Vous êtes sur la page 1sur 50

High Tech Campus Eindhoven

Algemeen:
Naam terrein: High Tech Campus
Plaats: Eindhoven
Provincie: Noord-Brabant

Oppervlakte (in ha.):


Bruto oppervlakte: 54
Netto oppervlakte: 54
Netto uitgegeven: 54
Netto terstond uitgeefbaar: 0

Prijsgegevens: onbekend

Infrastructuur:
Wegontsluiting: aantakking op het lokale wegennet
Spoorontsluiting: geen verzamelspoor
Waterontsluiting: terrein niet aan vaarwater
Goederenoverslag: geen overslagfaciliteiten

Ruimtelijke ordening en milieu:


Planfase: bindend (vigerend) plan
Milieuzonering: nee
Maximaal toegestane milieucategorie: onbekend
Terreintypering: hoogwaardig bedrijvenpark
Herstructurering/veroudering: terrein is niet verouderd

Website www.hightechcampus.nl

Facts and Figures

The High Tech Campus Eindhoven, in the Netherlands, is a world-wide well-known technology centre, with a
diversity of high tech companies who work together with the more than four thousand Philips scientists in the
development of new technologies, from idea, concept to prototyping. These innovations are the basis for the
products in the (nearby) future that will help to improve the quality of people's daily lives.

Location:
Situated in the Eindhoven district, the High Tech Campus Eindhoven has an excellent geographic location in
between the economic core regions of the Rhine/Ruhr area in Germany, the Amsterdam/Rotterdam area in the
Netherlands,Antwerp/Brussels in Belgium, and Northern France.

Infrastructure:
Eindhoven Airport is only a ten-minute drive from the campus. Daily flights connect Eindhoven to London,
Birmingham, Paris, Hamburg, Rotterdam and Amsterdam. Furthermore the High Tech Campus will have it's own
private High way access in 2008.

Area:
100 hectare (220 acres).

Initiator:
Royal Philips Electronics, of the Netherlands, pioneer and originator of world-standard formats like DVD & CD.
Investment:
A total investment of 600 million Euro.

Target Group:
R&D oriented organisations & High Tech Companies.

Key Sectors:
ICT: Information and communication technology
Micro Electronics, Mechatronics, Embedded Systems, Nanotechnology, Automotive Industry, Medical
Technology.

Facilities:
Over 8,000 m2 clean rooms, 50,000 m2 lab, 100,000 m2 office space and 75,000 - 80,000 m2 additional
development space.

Amenities:
High-quality commercial spaces, conference areas, parking facilities, shops, restaurants, crèche facilities, sports
facilities and extensive oppor-tunities for recreation are all centrally located.

Number of Employees:
More than 8,000 people in the future.

Current residents:
Philips Research, Philips Software, Philips Semiconductors, Philips Intellectual Property & Standards (IP&S),
Philips RF Solutions, Philips EMEA Recruitment Services, Philips Electro Magnetic Compatibility (EMC), Fluxxion,
Dalsa,The Foundation for Fundamental Research on Matter (FOM),Technology Incubator Group, Hand Shake
Solutions, Si-Hive.

Phase 2
residents:
Philips Centre for Industrial Technology (CFT)
Philips Technical Application & Software Services (TASS)
Philips Digital Systems Laboratories (PDSL)
Business Development Groups Philips Consumer Electronics
NVP Brightstar
Atos Origin

Concentration of Knowledge in Eindhoven


More than 45,000 companies including about 280 foreign companies. Eindhoven is also centrally located in an
area of knowledge institutes such as TU Eindhoven, the Universities of Leuven and Aachen and TNO industry.

Largest employers in the region


ASML, Atos Origin, Ballast Nedam, HVL Electronics, IBC, MCB, OTB, Philips Medical
Systems/Research/Semiconductors/ Consumer Electronics/Lighting/Domestic Appliances, Stork,VDL Group, FEI
Technologies, Maas International, Bavaria Brewery, DAF Trucks (Paccar).

Architecture
The foundation stone for the campus was laid in July 1999. After completion the campus will comprise 25 to 30
new buildings with a total surface area of more than 174,000 m2.

Concept
The architecture is intended to encourage interaction and teamwork.

Glass and other transparent materials have been widely used in the new buildings, thus creating open rooms
and open workplaces and bringing in the natural surroundings as it were.The sunny sides of the buildings are
equipped with sunscreens.

Enabling people to share their knowledge and ideas with one another creates synergy. The new buildings
contain a variety of meeting places where members of staff can discuss things in an informal atmosphere.

Entrances, reception areas, elevators and toilet facilities are of high quality.
Most of the existing and future buildings will not be higher than four storeys, thus emphasising the contact with
the landscape.

Technical Details

State-of-the-art ICT facilities, including wireless access, can be offered (1 Gbite per second)

The floors in the offices can be burdened with a maximum load of 40 kN/m2

The offices have a free height of 2.70 m - lighting is incorporated into the metal ceilings

The offices have a standard heat capacity of 50 w/m2 . A higher heat capacity is optionally possible

The offices provide lighting of 400 lux at each working space

Completely automatic air-conditioning in all areas with a standard office span of 3.6 m

Air-conditioning can be controlled per room or per office span of 3.6 m (+/- 2º C)

The offices can be laid out in several different ways per office span of 1.8 m or multiple thereof.

Past and Future


Royal Philips Electronics, of the Netherlands, pioneer & originator of world-standard formats like DVD& CD -
holder of 100,000 patents - is initiator and the largest resident at the state-of-the-art high-tech campus.

A Green & Pleasant place with restaurants, shops, sport, recreation, & crèche facilities. Full ICT services –
leading audio/video infrastructure. Providing a stimulating, friendly environment for cutting edge research and
open innovation.

The Campus has the facilities to facilitate & accelerate the innovation rate…
Prototyping, design & technical support. Access to Philips technologies, people & networks…and a creative,
highly skilled and educated labour pool.

Sustainable development

In developments such as the Campus, 80% of energy consumption is determined by the design of the
buildings. Therefore, the Campus offers an excellent opportunity for energy conservation and other worthwhile
measures, such as the use of durable materials. In all, Philips has spent around 50 million euros on measures
to reduce energy and water consumption and other ways to conserve the environment.

New Campus buildings have a high environmental efficiency; that of the renovated buildings has improved
significantly. As a result, activities on the Campus will have an energy efficiency that is 25% higher than in their
previous location in 1999. Energy conservation is promoted by the use of solar energy and the storage of warm
or cold water in the soil for heating or cooling.

The Campus infrastructure is such that it will lead to minimal air pollution by motorized traffic. As part of a
mobility scheme, people are offered tickets for public transport at a discount, facilities are provided for cyclists,
and there will be a special page on the Philips Intranet with information on car-pooling. All business activities on
the Campus will be certified according to ISO 14000.

Current residents of High Tech Campus Eindhoven


Algemeen Octrooi- en Merkenbureau

ASML

Atos Origin

bioneedle
Cedova

Center for Molecular Medicine

Cytocentrics

Dalsa

DSP Valley

FEI

Fluxxion

FOM

Hand Shake Solutions

Holst Centre

IBM

Innos

iRex Technologies

Liquavista

Mat-tech

MiPlaza

NewVenture Partners

Philips Applied Technologies

Philips CryptoTec

Philips ElectroMagnetics & Cooling Competence Center

Philips EMEA Recruitment Services

Philips Enabling Technologies Group - Campus Technology Centre

Philips Intellectual Property & Standards

Philips Research

Philips RF Solutions

Philips Semiconductors
- Chief Technology Office
- Competence Centre Semiconductors
- ICE Innovation Centre Eindhoven

Philips Software

Philips Technology Incubator


- Philips Content Identification
- Philips 3D Solutions

Point-One

Polymer Vision
SAP

Silicon Hive

Sun Microsystems

Technific

Yacht

Future residents of High Tech Campus Eindhoven


Technology & Business Accelerator (BÈTA)

Philips Consumer Electronics (CE)

Technical Application & Software Services (TASS)

News
28 June 2006

Start of International Knowledge Workers offensive in Brainport


On the 31th of May 2006 the Brainport International Community was founded at the High Tech Campus
Eindhoven. This association will be working on attracting and retaining national and international top talents to
the labour market in the Southeast Netherlands. The innovative power of international knowledge workers is a
major success factor of Brainport Eindhoven, which has the ambition to develop itself to the number one
technological hotspot in Europe. During the meeting, a study was presented on the experiences of international
knowledge workers in the Eindhoven region. It showed that scientific climate, the quality and content of the
work, and career opportunities score high. Read more in E-magine 4.

Eerste Science Café in Eindhoven


In een ontspannen ambiance inspirerende mensen ontmoeten, gedachten en visie uitwisselen en luisteren naar
vooraanstaande wetenschappers die spreken over actuele technische onderwerpen die ons allemaal raken; dat
is waar het bij het Science Café om draait. Het Grand Café in The Strip blijkt daarvoor een perfecte setting.
Initiatiefnemers Philips, High Tech Campus Eindhoven en TU Eindhoven lanceerden er op 20 juni het eerste
Science Café Eindhoven. Het thema draaide om één van de basiselementen van ons bestaan: water. Sprekers
als Mark van Loosdrecht van de Technische Universiteit Delft en dr. Helle van der Roest van het bedrijf DHV
Water BV gaven onder de noemer ‘Water, what do I care about it’ hun visie over hoe we technologie kunnen
inzetten voor waterzuivering. Na de lezingen konden de bezoekers - omlijst door een prettig stukje muziek -
van gedachten wisselen over het thema, om vervolgens met elkaar in debat te gaan onder leiding van Eske van
Egerschot van de VVD. Het Science Café is bedoeld als inspiratie- en ontmoetingspunt voor wetenschappers en
mensen die geïnteresseerd zijn in wetenschap. Alle campusbewoners, maar ook geïnteresseerden van buiten de
campus kunnen er binnenlopen. De toegang is gratis. In september volgt het tweede Science Café. De
organisatie wil op termijn maandelijks een bijeenkomst organiseren. Input daarvoor is van harte welkom. Ook
mensen die een handje willen helpen in de organisatie worden van harte uitgenodigd zich te melden.

Start offensief Internationale Kenniswerkers in Brainport


Op 31 mei jl vond op High Tech Campus Eindhoven de oprichting plaats van de Brainport International
Community. Dit gezelschap zal zich bezighouden met het aantrekken én behouden van (inter-) nationaal
toptalent voor de arbeidsmarkt in Zuidoost-Nederland. De innovatiekracht van internationale kenniswerkers is
een belangrijke succesfactor voor Brainport Eindhoven, dat zich wil ontwikkelen tot technologische hotspot
nummer één in Europa. Tijdens de bijeenkomst werd een onderzoek naar de beleving van internationale
kenniswerkers bij de regio Eindhoven gepresenteerd. Daaruit bleek dat wetenschappelijk klimaat, kwaliteit en
inhoud van het werk en carrièremogelijkheden goed scoren. Daarnaast worden de groene omgeving,
sportfaciliteiten en de stedelijke omgeving met een menselijk gezicht, goed gewaardeerd. Het gat zit vooral in
de behoefte van internationale kenniswerkers om support te krijgen bij het proces van vestigen in de regio,
zoals informatie over huisvesting en onderwijs. Ook het verminderde imago van Nederland tot afstandelijk en
bureaucratisch land zijn van invloed. Brainport International Community stelde een actieplan op om de
internationale kenniswerker te enthousiasmeren en te begeleiden. Het eerste product, de 'Welcome to Brainport
guide', werd door voorzitter Antonio Hidalgo (zelf internationaal kenniswerker) overhandigd aan burgemeester
Sakkers. Verder werd de website www.eindhoven.eu gelanceerd.

Handshake Technology Ecosystem gaat gezamenlijk clockless IC’s ontwikkelen


Onlangs maakte Handshake Solutions bekend te gaan samenwerken met IBM en andere ontwerp- en
servicegevende elektronische bedrijven om een netwerk van expertise te vormen, gericht op clockless IC
design. Het netwerk - Handshake Technology Ecosystem - bestaat uit IBM, Japan Industrial Solutions, Bruco,
Silicon & Software Systems en GDA Technologies. Handshake Solutions wil het netwerk verder uitbreiden met
design houses, resellers, trainingbureaus en vestigingen van EDA (Electronic Design Automation) tools. Doel
van het netwerk is om clockless IC-technologie toegankelijk te maken en samen de vruchten te plukken die
laag energieverbruik, kleine devices en lage elektromagnetische emissie opleveren. De eerste netwerkpartners
deden al ervaring op met Handshake technologie. Door know-how en competenties te koppelen wordt de weg
naar marktwaardige producten op basis van de innovatieve Handshake technologie korter en sneller.

Campus Wellness Center officieel open


Hoewel de eerste sportieve campusbewoners de weg naar het fonkelnieuwe Campus Wellness Center in The
Strip al wisten te vinden, is het sportcentrum dinsdag 13 juni officieel geopend. Campusdirecteur Jérôme
Verhagen verrichte met Hans Hattink, van High Five Health Promotion, de ceremoniële handelingen. Zij spraken
de genodigden enkele motiverende woorden toe maar lieten vooral de ruimte, de inrichting en apparatuur voor
zich spreken. Het Campus Wellness Center is volledig ingericht met fitness apparatuur van Life Fitness, het
neusje van de zalm op dit gebied. Samen met het Vivo trainingssysteem en de deskundige begeleiding van
ervaren instructeurs kunnen alle campusbewoners in het Campus Wellness Center terecht voor een
verantwoorde en stevige workout. Het animo daarvoor is groot. Het Campus Wellness Center noteerde in de
eerste weken al 400 inschrijvingen. Campus Wellness Center is tijdens werkdagen geopend van 7.00 tot 20.00
uur.

Eind jaren negentig ontstond bij Philips het idee voor een campus.
De onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten zouden in Eindhoven worden geconcentreerd op de
Philips High Tech Campus, het terrein van het Natuurkundig Laboratorium (NatLab) langs de A 27 aan
de zuidzijde van Eindhoven.
Doelstelling van de Campus was om binnen de Philipsorganisatie medewerkers uit de hele wereld
kennis, onderzoek en ontwikkelingen te laten delen in interne samenwerkingsverbanden.
In 2003 besloot Philips dit gesloten netwerk te veranderen in een open netwerk. Juist door
samenwerking met anderen, het vormen van allianties en consortia wil Philips nu gezamenlijk
technologische innovatieve projecten uitvoeren.

Daarmee drukt de High Tech Campus Eindhoven een nieuwe mentaliteit uit in de wereld van business
technologie. De Campus als marktplaats voor creatieve innovatie, ijkpunt voor technologische
specialismen wereldwijd en internationaal aanjager van de kenniseconomie. Technologie die de
toekomst dagelijks toetst met een optimale fysieke en digitale bereikbaarheid.
Inmiddels hebben zich verscheidene bedrijven op de campus gevestigd. Sleutelgebieden zijn ICT,
Micro-electronica, Mechatronics, Nanotechnologie, Automotive Industry en Medische Technologie. Er
werken momenteel 4000 personen met meer dan 40 nationaliteiten. Dit aantal zal uitgroeien tot 8000.
(bron: S&RO 03/2005)

Voor de stad Eindhoven betekent deze ontwikkeling een belangrijke impuls om zich als brainport, als
centrum van de Nederlandse kenniseconomie op de kaart te zetten. Een ambitie die de stad breed
uitmeet en wordt versterkt in samenwerkingsverbanden met Aken en Leuven.

In 1998 won Inbo Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten samen met JHK Architecten uit Utrecht
de door Philips uitgeschreven prijsvraag voor het masterplan van de campus. Bij de planontwikkeling
werd al snel de samenwerking gezocht met het bureau Juurlink + Geluk Stedenbouw + Landschap uit
Rotterdam.
Een zeer intensieve samenwerking leidde tot de doorontwikkeling van het masterplan dat in essentie
de “communicatie” regelt tussen stedenbouw, landschap en architectuur. Openheid, transparantie en
samenwerking zijn de belangrijkste trefwoorden binnen de drie vakgebieden. De keuze voor het
campusconcept was een bewuste breuk met de traditionele bedrijventerreinen die uit een verzameling
verspreide autonome gebouwen bestaan met eigen voorzieningen en autobereikbaarheid.

Het campusconcept is het antwoord op de ambities van Philips om op alle niveaus een netwerk van
ontmoetingsmogelijkheden te realiseren. Vorm te geven aan open gebouwen en centrale
voorzieningen die liggen in een landschap met mogelijkheden voor sociale activiteiten, sport en
recreatie en dat ook uitnodigt om te wandelen en te rusten.
Het masterplan biedt een structuur die conjuncturele, organisatorische en programmatische
veranderingen kan opvangen. In de afgelopen acht jaar bleek dit zeer waardevol. Opdrachtgever en
het ontwerpteam hebben in een intensieve samenwerking de unieke kenmerken van het plan weten
vast te houden. In het noordelijk plandeel en in de centrumbebouwing, de Strip, is dit nu al zeer goed
waarneembaar. De invulling van het zuidelijke gedeelte zal hier in de nabije toekomst naadloos op
aansluiten.

Print
High Tech Campus Eindhoven

Stedenbouwkundig is een grid ontworpen dat ruimtelijk en functioneel de ordening van de gebouwen
vastlegt. Deze ordening is gerelateerd aan de ontsluitingsstructuur, de clustering van de
parkeervoorzieningen, de positie van de centrale voorzieningen, de te handhaven bestaande
gebouwen en de landschapstypen. Aan de ordening ligt een stelsel van maatafspraken ten grondslag.
Het maximale aantal vierkante meters per bebouwingsvlak, de afstand en hoogte tussen de
gebouwen vormen daarin de belangrijkste ingrediënten. De programma’s van eisen van de
verschillende gebouwen werden met betrekking tot de centrale algemene voorzieningen goed op
elkaar afgestemd.
Een ringstructuur langs de randen zorgt er voor dat de campus autovrij blijft. Aan deze ring zijn
parkeergarages gekoppeld, uitgevoerd als groene dozen. Er is een aansluiting op het openbaar
vervoer. De bestaande fietsroutes zijn als een fijnmazig netwerk in het grid opgenomen en sluiten aan
op de fietsroutes langs en over de Dommel. Een logistiek centrum handelt de goederendistributie af.
In 2007 wordt de afslag op de A2 “High Tech Campus”gerealiseerd en wordt mogelijk aangesloten op
een tweede tracé van het Hoogwaardig Openbaar Vervoertraject van Eindhoven.

