Vous êtes sur la page 1sur 214

Urbanismo

SANTIAGO, 12, 13, 19, 20, 26 y 27 de enero, 16, 17, 23 y 24 de febrero.


LA CORUA, 2, 3, 9 y 10 de febrero, 2, 3, 9, 10, 16 y 17 de marzo.
FERROL, 23, 24, 30 y 31 de marzo, 27 y 28 de abril, 4, 5, 11 y 12 de mayo.
JOS LUS GALINDO OLEA, A.T.

GABINETE TCNICO DEL COAAT-AC


Pza. del Marqus de San Martn, n 5, 3
15001, La Corua
Tlf.: 981.20.62.14
gabinetetecnico@coaatac.org
www.coaatac.org

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

INDICE

1.

INTRODUCCION. ..................................................................................................................................................................................... 3

2.

ORDENACIN TERRITORIAL Y URBANISTICA. .......................................................................................................................................... 5

3.

4.

2.1

INSTRUMENTOS DE ORDENACIN TERRITORIAL. .......................................................................................................................... 6

2.2

INSTRUMENTOS DE ORDENACIN URBANSTICA. .......................................................................................................................... 7

INSTRUMENTOS DE ORDENACIN URBANISTICA (Planes Generales de Ordenacin Municipal - PGOM). ...................................................... 8


3.1

ELABORACION Y TRAMITACION DE LOS PGOM (Arts. 84 y 85 LOUG)............................................................................................... 9

3.2

CONSULTAS DE LOS PGOM. ......................................................................................................................................................... 11

3.3

DOCUMENTOS INTEGRANTES DEL PGOM (Art. 61 LOUG). ............................................................................................................. 12

3.4

INTERPRETACIN DE LOS DOCUMENTOS DEL PGOM.................................................................................................................... 14

3.5

FINALIDAD DEL PGOM................................................................................................................................................................. 15

CLASIFICACION DEL SUELO................................................................................................................................................................... 16


4.1

CONCEPTOS................................................................................................................................................................................ 17

4.2

SUELO URBANO. ......................................................................................................................................................................... 18

4.3

4.4

4.5

5.

4.2.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO URBANO. (Art.11 LOUG). ............................................................................. 18

4.2.2

SOLAR........................................................................................................................................................................... 19

4.2.3

CATEGORAS DEL SOLO URBANO (Art. 12 LOUG). ........................................................................................................... 19

4.2.4

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO URBANO. ....................................................................................................... 20

SUELO DE NCLEO RURAL........................................................................................................................................................... 26


4.3.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO DE NCLEO RURAL. .................................................................................... 26

4.3.2

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO DE NUCLEO RURAL................................. 26

SUELO URBANIZABLE. ................................................................................................................................................................. 28


4.4.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO SUELO URBANIZABLE .................................................................................. 28

4.4.2

CATEGORAS DEL SUELO URBANIZABLE (Art. 14 LOUG). ................................................................................................. 28

4.4.3

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO URBANIZABLE. ............................................................................................... 28

SUELO RUSTICO. ........................................................................................................................................................................ 32


4.5.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO RUSTICO (Art. 15 LOUG). ........................................................................... 32

4.5.2

CATEGORIAS DEL SUELO RUSTICO (Art. 32 LOUG). ........................................................................................................ 32

4.5.3

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO RSTICO. ...................................................................................................... 34

ESTRUCTURA GENERAL Y ORGANICA DEL TERRITORIO. ......................................................................................................................... 36


5.1

CONCEPTOS................................................................................................................................................................................ 37

5.2

SISTEMA GENERAL DE COMUNICACIONES. .................................................................................................................................. 38

5.3

SISTEMA VIARIO......................................................................................................................................................................... 39

5.4

5.3.1

CONCEPTO. ................................................................................................................................................................... 39

5.3.2

CLASIFICACION. ............................................................................................................................................................ 39

5.3.3

LEGISLACIN DE APLICACIN........................................................................................................................................ 39

5.3.4

REAS DE INFLUENCIA DE LAS CARRETERAS.................................................................................................................. 39

5.3.5

LINEAS LIMITE DE EDIFICACIN Y CIERRE..................................................................................................................... 41

5.3.6

SISTEMA LOCAL DE APARCAMIENTOS PBLICOS. ........................................................................................................... 42

SISTEMA GENERAL FERROVIARIO................................................................................................................................................ 43


5.4.1

CONCEPTO. Y AMBITO FERROVIARIO............................................................................................................................. 43

5.4.2

LEGISLACIN DE APLICACIN........................................................................................................................................ 43

5.4.3

SERVIDUMBRES Y LINEA DE EDIFICACION. .................................................................................................................... 43

5.5

SISTEMA GENERAL PORTUARIO................................................................................................................................................... 46

5.6

SISTEMA DE ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES PUBLICAS......................................................................................................... 47


5.6.1

CONCEPTO. ................................................................................................................................................................... 47

5.6.2

CLASIFICACIN. ............................................................................................................................................................ 47

-1-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.6.3
5.7

5.8

6.

7.

5.7.1

CONCEPTO. ................................................................................................................................................................... 49

5.7.2

CLASIFICACIN. ............................................................................................................................................................ 49

5.7.3

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES DE EQUIPAMIENTOS............................................... 49

SISTEMA DE INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS......................................................................................................................... 51


5.8.1

CONCEPTO. ................................................................................................................................................................... 51

5.8.2

CLASIFICACIN. ............................................................................................................................................................ 51

5.8.3

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES RELATIVAS A LAS INFRAEST. DE SERVICIOS. .......... 51

CALIFICACION DEL SUELO..................................................................................................................................................................... 52


6.1

CONCEPTO.................................................................................................................................................................................. 53

6.2

CLASIFICACION DE USOS. ........................................................................................................................................................... 54


6.2.1

SEGN EL NIVEL DE IMPLANTACIN. ............................................................................................................................. 54

6.2.2

SEGN SU NATURALEZA. ............................................................................................................................................... 55

6.2.3

COMPATIBILIDAD DE USOS Y SITUACIONES................................................................................................................... 56

6.3

TIPOLOGAS EDIFICATORIAS....................................................................................................................................................... 57

6.4

ORDENANZAS REGULADORAS DEL SUELO Y LA EDIFICACIN. ...................................................................................................... 58

GESTIN URBANISTICA......................................................................................................................................................................... 62
7.1

FINALIDAD DE LA GESTIN URBANSTICA (Art. 107 LOUG). ......................................................................................................... 63

7.2

PROCESO PARA LA EJECUCIN DE LAS PREVISIONES CONTENIDAS EN LOS PGOM, EN S. URBANO Y EN S. URBANIZABLE.............. 64

7.3
8.

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES DE ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES. ................. 48

SISTEMA DE EQUIPAMIENTOS. .................................................................................................................................................... 49

7.2.1

ORDEN DE PRIORIDADES............................................................................................................................................... 64

7.2.2

DESARROLLO DEL PLANEAMIENTO (Art.109 LOUG). ........................................................................................................ 66

7.2.3

REPARTO EQUITATIVO DE CARGAS Y BENEFICIOS DERIVADOS DE LA ORDENACIN. ...................................................... 66

7.2.4

EJECUCIN DE OBRAS DE URBANIZACIN.(Art.110 LOUG).............................................................................................. 68

EJECUCIN DE LOS PGOM EN SUELO DE NCLEO RURAL. ........................................................................................................... 69

PLANEAMIENTO DE DESARROLLO. ......................................................................................................................................................... 70


8.1

8.2

8.3

8.4

PLANES PARCIALES. .................................................................................................................................................................... 71


8.1.1

OBJETO......................................................................................................................................................................... 71

8.1.2

DETERMINACIONES (Art. 64 LOUG). ............................................................................................................................... 71

PLANES DE SECTORIZACIN. ...................................................................................................................................................... 75


8.2.1

OBJETO......................................................................................................................................................................... 75

8.2.2

DETERMINACIONES (Art. 66.3 LOUG). ............................................................................................................................ 75

PLANES ESPECIALES.................................................................................................................................................................... 81
8.3.1

FINALIDAD. ................................................................................................................................................................... 81

8.3.2

PLANES ESPECIALES DE PROTECCIN. ........................................................................................................................... 81

8.3.3

PLANES ESPECIALES DE REFORMA INTERIOR. ................................................................................................................ 85

8.3.4

PLANES ESPECIALES DE INFRAESTRUCTURAS Y DOTACIONES. ....................................................................................... 85

8.3.5

PLANES ESPECIALES DE PROTECCIN, REHABILITACION Y MEJORA DEL MEDIO RURAL. ................................................. 85

ESTUDIOS DE DETALLE (Art. 73 LOUG). ....................................................................................................................................... 86


8.4.1

Objetivos. ...................................................................................................................................................................... 86

8.4.2

Limitaciones................................................................................................................................................................... 86

-2-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

1. INTRODUCCION.

-3-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

1.- INTRODUCCIN.

Mediante el presente CURSO se pretende transmitir una serie de conocimientos bsicos en materia de urbanismo,
que permitan CONOCER E INTERPRETAR LAS DETERMINACIONES CONTENIDAS EN LOS DOCUMENTOS
URBANSTICOS, que son de obligado cumplimiento, as como las DETERMINACIONES DE LA LEGISLACIN
URBANSTICA Y SECTORIAL VIGENTES.
Para ello el curso se inicia con un breve repaso de los instrumentos legales vigentes en los que se apoya la
ORDENACIN TERRITORIAL Y URBANSTICA en la Comunidad Autnoma de Galicia. Desciende al ambito municipal,
realizando un estudio en mayor profundidad de los PLANES GENERALES DE ORDENACIN MUNICIPAL (PGOM), su
desarrollo y ejecucin.
En resumen, el contenido del curso se desglosa en dos grandes apartados:

ORDENACIN TERRITORIAL Y URBANSTICA. (Directrices de Ordenacin del Territorio, Planes y Proyectos


Sectoriales..).

PLANES GENERALES DE ORDENACIN MUNICIPAL (PGOM).

Gestin Urbanstica.

Desarrollo y Ejecucin del PGOM.

-4-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

2. ORDENACIN TERRITORIAL Y URBANISTICA.

-5-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

2.- ORDENACIN TERRITORIAL Y URBANISTICA.

2.1

INSTRUMENTOS DE ORDENACIN TERRITORIAL.


LA ORDENACIN TERRITORIAL DE GALICIA (LEY 10/1.995, de 23 de noviembre, de ordenacin del
territorio de Galicia- en lo sucesivo LOTG), se llevar a cabo a travs de los instrumentos de ordenacin
siguientes:

DIRECTRICES DE ORDENACIN DEL TERRITORIO.


Se configuran como un instrumento de carcter global, expresin de la politica territorial, que han de
constituir el marco general de referencia, estableciendo las pautas espaciales de ASENTAMIENTO DE
LAS ACTIVIDADES, DE ACUERDO CON LAS POLTICAS SOCIALES, ECNOMICAS Y CULTURALES
EMANADAS DE LA COMUNIDAD.

PLANES TERRITORIALES INTEGRADOS.


Estn dirigidos a la organizacin de reas geogrficas supramunicipales de caractersticas homogneas
o a aquellas que, por su tamao y relaciones funcionales, demanden una PLANIFICACIN
INFRAESTRUCTURAL, DE EQUIPAMIENTOS DE TIPO COMARCAL DE CARCTER INTEGRADO.

PROGRAMAS COORDINADOS DE ACTUACIN.


Tienen como finalidad integrar el conjunto de acciones procedentes de los distintos niveles de gobierno
que actuan sobre un mismo territorio.
Se conciben como un INSTRUMENTO COMPLEMENTARIO DE LOS PLANES TERRITORIALES integrados,
a fin de asegurar la coordinacin de las actuaciones no contempladas, inicialmente, en los mismos.

PLANES Y PROYECTOS SECTORIALES DE INCIDENCIA SUPRAMUNIPAL MUNICIPAL.


Tienen por objeto regular la IMPLANTACIN DE DETERMINADAS ACTUACIONES DE INDUDABLE
INCIDENCIA TERRITORIAL en materia de infraestructuras, dotaciones u otras instalaciones, tanto de
iniciativa pblica como privada, que se asienten sobre varios trminos municipales o de aquellas CUYA
INCIDENCIA TRASCIENDA EL SIMPLE MBITO LOCAL POR SU MAGNITUD, IMPORTANCIA O
ESPECIALES CARACTERSTICAS.

PLANES DE ORDENACION DEL MEDIO FISICO.


Tienen como finalidad ESTABLECER LA ORDENACIN INTEGRADA DE MBITOS DETERMINADOS EN
RAZN DE SUS ESPECIALES CARACTERSTICAS NATURALES, ECOLGICAS O PAISAJSTICAS, que
compatibilice su proteccin con la ms racional explotacin de los recursos y establezca las
complementariedades y relaciones recprocas con los asentamientos de poblacin.

-6-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

2.2

INSTRUMENTOS DE ORDENACIN URBANSTICA.


La Ordenacin Urbanstica (Ley 9/2002, do 30 de diciembre de Ordenacin Urbanstica y Proteccin del
Medio Rural de Galicia, con las modificaciones derivadas de la Ley 15/2004, de 29 de diciembre - en lo
sucesivo LOUG) se llevar a cabo (Art. 45 LOUG) a travs de los instrumentos de ordenacin urbanistica
siguientes:

NORMAS SUBSIDIARIAS E COMPLEMENTARIAS DE PLANEAMENTO (Tienen rango supramunicipal,


normalmente provincial).

PLANES GENERALES DE ORDENACIN MUNICIPAL (PGOM).

Con anterioridad a la entrada en vigor de la ley 9/2.002, existan otros instrumentos de ordenacin
urbanstica como: los PLANES GENERALES DE ORDENACIN URBANA, LAS NORMAS SUBSIDIARIAS DE
PLANEAMIENTO MUNICIPAL, LOS PROYECTOS DE DELIMITACIN DE SUELO URBANO, ETC,. que todava
siguen vigentes en numerosos ayuntamientos de Galicia.

-7-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3. INSTRUMENTOS DE ORDENACIN URBANISTICA


(Planes Generales de Ordenacin Municipal PGOM).

-8-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3.- INSTRUMENTOS DE ORDENACIN URBANISTICA (Planes Generales de


Ordenacin Municipal - PGOM).

3.1

ELABORACION Y TRAMITACION DE LOS PGOM (Arts. 84 y 85 LOUG).


Teniendo en cuenta que el proceso de elaboracin y tramitacin de un PGOM suele extenderse durante
varios aos, conviene conocer las fases criticas que deben ser superadas hasta alcanzar la aprobacin
definitiva del PGOM y su entrada en vigor.
El proceso legal a seguir para la elaboracin y tramitacin de los PGOM es la siguiente:

AVANCE DE PLANEAMIENTO.
9

DOCUMENTO DE AVANCE.
El Avance de Planeamiento tiene carcter optativo y CONTENDR LA ESTRATEGIA,
DIRECTRICES Y LOS OBXECTIVOS GENERALES DEL PGOM.

INFORMACIN PBLICA.
El documento de Avance se someter a informacin pblica por el plazo mnimo de un mes,
mediante anuncio que se publicar en el Diario Oficial de Galicia y en uno de los diarios de
mayor circulacin de la provincia, durante el cual las entidades y los particulares podrn realizar
las SUGERENCIAS que consideren oportunas y presentar las PROPUESTAS Y CONVENIOS
URBANSTICOS que consideren procedentes.

PGOM PARA APROBACIN INICIAL.


9

DOCUMENTO DE PGOM PARA APROBACIN INICIAL.


Con la finalizacin del Avance de Planeamiento, comenzar la redaccin del documento de
PGOM para la aprobacin inicial.

INFORME PREVIO A LA APROBACION INICIAL.


Antes de la aprobacina inicial del PGOM, el expediente completo ser remitido al Conselleiro
competente en materia de urbanismo y ordenacin del territorio para su informe, que deber
ser emitido en el plazo de tres meses.

APROBACIN INICIAL.
Una vez introducidas las correcciones derivadas de las observaciones del informe, el
Ayuntamiento proceder a la aprobacin inicial del PGOM, lo que implica la SUSPENSIN DE
LICENCIAS en las zonas que el nuevo planeamiento contradiga al vigente.

-9-

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

INFORMACION PUBLICA
Aprobado inicialmente el PGOM, seguidamente ser sometido al tramite de informacin pblica,
como mnimo durante un mes y como mximo durante dos meses (Simultanear con
procedimiento medio ambiental), mediante anuncio que se publicar en el Diario Oficial de
Galicia y en dos de los diarios de mayor difusin de la provincia. Simultaneamente y durante el
mismo plazo, se dar audiencia a los municipios limtrofes.
Al mismo tiempo que el trmite de informacin pblica, la Administracin Municipal deber
solicitar a las administracins pblicas competentes (Carreteras, Costas, Cultura, Renfe .........)
los informes sectoriales que resulten necesarios, que debern ser emitidos en el plazo mximo
de un mes, excepto que la legislacin sectorial seale otro plazo.
La tramitacin mediambiental del PGOM, se regular por las determinaciones contenidas en la
Ley 9/2006 de 28 de abril, sobre evaluacin de los efectos de determinados planes y programas
en el medio ambiente.

PGOM PARA APROBACIN PROVISIONAL.


Cumplidos los trmites citados anteriormente y emitidos por los servicios tcnicos y jurdicos
municipales los informes respecto a la conformidad del PGOM con la legislacin vigente y la calidad
tcnica de la ordenacin proyectada, EL PLENO DEL AYUNTAMIENTO APROBAR PROVISIONALMENTE
EL CONTENIDO DEL PGOM con las modificaciones que fuesen pertinentes.

PGOM PARA APROBACIN DEFINITIVA.


El documento aprobado provisionalmente, con el expediente completo debidamente diligenciado se
remitir al rgano autonmico competente que deba outorgar la aprobacin definitiva.

- 10 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3.2

CONSULTAS DE LOS PGOM.


Los PGOM pueden consultarse en:

LOS CORRESPONDIENTES AYUNTAMIENTOS.


Toda persona tendr derecho a que el Ayuntamiento le informe por escrito del rgimen urbanstico
aplicable a un terreno concreto o al sector, polgono o mbito de planeamiento en que se encuentre
incluido. Esta informacin deber ser facilitada por el Ayuntamiento en el plazo ms breve posible y,
como mximo, en el de tres meses a contar desde la presentacin de la solicitud en el registro
municipal (Art. 100.2 LOUG).

EN INTERNET: http://www.planeamentourbanistico.xunta.es.

- 11 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3.3

DOCUMENTOS INTEGRANTES DEL PGOM (Art. 61 LOUG).

DOCUMENTO I.- MEMORIA JUSTIFICATIVA DE SUS FINES Y OBJETIVOS.


Este documento contiene:
9

INFORMACIN URBANSTICA: Recoge los datos y realiza todos los estudios que pueden afectar
o condicionar la ordenacin urbanstica del municipio.

DIAGNOSTICO SOBRE LA SITUACIN URBANSTICA: Muestra los problemas detectados y


ofrece una primera aproximacin de los criterios de ordenacin que deban adoptarse.

DESCRIPCIN DE LA ORDENACIN: Define los objetivos y criterios del PGOM, as como las
soluciones de ordenacin adoptadas.

JUSTIFICACIN DE LAS DETERMINACIONES DEL PGOM.

TRAMITACIN DEL PLAN GENERAL: Describe para cada fase de planeamiento el resultado de la
tramitacin.

DOC-II.- ESTUDIO DEL MEDIO RURAL Y ANLISIS DEL MODELO DE ASENTAMIENTO POBLACIONAL.
9

ESTUDIO DEL MEDIO RURAL


Define las medidas tendentes a la conservacin y mejora de las potencialidades intrnsecas del
medio rural, es decir, de sus valores ecolgicos, ambientales, paisajsticos, histricos,
etnogrficos, culturales, o de su potencial como medio de produccin econmica (agropecuaria,
forestal, minera, energtica, turstica, etc).

ANLISIS DEL MODELO DE ASENTAMIENTO POBLACIONAL.


Fundamenta las medidas de ordenacin para garantizar el adecuado tratamiento de las formas
de asentamiento tradicionales.

DOC-III.- ESTUDIO DE SOSTENIBILIDAD AMBIENTAL, IMPACTO TERRITORIAL Y PAISAJSTICO


Analiza y pondera los efectos de la ejecucin y desarrollo de las determinaciones del PGOM sobre los
recursos naturales y el medio fsico, la adopcin de las medidas correctoras necesarias para minimizar
sus impactos y la valoracin de la adecuacin de las infraestructuras y servicios necesarios para
garantizar los nuevos desarrollos en condiciones de calidad y sostenibilidad ambiental, as como su
coherencia con los objetivos de proteccin de dominio pblico natural.

DOC-IV.PLANOS DE INFORMACIN.
Reflejan la situacin urbanstica actual en aspectos tales como: Altitudes, Pendientes, Ros, Usos del
Suelo, reas Singulares y de Inters, Infraestructuras de comunicaciones y de servicios, Espacios libres
y zonas verdes, Equipamientos, Poblacin, Edificaciones..............

- 12 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

DOC-V.- PLANOS DE ORDENACIN URBANSTICA.


Reflejan:

LA ESTRUCTURA GENERAL Y ORGNICA DEL TERRITORIO A ESCALA 1:5.000.

LA ORDENACIN DEL TRMINO MUNICIPAL A ESCALA 1:5.000.

LA ORDENACIN DEL SUELO URBANO A ESCALA 1:1.000.

LA ORDENACIN DE LOS NCLEOS RURALES A ESCALA 1:2.000.

LOS MBITOS DE GESTIN.

EL TRAZADO Y CARACTERSTICAS DE LAS REDES DE SERVICIOS PREVISTAS.

DOC-VI.- NORMAS URBANSTICAS.


Contienen normas de carcter general, de usos, de edificacin, sobre sistemas generales, sobre el
planeamiento de desarrollo del PGOM, normas particulares para cada clase y calificacin de suelo
(ordenanzas), normas referentes a protecciones, condiciones de composicin o acabado de las
edificaciones y condiciones para las obras de urbanizacin.

DOC-VII.- ESTRATEGIA DE ACTUACIN Y ESTUDIO ECONMICO.


9

ESTRATEGA DE ACTUACIN: Establece las previsiones para el desarrollo coherente del PGOM.

ESTUDIO ECONMICO: Realiza la valoracin de cada una de las actuaciones previstas y la


justificacin de la viabilidad econmica.

DOC-VIII.- CATLOGO DE ELEMENTOS A PROTEGER O RECUPERAR.


Recoge todos los elementos naturales, arquitectnicos, histricos, arqueolgicos, etnogrficos, etc. que
merecen someterse a proteccin para su conservacin, mejora o recuperacin.

- 13 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3.4

INTERPRETACIN DE LOS DOCUMENTOS DEL PGOM.

DOCUMENTOS NORMATIVOS.
De los documentos que integran el PGOM, tienen carcter normativo los Planos de Ordenacin, las
Normas Urbansticas y el Catlogo. Los restantes documentos que integran el PGOM, tienen carcter
informativo y justificativo.

DUDAS ENTRE DOCUMENTOS NORMATIVOS.


Las dudas debidas a imprecisiones o a contradicciones entre documentos de igual rango normativo se
resolvern (Art. 6 LOUG), teniendo en cuenta los criterios de menor edificabilidad, de mayor dotacin
para espacios pblicos y de mayor proteccin ambiental y aplicando el principio general de
interpretacin integrada del PGOM.

DISCREPANCIAS ENTRE DOCUMENTOS GRAFICOS Y ESCRITOS.


Prevalecer lo dispuesto en el texto sobre el dibujo.

DISCREPANCIAS ENTRE PLANOS DE DISTINTAS ESCALAS.


Las discrepancias se resolvern a favor de los planos que contengan mayor detalle.

- 14 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

3.5

FINALIDAD DEL PGOM.

CONCEPTO.
El PGOM se configura como un instrumento de ordenacin integral que ESTABLECE EL MODELO DE
UTILIZACIN DE UN TERRITORIO, normalmente de un municipio.

DEFINICION DEL MODELO.


El modelo citado define a travs de:
9

LA CLASIFICACIN DEL SUELO. (Divisin del territorio municipal en todas o algunas de las
siguientes clases de suelo: urbano, de ncleo rural, urbanizable y rstico).

LA ESTRUCTURA GENERAL Y ORGNICA DEL TERRITORIO. (Sistemas generales).

LA CALIFICACIN DEL SUELO. (Asignacin detallada de usos pormenorizados, tipologas


edificatorias y condiciones de edificacin correspondientes a cada zona).

EJECUCION DE LAS ACTUACIONES PREVISTAS EN EL PGOM.


Con la finalidad de garantizar la ejecucin de las actuaciones previstas, el PGOM tambin establece el
ORDEN DE PRIORIDADES para el desarrollo y ejecucin de las actuaciones previstas, as como la
forma de GESTIN Y SU FINANCIACIN.

- 15 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4. CLASIFICACION DEL SUELO.

- 16 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4.- CLASIFICACION DEL SUELO.

4.1

CONCEPTOS.

CLASIFICACIN DEL SUELO (Art. 10 LOUG).


Los PGOM clasifican el suelo del correspondiente municipio en todos o en algunos de los siguientes
tipos de suelo: URBANO, DE NCLEO RURAL, URBANIZABLE Y RSTICO.

DIFERENCIAS ENTRE CLASIFICACIN Y CALIFICACIN DEL SUELO.


9

CLASIFICACION.
Asignacin de las clases de suelo establecidas anteriormente (URBANO, DE NCLEO RURAL,
URBANIZABLE Y RSTICO).

CALIFICACIN.
Asignacin al suelo de usos, tipologias edificatorias y condiciones de edificacin.

Ejemplos:

Clasificacin del suelo: Suelo urbano.

Calificacin del suelo: Suelo residencial de vivienda unifamiliar adosada.

Clasificacin y calificacin del suelo: Suelo urbano industrial en naves exentas.

- 17 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4.2

SUELO URBANO.

4.2.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO URBANO. (Art.11 LOUG).


Los terrenos clasificados como urbanos, adems de estar integrados en la MALLA URBANA, cumplirn
alguno de los requisitos de SERVICIOS URBANSTICOS o de CONSOLIDACIN por ocupacin de la
edificacin, establecidos legalmente.

MALLA URBANA.
Los terrenos para estar incluidos en la malla urbana tienen que cumplir los siguientes requisitos:
9

DEBEN DISPONER DE UNA URBANIZACIN BSICA constituida por unas vas perimetrales y
unas redes de servicios de las que puedan servirse los terrenos.

NO DEBEN ESTAR DESLIGADOS DEL ENTRAMADO URBANSTICO EXISTENTE.

SERVICIOS URBANISTICOS.
Los terrenos clasificados como urbanos, adems de estar incluidos en la malla urbana, debern contar
con:
9

ACCESO RODADO PBLICO.

SERVICIOS DE:

Abastecimiento de agua.

Evacuacin de aguas residuales

Suministro de energa elctrica.

Estos servicios debern cumplir las siguientes condiciones:

Deben ser proporcionados mediante REDES PBLICAS (No sirven en suelo urbano
sistemas independientes como pozos de captacin de agua y fosas spticas).

Deben tener caractersticas adecuadas para SERVIR A LA EDIFICACIN EXISTENTE Y A


LA PERMITIDA POR EL PLANEAMIENTO (Hay que comprobar la capacidad de las redes
para ampliarlas o sustituirlas, en su caso).

CONSOLIDACIN POR EDIFICACIN.


Los terrenos clasificados como urbanos, adems de estar incluidos en la malla urbana, deben cumplir
con los requisitos de servicios descritos anteriormente. En el caso de que los terrenos carezcan de
alguno de los servicios citados, debern estar comprendidos en reas ocupadas por la edificacin,
como mnimo, en las dos terceras partes de los espacios aptos para ella, segun la ordenacin que el
PGOM establezca.

- 18 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

EJEMPLO ACLARATORIO DE CONSOLIDACIN POR LA EDIFICACIN DE 2/3:

Caractersticas de un mbito hipottico:

Superficie: 10.000 m2.

N total de parcelas existentes: 10 parcelas de 1.000 m2 cada una.

N de parcelas edificadas: 8.

N de parcelas libres de edificacin: 2.

Tipologa edificatoria y Parcela mnima: (Debe ser establecida por el PGOM, segn la
ordenacin que proponga). Suponemos tipologa de vivienda unifamiliar y los siguientes
tipos de parcela minma:

Parcela mnima = 1.000 M2.


En este supuesto el mbito tendra una capacidad para: 10.000 m2/1.000 m2=
10 viviendas unifamiliares en parcelas de 1.000 m2 cada una, lo que representa
una ocupacin por edificacin de 8 parcelas edificadas/10 parcelas totales =
0,80, superior a 2/3 o a 0,67, por lo que el mbito presenta una consolidacin
superior a 2/3.

Parcela mnima = 500 M2.


En este supuesto el mbito tendra una capacidad para: 10.000 m2/500 m2= 20
viviendas unifamiliares en parcelas de 500 m2, lo que representa una ocupacin
por edificacin de 8 parcelas edificadas/20 parcelas totales = 0,40, inferior a 2/3
o a 0,67, por lo que el mbito presenta una consolidacin inferior a 2/3.

4.2.2

SOLAR.
Tendrn la condicin de SOLAR las superficies de SUELO URBANO LEGALMENTE DIVIDIDAS Y APTAS PARA
LA EDIFICACIN que cumplan los requisitos siguientes:

Que cuenten con ACCESO POR VA PBLICA PAVIMENTADA y servicios urbanos de abastecimiento de
agua potable, evacuacin de aguas residuales y red de saneamiento, suministro de energa elctrica,
ILUMINACIN PBLICA, en condiciones de caudal y potencia adecuadas para los usos permitidos.

Si existiera planeamiento, adems de lo anterior debern estar urbanizadas de acuerdo con las
alineaciones, rasantes y normas tcnicas establecidas por el planeamiento.

4.2.3

CATEGORAS DEL SUELO URBANO (Art. 12 LOUG).

SUELO URBANO CONSOLIDADO.


Est integrado por los solares as como por las parcelas que, por su grado de urbanizacin efectiva y
asumida por el planeamento urbanstico, puedan adquirir la CONDICIN DE SOLAR MEDIANTE OBRAS

- 19 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

ACCESORIAS Y DE ESCASA ENTIDAD que pueden ejecutarse simultaneamente con las de edificacin o
construccin.

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO.


Est integrado por la restante superficie de solo urbano y, en todo caso, por:
9

Los terreos en los que sean necesarios procesos de urbanizacin, reforma interior, renovacin
urbana u obtencin de dotaciones urbansticas con distribucin equitativa de beneficios y
cargas.

Aquellos terrenos sobre los que el planeamento urbanstico prevea una ordenacin
substancialmente diferente de la realmente existente.

4.2.4

Las reas de reciente urbanizacin surgidas al margen del planeamiento.

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO URBANO.

SUELO URBANO CONSOLIDADO.


9

DETERMINACIONES (Art. 54 LOUG).

Calificacin de los terreos, entendida como a asignacin detallada de usos


pormenorizados, tipologias edificatorias y condiciones de edificacin correspondientes a
cada zona.

Delimitacin de los espacios libres y zonas verdes destinados a parques y jardines


pblicos, zonas deportivas, de recreo y expansin, diferenciando su carcter pblico o
privado.

Espacios reservados para dotaciones, equipamientos y dems servicios de interes social,


sealando su carcter pblico o privado y las condiciones de edificacin.

Regulacin detallada de los usos, volumen y condiciones higienico-sanitarias de los


terreos y construcciones, as como las caractersticas estticas de la edificacin y de su
entorno.

Trazado y caractersticas de la red viaria pblica, con sealizacin de alineaciones y


rasantes.

Previsin de aparcamientos de titularidade pblica.

Caractersticas y trazado de las redes de abastecemento de agua, redes de saneamiento,


energa elctrica y de aquellos otros servicios que, en su caso, prevea el PGOM.

Si es el caso, establecimiento de plazos para la edificacin.

- 20 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO URBANO


CONSOLIDADO.
Las determinaciones en suelo urbano consolidado, estarn contenidas en los siguientes
documentos del PGOM:

PLANOS DE ORDENACIN URBANA (ESCALA 1:1.000): Contienen la ordenacin


establecida por el PGOM para el suelo urbano consolidado.

NORMATIVA URBANSTICA: Contiene la regulacin del suelo urbano consolidado.

CATALOGO: Contiene, en su caso, los edificios o elementos catalogados en suelo urbano


consolidado.

ESTRATEGIA DE ACTUACIN Y ESTUDIO ECONMICO. Contiene, en su caso, las


actuaciones puntuales a ejecutar en suelo urbano consolidado, el plazo para su
ejecucin y el coste de la actuacin.

- 21 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SUELO URBANO CONSOLIDADO Y NO CONSOLIDADO.

- 22 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO (Art. 55 LOUG).


9

DETERMINACIONES.

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO CON ORDENACIN DETALLADA.


En este caso el PGOM incluir, adems de las determinaciones establecidas
anteriormente para el suelo urbano consolidado, las siguientes:

Delimitacin de los POLGONOS necesarios para la ejecucin del PGOM.

Determinacin del SISTEMA DE ACTUACIN de cada polgono.

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO CON REMISION DE LA ORDENACIN A UN PLAN


ESPECIAL DE REFORMA INTERIOR (PERI).
En este caso el PGOM contendr las siguientes determinaciones:

Delimitacin del mbito del PERI.

Determinacin de los usos globales, tipologas edificatorias, altura mxima y


superficie total edificable.

Fijacion de la cuanta de las reservas mnimas de suelo para dotaciones


urbansticas que deber prever el PERI.

Previsin de los sistemas generales necesarios, en su caso, para el desarrollo del


PERI.

VIVIENDAS SUJETAS A ALGN REGIMEN DE PROTECCIN PBLICA.

En suelo urbano no consolidado el PGOM debe establecer la previsin de las


reservas de suelo necesarias para atender las demandas de vivenda sujeta a
algn rgimen de proteccin pblica; stas reservas no podrn ser inferiores a las
necesarias para localizar el 20 % de la edificabilidad residencial en cada distrito.

Problemtica

de

las

reservas

en

actuaciones

de

vivienda

unifamiliar

(Incompatibilidad del tamao de la vivienda unifamiliar con el tamao de la


vivienda protegida).
9

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO URBANO NO


CONSOLIDADO.
Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo urbano no consolidado, estarn
contenidas en los siguientes documentos del PGOM:

- 23 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

CON ORDENACION DETALLADA:

PLANOS DE ORDENACIN URBANA (ESCALA 1:1.000): Contienen la ordenacin


grfica establecida para el suelo urbano no consolidado.

PLANOS DE GESTION (Escala 1:1.000): Contienen la delimitacin del polgono/s


de ejecucin.

NORMATIVA URBANSTICA: Contiene la regulacin del suelo urbano no


consolidado.

ORDEN DE PRIORIDADES Y ESTUDIO ECONMICO: Contiene el plazo para la


ejecucin de la correspondiente actuacin y el coste, en su caso, de las
infraestructuras a implantar para la puesta en funcionamiento de la actuacin.

CON ORDENACION REMITIDA A UN PERI.

PLANOS DE DESARROLLO Y GESTIN (ESCALA 1:1.000). Contienen la


delimitacin del correspondiente Plan Especial de Reforma Interior (PERI).

NORMATIVA URBANSTICA: Fichas en suelo urbano no consolidado con las


condiciones que debe cumplir el PERI.

ORDEN DE PRIORIDADES Y ESTUDIO ECONMICO: Contiene el plazo para la


ejecucin de la correspondiente actuacin y el coste, en su caso, de las
infraestructuras a implantar para la puesta en funcionamiento de la actuacin.

- 24 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO CON REMISIN DE LA ORDENACIN A


UN PERI.

- 25 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4.3

SUELO DE NCLEO RURAL.

4.3.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO DE NCLEO RURAL.


Los terrenos que sirven de soporte a los ncleos rurales deben cumplir Art. (13 LOUG) las siguientes
condiciones:

CONDICIONES GENERALES.
9

Deben contar con topnimo en censos y padrones oficiales.

Deben existir edificaciones tradicionales (aproximadamente 50 aos de antigedad).

Tiene que tener vinculacin con la explotacin racional de los recursos naturales.

El ncleo siempre tendr una zona tradicional y no necesariamente zona/s de expansin.

ZONA TRADICIONAL.
9

Es la zona en la que se ubican las edificaciones tradicionales del ncleo.

Tiene que tener una consolidacin por la edificacin de, como mnimo, el 50 %.

ZONA DE EXPANSIN.
9

La zona de expansin estar delimitada por una lnea poligonal paralela a la de circunscripcin
del ncleo tradicional existente y como mximo a 200 metros lineales de ella.

La zona de expansin no puede afectar al suelo rstico especialmente protegido. En las


mrgenes de las carreteras supramunicipales no pueden extenderse las zonas de expansin.

4.3.2

Si el ncleo no tiene previsiones de crecimiento no tiene porque contar con zona de expansin.

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO DE NUCLEO


RURAL.
Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo de ncleo rural, estarn contenidas en los
siguientes documentos del PGOM:

PLANOS DE ORDENACIN DE NCLEOS RURALES A ESCALA 1:2.000. Contienen la ordenacin de los


ncleos rurales.

NORMATIVA URBANSTICA. Normas particulares del suelo de los ncleos rurales.

- 26 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

NUCLEOS RURALES

- 27 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4.4

SUELO URBANIZABLE.

4.4.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO SUELO URBANIZABLE


Los requisitos para clasificar suelo urbanizable se establecen en el Art. 14 LOUG, que en sintesis son los
siguientes:

Los terrenos clasificados como urbanizables no tendrn la condicin de suelo urbano, de ncleo rural,
ni rstico.

Desde el punto de vista fsico tienen que ser suelos aptos para la urbanizacin.
Su clasificacin debe estar justificada con las previsiones de crecimiento residencial o de los sectores
productivos establecidas en el PGOM.

4.4.2

En cuanto a su localizacin deben situarse colindantes con el suelo urbano.

CATEGORAS DEL SUELO URBANIZABLE (Art. 14 LOUG).

SUELO URBANIZABLE DELIMITADO O INMEDIATO.


Es el comprendido en sectores delimitados que tengan establecidos los PLAZOS de ejecucin y las
CONDICIONES PARA A SU TRANSFORMACIN Y DESARROLLO URBANISTICO.

SUELO URBANIZABLE NO DELIMITADO O DIFERIDO.


Integrado por los dems terreos que el PGOM clasifique como solo urbanizable.

4.4.3

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO URBANIZABLE.

SUELO URBANIZABLE DELIMITADO.


9

DETERMINACIONES (Art. 57 LOUG).

Delimitacin de sectores para su desarrollo en planes parciales.

Desarrollo de los sistemas de la estructura general de la ordenacin urbanstica del


territorio, determinando los SISTEMAS GENERALES INCLUIDOS O ADSCRITOS a la
gestin de cada sector.

Trazados de las redes fundamentales de abastecimiento de agua, redes de saneamiento,


energa elctrica y dems servicios que, en su caso, prevea el PGOM.

- 28 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

Determinaciones de las CONEXIONES CON LOS SISTEMAS GENERALES EXISTENTES y


exteriores al sector y, en su caso, previsin de las obras necesarias para la ampliacin y
refuerzo de dichos sistemas en funcin de las necesidades generadas por la actuacin y
de forma que se asegure su correcto funcionamento.

Caractersticas, dimensiones y capacidad mnima de las infraestructuras y servicios


necesarios para el desarrollo del sector y determinacin de los terreos necesarios para la
conexin con el sistema general viario y de infraestructuras y servicios urbanos
existentes que debern incluirse o adscribirse al desarrollo del sector.

Asignacin de los usos globales de cada sector y fijacin de la edificabilidad y de las


tipologias edificatorias.

LA ORDENACIN DE LOS SECTORES DE DESARROLLO URBANSTICO PREFERENTE PUEDE


VENIR ESTABLECIDA EN EL PGOM, de manera que se puedan ejecutar directamente sin
necesidad de desarrollo posterior de Plan Parcial. En estos casos, ser necesario que se
garantice la ejecucin del PGOM a travs de actuaciones pblicas programadas o privadas
concertadas con la administracin.
9

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO URBANIZABLE


DELIMITADO.
Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo urbanizable delimitado, estarn
contenidas en los siguientes documentos del PGOM:

ORDENACIN DEL SECTOR A DESARROLLAR MEDIANTE PLAN PARCIAL.

PLANOS DE ORDENACIN URBANA y/o MUNICIPAL a escala 1:1.000 y/o 1:5.000,


que deber contener la delimitacin del correspondiente SECTOR.

NORMATIVA URBANSTICA: Normas particulares del suelo urbanizable delimitado


y FICHAS de los correspondientes sectores.

ORDEN DE PRIORIDADES Y ESTUDIO ECONMICO: Contiene los plazos para el


desarrollo y ejecucin de la correspondiente actuacin y el coste, en su caso, de
las infraestructuras necesarias para la puesta en servicio de la actuacin.

ORDENACIN DEL SECTOR ESTABLECIDA EN EL PGOM.


En este caso el PGOM contendr el PLAN PARCIAL que establece la ordenacin en
detalle. Por lo que la informacin se obtendr en dicho PLAN PARCIAL.

- 29 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

FICHA DE SUELO URBANIZABLE DELIMITADO.

- 30 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SUELO URBANIZABLE NO DELIMITADO.


9

DETERMINACIONES (Art. 57 LOUG).

Criterios para delimitar los correspondientes sectores, tales como los relativos a
magnitud, usos, intensidad de uso, dotaciones, equipamientos, sistemas generales que
deban ejecutarse y conexin con ellos.

Establecer prioridades con la finalidad de garantizar un desarrollo urbano racional. En


particular, el PGOM podr condicionarse la delimitacin de nuevos sectores al desarrollo
de los ya delimitados en el PGOM.

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO URBANIZABLE


NO DELIMITADO.
Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo urbanizable delimitado, estarn
contenidas en los siguientes documentos del PGOM:

PLANOS DE ORDENACIN MUNICIPAL (Escala 1:5.000). Que deber contener la


delimitacin del mbito de suelo urbanizable no delimitado.

NORMATIVA URBANSTICA: Normas particulares del suelo urbanizable no delimitado.

- 31 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

4.5

SUELO RUSTICO.

4.5.1

REQUISITOS QUE DEBE CUMPLIR EL SUELO RUSTICO (Art. 15 LOUG).


Constituirn el suelo rstico los terreos que deban ser preservados de los procesos de desarrollo urbanstico
y, en todo caso, los siguientes:

LOS TERREOS SOMETIDOS A UN RGIMEN ESPECFICO DE PROTECCIN.


9

De conformidad con la lexislacin de ordenacin del territorio o con la normativa reguladora del
dominio pblico, las costas, el medio ambiente, el patrimonio cultural, las infraestructuras.

Por presentar relevantes valores naturales, ambientales, paisajsticos, productivos, histricos,


arqueolgicos, culturales, cientficos, educativos, recreativos.

LOS TERRENOS AMENAZADOS POR RIESGOS NATURALES O TECNOLGICOS.


Como inundacin, erosin, hundimiento, incendio, contaminacin ou cualquier otro tipo de
catstrofes..

LOS TERRENOS QUE EL PGOM O LOS INSTRUMENTOS DE ORDENACIN DEL TERRITORIO


CONSIDEREN INADECUADOS PARA SU DESARROLLO URBANISTICO.
En consideracin a los principios de utilizacin racional de los recursos naturales o de desarrollo
sostenible.

4.5.2

CATEGORIAS DEL SUELO RUSTICO (Art. 32 LOUG).

SOLO RSTICO DE PROTECCIN ORDINARIA.


Constituido por los terrenos que el planeamento urbanstico o los instrumentos de ordenacin del
territorio consideren inadecuados para su desarrollo urbanistico, por:
9

Sus caractersticas geotcnicas o morfolgicas.

El alto impacto territorial que implicaria a su urbanizacin.

Los riesgos naturales o tecnolgicos.

En consideracin a los principios de utilizacin racional de los recursos naturales o de desarrollo


sostenible.

- 32 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SOLO RSTICO ESPECIALMENTE PROTEGIDO.


Constituido por los terrenos que por sus valores agrcolas, ganaderos, forestales, ambientales,
cientficos, naturais, paisajsticos, culturales, sujetos a limitaciones o servidumbres para la proteccin
del dominio pblico o de otra ndole deban estar sometidos a algun rgimen especial de proteccin
incompatible con su transformacin. Dentro del suelo rstico especialmente protegido se distinguen las
siguientes categoras:
9

SOLO RSTICO DE PROTECCIN AGROPECUARIA, constituido por los terrenos de alta


produtividade agrcola o ganadera, asi como por los terrenos obxecto de concentracin
parcelaria a partir da entrada en vigor de la Lei 9/2002 y por los terrenos concentrados con
resolucin firme producida en los diez aos anteriores a esta fecha.

SOLO RSTICO DE PROTECCIN FORESTAL, constituido por los terrenos destinados a la


explotacin forestal y los que sustentan masas arbreas que deban ser protegidas por cumplir
funciones ecolgicas, productivas, paisajsticas, recreativas o de proteccin del suelo y, en todo
caso, por las reas arbreas formadas por especies autctonas, as como por aquellas que
sufriesen los efectos de un incendio a partir da entrada en vigor desta ley ou en los cinco aos
anteriores a ella.

SOLO RSTICO DE PROTECCIN DE INFRAESTRUCTURAS, constituido por los terrenos rsticos


destinados a la localizacin de infraestructuras y sus zonas de afeccin no susceptibles de
transformacin, como son las comunicaciones y telecomunicaciones, las instalaciones para el
abastecemiento, saneamiento y depuracin de agua, las de gestin de residuos slidos, las
derivadas de la poltica energtica o cualquiera otra que justifique la necesidad de afectar una
parte del territorio, conforme a las previsiones de los instrumentos de planeamiento urbanstico
y de ordenacin del territorio.

SOLO RSTICO DE PROTECCIN DE AGUAS, constituido por los terrenos, situados fuera de los
ncleos rurales y del suelo urbano, definidos en la legislacin reguladora de las aguas
continentales como lechos naturales, riberas y mrgenes de las corrientes de agua y como
lecho o fondo de lagunas y embalses, terrenos inundados y zonas hmedas y sus zonas de
servidumbre.
Igualmente tendrn dicha consideracin los terreos situados fuera de los ncleos rurais y del
suelo urbano con riesgo de inundacin, y aquellos bajo los cuales existan aguas subterrneas
que deban ser protegidas.

SOLO RSTICO DE PROTECCIN DE COSTAS, constituido por los terreos situados fuera de los
ncleos rurales y del suelo urbano, que se encuentren a una distancia inferior a 200 metros del
lmite interior de la ribera del mar.

SOLO RSTICO DE PROTECCIN DE ESPACIOS NATURAIS, constitudo por los terrenos


sometidos a algn rgimen de proteccin por aplicacin de la Lei 9/2001, de conservacin de la
naturaleza, o de la legislacin reguladora de los espacios naturales, la flora y la fauna.

- 33 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SOLO RSTICO DE PROTECCIN PAISAJSTICA, constitudo por los terrenos que determine el
planeamiento urbanstico o los instrumentos de ordenacin del territorio con la finalidad de
preservar las vistas panormicas del territorio, del mar, del curso de los ros o de los valles, y de
los monumentos o edificaciones de singular valor.

SOLO RSTICO ESPECIALMENTE PROTEGIDO PARA ZONAS CON INTERES PATRIMONIAL,


ARTSTICO O HISTRICO, que estn previstas en el planeamiento o en la legislacin sectorial
que les sea de aplicacin.

4.5.3

DETERMINACIONES DEL PGOM EN SUELO RSTICO.

DETERMINACIONES.
Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo rstico se especifican en el Art. 59 LOUG,
que en sintesis son los siguientes:
9

Delimitacin de las distintas categoras de suelo rstico.

Determinacin de las condiciones estticas y caractersticas de diseo de las construcciones,


incluyendo los materiales y colores que se emplearn en la fachada y cubiertas de las
edificaciones.

Normas y medidas de proteccin del suelo rstico para asegurar el mantenimiento de la


naturaleza rstica de los terrenos y la conservacin, proteccin y recuperacin de los valores y
potencialidades propios del medio rural.

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES EN SUELO RUSTICO.


Las determinaciones que debe contener el PGOM en suelo rstico, estarn contenidas en los siguientes
documentos del PGOM:
9

PLANOS DE ORDENACIN MUNICIPAL (Escala 1:5.000). Delimitacin de las distintas categoras


del suelo rstico.

NORMATIVA URBANSTICA: Normas particulares del suelo rstico.

- 34 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

SUELO RUSTICO.

- 35 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5. ESTRUCTURA GENERAL Y ORGANICA DEL


TERRITORIO.

- 36 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.1

CONCEPTOS.

ESTRUCTURA GENERAL Y ORGNICA DEL TERRITORIO (Art. 53 LOUG).


La estructura general y orgnica del territorio est integrada por los sistemas generales determinantes
del desarrollo urbano y, en particular, por los SISTEMAS GENERALES de:

COMUNICACIONES.

ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES PBLICAS.

EQUIPAMIENTO COMUNITARIO PBLICO.

SERVICIOS URBANOS.

SISTEMAS GENERALES.
Son los terrenos dotacionales pblicos que estn diseados o previstos para el servicio de la totalidad
del municipio y, en especial, para implantar las infraestructuras bsicas del modelo de desarrollo
urbano (Art. 165.2 LOUG).

DOTACIONES LOCALES.
Son los terrenos dotacionales pblicos de titularidad municipal, que estn diseados o previstos para el
servicio de los correspondientes polgonos o sectores, en su caso (Art. 165.4 LOUG).

- 37 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.2

SISTEMA GENERAL DE COMUNICACIONES.

CONCEPTO (Art.166.3 LOUG).


El sistema general de comunicaciones, esta integrado por las infraestructuras de comunicaciones que
se encuentran al servicio de todo el municipio. Normalmente estas infraestructuras son de rango
supramunicipal.

DIVISIN.
9

SISTEMA GENERAL VIARIO.

SISTEMA GENERAL FERROVIARIO.

SISTEMA GENERAL PORTUARIO.

SISTEMA GENERAL AEROPORTUARIO.

- 38 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.3

SISTEMA VIARIO.

5.3.1

CONCEPTO.
El sistema viario est integrado por los espacios al servicio del transporte por carretera y todas las
instalaciones vinculadas al mismo.

5.3.2

CLASIFICACION.

SISTEMA GENERAL VIARIO.


9

INTERURBANO.- Integrado por el conjunto de carreteras que permiten las comunicaciones


entre si, de las reas urbanas, con los ncleos rurales y con los centros de produccin.

URBANO.- Integrado por las travesas de las carreteras, as como por las dems vas urbanas
previstas por el PGOM que establecen las comunicaciones entre s de las distintas zonas o
barrios que integran las reas urbanas.

SISTEMA LOCAL VIARIO.


Esta integrado, fuera de los ncleos de poblacin, por el conjunto de carreteras, pistas o caminos que
permiten comunicar, las zonas cultivo, montes y entidades de poblacin aisladas con el viario del
sistema general. En el interior de los ncleos de poblacin est integrado por las calles que permiten
acceder desde el viario del sistema general a las parcelas.

5.3.3

5.3.4

LEGISLACIN DE APLICACIN.

Ley 25/1988, de 29 de julio, de Carreteras Estatales.

Ley 4/1994, de 14 de septiembre, de Carreteras de Galicia.

Ordenanza Reguladora de Uso y Defensa de las Carreteras Provinciales.

REAS DE INFLUENCIA DE LAS CARRETERAS.

ZONA DE DOMINIO PUBLICO.

ZONA DE SERVIDUMBRE.

ZONA DE AFECCIN.

- 39 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

S E R V ID U M B R E D E C A R R E T E R A S

Zona de
A fe c ci n

E je d e C a lz a d a

Zona de
S e rv id u m b re

Zona de
S e rv id u m b re

Zona de
A fe c ci n

Z o n a d e D o m in io P b lic o
B2

B2

B1

B1

A ris ta d e e xp la n a ci n
C a lz a d a
A rce n

A rc e n

D2

(L . E d ific a c i n G a lic ia )

A ris ta d e
C a lz a d a

D1
(L . E d ific a c i n E s ta ta l)

CARRETERAS ESTATALES (Ley 25/1.988 de 29 de julio)


DENOMINACIN

DISTANCIAS
A (m)

B1 (m)

C (m)

D1 (m)

AUTOPISTAS, AUTOVAS Y VAS DE ALTA CAPACIDAD.

25

100

50

RED CONVENCIONAL

50

25

A (m)

B2 (m)

C (m)

D2 (m)

<15

17

100

30

RED PRIMARIA BASICA

<10

30

12

RED PRIMARIA COMPLEMENTARIA

<10

30

9,5

RED SECUNDARIA

<10

30

CARRETERAS AUTONMICAS (Ley 4/1994 de 14 de septiembre)


DENOMINACIN
AUTOPISTAS, AUTOVIAS, CORREDORES Y VIAS DE ALTA
CAPACIDAD

DISTANCIAS

- 40 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.3.5

LINEAS LIMITE DE EDIFICACIN Y CIERRE.

VARIABLES QUE INCIDEN EN LA POSICIN DE LAS LNEAS DE EDIFICACIN Y CIERRE.


9

DEL TITULAR DE LA VA: (Fomento, Xunta, Diputacin, Ayuntamiento).

DEL TIPO DE VA: Autopista, Red primaria.......

DE LA CLASIFICACIN DEL SUELO: Urbano, de Ncleo Rural, Urbanizable y Rstico.

LINEAS DE EDIFICACIN Y CIERRE EN SUELO RUSTICO.


9

(Se definen en el grfico anterior).

LINEAS DE EDIFICACIN Y CIERRE EN SUELO URBANO.


En los tramos urbanos de las carreteras Estatales, Autonmicas, de la Diputacin y Municipales, las
lneas de edificacin y, en su caso, las de cierre se establecen por las "ALINEACIONES OFICIALES",
grafiadas en los Planos de Ordenacin.
9

ALINEACIONES OFICIALES: Son las lneas que se fijan como tales en el PGOM o en el
planeamiento que lo desarrolle, que establecen los lmites de las parcelas con los espacios libres
pblicos como vas, calles, plazas, etc.
En funcin de las tipologas edificatorias las alineaciones oficiales se trazarn por las lneas de
fachada de las edificaciones o por cierres de parcela.

LINEAS DE EDIFICACIN Y CIERRE EN SUELO DE NCLEO RURAL.


En los tramos de las carreteras Estatales, Autonmicas, de la Diputacin y Municipales, que atraviesen
ncleos rurales las lneas de edificacin y, en su caso, las de cierre se establecen por las "alineaciones
oficiales" grafiadas en los planos de ordenacin de los ncleos rurales a escala 1:2.000.
9

En las ZONAS TRADICIONALES de los ncleos rurales, las alineaciones oficiales deben
RESPETAR LAS LNEAS DE EDIFICACIN DE LAS EDIFICACIONES TRADICIONALES, para evitar
la calificacin en fuera de ordenacin.

Las ZONAS DE EXPANSIN de los ncleos rurales NO PUEDEN EXTENDERSE HACIA LAS
MRGENES DE LAS CARRETERAS DE RANGO SUPRAMUNICIPAL, salvo que se prevean vas de
servicio o se solucione el acceso a parcelas a travs de vas municipales.

LINEAS DE EDIFICACIN Y CIERRE EN SUELO URBANIZABLE.


En el suelo urbanizable colindante con carreteras, las lneas de edificacin y cierre se situarn, de
acuerdo con el titular de la carretera, a las distancias establecidas para el suelo rstico.

- 41 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.3.6

SISTEMA LOCAL DE APARCAMIENTOS PBLICOS.

RESERVAS (SEGN LOS ESTANDARES DE CALIDAD DE VIDA Y COHESIN SOCIAL ART. 47 LOUG).
El Plan que contenga la ordenacin detallada (PGOM, Plan Especial, Plan Parcial), establecer en
SUELO URBANO NO CONSOLIDADO Y EN SUELO URBANIZABLE las siguientes reservas mnimas de
suelo para el sistema local de aparcamientos pblicos:
9

En mbitos de USO RESIDENCIAL E HOTELEIRO: 2 plazas de aparcamiento por cada 100 m2


edificables, de las que, como mnimo, la cuarta parte debe ser de dominio pblico.

