Gemeenteraads

verkiezingen 2010
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
’Burgers, stem mee’
Burgers van Leiden, stem mee! Ik
nodig u van harte uit om op
woensdag 3 maart 2010 uw stem
uit te brengen voor de gemeente-
raad van onze stad. Dat is belang-
rijk want mee stemmen is meebe-
slissen. U brengt uw stem uit op
een kandidaat die zich namens
een partij verkiesbaar heeft gesteld
voor de gemeenteraad. Uw stem
heeft hiermee direct invloed op
welke partijen in de gemeenteraad
zitting zullen nemen en zelfs een
coalitie gaan vormen. In Neder-
land telt elke stem direct mee.
Krijgt een politieke partij bijvoor-
beeld 10 procent van de stemmen,
dan krijgt zij ook 10 procent van
de zetels in de raad.
Ik vind het heel belangrijk dat zo
veel mogelijk mensen gaan stem-
men. Daarmee is de kans het
grootst dat de gemeenteraad een
afspiegeling vormt van de stad. Bij
de verkiezingen in 2006 lag het
opkomstpercentage op 57,7 pro-
cent. Over dit percentage was ik
niet ontevreden. Dat lag dicht bij
het landelijk gemiddelde. Natuur-
lijk zou ik trots zijn als het hoger
lag. De mensen in Leiden zijn po-
litiek betrokken en dat moeten we
toch kunnen vertalen in hogere
opkomstcijfers.
Misschien vraagt u zich af wat de
gemeenteraad zoal doet. Of vooral,
voor u doet. In de gemeenteraad
worden veel zaken beslist die u di-
rect aangaan. Het gaat om zaken
in uw stad, in uw wijk in uw
straat. Het is bekend dat inwoners
’Het heeft wel wat, dat rode potlood’
V oor de stemmers maakt het
niet veel uit. Dit keer moeten
ze geen knopje indrukken, maar
een rood potlood gebruiken. ,,Ik
vind het eerlijk gezegd ook wel
wat hebben, zo’n rood potlood’’,
zegt Noor van der Vlist, van de
gemeentegriffie.
,,Ik ben jarenlang voorzitter ge-
weest van een stembureau en heb
dus vaak verkiezingen met het ro-
de potlood meegemaakt. Dat was
elke keer heel spannend. Bij elek-
tronisch stemmen wisten we vrij-
wel meteen de uitslag.’’
Van der Vlist beseft echter dat het
voor diegenen die het stemmen in
goede banen moeten leiden, wél
een wereld van verschil is. Stem-
biljetten zorgen voor veel meer
werk dan elektronisch stemmen.
,,En het kost ook veel meer’’, zegt
Frans Pot, plaatsvervangend voor-
zitter van het hoofdstembureau
van de kieskring Leiden. ,,Nostal-
gie heeft zijn prijs. Ik vind het
waanzin dat er nu weer handma-
tig gestemd moet worden. Het
kost bakken met geld. We hebben
80.000 euro uitgegegeven aan
stemhokjes. En we hebben 90.000
stembiljetten moeten bestellen.
De burger wordt zo op kosten ge-
jaagd.’’
,,Ook hebben we veel meer men-
U bepaalt op wie u stemt en waar u stemt
Net zoals voorgaande verkiezin-
gen mag u zelf bepalen in welk
stemlokaal in Leiden u wilt stem-
men. U krijgt een stempas thuis-
gestuurd, met daarop het adres
van een stemlokaal bij u in de
buurt. Maar u bent niet verplicht
om daar te stemmen. Als het u be-
ter uitkomt om ergens anders te
Burgemeester Lenferink: ’Ik nodig u uit.’
het belangrijk vinden dat de stad
schoon, heel en veilig is. Uw ge-
meente werkt daar dagelijks aan.
Ook is de gemeente verantwoorde-
lijk voor dienstverlening, zoals het
verstrekken van paspoorten en de
inschrijving in het bevolkingsre-
gister. Dat zijn zaken waar u op
mag rekenen en die we zo goed
mogelijk willen doen.
Een gemeenteraad houdt zich ook
en vooral bezig met andere vraag-
stukken. Welk beleid wil de ge-
meente voeren op gebieden als
ruimtelijke ordening, wonen, so-
ciale zaken, cultuur, sport, bereik-
baarheid, verkeer, milieu, enzo-
voort? De gemeenteraad debat-
Noor van der Vlist en Frans Pot: ,,Iets hogere opkomst’’. foto Hielco Kuipers
sen nodig, die veel langer bezig
zijn. Van mijn afdeling (service en
informatie, red.) alleen al, zijn tij-
dens de verkiezingen tien tot vijf-
tien mensen bezig. Tot diep in de
nacht en de volgende dag.’’
,,We hebben 63 stembureaus, waar
steeds één voorzitter en vier leden
actief zijn. Dat zijn dus al 315
mensen. Dan hebben we ook nog
stemmentellers nodig, een stuk of
gaan stemmen, dan kan dat. Dus
aan u de keuze waar en vooral op
wie u gaat stemmen.
Er zijn spelregels’ verbonden aan
het stemmen met de stempas:
1. Zonder de stempas èn geldig le-
gitimatiebewijs kunt u uw stem
niet uitbrengen.
2. Als u uw stempas kwijtraakt,
foto Chris de Waard
teert over de voorstellen die hier-
voor worden gemaakt en neemt
hier vervolgens een besluit over.
Burgemeester en wethouders zijn
er verantwoordelijk voor dat deze
kaders worden gemaakt en dat het
beleid ook wordt uitgevoerd.
Dit keer doen er twaalf partijen
mee aan de verkiezingen. U kunt
een keuze maken uit 311 kandida-
ten. Weet u niet op welke partij u
gaat stemmen dan biedt de Kies-
kompas wellicht uitkomst. Speci-
aal voor Leiden is er een Kieskom-
pas op maat gemaakt. U kunt aan-
geven hoe u denkt over zaken als
veiligheid, wonen en milieu en
hoe belangrijk u deze thema’s
tweehonderd, die allemaal een
vergoeding van 25 euro krijgen.’’
Dat neemt niet weg dat Pot het or-
ganiseren van de gemeenteraads-
verkiezingen wel een heel leuke en
boeiende klus vindt. ,,Het is een
uitdaging om alles goed te rege-
len, we kunnen ons absoluut geen
enkele fout permitteren. We krij-
gen de stembiljetten in verzegelde
tassen aangeleverd. Er mag geen
dan kunt u tot uiterlijk dinsdag 2
maart 17.00 uur een vervangende
stempas aanvragen bij de informa-
tiebalie op het Stadhuis.
3. Als u op 3 maart niet in de gele-
genheid bent om zelf te stemmen,
kunt u met de stempas iemand an-
ders een volmacht verlenen. U
dient dan wel een kopie van uw le-
vindt. Op basis van uw antwoor-
den verstrekt Kieskompas een per-
soonlijk stemadvies. Vervolgens
kunt u op de kandidatenlijsten
van deze partijen kijken welke
kandidaten deze partij heeft voor-
gedragen en op wie u uw stem
wilt uitbrengen.
Maar u kunt natuurlijk ook deze
verkiezingskrant gebruiken om
uw stem te bepalen. In deze uitga-
ve van de gemeente Leiden zetten
de lijsttrekkers van alle twaalf po-
litieke partijen die aan deze ver-
kiezingen meedoen hun program-
mapunten uiteen. Ook is een sche-
ma opgenomen met de standpun-
ten van de partijen over belangrij-
ke thema’s in de stad.
Jongeren die nu de eerste keer mo-
gen stemmen, ontvangen van mij
nog persoonlijk een brief. Iedereen
in Leiden die stemgerechtigd is
ontvangt een stempas. Dat is het
officiële document waarmee u
kunt stemmen. Er is altijd een
stembureau bij u in de buurt of ga
langs een van de stemlokalen die u
passeert op weg naar uw werk,
school, bibliotheek of anderszins.
Ik reken op de inwoners van Lei-
den, ik reken op u.
Laat uw stem niet verloren gaan!
HENRI LENFERINK
B U R G E M E E S T E R VA N L E I D E N .
Ps. Heeft u nog vragen die ik niet
beantwoord heb, dan verwijs ik u
graag naar de verkiezingssite
www.leiden.nl/verkiezingen.
enkel biljet zoekraken, ze moeten
allemaal, tot het laatste exemplaar
terugkomen. De uitslag moet na-
tuurlijk exact kloppen.’’
Pot en Van der Vlist verwachten
dit jaar in elk geval een iets hogere
opkomst in vergelijking met de
vorige gemeenteraadsverkiezin-
gen. ,,Al was het alleen maar om-
dat de griffie de taak heeft een op-
komstbevorderende campagne te
voeren, om potentiële kiezers te
enthousiasmeren’’, lacht Van der
Vlist.
,,Vier jaar geleden was de meeste
aandacht gericht op de invoering
van de stempas, met posters en
huis-aan-huisfolders. Nu is dat het
rode potlood, waarmee we de aan-
dacht proberen te trekken. Door
bijvoorbeeld op de markt te staan
met het potlood. Met als tekst
’Stem mee op 3 maart.’ Verder pro-
beren we de aandacht te trekken
met posters in 53 mupi’s: ’Leidens
toekomst ligt in jouw hand’. Met
in die hand dan het rode potlood.’’
Na de voorlopige uitslag op 3
maart laat de definitieve uitslag
nog even op zich wachten. Pot:
,,Die komt pas op 4 maart. Eerst
worden de stemmen per partij ge-
teld, dan de voorkeursstemmen.
Dan worden eventuele restzetels
bepaald. En alles moet natuurlijk
wel nauwkeurig.’’
gitimatiebewijs mee te geven aan
deze persoon. Want zonder een
kopie van uw legitimatiebewijs en
de getekende volmacht op uw
stempas mag deze persoon anders
niet uw stem uitbrengen.
Kijk op www.leiden.nl/verkiezin-
gen voor meer informatie.
Uitslagen in
Pieterskerk
Ook dit jaar is er een speciale ver-
kiezingsavond van de gemeente in
de Pieterskerk. De kerk opent de
deuren om half negen. De avond
wordt muzikaal omlijst door de
groep Blood, Sweat & Kiers. De
toegang is gratis.
Het is de bedoeling dat in de loop
van de avond tussenstanden wor-
den doorgegeven: om half elf, half
twaalf en half één.
Door het stemmen met het pot-
lood en het handmatig tellen is de
definitieve uitslag pas op donder-
dag 4 maart bekend. Om op de
verkiezingsavond al een serieuze
prognose te kunnen doen, heeft de
gemeente Leiden exit-polls opgezet,
peilingen bij de uitgang van een
aantal stembureaus, onder Leide-
naars die net hun stem hebben
uitgebracht.
Griffier Noor van der Vlist: ,,De
NOS deed dat vroeger ook, bij het
stembureau aan de Herenstraat.
Wij willen die polls uitgebreider
gaan doen, bij acht districten ver-
spreid over de stad, om een zo re-
presentatief mogelijk beeld te krij-
gen. We zouden dan al snel de eer-
ste voorspellingen hebben. Zoiets
geeft meteen stof tot discussie op
de verkiezingsavond.’’
Debat in
De Waag
Wie vlak voor de verkiezingen nog
niet weet op welke partij hij zijn
stem moet uitbrengen, kan zater-
dag 27 februari naar het verkie-
zingsdebat in De Waag. Alle lijst-
trekkers zijn aanwezig bij het eve-
nement, georganiseerd door het
Leidsch Dagblad en de gemeente.
Het debat wordt geleid door Wil-
lem Spierdijk, chef redactie van de
krant. De band Amnesty Multina-
tional speelt en maakt ter plekke
gedichten over de lokale politiek.
Het evenement begint om twee
uur. In- en uitlopen is mogelijk.
Van kwart over vier tot vijf uur
kunnen bezoekers zelf met de
lijsttrekkers in gesprek gaan.
CO LO FO N
De verkiezingkrant
2010 is in opdracht van de
gemeente Leiden ge-
maakt door het
Leidsch Dagblad.
Coördinatie gemeente
Leiden: Noor van der Vlist,
Ceryl de Heer.
Leidsch Dagblad: Willem
Spierdijk, Alexander Poort
Tekst: Binnert Glastra,
Herman Joustra, Jade
Yorks, Silvan Schoonhoven
Foto’s: Hielco Kuipers,
Dick Hogewoning.
Leidsch Dagblad:
3e Binnenvestgracht 23,
Leiden, Postbus 54, 2300
AB Leiden.
tel. 071-5 356 356.
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
PAUL VAN MEENEN, D66

’Geen slaapstadje worden’

U wilt dit niet, u wilt dat niet;
wat wilt u eigenlijk wel? Die
vraag krijgt de Leidse
D66-lijsttrekker/fractievoorzitter
Paul van Meenen regelmatig.
Maar iets niet willen, is ook iets
willen. D66, zo blijkt uit het
verkiezingsprogramma Bewust en
Betrokken, wil niet langer
doorgaan met een aantal grote
geplande projecten: met name de
Rijn Gouwe Lijn, bebouwing van
de Oostvlietpolder en de
Ringweg-Oost. Ook wil de partij
dat het gemeentebestuur niet
langer voortgaat op een weg
waarin politiek belang het wint
van het stadsbelang. Vandaar de
ondertitel van het
verkiezingsprogramma: Beter
Leiden. Van Meenen wil een beter
Leiden, en beter leiderschap.
,,Een van onze belangrijke punten
is dat de stad beter bestuurd moet
worden en veel meer vanuit een
vertrouwen in de mensen uit de
stad. Elke creativiteit die er in de
stad is, wordt momenteel niet op
prijs gesteld. Er wordt vaak vanuit
wijken meegedacht over alterna-
tieven voor plannen, daar wordt
vaak ook om gevraagd, maar er
wordt geen gebruik van gemaakt.
Hoe vaak zit de tribune niet vol
hoopvolle mensen die op het mo-
ment suprême moeten toezien hoe
M E T WI E
1. Paul van Meenen
2. Elze ’t Hart
3. Mark Koek
4. Peter Bootsma
5. Aad van der Luit
Bekende lijstduwers:
20. Pink Meltzer
42. Steven Engelsman
43. Vincent Icke
O PM E RK E L I J K
Opmerkelijke punten
• Fair trade gemeente worden
• Medische heroïneverstrekking
• Vrije openingstijden winkels en horeca
• Nieuwe plek voor activiteiten Vrijplaats
Koppenhinksteeg (als ze willen)
• Nieuwe evenementenhal
• Stedelijk jongerencentrum
• Opheffen welstandscommissie
• Bezuinigen op management ambtenaren
• Startersleningen
de coalitiepartijen elkaar weer in
de armen vallen. We willen ook de
welstandscommissie opheffen.
Vertrouw op burgers. Misschien
dat je in je vergunningen en be-
stemmingsplan enige regels mee-
geeft, maar zoals het nu, is voert
de gemeente voortdurend rechts-
zaken tegen haar inwoners omdat
ze bijvoorbeeld een centimeter te
brede dakkapel hebben.’’
,,De Leidse economie kan versterkt
worden. Het gaat redelijk goed,
maar we moeten oppassen dat we
geen slaapstadje worden waar he-
lemaal niet meer gewerkt wordt.
Leiden moet een aantrekkelijke
stad zijn om te wonen en te wer-
ken. We kunnen ondernemers
ruimte bieden. Dat hoeft niet fi-
nancieel te zijn, maar kan bijvoor- Paul van Meenen bij de kinderboerderij in de Merenwijk: ,,Cronesteyn, de Leidse Hout, het Merenwijkpark inclu-
beeld met regelgeving of ruimte in sief kinderboerderij en de Oostvlietpolder vinden we onmisbaar voor het welbevinden van de inwoners van Lei-
bestemmingsplannen. Voor star- den.’’ foto hielco kuipers
ters gaat het nog wel, maar zodra
je iets verder groeit, laat de ge- zijn.’’ een feestje in Leiden en dat moet aan evenementen meegeven.’’
meente je eigenlijk in de steek.’’ ,,Het bruisende is ook een beetje ergens gebeuren. Zonder dat we ,,Ik denk dat wij als enige partij
,,Bouwen willen we vooral star- van de stad af. De laatste jaren is nu de hele dag in polonaise door een financieel verhaal in ons pro-
terswoningen, al zullen we ook een soort vertrutting opgetreden de straat moeten gaan, vind ik dat gramma hebben gezet. Bij andere
aan de bovenkant van de markt rond feestelijke initiatieven. Het dit in de binnenstad moet zijn. Als partijen mis ik dat, en dat vind ik
iets moeten doen, zodat die star- Centrummanagement lijkt zijn je daar woont, mag je er ook van- echt niet kunnen. Een Sinterklaas-
ters later ook verder kunnen. We ambitie een beetje verloren, de ge- uit gaan dat er iets gebeurt. Men- lijstje is gauw opgesteld, maar je
moeten ons beleid erop richten meente lijkt niets meer te willen. sen hebben natuurlijk ook het zult toch ook enig realisme aan de
daar een goede mix van te maken. Er is een beetje bangige houding; recht op fatsoenlijk wonen, maar dag moeten leggen en keuzes
Dat is lastig. Ik kan ook niet belo- er wordt meer in verbieden ge- wie boven café gaat wonen weet moeten maken. Natuurlijk hebben
ven dat er over vier jaar tiendui- dacht dat in kijken wat er kan. dat het geen bejaardencentrum is. we niet alles precies geprijsd, maar
zend nieuwe starterswoningen Maar we houden nu eenmaal van En je kunt natuurlijk ook tijden dat is zo aan de kosten- en de ba-

