Vous êtes sur la page 1sur 20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Darwiniana,nuevaserie
versinimpresaISSN00116793

Darwiniana,nuevaserievol.1no.1SanIsidrojul.2013

ServiciosPersonalizados
Articulo
ArticuloenXML

NovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotas
TaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Referenciasdelartculo
Comocitaresteartculo
Traduccinautomtica
Enviararticuloporemail

JulinA.Greppi1,JuanC.Hagiwara1&JooR.Stehmann2

Indicadores

Linksrelacionados

1InstitutodeFloricultura,InstitutoNacionaldeTecnologaAgropecuaria,N.Repettoy
delosReseross/n,1686Hurlingham,BuenosAires,Argentina
jgreppi@cnia.inta.gob.ar(autorcorresponsal).
2DepartamentodeBotnica,InstitutodeCinciasBiolgicas,UniversidadeFederalde
MinasGerais.Av.AntnioCarlos6627,CaixaPostal486,31270901Belo
Horizonte[/city],MinasGerais,Brasil.

Bookmark
|

Otros

Permalink

Abstract.Greppi,J.A.J.C.Hagiwara&J.R.Stehmann.2013.NoveltiesinCalibrachoa(Solanaceae)andtaxonomicnoteson
thegenusforArgentina.Darwiniana,nuevaserie1(1):173187.
AnewsubspeciesofCalibrachoafromArgentinaandBrazilisdescribedandilustrated:C.linoidessubsp.furcata.Calibrachoa
heterophyllaisexcludedfromtheArgentineanflora.CalibrachoalinearisandPetuniathymifoliaf.gracilisareconsideredasnew
synonymsofC.thymifolia,andmisinterpretationsabouttwospecies(C.pubescensandC.humilis)previouslycitedforArgentina
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

1/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

areclarified.LectotypesaredesignatedforFabianathymifolia,Petuniathymifoliaf.gracilis,andSalpiglossislinearis(=C.
thymifolia).
Keywords.ArgentinaBrazilCalibrachoaSolanaceaetaxonomy.
Resumen.Greppi,J.A.J.C.Hagiwara&J.R.Stehmann.2013.NovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)ynotastaxonmicas
sobreelgneroparalaArgentina.Darwiniana,nuevaserie1(1):173187.
SedescribeeilustraunanuevasubespeciedeCalibrachoaparaArgentinayBrasil:C.linoidessubsp.furcata.SeexcluyeaC.
heterophylladelafloraargentina.SeconsideranaC.linearisyaPetuniathymifoliaf.graciliscomonuevossinnimosdeC.
thymifoliayseesclareceninterpretacioneserrneasdedosespecies(C.pubescensyC.humilis),previamentecitadaspara
Argentina.SedesignanlectotiposparaFabianathymifolia,Petuniathymifoliaf.gracilisySalpiglossislinearis(=C.thymifolia).
Palabrasclave.ArgentinaBrasilCalibrachoaSolanaceaetaxonoma.

Introduccin
CalibrachoaCerv.esungneroamericanoquepresentaunadistribucinpredominantementesubtropical
atlnticaentrelosparalelos18y37S,conlaexcepcindeC.parviflora(Juss.)DArcyquecrece
tambinenAmricaCentralydelNorteyenEuropacomoplantainvasora(Stehmann,1999).Setratade
ungneroafnaPetuniaJuss.,delqueCalibrachoafueconsideradocomosinnimopordistintosautores
(Fries,1911Smith&Downs,1966Cabrera,1979FigueroaRomero,1999Hunziker,2001).
ElgneroPetuniafuedescritoporJussieu(1803),sobrelabasededosespecies:P.parvifloraJuss.yP.
nyctaginifloraJuss.,laprimeradeellasdesignadacomotiponomenclatural.Aosmstardesedescribi
elgneroCalibrachoa(CervantesenLaLlave&Lexarza,1825)yseestablecicomotipoynicaespecie
aC.procumbensCerv.EnsurevisindelgneroPetunia,Fries(1911)reconoci27especiesydetermin
queC.procumbensesidnticaaP.parviflora,considerandodeestaformaaCalibrachoacomoun
sinnimodePetunia.Wijsman(1982,1983),interesadoenelesclarecimientodelorigendela"petuniade
jardn",determinlaexistenciadedosgruposcondistintonmerocromosmicoparaelgnero:2n=14,
incluidaP.nyctaginifloray2n=18,incluidaP.parviflora.Debidoaesto,fuerehabilitadoelnombre
StimoryneRaf.paralasespeciesdePetuniacon2n=14(Wijsman&Jong,1985).Paraevitarquelas
especiesemparentadasconla"petuniadejardn"[P.axillaris(Lam.)BrittonyP.integrifolia(Hook.)Schinz
&Thell.],connmerocromosmico2n=14,seantransferidasaStimoryne,fuepropuestalaconservacin
deP.nyctaginiflora(2n=14)comotiponomenclaturaldePetuniaenlugardeP.parviflora(2n=18)
(Wijnands&Bos,1986).Lapropuestafueaceptada(Brummitt,1989)yCalibrachoaqueddisponiblepara
incluiraP.parvifloraylasdemsespeciesdePetuniacon2n=18(Wijsman,1990).Deestaforma,
Calibrachoaquedconformadoporlasespecies2n=18yPetuniaporlasespecies2n=14.Posteriormente
nuevosestudioscitolgicos,molecularesyanatmicosdesemillasyhojasaportaronmayorinformacin
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