En mbitos de USO TERCIARIO: 2 plazas de aparcamiento por cada 100 m2 edificables, de las
que, como mnimo, la quinta parte debe ser de dominio pblico.

En mbitos de USO INDUSTRIAL: 1 plaza de aparcamiento por cada 100 m2 edificables, de las
que, como mnimo, la cuarta parte ser de dominio pblico.

DETERMINACIONES EN LOS DOCUMENTOS DEL PGOM.


Las determinaciones sobre el sistema local de aparcamientos pblicos que debe contener el PGOM,
estarn contenidas en los siguientes documentos del PGOM:
9

PLANOS DE ORDENACIN URBANA A ESCALA 1:1.000.

NORMATIVA URBANSTICA.

- 42 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.4

SISTEMA GENERAL FERROVIARIO.

5.4.1

CONCEPTO. Y AMBITO FERROVIARIO.


El

sistema

general

ferroviario

comprende

los

terrenos

ocupados

por

las

INFRAESTRUCTURAS

FERROVIARIAS QUE FORMAN PARTE DE LA RED FERROVIARIA DE INTERS GENERAL. Esta red se
compone de todas las infraestructuras ferroviarias que, en el momento de la entrada en vigor de la LSF,
cumplan las siguientes condiciones:

Que estn siendo administradas por RENFE o cuya administracin haya sido encomendada al Gestor de
Infraestructuras Ferroviarias o ejerza la Autoridad Portuaria correspondiente en los puertos de inters
general.

La red de ancho mtrico de titularidad del Estado y administrada por FEVE (Ferrocarriles Espaoles de
Va Estrecha).

5.4.2

LEGISLACIN DE APLICACIN.

LEY 39/2003, DE 17 DE NOVIEMBRE, DEL SECTOR FERROVIARIO.

REGLAMENTO RD 2387/2004, DE 30 DE DICIEMBRE.

R.D 780/2001, DE 6 DE JULIO, en materia de pasos a nivel.

ORDEN FOM/2230/2005, DE 6 DE JULIO, por la que se reduce la lnea lmite de edificacin en los
tramos de las lneas de la red ferroviaria de inters general que discurran por zonas urbanas.

5.4.3

SERVIDUMBRES Y LINEA DE EDIFICACION.

ZONA DE DOMINIO PBLICO.


Comprende los terrenos ocupados por las lneas ferroviarias que formen parte de la Red Ferroviaria de
Inters General y una franja de terreno de 5 metros en suelo urbano y urbanizable y de 8 metros en
suelo rstico a cada lado de la plataforma medida en horizontal y perpendicularmente al eje de la
misma desde la arista exterior de la explanacin (Art. 13 LSF y Art. 25.1 RSF).

ZONA DE PROTECCIN.
9

EN SUELO URBANO Y SUELO URBANIZABLE la zona de proteccin comprende una franja de


terreno a cada lado de la lnea ferroviaria delimitada interiormente por la zona de dominio
pblico y exteriormente por dos lneas paralelas situadas a 8 metros de las aristas exteriores de
la explanacin.

EN SUELO RSTICO la zona de proteccin comprende una franja de terreno a cada lado de la
lnea ferroviaria delimitada interiormente por la zona de dominio pblico y, exteriormente por

- 43 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

dos lneas paralelas situadas a 70 metros de las aristas exteriores de la explanacin (Art. 14 LSF
y Art. 26.1 RSF).

LNEA LIMITE DE EDIFICACIN:


9

EN SUELO URBANO CONSOLIDADO las lneas lmite de edificacin se grafarn en los


correspondientes planos de ordenacin.
Cuando dicho lmite sea inferior a la distancia fijada en la Orden FOM/2230/2005 tendr el
carcter de provisional, estando el lmite definitivo condicionado a la tramitacin del
correspondiente expediente administrativo expresado en dicha Orden.

EN SUELO URBANO NO CONSOLIDADO sin ordenacin detallada y remitida la ordenacin a un


Plan Especial de Reforma Interior (PERI), la lnea lmite de edificacin ser definida por el PERI.

EN SUELO URBANIZABLE DELIMITADO Y NO DELIMITADO la lnea lmite de edificacin se sita


a 20 metros de la arista exterior ms prxima de la plataforma, medidos horizontalmente a
partir de la mencionada arista, previo informe favorable del administrador de la infraestructura
ferroviaria correspondiente.

EN SUELO RSTICO, la lnea lmite de edificacin se sita a 50 metros de la arista exterior ms


prxima de la plataforma, medidos horizontalmente a partir de la mencionada arista.

- 44 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

- 45 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.5

SISTEMA GENERAL PORTUARIO.

CONCEPTO.
El sistema portuario comprende los bienes de dominio pblico martimo-terrestre portuario.

LEGISLACIN DE APLICACIN.
LEY 27/1992 DE 24 DE NOVIEMBRE, MODIFICADA POR LA LEY 62/1997, DEL 26 DE DICIEMBRE, DE
PUERTOS DEL ESTADO Y DE LA MARINA MERCANTE.

- 46 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.6

SISTEMA DE ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES PUBLICAS.

5.6.1

CONCEPTO.
El sistema de espacios libres y zonas verdes pblicas, comprende el conjunto de dotaciones urbansticas
pblicas que GARANTIZAN EL ESPARCIMIENTO DE LA POBLACIN Y LA MEJORA DE LAS CONDICIONES
AMBIENTALES.

5.6.2

CLASIFICACIN.

SISTEMA GENERAL DE ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES DE DOMINIO Y USO PUBLICO.


9

CONCEPTO.
Constituido por el conjunto de espacios libres y zonas verdes destinados a PARQUES URBANOS,
FORESTALES, ARQUEOLGICOS, AS COMO LAS REAS RECREATIVAS y los dems espacios
libres y verdes establecidos en el PGOM, diseados o previstos para el servicio del conjunto de
la poblacin del municipio.

ESTANDARES DE CALIDAD DE VIDA Y COHESIN SOCIAL (Art. 47 LOUG).


Los PGOM debern establecer unas reservas para el sistema de espacios libres y zonas verdes
de dominio y uso pblico, que no sern inferiores a 15 m2 por cada 100 m2 edificables de uso
residencial.

SISTEMA LOCAL DE ESPACIOS LIBRES PBLICOS (Art. 47 LOUG).


9

CONCEPTO.
Est constituido por los espacios pblicos de carcter local, destinados a PARQUES, JARDINES,
REAS DE OCIO, EXPANSIN Y RECREO DE LA POBLACIN.

ESTANDARES DE CALIDAD DE VIDA Y COHESIN SOCIAL.


El Plan que contenga la ordenacin detallada (PGOM, Plan Especial, Plan Parcial), establecer
en suelo urbano no consolidado y en suelo urbanizable las siguientes reservas mnimas de suelo
para el sistema local de espacios libres pblicos:

En mbitos de uso residencial o hotelero: 18 m2 de suelo por cada 100 m2 edificables y


como mnimo el 10 % de la superficie total del mbito.

En mbitos de uso terciario ou industrial: el 10 % de la superficie total del mbito.

- 47 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.6.3

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES DE ESPACIOS LIBRES Y


ZONAS VERDES.
Las determinaciones que debe contener el PGOM sobre el sistema de espacios libres, estarn
contenidas en los siguientes documentos del PGOM:
9

PLANOS DE ORDENACIN URBANA A ESCALA 1:1.000.

NORMATIVA URBANSTICA:

Normas particulares de los sistemas generales y de las dotaciones pblicas locales de


espacios libres y zonas verdes.

Ordenanza correspondiente de los espacios libres y zonas verdes.

ESTRATEGA DE ACTUACION Y ESTUDIO ECONMICO.


Contiene el plazo para el desarrollo y ejecucin de la correspondiente actuacin, as como el
coste y la forma de financiacin.

ESPACIOS LIBRES Y ZONAS VERDES.

- 48 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.7

SISTEMA DE EQUIPAMIENTOS.

5.7.1

CONCEPTO.
El sistema de equipamientos comprende el conjunto de edificios, instalaciones y espacios asociados
destinados al servicio directo de la poblacin.

5.7.2

CLASIFICACIN.

SISTEMA GENERAL DE EQUIPAMIENTO COMUNITARIO DE TITULARIDAD PUBLICA.


9

CONCEPTO.
Est constituido por el conjunto de edificaciones, instalaciones y espacios asociados, diseados
o previstos para el servicio del conjunto de la poblacin del municipio.

ESTANDARES DE CALIDAD DE VIDA Y COHESIN SOCIAL (Art. 47 LOUG).


Los PGOM debern establecer unas reservas para el sistema general de equipamiento
comunitario de titularidad pblica, que no sern inferiores a 5 m2 por cada 100 m2 edificables
de uso residencial.

SISTEMA LOCAL DE EQUIPAMIENTOS PBLICOS.


9

CONCEPTO.
Est constituido por el conjunto de dotaciones pblicas de carcter local, destinadas a la
prestacin de servicios sanitarios, asistenciales, educativos, culturales deportivos y otros que
sean necesarios.

ESTANDARES DE CALIDAD DE VIDA Y COHESIN SOCIAL (Art. 47 LOUG).


El Plan que contenga la ordenacin detallada (PGOM, Plan Especial, Plan Parcial), establecer
en suelo urbano no consolidado y en suelo urbanizable las siguientes reservas mnimas de suelo
para el sistema local de equipamientos pblicos:

5.7.3

En mbitos de uso residencial o hotelero: 10 m2 de suelo por cada 100 m2 edificables.

En mbitos de uso terciario ou industrial: el 2 % de la superficie total del mbito.

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES DE EQUIPAMIENTOS.


Las determinaciones que debe contener el PGOM sobre el sistema de equipamientos pblicos, estarn
contenidas en los siguientes documentos del PGOM:

- 49 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLANOS DE ORDENACIN URBANA A ESCALA 1:1.000.

NORMATIVA URBANSTICA:
9

Normas particulares de los sistemas generales y de las dotaciones pblicas locales de


equipamiento.

Ordenanza correspondiente de los equipamientos.

ESTRATEGIA DE ACTUACION Y ESTUDIO ECONMICO.


Contiene el plazo para el desarrollo y ejecucin de la correspondiente actuacin, as como el coste y la
forma de financiacin.

EQUIPAMIENTOS

- 50 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

5.8

SISTEMA DE INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS

5.8.1

CONCEPTO.
Las infraestructuras de servicios estn integradas por las construcciones, instalaciones y espacios asociados
destinados a los servicios de abastecimiento de agua, evacuacin y depuracin de aguas residuales,
suministro de energa elctrica, gas, telecomunicaciones y otros servicios que sean necesarios.

5.8.2

CLASIFICACIN.

SISTEMA GENERAL DE INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS.


Est constituido por el conjunto de los elementos principales de las infraestructuras de servicios
existentes o previstas por el PGOM, de:

ABASTECIMIENTO DE AGUA (Captacin, ETAP, Red de alta.) .

SANEAMIENTO (Colectores principales, EDAR).

ENERGA ELCTRICA (Estaciones y subestaciones elctricas, lneas electricas.).

GAS (Conducciones principales).

SISTEMA LOCAL DE INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS.


Est constituido por el conjunto de las redes de distribucin, existentes o previstas por el PGOM, de las
infraestructuras de abastecimiento de agua, saneamiento, electricidad, gas..

5.8.3

DOCUMENTOS DEL PGOM QUE CONTIENEN LAS DETERMINACIONES RELATIVAS A LAS


INFRAEST. DE SERVICIOS.
Las determinaciones que debe contener el PGOM sobre las infraestructuras de servicios, estarn contenidas
en los siguientes documentos del PGOM:

PLANOS DE INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS A ESCALA 1:5.000, 1:2.000 y 1:1000.

NORMATIVA URBANSTICA:
Normas particulares de los sistemas generales y de las dotaciones pblicas locales de infraestructuras
de servicios.

ORDEN DE PRIORIDADES Y ESTUDIO ECONMICO.

- 51 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6. CALIFICACION DEL SUELO.

- 52 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.- CALIFICACION DEL SUELO.

6.1

CONCEPTO.
Se entiende por CALIFICACIN del suelo la asignacin detallada al mismo de USOS PORMENORIZADOS,
TIPOLOGAS EDIFICATORIAS y CONDICIONES DE EDIFICACIN correspondientes a cada zona.

- 53 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.2

CLASIFICACION DE USOS.

6.2.1

SEGN EL NIVEL DE IMPLANTACIN.


De acuerdo con la implantacin ms o menos genrica que pueden tener los usos en una determinada zona,
stos se dividen en:

USOS GLOBALES.
Son los usos que CARACTERIZAN GENRICAMENTE UNA DETERMINADA ZONA DEL TERRITORIO.
EJEMPLO: Uso Residencial, Uso Industrial, Uso Terciario..

USOS CARACTERSTICOS.
Cuando en una zona existan varios usos globales, se considera uso caracterstico al uso predominante
o de mayor implantacin en la misma.
EJEMPLO: Una zona de uso global terciario de 100.000 m2 construidos, est dividida en los siguientes
usos: 20.000 m2 construidos de oficinas, 30.000 m2 construidos de uso hotelero y 50.000 m2
construidos de uso comecial.
En este caso el uso global es el terciario, y el uso caracterstico es el comercial por ser el de mayor
implantacin en dicha zona.

USOS PORMENORIZADOS.
9

Constituyen un sistema de usos supeditados a los usos caractersticos definidos en su situacin


e intensidad, y se establecen con el fin de tipificar y matizar la compleja realidad de la actividad
social.
EJEMPLO: Uso global (Terciario), Uso caracterstco (Hotelero) Uso pormenorizado (Garajeaparcamiento en stano y semistano).

Los usos pormenorizados se dividen en:

Usos permitidos: Son aquellos que, adems de adecuarse a un tipo concreto de suelo y
a los fines de la ordenacin, pueden coexistir con el uso caracterstico de una zona
concreta por ser compatibles con l.

Usos prohibidos: Son aquellos usos que, por no adecuarse a un tipo concreto de suelo,
ni a los fines de la ordenacin, o por ser incompatibles con el uso caracterstico, el
PGOM los excluye de la misma.

- 54 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.2.2

SEGN SU NATURALEZA.
De acuerdo con su naturaleza se distinguen los siguientes usos:

RESIDENCIAL.
9

Vivienda.

INDUSTRIAL.
9

Industria

Almacn.

TERCIARIO.
9

Comercial.

Oficinas.

Hotelero.

Espectculos, Recreativo y Hostelero.

SERVICIOS DEL AUTOMOVIL.


9

Garaje-Aparcamiento.

Talleres de automovil.

Otros servicios (Estaciones de servicio, Terminales de transporte).

DOTACIONAL.
9

Equipamiento (Docente, Sanitario-Asistencial, Socio-Cultural, Deportivo, Religioso y Servicios


Pblicos).

Espacios Libres y Zonas Verdes.

Comunicaciones.

Infraestructuras de Servicios.

RSTICO.
9

Agropecuario (Agrcola, Forestal, Ganadero y Pisccola).

Extractivo.

- 55 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.2.3

COMPATIBILIDAD DE USOS Y SITUACIONES.


El rgimen de compatibilidades de usos, se establece a partir de los usos permitidos y prohibidos, para cada
ORDENANZA PARTICULAR DE SUELO URBANO RESPECTO A CADA USO PORMENORIZADO. A estos efectos
se consideran tres posibles situaciones en que los usos pormenorizados pueden darse en cada zona de
ordenanza particular:

SITUACION I: En parcela/edificio exclusivo.


En esta situacin el uso pormenorizado puede localizarse dentro de la zona de ordenanza pero sin
compartir edificio o instalaciones fsicas con otros usos pormenorizados diferentes.
EJEMPLO: ORDENANZA RESIDENCIAL ENTRE MEDIANERAS FORMANDO MANZANA CERRADA. Uso
pormenorizado permitido: Uso hotelero de ms de 1.500 m2 de superficie construida.

SITUACION II: En parcela/edificio de uso no residencial compartido.


En esta situacin el uso pormenorizado puede localizarse dentro de la zona de ordenanza
compartiendo edificio o instalaciones fsicas con el uso caracterstico o con otros usos diferentes que se
permitan en tal situacin siempre y cuando ninguno de ellos sea residencial.
EJEMPLO: ORDENANZA COMERCIAL. Usos pormenorizados permitidos: Uso hostelero de hasta 250 m2
en planta baja y uso garaje-aparcamiento en stano.

SITUACION III: En parcela/edificio compartido.


En esta situacin el uso pormenorizado puede localizarse dentro de la zona de ordenanza
compartiendo edificio o instalaciones fsicas con el uso caracterstico o con otros usos que se permitan
en tal situacin.
EJEMPLO: ORDENANZA RESIDENCIAL UNIFAMILIAR EXENTA. Usos pormenorizados permitidos:
despacho profesional vinculado a la vivienda del titular.

- 56 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.3

TIPOLOGAS EDIFICATORIAS.
Las tipologas edificatorias bsicas son las siguientes:

EDIFICACION ADOSADA O ENTRE MEDIANERAS.


Es aquella edificacin situada en parcela independiente en que la fachada o fachadas laterales ciegas
se encuentran unidas a otras edificaciones formando pared medianera. La sucesin de edificaciones
adosadas podr formar:

Manzana cerrada con patios de manzana.

Manzana cerrada colmatada.

Edificacin adosada en hilera.

Soluciones adosadas mixtas.

EDIFICACION EXENTA.
Es aquella edificacin en parcela independiente en que todas sus fachadas se encuentran
retranqueadas respecto a sus correspondientes linderos.

EDIFICACION PAREADA.
Es un caso particular de la edificacin adosada, formado por la agrupacin de dos edificios.

- 57 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

6.4

ORDENANZAS REGULADORAS DEL SUELO Y LA EDIFICACIN.

CONCEPTO.
De acuerdo con las caracteristicas morfolgicas, tipolgicas y funcionales de los terrenos que integran
el suelo urbano y con las previsiones de ordenacin, el PGOM establece para cada una de las zonas de
caractersticas homogneas que integran el suelo urbano la correspondiente ORDENANZA que regular
las condiciones de edificacin y de uso de los terreos incluidos en la misma.

EJEMPLO DE ORDENANZA.
9

ZONA HOMOGENEA N 1: ORDENANZA (O-1): EDIFICACION RESIDENCIAL UNIFAMILIAR


EXENTA.

CONDICIONES DE EDIFICACION.

Condiciones de parcela:

PARCELA MNIMA: 500 m2.

FRENTE MNIMO: 12,00 m.

DIMETRO MNIMO INSCRIBIBLE:12,00 m.

A las parcelas no reparcelables que no alcancen la superficie mnima o dimetro


mnimo inscribible antes indicado que se encuentren entre parcelas colindantes
edificadas y admitan la construccin de una vivienda de superficie mnima, tal y
como se establece en el decreto 311/1992 de 12 de noviembre de la Xunta de
Galicia sobre habitabilidad de viviendas, y cumplan las restantes condiciones
establecidas en esta ordenanza, no les ser de aplicacin la condicin de parcela
mnima, ni de dimetro mnimo inscribible.

Condiciones de posicin y ocupacin.

ALINEACIONES OFICIALES: Se grafan en los Planos de Ordenacin.

RETRANQUEOS DE LA EDIFICACIN:

Retranqueo frontal: 3 m, como mnimo, a la alineacin oficial.

Retranqueo a los dems linderos: 3 m, como mnimo.

Los retranqueos establecidos no podrn ser rebasados por ningn elemento de la


edificacin, como vuelos, escaleras exteriores, etc.

CIERRES DE LA PARCELA.

Los cierres frontales coincidirn con las alineaciones oficiales.

Los dems cierres coincidirn con los linderos de la parcela.

- 58 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

OCUPACIN DE LA PARCELA.

Ocupacin mxima: 30 %.

Se incluye dentro de la superficie ocupada, la superficie proyectada de los


vuelos y la subterranea.

Se excluye de la superficie ocupada los salientes permitidos como aleros y


cornisas.

Condiciones de volumen y forma de los edificios.

EDIFICABILIDAD:

Edificabilidad mxima: 0,80 m2/m2.

En el clculo de la edificabilidad computarn (Art. 46.6.a) LOUG), todas


las superficies edificables de carcter lucrativo, cualquiera que sea el uso
al que se destinen, incluidas las construidas en el subsuelo y los
aprovechamientos bajo cubierta, con la nica excepcin de las superficies
construidas en el subsuelo con destino a trasteros de superficie inferior a
10 m2 vinculados a las viviendas del edificio, a aparcamientos o a
instalaciones de servicio como las de calefaccin, electricidad, gas o
anlogas.

No computarn en el clculo de la edificabilidad, los espacios bajo cubierta


con altura libre inferior a 1,50 metros y las cubiertas planas no
transitables.

ALTURAS DE LA EDIFICACIN.

Altura mxima de cornisa: 7 metros, equivalente a bajo y planta.

Altura mxima total: 11,60 metros.

PLANTAS DE LA EDIFICACIN.

Planta Baja y Plantas de Piso: Cumplirn las condiciones establecidas en


las Normas Generales de Edificacin.

Planta Bajo Cubierta: Cumplir las condiciones establecidas en las Normas


Generales de Edificacin.

Planta Stano y Semistano: Cumplirn las condiciones establecidas en las


Normas Generales de Edificacin.

ELEMENTOS CONSTRUCTIVOS E INSTALACIONES.

Salientes y Vuelos: Se permiten, cumpliendo las condiciones establecidas


en las Normas Generales de Edificacin.

- 59 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

Elementos e instalaciones por encima de la altura de cornisa: Se permiten,


cumpliendo las condiciones establecidas en las Normas Generales de
Edificacin.

EDIFICACIONES ANEJAS.

Posicin: Las edificaciones anejas podrn situarse:

Exentas.

Adosadas a la edificacin principal, siempre que se siten a una distancia


de la alineacin oficial igual o superior a la de la fachada frontal del
edificio principal.

En contacto con el cierre del lindero, siempre que cuente con permiso del
colindante.

Ocupacin mxima: 40 m2.

Altura de cornisa: 3,50 m equivalente a planta baja y altura total 4,50 m.

Edificabilidad: Las edificaciones anejas, computarn edificabilidad (Art. 46.6.a)


LOUG).

Usos: Se destinarn a garaje y trastero.

CONDICIONES DE USO.

USO CARACTERSTICO: Residencial.

USOS PORMENORIZADOS PERMITIDOS:

Residencial: Vivienda unifamiliar.

Industrial:Actividades artesanales en planta baja de vivienda unifamiliar.

Oficinas: Oficina profesional anexa a la vivienda del titular, ocupando un mximo


del 50 % de la superficie util de esta (En P-B, P-1 o P- Bajo cubierta).

Dotacional:

Comercial: De superficie no mayor de 200 m2, en edificio exclusivo o con


otros usos no residenciales.

Hostelero: De superficie no mayor de 200 m2, en edificio exclusivo o con


otros usos no residenciales.

Asistencial (Guardera): De superficie no mayor de 200 m2, en edificio


exclusivo.

Socio-cultural: De superficie no mayor de 200 m2, en edificio exclusivo o


con otros usos no residenciales.

Garaje-aparc.: Anexo a vivienda.

- 60 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

CONDICIONES ESTTICAS
Se aplicaran las condiciones generales establecidas en la Normativa.

- 61 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

7. GESTIN URBANISTICA.

- 62 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

7.- GESTIN URBANISTICA.

7.1

FINALIDAD DE LA GESTIN URBANSTICA (Art. 107 LOUG).


Las Normas que regulan la gestin urbanstica tienen como finalidad:

GARANTIZAR LA EJECUCIN DE LAS PREVISIONES CONTENIDAS EN EL PLANEAMIENTO.


GARANTIZAR EL REPARTO EQUITATIVO DE LAS CARGAS Y BENEFICIOS DERIVADOS DE LA
ORDENACIN ESTABLECIDA.

ESTABLECER LAS VAS PARA GARANTIZAR QUE LA COMUNIDAD PARTICIPE EN LAS PLUSVALAS QUE
GENERA LA HABILITACIN DE SUELO PARA USOS URBANSTICOS.

- 63 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

7.2

PROCESO PARA LA EJECUCIN DE LAS PREVISIONES CONTENIDAS EN


LOS PGOM, EN S. URBANO Y EN S. URBANIZABLE.
Para ejecutar las previsiones contenidas en los PGOM (Art. 107 LOUG), en suelo urbano y urbanizable, se
requiere seguir el siguiente proceso:

RESPETAR Y CUMPLIR EL ORDEN DE PRIORIDADES PARA LA EJECUCIN DE LAS ACTUACIONES


ESTABLECIDAS EN EL PGOM.

DESARROLLAR EL PLANEAMIENTO PRECISO QUE CONTENGA LA ORDENACIN DETALLADA.

REPARTIR EQUITATIVAMENTE LAS CARGAS Y BENEFICIOS DERIVADOS DE LA ORDENACIN


ESTABLECIDA.

7.2.1

EJECUTAR LAS OBRAS DE URBANIZACIN.

ORDEN DE PRIORIDADES.
EL documento correspondiente a la ESTRATEGA DE ACTUACIN DEL PGOM, contiene la relacin de
actuaciones previstas en el PGOM, el plazo para la ejecucon de cada una de ellas, as como la forma de
financiacin.
En el cuadro adjunto se presenta, como ejemplo, la relacin de actuaciones previstas en un PGOM.

- 64 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

CUADRO N 2.4.1.1. - RELACION DE ACTUACIONES DE INICIATIVA PUBLICA Y PRIVADAS CONCERTADAS.

N DE

REF.

PLANO

PLANO

SISTEMA
DENOMINACIN

ACTUACIONES PBLICAS

DE
ACTUACIN

Suelo urbano
Ayt

Xunta

Fomento

ORDEN DE

PRIVADAS CONCERTADAS

no
consolidado

Suelo
urbanizable

PRIORIDADES
1

PRIVADAS NO

VIARIO:

V.1

RV-1

Autova del Cantbrico

EXPROP.

V.1

RV-2

Acceso al Puerto

EXPROP.

V.1

SN-V1

Viario urbano Ribadeo

CESION

V.1

SN-V2

Viario urbano Ribadeo

CESION

V.1

SN-V3

Viario urbano Ribadeo

CESION

V.1

SE-V3

Viario urbano Ribadeo (glorieta)

EXPROP.

V.1

SE-V10

Ejecucin del tramo

EXPROP.

D2-AR-8,10,12

*
SUD-R9

SUD-R7

SUD-C1

*
*

INFRAESTRUCTURAS DE SERVICIOS

IV.8.2

Proyecto de Saneamiento Integral

EXPROP.

V.6

Mejora en la red de Abastecimiento

V.7

Mejora en la red de Saneamiento

VARIOS

VARIOS

- 65 -

*
*
*

CONCERTADAS

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

7.2.2

DESARROLLO DEL PLANEAMIENTO (Art.109 LOUG).


La ejecucin de las actuaciones previstas en el PGOM, precisa desarrollar el planeamiento que contenga la
ordenacin detallada en los siguientes supuestos:

SUELO URBANO.
9

SUELO URBANO CONSOLIDADO: En esta categora ser suficiente (salvo casos de planes
especiales especficos como PEP o PEPRI) con la aprobacin definitiva del PGOM.

SUELO URBANO NO CONSOLIDADO.

Con ordenacin detallada: Ser suficiente la aprobacin definitiva del PGOM.

Sin ordenacin detallada: Se precisar la previa aprobacin del correspondiente Plan


Especial de Reforma Interior (PERI) establecido en el PGOM.

SUELO URBANIZABLE.
9

SUELO URBANIZABLE DELIMITADO: Se precisar la previa aprobacin del PLAN PARCIAL del
sector correspondiente, salvo que el PGOM haya establecido la ordenacin detallada.

SUELO URBANIZABLE NO DELIMITADO: Se requerir la previa aprobacin del correspondiente


PLAN DE SECTORIZACIN.

SISTEMAS GENERALES.
9

CON ORDENACIN DETALLADA: Ser suficiente la aprobacin definitiva del PGOM.

SIN ORDENACIN DETALLADA: Se precisar la previa aprobacin del correspondiente Plan


Especial.

En el apartado 8 se analiza en mayor profundidad los instrumentos para desarrollo.


7.2.3

REPARTO EQUITATIVO DE CARGAS Y BENEFICIOS DERIVADOS DE LA ORDENACIN.


El reparto equitativo de cargas y beneficios derivados de la ordenacin establecida en el PGOM o en el
planeamiento de desarrollo, conlleva el siguiente proceso:

DETERMINACION DE AREAS DE REPARTO Y APROVECHAMIENTO TIPO.


9

AREAS DE REPARTO (Art. 111 LOUG).

En SUELO URBANO NO CONSOLIDADO Y EN SUELO URBANIZABLE DELIMITADO, el


PGOM delimita las reas de reparto de beneficios y cargas.

- 66 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

En SUELO URBANIZABLE NO DELIMITADO, las reas de reparto sern delimitadas por el


correspondiente Plan de Sectorizacin.

APROVECHAMIENTO TIPO (Arts. 113 y 114 LOUG).

En SUELO URBANO NO CONSOLIDADO, el PGOM fijar para cada rea de reparto el


aprovechamiento tipo EN USO Y TIPOLOGA CARACTERSTICO.

En SUELO URBANIZABLE, el PGOM fijar el aprovechamiento tipo de cada rea de


reparto en USO CARACTERSTICO.

DELIMITACION DE POLIGONOS DE EJECUCIN Y DETERMINACIN DEL SISTEMA DE ACTUACIN.


9

POLGONOS DE EJECUCIN (Art. 123 LOUG).

AMBITO CON ORDENACIN DETALLADA EN EL PGOM.


Los polgonos vendrn delimitados en el PGOM.

AMBITO SIN ORDENACIN DETALLADA.


Los polgonos de ejecucin se delimitarn en el planeamiento que contenga la
ordenacin detallada.

SISTEMA DE ACTUACIN.(Art. 126 LOUG).

Tipos de sistemas de actuacin.

DIRECTOS.

Cooperacin.

Expropiacin.

INDIRECTOS.

Concierto.

Compensacin.

Concesin de obra urbanizadora.

Determinacin del sistema de actuacin.(art. 126 loug).

AMBITO CON ORDENACIN DETALLADA EN EL PGOM.


En estos mbitos la delimitacin del polgono y el sistema de actuacin vendrn
definidos en el PGOM.

- 67 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

AMBITO SIN ORDENACIN DETALLADA EN EL PGOM.


En estos mbitos los polgonos de ejecucin y el sistema de actuacin se definen
en el planeamiento que contenga la ordenacin detallada.

7.2.4

EJECUCIN DE OBRAS DE URBANIZACIN.(Art.110 LOUG).


La ejecucin de los servicios y las dotaciones establecidas en el Planeamiento se realizar mediante
PROYECTOS DE URBANIZACIN.

- 68 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

7.3

EJECUCIN DE LOS PGOM EN SUELO DE NCLEO RURAL.

SISTEMA DE CESION DE VIALES (Art.171 LOUG).


Sern de cesin obligatoria los terrenos destinados por el Planeamiento a viales, fuera de las
alineacines, que resulten necesarios para que la parcela sea edificable de acuerdo con las
determinaciones del planeamiento.

CONEXIONES Y URBANIZACIN EN LA CESION DE VIALES. (Art.172 LOUG).


9

Para edificar en el mbito de los ncleos rurales, incluida su rea de expansin, deber
ejecutarse la conexin con las redes de servicio existentes en el ncleo rural o en sus
proximidades. De no existir, debern resolverse por medios individuales con cargo al promotor
de la edificacin y con el compromiso de conexin cuando se implanten los servicios.

Una vez aprobado definitivamente el plan especial de proteccin, rehabilitacin y mejora del
medio rural, debern implantarse las redes de servicios o las instalaciones que resulten
necesarias para el suministro de agua y de energa elctrica y para la evacuacin y depuracin
de aguas residuales y, si es el caso, se realizar la conexin con las redes existentes en el
ncleo rural o en sus proximidades.

- 69 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8. PLANEAMIENTO DE DESARROLLO.

- 70 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8.- PLANEAMIENTO DE DESARROLLO.

8.1

PLANES PARCIALES.

8.1.1

OBJETO.
Los Planes Parciales tienen por objeto regular la urbanizacin y la edificacin del SUELO URBANIZABLE
DELIMITADO, desarrollando el presente PGOM mediante la ordenacin detallada del correspondiente sector.

8.1.2

DETERMINACIONES (Art. 64 LOUG).

DELIMITACIN DEL AMBITO DEL SECTOR.

CALIFICACIN DE LOS TERRENOS.


Consiste en la asignacin detallada de usos pormenorizados, tipologas edificatorias y niveles de
intensidad en cada una de las zonas en que se divide el mbito del sector.

RESERVAS DE TERRENOS PARA DOTACIONES PUBLICAS.


Destinadas a espacios libres y zonas verdes, equipamiento y aparcamiento (Art. 47 LOUG)

TRAZADO Y CARACTERSTICAS DE LA RED DE COMUNICACIONES.


Establece la red de comunicaciones propia del sector y su enlace con el sistema general de
comunicaciones previsto en el PGOM.

CARACTERSTICAS Y TRAZADO DE LAS REDES DE SERVICIOS.


De abastecimiento de agua, saneamiento, energa elctrica, alumbrado pblico y telecomunicaciones.

RESERVAS DE SUELO PARA VIVIENDAS SUJETAS A ALGUN REGIMEN DE PROTECCIN PBLICA.


La reserva no ser inferior al 20 % de la edificabilidad residencial del sector.

DETERMINACIONES PARA LA INTEGRACIN DE LA ORDENACIN ESTABLECIDA EN EL PLAN PARCIAL


CON LOS ELEMENTOS VALIOSOS DEL PAISAJE Y DE LA VEGETACIN.

- 71 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

MEDIDAS NECESARIAS Y SUFICIENTES PARA:


9

Garantizar la conexin del sector con los sistemas generales exteriores existentes y, en su caso,
la ampliacin o refuerzo de dichos sistemas y de los equipamientos y servicios urbanos que
vayan a ser utilizados por la poblacin futura.

Resolver los enlaces con las carreteras o viales actuales y con las redes de servicio de
abastecimiento de agua y saneamiento, suministro de energa elctrica, telecomunicaciones,
gas y residuos slidos.

ORDENACIN DETALLADA DE LOS SUELOS DESTINADOS A SISTEMAS GENERALES.

PLAN DE ETAPAS.
Para el desarrollo de las determinaciones contenidas en el Plan Parcial, con inclusin de los plazos para
cumplir los deberes de los propietarios, entre ellos los de urbanizacin y edificacin.

DELIMITACIN DE POLGONOS EN LOS QUE SE DIVIDE EL SECTOR Y DETERMINACIN DEL SISTEMA


DE ACTUACIN.

EVALUACIN ECONMICA.
De la implantacin de los servicios y de la ejecucin de las obras de urbanizacin, incluyendo la
conexin con los sistemas generales y, en su caso, las obras de ampliacin o refuerzo de los mismos.

OTRAS DETERMINACIONES.
Los Planes Parciales de iniciativa particular contendrn tambin las determinaciones establecidas en el
Art. 74 LOUG. Es decir:
9

Determinar la obligacin de conservacin de la urbanizacin, expresando si correr por cuenta


del municipio, de los futuros propietarios de las parcelas o de los promotores de la
urbanizacin.

Prestar las garantas del exacto cumplimiento de los deberes de ejecucin del PGOM, por
importe del 20 % del costo estimado para la implantacin de los servicios y la ejecucin de las
obras de urbanizacin y de conexin con los sistemas generales existentes, as como, se es el
caso, las obras de ampliacin y refuerzo necesarias.

Acreditar, en el caso de planes elaborados por iniciativa particular, la aceptacin por los
propietarios que representen mis del 50 % de la superficie del mbito de planeamento.

- 72 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN PARCIAL INDUSTRIAL.

- 73 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN PARCIAL COMERCIAL E INDUSTRIAL

- 74 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8.2

PLANES DE SECTORIZACIN.

8.2.1

OBJETO.
Los Planes de sectorizacin son los instrumentos mediante los cuales se establecen las determinaciones
estructurantes de la ordenacin urbanstica necesarias para la transformacin de los terrenos clasificados
como SUELO URBANIZABLE NO DELIMITADO. (Art. 66.1 LOUG)
Los Planes de sectorizacin debern resolver la adecuada integracin del mbito delimitado, en la estructura
de ordenacin municipal definida en el PGOM (Art. 66.2 LOUG).

8.2.2

DETERMINACIONES (Art. 66.3 LOUG).

La DELIMITACIN DEL SECTOR que ser objeto de transformacin, de acuerdo con los criterios
establecidos en el PGOM.

Las determinaciones de ordenacin bsica propias del PGOM para el suelo urbanizable delimitado (Art.
57 LOUG). Es decir:
9

Desarrollo de los sistemas de la estructura general de la ordenacin urbanstica del territorio,


determinando los sistemas generales incluidos o adscritos a la gestin de cada sector.

Trazados de las redes fundamentales de abastecimiento de agua, redes de saneamiento,


energa elctrica y dems servicios que, en su caso, prevea el PGOM.

Determinaciones de las conexiones con los sistemas generales existentes y exteriores al sector
y, en su caso, previsin de las obras necesarias para la ampliacin y refuerzo de dichos
sistemas en funcin de las necesidades generadas por la actuacin y de forma que se asegure
su correcto funcionamento.

Caractersticas, dimensiones y capacidad mnima de las infraestructuras y servicios necesarios


para el desarrollo del sector y determinacin de los terreos necesarios para la conexin con el
sistema general viario y de infraestructuras y servicios urbanos existentes que debern incluirse
o adscribirse al desarrollo del sector.

Asignacin de los usos globales de cada sector y fijacin de la edificabilidad y de las tipologias
edificatorias.

La previsin de suelo para NUEVAS DOTACIONES DE CARCTER GENERAL, en la proporcin mnima


establecida por el Art. 47.1 LOUG, con independencia de las dotaciones locales.

Las determinaciones establecidas en el Art. 64 LOUG para los planes parciales. Es decir:
9

CALIFICACIN DE LOS TERRENOS.

- 75 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

RESERVAS DE TERRENOS PARA DOTACIONES PUBLICAS.


Destinadas a espacios libres y zonas verdes, equipamiento y aparcamiento (Art. 47 LOUG)

TRAZADO Y CARACTERSTICAS DE LA RED DE COMUNICACIONES.

CARACTERSTICAS Y TRAZADO DE LAS REDES DE SERVICIOS.

RESERVAS DE SUELO PARA VIVIENDAS SUJETAS A ALGUN REGIMEN DE PROTECCIN


PBLICA.
La reserva no ser inferior al 20 % de la edificabilidad residencial del sector.

DETERMINACIONES PARA LA INTEGRACIN DE LA ORDENACIN ESTABLECIDA EN EL PLAN


DE SECTORIZACIN CON LOS ELEMENTOS VALIOSOS DEL PAISAJE Y DE LA VEGETACIN.

MEDIDAS NECESARIAS Y SUFICIENTES PARA:

Garantizar la conexin del sector con los sistemas generales exteriores existentes.

Resolver los enlaces con las carreteras o viales actuales y con las redes de servicios.

ORDENACIN DETALLADA DE LOS SUELOS DESTINADOS A SISTEMAS GENERALES.

PLAN DE ETAPAS.

DELIMITACIN DE POLGONOS EN LOS QUE SE DIVIDE EL SECTOR Y DETERMINACIN DEL


SISTEMA DE ACTUACIN.

EVALUACIN ECONMICA.

OTRAS DETERMINACIONES.
Los Planes Parciales de iniciativa particular contendrn tambin las determinaciones
establecidas en el Art. 74 LOUG. Es decir:

Determinar la obligacin de conservacin de la urbanizacin, expresando si correr por


cuenta del municipio, de los futuros propietarios de las parcelas o de los promotores de
la urbanizacin.

Prestar las garantas del exacto cumplimiento de los deberes de ejecucin del PGOM, por
importe del 20 % del costo estimado para la implantacin de los servicios y la ejecucin
de las obras de urbanizacin y de conexin con los sistemas generales existentes, as
como, se es el caso, las obras de ampliacin y refuerzo necesarias.

Acreditar, en el caso de planes elaborados por iniciativa particular, la aceptacin por los
propietarios que representen mis del 50 % de la superficie del mbito de planeamento.

- 76 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN DE SECTORIZACIN RESIDENCIAL QUE INCORPORA EDIFICACIONES EXISTENTES.

- 77 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN DE SECTORIZACIN (FOTOMONTAJE).

- 78 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN DE SECTORIZACIN INDUSTRIAL Y TERCIARIO

- 79 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN DE SECTORIZACIN INDUSTRIAL Y TERCIARIO (MAQUETA)

- 80 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8.3

PLANES ESPECIALES.

8.3.1

FINALIDAD.
En desarriollo de las previsiones contenidas en los planes generales de ordenacin municipal, podrn
formularse y aprobarse Planes Especiales con la finalidad de:

8.3.2

PROTEGER AMBITOS SINGULARES.

LLEVAR A CABO OPERACIONES DE REFORMA INTERIOR.

COORDINAR LA EJECUCIN DE DOTACIONES URBANSTICAS.

PROTEGER, REHABILITAR Y MEJORAR EL MEDIO RURAL.

PLANES ESPECIALES DE PROTECCIN.


Los planes especiales de proteccin tienen por OBJETO preservar:

EL MEDIO AMBIENTE.

LAS AGUAS CONTINENTALES.

EL LITORAL COSTERO.

LOS ESPACIOS NATURALES.

LAS REAS FORESTALES.

LOS ESPACIOS PRODUCTIVOS.

LAS VAS DE COMUNICACIN.

LOS PAISAJES DE INTERS.

EL PATRIMONIO CULTURAL.

OTROS VALORES DE INTERES.

- 81 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PLAN ESPECIAL DE PROTECCION Y REFORMA INTERIOR (PEPRI).

- 82 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PEPRI (FICHA)

- 83 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

PEPRI (ZONIFICACIN)

- 84 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8.3.3

PLANES ESPECIALES DE REFORMA INTERIOR.


Los Planes especiales de Reforma Interior tienen por objeto:

LA EJECUCIN DE OPERACIONES DE REFORMA EN SUELO URBANO NO CONSOLIDADO PREVISTAS


EN EL PGOM.

8.3.4

LA MEJORA DE LAS CONDICIONES DE HABITABILIDAD.

LA CREACIN DE DOTACINS URBANSTICAS.

EL SANEAMENTO DE BARRIOS INSALUBRES.

LA RESOLUCIN DE PROBLEMAS DE CIRCULACIN.

LA MEJORA DEL AMBIENTE O DE LOS SERVICIOS PBLICOS.

LA REHABILITACIN DE ZONAS URBANAS DEGRADADAS.

OTROS FINES ANLOGOS.

PLANES ESPECIALES DE INFRAESTRUCTURAS Y DOTACIONES.


Los planes especiales de infraestructuras y dotaciones tienen por objeto el establecimiento y la ordenacin
de:

LAS INFRAESTRUCTURAS BSICAS RELATIVAS AL SISTEMA DE COMUNICACIONES, TRANSPORTES,


ESPACIOS LIBRES PBLICOS Y EQUIPAMENTO COMUNITARIO.

LAS INSTALACIONES DESTINADAS A LOS SERVICIOS PBLICOS Y SUMINISTRO DE ENERGA Y


ABASTECIMIENTO, EVACUACION Y DEPURACIN DE AGUAS.

8.3.5

PLANES ESPECIALES DE PROTECCIN, REHABILITACION Y MEJORA DEL MEDIO RURAL.


Estos planes especiales tendrn por finalidad la proteccin, rehabilitacin y mejora de los elementos ms
caractersticos de la arquitectura rural, de las formas de edificacin tradicionales, de los conjuntos
significativos configurados por ellas y de los ncleos rurales.

- 85 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

8.4

ESTUDIOS DE DETALLE (Art. 73 LOUG).

8.4.1

Objetivos.
En desarrollo de los PGOM, as como de los Planes Parciales o Especiales redactados a su amparo, podrn
formularse Estudios de Detalle para manzanas o unidades urbanas equivalentes completas con los
siguientes objetivos:

COMPLETAR O REAJUSTAR LAS ALINEACIONES Y LAS RASANTES.

ORDENAR LOS VOLMENES EDIFICABLES.

CONCRETAR

LAS

CONDICIONES

ESTTICAS

DE

COMPOSICIN

DE

LA

EDIFICACIN,

complementarias de las establecidas en los PGOM, as como en los Planes Parciales y en los Planes
Especiales redactados a su amparo.

8.4.2

Limitaciones.
Los estudios de detalle (Ver Art. 73.2 LOUG), en ningn caso podrn:

ALTERAR EL DESTINO URBANSTICO DEL SUELO.

INCREMENTAR EL APROVECHAMIENTO URBANSTICO.

REDUCIR O MODIFICAR LAS SUPERFICIES DESTINADAS A VIALES, ESPACIOS LIBRES O DOTACIONES


PBLICAS.

PREVER LA APERTURA DE VAS DE USO PBLICO QUE NO ESTN PREVIAMENTE RECOGIDAS EN EL


PGOM QUE DESARROLLEN O COMPLETEN.

AUMENTAR LA OCUPACIN DEL SUELO, LAS ALTURAS MXIMAS EDIFICABLES O LA INTENSIDAD DE


USO.

PARCELAR EL SUELO.
DESCONOCER O INFRINGIR LAS DEMS LIMITACIONES QUE LES IMPONGA EL CORRESPONDIENTE
PLAN.

ESTABLECER NUEVOS USOS Y ORDENANZAS.

- 86 -

CURSO DE INICIACIN AL URBANISMO

ESTUDIO DETALLE JUSTIFICATIVO DE CONSOLIDACIN EN FACHADA LITORAL.

- 87 -

Lei 9/2002, de Ordenacin Urbanstica


e Proteccin do Medio Rural, coas
modificacins da Lei 15/2004

Urbanismo
SANTIAGO, 12, 13, 19, 20, 26 y 27 de enero, 16, 17, 23 y 24 de febrero.
LA CORUA, 2, 3, 9 y 10 de febrero, 2, 3, 9, 10, 16 y 17 de marzo.
FERROL, 23, 24, 30 y 31 de marzo, 27 y 28 de abril, 4, 5, 11 y 12 de mayo.

GABINETE TCNICO DEL COAAT-AC


Pza. del Marqus de San Martn, n 5, 3
15001, La Corua
Tlf.: 981.20.62.14
gabinetetecnico@coaatac.org
www.coaatac.org

Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e proteccin do


medio rural de Galicia coas modificacins da lei 15/2004, do 29 de decembro.
I.
A finalidade esencial da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de
Galicia, mellorar substancialmente a calidade da ordenacin urbanstica cara a favorecer o desenvolvemento
equilibrado e sostible do territorio, contribur a elevar a calidade de vida e a cohesin social da poboacin, protexer e
potenciar o patrimonio natural e cultural e garantir o dereito constitucional a desfrutar dunha vivenda digna nun
contorno de calidade.
Malia o escaso tempo transcorrido desde a aprobacin da citada Lei 9/2002, considerouse conveniente perfeccionar
as institucins urbansticas reguladas pola vixente lexislacin galega. As, modifcanse e compltanse determinados
aspectos puntuais da lexislacin vixente coa finalidade de favorecer o acceso da poboacin vivenda, de garantir a
sostibilidade nos usos do territorio e de fortalecer o sistema urbano e de asentamentos rurais tradicionais procurando
evitar a dispersin da urbanizacin e da edificacin sobre o territorio. En definitiva, esta modificacin legal encontra a
sa principal xustificacin na pretensin de perfeccionar a Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do
medio rural de Galicia, para impulsar a consecucin dos seus obxectivos, previamente ao seu desenvolvemento
regulamentario, aproveitando para isto a rica experiencia acumulada na aplicacin da lexislacin vixente e do
planeamento urbanstico aprobado baixo anteriores marcos legais.
Esta reforma legal sobre todo o froito do intenso dilogo aberto coas administracins responsables da funcin
pblica urbanstica e cos axentes sociais implicados na actividade urbanstica, que cristalizou nos acordos acadados
coa Federacin Galega de Municipios e Provincias, a Federacin de Promotores de Edificacin y Suelo de Galicia, os
sindicatos agrarios e outras asociacins representativas dos intereses afectados.
Tamn se tomaron en consideracin os criterios do Acordo sobre o solo e a vivenda, do 22 de xaneiro de 2003,
adoptado no seo da Conferencia Sectorial de Vivenda e Solo, e subscrito polo Ministerio de Fomento e a maiora das
comunidades autnomas -entre elas, a de Galicia-, que teen por finalidade principal contribur ao abaratamento do
prezo da vivenda.
Por ltimo, cmpre adaptar a lexislacin galega ao marco normativo estatal derivado das modificacins introducidas
na Lei 6/1998, sobre rxime do solo e valoracins, e pola recente Lei 10/2003, do 20 de maio, de medidas urxentes de
liberalizacin no sector inmobiliario, aprobada con posterioridade vixente Lei galega.

II.
Un dos obxectivos principais da vixente Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia,
contribur ao abaratamento do prezo da vivenda atendendo ao mandato constitucional de establecer as normas
pertinentes para garantir o dereito a unha vivenda digna e regular a utilizacin do solo de acordo co interese xeral para
impedir a especulacin (artigo 47). A Lei de modificacin incorpora ao ordenamento xurdico novas medidas
encamiadas a este obxectivo, entre as que cabe destacar:
a) A revisin do rxime transitorio de aplicacin nos municipios con planeamento non adaptado nova lei, de modo
que se incentiva a sada inmediata ao mercado de mis solo urbanizado e se penaliza a retencin especulativa de
solo.
b) A regulacin do alleamento do patrimonio pblico de solo a travs do sistema de concurso, con carcter xeral, no
que se valoren criterios como o prezo de venda ou alugamento das futuras vivendas e outros obxectivos de carcter
urbanstico non especulativos.
c) As medidas para facilitar as actuacins pblicas autonmicas dirixidas a crear mis solo con destino construcin
de vivendas de promocin pblica ou de equipamentos, as como a impulsar a execucin das previsins do Plan
Galicia de solo empresarial.
d) A flexibilizacin da reserva mnima de solo para vivendas suxeitas a algn rxime de proteccin pblica de maneira
que se permita concentrar os esforzos nos mbitos de maior aproveitamento urbanstico.
e) A previsin de exclur do cmputo de edificabilidade os trasteiros construdos no subsolo que se vinculen s
vivendas do edificio.
f) A redefinicin das categoras de solo rstico de especial proteccin agropecuaria e de proteccin forestal de modo
que recolla os terreos rsticos con potencialidade produtiva, sen prexuzo da posibilidade de clasificar como
urbanizables os terreos lindantes co solo urbano nos supostos en que se consideren necesarios para o crecemento
concentrado e controlado do solo urbano.

III.
Outro dos principais obxectivos perseguidos pola vixente Lei 9/2002 mellorar a calidade de vida e a cohesin social
da poboacin asentada no noso territorio a travs da mellora da calidade do planeamento urbanstico e da previsin
de solo suficiente para novas e mellores infraestruturas, dotacins e espazos pblicos. Con este obxectivo, prevense
novas medidas como son:
a) Permitir que os novos sistemas xerais imputados ao solo urbanizable non delimitado se localicen no lugar mis
conveniente para facilitar o seu acceso ao conxunto da poboacin.
b) Permitir o cambio de destino dos terreos nos que se localizaron determinadas infraestruturas sempre que se facilite
o financiamento de novas infraestruturas ou mellorar as existentes conforme as previsins do Plan Galicia aprobado
polo Consello de Ministros e polo Consello da Xunta en datas 24 e 25 de xaneiro de 2003, respectivamente.
c) Regular a intervencin autonmica no procedemento de aprobacin de plans parciais e especiais de municipios con
planeamento obsoleto e non adaptado nova lexislacin urbanstica para asegurar o cumprimento da nova lei e a
ponderacin dos intereses pblicos supralocais.
d) Someter a informe da Administracin ambiental os plans xerais e os plans de desenvolvemento de solo
urbanizable, atendendo Directiva europea 2001/42/CE.
e) Regularizar a situacin dos asentamentos xurdidos marxe do planeamento para dotalos das infraestruturas e
servizos imprescindibles.

IV.
O medio rural constite un dos grandes eixes sobre os que pivota a Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin
do medio rural de Galicia, propugnando a consolidacin da rede de ncleos tradicionais existentes; evitando a
dispersin da urbanizacin e das edificacins; poendo especial atencin na recuperacin ambiental e nas reas
estratxicas e sensibles do territorio para conservar, recuperar e poer en valor o patrimonio natural e cultural do noso
territorio; e promovendo unha xestin intelixente e sostible do solo. Entre as novas medidas incorporadas destacan as
seguintes:
a) O establecemento dun procedemento especfico que permitir delimitar os ncleos rurais existentes e as sas
reas de expansin sen necesidade de esperar pola aprobacin do futuro plan xeral adaptado lei.
b) A regulacin do rxime do solo de ncleo rural para facilitar a edificacin concentrada de modo que poidan
atenderse as demandas de expansin dos asentamentos tradicionais.
c) A adaptacin do concepto de solo rstico ao establecido pola nova Lei estatal 10/2003, de medidas urxentes de
liberalizacin no sector inmobiliario.
d) A potenciacin das explotacins agropecuarias, que son caractersticas do medio rural, e dos establecementos de
acuicultura, que se configuran como o complemento eficaz do sector pesqueiro tradicional.
e) A recuperacin do noso patrimonio arquitectnico tradicional, permitindo a reconstrucin e rehabilitacin das
edificacins tradicionais existentes no medio rural e o seu destino a vivenda, equipamentos e usos tursticos.
f) A posibilidade de expansin dos establecementos legalmente establecidos no solo rstico, sen prexuzo de que os
novos establecementos industriais e terciarios deban situarse nos solos urbanizados adecuados para estes usos.
g) A revisin de determinadas condicins de edificacin co fin de garantir o mantemento do carcter rural dos terreos,
procurando o menor consumo de solo e a recuperacin da paisaxe rural.
h) As medidas para evitar futuros parcelamentos urbansticos en solo rstico.
i) O tratamento especfico para posibilitar o desenvolvemento sostible dos municipios con mis do 40% do seu
territorio suxeito proteccin de espazos naturais.
Este conxunto de medidas complemntase con outras que pretenden mellorar a eficacia da actual regulacin legal de
cara a cumprir mellor os obxectivos da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia.
Neste sentido, cabe destacar que a Lei de modificacin adeca a lexislacin galega ao novo marco da lexislacin
estatal, modificado pola recente Lei 10/2003, de medidas urxentes de liberalizacin no sector inmobiliario; completa a
regulacin das garantas que debe prestar o promotor para asegurar a execucin das obras de urbanizacin previstas
no planeamento; modifica a regulacin da declaracin de runa reforzando os deberes de conservacin e
rehabilitacin; e afonda na recuperacin das pezas do territorio actualmente deterioradas con especial atencin s
construcins inacabadas ou de alto impacto territorial e outras modificacins.
Por todo o exposto, o Parlamento de Galicia aprobou e eu, de conformidade co artigo 13.2 do Estatuto de Galicia e co
artigo 24 da Lei 1/1983, do 23 de febreiro, reguladora da Xunta e do seu presidente, promulgo en nome de O Rei a Lei
de modificacin da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia

TTULO PRELIMINAR
PRINCIPIOS XERAIS

Artigo 1.-Obxecto da lei.


1. obxecto desta lei a ordenacin urbanstica en todo o territorio de Galicia, as como a regulacin, ordenacin e
proteccin do medio rural, dos ncleos rurais de poboacin que se localicen nel e do patrimonio rural.