D66 profileert zich het af-
gelopen half jaar als de
nieuwe grootste partij van
Leiden, een positie die de
PvdA al decennia bekleedt.
,,Je moet een ambitie heb-
ben. En we hebben de uit-
slag van de Europese ver-
kiezingen van vorig jaar.
Naar Leiden omgerekend
zijn we dan op afstand de
grootste. Dat is natuurlijk
wel een andere verkiezing,
maar toch.’’
,,Wij willen beter bestuur
en dat begint al bij de coali-
tievorming. We willen geen
telefoonboek vol afspraken.
Dan heb je vier jaar lang
geen ruimte meer voor in-
breng van burgers en in fei-
te voor die van de gemeen-
teraad. En je ziet het de af-
gelopen vier jaar: feitelijk
gebeurt er dan niets. Er is
een hoop ruzie gemaakt, er
zijn wethouders afgetre-
den, er is een college geval-
len. De stad is er zelfs op
achteruit gegaan.’’
,,Wat mij betreft komt er
een zeer beperkt program-
ma, met alleen de meest
wezenlijke wijzigingen in
het gemeentelijk beleid. En
het college moet op basis
van deskundigheid kunnen
rekenen op een breed ver-
trouwen in de raad, niet op
basis van politieke signa-
COA L ITI E
Natuurlijk heeft ook D66
een aantal punten die voor
de partij van belang zijn
om in de komende periode
te worden geregeld. Boven-
dien wil de partij enkele al
in gang gezette plannen af-
blazen, of aanpassen.
,,Wij nemen bijvoorbeeld
afscheid van de Rijn Gouwe
Lijn en dat levert dan ook
wat op. En we willen stop-
pen met de ontwikkeling
van de Oostvlietpolder. Er
worden allerlei indianen-
verhalen verteld over wat
dat allemaal zou gaan kos-
ten, en dat is voor een deel
ook zo, maar het blijkt toch
een aantal miljoenen voor-
deliger te zijn dan door-
gaan. Dat is daarvoor na-
,,We doen niet mee met een college dat meewerkt aan de tuurlijk niet ons voornaam-
Rijn Gouwe Lijn.’’ ste motief, maar het is
mooi meegenomen. Met
tuur. Om dat te bereiken wij zijn een democratische dat geld kun je dan weer
moeten we een bepaalde partij. Dan heeft de ge- iets anders doen, zoals on-
positie hebben. Dan hoeven meente de uitslag als op- dergrondse vuilcontainers.
we niet per se de grootste te dracht van de inwoners uit In de strijd tegen de meeu-
zijn, overigens. Ik denk dat te voeren en dat kan nog wenoverlast, natuurlijk,
niet alleen de stad, maar steeds. We willen de strijd maar het levert ook een be-
ook een groot deel van de met de provincie aan en ter straatbeeld op.’’
politiek het zat is en meer gaan niet meedoen met een ,,De Ringweg-Oost wordt
vanuit het stadsbelang wil college dat meewerkt aan een gedrocht, dat er alleen
gaan denken.’’ de aanleg. Dat is echt uitge- maar moet komen omdat
,,Ononderhandelbaar is sloten. En ik denk dat er de Rijn Gouwe Lijn in de
voor ons echt de Rijn Gou- met veel partijen over te binnenstad zou moeten
we Lijn. We zijn ooit voor- praten is. Alleen bij de worden aangelegd. We zijn
stander geweest. Maar er is PvdA en GroenLinks zie ik er niet principieel tegen,
een referendum geweest en daarvoor geen ruimte.’’ maar wel tegen de manier
WE L /N I E T
waarop hij nu wordt aange-
legd. Dat Leiderdorp tegen
de ringweg heeft gestemd,
biedt wat ons betreft een
extra kans om de Rijn Gou-
we Lijn tegen te houden.
Ons ultieme standpunt is
de Rembrandttunnel, van
oost naar west onder de
stad. De provincie heeft er
afscheid van genomen om-
dat-ie te duur zou zijn,
maar met een onbegrijpe-
lijk rapport. Uitgaand van
wat zo’n tunnel in Neder-
land gemiddeld kost, kom
je op zo’n 500 miljoen en
de provincie komt uit op
1,3 miljard? Onbegrijpelijk.
Dus wij blijven voor die
tunnel. Ook bij de provin-
cie zijn over een jaar ten-
slotte verkiezingen.’’
,,Parkeren willen we rond
het centrum en onder-
gronds. Bij voorkeur een
complete ring. Dat hoeft
niet per se duur te zijn voor
de gemeente. Het wemelt
in Nederland van de onder-
grondse garages die door
particulieren worden uitge-
baat. Als het na die garages
nog nodig is, willen we
blauwe zones buiten het
centrum. En voor het trans-
ferium van het stadspar-
keerplan willen we meer
ruimte bieden.’’
,,Voor onderwijs is nog wel
wat te doen als het om hun
huisvesting gaat. De be-
staande plannen daarvoor
willen we versnellen waar
dat kan. En het is jammer
dat veel schoolgebouwen
na schooltijd leegstaan. We
kunnen in Nederland heel
veel willen rond opvang,
maar dat is zo gereglemen-
teerd dat het niet in scho-
len kan. Daar moeten we
doorheen; ook na school-
tijd is een schoolgebouw
geschikt voor kinderen.’’
,,In sport moet nu echt ge-
investeerd worden. Het on-
derhoud moet nu echt wat
gaan worden, nu wordt al-
leen het hoogstnoodzakelij-
ke gedaan, en dan met pijn
en moeite. En het in De
Mors beoogde Huis van de
Sport kan niet zonder ge-
meentelijke bijdrage. De
verantwoordelijkheid voor
sportvoorzieningen kun je
niet alleen bij de markt leg-
gen. Daar heb je ook een
gemeentelijke rol en die
willen wij spelen.’’
,,Ik voel niets voor het sys-
teem ’fiets fout is fiets
weg’. Bij het station moet je
wel enige orde aanbrengen,
maar dat kan alleen met
voldoende stallingen. Daar-
van willen we er meer, en
daar is ondergronds vast
nog wel wat ruimte voor.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
DICK DE VOS, PARTIJ VOOR DE DIEREN

’Denken uit hoger belang’

D ieren voor en dieren na;
mensen komen nauwelijks
voor in het
verkiezingsprogramma van de
Partij voor de Dieren. En wat er
aan ’mensenplannen’ in staat, is
bekeken vanuit dierenbelang. ,,Ik
denk dat er in de gemeenteraad
genoeg goede andere partijen
zijn voor de andere thema’s’’,
zegt lijsttrekker Dick de Vos. ,,Wij
zijn er voor dieren, natuur en
milieu. Daar wordt al zo lang niks
voor gedaan.’’
,,De Partij voor de Dieren staat ei-
genlijk voor het op een andere ma-
nier omgaan met de planeet, het is
een duurzaamheidspartij. Je moet
je als mens goed beseffen dat je
deel uitmaakt van de totale aarde.
Alles wat je doet heeft daar in-
vloed op en dat betekent dat je
ook een verantwoordelijkheid
hebt. We hebben de partijnaam
gekozen om goed duidelijk te ma-
ken dat de balans is doorgeslagen
tussen de belangen van mensen en
die van andere levensvormen. Dat
M E T WI E
1. Dick de Vos
2. Estefania Pampin
Zuidmeer
3. Astrid van Ekelenburg
4. Rene van Mastrigt
5. Jeroen Schrama
6. Erik van den Doel
7. Anja Henseler
8. Edgar de Grijs
O PM E RK E L I J K
• Stimuleren van wekelijkse vleesloze dag
• Instellen jacht- en hengelverbod
• Vuurwerkverbod
• Oostvlietpolder geheel groen houden
• Geen aanleg sneltram Rijn Gouwe Lijn
• Dubbelspoor naar Utrecht
• Geen extra parkeergarages bouwen
• Huizen bouwen voor meerdere
generaties
• Natuur-/dierenpolitie
• Wethouder met aparte portefeuille
dierenwelzijn
• Gratis sterilisatie katten
• Meer milieueducatie
dieren altijd in het verdomhoekje
komen. Door dieren voorop te
stellen, maak je impliciet de keuze
voor de natuur, want ze moeten
ergens leven.’’
,,Momenteel zijn we als mensen
roofzuchtig bezig, kijken we al-
leen naar korte termijnbelangen.
Op een jaar gezien leven we door
ons consumptiegedrag drie maan-
den op de pof. Om ook toekomsti-
ge generaties een menswaardig be-
staan te geven, moeten we dus op
een andere manier gaan consume-
ren. En we beginnen hier en nu.’’ Fervent vogelaar Dick de Vos bij de stadsvogelprijs die Leiden vorig jaar in de wacht sleepte: ,,De meeuw is niet
,,Onze basisbeginselen, waaraan door de vos, maar de mens naar de stad gejaagd. Nu moeten we ze naar nieuwe leefgebieden lokken.’’
we alles zullen toetsen, zijn duur- foto dick hogewoning
zaamheid, mededogen en per-
soonlijke vrijheid en verantwoor- geven. Kijk eens hoeveel lampen dat niet is. Bij anderen gaat het al- zonnen. Wij kijken naar hogere
delijkheid. We zullen anderen er branden in de raadzaal. Hoe tijd om geld en de verdeling van belangen. Je moet op een andere
nooit onze ideeën opleggen. Van- dan ook, je kunt alles aan die be- geld. De één wil het hebben, de manier gaan denken. Zoals Ein-
uit de gemeenteraad kunnen we ginselen toetsen.’’ ander wil het houden. En geld be- stein zei: je moet een probleem
ze wel stimuleren. En de gemeen- ,,We zijn geen one issue partij. We staat niet eens, dat is niet tastbaar. niet oplossen vanuit dezelfde ge-
te kan zelf een voorbeeldfunctie zijn zelfs juist de enige partij die Dat hebben mensen ook maar ver- dachtegang als het ontstaan is. ’’

COA L ITI E
,,Ik denk dat het wel moge-
lijk moet zijn in Leiden
twee zetels te halen. Het
ligt niet voor de hand dat
we daarmee ook in het
stadsbestuur komen, maar
als de mogelijkheid er is
doen we dat natuurlijk. We
zijn erg voor samenwer-
king; je moet elkaar vin-
den. We zullen niet met ie-
dereen kunnen samenwer-
ken, maar daar wil ik niet
op vooruitlopen.’’
,,We willen dat er een wet-
houder Dierenwelzijn
komt. Dat is niet bij de hui-
dige portefeuille milieu on-
dergebracht, maar valt on-
der de burgemeester en die
is niet politiek aanspreek-
baar. En delen horen bij an-
dere wethouders. We moe-
ten er samenhangend be-
leid voor maken, anders
wordt het in elke porte-
feuille een sluitpost. Die
nieuwe wethouder moet
ook een eigen stafje krij-
gen, met opsporende amb-
tenaren, zodat dierenwel-
zijn bij de politie prioriteit
kan krijgen. Anders komt
’Niet instemmen met een parkeergarage bij de Morspoort.’
het weer onderaan de lijst.
Het is een schande dat er
een partij voor dieren no-
dig is. Een schande dat an-
dere partijen het thema
hebben laten liggen en nog
steeds laten liggen. Als je
het programma van het
CDA ziet bijvoorbeeld, daar
staat geen woord duur-
zaamheid in. Terwijl ze de
rentmeesters van de aarde
zeggen te zijn.’’
,,Dieren, natuur en milieu -
daar zijn wij voor. Als men-
sen dat belangrijk vinden,
moeten ze ons kiezen. Dat
thema introduceren we. En
daar zullen we ook nooit
concessies aan doen. Dus
niet toch instemmen met
een Morspoortgarage als er
een paar bomen minder ge-
kapt worden. We hebben
geen uitgebreide notities
geschreven over parkeren
of sociale problematiek.
Ook over de Oostvlietpol-
der zullen we nooit com-
promissen sluiten. Die
moet groen blijven. Dat
kost geld, maar dat is dan
jammer.’’
,,We willen af van grote
prestigeprojecten. De Rijn-
landroute, de Rijn Gouwe
Lijn... het duizelt me. Wie
zit daar nu op te wachten?
Als je iets moet, denk dan
aan het verbreden van het
spoor richting Utrecht. En
het Bio Science Park is een
typisch kolderiek prestige-
project. Waarom zou je dat
het grootste van Europa
willen maken? Dat willen
ze op veel plaatsen en dat
botst. En overal worden
maar dezelfde dierproeven
gehouden. Je kunt beter je
geld besteden aan alterna-
tieven voor dierproeven.
We zullen uitbreidingsaan-
vragen en nieuwe vergun-
ningsaanvragen zeer kri-
tisch bekijken. En waar het
mogelijk is, zaken terug-
draaien.’’
,,Er zijn in de stad proble-
men met meeuwen. Het
dier is van zijn oorspronke-
lijke broedgebieden verdre-
ven. Niet door de vos, zoals
gezegd wordt, maar door
de mens. Ik vind ook dat de
meeuw wordt gedemoni-
seerd. Ik hoorde dat ze er
in Katwijk al over klagen.
Straks klagen ze nog over
het geluid van de branding.
Om het in Leiden op te los-
sen moeten we de oorzaken
wegnemen. Geen gebou-
wen met platte daken meer
bouwen en zorgen dat er
geen voedsel is. Zorgen
voor een compleet schone
stad, met vuilcontainers en
die speciale stevige vuilnis-
zakken. De enige definitie-
ve oplossing zou zijn, ze
WE L / N I E T
De Partij voor de Dieren wil meer isolatie en zonne-energie,
zoals bij deze woningen in Amersfoort.
naar aantrekkelijke rustge-
bieden te lokken. ’’
,,In 2030 willen we dat Lei-
den klimaatneutraal is en
dat kan met één simpel
iets: het verminderen van
de vleesconsumptie. De
vleesproductie kost per kilo
duizenden liters zoetwater.
Zeven keer meer dan nodig
is een hoeveelheid graan
met dezelfde voedings-
waarde. En het geeft gigan-
tische broeikaseffecten. Als
elke Leidenaar één dag in
de week geen vlees zou
eten, dan los je daarmee
het klimaatprobleem op -
vanuit Leiden gezien. En
doet heel de wereld het,
dan is het hele klimaatpro-
bleem in één klap opge-
lost.’’
,,We willen isolatie en zon-
ne-energie stimuleren.
Toen de sneeuw op de da-
ken lag, kon je precies zien
wie geïsoleerd had en wie
niet. En helaas zijn het de
armste wijken met de
foto gpd
slechtst geïsoleerde huizen.
Die moeten we als gemeen-
te krachtig opknappen. Na-
tuurlijk ook met geld van
de gemeente, al zal het
denk ik nooit volledig zijn.
We zijn Sinterklaas niet, je
moet ook zelf bijdragen.
Maar we kunnen het wel
gemakkelijker maken. En
op lange termijn levert het
zelfs geld op. Ik heb nog
geen sluitende begroting,
maar het is zo klaar als een
klontje dat de miljoenen
erheen moeten die Leiden
voor Nuon-aandelen krijgt.
Dat komt uit energie, en
dat moet daar ook weer
naar terug.’’
,,Er komt geen parkeerga-
rage bij de Morspoort. Dat
vind ik echt idioot. Zo’n ga-
rage trekt verkeer aan. Je
ziet het iedere keer, dat ge-
zegd wordt ’als we nu hier
maar een weg aanleggen en
hier een garage, dan is het
opgelost’. Maar dat is niet
zo. Na vijf jaar staat het
weer vol. En laten we eerst
bestaande garages eens be-
ter benutten en daarvan-
daan gratis pendeldiensten
maken.’’
,,Er moet méér groen ko-
men. De singels moeten
één aaneengesloten route
worden. Er moeten migra-
tieroutes zijn voor dieren
in de stad. Nu zijn het alle-
maal eilandjes en dat gaat
ten koste van de biodiversi-
teit. We moeten de punten
opzoeken waar dieren niet
langs kunnen of -durven. Je
moet kijken door de ogen
van een klein dier en dan
bepalen waar je zou willen
lopen. En als dat minder
plek voor wonen betekent,
tja, waarom zou iedereen
per se in Leiden moeten
blijven wonen?’’
,,En mensen hebben enor-
me behoefte aan groen, dat
is ook bewezen goed voor
hun welzijn. Het liefst wil-
len we ook in elke wijk een
stukje groen in gezamen-
lijk beheer maken. Bij men-
sen een binding creëren
met de natuur. We willen
ook de wijkbedrijvigheid
stimuleren. Zodat er dorps-
achtige wijken en buurten
komen waar je prettig leeft.
Met meergeneratiewonin-
gen, waar meerdere genera-
ties onder één dak wonen.’’
,,Bij woningbouw willen
we kleinschalig denken; de
menselijke maat nemen. En
misschien kunnen we eens
kijken of we leegstaande
kantoorgebouwen kunnen
ombouwen tot duurzame
appartementen.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
ANTOINE THEEUWEN, SP

’Ophouden met uitverkoop’

