Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Nederland compleet
Kantoren- en bedrijfsruimtemarkt
www.dtz.nl
www.dtz.com
Voorwoord
Geachte lezer,
In de nieuwste uitgave van Nederland compleet hebben wij onze regionale factsheets voor de kantorenen bedrijfsruimtemarkt van 2014 gebundeld. De afdeling Research van DTZ Zadelhoff houdt de bewegingen
op de vastgoedmarkt nauwlettend in de gaten. De geregistreerde vastgoeddata vormen de basis voor deze
halfjaarlijkse factsheets, waaruit blijkt dat de Nederlandse kantoren- en bedrijfsruimtemarkten in 2014 een
positief signaal geven.
Het aanbod kantoorruimte is met 8,3 miljoen m2 gelijk gebleven. De opname van kantoorruimte steeg met
1,2% naar 1,06 miljoen vierkante meter. Hoewel de landelijke kantooropname licht steeg, zijn er regionale
verschillen zichtbaar. Net als vorig jaar vinden de grootste transacties plaats in de kernsteden. 2014 was
vooral het jaar van herontwikkelingen met talloze voorbeelden waarbij kantoorruimte aan het aanbod
werd onttrokken om te worden getransformeerd naar een andere functie.
Ondanks een stabiel aanbod is de leegstand van kantoorruimte verder toegenomen naar 16,0% (7,9 miljoen m2).
Kantoorgebruikers kiezen veel nadrukkelijker de kernsteden, doordat in deze steden kwalitatief hoogwaardig
vastgoed beschikbaar is en (centrale) locaties in deze steden levendig zijn en meer geschikt voor het kantoor
als ontmoetingsplek. De tendens dat deze locaties een grotere aantrekkingskracht hebben, zet zich voort.
Het aanbod van bedrijfsruimte is met 9,6 miljoen vierkante meter stabiel gebleven. Het opnameniveau komt
met 2,7 miljoen vierkante meter 14% hoger uit dan een jaar eerder. Deze toename wordt vooral veroorzaakt
door logistieke dienstverleners die tussen de Rotterdamse haven en het achterland van Belgi en Duitsland
distributiecentra betrokken. Doordat het aanbod van kwalitatief hoogwaardig logistiek vastgoed hier schaars is,
vindt veel van deze dynamiek plaats in nieuw ontwikkelde distributiecentra. Hoewel de opname is gestegen,
neemt door deze nieuwbouw het aanbod niet af.
Nederland compleet geeft u een beeld van de ontwikkelingen op de Nederlandse vastgoedmarkt in 2014,
verdeeld naar verschillende economisch-geograsche regios. Onze afdeling Research informeert u graag over
de mogelijkheden voor factsheets op maat en over onze kwalitatieve analyses zoals bijvoorbeeld de verdeling
van vastgoed in kansrijk, kanshebbend of kansarm. Onze contactgegevens vindt u in deze factsheets en
op www.dtz.nl.
Jeroen de Bruijn
Voorzitter Dagelijks Bestuur DTZ Zadelhoff
Inhoud
Regio
Kantoren Bedrijfsruimte
Nederland
42
Almere
44
Amsterdam en omgeving
46
Breda en omgeving
10
48
12
50
Ede en Veenendaal
14
52
Eindhoven en omgeving
16
54
Friesland
18
56
Gooi en Eemland
20
58
22
60
Haarlemmermeer
24
62
26
64
Limburg
28
66
Rotterdam en omgeving
30
68
32
70
Twente
34
72
Utrecht en omgeving
36
74
38
76
Algemene en vastgoedgegevens
40
78
Nederland
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
2.271.000
8.310.000 m2
49.585.000 m2
0,7%
0,1%
0,2%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
1.064.000 m2
7.941.000 m2 (16%)
1,2%
2,4%
0,9%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
50.000
105
47.000
100
44.000
95
41.000
90
38.000
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
35.000 2007
Nederland
Voorraad
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0 2007
25
Opname
2010
2011
2012
2013
2014
20
15
10
5
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Nederland
Rotterdam
Utrecht
Eindhoven
Amsterdam
Den Haag
Haarlemmermeer
Arnhem
Leegstand 2013
Leegstand 2014
24%
31%
19%
32%
9%
8%
5%
35%
33%
4%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
9.000
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
Nederland
Kantorenmarkt
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Gouda
2014
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,00
11,00
7,75
11,00
Almere
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Son en Breugel
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
Amstelveen
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Beste locaties
7,50
10,00
7,00
10,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
Oost
Zuid
West
tot
van
tot
Landsdeel
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
Almelo
Hengelo
Nieuwegein
Veenendaal
Amersfoort
Best
Deventer
Schiedam
Stichtse Vecht
Rijswijk
Haarlemmermeer
Apeldoorn
Zoetermeer
Huurprijzen kantoorruimten
Delft
Ede
Helmond
2013
Bergen op Zoom
2014
Rotterdam
Plaats
van
tot
van
tot
Groot Amsterdam
65
400
75
420
Enschede
Rotterdam en omgeving
80
225
60
225
Amsterdam
60
200
60
210
Utrecht en omgeving
70
195
65
195
Zwolle
Haarlemmermeer
80
355
80
365
Hilversum
Eindhoven en omgeving
65
175
80
165
70
185
70
180
Heerenveen
50
140
40
130
Tilburg
s-Hertogenbosch en Tilburg
60
165
70
160
Roosendaal
Gooi en Eemland
80
185
75
180
Twentse Stedenband
55
135
55
135
Breda en omgeving
70
160
70
150
Groningen en Assen
80
125
80
125
Limburg
80
160
80
150
Almere
70
175
65
175
Den Haag
Friesland
75
115
75
115
Leeuwarden
Ede en Veenendaal
80
130
75
120
Drechtsteden
Eindhoven
Arnhem
Assen
Breda
Groningen
Haarlem
Houten
Heerlen
Leiden
Zeist
Utrecht
's-Hertogenbosch
Nijmegen
Roermond
Veldhoven
Etten-Leur
Smallingerland
Leidschendam-Voorburg
Venlo
Diemen
2014
Oosterhout
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Amsterdam
Zuidoost
ING
24.500
Utrecht
Papendorp
Bol.com
17.950
Amsterdam
Houthavens
Calvin Klein
13.000
Utrecht
Stationsomgeving
Rabobank
11.000
Arnhem
Utrechtseweg
10.000
Utrecht
Daltonlaan
Hogeschool Utrecht
10.000
Amersfoort
Stationsgebied Noordzijde
FrieslandCampina
9.950
Breda
Centrum/Stationsgebied
UWV
9.700
Rotterdam
Centraal Station
LyondellBasell
9.000
Amstelveen
Burgemeester Rijnderslaan
Atos
9.000
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Nederlands gemiddelde
Almere
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
27.050
175.000 m2
587.000 m2
5,8%
6,9%
0%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
7.000 m2
168.000 m2 (28,7%)
98 per m2/jaar
59%
23%
3,0%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
600
500
105
400
100
300
95
200
90
85
100
2007
Almere
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2007
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
180
30
150
25
120
20
90
15
60
10
30
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Almere
Zwolle
Leegstand 2013
2010
2011
Leegstand 2014
2013
2014
Hilversum
2012
Amsterdam
Diemen
180
13%
24%
37% 33%
13%
9% 17%
31%
32%
9%
2%
8%
5%
43%
33%
35%
150
120
19%
4%
90
60
30
Almere
33%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
Almere
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
1 Centrum
2 Muziekwijk
3 Almere Poort
4 Gooisekant/Gooise Poort
5 Almere Haven
Almere
3
5
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Almere
Centrum
ASG
Metrage
1.850
Plaats
Gooisekant/Gooise Poort
Sennheiser
1.400
Almere
Centrum
1.250
Centrum
Cinnovate
Centrum
Giraffeweg
2013
2014
van
tot
van
tot
Centrum
90
175
90
175
Muziekwijk
85
115
80
110
950
Gooisekant/Gooise Poort
70
125
65
125
Snelvertaler
600
Almere Haven
70
100
65
95
Nationale Politie
600
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
Amsterdam en omgeving
Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
271.300
1.328.000 m2
6.908.000 m2
1,4%
5,1%
0,7%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
276.000 m2
1.271.000 m2 (18,4%)
24%
5,6%
0,5%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
8.000
110
7.000
105
6.000
100
5.000
95
3.000
4.000
2.000
90
85
1.000
2007
2008
Amsterdam e.o.
2009
2010
2011
2012
2013
2007
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
1.500
30
1.200
24
900
18
600
12
300
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Amsterdam
Diemen
Leegstand 2013
2010
2011
2012
2014
Amstelveen Rotterdam
Leegstand 2014
2013
Den Haag
Utrecht
1.500
18%
24%
26%
24%
39%
19%
9%
8%
10%
5%
35%
4%
7%
Amsterdam e.o.
33%
1.200
900
32%
10%
7%
41%
31%
18%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
600
300
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
Amsterdam en omgeving
Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
4
1 Teleport/Sloterdijk
2 Westas
15
3 Riekerpolder
Amsterdam
4 Noord
5 Zuidelijke IJ-Oevers
6 Centrum
7 Oud Zuid
8 Zuidas
9 Buitenveldert
10 Amstelveen
7
Diemen
11 De Omval
11
13
13 Diemen
14 Zuidoost
12
15 Houthavens
10
Schiphol
Amstelveen
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amsterdam
Zuidoost Noordzijde
ING Bank
24.500
Plaats
Houthavens
Calvin Klein
13.000
Amsterdam
14
Metrage
2013
Teleport/Sloterdijk
2014
van
tot
van
tot
90
180
75
175
Zuidas
6.600
Westas
80
165
80
165
Koningin Wilhelminaplein
ICL Fertilizers
5.490
Riekerpolder
150
215
150
215
Rembrandtplein
Booking.com
5.300
Amsterdam-Noord
135
195
130
195
9.000
275
180
275
Diemen
6.800
Centrum
160
350
160
380
Oud Zuid
225
400
225
400
Zuidas
230
385
220
420
Bruto aanvangsrendementen
Buitenveldert
135
285
125
275
v.o.n. in %
De Omval
250
350
250
345
100
165
90
165
80
195
80
195
Amstelveen
75
195
75
190
Diemen
65
130
60
110
Diemermere
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
Zuidoost
Breda en omgeving
Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
56.350
198.000 m2
1.166.000 m2
1,5%
4,4%
0,5%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
26.000 m2
172.000 m2 (14,8%)
139%
1,1%
2,5%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.200
105
1.000
800
100
600
95
400
90
85
200
2007
Breda e.o.
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
240
21
210
18
180
15
150
2011
2012
2013
2014
12
120
90
60
30
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Breda
Oosterhout
Leegstand 2013
Etten-Leur
Leegstand 2014
240
210
28%
39%
36%
21%
4%
24%
31%
19%
9%
3%
8%
5%
36%
35%
33%
Breda e.o.
Industrie, handel en transport
Zakelijke dienstverlening
33%
180
150
32%
4%
120
90
60
30
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
10
Breda en omgeving
Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
BREDA EN OMGEVING
Oosterhout
1 Centrum/Stationsgebied
2 Claudius Prinsenlaan
3 Ettense Baan
4 Westerhagelaan e.o.
5 Moleneind
6 Stadionkwartier
7 Europark
8 Hoevestein
5
1
9 Bredaseweg
Breda
2
10 Parklaan/Trivium
10
Etten-Leur
ROOSENDAAL /
BERGEN OP ZOOM
1 Centrum Roosendaal
A17
2 Bovendonk
A58
E312
A4
1
Roosendaal
A58
E312
Bergen op Zoom
A4
2 km
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Breda
Centrum/Stationsgebied UWV
Huurder/koper
Metrage
9.700
Plaats
Moleneind
Grass Valley
4.050
Breda
Centrum
SVZ International
1.800
Stadionkwartier
AVnet
Oosterhout
Warandelaan
Smurt Kappa
1.750
Westerhagelaan e.o.
Etten-Leur
Trivium
Wegener Media
1.250
Moleneind
2013
tot
van
tot
90
160
90
150
120
145
120
145
90
130
90
125
110
135
110
135
70
125
65
120
Stadionkwartier
135
145
125
145
Europark
100
130
100
125
Hoevestein
120
135
120
130
Centrum/Stationsgebied
Claudius Prinsenlaan
950
Ettense Baan
Oosterhout
2014
van
Bruto aanvangsrendementen
Etten-Leur
Bredaseweg/Parklaan/Trivium 120
135
115
125
v.o.n. in %
Roosendaal
Centrum
75
130
75
125
Bovendonk
90
125
90
125
70
135
70
130
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,00
10,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
11
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
208.850
1.138.000 m2
7.198.000 m2
1,0%
3,0%
0,9%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
101.000 m2
1.116.000 m2 (15,5%)
36%
3,1%
0%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
8.000
7.000
105
6.000
5.000
100
4.000
95
3.000
2.000
90
1.000
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Voorraad
Nederland
2008
2009
2010
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
1.400
35
1.200
30
1.000
25
800
20
600
15
400
10
2011
2012
2013
2014
200
0 2007
2008
Opname
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Leiden
Den Haag
Leegstand 2013
Leegstand 2014
Zoetermeer Gouda
1.400
19%
32%
24%
31%
16%
8% 10%
40%
8%
5%
35%
Den Haag e.o.