2. O rxime urbanstico do solo e a regulacin da actividade administrativa con el relacionada virn determinados polo
establecido nesta lei ou, na sa virtude, polos instrumentos de ordenacin previstos nela.
Artigo 2.-Actividade urbanstica.
Por actividade urbanstica na Comunidade Autnoma de Galicia entndese a que ten por obxecto a organizacin,
direccin e control da ocupacin e a utilizacin do solo, includos o subsolo e o voo, a sa transformacin mediante a
urbanizacin, a edificacin e a rehabilitacin do patrimonio inmobiliario, as como a proteccin da legalidade
urbanstica e o rxime sancionador.
Artigo 3.-mbito da competencia urbanstica.
1. A competencia urbanstica tocante planeamento comprender as seguintes facultades:
a)

Formula-los plans e instrumentos de ordenacin urbanstica previstos nesta lei.

b)

Instala-las infraestructuras, equipamentos, centros de produccin e residenciais do modo mis conveniente


para a poboacin.

c)

Dividi-lo territorio municipal en reas de solo urbano, de ncleo rural, urbanizable e rstico.

d)

Establecer zonas de distinta utilizacin segundo a densidade da poboacin que deba habitalas, porcentaxe
de terreo que poida ser ocupado por construccins, volume, forma, nmero de plantas, clase e destino dos
edificios, de acordo coas ordenacins xerais uniformes para cada especie deles en toda a zona.

e)

Determina-lo trazado das vas pblicas e medios de comunicacin.

f)

Establecer espacios libres para parques e xardns pblicos en proporcin adecuada s necesidades
colectivas.

g)

Sinala-la localizacin e caractersticas dos centros e servicios de interese pblico e social, centros docentes
e anlogos.

h)

Cualificar terreos para a construccin de vivendas suxeitas s diferentes rximes de proteccin pblica.

i)

Determina-la configuracin e dimensins das parcelas edificables.

j)

Determina-lo uso do solo, do subsolo e das edificacins.

k)

Orienta-la composicin arquitectnica das edificacins e regular, nos casos nos que fose necesario, as sas
caractersticas estticas.

2. A competencia urbanstica, no que atinxe execucin do planeamento, confire as seguintes facultades:


a)

Realizar, conceder e controla-la execucin das obras de urbanizacin.

b)

Fomenta-la iniciativa dos particulares, apoiando e promovendo a sa participacin nos procesos de


execucin.

c)

Expropia-los terreos e construccins necesarios para efectua-las obras e cantos convean economa da
urbanizacin proxectada.

3. A competencia urbanstica no que se refire intervencin na regulacin do mercado do solo confire as seguintes
facultades:
a)

Transmitir terreos edificables e establecer dereitos de superficie sobre eles.

b)

Constitur e xestionar patrimonios pblicos de solo.

c)

Exercita-los dereitos de tenteo e retracto.

d)

Regula-los terreos urbanos e urbanizables como garanta de dereito a unha vivenda digna.

4. A competencia urbanstica verbo da intervencin no exercicio das facultades dominicais relativas uso do solo e
edificacin comprender as seguintes facultades:
a)

Intervir na parcelacin de terreos.

b)

Someter a previa licencia a construccin e uso dos predios.

c)

Prohibi-los usos que non se axusten ordenacin urbanstica.

d)

Esixirlles s propietarios o cumprimento das obrigacins impostas por esta lei.

5. A competencia en materia de disciplina urbanstica comprender as seguintes funcins:


a)

Inspecciona-las obras, edificacins e usos do solo para comproba-lo cumprimento da legalidade urbanstica.

b)

Adopta-las medidas necesarias para a restauracin da orde urbanstica vulnerada e repoe-los bens
afectados estado anterior produccin da situacin ilegal.

c)

Sanciona-los responsables das infraccins urbansticas.

6. As mencionadas facultades tern carcter enunciativo e non-limitativo, e a competencia urbanstica comprender


cantas outras fosen congruentes con ela, para seren exercidas de acordo con esta lei e coas demais que resulten de
aplicacin.
7. A xestin pblica canalizar e fomentar, na medida mis ampla posible, a iniciativa privada e substituiraa cando
esta non alcance a cumpri-los obxectivos necesarios, coas compensacins que esta lei establece.

Artigo 4.-Fins da actividade urbanstica.


Son fins propios da actividade urbanstica, en desenvolvemento dos principios rectores enunciados nos artigos 45, 46
e 47 da Constitucin, os seguintes:
a)

Asegurar que o solo se utilice en congruencia coa utilidade pblica e a funcin social da propiedade,
garantindo o cumprimento das obrigacins e cargas legalmente establecidas.

b)

Impedi-la desigual atribucin dos beneficios e cargas do planeamento entre os propietarios afectados e
impoe-la xusta distribucin deles.

c)

Asegura-la participacin da comunidade nas plusvalas que xere a accin urbanstica dos entes pblicos.

d)

Preserva-lo medio fsico, os valores tradicionais, os sinais de identidade e e a memoria histrica de Galicia.

e)

Harmoniza-las esixencias de ordenacin e conservacin dos recursos naturais e da paisaxe rural e urbana
co mantemento, diversificacin e desenvolvemento sostible do territorio e da sa poboacin, para contribur
a eleva-la calidade de vida e a cohesin social da poboacin.

f)

Velar para que a actividade urbanstica se desenvolva promovendo a mis ampla participacin social,
garantindo os dereitos de informacin e de iniciativa dos particulares, asegurando, en todo caso, a
participacin dos cidadns e das asociacins por estes constitudas para a defensa dos seus intereses e
valores.

g)

Consegui-la integracin harmnica do territorio e protexe-los valores agrarios, forestais e naturais e a


riqueza e variedade arquitectnica fomentando o emprego das formas constructivas propias das diversas
zonas e garantindo a sa integracin no medio rural.

h)

Fomenta-la ordenacin e mellora dos ncleos rurais, evitando a degradacin e a perda das construccins
tradicionais, favorecendo o uso e desfrute do medio rural.

i)

Exerce-las competencias das administracins pblicas de acordo cos principios de cooperacin,


coordinacin, asistencia activa e informacin recproca, co obxectivo de garanti-la plena aplicacin e eficacia
da normativa urbanstica.

Artigo 5.-Direccin da actividade urbanstica.


1. A direccin e control da xestin urbanstica corresponde, en todo caso, administracin urbanstica competente.
2. A xestin da actividade urbanstica pode desenvolverse directamente por aquela ou a travs das formas previstas
por esta lei e das autorizadas pola lexislacin reguladora da administracin actuante. En todo caso, as facultades que
impliquen o exercicio de autoridade s podern desenvolverse a travs dunha forma de xestin directa e en rxime de
dereito pblico.
3. Cando o mellor cumprimento dos fins e obxectivos do planeamento urbanstico as o aconselle, suscitarase a
iniciativa privada na medida mis ampla posible, a travs dos sistemas de actuacin ou, se o caso, mediante
concesin. Neste sentido, podern subscribirse convenios urbansticos con particulares coa finalidade de establecelos termos de colaboracin para o mellor e mis eficaz desenvolvemento da actividade urbanstica.
4. Na formulacin, tramitacin e xestin do planeamento urbanstico as administracins urbansticas competentes
debern asegura-la participacin dos interesados e, en particular, os dereitos de iniciativa ou informacin por parte
das entidades representativas dos intereses que resulten afectados e dos cidadns.

Artigo 6.-Regras de interpretacin.


As dbidas na interpretacin do planeamento urbanstico producidas por imprecisins ou por contradiccins entre
documentos de igual rango normativo resolveranse tendo en conta os criterios de menor edificabilidade, de maior
dotacin para espacios pblicos e de maior proteccin ambiental e aplicando o principio xeral de interpretacin
integrada das normas.

TTULO I
RXIME URBANSTICO DO SOLO
CAPTULO I
DISPOSICINS XERAIS
Artigo 7.-Rxime da propiedade.
1. As facultades urbansticas do dereito de propiedade relativas uso do solo, subsolo e voo, e en especial a sa
urbanizacin e edificacin, exerceranse dentro dos lmites e co cumprimento dos deberes establecidos nesta lei e, en
virtude dela, polos plans de ordenacin, de acordo coa clasificacin urbanstica dos predios, asegurando que o solo se

utilice en congruencia coa utilidade pblica e funcin social da propiedade, garantindo o cumprimento das obrigacins
e cargas legalmente establecidas e coordinadamente coa lexislacin sectorial.
2. A ordenacin do uso dos terreos e das construccins establecida na lexislacin e no planeamento urbansticos non
lles confire s propietarios ningn dereito a esixir indemnizacin por implicar simples lmites e deberes que definen o
contido normal da propiedade segundo a sa cualificacin urbanstica, ags nos supostos previstos nas leis. Os
afectados tern, non obstante, dereito distribucin equitativa dos beneficios e cargas derivados do planeamento nos
termos previstos nesta lei.
Artigo 8.-Subrogacin real.
A transmisin de predios non modificar a situacin do titular deles respecto dos deberes establecidos pola lexislacin
urbanstica ou dos esixibles polos actos de execucin derivados dela. O novo titular quedar subrogado no lugar e
posto do anterior propietario nos seus dereitos e deberes urbansticos, as como nos compromisos que este contraese
coa administracin urbanstica competente e fosen obxecto de inscricin rexistral, sempre que tales compromisos se
refiran a un posible efecto de mutacin xurdico real e sen prexuzo da facultade de exercitar contra o transmitente as
accins que procedan.
Artigo 9.-Deberes de uso, conservacin e rehabilitacin.
1. Os propietarios de toda clase de terreos, construccins, edificios e instalacins debern:
a)

Destinalos s usos permitidos polo planeamento urbanstico.

b)

Mantelos en condicins de funcionalidade, seguridade, salubridade, ornato pblico e habitabilidade segundo


o seu destino, e de acordo coas normas de proteccin do medio ambiente, do patrimonio histrico e da
rehabilitacin.

2. Os propietarios de inmobles e edificacins en solo rstico e en solo de ncleo rural, ademais dos deberes
establecidos no nmero anterior, estarn obrigados a realiza-las obras necesarias para a proteccin do medio rural e
ambiental.
3. O deber de conservacin a cargo dos propietarios alcanza ata o importe dos traballos correspondentes que non
excedan o lmite do contido normal daquel que, no caso das construccins, est representado pola metade do custo
de reposicin do ben ou de nova construccin con caractersticas similares, excludo o valor do solo.
4. Os propietarios de terras conservarn e mantern o solo natural e se o caso a masa vexetal nas condicins
precisas que eviten a erosin e os incendios, impedindo a contaminacin da terra, o aire e a auga.

CAPTULO II
CLASIFICACIN DO SOLO
Artigo 10.-Clasificacin do solo.
Os plans xerais de ordenacin municipal debern clasifica-lo territorio municipal en todos ou algns dos seguintes
tipos de solo: urbano, de ncleo rural, urbanizable e rstico.

Artigo 11.-Solo urbano.


1. Os plans xerais clasificarn como solo urbano, inclundoos na delimitacin que para tal efecto establezan, os
terreos que estean integrados na malla urbana existente sempre que renan algn dos seguintes requisitos:
a)

Que conten con acceso rodado pblico e cos servicios de abastecemento de auga, evacuacin de augas
residuais e subministracin de enerxa elctrica, proporcionados mediante as correspondentes redes
pblicas con caractersticas adecuadas para servir edificacin existente e permitida polo
planeamento.Para estes efectos, os servicios construdos para a conexin dun sector de solo urbanizable,
as vas perimetrais dos ncleos urbanos, as vas de comunicacin entre ncleos, as estradas e as vas da
concentracin parcelaria non servirn de soporte para a clasificacin como urbanos dos terreos adxacentes,
ags cando estean integrados na malla urbana.

b)

Que, anda carecendo dalgns dos servicios citados no apartado anterior, estean comprendidos en reas
ocupadas pola edificacin, como mnimo nas das terceiras partes dos espacios aptos para ela, segundo a
ordenacin que o plan xeral estableza.

2. Para os efectos desta lei considranse includos na malla urbana os terreos dos ncleos de poboacin que
dispoan dunha urbanizacin bsica constituda por unhas vas perimetrais e unhas redes de servicios das que
poidan servirse os terreos e que estes, pola sa situacin, non estean desligados do urdido urbanstico xa
existente.

Artigo 12.-Categoras de solo urbano.


Os plans xerais diferenciarn no solo urbano as seguintes categoras:
a)

Solo urbano consolidado, integrado polos soares as como polas parcelas que, polo seu grao de
urbanizacin efectiva e asumida polo planeamento urbanstico, poidan adquiri-la condicin de soar mediante
obras accesorias e de escasa entidade que poden executarse simultaneamente coas de edificacin ou
construccin.

b)

Solo urbano non-consolidado, integrado pola restante superficie de solo urbano e, en todo caso, polos
terreos nos que sexan necesarios procesos de urbanizacin, reforma interior, renovacin urbana ou
obtencin de dotacins urbansticas con distribucin equitativa de beneficios e cargas, por aqueles sobre os
que o planeamento urbanstico prevexa unha ordenacin substancialmente diferente da realmente existente,
as como polas reas de recente urbanizacin xurdida marxe do planeamento.

Artigo 13.-Solo de ncleo rural.


1.

Constiten o solo de ncleo rural os terreos que serven de soporte a un asentamento de poboacin
singularizado en funcin das sas caractersticas morfolxicas, tipoloxa tradicional das edificacins,
vinculacin coa explotacin racional dos recursos naturais ou de circunstancias doutra ndole que manifesten
a imbricacin racional do ncleo co medio fsico onde se sita e que figuren diferenciados
administrativamente nos censos e padrns oficiais, as como as reas de expansin ou crecemento destes
asentamentos.

2.

planeamento urbanstico deber realizar unha anlise detallada da formacin e evolucin dos asentamentos,
das sas peculiaridades urbansticas, morfolxicas, do seu grao de consolidacin pola edificacin e das sas
expectativas de desenvolvemento, as como das tipoloxas edificatorias, forma dos ocos e das cubertas, e
caractersticas dos materiais, cores e formas constructivas empregadas nas edificacins e construccins
tradicionais de cada asentamento.

3.

planeamento delimitar o mbito dos ncleos rurais atendendo a proximidade das edificacins, os lazos de
relacin e coherencia entre lugares dun mesmo asentamento con topnimo diferenciado, a morfoloxa e
tipoloxas propias dos ditos asentamentos e da rea xeogrfica en que se atopan (casal, lugar, aldea, rueiro
ou outro), de modo que o mbito delimitado presente unha consolidacin pola edificacin de, como mnimo, o
50 %, de acordo coa ordenacin proposta e trazando unha lia perimetral que encerre as edificacins
tradicionais do asentamento seguindo o parcelario e as pegadas fsicas existentes (camios, ros, regatos,
cmaros e outros) e, como mximo, a 50 metros das ditas edificacins tradicionais. Igualmente delimitar a
rea de expansin dos ditos ncleos, de acordo cos criterios de crecemento que o planeamento urbanstico
prevexa. A dita rea estar comprendida polos terreos delimitados por unha lia poligonal paralela de
circunscricin do ncleo existente e como mximo a 200 metros lineais dela sen que, en ningn caso, poida
afectar a solo rstico especialmente protexido.

4.

Os ncleos rurais situados na franxa de 200 metros desde o lmite interior da ribeira do mar non podern ser
ampliados en direccin mar ags nos casos excepcionais nos que o Consello da Xunta o autorice
expresamente, pola especial configuracin da zona costeira onde se atopen ou por motivos xustificados de
interese pblico, xustificando a necesidade da iniciativa, a oportunidade e a sa conveniencia en relacin co
interese xeral.

Artigo 14.-Solo urbanizable.


1. Constituirn o solo urbanizable os terreos que non tean a condicin de solo urbano, de ncleo rural, nin rstico e
poidan ser obxecto de transformacin urbanstica nos termos establecidos nesta lei.
2. No solo urbanizable o plan xeral diferenciar das categoras:
a)

Solo urbanizable delimitado ou inmediato, que o comprendido en sectores delimitados que tean
establecidos os prazos de execucin e as condicins para a sa transformacin e desenvolvemento
urbanstico.

b)

Solo urbanizable non-delimitado ou diferido, integrado polos demais terreos que o plan xeral clasifique como
solo urbanizable.

Artigo 15.-Solo rstico.


Constituirn o solo rstico os terreos que deban ser preservados dos procesos de desenvolvemento urbanstico e, en
todo caso, os seguintes:
a)

Os terreos sometidos a un rxime especfico de proteccin incompatible coa sa urbanizacin, de


conformidade coa lexislacin de ordenacin do territorio ou coa normativa reguladora do dominio pblico, as
costas, o medio ambiente, o patrimonio cultural, as infraestructuras e doutros sectores que xustifiquen a
necesidade de proteccin.

b)

Os terreos que, sen estaren includos entre os anteriores, presenten relevantes valores naturais, ambientais,
paisaxsticos, productivos, histricos,arqueolxicos, culturais, cientficos, educativos, recreativos ou outros
que os fagan merecedores de proteccin ou cun aproveitamento que deba someterse a limitacins
especficas.

c)

Os terreos que, tendo sufrido unha degradacin dos valores enunciados no apartado anterior, deban
protexerse a fin de facilitar eventuais actuacins de recuperacin dos ditos valores.

d)

Os terreos ameazados por riscos naturais ou tecnolxicos, incompatibles coa sa urbanizacin, tales como
inundacin, erosin, afundimento, incendio, contaminacin ou calquera outro tipo de catstrofes, ou que
simplemente perturben o medio ambiente ou a seguridade e sade.

e)

Os terreos que o plan xeral ou os instrumentos de ordenacin do territorio consideren inadecuados para o
desenvolvemento urbanstico en consideracin aos principios de utilizacin racional dos recursos naturais ou
de desenvolvemento sostible.

Artigo 16.-Soares.
1.

Tern a condicin de soar as superficies de solo urbano legalmente divididas e aptas para a edificacin que,
en todo caso, conten con acceso por va pblica pavimentada e servicios urbanos de abastecemento de auga
potable, evacuacin de augas residuais rede de saneamento, subministracin de enerxa elctrica,
iluminacin pblica, en condicins de caudal e potencia adecuadas para os usos permitidos. Se existira
planeamento, ademais do anterior debern estar urbanizadas de acordo coas aliacins, rasantes e normas
tcnicas establecidas por este.

2.

Os terreos includos no solo urbano non-consolidado e no solo urbanizable s podern alcanza-la condicin
de soar despois de executadas, conforme o planeamento urbanstico, as obras de urbanizacin esixibles para
a conexin cos sistemas xerais existentes e, se o caso, para a ampliacin ou reforzo destes.

10

CAPTULO III
RXIME DAS DISTINTAS CLASES E CATEGORAS DE SOLO
SECCIN 1
SOLO URBANO
Artigo 17.-Dereitos dos propietarios.
Os propietarios de solo urbano teen o dereito de completa-la urbanizacin dos terreos para que adquiran a condicin
de soares e a edificar estes nas condicins establecidas nesta lei e no planeamento aplicable.
Artigo 18.-Aproveitamento urbanstico.
O aproveitamento urbanstico dos propietarios do solo urbano ser:
a)

Nos terreos includos polo plan na categora de solo urbano consolidado, o aproveitamento real que resulte
da aplicacin directa das determinacins do plan sobre a parcela.Os propietarios materializarn o seu
aproveitamento directamente sobre as sas parcelas ou logo da normalizacin de predios.

b)

Nos terreos includos na categora de solo urbano non-consolidado, o aproveitamento resultante de referir
sa superficie o 90% do aproveitamento tipo da rea de reparto correspondente. Non obstante, os
propietarios teen dereito ao 100% do aproveitamento tipo nos seguintes supostos:

-Polgonos para os que o plan impoa cargas especialmente onerosas relativas rehabilitacin
integral ou restauracin de bens inmobles de interese cultural ou edificios catalogados.
-Polgonos para os que o novo plan non prev o incremento da superficie edificable respecto da
preexistente licitamente realizada nin incorpora novos usos que xeren plusvalas. Os propietarios materializarn o
seu aproveitamento urbanstico sobre as parcelas que resulten da nova ordenacin ou mediante compensacin
econmica.
Artigo 19.-Deberes dos propietarios de solo urbano consolidado.
En solo urbano consolidado, os propietarios teen os seguintes deberes:
a)

Completar pola sa conta a urbanizacin necesaria para que aqueles alcancen, se anda non a tivesen, a
condicin de soar. Para tal efecto, debern custea-los gastos de urbanizacin precisos para completa-los
servicios urbanos e regulariza-las vas pblicas, executa-las obras necesarias para conectar coas redes de
servicios e viaria en funcionamento e cederlle gratuitamente municipio os terreos destinados a viais fra
das aliacins establecidas no planeamento, sen prexuzo do disposto no artigo 122 desta lei.

b)

Regulariza-los predios para adapta-la sa configuracin s esixencias do planeamento cando fose preciso
por se-la sa superficie inferior parcela mnima ou a sa forma inadecuada para a edificacin.

c)

Edifica-los soares nos prazos que se o caso sinale o planeamento urbanstico.

d)

Conservar e, se o caso, rehabilita-la edificacin a fin de que esta mantea en todo momento as condicins
establecidas no apartado 1.b) do artigo 9 desta lei.

11

Artigo 20.-Deberes dos propietarios de solo urbano non-consolidado.


1. En solo urbano non-consolidado, os propietarios teen os seguintes deberes:

3.

a)

Cederlle obrigatoria e gratuitamente Administracin municipal todo o solo necesario para os


viais, espacios libres, zonas verdes e dotacins pblicas de carcter local servicio
predominantemente do polgono no que os seus terreos resulten includos.

b)

Ceder obrigatoria, gratuitamente e sen cargas o solo necesario para a execucin dos sistemas
xerais que o plan xeral incla ou adscriba polgono no que estean comprendidos os terreos, as
como executa-la urbanizacin unicamente dos includos no polgono nas condicins que determine
o plan.

c)

Ceder obrigatoria, gratuitamente e sen cargas o solo correspondente aproveitamento urbanstico


do concello, por exceder do susceptible de apropiacin privada, nos termos establecidos polo
apartado b) do artigo 18 desta lei. A administracin actuante non ter que contribur s custos de
urbanizacin dos terreos nos que se localice este aproveitamento, que debern ser asumidos
polos propietarios.

d)

Proceder distribucin equitativa dos beneficios e cargas do planeamento con anterioridade


inicio da execucin material deste.

e)

Custear e, se o caso, executar ou completa-las obras de urbanizacin do polgono, as como as


conexins cos sistemas xerais existentes, nos prazos establecidos polo planeamento.

f)

Edifica-los soares no prazo que, se o caso, estableza o planeamento.

Non poder ser edificado terreo ningn que non rena a condicin de soar, ags que se asegure a execucin
simultnea da urbanizacin e da edificacin mediante aval que deber alcanza-lo custo estimado das obras
de urbanizacin e as demais garantas que se determinen regulamentariamente.

SECCIN 2
SOLO URBANIZABLE
Artigo 21.-Rxime do solo urbanizable.
1. Os propietarios de solo clasificado como urbanizable tern dereito a usar, desfrutar e dispoer dos terreos da sa
propiedade de acordo coa natureza rstica deles, debendo destinalos a fins agrcolas, forestais, gandeiros ou
similares. Ademais, tern o dereito de promove-la sa transformacin solicitndolle concello a aprobacin do
correspondente planeamento de desenvolvemento, de conformidade co establecido nesta lei e no plan xeral de
ordenacin municipal, ou proceder seu desenvolvemento se xa estivese ordenado directamente no plan xeral.
2. A transformacin do solo urbanizable a travs do plan parcial poder ser tamn promovida pola Administracin
municipal ou autonmica.
3. No solo urbanizable delimitado, en tanto non se aprobe a correspondente ordenacin detallada, non podern
realizarse obras nin instalacins, ags as que se vaian executar mediante a redaccin de plans especiais de
infraestructuras e as de carcter provisional nas condicins establecidas no artigo 102 desta lei.
4.

No solo urbanizable non-delimitado, en tanto non se aprobe o correspondente plan de sectorizacin,


aplicarase o rxime establecido para o solo rstico nesta lei.

12

Artigo 22.-Deberes dos propietarios de solo urbanizable.


Unha vez aprobado o planeamento que estableza a ordenacin detallada, a transformacin do solo urbanizable
comportar para os seus propietarios os seguintes deberes:
a)

Cederlle obrigatoria e gratuitamente Administracin municipal todo o solo necesario para os viais,
espacios libres, zonas verdes e dotacins pblicas de carcter local servicio do sector no que os terreos
resulten includos.

b)

Ceder obrigatoria, gratuitamente e sen cargas o solo necesario para a execucin dos sistemas xerais que
o plan xeral ou o plan de sectorizacin incla ou adscriba sector no que estean comprendidos os
terreos, e executa-la sa urbanizacin unicamente dos includos no sector nas condicins que determine
o plan.

c)

Custear e, se o caso, executa-las infraestructuras de conexin cos sistemas xerais existentes, as como
as obras necesarias para a ampliacin e reforzo dos citados sistemas, de forma que se asegure o seu
correcto funcionamento en funcin das caractersticas do sector e de conformidade cos requisitos e
condicins que estableza o plan xeral.

d)

Cederlle obrigatoria, gratuitamente e libre de cargas Administracin municipal o solo correspondente


10 % do aproveitamento tipo da rea de reparto. A administracin actuante non ter que contribur s
custos de urbanizacin dos terreos nos que se localice este aproveitamento, que debern ser asumidos
polos propietarios.

e)

Proceder distribucin equitativa dos beneficios e cargas derivados do planeamento, con anterioridade
inicio da execucin material daquel.

f)

Custear e, se o caso, executa-las obras de urbanizacin do sector, includas as conexins cos sistemas
xerais existentes e en funcionamento, nos prazos establecidos polo planeamento, sen prexuzo do dereito
a reintegrarse dos gastos de instalacin das redes de subministracins con cargo s empresas que
presten os correspondentes servicios.

g)

Edifica-los soares no prazo que, se o caso, estableza o planeamento.

Artigo 23.-Aproveitamento urbanstico.


O aproveitamento urbanstico dos propietarios de solo urbanizable ser o resultado de aplicarlle superficie dos seus
predios respectivos o 90 % do aproveitamento tipo da rea de reparto correspondente.

SECCIN 3
NCLEOS RURAIS
SUBSECCIN 1
DEREITOS E DEBERES
Artigo 24.-Rxime.
1. Os terreos que os plans xerais inclan nas reas delimitadas como ncleos rurais de poboacin sern destinados
s usos relacionados coas actividades propias do medio rural e coas necesidades da poboacin residente nos ditos
ncleos.Os propietarios desta clase de solo teen dereito seu uso e edificacin nas condicins establecidas nesta
seccin.

13

2. Cando se pretenda construr novas edificacins, ou substitu-las existentes, os propietarios debern cederlle
gratuitamente concello os terreos necesarios para a apertura ou regularizacin do viario preciso e executar, seu
cargo, a conexin cos servicios existentes no ncleo.
3. No suposto de execucin de plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural que prevexan
actuacins de carcter integral nos ncleos rurais e delimiten polgonos, os propietarios de solo estn obrigados a:
a)

Cederlles gratuitamente s concellos os terreos destinados a viais, equipamentos e dotacins pblicas.

b)

Custear e executa-las obras de urbanizacin previstas no plan especial.

c)

Solicita-la licencia de edificacin e edificar cando o plan especial as o estableza.

4. O plan xeral establecer as limitacins necesarias para impedir que a edificacin na rea de expansin poida
dificultar a aprobacin do futuro plan especial de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural. En todo caso,
antes da aprobacin do plan especial non se permitirn segregacins ou divisin de parcelas na rea de expansin
ags no suposto previsto no pargrafo cuarto do artigo 206.1 desta lei. Unha vez aprobado o plan especial de
proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural, poder obterse licenza municipal con suxeicin s condicins
establecidas polo plan e sen necesidade da previa autorizacin autonmica
5. No suposto de execucin de plans especiais que desenvolvan operacins de carcter integral sobre unha rea de
expansin do ncleo rural, ademais das obrigas establecidas no apartado anterior, os propietarios do solo estarn
obrigados a cederlle obrigatoria, gratuitamente e libre de cargas administracin municipal o solo correspondente ao
10% do aproveitamento urbanstico da dita rea. A administracin actuante non ter que contribur aos custos de
urbanizacin dos terreos nos que se localice o dito aproveitamento, que debern ser asumidos polos propietarios

SUBSECCIN 2
CONDICINS DE USO
Artigo 25.-Tipos de actuacins.
Nos ncleos rurais delimitados de conformidade con esta lei, permitiranse, logo da licencia municipal e sen
necesidade de autorizacin autonmica previa, as seguintes actuacins:
a)

Obras de conservacin e restauracin das edificacins existentes, sempre e cando non supoan variacin
das caractersticas esenciais do edificio, nin alteracin do lugar, do volume e da tipoloxa tradicional. En todo
caso, axustaranse disposto no artigo 29 desta lei.

b)

Obras de rehabilitacin e ampliacin en planta ou altura das edificacins existentes que non impliquen
variacin da sa tipoloxa, sempre que se cumpran as condicins establecidas no artigo 29 desta lei.

c)

Novas edificacins de acordo coas regras establecidas no artigo 29 desta lei.

d)

Obras de conservacin, restauracin, rehabilitacin e reconstrucin das edificacins tradicionais ou de


especial valor arquitectnico existentes no ncleo rural, sempre que non supoan variacin das
caractersticas esenciais do edificio nin alteracin do lugar, do seu volume nin da tipoloxa orixinaria, sen
necesidade de cumprir todas as condicins exixidas polo artigo 29.

14

Artigo 26.-Obras de derrubamento e demolicin.


1. Queda prohibido o derrubamento ou a demolicin das construccins existentes, ags nos seguintes supostos:
a)

Aquelas construccins sen interese arquitectnico ningn nas que, polo seu reducido tamao ou
imposibilidade de acceso, non sexa posible a sa recuperacin, restauracin ou reconstruccin para
calquera uso dos autorizados nesta lei.

b)

As edificacins de escaso valor histrico ou etnogrfico das que, estando en runa material de acordo coa
lexislacin urbanstica, con evidente perigo para as persoas ou cousas, non sexa viable a sa recuperacin
total ou parcial.

c)

Tdolos engadidos que desvirten a tipoloxa, forma e volume de calquera edificacin primitiva, ou que
polos materiais neles empregados supoan un efecto distorsionador para a harmona e esttica do conxunto
edificatorio. Igualmente tdolos alpendres, almacns e edificacins auxiliares que estean nas mesmas
condicins.

2. Nos supostos previstos no nmero anterior, solicitarase licencia de demolicin achegndolle proxecto tcnico un
estudio xustificado e motivado do cumprimento e veracidade das circunstancias que concorren de acordo co
especificado anteriormente.

Artigo 27.-Usos permitidos nos ncleos rurais.


O uso caracterstico das edificacins nos ncleos rurais ser o residencial. As mesmo, poderanse permitir usos
comerciais, productivos, tursticos e tradicionais ligados vida rural, as como pequenos talleres, sempre que non se
altere a estructura morfolxica do asentamento e o novo uso contriba a revitaliza-la vida rural e mellora-lo nivel de
vida dos seus moradores e que, en todo caso, resulten compatibles co uso residencial.
Artigo 28.-Actuacins prohibidas.
Dentro do ncleo rural non se permitirn:
a)

a) As edificacins, xa sexan de vivenda, auxiliares ou doutro uso, cunha tipoloxa que non responda s do
asentamento no que se localicen.

b)

Vivendas encostadas, proxectadas en serie, de caractersticas similares e colocadas en continuidade en


mis de tres unidades.

c)

Naves industriais de calquera tipo.

d)

Aqueles movementos de terras que supoan unha agresin medio natural ou que varen a morfoloxa da
paisaxe do lugar.

e)

A apertura de pistas, ras ou camios que non estean previstos no planeamento, as como a ampliacin dos
existentes e o derrubamento, de maneira inxustificada, de muros tradicionais dos rueiros ou corredoiras.

f)

Os novos tendidos areos de telefona, electricidade e outros.

g)

As novas instalacins destinadas producin gandeira, ags as pequenas construcins destinadas a usos
gandeiros para o autoconsumo.

h)

Aqueles usos que, xa sexa polo tamao das construccins, pola natureza dos procesos de produccin,
polas actividades que se van desenvolver ou por outras condicins, anda cumprindo cos requisitos da
lexislacin medioambiental, non sexan propios do asentamento rural.

15

SUBSECCIN 3
CONDICINS DE EDIFICACIN
Artigo 29.-Condicins de edificacin.
1. As novas edificacins que se pretendan realizar nos ncleos rurais identificaranse coas caractersticas propias do
lugar e estarn encamiadas a consolida-la trama rural existente. Todas elas cumprirn as seguintes condicins:
a)

A parcela mnima edificable non ser inferior a 300 metros cadrados, ags casos excepcionais debidamente
xustificados de parcelas inferiores localizadas entre outras xa edificadas que imposibiliten alcanzar a parcela
mnima. Na rea de expansin do ncleo delimitada segundo o disposto polo artigo 13, a parcela mnima
edificable non ser inferior a 600 metros cadrados.

b)

As caractersticas estticas e construtivas e os materiais, cores e acabados sern acordes coa paisaxe rural
e coas construcins tradicionais do asentamento. En tal sentido, para o acabado das edificacins,
empregarase a pedra ou os materiais tradicionais e propios da zona. En casos xustificados pola calidade
arquitectnica da edificacin, podern empregarse outros materiais que harmonicen cos valores naturais, a
paisaxe rural e as edificacins tradicionais do contorno.

c)

O volume mximo da edificacin ser similar ao das edificacins tradicionais existentes no ncleo rural. No
caso de que resulte imprescindible superalo por exixencias do uso ou actividade, deberase descompoer en
dous ou mis volumes conectados entre si, co fin de adaptar as volumetras s tipoloxas tradicionais
propias do medio rural. En todo caso, deberanse adoptar as medidas correctoras necesarias para garantir o
mnimo impacto visual sobre a paisaxe e a mnima alteracin do relevo natural dos terreos.

d)

A altura da edificacin non exceder de planta baixa e piso, nin dun mximo de 7 metros medidos na forma
establecida no artigo 42, apartado 1, letra c), desta lei.

e)

A cuberta ter unha pendente igual ou inferior media das existentes no asentamento, nunca superior a
40, e estar formada por planos continuos sen crebas nas sas vertentes. No suposto de que o
planeamento urbanstico permita o aproveitamento baixo cuberta, este deber ser como prolongacin da
vivenda inferior, recibindo a sa iluminacin e ventilacin polos testeiros e por vents inclinadas situadas no
plano das vertentes das cubertas. Ags en casos debidamente xustificados e logo da autorizacin
preceptiva do concello, os materiais que se vaian utilizar na terminacin da cubricin sern tella cermica
e/ou lousa, segundo a tipoloxa propia da zona. Quedan prohibidas as mansardas ou bufardas, ags
naquelas zonas nas que se xustifique que formen parte das tipoloxas tradicionais e conten coa previa
autorizacin preceptiva do concello.

f)

Para as novas construccins, sern obrigatorios, ags en aliacins estables ou consolidadas, os


recuamentos mnimos con respecto s vas de acceso, que en todo caso debern separarse un mnimo de 4
metros do eixo da va, e 3 metros con respecto lindeiro posterior. En caso de que se desexase recuar
unha edificacin s lindeiros laterais, este recuamento deber ser, como mnimo, de 3 metros.

g)

Para autoriza-las edificacins esixirase ter resoltos, con carcter previo e a custa do promotor, como mnimo
os servicios de acceso rodado, abastecemento de auga, evacuacin e tratamento das augas residuais e
subministracin de enerxa elctrica ou, noutro caso, garanti-la execucin simultnea coa edificacin.

2. Regulamentariamente podern establecerse condicins adicionais especficas de edificacin e uso do solo


aplicables a cada rea do territorio.
3. O plan especial de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural, con fundamento no estudo detallado e
individualizado do ncleo rural, poder establecer condicins de edificacin distintas das fixadas nos apartados a), d)
e f) do nmero 1 deste artigo.
4. A instalacin de invernadoiros con destino exclusivo ao uso agrario que se instalen con materiais lixeiros e
facilmente desmontables non estar suxeita s condicins de edificacin establecidas neste artigo.

16

Artigo 30.-Condicins excepcionais para equipamentos comunitarios.


Malia o disposto no artigo anterior, e con carcter excepcional, poderanse autorizar edificacins destinadas a
equipamentos comunitarios que, dando resposta s parmetros formais actuais e s condicins medioambientais do
asentamento no que se localizan, non cumpran as condicins mencionadas no citado artigo. Neste caso, para a
obtencin da licencia, ser necesario obte-lo previo informe favorable do conselleiro competente en materia de
urbanismo e ordenacin do territorio; para tal efecto presentarase un estudio xustificativo da solucin achegada que
deber axustarse na medida do posible carcter rural das edificacins existentes na sa forma, volume e tipoloxa.
En todo caso, o volume total non poder exceder en tres veces individual das edificacins tradicionais existentes no
asentamento nin supoer unha forma desproporcionada con relacin s construccins rurais al existentes. Ser
posible, non obstante, a fragmentacin deste volume en varios interconexionados entre si, co fin de adapta-las
volumetras s tipoloxas existentes cun aspecto que se asemelle s agrupacins das edificacins do lugar.

SECCIN 4
SOLO RSTICO
SUBSECCIN 1
RXIME
Artigo 31.-Facultades e deberes dos propietarios en solo rstico.
1. Os propietarios de terreos clasificados como solo rstico tern o dereito a usar, desfrutar e dispoer deles de
conformidade coa natureza e destino rstico daqueles. Para estes efectos, os propietarios podern levar a cabo:
a)

Accins sobre o solo ou subsolo que non impliquen movemento de terras, tales como aproveitamentos
agropecuarios, pastoreo, cavadura e desecacin, as como valados con elementos naturais ou de sebes.

b)

Accins sobre as masas arbreas, tales como aproveitamento de lea, aproveitamento madeireiro,
entresacas, mellora da masa forestal, outros aproveitamentos forestais, repoboacins e tratamento
fitosanitario, de conformidade coa lexislacin aplicable en materia forestal. Ademais, podern levar a cabo
as actuacins complementarias e imprescindibles para o aproveitamento madeireiro, tales como a apertura
de vas de saca temporais, os cargadoiros temporais de madeira e o estacionamento temporal de
maquinaria forestal, sempre que os propietarios se comprometan a repoer os terreos ao seu estado
anterior no prazo que se determine. Para estes efectos, o concello poder exixir a prestacin das garantas
necesarias.

c)

Outras accins autorizadas nos termos previstos nesta lei.

2. Os propietarios de solo rstico debern:


a)

Destinalos a fins agrcolas, forestais, gandeiros, cinexticos, ambientais ou a outros usos vinculados
utilizacin racional dos recursos naturais dentro dos lmites que, se o caso, establezan esta lei, o
planeamento urbanstico e os instrumentos de ordenacin do territorio.

b)

Solicitar autorizacin da Comunidade Autnoma para o exercicio das actividades autorizables nos casos
previstos nesta lei, sen prexuzo do disposto na lexislacin sectorial correspondente.

c)

Solicitar, nos supostos previstos na lexislacin urbanstica, a oportuna licencia municipal para o exercicio
das actividades previstas no artigo 33 desta lei.

d)

Realizar ou permitir realizar administracin competente os traballos de defensa do solo e a vexetacin


necesarios para a sa conservacin e para evitar riscos de inundacin, erosin, incendio, contaminacin ou

17

calquera outro risco de catstrofe ou simple perturbacin do medio ambiente, as como da seguridade e
sade pblicas.
e)

Cumpri-las obrigacins e condicins sinaladas nesta lei para o exercicio das facultades que correspondan
segundo a categora de solo rstico, as como as maiores restriccins que sobre elas impoa o planeamento
urbanstico e a autorizacin autonmica outorgada amparo desta lei.

Artigo 32.-Categoras.
No solo rstico distinguiranse as seguintes categoras:
1. Solo rstico de proteccin ordinaria, constitudo polos terreos que o planeamento urbanstico ou os instrumentos de
ordenacin do territorio consideren inadecuados para o seu desenvolvemento urbanstico, por razn das sas
caractersticas xeotcnicas ou morfolxicas, polo alto impacto territorial que implicara a sa urbanizacin, polos riscos
naturais ou tecnolxicos ou en consideracin aos principios de utilizacin racional dos recursos naturais ou de
desenvolvemento sostible.
2. Solo rstico especialmente protexido, constitudo polos terreos que polos seus valores agrcolas, gandeiros,
forestais, ambientais, cientficos, naturais, paisaxsticos, culturais, suxeitos a limitacins ou servidumes para a
proteccin do dominio pblico ou doutra ndole deban estar sometidos a algn rxime especial de proteccin
incompatible coa sa transformacin, de acordo co disposto neste apartado.Dentro deste tipo de solo rstico
especialmente protexido distinguiranse as seguintes categoras:
a)

Solo rstico de proteccin agropecuaria, constitudo polos terreos de alta produtividade agrcola ou gandeira,
posta de manifesto pola existencia de explotacins que a avalen ou polas propias caractersticas ou
potencialidade dos terreos ou das zonas onde se enclaven, as como polos terreos obxecto de
concentracin parcelaria a partir da entrada en vigor da Lei 9/2002 e polos terreos concentrados con
resolucin firme producida nos dez anos anteriores a esta data, ags que deban ser includos na categora
de solo rstico de proteccin forestal. Non obstante, o plan xeral poder exclur xustificadamente desta
categora os mbitos lindantes sen solucin de continuidade co solo urbano ou cos ncleos rurais que
resulten necesarios para o desenvolvemento urbanstico racional, que sern clasificados como solo
urbanizable ou includos na rea de expansin dos ncleos rurais, respectivamente.

b)

Solo rstico de proteccin forestal, constitudo polos terreos destinados a explotacins forestais e os que
sustenten masas arbreas que deban ser protexidas por cumprir funcins ecolxicas, produtivas,
paisaxsticas, recreativas ou de proteccin do solo, e igualmente por aqueles terreos de monte que, anda
cando non sustenten masas arbreas, deban ser protexidos por cumprir as ditas funcins e, en todo caso,
polas reas arbreas formadas por especies autctonas, as como por aquelas que sufrisen os efectos dun
incendio a partir da entrada en vigor desta lei ou nos cinco anos anteriores a ela. Igualmente considranse
solo rstico de proteccin forestal aquelas terras que declare a administracin competente como reas de
especial produtividade forestal, os montes pblicos e os montes veciais en man comn. Non obstante, os
montes veciais en man comn podern ser cualificados como solo rstico de proteccin forestal ou
incorporados polo plan a calquera outra categora de solo rstico especialmente protexido que se considere
mis adecuada. Excepcionalmente, o plan xeral poder exclur desta categora as reas sen masas
arboradas merecedoras de proteccin, lindantes sen solucin de continuidade co solo urbano ou cos
ncleos rurais, que resulten necesarias para o desenvolvemento urbanstico racional.

c)

Solo rstico de proteccin de infraestructuras, constitudo polos terreos rsticos destinados localizacin de
infraestructuras e as sas zonas de afeccin non susceptibles de transformacin, como son as de
comunicacins e telecomunicacins, as instalacins para o abastecemento, saneamento e depuracin da
auga, as de xestin de residuos slidos, as derivadas da poltica enerxtica ou calquera outra que xustifique
a necesidade de afectar unha parte do territorio, conforme as previsins dos instrumentos de planeamento
urbanstico e de ordenacin do territorio.

18

d)

Solo rstico de proteccin das augas, constitudo polos terreos, situados fra dos ncleos rurais e do solo
urbano, definidos na lexislacin reguladora das augas continentais como leitos naturais, ribeiras e marxes
das correntes de auga e como leito ou fondo das lagoas e encoros, terreos inundados e zonas hmidas e as
sas zonas de servidume. As mesmo, incluiranse nesta categora as zonas de proteccin que para tal
efecto delimiten os instrumentos de planeamento urbanstico e de ordenacin do territorio, que se
estendern, como mnimo, zona de polica definida pola lexislacin de augas, ags que o plan xustifique
suficientemente a reducin. Igualmente tern a dita consideracin os terreos situados fra dos ncleos rurais
e do solo urbano con risco de inundacin, e aqueles baixo os cales existan augas subterrneas que deban
ser protexidas. Malia o anterior, as correntes de auga de escasa entidade que discorran dentro do mbito
dun sector de solo urbanizable quedarn debidamente integradas no sistema de espazos libres pblicos,
con suxeicin ao rxime do solo urbanizable.

e)

Solo rstico de proteccin de costas, constitudo polos terreos, situados fra dos ncleos rurais e do solo
urbano, que se atopen a unha distancia inferior a 200 metros do lmite interior da ribeira do
mar.Excepcionalmente, logo do informe favorable da Comisin Superior de Urbanismo de Galicia, o plan
xeral de ordenacin municipal poder reducir por razns cumpridamente xustificadas a franxa de proteccin
ata os 100 metros contados desde o lmite interior da ribeira do mar.

f)

Solo rstico de proteccin de espacios naturais, constitudo polos terreos sometidos a algn rxime de
proteccin por aplicacin da Lei 9/2001, de conservacin da natureza, ou da lexislacin reguladora dos
espacios naturais, a flora e a fauna. Igualmente tern a dita consideracin os terreos que os instrumentos de
ordenacin do territorio, as normas provinciais de planeamento ou o planeamento urbanstico consideren
necesario protexer polos seus valores naturais, ambientais, cientficos ou recreativos.

g)

Solo rstico de proteccin paisaxstica, constitudo polos terreos que determine o planeamento urbanstico
ou os instrumentos de ordenacin do territorio coa finalidade de preservar as vistas panormicas do
territorio, do mar, do curso dos ros ou dos vales, e dos monumentos ou edificacins de singular valor.

h)

Solo rstico especialmente protexido para zonas con interese patrimonial, artstico ou histrico, que estean
previstas no planeamento ou na lexislacin sectorial que lles sexa de aplicacin.

i)

As demais que se determinen regulamentariamente.

3. Cando un terreo, polas sas caractersticas, poida corresponder a varias categoras de solo rstico, optarase entre
inclulo na categora que outorgue maior proteccin ou ben inclulo en varias categoras, cuns rximes que se
aplicarn de forma complementaria; neste caso, se se produce contradiccin entre os ditos rximes, prevalecer a que
outorgue maior proteccin.
4. Sen prexuzo de mante-la sa clasificacin como solo rstico especialmente protexido, podern adscribirse os
terreos como sistema xeral de espacios libres e zonas verdes pblicas s novos desenvolvementos urbansticos que
estean previstos nos terreos lindantes, sen que se tea en conta a sa superficie para os efectos de cmputo de
edificabilidade nin densidade.
5. Nos municipios con mis do 40% da superficie do termo municipal clasificada como solo rstico de especial
proteccin de espazos naturais, en aplicacin do artigo 32 desta lei, o plan xeral de ordenacin municipal poder
outorgar outra clasificacin en mbitos lindantes sen solucin de continuidade co solo urbano e cos ncleos rurais que
resulten imprescindibles para o desenvolvemento urbanstico sostible, sempre que o plan contea as medidas
necesarias para a integracin da ordenacin proposta coa paisaxe e os valores merecedores de proteccin.

19

SUBSECCIN 2
CONDICINS DE USO

Artigo 33.-Usos e actividades en solo rstico.


Os usos e actividades posibles en solo rstico sern os seguintes:
1. Actividades e usos non-constructivos:
a)

Accins sobre o solo ou subsolo que impliquen movementos de terra, tales como dragaxes, defensa de ros
e rectificacin de leitos, abancalamentos, desmontes, recheos e outras anlogas.

b)

Actividades de ocio, tales como prctica de deportes organizados, acampada dun da e actividades
comerciais ambulantes.

c)

Actividades cientficas, escolares e divulgativas.

d)

Depsito de materiais, almacenamento de maquinaria e estacionamento de vehculos aire libre.

e)

Actividades extractivas, includa a explotacin mineira, as canteiras e a extraccin de ridos ou terras.

2. Actividades e usos constructivos:


a)

a) Construccins e instalacins agrcolas, tales como as destinadas apoio das explotacins hortcolas,
almacns agrcolas, viveiros e invernadoiros.

b)

Construccins e instalacins destinadas apoio da gandera extensiva e intensiva, granxas, currais


domsticos e instalacins apcolas.

c)

Construccins e instalacins forestais destinadas extraccin da madeira ou a xestin forestal e as de apoio


explotacin forestal, as como as de defensa forestal.

d)

Instalacins vinculadas funcionalmente s estradas e previstas na ordenacin sectorial destas, as como, en


todo caso, as de subministracin de carburante.

e)

Construccins e rehabilitacins destinadas turismo rural e que sexan potenciadoras do medio onde se
localicen.

f)

Instalacins necesarias para os servizos tcnicos de telecomunicacins, a infraestrutura hidrulica e as


redes de transporte e distribucin de enerxa elctrica, gas, abastecemento de auga e saneamento, sempre
que non impliquen a urbanizacin ou transformacin urbanstica dos terreos polos que discorren. En todo
caso, as edificacins necesarias para o funcionamento das infraestruturas e servizos tcnicos en solo rstico
que superen os 50 metros cadrados edificados precisarn autorizacin autonmica previa licenza
urbanstica municipal, segundo o procedemento establecido polo artigo 41 desta lei.

g)

Construcins e instalacins para equipamentos e dotacins que deban localizarse necesariamente no medio
rural, como son: os cemiterios, as escolas agrarias, os centros de investigacin e educacin ambiental e os
campamentos de turismo. Ademais, mediante a aprobacin dun plan especial de dotacins regulado polo
artigo 71 desta lei, podern permitirse equipamentos sanitarios, asistenciais e educativos, pblicos ou
privados, que en ningn caso podern situarse a unha distancia superior a 1.000 metros do solo urbano.

h)

Construccins destinadas a usos residenciais vinculados explotacin agrcola ou gandeira.

i)

Cerramentos ou valado de predios nas condicins establecidas polo artigo 42.1.c) desta lei.

j)

Actividades de carcter deportivo, cultural e recreativo que se desenvolvan ao aire libre, coas obras e
instalacins mnimas e imprescindibles para o uso de que se trate

20

k)

Construccins destinadas a actividades complementarias de primeira transformacin, almacenamento e


envasado de productos do sector primario, sempre que garden relacin directa coa natureza, extensin e
destino do predio ou da explotacin do recurso natural.

l)

Construcins e instalacins destinadas a establecementos de acuicultura.

3. Outras actividades anlogas que se determinen regulamentariamente e coordinadas entre a lexislacin sectorial e
esta lei.
Artigo 34.-Usos en solo rstico.
1. Os usos en solo rstico relacionados no artigo anterior determnanse nos artigos seguintes, para cada categora de
solo, como:
a)

Usos permitidos: os compatibles coa proteccin de cada categora de solo rstico, sen prexuzo da
esixibilidade de licencia urbanstica municipal e das demais autorizacins administrativas sectoriais que
procedan.

b)

Usos autorizables: os suxeitos a autorizacin da Administracin autonmica, previamente licencia


urbanstica municipal e nos que deban valorarse en cada caso as circunstancias que xustifiquen a sa
autorizacin, coas cautelas que procedan.

c)

Usos prohibidos: os incompatibles coa proteccin de cada categora de solo ou que impliquen un risco
relevante de deterioracin dos valores protexidos.

2. No solo rstico especialmente protexido para zonas con interese patrimonial, artstico ou histrico, antes do
outorgamento da licencia municipal ser necesario obte-lo preceptivo informe favorable do organismo autonmico
competente en materia de patrimonio cultural.
3. Sern nulas de pleno dereito as autorizacins e licencias que se outorguen para usos prohibidos, as como as
licencias municipais outorgadas para usos autorizables sen a previa e preceptiva autorizacin autonmica ou en
contra das sas condicins.
4. Non necesitarn autorizacin autonmica previa, para os efectos desta lei, as infraestructuras, dotacins e
instalacins previstas nun proxecto sectorial aprobado amparo da Lei 10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia.
Artigo 35.-Limitacins de apertura de camios e movementos de terras.
1. Non est permitida a apertura de novos camios ou pistas no solo rstico que non estean expresamente recollidos
no planeamento urbanstico ou nos instrumentos de ordenacin do territorio, ags os camios rurais contidos nos
proxectos aprobados pola administracin competente en materia de agricultura, de montes ou de medio ambiente e
aqueles que obtiveran a correspondente autorizacin autonmica de conformidade co disposto no artigo 41 desta lei.
En todo caso, a execucin de novas pistas ou camios que afecten solo rstico de proteccin de espacios naturais e
de interese paisaxstico estar suxeita avaliacin de efectos ambientais que prev a Lei 1/1995, do 22 de xaneiro, de
proteccin ambiental de Galicia.
2. As novas aperturas de camios ou pistas que se poidan realizar debern adaptarse s condicins topogrficas do
terreo, coa menor alteracin posible da paisaxe e minimizndose ou corrixndose o seu impacto ambiental.
3. Con carcter xeral quedan prohibidos os movementos de terra que alteren a topografa natural dos terreos rsticos,
ags nos casos expresamente autorizados por esta lei.

21

Artigo 36.-Solo rstico de proteccin ordinaria.


