Sprawy Bezpieczenstwa Narodowego W Czasie Prezydentury Bronislawa Komorowskiego

SPRAWY
BEZPIECZESTWA NARODOWEGO
W CZASIE PREZYDENTURY
BRONISAWA KOMOROWSKIEGO
20102015
SPRAWY
BEZPIECZESTWA NARODOWEGO
W CZASIE PREZYDENTURY
20102015
WARSZAWA 2015
SPIS TRECI
SOWO WSTPNE SZEFA BBN ..................................................................................................................................................................4
GWNE INICJATYWY PREZYDENTURY BRONISAWA KOMOROWKSIEGO ........................................................................6
Strategiczny zwrot w polityce bezpieczestwa doktryna Komorowskiego ............................................................................ 7

Planowanie strategiczne ....................................................................................................................................................................................... 8
Strategiczny Przegld Bezpieczestwa Narodowego ............................................................................................................................. 9
Gwne kierunki rozwoju Si Zbrojnych RP ................................................................................................................................................. 10
Finansowanie budowy systemu obrony powietrznej ............................................................................................................................. 11
Biaa Ksiga Bezpieczestwa Narodowego RP ......................................................................................................................................... 12
Reforma systemu kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP .................................................................................................. 13
Strategia Bezpieczestwa Narodowego RP ................................................................................................................................................. 14
Reforma systemu kierowania obron pastwa ......................................................................................................................................... 15
Rada Bezpieczenstwa Narodowego ................................................................................................................................................................. 16
Posiedzenia Rady Bezpieczestwa Narodowego ...................................................................................................................................... 17
Narodowy program systemw bezzaogowych......................................................................................................................................... 18
Wprowadzenie problematyki cyberbezpieczestwa do systemu aktw prawnych................................................................ 19
Koncepcja strategicznej odpornoci na agresj ......................................................................................................................................... 20
Transport lotniczy najwaniejszych osb w pastwie ........................................................................................................................... 21
Zwikszenie nakadw na obronno............................................................................................................................................................. 22
Doktryna bezpieczestwa informacyjnego .................................................................................................................................................. 23
Doktryna cyberbezpieczestwa RP ................................................................................................................................................................. 24
Polityka w ramach NATO ...................................................................................................................................................................................... 25
Dziaania na forum Unii Europejskiej ............................................................................................................................................................. 26
Biuro Bezpieczestwa Narodowego................................................................................................................................................................ 27
KALENDARIUM AKTYWNOCI PREZYDENTA RP W OBSZARZE BEZPIECZESTWA.........................................................28
AWANSE GENERALSKIE ...............................................................................................................................................................................46
WYBRANE WYSTPIENIA PREZYDENTA RP BRONISAWA KOMOROWSKIEGO...................................................................52
Wystpienie na odprawie kadry kierowniczej MON i Si Zbrojnych RP, 2015 r........................................................................ 53

Wystpienie podczas Warsaw Security Forum, 2014 r. ........................................................................................................................ 56
Wystpienie w Akademii Obrony NATO w Rzymie, 2014 r. ................................................................................................................ 59
Wystpienie z okazji wita Wojska Polskiego, 2014 r. ........................................................................................................................ 62
Wystpienie na Konferencji Bezpieczestwa w Monachium, 2012 r.............................................................................................. 85
WYBRANE TEKSTY I WYSTPIENIA SZEFA BBN W LATACH 20102015 ......................................................................... 100
Dekalog priorytetw strategicznych szefa BBN w dziedzinie bezpieczestwa narodowego RP ...................................... 101
Rola organizacji proobronnych we wzmacnianiu bezpieczestwa pastwa .............................................................................. 112
Zaoenia Doktryny cyberbezpieczestwa RP ........................................................................................................................................... 115
Adaptacja NATO do nowych warunkw bezpieczestwa..................................................................................................................... 117
Reforma systemu kierowania obron pastwa ......................................................................................................................................... 121
III fala modernizacji Si Zbrojnych RP ............................................................................................................................................................ 127
Przyszo bezpieczestwa europejskiego .................................................................................................................................................. 130
Reforma systemy kierowania i dowodzenia ............................................................................................................................................... 133
Podstawy strategiczne systemu obrony powietrznej ............................................................................................................................. 137
NATO po misji ISAF: kolektywna obrona czy misje ekspedycyjne ................................................................................................... 141
Doktryna Komorowskiego ................................................................................................................................................................................... 143
Identyfikacja zagroe globalnych dla bezpieczestwa midzynarodowego............................................................................. 147
Sojusznicze aspekty bezpieczestwa w Europie perspektywa Polski ........................................................................................ 151
Profesjonalna armia ................................................................................................................................................................................................ 155
Potrzeba jakociowo nowej strategii bezpieczestwa Unii Europejskiej ..................................................................................... 158
SOWO WSTPNE SZEFA BBN

Sprawy bezpieczestwa w czasie prezydentury Bronisawa Komorowskiego
zajmoway szczeglne miejsce. Nie tylko dlatego, e byy Prezydentowi bliskie z racji
jego zawodowych dowiadcze, ale te z powodu wyzwa, przed jakimi stana Polska
w zwizku z kryzysem bezpieczestwa w Europie.
Lata 20102015 byy wic okresem bezprecedensowej aktywnoci orodka
prezydenckiego na tym obszarze. Okresem wanych decyzji, wielu inicjatyw i realnych
dokona. W cigu tych piciu lat Polska staa si pastwem o skuteczniejszym, bardziej
rozwinitym i nowoczesnym systemie bezpieczestwa.
Chcc jedynie w kilku akapitach uj prezydentur Bronisawa Komorowskiego,
naleaoby przede wszystkim podkreli, e miaa ona jasno okrelony cel w polityce
bezpieczestwa. Ju na samym jej pocztku Prezydent zaznaczy, e chocia sojusze i
gwarancje midzynarodowe s wanymi filarami bezpieczestwa, Polska musi si
skoncentrowa na budowie i wzmacnianiu wasnego, narodowego potencjau. W myl
zasady chcesz liczy na innych, najpierw licz na siebie. Stao si to myl przewodni
dziaa Prezydenta podejmowanych zarwno, jako zwierzchnik Si Zbrojnych, jak i
odnoszcych si do pozamilitarnych sfer funkcjonowania pastwa. Wpisyway si w to
take dziaania promujce postawy patriotyczne.
Bya to rwnie prezydentura profesjonalnego mylenia o bezpieczestwie.
W latach 20102015 podejcie do spraw bezpieczestwa nabrao zorganizowanego
i planowego charakteru. Przeprowadzono peen cykl planowania strategicznego.
Znowelizowano najwaniejsze dokumenty, jak Strategia Bezpieczestwa Narodowego
RP czy Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna; wydane zostay Gwne Kierunki
Rozwoju Si Zbrojnych okrelajce priorytety modernizacyjne w Wojsku Polskim.
Przeprowadzono pierwszy Strategiczny Przegld Bezpieczestwa Narodowego. Polska
doczekaa si te swojej pierwszej Biaej Ksigi Bezpieczestwa Narodowego RP. Na
polecenie Prezydenta w Biurze Bezpieczestwa Narodowego powsta te szereg
opracowa i koncepcji, m.in. Doktryna cyberbezpieczestwa RP, projekt Doktryny
bezpieczestwa informacyjnego RP, koncepcja Narodowego Programu Systemw
Bezzaogowych czy koncepcja zwikszenia strategicznej odpornoci kraju na agresj.
Bya to prezydentura odwanych reform dotyczcych m.in. funkcjonowania Si
Zbrojnych RP i kierowania obron pastwa. Reform postrzeganych przez niektrych
jako kontrowersyjne, poniewa podwaay dotychczasowe rutynowe rozwizania,
do ktrych zdylimy si przyzwyczai. Jednak wedug Prezydenta obowizkiem
rzdzcych nie jest wprowadzanie reform atwych, a poszukiwanie rozwiza, ktre
bd waciwe i skuteczne w dynamicznie zmieniajcym si rodowisku bezpieczestwa
i we waciwym czasie bd uwzgldniay najnowoczeniejsze tendencje w sztuce

wojennej. I taki wanie charakter miay te zmiany.
Bez wtpienia bya to prezydentura doniosych projektw. Z inicjatywy
Prezydenta RP rozpoczto realizacj najwikszego po zmianach ustrojowych
przedsiwzicia modernizacyjnego w siach zbrojnych, jakim bya budowa systemu
obrony powietrznej, w tym przeciwrakietowej. Prezydenck ustaw zagwarantowano
take finansowanie projektu w wieloletniej perspektywie. Dziki wsplnej inicjatywie
Prezydenta oraz rzdu, po raz pierwszy od 15 lat Polska zwikszya budet obronny,
do poziomu co najmniej 2 proc. PKB. Take dziki dziaaniom Prezydenta RP, Polska
w 2016 r. po raz pierwszy w swojej historii bdzie gospodarzem szczytu Sojuszu
Pnocnoatlantyckiego.
I wreszcie, bya to prezydentura skuteczna. W warunkach pastwa
demokratycznego, czym od ponad wier wieku cieszy si Polska, czsto nieatwym
zadaniem jest przekucie najlepszych nawet propozycji na realne dziaania i projekty.
W latach 20102015 wiele z postulatw zgaszanych przez Prezydenta, udao si
z powodzeniem zrealizowa. Bya to te zasuga dobrej wsppracy z rzdem,
a szczeglnie z wicepremierem, ministrem obrony narodowej Tomaszem Siemoniakiem.
Oczywicie byy przedsiwzicia, ktre mimo rekomendacji Strategicznego
Przegldu Bezpieczestwa Narodowego, nie doczekay si realizacji. Mowa m.in.
o
reformie
wyszego
szkolnictwa
wojskowego,
przygotowaniu
ustawy
o zintegrowanym kierowaniu bezpieczestwem narodowym konsolidujcej system
bezpieczestwa w tym utworzeniu instytucji koordynujcej sprawy bezpieczestwa na
szczeblu ponadresortowym. Wierz jednak, e przyszli decydenci dostrzeg potrzeb
tych zmian, ktre stan si rwnie ich udziaem.
Publikacja, ktr mam przyjemno odda w Pastwa rce podsumowuje
picioletni kadencj Prezydenta Bronisawa Komorowskiego w sprawach
bezpieczestwa. Si rzeczy nie ujmuje ona wszystkich problemw, jakie znalazy si
w obszarze zainteresowania Prezydenta czy sucego mu Biura Bezpieczestwa
Narodowego. Odzwierciedla jednak charakter i priorytety prezydentury.
Obok przedstawienia gwnych inicjatywy lat 20102015, w publikacji mona
znale kalendarium wydarze, wykaz oficerw, ktrzy z rk Prezydenta odbierali
stopnie generalskie oraz spis posiedze Rady Bezpieczestwa Narodowego bdcej
szczeglnie wanym narzdziem sprawowania prezydenckiego urzdu. Opracowanie
koczy zbir kilkunastu wystpie, ktrych lektura pozwoli lepiej zrozumie spojrzenie
Prezydenta na sprawy bezpieczestwa, ale te pokae konsekwencj, z jak
na przestrzeni lat dy do zapewnienia Polsce bezpieczestwa.
Uzupenieniem publikacji jest wydane osobno opracowanie zawierajace wybr
dokumentw oraz opracowa powstaych w Biurze Bezpieczetwa Narodowego
w latach 20102015.
Prof. dr hab. Stanisaw Koziej

Szef Biura Bezpieczestwa Narodowego
GWNE INICJATYWY PREZYDENTURY

BRONISAWA KOMOROWKSIEGO
STRATEGICZNY ZWROT W
POLITYCE BEZPIECZESTWA
DOKTRYNA KOMOROWSKIEGO
Jedn z myli przewodnich prezydentury Bronisawa Komorowskiego byo

dokonanie zwrotu w polityce bezpieczestwa pastwa, polegajcego na odejciu od
priorytetowego traktowania przez Polsk zaangaowania w zagraniczne misje
wojskowe i kierujc si interesem narodowym nadaniu tej rangi wszelkim
dziaaniom bezporednio zwikszajcym bezpieczestwo terytorium RP.
W cigu kadencji prezydenckiej idea ta znalaza odbicie w szeregu decyzji
i konkretnych dziaaniach. Naleao do nich konsekwentne denie do zakoczenia
udziau Si Zbrojnych RP w operacji bojowej w Afganistanie, odwracajcej uwag od
kwestii wasnej obronnoci; promowanie idei w najwaniejszych narodowych
dokumentach strategicznych cznie ze Strategi Bezpieczestwa Narodowego RP
a take proponowanie i wspieranie przez Prezydenta wszelkich reform, wzmacniajcych
polsk obronno.
Pod tym ktem okrelono te priorytety modernizacyjne Si Zbrojnych RP, gdzie
za najwaniejsze uznano zdolnoci suce obronie terytorium, a take przeprowadzono
zmiany organizacyjne w systemie dowodzenia armi oraz systemie kierowania obron
w czasie wojny.
Wanym elementem polityki byo take konsekwentne zabieganie przez Polsk
i nakanianie sojusznikw do wikszej ni dotychczas koncentracji NATO na obronie
swoich czonkw, szczeglnie znajdujcych si na wschodniej flance. Nowy sposb
mylenia o bezpieczestwie Polski nie zakada oczywicie cakowitej rezygnacji
z zewntrznego zaangaowania. Nadawa mu jedynie waciwy priorytet sprawiajc, aby
nie przeszkadzao ono w realizacji celu, jakim jest wzmacnianie narodowego potencjau
obronnego.
Suszno postulatw okrelanych, jako tzw. doktryna Komorowskiego,
potwierdzi pierwszy polski Strategiczny Przegld Bezpieczestwa Narodowego,
a wkrtce potem potrzeba ich pilnego wdroenia staa si oczywista w obliczu zmian
w rodowisku bezpieczestwa spowodowanych agresywn polityk Rosji i bdcej jej
nastpstwem agresj na Ukrain.
PLANOWANIE
STRATEGICZNE
Prezydentura Bronisawa Komorowskiego to te okres zabiegw

o uporzdkowanie dziaa pastwa w obszarze strategicznego planowania
bezpieczestwa narodowego. Bez wtpienia sukcesem byo przeprowadzenie po raz
pierwszy w czasie jednej kadencji praktycznie penego cyklu takiego planowania.
Rozpoczty zosta przeprowadzeniem Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa
Narodowego (20102012). Na podstawie jego rekomendacji, zawartych m.in. w Biaej
Ksidze Bezpieczestwa Narodowego RP, opracowana zostaa nowa Strategia
Bezpieczestwa Narodowego RP (2014), ktra zastpia t z 2007 r.
Kolejnym etapem byo opracowanie Polityczno-Strategicznej Dyrektywy
Obronnej, bdcej niejawnym dokumentem wykonawczym do Strategii i okrelajcym
zadania dla wszystkich struktur pastwa na wypadek kryzysu i wojny. Dyrektywa ta
zostaa wydana postanowieniem Prezydenta RP 16 lipca 2015 r.
W czasie kadencji podjto take dziaania, aby skorelowa z dokumentami
strategicznymi wydawanie postanowie okrelajcych gwne kierunki rozwoju Si
Zbrojnych RP oraz ich przygotowa do obrony pastwa. Zgodnie z czteroletnim cyklem
aktualizacji dokumentu, Prezydent RP wyda je w listopadzie 2011 r.
Rozpoczty w 2010 r. cykl planowania zakoczy si aktualizacj planw
operacyjnego funkcjonowania na wypadek kryzysw urzdw centralnych
i samorzdw, jak te Si Zbrojnych RP oraz pozostaych sub i stray wykonujcych
zadania na rzecz bezpieczestwa. Plany te zostan zweryfikowane w trakcie serii
krajowych wicze pod kryptonimem KRAJ. Po ich zakoczeniu, wraz z kolejnym
Strategicznym Przegldem Bezpieczestwa Narodowego, bdzie mg rozpocz si
kolejny cykl.
Wprowadzenie wzorem pastw o zaawansowanej kulturze strategicznej
cyklicznoci do praktyki planowania strategicznego to wany dorobek prezydentury
Bronisawa Komorowskiego. Uruchamianie kolejnych cykli mogoby si pokrywa
z nastpujcymi kadencjami prezydenckimi. Regularno tego typu dziaa nie tylko
pozwalaaby dostosowywa system bezpieczestwa narodowego do dynamicznie
zmieniajcych si warunkw, ale take sprzyjaaby cigoci sprawowania wadzy,
przyczyniaa do budowy polskiej kultury mylenia strategicznego oraz pozwalaa
doskonali kadry odpowiedzialne za realizacj takich zada.
STRATEGICZNY PRZEGLD
BEZPIECZESTWA
NARODOWEGO
W latach 20102012 z inicjatywy Prezydenta RP przeprowadzono pierwszy polski

Strategiczny Przegld Bezpieczestwa Narodowego. Jego celem byo moliwie szerokie
zdiagnozowanie stanu bezpieczestwa pastwa, zdefiniowanie narodowych interesw
i celw oraz przygotowanie rekomendacji dotyczcych kierunkw wzmacniania
bezpieczestwa.
W pracach koordynowanych przez BBN wzio udzia prawie 200 specjalistw
i niezalenych ekspertw. Analizy po raz pierwszy objy wszystkie kluczowe dla
bezpieczestwa obszary m.in. sprawy militarne, polityk zagraniczn, gospodark,
bezpieczestwo energetyczne i finansowe, publiczne i sprawy spoeczno-kulturowe.
Rekomendacje Przegldu stay si merytoryczn podstaw dla Prezydenta
i pozostaych wadz do podejmowania dziaa zwizanych z bezpieczestwem narodowym.
W tym m.in. do opracowania i zatwierdzenia nowej Strategii Bezpieczestwa Narodowego.
Potwierdziy take zasadno przenoszenia polskiego zaangaowania z misji poza granicami
kraju, na zapewnienie bezpieczestwa terytorium RP.
Wrd rekomendacji dla krajowego systemu bezpieczestwa wskazano m.in.
na potrzeb integracji systemu bezpieczestwa narodowego, co w nastpnych latach stao si
ide szczeglnie promowan przez BBN.
Postulat integracji systemu bezpieczestwa dotyczy postrzegania go
w perspektywie zarwno militarnej, jak i pozamilitarnej - spoecznej czy gospodarczej, ale
take zintegrowania systemu kierowania i zarzdzania bezpieczestwem narodowym.
W Polsce kierowanie to wci jest rozproszone. Kompetencje podzielone s pomidzy wiele
instytucji, brakuje zintegrowanego, ponadresortowego patrzenia na sprawy bezpieczestwa
i takiej te koordynacji dziaa. W sposb szczeglny dotyczy to takich obszarw, jak
np. cyberbezpieczestwo, ktre ma charakter transsektorowy i dotyczy zarwno sfery
militarnej, jak i pozamilitarnej.
Rekomendacje odnosiy si rwnie do potrzeby profesjonalizacji instytucji i sub
odpowiedzialnych za bezpieczestwo m.in. adekwatnego do potrzeb szkolenia,
unowoczenienia struktur i wyposaenia, oraz do powszechnoci przygotowa w sprawach
bezpieczestwa czyli promowania wiedzy i umiejtnoci w zakresie dziaania obronnego
take wrd struktur cywilnych, spoecznoci lokalnych i poszczeglnych obywateli. W maju
2013 r. jawne wyniki Przegldu zostay opublikowane w pierwszej Biaej Ksidze
Bezpieczestwa Narodowego RP.
GWNE KIERUNKI
ROZWOJU SI ZBROJNYCH RP
8 listopada 2011 r. prezydent Bronisaw Komorowski wyda postanowienie

okrelajce gwne kierunki rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich przygotowa do obrony
pastwa na lata 20132022. Postanowienie, ktre byo jednym z najwaniejszych
instrumentw wpywu zwierzchnika Si Zbrojnych RP na kierunki rozwoju armii, stao
si drogowskazem dla zmian w wojsku na kolejn dekad.
Myl przewodni postanowienia jest wzmocnienie zdolnoci Si Zbrojnych RP
do obrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z tym ustanowione zostay trzy
priorytety modernizacyjne, wrd ktrych najwaniejsza staa si budowa obrony
powietrznej, w tym przeciwrakietowej. Decyzja o budowie systemu, ktrego Polska
dotychczas nie posiadaa, rozpocza te najwiksz od czasu zakupu samolotu
wielozadaniowego F-16 publiczn dyskusj na temat modernizacji armii.
Kolejne dwa priorytety dotyczyy zwikszenia mobilnoci Wojsk Ldowych,
szczeglnie migowcowej, co ma umoliwi szybki przerzut si w rejony zagroenia,
oraz inwestowania w nowoczesne, zinformatyzowane rodki walki, rozpoznania
i dowodzenia.
Wszystkie te zadania byy sukcesywnie realizowane. W tym duchu Prezydent
zgosi te inicjatyw dotyczc zapewnienia stabilnego finansowania rozwoju obrony
powietrznej.
21 kwietnia 2015 r. patronujcy modernizacji armii Prezydent
poinformowa o wstpnych decyzjach dotyczcych zakupu systemu obrony
przeciwrakietowej oraz przetargu na migowce wielozadaniowe.
W postanowieniu okrelajcym gwne kierunki rozwoju si zbrojnych zawarte
zostay take wskazania dotyczce zmian organizacyjnych w polskiej armii.
Najwaniejszym z nich bya reforma systemu kierowania i dowodzenia Siami
Zbrojnymi RP, ktra zostaa podjta w 2013 r. i wesza w ycie 1 stycznia 2014 r.
Majc w perspektywie konieczno uruchomienia kolejnego cyklu planowania
rozwoju Si Zbrojnych RP, pod koniec 2014 r. rozpoczto prace nad okreleniem
priorytetw modernizacyjnych na nastpn dekad. Zaplanowano, e znajd si wrd
nich m.in. cyberobrona, systemy bezzaogowe oraz bro precyzyjnego raenia,
wykorzystujca take technologie satelitarne. Tak okrelone priorytety byyby swojego
rodzaju trzeci fal modernizacji Si Zbrojnych, opierajc si na szerokim
ich zinformatyzowaniu.
10
FINANSOWANIE BUDOWY
SYSTEMU OBRONY
POWIETRZNEJ
Po ustanowieniu obrony powietrznej, w tym przeciwrakietowej, jako gwnego
priorytetu modernizacyjnego Si Zbrojnych RP na lata 20132022, pojawia si
konieczno zabezpieczenia jego realizacji w wieloletniej perspektywie. Dlatego te we
wrzeniu 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zoy do Sejmu RP projekt ustawy,
w ktrym zaproponowa mechanizm stabilnego finansowania budowy systemu obrony
powietrznej. Dao to take moliwo realnego oszacowania kwoty, jak pastwo bdzie
dysponowao na jego budow.
Jednoczenie szef Biura Bezpieczestwa Narodowego Stanisaw Koziej podj ze
wszystkimi siami politycznymi w parlamencie rozmowy majce na celu wypracowanie
ponadpartyjnej zgody dla prezydenckiej propozycji. Temat ten zosta rwnie
omwiony na posiedzeniu Rady Bezpieczestwa Narodowego, 12 wrzenia 2012 r.
Ustawa zostaa przyjta gosami 410 posw, wrd ktrych znaleli si
przedstawiciele wszystkich ugrupowa parlamentarnych. Szerokie poparcie dla
projektu stao si te wanym symbolem ponadpartyjnego traktowania spraw
bezpieczestwa.
Podpisana 12 kwietnia 2013 r. nowelizacja ustawy o modernizacji technicznej
i finansowaniu Si Zbrojnych RP zagwarantowaa, e w latach 20142023
na sfinansowanie obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej przeznaczone zostan
nakady w wysokoci co najmniej sumy corocznych przyrostw budetu obronnego,
wynikajcych ze wzrostu PKB. Co wane, bdzie to nie mniej ni 20 proc. wszystkich
nakadw przeznaczanych w tym czasie na modernizacj techniczn armii.
11
BIAA KSIGA
BEZPIECZESTWA
NARODOWEGO RP
24 maja 2013 r. opublikowana zostaa pierwsza Biaa Ksiga Bezpieczestwa

Narodowego RP. Publikacja powstaa w Biurze Bezpieczestwa Narodowego na podstawie
jawnych wynikw Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego RP.
Po raz pierwszy w jednym, spjnym dokumencie opisano i oceniono cay system
bezpieczestwa pastwa, obejmujcy sfer obronn, ochronn, spoeczn i gospodarcz.
Znalaz si w nim take szereg szczegowych propozycji dotyczcych wzmacniania
narodowego systemu bezpieczestwa.
Gwnym celem prac nad Bia Ksig byo stworzenie kompendium wiedzy
i rekomendacji na temat polskiego bezpieczestwa, kierowanego do organw wadzy
rzdowej i samorzdowej, organizacji pozarzdowych, instytucji analitycznych
i rodowisk akademickich oraz wszystkich obywateli.
Publikacja Biaej Ksigi bya te najwikszym w ostatnich latach
przedsiwziciem majcym na celu popularyzacj w spoeczestwie spraw
bezpieczestwa. Blisko 10 tys. egzemplarzy trafio do uczelni, pastwowych instytucji
i sub, organizacji pozarzdowych, bibliotek i innych odbiorcw, a w wersji cyfrowej
rozdystrybuowano j do kilkunastu tysicy podmiotw, jak gminy i powiaty. Bia
Ksig opublikowano take w jzyku angielskim, co pozwolio w sposb transparentny
zaprezentowa na forum midzynarodowym polskie spojrzenie na sprawy
bezpieczestwa.
Mimo e dokument zosta opracowany jeszcze przed wybuchem konfliktu na
Ukrainie i zwizanym z tym pogorszeniem warunkw bezpieczestwa w Europie,
w wielu miejscach zachowa on swoj aktualno. Zwraca np. uwag na zagroenie
lokalnymi konfliktami przy granicach RP, a take prby odbudowania przez Rosj
mocarstwowoci kosztem jej najbliszego otoczenia. Wskazywa take na
niebezpieczestwa zwizane z biec presj polityczno-militarn i ryzykiem, jakim dla
skutecznego funkcjonowania NATO mog stwarza tzw. sytuacje trudnokonsensusowe.
W tym wietle podkrelona zostaa zasadno koncentracji potencjau narodowego na
zadaniach zwizanych z obron terytorium, a w wymiarze midzynarodowym potrzeba
wzmocnienia siy odstraszania NATO opartej na art. 5 traktatu waszyngtoskiego
oraz upodmiotowienia UE w dziedzinie bezpieczestwa.
12
REFORMA SYSTEMU
KIEROWANIA I DOWODZENIA
SIAMI ZBROJNYMI RP
Wanym priorytetem prezydentury Bronisawa Komorowskiego dotyczcym

funkcjonowania Si Zbrojnych RP byo zreformowanie systemu kierowania
i dowodzenia. Ta jedna z najpowaniejszych reform w polskiej armii po 1989 r.
wprowadzia szereg zmian unowoczeniajcych system dowodzenia, dostosowujcych
go do profesjonalnego charakteru Si Zbrojnych RP oraz rozwiza przyjtych w Sojuszu
Pnocnoatlantyckim.
Ide nowego systemu byo rozdzielenie trzech podstawowych funkcji
planowania strategicznego; biecego dowodzenia i szkolenia wojsk; dowodzenia
w operacjach wojskowych midzy trzy odrbne instytucje. Dotychczas wszystkie
te funkcje realizowane byy przez Sztab Generalny WP.
W efekcie zmian Sztab Generalny z instytucji dowodzcej siami zbrojnymi zosta
przeksztacony w organ planowania i doradztwa strategicznego dla wadz pastwa.
Dotychczasowe dowdztwa rodzajw Si Zbrojnych RP zostay zintegrowane w dwa
dowdztwa strategiczne: Dowdztwo Generalne odpowiedzialne za oglne
dowodzenie wojskami w czasie pokoju, oraz Dowdztwo Operacyjne odpowiedzialne
za dowodzenie operacyjne w czasie kryzysw i dowodzenie wojskami wydzielonymi do
udziau w zagranicznych misjach pokojowych. Wszystkie trzy instytucje
podporzdkowano bezporednio ministrowi obrony narodowej.
Obok generalnej zmiany idei kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnych RP,
reforma wprowadzia take szereg innych udoskonale. Stworzone zostay warunki do
szkolenia i uycia wojsk w systemie dziaa poczonych (joint) czyli wspdziaania si
ldowych, powietrznych, morskich oraz specjalnych. Wprowadzono jednolity system
dowodzenia w czasie pokoju, kryzysu i wojny, ktry nie bdzie wymaga reorganizacji
w momencie zagroenia. Poprawiono jako planowania strategicznego w Siach
Zbrojnych, a take urealniono i merytorycznie wzmocniono cywiln kontrol nad armi.
W przygotowaniu zaoe do projektu Ministerstwo Obrony Narodowej
wspierane byo przez Biuro Bezpieczestwa Narodowego. Rzdow ustaw o zmianie
ustawy o urzdzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektrych innych ustaw,
wprowadzajc reform w ycie 1 stycznia 2014 r., Prezydent podpisa 22 lipca 2013 r.
13
STRATEGIA
BEZPIECZESTWA
NARODOWEGO RP
5 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, na wniosek Prezesa Rady

Ministrw, zatwierdzi now Strategi Bezpieczestwa Narodowego RP najwaniejszy
dokument dotyczcy bezpieczestwa pastwa. Zastpia ona t z 2007 r. i na nowo
okrelia interesy narodowe, cele w dziedzinie bezpieczestwa oraz kierunki
wzmacniania systemu bezpieczestwa na najblisze lata. Wskazaa rwnie szereg
koniecznych do przeprowadzenia reform.
W dokumencie odbicie take znalaza tzw. doktryna Komorowskiego, mwica o
potrzebie przeniesienia priorytetw z zaangaowania zewntrznego w kierunku zada
zwizanych z obron kraju. Stosownie do tego w Strategii okrelono, e pierwszym
najwaniejszym celem RP w obszarze bezpieczestwa jest wzmacnianie narodowych
zdolnoci obronnych, a take zapewnienie gotowoci oraz demonstrowanie determinacji
do podejmowania dziaa.
Drugim w hierarchii celw jest prowadzenie przez Polsk dziaa majcych na
celu wzmacnianie zewntrznych filarw bezpieczestwa, jakimi s Pakt
Pnocnoatlantycki, Unia Europejska oraz strategiczne partnerstwa, w tym gwnie
z USA. Trzecim za, wspieranie oraz selektywny udzia w dziaaniach spoecznoci
midzynarodowej poza granicami NATO oraz Unii Europejskiej, majcych na celu
przeciwdziaanie konfliktom i przywracanie bezpieczestwa.
Nowa strategia, w polskich warunkach jest take dokumentem nowatorskim. Jest
pierwsz strategi, tak szeroko promujc zintegrowane mylenie o bezpieczestwie
obejmujce zarwno Siy Zbrojne, jak i sektor pozamilitarny, w tym spoeczny
i gospodarczy. Jest to take pierwsza narodowa Strategia powstaa na podstawie analiz
przeprowadzonych w ramach Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego.
Umieszczajc dokument w kontekcie midzynarodowym naley podkreli,
e polska strategia jest pierwszym dokumentem tej rangi w Europie, uwzgldniajcym
wnioski z konfliktu rosyjsko-ukraiskiego i stosownie do tego okrelajcym zadania
dla pastwa.
14
REFORMA
SYSTEMU KIEROWANIA
OBRON PASTWA
Nowa polityka obronnoci pastwa zakadajca skoncentrowanie si na

obronie wasnego terytorium ale take konflikt za wschodni granic sprawiy,
e konieczne stao si dostosowanie do nowych warunkw narodowego systemu
kierowania obron pastwa w czasie wojny.
Dlatego te wiosn 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski skierowa do
Parlamentu projekt ustawy, wprowadzajcej zmiany majce doprecyzowa
i udoskonali dotychczasowe rozwizania w kierowaniu obron. Dotyczyy one zarwno
zada dla struktur wojskowych, ale te kompetencji najwyszych wadz pastwa.
Zmiany skoncentroway si na czterech obszarach. Pierwszym z nich byo
prawne zdefiniowanie ram czasowych obowizywania czasu wojny. Drugim
doprecyzowanie kompetencji Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych, dowodzcego siami
biorcymi udzia w obronie pastwa, a trzecim okrelenie zada kandydata do
mianowania na Naczelnego Dowdc Si Zbrojnych. Zapisy ustawy umoliwiy take
Prezydentowi RP ktry we wspdziaaniu z Rad Ministrw kieruje obron pastwa
korzystanie z pomocy Szefa Sztabu Generalnego WP. Rozwizanie to, obok
merytorycznego wzmocnienia Prezydenta, stworzyo warunki do lepszego
wspdziaania z rzdem jakie ma odbywa si z pomoc Szefa Sztabu Generalnego.
Prezydencka ustawa o zmianie ustawy o powszechnym obowizku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych innych ustaw, wprowadzajca powysze
zmiany, zostaa podpisana 1 kwietnia 2015 r. w Belwederze.
Pierwsz widoczn konsekwencj reformy byo wskazanie przez Prezydenta RP
na wniosek Premiera kandydata na stanowisko Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych,
jakie odbyo si 22 czerwca 2015 r. Stworzyo to warunki do przygotowania wskazanej
osoby do ewentualnego penienia zada w czasie wojny.
15
RADA BEZPIECZENSTWA NARODOWEGO
Wraz z objciem obowizkw Prezydenta RP przez Bronisawa Komorowskiego

wprowadzony zosta nowy model funkcjonowania Rady Bezpieczestwa Narodowego.
Do jej skadu zaproszone zostay najwaniejsze osoby w pastwie, w tym bezporednio
odpowiedzialne za sprawy bezpieczestwa: marszakowie Sejmu i Senatu, prezes Rady
Ministrw, ministrowie obrony, spraw zagranicznych oraz spraw wewntrznych,
koordynator ds. sub specjalnych, ale take liderzy wszystkich si politycznych
majcych parlamentarne reprezentacje w postaci klubw. Sekretarzem RBN by szef
Biura Bezpieczestwa Narodowego minister Stanisaw Koziej.
Dziki tak okrelonej formule, Rada Bezpieczestwa Narodowego staa si
faktycznym forum ucierania i podejmowania decyzji, wymiany informacji w sprawach
dotyczcych rnych obszarw bezpieczestwa, a take miejscem dialogu i wsppracy
w zakresie bezpieczestwa pomidzy rnymi siami politycznymi.
W czasie kadencji Prezydenta Bronisawa Komorowskiego odbyo si cznie
35 posiedze powiconych zarwno problemom o charakterze strategicznym, jak
i zwizanym z biecymi wydarzeniami.
Rada zajmowaa si m.in. najwaniejszymi dokumentami, jak Strategia
Bezpieczestwa Narodowego RP, czy raport ze Strategicznego Przegldu
Bezpieczestwa Narodowego oraz polskim stanowiskiem na szczyty NATO i Unii
Europejskiej. W czasie obrad omawiana bya rwnie sytuacja zwizana z konfliktem
rosyjsko-ukraiskim, czy zagroeniami terroryzmem w Europie. Przedstawiono take
informacje i konsultowano stanowiska w tematach reform w siach zbrojnych, czy spraw
cyberbezpieczestwa.
16
POSIEDZENIA
RADY BEZPIECZESTWA NARODOWEGO
2015
o 1 lipca 2015 r. Posiedzenie powicone przygotowaniom do szczytu NATO w Warszawie oraz rezultatom
szczytu Rady Europejskiej na temat WPBiO
o 18 marca 2015 r. Posiedzenie powicone doktrynie wojennej Federacji Rosyjskiej w kontekcie
bezpieczestwa Polski
o 18 lutego 2015 r. Posiedzenie powicone wojnom informacyjnym, szczytowi NATO w Warszawie w 2016 r.
oraz realizacji postanowie pokojowych z Miska
o 12 stycznia 2015 r. Posiedzenie powicone Doktrynie cyberbezpieczestwa RP
2014
10 grudnia 2014 r. Posiedzenie powicone rzdowemu programowi wzmocnienia bezpieczestwa pastwa
22 padziernika 2014 r. Posiedzenie powicone koncepcji wzmocnienia bezpieczestwa narodowego RP
9 wrzenia 2014 r. Posiedzenie na temat bezpieczestwa RP w wietle rezultatw szczytu NATO w Newport
3 marca 2014 r. Nadzwyczajne posiedzenie w sprawie polskiego stanowiska wobec narastajcego konfliktu
rosyjsko-ukraiskiego
o 26 lutego 2014 r. Posiedzenie na temat konsekwencji kryzysu ukraiskiego i 15. rocznicy wstpienia Polski
do NATO
o 22 stycznia 2014 r. Posiedzenie na temat strategicznych problemw polskich i europejskich relacji z Ukrain
o
o
o
o
2013
2 grudnia 2013 r. Posiedzenie na temat polityczno-strategicznych wnioskw z kryzysu ukraiskiego
20 listopada 2013 r. Posiedzenie na temat Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony Unii Europejskiej
16 padziernika 2013 r. Posiedzenie na temat kierunkowych zaoe Strategii Bezpieczestwa Narodowego
17 czerwca 2013 r. Posiedzenie na temat bezpieczestwa energetycznego, samolotw VIP i zaoe reformy
sub specjalnych
o 4 marca 2013 r. Posiedzenie na temat Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony Unii Europejskiej
o 16 stycznia 2013 r. Posiedzenie na temat reformy systemu kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
2012
19 grudnia 2012 r. Posiedzenie na temat ledztwa dotyczcego katastrofy smoleskiej
8 listopada 2012 r. Posiedzenie na temat Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego
12 wrzenia 2012 r. Posiedzenie na temat obrony przeciwrakietowej w ramach systemu obrony powietrznej
16 maja 2012 r. Posiedzenie na temat Euro 2012 oraz szczytu NATO w Chicago
3 kwietnia 2012 r. Posiedzenie na temat reformy systemu dowodzenia i szkolenia SZ RP
15 marca 2012 r. Posiedzenie na temat szczytu NATO w Chicago
19 stycznia 2012 r. Posiedzenie na temat bezpieczestwa podczas EURO 2012
o
o
o
o
o
2011
15 wrzenia 2011 r. Posiedzenie na temat bezpieczestwa energetycznego Polski
30 maja 2011 r. Posiedzenie na temat europejskiej polityki bezpieczestwa oraz cyberbezpieczestwa
28 kwietnia 2011 r. Posiedzenie na temat energetyki jdrowej i cyberbezpieczestwa
24 marca 2011 r. Posiedzenie na temat bezpieczestwa energetycznego Polski
20 stycznia 2011 r. Posiedzenie na temat planu ewentualnociowego NATO dla Polski
2010
o 24 listopada 2010 r. Posiedzenie z udziaem byych prezydentw i premierw powicone wsppracy
polsko-rosyjskiej
o 9 listopada 2010 r. Posiedzenie na temat szczytu NATO w Lizbonie
o 29 wrzenia 2010 r. Posiedzenie na temat raportu dotyczcego procedur bezpieczestwa lotw VIP
o 24 czerwca 2010 r. Posiedzenie powicone nowej polskiej strategii wobec Afganistanu
o 1 czerwca 2010 r. Posiedzenie powicone informacjom zapisanym na rejestratorach pokadowych
samolotu Tu-154M, ktry rozbi si pod Smoleskiem 10 kwietnia 2010 r.
o 27 maja 2010 r. Posiedzenie na temat sytuacji powodziowej
o 20 maja 2010 r. Posiedzenie na temat sytuacji powodziowej oraz ustale organizacyjnych dziaania Rady
17
NARODOWY PROGRAM
SYSTEMW BEZZAOGOWYCH
Obszarem szczeglnie promowanym przez orodek prezydencki w latach 2010

2015 byy technologie bezzaogowe, co wynikao z kilku wanych przesanek.
Bezzaogowce to dzi jedne z najbardziej perspektywicznych i ekonomicznie wydajnych
systemw zapewniania bezpieczestwa, a inwestycje w ten sektor to szczeglna szansa
na dynamiczny rozwj innowacyjnoci rodzimej nauki oraz przemysu.
W przeciwiestwie do obszarw, w ktrych Polska nie jest w stanie konkurowa
z najnowoczeniejszymi wiatowymi konstrukcjami uzbrojenia, w przypadku systemw
bezzaogowych dysponujemy silnym potencjaem badawczym i przemysowym. Stwarza
to szans wdroenia narodowych rozwiza przy opracowywaniu i produkcji
bezzaogowcw. Narodowa produkcja jest szczeglnie istotna w przypadku
wykorzystywania na rzecz bezpieczestwa technologii wysoko zinformatyzowanych,
gdzie kluczow rol odgrywa panowanie kryptograficzne (wasne kody rdowe
oprogramowania) nad wyposaeniem. Uycie sprztu obcej produkcji z zasady
pozostawia margines niepewnoci dotyczcy autonomicznego uycia systemw zgodnie
z narodowym interesem.
W myl tych zaoe, na polecenie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego,
w BBN podjto prace nad opracowaniem Narodowego Programu Systemw
Bezzaogowych. Jego celem byo wsparcie rodzimej produkcji bezzaogowcw,
uzyskanie politycznej i spoecznej akceptacji dla rozwoju technologii oraz opracowanie
strategii jej rozwoju w Polsce. Wanym elementem byo take stworzenie platformy
wsppracy nauki, przemysu oraz uytkownikw bezzaogowcw.
W pracach nad programem wzili udzia przedstawiciele politechnik
i instytutw badawczych, reprezentujcych rodowiska naukowe; resortw,
poszczeglnych sub i pastwowych przedsibiorstw reprezentujcych obecnych
i potencjalnych uytkownikw systemw; a take rodzimi producenci.
W tym gronie w BBN zorganizowano kilkanacie narad i konsultacji, ktrych
efektem bya koncepcja Narodowego Programu Systemw Bezzaogowych. W poowie
2015 r. zostaa przekazana do Ministerstwa Obrony Narodowej, jako podmiotu
mogcego koordynowa dalsze prace nad rozwojem technologii bezzaogowych
w Polsce.
18
WPROWADZENIE PROBLEMATYKI
CYBERBEZPIECZESTWA DO
SYSTEMU AKTW PRAWNYCH
Jednym z osigni prezydentury Bronisawa Komorowskiego byo zwrcenie
uwagi na zagroenia dla bezpieczestwa pastwa, zwizane z dynamicznym wzrostem
znaczenia i wykorzystania cyberprzestrzeni. O tym, jak agresja w cyberprzestrzeni moe
oddziaywa na system bezpieczestwa narodowego wiadczyy chociaby cyberataki
na Estoni w 2007 r. czy przebieg konfliktu rosyjsko-gruziskiego w 2008 r.
Dlatego te 30 maja 2011 r., podczas posiedzenia Rady Bezpieczestwa
Narodowego Prezydent RP zapowiedzia skierowanie do Parlamentu projektu ustawy
majcej na celu stworzenie mechanizmw reagowania pastwa na zagroenia
w cyberprzestrzeni. Sam projekt zosta przesany do Sejmu 10 czerwca 2011 r.
Istot inicjatywy byo przede wszystkim uwzgldnienie w przesankach
wprowadzenia stanw nadzwyczajnych stanu klski ywioowej, stanu wyjtkowego
lub stanu wojennego zdarze spowodowanych dziaaniami w przestrzeni wirtualnej.
Dotychczasowe regulacje prawne nie daway ku temu wystarczajcej podstawy.
Po raz pierwszy ustawowo zdefiniowano take kategori cyberprzestrzeni, jako
przestrzeni przetwarzania i wymiany informacji tworzonej przez systemy
teleinformatyczne, wraz z powizaniami pomidzy nimi oraz relacjami
z uytkownikami.
Wprowadzajca powysze rozwizania ustawa o zmianie ustawy o stanie
wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych i zasadach jego
podlegoci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych innych
ustaw, zostaa podpisana przez Prezydenta RP 27 wrzenia 2011 r.
W ramach dalszych prac nad wzmacnianiem bezpieczestwa pastwa
w przestrzeni wirtualnej, BBN na pocztku 2015 r. opublikowao Doktryn
cyberbezpieczestwa RP.
19
KONCEPCJA STRATEGICZNEJ
ODPORNOCI NA AGRESJ
Jedn z odpowiedzi na zwikszone zagroenie w regionie zwizane z agresywn

polityk Rosji, byo przygotowanie przez Biuro Bezpieczestwa Narodowego koncepcji
zwikszenia strategicznej odpornoci kraju na agresj.
Jej podstawowe zaoenie zostao przedstawione przez Prezydenta Bronisawa
Komorowskiego podczas odprawy kierowniczej kadry MON i Si Zbrojnych RP w marcu
2014 r. Prezydent zaznaczy, e chocia unowoczenienie Si Zbrojnych to podstawowy
warunek wzmacniania bezpieczestwa pastwa, to system obronnoci naley
postrzega szerzej, co wymaga zaangaowania pozamilitarnych struktur pastwa,
a take organizacji spoecznych i poszczeglnych obywateli.
Finalnie koncepcja obja szereg propozycji, do ktrych naleao przede
wszystkim ukierunkowanie Wojsk Specjalnych na zadania zwizane z obron wasnego
terytorium, zreformowanie Narodowych Si Rezerwowych, a take kluczowe
w warunkach armii zawodowej doskonalenie systemu rezerw mobilizacyjnych.
Wane miejsce w koncepcji zajo usprawnienie mechanizmw wczenia
niewojskowych formacji bezpieczestwa (Policji, stray i sub) w system obronnoci
pastwa oraz doskonalenie formacji ochrony ludnoci, w tym Obrony Cywilnej Kraju.
Wreszcie jednym z wanych elementw byo wykorzystanie aktywnoci
spoecznych organizacji proobronnych w celu upowszechniania wiedzy i umiejtnoci
obronnych Polakw. W ramach realizacji tego postulatu w BBN odby si kilka spotka
z przedstawicielami organizacji proobronnych, w nastpstwie ktrych opracowano tzw.
katalog potrzeb, jakie pastwo formuuje wobec stowarzysze, a take moliwoci, jakie
organizacje te mog zaoferowa dla wzmacniania bezpieczestwa pastwa. Gotowy
dokument przekazany zosta do Ministerstwa Obrony Narodowej, gdzie sta sie jedn
z podstaw prac resortu nad wykorzystaniem potencjau organizacji spoecznych.
20
TRANSPORT LOTNICZY
NAJWANIEJSZYCH OSB
W PASTWIE
Po tragicznej katastrofie pod Smoleskiem 10 kwietnia 2014 r., w ktrej zgina

