Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
PERYPETIE INFORMACJI
WRD KAMER
W INTERNECIE. PRZEWODNIK
YCIE
PERYPETIE INFORMACJI
WRD KAMER
W INTERNECIE. PRZEWODNIK
autorzy:
w ramach programu
Demokracja w Dziaaniu
Wprowadzenie
strony 56
Rozdzia 1
SPIS TRECI
strony 815
Rozdzia 2
Rozdzia 3
Blokowanie informacji
strony 2641
Rozdzia 4
Wprowadzenie
1.
2.
3.
4.
5.
Rozdzia 1
Uwalnianie informacji:
publikacja i jej konsekwencje
10
Rozdzia 1
11
Kiedy korzystamy z usug internetowych, moemy zatem publikowa informacj, nie majc nawet takiego zamiaru. Wwczas informacja zachowuje si jak wolny
ptak, ktry uwalnia si bez naszego udziau. I moe spowodowa problemy.
W USA gono byo o sprawie Jammie Thomas-Rasset, samotnej matki skazanej na
222 tys. dolarw kary za udostpnienie 24 piosenek bez zgody wytwrni muzycznych.
W momencie rzekomego naruszenia prawa autorskiego kobieta nie wiedziaa nawet,
w jaki sposb udostpnia si piosenki w sieci. Bya komputerow laiczk. Moliwe,
e piosenki udostpniy jej dzieci, take niewiadome tego, co robi.
12
Rozdzia 1
13
T
reci satyryczne mog balansowa na cienkiej granicy midzy artem
a treciami obraliwymi. Mog te narusza prawa autorskie.
Funkcj satyrycznych treci w Internecie coraz czciej peni tzw. memy, czyli
obrazki zawierajce stay element (np. wizerunek danej osoby) i humorystyczny
w zaoeniu komentarz. Swojego czasu w Polsce popularne byy memy z Panem
Andrzejem, a take z Bab z Radomia. Zawieray one wizerunki osb prywatnych
i naruszay ich dobra osobiste. Pan Janusz awrynowicz, ktrego wizerunek sta si
internetowym Panem Andrzejem, nie ukrywa, e memy mocno i negatywnie
wpyny na jego ycie.
T
reci, ktre z zaoenia miay by niejawne (np. tajne dokumenty, informacje
bdce tajemnic handlow firm) mog trafia do Internetu w imi wyszego interesu spoecznego, jak rwnie zupenie przez przypadek. Zdarza si, e
naruszaj nie tylko tajemnic, ale rwnie prawa osb, ktrych dane pojawiaj si w tych dokumentach.
Opublikowania treci, ktra miaa by zachowana w tajemnicy, w interesie spoecznym
dokonuj tzw. sygnalici, z angielskiego okrelani te jako whistleblowerzy, czyli dmuchajcy w gwizdek. Whistleblower publikuje tajne lub poufne informacje, eby ujawni
naduycia i zaalarmowa spoeczestwo. Znani sygnalici to np. Bradley Manning
W rzeczywistoci liczba porednikw moe by rna, podobnie jak liczba odbiorcw i nadawcw. Istotne jest zrozumienie, e w Internecie zawsze s jacy porednicy, cho rne s ich role i moliwoci wpywania na informacj. Oto podstawowe
kategorie porednikw:
14
Rozdzia 1
15
16
Rozdzia 2
17
Presja na porednikw
Z technicznego punktu widzenia porednik zawsze ma moliwo usunicia treci,
ktra zostaa opublikowana na jego platformie lub znajduje si na jego serwerze.
Bardziej problematyczna, z jego punktu widzenia, jest ocena, czy powinien z tej
moliwoci skorzysta. Na t ocen najwikszy wpyw ma regulacja prawna i zasady
odpowiedzialnoci samych porednikw za treci, ktre publikuj uytkownicy ich
serwisw. Dyskusja o zasadach odpowiedzialnoci porednikw jest jednoczenie
dyskusj o tym, w jakim stopniu powinni oni ingerowa w przesyane, hostowane lub
publikowane treci.
Jeli prawo, ktre reguluje dziaalno porednika, nakada na niego warunkow
lub bezwzgldn odpowiedzialno za tre, ktra pojawia si na jego platformie lub
serwerze, porednik bdzie mia siln motywacj, eby zareagowa. Z zasady aden
przedsibiorca nie chce naraa si na odszkodowania i procesy sdowe. Jeli jednak
prawo zwalnia porednikw od wszelkiej odpowiedzialnoci za tre, reakcja na zgoszenie, e konkretna informacja narusza czyje prawa, bdzie zaleaa wycznie od
oceny i dobrej woli konkretnego porednika.
