Tap chi khoa hgc trffdng Dgi hgc Quy NhOn TQP IV, sd 2 nam 2010
NGHIEN ClfU CHE TAO XUC xAC Ni-Mo/y-Al^O
CHO PHAN ifNG HYDROTREATING LE VAN HI^U*. PHAN THI THUY TRANG^ I . M6DAU Hidn nay, 6 nhiim moi trtfdng Id mpt vd'n dl ed'p bdch nhd't dang dtfdc todn nhan loai quan tdm. Cd rd't nhilu yd'u td ldm dnh htfdng dd'n moi trtfdng vd mpt trong nbtfng yd'u td quan ti-png dd la chd't Itfdng nhidn bdu dtfng cho dpng cd. Vide sdn xuat nhidn lieu sach bao gdm loai trtf cdc thanh phan cd hai trong nhidn bdu vd cac loai ca'u tii dpe hai ti-ong khdi tiidi cua dpng cd, ddc biet la ham Itfdng Itfu huynh, nitd, cdc oxit kim loai... trong nhidn lieu. Vi nd khdng chi lam dnh btfdng dd'n cha't Itfdng sdn pham, dnh htfdng dd'n dpng ed may mdc khi suf dung ma cdn cd tde dpng xd'u dd'n moi trtfdng vd stfc khoe cua eon ngtfdi. Mpt trong eac bidn phap de nang eao chd't Itfdng nhidn bdu la qua trinh bydrotreating vdi xuc tac Ni-Mo/Y-Al203. He xdc tde cho qua trinh ndy khong nhffng chi diing trong ede qua trinh chd' bid'n dau ma nd eon dtfdc tfng dung rpng rdi trong qua trinh xtf ly sdn pham long eua eong nghe chd' bid'n than da. 2. T HUC NGHI E M 2.1. Dung cu va hda chd't + Chd't mang Y-AI2O3 dang bat tron (Phap). + Mudi amoni polymolipdat (NH4)gMo,024.4H20 (Nga). + Mudi niken nitrat Ni(N03)2.6H20 (Trung Qudc). + Binh tam chdn khong, bdm but chan khong, tu sa'y, 16 nung,... 2.2. Phvtdng phap nghidn cii'u Xuc tac Ni-Mo/Y-Al203 dtfdc tdng hdp bang pbtfdng phdp td'm cac pha boat dpng ldn chd't mang, lan Itfdt hai dung dich cac mudi (NRJ^Mop^^.AHp vd Ni(N03)2.6H20 ldn bl mat chd't mang Y-AI2O3. Qua binh ngdm tam cdc mudi ndy dtfdc tid'n bdnh nhilu lan, mdi lan tfng vdi t bi tich chd't long ldn nhd't ma chat mang y-AXp^ hd'p phu bdo boa. Sau mdi lan ngdm tam tid'n hanh sa'y vd nung d cdc nhiet dp khae nhau brong khodng thdi gian nha't dinh. Trtfdc kbi tid'n bdnh phdn tfng, xuc tde dtfdc boat hda d dilu kidn ngbidn ctfu. 2.3. Cac phiAftig phap xac dinh d^c triAig cua xuc tac Pbtfdng phdp TPR dtfdc tid'n bdnh trdn may Autochem II2902 Micromeritics tai phong tbi nghidm Ipc boa dau vd vdt lieu xuc tac, Dai hpc Bdch khoa Hd Npi. - Phd XRD cua cdc mau dtfdc chup trdn may PCM-Bruker D8 (Dtfc) tai Khoa Hoa hpc, Dai hpc Khoa hpc Ttf nhidn, Dai hpc Quo'e gia Hd Npi. 12 Lfe VAN HI^U, PHAN THI THUY TRANG - Didn tich bl mdt dtfdc do bdng pbtfdng phdp BET trdn mdy Micromerictics ASAP 2010 tai Phdng thi nghidm cdng ngh^ Ipc hda diu vd vdt li^u xdc tde, Dai hpc Bdch khoa Hd Ndi. Hinh dnh SEM vd EDS dtfdc chup trdn mdy Hitachi S4800 tai Phong tbi nghidm trpng did'm qudc gia vat lipu vd linh kidn difn tii, Vi^n Khoa hoc vdt bdu. Hinh dnh TEM dtfdc chup trdn