2 Ks.

Naumowicz:
byo wiele
cudw zaspraw
ks.Jerzego
10 Papie zaprosi
prezydenta ChRL
doWatykanu
28 Abp Mokrzycki:
Ukraina
potrzebuje
pomocy!
BIULETYN KATOLICKIEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ www.kai.pl www.ekai.pl ISSN 1230-8641
(1173) niedziela, 28 wrzenia 2014
39
Fot. Armando Babani/pap
Franciszek
w Albanii
str. 3
E
D
I
T
O
R
I
A
L
2
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
Niech nikt nie myli, e moe zasania
si Bogiem, gdy planuje i dopuszcza si ak-
tw przemocy i przeladowania! Niech nikt
nie uywa religii jako pretekstu do dziaa
sprzecznych z godnoci czowieka i jego pod-
stawowymi prawami to mocne papieskie
przesanie zabrzmiao podczas zaledwie jede-
nastogodzinnej wizyty Franciszka w Albanii.
Za cel swej pierwszej europejskiej podry
papie wybra kraj uchodzcy za peryferie Eu-
ropy. Przez wier wieku by on jedynym of-
cjalnie ateistycznym pastwem wiata. Koci
katolicki, ktrego obecno siga tam czasw
apostolskich, by brutalnie przeladowany.
Obecnie czeka on na beatyfkacj mczenni-
kw z czasw komunizmu, ktrych portrety
papie mg zobaczy na ulicach Tirany.
Franciszek przyjecha tam, by podzi-
kowa tamtejszym wyznawcom Chrystusa
za to, e wytrwali w wierze mimo ogromu
cierpienia. Chcia take da wyraz uznania
dla pokojowego wspycia i serdecznej
wsppracy midzy muzumask wikszo-
ci i chrzecijask mniejszoci, tak rzad-
k w krajach o dominujcej kulturze islam-
skiej, a jednak jak si okazuje moliw.
Przedstawiciele tych wsplnot stworzyli tam
ostatnio rzd jednoci narodowej. To dobry
znak dla wiata powiedzia papie dzienni-
karzom, ktrzy towarzyszyli mu w podry.
Wizyta w Albanii najprawdopodobniej
wyznaczy te standardy podry Franciszka
na terenie Europy. Bd one raczej krtkie,
jedno lub dwudniowe, tak jak zapowiedzia-
na ju na 25 listopada wizyta w Parlamencie
Europejskim w Strasburgu i wizyta w Turcji
kilka dni pniej. W przyszym roku spodzie-
wana jest podobna byskawiczna podr do
Hiszpanii, do miejsc zwizanych ze w. Tere-
s z vili, w pisetn rocznic jej mierci.
P
a
p
i
e

w

A
l
b
a
n
i
i
Byo wiele cudw
zaspraw ks. Jerzego
Rozmowa z ks. prof. Jzefem Naumowiczem,
notariuszem trybunau, ktry 20 wrzenia rozpocz
we francuskiej diecezji Crteil proces o uznanie cudu
zawstawiennictwem ks. Jerzego Popieuszki
O dokonanym w Crteil we Francji cudzie uzdrowienia za spra-
w b. ks. Jerzego Popieuszki francuski dziennik La Croix
pisa po raz pierwszy ju pod koniec ubiegego roku. Co zade-
cydowao o rozpoczciu kanonicznego procesu o jego uznanie?
Biskup diecezji Crteil, w ktrej nastpio uzdrowienie, Michel
Santier, inspirowany te z Polski, uzna, e nadszed czas, eby za-
j si tym cudem, tak by mona go byo ofcjalnie uzna i przed-
stawi jako podstaw do kanonizacji ks. Jerzego.
Zawsze na pocztku procesu beatyfkacyjnego czy kanoniza-
cyjnego przewidziana jest sesja publiczna. Na niej biskup miejsca,
gdzie nastpi cud, ogasza utworzenie trybunau kanonizacyjne-
go, ktry zajmuje si badaniem cudu, i przyjmuje od jego czon-
kw przysig, e bd zachowywa przewidziane procedury
oraz tajemnic.
20 wrzenia wszystko zaczo si od Mszy w. u sistr anun-
cjatek pod Crteil. Wielu ksiy z tej francuskiej diecezji zgosio
si do koncelebry, co jest znaczce. Po sesji publicznej zaczy si
przesuchania wiadkw. Kolejne zaplanowano na pocztek na-
stpnego tygodnia.
Ksidz Profesor uczestniczy bdzie w tym procesie jako nota-
riusz i przyjecha do Francji wraz z ks. Tomaszem Kaczmarkiem,
postulatorem procesu kanonizacyjnego. Czy Ksidz sdzi,
e ten jeden pobyt w Crteil wystarczy do zebrania niezbd-
nych zezna?
Nie. Nie wiemy jeszcze, ile bdzie wyjazdw, ale na pewno nie
skoczy si na jednym.
A dlaczego w procesie bior udzia ksia z Polski?
Chodzi o wspprac z diecezj Crteil, ktra chtnie popro-
wadziaby ten proces sama, ale by si to bardziej rozoyo w cza-
sie. Mamy nadziej, e przy zaangaowaniu, wsparciu i zaintereso-
waniu ze strony Polski proces pjdzie szybciej. Ksia w diecezji, ze
wzgldu na ich mniejsz liczb, s bardzo zajci. Poza tym w die-
cezji Crteil ju toczy si proces beatyfkacyjny Madeleine Delbrl
nawrconej komunistki, ktra pniej staa si bardzo znaczc
postaci ycia religijnego we Francji, autork wanych ksiek.
Za jej porednictwem zdarzy si cud, tak samo ewidentny jak
w przypadku ks. Jerzego. Wiele osb jest zaangaowanych w ten
proces. Poza tym diecezja Crteil jako jedyna we Francji i by
moe jedyna w Europie buduje katedr. A to wszystko oznacza
wielki wysiek, take fnansowy. Dlatego kard. Kazimierz Nycz za-
oferowa pomoc. To biskup diecezji, w ktrej zdarzy si cud, pro-
wadzi proces i on powouje trybuna, ale czonkowie trybunau ju
nie musz pochodzi wycznie z tej diecezji.
cd. na str. 11
3
W
Y
D
A
R
Z
E
N
I
A
Franciszek w kraju wspczesnych mczennikw
Msza w. z udziaem setek tysicy Al-
baczykw na placu b. Matki Teresy
z Kalkuty, spotkanie z prezydentem
i wadzami kraju, spotkanie z przed-
stawicielami innych religii i wyzna
chrzecijaskich w gmachu Uni-
wersytetu Katolickiego Matki Boej
Dobrej Rady, nieszpory w katedrze
w. Pawa z udziaem kapanw, za-
konnikw i zakonnic, seminarzystw
oraz wieckich z ruchw katolickich
oraz spotkanie w kociele orodka
Betania z dziemi i przedstawiciela-
mi podopiecznych innych orodkw
charytatywnych zoyy si na piel-
grzymk papiea w Albanii. Trwaa
11 godzin oraz ograniczya si do
stoecznej Tirany i okolic. Jej hasem
byy sowa: Wsplnie z Bogiem ku
nadziei, ktra nie zawodzi.
Serdeczne powitanie
Bya to czwarta podr zagranicz-
na Franciszka i pierwsza od pocztku
pontyfkatu do kraju europejskiego.
Samolot woskich linii lotniczych
Alitalia wyldowa na lotnisku im. b.
Matki Teresy z Kalkuty w Tiranie tu
przed godz. 9. Papiea powita pre-
mier Edi Rama z maonk i czonkami
albaskiego rzdu. Wrd dostojni-
kw kocielnych byli przedstawiciele
Konferencji Biskupw Albanii z arcybi-
skupem Tirany Rrokiem Mirdit, prze-
wodniczcym episkopatu abp. Angelo
Massafr oraz nuncjuszem apostol-
skim abp. Ramiro Molines Inglsem.
Papie krtko rozmawia w saloniku
lotniska z premierem Ram. Wymie-
niono upominki.
Pniej tysice Albaczykw witay
Franciszka na ulicach Tirany ozdobio-
nych licznymi billboardami z papie-
em i logiem pielgrzymki. Przedsta-
wiao ono czowieka idcego w stron
krzya, pod ktrego nogami znajduje
si rozlana kaua krwi. Ludzie machali
chorgiewkami. Wzdu trasy przejaz-
du wywieszono portrety 40 mczen-
nikw za wiar z okresu komunistycz-
nego, ktrych proces beatyfkacyjny
rozpocz si w 2002r.
Nie dla przemocy w imi Boga!
Oficjalne powitanie Ojca wite-
go nastpio w Paacu Prezydenckim.
Przed wejciem do budynku powita
swego gocia prezydent Bujar Nishani.
Po odegraniu hymnw obaj przywd-
cy weszli do rodka i tam papie wpisa
si do zotej ksigi pamitkowej.
Nastpnie przedstawi gospodarzo-
wi czonkw delegacji watykaskiej,
a prezydent swoj rodzin. Wymie-
niono dary, po czym obaj mowie
stanu rozmawiali prywatnie w Zie-
lonej Sali paacu. Potem udali si na
spotkanie z wadzami i korpusem dy-
plomatycznym.
Papie wrczy prezydentowi
w prezencie pierwsz ksik napisa-
n po albasku (z 1555r.): Meshkari,
czyli Msza, noszcy imi Gjona Buzu-
kiego, ktry go napisa. Orygina tego
dziea znajduje si w Bibliotece Waty-
kaskiej.
Witajc Ojca witego, prezydent
odwoa si do duchowego pokre-
wiestwa swego narodu z b. Matk
Teres z Kalkuty. Przypomnia kato-
lickie korzenie kultury swego kraju,
dzieje solidarnoci Stolicy Apostolskiej
z jego ojczyzn. Mwic o niedawnym
ekonomicznym zacofaniu Albanii, za-
znaczy, e obecnie jej gospodarka si
rozwija, zbliajc si coraz bardziej do
standardw europejskich.
Jestemy narodem o tragicznej hi-
storii, ale odrodzilimy si i z wiar kro-
czymy ku przyszoci, jestemy ludem
Matki Teresy powiedzia szef pa-
stwa.
Mwic o stosunkach albasko-
-watykaskich, Nishani odda hod w.
Janowi Pawowi II i jego wizycie w tym
kraju w 1993r., zoonej w celu odro-
dzenia Kocioa i dodania bodca
zgodzie midzyreligijnej. Podkreli
wielkie znaczenie solidarnoci Sto-
licy Apostolskiej z Albani w okresie
przeladowa w czasach reymu ko-
munistycznego. Jeszcze raz bardzo
dzikuj za pomoc, jak otrzymalimy
w okresie niepodlegoci narodowej,
w 1915 r. owiadczy prezydent,
a jego sowom towarzyszyy oklaski.
Zauway nastpnie, e dzieje ka-
tolicyzmu albaskiego stanowi
wan cz katolicyzmu wiatowe-
go. Przypomnia, e mczennicy tu
przed rozstrzelaniem woali: Niech
yje Albania, niech yje papie!, gdy
jak podkreli oddawali oni ycie
za ojczyzn i za wiar. Koci kato-
licki i inne wsplnoty religijne stawiay
bohaterski opr dyktaturze stwier-
dzi prezydent.
W swoim przemwieniu Franciszek
przypomnia, e Albania jest ojczyzn
ludzi heroicznych, ktrzy oddali swo-
je ycie za niepodlego, oraz m-
czennikw, ktrzy dawali wiadectwo
swojej wiary w czasach przeladowa.
Odnoszc si do zainicjowanych nie-
mal wier wieku temu przemian de-
mokratycznych, papie zaznaczy, e
poszanowanie praw czowieka, w tym
wolno religijna i wolno sowa, jest
warunkiem wstpnym rozwoju spo-
ecznego i gospodarczego kraju. Roz-
wija si wwczas take kreatywno
i przedsibiorczo.
Ojciec wity zachci do szcze-
glnego pielgnowania klimatu sza-
cunku i wzajemnego zaufania midzy
mieszkajcymi w Albanii katolikami,
prawosawnymi i muzumanami.
Nabiera on szczeglnego znaczenia
w naszych czasach, w ktrych ze stro-
ny grup ekstremistycznych wypacza-
ny jest autentyczny sens religii oraz
ulegaj zaburzeniu i instrumentali-
zacji rnice midzy poszczeglnymi
wyznaniami, czynic z nich niebez-
pieczny czynnik konfiktu i przemocy
stwierdzi. Nastpnie podkreli:
Niech nikt nie myli, e moe zasania
si Bogiem, gdy planuje i dopuszcza
si aktw przemocy i przeladowania!
Niech nikt nie uywa religii jako pre-
tekstu do swych dziaa sprzecznych
z godnoci czowieka i jego pod-
stawowymi prawami, na pierwszym
miejscu prawem wszystkich do ycia
i wolnoci religijnej!
Ojciec wity zaznaczy, e do-
wiadczenie albaskie ukazuje, i po-
kojowe i owocne wspycie midzy
ludmi i wsplnotami nalecymi do
rnych religii jest nie tylko podane,
lecz take moliwe.
Niech was wspiera wiadectwo
mczennikw
Na Mszy w. na placu b. Matki Te-
resy z Kalkuty w Tiranie zgromadzio
si kilkadziesit tysicy wiernych oraz
pielgrzymi z Czarnogry, Macedonii,
4
W
Y
D
A
R
Z
E
N
I
A
Kosowa, a take grupa misjonarzy
z Polski. Burmistrz i wadze miasta po-
witay Franciszka u stp otarza usy-
tuowanego przed fasad gwnego
budynku pastwowego uniwersytetu
w Tiranie i zaprojektowanego przez
trzech architektw: katolika, prawo-
sawnego i muzumanina, co miao
symbolizowa dobre relacje midzy-
religijne w Albanii.
W homilii nawizujc do czytanej
Ewangelii, Franciszek yczy tutej-
szym katolikom, by pokj goci w ich
domach, sercach i ojczynie. Przypo-
mnia czasy brutalnej dyskryminacji
i mczestwa, kiedy komunistyczni
wadcy usiowali usun Boga z serc
wierzcych i z ycia narodu, do ktre-
go Ewangelia dotara ju przed dwo-
ma tysicami lat. Patrzc wstecz na
te lata okrutnych cierpie i surowych
przeladowa katolikw, prawosaw-
nych i muzumanw, moemy powie-
dzie, e Albania jest krajem mczen-
nikw. Wielu biskupw, kapanw,
zakonnikw i wiernych wieckich za-
pacio yciem za swoj wierno. Nie
zabrako dowodw wielkiej odwagi
i konsekwencji. Jak wielu chrzecijan
nie ugio si przed pogrkami, ale
podao nadal bez wahania obran
drog! mwi Franciszek.
Zakoczy homili, dzikujc al-
baskiemu Kocioowi za wierno
Ewangelii. Przypomnia, e wiele jego
synw i crek cierpiao dla Chrystusa.
Niech ich wiadectwo wspiera two-
je kroki dzi i jutro na drodze mioci,
wolnoci, sprawiedliwoci i pokoju
powiedzia papie.
Za wizyt podzikowa mu arcybi-
skup Tirany Rrok Mirdita, ktry przypo-
mnia o licznych cikich prbach, ja-
kich dozna Koci katolicki w Albanii
w minionych latach, a take o nowych
zagroeniach, jakie pojawiy si ju po
upadku komunizmu w tym kraju.
Wspomnia te licznych mczen-
nikw, wiernych Bogu i braciom a
do mierci oraz tej naszej szczegl-
nej crki Gonxhy Bojaxhiu, znanej na
wiecie jako Matka Teresa z Kalkuty.
Przed modlitw Anio Paski
papie podzikowa za wiadectwo
wiary i pozdrowi wszystkich przyby-
ych z Albanii i z krajw ssiednich.
W sposb szczeglny zwrci si do
modych Albaczykw. Mwi, e
Albania jest najmodszym krajem Eu-
ropy, wic zwracam si do was po-
wiedzia. I doda: Drodzy modzi,
jestecie nowym pokoleniem Albanii.
Z moc Ewangelii i idc za przyka-
dem mczennikw, umiejcie powie-
dzie nie bawochwalstwu pieni-
dza, faszywej indywidualistycznej
wolnoci; nie uzalenieniom i prze-
mocy. Umiejcie natomiast powiedzie
tak kulturze spotkania i solidarnoci;
tak piknu nierozerwalnie zwiza-
nemu z dobrem i prawd; tak yciu
przeywanemu wielkodusznie. W ten
sposb zbudujecie lepsz Albani
i lepszy wiat.
Na zakoczenie zawierzy Koci
i cay nard albaski Matce Dobrej
Rady, czczonej w sanktuarium w Szko-
drze.
Dyskryminowanie w imi Boga
jest okrutne
Na potrzeb dostrzeenia w kadym
czowieku brata lub siostry, a take za-
angaowania na rzecz dobra wsplne-
go jako warunkw wolnoci religijnej
wskaza Franciszek, spotykajc si ze
zwierzchnikami innych religii i wyzna
chrzecijaskich Albanii na Katolickim
Uniwersytecie Matki Boej Dobrej
Rady w Tiranie. Obecni byli muzuma-
nie, prawosawni, protestanci i ydzi.
Ojciec wity podszed kolejno do
kadego z obecnych, by si przywita
i zamieni kilka sw, po czym prze-
wodniczcy Albaskiej Konferencji Bi-
skupiej abp Angelo Massafra powita
papiea w imieniu zgromadzonych.
Przypomnia sowa w. Jana Pawa II,
ktry w czasie swego pobytu w Tira-
nie w 1993 r. nazwa Albani przyka-
dem wzajemnego szacunku i serdecz-
nej wsppracy wyznawcw rnych
religii. Podkreli, e Albania jest tym
krajem burzliwego regionu Bakanw,
w ktrym po upadku komunizmu uda-
o si zbudowa jedno narodow.
Wspomnia pioniera dialogu mi-
dzyreligijnego w Albanii w latach 30.
XX w. woskiego jezuit Giovanniego
Faustiego, pniejszego mczennika
czasw komunizmu. Poinformowa te,
e religie w tym kraju wsplnie podej-
muj dziaania na rzecz pokoju, a take
podkrelaj znaczenie rodziny. Istnieje
te ju ekumeniczny przekad Nowego
Testamentu na jzyk albaski.
W swoim przemwieniu papie na-
wiza do brutalnego przeladowania
ludzi wierzcych w okresie dyktatury
komunistycznej. Zaznaczy, e kiedy
w imi jakiej ideologii pragnie si wy-
kluczy Boga ze spoeczestwa, do-
chodzi w kocu do czczenia bokw
i szybko czowiek zatraca samego sie-
bie, deptana jest jego godno, gwa-
cone s jego prawa. Ofar tych okru-
ciestw jest czowiek pozbawiony
nadziei i odniesie ideowych. Papie
przypomnia sowa wypowiedziane
w Tiranie przed 21 laty przez w. Jana
Pawa II, e wolno religijna jest da-
rem dla wszystkich, poniewa stanowi
podstawow gwarancj wszelkich in-
nych form wolnoci. Jednoczenie jest
ona cile zwizana z odrzuceniem
nietolerancji i sekciarstwa oraz otwar-
ciem si na dialog. Zaapelowa, by re-
ligijno i etyka zawsze stanowczo od-
rzucay wszystkie formy, ktre religie
wypaczaj. Religia autentyczna jest
rdem pokoju, a nie przemocy! Nikt
nie moe uywa imienia Boga, by
popenia akty przemocy! Zabijanie
w imi Boga jest wielkim witokradz-
twem! Dyskryminowanie w imi Boga
jest okrutne stwierdzi Franciszek.
Na zakoczenie uczestnicy spo-
tkania podchodzili do niego na du-
sz chwil prywatnej rozmowy. Jako
pierwszy uczyni to prawosawny ar-
cybiskup Tirany i caej Albanii Ana-
stazy.
Szukajcie pocieszenia u Pana
Biada ksiom, zakonnikom, za-
konnicom, kiedy szukaj pocieszania
z dala od Pana. Jeli szukacie pocie-
szenia gdzie indziej, nie bdziecie
szczliwi przestrzeg Franciszek
duchowiestwo, osoby zakonne, se-
minarzystw i czonkw wieckich ru-
chw kocielnych Albanii. Spotka si
z nimi na nieszporach w katedrze w.
Pawa w Tiranie.
Przed wityni powitaa go bu-
kietem kwiatw grupa modziey.
Pozdrawiay go tam rwnie siostry
misjonarki mioci. Przy drzwiach pa-
pie pobogosawi dzwony, po czym
wszed do katedry, gdzie powitano
go gonymi oklaskami. Jeden z du-
chownych przypomnia, e albascy
mczennicy umierali, krzyczc: Niech
yje papie, a dzi wszyscy mog to
robi swobodnie.
Papie podarowa katedrze kielich
mszalny, po czym wysucha dwch
5
W
Y
D
A
R
Z
E
N
I
A
przejmujcych wiadectw: ksidza
diecezjalnego i siostry zakonnej, kt-
rzy przetrwali komunistyczne prze-
ladowania. 84-letni ks. Ernest Simoni
Troshani zosta aresztowany w grud-
niu 1963 r. po pasterce, jak odprawi
w swej rodzinnej wiosce Barbullush
koo Szkodry. Torturowano go, by zmu-
si do opowiedzenia si przeciwko Ko-
cioowi. Odmwi, wic skazano go
na 18 lat wizienia, a potem przebywa
w obozie pracy przymusowej. W wi-
zieniu z pamici odprawia Msz w. po
acinie i potajemnie udziela komunii.
Take 85-letnia siostra Maria Kale-
ta ze Zgromadzenia Ubogich Sistr
od Stygmatw w. Franciszka z Asyu
w ukryciu dawaa wiadectwo wiary.
Chrzcia nie tylko dzieci, lecz take do-
rosych, ktrzy j o to prosili. Ktrego
razu dokonaa chrztu wod zaczerp-
nit butem z kanau. Przechowywaa
w domu, w szafce nocnej, Najwitszy
Sakrament, ktry zanosia chorym
i umierajcym.
Franciszek serdecznie uciska
i ucaowa obydwoje wiadkw prze-
ladowa Kocioa. Po przebraniu si
w zakrystii w szaty liturgiczne rozpo-
cz odprawianie nieszporw, ktre
piewano po albasku.
Odoy przygotowan homili
i wygosi improwizowan, bo jak
powiedzia przyszo mu do gowy
co innego. Wyzna, e przez ostatnie
dwa miesice przygotowywa si do
tej wizyty, czytajc histori przelado-
wa religijnych w Albanii. Byo to dla
mnie zaskoczenie. Nie wiedziaem, e
wasz nard tyle cierpia. Dzi po drodze
z lotniska widziaem wszystkie te zdj-
cia mczennikw. Wida, e ten nard
pamita o swych mczennikach. Dwa
wiadectwa na pocztku tej liturgii zro-
biy na mnie wielkie wraenie. Mog
wam powiedzie tylko to, co oni po-
wiedzieli swym yciem. Sowa bardzo
proste, ale tak bolesne. Moemy ich za-
pyta, jak zdoali przetrwa tak wielkie
udrki. Powiedz nam to, co syszelimy
w Licie do Koryntian: Bg wszelkiego
pocieszenia nas pocieszy.
Na zakoczenie zebrani odmwili
po acinie modlitw Ojcze nasz. Po
papieskim bogosawiestwie prze-
wodniczcy albaskiego episkopatu
abp Angelo Massafra wrczy Ojcu
witemu w darze obraz Matki Boej
Dobrej Rady, patronki Albanii, za abp
Mirdita krzy albaskich mczenni-
kw.
Spotkanie z dziemi
Miejsca takie jak Orodek Beta-
nia pomagaj umacnia i ukonkret-
nia wiar, ktra staje si tam mio-
sierdziem powiedzia Franciszek
w orodku o tej nazwie, znajdujcym
si w Kruj (ok. 30 km na pnoc od Ti-
rany). Papie spotka si tam z dziemi
ubogimi, porzuconymi, ofarami prze-
mocy, sierotami oraz przedstawiciela-
mi podopiecznych z innych orodkw
charytatywnych z Albanii. Ojca wi-
tego powitay kierowniczka placw-
ki i mody czowiek, przemawiajcy
w imieniu dzieci.
Szefowa orodka przypomniaa
jego pocztki, zwizane z daleko-
wzroczn inicjatyw Woszki Antoni-
ny Vitale, ktra zaoya t placwk
w 1998 r. w Bubq Fushe Kruj. Po-
informowaa rwnie o gwnych
osigniciach kierowanego przez
siebie centrum. Zwrcia uwag, e
dziaalno ta jest bardzo potrzebna
w dzisiejszej Albanii, bo poprzedni
reym pozostawi po sobie wielkie
spustoszenie zarwno materialne, jak
i przede wszystkim duchowe.
Papie ze swej strony zaznaczy,
e miejsca takie jak Orodek Betania
pomagaj umacnia wiar, jest on
bowiem miejscem, w ktrym staje si
ona konkretnym miosierdziem. Taka
wiara przenosi gry obojtnoci, nie-
wiary i apatii, otwierajc serca i rce,
by czyni dobro i je szerzy zazna-
czy Franciszek. Doda, e orodek ten
ukazuje rwnie, e moliwe jest po-
kojowe i braterskie wspycie ludzi
z rnych grup etnicznych i wyzna
religijnych. Kada wsplnota religij-
na wyraa si przez mio, a nie prze-
moc, nie wstydzi si dobroci! pod-
kreli z moc.
Nawizujc do sw powitania
jednego z modych goszczonych
w Orodku Betania, ktry powiedzia
o wolontariuszach, e powicaj si
z mioci do Jezusa i do nas, Franci-
szek zaznaczy, e suenie braciom
przeksztaca si w krlowanie razem
z Bogiem.
Nastpnie podarowa placwce,
noszcej imi w. Antoniego Padew-
skiego, duy posg jej patrona, po
czym podszed do obecnej na tym
spotkaniu zaoycielki orodka Anto-
niny Vitale i serdecznie j uciska.
Wychodzcego z budynku papiea
poegna chr dzieci piewajcych
hymn Christus Vincit. Franciszek
chwil rozmawia z obecnymi na
dziedzicu osobami, po czym wsiad
do samochodu i odjecha na lotnisko
w Tiranie, gdzie odbya si uroczy-
sto poegnania.
tom, st, kg, pb
Polska pomaga w renowacji Bazyliki Narodzenia Paskiego
Polska uczestniczy w midzyna-
rodowym programie renowacji
dachu Bazyliki Narodzenia w Be-
tlejem. 10 wrzenia w paacu pre-
zydenta Autonomii Palestyskiej
Mahmuda Abbasa odbya si
uroczysto podpisania umowy
w tej sprawie.