Od tego, jak uksztatujemy zasady odpowiedzialnoci porednikw internetowych, zaley ich stosunek do hostowanych treci, tj. to, czy bd skonni je cenzurowa, czy chroni przed zewntrzn ingerencj. Im wiksza odpowiedzialno,
tym wiksza skonno do cenzury.
Rozdzia 2
18
Prawo waciwe
Ustalenie, jakiemu prawu podlega serwis internetowy, z ktrego korzystamy, bywa trudne. Porednik
moe by zarejestrowany w jednym kraju, mie
serwer w drugim, a prowadzi faktyczn dziaalno
w trzecim. Od prawa kadego z tych krajw i tzw.
regu kolizyjnych, jakie przewiduj, zaley to, ktrej
jurysdykcji podlega dziaalno porednika.
UUDE
W Polsce procedur usuwania treci z Internetu na
wniosek osb lub organizacji, ktre uwaaj, e ich
prawa zostay naruszone, reguluje ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn (artyku 14).
Problematyczna wiedza
Ustalenie, czy i kiedy porednik dowiedzia si, e
konkretna informacja moe narusza prawo, jest
bardzo problematyczne. Czy sam fakt, e porednik
moderuje treci w swoim serwisie (a wic kto to
wszystko czyta!), oznacza, e wie o naruszeniach
prawa? A co, jeli moderacja jest pautomatyczna
i polega tylko na usuwaniu wulgaryzmw? Czy
kade zgoszenie, bez wzgldu na tre, porednik
powinien traktowa jako wiarygodne? W praktyce
te dylematy musz rozstrzyga sdy.
Zauwa i zdejmij
Na wiecie rozwiny si rne warianty warunkowej odpowiedzialnoci porednikw
za tre, rnice si przede wszystkim rodzajem reakcji, ktrej prawo oczekuje
od porednika po otrzymaniu zgoszenia. Najczciej spotykanym i przyjtym take
w Polsce jest wariant okrelany angielskim terminem notice & takedown (z ang.
zauwa i zdejmij).
W tym wariancie porednik nie ponosi odpowiedzialnoci tak dugo, jak dugo
nie wie, e na jego serwerze lub platformie internetowej znajduje si tre, ktra narusza czyje prawa lub prawo powszechnie obowizujce. Od momentu, w ktrym zosta
o tym poinformowany przez samego pokrzywdzonego albo odpowiedni organ pastwowy (policj, sd, prokuratur), moe ju by pocignity do odpowiedzialnoci
chyba e odpowiednio zareaguje, czyli usunie sporn tre. W niektrych systemach
prawnych, zanim j usunie, musi jednak zawiadomi autora i wysucha jego racji.
Polskie prawo tego dodatkowego etapu nie przewiduje. Jeli porednik usunie
sporn tre, bdzie zwolniony z odpowiedzialnoci. Oczywicie, waciciel serwera
czy platformy internetowej nadal moe odmwi i pozostawi tre opublikowan
(np. jeli uzna zgoszenie za niewiarygodne albo uzna racje autora), ale wwczas naraa si na odpowiedzialno.
19
Z cZym musz sobie radzi porednicy?
Fundacja Panoptykon zapytaa administratorw
najpopularniejszych serwisw internetowych na polskim rynku, jakie problemy najczciej zgaszaj ich
uytkownicy. Oto szybki przegld: groby karalne,
naruszenia prywatnosci i tajemnicy korespondencji,
tresci epatujace nagoscia, zniewagi, wulgaryzmy,
stalking, drczenie, naruszenia dbr osobistych
(czci, wizerunku), drastyczne treci, podeganie do
nienawici, obraza uczu religijnych, wyudzenia,
oszustwa, nachalne treci reklamowe, podszywanie
si pod czyj tosamo, przejmowanie kont.
nie ma wiarygodnej wiadomoci o bezprawnym charakterze dziaalnoci lub informacji,
20
Odpowiedzialno za opublikowanie
treci naruszajcych prawo w pierwszym rzdzie ponosi sam publikujcy.
W polskim prawie porednik (np. hostujcy tre) odpowiada tylko wtedy,
gdy wie o naruszeniu prawa i nie reaguje. Porednik nie ma obowizku
monitorowania i oceniania informacji,
jakie pojawiaj si na jego platformie
lub serwerze.
