desta publicao desde que citada a fonte. Demonstraes Contbeis Aplicadas ao Setor Pblico Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Mdulo X Demonstraes Contbeis Aplicadas ao Setor Pblico CH: 4 h Contedo: 1. Introduo 2. Balano Oramentrio 3. Balano Financeiro 4. Demonstrao das Variaes Patrimoniais 5. Balano Patrimonial 6. Demonstrao dos Fluxos de Caixa 7. Demonstrao das Mutaes no Patrimnio Lquido 8. Consolidao das Demonstraes Contbeis Leitura Bsica Manual de Contabilidade Aplicada ao Setor Pblico Parte V Demonstraes Contbeis Aplicadas ao Setor Pblico Programa do Mdulo 2 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. IMPLANTAO DAS NOVAS DEMONSTRAES - Portaria especfica da Secretaria do Tesouro Nacional (Portaria n 665, de 30/11/2010 que altera os anexos da Lei 4.320/64) ; - Portarias STN ns 406/2011, 828/2011 e 231/2012, 437/2012, 438/2012 e 439/2012, bem como a Res. do TCE/RO. Novas Demonstraes Contbeis do Setor Pblico Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Novas Demonstraes Contbeis do Setor Pblico MANUAL DAS DEMONSTRAES CONTBEIS (PARTE V DO MCASP) Balano Oramentrio Balano Financeiro Balano Patrimonial Demonstrao das Variaes Patrimoniais Demonstrao do Fluxo de Caixa Demonstrao da Mutao do Patrimnio Lquido 3 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. 2011 Facultativo 2013 Obrigatrio Unio Estados e DF Municpios 2014 Consolidao Nacional com novo padro de Contabilidade do Setor Pblico 2012 Facultativo CRONOGRAMA DE IMPLANTAO PARA OS ENTES E ENTIDADES DO SETOR PBLICO Novas Demonstraes Contbeis do Setor Pblico Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio 4 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio O Balano Oramentrio apresentar as receitas e as despesas previstas em confronto com as realizadas. (Lei 4.320/1.964 art. 102) Segundo a Lei n 4.320/64 Lei 4320/64 art. 35 Pertencem ao exerccio financeiro: I - as receitas nele ARRECADADAS; II - as despesas nele legalmente EMPENHADAS Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura Antiga do Balano Oramentrio Receita Despesa Ttulo Previso Execuo Diferena Ttulo Fixao Execuo Diferena Receitas Correntes Crditos Inicial + Tributrias Suplementar Contribuies Despesas Correntes Patrimonial Pessoal e Encargos Agropecuria Juros e Enc. Dvida Industrial Outras Desp. Corrent Servios Transf. Correntes Despesa de Capital Outr. Rec. Correntes Investimento Inverses Financeiras Receitas de Capital Amortiz. Dvida Operaes Crditos Crditos Especial Alienao Bens Despesas Correntes Amortizao Emp/Fin Despesas Capital Transf. Capital Outras Rec. Capital Crditos Extraordinrios Despesas Correntes Despesas Capital Total Total Veja abaixo a estrutura antiga do balano oramentrio - anexo antigo da Lei 4.320/64: 5 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio nova estrutura O Balano Oramentrio evidencia as receitas e as despesas oramentrias, detalhadas em nveis relevantes de anlise, confrontando o oramento inicial e as suas alteraes com a execuo, demonstrando o resultado oramentrio. (Alterado pela RESOLUO CFC N. 1.268/09) O Balano Oramentrio estruturado de forma a evidenciar a integrao entre o planejamento e a execuo oramentria. Para a NBCT 16.6 Demonstraes Contbeis Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio Mudanas relevantes: o A despesa oramentria passa a ser demonstrada por empenho, liquidao e despesa paga, e no mais por tipo de crdito. o Linhas especficas de refinanciamento de dvida e saldos de exerccios anteriores para as receitas. o Linha de amortizao da dvida refinanciada para a despesa oramentria. 