O rxime do solo rstico de proteccin ordinaria ten por finalidade garantir a utilizacin racional dos recursos naturais
e o desenvolvemento urbanstico sostible. Estar sometido ao seguinte rxime:
1. Usos permitidos por licenza municipal: Os relacionados no apartado 1, letras b) e c), e no apartado 2, letras f) e i),
do artigo 33 desta lei.
2. Usos autorizables pola Comunidade Autnoma: O resto dos usos relacionados no artigo 33 desta lei, as como os
que se poidan establecer a travs dos instrumentos previstos na lexislacin de ordenacin do territorio, sempre que
non impliquen a transformacin urbanstica do solo.
3. Usos prohibidos: Todos os demais.
Artigo 37.- Solos rsticos de especial proteccin agropecuaria, forestal ou de infraestruturas.
O rxime dos solos rsticos de proteccin agropecuaria e forestal ten por finalidade principal preservar os terreos de
alta produtividade e garantir a utilizacin racional dos recursos naturais e o desenvolvemento urbanstico sostible. O
rxime do solo rstico de proteccin de infraestruturas, sen prexuzo do establecido na sa especfica lexislacin
reguladora, ten por obxecto preservar as infraestruturas existentes ou de nova creacin.
Estar sometido ao seguinte rxime:
1. Usos permitidos por licenza municipal: Os relacionados no apartado 1, letras b) e c), e no apartado 2, letras f) e i),
do artigo 33 desta lei. En solo rstico de proteccin de infraestruturas, permitiranse as instalacins necesarias para a
execucin e funcionamento da correspondente infraestrutura.
2. Usos autorizables pola Comunidade Autnoma: En solo rstico de proteccin agropecuaria, sern autorizables os
usos relacionados no apartado 1, letras a) e d), e no apartado 2, letras a), b), d), e), h), j), k) e l), do artigo 33 desta lei,
as como os que se poidan establecer a travs dos instrumentos previstos na lexislacin de ordenacin do territorio,
sempre que non impliquen a transformacin urbanstica dos terreos nin lesionen os valores obxecto de proteccin. En
solo rstico de proteccin forestal, podern autorizarse os usos relacionados no apartado 1, letras a) e d), e no
apartado 2, letras a), b), c), d), e), g), h), j), k) e l), do artigo 33, sempre que non impliquen a transformacin
urbanstica do solo nin lesionen os valores obxecto de proteccin, as como as actividades relacionadas no apartado
1, letra e), e os que se poidan establecer a travs dos instrumentos de ordenacin do territorio. En solo rstico de
proteccin de infraestruturas, unicamente sern autorizables os usos relacionados no apartado 1, letra a), e no
apartado 2, letras d) e f), do artigo 33 e no apartado 2, letra d), do artigo 33, as como os que se poidan establecer a
travs dos instrumentos de ordenacin do territorio.
3. Usos prohibidos: Todos os demais, especialmente os usos residenciais e industriais.
Artigo 38.- Solos rsticos de proteccin das augas, das costas, de interese paisaxstico e de patrimonio
cultural.
O rxime xeral dos solos rsticos de proteccin das augas, das costas, de interese paisaxstico e do patrimonio
cultural, sen prexuzo do establecido na sa lexislacin reguladora, ten por obxecto preservar o dominio pblico
hidrulico e martimo e o seu contorno, as como os espazos de interese paisaxstico e o patrimonio cultural,
quedando suxeitos ao seguinte rxime:
1. Usos permitidos por licenza municipal: Os relacionados no apartado 1, letras b) e c), e no apartado 2, letras f) e i),
do artigo 33 desta lei.
2. Usos autorizables pola Comunidade Autnoma: Os relacionados no apartado 1, letra a), e no apartado 2, letras e) e
l), do artigo 33 desta lei, as como as actividades vinculadas directamente coa conservacin, utilizacin e desfrute do
dominio pblico, do medio natural e do patrimonio cultural, e os que se poidan establecer a travs dos instrumentos

22

previstos na lexislacin de ordenacin do territorio, sempre que non impliquen a transformacin da sa natureza
rstica e quede garantida a integridade dos valores obxecto de proteccin. No solo rstico de proteccin de costas e
de proteccin de augas, ademais dos usos anteriormente indicados, podern autorizarse especificamente as
construcins e instalacins necesarias para actividades de talasoterapia, augas termais, sistemas de depuracin de
augas, estaleiros e instalacins mnimas necesarias para a prctica dos deportes nuticos.
3. Usos prohibidos: Todos os demais, especialmente os usos residenciais e industriais.
Artigo 39.- Solo rstico de especial proteccin de espazos naturais.
O rxime xeral dos solos rsticos de proteccin de espazos naturais, sen prexuzo do establecido na sa lexislacin
reguladora, ten por obxecto preservar os seus valores naturais, paisaxsticos e tradicionais, quedando suxeitos ao
seguinte rxime:
1. Usos permitidos por licenza municipal: Os relacionados no apartado 1, letras b) e c), e no apartado 2, letra i), do
artigo 33 desta lei.
2. Usos autorizables pola Comunidade Autnoma: Os relacionados no apartado 1, letra a), e no apartado 2, letras e),
f) e l), do artigo 33 desta lei, as como as actividades vinculadas directamente coa conservacin, utilizacin e desfrute
do medio natural, e os que se poidan establecer a travs dos instrumentos previstos na lexislacin de ordenacin do
territorio, sempre que non impliquen a transformacin da sa natureza rstica e quede garantida a integridade dos
valores obxecto de proteccin. Para autorizar os usos sinalados polo apartado 2, letra l), do artigo 33 sobre solo
rstico de especial proteccin de espazos naturais, ser necesario obter o previo informe favorable da consellara
competente en materia de conservacin de espazos naturais. Nos municipios con mis do 40% da superficie do termo
municipal clasificada como solo rstico de especial proteccin de espazos naturais, podern autorizarse, con carcter
excepcional, os usos relacionados no apartado 2, letras a), b), c) e d), sempre que quede garantida a integracin das
edificacins coa paisaxe e cos valores obxecto de proteccin.
3. Usos prohibidos: Todos os demais, especialmente os usos residenciais e industriais.
Artigo 40.- Edificacins existentes de carcter tradicional ou de singular valor arquitectnico.
Permitirase en calquera categora de solo rstico, logo da autorizacin autonmica segundo o procedemento
establecido polo artigo 41, a reconstrucin e rehabilitacin das edificacins tradicionais ou de singular valor
arquitectnico, que podern ser destinadas a vivenda e usos residenciais, a actividades tursticas e artesanais ou a
equipamentos de interese pblico. A reconstrucin ou rehabilitacin deber respectar o volume edificable preexistente
e a composicin volumtrica orixinal.
As mesmo, logo da autorizacin autonmica, poder permitirse por razns xustificadas a sa ampliacin, incluso en
volume independente, sen superar o 10% do volume orixinario da edificacin tradicional. Excepcionalmente, a
ampliacin poder alcanzar o 50% do volume da edificacin orixinaria cumprindo as condicins establecidas polos
artigos 42 e 44 desta lei.

23

SUBSECCIN 3
PROCEDEMENTO PARA O OUTORGAMENTO DE AUTORIZACINS

Artigo 41.-Procedemento para o outorgamento da autorizacin autonmica en solo rstico.


1. A competencia para o outorgamento da autorizacin autonmica prevista nesta lei correspndelle director xeral
competente en materia de urbanismo.
2. O procedemento para a tramitacin das autorizacins autonmicas en solo rstico axustarase s seguintes regras:
a)

O promotor deber presenta-la solicitude ante o concello acompaada de anteproxecto redactado por
tcnico competente, co contido que se detalle regulamentariamente, e, como mnimo, a documentacin
grfica, fotogrfica e escrita que sexa suficiente para coece-las caractersticas esenciais da localizacin e
do seu contorno nun radio mnimo de 500 metros, da titularidade dos terreos e superficie deles, do uso
solicitado e das obras necesarias para a sa execucin, conservacin e servicio, as sas repercusins
territoriais e ambientais e as que sexan necesarias para xustifica-lo cumprimento das condicins
establecidas nesta lei.

b)

O concello someter o expediente a informacin pblica por un prazo mnimo de vinte das, mediante
anuncio que deber publicarse no taboleiro de anuncios do concello e nun dos xornais de maior difusin no
municipio. O anuncio deber indicar, como mnimo, a localizacin, o uso solicitado, a altura e a ocupacin da
edificacin pretendida, e o lugar e horario de consulta da documentacin completa.

c)

Concluda a informacin pblica, o concello remitiralle o expediente completo tramitado consellera


competente en materia de ordenacin do territorio e urbanismo, inclundo as alegacins presentadas e os
informes dos tcnicos municipais e do rgano municipal que tea atribuda a competencia para outorga-la
licencia de obra. Transcorrido o prazo de tres meses sen que o concello lle remitise o expediente completo
consellera, os interesados podern solicita-la subrogacin desta ltima, que lle reclamar o expediente
concello e proseguir a tramitacin ata a sa resolucin.

d)

A consellera poder requirir do promotor a documentacin e informacin complementaria que considere


necesaria ou ben a reparacin das deficiencias da solicitude para adaptarse disposto nesta lei.As mesmo,
poder solicitar dos organismos sectoriais correspondentes os informes que se consideren necesarios para
resolver.

e)

O director xeral competente en materia de urbanismo examinar a adecuacin da solicitude a esta lei e s
instrumentos de ordenacin do territorio e resolver no prazo de tres meses, contados desde a entrada do
expediente completo no rexistro da consellera competente, concedendo a autorizacin simplemente ou
condicionndoa xustificadamente introduccin de medidas correctoras, ou ben denegndoa
motivadamente. Transcorrido o dito prazo sen resolucin expresa, entenderase denegada a autorizacin por
silencio administrativo.

24

SUBSECCIN 4
CONDICINS DE EDIFICACIN

Artigo 42.-Condicins xerais das edificacins no solo rstico.


1. Para outorgar licencia ou autorizar calquera clase de edificacins ou instalacins no solo rstico deber xustificarse
o cumprimento das seguintes condicins:
a)

Garanti-lo acceso rodado pblico adecuado implantacin, o abastecemento de auga, a evacuacin e


tratamento de augas residuais, a subministracin de enerxa elctrica, a recollida, tratamento, eliminacin e
depuracin de toda clase de residuos e, se o caso, a previsin de aparcadoiros suficientes, as como
corrixi-las repercusins que produza a implantacin na capacidade e funcionalidade das redes de servicios e
infraestructuras existentes. Estas solucins debern ser asumidas como custo a cargo exclusivo do
promotor da actividade, formulando expresamente o correspondente compromiso en tal sentido e
achegando as garantas esixidas para o efecto pola administracin na forma que regulamentariamente se
determine e que podern consistir na esixencia de prestar aval do exacto cumprimento dos ditos
compromisos por importe do 10 % do custo estimado para a implantacin ou o reforzo dos servicios.

b)

Preve-las medidas correctoras necesarias para minimiza-la incidencia da actividade solicitada sobre o
territorio, as como todas aquelas medidas, condicins ou limitacins tendentes a consegui-la menor
ocupacin territorial e a mellor proteccin da paisaxe, dos recursos productivos e do medio natural, as como
a preservacin do patrimonio cultural e da singularidade e tipoloxa arquitectnica da zona.

c)

Cumprir as seguintes condicins de edificacin:


-A superficie mxima ocupada pola edificacin en planta non exceder do 20% da superficie do predio.
Non obstante, as edificacins destinadas a explotacins gandeiras e os establecementos de acuicultura
podern ocupar ata o 40% da superficie da parcela. Excepcionalmente, os instrumentos establecidos
pola Lei 10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia, podern permitir unha ocupacin superior para
estas actividades, sempre que se mantea o estado natural, cando menos, nun terzo da superficie da
parcela.
-O volume mximo da edificacin ser similar ao das edificacins tradicionais existentes no solo rstico
do contorno. No caso de que resulte imprescindible superalo por exixencias do uso ou da actividade
autorizable, procurarase descompoer en dous ou mis volumes conectados entre si co fin de adaptar
as volumetras s tipoloxas propias do medio rural. En todo caso, deberanse adoptar as medidas
correctoras necesarias para garantir o mnimo impacto visual sobre a paisaxe e a mnima alteracin do
relevo natural dos terreos.
-As caractersticas tipolxicas da edificacin debern ser congruentes coas tipoloxas rurais tradicionais
do contorno, en particular, as condicins de volumetra, tratamento de fachadas, morfoloxa e tamao
dos ocos, e solucins de cuberta, que, en todo caso, estarn formadas por planos continuos sen crebas
nas sas vertentes. Ags en casos debidamente xustificados pola calidade arquitectnica do proxecto,
os materiais que se vaian utilizar na terminacin da cubricin sern tella cermica e/ou lousa, segundo a
tipoloxa propia da zona.
-Nos solos rsticos de proteccin ordinaria, agropecuaria, forestal ou de infraestruturas, a altura mxima
das edificacins non poder superar as das plantas nin os 7 metros medidos no centro de todas as
fachadas, desde a rasante natural do terreo ao arrinque inferior da vertente de cuberta.
excepcionalmente, poder superar os 7 metros de altura cando as caractersticas especficas da
actividade, debidamente xustificadas, fixeran imprescindible superalos nalgn dos seus puntos. Nos
demais solos rsticos protexidos, as edificacins non podern superar unha planta de altura nin 3,50
metros medidos de igual forma.

25

-As caractersticas estticas e construtivas e os materiais, cores e acabados sern acordes coa paisaxe
rural e coas construcins tradicionais do contorno. En tal sentido, para o acabado das edificacins
empregarase a pedra ou outros materiais tradicionais e propios da zona. En casos xustificados pola
calidade arquitectnica da edificacin, podern empregarse outros materiais acordes cos valores
naturais, coa paisaxe rural e coas edificacins tradicionais do contorno.
-Os cerramentos e valados sern preferentemente vexetais, sen que os realizados con material opaco
de fbrica superen a altura de 1 metro, ags en parcelas edificadas, onde podern acadar 1,50 metros.
En todo caso, dbense realizar con materiais tradicionais do medio rural no que se localicen, non
permitndose o emprego de bloques de formign ou outros materiais de fbrica, ags que sexan
debidamente revestidos e pintados na forma que regulamentariamente se determine.
d)

Cumpri-las seguintes condicins de posicin e implantacin:


-A superficie mnima da parcela sobre a que se situar a edificacin ser a establecida en cada caso por
esta lei, sen que para tal efecto sexa admisible a adscricin doutras parcelas.
-Os edificios localizaranse dentro da parcela, adaptndose no posible terreo e lugar mis apropiado
para consegui-la maior reduccin do impacto visual e a menor alteracin da topografa do terreo.
-Os recuamentos das construccins s lindes da parcela debern garanti-la condicin de illamento e, en
ningn caso, podern ser inferiores a 5 metros.
-As condicins de abancalamento obrigatorio e de acabado dos bancais resultantes debern definirse e
xustificarse no proxecto, de xeito que quede garantido o mnimo impacto visual sobre a paisaxe e a
mnima alteracin da topografa natural dos terreos.
-Manterase o estado natural dos terreos, ou, se o caso, o uso agrario deles ou con plantacin de
arboredo ou especies vexetais en, como mnimo, a metade da superficie da parcela.

e)

Farase constar obrigatoriamente no rexistro da propiedade a vinculacin da total superficie real do predio
construccin e uso autorizados, expresando a indivisibilidade e as concretas limitacins uso e
edificabilidade impostas pola autorizacin autonmica.

f)

En todo caso, o prazo para o inicio das obras ser de seis meses contado desde o outorgamento da licencia
municipal correspondente, debendo conclurse as obras no prazo mximo de tres anos, contando desde o
outorgamento da licencia.

g)

Transcorridos os devanditos prazos, entenderase caducada a licencia municipal e a autorizacin


autonmica, logo do expediente tramitado con audiencia do interesado, e ser de aplicacin o disposto no
artigo 203 desta lei.

h)

As que se fixen regulamentariamente.

i)

s obras de derrubamento e demolicin que se pretendan realizar en solo rstico seralles de aplicacin o
disposto no artigo 26 desta lei.

26

Artigo 43.-Condicins adicionais que deben cumpri-las edificacins destinadas a usos residenciais
vinculados s explotacins agrcolas ou gandeiras.
As edificacins destinadas a uso residencial complementario da explotacin agrcola ou gandeira, ademais das
condicins xerais especificadas no artigo 42 desta lei, cumprirn as seguintes:
a)

Que os terreos sobre os que se site a edificacin residencial estean clasificados como solo rstico de
proteccin agropecuaria e que o planeamento urbanstico tea previsto expresamente este uso nese tipo de
solo.

b)

A edificacin deber estar intimamente ligada explotacin agrcola ou gandeira do solicitante. Para tal
efecto, deber acreditarse fidedigna e imprescindiblemente que o solicitante titular dunha explotacin das
sinaladas e que esta cumpre os requisitos que regulamentariamente se determinen.

c)

Que a edificacin tea a condicin de illada, prohibndose a construccin de varias edificacins residenciais
sobre unha mesma parcela e as edificacins destinadas a usos residenciais colectivos ou non vinculados
explotacin.

d)

En todo caso, a superficie mnima esixible para poder edificar nunca ser inferior a 4.000 metros cadrados, a
superficie ocupada pola edificacin non superar o 5 % da superficie neta da parcela.

e)

A edificacin residencial non se poder situar a unha distancia inferior a 100 metros de calquera outra
edificacin situada en solo rstico, ags as da propia explotacin agrcola ou gandeira.

Artigo 44.-Condicins adicionais para outras actividades constructivas non-residenciais.


1. As construccins en solo rstico distintas das sinaladas no artigo anterior, ademais das condicins xerais
especificadas no artigo 42 desta lei, cumprirn as seguintes:
a)

a) A superficie da parcela na que se site a edificacin non ser inferior a 5.000 metros cadrados.

b)

Deber xustificarse cumpridamente a idoneidade da localizacin elixida e a imposibilidade ou inconveniencia


de situalas en solo urbano ou urbanizable con cualificacin idnea.

2. Excepcionalmente, poder outorgarse licenza, sen necesidade de autorizacin autonmica previa, para a execucin
de pequenas construcins e instalacins destinadas a explotacins agrcolas, gandeiras, cinexticas e forestais ou ao
servizo e ao funcionamento das infraestruturas e obras pblicas, sempre que quede xustificada a proporcionalidade da
construcin ou instalacin coa natureza, extensin e destino actual do predio no que se localice e non se superen os
25 metros cadrados de superficie total edificada nin a altura mxima dunha planta nin 3,50 metros. En todo caso, a
tipoloxa da edificacin e os materiais de construcin sern os determinados no artigo 42 desta lei. Igualmente, poder
permitirse, sen suxeicin ao disposto polos artigos 42 e 44 desta lei, a instalacin de invernadoiros con destino
exclusivo ao uso agrario que se instalen con materiais lixeiros e facilmente desmontables. Este rxime excepcional s
ser de aplicacin no mbito do solo rstico de proteccin ordinaria e de especial proteccin agropecuaria, forestal ou
de infraestruturas.
3. As obras de simple conservacin e as obras menores s que fai referencia o artigo 195.3 desta lei non precisarn
autorizacin autonmica con anterioridade obtencin da preceptiva licenza urbanstica municipal cando se realicen
en edificacins que foron construdas ao abeiro das preceptivas licenza urbanstica e autorizacin autonmica.
4. As novas explotacins gandeiras sen base territorial non podern situarse a unha distancia inferior a 1.000 metros
dos asentamentos de poboacin e 250 metros da vivenda mis prxima. Cando se trate de novas explotacins con
base territorial, a distancia mnima aos asentamentos de poboacin e vivenda mis prxima ser de 200 metros. O
planeamento urbanstico ou os instrumentos de ordenacin do territorio podern reducir ou aumentar estas distancias
dentro do seu mbito territorial de aplicacin, respectando en todo caso o establecido pola lexislacin sectorial que
sexa de aplicacin.

27

TTULO II
PLANEAMENTO URBANSTICO
CAPTULO I
CLASES DE INSTRUMENTOS DE ORDENACIN
SECCIN 1
DISPOSICINS XERAIS
Artigo 45.-Instrumentos de ordenacin.
1. A ordenacin urbanstica levarase cabo a travs de normas subsidiarias e complementarias de planeamento e de
plans xerais de ordenacin municipal que se desenvolvern a travs dos instrumentos urbansticos previstos na
seccin cuarta deste captulo.
2. Os plans de ordenacin urbanstica estn vinculados xerarquicamente s determinacins das directrices de
ordenacin do territorio e s demais instrumentos establecidos pola Lei 10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia,
e debern redactarse en coherencia con todos eles.
Artigo 46.-Lmites de sostibilidade.
1. O planeamento urbanstico ter como obxectivo no solo urbano consolidado favorece-la conservacin e
recuperacin do patrimonio construdo, dos espacios urbanos relevantes, dos elementos e tipos arquitectnicos
singulares, das formas tradicionais de ocupacin do solo e dos trazos diferenciais ou distintivos que conforman a
identidade local.En tal sentido, procurarase mante-la trama urbana existente, e as construccins de nova planta, as
como a reforma, rehabilitacin ou ampliacin das existentes, sern coherentes coa tipoloxa arquitectnica
caracterstica do contorno, en particular en canto altura, volume e fondo edificables.
2. En solo urbano non-consolidado de uso residencial, hoteleiro ou terciario, o planeamento non poder conter
determinacins das que resulte unha superficie edificable total superior s seguintes lmites:
a)

a) En municipios con poboacin superior a 50.000 habitantes: 1,50 metros cadrados edificables por cada
metro cadrado de solo.

b)

En municipios con poboacin superior a 20.000 habitantes e inferior a 50.000 habitantes: 1 metro cadrado
edificable por cada metro cadrado de solo.

c)

En municipios con poboacin superior a 5.000 habitantes e inferior a 20.000 habitantes: 0,85 metros
cadrados edificables por cada metro cadrado de solo.d) En municipios con poboacin inferior a 5.000
habitantes: 0,50 metros cadrados edificables por cada metro cadrado de solo.

3. En solo urbanizable delimitado de uso residencial, hoteleiro ou terciario contiguo solo urbano, a superficie
edificable total de cada sector non poder supera-los seguintes niveis de intensidade:
a)

a) En municipios con poboacin superior a 50.000 habitantes: 1 metro cadrado edificable por cada metro
cadrado de solo.

b)

En municipios con poboacin superior a 20.000 habitantes e inferior a 50.000 habitantes: 0,85 metros
cadrados edificables por cada metro cadrado de solo.

c)

En municipios con poboacin superior a 5.000 habitantes e inferior a 20.000 habitantes: 0,60 metros
cadrados edificables por cada metro cadrado de solo.

28

d)

En municipios con poboacin inferior a 5.000 habitantes: 0,40 metros cadrados edificables por cada metro
cadrado de solo.O planeamento xustificar a edificabilidade asignada en cada mbito, segundo os criterios
establecidos polo artigo 52.3 desta lei, valorando o parque de vivendas existente.

4. No resto do solo urbanizable delimitado e no non-delimitado de uso residencial, hoteleiro ou terciario, a superficie
edificable total en cada sector non poder superar os 0,30 metros cadrados edificables por cada metro cadrado de
solo.
5. En solo urbano non consolidado e solo urbanizable de uso industrial, non se permitir unha ocupacin do terreo
polas construcins superior s das terceiras partes da superficie do mbito.
6. Para a determinacin da superficie edificable total debern terse en conta as seguintes regras:
a)

Computaranse todas as superficies edificables de carcter lucrativo, calquera que sexa o uso ao
que se destinen, includas as construdas no subsolo e os aproveitamentos baixo cuberta, coa
nica excepcin das superficies construdas no subsolo con destino a trasteiros de superficie
inferior a 10 metros cadrados vinculados s vivendas do edificio, a aparcamentos ou a instalacins
de servizo como as de calefaccin, electricidade, gas ou anlogas.

b)

O ndice de edificabilidade aplicarase sobre a superficie total do mbito, computando os terreos


destinados a novos sistemas xerais includos nel, e con exclusin, en todo caso, dos terreos
reservados para dotacins pblicas existentes que o plan mantea, e dos destinados a sistemas
xerais adscritos para efectos de xestin que se siten fra do mbito.

7. As directrices de ordenacin do territorio e os plans territoriais integrados aprobados ao abeiro da Lei 10/1995, de
ordenacin do territorio de Galicia, podern establecer os lmites de edificabilidade para determinadas reas do
territorio, sen suxeicin ao disposto nos nmeros 2 e 3 deste artigo.
Artigo 47.-Calidade de vida e cohesin social.
1. O plan xeral deber preve-las reservas de solo necesarias para a implantacin dos sistemas xerais ou conxunto de
dotacins urbansticas servicio predominante do conxunto da poboacin, do seu asentamento, mobilidade e
emprego, en proporcin adecuada s necesidades da poboacin, e tendo en conta a capacidade mxima residencial
derivada do plan e, como mnimo, os seguintes:
a)

Sistema xeral de espacios libres e zonas verdes de dominio e uso pblicos, en proporcin non inferior a 15
metros cadrados por cada 100 metros cadrados edificables de uso residencial.

b)

Sistema xeral de equipamento comunitario de titularidade pblica, en proporcin non inferior a 5 metros
cadrados por cada 100 metros cadrados edificables de uso residencial.

2. Con independencia dos sistemas xerais, o plan que contea a ordenacin detallada establecer no solo urbano
non-consolidado e no solo urbanizable as reservas mnimas de solo para as seguintes dotacins urbansticas:
a) Sistema de espazos libres pblicos destinados a parques, xardns, reas de ocio, expansin e recreo da
poboacin:
-En mbitos de uso residencial ou hoteleiro: 18 metros cadrados de solo por cada 100 metros cadrados
edificables e como mnimo o 10% da superficie total do mbito.
-En mbitos de uso terciario ou industrial: o 10% da superficie total do mbito.
b) Sistema de equipamentos pblicos destinados prestacin de servizos sanitarios, asistenciais,
educativos, culturais, deportivos e outros que sexan necesarios:

29

-En mbitos de uso residencial ou hoteleiro: 10 metros cadrados de solo por cada 100 metros cadrados
edificables.
-En mbitos de uso terciario ou industrial: o 2% da superficie do mbito.
c) Prazas de aparcadoiros de vehculos:
-En mbitos de uso residencial e hoteleiro: 2 prazas de aparcadoiro por cada 100 metros cadrados
edificables, das que, como mnimo, a cuarta parte debe ser de dominio pblico.
-En mbitos de uso terciario: 2 prazas de aparcadoiro por cada 100 metros cadrados edificables, das
que, como mnimo, a quinta parte debe ser de dominio pblico.
-En mbitos de uso industrial: 1 praza de aparcadoiro por cada 100 metros cadrados edificables, das
que, como mnimo, a cuarta parte ser de dominio pblico.
3. O planeamento efectuar as reservas de solo para dotacins urbansticas nos lugares mis adecuados para
satisface-las necesidades da poboacin, co fin de asegura-la sa accesibilidade, funcionalidade e integracin na
estructura urbanstica, de modo que non se localicen en zonas marxinais ou residuais.
4. O concello pleno, por maiora absoluta legal e sen necesidade de segui-lo procedemento de modificacin do plan,
poder acorda-lo cambio de uso dos terreos reservados para equipamentos pblicos por outro uso dotacional pblico
distinto, sempre que se mantea a titularidade pblica ou se destine a incrementa-las zonas verdes e os espacios
libres pblicos.
5. O plan xeral cualificar como solo dotacional os terreos que fosen destinados efectivamente a usos docentes ou
sanitarios pblicos, elementos funcionais das infraestruturas de transportes e instalacins adscritas defensa
nacional. Malia o anterior, mediante convenio entre a administracin titular do ben, a consellara competente en
materia de urbanismo e ordenacin do territorio e o concello, podern ser destinados polo plan xeral a outros usos
distintos e atriburselles aos propietarios o 100% do aproveitamento tipo, de conformidade co establecido nesta lei,
coa finalidade de facilitar o financiamento de infraestruturas pblicas.
6. Regulamentariamente precisaranse as dimensins e caractersticas, as como, se o caso, o destino das reservas
de solo dotacional pblico.
7. As cesins de solo obrigatorias establecidas por esta lei comprendern o solo, o subsolo e o voo. En ningn caso
poder renuncia-la administracin s cesins correspondentes s reservas mnimas de solo para dotacins pblicas
establecidas por esta lei.
8. O plan que contea a ordenacin detallada poder regular o uso do subsolo dos espazos de dominio pblico coa
finalidade de prever a implantacin de infraestruturas, equipamentos e aparcadoiros de titularidade pblica. O
regulamento de desenvolvemento desta lei poder establecer os supostos e condicins nos que se permita a
utilizacin do subsolo dos espazos pblicos para aparcadoiros privados.
9. O planeamento urbanstico determinar o trazado e as caractersticas das redes bsicas de distribucin de enerxa
elctrica, de abastecemento de auga, de evacuacin e saneamento de augas residuais, de telefona e doutras redes,
galeras ou canalizacins de servizos necesarios. Para as novas redes de mbito supramunicipal non previstas no
planeamento urbanstico, ser necesario aprobar previamente o correspondente proxecto sectorial ao abeiro da Lei
10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia.
Excepcionalmente ser posible, coa nica finalidade de posibilita-lo cumprimento da reserva mnima para prazas de
aparcadoiro privadas establecidas nesta lei, e sempre que se acredite a imposibilidade do seu cumprimento nos
terreos de titularidade privada, a utilizacin do subsolo polos propietarios do polgono mediante a tcnica da concesin
de dominio pblico sen necesidade de concurso.

30

Artigo 48.-Normas de calidade urbana.


1. O planeamento urbanstico garantir as condicins de habitabilidade, salubridade e funcionalidade das vivendas e
usos residenciais, respectando as condicins mnimas que se fixen regulamentariamente. En todo caso, prohbese o
uso residencial en sotos e semisotos.
2. Os viarios principais de nova apertura en solo urbano non-consolidado e en solo urbanizable non podern ter un
ancho inferior a 16 metros.
3. O planeamento urbanstico procurar unha razoable e equilibrada articulacin de usos, actividades e tipoloxas
edificatorias compatibles, evitando tamn a repeticin de solucins urbansticas e tipoloxas edificatorias idnticas.
4. O planeamento que estableza a ordenacin detallada ter en conta as previsins necesarias para evitar barreiras
arquitectnicas e urbansticas, de maneira que as persoas con mobilidade reducida vexan facilitado mximo o
acceso directo s espacios pblicos e s edificacins pblicas e privadas, de acordo coa normativa vixente sobre
accesibilidade e supresin de barreiras arquitectnicas.
5. O planeamento urbanstico deber fixa-la altura mxima das edificacins en proporcin ancho das vas e espacios
libres, de modo que queden garantidas as mellores condicins posibles de soleamento e ventilacin natural das
vivendas.
6. O planeamento poder prohibir os tendidos areos e prever o soterramento dos existentes. En todo caso, debern
soterrarse as redes de servizos das novas urbanizacins.
Artigo 49.-Divisin do solo urbano e urbanizable.
1. A totalidade do solo urbano dividirase polo plan xeral en distritos, atendendo a racionalidade e calidade da
ordenacin urbanstica e a accesibilidade da poboacin s dotacins, utilizando preferentemente como lmites os
sistemas xerais e os elementos estructurantes da ordenacin urbanstica, e coincidindo na maior parte da sa
extensin cos barrios, parroquias ou unidades territoriais con caractersticas homoxneas. Dentro de cada distrito o
plan xeral deber inclu-la totalidade dos terreos correspondentes s categoras de solo urbano consolidado e nonconsolidado. O plan xeral deber xustificar que no conxunto do solo urbano non-consolidado de cada distrito se
cumpren os estndares de reserva mnima para dotacins urbansticas locais e de limitacin de intensidade
establecidos nesta lei.
Para os efectos de aplicar os estndares de reserva mnima de solo para dotacins pblicas de carcter local e dos
lmites de edificabilidade, non se tern en conta aqueles mbitos de solo urbano non-consolidado que se sometan a
operacins de reforma interior coa finalidade de obter novas dotacins pblicas, sempre que da ordenacin
establecida polo plan non resulte incrementada a superficie edificable respecto da preexistente licitamente realizada
nin se incorporen novos usos que xeren plusvalas; neste caso, ser necesario obter o informe favorable da Comisin
Superior de Urbanismo de Galicia.
2. O solo urbanizable dividirase en sectores para os efectos da sa ordenacin detallada e de aplicacin dos
estndares establecidos nesta lei, que debern ter unha extensin mnima de 20.000 metros cadrados ou a superior
que fixe o planeamento. Os sectores delimitaranse utilizando preferentemente os lmites dos sistemas xerais e os
elementos naturais determinantes, de forma que se garanta unha adecuada insercin do sector dentro da estructura
urbanstica do plan xeral. No solo urbanizable delimitado inmediato solo urbano, o plan xeral poder delimitar
sectores de menor superficie, sempre que resulte viable tcnica e economicamente o cumprimento dos estndares
urbansticos.
Artigo 50.-Normas tcnicas de planeamento.
1. As normas tcnicas do planeamento urbanstico tern por obxecto a determinacin dos seguintes extremos:

31

a)

a) Os requisitos mnimos de calidade, substantivos e formais dos distintos instrumentos de planeamento


urbanstico.

b)

Os modelos indicativos de regulacin das diferentes zonas de ordenacin urbanstica mis usuais, con
determinacin para cada unha delas dos elementos tipolxicos definitorios das construccins en funcin do
seu destino ou referidos a mbitos territoriais determinados. Os plans de ordenacin podern establece-lo
rxime urbanstico das zonas resultantes das operacins de cualificacin que realicen por simple remisin
pertinente modelo de regulacin.

c)

As obras e servicios mnimos de urbanizacin e as sas caractersticas tcnicas.

d)

As prescricins tcnicas para elabora-la documentacin dos diferentes instrumentos de planeamento.

e)

Calquera outra cuestin precisada de orientacin tcnica en materia de planeamento urbanstico.

2. A aprobacin das normas tcnicas correspndelle conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin
do territorio, logo de audiencia Federacin Galega de Municipios e Provincias.

32

SECCIN 2
NORMAS SUBSIDIARIAS E COMPLEMENTARIAS DE PLANEAMENTO
Artigo 51.- Obxecto e contido.
1. As normas subsidiarias e complementarias de planeamento establecern as disposicins que debern ser
aplicadas nos municipios que carezan de plan xeral de ordenacin municipal.
2. As mesmo, sern de aplicacin, con carcter complementario, para supli-las indeterminacins e lagoas do
planeamento municipal vixente, sen modifica-la cualificacin do solo nin altera-las determinacins do planeamento que
complementan.
3. As normas subsidiarias e complementarias de planeamento contern as seguintes determinacins:

5.

a)

Fins e obxectivos da sa promulgacin.

b)

Delimitacin do solo urbano e dos ncleos rurais dos municipios sen planeamento municipal, de acordo
co disposto nos artigos 11 e 13 desta lei.

c)

Relacins e incidencias coas directrices de ordenacin territorial.

d)

Regulacin dos usos do solo e da edificacin.

e)

Medidas de proteccin urbanstica do medio rural, do patrimonio e da paisaxe.

f)

Definicin do mbito e condicins de desenvolvemento de sectores de solo urbanizable delimitado para


actuacins previstas polo Instituto Galego da Vivenda e Solo, con destino creacin de solo
empresarial pblico ou construccin de vivendas de promocin pblica.

As normas subsidiarias e complementarias incluirn os seguintes documentos:


a)

Memoria xustificativa dos seus fins, obxectivos e determinacins.

b)

Planos de informacin.

c)

Planos de delimitacin do solo.

d)

Ordenanzas de edificacin e uso do solo.

e)

Normativa de proteccin do medio rural, do patrimonio cultural e da paisaxe.

f)

Calquera outro documento que sexa procedente para o cumprimento das determinacins das propias
normas.

SECCIN 3
PLAN XERAL DE ORDENACIN MUNICIPAL

Artigo 52.-Consideracins xerais.


1. Os plans xerais de ordenacin municipal, como instrumentos urbansticos de ordenacin integral, abranguern un
ou varios termos municipais completos, clasificarn o solo para o establecemento do rxime xurdico correspondente,
definirn os elementos fundamentais da estructura xeral adoptada para a ordenacin urbanstica do territorio e
establecern as determinacins orientadas a promove-lo seu desenvolvemento e execucin.

33

2. O contido dos plans xerais de ordenacin municipal deber ser congruente cos fins que neles se determinen e
adaptarse s caractersticas e complexidade urbanstica do territorio que sexa obxecto da ordenacin, garantindo a
coordinacin dos elementos fundamentais dos respectivos sistemas xerais.
3. As mesmo, o plan xeral deber garanti-la coherencia interna das determinacins urbansticas, a viabilidade tcnica
e econmica da ordenacin proposta, o equilibrio dos beneficios e cargas derivados do plan entre as distintas reas
de reparto, a proporcionalidade entre o volume edificable e os espacios libres pblicos de cada mbito de ordenacin
e a participacin da comunidade nas plusvalas xeradas en cada rea de reparto.
Artigo 53.-Determinacins de carcter xeral.
1. Os plans xerais de ordenacin municipal contern as seguintes determinacins de carcter xeral:
a)

Obxectivos xerais e criterios da ordenacin compatibles coa normativa sectorial e ambiental, cos
instrumentos de ordenacin do territorio e co planeamento dos municipios limtrofes.

b)

Clasificacin do solo de todo o termo municipal en todos ou nalgn dos distintos tipos e categoras
establecidos nesta lei.

c)

Divisin do solo urbano en distritos de acordo co disposto no artigo 49 desta lei.

d)

Delimitacin dos sectores en solo urbanizable delimitado.

e)

Estructura xeral e orgnica do territorio integrada polos sistemas xerais determinantes do desenvolvemento
urbano e, en particular, polos sistemas xerais de comunicacins e as sas zonas de proteccin, de espacios
libres e zonas verdes pblicas, de equipamento comunitario pblico e de servicios urbanos. En calquera
caso, indicarase para cada un dos seus elementos non existentes os seus criterios de deseo e execucin e
o sistema de obtencin dos terreos.

f)

Catlogo dos elementos que polos seus valores naturais ou culturais, ou pola sa relacin co dominio
pblico, deban ser conservados ou recuperados, coas medidas de proteccin que procedan.

g)

Delimitacin das concas de interese paisaxstico no termo municipal e medidas para a sa adecuada
proteccin e recuperacin.

h)

Delimitacin de reas de reparto en solo urbano non-consolidado e en solo urbanizable delimitado, con
fixacin do aproveitamento tipo, se o caso.

i)

Carcter pblico ou privado das dotacins.j) Determinacin, se o caso, dos prazos para a aprobacin do
planeamento de desenvolvemento e, en xeral, para o cumprimento dos deberes urbansticos.

2. As mesmo, os plans xerais debern conte-las determinacins necesarias para que as construccins e instalacins
cumpran as condicins de adaptacin ambiente establecidas polo artigo 104 desta lei.
Artigo 54.-Determinacins en solo urbano consolidado.
Os plans xerais de ordenacin municipal contern en solo urbano consolidado as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin do seu permetro.

b)

Cualificacin dos terreos, entendida como a asignacin detallada de usos pormenorizados, tipoloxas
edificatorias e condicins de edificacin correspondentes a cada zona.

c)

Delimitacin dos espacios libres e zonas verdes destinados a parques e xardns pblicos, zonas deportivas,
de recreo e expansin, indicando o seu carcter pblico ou privado.

34

d)

Espacios reservados para dotacins, equipamentos e demais servicios de interese social, sinalando o seu
carcter pblico ou privado e as condicins de edificacin garantindo a sa integracin no contorno no que
se deban situar.

e)

Regulacin detallada dos usos, volume e condicins hixinico-sanitarias dos terreos e construccins, as
como as caractersticas estticas da edificacin e do seu contorno.

f)

Trazado e caractersticas da rede viaria pblica, con sinalizacin de aliacins e rasantes.

g)

Previsin de aparcadoiros de titularidade pblica, que podern localizarse incluso no subsolo dos sistemas
viarios e de espacios libres, sempre que non interfiran no uso normal destes sistemas nin supoan a
eliminacin ou o traslado de elementos fsicos ou vexetais de interese.

h)

Caractersticas e trazado das redes de abastecemento de auga, redes de sumidoiros, enerxa elctrica e
daqueloutros servicios que, se o caso, prevexa o plan.

i)

Se o caso, establecemento de prazos para a edificacin.

Artigo 55.-Determinacins en solo urbano non-consolidado.


1. No solo urbano non-consolidado, cando o plan xeral contea a sa ordenacin detallada, incluir, ademais das
determinacins establecidas no artigo anterior, a delimitacin dos polgonos necesarios para a execucin do plan e a
determinacin do sistema de actuacin de cada polgono.
2. Cando o plan xeral remita a ordenacin detallada a un plan especial de reforma interior, conter as seguintes
determinacins:
a)

Delimitacin do mbito do plan especial de reforma interior.

b)

Determinacin dos usos globais, tipoloxas edificatorias, altura mxima e superficie total edificable.

c)

Fixacin da conta das reservas mnimas de solo para dotacins urbansticas que deber preve-lo plan
especial.

d)

Previsin dos sistemas xerais necesarios, se o caso, para o desenvolvemento do plan especial.

3. En tdolos municipios, o plan xeral deber preve-las reservas de solo necesarias para atende-las demandas de
vivenda suxeita a algn rxime de proteccin pblica; estas reservas non podern ser inferiores s necesarias para
localiza-lo 20 % da edificabilidade residencial en cada distrito.
Artigo 56.-Determinacins en solo de ncleo rural.
Os plans xerais de ordenacin municipal contern a ordenacin detallada dos ncleos rurais segundo o disposto nesta
lei e, para tal efecto, incluirn as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin do seu permetro e estudio do compoente parroquial actual.

b)

Se o caso, espacio reservado para dotacins e equipamentos, sinalando o seu carcter pblico ou
privado.

c)

Trazado da rede viaria pblica.

d)

Regulamentacin do uso pormenorizado dos terreos e construccins, as como das caractersticas estticas
da edificacin.

e)

Cantas outras resulten convenientes para a conservacin e recuperacin da morfoloxa do ncleo e a


salvagarda dos leitos naturais, das redes de camios rurais, da estructura parcelaria histrica e dos usos
tradicionais.

f)

Fixacin dos indicadores que deban dar lugar necesidade de redactar un plan especial de proteccin,
rehabilitacin e mellora do medio rural para lle facer fronte complexidade urbanstica sobrevida.

35

Artigo 57.-Determinacins en solo urbanizable delimitado.


1. Os plans xerais de ordenacin municipal contern, en todo caso, en solo urbanizable delimitado as seguintes
determinacins:
a)

Delimitacin de sectores para o seu desenvolvemento en plans parciais.

b)

Desenvolvemento dos sistemas da estructura xeral da ordenacin urbanstica do territorio coa precisin
suficiente para permiti-la redaccin de plans parciais ou especiais, determinando os sistemas xerais
includos ou adscritos xestin de cada sector.

c)

Trazados das redes fundamentais de abastecemento de auga, redes de sumidoiros, enerxa elctrica e
demais servicios que, se o caso, prevexa o plan.

d)

Determinacin das conexins cos sistemas xerais existentes e exteriores sector e, se o caso, previsin
das obras necesarias para a ampliacin e o reforzo dos devanditos sistemas en funcin das necesidades
xeradas pola actuacin e de forma que se asegure o seu correcto funcionamento.Para estes efectos, o plan
deber inclur un estudio que xustifique a capacidade das redes viarias e de servicios existentes e as
medidas procedentes para atende-las necesidades xeradas e, se o caso, a implantacin do servicio
pblico de transporte, recollida de residuos urbanos e cantos outros resulten necesarios.As mesmo, o plan
xeral establecer obrigatoriamente as caractersticas, dimensins e capacidade mnima das infraestructuras
e servicios necesarios para o desenvolvemento do sector e determinar con precisin os terreos necesarios
para a conexin co sistema xeral viario e de infraestructuras e servicios urbanos existentes que debern
inclurse ou adscribirse desenvolvemento do sector. Cando proceda, estableceranse os mecanismos que
permitan a redistribucin dos custos entre os sectores afectados.

e)

Asignacin dos usos globais de cada sector e fixacin da edificabilidade e das tipoloxas edificatorias.

2. Ademais das determinacins do nmero anterior, os plans xerais podern ordenar detalladamente, co mesmo
contido e determinacins esixibles a un plan parcial, aqueles sectores de desenvolvemento urbanstico preferente, de
maneira que se poidan executar directamente sen necesidade de planeamento de desenvolvemento. Nestes casos,
ser necesario que se garanta a execucin do plan a travs de actuacins pblicas programadas ou privadas
concertadas coa administracin.
Artigo 58.-Determinacins en solo urbanizable non-delimitado.
En solo urbanizable non-delimitado, o plan xeral establecer os criterios para delimita-los correspondentes sectores,
tales como os relativos a magnitude, usos, intensidade de uso, dotacins, equipamentos, sistemas xerais que deban
executarse e conexins con eles, as como prioridades para garantir un desenvolvemento urbano racional. En
particular, poder condicionarse a delimitacin de novos sectores desenvolvemento dos xa delimitados no plan
xeral.
Artigo 59.-Determinacins en solo rstico.
Os plans xerais de ordenacin municipal, segundo o disposto nesta lei, contern as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin das distintas categoras de solo rstico.

b)

Determinacin das condicins estticas e caractersticas de deseo das construccins, inclundo os


materiais e cores que se empregarn na fachada e cuberta das edificacins.

36

c)

Normas e medidas de proteccin do solo rstico para asegura-lo mantemento da natureza rstica dos
terreos e a conservacin, proteccin e recuperacin dos valores e potencialidades propios do medio rural.

Artigo 60.-Estratexia de actuacin e estudio econmico.


1. Os plans xerais de ordenacin municipal contern a estratexia para o desenvolvemento coherente do plan e, en
particular, determinarn a execucin dos sistemas xerais que deban crearse necesariamente para o desenvolvemento
das reas de solo urbano non-consolidado e dos sectores de solo urbanizable delimitado.
2. As mesmo, determinarn os mbitos de actuacin preferente en solo urbano non-consolidado e en solo
urbanizable delimitado, para os que debern fixarse os prazos e as condicins en que tean que ser executadas as
actuacins pblicas programadas ou privadas concertadas cos particulares, as como as determinacins da
ordenacin detallada sen necesidade de remisin planeamento de desenvolvemento.
3. O plan xeral de ordenacin municipal conter unha avaliacin do custo de execucin dos sistemas xerais e das
actuacins previstas, con indicacin do carcter pblico ou privado da iniciativa de financiamento, xustificando as
previsins que cumpra realizar con recursos propios do concello.No suposto de que se lles atriba o financiamento a
administracins ou entidades pblicas distintas do municipio, deber acreditarse a conformidade delas.
Artigo 61.-Documentacin.
1. As determinacins do plan xeral de ordenacin municipal s que se fai referencia nesta seccin desenvolveranse
nos seguintes documentos, co contido que se fixe regulamentariamente:
a)

Memoria xustificativa dos seus fins e obxectivos, as como das sas determinacins.

b)

Estudio do medio rural e anlise do modelo de asentamento poboacional.

c)

Estudio de sostibilidade ambiental, impacto territorial e paisaxstico.

d)

Planos de informacin.

e)

Planos de ordenacin urbanstica do territorio.

f)

Normas urbansticas.

g)

Estratexia de actuacin e estudio econmico.

h)

Catlogo de elementos que hai que protexer ou recuperar.

i)

Aqueloutros que se consideren necesarios para reflectir adecuadamente as sas determinacins.

2. O estudio do medio rural servir de base para establece-las medidas tendentes conservacin e mellora das sas
potencialidades intrnsecas e, en particular, para a proteccin dos seus valores ecolxicos, ambientais, paisaxsticos,
histricos, etnogrficos, culturais ou con potencialidade productiva. Para estes efectos, analizar detalladamente os
usos do solo, os cultivos, a paisaxe rural, a tipoloxa das edificacins e construccins tradicionais da zona, as
infraestructuras existentes, os camios e vas rurais, o planeamento urbanstico dos municipios limtrofes e calquera
outra circunstancia relevante para a xustificacin das determinacins en solo rstico.
3. A anlise do modelo de asentamento poboacional ter por obxecto determina-las medidas que se vaian adoptar
para a preservacin e mellora do medio rural, definindo os elementos que o constitan e a sa insercin no marco
comarcal e destacando a divisin parroquial, o sistema de ncleos de poboacin e a sa relacin co medio natural ou
productivo. Co fin de fundamenta-la delimitacin dos ncleos rurais, deber analizar individualizadamente cada
ncleo, a sa morfoloxa, infraestructuras e dotacins urbansticas existentes, consolidacin edificatoria, patrimonio
arquitectnico e cultural e calquera outra circunstancia urbanstica relevante para xustifica-las determinacins sobre o
solo de ncleo rural. O estudio incluir unha ficha, plano e fotografa area individualizada para cada ncleo rural;
nestes documentos hase recolle-la informacin urbanstica anteriormente indicada.

37

4. O estudio de sostibilidade ambiental, impacto territorial e paisaxstico ter por obxecto a anlise e ponderacin dos
efectos da execucin e desenvolvemento das determinacins do plan xeral sobre os recursos naturais e o medio
fsico, a adopcin das medidas correctoras necesarias para minimiza-los seus impactos e a valoracin da adecuacin
das infraestructuras e servicios necesarios para garanti-los novos desenvolvementos en condicins de calidade e
sostibilidade ambiental, as como a sa coherencia cos obxectivos de proteccin do dominio pblico natural.
O documento elaborado deber inclu-la correspondente ficha resumo das afeccins que puidesen incidir en cada un
dos recursos naturais e bens que se van protexer, o catlogo das medidas correctoras, se o caso, e a xustificacin
da implantacin das novas infraestructuras e servicios urbanos.

SECCIN 4
PLANEAMENTO DE DESENVOLVEMENTO
SUBSECCIN 1
DISPOSICIN COMN
Artigo 62.-Disposicin comn s plans de desenvolvemento.
1. Os plans parciais e plans especiais podern modifica-la ordenacin detallada establecida polo plan xeral de
ordenacin de acordo coas seguintes condicins:
a)

Que tean por obxecto a mellora substancial da ordenacin urbanstica vixente, a mellora da articulacin
dos espacios libres pblicos e os volumes construdos, a eliminacin de usos non desexables ou a
incorporacin doutros necesarios, a previsin de novas dotacins pblicas, a resolucin de problemas de
circulacin e outros fins anlogos.

b)

Que non afecten nin alteren de ningn modo as determinacins do plan xeral sinaladas nos artigos 53, 55.2
e 57 desta lei, sen prexuzo dos axustes necesarios para garanti-las conexins.

c)

Que non impliquen un incremento da superficie edificable total nin a alteracin dos usos globais.

d)

Que non supoan unha diminucin, fraccionamento ou deterioracin da capacidade de servicio e da


funcionalidade dos espacios previstos para as dotacins locais.

2. Os plans parciais e especiais podern reaxustar, por razns xustificadas, a delimitacin dos sectores e das reas
de reparto, sempre que o reaxuste non afecte a solo rstico de especial proteccin nin a dotacins pblicas e que non
supoa unha alteracin igual ou superior 5 % do mbito delimitado polo plan xeral. En todo caso, ser necesaria a
previa audiencia s propietarios afectados.

38

SUBSECCIN 2
PLANS PARCIAIS

Artigo 63.-Plans parciais: obxecto.


1. Os plans parciais tern por obxecto regula-la urbanizacin e a edificacin do solo urbanizable, desenvolvendo o
plan xeral mediante a ordenacin detallada dun sector.
2. En municipios sen planeamento xeral tamn se podern aprobar plans parciais para o desenvolvemento de
sectores de solo urbanizable delimitado polas normas subsidiarias e complementarias de planeamento.
Artigo 64.-Determinacins dos plans parciais.
Os plans parciais contern en todo caso as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin do mbito de planeamento, que abranguer un sector completo definido polo plan xeral.

b)

Cualificacin dos terreos, entendida como a asignacin detallada de usos pormenorizados, tipoloxas
edificatorias e niveis de intensidade correspondentes a cada zona.

c)

Sinalizacin de reservas de terreos para dotacins urbansticas en proporcin s necesidades da poboacin


e de conformidade coas reservas mnimas establecidas no artigo 47 desta lei.

d)

Trazado e caractersticas da rede de comunicacins propias do sector e do seu enlace co sistema xeral de
comunicacins previsto no plan xeral, con sinalizacin de aliacins, rasantes e zonas de proteccin de toda
a rede viaria.

e)

Caractersticas e trazado das redes de abastecemento de auga, de sumidoiros, enerxa elctrica,


iluminacin pblica, telecomunicacins, gas e daqueloutros servicios que, se o caso, prevexa o plan.

f)

O plan deber prever as reservas de solo necesarias para atender as demandas de vivenda suxeita a algn
rxime de proteccin pblica. Estas reservas non sern inferiores s necesarias para localizar o 20% da
edificabilidade residencial de cada sector. Malia o anterior, o plan poder reducir ou suprimir esta reserva
cando a edificabilidade total do sector non supere os 0,20 metros cadrados edificables por cada metro
cadrado de solo.

g)

Determinacins necesarias para a integracin da nova ordenacin cos elementos valiosos da paisaxe e da
vexetacin.

h)

Medidas necesarias e suficientes para garanti-la adecuada conexin do sector cos sistemas xerais
exteriores existentes e, se o caso, a ampliacin ou reforzo dos devanditos sistemas e dos equipamentos e
servicios urbanos que vaian ser utilizados pola poboacin futura. Igualmente deber resolve-los enlaces
coas estradas ou vas actuais e coas redes de servicios de abastecemento de auga e saneamento,
subministracin de enerxa elctrica, telecomunicacins, gas, residuos slidos e outros.Os servicios tcnicos
municipais e as empresas subministradoras debern informar sobre a suficiencia das infraestructuras e dos
servicios existentes e previstos antes de inicia-la tramitacin do plan parcial.

i)

Ordenacin detallada dos solos destinados polo plan xeral a sistemas xerais includos ou adscritos sector,
ags que o municipio opte pola sa ordenacin mediante plan especial.

j)

Plan de etapas para o desenvolvemento das determinacins do plan, no que se incla a fixacin dos prazos
para lles dar cumprimento s deberes dos propietarios, entre eles os de urbanizacin e edificacin.

39

k)

Delimitacin dos polgonos nos que se divida o sector e determinacin do sistema de actuacin de acordo
co disposto nesta lei.

l)

Avaliacin econmica da implantacin dos servicios e da execucin das obras de urbanizacin, inclundo a
conexin s sistemas xerais e, se o caso, as obras de ampliacin ou reforzo deles.

Artigo 65.-Documentacin dos plans parciais.


Os plans parciais comprendern os planos de informacin, includo o catastral, memoria xustificativa das sas
determinacins, estudio de sostibilidade ambiental, impacto territorial e paisaxstico, avaliacin econmica da
implantacin dos servicios e execucin das obras de urbanizacin, includas as conexins cos sistemas xerais
existentes e a sa ampliacin ou reforzo, planos de ordenacin urbanstica e ordenanzas reguladoras necesarias para
a sa execucin, todos eles co contido que se fixe regulamentariamente.

SUBSECCIN 3
PLANS DE SECTORIZACIN

Artigo 66.-Plans de sectorizacin.


1. Os plans de sectorizacin son os instrumentos mediante os cales se establecen as determinacins estructurantes
da ordenacin urbanstica necesarias para a transformacin dos terreos clasificados como solo urbanizable nondelimitado.
2. Os plans de sectorizacin deben resolve-la adecuada integracin do mbito delimitado na estructura de ordenacin
municipal definida polo plan xeral.
3. Os plans de sectorizacin deben conte-las seguintes determinacins:
a)

A delimitacin do sector que ser obxecto de transformacin, de acordo cos criterios bsicos establecidos
polo plan xeral.

b)

As determinacins de ordenacin bsica propias do plan xeral para o solo urbanizable delimitado, sinaladas
no artigo 57 desta lei.

c)

A previsin de solo para novas dotacins de carcter xeral, na proporcin mnima establecida polo nmero 1
do artigo 47, con independencia das dotacins locais. Os novos sistemas xerais debern localizarse dentro
do mbito do sector, ags no caso de que o plan xeral determine especificamente a sa localizacin
concreta noutro lugar.

d)

As determinacins establecidas no artigo 64 para os plans parciais.

4. En todo caso, a aprobacin do plan de sectorizacin implicar a declaracin de utilidade pblica e a necesidade da
ocupacin, para efectos de expropiacin forzosa, dos terreos necesarios para o enlace da zona de actuacin cos
correspondentes elementos dos sistemas xerais.
Artigo 67.-Documentacin dos plans de sectorizacin.
Os plans de sectorizacin comprendern os planos de informacin, includo o catastral, memoria xustificativa das sas
determinacins, estudio de sostibilidade ambiental, impacto territorial e paisaxstico, avaliacin econmica da
implantacin dos servicios e execucin das obras de urbanizacin, includas as conexins cos sistemas xerais

40

existentes e a sa ampliacin ou reforzo, planos de delimitacin do novo sector, planos de ordenacin urbanstica e
ordenanzas reguladoras necesarias para a sa execucin, todos eles co contido que se fixe regulamentariamente.

41

SUBSECCIN 4
PLANS ESPECIAIS

Artigo 68.-Finalidades dos plans especiais.


1. En desenvolvemento das previsins contidas nos plans xerais de ordenacin municipal, podern formularse e
aprobarse plans especiais coa finalidade de protexer mbitos singulares, levar a cabo operacins de reforma interior,
coordina-la execucin de dotacins urbansticas, protexer, rehabilitar e mellora-lo medio rural ou outras finalidades
que se determinen regulamentariamente.
2. En ausencia de planeamento xeral municipal, ou cando este non contivese as previsins detalladas oportunas,
podern aprobarse plans especiais unicamente coa finalidade de protexer mbitos singulares, rehabilitar e mellora-lo
medio rural ou establecer infraestructuras e dotacins urbansticas bsicas, sempre que estas determinacins non
esixan a previa definicin dun modelo territorial.
3. Os plans especiais contern as determinacins necesarias para o desenvolvemento do planeamento
correspondente e, en todo caso, as propias da sa natureza e finalidade, debidamente xustificadas e desenvolvidas
nos estudios, planos e normas correspondentes.
4. En ningn caso os plans especiais podern substitu-los plans xerais na sa funcin de instrumentos de ordenacin
integral do territorio, polo que non podern modifica-la clasificacin do solo, sen prexuzo das limitacins de uso que
poidan establecerse.
Artigo 69.-Plans especiais de proteccin.
1. Os plans especiais de proteccin teen por obxecto preserva-lo medio ambiente, as augas continentais, o litoral
costeiro, os espacios naturais, as reas forestais, os espacios productivos, as vas de comunicacin, as paisaxes de
interese, o patrimonio cultural e outros valores de interese.
2. Con tales fins podern afectar a calquera clase de solo e incluso estenderse a varios termos municipais, co obxecto
de abarcar mbitos de proteccin completos, e podern establece-las medidas necesarias para garanti-la
conservacin e recuperacin dos valores que se deban protexer, impoendo as limitacins que resulten necesarias,
mesmo con prohibicin absoluta de construr.
3. En particular, os plans especiais que tean por obxecto protexe-los mbitos do territorio declarados como bens de
interese cultural contern as determinacins esixidas pola lexislacin sobre patrimonio cultural e o catlogo previsto no
artigo 75 desta lei.
4. O plan xeral poder remitir a ordenacin detallada do solo urbano consolidado a un plan especial de proteccin.
Neste caso, antes da aprobacin definitiva do plan especial, deber solicitarse o informe preceptivo e vinculante da
consellara competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio nos termos sinalados polo artigo 86.1.d).
Artigo 70.-Plans especiais de reforma interior.