Podpisy zoyli: przedstawiciel
Rzeczypospolitej Polskiej w Palesty-
nie Aleksandra Bukowska-McCabe
i przewodniczcy Komitetu ds. Re-
nowacji Dachu Bazylik Narodzenia
Dar Al Bandak.
Bazylika powstaa w III wieku na
miejscu narodzin Chrystusa dziki
staraniom w. Heleny. Jest jednym
z najstarszych i stale funkcjonuj-
cych kociow na wiecie. Z uwagi
na piln potrzeb renowacji dachu
(ostatnia miaa miejsce w 1480 r.)
Palestyska Wadza Narodowa po-
woaa w 2008 r. Prezydencki Ko-
mitet ds. Renowacji Dachu Bazyliki
majcy na celu zebranie odpowied-
nich funduszy. Do chwili obecnej
komitet zgromadzi ponad 2,5 mln
dol., gwnie z dotacji rzdu pale-
styskiego, darowizn innych pastw
(Francji, Hiszpanii, Watykanu, Rosji,
Wgier, Grecji i Polski) oraz osb in-
dywidualnych.
tom
6
D
O
K
U
M
E
N
T
Homilie i przemwienia Franciszka wygoszone podczas pielgrzymki do Albanii 21 wrzenia 2014r.
Nie wolno zasania si Bogiem,
dopuszczajc si przemocy
Przemwienie papiea podczas spotkania z wadzami Albanii w Paacu Prezydenckim w Tiranie
Panie Prezydencie,
Panie Premierze,
Szanowni Czonkowie Korpusu Dy-
plomatycznego,
Ekscelencje, Panie i Panowie!
Bardzo si ciesz, e mog by dzi
z wami na szlachetnej ziemi Albanii,
w kraju ludzi heroicznych, ktrzy od-
dali swoje ycie za niepodlego swej
ojczyzny, i na ziemi mczennikw,
ktrzy dawali wiadectwo swej wiary
w trudnych czasach przeladowa.
Dzikuj za zaproszenie do odwiedze-
nia waszej ojczyzny nazywanej krain
orw i za wasze serdeczne przyjcie.
Mino ju prawie wier wieku od
chwili, kiedy Albania znalaza si na
trudnej, ale fascynujcej drodze wol-
noci. Umoliwio to spoeczestwu
albaskiemu rozpoczcie procesu od-
budowy materialnej i duchowej, uru-
chomienie wielu energii i inicjatyw,
otwarcie si na wspprac i wymian
z pastwami ssiadujcymi na Baka-
nach i w basenie Morza rdziemnego,
z Europ i caym wiatem. Odzyskana
wolno pozwolia wam patrze z ufno-
ci i nadziej w przyszo, zainicjowa
projekty i ponownie nawiza relacje
przyjani z krajami bliskimi i dalekimi.
Poszanowanie praw czowieka,
wrd ktrych szczeglne miejsce
zajmuje wolno religijna i swoboda
sowa, jest w istocie warunkiem wstp-
nym rozwoju spoecznego i gospodar-
czego danego kraju. Kiedy szanowana
jest godno czowieka oraz uznawa-
ne i zapewnione s jego prawa, roz-
wija si take kreatywno i przedsi-
biorczo, a ludzka osobowo moe
rozwija swoje rnorodne inicjatywy
na rzecz dobra wsplnego.
Ciesz si szczeglnie z pewnej
korzystnej cechy charakterystycznej
Albanii, ktra powinna by zacho-
wana z ca trosk i dbaoci: mam
na myli pokojowe wspistnienie
i wspprac osb nalecych do
rnych religii. Klimat szacunku i wza-
jemnego zaufania midzy katolikami,
prawosawnymi i muzumanami jest
cennym dobrem dla kraju. Nabiera on
szczeglnego znaczenia w naszych
czasach, w ktrych ze strony grup
ekstremistycznych wypaczany jest
autentyczny sens religii oraz ulegaj
zaburzeniu i instrumentalizacji rnice
midzy poszczeglnymi wyznaniami,
czynic z nich niebezpieczny czynnik
konfiktu i przemocy, zamiast okazji
do otwartego i naznaczonego szacun-
kiem dialogu oraz wsplnej refeksji
nad tym, co znaczy wierzy w Boga
i przestrzega Jego Prawa.
Niech nikt nie myli, e moe si
zasania Bogiem, gdy planuje i do-
puszcza si aktw przemocy i prze-
ladowania! Niech nikt nie uywa re-
ligii jako pretekstu do swych dziaa
sprzecznych z godnoci czowieka
i jego podstawowymi prawami, na
pierwszym miejscu prawem wszyst-
kich do ycia i wolnoci religijnej!
To, co ma miejsce w Albanii, dowo-
dzi za, e pokojowe i owocne wsp-
ycie midzy ludmi i wsplnotami
nalecymi do rnych religii jest nie
tylko podane, lecz take praktycznie
moliwe i wykonalne. Pokojowe wsp-
istnienie rnych wsplnot religijnych
jest w istocie nieocenionym dobrem
dla pokoju i harmonijnego rozwoju
narodu. Jest to warto, ktrej naley
strzec i rozwija kadego dnia, wraz
z wychowaniem do poszanowania r-
nic i specyfcznych tosamoci otwar-
tych na dialog i wspprac dla dobra
wszystkich, we wzajemnym poznaniu
i szacunku. Jest to dar, o ktry zawsze
trzeba prosi Pana w modlitwie. Oby Al-
bania zawsze moga poda t drog,
stajc si przykadem godnym nalado-
wania dla wielu krajw!
Panie Prezydencie, po okresie zimy
izolacji i przeladowa nadesza w ko-
cu wiosna wolnoci. W drodze wolnych
wyborw i nowych rozwiza insty-
tucjonalnych umocni si pluralizm
demokratyczny, i to rwnie sprzyjao
wznowieniu aktywnoci gospodarczej.
Wielu, zwaszcza na pocztku, poszu-
kujc pracy i lepszych warunkw ycia,
obrao drog emigracji i na swj sposb
przyczyniaj si do rozwoju spoecze-
stwa albaskiego. Wielu innych odkryo
motywy, by pozosta w ojczynie i bu-
dowa j od wewntrz. Trudy i ofary
wszystkich przyczyniy si do poprawy
oglnych warunkw ycia.
Koci katolicki mg ze swej stro-
ny wznowi normalne ycie, odbudo-
wujc swoj hierarchi i nawizujc
ponownie ni dugiej tradycji. Wybu-
dowano i odbudowano miejsca kultu,
a wyrnia si wrd nich Sanktuarium
Matki Boej Dobrej Rady w Szkodrze.
Utworzono szkoy oraz wane orodki
edukacyjne i charytatywne dostpne
dla wszystkich obywateli. Obecno
Kocioa i jego dziaania s zatem
susznie postrzegane nie tylko jako
posuga dla wsplnoty katolickiej, lecz
take dla caego narodu.
Bogosawiona Matka Teresa wraz
z mczennikami, ktrzy dali hero-
iczne wiadectwo wiary ku nim
biegnie nasze najwysze uznanie
i modlitwa z pewnoci raduj si
w Niebie z powodu zaangaowania
ludzi dobrej woli na rzecz odrodzenia
si spoeczestwa i Kocioa w Albanii.
Jednake obecnie pojawiaj si
nowe wyzwania, na ktre trzeba od-
powiedzie. W wiecie dcym do
globalizacji ekonomicznej i kulturowej
trzeba podejmowa wszelkie wysiki,
aby wzrost i rozwj byy dostpne dla
wszystkich, a nie tylko dla pewnej cz-
ci ludzkoci. Ponadto rozwj ten nie
bdzie autentyczny, jeli nie bdzie
take zrwnowaony i sprawiedliwy,
to znaczy, jeli nie uwzgldni praw
ubogich i nie bdzie szanowa rodo-
wiska. Trzeba, aby globalizacji rynkw
odpowiadaa globalizacja solidarno-
ci; wzrostowi gospodarczemu musi
towarzyszy wiksze poszanowanie
stworzenia; wraz z prawami indywidu-
alnymi trzeba chroni prawa instancji
poredniczcych midzy jednostk
7
D
O
K
U
M
E
N
T
a pastwem, przede wszystkim
prawa rodziny. Albania moe dzi
stawia czoa tym wyzwaniom
w kontekcie wolnoci i stabilno-
ci, ktre powinny by umacniane
i daj dobre nadzieje na przyszo.
Serdecznie dzikuj kademu z was
za wspania gocinno i podobnie
jak w. Jan Pawe II w kwietniu 1993r.
modl si, by Maryja, Matka Dobrej
Rady, chronia Albani, powierzajc
Jej nadzieje caego narodu albaskie-
go. Niech Bg zele na Albani swoj
ask i bogosawiestwo.
t. st
Niech wiadectwo mczennikw
wspiera misj waszego Kocioa
Homilia Ojca witego wygoszona podczas Mszy w. sprawowanej na placu b. Matki Teresy w Tiranie
Ewangelia mwi nam dzisiaj, e Je-
zus oprcz dwunastu apostow po-
woa innych siedemdziesiciu dwch
uczniw i posa ich do wiosek i miast,
by gosili Krlestwo Boe (por. k 10,
1-9.17-20). Przyszed On, by przynie
wiatu mio Boga, a pragnie j sze-
rzy poprzez komuni i braterstwo.
Z tego powodu natychmiast tworzy
wsplnot uczniw, wsplnot misyj-
n i przygotowuje ich do misji, aby po-
szli. Metoda misyjna jest jasna i prosta:
uczniowie wchodz do domw, a ich
goszenie zaczyna si od pozdrowienia
penego znaczenia: Pokj temu do-
mowi (w. 5). Jest to nie tylko powita-
nie, lecz take dar: pokj. Przybywajc
dzisiaj do was, drodzy albascy bracia
i siostry, na ten plac powicony pokor-
nej i wielkiej crce tej ziemi, bogosa-
wionej Matce Teresie z Kalkuty, chc po-
wtrzy to powitanie: niech pokj goci
w waszych domach, w waszych sercach
i w waszej ojczynie! Pokj!
W misji siedemdziesiciu dwch
uczniw odzwierciedla si dowiad-
czenie misyjne wsplnoty chrzeci-
jaskiej wszystkich czasw: Pan yjcy
i zmartwychwstay posya nie tylko
Dwunastu, lecz take cay Koci, wy-
sya wszystkich ochrzczonych, by go-
si Ewangeli wszystkim narodom. Na
przestrzeni dziejw przepowiadanie
pokoju posacw Jezusa nie zawsze
byo przyjmowane. Niekiedy bramy
si zamykay. W niedawnej przeszoci
rwnie brama waszej ojczyzny zostaa
zamknita, zamknita zasuw zakazw
i wymogw systemu, ktry odrzuca
Boga i uniemoliwi korzystanie z wol-
noci religijnej. Ci, ktrzy bali si praw-
dy i wolnoci, czynili co w ich mocy, by
usun Boga z serca czowieka i wy-
kluczy Chrystusa i Koci z dziejw
waszej ojczyzny, pomimo e bya ona
jednym z pierwszych krajw, ktre
otrzymay wiato Ewangelii. Rzeczy-
wicie w drugim czytaniu usyszelimy
odniesienie do Ilirii, ktra w czasach
apostoa Pawa obejmowaa rwnie
terytorium obecnej Albanii.
Patrzc wstecz na te lata okrutnych
cierpie i surowych przeladowa ka-
tolikw, prawosawnych i muzuma-
nw, moemy powiedzie, e Albania
jest krajem mczennikw. Wielu bisku-
pw, kapanw, zakonnikw i wiernych
wieckich zapacio yciem za swo-
j wierno. Nie zabrako dowodw
wielkiej odwagi i konsekwencji w wy-
znawaniu wiary. Jak wielu chrzecijan
nie ugio si przed pogrkami, ale
podao nadal bez wahania obran
drog! Biegn myl ku owemu muro-
wi cmentarza w Szkodrze, symbolicz-
nemu miejscu mczestwa katolikw,
gdzie ich rozstrzeliwano, i ze wzrusze-
niem skadam kwiat modlitwy oraz
wdzicznej i wiecznej pamici. Pan by
przy was, drodzy bracia i siostry, aby
was wspiera. On was prowadzi i po-
ciesza, a wreszcie unis was na skrzy-
dach orw, tak jak kiedy uczyni ze
staroytnym ludem Izraela (por. pierw-
sze czytanie). Orze przedstawiony na
fadze waszego kraju niech wam przy-
pomina o poczuciu nadziei, by zawsze
pokada wasz ufno w Bogu, ktry
nie zawodzi, ale zawsze jest u naszego
boku, a zwaszcza w czasach trudnych.
Dzi drzwi Albanii s na nowo otwar-
te i dojrzewa okres nowego zaangao-
wania misyjnego wszystkich czonkw
Ludu Boego: kady ochrzczony ma
swoje miejsce i rol do odegrania w Ko-
ciele i w spoeczestwie. Niech kady
czuje si wezwany do wielkodusznego
zaangaowania w goszenie Ewangelii
i w wiadectwo miosierdzia; do umac-
niania wizw solidarnoci, by promo-
wa warunki ycia bardziej sprawie-
dliwego i braterskiego dla wszystkich.
Przybyem dzi, aby zachci was do
rozwijania nadziei w was i wok was.
Pamitajcie o orle. Orze nie zapomina
o gniedzie, ale wznosi si wysoko. La-
tajcie wysoko! Wznocie si ku temu, co
w grze! Przybyem, aby was zachci
do angaowania modego pokolenia;
do wytrwaego karmienia si sowem
Boym, otwierajc wasze serca na
Chrystusa, na Ewangeli, na spotkanie
z Bogiem, na spotkanie midzy wami,
jak to ju czynicie: poprzez to wasze
wzajemne spotkanie dajecie wiadec-
two caej Europie.
W duchu jednoci z biskupami, ka-
panami, osobami konsekrowanymi
i wiernymi wieckimi zachcam was do
rozbudzenia dziaa duszpasterskich
i kontynuowania poszukiwa nowych
form obecnoci Kocioa w spoecze-
stwie. W szczeglnoci zwracam si do
modych: byo ich tak wielu na drodze
z lotniska na to miejsce! Jest to mody
nard! Bardzo mody. A tam, gdzie jest
modo, jest take nadzieja. Suchaj-
cie Boga, uwielbiajcie Boga i miujcie
si wzajemnie jako nard, jako bracia.
Kociele yjcy na tej albaskiej
ziemi, dzikuj za twj przykad wier-
noci Ewangelii! Nie zapominajcie
o gniedzie, o waszej odlegej historii,
ale take i o dowiadczeniach. Nie za-
pominajcie o ranach, ale nie chciejcie
ich pomci. Idcie naprzd, pracujc
z nadziej na rzecz wspaniaej przy-
szoci. Tak wiele synw i crek Alba-
nii cierpiao a do ofary ze swojego
ycia. Niech ich wiadectwo wspiera
wasze kroki dzi i jutro na drodze mio-
ci, wolnoci, sprawiedliwoci, a nade
wszystko na drodze pokoju. Niech tak
si stanie.
t. st
8
D
O
K
U
M
E
N
T
Niech modzie buduje na Chrystusie
Tirana. Papieskie rozwaania przed modlitw Anio Paski
Drodzy bracia i siostry!
Zanim zakoczy si ta uroczysto,
pragn pozdrowi was wszystkich,
przybyych z Albanii i z krajw ssied-
nich. Dzikuj za wasz obecno i za
wiadectwo waszej wiary.
W szczeglnoci zwracam si do
was, modzi! Mwi, e Albania jest
najmodszym krajem Europy i zwra-
cam si do was. Zachcam was do
budowania waszego ycia na Jezusie
Chrystusie: ten, kto buduje na Chry-
stusie, buduje na skale, bo On jest
zawsze wierny, nawet jeli my odma-
wiamy wiernoci (por. 2 Tm 2, 13). Je-
zus zna nas lepiej ni ktokolwiek inny;
kiedy popeniamy bdy, nie oskara
nas, ale mwi: Id, a od tej chwili ju
nie grzesz! (J 8, 11). Drodzy modzi,
jestecie nowym pokoleniem Albanii.
Z moc Ewangelii i idc za przykadem
mczennikw, umiejcie powiedzie
nie bawochwalstwu pienidza, fa-
szywej indywidualistycznej wolno-
ci; nie uzalenieniom i przemocy.
Umiejcie natomiast powiedzie tak
kulturze spotkania i solidarnoci; tak
piknu nierozerwalnie zwizanemu
z dobrem i prawd; tak yciu prze-
ywanemu wielkodusznie, ale wiernie
w maych rzeczach. W ten sposb zbu-
dujecie lepsz Albani i lepszy wiat,
ladem waszych przodkw, a take
tymi, ktrzy obecnie buduj Albani.
Zwracamy si teraz do Maryi Panny,
ktr czcicie szczeglnie jako Matk
Dobrej Rady. Duchowo udaj si do
tak wam drogiego Jej sanktuarium
w Szkodrze i zawierzam Jej cay Ko-
ci w Albanii i cay nard albaski,
zwaszcza rodziny, dzieci i osoby star-
sze. Niech Matka Boa was prowadzi
w podaniu wraz z Bogiem, ku na-
dziei, ktra nie zawodzi.
st
Kady czowiek jest naszym bratem
Przemwienie papiea wygoszone podczas spotkania
ze zwierzchnikami innych wyzna chrzecijaskich i religii Albanii
Drodzy przyjaciele!
Naprawd ciesz si z tego spo-
tkania, w ktrym uczestnicz przy-
wdcy gwnych wyzna obecnych
w Albanii. Z gbokim szacunkiem
pozdrawiam kadego z was oraz re-
prezentowane przez was wsplno-
ty. Serdecznie dzikuj abp. Angelo
Massafrze za jego sowa prezentacji
i wprowadzenia. Wane, e jestecie
tutaj razem: jest to znak dialogu, kt-
rym yjecie na co dzie, starajc si
budowa midzy wami relacje bra-
terstwa i wsppracy, dla dobra ca-
ego spoeczestwa. Dzikuj za to,
co czynicie!
Albania bya niestety wiadkiem
tego, do jak wielkiej przemocy i trage-
dii moe doprowadzi przymusowe
wykluczenie Boga z ycia osobistego
i wsplnotowego. Kiedy w imi jakiej
ideologii pragnie si wykluczy Boga
ze spoeczestwa, dochodzi w kocu
do czczenia bokw i szybko czowiek
zatraca samego siebie, deptana jest
jego godno, gwacone s jego prawa.
Dobrze wiecie, do jakich okruciestw
moe prowadzi pozbawienie wolno-
ci sumienia i wolnoci religijnej oraz jak
z takiej rany rodzi si czowieczestwo
cakowicie zuboone, gdy pozbawio-
ne nadziei i odniesie ideowych.
Jednym z pozytywnych skutkw
zmian, ktre zaszyy od pocztku
lat 90. ubiegego wieku, byo take
stworzenie warunkw dla rzeczywi-
stej wolnoci religijnej. Umoliwio to
kadej wsplnocie oywienie tradycji,
ktre nigdy nie zostay stumione, po-
mimo okrutnych przeladowa, i po-
zwolio wszystkim, by wychodzc od
swych przekona religijnych, wnie
pozytywny wkad do odbudowy mo-
ralnej, poprzedzajcej odbudow go-
spodarcz kraju.
W istocie, jak stwierdzi w. Jan
Pawe II podczas swojej historycznej
wizyty w Albanii w 1993 r., Wolno
religijna (...) nie jest jedynie cennym
darem Boga dla ludzi obdarzonych
ask wiary: jest darem dla wszyst-
kich, poniewa stanowi podstawow
gwarancj wszelkich innych form wol-
noci... To wiara najpeniej nam uwia-
damia, e mamy jednego Stwrc i e
wszyscy jestemy brami. Wolno re-
ligijna jest wic obron przed totalita-
ryzmem i buduje braterstwo midzy
ludmi (Ordzie do narodu albaskie-
go, 25 kwietnia 1993).
Ale musimy zaraz doda: Prawdziwa
wolno religijna nie ulega pokusom
nietolerancji i sekciarstwa, ale ksztatu-
je podstawy lojalnego i konstruktyw-
nego dialogu (tame). Nie moemy
nie uzna, e nietolerancja wobec tych,
ktrzy maj odmienne przekonania
religijne, jest bardzo podstpnym wro-
giem, ktry niestety objawia si dzisiaj
w rnych regionach wiata. Jako ludzie
wierzcy musimy by szczeglnie czuj-
ni, aby religijno i etyka, ktre przey-
wamy z przekonaniem i wiadczymy
z pasj, wyraay si zawsze w posta-
wach godnych tej tajemnicy, stanow-
czo odrzucajc jako nieprawdziwe,
poniewa niegodne ani Boga, ani te
czowieka, wszystkie te formy, ktre sta-
nowi wypaczone uycie religii. Religia
autentyczna jest rdem pokoju, a nie
przemocy! Nikt nie moe uywa imie-
nia Boga, by popenia akty przemo-
cy! Zabijanie w imi Boga jest wielkim
witokradztwem! Dyskryminowanie
w imi Boga jest okrutne.
Z tego punktu widzenia wolno
religijna nie jest prawem, ktre mo-
na zagwarantowa jedynie przez
obowizujcy system prawny, cho
jest to konieczne: jest ona wspln
9
D
O
K
U
M
E
N
T
przestrzeni, rodowiskiem szacunku
i wsppracy, ktre trzeba budowa
z udziaem wszystkich, take z tymi,
ktrzy nie maj adnych przekona
religijnych. Pozwlcie mi wskaza
dwie postawy, ktre mog mie
szczeglne znaczenie w promowaniu
tej podstawowej wolnoci.
Pierwsza to dostrzeenie w kadym
mczynie i kobiecie, take i w tych,
ktrzy nie nale do naszej tradycji re-
ligijnej, nie rywali, a tym bardziej wro-
gw, lecz braci i sistr. Ten, kto jest pe-
wien swoich przekona, nie musi si
narzuca, wywiera nacisku na innych:
wie, e prawda ma wasn si promie-
niowania. Wszyscy jestemy przecie
pielgrzymami na tej ziemi, i na tej na-
szej drodze, dc do prawdy i wiecz-
noci, nie yjemy jako autonomiczne
i samowystarczalne byty, ani te jako
jednostki czy grupy narodowe, kultu-
rowe czy religijne, ale zaleymy jedni
od drugich, jestemy powierzeni jedni
opiece drugich. Kada tradycja religij-
na ze swego wntrza musi by w sta-
nie zda spraw z istnienia innych.
Drug postaw jest zaangaowanie
na rzecz dobra wsplnego. Za ka-
dym razem, kiedy przynaleno do
swojej tradycji religijnej rodzi bardziej
hojniejsz, bardziej bezinteresown
posug dla caego spoeczestwa,
mamy do czynienia z autentyczn re-
alizacj i rozwojem wolnoci religijnej.
Jawi si wtedy ona nie tylko jako prze-
strze susznie danej autonomii,
ale jako potencjalno wzbogacajca
ludzk rodzin, im peniej jest ona re-
alizowana. Im bardziej suymy innym,
tym bardziej jestemy wolni!
Rozejrzyjmy si wok: jak liczne s
potrzeby ubogich, jak bardzo nasze
spoeczestwa musz jeszcze znale
drogi ku powszechniejszej sprawiedli-
woci spoecznej, ku rozwojowi go-
spodarczemu sprzyjajcemu wcze-
niu spoecznemu! Jak bardzo ludzki
umys nie moe traci z oczu gbo-
kiego sensu dowiadcze yciowych
i odzyska nadziej! W tych obszarach
dziaania mczyni i kobiety inspi-
rowani wartociami swych wasnych
tradycji religijnych mog wnie istot-
ny wkad, wrcz niezastpiony. Jest to
szczeglnie podatny grunt take dla
dialogu midzyreligijnego.
I jeszcze jedna rzecz! Istnieje takie
urojenie, e wszystko jest wzgldne,
relatywizm. Trzeba trzyma si jasnej
zasady: nie mona prowadzi dialogu,
nie wychodzc od wasnej tosamo-
ci. Nie moe istnie dialog bez posza-
nowania tosamoci! Byby to dialog
zjawa, dialog w powietrzu. Niczemu
by nie suy. Kady z nas ma wasn
tosamo religijn, jest jej wierny.
Pan wie, jakimi drogami prowadzi
histori. Wychodzimy, by prowadzi
dialog, ze swojej tosamoci, nie uda-
jc, e mamy jak inn. To niczemu
nie suy, nie pomaga, to relatywizm.
Zespala nas droga ycia i w opar-
ciu o wasn tosamo pragnienie
czynienia dobra braciom i siostrom,
i w ten sposb jako bracia kroczymy
wsplnie. Kady z nas ofarowuje dru-
giemu wiadectwo swej tosamoci,
dialoguje z drugim. Dialog moe po-
stpowa w odniesieniu do kwestii
teologicznych i jest on rzecz pikn,
ale to, co najwaniejsze, to podanie
razem, nie zdradzajc swojej tosa-
moci, nie ukrywajc jej, bez obudy.
Moim zdaniem warto o tym pomyle.
Drodzy przyjaciele, zachcam was
do zachowywania i rozwoju tradycji
dobrych stosunkw midzy wsplno-
tami religijnymi w Albanii, abycie czuli
si zjednoczeni w subie waszej umi-
owanej ojczyzny. Z odrobin humoru
moglibymy powiedzie, e przypomi-
namy tutaj troch druyn pikarsk:
katolicy przeciw wszystkim (miech).
Wszyscy razem dla dobra ojczyzny
i ludzkoci. Bdcie nadal znakiem, dla
waszego kraju i nie tylko, moliwoci
serdecznych relacji i owocnej wsp-
pracy midzy ludmi rnych religii.
I prosz was: mdlcie si take za mnie.
Bardzo tego potrzebuj. Dzikuj.
t. st
Franciszek: mio jest tajemnic udanego ycia
Przemwienie Ojca witego w Orodku Betania
znajdujcym si w Bubq Fushe Kruj 30 km na pnoc od Tirany
Drodzy przyjaciele z Orodka Beta-
nia!