G rote verkeersprojecten gaan
in de ijskast, lokale
belastingen gaan niet omhoog en
er wordt meer geïnvesteerd in
maatschappelijke voorzieningen.
Bovenal gaat de gemeente
luisteren naar en samenwerken
met de Leidenaars. Aldus de
Socialistische Partij in haar
verkiezingsmanifest. ,,Wij
kunnen veel beter werk leveren
dan het huidige college van
burgemeester en wethouders’’,
zegt lijsttrekker Antoine
Theeuwen. ,,We willen graag
besturen. We willen op de
knoppen gaan drukken.’’
,,Er moet een hele andere koers
komen dan we tot nu toe hebben
gehad. Ze zijn nog steeds volop
bezig zaken van publiek belang te
verzelfstandigen, terwijl de rest
van Nederland inmiddels door-
heeft dat dat niet goed is. We moe-
ten ophouden met de grote uitver-
koop. Het ernstigste is het verko-
M E T WI E
1. Antoine Theeuwen
2. Roos van Gelderen
3. Louk Rademaker
4. Eva de Bakker
5. Julian van der Kraats
Bekende lijstduwers:
17. Paul Jonas
29. Eltjo Meijer
30. Cor Vergeer
O PM E RK E L I J K
• Rijn Gouwe Lijn tegenhouden
• Geen Ringweg-Oost aanleggen
• Meer sociale woningen bouwen
• Oostvlietpolder groen
• Afschaffen ’zorgveiling’ huishoudelijke
hulp
• Meer geld naar cultuur
• Nieuwe ijsbaan
• Nieuw jongerencentrum binnenstad
pen van allerlei gemeentelijke
panden zonder dat we rekening
houden met welke clubjes daar in
zitten en welke sociaal-culturele
betekenis zij hebben. Dat gaat van
bingoclubs tot vluchtelingenhulp.
Zij vormen de sociale structuur
van de stad. Daar kun je niet tegen
zeggen dat ze maar marktconfor-
me huur moeten gaan betalen. Dat
redden ze niet.’’
,,Wat we moeten doen, is luisteren
naar de stad. En samen dingen
aanpakken. Dan krijg je automa-
tisch draagvlak omdat mensen on-
derdeel worden van de oplossing.
En je krijgt betere oplossingen
omdat je dan meer invalshoeken
kunt meenemen. Het college luis-
tert nu absoluut niet. Naar de ge- ,,De markt is mijn favoriete plek in Leiden. En het is er niet alleen gezellig, het is een voorbeeld van goede integra-
meenteraad niet, naar de ambtena- tie en marktwerking.’’ foto dick hogewoning
ren niet, naar de stad niet. Het ge-
bruikt de potentie niet die daarin Voedselbank en wachtlijsten bij de Dat moet je te allen tijden blijven we de structuren afbreken waarin
zit. De gemeente moet dienstbaar Stadsbank. Er moet niet bezuinigd ondersteunen. Dat zijn de sociale mensen bij elkaar zijn. Ook sport
zijn aan de stad.’’ worden op geld dat richting de sa- verbanden die ook maatschappe- is daar belangrijk in. Op straat is
,,Op sociale zaken moet een en an- menleving gaat. Er zijn in Leiden lijk veel opleveren. We hebben het het een rot-Marokkaan, maar als-
der gebeuren met betrekking tot meer mensen die aan cultuur over de toename van agressie en ie scoort maakt het niet uit welke
preventie. We moeten af van de doen, dan dat ze er naartoe gaan. zo. Dat komt volgens mij doordat kleur hij heeft.’’

,,We doen er niet meer aan
mee een koe en een geit te
ruilen zoals toen we in
2006 aan het college deel-
namen. Bij coalitieonder-
handelingen moet een ge-
meenschappelijke visie ge-
maakt worden. En de wet-
houders... we moeten daar
mensen neerzetten die iets
kúnnen. Degenen die de
stad besturen moeten ken-
nis van zaken hebben op
hun gebied. Toen we in
2006 in het college kwa-
men, hebben we niet goed
in de gaten gehad wat een
wethouder precies moet
kunnen. Bijvoorbeeld bij
Raymond Keur, die we wet-
houder financiën maakten.
Dat kwam omdat we in de
onderhandelingen eerst
konden kiezen tussen één
wethouder op iets wat we
leuk vonden of twee wet-
houders op dingen die
niets zouden opleveren.
Toen kwam de post financi-
en vrij. Omdat we daarvoor
iemand leverden, kregen
we ook iemand om sociale
zaken te doen. Op die ma-
nier krijg je mensen op
plekken waar ze niet goed
uit de verf komen. We pak-
ken geen karwei meer op
waar we de kennis niet
voor hebben. En dat zie je
ook bij andere partijen,
hoor, dat wethouders plat
op hun muil gaan. Kijk
naar Witteman (PvdA) en
de al vertrokken Steegh
(GroenLinks). Die hebben
fout op fout gestapeld.’’
,,Bij D66 zie ik een grote
ommekeer. Ze vormden
vroeger onderdeel van de
COA L ITI E
,,Met minder belastinggeld betere dienstverlening.’’
bestuurscultuur waartegen
wij knokken, maar nu hoor
ik ze veel dingen zeggen
die wij ook zeggen. Ze
maaien me soms zelfs het
gras voor de voeten weg.
Maar dat is niet erg; het wil
zeggen dat we een zelfde
visie hebben. ,,We willen
heel graag in het bestuur.
We zitten er nu om op de
knoppen te drukken. We
hebben anderhalf jaar kun-
nen kijken hoe het eraan
toe gaat en onze mening is
dat we veel beter werk kun-
nen leveren. We kunnen
voor minder belastinggeld
betere dienstverlening leve-
ren. Maar het wordt span-
nend. Met D66 zal er voor
een coalitie nog wel een
derde of vierde bij moe-
ten.’’
archieffoto ap
,,Maar een voorkeur? Net
als D66 vind ik dat we de
oppositie er meer bij moe-
ten betrekken, het dualis-
me beter vorm moeten ge-
ven. Het is lastig te zeggen
of het helemaal zonder co-
alitieakkoord zal kunnen.
Als de raad goed functio-
neert, zou dat wel de ideale
oplossing zijn. Ik denk, dat
we wat dat betreft in elk
geval zo open en vrij moge-
lijk moeten handelen.’’
,,Het is in elk geval een
doel het eens zonder PvdA
te doen. In de Leidse be-
stuurscultuur zit een con-
sistente lijn: meer dan der-
tig jaar PvdA. Die wil alleen
maar meer van hetzelfde.
Maar het wordt echt tijd er
iets anders tegenover te
zetten.’’
,,We gaan tegen álle verho-
gingen van lokale lasten
stemmen. Op dit moment
worden financiële proble-
men afgewenteld op de
burger. Die moet steeds be-
talen voor gemeentelijke
inefficiëntie en verkwis-
ting. Mensen moeten weer
begrijpen waar ze hun be-
lastinggeld voor betalen.’’
,,Ik denk dat we in ieder
geval veel grote plannen
gaan heroverwegen, waar
we het geld niet voor heb-
ben en waarvan het nut
nog niet is bewezen. Dat
zijn vooral de grote infra-
structuurprojecten. Daar
zie ik veel ruimte voor be-
zuinigingen. Je moet altijd
dingen tegen het licht hou-
den om te kijken of een
plan ook wel iets oplevert.
Kijk, zoiets als de Rijn Gou-
we Lijn (RGL) kost door
clausules ook geld. We zijn
er vrij aardig mee in het
pak genaaid. Maar daar zal
ook de provincie zich an-
ders moeten gaan opstellen
dan alleen maar met hun
doorzettingsmacht. Zij wil-
len toch ook het maat-
schappelijk belang dienen?
We willen de RGL tegen-
houden. Die kost veel meer
geld dan er straks uitkomt.
Het verkeersplan moet te-
rug dat na het referendum
over de RGL tot stand
kwam in samenwerking
met de stad. Dat was een
mooi plan. Daar zit ook
vertramming in, maar wel
pas als snelbussen succesvol
zijn gebleken.’’
,,Bezuinigen willen we ook
vanuit de ambtelijke orga-
WE L /N I E T
Windmolen langs de A4.
archieffoto united photos
nisatie. De reorganisatie
die daarvoor was bedacht,
is totaal mislukt. Het is
hetzelfde verhaal als met
de rest: van 1600 ambtena-
ren wordt de potentie niet
benut. We willen niet weer
poppetjes verplaatsen,
maar de dikte van de mana-
gementslagen aanpakken.
Dat soort zaken. We gaan
ervoor zorgen dat de amb-
tenaren weer met plezier
naar hun werk gaan.’’
,,Woningbouw moet dras-
tisch anders. Aan de ene
kant zijn we huizen aan het
bouwen waar een gratis
sloep bij moet omdat we ze
aan de straatstenen niet
kwijt kunnen, en aan de
andere kant hebben we
mensen die tien jaar moe-
ten wachten op een betaal-
bare woning. Er moet veel
meer sociaal gebouwd wor-
den omdat daar volgens
ons de behoefte zit. En we
willen veel meer duur-
zaamheid, van Leiden een
klimaatneutrale stad ma-
ken. Isolatie, warmtepom-
pen, zonnecellen en wind-
molens... al dat soort din-
gen. Hier worden bestaan-
de regelingen verschraald,
terwijl iedereen over de
grens ermee bezig is. En
dat terwijl wij hier drie me-
ter onder zeeniveau zitten.
Investeren in energie is een
van de meest rendabele
dingen die je kunt doen.’’
,,Het openbaar vervoer
moet zo fijnmazig worden
dat iedereen er gebruik van
kan maken. Je zult op een
gegeven moment de auto
toch een halt moeten toe-
roepen. Het parkeerpro-
bleem moet wel worden
opgelost.’’
,,We willen veel meer inzet-
ten op onderwijs. Mensen
moeten de mogelijkheid
krijgen zich te ontplooien.
Op dit moment is dat te be-
perkt. Als je zonder baan
komt te zitten, kun je nu
één jaar onderwijs doen en
dan moet er ook nog een
baangarantie aan vast zit-
ten. Daar moeten we in in-
vesteren. We hebben een
kenniseconomie, toch? En
banenmarkten zijn een be-
langrijk aspect. We moeten
mensen in contact brengen
met de banen.’’
,,De Oostvlietpolder moe-
ten we groen houden. Daar
moeten we ons verlies ne-
men. Tenminste, groen
houden kost inmiddels net
zoveel als het aanleggen
van een bedrijventerrein.
Bestaande bedrijventerrei-
nen moeten we revitalise-
ren. In de binnenstad moet
een jongerencentrum ko-
men. Dat plan wordt in de
stad breed gedragen.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
GERDA VAN DEN BERG, PVDA

’Even stop op uitgaven’

D oorgaan op de ingeslagen
weg en vooral niet al te veel
extra kosten maken.
PvdA-lijsttrekker en momenteel
wethouder Gerda van den Berg
wil de komende vier jaar vooral
realistisch zijn. Maar zonder
afbreuk te doen aan de ideologie
van haar partij. Het Leidse sociale
beleid blijft wat haar betreft ferm
overeind en iedereen wordt
aangemoedigd actief deel te
nemen aan de samenleving. Het
verkiezingsprogramma luidt
daarom: ’Iedereen telt mee!’.
,,Iedereen telt mee. Dat is leidend
in onze hoofdpunten. Dus werk
en inkomen: zorgen dat iedereen
aan het werk kan. Dat kan ook ge-
subsidieerde arbeid of vrijwilli-
gerswerk zijn, als dat op dat mo-
ment het beste bij je past. Je moet
zorgen dat je voldoende ruimte
hebt voor bedrijvigheid en werk-
gelegenheid, maar je moet ook
veel in het werk stellen om te zor-
gen dat iedereen een plek heeft in
de samenleving. Dat is een belang-
rijke peiler in ons denken.’’
,,In lijn daarmee is bijvoorbeeld
ook dat we ervoor willen zorgen
dat iedere jongere een vakoplei-
M E T WI E
1. Gerda van den Berg
2. Henny Keereweer
3. Marion van Dongen
4. Tjeerd Scheffer
5. Robert-Jan van Ette
Bekende lijstduwers
29. Marije van den Berg
30. Marc Witteman
O PM E RK E L I J K
• Pieters- en Academiewijk op
werelderfgoedlijst
• Wonen boven winkels stimuleren
• Geen groene stroom = geen subsidie
• Stimuleren dakisolatie
• Gratis parkeervergunning
elektrische/hybride auto’s
• Extra fietsenstalling Leiden Centraal
• Oplossen wachtlijsten kinderopvang
ding afrondt. In het groter geheel
is dat ook het bestrijden van
vroegtijdig schoolverlaten. Uitein-
delijk is het beleid erop gericht er-
voor te zorgen dat zoveel mogelijk
mensen een plek kunnen vinden
in de samenleving waar ze zelf-
standig kunnen zijn en kunnen
bijdragen, vanuit de idee dat dat
voor de meeste mensen toch de
beste manier is om een goed leven
te leiden.’’
,,Een van de kenmerken van de
PvdA is, dat we heel consistent
zijn in onze standpunten en dat
we ze ook proberen in te vullen op
een realistische manier. Je kunt
prachtige ideeën hebben, maar als
het verkiezingsprogramma dan
een la in gaat en je maakt er niets
van waar, dan wordt niemand daar
beter van. Wij zijn vaak een slagje ,,Er komt de komende jaren geen geld bij.’’ foto hielco kuipers
genuanceerder, maar wel helder.
Geen wollig taalgebruik. In ons ozb naar de rioolheffing en afval- met de huidige coalitie afgespro- goed doorneemt, zie je dat er nau-
programma laten wij per thema stoffenheffing te schuiven. En we ken dat we van alles willen op par- welijks wensen in zitten waar ex-
zien wat ons visie is, waar we over willen ze alleen met de inflatie keergebied - uit parkeerinkomsten tra geld voor nodig is. We willen
de afgelopen vier jaar tevreden verhogen. We willen het geld voor komen. Als het parkeerfonds niet realisme. Dat betekent schuiven
over zijn en wat we gaan doen.’’ programma binnenstad halveren. voldoende ruimte biedt moeten binnen bestaande budgetten, want
,,Wij willen dat de sterkste schou- We stoppen daar nu 1,2 miljoen we terug in onze wensen voor par- er komt de komende jaren geen
ders de zwaarste lasten dragen. per jaar in. Verder heeft het de keren. Door meer samenwerking geld bij. De bomen groeien niet
Wij vinden het niet wenselijk de voorkeur van de PvdA dat alle kos- met de regio willen we ook bespa- meer tot in de hemel. Het is even
lokale lasten nog verder van de ten voor parkeren - we hebben ren. Maar als je ons programma stop.’’

De PvdA blijft voor bebouwing van de Oostvlietpolder.
,,Je bereikt natuurlijk nooit
wat in je eentje, je doet het
altijd samen met anderen.
Ik zeg nu niets over coali-
tievoorkeuren. De kiezer
gaat weer spreken en dat
neem ik echt serieus. Af-
hankelijk van de verkie-
zingsuitslag moet je tot een
coalitie komen. Dat is ons
Hollandse systeem, en dat
vind ik een prima sys-
teem.’’
,,Er doen twaalf partijen
mee, dus er zijn straks on-
getwijfeld veel combinaties
mogelijk. Dan is natuurlijk
het criterium, voor ons en
voor andere partijen, hoe-
veel je van je verkiezings-
programma kunt realise-
ren. Maar je zult zien dat er
ook partijen zijn waarbij de
afstand met ons wel erg
groot is. Of we meewerken
aan dingen terugdraaien,
hangt ook af van het coali-
COA L ITI E
tieakkoord dat je sluit.
Maar er zijn veel punten
die we niet zouden willen
bespreken. Nu nog een lijn
kiezen bijvoorbeeld dat je
je gaat verzetten tegen de
Rijn Gouwe Lijn, dat is niet
realistisch. Maar je kunt op
voorhand niet aangeven
van ’Nou, als we dit bin-
nenhalen, dan...’. En als be-
bouwing van de Oostvliet-
polder niet doorgaat, zadel
je de bedrijven met een
probleem op. Dan moet je
in de onderhandelingen
kijken hoe je dat probleem
dan wel oplost. Het gaat
om het totale pakket.’’
,,We zijn een bestuurders
partij, want dat is de ma-
nier om je idealen te reali-
seren. Als je werkelijk er-
gens voor staat, dan moet
je dat ook in de wereld wil-
len zetten. Als anderen zeg-
gen dat ze het zonder de
foto dick hogewoning
PvdA willen doen, dan zit-
ten we daar niet zo mee.
Dat houdt ons scherp.’’
,,Ook over een zetelaantal
laat ik me niet uit. Een
groot deel van de uitslag
wordt bepaald door de in-
ternationale conjunctuur,
een flink deel door de lan-
delijke sfeer en vervolgens
door wat de lokale thema’s
zijn. Dat motiveert ons een
hele goede campagne te
voeren en mensen duidelijk
te maken dat de PvdA iets
te bieden heeft. Maar we
hebben een pracht van een
partij, een pracht van een
afdeling en een pracht van
een campagne. Dus het
komt helemaal goed.’’
,,De Waag is voor mij het
ultieme Leiden. De Waag is
onlosmakelijk verbonden
met Leiden en je bent pas
Leidenaar als je er 3 okto-
ber haring gaat halen.’’
,,Een nieuwe ijshal vinden
we een belangrijke voorzie-
ning. Als het lukt die in het
Huis van de Sport (plan in
De Mors, red.) te realiseren,
is het helemaal mooi. Wij
zijn uitdrukkelijk bereid
daar geld in te steken en er
echt voor te gaan. Dat kan
ook betekenen dat we ons
heel actief gaan inzetten
om te lobbyen en andere
fondsen aan te boren.’’
,,We hebben een goed mi-
nimabeleid en dat houden
we zo. Dat gaat echt om
mensen die de slechtste po-
sitie in de samenleving
hebben. Voor ons is belang-
rijk mensen te steunen die
het moeilijk hebben.’’
,,Laten we er niet ingewik-
keld over doen, bereikbaar-
heid is voor onze stad een
ontzettend belangrijk the-
ma. Er komen heel erg veel
mensen naar de stad met
openbaar vervoer, en ook
voor de onderwijsinstellin-
gen en de ziekenhuizen is
dat erg belangrijk. En wie
met de auto gaat, komt een
aantal flessenhalzen tegen.
Dat moet verbeteren, zoals
met de ringweg-oost en de
Rijnlandroute. In de ring-
weg willen we een tunnel
onder de Zijl naar Leider-
dorp. Helaas denkt Leider-
dorp daar anders over, dus
moeten we met elkaar om
tafel om tot een oplossing
te komen. Bij de Rijn Gou-
we Lijn discussie heb ik ge-
leerd dat er soms toch iets
WE L /N I E T
anders mogelijk is, maar
een absolute voorwaarde is
dat de leefbaarheid in de
wijken in stand blijft.’’
,,In de Oostvlietpolder mag
een bedrijventerrein ko-
men. Daar is behoefte aan,
ook binnen Leiden bij be-
drijven die willen uitbrei-
den. Daar is de polder een
goede plek voor. Heel be-
langrijk is dat ook een
groot deel groen wordt in-
gericht. De 29 hectare die
bebouwd mogen worden
leveren het geld op voor
het deel dat groen wordt.’’
,,Subsidie willen we koppe-
len aan het gebruik van
groene stroom. We weten
dat het qua milieu niet
goed gaat met de wereld in
zijn geheel en ieder moet
zijn steentje bijdragen. Or-
ganisaties moeten beseffen
dat iedereen er een taak in
heeft.’’
,,Misschien kunnen we ie-
dere zondag op dezelfde
plek een openbare koorre-
petitie houden?’’
,,In het verleden hebben we
wel eens gedacht dat we
nog duizenden woningen
konden bouwen, maar Lei-
den is vol. Wat we nu doen
is herstructureren. Daarbij
moeten we ons ook bewust
zijn dat er voldoende speel-
en recreatiemogelijkheden
moeten zijn. We zijn groot
voorstander van gemengde
wijken met sociale én duur-
dere woningen. Het valt
mensen vaak op, dat Leiden
zo gesegregeerd is. Dus wil-
len we mengen. Niet gelijk
villa’s in een wijk met so-
ciale huurwoningen, want
dan werkt het niet omdat
het verschil te groot is. En
we willen, naast de twee-
duizend op het Lammen-
schanspark, nog eens twee-
duizend studentenkamers
bouwen.’’
,,We willen meer mooie,
goede evenementen moge-
lijk maken. We willen dat
iedereen het beeld heeft dat
hier met grote regelmaat
iets te doen is waarvoor het
de moeite waard is hier-
naartoe te komen. Welke
vorm dat precies aanneemt,
weet ik niet. Maar een
voorbeeld: Leiden heeft
ontzettend veel koren.
Kunnen we dan niet bij-
voorbeeld iedere zondag op
dezelfde plek een openbare
koorrepetitie houden?
Maar niet iedere eerste za-
terdag van de maand een
Leiden Culinair. Dan vertil
je jezelf.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
JAN BOER, STADSPARTIJ LEIDEN ONTZET

