Vous êtes sur la page 1sur 21

CONSTITUIRMUDANA

(ParteI)

VALORESEPRINCPIOSPARAUMAMUDANAPOSITIVA
SelecodeartigosdaConstituiodaRepblicaPortuguesa(2005)
7RevisoConstitucional

AConstituiodaRepblicaPortuguesaodocumentoquetraaonossoprojectocolectivoenquanto
nao.Neladefinemseosdireitoseprincpiosfundamentaisquereconhecemoscolectivamente,e
tambmosvaloresqueidealizamosparaconstruirumasociedadecomquetodosnosidentificamos.

Apesardeserabasedetodasasleis,eportantoumdocumentoqueemmuitoinfluencaaformacomo
vivemosemsociedade,existeumgrandedesconhecimentopblicosobreoquelestescrito,oqueleva
precisamenteaqueassuasnormaseideaissejam,muitasvezes,corrompidos.

NasescolasaindanosedatenoConstituiodaRepblicaPortuguesa(pelomenosnoa
suficiente),nacontradiodeseassumirquetodososcidadosaconhecemcompletamente,eque,por
isso,socapazesdedefenderosseusdireitos,lconsagrados.

NaConstituioestovaloresquepodemserbasilaresparaatransformaopositivadasociedade,da
nossarelaocomosnossosconcidadosecomaNatureza,eatnasestruturaseconmicase
profissionais.
Notomemosumaposiodenosconformarmosanenhumsistemadenormas,maspodemosretiraro
quelheachamosdevaloreusloparaconstruiralgomelhor.

Porestasrazesfizemosestaselecodeartigos,sobreaqualpodemosponderare,talvez,tomla
comorefernciaparaque,emconjunto,possamosconstruircomunidadesimagemdevaloresquetodos
partilhamos.

Queestesvaloreseideiasqueaquiseapresentamsejamumaportaparaoesclarecimentoeodebateem
tornodoquequeremosenquantocomunidades.

Esperoquetirevaloreprazernaleituradestedocumento.
Podeemprestlo,copilo,reproduzilo,citloeespalhlocomodesejar,desdequeconserveoobjectivo
deinformareinspirarquemol.

ConstituiodaRepblicaPortuguesaVIIRevisoConstitucional:
www.parlamento.pt/LEGISLACAO/Paginas/ConstituicaoRepublicaPortuguesa.aspx

PedroHorta@2014
ecocomunidadesplanicie.wordpress.com
https://www.facebook.com/pages/EcoComunidadesnaPlan%C3%ADcie/399166263513839

(PREMBULO)A25deAbrilde1974,oMovimentodasForasArmadas,coroandoalonga
resistnciadopovoPortuguseinterpretandoosseussentimentosprofundos,derrubouo
regimefascista.

LibertarPortugaldaditadura,daopressoedocolonialismorepresentouumatransformao
revolucionriaeoinciodeumaviragemhistricadasociedadePortuguesa.

AAssembleiaConstituinteafirmaadecisodopovoPortugusdedefenderaindependncia
nacional,degarantirosdireitosfundamentaisdoscidados,deestabelecerosprincpios
basilaresdademocracia,deasseguraroprimadodoEstadodeDireitodemocrticoedeabrir
caminhoparaumasociedadesocialista,norespeitodavontadedopovoPortugus,tendoem
vistaaconstruodeumpasmaislivre,maisjustoemaisfraterno.

AAssembleiaConstituinte,reunidanasessoplenriade2deAbrilde1976,aprovaedecreta
aseguinteConstituiodaRepblicaPortuguesa:

PortugalumaRepblicasoberana,baseadanadignidadedapessoahumanaenavontade
populareempenhadanaconstruodeumasociedadelivre,justaesolidriaart.1

ARepblicaPortuguesaumEstadodedireitodemocrtico,baseadonasoberaniapopular,no
pluralismodeexpressoeorganizaopolticademocrticas,norespeitoenagarantiada
efectivaodosdireitoseliberdadesfundamentaisenaseparaoeinterdependnciade
poderes,visandoarealizaodademocraciaeconmica,socialeculturaleoaprofundamento
dademocraciaparticipativaart.2

Asoberania,unaeindivisvel,residenopovo(...)n1.doart.3

OEstadosubordinaseConstituioefundasenalegalidadedemocrtica.n2.doart.3

AvalidadedasleisedosdemaisactosdoEstado,dasregiesautnomas,dopoderlocalede
quaisqueroutrasentidadespblicasdependedasuaconformidadecomaConstituio.n3.
doart.3

OEstadounitrioerespeitanasuaorganizaoefuncionamentooregimeautonmicoinsular
eosprincpiosdasubsidiaridade,daautonomiadasautarquiaslocaisedadescentralizao
democrticadaadministraopblica.n1.doart.6

Portugalregesenasrelaesinternacionaispelosprincpiosdaindependncianacional,do
respeitodosdireitosdoHomem,dosdireitosdospovos,daigualdadeentreosEstados,da
soluopacficadosconflitosinternacionais,danoingerncianosassuntosinternosdeoutros
Estadosedacooperaocomtodososoutrospovosparaaemancipaoeoprogressoda
Humanidade.n1.doart.7