42

1. Os plans especiais de reforma interior teen por obxecto a execucin de operacins de reforma en solo urbano nonconsolidado previstas no plan xeral para o desconxestionamento desta clase de solo, a mellora das condicins de
habitabilidade, a creacin de dotacins urbansticas, o saneamento de barrios insalubres, a resolucin de problemas
de circulacin, a mellora do ambiente ou dos servicios pblicos, a rehabilitacin de zonas urbanas degradadas ou
outros fins anlogos.
2. Os plans especiais de reforma interior en solo urbano non-consolidado contern as determinacins adecuadas
sa finalidade e incluirn, como mnimo, as determinacins e documentacin propias dos plans parciais.
Artigo 71.-Plans especiais de infraestructuras e dotacins.
1. Os plans especiais de infraestructuras e dotacins teen por obxecto o establecemento e a ordenacin das
infraestructuras bsicas relativas sistema de comunicacins, transportes, espacios libres pblicos, equipamento
comunitario, e das instalacins destinadas s servicios pblicos e subministracins de enerxa e abastecemento,
evacuacin e depuracin de augas.
2. Os plans especiais de infraestructuras e dotacins contern as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin dos espacios reservados para infraestructuras e dotacins urbansticas e o seu destino
concreto.

b)

As medidas necesarias para a sa adecuada integracin no territorio e para resolve-los problemas que xere
no viario e nas demais dotacins urbansticas.

c)

Medidas de proteccin necesarias para garanti-la funcionalidade e accesibilidade das infraestructuras e


dotacins urbansticas.

Artigo 72.-Plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural.


1. Estes plans especiais tern por finalidade a proteccin, rehabilitacin e mellora dos elementos mis caractersticos
da arquitectura rural, das formas de edificacin tradicionais, dos conxuntos significativos configurados por elas e dos
ncleos rurais.
2. O mbito de cada plan especial abranguer os terreos comprendidos nun ou en varios ncleos rurais completos, as
como os terreos clasificados como solo rstico pertencentes a un ou a varios termos municipais.
Non obstante, poder redactarse o plan especial coa exclusiva finalidade de desenvolver unha operacin de carcter
integral sobre unha rea de expansin do ncleo rural que constita unha unidade urbanstica homoxnea e completa.
Neste caso, o plan especial deber garantir a integracin da actuacin coa morfoloxa, a paisaxe, os servizos e as
caractersticas do ncleo rural, conter as determinacins sinaladas polas letras d), e), f), g) e h) do nmero 3 deste
artigo e prever as reservas de solo para dotacins pblicas e para aparcamentos, na proporcin mnima establecida
polo artigo 47.2.
3. O plan especial conter as seguintes determinacins:
a)

Delimitacin das reas xeogrficas homoxneas por razn da morfoloxa dos asentamentos de poboacin,
tipoloxa das edificacins, valores e potencialidades do medio rural merecedoras de proteccin e outras
circunstancias relevantes.

43

b)

Estudio das parroquias e delimitacin das reas xeogrficas homoxneas por razn da morfoloxa do
asentamento de poboacin, tipoloxa das edificacins, valores e potencialidades do medio rural
merecedoras de proteccin e outras circunstancias relevantes.

c)

Delimitacin dos ncleos rurais includos no seu mbito.

d)

Determinacin das condicins de volume, forma, tipoloxa, caractersticas estticas, materiais que hai que
empregar e tcnicas constructivas, condicins de implantacin e aqueloutras que se consideren necesarias
para garanti-la conservacin e preservacin das caractersticas propias do medio.

e)

Identificacin dos elementos que deban ser obxecto de proteccin especfica para a sa conservacin e
recuperacin, que debern inclurse no correspondente catlogo, as como aqueles para os que sexa
procedente a sa demolicin ou eliminacin.

f)

Actuacins previstas para a conservacin, recuperacin, potenciacin e mellora dos asentamentos


tradicionais e do seu contorno.

g)

Calquera outra determinacin necesaria para o cumprimento dos seus fins.

h)

Previsin nas reas nas que sexa necesaria a realizacin de actuacins de carcter integral, para as que
debern delimitarse os correspondentes polgonos. Nestes casos, a densidade mxima non poder superalas 25 vivendas por hectrea, sen prexuzo do cumprimento obrigado das condicins de uso e edificacin
establecidas nesta lei.

SUBSECCIN 5
ESTUDIOS DE DETALLE

Artigo 73.-Estudios de detalle.


1. En desenvolvemento dos plans xerais, plans parciais e especiais podern redactarse estudios de detalle para
quinteiros ou unidades urbanas equivalentes completas cos seguintes obxectivos:
a)

Completar ou reaxusta-las aliacins e as rasantes.

b)

Ordena-los volumes edificables.

c)

Concreta-las condicins estticas e de composicin da edificacin complementarias do planeamento.

2. Os estudios de detalle en ningn caso podern:


a)

Altera-lo destino urbanstico do solo.

b)

Incrementa-lo aproveitamento urbanstico.

c)

Reducir ou modifica-las superficies destinadas a viais, espacios libres ou dotacins pblicas.

d)

Preve-la apertura de vas de uso pblico que non estean previamente recollidas no plan que
desenvolvan ou completen.

e)

Aumenta-la ocupacin do solo, as alturas mximas edificables ou a intensidade de uso.

f)

Parcela-lo solo.

g)

Descoecer ou infrinxi-las demais limitacins que lles impoa o correspondente plan.

h)

Establecer novos usos e ordenanzas.

44

SUBSECCIN 6
PLANS DE INICIATIVA PARTICULAR

Artigo 74.-Plans de iniciativa particular.


Os plans de iniciativa particular ou que tean por obxecto actuacins urbansticas de iniciativa particular debern,
ademais das determinacins establecidas neste ttulo:
a)

Determinar a obriga de conservacin da urbanizacin, expresando se correr por conta do municipio, dos
futuros propietarios das parcelas ou dos promotores da urbanizacin.

b)

Prestar as garantas do exacto cumprimento dos deberes de execucin do plan, por importe do 20% do
custo estimado para a implantacin dos servizos e a execucin das obras de urbanizacin e de conexin
cos sistemas xerais existentes, as como, se o caso, as obras de ampliacin e reforzo necesarias. Estas
garantas podern constiturse mediante calquera dos mecanismos previstos na lexislacin de contratos das
administracins pblicas, debern prestarse no prazo mximo de tres meses desde a aprobacin definitiva
do proxecto de urbanizacin e hanse cancelar, por peticin dos interesados, unha vez recibida a
urbanizacin nos termos establecidos polo artigo 110.5 desta lei.

c)

Acreditar, no caso de plans elaborados por iniciativa particular, a aceptacin polos propietarios que
representen mis do 50% da superficie do mbito de planeamento.

SUBSECCIN 7

Artigo 75.-Catlogos.
1. Os catlogos son instrumentos complementarios dos plans que teen por obxecto identifica-las construccins,
recintos, xardns, monumentos, inmobles ou outros elementos que, polas sas singulares caractersticas ou valores
culturais, histricos, artsticos, arquitectnicos ou paisaxsticos, se considere conveniente conservar, mellorar ou
recuperar.
2. Os instrumentos de planeamento contern obrigatoriamente un catlogo no que se identificarn os ncleos rurais,
inmobles, construccins, instalacins ou outros elementos existentes de carcter tradicional en solo rstico, ou
conxuntos destes, que merezan ser obxecto de especial proteccin por razn dos seus valores culturais, histricos,
artsticos, arqueolxicos ou etnogrficos, tales como vivendas, hrreos, fontes, cruceiros, muos, pazos, igrexas,
pontes, xacementos arqueolxicos e outros.
3. O planeamento deber preve-las medidas necesarias para a proteccin, conservacin, recuperacin e
aproveitamento social e cultural dos bens includos no catlogo.
4. O catlogo conter unha ficha individualizada de cada elemento catalogado na que se recollern, como mnimo, os
seus datos identificativos, localizacin e delimitacin do seu mbito de proteccin, descricin grfica das sas

45

caractersticas constructivas, estado de conservacin e determinacins para a sa conservacin, rehabilitacin,


mellora ou recuperacin.

CAPTULO II
ELABORACIN E APROBACIN DOS INSTRUMENTOS DE ORDENACIN
SECCIN 1
ACTOS PREPARATORIOS

Artigo 76.-Elaboracin do plan.


Os organismos pblicos, os concesionarios de servicios pblicos e os particulares prestarn o seu concurso
redaccin dos plans de ordenacin e, para o efecto, facilitaranlles s organismos encargados da sa redaccin os
documentos e as informacins necesarios.
Artigo 77.-Suspensin de licencias.
1. Os rganos competentes para a aprobacin inicial dos instrumentos de planeamento urbanstico podern acorda-la
suspensin do procedemento de outorgamento de licencias de parcelacin de terreos, edificacin e demolicin para
reas ou usos determinados, co fin de estudia-la sa formacin ou reforma.O devandito acordo deber publicarse no
Diario Oficial de Galicia e nun dos xornais de maior difusin da provincia.
2. O acordo de aprobacin inicial dos instrumentos de ordenacin determinar, por si s, a suspensin do
procedemento de outorgamento de licencias naqueles mbitos do territorio obxecto de planeamento no caso en que
as novas determinacins deste supoan a modificacin da ordenacin urbanstica vixente; para estes efectos,
determinar expresamente as reas afectadas pola suspensin.
3. A suspensin que se refire o nmero 1 anterior extinguirase, en todo caso, no prazo dun ano. Se dentro deste
prazo se producise acordo de aprobacin inicial, a suspensin manterase para as reas nas cales as novas
determinacins de planeamento supoan modificacin da ordenacin urbanstica.A suspensin determinada pola
aprobacin inicial ter unha duracin mxima de dous anos contando desde a devandita aprobacin e en calquera
caso extinguirase coa aprobacin definitiva do planeamento.
4. Extinguidos os efectos da suspensin, en calquera dos supostos previstos, non podern acordarse novas
suspensins no prazo de catro anos por idntica finalidade.
5. Os peticionarios de licencias solicitadas con anterioridade publicacin da suspensin tern dereito a ser
indemnizados do custo oficial dos proxectos e devolucin, se o caso, dos tributos municipais, sempre que o seu
outorgamento non sexa posible, por resultar incompatible coa nova ordenacin establecida.
Artigo 78.-Propostas de planeamento.
As entidades, organismos e particulares interesados podern remitirlle concello propostas de planeamento e
anteproxectos parciais que sirvan de orientacin para a redaccin do planeamento. A aceptacin das ditas propostas
ou anteproxectos polo rgano que lle corresponda a aprobacin do planeamento s ter efectos administrativos
internos.

46

SECCIN 2
INICIATIVA E COLABORACIN NO PLANEAMENTO

Artigo 79.-Plans de iniciativa particular.


1. Os particulares podern redactar e elevarlle administracin competente para a sa tramitacin os instrumentos de
desenvolvemento do plan xeral.
2. Os propietarios afectados debern presenta-los ditos instrumentos, cando as se previse no plan xeral, dentro dos
prazos establecidos para o efecto.
3. De obteren a previa autorizacin do concello, seranlles facilitados polos organismos pblicos cantos elementos
informativos precisaren para levar a cabo a sa redaccin, e podern efectuar en predios particulares as ocupacins
necesarias para a redaccin do plan, consonte a Lei de expropiacin forzosa.
4. Os propietarios podern consultarlle Administracin urbanstica municipal e autonmica sobre os criterios de
ordenacin e as obras que habern de realizarse con cargo aos promotores para asegurar a conexin cos sistemas
xerais exteriores actuacin, conforme o disposto por esta lei. A contestacin deber producirse no prazo de catro
meses a partir da data de entrada da consulta no rexistro do rgano competente para resolvela. Cando a consulta se
presente acompaada dun anteproxecto tcnico, co contido mnimo que se determine regulamentariamente, o
transcurso do prazo sen resolucin expresa determinar a aceptacin pola administracin consultada dos criterios de
ordenacin e da solucin proposta para asegurar a conexin cos sistemas xerais exteriores actuacin, conforme o
anteproxecto tcnico presentado

SECCIN 3
COMPETENCIA PARA A SA FORMULACIN

Artigo 80.-Formulacin das normas subsidiarias e complementarias de planeamento.


As normas subsidiarias e complementarias de planeamento sern formuladas polo conselleiro competente en materia
de urbanismo e ordenacin do territorio.
Artigo 81.-Formulacin do planeamento xeral.
1. Os plans xerais de ordenacin municipal sern formulados polos concellos respectivos.
2. Nos supostos nos que algn concello non chegase a formular e aproba-lo correspondente plan xeral, o conselleiro
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio poder requiri-la sa formulacin, sinalando o prazo
mximo para inicia-la sa tramitacin. No suposto de que o municipio non cumpra este requirimento ou paralice
inxustificadamente a sa tramitacin, poder o conselleiro dispoer que se proceda, por subrogacin, formulacin do
plan xeral polo rgano da Administracin autonmica que corresponda. Neste caso, a tramitacin realizarase dndolle
audiencia concello respectivo, por prazo de dous meses, antes da aprobacin inicial e da aprobacin definitiva.

47

Artigo 82.-Ordenacin urbanstica que afecte a varios municipios.


1. Se as necesidades urbansticas dun territorio que afecte a varios municipios aconsellasen a ordenacin conxunta
daquel, o conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio poder declara-la sa
procedencia, de oficio ou por peticin de todos ou algn dos municipios afectados.
2. Igual medida ser de aplicacin cando resultase procedente ordenar urbanisticamente algunha comarca.
3. En mbolos dous supostos, o conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio resolver
sobre a procedencia da actuacin proposta e determinar o seu mbito e a qun lle corresponde a sa formulacin.
4. Os concellos interesados participarn activamente no proceso de elaboracin e tramitacin do plan e no
financiamento dos custos na forma en que determine a resolucin do conselleiro.
Artigo 83.-Formulacin do planeamento de desenvolvemento.
1. Os plans parciais, plans especiais, plans de sectorizacin e estudios de detalle podern ser formulados polos
concellos, por outros rganos competentes na orde urbanstica e polos particulares lexitimados para facelo.
2. Os plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural podern ser formulados polo conselleiro
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio ou polos municipios afectados.

SECCIN 4
PROCEDEMENTO PARA A APROBACIN DOS INSTRUMENTOS DE PLANEAMENTO
SUBSECCIN 1
ELABORACIN DO PLANEAMENTO

Artigo 84.-Elaboracin do planeamento municipal.


1. A redaccin dos instrumentos de planeamento urbanstico ser efectuada por facultativos con titulacin universitaria
de segundo ou terceiro ciclos.
2. A redaccin do proxecto de plan xeral deber ser realizada por un equipo multidisciplinar formado por un mnimo de
tres especialistas con titulacin universitaria de segundo ou terceiro ciclos, dos que, como mnimo, un deles ter que
ser arquitecto ou enxeeiro de camios, canais e portos.
3. Acordada a redaccin de calquera instrumento de ordenacin urbanstica, poder formularse potestativamente un
avance do plan que sirva de orientacin sa redaccin, no que se contean a estratexia, as directrices e os
obxectivos xerais do plan. A seguir, abrirase un perodo de informacin pblica por prazo mnimo dun mes, mediante
anuncio que se publicar no Diario Oficial de Galicia e nun dos xornais de maior circulacin da provincia, durante o cal

48

as entidades e os particulares podern suxeri-lo que consideren oportuno e presentar propostas e convenios
urbansticos que xulguen procedentes.

49

SUBSECCIN 2
TRAMITACIN DO PLANEAMENTO

Artigo 85.-Procedemento de aprobacin do plan xeral.


1. Rematada a fase de elaboracin do planeamento, e inmediatamente antes da sa aprobacin inicial, o expediente
completo seralle remitido conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio para o seu
informe, que deber ser emitido no prazo de tres meses. Transcorrido este prazo, poder continua-la tramitacin do
plan.
2. O concello que o formulou proceder sa aprobacin inicial e seguidamente ser sometido ao trmite de
informacin pblica, como mnimo durante un mes e como mximo durante dous meses, mediante anuncio que se
publicar no Diario Oficial de Galicia e en dous dos xornais de maior difusin na provincia. Simultaneamente e durante
o mesmo prazo, darselles audiencia aos municipios limtrofes. Non ser precisa a notificacin do trmite de
informacin pblica aos propietarios de terreos afectados.
3. Ao mesmo tempo que o trmite de informacin pblica, a Administracin municipal deber solicitarlles s
administracins pblicas competentes os informes sectoriais que resulten necesarios, que debern ser emitidos no
prazo mximo dun mes, ags que a lexislacin sectorial sinale outro prazo. Asemade, deber solicitar da consellara
competente en materia de medio ambiente o preceptivo informe ambiental, que ser emitido no prazo de un mes.
Transcorrido este prazo sen que se comunique o informe solicitado, poder continuarse o procedemento de
aprobacin do plan.
4. Os servicios tcnicos e xurdicos municipais debern emitir informe respecto da conformidade do plan coa
lexislacin vixente e da calidade tcnica da ordenacin proxectada.
5. Cumpridos os trmites sinalados nos apartados precedentes, o pleno do concello aprobar provisionalmente o
contido do plan coas modificacins que fosen pertinentes e someterallo, co expediente completo debidamente
dilixenciado, rgano autonmico competente que deba outorga-la aprobacin definitiva.
A consellera, no prazo dun mes, examinar con carcter previo a integridade documental tanto do proxecto de plan
coma do expediente e das actuacins administrativas realizadas. De apreciarse a omisin ou defectuosa formalizacin
dalgn trmite, ou a existencia dalgunha deficiencia na documentacin do proxecto, requirir a reparacin das
deficiencias observadas, fixando prazo para o efecto. Ata o cumprimento efectivo do requirimento non comezar o
cmputo do prazo legal para a resolucin sobre a aprobacin definitiva.
Unha vez completado o expediente, o conselleiro adoptar motivadamente algunha das seguintes decisins:
a)

Aprobar definitivamente o plan. A aprobacin poder ser parcial cando as deficiencias s afecten a reas ou
determinacins tan concretas que, prescindindo delas, o planeamento se poida aplicar con coherencia. A
parte obxecto de reparos quedar en suspenso ata que o concello emende as deficiencias e lle remita o
documento corrixido consellera para a sa aprobacin definitiva.

b)

Se non procede outorga-la aprobacin definitiva, o rgano competente sinalar as deficiencias e


subseguintes modificacins que procede introducir, co obxecto de que, unha vez reparadas e aprobadas
polo concello, se eleve de novo o documento para a sa aprobacin definitiva, ags que quedase relevado
de facelo pola escasa importancia das modificacins.

50

c)

Denega-la aprobacin definitiva no suposto de que o plan en tramitacin se considere inviable porque as
deficiencias constatadas non sexan susceptibles de emenda.

6. No caso de que se pretenda introducir, no momento da aprobacin provisional polo pleno municipal, modificacins
que signifiquen un cambio substancial do documento inicialmente aprobado, pola adopcin de novos criterios respecto
da clasificacin e cualificacin do solo, ou en relacin coa estructura xeral e orgnica do territorio, abrirase un novo
trmite de informacin pblica con anterioridade referido acordo do pleno municipal e da remisin da documentacin
oportuna consellera para resolver sobre a sa aprobacin definitiva.
7. Para resolver sobre a aprobacin definitiva, a consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do
territorio analizar:
a)

A integridade e suficiencia dos documentos que integran o plan.

b)

A conformidade do plan coa lexislacin urbanstica vixente e a adecuacin das sas determinacins
proteccin do medio rural.

c)

A coherencia do plan coas directrices de ordenacin do territorio e cos demais instrumentos previstos na Lei
10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia, as como coas normas tcnicas de planeamento.

d)

A incidencia do plan sobre as materias de competencia autonmica e sobre as polticas autonmicas de


desenvolvemento sostible e a articulacin das infraestructuras de carcter local cos elementos
vertebradores do territorio de alcance supramunicipal.

En todo caso, dado o valor do litoral como recurso natural e ambiental non-renovable, entenderase que a ordenacin
urbanstica dos terreos situados na franxa de 500 metros desde a ribeira do mar afecta os intereses autonmicos.
8. O plan xeral entenderase aprobado definitivamente se transcorren tres meses desde a entrada do expediente
completo no rexistro do rgano competente sen que este comunicase a resolucin, sempre que o plan contea os
documentos e as determinacins preceptivos.
9. Os instrumentos de planeamento son disposicins de carcter xeral, polo que contra a sa aprobacin definitiva
non se poder recorrer en va administrativa, senn tan s a travs do correspondente recurso contenciosoadministrativo nos termos previstos na lexislacin aplicable.
Artigo 86.-Tramitacin de planeamento de desenvolvemento.
1. A tramitacin dos plans parciais, plans especiais e plans de sectorizacin axustarase seguinte procedemento:
a)

O rgano municipal competente proceder sa aprobacin inicial e someterao a informacin pblica como
mnimo durante un mes e como mximo durante dous meses, mediante anuncio que se publicar no Diario
Oficial de Galicia e en dous dos xornais de maior difusin na provincia. Simultaneamente notificarselles
individualmente a todos os propietarios dos terreos afectados. Para estes efectos, unicamente ser
obrigatoria a notificacin aos titulares que figuren no catastro, debendo figurar a relacin na documentacin
do plan.

b)

Durante o mesmo tempo no que se realiza o trmite de informacin pblica, a Administracin municipal
deber solicitarlles s administracins pblicas competentes os informes sectoriais que resulten preceptivos,
que debern ser emitidos no prazo mximo dun mes, ags que a lexislacin sectorial sinale outro prazo. En
caso de tramitacin dun plan especial que afecte terreos clasificados como solo rstico, dun plan parcial ou
dun plan de sectorizacin, deber solicitar da consellara competente en materia de medio ambiente o
preceptivo informe ambiental, que ser emitido no prazo dun mes. Transcorrido este prazo sen que se
comunique o informe solicitado, poder continuarse o procedemento de aprobacin do plan.

51

c)

Os servicios tcnicos e xurdicos municipais debern emitir informe respecto da conformidade do plan coa
lexislacin vixente e da calidade tcnica da ordenacin proxectada.

d)

A aprobacin de plans de sectorizacin e de plans especiais non previstos no plan xeral requirir en todo
caso a previa emisin do informe preceptivo e vinculante no que se refira control da legalidade, a tutela
dos intereses supramunicipais, as como do cumprimento das determinacins establecidas nas directrices
de ordenacin do territorio e dos plans territoriais e sectoriais. Para estes efectos, cumpridos os trmites
sinalados nos apartados precedentes, o rgano municipal competente aprobar provisionalmente o contido
do plan coas modificacins que fosen pertinentes e someterallo, co expediente completo debidamente
dilixenciado, conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio para o seu informe
preceptivo, que deber ser emitido no prazo de tres meses, contado desde a entrada do expediente
completo no rexistro da consellera. A consellera, no prazo dun mes, examinar con carcter previo a
integridade tanto do proxecto de plan coma do expediente e das actuacins administrativas realizadas. De
apreciarse a omisin ou defectuosa formalizacin dalgn trmite ou a existencia dalgunha deficiencia na
documentacin do proxecto, requirir a reparacin das deficiencias observadas, fixando prazo para o efecto.
Ata o cumprimento efectivo do requirimento non comezar o cmputo do prazo legal para a emisin do
informe autonmico. Nos demais casos, non ser necesario o informe da consellera nin a aprobacin
provisional do plan.

e)

Cando, con posterioridade trmite de informacin pblica, se pretendan introducir modificacins que
supoan un cambio substancial do documento inicialmente aprobado, abrirase un novo trmite de
informacin pblica.

f)

Cumpridos os trmites sinalados nos apartados precedentes, o concello proceder sa aprobacin


definitiva.

2. Os estudios de detalle sern aprobados inicialmente polo rgano municipal competente e sometidos a informacin
pblica polo prazo mnimo de vinte das mediante anuncio que se publicar no Diario Oficial de Galicia e nun dos
xornais de maior circulacin na provincia. vista do resultado da informacin pblica, o rgano municipal ha
aprobalos definitivamente coas modificacins que resulten pertinentes.
Artigo 87.-Tramitacin dos plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural.
1. A tramitacin dos plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural correspndelle conselleiro
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio ou municipio que o formulase.
2. A aprobacin inicial ser adoptada polo rgano que o formulase, sometndoo a informacin pblica polo prazo
mnimo dun mes, mediante anuncio que ser publicado no Diario Oficial de Galicia e en dous xornais de maior
circulacin no mbito da Comunidade Autnoma, con audiencia s concellos afectados nos supostos de que non o
formulasen.
3. Cando o plan sexa tramitado pola Administracin municipal, sern de aplicacin os apartados 3, 4, 5 e 6 do artigo
85 desta lei.
4. Cumpridos os trmites precedentes, someterase o plan a informe preceptivo da Comisin Superior de Urbanismo
de Galicia, que deber ser emitido no prazo mximo de tres meses. Transcorrido este prazo, podern proseguirse as
actuacins, dispoendo o conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio do prazo de dous
meses para a sa aprobacin definitiva.Transcorridos cinco meses desde a entrada do expediente na consellera sen
que se notificase resolucin expresa, entenderase denegada a aprobacin do expediente por aplicacin do silencio
administrativo.

52

Artigo 88.-Tramitacin das normas subsidiarias e complementarias de planeamento e doutros instrumentos


que afecten a varios municipios.
1. As normas subsidiarias e complementarias de planeamento e os instrumentos de ordenacin urbanstica que
afecten a varios municipios sern tramitados polo conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do
territorio, seguindo o procedemento previsto neste captulo.
2. Antes da aprobacin definitiva darselles traslado do documento elaborado s municipios afectados a fin de que
poidan examinalo e pronunciarse sobre el mediante acordo adoptado polo pleno da corporacin no prazo mximo dun
mes.

SECCIN 5
OUTRAS DISPOSICINS

Artigo 89.-Competencia para a aprobacin definitiva.


1. Correspndelle conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio a aprobacin definitiva
das normas subsidiarias e complementarias de planeamento, dos plans xerais de ordenacin municipal, dos plans de
proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural e dos instrumentos de planeamento que afecten a varios termos
municipais.
2. A aprobacin definitiva dos plans parciais, especiais e de sectorizacin e dos estudios de detalle corresponderalle
rgano municipal competente.
Artigo 90.-Prazos para a aprobacin definitiva de instrumentos de planeamento de desenvolvemento de
iniciativa particular.
1. O prazo mximo para resolver sobre a aprobacin inicial de plans de desenvolvemento do plan xeral de iniciativa
particular ser de tres meses, contado a partir da sa presentacin no rexistro xeral do concello. Transcorrido este
prazo sen que recaese resolucin expresa, poder entenderse outorgada a aprobacin inicial do correspondente
instrumento de planeamento.
2. O prazo para a aprobacin definitiva polo concello de plans de desenvolvemento dos plans xerais ser de seis
meses, e para a aprobacin definitiva de estudos de detalle ser de tres meses, contados desde o acordo de
aprobacin inicial. Transcorrido este prazo sen que se procedese notificacin da resolucin, poder entenderse
aprobado definitivamente o plan, sempre que se realizase o trmite de informacin pblica e se obtivesen os informes
preceptivos en sentido favorable, de conformidade coa lexislacin aplicable, ou, se o caso, fosen solicitados os
informes e transcorridos os prazos para emitilos.
3. Non se aplicar o silencio administrativo estimatorio cando os plans ou instrumentos contivesen determinacins
contrarias lei, s plans de superior xerarqua ou s directrices de ordenacin do territorio de Galicia.
Artigo 91.-Regra especial de tramitacin.

53

O Consello da Xunta de Galicia poder acorda-la declaracin de urxencia na tramitacin dos plans de
desenvolvemento do plan xeral tramitados por iniciativa das administracins pblicas ou de empresas con capital
exclusivo ou maioritariamente pblico que tean como fin principal a urbanizacin, a creacin de solo ou a
construccin de vivendas de promocin pblica.
Neste caso, reduciranse os prazos a dous meses para a aprobacin inicial e a catro meses para a aprobacin
definitiva, computados segundo dispn o artigo anterior. Transcorrido calquera destes prazos sen que o concello
comunicase a resolucin procedente, o conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio
actuar por subrogacin na tramitacin e aprobacin definitiva do plan.

SECCIN 6
VIXENCIA E REVISIN DOS PLANS

Artigo 92.-Vixencia dos plans.


1. Os plans de ordenacin tern vixencia indefinida, sen prexuzo da sa modificacin e revisin.
2. O acordo de aprobacin definitiva do planeamento deber publicarse, no prazo dun mes desde a sa adopcin, no
Diario Oficial de Galicia, e o documento que contea a normativa e as ordenanzas, no Boletn Oficial da Provincia.
3. Cando a competencia para a aprobacin definitiva lle corresponda concello, esta seralle comunicada consellera
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, vez que se lle dar traslado dunha copia
autenticada de dous exemplares do instrumento aprobado definitivamente con tdolos planos e documentos que
integran o plan sobre os que recaese o acordo de aprobacin definitiva, debidamente dilixenciados polo secretario do
concello, facendo consta-la dita circunstancia. No anuncio de aprobacin definitiva farase consta-la remisin da
documentacin consellera.
4. A eficacia do acto de aprobacin definitiva e a entrada en vigor do plan aprobado quedan condicionadas
cumprimento do disposto neste artigo e que dispoa para o efecto a lexislacin reguladora da administracin
actuante.
5. Nas materias reguladas por esta lei, ser a consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do
territorio a que tea a competencia para proceder requirimento de anulacin dos actos e acordos das corporacins
locais, regulado polo artigo 217 da Lei 5/1997, de Administracin local de Galicia, e polos artigos 65 e 66 da Lei
7/1985, reguladora das bases do rxime local. as mesmo esta consellera que se lle deber efectua-la
comunicacin dos actos e acordos municipais segundo o previsto na lexislacin do rxime local. Os prazos s que fan
referencia os preceptos citados comezarn a contar desde a recepcin da documentacin no rexistro da consellera,
correspondndolle conselleiro formular, se o caso, o correspondente requirimento.
Artigo 93.-Alteracin do planeamento.
1. A alteracin do contido dos instrumentos de planeamento urbanstico poder levarse a cabo mediante a revisin
deles ou a modificacin dalgn ou algns dos elementos que os constitan.
2. Entndese por revisin do planeamento xeral a adopcin de novos criterios respecto da estructura xeral e orgnica
do territorio ou da clasificacin do solo, motivada pola eleccin dun modelo territorial distinto ou pola aparicin de

54

circunstancias sobrevidas, de carcter demogrfico ou econmico, que incidan substancialmente sobre a ordenacin,
ou polo esgotamento da sa capacidade. A revisin poder determina-la substitucin do instrumento de planeamento
existente e observaranse as mesmas disposicins enunciadas para a sa tramitacin e aprobacin.
3. Nos demais supostos, a alteracin das determinacins do plan considerarase como modificacin deste, anda
cando a dita alteracin implique cambios illados na clasificacin, na cualificacin do solo ou na delimitacin do mbito
dos polgonos.
4. A revisin do planeamento e as modificacins de calquera dos elementos dos plans, proxectos, normas e
ordenanzas suxeitaranse s mesmas disposicins enunciadas para a sa tramitacin e aprobacin, sen prexuzo do
disposto no artigo 62 desta lei.
As modificacins do planeamento xeral que non impliquen nin a reclasificacin de solo nin o incremento da
intensidade de uso dunha zona nin alteren os sistemas xerais previstos no planeamento vixente non precisarn obter
o informe previo aprobacin inicial ao que fai referencia o artigo 85.1 desta lei.
Artigo 94.-Modificacin dos plans.
1. Calquera modificacin do planeamento urbanstico deber fundamentarse en razns de interese pblico
debidamente xustificadas encamiadas mellora substancial da ordenacin urbanstica vixente,
desconxestionamento urbano, mellora da articulacin dos espacios libres pblicos e dos volumes construdos,
eliminacin de usos non desexables ou incorporacin doutros necesarios, creacin de novas dotacins
urbansticas pblicas, resolucin de problemas de circulacin e a outros fins pblicos.
2. Non se podern formular novas modificacins do planeamento urbanstico durante a tramitacin dun plan xeral de
ordenacin municipal ou da sa revisin; dicir, desde a sa aprobacin inicial ata a sa aprobacin definitiva, ags
en execucin de sentencias.
3. Cando a modificacin tendese a incrementa-la intensidade do uso dunha zona, requirirase para aprobala a
previsin das maiores dotacins pblicas, de acordo cos estndares establecidos no apartado 2 do artigo 47, debendo
situarse as novas dotacins no mesmo distrito ou sector, segundo se trate de solo urbano ou urbanizable.
4. Se a modificacin dos plans urbansticos afectase terreos cualificados como zonas verdes ou espacios libres
pblicos, a sa aprobacin requirir o previo informe favorable da Comisin Superior de Urbanismo de Galicia, que
deber ser emitido no prazo de tres meses, contados desde a entrada do expediente completo no rexistro da
consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio. Transcorrido o citado prazo sen que se
emita informe, entenderase emitido en sentido desfavorable.
5. Non se podern aprobar modificacins de planeamento que impliquen a diminucin ou eliminacin de dotacins
pblicas sen preve-la substitucin das que se eliminen por outras de superficie e funcionalidade similar no mesmo
distrito ou sector, segundo se trate de solo urbano ou urbanizable, ags que se xustifique a sa innecesariedade e se
mantean os estndares de reserva mnimos establecidos nesta lei.
Artigo 95.-Modificacin dos plans en solo rstico.
1. Prohbese toda modificacin do planeamento urbanstico que implique a conversin ou inclusin directa de solo
rstico na clase de solo urbano.

55

2. S ser admisible o cambio de clasificacin do solo rstico en urbanizable cando se xustifique de modo fidedigno e
manifesto a perda dos valores rurais, tradicionais, paisaxsticos, etnogrficos, culturais e, en xeral, as razns
determinantes da sa inclusin no solo rstico. Neste caso, ser necesario obte-lo previo informe favorable da
Comisin Superior de Urbanismo de Galicia, que deber ser emitido no prazo de tres meses, contados desde a
entrada do expediente completo no rexistro da consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do
territorio. Transcorrido o citado prazo sen que se emita informe, entenderase emitido en sentido desfavorable.
3. Non se poder clasificar ou reclasificar como solo urbanizable o solo rstico que sufrise os efectos dun incendio
forestal a partir da entrada en vigor desta lei ou nos cinco anos anteriores a ela, ags autorizacin expresa do
Consello da Xunta de Galicia e na forma que regulamentariamente se determine.
4. A competencia para a aprobacin definitiva das modificacins do planeamento que tean por obxecto a
reclasificacin de solo rstico de especial proteccin correspndelle Consello da Xunta de Galicia, logo do informe
favorable da Comisin Superior de Urbanismo de Galicia. O prazo para a aprobacin definitiva ser de seis meses,
contados desde a entrada do expediente completo no rexistro da consellera competente en materia de urbanismo e
ordenacin do territorio. Transcorrido o devandito prazo sen resolucin expresa, entenderase denegada a aprobacin
da modificacin.
Artigo 96.-Suspensin do planeamento.
1. O Consello da Xunta, a instancias do conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, e
logo da audiencia do concello afectado, poder suspender para a sa revisin, en todo ou en parte do mbito que se
refiran, a vixencia dos instrumentos de ordenacin urbanstica.
2. O acordo de iniciacin do expediente correspndelle conselleiro e determina por si s a suspensin automtica do
procedemento de outorgamento de licencias ata a entrada en vigor da ordenacin provisional.
3. Co acordo de suspensin, que deber ser adoptado polo Consello da Xunta no prazo de tres meses desde o acordo
de iniciacin, aprobarase a ordenacin provisional, que se publicar no Diario Oficial de Galicia e estar vixente con
carcter transitorio ata a entrada en vigor do novo planeamento.

56

CAPTULO III
EFECTOS DA APROBACIN DOS PLANS

Artigo 97.-Executividade do planeamento.


Os instrumentos de ordenacin urbanstica sern inmediatamente executivos trala sa entrada en vigor segundo o
disposto no artigo 92 desta lei.
Artigo 98.-Declaracin de utilidade pblica.
1. A aprobacin dos instrumentos de ordenacin urbanstica implicar a declaracin de utilidade pblica e a
necesidade de ocupacin dos bens e dereitos afectados s fins de expropiacin ou imposicin de servidumes.
2. Cando para a execucin do planeamento non fose necesaria a expropiacin do dominio e bastase a constitucin
dalgunha servidume sobre el, prevista polo dereito privado ou administrativo, poder impoerse, se non se alcanzase
acordo co propietario, de acordo co procedemento da Lei de expropiacin forzosa. As mesmo, cando deban
modificarse ou suprimirse servidumes privadas por estar en contradiccin coas determinacins do planeamento,
poder expropiarse segundo o procedemento da citada lei.
Artigo 99.-Iniciacin de expropiacins por ministerio da lei.
Cando transcorran cinco anos desde a entrada en vigor do plan sen que se leve a efecto a expropiacin dos terreos
que estean destinados a sistemas xerais ou dotacins pblicas locais que non deban ser obxecto de cesin
obrigatoria por non resultar posible a xusta distribucin de beneficios e cargas, o titular dos bens advertir
administracin do seu propsito de inicia-lo expediente de prezo xusto, que poder levarse a cabo por ministerio da lei
se transcorren outros dous anos desde o momento de efectua-la advertencia.Para iso, o propietario poder presentala correspondente folla de aprecio, e, se transcorresen tres meses sen que a administracin a acepte, poder aquel
dirixirse Xurado de Expropiacin de Galicia, que fixar o prezo xusto.
Artigo 100.-Publicidade.
1. Os instrumentos de ordenacin urbana, con tdolos seus documentos, tanto se se atopan aprobados coma durante
a sa tramitacin, sern pblicos e calquera persoa poder, en todo momento, consultalos, obter copias deles logo do
pagamento do prezo correspondente e solicitar informacin sobre eles no concello.
2. Toda persoa ter dereito a que o municipio correspondente a informe por escrito sobre o rxime e condicins
urbansticas aplicables a un terreo concreto ou sector, polgono ou mbito de planeamento no que se atope includo.
Esta informacin deber ser facilitada por parte da Administracin municipal no prazo mis breve posible e, como
mximo, no de tres meses, contados desde a presentacin da solicitude no rexistro municipal.
3. Os concellos debern regular, mediante a correspondente ordenanza, a cdula urbanstica dos terreos ou edificios
existentes en solo urbano e urbanizable. expedi-la cdula, se o plan estivese en proceso de modificacin ou revisin,
farase constar expresamente esta circunstancia nela.

57

Artigo 101.-Obrigatoriedade.
1. Os particulares, o mesmo c administracin, quedarn obrigados cumprimento das disposicins sobre ordenacin
urbana contidas nesta lei, nas normas que a desenvolven e nos instrumentos de ordenacin aprobados segundo ela.
2. Sern nulas de pleno dereito as reservas de dispensacin que se contivesen nos plans ou ordenanzas, as como as
que, con independencia deles, se concedesen.
Artigo 102.-Usos e obras provisionais.
Malia a obrigatoriedade da observancia dos plans, se non dificultasen a sa execucin, podern autorizarse usos e
obras xustificadas de carcter provisional en solo urbano non-consolidado, solo urbanizable delimitado e terreos
afectados a sistemas xerais en tanto non se iniciase o procedemento de xestin correspondente, sempre que non
estean expresamente prohibidos pola lexislacin urbanstica ou sectorial nin polo planeamento xeral, que debern
derrubarse cando o acordase o concello, sen dereito a indemnizacin. A autorizacin aceptada polo propietario farase
constar baixo as indicadas condicins no rexistro da propiedade.
As obras executadas para usos provisionais debern se-las mnimas imprescindibles para permitir unhas instalacins
facilmente desmontables. Non se admiten como usos provisionais os residenciais nin os industriais.
Artigo 103.-Edificios fra de ordenacin.
1. Os edificios e instalacins erixidos con anterioridade aprobacin definitiva do planeamento urbanstico que
resultasen desconformes con este quedarn sometidos rxime de fra de ordenacin.
2. Nas construccins e edificacins que queden en situacin de fra de ordenacin por total incompatibilidade coas
determinacins do novo planeamento s se podern autorizar obras de simple conservacin e as necesarias para o
mantemento do uso preexistente.
3. Nas construccins s parcialmente incompatibles co novo planeamento poderanse autoriza-las obras de mellora,
ampliacin ou reforma que se determinen no plan.
4. O concello comunicaralle rexistro da propiedade, para efectos da sa constancia, as limitacins e condicins
especiais na concesin de licencias en edificacins fra de ordenacin.

58

TTULO III
NORMAS DE APLICACIN DIRECTA
CAPTULO I
DISPOSICINS XERAIS

Artigo 104.-Adaptacin ambiente.


As construccins e instalacins debern adaptarse ambiente no que estivesen situadas, e para tal efecto:
a)

As construccins en lugares inmediatos ou que formen parte dun grupo de edificios de carcter artstico,
histrico, tpico ou tradicional debern harmonizar con el. Igualmente cando, sen existir un conxunto de
edificios, houbese algn de grande importancia ou calidade dos caracteres indicados.

b)

Nos lugares de paisaxe aberta ou natural, sexa rural ou martima, ou nas perspectivas que ofrezan os
conxuntos urbanos de caractersticas histrico-artsticas, tpicos ou tradicionais e nas inmediacins das
estradas ou camios de traxecto pintoresco, non se permitir que a situacin, masa ou altura das
construccins, muros e cerramentos, ou a instalacin doutros elementos, limiten o campo visual para
contempla-las belezas naturais, rompan a harmona da paisaxe, desfiguren a perspectiva propia dela ou
limiten ou impidan a contemplacin do conxunto.

c)

A tipoloxa das construccins deber ser congruente coas caractersticas do contorno e os materiais
empregados para a renovacin e acabado de fachadas e cubertas das edificacins e os cerramentos de
parcelas debern harmonizar coa paisaxe na que se vaian levar a cabo.

d)

Queda prohibida a publicidade esttica que, polas sas dimensins, localizacin ou colorido non cumpra as
anteriores prescricins.

e)

As construcins debern presentar todos os seus paramentos exteriores e cubertas totalmente terminados,
con emprego neles das formas e os materiais que menor impacto produzan as como das cores tradicionais
na zona ou, en todo caso, os que favorezan en mellor medida a integracin no contorno inmediato e na
paisaxe.

f)

Nas reas ameazadas por graves riscos naturais ou tecnolxicos como inundacin, afundimento, incendio,
contaminacin, explosin ou outros anlogos, non se permitir ningunha construcin, instalacin ou calquera
outro uso do solo que resulte susceptible de padecer estes riscos.

Artigo 105.-Altura das edificacins.


En municipios sen planeamento xeral, non poder edificarse cunha altura superior a das plantas nin supera-los 7
metros de altura medidos desde a rasante do terreo arrinque inferior da vertente de cuberta.
Artigo 106. Proteccin das vas de circulacin.
1. As construccins e cerramentos que se constran con obra de fbrica, vexetacin ornamental ou outros elementos
permanentes, en zonas non consolidadas pola edificacin, tern que desprazarse un mnimo de 4 metros do eixe da
va pblica que dean fronte, ags que o instrumento de ordenacin estableza unha distancia superior. Unicamente

59

se excle desta obrigacin a colocacin de marcos e cerramentos de postes e arame destinados a delimita-la
propiedade rstica. En todo caso, deber cumprirse o disposto pola lexislacin sectorial de aplicacin.
2. Non se podern realizar obras de construccin de novas vas de circulacin de vehculos autombiles que non
estean previstas nos plans xerais ou noutros instrumentos de planeamento urbanstico ou de ordenacin do territorio,
sen prexuzo do disposto na lexislacin sectorial de aplicacin.

60

TTULO IV
EXECUCIN DOS PLANS DE ORDENACIN
CAPTULO I
DISPOSICINS XERAIS

Artigo 107.-Finalidade.
1. As normas que regulan a xestin urbanstica teen como finalidade garanti-la execucin das previsins do
planeamento, o reparto equitativo das cargas e beneficios derivados deste e establece-las vas para garantir que a
comunidade participe nas plusvalas que xera a habilitacin de solo para usos urbansticos.
2. A execucin do planeamento desenvolverase polos procedementos establecidos nesta lei.
Artigo 108.-Competencias.
1. A execucin dos plans de ordenacin urbanstica correspndelles s municipios.
A Comunidade Autnoma poder tamn executa-lo planeamento urbanstico en desenvolvemento das sas
competencias e sempre que concorra un interese supramunicipal.
2. A execucin dos plans polo sistema de expropiacin pode ser obxecto de concesin administrativa ou ser asumida
polos rganos ou entidades da Administracin autonmica ou do Estado.
3. Os particulares podern participar na execucin do planeamento a travs dos procedementos previstos por esta lei.
4. No caso de actuacins urbansticas promovidas por outras administracins pblicas con destino exclusivamente
construcin de vivendas de promocin pblica ou de equipamentos pblicos ou creacin de solo para facilitar a
implantacin de industrias e outras actividades econmicas, a totalidade do aproveitamento urbanstico atribudo
administracin pblica actuante.
5. Os proxectos sectoriais de incidencia supramunicipal, aprobados ao abeiro da Lei 10/1995, de ordenacin do
territorio de Galicia, que impliquen a urbanizacin ou a transformacin urbanstica do solo debern cumprir os lmites
de sostibilidade e as reservas mnimas para dotacins pblicas establecidos para o solo urbanizable por esta lei,
garantindo en todo momento o equilibrio na estrutura territorial das dotacins e equipamentos pblicos. No caso de
proxectos sectoriais promovidos pola Administracin autonmica coa finalidade de crear solo urbanizado con destino a
infraestruturas, dotacins ou instalacins, podern ser executados mediante o sistema de expropiacin establecido
polos artigos 140 a 149 desta lei.
Artigo 109.-Presupostos da execucin.
1. A execucin do planeamento require a aprobacin do planeamento que contea a ordenacin detallada.
2. En solo urbano non-consolidado ser suficiente a aprobacin do planeamento xeral, se este contivese a sa
ordenacin detallada. No seu defecto, precisarase a aprobacin do correspondente plan especial, de acordo co que se
estableza no planeamento xeral.
3. En solo urbanizable delimitado requirirase a previa aprobacin do plan parcial do sector correspondente, ags que o
plan xeral establecese a ordenacin detallada.
4. En solo urbanizable non-delimitado esixirase previamente a aprobacin do correspondente plan de sectorizacin.

61

5. A execucin dos sistemas xerais esixir a aprobacin previa dun plan especial cando a sa delimitacin e
ordenacin detallada non estivese contida no plan xeral.
Artigo 110.-Execucin e conservacin de obras de urbanizacin.
1. Os proxectos de urbanizacin son proxectos de obras que teen por finalidade executa-los servicios e as dotacins
establecidos no planeamento.
2. Os proxectos de urbanizacin non podern modifica-las previsins do planeamento que desenvolven, sen prexuzo
de que poidan efectua-las adaptacins esixidas pola execucin material das obras.
3. Os proxectos de urbanizacin abranguern unha memoria descritiva das caractersticas das obras, plano de
situacin debidamente referenciado e planos de proxecto e de detalle, prego de prescricins tcnicas, medicins,
cadros de prezos e orzamento.
4. Os proxectos de urbanizacin sern aprobados inicialmente polo rgano municipal competente e sometidos a
informacin pblica polo prazo mnimo de vinte das mediante anuncio que se publicar no Boletn Oficial da Provincia
e nun dos xornais de maior circulacin na provincia. vista do resultado da informacin pblica, o rgano municipal
aprobaraos definitivamente coas modificacins que resulten pertinentes.
5. A recepcin polo concello das obras de urbanizacin en execucin do planeamento rexerase polo disposto na
lexislacin de contratos das administracins pblicas. No caso de que a administracin non resolva expresamente
sobre a recepcin das obras de urbanizacin no prazo de tres meses, contados desde que se inste recepcin,
bastar o ofrecemento formal de cesin delas pola persoa responsable da execucin, para os efectos de entender
recibidas as obras.
6. A conservacin da urbanizacin corresponderalle concello. O planeamento urbanstico poder preve-la obriga dos
propietarios dos soares resultantes da execucin da urbanizacin de constiturse en entidade urbanstica de
conservacin, e, neste caso, a conservacin da urbanizacin corresponder a esta entidade polo prazo que sinale o
plan. As entidades urbansticas de conservacin son entidades de dereito pblico, de adscricin obrigatoria e
personalidade e capacidade xurdica propias para o cumprimento dos seus fins. Os requisitos para a sa constitucin
e inscricin no rexistro administrativo correspondente e o contido mnimo dos estatutos estableceranse
regulamentariamente. As cotas de conservacin que lles corresponda satisfacer s membros da entidade urbanstica
de conservacin sern obrigatorias e esixibles pola va de constrinximento. Contra os acordos da entidade urbanstica
de conservacin caber formular recurso de alzada ante o rgano municipal competente.
7. O pleno da corporacin, por peticin dos propietarios de polo menos o 50% da superficie do mbito, poder acordar
a constitucin obrigatoria dunha entidade urbanstica que se faga cargo da conservacin da urbanizacin dun mbito
de solo industrial ou terciario. A entidade urbanstica de conservacin ter personalidade xurdica propia para o
cumprimento dos seus fins. Os estatutos polos que se rexer a entidade urbanstica e a delimitacin do mbito de
conservacin ao seu cargo sern aprobados en expediente que se tramitar segundo os trmites establecidos polo
artigo 117 desta lei. Os propietarios dos soares includos no mbito que se delimite quedarn incorporados
obrigatoriamente entidade urbanstica de conservacin e debern contribur aos gastos de conservacin en
proporcin ao seu aproveitamento urbanstico.

62

CAPTULO II
REAS DE REPARTO
Artigo 111.-Determinacin.
1. Os plans xerais de ordenacin municipal debern delimitar reas de reparto de beneficios e cargas no solo urbano
non-consolidado e no solo urbanizable delimitado.
2. En solo urbano consolidado, os plans xerais non podern definir reas de reparto nin ningn outro instrumento ou
tcnica de distribucin de cargas e beneficios, sen prexuzo do contido dos dereitos e obrigacins dos propietarios
desta clase de solo recollidos no artigo 19 desta lei.
3. As reas de reparto podern ser descontinuas tanto en solo urbano non-consolidado coma en solo urbanizable.
4. No solo urbanizable delimitado, as reas de reparto incluirn un ou varios sectores completos e os sistemas xerais
que se integren neles ou que se lles adscriban para efectos da sa xestin.
5. En solo urbanizable non-delimitado, as reas de reparto definiranse por medio dos plans de sectorizacin que as
ordenen e desenvolvan, conforme os criterios sinalados para o efecto no plan xeral, inclundo obrigatoriamente os
terreos necesarios para sistemas xerais e dotacins pblicas as como os enlaces do sector cos sistemas xerais
viarios e sistemas xerais de infraestructuras existentes.
Artigo 112.-Regras para a delimitacin.
1. A delimitacin de reas de reparto efectuarase tendo en conta o equilibrio de beneficios e cargas entre as distintas
reas as como a proporcionalidade entre a edificabilidade resultante e as cargas e dotacins previstas.
2. Sern includos nas reas de reparto os terreos destinados a sistemas xerais, ags cando a sa propia magnitude
determine a improcedencia de que sexan obtidos a travs dos sistemas de reparto de cargas e beneficios.
3. Dentro de cada rea de reparto debern delimitarse polgonos que permitan o cumprimento conxunto dos deberes
de cesin, de distribucin de cargas e beneficios e de urbanizacin que fosen procedentes.

CAPTULO III
APROVEITAMENTO TIPO

Artigo 113.-Clculo en solo urbano non-consolidado.


1. En solo urbano non-consolidado, o aproveitamento tipo de cada rea de reparto obterase dividindo o
aproveitamento lucrativo total, includo o dotacional privado correspondente a ela, expresado sempre en metros
cadrados edificables do uso e tipoloxa edificatoria caractersticos, pola sa superficie total, excludos os terreos
afectos a dotacins pblicas, de carcter xeral ou local, xa existentes no momento de aprobacin do plan xeral que se
mantean. O resultado reflectir sempre, unitariamente, a superficie edificable do uso e tipoloxa caractersticos por
cada metro cadrado de solo da rea respectiva.

63

2. Nos supostos nos que o plan xeral non estableza a edificabilidade por medio dun coeficiente, o aproveitamento tipo
deber deducirse da edificabilidade resultante por aplicacin das condicins xerais da edificacin establecidas polo
propio planeamento.
3. Para que o aproveitamento tipo poida expresarse por referencia uso e tipoloxa edificatoria caractersticos, o
planeamento fixar xustificadamente os coeficientes de ponderacin relativa entre o dito uso e tipoloxa, que sempre
se lle asignar o valor da unidade, e os restantes, s que correspondern valores superiores ou inferiores, en funcin
das circunstancias concretas do municipio e rea de reparto.
4. Non ser necesario que o plan xeral determine o aproveitamento tipo cando, efectuada a distribucin dos sistemas
xerais e a atribucin de usos e intensidades, se poidan estimar suficientemente equilibrados os aproveitamentos.Para
estes efectos, o plan xeral deber xustifica-la equivalencia e a nivelacin do aproveitamento dos distintos polgonos en
razn proporcin de sistemas que se habern de inclur ou adscribir en cada un deles e valor relativo dos usos e
intensidades previstos.
Artigo 114.-Clculo en solo urbanizable.
En solo urbanizable o aproveitamento tipo de cada rea de reparto determinarase dividindo o aproveitamento lucrativo
total, expresado en metros cadrados edificables do uso caracterstico, pola superficie total da rea, inclundo os
sistemas xerais pertencentes a ela, con exclusin dos terreos afectos a dotacins pblicas de carcter xeral ou local
existentes no momento de aprobacin do plan xeral que se mantean.