6 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio nova estrutura <ENTE DA FEDERAO> BALANO ORAMENTRIO EXERCCIO: PERODO: MS DATA DE EMISSO: PGINA: PREVISO PREVISO RECEITAS SALDO RECEITAS ORAMENTRIAS INICIAL ATUALIZADA REALIZADAS (a) (b) c = (b-a) RECEITAS CORRENTES RECEITA TRIBUTRIA RECEITA DE CONTRIBUIES RECEITA PATRIMONIAL RECEITA AGROPECURIA RECEITA INDUSTRIAL RECEITA DE SERVIOS TRANSFERNCIAS CORRENTES OUTRAS RECEITAS CORRENTES RECEITAS DE CAPITAL OPERAES DE CRDITO ALIENAO DE BENS AMORTIZAES DE EMPRSTIMOS TRANSFERNCIAS DE CAPITAL OUTRAS RECEITAS DE CAPITAL SUBTOTAL DAS RECEITAS (I) REFINANCIAMENTO (II) Operaes de Crdito Internas Mobiliria Contratual Operaes de Crdito Externas Mobiliria Contratual SUBTOTAL COM REFINANCIAMENTO (III) = (I + II) DFICIT (IV) TOTAL (V) = (III + IV) SALDOS DE EXERCCIOS ANTERIORES (UTILIZADOS PARA CRDITOS ADICIONAIS) Supervit Financeiro Reabertura de crditos adicionais
Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Oramentrio nova estrutura DOTAO INICIAL DOTAO ATUALIZADA DESPESAS EMPENHADAS DESPESAS LIQUIDADAS DESPESAS PAGAS SALDO DA DOTAO DESPESAS ORAMENTRIAS (d) (e) (f) (g) (h) (i)=(e-f) DESPESAS CORRENTES PESSOAL E ENCARGOS SOCIAIS JUROS E ENCARGOS DA DVIDA OUTRAS DESPESAS CORRENTES DESPESAS DE CAPITAL INVESTIMENTOS INVERSES FINANCEIRAS AMORTIZAO DA DVIDA RESERVA DE CONTINGNCIA RESERVA DO RPPS SUBTOTAL DAS DESPESAS (VI) AMORTIZAO DA DVIDA/ REFINANCIAMENTO (VII) Amortizao da Dvida Interna Dvida Mobiliria Outras Dvidas Amortizao da Dvida Externa Dvida Mobiliria Outras Dvidas SUBTOTAL COM REFINANCIAMENTO (VIII) = (VI + VII) SUPERVIT (IX) - - TOTAL (X) = (VII + IX) 7 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Anexos ao Balano Oramentrio: Demonstrativos de Restos a Pagar Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. INSCRITOS RESTOS A PAGAR NO PROCESSADOS EM EXERCCIOS ANTERIORES EM 31 DE DEZEMBRO DO EXERCCIO ANTERIOR LIQUIDADOS PAGOS CANCELADOS SALDO (a) (b) (c) (d) (e) (f)=(a+b-c-e) DESPESAS CORRENTES PESSOAL E ENCARGOS SOCIAIS JUROS E ENCARGOS DA DVIDA OUTRAS DESPESAS CORRENTES DESPESAS DE CAPITAL INVESTIMENTOS INVERSES FINANCEIRAS AMORTIZAO DA DVIDA TOTAL ANEXO 1 DEMONSTRATIVO DE EXECUO DOS RESTOS A PAGAR NO PROCESSADOS: 8 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. INSCRITOS RESTOS A PAGAR PROCESSADOS E NO PROCESSADOS LIQUIDADOS EM EXERCCI OS ANTERIOR ES EM 31 DE DEZEMBRO DO EXERCCIO ANTERIOR PAGOS CANCELADOS SALDO (a) (b) (c) (d) (e)=(a+b-c-d) DESPESAS CORRENTES PESSOAL E ENCARGOS SOCIAIS JUROS E ENCARGOS DA DVIDA OUTRAS DESPESAS CORRENTES DESPESAS DE CAPITAL INVESTIMENTOS INVERSES FINANCEIRAS AMORTIZAO DA DVIDA TOTAL ANEXO 2 DEMONSTRATIVO DE EXECUO DOS RESTOS A PAGAR PROCESSADOS E NO PROCESSADOS LIQUIDADOS : Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Financeiro 9 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Financeiro Segundo a Lei 4.320/64, artigo 103, o Balano Financeiro demonstra os ingressos (entradas) e dispndios (sadas) de recursos financeiros a ttulo de receitas e despesas oramentrias, bem como os recebimentos e pagamentos de natureza extra-oramentria, conjugados com os saldos de disponibilidades do exerccio anterior e aqueles que passaro para o exerccio seguinte. importante atentar para o que dispe o pargrafo nico deste artigo, obrigando que as despesas oramentrias informadas no Balano sejam as empenhadas: Pargrafo nico. Os Restos a Pagar do exerccio sero computados na receita extra-oramentria para compensar sua incluso na despesa oramentria. Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Financeiro estrutura antiga INGRESSOS DISPNDIOS Ttulos $ Ttulos $ Oramentrios Oramentrios Receitas Correntes Educao Receitas de Capital Sade Transferncias Recebidas Transferncias Concedidas Cota Cota Repasse Repasse Sub-repasse Sub-repasse Ingressos Extra-Oramentrios Dispndios Extra-Oramentrios Ingressos de Depsitos Devoluo de Depsitos Inscrio de Restos a Pagar Restos a Pagar Pagos Disponibilidade do perodo anterior Disponibilidade p/ o perodo seguinte Total Total 10 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Para as NBCT 16.6 Demonstraes Contbeis: O Balano Financeiro evidencia as receitas e despesas oramentrias, bem como os ingressos e dispndios extraoramentrios, conjugados com os saldos de caixa do exerccio anterior e os que se transferem para o incio do exerccio seguinte. (Redao dada pela Resoluo CFC n. 1.268/09) Balano Financeiro Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Mudana relevante: Balano Financeiro 11 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Financeiro nova estrutura <ENTE DA FEDERAO> BALANO FINANCEIRO EXERCCIO: PERODO (MS) : DATA DE EMISSO: PGINA: INGRESSOS DISPNDIOS ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior Receita Oramentria (I) Ordinria Vinculada Previdncia Social Transferncias obrigatrias de outro ente Convnios (...) (-) Dedues da Receita Oramentria Transferncias Financeiras Recebidas (II) Recebimentos Extraoramentrios (III) Saldo emEspcie do Exerccio Anterior (IV) Despesa Oramentria (VI) Ordinria Vinculada Previdncia Social Transferncias obrigatrias de outro ente Convnios (...) Transferncias Financeiras Concedidas (VII) Pagamentos Extraoramentrios (VIII) Saldo em Espcie para o Exerccio Seguinte (IX) TOTAL (V) = (I+II+III+IV) TOTAL (X) = (VI+VII+VIII+IX) Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Patrimonial 12 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. De acordo com a Lei 4.320/64, art. 105, no Balano Patrimonial estaro demonstrados os Ativos Financeiro e Permanente, os Passivos Financeiro e Permanente, o Saldo Patrimonial e as Contas de Compensao. Ativo e Passivo Financeiros - independem de autorizao oramentria para suas realizaes. Ativo e Passivo No Financeiros - dependem de autorizao oramentria para suas realizaes. Contas de Compensao - correspondem apenas aos atos potenciais (contratos, convnios, garantias, etc.) Balano Patrimonial: Lei 4320/1964 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Patrimonial: estrutura antiga ATIVO PASSIVO ATIVO FINANCEIRO PASSIVO FINANCEIRO Disponvel Restos a Pagar Caixa Processados Bancos Conta Movimento No Processados Aplicaes Financeiras Retenes de Terceiros Crditos em Circulao Previdncia Social Salrio-Famlia Imposto de Renda Retido Salrio-Maternidade Consignaes Diversas Auxlia-Natalidade PASSIVO NO FINANCEIRO (PERM.) ATIVO NO FINANCEIRO Circulante (menos o financeiro) Circulante (menos o financeiro) Provises Adiantamentos Concedidos Operaes de Crdito Internas Estoques de Material de Consumo Exigvel a Longo Prazo Realizvel a longo prazo Operaes de Crdito Internas Dvida Ativa Operaes de Crdito Externas Emprstimos Concedidos Ativo Permanente PASSIVO REAL (PF + PNF) Bens Imveis Bens Mveis PATRIMNIO LQUIDO Patrimnio ATIVO REAL (AF + ANF) Resultado Acumulado ATIVO COMPENSADO PASSIVO COMPENSADO Responsabilidades por Tit., Valores e Bens Tit., Valores s/Responsabilidade Garantias de Valores Valores em Garantia Direitos e Obrigaes Conveniadas Direitos e Obrigaes Conveniadas Direitos e Obrigaes Contratuais Direitos e Obrigaes Contratuais TOTAL DO ATIVO TOTAL DO PASSIVO BALANO PATRIMONIAL 13 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. O Balano Patrimonial dividido em Ativo Circulante x No Circulante Circulante (a) esto disponveis para realizao imediata; (b) tem a expectativa de realizao at o trmino do exerccio seguinte. No Circulante Demais Ativos Ativo Passivo Circulante No Circulante (a) correspondem a valores exigveis at o final do exerccio seguinte; (b) correspondem a valores de terceiros ou retenes em nome deles, quando a entidade do setor pblico for a fiel depositria, independentemente do prazo de exigibilidade. Demais Passivos Pela Norma, confere-se