WWW.VBO.

BE
>INFORVBO
Nieuwsbrief voor decision makers

[ 7 JANUARI 2010 – Nr. 1 ]

Een competitief Europa in een globale economie

Nu of nooit!
Nu het Verdrag van Lissabon in werking is
getreden, wordt 2010 ontegensprekelijk een
zeer Europees jaar, in het bijzonder voor
België, dat gedurende het tweede semester
het voorzitterschap van de EU waarneemt.
De Internationale Klimaatconferentie te
Kopenhagen heeft alle Europeanen nog eens
met de neus op de feiten gedrukt: we zullen
alleen nog meetellen als we ons verenigen,
hervormen en onze schaalgrootte en capaciteit
om te innoveren veel efficiënter benutten.
Zonder structurele hervormingen zou de acute
economische en financiële crisis die we door-
maken wel eens een langdurige negatieve
impact op het globale Europese concurrentie-
vermogen kunnen hebben. Met een onlangs
verkozen Europees Parlement, een stabieler
voorzitterschap van de Europese Raad en, bin-
nenkort, een nieuwe Commissie, moet de EU
alle kansen van deze vernieuwing aangrijpen
om een ambitieuze sociaaleconomische strate-
gie goed te keuren die rekening houdt met de
nieuwe economische wereldorde. De uitdagin-
gen zijn enorm: banenverlies, vergrijzing, kli-
maatverandering, continuïteit in de energie-
voorziening, begrotingstekort, aanhoudende
zwakte op het gebied van O&O en innovatie…
Alleen op die manier zal de Unie voor het wel-
zijn van haar burgers kunnen blijven zorgen.
Om te achterhalen waarom de Lissabonstra-
tegie, die in 2000 op Europees niveau op
gang werd gebracht – en die beoogde van de
EU in 2010 de meest competitieve kennis-
economie ter wereld te maken – nu precies de
mist in ging, maakte het VBO een evaluatie
die de 10 jaar van deze strategie bestrijkt.
Deze analyse is opgenomen in de Focus
Lissabon die aan deze Infor is toegevoegd. Op
basis hiervan formuleert het VBO aanbevelin-
gen voor de ‘opvolger’ van deze Strategie, met
name de ‘Strategie EU-2020’ waarover de
Commissie met een eerste raadpleging is
begonnen.
Die aanbevelingen onderstrepen onder meer
de noodzaak om bij voorrang te focussen op
groei en werkgelegenheid, met inbegrip van de
flexicurity. Voorts zal de Commissie initiatie-
ven die de lidstaten nemen om de vergrijzing
te financieren, moeten evalueren. De externe
dimensie van de nieuwe strategie, in het bij-
zonder ten opzichte van de nieuwe groeipolen,
moet ook worden versterkt, vooral wat innova-
tie betreft. Het welslagen van deze nieuwe
Strategie is afhankelijk van een grotere
responsabilisering van de lidstaten, vandaar
dat een echte benchmarking als drukkings-
middel van de Commissie zich opdringt.
Bovendien vereist veel meer aandacht voor
O&O en innovatie – onder meer voor clean
tech van kapitaal belang – een radicale her-
oriëntering van het Europese budget naar
domeinen die beloftevol zijn voor de toekomst.
Het Belgisch voorzitterschap is
een unieke gelegenheid om de
troeven van België uit te spelen.
De voltooiing van de interne markt is eveneens
een absolute noodzaak om de groei en de
werkgelegenheid een boost te geven, vooral op
het gebied van de diensten, waar het poten-
tieel enorm is.
We mogen ons gelukkig prijzen dat twee gene-
raties van visionaire politici op tijd getimmerd
hebben aan een grote eengemaakte markt. Als
we die markt laten werken en nu snel meer
ruimte geven aan Europees leiderschap, is het
niet te laat voor een Europese stek in de mul-
tipolaire wereld van morgen.
Het Belgisch voorzitterschap is een unieke
gelegenheid om de troeven van België uit te
spelen en dus ook om buitenlandse investerin-
gen aan te trekken. In geen geval mag het ima-
go van ons land in het buitenland aangetast
worden door intern gekibbel. Dit is de oproep
die ik nu al tot de politieke wereld wil richten.
THOMAS LEYSEN, VOORZITTER

