ARALING PANLIPUNAN 8

Kasaysayan ng Daigdig
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan, politika,ekonomiya,kultura, at lipunan ng
Daigdig mula sa sinaunang panahon hanggang sa kasalukuyan gamit ang mga kasanayan sa
pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at ibat ibang sanggunian, pagsasaliksik , mapanuring pag-iisip at
mabisang komunikasyon.
NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

UNAHANG MARKAHAN:
NILALAMAN
Heograpiya
at Mga Sinaunang
(Contentsa) Daigdig
Kabihasnan

A. Heograpiya ng Daigdig
1 Heograpiyang Pisikal
- Limang Tema ng
Heograpiya
- Lokasyon
- Topograpiya

PAMANTAYANG
Naipamamalas
ang pag-unawa sa
PANGNILALAMAN
interaksiyon
ng
sa kaniyang
(Contenttao
Standard)
kapaligiran na nagbigay-daan sa
pag-usbong ng mga sinaunang
kabihasnan na nagkaloob ng mga
pamanang humubog sa
pamumuhay ng kasalukuyang
henerasyon

PAMANTAYAN SA
Ang mga
mag-aaral ay
PAGGANAP
nakabubuo
ng panukalang
(Performance
Standard)
proyektong nagsusulong sa
pangangalaga at
preserbasyon sa interaksiyon
ng tao sa kaniyang
kapaligiran na nagbigaydaan sa
pag-usbong ng mga
sinaunang kabihasnan at
nagkaloob ng mga
pamanang humubog sa
pamumuhay ng
kasalukuyang henerasyon

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

Nasusuri ang katangiang pisikal ng

daigdig

AP8HSK-Ia-1

Napahahalagahan ang natatanging

kultura ng mga rehiyon, bansa at
mamamayan sa daigdig ( lahi,
pangkat- etnolingguwistiko, at relihiyon
sa daigdig)

AP8HSK-Ib-2

- Katangiang Pisikal ng
Daigdig (anyong lupa,
anyong tubig,
klima, at yamang likas)

2 Heograpiyang Pantao
- Natatanging Kultura ng
mga Rehiyon, Bansa
at Mamamayan sa
Daigdig
(lahi, pangkat- etniko,
wika,
at relihiyon sa daigdig

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

39

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

)
B. Ang Pagsisimula ng mga
Kabihasnan sa Daigdig
( Preshistoriko- 1000 BCE)
1. Kondisyong Heograpikal
sa Panahon ng mga
Unang Tao sa Daigdig
2. Pamumuhay ng mga
Unang Tao sa Daigdig

Nasusuri ang kondisyong heograpikal

sa panahon ng mga unang tao sa
daigdig

AP8HSK-Ic-2

AP8HSK-Id-3
Naipaliliwanag ang uri ng pamumuhay
ng mga unang tao sa daigdig

3. Mga Yugto sa Pagunlad ng Kultura sa

Panahong Preshistoriko

Nasusuri ang yugto ng pag-unlad ng

kultura sa panahong prehistoriko

AP8HSK-Ie-4

Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo

at pag-unlad ng mga sinaunang

AP8HSK-Ie-5

C. Mga Sinaunang Kabihasnan

sa Daigdig
1.

Impluwensiya ng
Heograpiya sa Pagbuo

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

40

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

at Pag-unlad ng mga
Sinaunang Kabihasnan

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)
kabihasnan sa daigdig

2. Pag-usbong ng mga
Sinaunang Kabihasnan
sa Daigdig: Pinagmulan,
Batayan at Katangian

Nasusuri ang pag-usbong ng mga

sinaunang kabihasnan sa daigdig ;
pinagmulan, batayan at katangian

3. Mga Sinaunang
Kabihasnan sa Daigdig
(Asya, Africa, at America)

Nasusuri ang mga sinaunang

kabihasnan sa daigdig batay
politika, ekonomiya, kultura, relihiyon,
paniniwala, at lipunan)

