2014

Wesley Berlee: 203095

Laurens Coenen: 2062606
Patrick van Hoppe: 2063404
Stan Doomen:
Aram Zakarian:
Tutorgroep 34
31-3-2014
Onderzoeksverslag
OFS/OFN
1

Inhoudsopgave

Voorwoord 2
Inleiding 3
1 Organisatiebeschrijving 4
2 Onderzoeksverantwoording 7
3 Beschrijving huidige situatie 12
3.1 Recht 12
3.2 HRM 13
3.3 Logistiek 13
4 Beschrijving gewenste situatie
4.1 Recht 14
4.2 HRM 14
4.3 Logistiek 14
5 Beschrijving knelpunten 15
5.1 Recht 15
5.2 HRM 19
5.3 Logistiek 19
6 Literatuuronderzoek 20
6.1 Recht 20
6.2 HRM 21
6.3 Logistiek 22
7 Benchmarkresultaten 23
7.1 Recht 23
7.2 HRM 24
7.3 Logistiek 25
8 Kwaliteitsverbeteringsvoorstellen inclusief risico-analyse
8.1 Recht 26
8.2 HRM 27
8.3 Logistiek 28
Literatuurlijst 29
Bijlagen 34

2

Voorwoord
Als studenten aan de opleiding Bedrijfskunde MER zijn we de afgelopen periode bezig
geweest met het onderzoeksverslag voor OFS/OFN

Door een gemotiveerde instelling en een hardwerkend team hebben we de problemen
van OFS/OFN in kaart gebracht. Vervolgens hebben we de problemen vertaald naar
verbetervoorstellen. Dit hebben we op een structurele manier aangepakt.

In het beginstadia van het onderzoek hebben we OFS/OFN onder de loep genomen. Hier
hebben we gekeken naar verschillende aspecten van de organisatie zoals de financin,
personeel,omgeving en concurrenten om zo de huidige situatie zo goed mogelijk in kaart
te brengen.

Daarnaast zijn we naar drie andere organisaties gegaan om te benchmarken. Dit houdt in
dat we de hoofdkantoren hebben bezocht en een vragenlijst hebben afgenomen om de
knelpunten te vergelijken bij andere organisaties. Hieruit kwamen allerlei goede
voorstellen die bruikbaar waren voor het verbeteren van de knelpunten op het gebied
van HRM, Logisitiek en Recht. De voorstellen hebben we uiteindelijk uitgeschreven in een
adviesplan wat nu voor u ligt.

Tijdens het hele proces hebben is er veel in tweetallen gewerkt. Binnen de groep is er
hard gewerkt om tot een zo goed mogelijk resultaat te komen. Desalniettemin waren er
een aantal problemen bij het vinden van informatie. Hierdoor hebben we soms aannames
moeten doen, uiteraard zijn deze zo goed mogelijk onderbouwd.

Tot slot willen we graag iedereen hartelijk bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan
dit plan. De spreekuren en gastcolleges waren zeer waardevol bij het opstellen van dit
onderzoeksplan.













3


Inleiding
Dit onderzoeksplan is geschreven in opdracht van OFS/OFN. Deze bedrijven bieden
service op het gebied van buitenmeubilair voor het openbaar vervoer. De eigenaren Henk
en David Baars hebben gemerkt dat het verloop van het personeel erg hoog is geworden.
Ook is er nieuwsgierigheid naar het MRPI systeem om het inkoopbeleid te verbeteren.
Daarnaast wordt er afgevraagd of beide bedrijven genoeg maatregelen hebben genomen
op het gebied van de zorgplicht. Om deze problemen op te lossen hebben zij de hulp
ingeroepen van tweedejaars MER studenten uit Den Bosch.

Om een goed advies te kunnen bieden aan de directie van OFS/OFN, is in het plan een
duidelijke structuur aangebracht. Deze structuur heeft ervoor gezorgd dat er voor de
deelgebieden een advies wordt opgesteld.

Allereerst wordt de organisatie beschreven zodat er een duidelijk beeld ontstaat over de
kenmerken van beide bedrijven. Dit is gedaan in de vorm van een organisatie quick scan.

Vervolgens wordt de huidige situatie beschreven over de deelgebieden recht, HRM en
logistiek. Hierin wordt voor alle deelgebieden uitgelegd hoe de situatie er op dit moment
voorstaat.

Om een goed verbeterplan te kunnen schrijven voor OFS/OFN is het van belang dat er
gekeken wordt naar de gewenste situatie op het gebied van doorstroombeleid,
inkoopbeleid en het arbobeleid. Deze wordt behandeld nadat de huidige situatie
beschreven is.

Als de gewenste situatie eenmaal duidelijk is voor OFN/OFS worden de knelpunten
behandeld die OFS/OFN hebben aangegeven. Hierin wordt op detailniveau aangegeven
waar de problemen zich voordoen.

Verder wordt er met literatuuronderzoek verschillende begrippen en termen uitgelegd die
verduidelijk geven van de begrippen in het onderzoeksrapport.
Uiteraard worden ook de resultaten van de benchmarken in het volgende hoofdstuk
verder toegelicht.

Als laatste worden kwaliteitsverbeteringvoorstellen inclusief risicoanalyse voor de drie
probleemgebieden opgesteld aan de directieleden van OFS en OFN. Om dit advies
succesvol uit te kunnen voeren is een compleet kwaliteitsverbeteringplan opgesteld die
aangeeft hoe en waar de verbeteringen moeten plaatsvinden.







4



Organisatiebeschrijving
De macro-omgeving
Hiervoor zijn de belangrijkste factoren uitgelicht.
Demografisch
Bij de demografische factoren moet er door zowel OFN als rekening gehouden worden
met de vergrijzing die in Nederland plaatsvindt. (leefomgeving, 2014) Ouderen hebben
veel meer behoefte aan gebruiksgemak en dat de bereikbaarheid eenvoudig te bereiken
is. Hier zal OFN dus met het meubilair op in moeten spelen, die andere kenmerken zal
moeten hebben. Ouderen zijn vaker slecht ter been. Daar moet op ingespeeld worden
door bijvoorbeeld op de stations een lift of een andere ingang te maken voor
rolstoelgebruikers, dat is nog niet altijd aanwezig.
Economisch
In de tijden van economische crisis is er veel werkloosheid en gaan er steeds meer
bedrijven failliet, dat zou een probleem kunnen vormen voor OFN en OFS. (trends, 2014)
Voor OFN betekent meer werkloosheid dat er minder mensen bijvoorbeeld een dagje
gaan winkelen in een andere stad en daarvoor de trein nemen. OFS moet hier met het
oog op de reclame voor uitkijken, wanneer bedrijven in financile nood verkeren wordt er
vaak bezuinigd op marketing, dus er zouden meer reclameborden leeg kunnen komen te
staan.
Technologisch
Op technologisch gebied ligt voor beide bedrijven een kans. (scientias, 2014) OFS
zou bijvoorbeeld gebruik kunnen maken van het feit dat er steeds meer via het internet
gebeurt. Zo zouden ze de klant via internet op de hoogte kunnen houden van wanneer
iets wordt onderhouden. OFN zou op deze manier een interactief programma op een
website kunnen zetten. Zo kan de klant via een ontwerpprogramma zelf aangeven hoe
het eruit moet komen te zien.
Interne analyse
De afgelopen jaren is OFN sterk gegroeid en heeft daarom ook de procesbeschrijvingen
en handleidingen in het leven geroepen (Access) om de systemen binnen de
onderneming efficinter en effectiever te maken, maar op het gebied van Logistiek is
OFN nog erg opzoek naar de juiste oplossing. Ze maken nog geen gebruik van een
geautomatiseerde inkoopmethode. Sinds december 2011 is OFS VCA gecertificeerd.
De leiderschapsstijl die binnen OFN heerst is een Participerend/ondersteunend
leiderschap. Waarbij ze individueel een eigen inbreng hebben bij de beslissingen en dus
medeverantwoordelijk zijn voor de projecten. De leiderschapsstijl binnen OFS is
autoritair. Veel processen staan vast gezet voor de medewerkers. Hier moeten deze
buitendienstmedewerkers zich aan houden en mogen hier dus bijna niet van afwijken.
5


Binnen OFN zijn er veelal hoogopgeleide werknemers. Deze hebben minimaal een HBO of
WO studie afgerond(Baars D. , 2014). Daarnaast worden ze bijgestaan door twee
stagiairs. Deze volgen minimaal een HBO- opleiding(OFN, Partner in OV-meubilair,
2014). Als er gekeken wordt naar OFS kan er gezegd worden dat veel werknemers laag
geschoold zijn, MBO- of lager opgeleide medewerkers. Daarnaast is er sprake van een
hoog verloop van medewerkers. Er is voor OFS geen sprake van duurzame inzetbaarheid
of een doorstroombeleid (Baars D. , 2014). Deze medewerkers worden aangestuurd door
drie vestigingsmanagers. Deze zijn MBO- of HBO-opgeleid (OFS, OFS-services, 2014 ).