mdy JEM 1010/JEOL(Nhat) tai Vidn v$ sinh dich te Trung tfdng. Pbtfdng phdp nghidn ctfu boat tinh xuc tde dtfdc tbtfc hidn d he phdn tfng vi ddng Microaetivity Test Unit MAT 5000 cda Zeton (Canada) vd hd thong phdn tfng dp suat eao ciia Vinci Technologies (Phdp), Trtfdng Dai hpc Bdch khoa Hd Npi. 2.4. Cac phtfdhg phap danh gid chi tidu chd't \\i(fng cua nguydn li^u vd san ph^m - Pbtfdng phdp bu^'nb quang tia X (XRF-X Ray Fluorescence) xdc djnh bdm Itfdng Itfu huynh ciia nguydn bdu vd cdc mau sdn pham tai Trung tdm hda nghidm xdng dau quan dpi Ha N6i. - Pbtfdng phdp diim anilin xdc dinh hdm Itfdng bydrocacbon tiidm, pbtfdng phdp xac dinh dd sang ciia nhidn bdu ldng vd tinh ehi sd diesel cua nhidn bdu long dtfdc tiiifc bidn tai Phong tbi nghidm cdng nghe Ipc hda dau vd vat bdu xuc tde, Khoa Cong nghe hda bpe, Dai bpe Bach khoa Hd Npi. 3. KET QUA VA THAO LUAN 3.1. D$c triAig cua cha't mang va xuc tac 3.1.1. Di$n tich be mgt rieng cua chat mang J-AiPj sff dung Bang pbtfdng phdp do hd'p phu vat ly, difa trdn dtfdng hd'p phu vd nhd hd'p phu nitd kd't hdp vdi pbtfdng trinh hd'p phu dang nhiet BET xdc dinh dtfdc didn tich bl mat ridng eiia Y-Al^O, Id 200,5641 mVg. Dtfdng kinh Id xd'p khoang 1(>4,1647A. Kd't qua ndy cho thd'y y-Mp^ Id vat bdu khd xdp, bl mat ridng ttfdng ddi ldn tiuch hdp diing lam chat mang cho phdn tfng bydrotreating. 3.1.2. Gian dd TPR cda xdc tac Ni-MotfAipp%mO-l2%MoOJ^Aip^ Ttf kd't qud d dd tiii cho tha'y mlu Ni-Mo/Y-Al203 xud't hidn 4 pic kbii tai nhidt dp 180C, 4060C, 542,3C vd 598,2C. Qud tiinh khuf bat dau tai nhidt dp khodng 150C dien ra qud trinh khii Mo^ tiidnh Mo^+vd kd't thuc tai nhidt dp 598,2C tfng vdi qud trinh khtf cua NiO, NiAip^. Pic khi^ tai nhidt dp la 406C xud't bidn pic ddc tiiftig cho qua trinh khuf ciia pha NiMoO . Vdy chpn nhidt dp boat boa xdc tac cho qud trinh hydroti-eating id 400C. r^ u i n?. A> TI^T> ^ - . Hinh 1. Gidn do TPR cua xuc tde Ni-Mo/^-Al 0 NGHlfeN ctfu CH^ TAP XUC TAC Ni-Mo/y-AiPj CHO PHAN LfNG HYDROTREATING 13 3.1.3. Gian do nhieu XQ tiaX cua hf xdc tac Ni-Mo/y-Alflj A 2%NiO-12%Mo03/yAhO. S^'AiW^^ I 12%Mo03/iAhO: ,^^^^h^, .h.^ Ai^Y A V..u^\A.^*"^' / , 70 80 Hinh 2. Gidn do nhieu xa tinh thi cua mdu y-AiPy 12%MoO/iAiPy 2%NiO- I2%Mo0^t{Aip^ (#); -^Aipy f ^) ; NiMoO^ Phd XRD eiia mdu 12%Mo03 cho thd'y chi xud't bidn ede pie ddc trtfng cho Y-AI2O3 md khdng cd ede pic ddc trtfng cho M0O3. Dilu do chtfng td rang Mo phdn tan tdt trdn bl mat chd't mang bode kich thtfde tinh the M0O3 r^t be (<4mn). Con d mau xuc tac Ni-Mo/Y-Al203, ngodi cdc pie ddc trtfng cho gama nhdm oxyt eon xud't hidn cdc pie ddc trtfhg cho pha NiMoO^. Nhtf vdy, Ni da ttfdng tac vdi M0O3 vd tao thdnh pha NiMoO^ Id tiln chat dl tao thdnh pha boat tinh NiMoS. 