Print
High Tech Campus Eindhoven

Het landschappelijke tapijt van de campus bestaat uit vijf landschapstypen met hun eigen ecologie:
het dommeldal, het sportbos, het berkenbos, het heideland en de centrale waterplas. Het noordelijk
deel van de campus kent een stringent concept van lanen. In het zuidelijk deel is ingespeeld op een al
bestaand landschappelijk patroon waardoor het ruimtelijke patroon hier natuurlijker oogt. Aan de
waterplas liggen de centrale voorzieningen: “De Strip”. Het grondoverschot dat ontstond bij vergroting
hiervan werd gebruikt om heuvels te creëren die de parkeergarages aan de zuidzijde ontsluiten.

Langs “De Strip” loopt een laan voorzien van vijf rijen eiken. Gebouw en eikenlaan vormen samen de
monumentale as van de campus.
De aanleg van de waterplas met beplanting, de aanplant van beuken, berken en dennen en de aanleg
van autowegen, fiets- en voetpaden geven nu al een boeiend beeld van de inrichting van het
landschap en het openbare gebied tussen de gebouwen.

Print
High Tech Campus Eindhoven

Alle gebouwen zijn ontworpen vanuit één gedachte: een directe en open relatie met het landschap
vertaalt in transparante, duurzame ingetogen gebouwen, die spelen met de open zichtlijnen in het
landschap. De open werkgebouwen en de centrale voorzieningen in “De Strip” dragen bij aan de zo
gewenste synergie tussen bedrijfsonderdelen en bedrijven. De materiaalkeuze van de kantoren,
laboratoria en parkeergarages is samenhangend gekozen en zorgvuldig op elkaar afgestemd.

De materiaalkeuze van glas, metalen, hout en beton komt in wisselende toepassingen in ieder
gebouw terug. De verschillende kantoren en laboratoria zijn constructief en installatietechnisch op
elkaar afgestemd. De architectuur verschilt binnen de gestelde uitgangspunten en is zorgvuldig
gedetailleerd uitgevoerd. Energetisch wordt gebruik gemaakt van warmteopslag in de waterhoudende
zandlagen, roterende warmtegeneratoren en photovoltaische cellen.
De parkeergarages voegen zich door hun bijzondere constructieve opzet en open gevels van korven
met keien en een begroeiing van klimplanten als groene dozen in het landschap.

Print
High Tech Campus Eindhoven

In een hecht samenwerkingverband is een uniek resultaat tot stand gekomen. Geloof in de
geformuleerde ambities, vertrouwen en creativiteit vormden 8 jaar lang het fundament voor een
bijzondere samenwerking tussen opdrachtgevers, adviseurs en uitvoerende partijen.
Nieuwe economische inzichten en veranderende organisatie- en marktopvattingen stelden menselijke
en professionele relaties soms zwaar op de proef. Er werd dikwijls een groot beroep gedaan op de
flexibiliteit en creativiteit van alle deelnemers. Meedenken, inspireren, motiveren en respect voor
elkaars inzichten en verantwoordelijkheden vormden de sleutel voor de inpassing van nieuwe
ontwikkelingen. De gezamenlijk geformuleerde ambities werd door alle teamleden bewaakt om van
daaruit ontwerp en uitvoering op elkaar af te stemmen. Een sterk planconcept hield stand in een
dynamisch proces waarin een gezamenlijk doel door middel van intensieve samenwerking werd
bereikt.

Ontwerp- en adviesteam.
Inbo Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten, JHK Architecten, Juurlink + Geluk Stedenbouw +
Landschap, Brink Management & Advies, Adviesbureau Tielemans voor Bouwconstructies BV, DGMR
Bouw BV, Deerns Raadgevend Ingenieurs, DHV Advies en ingenieursbureau.

Projectarchitecten.
Inbo: Bert van Breugel, Rob Langeslag, Jacques Prins, Jeroen Simons, Hans Toornstra
JHK: Ad van Aert, Louis Hoogveld, Kees de Kat, Titia Luiten, Nico Melman
Juurlink + Geluk: Cor Geluk, Christina K. Olsen.

Print
High Tech Campus Eindhoven, Eindhoven

Masterplan High Tech Campus, Eindhoven


Opdrachtgever:
Philips Electronics Nederland BV
Philips Vastgoed, Beheer en Diensten
Team:
Inbo/JHK Samenwerkende Architecten VOF, Juurlink en Geluk BV
Hans Toornstra, Jacques Prins, Kees de Kat, Louis Hoogveld, Bert van Breugel en Cor Geluk
2
Omvang: 106.000m bvo, 30 gebruikers, 4200 gebouwde parkeerplaatsen en 8000 medewerkers.
Realisatie: 2000-2006

Parkeergarage’s noordzijde High Tech Campus, Eindhoven


Opdrachtgever:
Philips Electronics Nederland BV, Philips Vastgoed, Beheer en Diensten,
Team:
Inbo/JHK Samenwerkende Architecten VOF, Douwe Boonstra, Rob Langeslag, Tom Kretschmann,
Emiel Hengst, Marc Smolders
Aannemer: Heijmans Bouw, Eindhoven
Uitvoering: augustus 2000
Oplevering: april 2001 - december 2001
Capaciteit: 1950 auto’s, 1794 fietsen en 102 atb’s verdeeld over drie garag

De High Tech Campus in Eindhoven is een uitzonderlijk bedrijventerrein. Philips slaagt erin vaart te
maken met de herstructurering van een verouderd terrein. Bovendien is de regie in handen van een
bedrijf dat de huisvesting zelf gaat gebruiken. Het één noch het ander komt vaak voor. Omdat Philips het
oude terrein bezat en voor eigen behoefte bouwt, kan men opschieten. Er zijn nog wel meer
bijzonderheden te noemen: de High Tech Campus past in een bedrijfsstrategie die erop is gericht
innovaties eerder en met meer rendement op de markt te brengen. Philips hoopt efficiënter te werken
door de bundeling van Onderzoek en Ontwikkeling op één locatie. Het vaak misbruikte woord synergie
lijkt hier op zijn plaats. Philips verwacht effecten die eerder werden bereikt in het legendarische Silicon
Valley en in de technology parks van India, de opkomende grootmacht op het gebied van
informatietechnologie. Het gaat er simpel gezegd om aan vele knappe koppen een prettig werkklimaat en
een inspirerende omgeving te bieden. De inspiratie ontlenen de betrokkenen voor een belangrijk deel
aan elkaar, maar ook een prettig landschap, goede voorzieningen en een verzorgde architectuur horen
bij de formule.

Dit alles wordt groot gezien, zeker voor Nederlandse verhoudingen. Het is de bedoeling dat er op de
campus van 91 hectare in 2005 zo’n 8000 mensen zullen werken. Recent is besloten, dat de Campus
geen exclusief Philips terrein blijft. Ook andere bedrijven zijn inmiddels welkom op een deel van het
terrein. Wel blijft de regie in één hand. Hoe groot Philips ook is, voor stedenbouw, landschap en
architectuur zocht men externe partners. Na een meervoudige opdracht werd aan twee winnende
bureaus, Inbo en JHK Architecten, gevraagd de opgave samen uit te werken. Ook dat is geen standaard
oplossing.

Ultramoderne High Tech Campus


Open constructies met veel glas kenmerken de nieuwe gebouwen op de High Tech Campus Eindhoven.
Daarmee vormen ze een schril contrast met de oude betonnen gebouwen ernaast. Deze oude panden bieden
onderdak aan researchafdelingen die behoren tot Philips Research. De High Tech Campus Eindhoven is een
technologiecentrum dat over de hele wereld bekendheid geniet. Het technologiecentrum herbergt een grote
verscheidenheid van hightech-bedrijven die samenwerken bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën, van
idee en concept tot prototyping en kleinschalige productie. De Campus biedt ultramoderne voorzieningen en
richt zich voornamelijk op cruciale technologische gebieden zoals microsystemen, halfgeleiderproducten,
embedded systems, signaal-verwerking en nanotechnologie.

"Met de hulp van Info Support hebben we een systeem ontwikkeld dat uitstekend aansluit bij het high tech
karakter dat deze campus naar binnen en naar buiten toe wil uitstralen."
Frank Hendriks, Controller Site Management HTC

Transparantie
'Samenwerking door transparantie' is een belangrijk
uitgangspunt voor de hele High Tech Campus
Eindhoven. Laat zien waar je mee bezig bent zodat de
verschillende researchafdelingen optimaal gebruik
kunnen maken van elkaars kennis en expertise. Niet
alleen de indeling van het terrein en de architectuur
van de gebouwen weerspiegelen deze gedachte, ook de
visie op beveiliging en het gebruik van faciliteiten. Dat
zegt Frank Hendriks, de Controller Site Management
van de High Tech Campus Eindhoven. Als
projectmanager werkt hij aan de invoering van een
nieuwe badge waarin dat uitgangspunt ook is verwerkt.

"De badge is onder meer bedoeld om de beveiliging te decentraliseren. Per 1 januari 2006 vervalt de controle
op de buitenring, om plaats te maken voor decentrale, elektronische badgecontrole bij de ingang van de
gebouwen." Dat wordt volgens hem mogelijk gemaakt dankzij de geavanceerde techniek van de chip in de
badge en de verfijnde informatietechnologie daarachter. Daarnaast krijgt de badge nog een reeks andere
functies. Zo zal hij fungeren als een e-purse: een oplaadbare elektronische portemonnee, waarmee kan worden
afgerekend bij de betaalpunten van 'The Strip', het hart van de campus. Hier zijn verschillende
horecagelegenheden en gemaksservices gevestigd. Maar met de badge kan straks ook koffie uit de automaat
worden gehaald, er kan mee worden ingelogd in de computer, en er wordt een loyaliteitensysteem op
uitgevoerd, een soort airmiles dus.

Over High Tech Campus Eindhoven

De High Tech Campus Eindhoven is een wereldwijd vermaard onderzoekscentrum op technologiegebied.


Philips en andere technologiebedrijven werken hier aan baanbrekend technologisch onderzoek en aan de
ontwikkelingen van nieuwe producten en technologieën. Met de bouw van de campus werd begonnen in 1999,
op en rond de locatie van Philips Research. Op een oppervlakte van 100 hectare vinden we op de campus
8000 m2 clean rooms, 50.000 m2 lab, 100.000 m2 kantoorruimte en 75.000 m2 overige ruimtes. Na
voltooiing zullen er zo'n 8000 mensen werken. De totale investeringen in de Campus bedragen ongeveer 500
miljoen euro.

Kostenbesparing
Zo simpel als dat alles klinkt, zo simpel is het natuurlijk niet om een dergelijke multifunctionele badge te
ontwikkelen. Hendriks: "Het begint met een geschikte chip. In ons geval was dat de Mifare pro-x, een upmarket
systeem van Philips zelf. Dat systeem geeft je de mogelijkheid voor toegangscontrole en biedt daarnaast vrij
programmeerbaar geheugen voor de 'applets'. Vervolgens begon de rijdrovende klus van het programmeren.
Dat gebeurde onder de verantwoordelijkheid van Cos/Bis, een afdeling van Philips Research. Die riep daarvoor
de hulp in van Info Support. "Cos/Bis kende Info Support al van eerdere projecten op het gebied van
softwareontwikkeling, die naar tevredenheid waren verlopen", aldus Hendriks.

Een belangrijke taak voor Info Support was het maken van de Campus Badge Applicatie (CBA) die de interface
tussen de badge en de software vormt. In zekere zin is dat het zenuwcentrum van het systeem omdat de
verschillende applets hiermee met elkaar worden verbonden. Daarnaast was Info Support verantwoordelijk voor
de database. Daar moesten niet alleen de gegevens van medewerkers in worden opgenomen, maar ook die van
leveranciers, stagiaires en andere externe relaties. Aan die database moest bovendien een 'organisatieboom'
worden toegevoegd. "Dat is een belangrijk element voor de beveiliging omdat daar het autorisatieniveau van
elke badgedrager aan wordt ontleend", aldus Hendriks.

Ook andere locaties


De badge wordt inmiddels al gebruikt, hoewel nog niet alle functies operationeel zijn. "Sommige zaken, zoals
het PC-logon systeem, zijn nu in de testfase", aldus Hendriks. "Andere zijn klaar om gebruikt te worden. We
zijn nu in een stadium waarin de eindjes aan elkaar geknoopt worden zodat we op redelijk korte termijn kunnen
beschikken over het integrale badge-systeem dat we voor ogen hadden." En dat blijft niet beperkt tot de
campus. "Vanaf het begin is er rekening mee gehouden dat dit systeem ook leverbaar zou moeten zijn aan
andere Philips-vestigingen in Nederland en dat zien we nu ook gebeuren. We hebben de toegangscontrole al
uitgerold naar het Philips Business Parc in Eindhoven en naar het Philipskantoor in de Breitnertoren in
Amsterdam. Met de hulp van Info Support hebben we een systeem ontwikkeld dat uitstekend aansluit bij het
high tech karakter dat deze campus naar binnen en naar buiten toe wil uitstralen."

Aansluiting High Tech Campus


Tijdens het ontwikkelen van de plannen voor de uitbreiding van de Randweg Eindhoven uitte Philips de
behoefte voor een extra aansluiting voor de High Tech Campus. Na onderzoek van Rijkswaterstaat heeft
de minister van Verkeer en Waterstaat besloten dat de aansluiting voor de High Tech Campus aangelegd
kan worden tegelijk met de uitbreiding van de Randweg Eindhoven. Het gaat hier om een 'exclusieve
aansluiting', wat inhoudt dat de aansluiting alleen leidt naar het High Tech Campusterrein. Het is geen
nieuwe op- en afrit voor de regio.

High Tech Campus


Ga naar: navigatie, zoek
De High Tech Campus Eindhoven, voorheen Philips High Tech Campus, is een op
technologie gerichte bedrijven-campus aan de rand van Eindhoven en Waalre, langs de A2.
Het is gevestigd op het terrein van het NatLab. Van oorsprong is het opgezet door Philips,
maar inmiddels is er een veelvoud aan bedrijven gevestigd, wat resulteert in een cluster van
technisch-wetenschappelijk onderzoek, ontwikkeling en proces- en productietechnologie.
Op het terrein zijn o.a. enkele restaurants, sportfaciliteiten, winkels, een supermarkt en een
kapperszaak gevestigd.

TIM-project Science: Ontwikkeling


High Tech Campus Eindhoven
Achtergrond
De regio Eindhoven heeft behoefte aan een “eigen gezicht” waarmee het zich
onderscheid van andere (eur)regio’s. Het motto “leading in technology”
behoeft concrete invulling. De TIM-cursusgroep van september 2003 gaat 4
projecten formuleren die bijdragen aan de beeldvorming van de regio
Eindhoven vanuit de thema’s: science, technology, arts en design.
Het science-project wordt verzorgd door: (SRE).

Opdracht
Donderdag 18 september 2003 heeft Emiel Aarts de volgende opdracht
geformuleerd.
Ontwikkel een strategie voor de High Tech Campus, zodanig dat de
economische inspanning in de regio verdubbelt.
- Ontwikkel een visie voor de High Tech Campus
- Ontwikkel een missie voor de High Tech Campus
- Ontwikkel bedrijfsstrategieën voor de High Tech Campus
- Ontwikkel prestatie-indicatoren
- Ontwikkel een lijst met activiteiten.

Overwegingen
De probleemstelling, zoals verwoord door Emile Aarts kan als volgt worden
samengevat. Het belang van Eindhoven als basis voor corporate bestuur,
research, development, marketing en productie neemt sterk af als gevolg van
internationale concurrentie. De omzet van Philips is door divestments,
acquisities en autonome groei sinds 10 jaar effectief gelijk gebleven. De
kosten voor onderzoek in Nederland, waar het absolute zwaartepunt van
Philips research wereldwijd ligt, zijn in die periode toegenomen en het
draagvlak voor research, enkel en alleen voor Philips, is afgenomen. De
Philips corporate groep heeft de winstverantwoordelijkheid voor Philips
research bij het bestuur van research weggelegd. In dat kader is het bestuur
van research op zoek naar alternatieve inkomstenbronnen om zodoende de
kwaliteit en omvang van de research activiteiten in Eindhoven minimaal te
kunnen handhaven.
We zijn door Emile expliciet uitgedaagd om grensverleggende te denken. Hij
heeft dit op chargerende wijze kenbaar gemaakt door te stellen dat alles wat
bedacht kan worden al bedacht zou zijn. Bovendien eiste hij een meer dan
concrete bedrijfskundige benadering, ondersteund door een “one page
business plan” met agressieve omzet doelstelling zoals b.v. verdubbel de
omzet van research in 5 jaar.
Eerder gaf Philips te kennen, nadat het corporate bestuur was verhuisd naar
Amsterdam, het terrein rondom het Natuurkundig Laboratorium beter te willen
benutten en de locaties in het centrum (beter bekend als Strijp I, II en III) te
willen vrijmaken voor projectontwikkeling. Dit zou een grote hoeveelheid geld
kunnen vrij maken omdat de grondprijs op Strijp beduidend hoger ligt dan die
aan de Bouvignelaan.
De overtuiging is daarnaast dat wanneer research haar inspanningen kan
delen met andere zelfstandige ondernemingen, buiten Philips en bovendien
op steenworp afstand gevestigd, er zogeheten “Volume of Scale” voordelen te
behalen zouden zijn.

Resultaat januari
Emilel Aarts heeft als resultaat van de opdracht gevraagd om een matrix in te
vullen, die past op 1 pagina A4: one page strategy.
Bijgaand de aanzet om tot deze pagina te komen, waarbij de indeling van het
formulier wordt gevolgd. Onze invalshoek bij het benaderen van de opdracht
is: hoe kunnen we de regio Eindhoven aan business helpen, zodanig dat de
innovatieve potenties verdubbelen.