2/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

quejustificlaseparacindeestosgneros(Andoetal.,1992,2005Stehmannetal.,1996Watanabeet
al.,1996,1999Reisetal.,2002Kulcheskietal.,2006).Adems,msespeciesdePetuniafueron
adicionadasaCalibrachoa(Stehmann&Bohs,2007),nuevasespeciesfuerondescritas(Stehmann&
Semir,1997,2005Stehmann&Greppi,2011)yseestablecilaactualsinonimiaparalosdistintos
taxonesquecomponenalgnero(Stehmann,1999Stehmann&Semir,2008).
Calibrachoasedistingueporelhbitosubarbustivo,menosfrecuentementeherbceo,corola
infundibuliforme,zigomorfa,prefloracinreciprocativa(ellbuloanteriorinduplicadocubrealosotros
cuatrolbulosconduplicados),anterasamarillasyclulasdelacubiertaseminalconparedanticlinalrecta.
Porsuparte,Petuniaposee,engeneral,hbitoherbceo,corolainfundibuliforme,campanuladao
hipocraterimorfa,zigomorfaoactinomorfa,prefloracinimbricada,anterasamarillasoviolceasyclulas
delacubiertaseminalconparedanticlinalondulada.SloC.pygmaea(R.E.Fr.)Wijsmanseasemejaa
Petuniaenalgunosdeestoscaracteres:prefloracinimbricada,simetrafloralactinomorfaycorola
hipocraterimorfa.
LamayoradelasespeciesdeCalibrachoaseencuentranestrechamenterelacionadas.Watanabeetal.
(1997),sobrelabasedeestudiosdecruzamientosdirigidos,demostraronquemuchasdeellasson
compatiblesyqueslodosespecies,sibiencompatiblesentres,nolosonconlasdems:C.parvifloray
C.pygmaea.Asimismo,Andoetal.(2001)confirmaronquelasespeciesdeCalibrachoa(2n=18)son
incompatiblesconlasespeciesdePetunia(2n=14).Recientemente,basndoseenevidencias
morfolgicasymoleculares,Fregonezietal.(2012)propusieronunaclasificacininfragenricade
Calibrachoaconelestablecimientodedossubgneros:Calibrachoasubg.Calibrachoa,compuestopor
slodosespecies(C.pygmaeayC.parviflora)yCalibrachoasubg.Stimomphis,incluyendoalrestodelas
especiesdelgnero.
Enlaactualidad,Calibrachoaestcompuestoporalrededorde25especies,12delascualescrecenen
Argentina,principalmenteenelEdelareginmesopotmica,conexcepcindeC.parviflora,quese
extiendehaciaelOySdelpas(Greppi&Stehmann,enpreparacin).Muchasdeestasespeciestienen
unadistribucingeogrficamuyacotaday,sibienalgunaspresentanreassuperpuestas,generalmente
ocupanambientesdistintos,caracterizadospordiferentestiposdesuelos(laterticos,arenosos,
pedregosos,conosinafloramientosrocosos,raravezarcillosos)engeneraldepHcido,enreas
abiertasdepastizalesyraravezenbordesdeselva.
DuranteelestudiodelavariabilidadpoblacionaldelasespeciesdeCalibrachoanativasdeArgentinapara
usoornamentalydurantelarealizacindeltratamientodeestegneroparaelproyectoFloraArgentina
(Greppi&Stehmann,enpreparacin),seharecolectadomaterialdeunanuevasubespecieparala
ciencia.Enestetrabajoseproponeunanuevasubespecie:C.linoidessubsp.furcataparaBrasily
ArgentinaseexcluyeaC.heterophylladelafloraargentinaseconsideraaC.linearisyaPetunia
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

3/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

thymifoliaf.graciliscomosinnimosdeC.thymifoliaseaclaraninterpretacioneserrneasdeC.
pubescensyC.humilis,previamentecitadasparaArgentinaysedesignanlectotiposparaFabiana
thymifolia,Petuniathymifoliaf.gracilisySalpiglossislinearis(=C.thymifolia).Estasnovedadessonel
propsitodelapresentecontribucin.
MaterialesyMtodos
SeconsultaronlasdescripcionesoriginalesylosmaterialestipodepositadosenB,BM,BR,G,K,L,M,
NY,P,SyW.SeestudiaronlascoleccionesdelosprincipalesherbariosdeArgentina(BA,BAA,BAB,
BAF,CTES,CORD,LIL,LP,SI)ydelsurdeBrasil(BHCB,FLOR,ICN,MBM,RB,SP,UEC)(Thiers,
2013).Seindicanloscdigosdebarra(c.b.)delascartulinasdelosejemplarestipo.Sellevaronacabo
numerososviajesdeestudioalreadedistribucindelgneroenArgentinayBrasil,apartirdeloscuales
serealizaronobservacionesenelcampo.Asimismo,seefectuaronevaluaciones"exsitu"deespecmenes
bajocondicionesdecultivoenelInstitutodeFloricultura,InstitutoNacionaldeTecnologaAgropecuaria.
LaversinelectrnicaenPDF("PortableDocumentFormat")deestetrabajorepresentaunartculo
publicadodeacuerdoalInternationalCodeofNomenclatureforalgae,fungi,andplantsy,porlotanto,las
novedadesnomenclaturalespresentesenlaversinelectrnicaestnefectivamentepublicadasbajoese
Cdigo.LaversinelectrnicadeestetrabajoestarchivadaydisponibleenelInstitutodeBotnica
Darwinionyenlosrepositoriosdigitalesindicadosen
http://www.ojs.darwin.edu.ar/index.php/darwiniana/about/editorialPolicies#custom0.
Resultados
Descripcindelnuevotaxn
Calibrachoalinoides(Sendtn.)Wijsmannsubsp.furcataGreppi&Stehmann,subsp.nov.TIPO:
Argentina,Misiones,Depto.Gral.ManuelBelgrano,BernardodeIrigoyen,RutaProvincial17,alSdel
empalmeconRutaNacional14,2617,58S,5845,90W,766ms.m.,25XI2005(fl),J.A.Greppi&J.
C.Hagiwara1020(holotipoBABc.b.00003422).Figs.1y2A.

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

4/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Fig.1.Calibrachoalinoidessubsp.furcata.A,aspectogeneral.B,hoja(envs).C,flor.D,corola,vistafrontal.E,corola
desplegada.F,gineceo.G,frutoyhoja(haz).H,semilla.AH,deGreppi&Hagiwara1020(BAB).

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

5/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Fig.2.A,Calibrachoalinoidessubsp.furcata.B,Calibrachoathymifolia(poblacinconhojasoblongas).C,Calibrachoathymifolia
(poblacinconhojasangostamentelineares).D,Calibrachoapubescens.E,Calibrachoahumilis(poblacinconhojaselpticasy
recurvadas).F,Calibrachoahumilis(poblacinconhojasangostamentelineares).A,deGreppi&Hagiwara1020B,deGreppi&
Hagiwara1127C,deGreppi&Hagiwara1133D,deGreppi&Bual1090E,deGreppi&Hagiwara1142F,deGreppietal.
1396.Escala=5mm.Figuraencolorenlaversinenlnea
http://www.ojs.darwin.edu.ar/index.php/darwiniana/article/view/489/519.

Calibrachoalinoidessubsp.furcatacanbedistinguishedfromthetypicalsubspeciesbyitstransversally
lobedstigma(vs.globose).
Subarbustoerectode0,30,6mdealtura.Tallosconindumentotomentosoopiloso,glanduloso,algo
ocrceo,baseleosa,glabraoesparcidamentepilosa,entrenudosde(0,5)12,5(5,5)mm.Hojasde15
30(40)x615mm,ssilesosubssileslminaoblonga,baseatenuadaenpseudopecolo,
membrancea,conindumentoglandulosopubescenteotomentosoenambascaras,glandulosopilosoen
elmargen,nervaduraprincipalimpresaenlacaraadaxial,prominenteyglandulosopilosaenlacara
abaxial.Pedicelode513mm,glandulosopubescenteclizglandulosopubescente,principalmentesobre
lasnervaduras,demenorlongitudoapenasmayorquelamitaddeltubocorolino,tubode2,55mm,
lbulossubigualesde2,55mm,triangularlanceoladoscorolainfundibuliforme,externamentepilosao
pubrula,internamenteglabra,tubode1216mm,amarillo,gargantageneralmenteconbordeblancoms
omenosengrosadooviolceo,limbode1022mmdedim.,rosaomagenta,lbulosbreves,obtusoso
truncados,brevementeapiculadosestambresentresniveles,inclusos,filamentossoldadosensubaseal
tubocorolino,partelibrede1,82mm,23mmy45mm,porcinadnatade1,52mm,glabros,anterasca.
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

6/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

1mmovarioovadoca.1mm,estilode34mm,algocurvohaciaelpice,estigmaca.2mm,ampliamente
bilobadotransversalmenteenformadeTcpsulade36x35mm,globosaosubglobosapedicelo
fructferode613mm,deflexosemillasca.1mm,elipsoides,reticuladas.
Distribucinyhbitat.Creceenzonaselevadas,aproximadamenteentrelos450850ms.m.,delSde
BrasilyNEdeMisionesenArgentina(Fig.3).Habitabordesdeselvafrecuentementeconpresenciade
Araucariaangustifolia(Bertol.)Kuntze.