Financile analyse
De inkoopwaarde van de omzet is met een percentage van 32,72% relatief harder
gestegen dan de omzet, van 5.485.000 euro in 2011 naar 7.280.000 euro in 2012. Het
gevolg is dat de brutowinstmarge onder druk komt te staan.
Het valt op dat de activazijde behoorlijk agressief is gefinancierd. Maarliefst 69,76% van
de totale passiva bestond in 2011 uit kortlopende schulden.
Door de grote groei van de organisatie is het interessant om te weten hoe winstgevend
het eigen vermogen is. Daarnaast zal er nadruk gelegd moeten worden op de verhouding
van de vlottende activa en het kort vreemd vermogen, omdat OFN te maken heeft met
veel kortlopende schulden die grotendeels de post vorderingen moet financieren. Daarom
zal de nadruk gelegd worden op de current ratio. Ook zal er gekeken worden of OFN door
de grote groei solvabel genoeg is om het totale vreemd vermogen te kunnen financieren.
(Avans, Balans en Resultatenrekening OFN/OFS, 2014)
De rentabiliteit van het eigen vermogen is met 11,1% aan de hoge kant. De reden
hiervoor is dat er efficint gebruik wordt gemaakt van het genvesteerd eigen vermogen.
(Avans, Balans en Resultatenrekening OFN/OFS, 2014). In 2011 was OFN minder
solvabel dan in 2012. Met een ratio van 0.26 was het eigen vermogen van de organisatie
verre van toereikend om het vreemde vermogen te dekken. Dit in combinatie met het
agressieve financieringsstructuur kan ervoor zorgen dat OFN op langere termijn
insolvabel wordt.
Conclusie
De enorme omzetgroei heeft OFN/OFS een paar groeipijntjes bezorgd. Ten eerste zal in
de toekomst de brutowinstmarge onder druk komen te staan, doordat de inkoopwaarde
van de omzet harder stijgt dan de omzet zelf.Ten tweede ligt er een risico bij de
kortlopende schulden. De activazijde is behoorlijk agressief gefinancierd. Daartegenover
wordt de balanspost vorderingen afgebouwd. Het risico op het te hoog inschatten van de
omzet in een bepaalde periode wordt hierdoor verkleind.




6

Conclusie
Uit de OQS is op te merken, dat het succes van OFN/OFS niet altijd positief
benvloedbaar is op de organisatie. Het gevolg van de sterke groei, resulteert in een hoog
verloop van de medewerkers. Het management vraagt zich af of de medewerkers
optimaal gemotiveerd zijn om bij te dragen aan de realisatie van de doelen. Tevens
vraagt het management zich af of zij precies op de hoogte zijn van wat er in de
organisatie speelt. Daarnaast wordt er geen gebruik gemaakt van een systeem voor het
inkopen van de voorraden. Dit zorgt voor een grotere voorraad ophoping in het
magazijn. Voor een overzicht van de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van
OFN/OFS is een SWOT analyse opgesteld.


Sterktes
Duurzaamheid
Kwaliteit
Lage prijs
Zwaktes
Hoge verloop werknemers, door
de lage afstemming van
activiteiten.
Beheersing van bedrijfsprocessen
Kansen
Het beter beheersen van de
inkoopprocessen(d.m.v. een
MRPI-systeem bijvoorbeeld).
De mogelijkheid voor werknemers
om meer te ontwikkelen aan hun
personal branding
Bedreigingen
Het toenemen van klachten van
de klanten van OFS/OFN.
Het niet nakomen van levertijden
door de leveranciers.


Naar de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen, die hier boven zijn genoemd,
wordt er een kwaliteitsverbeterplan opgesteld. Voor dat er aan dit
kwaliteitsverbeterplan opgesteld kan worden, is er een aanleiding gemaakt dat
terug komt in de plan van aanpak.









7

H2 Onderzoeksverantwoording

Aanleiding

Outdoor Furniture Nederland en Outdoor Services Nederland, hierna te noemen
OFN/OFS, zijn sinds de oprichting in 2001 en respectievelijk in 2007 alleen maar
gegroeid. De organisatie is flexibel, maar niet altijd duidelijk ingericht. Van de activiteiten
van de medewerkers is niet altijd duidelijk of deze in de praktijk optimaal bijdragen aan
de realisatie van de doelen. En het management vraagt zich af of zij precies op de hoogte
is van wat er in de organisatie speelt ofwel: beheerst zij de bedrijfsprocessen en heeft zij
de juiste managementinformatie?

De omzet stijgt jaarlijks nog met 30%, er worden ieder jaar meer mensen aangenomen
(in 2012 waren dat er 28) en er zijn al externe magazijnen gehuurd om de voorraad op
te kunnen slaan. Het succes van OFN/OFS resulteert echter ook in een hoog verloop van
de medewerkers, het niet kritisch zijn op de eigen interne organisatie. Dat heeft er toe
geleid, dat de totale waarde van de voorraad is opgelopen naar 1.000.000,- , dat
offertes niet worden na gebeld, marges krimpen maar nog wel hoog genoeg zijn, het
aantal klachten toe neemt, levertijden niet altijd worden nagekomen, er geen inzicht is in
de kostenstructuur en afspraken niet afdoende worden geregistreerd.

Het management bezint zich op een nieuwe strategische visie in de toekomst: business
planning en financile doorrekening, kwaliteit van de organisatie: organisatiestructuur,
managementinformatie, planning en control en management: leiding geven, taken
verdelen en cordineren, delegeren.

De directie van OFN/OFS vraagt met name advies met betrekking tot Logistiek, HRM en
Recht.

Bovenstaande Aanleiding vormt de basis voor een plan van aanpak.

Probleemstelling
Welke adviezen kunnen er aan OFN/OFS gegeven worden over de interne kwaliteit op het
gebied van Arbobeleid, doorstroombeleid en inkoopbeleid, om te zorgen voor
betrouwbare bedrijfsinformatie en het beheersen van deze bedrijfsprocessen, zodat de
kwaliteit van de algehele organisatie verbeterd wordt?
Doelstelling
Voor 31 maart 2014 een kwaliteitsverbeteringplan opleveren ten aanzien van HRM,
Logistiek en Recht waarin mogelijkheden worden aangedragen op basis waarvan
OFN/OFS kan zorgen voor betrouwbare bedrijfsinformatie en het beheersen van de
interne bedrijfsprocessen om zo de kwaliteit van de algehele organisatie te verbeteren.



8


Deelvragen
1.Hoe ziet het huidige Arbobeleid, doorstroombeleid en inkoopbeleid er uit voor
OFN/OFS?

2.Hoe ziet het gewenste Arbobeleid, doorstroombeleid en inkoopbeleid van
OFN/OFS er uit?

3. Wat zijn de knelpunten van OFS/OFN op het gebied van het Arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid?

4.Welke begrippen komen naar voren bij het Arbobeleid, doorstroombeleid en
inkoopbeleid?

5.Hoe ziet het Arbobeleid, doorstroombeleid en inkoopbeleid er uit bij andere
organisaties?

6.Wat zijn de kwaliteitsverbeteringsvoorstellen ten aanzien van het Arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid voor OFN/OFS?
Onderzoeksmethoden
Het betreft een kwalitatief onderzoek. Om een beter inzicht te verkrijgen wordt gebruik
gemaakt van interviews, benchmarks en groepsdiscussies. Hieruit komen geen
cijfermatige gegevens uit voort. De onderzoeksvragen zijn opgedeeld in verschillende
onderzoeksmethoden. Deze onderzoeksmethoden zijn hieronder terug te lezen.

Onderzoeksvragen Onderzoeksmethoden
1. Hoe ziet het huidige arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid er
uit voor OFN/OFS?
Interview en analyse van bestaand
materiaal
2. Hoe ziet het gewenste arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid
van OFN/OFS er uit?
Interview en analyse van bestaand
materiaal
3. Wat zijn de knelpunten van
OFN/OFS op het gebied van
arbobeleid, doorstroombeleid en
inkoopbeleid?
Interview en groepsdiscussie
4. Welke begrippen komen naar
voren bij het arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid?
Literatuuronderzoek en analyse van
bestaand materiaal
5. Hoe ziet het arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid er
uit bij andere organisaties?
Benchmark
6. Wat zijn de
kwaliteitsverbeteringsvoorstellen op
het gebied van arbobeleid,
doorstroombeleid en inkoopbeleid
voor OFN/OFS?
Groepsdiscussie

9

Motivatie en het toepassen
Als eerste is er gekozen voor een interview als onderzoeksmethode voor de deelvragen
n, twee en drie. Hiervoor is gekozen, omdat er een duidelijk beeld moet ontstaan
over de organisatie OFN/OFS op dit moment. Verder om te weten waar OFN/OFS naar
toe wilt. Daarnaast om te achter halen waar de knelpunten liggen. Dit gebeurt aan de
hand van het gastcollege en vragenuur die gegeven wordt door David Baars. Deze vinden
plaats in de eerste twee weken.

Als tweede is er gekozen voor literatuuronderzoek en analyse van bestaand materiaal
(Deskresearch) als onderzoeksmethode voor de deelvragen n, twee en vier.
Hiervoor is gekozen, omdat niet alle informatie die je kunt vinden in boeken en het
internet gebruikt kan worden. Hierdoor wordt er specifieker naar de informatie gekeken.
Dit wordt gedaan om het kwaliteitsverbeterplan inhoudelijk sterker te maken. Zo is het
handig om te weten met wat voor begrippen je te maken hebt en wat deze begrippen
inhouden.

Als derde methode is er gekozen voor groepsdiscussie als onderzoeksmethode voor de
deelvragen drie en zes. Hiervoor is gekozen, omdat er een overeenstemming in de
groep moet komen over het beslissen van de knelpunten. Wat voor adviezen er gegeven
kunnen worden aan OFN/OFS met betrekking tot de knelpunten. De groepsdiscussies
vinden bewust en onbewust plaats. De bewuste discussies worden veelal gevoerd tijdens
geplande bijeenkomsten zoals tutor uur. De onbewuste groepsgesprekken kunnen ieder
moment plaatsvinden, bijvoorbeeld wanneer er gewerkt wordt aan het
kwaliteitsverbeterplan.