’Bereikbaarheid op orde’
N a vier jaar in de Leidse
gemeenteraad is Jan Boer
nog altijd ontzet. Ontzet over de
manier waarop het
gemeentebestuur met Leidenaars
omgaat en ontzet over de wijze
waarop ambtenaren de dienst
uitmaken. De lijsttrekker van de
Stadspartij Leiden Ontzet wil dat
de Leidenaars meer te zeggen
krijgen over hun stad en hoopt
dat ze hem het zetelaantal zullen
geven om het te kunnen
waarmaken.
,,Het grote probleem van Leiden is
dat er altijd een beleid gevoerd
wordt dat de kool en de geit
spaart, maar de problemen niet
oplost. Uit onvrede daarmee zijn
wij vier jaar geleden ontstaan. Ze
willen bijvoorbeeld dat de binnen-
stad autovrij wordt, maar ook dat
de binnenstad als economisch hart
functioneert. Dat is een beetje met
elkaar in strijd. Als je het econo-
misch hart wilt stimuleren moet je
M E T WI E
1. Jan Boer
2. Eli de Graaf
3. Joost van Breukelen
4. Ben Blankenstein
5. Jan Perquin
Bekende lijstduwers
11. Bernard Stöxen
12. Marina Bosman
14. Simon Platteel
18. Peter Labrujère
34. Ben Luykx
O PM E RK E L I J K
• N11 doortrekken langs/onder spoor
• Persoonsgebonden zorgbudget voor
iedereen
• 400 meter ijsbaan
• Gemeentegebouwen met huurders niet
verkopen
• Beeld Vierkant in vierkant op
Stationsplein
eerst zorgen dat de bereikbaarheid
in orde is en daar is al dertig jaar
niets aan gedaan. Als je daarvoor
zorgt, komen de winkels vanzelf.’’
,,De binnenstad gaat steeds meer
achteruit. Je kunt hem wel bereik-
baar maken, maar dan moet je ook
nog wel wat willen bereiken. Nu is
dat gelukkig een wisselwerking:
met goede bereikbaarheid komen
er vanzelf initiatieven. Alleen krijg
je dan weer met de overheid te
maken die burgerinitiatieven niet
wil steunen, maar allerlei eigen
ideeën heeft. Maar de overheid
moet niet van alles verzinnen,
maar de ideeën van de bevolking
in goede banen leiden. Ik zit graag
in de bioscoop en het had maar
heel weinig gescheeld of we had-
den helemaal geen bioscopen
meer, omdat ze al sinds de jaren
tachtig roepen dat er een megabi-
oscoop komt. En nu, met het LVC, Jan Boer in de door hem geredde bioscoop Trianon: ,,Je moet éérst het nieuwe bouwen voordat je het oude weg-
en de Groenoordhallen. Die moe- haalt.’’ foto hielco kuipers
ten weg, terwijl er over tien jaar
misschien eens een nieuw gebouw ,,Maar problemen kunnen niet gingen. Dat is denk ik de toe- staat zijn de bestuurskosten door
staat. Je moet éérst het nieuwe langer binnen gemeentegrenzen komst en had ook al lang moeten de bevolking te laten opbrengen.
bouwen voordat je het oude weg- opgelost worden. Het wordt tijd gebeuren. Het heeft ook voordelen Maken we er 3 Oktoberstad van of
haalt.’’ voor een gemeentelijke samenvoe- voor de randgemeenten die niet in zo, haha.’’

COA L ITI E
,,We hebben de afgelopen trokken. Dat kost enorm
vier jaar een goede basis ge- veel tijd, dus dat kan het
legd en we zijn denk ik ge- beste als raadslidmaatschap
groeid. Drie of vier zetels een fulltimebaan is. Ik weet
moet haalbaar zijn. Dan niet of het al kan, maar
kan de Stadspartij een fac- goede raadsleden krijg je
tor van betekenis worden niet als het in de vrije tijd
en dat is hard nodig.’’ moet. Ik heb ook veel offers
,,Als we de democratie wil- moeten brengen.’’
len bevorderen, moeten we ,,We zijn geen voorstanders
wat gaan doen aan de ma- van coalities. We willen dat
nier waarop de gemeente- er na de verkiezingen al-
raad functioneert. Het is nu leen een raadsakkoord
net alsof die van alles ver- komt, waarin wordt opge-
zint, maar die verzint hele- somd welke problemen we
maal niks. Die wordt voort- gaan oplossen. Nog niet
durend geconfronteerd met hoe. Dat kan niet. Als ie-
kant en klare plannen uit mand met een oplossing
ambtelijke kokers. Ik vind komt, moet het in de raad
dat de raad bij de planont- vrij bediscussieerbaar zijn,
wikkeling moet worden be- met álle partijen.’’
,,De raad moet bij de planontwikkeling worden betrokken.’’
foto hdc media
,,Wij willen dat iedere in-
valsweg eindigt in een par-
keergelegenheid. Het liefst
onder de grond, maar dat
kost weer meer. Al die plek-
ken willen we via een plaat-
selijke openbaar vervoers-
ringlijn met elkaar en ov-
knooppunten verbinden.
Daarmee kun je mensen
verder vervoeren voor wie
de parkeerplek te ver van
de binnenstad ligt.’’
,,Bestemmingsplannen
moeten flexibeler worden.
Die zijn ooit bedacht om
grondspeculaties van agra-
rische gronden tegen te
gaan. Ze zijn niet helemaal
zinloos, maar ze moeten
hooguit een handleiding
zijn. Nu moet het bestem-
mingsplan al gewijzigd
worden als je een trap wilt
bouwen. Als mensen een
pand kopen, krijgen ze een
hele lijst met wat ze wel en
niet mogen. Dat is wel erg
trutterig. Je moet vrij kun-
nen beschikken over je ei-
gendommen.’’
,,Er zijn teveel clubjes en
verenigingen voor wijken.
Dat moeten we beter orga-
niseren in gebieden die
echt een eenheid vormen.
En die nieuwe vereniging
moet een bepaalde vrijheid
hebben. Nu functioneert
het niet, loopt alles dood
op procedures. En elke wijk
moet ook een goed functio-
nerend wijkcentrum heb-
ben, waar ook meer activi-
teiten voor jongeren onder-
gebracht worden. Dat moet
het hart van de wijk wor-
den. En het liefst zo, dat ze
WE L / N I E T
,,Elke wijk moet een goed functionerend wijkcentrum heb-
ben, met activiteiten voor jongeren.’’ archieffoto dick hogewo-
met hun activiteiten zelf de
kost verdienen.’’
,,Alle verkeer over de ring-
weg-oost bevordert de
doorstroming in de bin-
nenstad niet, maar heft de
doorstroming op. Dus daar
zijn we tegen. We willen
daar alléén een ongelijk-
vloerse kruising Kanaal-
weg/Hoge Rijndijk met een
brug naar De Waard. Dat is
volgens mij voldoende om
een knelpunt op te lossen
en andere verbindingen te
ontlasten.’’
,,Een bedrijventerrein in de
Oostvlietpolder is overbo-
dig, er staat al zoveel leeg.
En het gaat er niet alleen
om een industrieterreintje,
ze willen er ook nog een
moeras aanleggen. Ik ben
ontzettend tegen belasting-
ning
geld uitgeven om natuur
aan te leggen. Bovendien is
dat geen natuur, maar een
hobby van wetenschappers.
Dat doen ze maar in hun
achtertuin.’’
,,De N11 willen we door-
trekken tot het Haagweg-
terrein. Het gaat er in eer-
ste instantie om alle gelijk-
vloerse kruisingen met het
spoor op te heffen. Dat
moet omhoog. Dan houd je
eronder ruimte over voor
een verbindingsweg.’’
,,Bij bouwen moet er meer
aandacht komen voor een-
persoonshuishoudens,
want daarvan zijn er heel
veel in Leiden. Voor hen
moeten er meer betaalbare
woningen komen. En meer
starterswoningen. Verder
willen we scheefwonen
graag tegengaan. De beste
manier is natuurlijk om ie-
dereen een percentage van
zijn loon als huur te laten
betalen, maar dat mag
niet.’’
,,We willen kleinere scho-
len, en dichtbij. Op grote
scholen verdwijnt iedereen
in de massa en weet nie-
mand meer wie wie is. En
het scheelt ook weer ver-
keersproblemen, want nu
gaan mensen de halve stad
door om hun kind naar
school te brengen. En bij
elke school moet een gym-
zaal zijn.’’
,,Er moet een nieuwe ijs-
baan komen. Die verdient
zichzelf terug, daarvan ben
ik overtuigd. Andere ge-
meenten moeten er natuur-
lijk wel aan meebetalen.’’
,,We betalen het allemaal
uit de belasting. Dat kan,
ik houd zelfs over. We hef-
fen belastingen met een be-
paald doel, niet om een
achterlijk groot ambtena-
renapparaat in stand te
houden. Alleen daarop en
op onnodige procedures
kun je al honderd miljoen
uitsparen. En we willen de
Rijn Gouwe Lijn stopzetten
– Randstadrail moet vanuit
Den Haag deze kant op uit-
breiden - daarmee besparen
we ook veel. Mocht het
toch nodig zijn, dan lenen
we het. Honderd miljoen
kost vier miljoen per jaar.
Er moet ook een gemeente-
raadsaccountant komen. Ie-
mand die goed weet wat
wel en niet kan en die fi-
nancieel kan adviseren.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
PANDAY EN SIWPERSAD, PARTIJ SLEUTELSTAD

’Sleutels teruggeven’
Z e winden zich er al jaren over
op dat de Leidse politiek
Leidenaars nauwelijks betrekt bij
het maken van plannen voor de
stad. En dat er met die plannen
vervolgens nooit wat gebeurt. Nu
zijn ze het zat en hebben vijf
Leidenaars de handen ineen
geslagen en een nieuwe partij
opgericht: Partij Sleutelstad. Het
belangrijkste punt: de burger
meer te zeggen geven. Alle
plannen van enige omvang
moeten onderwerp worden van
een online referendum, stellen
Gilberto Panday en Anand
Siwpersad namens de partij. ,,De
tijd is er nu rijp voor’’, aldus
Siwpersad.
Panday: ,,We zijn puur uit onvre-
de met het huidige Leidse beleid
een nieuwe partij begonnen. De
burger kan zijn stem nu niet laten
gelden. Maar het is de stad van de
burger, niet van de lokale politici.
Er worden heel veel beloftes ge-
daan en die worden niet nageko-
men. Op een gegeven moment
moet er iemand zijn die zegt ’tot
zover en niet verder’, het moet op-
houden. We willen de burger gaan
betrekken bij alle belangrijke be-
M E T WI E
1. Anand Jitan
2. Gilberto Panday
3. Anand Siwpersad
4. Prem Kalicharan
5. Laetitia Siwpersad
O PM E RK E L I J K
• Regelmatig online referendum
• Kanaalweg doortrekken richting A4
• Havenplein in ere herstellen
• Baangarantieplannen voor hangjongeren
• Minder ambtenaren, efficiëntere
overheid
• Oostvlietpolder groen
• Doorstroming studentenkamers
bevorderen
• Afschaffen parkeerzones binnenstad
sluitvorming, via een online bin-
dend referendum. Dat is ons be-
langrijkste punt. Niet over alles
een referendum, hoor, maar wel
de belangrijke dingen. Dat gaat
dan bijvoorbeeld over de aanleg
van een tunnel of een groot trans-
ferium.’’
Siwpersad: ,,Je kunt natuurlijk
ook niet overal een referendum
voor uitschrijven. Je hebt ook poli-
tieke partijen nodig. Je gaat met
elkaar in discussie en zet alle voors Anand Siwpersad en Gilberto Panday (r): ,,De burger kan zijn stem nu niet laten gelden. Maar het is de stad van
en tegens op een rij. Die leg je de burger, niet van de lokale politici.’’ foto dick hogewoning
voor aan de burgers en zij kunnen
van daaruit een afweging maken. gaan. Dat gebeurt nu en dan 2010 kan iedereen beschikken over roerig. Twee partijen hebben be-
De politiek kan haar geloofwaar- wordt uiteindelijk een beslissing internet. En iedereen heeft DigId. zwaar gemaakt tegen onze partij-
digheid alleen terugkrijgen als ze genomen waar de burger eigenlijk mensen hoeven dus niet naar een naam. Sleutelstad.nl en een vast-
gaat luisteren naar de burger.’’ niets aan heeft. De Rijn Gouwe stembureau. En de ontwikkelin- goedhandelaar uit Oegstgeest. Dat
Panday: ,,En als bij de Leidenaars Lijn is berucht. Zeventig procent gen gaan nu zo snel. Straks kun je loopt nog. We willen het niet hoog
dan de minnen zwaarder wegen, zei er nee tegen en hij wordt nu de onderwerpen in de gemeente- opspelen, hoor. We bellen ze nog.’’
dan komt-ie er niet. Dat is onze toch aangelegd. Dat zijn dingen raad waarschijnlijk gewoon op je Panday: ,,Maar de naam Sleutel-
insteek. Het is als in een restau- waar de burger een beetje boos om tv zien, met de voor- en nadelen stad is vijfhonderd jaar oud. Het is
rant. Wij zijn de chef-kok die het kan worden. Wij willen dat de erbij. Het zal in de toekomst kun- de naam van de stad. Dus wie kan
menu samenstelt en de gast be- sleutels van de stad teruggegeven nen dat je dan direct ja of nee kan dat nou claimen? Het is niet dat
paalt waar hij trek in heeft.’’ worden aan de inwoners van de klikken. Daar gaan we denk ik we vreemd gaan met iemands
Siwpersad: ,,En het moet bindend stad. Dat is cruciaal. Zoveel moge- naartoe.’’ vrouw en moeten zeggen: sorry,
zijn, anders kun je eindeloos door- lijk de burger betrekken. En anno Siwpersad: ,,We begonnen wat dat wist ik niet.’’