Serdecznie wam dzikuj za rado-
sne powitanie! A przede wszystkim
dzikuj wam za przyjcie, jakiego co-
dziennie dowiadcza tutaj wiele dzie-
ci i modych, potrzebujcych leczenia,
serdecznoci, pogodnego rodowiska
oraz osb przyjaznych, ktre byyby
te prawdziwymi wychowawcami,
przykadem ycia i wsparciem.
W miejscach takich jak to wszyscy
jestemy umocnieni w wierze, wszyscy
zyskujemy pomoc w wierze, bo widzi-
my, jak wiara staje si konkretnym mi-
osierdziem. Widzimy, e przynosi ona
wiato i nadziej w sytuacjach powa-
nych niedostatkw. Widzimy, e rozpa-
la si ona w sercach dotknitych przez
Ducha Jezusa, ktry powiedzia: Kto
przyjmuje jedno z tych dzieci w imi
moje, Mnie przyjmuje (Mk 9, 37). Ta
wiara, ktra dziaa w miosierdziu,
przenosi gry obojtnoci, niewiary
i apatii, otwierajc serca i rce, by czy-
ni dobro i je szerzy. Poprzez pokorne
i proste gesty posugi maluczkim prze-
chodzi Dobra Nowina, e Jezus zmar-
twychwsta i yje wrd nas.
Orodek ten ukazuje rwnie, e
moliwe jest pokojowe i braterskie
wspycie midzy ludmi nalecy-
mi do rnych grup etnicznych i r-
nych wyzna religijnych. Tutaj rnice
nie utrudniaj zgody, radoci i pokoju,
staj si wrcz okazj do gbszego
wzajemnego poznania i zrozumie-
nia. Rne dowiadczenia religijne
otwieraj si na naznaczon szacun-
kiem czynn mio bliniego. Kada
wsplnota religijna wyraa si przez
mio, a nie przemoc, nie wstydzi si
dobroci! Dobro temu, kto j w sobie
rozwija, daje spokojne sumienie, g-
bok rado, nawet pord trudnoci
i nieporozumie. Nawet w obliczu
doznanych zniewag dobro nie jest
saboci, ale prawdziw si zdoln
wyrzec si zemsty.
Dobro jest nagrod sam w sobie
i przyblia nas do Boga, Najwysze-
10
D
O
K
U
M
E
N
T
go Dobra. Sprawia, e mylimy tak
jak On, pozwala nam widzie realia
naszego ycia w wietle Jego planu
mioci wobec kadego z nas, pozwa-
la nam zasmakowa maych radoci
dnia powszedniego i podtrzymuje nas
w trudnociach i prbach. Dobro pa-
ci nieskoczenie wicej ni pienidz,
ktry przeciwnie zawodzi, bo zosta-
limy stworzeni do przyjcia mioci
Boga i obdarzenia ni z kolei innych,
a nie eby mierzy wszystko w oparciu
o pienidz i wadz.
Drodzy przyjaciele, wasza dyrek-
torka w swoim pozdrowieniu przy-
pomniaa etapy rozwoju waszego
stowarzyszenia i dziea zrodzone
z intuicji zaoycielki pani Antoniny
Vitale ktr serdecznie pozdra-
wiam i dzikuj jej za gocin oraz
podkrelia pomoc dobroczycw
i postpy rnych inicjatyw. Przypo-
mniaa, e wiele dzieci zostao z mio-
ci przyjtych i otoczonych opiek.
Mirjan zoy natomiast wiadectwo
swojego dowiadczenia, zadziwienia
i wdzicznoci za spotkanie, ktre
zmienio jego ycie i otworzyo go
na nowe perspektywy, pozwalajc
mu spotka nowych przyjaci i jesz-
cze wikszego i lepszego od innych
Przyjaciela Jezusa. Powiedzia co
bardzo istotnego o wolontariuszach,
ktrzy tutaj pracuj: Od 15 lat z rado-
ci powicaj si z mioci do Jezusa
i do nas. Jest to zdanie, ktre ukazuje,
jak ofarowanie siebie ze wzgldu na
mio Jezusa budzi rado i nadzie-
j, i jak suenie braciom przekszta-
ca si w krlowanie razem z Bogiem.
Te sowa Mirjan-Pawa mog zdawa
si paradoksalne dla znacznej czci
naszego wiata, ktremu trudno je
zrozumie i gorczkowo szuka celu
samego w sobie, klucza do swoje-
go ycia w bogactwach doczesnych,
w posiadaniu i w rozrywce, znajdujc
zamiast tego alienacj i oszoomie-
nie. Tajemnic udanego ycia jest za
miowanie i dawanie siebie z mioci.
Wwczas znajduje si si, eby po-
wici si z radoci, a bardziej anga-
ujce zobowizanie staje si rdem
wikszej radoci. Wtedy czowiek nie
obawia si ostatecznych wyborw y-
ciowych, ale ukazuj si one w swym
prawdziwym wietle jako sposb pe-
nej realizacji naszej wolnoci.
Niech Pan Jezus i Jego Matka,
Maryja Dziewica, bogosawi wa-
sze stowarzyszenie, ten orodek
Betania, a take inne orodki, jakie
zrodzio miosierdzie, a Opatrzno
spowodowaa rozwj. Niech bo-
gosawi wszystkich wolontariuszy,
dobroczycw oraz wszystkie gosz-
czone dzieci i modzie. Niech wam
towarzyszy w drodze wasz patron,
w. Antoni Padewski. Z ufnoci su-
cie dalej Panu Jezusowi w ubogich
i opuszczonych. Mdlcie si te stale
do Niego, aby serca i umysy wszyst-
kich otworzyy si na dobro, na
czynne miosierdzie bdce rdem
prawdziwej i autentycznej radoci.
Prosz was, mdlcie si za mnie i z
serca wam bogosawi.
t. st
Franciszek zaprosi prezydenta ChRL do Watykanu
Wedug informacji argentyskie-
go portalu Infobae Ojciec wity
skierowa osobisty list do prezy-
denta ChRL Xi Jinpinga. Przekaza
go za porednictwem swych roda-
kw zwizanego z peronizmem
Ricarda Romana oraz przedsta-
wiciela Chiskiej Akademii Nauk
przy Mercosur (organizacji wspl-
nego rynku krajw Ameryki Pou-
dniowej) Jos Lujna.
List ten mia by owocem dugiej
rozmowy, jak 3 wrzenia papie prze-
prowadzi z sekretarzem stanu kard.
Parolinem i odpowiedzialnym za re-
lacje Stolicy Apostolskiej z pastwami
abp. Mambertim. Ojciec wity za-
prosi w nim chiskiego przywdc
do Watykanu na rozmow na temat
pokoju w wiecie. Wedug Infobae Sto-
licy Apostolskiej zaley na nawizaniu
wizi z Chinami, aby w wymiarze glo-
balnym budowa wiat bardziej spra-
wiedliwy i braterski. W Pekinie list pa-
piea przyj zaufany wsppracownik
chiskiego przywdcy.
st
Koci potrzebuje pasterzy,
czyli sug, biskupw, ktrzy po-
traf uklkn przed innymi, by
umy im stopy. Pasterzy bliskich
ludziom, ojcw i braci, agod-
nych, cierpliwych i miosiernych,
ktrzy kochaj ubstwo, zarw-
no jako wolno dla Pana, jak
i jako przejaw prostoty i skrom-
noci ycia sowa te skierowa
20 wrzenia Franciszek do nowo
wywiconych biskupw z kra-
jw misyjnych. Uczestniczyli oni
w watykaskim kursie przygoto-
wanym dla nich przez Kongrega-
cj ds. Ewangelizacji Narodw.
Przy tej okazji papie raz jeszcze
zaapelowa o wolno dla Kocio-
a w ChRL.
W sposb szczeglny zwrci si
do tych biskupw, ktrzy z rnych
powodw nie przybyli na to spo-
tkanie. Jak bardzo bym pragn na
przykad, aby w dzisiejszym spotka-
niu uczestniczyli biskupi chiscy wy-
wiceni w ostatnich latach! W gbi
serca mam jednak nadziej, e bliski
jest ju dzie, kiedy to si stanie! Pra-
gn zapewni ich o solidarnoci nie
tylko mojej i naszej, ale caego episko-
patu na wiecie, aby dziki wsplnej
nam wierze poczuli, e cho niekie-
dy moe im si wydawa, i s sami
to tym mocniejsza jest pewno, e
ich cierpienia wydadz owoc, wielki
owoc dla dobra ich wiernych, ich ro-
dakw i caego Kocioa stwierdzi
Franciszek, zwracajc si do bisku-
pw, ktrzy pozostali w Chinach.
Ojciec wity nawiza te do Sy-
nodu Biskupw o rodzinie. Podkreli,
e rodziny tworz podwaliny dziea
ewangelizacji dziki swej misji wycho-
wawczej i udziaowi w yciu wsplnot
parafalnych. Zachci te biskupw
z krajw misyjnych do rozwijania dusz-
pasterstwa rodzin, aby dziki otrzyma-
nemu wsparciu i formacji wnosiy one
coraz wikszy wkad w ycie Kocioa
i spoeczestwa.
RV
11
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
Proces kanonizacyjny dotyczy wy-
cznie cudu? Nie powtarza si oce-
ny samej postaci?
Nie, bo zostao to zrobione przed
beatyfkacj. Wic to logiczne: beaty-
fkowany niczego ju pniej nie zro-
bi ani nie napisa...
Ksidz Popieuszko by beatyfiko-
wany jako mczennik, czyli bez ko-
niecznoci uznania cudu?
Cuda za jego wstawiennictwem
byy, ale ich wykazanie nie jest ko-
nieczne przy mczestwie. Teraz
te zreszt jest wiele cudw za jego
spraw wybiera si z nich jeden, na
pierwszy rzut oka najbardziej ewi-
dentny, powiedzmy: najatwiejszy,
jak si wydaje, do udowodnienia. Je-
li kto powie, e zosta uzdrowiony,
ale nie ma wynikw bada lekarskich
wczeniejszych i pniejszych, to
trudno byoby udowodni taki cud.
Mama ks. Jerzego mwia, e kiedy
z powodu blu kolan ju nie moga
chodzi, modlia si na grobie syna
i zacza normalnie funkcjonowa,
ale trudno ofcjalnie potwierdzi takie
uzdrowienie, jeeli nie ma dokumen-
tacji medycznej.
Dlaczego cud jest niezbdny do ka-
nonizacji?
W procesie cud jest traktowany
jako znak dany przez Pana Boga po-
twierdzajcy wito w tym przy-
padku b. ks. Jerzego. Cud ten naley
wic traktowa jako wyraz woli Boej,
e ks. Jerzy moe by czczony jako
wity w Kociele powszechnym.
Co konkretnie bada si w procesie?
Badane s dwa aspekty: medycz-
ny czy uzdrowienie jest nage, ca-
kowite i niewytumaczalne z punktu
widzenia medycyny; i religijny czy
nastpio za wstawiennictwem dane-
go bogosawionego, czy witego.
Jak przebiega sam proces?
Przesuchiwani s wiadkowie, ich
zeznania s spisywane jak w proce-
sie sdowym. Doczane s take do-
wody pisemne, a wic dokumentacja
medyczna czy inne istotne dla sprawy
pisma. Pniej cao trzeba opraco-
wa wedug odpowiednich wymogw
i zasad, czyli stworzy dokumentacj,
ktra po zakoczeniu procesu na po-
ziomie diecezjalnym bdzie przewie-
ziona do Watykanu, gdzie rozpocznie
si druga faza procesu.
Kongregacja ds. Kanonizacyjnych
ju nie wzywa wiadkw, tylko pra-
cuje na podstawie dokumentacji
przygotowanej na poziomie diecezji.
Wynajdowaniem ewentualnych bra-
kw czy bdw zajmuje si promotor
sprawiedliwoci, kiedy zwany adwo-
katem diaba.
We wspomnianym artykule w La
Croix nazwisk bohaterw nie poda-
no, a imiona byy zmienione. Uzdro-
wiony Franois Audelan bardzo
dba o swoj anonimowo. Z czego
to wynikao?
Bardzo pokornie podchodzi do
tego wydarzenia. Nie chce tworzy
wok siebie sensacji. Zreszt bardzo
dugo nie uywa sowa cud nie
dlatego, by si tego wstydzi: uwaa,
e to za wielkie dla niego sowo. Wraz
z on 10lat by we wsplnocie Chemin
Neuf, ma wic bardzo gbok forma-
cj religijn. Mwi, e cuda zdarzaj si
w Lourdes, ale eby w jego yciu? To
niemoliwe. Poza tym ma tylu znajo-
mych chorych, umierajcych, ktrzy si
modl, prosz o zdrowie. Jak moe po-
wiedzie, e zosta uzdrowiony a oni?
Nie wiedzia te, czy jego uzdrowie-
nie jest trwae. Lekarze mu tego nie
powiedzieli. On oczywicie docho-
dzi jeszcze do siebie nie znikny
wszystkie skutki wyniszczenia organi-
zmu, trzech chemioterapii, przeszcze-
pw. Jednak, co jest wane, natych-
miast i cakowicie zaniky komrki
rakowe, ktre wczeniej opanoway
cay jego organizm. Dla lekarzy to
trudny problem, jak to wyjani, wic
najczciej w ogle na ten temat nie
chc si wypowiada, poza stwierdze-
niem, e nastpia cakowita remisja
choroby. Nie tylko zreszt we Francji
u nas take. Tak te Franois otrzyma
tylko zawiadczenie, e nastpio ca-
kowite ustanie choroby nie ma cze-
go leczy i na tym koniec. Oczywicie,
istnieje dokumentacja choroby.
Przez kilka miesicy o tym cudzie
w ogle nie mwiono ani uzdrowio-
ny, ani ks. Bernard Brien, ktry pozna
go niemal na ou mierci, kiedy do
nieprzytomnego ju pacjenta zosta
zaproszony, by udzieli mu sakramen-
tu chorych. Po udzieleniu tego sakra-
mentu kapan wyj obrazek bogosa-
wionego i modli si nad chorym. Gdy
odszed, chory otworzy oczy i obecn
przy nim on zapyta: Co si stao?.
Dopiero po kilku miesicach ks.
Brien powiedzia o tym swojemu bi-
skupowi Michelowi Santierowi, mimo
e jest z nim w bliskich relacjach.
Historia uzdrowienia jest zupe-
nie niezwyka...
Mona mwi o wielu niezwy-
kych zbiegach okolicznoci. Jako lu-
dzie wierzcy widzimy w tym znaki
dziaania Boej Opatrznoci. Nie cho-
dzi tu tylko o identyczne daty urodze-
nia ks. Jerzego i ks. Bernarda i o to, e
uzdrowienie nastpio wanie w ich
urodziny: 14 wrzenia 2012r.
Biskup Crteil Michel Santier, kiedy
przyjecha do Polski, by wizytowa
siostry anuncjatki w Licheniu, modli
si take przy grobie ks. Popieuszki
w Warszawie. Gboko przey swj
pobyt przy jego grobie i ofiarowa
swoj diecezj pod opiek ks. Jerzego.
I wanie wtedy, gdy do niej wrci, ks.
Brien postanowi powiedzie mu o cu-
dzie uzdrowienia...
Historia ycia ks. Bernarda Briena
te jest bardzo ciekawa. Nawrci si
dopiero okoo czterdziestki, wcze-
niej by daleko od Kocioa. W wieku
okoo 60 lat wstpi do seminarium.
W kwietniu 2012 r. przyj wicenia
kapaskie. W trzy miesice pniej
przyjecha do Polski ladami Jana
Pawa II i oczywicie traf na grb ks.
Jerzego. Nie zna go waciwie, ale tu-
taj, na jego grobie, przey jak mwi
swoje kolejne nawrcenie. Zwiedzi
muzeum powicone ks. Popieuszce.
Przy okazji odkry, e urodzi si w tym
samym dniu, co ks. Jerzy 14 wrzenia
1947 r. Oczywicie nie chodzio tylko
o zbieno dat. Odkry duchowo ks.
Jerzego. Traktowa go jak swojego bra-
ta duchowego bliniaka. We Francji
poszed do ksigarni i wykupi wszyst-
Byo wiele cudw zaspraw ks. Jerzego
cd. ze str. 2
12
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
kie dostpne ksiki o Popieuszce i w
ogle o Polsce. Z naszego kraju przy-
wiz duo obrazkw z relikwiami ksi-
dza i zacz propagowa we Francji
jego kult. Zaledwie w dwa miesice po
powrocie z Polski zosta wezwany do
chorego Franois Audelana, do szpita-
la im. Alberta Cheneviera w Crteil.
Ten zupenie niebyway cig zbie-
gw okolicznoci, ktry powiza
ks. Popieuszk z Francj, po ludz-
ku rzecz biorc, jest zdumiewajcy.
Ksidz Jerzy nie mia przecie nic
wsplnego z Francj jeli ju, to ze
Stanami Zjednoczonymi, gdzie mia
ciotk... W dodatku Koci w Polsce
i Koci we Francji s bardzo rne.
Koci we Francji jest bardzo
zrnicowany. Kto kiedy powiedzia,
e we Francji jest 20 procent ludzi
wierzcych i praktykujcych, ale jed-
na czwarta z nich to wici. Widzimy
choby to, jak wielu wieckich jest tam
zaangaowanych w ycie Kocioa.
Przez ten do nieoczekiwany zwi-
zek polsko-francuski Pan Bg chce
co powiedzie... Ale komu nam?
Francuzom? Cud przy beatyfikacji
papiea te dotyczy Francuzki...
Niewtpliwie ks. Jerzy Popieusz-
ko jest znany we Francji. Zdziwiem
si, jak duo wie o Polsce sam uzdro-
wiony Franois. Pod Paryem, w Issy-
-les-Moulineaux zosta ju dawno
postawiony pomnik ks. Jerzego, chy-
ba pierwszy zagraniczny. Wtedy po-
stawienie tego pomnika wizao si
cile z legend Solidarnoci, ale sam
ks. Jerzy jest postaci znan take za
granic. Przypomnijmy, ilu pielgrzy-
mw z zagranicy przyjeda do jego
grobu w Warszawie, ilu prezydentw,
premierw czy innych wielkich ludzi
tego wiata oddao cze ks. Jerzemu
przed jego grobem.
Ciekawe, e ludzie z zewntrz, spo-
za Polski, w dodatku niemajcy do-
wiadczenia ustroju komunistycz-
nego, odkrywaj ks. Jerzego jako
posta uniwersaln i ponadczaso-
w, podczas gdy my mamy ostatnio
raczej skonno do widzenia go
jako kogo, owszem, zasuonego,
ale z poprzedniej, szczliwie minio-
nej epoki. Co w nim takiego znajduj
za granic, czego my nieraz nie po-
trafmy zobaczy?
Zastanawia niezwyke oddziay-
wanie grobu ks. Jerzego, czyli jego
relikwii. Gbokie przeycia religijne,
jakie tam si dokonuj, pokazuj, e
jego mier bya autentycznym m-
czestwem. Wiemy, jak bardzo prze-
y nawiedzenie tego grobu kard.
Amato, prefekt Kongregacji ds. wi-
tych, ktry po tej wizycie zacz gor-
liwie wspiera fnalizacj procesu be-
atyfkacyjnego i sam przewodniczy
beatyfkacji w Warszawie. Podobnie
kard. Ratzinger, wwczas prefekt Kon-
gregacji Wiary, pniejszy papie, te
bardzo przey pobyt u grobu. Tak te
ks. Bernard Brien. To jest wielki spraw-
dzian, czy sprawa pochodzi by uy
sw z Dziejw Apostolskich od
Boga czy od ludzi.
Z drugiej strony, niestety, jeszcze
dzisiaj spotyka si stereotypowe opi-
nie, e ks. Popieuszko zgin z powo-
dw politycznych. To s opinie powta-
rzane przez ludzi uprzedzonych bd
zoliwych czy te takich, ktrzy nie
znaj kaza ks. Jerzego, jego ycia,
dziaalnoci, duchowoci.
Mam nadziej, e czas przygotowa-
nia do kanonizacji ks. Jerzego bdzie
czasem oczyszczenia dobrej pamici
o nim, uwiadomienia sobie waciwe-
go znaczenia jego mczestwa.
Ciekawe, e nikt nie prbuje go za-
waszczy, mwi: on by nasz.
Tak jak za ycia by dla wszyst-
kich.
Rozmawia
Tomasz Wicicki
Serdeczny ucisk pomidzy mo-
dymi Ukraicami i Rosjanami
w dniu koczcym IV spotkanie
midzynarodowe Modzi Euro-
pejczycy dla wiata bez przemo-
cy wymownie wyrazio ducha
i przesanie spotkania studentw
i uczniw szk rednich Europy
rodkowo-Wschodniej zorgani-
zowanego przez Wsplnot w.
Idziego (SantEgidio). Tutaj rodzi
si nowa nadzieja na pokojow
przyszo powiedziaa 21 wrze-
nia moda Ukrainka, podczas gdy
jej koleanka z Rosji dodaa: Dzi-
siaj niestety modzie z naszych
pastw rzadko spotyka si w du-
chu pokoju. Jeli byo to moliwe
tutaj, moe si wydarzy wszdzie.
Dzie wczeniej to wanie stu-
dentki z Moskwy i Kijowa przeczytay
razem, najpierw po ukraisku, a po-
tem po rosyjsku, zdania koczce apel
wystosowany przez tysic modych
osb w poruszajcej ceremonii, jaka
odbya si w obozie koncentracyjnym
Auschwitz-Birkenau. W marszu milcze-
nia modzi z Rosji, Ukrainy, Polski, W-
gier, Czech, Sowacji, Rumunii, Gruzji
i Woch przeszli od bramy prowadzcej
do obozu a do pomnika obok daw-
nych piecw krematoryjnych, wzdu
torw kolejowych, ktrymi przywo-
ono ofary. Zostay tam zoone dwa
wiece kwiatw niesione przez repre-
zentantw poszczeglnych pastw,
z ktrych pochodzili uczestnicy spo-
tkania. Jeden wieniec pooono przed
pomnikiem upamitniajcym pami
ydowskich ofar obozu, drugi przed
tablic powicon ofarom narodo-
woci romskiej i sinti.
Ceremonia ta zakoczya inten-
sywny dzie wizyty w muzeum obo-
zu koncentracyjnego w Auschwitz.
W sto lat po wybuchu I wojny wia-
towej modzi ludzie wyrazili tam
sprzeciw wobec przemocy i ogosili,
e ich wyborem jest pokj. Wojn
zwycia si tylko pokojem. Pokj
buduje si poprzez odwag. Bez
pokoju nie ma przyszoci, zarwno
dla tego, kto zwycia, jak i tego, kto
przegrywa. Nasz wiat straci ideay.
My mamy idea, dla ktrego chcemy
y: Pokj jest naprawd przyszoci
wszystkich! napisali w swoim ape-
lu modzi Europejczycy.
Wsplnota w. Idziego to midzy-
narodowe stowarzyszenie obecne
w 75 pastwach wiata, do ktrego
naley 60 tys. osb. Od ponad 20 lat
wsplnota jest mocno zakorzeniona
w krajach Europy rodkowo-Wschod-
niej. W sposb szczeglny skupia
ludzi modych poprzez dziaania na
rzecz solidarnoci z najsabszymi gru-
pami w spoeczestwie (bezdomny-
mi, osamotnionymi starszymi ludmi,
dziemi z domw dziecka, Romami).
Realizuje take inicjatywy o charakte-
rze kulturalnym i spoecznym, maj-
ce na celu budowanie kultury solidar-
noci, wspistnienia i dialogu.
mw
13
K
R
A
J
12 padziernika XIV Dzie Papieski
Tegoroczny Dzie Papieski bdzie-
my obchodzili 12 padziernika pod
hasem Jan Pawe II witymi
bdcie! poinformowa KAI ks. Jan
Drob, prezes zarzdu Fundacji Dzieo
Nowego Tysiclecia. Doda, e obcho-
dy Dnia Papieskiego obejm ca Pol-
sk, jak rwnie rodowiska polonijne
w Europie i na kilku kontynentach.
Wybr tematu: Jan Pawe II
witymi bdcie dokonany zosta
przez Konferencj Episkopatu Polski
w zwizku z tegoroczn kanonizacj
papiea, ktra powinna by odczyty-
wana jako powoanie nas wszystkich
do witoci.
witym moe by kady z nas
przekonuje ks. Dariusz Kowalczyk
z zarzdu Fundacji Dzieo Nowego
Tysiclecia. Wielu czy wito
z pobonoci, dewocj, czy te pew-
nym oderwaniem od rzeczywistoci.
Tymczasem wito trzeba ubra
w konkretne ciao i pokaza, e jest ona
moliwa we wspczesnym wiecie.
Modo i dojrzae ycie w. Jana Pawa
II to przykad witoci wrd nas. Ten
czowiek y w trudnych czasach, stawi
czoa trudnej rzeczywistoci, pokazujc
pikne ycie podkrela duchowny.
Corocznym obchodom Dnia Papie-
skiego towarzyszy ma wiele inicjatyw
o charakterze kulturalnym, naukowym
i edukacyjnym. Organizowane bd
koncerty, happeningi, wystawy, pane-
le dyskusyjne, apele modlitewne i czu-
wania. Ks. Kowalczyk poinformowa,
e podobnie jak w ubiegych latach
odbdzie si zbirka rodkw na rzecz
funduszu stypendialnego dla ubo-
giej i zdolnej modziey z caej Polski.
Fundacja od 13 lat prowadzi bowiem
program stypendialny wyrwnujcy
szanse edukacyjne modziey pocho-
dzcej z maych miejscowoci. W tym
roku obejmiemy pomoc ju 2500
osb z 42 diecezji Polski.
Zbirka uliczna przeprowadzona
podczas ubiegorocznego XIII Dnia
Papieskiego przyniosa 7 mln 650tys.
426,55 z. Na fundacj mona te od-
pisa 1 proc. podatku oraz przekaza
darowizn od organizacji i osb in-
dywidualnych. Staymi partnerami
programu stypendialnego fundacji s
Narodowy Bank Polski, Poczta Polska,
Fundacja Rozwoju Wsi Polskiej oraz
Zakad Narodowy im. Ossoliskich.
