa$istan, #as het eerste #eb tussen
grote metropools ontstaan rond 8@11+8111 voor =hristus. 9en"el)de soort #eb
#as er in =hina langs de Huang He rivier 2>ello# ?iver3 ontstaan rond 8111 voor
=hristus. (e"e t#ee #ebs bleven gescheiden ondan$s de contacten via de
steppen, die nieu#e producten van het #esten brachten "oals, tar#e, gerst,
brons metaal#er$, de "evendaagse #ee$ en ergens na 1@11 v. =hr. paard en
#agen 2chariots3. (e"e nieu#e technie$en $#amen in =hina in gebrui$ en
nabijgelegen samenlevingen modelleerden "ich na =hinees voorbeeld, #aardoor
het t#eede grote #eb ontstond met =hina als centrum. Ao$ in *meri$a
ontstonden samenlevingen, Almecs ongeveer 1811 v. =hr. the :a5aEs ongeveer
11 v. =hr. en vergelij$bare samenlevingen ontstonden in de vallei van centraal
:eBico rond 711 voor =hristus. (e"e verschillende #ebs )useerden niet "oals in
9ura"i6, maar hun groeiende interactie "orgde #el voor het eerste #eb tussen
metropolen in *meri$a. Ao$ in Zuid *meri$a #as er een #eb, tussen mensen aan
de $ust, op de altiplano 2hoogland3 en in het #oud, het centrum van dit #eb
#isselde tot het rond 111 v. =hr. versschoo) naar de altiplano 2hoogland3.
In)ormatie over Zuid *meri$a en de Indus vallei is beper$t omdat er geen
ontcij)erbare geschreven bronnen "ijn.
?ond 8@11 v. =hr. begonnen mensen met het bou#en van grote clusters
Gmudbric$E gebou#en bij de monden van de Tigris en 9u)raat. ?ond 8111 v. =hr.
mar$eren de opgetro$$en Gmudbric$E muren rondom de"e neder"ettingen een
nieu# niveau van sociale interactie< The Sumerian =it5. (e"e steden #erden
mogelij$ door het nieu#e communicatie #eb over land, door e"el $aravanen en
rivier transport gecombineerd met de oudere scheepvaart routes langs de $ust. .
(e"e t#ee grote communicatie #egen $#amen samen aan $op van de Per"ische
Gol) en hier $#amen de eerste steden en compleBe samenlevingen die #ij
geciviliseerd noemen op. 9erst stelden de"e $uststeden niet veel voor echter na
de domestisering van de e"el in 9g5pte rond @111 v. =hr. $onden de"e steden
meer achterland berei$en.
(e steden in Summier hadden drie verschillende elementen. 9en groep
geprivilegieerde stadsbe#oners beoe)ende landbou# in omliggende gebieden
2)amilie, a)han$elij$e #er$nemers en geCmporteerde slaven3. .uiten de muren
een haven #aar handel gedreven #erd. Het belangrij$ste $enmer$ echter is de
aan#e"igheid van en$el goddelij$e huishoudens, tempels, de"e #aren groter dan
privH huishoudens, maar de verdeling van in$omsten #er$te het"el)de. Het
belangrij$ste #as het verschil in grote #aardoor de"e goddelij$e huishoudens
steeds rij$er #erden, #aardoor de rituelen steeds uitgebreider, hierdoor $onden
speciale ambachtsmannen #orden ingehuurd om producten te ma$en. (it #as
de belangrij$ste drij)veer voor de ont#i$$eling van $unde en het ontstaan van de
Sumerian =it5. Toen oorlog ge#oonte #erd echter ontstonden er leger hui"en,
de"e hadden rond 2811 de goddelij$e hui"en onderdanig gemaa$t. Ianalen,
dij$en, ploegen, #agens en "ijlschepen $omen #e allemaal voor het eerst bij de
Sumerische steden tegen, al bestonden de"e al langer, Summieri6rs vergrootte
de schaal van de"e technie$en. Toen de nieu#e verschillende geestelij$e,
agrarische en stedelij$e manieren van leven op$#amen rond 8@11 v. =hr. #erden
"ij verbonden door handel en plunderingen2het leger #ordt nodig3. (e grote
prestaties van de Sumerian =it5Es hebben ervoor ge"orgd dat veel andere
culturen een deel van hun godsdienstige gebrui$en aan hun eigen pantheon
hebben toegevoegd.
Stadsvol$ had een groot voordeel in militair op"icht, met bron"en #apens, de
mogelij$heden een getraind leger 2)ormaties en leiderschap3 te onderhouden.
9en leger bracht oo$ moeilij$heden met "ich mee "oals legeropstanden. 9chter
nieu#e vorsten%leiders "agen het nodig een leger te hebben alsoo$ belasting
inner, hiermee maa$ten "ij hun eigen positie oo$ $#etsbaarder #anneer het
leger en de belasting inner bevelen niet langer opvolgden. Plattelanders hadden
de grootste moeilij$heden met de georganiseerde militaire tactie$en van
veehouders 2op de steppen3 en stadse soldaten, de plattelanders #erden
geplunderd en sloten "ich dientengevolge bij HHn aan, omdat gereguleerde
belastingen en huren beter te verdragen "ijn dan ongecontroleerde plunderingen.
4a 2@11 v. =hr. is de"e manier van bescherming, de samen#er$ing tussen stad
en platteland de manier ge#eest om urbane gebieden te onderhouden. Status
di))erentiatie en arbeidsspecialisatie samen sleurden lo$ale gemeenschappen in
de richting van stadse niveaus van compleBiteit. ?aiders 2overvallers3 $onden
snel aan producten $omen, echter oo$ "ij moeten de"e #eer ver$open, daarnaast
"orgde overvallen voor een vermindering van de handel, #aardoor overvallen
minder op begon te leveren, samen#er$en #as beter dit "orgde voor een
intensivering van het 4ijl+Indus #eb en verbreidde het in alle richtingen.
(oor "eevaart langs de $usten #erd rei"en ma$$elij$er en binnen$omende
idee6n en $unde hebben de steden aan de oevers van de Indus van a) het begin
gestimuleerd in de ont#i$$eling. (e Indus steden hadden het eerste
rioleringsnet#er$. 9chter doordat de taal van de"e gemeenschappen niet
vertaald is #eten #e veel meer over de banden van Summier met 9g5pte.
(uidelij$e connecties tussen 9g5pte en Summier "ijn duidelij$ in de architectuur
en oo$ in het schri)t. Toch volgde 9g5pte "ijn eigen #eg. 9g5pte had veel steen
voor gebou#en tot haar beschi$$ing, maar belangrij$er #as de 4ijl, voor voedsel
en transport. Gedurende millennia had 9g5pte een stabiele samenleving door het
voedsel en de transport mogelij$heden van de 4ijl, die de eerste JaraoEs in staat
stelde 9g5pte HHn te ma$en. (e"e isolatie had oo$ te ma$en met de grote
#oestijnen die 9g5pte veilig hielden van invloeden van buitena), hierdoor had
9g5pte geen groot getraind leger. *l #erd er #el handel met 9g5pte gedreven
over "ee, hierdoor geraa$ten 9g5ptische idee6n verspreid. *chter hun gren"en
vonden de 9g5ptenaren maar #einig de moeite #aard, dit $#am "e duur te staan
toen oorlog"uchtige vreemdelingen vanuit *"i6 9g5pte veroverden,met nieu#e
technie$en voornamelij$ paard+en+#agen 2chariots3 #isten de H5$sos de
#oestijnen te door$ruisen. (e heersers van H5$sos sleurden 9g5pte rond 111 v.
=hr. mee in de militaristische samenleving van :esepotami6.
=hina ont#i$$elde "ich anders dan :esopotami6 en 9g5pte, doordat hun rituele,
politie$e en militaire relaties #aren ont#i$$eld vanuit oudere goed ont#i$$elde
dorpen. In het begin van de"e samenlevingen lag de macht bij en$ele lo$ale
leiders, "ij hadden het monopolie op toegang tot $rachtige ancestral spirits
2geesten van voorvaders3, die een rol speelden bij de oogst. In =hina omdat de
politie$e macht en de militaire macht in de"el)de handen #as, ontstond er nooit
de polarisatie tussen geestelij$en en vorsten "oals in :esopotami6.
(ise of )ureaucratic *+,ire
Zie tabel 8.1 over de rij$en in :esopotami6. 9r "ijn drie opvallende $ernperiodes,
1 vana) 1;11 v. =hr. de op$omst van paard+en+#agen 2chariot3. 2 vana) 1211 v.
=hr. de op$omst van ge#one voetsoldaten, die ge#apend met relatie) goed$oop
ij"er paard+en+#agen+elite 2chariot3 omver #ierpen. :etaalbe#er$ing ontstond op
=5prus rond 1211 v. =hr. (e derde trans)ormatie $#am met de op$omst van
goedgetrainde ruiters met pijl en boog. Steden $onden geen grote hoeveelheden
paarden onderhouden van#ege het gebre$ aan gras, hierdoor #erden $leine
groepen overvallende veehouders te paard al snel een niet te onderschatten
militaire macht. (e veehouders in 9ura"i6 en 4oord *)ri$a en hun militaire macht
"orgden voor grote politie$e instabiliteit en versnelde ont#i$$eling van militaire
tactie$en, hun mobiliteit onderhield handels#egen, maar "orgde oo$ voor de
verspreiding van microben, religieu"e idee6n en technologie. Zij verbonden de
#ebs tot het Ald World Web. !oor de civiele maatschappij bete$ende de lange
onrust aangaande de militaire en politie$e situatie tot het ontstaan van
bureaucratische regering, al)abetisch schri)t en draagbare congregationele
religies portable congregatie congregational geloven. Het bureaucratische
principe hield in dat in principe iedereen die van de vorst autoriteit $reeg, oo$
gerespecteerd #erd door al de anderen en "ijn status door hen #erd
geaccepteerd. Wanneer o))icials en soldaten "ich aan de"e regels hielden #erd
het dagelij$s ver$eer tussen mensen veiliger en meer voorspelbaar. Technische
vooruitgang "orgde voor grotere sociale interactie belangrij$ hierbij #as
al)abetisch schri)t #at oudere sociale relaties hervormde door de democratisering
van geletterdheid. 4a 1811 v. =hr. democratiseerden al)abetisch schri)t de
geletterdheid en ij"erbe#er$ing het leger. (oor het al)abetische schri)t #erd oo$
de lee$ in staat gesteld de heilige geschri)ten te le"en, dit leidde tot portable D
congretational religies op basis van heilige geschri)ten.
Portable# Congregational (eligions.
(e"e vorm van ?eligies #as de derde innovatie die belangrij$ #as voor de
menselij$e historie naast het ontstaan van bureaucratisch bestuur en het al)abet.
