BASIS

DOCUMENT
Bachelorproef Helene Jacobs

Helene Jacobs
Externe expert : Gert Segers
Afstudeerbegeleider : Wim Lauwers
Studierichting: 3CMO, Grafische en Digitale Media
Jaar: 2014-2015

INHOUDS-

OPGAVE
Situering & motivatie

De doelstelling

De probleemstelling

Relevante documenten

6-7

De fasering

8-9

De onderzoeksopzet

10

De kwaliteiteisen

11

De kwaliteitsbewaking

11

Planning & tijd

12

De kosten

13

De organisatie

14

Communicatie

15

SITUATIE &

MOTIVERING
Naar aanleiding van mijn passie voor illustratie is het onderwerp van mijn
bachelorproef tot stand gekomen. Omdat ik er al lang van droom om eens
een kinderboek te illustreren, is deze bachelorproef de ideale kans om deze
droom waar te maken. Natuurlijk bestaan er al talloze prenten- en kinderboeken, daarom is het van belang dat ik voor een onderwerp kies dat nog
niet al te vaak gerealiseerd is.
Na research gedaan te hebben, ben ik tot de conclusie gekomen dat er
erg weinig spreekwoordenboeken voor kinderen beschikbaar zijn. Omdat
spreekwoorden en gezegden nog steeds een belangrijk onderwerp zijn in de
lagere school, is het belangrijk dat kinderen zich genoeg kunnen informeren.
Maar de slechts weinige boeken die beschikbaar zijn over dit onderwerp,
zijn helaas niet altijd even leuk, interessant of mooi vormgegeven. Hier
kom ik tevoorschijn.. Mijn bedoeling is dat ik een leuk en educatief boek
ga ontwerpen voor kinderen uit een bepaalde leeftijdsgroep. Zowel onderzoek, illustraties en typografie neem ik voor mijn rekening. Maar niet alleen
de kinderen gaan in dit gellustreerd spreekwoordenboek gebruiken, ook
toekomstige en huidige leerkrachten gaan in aanmerking komen voor deze
uitgave. Het is dus ook van belang om deze laatsten te betrekken in mijn
onderzoek.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

DOEL-

STELLING
Het resultaat van mijn bachelorproef zal een afgewerkt
product zijn. De bedoeling is dat er een hard-cover boek
gepubliceerd wordt, zodat kinderen & leerkrachten dit
boek kunnen lezen en gebruiken in hun lessen.
Ter aanvulling van het boek, zal er ook een educatief spel
ontworpen worden, zodat leerkrachten de leerstof op
een speelse manier kunnen toepassen in de les. Dit kan in
de vorm van een kaart-, bord- of andere soort spel of als
een Smartboardapplicatie, maar dat zal later onderzoek
uitwijzen.
Op het einde van de bachelorproef is er dus een
afgewerkt geheel rond het thema Spreekwoorden om
te kunnen toepassen in het basisonderwijs.

/ SITUATIE
/ RELATIE BEROEPSPRAKTIJK
/ MOTIVERING
1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

PROBLEEM-

STELLING
Centrale vraag
Hoe spreekwoorden inzichtelijk maken op een educatieve
en illustratieve manier voor leerlingen en leerkrachten uit
de 3de graad, basisonderwijs?
Deelvragen
Wat zijn de leerdoelen omtrent spreekwoorden in de 3de
graad basisonderwijs?
Vanaf welke leeftijd begrijpen kinderen spreekwoorden?
(Doelgroep)
Hoe kunnen leerkrachten spreekwoorden op een
educatieve, doch speelse manier implementeren in hun
lesvoorbereiding?
Moeten de spreekwoorden opgesplits worden in themas
om zo een duidelijk overzicht te geven?

- Volgens alfabetische volgorde

- Thematisch ingedeeld (Dieren, Sprookjes, ..)

Welke illustratiestijlen passen bij de desbetreffende

doelgroep?

