JAARBOEK CMV

Projecten Onderzoek en Innovatie 2011-2012

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Culturele en Maatschappelijke Vorming

Projekten Forschung und Innovation 2011-2012

HAN Fachhochschule
Kulturelle Sozialpdagogik

J A H R B U C H K S P

Inhoud/Inhalt
Voorwoord 4
Vorwort 5
Het Utrechtse kerkenkruis meets Da Vinci Code
6
Art of Events Productions, Utrecht.
Narratieven in Beeld
7
Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief,
HAN, Nijmegen
New Arts: Battle 4 money
8
(Powered by) New Arts Oost-Nederland, Arnhem
JAT. Laat zien wie je bent, laat horen wat jij wil!
9
Regionale Instelling Beschermd Wonen Arnhem & Veluwe
Vallei, Arnhem
MensenZoo, want de wereld is een dierentuin!
10
Zorgbelang Gelderland, Arnhem
Uit de kist
11
COC Nijmegen Team Voorlichting, Nijmegen
Een zoektocht naar alternatieve ondersteuning
12
Locatie Spatie, Arnhem
Het welzijnswerk is onderweg naar morgen
13
Welzijnsorganisatie Vorkmeer, Panningen
De 100 talenten
14
Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid, Nijmegen
U!den. Het vinden en binden van jonge Udense
kunstenaars 15
Stichting C, Uden
CMV Festival 5 en 6 juni 2012
Een deel van het geheel
16
Presentaties Projecten Onderzoek en Innovatie

Angebotsgestaltung in der Offenen

Ganztagsbetreuung im Kreis Kleve
18
Arbeiterwohlfahrt Kreisverband Kleve e.V.
Schnappschuss - Ein Fotoprojekt
fr Schlerinnen und Schler
18
Jugendbildungssttte Don Bosco, Hagen Rummenohl
Kultur baut Brcken
19
Stadt Neuwied
Inklusion im Arbeitsfeld der Lebenshilfe Unterer
Niederrhein Rees
19
Lebenshilfe Unterer Niederrhein Rees
DARE 2 MATCH 4 ALL
20
DARE2GO, Den Bosch
Jongerenwerk nieuwe stijl in Westervoort
21
Stichting Accommodatiebeheer Westervoort
Het participatiepalet: kleurrijk participeren
binnen het asielzoekerscentrum
22
Nationale stichting ter bevordering van Vrolijkheid,
Baexem
De strijd om water
23
Nederlands Watermuseum, Arnhem
1, 2, 3, 4, rock n roll highschool
24
Popcentrum Jacobiberg, Arnhem
Een arrangement voor het Natuurmuseum Nijmegen 25
Natuurmuseum, Nijmegen
Meer cursisten voor Circustheater Stoffel
26
Stichting Circustheater Stoffel, Nijmegen
Voel je thuis in het museum!
27
Gelders Erfgoed, Zutphen
Het virtuele plein:
een innovatief ontwerp voor vrijetijdsbesteding
van langdurig zorgafhankelijke clinten
28
GGZ Oost Brabant, Rosmalen
Nicks world
29
Pestweb.nl, Utrecht
Muziektheaterproject Overgavemensen!
30
Faculteit Gezondheid, Gedrag & Maatschappij,
HAN, Nijmegen
Colofon/Impressum
31

Voorwoord
Uitzonderlijke prestaties en mijlpalen
Sinds mijn voorwoord bij het vorige Jaarboek CMV is er veel gebeurd in onze
opleiding. Waar in voorgaande jaren de presentaties in het CMV Festival en de
eindgesprekken bij de beroepstaak Onderzoek en Innovatie de laatste studieactiviteiten van de studenten waren, is dat dit studiejaar anders. Voor het eerst is
er bovendien nog een afsluitende, integrale eindtoets, waarin de student bewijst
een startende beroepsbeoefenaar te zijn, voordat het hbo-diploma Bachelor
Social Work wordt uitgereikt. Dit vraagt een extra prestatie van de student en
deze kwaliteitsverbetering is een mijlpaal voor de opleiding.
Het is tevens een mijlpaal dat dit jaar voor het eerst studenten van onze Duitse
deeltijdopleiding afstuderen en de meesten van hen hebben in dit jaarboek een
zeer welverdiende plaats gekregen.
De opleiding CMV is een plaats waar we met bevlogenheid en betrokkenheid opleiden en waar bevlogen en betrokken studenten studeren. We leiden hen op om in
de maatschappij een verbindende rol te vervullen. We weten als geen ander dat
creativiteit kenmerkend is voor de CMVer van de HAN. Het Jaarboek CMV laat dit
zien en schetst, met een korte beschrijving van de projecten van Onderzoek en
Innovatie en fotos van de studenten, een beeld van de diversiteit aan projecten
in het CMV-werkveld waarmee zij hun opleiding afronden. Deze projecten dienen
als bewijslast voor de integrale eindtoets. Onze studenten tonen ermee aan dat
ze klaar zijn om als professional aan het werk te gaan. Het jaarboek laat zien met
welke partners uit het werkveld de studenten samenwerken. Deze 12e editie van
het Jaarboek CMV is weer een manier om ons als opleiding CMV te profileren en
zowel voor de afstudeerders en de opleiding, als voor het werkveld een visitekaartje is, waar we trots op mogen zijn.
De studenten in dit jaarboek is de eerste lichting die op deze wijze afstudeert.
Dat geeft de geleverde prestatie nog meer waarde; er waren immers geen ervaringsdeskundigen in de opleiding of onder de afstudeerders.
We zijn hartstikke trots op de studenten die deze uitzonderlijke prestaties hebben
neergezet. Zij hebben samen met de opleiding geschiedenis geschreven
We willen hen van harte feliciteren met het behalen van hun diploma!
Nijmegen, juni 2012
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
namens de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming
Marieke van Baars, onderwijsmanager