Deel 1 Strategic direction


1.1 Visie
Met visie bedoelen we: de vooruitziende blik; visioen; droomgezicht
Hoe zien we de HTC in de regio Eindhoven ?
Wat is rol en toekomst ?
De HTC is:
1 centrum van Philips R&D (met Philips bedrijven als CE, CFT, IP&S)
2 fysiek open en toegankelijk
3 kennis transferpunt gebruikmakend van Philips octrooien
4 broedplaats van innovatie en ontwikkelactiviteiten van vele bedrijven
5 centrum voor research en productontwikkeling
6 de ultieme plek voor de doorontwikkeling van technostarters die zich
bewezen hebben
7 magneet voor nieuwe vestigingen in de regio
8 katalysator voor samenwerking in de keten bedrijfsleven, kennisinstellingen,
overheid
9 middel voor (Eur)regionale samenwerking op terrein R&D (natlab, TNO,
TU/e)
10 gericht op internationale samenwerking en vanzelfsprekend partner in
internationale samenwerking met andere centra (bio, nano, electronica)
11 een kennismarkt voor industriële en technologisch MKB
De regio Eindhoven:
1 staat voor duurzame ontwikkeling (evenwicht tussen economie, leefbaarheid
en omgeving)
2 is blijvend welvarend
3 is leading in technology; een Europese toptechnologieregio
4 biedt een fysieke omgeving die past bij een internationale speler
5 is het technologisch laboratorium van Nederland
6 is centrum van de technologische kennisinfrastructuur van Nederland
7 is trots op technologie; de technologische verworvenheden van de regio en
zijn uitvinders

Visie:
Gerenommeerd internationaal centrum voor R&D

1.2 Missie
Met missie bedoelen we: de opdracht die we stellen.
Missie is:
- creëer omgeving met dynamiek en aantrekkingskracht
(voor nationale, maar vooral ook internationale bedrijven, met als doel
vergroting en versnelling van het innovatievermogen – innovatiekracht)
- zorg voor voorsprong door samenwerking en gezamenlijke focus spelers
Een omgeving, waarin aanwezige kennis maximaal wordt aangewend en
benut; een vrijplaats voor ideeën en ideeontwikkeling; een ontmoetings- en
discussieplaats voor interactie tussen disciplines en uitwisseling gegevens op
het laagste niveau.
Dit vraagt van Philips een grote stap. De Philips Campus moet transformeren
van intern (Philips) naar extern georiënteerd (open en transparant).
Philips vraagt aan haar research groep zich te gedragen als een afgebakende
organisatie met eigen Profit Loss verantwoordelijkheid zonder daarbij de
belangen van de moeder te schaden. Het beste denkmodel is hier het B.V.
model waarbij Philips een preffered customer is die haar lange termijn
belangen in duidelijke contractafspraken heeft geregeld. Belangrijke IP zaken
die de bedrijfsvoering van Philips zouden kunnen bemoeilijken zijn daarbij
veilig gesteld.
Naast Philips wil het Natuurkundig Laboratorium haar capabilities en
ongebruikte assets tegen betaling ter beschikking stellen aan derden. Dit kan
in de vorm van verkoop of deling.
Hierbij moet gedacht kunnen worden aan:
- In opdracht en ten dienste van derden doen van betaalde research
opdrachten.
- Het deelnemen aan gezamenlijke research opdrachten in consortia van
onderneming met overeenkomstige belangen.
- Het verkopen van patenten eerder op eigen initiatief en kracht verkregen,
door Philips niet in gebruik of als bruikbaar geacht binnen haar business
scope.

Om succes hier maximaal af te dwingen is het van belang maximaal te


voldoen aan de volgende acties
- Make your customer feel welcome;
Creëer een faciliteit, gelegen op het terrein van het Natuurkundig
Laboratorium, ook wel High Tech campus genoemd, die het aantrekkelijk
maakt voor aspirant klanten voor R&D. Denk daarbij aan zaken als betaalbare,
representatieve kantoorruimte, business hotel, moderne adequate telecom
faciliteiten, gezamenlijk te benutten conference en vergader centra, Service
centra voor medewerkers (boodschappen, kapper, was/strijk service etc),
moderne energie voorzieningen (solar, wind, brandstofcellen etc), moderne
afvalverwerking en recycling etc.
- Make clear what you sell;
Maak klip en klaar wat je aanbod is. Ondubbelzinnig, goed contractueel vast te
leggen (raam contract) en met gevoel voor klantvriendelijkheid.
- Be competitive;
Zorg dat je prijs toetsbaar marktconform is en beter nog concurrerend met
andere regio’s
- Spread your business risk
Zorg voor een goede klanten portfolio. Een paar grote maar vooral ook veel
kleine ondernemingen met een goed marktpotentieel. Continuïteit in dit
business model is zeker in research van essentieel belang voor klanten
- Give new and good ideas a chance; ·
Voorzie in venture capital mogelijkheden die niet alleen van Philips komen.

Missie:
Creëer omgeving met dynamiek en aantrekkingskracht

1.3 Ambitie
Slechts 1 ambitie: nummer 1 in technologie en innovatie
In 2012 staat de de HTC op de 1e plaats in de Europese ranking voor R&D
instituten
Huidige positie:
- regio nr 1 in Nederland op terrein R&D (index 294 bij NL 100)
- regio heeft hoge vertegenwoordiging high tech bedrijven (22,5 % tov 12,4
landelijk)
- regio realiseert 43% van de patentaanvragen in Nederland
- Philips op 3e plaats citation scores van research instituten in Europa.
- TU/e 3e plaats op citation scores van universiteiten (na Cambridge en
Oxford)
- Brabant op de 3e plaats Europees innovatie scorebord
Ambitie:
Nr 1 R&D site van Europa

1.4 Strategie
Strategie richt zich op:
1. het creëren van ontwikkelomgeving, met HTC als centrum en vertakkingen
naar:
a. technologische industrie
b. toegepaste wetenschap
c. innovatieve dienstverlening
2. publieke domein (leefomgeving; wonen; verblijven; cultuur; leren; recreëren)
3. Imago technologie – Technologie in de stad (Evoluon)

Onder innovatieve dienstverlening wordt onder andere verstaan:


transport, toeleveranciers, afval, kantoorinrichting, interieur, telefonie en
faciliteiten

Strategie:
het creëren van
een ontwikkelomgeving (gebaseerd op wetenschap, innovatie en
technologie)
en een hieraan ondersteunende werk- en leefomgeving en technologie
imago

Deel 2 Business Drivers

2.1 Leiderschap

Leiderschap is nodig op zowel het strategische, als het operationele niveau.


Het gaat om de kwaliteit van het geheel, meer dan om de afzonderlijke delen.
Samen moet het de ideale mix zijn.

Onze missie vraagt leiders die samenwerking genereren, blokkades slechten


en kansen creëren.
Wij zoeken op strategisch niveau een invloedrijk team dat zorgt voor
koppelingen van de HTC aan:
- de stad
- de universiteit en onderzoekscentra
- de regionale high tech MKB en innovatieve dienstverleners
- de internationale kennis-voorhoede
- de subsidiepotten van Europa en Nederland
Te denken valt aan een groep extern gerichte mensen als: Sakkers,
Lundquist, Maaij-Weggen, Kleisterlee
Op operationeel niveau zoeken we een groep “techno nerds”, creatievellingen
en ondernemers die intern zorgen dat een sfeer ontstaat van: doen, maken,
uitvinden en creativiteit; openheid en focus op “building the future”; “expanding
limits”.
Te denken valt aan mensen die een breed regionaal netwerk hebben en
belangeloos personen en organisaties kunnen begeleiden, coachen,
koppelen, makelen en schakelen.
Deze laatste groep moet fungeren als een moderatorteam.
Rol van het team is:
1 het tot bloei laten komen van een bruisende gemeenschap op de HTC, met
relaties in heel Eindhoven
2 mensen bij elkaar brengen: congressen, symposia, uitwisselingen, clubs,
publieks manifestaties
3 ontsluiten van kennis, leren van elkaar; kennismarkt MKB
4 samenbrengen verwante bedrijven, bedrijven koppelen, niet alleen
uitvinden; ook produceren; zorgen voor regionale productie met hoge
toegevoegde waarde
5 organiseren dat gezamenlijke belangen worden behartigd: voorzieningen;
personele zaken, vergunningen, aanvragen
6 het technisch onderwijs op de diverse niveau’s onderling en met bedrijven
en innovatiecentra laten samenwerken

Leiderschap
Vorming van 2 teams van trekkers op strategisch en operationeel niveau

2.2 Mensen
Omgeving die enthousiast is; bevorderen positief imago met name voor
technologie en ondernemen in technologie
Nodig: ondernemers; entrepeneurs puur sang

Kenmerken zijn:
1 innovatief; grensverleggend
2 vaktechnisch excelleren
3 gedreven en resultaatgericht
4 multidisciplinair; in staat tot werken in samenwerkingsstructuren en
netwerken
5 wetenschap combineren met business
6 internationaal vooraanstaand
7 spelers uit de premier league van de wetenschap en de technologie
8 ambassadeurs voor de regio

Mensen
Strategisch team bestaande uit sleutelspelers bedrijfsleven, overheid en
kennisinstellingen
Operationeel team met ondernemers en uitvinders

2.3 Samenwerkingsverbanden (partnerships)


Samenwerking is essentieel; de sleutel tot het succes.
Samenwerking moet georganiseerd zijn, moet niet vrijblijvend zijn.
Het beeld van het VOC wordt genoemd. Bundelen van krachten in profijtelijke
allianties.
Uitgangspunt is een gebundeld web aan netwerken

Partnerships
PPS-contructie voor beide niveaus

1.4 Processen
De “kritische bedrijfsprocessen” zijn onder andere het organiseren van:
- creatieve cultuur; dynamiek
- communicatie en imago
- samenhang en samenwerking
- kennisuitwisseling en kennismarkt
- investeringen van alle partners in het geheel

Processen

Samenwerken en investeren in elkaar

Deel 3 Resultaten (prestatie indicatoren)

3.1 Value Creation (waarde toevoeging)


Het inhoudelijk resultaat van onze inspanningen rond de HTC moet zijn dat in
(bijvoorbeeld) het jaar 2012:
1. kennis sneller aangewend en benut wordt
2. het aantal patenten per jaar is toegenomen
3. het aantal nieuwe (techno) starters per jaar stijgt en dat het merendeel het
3e jaar haalt
4. elk jaar meer spinouts van de TU/e komen
5. R&D uitgaven toenemen
6. investeringen in techno-bedrijvigheid toenemen
7. het aantal researchers per 1000 arbeidsplaatsen is gestegen
8. het aantal afgestudeerden aan de TU/e in harde technologie is toegenomen
9. de werkgelegenheid in technologie-industrie stijgt
10. buitenlandse techno bedrijven zich op de HTC en in de regio vestigen
11. inwoners in de regio zich identificeren met technologie-imago
12. Eindhoven een grootstedelijke allure heeft en een internationaal
aantrekkelijk woon- en leefklimaat

Voor de one-page stategy leidt het bovenstaande tot de volgende


statements.
Value Creation
Nieuwe techno bedrijvigheid in de regio
R&D verdubbelt in 2012 (patenten)

Mensen
Verdubbeling aantal onderzoekers
Onderzoekers werken samen en delen kennis

Samenwerking
Niet vrijblijvende internationale (R&D) samenwerking gerealiseerd
Processen
Collectieve investeringsmiddelen (Regiofonds) gevoed door alle partners

Deel 4 Acties 2004

1. Teams formeren, beginnend bij het strategisch team, bestaande uit


vertegenwoordigers van bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen
(Sakkers, Kleisterlee, Lundquist)
2. Bedrijven en wetenschap bij elkaar brengen door “moderatorteam” te laten
bemiddelen tussen uitvinden en produceren in de regio; begeleiding van idee
tot productie
3. Teams maken (strategisch actie)plan 2005-2010
4. Transformatie HTC van intern (Philips) naar extern georiënteerd (open en
transparant)
5. Internationale acquisitie van R&D en techno bedrijvigheid voor HTC
6. Ondersteunen ontwikkeling hightech bedrijven met collectieve
investeringsmiddelen door oprichting investeringsbank
7. Imago ontwikkelen door:
a. klantgerichtheid (nieuwe bedrijven voelen zich welkom)
b. ondubbelzinnig aanbod
c. concurrerend aanbod
8. Internationale R&D programma’s opzetten
9. TU/e-campus en HTC verbinden in onderzoek. Zorgen dat potenties worden
gekoppeld – een wetenschappelijke raad Eindhoven, die koppelt, zorgt voor
de aanvragen richting rijk en Europa
10. Maak TU/e en HTC open voor “bezoek” – promotie en marketing –
publieksdagen – wetenschapsdagen
11. Imago techniek verbeteren door grote publieks technologie-trekker in
Eindhoven (Evoluon)
12. High-tech bedrijven niet vrijblijvend bij elkaar brengen door een
gezamenlijke showcase te maken waardoor uitstraling en vanzelfsprekende
contacten ontstaan (Evoluon)
13. Innovatieve dienstverleners gezamenlijk betrekken bij faciliteiten HTC,
zodanig dat zij daar hun toekomst kunnen implementeren en dat als showcase
kunnen gebruiken.
14. Aanpassen publieke domein: grootstedelijkheid; internationale
gemeenschap en techniek in de stad. Goed leefmilieu voor internationale
kenniswerkers
15. Fysiek verbinden HTC met stad en Evoluon – wandel en fietspad langs
Dommel van Van Abbe naar HTC; idem van HTC naar Evoluon via Gestel
(langs Afwateringskanaal); verbinden Evoluon en Centrum via Strijp S. Zorgen
voor een verbinding met de Phileas.

Eindhoven, januari 2004


René Jansen
Toon Beeks
Eric Hezemans
Jean-Paul Kroese

Philips.nl:

‘Campus heeft schwung’


Werkzaamheden op schema, doelstellingen
behaald
De High Tech Campus Eindhoven heeft zich in sneltreinvaart
ontwikkeld tot dé technologische hotspot van Nederland.
Sinds zes jaar geleden de eerste spade de grond in ging,
werden letterlijk en figuurlijk bergen verzet. Jérôme
Verhagen, director van de High Tech Campus Eindhoven,
maakt de tussenbalans op. “Het gaat goed, zelfs beter dan we Opties voor artikelen
een paar jaar geleden hadden kunnen bevroeden.” Afdrukbare versie
Artikel verzenden

Jérôme Verhagen pakt er een luchtfoto bij. De grote


waterpartij, aan de noordkant begrensd door het langgerekte
en futuristische voorzieningengebouw The Strip, en de
hoogbouw van het voormalige Nat.Lab zijn goed te
herkennen. Evenals wat er de laatste jaren allemaal is
bijgekomen: nieuwe kantoren, laboratoria, cleanrooms,
parkeergarages en wat niet al. De panden die in ontwikkeling
zijn en de komende jaren worden opgeleverd, zijn op de foto
ingetekend; het zijn er nog heel wat.

Het complex aan de zuidrand van Eindhoven is de afgelopen


jaren flink op de schop genomen. Duidelijk is ook dat er nog
het nodige te gebeuren staat. Verhagen: “We gaan uit van een
totaal vloeroppervlak van circa 240.000 vierkante meter.
Daarvan is nu ongeveer 160.000 vierkante meter gebouwd,
gerenoveerd of in ontwikkeling. Eind dit jaar werken hier zo’n
5000 mensen en de komende twee jaar gaan we richting 6000.
Uiteindelijk kunnen we tot 8000 à 9000 mensen doorgroeien.”

Open campus
Jérôme Verhagen is een tevreden man. “De campus leeft, er
zit schwung in”, zegt hij. “Zowel nationaal als internationaal
staan we op de kaart. De interesse bij high tech bedrijven om
zich hier te vestigen is goed. Nu al zijn het er ruim twintig, en
met diverse andere zijn we in onderhandeling. De ‘open’
campus begint dus echt vorm te krijgen.” Als om zijn
woorden kracht bij te zetten, vertelt hij dat per 1 januari 2006
de poortbewaking overdag wordt opgeheven. “Om vandalisme
te voorkomen blijven de hekken staan en is er in de avonduren
en weekenden terreinbewaking. Maar overdag word je aan de
poort niet meer tegengehouden. We gaan van complex- naar
gebouwbeveiliging. De bewoners krijgen een campusbadge
met een chip van Philips Semiconductors. Die kan zo worden
geprogrammeerd dat men toegang krijgt tot bepaalde
gebouwen of verdiepingen.”

Het megaproject, waarin in totaal een slordige 500 miljoen


euro wordt geïnvesteerd, werd onder meer opgezet om de
bewoners 21e eeuwse werk- en verblijfsomstandigheden te
bieden en om de overdracht van kennis tussen R&D-mensen
te stimuleren. Volgens Verhagen komen beide aspecten goed
uit de verf. “Het eerste kun je planmatig aanpakken, het
tweede kun je stimuleren en faciliteren, maar moet uiteindelijk
van de campusbewoners zelf komen. Dat gaat goed: op beide
vlakken zie ik positieve resultaten. Met zijn uitstekende
voorzieningen is The Strip enig in zijn soort; de werkplekken
zijn prima geoutilleerd; het IT-netwerk is state of the art, en er
is veel ruimte voor natuur. Voor de kennisuitwisseling vervult
The Strip een belangrijke rol: mensen ontmoeten er elkaar -
informeel om een hapje te eten, en formeel tijdens de
congressen, workshops en seminars die er regelmatig worden
gehouden. De animo om hier evenementen te organiseren, is
groot. Dat geeft de dynamiek aan die hier gaandeweg
ontstaat.”

Overheidssteun
Over belangstelling van de politiek mag de campus zich niet
klagen. “We hebben ze bijna wekelijks over de vloer; bijna
alle Haagse politici zijn inmiddels langs geweest.” Die
belangstelling vertaalt zich gaandeweg steeds meer in echte
steun. “Een aantal instituten is met steun van de overheid
opgezet, zoals het Holst Centre (waarin TNO en het Vlaamse
R&D-centrum IMEC samenwerken, red). En ook voor het
Centre for Molecular Medicine zien de kansen voor
overheidssteun er goed uit. Verder kon Bèta, het nieuwe
centrum voor technostarters dat in oktober door koningin
Beatrix virtueel werd geopend, mede dankzij
overheidssubsidie worden opgezet.”

Ook de regionale en provinciale overheid steunen de campus


waar mogelijk, vertelt Verhagen. “Begin 2004 bracht Gerard
Kleisterlee de regio en de campus in Silicon Valley onder de
aandacht. In feite werd toen aangekondigd, dat we de campus
ook zouden openstellen voor niet-Philipsbedrijven. Om
internationaal op de kaart te komen is de campus, hoe
attractief ook, alleen echter te klein. Dan zul je moeten zorgen
voor een groter ecosysteem in de regio met een goede
technologie-infrastructuur. Daarom hebben we tegen de
regionale en gemeentelijk autoriteiten gezegd: ‘Jullie moeten
op deze rijdende wagen springen’, en dat hebben ze uitermate
goed opgepakt. Om de regio en de campus nationaal en
internationaal te promoten stelden de gemeente Eindhoven, de
provincie Noord-Brabant en Brussel (via de Stimulus-
regeling, red.) een promotie- en acquisitiebudget van 2
miljoen euro beschikbaar.”
Selecteren

De twintig niet-Philipsbedrijven op de campus


zijn niet de eerste de beste. “We selecteren op
een aantal criteria. In de eerste plaats moeten
het high tech bedrijven zijn en moeten ze
passen in de technologiedomeinen waar deze
regio en de campus sterk in zijn:
microsystemen, life tec, embedded systems,
precision equipment en IT/ambient intelligence.
Verder moeten ze de wil hebben om met andere
campusbewoners samen te werken om zo
toegevoegde waarde te bieden. Het meest voor
de hand liggend zijn bedrijven die gebruik
maken van de faciliteiten die we hier hebben,
zoals bij elkaar zo’n 5.000 vierkante meter aan
cleanrooms en vele andere services, en
bedrijven die een band hebben met een van de
instituten hier op de campus. Alleen hier komen
zitten omdat het goed is voor het imago is echt
onvoldoende.”