!oordelen van de"e geloo)s#ij"e is dat ontheemden aan hun geloo) vast $onden
houden 2bijvoorbeeld de 'oden3. 'udaCsm and Zoroastrianism "ijn universele
godsdiensten, met een ster$e rechtvaardige god die overal machtig #as,
gebaseerd op heilige geschri)ten. Ao$ ga) het volgers een morele gedragscode.
Samen#er$ing binnen de geloo)sgemeente en vreed"aamheid naar
vreemdelingen #aren belangrij$e aspecten van de"e nieu#e religies.
.ureaucratisch bestuur, al)abetisch schri)t en de nieu#e religies "ijn de
belangrij$ste elementen om een geciviliseerde samenleving te behouden.
Innovaties gedaan door de mensen in Zuid#est *"i6 tussen 28@1 en 881 v. =hr.
*lle drie de innovaties "orgen voor een intensivering van het #eb oo$ hielp het
relaties tussen mensen binnen het #eb te vergema$$elij$en.
!ndian Civiliation
:ohenjo (aro, Harappa en andere Indus+steden #erden rond 1@11 v. =hr.
verlaten, #aarom is niet helemaal duidelij$. Indiaanse civilisatie had een "eer
$enmer$end element in het $aste+s5steem. =ontact tussen $aste #as verboden
en nieu#$omers maa$ten automatisch deel uit van een nieu#e $aste. Steden en
staten ontstonden opnieu# rond ;11 v. =hr. dit $eer in de Ganges !allei en meer
a)han$elij$ van rijst, dan van tar#e en gerst. (oor nieu#e technie$en van
buitena) #erden Indians nu in staat gesteld "o#el dorre als vochtige gronden te
be#er$en. 9en t#eede $enmer$2naast $aste3 #as de eBtatische ervaringen die
toegang gaven tot het spirituele, dit ging bij bijna el$e goddienst een rol spelen
in het bij"onder bij .uddisme 2Goutama .uddha rond @11 v. =hr.3. 2$aste s5steem
#as net als geloo) acceptatie voor minderbedeelden. Iarma "orgde ervoor dat
goeden in nieu#e levens2reCncarnaties3 in een hogere $aste en slechten in een
lagere $aste $#amen.3 .uddisme #as belangrij$ van#ege de scheiding tussen
geestelij$en en le$en, geestelij$en lee)den hun leven voor het geloo) en de le$en
hadden maar #einig verplichtingen dit maa$te .uddisme tot een "eer
succesvolle missiegodsdienst "oals later oo$ de Islam. (e invloed van India op
het #eb beper$t "ich vooral tot spirituele 2godsdienst3 en commerci6le invloed K
$atoen+pepper.
Chinese Civiliation
=hina breidde oo$ voort op haar eigen vorm van civilisatie tussen 1@11 v. en
2111 na =hristus, ter#ijl "ij belangrij$e stimulansen bleven $rijgen vana) de
#est$ant door de steppen. !ana) ongeveer 8@1 v. =hr. brachten vernieu#ingen
op militair gebied 2ruiters3 hierdoor $#am er een militaristische en meer
gecentraliseerde d5nastie aan de macht net als paard+en+#agen eerder al
hadden gedaan. =hina #erd politie$ stabieler onder de Han (5nastie van 212
voor tot 221 na =hristus. (e =hinese maatschappij $#am op een goede )undatie
te rusten, de dij$en en $analen 2gebou#d voor overstromingscontrole en
irrigatie3 $onden ma$$elij$ door boten bevaren #orden #aardoor het vruchtbare
land in =hina met el$aar in verbinding stond. (it $analen+s5steem hielp bij de
homogenisering maar oo$ bij het ophalen van belastingen, daarnaast #as er een
intellectuele ont#i$$eling door lee)#ij"en en leren van =on)ucius 2@@1+7;/ v.
=hr.3 Ander de Han+d5nastie #erd het $enmer$ van ont#i$$eling de studie van
de"e geschri)ten. (us #aar de $analen de economie van =hina verbonden,
"orgde de leer van =on)usius 2door shared boo$ learing3 voor politie$e
een#ording van =hina 2de landeigenaren #aren trou# aan de $ei"er3. 9chter
=hina blee) last houden van overvallers vana) de steppen. =hina $on geen grote
hoeveelheden paarden houden van#ege de absentie van gras. Hierdoor #as
eBpansie naar het noorden moeilij$, echter in al de andere richtingen #as het
voor =hina door de macht van de staat en agrarische vernieu#ing niet moeilij$
uit te breidden. Iei"er Wudi begon met een eBpeditie richting het #esten
hierdoor #erd een handelsroute tussen =hina en het Westen gemaa$t, de"e is
nooit 2o) in ieder geval nooit voor lang3 a)gesloten ge#eest. Hierdoor gingen
vernieu#ingen in idee6n technie$en voedsel 2echter oo$ "ie$tes3 sneller van #est
naar oost 2:esepotamie naar =hina3 en vice versa.
Po,ulation *nviron+ent and -isease
Hoe#el er rond 211 na =hristus nog en$ele gebieden, *ustrali6, grote delen van
*)ri$a, Zuidoost *"i6 en 4oord en Zuid *meri$a lee)den op de jager%ver"amelaar
manie,r #as de globale stap naar dorpsleven ge"et. ?ond 211 n. =hr. lee)de het
overgrote merendeel van de mensen in dit soort samenlevingen, #aarbij een
steeds groter gedeelte belastingen en huur betaalde aan in steden levende
landeigenaren. Groeiende bevol$ingsdichtheid, gecombineerd met de
mogelij$heden menselij$ handelen te ordenen had grote gevolgen op het milieu,
ontbossing en ver"ilting en erosie van de landbou#gronden. (oor bemesting en
ge#assen rotatie #erd erosie tegengegaan. 9g5pte had hier geen last van
van#ege de 4ijl, maar overal $regen landbou#ers te ma$en met slecht #eer,
insecten plagen, en in)ecties de"e leidde tot misoogsten en hongersnoden. (oor
de $omst van steden #aren er meer bacteri6n die het spijsverteringss5steem van
de mens aanvielen.
(aarnaast speelden in)ectie "ie$ten ontstaan door veehouderij een belangrij$e
rol. Steden bleven groot door migratie naar steden toe.
Conclusion
Tegen 211 na =hristus #as de aanpassing aan de"e nieu#e manieren van
samenleven in 9ura"i6 nog lang niet voltooid en begon de"e in andere delen van
de #ereld net vorm te $rijgen, het"el)de geld voor de aanpassing in sociaal en
ps5chologische vla$$en, die belangrij$ #erden door het gegroeide contact met
vreemdelingen. (e nieu#e #elvaart en macht, die door de"e hoge niveaus van
interactie ontstonden, #aren "eer aantre$$elij$ en belangrij$er dan de sociale
problemen die de"e met "ich meebrachten.
Thic.ening Webs# 1000-1$00
In de"e periode #as er niet "oveel uitbreidding van het #eb meer, voornamelij$
omdat al de gebieden die geschi$t #aren al be"et #aren. In de"e periode #erden
de #ebs die ontstaan #aren in 9ura"i6 2het Ald World Web3 en in *meri$a
verster$t en geconsolideerd, hierdoor $onden rond 1711 grote gecentraliseerde
rij$en ontstaan. In het Ald World Web "orgde de"e consolidatie voor grotere
productiviteit, de ontde$$ing en verbetering van technie$, en een groeiende
mogelij$heid menselij$ handelen te organiseren voor bijvoorbeeld religieu"e,
intellectuele, economische o) politie$e motieven. Zoals ge#oonlij$ #aren
#elvaart en macht het groots in gebieden die het snelst #isten te specialiseren
en menselij$ handelen #isten te organiseren. !erschillen in banen en in$omsten
hadden stedelij$en verdeeld in verschillende 2soms vijandige3 $lassen, $oop+en+
ver$oop "orgde voor een"el)de verdeling op het platteland. !erbeteringen in
transport over #ater intensiveerden uit#isseling over grote a)standen. =hina had
een voordeel door het al grote $analen bestand, in 9uropa vonden "e echter
"ee#aardige schepen uit. 9r #as geen noemens#aardige verbetering van
transport over land. !erbeteringen in het numerie$e s5steem "orgden ervoor dat
grote vrachten even gema$$elij$ te volgen #aren als $leine, oo$ de intrede van
het getal 1 2nul3 bespoedigde dit. *lle delen van het Aude Wereld Web
participeerden in de geCntensiveerde interactie die goed$oper transport over
#ater en gema$$elij$ere numerie$e calculatie mogelij$ maa$ten. 9r #erden in
de"e periode over grote gebieden producten getransporteerd, over "ee en
rivieren maar oo$ door $aravanen de"e stelden de steppen van ?usland en
Siberi6 in contact met de urbane gebieden. !anuit *)ri$a $#amen oo$ producten
naar 9ura"i6 en =hina. Het e))ect hiervan #as dat $oop+en+ver$oop een steeds
grotere rol in steeds meer levens ging spelen. Iedereen "ag voordeel in de
mogelij$heden tot het bemachtigen van nieu#e producten, hierdoor #aren lo$ale
verstoringen binnen dit s5steem altijd tijdelij$. 9chter de"e geCntensiveerde
handel bracht oo$ problemen met "ich mee, grotere $loo) tussen arm en rij$,
#aardoor a) en toe protesten binnen lo$ale gemeenschappen op$#amen. Ao$
#as er grotere instabiliteit door de onderbre$ingen in aanvoer. Genghis Ihan2ca.
112 tot 122;3 en "ijn $lein"oon Iublai Ihan 212;/ had Iublai heel =hina
veroverd3 realiseerde het grootste rij$, #aardoor er binnen dit rij$ ma$$elij$
gecommuniceerd $on #orden, hierdoor $onden technie$en en idee6n heel snel
uitge#isseld #orden, dit beCnvloede het gehele Ald World Web.In *meri$a vond
geen vernieu#ing o) verbetering van de aan#e"ige technie$en plaats, "eer
#aarschijnlij$ door moeilij$heden met het $limaat o) het milieu.
/o0 China )eca+e the First 1ar.et Societ'
=hina had in eerdere tijden al nuttige technie$en geCmporteerd uit Westelij$ *"i6<
de "evendaagse #er$#ee$, tar#e, 2strijd#agens3 paard+en+#agen en ruiterij.
9chter eigen idee6n bleven de boventoon voeren tot in de 7
e
eeu# toen
.uddisme o))ici6le patronage $reeg, hierdoor #erden geCmporteerde idee6n van
groter belang. Ao$ hier "ien #e de hulp van riten in een godsdienst, #aarvoor
luBe goederen nodig #aren, die het mar$ts5steem opstarten net als in Summier.
