Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
RESUMO
1
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
INTRODUO
as
principais
modificaes
destacam-se
as
alteraes
hormonais,
muito
importantes
que
so
gonodotrofina
corinica
2
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
3
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
METODOLOGIA
4
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
RESULTADOS
5
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
observado que 80% das gestantes relataram melhora nas dores lombares. Atravs
do questionrio WHOQOL foi constatado que houve uma melhora significativa na
qualidade de vida destas gestantes atravs dos benefcios que a fisioterapia lhes
proporcionou para a realizao de suas AVDs.
No quadro 1 so apresentadas as intervenes includas no grupo de
protocolos de fisioterapia.
Quadro 1 - Artigos includos na reviso da literatura sobre benefcios dos protocolos de
fisioterapia na lombalgia gestacional.
AUTOR, REVISTA E ANO
DE PUBLICAO
DE CONTI et al., Revista
Brasileira de Ginecologia e
Obstetrcia, 2003.
OBJETIVOS
INTERVENES TERAPUTICAS
Estudar os efeitos de
tcnicas
fisioterpicas
sobre os desconfortos
msculo-esquelticos na
gestao.
INTERVENO:
Educativa:
informaes pertinentes gestao.
Fisioteraputica: treinos respiratrios
com adoo do padro respiratrio 1:1 e
tcnica de Valsalva, cinesioterapia com
exerccios
de
alongamento
e
fortalecimento de intensidade leve.
Interao: orientaes posturais e treino
de AVDs.
DURAO: 10 sesses, 50 min, 4
meses.
MOURA et al., Arquivos Verificar o efeito do INTERVENO:
Protocolo
de
Mdicos do ABC, 2007.
protocolo de fisioterapia Exerccios Fisioterpicos nas posies
em
lombalgia ortosttica, sentada e em decbito
gestacional.
dorsal.
DURAO: 42 sesses, 3 x/sem, 50
min, 3 meses.
DALVI et al., Revista Sade Demonstrar a eficcia INTERVENO:
Exerccios
de
e Pesquisa, 2010.
dos
exerccios alongamentos passivos, ativos, ativocinesioteraputicos,
resistidos, exerccios de fortalecimento
avaliar e prevenir os dinmico de MMSS com faixa elstica,
desconfortos
fortalecimento isomtrico e dinmico de
decorrentes
da MMII com faixa elstica e rolos,
gestao.
fortalecimento e propriocepo de
assoalho plvico com a bola sua, rolo
e
faixa
elstica,
exerccios
de
relaxamento. Todos os exerccios de
fortalecimento foram associados com
respirao diafragmtica.
DURAO: 2 x/sem, 6 meses.
* AVD, Atividades de Vida Diria. SF-36, Medical Outcomes Study 36-Item Short-Form Health Survey
(SF-36). WHOQOL, World Health Organization Quality of Life. MMSS, Membros Superiores. MMII,
Membros Inferiores.
6
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
INTERVENES TERAPUTICAS
Estudar os benefcios de
um
protocolo
de
exerccios,
englobando
um trabalho preparatrio
para
o
parto
e
condicionamento fsico.
7
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
SEBBEN et al.,
Perspectiva, 2011.
Revista
Verificar os efeitos do
tratamento
hidroteraputico na dor
lombar em gestantes
entre 4 e 8 meses de
gestao.
* EVA, Escala Visual de Dor. ADM, Amplitude de Movimento.
INTERVENO:
Exerccios
de
aquecimento,
alongamentos
e
exerccios localizados, relaxamento na
gua.
DURAO: 10 sesses, 50 min, 2
meses.
8
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
MACHADO,
Brasil, 2006.
Fisioterapia
9
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
GIL;
OSIS;
FANDES,
Fisioterapia
e
Pesquisa,
2011.
DISCUSSO
10
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
lombar. Mas somente no primeiro estudo foi observada tambm uma melhora na
flexibilidade e mobilidade da coluna vertebral com a interveno fisioteraputica.
Nos trabalhos realizados por De Conti et al. (2003) e Dalvi et al. (2010) foi
utilizada a cinesioterapia para o tratamento das gestantes. Porm, De Conti et al.
(2003) dividiram seu trabalho em 3 etapas: educativa, fisioteraputica e interao,
constitudos de treino respiratrio, exerccios de alongamento, fortalecimento e
relaxamento. J Dalvi et al. (2010) utilizaram um protocolo de tratamento composto
por exerccios de alongamento passivo, ativo e ativo-resistido associado
respirao diafragmtica, exerccios de fortalecimento tambm associados
respirao diafragmtica e exerccios de relaxamento. Apesar de utilizarem mtodos
semelhantes para o tratamento, tanto as avaliaes quanto a durao do tratamento
foram diferentes entre os estudos. O primeiro avaliou somente os desconfortos
musculares e teve durao de quatro meses, enquanto o segundo avaliou a
qualidade de vida e teve durao de seis meses. Ambos os trabalhos obtiveram
resultados positivos na reduo da dor lombar e consequentemente na melhora da
qualidade de vida e nas AVDs. Vale ressaltar que De Conti et al. (2003) realizaram o
estudo com a comparao de grupos de tratamento e grupo controle, ficando bem
evidenciado que no houve melhora no grupo controle, que recebeu apenas
assistncia pr-natal.