Fig.3.DistribucingeogrficadeCalibrachoalinoidessubsp.furcata.

Observaciones.Calibrachoalinoidessubsp.furcatapuedeserdiferenciadadelasubespecietpicaporla
formadelestigma:ampliamentebilobadotransversalmenteenlaprimerayentero,globoso,enlasegunda.
Calibrachoalinoidessubsp.linoidescreceenelSdeBrasilyporelmomentonohasidohalladaen
territorioargentino.CalibrachoalinoidesfuecitadaparaArgentina(comoPetunialinoidesSendtn.)por
FigueroaRomero(1999),peroelejemplardereferencia,Cabreraetal.29352,correspondeaC.caesia
(Sendtn.)Wijsmann,especiedelSdeBrasil,EdeParaguayySEdeMisiones.Entreotrascaractersticas,
C.caesiasedistingueporsusdosestambresmayoresconanterasconniventesalcanzandolagarganta
deltubocorolinoysuestiloconpicefuertementecurvo.Debidoalamorfologadelestigma,C.linoides
subsp.furcatapuedeserconfundidaconC.excellens(R.E.Fr.)Wijsman,especiedistribuidaenelSde
Brasil,EdeParaguayyNEdeArgentina,siendomenosfrecuenteenelNdeUruguay.Sinembargo,C.
excellenssediferenciadeC.linoidessubsp.furcataporpresentarcorolamsprofundamentelobulada,
clizsubigualandoenlongitudaltubocorolino,steinternamenteblanquecinoyconundelgadoanillo
purpreoenlagarganta,yestigmaconlbulosunpocomscortosydispuestosenformaalgooblicua
respectoalestilo.
Paratipos
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

7/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

ARGENTINA.Misiones.Depto.Gral.ManuelBelgrano,BernardodeIrigoyen,261554S,533925
W,808ms.m.,2XI2008(fl),Stehmannetal.5119(BHCB).Depto.Guaran,desvodesdeRN14,rumbo
alpredioGuaran,294935S,541359W,529ms.m.,7XII2008(fl),Barboza
2106(CORD).Depto.SanPedro,ParqueProvincialAraucaria,263752S,54616W,2XI2008(fl),
Stehmannetal.5122(BHCB)SanPedro,RN21hacialareservaCaayar,2649S,5414W,491m
s.m.,IV2009,Greppietal.1119(BAB).
BRASIL.Paran.Gandol,BR227,sinedata(fl,fr),Stehmann&Ippolito1702(BHCB)MatosCosta,
estradaentrePR153M.Costa,3XII1995(fl),Stehmann&Ippolito1670(BHCB).RioGrandedoSul.
Vacaria,EstradadeterraaoladodaBR116,cercade7kmdorioPelotas,14XI2008(fl),Fregonezietal.
s.n.(BHCB143128).SantaCatarina.CamposNovos,Rod.BR470,pontesobreorioMarombas,11II
1996(fl,fr),Ribasetal.1237(BHCB)Chapec,13I2000(fl),Dutilhs.n.(BHCB51618)Curitibanos,
entradadeterraapartirdaBR470,entreCuritibanoseotrevocomaBR116,15XII2009,Fregoneziet
al.s.n.(BHCB151093)SantaCeclia,estradasecundriaapartirdaSC457,entreLebonRgise
Curitibanos,15XII2009(fl,fr),Fregonezietal.s.n.(BHCB151094).
ExclusindeCalibrachoaheterophylladelafloraargentina
Cabrera(1979)citparaArgentinatresespeciesdePetuniamuyafines,todasellasconidnticopatrnde
coloracinensusflores,mencionandoqueposiblementesetratedevariedades:P.thymifolia(A.St.Hil.)
Sendtn.,P.linearis(Hook.)PaxtonyP.heterophyllaSendtn.,posteriormentetransferidasaCalibrachoa
(Stehmann&Semir,1997Wijsman,1990).Calibrachoaheterophylla(Sendtn.)Wijsmansediferenciade
lasotrasdosespeciesprincipalmenteporsuestigmamuycortamentebilobadoysushojaspequeas,
linearesolinearespatuladas,subcilndricasycarnosas.Setratadeunaespecieoriginalmentedescrita
paralazonalitoraldeSantaCatarinayRioGrandedoSulenelextremoSdeBrasil,lacualfuecitadapor
primeravezparaArgentina(EntreRos)porTroncoso&Bacigalupo(1977)comoP.heterophyllabasada
enelejemplarCabrera&Sagstegui19356,mencionandoquehastaesemomentolaespecieeraslo
conocidaporlacitaoriginal.Posteriormente,laespeciefuenuevamentecitadaparalafloraargentinapor
FigueroaRomero(1999),indicandoelejemplarTressens132,recolectadoenCorrientes.Asimismo,
Stehmann&Semir(2008)volvieronaconsiderarlaexistenciadeestaespecieenArgentinasobrelabase
delmismoejemplarquehabasidoreferenciadoporTroncoso&Bacigalupo(1977).Enestetrabajose
analizaronlosejemplaresanteriormentemencionadosconfirmndosequenoposeenlascaractersticas
diagnsticasdeC.heterophylla,correspondiendo,encambio,aC.thymifolia
(A.St.Hil.)Stehmann&Semir.TampocoserecolectaronnisehallaronejemplaresdeherbariodeC.
heterophyllaprocedentesdeArgentina,porloqueseconsideraqueestaespeciedebeserexcluidadesu
flora.
NuevossinnimosparaCalibrachoathymifolia
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

