Mga Tuntuning Panglahat sa Ispeling o Pagbabaybay

A. Pasalitang Pagbabaybay
Tulad sa Ingles, patitik ang pasalitang pagbabaybay sa Filipino. Isa-isang bibigkasin sa maayos na
pagkakasunod-sunod ang mga letra na bumubuo sa isang salita, pantig, daglat, akronim, inisyal
o simbolong pang-agham at iba pa.

B. Pagsulat ng Pagbabaybay
Tulad sa pagsasalita, ang pagbabaybay sa pagsulat na anyo ay mananatili sa isang tumbasan ng
tunog at letra.
Ang naunang 1987 Patnubay sa Pagbaybay ay nagtakda o naglimita lamang sa walong dagdag
na letra (C,F,J,,Q,V,X at Z):
1. pantanging ngalan
2. katutubong salita mula sa ibang wikain sa Pilipinas na may kahalagahang ku
3. salitang pabagu-bago ang baybay o malayong baybay sa bigkas kaya binabaybay ayon sa
alpabetong Filipino
4. salitang pang-agham at teknikal

Bagong Tuntunin sa Panghiram
1. Paraan sa paghahanap ng panumbas sa mga salitang hiram:
a. tumbasan ng kasalukuyang leksikal ng Filipino ang mga salitang banyaga.
b. gumamit ng iba't ibang wikain sa Pilipinas bilang pantapat sa salitang hiram.
c. kapag ang salitang hiram ay mula sa kastila, ingles o sa iba pang wikang banyaga bigkasin
muna sa orihinal na anyo at saka baybayin sa Filipino.

2. Ang mga letrang C, , Q, X, F, J, V at Z ang gagamitin kapag ang salita ay hiniram ng buo tulad
ng mga sumusunod:

a. pantanging ngalan
halimbawa:
Jonathan
Qatar

b. salitang teknikal o sayantific
halimbawa:
infrared
quartz

c. salitang may natatanging kahulugang kutural
halimbawa:
mosque
Peafrancia

d. salitaing may irregular na ispeling o gumagamit ng letrang hindi binibigkas o kaya'y iba ang
tunog kapag binibigkas
halimbawa:
champagne
buffet

3. Ang letrang F, J, V at Z ay gagamitin para katawanin ang mga tunog na /f/j/v a t/z/ kapag
binabaybay sa Filipino ang mga salitang hiram.
halimbawa:
subject - sabjek
efficient - efisyent

4. Ang C, , Q at X ay gagamitin sa mga salitang hiniram ng buo.
halimbawa:
cellular
reflex

Mga Tiyak na Tuntunin sa Paggamit ng Walong Letra

A. Letrang C

1. Panatilihin ang letrang C kung ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.
halimbawa:
cellphone
calculus

2. Panatilihin ang letrang C ng letrang S kung ang tunog ay /s/ at ang letrang K kung ang tunog
ay /k/ kapag binabaybay sa Filipino ang hiram na salitang may letrang C.
halimbawa
C -> S
central -> sentral
census -> sensus
C -> K
magnetic -> magnetik
card -> kard

B. Letrang Q

1. Panatilihin ang letrang Q kung ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.
halimbawa:
quantum
opaque

2. Panatilihin ang letrang Q ng letrang Kw kung ang tunog ay /kw/ at ng letrang K kung ang
tunog ay /k/ kapag binaybay sa Filipino ang hiram na salitang may letrang Q.
halimbawa:
Q -> Kw
quarter -> kwarter
equipment -> ekwipment
Q -> K
quorum -> korum
quota -> kota

C. Letrang

1. Panatilihin ang letrang ng mga letrang nh kapag binaybay sa Filipino ang hiram na salitang
may letrang .
halimbawa:
Sto. Nio
La Nia

2. Palitan ang letrang ng mga letrang NY kapag binaybay sa Filipino ang hiram na salitang may
letrang .
halimbawa:
pia -> pinya
baera -> banyera

D. Letrang X

1. Panatilihin ang letrang X kung ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.
halimbawa:
xylem
wax

2. Palitan ang letrang X ng Ks kung ang tunog ay /ks/ kapag binaybay sa Filipino ang hiram na
salitang may letrang X.
halimbawa:
experimental -> eksperimental
text -> teksto

E. Letrang F
Gamitin ang letrang F para sa tunog /f/ sa mga hiram na salita.
halimbawa:
futbol
french fries

F. Letrang J
Gamitin ang letrang J para sa tunog /j/ sa mga hiram na salita.
halimbawa:
jaket
jam

G. Letrang V
Gamitin ang letrang V para sa tunog /v/ sa mga hiram na salita.
halimbawa:
video
volyum

I. Letrang Z
Gamitin ang letrang Z para sa tunog /z/ sa mga hiram na salita.
halimbawa:
zebra
bazaar