Machado et al. (2006) estudaram um tratamento atravs do Pilates que
composto por treino da respirao prpria do mtodo, exerccios de estabilizao da
coluna e quadril, exerccios de conscincia corporal, exerccios de mobilidade
segmentar da coluna, treino especfico de grandes grupos musculares, treino de
assoalho plvico, alongamentos e relaxamento. Enquanto Gil; Osis; Fandes (2011)
estudaram um tratamento atravs do mtodo do RPG com 2 posturas que se
constitua de fechamento do ngulo coxo-femoral e abduo dos membros
superiores, fechamento do ngulo coxo-femoral com aduo dos membros
superiores, ambas com contrao isomtrica ou isotnica em posio cada vez mais
excntrica sem compensaes. Apesar de terem usado mtodos diferentes,
avaliaes diferentes, salvo o uso da EVA para a graduao da intensidade da dor,
mas com o mesmo tempo de durao, foi possvel observar em ambos os trabalhos
a reduo da lombalgia gestacional. Porm, no segundo estudo houve a
comparao atravs de grupos, controle e RPG e constatado que no grupo controle
11
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
CONCLUSO
ABSTRACT
Pregnancy and childbirth are key events in the lives of women and their families,
potentially enriching who participate. During this period anatomical, physiological and
biochemical changes occur in various systems of the body to prepare women for
childbirth and lactation. The onset of low back pain is common during pregnancy,
which may limit the activities of daily living and reduce the quality of life of the
pregnant women. This study aimed to present the methods used for the treatment of
this back pain. It was based on a scientific literature found in electronic databases
LILACS, SciELO, PubMed and Cochrane Library. It was excluded articles that
mentioned only prenatal care exclusively with obstetrics, drug treatment, surgery
articles, literature review and articles in duplicate. 23 articles were found of which 8
were included in the results, all of them were published in Portuguese and they used
techniques for the treatment of pregnancy related low back pain such as stretching,
strengthening, hydrotherapy, relaxation, breathing exercises, GPR, active global
12
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
stretching and Pilates, with positive results. These methods have been proved
effective in reducing low back pain during pregnancy, improving the quality of life and
performance of activities of daily life for these women.
REFERNCIAS
BRASIL. Ministrio da Sade. Secretaria de Polticos de Sade. rea Tcnica da
Sade da Mulher. Parto, aborto e puerprio: assistncia humanizada mulher /
Ministrio da Sade, Secretaria de Polticas de Sade, rea Tcnica da Mulher. 1
ed. Braslia: Ministrio da Sade, 2001.
BIM, C. R.; PEREGO, A. L. Fisioterapia Aplicada Ginecologia e Obstetrcia.
Iniciao Cientfica Cesumar, Maring, v. 4, n. 1, p. 57-61, Mar/Jul 2002.
DALVI, A. R. et al. Benefcios da Cinesioterapia a partir do Segundo Trimestre
Gestacional. Revista Sade e Pesquisa, Maring, v. 3, n. 1, p. 47-51, Jan/Abr 2010.
DE CONTI, M. H. S. et al. Efeito de Tcnicas Fisioterpicas sobre os Desconfortos
Msculo-esquelticos da Gestao. Revista Brasileira de Ginecologia e
Obstetrcia, Rio de Janeiro, v. 25, n. 9, p. 647-654, 2003.
DOMINGUES, R. M. S. M.; SANTOS, E. M.; LEAL, M. C. Aspectos da satisfao das
mulheres com a assistncia ao parto: contribuio para o debate. Caderno de
Sade Pblica, Rio de Janeiro, sup. 20, n. 1, p. S52-S62, 2004.
FABRIN, E. D.; CRODA, R. S.; OLIVEIRA, M. M. F. Influncia das tcnicas de
fisioterapia nas algias posturais gestacionais. Ensaios e Cincia: Cincias
Biolgicas, Agrrias e da Sade, So Paulo, v. 14, n. 2, p. 155-162, 2010.
GIL, V. F. B.; OSIS, M. J. D.; FANDES, A. Lombalgia durante a gestao: eficcia
do tratamento com Reeducao Postural Global (RPG). Fisioterapia e Pesquisa,
So Paulo, v.18, n.2, p. 164-170, Abr/Jun 2011.
GUYTON, A.C. Fisiologia Humana. Editora Guanabara Koogan S. A., Rio de
Janeiro, 6 ed., 1998.
LANDI, A. S.; BERTOLINI, S. M. M. G.; GUIMARES, P. O. Protocolo de atividade
fsica para gestantes: Estudo de caso. Iniciao Cientfica CESUMAR, Maring,
v. 6, n. 1, p. 63-70, Jan/Jun 2004.
LEMOS, A. et al. Avaliao da fora muscular respiratria no terceiro trimestre de
gestao. Revista Brasileira de Fisioterapia, So Paulo, v.9, n. 2, p. 151-156,
2005.
13
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012
14
Estao Cientfica Edio Especial Fisioterapia - Juiz de Fora, n 01, novembro/2012