D. Kontribusyon ng mga
Sinaunang Kabihasnan sa
Daigdig

Napahahalagahan ang mga

kontribusyon ng mga sinaunang
kbihasnansa daigdig

IKALAWANG MARKAHAN:
Ang Daigdig sa Klasikal at
Transisyunal na Panahon

CODE

Naipapamalas ang pag-unawa sa

kontribusyon ng mga pangyayari
sa Klasikal at Transisyunal na
Panahon sa pagkabuo at
pagkahubog ng pagkakakilanlan
ng mga bansa at rehiyon sa
daigdig

Ang mag-aaral
aynakabubuo ng adbokasiya
na nagsusulong ng
pangangalaga at
pagpapahalaga sa mga
natatanging kontribusyon ng
Klasikal at Transisyunal na
Panahon na nagkaroon ng

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

41

AP8HSK-If-6

AP8HSK-Ig-7

AP8HSK-Ih-8

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

malaking impluwensya sa
pamumuhay ng tao sa
kasalukuyan

A. Pag-usbong at Pagunlad ng mga Klasikal

na Lipunan sa Europe
1. Kabihasnang Klasikal
sa Europe

Nasusuri ang kabihasnang Minoan at

Mycenean.

AP8DKT-IIa-1

Nasusuri ang kabihasnang klasikal ng

Greece.

AP8DKT-IIa-b-2

Naipapaliwanag ang mahahalagang

pangyayari sa kabihasnang klasikal ng
Rome (mula sa sinaunang Rome
hanggang sa tugatog at pagbagsak ng
Imperyong Romano)

AP8DKT-IIc-3

Kabihasnang Minoan
at Mycenean
2. Kabihasnang klasikal ng
Greece (Athens, Sparta
at mga city-states)
3. Kabihasnang klasikal ng
Rome
(mula
sa
Sinaunang Rome
hanggang sa tugatog
at pagbagsak ng
Imperyong Romano
4. Pag-usbong
at
Pagunlad ng mga Klasikal
na Lipunan sa Africa,
America, at mga Pulo sa

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

42

Nasusuri ang pag-usbong at pag-unlad AP8DKT-IId-4

ng mga Klasikal na Lipunan sa Africa,
America, at mga Pulo sa Pacific

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

Pacific
5. Kabihasnang Klasikal
Sa Africa (Mali at
Songhai)

Naipapaliwanag ang mga kaganapan

sa mga klasikal na kabihasnan sa
Africa (Mali at Songhai).

6.

Nasusuri ang mga kaganapan sa

kabihasnang klasikal ng America.

Kabihasnang
Klasikal sa
America

7. Kabihasnang Klasikal sa
pulo
ng Pacific
8. Kontribusyon
ng
Kabihasnang Klasikal sa
Daigdig Noon at Ngayon

AP8DKT-IId-5

AP8DKT-IIe-6
Nasusuri ang kabihasnang klasikal ng
pulo sa Pacific.
AP8DKT-IIe-7
Naipapahayag ang pagpapahalaga sa
mga kontribusyon ng kabihasnang
klasikal sa pag-unlad ng
pandaigdigang kamalayan

AP8DKT-IIf-8

Nasusuri ang mga pangyayaring

nagbigay-daan sa Pag-usbong ng
Europe sa Gitnang Panahon

AP8DKT-IIf-9

B. Ang Daigdig sa
Panahon ng
Transisyon

1. Mga pangyayaring
nagbigay-daan sa Pagusbong ng Europe
sa Gitnang Panahon

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

43

Nasusuri ang mga dahilan at bunga ng

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

2. Ang paglakas ng
Simbahang Katoliko
bilang isang institusyon
sa Gitnang Panahon
3. Ang Holy Roman
Empire

4. Ang Paglunsad ng mga

Krusada

5. Ang buhay sa Europe

noong Gitnang
Panahon: Piyudalismo
Manorialismo, , Pagusbong ng mga Bayan
at Lungsod
6. Epekto at kontribusyon
ng ilang mahahalagang
pangyayari sa Europe
sa pagpapalaganap ng
pandaigdigang
kamalayan.