Vorwort
Auergewhnliche Leistungen und Meilensteine
Seit meinem Vorwort fr das Jahrbuch CMV/KSP des letzten Jahres ist viel passiert
in unserem Studiengang. In den letzten Jahren waren die Prsentationen und die
Abschlugesprche der Unterrichtseinheit Forschung und Innovation die letzten
Studienaktivitten der Studenten. Das ist dieses Jahr anders.
Zum ersten Mal gibt es ausser dem oben genannten, eine Integrale
Abschluprfung, wobei die StudentInnen beweisen, ein beginnender Professional
zu sein, bevor sie ihr Hochschuldiplom Bachelor of Social Work empfangen. Dies ist eine extra Leistung der Studenten und ein Meilenstein fr die
Qualittsverbesserung unseres Studienganges. Ein weiterer Meilenstein, sind die
ersten Studenten der Deutschen Teilzeitroute, die dieses Jahr ihr Studium abschlieen. Die meisten von ihnen haben in diesem Jahrbuch ihren wohlverdienten
Platz bekommen.
Im Studiengang KSP bilden wir leidenschaftliche und engagierte Studenten mit
Leidenschaft und Engagement. Wir bilden sie aus um in der Gesellschaft eine verbindende Rolle ein zu nehmen und wir wissen wie kein anderer, dass Kreativitt
fr die kulturellen Sozialpdagogen ein Kennmerk ist. Dies ist in dem Jahrbuch
zu sehen sowie auch, mit einer kurzen Beschreibung der Projekte Forschung und
Innovation und Fotos der Studenten, ein Bild der Diversitt der Projekte des KSPArbeitsfeldes, mit welchen sie ihr Studium abschlieen. Diese Projekte dienen
als Beweisfhrung fr die integrale Abschluprfung. Unsere Studenten zeigen
damit, dass sie fertig sind um als Professional zu arbeiten. Das Jahrbuch zeigt
aussedem die Partner mit denen die Studenten im Arbeitsfeld zusammenarbeiten.
Wir knnen uns als Studiengang KSP mit dieser 12e Edition des Jahrbuches von
KSP profilieren. Sowohl fr die Diplomierten, als auch fr den Studiengang und
das Arbeitsfeld ist das Jahrbuch eine Visitenkarte, auf die wir stolz sind.
Die Studenten in diesem Jahrbuch sind die Ersten die auf diese Weise ihr Studium
abschlieen. Das gibt den gelieferten Leistungen einen noch greren Wert.
Immerhin hatten die Studenten keine Vorbilder, an denen sie sich orientieren konnten. Wir sind sehr stolz auf die Studenten die diese aussergewhnlichen Leistungen gebracht haben. Sie haben, zusammen mit dem Studiengang
Geschichte geschrieben..
Wir mchten Ihnen sehr herzlich zu ihrem Diplom gratulieren!
Nijmegen, Juni 2012
HAN Fachhochschule
im Namen des Studienganges Kulturelle Sozialpdagogik
Marieke van Baars, Studiengangmanager
5

Doe mee en ontrafel het mysterie

Het Utrechtse kerkenkruis meets Da Vinci Code

De projectgroep
Anna Gessmann
Sabrina van Heck
Anneke Roelofs

De opdrachtgever
Art of Events
Productions, Utrecht

De begeleider
Arend Slot

De opdracht

Het resultaat

Art of Events Productions ontwerpt, organiseert

en realiseert originele, interactieve, inspirerende
en maatschappelijk relevante activiteiten en
evenementen. De opdracht voor de projectgroep is
ervoor zorgen dat het bestaande aanbod uitgebreid wordt met een belevingstocht.

Er is op zoek gegaan naar de beste ingredinten

voor een belevingstocht. Daar is een lijst met
kwaliteitscriteria uitgekomen. Met deze lijst is
een belevingstocht gemaakt aan de hand van het
Utrechtse kerkenkruis met een knipoog naar Da
Vinci Code. Het kerkenkruis is een aantal kerken in
de vorm van een kruis. Deze tocht is uit te voeren
door zowel kleine groepen als grote groepen.

De burger moet weer centraal staan, dat is het idee

Narratieven in Beeld
De opdracht
Als student CMV voer ik met twee studentes
Verpleegkunde een vraagpatronenonderzoek
uit onder burgers in de gemeente Lingewaal
om bij te dragen aan het ontwikkelen van een
Buurtontmoetingspunt. Daarbij onderzoek ik als
CMVer voor het lectoraat de mogelijkheid om
narratieve interviews in beeld te analyseren.
Beeld zegt immers meer dan tekst.

Het resultaat

we met alle betrokkenen besproken in een inter

actieve bijeenkomst, waarin ook perspectieven
voor de voortgang van het Buurtontmoetingspunt
zijn geformuleerd. Tevens hebben we een onderzoeksrapportage aangeboden aan de kwartier
maker van het Buurtontmoetingspunt in
Lingewaal, CMO Spectrum.
Daarnaast bied ik het lectoraat een handreiking
om, binnen de gebruikte narratieve onderzoeksmethode, de interviews via beeldmateriaal te
analyseren. Dat resulteert in het efficinter en
effectiever uitvoeren van onderzoek waarbij het
verhaal van de respondent centraal staat.