In de vroege jaren van de Tang d5nastie 210+/1;3 heerste er grote interesse in
de rest van de #ereld. Printen 2boe$dru$$unst3 $#am op onder de Tang en
"orgde voor eenvoudige toegang tot de leren van =on)ucius, (ao, .udda. (oor
de nieu#e invloeden, voornamelij$ .uddistisch, ontstond het 4eo+=on)ucianisme.
(e omscha$eling naar een :ar$et Societ5 had grotere invloeden "oals het
ontstaan van =hinese munten 2al snel vervangen door papier gedru$t geld3, dit
bespoedigde de mar$t. Ander de Song d5nastie 2/1+12;/3 #erd de =hinese
economie meer een meer gecommercialiseerd, voornamelij$ omdat belasting nu
in geld #erden geheven, dit "orgde ervoor dat iedere =hinese burger het een o)
ander moest ver$open om "ijn%haar belasting te $unnen betalen. (e staat
gebrui$te dit geld #eer om grote hoeveelheden goederen aan te scha))en en
stimuleerde dientengevolge de mar$tgeCntensiveerde mar$t+relaties, nijverheid
verbeterde, en rij$e landeigenaren en $oopmannen breidden hun elegante
levensstijlen uit. -andbou# stimuleerde de"e op$omst van =hina, vooral vroeg
rijpende rijst, #aardoor op meerdere plaatsen rijst verbou#d $on #orden en op
sommige plaatsen t#ee oogsten per jaar gerealiseerd $onden #orden. Thee hielp
in)ecties tegen te gaan vooral in het natte #arme Zuiden. Het goed$ope
transport over =hinaEs vele $analen en rivieren maa$te de mar$t "o
e))ectie)$leine prijsverschillen maa$te het de moeite #aard producten over
grote a)standen te vervoeren, oo$ hielp het in specialisering. (e macht van
$oopmannen en generaals 2#e$te enige be"orgdheid bij =hinese ambtenaren3, "ij
probeerden hun macht in te per$en door, prijsa)spra$en, belasting he))en op
eBtra in$omsten en soms "el)s con)isLueren van hun rij$dom, 2in het geval van
generaals door hun macht op te delen3 dit "orgde ervoor dat grote industrie in
=hina niet o) nau#elij$s op$#am. =hina had met een groot leger nog steeds geen
grip op de nomaden 2steppe raiders3. (e nomaden hadden "ich be$end gemaa$t
met =hinese #apens en bureaucratische en administratieve technie$en, hierdoor
verschoo) de macht in hun voordeel 2geen onderlinge rivaliteit meer door de
bureaucratische technie$en3. Iublai Iahn die in 12;/ heel =hina had veroverd
begon met het cre6ren van een grote vloot, die hij in"ette in "ijn over"eese
ondernemingen, de"e hadden echter geen blijvend succes, maar het verbond
=hina met de rest van 9ura"i6 meer dan voorheen. In de 18
e
en 17
e
eeu# toen
=hinaEs technie$en veel beter #aren dan die in de rest van 9ura"i6 draaide het
handelspatroon #at eerst van West 9ura"i6 naar =hina ging "ich om. =hinese
ideologie6n #aren nau#elij$s te begrijpen voor andere vol$en in 9ura"i6, echter
technie$en als schilderen, boe$dru$$unst, $ompas navigatie, bus$ruit #apens,
hoge temperatuur ovens en misschien oo$ schipbou#$unst. (e acceptatie van
de"e technie$en hee)t voor de vol$en in 9ura"i6 veel bete$end. (e :ing d5nastie
2180+1773, ten tijde van de :ongoolse overheersing van =hina #as er veel
rebellie van =hine"en vooral na epidemie6n, grote in)latie van het papiergeld en
natuurrampen, in 180 veroverde >uan"hang =hina en vestigde de :ing
d5nastie. 4u =hine"en =hina #eer in handen hadden heerste er een a)$eer van
alles niet =hinees. :ing heersers gebrui$en de leer van =on)usius om militairen
en $oopmannen onderdanig te houden. Ander de :ing d5nastie #erd er door
=hina eigenlij$ alleen ge6Bporteerd hiervoor $#amen "ilver, goud, $oper en
en$ele ru#e materialen terug.
S,inning The World0ide Web 12$0-1&00
Andan$s vier millennia van civilisatie, draagbare religies en rij$en construeren,
#as er nog geen echte eenheid gevormd tussen de mensheid, er #as nog steeds
enorme verdeeldheid. 9n 1+121 miljoen mensen in Aceani6, 4oord+ en Zuid
*meri$a, en in centraal en "uid *)ri$a lee)den vrij#el geheel buiten het
belangrij$ste #eb, het Ald World Web. (it stond echter te veranderen in de
$omende drie en halve eeu#. Het begin van globalisatie i.p.v. het a)"onderlij$
bespre$en van verschillende gebieden, globalisatie #as een moeilij$ en pijnlij$
procesM mensen, religies en talen verd#enen en een aantal imperialistische rij$e
staten verbreidden hun macht en invloed naar nieu#e landen. Toen miljoenen
het nu #ereld#ijde #eb inge"ogen #erden, #erd specialisatie en
uit#isseling%handel globaal. (e"e tendens #as een vervolg van homogeniserende
invloed van de verspreiding van civilisaties in 9ura"i6 en 24oord3 *)ri$a, het Ald
World Web.
The World3s Webs as of 12$0
The "ld World Web
In 17@1 stre$te het Ald Word Web "ich uit van de West *)ri$aanse savanne tot
9ngeland en Scandinavi6, door ?usland, Siberi6 en =hina, naar Iorea en 'apan en
andere eilanden uit de $ust van Zuidoost *"i6. (oor dui"enden jaren migratie,
handel, missionaris#er$, technologische overdracht, biologische overdracht en
militaire veroveringen hadden dit #eb gecre6erd. (ui"enden $aravaan+ en
"eeroutes hielden het #eb bij el$aar, #aarvan 2 "eer belangrij$e K de "ijde route
sinds Han en ?omeinse tijd een reguliere route, echter door politie$e%militaire
onrust verminderde het belang van de"e route, van 4oord =hina naar het
:editerrane gebied en de $ustgebieden van de Z#arte Zee K de t#eede grote
route #as een "eeroute, vana) Iorea, 'apan en =hina door de eilanden$eten van
Zuidoost *"i6, rond het :aleisisch schiereiland en via de Indische oceaan naar de
Gol) van Per"i6 en de ?ode "ee. Weinigen maa$ten echter de gehele reis, vele
steden langs de handelsroutes )ungeerden als overlaadpunt echter voor
goederen, idee6n, technologie en "ie$tes #as het een ona)gebro$en route.
Piraten en $nelpunten gecontroleerd door politie$e autoriteit beCnvloeden oo$
hier de handel.
The (ise of 1ariti+e 4in.s Within the "ld World Web
Tegen de 1@
e
eeu# #aren de meest #estelij$e en oostelij$e gedeelten van het
Ald World Web beter%groter aan het #orden en consolideerden. (it #as het
resultaat van vooruitgang en voorsprong in schepenbou#, navigatie, maar
hadden verschillende e))ecten. 9erder #as het centrale deel van het #eb vooral
belangrij$ ge#eest van#ege de gedomesticeerde lastdieren. 4u had "eevaart
een "el)de e))ect voor de )lan$en van het #eb. Ster$ere schepen $onden verder
varen.
The Pacific and A+erican Webs
T#ee $leinere #ebs #aren aan#e"ig in de 1@
e
eeu#, het minst ont#i$$eld #as
het Paci)ic #ebPol5nesi6rs en hun "eemanschap hadden dit #eb geschapen.
Tonga, een eiland$eten, #as be"ig een maritiem imperium op te bou#en, echter
dit #as nog een "eer los #eb. Het t#eede #eb in 4oord en Zuid *meri$a #as een
stu$ groter en ont#i$$elder. 9r #aren hier geen lastdieren 2behalve -amaEs in de
*ndes3 hierdoor #erd dit #eb samengehouden door #ater#egen. Zeegaande
$anoEs verbonden de t#ee continenten. Het #eb had t#ee centra, de een in
:eBicode *"te$en, de ander in Perude IncaEs. Politie$ domineerden de
*"te$en alleen centraal :eBico, maar cultureel beCnvloedden "e een groot
gebied, in :eBico en 4oord *meri$a. (e IncaEs bou#den een imperium van 1771
to 1@21 dat stre$te van het Zuidelij$ste deel van =olumbia tot het noordelij$ste
deel van *rgentini6 en =hili. Het #eb #erd bij el$aar gehouden door #egen in de
*ndes en langs de Paci)ic $ust, er #aren geen rivieren. In tegenstelling tot de
*"te$en en hun voorgangers hadden de IncaEs #einig invloed in gebieden die niet
onder hun politie$e ge"ag #aren dit $an te ma$en hebben met de geringe rol van
$ooplui in de Inca samenleving. Het *meri$aanse #eb #as groot maar dun en er
#as grote culturele diversiteit 2talen3.
Si+ilarities and -ifferences A+ong the Webs
(e #ebs hadden de"el)de gevolgen, ma$$elij$ rei"en, handel, overdracht van
idee6n, religies, technie$en, landbou#producten, "ie$ten maar oo$ specialisatie
en arbeidsdiversi)icatie, oo$ "orgde het voor ongelij$heid. (it had een
homogeniserend e))ect en mensen con)ormeerden vrij#illig o) niet. Het Ald World
Web #as het grootst, belangrij$st en machtigst.
Fusing and *5tending the World3s Webs 12$0-1&00
(evolutions in Shi, -isign and 6avigation
Gedurende de 1@
e
eeu#, de #etenschap en va$manschap in 9ura"i6
convergeerde om t#ee voor *tlantisch 9uropa cruciale veranderingen in te
"etten. 1 een groot, ster$, #endbaar schip #at gema$$elij$ en goed$oop te
produceren is en grote $annonen $an houden2de carrac$s3. 2 verbeteringen in de
navigatie, $ennis van #inden en stromingen en astrologische $ennis voor
plaatsbepaling. (oor de"e ont#i$$elingen #erden maritieme verbindingen de
drijvende $racht in menselij$e historie voor 811 jaar. 9en combinatie van 4oord
9uropese en mediterrane scheepsbou# leidde tot meer snelheid en
#endbaarheid. Geen roeiers meer dus goed$oper te bou#en en te besturen.
Wis$undige #etenschap van navigatie, met $aarten en tabellen "orgden voor de
so)t#are voor de hard#are2grotere%betere schepen3.