Portugalpreconizaaaboliodoimperialismo,docolonialismoedequaisqueroutrasformasde
agresso,domnioeexploraonasrelaesentreospovos(...)n2.doart.7

Portugalreconheceodireitodospovosautodeterminaoeindependnciaeao
desenvolvimento,bemcomoodireitoinsurreiocontratodasasformasdeopresso.n3.
doart.7

SotarefasfundamentaisdoEstado:

a)Garantiraindependncianacionalecriarascondiespolticas,econmicas,sociaise
culturaisqueapromovam

b)GarantirosdireitoseliberdadesfundamentaiseorespeitopelosprincpiosdoEstadode
direitodemocrtico

c)Defenderademocraciapoltica,assegurareincentivaraparticipaodemocrticados
cidadosnaresoluodosproblemasnacionais

d)Promoverobemestareaqualidadedevidadopovoeaigualdaderealentreos
Portugueses,bemcomoaefectivaodosdireitoseconmicos,sociais,culturaiseambientais,
medianteatransformaoemodernizaodasestruturaseconmicasesociais

e)ProtegerevalorizaropatrimnioculturaldopovoPortugus,defenderaNaturezaeo
ambiente,preservarosrecursosNaturaiseassegurarumcorrectoordenamentodoterritrio

f)Asseguraroensinoeavalorizaopermanente(...)

g)Promoverodesenvolvimentoharmoniosodetodooterritrionacional(...)alneasdoart.9

Ospartidospolticosconcorremparaaorganizaoeparaaexpressodavontadepopular,no
respeitopelosprincpiosdaindependncianacional,daunidadedoEstadoedademocracia
poltica.n2.doart.10

Todososcidadostmamesmadignidadesocialesoiguaisperantealei.n1.doart.13

Ningumpodeserprivilegiado,beneficiado,prejudicado,privadodequalquerdireitoouisentode
qualquerdeveremrazodeascendncia,sexo,raa,lngua,territriodeorigem,religio,
convicespolticasouideolgicas,instruo,situaoeconmica,condiosocialou
orientaosexual.n2.doart.13

OsestrangeiroseosaptridasqueseencontremouresidamemPortugalgozamdosdireitose
estosujeitosaosdeveresdocidadoPortugusn1.doart.14

Aleispoderestringirosdireitos,liberdadesegarantiasnoscasosexpressamenteprevistos
naConstituio,devendoasrestrieslimitarseaonecessrioparasalvaguardaroutros
direitosouinteressesconstitucionalmenteprotegidos.n2.doart.18

Asleisrestritivasdedireitos,liberdadesegarantiastmderevestircarctergeraleabstractoe
nopodemterefeitoretroactivonemdiminuiraextensoeoalcancedocontedoessencialdos
preceitosconstitucionais.n3.doart.18

Osrgosdesoberanianopodem(...)suspenderoexercciodosdireitos,liberdadese
garantias(...)n1.doart.19

Atodosasseguradooacessoaodireitoeaostribunaisparadefesadosseusdireitose
interesseslegalmenteprotegidos,nopodendoajustiaserdenegadaporinsuficinciade
meioseconmicos.n1.doart.20

Paradefesadosdireitos,liberdadesegarantiaspessoais,aleiasseguraaoscidados
procedimentosjudiciaiscaracterizadospelaceleridadeeprioridade,demodoaobtertutela
efectivaeemtempotilcontraameaasouviolaesdessesdireitos.n5.doart.20

Todostmodireitoderesistiraqualquerordemqueofendaosseusdireitos,liberdadese
garantiasederepelirpelaforaqualqueragresso,quandonosejapossvelrecorrer
autoridadepblica.art.21

OEstadoeasdemaisentidadespblicassocivilmenteresponsveis,emformasolidriacom
ostitularesdosseusrgos,funcionriosouagentes,poracesouomissespraticadasno
exercciodassuasfuneseporcausadesseexerccio,dequeresulteviolaodosdireitos,
liberdadesegarantiasouprejuzoparaoutrem.art.22

AvidaHumanainviolvel.n1.doart.24

Emcasoalgumhaverpenademorte.n2.doart.24

Aintegridademoralefsicadaspessoasinviolvel.n1.doart.25

Ningumpodesersubmetidoatortura,nematratosoupenascruis,degradantesou
desumanos.n2.doart.25

Atodossoreconhecidososdireitosidentidadepessoal,aodesenvolvimentoda
personalidade,capacidadecivil,cidadania,aobomnomeereputao,imagem,palavra,
reservadaintimidadedavidaprivadaefamiliareprotecolegalcontraquaisquerformas
dediscriminao.n1.doart.26

Todostmdireitoliberdadeesegurana.n1.doart.27

Aresponsabilidadepenalinsusceptveldetransmisso.n3.doart.30

Haverhabeascorpuscontraoabusodepoder,porvirtudedeprisooudetenoilegal(...)n
1.doart.31

NoadmitidaaexpulsodecidadosPortuguesesdoterritrionacional.n1.doart.33

garantidoodireitodeasiloaosestrangeiroseaosaptridasperseguidosougravemente
ameaadosdeperseguio,emconsequnciadasuaactividadeemfavordademocracia,da
libertaosocialenacional,dapazentreospovos,daliberdadeedosdireitosdapessoa
humana.n8.doart.33