33%
1.000
800
9%
4%
32%
39%
19%
32%
1.200
4%
600
400
200
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
12
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
1 Nieuw Centrum
2 Beatrixkwartier
3 CS Kwadrant
4 Congrescentrum e.o.
5 In de Boogaard
14
6 Hoornwijck
7 Rokkeveen
8 Binckhorst
9 Laakhaven HS
10 Ypenburg
11 Forepark
12 Plaspoelpolder
Leidschendam-Voorburg
Den Haag
11
13 Delft-Noord
14 Hofzichtpark/Mariahoeve
Zoetermeer
15
10
15 Boerhaavelaan
16
16 Stadshart Zoetermeer
5
12
Rijswijk
13
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Delft
SBRCURnet
Metrage
8.600
Plaats
Den Haag
2013
2014
van
tot
van
tot
Nieuw Centrum
130
190
150
190
Rotterdamseweg
OGD
3.550
Schoemakerstraat
Mapper Lithography
2.950
Beatrixkwartier
130
200
130
210
Gouda
Kampenringweg
Vosko Networking
5.500
CS Kwadrant
160
200
160
210
Den Haag
Koningskade
Provincie Zuid-Holland
4.200
Congrescentrum e.o.
125
160
125
160
Beatrixkwartier
CB&I
3.150
Binckhorst
60
125
60
125
Zernikedreef
Galapagos
3.000
Laakhaven HS
80
125
70
125
Ypenburg
90
140
90
140
Forepark
100
140
100
140
Hofzichtpark/Mariahoeve
100
140
100
130
In de Boogaard
80
125
80
125
Hoornwijck
80
125
80
125
Plaspoelpolder
60
125
60
120
Delft
Delft Noord
90
125
90
125
Zoetermeer
Rokkeveen
90
130
90
130
Boerhaavelaan
90
130
90
130
Stadshart
85
130
80
130
Bio-sciencepark
130
185
140
185
Centraal Station
100
160
100
160
Leidschendam-Voorburg
65
125
65
125
Gouda
80
130
70
130
Leiden
Bruto aanvangsrendementen
Rijswijk
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
Leiden
Goudse Poort
13
Ede en Veenendaal
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
20.450
106.000 m2
432.000 m2
2,2%
3,3%
0,4%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
16.000 m2
98.000 m2 (22,8%)
96 per m2/jaar
6,1%
6,3%
5,7%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
450
105
360
100
270
95
180
90
90
85
2007
2008
2009
Ede en Veenendaal
2010
2011
2012
2013
Nederland
2007
Voorraad
2008
2009
2010
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
120
32
2012
2013
2014
28
100
24
80
20
16
60
12
40
20
0
2011
4
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Ede
Veenendaal
Leegstand 2013
Utrecht
Leegstand 2014
Amersfoort
Arnhem
Nijmegen
120
19%
25%
26%
24%
31%
26%
32%
10%
9%
11%
8%
5%
35% 2%
35%
100
80
19%
4%
60
40
20
46%
Ede en Veenendaal
33%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
14
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
1 Veenendaal-Centrum
2 De Faktorij/De Vendel
3 De Batterijen
4 De Compagnie
5 Ede stationsgebied
8
4
6 De Vallei
Ede
7 Edese Manen
8 Ede-Centrum
9 Horapark
Veenendaal
9
7
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Veenendaal
De Compagnie
Jet Verzendt
2.300
Plaats
De Faktorij
Baptistengemeente Veenendaal
1.650
Ede
Horapark
CTGB
3.000
Frankeneng
CTB
2.500
Edese Maanen
Objectif Lune
750
Stationsgebied
Moveira
650
Horapark
UK Kinderdagverblijven
600
Ede
Metrage
2013
tot
van
tot
100
125
90
120
Edese Manen
80
125
80
115
Ede-Centrum
80
120
75
115
100
125
100
120
De Vallei
Horapark
Veenendaal
Stationsgebied
90
125
85
115
Veenendaal-Centrum
90
125
90
120
De Faktorij/De Vendel
80
120
80
115
100
130
95
115
90
120
80
110
De Batterijen
De Compagnie
Bruto aanvangsrendementen
2014
van
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
15
Eindhoven en omgeving
Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
77.400
358.000 m2
1.953.000 m2
1,5%
0,2%
1,1%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
44.000 m2
358.000 m2 (18%)
2,1%
2,2%
4,9%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
2.100
1.800
105
1.500
100
1.200
95
900
600
90
85
300
2007
2008
Eindhoven e.o.
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
Voorraad
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
420
30
360
25
300
2011
2012
2013
2014
20
240
15
180
10
120
60
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Leegstand 2013
Leegstand 2014
Best
Helmond
Tilburg
420
23%
24%
24%
28%
24%
31%
19%
32%
36%
37%
8%
5%
11%
2%
35%
1%
Eindhoven e.o.
33%
300
240
9%
14%
360
4%
180
120
60
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
16
Eindhoven en omgeving
Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
Son en Breugel
1 Stationsgebied
2 Centrum
11
Best
3 Stadionkwartier
4 Ring
Helmond
12
6 Strijp-S
15
9 Park Diepenvoorde
10 Flight Forum
13
10
12 Breeven
5
3
2
13 Eindhoven Airport
14 De Hurk/Croy
Eindhoven
15 Groot Schooten
14
Veldhoven
16 De Run
16
9
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Eindhoven
Strijp-S
Amazon Liquavista
Veldhoven
Metrage
2013
2014
7.000
Plaats
van
tot
van
tot
175
100
165
Centrum
Fontys hogescholen
6.000
Eindhoven Airport
UnitedConsumers
5.150
Ring
120
140
110
135
Centrum
Greenhouse Group
2.600
160
175
130
160
Stationsgebied
Belvilla
2.100
Strijp-S
65
100
65
100
De Run
ASML Netherlands
2.850
100
140
100
135
110
140
100
135
De Hurk/Croy
80
140
80
130
Centrum
80
120
80
120
Groot Schooten
85
120
85
120
120
140
110
135
Bruto aanvangsrendementen
Helmond
v.o.n. in %
2013
Waalre
Park Diepenvoorde
tot
Best
Breeven
85
125
85
125
95
130
90
125
80
120
80
115
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,00
10,00
Son
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
Veldhoven De Run
17
Friesland
Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
35.100
92.000 m2
805.000 m2
0,5%
3,3%
0,4%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
13.000 m2
91.000 m2 (11,3%)
95 per m2/jaar
19%
0,2%
0%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
105
100
95
90
85
2007
Friesland
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2007
Voorraad
Nederland
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
120
28
100
24
2011
2012
2013
2014
20
80
16
60
12
40
20
0
2010
4
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Heerenveen
Leegstand 2013
Leeuwarden
Smallingerland
Leegstand 2014
Groningen
Assen
120
15%
24%
40%
46%
13%
6% 10%
7%
31%
32%
9%
8%
28%
5%
35%
100
80
19%
4%
60
40
20
35%
Friesland
Industrie, handel en transport
Zakelijke dienstverlening
33%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
18
Friesland
Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
LEEUWARDEN
1 Stationsgebied
2 Oostergoweg
3 Tesselschadestraat
Leeuwarden
4 FEC-City
Heerenveen
5 Lange Marktstraat
3 5 1
DRACHTEN
1 Centrum
2 Kantorenpark
3 Azeven
HEERENVEEN
1 K.R. Poststraat
2 Stationsgebied
3 Abe Lenstra Boulevard
Drachten
1
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
2013
UWV
5.600
Plaats
Zuiderplein
Altijd Warber
2.500
Leeuwarden
Wiardaplantage
Schoolmaster Iddink
Stationsomgeving
2014
van
tot
van
tot
Stationsgebied
75
110
75
110
1.500
Oostergoweg
75
90
75
90
1.350
Tesselschadestraat
75
105
75
105
1.050
FEC-City
75
105
75
105
Lange Marktstraat
80
115
80
115
Centrum
80
110
80
110
Bruto aanvangsrendementen
Kantorenpark
75
115
75
115
v.o.n. in %
Azeven
80
110
80
110
K.R. Poststraat
80
115
80
115
Stationsgebied
80
100
80
100
90
110
90
110
75
105
75
105
Leeuwarden Stationsomgeving
Heerenveen Stationsgebied
Drachten
2013
Heerenveen
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,00
11,00
7,75
11,00
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Sneek
19
Gooi en Eemland
Amersfoort en Hilversum
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
51.600
322.000 m2
1.481.000 m2
0%
11%
0,1%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
32.000 m2
314.000 m2 (21,2%)
19%
11%
2,7%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.500
105
1.200
100
900
95
600
90
300
85
2007
2008
Gooi en Eemland
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
2008
Voorraad
2009
2010
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
350
32
300
28
250
24
2011
2012
2013
2014
20
200
16
150
12
100
50
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Amersfoort
Hilversum
Leegstand 2013
Utrecht
Leegstand 2014
Almere
Ede
Veenendaal
350
24%
24%
31%
29%
27%
19%
32%
14%
1%
29%
8%
5%
35%
7%
Gooi en Eemland
Industrie, handel en transport
Zakelijke dienstverlening
33%
250
200
9%
9% 54%
6%
300
4%
150
100
50
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
20
Gooi en Eemland
Amersfoort en Hilversum
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
AMERSFOORT
1 Stationsgebied Zuidzijde
2 Stationsgebied Noordzijde
3 Historische binnenstad/
Stadsring
4 De Brand
5 De Berg
6 Podium
7 De Hoef
Hilversum
8 Calveen
Amersfoort
9 De Wieken
HILVERSUM
1 Stationsgebied
2 Mediapark
3 Kantorenpark ArenA
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Amersfoort
9.950
Plaats
van
tot
van
tot
Calveen
Norit
3.000
Amersfoort Stationsgebied
125
150
125
150
De Hoef
1.700
Historische binnenstad/Stadsring
110
135
110
130
Amsterdamseweg
1.450
De Berg
145
175
145
170
Kantorenpark ArenA
NEC Nederland
3.200
135
80
130
Mediapark
RTL Nederland
2.100
Stationsgebied
120
135
110
130
Larenseweg
Sherpa
2.000
Mediapark
145
175
145
175
Kantorenpark Arena
130
165
120
160
80
125
75
125
Boulevard
125
180
120
175
Utrechtseweg
125
185
120
180
Hilversum
Huurder/koper
Metrage
2013
Hilversum
Leusden
Bruto aanvangsrendementen
Zeist
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
tot
7,60
van
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
2014
21
Groningen en Assen
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
56.000
187.000 m2
1.234.000 m2
1,8%
3,3%
1,7%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
13.000 m2
186.000 m2 (15,1%)
25%
6,8%
3,5%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.500
105
1.250
1.000
100
750
95
500
90
85
250
2007
2008
2009
Groningen en Assen
2010
2011
2012
0 2007
2013
Voorraad
Nederland
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
210
28
180
24
150
20
120
16
90
12
60
2011
2012
2013
2014
30
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Groningen
Leegstand 2013
Assen
Zwolle
Leegstand 2014
Leeuwarden
Heerenveen
210
16%
34%
47%
9%
10%
24%
31%
19%
32%
11%
8%
5%
31%
39%
35%
Groningen en Assen
33%
150
120
9%
3%
180
4%
90
60
30
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
22
Groningen en Assen
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
GRONINGEN
1 Kranenburg
2 Europapark
3 Stationsgebied/
Verbindingskanaalzone
4 Martini Trade Park
Groningen
Assen
8 De Meeuwen
8
2
ASSEN
1 Kloosterveen
2 Stationsgebied
3 Peelerpark
4 Borgstee
5 Messchenveld
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Groningen
Kranenburg
Webhulp
Metrage
2013
2014
3.700
Plaats
van
tot
van
tot
1.600
Groningen Kranenburg
100
125
100
125
1.400
Europapark
110
125
110
125
Europapark
1.200
Stationsgebied/Verbindingskanaalzone 110
125
110
125
Canadalaan
een huisartsenpraktijk
900
85
125
85
125
SNN
850
90
110
90
110
Hunzepark
90
110
90
110
80
100
80
100
De Meeuwen
100
120
100
120
Kloosterveen
90
100
90
100
100
110
100
110
Peelerpark
85
100
85
100
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Assen
2013
Stationsgebied
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,00
11,00
7,75
11,00
Borgstee
80
90
80
90
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Messchenveld
95
100
95
100
23
Haarlemmermeer
Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
33.350
324.000 m2
1.442.000 m2
5,4%
5,9%
2,0%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
17.000 m2
322.000 m2 (22,3%)
30%
5,4%
0,8%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
115
1.500
1.200
110
900
105
600
100
95
300
2007
2008
Haarlemmermeer
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
Voorraad
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
350
30
300
25
250
2011
2012
2013
2014
20
200
15
150
10
100
50
0
2010
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Leegstand 2013
Leegstand 2014
Leiden
Den Haag
350
1%
25%
12%
24%
31%
19%
32%
51% 29%
8%
2%
5%
17%
4%
35%
19%
Haarlemmermeer
33%
250
200
9%
40%
300
4%
150
100
50