BLIKVANGER CIJFER VAN DE WEEK

> Hoe beslist de Europese Unie voortaan?
Europa op de internationale kaart
Een nieuwe Europese Commissie,
maar welk nieuw geluid?
VBO paraat voor een succesvol Belgisch
voorzitterschap van de EU
2020 Europa bereidt de opvolger van de Lissabonstrategie
voor met het jaar 2020 als deadline. Deze EU 2020-
strategie moet zich volgens het VBO opnieuw focussen
op meer groei en meer jobs. Dit om de Europese ‘way of
life’ in de toekomst te verzekeren. Europa moet voldoende druk kunnen leggen
WEKELIJKS – AFGIFTEKANTOOR: SINT-NIKLAAS – P409959 op de lidstaten om structurele hervormingen door te voeren.
[ INFOR VBO 1 — 7 JANUARI 2010 ]
Hoe beslist de Europese Unie
voortaan?
De inwerkingtreding van het Verdrag van
Lissabon heeft de Europese institutionele
structuren ingrijpend gewijzigd om ze in een
uitgebreide Unie efficiënter te maken.
Rekening houdend met de aanzienlijke impact
van de Europese beslissingen op het dagelijks
reilen en zeilen van de ondernemingen, is het
aangewezen om, zij het beknopt, de aandacht
te vestigen op de wijze waarop de verschillen-
de instanties die bij het Europese besluitvor-
mingsproces betrokken zijn op elkaar inspelen.
Het is immers bij hen dat de ondernemingen
hun stem moeten laten horen om hun belangen
te verdedigen.
© Strickaert
Herman Van Rompuy werd aangewezen om het
eerste voorzitterschap van de Europese Raad uit te
oefenen.
In het
Berlaymontgebouw…
Het besluitvormingsproces wordt op gang
gebracht door de Europese Commissie. Zij han-
delt enkel in het belang van de Unie en heeft
het initiatiefrecht voor ieder voorstel van richt-
lijn of verordening. Het nieuwe Verdrag matigt
dit principe door de burgers, mits ze 1 miljoen
handtekeningen uit een relevant aantal lidsta-
ten hebben verzameld, de mogelijkheid te bie-
den de Commissie te verzoeken een wetgevend
initiatief goed te keuren dat onder de bevoegd-
heden van de EU ressorteert. Zodra de wetge-
vingsvoorstellen zijn goedgekeurd, worden ze
overgemaakt aan het Europees Parlement en
aan de Raad.
In Straatsburg…
Met het Verdrag van Lissabon krijgt het
Europees Parlement meer bevoegdheden. De
domeinen waarin het Parlement beslist op voet
van gelijkheid met de Raad – de zogenoemde
medebeslissing – zijn immers nagenoeg ver-
dubbeld. De wettelijke immigratie, de gerech-
telijke samenwerking in strafzaken, de
samenwerking tussen politiediensten
(Europol), of bepaalde aspecten van het han-
delsbeleid of nog van het gemeenschappelijk
landbouwbeleid, zijn hiervan enkele voorbeel-
den. Door hun grotere inspraak in het beslis-
singsproces zal meer rekening moeten worden
gehouden met de Europarlementsleden.
Een tekst die ter goedkeuring voorligt, gaat
meermaals heen en weer tussen het Parlement
en de Raad alvorens die tot een akkoord
komen. De ondernemingen moeten zich voor-
al laten horen in het stadium van de voorbe-
reidende werkzaamheden in de verschillende
parlementaire commissies (bv. in de commis-
sies ‘ITRE: Industrie, onderzoek en energie’ en
‘IMCO: Interne markt en consumentenbe-
scherming’) en bij de rapporteurs.
In het Belgisch
Parlement…
Het Belgisch Parlement speelt voortaan een
rol in het Europese besluitvormingsproces: de
nationale parlementen zullen namelijk worden
ingelicht over de Europese wetgevingsvoorstel-
len en zullen (hiervoor is wel een drempel van
een derde van de nationale parlementen ver-
eist) aan de Commissie kunnen vragen dat ze
haar huiswerk overdoet als zij van mening zijn
dat ze optreedt in een materie die aan de lid-
staten voorbehouden is. Om na te gaan of dit
subsidiariteitsbeginsel nageleefd wordt, zullen
onze Belgische parlementsleden kunnen steu-
nen op een veel duidelijker onderscheid tussen
de exclusieve bevoegdheden van de EU (dat is
het geval voor het handelsbeleid, de Douane-
unie, het bepalen van de mededingingsregels
en de regels inzake monetair beleid van de
eurozone), de met de lidstaten gedeelde
bevoegdheden (bv. interne markt, sociaal
De ondernemingen moeten zich vooral laten horen in het
stadium van de voorbereidende werkzaamheden in de
verschillende commissies van het Europees Parlement
(in Brussel of in Straatsburg).
beleid, energie of vervoer, landbouw en vis-
vangst) en de bevoegdheden die tot het natio-
nale niveau behoren (bv. cultuur, onderwijs of
civiele bescherming).
In het Justus
Lipsiusgebouw…
De Raad van ministers van de lidstaten verte-
genwoordigt de nationale belangen; hij bestaat
uit verschillende ‘formaties’ in functie van de
betrokken materies (bv. economie, financiën,
concurrentievermogen, energie,...). Zijn
belangrijkste taak is het stemmen van akten
van de Europese Unie, een bevoegdheid die hij
in ruime mate deelt met het Europees
Parlement. Met het Verdrag van Lissabon zul-
len zijn beraadslagingen en stemmingen voor-
taan openbaar zijn, waardoor iedereen nog
beter op de hoogte kan zijn van zijn activitei-
ten. De Raad stemt, naargelang van de mate-
ries, ofwel met eenparigheid van stemmen
– wat de beslissingen bemoeilijkt – ofwel met
een gekwalificeerde meerderheid. De lijst van
de materies waarvoor unanimiteit vereist is,
wordt voortaan beperkt tot fiscaliteit, sociale
zekerheid, buitenlands beleid, defensie en ope-
rationele samenwerking, om maar enkele voor-
beelden te noemen. Het thans aan iedere
lidstaat toegekende aantal stemmen (dat
varieert van 3 stemmen voor de kleinste Staat
tot 29 voor elk van de vier grootste) zal verder
worden toegepast tot in 2014. Vanaf dan krijgt
de gekwalificeerde meerderheid een dubbele
definitie: de stemmen zullen tegelijk 55% van
de Staten van de EU en 65% van haar bevol-
king moeten vertegenwoordigen. Het systeem