De student

Joep van der Aa

De opdrachtgever

Lectoraat Lokale
Dienstverlening
vanuit Klantperspectief,
HAN, Nijmegen

De begeleider

Elize van Heuveln

De vraagpatronen (onderzoeksresultaten) hebben

7

Youve gotta fight for your right and money

New Arts: Battle 4 money

De projectgroep

De opdracht

Het resultaat

De opdrachtgever

Onderzoek de mogelijkheden waarop New Arts

Oost-Nederland zich beter kan positioneren om
te vechten tegen de bezuinigingen op kunst en
cultuur, zodat alle zes New Arts-locaties in de toekomst meer geld kunnen genereren en besparen.

Het resultaat verdwijnt niet in de kast, maar

hangt aan de deur!
De deurposter vormt een kaart met contactgegevens, kwaliteiten en best practices van alle New
Arts-locaties. De poster bevordert het delen van
kennis, communicatie en inspiratie. Hierdoor zal
New Arts zien dat de grootste kracht tegen de
bezuinigingen al intern beschikbaar is!
Tevens is er een beleidsplan geschreven. Hierin
staan aanbevelingen voor de positieverbetering en
worden kunstzinnige vormen ingezet om deze over
te brengen.

Georgina Jansen
Hela Al Asady
Matheus Sales de
Moura

(Powered by) New

Arts Oost-Nederland,
Arnhem

De begeleiders
Hille Pieper en
Rachel Moolenaar
8

JAT: haal eruit wat erin zit!

JAT. Laat zien wie je bent, laat horen wat jij wil!
De opdracht

Het resultaat

Wat zijn de wensen en behoeften op het gebied

van vrije tijdsbesteding van jongere en jongvolwassene clinten van de Regionale Instelling
Beschermd Wonen Arnhem & Veluwe Vallei? In
verband met deze sterk groeiende doelgroep wil
de organisatie met een nieuw ontwerp de vrijetijdsbesteding een betere invulling geven. De
projectgroep doet hier praktijkgericht onderzoek
naar.

Om in te spelen op de diverse wensen en behoeften is het Jongeren Activiteiten Team (JAT)

ontwikkeld. Het ontwerp is een plan waarin zes
stappen, inclusief tips en creatieve werkvormen,
worden beschreven om tot het JAT te komen. In
het JAT worden clinten ondersteund bij het zlf
organiseren van activiteiten en wordt er gewerkt
vanuit de kracht van de clint. Dit plan is een
handreiking aan de RIBW AVV om blijvend zicht
te houden op de wensen en behoeften van de
jongere en jongvolwassene clinten.

De projectgroep
Kitty Becker
Lotte Bomhoff
Monique Lelieveld
Jonathan Loos

De opdrachtgever
Regionale Instelling
Beschermd Wonen
Arnhem & Veluwe
Vallei, Arnhem

De begeleider
Jopie Hendricks

Zegt het ene hokje tegen het andere:

H! Ben jij ook zon hokje?

MensenZoo, want de wereld is een dierentuin!

De projectgroep

Ellen Jansen
Albert van der Most
Sadja Spans
Jetje van der Wal

De opdrachtgever
Zorgbelang
Gelderland, Arnhem

De begeleider
Huub Gulikers

10

De opdracht

Het resultaat

De MensenZoo is letterlijk een dierentuin van

mensen, waarin verschillende soorten worden
tentoongesteld en bezoekers nieuwsgierige vragen
mogen stellen. Een geweldig project, maar toch
is het voor bezoekers vaak lastig om in gesprek
te gaan. De opdracht was: Hoe kan de MensenZoo
krachtiger neergezet worden, met minder
middelen?

We leveren een methodiek, waarin de MensenZoo

systematischer wordt neergezet. Er is een stappenplan ontwikkeld, MensenZoo in Bloei, waardoor de MensenZoo zich kan blijven vernieuwen.
Hierbij zit een voorbereidingsbijeenkomst voor
de deelnemers, waarin zij goed worden genstrueerd. Er is ook een plan voor promotie en nazorg.
De hokjes van de MensenZoo zijn aangevuld met
activiteiten, die de drempel voor bezoekers om in
gesprek te gaan verlagen.

Seksuele geaardheid, verschil kan er zijn

Uit de kist
De opdracht

Het resultaat

Team Voorlichting van COC Nijmegen wil over meer

verschillende werkvormen en middelen beschikken om voorlichting op maat te kunnen geven aan
leerlingen van verschillende domeinen van het
ROC.
Het ontwerp dient ook aan te sluiten bij Team
Voorlichting, dat bestaat uit vrijwilligers die deze
voorlichting gaan geven.

Er is voorlichtingsmateriaal ontwikkeld dat

aansluit bij de interesses en behoeften van de
doelgroep. Zo is er gebruik gemaakt van verschillende korte en praktische werkvormen, zoals het
Wat Ben Ik?! - spel en casussen toegespitst op de
verschillende domeinen van het ROC.
Team Voorlichting van COC Nijmegen biedt
hiermee een passend aanbod, waarin seksuele
diversiteit bespreekbaar wordt gemaakt en (eventuele) vooroordelen worden weggenomen.
Daarnaast is er voor de voorlichters een handleiding ontwikkeld met uitgeschreven werkvormen en
praktische handvatten.