8/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

EnlalminapresentadajuntoconladescripcinoriginaldeFabianathymifoliaA.St.Hil.(SaintHilaire,
1824),basnimodeC.thymifolia,puedenobservarsehojasangostamentelineares,lacorolaconlbulos
cortosysubagudosyelestigmacapitado.Porsuparte,SalpiglossislinearisHook.[basnimodeC.
linearis(Hook.)Wijsman],fuecaracterizadaporsushojaslinearoblongas,corolaconlbulos
subtruncadosyemarginadosyestigmatruncadoosubcapitado.Sinembargo,alestudiarnumerosas
poblacionesalolargodetodaelreadedistribucindeestasespecies,sepudodeterminarqueestos
caracteresformanpartedelavariabilidadinfraespecfica,noencontrndosecaracteresfloralesnifoliares
quejustifiquensuseparacin.Portalmotivo,ydeacuerdoconelprincipiodeprioridad,seproponeincluir
aC.linearisdentrodelasinonimiadeC.thymifolia.
Fries(1911)describitresformasparaC.thymifolia:unaparaEntreRos,Argentina(C.thymifoliaf.
gracilis)ydosparaUruguay(C.thymifoliaf.effusayC.thymifoliaf.brevipedunculata).Laprimeraaques
tratadacomosinnimodeC.thymifoliaporconsiderarquesuscaracteresdiagnsticossondemasiado
sutilesyqueformanpartedelavariabilidadmorfolgicamayorquelaespeciepresentaalolargodesu
readedistribucingeogrfica,mientrasquelasdosformasuruguayassonincluidasenlalistade
nombresdudososdebidoaquenoesposibleconfirmarsuidentidad.
Acontinuacinsedescribeestaespecie,seestablecelacorrespondientesinonimiayseseleccionan
lectotipos:
Calibrachoathymifolia(A.St.Hil.)Stehmann&Semir,Novon7(4):410.1997.FabianathymifoliaA.St.
Hil.,Pl.Rem.Brs.:220.f.20.1824.Petuniathymifolia(A.St.Hil.)Sendtn.,inMartius,Fl.Brs.10:175.
1846.TIPO:Brasil,RioGrandedoSul,"Uruguaiana,inpascuispropepraediumdictumRincaode
Sanaloes",1821,A.SaintHilaire2606(lectotipoPc.b.00476827!aqudesignado).
SalpiglossislinearisHook.,Bot.Mag.58:subtab.3113.1831,syn.nov.Petunialinearis(Hook.)Paxton,
Bot.Mag.2:219.1836.Calibrachoalinearis(Hook.)Wijsman,ActaBot.Neerl.39(1):102.1990.TIPO:
Uruguay,"banksofRioNegro",J.Bairds.n.(lectotipoKc.b.000585325!aqudesignado).EpitipoBot.
Mag.60:t.3256.1833,designadoporFregonezietal.Taxon61:127.2012.
PetuniathymifoliaA.St.Hil.f.gracilisR.E.Fr.,SvenskaVetenskapsakad.Handl.46(5):43.1911,syn.
nov.TIPO:Argentina,EntreRos,arroyoCarrasco,6II1878,P.G.Lorentz1447(lectotipoCORD
c.b.00004032!aqudesignado).
Subarbustoerecto,avecesconalgunasramasdecumbentes,de0,20,4mdealturatallosconindumento
glandulosopubescente,baseleosa,glabraoglabrescente,entrenudosde15(15)mm.Hojasssiles,
frecuentementeconfascculosaxilaresdehojitaspequeassobrebraquiblastoslminade415(20)x
0,53(5)mm,angostamentelinear,linearespatuladauoblonga,plana,avecesalgorevolutaenel
margen,glandulosopubescenteenambascaras,nervaduraprimariageneralmentenoevidenteenlacara
adaxial,conspicuasloenlabasedelacaraabaxialporunacallosidadpresenteenlabasedelashojas
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

9/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

maduras.Pedicelode313mm,glandulosopubescenteclizde57mm,glandulosopubescente,partido
hastalamitadopocomsdesulongitud,lbulossubigualesde13mm,estrechamentetriangulareso
linearescorolatubulosoinfundibuliforme,externamentepubrula,internamenteglabra,tuboamarillo,de
813mm,subcilndrico,gargantaamarillaconanillopurpreooscuro,limbode1025mmdedim.,rojizo
violceoopurpreo,lbulosobtusosoagudos,msomenoshendidos,picelevementeretusoo
acuminadoestambresentresniveles,inclusos,filamentossoldadosensubasealtubocorolino,porcin
librede2,53,5mm,34mmy46mm,porcinadnatade2,53,5mm,glabrosolosmayoresdepice
papilosoopubrulo,anterasca.1mmovarioca.1mm,estrechamenteovoide,estilode57,3mm,pice
curvo,estigmatruncado,subcapitadoocapitadocpsulade47x33,5mm,ovoideuoblongapedicelo
fructferode49,5mm,deflexo,rectosemillasca.1mm,elipsoides,reticuladas.
Iconografa.Hooker,1833:t.3256Cabrera,1979:433,Fig.214.
Distribucinyhbitat.ElmaterialtipodeC.thymifoliafuerecolectadoenelSdeBrasil,enelactual
municipiodeUruguayana,porSaintHilaireen1821ynosehanobservadonuevascolectasprocedentes
deesalocalidad.Sinembargo,setratadeunaespecierelativamenteabundanteenelOdeUruguayyNE
deArgentina(Prov.EntreRos,CorrientesySantaFe).TambincreceenelSEdeParaguay,donde
parecesermenosfrecuente.EnEntreRoshabitaprincipalmentesobrelascostasdelroUruguayysus
afluentes,siendomenosabundantesobrelascostasdelroParan.EnCorrientessehallanalgunas
poblacionesdispersasentrelosesterosdelIberylascostasdelroParan,siendomsraraenelSEde
dichaprovincia,enlosdepartamentosdeMonteCaserosyPasodelosLibres,prximosalalocalidad
brasileadondefuerecolectadoeltipodelaespecie.EsmenosfrecuenteenlaprovinciadeSantaFe,de
lacualseobservslounejemplarprocedentedeldepartamentoSanJavier,sobrelascostasdelro
Paran,frentealaspoblacionesdelosdepartamentosentrerrianoycorrentinodeLaPazyEsquina
respectivamente(Fig.4).Luchetti(2001)tambincitalaespecieparalaprovinciadeSantaFe
mencionandolosdepartamentosCapital,GarayyVera.HabitapastizalesypalmaresdeButiayatay
(Mart.)Becc.consuelosarenososoarenopedregosos.

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

10/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Fig.4.DistribucingeogrficaenArgentinadeCalibrachoathymifolia,CalibrachoapubescensyCalibrachoahumilis.

Observaciones.EnArgentina,elanchodelashojaseslanicacaractersticaquepermitediferenciar
poblacionesdeC.thymifolia(Fig.2B,C)yposiblementesetratedeunaadaptacinalambienteenelque
crecenestasplantas.Laspoblacionesquepresentanhojasestrechamentelinearesseencuentran
principalmentealNdelaprovinciadeEntreRos,enlosdepartamentosdeLaPaz,FelicianoyFederacin
(SantaAna)yalSdelaprovinciadeCorrientes,principalmenteenlosdepartamentosdePasodelos
LibresySanRoque,creciendoensuelosmuyarenosos.Noobstante,seobservungradienterespectoal
anchodelashojashaciaelSy,principalmente,haciaelNdedichosdepartamentos.Esnecesario
continuarconlosestudiosdecampo,fundamentalmenteenArgentinayUruguay,paradeterminarsies
posibleonoestablecerdivisionesinfraespecficas.
SehallarontressintiposdeFabianathymifolia:SaintHilaire2606(P00476827),SaintHilaire
2616bis(P00724301)ySaintHilaires.n.(MPU020023).SeseleccionaSaintHilaire2606(P00476827)
comolectotipoporformarpartedelacoleccindelherbarioSaintHilaire(Pars)yporquepresentala
etiquetaoriginalylacitadelapublicacinoriginal.
SalpiglossislinearisfuedescritaporHookermedianteunapequeanotaalfinaldeladescripcinoriginal
deS.integrifoliaHook.,basadaenunmaterialenviadoporJamesBairds.n.recolectadocercadelRo
NegroenUruguay.RevisandoelherbarioK,sehanhalladomuestrasdeeseejemplarmezcladascon
fragmentosdeotrasespecies,todosprocedentesdelHerbariumHookerianum.Losdosfragmentoscon
hojaslineareslocalizadosenelngulosuperiorderechodelacartulina,concdigodebarrasK
000585325,sondesignadosaqucomolectotipo.Loscuatrofragmentossuperioresrestantes,haciala
izquierda,tambinposeenhojaslineares,perolamarcadanerviacindellimbocorolinoysumatiz
blanquecinopermiteidentificarloscomoC.humilis,especietambinpresenteenUruguayydescriptapor
Fries(1911).
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