Odomiclioeosigilodacorrespondnciaedosoutrosmeiosdecomunicaoprivadaso
inviolveis.n1.doart.34

Ningumpodeentrarduranteanoitenodomicliodequalquerpessoasemoseuconsentimento,
salvoemsituaodeflagrantedelitooumedianteautorizaojudicialemcasosdecriminalidade
especialmenteviolentaoualtamenteorganizada,incluindooterrorismoeotrficodepessoas,
dearmasedeestupefacientes,nostermosprevistosnalei.n3.doart.34

Todososcidadostmodireitodeacessoaosdadosinformatizadosquelhesdigamrespeito,
podendoexigirasuarectificaoeactualizao,eodireitodeconhecerafinalidadeaquese
destinam(....)n1.doart.35

Ainformticanopodeserutilizadaparatratamentodedadosreferentesaconvices
filosficasoupolticas,filiaopartidriaousindical,freligiosa,vidaprivadaeorigemtnica,
salvomedianteconsentimentoexpressopelotitular,autorizaoprevistaporleicomgarantias
denodiscriminaoouparaprocessamentodedadosestatsticosnoindividualmente
identificveis.n3.doart.35

proibidaaatribuiodeumnmeronacionalnicoaoscidados.n5.doart.35

Atodosgarantidolivreacessosredesinformticasdeusopblico(...)n6.doart.35

Todostmodireitodeconstituirfamliaedecontraircasamentoemcondiesdeplena
igualdade.n1.doart.36

Oscnjugestmiguaisdireitosedeveresquantocapacidadecivilepolticaemanutenoe
educaodosfilhos.n3.doart.36

Todostmodireitodeexprimiredivulgarlivrementeoseupensamentopelapalavra,pela
imagemouporqualqueroutromeio,bemcomoodireitodeinformar,deseinformaredeser
informados,semimpedimentosnemdiscriminaes.n1.doart.37eOexercciodestes
direitosnopodeserimpedidooulimitadoporqualquertipoouformadecensura.n2.do
art.37

garantidaaliberdadedeimprensa.n1.doart.38

Aliberdadedeimprensaimplica:

a)Aliberdadedeexpressoecriaodosjornalistasecolaboradores,bemcomoainterveno
dosprimeirosnaorientaoeditorialdosrespectivosrgosdecomunicaosocial,salvo
quandotiveremnaturezadoutrinriaouconfessional

b)Odireitodosjornalistas(...)aoacessosfontesdeinformaoeprotecoda
independnciaedosigiloprofissionais,bemcomoodireitodeelegeremconselhosderedao

c)Odireitodefundaodejornaisedequaisqueroutraspublicaes,independentementede
autorizaoadministrativa,cauoouhabilitaoprvias.alneasdon2.doart.38

OEstadoasseguraaliberdadeeaindependnciadosrgosdecomunicaosocialperanteo
poderpolticoeopodereconmico(...)n4.doart.38

Nosperodoseleitoraisosconcorrentestmdireitoatemposdeantena,regulareseequitativos,
masetaesemissorasderdioedetelevisodembitonacionaleregional(...)n3.do
art.40

Aliberdadedeconscincia,dereligioedecultoinviolvel.n1.doart.41

Ningumpodeserperseguido,privadodedireitosouisentodeobrigaesoudeverescvicos
porcausadassuasconvicesouprticareligiosa.n2.doart.41

garantidoodireitoobjecodeconscincia(...)n6.doart.41

livreacriaointelectual,artsticaecientfica.n1.doart.42

Estaliberdadecompreendeodireitoinveno,produoedivulgaodaobracientfica,
literriaouartstica(...).n2.doart.42

garantidaaliberdadedeaprendereensinar.n1.doart.43

OEstadonopodeprogramaraeducaoeaculturasegundoquaisquerdirectrizesfilosficas,
estticas,polticas,ideolgicasoureligiosas.n2.doart.43

Oensinopbliconoserconfessional.n3.doart.43

garantidoodireitodecriaodeescolasparticularesecooperativas.n4.doart.43

Oscidadostmodireitodesereunir,pacificamenteesemarmas,mesmoemlugaresabertos
aopblico,semnecessidadedequalquerautorizao.n1.doart.45

Atodososcidadosreconhecidoodireitodemanifestao.n2.doart.45

Oscidadostmodireitode,livrementeesemdependnciadequalquerautorizao,constituir
associaes(...)n1.doart.46

Asassociaesprosseguemlivrementeosseusfinsseminterfernciadasautoridades
pblicasenopodemserdissolvidaspeloEstadooususpensasassuasactividades(...)n2.
doart.46

Nosoconsentidasassociaesarmadasnemdetipomilitar,militarizadasouparamilitares
(...),nemorganizaesqueperfilhemaideologiafascista.n4.doart.46

Todostmodireitodeescolherlivrementeaprofissoougnerodetrabalho,salvasrestries
legaisimpostaspelointeressecolectivoouinerentessuaprpriacapacidade.n1.do
art.47

Todososcidadostmodireitodeacessofunopblica,emcondiesdeigualdadee
liberdade(...).n2.doart.47

Todososcidadostmodireitodetomarpartenavidapolticaenadirecodosassuntos
pblicosdopas,directamenteouporintermdioderepresentanteslivrementeeleitos.n1.do
art.48