Rozdzia 2
21
22
narzdzia policj, prokuratur i kodeks postpowania karnego (Magorzata Koliska-Dbrowska, Sie w sieci, Gazeta Wyborcza).
Magorzata Koliska-Dbrowska w swoich reportaach z 2012 r. opisaa race
przykady naduywania procedury karnej przez organizacje zarzdzajce prawami
autorskimi i reprezentujce je kancelarie prawne. Okazuje si, e tysice uytkownikw
Internetu w Polsce pada ofiar swoistego szantau.
Penomocnicy twrcw, producentw oprogramowania i wydawnictw zawiadamiaj organa cigania o domniemaniu popenienia przestpstwa tylko po to, by z ich
pomoc wydoby od porednikw dane uytkownikw podejrzanych o naruszenia
praw autorskich. Dane osobowe trafiaj do akt postpowania, skd przechodz w rce
prywatnych firm. Na tej podstawie kancelarie prawne i firmy windykacyjne wysyaj
gronie brzmice listy z daniem zapaty odszkodowania za domnieman kradzie,
straszc sdem lub policj. Wikszo uytkownikw, nawet jeli nigdy nie naruszya
prawa autorskiego, ulega presji i paci. To bezprawny, ale wci bardzo skuteczny
proceder.
Sprawa blogera z Ryglic
Radny miasta Ryglice prowadzi osobisty blog, ktry by moderowany przez jego syna.
Przed wyborami samorzdowymi na blogu znalaz si obraliwy komentarz, zawierajcy krytyk urzdujcego burmistrza. Syn radnego z wasnej inicjatywy usun komentarz. Pomimo to obraony burmistrz postanowi wystpi z roszczeniem o ochron dbr
osobistych. Sprawa trafia do sdu.
Ku zaskoczeniu wszystkich obserwatorw tego procesu Sd Okrgowy w Tarnowie przychyli si do dania burmistrza i nakaza radnemu blogerowi opublikowanie
przeprosin oraz zapat 5 tys. z na rzecz Caritas Diecezji Tarnowskiej.
W styczniu 2012 r. Sd Apelacyjny w Krakowie zmieni jednak wyrok i oddali
powdztwo. Sd zauway, e radny bloger wypeni obowizki naoone na porednikw przez art. 14 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Gdy tylko
dowiedzia si, e na stronie ukaza si obraliwy komentarz, usun go z serwisu. Sd
podkreli, e prawo nakazuje podejmowanie przez administratorw jedynie dziaa
nastpczych i nie obliguje do prewencyjnej kontroli zamieszczanych komentarzy.
Rozdzia 2
23
24
Rozdzia 2
25
Przejrzysto usuwania
Prby badania naduy zwizanych z procedur
usuwania treci z Internetu na wniosek podejmuj
organizacje obywatelskie. W 2001 r. Electronic Frontier Foundation uruchomia serwis Chilling Effects,
w ktrym s zbierane i analizowane rne wezwania do usunicia treci kierowane do amerykaskich
firm internetowych. Dziki Chilling Effects udao si
odkry i opisa wiele naduy lub prb naduywania
procedury notice & takedown. Niektre firmy internetowe z wasnej inicjatywy publikuj tzw. raporty
przejrzystoci, informujce o tym, kto i kiedy prosi je
o usunicie jakich treci. Taki raport przygotowuj
m.in. Google i Twitter.
26
Rozdzia 3
Blokowanie informacji
27
28
Rozdzia 3
29
Omijanie blokad
Zablokowane strony nie znikaj z serwerw. Aby
do nich dotrze, wystarczy wybra inn ciek przez
Internet. Blokad stosunkowo atwo mona omin,
korzystajc z serwera proxy, sieci TOR czy odpowiedniej wtyczki w przegldarce. Posugiwanie si tymi
narzdziami jest w stanie opanowa kady uytkownik. Z roku na rok, wraz z postpujcym rozwojem
technologii, staje si to coraz atwiejsze.
g lobalnego Internetu
lub caych pastw;
operatora sieci telekomunikacyjnej;
sieci lokalnej (np. urzdu,
szkoy czy firmy);
urzdzenia osobistego
(np. komputera w domu).