Als vierde is er gekozen voor Benchmark, het vergelijken van prestaties en processen
van een andere organisatie met die van jezelf, als onderzoeksmethode voor deelvraag
vijf. Hiervoor is gekozen, omdat er een beter beeld moet worden verkregen met
betrekking tot mogelijke opties om de knelpunten tegen te kunnen gaan. Dit wordt
gedaan door drie verschillende benchmarks toe te passen. Iedere benchmark is gericht
op een ander beleid.



Betrouwbaarheid en validiteit
Inleiding
In een onderzoek wordt gewerkt met betrouwbare en valide informatie. Door de korte
tijdspanne kan er niet garandeert worden dat het onderzoek betrouwbaar en valide is.
Hieronder wordt ingegaan op validiteit, betrouwbaarheid en triangulatie. Triangulatie is
het beantwoorden van vragen door middel van meerdere informatiebronnen(Nioc,2013).
Hieronder wordt kort ingegaan op de betrouwbaarheid van het onderzoek.
Literatuuronderzoek en analyse van bestaand materiaal
Het is van belang om de juiste informatie te verzamelen om de opgestelde vragen te
beantwoorden. Hierbij is gedacht aan het uitzoeken van relevante informatiebronnen en
documenten. Er is wel een kanttekening te plaatsen: literatuuronderzoek en analyse van
bestaand materiaal beperken zich tot de bevindingen van de auteurs. Om het risico te
beperken wordt er in het onderzoek een combinatie gemaakt van analyse van bestaand
materiaal en het bestuderen van literatuur. De betrouwbaarheid wordt door triangulatie
van literatuuronderzoek en analyse van bestaand materiaal vergroot.


10

Groepsdiscussie
Een aantal deelvragen kunnen deels beantwoord worden door het houden van
groepsgesprekken. Het gesprek heeft een duidelijke structuur. Zo weet de gehele groep
wanneer er wordt gediscussieerd en wat er wordt besproken, waardoor het geven van
meningen tijdens de discussie wordt vereenvoudigt. Het geven van gebrekkige input door
onjuiste informatie kan een risico zijn op de beantwoording van de deelvragen. Om de
betrouwbaarheid te vergroten, wordt er voorafgaand aan de vergadering
literatuuronderzoek door alle groepsleden verricht. De verkregen groepsinformatie die uit
de groepsgesprekken zijn voortgekomen, worden vergeleken met de vooraf bestudeerde
literatuur. Een groepsdiscussie alleen kan nooit 100% valide zijn. In combinatie met
afgenomen interviews en literatuur wordt de validiteit vergroot.

Interview
Tijdens het onderzoek wordt de informatie die uit de interviews zijn verkregen,
vergeleken met andere onderzoeksmethoden. Hierbij wordt gedacht aan het checken van
informatie via literatuuronderzoek en analyse van bestaand materiaal. Er worden
meerdere interviews afgenomen om de betrouwbaarheid te vergroten. Naast het
afnemen van meerdere interviews wordt er ook voldoende informatie verzameld over het
te bespreken onderwerp. Ook wordt er een topic-lijst opgesteld om alle onderwerpen
tijdens het interview aan bod te laten komen. Een tweede voordeel van een topic-lijst is
dat er gedurende het gesprek structuur komt. De kans op afdwalen wordt dan minder
groot, waardoor de validiteit van het interview toeneemt.

Benchmark
Naast de literatuuronderzoeken, analyses van bestaand materiaal, groepsgesprekken en
interviews worden in dit onderzoek ook benchmarks gehouden onder verschillende
bedrijven.
Een benchmark levert informatie uit de praktijk op. In dit onderzoek worden drie
organisaties nader bekeken door benchmarking. De betrouwbaarheid van de benchmarks
is gering omdat er maar drie organisaties zijn vergeleken. Om de betrouwbaarheid te
vergroten wordt na elk bezoek bestaand materiaal geraadpleegd om de bevindingen van
de groepsleden te vergelijken met de theorie over het uitvoeren van benchmarks.





11

1/31/20142/10/20142/20/20143/2/20143/12/20143/22/20144/1/20144/11/20144/21/2014
Probleem- & doelstelling
Deelvragen
onderzoeksmethoden
Plan van aanpak gezamenlijk
Plan van aanpak inleveren
Gastcollege OFN/OFS
Vragenuur OFN/OFS
PDCA workshop
Gastcollege Risico-analyse
Informatie zoeken voor begrippenonderzoek
Begrippenonderzoek individueel
Begrippenonderzoek samenvoegen
Begrippenonderzoek gezamelijk
Begrippenonderzoek controleren spelling
Hoofdstuk 1 voor opzet
Hoofdstuk 1 controleren inhoud
Hoofdstuk 1 controleren spelling
Hoofdstuk 2 voor opzet
Hoofdstuk 2 controleren inhoud
Hoofdstuk 2 controleren spelling
Hoofdstuk 3: informatie zoeken individueel
Hoofdstuk 3: informatie samenvoegen
Hoofdstuk 3: maken
Hoofdstuk 3: controleren inhoud
Hoofdstuk 3: controleren spelling
Hoofdstuk 4: informatie zoeken individueel
Hoofdstuk 4: informatie samenvoegen
Hoofdstuk 4: maken
Hoofdstuk 4: controleren inhoud
Hoofdstuk 4: controleren spelling
Hoofdstuk 5: informatie zoeken individueel
Hoofdstuk 5: informatie samenvoegen
Hoofdstuk 5: maken
Hoofdstuk 5: controleren inhoud
Hoofdstuk 5: controleren spelling
Benchmark bedrijven zoeken
Benchmark: vragen voorbereiden
Benchmark afnemen Mapro B.V.
Benchmark afnemen Van Schijndel bouwproject B.V.
Benchmark afnemen
Benchmarks uitwerken
Hoofdstuk 7: maken
Hoofdstuk 7: controleren inhoud
Hoofdstuk 7: contoleren spelling
Hoofdstuk 8: maken
Hoofdstuk 8: controleren inhoud
Hoofdstuk 8: controleren spelling
Kwaliteitsverbeterplan in elkaar zetten
Kwaliteitsverbeterplan af
Kwaliteitsverbeterplan controleren spelling
Kwaliteitsverbeterplan inleveren
Activiteitenplanning


















12

H3.Beschrijving huidige situatie
3.1 Huidige situatie Recht
Binnen OFN/OFS wordt er veel gehamerd op veiligheid met betrekking tot de
werknemers. Het is niet duidelijk of de twee bedrijven aan de eisen die zijn gesteld in de
arbowet. Bij deze bedrijven is er ook sprake van een buitendienst en de toezicht op het
buitenpersoneel is nog niet voldoende. Er bestaat ook een groot verloop binnen de
organisatie waardoor het moeilijk wordt veiligheidsprotocollen te hanteren. Hieronder
wordt ingegaan op de zorgplicht die OFN/OFS hedendaags uitvoert ten opzichte van haar
werknemers.
Huidige maatregelen zorgplicht
Afhankelijk van de functie die de werknemer uitoefent, verstrekt werkgever
beschermingsmiddelen ter preventie van het risico op lichamelijk letsel. Verdere
aanwijzigen hebben betrekking op gevaarlijke vloeistoffen en lichamelijke arbeid. In het
bedrijfsreglement staat verwezen hoe om te gaan met zware objecten, vervoer zekeren
verankeren, elektra en machines.
Ook zijn er duidelijke gedragsregels omtrent agressie geweld en seksuele intimidatie.
Daarnaast is er een risico inventarisatie en evaluatie opgesteld. De inventarisatie heeft
betrekking op de ziekmeldingsprocedure en het contact tussen werkgever en werknemer.
Ook wordt er in het bedrijfsreglement gebruik gemaakt van de wet verbetering
Poortwachter. Door deze wet op te nemen in de bedrijfsreglementen bestaat er een
grotere kans dat de re-integratie van de medewerkers van OFS soepeler verloopt. De
onkostenvergoedingen en de uitkeringen worden naast de verzekeringen ook duidelijk
uitgelegd. Er wordt ingegaan op reiskostenvergoeding en wanneer de werknemer komt te
overlijden.

Iedere werknemer moet in het bezit zijn van een VCA-certificaat en op grond van de
adviezen van de arbo-wetgeving moet er minimaal een bedrijfshulpverlener in het
bedrijfspand aanwezig zijn. Bij OFS worden geen specifieke
trainingen/cursussen/opleidingen gegeven. Indien bijscholing nodig is, zal OFS deze
cursus of training faciliteren. zoals bedoeld in lid 2 van Art.7:658 BW.
De medewerkers van OFS/OFN zijn in het bezit van een VCA certificaat. Ook zijn
OFN/OFS ISO 9001 en 14001 gecertificeerd. In de huidige situatie is er nog wel een GAP
te zien. Er is nog geen arbomangementsysteem en de externe afhankelijkheid voor
advies is dus nog groot. Om de GAP te verkleinen kan er gebruik worden gemaakt van de
OHSAS 18001 certificaat. De arbonorm OHSAS 18001 vormt een handleiding voor het
opzetten van een arbomanagementsysteem. OHSAS 18001 is niet alleen gericht op het
voldoen aan wet- en regelgeving: het systeem heeft als doel de gezondheid, de veiligheid
en het welzijn van de werknemers te bevorderen.