Prezydent Lech Kaczyski oraz 95 pozostaych pasaerw, na polecenie wykonujcego
obowizki Prezydenta RP marszaka Bronisawa Komorowskiego w Biurze
Bezpieczestwa Narodowego podjte zostay prace nad opracowaniem nowych
procedur i przepisw dotyczcych bezpieczestwa transportu VIP. W ich efekcie
powsta raport pt. Zasady i procedury bezpieczestwa przewozu powietrznego osb
zajmujcych wane stanowiska pastwowe, ktry zosta przedoony pod dyskusj na
posiedzeniu Rady Bezpieczestwa Narodowego 29 wrzenia 2010 r.
W oparciu o rekomendacje raportu szef BBN na spotkaniu m.in.
z przedstawicielami kancelarii prezydenta, premiera, sejmu i senatu zainicjowa proces
uzgadniania nowego projektu porozumienia dotyczcego lotw najwaniejszych osb
w pastwie. Dalsze procedowanie ws. porozumienia koordynowaa ju Kancelaria
Prezesa Rady Ministrw.
8 lutego 2011 r. zawarto nowe porozumienie, zbiene z wnioskami i ustaleniami
zawartymi w raporcie BBN. Wprowadzenie w ycie tego porozumienia wypenio
konkretn treci jeden z obszarw zalece i referencji wypracowanych w BBN w celu
zwikszenia bezpieczestwa najwaniejszych osb w pastwie podczas przelotw.
Osobn spraw, ktra zostaa zalecona w raporcie VIP pozostawa problem
zakupu nowoczesnych samolotw i migowcw na potrzeby przewozu najwaniejszych
osb w pastwie. Szef BBN konsekwentnie zabiega tu, aby nowe rodki transportu byy
take przygotowane do penienia roli mobilnych stanowisk kierowania pastwem.
Wizao by si to z odpowiednim ich wyposaeniem w systemy cznoci oraz systemy
ochronne.
21
ZWIKSZENIE NAKADW
NA OBRONNO
Zmiana warunkw bezpieczestwa w Europie, zwizana z rosyjsk agresj
na Ukrain sprawia, e konieczne stao si podjcie pilnych decyzji wzmacniajcych
bezpieczestwo pastwa. Jedn z nich byo zwikszenie dotychczasowego budetu
obronnego.
Wsplna inicjatywa Prezydenta Bronisawa Komorowskiego oraz rzdu zostaa
przedstawiona wiosn 2014 r., a nastpnie zaakceptowana przez Rad Bezpieczestwa
Narodowego 9 wrzenia 2014 r.
Zwikszenie wydatkw obronnych zwizane byo rwnie ze zobowizaniem
podjtym na szczycie NATO w Newport, gdzie postanowiono, e pastwa, ktre wydaj
na obronno mniej ni 2 proc. PKB, bd dy do osignicia tego poziomu
w perspektywie 10 lat. Tym samym Polska staa si jednym z pierwszych pastw, ktre
w praktyce podjy si realizacji tej rekomendacji. Stanowio to te wyraz polskiej
determinacji w wypenianiu sojuszniczych zobowiza, oraz kolejnym dowodem,
e Polska w myl doktryny Komorowskiego nie opiera swojego bezpieczestwa
wycznie na oczekiwaniu wsparcia z zewntrz, ale utrzymuje wydatki obronne
na waciwym poziomie i tym samym realizuje ambitne programy modernizacyjne.
Przygotowana przez rzd ustawa zakada, e od 2016 r. wydatki pastwa
na obronno wzrosn z dotychczasowych 1.95 proc. do co najmniej 2 proc. PKB.
Stanowi take, e co najmniej 2,5 proc. budetu obronnego bdzie przeznaczane
na nauk, badania i rozwj polskiego przemysowego potencjau obronnego.
Ustawa zwikszajc budet obronny zostaa przyjta przez Parlament 10 lipca
2015 r., a 23 lipca 2015 r. podpisana przez Prezydenta Bronisawa Komorowskiego.
22
DOKTRYNA
BEZPIECZESTWA
INFORMACYJNEGO
Rosyjska hybrydowa agresja na Ukrain, ale te ofensywa Pastwa Islamskiego

o duej medialnej sile oddziaywania sprawiy, e wanym obszarem analiz BBN sta si
problem bezpieczestwa informacyjnego RP. Zagroenia wizay si przede wszystkim
z takimi zjawiskami jak dezinformacja, propaganda czy psychologiczne zastraszanie,
stosowane zarwno przez obce pastwa, jak i aktorw niepastwowych
np. organizacje terrorystyczne.
Reakcj na eskalacj tego typu zjawisk byo zlecenie przez Prezydenta
Bronisawa Komorowskiego przygotowania w BBN polskiej doktryny bezpieczestwa
informacyjnego. Zawarte w niej oceny i rekomendacje, miay sta si podstaw
skutecznej koordynacji dziaa pastwa wobec eskalujcych zagroe.
Prace nad doktryn uruchomiono na pocztku 2015 r. oraz prowadzono w dwch
rwnolegych grupach: przedstawicieli instytucji pastwa, w tym sub specjalnych,
a take niezalenych ekspertw reprezentujcych rodowiska akademickie i think-tanki.
Temat ten zosta take postawiony podczas posiedzenia Rady Bezpieczestwa
Narodowego, jakie odbyo si 18 lutego 2015 r.
Majc na uwadze szczeglny i delikatny charakter problemu, wiele uwagi
podczas prac powicono wsppracy instytucji pastwa z mediami, problemowi
edukacji spoeczestwa, czy prawnym i etycznym ograniczeniom, jakim musi podlega
demokratyczne pastwo w warunkach wojny informacyjnej.
Zaproponowane zostao take syntetyczne ujcie strategicznego celu w tej
dziedzinie, jako: panowanie informacyjne w infosferze Rzeczypospolitej Polskiej oraz
ubezpieczenie informacyjne realizacji narodowych interesw w infosferze
midzynarodowej, w tym obcej.
Jawne zaoenia dokumentu zostay opublikowane przez Biuro Bezpieczestwa
Narodowego 25 lipca 2015 r.
23
DOKTRYNA
CYBERBEZPIECZESTWA RP
Problem cyberbezpieczestwa pozostawa w zainteresowaniu Prezydenta RP

i Biura Bezpieczestwa Narodowego w czasie trwania caej kadencji. W efekcie tego
w styczniu 2015 r. BBN opublikowao Doktryn cyberbezpieczestwa RP, jako
dokument o charakterze wykonawczym do nowej Strategii Bezpieczestwa
Narodowego. Zaoenia dokumentu omwione zostay m.in. na posiedzeniu Rady
Bezpieczestwa Narodowego. Celem doktryny byo ustanowienie pewnego
drogowskazu i wsplnego mianownika dla wszelkich dziaa majcych wzmacnia
bezpieczestwo pastwa oraz obywateli w cyberprzestrzeni.
Wczeniejsze diagnozy dotyczce problemu cyberbezpieczestwa wskazyway,
e w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Rzeczypospolitej Polskiej
w cyberprzestrzeni niezbdne jest przede wszystkim spjne podejcie i wspdziaanie
administracji pastwowej, sub, sektora prywatnego oraz obywateli. Dlatego te
w pracach nad dokumentem wzili udzia przedstawiciele wszystkich tych rodowisk.
Tym samym cyberdoktryna staa si pierwszym tego typu dokumentem opracowanym
w Biurze Bezpieczestwa Narodowego przy tak duym udziale zewntrznych
ekspertw. Podobne podejcie zastosowano rozpoczynajc prace nad doktryn
bezpieczestwa informacyjnego.
Sam dokument, obok zdefiniowania celw oraz rodowiska bezpieczestwa RP
w obszarze cyberprzestrzeni wskaza na konieczne do podjcia kierunki dziaa.
Szczegln uwag zwrcono na potrzeb inwestowania w narodowe rozwizania
w dziedzinie cyberbezpieczestwa, take w dziedzinie kryptologii, oraz zapewnienie
panowania nad systemami informatycznymi wykorzystywanymi w obszarze
bezpieczestwa.
Odnoszc si do zada dla Si Zbrojnych stwierdzono, e poza zdolnociami
defensywnymi pastwo musi mie moliwo aktywnej obrony, czyli zwalczania rde
zagroe, zakcania ich, a take moliwo uderze odwetowych.
Podkrelona zostaa take konieczno prowadzenia dialogu i konsultacji
spoecznych w obszarze cyberbezpieczestwa oraz utrzymywanie rwnowagi midzy
rodkami bezpieczestwa a swobodami obywatelskimi.
24
POLITYKA W RAMACH NATO
Polityka
Prezydenta
Bronisawa
Komorowskiego
wzgldem
Sojuszu
Pnocnoatlantyckiego od samego pocztku miaa jeden, konsekwentnie realizowany cel.
Byo nim zabieganie o wzmocnienie sojuszniczych gwarancji bezpieczestwa, zgodnie z jego
rdzenn funkcj okrelon w artykule 5. traktatu waszyngtoskiego.
Ju na samym pocztku prezydentury postawiona zostaa diagnoza, wedug ktrej
wieloletnie zaangaowanie NATO w misjach poza terytorium traktatowym odbywao si
kosztem zdolnoci obronnych. Poszczeglni czonkowie redukowali budety obronne, nie
odbyway si take wiczenia wojskowe w oparciu o scenariusze kolektywnej obrony.
Postulaty zwizane z powrotem NATO do korzeni towarzyszyy Prezydentowi RP
w trakcie szczytw Sojuszu: w Lizbonie, Chicago i Newport. W trakcie szczytu NATO
w Lizbonie 1920 listopada 2010 r., przyjta zostaa Koncepcja Strategiczna, na nowo
definiujca priorytetowe zadania Sojuszu, na czele stawiajc zadania wynikajce
z kolektywnej obrony. Na kolejnym szczycie NATO w Chicago 2021 maja 2012 r.
Prezydent zabiega o uwzgldnianie w sojuszniczym procesie planistycznym rozwoju
zdolnoci wojskowych na potrzeby operacji obrony kolektywnej oraz prowadzenie w tym
zakresie duych midzynarodowych wicze weryfikujcych plany obronne Sojuszu.
Szczyt NATO w Newport 45 wrzenia 2014 r. odby si w momencie
fundamentalnej zmiany warunkw bezpieczestwa w Europie i by jednym
z najwaniejszych w ostatnich latach. W toku przygotowa, z inicjatywy Prezydenta, w lipcu
2014 r. odby sie m.in. szczyt gw pastw wschodniej flanki NATO prezydentw pastw
batyckich, Grupy Wyszehradzkiej, Bugarii i Rumunii suacy wypracowaniu spjnego
stanowiska pastw regionu i wzmacniajacy w ten sposb si naszego gosu. Wczeniej,
4 czerwca 2014 r. przebywajcy w Warszawie prezydent USA Barack Obama ogosi
inicjatyw wzmocnienia bezpieczestwa europejskiego (European Reasurance Initiative).
Rezultaty szczytu w Newport okazay si dla Polski pomylne. Ukaza on przede
wszystkim jedno NATO wobec zagroenia spowodowanego agresywn polityk Rosji.
Zapady na nim kluczowe decyzje wzmacniajce wschodni flank NATO m.in. poprzez
cig, rotacyjn obecno wojsk sojuszniczych w regionie, powstanie si natychmiastowego
reagowania (szpicy) oraz sojuszniczych elementw dowodzenia i kierowania
w pastwach Sojuszu. Polskim sukcesem byo take zaproszenie przez Prezydenta
Bronisawa Komorowskiego kolejnego szczytu NATO do Polski. Odbdzie si on 89 lipca
2016 r. w Warszawie. Polska zabiega, aby by on szczytem dalszego wzmacniania flanki
wschodniej i tym samym nakreli kierunki dalszej adaptacji Sojuszu do wspczesnych
wyzwa.
25
DZIAANIA NA FORUM
UNII EUROPEJSKIEJ
Spotkania bilateralne i wielostronne Prezydenta Bronisawa Komorowskiego

z partnerami z pastw Unii Europejskiej w znacznej mierze zostay powicone
kwestiom bezpieczestwa midzynarodowego i obronnoci.
Wedug Prezydenta, UE powinna by zdolna do aktywnych dziaa na rzecz
zwikszenia swojego wasnego bezpieczestwa oraz stabilizacji krajw bezporedniego
ssiedztwa. By mc te zadania skutecznie realizowa, potrzebowaa przede wszystkim
realistycznej strategii bezpieczestwa.
W tym duchu Prezydent Bronisaw Komorowski, jako jeden z pierwszych
przywdcw w Europie, podj starania o rozpoczcie procesu nowelizacji europejskiej
strategii bezpieczestwa. Dotychczasowa, przyjta w 2003 r., nie odpowiada ju
biecym warunkom i problemom bezpieczestwa.
Kwesti nowelizacji strategii Prezydent po raz pierwszy podnis podczas
48. Monachijskiej Konferencji Bezpieczestwa w 2012 r. Temat ten sta si take staym
punktem rozmw z prezydentami pastw batyckich, Grupy Wyszehradzkiej, Trjkta
Weimarskiego czy z Wysok Przedstawiciel ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa.
Zwieczeniem wysikw bya decyzja Rady Europejskiej z 2526 czerwca 2015 r.
o podjciu prac nad globaln strategi polityki zagranicznej i bezpieczestwa UE.
Dopenienie aktywnoci Prezydenta RP na arenie midzynarodowej stanowi
szereg inicjatyw zagranicznych podejmowanych przez Biuro Bezpieczestwa
Narodowego. Z inicjatywy szefa BBN w 2012 r. uruchomiono warsztaty strategiczne
z udziaem sekretarzy rad bezpieczestwa pastw Grupy Wyszehradzkiej. Do poowy
2015 r. odbyo si 9 takich spotka. Istotne znaczenie miay rwnie zainicjowane
w 2013 r. regularne kontakty prezydenckich doradcw do spraw bezpieczestwa
i polityki zagranicznej Polski oraz Estonii, Litwy i otwy. Do polowy 2015 r. odbyy si
cztery spotkania w tej formule.
Szczeglnie doniosym wydarzeniem byo zorganizowanie w listopadzie 2014 r.
w Warszawie z inicjatywy BBN pierwszego w historii spotkania doradcw
ds. bezpieczestwa narodowego pastw Unii Europejskiej, ktrego gwnym tematem
by problem nowelizacji unijnej strategii bezpieczestwa.
26
BIURO
BEZPIECZESTWA
NARODOWEGO
Podczas Prezydentury Bronisawa Komorowskiego szefem Biura Bezpieczestwa
Narodowego by prof. dr hab. Stanisaw Koziej, ktry obj stanowisko 13 kwietnia 2010 r.
W tym czasie uksztatowaa si te nowa formua funkcjonowania Biura. Dooono stara, by
zachowao ono ekspercki charakter, bdc instytucj unikajc angaowania si w polityczne
spory, ale jednoczenie moliwie otwart na dialog ze rodowiskami zewnrznymi.
Jedn z gwnych metod pracy BBN stao si korzystanie z dowiadcze i wiedzy
ekspertw reprezentujcych orodki analityczne, wiat akademicki, organizacje pozarzdowe
zarwno praktykw, jak i teoretykw. Dla niewielkiej kadrowo instytucji (pod koniec kadencji
Biuro liczyo 66 pracownikw, z czego 39 analitykw) byo to wymierne wsparcie, ale te nowa
jako, jak wniesiono do procesu kierowania pastwem na poziomie prezydenckim.
Pierwsz inicjatyw przeprowadzon przy udziale niezalenych ekspertw byy
dwuletnie prace nad Strategicznym Przegldem Bezpieczestwa Narodowego. Po jego
zakoczeniu dialog kontynuowany by w ramach spotka Strategicznego Forum
Bezpieczestwa. Do poowy 2015 r. odbyo si 50 spotka, powiconych najwaniejszym
sprawom polskiego bezpieczestwa. Wzio w nich udzia kilkuset przedstawicieli
instytucji, uczelni, mediw i organizacji pozarzdowych. Szef BBN konsultowa take
dziaania z poprzednimi szefami Biura.
Take dziki wsppracy z niezalenymi ekspertami na pocztku 2015 r. BBN wydao
Doktryn cyberbezpieczestwa RP. W podobnej formule trway prace nad
Doktryn bezpieczestwa informacyjnego, koncepcj Narodowego Programu Systemw
Bezzaogowych czy te odbywa si dialog z proobronnymi organizacjami spoecznymi.
Biuro starao si take zachowywa przejrzysto dziaa wobec rodowisk
politycznych. Gwne inicjatywy, w szczeglnoci legislacyjne, konsultowane byy
z przedstawicielami poszczeglnych klubw. Zarwno w ramach Strategicznych For
Bezpieczestwa, jak i podczas spotka szefa BBN z klubami czy sejmowymi i senackimi
komisjami. Porozumieniu sprzyjaa rwnie formua obsugiwanej przez BBN Rady
Bezpieczestwa Narodowego, do ktrej prac zaproszeni zostali szefowie gwnych partii
politycznych, w tym opozycyjnych.
Wreszcie, BBN byo te instytucj otwart na modzie. Z powodzeniem
kontynuowany by program stay studenckich, w ramach ktrego w latach 20102015
miesiczne praktyki w BBN odbyo kilkudziesiciu staystw, z ktrych trzech zostao pniej
przyjtych do pracy w Biurze. W BBN odbyway si take dyskusje z modymi ekspertami oraz
uruchomiono program spotka z klasami mundurowymi, podczas ktrego lekcje w BBN
odbyo prawie 600 uczniw. Szef BBN goci take z wykadami na uczelniach w caej Polsce.
27
KALENDARIUM
AKTYWNOCI PREZYDENTA RP
W OBSZARZE BEZPIECZESTWA
Dziaania legislacyjne
Posiedzenia Rady Bezpieczestwa Narodowego
Spotkania i wizyty zagraniczne
Spotkania z wojskiem i subami
Aktywnoci BBN
Rok 2010
10 kwietnia 2010 r. Marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski, po tragicznej mierci Prezydenta

Lecha Kaczyskiego, obja obowizki Prezydenta RP.
13 kwietnia 2010 r. gen. bryg. w st. spocz. prof. dr hab. Stanisaw Koziej zosta powoany na
stanowisko Szefa Biura Bezpieczestwa Narodowego przez wykonujcego obowizki Prezydenta
marszaka Sejmu RP Bronisawa Komorowskiego.
7 maja 2010 r. wykonujcy obowizki Prezydenta marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski
powoa gen. broni Mieczysawa Cieniucha na stanowisko Szefa Sztabu Generalnego WP.
8-9 maja 2010 r. Wykonujcy obowizki Prezydenta RP marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski
przebywa z wizyt w Rosji. Towarzyszy mu szef Biura Bezpieczestwa Narodowego Stanisaw
Koziej.
20 maja 2010 r. wykonujcy obowizki Prezydenta marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski
powoa dowdcw Rodzajw Si Zbrojnych oraz Dowdc Operacyjnego SZ RP. Dowdc Si
Powietrznych zosta gen. broni Lech Majewski, Dowdc Wojsk Ldowych gen. dyw. Zbigniew
Gowienka, a Dowdc Operacyjnym SZ RP gen. dyw. Edward Gruszka.
20 maja 2010 r. odbyo si pierwsze posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. Bezporednio
przed spotkaniem, wykonujcy obowizki Prezydenta marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski,
wrczy akty powoania nowym czonkom RBN. Tematem posiedzenia byy sprawy organizacyjne
oraz sytuacja powodziowa.
27 maja 2010 r. odbyo si drugie spotkanie Rady Bezpieczestwa Narodowego. Zgodnie
z porzdkiem posiedzenia czonkowie RBN dyskutowali o sytuacji zwizanej z powodzi.
1 czerwca 2010 r. odbyo si nadzwyczajne posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. RBN
zapoznaa si z informacjami zapisanymi na rejestratorach pokadowych prezydenckiego samolotu
Tu-154 M, ktry rozbi si pod Smoleskiem 10 kwietnia 2010 r.
21 czerwca 2010 r. wykonujcy obowizki Prezydenta marszaek Bronisaw Komorowski,
w towarzystwie ministra obrony narodowej Bogdana Klicha, ministra spraw zagranicznych
Radosawa Sikorskiego oraz szefa BBN Stanisawa Kozieja, odwiedzi onierzy Polskiego
Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie oraz spotka si z prezydentem Afganistanu Hamidem
Karzajem.
28
24 czerwca 2010 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone nowej

polskiej strategii wobec Afganistanu.
25 czerwca 2010 r. wykonujcy obowizki Prezydenta RP, marszaek Sejmu Bronisaw Komorowski
powoa admiraa floty Tomasza Mathe na stanowisko Dowdcy Marynarki Wojennej.
6 sierpnia 2010 r. odbyo si posiedzenie Zgromadzenia Narodowego, podczas ktrego wybrany
w lipcowych wyborach Bronisaw Komorowski zoy przysig prezydenck, a tym samym
formalnie obj urzd Prezydenta RP. Przed zoeniem przysigi Zgromadzenie Narodowe uczcio
minut ciszy pami 96 ofiar katastrofy samolotowej pod Smoleskiem.
11 sierpnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa zarzdzenie w sprawie organizacji
oraz zakresu dziaania Biura Bezpieczestwa Narodowego.
12 sierpnia 2010 r. szef BBN minister Stanisaw Koziej przekaza Prezydentowi RP Bronisawowi
Komorowskiemu, opracowany w Biurze raport dotyczcy bezpieczestwa lotw najwaniejszych
osb w pastwie.
13 sierpnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa decyzje o wyznaczeniu: na kolejn
kadencj na stanowisku Szefa Inspektoratu Wsparcia Si Zbrojnych RP gen. dyw. Zbigniewa TokaKosowskiego oraz na stanowisko Dowdcy Wojsk Specjalnych pk. Piotra Patalonga.
13 sierpnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski nada stopnie generalskie dziesiciu oficerom
Wojska Polskiego, a take czterem oficerom Policji, dwm Pastwowej Stray Poarnej oraz jednemu
oficerowi Stray Granicznej.
15 sierpnia 2010 r. na Placu Marszaka Jzefa Pisudskiego w Warszawie podczas obchodw wita
Wojska Polskiego Prezydent Bronisaw Komorowski przyj Zwierzchnictwo nad Siami Zbrojnymi
RP.
28 sierpnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystych obchodach wita
Lotnictwa i wita 32. Bazy Lotnictwa Taktycznego w asku, gdzie stacjonuje 16 wielozadaniowych
samolotw bojowych F-16.
1 wrzenia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski rozpocz pierwsz wizyt zagraniczn.
W Brukseli rozmawia m.in. z szefem Komisji Europejskiej Jose Manuelem Barroso i sekretarzem
generalnym NATO Andersem Foghiem Rasmussenem.
16 wrzenia 2010 r. na spotkaniu z okazji Dnia Weterana Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy
odznaczenia pastwowe osobom zasuonym dla niepodlegoci Rzeczypospolitej Polskiej,
uczestnikom wojny obronnej 1939 r.
23 wrzenia 2010 r. odby si briefing prasowy szefa BBN ministra Stanisawa Kozieja, dotyczcy
koncepcji Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego.
29 wrzenia 2010 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. W czasie spotkania
omwiono zawarto opracowanego przez Biuro Bezpieczestwa Narodowego raportu, dotyczcego
zasad i procedur bezpieczestwa przewozu powietrznego osb zajmujcych wane stanowiska
pastwowe.
4 padziernika 22010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w inauguracji roku
akademickiego w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie.
5 padziernika 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski na poligonie w Orzyszu obserwowa
Poczone wiczenie Si Zbrojnych i Ukadu Pozamilitarnego pk. "Anakonda 2010".
13 padziernika 2010 r. z inicjatywy ministra Stanisawa Kozieja odbyo si pierwsze wsplne
spotkanie dotychczasowych Szefw Biura Bezpieczestwa Narodowego. Uczestniczyli w nim: Henryk
Goryszewski, Marek Siwiec, Tadeusz Baachowicz, Jerzy Bahr, Ryszard ukasik, Andrzej Urbaski,
Roman Polko oraz obecny szef Biura minister Stanisaw Koziej.
13 padziernika 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przeduy okres uycia Polskiego
Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice Afganistanu.
29
19 padziernika 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy dr. Zdzisawowi Lachowskiemu

akt powoania na stanowisko Zastpcy Szefa BBN.
27 padziernika 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystoci wmurowania
aktu erekcyjnego Pomnika onierza Polskiego na Rynku Gwnym w Grudzidzu.
3 listopada 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z Sekretarzem Rady
Bezpieczestwa Republiki Armenii Arturem Bagdasarianem.
9 listopada 2010 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, podczas ktrego
omwione zostao stanowisko Polski na szczyt NATO w Lizbonie.
10 listopada 2010 r. w przeddzie wita Niepodlegoci w Paacu Prezydenckim odbya si
uroczysto wrczenia nominacji na stopnie generalskie w Wojsku Polskim, Policji, Pastwowej
Stray Poarnej, Stray Granicznej i subach specjalnych.
15 listopada 2010 r. w BBN odbya si narada bdca podsumowaniem prac nad przygotowaniem
raportu dotyczcego bezpieczestwa lotw najwaniejszych osb w pastwie, z uwzgldnieniem
ustale przyjtych na posiedzeniu Rady Bezpieczestwa Narodowego w dniu 29 wrzenia 2010 r.
19-20 listopada 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w szczycie NATO w Lizbonie.
24 listopada 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyj sekretarz Rady Bezpieczestwa
Narodowego i Obrony Ukrainy Rais Bohatyriow.
24 listopada 2010 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, w ktrym
uczestniczyli byli prezydenci i premierzy. Celem spotkania byo omwienie wsppracy polskorosyjskiej, w kontekcie planowanej wizyty w Polsce prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa.
24 listopada 2010 r. Prezydent RP wyda zarzdzenie w sprawie przeprowadzenia Strategicznego
Przegldu Bezpieczestwa Narodowego
25 listopada 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zoy wizyt w Dowdztwie Marynarki
Wojennej w Gdyni.
6 grudnia 2010 r. uroczystym powitaniem na dziedzicu Paacu Prezydenckiego rozpocza si
dwudniowa oficjalna wizyta prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa w Polsce.
8 grudnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski rozpocz wizyt w USA. Gwnym punktem
wizyty byo spotkanie z prezydentem USA Barackiem Obam.
13 grudnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w spotkaniu wigilijnym onierzy
Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego.
20 grudnia 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uroczycie zainaugurowa Strategiczny
Przegld Bezpieczestwa Narodowego.
21 grudnia 2010 r. w 2. Mazowieckiej Brygadzie Saperw w Kazuniu Nowym odbyo si spotkanie
wigilijne Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisawa Komorowskiego z onierzami.
Rok 2011
7 stycznia 2011 r. rozpocz si szczyt Trjkta Weimarskiego. Wzili w nim udzia prezydenci Polski
i Francji: Bronisaw Komorowski i Nicolas Sarkozy oraz kanclerz Niemiec Angela Merkel.
19 stycznia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt w 23. Bazie Lotnictwa
Taktycznego w Misku Mazowieckim.
30
20 stycznia 2011 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, podczas ktrego

omwiono sojuszniczy plan ewentualnociowy dla Polski.
10 lutego 2011 r. Kancelarie Prezydenta, Premiera, Sejmu i Senatu zawary porozumienie w sprawie
wykonywania lotw z najwaniejszymi osobami w pastwie.
10 lutego 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw o ustanowieniu Narodowego
Dnia Pamici "onierzy Wykltych".
18 lutego 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt w 1. Puku Specjalnym
Komandosw w Lublicu.
17 marca 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z sekretarzem generalnym NATO
Andersem Fogh Rasmussenem.
18 marca 2011 r. odbya si doroczna odprawa rozliczeniowo-koordynacyjna kierowniczej kadry
MON i Si Zbrojnych RP, z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego.
24 marca 2011 r. odbyo si posiedzenie RBN powicone bezpieczestwu energetycznemu Polski, ze
szczeglnym uwzgldnieniem przyszoci polskiej energetyki atomowej. Poruszona zostaa take
sprawa szans i zagroe zwizanych z moliwociami eksploatacji gazu upkowego w Polsce.
11 kwietnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyby do Moskwy, skd uda si do
Smoleska i Katynia, by uczci pami ofiar katastrofy smoleskiej i Zbrodni Katyskiej. Spotka si
tez z prezydentem Rosji Dmitrijem Miedwiediewem.
13 kwietnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, na wniosek Rady Ministrw, podpisa
postanowienie o przedueniu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice
Afganistanu do 13 padziernika 2011 r.
15 kwietnia 2011 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego odbya si I konferencja
plenarna Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego (SPBN).
15 kwietnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy odznaczenia z okazji Dnia Sapera.
19 kwietnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si w Dowdztwie Operacyjnym SZ
z onierzami i pracownikami wojska, ktrym zoy yczenia z okazji wit Wielkanocnych.
28 kwietnia 2011 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego z udziaem
zaproszonych ekspertw. Podczas spotkania zostay omwione kwestie dotyczce bezpieczestwa
energetyki jdrowej oraz cyberbezpieczestwa.
4 maja 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy funkcjonariuszom Pastwowej Stray
Poarnej akty nominacyjne na stopie nadbrygadiera Pastwowej Stray Poarnej.
9 maja 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z najwaniejszymi dowdcami
strategicznymi Sojuszu Pnocnoatlantyckiego: admiraem Giampaolo Di Paola przewodniczcym
Komitetu Wojskowego NATO, admiraem Jamesem Stavridisem naczelnym dowdc NATO do
spraw operacji oraz generaem Stphanem Abrialem naczelnym dowdc NATO do spraw
transformacji.
14 maja 2011 r. podczas wizyty w Gdasku, Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia
w obchodach 20-lecia utworzenia Stray Granicznej.
30 maja 2011 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone omwieniu
inicjatywy ustawodawczej Prezydenta RP w sprawie cyberbezpieczestwa oraz kwestiom
dotyczcym Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony jako priorytetu polskiej prezydencji
w Radzie UE.
10 czerwca 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski otworzy Forum Atlantyckie we Wrocawiu.
10 czerwca 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przesa do Marszaka Sejmu RP projekt
ustawy o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz kompetencjach Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych
31
i zasadach jego podlegoci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych

innych ustaw.
16 czerwca 2011 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego, odbya si II konferencja
16 czerwca 2011 r. z okazji obchodw wita Biura Ochrony Rzdu wrczono nominacje generalskie
i mianowania na I stopie oficerski.
30 czerwca 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy sztandar 18. Biaostockiemu Pukowi
Rozpoznawczemu.
4 lipca 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w konferencji szefw Komisji Obrony
Parlamentw Pastw Czonkowskich UE.
2 sierpnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, na wniosek premiera, powoa nowego ministra
obrony narodowej Tomasza Siemoniaka.
15 sierpnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski z okazji wita Wojska Polskiego wrczy
nominacje generalskie oraz ordery i odznaczenia pastwowe i wojskowe.
16 sierpnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odby konsultacje z szefami klubw
parlamentarnych dotyczce swojego wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy o utworzeniu
Akademii Lotniczej w Dblinie.
30 sierpnia 2011 r. Sejm przyj przedstawiony przez Prezydenta Bronisawa Komorowskiego
projekt ustawy o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz kompetencjach Naczelnego Dowdcy Si
Zbrojnych i zasadach jego podlegoci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz
niektrych innych ustaw.
12 wrzenia 2011 r. na poligonie w Drawsku Pomorskim z udziaem Prezydenta Bronisawa
Komorowskiego odbyy si obchody wita Wojsk Ldowych.
15 wrzenia 2011 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, ktrego tematem
bya ocena projektu rurocigu Odessa-Brody-Pock w kontekcie bezpieczestwa energetycznego
Polski.
22 wrzenia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski w Nowym Jorku uczestniczy na 66. sesji
Zgromadzenia Oglnego Narodw Zjednoczonych.
27 wrzenia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw z 30 sierpnia 2011 r.
o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz kompetencjach Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych
i zasadach jego podlegoci konstytucyjnym organom RP oraz niektrych innych ustaw.
3 padziernika 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystej inauguracji roku
akademickiego w Wyszej Szkole Policji w Szczytnie.
5 padziernika 2011 r. Prezydent wrczy akt mianowania na stopie nadinspektora celnego Jackowi
Kapicy, szefowi Suby Celnej.
10 padziernika 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, na wniosek Rady Ministrw, podpisa
postanowienie o przedueniu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice
Afganistanu do 13 kwietnia 2012 roku.
27 padziernika 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyj sekretarz Rady Bezpieczestwa
Narodowego i Obrony Ukrainy Rais Bohatyriow.
8 listopada 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski na podstawie art. 5 pkt 1 ustawy
o powszechnym obowizku obrony RP okreli gwne kierunki rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich
przygotowa do obrony pastwa na lata 2013-2022.
10 listopada 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy akty mianowania na stopie
generalski nadinspektora Policji szeciu inspektorom Policji.
32
10 listopada 2011 r. w ramach obchodw 93. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci,
Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy sztandar Batalionowi Reprezentacyjnemu Wojska
Polskiego.
14 listopada 2011 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego, odbya si III konferencja
17 listopada 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przeduy do 18 listopada 2012 r. okres
uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW), biorcego udzia w operacji wojskowej Unii
Europejskiej w Boni i Hercegowinie oraz w Republice Kosowo i Byej Jugosowiaskiej Republice
Macedonii.
24 listopada 2011 r. przygotowany w Kancelarii Prezydenta RP projekt zmian w ustawie
o zgromadzeniach trafi do Sejmu.
28 listopada 2011 r. prezydenci Polski i Ukrainy Bronisaw Komorowski i Wiktor Janukowycz
wsplnie wmurowali akt erekcyjny pod budow Polskiego Cmentarza Wojennego na lenym
cmentarzysku ofiar komunizmu w Bykowni pod Kijowem.
29 listopada 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w obchodach Dnia
Podchorego.
14 grudnia 2011 r. odbyo si spotkanie boonarodzeniowe Prezydenta Bronisawa Komorowskiego
z onierzami.
27 grudnia 2011 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przeduy do 30 czerwca 2012 r. okres uycia
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Siach Midzynarodowych w Republice Kosowo i Byej
Jugosowiaskiej Republice Macedonii oraz w Boni i Hercegowinie.
Rok 2012
11 stycznia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odznaczy Gwiazd Iraku oraz Gwiazd
Afganistanu funkcjonariuszy Biura Ochrony Rzdu.
19 stycznia 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
bezpieczestwu podczas Mistrzostw Europy w Pice Nonej EURO 2012.
20 stycznia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi Jednostk Wojskow Komandosw
w Lublicu.
20 stycznia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi Komend Powiatow Policji
w Lublicu.
3 lutego 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski mianowa na stopie generaa zastpc dyrektora
generalnego Suby Wiziennej pk. Krzysztofa Kellera.
4 lutego 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w 48. Monachijskiej Konferencji
o Bezpieczestwie.
14 lutego 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy w Belwederze 17 odznacze
pastwowych onierzom, funkcjonariuszom i pracownikom cywilnym Suby Kontrwywiadu
Wojskowego.
1 marca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w obchodach Narodowego Dnia
Pamici "onierzy Wykltych".
6 marca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, uda si z wizyt do Afganistanu, gdzie spotka si
z prezydentem tego kraju Hamidem Karzajem, a nastpnie z onierzami 10. zmiany Polskiego
Kontyngentu Wojskowego.
33
8 marca 2012 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego, w ramach nowej paszczyzny

wsppracy w ramach Trjkta Weimarskiego, odbyo si spotkanie sekretarzy rad bezpieczestwa
narodowego Polski, Francji i Niemiec.
9 marca 2012 r. odbya si IV konferencja plenarna Komisji Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa
Narodowego (SPBN).
15 marca 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, ktrego tematem by
majowy szczyt NATO w Chicago, w tym strategia wobec Afganistanu.
15 marca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przeduy do 13 padziernika 2012 r. okres
uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW) w misji Midzynarodowych Si Wspierania
Bezpieczestwa (ISAF) w Islamskiej Republice Afganistanu.
27 marca 2012 r. odbya si doroczna odprawa rozliczeniowo-koordynacyjna kierowniczej kadry
Ministerstwa Obrony Narodowej i Si Zbrojnych RP.
2 kwietnia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si z jednodniow wizyt do Kosowa,
gdzie spotka si z polskimi onierzami i policjantami uczestniczcymi w midzynarodowych
misjach w tym kraju.
3 kwietnia 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, ktrego tematem bya
reforma systemu kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP oraz szkolnictwa wojskowego.
12 kwietnia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o uyciu PKW
w skadzie Si Sojuszniczych Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego w misji wojskowego
nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estoskiej, Republiki Litewskiej i Republiki otewskiej.
2 maja 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy zapewniajc, e
godo pastwowe na strojach reprezentacji kraju, reprezentacji olimpijskiej i paraolimpijskiej bdzie
obowizkowe.
4 maja 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski nada stopnie generalskie oraz wrczy
odznaczenia pastwowe funkcjonariuszom Pastwowej Stray Poarnej.
6 maja 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w obradach przywdcw pastw
Grupy Wyszehradzkiej.
8 maja 2012 r. odbya si plenarna konferencja podsumowujca Strategiczny Przegld
Bezpieczestwa Narodowego (SPBN).
15 maja 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zoy wizyt w Policyjnym Centrum Dowodzenia
Operacj w Legionowie.
16 maja 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, ktrego tematami byy
system bezpieczestwa podczas Mistrzostw Europy w Pice Nonej Euro 2012 oraz polskie
stanowisko na szczyt NATO w Chicago.
20-21 maja 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w szczycie NATO w Chicago. W
ramach przygotowa do szczytu Prezydent spotyka si m.in. z prezydetami Grupy Wyszehradzkiej
oraz otwy i Estoni.
28 maja 2012 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego, rozpoczy si dwudniowe
uroczystoci z okazji Dnia Weterana Dziaa poza Granicami Kraju.
5 czerwca 2012 r. odbyo si spotkanie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego z przewodniczcymi
zwizkw zawodowych sub mundurowych.
5 czerwca 2012 r. odbyy si uroczyste obchody wita Biura Ochrony Rzdu, w ktrych uczestniczy
Prezydent Bronisaw Komorowski.
6 czerwca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy wprowadzajc
zmiany w emeryturach mundurowych.
34
20 czerwca 2012 r. odbya si uroczysto przekazania sztandaru Subie Wywiadu Wojskowego.

22 czerwca 2012 r. odbya si uroczysto przekazania sztandaru Subie Kontrwywiadu
Wojskowego.
24 czerwca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski w Gdyni uczestniczy w obchodach wita
Marynarki Wojennej RP.
28 czerwca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przeduy do 31 grudnia 2012 r. okres uycia
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Siach Midzynarodowych w Republice Kosowo i Byej
30 czerwca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi spk "Bumar Amunicja".
4 lipca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski otworzy nowe skrzydo 22. Wojskowego Szpitala
Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjnego w Ciechocinku.
24 lipca 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski mianowa na stopie nadinspektora szeciu
funkcjonariuszy Policji.
30 lipca 2012 r. w zwizku z 68. rocznic wybuchu Powstania Warszawskiego, Prezydent Bronisaw
Komorowski nada ordery i odznaczenia pastwowe.
15 sierpnia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podczas uroczystoci z okazji wita Wojska
Polskiego wrczy nominacje generalskie, ordery i odznaczenia oraz pamitkowe ryngrafy
generaom odchodzcym w stan spoczynku.
27 sierpnia 2012 r. w przeddzie wita Lotnictwa, Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si
z uczestnikami VI wiatowego Zjazdu Lotnikw Polskich.
12 wrzenia 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego na temat koncepcji
obrony przeciwrakietowej w ramach systemu obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.
20 wrzenia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski rozpocz oficjaln wizyt na Ukrainie.
24 wrzenia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przesa do Marszaka Sejmu RP projekt
ustawy o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Si Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej.
26 wrzenia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w sesji Zgromadzenia Oglnego
ONZ w Nowym Jorku.
2 padziernika 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w inauguracji roku
akademickiego w Wojskowej Akademii Technicznej.
12 padziernika 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie
przeduenia udziau Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW) w Islamskiej Republice
Afganistanu.
8 listopada 2012 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone rezultatom
Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego (SPBN).
12 listopada 2012 r. Prezydent podpisa ustaw z 24 padziernika br. o ratyfikacji umowy pomidzy
rzdem Rzeczypospolitej Polskiej a Europejsk Agencj Kosmiczn w sprawie przystpienia Polski
do Konwencji o utworzeniu Europejskiej Agencji Kosmicznej.
15 listopada 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu
okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Boni
i Hercegowinie oraz w Republice Kosowo i Byej Jugosowiaskiej Republice Macedonii.
21 listopada 2012 r. Prezydent podpisa ustaw z 10 padziernika 2012 r. o ratyfikacji Konwencji
o zakazie uycia, skadowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich
zniszczeniu, sporzdzonej 18 wrzenia 1997 r. w Oslo tzw. Konwencji Ottawskiej.
35
29 listopada 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystoci z okazji Dnia

Podchorego.
30 listopada 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw z dnia 12 padziernika
o uchyleniu dekretu o obszarach szczeglnie wanych dla obrony kraju oraz o zmianie ustawy
Kodeks morski.
12 grudnia 2012 r. zaprezentowano publikacj przestawiajc gwne wnioski i rekomendacje
wynikajce ze Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego.
18 grudnia 2012 r. podczas spotkania opatkowego Prezydent Bronisaw Komorowski zoy
yczenia onierzom GROM.
19 grudnia 2012 r. odbyo si posiedzenie RBN, podczas ktrego przeanalizowano moliwo
manipulacji wok ledztwa dotyczcego katastrofy smoleskiej.
20 grudnia 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w opatkowym spotkaniu
z onierzami.
Rok 2013
16 stycznia 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, powicone

przedstawieniu zaoe reformy systemu kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP.
25 stycznia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odznaczy pomiertnie Krzyem
Komandorskim Orderu Krzya Wojskowego majora Krzysztofa Woniaka - onierza, ktry zgin 23
stycznia 2013 r. w trakcie penienia suby w ramach XII zmiany PKW w Afganistanie.
30 stycznia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy dr. Zbigniewowi Wosowiczowi akt
powoania na stanowisko Zastpcy Szefa Biura Bezpieczestwa Narodowego.
7 lutego 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o uyciu Polskiego
Kontyngentu Wojskowego w Misji Szkoleniowej Unii Europejskiej w Republice Mali od 16 lutego do
31 grudnia 2013 r.
8 lutego 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w obchodach wita Suby
Wiziennej w Kaliszu.
4 marca 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone Wsplnej
Polityce Bezpieczestwa i Obrony Unii Europejskiej.
6 marca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Republiki Francuskiej,
kanclerz Republiki Federalnej Niemiec oraz z szefami rzdw Republiki Czeskiej, Republiki
Sowackiej i Wgier.
13 marca 2013 r. z udziaem Prezydenta RP odbya si doroczna odprawa rozliczeniowokoordynacyjna kierowniczej kadry MON i Si Zbrojnych RP.
21 marca 2013 r. Parlament zakoczy prace nad prezydenck ustaw zapewniajc rodki na
stabilne finansowanie programu budowy obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej.
27 marca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w wielkanocnym spotkaniu
z onierzami w 1. Brygadzie Pancernej w Warszawie-Wesoej.
10 kwietnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa Postanowienie o przedueniu
okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice Afganistanu.
12 kwietnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy
o modernizacji technicznej i finansowaniu Si Zbrojnych gwarantujc finansowanie programu
obrony przeciwrakietowej.
36
23 kwietnia 2013 r. Prezydent wrczy akty mianowania nowo powoanemu szefowi Sztabu
Generalnego WP gen. broni Mieczysawowi Gocuowi oraz nowo powoanemu dowdcy
operacyjnemu Si Zbrojnych gen. dyw. Markowi Tomaszyckiemu.
6 maja 2013 r. z udziaem Prezydenta RP odbya si uroczysto przekazania obowizkw Szefa
Sztabu Generalnego WP.
7-8 maja 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt we Francji. Rozmowy
dotyczyy m.in. dwustronnej wsppracy wojskowej.
8 maja 2013 r. na posiedzeniu Sejmowej Komisji Obrony Narodowej odbyo si pierwsze czytanie
rzdowego projektu ustawy o zmianie ustawy o urzdzie Ministra Obrony Narodowej, reformujcej
system kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP.
16 maja 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zwiedzi przejcie graniczne z Ukrain
w Medyce oraz spotka si z funkcjonariuszami Stray Granicznej.
18 maja 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski na terenie Akademii Obrony Narodowej spotka
si z uczniami klas mundurowych.
20 maja 2013 r. odchodzcy Dowdca Operacyjny Si Zbrojnych gen. broni Edward Gruszka przekaza
w poniedziaek obowizki swojemu nastpcy gen. dyw. Markowi Tomaszyckiemu.
22 maja 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z przebywajcymi w Polsce
narodowymi przedstawicielami wojskowymi przy SHAPE - Naczelnym Dowdztwie Poczonych Si
Zbrojnych NATO w Europie.
24 maja 2013 r. odbya si uroczysto publikacji wydanej pierwszy raz w Polsce Biaej Ksigi
6 czerwca 2013 r. odbyo si spotkanie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego z sekretarzem
generalnym NATO Andersem Fogh Rasmussenem.
17 czerwca 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
bezpieczestwu energetycznemu Polski, wyposaeniu Si Zbrojnych RP w samoloty zapewniajce
strategiczn mobilno najwaniejszych organw kierowania pastwem, a take reformie sub
specjalnych.
21 czerwca 2013 r. Sejm przyj rzdowy projekt ustawy o zmianie ustawy o urzdzie Ministra
Obrony Narodowej oraz niektrych innych ustaw, reformujcy system kierowania i dowodzenia
Siami Zbrojnymi RP.
28 czerwca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie
przeduenia udziau Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Republice Kosowo i Byej
22 lipca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy nominacje generalskie funkcjonariuszom
policji.
22 lipca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy o urzdzie MON
reformujc system kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi RP.
23 lipca 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w obchodach wita Policji.
3 sierpnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zoy wizyt w 8. Flotylli Obrony Wybrzea w
winoujciu.
Polskiego wrczy nominacje generalskie, ordery i odznaczenia oraz pamitkowe ryngrafy
generaom odchodzcym w stan spoczynku.
2 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski otworzy XXI Midzynarodowy Salon
Przemysu Obronnego w Kielcach.
37
14 wrzenia 2013 r. w Kamionie Prezydent Bronisaw Komorowski odda hod onierzom Wojska
Polskiego walczcym w bitwie nad Bzur.
18 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w spotkaniu z ekspertami
Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego (SEA) powiconym rezultatom Strategicznego Przegldu
Bezpieczestwa Narodowego.
19 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski nada Gwiazd Afganistanu sierantowi
sztabowemu armii amerykaskiej Michaelowi H. Ollisowi, ktry zgin ratujc ycie polskiego
onierza w Afganistanie.
19 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu
okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice Afganistanu. Jednoczenie
zdecydowa o jego znaczcej redukcji.
24 wrzenia 2013 r. odbyo si inauguracyjne posiedzenie Midzyresortowego Zespou ds.
Opracowania Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP.
25 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w 68. Sesji Zgromadzenia
Oglnego Narodw Zjednoczonych.
26 wrzenia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi Dowdztwo Transformacji NATO
(ACT) i lotniskowiec USS Theodore Roosevelt w Norfolk w stanie Wirginia.
7 padziernika 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w uroczystoci odsonicia
Pomnika Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej.
14 padziernika 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi 1. Brygad Lotnictwa Wojsk
Ldowych w Inowrocawiu.
16 padziernika 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
zaoeniom Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP.
20 padziernika 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si z wizyt do Mongolii i Korei
Poudniowej.
30 padziernika 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw o zmianie ustawy
o subie onierzy zawodowych oraz niektrych innych ustaw.
7 listopada 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski na poligonie w Drawsku Pomorskim
obserwowa wiczenie NATO Steadfast Jazz 2013.
8 listopada 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyj Dowdc Poczonych Si Zbrojnych
NATO w Europie (SACEUR) generaa Philipa M. Breedlovea.
15 listopada 2013 r. Biuro Bezpieczestwa Narodowego wydao Bia Ksig Bezpieczestwa
Narodowego RP w jzyku angielskim.
15 listopada 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu
okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii Europejskiej
w Boni i Hercegowinie oraz w Republice Kosowo i Byej Jugosowiaskiej Republice Macedonii.
20 listopada 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
przyszoci polityki bezpieczestwa UE.
21 listopada 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi 42. Baz Lotnictwa Szkolnego
w Radomiu.
29 listopada 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Francji Francois
Hollande'em.
2 grudnia 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, ktrego tematem byy
polityczno-strategiczne wnioski z kryzysu ukraiskiego.
38
17 grudnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy gen. broni pil. Lechowi Majewskiemu
akt mianowania na stanowisko Dowdcy Generalnego Rodzajw Si Zbrojnych.
18 grudnia 2013 r. Prezydent podpisa postanowienie w sprawie przeduenia uycia PKW
w Siach Midzynarodowych w Republice Kosowo i Byej Jugosowiaskiej Republice Macedonii oraz
w Boni i Hercegowinie.
18 grudnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu okresu
uyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Misji Szkoleniowej Unii Europejskiej
w Republice Mali.
30 grudnia 2013 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zaakceptowa kandydatury na stanowiska
szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz szefa Suby Kontrwywiadu Wojskowego.
Rok 2014
22 stycznia 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. Gwnym jego

tematem byo omwienie strategicznych problemw polskich i europejskich relacji z Ukrain.
29 stycznia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o uyciu Polskiego
Kontyngentu Wojskowego w Republice rodkowoafrykaskiej do wzmocnienia si Republiki
Francuskiej.
31 stycznia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z sekretarzem obrony USA
Chuckiem Hagelem.
26 lutego 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. Gwnymi tematami
posiedzenia byy: 15-lecie Polski w NATO - dowiadczenia i wnioski na przyszo oraz
konsekwencje kryzysu ukraiskiego dla bezpieczestwa Polski.
3 marca 2014 r. odbyo si nadzwyczajne posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego
w sprawie polskiego stanowiska wobec narastajcego konfliktu rosyjsko-ukraiskiego.
11 marca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odby wizyt w 32. Bazie Lotnictwa Taktycznego
w asku.
12 marca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wygosi ordzie z okazji 15-lecia przystpienia
do NATO.
18 marca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Estonii.
18 marca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z wiceprezydentem USA Josephem
Bidenem.
26 marca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w dorocznej odprawie kadry MON
i si zbrojnych.
2 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Gruzji Giorgim
Margwelaszwilim.
8 kwietnia 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Gabinetowej na temat: Polska wobec sytuacji na
Ukrainie wnioski na przyszo.
8 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt w jednostce wojskowej
Agat w Gliwicach.
11 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o udziale PKW
w misji Air Policing.
10 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu
okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskiej Republice Afganistanu.
39
14 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Modawii Nicolae