11/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

SehallunduplicadodelnicomaterialoriginaldePetuniathymifoliaf.graciliscitadoporFries(P.G.
Lorentz1447)enelherbarioCORD,elcualesaqudesignadocomolectotipodebidoaqueelholotipo
depositadoenBnofueencontradoyposiblementeseencuentredestruido.
Materialrepresentativoexaminado
ARGENTINA.Corrientes.Depto.BellaVista,BellaVista,19XI2003,Cocucci3041(SI).Depto.Capital,
Capital,12X1967,Krapovickas13554(CTES).Depto.Concepcin,parajeRincn,31I1963,Cano541
(BAA).Depto.Empedrado,roEmpedrado,RN12,31VIII1973,Quarn&Schinini1253(CTES).Depto.
Esquina,Esquina,orillasdelRoCorrientes,XII1936,Rodrigo991(LP).Depto.Goya,Goya,26XI1945,
Boelcke1380(BAA).Depto.Ituzaing,RN12,saliendodeItuzaing,18I1961,Nicora493(BAA).Depto.
Lavalle,10kmdeLavalle,costadelroParan,lomaarenosa,10III1993,Lpez44(CTES).Depto.
Mercedes,30kmEofMercedes,5II1976,Pedersen11361(CTES).Depto.Mburucuy,EstanciaSanta
Teresa,8X1954,Cabrera11629(LP).Depto.MonteCaseros,Tressens2524(CTES).Depto.Pasode
losLibres,LagunaMansa,cercaalpuenteinternacional,5X2012(fl,fr),Greppi&Hagiwara1402(BAB,
SI).Depto.Saladas,Pehuaj,estanciaElMirador,26XI1948,Gerhard9(LP).Depto.SanMiguel,San
Miguel,4III1990,Vanni1727(CTES).Depto.SanCosme,PasodelaPatria,19IX1971,Tressens132
(BAA).Depto.SanRoque,SanRoque,cercadeChavara,285423S,583942W,64ms.m.,3X
2012,Greppi&Hagiwara1406(BAB,SI).EntreRos.Depto.Coln,1,1kmdelarcodeentradaal
balnearioSanJos,3211,04S,5810,45W,32ms.m.,17IX2006,Greppi&Hagiwara1127(BAB).
Depto.Concordia,RN14,km255,accesoaConcordia,3124,11S,586,1W,42ms.m.,2XI2010,
Greppi&Hagiwara1143(BAB)Yuquer,INTA,26XI1968,Burkart27365(SI).Depto.Federacin,Santa
Ana,dunaconpastizalsobrelacostadelroUruguay,3054,4S,5755,01W,45ms.m.,25VIII2005,
Greppi&Hagiwara1133(BAB).Depto.Feliciano,PasoYunque,18V1964,Burkart25280(SI).Depto.La
Paz,establecimientoElDorado,apocoskilmetrosdeLaPaz,sobreelParan,30I1981,Troncoso3067
(SI).Depto.Paran,Paran,barrancaarenosadelroParan,Boelcke1288(BAA)caminoaLaToma,
Boelcke9242(BAA).Depto.Uruguay,ConcepcindelUruguay,27IV1878,Lorentzs.n.(CORD).Santa
Fe.Depto.SanJavier,Romang,II1948,MartnezCrovetto4811(BAB,CTES).
PARAGUAY.Itapa.Distr.Itapa,25IX1988,Tressensetal.3404(CTES).
URUGUAY.Colonia.Colonia,I1910,delaRa81(SI).Paysand.Paysand,9XII1943,Bartlett21130
(SI).Soriano.VillaSoriano,IV1969,Gibert237(SI).
SobrelaexistenciaycorrectainterpretacindeCalibrachoapubescensyCalibrachoahumilisenArgentina
Calibrachoapubescens(Spreng.)Stehmann(Fig.2D)fuecitadaparaArgentinacomoP.pubescens
(Spreng.)R.E.Fr.porFigueroaRomero(1999),quienubicdentrodesusinonimiaaP.humilisR.E.Fr.,
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

12/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

hoybasnimodeC.humilis(R.E.Fr.)Stehmann&Semir.Sinembargo,C.pubescensyC.humilis
puedenserdiferenciadasporsuscaracteresfloralesyfoliares.Laprimerasecaracterizaporsuslminas
aovadas,erectasenlosbrotesjvenes,fascculosaxilaresescasosoausentes,estilodepicelevemente
curvo,estigmacapitado,biendiferenciado,conlosladoscurvadoshaciaeldorsoysurcado
transversalmente.Porsuparte,C.humilisposeehojasangostamentelineares,linearespatuladas,linear
oblongashastaelpticas,patentes,avecesrecurvadasyconabundanciadefascculosaxilaresdehojitas
pequeas,estilodepicecurvohastafuertementecurvoenformadeganchoyestigmasubcapitado,a
vecesalgodilatado.Aosmstarde,Stehmann&Semir(2008)consideraronaC.humilisseparadadeC.
pubescensynoincluyeronalaprimeraparalafloraargentina.SehapodidoestudiarelejemplarBoelcke
etal.5215deP.pubescenscitadoporFigueroaRomero(1999)yposteriormentecitadocomoC.
pubescensporStehmann&Semir(2008),confirmandoqueenrealidadcorrespondeaC.humilis.Porotro
lado,noseencontraronenlosherbariosejemplaresdeC.pubescensprocedentesdeArgentina.Graciasa
intensivosviajesdecampo,sehapodidoencontraraestasdosespeciesenterritorioargentino.En
Argentina,elreadedistribucindeC.pubescenssesuperponeconpartedelreadeC.humilis,
coexistiendoenunapequealocalidaddelaprovinciadeCorrientes(TresCerros),noobstantehansido
halladasenambientesdistintos.Dadalaproximidaddealgunasrecoleccionesrealizadasendicha
localidad,esposiblelaexistenciadehbridosnaturales.Afindecaracterizaradecuadamenteacada
entidad,seproveensusdescripciones,distribucingeogrficayhbitat.
Calibrachoapubescens(Spreng.)Stehmann,Darwiniana45:240.2007.Nierembergiapubescens
Spreng.,Syst.Veg.1:615.1825.Petuniapubescens(Spreng.)R.E.Fr.,Kongl.SvenskaVetenskapsakad.
Handl.46(5):50.1911.TIPO:Uruguay,Montevideo,19261930,J.Anderson97(neotipoBM
c.b.000941861!designadoporStehmann&Bohs,Darwiniana45:240.2007).Fig.5.