Kady z tych poziomw blokowania
informacji ma swoj specyfik: najczstsze powody, wykorzystywane metody,
poziom technicznego zaawansowania,
a przede wszystkim rne konsekwencje
dla uytkownikw Internetu. Dlatego
omwimy te przeszkody po kolei, przechodzc od poziomu najwyszego
do najniszego.
Blokowanie na poziomie globalnego Internetu: przejmowanie domen
Z technicznego punktu widzenia Internet to globalna i zdecentralizowana sie,
nad ktr adne pastwo nie ma kontroli. Informacja moe si przemieszcza
rnymi drogami i nawet kompletne zablokowanie infrastruktury na obszarze jednego pastwa nie wpywa na pozostae. Do jego prawidowego funkcjonowania nie
wystarczy jednak fizyczna infrastruktura niezbdny jest jeszcze system nawigacji, dziki ktremu informacja trafia pod waciwy adres. Na ten system najwikszy
wpyw maj Stany Zjednoczone.
Obsug tego systemu, czyli kierowaniem ruchem w Internecie, na najwyszym
poziomie zajmuje si organizacja o nazwie The Internet Corporation for Assigned
Names and Numbers (ICANN). Niej w hierarchii funkcjonuj regionalne rejestry
internetowe. Ten ekosystem organizacji w peni kontroluje przyznawanie nazw domen
internetowych, ustalanie ich struktury i sposb, w jaki dziaaj serwery DNS na
caym wiecie.
Rozdzia 3
30
Przejmowanie domen
Przejmowanie domen polega na tym, e na wniosek
wadz USA organizacje zarzdzajce systemem
domenowym odbieraj danej stronie jej adres
internetowy i wykorzystuj go, aby przekierowa
uytkownikw Internetu na stron z oficjalnym komunikatem informujcym o blokadzie. Strona nadal
istnieje w sieci i mona j znale, jeli tylko znamy
jej numer IP.
Po pierwszej gonej akcji blokowania stron w 2010 r. podniosy si gosy, e niektre strony zostay ocenzurowane niesusznie. Zwrcono uwag na to, e taka forma
blokowania treci pozwala na arbitraln ingerencj w podstawowe prawa uytkownikw Internetu: prawo do swobodnego komunikowania si oraz dostpu do informacji.
Stany Zjednoczone nie potraktoway tej krytyki powanie.
31
W lutym 2011 r. wadze USA przeprowadziy akcj Operation Protect Our Children
(z ang. operacja chromy nasze dzieci), w ramach ktrej miay by zablokowane strony dystrybuujce i reklamujce pornografi dziecic. Rzd USA zablokowa tysice
domen, jednak szybko okazao si, e 84 tysice stron zablokowano cakiem niesusznie (!). Stao si jasne, e nakaz blokowana podpisany przez sdziego nie by naleycie
zweryfikowany i zaowocowa arbitraln cenzur.
Cho przejmowanie domen jest realizowane na zlecenie amerykaskiej administracji, zdarza si, e konkretne dziaania s wynikiem wsppracy midzynarodowej,
take na linii Unia Europejska Stany Zjednoczone.
W listopadzie 2012 r. wadze USA wsplnie z Europolem oraz wadzami pastw
UE przejy 132 adresy internetowe z kocwkami europejskimi (m.in. .eu). Akcja
miaa uderzy w sprzedawcw podrbek. Nawet jeli faktycznie zamknito portale
zajmujce si nielegaln dziaalnoci, wanie wtedy stao si jasne, e Stany Zjednoczone mog pewnego dnia zablokowa dowoln stron internetow caemu wiatu
i nie musi to by strona amerykaska.
32
Rozdzia 3
33
34
Rozdzia 3
35
36
36
Rozdzia 3
37
W marcu 2012 r. BEREC organ zrzeszajcy europejskich regulatorw telekomunikacyjnych przedstawi raport dotyczcy blokowania treci przez operatorw
telekomunikacyjnych. Raport zosta przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej.
Okazao si, e najczciej zgaszan praktyk zarzdzania ruchem byo blokowanie
lub spowalnianie ruchu P2P i to nie tylko w sieciach mobilnych, ale take kablowych. Powszechne okazao si take blokowanie ruchu VoIP, najczciej w sieciach
mobilnych.