Timoftim.
15 kwietnia 2014 r. odbyo si wielkanocne spotkanie Prezydenta RP Bronisawa Komorowskiego z
onierzami.
23 kwietnia 2014 r.Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o uyciu Polskiego
Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii Europejskiej w Republice
rodkowoafrykaskiej.
29 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystoci poegnania
onierzy Polskiego Kontyngentu Wojskowego w skadzie Si Sojuszniczych Organizacji Traktatu
Pnocnoatlantyckiego w misji wojskowej nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estoskiej,
Republiki Litewskiej i Republiki otewskiej.
3 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wsplnie z Prezydentem USA Barackiem Obam
spotka si z polskimi i amerykaskimi pilotami samolotw F16.
3 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem elektem Ukrainy
Petro Poroszenk.
3 czerwca 2014 r. Spotkanie w Warszawie z udziaem prezydentw pastw regionu oraz Prezydenta USA
4 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wygosi przed Zgromadzeniem Narodowym
ordzie z okazji 25-lecia Wolnoci.
6 maja 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi 2. Hrubieszowski Puk Rozpoznawczy.
6 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystociach z okazji 70.
rocznicy ldowania wojsk alianckich w Normandii.
9 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w powitaniu ostatniej zmiany
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w 10. Brygadzie Kawalerii Pancernej w witoszowie.
12 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w obchodach wita Biura
Ochrony Rzdu.
24 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski z Maonk oraz niderlandzka Para Krlewska
- krl Willem-Alexander i krlowa Mxima wzili we wtorek udzia w uroczystoci przed Pomnikiem
I Dywizji Pancernej gen. Stanisawa Maczka na warszawskim oliborzu.
25 czerwca 2014 r. spotkali si Prezydent Bronisaw Komorowski i desygnowany na sekretarza
generalnego Sojuszu Pnocnoatlantyckiego Jens Stoltenberg.
25 czerwca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie
przeduenia udziau Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW) w Republice Kosowo i Byej
1 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w obchodach 10. rocznicy powoania
Dowdztwa Operacyjnego.
1 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy o zakwaterowaniu Si
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
3 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z funkcjonariuszami oraz pracownikami
Suby
Wywiadu
Wojskowego,
ktrzy
uczestniczyli
w
misji
wojskowej
w Islamskiej Republice Afganistanu.
7 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw offsetow, zgodnie z ktr umowy
majce kompensowa zakupy uzbrojenia i sprztu wojskowego za granic stay si domen MON,
a nie Ministerstwa Gospodarki.
40
10 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski skierowa do Sejmu projekt ustawy o zmianie
ustawy o powszechnym obowizku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych innych ustaw,
ktrej celem jest usprawnienie kierowania obron pastwa w czasie wojny.
15 lipca 2014 r. spotkali si Prezydenci Polski Bronisaw Komorowski i Sowacji Andriej Kiska.
21 lipca 2014 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisaw Komorowski wrczy akty
mianowania na stopnie generalskie czterem oficerom Policji.
22 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentami pastw batyckich,
Grupy Wyszehradzkiej, Bugarii i Rumunii, w celu przygotowania stanowiska przed szczytem NATO.
25 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa nowelizacj ustawy o zasadach uycia
lub pobytu si zbrojnych poza granicami pastwa.
28 lipca 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podczas obchodw 60-lecia Ochotniczej Stray
Poarnej w Makowej Rudzie, wrczy Brzowe Krzye Zasugi osobom zasuonym
w dziaalnoci na rzecz ochrony przeciwpoarowej.
Polskiego, wrczy nominacje generalskie i odznaczenia pastwowe.
28 sierpnia 2014 r. w Sejmie odbyo si pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta RP
projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowizku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz
niektrych innych ustaw.
30 sierpnia 2014 r. sytuacja na Ukrainie oraz wrzeniowy szczyt NATO byy gwnymi tematami
rozmowy prezydentw Polski, Czech i Sowacji.
4-5 wrzenia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w szczycie NATO w Newport.
6 wrzenia 2014 r. Wizyta Prezydenta RP w Dowdztwie Wielonarodowego Korpusu Pnoc-Wschd
w Szczecinie.
9 wrzenia 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
bezpieczestwu Polski w wietle rezultatw Szczytu NATO w Newport.
10 wrzenia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przemawia w Bundestagu podczas
uroczystoci z okazji 75. rocznicy wybuchu II wojny wiatowej.
19 wrzenia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski by obecny podczas podpisania przez
ministrw obrony Polski, Litwy i Ukrainy umowy o utworzeniu wsplnej, trjnarodowej brygady
(LITPOLUKRBRIG).
19 wrzenia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski mianowa na stopnie generalskie oficerw
Suby Celnej.
22 wrzenia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si do Nowego Jorku, gdzie wzi udzia
w 69. sesji Zgromadzenia Oglnego Narodw Zjednoczonych.
24 wrzenia 2014 r. Prezydenci Polski i USA Bronisaw Komorowski i Barack Obama rozmawiali m.in.
o Sojuszu Pnocnoatlantyckim i sytuacji na Ukrainie.
2 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski obserwowa w Orzyszu wiczenie
"Anakonda".
6 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z sekretarzem generalnym
NATO Jensem Stoltenbergiem.
21 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw upowaniajc go do
ratyfikacji traktatu o handlu broni konwencjonaln, przyjtego przez Zgromadzenie Oglne ONZ w
kwietniu 2013 r.
41
22 padziernika 2014 r. odbyo si powiedzenie RBN powicone koncepcji wzmocnienia

bezpieczestwa narodowego RP.
22 padziernika 2014 r. na posiedzeniu Rady Bezpieczestwa Narodowego szef BBN Stanisaw Koziej
przedstawi gwne zaoenia projektu Doktryny cyberbezpieczestwa RP.
23 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z gubernatorem generalnym
Kanady Davidem Johnstonem.
24 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie dotyczce
przeduenia okresu uyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej Unii
Europejskiej w Republice rodkowoafrykaskiej.
24 padziernika 2014 r. odbyo si spotkanie prezydentw Polski Bronisawa Komorowskiego
i Izraela Reuwena Riwlina.
29 padziernika 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si z trzydniow wizyt do Woch,
gdzie spotka si m.in. z woskim prezydentem Giorgio Napolitano.
30 padziernika 2014 r. w czasie wizyty we Woszech Prezydent Bronisaw Komorowski wygosi
wykad w Akademii Obrony NATO w Rzymie.
5 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zatwierdzi Strategi Bezpieczestwa
Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
6 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z szefow dyplomacji Unii
Europejskiej Federik Mogherini.
12 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi Centrum Szkolenia Si Poczonych
NATO w Bydgoszczy (JFTC).
13 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie
przeduenia okresu uycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji wojskowej UE
w Boni i Hercegowinie.
17 listopada 2014 r. spotykajcy si w Bratysawie Prezydenci pastw Grupy Wyszehradzkiej
wsplnie wyrazili solidarno z Ukrain.
20 listopada 2014 r. na zaproszenie szefa BBN Stanisawa Kozieja w Warszawie po raz pierwszy
spotkali si przedstawiciele wysokiego szczebla odpowiedzialni za sprawy bezpieczestwa
narodowego z pastw Unii Europejskiej.
28 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z podchorymi ze szk
wojskowych.
2 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si do Estonii na spotkanie prezydentw
pastw batyckich.
4 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z Prezydentem Gruzji Giorgim
Margwelaszwilim.
10 grudnia 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, na ktrym
wicepremier, szef MON Tomasz Siemoniak przedstawi program wzmocnienia bezpieczestwa RP.
11 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyby z dwudniow wizyt do Czech, gdzie
wzi udzia w spotkaniu przywdcw pastw Grupy Wyszehradzkiej oraz Austrii
i Sowenii.
12 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie o przedueniu okresu
uyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Republice rodkowoafrykaskiej.
15 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie uycia
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w skadzie Si Sojuszniczych Organizacji Traktatu
42
Pnocnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estoskiej,

Republiki Litewskiej i Republiki otewskiej.
16 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z onierzami Wojska Polskiego
z okazji wit Boego Narodzenia.
16 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w spotkaniu opatkowym
z kierownictwem ochotniczych i zawodowych stray poarnych.
17 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Ukrainy Petro
Poroszenk.
19 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie uycia
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w misji "Resolute Support" (RSM) w Islamskiej Republice
Afganistanu.
23 grudnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa postanowienie w sprawie
przeduenia udziau Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW) w Republice Kosowa i Byej
Rok 2015
12 stycznia 2015 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone Doktrynie

Cyberbezpieczestwa RP oraz realizacji priorytetowych zada wzmocnienia bezpieczestwa RP.
13 stycznia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odznaczy gen. Philipa Breedlovea, Naczelnego
Dowdc Si Sojuszniczych w Europie, Krzyem Komandorskim Orderu Zasugi Rzeczypospolitej
Polskiej.
14 stycznia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z ministrem obrony narodowej
Tomaszem Siemoniakiem oraz najwyszymi dowdcami wojskowymi: szefem Sztabu Generalnego
WP gen. Mieczysawem Gocuem, dowdc generalnym gen. broni pil. Lechem Majewskim oraz
dowdc operacyjnym gen. broni Markiem Tomaszyckim.
22 stycznia 2015 r. opublikowano Doktryn cyberbezpieczestwa Rzeczypospolitej Polskiej.
18 lutego 2015 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
przygotowaniom do szczytu NATO w Warszawie w 2016 r. oraz problemowi wojen informacyjnych,
jako zagroeniu dla bezpieczestwa Polski.
22 lutego 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa w Kijowie, gdzie na zaproszenie
prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki wzi udzia w obchodach 1. rocznicy zwycistwa protestw na
Majdanie Niepodlegoci.
25 lutego 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si z oficjaln wizyt do Japonii.
2 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski ratyfikowa Ukad o stowarzyszeniu midzy Uni
Europejsk i Europejsk Wsplnot Energii Atomowej oraz ich pastwami czonkowskimi,
z jednej strony, a Ukrain, z drugiej strony, sporzdzony w Brukseli 21 marca 2014 r. oraz
27 czerwca 2014 r.
5 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski i sekretarz Rady Bezpieczestwa Narodowego
i Obrony Ukrainy Oeksandr Turczynow rozmawiali o sytuacji na wschodzie Ukrainy i polskoukraiskiej wsppracy wojskowej.
11 marca 2015 r. Prezydent Polskiej Bronisaw Komorowski wzi udzia w dorocznej odprawie
rozliczeniowo-koordynacyjnej kadry kierowniczej Ministerstwa Obrony Narodowej i Si Zbrojnych.
12 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Rumunii Klausem
Iohannisem.
43
13 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z premierem Francji Manuelem

Vallsem.
13 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski odwiedzi 21. Brygad Strzelcw Podhalaskich.
17 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystoci z okazji
70. rocznicy walk o Koobrzeg i Zalubin Polski z Morzem.
18 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt w Centrum Szkolenia Si
Powietrznych w Koszalinie.
18 marca 2015 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, podczas ktrego
omwiono Doktryn wojenn Federacji Rosyjskiej, w kontekcie wnioskw dla bezpieczestwa
Polski.
19 marca 2015 r. pod przewodnictwem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego odbya si narada na
temat bezpieczestwa antyterrorystycznego.
22 marca 2015 r. Przebywajcy w Brukseli Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si
z prezydentem Estonii Toomasem Hendrikiem Ilvesem.
23 marca 2015 r. w Nowym Glinniku k. Tomaszowa Mazowieckiego odbyo si wielkanocne
spotkanie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego z wojskiem.
30 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia, wraz z innymi zagranicznymi
przywdcami, w marszu w Tunisie przeciw terroryzmowi.
31 marca 2015 r. spotkali si Prezydent Bronisaw Komorowski oraz przebywajcy z wizyt
w Polsce prezydent Finlandii Sauli Niinist.
1 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski zoy wizyt w 16. Pomorskiej Dywizji
Zmechanizowanej, garnizon Siedlce.
1 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw o zmianie ustawy
o powszechnym obowizku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych innych ustaw, ktrej
celem byo usprawnienie kierowania obron pastwa na wypadek wojny.
1 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z delegacj komisji ds. si zbrojnych
Izby Reprezentantw USA.
8 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uda si z dwudniow wizyt oficjaln na
Ukrain.
16 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa w dowdztwie tworzonej
w Lublinie litewsko-ukraisko-polskiej brygady LITPOLUKRBRIG.
21 kwietnia 2015 r. odbyo si spotkanie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego z Prezes Rady
Ministrw Ew Kopacz powicone realizacji gwnych programw modernizacyjnych Si Zbrojnych.
28 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przyj w Belwederze Kanclerz Republiki
Federalnej Niemiec Angel Merkel.
29 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski nada stopnie generalskie oficerom Agencji
Bezpieczestwa Wewntrznego, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Stray Granicznej oraz
Pastwowej Stray Poarnej.
30 kwietnia 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z wizyt na poligonie
w Drawsku Pomorskim, gdzie spotka si z onierzami polskimi, amerykaskimi, kanadyjskimi
i francuskimi, szkolcymi si wsplnie w ramach komponentw Heavy Detachment, French
Detachment i Maple Detachment.
2 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw, ktra upowania go do
ratyfikowania umowy o sformowaniu wsplnej litewsko-polsko-ukraiskiej brygady.
44
2 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy awanse generalskie oficerom Agencji
Bezpieczestwa Wewntrznego, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Stray Granicznej oraz
Pastwowej Stray Poarnej.
5 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si w Grzechotkach z funkcjonariuszami
Stray Granicznej.
7 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa ustaw o ustanowieniu dnia 8 maja
Narodowym Dniem Zwycistwa, upamitniajcym zwycistwo nad hitlerowskimi Niemcami
i zakoczenie II Wojny wiatowej.
8 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski w Gdyni zwiedzi amerykaski okrt USS Jason Dunham.
8 maja 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z sekretarzem generalnym ONZ Ban Ki Munem.
27 maja 2015 r. Sejm RP znowelizowa ustaw o przebudowie i modernizacji technicznej oraz
finansowaniu Si Zbrojnych RP, zwikszajc od 2016 r. udzia wydatkw obronnych w PKB do
poziomu co najmniej 2 proc.
9 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski mianowa gen. dyw. Mirosawa Raskiego na
stanowisko Dowdcy Generalnego Rodzajw Si Zbrojnych.
9 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z premierem Kanady Stephenem
Harperem.
18 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z sekretarzem generalnym NATO
Jensem Stoltenbergiem.
19-20 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa na Sowacji, gdzie wzi udzia
w konferencji Global Security Forum (GLOBSEC 2015) w Bratysawie.
22 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wskaza gen. Marka Tomaszyckiego, jako
kandydata do mianowania na stanowisko Naczelnego Dowdcy Si Zbrojnych w czasie wojny.
25 czerwca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa Postanowienie o przedueniu uycia
Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Siach Midzynarodowych w Republice Kosowa
i Byej Jugosowiaskiej Republice Macedonii oraz w Boni i Hercegowinie.
26 czerwca 2015 r. odbyo si 50. spotkanie w ramach Strategicznego Forum Bezpieczestwa.
1 lipca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wzi udzia w uroczystoci przekazania
i objcia obowizkw Dowdcy Generalnego Rodzajw Si Zbrojnych.
1 lipca 2015 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone
przygotowaniom do Szczytu NATO w Warszawie oraz ocenie Szczytu Rady Europejskiej nt. Wsplnej
Polityki Bezpieczestwa i Obrony.
2 lipca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski przebywa z jednodniow wizyt na Ukrainie.
16 lipca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski w drodze postanowienia, na wniosek Prezesa
Rady Ministrw, wyda Polityczno-Strategiczn Dyrektyw Obronn.
22 lipca 2015 r. Prezydent podpisa ustaw zwikszajac od 2016 r. budet obronny do poziomu
cojamniej 2 proc. PKB
22 lipca 2015 r. Prezydent wrczy awanse na stopnie generalskie szeciu funkcjonariuszom Policji,
w tym pierwszej kobiecie generaowi Policji.
1 sierpnia 2015 r. Uroczysto wrczenia awansw generalskich w Siach Zbrojnych RP.
5 sierpnia 2015 r. Poegnanie Prezydenta Bronisawa Komorowskiego z Siami Zbrojnymi RP.
45
AWANSE GENERALSKIE
20102015
Siy Zbrojne RP
2015 r.
Na stopie generaa broni:
gen. dyw. Andrzej Fakowski
gen. dyw. Mirosaw Raski
gen. dyw. Anatol Jerzy Wojtan
Na stopie wiceadmiraa:
kontradmira Marian Jan Ambroziak
Na stopie generaa brygady:
pk Stanisaw Czosnek
pk Adam Duda
pk Dariusz Andrzej Grniak
pk Maciej Wadysaw Jaboski
pk Stanisaw Kaczyski
pk Mariusz Ryszard Wiatr
pk Piotr Marek urawski
ppor. Jzef Jan Guzdek
Na stopie generaa dywizji :

gen. bryg. Wiesaw Jerzy Grudziski
gen. bryg. Zygmunt Andrzej Mierczyk
gen. bryg. Cezary Jakub Podlasiski
gen. bryg. Micha Edward Sikora
gen. bryg. Grzegorz Stanisaw Sodolski
gen. bryg. Wodzimierz Czesaw Usarek
2014 r.
na stopie generaa:
gen. broni Mieczysaw Gocu
na stopie generaa brygady:

pk pil. Mirosaw Jemielniak
pk Wojciech Kucharski
pk Andrzej Kunierek
pk Wojciech Lewicki
pk Dariusz Malinowski
pk Piotr Nidecki
pk pil. Sawomir akowski
na stopie generaa broni:

gen. dyw. Janusz Adamczak
na stopie generaa dywizji:
gen. bryg. Marek Mecherzyski
gen. bryg. Jarosaw Mika
gen. bryg. Piotr Patalong
na stopie kontradmiraa:
kmdr Mirosaw Mordel
2013 r.
gen. dyw. Bogusaw Samol
gen. dyw. Marek Tomaszycki
na stopie wiceadmiraa:
kadm. Stanisaw Zarychta
pk Piotr Dzigielewski
pk Jerzy Gut
pk Adam Joks
pk Sawomir Kowalski

gen. bryg. Jerzy Fryczyski
gen. bryg. Leszek Soczewica
46
2012 r.
gen. bryg. Janusz Adamczak
gen. bryg. Ireneusz Bartniak
gen. bryg. Leszek Surawski

pk Krzysztof Mitrga
pk Wiesaw Orkisz
pk Sawomir Pczek
pk Jarosaw Wierzcholski
pk Krzysztof abicki
ks. pk Kazimierz Suchcicki (pomiertnie)
na stopie wiceadmiraa:
kadm. Ryszard Demczuk
2011 r.
gen dyw. Sawomir Dygnatowski
gen dyw. Mieczysaw Gocu

pk Rajmund Andrzejczak
pk Bogusaw Bbenek
pk Krzysztof Domalski
pk Jarosaw Mika
pk Stefan Mordacz
pk Marek Sokoowski
pk Ryszard Szczepiski
pk Krzysztof Szymaski

gen. bryg. Janusz Bronowicz
gen. bryg. Andrzej Duks
gen. bryg. Mirosaw Rozmus
gen. bryg. Jan liwka
2010 r.
na stopie generaa:
gen. broni pil. Andrzej Basik (pomiertnie)
gen. broni Bronisaw Kwiatkowski (pomiertnie)
gen. broni Mieczysaw Bieniek
gen. broni Mieczysaw Cieniuch
gen. dyw. Tadeusz Buk (pomiertnie)
bp. gen. dyw. Tadeusz Poski (pomiertnie)
gen. dyw. Wodzimierz Potasiski (pomiertnie)
gen. dyw. Zbigniew Gowienka
gen. dyw. Edward Gruszka
na stopie admiraa floty:
wiceadm. Andrzej Karweta (pomiertnie)
gen. bryg. Kazimierz Gilarski (pomiertnie)
abp gen. bryg. Miron Chodakowski (pomiertnie)
gen. bryg. Stanisaw Nacz-Komornicki
(pomiertnie)
gen. bryg. Janusz Bojarski
gen. bryg. Zbyszek Czerwiski
gen. bryg. Sawomir Kauziski
gen. bryg. Krzysztof Szymaski
gen. bryg. Jerzy Biziewski
gen. bryg. Leszek Cwojdziski
gen. bryg. Janusz Lalka
47

pk Wojciech Lubiski (pomiertnie)
ks. pk Adam Pilch (pomiertnie)
pk Wiesaw Grudziski
pk Stanisaw Olszaski
pk Krzysztof Parulski
pk Kazimierz Wjcik
pk Piotr Patalong
pk Andrzej Tuz
pk Bogdan Tworkowski
na stopie kontradmiraa:
komandor Stanisaw Kania
Suby Specjalne
2015 r.
Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego
pk Dariusz uczak
Suba Kontrwywiadu Wojskowego

pk Piotr Pytel
2011 r.
Suba Wywiadu Wojskowego
pk Jarosaw Stryk
2010 r.
Agencja Bezpieczestwa Wewntrznego
pk Krzysztof Bondaryk
Suba Wywiadu Wojskowego

pk Radosaw Kujawa
Suba Kontrwywiadu Wojskowego

pk Janusz Nosek
Biuro Ochrony Rzdu

2014 r.
na stopie generalski:
pk Krzysztof Klimek
2011 r.
gen. bryg. Marian Janicki
2010 r.
pk Jerzy Matusik
48
Policja
2015 r.
na stopie generalnego inspektora Policji:
nadinsp. Krzysztof Gajewski
na stopie nadinspektora Policji:

insp. Irena Doroszkiewicz
insp. Micha Domaradzki
insp. Cezary Popawski
insp. Krzysztof Zgobicki
insp. Jarosaw Sawicki
2014 r.
na stopie generalnego inspektora Policji:
nadinsp. Marek Dziaoszyski, Komendant Gwny
Policji
2013 r.
insp. Zdzisaw Stopczyk
insp. Ryszard Winiewski
2012 r.
insp. Mariusz Dbek
insp. Krzysztof Jarosz
insp. Sawomir Mierzwa
insp. Igor Parfieniuk
insp. Tomasz Poe
insp. Wojciech Sobczak
2011 r.
na stopie generalski nadinspektora Policji:

insp. Dariusz Dziao
insp. Marek Dziaoszyski
insp. Leszek Marzec
insp. Adam Maruszczak
insp. Andrzej Rokita
insp. Mirosaw Schossler
2010 r.
insp. Zbigniew Maciejewski
insp. Adam Mularz
insp. Jzef Gdaski
insp. Ryszard Szkotnicki
insp. Andrzej Trela
49

insp. Jarosaw Szymczyk
insp. Dariusz Banachowicz
insp. Wojciech Odyski
Pastwowa Stra Poarna

2015 r.
na stopie nadbrygadiera:
st. bryg. Jzef Galica,
st. bryg. Tadeusz Milewski,
st. bryg. Andrzej Szczeniak
2014 r.
st. bryg. Bogdan Kuliga
2012 r.
st. bryg. Andrzej Mrz
st. bryg. Henryk Cegieka
st. bryg. Zbigniew Muszczak
st. bryg. Stanisaw Wsierski
st. bryg. Karol Stpie
2011 r.
st. bryg. Gustaw Mikoajczyk
st. bryg. Marek Rczka
st. bryg. Zbigniew Szablewski
st. bryg. Andrzej Witkowski
2010 r.
na stopie generaa brygadiera:
nadbryg. Wiesaw Leniakiewicz
st. bryg. Wojciech Mendelak
st. bryg. Piotr Kwiatkowski
50
Stra Graniczna
2015 r.
na stopie generaa brygady SG:
pk SG Andrzej Kamiski
pk SG Andrzej Pilaszkiewicz
2014 r.

pk SG Jacek Bajger
pk SG Wojciech Skowronek
na stopie generaa dywizji SG:

gen. bryg. SG Dominik Tracz
2011 r.

pk SG Marek Borkowski
pk SG Jarosaw Frczyk
pk SG Dominik Tracz
2010 r.

pk SG Leszek Elas
na stopie kontradmiraa SG:

kmdr. SG Piotr Stocki
Suba Celna
na stopie nadinspektora Suby Celnej:
insp. Lidia Moodecka,
insp. Wodzimierz Woczew
2014 r.
2011 r.
insp. Jacek Kapica

insp. Mirosaw Sienkiewicz
insp. Sawomir Pichor
2010 r.
Suba Wizienna
na stopie generaa Suby Wiziennej:
pk Jacek Kitliski
2015 r.
2012 r.
pk Krzysztof Keller

pk Jacek Wodarski
2011 r.
51
WYBRANE WYSTPIENIA
PREZYDNTA RP
11 marca 2015 r.
Wystpienie Prezydenta RP
na odprawie kadry kierowniczej
Ministerstwa Obrony Narodowej i Si Zbrojnych RP
Szanowna Pani Premier,
Panowie Marszakowie,
Pastwo Ministrowie,
Szanowni Pastwo,
Miniony rok, ze wzgldu na trwajcy konflikt rosyjsko-ukraiski, przynis gbokie, negatywne zmiany
w rodowisku bezpieczestwa naszego regionu Europy. S to zmiany stae lub przynajmniej dugotrwae.
Nasz odpowiedzi jest polityczne wsparcie udzielone Ukraicom w jej wysiku na rzecz utrzymania
suwerennoci i integralnoci terytorialnej. Nasz odpowiedzi jest dziaanie na rzecz wzmocnienia flanki
wschodniej NATO, jest ni take przyspieszenie procesu wzmacniania wasnej, narodowej odpornoci
obronnej.
Moemy dzisiaj powiedzie negatywny rozwj wydarze potwierdzi suszno naszej determinacji
sprzed lat w zakresie modernizacji si zbrojnych, determinacji w odchodzeniu od ksztatowania
ekspedycyjnego charakteru naszych si zbrojnych, na rzecz powrotu do armii nastawionej gwnie
do obrony terytorium wasnego i innych krajw NATO.
Mog, patrzc Wam prosto w oczy, powiedzie, e suszna bya decyzja o uruchomieniu przyspieszonej
modernizacji technicznej ju w 2001 r. Suszna bya decyzja o ustawowym uregulowaniu finansowania si
zbrojnych w oparciu o zasad 2 proc. PKB przeznaczonych na obron. Dao to, ze wzgldu na stale rosncy
polski PKB, w skali kilkunastu lat dwukrotne zwikszenie (z ok. 15 do 32 mld z rocznie) budetu
obronnego. Warto jednak pamita, e nasz ssiad Rosja wydaje na siy zbrojne rokrocznie ok. 4 proc.
swojego PKB.
Przy okazji informuj, e na najbliszym posiedzeniu Rady Bezpieczestwa Narodowego przeanalizujemy
najnowsz doktryn wojenn Federacji Rosyjskiej pod ktem jej wpywu na bezpieczestwo Polski.
Szanowni Pastwo,
Tak, rok ubiegy by wyjtkowy, jeli idzie o sprawy bezpieczestwa, zarwno dla naszego pastwa, jak
i caej spoecznoci midzynarodowej. Niemal dokadnie rok temu w marcu 2014 r. rosyjska agresja na
53
Ukrain zakoczya dwudziestopicioletni europejski urlop od historii.Nastpia gwatowna zmiana