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
24
Haarlemmermeer
Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Lijnden
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
Lijnden
1 Hoofddorp-Centrum
2 Beukenhorst-Oost
Badhoevedorp
3 Beukenhorst-West
10
4 Beukenhorst-Zuid
5 De Hoek-Noord
6 Schiphol-Centrum
7 Schiphol-Oost
Schiphol
8 Schiphol-Rijk
9 Schiphol-Zuid
10 Badhoevedorp
Hoofddorp
1
3
4
5
9
Nieuw-Vennep
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Hoofddorp
Beukenhorst West
AM
Beukenhorst West
Schiphol-Rijk
Schiphol
Metrage
5.200
700
2013
Plaats
Hoofddorp
van
tot
85
160
85
160
3.500
Beukenhorst-Oost
130
180
125
175
Schiphol-Rijk
Continuity Innovation
1.800
Beukenhorst-West
90
140
90
140
Schiphol
Regus
2.300
Beukenhorst-Zuid
175
210
175
210
Schiphol
DS Smith
1.050
De Hoek-Noord
80
135
80
120
Schiphol-Centrum
200
355
200
365
Schiphol-Oost
115
175
115
165
Schiphol-Rijk
85
150
85
150
Schiphol-Zuid
125
160
125
160
90
125
90
125
120
145
120
145
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Badhoevedorp
2013
West
tot
Schiphol-Rijk
Schiphol
Landsdeel
Centrum
2014
van
Locatie
van
Beste locaties
Overige locaties
Lijnden
2014
tot
van
tot
5,80
9,00
5,50
8,50
7,75
12,00
7,00
12,00
25
s-Hertogenbosch en Tilburg
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
58.800
223.000 m2
1.451.000 m2
3,2%
1,9%
0,1%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
26.000 m2
196.000 m2 (13,5%)
37%
4,7%
1,0%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.500
105
1.200
100
900
95
600
90
300
85
2007
2008
2009
s-Hertogenbosch en Tilburg
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
Voorraad
2008
2009
2010
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
240
24
2011
2012
2013
2014
21
200
18
160
15
12
120
80
40
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Opname
Aanbod
s-Hertogenbosch
s-Hertogenbosch
Tilburg
Tilburg
Gem. opname 2007 - 2014
s-Hertogenbosch
Leegstand 2013
Tilburg
Breda
Leegstand 2014
Oosterhout
Eindhoven
240
9%
51%
3%
12%
5%
24%
31%
32%
9%
3% 28%
60%
8%
29%
5%
35%
s-Hertogenbosch
en Tilburg
200
160
19%
4%
120
80
40
33%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
26
s-Hertogenbosch en Tilburg
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
S-HERTOGENBOSCH
1 High Tech Parc
2 Pettelaarpark
Tilburg
3 Paleiskwartier
4 De Rietvelden/De Vutter
5 Brabantpoort
5
1
6 Maaspoort
7 De Brand
8 De Herven
s Hertogenbosch
2
TILBURG
1 Spoorzone
2 t Laar
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
2013
Novar Nederland
4.200
Plaats
Pettelaarpark
2.100
s-Hertogenbosch De Brand
Parallelweg
Avans Hogeschool
1.600
Burg. Loeffplein
1.500
Koningsweg
Spoorzone
MannaertsAppels Advocaten
Goirkestraat
RIBW
2014
van
tot
van
tot
80
125
85
125
De Herven
80
120
80
125
De Rietvelden/De Vutter
75
100
75
100
1.350
60
115
70
120
1.800
Pettelaarpark
100
150
100
150
900
Paleiskwartier
135
160
135
160
Spoorzone
100
135
95
135
115
135
110
135
Bruto aanvangsrendementen
Ringbanen
110
130
105
125
v.o.n. in %
t Laar
100
135
90
125
Waluwe
100
125
100
115
s-Hertogenbosch Brabantpoort
Tilburg
Tilburg
2013
Zaltbommel
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,00
10,00
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
27
Limburg
Maastricht (incl. Airport/Beek), Heerlen, Roermond en Venlo
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
57.350
207.000 m2
1.545.000 m2
2,7%
2,4%
1,4%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
30.000 m2
200.000 m2 (13%)
171%
7,4%
2,2%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.600
1.400
105
1.200
100
1.000
95
600
800
400
90
200
85
2007
Limburg
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
240
28
210
24
180
20
150
2011
2012
2013
2014
16
120
12
90
60
30
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Maastricht
incl. Airport
Heerlen
Leegstand 2013
Roermond
Leegstand 2014
12%
31%
Eindhoven
Helmond
Venlo
240
210
1%
16%
4%
24%
2%
31%
19%
9%
4% 23%
8%
62%
5%
45%
35%
Limburg
33%
180
150
32%
4%
120
90
60
30
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
28
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
A73
5
MAASTRICHT
1 Centrum/Stationsgebied
2 Randwijck-Noord
N280
3 Ceramique
Maastricht
4 Geusselt
Roermond
5 Maastricht Airport
HEERLEN
1 Centrum/Stationsgebied
2
A73
2 Avantis
3 Coriopolis
ROERMOND
1 Centrum
E34
VENLO
A67
1 Centrum
2 Noorderpoort
3 Trade Port
Venlo
1
A73
Heerlen
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Roermond
Bredeweg
VAL Vastgoed
5.750
Plaats
Buitenop
1.350
Maastricht
Stationsplein
Gemeente Heerlen
Dr. Poelsstraat
Ceramique
Heerlen
Maastricht
Venlo
Metrage
2013
2014
van
tot
van
tot
Centrum/Stationsgebied
110
160
110
150
5.700
Randwijck-Noord
100
130
90
125
1.900
Ceramique
115
140
115
135
2.500
Geusselt
100
125
90
120
Sint Annalaan
De WERKplaats
1.300
Maastricht Airport
90
130
90
130
Vasco da Gamaweg
Stryker
1.650
Centrum/Stationsgebied
90
125
90
125
1.500
Avantis
90
115
90
112
Coriopolis
110
120
105
120
Maastricht-Airport Amerikalaan
Heerlen
Bruto aanvangsrendementen
Roermond
Centrum
95
135
95
130
v.o.n. in %
Venlo
Centrum
90
125
90
125
100
125
100
125
Trade Port
80
105
80
100
2013
van
Noorderpoort
2014
Landsdeel
Locatie
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,50
10,00
7,00
10,00
Sittard
Kantorenpark Noord
95
125
95
125
Overige locaties
8,50
12,00
8,50
12,00
Weert
Kantorenpark Noord
100
125
95
125
29
Rotterdam en omgeving
Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
146.100
1.041.000 m2
4.798.000 m2
0,9%
11%
0,6%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
70.000 m2
979.000 m2 (20,4%)
11%
9,7%
4,3%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
5.000
105
4.000
100
3.000
95
2.000
90
1.000
85
2007
2008
Rotterdam e.o.
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
Voorraad
Nederland
2009
2010
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
1.200
32
2011
2012
2013
2014
28
1.000
24
800
20
16
600
12
400
200
0 2007
2008
Opname
Aanbod
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Rotterdam
Capelle
a/d IJssel
Leegstand 2013
Schiedam Drechtsteden
Leegstand 2014
Breda
Den Haag
1.200
24%
25%
35%
30%
31%
28%
32%
9%
5%
1%
8%
9%
5%
36%
35%
1.000
800
19%
4%
600
400
200
31%
Rotterdam e.o.
33%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
30
Rotterdam en omgeving
Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Schiedam en Drechtsteden
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
1 Centraal Station
2 Centrum
3 Kop van Zuid
4 Marconiplein/Parklane
5 Brainpark
6 Alexandrium/Oosterhof
Schiedam
7 Rotterdam Airport
8 Zuidplein
9 Schieveste (Schiedam)
10 Rivium/Fascinatio
10
Rotterdam
8
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Rotterdam
Centraal Station
LyondellBasell
Metrage
9.000
Plaats
Heer Bokelweg
Calder Holding
5.150
Rotterdam
2013
2014
van
tot
van
tot
Centrum
100
225
90
225
5.000
Centraal Station
145
225
145
225
Westblaak
Cardialysis
2.600
145
225
140
215
Westblaak
Stichting CVD
2.250
Marconiplein/Parklane
110
140
100
130
Schiedam
Danil Pichotstraat
GustoMSC
4.200
Brainpark
135
165
125
165
Dordrecht
Johan de Witstraat
3.000
Alexandrium/Oosterhof
100
160
90
150
Rotterdam Airport
140
175
140
175
85
130
85
125
120
145
115
140
80
135
60
125
95
130
90
125
Hoofdweg
95
125
80
120
130
150
120
140
90
140
90
135
Zuidplein
Bruto aanvangsrendementen
Schiedam
v.o.n. in %
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
Dordrecht
Schieveste
Amstelwijck
Centrum
31
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
66.900
308.000 m2
1.658.000 m2
0,4%
14%
Opname
Huurprijs*
Leegstand
2
60.000 m
254.000 m (15,3%)
82%
1,5%
3,0%
4,6%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.800
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0 2007
105
100
95
90
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Nederland
2008
Voorraad
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
320
32
280
28
240
24
200
20
160
16
120
12
80
2011
2012
2013
2014
40
0
2010
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Arnhem
Ede
Nijmegen
Leegstand 2013
Veenendaal
Leegstand 2014
Apeldoorn
s-Hertogenbosch
320
280
24%
27%
29%
23% 31%
5%
31%
19%
9%
8%
7%
33%
5%
35%
7%
36%
2%
Stadsregio
Arnhem Nijmegen
33%
240
200
32%
4%
160
120
80
40
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
32
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
ARNHEM
1 Stationsomgeving
2 Kroonpark/Groningensingel
3 Velperweg
4 Gelderse Poort
Arnhem
3
6
5 Arnhems Buiten
6 IJsseloord II
2
Duiven
10
NIJMEGEN
Zevenaar
7 Stationsomgeving
8 Brabantse Poort
9 Lindenholt/Kerkenbos
ZEVENAAR
10 Mercurion
7
Nijmegen
9
8
Wijchen
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Arnhem
Arnhems Buiten
DNV GL
Nijmegen
Metrage
10.000
2013
Plaats
2014
van
tot
van
tot
90
185
90
180
100
130
90
125
95
125
95
125
IJsseloord II
Stichting Vivare
3.700
Centrum
Innova Database
3.350
Kroonpark/Groningensingel
Geldersepoort
Sita
2.850
Velperweg
Jonkerbosplein
Haskoning
5.200
Gelderse Poort
100
125
75
110
Kerkenbos
Scholten Awater
3.400
Arnhems Buiten
85
125
85
125
Stationsomgeving
Capter Callcenter
2.650
IJsseloord II
110
155
110
150
Stationsomgeving
100
165
110
150
Brabantse Poort
90
120
90
110
Lindenholt/Kerkenbos
70
115
70
100
Mercurion
90
115
85
110
90
115
90
115
Arnhem
Nijmegen
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Zevenaar
2013
Elst
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Stationsomgeving
33
Twente
Enschede, Hengelo en Almelo
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
39.850
238.000 m2
943.000 m2
1,4%
24%
2,0%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
12.000 m2
222.000 m2 (23,5%)
94 per m2/jaar
22%
20%
0%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
1.000
105
800
100
600
95
400
90
200
85
2007
Twente
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
Voorraad
2008
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
250
32
2011
2012
2013
2014
28
200
24
150
20
100
12
16
8
50
0
2010
4
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Enschede
Leegstand 2013
Hengelo
Leegstand 2014
Almelo
Deventer
250
17%
24%
31%
18%
43%
42%
5%
1% 18%
9%
8%
35%
Twente
33%
200
150
32%
5%
34%
22%
19%
4%
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
100
50
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
34
Twente
Enschede, Hengelo en Almelo
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
1 Enschede-Centrum
2 Business & Science Park
3 Zuiderval
4 Hengelo-Centrum
Almelo
5 Westermaat
(Campus/Oosterbosch)
6 Almelo-Centrum
A35
7 Twentepoort
E30
E30
A1
A1
Hengelo
2
Enschede
A35
4 km
Huurprijzen kantoorruimten
in euro per m2/jaar*
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Enschede
Centrum
Unamic HCN
2.050
Plaats
Wegener Media
2.000
Enschede
Centrum
Saxion Hogeschool
1.600
Universiteit Twente
1.400
Zuiderval
Sqills
1.100
Centrum
Centrum
2013
Hengelo
850
Almelo
Bruto aanvangsrendementen
2014
van
tot
van
tot
75
125
75
125
75
125
75
125
100
135
100
135
70
115
70
115
Westermaat (Campus/Oosterbosch)
55
125
55
125
Centrum
70
115
70
115
Twentepoort
65
115
65
115
Centrum
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
35
Utrecht en omgeving
Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
130.650
562.000 m2
3.604.000 m2
2,3%
4,2%
1,1%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
94.000 m2
545.000 m2 (15,1%)
9,2%
8,4%
3,9%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
4.000
105
3.200
100
2.400
95
1.600
90
800
85
2007
Utrecht e.o.
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
700
35
600
30
500
25
400
20
300
15
200
10
2011
2012
2013
2014
100
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Utrecht
Stichtse Vecht
Leegstand 2013
Nieuwegein
Leegstand 2014
Houten
Zeist
700
21%
24%
31%
14%
11%
7%
8%
50% 41%
26%
11%
8%
5%
35%
Utrecht e.o.