3.1.4. Ket qua phdn tich xuc tac tren kinh hien vi di^n tvt quet SEM vd EDS .. - - ^ ^ - k \ .- , i t . ' - * . " ',. IM3 ).5 00k sE(Mi 5/:o/:ooe 1? ^^ 10 Oum (a) (b) Hinh 3. Hinh dnh kinh hien vi dien tit quit (SEM) (a) Chd't mang AI2O3 (b) Mdu xdc tac 2%NiO-12%Mo03/Y-Al203 14 Lfe VAN HI^U, PHAN THI THUY TRANC Ttf Hinh 3 cho thd'y chd't mang Y-AI2O3 ban dau khi ebtfa mang kim loai cd binh dang hat vdi kich thtfde nhd. Khi td'm cdc dung dich mudi kim loai boat dpng vd chd't xdc tid'n ldn bl mdt cbSft mang thi kich thtfde cda cdc hat tdng ldn. Dilu nay chtfng td trdn bl mdt chd't mang cd mdt kim loai do dd dd ldm tdng kich tiitfdc ciia hat xdc tde vd dtfdc tbi hidn ro ndt d kd't qud phdn tich EDS trdn Hinh 4. T^ -AT- tMtamnma* OMmroomwfpammt Hinh 4. Kit qud phdn tich EDS 3.1.5. Ket qud phdn tich xiic tde trin kinh hiin vi di$n tut truyin qua TEM Hinh 5. Hinh dnh kinh hiin vi dien t^ truyin qua TEM cua mdu xuc tde Ttf hinh 5 ta nhdn tiid'y rdng dp phdn tdn ciia cdc hat kim loai phdn bo trdn cht mang ttfdng ddi ddng diu. Cdc bat kim loai c6 kich tiitfdc tiling binh ttf 20 - 30nm vd kha diu nhau. 6 mdt sd vi til cdc bat kim loai cdn hdi bi co cum do anh htfdng cda qud ttinh tdng hdp xdc tde. 3.2. Khao sat ham luf^ng td'i tfu cua h$ xuc tac 3.2.1. Khdo sdt hdm lU0ng MoO^ trong xuc tac Ni-Mo/y-Aip^ codinh hdm Img Tid'n bdnh phdn tfng bydrobreating vdi cdc mlu xuc tde co hdm Itfdng NiO cd dinh Id 2%, didu kidn d dp sud't thtfdng vd nhidt dp phdn tfng Id 3I0C. Xiic tac dtfdc hoat hda bdng hdn hdp H^ vd CS^ pha trong n-bexan vdi t^ Id till tich Id 2% d nhidt dp 400C trong thdi gian 120 phut. Cac chi tidu cda sdn phim dtfdc till hidn 6 Bdng 1 NGHIEN ctfu CH^ TAP XtJC TAC Ni-Mo/y-AiPj CHO PHAN ifNG HYDROTREATING 15 Bdng 1: Mdt do quang, diem anilin vd chi sd diesel cua sdn phdm khi %MoO, thay ddi Ham Iif^ng M0O3 trong xuc tac (%) 8 10 12 14 M$tdO quang ciia san ph^m 0,11 0,11 0,09 0,12 Di^m anilin cua san ph^m CF) 185 186 189 183 Ty trpng ciia san phfi'm t9i 15,56C (g/cm^) 0,8491 0,8487 0,8475 0,8500 Chisd'diezen san ph^m 65,02 65,52 67,02 63,99 Ttf kd't qud trdn, xdy dtfng dtfdc cdc d6 thi dl xdc dinh ede chi tidu cua sdn pham nhtf sau: jS 190- I 189 - J 188- S 187 - 186 185- 184- 182 8 9 10 11 12 13 14 15 %Mo03 9 10 11 12 13 14 15 %Mo03 Do thi 1: Mat do quang vd diim anilin cua sdn phdm khi %MoO^ thay ddi Ttf do till trdn nhan thay mat dp quang tai 12%Mo03 dat gid tri thd'p nhd't chtfng to tai do qud tiinb hydro hda xdy ra manh khid'n hdm Itfdng cdc olefin, cae hdp chd't ebtfa S, N gidm keo theo mat dp quang gidm. Diim anibn cd gid tri nho tbi bdm Itfdng bydrocacbon