TodososcidadostmodireitodeseresclarecidosobjectivamentesobreactosdoEstadoe
demaisentidadespblicasedeserinformadospeloGovernoeoutrasautoridadesacercada
gestodosassuntospblicos.n2.doart.48

Aliberdadedeassociaocompreendeodireitodeconstituirouparticiparemassociaese
partidospolticosedeatravsdelesconcorrerdemocraticamenteparaaformaodavontade
populareaorganizaodopoderpoltico.n1.doart.51

Ospartidospolticosdevemregersepelosprincpiosdatransparncia,daorganizaoeda
gestodemocrticasedaparticipaodetodososseusmembros.n5.doart.51

Todososcidadostmodireitodeapresentar,individualoucolectivamente,aosrgosde
soberania(...)ouaquaisquerautoridadespeties,representaes,reclamaesouqueixas
paradefesadosseusdireitos,daConstituio,dasleisoudointeressegerale,bemassim,o
direitodesereminformados,emprazorazovel,sobreoresultadodarespectivaapreciao.
n1.doart.52

conferidoatodos,pessoalmenteouatravsdeassociaesdedefesadosinteressesem
causa,odireitodeacopopular(...),nomeadamentepara:a)Promoverapreveno,a
cessaoouaperseguiojudicialdasinfracescontraasadepblica,osdireitosdos
consumidores,aqualidadedevida,apreservaodoambienteedopatrimnioculturalb)
AsseguraradefesadosbensdoEstado,dasregiesautnomasedasautarquiaslocais.n3.
doart.52

garantidaaostrabalhadoresasegurananoemprego,sendoproibidososdespedimentos
semjustacausaoupormotivospolticosouideolgicos.n1.doart.53

direitodostrabalhadorescriaremcomissesdetrabalhadoresparadefesadosseus
interesseseintervenodemocrticanavidadaempresa.n1.doart.54

Constituemdireitosdascomissesdetrabalhadores:

a)Recebertodasasinformaesnecessriasaoexercciodasuaactividade

b)Exercerocontrolodegestonasempresas

c)Participarnosprocessodereestruturaodaempresa,especialmentenotocanteaaces
deformaoouquandoocorraalteraodascondiesdetrabalho

d)Gerirouparticiparnagestodasobrassociaisdaempresa(...)alneasdon5.doart.54

garantidoodireitogreve.n1.doart.57

Todostmdireitoaotrabalho.n1.doart.58

Todosostrabalhadores(...)tmdireito:

a)retribuiodotrabalho(...),observandoseoprincpiodequeparatrabalhoigualsalrio
igual,deformaagarantirumaexistnciacondigna

b)Aorganizaodotrabalhoemcondiessocialmentedignificantes,deformaafacultara
realizaopessoaleapermitiraconciliaodaactividadeprofissionalcomavidafamiliar

c)Aprestaodotrabalhoemcondiesdehigiene,seguranaesade

d)Aorepousoeaoslazeres,aumlimitemximodejornadadetrabalho,aodescansosemanal
eafriasperidicaspagas

e)assistnciamaterial,quandoinvoluntariamenteseencontrememsituaodedesemprego
alneasdoart.59

Osconsumidorestmdireitoqualidadedosbenseserviosconsumidos,formaoe
informao,protecodasade,daseguranaedosseusinteresseseconmicos,bem
comoreparaodedanos.n1.doart.60

Apublicidadedisciplinadaporlei,sendoproibidastodasasformasdepublicidadeoculta,
indirectaoudolosa.n2.doart.60

AiniciativaeconmicaprivadaexerceselivrementenosquadrosdefinidospelaConstituioe
pelaleietendoemcontaointeressegeral.n1.doart.61

Atodosreconhecidoodireitolivreconstituiodecooperativas,desdequeobservadosos
princpioscooperativos.n2.doart.61

reconhecidoodireitoautogesto(...).n3.doart.61

Todostmdireitoseguranasocial.n1.doart.63

IncumbeaoEstadoorganizar,coordenaresubsidiarumsistemadeseguranasocialunficado
edescentralizado,comaparticipaodasassociaessindicais,deoutrasorganizaes
representativasdostrabalhadoresedeassociaesrepresentativasdosdemaisbeneficirios.
n2.doart.63

Osistemadeseguranasocialprotegeoscidadosnadoena,velhice,invalidez,viuveze
orfandade,bemcomonodesempregoeemtodasasoutrassituaesdefaltaoudiminuiode
meiosdesubsistnciaoucapacidadeparaotrabalho.n3.doart.63

OEstadoapoiaefiscaliza,nostermosdalei,aactividadeeofuncionamentodasinstituies
particularesdesolidariedadesocialedeoutrasdereconhecidointeressepblicosemcarcter
lucrativo,comvistaprossecuodeobjectivosdesolidariedadesocialconsignados(...)n5.
doart.63

Todostmodireitoprotecodasadeeodeverdeadefenderepromover.n1.doart.64

Odireitoprotecodasaderealizado:

a)Atravsdeumsistemanacionaldesadeuniversalegerale,tendoemcontaascondies
econmicasesociaisdoscidados,tendencialmentegratuito

b)Pelacriaodecondieseconmicas,sociais,culturaiseambientaisquegarantam,
designadamente,aprotecodainfncia,dajuventudeedavelhice,epelamelhoriasistemtica
dascondiesdevidaedetrabalho,bemcomopelapromoodaculturafsicaedesportiva,
escolarepopular,eaindapelodesenvolvimentodaeducaosanitriadopovoeprticasde
vidasaudvel.alneasdon2.doart.64