Shi,s and Politics
?ond 17/1 had Portugal al de benodigdheden en $unde in huis om overal in de
open "ee6n en oceanen te rei"en. Am dat in veiligheid te doen hadden "e de
volgende innovatie nodig het $anon, carrac$s met hun rib+bou# $onden "#are
$annonen houden en hun terugslag #eerstaan in 1@11 #erd de eerste "eeslag
ge#onnen d.m.v. $anonnen i.p.v. rammen. 4a 1@@1 #erd scheepvaart in
*tlantisch 9uropa structureel veranderd doordat iedere staat die op "ee #ilde
overleven het geld moest opbrengen voor oorlogsschepen, dit had van dan toe
e))ect op 9uropese politie$. Politie$ "orgde oo$ voor het proces #aarin
9uropeanen de #ebs )useerden, door #etenschappers en "eevaarders samen te
laten #er$en en goede navigatie $ennis te ont#i$$elen, sponsoring van de staat
oo$ voor ontde$$ingsrei"en. 1701 de Portuge"en voeren voor het eerst rond $aap
de goede hoop en verbonden het *tlantische handels#eb met dat in de Indische
oceaan. :aritieme staten stuurden eBpedities op "oe$ naar handel, plunder,
geogra)ische $ennis en te redden "ielen. ?ond 1@01 hadden "ij redelij$ accurate
geogra)ische $ennis van de $ust gebieden van de #ereld, in 1;/7 complete
George !ancouver2gesponsord door 9ngeland3 de"e geogra)ische $ennis. (e reis
van =olumbus in 17/2, #aardoor 4oord en Zuid *meri$a aan het #eb #erden
toegevoegd is de belangrij$ste stap, maar een stap die niet mogelij$ #as
ge#eest "onder de bovengenoemde ont#i$$elingen en een stap die "e$er
sponsoring van de staat benodigde.
Chinese Shi,s
Zheng He218;1+178@3 had "eer grote sponsoring van de staat veel meer dan
9uropese "eevaarders $onden ver#achten. 9chter ten tijde van de :ing d5nastie
stopte de"e sponsoring rond 1781 en rond 17;1 #as de benodigde $ennis voor
het bou#en van grote schepen verloren gegaan. 9chter er #aren #el en$ele
gevolgen van de"e rei"en, betere navigatie, $aarten van de sterren en routes.
?ond 1@;1 stond de :ing d5nastie maritieme handel #eer toe, hierdoor ontstond
er een uit#isseling tussen 'apan, Iorea, =hina en Zuidoost *"i6, 9uropa #as
echter op #eg naar een globale maritieme $ennis. =hina )aalde bij het in"ien dat
"eevaart de gehele #ereld "ou verbinden.
*5,anding the Web in Afri.a
(e eerste maritieme eBpansie #as richting *)ri$a. (e e))ecten in het binnenland
van *)ri$a #aren $lein maar het puntje van Zuid *)ri$a #erd snel en compleet in
het #eb opgenomen, na de rei"en van de Portuge"en en na 111 de
4ederlanders. (e $aap #as een $lein metropolisch eiland in Zuidelij$ *)ri$a #at
verder nog niet #as geCntegreerd in het #eb. In het grootste gedeelte van *)ri$a
#as grotere participatie binnen het #eb vooral te dan$en aan slavenhandel, de"e
slavenhandel #as groter ge#orden toen 9uropese staten de $usten van de
#ereld met el$aar verbonden. (e belangrij$ste reden voor slavenhandel #as het
opbou#en van sui$er en taba$ plantages in *meri$a. *)ri$aanse slaven #aren
goed$oop en hadden een langere levensver#achting in het tropische *meri$a.
(oor verbeterde handelsrelaties #erden veel *)ri$anen rij$ en groeiden in status
door van slaven )amilie en volgelingen te ma$en, "e ver$ochten sommigen om
betere te $rijgen. 9en vijand aanvallen en "ijn soldaten gevangen nemen en
ver$open #as politie$ handig. 9r #as geen *)ri$aanse eenheid dus de
slavenhandelaren in *)ri$a voelden geen verbondenheid met het lot van de
slaven. (e demogra)ische impact van slaven op *)ri$a #as $lein, echter politie$
#as de invloed groot en leidde het tot het ontstaan en het vergroten van staten,
slavenhandel militariseerde *)ri$a. Slavenhandel ga) slavenhandelaars en
vijandige gemeenschappen economisch voordeeldit #erd gebrui$t voor
aanscha) van meer #apens en paarden om meer slaven aan te tre$$en. Het
"orgde oo$ voor een versnelde commercialisering van *)ri$a en sociale
verdeeldheid. Aost *)ri$a #as minder beCnvloed door de"e vergroting van het
#eb vooral omdat "ij al bij het Ald World Web hoorden.
Fusing the A+erican and "ld World Webs
(oor de reis van =olumbus en de ontde$$ing van *meri$a in 17/2 )useerde de
*meri$aanse #ebs snel met het Ald World Web. (e bestaande samenlevingen
#erden uitgeroeid door oorlog en "ie$ten. 9chter hun beschaving, belasting,
handel, #erd slechts aangepast aan de Spaanse en )useerde met het Ald World
Web. Waar nog geen #eb had bestaan ging de"e )usie lang"amer. (e grootste
conseLuentie van de )userende #ebs #as het grote bevol$ingsverlies in *meri$a.
Tegen 1011 #as het grootste gedeelte van *meri$a net als *)ri$a ge)useerde
met het Ald World Web.
*5,anding the Web in Siberia and the Subartic
Gedurende de 1
e
en 1;
e
eeu# verbreidde het #eb "ich oo$ over het land, het
grootste gebied #at nog buiten het #eb lag #aren de bos en taiga gebieden in
Siberi6. :eestal lee)den de"e mensen nog als jagers%ver"amelaars o) hielden "ij
rendieren, er #as #einig landbou# en contact met de rest van de #ereld met
uit"ondering van en$ele gemeenschappen in het "uiden die met de :ongoolse en
Tur$se steppen gemeenschappen handelden. In 1@01 haalde de rij$e Stroganov
)amilie de tsaar Ivan I! over tot een samen#er$ing in het op"etten van een
bondhandel in #estelij$ Siberi6. (e Io"a$$en en de ?ussen hadden alle
voordelen van het leven binnen het #eb, vuur#apens, sponsoring van de
?ussische staat, een schri)t, immuniteit van vele in)ecties. (e Io"a$$en
berei$ten in 171 de $ust van de Paci)ic en in 1@2 #aren "ij in gevecht met
=hinese legers, dit resulteerde in een vredesverdrag #at de gren"en van ?usland
en =hina tot in de 1/
e
eeu# vastlegde. (e Io"a$$en maa$ten een tribuut
s5steem, #aardoor van Siberische mannen bond #erd ver#acht, oo$ handelden
"ij in bond. Siberi6 vormde in 121 haar eigen 2?ussisch ArthodoBe3
aartsbisschopdom. Toen de dieren schaarser #erden in Siberi6 gingen "ij verder
#est#aarts richting *las$a en 4oord *meri$a. 9chter in 4oord *meri$a #aren de
9ngelsen en de Jransen reeds aan het jagen op bond, met het"el)de s5steem van
blo$hutten en handelsposten als in Siberi6. *lle bondjagers #isten dat "ij el$e
huid $onden ver$open die "e te pa$$en $onden $rijgen.
*5,anding the 0eb in Australia and the Pacific
(e isolatie van 4ieu# Zeeland en *ustrali6 #erd in respectievelij$ 1;/ en 1;00
doorbro$en. Snelle 9uropese be"etting, politie$e anneBatie, landoorlogen en
be$ering tot het =hristendom volgden pas na 1071.
The World the Web 1ade 1$00-1&00
:et de creatie van HHn en$el #eb "orgde ervoor dat innovaties, #elvaart en
depressies, plagen door het gehele #eb verspreidden. (oor de een#ording
#erden instabiliteit en chaos binnen het #eb groter. Hierdoor ontstonden en$ele
tendensen die de periode 1@11+1011 vorm gaven. Nni)icatie van het #eb "orgde
1 in intellectueel en cultureel op"icht voor grote verandering in den$patronen en
religie, dit leidde tot re)ormaties, oo$ ontstond moderne #etenschap. In 2 politie$
op"icht leidde het proces tot minder, maar ster$ere staten en een grote stijging
van het verschil tussen ster$ en "#a$. In economisch op"icht leidde het tot een
verschuiving in het voordeel van de handelaren. In 7 sociaal op"icht bracht het
bevol$ingsgroei, compleBe sociale hi6rarchie6n en grotere verschillen2arm%rij$3.
In @ ecologisch op"icht leidde het tot veel biologische uit#isselingen,
homogenisering van de )lora en )auna op de planeet en "ie$ten. In geogra)isch
op"icht leidde het tot nieu#e regionale gemeenschappen verenigd door
maritieme transport.
!ntellectual and Cultural Currents
!nfor+ation and Co++unication
Amstandigheden #aren gunstig voor de snellere en meer #ijdverbreide
in)ormatiestroom. Ten eerste #as er de maritieme "eevaart en de uitbreidding en
verdi$$ing van het #eb. :eer handel en rei"en, lager anal)abetisme en meer
missie#er$ #er$ten samen tot een verbetering van de snelheid en hoeveelheid
communicatie. (aarnaast #as het politie$e $limaat, vooral de )ormatie van grote
rij$en op land en "ee, belangrij$ voor het op"etten van communicatie net#er$en.
9n van groot belang binnen 9uropa #as de boe$dru$$unst 2printing press door
Gutenberg3, dit verminderde $osten en toe"icht van overheden, al maa$te het
propaganda ma$$elij$er, oo$ stimuleert het democratisering van het intellectuele
debat2voornamelij$ religieu"e geschillen3. 9chter de boe$dru$$unst verspreidde
"ich niet verder dan het =hristendom van#ege meerdere )actoren.
(eligions and the Web
(e oude leren $onden minder en minder bete$en voor op$omende $lassen en
rustelo"e "ielen in het algemeen, in de"e nieu#e tijd van handel en steden,
hierdoor $#am er ruimte voor nieu#e religieu"e en intellectuele idee6n. In =hina
bijvoorbeeld had de leer van =on)usius een grote rol gespeeld nadat de :ing
21803 aan de macht $#am, maar voor Wang >angmin 217;2+1@2/3 #aren de"e
leren rigide en ver$eerd geCnterpreteerd en volgens hem $on =on)usius oo$
begrepen #orden door ervaring en reeds aan#e"ige $ennis i.p.v. lange studie
van de leren. 9en"el)de hervormer :artin -uther 21708+1@73 deed dit voor
Iatholie$e geloo). Wat hervormers in de"e tijd gemeen hadden #as dat "ij
religies individualistisch maa$ten, gespecialiseerde geestelij$en #aren niet nodig
om de heilige geschri)ten te ontcij)eren. Ao$ maa$ten veel van de"e hervormers
geen onderscheid meer in geloo)sbeleving en beleidding tussen geestelij$en en
ge#one mensen. ?ond de"e periode 21711+1113 #aren er oo$ binnen en$ele
staten ster$e "el)be#uste heersers, die vrijer omgingen met het geloo), #aardoor
mensen binnen staten meer godsdienstvrijheid $regen,
(eligious Cla+,do0ns
(e grote vrijheid in godsdienst en de hervormingen die hiervoor de ruimte
hadden ge$regen #erden nu #eer onderdru$t. 4ieu#e heersers grepen terug op
de oude leren%religies en nieu#e versies #erden onderdru$t. In =hina greep men
terug op de oude leren van =on)usius en de opvolgers van de ster$e leiders, die
godsdienstvrijheid mogelij$ gemaa$t hadden, draaiden de veranderingen vaa$
terug. Sommige vormen bleven echter bestaan "oals het protestantisme.