64

CAPTULO IV
REGRAS XERAIS PARA A EQUIDISTRIBUCIN
SECCIN 1
PRINCIPIOS E CRITERIOS

Artigo 115.-Obxecto.
1. A equidistribucin ten por obxecto distribur xustamente as cargas e os beneficios da ordenacin urbanstica,
regulariza-la configuracin dos predios, situa-lo seu aproveitamento en zonas aptas para a edificacin de acordo co
planeamento e localizar sobre parcelas determinadas e nesas mesmas zonas o aproveitamento que, se o caso, lle
corresponda municipio.
2. Entenderase por instrumento de equidistribucin ou reparcelacin a agrupacin de predios comprendidos no
polgono para a sa nova divisin axustada planeamento, con adxudicacin das parcelas resultantes s interesados
en proporcin s seus respectivos dereitos.
3. A reparcelacin comprende tamn a determinacin das indemnizacins ou compensacins necesarias para que
quede plenamente cumprido, dentro do seu mbito espacial, o principio da xusta distribucin entre os interesados das
cargas e beneficios da ordenacin urbanstica.
4. A distribucin xusta das cargas e beneficios da ordenacin ser necesaria sempre que o plan lles asigne
desigualmente s predios afectados o volume ou superficie edificable, os usos urbansticos ou as limitacins e cargas
da propiedade.
Artigo 116.-Contido do instrumento de equidistribucin.
1. O instrumento de equidistribucin ter en conta os seguintes criterios:
a)

O dereito dos propietarios ser proporcional superficie das parcelas respectivas. En solo urbano nonconsolidado, o dereito dos propietarios afectados ser proporcional valor urbanstico da superficie dos
seus respectivos predios. Non obstante, os propietarios, por unanimidade, podern adoptar un criterio
distinto.

b)

A valoracin das parcelas achegadas e das resultantes deber referirse momento de presentacin do
instrumento de equidistribucin para a sa aprobacin ou tramitacin polo municipio.

c)

As plantacins, obras, edificacins, instalacins e melloras que non poidan conservarse valoraranse con
independencia do solo, e o seu importe deberselle satisfacer propietario interesado con cargo proxecto,
en concepto de gastos de urbanizacin.

d)

As obras de urbanizacin non-contrarias planeamento vixente tempo da sa realizacin que resulten


tiles para a execucin do novo plan sern consideradas igualmente como obras de urbanizacin con cargo
proxecto, e satisfarselle o seu importe titular do terreo sobre o que se realizasen.

e)

Toda a superficie susceptible de aproveitamento privado do polgono non destinada a un uso dotacional
pblico deber ser obxecto de adxudicacin entre os propietarios afectados, en proporcin s seus
respectivos dereitos na equidistribucin.

f)

Para a determinacin do valor das parcelas resultantes considerarase o valor de repercusin en parcela,
determinado na forma que sinale a normativa sobre fixacin de valores catastrais. Se o valor de repercusin
en parcela non estivese fixado pola Administracin tributaria conforme as determinacins do plan en
execucin, ou perdera a sa vixencia, calcularase aquel aplicando os valores de repercusin obtidos polo

65

mtodo residual. As compensacins econmicas substitutivas ou complementarias por diferencias de


adxudicacin que, se o caso, procedan fixaranse de conformidade co establecido nos pargrafos
anteriores.
g)

Procurarase, sempre que sexa posible, que os predios adxudicados estean situados nun lugar prximo
das antigas propiedades dos mesmos titulares.

h)

Cando a escasa conta dos dereitos dalgns propietarios non permita que se lles adxudiquen predios
independentes a todos eles, os soares resultantes adxudicarnselles en pro indiviso a tales propietarios.
Non obstante, se a conta deses dereitos non alcanzase o 15 % da parcela mnima edificable, a
adxudicacin poder substiturse por unha indemnizacin en metlico.

2. En ningn caso podern adxudicarse como predios independentes superficies inferiores parcela mnima edificable
ou superficies que non renan a configuracin e as caractersticas adecuadas para a sa edificacin de acordo co
planeamento.
3. Non sern obxecto de nova adxudicacin, conservndose as propiedades primitivas, sen prexuzo, cando fose
necesario, da regularizacin de lindes e das compensacins econmicas que procedan:
a)

Os terreos edificados de acordo co planeamento.

b)

Os terreos con edificacin non axustada planeamento, cando a diferencia, en mis ou en menos, entre o
aproveitamento que lle corresponda segundo o plan e o que correspondera propietario en proporcin
seu dereito na equidistribucin sexa inferior 15 % deste ltimo, sempre que non estiveran destinados a
usos incompatibles coa ordenacin urbanstica.

c)

Os inmobles que iniciasen expediente de declaracin de ben de interese cultural ou estean includos nos
catlogos s que se refire o artigo 75.

d)
Artigo 117.-Procedemento de aprobacin.
1. O expediente de aprobacin do instrumento de equidistribucin entenderase iniciado aprobarse a delimitacin do
polgono.
2. A iniciacin do expediente de equidistribucin implica, sen necesidade de declaracin expresa, a suspensin do
outorgamento de licencias de parcelacin e edificacin no mbito do polgono.
3. Unha vez aprobado inicialmente polo rgano municipal competente, someterase o proxecto a informacin pblica
por un prazo mnimo de vinte das a travs da correspondente publicacin no Boletn Oficial da Provincia, con
notificacin individualizada s interesados. Para estes efectos, o municipio deber ter disposicin do pblico un
exemplar do expediente administrativo, con toda a documentacin que conste.
4. A aprobacin definitiva deber recaer no prazo mximo de dous meses desde a conclusin do trmite de
informacin pblica. Transcorrido este prazo sen resolucin expresa, o instrumento de equidistribucin entenderase
aprobado por silencio ags nos supostos nos que na fase de informacin pblica ou durante a instruccin do
expediente formulasen alegacins os propietarios ou titulares de dereitos afectados; nese caso o silencio ter efectos
desestimatorios.
5. O procedemento establecido neste artigo aplicarselles con carcter supletorio s sistemas de actuacin indirectos
previstos na lei.
Artigo 118.-Efectos.
1. O acordo aprobatorio do instrumento de equidistribucin producir os seguintes efectos:
a)

Transmisin municipio, en pleno dominio e libre de cargas, de tdolos terreos de cesin obrigatoria para a
sa incorporacin patrimonio do solo ou a sa afectacin s usos previstos no planeamento.

66

b)

Subrogacin, con plena eficacia real, das antigas polas novas parcelas, sempre que quede establecida a
sa correspondencia.

c)

Afectacin real das parcelas adxudicadas cumprimento das cargas e pagamento dos gastos inherentes
sistema de actuacin correspondente.

2. A aprobacin definitiva do instrumento de equidistribucin habilita a administracin para proceder, inmediatamente


e sen ulterior trmite, ocupacin dos terreos e bens que, pola sa cualificacin urbanstica, deban ser obxecto de
cesin obrigatoria e gratuta, e daqueloutros includos no mbito que resulten necesarios para a execucin material
das obras de urbanizacin.
Artigo 119.-Extincin ou transformacin de dereitos e cargas.
1. Cando non tea lugar a subrogacin real, o acordo aprobatorio do instrumento de equidistribucin producir a
extincin dos dereitos reais e cargas constitudos sobre o predio achegado, correndo a cargo do propietario que o
achegou a indemnizacin correspondente, fixndose o seu importe no mencionado acordo.
2. Nos supostos de subrogacin real, se existisen dereitos reais ou cargas que se consideren incompatibles co
planeamento, o acordo aprobatorio da equidistribucin declarar a sa extincin e fixar a indemnizacin
correspondente a cargo do propietario respectivo.
3. Existindo subrogacin real e compatibilidade co planeamento urbanstico, se a situacin e as caractersticas do
novo predio fosen incompatibles coa subsistencia dos dereitos reais ou cargas que deberan recaer sobre eles, as
persoas s que estes dereitos ou cargas favorecesen podern obte-la sa transformacin nun dereito de crdito con
garanta hipotecaria sobre o novo predio, na conta na que a carga se valorara. O rexistrador da propiedade que
aprecie tal incompatibilidade farao constar as no asento respectivo. En defecto de acordo entre as partes interesadas,
calquera delas poder acudir xulgado competente da orde civil para obter unha resolucin declarativa da
compatibilidade ou incompatibilidade e, neste ltimo caso, para fixa-la valoracin da carga e a constitucin da
mencionada garanta hipotecaria.
4. Malia o disposto nos nmeros 1 e 2, as indemnizacins pola extincin de servidumes ou dereitos de arrendamento
incompatibles co planeamento ou a sa execucin consideraranse gastos de urbanizacin, correspondndolles s
propietarios en proporcin superficie dos seus respectivos terreos.
Artigo 120.-Inscricin.
Unha vez firme en va administrativa o acordo de aprobacin definitiva do instrumento de equidistribucin,
procederase sa inscricin no rexistro da propiedade, na forma que se establece na lexislacin aplicable.
Artigo 121.-Efectos tributarios e supletoriedade das normas de expropiacin forzosa.
1. As adxudicacins de terreos a que dea lugar a equidistribucin, cando se efectan en favor dos propietarios
comprendidos no correspondente polgono e en proporcin s seus respectivos dereitos, gozarn de tdalas
exencins tributarias que estableza a lexislacin aplicable. Respecto da incidencia destas transmisins no imposto
sobre o incremento do valor dos terreos de natureza urbana haber que aterse disposto na normativa estatal.
2. Supletoriamente aplicarnselle equidistribucin as normas da expropiacin forzosa.

67

SECCIN 2
OPERACINS DE REORGANIZACIN DA PROPIEDADE EN SOLO URBANO CONSOLIDADO

Artigo 122.-Obxecto.
1. Cando fose necesario adapta-la configuracin fsica das parcelas en solo urbano consolidado, en aplicacin das
determinacins do planeamento urbanstico, o municipio poder delimitar zonas de normalizacin de predios sen que
iso produza minoracin dos aproveitamentos atribudos polo plan nin imposicin de cesin de aproveitamento lucrativo
a favor do municipio. As eventuais variacins no valor dos predios compensaranse en metlico ou na forma en que
cada caso se estableza no correspondente procedemento.
2. O procedemento para delimita-las zonas de normalizacin de predios, se non se contivese no planeamento de
ordenacin detallada, iniciarase de oficio ou por instancia de parte, e deber inclur unha memoria e planos
xustificativos, sometndose a audiencia dos interesados por prazo de vinte das. A competencia para a resolucin do
procedemento correspndelle rgano municipal competente.

CAPTULO V
POLGONOS DE EXECUCIN E OUTROS INSTRUMENTOS DA XESTIN URBANSTICA
Artigo 123.-Polgonos.
1. Os polgonos configranse como os mbitos territoriais que comportan a execucin integral do planeamento e sern
delimitados polo plan que contea a ordenacin detallada, de forma que permitan o cumprimento conxunto dos
deberes de cesin, de urbanizacin e de xusta distribucin de cargas e beneficios na totalidade da sa superficie. En
solo urbano non-consolidado, os polgonos podern ser descontinuos s para os efectos de inclur terreos destinados
a sistemas xerais.
2. A execucin do planeamento realizarase por polgonos completos, ags cando se trate de executar directamente os
sistemas xerais ou as actuacins illadas previstas no artigo 124 desta lei.
3. A delimitacin de polgonos deber garantir o equilibrio entre os beneficios e cargas dentro de cada rea de reparto.
Para estes efectos, non podern delimitarse polgonos que tean unha diferenza de aproveitamento superior ao 15%
en relacin co aproveitamento tipo da rea de reparto correspondente, nin que impliquen unha desproporcionada
diferenza das cargas de urbanizacin.
4. A delimitacin dos polgonos definidos polo plan poder ser reaxustada, de oficio ou por instancia de parte, segundo
os trmites procedementais sinalados polo artigo 117 desta lei, sen alterar en ningn caso a ordenacin urbanstica
establecida polo plan nin implicar unha variacin da superficie superior ao 20% do mbito delimitado.
Artigo 124.-Actuacins illadas.
O municipio poder promover actuacins illadas en solo urbano para facer posible a execucin de elementos
concretos previstos polo planeamento. A obtencin dos terreos necesarios realizarase mediante a aplicacin dos
mecanismos previstos no artigo 166.1 desta lei.

68

Artigo 125.-Sociedades mercants para a execucin do planeamento.


1. As entidades locais e demais administracins pblicas podern constitur sociedades mercants cun capital social
que pertenza ntegra ou maioritariamente a elas, segundo a lexislacin aplicable, para a execucin dos plans de
ordenacin.
2. A participacin da iniciativa privada no capital social deber realizarse de acordo cos principios de publicidade e
concorrencia inherentes contratacin administrativa. Non obstante, a administracin poder ofrecrlle-la subscricin
dunha parte do capital da sociedade que se vai constitur a tdolos propietarios afectados sen licitacin. A distribucin
da devandita parte do capital entre os propietarios que aceptasen participar na sociedade farase en proporcin
superficie dos seus terreos.
3. A administracin poderalles encomendar a estas sociedades instrumentais, de forma directa, a execucin das obras
de urbanizacin e as operacins de xestin e execucin do polgono, calquera que sexa o sistema de actuacin
elixido.

69

CAPTULO VI
SISTEMAS DE ACTUACIN
SECCIN 1
DISPOSICINS XERAIS

Artigo 126.-Clases de sistemas de actuacin.


1. Os polgonos desenvolveranse polo sistema de actuacin que a administracin determine en cada caso.
2. Os sistemas de actuacin son os seguintes:
a)

b)

Sistemas de actuacin directos:


1.

Cooperacin.

2.

2. Expropiacin.

Sistemas de actuacin indirectos:


1.

Concerto.

2.

Compensacin.

3.

Concesin de obra urbanizadora.

3. A expropiacin forzosa poder aplicarse, ademais, para a execucin dos sistemas xerais da ordenacin urbanstica
do territorio ou dalgn dos seus elementos, ou para realizar actuacins illadas en solo urbano.
Artigo 127.-Eleccin do sistema de actuacin.
1. O municipio elixir o sistema de actuacin aplicable tendo en conta as caractersticas e complexidades da iniciativa
que se vai desenvolver, os medios cos que conte, a colaboracin da iniciativa privada e as demais circunstancias que
concorran.
2. A determinacin do sistema de actuacin deber inclurse obrigatoriamente nos instrumentos de planeamento que
contean a ordenacin detallada do solo urbano non-consolidado e do solo urbanizable. A modificacin do sistema de
actuacin poder ser aprobada polo municipio, de oficio ou por instancia dos particulares interesados, logo da
informacin pblica por prazo de vinte das mediante anuncio que se publicar no Boletn Oficial da Provincia e con
notificacin individualizada s propietarios afectados. Cando os propietarios sexan descoecidos, se ignore o lugar de
notificacin ou intentada a notificacin non puidese practicarse, a notificacin farase por medio de anuncios no
taboleiro de edictos do municipio e no Boletn Oficial da Provincia.
3. Cando se fixase un sistema de xestin indirecta e non se executara conforme os prazos ou plans de etapas
establecidos, ou transcorrese mis dun ano desde a aprobacin definitiva do planeamento urbanstico detallado sen
que se iniciara o proceso de desenvolvemento e execucin, o municipio poder substitu-lo sistema de execucin polo
procedemento establecido no nmero anterior. O cambio de sistema non se materializar se os afectados ofrecen no
trmite de informacin pblica garantas bastantes dos gastos de urbanizacin pendentes e as formalizan no prazo
que acorde o municipio.
Artigo 128.-Cumprimento das previsins de urbanizacin establecidas.
1. As previsins de urbanizacin e o cumprimento dos deberes de cesin e equidistribucin debern ser
desenvolvidas nos prazos establecidos para o efecto no planeamento detallado.

70

2. Os deberes s que se refire o nmero anterior consideraranse cumpridos na seguinte forma:


a)

O deber de cesin e de distribucin de cargas e beneficios, coa aprobacin definitiva do instrumento de


equidistribucin.

b)

O deber de executa-la urbanizacin, coa recepcin polo concello das obras previstas no correspondente
proxecto de urbanizacin.

3. O incumprimento destas obrigacins, cando se apliquen sistemas indirectos, dar lugar a que a administracin
poida substitur de oficio o sistema de actuacin e optar por un sistema de actuacin directo, con independencia das
restantes consecuencias que, se o caso, puidesen derivar do incumprimento. O incumprimento da obrigacin de
urbanizar faculta o municipio para substitu-lo sistema de actuacin polo de expropiacin. As mesmo, o conselleiro
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio poder acorda-la actuacin pblica directa do Instituto
Galego da Vivenda e Solo a travs do sistema de expropiacin forzosa polo procedemento de taxacin conxunta, que
se adoptar logo da audiencia concello e s propietarios incumpridores.
4. O incumprimento dos propietarios das obrigacins sinaladas no apartado primeiro deste precepto provocar a
incautacin da garanta prestada para satisface-las responsabilidades derivadas da execucin das obras de
urbanizacin.
5. Os propietarios que antes de finaliza-lo prazo establecido manifesten o seu interese en desenvolve-la actuacin e
garantan o cumprimento dos seus deberes mediante os correspondentes compromisos e garantas ante o municipio
conservarn con plenitude os seus dereitos e integraranse no proceso de execucin que se desenvolva.
6. Se a falta de execucin do plan fose imputable administracin, os propietarios afectados conservarn os seus
dereitos a iniciar ou prosegui-lo proceso urbanizador e edificatorio.
Artigo 129.-Polgonos con exceso de aproveitamento real.
1. Cando os aproveitamentos permitidos polo planeamento nun polgono excedan dos susceptibles de apropiacin
polo conxunto de propietarios includos naquel, os excesos corresponderanlle municipio.
2. Os ditos excesos debern destinarse a compensar a propietarios con aproveitamento real inferior susceptible de
apropiacin na rea de reparto na que se atopen. Se tras esta compensacin existise aproveitamento excedentario,
deber destinarse a calquera dos fins do patrimonio municipal do solo.
Artigo 130.- Polgonos con aproveitamento real inferior susceptible de apropiacin.
Cando os aproveitamentos permitidos polo planeamento fosen inferiores s susceptibles de apropiacin polo conxunto
dos propietarios compensarase a diferencia cos excesos de aproveitamento noutros polgonos da rea de reparto que
se atopen en situacin inversa.
Artigo 131.-Distribucin xusta de cargas e beneficios.
1. Os deberes e as cargas inherentes execucin sern obxecto de distribucin xusta entre os propietarios afectados,
xunto cos beneficios derivados do planeamento, na forma prevista nesta lei.
2. Cando no polgono existan bens de dominio pblico obtidos por expropiacin anticipada en execucin do plan, o
aproveitamento urbanstico correspondente sa superficie pertenceralle administracin titular daqueles.
Cando as superficies dos bens de dominio e uso pblico anteriormente existentes fosen iguais ou inferiores s que
resulten como consecuencia da execucin do plan, entenderanse substitudas unhas por outras. Se tales superficies
fosen superiores, a administracin percibir o exceso, na proporcin que corresponda, en terreos edificables.

71

Artigo 132.-Gastos de urbanizacin.


1. A totalidade dos gastos de urbanizacin e os xerais da xestin sern sufragados polos afectados en proporcin s
aproveitamentos que respectivamente lles correspondan.
2. Nos gastos incluiranse, como mnimo, os seguintes conceptos:
a)

O custo das obras de infraestructuras, servicios


proxectos e sexan de interese para o polgono,
instalacin das redes de subministracins con
prestasen os seus servicios, ags na parte
regulamentacin daqueles.

e mobiliario urbano que estean previstos nos plans e


sen prexuzo do dereito a reintegrarse dos gastos de
cargo s entidades, titulares ou concesionarias, que
na que deban contribu-los propietarios segundo a

b)

As obras de urbanizacin das instalacins e infraestructuras consideradas sistemas xerais includos nos
correspondentes sectores ou polgonos, nas condicins fixadas no planeamento.

c)

As indemnizacins procedentes polo cesamento de actividades, traslados, derrubamento de construccins,


destruccin de plantacins, obras e instalacins que esixan a execucin dos plans.

d)

As indemnizacins procedentes pola extincin de arrendamentos ou dereitos de superficie referidos a


edificios e construccins que deban ser demolidos con motivo da execucin do planeamento.

e)

O custo dos plans de ordenacin detallada e dos proxectos de urbanizacin e os gastos orixinados pola
compensacin e reparcelacin.

f)

A canalizacin e instalacin das redes de telecomunicacins.

g)

Os gastos de control de calidade da urbanizacin.

h)

Calquera outro asumido no proxecto de equidistribucin.

3. O pagamento destes gastos poder realizarse, logo do acordo cos propietarios interesados, cedendo estes,
gratuitamente e libres de cargas, terreos edificables na proporcin que se considere suficiente para compensalos.
Artigo 133.-Rxime de contratacin das obras de urbanizacin.
A contratacin das obras de urbanizacin realizarase sempre de acordo cos principios de publicidade e concorrencia.
Cando o organismo contratante sexa a administracin ter que respectar ademais as prescricins da lexislacin de
contratos das administracins pblicas

72

SECCIN 2
SISTEMA DE COOPERACIN

Artigo 134.- Determinacins xerais.


1. No sistema de cooperacin os propietarios achegan o solo de cesin obrigatoria e a administracin executa as
obras de urbanizacin con cargo a eles.
2. A aplicacin do sistema de cooperacin esixe a aprobacin do proxecto de reparcelacin dos terreos comprendidos
no polgono, como instrumento de equidistribucin, ags que esta sexa innecesaria por resultar suficientemente
equitativa a distribucin das cargas e beneficios.
3. Podern constiturse asociacins administrativas de propietarios, ben por iniciativa destes ou do propio municipio,
coa finalidade de colaborar na execucin das obras de urbanizacin, debendo integrar, como mnimo, o 25 % da
propiedade da superficie afectada.
4. O procedemento, contido e demais normativa aplicable reparcelacin axustarase disposto no captulo IV do
ttulo IV desta lei.
Artigo 135.-Cargas da urbanizacin.
1. A distribucin dos custos de urbanizacin farase en proporcin valor dos predios que lles sexan adxudicados na
reparcelacin ou, no caso de innecesariedade desta, en proporcin aproveitamento dos seus respectivos predios.
2. O municipio actuante poder esixirlles s propietarios afectados o pagamento de cantidades a conta dos gastos de
urbanizacin. Estas cantidades non podern exceder do importe dos investimentos previstos para os prximos seis
meses.
3. O municipio poder, as mesmo, cando as circunstancias o aconsellen, convir cos propietarios afectados un
aprazamento no pagamento dos gastos de urbanizacin de conformidade co previsto na lexislacin de facendas
locais.
Artigo 136.-Reservas de terreos para gastos de urbanizacin.
1. O proxecto de reparcelacin determinar as parcelas resultantes destinadas a compensar, se o caso, os gastos
de urbanizacin previstos e as sas posibles rectificacins.
2. A administracin poder allea-los terreos reservados para atende-los gastos de urbanizacin ou contratar con
empresas urbanizadoras a execucin material das obras, a cambio de determinado aproveitamento lucrativo con
cargo s ditos terreos.
3. En todo caso, os alleamentos e as obras realizaranse conforme as prescricins da lexislacin de contratos das
administracins pblicas relativas capacidade das empresas, publicidade, procedementos de licitacin e formas de
adxudicacin.
4. Concludas as obras, o aproveitamento urbanstico sobrante, tras atende-los gastos de urbanizacin, distribuirase
entre os propietarios, na proporcin que corresponda s seus respectivos bens orixinarios.

73

Artigo 137.-Colaboracin dos propietarios.


1. Os propietarios que representen, como mnimo, o 25 % da superficie total do polgono podern ofrece-la sa
colaboracin municipio, que se concretar na entrega de planos, documentos e calquera tipo de antecedentes, as
como na elaboracin e presentacin do proxecto de reparcelacin, co alcance que se determine no compromiso que
se formalice.
2. No suposto de que os propietarios chegasen a presenta-lo proxecto de reparcelacin, o municipio estar obrigado a
efectua-la sa tramitacin de acordo coas regras establecidas para tal efecto por esta lei.
Artigo 138.-Iniciativa.
O proxecto de reparcelacin ser formulado de oficio polo municipio ou polos propietarios que representen, como
mnimo, o 25 % da superficie do polgono.
Artigo 139.-Reparcelacin voluntaria.
1. Os propietarios de terreos que tean que ser sometidos a un proceso de distribucin de cargas e beneficios
podern utiliza-lo procedemento abreviado da reparcelacin voluntaria.
2. Nestes casos, a proposta de reparcelacin formulada polos propietarios afectados e formalizada en escritura
pblica, na que farn consta-la aceptacin de todos eles, ser sometida a informacin pblica durante vinte das
mediante anuncio publicado no Boletn Oficial da Provincia e obxecto de informe polos servicios municipais
correspondentes, e seralle elevada municipio para que se pronuncie sobre a aprobacin definitiva.
3. Cando recaia a aprobacin definitiva non ser necesaria ningunha nova formalizacin, bastando, para a inscricin
no rexistro da propiedade, coa presentacin da citada escritura e da certificacin do acordo da sa aprobacin.
4. O proxecto entndese aprobado se transcorre un mes desde a finalizacin da informacin pblica sen que se
producise acordo expreso de aprobacin e non se formulasen alegacins ou obxeccins no trmite de informacin
pblica.

SECCIN 3
SISTEMA DE EXPROPIACIN

Artigo 140.-Determinacins xerais.


1. A administracin actuante poder optar por utiliza-lo sistema de expropiacin cando razns de urxencia ou
necesidade o xustifiquen.
2. A expropiacin aplicarase por polgonos completos e abranguer tdolos bens e dereitos includos neles, sen
prexuzo do disposto nos artigos 146 e seguintes desta lei.
3. Mediante este sistema, a administracin expropiante obtn a propiedade de tdolos bens e dereitos includos no
polgono, executa as obras de urbanizacin e, posteriormente, allea as parcelas resultantes ou susceptibles de
edificacin.

74

Artigo 141.-Formas de xestin.


Cando se fixe a expropiacin como sistema de actuacin para un polgono, podern utilizarse as formas de xestin
que permita a lexislacin de rxime local aplicable e que resulten mis adecuadas s fins de urbanizacin e
edificacin previstos no planeamento.
Artigo 142.-Prezo xusto.
1. O prezo xusto expropiatorio dos terreos determinarase de acordo co establecido na lexislacin bsica do Estado. O
seu pagamento efectivo poder realizarse en metlico ou, mediante acordo co expropiado, en especie asignndolle
aproveitamento lucrativo de titularidade municipal en correspondencia co valor fixado como prezo xusto, e logo da
valoracin tcnica do aproveitamento transmitido.
2. A administracin actuante poder aplica-lo procedemento de taxacin conxunta conforme o disposto no artigo
seguinte ou segui-lo expediente de valoracin individual de acordo co establecido na lexislacin xeral de expropiacin
forzosa.
Artigo 143.-Taxacin conxunta.
1. Nos supostos do procedemento de taxacin conxunta, o expediente conter os seguintes documentos:
a)

Delimitacin do mbito territorial, cos documentos que o identifiquen en canto a situacin, superficie e lindes,
coa descricin de bens e dereitos afectados e a relacin dos seus titulares.

b)

Fixacin de prezos coa valoracin razoada do solo, segundo a sa cualificacin urbanstica.

c)

Follas de prezo xusto individualizado de cada predio, nas que se conter non s o valor do solo, senn
tamn o correspondente s edificacins, obras, instalacins e plantacins.

d)

Follas de prezo xusto que correspondan a outras indemnizacins.

2. O proxecto de expropiacin cos documentos sinalados ser exposto pblico polo prazo dun mes, para que
aqueles que poidan resultar interesados formulen as observacins e reclamacins que consideren convenientes, en
particular no que atinxe titularidade ou valoracin dos seus respectivos dereitos.
3. A informacin pblica efectuarase mediante a insercin de anuncios no Diario Oficial de Galicia e nun xornal dos de
maior circulacin da provincia.
4. As mesmo, as taxacins notificarnselles individualmente s que aparezan como titulares de bens ou dereitos no
expediente, mediante traslado literal da correspondente folla de aprecio e da proposta de fixacin dos criterios de
valoracin, para que poidan formular alegacins no prazo dun mes, contado a partir da data de notificacin.
5. Cando o rgano expropiante non sexa o municipio, oirase a este por igual prazo dun mes. O perodo de audiencia
Administracin municipal poder coincidir en todo ou en parte co dos interesados.
6. Emitido informe sobre as alegacins, someterase o expediente aprobacin do rgano municipal competente ou,
de ser tramitada pola Administracin autonmica, conselleiro competente en materia de urbanismo.
7. A resolucin aprobatoria do expediente notificarselles s interesados titulares de bens e dereitos que figuran nel,
conferndolles un prazo de vinte das, durante o cal podern manifestar por escrito ante o rgano expropiante a sa
desconformidade coa valoracin establecida no expediente aprobado.En tal caso, darselle traslado do expediente e
da folla de aprecio impugnada Xurado de Expropiacin de Galicia, para efectos de fixa-lo prezo xusto, que, en todo
caso, se far de acordo cos criterios de valoracin establecidos na lexislacin vixente.
8. Se os interesados non formulasen oposicin valoracin no citado prazo de vinte das, entenderase aceptada a
que se fixou no acto aprobatorio do expediente, entendndose determinado o prezo xusto definitivamente e de
conformidade.

75

9. Os erros non denunciados e xustificados no prazo sinalado no nmero 2 deste artigo non darn lugar nulidade ou
reposicin de actuacins, sen prexuzo de que os interesados conserven o seu dereito a ser indemnizados na forma
que corresponda.
Artigo 144.-Aprobacin e efectos do procedemento de taxacin conxunta.
1. O acordo de aprobacin definitiva do expediente de taxacin conxunta implicar a declaracin de urxencia da
ocupacin dos bens e dereitos afectados.
2. O pagamento ou depsito do importe da valoracin establecida producir os efectos previstos nos nmeros 6, 7 e 8
do artigo 52 da Lei de expropiacin forzosa, sen prexuzo de que contine a tramitacin do procedemento para a
definitiva fixacin do prezo xusto.
3. O pagamento do prezo xusto s se far efectivo, consignndose en caso contrario o seu importe, na forma
determinada pola lexislacin bsica do Estado.
Artigo 145.-Procedemento individual de expropiacin.
No caso de que non se utilice o procedemento de taxacin conxunta, seguirase o que establece a lexislacin do
Estado para a expropiacin individualizada.
Artigo 146.-Exclusin da expropiacin.
1. Na aplicacin do sistema de expropiacin o rgano expropiante poder exclur dela determinados bens, por peticin
dos seus titulares, cando esta determinacin non dificulte os obxectivos da actuacin e o propietario se comprometa a
participar no proceso de execucin do plan, observando as condicins que estableza a administracin.
2. En ningn caso poder acordarse a exclusin se a expropiacin vn motivada polo incumprimento de deberes
urbansticos.
3. Nos supostos previstos no artigo 148, ser requisito imprescindible para que poida acordarse a exclusin da
expropiacin a presentacin da escritura de reparcelacin voluntaria.
4. As mesmo, o rgano expropiante, logo da audiencia do propietario e informacin pblica polo prazo de vinte das
mediante anuncio no Diario Oficial de Galicia, poder acordar de oficio a exclusin sempre que se trate de terreos
edificados destinados uso establecido polo plan que se executa. Neste caso, a administracin fixar as condicins,
termos e proporcin nos que o propietario deber vincularse xestin urbanstica.
Artigo 147.-Requisitos.
1. Para resolve-la peticin de exclusin, a administracin deber ter especialmente en conta que as caractersticas
dos terreos non atranquen o proceso de execucin. Para este fin, poder esixirse unha superficie mnima que permita
a realizacin dunha actuacin edificatoria independente.
2. Se a administracin considerase xustificada a peticin de exclusin e que posible acceder a ela, sinalaralle
propietario dos bens afectados as condicins, termos e proporcin nos que el deber vincularse xestin urbanstica.
Fixaranse, as mesmo, as garantas para o suposto de incumprimento. En todo caso, o beneficiario quedar suxeito
cumprimento dos deberes urbansticos bsicos establecidos por esta lei.
3. Aceptadas polo propietario as condicins fixadas, o rgano expropiante, logo da apertura dun perodo de
informacin pblica de vinte das, dictar a correspondente resolucin, que se publicar no Diario Oficial de Galicia.

76

Artigo 148.-Adxudicacin de parcelas excludas da expropiacin.


Cando nos terreos que se vaian exclur da expropiacin resulte necesario efectuar unha nova distribucin de parcelas
para, no mbito excludo, facer posible o reparto de cargas e beneficios, utilizarase o procedemento da reparcelacin
voluntaria, no que en ningn caso podern inclurse bens ou dereitos non excludos daquela.
Artigo 149.-Incumprimento do propietario de bens excludos.
O incumprimento dos deberes establecidos na resolucin por parte dos propietarios dos bens excludos determinar a
expropiacin polo incumprimento da funcin social da propiedade ou, se o caso, o exercicio da va de
constrinximento.

SECCIN 4
SISTEMA DE CONCERTO
Artigo 150.-Caractersticas do sistema.
1. O sistema de concerto poder utilizarse cando tdolos terreos do polgono, ags os de uso e dominio pblico, se
o caso, pertenzan a un nico propietario, ou ben cando tdolos propietarios do polgono garantan solidariamente a
actuacin.
2. No sistema de concerto asumir o papel de urbanizador o propietario nico, ou ben o conxunto de propietarios que
garantan solidariamente a actuacin.
Artigo 151.-Formas de xestin do sistema.
1. No sistema de concerto a xestin da actividade de execucin poder ser realizada:
a)

Mediante a constitucin en escritura pblica por tdolos propietarios dunha entidade urbanstica de xestin,
que ter natureza administrativa e duracin limitada da actuacin, ags que asuma tamn a conservacin
da urbanizacin realizada. Para estes efectos, a escritura pblica de constitucin deber conte-los estatutos
polos que se rexer a entidade as como unha proposta de equidistribucin.

b)

A travs de sociedade mercantil constituda para tal efecto, sempre que no seu capital participen tdolos
propietarios.

c)

Directamente polo nico propietario da totalidade dos terreos afectados.

2. Tanto entidade urbanstica de xestin coma sociedade constituda polos propietarios podern incorporarse,
como membros ou socios, persoas ou entidades que acheguen financiamento ou asuman a realizacin das obras de
urbanizacin e edificacin precisas nos termos fixados polos particulares, que debern ser aprobados polo municipio
competente.

77

Artigo 152.-Sociedade mercantil.


1. Os propietarios debern, en todo caso, achegarlle sociedade mercantil que constitan para a xestin e execucin
da actuacin a totalidade dos terreos, edificacins e construccins dos que sexan titulares no mbito do polgono de
actuacin.
2. O municipio estar representado, como mnimo, por un conselleiro ou administrador, que ter o dereito de veto
suspensivo, por tempo mximo dun mes, de calquera acordo social, exercitable no acto de votacin, se estivese
presente, ou nos cinco das hbiles seguintes fidedigna notificacin daquel se non asistise reunin social.
En todo caso, o procedemento deber ser resolto dentro do prazo dun mes desde a formulacin do veto suspensivo e,
durante o tempo de vixencia daquel, o municipio e a sociedade podern chegar a unha solucin acordada.
Artigo 153.-Procedemento.
1. A proposta de equidistribucin formulada polos propietarios afectados e formalizada en escritura pblica ser
sometida a informacin pblica durante vinte das mediante anuncio publicado no Boletn Oficial da Provincia e
obxecto de informe polos servicios municipais correspondentes, e seralle elevada municipio para que se pronuncie
sobre a aprobacin definitiva.
2. O proxecto de equidistribucin entndese aprobado se transcorre un mes desde a finalizacin da informacin
pblica sen que se producise acordo expreso de aprobacin, sempre que non se formulasen reparos ou obxeccins
polos afectados.

SECCIN 5
SISTEMA DE COMPENSACIN

Artigo 154.-Concepto.
No sistema de compensacin, os propietarios achegan os terreos de cesin obrigatoria, realizan sa custa a
urbanizacin nos termos e condicins que se determinen no plan e constitense en xunta de compensacin.
Artigo 155.-Constitucin da xunta de compensacin.
1. Cando o sistema de compensacin vea establecido no planeamento para un determinado polgono, a sa efectiva
aplicacin requirir que os propietarios presenten o proxecto de estatutos e de bases de actuacin, e que no momento
de aprobacin definitiva daqueles superen o 50 % da superficie do polgono. A antedita iniciativa deber presentarse
no prazo mximo de tres meses, contados desde a aprobacin definitiva do planeamento detallado.
2. A administracin proceder sa aprobacin inicial, ags que infrinxisen as normas legais aplicables, publicar o
acordo de aprobacin no Boletn Oficial da Provincia e nun dos xornais de maior circulacin, e someterao a
informacin pblica por prazo de vinte das. Simultaneamente notificarllelo de forma individual s propietarios ou
titulares de dereitos de contido patrimonial no polgono, a fin de que, por idntico termo, formulen as alegacins
pertinentes sobre o proxecto das bases de actuacin e dos estatutos, rexeitando calquera outra obxeccin ou reparo,
e soliciten a sa incorporacin.

78

Concluda a fase de informacin pblica, o rgano municipal competente deber outorga-la aprobacin definitiva no
prazo mximo dun mes, transcorrido o cal se entender aprobado por silencio administrativo. Poderase prescindir
deste procedemento de aprobacin de bases e estatutos da xunta de compensacin se o concello previamente
aprobara, con carcter xeral, un modelo de bases e estatutos, con informacin pblica e publicacin no Boletn Oficial
da Provincia, e os propietarios que representaran, como mnimo, o 70 % da superficie do polgono consentisen a sa
aplicacin, en escritura pblica ou documento administrativo fidedigno no prazo establecido no nmero 1.
3. A xunta de compensacin deber constiturse no prazo mximo dun mes, desde a aprobacin definitiva de
estatutos e bases de actuacin ou, se o caso, desde que os propietarios consentisen a aplicacin do modelo xeral
de bases e estatutos aprobado polo municipio.
Para estes efectos hase requirir a tdolos propietarios, mediante notificacin individualizada, para que constitan a
xunta de compensacin no prazo indicado.
4. A xunta de compensacin ter natureza administrativa, personalidade xurdica propia e plena capacidade para o
cumprimento dos seus fins.
5. Un representante do municipio formar parte do rgano rector da xunta de compensacin en todo caso, e ser
designado no acordo de aprobacin definitiva das bases e estatutos.
6. Os acordos da xunta de compensacin adoptaranse por maiora simple das cotas de participacin, ags o de
aprobacin do proxecto de compensacin, que requirir a maiora absoluta de cotas, e aqueloutros para os cales os
estatutos esixan unha maiora cualificada.
7. Os acordos da xunta de compensacin sern recorribles ante o municipio.
Artigo 156.-Incorporacin de propietarios xunta de compensacin.
1. Os propietarios do polgono que non solicitasen o sistema podern incorporarse con igualdade de dereitos e
obrigacins xunta de compensacin, se non o fixeran nun momento anterior, dentro do prazo dun mes, a partir da
notificacin do acordo de aprobacin definitiva dos estatutos e bases de actuacin da xunta de compensacin ou da
certificacin administrativa de aplicacin a este polgono concreto das bases e estatutos aprobados con carcter xeral
polo municipio. Transcorrido o dito prazo, a incorporacin s ser posible se non atranca o desenvolvemento do
proceso e o aproba a xunta de compensacin, de conformidade cos seus estatutos.
Se algns propietarios do polgono non se incorporaran xunta de compensacin, esta poder solicitar do municipio
ou ben a expropiacin dos ditos predios, tendo a condicin de beneficiaria dela, ou ben a ocupacin dos ditos predios
en favor da xunta de compensacin a fin de posibilita-la execucin das obras de urbanizacin previstas,
recoecndoselles s seus titulares o dereito adxudicacin de terreos edificables en proporcin superficie
achegada coa reduccin adecuada para compensa-los gastos de urbanizacin correspondentes.
Neste ltimo caso, anda se os terreos quedasen directamente afectados cumprimento das obrigacins inherentes
sistema, a xunta de compensacin s actuar como fiduciaria con pleno poder dispositivo sobre os predios que
pertenzan s propietarios incorporados voluntariamente a ela.
En todo caso, se os propietarios afectados pola ocupacin demostrasen que os seus terreos constiten a nica ou
predominante fonte de ingresos coa que contan, tern dereito a percibir unha indemnizacin equivalente
rendibilidade demostrada durante o perodo que medie entre a ocupacin efectiva e a adxudicacin que lles
corresponda, ou expropiacin do seu dereito.
2. Podern tamn incorporarse xunta de compensacin empresas urbanizadoras que vaian participar cos
propietarios na xestin do polgono.

79

Artigo 157.-Proxecto de compensacin.


1. De acordo co establecido nas bases de actuacin, a xunta de compensacin formular o correspondente proxecto
de compensacin. Para a definicin de dereitos achegados, valoracin dos predios resultantes, regras de
adxudicacin, aprobacin, efectos do acordo aprobatorio e inscricin no rexistro da propiedade do mencionado
proxecto haber que aterse disposto no captulo IV deste ttulo. Malia o anterior, por acordo unnime de tdolos
afectados poden adoptarse criterios diferentes, sempre que non sexan contrarios lei ou planeamento aplicable, nin
lesivos para o interese pblico ou de terceiros.
2. No proxecto de compensacin deber inclurse a valoracin e correspondente indemnizacin dos dereitos que se
extingan. Poder acudirse ante o Xurado de Expropiacin de Galicia no caso de discrepancia coa valoracin aprobada
no proxecto de compensacin. Sen embargo, a aprobacin definitiva do proxecto de compensacin constituir ttulo
suficiente para a ocupacin dos inmobles que correspondan, unha vez que se constita en depsito ou se efecte o
pagamento das indemnizacins s que se refire este nmero.
3. O proxecto de compensacin ser aprobado segundo o procedemento establecido polo artigo 117 desta lei, coa
excepcin de que a aprobacin inicial corresponderalle xunta de compensacin e a aprobacin definitiva ao
concello.
A aprobacin definitiva do proxecto de compensacin feita polo rgano municipal produce os mesmos efectos
xurdicos c aprobacin definitiva do proxecto de equidistribucin.
Artigo 158.-Xunta de compensacin e transmisin de terreos.
1. A incorporacin dos propietarios xunta de compensacin non presupn, ags que os estatutos dispuxesen outra
cosa, a transmisin a ela dos inmobles afectados s resultados da xestin comn. En todo caso, os terreos quedarn
directamente afectados cumprimento das obrigacins inherentes sistema, con anotacin no rexistro da propiedade
na forma que determina a lexislacin estatal.
2. As xuntas de compensacin actuarn como fiduciarias con pleno poder dispositivo sobre os predios pertencentes
s propietarios membros daquelas, sen mis limitacins cs establecidas nos estatutos.
3. A transmisin administracin correspondente de tdolos terreos de cesin obrigatoria, en pleno dominio e libre de
cargas, ter lugar por ministerio da lei coa aprobacin definitiva do proxecto de compensacin.
4. s transmisins de terreos que se realicen como consecuencia da constitucin da xunta de compensacin por
contribucin dos propietarios do polgono, no caso de que as o dispuxesen os estatutos, e s adxudicacins de
soares que se realicen a favor dos propietarios en proporcin s terreos incorporados por aqueles aplicarnselle-las
exencins tributarias que establece a lexislacin estatal ou autonmica correspondente, en especial, as previstas no
artigo 159.4 do Real decreto lexislativo 1/1992, do 26 de xuo.
Artigo 159.-Responsabilidade da xunta de compensacin e obrigacins dos seus membros.
1. A xunta de compensacin ser directamente responsable, fronte administracin competente, da urbanizacin
completa do polgono e, se o caso, da edificacin dos soares resultantes, cando as se establecese.
2. O incumprimento polos membros da xunta de compensacin das obrigacins e cargas impostas por esta lei
habilitar o municipio para expropia-los seus respectivos dereitos en favor da xunta de compensacin, que ter a
condicin xurdica de beneficiaria.
3. As cantidades debidas xunta de compensacin polos seus membros podern ser esixidas por va de
constrinximento, logo da peticin da xunta de compensacin municipio.
Artigo 160.-Substitucin do sistema de compensacin.

80

1. No suposto de que non se consiga a participacin voluntaria de propietarios que representen a superficie requirida
para a determinacin do sistema de compensacin e aprobacin de estatutos, bases de actuacin e proxecto de
compensacin, aqueles que estean dispostos a promove-la execucin podern solicitar do municipio a substitucin do
sistema por algn dos sistemas de actuacin directos ou o de concesin de obra urbanizadora.
2. Os propietarios que formulen esta peticin e se comprometan a facer efectivas as sas obrigacins conservarn a
plenitude dos seus dereitos e podern realiza-las operacins de colaboracin previstas nos sistemas de actuacin
directos sempre que cumpran as condicins establecidas para cada suposto.

SECCIN 6
SISTEMA DE CONCESIN DE OBRA URBANIZADORA
Artigo 161.-Caractersticas do sistema.
1. O sistema de concesin de obra urbanizadora un sistema de actuacin indirecta no que o municipio lle outorga
axente urbanizador ou concesionario a realizacin das obras de urbanizacin, procedendo este distribucin dos
beneficios e cargas correspondentes, obtendo a sa retribucin en terreos edificables ou en metlico conforme o
convido co municipio.
2. Sen prexuzo do disposto no artigo 160 desta lei, unha vez transcorrido o prazo de dous anos contado desde a
aprobacin definitiva do planeamento detallado que ordene o polgono, a aplicacin efectiva deste sistema poder ser
acordada de oficio polo municipio ou por iniciativa de calquera persoa anda que non sexa propietaria de solo no
mbito de actuacin.
Artigo 162.-Procedemento.
1. No caso de iniciativa pblica, o municipio aprobar as bases que rexern o concurso para a seleccin da oferta, que
debern inclur como mnimo as circunstancias previstas no apartado 2 deste artigo. O procedemento de seleccin e
adxudicacin da concesin rexerase polas disposicins contidas na lexislacin de contratos das administracins
pblicas.
2. Nos supostos de iniciativa privada, a proposta dos particulares para participar da accin urbanizadora deber contelos seguintes documentos:
a)

Proposicin xurdico-econmica que deber inclu-los compromisos adquiridos voluntariamente polo


promotor da iniciativa, as garantas financeiras e reais, os prazos de inicio e conclusin das obras de
urbanizacin e, se o caso, de edificacin, ademais das clusulas penais previstas para o suposto de
incumprimento.

b)

As condicins econmicas dirixidas s propietarios de solo, que incluirn a oferta de compra de terreos, por
prezo determinado, e a oferta de incorporacin proceso urbanizador, especificando a retribucin que lle
corresponda urbanizador en terreos edificables ou en metlico a travs das cotas de urbanizacin. No
caso de non existir acordo, a valoracin realizarase conforme o disposto na lexislacin bsica estatal.

c)

Un anteproxecto de urbanizacin detallado, que permita avaliar correctamente as calidades e as ofertas


econmicas presentadas, as como as cesins e compensacins que considere oportunas superiores s
previstas na lei.

3. Presentada a iniciativa, o municipio nun prazo de dous meses poder desestimala por causas xustificadas,
includas as referidas exercicio da potestade de planeamento.

81

4. No caso de asumi-la iniciativa privada, procederase a tramitar un procedemento de concorrencia, coas seguintes
particularidades:
a)

Durante o perodo de informacin pblica, que non poder ser inferior a un mes, podern ser presentadas
melloras ou alternativas iniciativa formulada.

b)

O pleno da corporacin elixir entre as proposicins presentadas a que considere mis adecuada s
intereses pblicos, outorgando o ttulo concesional onde debern figura-las clusulas, obrigacins e dereitos
do concesionario.

5. Os propietarios que rexeiten a oferta de compra e de incorporacin proceso urbanizador sern expropiados e
procederase ocupacin urxente dos terreos.
Artigo 163.-Responsabilidade.
O custo dos investimentos, instalacins, obras e compensacins necesarias para executa-lo planeamento ser
garantido en forma e proporcin suficientes e financiado polo urbanizador responsable da actuacin, quen poder
repercutilo na propiedade dos soares resultantes.
Artigo 164.-Retribucin.
1. O urbanizador obter a sa retribucin a custa dos propietarios, en terreos edificables ou en metlico, nos termos
establecidos na concesin.
2. A retribucin en terreos farase efectiva mediante a reparcelacin.
3. A retribucin en metlico farase efectiva mediante cotas de urbanizacin acordadas entre urbanizador e propietarios
ou, no seu defecto, aprobadas polo municipio, que debern satisface-los propietarios, quedando suxeitos os terreos
pagamento de tales cotas, como carga real, que figurar no proxecto de reparcelacin. O urbanizador poder solicitar
do municipio a exaccin por va de constrinximento das cotas debidas polos propietarios.

82

CAPTULO VII
OBTENCIN DE TERREOS DE SISTEMAS XERAIS E DE DOTACINS PBLICAS.
Artigo 165.-Definicins.
1. Entndese por terreos destinados a dotacins pblicas os de titularidade do municipio ou, se o caso, da
Comunidade Autnoma que tenden a satisfacer necesidades colectivas e implantar usos ou servicios pblicos, tendo
o carcter de bens de dominio pblico.
2. Son terreos de sistemas xerais os dotacionais pblicos que estn deseados ou previstos para o servicio da
totalidade do municipio e, en especial, para implanta-las infraestructuras bsicas do modelo de cidade.
3. Non tern o carcter de sistemas xerais os terreos, instalacins e infraestructuras de titularidade estatal ou
autonmica de carcter supramunicipal que non estean recollidos no plan xeral, e cunha vocacin que exceda do
servicio municipio, sen prexuzo do disposto na lexislacin sectorial de aplicacin.
4. Son terreos destinados a dotacins locais os dotacionais pblicos de titularidade do municipio, que estn
deseados ou previstos predominantemente para o servicio do polgono ou sector, se o caso.
Artigo 166.-Obtencin dos sistemas xerais.
1. Os terreos destinados a sistemas xerais que deban implantarse sobre solo rstico ou urbano consolidado obteranse
mediante expropiacin forzosa, por convenio entre a administracin e o propietario ou por permuta forzosa con terreos
do patrimonio municipal do solo.Tanto no suposto do convenio coma no caso da permuta forzosa os tcnicos
municipais taxarn previamente o valor dos terreos que se van obter e o dos aproveitamentos ou solos municipais
conforme os criterios de valoracin establecidos na lexislacin estatal aplicable.
2. A expropiacin dos terreos de sistemas xerais deber realizarse dentro dos cinco anos seguintes aprobacin do
planeamento detallado que lexitime a sa execucin.
3. Os terreos destinados polo planeamento a sistemas xerais en solo urbano non-consolidado e en solo urbanizable
ou, se o caso, solo rstico includo nunha rea de reparto obteranse:
a)

Por cesin obrigatoria derivada da sa inclusin ou adscricin nunha rea de reparto e no correspondente
polgono.

b)

Por ocupacin directa.

c)

Por permuta forzosa.

d)

Mediante expropiacin forzosa.

e)

Por convenio urbanstico, debendo inclurse entre as sas clusulas as previsins necesarias para
compensa-los propietarios, ben en metlico ou ben mediante aproveitamento lucrativo de titularidade
municipal.

4. A obrigacin de cesin gratuta dos terreos destinados a sistemas xerais incle tamn a realizacin das obras de
urbanizacin, das instalacins e das infraestructuras, nas condicins que estableza o plan xeral.
Artigo 167.-Obtencin de terreos destinados a dotacins locais.

83

1. Os terreos destinados polo planeamento a dotacins locais en solo urbano consolidado obteranse mediante
expropiacin forzosa, por convenio entre a administracin e o propietario, ou por permuta forzosa con terreos do
patrimonio municipal do solo.
2. Os terreos destinados a dotacins locais en solo urbano non-consolidado e en solo urbanizable obteranse mediante
cesin obrigatoria e gratuta a travs do sistema de actuacin que se adopte ou por expropiacin, ocupacin directa
ou permuta forzosa.
3. A obrigacin de cesin gratuta dos terreos destinados a dotacins de carcter local incle tamn a sa
urbanizacin, a custa dos propietarios includos no correspondente polgono.
Artigo 168.-Permuta forzosa.
1. Os terreos destinados a sistemas xerais ou dotacins pblicas locais podern obterse mediante permuta forzosa
con terreos pertencentes patrimonio pblico de solo e que sexa de caractersticas adecuadas para servir de soporte
aproveitamento urbanstico que corresponda subxectivamente seu propietario, ags que este acepte
voluntariamente a entrega de terreos que non cumpran este requisito.
2. A permuta forzosa de terreos require que se determinase previamente:
a)

O aproveitamento urbanstico que lle corresponde propietario afectado.

b)

Os terreos pertencentes patrimonio pblico de solo que van ser permutados.

c)

De non poder ser materializada a totalidade do aproveitamento, a indemnizacin que hai que satisfacer en
metlico pola parte de aproveitamento non materializable neles.

3. A permuta forzosa de terreos hase levar a cabo polo procedemento previsto no artigo 170, debndose inclur na
acta a descricin dos terreos do patrimonio pblico de solo obxecto da permuta e, se o caso, a indemnizacin
complementaria e o momento do seu aboamento.
Artigo 169.-Ocupacin directa.
1. Entndese por ocupacin directa a obtencin de terreos destinados a sistemas xerais e dotacins pblicas locais
mediante o recoecemento seu titular do dereito aproveitamento no polgono que se vincule.
2. A ocupacin directa require que estea aprobada a ordenacin pormenorizada, tanto dos terreos que se van ocupar,
con determinacin do aproveitamento que lles corresponda s seus propietarios, coma do polgono no que vaian
integrarse.
Artigo 170.-Procedemento para a ocupacin directa.
1. O procedemento de aplicacin da ocupacin directa axustarase s disposicins regulamentarias que se dicten e, en
todo caso, s seguintes regras:
a)

A administracin actuante publicar no Boletn Oficial da Provincia a relacin dos terreos e propietarios
afectados, os aproveitamentos urbansticos correspondentes a cada un deles e o polgono onde se debern
facer efectivos os seus dereitos. As mesmo e de modo simultneo notificarselles s propietarios e titulares
de dereitos de contido econmico sobre os terreos a ocupacin prevista e o resto de circunstancias
relevantes.

b)

Abrirase un perodo de informacin pblica durante un prazo de vinte das para efectuar alegacins.
Simultaneamente o municipio solicitaralle certificacin de dominio e cargas rexistro da propiedade, as
como a prctica dos asentos que procedan.

c)

A ocupacin s se poder levar a cabo transcorrido o prazo de vinte das contado desde a notificacin ou
publicacin, levantndose acta na que se farn constar polo menos:

84

1.

Lugar e data de outorgamento.

2.

Identificacin dos titulares dos terreos que se van ocupar ou de dereitos sobre estes e a sa
situacin rexistral.

3.

Superficie que se vai ocupar e aproveitamento urbanstico que lle corresponda.

4.

Polgono onde se far efectivo este aproveitamento.

d) No caso de propietarios descoecidos, non comparecentes, incapacitados sen persoa que os represente,
ou cando se trate de propiedade litixiosa, entenderanse as actuacins co ministerio fiscal.
e) O municipio expedir a favor de cada un dos propietarios de terreos ocupados certificacin dos puntos
sinalados no apartado c) deste artigo, remitndolle vez unha copia da devandita certificacin,
acompaada do correspondente plano, rexistro da propiedade para inscribi-la superficie ocupada a favor
do municipio, nos termos que resulten da lexislacin estatal aplicable.
f) Transcorridos catro anos sen que se procedese execucin do planeamento no polgono onde os
propietarios fosen integrados, estes tern dereito a esixir da administracin que se inicie o expediente
expropiatorio dos seus terreos, nos termos e co procedemento establecido no artigo 99 desta lei.
2. Os propietarios e titulares de dereitos de contido patrimonial afectados polas ocupacins reguladas neste artigo
tern dereito a ser indemnizados nos termos establecidos na lexislacin estatal sobre expropiacin forzosa que resulte
aplicable, polo perodo que medie desde a ocupacin ata a aprobacin definitiva do instrumento de equidistribucin.

85

CAPTULO VIII
INSTRUMENTOS DE EXECUCIN DOS PLANS EN SOLO DE NCLEO RURAL

Artigo 171.-Sistema de cesin de viais.


a)

sistema de cesin de viais no solo de ncleo rural hase aplicar conforme as seguintes regras:

b)

Os propietarios debern cederlle municipio os terreos destinados polo planeamento a viais,


fra das aliacins, que resulten necesarios para que a parcela sexa edificable de acordo
coas determinacins desta lei e do planeamento.

c)

O cumprimento efectivo do deber de cesin ter lugar coa solicitude da licencia. Esta cesin
formalizarase en documento pblico, acompaado de plano ou documento grfico onde se
exprese con precisin a superficie obxecto de cesin conforme as aliacins establecidas.

d)

Os propietarios debern urbaniza-la sa parcela nos termos do artigo seguinte.

Artigo 172.-Conexins e urbanizacin na cesin de viais.