Jérôme Verhagen weet niet wanneer de campus


is volgebouwd. “Dat mag best nog even duren.
Een van de succesfactoren is dat de campus
een motor voor groei gaat worden. Wij willen
bijvoorbeeld dat een aantal van de nu nog kleine
technostarters in Bèta, mede dankzij de
faciliteiten hier, succesvol doorgroeit naar
bedrijven met vijftig tot 125 personen. Die willen
we dan graag op de campus kunnen
accommoderen. Het zou dus niet goed zijn als
we over drie jaar alles volgebouwd zouden
hebben, want dan zou er voor hen geen plaats
meer zijn.”

Campus in cijfers
Complex van circa 100 hectare
totale geraamde vloeroppervlak 240.000

huidig vloeroppervlak circa 135.000 m²,
waarvan 40.000 tot 50.000 m² voor
laboratoria en circa 5000 m² clean rooms
circa 25.000 m² in ontwikkeling, waaronder
de gebouwen voor Bèta (technostarters)
en Philips Intellectual Property &
Standards (IP&S, oplevering eind
2006/begin 2007) en twee gebouwen voor
meerdere bedrijven (oplevering in 2007)
de renovatie van gebouw WB (voorheen
Nat.Lab, ruim 20.000 m²) is zojuist
afgerond, en met de renovatie van WY
(eveneens ruim 20.000 ²) werd onlangs
begonnen (oplevering in 2007)
de nieuwbouw voor ATOS Origin (700
personen) is zojuist opgeleverd; de
nieuwbouw voor Philips Applied
Technologies volgt rond de jaarwisseling
medio 2007 is de eigen afslag van de
snelweg (A2/A67) gereed. De
werkzaamheden aan de westkant van de
campus worden momenteel voorbereid. Is
de afslag gereed, dan zal de hoofdingang
worden verplaatst van de Prof. Holstlaan
(oostkant) naar de westkant. Ongeveer
70% van de campusbewoners en -
bezoekers zal van de afslag gebruik gaan
maken

Philips bouwt high tech campus bij NatLab

Philips gaat in Eindhoven de grootste onderzoekscampus ter wereld uit de grond


stampen. De elektronica-gigant wil het overgrote deel van haar onderzoeks- en
ontwikkelingsactiviteiten huisvesten op het terrein van het NatLab. Als het aan Philips
ligt wordt het de high tech campus een centrum voor toptechnologie van wereldformaat
dat Eindhoven definitief op de wereldkaart zal zetten en bijdragen aan het imago van
Philips als high-tech onderneming. Dit meldt Cursor, het weekblad van de TU
Eindhoven.
De kracht van de techno campus is de clustering van onderzoek, ontwikkeling en proces- en
productietechnologie. Een dergelijk centrum is uniek in Europa en de rest van de wereld. Om
de campus te realiseren gaat Philips de komende jaren in vier etappes maar liefst 25 tot 30
nieuwe gebouwen neerzetten. De werkplekken worden state of the art. De hele campus gaat
men voorzien van een uiterst geavanceerd communicatiesysteem en het zal mogelijk zijn om
vanaf elk bureau aan 'video-conferencing' te doen. Behalve werkplekken komen er ook
restaurants, sportfaciliteiten, winkels en een centrale bibliotheek en parkeergarages, waar
auto's geheel automatisch gestald worden. De campus is niet alleen toegankelijk voor
werknemers maar ook voor Eindhovenaren die van de faciliteiten gebruik willen maken.
Op de campus is plaats voor een aantal onderdelen van Philips die zich met name bewegen op
communicatie- en elektronicagebied. Het samenvoegen van al deze activiteiten moet op
termijn leiden tot meer synergie, samenwerking en efficiency. Het totale vloeroppervlak van
de nieuwe gebouwen zal zo'n 170.000 vierkante meter beslaan. De eerste paal voor de eerste
fase van het bouwproject wordt nog voor de zomervakantie geslagen. Waarschijnlijk gaat de
High Tech Campus zo'n 900 miljoen gulden kosten. Op dit moment werken er zo'n 3000
mensen op het NatLab. Dit zullen er in de toekomst ongeveer 8000 worden. De techno-
campus levert waarschijnlijk zo'n vijfhonderd nieuwe banen op.

Wat de ontwikkeling van de High Tech Campus voor impact heeft op de TUE laat zich raden.
CvB-voorzitter dr.ir. Henk de Wilt ziet de toekomst rooskleurig in. 'Ik sta er buitengewoon
positief tegenover', zegt De Wilt. 'Er ontstaan in Eindhoven eigenlijk twee onderzoekspolen;
de universiteit met 3500 werknemers en enkele duizenden studenten en de Philips-campus
waar 8000 mensen werken. Zoiets heeft een enorme uitstraling op de regio. Ik kan me
voorstellen dat dit betekent dat Eindhoven een begrip wordt in de wereld. De campus wordt
een waanzinnige aantrekkingskracht voor talent.

De TUE profiteert daar vanzelfsprekend van mee. Er is op dit moment al veel samenwerking
tussen Philips en de TUE, ik neem aan dat die banden in de toekomst alleen nog maar hechter
worden.'
( bron: Cursor, weekblad TUE)

SRE nieuws:

Unieke samenwerking Philips, kennisinstellingen en overheden op Eindhoven


High Tech Campus
Terug
Het blijkt dat Nederland in de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën en daadwerkelijke innovatie
in bedrijven achterblijft. De zogenaamde Europese Lissabon-agenda vraagt o.a. om een versterking van regio’s in
concepten, die de potentie hebben Nederland er bovenop te helpen. De regio Eindhoven is zo’n regio en dat
wordt ook steeds meer onderkend. Het wordt dan ook als nationale doelstelling gezien om de kennis- en
innovatiekracht van de Brainport te behouden en te versterken (Nota ”Pieken in de Delta” en Nota “Ruimte”).

De regio Eindhoven is de Brainport van Nederland. Op Europese schaal is de regio Eindhoven samen met delen
van Oost-Brabant, Limburg en aangrenzende regio’s Leuven en Aken een European region of excellence.
Eén van de speerpunten van de kennis- en technologieregio Zuidoost-Nederland is de ontwikkeling van de High
Tech Campus Eindhoven (HTC/e). Op basis van een unieke samenwerking tussen Philips en de regionale en
lokale overheden en kennisinstellingen heeft de regio de kans een internationaal concurrerende
technologiecampus (waar ook Philips Research is gevestigd) in de markt te positioneren. De HTC/e fungeert
hierbij als trekker om (internationale) technologiebedrijven te bewegen zich in de regio te vestigen en geeft
bovendien toegang tot hoogwaardige technologieën, business opportunities en management support in een
dynamische tech-regio. De unieke propositie is niet alleen een kans voor de regio Eindhoven, maar ook een
nationale kans, om met een internationaal onderscheidend aanbod een nog sterkere concentratie van high tech
bedrijvigheid tot stand te brengen.
Het SRE is verzocht een co-financieringsbijdrage te leveren voor een Technology Liaison Eindhoven Region
(TLER) en de Eindhoven High Tech Accelerator (EHTA).
Open Innovatie Model
Philips had vroeger het beleid alles in eigen huis te ontwikkelen en te produceren. Sinds enkele jaren opteert
Philips echter voor zijn research centrum in Eindhoven voor het “Open Innovatie Model”: samenwerking met
universiteiten, technologische instituten, subcontractors, klanten en zelfs concurrenten.
Nabijheid van verschillende bedrijven op een campus / directe omgeving wordt in een dergelijk model een
belangrijke locatiefactor.
Belang voor de regio
De ontwikkeling van de High Tech Campus Eindhoven is van groot belang voor de versterking van de branding
van Zuidoost Nederland als internationale high-tech regio:
 De HTC/e biedt R&D-georiënteerde innovatieve bedrijven en kennisinstellingen de mogelijkheid om zich
in elkaars nabijheid te vestigen. Hiermee heeft de Regio met de HTC/e als motor de potentie in zich om
zich te ontwikkelen tot een innovatief bedrijvencluster van wereldfaam.

 De HTC/e draagt bij aan de verdere ontwikkeling van technologie in de driehoek Eindhoven-Leuven-
Aken. Het initiatief tot de ontwikkeling van het Holst Center op de Campus is daar een goed voorbeeld
van. Zo kan de Campus als een hefboom werken voor nieuwe initiatieven op het gebied van technologie
en innovatie in heel Zuidoost Nederland.

 Daarnaast wordt met de ontwikkeling van de open HTC/e een nieuwe bedrijfslocatie gecreëerd die een
duidelijke toegevoegde waarde heeft voor de regio Eindhoven, Brabantstad en de A2-Kennisas en
complementair is ten aanzien van de huidige beschikbare bedrijfslocaties in de regio (bijv. in het
hoogwaardige kennisintensieve segment de campus van de Technische Universiteit Eindhoven,
Sciencepark te Eindhoven en het terrein Brandevoort in Helmond).

 Last but not least, de ontwikkeling van de HTC/e kan een belangrijke bijdrage leveren aan de creatie van
nieuwe werkgelegenheid. Bijkomend positief effect is dat de werkgelegenheid in het top segment zich
kenmerkt door de behoefte aan veel ondersteunende diensten. Hierdoor ontstaan ook nieuwe
arbeidsplaatsen in het onderste en midden segment van de arbeidsmarkt.

Voldoende redenen om de High Tech Campus, als een gezamenlijke ontwikkeling van de regionale en lokale
overheid en Philips, regiobreed te steunen.
Technology Liaison Eindhoven Region (TLER)
De gewijzigde situatie met betrekking tot HTC/e hebben de regio en Philips doen besluiten een stichting ( met een
brede vertegenwoordiging vanuit de overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen) op te richten. Deze gaat zich
extra inspanningen getroosten om het vestigingsklimaat van de regio onder de aandacht te brengen. Daarbij is -
anders dan bij de reguliere regiomarketing door Rede - sprake van een duidelijke technologische insteek. De
combinatie van enerzijds de economische ontwikkelingsmaatschappij Rede, met veel ervaring op het gebied van
marketing en acquisitie van nieuwe bedrijvigheid en anderzijds Philips met haar netwerk, technologieën en
technische faciliteiten, is uniek voor Nederland.
Doel van de Stichting TLER
De Stichting beoogt niet het maken van winst maar heeft ten doel het opzetten en uitvoeren van een Technology
Liaison Eindhoven Region, dat vraag naar vestigingsplaatsmogelijkheden en technologische faciliteiten en kennis
in de Eindhovense regio actief koppelt.
Taken TLER

1. Marketing/ Acquisitie: actieve marketing van de regio Eindhoven en acquireren van bedrijven, met
bijzondere aandacht voor vestigingskandidaten voor de Campus.

2. Samenwerking/Joint ventures: gericht op toegang tot kennis & technologie in hele regio, met bijzondere
aandacht voor de positie van Philips in de regio.

3. Management support: bedrijfsmatige ondersteuning in samenwerking met regionale initiatieven.


Resultaten 2004 t/m 2007
Bij de resultaten wordt uitgegaan van een Bad Weather en een Good Weather scenario:
* Bad Weather:
Slechte economische situatie / beperkt voldoen aan de voorwaarden: in totaal 500 arbeidsplaatsen
* Good Weather:
Redelijke/gunstige economische situatie / goed voldoen aan voorwaarden: totaal 1450 arbeidsplaatsen
Locatie TLER
Bewust wordt gekozen om het TLER te vestigen op de High Tech Campus Eindhoven (HTC/e). De campus met
zijn unieke strip is het kristallisatiepunt voor toptechnologie in de regio. Het is momenteel de beste plek in de
regio om potentiële investeerders te ontvangen. Dat de aantrekkingskracht van de Campus groot is, blijkt uit de
grote interesse van bedrijven die de campus willen bezoeken. Afhankelijk van de gewenste vestigingscondities
kan dit leiden tot vestiging op de campus. Bij andere vestigingswensen leidt dit tot vestiging elders in de regio,
zoals onlangs gebeurde bij een buitenlands bedrijf. Op grond van de uitstraling van de campus besloot dit bedrijf
zich in ieder geval in de regio te vestigen.
Eindhoven High Tech Accelerator (EHTA)
Er is een dringende behoefte aan een regionale hoogwaardige verzamelplaats met unieke voorzieningen voor
(door)groeiende technologische bedrijven: cleanrooms, laboratoria en apparatuur/kennis van Philips. Expliciet
gaat het dan om technologische bedrijven met ca. 5 tot 25 werknemers die een behoefte hebben aan (een
combinatie van) kantoor en atelier ruimte die per onderneming ligt tussen de ca. 150 en 500 vierkante meter
onder flexibele huurvoorwaarden.
Een gebouw van circa 6000 vierkante meter lijkt, op basis van de analyses, haalbaar en zou bij een
normbezetting van 85% huisvesting bieden aan een 15-20 tal bedrijven, die werkgelegenheid bieden aan 200-250
werknemers. Op basis van de verwachte in- en uitstroom van huurders komen REDE en Philips op een jaarlijks
direct werkgelegenheidseffect van 50-75 arbeidsplaatsen. Verder heeft er nog werkgelegenheidsgroei plaats bij
bedrijven die de Accelerator verlaten hebben en een vestigingsplaats op een hoogwaardig bedrijventerrein in de
regio hebben gevonden. Het uitstralingseffect van de campus en de Accelerator zal zich over de gehele regio
uitstrekken en de nationale functie van de Brainport Regio Eindhoven wezenlijk versterken.
Voor de beoogde doelgroep van bedrijven is een eigen identiteit belangrijk. Het te realiseren gebouw dient
daarom qua locatie en architectuur onderscheidend te zijn om zodoende invulling te geven aan die behoefte.

De bedrijven die zich in de Accelerator zullen vestigen wordt een uitgebreid pakket van faciliteiten aangeboden in
zowel de Accelerator zelf als op de Campus (cleanrooms, laboratoria, hoogwaardige kennis, glasvezelnetwerk en
vergaderruimtes en restauratieve voorzieningen / de “STRIP”).
Ook de regio heeft de technologische doorstarters unieke faciliteiten te bieden:
 toegang tot hoogwaardige kennis (TU/e, ASML, FEI, TNO etc.)

 regio met veel (technisch) hoog opgeleide mensen

 georganiseerd netwerk voor jonge technologische bedrijven (Incubator 3+)

 natuurrijke en inspirerende werkomgeving

 goede nationale en internationale bereikbaarheid

De verwachting is dan ook gerechtvaardigd dat de Accelerator op de Campus veel bedrijven van buiten de regio
zal kunnen aantrekken. Na de doorgroei in deze omgeving zullen deze innovatieve bedrijven door groeien in de
nabijheid: de regio Eindhoven. Tot slot zal de Campus de aantrekkingskracht van de totale Brainport Regio
Eindhoven voor het internationale bedrijfsleven enorm versterken.

In de marktverkenning worden als potentiële doelgroepen voor de Accelerator genoemd:

1. Doorgroeiende technostarters

2. (Neven)vestigingen buitenlandse bedrijven in de regio

3. Philips spin-offs en spin-outs

4. Spin-offs en spin outs van kennisinstelling en technologische bedrijven.

Als eigenaar van de Accelerator / het gebouw wordt voorgesteld: Twice Eindhoven B.V.
Twice Eindhoven is in 2000 opgericht en eigenaar en exploitant van het Twinning Center op de campus TU/e.
Doelstelling van Twice is: het versterken van de sociaal-economische structuur van de regio Eindhoven, het
stimuleren van de economische bedrijvigheid en de werkgelegenheid, het verwerven van en exploiteren van
onroerende goederen en bedrijvencentra. De beoogde Accelerator zou qua activiteiten goed passen in de
doelstelling van Twice. De huidige aandeelhouders van Twice Eindhoven zijn (ieder voor gelijke delen): gemeente
Eindhoven, Rabobank, BOM en REDE.
Computable Nieuws

Philips twijfelt aan High Tech Campus


AMSTERDAM Philips zet vraagtekens bij de verdere ontwikkeling van de
prestigieuze High Tech Campus in Eindhoven. Dit zegt Richard de Lange,
bestuursvoorzitter Philips Electronics Nederland en hoofddirecteur Philips Nederland,
in verschillende dagbladen. Als de overheid niet volledig meewerkt, ziet de
onderneming de complete uitvoering van de oorspronkelijke plannen niet meer zitten.
De High Tech Campus moet Philips' mondiale onderzoekslaboratorium worden. Het
concern heeft daarvoor negenhonderd miljoen gulden verdeeld over vijf jaar
uitgetrokken. Op dit moment loopt de eerste fase van het project. Voor men verder
gaat met fase twee en drie, wil de bedrijfsleiding 'opnieuw afwegingen maken'. Een
gunstige behandeling door de Nederlandse overheid is daarbij een voorwaarde. Het
concern wil onder meer verbetering van de infrastructuur en het technisch onderwijs,
en blijvende ondersteuning van onderzoeksprojecten. MS

Edusite.nl, 2004:

De High Tech Campus in Eindhoven biedt bedrijven de mogelijkheid te experimenteren met nieuwe
technologie. ABN Amro maakt daarvan handig gebruik, door op de campus financieel advies per
televisie uit te proberen.

De techniek in kwestie heet teleportatie, een vergevorderde variant van beelschermcommunicatie.


Teleportatie heeft veel weg van videoconferentie, alleen behoort een schokkend beeld tot het
verleden. De Eindhovense omgeving van innovatie en jonge professionals is voor ABN Amro reden
om daar de techniek uit te proberen.

De bank geeft financieel advies op afstand met teleportatie. Via een beeldscherm met
driedimensionale effecten spreekt een adviseur van de bank een klant toe. "Door het driedimensionale
beeld lijkt het echt alsof je persoonlijk met iemand praat", aldus Eric Mackor, hoofd formule- en
vestigingsbeleid van ABN Amro tegenover de Volkskrant.

Het gebruik van de techniek heeft een proefperiode van een half jaar. Als dan blijkt dat teleportatie
bevredigende resultaten oplevert, kan het een aanvulling gaan vormen op de bestaande bankkanalen
als kantoor, internet en telefoon. De proef wordt uitgevoerd op The Strip, het zenuwcentrum van de
High Tech Campus dat deze week volledig in gebruik is genomen. Het gebouw dient als
ontmoetingsplaats voor onderzoekers en ontwikkelaars die op de campus werkzaam zijn.