enfoque patrimonial ao Balano e promove-se a convergncia s normas internacionais e brasileiras, incluindo a legislao societria (lei 6.404/76 e alteraes). Balano Patrimonial: aspectos inovadores Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Patrimonial: nova estrutura <ENTE DA FEDERAO> BALANO PATRIMONIAL EXERCCIO: PERODO: MS DATA EMISSO: PGINA: ATIVO PASSIVO ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior ATIVO CIRCULANTE Caixa e Equivalentes de Caixa Crditos a Curto Prazo Demais Crditos e Valores A Curto Prazo Investimentos Temporrios Estoques VPD Pagas Antecipadamente ATIVO NAO-CIRCULANTE Ativo Realizvel a Longo Prazo Crditos a Longo Prazo Demais Crditos e Valores a Longo Prazo Investimentos Temporrios a Longo Prazo Estoques VPD Pagas Antecipadamente Investimentos Participaes Permanentes Demais Investimentos Permanentes (-) Reduo ao Valor Recupervel Imobilizado Bens Moveis Bens Imveis (-) Depreciao, Exausto e Amortizao Acumuladas (-) Reduo ao Valor Recupervel Intangvel Softwares Marcas, Direitos e Patentes Industriais Direito de Uso De Imveis (-) Amortizao Acumulada (-) Reduo ao Valor Recupervel PASSIVO CIRCULANTE Obrigaes Trabalhistas, Previdencirias e Assistenciais a Pagar a Curto Prazo Emprst. e Financiamentos a Curto Prazo Fornecedores e Contas a Pagar a Curto Prazo Obrigaes Fiscais a Curto Prazo Demais Obrigaes a Curto Prazo Provises a Curto Prazo PASSIVO NAO-CIRCULANTE Obrigaes Trabalhistas, Previdencirias e Assistenciais a Pagar A Longo Prazo Emprst. e Financiamentos a Longo Prazo Fornecedores a Longo Prazo Obrigaes Fiscais a Longo Prazo Demais Obrigaes a Longo Prazo Provises a Longo Prazo Resultado Diferido TOTALDO PASSIVO PATRIMNIO LQUIDO ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior Patrimnio Social e Capital Social Adiant. Para Futuro Aumento de Capital Reservas de Capital Ajustes de Avaliao Patrimonial Reservas de Lucros Demais Reservas Resultados Acumulados (-) Aes / Cotas em Tesouraria TOTALDO PATRIMNIOLQUIDO TOTAL TOTAL 14 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Balano Patrimonial: nova estrutura ATIVO FINANCEIRO PASSIVO FINANCEIRO ATIVO PERMANENTE PASSIVO PERMANENTE SALDO PATRIMONIAL Compensaes Viso Lei 4320/64 ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior ESPECIFICAO Exerccio Atual Exerccio Anterior Saldo dos Atos Potenciais do Ativo Saldo dos Atos Potenciais do Passivo TOTAL TOTAL Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Qual a diferena entre o saldo patrimonial, definido pela Lei 4.320 e o Patrimnio Lquido do BP? BALANO PATRIMONIAL Antiga estrutura ATIVO PASSIVO ESPECIFICAO ESPECIFICAO ATIVOFINANCEIRO Disponibilidades 500 ATIVONOFINANCEIRO PASSIVOFINANCEIRO PASSIVO NO FINANCEIRO TOTAL DO PASSIVO PATRIMNIO LQUIDO TOTAL DO PL TOTAL TOTAL BALANO PATRIMONIAL Nova estrutura ATIVO PASSIVO ESPECIFICAO ESPECIFICAO ATIVOCIRCULANTE Caixa e Equivalente de Caixa 500 ATIVONO-CIRCULANTE PASSIVOCIRCULANTE PASSIVO NO- CIRCULANTE TOTAL DO PASSIVO PATRIMNIO LQUIDO TOTAL DO PL TOTAL TOTAL Exemplo: No encerramento do exerccio de X1 aconteceram os seguintes fenmenos: Foi empenhado R$ 100 referente a servios que no foram prestados no exerccio; Foi empenhado e liquidado R$ 70 referente a servios prestados no exerccio; Foi empenhado R$ 50 referente a servios que foram prestados no exerccio, mas no liquidadas RP no processados 100 RP processados 70 Obrigaes a pagar 70 150 120 220 280 500 500 120 380 500 500 Ativo Financeiro Passivo Financeiro Ativo Permanente Passivo Permanente SP 500 220 280 15 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Disposio das Contas: No Balano Patrimonial, as contas devem ser dispostas da seguinte forma: Grau Decrescente de Liquidez Passivo Ativo Grau Decrescente de Exigibilidade Balano Patrimonial: aspectos inovadores Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Demonstrativo do Supervit/Dficit Financeiro 16 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Como anexo ao Balano Patrimonial, dever ser elaborado o demonstrativo do supervit financeiro apurado no Balano Patrimonial do exerccio anterior. Supervit financeiro - a diferena positiva entre o ativo financeiro e o passivo financeiro, conjugando-se, ainda, os saldos dos crditos adicionais transferidos e as operaes de credito a eles vinculadas, que uma das fontes para abertura de crdito adicional, segundo o artigo 43 da Lei n 4.320/64. Demonstrativo do Supervit/Dficit Financeiro Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Demonstrativo do Supervit/Dficit Financeiro <ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRATIVO DO SUPERVIT/DFICIT FINANCEIRO APURADO NO BALANO PATRIMONIAL EXERCCIO: MS EMISSO: PGINA: DESTINAO DE RECURSOS SUPERVIT/ DFICIT FINANCEIRO Ordinria Vinculada Previdncia Social Transferncias obrigatrias de outro ente Convnios (...) TOTAL 17 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Demonstrao das Variaes Patrimoniais Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Abaixo, vejamos a definio da DVP segundo a Lei n 4.320/64: A Demonstrao das Variaes Patrimoniais DVP evidencia as alteraes verificadas no patrimnio durante o exerccio financeiro, resultante ou independente da execuo oramentria, e indica o resultado patrimonial do exerccio. (Art. 104 Lei 4.320/64) Demonstrao das Variaes Patrimoniais 18 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. VARIAES ATIVAS VARIAES PASSIVAS RECEITAS ORAMENTRIAS DESPESAS ORAMENTRIAS Receitas Correntes Despesas Correntes Receitas de Capital Despesas de Capital INTERFERNCIAS ATIVAS INTERFERNCIAS PASSIVAS Cota Recebida Cota Condedida Repasse Recebido Repasse Concedido Sub-Repasse Recebido Sub-Repasse Concedido MUTAES ATIVAS MUTAES PASSIVAS Aquisio de Bens e Direitos Alienao de Bens e Direitos Amortizao da Dvida Passiva Operaes de Crdito - Dvidas Passivas RECEITAS EXTRA-ORAMENTRIAS DESPESAS EXTRA-ORAMENTRIAS Receitas dos rgos que esto fora do Oram. Despesas dos rgos que esto fora do Oram. INTERFERNCIAS ATIVAS INTERFERNCIAS PASSIVAS Transferncias Financeiras p/ Atender RP Transferncias Financeiras p/ Atender RP Transferncias de Bens e Valores Recebidos Transferncias de Bens e Valores Concedidos ACRSCIMOS PATRIMONIAIS DECRSCIMOS PATRIMONIAIS Incorporaes de Bens e Direitos Desincorporaes de Bens e Direitos Desincorporaes de Passivos Incorporaes de Passivos RESULTADO PATRIMONIAL RESULTADO PATRIMONIAL Dficit Supervit TOTAL DAS VARIAES ATIVAS TOTAL DAS VARIAES PASSIVAS DEMONSTRAO DAS VARIAES PATRIMONIAIS DECORRENTES DA EXECUO ORAMENTRIA INDEPENDENTES DA EXECUO ORAMENTRIA O atual modelo da DVP aduz o enfoque oramentrio demonstrao, ao separar as variaes em decorrentes/independentes da execuo oramentria: Demonstrao das Variaes Patrimoniais estrutura antiga Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. A Demonstrao das Variaes Patrimoniais evidencia as variaes quantitativas, o resultado patrimonial e as variaes qualitativas decorrentes da execuo oramentria. (Redao dada pela Resoluo CFC n. 1.268/09) As variaes quantitativas so decorrentes de transaes no setor pblico que aumentam ou diminuem o patrimnio lquido. O resultado patrimonial do perodo apurado pelo confronto entre as variaes patrimoniais aumentativas e diminutivas. As variaes qualitativas so decorrentes de transaes no setor pblico que alteram a composio dos elementos patrimoniais sem afetar o patrimnio lquido. Variaes Aumentativas Aumentam a situao lquida patrimonial Variaes Diminutivas Diminuem a situao lquida patrimonial DVP ASPECTOS INOVADORES: Variaes quantitativas e qualitativas 19 