1. A execucin das actuacins integrais previstas por un plan especial de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio
rural levarase a cabo por algn dos sistemas de actuacin regulados no captulo VI do ttulo IV desta lei.
2. Para edificar no mbito dos ncleos rurais, includa a sa rea de expansin, deber executarse a conexin coas
redes de servizo existentes no ncleo rural ou nas sas proximidades. De non existir, debern resolverse por medios
individuais con cargo ao promotor da edificacin e co compromiso de conexin cando se implanten os servizos. Unha
vez aprobado definitivamente o plan especial de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural, debern
implantarse as redes de servizos e as instalacins que resulten necesarias para a subministracin de auga e de
enerxa elctrica e para a evacuacin e depuracin das augas residuais e, se o caso, realizarse a conexin coas
redes existentes no ncleo rural ou nas sas proximidades.
3. Poderase autoriza-la execucin simultnea das obras de acometida, urbanizacin e edificacin. O municipio deber
esixir garantas suficientes do cumprimento desta obrigacin.
Artigo 173.-Obtencin de dotacins nos ncleos rurais.
Os terreos destinados a dotacins pblicas poderanse obter mediante expropiacin forzosa, convenio urbanstico
entre a administracin e os propietarios ou permuta forzosa.
No suposto previsto no apartado 3 do artigo 24, por cesin obrigatoria e gratuta ou por ocupacin directa.

86

TTULO V
INSTRUMENTOS DE INTERVENCIN NO MERCADO DO SOLO

CAPTULO I
PATRIMONIOS PBLICOS DO SOLO
Artigo 174.-Constitucin.
1. Os municipios que dispoan de plan xeral de ordenacin municipal debern constitu-lo patrimonio municipal do
solo, coa finalidade de obter reservas de solo para actuacins de iniciativa pblica, facilita-la execucin do plan e
contribur regulacin do mercado de terreos destinados desenvolvemento urbanstico.
2. Tamn poder constitu-lo seu propio patrimonio de solo a Administracin autonmica en colaboracin cos
municipios, co obxecto de atende-la demanda de vivenda de proteccin pblica e de solo para o desenvolvemento de
actividades empresariais.
Artigo 175.-Reservas de terreos.
1.

O plan xeral poder establecer, en calquera clase de solo con excepcin do rstico, reservas de
terreos de posible adquisicin para a constitucin ou ampliacin pola administracin
correspondente do seu patrimonio pblico de solo.

2.

O establecemento ou a delimitacin das reservas de terreos coa finalidade expresada no nmero


1 comporta:
a)

A declaracin da utilidade pblica e a necesidade da ocupacin para efectos de


expropiacin forzosa por un tempo mximo de catro anos, prorrogable unha soa vez
por outros dous anos. A prrroga deber fundarse en causa xustificada e acordarse,
de oficio ou por instancia de parte, logo da informacin pblica e audiencia dos
propietarios afectados por prazo comn de vinte das. A eficacia da prrroga requirir
a publicacin no Diario Oficial de Galicia.

b)

A suxeicin de tdalas transmisins que se efecten nas zonas de reservas s


dereitos de tenteo e retracto previstos nesta lei en favor da administracin
correspondente.

3. Os prazos de vixencia da declaracin da utilidade pblica e a necesidade de ocupacin, e da sa eventual prrroga,


cando se trate de solo urbano, sern a metade dos expresados no apartado anterior.
Artigo 176.-Bens que integran o patrimonio municipal do solo.
1. Os bens do patrimonio municipal do solo constiten un patrimonio diferenciado dos restantes bens municipais e os
ingresos obtidos mediante o alleamento de parcelas, ou do aproveitamento que corresponda a terreos de titularidade
municipal, destinaranse s fins previstos no artigo 177 desta lei.
2. Integrarn o patrimonio municipal do solo:
a)

Os bens patrimoniais que resultasen clasificados polo planeamento urbanstico como


solo urbano ou urbanizable.

87

b)

Os terreos e as edificacins ou construccins obtidas en virtude das cesins


correspondentes participacin da administracin no aproveitamento urbanstico, as
como as adquisicins de bens ou dieiro obtidos con ocasin da xestin urbanstica.

c)

Os terreos e as edificacins ou construccins adquiridos, en virtude de calquera ttulo


e en especial mediante expropiacin, pola administracin titular co fin da sa
incorporacin correspondente patrimonio de solo e os que o sexan como
consecuencia do exercicio dos dereitos de tenteo e retracto previstos nesta lei.

d)

Cesins en especie ou en metlico derivadas de deberes ou obrigacins, legais ou


voluntarias, asumidos en convenios, concursos pblicos ou plasmadas en
instrumentos de xestin urbanstica.

e)

Os ingresos obtidos mediante alleamento de terreos includos nos patrimonios


pblicos de solo.

Artigo 177.-Destino do patrimonio municipal do solo.


1. Os bens do patrimonio municipal do solo debern ser destinados a algn dos seguintes fins:
a)

Construccin de vivendas suxeitas a algn rxime de proteccin pblica.

b)

propia planificacin e xestin urbanstica, en especial pagamento en especie,


mediante permuta, dos terreos destinados a sistemas xerais e dotacins pblicas.

c)

Actuacins pblicas dotacionais, sistemas xerais ou outras actividades de interese


social.

d)

Conservacin e mellora do medio ambiente, do medio rural e do patrimonio cultural


construdo.

e)

Creacin de solo para o exercicio de actividades empresariais compatibles co


desenvolvemento sostible.

f)

Conservacin e ampliacin do propio patrimonio.

2. O alleamento ou permuta dos bens do patrimonio pblico do solo da Administracin autonmica ou local
realizarase, por prezo non inferior ao do seu aproveitamento urbanstico, mediante concurso pblico por
procedemento aberto, na forma establecida na lexislacin de contratacin das administracins pblicas. No prego de
condicins determinarase, como mnimo, o seguinte:
a) Prazos mximos de edificacin e, se o caso, de urbanizacin.
b) Prezos finais mximos de venda ou alugamento das futuras edificacins.
c) Condicins que impidan ulteriores alleamentos por prezo superior ao de adquisicin.
d) ndices de referencia para a actualizacin dos prezos sinalados nas letras b) e c) anteriores. Se o concurso
quedase deserto, poderase allear directamente dentro do prazo mximo dun ano, nas mesmas condicins.
3. Cando exista demanda de vivendas suxeitas a algn rxime de proteccin pblica, como mnimo, o 50 % dos bens
e dereitos obtidos con cargo 10 % de cesin obrigatoria sern destinados preferentemente a cubri-la devandita
necesidade.
4. Os municipios podern ceder gratuitamente os bens includos no patrimonio municipal do solo, nos supostos
previstos na lexislacin vixente e cumprindo os requisitos establecidos nela, observando a sa finalidade urbanstica
con destino vivenda de promocin pblica ou para equipamentos comunitarios, debendo constar en documento
pblico a cesin e o compromiso dos adquirentes.

88

CAPTULO II
DEREITO DE SUPERFICIE

Artigo 178.-Dereito de superficie.


1. As entidades locais e as demais persoas pblicas podern constitu-lo dereito de superficie en terreos da sa
propiedade ou integrantes do patrimonio municipal do solo, con destino construccin de vivendas suxeitas a algn
rxime de proteccin pblica ou a outros usos de interese social; o seu dereito corresponderalle superficiario.
2. Nestes supostos, aplicarase o rxime establecido na lexislacin do Estado.
3. O dereito de superficie extinguirase se non se edifica no prazo fixado na licencia ou, en todo caso, no establecido
supletoriamente nesta lei.

CAPTULO III
DEREITOS DE TENTEO E RETRACTO

Artigo 179.-Delimitacin de reas.


1. Para efectos de garanti-lo cumprimento das previsins temporais do planeamento, incrementa-lo patrimonio de solo
e, en xeral, facilita-lo cumprimento dos obxectivos daquel, os municipios podern delimitar reas nas que as
transmisins onerosas de terreos quedarn suxeitas exercicio dos dereitos de tenteo e retracto pola corporacin
respectiva.
2. delimitrense estas reas deber establecerse se as transmisins suxeitas exercicio de tales dereitos son s as
de terreos sen edificar, tean ou non a condicin de soares, ou se inclen tamn as de terreos con edificacin que non
esgote o aproveitamento permitido polo plan, con edificacin en construccin, ruinosa ou desconforme coa ordenacin
aplicable.
3. Poder igualmente dispoerse no acordo de delimitacin de reas a suxeicin exercicio dos expresados dereitos
das transmisins de vivendas en construccin ou construdas, sempre que o transmisor adquirise do promotor e, no
segundo caso, a transmisin se proxecte antes de transcorrido un ano desde a terminacin do edificio.
4. Se o mbito delimitado estivese previamente declarado, en todo ou en parte, como rea de rehabilitacin integrada,
poder tamn establecerse no correspondente acordo que o exercicio dos dereitos de tenteo e retracto abarcar
incluso os predios edificados conforme a ordenacin aplicable, tanto no suposto de que a transmisin se proxecte ou
verifique en conxunto coma fraccionadamente, en rxime ou non de propiedade horizontal.
5. O prazo mximo de suxeicin das transmisins exercicio dos dereitos de tenteo e retracto ser de dez anos, ags
que, delimitarse a rea, se fixase outro menor.
Artigo 180.-Procedemento para a delimitacin.
1. A delimitacin das devanditas reas poder efectuarse no plan xeral ou no planeamento de desenvolvemento. No
seu defecto, poder delimitarse logo da informacin pblica por prazo de vinte das no Boletn Oficial da Provincia e
notificacin individualizada s propietarios afectados.

89

2. En calquera caso, entre a documentacin especificamente relativa delimitacin deber figurar unha memoria
xustificativa da necesidade de somete-las transmisins s dereitos de tenteo e retracto, os obxectivos que se van
conseguir, a xustificacin do mbito delimitado en relacin co conxunto do mbito territorial non afectado e unha
relacin dos bens afectados e dos seus propietarios, e ser preceptiva a notificacin a estes logo da apertura do
trmite de informacin pblica.
3. Os municipios remitiranlles s rexistros da propiedade correspondentes copia certificada dos planos que reflictan a
delimitacin e relacin detallada das ras ou sectores comprendidos naquelas reas e dos propietarios e bens
concretos afectados, mediante traslado de copia do acordo de delimitacin.
Artigo 181.-Notificacin da transmisin.
Os propietarios de bens afectados por estas delimitacins debern notificarlle municipio a decisin de allealos, con
expresin do prezo e forma de pagamento proxectados e restantes condicins esenciais da transmisin, para efectos
do posible exercicio do dereito de tenteo, durante un prazo de sesenta das naturais, contado desde o seguinte da
notificacin.
Artigo 182.-Exercicio do dereito de retracto.
1. O municipio poder exercita-lo dereito de retracto cando non se lle fixese a notificacin previda no artigo
precedente, se omitise nela calquera dos requisitos esixidos ou resultase inferior o prezo efectivo da transmisin ou
menos onerosas as restantes condicins desta.
2. Este dereito deber exercitarse no prazo de sesenta das naturais, contados desde o seguinte da notificacin da
transmisin efectuada, que o adquirente deber facer, en todo caso, municipio mediante entrega de copia da
escritura ou documento no que se formalizase.
3. O dereito de retracto que se refire esta lei ter carcter preferente a calquera outro.
Artigo 183.-Caducidade da notificacin.
1. Os efectos da notificacin para o exercicio do dereito de tenteo caducarn s tres meses seguintes a ela.
2. A transmisin realizada transcorrido este prazo entenderase efectuada sen a devandita notificacin, para os efectos
do exercicio do dereito de retracto.
Artigo 184.-Non-inscricin rexistral.
Non se podern inscribir no rexistro da propiedade as transmisins efectuadas sobre os inmobles includos nas
expresadas delimitacins, se non aparece acreditada a realizacin das notificacins consideradas nos artigos
precedentes.
Artigo 185.-Transmisins de vivendas suxeitas a proteccin pblica.
1. Co obxecto de garanti-lo cumprimento efectivo das limitacins sobre prezos mximos de venda das vivendas
suxeitas a calquera rxime de proteccin pblica que impoa a dita vinculacin, os municipios podern delimitar reas
nas que tanto as primeiras coma as ulteriores transmisins onerosas daquelas queden suxeitas s notificacins
previdas nos artigos 181 e 182, para efectos do posible exercicio dos dereitos de tenteo e retracto nos prazos
establecidos neles.

90

2. A falta de acreditacin do cumprimento destes requisitos de notificacin impedir a inscricin no rexistro da


propiedade da transmisin efectuada.
3. A tramitacin da delimitacin destas reas axustarase prevido no artigo 180, sendo aplicable tamn, para os
efectos previstos no nmero anterior, o disposto no apartado 3 do citado artigo.
4. A Comunidade Autnoma, subsidiariamente ou por acordo co municipio implicado, poder exerce-la delimitacin de
reas ou o dereito de tenteo e retracto que se refire este artigo.
Artigo 186.-Adxudicacin de vivendas.
As vivendas adquiridas no exercicio do tenteo e retracto pola administracin sern adxudicadas mediante concurso
entre aqueles que, non posundo outra vivenda, renan os demais requisitos establecidos polo rxime de proteccin
pblica aplicable.
Artigo 187.-Dereitos de tenteo e retracto no solo de ncleo rural.
1. As transmisins onerosas de terreos, edificacins e construccins includas no mbito dos ncleos rurais
catalogados de acordo con esta lei quedarn suxeitas exercicio dos dereitos de tenteo e retracto pola Comunidade
Autnoma de Galicia e o concello onde aquelas se localicen. En calquera caso, o exercicio destes dereitos pola
Comunidade Autnoma ser preferente sobre o da Administracin municipal.
3.

O exercicio dos dereitos de tenteo e retracto axustarase disposto neste captulo, debendo neste
caso efectuarse as notificacins da transmisin, ademais de concello, conselleiro competente
en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.

91

TTULO VI
INTERVENCIN NA EDIFICACIN E USO DO SOLO E DISCIPLINA URBANSTICA

CAPTULO I
FOMENTO DA EDIFICACIN

Artigo 188.-Deber de edifica-los soares.


1. Os propietarios de soares e de construccins en runa ou inadecuados debern emprende-la edificacin nos termos
establecidos nesta lei.
2. No solo urbanizable e no solo urbano non-consolidado, o prazo para o cumprimento do deber de edificar comezar
a contarse desde a conversin dos terreos en soares.
3. Polo que respecta solo urbano consolidado, o prazo para o cumprimento do deber de edificar comezar a
contarse desde a aprobacin definitiva do planeamento urbanstico que contea a sa ordenacin detallada, anda
que os terreos non renan a condicin de soar. Neste ltimo caso, o deber de edificar abarca tamn a obrigacin de
dota-la parcela dos elementos de urbanizacin necesarios para que se converta en soar.
4. O deber de edificar e as disposicins contidas neste captulo afectan igualmente os propietarios dos predios nos
que existisen construccins paralizadas, ruinosas, derrudas ou inadecuadas lugar no que radiquen, e estes debern
emprende-la edificacin nos prazos sinalados nesta lei. No caso de que o planeamento prohba a substitucin total ou
parcial das edificacins existentes ou impoa a conservacin de determinados elementos ou a sa rehabilitacin
integral, o deber de edificar entenderase como deber de rehabilitar, respectando, materializarse os correspondentes
aproveitamentos urbansticos, os elementos dotados de proteccin.
Artigo 189.-Prazos para edificar ou rehabilitar.
1. Os prazos aplicables para o cumprimento do deber de edificar ou rehabilitar sern os fixados polo planeamento
xeral ou de desenvolvemento en funcin da clasificacin e cualificacin do solo e das circunstancias especficas que
concorran en determinadas reas ou soares, que sern apreciadas de forma motivada, e, no seu defecto, o prazo ser
de dous anos.
2. A administracin poder conceder prrrogas cunha duracin mxima conxunta dun ano, por peticin dos
interesados, por causas xustificadas e de forma motivada.
Artigo 190.-Consecuencias do incumprimento dos deberes de edificar ou rehabilitar.
Se vence o prazo concedido para cumpri-los deberes de edificar ou rehabilitar, includas as sas eventuais prrrogas,
a administracin decretar a inscricin obrigatoria no rexistro de soares. Transcorridos dous anos desde a inscricin
sen que se lle dese cumprimento deber de edificar ou, se o caso, de rehabilitar, a administracin decretar a
edificacin forzosa do soar ou, se o caso, a rehabilitacin forzosa do inmoble, ben de maneira directa ou a travs
dun particular, denominado axente edificador, conforme as regras establecidas nos artigos seguintes.

92

Artigo 191.-Actuacin directa e a travs dunha sociedade urbanstica.


1. A administracin urbanstica poder aprobar programas de edificacin forzosa, de forma simultnea planeamento
que contea a ordenacin detallada, nos que se delimiten reas prioritarias para os efectos da edificacin forzosa.
A Comunidade Autnoma poder subscribir convenios cos concellos a fin de colaborar na xestin dos programas de
edificacin forzosa.Tamn se podern aprobar programas de rehabilitacin co mesmo contido e determinacins, nos
que se regule a xestin de edificios que, de acordo co planeamento, deban ser obxecto de rehabilitacin integral ou
nos que se deban conservar algns elementos.
2. Cando se incumpra o deber de edificar nalgn terreo includo nestas reas, a administracin poder expropialo a fin
de asumi-la edificacin, ou ben encomendarlle a unha sociedade urbanstica pblica o desenvolvemento da actuacin.
Neste ltimo caso, a sociedade urbanstica actuar como beneficiaria da expropiacin e asumir fronte
administracin o deber de edificar nos prazos que se fixen no convenio que regule a actuacin, que en ningn caso
podern ser mis longos cs outorgados inicialmente propietario.
3. A administracin notificaralle propietario do terreo a iniciacin do procedemento, concedndolle un prazo de vinte
das para formular alegacin, e asemade ordenar a sa anotacin no rexistro da propiedade, nos termos da
lexislacin aplicable.
4. Concludo o trmite de audiencia, o concello aprobar, se o caso, a actuacin ou o convenio que a regule, no
caso de que a vaia asumir unha sociedade urbanstica pblica.
5. A expropiacin poder tramitarse polo procedemento de taxacin conxunta.
6. Unha vez ocupado o inmoble, comezarn a computarse os prazos fixados para solicitar licencia e para proceder
edificacin. As mesmo inscribirase a transmisin no rexistro da propiedade, aplicndose o previsto na sa normativa
especfica para a inscricin das adxudicacins de soares en rxime de venda forzosa.
Artigo 192.-Actuacin a travs dun axente edificador.
1. Calquera particular con capacidade suficiente para asumi-las responsabilidades previstas neste precepto poder
colaborar coa administracin na garanta do cumprimento do deber de edificar e instala a que exercite a expropiacin
para adquiri-lo soar non edificado, sempre que asuma a obrigacin de solicitar licencia de obra no prazo de tres
meses contados desde a data na que estea resolta a dispoibilidade do terreo.
2. Se o concello entende que a solicitude rene os requisitos formais esixibles, ha notificarlla propietario do terreo,
concedndolle un prazo de vinte das para efectuar alegacins, e ordenar a sa anotacin no rexistro da propiedade
nos termos da lexislacin aplicable.
3. Transcorrido o citado prazo, o concello deber resolver no prazo dun mes acerca da aprobacin da solicitude de
edificacin forzosa. Se neste prazo non se notifica resolucin expresa, poderase entender desestimada a solicitude.
4. Aplicaranse os apartados 5 e 6 do artigo anterior.
Artigo 193.- Concorrencia de distintas iniciativas.
Cando un particular presente unha solicitude abeiro do previsto no artigo anterior, a administracin poder optar por
xestionar ela mesma a actuacin, aplicando o artigo 191 desta lei, ou convocar concurso pblico nun prazo non
superior a tres meses desde a solicitude. A administracin valorar as distintas propostas tendo presente entre outros
factores o prezo e o rxime das vivendas resultantes. Para este efecto, poderselles outorgar un prazo s solicitantes
para que melloren a sa solicitude ou fagan proposicins acerca dos factores que a administracin considere mis
importantes. A administracin urbanstica decidir acerca das solicitudes presentadas no prazo dun mes, ags que se
optase por permiti-la sa mellora ou novas proposicins; neste caso ampliarase a un mes mis.

93

CAPTULO II
INTERVENCIN NA EDIFICACIN E USO DO SOLO
SECCIN 1 LICENCIAS

Artigo 194.-Licencias urbansticas.


1. A licencia urbanstica ten por finalidade comprobar que os actos de ocupacin, construccin, edificacin e uso do
solo e do subsolo proxectados se axustan ordenamento urbanstico vixente. As mesmo, para a concesin da
licencia verificarase se o aproveitamento proxectado se axusta susceptible de apropiacin e se as obras e usos
proxectados renen as condicins esixibles de seguridade, salubridade, habitabilidade e accesibilidade.
2. Estarn suxeitos a previa licencia municipal, sen prexuzo das autorizacins que fosen procedentes de acordo coa
lexislacin aplicable, os actos de edificacin e uso do solo e do subsolo, tales como as parcelacins urbansticas, os
movementos de terra, as obras de nova planta, a modificacin da estructura ou aspecto exterior das edificacins
existentes, a primeira utilizacin dos edificios e a modificacin do uso destes, a demolicin de construccins, a
colocacin de carteis de propaganda visibles desde a va pblica, os cerrados e valados de predios e os demais actos
que se sinalen regulamentariamente.
3. As empresas subministradoras de enerxa elctrica, auga, gas e telecomunicacins esixirn para a contratacin dos
respectivos servicios as licencias que en cada caso resulten precisas.
Artigo 195.-Procedemento de outorgamento de licencias.
1. As licencias outorgaranse de acordo coas previsins da lexislacin e do planeamento urbansticos
En ningn caso entenderanse adquiridas por silencio administrativo licencias en contra da lexislacin ou planeamento
urbanstico.
2. A competencia para outorga-las licencias corresponderalles s municipios segundo o procedemento previsto na
lexislacin de rxime local. Para o outorgamento da licencia solicitada sern preceptivos os informes tcnicos e
xurdicos sobre a sa conformidade coa legalidade urbanstica.
3. s solicitudes de licencias que se refiran a execucin de obras ou instalacins debern achegrselles proxecto
tcnico completo redactado por tcnico competente, con exemplares para cada un dos organismos que deban emitir
informe sobre a solicitude.Exceptase da necesidade de presentacin de proxecto tcnico a execucin de obras ou
instalacins menores. Para estes efectos, consideraranse como menores aquelas obras e instalacins de tcnica
simple e escasa entidade constructiva e econmica que non supoan alteracin do volume, do uso, das instalacins e
servicios de uso comn ou do nmero de vivendas e locais, nin afecten o deseo exterior, a cimentacin, a estructura
ou as condicins de habitabilidade ou seguridade dos edificios ou instalacins de tdalas clases. En ningn caso
entenderanse como tales as parcelacins urbansticas, os muros de contencin, as intervencins en edificios
declarados bens de interese cultural ou catalogados e os grandes movementos de terra.
4. Entndese por proxecto tcnico o conxunto de documentos que definan as actuacins que se van realizar co
suficiente contido e detalle para permitirlle administracin coece-lo obxecto delas e decidir se se axusta ou non
normativa urbanstica aplicable e resto das condicins sinaladas nesta lei.
O devandito proxecto tcnico conter unha memoria urbanstica, como documento especfico e independente, na que
se indicar a finalidade e o uso da construccin ou actuacin proxectada, razondose a sa adecuacin ordenacin
vixente, con expresa indicacin da clasificacin e cualificacin do solo obxecto da actuacin e da normativa e
ordenanzas aplicables a el. A memoria desenvolver os argumentos necesarios para xustifica-lo cumprimento do

94

preceptuado no artigo 104 desta lei e ir acompaada dos correspondentes planos de situacin a escala adecuada,
as como de calquera outra informacin grfica que resulte precisa para apoia-lo seu contido. Igualmente conter unha
memoria xustificativa do cumprimento das condicins previstas na normativa autonmica de accesibilidade e
supresin de barreiras arquitectnicas. Unha vez presentado ante o concello, o proxecto adquire o carcter de
documento pblico, e da exactitude e veracidade dos datos tcnicos consignados nel responde o seu autor para
tdolos efectos.
5. As peticins de licencia resolveranse no prazo de tres meses, contados desde a presentacin da solicitude coa
documentacin completa no rexistro do concello. En caso de obras menores, o prazo ser dun mes. Transcorrido este
prazo sen se comunicar ningn acto, entenderase outorgada por silencio administrativo, de conformidade co disposto
nos artigos 43 e 44 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do
procedemento administrativo comn.
6. Para outorga-la licencia de primeira ocupacin de edificacins esixirase certificado final de obra de tcnico
competente no que conste que as obras estn completamente terminadas e se axustan licencia outorgada e a
previa visita de comprobacin dos servicios tcnicos municipais.
Artigo 196.-Prelacin de licencias e outros ttulos administrativos.
1. Cando os actos de edificacin e uso do solo e do subsolo fosen realizados en terreos de dominio pblico, esixirase
tamn licencia municipal, sen prexuzo das autorizacins ou concesins que sexa pertinente outorgar por parte da
organizacin xurdico-pblica titular do dominio pblico. A falta de autorizacin ou concesin demanial ou a sa
denegacin impediralle particular obte-la licencia e rgano competente outorgala.
2. Os supostos que esixan licencia de actividade clasificada ou de apertura e, ademais, licencia urbanstica sern
obxecto dunha soa resolucin, sen prexuzo da formacin e tramitacin simultnea de pezas separadas para cada
intervencin administrativa. A proposta de resolucin da solicitude de licencia de actividade clasificada ou de apertura
ter prioridade sobre a correspondente licencia urbanstica. Se procedese denega-la primeira, notificarselle as
interesado e non ser necesario resolver sobre a segunda. En cambio, se procedese outorga-la licencia de actividade
clasificada ou de apertura, o rgano municipal competente pasar a resolver sobre a licencia urbanstica,
notificndoselle o pertinente en forma unitaria interesado.
3. No suposto de que os actos de edificacin e uso do solo e do subsolo suxeitos a licencia urbanstica requirisen
previa avaliacin de impacto ambiental, non se poder outorga-la licencia municipal con anterioridade declaracin de
impacto ou efectos ambientais dictada polo rgano ambiental competente, ou cando fose negativa ou se incumprisen
as medidas correctoras determinadas nela.
4. Non se poder conceder licencia sen que se acredite o outorgamento da autorizacin da Comunidade Autnoma
cando fose procedente de acordo co disposto nesta lei.
5. Nos restantes supostos nos que o ordenamento xurdico esixa, para a execucin de calquera actividade,
autorizacin doutra administracin pblica en materia medioambiental ou de proteccin do patrimonio histricocultural, a licencia municipal urbanstica s se poder solicitar con posterioridade a que fose outorgada a referida
autorizacin.
Artigo 197.-Caducidade das licencias.
1. No acto de outorgamento da licencia determinaranse os prazos de caducidade das licencias de edificacin por
causa de demora na iniciacin e finalizacin das obras, as como por causa de interrupcin delas.
No seu defecto, o prazo de iniciacin non poder exceder de seis meses e o de terminacin de tres anos, desde a
data do seu outorgamento, non podendo interromperse as obras por tempo superior a seis meses.
2. Os municipios podern conceder prrroga dos referidos prazos da licencia por unha soa vez e por un novo prazo
non superior inicialmente acordado, logo da solicitude expresa formulada antes da conclusin dos prazos

95

determinados e sempre que a licencia sexa conforme coa ordenacin urbanstica vixente no momento de concesin
da prrroga.
3. A caducidade ser declarada pola Administracin municipal logo do procedemento con audiencia do interesado.
Non obstante, transcorridos tres anos desde o outorgamento da licencia sen que se iniciasen as obras entenderase
caducada automaticamente por ministerio da lei e non se podern inicia-las obras sen obter nova licencia axustada
ordenacin urbanstica en vigor.
Artigo 198.-Actos promovidos polas administracins pblicas.
1. Os actos relacionados no artigo 194 que promovan rganos das administracins pblicas ou entidades de dereito
pblico estarn igualmente suxeitos a licencia municipal, ags nos supostos exceptuados pola lexislacin aplicable.
2. Cando razns de urxencia ou excepcional interese pblico o esixan, o conselleiro competente por razn da materia
poder acorda-la remisin concello correspondente do proxecto de que se trate, para que no prazo dun mes
notifique a sa conformidade ou desconformidade co planeamento urbanstico en vigor.
No caso de desconformidade, o expediente seralle remitido pola consellera interesada conselleiro competente en
materia de urbanismo e ordenacin do territorio, quen llo elevar Consello da Xunta, logo do informe da Comisin
Superior de Urbanismo de Galicia. O Consello da Xunta decidir se procede executa-lo proxecto e, se o caso,
ordenar a iniciacin do procedemento de modificacin ou revisin do planeamento, conforme a tramitacin
establecida nesta lei.
3. O concello poder, en todo caso, acorda-la suspensin das obras a que se refire o nmero 1 deste artigo cando se
pretendesen levar a cabo en ausencia ou contradiccin coa notificacin de conformidade co planeamento e antes da
decisin de executa-la obra adoptada polo Consello da Xunta, e comunicaralles esta suspensin rgano redactor do
proxecto e conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, para os efectos previstos nel.
4. O mesmo rxime seralle de aplicacin Administracin do Estado, con intervencin dos seus correspondentes
rganos competentes.
5. As obras pblicas municipais entenderanse autorizadas polo acordo de aprobacin do proxecto logo da acreditacin
no expediente do cumprimento da lexislacin urbanstica e de proteccin do medio rural, as como do planeamento en
vigor.

SECCIN 2
DEBER DE CONSERVACIN E RUINA
Artigo 199.-Deber de conservacin e ordes de execucin.
1. Os propietarios de toda clase de terreos, urbanizacins de iniciativa particular, edificacins e carteis debern
mantelos nas condicins establecidas no artigo 9 desta lei.
2. Os concellos ordenarn, de oficio ou por instancia de calquera interesado, mediante o correspondente expediente e
logo da audiencia dos interesados, a execucin das obras necesarias para conservar aquelas condicins, con
indicacin do prazo de realizacin. Cando a entidade das obras o requira, o concello esixiralle obrigado a solicitude
de licencia acompaada do proxecto tcnico correspondente.
3. Tamn podern ordenar as obras necesarias para adaptar as edificacins e construcins ao contorno, segundo o
establecido no artigo 104 desta lei, tales como acabado, conservacin, renovacin ou reforma de fachadas ou
espazos visibles desde a va pblica, limpeza e valado de terreos edificables, e retirada de carteis ou doutros
elementos impropios dos inmobles. As obras executaranse a custa dos propietarios se estivesen dentro do lmite do
deber de conservacin que lles corresponde, e con cargo aos fondos da entidade que a ordene cando a superase
para obter melloras de interese xeral.

96

4. No caso de incumprimento da orde de execucin de obras, a Administracin municipal proceder execucin


subsidiaria dela ou execucin forzosa mediante a imposicin de multas coercitivas de 300 a 6.000 euros, reiterables
ata logra-la execucin das obras ordenadas.
Artigo 200.-Inspeccin peridica de construccins.
1. Os concellos debern regular mediante ordenanza municipal o deber de inspeccin peridica das edificacins para
determina-lo seu estado de conservacin.
Esta ordenanza establecer as edificacins que quedan suxeitas a esta obrigacin en funcin da sa antigidade e,
en todo caso, incluirn tdalas edificacins catalogadas ou de antigidade superior a cincuenta anos, os prazos e as
condicins nas que deba realizarse a inspeccin tcnica das edificacins a cargo de facultativo competente.
2. O devandito facultativo consignar os resultados da sa inspeccin expedindo un informe que describa os estragos
apreciados no inmoble, as sas posibles causas e as medidas prioritarias recomendables para asegurar a sa
estabilidade, seguridade, estanquidade e consolidacin estruturais ou para manter ou rehabilitar as sas
dependencias en condicins de habitabilidade ou uso efectivo segundo o destino propio delas. As mesmo, deixar
constancia do grao de realizacin das recomendacins expresadas con motivo da anterior inspeccin peridica. A
eficacia do informe esixe remitirlles copia del ao concello e ao colexio profesional correspondente.
O concello poder exixir dos propietarios a exhibicin dos informes actualizados de inspeccin peridica de
construcins e, se descubrise que estas non se efectuaron, poder realizalas de oficio a custa dos obrigados.
Artigo 201.-Declaracin de runa.
1. Cando algunha construccin ou parte dela estivese en estado ruinoso, o concello, de oficio ou por instancia de
calquera interesado, ha declarala en situacin de runa e acordar a total ou parcial demolicin, logo da tramitacin do
oportuno expediente contradictorio con audiencia do propietario e dos moradores, ags inminente perigo que o
impedise.
2. Declararase o estado ruinoso nos seguintes supostos:
a)

Cando o custo das obras necesarias exceda da metade do custo de reposicin da edificacin ou
de nova construcin con caractersticas similares, excludo o valor do solo.

b)

Cando o edificio presente un esgotamento xeneralizado dos seus elementos estructurais


fundamentais.

c)

Cando se requira a realizacin de obras que non puidesen ser autorizadas por encontrarse o
edificio en situacin de fra de ordenacin.

3. No caso de incumprimento da orde de demolicin, a Administracin municipal proceder execucin subsidiaria


dela a custa do obrigado, ou execucin forzosa mediante a imposicin de multas coercitivas de 300 a 6.000 euros,
reiterables ata logra-la execucin das obras ordenadas.
4. Se existise urxencia e perigo na demora, o alcalde, baixo a sa responsabilidade, por motivos de seguridade
dispoer o necesario respecto da habitabilidade do inmoble e do desaloxo dos ocupantes.
5. Nos bens declarados de interese cultural e nos ncleos histricos haber que aterse disposto na lexislacin do
patrimonio histrico aplicable. Cando por calquera circunstancia resulte destruda unha construccin ou edificio
catalogado, o terreo subxacente permanecer suxeito rxime propio da catalogacin. O aproveitamento subxectivo
do seu propietario non exceder do preciso para a fiel restitucin, que poder ser ordenada nos termos que
regulamentariamente se determinen.

97

SECCIN 3
FOMENTO DA CONSERVACIN E REHABILITACIN DAS EDIFICACINS TRADICIONAIS

Artigo 202.-Subvencins.
Os proxectos de lei de orzamentos da Comunidade Autnoma debern inclu-las partidas orzamentarias oportunas
destinadas a accins ou subvencins de conservacin, mellora ou recuperacin de construccins, edificacins e
elementos de carcter tradicional, as como rehabilitacin de asentamentos e espacios protexidos de especial
interese, atendendo as finalidades desta lei; a sa xestin corresponderalle conselleiro competente en materia de
ordenacin do territorio e urbanismo.Artigo 203.-Ordes de execucin en solo rstico e de ncleo rural.
1. No suposto de que os propietarios incumprisen os deberes de conservacin e rehabilitacin establecidos nesta lei,
o alcalde ou conselleiro competente en materia de ordenacin do territorio e urbanismo poder ordena-la execucin
das obras necesarias que garantan o deber de conservacin definido no artigo 9 desta lei e, en especial, as seguintes:
a)

As obras necesarias para adapta-los inmobles s condicins do seu contorno, tales como a
conservacin e reforma de fachadas ou espacios visibles desde as vas pblicas e a retirada de
carteis ou outros elementos impropios dos inmobles rsticos.

b)

As obras de rehabilitacin de inmobles e edificios de acordo co establecido no planeamento


urbanstico.

c)

As obras que garantan o destino rstico ou caractersticas do predio, inclundo a eliminacin de


elementos impropios da sa finalidade ou que supoan un risco de deterioracin do medio
ambiente, do patrimonio cultural ou da paisaxe.

2. A orde de execucin deber conter obrigatoriamente a determinacin concreta e detallada das obras que hai que
realizar conforme as condicins establecidas nesta lei ou no planeamento urbanstico. As mesmo deber fixa-lo prazo
para o cumprimento voluntario polo propietario do ordenado, que se determinar en razn directa da importancia,
volume e complexidade das obras por realizar. De igual modo, a orde de execucin resolver se a entidade das obras
esixe proxecto tcnico e, se o caso, direccin facultativa.
3. O incumprimento da orde de execucin facultar o alcalde ou a consellera, se o caso, para executar
subsidiariamente as obras con cargo s obrigados e para a imposicin de multas coercitivas, ata un mximo de dez
sucesivas, con periodicidade mnima mensual, e por importe cada unha de 300 a 6.000 euros. Denunciaranse
ademais os feitos xurisdiccin penal cando o incumprimento puidese ser constitutivo de delicto ou falta.
4. O alcalde ou a consellera competente en materia de ordenacin do territorio e urbanismo podern ordenar en
calquera momento a demolicin ou eliminacin das obras, construccins, edificacins ou instalacins inacabadas ou
inadecuadas medio rural, efectuadas sen licencia ou abeiro dunha licencia que fose declarada caducada, sen que
isto produza dereito a obter indemnizacin.
5. Declrase a utilidade pblica, para efectos expropiatorios, dos terreos, construccins, edificacins e instalacins
inacabadas ou inadecuadas que se considere necesario demoler para a proteccin do medio rural ou a conservacin
do contorno e morfoloxa dos ncleos rurais de poboacin. Para estes efectos, a administracin deber incoa-lo
oportuno procedemento, con audiencia dos interesados, no que se constate a incompatibilidade ou inadecuacin das
obras ou instalacins coa proteccin do medio rural ou coas determinacins estticas e tipolxicas establecidas no
planeamento urbanstico.

98

SECCIN 4
PARCELACINS

Artigo 204.-Parcelacins urbansticas.


Considerarase parcelacin urbanstica, para os efectos desta lei, a divisin de terreos en dous ou mis lotes ou
porcins a fin da sa urbanizacin ou edificacin, xa sexa en forma simultnea ou sucesiva. Toda parcelacin
urbanstica deber acomodarse disposto nesta lei ou, en virtude dela, nos plans de ordenacin.
Artigo 205.-Indivisibilidade de parcelas.
1. Sern indivisibles:
a)

As parcelas determinadas como mnimas no correspondente planeamento, a fin de constituren


predios independentes.

b)

As parcelas con dimensins iguais ou menores s determinadas como mnimas no planeamento,


ags se os lotes resultantes fosen adquiridos simultaneamente polos propietarios de terreos
lindeiros, co fin de agrupalos e formar un novo predio.

c)

As parcelas con dimensins menores c dobre da superficie determinada como mnima no


planeamento, ags que o exceso sobre o devandito mnimo poida segregarse co fin indicado no
apartado anterior.

d)

As parcelas edificables conforme unha relacin determinada entre superficie do solo e superficie
construble, cando se edificase a correspondente a toda a superficie do solo, ou, no suposto de
que se edificase a correspondente s a unha parte dela, a restante, se fose inferior parcela
mnima, coas excepcins indicadas no apartado anterior.

e)

As parcelas de solo rstico no suposto establecido nos artigos 42.1.e) e 206.1 desta lei.

2. Os notarios e rexistradores farn constar na descricin dos predios a sa calidade de indivisibles, se o caso.
Artigo 206.-Divisin e segregacin de predios en solo rstico.
1. No solo rstico non se podern realizar nin autorizar parcelamentos, divisins ou segregacins,excepto aqueles que
deriven da execucin, conservacin ou servizo de infraestruturas pblicas, da execucin de equipamentos pblicos,
da realizacin de actividades extractivas ou enerxticas, da execucin do planeamento urbanstico ou que tean por
obxecto a mellora das explotacins agropecuarias existentes. En todo caso, respectarase a superficie mnima e
indivisible que determine a lexislacin agraria. Con todo, poder autorizarse a divisin de parcelas vacantes de
edificacin por razn de particin de herdanzas, sempre que se faga constar o compromiso expreso de non edificar os
lotes resultantes e que a superficie de cada lote tea unha extensin mnima de 15.000 metros cadrados. Esta
condicin de inedificabilidade dos terreos dbese facer constar expresamente no rexistro da propiedade e en todos os
actos de transmisin da propiedade. Tamn poder autorizarse, coa exclusiva finalidade de regularizar a configuracin
de parcelas lindantes, a segregacin e simultnea agregacin en unidade de acto. En ningn caso esta regularizacin
poder implicar o aumento ou a diminucin de mis do 5% da superficie das parcelas orixinarias.

99

2. Os actos de segregacin ou de divisin da propiedade que se puidesen permitir por aplicacin do disposto nos
nmeros anteriores estarn suxeitos en todo caso a licenza municipal. Para a tramitacin e obtencin dela, deber
solicitarse coa documentacin escrita e grfica necesaria para a identificacin precisa do acto que se instou.
Artigo 207.-Rxime de parcelacins.
1. Non se poder efectuar ningunha parcelacin urbanstica sen que previamente fose aprobado o planeamento
urbanstico esixible segundo a clase de solo de que se trate. Queda prohibida en solo rstico a realizacin de
parcelacins urbansticas.
2. Toda parcelacin urbanstica quedar suxeita a licencia ou aprobacin do proxecto de compensacin ou
reparcelacin que a contea.
3. En ningn caso consideraranse soares, nin se permitir edificar neles, os lotes resultantes dunha parcelacin
efectuada con infraccin das disposicins desta lei.
4. Os notarios e rexistradores da propiedade esixirn para autorizar e inscribir, respectivamente, escritura de divisin
de terreos que se acredite previamente o outorgamento da licencia municipal, que deber testemuarse no
documento.

100

CAPTULO III
DISCIPLINA URBANSTICA
SECCIN 1
INSPECCIN URBANSTICA

Artigo 208.-Da inspeccin urbanstica.


1. A inspeccin urbanstica a actividade que os rganos administrativos competentes en materia de edificacin e uso
do solo han de realizar coa finalidade de comprobar que unha e outro se axustan ordenamento urbanstico.
2. O persoal adscrito inspeccin e vixilancia urbanstica, no exercicio das sas funcins, ter a consideracin de
axente da autoridade e estar capacitado, con este carcter, para requirir e examinar toda clase de documentos
relativos planeamento, para comproba-la adecuacin dos actos de edificacin e uso do solo normativa urbanstica
aplicable e para reclamar de tdalas partes relacionadas con calquera actuacin urbanstica e dos colexios
profesionais e calquera outro organismo oficial con competencia na materia canta informacin, documentacin e
axuda material precise para o adecuado cumprimento das sas funcins.
3. Os inspectores urbansticos estn autorizados para entrar e permanecer libremente e en calquera momento en
predios, construccins e demais lugaressuxeitos sa actuacin inspectora. Cando para o exercicio desas funcins
inspectoras fose precisa a entrada nun domicilio, solicitarase a oportuna autorizacin xudicial.
4. Os feitos constatados polo persoal funcionario da inspeccin e vixilancia urbanstica no exercicio das competencias
propias en materia de disciplina urbanstica gozan de valor probatorio e presuncin de veracidade, sen prexuzo das
probas que en defensa dos respectivos dereitos ou intereses poidan sinalar ou achega-los propios administrados.

SECCIN 2
PROTECCIN DA LEGALIDADE URBANSTICA

Artigo 209.-Obras sen licencia en curso de execucin.


1. Cando se estivesen executando obras sen licencia ou orde de execucin ou sen axustarse s condicins sinaladas
nelas, o alcalde dispoer a suspensin inmediata dos devanditos actos e proceder a incoa-lo expediente de
reposicin da legalidade, comunicndollo interesado.
2. Co acordo de suspensin adoptaranse as medidas cautelares necesarias para garanti-la total interrupcin da
actividade. Para estes efectos o alcalde poder:
a)

Ordena-la retirada dos materiais preparados para ser utilizados na obra ou actividade
suspendida e a maquinaria afecta a ela.

b)

Ordena-lo precintado das obras, instalacins e elementos auxiliares das actividades obxecto de
suspensin.

c)

Ordena-la suspensin de subministracins de auga, electricidade, gas e telecomunicacins das


actividades e obras das que se ordenase a paralizacin.

101

d)

Proceder execucin forzosa mediante a imposicin de multas coercitivas por importe de 600 a
6.000 euros, reiterables ata logra-lo cumprimento da orde de paralizacin.

e)

Adoptar calquera outra medida que sexa conveniente a prol da efectividade da suspensin.

3. Instrudo o expediente de reposicin da legalidade e logo da audiencia do interesado, adoptarase algn dos
seguintes acordos:
a)

Se as obras non fosen legalizables por seren incompatibles co ordenamento urbanstico,


acordarase a sa demolicin a custa do interesado e procederase a impedir definitivamente os
usos s que desen lugar ou, se o caso, reconstruccin do indebidamente demolido.

b)

Se as obras fosen legalizables por seren compatibles co ordenamento urbanstico, requirirase o


interesado para que no prazo de tres meses presente a solicitude da oportuna licencia,
mantndose a suspensin das obras en tanto esta non sexa outorgada.

c)

Se as obras non se axustan s condicins sinaladas na licencia ou orde de execucin,


ordenarselle interesado que as axuste no prazo de tres meses, prorrogables por outros tres
por peticin do interesado, sempre que a complexidade tcnica ou envergadura das obras que
haxa que realizar faga inviable a sa acomodacin s previsins da licencia no prazo previsto.

4. O procedemento que se refire o nmero anterior deber resolverse no prazo dun ano contado desde a data do
acordo de iniciacin.
5. Se transcorrido o prazo de tres meses desde o requirimento o interesado non solicitase a oportuna licencia ou, se
o caso, non axustase as obras s condicins sinaladas nela ou na orde de execucin, o alcalde acordar a demolicin
das obras a custa do interesado e proceder a impedir definitivamente os usos s que desen lugar. Procederase de
igual modo no suposto de que a licencia fose denegada por se-lo seu outorgamento contrario legalidade.
6. No caso de incumprimento da orde de demolicin, a Administracin municipal proceder execucin subsidiaria
dela ou execucin forzosa mediante a imposicin de multas coercitivas, reiterables mensualmente ata logra-la
execucin polo suxeito obrigado, en conta de 1.000 a 10.000 euros cada unha.
7. O disposto nos nmeros anteriores entenderase sen prexuzo da imposicin das sancins que procedan e das
facultades que lles correspondan s autoridades competentes, en virtude do rxime especfico de autorizacin ou
concesin que estean sometidos determinados actos de edificacin e uso do solo.
Artigo 210.-Obras terminadas sen licencia.
1. De estaren rematadas as obras sen licencia, ou incumprindo as condicins sinaladas nela ou na orde de execucin,
o alcalde, dentro do prazo de seis anos, contado desde a total terminacin das obras, incoar expediente de
reposicin da legalidade, procedendo segundo o disposto nos nmeros 3, 4, 5, 6 e 7 do artigo anterior.
2. Transcorrido o prazo de seis anos sen que se adoptasen as medidas de restauracin da legalidade urbanstica, non
se podern realizar outras obras cs pequenas reparacins esixidas por razns de seguridade e hixiene e en ningn
caso as de consolidacin, aumento de valor ou modernizacin nin cambio do uso existente, excepto as necesarias
para a adecuacin legalidade urbanstica vixente.
Artigo 211.-Outros actos sen licencia.
1. Cando algn acto distinto dos regulados no artigo anterior e precisado de licencia se realizase sen esta ou en
contra das sas determinacins, o alcalde dispoer a cesacin inmediata do devandito acto e incoar expediente de
reposicin da legalidade.
2. Instrudo o expediente de reposicin da legalidade, e logo da audiencia do interesado, adoptarase algn dos
seguintes acordos:

102

a)

Se a actividade se realizase sen licencia ou sen axustarse s sas determinacins, requirirase o


interesado para que solicite a oportuna licencia ou axuste a actividade xa concedida

b)

Se a actividade non fose legalizable por ser incompatible co ordenamento urbanstico,


procederase a impedir definitivamente a actividade e a ordena-la reposicin dos bens afectados
estado anterior incumprimento daquela.

3. Se transcorrido o prazo de tres meses desde o requirimento o interesado non solicitase a oportuna licencia ou, se
o caso, non axustase a actividade s condicins sinaladas nela, o alcalde adoptar o acordo previsto no apartado b)
do nmero anterior. Procederase de igual modo no suposto de que a licencia fose denegada por se-lo seu
outorgamento contrario legalidade.
4. Para a execucin forzosa das medidas adoptadas polo alcalde ser de aplicacin o disposto no artigo 209.6 desta
lei.
Artigo 212.-Suspensin e revisin de licencias.
1. O alcalde dispoer a suspensin dos efectos dunha licencia ou orde de execucin e, conseguintemente, a
paralizacin inmediata das obras iniciadas seu abeiro cando o contido dos devanditos actos administrativos
constita unha infraccin urbanstica grave ou moi grave, calquera que sexa a data de outorgamento da licencia e no
prazo de dez das deber drselle traslado directo do acto suspendido rgano xurisdiccional competente, na forma e
cos efectos previstos na lexislacin reguladora da xurisdiccin contencioso-administrativa.
2. En todo caso, as licencias ou ordes de execucin contrarias ordenamento urbanstico debern ser revisadas a
travs dalgn dos procedementos de revisin de oficio previstos nos artigos 102 e 103 da Lei 30/1992, do 26 de
novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn, ou polo
procedemento do artigo 127 da Lei da xurisdiccin contencioso-administrativa.
3. O disposto nos nmeros anteriores entndese sen prexuzo das sancins que puidesen impoerse.
Artigo 213.-Proteccin da legalidade en zonas verdes, espacios libres, dotacins e equipamentos pblicos.
1. Os actos de edificacin e uso do solo relacionados no artigo 194 que se realicen sen licencia ou orde de execucin
sobre terreos cualificados polo planeamento como zonas verdes, espacios libres, dotacins ou equipamentos pblicos
quedarn suxeitos rxime establecido no artigo 209 mentres estivesen en curso de execucin, e rxime previsto
no artigo 210 cando estivesen finalizados sen que tea aplicacin a limitacin do prazo que establece o devandito
artigo. Nestes supostos, a competencia corresponderalle conselleiro competente en materia de urbanismo.
2. As licencias ou ordes de execucin que se outorgasen con infraccin da zonificacin ou uso urbanstico das zonas
verdes, espacios libres, dotacins ou equipamentos pblicos previstos no planeamento sern nulas de pleno dereito.
Nestes casos, o conselleiro competente en materia de urbanismo requirir o alcalde para que proceda segundo o
disposto no artigo anterior.
Artigo 214.-Proteccin da legalidade no solo rstico.
1. Corresponderalle conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio a competencia para
a adopcin das medidas precisas de proteccin da legalidade respecto das obras e actividades realizadas en solo
rstico, en calquera das sas categoras, sen a preceptiva autorizacin autonmica ou sen axustarse s condicins da
autorizacin outorgada, as como nos supostos de actividades prohibidas, sen que resulte de aplicacin a limitacin de
prazo establecida no artigo 210. Nos restantes supostos a competencia corresponderalle alcalde.

103

2. O alcalde, en calquera caso, adoptar as medidas necesarias para a paralizacin das obras e actividades en
execucin sen autorizacin autonmica previa, sen licencia municipal ou sen axustarse s condicins de calquera
delas, dndolle conta, se o caso, e de forma inmediata conselleiro competente en materia de urbanismo.
Artigo 215.-Subrogacin.
Se a consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio apreciase que as obras ou usos do
solo constiten infraccin urbanstica grave ou moi grave, poerao en coecemento do alcalde coa maior brevidade
posible a fin de que proceda segundo o disposto neste captulo.
Se o alcalde non adoptase as medidas sinaladas no pargrafo anterior no prazo dun mes, o conselleiro competente en
materia de urbanismo e ordenacin do territorio poder subrogarse no exercicio das competencias municipais
adoptando as medidas pertinentes para a reposicin da legalidade e a sancin dos infractores.
Iniciado o correspondente expediente pola consellera, o municipio deber absterse de toda actuacin no mesmo
asunto desde o momento no que reciba a oportuna comunicacin, remitndolle citada consellera cantas actuacins
practicase.

SECCIN 3
INFRACCINS E SANCINS

Artigo 216.-Definicin das infraccins urbansticas.


1. Son infraccins urbansticas as accins ou omisins que vulneren as prescricins contidas na lexislacin e no
planeamento urbansticos, tipificadas e sancionadas naquela.
2. Toda infraccin urbanstica implicar a imposicin de sancins s responsables, as como a obrigacin de
resarcimento dos danos e indemnizacin das perdas a cargo deles, todo isto con independencia das medidas
previstas na seccin anterior.
3. En ningn caso poder a administracin deixar de adopta-las medidas tendentes a restaura-la orde urbanstica
vulnerada ou a repoe-los bens afectados estado anterior produccin da situacin ilegal.
Artigo 217.-Tipificacin das infraccins urbansticas.
1. As infraccins urbansticas clasifcanse en moi graves, graves e leves.
2. Son infraccins moi graves:
a)

As accins e omisins que constitan incumprimento das normas relativas uso e edificacin
que afecten a terreos cualificados como zonas verdes, espacios libres, dotacins ou
equipamentos pblicos.

b)

As obras e actividades realizadas en solo rstico que estean prohibidas por esta lei e en todo
caso as parcelacins urbansticas.

c)

A realizacin de obras de urbanizacin sen a previa aprobacin do planeamento e proxecto de


urbanizacin esixibles.

3. Son infraccins graves:


a)

As accins e omisins que constitan incumprimento das normas relativas a parcelacins,


aproveitamento urbanstico, uso do solo, altura e nmero de plantas, superficie e volume mximo
edificables, situacin das edificacins, distancias mnimas de separacin a lindes e outros

104

elementos e ocupacin permitida da superficie das parcelas ou de habitabilidade das vivendas,


cando non tean o carcter de moi graves.
b)

O incumprimento das condicins de uso e edificacin establecidas nesta lei para o solo rstico e
o solo de ncleo rural e a realizacin de actividades sen a preceptiva autorizacin da
Comunidade Autnoma, cando esta sexa esixible de acordo con esta lei, ou incumprindo as sas
condicins.

c)

O incumprimento da orde de corte de subministracin dos servicios de auga, electricidade e


outros.

d)

O incumprimento do rxime establecido por esta lei para as edificacins fra de ordenacin e
para as edificacins ilegais s que fai referencia o artigo 210.

e)

O incumprimento dos deberes de urbanizacin e edificacin nos prazos establecidos polo plan.

4. Consideraranse infraccins leves as infraccins do ordenamento urbanstico que non tean o carcter de graves ou
moi graves e, en todo caso, a execucin de obras ou instalacins realizadas sen licencia ou orde de execucin cando
sexan legalizables por seren conformes co ordenamento urbanstico, as como o incumprimento das ordes de
execucin ou demolicin ou da obrigacin da inspeccin peridica das edificacins.
5. Nos supostos nos que se instruse expediente sancionador por das ou mis infraccins tipificadas entre as que
exista conexin de causa a efecto, impoerase unha soa sancin, e ser a correspondente s actuacins que
supoan o resultado final perseguido, na sa conta mxima. Nos demais casos, s responsables de das ou mis
infraccins urbansticas impoernselle-las multas correspondentes a cada unha delas.
Artigo 218.-Prescricin.
As infraccins urbansticas moi graves prescribirn s quince anos, as graves s seis anos e as leves s dous anos,
contados desde a finalizacin das obras ou da actividade.
Artigo 219.-Persoas responsables.
1. Nas obras que se executasen sen licencia ou con inobservancia das sas condicins sern sancionadas por
infraccin urbanstica as persoas fsicas ou xurdicas responsables delas en calidade de promotor das obras,
propietario dos terreos ou empresario das obras, e os tcnicos redactores do proxecto e directores das obras.
2. Nas obras amparadas nunha licencia, pero constitutivas de infraccin urbanstica grave ou moi grave, sern
igualmente sancionados o tcnico que emitise informe favorable sobre o proxecto e as autoridades ou membros da
corporacin que resolvesen ou votasen a favor do outorgamento da licencia sen os informes previos esixibles ou
cando estes fosen desfavorables en razn daquela infraccin.
3. Os que, como consecuencia dunha infraccin urbanstica, sufrisen danos ou perdas podern esixir de calquera dos
infractores, con carcter solidario, o resarcimento e a indemnizacin.
4. As sancins que se lles impoan s distintos suxeitos por unha mesma infraccin tern entre si carcter
independente.
5. Se a persoa xurdica autora dunha infraccin prevista nesta lei se extinguira antes de ser sancionada,
consideraranse autores as persoas fsicas que, desde os seus rganos de direccin ou actuando seu servicio ou por
elas mesmas, determinaron coa sa conducta a comisin da infraccin.
6. En caso de extincin da persoa xurdica responsable, os socios ou partcipes no capital respondern
solidariamente, e ata o lmite do valor da cota de liquidacin que se lles adxudicara, do pagamento da sancin ou, se
o caso, do custo de reposicin da realidade fsica alterada.