Rozdzia 3
38
Brytyjska samoregulacja
W Wielkiej Brytanii blokowanie treci opiera si samoregulacji operatorw sieci
telekomunikacyjnych, ktrzy wiadcz usug dostpu do Internetu. Operatorzy sami
zobowizali si do tego, e bd oferowa swoim klientom dwa rodzaje Internetu: niefiltrowany, z dostpem do wszystkich treci, albo czysty, z zablokowanymi stronami
pornograficznymi. Obecnie w rzdzie Davida Camerona trwaj prace nad dalej idcym
rozwizaniem: Internet filtrowany ma by traktowany jako opcja domylna. Jeli dany
abonent nie wskae, e chce mie dostp do stron pornograficznych, otrzyma filtrowane cze.
W lipcu 2013 r. organizacja Open Rights Group, zajmujca si ochron wolnoci
sowa, przeprowadzia wywiady z brytyjskimi dostawcami Internetu, ktrzy maj
zamiar wdroy blokady pornografii dla swoich klientw. Organizacja dowiedziaa si,
e maj one blokowa nie tylko pornografi, ale take treci zwizane z przemoc i terroryzmem, strony o alkoholu i paleniu, strony o rodkach technicznych do obchodzenia
blokad, strony o anoreksji i samobjstwach, a nawet materiay ezoteryczne.
39
40
Rozdzia 3
41
pornograficzne
100%
91,9%
62,2%
propagujce narkotyki
62,2%
51,4%
45,9%
40,5%
zwizane z hazardem
40,5%
gry online
dotyczce materiaw wybuchowych
35,1%
18,9%
portale spoecznociowe
16,2%
strony z czatami
16,2%
inne
18,9%
42
Rozdzia 4
43
W poprzednich rozdziaach opisywalimy perypetie informacji, ktra zostaje opublikowana w Internecie, a nastpnie napotyka na rne przeszkody. Na skutek zewntrznego nacisku moe by nawet usunita, jednak nie dzieje si to w wyniku arbitralnej
decyzji porednika. W tym rozdziale zajmiemy si sytuacj, w ktrej sam porednik
wchodzi w rol cenzora wiadomie i z wasnej inicjatywy ingerujc w publikowane
treci.
Jeli administrator portalu spoecznociowego, bloga, forum lub innego serwisu
internetowego modyfikuje lub przynajmniej weryfikuje treci zamieszczane przez
uytkownikw, mamy do czynienia z moderowaniem treci.
44
Rozdzia 4
45
Powody moderacji
Techniki i powody moderacji zmieniay si wraz z rozwojem stron internetowych
umoliwiajcych publikacj treci (komentarzy, wasnych tekstw, zdj) przez uytkownikw czyli wiata, ktry bywa okrelany jako Web 2.0. W pocztkach moderacji chodzio zwaszcza o wyeliminowanie spamu, czyli bezwartociowych treci
zachcajcych do zakupu produktw. Z czasem zacza jednak suy innym celom.
Dzi mona wyrni cztery gwne powody stosowania moderacji:
w
trosce o jako treci; np. po to, by dyskusje nie byy zanieczyszczone
komentarzami obraliwymi, niewnoszcymi nic ciekawego do analizy
problemu;
w celu walki ze spamem;
aby unikn odpowiedzialnoci za treci, ktre mog by niezgodne z prawem;
w trosce o wasne interesy lub swj wizerunek.
Dwa pierwsze powody moderacji w zasadzie nie wzbudzaj kontrowersji. Nie
chcemy, aby miejsca internetowych dyskusji byy zalewane ofertami rodkw na
potencj. Oczekujemy te, e na forum powiconym elektronice nie bdzie zbdnych
dyskusji o polityce. O usuwanie treci zupenie nie na temat dbaj moderatorzy
wyznaczeni do tego celu albo przez waciciela strony, albo przez spoeczno skupion wok forum.
Moderowanie wpisw w celu uniknicia ewentualnej odpowiedzialnoci sprawia
wicej problemw. Zdarza si, e moderator usuwa wpis, ktry uzna za obraliwy,
podczas gdy w opinii autora i innych uytkownikw bya to uzasadniona krytyka.
Moderatorzy mog mie zrnicowany poziom wraliwoci na treci i rne mniemanie o bezprawnoci. Jeli zgodnie z regulaminem portalu moderator ma prawo
usuwa wpisy z wasnej inicjatywy, dobr praktyk jest przynajmniej poinformowanie
autora o powodach usunicia i dopuszczenie sprzeciwu.