Volkskrant dec. 2004:

Zelfs de kapper is high-tech op Campus


Van onze verslaggever Peter de Graaf

Met een druk op de knop tovert ze beelden van een hypotheekstaat of beleggingsportefeuille op tafel. Ze kan ook
de lichten dimmen of de luxaflex sluiten. De financieel adviseur is heel erg aanwezig, hoewel niet lijfelijk.

'Het is advies op afstand. Maar door het driedimensionale beeld lijkt het echt alsof je met iemand persoonlijk
praat. Het is zo levensecht dat je je gesprekspartner ook van opzij kunt zien', vertelt Eric Mackor, hoofd formule-
en vestigingsbeleid van ABN Amro.
Teleportatie heet de techniek, een doorontwikkelde vorm van beeldschermcommunicatie. Het is een soort
videoconferentie, maar dan zonder storende schokkende beelden. De eerste self-service bankshop die gebruik
maakt van teleportatie, bevindt zich in het langgerekte gebouw The Strip, het kloppend hart van de High Tech
Campus Eindhoven. Het bankfiliaal heeft geen enkele medewerker. De werknemers op de campus, hoofdzakelijk
onderzoekers van Philips, kunnen via internet een afspraak maken met een financieel adviseur op afstand.

Het is een proef die zes maanden duurt. Als de proef succesvol verloopt, kan teleportatie een aanvulling gaan
vormen op de bestaande bankkanalen: kantoor, internet en telefoon.

ABN Amro denkt dat op de Eindhovense campus, waar momenteel ongeveer 3500 mensen werken, best
behoefte is aan gespecialiseerde bankdiensten. Maar om in het filiaal één of twee medewerkers neer te zetten,
dat zou vermoedelijk weinig efficiënt zijn. Volgens Mackor zouden die het misschien tijdens lunchtijd, tussen 12
en 2, even druk hebben, en de rest van de tijd aan het duimendraaien zijn.

De keuze voor de High Tech Campus is niet toevallig. Het is een omgeving van innovatie en jonge professionals.
Bovendien werken er veel expats, die klant zijn bij ABN Amro. Mackor: 'Als het hier niet slaagt, dan moeten we
eens goed kijken of de klanten er wel klaar voor zijn.'

De zelfbedieningsbank op The Strip heeft ook nog een andere noviteit: de eerste geldautomaat die los staat van
de muur en beveiligd wordt met een inktcassette. Elke ongeautoriseerde handeling, of dat nu met een breekijzer
of shovel is, zet de inktstroom in werking waardoor het geld waardeloos wordt.

De nieuwe beveiligingstechniek maakt het mogelijk geldautomaten vrijstaand te plaatsen. Ze kunnen gewoon aan
de voorkant worden gevuld, en hoeven niet aan de muur te zijn verankerd. ABN Amro denkt dat zulke losse
geldautomaten ook voor Schiphol 'een ideale oplossing' zijn.

Behalve de bank zijn ook andere dienstverleners en winkels present op The Strip, waaronder verzekeraar IAK,
uitzendbureau Addecco, computerwinkel Aragorn, Albert Heijn en vijf restaurants van cateraar Dishcovery.

Het vierhonderd meter lange gebouw, met veel glas en vides, is bedoeld als 'centrale ontmoetingsplek' voor alle
onderzoekers en ontwikkelaars die op de campus werkzaam zijn. 'Dit is een inspirerende werkomgeving, waar
technologie zichtbaar wordt', aldus directeur Jérôme Verhagen van de High Tech Campus. Hij verwacht dat in de
vijf verschillende restaurants ook kennisuitwisseling zal plaatsvinden: 'Daar kom je ook andere clubs tegen en
kunnen ideeën worden uitgewisseld.'

Elk restaurant heeft zijn eigen stijl, van het 'snelle eten' in Food Court tot de 'versbeleving' in The Mart en 'à la
carte' in The Lounge. Verhagen: 'Er werken hier vijftig nationaliteiten. We kunnen ze niet alleen karnemelk met
een broodje kaas voorzetten'.

De campus, waaraan nog steeds wordt gebouwd, gaat 25 gebouwen tellen die plaats bieden aan achtduizend
mensen. Die kunnen zelfs tijdens of na werktijd geknipt worden, door leerlingen van de School voor Uiterlijke
Verzorging van het ROC Eindhoven. De tweede- en derdejaarsstudenten wassen en knippen, onder supervisie
van een docent, voor het vriendelijke bedrag van 12,50 euro. De kapsalon is voorzien van flat screens en heet
Science Hair. Want ook de kapper die gewoon haar knipt, wil een beetje hightech uitstralen.

Met een druk op de knop tovert ze beelden van een hypotheekstaat of beleggingsportefeuille op tafel. Ze kan ook
de lichten dimmen of de luxaflex sluiten. De financieel adviseur is heel erg aanwezig, hoewel niet lijfelijk.

'Het is advies op afstand. Maar door het driedimensionale beeld lijkt het echt alsof je met iemand persoonlijk
praat. Het is zo levensecht dat je je gesprekspartner ook van opzij kunt zien', vertelt Eric Mackor, hoofd formule-
en vestigingsbeleid van ABN Amro.

Teleportatie heet de techniek, een doorontwikkelde vorm van beeldschermcommunicatie. Het is een soort
videoconferentie, maar dan zonder storende schokkende beelden. De eerste self-service bankshop die gebruik
maakt van teleportatie, bevindt zich in het langgerekte gebouw The Strip, het kloppend hart van de High Tech
Campus Eindhoven. Het bankfiliaal heeft geen enkele medewerker. De werknemers op de campus, hoofdzakelijk
onderzoekers van Philips, kunnen via internet een afspraak maken met een financieel adviseur op afstand.

Het is een proef die zes maanden duurt. Als de proef succesvol verloopt, kan teleportatie een aanvulling gaan
vormen op de bestaande bankkanalen: kantoor, internet en telefoon.

ABN Amro denkt dat op de Eindhovense campus, waar momenteel ongeveer 3500 mensen werken, best
behoefte is aan gespecialiseerde bankdiensten. Maar om in het filiaal één of twee medewerkers neer te zetten,
dat zou vermoedelijk weinig efficiënt zijn. Volgens Mackor zouden die het misschien tijdens lunchtijd, tussen 12
en 2, even druk hebben, en de rest van de tijd aan het duimendraaien zijn.
De keuze voor de High Tech Campus is niet toevallig. Het is een omgeving van innovatie en jonge professionals.
Bovendien werken er veel expats, die klant zijn bij ABN Amro. Mackor: 'Als het hier niet slaagt, dan moeten we
eens goed kijken of de klanten er wel klaar voor zijn.'

De zelfbedieningsbank op The Strip heeft ook nog een andere noviteit: de eerste geldautomaat die los staat van
de muur en beveiligd wordt met een inktcassette. Elke ongeautoriseerde handeling, of dat nu met een breekijzer
of shovel is, zet de inktstroom in werking waardoor het geld waardeloos wordt.

De nieuwe beveiligingstechniek maakt het mogelijk geldautomaten vrijstaand te plaatsen. Ze kunnen gewoon aan
de voorkant worden gevuld, en hoeven niet aan de muur te zijn verankerd. ABN Amro denkt dat zulke losse
geldautomaten ook voor Schiphol 'een ideale oplossing' zijn.

Behalve de bank zijn ook andere dienstverleners en winkels present op The Strip, waaronder verzekeraar IAK,
uitzendbureau Addecco, computerwinkel Aragorn, Albert Heijn en vijf restaurants van cateraar Dishcovery.

Het vierhonderd meter lange gebouw, met veel glas en vides, is bedoeld als 'centrale ontmoetingsplek' voor alle
onderzoekers en ontwikkelaars die op de campus werkzaam zijn. 'Dit is een inspirerende werkomgeving, waar
technologie zichtbaar wordt', aldus directeur Jérôme Verhagen van de High Tech Campus. Hij verwacht dat in de
vijf verschillende restaurants ook kennisuitwisseling zal plaatsvinden: 'Daar kom je ook andere clubs tegen en
kunnen ideeën worden uitgewisseld.'

Elk restaurant heeft zijn eigen stijl, van het 'snelle eten' in Food Court tot de 'versbeleving' in The Mart en 'à la
carte' in The Lounge. Verhagen: 'Er werken hier vijftig nationaliteiten. We kunnen ze niet alleen karnemelk met
een broodje kaas voorzetten'.

De campus, waaraan nog steeds wordt gebouwd, gaat 25 gebouwen tellen die plaats bieden aan achtduizend
mensen. Die kunnen zelfs tijdens of na werktijd geknipt worden, door leerlingen van de School voor Uiterlijke
Verzorging van het ROC Eindhoven. De tweede- en derdejaarsstudenten wassen en knippen, onder supervisie
van een docent, voor het vriendelijke bedrag van 12,50 euro. De kapsalon is voorzien van flat screens en heet
Science Hair. Want ook de kapper die gewoon haar knipt, wil een beetje hightech uitstralen.

Met een druk op de knop tovert ze beelden van een hypotheekstaat of beleggingsportefeuille op tafel. Ze kan ook
de lichten dimmen of de luxaflex sluiten. De financieel adviseur is heel erg aanwezig, hoewel niet lijfelijk.

'Het is advies op afstand. Maar door het driedimensionale beeld lijkt het echt alsof je met iemand persoonlijk
praat. Het is zo levensecht dat je je gesprekspartner ook van opzij kunt zien', vertelt Eric Mackor, hoofd formule-
en vestigingsbeleid van ABN Amro.

Teleportatie heet de techniek, een doorontwikkelde vorm van beeldschermcommunicatie. Het is een soort
videoconferentie, maar dan zonder storende schokkende beelden. De eerste self-service bankshop die gebruik
maakt van teleportatie, bevindt zich in het langgerekte gebouw The Strip, het kloppend hart van de High Tech
Campus Eindhoven. Het bankfiliaal heeft geen enkele medewerker. De werknemers op de campus, hoofdzakelijk
onderzoekers van Philips, kunnen via internet een afspraak maken met een financieel adviseur op afstand.

Het is een proef die zes maanden duurt. Als de proef succesvol verloopt, kan teleportatie een aanvulling gaan
vormen op de bestaande bankkanalen: kantoor, internet en telefoon.

ABN Amro denkt dat op de Eindhovense campus, waar momenteel ongeveer 3500 mensen werken, best
behoefte is aan gespecialiseerde bankdiensten. Maar om in het filiaal één of twee medewerkers neer te zetten,
dat zou vermoedelijk weinig efficiënt zijn. Volgens Mackor zouden die het misschien tijdens lunchtijd, tussen 12
en 2, even druk hebben, en de rest van de tijd aan het duimendraaien zijn.

De keuze voor de High Tech Campus is niet toevallig. Het is een omgeving van innovatie en jonge professionals.
Bovendien werken er veel expats, die klant zijn bij ABN Amro. Mackor: 'Als het hier niet slaagt, dan moeten we
eens goed kijken of de klanten er wel klaar voor zijn.'

De zelfbedieningsbank op The Strip heeft ook nog een andere noviteit: de eerste geldautomaat die los staat van
de muur en beveiligd wordt met een inktcassette. Elke ongeautoriseerde handeling, of dat nu met een breekijzer
of shovel is, zet de inktstroom in werking waardoor het geld waardeloos wordt.

De nieuwe beveiligingstechniek maakt het mogelijk geldautomaten vrijstaand te plaatsen. Ze kunnen gewoon aan
de voorkant worden gevuld, en hoeven niet aan de muur te zijn verankerd. ABN Amro denkt dat zulke losse
geldautomaten ook voor Schiphol 'een ideale oplossing' zijn.

Behalve de bank zijn ook andere dienstverleners en winkels present op The Strip, waaronder verzekeraar IAK,
uitzendbureau Addecco, computerwinkel Aragorn, Albert Heijn en vijf restaurants van cateraar Dishcovery.
Het vierhonderd meter lange gebouw, met veel glas en vides, is bedoeld als 'centrale ontmoetingsplek' voor alle
onderzoekers en ontwikkelaars die op de campus werkzaam zijn. 'Dit is een inspirerende werkomgeving, waar
technologie zichtbaar wordt', aldus directeur Jérôme Verhagen van de High Tech Campus. Hij verwacht dat in de
vijf verschillende restaurants ook kennisuitwisseling zal plaatsvinden: 'Daar kom je ook andere clubs tegen en
kunnen ideeën worden uitgewisseld.'

Elk restaurant heeft zijn eigen stijl, van het 'snelle eten' in Food Court tot de 'versbeleving' in The Mart en 'à la
carte' in The Lounge. Verhagen: 'Er werken hier vijftig nationaliteiten. We kunnen ze niet alleen karnemelk met
een broodje kaas voorzetten'.

De campus, waaraan nog steeds wordt gebouwd, gaat 25 gebouwen tellen die plaats bieden aan achtduizend
mensen. Die kunnen zelfs tijdens of na werktijd geknipt worden, door leerlingen van de School voor Uiterlijke
Verzorging van het ROC Eindhoven. De tweede- en derdejaarsstudenten wassen en knippen, onder supervisie
van een docent, voor het vriendelijke bedrag van 12,50 euro. De kapsalon is voorzien van flat screens en heet
Science Hair. Want ook de kapper die gewoon haar knipt, wil een beetje hightech uitstralen.

Kinderdagverblijf Nemo na de zomer


open op High Tech Campus Eindhoven

Na de zomervakantie gaat Kinderstad


een nieuw kinderdagverblijf openen op
de High Tech Campus in Eindhoven. In
een prachtige, groene omgeving komt
een ruim gebouw met vegetatiedak. Hier
kunnen zo'n 230 kinderen terecht.
Voertaal is Nederlands, maar ook
Engelstalige kinderen zijn welkom.
Ouders kunnen zich nu al aanmelden.

Enthousiasmeren.nl:
Levend textiel
Netwerk vraagt zich af welke ontwikkelingen er de afgelopen jaren zijn geweest. Zo worden
in de regio Eindhoven opmerkelijke resultaten geboekt. De High Tech Campus, waar 5000
onderzoekers werken, sleutelt aan de technologische toepassingen van morgen: levend textiel
en lampen die reageren op je stem. Dit alles wordt getest in het home lab. Volgens de
burgemeester van Eindhoven wordt 40% van alle R&D in regio van Eindhoven uitgevoerd.
Een enorm belangrijke omgeving voor Nederland met de High Tech Campus als speerpunten.
Waar wij in een concurrentie strijd met de hele wereld maar met name met het Verre Oosten
zijn over intilligente en creatieve studenten.

Intermediair april 2005:

Philips verwelkomt pottenkijkers


Innovatie kan sneller en goedkoper, daarom biedt huisbaas Philips biedt sinds kort onderdak aan
onder andere IBM, Sun Microsystems en ASML. ‘Het is zo’n andere sfeer, je voelt je echt inwoner
van een dorp.’

Hoogwaardig onderzoekscentrum
Samen met gerenommeerde bedrijven
Verschillende disciplines combineren
Samenwerken in vroegste stadium
Niet alleen tech-bedrijven op de campus
Hoogwaardig onderzoekscentrum
‘Als we hier niet terecht hadden gekund, was het voor ons heel erg moeilijk geworden. Ik weet niet
of we dan nog wel hadden bestaan. We zitten echt ideaal op de high-tech campus’, zegt Ben
Brocades, directeur marketing en verkoop van Fluxxion, een fabrikant van heel fijne filters voor
onder meer de drankindustrie. ‘We maken hier op huurbasis gebruik van apparatuur van Philips.
We hadden die machines nooit zelf kunnen aanschaffen, daarvoor zijn ze veel te duur.’

Toen Cor Boonstra, de toenmalige topman van Philips, het hoofdkantoor van het elektronicabedrijf
in 1998 verplaatste van Eindhoven naar Amsterdam, beloofde hij dat er een hoogwaardig
onderzoekscentrum voor in de plaats zou komen. Velen zagen zo’n high-tech campus als een
doekje voor het bloeden, maar inmiddels is rondom Philips Research, vroeger het Natlab geheten,
het onderzoekscentrum van Philips dat dezer dagen wordt opgeknapt, een enorm complex van
gebouwen verrezen. Op de High Tech Campus Eindhoven – de naam Philips is vorig jaar geschrapt
– werken intussen meer dan vierduizend mensen. En aannemers zijn nog druk bezig, want over
een paar jaar werken hier als het goed is achtduizend mensen, die zich bijna allemaal met
hoogwaardige research zullen bezighouden.

Het hart van de campus is The Strip, een aan een meer gelegen, grotendeels glazen gebouw van
vierhonderd meter lang. Hier zijn onder andere vijf restaurants en cafés, een supermarkt, een
kapper en een bank, vergaderruimten en een auditorium gevestigd, en binnenkort komt er een
fitnessruimte bij. Een paar honderd meter verderop staat tussen alle glimmende nieuwbouw een
oude boerderij, die wordt gebruikt als café en ontmoetingsplek voor onder meer de
campussportclub. De meeste mensen verplaatsen zich te voet, maar een enkeling gebruikt een
campusfiets om zich over het terrein van honderd hectare te verplaatsen.
Samen met gerenommeerde bedrijven
Opmerkelijker nog dan de omvang van de campus, is dat er naast Philips, de initiatiefnemer en
eigenaar van het complex, ook andere bedrijven zijn gevestigd. En niet de minste. Onder meer
IBM, Sun Microsystems, ASML hebben er al een vestiging, naast kleinere bedrijven als Fluxxion.

Softwarebedrijf Atos Origin laat momenteel twee gebouwen neerzetten waar volgend jaar al
achthonderd medewerkers terechtkunnen. Wie op de campus zit, kan zich beper ken tot het huren
van kantoorruimte, maar sommige bedrijven, zoals Fluxxion, maken tegen betaling ook gebruik
van bepaalde laboratoria en zelfs van onderzoekers van Philips.

Aanvankelijk was de High Tech Campus Eindhoven helemaal niet bedoeld voor andere bedrijven.
Philips had in de jaren negentig genoeg met zichzelf te stellen. In die tijd was het Nederlandse
onderzoek verspreid over meer dan tien locaties in en om Eindhoven en elders in Nederland, met
als zwaartepunt het Natlab. Dat was natuurlijk niet erg efficiënt.

Met het oprichten van de campus konden de onderzoekers veel faciliteiten delen, zodat de kosten
lager uitvielen. ‘Nu we dicht bij elkaar zitten, loop je sneller naar iemand van een andere afdeling.
Als je ergens anders zit, moet je daar een afspraak voor maken en dat doe je gewoon minder snel.
Dan wacht je totdat de problemen groter zijn geworden’, zegt Dijana Bosnjak, projectleider bij de
afdeling radiotechnologie. En zo leidt de concentratie van research niet alleen tot lagere kosten,
maar ook tot een betere interne samenwerking.