Pomoc skierowana jest przede
wszystkim dla uczniw szk gimna-
zjalnych lub ponadgimnazjalnych i to-
warzyszy modemu czowiekowi przez
kolejne etapy ksztacenia a do uko-
czenia studiw, o ile spenia on okre-
lone kryteria regulaminowe. Podsta-
wowym jest rednia ocen minimum
4,8, pochodzenie z maej miejscowoci
do 20 tys. mieszkacw oraz trudna sy-
tuacja fnansowa. Wedug regulaminu
przyznawania i realizacji stypendiw
Fundacji Dzieo Nowego Tysiclecia
jest to 0,7 najniszego wynagrodzenia
brutto ogaszanego przez ministra pra-
cy i polityki spoecznej. W tym roku ta
kwota wynosi 1120 z brutto.
Stypendium podzielone jest na
dwa pakiety odpowiadajce codzien-
nym wydatkom uczniw: socjalny
i naukowy. Za pienidze z pakietu
socjalnego stypendyci mog opaci
koszty dojazdu do szkoy, zakwatero-
wania w bursie, kupna odziey. Pakiet
naukowy przeznaczaj na ksiki,
opaty za internet, dodatkowe lekcje,
zakup instrumentw muzycznych itp.
Miesicznie stypendyci otrzymuj
do 310 z (gimnazjum, szkoy rednie)
lub do 480 z (szkoy wysze). Program
stypendialny obejmuje rwnie forma-
cj. Stypendyci co roku spotykaj si
na letnim obozie formacyjno-integra-
cyjnym w jednym z najwikszych miast
Polski. Zachcani s te do angaowania
si w dziaania o charakterze wolonta-
riatu. Podejmuj si pomocy w domach
dziecka, pomocy spoecznej, a take
przy parafach czy we wasnym rodo-
wisku, np. pomagaj kolegom w nauce.
By mc aplikowa o stypendium
fundacji, naley zgosi si do ksidza
koordynatora, ktry dysponuje formu-
larzami wnioskw o stypendium i prze-
prowadzi przez wszystkie formalnoci.
mp, rm, FDNT
Wzmocnieni wiar
Stypendyci Fundacji Dzieo Nowe-
go Tysiclecia zakoczyli letnie obo-
zy integracyjno-formacyjne, co roku
organizowane m.in. w miastach, kt-
re podczas swojego pontyfkatu od-
wiedzi Jan Pawe II. Pobyty gimna-
zjalistw, licealistw, maturzystw
i studentw w Borach Tucholskich,
Przemylu i Szczecinie byy inten-
sywne duchowo i edukacyjnie.
Spotkali si ludzie, ktrzy wierz tak
samo. Panowaa atmosfera modli-
twy. Stypendyci wrcili do domw
mocni wiar powiedzia KAI ks. Da-
riusz Kowalczyk z Fundacji DNT.
Obozy integracyjne odbywaj si
ju od 13 lat, czyli od pocztku istnienia
programu stypendialnego FDNT. Osob-
no jad gimnazjalici i licealici, osobno
maturzyci, osobno studenci. Ale nie
zawsze tak byo. W 2003r. zdecydowa-
no o zorganizowaniu jednego duego
obozu dla wszystkich stypendystw.
25-lecie pontyfkatu Jana Pawa II stao
si okazj do odwiedzenia rodzinnych
stron Ojca witego. Tysicosobowa
grupa modziey przebywaa w Kra-
kowie od 13 do 25 sierpnia. Podczas
obozu pod hasem Uczymy czo-
wieka zapocztkowano wiele kon-
tynuowanych do dzi tradycji. Byy to
m.in. charakterystyczne te koszulki
uczestnikw, obozowy przewodnik
Codziennik/Niecodziennik i gazetka
wydawana przez biuro prasowe, ktre
tworzyli laureaci Konkursu Akademic-
kiego im. bp. Jana Chrapka.
Pobyt nierzadko ponad tysica
osb w jednym miecie jest co roku
wielkim wyzwaniem organizacyjnym.
Nieocenione jest wsparcie ze strony
wadz miejskich i diecezji, lokalnych
instytucji, a take setek wolontariu-
szy penicych funkcje kierownikw
orodkw, wychowawcw, duszpa-
sterzy czy suby medycznej.
Stypendyci odwdziczaj si tym,
co maj najlepszego: aktywnoci,
wspdziaaniem w grupie, zdyscyplino-
waniem, talentami i zapaem twrczym.
Obozy fundacji s z kolei dla miast
14
K
R
A
J
wietn okazj do promowania si jako
przestrze przyjazna modym ludziom.
Duchowe poznawanie
ziemiprzemyskiej
Do Przemyla w dniach 9-14 lipca
przybyo 750 stypendystw studen-
tw. Hasem obozu byy sowa Prze-
myl Jana Pawa II. W cigu piciu dni
modzie zwiedzaa miasto, poznawaa
jego zabytki oraz witych i bogosa-
wionych zwizanych z ziemi przemy-
sk. Uczestnicy wysuchali take kon-
ferencji tematycznych. W programie
znalaza si pielgrzymka do sanktu-
arium maryjnego w Kalwarii Pacaw-
skiej. Modzi wzili take udzia w ob-
chodach upamitniajcych zbrodni
woysk, oddajc cze jej ofarom.
Nie byli jednak tylko biernymi tury-
stami. Sami zorganizowali dwie akcje
ewangelizacyjne wieczorn Drog
wiata ulicami miasta i niedzielny kon-
cert muzyki chrzecijaskiej na prze-
myskim rynku. Rwnie w niedziel
w przemyskich parafiach studenci
z fundacji dzikowali za wsparcie f-
nansowe, dziki ktremu ufundowano
ich stypendia.
te koszulki
naulicachSzczecina
W Szczecinie na letnim obozie inte-
gracyjnym od 17 do 28 lipca przeby-
wao 1200 gimnazjalistw i licealistw.
W organizacj ich wypoczynku wczy-
y si archidiecezja szczecisko-kamie-
ska, Urzd Miasta w Szczecinie, Urzd
Marszakowski, Urzd Wojewdzki
i wysze uczelnie Szczecina. W przy-
gotowanie pobytu modziey w stolicy
Pomorza Zachodniego zaangaowani
te byli studenci wychowankowie
fundacji. Wadze miasta nie tylko po-
mogy w zorganizowaniu programu
zwiedzania stolicy Pomorza Zachod-
niego, lecz take ufundoway przejazd
specjalnymi pocigami po terenie wo-
jewdztwa zachodniopomorskiego.
Hasem szczeciskiego obozu byy
sowa Szczecin Pomorze witoci.
Osnow tego hasa byo nauczanie pa-
piea Polaka. Modzi spdzali codzien-
nie formacyjny Kwadrans z Janem
Pawem II, podczas ktrego czytali wy-
brane fragmenty papieskich rozmyla
i wsplnie dyskutowali na ten temat.
Duchowy wymiar pobytu w Szcze-
cinie wypeniay ponadto codzienne
Msze w. i czytanie brewiarza. Modzi
odwiedzili niemal wszystkie szczeci-
skie parafie, gdzie podzikowali za
zbirk przy okazji Dnia Papieskiego.
Przez dwa dni poznawali te naj-
waniejsze szczeciskie uczelnie wy-
sze wiadomo bowiem, e gimnazjali-
ci i licealici bd za kilka lat wybiera
dalszy kierunek ksztacenia. Wzili
wic udzia w warsztatach z fotografi
w Akademii Sztuki, poznawali tajniki
ycia marynarzy w Akademii Morskiej,
odwiedzili Uniwersytet Szczeciski,
Pomorski Uniwersytet Medyczny, a na
Zachodniopomorskim Uniwersytecie
Technologicznym sprawdzali zawar-
to witamin w owocach i warzywach.
Pojechali te do winoujcia oraz
na wysp Wolin, gdzie uczestniczyli
we Mszy w. Wielu z nich pierwszy raz
w yciu zobaczyo morze.
Oryginalnym pomysem bya orga-
nizacja dyskoteki ewangelizacyjnej na
dziedzicu kurii szczecisko-kamie-
skiej, na co wyrazi zgod abp Andrzej
Dziga. Najbardziej energetyczny
dla szczecinian by jednak niedzielny
wieczr 20 lipca, kiedy ponad tysic
stypendystw najpierw przed po-
mnikiem w. Jana Pawa II na Jasnych
Boniach zorganizowao fashmob i za-
piewao utwr napisany specjalnie
na obz integracyjny, a potem w amf-
teatrze wystpio wsplnie z chrzeci-
jaskim zespoem Deus Meus, obcho-
dzcym jubileusz 20-lecia istnienia. Na
zakoczenie trwajcego w Szczecinie
Jarmarku Jakubowego stypendyci
wzili udzia w Mszy w. w katedrze.
Bory Tucholskie
ikwadranszFranciszkiem
Trzecim obozem organizowa-
nym przez Fundacj Dzieo Nowego
Tysiclecia byo spotkanie integra-
cyjno-formacyjne dla maturzystw
w Funce nad Jeziorem Charzykowskim
w Borach Tucholskich. Obz odby si
w dniach 3-10 wrzenia, zgromadzi
300 osb, w tym 250 maturzystw.
Celem spotkania byo przygoto-
wanie nowych studentw z niewiel-
kich miejscowoci do ycia w duych
orodkach miejskich. We wrzeniu
ju wiemy, na jakie studia id maturzy-
ci, dziki czemu moemy zaoferowa
im konkretn pomoc wyjani ks.
praat Jan Drob, prezes fundacji.
Stypendystom towarzyszyo dwu-
dziestu czonkw akademickich wspl-
not FDNT, ktrzy przygotowali specjal-
ne vademecum z informacjami, ktre
kady student powinien posiada.
Wyjazd mia te charakter rekolekcyj-
ny. Odbyway si codziennie jutrznie,
nieszpory, Msze w., a take konferencje,
ktrych zadaniem byo skoni modych
ludzi do refeksji nad hasem witymi
bdcie towarzyszcym obozowi w Bo-
rach Tucholskich i bdcym hasem te-
gorocznego Dnia Papieskiego.
Nowoci by poranny kwadrans
z papieem Franciszkiem, podczas kt-
rego modzi analizowali poszczeglne
fragmenty adhortacji Evangelii Gau-
dium, oraz wieczorna dyskusja nad
przemyleniami i wnioskami z lektury.
ukasz Kasper, pab, pk, awi
Ks. Popieuszko wiadek prawdy
Ks. Jerzy Popieuszko bdzie ukazywany jako wspczesny wzorzec wi-
toci, a szczeglnie wiadek prawdy w 80 krajach wiata przez wspl-
noty Wiara i wiato. Ten midzynarodowy chrzecijaski ruch skupia
osoby z niepenosprawnoci intelektualn, ich rodziny i przyjaci.
W kadym miesicu 1650 wsplnot Wiara i wiato, istniejcych w 80 kra-
jach na piciu kontynentach, rozwaa jeden konkretny temat. Duchowym
przewodnikiem na listopad bdzie polski mczennik b. ks. Jerzy Popieusz-
ko. Posuy on jako przykad wiernoci prawdzie oraz przykad tego, jak go-
si Krlestwo Boe we wspczesnym wiecie.
Bogosawiony ks. Jerzy Popieuszko, ten jeden z wielkich wspcze-
snych wiadkw prawdy, wzywa nas, aby wiatu, ktry eliminuje osoby
z upoledzeniem bd ma tendencj do ich ukrywania, ukazywa prawd
o ich czowieczestwie i powoaniu wyjania Corinne Chatain z Parya, se-
kretarz generalny ruchu. Dodaje, e ks. Jerzy pokazuje, e istniej wartoci,
dla ktrych warto jest odda ycie, a o tym dzi, szczeglnie w Europie, bar-
dzo czsto ju nie pamitamy. mp
15
K
R
A
J
75. rocznica agresji sowieckiej na Polsk
Msz w. i apelem pamici uczczono
17 wrzenia w Warszawie 75. roczni-
c agresji sowieckiej na Polsk. Eu-
charystii pod pomnikiem Polegym
i Pomordowanym na Wschodzie prze-
wodniczy bp Jzef Guzdek, biskup
polowy Wojska Polskiego. W homilii
przekonywa, e tylko prawda pozwa-
la na przebaczenie i daje wolno od
nienawici, lku o przyszo i uprze-
dze. Po Mszy w. odby si apel pa-
mici, podczas ktrego odmwiona
zostaa modlitwa trzech religii.
Biskup Guzdek w homilii podkre-
la, e przez wiele lat prawda o zbrod-
ni katyskiej bya zakamywana i wy-
ciszana, a w szkoach przemilczano
histori zdradzieckiej napaci Zwizku
Radzieckiego na Polsk. Surowo za-
kazane byo wypowiadanie sw: Ka-
ty, Ostaszkw, Miednoje, Bykownia,
Koyma, ktre s symbolami ludobj-
stwa i amania wszelkich umw mi-
dzynarodowych. A jeli kto odway
si o tym mwi lub pisa, spotykay
go represje, wizienie, a nawet mier
powiedzia bp Guzdek.
Ordynariusz wojskowy przypomnia,
e pomnik Polegym i Pomordowanym
na Wschodzie, pod ktrym sprawo-
wana bya Msza w., posiada bogat
symbolik. Wagon deportacyjna
kibitka bez winiw, ale zaadowany
stosem krzyy aciskich, prawosaw-
nych, greckokatolickich, macew, obeli-
skw ze znakiem islamu to symbol II
Rzeczypospolitej, spoeczestwa wielu
narodw i wyzna. Te wite znaki s
przypomnieniem tysicy nieznanych
i bezimiennych mogi przy drogach
i szlakach kolejowych, w porzuconych
wyrobiskach kopal, za drutami obo-
zw pracy, w bezkresnej tajdze. Mwi
te wiele o naszym ojczystym domu,
ktry by schronieniem dla wyznaw-
cw wielu religii, yjcych przez setki
lat obok siebie w pokoju powiedzia.
Biskup Guzdek podkreli, e 75.
rocznica agresji sowieckiej jest okazj
do modlitw w intencji pomordowa-
nych na nieludzkiej ziemi. Chcemy
te dzikowa Bogu za sybirakw,
ktrzy cudem wyszli z domu niewoli
i powrcili na Ojczyzny ono, aby da
wiadectwo prawdzie stwierdzi.
Zaapelowa o odrzucenie patrioty-
zmu zapomnienia. Jako uczniowie
Jezusa jestemy zobowizani do modli-
twy i zachowania pamici o setkach ty-
sicy naszych rodakw deportowanych
w gb sowieckiej Rosji, pomordowa-
nych i polegych na nieludzkiej ziemi.
Trzeba te powiedzie zdecydowane
nie tym, ktrzy nadal kaniaj si oko-
licznociom, a nie potraf zdoby si
na sowa prawdy podkreli.
Ordynariusz wojskowy zachca,
by dzisiejsza modlitwa bya okazj
do umocnienia nadziei, e pozna-
my prawd i prawda nas wyzwoli
od nienawici, od lku o przyszo,
od uprzedze. Niech uzdrowiona
prawd pami o naszej historii b-
dzie nauczycielk ycia. Wszystkie
trudne i wane sprawy naszego naro-
du i te sprzed wielu lat, i te dotycz-
ce chwili obecnej, powierzajmy z uf-
noci Boej Opatrznoci zakoczy.
Msz w. koncelebrowali kapelani or-
dynariatu polowego. W uroczystociach
wzili udzia m.in. przedstawiciele Ro-
dzin Katyskich, czonkowie Fundacji
Golgota Wschodu, midzynarodowej
Fundacji Kresy Syberia, skupiajcej
sybirakw z caego wiata. Obecni byli:
gen. Stanisaw Koziej, szef Biura Bez-
pieczestwa Narodowego, Cezary Gra-
barczyk, wicemarszaek Sejmu, Tomasz
Siemoniak, minister obrony narodowej,
Marek Biernacki, minister sprawiedliwo-
ci, Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezy-
dent m.st. Warszawy.
Po Mszy w. hymnem pastwowym
rozpocz si apel pamici. Odczytany
zosta list prezydenta Bronisawa Ko-
morowskiego do uczestnikw uroczy-
stoci. Dramatyczna historia naszej
Ojczyzny pokazuje, e obrona wol-
noci wymaga odwagi i determinacji.
Jeli wolny wiat przymyka oczy na
agresj, to jej sie oplata coraz nowe
obszary napisa prezydent.
Podkreli, e i dzisiaj trzeba nam
solidarnoci w myleniu i dziaaniu, bo
od niej zaley przyszo kontynentu
jako miejsca pokojowego wspycia
i rozwoju kolejnych pokole. W po-
przednim stuleciu Europa zapacia
olbrzymi cen dwch wojen wiato-
wych za to, e nie zareagowaa w por
na rozwj imperialnych ambicji i na-
cjonalistycznej nienawici napisa
Bronisaw Komorowski.
Przypomnia, e pami o 17 wrze-
nia zobowizuje nas do zabiegania
na arenie midzynarodowej o solidar-
ne przeciwstawienia si agresji.
Gos zabra Stanisaw Sikorski, sekre-
tarz Zarzdu Gwnego Zwizku Sybi-
rakw. Przybylimy dzisiaj tutaj, eby
tym, ktrzy pozostali na nieludzkiej
ziemi, zoy najgbszy hod. Przy-
bylimy, aby tym, ktrzy wdrowali
Bliskim Wschodem, Afryk, poudnio-
w Europ i ginli po drodze w walce,
zoy hod. Przybylimy zoy hod
take tym, ktrzy walczyli na froncie
wschodnim i dotarli a do Berlina, aby
tam na gmachu Reichstagu zawiesi
biao-czerwon fag powiedzia.
Gen. dyw. Leon Komornicki, prezes
Fundacji Polegym i Pomordowanym
na Wschodzie, podkreli, e ofiary
agresji sowieckiej zostawiy testa-
ment, ktry powinien zobowizywa
kolejne pokolenia Polakw do pracy
nad rozwojem naszej Ojczyzny.
Modlitw midzyreligijn odmwili
ks. kmdr Janusz Bk, kapelan ordyna-
riatu polowego, ks. pk Micha Dudicz,
kanclerz prawosawnego ordynariatu
wojskowego, ks. ppor. Dawid Banach,
przedstawiciel ewangelickiego dusz-
pasterstwa wojskowego, rabin Maciej
Pawlak, przedstawiciel Naczelnego
Rabina Polski, oraz imam Nezar Sharif
z muzumaskiego zwizku wyznanio-
wego.
kos
Krtko
Do zorganizowania w caej Polsce
lokalnych obchodw przypadajcej
27 wrzenia 75. rocznicy powstania
Polskiego Pastwa Podziemnego
wzywaj Instytut Pamici Narodo-
wej i wiatowy Zwizek onierzy
Armii Krajowej. Do apelu przyczy
si przewodniczcy Konferencji Epi-
skopatu Polski abp Stanisaw Gdec-
ki. Uroczystoci maj si odby pod
hasem My z niego wszyscy....
tw
16
K
R
A
J
Dziennikarze katoliccy na Jasnej Grze
Do pieszenia z pomoc ludziom
zranionym zym wpywem mediw
wezwa na Jasnej Grze abp Wa-
caw Depo. Przewodniczcy Rady
ds. rodkw Spoecznego Przekazu
celebrowa 20 wrzenia Msz w. dla
uczestnikw oglnopolskiej piel-
grzymki dziennikarzy katolickich
i rodowiska Tygodnika Katolickiego
Niedziela. Spotkanie byo dzik-
czynieniem za kanonizacj Jana
Pawa II i odbywao si pod hasem
Totus Tuus.
Arcybiskup Depo przypomnia za
papieem Franciszkiem, e zadaniem
mediw jest suba prawdzie o czo-
wieku i wiecie oraz denie do prze-
ksztacenia spoeczestwa informa-
cyjnego we wsplnot komunikacji.
Wymieni dwa najwiksze dzi zagro-
enia: dezinformacj prowadzc do
dezorientacji czytelnika, suchacza,
telewidza czy uytkownika internetu
oraz manipulacj ludmi, ktr papie
nazywa wprost brutaln agresj wo-
bec jednostki i spoeczestw.
Wobec tych zagroe zadaniem
dziennikarzy jest przede wszyst-
kim dawanie wiadectwa o Kocie-
le, a uczynkami miosierdzia s dzi
otwieranie blinim oczu na negatyw-
ny wpyw mediw, pomoc w unieza-
lenianiu si od mediw czy wspiera-
nie modych w wyrabianiu nawyku
selektywnego odbioru rodkw ma-
sowego przekazu.
wiadectwo chrzecijaskie
uczy nas papie Franciszek nie po-
lega na bombardowaniu wiadomo-
ciami religijnymi, ale na chci dania
samego siebie innym przez gotowo
cierpliwego i naznaczonego szacun-
kiem angaowania si w ich pytania
i wtpliwoci na drodze poszukiwania
prawdy i sensu ludzkiego istnienia
mwi w kazaniu abp Depo. I podkre-
la, e zadaniem mediw katolickich
jest suy prawdzie Boej o czo-
wieku i wiecie, suy czowiekowi
w jego najbardziej podstawowych
pytaniach o sens ycia. Wwczas
bowiem spoeczestwo informacji,
ktrego jestemy adresatami, bdzie
si przeobraa w spoeczestwo
i wsplnot komunikacji i kultury spo-
tka. Bolesnym bowiem zjawiskiem
kontynuowa hierarcha jest to, e
kamstwo i brutalna agresja, nie tylko
przed wyborami, stay si ju zasad
polityki, a ona ma by szukaniem do-
bra wsplnego.
Aktu zawierzenia w imieniu wszyst-
kich dziennikarzy dokonaa Lidia
Dudkiewicz, redaktor naczelna Nie-
dzieli. Maryjo, wspieraj nas, abymy
potrafli wykorzysta cyfrowy wiat
do wsplnego i rzetelnego szukania
prawdy o Bogu, czowieku i wiecie
prosia redaktor.
Opraw muzyczn Mszy w. stwo-
rzya grupa piewajcych kapanw
Servi Domini Cantores oraz Miejska
Orkiestra Dta z Szydowca.
Tegoroczna pielgrzymka dzienni-
karzy po raz pierwszy odbywaa si
wsplnie z pielgrzymk rodowiska
Tygodnika Katolickiego Niedziela.
Wzili w niej udzia przedstawiciele
Katolickiego Stowarzyszenia Dzienni-
karzy z nowym prezesem Marcinem
Maruszakiem oraz b. prezesem ks.
Bolesawem Karczem oraz Stowa-
rzyszenia Dziennikarzy Polskich z pre-
zesem Krzysztofem Skowroskim. Do
Czstochowy przybyli ludzie kultury,
wiata polityki i ycia spoecznego
oraz czytelnicy.
Po Mszy w. w auli Tygodnika Ka-
tolickiego Niedziela odbyo si spo-
tkanie z uczestnikami pielgrzymki,
poczone m.in. z wrczeniem meda-
li Mater Verbi 2014 dla osb angau-
jcych si w apostolat Sowa i obec-
nych w mediach katolickich. Medal
otrzyma m.in. prof. Andrzej Jurga,
medioznawca, wieloletni dziekan
Wydziau Radia i Telewizji Uniwersy-
tetu lskiego.
Trzeba jednoczy umys y
w prawdzie, a serca w mioci m-
wia Lidia Dudkiewicz, otwierajc
spotkanie. Marcin Maruszak zach-
ca swoich kolegw do odwanego
dawania wiadectwa wiary, podkre-
lajc, e wbrew rozpowszechnia-
nej opinii rodowisko ludzi me-
diw zwizanych z Kocioem jest
due, a dobro i tak zawsze zwyciy.
Krzysztof Skowroski przypomnia,
e dziennikarz jest po to, by pomna-
a dobro w wiecie, i wskaza na
konieczno wzajemnego spotyka-
nia si dziennikarzy.
Prof. Aleksandra Pethe przeanali-
zowaa wywiady rzeki Jana Pawa II,
Benedykta XVI i Franciszka.
O. Leon Dyczewski OFM Conv. po-
kaza media katolickie na tle rynku
medialnego w Polsce. Dzisiaj obser-
wujemy walk o ten rynek, na ktrym
coraz waniejsz rol odgrywa inter-
net mwi o. Dyczewski.
W tym roku pielgrzymka bya
dzikczynieniem za 33 lata pracy ks.
inf. Ireneusza Skubisia na stanowisku
redaktora naczelnego. Zaprezen-
towany zosta film dokumentalny
Studia Telewizyjnego Niedzieli
Ksidz Redaktor, oraz wystpi ze-
sp DA Piwnica Band wychowan-
kw Duszpasterstwa Akademickiego
w Czstochowie.
It, ks.mf
4 kwietnia 1926r. ukaza si pierw-
szy numer tygodnika Niedziela,
stworzonego zaledwie kilka mie-
sicy po utworzeniu diecezji cz-
stochowskiej przez jej pierwszego
biskupa Teodora Filipa Kubin. Kolej-
nymi redaktorami naczelnymi byli:
ks. Wojciech Mondry (1926-1937),
ks. Stanisaw Gazka (1937-1939),
ks. Antoni Marchewka (1945-1953),
ks. Ireneusz Skubi (1981-2014), a od
1lipca Lida Dudkiewicz.
Po aresztowaniu przez wadze ko-
munistyczne w 1947r. ks. Marchewki
zastpowali go na stanowisku redak-
tora naczelnego ks. Marian Rzeszew-
ski i ks. Wadysaw Sobo.
W cigu 88 lat istnienia Niedziela
bya zmuszona trzykrotnie zawiesi
swoj dziaalno: w okresie II wojny
wiatowej (1939-1945), w okresie PRL
(1953-1981) oraz w stanie wojennym
(XII 1981).
Obecnie Niedziela to tygodnik
katolicki o zasigu oglnopolskim
i polonijnym; jest instytucj multi-
medialn z wasnym studiem inter-
netowym, radiowym i telewizyjnym,
ma rwnie wasn seri wydawni-
cz Biblioteka Niedzieli.
17
K
R
A
J
Mathieu: niepenosprawni intelektualnie
s szczeglnie kochani przez Boga
Osoba niepenosprawna intelektu-
alnie jest szczeglnie kochana przez
Boga mwia 15 wrzenia w War-
szawie Marie-Hlne Mathieu. Wyra-
zia te wielkie ubolewanie z powodu
dokonujcego si dzi w majestacie
prawa zabijania dzieci z zespoem
Downa. 85-letnia Francuzka, ktra
wraz z Jeanem Vanierem utworzya
w 1971 r. wsplnoty Wiara i wia-
to (Foi et Lumire), zaprezentowaa
w stolicy ich wspln ksik Nigdy
wicej sami. Przygoda Wiary i wiata.
