Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
WIEDZA NAUKOWA
oparta jest na poznaniu naukowym, ktre:
-- ma cel udowodnienie tezy
-- jest metodyczne
-- odbywa si w kontrolowanych warunkach (sprzyjajcych otrzymaniu cisej i pewnej wiedzy)
-- zmierza do wykrywania ukrytych i zarazem istotnych zjawisk mechanizmw
-- jest instrumentalne
-- jest dokonywane za pomoc precyzyjnych poj
-- jego wyniki s utrwalane w formie pisemnej
PODEJCIE NAUKOWE
opiera si na zbiorze zaoe, ktre nie s dowiedzione i ktrych si nie dowodzi;
mona wyodrbni:
- zaoenia podstawowe, oglne (przyjmowane we wszystkich naukach),
- zaoenia specyficzne (przyjmowane w danej nauce na okrelonym etapie jej rozwoju).
METODOLOGIA
METODOLOGIA (bada) to system dobrze okrelonych regu i procedur (norm, standardw)
dotyczcych prowadzenia bada,
a w szczeglnoci:
- obserwacji (zbierania danych),
- analizy danych,
- logicznego wnioskowania i generalizacji,
- intersubiektywnej sprawdzalnoci, intersubiektywnego komunikowania.
METODOLOGIA JEST NORMATYWNA
(jej zasady s podstaw oceny poprawnoci postpowania badawczego)
TYPY/CELE BADA:
BADANIA EKSPLORACYJNE
- rozpoznanie problemu, tematyki
- prowadzone, gdy przedmiot bada jest stosunkowo nowy
- w badaniach eksploracyjnych nie stawiamy hipotez
podejmowane s w celu:
- poszerzenia wiedzy badacza na dany temat,
- poszukiwania nowych zalenoci empirycznych,
- zbadania moliwoci podjcia szerszych bada,
- wypracowania metod moliwych do uycia w dalszych badaniach
BADANIA OPISOWE
- dotycz waciwoci zjawisk
- ich wynikiem jest opis i klasyfikacja zjawisk (a nie wyjanianie)
- w ich efekcie uzyskujemy stwierdzenia, e okrelona liczba obiektw przejawia okrelon cech
- wnioski dotycz okrelonego miejsca i czasu
- ich wyniki s wykorzystywane, przede wszystkim, w praktyce
BADANIA WYJANIAJCE/PRZYCZYNOWE
- dotycz relacji midzy zjawiskami
- wyjaniaj przyczyny zachodzenia okrelonych zjawisk
- maj na celu testowanie hipotez (hipoteza ukierunkowuje zbieranie danych zbieramy takie dane,
ktre s istotne z punktu widzenia testowanej hipotezy)
- zachowuj niezaleno pomiaru skutku i przyczyny
- wnioski s prawidowociami oglnymi
ETAPY BADANIA NAUKOWEGO W BADANIACH WYJANIAJCYCH:
1. Sformuowanie problemu badawczego (przyjcie zaoe teoretycznych)
2. Sformuowanie pyta badawczych i hipotez
3. Opracowanie metody weryfikacji hipotez
- zmienne,
- wskaniki,
- metody i techniki,
- model prowadzenia bada,
- dobr obiektw do bada,
- projekt analizy statystycznej.
4. Przeprowadzenie bada
5. Opis i analiza wynikw
6. Interpretacja wynikw
7. Sformuowanie wnioskw
PYTANIA BADAWCZE
Uszczegowieniem problemw badawczych s pytania badawcze.
W pytaniach badawczych pytamy,
- czy istnieje zaleno midzy zjawiskami,
- czy jedno zjawisko jest przyczyn drugiego.
Pytania badawcze powinny posiada uzasadnienie.
HIPOTEZY BADAWCZE
Hipoteza to zdanie stwierdzajce oczekiwan relacj midzy zjawiskami
- jest odpowiedzi na pytanie badawcze,
- ma posta zdania twierdzcego,
- powinna by stawiana kierunkowo
- ma moc wyjaniajc jeli postulowana w niej zaleno (i jej kierunek) da si teoretycznie uzasadni
jako konieczna;
- jest sprawdzalna empirycznie;
- goszona w niej zaleno musi mie charakter prawidowoci
(niekoniecznie bezwarunkowej powinny zosta sformuowane warunki ograniczajce);
- nie stawiamy hipotez o braku zalenoci;
- rozrniamy hipotezy:
-- zwizku midzy zmiennymi
-- o hipotezy o rnicach midzy grupami.
ZMIENNE
Zmienna - cecha obiektu, ktra moe przybiera dwie lub wicej wartoci.
zasadniczo wyrniamy dwa rodzaje zmiennych:
-zmienne zalene
-zmienne niezalene
Zmienna zalena wyjaniana (Y)
jest przedmiotem naszego badania,
jej zwizki z innymi zmiennymi chcemy okreli.