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

RELEVANTE

DOCUMENTEN
Clement, S. (2005). De aap komt uit de mouw. Uitgeverij Lannoo, Tielt, Belgi.
Dit boek bevat illustraties over spreekwoorden (van A tot Z) De kinderen moeten
echter zelf zoeken over welke spreekwoorden het gaat.
Kinderboeken zijn kinderspel met Blurb. (z.j.). Geraadpleegd op 24 november
2014 op http://nl.blurb.com/childrens-books
Blurb is een site waar je zelf boeken kan publiceren & verkopen. Onder de
categorie Children books, vind je handige tips & tricks voor kinderboeken.
Kleuter- en lager onderwijs: eindtermen, ontwikkelingsdoelen en
uitgangspunten. (z.j.). Geraadpleegd op 24 november 2014 op http://www.ond.
vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/
Op deze website kan je de leerdoelen van het Basisonderwijs van Vlaanderen
checken.
McCarthy, M. (z.j.). An illustrators guide to creating a picture book.
Geraadpleegd op 24 november 2014 op http://www.meghan-mccarthy.com/
illustratorsguide.html
Dit online artikel geeft een stappenplan met tips om een prentenboek vorm te
geven.
Meest Gebruikte Spreekwoorden. (z.j.). Geraadpleegd op 20 november 2014 op
http://www.meestgebruikte.nl/meest-gebruikte-spreekwoorden/
Een handig overzicht van de meest gebruikte spreekwoorden van A tot Z.
1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

RELEVANTE

DOCUMENTEN
Spreekwoord. (2014, 1 september). Geraadpleegd op 24 november 2014 op
http://nl.wikipedia.org/wiki/Spreekwoord
Definitie van een spreekwoord plus een lijst van A tot Z van Nederlandse
spreekwoorden.
Tyberg, S. (2002). Eerste spreekwoordenboek voor kinderen. Zuidnederlandse
Uitgeverij N.V. , Aartselaar, Belgi.
Boek over spreekwoorden voor kinderen. Dit boek is ingedeeld in categorien.
Van Donkelaar, M., & Van Rooijen, M. (2009). Het neusje van de zalm. Gottmer
Uitgevers Groep, Haarlem, Nederland.
Gellustreerd boek over spreekwoorden & gezegdes over eten en drinken.
Ways to Saturate Your Children with the Proverbs. (2012, 31 mei).
Geraadpleegd op 24 november 2014 op http://www.doorposts.com/
blog/2012/05/31/ways-to-saturate-your-children-with-the-proverbs/
Online artikel met erg handige tips & tricks om kinderen spreekwoorden aan te
leren.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

DE

FASERING
Fase 1 : Verzamelen van informatie
In een eerste fase wordt er bestaande literatuur
opgezocht en verwerkt. Specifiek gaat het over nationale
en internationale boeken, artikels, websites en andere
relevante publicaties over spreekwoorden en illustraties
voor kinderen. Alsook worden huidige en toekomstige
leerkrachten ondervraagd over de leerdoelen in de 3de
graad, Basisonderwijs.
Fase 2 : Analyse totaalconcept
Vervolgens ga ik de opbouw van zon educatief kinderboek
analyseren. Vragen zoals : Hoe ga ik het boek indelen?
, Welke categorien laat ik aan bod?, Welke informatie
moet beschikbaar zijn? , Hoeveel paginas zal het boek
bevatten?, Welk formaat zal het boek krijgen? zullen hier
aan bod komen. Alsook moet er in deze fase beslist worden
welke spreekwoorden ik ga gebruiken en welke niet.
Vervolgens ga ik de rest van het totaalconcept analyseren,
welke extra toepassingen ga ik maken om er een educatief
lessenpakket van te maken?
1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

DE

FASERING
Fase 3 : Onderzoek illustratiestijl & doelgroep
Omdat de uiteindelijke doelstelling van mijn bachelorproef
is om een gellustreerd, educatief totaalconcept te
ontwerpen, is het van belang om onderzoek te doen naar
illustratiestijlen die passen bij de desbetreffende doelgroep.
Belangrijk is dat ik een eigen stijl ontwikkel die bij het
concept past.
Fase 4 : Het uitwerken van de producten
In fase 4 komt het uitwerken van de uiteindelijke producten
aan bod. Schetsen, digitaliseren en het drukken van het
boek zijn hier de grootste peilers. Daarna zal ik ook een
extra toepassing uitwerken zoals bijvoorbeeld een kaartspel
over spreekwoorden, dit in samenwerking met mijn
stagebedrijf Nadruk. Wanneer deze producten gerealiseerd
zijn, zou ik graag peilen naar reacties van leerlingen en
leerkrachten aan de hand van enqutes.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

ONDERZOEKS-

OPZET
Hoe te werk gaan?