Marie-Hlne Mathieu od lat wal-
czy o godne miejsce ludzi niepeno-
sprawnych i upoledzonych umyso-
wo w Kociele oraz spoeczestwie.
Ksika opisuje dzieje tych niezwy-
k ych chrzecijaskich wsplnot
istniejcych ju w 81 pastwach
w ktrych centrum znajduj si oso-
by niepenosprawne intelektualnie,
w otoczeniu ich rodzin i przyjaci.
Ruchy Arka oraz Wiara i wiato,
cho powstay na gruncie Kocioa
katolickiego, dzi s silnie obecne na
terenie ekumenicznym. Zrzeszaj,
np. w Rosji, na Bliskim Wschodzie czy
w Indiach, ludzi rnych wyzna i re-
ligii. Pokazuj w ten sposb, e osoby
z upoledzeniem umysowym mog
odegra istotn rol w budowaniu
jednoci midzywyznaniowej i jedno-
ci midzy religiami.
85-letnia Mathieu przestrzegaa
w Warszawie, e badania prenatalne
su do faktycznej eliminacji dzieci
z zespoem Downa, za obowizujce
we Francji prawo daje moliwo do-
konania legalnej aborcji takiego dziec-
ka nawet w przededniu planowanego
porodu. Przypomniaa, i w. Jan Pa-
we II okrela to zjawisko mianem rw-
nie przeraajcego jak dyskryminacja
rasowa z czasw II wojny wiatowej.
Podczas spotkania Francuzka
podkrelia, e Ruch Wiara i wiato
powsta jako odpowied na bl ro-
dzicw, ktrzy z racji niepenospraw-
noci ich dzieci byli marginalizowani
zarwno przez spoeczestwo, jak
i Koci. Osobom z niepenospraw-
noci intelektualn nie udzielano ko-
munii w. (jako e nie rozumiej), nie
pozwalano na udzia w pielgrzymkach
(gdy zaburzaj atmosfer) itp.
W odpowiedzi na to Marie-Hlne
Mathieu i Jean Vanier zorganizowali
kilkunastotysiczn, midzynarodo-
w pielgrzymk osb upoledzonych
umysowo, ich rodzin i przyjaci do
Lourdes na Wielkanoc 1971 r. Przy jej
organizacji wykorzystano dowiad-
czenia wsplnotowego ycia z osoba-
mi z niepenosprawnoci intelektual-
n w lArche (Arka), zaoonej w 1964r.
przez Jeana Vaniera.
Pielgrzymka w 1971 r. do Lourdes
okrelana jest jako wielkie Zesanie Du-
cha witego. W miejsce spodziewa-
nego morza paczu i cierpienia bya
ona wielk eksplozj radoci osb upo-
ledzonych, ale te ich rodzicw, ktrzy
odtd nie musieli si ju sami boryka
ze swymi problemami.
Pielgrzymka ta bya momentem
konstytutywnym powstania trwaych
wsplnot, ktre skadaj si z trzech
czonw: osb z niepenosprawnoci
intelektualn, czonkw ich rodzin
oraz przyjaci, ktrymi s zazwyczaj
ludzie modzi.
Od tego czasu wsplnoty Wiara
i wiato zaczy szybko powstawa
nie tylko we Francji, lecz take roz-
powszechnia si na inne kraje. y-
cie tych wsplnot jest bardzo proste.
Spotykaj si systematycznie przy pa-
rafach, czsto pielgrzymuj i zazwy-
czaj wsplnie spdzaj wakacje.
Autorzy ksiki pokazuj dynamicz-
ny rozwj ruchu, kiedy w latach 70.
zaczyna si on rozwija na obu konty-
nentach amerykaskich, a na przeo-
mie lat 70. i 80. w Europie za elazn
kurtyn oraz na Bliskim Wschodzie
i w Azji.
Wielkie znaczenie dla wsplnot
miaa ich kolejna midzynarodowa
pielgrzymka zorganizowana w Roku
witym (1975) do Rzymu. Tam z wiel-
k mioci przyj niepenospraw-
nych pielgrzymw Pawe VI, bogosa-
wic dalszy rozwj ruchu.
Rwnie wielk wag do rozwo-
ju ruchu przywizywa Jan Pawe II.
W 2002r. do odpowiedzialnych wspl-
not zgromadzonych w Castel Gandol-
fo powiedzia: Przyjmujc wszystkich
najmniejszych, dotknitych upole-
dzeniem umysowym, rozpoznalicie
w nich szczeglnych wiadkw Boej
czuoci, od ktrych moemy si wiele
nauczy i ktrzy powinni zaj szcze-
glne miejsce w Kociele.
Szef kwartalnika Wi Zbigniew No-
sowski oceni, i ksika jest swoistym
podrcznikiem tego, jak mona doko-
nywa rzeczy wielkich, rozpoczynajc
od bardzo maych, a przy tym nie wie-
dzc, jak to wszystko si skoczy. Wska-
zywa, e Ruch Wiara i wiato chciaby,
aby spoeczestwo byo bardziej ludz-
kie, a Koci bardziej ewangeliczny.
Wyrazi te ubolewanie, e badania
prenatalne wykorzystywane s dzi do
eliminacji osb z zespoem Downa.
Prowadzcy spotkanie prezes KAI
Marcin Przeciszewski, ktry take wy-
wodzi si z Ruchu Wiara i wiato, pod-
kreli, e duchowo tych wsplnot
wyrasta z dowiadczenia pokazujcego,
e czowiek z upoledzeniem, niezale-
nie od swej niepenosprawnoci, kryje
w sobie olbrzymie dary. Przede wszyst-
kim zaufanie, jakim taka osoba obdarza
wszystkich wokoo, i jej zdolno do
prostej, bezinteresownej mioci.
Duchowo wsplnot Wiara i wia-
to to take przypominanie, e Koci
powinien by miejscem ubogim i dla
ubogich podkreli Przeciszewski.
Jego zdaniem ksika Nigdy wicej
sami to apel o to, by czowiek ubogi
i cierpicy obok Eucharystii by za-
wsze w centrum wsplnoty chrzeci-
jaskiej, bowiem, jak mwi Mathieu,
to oni s posacami wiata, ycia,
Boga.
W spotkaniu uczestniczy te zwi-
zany z ruchem od 33 lat Zbigniew Der-
dziuk, obecnie prezes ZUS.
tk, mp
Marie-Hlne Mathieu i Jean Va-
nier, Nigdy wicej sami. Przygoda
Wiary i wiata, tumaczenie Beata
Breiter, Ewa Cetnarowska, Agnieszka
Federwisch, Katarzyna i Piotr Wierz-
chosawscy, Wydawnictwo JAK, Kra-
kw 2014
Moja
Diecezja
Przegld
najwaniejszych
wydarze diecezjalnych
18
Z

D
I
E
C
E
Z
J
I
CZSTOCHOWA
O przywrcenie ducha pracy ludz-
kiej apelowa na Jasnej Grze abp
Edward Ozorowski. 21 wrzenia
z udziaem kilkunastu tysicy osb,
gwnie czonkw Solidarnoci na
Jasnej Grze odbya si 32. Ogl-
nopolska Pielgrzymka Ludzi Pracy.
Tegoroczne spotkanie byo dzik-
czynieniem za ogoszenie ks. Jerze-
go Popieuszki patronem NSZZ So-
lidarno i baganiem o jego rych
kanonizacj. Modlitwie towarzyszy-
y relikwie serca tego zamordowa-
nego przez komunistw duszpaste-
rza robotnikw.
Metropolita biaostocki podkreli
w kazaniu, e dzi potrzeba przywr-
cenia pracy jej ducha. Praca posiada
charakter przedmiotowy i podmioto-
wy. Rys przedmiotowy wyznacza to,
co si robi, a podmiotowy przypomi-
na, e najwaniejszy jest czowiek
mwi abp Ozorowski. Podkrela, e
nie mona czowieka sprowadzi do
efektu, do cyfry, do wyizolowanego
ycia dla zysku.
Podobnie jak dusza oywia cia-
o czowieka, tak duch pracy czyni j
yw wyjania kaznodzieja. Zauwa-
y, e bez waciwego ducha praca
staje si bezduszna i martwa. Trzeba
zabiega o to, by duch pracy oywia
prawodawstwo, by obecny w umy-
sach politykw i biznesmenw, by
kierowa postaw kadego czowieka
woa abp Edward Ozorowski.
Hierarcha zauway, e dzisiaj naj-
czciej reakcj na nieludzkie warunki
pracy s protesty, demonstracje i straj-
ki, ale s to rodki wymuszane przez
okolicznoci. Pozostaje jednak in-
dywidualny czowiek, bezdomny, bez-
robotny, na skraju ndzy; czowiek,
ktry utraci ch do ycia ubole-
wa kaznodzieja i wyzwa do przy-
wrcenia im ducha nie tylko przez
kocieln Caritas, ale przez wszystko,
co wnie moe rado. Jako chrze-
cijanie jestemy do tego wezwani
i mamy do tego wiele moliwoci,
o ktrych czsto zapominamy pod-
krela abp Ozorowski.
Zauway, e nie jest atwo prze-
ciwstawi si krzywdzie, niesprawie-
dliwoci i biedzie, ale jeszcze gorzej
jest, gdy zo zwalczamy zem. Chry-
stus prowadzi nas drog krzya, ale
do zmartwychwstania. Zwycistwo
przyjdzie przez Maryj. Idmy z wia-
r i odwag przez ycie, zamieniajmy
wiar w czyn nawoywa metropoli-
ta biaostocki.
Do uczestnikw pielgrzymki ludzi
pracy zwrci si te o. Marian Wali-
gra, przeor Jasnej Gry. Tu, w Du-
chowej Stolicy Polski modlimy si dzi
za polskiego robotnika, ale wraz z nim
przynosimy trosk o nasz przyszo,
doczesny byt, a przede wszystkim tro-
sk o nasz duchow kondycj rodzin
i spoeczestwa mwi jasnogr-
ski przeor.
Msz w. na szczycie jasnogrskim
koncelebrowali take bp Kazimierz
Ryczan, krajowy duszpasterz ludzi
pracy, ks. praat Jan Iczyk, sekretarz
krajowego duszpasterstwa ludzi pra-
cy, oraz duszpasterze ludzi pracy z ca-
ej Polski.
Pielgrzymka rozpocza si ju
w sobot, 20 wrzenia. Rozwaanie
Apelu Jasnogrskiego o 21 w kaplicy
Matki Boej poprowadzi bp Ryczan.
Przez ca noc trwao modlitew-
ne czuwanie.
Do Czstochowy przybya Alfre-
da Popieuszko, bratowa ks. Jerzego.
Zauwaya, e niedawny cud za wsta-
wiennictwem patrona Solidarnoci
jest dowodem na nieustann obec-
no bogosawionego wrd nas.
Przed niedzieln Msz w. z przesa-
niem do zgromadzonych zwrci si
przewodniczcy Komisji Krajowej So-
lidarnoci Piotr Duda. Bez wzgldu
na to, jaki wykonujesz zawd, jeste
czowiekiem a czowiekiem to
sowa b. ks. Jerzego, sowa, ktre na-
bray duego znaczenia w dzisiejszych
czasach, tak trudnych dla polskiego
pracownika mwi z jasnogrskiego
szczytu Duda.
Pielgrzymka Ludzi Pracy po raz
pierwszy odbywa si w tym roku
bez udziau matki b. ks. Jerzego Ma-
rianny Popieuszko, ktra rokrocznie
towarzyszya wiernym na Jasnej G-
rze. Dzi obecny by jej portret, a na
otarzu spoczy relikwie serca b. ks.
Jerzego Popieuszki.
it
GDASK
Abp Sawoj Leszek Gd 19 wrze-
nia dokona uroczystego powi-
cenia nowego gmachu Gdaskiego
Teatru Szekspirowskiego. W uroczy-
stoci wzili udzia m.in. prof. Jerzy
Limon, dyrektor teatru, oraz Pawe
Adamowicz, prezydent Gdaska.
Metropolita gdaski udzieli take
bogosawiestwa. Panie Boe, po-
bogosaw wzniesiony ludzkim wysi-
kiem gmach Teatru Szekspirowskiego,
wityni sztuki, ktra ma tworzy
i upowszechnia kultur, wspiera
artystw, rozwija talenty oraz edu-
kowa dzieci, modzie i dorosych
mwi. Promy o wstawiennictwo
w. Jana Pawa II, ktry mwi, e zada-
niem kadego czowieka jest by twr-
c wasnego ycia. Czowiek ma uczy-
ni z niego arcydzieo sztuki doda.
Po powiceniu, o godz. 17 rozpo-
cza si ofcjalna uroczysto, w kt-
rej wzili udzia m.in. premier Donald
Tusk, Magorzata Omilanowska, mini-
ster kultury, Marek Biernacki, minister
sprawiedliwoci, Bogdan Borusewicz,
marszaek senatu, oraz przedstawicie-
le lokalnych wadz samorzdowych.
Uroczysto zostaa przerwana
ewakuacj wszystkich zaproszonych
goci, gdy na terenie gmachu znale-
ziono porzucon przez kogo podej-
rzan walizk. Jak pniej si okazao,
naleaa ona do pracownika frmy zaj-
mujcej si obsug techniczn teatru.
Z kolei wieczorem ok. godz. 22
odbyo si, spnione z powodu
19
Z

D
I
E
C
E
Z
J
I
ewakuacji, wydarzenie o charakterze
happeningowym, nawizujcym do
renesansowych tryumfw. W koloro-
wym pochodzie wzili udzia aktorzy,
akrobaci, hiszpascy i gdascy szer-
mierze oraz ok. 4,5 tys. mieszkacw
Gdaska, ktrym rozdano darmo-
we zaproszenia.
jah
GNIEZNO
Za pikny przykad maeskiej wy-
trwaoci dzikowa abp Wojciech
Polak maonkom witujcym
diamentow i zot rocznic lubu.
ycie maeskie musi by wy-
trwae i wierne powtrzy za pa-
pieem Franciszkiem.
Prymas Polski spotka si 20 wrze-
nia z jubilatami z parafi pw. w. Mi-
koaja w Witkowie. W czasie Mszy w.
sprawowanej w kociele parafalnym
modli si wsplnie z nimi, dzikujc
Bogu za kolejne dziesitki ich wspl-
nie przeytych lat. Niewtpliwie jed-
nym z sekretw wsplnej maeskiej
drogi, dostrzeonym moe jeszcze
peniej po latach, jest to przekonanie,
e Bg by i jest zawsze blisko nas. By
wwczas, gdy peni radoci i nadziei
w dniu lubu przynielicie do otarza
swoj mio, by On j uwici i po-
bogosawi. By blisko take wtedy,
gdy przychodzio wam przez rne
dowiadczenia ycia w tej mioci doj-
rzewa, czynic j coraz bardziej wy-
trwa i wiern. By take we wszyst-
kich trudnych chwilach, gdy zdawao
si, e nasze ludzkie drogi nie s Jego
drogami. Sprowadza nas wwczas
cierpliwie z powrotem do siebie, swo-
j ask, swoim miosierdziem i okazy-
wanym nam przebaczeniem mwi
w homilii metropolita gnienieski.
bgk
KATOWICE
Przedstawiciele Katolickiego Stowa-
rzyszenia Modziey z 25 polskich
diecezji uczestniczyli 19-21 wrzenia
w spotkaniu Rady Krajowej KSM
w Brennej. Obrady rozpocz metro-
polita katowicki abp Wiktor Skworc,
zwracajc uwag, e misj KSM jest
nie tyle zajmowa si bied mate-
rialn, ile bied duchow wspcze-
snej modziey.
Modzie dyskutowaa m.in. o ob-
chodach setnej rocznicy mczeskiej
mierci b. Karoliny Kzkwny, patron-
ki stowarzyszenia, a take o swoim
zaangaowaniu w przygotowania do
wiatowych Dni Modziey w Krako-
wie.
Delegat Episkopatu Polski ds. KSM
bp Henryk Tomasik zaznaczy, e
DM s szans dla modego Kocioa
w Polsce. Podkreli rwnie rol Ka-
tolickiego Stowarzyszenia Modziey
w przygotowaniach do DM w Kra-
kowie. Mocny KSM jest potrzebny
Polsce, a zwaszcza jego formacja
przez dziaanie mwi bp Tomasik.
Poinformowa te, e czonkowie KSM
w wielu diecezjach zasilaj szeregi ko-
mitetw organizacyjnych DM.
Macie zajmowa si wszystkimi
innymi, a nie sob! Bierzcie odpowie-
dzialno za funkcje, ktre penicie
w swoich oddziaach i zarzdach
zaapelowa do modych ks. Zbigniew
Kucharski, asystent generalny KSM.
Podczas spotkania w Brennej KSM-
-owicze podsumowali tegoroczne de-
baty walentynkowe oraz oglnopolski
Rajd dla ycia, funkcjonowanie mo-
dzieowego biura pielgrzymkowego
Pielgrzymuj.pl, zaplanowali rwnie
obchody 25-lecia KSM w przyszym
roku oraz podsumowali funkcjono-
wanie Fundacji dla Modziey, majcej
charakter organizacji poytku publicz-
nego. Omwili take przygotowania
do rekolekcji dla ksiy, zarzdw
i kierownictw KSM, jakie odbd si
13-16 padziernika br.
Dynamicznie zmieniajca si
percepcja modego czowieka jak
twierdzi ks. Krzysztof Brachmaski,
asystent KSM archidiecezji katowickiej
zachcia modzie do opracowania
nowych form przekazu informacji
o tym stowarzyszeniu. Zaowocowao
to przygotowaniem materiaw for-
macyjnych w postaci multimedialnej
oraz powstaniem kanau tematyczne-
go na YouTube, powiconego forma-
cji KSM. Materiay mona obejrze na
kanale YouTube, wpisujc Prezydium
KR KSM poinformowa duszpasterz.
Ponadto modzie uczestniczya
w warsztatach dotyczcych przygo-
towywania i prowadzenia konferencji
prasowych. W flozofi funkcjonowa-
nia kadej organizacji najwaniejszym
elementem jest komunikacja. Z wa-
nymi informacjami naley dociera
na zewntrz tumaczy Krzysztof
Kumiga, przewodniczcy prezydium
Krajowej Rady KSM:
mf
KRAKW
Kongregacja ds. Duchowiestwa
ostatecznie zatwierdzia Statut
Oglnopolskiego Seminarium dla
Starszych Kandydatw do wice.
Decyzja ta bya ostatnim warunkiem
ogoszenia naboru do nowego semi-
narium.
Jego rektorem zosta ks. dr Jzef
Morawa. W tym tygodniu prowadzi
on rozmowy wstpne z kandydatami
skierowanymi przez biskupw die-
cezjalnych. Odbywaj si one w sie-
dzibie seminarium, czyli w budynku
przy prowadzonej przez cystersw
parafi Matki Boej Czstochowskiej
w Krakowie-Nowej Hucie (os. Szklane
Domy 7).
Przypomnijmy, e na 364. zebraniu
plenarnym polscy biskup przyjli Sta-
tut Oglnopolskiego Seminarium dla
Starszych Kandydatw do wice.
Jak mwi wwczas w rozmowie z KAI
bp Adam Miziski, utworzenie takiej
placwki to inicjatywa oddolna, ktra
wyrosa z dorocznych spotka rekto-
rw seminariw duchownych, a zosta-
a potem przedstawiona na zebraniu
plenarnym Konferencji Episkopatu.
Jednym z gwnych inicjatorw
powoania seminarium by bp Grze-
gorz Ry, wczesny przewodniczcy
Konferencji Rektorw Wyszych Se-
minariw Duchownych Diecezjalnych
i Zakonnych.
Seminarium bdzie podlegao Kon-
ferencji Episkopatu Polski. Wedug
statutu nad jego funkcjonowaniem
czuwa ma ordynariusz miejsca, czyli
metropolita krakowski. Kandydatw
do tego seminarium bd posyali bi-
skupi diecezjalni. Dolna granica wieku
to 35 lat, grnej biskupi nie ustalili.
pra
LUBLIN
Krzy trwa, podczas gdy wiat si
zmienia mwi w Lublinie kard.
Dominik Duka OP. Prymas Czech by
gociem uroczystoci odpustowych
podczas wita Podwyszenia Krzy-
20
Z

D
I
E
C
E
Z
J
I
a witego w parafi dominikaskiej
w Lublinie. Tylko poprzez krzy po-
znajemy, kim jest Bg i kim jest czo-
wiek. Krzy sta si znakiem Boej
mioci i przyjani, ale take znakiem
ycia i wolnoci. To jest powd, dla-
czego chrzecijanin przyznaje si do
krzya i dlaczego nie pozwala, aby
krzy by opluwany, obraany albo
usuwany podkreli kard. Duka.
yjemy w czasach, gdzie prawie
kada frma czy organizacja prezen-
tuje si na zewntrz za pomoc logo.
Symbolika jest wynikiem przemylanej
wynalazczoci, czasami poczonej
z czym trywialnym. Projektanci cz-
sto oczekuj olbrzymich honorariw
za swoje pomysy. wiat, ktry stale
idzie do przodu, domaga si, aby logo
take si zmieniao i byo coraz dosko-
nalsze. Od czasu zwycistwa cesarza
Konstantyna Wielkiego naszym logo
jest krzy. Zastpi pierwotne logo
zdradzajce profesj rybakw ryb
w. Piotra. To wydarzenie jest wyzna-
niem naszej wiary mwi w odpusto-
wej homilii kard. Duka z Czech.
Krzy to nowe logo. By narz-
dziem wykonywania kary mier-
ci przeznaczonej dla najciszych
zbrodniarzy. Wiemy, e chrzecijanie
nie mieli odwagi do niego si przy-
znawa, gdy byo to przeciwne ja-
kiejkolwiek logice pozwalajcej uy-
wa tego logo. Jednak to na krzyu
w wietle mioci i wiary poznajemy,
kim jest Bg. Ten, ktry Jest tuma-
czy kaznodzieja.
Jak doda, tylko poprzez krzy po-
znajemy, kim jest Bg i kim jest czo-
wiek. Krzy sta si znakiem Boej
mioci i przyjani, ale take znakiem
ycia i wolnoci. To jest powd, dla-
czego chrzecijanin przyznaje si do
krzya i dlaczego nie pozwala, aby
krzy by opluwany, obraany albo
usuwany podkreli kardyna.
Do odpustu dominikaska parafa
w Lublinie przygotowywaa si ju od
8 wrzenia poprzez specjalne rekolek-
cje o krzyu, ktre prowadzi o.Miro-
saw Wylgaa OP. Tradycyjnie po
Mszy w. 14 wrzenia wychodzimy
z relikwiami Krzya witego na plac
Po Farze, gdzie odbywa si ekume-
niczne naboestwo. To naboestwo
przygotowuje parafa prawosawna.
Tam te przyjmiemy bogosawie-
stwo i wracamy do naszej bazyliki.
Tam adorujemy relikwie. A jeli m-
wimy o rodzinnym charakterze, to nie
moe zabrakn biesiady w naszym
klasztornym wirydarzu tak opisa co-
roczne witowanie o. Grzegorz Kluz,
przeor lubelskich dominikanw.
Odpust Podwyszenia Krzya wi-
tego od zawsze jednoczy w Lublinie
wiernych rnych religii. Ta tradycja
nadal trwa, co uwidacznia si w obec-
noci arcybiskupa prawosawnej die-
cezji lubelsko-chemskiej Abla. Tak
dla nas, katolikw, jak i dla prawo-
sawnych oraz protestantw krzy jest
wany. Przychodz adorowa krzy.
Jest to co, co moe nas jednoczy
powiedzia o. Kluz.
lsz
PELPLIN
W kadym zgromadzeniu powinien
objawia si Jezus Chrystus czysty,
posuszny i ubogi powiedzia bp
Wiesaw migiel do przeoonych
wszystkich domw zakonnych die-
cezji pelpliskiej. Zebrali si oni
w Kocierzynie 20 wrzenia, aby
przygotowa rozpoczynajcy si
w caym Kociele w I niedziel ad-
wentu Rok ycia Konsekrowanego.
Spotkanie poprzedzia uroczysta
Msza w. odpustowa ku czci Matki
Boej Bolesnej z kocierskiego sank-
tuarium, ktra w diecezji pelpliskiej
szczeglnie patronuje osobom konse-
krowanym. Przewodniczcy liturgii bi-
skup pomocniczy diecezji pelpliskiej
powiedzia w homilii, e Matka Boa
Bolesna jest nauczycielk dla wszyst-
kich przedstawicieli ycia konsekrowa-
nego, bo wskazuje na cierpicych, na
opuszczonych i samotnych. Hierarcha
doda, e Maryja przypomina, e ka-
de zgromadzenie ma swj charyzmat,
ale przede wszystkim w kadym zgro-
madzeniu powinien objawia si Jezus
Chrystus czysty, posuszny i ubogi.
Spotkanie prowadzili ks. Marian
Szczepiski i s. Faustyna, niepokalan-
ka, referentka ds. zakonnych w diecezji
pelpliskiej. Przedstawiono program
obchodu Roku ycia Konsekrowane-
go, ktry rozpocznie si uroczycie
pierwszymi nieszporami I niedzie-
li adwentu w katedrze pelpliskiej,
29listopada br. Przewidziane s m.in.
uroczyste obchody Dnia ycia Kon-
sekrowanego 2 lutego, naboestwo
ekspiacyjne w Wielkim Pocie za grze-
chy osb konsekrowanych. W 2015 r.
jubileusze osb zakonnych z caej die-
cezji bd wsplnie obchodzone w ka-
tedrze pelpliskiej. W parafach plano-
wana jest prezentacja wiadectw osb
zakonnych o ich yciu i charyzmacie.
Na antenie diecezjalnego Radia Gos
i pisma Pielgrzym zostan zaprezen-
towane wszystkie zakony i zgroma-
dzenia pracujcych w diecezji. Prze-
widuje si liczny udzia zakonnikw
w oglnodiecezjalnych spotkaniach
modziey, wyjazdach z modzie na
rekolekcje oraz pielgrzymkach pie-
szych. Przygotowywane bd te pu-
blikacje ukazujce prac i charyzmat
poszczeglnych wsplnot zakonnych.