(eligious *5,ansions7 !sla+# Christainit' and )uddhis+.
In 9ura"i6 ontstonden stormachtige situaties door de"e geloo)suitbreidingen,
echter in de nieu#e delen van het #eb, 4oord en Zuid *meri$a, grote delen van
*)ri$a en Aceani6, #aren de gevolgen veel groter. -o$ale religies verd#enen o)
#erden inge$apseld in het =hristendom, #aar =hristelij$e 9uropeanen de
politie$e macht hadden, vooral in 4oord en Zuid *meri$a. Ao$ in *)ri$a breidde
het christendom en de Islam "ich uit, altijd namen "ij lo$ale gebrui$en in de
religie op, "odat er verschillende vormen ontstonden. Islam had een grote
aantre$$ings$racht voor *)ri$anen van#ege de slavenhandel. In het algemeen
gaven de politie$e en sociale spanningen religies, christendom D Islam, de $ans
"ich uit te breidden. !asthouden aan vroegere lo$ale religies leidde tot isolatie en
$on tot politie$e vernietiging leidden als militante =hristenen o) :oslims in de
buurt #aren. Ao$ het .uddhisme breidde "ich uit vooral door de be$ering van
:ongoolse stammen op de steppen. Het AWW consolideerde door de
verspreiding van draagbare, evangelische 2gebaseerd op heilige geschri)ten3
religies ten $oste van lo$ale religies.
Science
Het belangrij$ste in de"e intellectuele #arboel tussen de 1
e
en de 10
e
eeu# #as
de "ogenaamde Wetenschappelij$e ?evolutie 2Scienti)ic ?evolution3. (e"e
revolutie hield in dat eBperiment en reden goede methodes van onder"oe$ "ijn
en dat observatie en ervaring autoriteiten "ijn. (e"e den$beelden lagen onder
constante dru$ van religieu"e en politie$e autoriteiten. Soms echter leidde grote
hoeveelheden nieu#e idee6n tot grotere #etenschappelij$e activiteit, "oals toen
de *rabieren in contact $#amen met Hellenistische, 'oodse en Indiaanse leren.
(e"e vergrote activiteit stagneerde nadat er een nieu# #etenschappelij$ $ader
gevormd #as, #el$e bescherming behoe)de van nieu#e idee6n. (e
Wetenschappelij$e ?evolutie vond plaats in 9uropa, omdat in 9uropa autonome
universiteiten op$#amen, #aarbinnen vrij gedebatteerd #erd. (it $on in 9uropa
van#ege grote )ragmentatie, #aardoor politie$e en religieu"e het niet de $op in
$onden dru$$en. (e"e vrije #etenschappelij$e omgeving $reeg vana) 17@1
idee6n van over de gehele #ereld binnen. (an$"ij de boe$dru$$unst $onden
nieu#e idee6n "ich ma$$elij$ en snel verspreidden. Hier en daar probeerden
overheden en religieu"e autoriteiten publicaties tegen te gaan, dit had echter
geen e))ect in het ge)ragmenteerde 9uropa. (e Wetenschappelij$e ?evolutie
behoe)de een gunstig politie$ $limaat alsoo$ een snelle verspreiding van nieu#e
idee6n. *lleen 9uropeanen 2van#ege )ragmentatie en universiteiten3 ont#i$$elde
dit culturele en #etenschappelij$e onder"oe$ en vana) 1@11 leverde dit
aan"ienlij$e pra$tische $ennis.
*cono+ic and Social Currents
Hoe#el er geen )undamentele veranderingen #aren in de landbou# technie$en
o) industrie, veranderde de #ereld economie aan"ienlij$ in de"e periode 217@1+
10113. 1 9r ontstond voor het eerst een globale economie. 2 Handel over grote
a)standen $reeg een steeds belangrij$ere rol. (e economie tussen 17@1 en 1011
groeide "eer snel in verhouding tot tijden hiervoor. 9conomische groei $#am in
de"e periode vooral door bevol$ingsgroei. (e globale economie leidde tot meer
specialisatie, hierdoor groeide $unde en productiviteit. Specialisatie tussen de
handelsgebieden =hina ver$ocht "ijde, porselein en van tijd tot tijd goud,
Zuidoost *"i6 ver$ocht $ruiden en pepers, India $atoen, *)ri$a slaven en goud en
4oord en Zuid *meri$a ver$ochten "ilver, bond, sui$er en taba$, 'apan ver$ocht
"ilver en $oper. 9uropeanen ver$ochten diensten "oals bescherming op "ee en
vervoer van goederen. Tot 1;@1 vormde =hina het centrum van de"e
handelseconomie daarna rivaliseerde het met de handelseconomie in West
9uropa. Hier is te "ien dat slechts en$ele producten de"e globale mar$t in stand
hielden en dat gebieden specialiseerden in het produceren van slechts en$ele
goederen. Goud en "ilver maa$te de"e handel over grote a)standen mogelij$
maar limiteerde het oo$ aange"ien er geen oneindige hoeveelheid goud en "ilver
is. (oor grote mijnen #erd de"e negatieve invloed van "ilver verminderd. In
algemene termen verd#een het meeste "ilver naar =hina, hier #as het meer
#aard dan elders, omdat de =hine"en het nodig hadden voor hun groeiende
economie. (e *tlantische economie draaide vooral op de plantages. 4iemand
buiten de #est 9uropeanen $on meedelen in de"e economie, "oals 9uropeanen
dat #el in de andere grote economische s5stemen in de Indische oceaan en het
Paci)ic gebied gedaan hadden, omdat "ij niet genoeg macht hadden op "ee.
Social Strains and Shifts
(oor de groeiende rol van commercie veranderde de verdeling van rij$dom en
in$omen. (it gebeurde vooral op de plaatsen #aar handel het meest groeide in
de Paci)ic en de *tlantische oceaan. Ioopmannen%handelaars #erden even rij$
als de oude landeigenaren $lasse. Ioopmannen $onden door handel "eer snel rij$
#orden. Ap een gegeven moment d#ongen "ij oo$ politie$e invloed a) dit leidde
tot spanningen. (oor de militaire revolutie #as er een minder grote behoe)te aan
gespecialiseerde soldaten 2ridders in 9uropa en samurai in 'apan3, dit leidde tot
sociale degradatie van een $lasse die sinds lange tijd oorlog en plattelands leven
had gedomineerd in 9ura"i6. Groeiende handel "orgde oo$ dat status vooral
gerelateerd #erd aan rij$dom. 9conomische ongelij$heid tussen landen en
mensen steeg oo$. *l de"e ont#i$$elingen #aren gevolgen van de handel en de
)usie van de #ebs.
*cological Shifts and )iological *5change
(e ecologische s5stemen van *)ri$a en 9ura"i6 #erden verbonden met die in
*meri$a the =olombian 9Bchange. 9n op $leinere schaal #aren de
ecos5stemen van *ustrali6 en de Paci)ic eilanden aan het einde van de 10
e
eeu#
aan het globale #eb toegevoegd. (it had vooral e))ecten op #at mensen aten.
:ensen hadden al lange tijd ge#assen uitge#isseld echter na 17/2 nam de
schaal van de"e uit#isseling en de snelheid hiervan toe. *meri$aanse ge#assen
#aren "eer nuttig in 9ura"i6 en *)ri$a, "oals maCs. =assave 2van origine
.ra"iliaans3 deed het oo$ goed in *)ri$a, vooral omdat het onder de oppervla$te
groeit en hierdoor minder ma$$elij$ te plunderen #as. Het derde ge#as #at een
grote rol speelde en uit *meri$a $#am #as de aardappel, de aardappel had
de"el)de voordelen als cassave als het gaat om plunderingen, daarnaast groeit
de aardappel goed op "andgronden. *ndere ge#assen uit *meri$a, als bonen,
pindaEs en cacao verspreidden "ich oo$ over de #ereld, de andere condities
#aaronder de"e ge#assen )loreren leidde tot vergroting van de landbou#grond.
Granen $#amen vanuit 9ura"i6 naar *meri$a #aar de"e )loreerden. Ao$ sui$er,
taba$ en $o))ie #erden in *meri$a ingevoerd, echter dit #aren productie
ge#assen. Ao$ dieren #erden over de hele #ereld verspreid na 17/2, "o $#amen
naar *meri$a $oeien, paarden, var$ens, geiten en schapen. Het laatste element
van de =olumbian 9Bchange #as de uit#isseling van "ie$tes, vanuit *meri$a
$#amen geen noemens#aardige "ie$ten. (e andere biologische uit#isseling
vond plaats tussen *ustrali6 en de Paci)ic=oo$ 9Bchange. !anuit de"e gebieden
$#amen geen nuttige ge#assen en dieren, maar oo$ geen vernietigende "ie$tes.
(e uit#isseling naar de"e gebieden echter had hier grotere invloed dan #aar dan
oo$.
*ffects on World Po,ulation
Grote veranderingen in voedsel en "ie$tes hadden hun #eerslag op de bevol$ing.
Tussen 17@1 en 1011 verdubbelde de bevol$ing. 9r $#am meer voedsel tot de
beschi$$ing van de"e mensen door de biologische uit#isseling, dit had grote
invloed op de bevol$ingsstijging. 9r "ijn echter meer )actoren "oals "ie$tes,
vooral in het begin van de )usering van de #eb had dit vernietigende e))ecten op
bevol$ingen die nog niet in aanra$ing #aren ge$omen met de nieu#e "ie$ten.
9chter door de grote uit#isseling #erden de"e "ie$ten op ten duur $inder"ie$ten.
(e 10
e
eeu# luidde een nieu# tijdper$ in van snelle bevol$ingsgroei,
voornamelij$ door ecologische veranderingen in ge#assen en "ie$ten.
Conclusion
(e #ebs #aren dan #elis#aar ge)useerd en #ereld#ijd ge#orden, voor de
meeste mensen bracht dit maar #einig veranderingen met "ich meer 01O #as
nog altijd landbou#er, daarnaast $oste het nog steeds bijna even veel tijd om
mensen, goederen, idee6n en "ie$tes te verspreiden als ten tijde van het eerste
#eb rond Summier.