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

13/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Fig.5.Calibrachoapubescens.A,aspectogeneral.B,corola,vistafrontal.C,coroladesplegada.D,clizdesplegado.E,estiloy
estigma,vistafrontal.F,estiloyestigma,vistalateral.G,frutoyhojamadura(envs).H,semilla.AH,deGreppietal.1285
(BAB).

PetuniaserpyllifoliaSendtn.inMartius.,Fl.Bras.10:175.1846.TIPO:Brasil,"inBrasiliaaustraliore",sine
data,F.Sellows.n.(nolocalizado).
Subarbustodecumbente,ramoso,de0,20,3mdealtura.Tallosconindumentoglandulosopubescente,
entrenudosde1,510mm.Hojasde512(18)x25(8)mm,ssiles,erguidasenlosbrotesjvenes
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

14/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

lminaaovada,piceagudo,glandulosopubescenteenambascaras,nervaduraprimariaprominente
solamenteenlacaraabaxial,conunacallosidadpresenteensubase,muyconspicuaenlashojas
maduras,fascculosaxilaresdehojitaspequeasescasosoausentes.Pedicelode926mm,glanduloso
pubescenteclizglandulosopubescente,tubode34mm,lbulossubigualesde36mm,triangular
lanceoladoscorolatubulosoinfundibuliforme,tubode811,5mm,amarillo,gargantaamarilloviolcea,
limbode1525mmdedim.,blanco,avecesviolceo,convenacinreticuladaviolceaopurpreabien
definida,lbulosobtusos,avecesconelpicelevementeretusooapiculadoestambresentresniveles,
inclusos,filamentossoldadosensubasealtubocorolino,porcinlibrede2,22,4mm,2,62,8mmy3,4
4,2mm,porcinadnatade22,2mm,glabrosoelparmayorconunospocostricomas,anterasca.1mm
ovariode1,21,5mm,elipsoide,estilode4,56mm,levementecurvoyalgoengrosadohaciaelpice,
estigmacapitado,engrosado,biendiferenciado,conlosladoscurvadoshaciaeldorso,surcado
transversalmentecpsulade46x35mm,globosoovoideapedicelofructferodeflexosemillasca.1
mm,elipsoides,reticuladas.
Distribucinyhbitat.Setratadeunaespecierara,conocidaparaBrasilsloporeltipodesusinnimoP.
serpyllifoliaposiblementedestruidoenBerln(Stehmann,1999),paraUruguay(Montevideo)yparaelNE
deArgentina,dondeseconoceslounapequeapoblacinenlalocalidaddeTresCerros,enelcentro
estedeCorrientes(Fig.4).Lapoblacinargentinafuehalladaenpastizales,ocupandomanchonesde
sueloarenosodentrodeunazonacongrandesafloramientosrocosos.
Materialrepresentativoexaminado
ARGENTINA.Corrientes.Depto.SanMartn,TresCerros,a20kmdeRN14,298,24S,5652,67W,
61ms.m.,24XI2005(fl),Greppi&Bual1090(BAB,SI)TresCerros,cercadelprimercerro,298,28
S,5652,6W,30XI2011(fl,fr),Greppietal.1285(BAB)TresCerros,61ms.m.,IX2010(fl),Greppi
1092(CORD).
Calibrachoahumilis(R.E.Fr.)Stehmann&Semir,Novon7(4):419.1997.PetuniahumilisR.E.Fr.,
Kongl.SvenskaVetenskapsakad.Handl.46(5):4445.Tab.6,f.1ab.1911.TIPO:Uruguay,Depto.Salto,
Arepey,26XI1894,C.Osten3105(lectotipoUSc.b.00067620!designadoporStehmann&Semir,Novon
7(4):419.1997).Fig.2EFy6.

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

15/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Fig.6.Calibrachoahumilis.A,aspectogeneralconhojasangostamentelineares.B,detallederamaconhojaselpticasy
recurvadas.C,flor.D,corola,vistafrontal.E,coroladesplegada.F,estilodepicefuertementecurvoenformadeganchoy
estigmasubcapitado.G,estilodepicecurvoyestigmalevementedilatadotransversalmente.H,estilodepicecurvoyestigma
subcapitado.I,fruto.J,semilla.A,C,D,E,H,IyJdeGoodall&Roudet141(BAB)ByGdeGreppi&Hagiwara1142(BAB)F
deGreppietal.1137(BAB).

Subarbustodecumbente,ramoso,de0,150,35mdealtura.Tallosconindumentoglandulosopubescente,
baseglabraoglabrescente,entrenudosde27(15)mm.Hojasde(1,5)415(25)x13(5)mm,ssiles,
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

16/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

patentes,avecesalgocurvadashastarecurvadasprincipalmenteenlostallosmaduroslmina
generalmenteangostamentelinear,linearoblongaolinearespatulada,aveceselpticaoelptico
lanceolada,piceobtusooagudo,subcarnosa,glandulosopubescenteoglandulosopubrulaenambas
caras,nervaduraprimariaimpresaenlacaraadaxialyprominentehacialabasedelacaraabaxial,con
unacallosidadbasal,avecespocoevidente,frecuentementeconfascculosdehojitaspequeasenla
axiladelashojasmadurasdebidoalapresenciadebraquiblastos.Pedicelode516mm,glanduloso
pubescenteclizglandulosopubescente,nervadurasprominentes,tubode1,56mm,lbulosde48mm,
angostamentelanceolados,piceagudocorolatubulosoinfundibuliforme,tubode1013,5mm,amarillo,
gargantaconanillorojizo,violceoopurpreomsomenosdefinido,limbode1525mmdedim.,blanco
orosado,avecesviolceo,convenacinreticuladaviolceaopurprea,generalmentemsintensaenel
envs,lbulosobtusosotruncados,picelevementeretusooapiculadoestambresentresniveles,
inclusos,filamentossoldadosensubasealtubocorolino,porcinlibrede2,84,2mm,3,55mmy4,57
mm,porcinadnatade23mm,glabrosoelparmayorconpicepubrulo,anterasca.1mmovario11,7
mm,ovoide,estilo58mm,picecurvohastafuertementecurvoenformadegancho,estigma
subcapitado,aveceslevementedilatadotransversalmentecpsulade47x3,36mm,elipsoideo
globosapedicelofructferode9,520(27)mm,deflexo,recto,avecesalgocurvoenformaascendente
semillasca.0,9mm,elipsoides,reticuladas.
Distribucinyhbitat.SeencuentraenelSdeBrasil,centroyOdeUruguayyNEdeArgentina,enelSde
Corrientes,desdelalocalidaddeMonteCaserossobreelroUruguay,haciaeloestehastaelsurdelos
esterosdelIber.Tambinseconoceunapoblacinalgomsalnorte,enelcentroestedelaprovincia,
enlalocalidaddeTresCerros(Fig.4).Habitaenpastizalescreciendofrecuentementeentreafloramientos
rocosos.
Observaciones.EnArgentinasehaobservadogranvariabilidadenalgunoscaracteresfloralesyfoliares
deestaespecie.LapoblacindeTresCerrosposeehojasangostasylinearesgeneralmentealgoms
largasyestiloconpicemsfuertementecurvoenformadeganchorespectoalaspoblacionesms
australesyprximasalafronteraconUruguay(localidadtipodelaespecie).Asimismo,enestas
poblaciones,entrelaslocalidadesdeMocoretyMercedes,sehanhalladoplantasconhojasdesde
angostamentelinearesypatentesconescasosfascculosdehojitasaxilares,hastalinearoblongas,linear
espatuladasoelpticasyalgocurvadasorecurvadas,conabundanciadefascculosdehojitasaxilaresy
estigmasubcapitado,raravezlevementedilatadotransversalmente(Fig.2EF).Esnecesariocontinuar
conelestudiodelaspoblacionesargentinas,brasileasyuruguayasdeestaespecieparadeterminarsise
tratadeunasolaentidadobiensiesposibleestablecercategorassubespecficas.
EnArgentinaC.humilisyC.thymifoliacompartenreasgeogrficascomunesenelextremoSde
Corrientes,noobstantenohansidohalladascoexistiendodebidoaqueocupanambientesmuydistintos:
suelosconafloramientosrocososlaprimeraysuelosarenososoarenopedregososlasegunda.SibienC.
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