De projectgroep

Arda Beckers
Elcke Klein Gunnewiek
Marlot Hanselman
Mieke Janssen

De opdrachtgever
COC Nijmegen Team Voorlichting,
Nijmegen

De begeleider
Renate Sluijs

11

Subsidie, dat is toch iets dat je krijgt

als je niet goed genoeg bent?

Een zoektocht naar alternatieve ondersteuning

De projectgroep
Oliver Kretschmann
Janine Lenting
Hasret Sakinmaz

De opdrachtgever
Locatie Spatie,
Arnhem

De begeleider
Ren Bogers

12

De opdracht

Het resultaat

Maak een ontwerp waardoor cultuurhuis Locatie

Spatie wordt geholpen om ondersteunende middelen te genereren. Hierbij wordt er in ieder geval
onderzoek gedaan naar de waarde van cultuur en
maatschappelijk verantwoord ondernemen. Naar
aanleiding van het onderzoek worden er aanbevelingen geformuleerd die leiden tot een innovatief
ontwerp.

Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een ontwerp

en handleiding voor een netwerkbijeenkomst,
waarbij ondernemers en kunstenaars samen komen
om na te denken over mogelijke alternatieve
ondersteuning voor Locatie Spatie. Daarnaast is er
een brochure ontwikkeld waarin wordt uitgelegd
welke voordelen ondernemers kunnen ervaren op
het moment dat zij een cultuurhuis, zoals Locatie
Spatie, ondersteunen. De themas de waarde van
cultuur en maatschappelijk verantwoord onder
nemen komen hier nadrukkelijk in terug.

Kernen en wijken zijn dynamisch

en dat vraagt om een wendbare organisatie

Het welzijnswerk is onderweg naar morgen

De opdracht

Het resultaat

Vorkmeer wil met n aanspreekpunt in de kern

of wijk als de ogen, oren, handen en het hart van
die kern, het kerngericht werken vormgeven. De
organisatie wil dat haar medewerkers meer in de
samenleving van de burger staan en burgers motiveert de regie te behouden over hun eigen leven
en leefomgeving.

Het praktijkonderzoek heeft uitgewezen dat

medewerkers behoefte hebben aan een methodiek die ondersteuning biedt om het kerngericht
werken effectief, efficint en professioneel uit te
voeren. Volgens de ontwikkelde methodiek worden
vier fasen doorlopen die op elkaar afgestemd zijn.
En worden burgers betrokken en ingezet om de
leefbaarheid in de wijk of kern te verbeteren. Met
erkenning voor het vakmanschap van de burger,
die daarmee een bijdrage leveren aan een effectieve kernontwikkeling.

De student

Margriet Eickes

De opdrachtgever
Welzijnsorganisatie
Vorkmeer, Panningen

De begeleider
Paul Vogels

13

Beleef, ontdek en ontwikkel je talenten

De 100 talenten
De projectgroep
Alit Darsana
Nanouk Vrenken

De opdrachtgever

Openbare Bibliotheek
Gelderland Zuid,
Nijmegen

De begeleider

Liselotte de Bruijn

14

De opdracht

Het resultaat

De Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid heeft

ons gevraagd het activiteitenprogramma voor
de Kinderboekenweek 2012 te ontwerpen voor
haar vijf grootste vestigingen. Daarbij is het van
belang te achterhalen welke trends er onder basisschoolkinderen leven en hun ideen centraal te
stellen. Tevens dient in het nieuwe activiteitenprogramma leesbevordering terug te komen.

Het resultaat is een kapstok met een kant en

klaar interactief activiteitenprogramma rondom
het thema Hallo Wereld, met activiteiten voor
iedere leeftijdscategorie. Elementen uit de
droombibliotheek van kinderen zijn verwerkt in
het programma, evenals trends en ideen van de
doelgroep over de wereld. Beleven, ontdekken en
ontwikkelen staan centraal. Verschillende talenten
van kinderen worden tijdens de Kinderboekenweek
geprikkeld, zodat het programma ieder kind
aanspreekt.

Ik kom na mijn studie graag terug naar Uden

om aan anderen te laten zien wat je kunt bereiken

U!den. Het vinden en binden van jonge Udense kunstenaars

De opdracht

Het resultaat

Opdrachtgever Stichting C is een marktplaats in

Uden en omgeving die de vraag en het culturele aanbod koppelt. Om het aanbod blijvend te
vernieuwen wil Stichting C zicht hebben op de
uitstroom van examenstudenten die een kunstvakopleiding gaan volgen, zodat zij inzetbaar zijn
voor Stichting C.

Door middel van een monitorsysteem kan

Stichting C jaarlijks in de gaten houden welke
leerlingen van het Udens college een opleiding in
de kunst- en cultuursector gaan doen. Hierdoor
kan Stichting C hen inzetten voor kunsteducatieve
doeleinden en kan er samengewerkt worden aan
een aansluitend en vernieuwend kunst- en cultuurklimaat voor jongeren in Uden.

De projectgroep
Maria de Gooijer
Marns de Jong
Elena Blank
Esther van Dalen

De opdrachtgever
Stichting C, Uden

De begeleider
Paul Vogels

15

CMV Festival, 5 en 6 juni 2012

16

Een deel van het geheel

17

Angebotsgestaltung in der Offenen Ganztagsbetreuung im Kreis Kleve

Die Aufgabe
Entwicklung und Implementierung integrativer Angebote innerhalb der Offenen
Ganztagsgrundschulen im Kreis Kleve.Erstellung
eines Angebotsplans der zu einer besseren
Integration verschiedener Zielgruppen innerhalb des Offenen Ganztags beitrgt.