13


H3.2 Huidige situatie HRM
Op dit moment is er binnen OFS sprake van een hoog verloop van medewerkers, een
gemiddeld percentage van 40% over de periode 2010 t/m 2013 (OFS, Situatie- en
knelpuntbeschrijving HRM, 2013). Dit brengt hoge kosten met zich mee, maar ook het
verloren gaan van kennis en het lastig op peil houden van productiviteit en kwaliteit is
een negatieve consequentie van een hoog verlooppercentage. Tot op heden moeten er
per direct dingen gedaan worden op het gebied van doorstroom: doorstroombeleid en de
hierbij behorende doorstoominstrumenten. Hierdoor is er binnen OFS geen sprake van
duurzame inzetbaarheid van medewerkers wat uiteindelijk niet ten goede komt aan de
kwaliteit en het rendement van de organisatie.

H3.3 Huidige situatie Logistiek













14


H4 beschrijving gewenste situatie

4.1 Gewenste situatie Recht
In de gewenste situatie is door zowel OFS als OFN alle maatregels genomen die ervoor
zorgen dat ze niet meer aansprakelijk zijn voor de schade die de werknemers hebben
geleden in de uitvoering van de werkzaamheden. OFS/OFN hebben in de gewenste
situatie de certificeringen behaald die ze nodig hebben met betrekking tot de zorgplicht.
Dit betekent dat er naast de VCA-certificering van het personeel ook de OHSAS 18001
certificering is ingevoerd om de gezondheid en veiligheid van het personeel door middel
van veiligheidsprotocollen te waarborgen. Ook is de EMAS certificering behaald die ervoor
zorgt dat beide organisatie het Europese Milieulogo mogen voeren. Voor het
binnenpersoneel is er een BHV cursus opgesteld om de noodzakelijke handelingen tijdens
een brand zo goed mogelijk te laten verlopen. Verder wordt er in de bedrijfsreglementen
het kennen en herkennen van vluchtroutes opgenomen om de veiligheid van de
werknemers nog verder te verbeteren. Tevens zijn er voor alle gereedschappen die de
werknemers van OFS gebruiken instructiekaarten opgesteld. Tot slot worden al deze
maatregelen opgenomen in het plan van aanpak.
4.2 Gewenste situatie HRM
In de gewenste situatie is er binnen OFS voldoende aandacht voor de doorstroomfase en
worden structureel de doorstroominstrumenten Performance Management en waar
mogelijk Competentiemanagement ingezet om zo duurzame inzetbaarheid van
medewerkers te creren(OFS, Situatie- en knelpuntbeschrijving HRM, 2013). Dit gebeurt
door middel van het inzetten van de gehele Performance Managementcyclus, inclusief het
juist inzetten van de randvoorwaarden communicatie en motivatie per fase van deze
cyclus, passend bij het type medewerkers binnen OFS. Waar mogelijk wordt dit, indien
het toegevoegde waarde heeft, aangevuld met Competentiemanagement. Dit alles
resulteert op langere termijn in minder verloop van medewerkers, hogere motivatie en
betere kwaliteit en rendement voor de organisatie.

4.3 Gewenste situatie Logistiek




15


H5 Beschrijving knelpunten
5.1 Beschrijving knelpunten Recht

Eerste uitspraak gaat over het ongeval en het niet nakomen van de zorgplicht.
Werknemer heeft Reschlo aansprakelijk gesteld voor de voor de door hem als gevolg
van dit ongeval door hem geleden en nog te lijden schade(Rechtspraak, Reschlo, 2014).
Werknemer van Reschlo had een certificaat behaald en mocht werken op een gevaarlijk
bedrijfsterrein. Door een materiaalfout heeft de werknemer schade opgelopen.

Het vermoeden bestaat dat een van de karabiners (karabijnhaken), die gebruikt
werden om de zak op te hijsen, niet goed was dichtgeschroefd, terwijl er voortdurend op
gewezen is dat deze altijd moesten worden dichtgeschroefd(Rechtspraak, karabijnhaken,
2014). Menselijke fouten als deze en onverwachte materiaalfouten zijn nu eenmaal niet
te voorkomen. De kantonrechter heeft de vordering dus afgewezen. De rechter was van
mening dat het hier niet ging om een materiaalbreuk maar om een menselijke fout.
Zodoende kan er geen aanspraak worden gemaakt op de niet nakoming van de zorgplicht
van Reschlo.
Dit geval had zeer goed bij OFS/OFN kunnen plaatsvinden. Het buitendienst personeel
klaagt over een materiaalfout bij schoonmaakinstrumenten en geven dan aan dat dit te
maken heeft met gebrekkig materiaal. Waardoor de werknemers aanspraak kunnen
maken op lid 1 van de arbowet 7:658BW.
OFN/OFS heeft hier maatregelen tegen getroffen door de werknemer te wijzen op het in
acht nemen van de veiligheid en op verantwoorde manier gebruiken van de machines en
apparaten. Reschlo heeft niet voldaan aan de zorgplicht doordat ze geen enkel
maatregelen hebben genomen om de veiligheid van het hijsmateriaal te verbeteren.
OFS/OFN kan in haar bedrijfsreglement meer nadruk leggen op onderhoud en reparatie.

In een andere uitspraak ging het om een servicemedewerker.
In die functie verrichtte hij onder andere revisie- en schoonmaakwerkzaamheden aan
insectenvallen(Rechtspraak, Insectenvallen, 2014). Daarbij werden de veelal hoog
hangende insectenvallen verwijderd, gerepareerd, schoongemaakt en teruggehangen.
Uiteindelijk was de aanklacht dat de werkgever geen risico-inventarisatie had gedaan,
waardoor de zorgplicht geschonden werd.
Hier gaat het vooral om schade die geleden is doordat de werkgever geen risico-
inventarisatie had gemaakt. OFS/OFN hebben dergelijke risicos in kaart gebracht waarop
de werknemer daarop geen aanspraak kunnen maken. De werkgever heeft de Arbowet
op Art.7:23a geschonden door de ladder geen veilig houvast te geven als er met de
handen een last wordt gedragen. OFS/OFN heeft deze ladders in bezit.
16

In het derde geval gaat het over gevaarlijke stoffen. De werknemer is door inademing
van gevaarlijke stoffen arbeidsongeschikt geraakt en wil daardoor een schadevergoeding
van Unilever. De werknemer wijst op nalatigheid van de zorgplicht van de werkgever. De
kantonrechter heeft in dit geval Unilever veroordeeld tot het betalen van
schadevergoeding.
OFN/OFS maakt geen gebruik van gevaarlijke stoffen die de werknemers zodanig in hun
werkzaamheden zouden kunnen hinderen. In het bedrijfsreglement staat dat alle
vloeistoffen waar OFS mee werkt niet in de categorie gevaarlijk zouden vallen. OFS
wijst de werknemers er wel op dat ze de eventuele gevaren moeten weten die op de
etiketten staan bij verkeerd gebruik. Unilever heeft zich niet aan de arbowet gehouden
door geen maatregelen te treffen om oplosmiddelen in concentraties die hoger zijn dan
de MAC-waarde te verspreiden, zoals aangegeven in Art.6 lid 1 sub c Arbowet.
In het vierde geval heeft een reachtruckchauffeur van Philips een pallet laten vallen,
doordat hij een verkeerde bocht heeft gemaakt van het magazijn. De chauffeur is een
uitzendkracht van The knowledge en eist schade vergoeding. vordering afgewezen op de
volgende argumenten: het magazijn was niet nalatig of gebrekkig ingericht. Ten tweede
wist de heftruckchauffeur van de gevaren vanwege de behaalde diplomas. Ten derde
was de chauffeur zodanig ingewerkt dat er geen sprake kon zijn van onvoldoende
begeleiding.
In het magazijn van OFS/OFN ka ook zoiets gebeuren. Bijvoorbeeld bij het vervoeren van
pallets met zwaar materiaal. Er bestaat dan een rele kans dat er een ongeval
plaatsvindt.
In het vijfde geval is een werknemer van Adecco uitgeleend aan KLM en waren zijn
werkzaamheden het laden en lossen van Pallets op transporters. De werknemer is tijdens
deze werkzaamheden bekneld is geraakt tussen twee slepen. Overigens is in deze zaak al
een voorschot van 5000 euro aan de werknemer gegeven die in mindering zal worden
gebracht met eventuele schadevergoeding. De werknemer stelt vast dat hij niet bewust
roekeloos is geweest en dat Adecco en KLM onvoldoende aandacht hebben geschonken
aan veiligheidsprotocollen omtrent het laden en lossen van transporters.
OFN/OFS heeft geen cargoplatform en de situatie die hier ontstaat is niet aannemelijk,
omdat er sprake moet zijn van meerdere palletwagens die worden gesleept. Wel kan ere
en vertaalslag worden gedaan naar de railinfrastructuur. In deze situatie hebben Adecco
en KLM onvoldoende maatregelen getroffen.
Er is geen ook degelijke instructie gegeven omtrent het afgeven van een
waarschuwingssignaal van de bestuurder van de palletwagen. Zo komt het gezondheid
van een derde persoon in gevaar en dat is in strijd met art.10 van de arbowet. In 7.1.10
van de bedrijfsreglement heeft OFS voldoende maatregelen getroffen door de
medewerkers te wijzen op het behalen van de certificaat veilig werken langs het spoor
Het zesde geval gaat over een vrouw die arbeidsongeschikt is geraakt door symptomen
van RSI. Ze stelt BK gas aansprakelijk (Rechtspraak, BK gas, 2014).