w rodowisku bezpieczestwa. Mimo to, dzi moemy czu si wzgldnie bezpieczni, bo przygotowania na
wypadek zagroe rozpoczlimy na dugo zanim si one ujawniy. Jest to jednak proces dugotrway,
ktry wymaga czasu, wysiku i dalekosinego patrzenia.
Ze swej strony, ju na pocztku prezydentury, dooyem stara, aby wzmocni poczucie naszego
bezpieczestwa. Zainicjowaem budow polskiej tarczy antyrakietowej i zapewniem jej finansowanie,
podjem decyzj o zakoczeniu polityki ekspedycyjnej, aby nasza armia moga szybciej
si modernizowa i rozwija zdolnoci, zwaszcza do obrony granic naszych i naszych sojusznikw
z NATO. Z myl o bezpieczestwie Polski doprowadzilimy rwnie do wynegocjowania wsplnych
decyzji NATO w sprawie wzmocnienia wschodniej flanki Sojuszu. Mam jednak pen wiadomo,
jak wiele jest jeszcze przed nami do zrobienia.
Zmiana strategiczna, jaka nastpia w midzynarodowym rodowisku, swoimi konsekwencjami odcisna
trwae pitno na stosunkach bezpieczestwa w Europie i wiecie. Aneksja ukraiskiego Krymu i agresja
hybrydowa w Donbasie s wyranymi przykadami pogwacenia przez Federacj Rosyjsk zasad prawa
midzynarodowego, ale przede wszystkim s wiadectwem odrzucenia przedkadanej Rosji przez Zachd
oferty wsplnego budowania stabilnych warunkw bezpieczestwa w Europie. Wsplna
midzynarodowa odpowied na to wielkie wyzwanie, a zwaszcza decyzje dotyczce wzmocnienia
wschodniej flanki Sojuszu podjte na szczycie NATO w Newport, s w miar adekwatn reakcj na wzrost
zagroe.
Szanowni Pastwo,
Cho dzi nie wida wyranych powodw, aby tworzy w Polsce klimat zagroenia bezporedni agresj,
to jednak w realnym planowaniu strategicznym nie mona wykluczy adnego scenariusza. W planowaniu
tym priorytet musi mie obrona wasnego kraju i pastw sojuszniczych. Potwierdza to suszno odejcia
od polityki ekspedycyjnoci na rzecz dalszego wzmacniania systemu obronnego.
Nowa forma konfliktu zbrojnego o cechach wojny hybrydowej i agresji podprogowej, z jej
charakterystycznymi asymetrycznymi metodami, a zwaszcza stosowaniem rodkw walki informacyjnej,
cyberoddziaywania, szantau ekonomicznego czy psychologicznego zastraszania, determinuj konieczne
gwne kierunki przygotowa obronnych, w tym rozwoju i doskonalenia polskich Si Zbrojnych.
Szanowni Pastwo,
W biecym roku zakoczy si peny cykl strategicznego planowania bezpieczestwa w naszym kraju.
Po przyjciu nowej, odpowiadajcej zmienionym warunkom, Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP
oczekuje w najbliszym czasie projektu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej. Musimy w niej
okreli konkretne zadania operacyjne dla wszystkich struktur pastwa na czas kryzysu, zagroenia
agresj zbrojn i wojny. Zadania te powinny uwzgldni wnioski operacyjne z konfliktu rosyjskoukraiskiego, a zwaszcza nowe, wspomniane przed chwil, formy zagroe, ktre stwarza mog
trudnokonsensualne sytuacje bezpieczestwa midzynarodowego.
Jednym z naszych priorytetw operacyjnych powinna by gotowo do zarwno samodzielnego,
jak i wsplnego z innymi reagowania na zagroenia poniej progu otwartej, regularnej wojny.
Zasady i sposoby dziaania w takich sytuacjach powinny by zweryfikowane w wiczeniu KRAJ-2015.
Naley w nim take przewiczy struktury Naczelnego Dowdcy SZ, wraz ze wskazanym na t funkcj
kandydatem . Oczekuj przedoenia koncepcji wiczenia KRAJ-2015 w krtkim czasie, po wydaniu
Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej.
Niezmiernie wane w dzisiejszych warunkach s ponadresortowe prace majce na celu wzmocnienie
strategicznej odpornoci kraju na agresj. Jest tu kilka istotnych zada. Mam na myli zwaszcza
ukierunkowanie wojsk specjalnych na realizacj zada zwizanych z obron kraju, przeprowadzenie
reformy Narodowych Si Rezerwowych, odpowiednie zapewnienie ochrony infrastruktury krytycznej,
w tym jej cyberochrony, doskonalenie systemu szkolenia rezerw mobilizacyjnych, a take umiejtne
wczanie innych sub mundurowych (ze szczeglnym uwzgldnieniem potencjau stray granicznej)
oraz organizacji proobronnych na rzecz realizacji konstytucyjnego obowizku obrony Ojczyzny.
Wane jest optymalne zgranie naszych krajowych wysikw obronnych z konsekwentnym pilnowaniem
wdroenia postanowie szczytu NATO z Newport w sprawie wzmocnienia wschodniej flanki NATO. Ich
rozliczenia powinnimy dokona na przyszorocznym szczycie Sojuszu w Warszawie. Oczekuj
przyspieszenia prac nad jego organizacyjnym i merytorycznym przygotowaniem wsplnie ze strukturami
NATO. To oznacza te konieczno cigej dyplomatycznej i wojskowo-sztabowej czujnoci nad
54
konsekwentn i pen realizacj decyzji o cigej obecnoci wojskowej na wschodzie Europy, w tym
w Polsce, m.in. pod postaci wsplnych sojuszniczych wicze. Zmierza naley do tego, aby ta obecno
przybieraa w coraz wikszym stopniu stay charakter. Zabiega musimy take o wzmocnienie planowania
ewentualnociowego, a w dalszej perspektywie o przygotowanie staych planw obronnych.
Co do drugiego, istotnego dla nas przedsiwzicia, jakim jest utworzenie tzw. szpicy, czyli si zadaniowych
bardzo wysokiej gotowoci, wane jest zabieganie o podan doktryn jej uycia. Idzie o to, aby te siy
mogyby by wykorzystywane uprzedzajco, a wic w obliczu narastajcego kryzysu, a nie reaktywnie,
dopiero po wystpieniu zagroenia. Aktywnie naley zabiega rwnie o zwikszenie kompetencji
Dowdztwa Korpusu Pnoc-Wschd w Szczecinie, aby dotyczyy one nie tylko reagowania kryzysowego,
ale take operacji obronnych na wschodniej flance Sojuszu.
Szanowni Pastwo,
Utrzymanie od 2001 r. wskanika 1,95 proc. PKB na obronno, plus 0,05 na samolot F-16, zapewnio
siom zbrojnym przez ponad dekad stabilny ich rozwj, proporcjonalny do przyrostu bogactwa naszego
pastwa. W tym czasie roczny budet armii powikszy si dwukrotnie. Z ok. ponad 15 mld z do 32 mld z
(plus ostatnie raty za samoloty wielozadaniowe). Zasada 1,95 korzystnie wpyna rwnie na
wewntrzn struktur budetu obronnego. Spowodowaa przede wszystkim systematyczny wzrost
nakadw na modernizacj. W latach 20022014 przeznaczylimy na ni w sumie ok. 60 mld z. Warto
ta jest wic bliska dwm obecnym budetom obrony. Dziki tym rodkom zrealizowalimy bardzo wane,
priorytetowe programy modernizacyjne: wspomniany F-16, Spike, Rosomak, CASA.
Jestem przekonany, e dziki wprowadzeniu od 2016 r. ustawowych regulacji podnoszcych budet
obrony narodowej do poziomu nie mniej ni 2 proc. PKB, za co dzikuj rzdowi, stworzymy warunki do
realizacji sztandarowych programw obecnego pakietu modernizacyjnego. Jest wrd nich obrona
przeciwrakietowa, zapewniajca oson przed najgroniejszymi zagroeniami z powietrza. Jest program
migowcowy, ktry pozwoli wymieni park migowcw jeszcze z czasw Ukadu Warszawskiego.
S nowoczesne systemy informacyjne rozpoznania i dowodzenia, tak wane w dzisiejszej zwaszcza
sytuacji. Wszystkie te wysiki skutkowa bd przyrostem realnych zdolnoci niezbdnych do
powstrzymywania, odstraszania i hamowania potencjalnego agresora, przeciwdziaania zaskoczeniu
i wykonania manewru. Jednoczenie w rozwoju si zbrojnych w nadchodzcych latach naley zwrci
szczegln uwag na wzmocnienie jednostek wojskowych we wschodniej czci Polski. Przeprowadzi
musimy reform szkolnictwa wojskowego. Jego priorytetem musi by suenie obronie narodowej, a nie
realizacja innych, pozaobronnych zada. Naley take rozpocz formowanie jednostek cybernetycznych.
Stoimy rwnie na progu kolejnego cyklu planistycznego. Oczekuj wic wkrtce przygotowania projektu
gwnych kierunkw rozwoju si zbrojnych na lata 2017-2026, uwzgldniajcych priorytety kolejnej,
trzeciej ju w tym wieku, fali modernizacyjnej zapewniajcej: po pierwsze rozwj si i rodkw
cyberobrony, w tym z zapewnieniem wasnych, krajowej produkcji, narodowych systemw
kryptologicznych; po drugie zwikszenie poziomu robotyzacji si zbrojnych, zwaszcza poprzez
wprowadzenie bezzaogowych systemw walki i wsparcia; po trzecie wykorzystanie satelitarnych
technologii na potrzeby bezpieczestwa pastwa, w tym si zbrojnych.
Modernizacja Si Zbrojnych RP stwarza szans na unowoczenienie take polskiego przemysu obronnego.
Tej szansy nie wolno zmarnowa. Przemys musi wykorzysta systematycznie i trwale wzrastajce
nadkady budetowe na uzbrojenie. Musi te znale moliwoci wsppracy midzynarodowej, mogcej
zapewni opracowywanie najnowoczeniejszych technologii wojskowych. Ale konieczne jest take
usprawnienie relacji midzy siami zbrojnymi i przemysem obronnym. Warto przemyle zasady
funkcjonujcego systemu zakupw
Szanowni Pastwo,
W zakoczeniu chciabym podzikowa caej kierowniczej kadrze si zbrojnych i wszystkim onierzom oraz
pracownikom wojska za ten dobry rok intensywnej i wymagajcej suby dla Rzeczypospolitej. Pragn
podkreli znacznie sukcesw operacyjnych w misjach w Afganistanie, Kosowie, Boni i Hercegowinie,
Republice rodkowoafrykaskiej, a take w przestrzeni powietrznej nad pastwami batyckimi. Raz jeszcze, na
rce caej kierowniczej kadry Wojska Polskiego skadam serdeczne podzikowania wszystkim onierzom za
ich powicenie, ofiarno i profesjonalizm. ycz rwnie, aby rok 2015 przynis nam wszystkim wiksze
poczucie stabilnoci i bezpieczestwa oraz realne wzmocnienie zdolnoci obronnych.
Dzikuj za uwag!
55
20 listopada 2014 r.
podczas Warsaw Security Forum
Szanowni Pastwo!
Spotykamy si w sytuacji dynamicznych zmian zachodzcych w rodowisku europejskiego
bezpieczestwa, gwnie na wschd od Unii Europejskiej, aczkolwiek i jej poudniowe ssiedztwo nie jest
pozbawione powanych wyzwa i zjawisk kryzysowych. Chciabym zwrci uwag na prosty fakt, e to,
co si dzieje w poudniowym ssiedztwie Europy, w zasadzie nie jest niczym nowym. Ten problem
istnieje. My w Polsce go dobrze znamy, bo bylimy na wojnie w Iraku, jestemy w Afganistanie. Zjawisko
tego typu zagroe istnieje od duszego czasu.
Natomiast to, co si dzieje na wschd od naszych granic, granic NATO i UE, niewtpliwie ma znamiona
zupenie nowego wyzwania, ze wzgldu na agresj Rosji w stosunku do o wiele mniejszych krajw z ni
ssiadujcych. To jest nowe zjawisko, wiadczce o tym, e koczy si pewien etap i prawdopodobnie
zmiany, ktre nastpiy w rodowisku bezpieczestwa, s zmianami trwaymi albo przynajmniej
dugotrwaymi. Z tym si trzeba po prostu liczy.
Za nasz wschodni granic rozgrywaj si wydarzenia, w moim przekonaniu, bez precedensu
w najnowszej historii Europy. Rosyjska agresja na Ukrain i nielegalna aneksja Krymu z oczywistych
wzgldw budz niepokj Polski, ale i innych krajw regionu. Jestem przekonany, e z niepokojem patrzy
na to zjawisko coraz wiksza cz wiata zachodniego. O tym mwilimy w Modawii z prezydentem
Poroszenk, podnoszc ten wanie aspekt, przekazujc dowiadczenia nie tylko lkw, ale take
pomysw zachowania si w obliczu zjawisk kryzysowych na wschd od NATO i UE. Nadszed czas,
w ktrym trzeba dostrzec, e nie wystarczy tylko reagowa na rosyjskie dziaania na Ukrainie. Trzeba im
przeciwdziaa zawczasu, dziaa prewencyjnie, dziaa wanie tak, jak si dziaa, bdc przekonanym,
e nie da si przetrzyma tego zjawiska, e nie da si udawa, e ono si za chwil prawdopodobnie
skoczy. Trzeba to zjawisko traktowa jako stae albo, jak powiedziaem, co najmniej dugotrwae.
Konieczne jest wspdziaanie pastw Zachodu, wsplna wizja uporzdkowania europejskiej polityki
bezpieczestwa i jej waciwego ukierunkowania. Bez zdefiniowania strategicznych fundamentw
polityki bezpieczestwa, bez strategicznego upodmiotowienia Unii Europejskiej grozi nam jedynie
podanie za zmianami, ktre narzuca nam kto inny w zupenie obcym scenariuszu, a my tylko go
realizujemy.
Nasze spotkanie jest wywoane chci wsplnego spojrzenia na wspczesne zagroenia i wyzwania dla
bezpieczestwa europejskiego, harmonizowania naszych gosw, a w konsekwencji wsplnego
56
ksztatowania naszych przyszych losw. W moim przekonaniu, okres dywidendy pokoju po prostu si
zakoczy. Mona i chyba trzeba postawi tez o kocu okresu pozimnowojennego w stosunkach
midzynarodowych. Okres ten cechowaa staa oferta Zachodu wobec Rosji na rzecz wsppracy.
Towarzyszyy temu w rny sposb definiowane nadzieje i zachty. Rosja, w moim przekonaniu, t ofert
jednoznacznie odrzucia. Ideowym tem obecnego konfliktu jest po prostu nawrt retoryki z poprzedniego
stulecia, z czasw, kiedy Polska i wiele krajw naszego regionu byo czstk imperium sowieckiego.
Nawrt tej retoryki nie jest wic dla nas niczym szczeglnym. Wydaje si, e powinien przesta by
trudnym do zrozumienia dla reszty wiata zachodniego. Nawrt do logiki stref wpyww, logiki prawa
silniejszego oraz bezwzgldnej imperialnej dominacji nad sabszymi ssiadami, ktrzy maj rzekomo
obowizek by posusznym satelit, to dla nas nic nowego. My jeszcze 25 lat temu w takiej sytuacji
funkcjonowalimy.
Ale warto o tym opowiada take tym, ktrych pami o Kozakach siga czasw wojen napoleoskich.
My t pami mamy zupenie wie. Nie chodzi tutaj tylko o Ukrain, ale take o Modawi, Gruzje i inne
pastwa lece w bezporednim ssiedztwie Rosji.
Oczywicie nie znaczy to, e nie naley rwnolegle dziaa na rzecz dialogu z Rosj. Ten dialog jest
absolutnie niezbdny. Utrzymywanie kanaw dialogu ley w interesie wszystkich. Prawdopodobnie
w najwikszym stopniu w interesie krajw, ktre dzisiaj z tego rodzaju neoimperialnymi zamiarami Rosji
si stykaj na co dzie, na przykad Ukrainy. Nie jest wic tak, e trzeba przerwa dialog z Rosj. Trzeba
ten dialog podtrzymywa, ale nie budzc w sobie naiwnych nadziei, e przyniesie on szybkie i pozytywne
rozwizania.
Widzimy w regionie znaczce i pozytywne przykady transformacji, ktra w Rosji nie zasza w takim
stopniu i kierunku, w jakim wszyscy bymy chcieli. Bo przecie wszyscy bymy chcieli Rosji
modernizujcej si, Rosji wsppracujcej, Rosji budujcej dobre relacje z ssiadami, Rosji dobrze
prowadzcej biznesy i kontakty handlowe, Rosji jako ciekawego regionu i kraju o ciekawej kulturze.
Wszyscy bymy tego chcieli, by moe Polacy w stopniu najwyszym. Ale jednoczenie wiemy, e procesy
w Rosji nie poszy w t stron, co w wielu innych krajach naszej czci Europy, ktre znalazy swoje
miejsce w ramach procesw integrujcego si wiata zachodniego. Nie tylko Polska, ale i wiele innych
krajw postkomunistycznych znalazo w sobie determinacj nie tylko na rzecz odzyskania wolnoci, ale
take wykorzystania wolnoci na rzecz zbudowania trwaego miejsca w strukturach europejskich czy
w strukturach NATO. Wiele krajw funkcjonuje wedle logiki modernizacji wiata zachodniego.
Dokonalimy po prostu odpowiedniego wyboru w odpowiednim czasie i dzisiaj moemy korzysta z faktu,
e jestemy bezpieczni, jestemy lepiej, logicznie zorganizowani, korzystamy z wolnoci we wszystkich
obszarach, take w obszarze wolnego rynku.
Jest jednak pytanie, dlaczego Rosja nie posza t drog. I jest o wiele waniejsze pytanie, co z tego
wynikno. W moim przekonaniu, nieudane zamysy gbokiej, a podanej modernizacji Rosji zostay
zastpione inn recept na wielko, o ktrej marzy kady nard. Rosja swoje zapotrzebowanie na
wielko realizuje w tej chwili nie przez modernizacj i budowanie zamonoci wasnych obywateli, tylko
poprzez zamysy narzucenia swojej woli innym. To jest zjawisko niesychanie niebezpieczne.
Jeli chodzi o reakcj NATO na ten nowy typ polityki rosyjskiej, to odpowied, ktra pada w Newport,
generalnie mona uzna za adekwatn, tyle e mocno spnion. Warto o tym pamita, ze wiat zachodni
nie wykaza przenikliwoci w odpowiednim czasie. Rosja podnosia wydatki zbrojeniowe od omiu lat,
w ostatnich czterech latach zwikszya prawie o 100 procent wydatki na siy zbrojne. W tym samym
czasie wiele krajw NATO wydatki na siy zbrojne obniao. To nie bya adekwatna odpowiedz na dajce
si przewidzie zagroenia.
Dzisiaj w sposb mocno spniony NATO znajduje adekwatn odpowied, ktr s ustalenia szczytu
w Newport. Jestem przekonany, e wanie ze wzgldu na konieczno wycignicia wnioskw
z opnie wynikajcych z braku odpowiedniego rozeznania, odpowiedniej wiedzy o szczeglnych
mechanizmach, ktre rzdz t czci wiata od tysica lat to jest do nadrobienia w wyniku przepywu
dowiadcze, inspiracji. Dlatego wi ogromne nadzieje z kolejnym szczytem NATO w 2016 roku
w Warszawie. Myl, e to dla wszystkich moe by okazja do potwierdzenia spoistoci Sojuszu, do
wykonania politycznych ustale z Newport. Ale to take moe by spore rdo satysfakcji dla wielu
krajw, ktre bd uczestniczyy w szczycie w Warszawie. Jakby nie patrze, to w Warszawie w 1955 roku
zosta podpisany Ukad Warszawski.
W Warszawie take zacza si rewolucyjna zmiana, ktra doprowadzia, obok innych bardzo wanych
czynnikw, do rozpadu Zwizku Sowieckiego i upadku elaznej kurtyny. Dlatego staramy si podkrela
57
to polskie dowiadczenie w ramach 25-lecia naszej wolnoci jako element wsplnoty losu dobrego losu,
co nam w historii si czsto nie zdarzao ale take jako zobowizanie na przyszo do mylenia
w kategoriach bezpieczestwa i wolnoci nie tylko naszej wasnej, ale caego regionu, caej Europy, caego
wiata zachodniego.
Unia Europejska stoi przed wyzwaniem znalezienia odpowiedzi na zestaw trudnych, ale strategicznych
pyta, jak uczyni realn si Wspln Polityk Bezpieczestwa i Obrony. By moe, poczucie trwalej
zmiany w rodowisku bezpieczestwa stanie si elementem przyspieszajcym wsplne mylenie o tym,
czym powinna by polityka bezpieczestwa i obrony w zmieniajcej si sytuacji. Ale jest take pytanie, jak
rozwija wsparcie dla wschodnich i poudniowych partnerw Unii Europejskiej, wreszcie jak nie dopuci
do powstania prni bezpieczestwa w naszym bezporednim otoczeniu.
Szanse na znalezienie odpowiedzi moe take przynie rozpoczcie wsplnych prac nad
przygotowaniem nowej strategii bezpieczestwa Unii Europejskiej. Rozmawiaem o tym z pani
Mogherini i myl, e mona liczy na zrozumienie przynajmniej potrzeby podniesienia tego tematu.
Jestem pewien, e tego rodzaju spotkanie jak dzisiejsze moe mie istotny wpyw ukierunkowujcy
wsplne mylenie w Europie. Bo to, co jest najwaniejsze wanie z punktu widzenia dzielenia si
dowiadczeniem, inspiracj, to zdolno uczenia si nawzajem wraliwoci. My, si rzeczy, mamy
wraliwo wyniesion z dowiadcze Europy Wschodniej. Inni maj dowiadczenia z ssiedztwa
poudniowego.
Trzeba wzajemnie uczy si tej wraliwoci i szuka konkretnych rozwiza, ktre by uwzgldniay
te rne dowiadczenia i rone wyzwania, przed ktrymi stoimy razem. W zwizku z tym chciabym
podkreli, e tego rodzaju fora, tego rodzaju wydarzenia maj istotne znaczenie z punktu widzenia
ucierania pogldw caego wiata zachodniego, a szczeglnie caej Unii Europejskiej. A jedno
w zachowaniu, jedno w jzyku, jedno w reakcji jest niewtpliwie najwaniejsz broni Unii
Europejskiej. I o tym warto pamita.
Myl, e warto wykona to zadanie, postawione pani Mogherini, ktra na szczycie Unii Europejskiej
w 2015 roku powiconym rozwojowi Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony ma przedstawi raport.
Sdz e to spotkanie tu, w Warszawie, moe by najbardziej odpowiedni form naszego wsparcia dla
wsplnego kierunku mylenia.
58
30 padziernika 2014 r.
w Akademii Obrony NATO w Rzymie
Szanowni Pastwo,
Ciesz si, e mog si spotka z Pastwem w Akademii Obrony NATO (NATO Defence College),
w miejscu, ktre jest kuni przyszych dowdczych kadr sojuszniczych. Wiedza i dowiadczenie tutaj
zdobyte przekadaj si nastpnie na koncepcje dotyczce gotowoci operacyjnej i kierunkw
transformacji si zbrojnych pastw czonkowskich Sojuszu.
Wiem, e wanie w tych dniach odbywa si w NDC seminarium powicone wnioskom operacyjnym
z konfliktu rosyjsko-ukraiskiego, w ktrym uczestnicz nasi partnerzy z Ukrainy. To wane, e moemy
w ten sposb z pierwszej rki pozna ukraiskie dowiadczenia wojskowe z tego konfliktu,
prowadzonego nowymi metodami, ktre nazywamy wojn hybrydow i wykorzysta je dla
odpowiedniego przygotowania naszych wasnych zdolnoci. W swym wystpieniu, powiconemu
strategicznej adaptacji NATO do nowych warunkw bezpieczestwa bd do tego stale nawizywa.
Zanim przejd do zasadniczej czci mojego wystpienia, pozwol sobie na jedn dygresj. Dzisiaj
wystpuj w Akademii Obrony NATO w Rzymie, gdzie studiuj polscy oficerowie i ktr kieruje polski
genera Janusz Bojarski. 25 lat temu, kiedy Polska wkraczaa na drog wolnoci, nie moglimy nawet
o tym marzy. Dzi to nasza codzienna rzeczywisto. Polska wituje w tym roku 25-lecie wolnoci,
15-lecie czonkostwa w NATO i 10-lecie w Unii Europejskiej. To dla mnie rdo ogromnej satysfakcji
i dumy z osigni Polski, ale take caego regionu Europy rodkowo-Wschodniej, ktry sta si wanym
elementem euroatlantyckich struktur bezpieczestwa.
Za nami szczyt NATO w Newport, ktry odby si nowych warunkach strategicznych w Europie
Wschodniej. Zmiany te spowodowane s konfrontacyjn postaw Rosji, ktra dokonujc agresji na
Ukrain pogwacia zasady prawa midzynarodowego oraz zasady wsppracy w Europie. Zmiany te s
tak istotne i tak jakociowo znaczce, e mona zaryzykowa tez o kocu ery pozimnowojennej
w stosunkach midzynarodowych. Ery, ktr cechowaa staa oferta Zachodu wobec Rosji, zakadajca
denie Rosji do modernizacji i demokratyzacji. Rosja t ofert odrzucia. NATO i cay Zachd stoj dzi
w obliczu zmiany strategicznej w Europie. Z drugiej strony, na poudniowej flance mamy do czynienia
z rosncym w si Pastwem Islamskim, zagraajcym nie tylko bezpieczestwu na Bliskim Wschodzie,
ale take bezpieczestwu wewntrznemu pastw UE i NATO. Warto jednak podkreli, e to drugie
zagroenie, ktre mona okreli mianem kolejnej erupcji terroryzmu islamskiego, to w istocie nastpny
59
etap zwalczania zjawiska, ktre znamy od dawna. To wyzwanie wane, trudne, ale co do istoty
kontynuacyjne, bardziej operacyjne ni strategiczne.
O ile zatem kryzys na poudniu jest dalszym cigiem zjawiska, z ktrym borykamy si od dawna, o tyle
wschodnia flanka rodzi now jako strategiczn. Nie dajmy si zwie chwilowej pauzie strategicznej
w konflikcie rosyjsko-ukraiskim. W najlepszym razie nastpi jego zamroenie z moliwoci odmroenia
w kadej chwili, jeli tylko Rosja uzna to za korzystne dla siebie.
rodki dorane podjte dotychczas przez Sojusz Pnocnoatlantycki w Europie rodkowo-Wschodniej
naley uzna za adekwatne. Niemniej, potrzebne jest strategiczna, dugofalowa adaptacja NATO
do trwaych wyzwa. Szczyt w Newport i podjte tam decyzje stanowi wany krok w tym procesie.
Niemniej uwaam, e pena adaptacja Sojuszu bdzie musiaa w przyszoci wyrazi si take
w opracowaniu nowej koncepcji strategicznej Sojuszu Pnocnoatlantyckiego. Dobrym momentem
uruchomienia tego procesu byby szczyt NATO w Warszawie w 2016 r., z moliwoci przyjcia nowej
koncepcji na kolejnym szczycie w 2018 r.
Symptomy koca ery pozimnowojennej moglimy obserwowa od wielu lat, ale kolejne przejawy
imperialnego, konfrontacyjnego kursu wadz Federacji Rosyjskiej (np. przemwienie Wadimira Putina na
konferencji bezpieczestwa w Monachium w 2006 r. czy wojna z Gruzj w 2008 r.) byy przez Zachd
niedostrzegane. A wrcz odwrotnie: Sojusz poszukiwa drogi porozumienia z wadzami w Moskwie,
oferujc narzdzia i wskazujc obszary kooperacji. Warto wymieni strategi NATO z Rzymu z 1991 r., Akt
Stanowicy o podstawach wzajemnych stosunkw, wsppracy i bezpieczestwa midzy NATO a Rosj
z 1997 r., dziaalno Rady NATO-Rosja od 2002 r. czy nawet amerykaski reset jako kroki milowe
tego podejcia. Rosja jednak, szczeglnie od momentu objcia urzdu prezydenta przez Wadimira Putina,
ofert t lekcewaya, torpedowaa, a w kocu odrzucia. Aneksja Krymu, podbj wschodniej czci
Ukrainy i prba uzalenienia politycznego caego pastwa ukraiskiego stanowi najbardziej jaskrawy
przykad, e Rosja nie ma zamiaru dziaa w ramach zasad przyjtych przez wsplnot europejsk.
amanie suwerennoci pastw sabszych w imi realizacji swojej imperialnej polityki nie moe
by akceptowane w cywilizowanym wiecie w XXI wieku. Podjcie takich dziaa przez Rosj oznacza
przekroczenie kolejnej bariery politycznej. Dopki wadze Federacji Rosyjskiej zza niej nie wrc, nie
moe by mowy o powrocie do business as usual.
Warto podkreli, e istota obecnej polityki Rosji polega na siowym narzucaniu wasnej strefy wpyww.
Pastwo to nie ma pozytywnej agendy dziaania nie jest atrakcyjnym modelem ekonomicznospoecznym dla pastw regionu. Rosja dziaa zatem poprzez budowanie szarej strefy politycznej, szarej
strefy bezpieczestwa przy swoich granicach, czsto jak w przypadku Naddniestrza, Osetii Poudniowej
czy obecnie Donbasu w postaci zamroonych konfliktw. Stawia to Rosj na pozycjach
konfrontacyjnych wobec otoczenia. To jest obiektywny powd strategicznej nieprzezwycionej
sprzecznoci interesw midzy Rosj a ssiadami, zwaszcza przy zachodniej granicy. Nieprzypadkowo
zatem NATO jest traktowane przez Rosj jako przeciwnik, co zostao zapisane w doktrynie wojskowej.
Wojna przeciwko Ukrainie partnerowi Sojuszu i Unii Europejskiej stanowi zatem w tym kontekcie
najpowaniejsze wyzwanie w dziedzinie bezpieczestwa od zakoczenia Zimnej Wojny.
T now jako strategiczn wzmacniaj take nowe metody operacyjne prowadzonej konfrontacji. Wojna
hybrydowa, ktrej elementami s skryta, podprogowa agresja, dywersja strategiczna, wojna informacyjna,
energetyczna czy wykorzystywanie pitej kolumny stwarza dla NATO wyjtkowe trudnoci w wyniku
kreowania sytuacji, w ktrych trudno uzyska konsensus w ocenie i decyzjach w ramach wsplnoty.
Dlatego najwaniejsze w strategicznej adaptacji NATO powinno by wzmocnienie siy i spoistoci Sojuszu
i w ten sposb zbudowanie zdolnoci do odstraszania, powstrzymywania i zniechcania do agresji poniej
progu otwartej, regularnej wojny. Nie mamy wtpliwoci, e obecnie Sojusz dysponuje wiarygodnym,
opartym na siach konwencjonalnych i nuklearnych, potencjaem odstraszania przed agresj na pen
skal na swoje terytorium. Trudnoci mog natomiast wystpi w razie agresji nieregularnej, skrytej,
poniej progu otwartej wojny.
Jednym ze sposobw zniechcania potencjalnego agresora przed takim dziaaniem jest z pewnoci
obecno na terytorium pastw brzegowych NATO si zbrojnych z innych pastw sojuszniczych.
Potencjalny agresor musiaby w takim przypadku wkalkulowa w swj strategiczny rachunek wejcie
w konflikt od samego pocztku nie tylko z pastwem bezporednio zaatakowanym, ale take z innymi
krajami Sojuszu. Chciabym przypomnie, e pastwa takie jak Polska od wielu lat wskazyway na
asymetri w rozmieszczeniu si natowskich w Europie. Widoczno NATO w Europie rodkowoWschodniej bya w ostatnim pitnastoleciu znikoma. W obliczu dziaa Rosji na wschodniej flance, nasz
postulat dotyczcy rozmieszczenia si sojuszniczych w krajach regionu nabra nowego znaczenia. Obecnie
60
nie jest to tylko kwestia symboliczno-polityczna. Ma ona wymiar strategiczny. Dlatego z du satysfakcj
przyjlimy decyzj podjt na szczycie NATO w Newport, dotyczc cigej rotacyjnej obecnoci si
sojuszniczych oraz rozmieszczeniu batalionowych dowdztw w Polsce i innych pastwach regionu.
Obecno si natowskich w pastwach brzegowych NATO bdzie rwnie skraca czas reakcji Sojuszu na
ewentualne zagroenia. W tym kontekcie za rwnie wane naley uzna decyzje podjte w Walii
dotyczce uprzedniego rozmieszczenia sprztu i wyposaenia (prepositioning) w bazach na terytorium
pastw regionu, ktre bdzie mogo by wykorzystane w czasie wicze oraz w przypadku koniecznoci
przyjcia w danym pastwie si wsparcia. Z zadowoleniem przyjlimy rwnie decyzj o utworzeniu
w ramach Si Odpowiedzi NATO, komponentu si natychmiastowego reagowania. W naszej ocenie ta tak
zwana szpica moe sta si nie tylko narzdziem przypieszajcym reakcj Sojuszu na zagroenia, ale
take instrumentem odstraszania, wysyanym w rejon potencjalnego konfliktu zanim zacznie on
eskalowa.
Niezbdnym elementem dostosowania NATO do nowych wyzwa jest kolektywne podnoszenie nakadw
na obronno. Ostatnia dekada bya okresem beztroskiego konsumowania dywidendy pokojowej.
Narastao przekonanie, e rola si zbrojnych bdzie male, a zmniejszaniu wydatkw na cele obronne
sprzyja kryzys ekonomiczny i konieczno dokonywania ci w budetach pastw UE i NATO.
Tymczasem, podczas gdy Europa demontowaa swoje systemy obronne, Rosja gwatownie zbroia si
i reformowaa swoje siy zbrojne. Rezultaty moglimy pozna w ostatnim proczu. Dlatego m.in. Polska
zabiegaa o to, aby na szczycie w Walii pastwa Sojuszu przyjy zobowizanie o zatrzymaniu spadkw
wydatkw obronnych i deniu do ich podniesienia do zalecanego poziomu 2 proc. PKB. Przy tej okazji
chc podkreli, e ju od 2016 r. takie rodki na cele obronne bdzie przeznacza Polska. Chciabym przy
tym podkreli, e nie wzywamy do globalnego wycigu zbroje, a jedynie do powrotu pastw NATO
do zasady rozsdnego i adekwatnego do wyzwa alokowania rodkw na obron.
Obecnie istotne jest, aby kierunkowe decyzje polityczne, ktre wsplnie podjlimy w Newport byy
szybko i sprawnie wdraane. Konieczna jest pilna i kompleksowa implementacja Planu Gotowoci,
niezalenie od doranych zmian sytuacji na wschodniej flance. Pauza strategiczna na Ukrainie to tylko
zabieg taktyczny Rosji. Nie powinnimy da si zaskoczy, kiedy wadze w Moskwie zdecyduj
o ponownym odmroeniu konfliktu na wschodzie Ukrainy. Nasz intencj jest, aby proces implementacji
decyzji z Walii zakoczy si do szczytu w Warszawie w 2016 r. Spotkanie to staoby si wtedy okazj do
audytu tego procesu. Jednoczenie, jak wspomniaem, naley rozway podjcie na tym szczycie decyzji
o uruchomieniu prac nad nowelizacj koncepcji strategicznej przyjtej w Lizbonie w 2010 r.
61
15 sierpnia 2014 r.
z okazji wita Wojska Polskiego
Pani Marszaek!
Panie Premierze!
Pastwo Ministrowie!
Wszyscy Szanowni Pastwo onierze!
wito Wojska Polskiego to wito tych, ktrzy stoj na stray naszego narodowego bezpieczestwa.
To wito niepodlegego pastwa wolnych ludzi. Tak byo w 1920 roku.
Tak jest i dzisiaj, gdy cieszymy si 25-leciem ponownego odzyskania wolnoci.
W dniu wita Wojska Polskiego przypominamy, e wolno nie jest dana raz na zawsze! e trzeba j stale
chroni, umacnia, trzeba j ceni. e jestemy odpowiedzialni za si niepodlegego pastwa polskiego,
za jego armi. e jestemy wspodpowiedzialni za si Sojuszu Pnocnoatlantyckiego, do ktrego
doczylimy pitnacie lat temu w ramach polskiej drogi poprzez odzyskan niepodlego.
Koniec zimnej wojny, upadek Zwizku Sowieckiego, rozwizanie Ukadu Warszawskiego zmieniy wiat
na lepsze. Mamy w tym swj wany, polski udzia. Przypominali o tym przywdcy wolnego wiata, ktrzy
przybyli do Warszawy na uroczyste obchody zwycistwa wyborczego 4 czerwca 1989.
Konflikt rosyjsko-ukraiski pokaza jednak wyranie, e nie wszystkie narody naszego regionu mog y
bezpiecznie. Nie wszyscy mog cieszy si stabiln wolnoci. Wida, e konflikt zbrojny to wci brutalna
rzeczywisto Europy Wschodniej - a nie tylko egzotycznych konfliktw na odlegych kontynentach.
Bo to w Europie doszo do aneksji Krymu. To w Europie udziela si zbrojnego wsparcia separatystom.
To w Europie zestrzelono cywilny, pasaerski samolot z dziemi na pokadzie.
Dlatego wiat musi przesta y zudzeniami! Jeszcze za wczenie, by ogasza, e szlachetno zwyciya
nad przemoc, a konflikt zbrojny to tylko czstka zych wspomnie bolesnej historii. Przemoc jak
obserwujemy to niestety wci stosowana metoda realizacji, osigania celw politycznych. Wci
jeszcze yjemy w wiecie, w ktrym sia znaczy czasami wicej ni prawo.
62
Te wydarzenia niepokoj nas i przywouj trudne, bolesne wspomnienia z historii. W takim nastroju
obchodzimy dzisiaj wito Wojska Polskiego wyrose z tradycji polskiego zwycistwa nad bolszewikami
w roku 1920.
Wtedy obronilimy wasn niezaleno, walczc o wite prawo do wolnoci! Wtedy zatrzymalimy
pochd bolszewickiej Rosji w gb Europy. Wtedy, przeciw bolszewikom walczylimy rami w rami
z ukraisk armi generaa Semena Petlury. Wtedy umocnilimy wasne, modziutkie polskie pastwo,
ale pamitamy, e utracilimy to nasze pastwo ponownie ju w 39 roku. I dopiero 50 lat pniej, wolno
i suwerenno pastwow odzyskalimy na nowo.
Inny, gorszy by los Ukrainy. Zamiast niepodlegoci los ten przynis na kilkadziesit lat istnienie
Ukraiskiej Republiki w ramach Zwizku Sowieckiego.
Jest jednak wyrana, widoczna rwnolego w polskich i ukraiskich deniach do wolnoci. Dlatego dzi
tak konsekwentnie wspieramy Ukrain. Wspieramy denie odwanych Ukraicw do niepodlegoci.
Do zwizania swoich losw ze wiatem Zachodu, do ktrego i my, Polacy naleymy jako czonkowie NATO
i Unii Europejskiej.
Szanowni Pastwo,
W 1920 roku umielimy broni si skutecznie. Do zwycistwa nad bolszewikami wystarczyy wtedy nasze
wasne siy zbrojne i polityczna oraz militarna pomoc Francji.
Dzisiaj jestemy czonkiem najpotniejszego sojuszu militarnego wiata, jakim jest NATO,
i najpotniejszej wsplnoty polityczno-gospodarczej, jak stanowi Unia Europejska. To wiele. Nie zwalnia
nas to jednak z obowizku dbania o narodowe, polskie zdolnoci obronne.
Zabiegamy o nasze polskie bezpieczestwo, ale i jednoczenie o ad midzynarodowy.
Dlatego stawiamy na wzmocnienie NATO i na umocnienie integracji europejskiej. Dlatego wspieramy
obecno Stanw Zjednoczonych w Europie i wspieramy perspektyw integracji caego wiata Zachodu.
Dlatego wreszcie stopniowo, ale konsekwentnie modernizujemy polski system narodowego
bezpieczestwa i polsk armi, wzmacniajc wasne zdolnoci obronne i zwikszajc jednoczenie w ten
sposb si caego Sojuszu.
Dzisiaj wida, e w wielu nieatwych rozmowach i debatach sojuszniczych mielimy racj, przestrzegajc
przed militarnym zagroeniem. Susznie upominalimy si o dalsze umocnienie NATO. Podjlimy w 2001
roku dobr decyzj o podniesieniu poziomu wasnych wydatkw obronnych, w czasie gdy inni sojusznicy
te nakady obniali. Utrzymalimy susznie zdecydowany kurs na modernizacj techniczn armii i na
promowanie proobronnych postaw polskiego spoeczestwa. Nie czas jednak by spocz na laurach. Nie
czas na samouspokojenie susznoci podjtych kiedy decyzji. Musimy t sprawdzon drog i dalej,
i szybciej.
Dlatego dzi - dzikujc sojusznikom, a szczeglnie Stanom Zjednoczonym, za dowody solidarnoci
z krajami Europy Wschodniej w okresie kryzysu rosyjsko-ukraiskiego - chcemy da jasny sygna,
e bdziemy dalej domaga si wzmocnienia wschodniej flanki Sojuszu poprzez obecno onierzy
z innych krajw, i poprzez wysunite bazowanie ich sprztu i logistyki. Nadal bdziemy zabiegali
o wycignicie strategicznych wnioskw w zakresie realnoci planowania obrony kolektywnej,
intensywnoci wicze, zdolnoci i poziomu gotowoci si reagowania. Zadbamy take o rozbudow
infrastruktury niezbdnej do efektywnego przyjcia si wsparcia na wypadek zwikszonego zagroenia
naszego kraju.
W tym duchu bdziemy uczestniczyli we wrzeniowym szczycie NATO w Newport. Postawimy tam
rwnie problem powrotu NATO na ciek rozwoju poprzez powstrzymanie tendencji spadkowych
w finansowaniu narodowych systemw obronnych. Nie moe by dalej tak, e nasz potny ssiad na
wschodzie od omiu lat zwiksza finansowanie wasnego uzbrojenia, a NATO je obnia. My, Polacy take
powinnimy ponownie uzyska zalecane przez Sojusz finansowanie systemu obronnego na poziomie
caych 2% PKB tak, jak to ustalilimy w roku 2001. To powinno pozwoli na kontynuowanie ambitnego
planu dalszej modernizacji technicznej. Trzeba na nowo przypomnie acisk maksym Si vis pacem,
para bellum! - Chcesz pokoju, gotuj si do wojny. Bo jeli chcemy, by wolnoci Polski cieszyy si take
nasze dzieci i wnuki, musimy by dzi gotowi, aby t wolno chroni, aby o ni mc skutecznie walczy,
jeli bdzie potrzeba.
Chcemy pokoju, chcemy dobrych relacji z wszystkimi ssiadami, take z ssiadem rosyjskim, ale te
chcemy bezpieczestwa - musimy wic by gotowi do obrony Rzeczypospolitej. Bo nic tak nie zachca
63
potencjalnego agresora, jak sabo upatrzonej ofiary. Bo nic tak nie zniechca potencjalnego agresora, jak
silne pastwo i odwane spoeczestwo. A siy i odwagi Polakom nigdy nie brakowao. Wojsko Polskie
byo zawsze dum narodu.
Drodzy onierze,
25. rocznica wolnej Polski to take okazja do przypomnienia nieatwej drogi Wojska Polskiego poprzez
dwadziecia pi lat suby na rzecz Polski niepodlegej i demokratycznej. Drogi trudnych przemian,
rozpocztych na pocztku lat dziewidziesitych.
T drog w znacznej mierze przebylimy razem. Mam ten czas w ywych jeszcze wspomnieniach. Myl,
e moemy patrze wstecz peni satysfakcji z dobrze wypenionych zada i dobrych rl. Moemy te
patrze w przyszo z wiar i nadziej. Moemy spojrze razem, cieszc si, e Wojsko Polskie tak jak caa
Ojczyzna szybko si modernizuje. e dobrze wypenia sojusznicze zobowizania. Moemy by dumni
z tego, e Wojsko Polskie cieszy si nieustannie wysokim, spoecznym uznaniem, tradycyjn mioci
i szacunkiem rodakw do polskiego munduru.
Za Wasz sub, za profesjonalizm, za zaangaowanie na rzecz bezpieczestwa kraju, w dniu Waszego,
onierze, wita dzikuj w imieniu pastwa i narodu. Pozdrawiam wszystkich onierzy: oficerw,
podoficerw, szeregowych, onierzy suby czynnej i rezerwistw, take pracownikw wojska,
pozdrawiam wszystkie onierskie rodziny. Szczeglne podzikowania i pozdrowienia kieruj ku
onierzom penicym sub poza granicami kraju.
Szanowni Pastwo,
Zwyciylimy w 1920 roku. I dzisiaj tak jak wtedy, racja jest po naszej stronie, ale dzisiaj, inaczej ni
wtedy, stanowimy cz wikszej wsplnoty strategicznej. Mamy wic moliwo odstraszania
i powstrzymania przed moliw agresj. Ale gdyby mimo to do niej doszo, tak jak wtedy jestemy zdolni
obroni nasz niepodlego, nasz wolno.
Bo to ten sam nard, to samo pastwo, to samo Wojsko Polskie! Dlatego za chwil zobaczymy t sam
biao-czerwon barw wyczarowan na niebie przez wspczesnych polskich lotnikw. Dlatego,
tradycyjnie ju, w defiladzie 15 sierpnia pojedzie czog weteran, uczestnik bojw w 1920 roku i inne
historyczne egzemplarze uzbrojenia sprzed lat. Ale polskie oczy i serca bd cieszyy take pokazane
w defiladzie najnowoczeniejsze systemy uzbrojenia stanowice dzisiaj o sile Polski, o sile polskiej armii,
ktra wsptworzy si caego Sojuszu Pnocnoatlantyckiego. Ciesz si wic, e w ramach naszej
defilady, naszej defilady wolnoci bd brali udzia take reprezentanci, onierze Stanw Zjednoczonych
i Kanady.
Przywitajmy ich wszystkich, przywitajmy ca defilad gorcym polskim sercem, brawami.
64
26 marca 2014 r.
Szanowni Pastwo,
Doroczna Odprawa kadry Kierowniczej MON to zazwyczaj okazja do oceny roku poprzedniego
i omwienia zada na rok nastpny.
Tegoroczna odprawa przypada jednak na czas szczeglny. W Polsce obchodzimy 25. rocznic przemian,
ktre przyniosy nam wolno i suwerenno. witujemy 15-lecie polskiej obecnoci w NATO, 10-lecie
czonkostwa w UE.
Tymczasem na obszarze pastwa ssiadujcego z nami Ukrainy dochodzi do zjawisk kryzysowych,
m.in. na tle uycia rosyjskich si zbrojnych.
Ta sytuacja skania nas do gbszej refleksji nad nasz drog do wolnoci i do wzmoonej troski
o bezpieczestwo na przyszo.
witujc 25-lecie zmian ustrojowych uwiadamiamy sobie, e polegay one nie tylko na uzyskaniu
wolnoci obywatelskich, ale gwnie na odzyskaniu suwerennoci. Rok 1989 to pocztek nieatwego,
zoonego procesu powrotu polskiej armii do naturalnej roli gwaranta naszej niepodlegoci. Moemy by
dumni, e nam si to udao w peni.
15-lecie czonkostwa w NATO to pikna rocznica uzyskania sojuszniczych gwarancji naszego
bezpieczestwa. Ale take historia naszej drogi ku sojuszniczej wiarygodnoci. To zarwno polskie
zobowizania, jak i polskie korzyci.
To uzyskanie w 2001 roku planw ewentualnociowych do dzisiaj stanowicych podstaw dziaa NATO
na rzecz obrony naszego, polskiego terytorium.
To take pocztek liczcej si modernizacji polskich si zbrojnych na podstawie przyjtego rwnie
w 2001 roku szecioletniego planu i ustawowych gwarancji finansowania tego procesu. Bya to nie tylko
65
szansa na wywizanie si z zobowiza przyjtych w momencie wchodzenia do Sojuszu, ale take szansa
na nowoczesno polskiej armii. T szans wykorzystujemy konsekwentnie a do dzisiaj.
To take, oprcz modernizacji technicznej, gboka, dobra zmiana polegajca na profesjonalizacji armii.
To take wdroona reforma systemu dowodzenia.
10-lecie w UE to lata stara o pogbienie integracji poprzez budow wsplnotowej polityki zagranicznej
oraz bezpieczestwa i obrony. To take lata stara o utrzymanie siy wizw transatlantyckich czcych
Europ ze Stanami Zjednoczonymi. Trudno tu mwi o przeomie, ale w wietle ostatnich wydarze
na Ukrainie mamy prawo uzna, e mielimy racj rwnie w tej kwestii.
W kontekcie ukraiskich wydarze mamy prawo powiedzie, e nam Polakom udao si uzyska bardzo
wiele w zakresie naszego bezpieczestwa dziki naszej odwadze, determinacji i dziki naszemu
wysikowi, a by moe troch i naszemu szczciu.
Ale trzeba pamita, e skutecznego systemu bezpieczestwa, w tym obrony, skutecznej i nowoczesnej
armii nie buduje si z dnia na dzie w obliczu zagroenia. Skuteczny system, nowoczesn armi buduje si
latami. Buduje si tak, by stanowia nie tylko ratunek w obliczu konkretnych zagroe, ale tak by
zmniejszaa ryzyko ich powstawania. Bo przecie wiemy, e sabo zachca do agresji. Wiemy te, e sia
odstrasza i zniechca do tworzenia agresywnych planw.
Na tej Sali mog ze spokojnym sumieniem powiedzie, e dziaalimy tak przez lata i mamy ju due
osignicia. Z satysfakcj mog te stwierdzi tak pracowaem przez wiele lat i dzisiaj nie musz niczego
zmienia w moich pogldach ani w moich planach Zwierzchnika Si Zbrojnych!
Obecna sytuacja midzynarodowa, w tym niebezpieczny konflikt rosyjsko-ukraiski w naszym
ssiedztwie, jednoznacznie wskazuje, jak suszna bya nasza decyzja sprzed 15 i 10 lat, kiedy
wstpowalimy do NATO i do UE.
Wskazuje rwnie na to, e mielimy racj uruchamiajc w 2001 roku gbokie reformy si zbrojnych
i ustanawiajc mechanizm utrzymania budetu obronnego na poziomie nie mniejszym ni 1,95% PKB.
Wskazuje rwnie na to, e trzeba ten wysiek kontynuowa.
Szanowni Pastwo,
Spogldajc na miniony rok dziaalnoci wojska, chciabym zwrci uwag na kilka wanych zada, ktre
realizowalimy.
Po pierwsze nastpi strategiczny zwrot w postaci przeniesienia priorytetw z zaangaowania w misje
zewntrzne na rzecz zada zwizanych z bezporednim bezpieczestwem terytorium Polski. Mwimy
dzi jednoznacznie o prymacie zada obronnych nad wszystkimi pozostaymi.
Drugie to reforma systemu kierowania i dowodzenia, ktr w tym roku musimy wdroy w peni.
Trzecie to stworzenie prawnych podstaw finansowania najwaniejszego priorytetu modernizacji
technicznej, jakim jest obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa. Inne zadania - to udzia w misjach
zagranicznych, zwaszcza tej w Afganistanie. To rwnie przeprowadzenie wicze sojuszniczych na du
skal na terytorium naszego kraju i pastw batyckich. Za organizacj, realizacj, udzia i zaangaowanie
w te przedsiwzicia serdecznie Pastwu dzikuj!
Szanowni Pastwo,
W tym roku oczekuj kontynuacji zmian doktrynalnych, zapocztkowanych Strategicznym Przegldem
Bezpieczestwa Narodowego. Pierwsze zadanie to sfinalizowanie prac nad now strategi
Bezpieczestwa Narodowego, ktra powinna uwzgldnia zmiany w rodowisku bezpieczestwa. Po niej
naley przygotowa projekt Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej. W dyrektywie, oprcz zada
dla si zbrojnych, musz znale si wytyczne dla wszystkich struktur administracji pastwowej,
ministrw, wojewodw oraz wadz samorzdowych. Oczekuj, e projekt tego dokumentu zostanie
mi przedoony przed kocem biecego roku.
Bezpieczestwo militarne Polski musimy oprze na trzech podstawowych filarach: wasnym potencjale
wojskowym, powszechnym przygotowaniu obronnym pozostaych struktur pastwa oraz wiarygodnych
sojuszach midzynarodowych.
W siach zbrojnych oczekuj konsekwentnej realizacji przyjtych kierunkw ich strategicznego rozwoju
i transformacji. Wydarzenia za nasz wschodni granic w peni potwierdzaj zasadno przyjtych
priorytetw. Wci naley pracowa nad doskonaleniem nowego systemu dowodzenia. Trzeba wdroy
66
do koca generalne rozwizania, identyfikujc jednoczenie obszary szczegowe, ktre mog wymaga
ewentualnych korekt. Dotyczy to take wspdziaania midzy nowymi instytucjami. Bezwzgldnie naley
zapewni przeniesienie znaczcej liczby etatw z konsolidowanych struktur centralnych do linii.
To szczeglne zadania wanie dla Sztabu Generalnego jako najwyszego strategicznego organu
analityczno-koncepcyjnego.
Spraw priorytetow jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania Dowdztwa Generalnego
odpowiedzialnego za codzienne, biece dziaanie, zwaszcza za szkolenie Si Zbrojnych. Oczekuj te
okrzepnicia w nowej, poszerzonej roli Dowdztwa Operacyjnego. Ma ono obok dowodzenia
kontyngentami na misjach przygotowywa si do najwaniejszego zadania, jakim jest funkcja organu
dowodzenia Naczelnego Dowdcy SZ na czas wojny. Dziki wprowadzonej reformie systemu dowodzenia
mamy dzi o wiele lepsz sytuacj, ni poprzednio. W podstawowej strukturze organizacyjnej
i funkcjonalnej, system ten jest identyczny w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Dziki temu nie ma potrzeby
dokonywania w nim fundamentalnych zmian w obliczu lub w czasie wojny, jak to byo poprzednio.
Historia wojen, take naszych, uczy, jak to jest wane.
W zwizku z przyjciem nowego systemu dowodzenia konieczne s jeszcze dodatkowe doprecyzowujce
korekty w stosunku do obecnie jeszcze obowizujcych rozwiza w zasadach i procedurach
funkcjonowania Systemu Kierowania Obron Pastwa w czasie wojny. W zwizku z tym, e Prezydent,
wspdziaajc z Rad Ministrw, kieruje obron pastwa w czasie wojny, wystpi ze stosown
inicjatyw ustawodawcz w tym wzgldzie.
Jednoczenie pragn wyrazi przekonanie, e w wyniku wsppracy naczelnych organw wadzy
pastwowej, w zgodzie z zapisami ustawy, nastpi wskazanie kandydata na Naczelnego Dowdc SZ, tak
aby mg on rozpocz przygotowywanie si rwnie do tej roli. To jedno z wanych rozwiza
wprowadzonych przez reform sytemu dowodzenia.
Obok kwestii strategiczno-operacyjnych drugim istotnym obszarem zada si zbrojnych w tym roku
bdzie nadal ich modernizacja techniczna. Licz, e w nadchodzcych miesicach zostanie przesdzony
sposb wdraania priorytetowego programu obrony powietrznej, w tym obrony przeciwrakietowej,
dziki ktremu nasz system obronnoci zyska nowe zdolnoci przeciwzaskoczeniowe. Wobec ostatnich
wydarze za nasz wschodni granic, nie musz tumaczy, e wanie takie zdolnoci s niezbdne
i winny sta si wrcz polsk specjalnoci strategiczn z racji naszego geostrategicznego pooenia na
obrzeach NATO i UE.
Inne strategicznie wane programy modernizacyjne to program migowcowy, gwnie w kontekcie
zapewnienia koniecznej mobilnoci wojsk ldowych. Oczekuj widocznego przeomu w modernizacji
technicznej Marynarki Wojennej, gwnie przez odwane otwarcie si na morskie systemy nowej
generacji, w tym zwaszcza bezzaogowce.
Chc w tym miejscu zwrci uwag na znaczenie wprowadzenia do wojska szeroko rozumianych
bezzaogowcw: powietrznych, morskich, ldowych. To niewtpliwie techniczna i operacyjna przyszo
wojska. I nie tylko wojska! Inne suby pastwa, bardziej lub mniej zwizane z bezpieczestwem, musz
coraz szerzej wprowadza takie systemy. Dlatego postawiem zadanie przygotowania koncepcji
ustanowienia i uruchomienia Narodowego Programu Bezzaogowcw. Mamy ku temu dobry potencja
naukowo-techniczny i zalki produkcyjne. Z tym programem moemy dobrze wpisa si w Europejski
Program Bezpilotowcw, zdecydowany na ostatnim szczycie UE.
Musimy te ju teraz myle o priorytetowych kierunkach rozwoju Si Zbrojnych w kolejnym cyklu
planistycznym. Z pewnoci bezzaogowce i inne zintegrowane systemy walki i wsparcia wrd nich
powinny si znale. Ale doda do nich trzeba take siy i rodki cyberobrony, z uwzgldnieniem
zwaszcza jej wymiaru kryptologicznego, a take zdolnoci do wykorzystania technologii satelitarnych na
potrzeby obronnoci.
Aby osign cele modernizacyjne, naley doprowadzi do koca proces konsolidacji polskiego przemysu
obronnego. Konsolidacji, w ktrej waciwie zdefiniuje si i zbilansuje relacje pomidzy nauk,
przemysem i uytkownikiem.
Najwaniejszym zadaniem na dzisiaj jest skoncentrowanie si na poprawie jakoci Polskich Si Zbrojnych.
Musimy pamita, e dzisiaj nie tyle wielko, co jako wojska jest najwaniejsza. Wszyscy wok tak
postpuj. Spjrzmy np. na transformacj si zbrojnych Rosji w ostatnich latach. Tam systematycznie
wzrastaj nakady obronne: w cigu ostatnich 5 lat wzrosy ok. 2-krotnie, gdy liczebno wojska
zmniejszya si ok. 1,5 raza. Inwestuje si tam przede wszystkim obok broni jdrowej w wojska
szybkiego reagowania, formacje wysoce mobilne, siy powietrzne, wojska specjalne lub zdolnoci do
67
dziaa w cyberprzestrzeni. Czste sprawdziany gotowoci bojowej i manewry na du skal sprawiaj,