zal dan ook efficiënter zijn dan vandaag, wat de
vorming van een meerderheid, en bijgevolg het
nemen van beslissingen, zal vergemakkelijken.
De Belgische Permanente
vertegenwoordiging
De Permanente vertegenwoordiging (of ‘PV’)
van België bij de EU moet de belangen van
België verdedigen bij de beraadslagingen van
de Raad en het Belgisch standpunt bij de
andere Europese instellingen voorstellen.
Contacten met de PV maken het dan ook moge-
lijk om beter te begrijpen wat er op het spel
staat, doordat zij een ‘helicopterview’ heeft
over het verloop van de beslissingsprocedure in
de drie instellingen.
De Europese Raad
In de Europese Raad bepalen de Staatshoofden
en regeringsleiders van de lidstaten samen de
grote Europese beleidslijnen. In het verleden
werd deze Raad om de zes maanden voorge-
zeten door een lidstaat. Voortaan zal een voor-
zitter op een stabiele wijze, voor een periode
van twee en een half jaar – die één keer kan
worden verlengd – de werkzaamheden leiden.
Ter herinnering: Herman Van Rompuy werd
aangewezen om dit eerste voorzitterschap van
de Europese Raad uit te oefenen. De lidstaten
blijven echter wel beurtelings (dit wil zeggen
om de 6 maanden) de verschillende formaties
van de Raad (van ministers) voorzitten, met
uitzondering van de Raad Buitenlandse Zaken
(die zal worden voorgezeten door Catherine
Ashton, Hoge vertegenwoordiger van de Unie
voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid).
Dit schema is sinds 1 januari 2010 van toe-
[ INFOR VBO 1 — 7 JANUARI 2010 ]
Een nieuwe Europese Commissie,
maar welk nieuw geluid?
Volgende week start het Europees Parlement werkelijke uitvoering ervan. Voor het VBO moet
met de hoorzittingen van de kandidaten- een dergelijke strategie zowel een externe als
Europese Commissarissen voor de periode een interne dimensie bevatten. Wat het exter-
2010-2014. Behalve Commissievoorzitter Jose ne betreft: de welvaart van Europa, en zeker die
Manuel Barroso, die vorig jaar reeds het fiat van van België, is in belangrijke mate afhankelijk
zowel de Europese Raad als van het Europees van de uitvoer. Aangezien een groot deel van de
Parlement kreeg, moet de nieuwe ploeg zich wereldgroei buiten de EU plaatsvindt, is het
verwachten aan een spervuur van vragen van de essentieel dat wij ons meer dan voorheen op
Europarlementsleden. Dit betekent niet dat er deze markten richten, en dit met een ambiti-
nog niets bekend is rond de beleidslijnen van euze internationale handelspolitiek. De
de nieuwe Commissie. Voorzitter Barroso publi- Commissie moet er ook alles aan doen om pro-
ceerde immers op 3 september 2009 zijn tectionistische maatregelen aan te pakken. Wil
‘Politieke richtsnoeren voor de volgende de Europese economie in de komende decen-
Commissie’1. Deze tekst geeft een interessant nia ook op wereldschaal blijven meetellen, dan
beeld van, enerzijds, de uitdagingen en, ander- dringt een actieprogramma, gericht op de nieu-
zijds, de actiepunten voor de komende jaren. we groeilanden, zich absoluut op.
De Europese Unie staat, volgens J.M. Barroso, voor vijf grote uitdagingen:
1 de economische groei weer op gang brengen en het
concurrentievermogen op lange termijn in stand houden;
2 de werkloosheid bestrijden en de sociale cohesie versterken;
3 duurzaamheid als concurrentievoordeel voor Europa uitspelen;
4 de veiligheid van de Europeanen garanderen, en
5 de participatie van de Europese burger versterken.
Concrete thema’s zoals de vergrijzing, de kli- Maar de Europese Unie zal zich ook intern
maatverandering, de bevoorrading inzake ener- moeten aanpassen wil ze een antwoord bieden
gie en grondstoffen alsmede de globalisering op bovenstaande uitdagingen. In dit verband
zullen de actie van de EU in de nabije toe- denkt het VBO hoofdzakelijk aan drie initia-
komst bepalen. tieven.
De boodschap van het VBO is duidelijk: de nieu-