Het ontwerp van de nieuwe gebouwen is ook duidelijk gericht op openheid en toegankelijkheid van
de werkplekken. Sommigen houden kantoor in grote, open ruimten, zoals Jérôme Verhagen,
directeur van de High Tech Campus. En wie zijn eigen kamer heeft, laat de deur open. De nieuwe
kamers en vergaderruimten hebben glazen wanden. ‘In de oude Philipsgebouwen zat iedereen in
zijn eigen kamertje’, zegt Christa Horrocks van Philips arbeidsmarktcommunicatie. ‘Er was bij
sommigen dan ook weerstand tegen de verhuizing naar de campus, maar die verdween bij de
meesten snel toen ze hier eenmaal werkten. Het is zo’n andere sfeer, je voelt je echt inwoner van
een dorp.’
Verschillende disciplines combineren
Kostenverlaging en een betere samenwerking, maar dan met derden, waren eveneens de twee
voornaamste drijfveren die Philips ertoe hebben gebracht om de Philips High Tech Campus om te
dopen tot het neutralere High Tech Campus Eindhoven, en er andere bedrijven toe te laten. Door
faciliteiten als laboratoria en andere kostbare apparatuur te verhuren aan derden, zoals Fluxxion,
vallen de kosten voor Philips lager uit. ‘Belangrijker is echter dat bedrijven hun researchkosten
kunnen verlagen door al in een eerder stadium samen te werken’, zegt Verhagen.

‘De kosten van R&D in de elektronica zijn tegenwoordig zo hoog, dat het zelfs voor grote
multinationals te duur is om alles zelf te doen. Onderzoeksprojecten kosten soms meer dan een
miljard euro. Door andere bedrijven hier te laten komen, hopen wij de samenwerking te
bevorderen en zo de kosten te drukken.’

FEI Company, een fabrikant van elektronenmicroscopen, zit sinds vorig jaar op de campus. FEI
stelt microscopen beschikbaar aan potentiële afnemers als Philips, maar ook andere bedrijven op
de campus, om er zo achter te komen wat er aan hun producten verbeterd kan worden. FEI
ontwikkelt zo nieuwe microscopen in nauwe samenwerking met zijn klanten.

Maar kostenbesparing is niet de enige reden waarom Philips op veel gebieden samenwerkt met
andere ondernemingen. Verhagen: ‘Het komt ook doordat steeds meer technologische doorbraken
totstandkomen door verschillende disciplines te combineren. Neem de zogeheten biosensoren,
waarmee je zelf bijvoorbeeld het suikergehalte in je bloed kunt meten. Voor de ontwikkeling
daarvan is medische kennis vereist, maar ook kennis van micro-elektronica, nanotechnologie en
materiaalkunde. Die kennis hebben we niet allemaal zelf in huis en daarom is het goed om op deze
campus verschillende bedrijven bij elkaar te brengen.’
Samenwerken in vroegste stadium
Een van die bedrijven is IBM. Nu doet IBM al veel samen met Philips, onder meer op het gebied
van halfgeleiders, maar beide bedrijven willen die samenwerking liefst uitbreiden. Bovendien willen
zij graag in een eerder stadium van het onderzoekstraject al afspraken met elkaar maken. Roger
Hundscheid, global account manager van IBM, zit sinds vorig jaar met twee collega’s op de campus
om de relatie met Philips te verstevigen.

‘Wij zitten hier om in een meer open sfeer zaken te doen. Onze onderzoekers lopen hier regelmatig
rond. Nu we steeds beter van elkaar weten waar we mee bezig zijn, zullen wij elkaar eerder vinden
om samen te werken. En hoe eerder je elkaar vindt, des te gemakkelijker zul je een gezamenlijke
standaard ontwikkelen, waardoor de kans op succes voor zowel Philips als IBM groter wordt.’

Philips gebruikt de campus ook om de samenwerking met universiteiten en andere


onderzoeksinstituten te verbeteren. Philips heeft al zo’n vijftig onderzoekers in dienst die
deeltijdhoogleraar zijn en jaarlijks zijn er tientallen postdoc’s en aio’s werkzaam bij Philips.
Daarnaast vinden er honderden uitwisselingen per jaar plaats met universiteiten over de hele
wereld, waaronder die van Leuven, Aken en Eindhoven. Maar dat is nog niet genoeg, vindt
campus-directeur Verhagen. Hij denkt dat het terrein een ideale plaats is om bedrijven,
universiteiten en andere onderzoekscentra samen te brengen.

’Er zijn plannen voor de vestiging van het Holst-centrum op de campus, een
samenwerkingsverband van onder andere Philips, TNO en de universiteit van Leuven. Met de
universiteit van Maastricht, het Academisch Ziekenhuis Maastricht en de Technische Universiteit
Eindhoven werken we binnenkort samen in het Center for Molecular Medicine, een
onderzoekscentrum dat zich bezighoudt met innovaties in de medische wereld. Doel van beide
centra is om gezamenlijk langlopende projecten op te zetten.
Niet alleen tech-bedrijven op de campus
Op universiteiten is heel veel kennis aanwezig, alleen weten universiteiten die kennis vaak niet aan
te wenden voor zakelijke toepassingen. En dat is hun taak ook niet. Door met hen in projecten
samen te werken, hopen we die kennis effectiever te gebruiken voor industriële toepassingen.’

Nu nog staat meer dan 95 procent van de mensen die op de campus werken bij Philips op de
loonlijst. Gerjan van de Walle, directeur business development van Philips Research, verwacht dat
over een paar jaar nog maar tweederde van de campusonderzoekers bij Philips in dienst zal zijn.
Want Philips hoopt dat de komende jaren nog veel meer bedrijven de weg naar de campus zullen
vinden. En dat hoeven overigens niet allemaal technologiebedrijven te zijn.

Eind vorige maand bijvoorbeeld, streek het Amerikaanse New Venture Partners, een
investeringsmaatschappij, op de High Tech Campus neer. De Amerikanen mogen geld steken in
kansrijke technologie die wordt ontwikkeld op de campus, maar niet past bij de strategie van
Philips. In plaats van dat die technologie bij Philips op de plank blijft liggen, levert ze zo toch nog
geld op.
Door Paul van der Kwast / maandag 11 april 2005

Mogelijk tweede Campus Eindhoven

Eindhoven krijgt mogelijk over een aantal jaren een tweede High Tech Campus. Op initiatief van burgemeester
Sakkers zoekt wethouder Schreurs (ruimtelijke ordening) samen met ambtenaren naar een geschikte plek.
Vanwege de huidige krapte wil de High Tech Campus twee paviljoens bouwen om kleinere technologiebedrijven
snel en flexibel te kunnen huisvesten.

Volgens Sakkers ontwikkelt de huidige campus zich sneller dan verwacht en is het
verstandig tijdig ruimte te reserveren.

Vooralsnog heeft de High Tech Campus langs de A2/A67 nog 95.000 vierkante meter
vrij. De bestaande ruimte aan nieuwe en gerenoveerde gebouwen is inmiddels vrijwel volledig in gebruik. In de loop van
dit jaar en volgend jaar worden nog enkele nieuwbouw- en renovatieplannen uitgevoerd.

Over een jaar kunnen de twee paviljoens op de High Tech Campus naar verwachting zijn gerealiseerd. Medio volgend
jaar volgt de oplevering van een aantal nieuwe bedrijfsverzamelgebouwen.

Philips kondigde drie jaar geleden aan actief op zoek te gaan naar externe bedrijven die zich op de campus zouden
willen vestigen. Het concern bleek voor de eigen bedrijfsonderdelen minder ruimte nodig te hebben dan was voorzien.

Van de ongeveer 5000 mensen die nu op de campus werken, staan er 3800 bij Philips op de loonlijst en 1200 bij andere
bedrijven. Inmiddels hebben zo’n twintig, veelal kleinere bedrijven zich gevestigd in campusgebouwen die voor Philips
waren bestemd.

Eindhovens Dagblad - zaterdag 28 januari 2006


Miljoenen EU naar High Tech Campus

Zaterdag 28 januari 2006 - EINDHOVEN – Zuid-Nederland krijgt tussen 2007 en 2013


een bedrag van 190 miljoen euro uit Brussel voor regionale ontwikkeling. Vooral de
High Tech Campus in Eindhoven kan daarvan profiteren.
Dat maakt CDA-Europarlementariër Lambert van Nistelrooij vandaag bekend op
bijeenkomst op een partijbijeenkomst op de High Tech Campus in Eindhoven. Door
extra geld, dat uit de Nederlandse schatkist moet worden bijgepast bij de Europese
subsidie, loopt het bedrag dat Brabant, Zeeland en Limburg de komende jaren aan
wetenschappelijke ontwikkeling kunnen uitgeven op tot 740 miljoen euro.
In het verleden werd Europees geld gebruikt voor uiteenlopende regionale projecten,
van toerisme tot infrastructuurverbeteringen. Het geld uit de nieuwe Europese
begroting 2007-2013 moet voor driekwart worden benut voor onderzoek en innovatie
van nationale betekenis, een kwart wordt gebruikt voor regionale
vernieuwingsprojecten.

In totaal wordt voorzien dat Nederland 2,5 miljard euro krijgt voor wetenschappelijk
onderzoek en innovatie voortvloeiend uit Europees beleid.

Van Nistelrooij en onderwijsminister Maria van der Hoeven spreken vandaag op de


Startmanifestatie Kenniseconomie van het CDA op de campus in Eindhoven.

Eindhovens Dagblad - vrijdag 13 januari 2006


Zoektocht voor tweede campus
Door PETER SCHOLTES

Vrijdag 13 januari 2006 - EINDHOVEN – Eindhoven krijgt mogelijk over een aantal
jaren een tweede High Tech Campus. Op initiatief van burgemeester Sakkers zoekt
wethouder Schreurs (ruimtelijke ordening) samen met ambtenaren naar een geschikte
plek.
Volgens Sakkers ontwikkelt de huidige campus zich sneller dan verwacht en is het
verstandig tijdig ruimte te reserveren.

Vooralsnog heeft de High Tech Campus langs de A2/A67 nog 95.000 vierkante
meter vrij. De bestaande ruimte aan nieuwe en gerenoveerde gebouwen is inmiddels
vrijwel volledig in gebruik. In de loop van dit jaar en volgend jaar worden nog enkele
nieuwbouw- en renovatieplannen uitgevoerd.

Vanwege de huidige krapte wil de High Tech Campus twee paviljoens bouwen om
kleinere technologiebedrijven snel en flexibel te kunnen huisvesten. Over een jaar
kunnen ze naar verwachting zijn gerealiseerd. Medio volgend jaar volgt de oplevering
van een aantal nieuwe bedrijfsverzamelgebouwen.

Philips kondigde drie jaar geleden aan actief op zoek te gaan naar externe bedrijven
die zich op de campus zouden willen vestigen. Het concern bleek voor de eigen
bedrijfsonderdelen minder ruimte nodig te hebben dan was voorzien.

Van de ongeveer 5000 mensen die nu op de campus werken, staan er 3800 bij
Philips op de loonlijst en 1200 bij andere bedrijven. Inmiddels hebben zo’n twintig,
veelal kleinere bedrijven zich gevestigd in campusgebouwen die voor Philips waren
bestemd.

’Grote vissen’ die zelf een nieuw pand laten bouwen, zijn in de afgelopen jaren niet
binnengehaald. Wel vestigde de voormalige Philips-onderneming Atos Origin zich in
twee kantoorpanden. De afdeling onderzoek en ontwikkeling van Atos Origin koos
echter voor – goedkopere – huisvesting op Flight Forum.
Het huurniveau is volgens een woordvoerster van de High Tech Campus geen sta-in-
de- weg gebleken in gesprekken met geïnteresseerde bedrijven. Dat nog geen
grotere technologiebedrijven zijn aangetrokken, is volgens haar een kwestie van tijd.
„Grotere bedrijven hebben meer tijd nodig voordat ze beslissen. De Stichting
Technology Liaison die bedrijven voor de campus moet interesseren, is nog geen
jaar actief. En pas sinds september hebben we een directeur die zich op de
acquisitie van bedrijven richt.“

Dat de huisvestingskosten op de High Tech Campus hoger zijn dan op Flight Forum
heeft volgens de woordvoerster te maken met de voorzieningen, zoals restaurants,
sportfaciliteiten en zogenaamde cleanrooms (superschone werkruimtes). „Bedrijven
die zich op de High Tech Campus vestigen, kiezen ook voor de toegang tot kennis
en het netwerk.“

Eindhovens Dagblad - vrijdag 16 december 2005


’Bereikbaarheid rond Eindhoven moet beter’

Vrijdag 16 december 2005 - EINDHOVEN – Ondernemers en kennisinstellingen, zoals


de Kamer van Koophandel, NV Rede en de TU/e, waarderen het ondernemingsklimaat
in Eindhoven met een 6,7. In 1999 scoorde Eindhoven een tiende lager. Het gemiddelde
van grote steden in Nederland is een 6,5.
Dat blijkt uit de tweejaarlijkse monitor van het ministerie van Economische Zaken
naar de kwaliteit van het ondernemingsklimaat in de grote steden. In Eindhoven
betrof het een telefonische enquête onder 157 ondernemers en tien interviews met
instellingen zoals de eerder genoemde.

Algemene ontevredenheid bestaat over de bereikbaarheid van Eindhoven, het niet


omzetten van hoge ambities in beleid, de promotie van de stad en het inzien van het
belang van de ondernemer. Als beste prestaties worden genoemd de ontwikkeling
van de High Tech Campus, het programma Horizon en de ontwikkeling van
toptechnologie in de regio. De gemeente Eindhoven beseft dat een steekproef onder
slechts 157 bedrijven weinig representatief is. „Dat Eindhoven beter scoort dan het
gemiddelde wil niet zeggen dat het merendeel van de ondernemers in Eindhoven
tevreden is“, stelt gemeentesecretaris C. Langerwerf namens het college van
burgemeester en wethouders.

De gemeentelijke organisatie moet volgens de ondervraagden verbeteren. Zij vinden


de dienstverlening richting ondernemers onvoldoende. De groep ambtenaren die zich
met economische zaken bezighoudt is onderbemand en het bedrijvenloket is niet
voldoende gestructureerd.

Het Eindhovense college van B en W heeft besloten de resultaten van het onderzoek
te betrekken bij de invulling van de nieuwe afdeling Economische Zaken.

Eindhovens Dagblad - zaterdag 3 december 2005


Eindhovens vastgoedduo sluit megadeal
Door JOEP CROLLA en PETER SCHOLTES
Zaterdag 3 december, EINDHOVEN/MÜNCHEN - De twee Eindhovense
vastgoedbeleggers Tom Moeskops en Harrie van de Moesdijk gaan bijna een half
miljard euro investeren in de nieuwe technologie- en kantorencampus van de Duitse
chips-producent Infineon. Dat is hun grootste investering ooit.
Moeskops en Van de Moesdijk beschikken inmiddels over een vastgoedportefeuille
van 2 miljard euro en denken die de komende vijf jaar te verdubbelen.De
fonkelnieuwe Campeon, een samentrekking van campus en Infineon in Neubiberg bij
München, lijkt in tal van opzichten op de High Tech Campus in Eindhoven.Campeon
omvat 62 hectare en bestaat uit 23 kantoorgebouwen, zeven vijvers, centrale
voorzieningen als een kinderopvangcentrum, een supermarkt, restaurants,
tennisbanen en voetbalvelden. Er komen 6.500 mensen te werken.
Een aantal jaren geleden hebben de twee vastgoedondernemers ook getracht de
High Tech Campus in Eindhoven te kopen. Dat is toen afgeketst. Moeskops en Van
de Moesdijk waren eerder dit jaar betrokken bij de verkoop van kantoor- en
bedrijfsgebouwen in Nederland en Duitsland, voor 400 miljoen euro aan het
Canadese Homburg Invest. Ze hebben onder meer belegd in 12 duizend woningen in
Berlijn en logistieke centra van Shell, Aldi en Lidl in Duitsland. Verder zijn ze
eigenaar van - onder andere - het hoofdkantoor van Philips Lighting aan de
Emmasingel in Eindhoven en het hoofdkantoor van KPN in Groningen. Van de
Moesdijk en Moeskops zitten 12,5 jaar samen in vastgoedzaken.

Kansen voor kleine bedrijven op de campus

Dinsdag 18 oktober 2005 - Vandaag komt niemand minder dan hare majesteit koningin
Beatrix de symbolische eerste steen leggen van de nieuwe Eindhoven High Tech
Accelerator (EHTA). Een gebouw van vier verdiepingen met 6000 vierkante meter
vloeroppervlak bestemd voor bedrijven die doorgroeien tot 25 werknemers. Jan
Smeekens, directeur van NV Rede, is ervan overtuigd dat het bedrijfsverzamelgebouw
een succes gaat worden. „Wat geldt voor de grote gevestigde technologische bedrijven,
geldt net zo goed voor kleine groeiende bedrijven. Dat is dat kennis delen hetzelfde is als
kennis vermenigvuldigen. Daarom willen we bedrijven waarvoor de drempel om zich te
vestigen op de campus vanwege de kosten te hoog is, een kans geven. De vierkante-
meterprijs zal niet hoger liggen dan ongeveer 250 euro per jaar.“.
Alleen bedrijven die echt onderzoek en ontwikkeling doen, zijn welkom in het nieuwe
gebouw, zo maakt Smeekens duidelijk. „Voor die bedrijven is het wezenlijk dat ze
ondergedompeld worden in de wereld van de hightech. De onderzoekers moeten
over elkaar struikelen en ze moeten de dingen meebeleven die hier op de campus
gebeuren. Alleen zo kunnen ze zichzelf steeds verder opzwepen in hun
ontwikkeling.“

NV Rede exploiteert al vijf bedrijfsverzamelgebouwen in de regio, met wisselend


succes. In totaal is de bezetting volgens Smeekens nu 65 procent. „We groeien door
naar 80 procent, daar ben ik van overtuigd. Verder vind ik deze gebouwen toch een
groot succes. We hebben ruim 750 bedrijven langs zien komen waarvan 85 procent
is doorgestart. Dat zijn duizenden arbeidsplaatsen die met heel weinig geld tot stand
zijn gekomen.“

Noël Coopmans, bedrijfsadviseur bij NV Rede, legt uit dat het nieuwe gebouw op de
campus aansluit op bestaande bedrijfsverzamelgebouwen. „In de eerste fase van het
bestaan is een technologisch bedrijf erg kwetsbaar. Daarom moeten ze een jaar of
vijf in een goedkope en flexibele omgeving kans krijgen zich te vormen. Voor de
volgende fase, met een doorgroei tot een man of 25, is er nog geen flexibel aanbod.
De EHTA moet hierin voorzien en tegelijk een perfecte context voor een
technologisch bedrijf bieden.“

De NV Rede heeft de marktkansen van de EHTA uitgebreid onderzocht, zegt


Coopmans. „We hadden al huurders kunnen hebben. We verwachten dat we het
gebouw binnen drie tot vijf jaar vol hebben met 25 tot 30 bedrijven. Dat zijn bedrijven
jonge doorgroeiende bedrijven en kleine bedrijven op initiatief van grote bedrijven en
kennisinstellingen. vanuit onze andere gebouwen en andere bedrijven. Daar zitten
ook kandidaten bij uit het buitenland. In het kader van de Hightech Connections is er
al contact met 100 bedrijven uit de Verenigde Staten. Maar voor alle bedrijven geldt
dat ze door een screaning moeten.“ Smeekens en Coopmans geven aan dat ook
voor de EHTA geldt dat de huisvesting voor een bedrijf tijdelijk is.