thdm cdng ldn vd ngtfdc lai. B6 thi trdn cho thd'y d I2%Mo03 cho sdn phIm diem anilin cd gid tri cao nhd't ttfe Id Itfdng bydrocacbon thdm dd dtfdc no hda nhilu nhd^t. 0.8505 10 11 12 13 14 15 %Mo03 67.5 "S 67 H a 66.6 M DD S 65.5 65 64.5 64 63.5 8 9 10 11 12 13 14 15 %Mo03 Do thi 2: Ty trgng vd chi sd diesel cua sdn phdm khi %MoO, thay ddi 16 Lfe VAN HI^U, PHAN THI THIJY TRANG Ttf dd thi trdn cho thd'y t;^ ti-png thay ddi nh6 khi bdm Itfpng Mo03thay ddi vd cung dat gid tri nh6 nhSft tai 12%Mo03. Ngtf(?c lai, chi sd diesel tdng din tai diim iJng vdi hdm ltf(?ng 12%Mo03 phii b(?p vdi stf thay ddi c^a mdt dd quang vd diim anibn. 3.2.2. Khdo sdt hdm lUdng NiO trong xiic tde NiO-Mo/fAiPy codinh hdm lU^ng MoOj Id 12% Tid'n bdnh tdng hdp cdc mSu xdc tde c6 hdm Itfdng M0O3 cd dinh Id 12% vd dilu kidn phdn tfng d dp sud't tiitfdng vd nhi$t dd phdn tfng 310C. Xtfc tde dtfdc hoat hda bdng bdn hdp H^ vd CS^ pha trong n-bexan vdi ty 1^ thi tich Id 2% d nhi^t dd 400C trong thdi gjan 120 phiit. Cdc chi tidu cua sdn phim dtfdc till hi^n d Bdng 2: Bdng 2: Mdt d0 quang, tf trgng, diim Anilin vd chi sd diesel cua sdn phdm khi %NiO thay ddi Mlu xiic tde (%NiO) 1% 2% 3% 4% Mdu xtfc tde (%NiO) 1% 2% 3% 4% M$t dO quang 20 phut 0,10 0,09 0,11 0,13 40 phut 0,12 0,11 0,13 0,16 60 phut 0,14 0,12 0,15 0,20 80 phut 0,20 0,17 0,20 0,22 Ty trpng d 15,56C (g/cm^) 20 phut 0,849 0,8475 0,8485 0,8493 40 phut 0,8511 0,8505 0,8508 0,851 60 phut 0,8517 0,8512 0,8515 0,8518 80 phut 0,8522 0,852 0,8525 0,8529 Di^m alinin cua san phlm CF) 20 phut 186 189 186 185 40 phut 185 189 185 183 60 phut 183 186 183 183 80 phut 183 185 181 181 Chis^Tdiezen 20 phut 65,41 67,02 65,59 64,95 40 phut 64,29 65,91 64,40 63,64 60 phut 63,39 64,61 63,46 63,35 80 phut 63.21 63,97 62,41 62,27 Cdn ctf vdo bdng sd Udu trdn ta xdy dtfng dtfdc dd tiii cdc chi tidu cua sdn pham theo hdm Itfdng NiO nhtf sau: NGHIEN ctfu CHE TAO XUC TAC Ni-Mo/y-ALO, CHO PHAN LfNG HYDROTREATING 17 3 0.25 0.2 3.15 0.1 0.05 0 4 5 %Ni0 190 1 '8 a 184 182 160 4 5 %NiO - 20 phut phdn ung 40 phut phSn umg -* 60 phut phSn vtng -K 80 phut phdn ung Do thi 3: Mat do quang vd diem anilin cda sdn phdm theo thdi gian khi %NiO thay ddi 0.854 t 0.853 ^ 0.852 0.851- 0.85 0.849 0.848 0.847 4 5 %NiO 68 o =a 66 09 64 63 62 4 5 %NiO 20 phiit ph&i ling 40 phut phdn umg * 60 phut phan umg -K 80 phut phdn ung E>d thi 4: Ty trgng vd chi sd diesel cda sdn phdm theo thdi gian khi %NiO thay ddi Dd thi trdn cho tha'y tai gid tri 2%NiO cho chi sd diesel eao nha't. Dilu ndy pbii hdp vdi quy ludt bid'n ddi eua mat dp quang, diim anibn vd ty trpng. Thdng qua chi sd diesel biet dtfdc cdc thdnh phan eua bydrocacbon no nhtf