Todostmdireito,parasieparaasuafamlia,aumahabitaodedimensoadequada,em
condiesdehigieneeconfortoequepreserveaintimidadepessoaleaprivacidadefamiliar.
n1.doart.65

(...)incumbeaoEstado:(...)Incentivareapoiarasiniciativasdascomunidadeslocaisedas
populaes,tendentesaresolverosrespectivosproblemashabitacionaiseafomentara
criaodecooperativasdehabitaoeaautoconstruo.alneab)don2.doart.65

garantidaaparticipaodosinteressadosnaelaboraodosinstrumentosdeplaneamento
urbansticoedequaisqueroutrosinstrumentosdeplaneamentofsicodoterritrio.n5.do
art.65

TodostmdireitoaumambientedevidaHumano,sadioeecologicamenteequilibradoeodever
deodefender.n1.doart.66

Paraassegurarodireitoaoambiente,noquadrodeumdesenvolvimentosustentvel,incumbe
aoEstado,pormeiodeorganismosprpriosecomooenvolvimentoeaparticipaodos
cidados:

a)Prevenirecontrolarapoluioeosseusefeitoseasformasprejudiciaisdeeroso

b)Ordenarepromoveroordenamentodoterritrio,tendoemvistaumacorrectalocalizao
dasactividades,umequilibradodesenvolvimentosocioeconmicoeavalorizaoda
paisagem

c)CriaredesenvolverreservaseparquesNaturaisederecreio,bemcomoclassificare
protegerpaisagensestios,demodoagarantiraconservaodaNaturezaeapreservaode
valoresculturaisdeinteressehistricoouartstico

d)PromoveroaproveitamentoracionaldosrecursosNaturais,salvaguardandoasua
capacidadederenovaoeaestabilidadeecolgica,comrespeitopeloprincpioda
solidariedadeentregeraes

e)Promover,emcolaboraocomasautarquiaslocais,aqualidadeambientaldaspovoaese
davidaurbana,designadamentenoplanoarquitectnicoedaprotecodaszonashistricas

f)Promoveraintegraodeobjectivosambientaisnasvriaspolticasdembitosectorial

g)Promoveraeducaoambientaleorespeitopelosvaloresdoambiente

h)Assegurarqueapolticafiscalcompatibilizedesenvolvimentocomprotecodoambientee
qualidadedevida.alneasdon2.doart.66

Afamlia,comoelementofundamentaldasociedade,temdireitoprotecodasociedadeedo
Estadoeefectivaodetodasascondiesquepermitamarealizaopessoaldosseus
membros.n1.doart.67

Incumbe(...)aoEstadoparaprotecodafamlia:Promoveraindependnciasociale
econmicadosagregadosfamiliares.alneaa)don2.doart.67

OspaiseasmestmdireitoprotecodasociedadeedoEstadonarealizaodasua
insubstituvelacoemrelaoaosfilhos,nomeadamentequantosuaeducao,com
garantiaderealizaoprofissionaledeparticipaonavidacvicadopas.n1.doart.68

Amaternidadeeapaternidadeconstituemvaloressociaiseminentes.n2.doart.68

AscrianastmdireitoprotecodasociedadeedoEstado,comvistaaoseu
desenvolvimentointegral,especialmentecontratodasasformasdeabandono,de
descriminaoedeopressoecontraoexerccioabusivodeautoridadenafamliaenas
demaisinstituies.n1.doart.69

Apolticadajuventudedevertercomoobjectivosprioritriosodesenvolvimentoda
personalidadedosjovens,acriaodecondiesparaasuaefectivaintegraonavidaactiva,
ogostopelacriaolivreeosentidodeserviocomunidade.n2.doart.70

Aspessoasidosastmdireitoseguranaeconmicaeacondiesdehabitaoeconvvio
familiarecomunitrioquerespeitemasuaautonomiapessoaleevitemesuperemoisolamento
ouamarginalizaosocial.n1.doart.72

Apolticadeterceiraidadeenglobamedidasdecaractereconmico,socialeculturaltendentes
aproporcionarspessoasidosasoportunidadesderealizaopessoal,atravsdeuma
participaoactivanavidadacomunidade.n2.doart.72

Todostmodireitoeducaoecultura.n1.doart.73

OEstadopromoveademocratizaodaeducaoeasdemaiscondiesparaquea
educao(...)contribuaparaaigualdadedeoportunidades,asuperaodasdesigualdades
econmicas,sociaiseculturais,odesenvolvimentodapersonalidadeedoespritodetolerncia,
decompreensomtua,desolidariedadeederesponsabilidade,paraoprogressosocialepara
aparticipaodemocrticanavidacolectiva.n2.doart.73

OEstadopromoveademocratizaodacultura,incentivandoeassegurandooacessode
todososcidadosfruioecriaocultural,emcolaboraocomosrgosdecomunicao
social,asassociaesefundaesdefinsculturais,ascolectividadesdeculturaerecreio,as
associaesdedefesadopatrimniocultural,asorganizaesdemoradoreseoutrosagentes
culturais.n3.doart.73