33%
500
400
9%
11%
19%
32%
600
4%
300
200
100
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
36
Utrecht en omgeving
Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
Stichtse Vecht
15
UTRECHT
1 Stationsomgeving Utrecht
2 Maliebaan/Oude Centrum
3 Rijnsweerd
4 Kanaleneiland
5 Papendorp
Utrecht
8 Overvecht
10
9 Lage Weide
10 Oudenrijn (De Meern)
NIEUWEGEIN
11 Centrum Nieuwegein
12 Merwestein
13 Plettenburg
Nieuwegein
12 13
11
HOUTEN
14
Houten
14 Molenzoom
STICHTSE VECHT
15 Zuilense Ring/Bisonspoor
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Utrecht
Papendorp
Bol.com
Metrage
17.950
Plaats
Stationsomgeving
Rabobank
11.000
Utrecht
Rijnsweerd
Hogeschool Utrecht
10.000
Burg. Verderlaan
5.350
Kanaleneiland
FIOD
4.700
Nieuwegein Ringwade
Politie
Breukelen De Corridor
Sodexo Nederland
2013
tot
van
tot
Stationsomgeving
165
195
160
190
Rijnsweerd
125
160
120
155
Kanaleneiland
110
150
110
145
Lage Weide
85
130
80
125
6.900
Overvecht
80
145
80
135
5.200
Papendorp
145
175
135
165
Maliebaan
155
195
155
195
Oude Centrum
145
185
145
175
100
130
90
120
150
180
150
175
Centrum
85
120
80
115
Plettenburg
70
120
65
115
Merwestein
80
115
75
105
Houten
Molenzoom
100
130
100
125
Maarssen
Zuilense Ring/Bisonspoor
75
125
65
120
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Nieuwegein
2013
2014
van
2014
Landsdeel Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
5,80
9,00
5,50
8,50
Overige locaties
7,75
12,00
7,00
12,00
37
Kantorenmarkt
Kantoorbanen
Aanbod
Voorraad
78.150
403.000 m2
1.888.000 m2
1,8%
0,8%
0,8%
Opname
Leegstand
Huurprijs*
48.000 m2
387.000 m2 (20,5%)
93 per m2/jaar
25%
4,9%
3,1%
Index kantoorbanen
Voorraad in gebruik
2007=100
110
2.000
105
1.600
100
1.200
95
800
90
400
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
Voorraad
Nederland
2009
Voorraad in gebruik
Bron: LISA
Opname en aanbod
Leegstand
420
28
360
24
300
20
240
16
180
12
120
2011
2012
2013
2014
60
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Zwolle
Deventer
Leegstand 2013
Apeldoorn
Leegstand 2014
Arnhem
Enschede
420
24%
23%
47% 46%
15%
8%
6%
31%
8%
5%
35%
Zwolle, Apeldoorn
en Deventer
33%
300
240
9%
11%
25%
19%
19%
32%
360
4%
180
120
60
Nederland
ICT
Banken en verzekeraars
Overheid en overige non-prot
0 2007
500-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
38
Kantorenmarkt
Kantorenlocaties
ZWOLLE
1 Hanzeland
Deventer
2 Binnenstad Plus
3 Voorsterpoort
4 Oosterenk
1
3
DEVENTER
Zwolle
1 Centrum
2 Kloosterlanden/Hanzepark
APELDOORN
1 Apeldoorn-Noord
2 Centrum
3 Brouwersmolen
4 Malkenschoten
Apeldoorn
3
Huurprijzen kantoorruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Apeldoorn
Deventerstraat
UWV
Metrage
4.000
Plaats
Malkenschoten
BAM Techniek
2.300
Apeldoorn
Deventerstraat
Hanzeland
GGD IJsselland
Hanzeland
2013
2014
van
tot
van
tot
Apeldoorn-Noord
70
125
65
125
1.850
Centrum
65
130
65
125
3.050
Brouwersmolen
65
125
65
125
GBLT
2.500
Malkenschoten
65
130
70
125
Hanzeland
AbbVie Logistics
1.800
Centrum
70
125
70
125
Centrum
Topicus
2.750
Kloosterlanden/Hanzepark
50
110
50
100
Centrum/Stadsring
60
140
60
130
Hanzeland
70
125
70
125
Bruto aanvangsrendementen
A28-zone
90
140
90
130
v.o.n. in %
Oosterenk
50
120
40
110
Zwolle
Deventer
Deventer
Zwolle
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,00
11,00
tot
7,75
van
11,00
tot
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
Oost
Beste locaties
7,75
10,50
7,60
10,50
Overige locaties
8,50
12,50
8,50
12,50
39
Vastgoedgegevens
Kantorenmarkt
Gemeente
Opname
(in m2)
Aanbod
(in m2)
Leegstand
(2014)
Kantorenvoorraad
(in m2)
Bandbreedte
huurprijzen
(in euro per m2/jaar)
Almelo
66.000
29%
212.000
65 - 115
Almere
7.000
175.000
29%
587.000
65 - 175
Amersfoort
23.000
212.000
25%
851.000
80 - 170
Amstelveen
11.000
178.000
28%
649.000
75 - 190
Amsterdam
252.000
1.133.000
18%
6.027.000
75 - 420
Apeldoorn
15.000
166.000
22%
731.000
65 - 125
Arnhem
75 - 180
37.000
240.000
17%
1.126.000
Assen
49.000
17%
289.000
80 - 110
Bergen op Zoom
21.000
20%
104.000
70 - 130
85 - 125
Best
Breda
Capelle aan den IJssel
3.000
25.000
24%
104.000
24.000
142.000
16%
739.000
65 - 150
4.000
150.000
31%
489.000
60 - 125
Delft
19.000
89.000
21%
419.000
90 - 125
Den Haag
46.000
493.000
12%
4.080.000
60 - 210
Deventer
10.000
102.000
24%
377.000
50 - 125
Diemen
12.000
17.000
7%
232.000
60 - 110
5.000
121.000
18%
588.000
90 - 140
75 - 120
Drechtsteden
7.000
59.000
21%
255.000
Eindhoven
37.000
262.000
18%
1.472.000
65 - 165
Enschede
11.000
91.000
18%
451.000
75 - 135
Ede
7.000
10%
72.000
115 - 125
Gouda
15.000
115.000
33%
354.000
70 - 130
Groningen
13.000
138.000
14%
945.000
80 - 125
Haarlemmermeer
17.000
324.000
22%
1.442.000
80 - 365
1.000
19.000
16%
114.000
80 - 115
12.000
61.000
13%
439.000
90 - 125
35.000
20%
173.000
80 - 120
Hengelo
1.000
81.000
28%
281.000
55 - 125
Hilversum
9.000
110.000
16%
630.000
110 - 175
33.000
14%
242.000
100 - 125
12.000
64.000
11%
584.000
75 - 115
Leiden
6.000
71.000
13%
533.000
100 - 185
Leidschendam-Voorburg
1.000
25.000
8%
297.000
65 - 125
9.000
99.000
16%
598.000
90 - 150
Nieuwegein
14.000
137.000
27%
501.000
65 - 115
Nijmegen
23.000
59.000
11%
493.000
70 - 150
2.000
10.000
6%
131.000
100 - 130
Rijswijk
6.000
207.000
23%
876.000
60 - 125
Roermond
8.000
26.000
11%
251.000
95 - 130
75 - 125
Etten-Leur
Heerenveen
Heerlen
Helmond
Houten
Leeuwarden
Oosterhout
18.000
15%
120.000
Rotterdam
56.000
718.000
19%
3.495.000
85 - 225
Schiedam
5.000
53.000
23%
226.000
115 - 140
70 - 160
Roosendaal
19.000
144.000
12%
966.000
Smallingerland
9.000
8%
107.000
75 - 115
Son en Breugel
2.000
23.000
29%
81.000
90 - 125
's-Hertogenbosch
Stichtse Vecht
6.000
37.000
23%
163.000
65 - 120
Tilburg
7.000
79.000
16%
485.000
90 - 135
Utrecht
74.000
355.000
13%
2.697.000
80 - 195
9.000
48.000
26%
176.000
80 - 120
Veenendaal
Veldhoven
3.000
13.000
11%
124.000
80 - 115
Venlo
2.000
21.000
7%
258.000
80 - 125
Zoetermeer
Zwolle
Nederland
8.000
139.000
22%
639.000
80 - 130
23.000
135.000
17%
780.000
40 - 130
1.064.000
8.310.000
16,0%
49.585.000
40 - 420
40
Algemene gegevens
Kantorenmarkt
Gemeente
Inwoners
(in aantal)
Beroepsbevolking
(in % van totale
bevolking)
Particulier besteedbaar
huishoudinkomen
(in euros)
Kantorenvoorraad
per inwoner
(in m2/inwoner)
Kantoorbanen
(in aantal)
Almelo
72.450
64%
30.700
2,9
8.200
Almere
196.000
71%
34.900
3,0
27.050
Amersfoort
150.900
67%
36.500
5,6
30.750
Amstelveen
85.000
64%
39.400
7,6
20.150
Amsterdam
810.950
73%
30.800
7,4
243.400
Apeldoorn
157.550
64%
34.600
4,6
37.000
Arnhem
150.800
69%
30.200
7,5
40.250
Assen
67.200
64%
32.000
4,3
10.450
Bergen op Zoom
66.400
65%
33.600
1,6
5.600
Best
28.600
65%
38.600
3,6
5.600
179.600
67%
34.700
4,1
31.400
14.300
Breda
66.200
66%
34.500
7,4
Delft
100.050
73%
32.000
4,2
15.100
Den Haag
508.950
69%
31.600
8,0
121.550
12.300
Deventer
98.300
66%
32.500
3,8
Diemen
25.950
70%
35.100
8,9
7.800
268.600
64%
32.400
2,2
24.850
Drechtsteden
Ede
110.650
64%
36.000
2,3
14.000
Eindhoven
220.900
68%
31.600
6,7
54.850
Enschede
158.600
68%
29.400
2,8
20.500
Etten-Leur
42.350
65%
35.600
1,7
4.300
Gouda
70.950
65%
34.800
5,0
8.650
Groningen
198.300
76%
28.500
4,8
45.550
Haarlemmermeer
33.350
144.050
66%
39.300
10,0
Heerenveen
49.900
63%
32.500
2,3
5.500
Heerlen
88.250
66%
28.100
5,0
16.850
Helmond
89.250
66%
32.700
1,9
8.000
Hengelo
80.950
65%
32.000
3,5
11.200
Hilversum
86.450
64%
36.000
7,3
20.900
Houten
48.400
67%
42.900
5,0
8.900
Leeuwarden
107.350
68%
28.700
5,4
24.900
Leiden
121.150
72%
33.800
4,4
16.300
73.350
62%
36.700
4,0
6.750
138.750
69%
65.500
4,3
23.250
Leidschendam-Voorburg
Maastricht (incl. airport/Beek)
61.050
67%
35.400
8,2
12.950
168.300
71%
30.800
2,9
22.300
Oosterhout
53.700
64%
35.500
2,4
6.300
Rijswijk
47.650
63%
32.900
18,4
19.900
Roermond
56.950
66%
31.300
4,4
7.450
Roosendaal
77.050
65%
33.600
1,6
8.700
Rotterdam
618.350
69%
29.300
5,7
96.450
Nieuwegein
Nijmegen
76.450
67%
30.900
3,0
10.500
143.750
68%
34.600
6,7
32.350
Smallingerland
55.450
63%
30.900
1,9
4.650
Son en Breugel
16.250
60%
40.200
5,0
4.050
Schiedam
's-Hertogenbosch
63.850
65%
40.400
2,6
7.750
Tilburg
210.250
69%
31.400
2,3
26.450
Utrecht
Stichtse Vecht
328.150
72%
33.900
8,2
101.050
Veenendaal
63.250
65%
34.700
2,8
6.450
Veldhoven
44.150
65%
37.000
2,8
4.900
Venlo
100.450
65%
31.100
2,6
9.800
Zoetermeer
Zwolle
123.550
123.150
67%
67%
36.000
33.200
5,2
6,3
20.650
28.850
16.829.300
66%
33.300
2,9
2.255.800
Nederland
41
Nederland
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
3.134.500
9.551.000 m2
2,1%
Voorraad
53.506 ha
0,2%
1,5%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
2.711.000 m2
3,6%
44 per m2/jaar
14%
0%
0,5%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
54.000
1.400
53.000
1.200
52.000
100
1.000
51.000
800
95
50.000
600
49.000
400
105
90
48.000
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
47.000 2007
200
2008
2009
2012
2013
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
10.000
18
15
8.000
12
6.000
4.000
2.000
Opname
2011
Voorraad
Nederland
0 2007
2010
3
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Nederland
Moerdijk
Tilburg
Rotterdam
Sittard-Geleen
Ratio 2013
Ratio 2014
Eindhoven
Venlo
Emmen
13%
22%
18%
3%
6.000
22%
2%
33% 34%
4.000
24%
2.000
29%
Nederland
Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
42
Nederland
Bedrijfsruimtemarkt
Bruto aanvangsrendementen
in %, 2014
v.o.n. in %
2013
Veldhoven
2014
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,85
12,75
8,85
12,75
Utrecht
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Stichtse Vecht
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Eindhoven
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
7,25
11,00
6,75
10,50
Overige locaties
8,25
12,00
7,70
12,00
Roosendaal
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Amsterdam
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
Oost
Zuid
West
tot
van
tot
Rotterdam
Landsdeel
Moerdijk
Zoetermeer
Diemen
Arnhem
Wijchen
Oldenzaal
Ede
Amersfoort
Haarlemmermeer
Veenendaal
Breda
Huurprijzen bedrijfsruimten
Almere
Deventer
Etten-Leur
2013
Leidschendam-Voorburg
2014
Tilburg
Plaats
van
tot
van
tot
Groot Amsterdam
30
70
30
70
Den Haag
Rotterdam en omgeving
35
59
36
58
Haarlem
25
65
25
64
Son en Breugel
Utrecht en omgeving
25
65
25
65
Haarlemmermeer
25
110
30
110
Eindhoven en omgeving
30
55
30
55
25
55
25
55
25
50
25
50
Oosterhout
s-Hertogenbosch en Tilburg
30
50
25
50
Drechtsteden
Gooi en Eemland
15
65
15
65
Twentse Stedenband
20
50
20
48
Breda en omgeving
20
55
25
50
Groningen en Assen
18
43
18
45
Limburg
25
50
25
50
Hengelo
Almere
25
60
25
60
Rijswijk
Friesland
20
40
20
40
Leiden
Ede en Veenendaal
30
55
30
50
Zwolle
Enschede
Nieuwegein
Delft
's-Hertogenbosch
Waalwijk
Schiedam
Best
Venlo
Houten
Apeldoorn
Duiven
Almelo
Assen
Heerenveen
Helmond
Smallingerland
Lansingerland
Groningen
Hilversum
2014
Nijmegen
Gouda
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Maastricht
Rotterdam
Maasvlakte
70.700
Leeuwarden
Tilburg
Vossenberg
Tesla Motors
49.700
Tiel
Hoekwei
Kuehne + Nagel
48.000
Waddinxveen
Tweede Bloksweg
Lidl
46.000
Roermond
Emmen
Moerdijk
Transitoweg
Owim
41.900
Oss
Vollenhovermeer
Vos Logistics
25.600
Tilburg
Vossenberg
Coolblue
25.000
Nieuwegein
t Klooster
25.000
Wijchen
Bijsterhuizen
Nabuurs
23.000
Maasbree
Businesspark Siberi
Seacon Logistics
22.500
Zevenaar
Bergen op Zoom
Sittard-Geleen
Zeist
0%
3%
6%
9%
12%
15%
Nederlands gemiddelde
43
Almere
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
29.300
165.000 m2
1,3%
Voorraad
496 ha
12%
1,3%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
58.000 m2
6,7%
40 per m2/jaar
62%
1,0%
0,5%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
500
35
105
400
28
100
300
21
95
200
14
90
100
85
2007
Almere
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2007
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
280
20
240
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
16
200
160
12
120
80
40
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Almere
Ratio 2013
Amsterdam
Ratio 2014
Diemen
Hilversum
Zwolle
16%
5%
26%
240
13%
16%
22%
22% 33%
3%
18%
200
22%
160
2%
31%
120
33% 34%
80
29%
51%
Nederland
Almere
Industrie en bouw
24%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
40
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
44
Almere
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1 De Vaart
2 Veluwsekant
3 De Steiger
4 Hollandsekant
5 Stichtsekant
6 Gooisekant/Gooise Poort
10
7 Hogekant/Lagekant
8 Sallandsekant
9 Poldervlak
10 Markerkant
Almere
8
4
7
2
6
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Almere
Hollandsekant
Lumat
Metrage
10.600
Plaats
Veluwsekant
Sligro
9.500
Almere
De Vaart
Fjllrven
De Vaart
2013
2014
van
tot
van
tot
De Vaart
25
45
25
45
7.200
Veluwsekant
35
55
40
55
Schenk
5.050
De Steiger
30
45
30
45
De Vaart
Staples Nederland
4.850
Hollandsekant
35
55
35
55
De Vaart
3.300
Stichtsekant
40
60
40
60
Stichtsekant
J Club International
3.100
Gooisekant/Gooise Poort
40
60
40
60
Hogekant/Lagekant
45
60
45
60
Sallandsekant
40
55
40
55
Poldervlak
40
60
40
60
Markerkant
40
60
40
60
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
Landsdeel Locatie
van
2014
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
45
Amsterdam en omgeving
Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
145.250
344.000 m2
1,2%
Voorraad
888 ha
17%
4,2%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
159.000 m2
7,7%
45 per m2/jaar
166%
2,0%
3,6%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
1.000
25
105
800
20
100
600
15
95
400
10
90
200
85
2007
2008
Amsterdam e.o.