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Variaes qualitativas Para fins da DVP, apresentar-se-o s variaes qualitativas decorrentes da execuo oramentria que consistem em incorporao de ativos no- financeiros, desincorporao de passivos no-financeiros, desincorporao de ativos no-financeiros e incorporao de passivos no-financeiros. Considerar-se-o apenas as variaes qualitativas decorrentes das receitas e despesas de capital. importante atentar para o que se deve demonstrar na DVP com relao s variaes qualitativas: DVP Aspectos inovadores Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. DVP Nova estrutura <ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DAS VARIAES PATRIMONIAIS EXERCCIO: PERODO (MS): DATA EMISSO: PGINA: VARIAES PATRIMONIAIS QUANTITATIVAS Exerccio Atual Exerccio Anterior VARIAES PATRIMONIAIS AUMENTATIVAS Impostos, Taxas e Contribuies De Melhoria Impostos Taxas Contribuies de Melhoria Contribuies Contribuies Sociais Contribuies de Interveno no Domnio Econmico Contribuiode Iluminao Publica Contribuies de Interesse das Categorias Profissionais Explorao e Venda de Bens, Servios e Direitos Venda de Mercadorias Venda de Produtos Explorao de Bens e Direitos e Prestao De Servios Variaes Patrimoniais Aumentativas Financeiras Juros e Encargos de Emprstimos e Financiamentos Concedidos Juros e Encargos de Mora Variaes Monetrias e Cambiais Descontos Financeiros Obtidos Remunerao de Depsitos Bancrios e Aplicaes Financeiras Outras Variaes Patrimoniais Aumentativas Financeiras 20 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. DVP Nova estrutura Transferncias Recebidas Transferncias Intra Governamentais Transferncias Inter Governamentais Transferncias das Instituies Privadas Transferncias das Instituies Multigovernamentais Transferncias de Consrcios Pblicos Transferncias do Exterior Transferncias de Pessoas Fsicas Valorizao e Ganhos Com Ativos Reavaliao de Ativos Ganhos com Alienao Ganhos com Incorporao de Ativos por Descobertas e Nascimentos Outras Variaes Patrimoniais Aumentativas Resultado Positivo de Participaes Diversas Variaes Patrimoniais Aumentativas Continuao... Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. DVP Nova estrutura VARIAES PATRIMONIAIS DIMINUTIVAS Pessoal e Encargos Remunerao a Pessoal Encargos Patronais Benefcios a Pessoal Outras Variaes Patrimoniais Diminutivas - Pessoal e Encargos Benefcios Previdencirios Aposentadorias e Reformas Penses Outros Benefcios Previdencirios Benefcios Assistenciais Benefcios de Prestao Continuada Benefcios Eventuais Polticas Publicas de Transferncia de Renda Outros Benefcios Assistenciais Uso de Bens, Servios e Consumo de Capital Fixo Uso De Material de Consumo Servios Depreciao, Amortizao de Exausto Variaes Patrimoniais Diminutivas Financeiras Juros e Encargos de Emprstimos e Financiamentos Obtidos Juros e Encargos de Mora Variaes Monetrias e Cambiais Descontos Financeiros Concedidos Outras Variaes Patrimoniais Diminutivas Financeiras 21 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. DVP Nova estrutura Transferncias Concedidas Transferncias Intra Governamentais Transferncias Inter Governamentais Transferncias a Instituies Privadas Transferncias a Instituies Multigovernamentais Transferncias a Consrcios Pblicos Transferncias ao Exterior Desvalorizao e Perda de Ativos Reduo a Valor Recupervel e Proviso para Perdas Perdas com Alienao Perdas Involuntrias Tributarias Impostos, Taxas e Contribuies de Melhoria Contribuies Outras Variaes Patrimoniais Diminutivas Premiaes Resultado Negativo de Participaes Variaes Patrimoniais Diminutivas de Instituies Financeiras Equalizaes de Preos e Taxas Participaes E Contribuies Diversas Variaes Patrimoniais Diminutivas Resultado Patrimonial Do Perodo Continuao... Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. DVP Nova estrutura Continuao... VARIAES PATRIMONIAIS QUALITATIVAS (decorrentes da execuo oramentria) Exerccio Atual Exerccio Anterior Incorporao de ativo Desincorporao de passivo Incorporao de passivo Desincorporao de ativo 22 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Demonstrao dos Fluxos de Caixa Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. CAIXA Compreende numerrio em espcie e depsitos bancrios disponveis (alta liquidez); EQUIVALENTES DE CAIXA Aplicaes financeiras de curto prazo, de alta liquidez, que so prontamente conversveis em um montante conhecido de caixa e que esto sujeitas a um insignificante risco de mudana de valor; FLUXOS DE CAIXA Entradas e sadas de caixa e equivalentes de caixa; ATIVIDADES DAS OPERAES O fluxo de caixa das operaes compreende os ingressos e os desembolsos relacionados com a ao pblica, e os demais fluxos que no se qualificam como de investimento ou financiamento. ATIVIDADES DE INVESTIMENTO O fluxo de caixa dos investimentos inclui os fluxos de recursos relacionados aquisio e alienao de ativo no-circulante, bem como recebimentos em dinheiro por liquidao de adiantamentos ou amortizao de emprstimos concedidos e outras operaes da mesma natureza. ATIVIDADES DE FINANCIAMENTO O fluxo de caixa dos financiamentos inclui os fluxos de recursos relacionados captao e amortizao de emprstimos e financiamentos. Conceitos relacionados DFC 23 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. 30. A Demonstrao dos Fluxos de Caixa permite aos usurios projetar cenrios de fluxos futuros de caixa e elaborar anlise sobre eventuais mudanas em torno da capacidade de manuteno do regular financiamento dos servios pblicos. 31. A Demonstrao dos Fluxos de Caixa deve ser elaborada pelo mtodo direto ou indireto e evidenciar as movimentaes havidas no caixa e seus equivalentes, nos seguintes fluxos: (a) das operaes; (b) dos investimentos; e (c) dos financiamentos. 32. O fluxo de caixa das operaes compreende os ingressos, inclusive decorrentes de receitas originrias e derivadas, e os desembolsos relacionados com a ao pblica e os demais fluxos que no se qualificam como de investimento ou financiamento. 33. O fluxo de caixa dos investimentos inclui os recursos relacionados aquisio e alienao de ativo no circulante, bem como recebimentos em dinheiro por liquidao de adiantamentos ou amortizao de emprstimos concedidos e outras operaes da mesma natureza. 34. O fluxo de caixa dos financiamentos inclui os recursos relacionados captao e amortizao de emprstimos e financiamentos. Item 30 NBC T 16.6 Item 31 NBC T 16.6 Item 32 NBC T 16.6 Embasamento legal e normativo da DFC Item 33 NBC T 16.6 Item 34 NBC T 16.6 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Permite um melhor gerenciamento e controle financeiro; Proporciona aos usurios da informao contbil instrumentos para avaliar a capacidade de a entidade gerar caixa e equivalentes de caixa, bem como suas necessidades de liquidez; Permite aos usurios projetar cenrios de fluxos futuros de caixa e elaborar anlise sobre eventuais mudanas sobre a capacidade de manuteno dos servios pblicos; A DFC deve ser elaborada pelo mtodo direto, pois o mtodo indireto no se aplica ao Setor Pblico. Conceitos contemplados pela DFC 24 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DFC mtodo direto <ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DOS FLUXOS DE CAIXA EXERCCIO: MS: EMISSO: EXERCCIO ATUAL EXERCCIO ANTERIOR FLUXO DE CAIXA DAS OPERAES INGRESSOS (REC. ORIG., DERIVADAS, TRANSF.) DESEMBOLSOS (PESSOAL, JUROS, TRANSF.) FLUXO DE CAIXA DO INVESTIMENTO INGRESSOS (ALIEN. BENS, AMORT. EMPRS., ETC.) DESEMBOLSOS (CONCESSO DE EMPR., AQUISIO DE ATIVO NO CIRC., ETC.) FLUXO DE CAIXA DO FINANCIAMENTO