Todostmdireitoaoensinocomgarantiadodireitoigualdadedeoportunidadesdeacessoe
xitoescolar.n1.doart.74

(...)incumbeaoEstado:a)Asseguraroensinobsicouniversal,obrigatrioegratuitoc)
Garantiraeducaopermanenteeeliminaroanalfabetismoe)Estabelecerprogressivamentea
gratuidadedetodososgrausdeensinof)Inserirasescolasnascomunidadesqueserveme
estabelecerainterligaodoensinoedasactividadeseconmicas,sociaiseculturais.
alneasdon2.doart.74

Osprofessoresealunostmodireitodeparticiparnagestodemocrticadasescolas(...)n1.
doart.77

Todostmodireitofruioecriaocultural,bemcomoodeverdepreservar,defendere
valorizaropatrimniocultural.n1.doart.78

IncumbeaoEstado,emcolaboraocomtodososagentesculturais:

a)Incentivareasseguraroacessodetodososcidadosaosmeioseinstrumentosdeaco
cultural,bemcomocorrigirassimetriasexistentesnopasemtaldomnio

b)Apoiarasiniciativasqueestimulemacriaoindividualecolectiva,nassuasmltiplas
formaseexpresses,eumamaiorcirculaodasobrasedosbensculturaisdequalidade

c)Promoverasalvaguardaeavalorizaodopatrimniocultural,tornandooelemento
vivificadordaidentidadeculturalcomum

e)Articularapolticaculturaleasdemaispolticassectoriais.alneasdon2.doart.78

Todostmodireitoculturafsicaeaodesporto.n1.doart.79

Aorganizaoeconmicosocialassentanosseguintesprincpios:

a)Subordinaodopodereconmicoaopoderpolticodemocrtico

b)Coexistnciadosectorpblico,dosectorprivadoedosectorcooperativoesocialde
propriedadedosmeiosdeproduo

c)Liberdadedeiniciativaedeorganizaoempresarialnombitodeumaeconomiamista

d)PropriedadepblicadosrecursosNaturaisedemeiosdeproduo,deacordocomo
interessecolectivo

e)Planeamentodemocrticododesenvolvimentoeconmicoesocial

f)Protecodosectorcooperativoesocialdepropriedadedemeiosdeproduo

g)Participaodasorganizaesrepresentativasdostrabalhadoresedasorganizaes
representativasdasactividadeseconmicasnadefiniodasprincipaismedidaseconmicase
sociais.n1.doart.80

IncumbeprioritariamenteaoEstadonombitoeconmicoesocial:

a)Promoveroaumentodobemestarsocialeeconmicoedaqualidadedevidadaspessoas,
emespecialdasmaisdesfavorecidas(...)

b)Promoverajustiasocial,asseguraraigualdadedeoportunidadeseoperarasnecessrias
correcesdasdesigualdadesnadistribuiodariquezaedorendimento(...)

d)Promoveracoesoeconmicaesocialdetodooterritrionacional,orientandoo
desenvolvimentonosentidodeumcrescimentoequilibradodetodosossectoreseregiese
eliminandoprogressivamenteasdiferenaseconmicasesociaisentreacidadeeocampoe
entreolitoraleointerior

f)Assegurarofuncionamentoeficientedosmercados,demodoagarantiraequilibrada
concorrnciaentreempresas,acontrariarformasdeorganizaomonopolistaseareprimir
abusosdeposiodominanteeoutrasprticaslesivasdointeressegeral

g)Desenvolverrelaeseconmicascomtodosospovos,salvaguardandosemprea
independncianacionaleosinteressesdosPortuguesesedaeconomiadopas

h)Eliminaroslatifndiosereordenarominifndio

i)Garantiradefesadosinteressesedireitosdosconsumidores

l)Assegurarumapolticacientficaetecnolgicafavorvelaodesenvolvimentodopas

m)Adoptarumapolticanacionaldeenergia,compreservaodosrecursosNaturaisedo
equilbrioecolgico(...)

n)Adoptarumapolticanacionaldagua,comaproveitamento,planeamentoegestoracional
dosrecursoshdricos.alneasdoart.81

Pertencemaodomniopblico:

a)Asguasterritoriaiscomosseusleitoseosfundosmarinhoscontguos,bemcomooslagos,
lagoasecursosdeguanavegveisouflutuveis,comosrespectivosleitos

b)Ascamadasareassuperioresaoterritrioacimadolimitereconhecidoaoproprietrioou
superficirio

c)Osjazigosminerais,asnascentesdeguasmineromedicinais,ascavidadesNaturais
subterrneasexistentesnosubsolo,comexcepodasrochas,terrascomunseoutros
materiaishabitualmenteusadosnaconstruo

d)Asestradas

e)Aslinhasfrreasnacionaisalneasdoart.84

OEstadoestimulaeapoiaacriaoeaactividadedecooperativas.n1.doart.85

SoapoiadaspeloEstadoasexperinciasviveisdeautogeston3.doart.85

OEstadoincentivaaactividadeempresarial,emparticulardaspequenasemdias
empresas(...)n1.doart.86