Jeszcze wiksze kontrowersje wzbudza moderacja majca na celu ochron interesw lub wizerunku firmy (organizacji, instytucji), do ktrej naley moderowany
serwis. Zamy, e gazeta internetowa publikuje artyku z bdami merytorycznymi.
Czytelnik w komentarzu przy artykule wytyka bdy. Zdarza si, e gazeta poprawi
artyku i skasuje komentarz, ukrywajc swoj wpadk.
Moderacja wizerunkowa moe by prowadzona otwarcie lub nie. Niektre
firmy wprost zaznaczaj na swoich stronach, e bd kasowa komentarze lub wpisy
na forach, ktre informuj o ofertach konkurencji. Zdarzaj si jednak i takie,
ktre deklaruj otwarto na krytyk, a jednoczenie usuwaj wszelkie krytyczne
komentarze.
46
Rozdzia 4
47
Moderacja w praktyce
Trudno dzi spotka usugi internetowe, ktre w aden sposb nie byyby moderowane. Serwisy informacyjne niemal zawsze moderuj wpisy przy artykuach, a niektre
stosuj take premoderacj. Moderacja na forach to internetowy standard.
T
re moe by moderowana przed opublikowaniem (moderator akceptuje
kady nowy wpis) albo po opublikowaniu (moderator przeglda nowe wpisy
i ewentualnie je kasuje).
Rola moderatora moe by ograniczona do dopuszczania (albo niedopuszczania) treci lub poszerzona o moliwo modyfikacji treci, ewentualnie
opublikowania uwag widocznych dla innych.
Moderacja moe by automatyczna albo rczna.
Moderacja moe by dokonywana przez wyznaczon osob, automat
albo spoeczno.
Sposoby moderacji mona niemal dowolnie czy np. jeden serwis moe stosowa moderacj automatyczn przed opublikowaniem, drugi moderacj rczn po
opublikowaniu, a jeszcze inny czy moderacj automatyczn z rczn na rnych
etapach, a do tego angaowa spoeczno.
Kade z tych podej ma swoje zalety i wady. Moderowanie treci przed jej
opublikowaniem daje porednikowi najwiksz kontrol, jednak wymaga te najwikszego zaangaowania w proces moderacji. Moderowanie treci po opublikowaniu daje
wicej swobody uytkownikom i oszczdza czas moderatora, jednak otwiera drog do
opublikowania treci niezgodnych z prawem lub obyczajami danego miejsca dyskusji.
Moderacja automatyczna jest szybka i tania, ale najbardziej naraona na bdy. Moe
si zdarzy, e wartociowa tre zostaje usunita, bo zawiera niewaciwe sowo.
Moderacja przez spoeczno to najbardziej demokratyczne podejcie: o wartoci
i dopuszczalnoci treci nie decyduje sam porednik, ale spoeczno w drodze gosowania. Niestety, podobnie jak sama demokracja, i ten model nie jest bez wad. Oddajc
prawo cenzurowania treci w rce spoecznoci, porednik godzi si na dyktatur
wikszoci. Dobrym wyjciem jest pozostawienie samym uytkownikom decyzji,
czy chc mie dostp tylko do treci, ktre przeszy przez moderacj spoecznociow,
czy do wszystkich.
Przykadem takiego modelu jest system stosowany w serwisie Slashdot, w ktrym wpisy
jednych uytkownikw s oceniane przez innych. Osoby przegldajce serwis same
jednak podejmuj decyzj, czy chc oglda tylko wpisy z wyszymi ocenami, czy
take te gorzej ocenione.
Podobny system stosuje serwis YouTube. Witryna pozwala ocenia komentarze
pod filmami, przy czym komentarze otrzymujce wicej ocen negatywnych staj si
domylnie niewidoczne. Coraz czciej podobne mechanizmy oddolnego promowania
wartociowych treci s wykorzystywane w serwisach informacyjnych.
Serwisy typu Wykop konsekwentnie moderuj treci wygldajce na reklam. Moderowane s rwnie serwisy spoecznociowe, o czym w przeszoci przekonyway si
matki zamieszczajce na Facebooku zdjcia przedstawiajce karmienie piersi (sic!).
Facebook usuwa je, poniewa jego regulamin nie toleruje nagoci.
PERYPETIE INFORMACJI
W INTERNECIE. PRZEWODNIK
autorzy:
korekta:
Urszula Dobrzaska
projekt graficzny
+ skad:
Filip Zagrski
druk:
Drukarnia Mo i uczak,
Pozna, PL
wydawca:
panoptykon.org