)rea.ing "ld Chains# Tightening The 6e0 Web 18$0-1912
In de 10
e
en 1/
e
eeu# verloste de mensheid "ich van getob met
bevol$ingsaantallen, voedsel voor"iening, mobiliteit en economische productie,
dit $#am door de Industri6le ?evolutie en de nieu#e mogelij$heid )ossiele
brandsto))en te eBploiteren. (e"e ont#i$$eling #as even ingrijpend als de
*grarische ?evolutie millennia geleden. (e Industri6le ?evolutie hiel het #eb
vergroten, verdi$$en en versnellen. Hierdoor vorderden sociale en politie$e
veranderingen, op$omst van het nationalisme en de a)scha))ing van slavernij,
cruciale processen in de vorming van de moderne samenleving. In 1/17 #as een
groot gedeelte van de mensen a)han$elij$ van )ossiele brandsto))en, voedsel van
andere continenten, o)#el de voort"etting van globale verbindingen.
*nlarging the Web
4a de $olonisatie van *ustrali6, begin 1;00 door de 9ngelsen, #erden er geen
grootte stu$$en land meer aan het #eb toegevoegd en maar en$ele mensen. (e
uitbreidding van het #eb, naar Tasmani6 2cultuur en genetisch volledig
verd#enen3 en Paaseiland 2religie volledig verd#enen3 bracht vernietigende
e))ecten naar de"e geCsoleerde populaties, naar minder geCsoleerde populaties
bracht het minder vernietigende e))ecten. Het #eb #erd in andere gebieden
verdi$t, het *ma"onegebied 2rubber3, het poolgebied van =anada en *las$a
2bond en goud3, 4ieu# Zeeland 2#alvisvaarders, missie#er$ers, boeren3, de
graslanden van 4oord en Zuid *meri$a 2veehouders en landbou#ers3. (e"e
ontmoetingen hadden allemaal min o) meer de"el)de e))ecten, contact tussen
mensen bracht nieu#e "ie$ten en oorlogen, aange"ien "ie$tes en #apens
ont#i$$elder #aren dan in de 1;
e
eeu# toen andere populaties aan het #eb
#erden toegevoegd #aren de e))ecten nu groter. Het #eb #erd ligt groter en
culturele en genetische diversiteit #erd minder. Ster$e en "#a$$e naties $#amen
door de verdi$$ing van het #eb steeds meer met el$aar in contact, hierdoor
#erden sommige ster$e naties steeds ster$er, omdat "ij de"e verdi$$ing
over"agen met de aanleg van in)rastructuur, "ij $onden meer gebrui$ ma$en van
de snellere in)ormatie en goederen stroom. (e ster$ste naties $#amen uit West
9uropa.
Tightening the Web
=ommunicatie voor 101@ ging hooguit met de snelheid van een paard.
Gedurende de Jranse ?evolutie toen landelij$e eenheid "eer belangrij$ #as,
ont#ierpen de Jransen le tHlHgraphe, hierdoor $onden berichten de lengte van
het land a)leggen in een paar uur, slecht #eer, nacht en menselij$ )alen
bemoeilij$te brui$baarheid. !roege telecommunicaties5stemen dienden staten
niet commercie. In 1077 ontstond moderne telecommunicatie door het
ver"enden van de eerste ele$trische berichten tussen .altimore en Washington.
:orse =ode "orgde ervoor dat el$ bericht ver"onden $on #orden. (e telegraa)
bood enorme voordelen aangaande $osten, betrou#baarheid en snelheid van
communicatie voor gebrui$ers 29uropeanen en *meri$anen3. In 10@1 #erd
9ngeland met continentaal 9uropa verbonden en in 10 met *meri$a. Telegra)ie
maa$te het besturen van een groot rij$ veel eenvoudiger. In 1/12 had 9ngeland
een #ereld#ijd telegraa)s5steem, #el$e oo$ door rivalen gebrui$t #erd, de"e
vooraanstaande positie hielp 9ngelse diplomatie en geogra)ische politie$ enorm
tot 1/@1. (e capaciteit van telecommunicatie steeg net "o snel als de $osten
daalden 2Jranse telegraa) 1@1 #oorden per dag, tegen 1/21 711 #oorden per
minuut en in 101 $oste het P11 per #oord in 1000 2@ cent3. Hierdoor $onden
oo$ particulieren en bedrijven gebrui$ ma$en van de telegraa), "a$enmannen
met toegang tot een telegraa) hadden een groot voordeel. (it #as een manier
#aarop het #eb verdi$te de andere #as transport, via #ater met de stoomboot
en over land met de stoomtrein, oo$ eerder bestaande transportnet#er$en
#erden verbeterd. (it #as belangrij$ #ant sneller en goed$oper transport van
in)ormatie, mensen en goederen maa$te de Industri6le ?evolutie mogelij$. Het
transporteren van $olen, staal, $atoen en in)ormatie voor industrie6n #as
mogelij$ in 9ngeland in 1;01, maar niet in 1;21. Hoe#el de stoomboot en
stoomtrein producten van de Industri6le ?evolutie "ijn hielpen "ij de"e voort te
"etten. *)stand #erd ver$leind en maa$te verscheping over grote a)standen
routine. Ao$ maa$ten "ij schaalvoordelen mogelij$. !ermindering van tijd en
$osten vond over alle oceaanroutes plaats, #aardoor vana) 1011 bul$goederen
transporteren economisch #erd. Ao$ maa$ten stoomboten en stoomtreinen
handig gebrui$ van de telegraa), nieu#e vormen van grootschalige industrie,
goed$oper ij"er, staal en $ool. (e eerste spoorlijnen #aren dan oo$ voor het
vervoer van producten niet van personen. Heel 9uropa, *meri$a, =hina en
?usland legde uitgebreide spoor#egnet#er$en aan. (oor de voordelen van
stoomtreinen en Kboten #as verdere specialisatie, arbeidsdeling, en
schaalvergroting mogelij$, oo$ hielp het met nationale eenheid niet en$el
economisch, maar oo$ politie$, cultureel en sociaal. In *)ri$a en *"i6 #erden
spoor#egen aangelegd voor $oloniale doeleinden. In Zuid *meri$a #aar
$olonisatie reeds #as be6indigd voor de aanleg van spoor#egen, )inancierden
buitenlanders gericht op eBport van $o))ie, tar#e o) $oper de"e. In 1/17 #as
handel%transport over grote a)standen routine ge#orden en "orgden de telegraa),
stoomtrein en Kboot voor de handelsstromen in in)ormatie, mensen, en goederen
van grote bedrijven en naties.
!gniting the Po,ulation *5,losion
!oor 1;11 groeide de populatie met ongeveer 12O per eeu#. (it $#am door
epidemie6n, hongersnoden en demogra)ische onrust 2oorlogen en dergelij$e3, de
grootste stop op bevol$ingsgroei voor 1;11 #as $inderster)te. In steden stierven
meer mensen dan er geboren #erden en $onden alleen onderhouden #orden
door migratie van het platteland. 9chter in 1;11 veranderde dit en het
ster)tecij)er nam a) ter#ijl het geboortecij)er steeg. In 1;11 steeg de bevol$ing
met 81O per eeu# en hoe#el epidemie6n en hongersnoden niet verd#enen
#aren, #erden "e #el minder )reLuent en minder hevig. In 1011 #as de
bevol$ingsgroei 01O. (e redenen achter de"e enorme bevol$ingsgroei lagen in
de veranderingen in het #eb. .eter, sneller en meer transport en communicatie
maa$te van veel epidemie6n endemische "ie$tes, en reduceerde de grote van
epidemie6n, oo$ $on voedsel aangevoerd #orden #aar hongersnood #as, ten"ij
hiervoor niet betaald $on #orden. Ao$ de $limaatver#arming op het noordelij$
hal)rond $an aan de bevol$ingsgroei hebben bijgedragen. :edicijnen hadden nog
#einig tot geen invloed behalve vaccinatiemethoden voor po$$en 2smallpoB3.
(e"e bevol$ingsgroei $#am in #at historici demographic transition
2demogra)ische transitie3 noemen. Het $omt doordat het geboortecij)er "ich niet
direct aanpast aan een daling in het ster)tecij)er. (e"e bevol$ingstoename begon
in West 9uropa. Snelle ongelij$e bevol$ingsgroei had oo$ tot gevolg dat er
nieu#e patronen van migratie ontstonden, snellere toestroom naar steden.
Anevenredig verdeelde bevol$ingsgroei had oo$ invloed op de politie$ 2meer
imperialistische ondernemingen en bedreiging imperialistische rij$en met veel
verschillende nationaliteiten3, oo$ de natuur #erd beCnvloed 2meer
mensenmeer landbou# en stedenminder ruimte voor natuur3.
The !ndustrial (evolution
Hoe#el de Industri6le ?evolutie in 9ngeland begon is het een globaal proces
ge#orden. 4et als de demogra)ische transitie en nationalisme, verspreidde het
snel en ongelij$, #aardoor spanningen ontstonden die leidde tot migratie,
revolutie, imperialisme en de val van imperialistische rij$en en". Het belangrij$ste
#as dat de Industri6le ?evolutie )ossiele brandsto))en gebrui$te. Het gebrui$ van
)ossiele brandsto))en begon in 4ederland 2tur)3. Tur) #erd gebrui$t in
sui$erra))inaderijen en glasma$erijen 2geen metaalbe#er$ing tur) #ordt niet heet
genoeg3. (e introductie van )ossiele brandsto))en "orgde voor een ver"ameling
van energie bronnen, dit leidde tot bevol$ingsgroei en #elvaartstoename. In
9ngeland #aren t#ee innovaties van groot belang, een puurdere soort $ool die
metaalbe#er$ing toestond en stoommotoren. (oor stoommotoren $on #ater uit
de mijnen gepompt #oorden #aardoor er dieper gemijnd $on #orden, $ool #erd
hierdoor goed$oper en al snel $on het oo$ in andere industrie6n #orden
toegepast evenals de stoommotor. :aar de Industri6le ?evolutie benodigde meer
dan alleen goed$ope energie en technologische innovaties. In 9ngeland #as in
100+0/ met de Glorious ?evolution een $limaat ontstaan #at innovatie
vergema$$elij$te en beloonde, daarnaast #aren er vaste belastingen, "e$erdere
vastgoed rechten en bestuursmaatregelen die gunstig #aren voor $oopmannen,
daarnaast #aren er invoerbelastingen en mar$tbeschermende maatregelen
2verbod invoer teBtiel uit India3. Ao$ #erd er een )inancieel s5steem begonnen
#aardoor vernieu#ers geld $onden lenen, dit #er$te echter pas na 1;01. Het
#ereld #ijde #eb "orgde ervoor dat de 9ngelse industrie en bevol$ing alles
aangevoerd $reeg #at het nodig had, mede dan$"ij 9ngelse innovaties in $ool en
stoom. (e Industri6le ?evolutie vond plaats in 9ngeland van#ege gunstige
politie$e%economische%sociale omstandigheden 2Glorious ?evolution3, daarnaast
hee)t 9ngeland veel $ool en ij"er en de verdi$$ing van het #eb "o#el globaal
door scheepvaart alsoo$ in 9ngeland "el) door de vele $analen en tol#egen.