105

Artigo 220.-Regras para determina-la conta das sancins.


1. As infraccins urbansticas sern sancionadas da seguinte forma:
a)

As infraccins leves, con multa de 300 a 6.000 euros e como mnimo o 2 % do valor da obra,
instalacin ou actuacin realizada.

b)

As infraccins graves, con multa de 6.001 a 60.000 euros e como mnimo o 20% do valor da
obra, terreos, exceso de edificacin ou actuacin realizada.

c)

As infraccins moi graves, con multa de 60.001 a 1.000.000 de euros e como mnimo o 30% do
valor das obras, terreos, edificacins ou actuacins realizadas. Nos supostos de escasa entidade
a infraccin, a administracin poder aplicar a sancin prevista na letra b) anterior.

2. Para gradua-las multas atenderase primordialmente a gravidade da materia, a entidade econmica dos feitos
constitutivos de infraccin, a sa reiteracin por parte da persoa responsable e o grao de culpabilidade de cada un dos
infractores.
Considerarase como circunstancia atenuante a paralizacin das obras ou o cesamento na actividade ou uso, de modo
voluntario, trala inspeccin e a pertinente advertencia por axente da autoridade, e como circunstancia agravante o
incumprimento dos requirimentos efectuados pola administracin para a paralizacin das obras e a restauracin da
orde urbanstica, a obstruccin funcin inspectora e aqueloutras que se determinen regulamentariamente.
3. Cando concorra algunha circunstancia agravante, a sancin impoerase sempre en conta superior terceira parte
do seu mximo. Se concorre algunha circunstancia atenuante e ningunha agravante, impoerase na sa conta
mnima.
4. O responsable da infraccin ter dereito a unha reducin do 80% da multa que deba impoerse no caso de que
repoa por si mesmo a realidade fsica alterada antes da resolucin do procedemento sancionador.
5. En ningn caso a infraccin urbanstica pode supoer un beneficio econmico para o infractor. Cando a suma da
sancin imposta e do custo das actuacins de reposicin dos bens e situacins seu primitivo estado dese como
resultado unha cifra inferior devandito beneficio, incrementarase a conta da multa ata alcanza-lo montante del.
Artigo 221.-Sancins accesorias.
Os suxeitos responsables de infraccins moi graves, cando as accins que as motivaron non sexan legalizables,
podern ser sancionados, segundo os casos, ademais de coas multas previstas neste ttulo, coas seguintes sancins
accesorias:
a)

Inhabilitacin durante un prazo de ata cinco anos da posibilidade de obter subvencins pblicas
ou crdito oficial e do dereito a gozar de beneficios ou incentivos fiscais.

b)

Prohibicin durante un prazo de ata cinco anos para formalizar contratos coa Administracin
autonmica e coas administracins locais de Galicia.

c)

Publicacin nun diario de maior circulacin da provincia das sancins firmes en va administrativa
e da identidade dos sancionados.

Artigo 222.-rganos competentes.


1. As autoridades competentes para a imposicin das sancins sern:
a)

Por infraccins moi graves, a partir de 600.000 euros, o Consello da Xunta.

b)

Por infraccins moi graves, ata 600.000 euros, o conselleiro competente en materia de
urbanismo e ordenacin do territorio.

106

c)

Por infraccins graves cometidas en solo rstico sen a preceptiva autorizacin da Comunidade
Autnoma, cando esta sexa esixible de acordo con esta lei, ou incumprindo as sas condicins,
o director xeral competente en materia de urbanismo.

d)

Nos demais supostos, por infraccins graves e leves, o alcalde.

2. A Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica ser competente para a imposicin de sancins cando esta lle
fose delegada ou transferida voluntariamente polo titular da competencia.
Artigo 223.-Procedemento sancionador.
1. A potestade sancionadora exercerase mediante o procedemento establecido na lexislacin do procedemento
administrativo.
2. O prazo para resolve-lo procedemento sancionador ser dun ano contado desde a data da sa iniciacin.
Transcorrido o prazo mximo para resolver sen que se dictase resolucin, producirase a caducidade do
procedemento. No suposto de que a infraccin non prescribise, deber iniciarse un novo procedemento sancionador.

107

TTULO VII
ORGANIZACIN
CAPTULO I
DISPOSICIN XERAL

Artigo 224.-Administracins competentes.


No desenvolvemento das actividades reguladas nesta lei entendern especificamente os rganos pertencentes
Administracin da Comunidade Autnoma e s administracins locais.

CAPTULO II
RGANOS URBANSTICOS NO MBITO DA COMUNIDADE AUTNOMA

Artigo 225.-rganos urbansticos da Comunidade Autnoma.


1. Son rganos da Comunidade Autnoma con competencia urbanstica:
a)

a) O Consello da Xunta.

b)

O conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.

c)

O director xeral competente en materia de urbanismo.

d)

A Comisin Superior de Urbanismo de Galicia.

2. Son organismos pblicos con competencias urbansticas:


a)

A Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica, en materia de disciplina urbanstica, adscrita


consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.

b)

O Instituto Galego da Vivenda e Solo, en materia de xestin urbanstica.

4.

Os rganos urbansticos da Xunta de Galicia podern delega-lo exercicio das sas competencias
nos termos previstos nos artigos 43 e 44 da Lei 1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e
do seu presidente, e na Lei 30/1992, de rxime xurdico das administracins pblicas e do
procedemento administrativo comn.

Artigo 226.-Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica.


1. A Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica un ente pblico de natureza consorcial, dotado de
personalidade xurdica, patrimonio e orzamento propios e plena autonoma no cumprimento das sas funcins, para o
desenvolvemento en comn pola Administracin autonmica e os municipios que voluntariamente se integren nela
das funcins de inspeccin, restauracin da legalidade e sancin en materia de urbanismo e o desempeo de cantas
outras competencias lle asignen os seus estatutos.

108

2. Son membros da axencia a Administracin autonmica e os municipios que voluntariamente se integren nela. A
incorporacin realizarase a travs do correspondente convenio de adhesin, que deber obter a aprobacin do pleno
da corporacin e do Consello da Xunta de Galicia e que ser publicado no Diario Oficial de Galicia. O convenio deber
conter, entre outros extremos, a determinacin das competencias que se lle atriben axencia, o prazo de vixencia,
as causas de resolucin e as demais condicins.
3. A axencia estar adscrita organicamente consellara competente en materia de urbanismo e ordenacin do
territorio. Os seus estatutos sern aprobados polo seguinte procedemento:
a) Aprobacin inicial do proxecto de estatutos polo conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin
territorial.
b) Audiencia aos concellos durante o prazo dun mes.
c) Ditame da Comisin Superior de Urbanismo de Galicia e do Consello Consultivo de Galicia.
d) Aprobacin definitiva polo Consello da Xunta mediante decreto, que ser publicado no Diario Oficial de Galicia.
4. Correspndenlle en todo caso Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica as seguintes competencias:
a) A inspeccin e vixilancia urbanstica sobre os actos de edificacin e uso do solo.
b) A adopcin das medidas cautelares previstas nesta lei, en especial as de suspensin dos actos de edificacin e uso
do solo que se realicen en solo rstico sen a preceptiva autorizacin autonmica ou incumprindo as condicins da
autorizacin outorgada.
c) A instrucin dos expedientes de reposicin da legalidade e dos expedientes sancionadores por infraccins
urbansticas, cando a competencia para a sa resolucin lle corresponda Comunidade Autnoma ou lle fose
atribuda polos concellos consorciados.
d) A formulacin s distintas administracins de toda clase de solicitudes que considere pertinentes para asegurar o
mellor cumprimento da legalidade urbanstica.
e) A denuncia perante o Ministerio Fiscal e os rganos da orde xurisdicional penal dos feitos que, a resultas das
actuacins practicadas, se consideren constitutivos de delito.
f) As demais competencias que en materia de disciplina urbanstica lle sexan atribudas polos seus estatutos. En todo
caso, atribenselle axencia, unha vez constituda, as competencias inicialmente asignadas aos rganos
autonmicos para restaurar a legalidade urbanstica (artigos 213, 214 e 215) e para impoer as sancins por
infraccins urbansticas graves ou moi graves ata 600.000 euros (artigo 222.1).
5. Os rganos directivos da axencia son:
a) O consello executivo, rgano de direccin e control da axencia que estar presidido polo director xeral competente
en materia de urbanismo e integrado por oito vogais, catro en representacin dos concellos incorporados axencia e
outros catro en representacin da Comunidade Autnoma. Todos os membros do consello debern ser licenciados en
dereito, arquitectos ou enxeeiros de camios, canles e portos con mis de cinco anos de experiencia profesional en
materia de urbanismo.
b) O director, que ser nomeado polo Consello da Xunta, odo o consello executivo. Corresponderalle a
representacin ordinaria da axencia, a direccin de todos os servizos desta e a xefatura do seu persoal, e asistir s
reunins do consello executivo con voz pero sen voto.
6. De conformidade co disposto polo artigo 109 da Lei 30/1992, de rxime xurdico das administracins pblicas e do
procedemento administrativo comn, os actos e resolucins ditados pola Axencia de Proteccin da Legalidade
Urbanstica penlle fin va administrativa.

109

7. A contratacin da axencia rxese polas normas xerais da contratacin das administracins pblicas, e o seu rxime
econmico e orzamentario axustarase s prescricins da Lei de rxime financeiro e orzamentario de Galicia.
8. O persoal ao servizo da axencia estar integrado por funcionarios pblicos.
Artigo 227.- Competencias.
1. s rganos da Administracin autonmica correspndenlle-la direccin da poltica urbanstica, o establecemento de
directrices de ordenacin e a aprobacin dos instrumentos de ordenacin urbanstica, nos supostos establecidos
nesta Lei.
2. Tamn lles corresponde exerce-lo control de legalidade sobre a actividade urbanstica, a tutela dos intereses
supramunicipais e actuar por subrogacin nos supostos previstos nesta lei.

CAPTULO III
RGANOS URBANSTICOS NO MBITO LOCAL

Artigo 228.-Competencia dos municipios.


1. A competencia urbanstica dos municipios comprender tdalas facultades que, sendo de ndole local, non
estivesen expresamente atribudas por esta lei a outros organismos.
2. Os municipios podern utiliza-las distintas formas de xestin que establece a lexislacin do rxime local para o
desenvolvemento da actividade urbanstica.
3. Tamn podern constitur mancomunidades e establecer formas de colaboracin interadministrativa con outras
entidades locais ou coa Administracin autonmica. Especificamente, podern constitur consorcios mediante
convenio no que podern participa-los rganos da Administracin autonmica, as deputacins provinciais e os
municipios, para o exercicio en comn de competencias urbansticas, as como para a realizacin de obras ou
prestacin de servicios pblicos.
Artigo 229.-Sociedades urbansticas.
1. As entidades locais e os consorcios a que se refire o artigo anterior podern constitur sociedades mercants de
capital integramente pblico ou mixtas, esixndose neste ltimo caso que o capital pblico represente, como mnimo, o
51 %.
2. Estas sociedades podern ter por obxecto o estudio, a promocin, a xestin ou a execucin de calquera tipo de
actividade urbanstica, sempre que non implique exercicio de autoridade.
3. A creacin destas sociedades realizarase de acordo coa lexislacin mercantil e con observancia das normas
administrativas que regulamentariamente se determinen.
Artigo 230.-Incumprimento de obrigacins.
1. Cando unha entidade local incumprise gravemente as obrigacins que directamente lle incumban por disposicin
desta lei ou deixase de adopta-las medidas necesarias para a proteccin da legalidade urbanstica, o conselleiro

110

competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio requiriralle o seu cumprimento con indicacin de
prazo, nunca inferior a un mes. No suposto de inactividade ou de incumprimento do requirimento no prazo indicado, a
consellera poder subrogarse na correspondente competencia, de conformidade co disposto na lexislacin de rxime
local.
2. Se a Administracin autonmica executa subsidiariamente as competencias urbansticas locais, cos requisitos e
presupostos establecidos na lexislacin de rxime local, o Consello da Xunta pode designar, para un prazo concreto,
un xerente, ou ben pode transferirlle as atribucins necesarias da corporacin municipal Comisin Superior de
Urbanismo de Galicia, que ha de exercelas mediante unha comisin especial na cal debe ter representacin o
concello.
Artigo 231.-Competencia das deputacins provinciais.
1. As deputacins provinciais debern exercer funcins de asistencia e cooperacin cos municipios da provincia,
especialmente cos de menor capacidade econmica e de xestin, para colaborar no cumprimento das sas
obrigacins urbansticas.
2. Tamn podern participar en funcins de xestin urbanstica en colaboracin co resto das administracins con
incidencia no territorio da sa provincia.

CAPTULO IV
XURADO DE EXPROPIACIN DE GALICIA

Artigo 232.-Xurado de Expropiacin de Galicia.


1. O Xurado de Expropiacin de Galicia un rgano colexiado permanente da Comunidade Autnoma de Galicia
especializado nos procedementos para a fixacin do xusto prezo na expropiacin forzosa, cando a administracin
expropiante sexa a Comunidade Autnoma ou as entidades locais do seu mbito territorial. Estar adscrito
consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, actuando no cumprimento das sas
funcins con plena autonoma funcional e sen estar sometido a instruccins xerrquicas.
2. A resolucin do xurado adoptarase no prazo mximo de tres meses, contado desde o da seguinte de entrada no
rexistro do expediente completo. De non adoptarse acordo no prazo sinalado, entenderanse desestimadas as
reclamacins por silencio negativo. Os seus acordos sern sempre motivados e fundamentados no que se refire s
criterios de valoracin seguidos para cada un dos casos en concreto, de conformidade coas disposicins legais que
sexan de aplicacin. Os actos que dicte o xurado poern fin va administrativa.
3. O xurado de expropiacin componse dos
seguintes membros:
a) Presidente: un licenciado en dereito, arquitecto ou enxeeiro de recoecido prestixio con mis de dez anos de
experiencia profesional no sector pblico ou privado ou no exercicio libre da profesin.
b) Vogais:
-Un asesor xurdico, que deber pertencer escala de letrados da Xunta de Galicia.
-Tres vogais pertencentes ao corpo facultativo superior ao servizo da Xunta de Galicia.
-Un vogal, por proposta do conselleiro competente en materia de facenda.
-Un tcnico facultativo superior, do grupo A, por proposta da Federacin Galega de Municipios e Provincias.
-Un tcnico competente na materia, por proposta do Consello Galego de Consumidores e Usuarios.

111

-Tres profesionais libres colexiados competentes na materia, en representacin dos colexios profesionais,
dependendo da natureza dos bens ou dereitos obxecto da expropiacin.
c) Cando se trate de expropiacins das corporacins locais, poder nomearse un representante, designado por
proposta destas, quen actuar con voz e sen voto nas sesins do xurado.
d) Secretario: un funcionario do corpo superior de administracin da Xunta de Galicia, con voz pero sen voto.
Regulamentariamente establecerase a organizacin, funcionamento e rxime interior do xurado de expropiacin.
4. As funcins administrativas e subalternas do Xurado de Expropiacin de Galicia estarn a cargo do servicio
correspondente da consellera competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.

112

TTULO VIII
CONVENIOS URBANSTICOS

Artigo 233.-Concepto, alcance e natureza.


1. A Administracin autonmica e os municipios, as como as sas organizacins adscritas e dependentes e as
demais organizacins por eles creadas conforme esta lei, podern subscribir, conxunta ou separadamente, e sempre
no mbito das sas respectivas esferas de competencias, convenios urbansticos entre si e con persoas pblicas ou
privadas, para a sa colaboracin e mis eficaz desenvolvemento da actividade urbanstica.
2. A negociacin, a formalizacin e o cumprimento dos convenios urbansticos s que se refire o nmero anterior
rexeranse polos principios de transparencia e publicidade.
3. Sern nulas de pleno dereito as estipulacins dos convenios que contravean, infrinxan ou defrauden
obxectivamente, en calquera forma, normas imperativas legais ou regulamentarias, includas as do planeamento
urbanstico, en especial as reguladoras do rxime urbanstico do solo e dos deberes dos propietarios deste.
4. Os convenios regulados nesta seccin tern para tdolos efectos carcter xurdico-administrativo e as cuestins
relativas sa formalizacin, cumprimento, interpretacin, efectos e extincin sern competencia do rgano
xurisdiccional contencioso-administrativo.

Artigo 234.-Obxecto.
Os convenios urbansticos diferenciaranse polo seu contido e finalidade en:
a)

Convenios urbansticos de planeamento: aqueles que inclan ou poidan ter como consecuencia
ou resultado posibles modificacins do planeamento urbanstico, ben directamente, ben por
seren estas precisas en todo caso para a viabilidade do estipulado.

b)

Convenios urbansticos para a execucin do planeamento: aqueles que non afectando en


absoluto a ordenacin urbanstica se limiten determinacin dos termos e as condicins da
xestin e a execucin do planeamento e demais instrumentos existentes no momento da sa
formalizacin. Do cumprimento destes convenios en ningn caso poder derivar ou resultar
modificacin, alteracin, excepcin ou dispensa do planeamento.

Artigo 235.-Convenios urbansticos de planeamento.


1. A Administracin autonmica e os municipios, as como os organismos adscritos ou dependentes dunha e doutros,
podern subscribir entre si e con outras administracins convenios para definiren de comn acordo e no mbito das
sas respectivas competencias:
a)

Os criterios de ordenacin s que deba axustarse o planeamento urbanstico e as sas


modificacins e revisins.

113

b)

Os termos nos que deba preverse no planeamento urbanstico, ou nas sas modificacins ou
revisins, a realizacin dos intereses pblicos que xestionen.

2. Cando se tramiten os procedementos de aprobacin dos plans de ordenacin urbanstica ou das sas
modificacins ou revisins s que se refiran os convenios previstos no nmero anterior, estes debern ser includos,
para coecemento xeral, como anexo memoria do proxecto ou entre a documentacin sometida preceptivo trmite
de informacin pblica, se son posteriores aprobacin inicial
3. Con ocasin do exercicio da potestade de planeamento, a Administracin autonmica e os municipios, no mbito
das sas respectivas competencias e conxunta ou separadamente, podern subscribir con calquera persoa, pblica
ou privada, convenios urbansticos relativos formacin, modificacin ou revisin dun plan de ordenacin urbanstica.
4. Os convenios s que se refire o nmero anterior:
a)

S se podern negociar e subscribir co carcter de preparatorios da resolucin e ata o momento


no que o procedemento de aprobacin do planeamento ou, se o caso, da sa modificacin ou
revisin sexa sometido preceptivo trmite de informacin pblica.

b)

As sas estipulacins s tern, nesta fase, o efecto de vincula-las partes para a iniciativa e
tramitacin do pertinente procedemento sobre a base do acordo respecto da oportunidade,
conveniencia e posibilidade de concreta ou concretas solucins de ordenacin. En ningn caso
vincularn ou condicionarn en calquera outra forma o exercicio polas administracins pblicas,
includas as que sexan parte neles, da potestade de planeamento.

c)

Deber inclurse, entre as sas estipulacins, a cuantificacin de tdolos deberes legais de


cesin e determinarse a forma na que estes sern cumpridos.

d)

A ordenacin urbanstica derivada do convenio subscrito deber incorporarse s


correspondentes determinacins e documentos do plan.

Artigo 236.-Convenios urbansticos para a execucin do planeamento.


1. A Administracin autonmica e os municipios, as como as entidades pblicas adscritas ou dependentes dunha e
doutros e os consorcios creados por tales administracins, podern subscribir, no mbito das sas respectivas
competencias e conxunta ou separadamente, convenios con persoas pblicas ou privadas para determina-las
condicins e os termos da xestin e execucin do planeamento urbanstico en vigor no momento da formalizacin do
convenio.
2. Os convenios nos que se acorden os termos do cumprimento de deberes legais de cesin pola sa substitucin
polo pagamento de cantidade en metlico debern inclur, como anexo, a valoracin pertinente, practicada polos
servicios administrativos que tean atribuda tal funcin, con carcter xeral ante a correspondente administracin.
Artigo 237.-Formalizacin e perfeccionamento.
1. Unha vez negociados e subscritos, os convenios someteranse trmite de informacin pblica, mediante anuncio
publicado no Diario Oficial de Galicia e, como mnimo, nun dos xornais de maior difusin na provincia, por un perodo
mnimo de vinte das.
2. Cando a negociacin dun convenio coincida coa tramitacin do procedemento de aprobacin do instrumento de
planeamento co que garde directa relacin, deber inclurse o texto ntegro do convenio na documentacin sometida a
informacin pblica propia do devandito procedemento, substitundo esta prevista no nmero anterior.
3. Trala informacin pblica, o rgano que negociase o convenio deber, vista das alegacins, elaborar unha
proposta de texto definitivo do convenio, da que se dar vista persoa ou s persoas que negociasen e subscribisen
o texto inicial para a sa aceptacin, reparos ou, se o caso, renuncia.

114

4. O texto definitivo dos convenios deber ser ratificado polo rgano competente e deber asinarse dentro dos quince
das seguintes notificacin da aprobacin do texto definitivo pola persoa ou persoas interesadas, privadas ou
pblicas. Transcorrido este prazo sen que tal asinamento tivese lugar, entenderase que renuncian a aquel.

Disposicins adicionais da 9/2002


Disposicin adicional primeira.
-Actuacins pblicas en municipios sen planeamento.
1.

En municipios con poboacin inferior a 5.000 habitantes e sen planeamento xeral, podern
formularse plans especiais que tean por obxecto a execucin de actuacins pblicas para crear
solo urbanizado con destino a usos industriais, terciarios, de equipamentos pblicos ou a
construccin de vivendas de promocin pblica.

2.

O mbito territorial da actuacin non exceder de 3 hectreas e deber localizarse en terreos


lindeiros cun ncleo de poboacin. En ningn caso poder afectar a solo rstico de especial
proteccin.

3.

O contido do plan especial ser determinado regulamentariamente e, en todo caso, sern de


aplicacin os estndares de reserva de solo para dotacins e as limitacins de intensidade
esixidas para o solo urbanizable non-delimitado.

4.

O plan especial deber inclur entre a sa documentacin o estudio do medio rural circunscrito
seu mbito e incidencia da nova actuacin no seu contorno e o estudio de sostibilidade ambiental,
impacto territorial e paisaxstico que se refire o artigo 61.4 desta lei.

Disposicin adicional segunda.-Rxime do solo nos municipios sen planeamento.


1.

Nos municipios sen planeamento xeral unicamente poder edificarse nos terreos que merezan a
condicin de solo urbano consolidado por reuni-los requisitos establecidos no artigo 12.a) desta lei
e se garanta previamente as obras necesarias para cumpri-la condicin de soar.

2.

Para edificar nos ncleos rurais existentes nos municipios sen planeamento, ser necesaria a
previa aprobacin do expediente de delimitacin do solo de ncleo rural, no que se acreditar o
cumprimento dos requisitos establecidos polo artigo 13 desta lei. O expediente conter o estudo
individualizado do ncleo rural, conforme o sinalado polo artigo 61.3 desta lei, as como os planos
de delimitacin do permetro do ncleo rural e, se o caso, da sa rea de expansin. Tamn
quedarn reflectidos o trazado da rede viaria pblica existente e os espazos reservados para
dotacins e equipamentos pblicos. Na rea de expansin a superficie mnima da parcela
edificable non ser inferior a 2.000 metros cadrados e a superficie da edificacin en planta non
superar os 200 metros cadrados. O expediente ser tramitado polo concello con informacin
pblica polo prazo mnimo dun mes, mediante anuncio que se haber de publicar no Diario Oficial
de Galicia e en dous dos xornais de maior difusin na provincia. O expediente ser aprobado
provisionalmente polo rgano municipal competente para a aprobacin do planeamento xeral e
remitido ao director xeral competente en materia de urbanismo para que resolva sobre a
aprobacin definitiva no prazo de tres meses contados a partir da recepcin do expediente
completo no rexistro da consellara. Transcorrido este prazo sen resolucin expresa, entenderase
aprobado por silencio administrativo.

3.

No resto dos terreos aplicarase o rxime do solo rstico establecido nesta lei.

Disposicin adicional terceira.-Ncleos rurais afectados pola lexislacin de costas.

115

Seralles de aplicacin s ncleos rurais preexistentes de carcter tradicional previstos na Lei 11/1985, do 22 de
agosto, de adaptacin da do solo a Galicia, e solo do ncleo rural previsto nesta lei o rxime previsto no nmero 3
da disposicin transitoria terceira da Lei 22/1988, do 28 de xullo, de costas, as como o establecido no nmero 3 da
disposicin transitoria stima e nos nmeros 1 e 3 da disposicin transitoria novena do Regulamento xeral para o
desenvolvemento e execucin da devandita Lei de costas.
Disposicin adicional cuarta.-Accin pblica.
1.

Calquera cidadn, en exercicio da accin pblica en materia de urbanismo, pode esixir ante os
rganos administrativos e ante a xurisdiccin contencioso-administrativa o cumprimento da
lexislacin e do planeamento urbanstico.

2.

A accin pblica que se fai referencia no nmero anterior, se motivada pola execucin de
obras que se consideren ilegais, pdese exercer mentres se prolongue a sa execucin e,
posteriormente, ata o vencemento dos prazos de prescricin determinados nesta lei.

Disposicin adicional quinta.-Pagamento voluntario de multas e sancins.


As multas e sancins impostas abeiro desta lei reduciranse na sa conta nun 30 % se son aboadas no prazo de
quince das a partir da notificacin da multa ou sancin, e o infractor mostra por escrito a sa conformidade con estas
e renuncia expresamente exercicio de toda accin de impugnacin no referido prazo.
Disposicin adicional sexta.-Constitucin da Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica.
Habiltase o Consello da Xunta de Galicia, por proposta do conselleiro competente en materia de ordenacin do
territorio e urbanismo, para adoptar tdalas medidas precisas para a constitucin e posta en funcionamento da
Axencia de Proteccin da Legalidade Urbanstica creada en virtude desta lei.

Disposicins adicionais da 15/2004


Disposicin adicional primeira.-Delegacin de competencias.
1. O Consello da Xunta poder delegar nos concellos que o soliciten as seguintes competencias urbansticas:
a) A aprobacin definitiva do plan xeral de ordenacin municipal.
b) A aprobacin dos plans especiais de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural formulados polos concellos.
c) O outorgamento de autorizacins para os usos establecidos nas letras a), b), c), e d) do nmero 2 do artigo 33 da
Lei 9/2002.
d) As potestades de proteccin da legalidade urbanstica e sancionadoras atribudas Comunidade Autnoma polos
artigos 213, 214 e 222 da Lei 9/2002.
En todo caso, quedar excluda da delegacin a competencia para a aprobacin de plans que afecten mis dun termo
municipal.
2. Para acordar a delegacin, o concello solicitante deber acreditar o cumprimento dos seguintes requisitos:

116

a) Contar con planeamento xeral aprobado ao abeiro da Lei 11/1985, de adaptacin da do solo a Galicia, ou da
lexislacin urbanstica posterior.
b) Dispoer de servizos tcnicos, xurdicos e administrativos adecuados para o exercicio das facultades que se
deleguen.
c) Ter exercido as competencias urbansticas de acordo cos principios de colaboracin, coordinacin, asistencia activa
e informacin entre a Administracin municipal e a autonmica.
3. A delegacin de competencias urbansticas realizarase mediante decreto do Consello da Xunta de Galicia, por
proposta do conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, logo do ditame favorable da
Comisin Superior de Urbanismo de Galicia, sen que sexa de aplicacin o procedemento establecido polo artigo 182
da Lei 5/1997, de Administracin local de Galicia. Con carcter previo deliberacin do Consello da Xunta, requirirase
a aceptacin expresa dos termos da delegacin por parte do pleno da corporacin. O decreto de delegacin deber
determinar o alcance, o contido, as condicins e o prazo de duracin das competencias urbansticas delegadas no
concello, e ser publicado no Diario Oficial de Galicia.
4. Os concellos que asuman por delegacin o exercicio de competencias propias da Comunidade Autnoma quedarn
obrigados, en canto a estas, a:
a) Cumprir a normativa urbanstica ditada pola Comunidade Autnoma.
b) Proporcionar a informacin que sobre o exercicio das competencias delegadas lles requira a consellara
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.
c) Atender os requirimentos para a emenda das deficiencias observadas polos rganos urbansticos autonmicos.
5. A consellara competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, en relacin coas competencias
delegadas, ademais das facultades previstas polo artigo 27 da Lei 7/1985, reguladora das bases do rxime local,
estar facultada para:
a) Establecer directrices e instrucins xerais en relacin cos intereses supramunicipais que se consideren e asegurar
o cumprimento da normativa urbanstica.
b) Requirir en calquera momento informacin detallada sobre o exercicio das competencias delegadas.
c) Requirir a entidade local para que emende as deficiencias observadas no exercicio das competencias delegadas e,
se o caso, para que anule os actos municipais que infrinxan o ordenamento urbanstico.
d) Revisar os actos ditados por delegacin, a travs dalgn dos procedementos establecidos polos artigos 102 a 106
da Lei 30/1992, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn.
A Xunta de Galicia estar obrigada a respectar a autonoma municipal no exercicio das competencias delegadas, nos
termos previstos nesta lei.
6. Se a entidade local incumprise as obrigas que derivan desta disposicin, o Consello da Xunta advertiraa
formalmente disto e, se mantivese a sa actitude, a delegacin poder ser revogada, reasumindo a Comunidade
Autnoma o exercicio das correspondentes competencias. O acordo de revogacin ser publicado no Diario Oficial de
Galicia.
7. O exercicio da competencia delegada de aprobacin definitiva do plan xeral de ordenacin municipal e do plan
especial de proteccin, rehabilitacin e mellora do medio rural queda suxeito s seguintes regras:
a) Unha vez aprobado provisionalmente o plan, o expediente completo remitirselle consellera competente en
materia de urbanismo e ordenacin do territorio para que, no prazo de tres meses, emita o seu informe, que ter
carcter vinculante. Entndese emitido o informe en sentido favorable se non se comunica no prazo de tres meses,

117

contados a partir do da seguinte ao da recepcin do expediente completo no rexistro da consellara, sempre que o
plan contea os documentos e determinacins preceptivos.
b) O plan aprobado definitivamente polo concello, en exercicio das competencias delegadas, non poder conter
determinacins diferentes das que foron obxecto de informe autonmico.
c) En todo caso, ser nulo de pleno dereito o plan aprobado definitivamente polo concello con omisin do preceptivo
informe favorable da consellara competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio.
8. Os actos administrativos municipais ditados en exercicio das competencias delegadas podern ser obxecto de
recurso ante o conselleiro competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, ags no caso de
aprobacin definitiva do planeamento urbanstico, contra o que non cabe interposicin de recurso administrativo.
Disposicin adicional segunda.-Creacin de determinadas escalas.
Modifcanse os artigos que a seguir se relacionan da Lei 12/1992, do 9 de novembro, de creacin de determinadas
escalas de persoal funcionario ao servizo da Xunta de Galicia, do seguinte xeito:
1. Modifcase o artigo 3 da Lei 12/1992, do 9 de novembro, ao que se lle engade un novo apartado nmero 6, co
seguinte texto:
6. Escala de inspeccin urbanstica, que desenvolver as funcins de direccin e execucin da actividade de
inspeccin e control do cumprimento da normativa urbanstica nos actos de edificacin e uso do solo que se realicen
na Comunidade Autnoma. Para o acceso a esta escala ser necesario estar en posesin do ttulo de licenciado en
dereito ou arquitecto superior e superar o proceso selectivo que se determine regulamentariamente.
2. Modifcase o artigo 4 da Lei 12/1992, do 9 de novembro, ao que se lle engade un novo apartado nmero 5, co
seguinte texto:
5. Escala de subinspeccin urbanstica, que desenvolver as funcins de execucin da actividade de inspeccin e
control do cumprimento da normativa urbanstica nos actos de edificacin e uso do solo que se realicen na
Comunidade Autnoma. Para o acceso a esta escala ser necesario estar en posesin do ttulo de aparellador,
arquitecto tcnico ou enxeeiro tcnico de obras pblicas e superar o proceso selectivo que se determine
regulamentariamente.

Disposicins transitorias da 9/2002


Disposicin transitoria primeira.-Rxime de aplicacin s municipios con planeamento non-adaptado.
1.

Os plans de ordenacin aprobados definitivamente con anterioridade entrada en vigor desta lei
conservarn a sa vixencia ata a sa revisin ou adaptacin s preceptos desta lei, consonte as seguintes
regras:
a)

solo urbano dos municipios con plan xeral de ordenacin municipal aprobado abeiro da Lei
1/1997, do solo de Galicia, aplicarselle o disposto nesta lei para o solo urbano, sen prexuzo de
respecta-la ordenacin establecida no planeamento en vigor.

b)

solo urbano dos municipios con planeamento xeral non-adaptado Lei 1/1997, do solo de
Galicia, que rena as condicins establecidas no artigo 12.a) desta lei, aplicarselle o disposto
nesta para o solo urbano consolidado, sen prexuzo de respecta-la ordenacin establecida no
planeamento vixente.

c)

Ao resto do solo urbano e, en todo caso, ao includo en polgonos, unidades de execucin ou de


actuacin dos municipios con planeamento non adaptado Lei 1/1997, do solo de Galicia,
aplicarselles o disposto por esta lei para o solo urbano non-consolidado e poder executarse de

118

acordo coa ordenacin establecida polo planeamento vixente no prazo de tres anos a partir da
entrada en vigor da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia.
Transcorrido este prazo sen que fose aprobado definitivamente o instrumento de
equidistribucin, sern de aplicacin os lmites de edificabilidade establecidos por esta Lei para o
solo urbano non-consolidado, sendo o mbito de referencia para a aplicacin desta limitacin o
polgono ou unidade de execucin ou de actuacin. No caso de que os terreos non estean
includos en polgonos e merezan a condicin de solo urbano non-consolidado segundo esta lei,
deber procederse delimitacin do polgono segundo o procedemento establecido polo artigo
117.
d)

Ao solo urbanizable dos municipios con plan xeral adaptado Lei 1/1997, do solo de Galicia,
aplicarselle o disposto nesta Lei para o solo urbanizable delimitado; e, ao resto do solo
urbanizable, apto para urbanizar ou rstico apto para o desenvolvemento urbanstico,
aplicarselle o disposto nesta Lei para o solo urbanizable non-delimitado. En todo caso, os
sectores con plan parcial aprobado definitivamente debern ser executados conforme a
ordenacin e nos prazos establecidos no propio plan parcial e, como mximo, no prazo de tres
anos contados a partir da entrada en vigor da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin
do medio rural de Galicia. Transcorrido este prazo sen que fose aprobado definitivamente o
instrumento de equidistribucin, deber revisarse integramente o plan para adaptalo ao disposto
nesta lei. Nos municipios con plan xeral de ordenacin municipal adaptado Lei 1/1997, do solo
de Galicia, os plans parciais e plans de sectorizacin que se aproben debern acomodarse
integramente ao disposto nesta lei, coa particularidade de que sern de aplicacin os usos e
intensidades fixados polo vixente plan xeral, se o caso. No resto dos municipios con
planeamento xeral non adaptado Lei 1/1997, do solo de Galicia, nin a esta lei, aplicarase
integramente a Lei 9/2002, coa particularidade de que aos sectores contiguos sen solucin de
continuidade co solo urbano se lles aplicarn os lmites establecidos polo artigo 46.3, e aos
demais sectores aplicarnselles os lmites establecidos polo artigo 46.4, sen prexuzo das
maiores limitacins establecidas polo planeamento vixente. Asemade, nestes municipios, para a
aprobacin definitiva de plans parciais e das sas modificacins, cumprir obter o informe
favorable do director xeral competente en materia de urbanismo, nos termos establecidos polo
artigo 86.1.d). En todo caso, aos mbitos sen plan parcial aprobado definitivamente antes da
entrada en vigor da Lei 9/2002 que se atopen no mbito da servidume de proteccin establecida
pola Lei 22/1988, de costas, ou no mbito sometido a algn rxime de proteccin da Lei 9/2001,
de conservacin da natureza, aplicarselles o rxime establecido por esta Lei para o solo rstico
de proteccin de costas ou de espazos naturais, respectivamente.

e)

Ao solo includo no mbito dos ncleos rurais tradicionais delimitados ao abeiro da Lei 11/1985,
de adaptacin da do solo a Galicia, ou clasificado como solo de ncleo rural segundo a Lei
1/1997, do solo de Galicia, aplicarselle integramente o disposto nesta Lei para o solo de ncleo
rural, sen prexuzo das maiores limitacins establecidas polo planeamento. Malia o anterior, aos
terreos includos en polgonos en execucin por contar con instrumento de equidistribucin
aprobado definitivamente con anterioridade entrada en vigor da Lei 9/2002, seralles de
aplicacin o rxime do solo urbano non-consolidado, sen prexuzo de respectar a ordenacin
establecida polo plan especial. Aos terreos includos no mbito do ncleo rural delimitado que
non presenten un grao de consolidacin pola edificacin superior ao 50% aplicarselles o rxime
establecido por esta Lei para as reas de expansin do solo de ncleo rural. A travs do
procedemento de modificacin do planeamento xeral, poderase delimitar ou revisar a
delimitacin individualizada dos ncleos rurais existentes, segundo os criterios establecidos polo
artigo 13 desta lei. O planeamento xeral modificado ou revisado poder inclur dentro da rea de
expansin aqueles terreos que foron clasificados como solo de ncleo rural ao abeiro do
establecido pola Lei 1/1997, do solo de Galicia, anda que non cumpran todos os requisitos
establecidos polo artigo 13 desta lei.

119

f)

solo clasificado polo planeamento vixente como non-urbanizable ou rstico aplicarselle


integramente o disposto nesta lei para o solo rstico, sen prexuzo das maiores limitacins
establecidas no planeamento vixente.

g)

En todo caso, as modificacins e revisins do planeamento vixente entrada en vigor desta lei
deben axustarse disposto nela.

2. Os decretos autonmicos de suspensin do planeamento urbanstico que foron dictados antes da entrada en vigor
desta lei mantern a sa plena eficacia ata a aprobacin definitiva do correspondente plan xeral de ordenacin
municipal, coas seguintes especificacins:
a)

solo urbano aplicarselle o rxime establecido por esta lei para o solo urbano e a ordenacin
provisional establecida nos correspondentes decretos.

b)

No solo apto para urbanizar e no solo non-urbanizable ser de aplicacin integramente o


disposto nesta lei para o solo rstico.

c)

Nos ncleos rurais tradicionais delimitados ser de aplicacin o disposto nesta lei para o solo de
ncleo rural.

Disposicin transitoria segunda.-Adaptacin do planeamento.


1. O planeamento urbanstico vixente na actualidade deber adaptarse disposto nesta lei en calquera dos seguintes
supostos:
a)

No prazo de tres anos.

b)

Cando se proceda sa revisin.

c)

Cando concorresen circunstancias obxectivas no concello afectado que o aconsellen e as o


determine o conselleiro competente en materia de ordenacin do territorio e urbanismo. No caso
de incumprimento do requirimento autonmico ser de aplicacin o disposto no artigo 81.2 desta
lei.

2. En todo caso, os concellos podern adapta-los seus plans xerais ou normas subsidiarias en calquera momento.
Disposicin transitoria terceira.-Plans en tramitacin.
O planeamento aprobado inicialmente e en tramitacin antes da entrada en vigor desta lei poder, durante o prazo
mximo de seis meses, continua-la sa tramitacin ata a sa aprobacin definitiva de acordo co disposto na Lei
1/1997, do solo de Galicia, sendo neste caso de aplicacin o establecido na disposicin transitoria primeira desta lei,
ou adaptarse integramente presente lei. A simple adaptacin do contido do plan en tramitacin s disposicins
establecidas nesta lei non implicar, por si s, a necesidade de sometelo a nova informacin pblica, ags cando se
pretendan introducir outras modificacins que alteren substancialmente a ordenacin proxectada e non sexan
consecuencia da adaptacin, extremo que ser obxecto de informe polo secretario municipal.
Transcorrido o prazo de seis meses desde a entrada en vigor desta lei, o planeamento obrigatoriamente deber
adaptarse integramente disposto nesta lei.
Disposicin transitoria cuarta.-Rxime de autorizacins e licencias outorgadas en solo rstico e solo de
ncleo rural.
1. As autorizacins e licencias outorgadas en solo rstico e en solo de ncleo rural antes da entrada en vigor desta lei
nas que non se iniciase a edificacin poderanse declarar extinguidas polo rgano que as outorgara, logo de audiencia
do interesado, en canto sexan contrarias ou desconformes co novo rxime establecido nesta lei, sen prexuzo dos
eventuais dereitos de indemnizacin que pudiesen corresponder, que, se o caso, debern fixarse no mesmo

120

expediente. No suposto de que xa transcorresen os prazos para a iniciacin, entenderanse automaticamente


caducadas por ministerio da lei.
2. No suposto de que as obras xa estivesen iniciadas antes da entrada en vigor desta lei e resultasen incompatibles
ou desconformes co novo rxime do solo rstico ou de ncleo rural, o conselleiro competente en materia de
ordenacin do territorio e urbanismo ou o concello podern modificar, deixar sen efecto ou revogar, respectivamente,
a autorizacin ou licencia, sen prexuzo dos eventuais dereitos de indemnizacin, que, se o caso, debern fixarse no
mesmo expediente.
3. As construcins executadas en solo rstico ao abeiro da licenza urbanstica e da preceptiva autorizacin
autonmica podern manter o uso autorizado, e podern executarse nelas obras de mellora e reforma das
instalacins sen incrementar a superficie edificada legalmente, anda cando non cumpran as condicins de uso e de
edificacin establecidas por esta lei. As mesmo, logo da autorizacin autonmica, segundo o establecido polo artigo
41, podern executarse obras de ampliacin da superficie edificada licitamente, cumprindo os seguintes requisitos:
a) Que non se trate de terreos que deban ser includos no solo rstico de proteccin de espazos naturais, de augas,
de costas ou de interese paisaxstico segundo esta lei.
b) Que cumpra as condicins de edificacin establecidas polos artigos 42 e 44 desta Lei e polo planeamento
urbanstico. No caso de vivendas en solo rstico, s podern ampliarse ata un mximo do 10% da superficie edificada
autorizada.
c) Que se mantean o uso e a actividade autorizados orixinariamente, non permitndose o cambio de uso.
d) Que se adopten as medidas correctoras necesarias para minimizar a incidencia sobre o territorio e todas aquelas
medidas, condicins ou limitacins tendentes a conseguir a menor ocupacin territorial e a mellor proteccin da
paisaxe, dos recursos produtivos e do medio natural, as como a preservacin do patrimonio cultural e da
singularidade e tipoloxa arquitectnica da zona.
Disposicin transitoria quinta.- Edificacins ilegais en solo rstico.
1. As edificacins e construcins situadas en terreos clasificados como solo rstico sen a preceptiva autorizacin
autonmica ou sen licenza municipal podern ser obxecto de expediente de legalizacin sempre que se cumpran as
seguintes condicins:
a) Que no momento da entrada en vigor da Lei 9/2002 transcorrera o prazo legalmente establecido sen que a
administracin adoptase ningunha medida dirixida restauracin da legalidade urbanstica.
b) Que os terreos nos que se localiza a edificacin non merezan a condicin de solo rstico de proteccin de espazos
naturais, de costas ou de interese paisaxstico, segundo o establecido nesta lei.
2. Para a legalizacin das edificacins, construcins e instalacins ser necesario obter, previamente licenza
urbanstica municipal, a preceptiva autorizacin autonmica segundo o procedemento establecido polo artigo 41 desta
lei. O anteproxecto de legalizacin deber prever as medidas correctoras necesarias para dar cumprimento ao
disposto polas letras a) e b) do nmero 2 do artigo 42 e polo artigo 104 desta lei. A solicitude de autorizacin para
legalizar as construcins e instalacins deber presentarse no prazo mximo de tres anos contado desde a entrada en
vigor da Lei de modificacin da Lei 9/2002.
3. O promotor da licenza deber aboar en concepto de canon de legalizacin do aproveitamento urbanstico unha
parte do aproveitamento que se legalice. O importe do canon distribuirase atribundolle o 80% ao municipio no que se
localiza a edificacin ou construcin e o 20% restante Comunidade Autnoma. A conta do canon ser de 10 euros
por cada metro cadrado de superficie edificada, includa se o caso a superficie que se pretende ampliar, e deber
ser aboado ao municipio no prazo dun mes desde que lle sexa notificado o outorgamento da licenza de legalizacin. O
municipio ser responsable da xestin e recadacin do canon e deber transferirlle Comunidade Autnoma a parte
proporcional dos ingresos obtidos por este canon.
4. Nas edificacins e construcins legalizadas poderanse autorizar obras de mellora e reforma e, en casos
xustificados, obras de ampliacin cumprindo as condicins de edificacin establecidas polos artigos 42 e 44 desta lei e

121

polo planeamento urbanstico. No caso de vivendas en solo rstico, s poder ampliarse ata un mximo do 10% da
superficie edificada orixinaria. En ningn caso se autorizar o cambio de uso ou actividade preexistente.
5. As edificacins e construcins existentes en solo rstico sen a preceptiva licenza urbanstica municipal ou sen a
preceptiva autorizacin autonmica que non resulten legalizadas debern ser demolidas polos seus propietarios. No
caso de que o propietario non proceda demolicin, o alcalde ou o conselleiro competente en materia de urbanismo e
ordenacin do territorio podern ordenar a demolicin a custa do obrigado, logo da audiencia ao interesado. Para
a execucin da orde de demolicin podern impoerse multas coercitivas na forma e conta sinalada polo artigo 209.6
desta lei.

Disposicin transitoria sexta.-Disposicins complementarias a esta lei.


Ata que entren en vigor as disposicins regulamentarias de desenvolvemento desta lei, aplicaranse as que se
conteen nos regulamentos de planeamento urbanstico, xestin urbanstica, disciplina urbanstica de Galicia e
edificacin forzosa e rexistro municipal de soares, en todo o que non se opoan a esta lei ou resulten afectadas por
ela.
Disposicin transitoria stima.- Xurados provinciais de expropiacin.
O regulamento previsto no artigo 232.3 desta lei aprobarase no prazo mximo dun ano desde a sa entrada en vigor
e, mentres, seguirn exercendo estas funcins os actuais xurados provinciais de expropiacin forzosa.
Disposicin transitoria oitava.-Directrices de ordenacin do territorio e plans sectoriais.
Conforme o disposto na Lei 10/1995, de ordenacin do territorio de Galicia, a Xunta remitiralle Parlamento no prazo
dun ano desde a entrada en vigor desta lei o documento de aprobacin provisional das directrices de ordenacin do
territorio. As mesmo, a Xunta remitiralle Parlamento no prazo de dous anos desde a entrada en vigor desta lei o
Plan sectorial de ordenacin do litoral onde se recollern as condicins especficas deste mbito territorial.
Disposicin transitoria novena.-Instrumentos de xestin urbanstica en tramitacin.
Os instrumentos de xestin urbanstica en tramitacin entrada en vigor desta lei podern continuar tramitndose de
acordo co disposto na Lei 1/1997, do 24 de marzo, do solo de Galicia.

Disposicin transitoria dcima.-Procedementos sancionadores.


En todo caso, os procedementos sancionadores e de reposicin da legalidade por infraccins cometidas con
anterioridade entrada en vigor desta lei rexeranse pola lexislacin vixente no momento da sa comisin, sen
prexuzo de lles aplicar s expedientes sancionadores a norma mis favorable sancionado.
Disposicin transitoria dcimo primeira.-Explotacins agropecuarias existentes.

122

1. As construcins e instalacins destinadas a actividades agropecuarias existentes no momento da entrada en vigor


da Lei 9/2002 que non estean amparadas na preceptiva licenza urbanstica podern manter a sa actividade. Para os
efectos de acreditar a existencia da explotacin agropecuaria e das edificacins directamente vinculadas a ela no
momento da entrada en vigor da Lei 9/2002, ser suficiente o recoecemento administrativo do conselleiro
competente en materia de urbanismo e ordenacin do territorio, acreditado segundo a Circular 1/2003, do 31 de xullo
(DOG nmero 150, do 5 de agosto). As solicitudes presentadas resolveranse no prazo de seis meses, contados a
partir da aprobacin desta lei. Transcorrido este prazo sen ditar resolucin expresa, poder entenderse desestimada a
peticin. Nestas construcins permitiranse, logo da licenza urbanstica municipal, as obras de conservacin e de
reforma necesarias para o desenvolvemento da actividade agropecuaria, adoptando as medidas correctoras
oportunas para garantir as condicins sanitarias e ambientais. Logo da autorizacin autonmica, segundo o
procedemento regulado no artigo 41, podern acometerse obras de ampliacin, incluso en volume independente, das
instalacins existentes en solo rstico ou en solo de ncleo rural. Esta ampliacin deber cumprir as condicins de
edificacin establecidas por esta lei e mais polo planeamento urbanstico vixente, ags no que atinxe a parcela
mnima edificable, a ocupacin mxima e as distancias mnimas a vivendas e a asentamentos de poboacin.
2. Este mesmo rxime seralles de aplicacin s construcins amparadas na preceptiva licenza e destinadas a
explotacins agropecuarias que existan antes da entrada en vigor da Lei 9/2002.
3. As edificacins destinadas a serradoiros existentes con anterioridade entrada en vigor da Lei 9/2002, de
ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia, podern ser obxecto de legalizacin en calquera
categora de solo rstico, obtendo a autorizacin autonmica previa segundo o procedemento establecido polo artigo
41 e sempre que cumpran as condicins de edificacin establecidas polos artigos 42 e 44 desta lei, ags as relativas
superficie mnima de parcela, altura e ocupacin mximas e recuados mnimos respecto dos lindeiros.
Disposicin transitoria dcimo segunda.-Explotacins mineiras existentes.
As explotacins mineiras e as actividades extractivas de recursos minerais en activo no momento da entrada en vigor
da Lei 9/2002 localizadas en solo rstico especialmente protexido podern continuar a sa actividade nos mbitos
para os que dispoen de licenza urbanstica municipal. Cando non conten coa preceptiva licenza, para continuar a sa
actividade ou ampliar a explotacin debern obtela, logo da autorizacin do Consello da Xunta, oda a Comisin
Superior de Urbanismo de Galicia. O Consello da Xunta valorar a compatibilidade ou non da explotacin cos valores
naturais, ambientais e paisaxsticos existentes. A implantacin de novas explotacins e actividades extractivas en
calquera categora de solo rstico especialmente protexido non poder realizarse en tanto non sexa aprobado
definitivamente o correspondente Plan sectorial de actividades extractivas, ao abeiro da Lei 10/1995, de ordenacin do
territorio de Galicia, que ser formulado e tramitado polo conselleiro competente en materia de urbanismo e
ordenacin do territorio; todo isto, sen prexuzo da posibilidade de outorgar autorizacin para actividades extractivas
en solo rstico de proteccin ordinaria e de especial proteccin forestal, segundo o disposto polos artigos 36 e 37.
Disposicin transitoria dcimo terceira.-Asentamentos xurdidos marxe do planeamento.
Os asentamentos de vivendas xurdidos marxe do planeamento urbanstico antes da entrada en vigor desta lei que
non estean integrados na malla urbana nin renan as caractersticas propias dun ncleo rural tradicional clasificaranse
como solo urbanizable, cumprindo os seguintes requisitos:
a) O mbito do sector deber estar ocupado pola edificacin, cando menos, en das terceiras partes dos espazos
aptos para ela, segundo a ordenacin que o plan estableza. En ningn caso poder afectar terreos que deban
inclurse en solo rstico de proteccin de costas, de augas ou de espazos naturais, segundo esta lei.
b) A tipoloxa das edificacins ser a de vivenda unifamiliar cunha altura mxima de das plantas.
c) O plan poder reducir ou eliminar xustificadamente as reservas de solo para dotacins pblicas e para vivendas
suxeitas a algn rxime de proteccin pblica establecidas por esta lei.

123

d) O aproveitamento urbanstico dos propietarios ser o correspondente ao 100% do aproveitamento tipo.

Disposicins transitorias da 15/2004


Disposicin transitoria primeira.- Construcins inacabadas.
As construcins e edificacins inacabadas debern quedar completamente terminadas axustndose s condicins da
licenza urbanstica e das preceptivas autorizacins outorgadas, e cumprindo en todo caso o establecido polo artigo
104.e) da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia. Transcorrido o prazo de tres
anos contados desde a entrada en vigor da citada Lei 9/2002 sen rematarse a construcin ou edificacin nas
devanditas condicins, ordenarase a execucin das obras necesarias segundo o disposto polos artigos 199 e 203 da
Lei 9/2002.
Disposicin transitoria segunda.-Integracin nas escalas de inspeccin e subinspeccin urbanstica.
1. Podern integrarse na escala de inspeccin urbanstica os funcionarios da Administracin autonmica do grupo A
que renen os requisitos para o acceso a esta escala e desempeaban funcins propias da inspeccin urbanstica no
momento da entrada en vigor da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia.
2. Podern integrarse na escala de subinspeccin urbanstica os funcionarios da Administracin autonmica do grupo
B que renen os requisitos para o acceso a esta escala e desempeaban o posto de vixilantes urbansticos no
momento da entrada en vigor da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia

Disposicin derrogatoria da lei 9/2002.-Derrogacin das leis 7/1995 e 1/1997.


Quedan derrogadas a Lei 1/1997, do 24 de marzo, do solo de Galicia, e a Lei 7/1995, do 29 de xuo, de delegacin e
distribucin de competencias en materia de urbanismo. As mesmo, quedan derrogados cantos preceptos de igual ou
inferior rango, includas as determinacins do planeamento urbanstico, se opoan disposto nesta lei.
Disposicin derrogatoria da lei 15/2004.-Unica.
Quedan derrogados os contidos dos preceptos da Lei 9/2002, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural
de Galicia, que a seguir se indican:
-nmero 2 do artigo 9.
-letra f) do artigo 28.
-artigo 30.
-letra a) do artigo 43.
-nmero 5 do artigo 44.
-letra b) do nmero 3 do artigo 51.
-nmero 4 do artigo 87.
-nmero 5 do artigo 94.
-nmero 4 do artigo 232.
-nmero 2 da disposicin adicional primeira.

124

Disposicin derradeira primeira da 9/2002.-Modificacin da Lei de ordenacin do territorio de Galicia.


Modifcase o texto da disposicin adicional primeira da Lei 10/1995, do 23 de novembro, de ordenacin do territorio de
Galicia, que queda redactado do seguinte modo:
1. A aprobacin definitiva dos instrumentos de ordenacin do territorio levar implcita a declaracin de utilidade
pblica ou interese social das obras, instalacins e servicios proxectados, as como a necesidade da ocupacin dos
bens e dereitos necesarios para a execucin das obras, instalacins e servicios previstos de forma concreta naqueles,
para os efectos de expropiacin forzosa ou de imposicin de servidumes, sempre que conste a descricin fsica e
xurdica individualizada dos bens e dereitos afectados.
2. As obras promovidas directamente pola administracin pblica ou os seus organismos autnomos previstas nun
proxecto sectorial e cualificadas como de marcado carcter territorial non estarn suxeitas a licencia urbanstica
municipal.
Non obstante, logo de aprobados os proxectos das citadas obras pblicas, a administracin competente poerao en
coecemento dos concellos afectados.
Disposicin derradeira segunda da 9/2002.-Desenvolvemento regulamentario da lei.
Autorzase o Consello da Xunta para dicta-las disposicins para o desenvolvemento regulamentario desta lei.
Disposicin derradeira terceira da 9/2002.-Entrada en vigor.
Esta lei entrar en vigor o da seguinte da sa publicacin no Diario Oficial de Galicia.
Disposicin derradeira da 15/2004. nica.
Esta lei entrar en vigor aos vinte das naturais da sa publicacin no Diario Oficial de Galicia.

125

Vous aimerez peut-être aussi