In hun visioenen zien ze op nog beschikbare grond langs de vijver op de campus


kantoorvilla’s verrijzen waar ze zich na een aantal jaren permanent vestigen.

Eindhovens Dagblad - vrijdag 30 september 2005


Snelle bus High Tech Campus
Door JULES HEZEMANS

Vrijdag 30 september 2005 - EINDHOVEN – De High Tech Campus in Eindhoven


krijgt een exclusieve, snelle busverbinding met het station in Eindhoven. Maandag start
busmaatschappij Hermes met lijn 407, die werknemers en bezoekers van de campus een
alternatief moet bieden voor de auto.
De buslijn is in het leven geroepen vanwege uitbreiding van het hightech
bedrijventerrein aan de A67 later dit jaar met vestigingen van Atos Origin en Philips
Applied Technologies. Het aantal werknemers stijgt dan naar ongeveer vijfduizend.
Ook zijn er dagelijks veel bezoekers op de campus. „We willen niet dat de nieuwe
werknemers pas later op een bus kunnen stappen. Als mensen eenmaal gewend zijn
aan een vervoerspatroon, dan wijzigen ze dat niet zo gemakkelijk“, zegt N. Bosch
van de High Tech Campus (HTC).

Tot nu toe was het complex aan de Professor Holstlaan wel bereikbaar per bus, maar
volgens de campus zelf allesbehalve optimaal. „Er komt wel een bus langs, maar die
doet er vanaf het station zo’n 35 minuten over om hier te komen. Dat is sightseeing
Stratum“, stelt Bosch. „Bovendien stopt de bus buiten het terrein, zodat de mensen
alsnog een heel stuk moeten lopen.“

De nieuwe lijn 407 rijdt tussen zeven uur ’s ochtends en zeven uur ’s avonds en stopt
alleen aan de Keizersgracht en op de campus. Ook maakt de bus een rondje op het
terrein. Daardoor kunnen de passagiers vlakbij verschillende gebouwen in- en
uitstappen.

De komende drie maanden rijdt de bus elke twintig minuten in de spits en elke
veertig minuten tijdens de rest van de dag. Vanaf 9 januari worden de wachttijden
verkort: elk kwartier een bus in de spits en elk half uur erbuiten.

„Vanaf die tijd kunnen we deze nieuwe lijn integreren in de dienstregeling. Nu


moeten we nog extra bussen en chauffeurs ervoor inzetten“, zegt manager F.
Tilburgs van busmaatschappij Hermes. Het bedrijf gaat verschillende abonnementen
aanbieden aan de gebruikers, waaronder een speciaal abonnement alleen voor de
nieuwe lijn.

Open voor publiek

Tot nu toe is het terrein van de campus afgesloten en alleen toegankelijk met een
pasje. „Vanaf januari is het campusterrein toch open voor publiek“, zegt Bosch. „We
gaan daarom bezoekers die met de bus komen er nog wel op wijzen dat ze nu nog
een pasje nodig hebben. Maar we gaan aan de poort niet in de bus controleren.“

Rond de campus worden momenteel tientallen veiligheidscamera’s geplaatst. Die zijn


bedoeld om toezicht te kunnen houden op het uitgestrekte terrein na de openstelling.

Eindhovens Dagblad - woensdag 21 september 2005


High-tech impuls van 50 miljoen

Woensdag 21 september 2005 - EINDHOVEN – Het kabinet investeert komende drie


jaar ruim 50 miljoen euro in technologie in Zuidoost-Brabant. Veertig miljoen is voor
het Holst Centre op de Eindhovense High Tech Campus. Dat moet uitgroeien tot een
onderzoekscentrum van internationale allure. Tien miljoen is voor de verhuizing van
TNO Automotive naar deze regio.
De komst van het onderzoeksinstituut vanuit Delft wordt gezien als een belangrijke
impuls voor de regionale auto-industrie.

De miljoenenimpuls voor Zuidoost-Brabant staat in de begroting van het ministerie


van Economische Zaken. Het geld komt uit het Fonds Economische
Structuurversterking (FES), dat wordt gevuld met geld uit aardgasbaten.

Het in mei officieel geopende Holst Centre op de High Tech Campus wil de kennis en
bedrijvigheid in Nederland op gebied van elektronica, microsystemen en polymeren
bundelen en inzetten voor gezamenlijk onderzoek. Eerder dit jaar kondigde minister
Brinkhorst (Economische Zaken) al aan dat het nationale onderzoeksinstituut op
gebied van autotechniek zou verhuizen van Delft naar Zuidoost-Brabant. Daar is
immers alle kennis en bedrijvigheid op autogebied geconcentreerd met bedrijven als
DAF Trucks en Nedcar. Bovendien zijn enkele onderdelen van TNO Automotive al
gevestigd in Helmond. Bij de directie van TNO Automotive en regionale bestuurders
rees onlangs enige twijfel over de aangekondigde verhuizing omdat de financiering
nog niet rond zou zijn. Aan die twijfel is met de toekenning van 10,7 miljoen euro een
einde gemaakt.

Er werken 250 mensen bij TNO Automotive. Naar verwachting verhuist het gros van
de medewerkers mee naar de regio.
Burgemeesters Sakkers van Eindhoven en zijn collega Jacobs van Helmond zijn zeer
ingenomen met het Kabinetsbesluit. Hiermee is de Automotive-keten in Zuid-Oost
Nederland weer completer, stellen ze. Het is een verdere versterking van Brainport
Eindhoven /Zuid-Oost Nederland.

Eindhovens Dagblad - donderdag 7 juli 2005


Sakkers: Eindhoven in 2013 ict-koploper in Europa

Donderdag 7 juli, EINDHOVEN – Eindhoven moet in 2013 Europees koploper zijn op


ict-gebied. Dat zei burgemeester A. Sakkers donderdag op het congres ICT Route 2010,
dat gehouden werd op de High Tech Campus.
Sakkers wil dat Eindhoven in 2013 de zogenaamde European Innovation Scoreboard
aanvoert. Dat is een EU-lijst waarin de meest innoverende Europese steden zijn
opgenomen. Op dit moment staat Eindhoven samen met het Duitse München
gedeeld derde op die lijst. De Finse hoofdstad Helsinki en het Zweedse Stockholm
zijn koploper respectievelijk runner-up. Tijdens het congres werd gedebatteerd over
de ICT-ontwikkelingen in de regio-Eindhoven.
TNO-directeur E. Sol haalde uit naar de rijksoverheid. Volgens hem blokkeert deze lokale
initiatieven. PvdA-kamerlid M. van Dam zei dat zowel het CDA als de PvdA vierkant achter
lokale acties staan. Hij zal over dit onderwerp kamervragen stellen aan de minister van
Binnenlandse Zaken. Burgemeester Sakkers noemde het Kenniswijk-project, dat op 1 oktober
aanstaande afloopt, een groot succes. „Het huiswerk is gedaan om de komende jaren te
oogsten.”
Eindhovens Dagblad - woensdag 13 april 2005
’Bedrijven azen op grond A2’
Door JULES HEZEMANS

Woensdag 13 april 2005 - EINDHOVEN – Langs de A2 bij Eindhoven zullen zich de


komende jaren nog heel wat hoogwaardige bedrijven willen vestigen. Dat verwacht het
Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE). Daarom is het volgens het SRE
verstandig als de vier gemeenten Eindhoven, Veldhoven, Best en Waalre samen met het
SRE deze ontwikkeling gaan bewaken.
Nu al vormt de A2 feitelijk de ruggengraat van toptechnologie in de regio, en datgene
waarmee de nationale status van ’Brainport’ is verworven: vanaf het ’science park’ op
Ekkersrijt in het noorden, via Eindhoven Airport afzakkend naar het Veldhovense De
Run (met ASML) en de High Tech Campus waar vooral Philips allerlei
onderzoeksinstellingen bijeenbrengt. Middenin dit traject loopt een lijn vanaf het
Evoluon als top-conferentiecentrum naar het terrein van de TU/e en TNO.

„Er zijn al veel ontwikkelingen, maar ook al veel losse plannen zoals Flight Forum bij
het vliegveld“, zegt J. van Zeeland van het SRE. „Daarom is het goed als daar lijn in
wordt gebracht en de verschillende overheden gaan samenwerken.“

Het kan betekenen dat er een gezamenlijk projectbureau komt, dat bepaalt of een
nieuw bedrijf zich wel mag vestigen in die prestigieuze en gewilde Brainport-zone
langs de A2. Want uit een onderzoek in opdracht van het ministerie van
Economische Zaken blijkt dat de hele A2, tussen Amsterdam en Maastricht, een
magische aantrekkingskracht lijkt te hebben op zogeheten high-profile bedrijven. Die
willen met hun hoofdkantoor dolgraag langs de belangrijke verkeersader zitten.

Maar zo’n projectbureau is er nog lang niet, waarschuwt Van Zeeland: „We zitten in
een heel vroege fase. De gemeenten moeten zich nog uitspreken of ze zo’n
samenwerking willen, en hoe dat moet.“

Volgens de Helmondse burgemeester F. Jacobs, de SRE-bestuurder voor ruimtelijke


ordening, is samenwerking in elk geval wenselijk. Al was het alleen maar omdat elke
gemeente nog altijd ’baas over eigen grond’ is. Als bijvoorbeeld Eindhoven in een
bestemmingsplan voor de A2-zone iets regelt wat het SRE niet zint, dan moet het
regiobestuur dit besluit aanvechten bij een rechter.

Eindhovens Dagblad - vrijdag 7 januari 2005


High Tech Campus speerpunt kabinet

Vrijdag 7 januari 2005 - DEN HAAG – De ontwikkeling van de Eindhovense High Tech
Campus is een van de vier speerpunten bij de uitvoering van de Nota Ruimte. Dat heeft
minister Dekker (VVD, Vrom) de Tweede Kamer laten weten.
Het kabinet ziet de uitbouw van de Campus, waar bedrijfsleven en wetenschap
elkaar ontmoeten, als zijn eigen verantwoordelijkheid, aldus Dekker. Staatssecretaris
Van Gennip (CDA, Economische Zaken) is binnen het kabinet aangewezen als
speciaal programma-bewaker voor de Campus.

De kwalificatie speerpunt betekent dat het kabinet alles op alles zet om ze versneld
tot uitvoer te brengen, met de inzet van alle middelen die het Rijk beschikbaar heeft.
Daarbij gaat het niet alleen om geld, maar ook om inzet van Rijksdiensten en
afstemming tussen de betrokken ministeries, provincie en gemeenten.

Eindhovens Dagblad - woensdag 15 december 2004


’Brainport’ schreeuwt om extra afslagen aan Randweg

Woensdag 15 december 2004 - Het lijkt misschien een wonderlijke verzoek aan
verkeersminister Karla Peijs van de gemeenten Eindhoven, Veldhoven en Best: twee
extra afslagen aan de Randweg Eindhoven/A2, op een stukje snelweg van pakweg negen
kilometer waar er al vier liggen. Nog meer op- en afritten, zullen veel mensen denken,
dat geeft alleen maar meer files.
Die vrees is niet terecht. De nieuwe op- en afritten dienen namelijk te komen aan de
Randweg anno 2010. Tegen die tijd bestaat die uit twee goeddeels gescheiden
systemen. Voor het (inter-)nationale verkeer ligt er straks een doorgaande snelweg
A2/A67, waar automobilisten alleen op en af kunnen bij de drie knooppunten
Batadorp, De Hogt en Leenderheide. Daar pal naast komen parallelwegen voor
verkeer in de regio. Wie vanuit Maastricht of Den Bosch komt en naar zwembad de
Tongelreep of het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven wil, dient bij een
knooppunt al de regionale weg te pakken.
Alle bestaande afslagen komen aan deze parallelbanen te liggen, evenals de
nieuwe: de door Philips te betalen afslag voor de High Tech Campus, en als Peijs het
toestaat de extra twee bij Veldhoven en Acht. De scheiding tussen snelweg en
regioweg zorgt al voor minder drukte, en doordat de maximumsnelheid op deze
wegen tachtig kilometer per uur is, is er meer ruimte voor op- en afritten.

Hiermee is de noodzaak voor de extra aansluitingen nog niet aangetoond. Die is er


echter wel degelijk. Het aantal auto’s in Nederland neemt zorgwekkende proporties
aan. Nu zijn er al ruim vijf miljoen, en dat aantal loopt op tot bijna negen miljoen in
2020, verwacht de Adviesdienst Verkeer en Vervoer. Ook in deze regio wordt het
naar verwachting nog veel drukker op de weg, vanwege alle nieuwbouwplannen voor
minstens 20.000 woningen en zo’n 250 hectare industrieterreinen. Bij de afslag
Veldhoven is de verkeersdrukte nu al enorm, en bij Acht zijn twee grote
bedrijfsterreinen voorzien: BeA2 langs het Beatrixkanaal en uitbreiding bij het Airport.

Eindhoven nam vorig jaar het initiatief voor een studie, samen met Veldhoven en
Best, en wat bleek: Met alleen de bestaande afslagen loopt het verkeer op de
parallelbanen vanaf 2010 alweer vast. Als er niets gebeurt, gebruikt het verkeer
straks massaal de A2-afslag Best als sluiproute. Dat verklaart de rol van deze
gemeente in het verzoek.

Een belangrijk extra argument van de regio voor rijkssteun voor de extra afslagen is
dat Zuidoost-Brabant door datzelfde Rijk is gebombardeerd tot nationale kennisregio
onder de noemer Brainport. Die moet dan wel te bereiken zijn, stelt de regio.

SRE-bestuurder Smetsers wees er maandag bij de presentatie van de wensen op


dat de high-tech industrie grotendeels huist aan de snelwegen rond Eindhoven: van
het Science Park op industrieterrein Ekkersrijt bij Son, Philips Medical Systems aan
de A58 bij Best, via de bedrijfsterreinen De Run in Veldhoven (ASML) naar de High
Tech Campus van Philips aan de zuidkant van Eindhoven.

Al die bedrijven en instellingen op deze plekken eisen bereikbaarheid, voor hun


personeel, hun bezoekers en natuurlijk de distributie van producten. Zonder dat
komen ze niet, of gaan mogelijk zelfs weg.

De regio heeft dan ook groot gelijk dat ze Peijs hierop aanspreekt. Haar ministerie
hanteert alweer enige tijd de slogan ’Van A naar Beter’. Voor Zuidoost-Brabant moet
dat ook de B van Brainport worden. Wie A zegt, moet immers ook B durven zeggen.

Eindhovens Dagblad - donderdag 7 oktober 2004


High Tech Campus wordt hét kenniscentrum

Donderdag 7 oktober 2004 - DEN HAAG – De Eindhovense High Tech Campus moet
zich, met de steun van overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen, ontwikkelen tot
hét centrum voor toepassingsgerichte kennisontwikkeling van Nederland.
Gebouwen van Philips Research weerspiegelen in de 'Strip', de centrale voorzieningen op de Campus
Dat stelt het Innovatieplatform onder voorzitterschap van premier Balkenende.

De high tech-industrie is een van de vier ‘sleutelprojecten’ die het platform de


komende jaren bijzonder aandacht wil geven, naast de sectoren ‘bloemen en
voedsel’, ‘water’ en ‘creatieve industrie’. Dat blijft uit de eerste notitie die het platform
openbaar heeft gemaakt. Staatssecretaris Van Gennip (CDA, Economische Zaken)
omarmt het idee van ‘sleutelprojecten’, zo bleek gisteren bij de presentatie van haar
Industriebrief. Zij stelt de komende twee jaar in totaal 50 miljoen euro beschikbaar
voor het stimuleren van innovatie via de zogenaamde Wet Bevordering Speur- en
Ontwikkelingswerk (WBSO).

Kabinet, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven moeten zich gezamenlijk inzetten om


de Eindhovense Campus het ‘dynamisch en kloppend’ centrum te maken van de
high tech-industrie, vindt het Innovatieplatform. In dat verband worden de ministeries
van Economische Zaken en Onderwijs opgeroepen om steun te verlenen aan het
Holstcentrum op de Campus, zodat dit kan uitgroeien tot gezaghebbend
onderzoekscentrum op gebied van micro-systemen.

Het innovatieplatform stelt voor om het TNO-centrum voor autotechniek (TNO


Automotive) naar Eindhoven te halen, omdat daar veel kennis op dat terrein is
gebundeld. De Internationale School in Eindhoven moet worden ondersteund om het
vestigingsklimaat voor buitenlandse kenniswerkers te versterken, vindt het platform.

Staatssecretaris Van Gennip stelt dat Balkenende II, in tegenstelling tot voorgaande
kabinetten, ‘weer hart heeft voor een sterke industrie’. ,,De overheid heeft in het
verleden de industrie, de ruggen graat voor de Nederlandse economie, te weinig
gekoesterd“, aldus Van Gennip.

Zij wil haar industriebeleid vooral richten op drie doelen: versterking van de
basiscondities om bedrijven naar Nederland te halen of hier te houden, stimuleren
van innovatie en het opheffen van barrières die de armslag van bedrijven beperken.
Om dat te doen moeten volgens haar enkele concrete knelpunten worden
aangepakt: zoals de overvloed aan regels, te dure en starre arbeid, files,
verslechterd fiscaal ondernemingsklimaat en slechte aansluiting van onderwijs op het
bedrijfsleven.