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
600
18
500
15
400
12
300
200
100
Opname
2008
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
Ratio 2013
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
2010
Ratio 2014
Utrecht
12%
22%
14%
22%
3%
21%
27%
18%
400
22%
300
2%
6%
19%
500
13%
16%
24%
39%
33% 34%
29%
Nederland
Amsterdam e.o.
Industrie en bouw
Handel
200
24%
Transport
ICT
Dienstensector
100
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
46
Amsterdam en omgeving
Amsterdam, Diemen en Amstelveen
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1
1 Noord
2 Westpoort
3 Amstelveen
Amsterdam
4 Zuidoost
5 Amstel Business Park
6 Business Park Osdorp
6
Diemen
Schiphol
Amstelveen
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amsterdam
Scharenburg
Metrage
20.200
Plaats
Science Park
TelecityGroup Netherlands
16.000
Amsterdam
Oostenburgervoorstraat
Bugaboo
Casablancaweg
2013
2014
van
tot
van
tot
Noord
35
60
35
60
8.950
Westpoort
30
60
30
60
8.650
Zuidoost
45
65
45
65
Casablancaweg
GE Aviation Materials
8.600
45
70
45
70
Zuidoost
Tesla Motors
8.000
Amstelveen
40
55
40
55
Elementenstraat
Stichting Nachtlab
7.400
Diemen/Weesp
35
50
30
55
Aalsmeer/Uithoorn
37
60
35
55
Alkmaar/Heerhugowaard
35
55
30
50
40
55
30
50
Haarlem
Waarderpolder
Bruto aanvangsrendementen
Mijdrecht
35
50
35
50
v.o.n. in %
Zaanstad
35
50
30
50
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
47
Breda en omgeving
Breda, Oosterhout, Moerdijk, Etten-Leur, Bergen op Zoom en Roosendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
107.550
748.000 m2
2,5%
Voorraad
2.616 ha
1,5%
0,7%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
215.000 m2
5,6%
35 per m2/jaar
16%
0,2%
5,2%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
2.800
70
2.400
60
2.000
100
50
1.600
40
95
1.200
30
800
20
105
90
85
400
2007
Breda e.o.
2008
2009
2010
2011
2012
10
0 2007
2013
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
840
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
720
600
480
360
240
120
Opname
2008
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
Bergen
op Zoom
Ratio 2013
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
2010
Breda
Ratio 2014
Oosterhout
Moerdijk
Etten-Leur Roosendaal
1%
5%
720
13%
19%
22%
9%
20%
1%
3%
18%
600
22%
480
2%
53% 45%
25% 22%
360
33% 34%
24%
240
29%
Nederland
Breda e.o.
Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
120
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
48
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
10
12
BREDA EN OMGEVING
Oosterhout
Moerdijk
1 Emer-Zuid/Emer-Noord
2 Heilaar Noord/IABC
3 Krogten
4 Hazeldonk
11
5 Hoogeind
6 Steenakker
7 Moleneind
8 Haagse Beemden
9 Vosdonk
Breda
10 Weststad I, II en III
Etten-Leur
11 Vijfeiken
12 Moerdijk
ROOSENDAAL /
BERGEN OP ZOOM
A17
1 Borchwerf I
1
3
2 Borchwerf II
E312
A58
3 Majoppeveld-Noord
A4
4 Majoppeveld-Zuid
Roosendaal
5 Noordland
A58
E312
5
GeoMedia 2008 [7157]
Bergen op Zoom
A4
2 km
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Moerdijk
Transitoweg
Owim
Metrage
41.900
Plaats
Mark S. Clarkelaan
16.100
Breda
Randweg
Labee Group
Randweg
Middenweg
2013
2014
van
tot
van
tot
Emer-Zuid/Emer-Noord
25
40
25
35
14.950
Heilaar Noord/IABC
35
47
35
45
Owim
12.350
Krogten
25
40
25
35
Boskalis
11.100
Hazeldonk
25
45
25
45
Forever21
20.000
Hoogeind
35
50
35
50
Breda
Steenakker
35
50
35
45
Moleneind
25
40
25
35
Haagse Beemden
25
40
25
35
Hekven
9.250
Bruto aanvangsrendementen
Etten-Leur
Vosdonk
25
47
25
45
v.o.n. in %
Oosterhout
Weststad I, II en III
35
49
35
50
Vijfeiken
25
40
25
40
Moerdijk
Moerdijk
30
55
30
48
Roosendaal
Majoppeveld
25
49
25
35
Borchwerf I en II
30
48
30
48
30
45
30
45
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,25
11,00
6,75
10,50
Overige locaties
8,25
12,00
7,70
12,00
49
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
138.100
312.000 m2
2,3%
Voorraad
1.257 ha
9,4%
1,6%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
94.000 m2
5,0%
48 per m2/jaar
15%
0,4%
1,5%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
1.400
42
1.200
36
1.000
30
100
800
24
95
600
18
400
12
200
105
90
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
420
12
360
10
300
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
240
180
120
60
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Den Haag
Ratio 2013
Delft
Ratio 2014
Gouda LeidschendamVoorburg
23%
29%
22%
3%
22%
18%
300
22%
240
2%
1%
20%
360
13%
23%
28%
27%
180
33% 34%
Handel
120
29%
27%
Nederland
24%
Transport
ICT
Dienstensector
60
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
50
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1 Kerketuinen/Zichtenburg
2 Bedrijvenpark Prisma
3 Lansinghage
4 Binckhorst
5 Laakhaven HS
6 Ypenburg
7 Forepark
8 Plaspoelpolder
9 Delft-Noord
Den Haag
Leidschendam-Voorburg
Zoetermeer
1
8
Rijswijk
9
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Den Haag
Kerketuinen
HTM Railinfra
Metrage
17.000
Ypenburg
Hittech Multin
5.100
VSVK
Leiden
De Heyderweg
2013
2014
van
tot
van
tot
Kerketuinen/Zichtenburg
39
55
36
54
6.500
Binckhorst
30
56
30
54
Toolstation
3.600
Laakhaven HS
40
60
40
59
Le Pooleweg
Avery Dennison
2.550
Ypenburg
50
60
50
59
Amphoraweg
2.500
Forepark
50
65
50
64
Gouda
Nijverheidsstraat
WireCo Crane
2.550
Bleiswijk
Bedrijvenpark Prisma
50
62
50
62
Delft
Schieweg
De Klomp
2.300
Zoetermeer
Lansinghage
40
58
40
57
Rijswijk
Plaspoelpolder
25
50
25
50
Delft
Noord
38
57
37
55
Bruto aanvangsrendementen
Gouda
Goudse Poort
35
56
35
55
v.o.n. in %
Leiden
35
55
35
55
Leidschendam-Voorburg
37
57
37
54
2013
van
2014
Landsdeel
Locatie
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
Plaats
Den Haag
51
Ede en Veenendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
37.050
206.000 m2
3,1%
Voorraad
573 ha
3,4%
0,5%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
71.000 m2
7,2%
38 per m2/jaar
97%
0,3%
7,6%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
600
30
105
500
25
400
20
300
15
100
95
200
10
90
100
85
2007
2008
2009
Ede en Veenendaal
2010
2011
2012
2013
2007
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
240
12
200
10
160
120
80
40
2
2008
Opname
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
2010
Ede
Veenendaal
Ratio 2013
Ratio 2014
Utrecht
Amersfoort
Arnhem
Nijmegen
1%
3%
200
13%
19%
22%
25%
37%
3%
35%
1%
10%
18%
160
22%
120
2%
33% 34%
29%
80
24%
29%
40%
Nederland
Ede en Veenendaal
Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
40
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
52
Ede en Veenendaal
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
12
1 De Faktorij
2 De Batterijen
3 De Compagnie
4 Het Ambacht
5 Nijverkamp
Ede
6 Kievitsmeent
11
7 BT A12
Veenendaal
8 Heestereng
10
8
9 De Vallei
10 Frankeneng
11 Klaphek
12 Ede-Noord
4
5
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Ede
Heestereng
Modiform
Frankeneng
Plasticum Ede
5.550
Heestereng
Duine
BTA12
Veenendaal
Metrage
2013
Plaats
2014
van
tot
van
tot
Kievitsmeent
40
50
40
45
3.350
Frankeneng/Klaphek
35
45
35
40
Rheinmetall Nederland
3.300
Heestereng/De Vallei
35
45
35
45
De Faktorij
Schatkids
7.250
BT A12
40
55
40
45
Het Ambacht
Hodi on Wheels
7.000
Noord
35
45
30
35
Het Ambacht
Prins Petfoods
3.650
De Batterijen/Compagnie/Faktorij 40
50
35
45
30
45
30
45
11.300
Ede
Veenendaal
Het Ambacht/Nijverkamp
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer.
Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
Oost
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
tot
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
53
Eindhoven en omgeving
Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
102.950
528.000 m2
0,4%
Voorraad
1.591 ha
2,6%
1,1%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
70.000 m2
6,6%
43 per m2/jaar
16%
0,2%
0,5%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
1.800
42
105
1.500
35
1.200
28
900
21
600
14
300
100
95
90
85
2007
2008
Eindhoven e.o.
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
600
18
500
15
400
12
300
200
100
3
2008
Opname
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
Eindhoven
Ratio 2013
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Bron: LISA
2010
Helmond
Ratio 2014
Best
Tilburg
2%
500
13%
15%
22%
19%
29%
3%
26%
18%
400
22%
300
2%
15% 3%
27%
25%
33% 34%
200
24%
29%
39%
Industrie en bouw
Nederland
Eindhoven e.o.
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
100
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
54
Eindhoven en omgeving
Eindhoven, Helmond, Best, Son en Breugel en Veldhoven
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
Son en Breugel
1 De Hurk
2 High Tech Campus
10
Best
3 De Run
11
12
Helmond
5 Flight Forum
6 Eindhoven Airport
14
7 Eindhoven/Acht
8 Kapelbeemd
9 Breeven
10 Science Park Eindhoven
15
11 Ekkersrijt
16
12 Esp
13 De Kade
13
14 Groot Schooten
15 Hoogeind/De Weijer
Eindhoven
Veldhoven
16 B.Z.O.B.
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Eindhoven
Eindhoven/Acht
Metrage
6.350
Plaats
Kapelbeemd
Eriks B.V.
5.850
Eindhoven
Flight Forum
De Hurk
2013
2014
van
tot
van
tot
De Hurk
40
52
40
52
5.800
Eindhoven/Acht
45
55
45
55
Xidy
2.700
Esp
40
47
40
47
De Kade
Bazaar
2.300
De Kade
35
45
35
45
Best
Zandstraat
6.200
Kapelbeemd
38
50
38
49
Veldhoven
De Run
Ballorig
3.800
40
55
40
52
40
50
40
50
Ekkersrijt
37
50
37
50
40
50
40
50
Veldhoven
De Run
32
50
32
48
Helmond
B.Z.O.B.