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

44

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

paglakas ng Simbahang
Katoliko
bilang isang institusyon sa Gitnang AP8DKT-IIg-10
Panahon
Nasusuri ang mga kaganapang
nagbigay-daan sa pagkakabuo ng
Holy Roman Empire

AP8DKT-IIg-11

Naipapaliwanag ang mga dahilan at

bunga ng mga Krusada sa Gitnang
Panahon

AP8DKT-IIh-12

Nasusuri ang buhay sa Europe noong

Gitnang Panahon: Manorialismo,
Piyudalismo, ang pag-usbong ng mga
bagong bayan at lungsod

Natataya ang epekto at kontribusyon

ng ilang mahahalagang pangyayari sa
Europe sa pagpapalaganap ng
pandaigdigang kamalayan.

AP8DKT-IIi-13

AP8DKT-IIj-13

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

IKATLONG MARKAHAN
Ang Pag-usbong ng
Makabagong Daigdig: Ang
Transpormasyon tungo sa
Pagbuo ng Pandaigdigang
Kamalayan

Naipamamalas ng mag-aaral ang

pag-unawa sa naging
transpormasyon tungo sa
makabagong panahon ng mga
bansa at rehiyon sa daigdig
bunsod ng paglaganap ng mga
kaisipan sa siyensiya, pulitika, at
ekonomiya tungo sa pagbuo ng
pandaigdigan kamalayan

Ang mag-aaral ay kritikal na

nakapagsusuri sa naging
implikasyon sa kaniyang
bansa, komunidad, at sarili
ng mga pangyayari sa
panahon ng transpormasyon
tungo sa makabagong
panahon.

A. Paglakas ng Europe
1. Pagsilang at
kontribusyon ng
bourgeoisie,
merkantilismo, National
monarchy, Renaissance,
Simbahang Katoliko at
Repormasyon

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

45

Nasusuri ang pagsilang ng

bourgeoisie, merkantilismo, National
monarchy, Renaissance, Simbahang
Katoliko at Repormasyon.

AP8PMD-IIIa-b-1

Napahahalagahan ang mga

kontribusyon ng bourgeoisie,
merkantilismo, National
monarchy,
Renaissance, Simbahang Katoliko at
Repormasyon sa daigdig.

AP8PMD-IIIc-d-3

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

B. Paglawak ng
Kapangyarihan ng
Europe

CODE

AP8PMD-IIIe-4

1. Unang
Yugto ng
Imperyalismo
at
Kolonisasyon

Nasusuri ang unang yugto ng

imperyalismo at kolonisasyon sa
Europe.
AP8PMD-IIIf-5

2. Dahilan at Epekto ng
unang
yugto
ng
Imperyalismo
at
Kolonisasyon

Natataya ang mga dahilan at epekto

ng unang yugto ng imperyalismo at
kolonisasyon sa Europe.

3. Kaganapan at Epekto
ng
Rebolusyong
Siyentipiko,
Enlightenment,
at
Industriyal.

Nasusuri ang kaganapan at epekto

ng Rebolusyong Siyentipiko,
Enlightenment, at Industriyal.

4. Ikalawang Yugto ng
Kolonyalismo
at
Imperyalismo

Naipaliliwanag ang Ikalawang Yugto

ng Kolonyalismo at Imperyalismo

5.

Nasusuri ang mga dahilan at epekto

ng ikalawang Yugto ng Imperyalismo
at Kolonisasyon.

AP8PMD-IIIh-8

Naipapaliwanag ang kaugnayan ng

Rebolusyong
Pangkaisipan
sa

AP8PMD-III1-9

Dahilan at Epekto ng
Ikalawang Yugto ng
Imperyalismo

AP8PMD-IIIg-6

AP8PMD-IIIh-7

C. Pagkamulat
Kaugnayan
Rebolusyong

ng

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

46

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

Pangkaisipan
sa
Rebolusyong Pranses at
Amerikano

Naipapahayag ang pagpapahalaga sa

pag-usbong ng Nasyonalismo sa
Europe at ibat ibang bahagi ng
daigdig.

IKAAPAT NA MARKAHAN

Naipamamalas ng mag-aaral ang

pag-unawa sa kahalagahan ng
pakikipag-ugnayan at samasamang pagkilos sa
kontemporaryong daigdig tungo
sa pandaigdigang kapayapaan,
pagkakaisa, pagtutulungan, at
kaunlaran

Ang mag-aaral ay aktibong

nakikilahok sa mga gawain,
programa, proyekto sa antas
ng komunidad at bansa na
nagsusulong ng rehiyunal at
pandaigdigang kapayapaan,
pagkakaisa, pagtutulungan,
at kaunlaran

A. Ang Unang Digmaang

Pandaigdig
1. Mga

Dahilan

CODE

Rebolusyong Pranses at Amerikano.