Grote innovaties $#amen vaa$ in clusters er "ijn er drie. 1 van 1;01+1081 in de
teBtiel en ij"er industrie, nieu#e technische ont#i$$elingen 2spinning 'enn53 en
goede transportmogelij$heden 2$analen en tol#egen3. 2 van 1021+10;1 vooral in
de ij"er en $ool industrie met stoommachines. 8 van 10@1+1/21 $ool en staal
industrie, de telegraa), chemicali6n en ele$triciteit. Wetenschap begon vana)
toen een steeds belangrij$ere rol te spelen in de Industri6le ?evolutie. :et el$
cluster #erd de Industri6le ?evolutie globaler, vana) het begin had de Industri6le
?evolutie geteerd op voedsel van ver #eg als oo$ van ru#e materialen, de
aanvoer van de"e #erd steeds belangrij$er, oo$ "orgde het #eb voor een
a)"etmar$t voor geproduceerde goederen.
-eindustrialiation in Asia# Africa and the A+erica3s
In 1;11 $#am het meeste teBtiel in de #ereld uit India, echter tegen 101 $on
India niet tegen de concurrentie van 9ngeland, door de goed$opere energie,
standaardisatie en $#aliteitscontrole de )abrie$. Ao$ de teBtiel mar$t in Iran
#erd overgenomen door de .ritten en Iran begon meer ru# $atoen uit te voeren.
Averal ter #ereld verloren mensen hun eBtra in$omsten in de nijverheid 2teBtiel3.
Sommige landen probeerden hun mar$t te beschermen, Iran verbood teBtiel
invoer en verplichte onderdanen binnenlands teBtiel te dragen. In Tur$ije
2Attoman 9mpire3 en :eBico probeerden "e het 9ngelse )abrie$en s5steem te
$opi6ren. ?ond het midden van de 1/
e
eeu# produceerde 9ngeland "o goed$oop
dat oo$ andere industrie6n, ij"er, staal, metaal, schepenbou#, pottenba$$en,
ban$en en ver"e$eringen het"el)de patroon volgden als de teBtielindustrie. (e
hard en so)t#are innovaties gaven 9ngeland een groot voordeel bij energie+ en
$ennisindustrie6n. Soms #erden a)"etmar$ten door 9ngeland met militaire dru$
geopend.
!+,erialis+ and Self-Strengthening
!oor de Industri6le ?evolutie hadden de *tlantische 9uropeanen handelsrij$en
gesticht, de"e #aren vaa$ beper$t tot en$ele handelsposten en sui$ereilanden.
Industrialisatie maa$te imperialisme goed$oop en gema$$elij$, door nieu#e
beter #apens, betere communicatie. GeCndustrialiseerde samenlevingen $onden
vrij eenvoudig gebied veroveren in *)ri$a en *"i6 en do$toren hadden succes in
het beper$en van de invloed van tropische "ie$ten. (an$"ij hun militaire macht
verdeelden industri6le grootmachten de rest van de #ereld voor 1/17. 9ngeland
had het grootste deel van dit imperialisme en realiseerde een #ereld#ijd rij$
tegen 1/17. Zel)+verster$ing #as een manier van overheden 2en elite3 om hun
eigen militaire, economische en sociale s5steem te veranderen als reactie op de
veranderde omstandigheden door de nieu#e geCndustrialiseerde machten. 9chter
de"e grote vernieu#ingen brachten vaa$ problemen voor het bestuur en )aalden
daarom vaa$. 4a 101@ verspreidde de Industri6le ?evolutie "ich, naar 9uropa
2eerst .elgi6$ool en Z#itserland#ater$racht3 en *meri$a. ?egeringen in
9uropa probeerden hun industrie6n te stimuleren door, subsidies, belasting
voordelen, gratis in)rastructuur en onderdru$$ing van arbeidersopstanden. In
*meri$aanse )abrie$en #erd een nieu# s5steem opge"et van assemblage.
Sommige landen hadden groter voordeel bij de uitbreidding van bestaande
uitvoer van ru#e materialen dan "ij hadden bij industrialisatie 2.ra"ili6, =hina,
Attoman Imperium3. (e industrialisering van (uitsland, *meri$a, ?usland en
'apan $#amen allen voort uit "el)+verster$ingsprocessen, "ij "ouden in de 21
ste
eeu# de grote machten #orden.
Social Changes
(e Industri6le ?evolutie veranderde het leven van mensen over de gehele
#ereld, vooral na 1011 toen er HHn groot #eb ontstaan #as. In de
geCndustrialiseerde landen van 9uropa veranderde het )amilieleven, #er$leven en
dorpsleven. Industrialisatie veranderde het #er$ van het ritme van de dag en de
sei"oenen naar het ritme van de $lo$. 9en groot voordeel #as de eenvoudigheid
van het #er$ in )abrie$en, hierdoor $onden )alende #er$nemers ma$$elij$
vervangen #orden. :annen en vaders verloren een deel van hun invloed aan
)abrie$sba"en. Totdat arbeiders "ich verenigden in va$bonden #er$ten "ij onder
slechte omstandigheden voor lage lonen, de verbeteringen die de"e va$bonden
be#er$stelligden erodeerde de voedingsbodem voor revoluties. Iinderarbeid
#erd verboden, hierdoor gingen $inderen naar school, geCndustrialiseerde
samenleving had behoe)te aan hoger opgeleidden. Schoolgaande $inderen
brachten geen geld op maar $osten geld #aardoor het geboortecij)er a)nam en
vrou#en niet de gele tijd met het opvoeden van $inderen be"ig #aren. 9ducatie
#erd gesubsidieerd door de staat. In 1/11 hadden de arbeiders in de
geCndustrialiseerde steden het beter en ma$$elij$er dan plattelandsarbeiders. In
?usland leidde het )abrie$sleven tot een revolutie in 1/1; veel ?ussische
arbeiders #aren man en de leer van :arB $reeg hier veel aanhang. In 'apan
#aren de meeste arbeiders vrou#, "ij #aren al ge#end bevelen op te volgen van
mannen en hier $#amen dan oo$ geen revoluties voor. 4ieu#e religies die de
pijn van industrialisering $onden ver"achten verspreidden "ich oo$.
:lobaliation in the Age of !+,erialis+
9en grote stap in globalisatie $#am tot stand tussen 10;1+1/17 door
demogra)ische, politie$e en economische veranderingen. (e eerste stap #as
gemaa$t door de verbinding van de $ustgebieden op de #ereld en later een
t#eede stap door stoomboten en treinen die het achterland erbij tro$$en. Het
belangrij$ste aan de"e t#eede stap #as de grotere mobiliteit van mensen,
goederen en geld. In)ormatie over andere landen ga) mensen de $eu"e te
migreren, de"e tijd #as de tijd van economische migratie, het einde van de
slavernij ga) nog een eBtra impuls. (e"e massamigratie berei$te van#ege drie
redenen "ijn hoogtepunt in 10/1+1/18. 1 tussen 101@+10@1 verminderden
9uropese landen legale obsta$els aangaande migratie. 2 rei"en #erd ma$$elij$er
en goed$oper. 8 de condities voor 9uropese landbou#ers verslechterde #aardoor
"ij migreerden naar beter gebieden in 4oord *meri$a en *rgentini6, de eerste
#ereld oorlog stopte de"e ont#i$$eling. (e migratie van de"e mensen verster$te
economische groei, omdat mensen migreerden van plaatsen #aar hun arbeid
niets opbracht naar plaatsen #aar het #el opbrengsten genereerde. Ao$
investerings$apitaal be#oog "ich vrijer, met name door de Gouden Standaard
2100;3 #aardoor internationale handel bespoedigd #erd 2vastgestelde #aarde
van geld in goud3. (e"e snelle verplaatsing van mensen, goederen en geld had
drie e))ecten. 1 "e hielpen bij de creatie van een verdi$$ing van de
#ereldeconomie, voor de eerste $eer #aren economische voor en achteruitgang
globaal. 2 het "ette de grootste economische groei in gang tot dan toe. 8 de"e
economische groei #as ongelij$ verdeeld en leidde tot grotere verschillen in
#elvaart. (e"e globalisatie van de late 1/
e
eeu# bracht oo$ ecologische en
culturele veranderingen met "ich mee. Het =hristendom #erd door missie#er$
verspreid, #aardoor lo$ale religies verd#enen, het"el)de gebeurde voor talen, de
talen van de imperialisten groeiden en lo$ale talen namen a). 9chter hier en daar
ontstonden oo$ nieu# talen. 9chter globalisering had een homogeniserend e))ect
en het aantal religies en talen nam a).
*cological Change
Industrialisatie "orgde voor veel luchtvervuiling van#ege het intensieve gebrui$
van $olen. (e Industri6le ?evolutie en groeiende bevol$ing had meer voedsel en
ru#e materialen nodig, hierdoor $#am meer landbou#grond en ontginningen,
#aardoor de bossen a)namen en er minder voedsel #as voor #ilde dieren. Ao$
#erden grote irrigaties5stemen opge"et om droge gebieden #eer tot
landbou#grond te verma$en. (e verdi$$ing van het #eb "orgde oo$ voor de
verspreidding van planten en dieren, de"e hadden oo$ grote invloed op het
ecologische s5steem. Sneller transport en massa migratie bracht nieu#e "ie$ten
"el) voor mensen met ont#i$$elde a)#eers5stemen. (e verschri$$ingen van
cholera en t5)us "orgden voor de Qsanitar5 revolutionR dit hield in dat drin$ en
a)val #ater gescheiden #erd.
Conclusion7 4oc.-!n
(e verdi$$ing van het #eb tussen 1;@1 en 1/17 leidde tot het ontstaan en de
verspreidding van de demogra)ische eBplosie, representatieve vormen van
politie$, nationalistische identiteiten en industrialisatie. *l de"e elementen
verspreidden "ich ongelij$ en leidden tot grotere spanningen binnen en tussen
staten. (e #elvaart gebracht door economische globalisatie benodigd
aanhoudende vrije migratie van mensen, $apitaal en goederen, dit combineerde
niet ma$$elij$ met nationalisme. (e nieu#e hoge+energie+economie had steeds
meer )ossiele brandsto))en nodig, die over de aarde verspreid lagen. (e
groeiende verschillen tussen #elvaart en macht maa$ten dat de
minderbedeelden "ich moesten schi$$en in hun positie.