17/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

humilispuedeserdiferenciadadeC.thymifoliaporsuscaracteresflorales,encasodeencontrarse
materialenestadovegetativoosininformacinsobrelacoloracindelacorolaoelambienteenelquefue
recolectado,puedeserconfundidaconlaspoblacionesdeC.thymifoliadehojasangostamentelineares.
Materialrepresentativoexaminado
ARGENTINA.Corrientes.Depto.CuruzCuati,RN14,km705,9X1957(fl),Pedersens.n.(CTES).
Depto.Mercedes,RN123,km162,sueloconafloramientosrocosos,2924,26S5758,10W,110m
s.m.,19IX2006(fl,fr),Greppi&Hagiwara1142(BAB)caminoaItCor,a9kmdeRN123,3X2012
(fl,fr),Greppi&Hagiwara1396(BAB,SI).Depto.MonteCaseros,puestodePrefecturaMocoret,costa
delroUruguay,3X2012(fl),Greppi&Hagiwara1393(BAB,SI).Depto.PasodelosLibres,RP23,entre
empalmeconRN129ycrucedelroMiriay,2936S,5720W(fl,fr),Boelckeetal.5215(BAA,BAB,
SI)caminodepasoLedesmaaRN14,2953S,5736W,13X2009(fl),Greppietal1362(BAB)RP
23yroMiriay,4XI1973(fl,fr),Goodall&Roudet141(BAB).Depto.SanMartn,TresCerrosa23kmde
RN14,297,46S,5653,76W,19IX2006(fl,fr),Greppietal.1075(BAB)entreelprimerysegundo
cerro,2928,5S,5653,7W,30IX2011(fl),Greppietal.1137(BAB).Depto.Sauce,RP23,entre
SauceySanJosdeFeliciano,ca.de1kmalNdelroGuayquirar,30128S,584721W,56m
s.m.,4IX2008(fl),SolsNeffaetal.2214(CTES).
NombresDudosos
PetuniathymifoliaA.St.Hil.f.brevipedunculataR.E.Fr.,SvenskaVetenskapsakad.Handl.46(5):44.
1911.TIPO:Uruguay,SanJos,incampo,F.Sellows.n.(holotipoBdestruido).
PetuniathymifoliaA.St.Hil.f.effusaR.E.Fr.,SvenskaVetenskapsakad.Handl.46(5):43.1911.TIPO:
Uruguay,F.Sellow1074(holotipo,Bdestruido).
Paraambosnombreselholotipofuedestruidoynosehanhalladoduplicados.Fries(1911)tampococit
otrosmaterialesparaestasformasyladescripcinoriginalesmuyreducidaenamboscasos.
Probablemente,podrancorresponderasinnimosdeC.thymifolia.
Agradecimientos
Aloscuradoresyalpersonaldelosherbariosconsultados,aGloriaE.Barbozaporlalecturacrticadelmanuscritoyporsu
cordialinvitacinarealizareltratamientodelgneroCalibrachoaparaelproyectoFloraArgentina,aMaraA.Marinoporla
confeccindelasilustracionesyaManuelBelgranoporsusconsejosoportunamentebrindados.Asimismo,seagradeceala
DireccindeBiodiversidaddelaprovinciadeMisiones,alaDireccindeRecursosNaturalesdelaprovinciadeCorrientesyala
DireccinGeneraldeRecursosNaturalesdelaprovinciadeEntreRosporlospermisosotorgadosparallevaracabolosestudios
decampo.ElprimerautoragradeceespecialmenteaReneH.Fortunatoporabrirlelaspuertasdelabotnica,aTomohiro
KamogawayJosA.Radinsporelapoyobrindadodurantelosviajesdeestudio,aMaraS.SotoyMaraA.Coviellaporel
mantenimientodelasplantasencultivoyaLauraBullrichyEnriqueSurezporelapoyoyentusiasmorecibido.Elltimoautor
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