e rosyjska armia zdecydowanie poprawia jako i zdolno do szybkiego, zaskakujcego
przeprowadzania operacji na du skal.
Szanowni Pastwo,
Unowoczenienie si zbrojnych to podstawowy warunek umacniania obronnoci pastwa. Ale system
obronnoci to co wicej. Zwracam uwag na konieczno zaangaowania w to zadanie pozamilitarnych
struktur pastwa, a take organizacji spoecznych i obywateli. Tylko w ten sposb mona zapewni to, co
dla obrony ma warto szczegln, a mianowicie strategiczn odporno kraju na ewentualn agresj.
W wietle wnioskw z niebezpiecznego konfliktu w naszej czci Europy, w pobliu naszych granic, taki
system dziaa zwikszajcych strategiczn odporno Polski staje si piln koniecznoci.
Dlatego postawiem w tym wzgldzie ju stosowne zadanie BBN: przygotowania, w konsultacji z MON
i innymi strukturami pastwa oraz organizacjami pozarzdowymi, projektu caociowej koncepcji takiego
systemu. Powinien on obejmowa m.in.: stosowne ukierunkowanie Wojsk Specjalnych na zadania
w ramach obrony wasnego terytorium; systemow reform NSR, kluczowe w warunkach armii
zawodowej doskonalenie systemu rezerw mobilizacyjnych, sprawne mechanizmy wczenia
niewojskowych formacji bezpieczestwa w system obronnoci pastwa, doskonalenie formacji ochrony
ludnoci (w tym OC), i wreszcie wykorzystanie aktywnoci obywatelskiej oraz spoecznych
(pozarzdowych) organizacji proobronnych (stowarzyszenia, klasy mundurowe, grupy rekonstrukcyjne
itp.) na rzecz upowszechniania wiedzy i umiejtnoci obronnych Polakw. Zachcaj do tego zasmucajce
wyniki niektrych bada opinii publicznej dotyczce gotowoci do powicenia dla Ojczyzny.
Wanym zadaniem pozostaje reforma wyszego szkolnictwa wojskowego. Musi ono zosta
skonsolidowane i dostosowane do nowych realiw. Nie do utrzymania jest sytuacja, w ktrej szkoy
wojskowe ksztac dziesi razy wicej studentw cywilnych ni wojskowych. Dzisiaj w szkolnictwie
pracuje ponad 4000 (4200) pracownikw, w tym ok. 1000 onierzy wysokiej rangi. Ten potencja szkoli
ok. 2500 studentw wojskowych. Zintegrowanie rozproszonego potencjau szkolnictwa wojskowego oraz
zdecydowane skoncentrowanie go na zadaniach bezporednio potrzebnych wojsku, z jednoczesnym
zapocztkowaniem tworzenia systemu ksztacenia na rzecz caociowego systemu bezpieczestwa
narodowego powinny by myl przewodni tej reformy. Wierz, e w tej kwestii consensus jest moliwy,
a ja zobowizuj si, e bd go poszukiwa i wspiera. Consensus polityczny w tej kwestii jest moliwy,
mao jest niemal oczywisty, bo przecie idzie tu o racjonalne wydawanie rodkw przeznaczanych na
wojsko. Struktury wojskowe, w tym przypadku uczelnie wojskowe, maj pracowa na rzecz wojska, a nie
zajmowa si zarabianiem na rynku edukacyjnym.
Szanowni Pastwo,
W tym roku mija 15 lat naszego czonkostwa w NATO. Przez ten czas strategicznie wydorolelimy.
Dzi moemy ju nie tylko korzysta z takiego NATO, jakie jest, ale powinnimy take skutecznie
i odpowiedzialnie wpywa na jego ksztatowanie z uwzgldnieniem wasnych interesw i celw
strategicznych. A to oznacza przede wszystkim wycignicie wnioskw z dekady zaangaowania
w Afganistanie oraz z trwajcego przy naszych granicach konfliktu rosyjsko-ukraiskiego.
Konieczny jest rzetelny raport z oceny operacji w Afganistanie. Bdziemy o to zabiega na tegorocznym
szczycie w Walii. Postafgaskie NATO musi wrci do korzeni; w wikszym stopniu realnie a nie tylko
deklaratywnie koncentrowa si na zadaniach kolektywnej obrony. Przede wszystkim: konieczne jest
strategiczne i operacyjne wzmocnienie wschodniej flanki NATO. Powinnimy w zwizku z tym domaga
si ustanowienia mechanizmw systemowej aktualizacji planw ewentualnociowych; systematycznych
wicze weryfikujcych rne elementy tych planw; rozbudowy infrastruktury obronnej na wschodniej
flance; budowy zdolnoci obronnych, zwaszcza obrony przeciwrakietowej i cyberobrony. Szczeglnie
wanym jest w wietle wnioskw z obecnego kryzysu na wschodzie wzmocnienie wizi
transatlantyckich, jako fundamentu siy i skutecznoci NATO.
W tym miejscu chc podkreli nasz wdziczno dla naszych sojusznikw amerykaskich za szybkie
i konkretne zaangaowanie na rzecz bezpieczestwa Polski i pastw Europy rodkowo-Wschodniej
okazywane w ostatnich tygodniach.
Wanym zewntrznym, cho gwnie ekonomicznym filarem naszego bezpieczestwa jest UE. Ostatnie
wydarzenia kryzysowe potwierdzaj to, o co zabiegamy od dawna konieczno uaktualnienia
i urealnienia Strategii Bezpieczestwa Europejskiego. Trzeba wykorzysta rezultaty grudniowego szczytu
UE i wnioski z reagowania na kryzys krymski do przyspieszenia i wzbogacenia treci naszej inicjatywy
68
nad t strategi. Unia Europejska to podmiot waciwy zwaszcza w tak wanych nowych dziedzinach
bezpieczestwa, jak bezpieczestwo energetyczne lub cyberbezpieczestwo.
Szanowni Pastwo,
W sprawach bezpieczestwa strategie s wane, nawet bardzo wane. Struktury i nowoczesne uzbrojenie
wojska wane i bardzo wane. Ale najwaniejszy w tym wszystkim jest czowiek, w armii onierz.
To fundament fundamentw obronnoci. Wszyscy mamy wiadomo, e by dzisiaj onierzem nie jest
atwo. Od wielu lat wojsko cieszy si w naszym kraju powszechnym spoecznym uznaniem. To bardzo
wiele, ale nie wszystko, czym powinnimy honorowa wysiek ludzi w mundurach. Wymogi stawiane
onierzom musz odnale odzwierciedlenie w godnych warunkach suby i wynagrodzeniach.
Szanowni Pastwo,
Chciabym raz jeszcze powtrzy i przypomnie w obecnoci Pana Premiera, Ministra Obrony Narodowej
i wobec caej kadry dowdczej Wojska Polskiego moj zeszoroczn deklaracj. Jestem gotw wspiera,
pomaga i ponosi wspodpowiedzialno za wszystkie wane i potrzebne polskiej armii decyzje, ktre
bd suy jej rozwojowi i zwikszeniu zdolnoci obronnych Rzeczypospolitej.
Serdecznie dzikuj dzi za onierski trud, sub, ale i ofiar, ktr ponieli nasi onierze. Dzikuj
wszystkim onierzom Wojska Polskiego, ich rodzinom, ktre razem z wojskowymi dwigaj czstk
ciaru zwizanego ze sub. Dzikuj pracownikom cywilnym wojska i wszystkim tym, ktrzy
przyczynili si do tego, e Wojsko Polskie staje si dzi now jakoci, e wci darzone jest wielkim
zaufaniem spoecznym, i e armia jest nadal wiarygodnym narzdziem zapewnienia bezpieczestwa
Rzeczypospolitej.
Na koniec chciabym przypomnie, e najwiksze osignicia na drodze ku bezpieczestwu naszej wolnej
i suwerennej Ojczyzny mielimy wtedy, gdy potrafilimy dziaa wsplnie pomimo naturalnej
w demokracji rnorodnoci pogldw.
Tak byo przy deniu do czonkostwa w NATO. Tak byo przy uruchamianiu programu modernizacji si
zbrojnych, przy ustanowieniu wskanika 1,95% PKB na obronno.
Take i dzisiaj stajemy przed podobnym wyzwaniem nie tylko utrzymania oglnopolskiej, ponadpartyjnej
solidarnoci z narodem ukraiskim w obliczu agresji dokonywanej przez naszego wsplnego ssiada, ale
i przeniesieniem tej zgody narodowej na sprawy wasnego bezpieczestwa, wasnej obronnoci poprzez
porozumienie obejmujce i zgod na modernizacj, na utrzymanie wskanika 1,95%, na wsplne
budowanie proobronnych postaw spoeczestwa. Warto przypomnie, e tradycyjn polsk broni bya
nie tylko determinacja i gotowo do walki o wolno, ale i zgoda narodowa w obliczu zagroenia.
69
15 sierpnia 2013 r.
Szanowny Panie Premierze,Szanowny Panie Marszaku,
Szanowni onierze,Drodzy Pastwo,
W tym roku obchodzimy 90 rocznic ustanowienia wita Polskiego onierza. Wprowadzi to wito
genera Stanisaw Szeptycki, gdy by ministrem spraw wojskowych.
Genera Szeptycki uwaa ustanowienie wita onierza za obowizek spoeczestwa wobec wojska.
I jednoczenie uwaa za istotne wito modego wtedy pastwa polskiego, wito, ktre miao jednoczy
wszystkich obywateli.
Gen. Szeptycki by jednym z najwaniejszym dowdcw podczas wojny 1920 roku. By te mdrym
patriot, bo m.in. wznis si ponad osobisty konflikt z Marszakiem Pisudskim uznajc w momencie
ustanawiania wita 15 sierpnia decydujcy wkad Marszaka Pisudskiego w polskie zwycistwo.
Ciekawe, e dopiero dzisiaj odsonilimy tablic powicon generaowi Stanisawowi Szeptyckiemu.
Dla mnie jest to dowd na to, e wci moemy odkrywa prawd, e wci moemy odkrywa pokady
polskiego patriotyzmu, e jeszcze jest w dalszym cigu duo do zrobienia na rzecz narodowej
wdzicznoci i narodowej pamici.
Bitwa Warszawska 1920 roku to jeden z najwikszych sukcesw w caej historii Polski. Byo
to zwycistwo polskiego onierza i polskiego dowdztwa. Zwycistwo twrcw II RP. Bo umieli walczy
wsplnie, umieli podejmowa szlachetny kompromis polityczny, potrafili konsolidowa polskie szeregi,
by ochroni kraj.
Wystarczyy im dwa lata polskiej pastwowoci, by zorganizowa armi, zdoln do skutecznego oparcia
si najazdowi bolszewickiemu. To wspaniaa, aktualna do dzisiaj, lekcja niezalenoci i suwerennoci,
ale rwnie umiejtnoci wspdziaania pomimo rnic. Historia nauczya nas, e wolno nie jest dana
raz na zawsze. e wymaga od nas take - codziennego wysiku, codziennej pracy, a gdy trzeba walki i to
na wszystkie dostpne nam sposoby.
Oddajemy dzisiaj hod bohaterom tamtych lat. Dzikujemy take tamtym sojusznikom. Pamitamy
z wdzicznoci o udziale amerykaskich lotnikw oraz francuskich, a take brytyjskich doradcw.
Podziwiamy zachowane bd odtworzone elementy uzbrojenia zwyciskiej armii polskiej z wojny
20 roku. Bdzie tu przed nami defilowa take weteran z wojny 20 roku, autentyczny, odnaleziony przez
70
onierzy polskich czog francuski Renault, ktry uczestniczy w wojnie 1920 roku. Myl, e ju niedugo
bdzie mg jecha o wasnych siach i cieszy oko swoj autentycznoci i tym niezwykym
wspomnieniem tamtego zwycistwa.
Cieszymy si jednoczenie widzc a bdziemy mogli to obserwowa w czasie pokazu polskiego
uzbrojenia - ogromn zmian jakociow, ktra jest efektem postpu w zakresie nowoczesnej techniki
wojskowej, jest symbolem postpu jeli chodzi o skuteczno polskiego systemu obrony dzisiaj.
Bo, Prosz Pastwa, wito onierza Polskiego dzisiaj wito Wojska Polskiego to nie tylko wito
historyczne! Chciabym bardzo, aby dzisiaj Polacy z rwnie silnymi emocjami co wtedy szanowali
odwag i ofiar tych, ktrzy bronili i broni naszego kraju. By nabrali zwyczaju okazywania wdzicznoci
polskim onierzom, ktrzy wci prezentuj przecie postaw gotowoci do obrony Polski, do obrony jej
interesw.
W innych pojazdach, inn broni, w innych czasami miejscach wiata ale zawsze pod t sam biaoczerwon flag, pod t, ktr wyczarowali na polskim niebie przed chwil wspczeni polscy piloci.
Dlatego dzisiejsze wito kae nam wspomina m.in. 41 polskich onierzy, ktrzy stracili ycie walczc
w operacji afgaskiej. Ta wojna toczy si z dala od Polski, ale toczy si w ramach natowskiej zasady
solidarnoci. A solidarno i wiarygodno sojusznicza to wany, to bardzo wany element naszego
polskiego bezpieczestwa.
Nasz udzia w tej misji, jeeli chodzi o jej wymiar bojowy zblia si do finau. Wypenilimy z honorem
nasz sojuszniczy obowizek. Zmniejszony wic zosta w ostatnich dniach i to w sposb bardzo istotny
polski kontyngent w Afganistanie, a zadania jego zostay zredukowane gwnie do szkolenia armii
afgaskiej.
Zdecydowanie wic odchodzimy od nadgorliwie, nieopatrznie ogoszonej w 2007 roku polityki
ekspedycyjnej. Koniec atwej polityki atwego wysyania onierzy polskich na antypody wiata.
Dzisiaj nadal dbajc o wiarygodno i solidarno sojusznicz, by moe take poprzez nasz udzia
w misjach, ale w misjach na miar naszych potrzeb i naszych moliwoci, chcemy jak najwiksze rodki
budetowe przynalene Siom Zbrojnym przeznacza nie na misje zewntrzne, ale na modernizacj armii
polskiej pod ktem potrzeb obronnych naszego terytorium, pod ktem potrzeb systemu obronnego siy
NATO, take na rzecz naszych parterw w Sojuszu.
Artyku 5. Traktatu Waszyngtoskiego zobowizuje nas, Polsk do wsppracy, ale celem nadrzdnym
sojuszu suwerennych pastw jest zawsze obrona wasnego terytorium, jest zawsze obrona terytorium
take innych krajw czonkowskich Sojuszu. Tej zasadzie chcemy by wierni.
Przeywamy okres dugiego pokoju w Europie. Stajemy si wsplnot, uczymy pojednania w imi
dobrego ycia przyszych pokole. Ale nie moemy, nadmiernie liczc na innych, zaniecha troski
o bezpieczestwo kraju, zaniecha wasnego, polskiego wysiku.
yjemy w wolnym pastwie, ale w wiecie nie wolnym od zagroe. Dlatego polityka zagraniczna
i polityka bezpieczestwa musz by traktowane priorytetowo.
Dzi nie ma bezporedniego zagroenia wrog armi zbliajc si do Warszawy. Dzisiaj walczc o Polsk
trzeba dba o dobre relacje w wymiarze wiatowym. To take kontynuowanie procesw pojednania
z ssiadami w naszym regionie, szczeglnie z Ukrain. To budowanie silnej pozycji konkurencyjnej
gospodarki polskiej, to budowanie silnej, take poprzez nasze zaangaowanie w proces pogbionej
integracji europejskiej, pozycji Polski w ramach Unii Europejskiej. To take budowanie wiarygodnoci
sojuszniczej w NATO i jednoczenie wspieranie zwizkw amerykasko-europejskich. Ale przede
wszystkim i to zawsze to jest budowa wasnych zdolnoci obronnych, wasnego narodowego potencjau
obronnego, dbao o wasn armi.Bo tylko wtedy nasz, polski gos bdzie si liczy w NATO, w Unii
Europejskiej, w caej Europie i w naszym regionie.
M.in. dlatego wczamy si we wsplny nowoczesny system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej
Sojuszu Pnocnoatlantyckiego dlatego, bo inwestujemy w ten sposb we wzmocnienie zdolnoci do
obrony polskiej przestrzeni przed zagroeniami z powietrza. Budujc polsk tarcz uczestniczymy
w budowie tarczy oglnonatowskiej.
Budowa nowoczesnych i skutecznych si zbrojnych to take sia tradycji, to take sia morale armii
i spoeczestwa, ale to zawsze przede wszystkim pienidze. Pienidze adresowane do priorytetowych
zada i programw, pienidze przewidywalne, dajce si zaplanowa i rozsdnie zainwestowa.
71
Std tak due znaczenie ma ustawa o modernizacji technicznej Si Zbrojnych z 2001 roku. Std tak due
znacznie ma utrzymanie zasady partycypacji budetu obronnego w PKB w wysokoci 1,95% caoci.
Rozumiem, aczkolwiek z blem serca, e i system obronny musi uczestniczy w trudnym procesie
ogranicze wydatkw w biecym roku z powodu mniejszych ni zakada rzd wpyww do budetu.
Nie mona wyda pienidzy, ktrych nie ma.
Ograniczenia te powinny jednak uwzgldnia, szanowa priorytety, najwaniejsze programy
modernizacyjne, realizowane w perspektywie wieloletniej.
Tegoroczna korekta budetu MON nie moe zagraa take samej regule 1,95% na przyszo. Dotyczy
to rwnie, a moe przede wszystkim tworzonego w tym roku budetu obronnego na rok 2014. W moim
przekonaniu, realizm przy tworzeniu budetu jest najlepszym lekiem na problemy z wykonaniem
budetu.
Jestemy dumni z naszych Si Zbrojnych. Jestemy dumni z ich tradycji, z ich wspczesnej suby dla
Ojczyzny. Czujemy wszyscy, e chcemy by take dumni z ich sprawnoci, z nowoczesnoci, technicznego
wyposaenia, nowoczesnoci wyszkolenia si zbrojnych w przyszoci.
Dzikuj zatem tym, ktrzy strzeg bezpieczestwa Polski, i tym, ktrzy su w odlegych regionach
wiata pod znakiem biao-czerwonej.
Okres od 1920 roku do 2013 to 93 lata nieatwej, ale piknej suby Polskich Si Zbrojnych Ojczynie.
To 90 lat witowania etosu polskiego onierza. Wida, e i dzisiaj pokazy czy parady wojskowe
gromadz cae rodziny, bo to w rodzinach polskich przechowywana jest najskuteczniej yczliwa pami,
mio do polskiego munduru, zaufanie do polskiej armii.
Jestem przekonany, e i dzisiaj bdzie cieszy polskie oczy i polskie serca i to zarwno starszych pokole,
jak i tych najmodszych pokaz sprztu wspczesnej armii polskiej. Bo chcemy pami o zwycistwie
na polu walki wtedy w 1920 roku uczyni zobowizaniem do budowania na przyszo naszej dumy,
naszej mioci do si zbrojnych.
72
13 marca 2013 r.
Szanowni Pastwo!
Dzisiejsza odprawa to dla mnie jako zwierzchnika Si Zbrojnych - z jednej strony przywilej i zaszczyt,
z drugiej za szczeglny obowizek. Najwaniejsze za to szansa na rozmow o podstawowych
sprawach wojska w gronie najwaniejszych decydentw politycznych i dowdcw wojskowych.
Chciabym podkreli, e w mojej ocenie 2012 rok by dobry dla si zbrojnych. Chc w tym, miejscu
wskaza na dobre owoce wsppracy wszystkich elementw wadzy pastwowej. Umoliwiy one
wypracowanie wsplnych stanowisk w wielu kluczowych projektach dotyczcych obronnoci
i transformacji Si Zbrojnych. W rezultacie raz jeszcze potwierdzilimy, e wola wspdziaania oraz dialog
wsparty wysikiem przynosi realny wzrost siy obronnej pastwa. Dzikuj wic rzdowi, MON,
dowdcom i wszystkim onierzom!
Jest to wane, bo w 2013 roku czekaj nas wszystkich nie mniej trudne i systemowe wyzwania.
Rozpocznijmy od zada strategicznych. 2013 rok to pocztek wdraania wnioskw i rekomendacji
Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego (SPBN), wanego przedsiwzicia
organizacyjnego i intelektualnego w sferze bezpieczestwa, ktrego rezultaty opublikowane zostan
w pierwszej w Polsce Biaej Ksidze Bezpieczestwa Narodowego.
Rekomendacje SPBN powinny posuy Rzdowi w najbliszym czasie do przygotowania projektu nowej
Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP, ktra wdroona w ycie zintegruje system bezpieczestwa
pastwa. Oczekuj rwnie, e w lad za strategi bezpieczestwa pojawi si projekt stosownej
nowelizacji Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej, ktra okreli zadania dla wszystkich struktur
pastwa na czas ewentualnego zagroenia i wojny, ze szczeglnym uwzgldnieniem zada dla si
zbrojnych, zada skoncentrowanych na konstytucyjnym priorytecie osony, ochrony i obrony terytorium
Rzeczypospolitej.
Spodziewam si rwnie, e wkrtce potem opracowana zostanie nowa Strategia Wojskowa, ktra okreli
sposb realizacji zada operacyjnych i transformacyjnych przez SZ.
Szanowni Pastwo!
73
Z satysfakcj odnotowuj dziaania, jakie podejmujemy jako kraj na rzecz konsolidacji NATO wok
funkcji obronnej, rozwoju Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony (WPBiO) Unii Europejskiej,
zacieniania wsppracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej, Trjkta Weimarskiego, a take rozwijanie
strategicznego partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi i budowanie strategicznego dobrossiedztwa
z naszymi wschodnimi ssiadami.
Podczas majowego szczytu NATO w Chicago udao nam si osign wszystkie strategiczne cele, o ktre
zabiegalimy. Zostaa potwierdzona podstawowa, obronna funkcja NATO, uzgodnilimy strategi wobec
Afganistanu, a take wol dalszego rozwijania sojuszniczego systemu obrony przeciwrakietowej.
Wszystkie te dziaania suy bd wzmocnieniu wewntrznego i zewntrznego wymiaru naszego
bezpieczestwa.
Dzisiaj stoimy w obliczu przeorientowywania strategicznego wysiku polityczno-wojskowego.
Z Afganistanu rodek cikoci winien zosta przesunity w kierunku wzmacniania zdolnoci obronnych
wasnego terytorium. Zgodnie z planami NATO misja ISAF ma si zakoczy do koca 2014 r. Czeka nas
konsekwentne redukowanie polskiego zaangaowania w Afganistanie.
Jestem przekonany, e wychodzeniu z Afganistanu musi towarzyszy konstruktywna refleksja. Musimy
wycign wnioski z sukcesw i z niepowodze w Afganistanie. To rwnie czas odpowiedzi na pytanie,
jak ma wyglda post-afgaskie NATO. W moim przekonaniu to powinien by czas powrotu do korzeni,
do traktatowej funkcji NATO kolektywnej obrony, ktrej skuteczno szczeglnie ley w naszym
narodowym interesie.
Z tego punktu widzenia wane bdzie tegoroczne wiczenie Steadfast Jazz, ktrego scenariusz oparty
jest na art. 5. Z satysfakcj odnotowuj decyzj o powanym zaangaowaniu wojsk francuskich w to
wiczenie. Jestem przekonany, e Steadfast Jaaz, oprcz oczywistych korzyci, jakimi bdzie przyrost
zdolnoci w zakresie wyszkolenia i wspdziaania, rwnie da szans zweryfikowania naszych procedur
i zdolnoci w zakresie przyjcia sojuszniczego wzmocnienia i prowadzenia sojuszniczej operacji obronnej.
Na te wnioski bd czeka z wielk uwag.
Rozwj Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony by jednym z priorytetw dziaania polskiej
prezydencji w UE. Tworzymy Weimarsk Grup Bojow UE pod polskim dowdztwem. Po okresie
stagnacji Trjkt Weimarski staje si wan paszczyzn konsultacji polityczno-wojskowych. Rozwija si
wsppraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej oraz z pastwami Batyckimi i Nordyckimi, ktre
dostrzegaj m.in. nasz potencja, ale te licz na nasz inicjatyw w kwestiach obronnoci i wojskowoci.
Pod koniec tego roku planowane jest posiedzenie Rady Europejskiej powicone Wsplnej Polityce
Bezpieczestwa i Obrony UE. Musimy by dobrze przygotowani do przeprowadzenia tej strategicznej
debaty, gdy w naszym interesie ley znowelizowanie Strategii Bezpieczestwa UE. Potrzebujemy
strategii stanowicej fundament dla Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony. Strategii, ktra stanie si
odpowiedzi na now jako wyzwa i zagroe, na zwrot USA w kierunku Azji i Pacyfiku oraz na
redukcje nakadw na obronno w Europie w nastpstwie trwajcego wci kryzysu gospodarczego.
Przygotowujc si do tej strategicznej debaty musimy wiedzie, co chcemy robi m.in. w obszarze
technologii kosmicznych, dronw, cyberbezpieczestwa, i co waniejsze, jakim projektom podejmiemy si
przewodzi w przyszoci.
Raz jeszcze podkrel, przed Europ otwiera si nowa era w dziedzinie bezpieczestwa, era regionalnej
wsppracy obronnej i wojskowej w ukadach dwu- i wielostronnych. Bdzie to okres wzmoonej
wsppracy, integrowania zdolnoci i zasobw, skutkujcy rozwojem koncepcji podobnych do idei
pooling and sharing. Jednym sowem tworzy si szansa wzmacniania zewntrznego filaru naszego
bezpieczestwa, ale i przyjcia przez nas wikszej odpowiedzialnoci za sprawy bezpieczestwa
w Europie.
Szanowni Pastwo,
oprcz udziau w sojuszach wan rol we wzmacnianiu polskiego bezpieczestwa odgrywaj
partnerstwa strategiczne z najwaniejszymi sojusznikami oraz dobrossiedzkie stosunki z ssiadami.
W zeszym roku aktywujc pierwszy stay element amerykaskich si powietrznych na terenie Polski,
otworzylimy kolejny rozdzia w stosunkach polsko-amerykaskich w zakresie wsppracy politycznowojskowej. Mam nadziej, e ta bilateralna wsppraca jeszcze bardziej pogbi si i skonkretyzuje, gdy
zostan zrealizowane amerykaskie plany dotyczce rozmieszczenia w 2018 r. w Redzikowie bazy rakiet
przechwytujcych redniego zasigu. Te dwa przedsiwzicia s bez wtpienia wyrazem zbienoci
strategicznych interesw Polski i USA, a take wymiernym rezultatem zacieniania dwustronnej
wsppracy.
74
Dla oceny tej perspektywy istotne bd realne postpy w tworzeniu bazy przeciwrakiet, a take wnioski
z udziau we wsplnych wiczeniach i szkoleniach w Polsce rotacyjnego komponentu lotniczego USA.
Wrd naszych ssiadw wane miejsce zajmuje Ukraina. Jest ona zainteresowana pogbianiem
wsppracy z UE, ale i uzyskaniem fachowej pomocy ze strony NATO i pastw czonkowskich w zakresie
wdraania reform w sektorze obronnym i bezpieczestwa. Cho dzi w Sojuszu nie ma zgody na przyjcie
Ukrainy do NATO, moemy pomc jej w przygotowaniach i wdroeniach waciwych rozwiza.
Wierzymy, e zmiany te zbli Kijw do Europy.
Powinnimy w tym roku sfinalizowa program utworzenia polsko-litewsko-ukraiskiej brygady. Widz j
przede wszystkim jako czynnik przycigania Ukrainy do Zachodu, ale rwnie i moliwo wzmocnienia
naszego bezpieczestwa w regionie.
Najwaniejszym filarem bezpieczestwa Polski jest wasny potencja obronny. Moemy dzi z dum
wskaza Polsk, jako jeden z niewielu krajw w Europie, ktry ma pomys, strategi, a take finanse na
rozbudow zdolnoci obronnych. Wyrazilimy je w Gwnych kierunkach rozwoju SZ na nadchodzc
dekad. Wydany na tej podstawie przez Pana ministra Siemoniaka w grudniu ubiegego roku Plan
modernizacji technicznej Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2013-2022 otworzy nowy
rozdzia w historii modernizacji polskiej armii.
Jest dla mnie rdem satysfakcji fakt, e priorytetowo potraktowano w nim wskazane przeze mnie
w 2011 roku trzy kluczowe obszary rozwojowe SZ: system obrony powietrznej, w tym przeciwrakietowej;
systemy informacyjne, rozpoznania i dowodzenia oraz mobilno wojsk ldowych, zwaszcza mobilno
migowcow. Do tego dochodzi czwarte wane zadanie racjonalny program wieloletniej modernizacji
Marynarki Wojennej. Jest to kolejny przykad zrozumienia i bardzo dobrej wsppracy pomidzy rzdem
a prezydentem.
Chc przy tym mocno podkreli, e tymi priorytetami zdecydowanie zrywamy z prezentowan swego
czasu i ogoszon w polskim sejmie przez wczesnego ministra spraw zagranicznych strategi
ekspedycyjn. Nie ekspedycje zewntrzne na antypody wiata, a gotowo do obrony wasnego
terytorium s dla nas priorytetem. wiadczy o tym np. decyzja o budowie obrony przeciwrakietowej.
Nie stoi to w sprzecznoci z wol posiadania zdolnoci do dziaania rwnie poza naszym krajem. Ale to
ma by dodatek a nie istota polskiego systemu.
Chc teraz kilka sw powici gwnemu wyzwaniu, jakim jest budowa obrony przeciwrakietowej
w ramach doskonalenia obrony powietrznej. Polska obrona przeciwrakietowa to nie jaka ekstrawagancja
strategiczna. To po prostu najzwyklejsze wyposaanie naszych si zbrojnych w rodki do zwalczania
rakiet bliskiego i krtkiego zasigu. Takie zdolnoci posiadaj ju armie wielu naszych sojusznikw
w Europie. Pora do nich doczy, abymy mogli lepiej ze sob wspdziaa.
Dziki temu nasz system obronnoci zyska nowe zdolnoci przeciwzaskoczeniowe. S one niezbdne
i winny sta si wrcz polska specjalnoci strategiczn z racji naszego geostrategicznego pooenia na
obrzeach NATO i UE.
Nasza obrona przeciwrakietowa bdzie w peni spjna z systemem NATO, bdzie jego integraln czci,
pozostajc zdolny take do samodzielnego dziaania. Bdzie w stanie zapewni nam wane zdolnoci
obronne w razie konfliktu, ale rwnie przeciwszantaowe zdolnoci istotne z punktu widzenia
prowadzenia biecej polityki. To dodatkowo zwiksza nasz wiarygodno w NATO.
Jestem usatysfakcjonowany, e moja inicjatywa ustawodawcza ustanowienia trwaego mechanizmu
finansowania tego projektu okazaa si wiadectwem ponadpartyjnego konsensusu, a take dowodem na
to, e w najwaniejszych sprawach dla bezpieczestwa pastwa siy polityczne potrafi wznie si ponad
podziay i podj wsplne decyzje.
Gboko te wierz, e realizacja caego programu modernizacyjnego nie tylko realnie wzmocni nasze
zdolnoci obronne, ale take stanie si impulsem rozwojowym dla polskiej gospodarki, a przede
wszystkim przyczyni si do rozwoju polskiego przemysu obronnego.
Szanowni Pastwo,
W tym roku musimy przygotowa si na przeprowadzenie dwch strategicznych zmian w siach
zbrojnych. Mam tu na myli wdroenie nowego systemu dowodzenia oraz rozpoczcie prac nad
konsolidacj wyszego szkolnictwa wojskowego. To wane obok modernizacji technicznej procesy
jakociowego doskonalenia armii w obliczu zmniejszenia jej wielkoci.
75
W 2001 r. jako minister obrony zostawiem armi 150-tysiczn z czterema dowdztwami. Dzisiaj armia
liczy mniej ni sto tysicy onierzy i jest w niej siedem dowdztw najwyszego szczebla, co jest
absolutnie niezdrow sytuacj. Wierz, e spaszczenie struktur dowodzenia i ich konsolidacja zwikszy
efektywno operacyjn i decyzyjn w polskim wojsku, a ograniczenie struktur dowodzenia na szczeblu
centralnym posuy wzmocnieniu struktur liniowych.
Szczeglnie wanym rezultatem reformy bdzie ujednolicenie dowodzenia w warunkach pokoju i wojny.
Poprawi si jako planowania strategicznego w Siach Zbrojnych. Szef SG WP dziki uwolnieniu od
biecych zada bdzie mg zajmowa si optymalnym projektowaniem przyszoci wojska
i strategicznym doradzaniem ministrowi obrony. Urealniona i merytorycznie wzmocniona zostanie take
cywilna kontrola nad siami zbrojnymi.
Minister obrony narodowej bezporednio bdzie sprawowa nadzr nad trzema najwyszymi strukturami
wojskowymi Sztabem Generalnym, Dowdztwem Generalnym i Dowdztwem Operacyjnym. W wyniku
wdroenia tej reformy stworzone zostan take warunki do szkolenia i uycia si zbrojnych w systemie
dziaa poczonych (joint), a wic w sposb, w jaki wspczenie prowadzone s wszystkie operacje
wojskowe.
Na zakoczenie chciabym wskaza na konieczno pilnego i mdrze zorganizowanego przygotowania si
do podjcia chyba dzi najbardziej perspektywicznego zadania, jakim jest budowa i rozwijanie zdolnoci
do dziaania w cyberprzestrzeni. Przewiduj, e w kolejnym cyklu planistycznym uczynimy
to najwaniejszym priorytetem rozwoju si zbrojnych.
Jak dobrze wiemy, cyberprzestrze to sfera, ktra dopiero si ksztatuje. Powstaj nowe cybercentra,
cyberdowdztwa, cyberstrategie - np. wyprzedzajcego ataku. Niektrzy mwi wrcz, i stajemy si dzi
wiadkami swoistego cyberwycigu zbroje. Oczywicie jest to wielkie wyzwanie, lecz rwnie szansa dla
naszych Si Zbrojnych. Szansa, ktrej nie mona zaprzepaci.
Drugim perspektywicznym zadaniem, ktre naley podj w tym roku, jest zaawansowanie prac nad
systemem rezerw strategicznych. To niezmiernie istotna kwestia w warunkach armii zawodowej.
Oczekuj przygotowania koncepcji w tej sprawie. Powinna ona by powizana take z weryfikacj
koncepcji funkcjonowania Narodowych Si Rezerwowych. Obecne praktyczne rozwizania nie sprawdzaj
si. Rozrzuceni pojedynczo po jednostkach operacyjnych NSR-owcy raczej stwarzaj problemy, ni
przynosz korzyci. Reforma NSR powinna zapewni wzmocnienie przez formacje rezerwowe jednostek
operacyjnych zarwno w realizacji zada reagowania kryzysowego, jak i zada obronnych w czasie
wojny. Powinny one by take w czasie pokoju dobrym cznikiem midzy armi zawodow
a spoeczestwem, stanowic baz dla proobronnego przygotowania struktur cywilnych i pojedynczych
obywateli.
Szanowni Pastwo,
w zakoczeniu chciabym raz jeszcze powtrzy i przypomnie w obecnoci Pana Premiera, Ministra
Obrony Narodowej i wobec caej kadry dowdczej Wojska Polskiego moj zeszoroczn deklaracj. Jestem
gotw wspiera, pomaga i ponosi wspodpowiedzialno za wszystkie wane i potrzebne polskiej
armii decyzje, ktre bd suy jej rozwojowi i zwikszeniu zdolnoci obronnych Rzeczypospolitej.
Serdecznie dzikuj dzi za onierski trud, sub, ale i ofiar, ktr te ponieli nasi onierze.
Dzikuj Panu Premierowi, Ministrowi Obrony Narodowej, wszystkim onierzom Wojska Polskiego,
ich rodzinom, ktre razem z wojskowymi dwigaj czstk ciaru zwizanego ze sub; pracownikom
cywilnym wojska i wszystkim tym, ktrzy przyczynili si do tego, e Wojsko Polskie staje si dzi now
jakoci, e wci niezmiennie darzone jest wielkim zaufaniem spoecznym i e armia jest wci
wiarygodnym narzdziem polskiej polityki bezpieczestwa.
Jednoczenie chciabym yczy wszystkim, by 2013 rok przynis dalszy postp i rozwj siy obronnej
naszej Ojczyzny.
76
15 sierpnia 2012 r.
Kombatanci i Weterani!
Panie Marszaku!Panie Premierze!
Ministrze Obrony Narodowej
Wszystkie Panie i Panowie Ministrowie!
Ksia Biskupi!Dowdcy i onierze Wojska Polskiego!
Szanowni Pastwo!
Jak co roku 15 sierpnia, w dniu wita Wojska Polskiego spotykamy si tutaj przed Grobem Nieznanego
onierza, aby odda hod onierskiej krwi przelanej za Ojczyzn. W kolejn rocznic Bitwy Warszawskiej
z 1920 roku, w kolejn rocznic zwycistwa w wojnie z Rosj bolszewick nasze serdeczne myli
i wdziczne serca kierujemy ku bohaterom sprzed przeszo 90 lat, jak i ku wspczesnym polskim
onierzom stojcym na stray naszej suwerennoci i naszego bezpieczestwa.
Wielko tamtego polskiego zwycistwa z 1920 roku zbudowaa swoisty wzorzec, ktry przymierzamy
i do wspczesnoci. Susznie pamitamy o sile ducha, o sile morale, ktre byy jednym z fundamentw
tamtego wielkiego sukcesu. Dlatego mwimy o cudzie nad Wis. Trzeba jednak pamita i o innych
rdach militarnego zwycistwa.
Wygralimy, gdy wtedy cay nard skupi si wok wielkiego zadania odbudowy polskiej siy zbrojnej,
wok zadania obrony wieo odzyskanej niepodlegoci. Wtedy potrafilimy w imi nadrzdnej racji
stanu odrzuci na bok wikszo rnic i podziaw. Wtedy racja stanu skutecznie ograniczya racje
partyjne. Liczya si Polska i nasz wsplny oglnonarodowy interes.
Wygralimy, bo nie bylimy sami. Nasze aspiracje i nasz walk wspieray zwyciskie demokracje
Zachodu, zwaszcza Francja. Wygralimy, bo nawet w tak trudnym okresie pocztkw naszej
niepodlegoci, naszej niepodlegej pastwowoci polskim Siom Zbrojnym nard zapewni odpowiednie
wyposaenie, odpowiednie uzbrojenie. Pod wieloma wzgldami to nowoczesne jak na tamte czasy
wyposaenie miao, obok siy ducha, decydujce znaczenie dla ostatecznego wyniku wojny.
77
Trzeba wic pamita, e wtedy polscy lotnicy i wspierajcy ich ochotnicy z innych krajw, w tym
obywatele Stanw Zjednoczonych Ameryki, uzyskali zdecydowan przewag w powietrzu. Trzeba
pamita, e dostarczone przez Francj czogi siay wrd bolszewikw strach i panik. Trzeba pamita,
e rewelacyjny polski wywiad, a w jego ramach supernowoczesne jak na tamte czasy systemy podsuchu
i dekryptau, pozwalay stronie polskiej pozna tre bolszewickich depesz niejednokrotnie zanim dotary
one do dowdcw Armii Czerwonej.
Trzeba pamita, e wygralimy dziki wysokim kwalifikacjom naszej kadry oficerskiej, gdy
dowiadczeniom wyniesionym z armii austrowgierskiej, pruskiej, rosyjskiej i francuskiej towarzyszy
wolny od dowdczego schematyzmu talent Naczelnego Wodza Jzefa Pisudskiego. Przecie nie uleg on
dominujcej w wczesnej Europie strategii wojny pozycyjnej i zada bolszewikom klsk dziki dynamice
manewru i na przekr dowiadczeniom I wojny wiatowej.
W 1920 roku wygralimy!
Dzisiaj, gdy na tamto wiekopomne zwycistwo patrzymy z blisko ju stuletniej perspektywy, stale musimy
zadawa sobie pytanie, czy my wspczeni Polacy, cieszc si ju trzeci dekad ponownie odzyskanej
niepodlegoci i wolnoci, w stopniu wystarczajcym mierzymy nasze bezpieczestwo przymierzajc do
wspczesnoci tamt sprawdzon w 1920 roku matryc zwycistwa?
Wiemy, e niektre elementy tej dziejowej recepty na militarna si, na zwycistwo i na poczucie
bezpieczestwa zdecydowanie moemy zaliczy i dzisiaj do posiadanych narodowych aktyww.
Jestemy przecie czci potnego sojuszu, jakim jest
poprzez Uni Europejsk. Wzmacniamy swoj pozycj
nieprzerwanie od ponad 20 lat wzrost gospodarczy. O
bezpieczestwa i wolnoci naley dba i je szanowa. Bo
zawsze uszczupleniu i osabieniu i zanika.
NATO. Jestemy zintegrowani z Zachodem

i swoje bezpieczestwo poprzez trwajcy
te wizy, o te wane rda siy naszego
dobro nie szanowane i nie rozwijane ulega
Dlatego Polska aktywnie uczestniczy w pogbianiu integracji europejskiej, w umacnianiu roli i siy NATO
wsplnie ponoszc znaczne koszty, a czsto ryzyko i wyrzeczenia.
Przykadem jest rola polskich pilotw w chronieniu przestrzeni powietrznej Litwy, otwy i Estonii,
a przede wszystkim nasze wieloletnie zaangaowanie w Afganistanie i zwizane z nim straty ludzkie
i ogromny koszt, bo okoo 5 mld zotych wydanych w cigu paru lat na t wanie misj.
Musimy jednak pamita i o tym, e budowa wasnych narodowych zdolnoci obronnych to nasz gwny
obowizek wobec Ojczyzny, a take wobec NATO. To bdzie zawsze podstawow gwarancj naszego
bezpieczestwa i czci siy sojuszu jako caoci.
Dlatego przymierzajc matryc zwycistwa z 1920 roku trzeba powiedzie, e absolutnie konieczne jest
kontynuowanie wysiku na rzecz modernizacji polskich si zbrojnych przede wszystkim pod ktem
obrony terytorium kraju a to oznacza bdzie take wiksze zdolnoci caego sojuszu.
Dziki ustawie z 2001 roku wicej poziom budetu obronnego ze wzrostem gospodarczym, w ramach
modernizacji technicznej Si Zbrojnych udao nam si zrobi wiele.
Midzy innymi zakupilimy nowoczesne samoloty wielozadaniowe i transportowe, wyposaylimy polsk
armi w nowoczesne systemy przeciwpancerne, w nowoczesne transportery opancerzone To tylko
cz dugiej ju listy zrealizowanych projektw na rzecz nowoczesnoci nowoczesnej, profesjonalnej
polskiej armii. Niektre z egzemplarzy tego nowoczesnego uzbrojenia moecie Pastwo obejrze tutaj po
uroczystoci na Placu noszcym dumne imi Marszaka Jzefa Pisudskiego.
Ale s jeszcze przed nami inne wielkie zadania do podjcia. S zadania wane dla naszego polskiego
bezpieczestwa. To midzy innymi unowoczenienie i usprawnienie systemu dowodzenia, systemu
szkolnictwa wojskowego, to wyposaenie Marynarki Wojennej w nowoczesne, przystosowane do obrony
polskiego wybrzea okrty. Ale przede wszystkim to nowoczesny system obrony przed atakiem
z powietrza. Potrzebna jest nasza polska tarcza bdca jednoczenie fragmentem wielkiego oglno
natowskiego systemu.
To przedsiwzicie kosztowne, ale konieczne jest do udwignicia w ramach polskiego budetu
obronnego, rosncego przecie wraz ze wzrostem polskiego PKB. W ramach budetu, a nie w oparciu
o dodatkowe pienidze. Trzeba to podkreli w dobie europejskiego kryzysu ekonomicznego. Jest to do
udwignicia, gdy definitywne zakoczenie misji militarnej w Afganistanie przyniesie istotne
oszczdnoci. Jeli moglimy wyda w cigu paru lat 5 mld zotych na misj afgask, to tym bardziej teraz
78
powinnimy ten strumie pienidzy skierowa na budow systemw bronicych terytorium naszego
kraju i terytoriw wszystkich krajw czonkowskich sojuszu.
To przedsiwzicie konieczne, bo bez skutecznej tarczy chronicej przed atakiem z powietrza, wydatki na
modernizacj si zbrojnych ponoszone dzisiaj, mog okaza si bezuyteczne, krtkotrwae w godzinie
zagroenia.
To przedsiwzicie konieczne, by nie zosta w tyle za innymi. To przedsiwzicie konieczne, by mniej si
obawia pomrukw niezadowolenia z tytuu naszego zaangaowania w umacnianie bezpieczestwa
wasnego, w si caoci Sojuszu Pnocnoatlantyckiego czy te bezpieczestwo naszego amerykaskiego
sojusznika.
To przedsiwzicie moliwe. Bo kiedy jak nie teraz, kiedy moemy mwi o penej jednoci pomidzy
najwaniejszymi organami wadzy pastwowej, pomidzy prezydentem, rzdem, ministrem obrony
narodowej? To trzeba zrobi dzisiaj.
Dzisiaj traktowanie serio matrycy wzorca zwycistwa w 1920 roku to utrzymanie jednoznacznego
kierunku ku nowoczesnoci polskich si zbrojnych.
Szanowni Pastwo!
Unowoczeniajc nasz armi nie zapominamy o tych, ktrzy stanowi zawsze najwiksz warto
kadego wojska o onierzach. Dlatego raz jeszcze chc podkreli, e w rocznic zwycistwa w 1920
roku, pragniemy okaza wdziczno i szacunek, zaufanie take wspczesnym onierzom polskim.
W dniu ich wita dzikujemy za nieatw sub ku chwale Polski i ku jej bezpieczestwu w Polsce i poza
granicami. Mam na myli w sposb szczeglny onierzy uczestniczcych w misjach pokojowych i misjach
utrzymania pokoju, w misjach stabilizacyjnych, szczeglnie w Afganistanie, gdzie jest realne zagroenie.
Dzikujemy im wszyscy za nieatw sub. Dzikujemy onierzom, dzikujemy ich rodzinom,
dzikujemy wszystkim pracownikom systemu obronnego pastwa.
W dniu ich wita yczymy satysfakcji ze suby w coraz bardziej nowoczesnych, polskich siach
zbrojnych. Satysfakcji z poczucia, e Ojczyzna i dzisiaj jest dumna ze swoich obrocw.
Tego ycz nam wszystkim.
Dzikuj.
79
27 marca 2012 r.
Szanowny Panie Premierze !
Panie Ministrze!
Szanowne Panie i Panowie!
Chciaem przede wszystkim podzikowa Panu Ministrowi za zwrcenie uwagi na co, co stanowi
niesychan warto z punktu widzenia zdolnoci pastwa do dziaania, take w obszarze bezpieczestwa
i obronnoci. Dzikuj za podkrelenie tego, e jest jedno wszystkich najwaniejszych organw wadzy
pastwowej w sprawach bezpieczestwa i obronnoci. Jest jedno pogldw i jest wola wsplnego
dziaania. Mam nadziej, a nawet powiem wicej jestem przekonany, e onierze potrafi w peni
doceni to, e jest wola wspdziaania i kontynuowania wysiku nie tylko, ale take poprzez wsparcie
ministra obrony narodowej w dziele, ktrego musimy razem dokona. Mam na myli dokoczenie
trudnego programu reform polskich si zbrojnych.
Dzisiejsza odprawa kierowniczej kadry Si Zbrojnych to dla Zwierzchnika Si Zbrojnych dobra okazja nie
tylko do tego, co jest w samej nazwie dzisiejszego spotkania odprawy rozliczeniowo-koordynacyjnej, ale
jest szans do podzikowania za sub. Te dwanacie miesicy, ktre miny od poprzedniego spotkania
w tej samej formule, to czas, za ktry warto i trzeba podzikowa, bo to okres trudnych decyzji, duego
wysiku w wielu istotnych obszarach. Wystarczy wspomnie Afganistan, sub, prac zwizan
z kontynuowanym procesem profesjonalizacji polskich si zbrojnych. Dlatego serdecznie dzikuj
wszystkim onierzom Wojska Polskiego, dzikuj ich rodzinom za to, e dzisiaj po dwunastu miesicach
moemy pokaza postp, moemy pokaza take nowe wyzwania, ktre w moim przekonaniu zmuszaj
nas do dziaa, ktre przynios popraw jakoci, zwikszenie realnych moliwoci polskich si zbrojnych.
Przechodzc do rozmowy o przyszoci wojska bo dzisiejsza odprawa to take szansa na rozmow,
na dyskusj, na szukanie wsplnego pogldu na sprawy najwaniejsze nie mona jej nie poprowadzi
w kontekcie zada strategicznych stojcych przed polskimi siami zbrojnymi, zada, ktre stoj przed
ca Ojczyzn. Spord nich obrona wasnego terytorium w moim przekonaniu to w dalszym cigu
jednoznaczny priorytet. To musi by peny priorytet mimo tego, a moe wanie dlatego, e jestemy
czonkiem Sojuszu Pnocnoatlantyckiego, bo nasza warto sojusznicza take zaley od tego, czy
jestemy sami gotowi do obrony wasnego terytorium, czy jestemy take w stanie mwi o tym na forum
80
natowskim co jest wane, co jest niezbdne z punktu widzenia naszego bezpieczestwa. To zadanie musi
determinowa wszystkie programy rozwoju wojska. Dzisiejsze warunki bezpieczestwa
midzynarodowego jeszcze bardziej, w moim przekonaniu, to eksponuj, bo wiat wcale nie jest wiatem
stabilnym. Co prawda nie zagraa nam bezporednio adna dua wojna, ale rne zagroenia
asymetryczne, selektywne jak mwi specjalici od nauki wojskowej s faktem. Wystarczy wymieni
nowy typ zagroe, jakim s zagroenia w cyberprzestrzeni, ktrych wczeniej w ogle nie
dostrzegalimy, bo ich nie byo. Dzisiaj s one faktem, dlatego musimy jeszcze bardziej ni do tej pory
dysponowa wiksz liczb wasnych rodkw gwarancji bezpieczestwa, ktre bd zdolne do
samodzielnego uycia i dziaania. Jednym z najwaniejszych tego typu strategicznych rodkw jest dobrze
zorganizowana, wyposaona i wyszkolona armia.
Profesjonalizacja Si Zbrojnych RP doprowadzia do nadania subie wojskowej cakowicie odrbnego,
w peni ochotniczego charakteru. Ochotnicy o czym czasem zapominamy musz mie jednoznaczn,
mocn motywacj do suby. Motywacj natury moralnej, patriotycznej, ale take i motywacj natury
materialnej. Ludzie trafiajcy do wojska to nie mog by ludzie z przypadku, czy z koniecznoci. To musz
by ci, ktrzy widz w nim perspektyw realizacji swoich marze, take realizacj normalnych yciowych
ambicji. Dlatego przyznam, e zaniepokoi mnie ubiegoroczny, ponadprzecitny poziom rezygnacji ze
suby. Tym bardziej, e czsto dotyczy to onierzy, ktrzy nie nabyli uprawnie emerytalnych.
To przeczy tezie, e jest to zwizane cile z dyskusj o systemie emerytalnym. Wedug mnie kumulacja
zwolnie onierzy powinna by potraktowana jako sygna, e nie wszystko funkcjonuje prawidowo
w obszarze polityki kadrowej. Chciaem powiedzie, e jestemy w obliczu wielkiego zadania i pytania
czy wystarczy poprawianie starej pragmatyki, czy te trzeba szuka nowych, o wiele dalej idcych
rozwiza? Pamitajmy, e resort obrony narodowej sta si dzisiaj zaledwie jednym z pracodawcw na
bardzo konkurencyjnym rynku pracy, jeli chodzi o specjalistw.
Nie wystarczy wykupienie spotu telewizyjnego, tak jak w przypadku NSR, by przycign i zatrzyma
w wojsku na lata modego, ambitnego czowieka. Te refleksje przekazuj Pastwu pod rozwag wyraajc
jednoczenie satysfakcj, e wysikiem rzdu, take przy moim wsparciu, staraniem Pana Ministra,
w warunkach nieatwego budetu, znaleziono rodki na wzrost uposaenia onierzy, wyraajcego si
podniesieniem wskanika kwoty bazowej do 2,82 proc.
Serdeczne podzikowania kieruj do rzdu. Mam wiadomo tego, jakie to wywoao perturbacje
w innych obszarach funkcjonowania pastwa. Bardzo bym chcia, aby ten wysiek by take przez siy
zbrojne, przez onierzy doceniony. Bo trzeba to traktowa jako sygna szczeglnej troski
i zainteresowania o przyszo wojska, a take jako reakcj na pojawiajce si zagroenia.
Co do uzbrojenia, wyposaenia technicznego wojska, to w postanowieniu o Gwnych kierunkach rozwoju
Si Zbrojnych RP oraz ich przygotowa do obrony pastwa na lata 2013-2022 przyjlimy, e priorytetami
w zakresie modernizacji technicznej Si Zbrojnych RP powinny by: systemy informacyjne, obrona
powietrzna (w tym przeciwrakietowa) i szeroko rozumiana mobilno wojsk ldowych, zwaszcza
migowcowa.
Priorytety te powinny by gwnym kryterium waciwego rozdziau rodkw finansowych, jakie
pastwo polskie przeznacza na utrzymanie wojska. Musimy mie wiadomo, e od 10 lat mamy
powiem: my mamy, bo te mam w tym i swj wysiek doskona wrcz sytuacj dla mdrego planowania
i rozdysponowania budetu obronnego. Stay wskanik 1,95 proc. PKB, ktry udao si z sukcesem
ustanowi w 2001 roku, w cikim boju politycznym, daje stabilne, przewidywalne podstawy
programowania rozwoju si zbrojnych, w tym take modernizacji technicznej. Warto si zastanowi na ile
ta niebywaa szansa, nieporwnywalna z adnym innym krajem, w postaci stabilnego zwizania
wysokoci budetu obronnego ze wzrostem gospodarczym trwajcym w Polsce nieprzerwanie, przyniosa
zamierzone efekty, na ile zostaa spoytkowana na rzecz przyrostu zdolnoci obronnej Rzeczypospolitej.
Musimy to wszystko mie w gowie, zapamita i przemyle. Dziki temu rozwizaniu z 2001 roku
budet MON wzrs do dzisiejszego dnia dwukrotnie. Dwukrotnie! W roku 2001, gdy byem Ministrem
Obrony Narodowej budet by na poziomie 15 mld zotych. Dzisiaj wzrs w planowanym wykonaniu na
rok 2012 do poziomu 29,5 mld z. Na uzbrojenie i wyposaenie wojska wydano w tym czasie w sumie 33,5
mld z. Do tego trzeba doda jeszcze 7,5 mld z z tytuu realizacji ustawy z 2001 roku o samolocie
wielozadaniowym. I powiem wprost: uwaam, e wida zdecydowanie pozytywne efekty wydanych
pienidzy. Wida pozytywne efekty wysiku, ale kady specjalista wskae take saboci polegajce,
pomimo wszystko, na powanym rozproszeniu si i rodkw, na braku umiejtnoci skoncentrowania
wysiku w wybranych obszarach. Tam jest efekt jednoznaczny i widoczny, gdzie bya odrbna ustawa
ustawa o samolocie wielozadaniowym. Cao programu samolotowego zostaa od pocztku do koca
81
zrealizowana i dzisiaj moemy na mapie europejskiej wskazywa z dum Polsk, jako jeden z niewielu
krajw, ktry dysponuje tak powan, aczkolwiek nie do koca jeszcze wykorzystywan, si bojow, jak
stanowi samoloty wielozadaniowe. Wiemy, e w tym obszarze jest jeszcze wiele do zrobienia, aby
te zdolnoci i t si powiza ze zdolnociami dziaania np. wojsk ldowych.
Prosz Pastwa, musimy o tym pamita, gdy chcemy utrzyma stay wskanik 1,95 proc. PKB, co nie
zawsze spotyka si z penym zrozumieniem. Pan Premier wie to najlepiej, gdy jest rozrywany
sprzecznymi racjami i oczekiwaniami. Jeli chcemy utrzyma stay wskanik 1,95 i to w obliczu bardzo
powanych, w sposb sensowny artykuowanych, postulowanych innych wydatkw pastwa, ktrych nie
mona zlekceway, musimy mie wiadomo, jak ogromna odpowiedzialno stoi przed planist
strategicznym, a wic przed Sztabem Generalnym; jak wielka odpowiedzialno stoi przed decydentami,
aby racjonalnie rozdysponowa ten rosncy strumie pienidzy idcy na wojsko. Musi by ten strumie
wykorzystany przede wszystkim prorozwojowo, a to oznacza konsekwentne przeznaczanie co najmniej
1/4, a by moe 1/3 budetu obronnego na modernizacj techniczn. Ale to jeszcze nie wszystko. Wane
jest jeszcze, aby kwota przeznaczona na modernizacj wydawana bya optymalnie, ekonomicznie,
z zapewnieniem maksymalnego przyrostu priorytetowych programw z punktu widzenia polskich
interesw bezpieczestwa, zdolnoci operacyjnych itd. Z tego wynika konieczno priorytetyzacji
programw modernizacyjnych. Musz wic by jasno wyznaczone priorytety i to na nie powinien by
skierowany wysiek finansowy. To, co si rozkada na wiele lat czsto pod koniec realizacji programu ju
jest przestarzae i mao warte.
Chciabym w tym miejscu zwrci uwag na szczeglnie wany, priorytetowy i trudny, bardzo trudny
w realizacji projekt, jakim jest obrona powietrzna, a w jej ramach obrona przeciwrakietowa. Bez niej po
prostu nie mona wyobrazi sobie skutecznego zapewnienia bezpieczestwa i moliwoci w ogle
dziaania si zbrojnych na naszym terytorium, zarwno naszych, jak i natowskich. To z przestrzeni
powietrznej mog najatwiej i najszybciej dotrze realne zagroenia. Do tego dzisiaj, a w przyszoci coraz
bardziej podstawowym nonikiem siy uderzeniowej bd rakiety rakiety rnych klas, kategorii,
zasigu, siy raenia, od strategicznych do taktycznych najniszego szczebla. Kto nie umie, albo nie ma
czym z nimi walczy, kto nie potrafi si przed nimi broni, w moim przekonaniu nie ma szans
w konfrontacji z przeciwnikiem. A Polska takiej obrony dzisiaj nie ma
Czasami pojawiaj si opinie, e przecie moe nas obroni system obrony przeciwrakietowej NATO.
Polska popiera to, aby istnia system wsplny, obejmujcy cao NATO. Ale nadzieje, e moe on nas
obroni pozostan zudne, pozostan bez pokrycia, jeli nie wczymy si do systemu sojuszniczego
z wasnym systemem narodowym. Bo taka jest istota tego pomysu natowskiego: kady wnosi wasny
komponent obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej. Wchodzc do systemu sojuszniczego bez
wasnych rodkw przeciwrakietowych pozostaniemy, w moim przekonaniu, w szarej strefie
bezpieczestwa przeciwrakietowego. Bdziemy co najwyej wiadczy usugi na rzecz obrony innych
sojusznikw, dostarczajc im np. bardzo cennych danych z polskich radarw i z polskich systemw
rozpoznania. Aby aktywnie korzysta z systemu sojuszniczego w obronie naszego terytorium, musimy
wej do z wasnymi rodkami przeciwrakietowymi.
To ilustruje skal wyzwania strategicznego, jakim jest obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa. I to
przy penej wiadomoci jej niebywaych kosztw. To jest niezwykle kosztowny system, ale jego brak
czyni iluzj przekonanie, e moemy by skuteczni w obronie wasnego terytorium. A przemilczenie tego
problemu nie moe by adn odpowiedzi. Wydaje si wic wartym rozwaenia pomys, aby ten wielki
projekt modernizacyjny sfinansowa z dodatkowych pienidzy, ktre z mocy dziaania zasady 1,95 proc.
PKB na obronno pojawi si w latach nastpnych w budecie MON przy zaoeniu kontynuowania
wzrostu gospodarczego. Dalszy wzrost gospodarczy to przecie wiksza warto tego 1,95 proc.
Oczywicie wszyscy bymy chcieli, eby jeszcze raz zastosowa tak procedur, jak z samolotem
wielozadaniowym, ale Prosz Pastwa, trzeba by realistami wszystkie kraje w Europie zmniejszaj
wydatki na obron, zmniejszaj nawet Stany Zjednoczone. To si udao raz w 2001 roku, ale i wtedy
graniczyo to z politycznym cudem. W zwizku z tym trzeba szuka rozwiza w zagospodarowaniu tego,
co przyronie w budecie obronnym na zasadzie 1,95 PKB w nastpnych latach. To trzeba
zagospodarowa na rzecz narodowego programu, by moe regulowanego ustaw, budowy systemu
obrony powietrznej, w tym przeciwrakietowej.
Inny perspektywiczny projekt, ktry obowizkowo naleaoby uwzgldni w przygotowywanym
wieloletnim programie rozwoju Si Zbrojnych to wedug mnie program dotyczcy rodkw walki
cybernetycznej. To jest problem ju nastpnej generacji, jeli chodzi o systemy techniczne, ktre bd
decydoway o przyszym polu walki.
82
Transformacja, modernizacja, wszelkie przeksztacenia, jakich dokonujemy i bdziemy dokonywa

w Siach Zbrojnych RP, bo Siy Zbrojne musz by do tego gotowe, e cigle si zmieniaj, cigle d do
wiadomej zmiany wycigajc wnioski z wasnych i cudzych dowiadcze, e tym wielkim wyzwaniem
musz by dwie wane reformy, ktre byyby dokoczeniem tego, co zaczlimy 10 lat temu, tj. reforma
systemu dowodzenia i reforma systemu szkolnictwa wojskowego. Wedug mnie one mogstworzy
podwaliny pod przysz, docelow wizj si zbrojnych. Dlatego chciaem wyrazi satysfakcj, podzikowa
za to, e powstay w Ministerstwie Obrony Narodowej zespoy do spraw przeprowadzenia tych reform
i w mojej ocenie zmierzaj one do koca prac przygotowawczych. Zblia si moment, kiedy bdziemy
mogli wsplnym wysikiem je wdroy. Nie mam najmniejszej wtpliwoci, e nie we wszystkich uszach
ta zapowied brzmi dobrze. Wiem to i rozumiem, ale jeli uznajemy, e rzecz najwaniejsz jest przyrost
zdolnoci i wartoci bojowej si zbrojnych, to musimy mie wiadomo, e w tym obszarze trzeba
dokoczy reformy rozpoczte w 2001 r.
Pragn przypomnie, e podstaw byo denie do spaszczenia i zmniejszenia nadmiernie
rozbudowanego sytemu dowodzenia. W cigu 10 lat nie tylko nie nastpio adne zmniejszenie, a wrcz
odwrotnie nastpio rozbudowanie systemu dowdczego. Liczba dowdztw si zwiksza, a liczebno
wojska si zmniejsza: naley odwrci t tendencj.
Jeszcze raz podkrel gwne idee, ktrym podporzdkowane powinny by prace nad tworzeniem
kluczowych zaoe do tych reform. Najwaniejszymi z nich s uwzgldniajce dyrektyw ekonomizacji
wysikw obronnych zasada integracji funkcjonalnej i konsolidacji organizacyjnej. Nad tym, jak to ma
wyglda, pracuje Ministerstwo Obrony Narodowej, Biuro Bezpieczestwa Narodowego wspomaga,
a ja jestem skonny rozpi parasol ochronny nad tym pomysem, aby go nie zmarnowano.
Prosz Pastwa, redukcja liczby centralnych organw dowodzenia jest koniecznai to w moim przekonaniu
zobecnych 7 do 3 odpowiedzialnych za trzy podstawowe funkcje kierowania: planowanie strategiczne,
dowodzenie oglne i dowodzenie operacyjne. Dublowanie instytucji w ramach jednego resortu pociga za
sob koszty, o ktrych wszyscy dobrze wiemy to nie s koszty tylko i wycznie etatowe. To s powane
kwoty. Wane jest rwnie to, e dublujce si struktury szkodz skutecznemu dowodzeniu i wyduaj
procesy decyzyjne.
Podobnie, reforma szkolnictwa wojskowego prowadzi musi do jego konsolidacji i zdecydowanego
skoncentrowania si na zadaniach bezporednio potrzebnych wojsku. Niech uczelnie cywilne dbaj
o ksztacenie cywili w zakresie nauk cywilnych.
Prosz Pastwa, jest nie do zaakceptowania, z mojego punktu widzenia, to, e tylko 10 proc. potencjau
szkolnictwa wojskowego pracuje na rzecz si zbrojnych, podczas gdy utrzymywane s w nich
rozbudowane etaty wojskowe. W moim przekonaniuucywilnienie programw nauczania, przy utrzymaniu
rozbudowanej struktury etatw wojskowych w uczelniach wojskowych tylko z nazwy,
jest nieuzasadnionym wydawaniem pienidzy na niby obronno.
Mona atwo wykaza liczb wysokich etatw, ktre przy zrealizowaniu reformy systemu dowodzenia
i szkolnictwa wojskowego mog by zamienione na liniowe etaty w jednostkach bojowych. By moe
wystarczyoby ich na jedn brygad, a moe na wicej.
I kady z nas musi we wasnym polskim sumieniu odpowiedzie sobie na proste pytanie: co z punktu
widzenia obronnoci kraju jest waniejsze czy etaty istotne dla pewnej grupy ludzi, czy te jednostki
bojowe istotne z punktu widzenia planw obronnych Rzeczypospolitej?
Prosz Pastwa, na pocztku tego miesica byem w Afganistanie. Wyraziem i wyraam pene uznanie
sucym tam polskim onierzom oraz ogromn wdziczno, bo dobrze reprezentuj Pastwo Polskie,
dobrze realizuj powierzone im zadania. Chciabym dzisiaj potwierdzi, e uczestniczc w tej operacji do
koca na zasadach ustalonych w ramach szczytu w Lizbonie powinnimy by rzecznikami, obrocami
zasady, i realizujemy postanowienia z Lizbony i e koniec misji wojskowej w Afganistanie w obecnym
charakterze musi nastpi z kocem 2014 r., na zasadzie wsplnego wykonania wsplnej decyzji przez
czonkw Sojuszu.
To wedug mnie rwnie otwiera drog do konsekwentnej koncentracji naszego wysiku na rzecz
planowania i przygotowywania w duo wikszej mierze, ni to ma miejsce dzisiaj, obrony terytorium
wasnego kraju i innych krajw czonkowskich Sojuszu.
W perspektywie najbliszych tygodni przygotujemy jako kraj, jako wadze pastwa polskiego, stanowisko
Polski na nadchodzcy szczyt Sojuszu w Chicago. Rozstrzygniemy wtedy take kwesti charakteru i skali
polskiego zaangaowania w Afganistanie po 2014 r.
83
W moim przekonaniu, powinno by to koncentrowanie si na proporcjonalnym, odpowiednim do naszych