passing. we Europese Commissie moet op korte termijn De nieuwe Europese

Met het Verdrag van Lissabon krijgt het
Europees Parlement meer bevoegdheden.
eerst een succesvolle uitweg voor de crisis vin-
den. De werkloosheid in de EU zal weldra oplo-
pen tot meer dan 10%, de overheidsschuld tot
meer dan 80% en het overheidstekort tot meer
dan 7%. Het is cruciaal dat de nieuwe Europese
Commissie bij de eerste tekenen van duurzaam
economisch herstel opnieuw rigoureus toeziet op
de toepassing van het Stabiliteits- en Groeipact.
Voorts is een stabilisering van de financiële
markten van primordiaal belang voor onze eco-
nomie. Zonder te overreguleren, moet het finan-
cieel toezicht versterkt worden om een herhaling
van de crisis te vermijden. Ten slotte moet de
Commissie erover waken dat bedrijven een
beroep kunnen doen op betaalbaar krediet.
Maar de Europese Unie moet ook een strategi-
sche visie op langere termijn ontwikkelen en
als het ware de ‘watchdog’ zijn van de daad-
Commissie moet op korte
termijn eerst een succes-
volle uitweg voor de
crisis vinden.
Ten eerste, de voltooiing van de interne markt.
Wij zijn ons nog amper bewust van de giganti-
sche voordelen van het vrij verkeer van goede-
ren, diensten, kapitaal, mensen en ook van
kennis. Het wegwerken van de resterende
obstakels staat hierbij centraal. De interne-
marktprincipes moeten, meer dan voorheen,
effectief afgedwongen worden. Voorts zal de
nieuwe Commissie moeten toezien op de cor-
recte implementatie van de dienstenrichtlijn.
Ten tweede moet de EU een ‘global innovator’
worden. Het is dé manier bij uitstek om het
industrieel weefsel van Europa te vergroenen >
> en de opportuniteiten die het beleid inzake Ontwikkeling zijn uiteraard noodzakelijk, maar nood aan structurele hervormingen.
klimaatverandering biedt, optimaal te benut- er is meer nodig. Zonder samenwerking tussen Zo slagen lidstaten er onvoldoende in hun
ten. Meer investeringen in Onderzoek & universiteiten en ondernemingen, zonder sterk arbeidsmarkt te hervormen of de uitdaging
beleid inzake open- van de vergrijzing voor te bereiden.
bare aanbestedingen, Uit de bijgevoegde analyse van 10 jaar
zonder focus op de Lissabonstrategie blijkt dat ons land ter zake
vermarkting van inno- weinig tot geen vooruitgang heeft geboekt.
vaties en zonder effec- Hoewel de bevoegdheden op nationaal vlak
tieve bescherming van liggen, moet de EU de hefboom zijn voor moe-
de intellectuele-eigen- dige beslissingen. Zonder echte benchmar-
domsrechten, zal de king en ‘peer review’ dreigt er van structurele
concurrentiestrijd die hervormingen weinig in huis te komen.
ter zake bestaat met De Europese agenda van de bedrijfswereld zal
de opkomende econo- zich de komende jaren op deze thema’s toe-
mieën een verloren spitsen. Het VBO vraagt dat de nieuwe
Duurzaamheid als concurrentievoordeel voor Europa uitspelen is volgens Commis- zaak zijn. Ten derde Europese Commissie deze grote uitdagingen
sievoorzitter Barroso één van de vijf grote uitdagingen van de Europese Unie.
heeft de EU dringend prioritair ter harte neemt.