17

Naar 's Hofs oordeel heeft BK-Gas niet voldoende gemotiveerd betwist dat het bureau
van de werkneemster te hoog was, dat de temperatuur in de ruimte waar ze werkzaam
was niet voldeed en dat er geen afdoende voorzieningen waren getroffen om te
voorkomen dat het zonlicht en de tl-verlichting in het beeldscherm reflecteerde. Hierop
zou je concluderen dat de zorgplicht van de werkgever niet is nagekomen. Maar het hof
stelt dat de klachten niet zijn veroorzaakt door uitoefening van haar werkzaamheden bij
BK-gas. De vordering werdt alsnog afgewezen.
Het ongeval zal vooral plaats kunnen vinden bij het binnen personeel van OFS.
Als er op kantoor gewerkt wordt dan is de kans aanwezig dat de werkruimte niet goed is
ingericht en de werknemers daardoor klachten oplopen. OFN/OFS heeft hiervoor
voldoende aandacht aan geschonken, zodat medewerkers zich niet kunnen beroepen op
Art.7:658 lid 1 BW en Art.3 lid 1 sub c van de Arbowet. BK gas heeft niet aan de
laatstgenoemde wet gehouden.
Het zevende geval gaat over een schoonmaakster die letsel heeft opgelopen terwijl ze de
badkuip en de douche aan het schoonmaken was. Haar klacht was de gebrekkige
huishoudtrap die ze heeft gebruikt bij het schoonmaken van de badkuip en de
douche(Rechtspraak, Trappetje, 2014). Zij grieft dat ze onder tijdsdruk had moeten
werken en dat er geen handleiding voor het trappetje was. De kantonrechter oordeelde
dat omtrent het gebruik van het trapje geen twijfel zou kunnen bestaan. Ook is er niet
bewezen dat ze onder tijdsdruk had moeten presteren. Kantonrechter heeft vastgesteld
dat Asito aan de werkgeversplicht heeft voldaan.
Het onderhouden van bushokjes en zitbanken komt bij OFS wel regelmatig voor, alleen
niet in deze setting. In deze casus zegt de schoonmaakster dat ze door een
ondeugdelijke trap ten val is gebracht. Asito heeft keurig instructiekaarten verleend en
hetzelfde bedrijf kon niet verweten worden dat ze de schoonmaakster onder tijdsdruk
lieten werken. Asito heeft als werkgever zich aan de Arbowet gehouden. OFS heeft hier
regelingen getroffen in Hoofdstuk 6 van het bedrijfsreglement. Wel zouden ze voor elk
gereedschap een instructiekaart kunnen geven.
Het achtste geval gaat over een chauffeur die in dienst is getreden bij Worktrans B.V.
Chauffeur is tijdens het uitstappen van zijn truck ten val gekomen, waarbij hij knieletsel
heeft opgelopen. Het argument tot schadevergoeding zou zijn dat het trapje niet genoeg
zou zijn schoongehouden. De zorgplicht zou zijn geschonden. Alhoewel de man
veiligheidsschoenen aanhad en een handvat op de deur zat, was hij van mening dat de
werkgever nalatig was geweest met betrekking tot het onderhoud. De hoge raad
concludeert uiteindelijk dat de eisen verwerpelijk zijn.
Vanwege het hebben van meerdere bedrijfsautos kan deze situatie betrekking hebben op
OFS/OFN. Ook al is er geen sprake van een hoge half-cab truck, het gevaar bij het
uitstappen is altijd aanwezig. In deze casus ging het om vuil op het trapje van de
vrachtwagen. De inrichting van de truck, de wijze waarop de truck werd schoongehouden
alsmede de overige werkomstandigheden wijzen erop dat Worktrans aan de zorgplicht
heeft voldaan volgens de richtlijn van Art.6:658 lid 2 BW
Het negende geval gaat over de werkdruk van de werknemers. Een verpleegster klaagt
over een veel te hoge werkdruk. De verpleegkundige is hierdoor niet meer in staat om
ten volle te functioneren. De stress en klachtenniveau werd de werkneemster teveel. In
2007 heeft het ziekenhuis een deskundigenbureau ingeschakeld om te achterhalen of het
18

ziekenhuis niet voldeed aan haar re-integratie verplichtingen. Uiteindelijk is er naar voren
gekomen dat door degelijke loonadministratie het ziekenhuis wel aan haar
zorgverplichtingen voldeed.
Dit kan niet een op een vertaald worden naar OFS/OFN. Verpleegkundigen over het
algemeen onder hogere werkdruk dan andere beroepen. Waardoor onderbezetting en
overmatige handelingen aan de orde van de dag zijn. Rivas heeft onvoldoende
maatregelen genomen tegen de te hoge werkdruk wat leidt tot beroepsziekten van
verpleegkundigen zoals staat beschreven in Art.9 arbowet.
Het laatste geval gaat over een werknemer die trespa boeiboorden moest vastmaken aan
de achterzijde van de loods. Om de boeiboorden aan te brengen werd een kamersteiger
gebruikt. Er werd vanuit gegaan dat hij wist hoe hij een rolsteiger moest opbouwen en
wegzetten. Het slachtoffer verloor het evenwicht en viel tussen de muur en de steiger.
Werknemer wilde in het kader van de zorgplicht dat er toezicht was geweest toen hij de
steiger opbouwde. Ook vind hij dat de werkgever tekort was geschoten op
materiaalrechterlijk gebied. De kantonrechter vond dat de werkgever niet specifieke
gevaar kon erkennen. Daarbovenop had de werknemer het risico zelf moeten herkennen.
Het hof heeft het hoger beroep verworpen.
Als er op enige hoogte wordt gewerkt dan kan deze situatie vertaald worden naar OFS.
Net zoals bij de eerste casus heeft OFS/OFN voldoende instructies gegeven over het
gebruik van gereedschappen. De werkgever uit deze casus geeft als verweer aan dat de
timmerman bewust roekeloos is geweest door instructies en overige adviezen in de wind
te gooien de steiger heeft gebouwd op oneven effengrond. Verder heeft de werkgever
zich aan alle arbonormen gehouden. De rechter is het eens en verklaard dat het ongeval
gebeurde door bewuste roekeloosheid.










19

5.2 Knelpunten HRM
Verloop 40% van de medewerkers
Hoge kosten door instroom en uitstroom
Geen duurzame inzetbaarheid van medewerkers
Geringe motivatie door eentonige werkzaamheden bij medewerkers (OFS, Situatie- en
knelpuntbeschrijving HRM, 2013)


5.3 Knelpunten Logistiek












20

H6 literatuuronderzoek
6.1 Literatuuronderzoek Recht
Arbomanagement-systeem
Het arbomanagement-systeem is een overkoepelend begrip die te maken heeft met het
beleid van het management op het gebied van arbeidsomstandigheden. Dit systeem
bevat elementen zoals de planning, implementatie,uitvoering, controle, correctie en
preventie van het arbeidsomstandighedenbeleid. Meestal bevat het arbomanagement
systeem een risico-inventarisatie en evaluatie met de daarbij behorende plan van
aanpak.
Risico-inventarisatie en -evaluatie
In een risico inventarisatie worden de risicos opgenomen die te maken hebben met de
veiligheid en gezondheid op de werkplek. De risico-inventarisatie bevat de maatregelen
die de werkgever neemt om deze risicos te verminderen. Tevens moeten werknemers de
risico-inventarisatie van hu bedrijf kunnen inzien. Over het algemeen hebben bedrijven
met meer dan 25 werknemers een arbodeskundige in dienst die de risico-inventarisatie
en evaluatie toetst.
Als werkgevers voor maximaal 40 uur per week werknemers in dienst hebben, hoeft er
geen risico-inventarisatie opgesteld te worden. Daarentegen wordt er gebruikgemaakt
van een checklist voor gezondheidsrisicos die op de branche van toepassing is.

ISO certificering 9001 en 14001
ISO beschrijft de manier van werken binnen een organisatie. Naarmate het bedrijf groter
wordt, hoe groter de behoefte aan het vastleggen van procedures en werkinstructies.
Door het vastleggen van de werkinstructies wordt er voorkomen dat werknemers werken
op hun eigen manier. Door het vastleggen worden activiteiten op een gestructureerde
manier uitgevoerd. ISO is een hulpmiddel voor de organisatie om de werkprocessen goed
in kaart te brengen. Daarnaast wordt er ook nog focus gelegd op bepaalde deelgebieden
zoals kwaliteit en milieu. ISO 9001 richt zich op de kwaliteitsmanagement van de
organisatie. De nadruk ligt hierbij op procesmanagement, continue verbetering, alsmede
een actieve rol van het management. ISO 14001 heeft te maken met de
milieumanagementsystemen. De organisatie heeft gekeken naar risicos, doelstellingen,
interne controles en beleid op het gebied van milieu.
OHSAS 18001 certificering
De OHSAS certificering heeft alles te maken met het gezondheid- en
veiligheidsmanagementsysteem. In dit systeem wordt vastgelegd hoe er om wordt
gegaan met belangen op het gebied van arbeidsomstandigheden. Dit systeem is
internationaal van aard en is voor elk soort organisatie van toepassing. In dit systeem
wordt ervoor gezorgd dat er continue verbetering is van de arbeidsomstandigheden en
het voldoen aan de wettelijke eisen op het gebied van veiligheid en gezondheid.