Przy okazji spotkania w Kocierzy-
nie ks. Szczepiski wskaza, e jednym
z celw Roku ycia Konsekrowane-
go jest stworzenie moliwoci, aby
wsplnoty zakonne yjce w diecezji
byy bardziej widoczne, ycie konse-
krowane stao si bardziej popular-
ne, a modzi ludzie mogli usysze, e
warto suy Panu Bogu w zakonie,
i mogli gbiej zastanowi si nad
swoim powoaniem.
ks. is
POCK
yjemy w epoce brutalnej eman-
cypacji odrzucania tego, co byo
uznawane za fundament, na ktrym
zostaa wzniesiona cywilizacja eu-
ropejska. Tragiczny los chrzecijan
na Bliskim Wschodzie i w Afryce jest
wyrazem klski duchowej naszej cy-
wilizacji powiedzia bp Piotr Libera
w Przasnyszu podczas uroczystoci
ogoszenia w. Stanisawa Kostki pa-
tronem tego miasta. Pobogosawi
take pomnik witego z Rostkowa.
Hierarcha wskazywa, e yjemy
w wiecie nihilizmu, w ktrym omie-
szono wiar, wstyd, honor, patrio-
tyzm i czysto cnoty tak bliskie w.
Stanisawowi. W tym wiecie nie ma
ju wartoci ani czowiek pod sercem
matki, ani czowiek starszy, stojcy na
progu mierci. W tym wiecie zdemo-
ralizowano ju cae grupy spoecz-
ne, a teraz to samo chce si zrobi
z rodzin, z dziemi, ze szko, z tym
wszystkim, co przez wieki ksztato-
wao chrzecijastwo zauway bi-
skup.
21
Z

D
I
E
C
E
Z
J
I
Dostrzegamy sukcesy Polakw
i Polski, ale mamy pretensje do elit
naszej ojczyzny elit wadzy, mediw,
owiaty, rozrywki e tak atwo ulegli
podcinaniu korzeni, z ktrych wyroli-
my, e tak sabo si z tym wszystkim
zmagaj. W gruncie rzeczy nie wia-
domo, czy w Sejmie kto nie bdzie
tylnymi drzwiami, jak jakiego konia
trojaskiego wprowadza ustaw,
w ktrych tak naprawd podwaa si
sens rodziny i podstawy ycia rodzin-
nego gosi hierarcha.
Zwrci te uwag na sab jako
polskiej polityki spoecznej, szczegl-
nie w kwestii edukacji. Ubolewa nad
coraz gorszym programem nauczania
historii i moliwoci rezygnacji z lek-
cji religii.
Bp Libera pobogosawi pomnik
w. Stanisawa Kostki usytuowany
w ssiedztwie kocioa farnego. wi-
ty z Rostkowa zosta na nim przedsta-
wiony z racem w rku i podr-
nym trzosem.
eg
POZNA
Ponad 2 tys. osb uczestniczyo
w Sanktuarium Matki Boej na wi-
tej Grze k. Gostynia w Wielkopolsce
w dorocznej Pielgrzymce Ludzi Cho-
rych, Starszych i Niepenospraw-
nych. Wydarzenie to organizowane
przez Caritas Archidiecezji Pozna-
skiej w liturgiczne wspomnienie
Matki Boej Bolesnej rozpocza
Msza w. pod przewodnictwem bi-
skupa pomocniczego Grzegorza Bal-
cerka.
Tegoroczna pielgrzymka miaa
szczeglny charakter, ptnicy przy-
byli bowiem do Sanktuarium wi-
togrskiej Ry Duchownej w trwa-
jcym wanie Roku b. Edmunda
Bojanowskiego obchodzonym w Ko-
ciele w Polsce z okazji przypadajcej
14 listopada 200. rocznicy jego uro-
dzin. To wanie za wstawiennictwem
czczonej na witej Grze Matki
Boej zosta on jako dziecko cudow-
nie uzdrowiony.
Podczas Mszy w. zwracajc si do
pielgrzymw wypeniajcych bazy-
lik, bp Balcerek zauway, e pobyt
w tym miejscu jest dobr okazj do
zastanowienia si, czego moemy
uczy si od b. Edmunda.
Mio Edmunda do Matki Boej
wyraaa si nie tylko w szczerej po-
bonoci maryjnej, lecz take w czy-
nach i postawie yciowej. Wane wic,
bymy take my nie miowali jedynie
sowem, ale czynami apelowa
bp Balcerek.
Jak powiedzia KAI ks. Tomasz Ren,
archidiecezjalny duszpasterz chorych,
a zarazem wicedyrektor poznaskiej
Caritas, na wit Gr przybyy m.in.
grupy osb starszych i chorych z tere-
nu caej archidiecezji, czonkowie klu-
bw seniora, domw dziennego
pobytu oraz uczestnicy wczasoreko-
lekcji prowadzonych przez poznask
Caritas, a take czonkowie parafal-
nych oddziaw Caritas. Po Euchary-
stii odbyo si naboestwo na wzr
tego sprawowanego w sanktuarium
w Lourdes. Dla pielgrzymw wystpi
take Dziecicy Zesp Folklorystycz-
ny Cepelia z Poznania.
bt
RADOM
26 kandydatw wyrazio ch pod-
jcia studiw w Wyszym Semina-
rium Duchownym w Radomiu. To
najwiksza liczba w cigu ostatnich
6 lat. Wikszo modych mczyzn
pochodzi z Radomia i miejscowo-
ci takich jak Przysucha, Opoczno
czy Starachowice.
To zasuga pracy ksiy w para-
fach tumaczy ks. Jarosaw Wojtkun,
rektor WSD. Prawie kady kandydat
powoywa si na wiadectwo ksi-
y w rodzinnych parafach. Bdziemy
szczliwi, jeli za 6 lat powiemy, e
mamy 26 neoprezbiterw. Teraz to jest
pocztek drogi doda ks. Wojtkun.
Wikszo kandydatw to osoby,
ktre zdaway matur kilka lat temu.
Mogli by w seminarium wczeniej.
Dlatego stawiam tez, e zamiast kry-
zysu powoa mamy do czynienia
z kryzysem odpowiedzi na powoanie.
S to osoby, ktre chc podj forma-
cj seminaryjn po zakoczonych bd
przerwanych studiach, czy osoby, ktre
przerway zatrudnienie. Zreszt wie-
lu kandydatw podkrelao, e czuo
powoanie, ale zawsze towarzyszy im
jaki opr czy lk mwi ksidz rektor.
Rok temu przewaali kandydaci
z wiosek.
rm
WIDNICA
Msza w. w intencji ofiar II wojny
wiatowej rozpocza obchody
25-lecia istnienia Zwizku Sybirakw
w widnicy. W niedziel 21 wrzenia
modlitwie w widnickiej katedrze
przewodniczy bp Ignacy Dec.
Dwudziestopiciolecie istnienia
koa widnickiego Zwizku Sybirakw
jego czonkowie witowali m.in. z sa-
morzdowcami, Wojciechem Murdz-
kiem, prezydentem widnicy, oraz
Joann Gadzisk, przewodniczc
rady miejskiej. Przybyli te czonko-
wie innych organizacji kombatanc-
kich: wiatowego Zwizku onierzy
Armii Krajowej, Zwizku Winiw
Politycznych Okresu Stalinowskiego
i Towarzystwa Przyjaci Lwowa i Kre-
sw Wschodnich.
Okazj do spotkania by nie tylko
nasz jubileusz, lecz take 75. rocznica
napaci Zwizku Sowieckiego na Pol-
sk zaznacza Zygmunt Zelek, prezes
oddziau widnickiego Zwizku Sybi-
rakw.
Msz w., ktrej przewodniczy bp
Dec, koncelebrowali m.in. kapelani
organizacji kombatanckich: ks. infu-
at Kazimierz Jandziszak i ks. kanonik
Ludwik Sosnowski, byy proboszcz
obecnej parafi katedralnej, za czasw
ktrego zwizek rozpoczyna swo-
j dziaalno.
Zwracajc si do zebranych, biskup
widnicki podkreli wag istnienia or-
ganizacji kombatanckich. Jestecie
dla nas nie tylko wiadkami okrucie-
stwa losw naszej ojczyzny atakowa-
nej przez dwch agresorw: nazistow-
skiego i komunistycznego, lecz take
odwanymi obrocami prawdy o jej
dziejach, dziejach naszego narodu
mwi.
Druga cz spotkania odbya si
w sali widnickiego Orodka Kultury
i miaa charakter apelu pamici.
xrt
WARSZAWA
Serce Fryderyka Chopina jest w bar-
dzo dobrym stanie poinformowali
17 wrzenia specjalici od medycy-
ny sdowej, ktrzy wiosn doko-
nali zewntrznych ogldzin serca
najwikszego polskiego kompozy-
tora. Na co dzie znajduje si ono
22
Z

D
I
E
C
E
Z
J
I
w kociele witego Krzya w War-
szawie.
Spotkanie, na ktrym omwiono
okolicznoci przeprowadzenia bada-
nia oraz stan serca kompozytora, od-
byo si w sali w. Wincentego Paulo
przy kociele w. Krzya.
Obecna na konferencji minister
kultury i dziedzictwa narodowego
Magorzata Omilanowska uznaa za
nieuzasadnione wszystkie niepokoje,
jakoby serce Chopina byo w zym sta-
nie. Jak poinformowaa, ma si ono
wietnie. Podzikowaa te stronie
kocielnej za umoliwienie dokona-
nia ogldzin.
14 kwietnia br. wieczorem jak
podkrelia min. Omilanowska
w penej dyskrecji przeprowadzono
nieinwazyjne (niewymagajce otwar-
cia naczynia), zewntrzne ogldziny
serca Chopina. Uczestniczyli w nim
niezaleni eksperci z dziedziny me-
dycyny sdowej, ktrym towarzyszyli
m.in. wczesny minister kultury i dzie-
dzictwa narodowego Bogdan Zdro-
jewski i metropolita warszawski kard.
Kazimierz Nycz.
Operacja obejmowaa zdjcie
tablicy pamitkowej, wydobycie
skrzyni osadzonej w flarze niszy, we-
wntrz ktrej znajdowaa si kolejna
skrzynka zawierajca krysztaowy
sj z sercem kompozytora. Po wy-
jciu soja naukowcy, w obecnoci
m.in. ministra Zdrojewskiego i kardy-
naa Nycza, sporzdzili opis zachowa-
nego eksponatu.
Ogldzin serca dokonali wybitni
specjalici w tej dziedzinie: profesor
Tadeusz Dobosz z Katedry Medycy-
ny Sdowej Akademii Medycznej we
Wrocawiu oraz profesor Micha Witt
z Instytutu Genetyki Czowieka PAN.
Zakadali jeden z trzech scenariuszy:
e serce jest w bardzo dobrym stanie
i sj nie musi by otwierany, a jedynie
dodatkowo uszczelniony; serce jest
w zym stanie i trzeba opracowa plan
jego ratowania; serce jest w stanie tra-
gicznym i mona podj prb jego
doranego uratowania i przywrcenia
do stanu poprzedniego lub zaniecha
jakichkolwiek czynnoci.
Oglny stan serca uznano jednak
za bardzo dobry. Eksperci stwierdzili
jedynie niewielki ubytek pynu kon-
serwujcego. Uszczelniono jednak
sj za pomoc naturalnego wosku.
Sam sj nie by otwierany, wykonano
tylko jego dokadn dokumentacj
fotografczn. W protokole z ogldzin
wpisano zalecenie, by nastpna kon-
trola serca kompozytora odbya si za
50 lat. Chopin jest ostatnim z wiel-
kich europejskich muzykw, o ktrych
jeszcze niewiele wiemy. Z wyjtkiem
Mozarta (nie ma jego szcztkw) zo-
stali zbadani wszyscy: od Ravela do
Beethovena. Za 50 lat ja ju tego nie
doyj z pewnoci bdzie mona
wykona bajeczne badania podkre-
li prof. Dobosz.
Jak poinformowa, dziki ogldzi-
nom wiadomo, e serce rzeczywicie
jest przechowywane w krypcie wi-
tyni, co w dotychczasowych opiniach
wielu historykw nie byo oczywiste,
oraz e znajduje si w doskonaym
stanie. Nasza wiedza o Fryderyku
Chopinie troch si powikszya po-
wiedzia.
Sprecyzowa, e zmiany anatomicz-
ne na sercu wskazuj, e najprawdo-
podobniej bezporedni przyczyn
mierci kompozytora moga by gru-
lica. Z kolei bursztynowo-brzowy
kolor pynu konserwujcego moe
wskazywa, e serce przechowywane
jest w koniaku. To jest moliwe, ale
bez analizy tego stwierdzi si nie da.
W kadym razie ta teza zostaa upraw-
dopodobniona stwierdzi prof. Do-
bosz.
Ks. Przemysaw liwiski, rzecznik
archidiecezji warszawskiej, przypo-
mnia, e serce Chopina przechowy-
wane jest w bazylice w. Krzya, gdy
by to koci parafalny rodziny kom-
pozytora w jego czasach warszaw-
skich. By moe mody Chopin grywa
w nim jako organista.
Koci wyraa rado z tego, e
stan serca jest bardzo dobry. Innymi
sowy, moemy mie serca spokojne,
e z sercem Chopina nic zego si nie
dzieje doda ks. liwiski.
Poinformowa te, e proby o do-
konanie badania serca Chopina kie-
rowano do kard. Nycza oraz ksiy
z kocioa w. Krzya od wielu lat. Me-
tropolita warszawski, po upewnieniu
si, e badanie mona przeprowadzi
w sposb nieinwazyjny oraz e nie na-
ruszy to szacunku dla szcztkw wy-
bitnego kompozytora, wyrazi zgod
na ogldziny. Tu po zakoczeniu ba-
dania, a przed woeniem skrzyni do
flara kocioa, uczestnicy wydarzenia
zmwili modlitw.
Fryderyk Chopin zmar 17 padzier-
nika 1849 r. w Paryu. Jedn z osb,
ktra do koca czuwaa przy ku
kompozytora, bya jego siostra Ludwi-
ka Jdrzejewicz. Chopin przekaza jej
swoj ostatni wol aby po mierci
otwarto jego ciao, a serce przewie-
ziono do Warszawy. Najprawdopo-
dobniej o czym miay wiadczy
doniesienia gazet z tamtych lat ser-
ce przybyo do Warszawy w 1850 r.
W czasie powstania warszawskie-
go ewakuowano je do Milanwka.
17 padziernika 1945 r., w rocznic
mierci kompozytora, odbyo si uro-
czyste wmurowanie urny z sercem
w flar kocioa w. Krzya, gdzie znaj-
duje si ono do dzi.
lk
WARSZAWA-PRAGA
Utworzenie diecezjalnej telewizji
internetowej zapowiedzia abp Hen-
ryk Hoser w licie pasterskim ogo-
szonym z okazji przypadajcego
21 wrzenia 48. Dnia rodkw Spo-
ecznego Przekazu.
Abp Hoser nawiza w licie do or-
dzia papiea Franciszka pt. Przekaz
w subie autentycznej kultury spo-
tkania. Wiele uwagi powici me-
diom diecezji warszawsko-praskiej:
tygodnikowi Idziemy oraz Radiu
Warszawa. Z dum stwierdzamy
napisa hierarcha e owocem ci-
kiej pracy i inwencji zespow redak-
cyjnych jest 15 tysicy egzemplarzy
tygodnika co tydzie trafajcych do
czytelnikw w diecezji oraz poza ni.
17 godzin produkowanego na ywo
kadego dnia programu radiowego
dociera przez tydzie do ponad 200
tysicy suchaczy, programu uznawa-
nego przez autorytety i specjalistw
jako wzorcowy dla innych rozgoni
katolickich w Polsce.
Dostrzegajc zmiany w wiecie me-
diw i wzrastajc rol przekazu wizu-
alnego, rzecz konieczn wedug
abp. Hosera jest jednak utworzenie
diecezjalnej telewizji internetowej.
Hierarcha zapowiedzia, e bdzie
ona wsppracowaa z istniejcymi
ju radiem, tygodnikiem i portalami
internetowymi tych mediw.
awo
23
W
A
T
Y
K
A
N
Papie zatwierdzi 3 dekrety kanonizacyjne
i zapowiedzia kanonizacj patrona Sri Lanki
Bogosawiony Jzef Vaz, indyjski
oratorianin yjcy na przeomie wie-
kw XVII i XVIII, zasuony dla ewan-
gelizacji dzisiejszej Sri Lanki, zosta-
nie niebawem ogoszony witym
stwierdza ogoszony 17 wrzenia
w Watykanie komunikat Biura Pra-
sowego Stolicy Apostolskiej. W tym
dniu papie przyj na audiencji pry-
watnej prefekta Kongregacji Spraw
Kanonizacyjnych kard. Angelo Ama-
to, upowaniajc t dykasteri do
wydania dekretw dotyczcych ka-
nonizacji jednej Woszki, beatyfka-
cji Wocha i Kanadyjki oraz kanoni-
zacji wspomnianego b. Jzefa Vaza.
Przysz wit zostanie b. Maria
Krystyna od Niepokalanego Poczcia
(w wiecie Adelaide Brando; 1856-
1906), zakonnica woska, zaoycielka
Zgromadzenia Sistr Odkupicielskich
Ofar Jezusa Sakramentalnego. Beaty-
fkowa j w 2003 r. Jan Pawe II. Ko-
munikat Biura Prasowego stwierdza,
e uznano cud przypisywany jej wsta-
wiennictwu.
Rwnie dwa cudowne uzdrowienia
przypisuje si wstawiennictwu dwojga
sug Boych: woskiego dominikanina
Piusa Alberta del Corona (1837-1912),
arcybiskupa tytularnego i emerytowa-
nego biskupa San Miniato, zaoyciela
Zgromadzenia Sistr Dominikanek od
Ducha witego, oraz Kanadyjki Marii
Elbiety Turgeon (1840-81), zaoyciel-
ki Zgromadzenia Sistr Matki Boej od
Raca witego.
Ponadto Ojciec wity zatwierdzi
gosy [pochodzce z] sesji plenarnej
kardynaw i biskupw w sprawie ka-
nonizacji b. Jzefa Vaza z oratorium
w. Filipa Nereusza, zaoyciela Orato-
rium witego Krzya Cudw w mie-
cie Goa w Indiach, ale prowadz-
cego dziaalno misyjn w miecie
Kandy na Sri Lance. Beatyfkowa go
w czasie swego pobytu na tej wyspie
w 1995r. Jan Pawe II.
Papie postanowi rwnie zwo-
a konsystorz, na ktrym ustali daty
kanonizacji obojga bogosawionych:
o. Jzefa Vaza i s. Marii Krystyny. We-
dug nieofcjalnych informacji pierw-
szy z tych obrzdw, ktremu prze-
wodniczy zawsze papie, odbdzie si
prawdopodobnie w czasie zaplano-
wanej na poow stycznia przyszego
roku podry Franciszka na Sri Lank.
kg
Rada Kardynaw pracowaa
nad now konstytucj o Kurii Rzymskiej
Podczas zakoczonej 17 wrzenia
VI sesji Rady Kardynaw wypra-
cowano zarys wprowadzenia
i schemat nowej konstytucji o Kurii
Rzymskiej poinformowa dzien-
nikarzy rzecznik Stolicy Apostol-
skiej ks. Federico Lombardi SJ. Jego
zdaniem moliwe, e po dwch ko-
lejnych posiedzeniach K-9 zarys no-
wej konstytucji osignie stadium
zaawansowane, co umoliwi dalsze
konsultacje, jakich pragnie dokona
papie stwierdzi rzecznik. Doda,
e w pracach Rady uczestniczy pa-
pie Franciszek.
Dyrektor watykaskiej Sala Stampa
podkreli, e tematem prac K-9 byy
kwestie laikatu i rodziny. Tytuem przy-
kadu poda miejsce w spoeczestwie
i Kociele kobiety, modziey, dzieci,
czy te stowarzysze oraz ruchw lu-
dzi wieckich. Ponadto mwiono o za-
gadnieniach sprawiedliwoci i pokoju,
Caritas, migrantw i uchodcw, zdro-
wia, ochrony ycia i ekologii, a zwasz-
cza ekologii ludzkiej. Wiele tych kwestii
ley w kompetencjach obecnie istnie-
jcych papieskich rad. Zastanawiano
si take, jak te problemy podejmowa
w sposb odpowiedni i kompleksowy.
Ks. Lombardi przypomnia, e zada-
niem Rady Kardynaw nie jest podej-
mowanie decyzji, ale formuowanie
propozycji na uytek Ojca witego.
Zaznaczy, e papie z pewnoci ma
zamiar pogbi konsultacje, pozna-
jc opinie szefw poszczeglnych dy-
kasterii. Tak wic propozycje K-9 bd
przedmiotem dalszych studiw i mo-
na oczekiwa, e Ojciec wity bdzie
o nich mwi na przykad podczas
regularnie zwoywanych zebra sze-
fw dykasterii.
Rzecznik Watykanu poinformowa,
e czonkowie Rady sformuowali
wsplny projekt wprowadzenia do
nowej konstytucji apostolskiej. Kard.
Rodrguez Maradiaga, koordynator
prac K-9, przygotowa scenariusz dal-
szych dziaa. Moliwe, e po dwch
kolejnych spotkaniach Rady Kardy-
naw, w dniach 9-11 grudnia 2014 r.
i 9-11 lutego 2015 r., projekt nowej
konstytucji wejdzie w faz zaawan-
sowan, umoliwiajc dalsze konsul-
tacje, jakich papie zechce dokona
stwierdzi ks. Lombardi.
st
Do Rady Kardynaw nale: kar-
dyna scar Rodrguez Maradiaga,
metroplita Tegucigalpy z Hondura-
su ktry jest koordynatorem Rady;
sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej
kardyna Pietro Parolin; kardyna Re-
ihard Marx z Monachium; kardyna
Georg Pell prefekt Sekretariatu ds.
Ekonomicznych; kardyna Giuseppe
Bertello, przewodniczcy Guberna-
toratu Pastwa Watykaskiego; kar-
dyna Francisco Javier Errzuriz Ossa,
emerytowany arcybiskup Santiago
de Chile (Chile); kardyna Oswald
Gracias, arcybiskup Bombaju (Indie);
kardyna Laurent Monsengwo Pasi-
nya, arcybiskup Kinszasy (Demokra-
tyczna Republika Konga); kardyna
Sean Patrick O'Malley, arcybiskup
Bostonu (USA), oraz biskup Marcello
Semeraro, ordynariusz Albano (Wo-
chy), jako sekretarz.
24
W
A
T
Y
K
A
N
Franciszek rozmawia z Lauderem o przeladowaniach chrzecijan
Sytuacja na Bliskim Wschodzie
i przeladowania chrzecijan w tym
regionie znalazy si wrd tematw
rozmowy Franciszka z 40-osobow
delegacj wiatowego Kongresu y-
dw (WJC) z jego przewodniczcym
Ronaldem Lauderem. Papie przy-
j ich 18 wrzenia w watykaskim
Domu w. Marty z okazji przypada-
jcego 25 bm. ydowskiego Nowego
Roku Rosz ha-Szana.
Jak poinformowao Radio Watyka-
skie, wszyscy uczestnicy spotkania
byli zgodni, e naley zrobi wszyst-
ko, aby powstrzyma ekstremizm na
Bliskim Wschodzie. Okno modlitwy
jest jeszcze otwarte, a modlitw i z
Bo wol da si od zaraz co zmieni
powiedzia Franciszek.
Lauder podkreli, e przelado-
wanie chrzecijan jest jednym z naj-
bardziej palcych problemw wia-
ta. Niedawno w artykule na amach
amerykaskiego dziennika New York
Times zapyta on: Kto stanie w obro-
nie chrzecijan? i zarzuci wsplnocie
midzynarodowej milczenie w obli-
czu pogromw na Bliskim Wschodzie
i w Afryce. Znikaj tam cae wspl-
noty chrzecijaskie, ktre od stuleci
yy w pokoju podkreli przewod-
niczcy WJC i wskaza m.in. na mor-
dowanie chrzecijan przez sekt Boko
Haram w Nigerii, na p miliona ucie-
kinierw z ogarnitej wojn domow
Syrii i podobn do nazistowskiej fal
terroru w Iraku.
W skad delegacji WJC wchodzili
m.in.: dyrektor wykonawczy tej orga-
nizacji w Izraelu Robert Singer i prze-
wodniczcy Kongresu ydw Ameryki
aciskiej Claudio Epelman. Poprzed-
nio przedstawiciele WJC gocili w Wa-
tykanie na pocztku wrzenia 2013r.
wiatowy Kongres ydw jest or-
ganizacj skupiajc gminy i wspl-
noty ydowskie w okoo stu krajach.
Powsta w 1936r. w Genewie i okrela
si jako przedstawicielstwo interesw
ydowskich przy rzdach i organi-
zacjach midzynarodowych. Innym
celem organizacji jest umacnianie we-
wntrznej spjnoci judaizmu.
tom
Fortune: wielkie bogactwa Watykanu s mitem
Rzekome wielkie bogactwa Waty-
kanu s mitem przypomina maga-
zyn gospodarczy Fortune. Gdyby
Stolica Apostolska bya koncernem,
wcale nie znalazaby si na licie 500
najbogatszych frm publikowanej co
roku przez ten amerykaski dwuty-
godnik. Jej globalny budet wynosi
zaledwie ok. 700 mln dol., podczas
gdy w przypadku spek ze wspo-
mnianej listy liczony jest on w mi-
liardach.
Amerykaski magazyn o tematyce
biznesowej przypomina, e Stolica
Apostolska posiada wprawdzie jed-
ne z najwikszych skarbw sztuki na
wiecie, ale praktycznie nie maj one
ceny i nie s przeznaczone na sprze-
da.
Watykan yje na wasny rachu-
nek i nie ma bynajmniej dostpu do
tego, co posiadaj diecezje czy zako-
ny. Kada diecezja z gospodarczego
punktu widzenia jest niezalenym
przedsibiorstwem podkrela
Fortune. Diecezje z caego wiata
przysyaj do Watykanu pienidze,
ale w wikszoci przeznacza si je
na misje i papiesk dziaalno cha-
rytatywn. Watykascy pracownicy
maj pace stosunkowo niskie, nato-
miast zapewnia si im kwalifkowan
opiek zdrowotn czytamy w ame-
rykaskim czasopimie ekonomicz-
nym.