Aleidisciplinaraactividadeeconmicaeosinvestimentosporpartedepessoassingularesou
colectivasestrangeiras,afimdegarantirasuacontribuioparaodesenvolvimentodopase
defenderaindependncianacionaleosinteressesdostrabalhadores.art.87

Nasunidadesdeproduodosectorpblicoasseguradaumaparticipaoefectivados
trabalhadoresnarespectivagesto.art.89

Osplanosdedesenvolvimentoeconmicoesocialtmporobjectivopromoverocrescimento
econmico,odesenvolvimentoharmoniosoeintegradodesectoreseregies,ajustarepartio
individualeregionaldoprodutonacional,acoordenaodapolticaeconmicacomaspolticas
social,educativaecultural,adefesadomundorural,apreservaodoequilbrioecolgico,a
defesadoambienteeaqualidadedevidadopovoPortugus.art.90

Soobjectivosdapolticaagrcola:

b)Promoveramelhoriadasituaoeconmica,socialeculturaldostrabalhadoresruraisedos
agricultores(...)eoacessopropriedadeoupossedeterraedemaismeiosdeproduo
directamenteutilizadosnasuaexploraoporpartedaquelesqueatrabalham

c)Criarascondiesnecessriasparaatingiraigualdadeefectivadosquetrabalhamna
agriculturacomosdemaistrabalhadoreseevitarqueosectoragrcolasejadesfavorecidonas
relaesdetrocacomosoutrossectores

d)AssegurarousoeagestoracionaisdossolosedosrestantesrecursosNaturais,bem
comoamanutenodasuacapacidadederegenerao

e)Incentivaroassociativismodosagricultoreseaexploraodirectadaterra.alneasdon1.
doart.93

OEstadopromoverumapolticadeordenamentoereconversoagrriaededesenvolvimento
florestal,deacordocomoscondicionalismosecolgicosesociaisdopas.n2.doart.93

NaprossecuodosobjectivosdapolticaagrcolaoEstadoapoiarpreferencialmenteos
pequenosemdiosagricultores,nomeadamentequandointegradosemunidadesdeexplorao
familiar,individualmenteouassociadosemcooperativas,bemcomoascooperativasde
trabalhadoresagrcolaseoutrasformasdeexploraoportrabalhadores.n1.doart.97

Soobjectivosdapolticacomercial:

a)Aconcorrnciasalutardosagentesmercantis

c)Ocombatesactividadesespeculativasesprticascomerciaisrestritivas

e)Protecodosconsumidores.alneasdoart.99

Osistemafinanceiroestruturadoporlei,demodoagarantiraformao,acaptaoea
seguranadaspoupanas,bemcomoaaplicaodosmeiosfinanceirosnecessriosao
desenvolvimentoeconmicoesocial.art.101

Ningumpodeserobrigadoapagarimpostosquenohajamsidocriadosnostermosda
Constituio,quetenhamnaturezaretroactivaoucujaliquidaoecobranasenofaamnos
termosdalei.n3.doart.103

Oimpostosobreorendimentopessoalvisaadiminuiodasdesigualdadesesernicoe
progressivo,tendoemcontaasnecessidadeseosrendimentosdoagregadofamiliar.n1.do
art.104

Atributaodasempresasincidefundamentalmentesobreoseurendimentoreal.n2.do
art.104

Atributaodopatrimniodevecontribuirparaaigualdadeentreoscidados.n3.doart.104

Atributaodoconsumovisaadaptaraestruturadeconsumoevoluodasnecessidadesdo
desenvolvimentoeconmicoedajustiasocial,devendoonerarosconsumosdeluxo.n4.do
art.104

OpoderpolticopertenceaopovoeexercidonostermosdaConstituio.art.108

Aparticipaodirectaeactivadehomensemulheresnavidapolticaconstituicondioe
instrumentofundamentaldeconsolidaodosistemademocrtico,devendoaleipromovera
igualdadenoexercciodosdireitoscvicosepolticoseanodescriminaoemfunodo
sexonoacessoacargospolticos.art.109

Nenhumrgodesoberania,deregioautnomaoudepoderlocalpodedelegarosseus
poderesnoutrosrgos(...)n2.doart.111

Ostitularesdecargospolticosrespondempoltica,civilecriminalmentepelasacese
omissesquepratiquemnoexercciodassuasfunes.n1.doart.117

Ningumpodeexercerattulovitalcioqualquercargopolticodembitonacional,regionalou
local.n1.doart.118

NoactodeposseoPresidentedaRepblicaeleitoprestaraseguintedeclaraode
compromisso:Juroporminhahonradesempenharfielmenteasfunesemqueficoinvestidoe
defender,cumprirefazercumpriraConstituiodaRepblicaPortuguesa.n3.doart.127

AAssembleiadaRepblicaaassembleiarepresentativadetodososcidadosPortugueses.
art.147

Osdeputadosexercemlivrementeoseumandato,sendolhesgarantidascondiesadequadas
aoeficazexercciodassuasfunes,designadamenteaoindispensvelcontactocomos
cidadoseleitoresesuainformaoregular.n1.doart.155

Ostribunaissoindependenteseapenasestosujeitoslei.art.203

Asdecisesdostribunaissoobrigatriasparatodasasentidadespblicaseprivadase
prevalecemsobreasdequaisquerautoridades.n2.doart.205