Zmienna niezalena wyjaniajca (X)
zmienna od ktrej zaley poziom zmiennej zalenej,
zwykle mamy do czynienia z wicej ni jedn zmienn niezalen.
--procedury quasi-eksperymentalne
--procedury wzbogacon
Badania ilociowe
Badania ilociowe, to gwnie sondae kwestionariuszowe, ktre mog by przeprowadzane wrd
duej grupy badanych. Pozwalaj na uzyskanie odpowiedzi na podstawowe pytanie "ile?", np.: ile osb
zakupuje dany produkt?, ile osb zna dana mark?, jak czsto wystpuje dane zjawisko? itp. Odpowiedni
dobr prby badawczej pozwala, przy zastosowaniu tej techniki, na przebadanie takiej liczby osb, by
wyniki byy reprezentatywne dla caej populacji. Badania ilociowe, pozwalaj na ustalenie jak czsto w
danej zbiorowoci wystpuje okrelone zjawisko.
Cel bada:
- badania opisowe opis rzeczywistoci czstotliwo wystpowania zjawisk
(poszukiwanie odpowiedzi na pytanie ile, ilu)
- badania wyjaniajce testowanie hipotez
Rodzaj stawianych pyta:
- koncentracja na pytaniach rozstrzygajcych
(pytania rozstrzygnicia CZY? (Odp. TAK, NIE), czy X wpywa na Y; sugeruje hipotez badawcz X
wpywa na Y)
Przyczynowo:
- poszukiwanie gwnej (podstawowej) przyczyny klasy zjawisk
Punkt wyjcia bada:
teoria
--preferowanie bada dedukcyjnych( )
--testowanie hipotez
Techniki pomiaru:
wysoko wystandaryzowane, ustrukturyzowane
podstawowe narzdzie pomiaru kwestionariusz (pytania zamknite, staa forma i kolejno)
Zbierane dane:
liczby
--preferowanie danych uzyskiwanych w wyniku eksperymentu (warunki kontrolowane)
--rejestracja zachowa
Kategoryzacja danych:
- Okrelenie kategorii zbierania i analizy danych przed rozpoczciem bada
Interpretacja danych:
- Metoda interpretacji z wykorzystaniem analiz statystycznych bardziej obiektywna
Moliwo generalizacji:
- Moliwo ilociowej generalizacji wynikw na populacj
Wpyw badacza:
- Ograniczany wpyw badacza na przebieg badania
Dobr obiektw do bada:
- Losowy, kwotowy (prba reprezentatywna)
Wielko prby:
- Wiksze prby (od kilkudziesiciu do kilkuset obiektw)
Stosowane metody:
- Wywiad face to face osobisty wywiad oparty na wystandaryzowanym kwestionariuszu (ankiecie),
przeprowadzany przez ankietera np. w gospodarstwie domowym, instytucji etc.
- Sonda - szybka forma zbierania danych (opinii, wrae, motyww, skojarze, itp.) za pomoc
relatywnie krtkiego kwestionariusza. Sonda nie daje tak penego obrazu zjawiska, jak wywiad f2f, jest
natomiast silnym wyznacznikiem istniejcych tendencji. Jego atutem jest szybko realizacji i
stosunkowa atwo pozyskiwania respondentw. To doskonaa metoda badania wskiego obszaru
problematycznego.
- Ankieta audytoryjna metoda suca przewanie do bada rodowiskowych, skierowanych do
okrelonych grup respondentw. Realizowana jest ona w miejscu, w ktrym wszyscy zebrani, zwizani z
dan kategori respondenci otrzymuj zadanie wypenienia ankiety zgodnie z instrukcjami osoby
prowadzcej badanie.
- Testy sprawdzanie funkcjonalnoci wczeniej wypracowanych zasad, narzdzi.
Badania jakociowe
Badania jakociowe stosowane s, gdy chcemy uzyska odpowied na pytania "jak?", "dlaczego?", np.:
dlaczego zachodzi dane zjawisko?, dlaczego ludzie kupuj dany produkt?, dlaczego nie korzystaj z usug
danej firmy? itp. Badania jakociowe su interpretacji emocji i gboko ukrytych motyww dziaa.
Pozwalaj na identyfikacj okrelonych zachowa, pokazuj wzory mylenia, postpowania,
przyzwyczajenia i reguy dziaa. Pozwalaj na poznanie ukrytych motyww dziaa i wyborw, np.:
konsumenckich.