RV
Messori: to nieprawda, e Franciszek jest niechtny Opus Dei
Na amach dziennika Corriere del-
la Sera Vittorio Messori przekony-
wa w zeszym tygodniu, e nie jest
prawd, jakoby papie by niechtny
Opus Dei.
W artykule na temat zbliajcej si
beatyfikacji nastpcy w. Josemarii
Escrivy de Balaguera woski pisarz ka-
tolicki wyjania, e odbdzie si ona
w Madrycie, a nie w Rzymie, dlatego e
w Rzymie nie ma wystarczajco due-
go placu, by pomieci przewidziane
tumy. Tymczasem jego zdaniem
specjalici od zakulisowych wyjanie
pospieszyli si z hipotez, e zabro-
ni tego papie Franciszek, niechtny
wobec Opus Dei, przypominajc, e
Towarzystwo Jezusowe przeszkadzao
na pocztku tej nowej rodzinie zakon-
nej i wanie niektrym jezuitom za-
wdziczamy czarn legend, ktra
osigna apogeum u Dana Browna,
autora Kodu Leonarda da Vinci.
Messori zapewnia, e rzeczywi-
sto bya odmienna, a aby si o tym
przekona, wystarczy rzut oka na
jedno ze zdj Jorge Bergoglia jako
arcybiskupa Buenos Aires. Wida na
nim, e na jego biurku stoi oprawiona
w ramki fotografa umiechnitego w.
Escrivy de Balaguera.
Przypomina te, e przyszy papie
modli si kiedy na grobie zaoy-
ciela Opus Dei w rzymskiej dzielnicy
Parioli. Spodziewano si, e bdzie
klcza przez kilka minut, tymczasem
podnis si dopiero po trzech kwa-
dransach intensywnej modlitwy z za-
mknitymi oczami pisze Messori.
Podkrela, e po swoim wyborze
Franciszek ju trzy razy przyj obecne-
go praata Opus Dei bp. Javiera Eche-
varri, a w Argentynie relacje licznej
wsplnoty Opusu z arcybiskupem
Bergogliem polegay zawsze na cisej
wsppracy, take dlatego e uczniowie
w. Escrivy pracuj z typow dla siebie
konkretnoci i skutecznoci w Villas
Miserias na peryferiach Buenos Aires.
sal
25
W
A
T
Y
K
A
N
Kard. Pell: kady wrg chrzecijastwa chce,
by Koci w tej sprawie skapitulowa
Australijski kardyna kurialny Geo-
rge Pell apeluje o jak najszybsze
i jednoznaczne potwierdzenie na-
uczania Kocioa o nierozerwalnoci
maestwa oraz o potwierdzenie
dotychczasowej praktyki wzgldem
rozwodnikw yjcych w zwizkach
niesakramentalnych. Ma to ustrzec
Koci przed masowymi protesta-
mi, podobnymi do tych, ktrych
dowiadczy Pawe VI, kiedy przed-
stawi nauczanie o rodkach anty-
koncepcyjnych.
Zdaniem kardynaa, jeli Koci
w por uwiadomi ludziom, e istot-
ne zmiany w nauczaniu i duszpa-
sterstwie s niemoliwe, uda mu si
uprzedzi i zaagodzi spoeczne nie-
zadowolenie.
Purpurat jest w peni przekonany
o niemoliwoci dopuszczania roz-
wodnikw do komunii. Nauczanie
i duszpasterstwo nie mog by ze sob
sprzeczne podkreli. Jego zdaniem
Koci potrzebuje w najbliszych
miesicach kulturalnej i rzeczowej de-
baty o tym, jak broni chrzecijaskiej
i katolickiej tradycji monogamicznego
i nierozerwalnego maestwa. Sku-
pianie si na sprawie komunii dla osb
rozwiedzionych yjcych w nowych
zwizkach kardyna uznaje za chybio-
ne, gdy przynosi skutki odwrotne od
zamierzonych i jest poszukiwaniem
pocieszenia na krtk met.
Zdaniem byego arcybiskupa Syd-
ney jest to sprawa marginalna, ktrej
zdrowe wsplnoty nie powinny po-
wica zbyt duo uwagi. Na zmiany
na tym polu naciskaj niektre Kocio-
y europejskie, w ktrych maleje liczba
wiernych, a coraz wiksza liczba osb
rozwiedzionych i tak nie decyduje si
na powtrny zwizek. Purpurat za-
znaczy, e zarwno dla przyjaci, jak
i wrogw tradycji katolickiej kwestia
ta staa si symbolem starcia midzy
tym, co pozostao z chrzecijastwa
w Europie, a agresywnym neopoga-
stwem. Kady wrg chrzecijastwa
chce, by Koci w tej sprawie skapitu-
lowa napisa kard. Pell.
RV
Nowoecy ofiarowali papieowi... orodek modzieowy
Dwadziecia par, ktrych mae-
stwo pobogosawi 14 wrzenia
papie Franciszek, ufundowao
orodek modzieowy z ludotek na
peryferiach Rzymu. Prowadzi go
bdzie diecezjalna Caritas w dzielni-
cy Colli Aniene.
Nowoecy, z ktrych wielu po-
chodzi wanie z peryferyjnych parafi
Wiecznego Miasta, zajmowali si tym
przedsiwziciem ju w czasie przy-
gotowania do maestwa. Chodzi
o stworzenie miejsca spotkania dla
dzieci i modziey ze rodowisk zmargi-
nalizowanych spoecznie i kulturalnie,
ktre wspomoe rodzicw w ich wy-
sikach wychowawczych. Modzi ludzie
bd si tam socjalizowa, uczy pozy-
tywnych relacji ze wiatem dorosych,
a take wsppracowa z rwienikami.
Powstanie tam m.in. ludoteka,
w ktrej oprcz zabawy bdzie mo-
na uczestniczy w warsztatach prac
rcznych, czytelniczych, organizowa
wita, wystawy, dyskusje itp.
Swj dar nowoecy przekazali
papieowi na zakoczenie Mszy w.
w Bazylice w. Piotra, gdy przyjli sa-
krament maestwa.
pb
Komisja ds. reformy kanonicznego procesu maeskiego
W Watykanie podano, e 27 sierpnia
Ojciec wity postanowi utworzy
specjaln komisj badawcz do
spraw reformy kanonicznego pro-
cesu maeskiego. Przewodniczy
jej bdzie dziekan Roty Rzymskiej
ksidz praat Pio Vito Pinto.
Jak podao Biuro Prasowe Stolicy
Apostolskiej, prace komisji rozpoczn
si jak najszybciej. Ma ona przygoto-
wa propozycj reformy kanoniczne-
go procesu maeskiego, dc do
uproszczenia i usprawnienia jego pro-
cedury, zachowujc jednoczenie zasa-
d nierozerwalnoci maestwa.
st
Papieskie spotkanie z lewicowymi politykami
Ojciec wity spotka si 18 wrze-
nia z dwoma prominentnymi poli-
tykami europejskiej lewicy. Byli to:
Alexis Tsipras, szef greckiej Koalicji
Radykalnej Lewicy Syriza, oraz Wal-
ter Baier, reprezentujcy Komuni-
styczn Parti Austrii. Jak zaznaczy
watykaski rzecznik, spotkanie mia-
o charakter cakowicie prywatny
i nie miao jakiejkolwiek wagi poli-
tycznej.
Ks. Federico Lombardi przyzna
jednak, e rozmawiano na tematy
ludzkie i spoeczne. Idea takiej au-
diencji miaa si zrodzi z kontaktw,
jakie obaj lewicowi politycy nawizali
z Ruchem Focolari. Jak poinformowa
Alexis Tsipras, rozmawiano z papie-
em o kryzysie panujcym w Europie,
w tym o pogbiajcym si ubstwie
oraz naduyciach zwizanych z niele-
galn imigracj.
RV
26
E
U
R
O
P
A
Wielka Brytania
Krykiet ekumeniczny
Po czerwcowej wizycie abp. Justi-
na Welbyego u papiea Franciszka
ogoszono niecodzienn inicjatyw
ekumeniczn mecz krykieta mi-
dzy druynami Watykanu i Wspl-
noty Anglikaskiej. Spotkanie to,
bardziej ni sportow ciekawostk,
przedstawiono jako sposb promo-
cji i zbierania funduszy na Global Fre-
edom Network wspln inicjatyw
papiea i prymasa Wsplnoty Angli-
kaskiej w walce przeciw wspcze-
snym przejawom niewolnictwa.
Mecz odby si 19 wrzenia w Can-
terbury, historycznej siedzibie an-
glikaskiego arcybiskupa. Druyna
anglikanw bya niewtpliwym fa-
worytem, bo krykiet jest tu sportem
narodowym. Jednak specjalici szaco-
wali te wysoko szanse druyny wa-
tykaskiej, zoonej gwnie z kato-
lickich ksiy i seminarzystw z Indii,
Pakistanu oraz Sri Lanki czyli byych
kolonii brytyjskich i wspartej specjal-
nym bogosawiestwem papiea.
Przy piknej pogodzie mecz cieszy
si bardzo duym zainteresowaniem.
Wrd obecnych byli m.in. abp
Welby, nuncjusz apostolski abp An-
tonio Mennini i katolicki arcybiskup
Peter Smith, ordynariusz pooonej
na przedmieciach Londynu archidie-
cezji Southwark. Trzygodzinny mecz
by bardzo wyrwnany i zakoczy si
tylko dwupunktowym zwycistwem
anglikanw 108 do 106. Kapitanowie
obu druyn wyrazili ch kontynu-
owania sportowego wspzawodnic-
twa i szczegln rado z moliwoci
wsparcia ekumenicznych dziaa na
rzecz zniesienia niewolnictwa.
RV
Francja
Wadze ignoruj
chrzecijan,
bdmanifestacje
Bdzie kolejna demonstracja ruchu
La Manif pour tous, ktry przed
niespena dwoma laty skoni po-
nad milion Francuzw do wyjcia
na ulice w protecie przeciw tzw.
maestwom homoseksualnym.
Od tego czasu ruch si skonsolido-
wa, ma 40 tys. aktywnych dziaaczy,
a ponad 300 tys. Francuzw abonuje
jego newsletter.
Ruch poszerzy te zakres swej
dziaalnoci. Nadal domaga si odwo-
ania prawa, ktre zmienio defnicj
maestwa. Protestuje te przeciwko
promocji ideologii gender w szkoach,
sztucznemu zapodnieniu i eutanazji.
5 padziernika pod tymi hasami chce
zgromadzi na ulicach Parya setki ty-
sicy Francuzw.
Powodw do niezadowolenia jest
wiele. Nasilaj si np. postawy anty-
chrzecijaskie i antysemickie: w po-
rwnaniu z rokiem ubiegym dwu-
krotnie wzrosa liczba aktw agresji
skierowanych przeciwko wsplnocie
ydowskiej. Niemal codziennie do-
chodzi do profanacji katolickich wi-
ty i cmentarzy.
11 wrzenia przedstawiciele episko-
patu rozmawiali na ten temat z pre-
mierem Manuelem Vallsem i trzema
ministrami. Byo to tradycyjne do-
roczne spotkanie rzdu z wadzami
Kocioa. Rzd obieca, e zajmie si
t spraw, i poleci policji, by szczeg-
owo informowaa o wszystkich anty-
chrzecijaskich incydentach.
Zbiegiem okolicznoci nastpnego
dnia sd w Paryu uniewinni dziaacz-
ki Femenu, ktre w lutym ubiegego
roku wtargny do katedry Notre
Dame, przerway trwajc tam liturgi
i pnagie obrzucay obelgami katoli-
kw, a w szczeglnoci Benedykta XVI.
Sd nie dopatrzy si w tym zachowa-
niu antykatolickiej prowokacji.
RV
Przemytnicy
narkotykw skorzystali
z samochodu kardynaa
Stolica Apostolska nie jest zamie-
szana w spraw przemytu narkoty-
kw w samochodzie jednego z kar-
dynaw poinformowaa agencja
iMedia. aden z dwch mczyzn
jadcych autem na numerach waty-
kaskich, w ktrym podczas kontro-
li drogowej w Chambry znaleziono
4kg kokainy i 150 gramw haszyszu,
nie jest pracownikiem Watykanu.
Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej
potwierdzio, e wacicielem samo-
chodu jest 91-letni kard. Jorge Meja,
byy bibliotekarz i archiwista Kocioa.
Ze wzgldu na swj stan zdrowia ar-
gentyski purpurat ley w ku.
O sprawie informoway wczeniej
francuskie media. Wedug nich sekre-
tarz kardynaa odda samochd do
przegldu, a osoby go wykonujce po-
stanowiy skorzysta z okazji i pojecha
autem do Hiszpanii, aby zakupi narko-
tyki. Mczyni mieli nadziej, e dziki
dyplomatycznemu numerowi rejestra-
cyjnemu uda im si unikn kontroli.
Przestpcy zostali ju przesucha-
ni i przebywaj w areszcie w okoli-
cach Lyonu.
pb
Wochy
Izraelska blokada
Strefy Gazy
musi si skoczy
Izraelska blokada Strefy Gazy musi
si zakoczy, aby umoliwi jej
mieszkacom godne ycie stwier-
dzi przewodniczcy Caritas Interna-
tionalis kard. scar Andrs Rodrgu-
ez Maradiaga na odbywajcym si
w Rzymie spotkaniu tej kocielnej
organizacji charytatywnej.
Dramatyczna sytuacja panuje take
w Libanie, ktry przyj ponad milion
uchodcw syryjskich, podczas gdy
Jordania ponad 600 tys., a Turcja po-
nad 800 tys. Z powodu walk w Syrii
pomocy potrzebuje 13 mln ludzi.
Sie Caritas w cigu minionych
trzech lat przysza z pomoc 965 tys.
ludzi w Syrii, Iraku i Gazie, zapewniajc
im dach nad gow, opiek zdrowot-
n, ywno i edukacj dla dzieci.
Obecny na spotkaniu bp Shlemon
Warduni, przewodniczcy Caritas Irak,
powiedzia, e sytuacja w tym kraju
jest szczeglnie trudna dla chrzecijan,
ktrych dihadyci z Pastwa Islam-
skiego wypdzili z domw. Musieli oni
ucieka, zostawiajc wszystko. Kobiety,
dzieci, starcy musieli i boso w tempe-
raturze +48 stopni Celsjusza. 30-40 tys.
chrzecijan z Mosulu i 120 tys. z wiosek
Rwniny Niniwy dotaro na pnoc Ira-
ku, pic pod goym niebem.
pb
27
E
U
R
O
P
A
Bdzie film
o Franciszku
Na wiosn powinien by gotowy
pierwszy woski film o papieu
Franciszku zatytuowany Call me
Francesco (Mw mi Franciszek).
Ujawni to producent Pietro Valsec-
chi, ktrego frma Tao Due wyprodu-
kowaa przed laty flmy telewizyjne
o Janie Pawle II Czowiek, ktry
zosta papieem i Papie, ktry
pozosta czowiekiem z Piotrem
Adamczykiem w roli gwnej.
W nowej produkcji o yciu argen-
tyskiego papiea w jego posta
wcieli si na ekranie argentyski ak-
tor Rodrigo De La Serna. Film nakr-
cony zostanie w Argentynie, reyse-
rem bdzie Daniele Luchetti, Woch.
W rozmowie z Corriere della Sera
mwi on, e cho nie jest osob wie-
rzc, Bergoglio podbi moje serce.
To czowiek, ktremu udao si nas
wzruszy, a take zasia niejedn wt-
pliwo. Byem w Buenos Aires, gdzie
poznaem osoby, z ktrymi si ze-
tkn, i zrozumiaem, dlaczego zosta
ksidzem: jego Koci zawsze sta po
stronie ubogich, co nie jest faktem ba-
nalnym w takim kraju jak Argentyna,
gdzie Koci czsto bywa zwizany
z wadz. Valsecchi zapowiedzia, e
na wiosn flm o Franciszku wejdzie
na ekrany woskich kin, a potem w od-
cinkach pokazany zostanie w telewizji,
a konkretnie w Canale 5 Silvio Berlu-
sconiego.
sal
Niemcy
Marsz dla ycia
z przeszkodami
Ju po raz dziesity w Berlinie od-
by si Marsz dla ycia, gromadzc
ponad 5 tysicy osb. Z roku na rok
przybywa uczestnikw tego wyda-
rzenia. Nie brak jednak organizacji,
ktre przeciwstawiaj si wszelkiej
dziaalnoci pro-life, o czym znw
przekonali si obrocy ycia z Brac-
twa Maych Stpek, ktrzy blisko
100-osobow grup, skadajc si
z modych mieszkacw Szczecina
i Polic, pojawili si na marszu.
Uczestnicy X berliskiego Marszu
dla ycia ju od godziny 12 zaczli
gromadzi si przed Urzdem Kanc-
lerskim. Na maej, skromnej scenie
przygotowanej przez organizatorw
jak co roku przemawiao wiele ko-
biet i mczyzn. O tej samej porze,
ale w innym miejscu przed Bram
Brandenbursk ustawia si pikieta
czonkw organizacji zwizanych ze
rodowiskiem homoseksualnym.
Wszystko mogoby skoczy si
dobrze; dwa rne wydarzenia, rodo-
wiska, odmienne pogldy, do ktrych
kady ma prawo i nikt nie wchodzi
sobie w drog, niestety tak si nie
stao. Jeszcze zanim berliski Marsz
dla ycia wyruszy z Kanzleramt Platz,
w tumie mona byo dostrzec osoby,
ktre albo byy prawie nagie, albo je-
li ju miay na sobie ubranie, to takie,
ktre zwracao uwag przechodniw.
Czonkowie Bractwa Maych Stpek ze
Szczecina, ktrzy s odpowiedzialni za
organizacj Marszu dla ycia w swoim
miecie, na berliski marsz przyjeda-
j ju od trzech lat, std nie zdziwio
ich pojawienie si prowokatorw, kt-
rzy zaczli zakca przygotowania do
wymarszu gwizdali albo skandowali:
Maryja powinna bya dokona abor-
cji, Jezus Chrystus to oszoom czy
Nie mamy krla ponad aborcj.
Szczecinianie zgodnie stwierdzili,
e razem ze wzrostem liczby zwolen-
nikw berliskiego Marszu dla ycia,
wzrosa rwnie liczba jego przeciwni-
kw. Z niektrymi z nich udao nam
si nawet porozmawia, bo cho s
goni i pragn zwraca na siebie uwa-
g, nie lubi bezporednich konfron-
tacji. Jestem tutaj, poniewa pragn
przeciwstawi si takim faszystowskim
inicjatywom jak wasza mwi jeden
z mczyzn. Przyszam tu, poniewa
uwaam, e kada kobieta powinna
mie wybr, niezalenie od sytuacji
tumaczya inna z protestujcych prze-
ciwko Marszowi dla ycia. Zapytana
jednak o to, czy przeszkadzanie tym,
ktrzy myl inaczej, to dobra forma
protestu, odpowiedziaa: Mamy de-
mokracj, dlatego moim obowizkiem
jest by tutaj. Nie potrafa jednak sobie
przypomnie, czy kiedykolwiek ktry
z uczestnikw berliskiego marszu pro-
-life utrudnia parad rwnoci.
Par minut po godz. 13 berliscy
uczestnicy marszu trzymajcy w r-
kach biae krzye ruszyli ulicami mia-
sta. Dopiero wtedy mona byo sta si
wiadkiem prawdziwej agresji, i to nie
tylko sownej, lecz take fzycznej. Cho-
cia kordony policji staray si oddzieli
prowokatorw od manifestantw nie
udao si unikn incydentw. Zaczo
si od przepychanek i wyrywania krzy-
y po to, by je zama lub naoy na
nie prezerwatywy. Towarzyszy temu
haas gwizdkw, bbnw lub muzyki
techno. Niektrzy bardziej miali
podchodzili do uczestnikw marszu
i obsypywali ich kolorowym pyem
brudzcym ubranie lub po prostu ka-
dli si na rodku ulicy, aby zatrzyma
pochd. Jego uczestnicy nie reagowali
jednak na prowokacje, zachowali spo-
kj. Modl si za nich powiedzia
Michelle, ktry na marszu by ju po raz
szsty. Jestem tutaj, poniewa uwa-
am, e kady czowiek ma prawo do
ycia. Nawet dzieci poczte podczas
gwatu, ktre stanowi zaledwie 0,002
proc. wszystkich mordowanych pod-
czas aborcji dzieci.
Nie przeszkadza mi to dodaa
inna uczestniczka, ktra na marszu
bya po raz pierwszy. Przyszam, bo
jestem matk i znam wiele kobiet, kt-
re bardzo aoway, e pozwoliy zabi
swoje dziecko.
Policja musiaa wiele razy interwe-
niowa, doszo nawet do kilku zatrzy-
ma. Na szczcie nic nie przeszko-
dzio w dotarciu marszu do celu, czyli
pod katedr ewangelick, gdzie odby-
o si naboestwo ekumeniczne.
tok
Arcybiskup senior diecezji opolskiej Alfons Nossol uwaa, e pojednanie
midzy Polakami i Niemcami to cud. Wychodzc od moich osobistych
dowiadcze, ufam, e pojednanie polsko-niemieckie jest trwae przede
wszystkim dlatego, e u jego pocztku nie bya polityka, lecz wycznie
chrzecijaskie przykazanie przebaczenia stwierdzi abp Nossol 16 wrze-
nia w Moguncji.
W siedzibie parlamentu Landtagu Nadrenii-Palatynatu wygosi on wy-
kad na temat: 75 lat napaci Niemiec na Polsk. Od pocztku drugiej wojny
wiatowej do pojednania polsko-niemieckiego. ts
28
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
Ukraina potrzebuje pomocy!
Rozmowa z metropolit lwowskim obrzdku aciskiego abp. Mieczysawem Mokrzyckim
Ukraina przeywa dramatyczne
chwile. Jak Ksidz Arcybiskup oce-
nia obecn sytuacj?
Dla ukraiskiego narodu jest to
wielkie i bolesne dowiadczenie, tym
bardziej e pamita on jeszcze bardzo
dobrze czasy komunizmu i zniewo-
lenia, jakiego wwczas dowiadcza.
Ukraicy wiedz, e bdc pod rosyj-
sk okupacj, ich kraj nie ma przyszo-
ci ani moliwoci rozwoju w kadej
dziedzinie: gospodarczej, kulturalnej,
owiatowej, a przede wszystkim du-
chowo-religijnej. Ukraina po 23latach
niepodlegoci spoglda na Zachd
i Uni Europejsk. Dlatego te, gdy
przed prawie rokiem wczesny prezy-
dent nie podpisa ukadu stowarzysze-
niowego z UE, doszo do narodowego
zrywu, ktry podkrela niezaleno
Ukrainy, a take i to, e nie ma powro-
tu do dawnych czasw.
Obecnie trwa tam wojna i do czego
moe ona doprowadzi?
Z blem patrzymy, e leje si krew
na wschodniej Ukrainie i e gin mo-
dzi ludzie, oddajc ycie za ojczyzn.
Rwnoczenie wikszo modych nie
widzi dla siebie perspektyw. Trwajca
wojna, jak kada w historii, nie przy-
nosi stabilizacji i nie napawa optymi-
stycznie, do tego sytuacja polityczna,
tak bardzo zagmatwana, wprowadza
napit sytuacj, co jeszcze bardziej
odbiera nadziej na lepsze jutro.
Z tych przyczyn trudno jest mwi
o tym, co bdzie, trzeba natomiast
prosi Boga, aby nie byo gorzej.
Sytuacja jest zagmatwana take
dlatego, e formalnie wojna nie zo-
staa wypowiedziana...
Mimo tego wszyscy na Ukrainie
wiedz, e to Rosja wywoaa wojn,
wkraczajc bezprawnie na terytorium
kraju. Pastwo broni granic i tosamo-
ci, cho nie ma na to wystarczajcych
si materialnych i militarnych. Ukraina
nie chce wojny, jednak to, czego jeste-
my wiadkami, jest obron konieczn,
ktra nie wyklucza poszukiwania kom-
promisu na drodze dyplomatycznej,
czego rwnie jestemy wiadkami.
Ze strony Ukrainy jest na pewno dobra
wola, aby zakoczy ten konfikt.
Jak w tej caej sytuacji odnajduje si
Koci katolicki i jego wierni?
Naley przypomnie, e Koci
rzymskokatolicki straci poprzez
aneksj Krymu cz diecezji odesko-
-symferopolskiej. W Symferopolu po-
zosta bp Jacek Pyl i dwunastu ksiy,
w tym dziewiciu z Polski. Dziaajcy
tam Koci rzymskokatolicki musi si
teraz podporzdkowa strukturom ro-
syjskiego pastwa. Zgodnie z nowym
prawem ma do 1 stycznia 2015r. prze-
rejestrowa swoje parafe.
Jaki bdzie tam status Kocioa
rzymskokatolickiego? Pod jak jed-
nostk kocieln bdzie podlega?
Stolica Apostolska ju nad tym
pracuje. Zastanawia si, jak pod
wzgldem prawnym uporzdkowa
sytuacj, tak aby nie wygldao, e
Watykan uznaje Krym jako cz Rosji.
A jak wyglda sytuacja na wschod-
niej Ukrainie?
Jest bardzo cika. Na przykad
w regionie Mariupola musielimy za-
mkn kilka parafi, a ksia wyjechali
ze wzgldw bezpieczestwa. Mimo
tego kapani staraj si by blisko swo-
ich parafan, z ktrych wielu musiao
ucieka. Nasze duchowiestwo poma-
ga im tak duchowo, jak i materialnie.
Wielkim wyzwaniem jest pomoc ofa-
rom i ich rodzinom. Pogrzeby zabitych
s wyrazem ogromnego cierpienia
i blu rozstania. Przecie na froncie gin
modzi ludzie, ktrzy mieli by dla ro-
dziny przyszoci, a pozostaje po nich
jedynie mogia, wiadek wielkiej krzyw-
dy i niesprawiedliwoci. Dlatego ksia,
ktrzy pozostali w regionach objtych
konfiktem, jak tylko mog, pomagaj
wszystkim poszkodowanym.
Jak wspiera was w tych dziaaniach
Koci w Polsce?
Ostatnio bardzo pomoga nam
archidiecezja katowicka i wadze Ka-
towic. Przekazano nam pokan sum
pienidzy na pomoc humanitarn.