parafinic vd naphtenic tdng ldn. Dilu dd chtfng to rang tai hdm Itfdng 2%NiO phdn tfng hydro boa xdy ra manh vd nang eao dtfdc chi sd diesel. Vdy cdc kd't qud trdn cho thay rang xuc tac Ni-Mo/Y-Al203 cho boat tinh tdt nhd't [ khi CO hdm Itfdng 12%Mo03 vd 2%NiO. 4. KET LUAN Qua qud tiinh tdng hdp xtfc tde Ni-Mo/Y-Al203 vdi mue dich siJ dung cho qua trinh bydrotreating di ndng ed'p ede phan doan dau mo da. thu dtfdc mpt sd kd't qud sau: -I- Dilu chd' dtfdc xtfc tde Ni-Mo/Y-Al203 vdi bdm Itfdng NiO, M6O3 tiiay ddi vd tim ra dtfdc tiidnh pbIn tdi tfU ciia no la 2%NiO vd 12%MoO,. + Khdo sat dtfdc cdc ddc tiiTng boa ly eua cha't mang vd hd xuc tde 2%NiO- 18 Lfe VAN mi u, PHAN THI THUY TRANG 12%Mo03/Y-Al203qua cdc kd't qud phdn tich TPR, XRD, SEM, EDS vd TEM. Qua do tao dtfdc pha NiMoO^ Id tiln chd't di tao ra pha NiMoS. Nhtf vdy, dd tdng hdp dtfdc xuc tde 2%NiO-12%Mo03/g-Al203 c6 boat tinh tdt cho qud trinh hydroti-eating. TAI LifeU THAM KHAO [1] D. V. Ttfdng, D^ng hgc xiic tde, Trtfdng Dai hpc Bdch khoa Hd Npi, Nhd xua't bdn Khoa hoe vd Ky thudt (2006). [2] T. Kabe, A. Ishihara, W. Qian, Hydrodesulfurization and Hydrodenitrogenation Chemistry and Engineering, Kodansha Ltd, Tokyo (Japan), WILEY-VCH Verlag GmbH, Weinheim (Federal Republic of Germany), (1999). [3] M. A. Dominguez-Crespo, E.M.Aree-Estrada, A.M.Torres-Huerta, L.Diaz-Garcia, M. T. Cortez de la Paz, Support effects on bydrotreating activity of NiMo catalysts, Materials Characterization (2006). [4] L. Carolina, A. Jorge, S. R. Mohan, M. Gustavo, A comparative study on the effect of promoter content of hydrodesulfurization catalyst at different evaluation scales. Fuel 86 (2007), 1232-1239. SUMMARY RESEARCH ON THE PREPARATION OF NiMo/Y-AiPj CATALYSTS FOR HYDROTREATING REACTION Le Van Hieu. Phan Thi Thuy Trang Hydrotreating catalysts are used to remove sulfur, niu-ogen and otiier contaminants from refinery feedstocks and petroleum products. NiMo catalysts supported on Y-Al 0, with different textural properties have been studied in the hydrotreating. The catalysts containing l-4%NiO and 8-12%Mo03 o" Y' Aip, were prepared by impregnation method The catalysts were characterized by BET, X-ray diffraction (XRD). TPR studies of the NiMo were analysed to correlate tiieir hydrotreating properties. TEM and SEM-EDS studies support the synergetie interaction between Ni sites and MoOx species. The results showed that NiMo/Y-Aip3 catalysts had grateful activity for tiie hydrotreating processes. "Khoa H6a hoc, Tnfdng Dai hoc Bdch khoa Ha N6i "Khoa H6a hoc, Tnrdng Dai hoc Quy Nhdn Ngay nhan bai: 05/02/2010; Ngay nhSn dSng: 12/03/2010. Tap chi khoa hgc trUdng Dgi hgc Quy NhOn