Das Ergebnis
Unser Entwurf enthlt einen Implementierungs
plan, der von uns festgelegte Qualitts
anforderungen aufweist und so ermglicht,
ein messbares Ergebnis zu erzielen. Auerdem
enthlt unser Implementierungsplan einen

Zeit- und Ablaufplan der beschreibt wann und

zu welchem Zeitpunkt die Menschen informiert
werden und welche Fhigkeiten die Mitarbeiter/
innen mitbringen mssen, um die von uns
erstellten Angebote durchzufhren.
Unsere innovativen Angebote haben wir
auf drei wesentliche Bereiche beschrnkt.
Lesekompetenz, Konzentrationsschwierigkeiten
und Jugendhilfe Gewaltprvention. Wir als
Projektgruppe haben whrend der Anfertigung
dieser Arbeit viele Erfahrungen in Bezug auf ein
professionelles Arbeiten innerhalb einer Gruppe
gesammelt und sind uns sicher, dass unser
Leitfaden eine Bereicherung, nicht nur fr die
Kinder, und eine berufliche Entlastung fr alle
Anwender/innen, bietet.

Die Projektgruppe
Tina Kaufmann
Julian Cistecky
Konrad Schdel

Der Auftraggeber

Arbeiterwohlfahrt
Kreisverband Kleve e.V.

Der Begleiter
Huub Gulikers

Schnappschuss Ein Fotoprojekt fr Schlerinnen und Schler

Die Projektgruppe
Svenja Grohnert
Thimo Flieger
Bjrn Kalms

Der Auftraggeber

Jugendbildungssttte
Don Bosco,
Hagen Rummenohl

Die Begleiterin
Liselotte de Brujin

Die Aufgabe

Das Ergebnis

Mittels umfangreicher Forschung zum Thema

Wie kann die Jugendbildungssttte zukunftfhig werden?, haben wir uns mit drei
Teilbereichen auseinandergesetzt:
-
Interessen der Schler;
-
Interessen der Lehrkrfte;
-
Interessen der Eltern.
Anhand der Forschungsergebnisse haben wir
einen innovativen Entwurf mit Implementierung
angefertigt, der in der Einrichtung zum Einsatz
kommen kann.

Das Ergebnis ist ein neues pdagogisches

Angebot fr die Jugendbildungssttte.
Innovativ dabei ist, dass die Schlerinnen und
Schler die Mglichkeit haben, den inhaltlichen Teil des Programms mitzubestimmen. Die
Methode ist vorgegeben und beschftigt sich
mit dem Element Fotografie. So htte eine
Klasse zum Beispiel die Mglichkeit innerhalb
von drei Tagen eine eigene Fotostory auf die
Beine zu stellen.

Wer das Programm bestimmt, kann nicht darber meckern!

18

Kultur baut Brcken

Die Projektgruppe
Sabine Parker
Natalie Grollius

Der Auftraggeber
Stadt Neuwied

Der Begleiter
Huub Gulikers

Die Aufgabe

Das Ergebnis

Die Intention unserer Studie basierte auf

dem Erkenntnisinteresse, die Profession der
Kulturpdagogik innerhalb eines gewhlten
Kontextes zu hinterfragen und eine Grundlage
fr eine umfangreiche Beteiligung der
Bewohner eines benachteiligten Stadtteils zu
schaffen. Ausgangspunkt dieser Arbeit stellte
eine Aktivierende Befragung im Sinne des
Empowerments dar.

Einem vorliegendem Interesse an Beteiligung

stehen gegenwrtige Problematiken eines
Stadtteils, welcher Ungleichheit und Armut aufzeigt, gegenber. Ein anschlussfhiges Konzept
an das bestehende Leitbild der Organisation ist
hierbei auch Vorraussetzung einer gelingenden
Implementierung, welche Manahmen im investiven und nicht- investiven Bereich vorsieht
und eine sthetische Produktion umfasst.
Es geht um gestaltende Prozesse, in
Betrachtung der Besonderheit des Einzelnen.
Hierbei werden Vernetzungen zwischen
Institutionen, Trgern und Projektbeteiligten
innerhalb einer gemeinsamen Verantwortung
fr die Weiterentwicklung knstlerischer
Bildung betont.

Es gibt ihn also, diesen Zusammenhang

zwischen schpferischen Individuen und
gesellschaftlicher Entfaltung

Inklusion im Arbeitsfeld der Lebenshilfe Unterer Niederrhein Rees

Die Aufgabe

Das Ergebnis

Es sollte der aktuelle Kenntnisstand bezglich

Inklusion des Personals der Lebenshilfe, der
Kunden der Lebenshilfe und der Angehrigen
der Kunden ermittelt werden. Wenn es
notwendig ist, soll in diesem Rahmen
Aufklrungsarbeit geleistet werden.

In erster Linie wurde Aufklrungsbedarf beim

Personal, den Eltern und den Kunden im
Hinblick auf Inklusion festgestellt. Die Kunden
sind mit ihrer derzeitigen Situation zufrieden,
kennen jedoch vielfach die Mglichkeiten nicht,
wenn es darum geht, ihre Freizeit in einem
Verein der Gemeinde, Stadt oder einer Kirche zu
gestalten.