interesw i realnych moliwoci wspomaganiu pastwa afgaskiego. Rne wersje mona rozwaa, ale
musimy pamita, e to take musi stanowi podstaw mylenia o tym, jak inaczej zagospodarowa
rodki, ktre zostan w Polsce z tytuu zakoczenia misji afgaskiej.
Na zakoczenie chciaem przypomnie moj deklaracj sprzed roku. I chciaem j powtrzy take wobec
Ministra Tomasza Siemoniaka, Pana Premiera, wobec caej kadry dowdczej Wojska Polskiego. Jestem
gotw wspiera, pomaga i ponosi wspodpowiedzialno za wszystkie mdre, wane i potrzebne
polskiej armii decyzje, ktre suy bd racjonalnej transformacji armii polskiej. Czekam
na konstruktywne pomysy i propozycje.
Chciaem wyrazi w tym miejscu satysfakcj, e Pan Minister wspomnia te o planie dla Marynarki
Wojennej. Umwiem si z Panem Premierem, e spotkamy si w wskim gronie, aby w sposb szczeglny
zastanowi si nad tym, jak najlepiej mona wykorzysta rodki w ramach zamysu wanego
i potrzebnego, jakim jest uruchomienie powanego programu modernizacji Marynarki Wojennej.
Oczywicie nie samo trwanie i reprezentowanie polskiej bandery jest wartoci. Wartoci jest realny
przyrost moliwoci skutecznego dziaania na Batyku.
Chciaem rwnie zapowiedzie konsultacje z przewodniczcymi klubw parlamentarnych w sprawie
dwch kluczowych reform: reformy systemu dowodzenia i szkolnictwa wojskowego.
Chciaem dlatego, e mam te swoje wasne dowiadczenia jako Minister Obrony Narodowej z roku 2001,
kiedy udao si, mimo e to by trudny czas przedwyborczy, uzyska porozumienie wszystkich liczcych
si si politycznych wok wcale nieatwego i nie tylko sympatycznie wygldajcego programu
szecioletniego.
Chciabym jeszcze raz serdecznie podzikowa Ministrowi Obrony Narodowej, Szefowi Sztabu
Generalnego, caym Siom Zbrojnym RP, ktre Pastwo reprezentujecie, wszystkim onierzom
i pracownikom Wojska za wysiek woony w podejmowanie wyzwa w cigu ostatnich dwunastu
miesicy. A jednoczenie zapewni, e ta yczliwo, wdziczno musi oznacza take zacht do
kontynuowania wysiku na rzecz koniecznych zmian. Entuzjastw zmiany zawsze trudno jest znale, ale
tam, gdzie jest wiadomo, jest fachowa wiedza o problemach obronnoci i bezpieczestwa kraju musi
by take wiadomo koniecznoci cigej gotowoci do zmian, bo kto stoi w miejscu, ten si w zasadzie
cofa. Dlatego chciaem, dzikujc wszystkim, przypomnie rwnie to, o czym mwiem na poprzedniej
odprawie kadry kierowniczej wojska: nasz saboci od wielu wielu lat jest sabo dyscypliny
wykonawczej. Bd na to kad jak najwikszy nacisk, bd do tego zachca, o to bd prosi, na to bd
zwraca szczegln uwag, bo to prosz Pastwa, mwic wprost, troch nasza narodowa wada,
e chtnie budujemy plany, rozwaamy rne warianty, a na kocu, jak przychodzi co do czego,
to na przeszkodzie staje 1000 barier uzasadniajcych opnienia, brak konsekwencji
i nieumiejtno osigania celw. Kto stoi w tym samym miejscu, nie zmienia si, nie rozwija si, nie jest
silniejszy tylko coraz sabszy. Nie wolno nam sta w miejscu!
Dzikuj bardzo za uwag.
84
4 lutego 2012 r.
na Konferencji Bezpieczestwa w Monachium
Szanowni Pastwo!
Dzikuj bardzo za zaproszenie do wystpienia na konferencji, ktra od lat stanowi wane forum
wymiany idei na temat bezpieczestwa midzynarodowego. Mam wiadomo, e zabierajc gos w tej
czci debaty, mam okazj mwi szerzej z punktu widzenia nie tylko Polski, lecz take innych krajw
naszego regionu Europy, Europy rodkowo-Wschodniej. Tych krajw, ktre stosunkowo niedawno
odzyskay wolno i stosunkowo niedawno uzyskay poczucie bezpieczestwa poprzez przynaleno
do Sojuszu Pnocnoatlantyckiego, ale take poprzez uczestnictwo w integracji europejskiej.
Jestem pewien, e do wielu narodw Europy rodkowo-Wschodniej w dalszym cigu przemawiaj
zarwno echa wielkoci, siy i zdolnoci organizacyjnej, jak i sukcesu NATO, ktre przecie jako wiat
zachodni wygrao wycig o wolno take dla nas. Jestem pewien, e w wielu naszych krajach jeszcze
bardzo mocno brzmi w uszach i w sercach stwierdzenia ojcw zaoycieli Unii Europejskiej, ktrzy
mwili o tym, e gdy nie byo Europy, bya wojna. Mamy w pamici wszystkie przesania wiadczce
o tym, e istnieje bezporedni zwizek midzy demokracj, integracj i poczuciem bezpieczestwa.
Spotykamy si w czasie, kiedy kryzys zaduenia i jego konsekwencje gospodarcze znajduj si w centrum
wiatowej i take naszej uwagi. Warto zaznaczy, e sytuacja bezpieczestwa w naszej sferze wydaje si
zdecydowanie lepsza ni sytuacja gospodarcza. Niemniej jednak dowiadczenie uczy, e naley by
niesychanie ostronym, czuym na wszystkie sprawy zwizane z bezpieczestwem, bo tak jak wybitny
polski filozof i myliciel polityczny Leszek Koakowski czowiek niezwykle ciekawy, bo uczestnik
i wsptwrca marksizmu, a potem jego zdecydowany krytyk; czowiek, ktry przygotowa w sensie
mentalnym wielu ludzi z polskiej Solidarnoci, ktrzy przeprowadzili rewolucj demokratyczn
mwi po 11 wrzenia 2001 roku, e ten zamach nie otworzy nowego rozdziau w historii i e nigdy
nie bdziemy yli bezpiecznie, zawsze bd czyhay na nas katastrofy.
My w Polsce mamy t wiadomo ze wzgldu na fakt, e od tysica lat funkcjonujemy w rejonie, gdzie
czste byy polityczne przecigi. Denie do absolutnego bezpieczestwa take nam nie przemawia do
wyobrani. Pamitamy przecie wielkie mocarstwo, ktre upado pod ciarem wydatkw militarnych,
bo nie rozumiao, gdzie s prawdziwe wyzwania, gdzie s prawdziwe zagroenia. Nie odczytao, e one
pochodziy od wewntrz, nie z zewntrz. To jest podpowied take dla nas dzisiaj. Jeli nigdy nie
bdziemy w peni bezpieczni, to porzucajc zudn pokus bezpieczestwa absolutnego oznacza to
85
dla nas stay, nigdy niekoczcy si obowizek troski i zabiegania o bezpieczestwo, zapewniania
odpowiednich nakadw i poszukiwania waciwych instrumentw dziaania.
Szanowni Pastwo!
Sprawy bezpieczestwa w strefie euroatlantyckiej mona uj dwupoziomowo. Z jednej strony pastwa
obszaru euroatlantyckiego ciesz si wzgldnie wysokim, take w perspektywie historycznej, standardem
bezpieczestwa. Natomiast z drugiej strony zagroenia dla bezpieczestwa, konflikty, powody
do niepokoju znajduj si w naszym bliszym i dalszym otoczeniu. Cz z nich bezporednio oddziauje
jednak na nasz sytuacj bezpieczestwa. Zastanawia, e dwie dekady po zakoczeniu zimnej wojny,
po tym, jak zmalay rnice ideologiczne oraz wrogo militarna, w dalszym cigu w obrbie tej samej
strefy tak wiele uwagi powicamy wewntrzatlantyckim problemom bezpieczestwa, ktre wydaj si
zupenie trywialne w porwnaniu z tym, z czym mamy do czynienia na Bliskim Wschodzie, w Afryce czy
na ogromnych obszarach Azji.
Na obszarze na zachd od Jekaterynburga a po Los Angeles mamy w zasadzie najwiksze nasycenie
wielostronnymi instytucjami bezpieczestwa, porozumieniami o kontroli i ograniczaniu zbroje oraz
o przejrzystoci i budowie zaufania w strefie militarnej. Tutaj take jest najbardziej rozbudowana sie
kanaw konsultacji, dialogu, wzajemnego poznawania si i usuwania lkw. I chocia to nasze spotkanie
tutaj, w Monachium, jest take wan okazj do dialogu i wzajemnego poznania si, to wszyscy czujemy
dobrze, e unilateralizm, impulsy renacjonalizacyjne bior przecie nierzadko gr nad podejciem
wielostronnym, ktre uwzgldniaoby w rwnej mierze potrzeby bezpieczestwa wszystkich
zainteresowanych, a nie tylko tych najsilniejszych.
Kryzys finansowy w Unii Europejskiej, blokada dziaa OBWE, rozbienoci w podejciu do kryzysu
libijskiego, nieuzasadniony wzrost wydatkw albo zapowied wzrostu wydatkw militarnych niektrych
pastw czy te najnowsze rnice wobec sztandarowego zadania NATO, jakim jest Afganistan, to wyrane
znamiona wspczesnych uwarunkowa i wspczesnych pyta o sfer bezpieczestwa. Ta lista
problemw skania do porzucenia aroganckiej pewnoci, e przyszo nie przyniesie nowych powanych
wyzwa.
Prosz zauway, e w ostatniej dekadzie jeden tylko konflikt w Afganistanie kosztowa wielokrotnie
wicej wysiku zbrojnego, logistycznego, strat ludzkich i innych zniszcze ni to wszystko, co si zdarzyo
w tym czasie w zwizku z uyciem siy w strefie od Vancouver po Wadywostok. Trzeba zatem przykada
do tych spraw waciw miar. W historii, take tej nieodlegej, niemao byo sytuacji, w ktrych
przesadna reakcja na zagroenie take sama w sobie stanowia zagroenie, zagroenie dla
zainteresowanego i dla jego otoczenia. Jak przekonujco pokazuje raport Euroatlantyckiej Inicjatywy
Bezpieczestwa, problem tkwi w psychologii, w percepcji, w historycznych stereotypach, take
w atawizmach zwizanych z przywizaniem do czynnika militarnego jako czynnika wpywu, potgi czy
nawet tylko i wycznie prestiu. Niemal nikt nie jest wolny od tego, a zwaszcza wielkie mocarstwa. Losy
najnowszego resetu w stosunkach USA-Rosja s tego potwierdzeniem. Niemao osb pokadao w tym
resecie spore nadzieje, lecz dzisiaj moemy odnie wraenie, e po wstpnej dynamice i po podpisaniu
niemal dwa lata temu nowego porozumienia START te nadzieje pozostay niezrealizowane. Polska zreszt
wczeniej uruchomia wasny reset w stosunkach z Rosj. I take dynamika tego procesu nie w peni
odpowiada naszym oczekiwaniom. Oczywicie trzeba konsekwencji. Mamy nadziej, e po wyborach
w Rosji ponownie nastpi intensyfikacja dialogu z Rosj.
Spotykamy si tu, w Monachium, aby zagroenia dla naszego bezpieczestwa oceni od strony tego, co jest
wsplne i co pochodzi spoza obszaru atlantyckiego. Wysuchaem z ogromnym zainteresowaniem, jak
pewnie wszyscy Pastwo, wystpienia amerykaskiego sekretarza obrony Leona Panetty i pani sekretarz
stanu Hillary Clinton i chc powiedzie, e na pewno trudno czerpa satysfakcj z zapowiedzi gbokich
zmian w akcentach polityki amerykaskiej. Jednak w dalszym cigu naley lokowa nadziej, po pierwsze,
w utrzymaniu spoistoci Sojuszu Pnocnoatlantyckiego; take w propozycjach utrzymania i rozwoju
realnych zdolnoci dziaania Sojuszu, podjcia wyzwa przyszoci od strony technologicznej
i organizacyjnej. Ale niewtpliwie trzeba potraktowa to jako zapowied zmian, ktre trudno bdzie
cofn.
Dlatego chciabym w sposb jednoznaczny powiedzie, e traktuj te wezwania z Waszyngtonu, wezwania
naszych amerykaskich przyjaci, jako wezwanie w pierwszym rzdzie do caej Unii Europejskiej, ktra
w przeszoci tak chtnie deklarowaa swoje ambicje w dziedzinie bezpieczestwa. W moim przekonaniu
Unia Europejska musi teraz przej od deklaracji do czynw.
86
Wszyscy dostrzegamy postp, jaki si dokona w chwili zainicjowania Europejskiej Polityki

Bezpieczestwa i Obrony w 1999 roku, ale mamy te wiadomo stagnacji, jaka zapanowaa w tej
dziedzinie pomimo wejcia w ycie Traktatu z Lizbony, ju przecie ponad dwa lata temu. Dojrza
w moim przekonaniu czas, by Unia Europejska z ca powag podesza do swojej odpowiedzialnoci
za bezpieczestwo w Europie i w jej otoczeniu, w synergicznej wsppracy ze Stanami Zjednoczonymi
i NATO, ale take z Rosj i innymi pastwami Europy Wschodniej. Musi to dotyczy aspektw
instytucjonalnych, oglnego potencjau i zdolnoci operacyjnej, strategiczno-doktrynalnej. Amerykascy
przyjaciele, w moim przekonaniu, powiedzieli nam rzecz bardzo wan. Powiedzieli nam: Europo,
przymierz si do ciszej zbroi.
W moim przekonaniu drog do rewitalizacji wysiku Unii Europejskiej w sferze bezpieczestwa powinno
by podjcie odkadanych prac nad now strategi bezpieczestwa Unii. Istnieje wiele dobrych powodw,
aby ten wysiek podj. Sygna z Waszyngtonu jest istotnym dzwonkiem alarmowym pod tym wzgldem.
Przecie rzecz nie w nowym dokumencie, lecz w starannej ocenie odpowiedzialnoci, jaka dzisiaj
przypada Unii Europejskiej, oraz w przewartociowaniu politycznego podejcia do moliwoci realnego
dziaania Unii Europejskiej w sferze bezpieczestwa i obrony. Polska zoya w tym zakresie w cigu
ostatnich lat szereg propozycji.
Warto si zastanowi, czy drog do wikszej odpowiedzialnoci i dojrzaoci w sferze bezpieczestwa
i obrony nie powinna by formua wzmocnionej wsppracy, ktr przecie przewiduje Traktat Lizboski.
87
15 sierpnia 2011 r.
Chciabym serdecznie podzikowa Szwadronowi Jazdy Polskiej, z ktrym mogem przyby tutaj razem na
Plac Marszaka Pisudskiego w dniu wita Wojska Polskiego. Chc podzikowa, bo na tle przepiknych
polskich tradycji militarnych najatwiej jest mwi nie tylko o dumie z przeszoci, ale take o zadaniach
czekajcych nas dzi i jutro w obszarze obronnoci Polski.
Panie Marszaku, Panie Premierze, Obywatele i onierze Rzeczypospolitej!

Szanowni Pastwo!
Jak co roku, 15 sierpnia stajemy tu, przed Grobem Nieznanego onierza, na placu noszcym dumne imi
Marszaka Jzefa Pisudskiego, naczelnego wodza i autora najwikszego polskiego zwycistwa od czasw
Wiktorii Wiedeskiej. Zwycistwa, ktre w 1920 roku ocalio nie tylko mod niepodlego Polski, ale
i ca demokratyczn Europ przed zagraajcym jej komunistycznym totalitaryzmem.
Dlatego chc dzisiaj przywita w sposb szczeglny obecnych tutaj na Palcu razem z nami przedstawicieli
armii francuskiej. My w Polsce pamitamy, yczliwie wspominamy udzia take Francji
w odbudowywaniu wolnej, niepodlegej Polski w 1918-1919 roku i wsparcie, jakiego udzielia Francja
zarwno w wymiarze techniczno-organizacyjnym, jak i politycznym, ale take w zakresie myli wojskowej
i szkolenia udzielia modej armii polskiej, tak, e moglimy pokona zagroenie dla wczesnej Europy
- tu na przedpolach Warszawy.
Stajemy dzisiaj, tu przed Grobem Nieznanego onierza, aby odda hod onierskiej krwi przelanej za
Ojczyzn. Stajemy tu, by pokoni si cieniom onierzy wszystkich polskich wojen i wszystkich polskich
bitew. Bez ich ofiary nie byoby bowiem Polski, take tej dzisiejszej - tej wolnej, suwerennej
i demokratycznej.
Za powicenie i bohaterstwo onierzom 1920 roku, jak rwnie kombatantom i weteranom wielu
innych frontw i bitew, skadam wyrazy hodu i najwyszego szacunku. Ich postawa to wzr
do naladowania dla naszych wspczesnych Si Zbrojnych. Dzisiaj one rwnie ofiarnie su ojczynie.
wiadczy o tym najlepiej udzia w niebezpiecznych misjach poza granicami kraju. Tam te jest przelewana
krew za Polsk, polskiego onierza, krew, przed ktr wszyscy z szacunkiem pochylamy gowy.
Ten wanie trud i to powicenie to najlepsze wiadectwo jak wiele Rzeczpospolita zawdzicza swojej
armii. Jej sia i ofiarno daje polskiemu pastwu - wraz z czonkostwem w najpotniejszym Sojuszu,
88
jakim jest NATO - poczucie bezpieczestwa. To poczucie bezpieczestwa, ktre przez setki lat byo
dojmujcym brakiem. wito Wojska Polskiego to znakomita okazja, aby naszym Siom Zbrojnym
podzikowa za to, jak dzisiaj take su Polsce, jakie ryzyka i wyzwania musz udwign.
Jako Zwierzchnik Si Zbrojnych serdecznie, z caego serca, dzikuj wszystkim onierzom. Serdecznie
pozdrawiam te wszystkie rodziny onierskie, wspierajce najbliszych w ich nieatwej subie, czsto
nie zwaajc na niedogodnoci, jakie ta suba niesie w yciu codziennym.
Szczeglne sowa uznania kieruj do tych wszystkich, ktrzy w nieatwym dla Si Zbrojnych okresie
przeszo dwudziestoletniej gbokiej restrukturyzacji i reformy skutecznie dziaali na rzecz podniesienia
poziomu nowoczesnoci w wymiarze organizacyjnym, technicznym i ludzkim. Polska nowoczesna musi
dysponowa nowoczesn armi.
Przed wielu ju laty, penic funkcj Ministra Obrony Narodowej, gdy uruchamiaem tzw. plan szecioletni
oznaczajcy podjcie trudnych, czasami nawet bardzo trudnych reform w wojsku i wypenienie
przyjtych przez pastwo polskie zobowiza z tytuu uzyskania czonkostwa w NATO powiedziaem:
znajdujemy si w punkcie zwrotnym. Albo opracujemy program etapowej naprawy Si Zbrojnych RP albo
oddamy si zudzeniom, e nastpi cud. Ta druga droga mnie nie interesuje". Po przeszo 10 latach
to stwierdzenie, w moim przekonaniu, jest nadal aktualne.
Z tego punktu widzenia bardzo wysoko oceniam mia decyzj o przejciu z armii opartej o przymusowy
pobr na armi zawodow. Naley jednak pamita, e na pen profesjonalno si zbrojnych musi zoy
si wiele elementw, w tym zawodowy onierz, nowoczesne uzbrojenie, perfekcyjne wyszkolenie
i nowoczesne dowodzenie.
W tych obszarach lokuj si wic gwne wyzwania, przed ktrymi stan nowy Minister Obrony
Narodowej. S to wyzwania systemowe z wieloletnim horyzontem. Podejmujc te wyzwania moe Pan
Minister liczy na pene wsparcie i zaangaowanie Prezydenta Zwierzchnika Si Zbrojnych.
Szanowni Pastwo!
Katastrofa smoleska ujawnia istotne saboci obecnego, ksztatowanego przez dugie lata, systemu
kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi. Sabo rodzi sabo. Pochodn by wic brak skutecznego
nadzoru nad wykonaniem decyzji, rozchwianie dyscypliny realizacyjnej, saboci w szkoleniu
i wyposaeniu.
Std konieczna jest, w moim przekonaniu, integracja systemu kierowania i dowodzenia na szczeblu
centralnym wok trzech podstawowych funkcji: planowania strategicznego, dowodzenia biecego
i dowodzenia operacyjnego. Std konieczne jest dowartociowanie systemu szkolenia wojskowego,
konieczna jest odkadana od lat, a przewidziana wczeniej, reforma szkolnictwa wojskowego. Reforma
zakadajca nie realizacj akademickich ambicji rodowiska cywilno wojskowego, ale wychodzca
naprzeciw potrzebom si zbrojnych w zakresie rda rzetelnego rzemiosa wojskowego.
Szanowni Pastwo!
Dzisiaj siy zbrojne s oceniane, w znacznej mierze, przez pryzmat dyskusji o przyczynach katastrofy
smoleskiej i poprzez ustalenia komisji pana ministra Millera. Waro wic i trzeba, w imi uczciwoci,
w imi take prawidowej oceny sytuacji przekaza, e cay szereg wnioskw i zalece ukadajcych si
w logiczny cig dziaa naprawczych zostao podjtych i wdroonych w ycie jeszcze przed ogoszeniem
raportu, od razu po dramacie katastrofy i to przez sam armi.
W Dniu wita Wojska Polskiego jako Zwierzchnik Si Zbrojnych dzikuj za podjcie tego wyzwania
istotnego ze wzgldu na konieczno odbudowy zaufania spoecznego i wizerunku armii jako sprawnego
narzdzia pastwa polskiego. Sensem istnienia wojska jest jego gotowo i zdolno do wykonywania
zada operacyjnych. Wrd nich za najwaniejszym, konstytucyjnym zadaniem armii jest bezporednia
obrona wasnego kraju i obrona terytoriw krajw sojuszniczych. Ta misja wojska musi decydowa
o priorytetach jego transformacji w wymiarze organizacyjnym, kadrowym, technicznym i sprawnociowoszkoleniowym.
Wan grup zada operacyjnych stanowi udzia w operacjach midzynarodowych poza granicami kraju.
Ale stale trzeba pamita o elaznej zasadzie waciwych proporcji: priorytet to zadania zwizane
z bezporedni obron wasnego kraju; wszystkie inne to zadania pomocnicze i wspierajce.
Dziaaniem na rzecz wasnego bezpieczestwa jest take mdre, racjonalne, odpowiadajce interesom
i moliwociom pastwa polskiego zaangaowanie w operacje midzynarodowe. To w warunkach
globalizacji porednie ubezpieczenie Polski przed wieloma wspczesnymi zagroeniami. To rwnie
89
efekt naszego czonkostwa w NATO i Unii Europejskiej. Dlatego dzikujc polskim onierzom za trudn
misj w dalekim Afganistanie i w innych rejonach wiata pragn wyrazi przekonanie, e zgodnie
z decyzjami szczytu NATO w Lizbonie, tak jak i inne kraje uczestniczce w operacji afgaskiej Polska
rozpocznie korygowanie liczebnoci wasnego kontyngentu w Afganistanie ju od roku 2011, e zblia si
moment zasadniczej zmiany charakteru ten najtrudniejszej misji, misji afgaskiej, a pniej jej
zakoczenie w ramach solidarnoci caego Sojuszu Pnocnoatlantyckiego.
Biorc udzia w takich misjach, powinnimy zawsze pamita o wasnej podmiotowoci i kierowa si
rzeteln ocen wasnych moliwoci oraz stopnia powizania danego zaangaowania z naszym
bezporednim narodowym interesem.
Szanowni Pastwo!
Dzisiaj polskie wojsko przechodzi wany i trudny egzamin. Jest obiektem bardzo wnikliwej, krytycznej
analizy i oceny publicznej. Ale na krytyce nie wolno poprzesta. Jestem gboko przekonany, e rozpocz
si na nowo okres wytonej pracy, wycigania take wnioskw z tego, co si wydarzyo na lotnisku
w Smolesku. Tak naprawd, musimy mie tego wiadomo, e razem z wojskiem egzamin przechodzi
dzisiaj take pastwo zdajce egzamin z cywilnej kontroli i cywilnej odpowiedzialnoci za armi. Powinna
to by kontrola sprawowana po ojcowsku - mdra, wymagajca, ale z mioci.
Mio i szacunek do armii, dla jej trudnej i wymagajcej suby, od pokole czyy Polakw. Take
dzisiaj, sprawy bezpieczestwa i obronnoci powinny czy nas wszystkich, by podejmowane,
rozwizywane ponad wszelkimi politycznymi i partyjnymi podziaami.
Bezpieczestwo naszej Ojczyzny i onierska suba nie mog sta si elementem przetargowym
jakiejkolwiek kampanii wyborczej. Nie mog by podporzdkowane partyjnym interesom.
Apeluj o to w dniu wita Wojska Polskiego, Polskiego. Pamitajmy, e wojsko polskie jest wasnoci
i obroc caego narodu.
90
18 marca 2011 r.
Panowie Marszakowie, Panowie Ministrowie, Panowie Oficerowie, Szanowni Pastwo,
Chc podzikowa za informacj Ministra Obrony Narodowej, za meldunek Szefa Sztabu Generalnego,
chc rwnie podzikowa za to, e mog ten meldunek przyj tutaj, w Centrum na wirki-Wigury,
w czasie dorocznej odprawy rozliczeniowo-koordynacyjnej kadry kierowniczej Ministerstwa ON i Si
Zbrojnych, bo to miejsce przywouje wiele, wiele wspomnie i skojarze. Osobicie zawsze
przywizywaem du wag do tego rodzaju odpraw, ktre daway szans na podsumowanie, ale take na
rzeteln rozmow o kierunkach dziaa koniecznych na przyszo. Miaem okazj uczestniczy w tych
odprawach, jako Wiceminister i Minister ON, Przewodniczcy Sejmowej Komisji ON, a teraz mam wielk
satysfakcj uczestniczy w niej jako Zwierzchnik Si Zbrojnych. To jest jedna z takich najlepszych okazji do
komunikowania si Prezydenta Zwierzchnika Si Zbrojnych z Siami Zbrojnymi, w celu wyznaczenia
wsplnej drogi do realizacji nastpnych zada i drogi na zbliajcy si rok.
Trudno jednak dzisiaj nie poprzedzi tej czci merytorycznych rozwaa, refleksj innej natury. Dzikuj
za przypomnienie minut ciszy, tych wszystkich, ktrzy zginli w katastrofie samolotu polskiego pod
Smoleskiem. Zgin wtedy take Zwierzchnik Si Zbrojnych Prezydent Lech Kaczyski, zgin Szef SG,
zginli wszyscy dowdcy RSZ. Wszyscy mamy w pamici tamte dramatyczne wydarzenia, ale pamitamy
rwnie o tym e wojsko mimo olbrzymiej straty poniesionej na szczytach struktury dowdczej dziaao,
realizowao swoje zadania dajc dowd cigoci dowodzenia i kierowania Siami Zbrojnymi. Armia
potwierdzia, e pomimo skutkw katastrofy smoleskiej nadal wypenia swoj sta rol jednego
z filarw, na ktrym opiera si pastwo polskie.
Katastrofa smoleska si rzeczy skoncentrowaa w minionym roku uwag na Siach Powietrznych i nie
ma co udawa: ujawnia rwnie istotny kryzys w tym rodzaju si zbrojnych. Naley jednak odnotowa
widoczne ju dzisiaj rezultaty dziaa naprawczych, podejmowanych przez obecnego Dowdc Si
Powietrznych. To samo w sobie stanowi rdo optymizmu. Bo jeli potrafi si wycign istotne wnioski,
nawet gdy w zaistniaej sytuacji to boli, to wiadczy to o tym, e Siy Zbrojne s organizmem ywym,
potraficym reagowa na dowiadczenia, szukajcym pozytywnych rozwiza na przyszo.
Mwiem o pewnej dozie sentymentw i wasnych wspomnie zwizanych z tym miejscem, z tymi
odprawami. Chc wic przypomnie, prosz mi to wybaczy, moje wasne wystpienie 10 lat temu,
w grudniu 2000 r., gdy w tej samej sali, pewnie przy tej samej mwnicy, miaem wystpienie jako Minister
91
ON. By to trudny okres dla Si Zbrojnych. Przyjte wtedy ogromne i kosztowne zobowizania, zwizane
z naszym wymarzonym czonkowstwem w Sojuszu Pnocnoantalantyckim, niezreformowane struktury
dowdcze, nadmierna liczba garnizonw wojskowych, brak stabilnoci finansowania armii oraz
przestarzay sprzt wszystko to wymagao gruntownej modernizacji. Warto o tym dzisiaj pamita take
po to, aby doceni ogrom dokona, ktre stay si udziaem kolejnych ekip, take tej ktra dzisiaj
sprawuje odpowiedzialno za Siy Zbrojne.
Bo postp jest rzeczywicie imponujcy. Suchaem meldunku Szefa Sztabu Generalnego WP, suchaem
wystpienia Pana Ministra Obrony Narodowej i mylaem o tym, e bardzo wiele udao si osign z tego,
o czym jeszcze dziesi lat temu moglimy tylko pomarzy. Warto dzisiaj przypomnie, e przecie tamte
dziaania byy zwizane z przezwycianiem skutkw trudnego procesu zmniejszania Si Zbrojnych, ktre
wczeniej byy budowane pod zupenie inne, nie zwizane z celami narodowymi zadania. Chciaem dzisiaj,
wspominajc tamte chwile i tamte pocztki tzw. planu szecioletniego, ktry zawsze bd z dum
wspomina, a niektrzy nawet nazywali planem zwizanym z moim nazwiskiem, podzikowa tym
wszystkim, ktrzy od tamtego czasu i wczeniej pracowali nad modernizacj polskich Si Zbrojnych.
Zdawaem sobie wtedy spraw, e tylko podjcie w 2001 r. decyzji o bolesnej i trudnej, ale niezbdnej
reformie pozwoli wypeni przyjte zobowizania w sojuszu pnocno-atlantyckim. Tylko poprzez ni
moglimy zapewni lepsz przyszo Si Zbrojnych. Decyzja ta bya obarczona przecie wysokim
ryzykiem politycznym. To te by rok wyborczy, miaem pen wiadomo, e niepopularne wtedy
zmiany mog kosztowa nie tylko mnie utrat mandatu poselskiego. Tamten plan, pierwszy plan
szecioletni, zakada likwidacj ponad siedemdziesiciu garnizonw wojskowych i to wanie w okresie
przedwyborczym. Trzeba jeszcze pamita, e by to okres dramatycznego stanu bezrobocia w Polsce,
co wymagao w sumie najboleniejszej operacji w obszarze planu szecioletniego. Plan nie zakada jednak
tylko bolesnych ci. Dawa Siom Zbrojnym ogromny or, jakim byy ustawy o zakupie samolotu
wielozadaniowego i o finansowaniu wieloletniego programu rozwoju wojska, ze staym wskanikiem
udziau budetu obronnego w PKB, o ktrym byo wiadomo, e zacznie rosn. Wszyscy wiemy,
a szczeglnie wszyscy ministrowie ON wiedz doskonale, jak niezwyke znaczenie ma zagwarantowanie
stabilnego i rosncego poziomu finansowania Si Zbrojnych.
Dzisiaj patrzc na t sal widz osoby, ktre wtedy odegray kluczow rol w budowaniu tego planu
i zamysu zdobycia rda stale rosncego finansowania. Patrz i na wczesnego Szefa SG, Pana gen.
Pitasa, patrz na dzisiejszego Szefa SG, Pan gen. Cieniucha, patrz take na gen. Kozieja i na wiele, wiele
innych osb obecnych dzisiaj na tej sali. To byo trudne przedsiwzicie, zdoalimy je zrealizowa dziki
odwadze oraz duej determinacji i duej wierze w to, e poczenie czynnikw myli wojskowej
z umiejtnoci i praktyk polityczn, wanie w okresie przed wyborczym, moe da podane efekty.
Chciaem przypomnie jeszcze pewn metod, ktr wtedy przyjlimy, a ktra z grubsza polegaa na tym,
e w zamian za trudne decyzje zoona zostaa polityczna oferta, take politycznym konkurentom
i nastpcom, e razem musimy podj trudne decyzje, ale i decyzje wane bo zapewniajce wojsku i Polsce
realizacj zobowiza w Sojuszu, a dodatkowo wojsku perspektyw modernizacji technicznej. Chciaem
przypomnie, co wtedy mwiem, midzy innymi z tej mwnicy. Prosz wybaczy mi te powroty
do swoich wasnych Wystpie. Mwiem wtedy:
Wiem, e znajdujemy si w punkcie zwrotnym. Albo opracujemy program etapowej naprawy Si

Zbrojnych RP, albo oddamy si zudzeniom, e nastpi cud. Ta druga droga mnie nie interesuje
I chciaem dzisiaj podzikowa raz jeszcze wszystkim, ktrzy nie liczc na cud zakasali rkawy i podjli
trudne decyzje w wymiarze politycznym, ale take i czysto dowdczym i planistycznym. Pomimo
imponujcego dorobku, ktry jest faktem, ktry jest cile zwizany z niezwykle wan decyzj o przejciu
na pen profesjonalizacj Si Zbrojnych, przypominam te sowa, bo uwaam, e te sowa w dalszym cigu
nie straciy swojej aktualnoci. Poniewa Siy Zbrojne musz mie w sobie zdolno trwaej modernizacji,
trwaej zmiany, nadajcej za nowymi wyzwaniami, za nowymi uwarunkowaniami. Nic nie ma
groniejszego dla Si Zbrojnych, dla systemu obronnego kraju, ni stwierdzenie, e zamykamy reform i co
... moemy spokojnie patrze w przyszo?. Wedug mnie tamte sowa s nadal aktualne i nie podzielam
opinii, e ju zrobiono wszystko, co trzeba. Nie ma odwrotu od, w moim przekonaniu, dalszej reformy,
nie ma odwrotu od przyjcia zasady, e zmiana musi by zmian permanentn. I w dalszym cigu chc
powtrzy, e w moim przekonaniu nie ma innej drogi, inna droga mnie nie interesuje.
Wtedy udao si przekona wszystkie siy polityczne w Sejmie, udao si uzyska akceptacj nie tylko
Sekretarza Generalnego NATO, ale rwnie wczesnego Prezydenta Aleksandra Kwaniewskiego.
Chciabym wic dzisiaj podzikowania swoje skierowa do wszystkich wczesnych si politycznych,
wszystkich wczesnych parlamentarzystw, a take i do prezydenta Aleksandra Kwaniewskiego, za to e
92
umoliwili podjcie i uruchomienie tej trudnej, ale potrzebnej Polsce reformy. e zapalili wwczas zielone
wiato dla reform w wojsku.
Dzisiaj, bdc Zwierzchnikiem Si Zbrojnych, to zielone wiato ja zapalam. Dzisiaj bdc Zwierzchnikiem
Si Zbrojnych, zapalam je dla kolejnych niezbdnych na przyszo reform, dla nowego programu rozwoju
Si Zbrojnych i zapewniam, e bd wspiera wszystkie odwane decyzje przynoszce korzy polskiemu
wojsku. Punkt wyjcia jest naprawd dobry. Nie chc rozwija tego wtku, ale wszyscy wiemy, jak
gigantyczna zmiana nastpia, jak w dobr stron. Wie si to gwnie z przejciem na armi zawodow.
Ale armia zawodowa musi oznacza armi w o wiele wikszym stopniu nowoczesn, armia zawodowa
z natury swojej jest drosza, z natury swojej jest zawsze mniejsza, a wic musi by lepsza pod kadym
wzgldem; pod wzgldem nowoczesnoci, wyposaenia, stopnia wyszkolenia wojskowego. Ilo musi by
zastpiona jakoci.
Siy Zbrojne s elementem wikszej caoci, jak jest system bezpieczestwa narodowego
Rzeczypospolitej. Na ich zadania: strategiczne, operacyjne, transformacyjne musimy patrze przez
pryzmat tego wanie systemu, caoci systemu.
W grudniu ubiegego roku uruchomiem prace nad strategicznym przegldem bezpieczestwa
narodowego. Zaangaowane s we wszystkie najwaniejsze w kraju instytucje analiz strategicznych.
W cigu nadchodzcych miesicy bd oczekiwa take coraz szerszego wczania si w ten narodowy
przegld struktur rzdowych, w tym oczywicie ministerstwa ON, a zwaszcza SG WP. Bardzo dobrym
wkadem w to przedsiwzicie powinny by rezultaty przeprowadzanego w MON przegldu obronnego.
Czekam na jego ustalenia!
Nie ulega wtpliwoci, e punktem wyjcia mylenia o przyszoci wojska musz by jego zadania
strategiczne. Nie trzeba podkrela, bo wszyscy to wiemy, e konstytucyjnym rdzeniem tych zada jest
bezporednia obrona wasnego kraju i obrona terytorium sojuszniczych krajw natowskich. O to wanie
zabiegaem, o to wanie zabiegalimy, na szczycie w Lizbonie. Ta fundamentalna misja wojska musi
determinowa priorytety jego transformacji we wszystkich wymiarach: organizacyjnym, kadrowym,
technicznym i sprawnociowo-szkoleniowym.
Niezwykle wanym instrumentem naszego bezpieczestwa jest Sojusz Pnocnoatlantycki. Ale nie jest ani
jedynym, ani nie jest wystarczajcym. To samo mona zreszt powiedzie i o Unii Europejskiej i jej
Wsplnej Polityce Bezpieczestwa i Obrony, a take o wsppracy dwustronnej z poszczeglnymi
sojusznikami, w tym z najpotniejszym sojusznikiem, jakim s Stany Zjednoczone. S to wszystko wane
instrumenty naszego bezpieczestwa, s bardzo wane, ale najwaniejszym czynnikiem jest wasny
potencja bezpieczestwa, a w nim wasne racjonalnie zorganizowane i utrzymywane Siy Zbrojne.
Powinny by one zdolne do dziaania wsplnie z siami sojuszniczymi, a take w sytuacjach, w ktrych to
konieczne, z ktrymi trzeba si liczy, zdolne do samodzielnego realizowania zada kryzysowych
i obronnych, choby w ograniczonym czasie.
Aby prawidowo transformowa Siy Zbrojne, naley dobrze zidentyfikowa rodzaje ich zada
operacyjnych. Z uwagi na nasze graniczne pooenie w sojuszu, wydaje si, e szeroko pojta zdolno
dziaania przeciwzaskoczeniowego, zdolno do szybkiego reagowania lokalnego, powinna by jedn
z polskich specjalnoci strategicznych. Ona, a nie potrzeby operacji ekspedycyjnych. Chocia ju raz si
zdarzyo, e formalnie ogoszono ustanowienie polskiej polityki zagranicznej jako polityki ekspedycyjnej.
Zdarzyo si to na szczcie ju par lat temu i mam nadziej, e si nie zdarzy. Bo nie ekspedycje s celem
polityki obronnej i budowy polskich Si Zbrojnych.
Z geostrategicznego pooenia Polski wynikaj logiczne, gwne strategiczne kierunki rozwoju
i modernizacji technicznej wojska. Mona je uj w postaci trzech priorytetw:
po pierwsze systemy informacyjne (wywiad, rozpoznanie, dowodzenie),
po drugie obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa,
po trzecie wysoka mobilno wojsk ldowych, zwaszcza migowcowa.
W tym kontekcie i stosownie do takich priorytetw oczekuj rychego przedstawienia przez MON
propozycji gwnych, a wic strategicznych kierunkw rozwoju Si Zbrojnych na lata 2013 - 2022, aby
wydajc postanowienie w tej sprawie, stworzy (zgodnie z przepisami polskiego prawa) Radzie
Ministrw podstawy do okrelenia szczegowych zada w kolejnym wieloletnim programie rzdowym.
Nie moe si zdarzy ponownie to, e taki program ze wzgldw formalno-prawnych bdzie jedynie
dokumentem resortowym. Bo to s sprawy oglnonarodowe, oglnopastwowe.
93
Szczeglnie wanym wyzwaniem jest zapewnienie ekonomizacji wysikw obronnych Polski,

ukierunkowanie ich na priorytetowe zdolnoci obronne. Naleaoby utworzy narodowe programy
modernizacyjne, we wspomnianych wyej kluczowych dziedzinach. Uznajc za suszne ustanowienie
staego wskanika nakadw na wojsko na poziomie 1,95% PKB (a mam udzia w tworzeniu tego wanie
systemu w przeszoci, 10 lat temu), chciaem dzisiaj, na odprawie kierowniczej kadry Wojska Polskiego,
podkreli konieczno zdecydowanej poprawy efektywnoci ich wydatkowania na priorytetowe z punktu
widzenia bezpieczestwa pastwa zadania. I powiem wprost: tylko pod tym warunkiem tzn. penej
efektywnoci wykorzystania budetu obronnego i odwagi w kontynuowaniu modernizacji - zapewniam
moje gwarancje w tym zakresie.Wiem, e takie oczekiwania byy i pewnie bd formuowane pod moim
adresem. Jest to moliwe pod warunkiem aktywnej modernizacji ukierunkowanej na przyszo
i poprawy efektywnoci wydawania rodkw finansowych, rodkw z trudem i kosztem ogromnych
wyrzecze w innych obszarach wygospodarowywanych przecie z kieszeni polskiego podatnika.
Szczeglnie chciabym podkreli konieczno uwzgldniania w strukturze wewntrznej budetu
rodkw na modernizacj techniczn. Warto przypomnie, e polski budet obronny jest 18. budetem
wiata. To jest 18. budet wiata. Jednak nie jestemy na 18. miejscu, jeli chodzi o osignite parametry
zdolnoci bojowej, siy bojowej pastwa. Mwi o potrzebie uzyskania odpowiednich wskanikw
procentowych udzia wydatkw na modernizacj w budecie obrony. Chciaem jeszcze raz powiedzie,
jest tu ogromny, gigantyczny postp, bo w roku 2000, kiedy budowany by program szecioletni,
procentowy udzia wydatkw majtkowych w budecie obronnym stanowi 12%; nieco wic ni 12%,
pamitacie to dobrze. Gdy dzisiaj sysz o tym, e siga w ubiegym roku ponad 22%, to napawa mnie to
dum i optymizmem. Ale jednoczenie boj si, aby nie prowadzio to do samouspokojenia. Prosz
Pastwa, Hiszpania ma 25% udziau w budecie obronnym, wydatkw modernizacyjnych, Stany
Zjednoczone ponad 30%. I to nie s kraje, ktre musz nadrabia luk technologiczn, my musimy.
W zwizku z tym, to nie jest tak, e moemy powiedzie: super, satysfakcjonuje nas obecnie uzyskany
efekt. My musimy dokona kolejnego wysiku, aby mc mie szans na dogonienie pastw
z nowoczesnymi armiami gdzie jest mniej onierzy i stawia si na nowoczesne rodki walki a wic si
rzeczy o wiele drosze. eby ustrzec si regresu i zapewni minimalny rozwj, przyrost nowoczesnoci,
trzeba zdawa sobie spraw z koniecznoci osignicia puapu od 25 do 30% wydatkw budetu
obronnego na szeroko pojt modernizacj techniczn Si Zbrojnych.
Prosz Pastwa, mwiem o potrzebie utrzymania pewnych gwarancji. Chciabym sigajc do
dowiadcze sprzed lat, podda pod przemylenie to, co wtedy si udao, a co jest bardzo czsto
wyjtkowym zjawiskiem w realiach funkcjonowania naszych Si Zbrojnych. Przecie wtedy udao si
zapewni 100% wykonanie nieprawdopodobnie drogiego programu, jakim by program samolotu
wielozadaniowego. Mao jest takich programw w historii WP, w ostatnich dwudziestu latach, aby
w 100% zostao zrealizowane zamierzenie i aby nikt nie prbowa sign po te pienidze na inne cele.
To jest pozytywne dowiadczenie 100% realizacji, ze wzgldu na ustawowe umocowanie programu
samolotu wielozadaniowego. Uwaam, e powinno by to dowiadczeniem uytecznym na przyszo i do
tego serdecznie namawiam.
Rwnie wana jak modernizacja techniczna jest dla przyszoci wojska jego konsekwentna konsolidacja
organizacyjna, zapewniajca zarwno usprawnienie, jak i ekonomizacj funkcjonowania. Wraz
z uruchomieniem programu profesjonalizacji Si Zbrojnych wprowadzone zostay pewne procesy
konsolidacyjne, polegajce na redukcji liczby garnizonw, czeniu jednostek posiadajcych podobne
wyposaenie, czy przenoszeniu ich w poblie poligonw. Dzisiaj syszaem take informacje o konsolidacji
w administracji oraz w rnych innych wanych obszarach ycia wojska i przyjmuj to z ogromn
satysfakcj. Ale to, co logiczne i zasadne jest zawsze jednoczenie bardzo trudne w wykonaniu. Pamitam
sam, ile razem z niektrymi z obecnych tu na sali, musielimy pokona przeszkd, jak si tumaczy, jak
si broni w obliczu oporw, aby ten proces konsolidacji uruchomi, a potem powanie zaawansowa.
Dzisiaj istnieje potrzeba zrobienia, w moim przekonaniu, kolejnych krokw, ktre mona byo by okreli
mianem przejcia od garnizonowej koncepcji dyslokacji do koncepcji bazowej, budowania systemu
opartego o bazy. To musi by program wieloletni ze wzgldw finansowych, ludzkich i innych. Ale ten
program powinien by z elazn konsekwencj realizowany nie przez rok, nie przez dwa, lecz pewnie
przez lat kilkanacie albo i nawet duej. Ale musi by zrealizowany.
Jednym z wanych, ale wci najbardziej zapnionych, obszarw konsolidacji Si Zbrojnych jest, moim
zdaniem - mwi to z uporem maniaka od lat - szkolnictwo wojskowe. Wszyscy widz, e jest ono nazbyt
rozproszone. Istnieje koncepcja jego transformacji, ale realizowana koncepcja ma charakter, w moim
przekonaniu, zdecydowanie antykonsolidacyjny i nacechowany wewntrznymi sprzecznociami. Wojsko
ma te uczelnie i jednoczenie ich nie ma, po prostu nie ma. Jest pene oddzielenie ksztacenia i szkolenia.
94
Namawiam w dalszym cigu do kompleksowej, wszechstronnie uzasadnionej, konsolidacyjnej reformy

szkolnictwa wojskowego. Nie powinno by tak, aby wojsko miao i jednoczenie nie miao, wicej uczelni
akademickich ni dywizji. Przecie to jest jaki nonsens. Bdzie wicej akademii wojskowych ni dywizji
w Wojsku Polskim.
Prosz Pastwa, z problemem konsolidacji wie si take kolejne wyzwanie, jakim jest konieczno,
patrz generaowi Pitasowi i Cieniuchowi prosto w oczy, konieczno spokojnej, ale konsekwentnej
integracji systemu dowodzenia i kierowania. Moim zdaniem, znowu powtarzam to od lat, ale mam
nadziej, e teraz uzyskaem moliwoci istotnego wpywu na bieg spraw, jest ona konieczna zwaszcza
na szczeblu centralnym i powinna by skupiona wok trzech podstawowych jakociowo rnych funkcji:
planowania strategicznego, dowodzenia biecego i dowodzenia operacyjnego.
Obecny system dowodzenia tego nie zapewnia, jest nadmiernie rozbudowany i nic tu nie pomoe
przenoszenie dowdztw z jednego miasta do drugiego. Na pewno nic, tylko generuje koszty. Jednym
z wanych rozwiza przeciwdziaajcych tego rodzajom saboci jest rozdzielenie odpowiedzialnoci
planistycznej i nadzorczej od wykonawczej. Brak cay czas tych rozwiza, jest wedug mnie, rdem
rnego rodzaju saboci w Siach Zbrojnych. Za wszystkie te dziedziny nie moe odpowiada tylko jeden
organ. Dlatego naley skonsolidowa i umocni Sztab Generalny w jego podstawowych funkcjach
planowania i nadzoru strategicznego, natomiast funkcje wykonawcze, dowodzenia biecego
i operacyjnego powinny by skoncentrowane w odpowiednio poczonych dowdztwach strategicznych.
Nie mona utrzymywa, a tym bardziej nie mona utrwala, nadmiernie rozbudowanego
i zhierarchizowanego, a w konsekwencji niewystarczajcego w zakresie sprawnoci i kosztownego
systemu dowodzenia.
Kocow cz swojego wystpienia chciaem powici strategii operacyjnej, a w tym strategii udziau Si
Zbrojnych w operacjach poza granicami kraju. Obowizujca obecnie strategia w moim przekonaniu
wymaga modyfikacji. Warto, aby praca nad now strategi staa si okazj do refleksji nad priorytetami
zaangaowania midzynarodowego Polski. W moim przekonaniu, w interesie Si Zbrojnych i interesie
pastwa polskiego ley wrcenie do koncepcji zapewnienia, bezpiecznego sposobu finansowania naszych
zaangaowa zewntrznych, tak aby to finansowanie nie odbywao si kosztem procesw szkolenia
i modernizacji technicznej. W moim przekonaniu jest czas i jestem do dyspozycji w tym zakresie, aby
zbudowa lepszy system finansowania operacyjnego z jednej strony gwarantujcy operatywno,
a z drugiej zapewniajcy dostosowanie wielkoci do moliwoci polskiego zaangaowania w misjach poza
granicami kraju, a tym samym systemem uznajcy priorytet odpowiedzialnoci za bezpieczestwo
polskiego terytorium.
Na forach midzynarodowych, w tym w ramach organw sojuszniczych, w moim przekonaniu,
powinnymy aktywnie zabiega i podkrela wasn podmiotowo, co oznacza przede wszystkim
kierowanie si twardo zdefiniowanym interesem narodowym i tward ocen, w jakim stopniu
zaangaowanie midzynarodowe wie si z bezporednim polskim interesem narodowym. Od tego
powinien zalee poziom naszego zaangaowania na przyszo.
Chciaem jeszcze raz powiedzie i postawi kropk nad i: jestem do dyspozycji, jestem otwarty na
sugestie szukania rozwiza zwizanych z budow nowoczesnego systemu finansowania zaangaowania
poza granicami kraju, take zwizanych z trybem podejmowania decyzji w takich sytuacjach.
Koczc chciabym niezalenie od tych czasami ostro brzmicych sformuowa, serdecznie wszystkim
podzikowa. Chc podzikowa Panu Ministrowi, chc podzikowa Szefowi SG, kierownictwu resortu,
dowdztwom rodzajw Si Zbrojnych, chc podzikowa caej kadrze za ewidentny postp, za ewidentne
osignicia i za to, e wanie Siy Zbrojne s i udowadniaj to, cay czas, jednym z podstawowych filarw
pastwa polskiego. To te jest dobry czas i miejsce aby podzikowa wszystkim za wielki wysiek
w ramach misji, szczeglnie w Afganistanie. Ten wysiek byo wida w czasie powodzi, wida go take
byo w sytuacji szczeglnej, jakim bya katastrofa smoleska. Chciabym, koczc te podzikowania,
Pastwu yczy konsekwentnej realizacji zada ramach budowy profesjonalnych Si Zbrojnych, a w tym
zwaszcza:
zapewnienia odpowiedniego tempa modernizacji technicznej,