COA L ITI E
Panday: ,,Twee à drie ze-
tels moeten we wel kunnen
halen. Mocht het onver-
hoopt gebeuren dat we
meer zetels krijgen dan de
vijf kandidaten die we op
de lijst hebben, dan hebben
we daar ook wel een oplos-
sing voor. Er is nog een
achterban. Maar we zijn
een realistische partij, daar
gaan we niet vanuit.’’
,,Als we in het college zou-
den mogen gaan zitten,
dan doen we dat. We gaan
geen enkele uitdaging uit
de weg. Ik zit te wachten
op de dag dat ik iets voor
de burger kan betekenen.
We zijn er nog niet hele-
maal uit wie wethouders-
kandidaat zou kunnen zijn.
Laten we eerst maar eens
afwachten of het zover
komt.’’
Siwpersad: ,,Maar als wij
een wethouder leveren, dan
moet die elke dag de straat
op, of in elk geval een paar
dagen per week. Want je
moet weten wat er leeft.
Wat ik nu zie bij de oude
garde is dat ze allerlei in-
loopavonden organiseren
waar ze dan gaan debatte-
ren. Wij vinden dat je dat
niet alleen nu in de slijm-
balperiode moet doen om
kiezers te binden. Dat moet
je blijven doen. Niet na de
verkiezingen zeggen: we
trekken ons terug in het
stadhuis. Nee, je moet de
burger vier jaar lang blij-
ven raadplegen. Er zijn ook
nog wel andere partijen die
zeggen dat ze de burger
meer willen betrekken bij
,,Je moet de kiezer vier jaar
lang blijven raadplegen.’’
de politiek, maar ze gaan er
vervolgens niet echt op in.’’
,,In ons verkiezingspro-
gramma hebben we het
over partijen die hun dom-
me en achterbakse politieke
willen doorzetten, maar
dat is natuurlijk ook poli-
tiek. Als partijen niet met
ons zouden willen samen-
werken vanwege die op-
merking, dan begrijpen ze
denk ik niet goed wat we
daarmee willen zeggen. We
willen de boel een beetje
wakker schudden.’’
Panday: ,,Maar als we in
een coalitie zouden kunnen
komen, dan zullen we moe-
ten onderhandelen. Het on-
line referendum is ons be-
langrijkste punt, dus dat
laten we niet gauw los. Het
zou misschien wel kunnen,
maar dan niet voor onze
punten zoals het Haven-
plein. Dat daar dan wel een
referendum aan gekoppeld
wordt. Maar laat de onder-
handelingen maar komen,
dan zien we wel.’’
Siwpersad: ,,We zijn voor
ons programma gaan den-
ken vanuit de straat. We
hebben met heel veel Leide-
naars gesproken; we zijn
vaak in de stad te vinden.
Dan merk je bijvoorbeeld
dat parkeren een heel groot
probleem is.’’
Panday: ,,Het zonesysteem
met parkeervergunningen
werkt bijvoorbeeld discri-
minatoir en werkt agressie
in de hand. Dus de zones
willen we afschaffen en ver-
volgens de vergunning iets
duurder maken, één of
twee euro of zo. Ook dat
leggen we de burger na-
tuurlijk voor. We gaan geen
informatie achterhouden,
je moet alles op de schaal
leggen. En het gemak pre-
valeert dan, denken wij, bo-
ven die ene extra euro.
Want als je niet meer de
halve stad hoeft rond te rij-
den om je voertuig kwijt te
kunnen, bespaar je benzi-
ne, scheelt dat luchtvervui-
ling en vermindert dat de
kans op ongevallen. Die eu-
ro krijg je echt wel terug.’’
Siwpersad: ,,Het Haven-
plein moet weer in ere wor-
den hersteld. Daar moet
Sinterklaas weer aanko-
men. Kijk, alles in de bin-
nenstad wordt gefocust op
de Beestenmarkt. Waarom
is dat? We moeten de
krachten juist over de stad
verdelen. Het Havenplein
is een prachtig gebied;
waarom zou je dat verwaar-
lozen? Je kunt het juist
mooier maken. Als je nu
binnenkomt bij de Zijl-
WE L / N I E T
Partij Sleutelstad wil meer aandacht voor de Haven en het
Havenplein.
poort dan is dat mooi en
historisch, maakt het in-
druk. Maar als je dan even
verder rijdt denk je: shit,
waar ben ik nu beland? Dat
is jammer, want daar ko-
men heel veel toeristen bin-
nen.’’
Panday: ,,We willen voor
hangjongeren een gesubsi-
dieerde baangarantie. Er
loopt ontzettend veel talent
rond en wat re-integratie-
bedrijven nu proberen om
dat te benutten, loopt
spaak. Jongeren blijven
twee maanden in een baan-
tje hangen dat ze krijgen
en haken dan weer af. De
begeleiding moet je niet la-
ten ophouden als ze bij een
bedrijfje zitten, dat is zon-
de van het gemeenschaps-
geld. Wij willen dat er een
soort straatcoaches komen,
die de jongeren in de gaten
houden en begeleiden op
archieffoto dick hogewoning
stageplekken. En er zijn ge-
noeg stageplekken.’’
Panday: ,,Voor ouderen
willen we meer speciale
flats, zoals er ook studen-
tenflats zijn. Zodat oude-
ren dichter bij elkaar kun-
nen zijn. We kunnen nu
nog niet zeggen waar we
die precies willen bouwen,
maar als we erover gaan
praten, weet ik zeker dat
we eruit komen.’’
Siwpersad: ,,En voor stu-
denten willen we de door-
stroming bevorderen. Met
name in de binnenstad zijn
weinig kamers beschikbaar.
Veel studenten blijven er
wonen als ze klaar zijn met
de studie. Daarmee blokke-
ren ze een goede doorstro-
ming. Die afgestudeerden
moeten we weg zien te krij-
gen, zodat nieuwe studen-
ten ernaartoe kunnen. Bui-
ten het centrum kun je kij-
ken welke mogelijkheden
je daar hebt. In de Meren-
wijk bijvoorbeeld zitten
ook studenten in flats waar
misschien best nog één of
twee verdiepingen op kun-
nen.’’
Panday: ,,Heel veel studen-
ten betalen ook veel te hoge
huren voor kamers waar jij
en ik niet in zouden willen
toeven. Daar moet wat aan
gebeuren. Dus we willen
meer nieuwe kamers bou-
wen, bestaande opknappen
en misstanden aanpakken.
En als de kamers niet van
ons zijn, moeten we de
mensen aanschrijven dat ze
moeten opknappen.’’
Siwpersad: ,,Er moeten
toch wel wat ambtenaren
uit. Kijk bij de Haven, bij
restaurant Dok 2. Die jon-
gen wil daar dingen en
vraagt dan iets aan de ge-
meente en dan doet de ge-
meente daar heel moeilijk
over. Is dat onbenul of zijn
dat ambtenaren die vinden
dat ze toch werk moeten
hebben? Ik snap het niet
helemaal, maar het lijkt op
werkverschaffing. Waarom
werk je iemand tegen die er
iets van probeert te ma-
ken?’’
Panday: ,,De Oostvlietpol-
der moet groen blijven, dat
vindt bijna iedereen. Ten-
minste, bijna iedereen die
wij gesproken hebben. En
dat zijn er echt heel veel,
honderden. We hebben
daarover een enquête ge-
houden en 85 procent zegt
de polder te willen behou-
den. ’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
GUIDO TERPSTRA, CHRISTENUNIE

’Niet te veel willen’

D e ChristenUnie is trots op
Leiden. Trots op de
schuldhulpverlening, trots op de
vrijwilligers en trots op de
binnenstad. Waar de meeste
partijen volgens lijsttrekker
Guido Terpstra rond
verkiezingstijd een klaagzang
inzetten over de stad, wil hij de
positieve kanten van Leiden
benadrukken. Toch valt er
volgens Terpstra ook een hoop te
verbeteren in het wegen- en het
groenbeleid.
,,De ChristenUnie voert campagne
met het thema ’Trots op Leiden’
en doet dat met de website trots-
op-leiden.nl. Hiermee willen we
laten zien dat Leiden een geweldi-
ge stad is. Natuurlijk valt er veel te
verbeteren, maar er is ook veel
waar we trots op kunnen zijn. De
Leidse binnenstad is daar een fan-
tastisch voorbeeld van. Het is
heerlijk om daar rond te slenteren,
M E T WI E
1. Guido Terpstra
2. Mart Keuning
3. Maaike Schaap
4. Arno Geleijnse
5. Carlijn Bergwerff
6. Harmjan Vedder
7. Christiaan Harinck
8. Freek de Bree
O PM E RK E L I J K
• Minder koopzondagen
• De RijnGouweLijn tegenhouden
• Leiden kan niet zonder vrijwilligers en
mantelzorgers
• De Oostvlietpolder moet groen blijven
• Goede schuldhulpverlening zonder
wachtlijsten
• Nieuw asielzoekerscentrum
• Aanpak illegale prostitutie
• meer centra voor jeugd en gezin
te winkelen en op een terrasje te
zitten. De stad heeft een ziel en
een karakter en moet niet slechts
als een economische melkkoe wor-
den gezien. We hebben hele mooie
dingen in de stad en daar moeten
we slim mee omgaan.’’
,,Onze ideale samenleving is een
samenleving waar mensen er voor
elkaar zijn als ze elkaar nodig heb-
ben. De ChristenUnie ziet geen
Leidse samenleving waarin ieder-
een voor zichzelf leeft. Mensen die
om wat voor reden dan ook onder-
steuning nodig hebben, moeten ,,Het behoud van het voormalig Sint Elisabeth Ziekenhuis is een goed voorbeeld van wat een kleine partij als de
dat krijgen. Leiden heeft nu een CU in de raad kan bereiken.’’ foto hielco kuipers
redelijk sociaal beleid, maar in-
middels staat er een grote bezuini- hebben. Er moet geen tweedeling Idealistisch, maar niet dogma- bouwing in Leiden. Maar dat wil
gingsoperatie voor de deur. Er zijn komen tussen mensen die het wel tisch.’’ niet zeggen dat er geen groene
steden die 35 miljoen moeten zien en die het niet redden. Ik zeg niet ,,Leiden is de dichtstbevolkte ge- rustpuntjes kunnen komen. Men-
te bezuinigen. Ik hoop, dat het in dat er geen cent van het minima- meente van Nederland en inmid- sen voelen zich prettiger en beter
Leiden beneden de tien miljoen beleid af kan, maar er moet wel dels ook behoorlijk versteend. We in hun element als ze wonen in
zal blijven. We zullen niet bezui- een menselijk bestaansminimum moeten in Leiden niet te veel wil- het groen en over de mogelijkheid
nigen op daklozen en ook niet op in Leiden blijven. We zijn christe- len, daar is het te vol voor. We vin- beschikken om op hun vrije dag
andere groepen die het echt nodig lijk-sociaal, maar ook realistisch. den het echt welletjes met de be- naar het groen toe te gaan.’’

COA L ITI E
,,Afhankelijk van de sfeer
zijn we altijd beschikbaar
voor een plek in het colle-
ge. In de huidige coalitie
(PvdA, VVD, CDA en tot ja-
nuari GroenLinks, red.) had
ik mij niet thuis gevoeld.
Er heerst een opgeblazen
politieke cultuur en dat
baart mij zorgen. Er wordt
te veel gevochten in Leiden.
Het opblazen van dingen,
het populistische; dat staat
heel ver van ons. De poli-
tiek is geen speeltuin, het is
een serieuze zaak. We zou-
den in de politiek juist
meer moeten samenwer-
ken. Als kleine partij wil je
liever niet in een vechtsfeer
terechtkomen waar partijen
elkaar vliegen proberen af
te vangen. Het moet goed
aanvoelen, anders word je
gemangeld.’’
,,De meest gunstige coalitie
bestaat natuurlijk uit de
ChristenUnie, haha. Maar
we weten wel dat we waar-
schijnlijk niet de grootste
partij van Leiden zullen
worden. Daarom moeten
we wel een beetje beschei-
den blijven. Als grootste
partij kan je gemakkelijker
zeggen met wie je wel en
niet wilt regeren, voor een
bescheiden partij gaat dat
te ver. Bovendien past het
niet bij onze mentaliteit
om nu al uitspraken te
doen over eventuele coali-
tiepartners. We gaan rustig
de verkiezingen afwachten.
Maar het zou een coalitie
moeten zijn die anders met
de provincie omgaat dan
nu gebeurt, zodat zij niet
meer onze tegenstander
wordt. Met welke partijen
we dit kunnen bereiken,
weet ik niet. Ik zie het niet
voor me dat we met partij-
en in het college zitten die
de Oostvlietpolder vol wil-
len bouwen en die kwetsba-
re groepen links laten lig-
gen. Ik ga voor een sterke
ChristenUnie en het maakt
wat ons betreft niet uit wie
daar bij komt.’’
,,Ik zou het fantastisch vin-
den als we sterker uit de
verkiezingen komen dan
we erin zijn gestapt. Een
goede wethouder is heel
veel waard voor een stad en
de ChristenUnie heeft hier
voldoende geschikte kandi-
daten voor. Of voormalig
wethouder Filip van As
daarbij zit, is aan hem. Ik
vind het wel een spannende
gedachte als hij zou terug-
keren naar Leiden, maar
daar zijn nog geen aanwij-
zingen voor. Hij zit nu na-
tuurlijk in Dronten. Maar
zeg nooit nooit in de poli-
tiek. En zelf voel ik me - als
ik het ooit al zal willen - er
nog niet klaar voor. Ik voel
me thuis in de gemeente-
raad. Maar de ChristenUnie
in het college zou echt goed
zijn voor Leiden.’’
,,Van As terug? Zeg nooit
nooit in de politiek.’’
,,Ik denk dat Leiden erop
verliest als we in de Oost-
vlietpolder een bedrijven-
terrein plaatsen. Ik begrijp
dat ondernemers meer
ruimte willen, maar ik
denk dat we verantwoorde-
lijker kunnen omgaan met
de omgeving door oude be-
drijventerreinen op te
knappen in plaats van
steeds maar weer een nieu-
we uit de grond te stam-
pen. Het is zo korte termijn
denken: we hebben nu
ruimte nodig, dus bouwen
we op een leeg stukje. En
het oude laten we dan ver-
stoffen. Opknappen is mis-
schien duurder, maar wel
duurzamer. We moeten
heel zorgvuldig zijn met de
ruimte die we nog heb-
ben.’’
,,Ook voor de Rijn Gouwe
Lijn willen we een duurza-
me oplossing. Het nut van
die sneltram is volgens ons
nog steeds niet bewezen. Ik
hoop dat we het besluit
over de Rijn Gouwe Lijn
kunnen omkeren. Zet hem
in elk geval op de lange
baan, want ook in Katwijk
zitten ze er niet op te wach-
ten. Ik zou zeggen: Leg
vrije busbanen aan voor
snelbussen. Maar de bal
ligt bij de provincie. De
Rijnlandroute moet er wel
hoe dan ook komen, want
het verkeer loopt vast. Als
er een duurzame oplossing
komt voor Leiden, dan heb-
ben wij daar wel geld voor
over, maar wel alleen onder
die voorwaarde. Wij gaan
niet meebetalen aan een
route die dwars door de
polder bij de Stevenshof en
de Oostvlietpolder gaat.
WE L / N I E T
,,Ondergrondse garages zijn misschien duurder, maar wel
duurzamer.’’
Onze voorkeur gaat uit
naar het Churchill Avenue-
plan, waar Leiden echt wat
aan heeft. Daarbij wordt de
Churchilllaan opgewaar-
deerd.’’
,,Zonder universiteit zou
Leiden wellicht de helft
zijn van wat het nu is. Als
universiteitsstad ontleent
Leiden daar een groot deel
van haar karakter en status
aan. De universiteit heeft
ruimte nodig en ruimte
voor haar studenten om te
wonen. Wij zijn verplicht
om de universiteit daarin te
faciliteren. Het Lammen-
schanspark lijkt me een
goede locatie om de lucht
in te gaan voor studenten-
huisvesting. Een wildgroei
aan hoogbouw moet je niet
hebben.’’
,,Het is overigens niet de
bedoeling dat Leiden een
archieffoto hielco kuipers
stad wordt waar alleen
maar yuppen en studenten
wonen. Gezinnen moeten
er ook zijn. Vandaar dat er
meer eengezinswoningen
moeten komen, want daar
zijn er nu te weinig van.
Het is belangrijk voor de
opbouw van de bevolking
dat de samenstelling ervan
in balans is. Vaak wonen
Leidenaars te duur. Sommi-
ge verhuurders vragen veel
meer voor een woning dan
wettelijk is toegestaan. Er
zijn nu te weinig huurders
die daar een zaak van ma-
ken. Dat is logisch omdat
het je huis is, daar voel je je
veilig en dat wil je niet zo-
maar de inzet maken van
een geding. Wij zijn voor
een huurteam dat huurders
ondersteunt.’’
,,Aan alles is een tekort in
Leiden. We hebben veel te
weinig parkeergelegenheid
in het centrum. Bij een stad
als Leiden wil je door het
historische karakter het
liefst onder de grond par-
keren. Ondergrondse par-
keergarages zijn wel iets
duurder dan goedkope to-
rens de lucht in, maar ze
zijn wel veel duurzamer.
De Garenmarkt is daar een
uitstekende locatie voor en
wellicht ook de Lammen-
markt. Een van de lelijke
pukkels van het Leidse cen-
trum is de Hoogvlietgara-
ge, maar voordat die tegen
de vlakte kan, moeten er
eerste andere parkeerplaat-
sen voor in de plaats ko-
men. Om kosten te bespa-
ren betekent dat misschien
dat je andere dingen niet
moet doen.’’
,,We willen meer fietsen-
stallingen, maar dat hoeft
niet zo megalomaan aange-
pakt te worden. Vooral bij
het station moet je altijd je
fiets kwijt kunnen. Het is
helemaal niet erg als er
overdag een fietsenstalling
leeg is. In het centrum
moeten ook meer fietsrek-
ken komen. Leiden is een
fietsstad en dat moet het
blijven.’’
,,We zien het liefst een
nieuwe evenementenhal in
Leiden. De stad mag geen
slaapstad worden, dus er
moet ruimte worden ge-
maakt voor evenementen.
De gemeente kan een hal
alleen niet zelf exploiteren.
Daar zal altijd de markt
voor nodig zijn. Het is be-
grijpelijk dat marktpartijen
lastig te vinden zijn zolang
de barakken op vliegveld
Valkenburg nog open zijn.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
’Binnenstad parel in Randstad’
G oud. Dat heeft Leiden volgens
CDA-lijsttrekker Jan-Jaap de
Haan in handen met het
bedrijventerrein Bio Science Park
en de historische binnenstad. Het
stadsbestuur waar De Haan als
wethouder cultuur en sociale
zaken in zit, richtte zich bij zijn
aantreden twee jaar geleden
sterk op dit goud. Er kwamen
plannen voor het centrum, voor
infrastructuur en bedrijvigheid.
Plannen waar De Haan nog jaren
mee verder wil.
’Leiden: stad van kansen’ is de titel
van het CDA-verkiezingsprogram-
ma. ,,We willen heel nadrukkelijk
een positief verhaal neerzetten.
Leiden heeft mensen een heleboel
kansen te bieden. We hebben met
het Programma Binnenstad, het
Programma Bereikbaarheid en de
toekomstvisie Stad van ontdekkin-
gen een agenda voor de stad waar-
van we vinden dat we die eens tien
jaar moeten volhouden. Dat moet
je echt doen, als je wilt dat de bin-
nenstad uitgroeit tot parel in de
Randstad. Het aanleggen van een
M E T WI E
1. Jan-Jaap de Haan
2. Moniek van Sandick-So-
pers
3. Arjen Bonestroo
4. Judith Sandriman
5. Abraham Flippo
Bekende lijstduwers:
43. Carel Stolker
45. Ruud Breedveld
49. Wim Bleijie
JAN-JAAP DE HAAN, CDA
O PM E RK E L I J K
• Draadloos internet in de hele stad
• Meer parkeergarages
• Bloeiende Bio Science Park
• Groene Oostvlietpolder
• Brede school in Slaaghwijk
• Stadsetiquette
• Dam Maresingel verwijderen
• Afspraken over nieuwe evenementenhal
• Uitbreiden uitgaansgebied Beestenmarkt
• Meer parkeerplaatsen Roomburg/
Meerburg
• Harde aanpak meeuwenoverlast
• Kraakverbod
ringweg, het bouwen van een par-
keergarage, het uitbouwen van je
culturele profiel, dat doe je niet in
twee of vier jaar.’’
,,Er komen financieel heel zware
jaren aan. We zullen per jaar meer
dan tien miljoen moeten bezuini-
gen. We willen economische
draagkracht houden in de stad
door de speerpunten van de stad -
kennis en cultuur - maximaal te
gebruiken. Voor de vestiging van
bedrijven, voor het doorontwikke-
len van het Bio Science Park en
voor het aantrekken van toeristen.
Dat is absoluut nodig. Niet alleen
om de economische crisis door te Jan-Jaap de Haan is trots op de voortgang bij ateliercentrum Haagweg 4, waar hij als wethouder cultuur vaak
komen, maar ook om het sociale mee bezig was. foto dick hogewoning
beleid en de voorzieningen in alle
wijken op niveau te krijgen. Dat uniek concept dat in de top van overzichten van vrijetijdsbeste- heeft tegenwoordig een Hema.
kun je alleen betalen als je een Europa kan meedraaien. We heb- ding, zijn we in de voorkeuren de Het gaat erom wat je nieuw, extra
goed draaiende stadseconomie ben met de binnenstad, en alle zeventiende stad. Dus ergens doen en anders kan bieden dan de win-
hebt met daarin ook welvarende cultuur die daar is, ook goud in we iets nog niet helemaal goed. kelcentra die iedereen heeft. Hier
burgers, sterke bedrijven en finan- handen. We zijn de derde monu- We zijn de afgelopen twintig jaar kun je shoppen in een zeventien-
cieel gezonde organisaties.’’ mentenstad van Nederland en de een groot deel van onze winkel- de-eeuws decor, langs grachten
,,Met het Bio Science Park hebben derde museumstad van Neder- functie kwijtgeraakt en die pak je waar ook Rembrandt heeft gelo-
we goud in handen. Het is een land. En toch, als je kijkt naar de ook niet meer terug; iedereen pen.’’