Cel bada:
- badania opisowe opis rzeczywistoci charakterystyka jakociowa zjawisk
(poszukiwanie odpowiedzi na pytania co, jak)
- badania eksploracyjne poszukiwanie nowych zalenoci empirycznych
Rodzaj stawianych pyta:
- koncentracja na pytaniach eksploracyjnych
(pytania dopenienia CO? KTRY? JAK? Co jest przyczyn Y? (wiele moliwych odpowiedzi))
Przyczynowo:
- poszukiwanie wszystkich moliwych przyczyn zjawiska
Punkt wyjcia bada:
rzeczywisto
--preferowanie bada indukcyjnych ( )
--wywodzenie hipotez z danych
Techniki pomiaru:
swobodny sposb pozyskiwania informacji
(pytania otwarte, zestawy zagadnie; rna forma i kolejno ze wzgldu na cel badania)
Zbierane dane:
sowa, obrazy
--preferowanie danych pojawiajcych si naturalnie obserwacja
--koncentracja na znaczeniach
Kategoryzacja danych:
- Formuowanie kategorii analizy danych po ich zebraniu
Interpretacja danych:
- Metoda interpretacji bez wykorzystania analiz statystycznych bardziej swobodna i subiektywna
Moliwo generalizacji:
Brak moliwoci ilociowej generalizacji wynikw na populacj
Wpyw badacza:
- Duy wpyw badacza na przebieg badania
- subiektywizm badacza
Dobr obiektw do bada:
- Celowy(podporzdkowany celowi)
Wielko prby:
- Mniejsze prby (od kilku do kilkunastu obiektw)
Stosowane metody:
IDI (Individual In-Depth Interviews) - indywidualny wywiad pogbiony, przeprowadzany z jedn osob.
Metoda polegajca na uzyskaniu interesujcych nas danych w trakcie indywidualnej i bezporedniej
rozmowy z respondentem. Jest to rodzaj wywiadu pogbionego w trakcie, ktrego ankieter zadaje
okrelony rodzaj pyta, by uzyska interesujce go informacje. Metoda ta pozwala na pewn swobod
wypowiedzi. Celem jest poznanie postaw, wrae, motyww kierujcych dziaaniami respondenta. Ma
znacznie duszy czas trwania ni wywiady ankietowe, jednak pozwala na uzyskanie bardziej
pogbionych odpowiedzi.
FGI (Focus Group Interview) - zogniskowany wywiad grupowy, tzw. fokus. Przeprowadzany jednoczenie
z kilkoma osobami przy uyciu technik projekcyjnych. Polega na przeprowadzeniu wywiadu, wedug
okrelonego scenariusza, z wiksz liczb osb. Zazwyczaj liczba osb wynosi 6-12. Jednak wyrnia si
zogniskowane wywiady grupowe z mniejszymi grupami (m.in. diady, wywiady rodzinne, triady). W
wywiadach zogniskowanych stosuje si szeroko pojte techniki projekcyjne, ktrych wykorzystanie ma
pomc w peniejszym zebraniu interesujcych danych. Zogniskowane wywiady grupowe maj
zastosowanie dla bada wizerunku marki, zachowa konsumenckich oraz skutecznoci reklamy.
Eksperyment - badanie w warunkach pozwalajcych na sta kontrol jego przebiegu.
Obserwacja - obserwowanie wystpowania danego zjawiska.
Desk Research - analiza materiaw zastanych, dokumentw, stron www, materiaw archiwalnych.
Metoda stosowana dla okrelenia m.in.: analizy potencjau rynku oraz analizy konkurencji.
- jest wieloczynnikowa;
badania etnograficzne realizowane s przy uyciu dwch lub wicej technik zbierania danych zarwno
jakociowych jak i ilociowych (?);
*stosowanie rnych metod (np. wywiadw swobodnych, analizy dokumentw) suy wzajemnemu
weryfikowaniu si danych
denie do uzyskania jak najprawdziwszego opisu terenu bada;
- studia subkultur
- badania organizacji
- w tego typu obserwacji badacz krok po kroku nawizuje kontakty z czonkami grupy, sam stajc si
jej czonkiem.
3. Obserwator jako uczestnik
- badacz spotyka si z obserwowanymi sporadycznie (raz, dwa razy); kontakt z badanymi jest bardzo
krtki
4. Peny obserwator
- badacz w ogle nie kontaktuje si z badanymi
*(badani znajduj si w laboratorium, s obserwowani poprzez tzw. lustro weneckie, wszystkie zmienne
s kontrolowane)
WYWIAD
Rodzaje wywiadw:
Wywiad STANDARYZOWANY
- wszystkim rozmwcom zadaje si te same pytania w tej samej kolejnoci
Wywiad NIESTANDARYZOWANY
- poszczeglnym rozmwcom mona zadawa rne pytania w rnej kolejnoci
Wywiad USTRUKTURALIZOWANY
- zawiera zazwyczaj pytania zamknite
- respondent dokonuje wyboru odpowiedzi spord podanych
- wywiad ten czsto ma posta kwestionariusza (badania ilociowe)
Wywiad NIEUSTRUKTURALIZOWANY (otwarty)
- zawiera pytania otwarte, nieukierunkowujce odpowiedzi
- rozmwca rozwija takie wtki, jakie sam uzna za istotne, wybiera temat i opowiada o nim wasnymi
sowami
- badacz nie steruje treci wypowiedzi, a prosi o konkretyzacje, przykady, opowieci