Die Projektgruppe
Vanessa Dohmen
Tina Dormoolen
Nadine Mertin

Der Auftraggeber
Lebenshilfe Unterer
Niederrhein Rees

Die Begleiterin
Hille Pieper

Inklusion - Alle gehren dazu

19

Dare 2 Prepare

DARE 2 MATCH 4 ALL

De projectgroep
Dennis Braam
Marjolein Spanjers
Sarah Herr
Maria SchulteHengesbach

De opdrachtgever
DARE2GO, Den Bosch

De begeleider
Vanessa Boode

20

De opdracht

Het resultaat

De onderzoeksvraag is: Wat zijn criteria en aanbevelingen voor werkvormen en wijze van begeleiding van jongeren die naar het Zuiden vertrekken
om vrijwilligerswerk te doen? Deze worden ingezet
tijdens het begeleidingstraject van DARE2GO van
mbo-jongeren.
Voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag is
er praktijkgericht onderzoek gedaan en op basis
van de resultaten is het product ontwikkeld.

Het innovatieve ontwerp bestaat uit een reiskoffer met daarin een handleiding en bijbehorende
materialen. Deze handleiding is in de vorm van
een reisgids, die bestaat uit een theoretisch kader
over de doelgroep (mbo-jongeren), actiepunten
voor de begeleiders, een activiteitenbundel en
een materialenlijst.

Een basis voor talentontwikkeling

Jongerenwerk nieuwe stijl in Westervoort

De opdracht

Het resultaat

Het jongerenwerk in de gemeente Westervoort

wordt sinds 2011 vanuit jongerencentrum Creon
uitgevoerd door Stichting Accommodatiebeheer
Westervoort. De gemeente Westervoort wil een
andere aanpak dan er de afgelopen jaren was: niet
aanbodgericht maar vraaggericht en vooral voor
en door jongeren.
Er is onderzocht aan welke criteria het jongerenwerk moet voldoen om te kunnen werken volgens
Jongerenwerk nieuwe stijl. Dit dient beschreven
te worden binnen de nieuwe visie en missie van
het jongerenwerk in Westervoort.

Het resultaat is een startnotie waarin in samenspraak met het jongerenwerkteam en jongeren zes
criteria zijn uitgewerkt. Het uiteindelijke product
moet een visie- en missiedocument worden
waaruit iedereen kan opmaken waar het jongerenwerk voor gaat en staat. Er worden aanbevelingen
gedaan hoe de criteria verder uitgewerkt kunnen
worden en welke netwerkpartners hierin een rol
kunnen spelen. Er is een planning voor de uitvoering van de criteria gemaakt. De uitwerking en
inhoud van dit visie- en missiedocument, evenals
de wijze waarop dit gecommuniceerd kan worden,
zijn beschreven.

De student

Denny Elfring

De opdrachtgever

Stichting
Accommodatiebeheer
Westervoort

De begeleider
Petra Verhagen

21

Kinderen en jongeren in asielzoekerscentra

verdienen een stem!

Het participatiepalet: kleurrijk participeren binnen het asielzoekerscentrum

De projectgroep
Esther van de Ligt
Maarten Mulders
Mona Stahl
Annemarie Staaks

De opdrachtgever
Nationale stichting
ter bevordering van
Vrolijkheid, Baexem

De begeleider
Karijn Breuning

22

De opdracht

Het resultaat

De rechten van kinderen en jongeren in asielzoekerscentra worden geschaad. Stichting de

Vrolijkheid zet zich in om de rechten van deze
doelgroep te verbeteren. Door het oprichten
van jongerenraden in asielzoekerscentra wil
zij kinderen en jongeren laten participeren.
Op deze manier ondersteunt de Stichting haar
doelgroep om meer invloed te krijgen op hun
eigen leefsituatie. De opdracht is het ontwikkelen van een methodiek om een jongerenraad
op het asielzoekerscentrum in Baexem op te
zetten. Deze is ook integraal inzetbaar op
andere asielzoekerscentra in Nederland.

Het participatiepalet is een stapsgewijze

handleiding voor Stichting de Vrolijkheid die
richting geeft aan de opzet van een jongerenraad. Deze handleiding is een methodische
beschrijving van het opzetten van een jongerenraad voor de (toekomstige) begeleiders van
de jongerenraad. Op deze manier kunnen de
begeleiders samen met de jongeren stapsgewijs naar een jongerenraad toewerken.

Een waterdicht onderzoek en een spetterend programma

De strijd om water
De opdracht

Het resultaat

Het Nederlands Watermuseum vindt het belangrijk

dat iedereen zich bewust wordt van het watergebruik. Iedereen, ook de vmbo-leerlingen. Voor
hen heeft het museum een lespakket gemaakt met
een aantal vragen. Gek eigenlijk, het hele museum
is interactief, alleen het lespakket voor deze
doelgroep niet. Het museum vraagt daarom aan de
CMVers om onderzoek te doen naar een passend
educatief programma voor de onderbouw van het
vmbo.

De resultaten van het onderzoek zijn een goede

basis voor een nieuw educatief programma.
Een vlot en competitief programma waarbij de
leerlingen verantwoordelijk zijn voor hun eigen
toegewezen provincie met daarbij een realistisch
waterprobleem. Door liters water te verdienen bij
verschillende opdrachten kunnen de teams aan
de slag met een oplossing voor hun probleem. De
factoren leuk en leerzaam zijn bij het educatief
programma De strijd om water in balans.