Osjuzesemexerccionopodemdesempenharqualqueroutrafunopblicaouprivada,
salvofunesdocentesoudeinvestigaocientficadenaturezajurdica,noremuneradas.
n3.doart.216

OTribunalConstitucionalotribunalaoqualcompeteespecificamenteadministrarajustiaem
matriasdenaturezajurdicoconstitucional.art.221

Asautarquiaslocaissopessoascolectivasterritoriaisdotadasdergosrepresentativos,que
visamaprossecuodeinteressesprpriosdaspopulaesrespectivas.n2.doart.235

Oregimedasfinanaslocais(...)visarajustarepartiodosrecursospblicospeloEstadoe
pelasautarquiaseanecessriacorrecodedesigualdadesentreautarquiasdomesmograu.
n2.doart.238

Aassembleiadefreguesiapodedelegarnasorganizaesdemoradorestarefas
administrativasquenoenvolvamoexercciodepoderesdeautoridade.art.248

Afimdeintensificaraparticipaodaspopulaesnavidaadministrativalocalpodemser
constitudasorganizaesdemoradoresresidentesemreainferioresdarespectiva
freguesia.n1.doart.263

AAdministraoPblicavisaaprossecuodointeressepblico,norespeitopelosdireitose
interesseslegalmenteprotegidosdoscidados.n1.doart.266

OsrgoseagentesadministrativosestosubordinadosConstituioeleiedevemactuar,
noexercciodassuasfunes,comrespeitopelosprincpiosdaigualdade,da
proporcionalidade,dajustia,daimparcialidadeedaboaf.n2.doart.266

AAdministraoPblicaserestruturadademodoaevitaraburocratizao,aaproximaros
serviosdaspopulaeseaasseguraraparticipaodosinteressadosnasuagestoefectiva,
designadamenteporintermdiodeassociaespblicas,organizaesdemoradoreseoutras
formasderepresentaodemocrtican1.doart.267

Paraoefeitododispostononmeroanterior,aleiestabeleceradequadasformasde
descentralizaoedesconcentraoadministrativas,semprejuzodanecessriaeficciae
unidadedeacodaAdministraoedospoderesdedireco,superintendnciaetutelados
rgoscompetentes.n2.doart.267

Oprocessamentodaactividadeadministrativa(...)assegurararacionalizaodosmeiosa
utilizarpelosservioseaparticipaodoscidadosnaformaodasdecisesoudeliberaes
quelhesdisseremrespeito.n5.doart.267

OscidadostmodireitodeserinformadospelaAdministrao,semprequeorequeiram,
sobreoandamentodosprocessosemquesejamdirectamenteinteressados,bemcomoode
conhecerasresoluesdefinitivasquesobreelesforemtomadas.n1.doart.268

Noexercciodassuasfunes,ostrabalhadoresdaAdministraoPblicaedemaisagentes
doEstadoeoutrasentidadespblicaestoexclusivamenteaoserviodointeressepblico(...)
n1.doart.269

OsfuncionrioseagentesdoEstadoedasdemaisentidadespblicassoresponsveiscivil,
criminaledisciplinarmentepelasacesouomissespraticadasnoexercciodassuas
funeseporcausadesseexercciodequeresulteviolaodosdireitosouinteresses
legalmenteprotegidosdoscidados(...)n1.doart.271

Cessaodeverdeobedinciasemprequeocumprimentodasordensouinstruesimpliquea
prticadequalquercrime.n3.doart.271

Apolciatemporfunesdefenderalegalidadedemocrticaegarantiraseguranainternaeos
direitosdoscidados.n1.doart.272

AsForasArmadasestoaoserviodopovoPortugus,sorigorosamenteapartidriaseos
seuselementosnopodemaproveitarsedasuaarma,doseupostooudasuafunopara
qualquerintervenopoltica.n4.doart.275

AdefesadaPtriadireitoedeverfundamentaldetodososPortugueses.n1.doart.276

SoinconstitucionaisasnormasqueinfrinjamodispostonaConstituioouosprincpiosnela
consignados.n1.doart.277

Asleisderevisoconstitucionalteroderespeitar:

a)AindependncianacionaleaunidadedoEstado

b)Aformarepublicanadegoverno

c)AseparaodasIgrejasdoEstado

d)Osdireitos,liberdadesegarantiasdoscidados

e)Osdireitosdostrabalhadores,dascomissesdetrabalhadoresedasassociaessindicais

f)Acoexistnciadosectorpblico,dosectorprivadoedosectorcooperativoesocialde
propriedadedosmeiosdeproduo

g)Aexistnciadeplanoseconmicosnombitodeumaeconomiamista

h)Osufrgiouniversal,directo,secretoeperidiconadesignaodostitulareselectivosdos
rgosdesoberania,dasregiesautnomasedopoderlocal,bemcomoosistemade
representaoproporcional

i)Opluralismodeexpressoeorganizaopoltica,incluindopartidospolticos,eodireitode
oposiodemocrtica

j)Aseparaoeainterdependnciadosrgosdesoberania

l)Afiscalizaodaconstitucionalidadeporacoouporomissodenormasjurdicas

m)Aindependnciadostribunais

n)Aautonomiadasautarquiaslocais(...)art.288

tradues(adecorrer):http://meetingwords.com/b9v4GE6dPp

Vous aimerez peut-être aussi