Tgp IV, sd 2 ndm 2010 ^ AP DUNG PHlTCfNG PHAP DAY HQC KIEN TAO-XUCfNG TAC DE REN LUY| :N KI NANG THIET KE KE HOACH BAI D^Y H6A HQC CHO SINH VIEN KHOA H6 A HQC CAC TRl/dNG DAI HQC NGUYIN THI KIM ANH, DANG THI OANH" ^ l . DAT VANDE Mue tidu ciia vide ddi mdi pbtfdng phdp day bpe d cdc trtfdng DHSP noi chung vd khoa Hoa bpe noi ridng la ddo tao sinh vidn sau ndy ra trtfdng trd thdnh nbtfng thay co gido ttfdng lai, ngodi vide trang bi cho sinh vidn (SV) nhffng Idd'n tbtfc ed bdn ve mon Hoa hpc con trang bi cho SV ede ki nang nghi: Mpt trong nhffng kl ndng nghi quan trpng la Id ndng day bpe. Nbtfhg tbtfc td' bien nay, d ede trtfdng phd thong nhilu giao vidn vd sinh vidn stf pham ndm cuo'i ebtfa nam dtfdc bdn chd't eua cac pbtfdng phap day bpe tich ctfc (day bpe theo li tiiuye't boat dpng, day bpe theo H thuyd't kid'n tao, stf pham ttfdng tac, day bpe theo b thuye't khdm phd,...) theo dung bdn chd't vd cae dinh htfdng ciia chung. Do vdy, vide td ehtfe cac boat dpng bpe tap eua bpe sinh can dung mtfc de the hidn dung net ddc thii vd phat buy tich ctfc cac pbtfdng phdp day bpe ndy. Trong ren luydn ki nang day hpc cho sinh vidn eo rat nhieu Id nang, vi du: Ddt va'n di eiia bdi gidng. Id nang bilu didn tbi nghidm kd't hdp vdi ldi noi ciia gido vidn, tdp thid't kd'bdi day (soan gido dn), dtf gid vd bid't each phdn tich mpt gid day ddng thdi tap gidng day mpt trich doan bdi day bode tid't bpe bp mdn,.... Tuy nhidn, trong cae Id nang day hpc can ren luydn cho sinh vidn trtfdng stf pham, theo chung toi vide bid't each phan tich mpt gid day vd thid't kd' kd' hoach bai bpe eo stf dung cae pbtfdng phap day bpe xac dinh Id quan trpng vd can thid't de tiitfc hidn vd ren cae Id ndng day bpe tie'p theo. Pbtfdng phdp day hpc kid'n tao-ttfdng tac Id mpt pbtfdng phdp tftf vidt trong vide ren ki ndng thid't kd' kd' hoach bdi day cho sinh vidn. 2. NOI DUNG 2.1. To chii'c cho sinh vidn nghidn cuTu cd sd li ludn ciia phtfdng phap d^y hpc kid'n t^o-ttfdng tac Cdn ctf vdo npi dung eiia phtfdng phap day bpe kid'n tao-ttfdng tac, sinh vidn cin ngbidn ctfu cd sd b ludn eiia pbtfdng phap vd trao ddi nhdm theo cac vd'n dl sau: a) Bdn chd't ciia phtfdng phdp kid'n tao-ttfdng tde, net ddc tiiii ciia pbtfdng phap,... (ndu va'n dl cho smb vidn thdo ludn, cdc npi dung ed ban vl pbtfdng phap can nam vffng). b) Dl xud't cdc bidn phap de tim hieu cac kid'n tbtfc da cd ciia hpc sinh vl bai bpe (sinh vidn can xdc dinh cac kid'n tbtfc bdn quan dd'n bdi hpc da dtfdc hpc d trtfdng trung bpe cd sd, d cae cbtfdng trtfdc do, bai trtfdc do, dl xud't eac phid'u dilu ti-a, eac cdu hoi Idem tra mtfc dp nam cac idd'n tiitfc lidn quan dd'n bdi hpc ma bpe sinh da dtfdc hpc,...). 