przyspieszenia procesw konsolidacji organizacyjnej,
poprawy dyscypliny wykonawczej, bo wszyscy wiemy jak to jest, e czasami s plany, czasami
s suszne zamierzenia, nawet podejmowane s decyzje, a z wykonaniem bywa rnie,
oraz zdecydowanego i konsekwentnego ukierunkowania zaoe transformacyjnych na
rozbudow zdolnoci do bezporedniej obrony i ochrony wasnego terytorium.
95
Chciaem jednoczenie zapewni, e w tym zakresie, w realizacji tych zada, w tych trudnych decyzjach,
jestem gotowy uczestniczy. Jestem gotowy bra take za nie wspodpowiedzialno.
Chciaem serdecznie wszystkim dzikowa, a na koniec jeszcze raz, na wszelki wypadek, powtrzy to,
co powiedziaem 10 lat temu:
Albo opracujemy program etapowej naprawy Si Zbrojnych RP, albo oddajemy si zudzeniom, e nastpi
cud. Ta druga droga mnie nie interesuje.
I na tym chciabym zakoczy moje wystpienie. Dzikuj wszystkim bardzo.
96
15 sierpnia 2010 r.
Ekscelencje, Panowie Generaowie, Panowie Oficerowie, onierze! Drodzy Mieszkacy Warszawy
i wszyscy Rodacy!
Trudno ukry, a moe i nie warto ukrywa wzruszenia w chwili, gdy syn, wnuk i potomek wielu, wielu
innych pokole onierzy polskich, klka jako Zwierzchnik Si Zbrojnych i moe caowa sztandar Wojska
Polskiego.
Trudno i chyba nie warto ukrywa wzruszenia, gdy ta uroczysto przejcia zwierzchnictwa nad Siami
Zbrojnymi odbywa si tu - przed Grobem Nieznanego onierza, gdzie kady z nas, kady Polak moe
stan, zaduma si nad dziejami ojczyzny, by dumny z dokona poprzednich pokole onierstwa. Moe
by dumny ze swoich przodkw, moe myle take z dum o przyszoci ojczyzny.
Ja take stojc przed Grobem Nieznanego onierza sigam wstecz. Sigam wstecz myl do czasw, gdy
za obchody patriotyczne tu przed Grobem Nieznanego onierza mona byo paci cen szykan albo
i represji. Z dum wspominam ten moment, kiedy na Grobie Nieznanego onierza pojawiy si nowe
pyty, upamitniajce tradycje Wojska Polskiego w caej jej wspaniaoci, w caym jej bogactwie.
Ze wzruszeniem myl o pierwszej defiladzie w roku 1992 z udziaem kombatantw, onierzy II wojny
wiatowej, ktrzy przybyli do wolnej i demokratycznej Polski z caego wiata, w tym take z onierskiego
wychodstwa na zachodzie Europy. Myl z dum o tych chwilach, gdy moi poprzednicy w tym samym
miejscu, przy takich samych piknych okazjach wyrniali, awansowali, organizowali wsplne narodowe
przeycie z okazji przywrconego wita 15. sierpnia.
Bo stoimy dzisiaj przed Grobem Nieznanego onierza. Nieznanego, ale o ktrym wiemy, e zgin walczc
o Polsk, gdy po I wojnie wiatowej przyszo skutecznie bi si nam o odbudow wasnego pastwa i o jej
granice. Ten nieznany onierz symbolizuje jednak wszystkie wczeniejsze pokolenia onierskie.
Jest take symbolem dobrej suby, gotowoci do ofiary wspczesnego pokolenia onierzy. Stoimy tutaj
na Placu Marszaka Jzefa Pisudskiego, aby razem przey poczucie dumy ze zwycistwa w roku 1920.
Razem chcemy zoy hod tym, ktrzy to zwycistwo wtedy wywalczyli. Chcemy pamita o tym,
by myle z wdzicznoci o tamtym onierskim pokoleniu.
Stoimy tutaj w dniu 15. sierpnia, a wic w dniu wita Wojska Polskiego. Si rzeczy, wic mylimy take
o wspczesnym onierskim pokoleniu. Pokoleniu, ktremu przychodzi sta na stray bezpieczestwa
odrodzonego po 1989 roku niepodlegego i demokratycznego pastwa, ktremu przychodzi suy
spoeczestwu nie tylko gotowoci do obrony, ale rwnie ratunkiem w trudnych sytuacjach zagroe
97
ywioami, takimi, jakie miay miejsce w tym roku. Poczucie bezpieczestwa, ktre posiadamy dziki
naszym Siom Zbrojnym i uczestnictwu w najpotniejszym na wiecie sojuszu militarnym jakim jest
NATO, jest dodatkowo dopenione naszym mocnym zakorzenieniem w Unii Europejskiej. A to pozwala
nam nie tylko na pene szacunku i umiaru spojrzenie w przeszo, ale i na optymizm w spogldaniu
w przyszo ojczyny. Wielkie historyczne zwycistwa, w tym wiekopomna wiktoria roku 1920 zawsze
bd powodem dumy, zarwno dla nas, jak i dla nastpnych pokole Polakw. Ale nie chcemy ani dzisiaj,
ani w przyszoci kierowa tych piknych narodowych uczu przeciw komukolwiek. Rwnie nie
przeciwko krajowi, z ktrego armi przyszo nam przed dziewidziesiciu laty spotka si na dugo
bagnetu i wygra.
Chcemy wsplnej refleksji nad przezwycionym przecie i pokonanym totalitaryzmem komunistycznym,
ktry wtedy, w roku 1920 oznacza bolszewicki najazd na Polsk, ale pniej oznacza stalinizm,
odciskajcy swoje krwawe i bolesne pitno na dwudziestowiecznych losach wielu narodw, w tym take
narodu polskiego i rosyjskiego.
W trakcie obecnej uroczystoci, jako prezydent Rzeczypospolitej po raz pierwszy miaem okazj przyzna
awanse dowdcze i generalskie. To prawdziwe wzruszenie dla byego ministra obrony narodowej.
Skadam serdeczne gratulacje nowo powoanym dowdcom wojsk specjalnych oraz inspektoratw
wsparcia Si Zbrojnych, a take nowo mianowanym generaom. Generaom Wojska Polskiego, Policji,
Stray Poarnej i Stray Granicznej.
W dniu wita Wojska Polskiego pragn zwrci si szczeglnie do najwyszych dowdcw Si Zbrojnych
i do ich cywilnych przeoonych. Razem przychodzi nam Panowie Ministrowie i Panowie Generaowie
wypeni bolesn luk powsta w wyniku katastrofy lotniczej pod Smoleskiem, w ktrej zgin
prezydent Lech Kaczyski zwierzchnik Si Zbrojnych, szef Sztabu Generalnego, wszyscy najwaniejsi
dowdcy wojskowi, wiceminister obrony narodowej i szef Biura Bezpieczestwa Narodowego. Zginli
take przeoeni duszpasterstw wojskowych i piloci i inne osoby zwizane z systemem obronnoci kraju.
Oddajemy im dzisiaj hod, ale jednoczenie razem drodzy Panowie przyjmujemy zobowizanie wytonej
pracy i suby na rzecz Polskich Si Zbrojnych i polskiego systemu bezpieczestwa. Jestem pewien,
e razem podoamy tym zwikszonym wymaganiom i oczekiwaniom.
Dowiadczenia roku 1920 wskazuj na wag stojcych przed Siami Zbrojnymi i caym polskim systemem
bezpieczestwa. W Bitwie Warszawskiej jak w soczewce skupiay si bowiem wszystkie najwaniejsze
wymiary dobrego, strategicznego dowodzenia. Wiem, e sojusze i inne zewntrzne filary naszego
bezpieczestwa s wane, s bardzo wane. Wci jednak najwaniejsze pozostaj wasne wysiki caego
narodu, wszystkich instytucji pastwa i kadego obywatela. wiadomo takiej potrzeby, gotowo
podnoszenia niezbdnych wiadcze obronnych i wreszcie strategiczna racjonalno w organizowaniu na
rzecz bezpieczestwa to najwaniejsze wewntrzne filary bezpieczestwa narodowego. Wymagaj one
konsekwentnego pielgnowania i umacniania. Myl przewodni tych wysikw mona najkrcej uj, jako
zamierzenie budowy nowoczesnego, sprawnego, zintegrowanego systemu bezpieczestwa narodowego.
W tym zwaszcza systemu kierowania tym bezpieczestwem.
Wiemy, e dzi, wedle zgodnych ocen jest on nazbyt rozproszony i przez to mao wydajny, a na dodatek
kosztowny. Jednym z pierwszych, praktycznych krokw, jakie zamierzam podj w ksztatowaniu nowego
systemu i nowego stylu zwierzchnictwa strategicznego nad sprawami bezpieczestwa kraju na poziomie
prezydenckim bdzie wdroenie programu regularnej i systemowej pracy odnowionej Rady
Bezpieczestwa Narodowego. Pracy zsynchronizowanej z uruchomieniem od dawna zapowiadanego
strategicznego przegldu bezpieczestwa narodowego.
W dniu wita Wojska Polskiego trzeba zaakcentowa, e jeden z najwaniejszych elementw
narodowego systemu bezpieczestwa zawsze stanowi nasze wojsko. Pragn wic wskaza na dwa
obszary, na ktrych jako Zwierzchnik Si Zbrojnych Rzeczypospolitej bd koncentrowa swoj uwag.
Pierwszy to zwierzchnictwo transformacyjne nad przeksztacaniem i unowoczenianiem wojska
stosownie do potrzeb i moliwoci pastwa polskiego. Drugi to zwierzchnictwo operacyjne nad
racjonalnym uywaniem wojska zgodnie z interesem narodowym. W ramach strategii transformacyjnej
musimy konsekwentnie kontynuowa w peni zasadn, bardzo potrzebn i odwan decyzj rzdu
o profesjonalizacji si zbrojnych. Oceniajc bardzo wysoko osignicia resortu obrony narodowej na tej
trudnej drodze chc podkreli konieczno systematycznego podwyszania wymaga wobec poziomu
wyksztacenia i wyszkolenia fachowego kadr onierskich i to od szeregowca do generaa. Oznacza
to take piln potrzeb konsolidacji organizacyjnej, aby dzisiejsze pocigajce za sob dodatkowe koszty,
rozproszenie instytucjonalne struktur wojskowych stopniowo, stopniowo likwidowa.
98
Wanym zadaniem prowadzcym do tego celu jest integracyjna reforma systemu kierowania
i dowodzenia siami zbrojnymi prowadzca do jego konsolidacji wok trzech podstawowych funkcji:
planowania strategicznego, dowodzenia biecego i dowodzenia operacyjnego. I wreszcie, kolejnym
fundamentem profesjonalizacji musi by naleycie finansowo ubezpieczone przyspieszenie tempa
modernizacji technicznej si zbrojnych. Tak, aby zapewni dorwnanie pod tym wzgldem armiom
naszych sojusznikw NATO. Takie kierunki wieloletniej transformacji Wojska Polskiego bd inspirowa
i bd wspiera.
Co do zwierzchnictwa operacyjnego, to oczekuj, by nowa strategia wojskowa uwzgldniaa zapewnienie
waciwego balansu midzy gotowoci do ewentualnego uycia wojska w obronie wasnego kraju lub
sojusznikw, a dziaaniami na rzecz szeroko rozumianego bezpieczestwa midzynarodowego. Jednak
pierwsze z tych zada musi mie charakter priorytetowy, przesdzajcy o kierunkach przyszego rozwoju
i przygotowania polskich si zbrojnych.
Wanym i pilnym zadaniem jest te przegld i nowelizacja naszej strategii operacyjnej wobec Afganistanu,
w ramach szerszej strategii sojuszniczej z uwzgldnieniem zakoczenia polskiej misji bojowej w tym
kraju. "Naturalnie wanie ku onierzom, ktrzy wypeniaj dzisiaj zadania poza granicami kraju,
a szczeglnie ku tym, ktrzy uczestnicz w bojowej misji afgaskiej kieruj serdeczne myli w dniu wita
Wojska Polskiego".
Pragn z ca stanowczoci podkreli, e podejmowane wysiki, cho zwizane z ofiarami nie pozostaj
daremne. One maj gboki sens, bo s konieczn cen, ktr Polska paci, by mc cieszy si wolnoci
i demokracj, a wic tym wszystkim, w co godzi midzynarodowy terroryzm.
Jako Zwierzchnik Si Zbrojnych Rzeczypospolitej za trudn, a czasem niebezpieczn sub skadam
dzisiaj gorce podzikowania wszystkim onierzom i ich bliskim. Swoje serdeczne myli kieruj ku caej
armii polskiej i ku wszystkim polskim subom mundurowym.
***
99
WYBRANE TEKSTY I WYSTPIENIA

SZEFA BBN W LATACH 20102015
100
16 lipca 2015 r.
Dekalog priorytetw strategicznych szefa BBN
w dziedzinie bezpieczestwa narodowego RP
W ostatnich latach doszo do pogorszenia warunkw bezpieczestwa w bezporednim
otoczeniu Polski. Za wschodni granic trwa konflikt wojenny. Rosja, dokonujc nielegalnej
aneksji Krymu, a nastpnie wspierajc porednio i bezporednio separatystyczn rebeli na
wschodzie Ukrainy, podwaya porzdek midzynarodowy w Europie. Jednoczenie na Bliskim
Wschodzie i w Afryce Pnocnej rozszerza si zagroenie ze strony tzw. Pastwa Islamskiego,
a terroryzm wewntrzeuropejski osabia stabilno zjednoczonej Europy. Wszystko to
powoduje okrelone zagroenia i wyzwania dla bezpieczestwa, ktre wymagaj zarwno
biecych, jak i dugoterminowych wysikw na rzecz wzmocnienia systemu bezpieczestwa
narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. W niniejszej analizie proponuj dziesi strategicznych
priorytetw, ktrych realizacja powinna prowadzi do osignicia tego celu.
Najpilniejszym i biecym zadaniem jest dokoczenie procesu zmian w systemie
bezpieczestwa Polski zwizanych ze strategicznym zwrotem przenoszcym priorytety z misji
zagranicznych (polityki ekspedycyjnej) w kierunku zada dotyczcych bezporedniego
bezpieczestwa Polski, w tym obrony wasnego terytorium. Wymaga to od instytucji pastwa
szeregu wzajemnie skoordynowanych dziaa, ukierunkowanych na wzmocnienie narodowego
potencjau, a take wzmacnianie zewntrznych filarw bezpieczestwa Polski.
Zgodnie z tym, pierwszym, biecym priorytetem jest:
1.
dokoczenie prac nad uaktualnieniem narodowych planw operacyjnych i programw

rozwojowych (preparacyjnych) oraz zakoczenie tego cyklu strategicznego weryfikacj
funkcjonowania systemu bezpieczestwa w ramach wiczenia KRAJ, a nastpnie
rozpoczcie kolejnego Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego.
W ten sposb rozpocznie si kolejny cykl planowania strategicznego, w ktrym priorytetami

powinny by:
2.
konsolidacja i ponadresortowa integracja systemu kierowania bezpieczestwem

narodowym;
101
3.
budowa systemu strategicznej odpornoci kraju na agresj;
4.
organizacja narodowego systemu bezpieczestwa informacyjnego, w tym

przyspieszenie budowy systemu cyberbezpieczestwa;
5.
doskonalenie systemu przygotowywania rezerw mobilizacyjnych, wraz

z przeprowadzeniem reformy Narodowych Si Rezerwowych;
6.
wdroenie trzeciej fali modernizacji technicznej Si Zbrojnych RP (cyberobrona,

systemy bezzaogowe, bro precyzyjnego raenia);
7.
uruchomienie i realizacja Narodowego Programu Systemw Bezzaogowych, bdcego

koem zamachowym innowacyjnoci krajowego potencjau naukowo-przemysowego;
8.
dziaania wzmacniajce Sojusz Pnocnoatlantycki;
9.
dziaania prowadzce do strategicznego upodmiotowienia UE i rozwoju wsppracy

NATO-UE (polityczno-strategiczna odpowied na zagroenia hybrydowe);
10. umacnianie strategicznych partnerstw, szczeglnie sojuszu z USA.
1. Realizacja narodowego planowania strategicznego
Zadanie: dokoczenie cyklu planowania strategicznego, przy uwzgldnieniu negatywnych zmian

w rodowisku bezpieczestwa spowodowanych agresywn polityk Rosji; weryfikacja jego
rezultatw w wiczeniu typu KRAJ oraz uruchomienie kolejnego cyklu planistycznoorganizacyjnego, rozpoczynajc od przeprowadzenia drugiego Strategicznego Przegldu
W ostatnich latach uporzdkowano dziaania pastwa w obszarze narodowego planowania
strategicznego. Obecnie koczy si jego peny cykl, rozpoczty pierwszym Strategicznym
Przegldem Bezpieczestwa Narodowego (w latach 20102012) a nastpnie zatwierdzeniem
nowej Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP (listopad 2014 r.). W biecym roku wskazane
jest dokoczenie cyklu.
Po wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP, co powinno nastpi w moliwie
najbliszym czasie, naley uaktualni plany operacyjne funkcjonowania wszystkich struktur
pastwa w czasie zagroenia i wojny. Dotyczy to zarwno urzdw centralnych i samorzdw,
jak te Si Zbrojnych i pozostaych sub oraz stray wykonujcych zadania na rzecz
bezpieczestwa. Wie si z tym take potrzeba aktualizacji Planu Reagowania Obronnego RP.
Kolejnym zadaniem jest przygotowanie i przeprowadzenie systemowego wiczenia
weryfikacyjnego pod kryptonimem KRAJ. Koncepcja wiczenia powinna by zatwierdzona po
wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP. Podczas wiczenia w roli Naczelnego
Dowdcy Si Zbrojnych powinna po raz pierwszy wystpi osoba wskazana do powoania na t
funkcj w razie wojny.
Rwnolegle z przygotowaniami operacyjnymi naley uruchomi i przeprowadzi kolejny cykl
programowania rozwojowego Si Zbrojnych RP, rozpoczynajc od wydania Postanowienia
Prezydenta RP w sprawie Gwnych Kierunkw Rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich Przygotowa
do Obrony Pastwa na lata 20172026.
Na pocztku 2016 r. wskazane jest uruchomienie kolejnego cyklu narodowego planowania
strategicznego, rozpoczynajc od przeprowadzenia drugiego Strategicznego Przegldu
Bezpieczestwa Narodowego. Przegld powinien mie weryfikacyjno-koncepcyjny charakter,
dajc podstaw do zaprojektowania rekomendacji odpowiadajcych zmieniajcym si
warunkom bezpieczestwa midzynarodowego i narodowego.
102
Przegld powinien sformuowa rekomendacj w sprawie utrzymania, nowelizacji lub

przygotowania nowej Strategii Bezpieczestwa Narodowego RP. Efektem Przegldu, obok
opracowania raportu dla wadz pastwa, powinno by take wydanie drugiej Biaej Ksigi
Przegld moe by te okazj do podjcia prac nad pierwsz w Polsce Encyklopedi
Bezpieczestwa Narodowego, wspierajc rozwj polskich nauk o bezpieczestwie.
2. Konsolidacja (integracja) systemu kierowania bezpieczestwem narodowym
Zadanie: wzmocnienie organizacyjne systemu kierowania bezpieczestwem narodowym utworzenie Komitetu Rady Ministrw ds. Bezpieczestwa Narodowego i wzmocnienie
Rzdowego Centrum Bezpieczestwa (RCB), jako ciaa sztabowego tego komitetu.
Przeprowadzenie treningu strategicznego z Naczelnym Dowdc SZ, weryfikacja stanowisk
kierowania obron pastwa, zapewnienie bezpiecznej cznoci oraz zakup samolotw do
przewozu najwaniejszych osb w pastwie (w tym jako mobilnych stanowisk kierowania).
Bezpieczestwo Polski jest wci zarzdzane resortowo. Istniej odrbne systemy planowania
i zarzdzania reagowaniem obronnym oraz kryzysowym sigajce od centrali, przez resorty,
wojewdztwa, a do samorzdw (odrbne plany i programy obronne, kryzysowe, Obrony
Cywilnej Kraju). Brakuje zintegrowanego oraz kompleksowego podejcia (comprehensive
approach).
Dzieje si to w warunkach, gdy coraz wicej dziedzin bezpieczestwa ma charakter
transsektorowy (np. cyberbezpieczestwo, bezpieczestwo energetyczne, sprawy przemysu
obronnego, koordynacja sub specjalnych itp.), co wymaga ujednoliconego zarzdzania.
Jednoczenie kompleksowo uregulowana powinna zosta m.in. kwestia organizacji
i funkcjonowania Obrony Cywilnej Kraju, jako struktury odpowiedzialnej za ochron ludnoci
w warunkach zewntrznego zagroenia bezpieczestwa pastwa i w czasie wojny.
Dlatego istnieje potrzeba konsolidacji systemu kierowania bezpieczestwem narodowym na
wszystkich szczeblach pastwa od Rady Ministrw do poziomu samorzdowego wedug
modelu: decydent, kolegialny organ doradczy, organ sztabowy.
Na szczeblu centralnym wskazane jest ustanowienie Rzdowego Komitetu ds. Bezpieczestwa
Narodowego z obsugujcym go Rzdowym Centrum Bezpieczestwa Narodowego, powstaym
przez rozwinicie istniejcego obecnie RCB.
Naley take merytorycznie zintegrowa gwne dokumenty strategiczne w pastwie dotyczce
bezpieczestwa. Na przykad zamiast obecnej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej,
regulujcej jedynie sprawy obronne, naleaoby wydawa Polityczno-Strategiczn Dyrektyw
Bezpieczestwa Narodowego, regulujc dziaania pastwa we wszystkich obszarach
bezpieczestwa.
Integrowanie systemu kierowania bezpieczestwem narodowym wymaga rwnie
uporzdkowania przepisw prawnych, co mona osign poprzez przygotowanie ustawy
dotyczcej kierowania bezpieczestwem narodowym.
Realizacja tak kompleksowego podejcia w praktyce wymaga odpowiedniego przygotowania
specjalistycznego kadr urzdniczych. Dla potrzeb systemu kierowania bezpieczestwem
narodowym wskazane jest utworzenie uczelni akademickiej zajmujcej si badaniami
naukowymi i ksztaceniem w dziedzinie zintegrowanego, transsektorowego, ponadresortowego,
oglnopastwowego bezpieczestwa narodowego (zarwno ksztaceniem studentw, jak i na
specjalnych kursach kadry kierowniczej i urzdniczej). Uczelnia taka mogaby powsta przy
okazji reformy wyszego szkolnictwa wojskowego.
103
3. Budowa systemu strategicznej odpornoci kraju na agresj
Zadanie: dokoczenie opracowania i wdroenie programu wzmocnienia strategicznej

odpornoci kraju na agresj (zadnia Wojsk Specjalnych w obronie kraju, reforma Narodowych
Si Rezerwowych, systemu rezerw mobilizacyjnych, Obrony Cywilnej Kraju, powszechno
przygotowa obronnych, edukacja dla bezpieczestwa, wspieranie inicjatyw i aktywnoci
stowarzysze proobronnych oraz innych organizacji spoecznych, w tym na rzecz krzewienia
patriotyzmu).
Podstaw dla zapewnienia bezpieczestwa zewntrznego pastwa jest odpowiedni potencja
odstraszania, ktry moe mie wymiar zarwno ofensywny (odwetowy), jak i defensywny
(zniechcajcy).
W zakresie odstraszania ofensywnego naley maksymalnie korzysta z potencjau sojuszniczego
(nuklearnego i konwencjonalnego) i selektywnie budowa wasne zdolnoci. Jednoczenie
Polska powinna organizowa wasny, narodowy system defensywnego odstraszania
(zniechcania, powstrzymywania).
Celem dziaania tego systemu powinno by uodpornienie pastwa oraz jego terytorium na rne
formy agresji, w szczeglnoci na agresj hybrydow, w tym zwaszcza agresj podprogow
(poniej progu otwartej, regularnej wojny) tak, aby w kalkulacjach strategicznych potencjalnego
agresora dziaania ofensywne byy zbyt kosztowne w stosunku do spodziewanych korzyci
politycznych i strategicznych.
Dlatego naley kontynuowa budow systemu strategicznej odpornoci kraju na wszelkiego
rodzaju zagroenia. Ide tego systemu jest skoordynowanie dziaa (legislacyjnych,
operacyjnych, szkoleniowych, organizacyjnych, technicznych itp.) w obszarach takich, jak:
dziaania nieregularne na terytorium zajtym przez przeciwnika;

militarne i niemilitarne wsparcie wojsk operacyjnych w dziaaniach regularnych;
przygotowywanie rezerw mobilizacyjnych;
operacyjne przygotowanie terytorium i ochrona obiektw infrastruktury krytycznej;
zapewnienie bezpieczestwa obywateli i struktur pastwa, w tym powszechna ochrona
ludnoci;
prowadzenie powszechnej edukacji dla bezpieczestwa, w tym obronne przygotowanie
spoeczestwa, m.in. przez wykorzystanie potencjau pozarzdowych organizacji
proobronnych.
Stosownie do powyszych zada operacyjnych powinny zosta doprecyzowane zadania Wojsk
Specjalnych, zreformowanych Narodowych Siy Rezerwowych (NSR), niewojskowych formacji
bezpieczestwa i ochrony ludnoci czy pozarzdowych organizacji proobronnych. To take
zadania zwizane z doskonaleniem systemu rezerw mobilizacyjnych.
Dziaania nieregularne na terytorium zajtym przez przeciwnika powinny by organizowane
i koordynowane przez Wojska Specjalne. W zwizku z tym konieczne jest ich szersze
ukierunkowanie zadaniowe na obron kraju; zwikszenie liczebnoci oraz ich szkolenie na
terytorium kraju z pozostaymi strukturami pastwa.
Zadaniem zreformowanych Narodowych Si Rezerwowych powinno by lokalne wspieranie
dziaa wojsk operacyjnych i innych si bezpieczestwa, a take uczestniczenie w dziaaniach
nieregularnych na terytorium opanowanym przez przeciwnika. Przygotowanie do realizacji tego
zadania powinno opiera si na zreformowaniu NSR tak, aby stanowiy one odrbne formacje
przy jednostkach wojskowych, przewidziane w operacyjne podporzdkowanie Wojewdzkich
Sztabw Wojskowych (wojsko wojewodw). Wane, aby w ich skad wchodzili przede
wszystkim rezerwici, a nie kandydaci do suby zawodowej.
Konieczne jest udoskonalenie systemu rezerw mobilizacyjnych, umoliwiajcych strategiczne
rozwinicie si zbrojnych do wielkoci i struktury czasu wojny oraz ich uzupenianie w toku
104
ewentualnych dziaa wojennych. Zadania w tym zakresie to odpowiednie zaplanowanie

potrzeb, zorganizowanie zasobw mobilizacyjnych oraz ich systematyczne szkolenie.
Zapewnianie bezpieczestwa struktur pastwa, obywateli i infrastruktury krytycznej przed
zagroeniami zbrojnymi zapewnia powinny niewojskowe formacje bezpieczestwa. Wie si
to z koniecznoci odpowiedniego doprecyzowania zada oraz przygotowania Policji, sub
specjalnych, stray samorzdowych czy agencji ochroniarskich i formacji ochrony obiektw.
Za ochron ludnoci cywilnej przed skutkami zagroe militarnych i niemilitarnych w czasie
wojny powinny odpowiada odpowiednio przygotowane formacje ochrony ludnoci. Zadania
preparacyjne (przygotowawcze) w tej dziedzinie powinny polega m.in. na stworzeniu systemu
ratowniczego z udziaem sub takich, jak Pastwowa Stra Poarna czy pogotowie ratunkowe,
wykorzystaniu w systemie ratownictwa Ochotniczych Stray Poarnych oraz stworzenie
struktur Obrony Cywilnej Kraju na czas wojny (stosowne przeformowanie na ten czas
niektrych formacji sub ratowniczych w formacje Obrony Cywilnej Kraju).
Istotn rol w systemie powinny peni spoeczne organizacje proobronne (stowarzyszenia,
klasy mundurowe, grupy rekonstrukcyjne), realizujce zadania przygotowania obywateli
i spoecznoci lokalnych dla bezpieczestwa pastwa oraz przygotowania ich do dziaania
w warunkach zagroenia i wojny, w tym realizacji zada obronnych.
4. Organizowanie narodowego systemu bezpieczestwa informacyjnego, w tym przyspieszenie
budowy systemu cyberbezpieczestwa
Zadanie: opracowa doktryn bezpieczestwa informacyjnego oraz zorganizowa jednostki

operacji w cyberprzestrzeni w Ministerstwie Obrony Narodowej oraz w innych resortach (np.
Ministerstwie Spraw Wewntrznych, Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji) i subach
ochrony bezpieczestwa publicznego, a take stworzy system ponadresortowej koordynacji
dziaa informacyjnych i w cyberprzestrzeni.
W ramach hybrydowych zagroe dla bezpieczestwa Polski na pierwsze miejsce wysuwa si
presja polityczno-militarna, realizowana gwnie w sferze informacyjnej, take
w cyberprzestrzeni. Dlatego priorytetem powinna by budowa skutecznego systemu
bezpieczestwa informacyjnego z dobrze zorganizowanym sektorem cyberbezpieczestwa.
Pocztkiem dziaa powinno by opracowanie i przyjcie doktryny bezpieczestwa
informacyjnego, jako jednego z dokumentw wykonawczych do Strategii Bezpieczestwa
Narodowego RP. Doktryna powinna precyzowa cele strategiczne, a take okrela podane
kierunki dziaa (zadania operacyjne) i niezbdnych przygotowa (zadania preparacyjne)
w dziedzinie bezpieczestwa informacyjnego.
Zgodnie z nakrelonymi wytycznymi, naley stworzy i rozwin jednostki bezpieczestwa
informacyjnego (w tym cyberbezpieczestwa) w obronnych i ochronnych (militarnych
i pozamilitarnych) ogniwach systemu bezpieczestwa narodowego. Powinny to by struktury
zdolne do realizacji zada zarwno o charakterze defensywnym, jak i ofensywnym.
Szczeglnie istotne jest take zapewnienie suwerennego panowania operacyjnego oraz
technicznego nad wysoce zinformatyzowanymi systemami walki i wsparcia, w tym systemami
kierowania (dysponowanie kodami rdowymi ich oprogramowania). Wanym zadaniem jest
ponadresortowa koordynacja tej problematyki w ramach budowania zintegrowanego systemu
kierowania bezpieczestwem narodowym.
W kontekcie zagroe w cyberprzestrzeni wane jest:
wypracowanie mechanizmw wzajemnego oddziaywania i wsppracy midzy sektorem
publicznym a prywatnym;
zapewnianie rwnowagi midzy rodkami bezpieczestwa a swobodami obywatelskimi;
105
cige podnoszenie wiadomoci obywatelskiej w zakresie cyberbezpieczestwa;

wykorzystanie potencjau obywateli w ramach cyberobrony i cyberochrony kraju
w formie wolontariatu dla cyberbezpieczestwa pastwa;
budowa systemu wsparcia przedsiwzi badawczo-rozwojowych w dziedzinie
cyberbezpieczestwa, realizowanych we wsppracy ze wiatem nauki oraz
z przedsibiorstwami komercyjnymi;
inwestowanie w narodowe rozwizania w dziedzinie cyberbezpieczestwa,
w szczeglnoci w dziedzinie kryptologii;
stworzenie krajowego mechanizmu koordynacji dziaa, sucego nie tylko usprawnieniu
wsppracy w ramach administracji publicznej, ale take koordynacji wsppracy
z sektorem prywatnym.
Obok dziaa w ramach bezpieczestwa informacyjnego naley dy take do wzmocnienia
innych pozamilitarnych obszarw bezpieczestwa, w tym bezpieczestwa energetycznego czy
bezpieczestwa ekonomicznego.
5. Doskonalenie systemu przygotowywania rezerw mobilizacyjnych oraz reforma Narodowych
Si Rezerwowych
Zadanie: rozwin system mobilizacji si zbrojnych, z jednoczesn reform Narodowych Si

Rezerwowych oraz wczeniem do niego aktywnoci spoecznych organizacji proobronnych.
W warunkach posiadania przez pastwo armii zawodowej konieczne jest dysponowanie
odpowiednio licznymi i dobrze przygotowanymi rezerwami mobilizacyjnymi.
Przyjmuje si, e zadaniem armii zawodowej w czasie pokoju jest przede wszystkim
zapobieenie wybuchowi konfliktu. W razie wojny na du skal dziaania musz by
prowadzone przez siy zbrojne rozwinite mobilizacyjnie do stanu potrzebnego na ten czas.
Rozwinicie oraz powszechno obrony zapewniaj systematycznie przeszkalane rezerwy
mobilizacyjne, wraz z utrzymywanym dla nich na czas rozwinicia uzbrojeniem i sprztem.
Wobec wspczesnych potrzeb jest to rozwizanie adekwatne oraz racjonalne.
Na potrzeby szkolenia rezerw mobilizacyjnych naley maksymalnie wykorzysta wzmoon
aktywno wszelkich pozarzdowych organizacji spoecznych o charakterze proobronnym.
Dobrym krokiem w tym kierunku jest zorganizowanie si czci organizacji, przy wsparciu
Ministerstwa Obrony Narodowej, w krajow federacj takich podmiotw.
Wanym elementem systemu rezerw wojskowych powinny sta si take zreformowane
Narodowe Siy Rezerwowe. Reformujc je naley przej od pojedynczych etatw NSR
ulokowanych dzi w wojskach operacyjnych do ustanowienia odrbnych, podporzdkowanych
terytorialnie, formacji (oddziaw) NSR, stanowicych pierwszy, elitarny i operacyjny
(w odrnieniu od rezerw mobilizacyjnych) rzut strategicznych rezerw Si Zbrojnych RP.
Gwne zadania operacyjne tak zreformowanych NSR powinny obejmowa lokalne wsparcie
dziaania wojsk operacyjnych i innych sub pastwa w zapewnianiu bezpieczestwa
terytorialnego czy te udzia w dziaaniach nieregularnych na terytorium opanowanym przez
przeciwnika.
6. Wdroenie trzeciej fali modernizacji technicznej Si Zbrojnych RP cyberobrona, systemy
bezzaogowe, bro precyzyjnego raenia
Zadanie: konsekwentnie realizowa wieloletni program modernizacji technicznej SZ RP zgodnie

z przyjtymi priorytetami oraz przygotowa program trzeciej fali modernizacyjnej
ukierunkowany na szerok informatyzacj wojska (cyberobrona, bezzaogowce, bro
precyzyjnego raenia, w tym oparta na wykorzystaniu technologii satelitarnych).
106
Siy Zbrojne stanowi syntez trzech czynnikw: czowieka, broni oraz organizacji.
Najwaniejszy jest kapita osobowy. Wane s take rozwizania organizacyjne. Jednak
kwintesencj armii jest bro. Bez niej nawet najwiksza i najlepiej zorganizowana grupa ludzi
nie byaby penowartociow armi. Dlatego rozwj uzbrojenia i technologii wojskowych oraz
ciga modernizacja techniczna jest czynnikiem, ktry w gwnej mierze przesdza o sile
i obliczu si zbrojnych oraz determinuje kierunki transformacji wojska.
Przeprowadzany w sposb racjonalny, planowy i dugoterminowy rozwj Si Zbrojnych ma w
Polsce blisko pitnastoletni histori. Jej pocztkiem byo ustanowienie w 2001 r. ustawowego,
staego wskanika nakadw budetowych na wojsko na poziomie nie niszym ni 1,95 proc.
PKB (oraz dodatkowo, w odrbnej ustawie, 0,05 proc. PKB na wieloletni program sfinansowania
zakupu samolotu wielozadaniowego).
W ramach planowej modernizacji do dzi w Siach Zbrojnych zrealizowano kilka wanych
programw, ktre mona okreli jako pierwsz fal modernizacji Wojska Polskiego w XXI w.
Dotyczya ona przede wszystkim pozyskania samolotu wielozadaniowego F-16, koowego
transportera opancerzonego ROSOMAK czy przeciwpancernego systemu rakietowego SPIKE.
Obecnie realizowana jest druga fala modernizacyjna. Skadaj si na ni programy
uruchamiane zgodnie z priorytetami ustanowionymi w rzdowo-prezydenckich Gwnych
Kierunkach Rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich Przygotowa do Obrony Pastwa na lata 2013
2022:
obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa;
systemy informacyjne (czno, rozpoznanie, dowodzenie);
mobilno wojsk ldowych, zwaszcza migowcowa.
Zrealizowanie tych programw pozwoli zaliczy Siy Zbrojne RP do gwnego trzonu si NATO.
Istotnym wsparciem bdzie tu podniesienie staego wskanika nakadw budetowych na
obronno do poziomu co najmniej 2 proc. PKB.
Natomiast w najbliszej przyszoci polskie Siy Zbrojne czeka realizacja priorytetw w ramach
trzeciej fali modernizacyjnej, ktrej zaoenia zostan nakrelone w przygotowywanych
Gwnych Kierunkach Rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich Przygotowa do Obrony Pastwa na
lata 20172026.
Analogicznie do tofflerowskiej teorii rozwoju cywilizacyjnego, trzecia fala modernizacyjna
Wojska Polskiego w XXI w. bdzie technologicznym skokiem w sferze informacyjnej. Oznacza to
masowe wyposaenie Si Zbrojnych RP w zinformatyzowane systemy walki i wsparcia. Proces
ten powinien zakoczy si w trzeciej lub czwartej dekadzie XXI w.
W ramach trzeciej fali priorytetowo potraktowane musz by nastpujce trzy
modernizacyjne programy rozwoju Si Zbrojnych RP:
rodki cyberobrony (szerzej cyberwalki, cyberbroni) walka o panowanie
w cyberprzestrzeni bdzie jeszcze istotniejszym warunkiem powodzenia, ni np. znana
w ostatnim wieku walka o panowanie w powietrzu.
Bezzaogowe systemy walki i wsparcia rewolucja informacyjna pozwala i wrcz
wymusza coraz szersze zastpowanie czowieka przez wysoce zinformatyzowane systemy
bezzaogowe (drony). Tak jak w XX w. kawaleria zostaa wyparta przez czogi, tak
w XXI w. maszyny zaogowe zostan wyparte przez maszyny bezzaogowe.
Bro precyzyjnego raenia, w tym wykorzystujca satelitarne technologie
bezpieczestwa, tj. systemy wykorzystania przestrzeni kosmicznej dla potrzeb
bezpieczestwa pastwa, w tym si zbrojnych (jak wszelkie inne zinformatyzowane
systemy walki i wsparcia, systemy bazujce np. na operowaniu w cyberprzestrzeni nie
mog skutecznie dziaa bez jednoczesnego wykorzystania przestrzeni kosmicznej).
czno satelitarna, wykorzystanie satelitw do rozpoznania, monitorowania,
107
kierowania, dowodzenia itp., to podstawowy warunek skutecznego funkcjonowania

zinformatyzowanych si zbrojnych, nasyconych technologiami informatycznymi.
7. Uruchomienie i realizacja Narodowego Programu Systemw Bezzaogowych (koo
zamachowe innowacyjnoci dla bezpieczestwa i rozwoju)
Zadanie: uruchomi i zrealizowa Narodowy Program Systemw Bezzaogowych jako motor
innowacyjnoci dla bezpieczestwa i rozwoju gospodarczego, zwaszcza innowacyjnoci

polskiego przemysu obronnego.
Polska stoi przed szans znalezienia si w czowce midzynarodowych producentw systemw

bezzaogowych. Ten innowacyjny kierunek stwarza take unikatow szans skoku
generacyjnego dla polskiego potencjau badawczo-produkcyjnego w sferze obronnoci.
Systemy bezzaogowe nale do najbardziej perspektywicznych systemw sucych
bezpieczestwu, w tym systemw obronnych i ochronnych. Znajduj one take zastosowanie
w pozostaych gaziach gospodarki oraz wielu sferach ycia publicznego i prywatnego. Za
wykorzystaniem bezzaogowcw przemawia ich skuteczno, wydajno, a take wzgldy
ekonomiczne i co najwaniejsze zmniejszenie ryzyka utraty ycia lub zdrowia przez ludzi.
Dlatego te ich wykorzystywanie oraz rozwj musi sta si jednym z priorytetw
modernizacyjnych, co ju dzieje si m.in. w polskiej armii. W przyszoci ich wykorzystanie,
take przez publiczne i niepubliczne suby oraz strae ochronne, odbywa si bdzie na jeszcze
wiksz skal. Czeka nas ponadto wzrost komercyjnego zapotrzebowania na bezzaogowce,
poniewa grono uytkownikw takich systemw, a take liczba ich zastosowa stale
si powiksza.
Przy wykorzystaniu bezzaogowcw w obszarze bezpieczestwa kluczow spraw s
informatyczne systemy kierowania i zarzdzania nimi, czyli panowanie kryptograficzne
(wasne kody rdowe oprogramowania), bez ktrego nie mona w peni polega na
uywanym wyposaeniu. To jeden z najwaniejszych argumentw za ustanowieniem wasnego,
narodowego programu ich rozwoju i produkcji.
Aby w peni wada bezzaogowcami na poziomie operacyjnym, musz by one polskiej
produkcji. Zakupy zagraniczne s w takiej sytuacji obarczone zbyt duym ryzykiem, aby opiera
na nich wyposaanie polskich si i struktur bezpieczestwa narodowego.
Polska nauka i przemys dysponuj obiecujcym potencjaem kadrowym oraz technicznym,
stwarzajcym szanse dla innowacyjnoci, aby w perspektywie dekady projektowa
i produkowa pen gam bezzaogowcw rnych klas i typw.
Wykorzystujc t szans Polska moe znale si w europejskiej czowce pastwproducentw bezzaogowcw, a take wsppracowa z midzynarodowymi producentami, np.
w ramach europejskiego programu bezzaogowcw.
Niezbdne dla uruchomienia inicjatywy Narodowego Programu Systemw Bezzaogowych jest
zainteresowanie oraz wspdziaanie trzech grup: uytkownikw, okrelajcych potrzeby (Siy
Zbrojne RP, Policja, suby, strae); potencjau naukowego skupionego na
projektowaniu narodowych rozwiza (w tym Narodowe Centrum Bada i Rozwoju);
potencjau produkcyjnego realizujcego okrelone projekty (podmioty polskiego przemysu
obronnego). Wsppraca powyszych rodowisk oraz uzyskanie efektu synergii, stanowi
podstawowy sposb realizacji tego zoonego wyzwania. Stworzy take unikatow szans skoku
generacyjnego polskiego potencjau badawczo-rozwojowego i produkcyjnego w sferze
obronnoci, czynic bezzaogowce wizytwk narodowego potencjau obronnego.
108
8. Dziaania wzmacniajce Sojusz Pnocnoatlantycki
Zadanie: rozwin na forum midzynarodowym dziaania wzmacniajce mechanizmy obrony

kolektywnej NATO, w tym potencja obronny na wschodniej flance Sojuszu, zwaszcza przez
przeksztacanie rotacyjnej obecnoci si zbrojnych pastw sojuszniczych w regionie w sta.
NATO adekwatnie zareagowao na wybuch konfliktu na wschodzie. Zwikszono sojusznicz
aktywno i obecno wojskow na terenie pastw flankowych, a take na Morzu Batyckim
i Morzu Czarnym.
Jednak wobec trwaoci spowodowanych przez Rosj zmian w rodowisku bezpieczestwa,
wan kwesti staa si trwaa strategiczna adaptacja polityki Sojuszu, szczeglnie poprzez
wzmocnienie mechanizmw obrony kolektywnej.
Istotne kierunki tej adaptacji prowadzce do strategicznego wzmocnienia potencjau na
wschodniej flance NATO przyjte zostay na szczycie Sojuszu w Newport w 2014 r.
Najwaniejsze z nich to ciga, rotacyjna obecno wojskowa na wschodniej flance, poczona ze
zwikszon aktywnoci wiczeniow; utworzenie tzw. szpicy, czyli si natychmiastowego
reagowania (VJTF); utworzenie wysunitych elementw dowdczych z niezbdn
infrastruktur logistyczn i wsparciem; konkretyzacja planw ewentualnociowych z moliwym
przeksztaceniem w przyszoci niektrych z nich w stae plany obrony.
Na szczycie NATO w Warszawie (zaplanowanym na 89 lipca 2016 r.) naley podsumowa
realizacj tych zada. Jednoczenie wane bdzie, aby zaprojektowa kierunki dalszej
strategicznej adaptacji Sojuszu.
W tym zakresie najwaniejsze powinno by zbudowanie zdolnoci do odstraszania,
powstrzymywania, zniechcania potencjalnego przeciwnika przed agresj poniej progu
otwartej, regularnej wojny. Sojusz ma niewtpliwie wiarygodny potencja odstraszania,
wcznie z odstraszaniem nuklearnym, przed wielkoskalow agresj na swoje terytorium.
Natomiast trudnoci z reagowaniem i uzyskaniem konsensusu wewntrz NATO mog wystpi
w razie agresji nieregularnej, asymetrycznej, agresji hybrydowej o niskiej intensywnoci, w tym
zwaszcza agresji poniej progu otwartej wojny.
Jednym z wanych sposobw zniechcania potencjalnego agresora przed takim dziaaniem jest
zapewnienie staej obecnoci na terytorium pastw brzegowych NATO wojsk z innych pastw
sojuszniczych. Potencjalny agresor musiaby wwczas wkalkulowa w swj strategiczny
rachunek wejcie w konflikt nie tylko z krajem bedcym celem agresji, ale take krajami, ktrych
wojska byyby rozmieszczone na terytorium zaatakowanego pastwa.
Dlatego konieczne jest umacnianie obecnoci wojskowej w krajach brzegowych, w tym
w szczeglnoci nadawanie jej coraz bardziej staego charakteru. Przyjt w Newport koncepcj
szpicy oraz system wiczebnej obecnoci rotacyjnej naleaoby uzupeni na szczycie
w Warszawie czat, czyli sta obecnoci nawet niezbyt liczebnych, ale wyranie widocznych
si sojuszniczych i odpowiedniej infrastruktury w strefie nadgranicznej NATO.
Wane jest take, aby doktryna uycia szpicy, czyli si natychmiastowego reagowania (VJTF),
zakadaa ich uprzedzajce rozwinicie na kierunku zagroenia ju w fazie narastania kryzysu,
a nie dopiero w formie reakcji na zaistnia ju agresj. Do wzmocnienia szybkoci dziaania
VJTF przyczyni si take uprzednie rozlokowanie sprztu i uzbrojenia wojskowego w pastwach
brzegowych (prepositioning).
Wydaje si take, e w obliczu skali, charakteru i przewidywanej trwaoci zmian rodowiska
bezpieczestwa, konieczna bdzie te fundamentalna refleksja wewntrz NATO, dotyczca
nowelizacji Koncepcji Strategicznej przyjtej w Lizbonie w 2010 r. Warto, aby prace nad ni
mogy by uruchomione ju na najbliszym szczycie Sojuszu w Warszawie, z perspektyw
przyjcia nowej koncepcji na szczycie w 2018 r.
109
9. Dziaania prowadzce do strategicznego upodmiotowienia Unii Europejskiej i rozwoju

wsppracy NATO-UE (polityczno-strategiczna odpowied na zagroenia hybrydowe)
Zadanie: kontynuowa starania o uzgodnienie nowej, wsplnej i realnej strategii bezpieczestwa

UE, przy uwzgldnieniu jej komplementarnoci z NATO oraz rozwinicia systemowych
mechanizmw
wspdziaania
NATO-UE
(budowa
euroatlantyckiego
tandemu
bezpieczestwa).
Unia Europejska jest jednym z filarw bezpieczestwa RP. Mimo e NATO pozostaje gwnym
midzynarodowym gwarantem bezpieczestwa militarnego, w tym Polski i innych pastw
Europy rodkowej, reakcja na konflikt rosyjsko-ukraiski pokazaa, e Unia dysponuje duym
potencjaem odstraszania, realizowanego za pomoc instrumentw ekonomicznych, takich jak
sankcje gospodarcze.
Unia moe take uzupenia kompetencje Sojuszu w zakresie bezpieczestwa pozamilitarnego,
w tym bezpieczestwa energetycznego, cybernetycznego, finansowego i spoecznego.
Jednak, aby potencja Unii Europejskiej, jako filaru bezpieczestwa RP, zosta w peni
wykorzystany, musi ona sta si istotnym podmiotem strategicznym w dziedzinie
bezpieczestwa i obrony. Dlatego te Polska dy do wzmacniania unijnej Wsplnej Polityki
Bezpieczestwa i Obrony (WPBiO), angaujc si w rozwj tej inicjatywy i definiowanie jej
przyszego ksztatu.
Gwnym wyzwaniem Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony UE co uwidoczni obecny
kryzys na Ukrainie jest brak jednolitej strategii, z ktr utosamiayby si wszystkie pastwa
czonkowskie. Unia Europejska potrzebuje strategii, aby sta si bardziej sprawn i skuteczn
instytucj. Strategia ta powinna odnosi si do spraw wojskowych, ale te (a moe przede
wszystkim) do pozamilitarnych aspektw bezpieczestwa.
Potrzebne s dziaania budujce poczucie podmiotowoci Unii Europejskiej, jako strategicznego
aktora bezpieczestwa, szczeglnie w obliczu dynamicznie zmieniajcego si rodowiska
bezpieczestwa, na jej wschodniej flance. Kluczowa dla wzmocnienia podmiotowoci UE bdzie
realizacja zadania postawionego na szczycie Rady Europejskiej 2526 czerwca 2015 r.,
zlecajcego opracowanie do czerwca 2016 r. unijnej Globalnej Strategii Polityki Zagranicznej
i Bezpieczestwa.
Szczeglnie wana jest take wsppraca na forum NATO-UE. Wydaje si, e obecnie jest
waciwy moment na przeamanie wieloletniego impasu oraz podjcie dziaa zmierzajcych do
budowy euroatlantyckiego tandemu bezpieczestwa.
Jest to istotne w obliczu wspczesnej zoonoci zagroe bezpieczestwa w Europie,
hybrydowoci oznaczajcej jednoczesne stosowanie zrnicowanych metod i rodkw presji
oraz agresji: od politycznych, dyplomatycznych, informacyjnych, poprzez ekonomiczne,
finansowe, energetyczne, cybernetyczne, a do militarnych we wszelkich moliwych stopniach
ich nasilenia (w tym agresji poniej progu otwartej, regularnej wojny, szczeglnie
niebezpiecznej dla sojuszniczych/wsplnotowych organizacji).
W przeciwstawianiu si zagroeniom hybrydowym tandem UE-NATO to optymalne rozwizanie.
UE byaby szczeglnie skuteczna w pozamilitarnej sferze bezpieczestwa, NATO w politycznomilitarnej.
10. Umacnianie strategicznych partnerstw, szczeglnie sojuszu z USA
Zadanie: zabiega o stae stacjonowanie amerykaskich wojsk w Polsce i regionie (m.in.