Het belangrijkste onderzoek gaat uit naar de illustratiestijl van

de juiste doelgroep. Het vinden van de juiste doelgroep kan
via de website http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/
basisonderwijs/. Ook heb ik verschillende kennissen die
momenteel een opleiding leerkracht Lager Onderwijs volgen,
waar ik beroep op kan doen.
Om een passende illustratiestijl te vinden voor deze doelgroep,
ben ik van plan om mijn favoriete stijlen voor te leggen aan
kinderen uit deze doelgroep. Zo kan ik afleiden wat de kinderen
goed of slecht vinden of wat er eventueel verbetering nodig
heeft. Dit kan in de vorm van een soort enqute/interview
gebeuren. Deze zal plaats vinden in een lagere school of
eventueel op mijn vroegere jeugdbeweging omdat de kinderen
daar in leeftijdsgroepen zijn onderverdeeld.
De testpersonen zijn dus voornamelijk kinderen, maar ook kan er
beroep gedaan worden op (toekomstige) leerkrachten, zij weten
namelijk welke boeken aanslagen bij de kinderen.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

10

KWALITEITS-

EISEN

- Het totaalconcept moet aansluiten bij de uiteindelijke doelgroep.

- Het totaalconcept moet aansluiten bij de leerdoelen van het Basisonderwijs.
- Het totaalconcept moet implementeerbaar zijn in lesvoorbereidingen.
- Het totaalconcept moet uitvoerbaar zijn tegen vrijdag 5 juni 2015.
- Het totaalconcept moet grafisch verantwoord zijn.

KWALITEITS-

BEWAKING
Mijn bachelorproef wordt uitgevoerd in opdracht van mijn
stagementor, Gert Segers, en mijn afstudeerbegeleider Wim
Lauwers. Zij zullen mijn onderzoek van nabij opvolgen en hun
bedenkingen met mij communiceren. Zij zullen vooral instaan
om de kwaliteit van de inhoud & het uiteindelijke product te
bewaken.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

11

TIJD &

PLANNING
Lesweek 1 = start op maandag 2 februari 2015.
Lesweek 13 = eindigt op vrijdag 29 mei 2015.
De scriptie moet definitief afgerond zijn in de week van 8 tot 12 juni 2015.
De scriptie moet verdedigd worden in de week van 15 tot 19 juni 2015.
Lesweek

9 10 11

12 13

F1 : Verzamelen van
informatie
F2 : Analyse
kinderboeken
F3 : Onderzoek
illustratiestijl
F4 : Uitwerken
product
Uitwerken scriptie
Voorbereiding
verdediging

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

12

30/05 - 12/06

DE

KOSTEN
De kosten van de toekomstige producten
zijn afhankelijk van de keuzes die ik in mijn
onderzoeksfase zal nemen. Deze keuzes bevatten
onder andere : aantal paginas, hard / soft cover,
formaat, aantal stuks, leverancier..
Er bestaat ook een kans dat Nadruk wil helpen
in het realiseren van de eindproducten omdat zij
samen werken met Drukkerij Proost.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

13

DE

ORGANISATIE
Ik voer het onderzoek alleen uit en wordt hierin begeleid door mijn stagementor
Gert Segers, alsook Wim Lauwers. Ik zal hen de tussentijdse resultaten
rapporteren waarna zij hun aanbevelingen zullen geven.
De communicatie zal hoofdzakelijk per mail verlopen maar na afloop van de stage
zullen er ook een aantal overlegmomenten worden ingepland om de vooruitgang
te overlopen. Hiervoor zal ik me naar Antwerpen verplaatsen zodat dit overleg
niet steeds per mail hoeft te gebeuren.

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

14

DE

COMMUNICATIE

1415_BP6_JacobsH_Basisdocument

15