EMAS
EMAS staat voor Eco Management and Audit Scheme. Door de invoering van dit
certificaat worden organisaties aangezet tot verbetering van de prestaties op het gebied
van milieu. Door de invoering van de EMAS wordt er intern gecontroleerd op het
uitbrengen van een milieujaarverslag. Met deze certificering zijn organisaties gerechtigd
om het Europese Milieulogo te voeren.
21

6.2 Literatuuronderzoek HRM
Performance Managementcyclus
Performance Management is een methode op systematische wijze de prestatie van de
medewerkers te bepalen, te verbeteren, te beoordelen en te belonen(Manders &
Biemans, 2013). Het draait hierbij om een jaarlijkse cyclus van vier fasen:
1. Plannen
2. Functioneren
3. Beoordelen
4. Belonen

De doelstellingen van de Performance Managementcyclus zijn:
Meer helderheid scheppen in wederzijdse verwachtingen tussen leidinggevende en
medewerkers
Meer transparantie scheppen in beoordelen en belonen
Meer resultaatgericht (samen)werken tot stand te brengen

Performance Management is daarmee het managementinstrument bij uitstek en behalve
een systeem ook een vaardigheid van management en medewerkers (Greenshoot). In de
meest concrete vorm komt het tot uiting in een performance managementcyclus van
planningsgesprekken, voortgangsgesprekken, coaching & training en afsluitend met
beoordelings- of reviewgesprekken.

Competentiemanagement
Competentiemanagement is het managen en beoordelen van de ontwikkeling van de
competenties van je medewerkers(Manders & Biemans, 2013). Competenties zijn
specifieke eigenschappen, vaardigheden en kennis(International Management Forum).
Competentie management verschaft een organisatie de handvatten om veranderingen te
kunnen sturen en beheersen. Aan medewerkers geeft competentie management een
orintatie op de eigen ontwikkelingsmogelijkheden. De organisatie moet er voor zorgen
dat ze juiste mensen krijgen en weten te binden(Seegers, 2006).

De doelen van competentiemanagement liggen primair bij het effectief en efficint
benutten en opbouwen van competenties en het zo klein mogelijk houden van het
verschil tussen gewenste en aanwezige competenties(Manders & Biemans, 2013).

Duurzame inzetbaarheid
Duurzame inzetbaarheid is de mate, waarin medewerkers productief, gemotiveerd en
gezond willen en kunnen blijven werken, binnen of buiten de organisatie(Ixly). Duurzame
inzetbaarheid is vooral belangrijk om arbeidsparticipatie te borgen op langere termijn.

De voornaamste doelen van duurzame inzetbaarheid zijn het langer kunnen doorwerken
van medewerkers en het verhogen van de productiviteit van personeel(Van den Hout,
2013).
Door te blijven leren, zodat men niet alleen voor de huidige organisatie maar ook voor
toekomstige werkgevers interessant blijft, kan een werknemer samen met de werkgever
er naar streven duurzaam inzetbaar voor de arbeidsmarkt te blijven(Manders & Biemans,
2013).




22

6.3 Literatuuronderzoek logistiek
MRPI-systeem
Vroeger werd alles handmatig gepland met behulp van een cardex systeem, dit was een
voorraadaanvulsysteem. Vanwege de complexiteit en verspilling van papier zijn er geautomatiseerde
systemen in het leven geroepen. Een grote verbetering op al deze losse systemen is het MRPI-
systeem, wat moet worden gezien als een hulpmiddel voor de planner aan de hand waarvan hij
beslissingen kan nemen.
MRP staat voor Material Requirements Planning. In het Nederlands wordt dit vertaald naar
materiaalbehoefteplanning. MRPI betreft een overkoepelend systeem, dit maakt het systeem
overzichtelijk en gemakkelijk om mee te werken.
Bij MRP gaat men uit van een toekomstige behoefte en worden grondstoffen en onderdelen als het
ware de fabriek in geduwt om producten te fabriceren. Hierdoor spreken van van PUSH-systemen.
MRP wordt vaak toegepast in productiesituaties.
MRPI-berekening
Met behulp van de MRPI-berekening wordt de behoefte aan bepaalde goederen op een
bepaalde locatie berekend voor complexe productie- en inkoopprocessen. Deze
voorspelling is gebaseerd op een set rekenregels waarmee de werkelijke, toekomstige
behoefte aan materiaal kan worden berekend om het eindproduct op tijd en in de
gewenste hoeveelheid te verwerven. Aan de hand van de behoefte worden acties
ondernomen om materialen aan te vullen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de twee
basisprincipes tijdfasering en afhankelijke vraag.
De afhankelijke vraag wordt berekend op basis van de onafhankelijke vraag en de
tijdfasering. Hieronder wordt dit nader toegelicht.

De afhankelijke vraag van bijvoorbeeld onderdelen, oftewel de bruto behoefte, wordt
berekend middels MRPI op basis van de vraag van een klant naar een product
(onafhankelijke vraag) en wanneer de klant het product wil hebben (vraagtijd). De
onafhankelijke vraag gaat over welke eindproducten de klant wil hebben, dit wordt
ingeschat op basis van bestaande orders en prognoses. De onafhankelijke vraag en de
vraagtijd zijn bekend en worden weergegeven in een Master Production Schedule (MPS).

Na het berekenen van de bruto behoefte wordt rekening gehouden met de
voorraadstanden, lopende inkooporders, lopende productieorders, inkoop- en
doorlooptijden. Hieruit volgt de netto inkoop- en productiebehoefte.

BOM
Bij MRP is er vaak sprake van aanvoer van verschillende materialen om bijvoorbeeld een
product te assembleren. Er wordt gebruik gemaakt van een stuklijst, ofwel een BOM,
waarin is omschreven uit welke componenten het product bestaat of welke onderdelen in
een product terecht komen. BOM staat voor Bill Of Materials en wordt ook wel
productstructuur of receptuur genoemd. BOM geeft de opbouw van een product in
aantallen, onderdelen en/of samenstellingen weer. Aan de hand van de BOM kunnen
bestellingen voor verschillende componenten worden gedaan.

Een voorbeeld van een BOM is de stuklijst die meegeleverd wordt bij een product van
Ikea wat nog in elkaar moet worden gezet. De ontwerper van dit product de BOM
uitgewerkt.

Alle afdelingen binnen een organisatie hebben met BOM te maken. De afdeling inkoop
moet weten wat er moet worden ingekocht en de afdeling productie moet op de hoogte
zijn van wat er moet worden geproduceerd. Afdeling financin berekent op basis van
BOM wat het gaat kosten en voor de afdeling verkoop is het belangrijk om te weten wat
23


H7 Benchmarkresultaten

7.1 Benchmark Recht

Op donderdag twintig maart is er een bezoek afgelegd bij de vestiging van
Bekkersautoschade in Eindhoven aan de Dillenburgstraat. Er werd een gesprek
aangegaan met mevrouw I. Bekkers-Graafmans.
Aan het begin van de interview werd er ingegaan op het arbomanagementsysteem.
Vragen die aan bod kwamen hadden te maken met de risico-inventarisatie,de
certificeringen van het bedrijf, veiligheidsprotocollen en of er toezicht werd gehouden op
het buitenpersoneel van de vestiging in Eindhoven.
In het interview werd aangegeven dat Bekkersautoschade gebruik maakt van een risico
inventarisatie.
In de risico-inventarisatie van Bekkersautoschade komen vooral themas aan bod die te
maken hebben het herkennen en het evalueren van problemen die voorkomen tijdens
het werk die betrekking hebben op zowel het binnenpersoneel als het buitenpersoneel.

Tevens werd er in het interview aangegeven dat Bekkersautoschade gebruik maakt van
veiligheidsprotocollen.
Deze veiligheidsprotocollen zijn duidelijk vastgelegd in zogenoemde
veiligheidsinstructiekaarten. Daarin staat wat er moet gebeuren als er brand uitbreekt of
er een explosie plaatsvindt. Ook elektrocutie, vallen en schokken, luchtvervuiling,
verlichting, lawaai, omgevingstemperatuur etc. zijn belangrijke factoren die de veiligheid
kunnen benvloeden. Daarnaast staan omgang met gevaarlijke gereedschap in deze
instructiekaart beschreven alsmede risicovolle taken en activiteiten.
Ten slotte werd het toezicht op het buitenpersoneel ook nog besproken.
Als buitenpersoneel naar klanten gaan om bijvoorbeeld ruiten te repareren of auto-
onderdelen op locatie te vervangen dan houden we via GPS contact met elkaar. Het is
vooral handig om nieuwe orders direct aan het buitenpersoneel door te geven zodat ze
niet eerst naar de garage hoeven te komen. Een tweede voordeel is dat er toezicht kan
worden gehouden op het gedrag van medewerkers. Hierdoor werkt het mes aan twee kanten,
alhoewel wangedrag onder werktijd zelden voorkomt.