Van Gennip heeft zich opgeworpen als hét aanspreekpunt voor ondernemers. ,,Men
kan mij vanaf vandaag bellen.“ De staatssecretaris zal in het kabinet ‘vechten’ voor
ondernemers, beloofde ze. ,,En als het moet ook ruzie maken.“
Bèta-bewoners moeten Campus waardig zijn

Dinsdag 20 juni 2006 - De toekomstige gebruikers van het centrum voor kleine
technologische bedrijven Bèta, op de High Tech Campus Eindhoven, moeten net als de
grote bedrijven op de campus aan hoogwaardige technologie doen. Dat werd vorige
week gezegd, toen met enig ceremonieel de eerste paal voor het gebouw werd gestort.
Van de 6000 vierkante meter vloeroppervlak, waarvan 900 vierkante meter laboratoria,
is inmiddels de helft verhuurd. NV Rede, die het gebouw exploiteert, hoopt bij de
oplevering in juni volgend jaar ook voor de rest van het gebouw huurders te hebben
gevonden.
Vier van de toekomstige gebruikers presenteerden zich vorige week. Dolphys
Medical, een initiatief vanuit de TU/e, werkt samen met het Academisch Ziekenhuis
in Maastricht. Het bedrijf heeft acht mensen in dienst, maar directeur Dirk van
Asseldonk verwacht volgend jaar met elf mensen bij Bèta in te trekken. „Wij werken
aan implantaten die op commando medicijn gepulseerd afgeven met behulp van
sonortechnieken. We hebben al prototypes gemaakt die momenteel worden getest.
Maar het kost nu eenmaal enkele jaren voor zo'n product marktrijp is."

Liquavista heeft een optie op bijna 400 vierkante meter, waarvan 100 laboratoria, in
het gebouw. Met 25 tot 30 mensen is de spin off van Philips al aan de grote kant voor
Bèta. Directeur Johan Feenstra vindt zijn bedrijf er echter prima passen. „Ook wij
hebben nog wel enige tijd nodig voordat we onze beeldschermen als volwassen
product op de markt kunnen brengen."

Vecos Europe gaat met 15 mensen 243 vierkante meter bezetten, waarvan 25 lab.
„Wij zijn een loslopende MKBer", zegt directeur Jeroen van den Hurk. „Wij ontwerpen
en maken met bestaande componenten tracking en tracing systemen." Hij laat een
klein zwart kastje zien. „Met deze apparaten in een voertuig is dat altijd terug te
vinden. Wij zijn ontstaan in Veldhoven, maar willen graag hier zitten omdat het dan
makkelijker is goede techneuten te werven."

John Veeren is met zijn bedrijf Veeren Electronic Design in de Pinckart in Nuenen,
een ander bedrijfsverzamelgebouw van NV Rede, gestart. Volgend jaar gaat het met
12 mensen 174 vierkante meter in Bèta bezetten. Veeren laat een nieuw model
laptop van Sony zien. „Kijk, hier ontwerpen wij nu het moederbord voor. Wij zorgen
dat de contacten op de printplaat in meerdere lagen goed lopen, zodat alle
componenten goed met elkaar communiceren. Onze kracht is dat we binnen drie of
vier maanden een prototype kunnen bouwen. We hopen die kracht hier op de
Campus nog verder uit te kunnen bouwen."

Nog eens 200 mln in campus

MUENCHEN – Harrie van de Moesdijk en Tom Moeskops, twee Eindhovense


vastgoedondernemers, gaan nog eens 200 miljoen euro investeren in de hightech campus
van Infineon in München. Eerder investeerden de Eindhovenaren al 435 miljoen euro in
het nieuwe technologie- en kantorencentrum van de Duitse chipproducent.
Harrie van de Moesdijk (links)en Tom Moeskops. Foto Jurriaan Balke

Infineon is een dochter van Siemens. De Infineoncampus in Neubiberg bij München


omvat nu 62 hectare en bestaat tot dusver uit 23 kantoorgebouwen, restaurants,
winkelsen sportvoorzieningen. De campus die in alles lijkt op die in Eindhoven wordt
straks ruim de helft groter dan nu.

Het eerste deel van de Infineon-campus, dat nu klaar is, hebben Moeskops en Van
de Moesdijk inmiddels ondergebracht bij het Canadese vastgoedfonds Homburg
Invest. Sinds kort zijn de aandelen daarvan ook genoteerd aan de beurs in
Amsterdam. De twee Eindhovense vastgoedondernemers hebben hun belangen in
de Infineon campus omgezet in aandelen Homburg. In dat fonds zit voor meer dan
twee miljard euro aan onroerend goed. De komende jaren moet de
vastgoedportefeuille van Homburg Invest uitgroeien tot ruim acht miljard euro. Ook
het hoofdkantoor van Philips Lighting in Eindhoven en dat van KPN in Groningen
hebben de twee aan Homburg Invest verkocht.

Moeskops en Van de Moesdijk hebben inmiddels een belang van naar schatting 25
tot 33 procent in het fonds. De Infineon campus, die nog maar net is opgeleverd ,
wordt in eerste instantie bijna eenderde groter dan nu. Er werken momenteel al zo’n
6.500 man. De eerste uitbreiding, bedoelt voor Infineon, start volgend jaar. Daarna
staat nog een uitbreiding van zo’n 50 duizend vierkante meter aan kantoorgebouwen
op het programma. Mogelijk is die bestemd voor derde partijen, net als bij de High
Tech Campus in Eindhoven. Moeskops en Van de Moesdijk beschikken inmiddels
over een internationale vastgoedportefeuille van rond 2 miljard euro.

’High Tech Campus in Nuenen’


Door PAUL VERHEES

NUENEN – De Nuenense gemeenteraadsfractie W70 vindt dat de tweede High Tech


Campus in Zuidoost-Brabant op bedrijventerrein Eeneind in Nuenen moet komen.
W70 wijst erop dat de Eindhovense burgemeester Sakkers en wethouder Schreurs
vijf locaties op het oog hebben. „Nuenen is daar niet bij. Wij zijn van mening dat er
binnen Nuenen een zeer geschikte plek aanwezig is“, aldus fractievoorzitter Toos
van de Ven van W70. Ze wijst op het 33 hectare grote bedrijventerrein Eeneind-west,
dat Nuenen in een regionaal samenwerkingsverband gaat ontwikkelen.

W70 wil donderdag in de raadsvergadering een motie indienen om B en W te


bewegen tot overleg met de gemeente Eindhoven over de tweede High Tech
Campus. Van belang is volgens W70 dat Nuenen centraal ligt tussen de innovatieve
steden Eindhoven en Helmond, tegen autosnelweg A270 die beide steden verbindt.

Voorkomen

De raadsfractie wilde aanvankelijk in schriftelijke vragen aan B en W de aandacht


vestigen op de campus. Bij nader inzien besloot W70 de kwestie aan de orde te
stellen in een motie. Daarmee wil de partij voorkomen dat de antwoorden op de
vragen moeten wachten op een nieuw college na de gemeenteraadsverkiezingen in
maart

Ruimte voor campus ook in de regio


PETER SCHOLTES

EINDHOVEN – Vijf locaties in Eindhoven, Waalre en Helmond zijn voorlopig in beeld


voor de vestiging van een tweede High Tech Campus in de regio. Dat meldt de
Eindhovense wethouder M. Schreurs (D66, ruimtelijke ordening).

Het gaat om de Nimbus-locatie (langs de A2 bij Meerhoven), het toekomstige


industrieterrein BeA2 (bij knooppunt Batadorp), een strook tegenover de huidige High
Tech Campus op het grondgebied van Waalre, een terrein aan de Voorbeeklaan in
Waalre en het Businesspark Brandevoort in Helmond.

Schreurs zocht aanvankelijk in Eindhoven. Maar bij overleg met randgemeenten


merkte ze dat ook zij mogelijke locaties willen aandragen.

De meest opmerkelijke van de vijf plekken is Nimbus, langs de A2 bij Meerhoven.


Daar zou een pretpark komen met winkels en kantoren. Maar dat plan wordt
momenteel herbezien. De ontwikkelingscombinatie Nimbus CV is samen met de
gemeente bezig met ’herpositionering’ van Nimbus, zegt een woordvoerder. Hij wil
niet ingaan op de vraag hoe de ontwikkelaar denkt over een campusplan. „We
houden het programma nu tegen het licht. We willen nog steeds een spannende
combinatie van functies maken.“

De Nimbus-locatie heeft volgens Schreurs het voordeel dat die – als de ontwikkelaar
instemt – ’a tempo kan worden ontwikkeld’.

De bestaande High Tech Campus langs de A2/A67 heeft nog 95.000 vierkante meter
vrij. Niettemin acht Eindhoven het verstandig om al ruimte voor een tweede campus
te reserveren.

Ook Waalre kan mogelijk snel aan de slag. Om een grootschalig terrein, een echte
tweede campus, kan het volgens de Waalrese wethouder C. Ort echter niet gaan.
„Tegenover de huidige High Tech Campus kan een heel smalle strook met
gebouwen komen. Die strook zou een relatie met de High Tech Campus kunnen
krijgen.“
Een tweede mogelijkheid in Waalre is een terrein van ongeveer tien hectare aan de
Voorbeeklaan. Dat is bestemd voor sportvoorzieningen of kantoren.

Aansluiting

De optie BeA2, tussen het Beatrixkanaal en de A2, komt volgens Schreurs pas over
een jaar of vijf in beeld. „Daar is eerst een aansluiting op de A2 voor nodig.“

Burgemeester F. Jacobs van Helmond beschouwt Businesspark Brandevoort als


’goed alternatief’ voor een tweede High Tech Campus in de regio. „Maar we moeten
daar eerst in regionaal verband verder over spreken.“

In april is er weer overleg tussen de randgemeenten, Eindhoven en Helmond.


Schreurs legt de gemeenten dan een uitgewerkt voorstel voor met randvoorwaarden
waaraan de campuslocatie zou moeten voldoen.

Miljoenen EU voor High Tech Campus

Zaterdag 28 januari 2006 - EINDHOVEN – Zuid-Nederland krijgt tussen 2007 en 2013


een bedrag van 190 miljoen euro uit Brussel voor regionale ontwikkeling. Vooral de
High Tech Campus in Eindhoven kan daarvan profiteren.
Dat maakt CDA-Europarlementariër Lambert van Nistelrooij vandaag bekend op
bijeenkomst op een partijbijeenkomst op de High Tech Campus in Eindhoven. Door
extra geld, dat uit de Nederlandse schatkist moet worden bijgepast bij de Europese
subsidie, loopt het bedrag dat Brabant, Zeeland en Limburg de komende jaren aan
wetenschappelijke ontwikkeling kunnen uitgeven op tot 740 miljoen euro.

In het verleden werd Europees geld gebruikt voor uiteenlopende regionale projecten,
van toerisme tot infrastructuurverbeteringen. Het geld uit de nieuwe Europese
begroting 2007-2013 moet voor driekwart worden benut voor onderzoek en innovatie
van nationale betekenis, een kwart wordt gebruikt voor regionale
vernieuwingsprojecten.

In totaal wordt voorzien dat Nederland 2,5 miljard euro krijgt voor wetenschappelijk
onderzoek en innovatie voortvloeiend uit Europees beleid.

Van Nistelrooij en onderwijsminister Maria van der Hoeven spreken vandaag op de


Startmanifestatie Kenniseconomie van het CDA op de campus in Eindhoven.

TU/e tegen status van monument


Door PATRICK WIERCX

EINDHOVEN – De TU/e is mordicus tegen een monumentenstatus voor gebouwen op de


campus. Die staat de groei en aanpassing van de universiteit in weg. „Plaatsing op de
monumentenlijst is absoluut ongewenst“, schrijft TU/e-secretaris H. Roumen aan de
gemeente.
De stichting Wederopbouw Erfgoed Eindhoven heeft eind vorig jaar bij de gemeente
de monumentenstatus aangevraagd voor vier TU/e-gebouwen. Het gaat om het
auditorium, het hoofdgebouw, de W-hal en het ketelhuis met schoorsteen. De
gemeente heeft het bestuur van de TU/e een reactie gevraagd.

De universiteit heeft sloop- en nieuwbouwplannen voor de campus. Die zijn vorige


week gepresenteerd. Een kwart van de gebouwen wordt gesloopt en nog eens een
kwart ingrijpend aangepast. Het hoofdgebouw wordt compleet gestript, de W-hal gaat
tegen de vlakte.

De TU/e voelt zich zwaar belemmerd door de aanvraag. „Wij voelen ons
genoodzaakt uitdrukkelijk afstand te nemen van dit door deze stichting gedane
verzoek“, zegt secretaris Roumen in zijn brief. Het college van bestuur van de TU/e
zegt er zich zeer van bewust te zijn dat het eigenaar is van een architectonisch
waardevol gebouwenbestand. Diverse architectuurprijzen gingen daarvoor richting
Eindhoven.

Echter, aanpassing en modernisering van de campus en haar gebouwen zijn


absoluut noodzakelijk. „Anders zou immers de concurrentiepositie van de TU/e in
gevaar komen.“

Ook vanuit steeds strengere eisen van veiligheid, arbeidsomstandigheden, comfort


en zuinig energiegebruik kan de universiteit niet stil blijven staan, vindt Roumen.
Alleen al daarom is forse aanpassing van de gebouwen van belang.

De TU/e wil gerenommeerde architecten aantrekken voor de aanpassingen. Die


moeten in de uitvoering respect tonen voor de karakteristiek en het oorspronkelijk
materiaalgebruik van de gebouwen, meent de secretaris.

Eindhoven.nl:

Bedrijventerreinen in Eindhoven
De gemeente Eindhoven heeft de afgelopen jaren de beschikbare kavels op bestaande bedrijventerreinen
bijna allemaal uitgegeven. Een bedrijf vestigen op een van deze bedrijventerreinen kan alleen via de
bestaande, particuliere markt. Daarnaast worden er de komende jaren nieuwe bedrijventerreinen
ontwikkeld, met name bij de vinex-locatie Meerhoven.
Bestaande bedrijventerreinen
De bestaande bedrijventerreinen zijn:
Ekkersrijt (segment: gemengd)

Science Park Eindhoven (segment: high-tech bedrijvigheid)

Kapelbeemd (segment: gemengd)

Achtse Barrier (segment: gemengd)

Goederen Distributie Centrum (segment: VAL-aktiviteiten transport en distributiesector)

Eindhoven Airport (segment: luchtvaartgebonden aktiviteiten)

Vlokhoven / de Tempel (segment: gemengd)

Rapenland (segment: gemengd)

De Hurk (segment: gemengd)

De Kade (segment: gemengd)


Niewe bedrijventerreinen
Omdat de gemeente Eindhoven een tekort aan beschikbare bedrijventerreinen voorziet, zijn er diverse
voorbereidingswerkzaamheden gestart om nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen. Een van deze
bedrijventerreinen is Esp. Daarnaast is in het westen van Eindhoven, in de Vinex-locatie Meerhoven, ruimte
voorzien voor bedrijfsdoeleinden. In Meerhoven zijn een 4-tal locaties voor bedrijfs- en/of
kantoorontwikkelingen.

Flight Forum
Flight Forum CV is een samenwerking tussen de gemeente Eindhoven en Schiphol real Estate BV. Deze
CV is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Flight Forum Eindhoven. Flight Forum
is 65 hectare groot en biedt ruimte aan kantoorontwikkelingen en bedrijfsontwikkelingen. Het
bedrijventerrein is bestemd voor luchvaartgebonden, internationaal georiënteerde, technologische
bedrijven. Flight Forum is gelegen nabij de A2, aangrenzend aan Eindhoven Airport en in de toekomst goed
bereikbaar via de HOV (hoogwaardig openbaar vervoersverbinding) tussen Eindhoven Centraal Station en
de Luchthaven Eindhoven Airport. Voor meer informatie: www.flightforum.nl

Park Forum
Park Forum is het bedrijventerrein dat grenst aan Flight Forum. Het terrein is circa 100 hectare groot en is
bestemd voor ambachtelijke-, dienstverlenende-, productie- en (groot)handelsbedrijven in de
milieucategorie 1 t/m 3, met een mobiliteitstypologie C. Daarnaast wordt een gedeelte van het terrein
bestemd voor de combinatie: woning + bedrijfsruimte. De gemeente Eindhoven is inmiddels begonnen met
de ontwikkeling van een stedenbouwkundige visie. Naar verwachting zal dit bedrijventerrein in 2002/2003
voor uitgifte beschikbaar zijn.
Land Forum
Land Forum, gelegen in het zuiden van Meerhoven, nabij de Noord Brabantlaan, zal in de toekomst ruimte
gaan bieden aan kantoor- en/of bedrijfsontwikkelingen. De gemeente Eindhoven is bezig met opstellen van
de uitgangspunten voor dit gebied. Naar verwachting zal Land Forum vanaf 2002 op de markt beschikbaar
komen.

Trade Forum
Trade Forum, eveneens gelegen aan de Noord Brabantlaan, is het gebied waarbij de gemeente Eindhoven
in samenwerking met een externe partij studeert naar mogelijkheden voor een multifunctionele invulling met
o.a. regionale voorzieningen.

Voorop in technologie
Met de unieke combinatie van kennis, techniek en handel onderscheidt Eindhoven zich van andere
vergelijkbare steden in Nederland en Europa. De slogan 'Eindhoven voorop in technologie' is bepaald niet
vergezocht voor de grootste stad van Zuid-Nederland en de vijfde stad van Nederland. Een kwart van de
werkgelegenheid in de regio Eindhoven zit in de technologie. Wereldberoemde bedrijven als Philips, DAF,
ASML, Toolex, Simac en Neways, ondernemingen die wereldwijd de toekomst van de technologie
meebepalen, zijn gevestigd in de regio Eindhoven.

Kenniscentrum
De reputatie van Eindhoven als kenniscentrum blijkt uit het gegeven dat meer dan de helft van de uitgaven
aan onderzoek en ontwikkeling in Nederland in de regio Eindhoven wordt gedaan. De bouw van de High
Tech Campus, waar Philips al zijn onderzoek en ontwikkeling wil gaan concentreren, zal dit alleen maar
verder stimuleren. Eindhoven is de thuishaven van de Technische Universiteit, de Design Academy en
bekende kennisinstituten. Ook onderzoeksinstellingen als TNO zijn in Eindhoven vertegenwoordigd met
belangrijke vestigingen.

Bereikbaarheid
Eindhoven heeft een gunstige ligging ten opzichte van de Randstad, het Ruhrgebied en Belgische
handelscentra. Eindhoven Airport, verschillende snelwegen en een goed openbaar-vervoersnet zorgen voor
een goede bereikbaarheid van de stad. De nieuwe HOV-lijn - (Hoogwaardig Openbaar Vervoer) - verbindt
in de nabije toekomst Eindhoven Centraal Station met Meerhoven, Eindhoven Airport en het City-Centrum
van Veldhoven.

Industrie
Eindhoven is het centrum van de meest geïndustrialiseerde regio van Nederland. De industrie is goed voor
46% van de totale omzet; dat is 14% meer dan in de rest van Nederland. Eindhoven telt ruim 9.500
bedrijfsvestigingen. Daarin werken bijna 130.000 personen. Bijna 20% daarvan werkt in de industrie. Nog
eens 20% is werkzaam in de zakelijke dienstverlening.

Vous aimerez peut-être aussi