INGRESSOS (OP. DE CRDITO) DESEMBOLSOS (AMORT. DE DVIDAS) GERAO LQUIDA DE CAIXA E EQUIVALENTE CAIXA E EQUIVALENTE INICIAL CAIXA E EQUIVALENTE FINAL Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DFC mtodo direto ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DOS FLUXOS DE CAIXA EXERCCIO: MS: EMISSO: Exerccio Atual Exerccio Anterior FLUXOS DE CAIXA DAS ATIVIDADES DAS OPERAES INGRESSOS RECEITAS DERIVADAS Receita Tributria Receita de Contribuies Outras Receitas Derivadas RECEITAS ORIGINRIAS Receita Patrimonial Receita Agropecuria Receita Industrial Receita de Servios Outras Receitas Originrias Remunerao das Disponibilidades TRANSFERNCIAS Intergovernamentais da Unio de Estados e Distrito Federal de Municpios Intragovernamentais 25 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DFC mtodo direto ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DOS FLUXOS DE CAIXA EXERCCIO: MS: EMISSO: DESEMBOLSOS DAS OPERAES PESSOAL E OUTRAS DESPESAS CORRENTES POR FUNO Legislativa Judiciria Previdncia Social Administrao Defesa Nacional Segurana Pblica Relaes Exteriores Assistncia Social Previdncia Social Sade Trabalho Educao (...) JUROS E ENCARGOS DA DVIDA Juros e Correo Monetria da Dvida Interna Juros e Correo Monetria da Dvida Externa Outros Encargos da Dvida TRANSFERNCIAS Intergovernamentais a Unio a Estados e Distrito Federal a Municpios Intragovernamentais FLUXO DE CAIXA LQUIDO DAS ATIVIDADES DAS OPERAES Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DFC mtodo direto ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DOS FLUXOS DE CAIXA EXERCCIO: MS: EMISSO: FLUXOS DE CAIXA DAS ATIVIDADES DE INVESTIMENTO INGRESSOS ALIENAO DE BENS AMORTIZAO DE EMPRSTIMOS E FINANCIAMENTOS CONCEDIDOS DESEMBOLSOS AQUISIO DE ATIVO NO CIRCULANTE CONCESSO DE EMPRSTIMOS E FINANCIAMENTOS FLUXO DE CAIXA LQUIDO DAS ATIVIDADES DE INVESTIMENTO 26 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DFC mtodo direto ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DOS FLUXOS DE CAIXA EXERCCIO: MS: EMISSO: FLUXOS DE CAIXA DAS ATIVIDADES DE FINANCIAMENTO INGRESSOS OPERAES DE CRDITO DESEMBOLSOS AMORTIZAO/REFINANCIAMENTO DA DVIDA FLUXO DE CAIXA LQUIDO DAS ATIVIDADES DE FINANCIAMENTO APURAO DO FLUXO DE CAIXA DO PERODO GERAO LQUIDA DE CAIXA E EQUIVALENTE DE CAIXA CAIXA E EQUIVALENTE DE CAIXA INICIAL CAIXA E EQUIVALENTE DE CAIXA FINAL Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Demonstrao das Mutaes do Patrimnio Lquido (obrigatria apenas para as empresas) 27 Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. A entidade deve apresentar a demonstrao das mutaes no patrimnio lquido, que objetiva demonstrar: a) o dficit ou supervit patrimonial do perodo; b) cada mutao no patrimnio lquido reconhecida diretamente no mesmo; c) o efeito decorrente da mudana nos critrios contbeis e os efeitos decorrentes da retificao de erros cometidos em exerccios anteriores; e d) as contribuies dos proprietrios e distribuies recebidas por eles como proprietrios. Demonstrao das Mutaes no Patrimnio Lquido Permitida a reproduo total ou parcial desta publicao desde que citada a fonte. Estrutura da DMPL <ENTE DA FEDERAO> DEMONSTRAO DAS MUTAES NO PATRIMNIO LQUIDO EXERCCIO: PERODO (MS): DATA EMISSO: PGINA: Especificao Pat. Social/Capital Social Adiant. para Futuro Aumento de Capital Reservas de Capital Ajustes de Avaliao Patrimonial Reservas de Lucros Demais Reservas Resultados Acumulados Aes / Cotas emTesouraria Total Saldo Inicial Ex. Anterior Ajustes de Exerccios Anteriores Aumento de Capital Resultado do Exerccio Constituio/Reverso de Reservas Dividendos Saldo Final Ex. Anterior Saldo Inicial Ex. Atual Ajustes de Exerccios Anteriores Aumento de Capital Resultado do Exerccio Constituio/Reverso de Reservas Dividendos Saldo Final Ex. Atual