24

7.2 Benchmark HRM
Van Schijndel bouwgroep gebruikt bij jongere medewerkers een
loopbaanbegeleidingsplan. In een reeks gesprekken worden werkenden professioneel
ondersteunt in het proces van ontdekken, versterken en of ontwikkelen van de
competenties. Ook houden ze vanzelfsprekend functioneringsgesprekken en
beoordelingsgesprekken.
Van Schijndel bouwgroep B.V. hanteert een leeftijdsbewust personeelsbeleid. Ze hebben
hierbij aandacht voor zowel de jongere als de oudere werknemer. Er worden voor
bouwactiviteiten (die veel fysieke inspanning vragen) voornamelijk jonge mensen met
groeipotentieel aangetrokken. Oudere werknemers hebben meer ervaring en benutten
daarom vaker leidinggevende functies. Ook verlaten ze minder gemakkelijk de
organisatie dan hun jongere collegas. Arbeidsomstandigheden en -voorwaarden verschilt
dan ook per leeftijdscategorie. Er worden vaker medische keuringen gehouden voor de
oudere werknemer om te controleren of de arbeidsdruk niet te hoog is. Soms is het nodig
om bepaalde deeltaken bij projecten af te staan.
Binnen Van Schijndel bouwgroep B.V. wordt er gebruik gemaakt van performance
management. Aan het begin van het jaar voert Van Schijndel bouwgroep B.V.
gesprekken met de medewerkers waarin de doelstellingen worden geformuleerd die
betrekking hebben op de vaardigheden van de medewerkers zoals metselen en isoleren.
Door het jaar heen worden functioneringsgesprekken gevoerd, waarbij de gesprekken
toekomstgericht en tweezijdig zijn. Zo was er een medewerker die last had van zijn heup
en kon dus niet kruiwagens tillen of funderingen aanleggen. Met dit soort medewerkers
wordt vastgesteld in het functioneringsgesprek wat in de toekomst nog mogelijk is.
Daarna wordt er in het beoordelingsgesprek bekeken of de vaardigheden zijn behaald die
in de doelstellingen geformuleerd waren. Zijn de doelstellingen behaald, dan krijgen
medewerkers meestal een productiviteitstoerekening O.B.V participatie van
bouwprojecten.
Ook wordt er binnen Van Schijndel bouwgroep B.V. gebruik gemaakt van
Competentiemanagement.Allereerst worden de bouwdoelen vastgesteld. Daarna wordt
op tactisch niveau de competentiebehoefte vastgesteld. Wat moeten de uitvoerende
medewerkers kunnen en wat zijn de minimale competenties van het overige personeel?
Daarna gaat het bouwbedrijf competenties inventariseren op individueel niveau. Daarna
worden er via cursussen en ander soort begeleiding de GAP tussen huidige en gewenste
competenties verkleind. Tot slot wordt er achteraf gekeken of de competenties zijn
behaald en uiteindelijk wordt er vastgesteld in hoeverre de ondernemingsdoelstellingen
zijn gerealiseerd.







25

7.3 Benchmark Logistiek

5.3 Hoe ziet het inkoopbeleid er uit bij Mapro B.V.?
5.3.1 Wat voor inkoopmethode(s) hanteert Mapro B.V.?
Mapro hanteert e-procurement om haar grondstoffen (voornamelijk metaal) in te kopen.
De meest voorkomende vormen zjjn E-sourcing , E-tendering en veilingen. Bij het eerste
geval zetten we internettechnologie in om wereldwijd leveranciers te zoeken voor
assemblagemachines en/of transfersystemen. Bij E-tendering laten wij standaard
metaalproducten aanbesteden bij een beperkt aantal vooraf goedgekeurde
leveranciers.Ook wordt er gebruik gemaakt van computer aided ordering om orders
automatisch te genereren als de voorraad onder een specifiek niveau komt.
Met deze methode wordt er ook rekening gehouden met incidentele gebeurtenissen
zoals kortingen en dergelijke.
5.3.2 Wat voor inkoopprocessen zijn er bij Mapro B.V.?
Eerst specificeren we onze inkoopbehoefte als bijvoorbeeld de assemblagemachines zijn
versleten of als we ontevreden zijn over een van onze bestaande leveranciers.Sp
Specificeren gebeurt door eisen te stellen aan de levertijd en exacte functies en
gebruiksdoelen van de te leveren producten. Als we hebben gespecificeerd gaan we een
selectie maken van goedgekeurde leveranciers. Daarna nodigen we de leveranciers uit
om een prijsopgave te doen. De leveranciers met de beste prijs/kwaliteit verhouding
worden gekozen en uiteindelijk zal er een raamcontract met deze leveranciers worden
opgesteld. Meestal komen de metaalplaten uit China en wordt met de leverancier een
pad afgesproken, inclusief belangrijke mijlpalen en controle om bij te houden of de
leverancier nog op schema zit.
5.3.3 Wordt er gebruik gemaakt van een BOM?
Ja, wij maken gebruik van meerdere BOMs.
5.3.4 Hoe ziet de BOM er uit bij Mapro B.V.?
We hebben meerdere BOMs. Maar dit is een voorbeeld van een van onze automotive
producten. Rechts de namen van de onderdelen en links wordt gellustreerd waar de
onderdelen worden toegepast.

5.3.5 Wordt er gebruik gemaakt van een inkoopsysteem?
We maken gebruik van een MRO systeem die we hebben ondergebracht bij Duursma
W&O. Dit systeem ondersteunt e-procurement zodat de operationele inkopen
geautomatiseerd zijn en dus sneller verlopen.
26

H8 kwaliteitsverbeteringvoorstellen
8.1 Kwaliteitsverbeteringvoorstellen Recht
Er moeten diverse maatregelen worden genomen om de kans op een brand tot een
minimum te beperken. Als er brand uitbreekt, dan moet een beroep worden gedaan op
deskundige en professionele ondersteuning. Wat ook in de bedrijfsreglementen zou
moeten staan is het kennen en herkennen van vluchtroutes. Er kunnen bijvoorbeeld op
de werkplek bordjes verspreid worden opgehangen met daarin instructies over wat te
doen bij brand. Ook kunnen een aantal personeelsleden een BHV training krijgen om zo
andere medewerkers te begeleiden bij brandsituaties om in veiligheid het gebouw te
verlaten.
Bedrijfskleding van OFS/OFN moet ook tegen vrieskou kunnen. Het advies is dan ook om
tijdens dagen waarop het vriest extra maatregelen te nemen die ervoor zorgen dat risico
op onderkoeling zoveel mogelijk wordt beperkt. Isolerende bovenkleding zorgt ervoor dat
de lichaamstemperatuur op peil blijft.

Uit de rechterlijke uitspraken is het gebleken dat instructiekaarten belangrijk zijn.
Werkgevers verlangen dat elke werknemer weet hoe hij moet omgaan met
desbetreffende gereedschap. Helaas is gebleken dat het ontbreken van instructiekaarten
leidt tot schadevergoeding aan de werknemers. Advies is dat er voor elk gereedschap dat
gebruikt wordt bij OFN/OFS een instructiekaart bevat.

Tot slot is de toezicht op buitenpersoneel uiterst belangrijk. Als er een ongeval zich
voordoet, moet er geen twijfel ontstaan over de toedracht en de locatie. Met een GPS
tracker kan de locatie precies getraceerd worden. Een toezichthouder beschrijft het
gedrag en de werkzaamheden van het buitenpersoneel.
Inventarisatie
risicos
Toelichting Prioriteit Waarschijnlijk-
heid
Potentile
impact
Maatregelen
Branduitbraak Er breekt
brandt uit
in het pand
Hoog laag hoog BHV training
Markeren
vluchtroutes
in bedrijf-
reglement
Onderkoeling
personeel
s Winters
gaan de
buiten-
diensten
ook door
midden hoog midden Isolerende
bovenkleding
Onjuist gebruik
gereedschap
medewerkers
Personeel
weet de
exacte
gevaren
niet.
midden midden hoog Instructie-
Kaarten voor
elk
gereedschap
Geen toezicht
op buitendienst-
personeel.
Ongevallen
kunnen
niet
Geveri-
fieerd
worden.
hoog midden hoog GPS-tracker
in
bestelauto.

27

8.2 kwaliteitsverbeteringvoorstellen HRM

In dit advies wordt beschreven op welke wijze OFS de Performance Managementcyclus
het beste kan inzetten. De Performance Managementcyclus is een methode om op
systematische wijze de prestatie van de medewerkers te bepalen, te verbeteren, te
beoordelen en te belonen(Manders & Biemans, 2013). Op deze manier kan OFS
duurzame inzetbaarheid van de medewerkers creren en zo het hoge verloop reduceren.

De korte termijndoelen van de Performance Managementcyclus zijn het behalen van
specifieke resultaten en ontwikkeling in de huidige situatie van OFS. Op lange termijn
zijn de doelen van de Performance Managementcyclus, het generen van optimaal
bedrijfsresultaat, loopbaanontwikkeling en tot slot natuurlijk duurzame inzetbaarheid,
ook wel Employability genoemd.

De Performance Managementcyclus bestaat uit de volgende vier fasen (Manders &
Biemans, 2013):
1. Plannen
2. Functioneren
3. Beoordelen
4. Belonen

Allereerst de fase Plannen, in deze fase komt de medewerker te weten wat hij/zij moet
doen en hoe hij/zij dit gaat doen. De fase Plannen verloopt als volgt. Aan het begin van
het kalenderjaar in de maanden januari en februari wordt een planningsgesprek
gehouden, waarin leidinggevende en medewerker doelstellingen formuleren met
betrekking tot te bereiken resultaten en competenties. Door de opgestelde doelstellingen
worden de medewerkers gemotiveerd om die te behalen en om uiteindelijk zowel een
goede beoordeling als eventuele beloning te ontvangen.

Ten tweede komt de fase Functioneren aan bod, in deze fase krijgt of kan de
medewerker bij haar/zijn leidinggevende vragen naar ondersteuning in het functioneren.
Het doel van deze fase is om de belangen van OFS en medewerker zo goed mogelijk op
elkaar af te stemmen. Door ondersteuning vanuit OFS naar de medewerker zal het
functioneren verbeterd worden. Hierdoor kan de medewerker gewoon verder met
zijn/haar werkzaamheden en wordt hij/zij niet gedemotiveerd en belemmerd om
zijn/haar werkzaamheden uit te voeren.

Ten derde komt de fase Beoordelen aan bod, in deze fase weet de medewerker of
hij/zij goed gefunctioneerd heeft. Deze fase bestaat uit een gesprek van de
leidinggevende met de medewerker over het functioneren van de desbetreffende
medewerker in het afgelopen jaar. Het doel van deze fase is om evaluatie en beoordeling
in verband te brengen met activiteiten die zijn gericht op ontwikkeling en beloning van
de medewerker door een leidinggevende van OFS.