De projectgroep
Lise ter Braak
Irene Luken
Manon Schippers
Kim Theeuwen

De opdrachtgever
Nederlands
Watermuseum,
Arnhem

De begeleider
Miriam Jager

23

De Jacobiberg gaat voor een bruisende popscene

in Arnhem Zuid

1, 2, 3, 4, rock n roll highschool

De projectgroep
Jaap van Drunen
Nikki van Dren
Geralt Perfors
Aram Scholten

De opdrachtgever
Popcentrum
Jacobiberg, Arnhem

De begeleider
Ren Bogers

24

De opdracht

Het resultaat

De Jacobiberg is een Popcentrum in Arnhem

Noord. Doordat de huidige locatie zijn maximale
capaciteit bereikt heeft, kijkt de Jacobiberg
verder. Hieruit komt de vraag om onderzoek te
doen naar de behoefte aan muziekeducatie en
popoefenruimten in Arnhem Zuid. Tevens is er
gekeken naar de juiste vorm om uit te breiden.

Uit het onderzoek blijkt dat er behoefte is aan

muziekeducatie in Arnhem Zuid. Door samen te
gaan werken met jongerencentrum de Madser,
wordt er gewerkt aan een bruisende popscene
in Arnhem Zuid. De Madser faciliteert en de
Jacobiberg zet haar expertise in. 1, 2, 3, 4 rock
n roll highschool is een stappenplan waarmee de
Jacobiberg de lessen kan ontwikkelen, promoten,
uitvoeren en evalueren.

Natuurlijk jongvolwassenen in het Natuurmuseum

Een arrangement voor het Natuurmuseum Nijmegen

De opdracht

Het resultaat

Het Natuurmuseum Nijmegen wil jongvolwassenen als nieuwe doelgroep aantrekken. Voor de projectgroep de opdracht om
deze doelgroep te onderzoeken en na te
gaan welke activiteiten en arrangementen bij deze doelgroep aansluiten. Het
Natuurmuseum stelt als eis dat het te
ontwikkelen arrangement commerciler en
low budget is, en dat het op een lijn met
de doelstellingen van het Natuurmuseum
staat.

Het resultaat is een instructieplan voor het tot

stand brengen van een arrangement dat gebruik
maakt van augmented reality. Het is de bedoeling
dat een CMVer bij het Natuurmuseum dit plan uit
gaat voeren en de doelgroep jongvolwassenen bij
de ontwikkeling van het uiteindelijke arrangement
betrekt. Zo gaan bijvoorbeeld studenten van de
opleiding Media & Design onder begeleiding van
de CMVer de software ontwikkelen. Dit instructieplan is een handleiding voor het gehele proces
van ontwikkeling met een beschrijving van de te
nemen stappen en diverse benodigdheden.

De projectgroep

Jan-Willem Hppener
Pascal Obma

De opdrachtgever
Natuurmuseum,
Nijmegen

25

Voor de bijzondere doelgroep zijn succeservaringen

de basis voor de toekomst!

Meer cursisten voor Circustheater Stoffel

De projectgroep

Adrinne Versteegen
Esther van Swelm
Paulien van Driel

De opdrachtgever

Stichting
Circustheater Stoffel,
Nijmegen

De begeleider
Ad den Dekker

26

De opdracht

Het resultaat

Circustheater Stoffel is een organisatie die door

middel van circustheater de bijzondere doelgroep
(kinderen die door een sociaal-emotionele en/of
psychische problematiek niet mee kunnen doen
aan het reguliere vrijetijdsaanbod) begeleidt naar
succeservaringen. Dit doet zij door wekelijkse
cursussen aan te bieden in Arnhem.
Om het aantal deelnemers voor het cursuscentrum
te vergroten, dienen de CMV-studenten te onderzoeken wat de kansen en bedreigingen zijn in
Arnhem.

Door middel van een onderzoek is een beleidsplan opgezet dat door de organisatie ingezet kan
worden om meer deelnemers te werven. In het
plan komt aan bod hoe je de doelgroep bereikt,
financile drempels verlaagt, locaties werft en pr
in zet.
Door dit beleidsplan in te zetten is het voor
Circustheater Stoffel mogelijk om meer bijzondere
deelnemers beschutte vrijetijdsbesteding aan te
bieden.

Ik hoor en ik vergeet. Ik zie en ik onthoud.

Ik doe en ik begrijp (Confucius)

Voel je thuis in het museum!

De opdracht

Het resultaat

Een museum is een plek waar je kunt beleven:

leren, nieuwe ervaringen opdoen, kennis vergaren.
Maar wat heeft een museum nodig om de totale
beleving en sfeer van de ruimte te verbeteren? En
hoe kan Gelders Erfgoed de musea hierin adviseren en ondersteunen?

Met de Box of Experience geven wij Gelders

Erfgoed handvatten om de kleine en middelgrote
musea in Gelderland beter te kunnen adviseren
en ondersteunen bij het verbeteren van de totale
beleving. Wat doet vormgeving met een ruimte?
Welke informatiemiddelen kun je inzetten? Hoe
gebruik je de kwaliteiten van vrijwilligers? Aan de
hand van stellingen, vragen en opdrachten uit het
spel wordt door Gelders Erfgoed in cocreatie met
het museum een op maat gemaakt plan gecrerd.