20 NGUYIN THI KIM ANH, DANG THI OANH c) Dl xud't cdc bidn phdp dl tim hiiu cdc btfdng vl kid'n tbtfc hpc sinh mudn bi^t theo chu di cua bdi bpe vd cdc tdi lidu c6 tbi tim bilu npi dung cin thid't. d) Cdc mdi tiTTdng hpc tap cin chuan bi dl giiip hpc sinh ki^n tao ki^n tbtfc. Cbun bi cdc tbtf mue, tdi bdu tham khdo cho bdi day theo phtfdng phdp day hpc kien tao-ttfdng tde (vi du nhtf trang web hpc t$p); cdc kid'n tbtfc, ki ndng, thi nghidm, phtfdng tidn tnjfe quan, pbIn mim,... e) Dtf kid'n ede boat ddng bpe tdp (cbinb, chu y^u) cin td chtfc cho hpc sinh ti-ong mdt gid hpc hda bpe theo cdc dang bdi hpc thuyd't, dinh ludt; nguydn td vd chat; 6n tap, luydn tap; bdi tbifc bdnh vd cdc boat ddng hpc tap cin dtfdc td chtfc theo phtfdng phdp day bpe kid'n tao-ttfdng tde. 2.2. Giang vidn tid'n hanh cho sinh vidn thao ludn nhdm Nbtfng bpe pbIn dp dung pbtfdng phdp day hpc ki^n tao-ttfdng tde gidp rdn luydn ki ndng thid't ke kd' hoach bdi day nhtf: - Hpc phan Pbtfdng phdp day bpe cu the (gidng day cdc cbtfdng mue d trtfdng phd tiidng) vd bpe phan Thi nghidm tbtfc bdnh pbtfdng phdp day hpc hda hpc. Dtfdc dp dung cho sinh vidn nam tbtf 3 trong vide thid't kd' tileb doan bdi day. Hpc phan ren luydn nghidp vu stf pham ti-ong day bpe hda hpc d tiiTdng phd thdng dtfdc dp dung cho sinh vidn ndm tbtf 4 trong vide thid't ke tid't hpc bode bdi day. Trong mdi td thtfdng gdm 16 dd'n 20 sinh vidn. De td ehtfe cho sinh vidn thdo ludn cdc vd'n dl trdn, chung toi dp dung thii thuat trong bpe tap ddng dang, bpe tap phdi hdp vd hpc tap hdp tde vd siJf dung ed'u tnic Jigsaw. Gidng vidn tid'n hanh chia nhdm (mdi td cd 16 sinh vidn dtfdc chia thdnh 4 nhdm, mdi nhom cd 4 thdnh vidn) vd td chtfc cho sinh vidn gidi quyd't 4 vd'n di ndu ra theo cac btfdc ldm vide nhtf sau: HOAT DQNG Ctx GI ANG VIEN 1. Thanh lap nhdm hdp tac mpt each ngau nhidn vd nhdm ndy gpi Id nbdmgd'c. 2. Phdt cho mdi thdnh vidn trong nhdm mpt vd'n dl thdo luan. Thdng bdo thdi gian ddnh cho sinh vidn ttf nghidn ctfu. 3. Thanh lap nhdm chuydn gia. Thdng bdo thdi gian thdo luan trong nhdm chuydn gia. Lln Itfdt theo doi stf thdo luan trong cdc nhdm de cd nhffng gdi y, dinh btfdng trpng tdm kid'n tbtfc cho cdc chuydn gia, giup dd sinh vidn vl npi dung pbtfdng phdp trinh bdy. HOAT DQNG CUA SINH VIEN Tham gia vdo cdc nhdm vd phdn chia danh sdeh tiieo sd tiitf ttf 1, 2, 3,4. Cdc tiidnh vidn 1, 2, 3, 4 nhdn nhiem vu vd ttf ngbidn ctfu npi dung vd'n dl dtfdc phdt. Thdnh vidn ttf cdc nhdm khae nhau cd chung chii dl gap nhau de thao luan trong mpt nhdm mdi. Trong khi thdo ludn, cdc thdnh vidn trao ddi vd tap luydn vl edch tiinh bay npi , dung ngbidn ctfu cho nhdm gd'c cda minh.