Antisepsa, asepsa, sterilizimi

Semmelweiss 1847 avujt e klorit

Lister 1867, Glasgow epoka antiseptike
Bergman 1890, Berlin epoka asepses
Schimmelbusch shek 20 sterilizimi me avull
Durante shek 20 sterilizatori that
Halstedt shek 20 dorzat e goms
Mikulitz shek 20 maskat dhe kapelat
Semmelweis
Lister
Halstedt
Antisepsa - definimi
Grup i procedurave dhe masave q: Shkatrrojn shkaktart e infekcioneve ose
zvoglojn virulencn e tyre q t mos munden t shkaktojn infeksion
Dallon nga asepsa;
Relative- lejon pranin e mikroorganizmave me virulenc t dobsuar
Asepsa kuptim absolut asnj mikroorganizm
Antisepsa arrihet me Dezinfektim. Procedura e shkatrrimit t mikroorganizmave
Mjetet antiseptike:
Biologjike: baktericidet dhe bakteriostatikt
Kimike: Veprime fiziko-kimike (osmoza, dehidrimi, apsorbimi, zbrthimi proteineve,
ndryshimi aciditetit, reakcionet oksido-redukuese)
Antiseptikt q shfrytzohen pr dezinfektim t materialeve dhe ambienteve quhen:
DezinficienttBejne shkatrrimi mikroorganizmave n ambientin prreth, prvec disa sporeve (tetanus)99%
Dezinficientt nuk guxojn t prdorn in vivo
Antiseptikt q shfrytzohen tek indet gjalla jan:
Antiseptikt: evitimi shumzimit (lkura, fusha operative, plagt)
Veprimi antiseptikeve :
M pak mikroorganizma m e suksesshme
Paraprin pastrimi mekanik
Koncentrimi : strikt sipas udhzimeve
Koh zgjatja 10-20 minuta
Veprimi materieve organike (gjak, qelb)
- t gjith jan toksik, dmtojn lkurn, iritojn rrugt e frymmarrjes
Llojet e antispetikve
Jodoformi Betadin
Fenoli Vasfen
Bashkdyzimet katernere t amonjakut: Asepsol, Cetavlon, Omnisan
Glutaraldehid Aldosel
H2O2
Dezinfektimi n kirurgji
Prgaditja duarve: mekanike 10 min., kimike 3-5 min., dorzat
Larja shpejt Vesfen. Hibitan 3 minuta
Prgaditja e fushs operative:
Larja mekanike nj dit prpara
Nj or prpara rruarja
Pastimi mekanik
Antiseptikt Hibitan, Asepsol. Cetavlon

Dezinfektimi hapsirs dhe mjeteve t puns

-Siprfaqet me rrezik t lart (sallat e op. kujdesi intenziv, reparti djegieve) preparate klori
-Siprfaqet me rrezik t ult- nuk dezinfektohen rregullisht
-Mjett - 2%glutaraldehid
Asepsa- Definimi
Procedurat dhe masat t cilat bjn shkatrrimin e tersishm t gjitha mikroorganizmave n t gjitha materialet t cilat vijn n kontakt me pacientin gjat operacionit;
Kuptim absolut munges t gjitha mikroorganizmave (patogjene dhe saprofite);
Asepsa parandalon deprtimin e mikrobeve tek pacienti- pra metod profilaktike;
Arrihet me sterilizim
Sipas propozimit te Bruch nga 1971, sterilizimi definohet si proces me t cilin
mirkoorganizmat largohen apo shkatrrohen deri n at mas sa q ushqimoret standarde
pr kultivimin e mikroorganizmave nuk mund t detektohen, q do t thot se nuk gjinden
mikroorganizma q mund t zhvillohen n to.
Sterilizimi
Procedur e cila shkatrron t gjitha format e mikroorganizmave- kuptim absolut
Ndahet: Mjete fizike dhe fiziko-kimike
Me avuj t ngopur uji autoklavi
That -me temperatura t larta n 180 grad C
Sterilizimi fiziko-kimik etilen oksid, formaldehid, peroksid plazme
Me uj t vluar nuk sht sterilizim i vrtet
Kontrolli sterilizimit
Kontrolli fizik:
Temperatura e arritur
Shtypja e arritur
Autoklavt modern regjistrojn dhe ruajn grafikonet e temperaturs dhe shtypjes
Kontrolli kimik:
Materie kimike t cilat n parim e ndrrojn ngjyrn ose gjendjen agregate n temperatur
115-120 GradC
-Letra Mickuliczit- ndrron ngjyrn; shenj q sterilizimi mir
-Acidi pikrik n jodoform
Kontrolli mikrobiologjik:
Kontrolli m i sakt dhe m sigurt. N autoklav s bashku me materialin pr sterilizim
futet ena Petrit me kultura t bakterieve rezistente (Bacili antraksit). Nse gjat sterilizimit
shkatrrohen t gjitha bakteriet- sterilizimi mir
Edhe me strisho ose mbjellja e nj pjese t materialit steril;
KONTROLLI MIKROBIOLOGJIK ZAKONISHT MERRET NJEHER NE MUAJ.
Parimet dhe rregullat e puns n sall t operacionit
Trakti operativ sht hapsira n t ciln gjinden dy e m shum salla operacioni;
N TO sht me rndsi q t ndahen qart SO pr raste urgjente aspetike dhe SO pr
operacione septike;
TO duhet t jet i ndar n t paktn dy hapsira: Hapsira me qasje pjesrisht t kufizuar
dhe hapsira me qasje strikte t kufizuar- vetm pr personelin e lejuar dhe me mbrojtje
prkatse; rrobe salle, kalaqe, maska, kapel
Tri zona: Gjelbrt, verdh dhe kuqe
Procedurat kryesore n sall t operacionit
1. Ndrrimi komplet rrobeve para hyrjes n sall
2. Kapela dhe maska
3. Larja duarve- dezinfektimi
4. Mbrojta e fushs operative
5. Mbrojtja aparatures