Pomoc jest rozdzielana poprzez Ca-
ritas i nasze parafe. Zajmuje si tym
przede wszystkim biskup pomocniczy
diecezji charkowsko-zaporoskiej Jan
Sobio. To on dzisiaj jest na terenach,
gdzie toczy si wojna. Ponadto Cari-
tas Polska wspara nas w organizacji
letniego wypoczynku dla dzieci.
Czy Koci rzymskokatolicki po-
dobnie jak Ukraiski Koci Grecko-
katolicki rwnie organizuje zbir-
ki na rzecz ochotnikw chccych
walczy na wschodniej Ukrainie?
Staramy si wspomaga, organi-
zujc zbirki po parafach. Zbieramy
pienidze na rzecz tych, ktrzy z da-
nej miejscowoci chc wyjecha na
wojn. Dostalimy nawet list takie-
go wyposaenia. Wojskowy komplet
kosztuje 350 euro. Koci rzymskoka-
tolicki w peni wspiera t akcj.
Czy jest zapotrzebowanie na kape-
lanw wojskowych?
Na dzie dzisiejszy trzeba stwier-
dzi, e nie. Powodem tego moe by
fakt, i nie ma tam zbyt wielu onie-
rzy nalecych do naszego Kocioa.
Koci rzymskokatolicki prowadzi
te szerok akcj pomocy wobec
uciekinierw ze wschodniej Ukra-
iny?
W czasie wakacji przyjlimy du
grup dzieci z tamtych rejonw. Obec-
nie w kilku parafach mamy pod opie-
k uciekinierw. Gocimy ich na pro-
b lokalnych wadz. Na zachodniej
Ukrainie nie kryto obaw, czy wrd
uciekinierw nie znajd si terroryci.
Std postanowiono, aby zaopiekowa
si tylko rodzinami z dziemi.
Czy widzi Ksidz Arcybiskup jakie
rozwizanie dla obecnej sytuacji? Co
byoby najlepsze dla Ukrainy?
Przede wszystkim najlepsza bya-
by maksymalna niezaleno od Rosji.
Ponadto powinny by przywrcone
dotychczasowe granice ukraiskiego
29
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
pastwa i moliwo samostanowie-
nia o swoim losie. Jestem przekonany,
e jedynie taki stan jest suszny i praw-
dziwy.
Czy pomoc Zachodu i Polski dla
Ukrainy jest wystarczajca?
Jak ju mwiem, dotychczas ze
strony Polski otrzymalimy znaczc
pomoc ze strony archidiecezji kato-
wickiej i miasta Katowice. Szkoda, e
nie byo jakiej kolejnej oglnopol-
skiej akcji pomocy choby ze strony
Caritas Polska. Zdajemy sobie spraw,
e w Polsce jest wiele potrzeb, ale wi-
dzimy rwnie, jak bardzo potrzebna
jest zewntrzna pomoc chociaby dla
dzieci, ktre rozpoczy rok szkolny.
Tym bardziej e wiele z nich pochodzi
z rodzin uciekinierw ze wschodniej
czci kraju. Tym rodzinom kocz si
rodki do ycia, a znalezienie pracy
w naszym regionie graniczy z cudem.
Czy w pomoc zaangaoway si pol-
skie diecezje, parafe, zakony?
Niestety pomoc humanitarna
jest bardzo ograniczona. Nie ma od-
powiednich umw midzypastwo-
wych. Ich brak powoduje, e np. nie
mona przekazywa ywnoci i lekw.
Jednak ksia z Polski sami organizu-
j na miar swoich moliwoci mae
transporty z najbardziej niezbdny-
mi rzeczami. Trzeba te stwierdzi, e
strona ukraiska nie prosia ofcjalnie
o pomoc. Jeli rodzi si inicjatywa, to
wychodzi ona od organizacji pozarz-
dowych. Inna sprawa, e nie zawsze
dobra inicjatywa udaje si i nie jest
to spowodowane z wol z naszej
strony. Przypomn niezbyt udan
inicjatyw Poczty Polskiej paczka
DLA UKRAINY. Z ponad 25 tys. pa-
czek tylko niewielka cz trafa do
adresatw. Wiele z nich zostao zatrzy-
manych w urzdach celnych lub ukra-
dzionych. W sumie jednak wszystkie
trafy na Ukrain, a e nie do waci-
wych odbiorcw to ju inna sprawa.
W obecnej sytuacji chyba najlepsze s
ofary pienine.
Moe dobrym pomysem byyby
partnerstwa parafi, tak jak to miao
miejsce podczas stanu wojennego
w Polsce?
Myl, e jest to rwnie doskona-
y pomys. Gdyby jaka parafa w Pol-
sce zdeklarowaa na rzecz parafi na
Ukrainie pewn sum, np. 100 euro
miesicznie byaby to znaczca po-
moc. U nas mamy ok. 2 tys. parafi, a w
Polsce jest ich ponad 10 tys. Gdyby co
pita zdeklarowaa swoj pomoc, to
ju byoby wspaniale.
Bylimy wiadkami piknej uro-
czystoci przekazania przez mo-
dzie z otwy swoim rwienikom
z Ukrainy symboli wiatowych Dni
Modziey (DM): krzy i ikon Mat-
ki Boej Salus Populi Romani. Przy
tej okazji nie sposb nie zapyta
o sytuacj modych ludzi na Ukra-
inie; z tego, co si syszy, wikszo
chce wyemigrowa...
Niestety sytuacja modziey
ukraiskiej jest dramatyczna. Wemy
przykad z naszego katolickiego po-
dwrka. Modzi ludzie otrzymuj sty-
pendia i wyjedaj za granic. Wielu
z nich nie chce ju wraca. Masowo
wyjedaj take do pracy, co bardzo
osabia nie tylko nasz Koci aciski,
ale i polsk mniejszo. Moemy si
zatem ju powanie obawia o nasz
przyszo. Jeli kto otrzyma dobr
i sta prac, to zaraz wyjeda za nim
caa rodzina. Z drugiej strony, kiedy
na miejscu brakuje pracy, to emigra-
cja zarobkowa jest czym normalnym
i trudno si jej dziwi. Modzi ludzie
szukaj bardziej godnego ycia i maj
do tego prawo.
Emigracja zmienia dynamicznie
sytuacj Kocioa rzymskokatolic-
kiego, ale te odwiedzajc kocioy,
zauwaylimy, e znacznie wicej
uywa si w nich jzyka ukraiskie-
go...
Od trzech lat mamy ju w lwow-
skiej katedrze niedzieln Msz w.
w jzyku ukraiskim, a od dwch lat
odprawiamy Eucharysti raz dziennie
w tym jzyku. To, e jzyk ukraiski
coraz bardziej jest obecny w liturgii,
jest zrozumiae, gdy mode pokole-
nie zna sabo lub w ogle nie zna j-
zyka polskiego. W rodzinach nie mwi
si po polsku, a w swoim rodowisku
modzi mwi tylko w jzyku ukra-
iskim, ktry jest jzykiem ich serca.
W naszym seminarium duchownym
wikszo wykadw jest po polsku,
ale klerycy i tak rozmawiaj midzy
sob po ukraisku. Sam staram si wy-
gasza kazania w obu jzykach, p
na p. Ale ju niedugo chyba bd
je gosi tylko po ukraisku. Sprawa j-
zyka jest znakiem czasu i trzeba gosi
Ewangeli jzykiem zrozumiaym dla
wszystkich, a takim jest jzyk ukrai-
ski. Oczywicie s rejony, gdzie jeszcze
liturgia w caoci jest po polsku, ale
w skali caej Ukrainy jest to niewielki
procent. Zazwyczaj s to tereny przy-
graniczne, gdzie mieszka dua licz-
ba Polakw.
Sytuacja wojny i zagroenia zblia
i konsoliduje spoeczestwo. Czy
mona mwi take o zblieniu mi-
dzywyznaniowym i midzyreligij-
nym?
Na pewno obecna sytuacja zbli-
ya ludzi na Ukrainie, w tym wiernych
rnych wyzna i religii. Niestety nie
zbliya kapanw i hierarchii. Nie do-
szo midzy nami do gbszego poro-
zumienia, organizowania wsplnych
akcji, nie mamy wsplnych celw.
Z tego powodu bardzo ubolewamy.
Z hierarchi Kocioa greckokatolic-
kiego spotykamy si od 2007 r. raz
w roku, mamy wsplne rekolekcje, ale
niestety na tym si koczy. Na przy-
kad nie odprawiamy wsplnie Drogi
Krzyowej, na ktr s zapraszane
miejscowe wadze, a my nie. My zapra-
szamy grekokatolikw na wszystkie
nasze uroczystoci, ale z ich strony nie
otrzymujemy zaprosze. Wierni grec-
kokatoliccy chcieliby naszej obecnoci,
ale przez duchowiestwo nie jestemy
mile widziani. Z drugiej strony wielu
grekokatolikw przychodzi do nas na
naboestwa i z tego si cieszymy.
A jak wygldaj teraz relacje z wa-
dzami?
S to poprawne relacje dyploma-
tyczne. Nie mamy problemu z nasz
obecnoci w przestrzeni publicznej,
ale na przykad otrzymanie dzia-
ki pod budow kocioa to ju nie
wchodzi w gr. Nadal nie oddano nam
we Lwowie adnej wityni. Koci
pw. w. Marii Magdaleny czy plebania
kocioa pw. w. Antoniego s w r-
kach wadz miasta. Mimo e w spra-
wie zwrotu plebanii, gdzie obecnie
znajduje si szkoa muzyczna, wygra-
limy proces sdowy i wydawaoby
si, e wszystko dobrze si uoy, mer
miasta Lwowa zaskary ten wyrok do
30
R
O
Z
M
O
W
A

K
A
I
sdu apelacyjnego. A stao si to w lu-
tym br. wtedy, gdy Polska tak wspiera-
a ukraisk rewolucj. Tak te wygl-
da nasze zblienie. Umiechamy si,
zachowujc poprawno polityczn.
Liczylimy te na wiksz solidarno
ze strony Kocioa greckokatolickiego.
Mylelimy, e bd si dzieli z nami
prawami, ktre ju wywalczyli dla
siebie. Nieraz powtarzaem, e dziki
swojej sile powinni by dla nas moc-
nym oparciem. Wasza sia jest nasz
si, mwiem. Niestety tak si nie sta-
o. Nadal uwaani jestemy za Koci
polski, a to nieprawda. Gdy bdzie-
my razem si trzyma, to i konfikty
istniejce midzy nami atwiej da si
przezwyciy, a wadze inaczej bd
nas traktowa. Nadal prosimy o zwrot
kocioa seminaryjnego obok naszej
kurii i nic si nie dzieje w tej sprawie.
Jeszcze bardziej absurdalna sytuacja
ma miejsce w Komarnie, gdzie greko-
katolicy odprawiaj w niedziel Msze
w. raz w kociele rzymskokatolickim,
a raz w cerkwi, tylko dlatego, aby nie
odda nam wityni. A my jestemy
zmuszeni odprawia Msz w. w ma-
lekiej kaplicy cmentarnej.
Czy obecna sytuacja wojny znaczco
wpywa na ycie codzienne Kocio-
a aciskiego?
Jak najbardziej. Od maja tego
roku do naszego domu pielgrzyma
w Brzuchowicach, gdzie znajduje si
te nasze seminarium duchowne,
przyjechay zaledwie trzy pielgrzymki.
Z powodu wojny ludzie si boj. Nie
wiem, jak to dalej bdzie, tym bardziej
e jest ju prawie gotowy kolejny bu-
dynek, z miejscami dla stu osb i sa-
lami konferencyjnymi. Przy tej okazji
chc powiedzie, e na zachodniej
Ukrainie panuje spokj i nie ma ad-
nego zagroenia, dlatego zapraszamy
wszystkich, aby nas odwiedzali. B-
dzie to dla nas wielkie wsparcie i wy-
raz solidarnoci.
Czego najbardziej oczekujecie od
Kocioa w Polsce?
Przede wszystkim jestemy bar-
dzo wdziczni Kocioowi katolic-
kiemu w Polsce za dotychczasow
pomoc i solidarno, za kapanw,
siostry zakonne oraz za wsparcie
materialne. Pragnlibymy, aby o nas
nadal pamitano i wspierano naszych
wiernych, ktrzy w wikszoci maj
polskie korzenie. To oni zachowuj
dziedzictwo kultury polskiej i chrze-
cijaskiej na Kresach.
Rozmawiali:
Krzysztof Tomasik
i Marcin Przeciszewski
Rosja
Cyryl: bez duchowoci
nie da si zrobi myliwca
Od stanu naszej duszy zaley, jak
pracujemy i jakie mamy wyniki po-
wiedzia patriarcha moskiewski i ca-
ej Rusi Cyryl w zakadach lotniczych
im. Jurija Gagarina w Komsomolsku
nad Amurem. Na pamitk wizyty
w tym miejscu otrzyma on od za-
ogi model najnowszego myliwca
wojskowego Su-35.
W dniach 13-16 wrzenia zwierzch-
nik Rosyjskiego Kocioa Prawosaw-
nego (RKP) odwiedzi trzy eparchie
(diecezje) rosyjskiego Dalekiego
Wschodu: chabarowsk, birobida-
sk i amursk.
Podczas pobytu w jednej z hal za-
kadu, wytwarzajcego m.in. samoloty
wojskowe, Cyryl wygosi przemwie-
nie, w ktrym uzasadni celowo swej
wizyty. Rosja nie moe by wasalem,
gdy jest ona nie tylko krajem, ale Rosja
to caa cywilizacja, tysicletnia histo-
ria, stop wielu kultur, to ogromna sia,
w tym take duchowa owiadczy
zwierzchnik RKP. Doda, e aby mc bu-
dowa suwerennie swoje ycie, powin-
nimy mie moliwo w razie koniecz-
noci broni swej ojczyzny.
Od stanu naszej duszy zaley, jak
pracujemy i z jakimi wynikami. W XXI
wieku, jeli nie bdzie mocnej wiary,
staniemy si bezdusznymi robotami
i utracimy cywilizacj ludzk. Im bar-
dziej rozwija si technologia, tym bar-
dziej trzeba opiera si na duchowoci
tumaczy patriarcha.
Nawizujc do miejsca swego wy-
stpienia, zwrci uwag, e produk-
cja zakadw (czyli myliwce Su i inne
wyroby przemysu wojskowego), jest
jedn z najlepszych na wiecie i o
tym wiedz wszyscy: nasi przyjaciele
i nasi partnerzy. Z zakadami tymi
wie si bezporednio bezpiecze-
stwo naszego kraju, a zatem rwnie
jego suwerenno i nasza wolno
bez jakichkolwiek wpyww z ze-
wntrz doda Cyryl.
Przedstawiajc z kolei swoje rozu-
mienie pastw suwerennych i pod-
legych, zaznaczy, e mao kto na
wiecie moe wypowiedzie te so-
wa, poniewa kraje uwaajce si za
suwerenne, s wasalami jeszcze sil-
niejszych pastw. podkreli mwca.
Nastpnie wrczy kierownictwu
zakadw, wchodzcych w skad hol-
dingu Suchoj, wizerunek w. Sergiusza
z Radoniea, a pracownikom przekaza
mae ikony tego witego, ktrego 700.
rocznic urodzin obchodzi w tym roku
RKP. Cyryl za otrzyma w darze makiet
myliwca najnowszej generacji Su-35.
kg
Zmiany w obsadzie niektrych eparchii (diecezji) i mianowanie nowych
biskupw Ukraiskiego Kocioa Prawosawnego (UKP) to gwne de-
cyzje podjte na sesji jego witego Synodu. Odby si on 16 wrzenia
w rezydencji gowy UKP w awrze Kijowsko-Pieczerskiej.
Byo to pierwsze posiedzenie tego gremium od czasu, gdy nowym metro-
polit kijowskim i caej Ukrainy zosta 13 sierpnia dotychczasowy metropolita
czerniowiecki i bukowiski Onufry. I wanie decyzje kadrowe byy najwaniej-
szymi, jakie zapady na Synodzie. Nowym przewodniczcym Sdu Kocielne-
go UKP, ktrym dotychczas kierowa metropolita Onufry, zosta metropolita
kamienieckopodolski i horodecki Teodor.
Na czele eparchii czerniowiecko-bukowiskiej po odejciu z niej nowego
zwierzchnika UKP stan dotychczasowy wikariusz (biskup pomocniczy) tej
eparchii, arcybiskup chotyski Melecjusz, a jego miejsce w eparchii choty-
skiej zajmie archimandryta Euzebiusz. Ponadto Synod mianowa lub przesu-
n z jednej eparchii do drugiej czterech innych biskupw i archimandrytw.
kg
Katolicka Agencja Informacyjna,
Skwer Kard. S. Wyszyskiego 9,
01-015 Warszawa
tel.: 228388061, 6357718, fax: 226353545,
e-mail: sekretariat@ekai.pl, Internet: www.kai.pl,
prenumerata: 0228388063, e-mail: prenumerata@ekai.pl
RADA PROGRAMOWA KAI:
abp Stanisaw Budzik (przewodniczcy rady),
abpSawoj Leszek Gd, abpMarek Jdraszewski,
bpAdam Lepa, bpJan Tyrawa
REDAKTOR NACZELNY: Marcin Przeciszewski
ZASTPCA RED. NACZELNEGO: Tomasz Krlak (kierownik
dziau krajowego)
ZESP: Pawe Bieliski, Grzegorz Boguszewski (foto.kai),
Maria Czerska, Krzysztof Gobiowski, ukasz Kasper, Rafa
czny (audio.kai), Anna Malec (ekai), Joanna Operacz
(IDK), Alina Petrowa-Wasilewicz, Beata Rdziak (ekai),
o. Stanisaw Tasiemski OP, Krzysztof Tomasik (kierownik
dziau zagranicznego), Tomasz Wicicki, Anna Wojtas,
Justyna Wjcik (ekai), Wojciech Zauska (sekretarz redakcji)
KORESPONDENCI KRAJOWI: Teresa Margaska (Biaystok),
Robert Karp (Bielsko-ywiec), Marcin Jarzembowski
(Bydgoszcz), ks. Mariusz Frukacz (Czstochowa), ks. Artur
Pachno (Drohiczyn), Pawe Paziak (Elblg), ks. Jerzy Sikora (Ek),
ks. Rafa Starkowicz (Gdask), Dariusz Olejniczak (Gdask), Jan
Hlebowicz (Gdask), Pawe Jurek (Gliwice), Bernadeta Kruszyk
(Gniezno), Izabela Tyras (Jasna Gra), Ewa Kotowska (Kalisz), ks.
Artur Stopka (Katowice), Agnieszka Dziarmaga (Kielce), Alicja
Grska (Koszalin-Koobrzeg), Liliana Leda (Krakw), ks. Robert
Ncek (Krakw), ks. Waldemar Wesoowski (Legnica), Robert
Adamczyk (Liche), ks. Krzysztof Podstawka (Lublin), Anna
Sobociska, ks.Jan Krupka (oma), Ks. Piotr Karpiski (owicz),
ukasz Gowacki (d), Jan Gbiski (Nowy Targ), ks. Maciej
Bartnikowski (Olsztyn), ks. Ireneusz Bruski (Olsztyn), Hanna
Honisz (Opole), Krzysztof Stpkowski (Ordynariat Polowy),
ks.Ireneusz Smagliski (Pelplin), Elbieta Grzybowska (Pock),
ks. Maciej Szczepaniak (Pozna), Pawe Bugira (Przemyl),
Radosaw Mizera (Radom), Iwona Kosztya (Rzeszw), Andrzej
Piskulak (Sandomierz), Edyta ukaszewska (Siedlce), ks.
Jarosaw Ciszek (Sosnowiec), Piotr Koodziejski (Szczecin), ks.
ukasz Ziemski (widnica), Ewa Biedro (Tarnw), ks. Pawe
Borowski (Toru), Magdalena Gronek (Warszawa-Praga), ks.
Artur Niemira (Wocawek), ks.Stanisaw Jwiak (Wrocaw),
Krzysztof Krl, Wanda Milewska, (Zielona Gra-Gorzw))
KORESPONDENCI ZAGRANICZNI:
Wojciech Raiter (Moskwa), Konstanty Czawaga (Lww),
Elbieta Dziuk (Delhi), o.Pawe Janociski OP (Tokio),
ks.Artur Karbowy SAC (Lizbona), ks.Ireneusz Wooszczuk
(Strasburg)
KIEROWNIK DZIAU MARKETINGU:
Magorzata Starzyska
DZIA KSIGOWOCI IKADR:
Gwna ksigowa: Barbara Kwieciska,
Menader ds. kadr: Barbara Mago
SEKRETARIAT: Adrian Leszczyski
DZIA PRENUMERATY: (pon.-pt. 916): Anna Mirkiewicz,
tel. 228388063
CENNIK WYDAWNICTW KAI: Biuletyn Wiadomoci KAI
prenumerata roczna poczt 358z,
prenumerata roczna e-mailem 194z
Gazetka ycie Kocioa prenumerata roczna 263z.
Redakcja zastrzega sobie prawo skrtw ikorekty
nadesanych tekstw. Zamieszczone wbiuletynie
materiay mog by publikowane zpodaniem rda ipo
wykupieniu abonamentu prasowego
KONTO ZOTWKOWE KAI:
Bank Polska Kasa Opieki S.A. nr rach:
83124020341111001000548635
KONTO EURO KAI:
PKO S.A. III O/W-wa nr 44124020341978001003569053
SKAD IAMANIE: Studio BELLE-AMI 31

W
I
A
T
Duchowni prosz ONZ
o ochron chrzecijan
Przemoc, ktrej dopuszczaj si fun-
damentalici z Pastwa Islamskiego,
stanowi zbrodni przeciw ludz-
koci. S oni zagroeniem nie tylko
dla chrzecijan, lecz take dla innych
religii i dla caej wsplnoty midzyna-
rodowej pisz o tym patriarchowie
i biskupi 8 Kociow wschodnich
katolickich i prawosawnych, w ape-
lu odczytanym z trybuny Biura ONZ
w Genewie 16 wrzenia.
Dokument wspomina o ludobj-
stwie, mordowaniu niewinnych
ludzi i innych powanych naduy-
ciach, do ktrych dochodzi obec-
nie na Bliskim Wschodzie, zwaszcza
w Iraku i Syrii. Autorzy przesania pro-
sz o interwencj wsplnoty midzy-
narodowej w celu zapewnienia bez-
pieczestwa, pomocy humanitarnej,
fnansowej i spoecznej.
Przywdcy chrzecijascy przy-
pomnieli na wstpie o prawie dwu-
tysicletniej obecnoci ich wsplnot
w tym regionie i zaznaczyli, e s one
przedmiotem agresji wycznie z po-
wodu swych wierze religijnych. Jest
to tym groniejsze, e dokonuj jej
fundamentalici w imi Boga. Cho-
dzi wic o wyrane pogwacenie
podstawowego prawa czowieka do
wolnoci religijnej podkrelili hie-
rarchowie bliskowschodni. Zwrcili
uwag, e ideologia, za ktrej pomo-
c bojwkarze Pastwa Islamskiego
usprawiedliwiaj swoj przemoc, jest
z gruntu sprzeczna z prawami czo-
wieka, prowadzi bowiem do ludobj-
stwa, do zabijania niewinnych i innych
cikich zbrodni.
Z tego punktu widzenia Pastwo
to jest zagroeniem nie tylko dla
chrzecijan oraz innych grup etnicz-
nych i religijnych, lecz take dla ca-
ej spoecznoci Bliskiego Wschodu
i dla wsplnoty midzynarodowej
ostrzegli autorzy dokumentu. Wyrazili
przekonanie, e jeli ideologia ta nie
zostanie stanowczo potpiona i sku-
tecznie unicestwiona, doprowadzi
do zniszczenia caego systemu praw
czowieka, tworzc grony precedens
obojtnoci wobec troski o osoby naj-
bardziej naraone.
Dlatego masakry i okruciestwa,
popeniane w Iraku i Syrii, ktre obec-
nie pozostaj bezkarne, stanowi
zbrodni przeciw ludzkoci przeko-
nuj patriarchowie i biskupi. Wedug
nich na gruncie midzynarodowe-
go prawa humanitarnego wsplnota
midzynarodowa ma obowizek in-
terweniowa.
Apel podpisali m.in. patriarchowie
katoliccy: Babilonii Chaldejczykw Lo-
uis Rapahael I Sako, i Syryjczykw Igna-
cy Jzef III (Ignace Youssif III Yunan)
oraz syryjski prawosawny arcybiskup
Mosulu Nikodem Dawid Szaraf.
Hierarchw bliskowschodnich za-
prosio do Genewy stae przedstawi-
cielstwo Stolicy Apostolskiej przy In-
stytucjach Wyspecjalizowanych ONZ
w tym miecie. Na konferencji praso-
wej patriarcha Louis Sako podkreli,
e amerykaskie bombardowania nie
prowadz do osignicia zamierzo-
nego celu. Jego zdaniem w dziaania
przeciw fundamentalistom powinny
si zaangaowa pastwa nalece
do Ligi Arabskiej, tymczasem jak na
razie ich reakcje s sabe i brak jest
z ich strony potpienia zbrodni diha-
dystw, ktrzy zamordowali ju w Ira-
ku ponad 10 tys. chrzecijan, a 170 tys.
wygnali. Patriarcha Ignacy Jzef Yunan
wezwa ONZ do konkretnego przeciw-
dziaania temu ludobjstwu.
kg
15 wrzenia metropolita Rio de
Janeiro kard. Joo Orani Tem-
pesta zosta napadnity przez
trzech uzbrojonych bandytw.
Dwch z napastnikw przysta-
wio kardynaowi pistolet do gowy.
Zabrali mu potem piercie kar-
dynalski i krzy. Wrd ich upw
znalaz si rwnie aparat fotogra-
fczny, dugopis, plecak, marynarka
kierowcy i sutanna. W samochodzie
z metropolit byli take biskupi, fo-
tograf, kleryk i kierowca. Na szcz-
cie podczas napadu nikt nie do-
zna obrae.
Bandyci chcieli rwnie zrabowa
samochd kardynaa, jednak jeden
z napastnikw rozpozna hierarch,
przeprosi za napad i zaniecha kra-
dziey auta. Po kilku godzinach po-
licja znalaza porzucone skradzione
rzeczy za wyjtkiem aparatu foto-
grafcznego. ks. ak