Bij de beoordelings- / functioneringsgesprekken komen de volgende drie
gespreksmodellen voor(Manders & Biemans, 2013):
Vertel en koop de sterke en zwakke punten van de medewerker worden
medegedeeld. De ontwikkelingspunten worden daarbij verhelderd en zijn
duidelijk.
Vertel en luister dit gespreksmodel is hetzelfde als vertel en koop, maar dan
met gelegenheid tot reageren.
Probleemoplossend in dit model is er meer sprake van coaching en/of helpen.
Hierbij gaat het over samen plannen en samen terugkijken.



28

In het geval van OFS is het meest aannemelijk om het gespreksmodel Vertel en luister.
In dit gespreksmodel worden de sterke en zwakke punten van de medewerker door
haar/zijn leidinggevende bij OFS medegedeeld. Op deze manier wordt duidelijk op welk
gebied de desbetreffende medewerker zich kan ontwikkelen. Er is voor de medewerker
wel gelegenheid om te reageren. Het gesprek wordt hoofdzakelijk door de leidinggevende
voorbereid, maar de medewerker is dus ook aan het woord.


Tot slot de fase Belonen, in deze fase kan de medewerker gewaardeerd en/of beloond
worden op haar/zijn functioneren.

Er zijn vier beheersdoelen bij beloning te onderscheiden(Manders & Biemans, 2013):
1. Aantrekken van die medewerkers die de organisatie geschikt acht.
2. Motiveren en stimuleren van medewerkers tot gewenst arbeidsgedrag.
3. Vasthouden en binden van geschikte medewerkers aan een organisatie.
4. Compenseren van de geleverde prestatie van medewerkers.

Het doel van belonen is om invloed uit te oefenen op de medewerkers, die belang
hechten aan die beloning om de gewenste richting uit te gaan.



Aanvullend op de Performance Managementcyclus kan ook Competentiemanagement
van toegevoegde waarde zijn om duurzame inzetbaarheid van medewerkers te creren.

Competentiemanagement is het managen en beoordelen van de ontwikkeling van de
competenties van je medewerkers(Schoemakers & Koopmans, 2012)(Manders &
Biemans, 2013). Een competentie is de combinatie van kennis, vaardigheden,
persoonskenmerken en motivatie die iemand nodig heeft om succesvol te kunnen
zijn(Schoemakers & Koopmans, 2012).

Het hoofddoel van competentiemanagement is het scheppen van een win-win situatie,
succes en ontwikkeling van OFS door succes en ontwikkeling van de medewerkers. Een
aantal subdoelen van competentiemanagement zijn het verbeteren van prestaties, het
afstemmen van de ontwikkelingsactiviteiten op de organisatiestrategie van OFS, het
verbeteren van de loopbaanplanning, maar voornamelijk duurzame inzetbaarheid.

Hoe maakt men gebruik van het competentiemanagement? D.m.v. vijf stappen / fasen:
1. Vaststellen kerncompetenties organisatie
2. Bepalen functie- en competentieprofielen
3. Bepalen individuele competenties
4. Verschil tussen gewenste en aanwezige competenties > POP (persoonlijk
ontwikkelingsplan)
5. Werken met competenties

29




H8.3 Kwaliteitsverbeteringvoorstellen Logistiek




















30




Literatuurlijst

Bibliografie

Websites
Arbomanagementsystemen, S. c. (2014, maart 20). EMAS. Opgehaald van SCCM:
www.sccm.nl/emas-0
Arboportaal. (2014, maart 22). Arbowet-en regelgeving. Opgehaald van arboportaal:
www.arboportaal.nl/onderwerpen/arbowet-en-regelgeving
Avans. (2014, Maart 17). Situatie- en knelpuntbeschrijving Logistiek. 's-Hertogenbosch.
Company, C. &. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van CADcompany:
http://www.cadcompany.nl/stuklijsten-in-inventor/
Corneliszoon. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van Logistiek:
http://logistiek.com/logistiek_algemeen_wat-is-MRP-I-en-MRP-II_0008.html
Greenshoot. (sd). Performance Management. Opgeroepen op Maart 2014, van Website van
Greenshoot: http://www.greenshoot-hr.nl/performance-management
International Management Forum. (sd). Competentie Management. Opgeroepen op Maart 2014, van
Website van IMF: http://www.imf-online.com/vakgebieden/hr-
management/Competentiemanagement.php
Ixly. (sd). Duurzame inzetbaarheid. Opgeroepen op Maart 2014, van Website van Ixly:
http://www.ixly.nl/duurzame-inzetbaarheid
Management, L. (2014, maart 22). ISO 9001 kwaliteitsmanagement. Opgehaald van LRQA:
www.lrqa.nl/normen/4305-iso9001kwaliteitsmanagement.aspx
OFN. (2014, maart 24). Blackboard. Opgehaald van iAvans:
https://bb.avans.nl/webapps/portal/frameset.jsp?tab_tab_group_id=_2_1&url=%2F
webapps%2Fblackboard%2Fexecute%2Flauncher%3Ftype%3DCourse%26id%3D_760
59_1%26url%3D
31

OFS. (2014, maart 24). Blackboard. Opgehaald van iAvans:
https://bb.avans.nl/webapps/portal/frameset.jsp?tab_tab_group_id=_2_1&url=%2F
webapps%2Fblackboard%2Fexecute%2Flauncher%3Ftype%3DCourse%26id%3D_760
59_1%26url%3D

Rijksoverheid. (2014, maart 21). Arbeidsomstandigheden. Opgehaald van Rijksoverheid:
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsomstandigheden/arbozorg/risico-
inventarisatie-en-evaluatie
Rechtspraak. (2014, maart 21). BK gas. Opgehaald van Rechtspraak:
http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBARN:2006:AY3818&k
eyword=art.7%3a658
Rechtspraak. (2014, maart 22). Insectenvallen. Opgehaald van Rechtspraak:
http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHAMS:2009:BJ4347&
keyword=+Zorgplicht+7%3a658+BW+Insectenvallen
Rechtspraak. (2014, maart 21). karabijnhaken. Opgehaald van Rechtspraak:
http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARN:2009:BJ4354&k
eyword=+Zorgplicht+7%3a658+BW+granulaatmolen
Rechtspraak. (2014, maart 22). Reschlo. Opgehaald van Rechtspraak:
http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHSHE:2012:BW3205&
keyword=+Zorgplicht+7%3a658+BW+Reschlo
Rechtspraak. (2014, maart 22). Trappetje. Opgehaald van Rechtspraak:
http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBSGR:2012:BV9089&k
eyword=+Zorgplicht+7%3a658+BW+trappetje


SAP. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van SAP Help Portal:
http://help.sap.com/saphelp_sbo882/helpdata/nl/5a/6957d864b3458ea5b48aa0b8249e54/content.
htm
SAP. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van SAP Help Portal:
http://help.sap.com/saphelp_sbo882/helpdata/nl/44/e98a287851363de10000000a1553f6/content.
htm?frameset=/nl/5a/6957d864b3458ea5b48aa0b8249e54/frameset.htm
Van den Hout, P. (2013, Augustus 2). Bedrijven steken weinig geld in duurzame inzetbaarheid.
Opgeroepen op Maart 2014, van Website van HR Praktijk:
http://www.hrpraktijk.nl/topics/duurzame-inzetbaarheid/nieuws/bedrijven-steken-weinig-geld-
duurzame-inzetbaarheid
Solutions, I. b. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van InControl:
http://www.incontrol.eu/index.php/oplossingen-a-producten/oplossingen-per-
afdelingwerkgebied/productie/218-voorraadbeheer-mrp

Boeken
Beekman, J. (1997). ISO 9000 en certificatie. Deventer: Wolters Kluwer Uitgeverij.

32

Diehl, P., & Koenders, H. (2014). Ohsas 18001. Den Haag: Wolters Kluwer Uitgeverij.

Edwards, A. (2013). Environmental certification Step-by-Step. Oxford: Buttersworth-
Heinemann.

Hortensius, D., Stans, J., & Van der Voort, Y. (2014). Milieumanagementsystemen.
Amsterdam: NEN uitgeverij.

Manders, F., & Biemans, P. (2013). HRM voor managers. Den Haag: Boom Lemma uitgevers .
Seegers, J. (2006). Assessment centers: fundament voor HRM. Alphen aan de Rijn: Kluwer.
Visser, H., & Goor, A. v. (2011). Werken met logistiek. Noordhoff Uitgevers B.V.
webcommerce, S. (sd). Opgeroepen op Maart 17, 2014, van Encyclo:
http://www.encyclo.nl/begrip/Stuklijst
Zwaard, W., & Van der Velde, C. (2012). Van Risico-inventarisatie naar cultuurverandering.
Nijmegen: Valk Media Net Uitgeverij.

Instanties
Bekkers autoschade (2014,maart) Benchmark Recht Eindhoven: Noord-Brabant
Mapro staalbewerking(2014,maart) Benchmark Logistiek 's-Hertogenbosch: Noord-Brabant
Van Schijndel bouwgroep(2014, maart) Benchmark HRM 's-Hertogenbosch: Noord-Brabant

Personen
Baars, D. (2014, Februari 11). Gastcollege. 's-Hertogenbosch.
Beekmans. F.M. (2014,Maart). Performancemanagementcyclus (Doomen. S. & Coenen. L.)
Leeuw. I. (2014, Maart). Omgevingsrecht. (Doomen. S. & Coenen. L.).
Bleeker. J. (2014,Maart). MRPI-systeem. (Coenen. L.)
Van Houten. A. (2014,Maart). Arbobeleid. (Doomen. S.)


33


























34