18/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

agradeceelapoyorecibidoporpartedelProyectoFloraArgentinaydelConselhoNacionaldeDesenvolvimientoCientficoy
Tecnolgica.
Bibliografa
Ando,T.H.Kokubun,H.Watanabe,N.Tanaka,T.Yukawa,G.Hashimoto,E.Marchesi,E.Surez&I.Basualdo.2005.
PhylogeneticanalysisofPetuniasensuJussieu(Solanaceae)usingchroloplastDNARFLP.AnnalsofBotany96:289297.
[Links]
Ando,TM.Nombra,J.Tsukahara,H.Watanabe,H.Kokobun,T.Tsukamoto,G.Hashimoto,E.Marchesi&I.Kitching.2001.
ReproductiveinsolationinanativepopulationofPetuniasensuJussieu(Solanaceae).AnnalsofBotany88:403413.[Links]
Ando,T.Y.Ueda&G.Hashimoto.1992.HistoricalsurveyandpresentstatusofsystematicsinthegenusPetuniaJussieu
(Solanaceae).TechnicalBulletinofFacultyofHorticulture(ChibaUniversity)45:1726.[Links]
Brummitt,R.K.1989.Reportofthecommitteeforspermatophyte:36.Taxon38:301.[Links]
Cabrera,A.L.1979.Solanaceae,enA.Burkart(ed.),FloraIlustradadeEntreRos.Dicotiledneasmetaclamdeas.BuenosAires.
InstitutoNacionaldeInvestigacionesAgropecurias6(5):345452.[Links]
FigueroaRomero,M.R.1999.Petunia,enF.Zuloaga&O.Morrone(eds.),CatlogodelasPlantasVascularesdelaRepblica
ArgentinaII:Dicotyledoneae.MonographsinSystematicBotanyfromtheMissouriBotanicalGarden74:10841086.[Links]
Fregonezi,J.N.L.B.Freitas,S.L.Bonatto,J.Semir&J.R.Stehmann.2012.InfragenericclassificationofCalibrachoa
(Solanaceae)basedonmorphologicalandmolecularevidence.Taxon61:120130.[Links]
Fries,R.E.1911.DieArtenderGattungPetunia.KungligaSvenskaVetenskapsakademiensHandlingar46:172.[Links]
Hooker,W.J.1833.Salpiglossislinearis.CurtisBotanicalMagazineVII:tab.3256.[Links]
Hunziker,A.T.2001.TheGeneraofSolanaceae.Ruggell:GantnerVerlag.[Links]
Jussieu,A.L.1803.SurlePetunia,genrenouveaudelafamilladesplantessolanes.AnnalesduMusumNationaldHistorie
Naturalle2:214216.[Links]
Kulcheski,F.R.V.C.MuschnerA.P.LorenzLemkeJ.R.StehmannS.L.BoniatoF.M.Salzano&L.B.Freitas.2006.
MolecularphylogeneticanalysisofPetuniaJuss.(Solanaceae).Genetica126:314.[Links]
LaLlave,P.de&J.J.M.Lexarza,de.1825.NovorumVegetabiliumDescriptiones,fasc.2.Mxico:M.Rivera.[Links]
Luchetti,A.M.2001.LasSolanceasdelaProvinciadeSantaFe.NaturaNeotropicalis32:111132.[Links]
Reis,C.M.G.Sajo&J.R.Stehmann.2002.LeafStructureandtaxonomyofPetuniaandCalibrachoa(Solanaceae).Brazilian
ArchivesofBiologyandTechnology45:5966.[Links]
SaintHilaire,A.1824.Fabianathymifolia.HistoiredesplanteslesplusremarquablesduBresilp.220:tab.20.Pars:A.Belin.
[Links]
Smith,L.B.&R.J.Downs.1966.Solanceas,inP.R.Reitz(ed.).FloraIlustradaCatarinense,pp.321.Itaja:Herbario"Barbosa
Rodrigues"[Links].
Stehmann,J.R.1999.EstudostaxonmicosnatriboNicotianeaeG.Don(Solanaceae):revisodePetuniaJussieu,dasespcies
brasileirasdeCalibrachoaLaLlaveandLexarzaeoestabelecimentodonovogneroPetuniopsisStehmannandSemir.Tesede
Doutorado,UniversidadeEstadualdeCampinas,Campinas.[Links]
Stehmann,J.R.&L.Bohs.2007.NuevascombinacionesenSolanaceae.Darwiniana45:240241.[Links]
Stehmann,J.R.&J.A.Greppi.2011.TwonewspeciesofCalibrachoa(Solanaceae)fromsubtropicalSouthAmerica.Phytotaxa
25:3138.[Links]
Stehmann,J.R.&J.Semir.1997.AnewspeciesandnewcombinationsinCalibrachoa(Solanaceae).Novon7:417419.
[Links]
Stehmann,J.R.&J.Semir.2005.NewspeciesofCalibrachoaandPetunia(Solanaceae)fromsubtropicalSouthAmerica,inR.C.
Keating,V.Hollowel&T.B.Croat(eds.),AFestschriftforWillianG.D'arcy:thelegacyofataxonomist.Monographsin
SystematicBotanyfromtheMissouriBotanicalGarden104:341348.[Links]
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

19/20

24/1/2015

Darwiniana,nuevaserieNovedadesenCalibrachoa(Solanaceae)yNotasTaxonmicassobreelgneroparalaArgentina

Stehmann,J.R.&J.Semir.2008.CalibrachoayPetunia,enF.O.Zuloaga,O.Morrone&M.J.Belgrano(eds.),Catlogodelas
PlantasVascularesdelConoSur(Argentina,SurdeBrasil,Chile,ParaguayyUruguay).MonographsinSystematicBotanyfrom
theMissouriBotanicalGarden107:29623056.[Links]
Stehmann,J.R.J.Semir,J.H.A.Dutilh&E.R.ForniMartins.1996.Solanaceae.IOPBChromosomeData.International
OrganizationofPlantBiosystematicsNewsletter2627:24.[Links]
Thiers,B.[continuouslyupdated,accessed2013]IndexHerbariorum:aglobaldirectoryofpublicherbariaandassociatedstaff.
NewYorkBotanicalGarden'sVirtualHerbarium,http://sweetgum.nybg.org/ih[Links]
Troncoso,N.S.&N.M.Bacigalupo.1977.PlantasvascularesnuevaseinteresantesdelaFloradeEntreRos,III.Darwiniana21:
172181.[Links]
Watanabe,H.T.Ando,A.Suzuki,K.Buto,T.Tsukamoto,G.Hashimoto&E.Marchesi.1996.CrosscompatibilityofPetunia
cultivarsandP.axillariswithnativetaxaofPetuniainrelationtotheirchromosomenumber.JournaloftheJapaneseSocietyfor
HorticulturalScience65:625634.[Links]
Watanabe,H.T.Ando,S.Iida,K.Buto,T.Tsukamoto,H.Kokobun,G.Hashimoto&E.Marchesi.1997.Crosscompatibilityof
PetuniapubescensandP.pygmaeawithNativeTaxaofPetunia.JournaloftheJapaneseSocietyforHorticulturalScience66:
607612.[Links]
Watanabe,H.T.Ando,E.Nishino,H.Kokobun,T.Tsukamoto,G.Hashimoto&E.Marchesi.1999.Threegroupsofspeciesin
PetuniasensuJussieu(Solanaceae)inferredfromtheintactseedmorphology.AmericanJournalofBotany86:302305.
[Links]
Wijnands,D.O.&J.J.Bos.1986.Proposaltoconserve7436PetuniawithP.nyctaginifloraasTyp.Cons.(Solanaceae).Taxon
35:748749.[Links]
Wijsman,H.J.W.1982.OntheinterrelationshipsofcertainspeciesofPetunia.I.Taxonomicnotesontheparentalspeciesof
Petuniahybrida.ActaBotanicaNeerlandica31:477490.[Links]
Wijsman,H.J.W.1983.OntheinterrelationshipsofcertainspeciesofPetunia.II.Experimentaldata:crossesbetweendifferent
taxa.ActaBotanicaNeerlandica32:97107.[Links]
Wijsman,H.J.W.1990.OntheinterrelationshipsofcertainspeciesofPetunia.VI.NewnamesforthespeciesofCalibrachoa
formerlyincludedintoPetunia(Solanaceae).ActaBotanicaNeerlandica39:101102.[Links]
Wijsman,H.J.W.&J.H.Jong.1985.OntheinterrelationshipsofcertainspeciesofPetunia.IV.Hybridizationandnomenclatural
consequencesinthePetuniagroup.ActaBotanicaNeerlandica34:337349.[Links]

2015IBODACONICET
CasilladeCorreo22
(B1642HYD)SanIsidro(Pcia.deBuenosAires)
RepblicaArgentina
Tel.:(+5411)47434800/Fax.:(+5411)47474748
sdenham@darwin.edu.ar

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932013000100011&lng=es&nrm=iso&tlng=es

20/20

Vous aimerez peut-être aussi