Strains "n The Web7 The World Since 1&90
Het laatste gebied #at aan het #eb #erd toegevoegd #aren de hooglanden van
4ieu# Guinea, in de jaren E81 #erden de"e door missionarissen, $olonialen,
handelaren en antropologen met de rest van de #ereld in contact gebracht. 4a
de"e toevoeging "ou het #eb alleen nog maar sneller #orden en verdi$$en. (e
gegroeide globalisatie na 10;1 $#am tot een einde met het uitbre$en van WA I,
migratie, handel en $apitaal stromen namen a) en $#amen pas #eer echt op na
WA II.
Co++unications and !deas
9r #aren drie technologische trans)ormaties. 1 ongeveer 1/21 de verspreidding
van tele)oon 210;13, autoEs 210/13 en radio 21/113. 2 tussen 1/71+1/@1 televisie
en commerci6le luchtvaart. 8 1//1 computers. (e"e nieu#e technologie6n
#er$ten als net#er$en #at hun verspreidding in het begin tegenhield echter
#anneer "e eenmaal aanslaan gaat verspreidding "eer snel. Het e))ect van de"e
en en$ele andere veranderingen #as dat mensen GgebombardeerdE #erden met
nieu#e idee6n, in)ormatie, impressies en stelde "e in staat sneller en verder te
rei"en. ?adio, televisie en )ilms hadden oo$ nog een meer politie$ e))ect, het
stelde $undige redenaars in staat miljoenen te berei$en. (e"e nieu#e media
maa$te het ma$$elij$er de massa te beCnvloeden en te mobiliseren, echter na
verloop van tijd #erd controle van overheden op in)ormatie en mensen
bemoeilij$t.
Culture# (eligion# Science
(e nieu#e in)ormatie in)rastructuur vergrote competitie van idee6n. !oor de
meerderheid #erd het met de $omst van radio, tv, $ranten, )ilms en luchtvaart
ongebrui$elij$ niet gecon)ronteerd te #orden met radicaal andere idee6n. (it
resulteerde in een culturele verarming, de marginalisatie van velen en het succes
van en$elen. Ao$ politie$e cultuur had minder en minder standaards, door
imperialisme #as over 2min o) meer3 de gehele #ereld het rechtens5steem van
en$ele 9uropese naties overgenomen 2vaa$ nog gebaseerd op ?omeinse
#etgeving3. 9r ontstonden en$ele nieu#e h5bride rechtss5stemen en creoolse
talen, echter lo$aal ging veel verloren. (e ma$$elij$e verspreidding van idee6n
hielp draagbare godsdiensten en #er$te tegen lo$ale, in de periode na 10/1 #as
er ongebrui$elij$ veel d5namie$ en instabiliteit in het religieu"e leven. (oor
urbanisatie en verbeterde ge"ondheids"org verloren lo$ale godsdiensten nog
meer terrein. Het credo van samen#er$ing en gemeenschappelij$e steun hielp
sommige godsdiensten meer volgelingen aan te tre$$en, verlichting van de
spanningen die urbanisatie en #elvaartsverschillen met "ich meebrengen.
Imperialisme leidde tot verschillende religieu"e reacties, voor velen #as er een
voordeel in het overnemen van de godsdienstige gebrui$en van de $oloniale
overheerser. *ndere reacties #aren, 1 een balans "oe$en tussen religieu"e
gebrui$en en de gebrui$en van de imperialistische overheerser, die "oveel macht
gaven, 2 #as terug naar het oude en al het nieu#e ver#erpen en 8 #as het
ver#erpen van godsdiensten en overstappen naar een andere ideologie "oals
nationalisme o) socialisme. Godsdiensten $regen oo$ problemen met de op$omst
van moderne #etenschap. Ao$ #etenschap verarmde en$ele idee6n overlee)den
de snelle uit#isseling van in)ormatie. (e evoluerende #etenschappelij$e
#ereldbeelden hadden en$ele dingen gemeen. 1 observatie en eBperimenten
$regen onschendbare autoriteit. 2 #etenschap #erd minder absoluut en meer
evolutionair. 8 goede #etenschap #as niet goed$oop. Geologie en biologie
#erden nieu#e #etenschappen en in de biologie ontde$te men de genenleer en
hierdoor $on men betere ge#assen cre6ren. 4atuur$unde onderging een"el)de
verandering. 10/1 ontde$$ing van de atomenleer, leidde in 1/71 tot de
atoombom en 1/@1 tot $erncentrales.
The 1arriage of Science and Technolog'
Wetenschap #erd duurder, meer bureaucratisch en meer verbonden met
technologie, de"e hadden voor 101 #einig met el$aar te ma$en gehad. 9r
ontstond een grote vraag naar toepasbare #etenschap voor militaire, sociale,
technologische en". toepassingen. Hierdoor gingen staten #etenschap
sponsoren. 9r ontstonden samen#er$ingsverbanden tussen universiteiten en de
overheid en bedrij)sleven. Wetenschap $on niet "onder de"e sponsoring maar
staten 2later bedrijven3 $onden niet "onder de"e toepasbare 2technologische3
#etenschap. :oderne #etenschap nam autoriteit over van religies.
-ang"amerhand #erden alles en iedereen a)han$elij$ van de vooruitgang in "eer
compleBe technologische s5stemen en het #er$ van en$ele "eer $undige
individuen.
Po,ulation and ;rbaniation
(e reden voor de grote populatiegroei #as e))ectieve manieren het ster)tecij)er
te dru$$en, vaccinaties, antibiotica 2na 1/@13. (e meeste vooruitgang in het
dru$$en van het ster)tecij)er vond plaats van 1/7@ tot 1/@. Wetenschap hielp
echter oo$ in geboortebeper$ing, uitvinding anticonceptie pil in 1/1. (e enorme
slachtingen 2oorlogen3 van de 21
ste
eeu# hadden eigenlij$ maar #einig e))ect.
.evol$ingsgroei leidde tot politie$e onrust, urbanisatie en de #il over HHn nacht
ijs te #illen industrialiseren. (e"e spanningen leidde ertoe dat staten
bevol$ingsgroeibeleid gingen voeren India en =hina probeerden "o het
geboortecij)er te laten dalen, #aar Hitler en Salin probeerden dit te laten stijgen.
9Borbitante groei van steden is een ander $enmer$ van de 21
ste
eeu#. Steden
#aren niet langer demogra)ische "#arte gaten, door verbeteringen in de
ge"ondheid"org en sanitaire verbeteringen maa$ten steden veiliger. In steden
$ende mensen el$aar niet en $on er niet ver#acht #orden dat mensen el$aar
)atsoenlij$ behandelden, "ij hadden immers niets met el$aar te ma$en en dus
geen sociale band. Andan$s al de spanningen van de stad ga) het stedelij$en
grote voordelen. Nrbanisatie "orgde voor een rem op het geboortecij)er, omdat
$inderen in de stad alleen maar geld $osten op het platteland leverden "ij geld
op. (aarnaast $regen meisjes in steden onder#ijs, dit leidde tot beter
opgeleidden en die $rijgen in de regel minder $inderen.
*nerg' and *nviron+ent
(e belangrij$ste reden achter de grote bevol$ingsgroei #as de mogelij$heid tot
het gebrui$en van )ossiele brandsto))en. In de 21
ste
eeu# #as de belangrij$ste
stap de op$omst van goed$ope olie. (e overstap naar olie $#am tussen 1/@1+
1/;8. Alie revolutioneerde transport, autoEs en vliegtuigen $onden niet lopen op
$olen, oo$ $unstmest speelde een grote rol. (oor de mogelij$heid de"e nieu#e
brandsto))en te gebrui$en maa$te leven ma$$elij$er voor een groot deel van de
mensheid en verdiepte tegelij$ertijd de $oo) tussen mensen die er gebrui$ van
maa$ten en degenen die dat niet deden. (e grote bevol$ingsgroei had oo$
#eerslag op het milieu. !eel bosgebied #erd omge"et in gras en a$$erland. 9r
"ijn @ grote uitstervinggolven ge#eest in de 21
ste
eeu# lee$ het erop dat er een

e
door menselij$ handelen ingeleide uitstervinggol) ontstond. 9chter sommige
dieren )loreerden 2veestapels, ratten3. 9r #as meer luchtvervuiling, en
op#arming van de aarde. Het economische s5steem #at de nadru$ legt op het
op $orte termijn behalen van #insten hield maar #einig re$ening met andere
gevolgen van dit beleid. !aa$ gaven be"orgde burgers redenen andere
problemen aan te pa$$en, echter alleen problemen die hun manieren van leven
niet aantastten.
(etreat fro+ :lobaliation7 War and -e,ression# 1912-1921
(e grote globalisatie lee$ oorlog even overbodig te ma$en echter in 1/17 #erd
de"e droom doorbro$en. Het ontstaan van WA I "at hem in de op$omst van
(uistland als grote macht. 4ationalisme maa$te oorlog ma$$elij$er te
accepteren. (oor 9uropees imperialisme #erden oo$ de $olonies betro$$en bij
het con)lict. (e oorlog liet 9uropaEs politie$e en economische grondvesten trillen,
in 1/1; $on de het ?ussische rij$ de spanningen van de oorlog niet langer aan en
viel het. 9chter de nieu#e regering ging verder met de oorlog #aardoor in de
her)st van 1/1; de .olsje#ie$en onder leiding van -enin de macht grepen. Hij
moest eerst vrede sluiten met (uitsland 2maart 1/103 en vervolgens een
burgeroorlog be6indigen 21/10+213 om een communistische staat te $unnen
stichten, de Soviet Nnie o)#el NSS?. 9r #as een streven naar autar$ie van#ege
de negatieve invloeden van de oorlog op de economie. (uitsland moest enorme
schuldbetalingen doen, hierdoor gingen "ij geld dru$$en #at leidde tot
h5perin)latie en (uits geld #aardeloos maa$te. 4a 1/27 "orgde *meri$aanse
leningen dat (uitsland een deel van de schuld aan 9ngeland en Jran$rij$ $on
betalen, echter na 1/20 droogden de"e leningen op van#ege een groei in de
aandelenmar$t. Toen de aandelenmar$t viel #erden lenigen teruggeroepen, de"e
$onden niet terugbetaald #orden, dus ban$en en bedrijven vielen. Het leidde oo$
tot een agrarische depressie, boeren $onden hun producten niet ver$open. Am
hun economie te redden begonnen staten protectie maatregelen te nemen met
als gevolg dat de #ereldeconomie volledig instortte. Internationale politie$ #erd
vergroot door de oorlog en "ijn nasleep. (us de val van de #ereldeconomie
vertraagde globalisatie, vooral op economisch vla$, echter op andere gebieden
ging de"e globalisatie ge#oon door 2innovaties, de landenbond -eague o)
4ations, WI voetbal3.
Aan deze samenvatting kunnen geen rechten worden ontleend.
Johan Bossink