34
50
34
50
Groot Schooten
39
45
39
45
Son
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,25
11,00
6,75
10,50
Hoogeind
30
45
30
45
Overige locaties
8,25
12,00
7,70
12,00
De Weijer
34
45
34
45
Breeven
34
45
34
45
Best
55
Friesland
Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
40.200
151.000 m2
1,7%
Voorraad
1.157 ha
18%
15%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
12.000 m2
2,6%
27 per m2/jaar
106%
1,1%
0%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
1.200
60
105
1.000
50
800
40
600
30
400
20
200
10
100
95
90
85
2007
Friesland
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
210
180
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
150
120
90
60
30
0
2010
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Ratio 2013
Leeuwarden -Smallingerland
Heerenveen
Ratio 2014
Groningen
Assen
7% 6%
180
13%
22%
15%
12%
3%
36%
18%
120
2%
32%
90
33% 34%
20%
24%
60
29%
72%
Nederland
Friesland
Industrie en bouw
150
22%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
30
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
56
Friesland
Leeuwarden, Heerenveen en Drachten
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
4
5
LEEUWARDEN
1 De Hemrik
2 Newtonpark
3 Business Park Leeuwarden
Leeuwarden
4 Leeuwarden West
Heerenveen
3
DRACHTEN
2 Burmania
1 De Haven
3 Azeven-Zuid
4 Azeven-Noord
HEERENVEEN
1 Business Park Friesland West
2 Heerenveen-Zuid
Drachten
4
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
2013
5.500
Plaats
Mercurius
Broersma Logistiek
2.500
Leeuwarden
Apollo
Destil
Venus
2014
van
tot
van
tot
De Hemrik
20
30
20
30
1.250
Newtonpark
25
35
25
35
1.050
25
35
25
35
NB Service
1.000
Leeuwarden West
25
35
25
35
De Haven
20
35
20
35
Burmania
25
40
25
40
Bruto aanvangsrendementen
Azeven-Zuid
25
35
25
35
v.o.n. in %
Azeven-Noord
25
35
25
35
20
35
20
35
Heerenveen-Zuid
20
30
20
30
Heerenveen Zilverweg
Leeuwarden Ouddeelstraat
Drachten
2013
Heerenveen
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,85
12,75
8,85
12,75
25
35
25
35
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
35
25
35
De Kavels
20
35
20
35
De Hemmen
25
30
25
30
Sneek
57
Gooi en Eemland
Amersfoort en Hilversum
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
40.350
100.000 m2
2,1%
Voorraad
337 ha
16%
3,3%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
36.000 m2
5,9%
45 per m2/jaar
40%
1,4%
2,4%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
420
12
105
350
10
280
210
100
95
140
90
70
85
2007
2008
Gooi en Eemland
2009
2010
2011
2012
2013
Nederland
2007
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
200
15
160
12
120
80
40
Opname
2008
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Bron: LISA
2010
Amersfoort
Hilversum
Ratio 2014
Ratio 2013
Zeist
Utrecht
Almere
18%
37%
3%
35%
19%
9%
Industrie en bouw
18%
120
22%
2%
25%
33% 34%
12% 16%
13%
160
13%
16%
80
24%
29%
Nederland
Gooi en Eemland
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
40
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
58
Gooi en Eemland
Amersfoort en Hilversum
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
AMERSFOORT
1 De Isselt
2 De Wieken/Vinkenhoef
3 Vathorst
4 De Hoef
5 Calveen
HILVERSUM
1 Havenkwartier
2
Hilversum
2 Kerkelanden
Amersfoort
1
2
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Amersfoort
De Hoef
PostNL
Metrage
8.500
Plaats
De Hoef
IDEA Vending
6.700
Amersfoort
De Isselt
Fashion Concept
De Isselt
2013
2014
van
tot
van
tot
De Isselt
15
48
15
50
3.000
De Wieken/Vinkenhoef
45
65
45
65
Jomar Handelsonderneming
2.000
Vathorst
50
60
50
60
Vathorst
NutriSense
1.900
De Hoef/Calveen
35
50
30
50
De Isselt
1.750
Havenkwartier
45
65
40
65
De Isselt
Jansen interieurbouw
1.750
Kerkelanden
40
65
40
60
Soest
30
50
25
50
Zeist
40
60
40
60
Hilversum
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
Oost
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
West
tot
van
tot
59
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
64.650
155.000 m2
5,7%
Voorraad
1.678 ha
0,2%
2,1%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
19.000 m2
1,8%
34 per m2/jaar
29%
0%
0%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
1.700
70
1.600
60
1.500
100
50
1.400
40
95
1.300
30
1.200
20
105
90
85
1.100
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
10
1.000 2007
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
210
180
150
120
90
60
2
1
30
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Groningen
Ratio 2013
Assen
Ratio 2014
Emmen
Zwolle
Leeuwarden Heerenveen
13%
22%
35%
34%
3%
33%
18%
90
2%
9%
12%
Industrie en bouw
120
2%
44%
33% 34%
7% 24%
150
22%
24%
60
29%
Groningen, Assen
en Emmen
Handel
Transport
Nederland
ICT
Dienstensector
30
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
60
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
GRONINGEN
4
Groningen
1 Eemspoort
2 Euvelgunne/
Winschoterdiep
3 Hoendiep
4 Driebond
3
2
ASSEN
Assen
1 Stadsbedrijvenpark
2 Schepersmaat
3 Messchenveld
4 Peelerpark
EMMEN
1 Bedrijvenpark A37
2 Waanderveld
Emmen
3 Bargermeer
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Assen
Schepersmaat
Mammoet Europe
Metrage
Groningen
2013
3.450
Plaats
3.150
Groningen
Driebond
DAG
Hoendiep
Driebond
2014
van
tot
van
tot
Eemspoort
35
45
35
45
2.250
Euvelgunne/Winschoterdiep
25
35
25
35
Kopane
2.000
Hoendiep
20
30
20
30
BB Products
1.800
Driebond
35
43
35
43
Stadsbedrijvenpark
28
33
28
33
Scheepersmaat
33
38
33
38
Messchenveld
35
40
35
40
Peelerpark
33
38
33
38
Bedrijvenpark A37
35
40
35
40
Waanderveld
30
35
30
35
Bargermeer
18
35
18
35
1.200
Assen
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Emmen
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Noord
Beste locaties
8,85
12,75
8,85
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
61
Haarlemmermeer
Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden, Cruquius en Badhoevedorp
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
75.000
217.000 m2
1,9%
Voorraad
609 ha
23%
6,9%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
95.000 m2
7,1%
65 per m2/jaar
53%
0,9%
0%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
700
14
600
12
500
10
100
400
95
300
200
100
105
90
85
2007
2008
Haarlemmermeer
2009
2010
2011
2012
2013
2007
2008
2009
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
250
20
200
16
150
12
100
50
4
2008
Opname
2009
Aanbod
2012
2013
2010
2011
2012
2013
2014
Haarlemmermeer
Ratio 2013
2014
Jaarlijkse uitgifte
2007
2011
Voorraad
Nederland
Bron: LISA
2010
Haarlem
Ratio 2014
Amsterdam
Diemen
Leiden
11%
4%
200
13%
22%
11%
Industrie en bouw
18%
150
22%
2%
33% 34%
53%
49%
3%
100
24%
29%
Nederland
Haarlemmermeer
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
50
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
62
Haarlemmermeer
Hoofddorp, Schiphol, Nieuw-Vennep, Lijnden, Cruquius en Badhoevedorp
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
12
1 De Hoek/Schiphol-West
Lijnden
Cruquius
Badhoevedorp
13
3 De President
16
4 Noord
5 Schiphol-Noord
6 Schiphol-Rijk
7 Schiphol-Zuid
8 Schiphol-Zuidoost
Schiphol
9 Spoorzicht
10 Pionier
Hoofddorp
11 Nieuw-Vennep-Zuid
7
8
12 ABP Lijnden
13 Cruquius-Zuid
15
15 Schiphol-Oost
16 De Schuilhoeve
14
10
Nieuw-Vennep
11
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Rozenburg
Huurder/koper
Metrage
Hoofddorp
7.200
De Hoek
Falcon Logistics
Schiphol
Schiphol-Zuid
Schiphol-Rijk
2013
tot
van
tot
De Hoek/Schiphol-West
55
80
45
80
5.500
50
65
45
65
GSA Groep
6.500
De President
65
75
65
75
Schiphol Rijk
IAA
5.000
Noord
25
55
25
55
Schiphol Rijk
4.300
Schiphol-Noord
70
80
70
80
Santos bikes
4.000
Schiphol-Zuid
60
75
60
85
Schiphol-Zuidoost
75
110
75
110
Nieuw-Vennep Nieuw-Vennep-Zuid
Plaats
2014
van
17.000
Hoofddorp
Schiphol
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Nieuw-Vennep
2013
2014
tot
van
tot
Schiphol-Rijk
65
75
65
85
75
85
75
85
Schiphol-Oost
70
85
70
88
Spoorzicht
45
65
45
65
Pionier
35
45
30
45
Nieuw-Vennep-Zuid
60
75
60
75
Landsdeel
Locatie
van
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Lijnden
65
80
65
80
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
Cruquius
Cruquius-Zuid
50
65
50
65
63
s-Hertogenbosch, Tilburg
en Waalwijk
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
93.850
507.000 m2
1,7%
Voorraad
1.852 ha
9,1%
4,3%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
282.000 m2
5,5%
37 per m2/jaar
69%
0,8%
4,2%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
2.000
50
105
1.600
40
100
1.200
30
95
800
20
90
400
10
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
630
560
490
420
370
280
210
140
70
0
12
9
6
3
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
0 s-Hertogenbosch Tilburg
Ratio 2013
Ratio 2014
Waalwijk
10%
13%
22%
12% 19%
1%
3%
18%
22%
2%
43%
20% 39%
33% 34%
48%
24%
29%
s-Hertogenbosch,
Tilburg en Waalwijk
Industrie en bouw
Handel
Transport
Nederland
ICT
Dienstensector
630
560
490
420
350
280
210
140
70
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
Oosterhout Eindhoven
8%
Breda
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
64
s-Hertogenbosch, Tilburg
en Waalwijk
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
S-HERTOGENBOSCH
1 De Vutter
2 De Rietvelden
3 Maaspoort
4 De Brand
2
Tilburg
5 De Herven
5
TILBURG
1 Kraaiven
2 Loven
3 Vossenberg
s-Hertogenbosch
4 Katsbogten
5 Spoorzone
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Tilburg
Vossenberg
Tesla
49.700
Plaats
van
tot
van
tot
Vossenberg
Coolblue
25.000
Oss/Uden/Veghel
30
48
25
50
Kraaiven
Claassen Transport
15.600
s-Hertogenbosch De Brand
40
48
40
48
Vossenberg
DB Schenker
12.000
De Herven
35
45
35
45
Katsbogten
Bakker Logistiek
9.000
De Rietvelden
30
45
25
40
Veerweg
Esch Group
8.000
Katsbogten
30
48
30
48
Van Hilststraat
7.500
Kraaiven
30
45
25
45
Loven
30
45
25
45
Vossenberg
30
48
28
48
30
50
25
50
Waalwijk
Metrage
2013
Tilburg
Bruto aanvangsrendementen
Waalwijk
v.o.n. in %
2013
2014
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
Zuid
Beste locaties
7,25
11,00
6,75
10,50
tot
Overige locaties
8,25
12,00
7,70
12,00
65
Limburg
Venlo, Sittard-Geleen en Venray
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
66.350
330.000 m2
4,0%
Voorraad
1.971 ha
24%
0,7%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
87.000 m2
3,4%
37 per m2/jaar
13%
1,1%
0%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
2.000
75
105
1.800
60
100
1.600
45
95
1.400
30
90
1.200
15
85
2007
2008
Limburg
2009
2010
2011
2012
2013
1.000 2007
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
600
14
500
12
10
400
300
200
100
0
2010
2
2007
2008
Opname
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Venlo
Ratio 2013
Sittard-Geleen
Ratio 2014
Venray
Maastricht
Roermond
Eindhoven
6%
4%
500
13%
22%
7%
27% 42%
3%
18%
400
22%
300
2%
41%
44%
18%
33% 34%
200
24%
29%
11%
Industrie en bouw
Nederland
Limburg
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
100
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
66
Limburg
Venlo, Sittard-Geleen en Venray
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
VENRAY
A73
1 Smakterheide
2 Keizersveld
3 De Hulst
4 De Blakt
Born
2
E34
A67
VENLO / MAASBREE
1 Trade Port
2 Trade Port West
A2
Maasbree
E25
A73
4 Gelorveld (Belfeld)
Venlo
5 Veegtes
Sittard
6 Businesspark Siberi
SITTARD-GELEEN-BORN
1 Holtum-Noord
2 Bedrijventerrein Noord
A73
0
Geleen
2 km
Tegelen
GeoMedia 2008 [7157]
3 Bedrijvenstad Fortuna
1 km
A73
Venray
3
4
Huurprijzen bedrijfsruimten
A73
0
1 km
Venray
2014
tot
van
tot
Smakterheide
33
48
33
48
Keizersveld
33
45
33
45
De Hulst/De Blakt
30
45
30
45
Trade Port
35
48
35
48
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Maasbree
Businesspark Siberi
Seacon Logistics
22.500
Venray
Spurkterweg
Syncreon
13.000
37
49
37
49
Born
Holtum-Noord
Ceva Logistics
12.650
Gelorveld (Belfeld)
37
43
37
43
Holtum-Noord
Seacon Logistics
10.250
Veegtes
29
38
29
38
Amundsenweg
Nu-Skin
8.300
Born
Holtum-Noord
25
50
25
50
Macroweg
Herbalife
7.300
Sittard
Bedrijventerrein Noord
25
41
25
41
Bedrijvenstad Fortuna
38
45
38
45
De Koumen
29
39
29
39
Bruto aanvangsrendementen
De Locht/De Beitel
29
41
29
41
v.o.n. in %
In de Cramer
29
41
29
41
Beatrixhaven
32
48
32
48
Maastricht Airport
40
48
40
48
Roerstreek
29
41
29
41
Willem Alexander
29
39
29
39
Venlo
Metrage
2014
van
Venlo
Heerlen
2013
Maastricht
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Zuid
Beste locaties
7,25
11,00
6,75
10,50
Overige locaties
8,25
12,00
7,70
12,00
Roermond
67
Rotterdam en omgeving
Rotterdam, Rotterdam Albrandswaard, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse,
Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
251.200
772.000 m2
1,9%
Voorraad
2.506 ha
30%
3,1%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
246.000 m2
6,2%
48 per m2/jaar
45%
1,3%
1,1%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
2.800
42
2.400
36
2.000
30
100
1.600
24
95
1.200
18
800
12
105
90
85
400
2007
2008
Rotterdam e.o.