COA L ITI E
,,De investeringsagenda en
de bijbehorende visie moe-
ten doorgezet worden. Het
is heel belangrijk dat er een
coalitie komt die die hoofd-
punten onderschrijft. Als ik
naar de verkiezingspro-
gramma’s kijk, denk ik dat
het logisch is om in ieder
geval weer met de huidige
partijen te gaan praten. En
ik denk dat het heel goed
zou zijn als er zes jaar con-
tinuïteit zou zijn. Maar ui-
teraard beslist de kiezer.
Ook GroenLinks komt in
aanmerking. Ze zijn zelf
weggegaan, van ons had
dat niet gehoeven. Zolang
zij de belangrijkste investe-
ringen blijven steunen,
lijkt GroenLinks me een
constructieve partner. ’’
De peilingen laten zien dat
D66 een grote speler zou
kunnen worden. Als dat zo
is, kan het volgens De Haan
wel eens lastig worden.
,,Dat zullen hele spannen-
de gesprekken zijn, want
D66 heeft nee gezegd tegen
een aantal pijlers van dit
beleid. Het is typisch Leids
iedere vier jaar allerlei din-
gen terug te draaien waar-
over al besloten is. Als D66
én nee zegt tegen een par-
keergarage, én nee zegt te-
gen de rondweg, én nee
zegt tegen de Rijn Gouwe
Lijn, én nee zegt tegen de
Rijnlandroute, én nee zegt
tegen de verzelfstandigin-
gen van overheidsafdelin-
gen, dan wordt het wel heel
,,Oostvlietpolder groen.’’
lastig met die partij. En ik
maak me daar zorgen over.
Dit is een ander D66 dan
eerder in deze stad in het
college zat. Het is een nee-
zeggende partij geworden.
Kijk, wij hebben ook nooit
een fanclub opgericht voor
de RGL, maar dat boek
moet nu eens gesloten wor-
den. Het enige punt dat wij
wel willen terugdraaien, is
de bebouwing van de Oost-
vlietpolder. Uit de laatste
cijfers blijkt ook dat een be-
drijventerrein aanleggen
wel eens duurder zou kun-
nen zijn dan groen laten.’’
,,We willen een wethouder
integratie. Je hoeft geen
helderziende te zijn om te
zien dat immigratie, inte-
gratie en de toekomst van
moslims in onze samenle-
ving heel erg leven in onze
samenleving. In Leiden is
dat onzichtbaar. Dat is
goed omdat er dus geen ex-
plosieve situaties zijn, maar
dat betekent niet dat het
niet speelt. En we gaan de
komende tijd twee moskee-
en bouwen, waardoor de is-
lam zichtbaarder wordt.’’
,,We willen meerdere par-
keergarages direct aan de
rand van het centrum. Bij
de Morspoort en onder de
Garenmarkt. En het liefst
ook die van de Hoogvliet
afbreken en er iets fatsoen-
lijks bouwen, maar ook an-
dere kansen benutten. De
Kaasmarkt zal herontwik-
keld worden. Het CDA wil
investeren in deze stad. Het
neerzetten van parkeerga-
rages en het aanleggen van
een ringweg is in vrijwel al-
le honderdduizend-plus
gemeenten al in de jaren
negentig gebeurd.’’
,,Als het goed is, is over vier
jaar muziekcentrum De
Nobel opgeleverd of bijna
opgeleverd. De renovatie
van De Lakenhal is dan
gaande, bij de Aalmarkt
wordt gebouwd en worden
winkels opgeleverd. Ik
denk dat de ontwikkeling
van het Kooiplein volop
gaande is. Dat soort dingen
moeten we doorzetten. Het
zou slecht zijn nu weer
nieuw papier te maken in
plaats van steigers en hijs-
kranen neer te zetten.’’
,,De Beestenmarkt en om-
geving kan een fantastisch
uitgaansgebied worden,
veel meer dan het nu is. Ik
vind dat daar bijvoorbeeld
het bioscoopaanbod veel
beter kan. Ik hoop heel erg
dat er in de Lido geïnves-
teerd zal worden, zodat het
een moderne bioscoop
wordt met 3d-schermen.
WE L / N I E T
,,Als het goed is, is over vier jaar muziekcentrum De Nobel
opgeleverd of bijna opgeleverd.’’
Het is nu gewoon verou-
derd en dat zorgt ervoor
dat jongeren de stad uit-
gaan.’’
,,We willen een Leidse
stadsetiquette. Dat staat al
een aantal jaar in ons pro-
gramma. We willen daar-
mee aangeven dat je het
met extra politie en came-
ratoezicht - waar we voor
zijn - alleen niet redt. Je
kunt nooit alles regelen als
overheid en elke vorm van
verloedering tegengaan. De
stadsetiquette is geen set
regels die aan burgers
wordt opgelegd. Er zijn
verschillende steden waar
stadsgesprekken op gang
zijn gebracht over waarden
en normen en fatsoen. En
scholen, werkgevers, sport-
verenigingen erbij betrek-
ken. Niet betuttelend, maar
zorgen dat in de samenle-
ving het gesprek op gang
komt.’’
,,We zullen her en der pro-
beren bij te bouwen, maar
de stad krimpt. We moeten
proberen stabiel te blijven,
want door bevolkingsafna-
me krijgt de gemeente
minder geld. Steeds meer
gezinnen trekken weg om-
dat ze geen woning kun-
nen vinden. Daarom moe-
ten we de woningen bou-
wen die voor de meeste
doorstroming zorgen. Wij
stellen drie prioriteiten: ge-
zinswoningen, ruime ap-
partementen en studenten-
woningen. Bij Valkenburg
willen we meer huizen dan
nu gepland en vooral ook
studentenwoningen. Kat-
wijk wil er het liefst een
vijfde dorp bouwen, maar
voor de stad, de universiteit
en de regio zou het beter
zijn er op een andere ma-
nier naar te kijken. Die hui-
zen liggen straks op een
paar honderd meter van
universiteitsgebouwen.’’
,,De passantenhaven willen
we uitbreiden. Je kunt wel
proberen al die mensen die
op De Kaag varen te verlei-
den naar de stad te komen,
maar dan moet je wel kwa-
liteit en goede voorzienin-
gen bieden.’’
,,Geld voor alles wat ik
noem, zit al in de begro-
ting. We moeten wel overal
kritisch naar blijven kijken.
Het is makkelijk een lijstje
bezuinigingen te noemen,
maar dat wil ik niet doen.
We hebben de gemeente-
raad beloofd een objectieve
lijst met mogelijkheden op
te stellen voor tijdens de
coalitieonderhandelingen.
Het zullen hele pijnlijke
keuzes zijn. Wat ons betreft
bezuinigen we niet op de
investeringen in bereik-
baarheid, en niet op cul-
tuur en sport. Wat inkom-
sten betreft: de woonlasten
stijgen alleen met de trend,
behalve de ozb. Die ligt
daar nog te ver boven.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
DAAN SLOOS, LEEFBAAR LEIDEN

’Leiden voor de Leidenaars’

L eiden is een prachtige
Hollandse stad en dat wil
Leefbaar Leiden-lijsttrekker Daan
Sloos graag zo houden. Andere
culturen en religies vindt hij
prima, maar het straatbeeld dient
volgens hem verschoond te
blijven van uitingen daarvan.
Ook wil hij Leidenaars en Leidse
bedrijven voorrang geven bij het
verkrijgen van woningen, banen
en werkopdrachten. Van een
nieuw stadsbestuur verwacht hij
dat het zich meer op de inwoners
richt en niet alleen oog heeft
voor de universiteit ,,Of het
allemaal kan weet ik niet, maar
ik wil het gewoon.’’
,,Het college van Leiden hangt de
laatste jaren alles op aan de uni-
versiteit. Banen voor hoogopgelei-
den, dure huizen, winkels in het
hoge segment, hoogwaardige res-
taurants, noem maar op. Dan ver-
geet je de hele grote groep mensen
waar Leiden groot mee geworden
is en zijn bestaan aan te danken
heeft: de arbeiders. Die worden de
stad uit gedrongen. Zodra je duur-
dere huizen bouwt, ontstaat een
tekort aan sociale bouw. De doel-
groep daarvoor wordt gedwongen
buiten de stad te gaan wonen en
dat vindt Leefbaar Leiden geen
goede zaak. Leiden is er voor de
oorspronkelijke Leidenaars. Die
gaan altijd voor bij ons.’’
,,Het is altijd zo’n dooddoener dan
tegen te werpen dat de stad is ont-
staan uit vluchtelingen. Dat is niet
M E T WI E
1. Daan Sloos
2. Piet Peper
3. Ben Plazier
4. Anand Soekhoe
5. Joke Daleman
6. Bas Regeer
7. Bram Pater
8. Nancy Peper
O PM E RK E L I J K
• Herinvoeren schoolzwemmen
• Eén gemeentelijke coffeeshop
• Tegengaan Rijn Gouwe Lijn
• Oostvlietpolder groen
• Banen en huizen met voorrang naar
Leidenaars
• Gratis ov 65+
• Buurthuizen en sportkantines veel vaker
open
• De helft minder ambtenaren
• Geen hoge windmolens, maar
uitwerking horizontaal idee van
Leidse uitvinder
waar deze stad na de oorlog mee is
groot geworden. Die mensen heb-
ben geploeterd om deze stad te
maken tot wat hij nu is. Er is een
hele grote groep nieuwkomers,
vaak laaggeschoolden die ook nog
eens aanspraak maken op een uit-
kering, die in huizen zit die eigen-
lijk bedoeld zijn voor Leidse arbei-
ders. Je kan kwalijk Leidenaars
twaalf jaar op een wachtlijst laten
staan terwijl huizen gaan naar
mensen die net binnenkomen.
Dan denk ik toch dat er iets mis
is.’’
,,Dat gaat ook om banen. Leide-
naars die geen baan hebben, gaan
voor. Al is dat een wens. Dat kun
je niet waarmaken. En je moet het
natuurlijk wel ruim zien. Alloch-
tone mensen die hier al dertig jaar
wonen, zijn natuurlijk wel Leide-
naars. En zodra in de stad iets ge-
renoveerd wordt en je ziet op het
bord dat de aannemer uit Zeist,
Utrecht of desnoods Groningen
komt, dan is er iets mis. Je kunt
dat werk natuurlijk ook uitbeste-
den aan Leidse ondernemingen.
De Leidse economie stimuleren.
En als je hier komt en zonder
werk zit, krijg je niet direct een ,,Buurthuizen moeten worden gekoesterd, voor de sociale cohesie. Er kan daar door bezuinigingen bijna niets
volledige uitkering zoals nu. Lei- meer.’’ foto dick hogewoning
denaars en andere Nederlanders
hebben daar jaren en jaren voor ,,Het is een visie, die we gaan pro- maar je moet ook aan de toekomst duurt nog een paar jaar, maar je
gewerkt en zien hun premie nu beren te regelen. Het zal mis- denken. Wat voor soort regering kunt wel alvast in die lijn gaan
gaan naar mensen die er net zijn.’’ schien blijken niet te kunnen, krijgen we en wat wil die? Dat denken.’’