Pag-usbong
ng
Nasyonalismo sa Europe
at
ibat ibang bahagi ng
daigdig.

Ang Kontemporaryong
Daigdig (ika-20 siglo
hanggang sa kasalukuyan):
Mga Suliranin at Hamon tungo
sa Pandaigdigang
Kapayapaan, Pagkakaisa,
Pagtutulungan, at Kaunlaran

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

na

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

47

AP8PMD-III1-10

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

nagbigay-daan
sa
Unang
Digmaang
Pandaigdig.
2. Mahahalagang
pangyayari
naganap
sa Unang Digmaang
Pandaigdig
3. Epekto ng
Digmaang
Pandaigdig

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE

Nasusuri ang mga dahilan na nagbigay AP8AKD-IVa-1

daan sa Unang Dimaan Pandaidig

Nasusuri
ang
mahahalagang
pangyayari
naganap sa Unang AP8AKD-IVb-2
Digmaang Pandaigdig

Unang

4. Pagsisikap ng mga
bansa na makamit
ang
kapayapaang
pandaigdig
5. Ang
Ikalawang
Digmaang
Pandaigdig

6. Mga
Dahilan
nagbigay-daan
sa
Ikalawang Digmaang
Pandaigdig.

7. Mahahalagang
pangyayari naganap
sa
Ikalawang

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

48

Natataya ang mga epekto ng Unang

Dimaang Pandadig

AP8AKD-IVc-3

Nasusuri ang pagsisikap ng mga

bansa na makamit ang kapayapaang AP8AKD-IVd-4
pandaigdig
at kaunlaran
Nasusuri ang mga dahilan na nagbigay
AP8AKD-IVe-5
daan sa Ikalawang Digmaang
Pandaidig
Nasusuri ang mga dahilan nagbigaydaan
sa
Ikalawang
Digmaang AP8AKD-IVf-6
Pandaigdig.

Nasusuri
pangyayari

ang
mahahalagang
naganap sa Ikalawang AP8AKD-IVg-7

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

NILALAMAN
(Content )

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

CODE

Digmaang
Pandaigdig

Digmaang Pandaigdig

8. Epekto
ng
Ikalawang Digmaang
Pandaigdig

Natataya ang mga epekto ng

Ikalawang Digmaang Pandaigdig

9. Pagsisikap
mga
bansa
makamit
kapayapaang
pandaigdig

Nasusuri ang pagsisikap ng mga

bansa na makamit ang kapayapaang AP8AKD-IVi-9
pandaigdig
at kaunlaran

ng
na
ang

10. Mga Ideolohiya, Cold

War, at Neokolonyalismo

11.

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

Mga Pandaigdigang
Organisasyon, Pangkat, at
Alyansa
Mga organisasyon at
alyansa (European
Union (EU),
Organization of

K to 12 Curriculum Guide version as of September 2013 Araling Panlipunan

49

Nasusuri ang mga ideolohiyang

pulitikal at ekonomik sa hamon ng
establisadong institusyon ng lipunan.

AP8AKD-IVh-8

AP8AKD-IVi-10

Natataya
ang
epekto
ng
mga
ideololohiya,
Cold War
at Neokolonyalismo sa ibat ibang bahagi ng
daigdig
AP8AKD-IVj-11
Nasusuri ang bahaging ginampanan
ng mga pandaidigang organisasyon
sa pagsusulong ng pandaigdigang
kapayapaan, pagkakaisa,
pagtutulungan, at kaunlaran.

NILALAMAN
(Content )
American States
(OAS), Organization
of Islamic Countries,
ASEAN, at iba pa)
Mga pangekonomikong
organisasyon at
trading blocs (GATT,
World Trade,
IMF/World Bank,
APEC, ASEAN
Economic Community,
OAS, NAFTA, AFTA,
OPEC, at iba pa)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
(Performance Standard)

PAMANTAYAN SA
PAGKATUTO (Learning
Competencies)

CODE