De projectgroep
Sharon Vellinga
Maud Jansen
Michelle van Dijk
Remco Peters

De opdrachtgever
Gelders Erfgoed,
Zutphen

De begeleider
Corin Smaal

27

Op zoek naar nieuwe wegen voor vrijetijdsbesteding

Het virtuele plein: een innovatief ontwerp

voor vrijetijdsbesteding van langdurig zorgafhankelijke clinten
De student

Bertina van Oirschot

De opdrachtgever
GGZ Oost Brabant,
Rosmalen

De begeleider
Mieke Janssen

28

De opdracht

Het resultaat

Binnen GGZ Oost Brabant zal de komende tijd

veel veranderen. Aan de ene kant heeft dit te
maken met de al genomen en nog te verwachten
maatregelen op het gebied van de zorgfinanciering, aan de andere kant met de invoering van
de Herstelvisie. In de voorgaande jaren werd het
vrijetijdsaanbod voor clinten bepaald door de
professional en was er sprake van een aanbodgestuurde situatie. Het is de bedoeling dat de clint
zijn eigen keuzes gaat maken en een actieve rol
krijgt. Welke weg kan daartoe leiden?

De meeste clinten vinden het moeilijk om te

participeren in de maatschappij. De clint heeft
behoefte aan een vrijetijdsaanbod in een omgeving waar hij zich veilig voelt. Het virtuele plein
lijkt een bruikbare oplossing om clinten in
contact te brengen met anderen en met faciliteiten die hij kan gebruiken om invulling te geven
aan zijn vrije tijd. Om te onderzoeken of het
virtuele plein werkelijk een zinvolle bijdrage kan
leveren is een pilotproject voorgesteld. Na afloop
hiervan wordt besloten alle clinten toegang te
geven tot deze eigentijdse vorm van verbinden.
De CMVer krijgt dan een rol als intermediair.

Speak up!

Nicks world
De opdracht

Het resultaat

Pestweb.nl is een organisatie die advies en ondersteuning biedt aan kinderen, jongeren, ouders en
leerkrachten die probemen ervaren omtrent pesten
op school.
De organisatie wil weten in welke vorm pesten
meer bepreekbaar gemaakt kan worden in groep
zeven en acht van het basisonderwijs.

Nicks world is een lespakket van zes lessen met

creatieve activiteiten over themas waardoor de
sfeer in de klas verbetert en er gemakkelijker
gepraat kan worden over moeilijke onderwerpen,
zoals pesten. Elke les wordt gestart met een
filmpje van Nick, die door een persoonlijk verhaal
het thema introduceert en de leerlingen aan het
denken zet.

De projectgroep
Maaike Delver
Yvette Koedam
Sanne Duijf
Joost van Hoof

De opdrachtgever
Pestweb.nl, Utrecht

De begeleiders
Hille Pieper en
Rachel Moolenaar

29

Leren kijken door de ogen van een ander,

voor wie jouw situatie niet vanzelfsprekend is

Muziektheaterproject Overgavemensen!
De student

Jolien Straten

De opdrachtgever

Faculteit Gezondheid,
Gedrag & Maatschappij,
HAN, Nijmegen

De begeleider

Pieter van Leeuwen

30

De opdracht

Het resultaat

Wat komt er kijken bij de vormgeving en realisatie

van een muziektheaterproductie binnen een hogeschool? En hoe kun je beleidsmakers, docenten
en studenten die vanuit verschillende posities te
maken hebben met het thema Studeren met een
functiebeperking op de HAN, door middel van
een muziektheatervoorstelling, inzicht geven in
elkaars perspectief en belevingswereld?

Bovenstaande vragen zijn uitgangspunt voor

een boeiend project geweest. Zij hebben geleid
tot de samenstelling van een productieteam
bestaande uit de initiatiefnemer (de student
CMV), een productieleider, zakelijk-artistiek leider
en regisseur. Er is samen met studenten, met en
zonder functiebeperking, op basis van persoonlijke ervaringen een voorstelling ontwikkeld. Het
ontwikkelingsproces, het voorstellingsconcept en
10 uitvoeringen, vormen samen het endresultaat.
Een uitwisseling van beelden, emoties en meningen rondom het thema, tussen medewerkers, cast
en publiek.

Studenten die niet in dit jaarboek staan en in het

studiejaar 2011-2012 tevens een Project Onderzoek en
Innovatie hebben uitgevoerd:
Studenten die nicht in diesem Jahrbuch stehen und
im Studienjahr 2011-2012 ein Projekt Forschung und
Innovation durchgefhrt haben:
Kunthanee Boekwaree
Respert-Bro, Dortmund
Gina Darnoud
New Arts, Kunstbedrijf Arnhem
Nathalie Laaf
2GetThere, Arnhem
Daniel Ro
Jugendbildungssttte der Salesianer Don Boscos, Jnkerath
Anita Rutgers
Tandem Welzijnsorganisatie Nijmegen
Sandra Sennef
Stichting Het Kruispunt, Nijmegen
Lars Zwerink
Specifiek Jongerenwerk Rijssen (Pand 11)

Colofon/Impressum
Teksten/Texte:
Studenten CMV / KSP
Fotos/Fotos:
Studenten CMV
Anne-Mieke Zaat
Eindredactie/Redaktion:
Hay van der Sterren
Natasja Verkroost
Uitgave/Ausgabe:
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming
Postbus 6960
6503 GL Nijmegen
onderzoekeninnovatie.cmv@han.nl
Vormgeving en drukwerk/Gestaltung und Druk:
ROC Nijmegen, Grafische Werkplaats
Juni 2012
31