COA L ITI E
,,We doen absoluut niet
mee aan een college dat de
Oostvlietpolder wil bebou-
wen en dat meewerkt aan
de Rijn Gouwe Lijn. Er
moeten processen gevoerd
worden, alles om die zaken
van de kaart te krijgen. Dat
hadden we al veel eerder
moeten doen, dan was het
veel gemakkelijker ge-
weest.’’
,,Als wij wethouders mo-
gen leveren, loop ik daar
niet voor weg. Maar we wil-
len in elk geval wethouders
die Leiden Leids willen la-
ten. De stad verandert stuk-
je bij beetje in een andere
stad, meestal door bestuur-
ders uit andere plaatsen die
niets met de stad hebben.
Dat vind ik slecht.’’
,,In een coalitie zou de SP
mijn voorkeur hebben. En
de PvdA erbij. Ook al heeft
die wel veel miskleunen ge-
maakt, het is wel een realis-
tische partij. Verder ben ik
ongelooflijk blij dat de Par-
tij voor de Dieren meedoet
in Leiden. Het recht van
het dier is echt helemaal
niets hier in Leiden. En als
je niet van dieren houdt,
houd je niet van mensen.’’
,,Wij willen meer dan 30
procent sociale woning-
bouw. En dat kan desnoods
op het Groenoordhallenter-
rein. Het huidige plan kan
van tafel. Er stond ooit een
sporthal voor mensen die
het niet zo breed hebben.
Die gaat nu weg en wat
komt ervoor terug? Dure
waterwoningen die niet
eens verkocht worden.’’
,,We moeten fabrieken aan-
trekken. Drukkerijen, me-
taalbewerking, kledingfa-
brieken, autoreparatiebe-
drijven... dat soort dingen.
Bedrijven waar mensen
kunnen werken die een la-
ge opleiding hebben. Niet
in de Oostvlietpolder. Daar
mag absoluut niet ge-
bouwd worden. Er is ge-
noeg bedrijfsruimte; er
staat veel leeg. We kunnen
bedrijfsterreinen ook op-
nieuw inrichten, dan houd
je ruimte over. En kijk ook
in buurgemeenten. Niet
voor stadsuitbreiding,
hoor. Daar zijn we mordi-
cus tegen. Iedere stad en ie-
der dorp heeft zijn eigen
identiteit en dat moet zo
blijven.’’
,,We willen de opbouw en
,,Als je hier wilt wonen, dan vraag ik je te proberen je daar-
aan aan te passen.’’
het aanzicht van de stad be-
houden. Leiden moet Lei-
den blijven. Dat bereik je
niet met een moskee met
hoge minaretten; dat
draagt ook niet bij aan de
integratie. Ik ben niet te-
gen moskees, maar dan
moeten ze wel een Euro-
pees uiterlijk hebben. Dat
moet toch mogelijk zijn? Je
belijdt je geloof niet met
het uiterlijk van je huis;
daar ben je toch innerlijk
mee bezig? We willen men-
sen ook om begrip vragen
voor het feit dat we hier
Westers gekleed gaan en
Nederlands te praten. Maar
als je hier wilt wonen, dan
WE L / N I E T
vraag ik je te proberen je
daaraan aan te passen. Als
je alleen maar in je eigen
cirkeltje blijft, komt er
niets van de integratie te-
recht. Je kunt het niet af-
dwingen, maar we moeten
erover praten.’’
,,We willen dat mensen die
net aankomen een loyali-
teitsverklaring tekenen.
Maar het actief weren van
mensen, als ze niet teke-
nen, gaat me te ver. Het
moet wel een beetje mense-
lijk blijven. Het is ook niet
zo dat we tegen buitenlan-
ders zijn. We hebben zelfs
een hindoestaan hoog op
de kandidatenlijst staan.’’
,,In het uiterste geval moe-
ten jongeren zonder diplo-
ma naar een tuchtschool.
Ook voor opvoeding. Er
zijn van die gevallen waar
je op een gegeven moment
ook met Jeugdzorg niets
meer kan. We willen som-
mige ouders ook korten op
hun kindertoelage. Er zijn
hele bevolkingsgroepen
waar de opvoeding op de
bank wordt gedaan, die
verder niet naar hun kinde-
ren omkijken.’’
,,We willen drastische
maatregelen nemen om het
parkeerprobleem op te los-
sen. Garages langs de ring-
weg en dan met busjes ver-
der. Absoluut geen garage
bij de Morspoort. Als er ga-
rages in de stad komen,
dan bijvoorbeeld in de St.
Aagtenstraat of de Garen-
markt. Maar dan voor men-
sen die écht de stad in moe-
ten.’’
,,Er moet gratis openbaar
vervoer komen, in eerste
instantie voor 65-plussers.
Die raken steeds meer gei-
soleerd. En we willen open-
baar vervoer over water.
Daar is Leiden uitermate
geschikt voor.’’
,,We blijven ons inzetten
voor het Huis van de Sport
(groot herontwikkelings-
plan voor sportvelden in
De Mors, red.). Dat moet
niet, als het duurder wordt
dan gedacht, door een wet-
houder worden wegge-
praat. De rest van de sport
mag er niet de dupe van
worden, want er is jaren
niets gedaan aan sport.
Sport moeten we koesteren.
Sportverenigingen moeten
de spil zijn in ieders leven;
de kantine moet de hele
week open. Dat geldt ook
voor buurthuizen. Er kan
daar door bezuinigingen
bijna niets meer. Ook die
moeten worden gekoesterd,
voor de sociale cohesie. We
moeten het met elkaar
doen, anders wordt het een
hufterige stad.’
,,Het geld vinden we door
allerlei onzinnige dingen
niet te doen, zoals de Rijn
Gouwe Lijn. Er is zat geld
te halen, maar daar heb ik
nog niet heel erg over nage-
dacht. Dat komt bij coali-
tieonderhandelingen wel.
Andere partijen willen dan
ook van alles, dus dat moe-
ten we dan bepalen.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
MARCO VAN DUIJN, STEM TERUG

’Eis het onmogelijke’

T égen een binnenstad vol
winkelketens, reclame en dus
’opgedrongen consumentisme’.
Tegen multinationals,
bedrijventerreinen, dierproeven
en asfalt. Voor buurten die hun
eigen beslissingen nemen. Stem
Terug is een partij, pardon een
netwerk, dat anders is dan
andere, vertelt medelijsttrekker
Marco van Duijn.
,,Wij willen de spelregels verande-
ren, niet alleen maar de poppetjes.
Inderdaad, we zijn géén partij.
Het is een netwerk van maatschap-
pelijk actieve mensen. Drie van de
twaalf zijn betrokken bij de Vrij-
plaats Koppenhinksteeg, de overi-
ge negen bij andere initiatieven.
Stem Terug heeft geen leden maar
je kunt wel meedoen. De vergade-
ring is de baas, iedereen is gelijk,
het bestuur is er alleen maar om-
dat dat formeel nou eenmaal
moet. Gelijkwaardigheid schept de
beste voorwaarden om met goede
ideeën te komen. Er komt veel
moois uit voort als je mensen de
ruimte geeft.’’
,,Of het dan geen zootje wordt?
Dat is niet mijn ervaring, nee. Er
is wel degelijk een richting, die
M E T WI E
1. Marco van Duijn
2. Evi Weijland
3. Lampie Wouda
4. Sanne Verkaaik
5. Jacques de Coo
O PM E RK E L I J K
• Leiden moet weer een
asielzoekerscentrum
• Voorkeur voor democratische boven
ondemocratische bedrijven
• Weg met de camera’s in het
stationsgebied
• Tegen het fenomeen anti-kraak, anti-
krakers moeten een huurcontract krijgen
• Tegen de Morspoortgarage
• Buurtvergaderingen verdelen het geld
voor de wijk
• Alle ruimte voor sociaal-culturele
initiatieven
collectief wordt bepaald. We heb-
ben een manifest en dat is het ka-
der. De antirevolutionaire politi-
cus Groen van Prinsterer voorspel-
de in de negentiende eeuw dat het
algemeen kiesrecht tot chaos en
anarchie zou leiden. Die bleven uit
en vandaag de dag zal geen zinnig
mens pleiten voor een kiesrecht
dat afhangt van de hoeveelheid be-
lasting die je betaalt. Ik zou de bal
graag terugkaatsen. De afgelopen
twee jaar hebben we een college
gehad dat van het ene naar het an-
dere schandaal liep. Referendum
uitslagen zijn genegeerd, budget-
ten overschreden, beloften niet na- ,,We willen dat een deel van het gemeentebudget wordt besteed door buurten zelf.’’ foto hielco kuipers
gekomen. Dát noem ik chaos.’’
,,Politiek moet zo dicht mogelijk het gemeentebudget wordt be- trum? Die keuze moet zo veel mo- tuurlijk, als je buurten aan het
naar de mensen, het moet niet iets steed door inwoners van buurten gelijk door de bewoners zelf wor- woord laat, bestaat het gevaar dat
zijn voor een elite van bestuurders zelf. Niet de officiële wijkvereni- den gemaakt.’’ vervelende xenofobe, conservatie-
en managers. Stadsbewoners heb- gingen dus, maar open vergade- ,,Neem de kwestie over de sloop- ve meningen de meerderheid vor-
ben over van alles een mening. ringen waar over de besteding be- plannen in de Kooi. Tachtig pro- men. Sommige buurten zullen wel
Het is geringschattend te zeggen slist wordt. Gaat het geld naar cent van de inwoners was tegen de graag een moskee willen, andere
dat ze niet geïnteresseerd zijn. We meer groen, het opknappen van sloop. Wat ons betreft houdt de buurten niet.’’
willen dat een wezenlijk deel van een speeltuin of een buurtcen- discussie dan op: niet slopen. Na-

COA L ITI E
,,We rekenen er wel op dat
we in de raad komen. We
staan met de enkels in de
klei en horen allemaal posi-
tieve geluiden om ons
heen. We maken ons geen
illusies dat we een meer-
derheid zullen halen. Stre-
ven we dus niet naar. De
gemeenteraad is er niet om
dingen te veranderen, maar
om ze bij het oude te hou-
den. Onze dagelijkse prak-
tijk is dus op straat, dát is
ons werkterrein. Aanwezig-
heid in de raad maakt ons
wel effectiever.’’
,,De SP vinden we een sym-
pathieke club, maar we
denken over een aantal
punten anders. Zoals het
punt van witte en zwarte
scholen. Directe democra-
tie, zoals wij die willen,
wordt niet door de SP uit-
gedragen. Wat dat betreft
lijken we weer wat meer op
D66, al gaan onze voorstel-
len verder.’’
,,We begrijpen waarom kie-
zers bij de PVV uitkomen.
We schrijven ze zeker niet
af. Het zijn echt niet alle-
maal racisten. Ze voelen
zich ontevreden, boos en
machteloos. Ze zijn de grip
kwijt op wat om hen heen
gebeurt. Wij zeggen: geef
deze mensen weer zeggen-
schap over hun eigen leven.
Dat geldt niet voor de PVV
als organisatie, dat is een
ander verhaal. De doelstel-
lingen van die partij staan
volkomen haaks op dat
waar wij voor staan.’’
,,Wat we van de Rijn Gou-
we Lijn vinden? Sorry hoor,
maar ik vind het zo boring
om het daarover te hebben.
Daar gaat het al jaren over.
Het is niet vanwege dat
soort politieke thema’s dat
we meedoen. We stellen
ons niet verkiesbaar om de
RGL tegen te houden. Ui-
teraard zijn we tegen een
trein door de stad, de RGL
is een megalomaan project.
We zien er de noodzaak
niet van in en er is een be-
ter alternatief, over be-
staand spoor. Nog zo’n the-
ma: de Oostvlietpolder. Die
moet uiteraard groen blij-
ven, sowieso mag er geen
stukje groen meer be-
bouwd worden. We zitten
totaal ingeklemd tussen
het beton in de Randstad.
Absurd om die laatste stuk-
jes te bebouwen. Je moet
paal en perk stellen aan die
eeuwige groei.’’
,,De Rijnlandroute en de
ringweg oost? Meer asfalt
trekt alleen maar meer au-
to’s aan. Niet doen dus.
Sommigen van ons hebben
ook een auto, dus we ken-
nen de frustratie van in de
file staan. We hebben een
alternatief: een fijnmazig
netwerk van bussen en bo-
ten, met het parkeerterrein
Haagweg als voorbeeld.
Gratis of voor een symbo-
lisch bedrag, zodat je al het
verkeer dat door Leiden
raast, onnodig maakt.’’
,,We willen de verkoop van
gemeentelijk onroerend
goed staken. De Koppen-
,,Het bestáát niet dat er in Leiden geen ruimte is voor een asielzoekerscentrum.’’
hinksteeg is daar een van
de slachtoffers van. Maar er
zijn meer maatschappelijke
organisaties die op de
schopstoel zitten omdat de
gemeente panden wil ver-
kopen. Zoals de Ideewinkel
of Wireless Leiden. Dat zijn
sympathieke maatschappe-
lijke initiatieven die de ge-
meente verder niets kosten
en die een plek verdienen
in de stad. Dit soort initia-
tieven staat of valt met een
dak boven het hoofd.’’
,,Veel liever dan ketens en
multinationals hebben we
WE L / N I E T
’coöperatieve bedrijven’ in
de stad. Van democratise-
ring van de economie zijn
we namelijk groot voor-
stander. De mensen die het
werk verzetten, die moeten
ook maximale inspraak
hebben. Stem Terug laat
bijvoorbeeld al het druk-
werk maken bij een coöpe-
ratieve drukkerij. De drie
mensen die daar werken
zijn de baas. Leiden moet
meer van dat soort demo-
cratische bedrijven binnen-
halen, de stad moet niet al-
leen maar in bed willen lig-
gen met grote projectont-
wikkelaars.’’
,,Het bestáát niet dat er in
Leiden geen ruimte is voor
een asielzoekerscentrum.
Als Leiden zijn naam als
Stad van vluchtelingen
waar wil maken, is een
asielzoekerscentrum wel
het minste. Maar Leiden
moet ook weigeren mee te
werken aan het uitsluiten
van mensen zonder papie-
ren. Geen illegalenjacht
dus. Of mensen nou een
paspoort hebben of niet,
dat interesseert ons niet.
Hun waardigheid staat
voorop.’’
,,Iedereen heeft recht op ei-
gen scholen. Als alle Leidse
Somaliërs samen in één
school willen zitten, is dat
wat ons betreft geen pro-
bleem. Er wordt in Neder-
land zo benauwd gepraat
over integratie. In de VS
heb je Chinatown, je hebt
Italiaanse wijken. Bevol-
kingsgroepen klitten nou
eenmaal samen omdat ze
dat prettig vinden. De over-
heid of de gemeente moet
niet sturen in de kwestie
van witte en zwarte scho-
len. Het echte probleem zit
hem niet daarin, maar in
ongelijke kansen.
In Leiden willen we een di-
verser medialandschap.
Vroeger hadden we vijf
Leidse dagbladen, nu nog
maar één. Ook de media
moet je democratiseren. We
stellen voor dat de gemeen-
te zich inzet om lokale ra-
dio en tv te ondersteunen,
ook op wijkniveau. Verza-
melfrequenties voor onaf-
hankelijke media-institu-
ten.’’
,,We zijn fel tegen camera’s
op het stationsplein. Het
college wil dat, maar we
willen niet dat mensen
voortdurend worden be-
spied. Het hele Stationsge-
bied is verschrikkelijk, het
ziet er niet uit. Je kunt niet
telkens alles afbreken en er
iets anders neerzetten. Er
staat bovendien veel lang-
durig leeg, dat is een slech-
te zaak.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
PIETER KOS, GROENLINKS

’Geloven in betere wereld’

D e titel van het
verkiezingsprogramma van
GroenLinks luidt Groen, sociaal en
open. Groen om daarvan meer in
de stad te krijgen, sociaal om
niemand buiten de boot te laten
vallen en open om iedereen zijn
vrijheid te gunnen. Tegelijkertijd
gaat de partij onderwerpen als
meer hoogbouw, een
tramnetwerk in de stad en een
bedrijventerrein in de
Oostvlietpolder niet uit de weg.
,,Maar vanuit ons ideaal. Leiden
moet durven het goede
voorbeeld te geven’’, zegt
fractievoorzitter Pieter Kos.
O PM E RK E L I J K
• Segregatie op scholen desnoods met
onorthodoxe maatregelen bestrijden
• Behoud armoedebeleid en waar mogelijk
uitbreiden
• Besluit Rijn Gouwe Lijn handhaven
• Gedempte grachten openen
• Geen nieuwe parkeergarages bij het
centrum
• Keurmerk voor taxi’s
• Autovrij Rapenburg
• Asielzoekerscentrum in Leiden
• Meer coffeeshops
• Stadspark in de Oostvlietpolder
• Dubbelspoor Leiden-Utrecht

,,Ik ben geneigd te zeggen dat Lei-
den na de volgende vier jaar
GroenLinks een bouwput is. Een
bouwput waarin je voelt dat er
energie rondwaart, dat er dingen
aan het veranderen zijn. Als je
kijkt naar de plannen die er zijn
voor nieuwe gebouwen en nieuwe
infrastructuur... Dat gaat een hoop
van de stad en de inwoners vra-
gen. Het is belangrijk dat je blijft
vertellen waarom het nodig is. En
dat is het verhaal hoe Leiden er in
2035 uitziet. Leiden moet de beste
M E T WI E
1. Pieter Kos
2. Stéphanie Bakker
3. Walter van Peijpe
4. Jan Thijs Leeuwrik Nie-
borg
5. Vincent Kagie
Bekende lijstduwers:
19. Jan Laurier
25. Gerard van Hees
30. John Steegh
klimaatstad van Nederland wor-
den. Dan heeft iedere vorm van
vervoer in de stad een bel nodig
omdat de motor zo stil is dat je
hem niet hoort aankomen. Alles
wat ronkt, staat buiten de stad in
een transferium. Leiden heeft een
prachtig stadspark erbij en is het
centrum een plek waarvan ieder in
Nederland weet dat het goed is er
te komen voor musea, winkelen en
vrijetijdsbesteding.’’
Leidenaars dienen het verkiezings-
programma van de partij vooral te In de (recent ontmantelde) uitlatenboom van het Kunst Uitschot Team komt het programma van GroenLinks
lezen als een visie, zegt Kos. ,,Het voor de lijsttrekker samen: ,,Ik heb daar iets mee. Het refereert aan het mobiliteitsprobleem, laat zien dat je met
gaat erom dat je creatief durft te afval iets moois kunt maken. En het stelt een boom voor.’’ foto hielco kuipers
denken over oplossingen. Het is
een visie van hoe wij denken hoe zullen blijven. ,,De grootste uitda- evenwicht zit tussen ideeën en fi- besef steeds meer doordringt dat
de stad moet worden. Ik zeg niet ging van de komende jaren, is het nanciën dan je denkt. Het begint we echt wat moeten met het kli-
dat alle 168 programmapunten ge- zorgen voor banen. Daarmee zorg met durven innoveren; durven an- maat. Dat was vijftien of twintig
realiseerd moeten worden, al hoop je voor bestedingen en daardoor ders tegen de economie aan te kij- jaar bij ons al veel minder, laat
je er natuurlijk zoveel mogelijk te kun je weer voor de zwakkeren in ken. We willen de denkrichting staan bij andere partijen. Je ver-
kunnen doen. We moeten blijven de samenleving zorgen. We willen veranderen.’’ schilt nu alleen nog van mening
geloven in en vertrouwen op die niet, ook al is het verkiezingstijd, Kos vindt het niet vreemd, dat zijn over hoe. Maar je kunt niet zo
betere wereld.’’ Hij maakt er dan alleen maar een beetje met cadeau- partij er na bijna een kwart eeuw lang in het college zitten, als je
ook geen geheim van, dat de mees- tjes strooien. Je moet ook een ze- in aan het stadsbestuur niet in is niet in idealen gelooft en die tege-
te onderdelen van het programma ker realisme vasthouden. En onbe- geslaagd de GroenLinks-visie beter lijkertijd durft om te zetten in rea-
de komende vier jaar wel bij ’visie’ taalbaar? Ik denk dat er meer te verwezenlijken. ,,Je ziet dat het listische voorstellen.’’