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
800
16
700
14
600
12
500
10
400
300
200
4
2
100
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Rotterdam*
Ratio 2013
Ratio 2014
Breda
Den Haag
14%
18%
700
13%
20%
600
22%
3%
21%
18%
500
22%
400
2%
1%
19%
41%
45%
21%
33% 34%
29%
Nederland
Rotterdam e.o.
Industrie en bouw
300
24%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
200
100
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
68
Rotterdam en omgeving
Rotterdam, Rotterdam Albrandswaard, Capelle a/d IJssel, Schiedam, Spijkenisse,
Barendrecht, Ridderkerk, Vlaardingen, Oud-Beijerland en Drechtsteden
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1 Distripark Botlek
2 Distripark Maasvlakte
3 Europoort
10
4 Distripark Eemhaven
5 Waalhavengebied
6 Noordwest/Spaanse Polder
Schiedam
7 Hoofdweggebied
8 Drechtsteden
9 Vijfsluizen
10 s-Graveland
Rotterdam
11 Spijkenisse
12 Nieuwe Gadering
1 2
5
3
12
11
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Metrage
Rotterdam
Distripark Maasvlakte
Nippon Express
70.700
Plaats
Ahold
20.650
Rotterdam
Distripark Maasvlakte
Distripark Eemhaven
Distripark Eemhaven
Oostdijk
Handelsweg
Ridderkerk
2013
2014
van
tot
van
tot
Distripark Botlek
40
55
40
57
12.900
Distripark Maasvlakte
35
50
36
50
10.950
Distripark Eemhaven
48
58
48
59
5.050
Waalhavengebied
42
57
42
56
FiberCore Europe
3.750
Noordwest/Spaanse polder
45
57
44
56
Blankendaal Groep
10.100
Hoogvliet
50
57
50
57
Spijkenisse
Halfweg
42
53
41
52
Hoofdweggebied
48
58
48
55
Schiedam
Vijfsluizen
50
57
50
55
s-Graveland
44
54
43
53
Barendrecht
Dierenstein/Vaanpark
49
59
49
58
Ridderkerk
Donkersloot
47
53
46
52
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
2013
van
2014
Landsdeel
Locatie
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Vlaardingen
42
52
41
49
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
Oud-Beijerland
44
50
44
50
69
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
86.100
301.000 m2
1,9%
Voorraad
1.382 ha
5,1%
1,1%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
97.000 m2
4,3%
41 per m2/jaar
93%
0,2%
0,6%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
1.400
42
1.200
36
1.000
100
30
800
24
95
600
18
400
12
105
90
200
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
Nederland
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Voorraad
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
400
16
350
300
12
250
200
150
100
50
0
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Arnhem
Ratio 2013
Nijmegen
Ratio 2014
Duiven
Wijchen
Zevenaar
Ede
8%
14%
10%
350
13%
300
22%
19% 18%
3%
3%
200
33% 34%
33%
150
24%
29%
37%
Stadsregio
Arnhem Nijmegen
Industrie en bouw
250
22%
2%
31%
27%
18%
Handel
Transport
Nederland
ICT
Dienstensector
100
50
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
70
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
NIJMEGEN/WIJCHEN
1 Noord- en Oostkanaalhaven
2 Westkanaaldijk
Arnhem
3 Winkelsteeg
4 Bijsterhuizen
ARNHEM
8
7
5 t Broek/Kleefsche Waard
6 IJsseloord II
9
Duiven
10
11
12
Zevenaar
7 Rijkerswoerd
8 De Overmaat
DUIVEN
9 Nieuwgraaf
10 Centerpoort-Noord en Zuid
1
ZEVENAAR
11 Tatelaar
12 Hengelder
Nijmegen
4
3
Wijchen
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Wijchen
Bijsterhuizen
Nabuurs
Nijmegen
Bijsterhuizen
Palletways
6.600
Bijsterhuizen
ASRock Europe
Bijsterhuizen
Arnhem
Metrage
2013
tot
van
tot
Noord- en Oostkanaalhaven
25
40
35
45
5.400
Westkanaaldijk
25
40
25
40
Micodo
5.000
Winkelsteeg
25
40
25
35
Westkanaaldijk
Hahebo
5.000
Wijchen
Bijsterhuizen
40
50
35
45
Westkanaaldijk
Protempo
5.000
Arnhem
t Broek/Kleefsche Waard
30
50
30
45
IJsseloord II
MPS
4.700
IJsseloord II
45
55
45
55
Rijkerswoerd/De Overmaat
30
45
30
45
Duiven
Nieuwgraaf/Centerpoort-Noord/Zuid 30
45
30
45
Zevenaar
Tatelaar
25
40
25
40
Hengelder
25
40
25
40
Kollenburg
25
40
25
40
25
45
25
45
Bruto aanvangsrendementen
Plaats
2014
van
23.000
Nijmegen
v.o.n. in %
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Elst
*De bandbreedtes geven de meest voorkomende huurprijzen weer.
Uitschieters aan de boven- of onderkant vallen hier buiten.
71
Twente
Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
79.700
374.000 m2
1,9%
Voorraad
1.609 ha
1,3%
0,1%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
117.000 m2
4,6%
32 per m2/jaar
24%
0,1%
5,7%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
2.000
35
105
1.600
28
100
1.200
21
95
800
14
90
400
85
2007
Twente
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2010
2012
2013
Voorraad
Nederland
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
10
8
6
4
2
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Enschede
Ratio 2013
Hengelo
Ratio 2014
Almelo
19%
13%
21%
22%
22%
3%
31%
18%
22%
2%
1%
11% 18%
33% 34%
31%
24%
29%
44%
Nederland
Twente
Industrie en bouw
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
Oldenzaal
Deventer
Zwolle
2%
2011
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
72
Twente
Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
1 De Haven
2 Marssteden
3 Euregio Bedrijvenpark
4 Josink-Es
Almelo
5 Twentekanaal
6 Westermaat
10
7 Bedrijvenpark Twente
11
8 Dollegoor/Turfkade
A35
Oldenzaal
9 Bedrijvenpark Bornsestraat
12
10 Twentepoort
A1
E30
11 XL Bedrijvenpark Twente
E30
Hengelo
A1
13
12 Hazewinkel
13 Hanzepoort
5
Enschede
A35
4 km
Huurprijzen bedrijfsruimten
in euro per m2/jaar*
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Enschede
Marssteden
Bleckmann Group
De Haven
HST Groep
4.000
De Haven
3.150
Hazewinkel
Bleckmann Group
Hazewinkel
Tronex
7.900
Hanzepoort
7.200
Bedrijvenpark Twente
Aanemersbedrijf Hoek
5.500
Oldenzaal
Almelo
1
4
Metrage
17.400
2013
Plaats
Enschede
17.000
Almelo
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Hengelo
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
Oost
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Oldenzaal
2014
van
tot
van
tot
De Haven
20
35
20
33
Euregio Bedrijvenpark
23
40
20
35
Marssteden
30
45
30
40
Josink-Es
35
48
35
45
Bedrijvenpark Bornsestraat
30
40
30
38
Bedrijvenpark Twente
23
35
23
35
Dollegoor/Turfkade
20
35
20
32
Twentepoort
32
40
30
40
XL Bedrijvenpark Twente
40
50
38
48
Twentekanaal
30
45
30
40
Westermaat
35
45
35
45
Hanzepoort
32
42
30
38
Hazewinkel
30
45
25
40
73
Utrecht en omgeving
Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
87.100
290.000 m2
4,0%
Voorraad
719 ha
8,3%
0,9%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
56.000 m2
8,1%
42 per m2/jaar
41%
0,8%
2,4%
Voorraad bedrijventerreinen
2007=100
(ha)
110
800
40
700
35
600
30
500
25
400
20
300
15
200
10
105
100
95
90
100
85
2007
Utrecht e.o.
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Nederland
5
2007
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Bron: IBIS, bewerking DTZ Zadelhoff
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
360
15
300
12
240
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
180
120
60
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Utrecht
Ratio 2013
Stichtse Vecht
Ratio 2014
Nieuwegein
Houten
Zeist
12%
27%
22%
3%
21%
18%
240
22%
180
2%
3%
39% 21%
300
13%
17%
4%
28% 28%
33% 34%
29%
Nederland
Utrecht e.o.
Industrie en bouw
120
24%
Handel
Transport
ICT
Dienstensector
60
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
74
Utrecht en omgeving
Utrecht, Stichtse Vecht, Nieuwegein en Houten
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
Stichtse Vecht
1 Lage Weide
3 Overvecht-Noord
4 De Wetering
5 Plettenburg/De Wiers
Utrecht
6 Liesbosch/Laagraven
7 t Klooster
8 Doornkade
9 Rondeel
10 Meerpaal
Nieuwegein
Houten
7
10
Huurprijzen bedrijfsruimten
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Nieuwegein
t Klooster
Norbert Dentressangle
Utrecht
Maarssen
Metrage
2013
25.000
Plaats
Utrecht
2014
van
tot
van
tot
Lage Weide
25
65
30
65
Liesbosch
Bruynzeel Keukens
2.700
Plettenburg
1.650
30
50
30
50
Eendrachtlaan
4.500
Overvecht-Noord
30
45
25
50
Lage Weide
Fonq.nl
4.250
De Wetering
45
60
40
50
Maarssenbroeksedijk
Stylepoint
2.000
Plettenburg/De Wiers
30
45
30
45
De Corridor
VriendenLoterij
1.800
Liesbosch/Laagraven
35
50
35
50
t Klooster
50
65
50
65
Doornkade
35
45
35
45
Rondeel
40
50
35
50
Meerpaal
45
55
40
55
30
50
30
45
25
40
25
40
Nieuwegein
Houten
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Maarssen
2013
Vianen
2014
Landsdeel
Locatie
van
tot
van
tot
West
Beste locaties
7,25
10,50
6,85
10,25
Overige locaties
8,25
11,50
7,70
11,50
De Hagen
75
Bedrijfsruimtemarkt
Banen in de industrie
Aanbod
77.350
326.000 m2
2,4%
Voorraad
1.275 ha
28%
1,5%
Opname
Aanbod-voorraadratio
Huurprijs
70.000 m2
5,1%
37 per m2/jaar
21%
1,0%
3,1%
Voorraad bedrijventerreinen
(ha)
110
1.500
50
105
1.200
40
100
900
30
95
600
20
90
300
10
85
2007
2008
2009
2010
2011
2012
0 2007
2013
2008
2009
2011
2012
2013
Voorraad
Nederland
Opname en aanbod
Aanbod-voorraadratio
in % ( 750 m2 v.v.o.)