VBO paraat voor een succesvol Belgisch ken. Voorts is het nu alle hens aan dek om, in

voorzitterschap van de EU samenwerking met sleutelpartner BUSINESS-

EUROPE, in Brussel een reeks topevents te
Het VBO bereidt zich met veel enthousiasme (01/01/2010-30/06/2011) met als titel organiseren, waaronder:
voor op het komend Belgisch voorzitterschap ‘Hand in hand om uit de crisis te geraken’2. • de EBS (European Business Summit)
van de EU (01/07/2010-31/12/2010). Een Het VBO werkt thans aan een update van zijn onder het motto ‘Europe back on track’ als
voorzitterschap is een unieke gelegenheid om eigen prioriteiten. Hierbij zullen we uiteraard startsein van het Belgisch voorzitterschap
België als ‘Gateway’ tot rekening moeten houden met de Europese (30/06/2010-01/07/2010);
Europa bij buitenlandse agenda, met dien verstande evenwel dat de • de EU-Asia Business Summit (04/10/2009);
investeerders te pro-
moten.
Het impliceert een nau-
we samenwerking van
het VBO met de overheid
en het vervullen van
belangrijke bijkomende opdrachten die moeten
bijdragen tot de internationale uitstraling van
België, vooral op economisch vlak. De voorbe-
reiding van het voorzitterschap startte reeds in
2008 met de mededeling aan de regering van
een eerste inventaris van onze prioriteiten.
Samen met de Spaanse (CEOE) en Hongaarse
Het VBO organiseert samen met BUSINESSEUROPE de European Business Summit onder het
(MGYOSZ) zusterfederaties publiceerde het motto ‘Europe back on track’ bij de start van het Belgisch voorzitterschap.
VBO in oktober jl. de gemeenschappelijke
Grafische productie: The Mailshop – tel. 03 771 12 30 – mail@themailshop.be

businessprioriteiten voor het Trio van het Belgische bedrijfswereld de gelegenheid zal • de EU-China Business Summit
voorzitterschap Spanje-België-Hongarije hebben om een paar accenten door te druk- (nog geen datum);
• de EU-India Business Summit
(nog geen datum).
VBO – Verbond van Belgische Ondernemingen vzw
Ravensteinstraat 4 – 1000 Brussel – tel. 02 515 08 11 – fax 02 515 09 15 Ten slotte stellen we alles in het werk om via
REDACTIE: Diane Struyven – tel. 02 515 08 34 – ds@vbo-feb.be de VBO-website (www.vbo.be) tijdens het EU-
Arnaud Thysen – tel. 02 515 09 31 – at@vbo-feb.be
Michael Voordeckers – tel. 02 515 09 82 – mv@vbo-feb.be voorzitterschap geregeld een update te geven
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Olivier Joris – Wolvenbergstraat 17 – 1180 Brussel van de socio-economische Europese dossiers
PUBLICATION MANAGER: Stefan Maes – tel. 02 515 08 43 – sm@vbo-feb.be
ADVERTENTIEBIJLAGEN: ADeMar bvba – tel. 03 448 07 57 – nele.brauers@ademaronline.com
die aan de orde zijn.
ADRESWIJZIGING: VBO – Dienst Mailing – tel. 02 515 09 06 – fax 02 515 09 55 – mailing@vbo-feb.be
COPYRIGHT: overname met bronvermelding is toegestaan

Voor het drukken van Infor maken we gebruik van papier afkomstig uit duurzaam bosbeheer. Duurzaam bosbeheer houdt
rekening met het bosecosysteem, heeft respect voor sociale aspecten (zoals inheemse bevolkingsgroepen of rechten van 1 http://ec.europa.eu/commission_barroso/
bosarbeiders) en is economisch leefbaar. president/pdf/press_20090903_NL.pdf

2 Beschikbaar op onze website www.vbo.be