,,Geen moeite met skyline.’’
WE L / N I E T
,,De ellende van het hebben
van idealen is, dat de we-
reld er natuurlijk ook klaar
voor moet zijn. Ons wordt
vaak verweten dat wij het
Rijn Gouwe Lijn-referen-
dum hebben genegeerd. En
je kunt er omheen lullen,
maar dat is ook zo. Maar
wij zien in dat een netwerk
van treinen, trams, bussen
en kleinschalig vervoer met
busjes de toekomst zijn van
het openbaar vervoer. En
misschien wel van alle ver-
voer.’’
,,Je moet ook de realiteit in
het oog houden. Ik geloof
erg in het geven van het
goede voorbeeld. Wij rede-
neren vanuit een autoluwe
binnenstad. Het liefste zou
ik zien dat we serieuze
transferia krijgen bij de A4
en de A44. Dat je daar par-
keert en met milieuvrien-
delijk voortgedreven busjes
naar je bestemming wordt
gebracht. De parkeergara-
ges die nu gepland zijn,
staan volgens ons te dicht
bij het centrum. Als je al
dat blik dan toch ergens
wilt opbergen, doe dat dan
meer buiten de stad. Ik ge-
loof ook niet dat de bereik-
baarheid van Leiden zo
slecht is als beweerd wordt.
In het VVD-programma
staat dat we 2500 parkeer-
plekken te kort komen in
de binnenstad. Dat vind ik
van de zotte. Het is ook ge-
woon niet waar.’’
,,Zeker in het centrum heb
je niet echt plekken om
stadsnatuur aan te leggen,
maar is wel behoefte aan
groen. Ik geloof dat je met
stimuleringsmaatregelen
veel kunt doen, en dat
hoeft niet veel geld te kos-
ten. Eetbare balkons bij-
voorbeeld, zijn best reali-
seerbaar. Ik geloof ook heel
erg in de multiplier daarvan.
Dat mensen het ergens zien
en in hun eigen straat ook
willen. En in de Oostvliet-
polder komt een prachtig
stadspark.’’
Bij nieuwe bouwplannen
schuwt Kos de hoogte niet,
om zo ook ruimte te hou-
den voor stadsnatuur. ,,De
Leidse hoogbouwvisie mag
wat ons betreft wel ter dis-
cussie worden gesteld. We
moeten zeker kijken of het
niet op meer plaatsen de
hoogte in kan en ook hoger
dan 70 meter. Je moet de
beschikbare grond zo goed
mogelijk benutten. Ik heb
er geen moeite mee als Lei-
den een echte skyline
krijgt.’’
Kostbaar is het plan om ge-
dempte grachten weer open
te graven en zelfs nieuwe te
maken. ,,Het is natuurlijk
gewoon mooi, de grachten
zijn een unique selling point
voor de stad. Maar er is ook
een noodzaak tot het cre-
eren van meer waterber-
ging. Er is het verleden ook
zóveel dichtgegooid. Kijk
naar oude kaarten van Lei-
den en je ziet overal grach-
ten. Over de financiën kun
je afspraken maken met het
hoogheemraadschap.’’
,,Het Leidse sociale beleid
is overduidelijk van ons.
We hebben jarenlang met
Jan Laurier de wethouder
sociale zaken geleverd. En
onze fractie heeft zich er-
voor ingezet dat ook in een
periode dat het financieel
minder gaat, het beleid zo-
veel mogelijk overeind te
houden. En daar blijven we
ons voor inzetten. Uiter-
aard moet ieder deel van de
begroting met krimp mee,
maar als er honderd euro
bezuinigd moet worden,
dan op honderd onderde-
len één euro en niet hon-
derd euro op het minima-
beleid.’’
,,Bezuinigen op je minima-
beleid - en het onderwijs -
is ook het stomste wat je
kunt doen. Je weet dat er
grote ontslaggolven ko-
men. Dan moet je ervoor
zorgen dat mensen opge-
leid worden en zo snel mo-
gelijk weer aan het werk
kunnen gaan. Dat wordt
echt de uitdaging voor de
komende jaren. Het is het
enige echte antwoord op de
crisis. En nood breekt wet.
Desnoods moeten we, áls er
echt een grote klap komt,
uit de miljoenen die we
voor Nuon-aandelen krij-
gen een fonds opzetten.’’
COA L ITI E
Hoewel wethouder John
Steegh de afgelopen vier
jaar met enige regelmaat in
de problemen kwam en in
januari zelfs aftrad, ziet
Kos geen reden hem in te
wisselen voor een ander als
zijn partij na de verkiezin-
gen weer een wethouder
mag leveren. ,,Ik vind dat
hij het erg goed heeft ge-
daan op verkeer en vervoer.
Hij was een uitstekend wet-
houder op een aantal moei-
lijke dossiers. En iedereen
heeft het recht om af en toe
een fout te maken. Als ie-
mand dat erkent en belooft
te verbeteren, dan verdient
hij loyaliteit. Ik ben teleur-
gesteld in de bloeddorst
van de VVD die tot Steeghs
aftreden leidde. Dat als je
eens een andere opstelling
hebt, dat direct wordt ge-
zien als reden het vertrou-
wen op te zeggen.’’
,,Na 3 maart wil ik iedere
progressieve coalitie aan.
Dat kan met D66 en de
VVD zijn, maar ook heel
goed met de PvdA. Het is
natuurlijk ook niet voor
niets dat we een lijstverbin-
ding met de PvdA zijn aan-
gegaan. Maar ik ben er na-
tuurlijk ook niet blind voor
dat D66 een grote partij
dreigt te worden. Op het
moment dat die partij weer
eens durft na te denken
over de toekomst van de
stad in plaats van overal
maar tegen te zijn, dan ben
Oud-wethouder Steegh.
ik best bereid met ze te pra-
ten over samenwerking.’’
,,De klacht die veel mensen
over de politiek hebben, is
dat het allemaal heel erg
korte termijn denken is.
Natuurlijk moet dat soms,
om te scoren. Dit college
heeft getoond, door het lef
te hebben een aantal lang-
lopende grote projecten
door te zetten, niet op ieder
dingetje een compleet nieu-
we wereld te willen beden-
ken. Dat is het gevaar dat
ik zie bij het groter worden
van D66. Van hen moet het
állemaal anders. Ik vind het
conservatisme van D66 mo-
menteel erg eng. Ze roepen
nog steeds dat ze heel pro-
gressief zijn, maar ze zijn
vooral overal tegen. We vin-
den het ook ononderhan-
delbaar het besluit over de
RGL terug te draaien zoals
D66 wil. Politiek is meer
dan een belspelletje om te
tellen wie voor en tegen
zijn. Het is ook het durven
geloven in dat dingen an-
ders kunnen.’’
 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2010
PAUL LAUDY, VVD

’Geen linkse hobby’s’

H ij gaat de boer op met van de
grotere partijen een van de
dunnere verkiezingsprogramma’s
(Bereikbaar, Betaalbaar,
Betrouwbaar) en daar is
VVD-lijsttrekker/fractievoorzitter
Paul Laudy trots op. Het toont
volgens hem aan dat zijn partij
zich niet heeft laten verleiden tot
een opsomming van welluidende
maar onhaalbare beloftes, maar
keuzes heeft durven maken. Ook
als ze niet iedereen tevreden
zullen stemmen. Hoog op de
VVD-agenda staan de
bereikbaarheid van de stad en
het terugwinnen van de Leidse
centrumfunctie in de regio,
waarbij het eerste volgens Laudy
een absolute voorwaarde is voor
het tweede.
,,De stad kent ons als een partij
die keuzes durft te maken, en dat
doe je dus ook in een verkiezings-
programma’’, zeg Laudy. ,,Niet de
hele wereld maar opschrijven zo-
als bijvoorbeeld de PvdA dat doet,
M E T WI E
1. Paul Laudy
2. Greetje van Gruting-
Wijnhold
3. Pieter van Woensel
4. Frederik Zevenbergen
5. Petra Borst
Bekende lijstduwers
15. Jean Hermans
21. Machteld Vlaanderen
25. Quintus Backhuijs
O PM E RK E L I J K
• Watertaxi’s
• Minimaal 2500 parkeerplaatsen extra
• Vrije sluitingstijden horeca
• Bedrijventerrein in Oostvlietpolder
• Geen asielzoekerscentrum
• Meer politie
• Actief inburgeringsbeleid met focus
op Nederlandse taal
maar echt aangeven wat je belang-
rijkste punten zijn.’’
De centrumfunctie van de stad
staat hoog. ,,Je merkt dat Leiden
die kwijtraakt. Mensen gaan van-
uit Leiden en de regio boodschap-
pen doen in Leidsenhage. En dat
geldt op meer terreinen. Die cen-
trumfunctie terugwinnen kan al-
leen door fors te investeren in on-
ze sterke punten, vooral in de
prachtige historische binnenstad.’’
,,De randvoorwaarde daarbij is de
bereikbaarheid. Het is het grootste
probleem: je kunt niet in de stad
komen, je kunt er niet parkeren en
je kunt de stad niet uitkomen. Dat
zullen we echt eerst moeten oplos-
sen. De laatste jaren hebben we De VVD wil zoveel mogelijk extra parkeerplaatsen, zo dicht mogelijk bij het centrum. Paul Laudy is daarom erg
daarop ingezet met de VVD in het blij dat zijn wethouder werkt aan een ondergrondse parkeergarage op de Garenmarkt. foto hielco kuipers
college en dat zetten wij graag
door. Ondernemers moeten het ligt en de Rijnlandroute is aange- maar kleine dingen zoals die dische, ik zeg altijd gratis, hero-
gevoel weer krijgen dat er dingen legd. Dan ben je een heel stuk ver- bloembakken die overal hangen. ineverstrekking de nek omge-
kunnen in de stad, zodat grote za- der en kun je verder door in te zet- De shoarmagoot op de Steenstraat draaid. En zo zijn er meer voor-
ken naar Leiden komen. Er wordt ten op de binnenstad zoals we dat waar de reclame-uitingen worden beelden. Vrijplaats Koppenhink-
al decennia vooral geouwehoerd.’’ nu al een tijdje doen. Dankzij on- aangepakt het zijn allemaal van steeg is een in het oog springen-
,,De bereikbaarheidsplannen zijn ze wethouder is bijvoorbeeld het die dingen waaraan je ziet dat er de.’’
geslaagd als er minstens 1500 Aalmarktplan weer vlotgetrokken al veel gebeurt.’’ ,,We willen een mooie, schone en
nieuwe parkeerplaatsen in de bin- en ligt er een realistisch plan. Je ,,We moeten geen linkse hobby’s hele stad en dat betekent dat je
nenstad zijn, er een innovatieve ziet ook, dat we in de binnenstad financieren. Zo hebben we toen mensen die het verkloten, hard
sneltram rijdt, de ringweg-oost er dingen opknappen, al zijn het we in het college kwamen de me- aanpakt.’’

,,De stad heeft denk ik kun-
nen zien dat een volledig
linkse coalitie zoals we die
vanaf 2006 even hadden
weinig goeds brengt en
niet werkt. Ook de gedach-
te van een college zonder
de PvdA is een interessante,
want ze zitten er al 120 jaar
in, of zo. Dat is voor geen
enkele partij goed. Aan de
andere kant ken ik de PvdA
als een zeer betrouwbare
bestuurlijke partner. Maar
ze realiseert nauwelijks
iets, maakt geen keuzes.
GroenLinks loopt liever
weg dan dat ze verantwoor-
delijkheid neemt. CDA is
een bekrompen partij die
ondernemers niet zelf laat
kiezen wanneer ze open
willen zijn. Iedereen die
zich een beetje met de poli-
tiek bezighoudt en de pro-
gramma’s leest, ziet dat
Leefbaar Leiden een heel
erg racistische partij aan
het worden is. En ik denk
dat mensen zien, dat Leef-
baar nog nooit iets in deze
stad voor elkaar heeft ge-
kregen omdat er geen kwa-
litatief goede mensen zit-
ten. D66 werpt ons steeds
voor de voeten dat we met
onze rug naar de stad
staan, maar ook dat heeft te
maken met keuzes. Die
partij is voortdurend overal
maar tegen, behalve voor
plannen die megalomaan
en onbetaalbaar zijn. Dat is
een makkelijke manier van
politiek bedrijven en ik be-
gin dat een beetje zat te
worden van D66. ,,Er blijft
COA L ITI E
,,We moeten onderhandelen over een zo liberaal mogelijk
pakket, dus willen we best meedenken over de toekomst
van de Rijn Gouwe Lijn.’’
eigenlijk maar één goede
partij over en dat is de
VVD. Ik weet het zeker, 3
maart wordt het de groot-
ste partij van de stad.’’
,,Maar welke partijen gaan
het samen met de VVD
doen? Wat mij betreft is het
in ieder geval tijd voor ver-
andering. Het is tijd voor
een stadsbestuur van win-
naars, dat een liberaal be-
leid uitvoert. Dat betekent
een bereikbare, een brui-
sende en een veilige stad
waar de Leidenaar zelf de
baas is. Iedere partij die dat
Leiden wil, neem ik bij de
onderhandelingen serieus.’’
,,Wat betreft de Rijn Gou-
we Lijn; ik ben niet ziende
blind en horende doof. Ik
realiseer me dat een groot
deel van de stad – in ieder
geval van de Leidse politiek
– geen verbetering van het
openbaar vervoer wil. Dat
het een element in de on-
derhandelingen zal zijn. Ik
wil een heleboel goede din-
gen voor de stad, dus moet
je zien wat het beste pakket
liberale plannen is dat je
kunt uitonderhandelen.
Dus we zijn bereid daar-
over mee te denken, te
meer daar de tram nu ge-
pland is op een manier die
niet de natuurlijke voor-
keur van de VVD heeft. En
wat de stad wil? We hebben
de mensen natuurlijk nooit
gevraagd of ze liever de
Breestraat of de Hooigracht
willen. Dat referendum zou
ik nog wel aandurven., al
heb ik het niet zo op refe-
renda en staat het ook ze-
ker niet in ons program-
ma.’’
,,Parkeerplekken willen we
op meerdere plekken in de
binnenstad realiseren, bij-
voorbeeld op de Garen-
markt. Daar kun je de
Hoogvlietgarage bij betrek-
ken. Bij de Morspoort, de
Kaasmarkt, Lammermarkt,
Boommarkt; zolang het
maar realistisch en haal-
baar is. Maar als iemand
met een goed plan komt
om onder de Nieuwe Rijn
te parkeren, dan lijkt me
dat uitstekend.’’
,,We willen innovatief
openbaar vervoer, zoals de
Rijn Gouwe Lijn. Een be-
langrijke wens is die zon-
der bovenleiding aan te leg-
gen. En dat de provincie
dat betaalt. Onze voorkeur
voor de tram is nog steeds
de Breestraat. Nu is het
Hooigracht/Langegracht.
Maar daaraan hebben we
wel de uitdrukkelijke voor-
waarde van de ringweg-
oost verbonden. Als die er
niet komt en de Breestraat
kan niet, is het exit Rijn
Gouwe Lijn.’’
,,We zijn van oudsher de
grootste voorstander van de
ringweg aan de oostkant
van de stad. Die hebben we
hard nodig, ook zonder
Rijn Gouwe Lijn. Hij moet
er komen, desnoods over de
Sumatrastraat nu Leider-
dorp niet meewerkt. Daar
zal het er dan niet op voor-
uitgaan, dat begrijp ik ook
wel. Maar ook daar kun je
dan gaan nadenken over
maatregelen. Misschien
kun je daar wel een tunnel-
WE L /N I E T
,,Watertaxi’s voor onze
prachtige grachten.’’
tje boren. Het belangrijkste
is, dat-ie er komt en dat
mensen fatsoenlijk om de
stad heen kunnen rijden.
Mensen daar zullen niet
blij zijn, maar het verlicht
wel de rest van de stad. Het
gaat om 117.000 mensen.’’
,,We concentreren ons niet
alleen op auto’s. Je moet
slim nadenken over bereik-
baarheid. Daarom stellen
we ook watertaxi’s voor. We
hebben prachtige grachten.
En we willen de fietsblack-
spots aanpakken. Dat zou
standaard moeten zijn,
maar je merkt dat daar toch
te weinig aan gebeurt. Wat
ons betreft is het aantal do-
delijke ongevallen op die
punten afgenomen.’’
,,We moeten doorgaan met
opknappen, er zijn nog
steeds veel mensen die de
stad als vuil en onveilig er-
varen. We willen daarvoor
bijvoorbeeld ondergrondse
containers. Dat helpt ook
tegen meeuwenoverlast.
Het liefst zou ik ze afschie-
ten, maar dat schijnt niet te
mogen.’’
,,We willen dat het bedrij-
venterrein in de Oostvliet-
polder er komt. Qua kosten
liggen wel doen en niet
doen inmiddels misschien
dicht bij elkaar, maar in het
ene geval krijg je er wel wat
voor terug. Namelijk werk-
gelegenheid in deze stad.
En dat levert natuurlijk
ook weer veel op. Niet be-
bouwen levert alleen een
heel duur grasveld op.’’
,,Om het allemaal te kun-
nen betalen vinden wij dat
van de 43 miljoen subsidie
die we ieder jaar weggeven,
maar eens een kwart af
moet. Zeker naar een grote
moloch in het welzijnswerk
zoals Libertas gaat veel
geld, maar ook naar heel
veel kleine initiatieven
waarvan we eigenlijk nau-
welijks weten wat ze doen.
Dat is een typische linkse
gedachte: mensen vragen
geld, plakken daar een
sympathiek doel op en ver-
volgens doen we dat maar,
vragen we later nooit meer
of ze ook iets gedaan heb-
ben wat we belangrijk vin-
den voor de stad. Tien mil-
joen structureel per jaar be-
sparen, dat is enorm veel
geld. Dat scheelt al een slok
op een borrel. Wat mij be-
treft houden we de lokale
lasten zo laag mogelijk. De
Leidenaar betaalt al ge-
noeg.’’