350
10
300
2014
Jaarlijkse uitgifte
Bron: LISA
250
200
150
100
50
0
2010
2007
Opname
2008
2009
Aanbod
2010
2011
2012
2013
2014
Zwolle
Ratio 2013
Apeldoorn
Ratio 2014
Deventer
Assen
Enschede
10%
22%
1%
44% 32%
300
13%
18%
22%
18%
3%
18%
250
22%
200
2%
27%
28%
150
33% 34%
24%
100
29%
Zwolle, Apeldoorn
en Deventer
Industrie en bouw
Handel
Transport
Nederland
ICT
Dienstensector
50
0 2007
750-1.000
2008
2009
1.000-2.500
2010
2011
2.500-5.000
2012
2013
5.000-10.000
2014
>10.000
76
Bedrijfsruimtemarkt
Bedrijventerreinen
3
ZWOLLE
Deventer
1 Marslanden
2 Voorst
3 Hessenpoort
4 De Vrolijkheid
4
2
1
2
Zwolle
DEVENTER
1 Bergweide
2 Kloosterlanden/Hanzepark
3 De Wetering
APELDOORN
1 Stadhoudersmolen
2 Apeldoorn-Noord
3 De Vlijt
4 Kaijersmolen
5 Kuipersveld
6 Malkenschoten
7 Brouwersmolen
8 Ecofactorij
Apeldoorn
8
4
5
6
Huurprijzen bedrijfsruimten
in euro per m2/jaar*
2014
Plaats
Locatie
Huurder/koper
Apeldoorn
Ecofactorij
Oosterberg Zutphen
Stadhoudersmolen
Hamer
7.600
Kuipersveld
FedEx
Kuipersveld
Bergweide
Deventer
Metrage
2013
tot
van
tot
Stadhoudersmolen
25
45
25
45
3.550
De Vlijt
35
50
25
45
Feenstra
2.350
Kaijersmolen
20
35
25
45
Sandd
3.450
Kuipersveld
30
40
30
40
2.550
Malkenschoten
35
45
30
45
Brouwersmolen
30
45
30
45
Kloosterlanden
30
45
25
45
Bergweide
30
45
25
40
De Wetering
30
45
30
40
Hessenpoort
40
50
40
50
De Vrolijkheid
35
45
30
45
Marslanden
25
45
25
45
Voorst
25
45
25
45
Plaats
Apeldoorn
Deventer
Bruto aanvangsrendementen
v.o.n. in %
Zwolle
2013
2014
Landsdeel
Locatie
van
Noord
Beste locaties
8,85
12,75
8,85
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Beste locaties
9,00
12,75
7,70
12,75
Overige locaties
9,75
13,00
9,75
13,00
Oost
2014
van
16.500
tot
van
tot
77
Vastgoedgegevens
Bedrijfsruimtemarkt
Gemeente
Opname
(in m2)
Aanbod
(in m2)
Aanbodvoorraadratio
Voorraad
(in ha)
Bandbreedte
huurprijzen
(in euro per m2/jaar)
Almelo
12.000
89.000
4%
493
20 - 48
Almere
58.000
165.000
7%
496
25 - 60
Amersfoort
36.000
88.000
7%
246
15 - 65
Amsterdam
148.000
287.000
7%
787
30 - 70
Apeldoorn
46.000
113.000
4%
553
25 - 45
Arnhem
11.000
103.000
9%
237
30 - 55
5.000
39.000
3%
252
28 - 40
Bergen op Zoom
21.000
43.000
2%
487
30 - 45
Best
11.000
32.000
4%
154
34 - 45
Breda
42.000
246.000
7%
731
25 - 50
2.000
39.000
6%
129
48 - 55
Delft
6.000
48.000
5%
195
37 - 55
Den Haag
37.000
93.000
6%
316
30 - 64
Deventer
17.000
98.000
7%
296
25 - 45
6.000
35.000
9%
74
30 - 55
Drechtsteden
46.000
190.000
4%
899
49 - 58
Duiven
10.000
38.000
4%
195
30 - 45
Assen
Diemen
Ede
46.000
116.000
7%
321
30 - 45
Eindhoven
44.000
294.000
10%
619
35 - 55
30.000
1%
761
18 - 40
Enschede
42.000
137.000
5%
511
20 - 45
Etten-Leur
8.000
97.000
6%
303
25 - 45
35 - 55
Emmen
7.000
15.000
2%
136
Groningen
15.000
86.000
3%
665
20 - 45
Haarlemmermeer
95.000
217.000
7%
609
25 - 110
Gouda
Heerenveen
9.000
58.000
3%
386
20 - 35
Helmond
7.000
76.000
3%
508
30 - 50
Hengelo
19.000
76.000
4%
426
30 - 45
Hilversum
11.000
3%
91
40 - 65
Houten
14.000
4%
71
35 - 55
4.000
48.000
2%
443
20 - 35
Lansingerland
14.000
35.000
3%
227
50 - 62
Leiden
13.000
17.000
3%
104
35 - 55
5.000
6%
16
37 - 54
104.000
101.000
10%
193
30 - 48
Nieuwegein
36.000
52.000
5%
200
30 - 65
Nijmegen
38.000
63.000
2%
517
25 - 45
Oldenzaal
43.000
71.000
8%
179
25 - 40
Oosterhout
10.000
122.000
4%
558
25 - 50
Leeuwarden
Leidschendam-Voorburg
Moerdijk
2.000
15.000
3%
91
25 - 50
Roosendaal
26.000
138.000
8%
344
25 - 48
Rotterdam
161.000
400.000
12%
687
36 - 59
6.000
21.000
4%
100
43 - 55
's-Hertogenbosch
60.000
121.000
5%
504
25 - 48
Sittard-Geleen
25.000
66.000
2%
833
25 - 45
Smallingerland
45.000
3%
328
20 - 40
Son en Breugel
3.000
51.000
5%
186
37 - 50
Stichtse Vecht
4.000
62.000
10%
62
30 - 45
Tilburg
164.000
293.000
6%
954
25 - 48
Utrecht
15.000
191.000
10%
386
25 - 65
Veenendaal
25.000
90.000
7%
252
30 - 45
4.000
76.000
12%
125
32 - 48
Venlo
41.000
165.000
4%
798
29 - 49
Venray
20.000
99.000
6%
339
30 - 48
Waalwijk
59.000
93.000
5%
393
25 - 50
Wijchen
29.000
67.000
8%
159
35 - 45
5.000
12.000
2%
118
25 - 40
12.000
83.000
10%
175
40 - 57
Rijswijk
Schiedam
Veldhoven
Zevenaar
Zoetermeer
Zwolle
Nederland
6.000
115.000
5%
426
25 - 50
2.711.000
9.551.000
3,6%
53.506
15 - 110
78
Algemene gegevens
Bedrijfsruimtemarkt
Inwoners
(in aantal)
Beroepsbevolking
(in % van totale
bevolking)
Almelo
72.450
64%
30.700
34,0
Almere
196.000
71%
34.900
12,6
29.300
Amersfoort
150.900
67%
36.500
8,2
27.500
Amsterdam
810.950
73%
30.800
4,9
126.400
Apeldoorn
157.550
64%
34.600
17,5
30.100
Arnhem
150.800
69%
30.200
7,9
26.350
Assen
67.200
64%
32.000
18,8
10.750
Bergen op Zoom
66.400
65%
33.600
36,7
14.600
Gemeente
Best
Breda
Banen in de industrie
(in aantal)
18.450
28.600
65%
38.600
26,8
9.350
179.600
67%
34.700
20,4
37.100
66.200
66%
34.500
9,7
12.350
Delft
100.050
73%
32.000
9,7
14.150
Den Haag
508.950
69%
31.600
3,1
57.800
Deventer
98.300
66%
32.500
15,1
18.050
Diemen
25.950
70%
35.100
14,3
6.300
268.600
64%
32.400
16,7
56.900
Drechtsteden
25.600
67%
36.200
38,1
8.500
Ede
110.650
64%
36.000
14,5
22.200
Eindhoven
220.900
68%
31.600
14,0
50.250
Emmen
108.050
64%
30.600
35,2
22.200
Enschede
158.600
68%
29.400
16,1
28.850
Etten-Leur
42.350
65%
35.600
35,8
10.550
Duiven
70.950
65%
34.800
9,5
11.100
Groningen
198.300
76%
28.500
16,8
31.650
Haarlemmermeer
144.050
66%
39.300
21,1
75.000
Heerenveen
49.900
63%
32.500
38,6
10.250
Helmond
89.250
66%
32.700
28,5
22.500
Hengelo
80.950
65%
32.000
26,3
21.850
Hilversum
86.450
64%
36.000
5,2
12.800
Houten
48.400
67%
42.900
7,3
8.800
107.350
68%
28.700
20,6
16.500
57.100
64%
42.900
19,9
9.300
121.150
72%
33.800
4,3
16.800
Gouda
Leeuwarden
Lansingerland
Leiden
Leidschendam-Voorburg
73.350
62%
36.700
1,1
6.300
Moerdijk
36.750
64%
36.400
26,3
13.800
61.050
67%
35.400
16,4
15.300
Nijmegen
168.300
71%
30.800
15,4
27.400
Oldenzaal
32.150
62%
33.600
27,8
10.550
Oosterhout
53.700
64%
35.500
51,9
14.600
Rijswijk
47.650
63%
32.900
9,5
7.050
Roosendaal
77.050
65%
33.600
22,3
16.850
Rotterdam
618.350
69%
29.300
5,6
120.800
76.450
67%
30.900
6,6
12.400
143.750
68%
34.600
17,5
36.150
Sittard-Geleen
93.700
66%
31.900
44,5
23.150
Smallingerland
55.450
63%
30.900
29,6
13.450
Son en Breugel
16.250
60%
40.200
57,1
6.750
Stichtse Vecht
63.850
65%
40.400
4,8
9.050
Tilburg
210.250
69%
31.400
22,7
41.650
Utrecht
Nieuwegein
Schiedam
's-Hertogenbosch
328.150
72%
33.900
5,9
54.000
Veenendaal
63.250
65%
34.700
19,9
14.850
Veldhoven
44.150
65%
37.000
14,2
14.100
100.450
65%
31.100
39,7
30.750
Venray
43.100
66%
34.300
39,4
12.450
Waalwijk
46.500
65%
34.000
42,3
16.100
Wijchen
41.050
65%
35.400
19,4
8.650
Zevenaar
32.300
63%
33.000
18,3
6.200
123.550
67%
36.000
7,1
15.600
123.150
16.829.300
67%
33.200
17,3
29.200
66%
33.300
16,0
3.125.250
Venlo
Zoetermeer
Zwolle
Nederland
79
Denities, bronnen en
onderzoeksverantwoording
Voorraad bedrijventerreinen
onderzoeksverantwoording.
huurkortingen.
Bevolking en inkomen
Opname en aanbod
In de graek opname en aanbod is de
Leegstand (kantoren)
inkomensverdeling).
van de kantorenvoorraad.
Bruto-aanvangsrendement
Onderzoeksverantwoording
en bedrijfsruimte.
incentives op.
www.dtz.nl
www.dtz.com
80
DTZ Zadelhoff is al ruim 45 jaar toonaangevend adviseur in commercieel vastgoed en realiseert gentegreerde vastgoedoplossingen voor
eigenaren, gebruikers, beleggers en nanciers. Naast vastgoedbeheer, taxaties en advisering bij transacties, biedt DTZ Zadelhoff een breed
spectrum aan gespecialiseerde diensten. Of het nou gaat om kantoren, winkels en (logistieke) bedrijfsruimten. Of om bijvoorbeeld
zorgvastgoed, beleggingen in woningcomplexen of hotels.
Ruim 200 vastgoedadviseurs zijn op de hoogte van wat er speelt in de markt en realiseren het beste resultaat voor hun opdrachtgevers.
DTZ Zadelhoff loopt altijd voorop in nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied en gebruikt die nieuwe inzichten om haar dienstverlening
steeds weer te verbeteren. Zo is DTZ Zadelhoff de eerste vastgoedadviseur met een gentegreerde werkwijze van het ISAE 3402 type 1
rapport en de PTA-richtlijnen. Als u hoge eisen stelt, is de keuze helder. Duidelijk. DTZ Zadelhoff
Met 13 kantoren in Nederland combineert DTZ Zadelhoff haar regionale kennis met een landelijke dekking. Daarnaast maakt de organisatie
deel uit van het internationale netwerk van DTZ. De totale organisatie telt 24.200 vaste medewerkers en is wereldwijd actief met 209
vestigingen in 52 landen. Voor meer informatie kijkt u op www.dtz.nl en www.dtz.com. Of volg ons op twitter @DTZZadelhoff.
DTZ Zadelhoff,
kantoor Amsterdam
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 6 644 644
E-mail: amsterdam@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Enschede
Zuiderval 74
7543 EZ Enschede
Tel.: 053 4 300 900
E-mail: enschede@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Utrecht
Postbus 19125
3501 DC Utrecht
Oorsprongpark 12
3581 ET Utrecht
Tel.: 030 2 332 552
E-mail: utrecht@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Occupier Services
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 7 513 700
E-mail: os@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Arnhem
Postbus 573
6800 AN Arnhem
Meander 601
6825 ME Arnhem
Tel.: 026 4 452 445
E-mail: arnhem@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Groningen
Postbus 870
9700 AW Groningen
Hereweg 95B
9721 AA Groningen
Tel.: 050 3 141 232
E-mail: groningen@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Zwolle
Postbus 382
8000 AJ Zwolle
Burg. van Roijensingel 6
8011 CS Zwolle
Tel.: 038 4 258 800
E-mail: zwolle@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Research
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 6 644 644
E-mail: research@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Breda
Postbus 2216
4800 CE Breda
Claudius Prinsenlaan 148
4818 CP Breda
Tel.: 076 5 209 209
E-mail: breda@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor s-Hertogenbosch
Postbus 5065
5201 GB s-Hertogenbosch
Statenlaan 8 20
5223 LA s-Hertogenbosch
Tel.: 073 6 132 424
E-mail: den-bosch@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Investments
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 5 711 411
E-mail: investments@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Retail Services
Postbus 19125
3501 DC Utrecht
Oorsprongpark 12
3581 ET Utrecht
Tel.: 030 6 022 211
E-mail: retail@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Den Haag
Postbus 85617
2508 CH Den Haag
Anna van Buerenplein 50a
2595 DA Den Haag
Tel.: 070 3 550 550
E-mail: den-haag@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Hoofddorp
Postbus 2028
2130 GE Hoofddorp
Scorpius 114
2132 LR Hoofddorp
Tel.: 023 5 685 685
E-mail: hoofddorp@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Marketing & Communications
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 7 500 410
E-mail: marcom@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Valuation Advisory Services
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 8 407 260
E-mail: vas@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Eindhoven
Postbus 973
5600 AZ Eindhoven
Vestdijk 61B
5611 CA Eindhoven
Tel.: 040 2 125 125
E-mail: eindhoven@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
kantoor Rotterdam
Postbus 937
3000 AX Rotterdam
K.P. van der Mandelelaan 110
3062 MB Rotterdam
Tel.: 010 4 333 555
E-mail: rotterdam@dtz.nl
DTZ Zadelhoff,
afdeling Asset Management
Postbus 74030
1070 BA Amsterdam
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel.: 020 6 644 644
E-mail: assetmanagement@dtz.nl
DTZ Zadelhoff
Property Management BV
Postbus 19160
3501 DD Utrecht
Nieuwekade 15
3511 RV Utrecht
Tel.: 030 2 394 239
E-mail: propertymanagement@dtz.nl
www.dtz.nl
www.dtz.com
81
Nederland compleet
Factsheets kantoren- en bedrijfsruimtemarkt | januari 2015
Een uitgave van DTZ Zadelhoff v.o.f.
ISBN 978 90 78197 44 7
Vormgeving: Matt Art Concept & Design, Haarlem
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of
vermenigvuldigd zonder bronvermelding. Alle gegevens zijn
met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid ervan
wordt evenwel geen aansprakelijkheid aanvaard.
Dit rapport kunt u vinden op onze website www.dtz.nl.
Er is ook een Engelse versie beschikbaar.
DTZ Zadelhoff is een v.o.f. van partners die deelnemen
middels besloten vennootschappen.
Uitgevoerd door:
DTZ Zadelhoff, afdeling Research
Parnassusweg 803
1082 LZ Amsterdam
Tel: 020 6 644 644
E-mail: research@dtz.nl
www.dtz.nl
01-2015
www.dtz.nl
www.dtz.com