systemw obrony przeciwrakietowej, si powietrznych, wojsk specjalnych) oraz rozszerza
polsko-amerykask wspprac polityczno-wojskow rwnie o wymiary pozamilitarne.
110
Jednoczenie zacienia relacj z kluczowymi sojusznikami europejskimi oraz z pastwami

regionu lecymi na wschodniej flance NATO.
Strategiczne partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi jest trzecim obok czonkostwa w NATO
i Unii Europejskiej zewntrznym filarem bezpieczestwa RP. W interesie Polski ley te
zabieganie o trwao i jako wizi transatlantyckich, bazujcych na fundamencie wojskowej
obecnoci USA w Europie, szczeglnie na wschodniej flance NATO.
Od momentu wybuchu konfliktu rosyjsko-ukraiskiego Stany Zjednoczone podjy szereg
dziaa wzmacniajcych bezpieczestwo Europy rodkowo-Wschodniej, take w ramach
Inicjatywy Wzmocnienia Bezpieczestwa Europejskiego (European Reassurance Initiative),
ogoszonej przez prezydenta USA Baracka Obam w Warszawie w dniu wita Wolnoci
4 czerwca 2014 r.
Polegaj one m.in. na cigej, rotacyjnej obecnoci amerykaskich si w regionie czy ostatnich
decyzjach o rozmieszczeniu w Polsce, pastwach batyckich oraz Rumunii i Bugarii uzbrojenia
i sprztu militarnego dla amerykaskich wojsk. Naley dy, aby dziaania te nabieray coraz
bardziej trwaego charakteru i w perspektywie tworzyy odpowiednie warunki do staego
stacjonowania amerykaskich wojsk na terytorium RP.
Obecnie priorytetowego znaczenia dla polsko-amerykaskiego partnerstwa strategicznego
nabiera planowy rozwj sojuszniczego systemu obrony przeciwrakietowej, ktrego kluczowy
element stanowi amerykaski komponent w ramach EPAA (European Phased Adaptive
Approach). W jego skad od 2018 r. ma wej baza obrony przeciwrakietowej zlokalizowana
w Redzikowie, ktrej budowa powinna rozpocz si w przyszym roku. Istotnym elementem
wzmacniania wsppracy powinna by te kontynuacja kooperacji techniczno-wojskowej.
Poza wspprac w zakresie twardego bezpieczestwa Polska powinna dy do rozszerzenia
dwustronnego dialogu strategicznego ze Stanami Zjednoczonymi w dziedzinie bezpieczestwa
o kwestie zwizane ze wsparciem demokracji na wiecie, zagroeniami cybernetycznymi,
bezpieczestwem energetycznym oraz kooperacj naukowo-techniczn. Szczeglnego znaczenia
nabiera perspektywa wsppracy w dziedzinie energetyki.
Wzmacnianiu wsppracy ze Stanami Zjednoczonymi powinien towarzyszy rozwj
i umacnianie regionalnych i bilateralnych partnerstw Polski z najwaniejszymi europejskimi
sojusznikami (Trjkt Weimarski, Wielka Brytania), jak rwnie z pastwami wschodniej flanki
(Grupa Wyszehradzka, pastwa batyckie, Rumunia, Bugaria), a take z pastwami
skandynawskimi. Szczeglnie obiecujce wydaj si inwestycje w format pastw wschodniej
flanki, co moe przynie wymierne korzyci zarwno w zakresie dziaa bilateralnych, jak
take w ramach NATO i Unii Europejskiej.
111
21 marca 2015 r.
Rola organizacji proobronnych

we wzmacnianiu bezpieczestwa pastwa
Wystpienie Szefa BBN na Kongresie
Organizacji Proobronnych i Klas Mundurowych
Szanowni Pastwo,
Pragn serdecznie podzikowa za zaproszenie na dzisiejsze spotkanie. Gratuluj cennej
i poytecznej inicjatywy organizatorom Kongresu Organizacji Proobronnych i Szk oraz Klas
Mundurowych, w tym zwaszcza panu generaowi dyw. prof. dr hab. Bogusawowi Packowi.
Gratuluj te Pastwu powoania Federacji Organizacji Proobronnych, a panu generaowi
Bogusawowi Packowi wyboru na funkcj Prezesa.
Podjcie przez Ministerstwo Obrony Narodowej wyzwania, jakim jest konsolidacja dziaalnoci
pozarzdowych organizacji i stowarzysze proobronnych oraz szk i klas mundurowych wok
wzmacniania systemu bezpieczestwa pastwa jest cennym i potrzebnym krokiem, trafiajcym
o czym jestem gboko przekonany zarwno w spoeczne oczekiwania, jak i potrzeby kraju.
To dobrze, e wobec radykalnie zmienionej sytuacji bezpieczestwa Polski, a take pozytywnej
zmiany spoecznego nastawienia do spraw obronnoci, resort obrony wykaza strategiczn
inicjatyw i jako naturalny lider w tych sprawach zdecydowa si wesprze systemowo
propastwowe, spontaniczne dziaania podmiotw spoecznych.
Witam ten krok z duym zadowoleniem take jako rzeczow, konkretn kontynuacj
i roztropne rozwinicie dziaa podjtych w Biurze Bezpieczestwa Narodowego z inicjatywy
Pana Prezydenta Bronisawa Komorowskiego na rzecz wzmacniania strategicznej odpornoci
kraju. Chc w tym miejscu podzikowa wielu z Pastwa obecnych na tej Sali, przedstawicielom
klas i szk mundurowych oraz organizacji proobronnych za szereg spotka i dyskusji
w Biurze Bezpieczestwa Narodowego.
Warto zaznaczy, e Strategiczna Odporno Kraju na agresj, na ktr skadaj si dziaania
militarne i niemilitarne zwikszajce niedostpno terytorium, powszechno przygotowa
obronnych struktur pozamilitarnych, a take skuteczno wsparcia si zbrojnych, w tym
moliwo zorganizowanego oporu na terenach zajtych przez agresora jest jednym
112
z wanych elementw systemu obrony pastwa i jednoczenie istotnym czynnikiem

odstraszania.
Znajduje to swoje naleyte odzwierciedlenie w Koncepcji doskonalenia wsppracy
Ministerstwa Obrony Narodowej z organizacjami proobronnymi na rzecz wsparcia systemu
obronnego Rzeczypospolitej Polskiej", opracowanej przez Zesp Do Spraw Spoecznych
Inicjatyw Proobronnych Ministerstwa Obrony Narodowej. W mojej ocenie Koncepcja ta
stanowi bardzo wartociowy projekt stworzenia nowych jakociowo moliwoci angaowania
si obywateli w sprawy obronnoci kraju. O szczegach mona i trzeba oczywicie jeszcze
dyskutowa i temu jak rozumiem m.in. suy obecny Kongres.
W ramach tej dyskusji chciabym take podzieli si z pastwem kilkoma refleksjami natury
oglnej.
Rozpoczn od przypomnienia, e Prezydent Bronisaw Komorowski ju na ubiegorocznej
odprawie Kierowniczej Kadry Si Zbrojnych zwraca uwag, e zapewnianie obronnoci pastwa
nie moe by wycznie domen wojska. To wanie przy tamtej okazji Prezydent wskaza na
konieczno wzmacniania obrony kraju m.in. poprzez angaowanie w to zadanie
pozamilitarnych struktur pastwa, a take organizacji i stowarzysze spoecznych oraz
chtnych obywateli.
5 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski podpisa now Strategi Bezpieczestwa
Narodowego RP nadrzdn koncepcj w systemie dokumentw strategicznych w dziedzinie
bezpieczestwa. Motywem przewodnim strategii jest kompleksowe, zintegrowane podejcie do
spraw bezpieczestwa narodowego w wymiarze zewntrznym i wewntrznym, militarnym
i pozamilitarnym.
Obok zada bezpieczestwa dla podmiotw pastwowych w Strategii przewidziano rwnie
istotn rol i miejsce dla pozarzdowych organizacji i stowarzysze oraz podmiotw
prywatnych. W dokumencie tym zawarte jest 12 konkretnych odniesie, ktre w sposb
bezporedni lub poredni dotycz tej wanie problematyki.
Strategia przywouje potrzeb budowy systemu strategicznej odpornoci kraju na wszelkiego
rodzaju zagroenia oraz budow systemu powszechnego bezpieczestwa terytorialnego,
w ramach ktrych organizacje pozarzdowe miayby do odegrania istotn rol.
Strategia zakada rwnie stworzenie ram stosownego wspdziaania midzy pastwem,
a organizacjami sektora pozarzdowego. Gwnym celem zacienienia tej wsppracy powinno
by skoncentrowanie i skoordynowanie wysikw podmiotw rzdowych i pozarzdowych,
zarwno w wymiarze ludzkim, jak i w wymiarze zasobowym (materialnym).
Pamitajmy, e wan rol w definiowaniu zada dla tzw. trzeciego sektora powinny peni
same organizacje pozarzdowe. Pastwo nie moe by w tym wzgldzie regulatorem.
Pozarzdowy i dobrowolny charakter dziaalnoci organizacji i stowarzysze proobronnych
narzuca oczywiste ograniczenia. Pastwo powinno by raczej koordynatorem,
podpowiadajcym i zachcajcym te podmioty do poszukiwania swojej roli, misji i zada, na
rzecz bezpieczestwa pastwa.
Z drugiej strony i to rwnie powinno by kardynaln zasad nie moemy tworzy wojska
poza wojskiem. Myl, e co do tego jestemy wszyscy tutaj zgodni, e ju definitywnie
odrzucamy tego typu pomysy, ktre gdzie nie gdzie wczeniej si pojawiay.
Osobicie uwaam, e wskazane byoby nadanie ostatecznej ofercie skierowanej do organizacji
i stowarzysze proobronnych otwartego, inkluzywnego charakteru. Zbyt formalna, narzucajca
nadmierne ograniczenia propozycja poszerzonej wsppracy z organami pastwa mogoby
studzi spoeczny zapa, a nie o to nam przecie chodzi.
Powinnimy stara si uczyni formu przyszej, poszerzonej wsppracy interesujc
i porwnywalnie korzystn dla obu stron: rzdowej i spoecznej. To jeden z warunkw
powodzenia przedsiwzicia.
113
Spoeczne oczekiwanie oraz sytuacja bezpieczestwa skaniaj do podejmowania w miar

szybkich krokw w ramach istniejcego prawa, ale w duszym horyzoncie czasowym
i w uzasadnionych przypadkach nie naley wyklucza moliwoci zmiany niektrych przepisw,
o co ju wnosz niektre organizacje. Gone s np. apele o zmian prawa regulujcego dostp
Polakw do broni.
Nowa formua wspdziaania pastwa i organizacji oraz stowarzysze proobronnych powinna
w jeszcze wikszym stopniu uwzgldnia zintegrowany charakter bezpieczestwa narodowego.
Oznacza to potrzeb znacznie szerszego wczenia pozostaych resortw, zarwno
w definiowanie potrzeb pastwa, jak i realne wspieranie dziaalnoci organizacji i stowarzysze.
Wydaje si, e finalnie formua wsppracy w dziedzinie obronnoci mogaby przyj form
ponad-resortowego programu rzdowego, obejmujcego nie tylko sprawy obronnoci, czyli
kompleksu cywilno-wojskowego, ale szersz problematyk, ktr okrelamy bezpieczestwem
narodowym.
Jako szef BBN deklaruj monitorowanie tej wanie problematyki z ramienia Pana Prezydenta
oraz gotowo do udzielenia ewentualnego wsparcia tam, gdzie to bdzie oczekiwane
i potrzebne.
Koczc chciabym wyrazi najlepsze yczenia powodzenia tego ambitnego przedsiwzicia,
ktre niewtpliwie moe dobrze przysuy si bezpieczestwu narodowemu Rzeczypospolitej.
Dzikuj za uwag.
114
6 listopada 2014 r.
Zaoenia "Doktryny cyberbezpieczestwa RP
Wystpienie szefa BBN na midzynarodowej
konferencji "Zagroenia w cyberprzestrzeni bezpieczestwo ponad granicami"
Szanowni Pastwo,
Dzikuj za zaproszenie, bo rozmowa o cyberbezpieczestwie w tak szerokim i zrnicowanym
gronie jest dzi niewtpliwie bardzo potrzebna. Bezpieczestwo w cyberprzestrzeni to bowiem
najnowsza i najbardziej wymagajca dziedzina bezpieczestwa narodowego, o charakterze
wybitnie wielowymiarowym, wielosektorowym: obronnym i ochronnym; cywilnym
i wojskowym; rzdowym, samorzdowym i pozarzdowym; publicznym i prywatnym.
Dlatego te najwaniejszym wymaganiem w odniesieniu do cyberbezpieczestwa jest podejcie
zintegrowane, kompleksowe, stwarzajce warunki do budowania spjnego systemu
cyberbezpieczestwa, uwzgldniajcego podan jednolito koncepcyjn, czcego te
wszystkie wymiary. I taki jest najbardziej oglny cel Doktryny cyberbezpieczestwa RP, nad
ktr obecnie pracujemy.
Nie startujemy od zera. W tej dziedzinie ju w Polsce pewne dziaania zostay podjte i zrobione.
Dotyczy to np. polskiego systemu prawnego do ktrego w 2011 r. wprowadzilimy m.in.
kategori cyberprzestrzeni oraz ustanowilimy prawne podstawy nadzwyczajnego
reagowania na wystpujce w niej zagroenia.
W peni wykorzystujemy dorobek Unii Europejskiej i NATO w tej dziedzinie. W administracji
wprowadzono rozwizania ujte w Polityce Ochrony Cyberprzestrzeni RP, przyjtej przez Rad
Ministrw w 2013 r. Dokument ten dotyczy przede wszystkim ochrony cyberprzestrzeni
w wymiarze pozamilitarnym.
W Ministerstwie Obrony Narodowej trwaj prace nad rozwizaniami w zakresie cyberobrony,
a prywatne podmioty we wasnym zakresie organizuj swoje bezpieczne funkcjonowanie
w cyberprzestrzeni.
115
Nadesza pora, by stworzy warunki do zespolenia tych wysikw i jednoczenie nakreli

strategiczne kierunki i
ramy budowania
zintegrowanego, spjnego
systemu
cyberbezpieczestwa Rzeczypospolitej Polskiej. Takie s przesanki przygotowania projektu
doktryny cyberbezpieczestwa, ktra w swojej treci jest te sektorowym dokumentem
wykonawczym do Strategii Bezpieczestwa Narodowego. Jej gwne zaoenia zostay ju
rozpatrzone i przyjte przez Rad Bezpieczestwa Narodowego na jej ostatnim posiedzeniu.
Projekt przygotowywany jest na podstawie analiz prowadzonych z udziaem przedstawicieli
administracji publicznej, zainteresowanych resortw, urzdw i agend, wiata akademickiego,
organizacji pozarzdowych, a take sektora prywatnego.
Doktryna cyberbezpieczestwa wskazywa bdzie strategiczne kierunki dziaa na rzecz
zapewnienia
podanego
poziomu
bezpieczestwa
Rzeczypospolitej
Polskiej
w cyberprzestrzeni. Jednoczenie powinna by traktowana jako jednolita podstawa
koncepcyjna, zapewniajca spjne, kompleksowe i kompletne podejcie do zagadnie
cyberochrony i cyberobrony - jako swego rodzaju "wsplny mianownik" dla dziaa
realizowanych przez podmioty administracji publicznej, suby bezpieczestwa i porzdku
publicznego, siy zbrojne, sektor prywatny i obywateli.
W swojej treci zawiera cztery grupy zagadnie. Po pierwsze okrela cele o charakterze
operacyjnym i przygotowawczym w dziedzinie cyberbezpieczestwa. Rozwija tu podstawowy
cel strategiczny ujty w najnowszej Strategii Bezpieczestwa Narodowego, jakim jest
zapewnienie bezpiecznego funkcjonowania Rzeczypospolitej Polskiej (tj. pastwa,
spoeczestwa, podmiotw prywatnych i obywateli) w cyberprzestrzeni.
Po drugie zawiera ocen zagroe, ryzyk i szans w dynamicznie rozwijajcym si rodowisku
cyberbezpieczestwa, w jego wymiarze zewntrznym i wewntrznym (midzynarodowym
i krajowym): od zwykych cyberprotestw do cyberwojny.
Po trzecie identyfikuje najwaniejsze zadania operacyjne dla zapewnienia
cyberbezpieczestwa, jakie powinny by podejmowane w sektorze publicznym, prywatnym
i obywatelskim. Wrd nich podkrelibym szczeglne znaczenie dziaa zmierzajcych do
zapewnienia narodowego panowania informatycznego nad wysoce zinformatyzowanymi
systemami o strategicznym znaczeniu, np. nad uzbrojeniem, wszelkimi systemami walki
i wsparcia.
I wreszcie po czwarte rekomenduje dziaania majce na celu przygotowanie (tj. doskonalenie,
rozwj, transformacj) systemu cyberbezpieczestwa, z uwzgldnieniem podsystemu
zarzdzania sprawami cyberobrony oraz publicznych i prywatnych ogniw wykonawczych. Na
szczeglne podkrelenie zasuguje ksztacenie kadr i rozwijanie kompetencji w zakresie
narodowej kryptologii.
W sumie doktryna ta bdzie moga stanowi punkt odniesienia i ukierunkowania dla dalszych
prac, ktre tworzy bd coraz bardziej solidne i niezawodne rozwizania na rzecz
bezpieczestwa Polski i Polakw w cyberprzestrzeni.
Wierz, e dzisiejsza konferencja rwnie wniesie swj wkad we wzmacnianie tego
bezpieczestwa. Na to licz i ycz Pastwu owocnych obrad.
116
"Adaptacja NATO do nowych warunkw

bezpieczestwa"
Wystpienie szefa BBN na odbywajcym si w Sejmie RP
posiedzeniu podkomisji ds. potencjau obronnego
i bezpieczestwa Zgromadzenia Parlamentarnego NATO
Szanowni Pastwo,
Dzikuj za zaproszenie na dzisiejsze spotkanie. Chciabym je rozpocz od zaproponowania
dyskusji nad hipotez dotyczc potrzeby i podanych kierunkw adaptacji NATO do nowych
warunkw bezpieczestwa. Obejmuje ona trzy tezy.
Teza pierwsza zmiany w rodowisku bezpieczestwa, spowodowane konfrontacyjn postaw
Rosji, ujawnion w czasie agresji na Ukrain, s tak istotne, tak jakociowo znaczce, e moemy
mwi wrcz o koczeniu si na naszych oczach ery pozimnowojennej w stosunkach
midzynarodowych.
Teza druga mona zakada, e strategiczne zmiany warunkw bezpieczestwa bd trwae
i bd prowadzi bd to do pewnej odmiany nowej zimnej wojny, bd do gorcego pokoju,
brudnego pokoju i zgniego pokoju.
Teza trzecia dotychczasowe, biece reagowanie NATO na wzrost zagroe na wschodniej
flance mona uzna za adekwatne, ale otwarty pozostaje problem strategicznej, dugofalowej
adaptacji Sojuszu do przyszych, trwaych zmian w rodowisku bezpieczestwa. W tych
warunkach potrzebne bdzie zapewne take uruchomienie prac nad now koncepcj
strategiczn NATO.
Istot okresu pozimnowojennego mona scharakteryzowa gwnie, jako prb realizacji
partnerskiej wsppracy Zachodu, w tym NATO, z Rosj. Praktyczne elementy takiego podejcia
przejawiay si m.in. w strategii rzymskiej NATO z 1991 r., Akcie Stanowicym NATO-Rosja
z 1997 r., Radzie NATO-Rosja oraz amerykaskim resecie.
117
W drugiej czci tego pozimnowojennego wierwiecza, najoglniej rzecz biorc za rzdw

prezydenta W. Putina, Rosja najpierw lekcewaya, potem torpedowaa, a wreszcie odrzucia t
ofert wspdziaania. Wojna z Gruzj w 2008 r., wywoanie kryzysu gazowego w 2009 r.,
aneksja Krymu, podbj czci wschodniej Ukrainy i twarda presja polityczno-militarna na
Ukrain, z jednoczesnym ostentacyjnym lekcewaeniem stanowiska i ostrzee Zachodu to
materialne dowody jawnie konfrontacyjnej polityki Rosji. Polityki imperialnej, polityki
budowania potgi z pen wiadomoci kosztem innych, zwaszcza kosztem swoich ssiadw.
Kady ma prawo budowa potg swojego kraju, ale nie powinien mie prawa czyni tego
kosztem wyrzdzania szkody innym, sabszym od siebie.
Imperialna istota obecnej polityki Rosji skazuje j na takie wanie zachowania strategiczne, na
denie do wymuszania na otoczeniu prawa do wasnej strefy wpyww, do budowania szarej
strefy politycznej, szarej strefy bezpieczestwa przy swoich granicach. Jednym zdaniem, stawia
Rosj na pozycjach konfrontacyjnych wobec otoczenia. To jest obiektywny powd strategicznej,
nieprzezwycionej sprzecznoci interesw midzy Rosj a ssiadami, zwaszcza ssiadami na
swojej zachodniej granicy, a przez to w strategicznej sprzecznoci z NATO i UE. Nieprzypadkowo
organizacje te traktowane s przez Rosj jako przeciwnicy. Rosja zapisaa to w swojej doktrynie
wojskowej.
Rosja zdecydowaa o takim kursie ju kilka lat temu. W 2006 r. na konferencji w Monachium
mwi o tym prezydent W. Putin, ale nikt tego nie traktowa powanie. Od tego czasu Rosja
w duym tempie zwiksza te nakady na siy zbrojne, wdraa ambitne programy
modernizacyjne, prowadzi metod alarmow wiczenia wojskowe na coraz wiksz skal. Tego
rwnie nie zauwaalimy, w wikszoci krajw spokojnie redukujc swoje nakady obronne.
Agresja na Ukrain odsonia jednak prawdziwe oblicze Rosji. Rzucia ona Zachodowi
najpowaniejsze wyzwanie w dziedzinie bezpieczestwa od zakoczenia zimnej wojny.
Oczywicie stoimy take w obliczu drugiego, bardzo powanego wyzwania na poudniu. To
kolejna erupcja islamskiego terroryzmu, wojna wewntrz islamu, z promieniujcymi powanymi
zagroeniami na Europ i z bezporednim zagroeniem dla terytorium NATO w Turcji. Straszna
wojna, ohydna, z pokazowymi, telewizyjnymi morderstwami. Musimy si przed ni broni.
Ale jest to w istocie dalszy cig czego, co niestety znamy od ponad dekady. Z czym walczymy od
lat na Bliskim Wschodzie, w rodkowej i Poudniowej Azji, w Afryce. To wyzwanie wane,
wymagajce, trudne, ale co do istoty kontynuacyjne, bardziej operacyjne ni strategiczne.
Stoimy po prostu przed potrzeb zdecydowania, w jaki sposb z tym walczy.
O ile zatem poudnie jest dalszym cigiem w sensie strategicznym, o tyle na wschodniej flance
mamy do czynienia z nowym otwarciem dla NATO. Rodzi si tu nowa jako w wyniku jawnego
wejcia Rosji na imperialny kurs w stosunku do otoczenia i konfrontacyjny kurs wobec Zachodu
w ogle. Wizj kooperacji zastpia realno konfrontacji, wcznie ze stosowaniem w tej
konfrontacji rodkw przemocy, z przemoc zbrojn wcznie.
T now jako wzmacniaj take nowe metody operacyjne prowadzenia owej konfrontacji:
agresja skryta, podprogowa, dywersja strategiczna, wojna informacyjna z masowym
stosowaniem czarnej propagandy w sumie: wojna hybrydowa. Wszystko to stwarza dla
NATO wyjtkowe trudnoci w postaci sytuacji trudnokonsensusowych, czyli sytuacji,
w ktrych trudno uzyska konsensus w ocenie i decyzjach w ramach sojuszniczej wsplnoty.
To sytuacje politycznie niejasne, trudne do jednoznacznej oceny przez wszystkich sojusznikw,
w rny sposb dotykajce interesy poszczeglnych pastw a wic utrudniajce uzyskanie
konsensusu decyzyjnego i tym samym opniajce, albo wrcz paraliujce moliwoci wsplnej
reakcji. Wida to wyranie take w podejciu pastw zachodnich do konfliktu rosyjskoukraiskiego.
Obecnie w tym konflikcie mamy pauz strategiczn. To nie jest jego koniec. Mam nadziej, e nie
damy si zwie ewentualnemu, moliwemu zamroeniu konfliktu, ktry przecie w kadej
chwili moe by odmroony. Razem zreszt z innymi: w Gruzji i w Modawii.
118
Nowa zimna wojna czy gorcy pokj?

Ta nowa sytuacja naadowana potencjaem wybuchowym, kae postawi pytanie o strategiczn
przyszo. To z pewnoci, w dajcej si racjonalnie prognozowa przyszoci, nie bdzie
statyka, nie bdzie te powrotu do relacji jak dotd, do bussines as usual.
S moliwe dwa strategiczne scenariusze: nowa, ograniczona zimna wojna lub gorcy, brudny,
zgniy pokj.
Jeli Zachd bdzie konsekwentnie przeciwstawia si imperialnej, konfrontacyjnej polityce
W. Putina, nastpi co na podobiestwo zimnej wojny. Jeli bdziemy gotowi przymkn oczy
i akceptowa strategiczne zachowania Rosji wobec jej bliskiej zagranicy, akceptowa co co
jest nieakceptowane, wejdziemy w okres zgniego pokoju. Bdziemy musieli cigle czym
zagusza wyrzuty wasnych strategicznych sumie na tle strategicznych, zgniych
kompromisw.
Niezalenie od tego czy przyjdzie nam y w warunkach nowej zimnej wojny, czy te gorcego,
penego niepewnoci pokoju, NATO bdzie musiao si do tych warunkw zaadoptowa. Czynio
to ju w przeszoci, bdzie zapewne w stanie sprosta tym wyzwaniom i obecnie. Wane jest
jednak, aby dobrze te wyzwania zidentyfikowa.
Przede wszystkim trzeba podkreli, e NATO w zasadzie adekwatnie reagowao na wybuch
konfliktu na wschodzie. Zwikszona zostaa obecno wojskowa w pastwach flankowych, na
Morzu Batyckim, na Morzu Czarnym.
Ale wobec przewidywanej trwaoci spowodowanych przez Rosj zmian strategicznych,
waniejsza jest rwnie trwaa strategiczna adaptacja Sojuszu do tych zmian. Gwne kierunki
tej adaptacji prowadzce do strategicznego wzmocnienia wschodniej flanki NATO przyjte
zostay na szczycie w Newport. Najwaniejsze z nich to: ciga, rotacyjna obecno wojskowa na
wschodniej flance, z systemem wicze; tzw. szpica, czyli siy natychmiastowego reagowania;
wysunite dowdztwa z niezbdn infrastruktur logistyczn i wsparciem; konkretyzacja
planw ewentualnociowych z przeksztaceniem w przyszoci niektrych z nich w stae plany
obrony.
Teraz najwaniejsza jest konsekwentna i konkretna realizacja tych ustale.
Troch niepokoj niektre sygnay o rnej interpretacji podjtych w Newport decyzji, ale
wierzymy, e jako Sojusz damy rad na poziomie wojskowym skutecznie implementowa
podjte ustalenia polityczne. Nie tylko wierzymy, ale tu w Polsce bdziemy robi wszystko, aby
mobilizowa partnerw do penego wprowadzenia owych decyzji.
Chcielibymy, aby kolejny szczyt NATO, ktry ma si odby w Warszawie, mg by szczytem
podsumowujcym realizacj postanowie z Newport. Dwa lata powinny na to wystarczy.
Biorc pod uwag powysze jakociowo nowe warunki bezpieczestwa, najwaniejsze
w strategicznej adaptacji NATO powinno by zbudowanie zdolnoci do odstraszania,
powstrzymywania, zniechcania przed agresj poniej progu otwartej, regularnej wojny.
Sojusz ma niewtpliwie wiarygodny potencja odstraszania, wcznie z odstraszaniem
nuklearnym przed agresj na swoje terytorium na du skal. Natomiast trudnoci mog
wystpi w razie agresji nieregularnej, skrytej, poniej progu otwartej wojny, ktre mog
stwarza kopoty z konsensusem.
Jednym ze sposobw zniechcania potencjalnego agresora przed takim dziaaniem jest
z pewnoci obecno na terytorium pastw brzegowych NATO wojsk z innych pastw
sojuszniczych. Potencjalny agresor musiaby wwczas wkalkulowa w swj strategiczny
rachunek wejcie w konflikt od samego pocztku nie tylko z krajem bezporednio
zaatakowanym, ale take z innymi pastwami Sojuszu. Dlatego jest to tak wany element
skadowy decyzji NATO z Newport, zawarty w Planie Gotowoci Sojuszu.
119
Decyzje z Newport s niewtpliwie bardzo wane w najbliszej perspektywie. Ale wydaje si,
e w obliczu skali, charakteru i przewidywanej trwaoci zmian rodowiska bezpieczestwa,
konieczna bdzie take bardziej fundamentalna refleksja. Mam na myli potrzeb nowelizacji
Koncepcji Strategicznej przyjtej w Lizbonie w 2010 r.
Osobicie uwaam, e prace nad ni powinny by uruchomione najpniej na najbliszym
szczycie NATO w Warszawie w 2016 r.
Niech ten wniosek bdzie podsumowaniem mojego wystpienia, do ktrego dodam tylko, e
przed identycznym, a nawet duo pilniejszym wyzwaniem tj. nowelizacj swojej koncepcji
strategicznej stoi take UE. Uwaam, e na przyszorocznym, czerwcowym szczycie UE
powiconym Wsplnej Polityce Bezpieczestwa i Obrony takie zadanie powinno by podjte.
Dzikuj za uwag.
120
28 sierpnia 2014 r.
Reforma systemu kierowania obron pastwa

Wystpienie szefa BBN w Sejmie RP podczas pierwszego czytania
prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o powszechnym obowizku obrony RP
Panie Marszaku! Wysoka Izbo!
W imieniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawi projekt ustawy
o zmianie ustawy o powszechnym obowizku obrony oraz niektrych innych ustaw.
Podstawowym celem projektu jest dostosowanie podstaw prawnych systemu kierowania
obron pastwa w razie wojny do zmieniajcych si warunkw bezpieczestwa. Gwnymi
merytorycznymi przesankami projektu ustawy s wymagania wynikajce z przeniesienia
priorytetw strategicznych z zaangaowania w misje zagraniczne na zadania obrony wasnego
terytorium oraz konieczno zapewnienia cigoci kierowania w trudno przewidywalnym,
burzliwym rodowisku bezpieczestwa, zarwno w czasie pokoju, jak i kryzysu i wojny.
Uwaamy, e tylko system charakteryzujcy si cigoci funkcjonowania bdzie mg
optymalnie zapewni reagowanie na zagroenia typowe dla pastwa granicznego, jakim jest
Polska, w NATO i Unii Europejskiej.
A s to zagroenia charakteryzujce si, po pierwsze, moliwoci zaskoczenia, niedajc czasu
na przeorganizowanie si, dopiero w razie wybuchu wojny, po drugie, skrytoci dziaania,
zamazujc wyrazisto militarn agresji na przykad obserwowane obecnie dziaania na
Ukrainie wojsk bez dystynkcji, z zamazanymi znakami co powoduje, e moment przejcia od
pokoju do wojny jest trudny do jednoznacznego okrelenia, wreszcie po trzecie, zagroenia te
charakteryzuj si podprogowoci, czyli skal poniej progu otwartej agresji wojennej
uderzenia selektywne, aterytorialne, dywersja co stwarza tzw. sytuacje trudnokonsensusowe
z punktu widzenia decyzji sojuszniczych i jednoczenie eksponuje potrzeb zdolnoci do
dziaania samodzielnego.
To wszystko sprawia, e Polska jako pastwo graniczne musi mie system bezpieczestwa,
w tym system kierowania, charakteryzujcy si przede wszystkim zdolnoci dziaania
w warunkach zaskoczenia, zdolnociami przeciwzaskoczeniowymi oraz moliwoci
121
skutecznego operowania, mona tak powiedzie, w szarym rodowisku bezpieczestwa, czyli

w warunkach ni to pokoju, ni to wojny. To wanie z tego powodu kluczowe znaczenie ma
cigo funkcjonowania systemu kierowania pastwem w rnych warunkach zagroe
i o rnym ich stopniu nasilenia. W pierwszej kolejnoci oznacza to, e rozwizania
organizacyjne i kompetencyjne na czas pokoju, zagroenia i wojny musz by do siebie maksymalnie zblione, maksymalnie podobne.
Przechodzc do syntetycznego przedstawienia konkretnych treci projektu, chciabym skupi
si na trzech kluczowych problemach objtych proponowanymi regulacjami. S to: po pierwsze,
ustawowe zinterpretowanie konstytucyjnej kategorii czas wojny, po drugie, sprecyzowanie
i uzupenienie kompetencji i zada organw kierowania obron pastwa na poziomie
polityczno-strategicznym, i wreszcie po trzecie, okrelenie zada naczelnego dowdcy Si Zbrojnych oraz osoby wskazywanej do mianowania na to stanowisko, czyli, mwic skrtowo, tzw.
kandydata na naczelnego dowdc Si Zbrojnych.
Czas wojny
Rozpocznijmy od pierwszego problemu, czyli zinterpretowania pojcia czas wojny. Gdy
rozwaamy organizacj i funkcjonowanie systemu kierowania obron pastwa w czasie wojny,
naley przede wszystkim zauway, e samo zjawisko wojny staje si dzisiaj coraz mniej
jednoznaczne. Co jest wojn, a co jeszcze lub ju ni nie jest, dzi samo z siebie nie jest tak
oczywiste. Z tego powodu bardzo wane jest precyzyjne okrelenie konstytucyjnego pojcia
czas wojny.
Jeszcze niedawno, nawet wtedy gdy trway prace nad obecn konstytucj, byo wzgldnie jasne,
tak jak to byo zreszt od wiekw, kiedy wojna si zaczyna: wtedy gdy granic przekraczaj
wojska regularne agresora. Dzisiaj zjawisko wojny jest bardziej rozmyte, granica midzy wojn
i niewojn nie jest ostra. To nie s kategorie: biae i czarne. Zaczynamy by coraz czciej
zmuszani operowa w przestrzeni szarej. Bardzo wyranie potwierdza to obecna praktyka
polityczno-strategiczna i operacyjna w ramach trwajcego od miesicy kryzysu bezpieczestwa
spowodowanego wojn rosyjsko-ukraisk.
Rosja dokonaa agresji i opanowaa Krym, prowadzc dziaania poniej progu walki zbrojnej,
wywiera obecnie presj polityczno-militarn na Ukrain, dokonuje nieregularnej agresji,
balansujc cay czas poniej progu otwartej, jawnej wojny pocigajcej za sob ryzyko
moliwych sankcji na wiksz skal ze strony Zachodu. Dziaania podprogowe, asymetryczne,
hybrydowe itp. staj si skutecznym sposobem osigania celw politycznych rodkami
przemocy, w tym niekonwencjonalnej przemocy wojskowej. Trzeba wic umie sobie skutecznie
radzi take w takich warunkach. W obliczu stosowania przez agresora rnych form przemocy
zbrojnej nie moe by niejasnoci, jeli chodzi o zorganizowanie si, radzenie sobie z ni.
Dlatego projekt ustawy rozpoczyna si od propozycji prawnej interpretacji samego pojcia czas
wojny. Jest to konieczne, tym bardziej e w polskim prawodawstwie pojcie czas wojny
wystpuje w sumie w ponad 100 aktach prawnych, w tym ponad 40 ustawach, dotyczcych
wielu obszarw dziaalnoci pastwa. Odnosz si one do dziaalnoci nie tylko organw
administracji publicznej, lecz take przedsibiorcw i innych jednostek organizacyjnych,
organizacji spoecznych czy te osb fizycznych.
Jednoczenie obecne regulacje dotyczce pojcia czas wojny mog by rnie interpretowane,
zwaszcza co do przedziau czasowego, w ktrym powinny one obowizywa. Aby to
zilustrowa, podam bardzo prociutki przykad. Ot jedna z regulacji mwi, e wjt, burmistrz
czy prezydent moe w czasie wojny nakada obowizek wykonywania wiadcze rzeczowych
przez przedsibiorcw i obywateli. Kiedy bdzie nakada te wiadczenia? Czy jeli np. zobaczy,
e nad gmin przeleciay dwa samoloty z podwieszonymi bombami, to moe ju uzna, e to jest
czas wojny, i moe podejmowa jakie decyzje z tym zwizane? A jeli nie, to kto ma mu
powiedzie, e jest czas wojny i na jakiej podstawie? Nie ma jasnej regulacji w tym wzgldzie.
122
Dlatego w projekcie ustawy proponuje si, eby w razie zbrojnej napaci na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej prezydent postanawia na wniosek Rady Ministrw o dniu rozpoczcia
i dniu zakoczenia tego czasu wojny, o ktrym mwi si w regulacjach prawnych, okrelajc
w ten sposb prawne granice czasu wojny. To jest pierwsza merytoryczna regulacja w tym
projekcie. Oczywicie pociga ona za sob szereg korekt w innych ustawach, gdzie ta
problematyka si pojawia lub gdzie te posuguje si zblionymi terminami, np. terminem
wybuch wojny, ktry w sensie prawnym te jest niejednoznaczny, niejasny. Co to znaczy
wybuch wojny w dzisiejszych warunkach, o ktrych przed chwil mwiem? W ktrym
momencie mona uzna w sensie prawnym, e wojna ju wybucha? Trafiaj si te pomykowe
utosamiania czasu wojny z inn kategori konstytucyjn, czyli ze stanem wojennym. To take
proponujemy skorygowa przy okazji tej regulacji.
Kompetencje i zadania organw kierowania obron pastwa
Drugi problem, ktrym ta ustawa si zajmuje, dotyczy kompetencji i zada organw pastwa
w zakresie kierowania obron Rzeczypospolitej. Dotychczasowe regulacje prawne powierzaj
kierowanie obron pastwa prezydentowi, podporzdkowujc mu jednoczenie naczelnego
dowdc Si Zbrojnych, ale wi t kompetencj prezydenta ze stanem wojennym, mwic, e
Jeeli w czasie stanu wojennego wystpi konieczno obrony pastwa, obron t kieruje
prezydent we wspdziaaniu z Rad Ministrw. To rozwizanie rodzi pewne wtpliwoci, bo
konstytucja mwi, e stan wojenny moe by wprowadzony, ale nie musi. Do tego w tych
regulacjach prawnych naczelny dowdca Si Zbrojnych w stanie wojennym rwnie moe by
mianowany, ale nie musi. Ta podwjna fakultatywna norma powoduje, e systemowo nie mona
wykluczy wystpienia rozbienoci midzy praktyczn potrzeb kierowania obron pastwa
przez prezydenta bo mamy do czynienia z agresj a prawnymi moliwociami realizacji tego
zadania moe nie by powoanego naczelnego dowdcy, bo nie bdzie stanu wojennego,
a w stanie wojennym nie musi by te jeszcze powoany itd.
Dlatego w projekcie ustawy chcemy skonkretyzowa, aby t wtpliwo usun,
i doprecyzowujemy prawne warunki kierowania obron pastwa przez prezydenta poprzez
powizanie tej kompetencji z konstytucyjn norm mianowania naczelnego dowdcy Si
Zbrojnych. Po pierwsze, dlatego e zgodnie z konstytucj jest on mianowany wanie na czas
wojny, czyli wtedy, kiedy prezydent musiaby wchodzi w kompetencje kierowania obron. Po
drugie, tylko w razie mianowania naczelnego dowdcy i podporzdkowania go prezydentowi
tene bdzie mia rodek czy instrument do wykonywania wanie takich kompetencji, czyli
tylko wtedy praktycznie bdzie mg kierowa obron pastwa i jego kompetencja nie bdzie
pusta. Wanie takie rozwizanie proponuje si w projekcie ustawy w postaci zapisu mwicego,
e prezydent kieruje obron pastwa we wspdziaaniu z Rad Ministrw z chwil mianowania
naczelnego dowdcy i przejcia przez niego dowodzenia. Pojawia si naczelny dowdca, ktrego
mianuje prezydent, od tego momentu kieruje on obron pastwa.
Kolejna kwestia to zapewnienie prezydentowi moliwoci korzystania w kierowaniu obron
pastwa z pomocy szefa sztabu generalnego jako organu waciwego i najbardziej
kompetentnego w pastwie w sprawach strategicznych. Nie ulega wtpliwoci, e jak kady
decydent na kadym szczeblu, take prezydent musi mie struktur pomocnicz, a tak
struktur w sprawach wojska zawsze by, jest i chyba bdzie sztab na wszystkich szczeblach
dowodzenia, od najniszego poczynajc, a do najwyszego. Sztab zawsze jest organem
pomocniczym decydenta. Do tej pory na potrzeby prezydenta na jego stanowisku kierowania
przewidywao si czy przewiduje si tworzenie na czas wojny zbiorczej dodatkowej struktury
o charakterze sztabowym w postaci przedstawicieli z rnych innych instytucji, grup
cznikowych itd. Obecnie po wprowadzeniu w ycie reformy systemu dowodzenia takiej
potrzeby ju nie ma. Funkcj t moe peni wanie przywrcony do swojej waciwej roli sztab
generalny. Tak jak aden szef sztabu w dziejach wojskowoci moe poza pruskim epizodem
Moltkego tak i nasz szef sztabu generalnego obecnie ju, jak wiadomo, nie dowodzi i nie bdzie
dowodzi take w czasie wojny. Po prostu tak jak w czasie pokoju pozostanie praw rk
123
decydenta politycznego, bdzie sztabowo pomaga, wspiera strategicznie najwysze wadze

pastwa w warunkach wojennych.
Takie rozwizanie zapewnia jednolity model kierowania Siami Zbrojnymi przez najwysze
wadze pastwa w czasie pokoju, w czasie zagroenia i w czasie wojny. To jest jednolity system,
jednolity model. Szef sztabu jest praw rk decydenta politycznego. Zmiana dotyczy jedynie
tego, e o ile w czasie pokoju prezydent sprawuje zwierzchnictwo nad Siami Zbrojnymi
wycznie przez ministra obrony narodowej, to w czasie wojny cz tego zwierzchnictwa,
a mianowicie cz operacyjn, czyli dotyczc uycia wojska w obronie pastwa, musi
sprawowa bezporednio, bo jemu podlega, naczelny dowdca Si Zbrojnych jemu
bezporednio podlega wyjmowany niejako z podlegoci ministra obrony narodowej i przesunity bezporednio w podporzdkowanie prezydenta naczelny dowdca Si Zbrojnych ale w
dalszym cigu zarwno w sprawach dowodzenia operacyjnego, jak i oglnego szef sztabu
generalnego cay czas jest organem pomocniczym i wspierajcym wadz pastwa w czasie
pokoju wycznie ministra obrony narodowej, bo wszystko si dzieje przez ministra obrony
narodowej, a w czasie wojny musi wspiera zarwno prezydenta, ktremu podlega wojsko,
przez naczelnego dowdc, jak i dalej ministra obrony narodowej, ktry dalej wykonuje swoje
powinnoci waciwe dla ministra obrony narodowej w czasie wojny. To zapewnia tak wan
i konieczn cigo kompetencyjn, organizacyjn i proceduraln kierowania Siami Zbrojnymi
w czasach pokoju, zagroenia i wojny, o ktrej mwiem na pocztku jako o kardynalnym
wymaganiu systemu kierowania w warunkach pastwa granicznego naraonego wanie na
nage i niespodziewane, szybkie i rnorodne zagroenia.
Dla zapewnienia teje cigoci i szybkiego przechodzenia do obrony pastwa oraz
przejmowania kierowania obron przez prezydenta proponuje si w tym projekcie uzupenienie
take jego kompetencji, ktrych do tej pory nie ma, w dwch kluczowych z tego punktu widzenia
sprawach. Chodzi o zatwierdzanie na wniosek ministra obrony narodowej przygotowywanych
w czasie pokoju, a realizowanych w momencie wybuchu wojny, na samym pocztku wojny: po
pierwsze, narodowych planw uycia Si Zbrojnych w czasie wojny do obrony pastwa i, po
drugie, organizacji i zasad funkcjonowania wojennego systemu dowodzenia Siami Zbrojnymi.
Proponujemy, aby prezydent zatwierdza te plany i zatwierdza organizacje wojennego systemu
dowodzenia przygotowywane w Ministerstwie Obrony Narodowej. Kierowanie obron pastwa
to wszake nic innego, jak wcielanie w ycie tych planw przez struktury wojennego systemu
dowodzenia. Logiczne jest zatem, aby prezydent, ktry kieruje t obron, nie tylko zna te plany,
ale take mia na nie okrelony wpyw. Chodzi o to, eby nie byo tak, e wybucha wojna, prezydentowi daj plan i mwi, e to jest ten plan, wedle ktrego powinnimy dziaa, a prezydent
pierwszy raz go widzi i mwi: ja bym to zrobi inaczej, ja bym go nie zatwierdzi itd. Wic
chcemy da takie kompetencje, aby prezydent, oczywicie razem z rzdem, bo innej moliwoci
konstytucyjnej nie ma, a wic na wniosek ministra obrony narodowej, z kontrasygnat premiera,
wydawa odpowiednie postanowienia, zatwierdzajce narodowe plany operacyjne uycia Si
Zbrojnych do obrony pastwa i organizacj wojennego systemu dowodzenia.
Naczelny Dowdca Si Zbrojnych i kandydat na Naczelnego Dowdc
Trzeci obszar problemowy projektu ustawy to doprecyzowanie kompetencji naczelnego
dowdcy na czas wojny. W lad za tym okrela si zadania osoby przygotowujcej si ju
w czasie pokoju do tej funkcji, umownie, popularnie nazywanej kandydatem na naczelnego
dowdc Si Zbrojnych; mwi umownie, bo w ustawie ten termin nie wystpuje.
Rozpocznijmy od konstatacji generalnej. Konstytucja nie rozstrzyga o kompetencjach
naczelnego dowdcy Si Zbrojnych, nic nie mwi o tym, jakie on ma kompetencje, zadania itd.,
odsya w tej sprawie do regulacji ustawowej. Kompetencje naczelnego dowdcy okrela ustawa,
nie ma wic potrzeby jakiego intuicyjnego, potocznego czy te gramatycznego rozumienia tych
kompetencji. Trzeba je po prostu najzwyczajniej okreli w ustawie i to proponujemy, tak jak
nakazuje konstytucja. Zrozumiae jest take to, e powinno si je okreli logicznie i zgodnie
z potrzebami optymalnego kierowania i dowodzenia Siami Zbrojnymi, z zapewnieniem
124
w szczeglnoci jak najlepszych warunkw cigoci tego dowodzenia w czasie pokoju, kryzysu
i wojny. Tu nie powinno by przeskokw, gwatownych zmian, reorganizacji itd. Co do tego
wszyscy si zgadzaj.
Wanie logika i warunki praktyczne przesdzaj, e jeeli prezydent ma kompetencje
kierowania obron pastwa w czasie wojny, to kompetencje podporzdkowanego mu organu,
czyli w tym przypadku naczelnego dowdcy Si Zbrojnych, musz si mieci w ramach
kompetencji prezydenta, nie mog by szersze w swoim zakresie merytorycznym. Dlatego
zakres kompetencji naczelnego dowdcy moe obejmowa tylko dowodzenie tymi siami, ktre
s wydzielone do dziaania czy prowadzenia operacji w ramach obrony pastwa. To s
kompetencje prezydenta. Podlegy mu organ musi mie takie same kompetencje, kompetencje
mieszczce si w kompetencjach swojego zwierzchnika, swojego przeoonego. Podwadny nie
moe mie zatem kompetencji wykraczajcych poza zadania dotyczce obrony pastwa.
Nie moe w szczeglnoci przej od ministra obrony narodowej wadztwa nad caymi Siami
Zbrojnymi, jak chcieliby niektrzy, czyli w istocie sta si swego rodzaju ministrem obrony
narodowej czasu wojny. Taki naczelny dowdca o kompetencjach, powiedzmy sobie,
ministerialnych musiaby mie pod sob nie tylko cae wojsko, ale take sztab generalny,
zapewne rwnie wikszo, jeli nie wszystkie struktury Ministerstwa Obrony Narodowej
odpowiedzialne za zarzdzanie rnymi sferami ycia wojska.
Nie trzeba tumaczy, e byoby to rozwizanie sprzeczne przede wszystkim z zasad cywilnej
kontroli nad Siami Zbrojnymi. Dua cz wojska, ta niebiorca udziau w obronie pastwa, po
prostu pozostawaaby poza t kontrol cywiln.
Dlatego w ustawie proponuje si zapis mwicy o tym, e naczelny dowdca dowodzi Siami
Zbrojnymi podporzdkowanymi mu na podstawie decyzji rzdowej, ministra obrony narodowej,
stosownie do potrzeb obrony pastwa. W zalenoci od tych potrzeb, czyli od skali i charakteru
wojny, do obrony zaangaowana moe by rna wielko Si Zbrojnych, teoretycznie take
prawie ich cao, moe si zdarzy i taka sytuacja. Dlatego rozwizanie ustawowe musi
uwzgldnia kad moliwo, nie tylko jeden wariant, cae Siy Zbrojne, ale take moliwo
dowodzenia przez naczelnego dowdc czci Si Zbrojnych.
Myl, e mona to sobie wyobrazi, zilustrowa na przykadzie chociaby tego, jak wyglda
dzisiaj wojna na Ukrainie. W Donbasie trwa wojna, tam prowadzona jest operacja obronna, a we
Lwowie wojny nie ma, tam s garnizony, ktre nie bior udziau w obronie Ukrainy. Prawda?
Trzeba odrnia wojsko, ktre jest zaangaowane w operacj obronn i podlega prezydentowi,
bo prezydent ma kompetencje kierowania obron pastwa, od wojska, ktre nie jest
zaangaowane w operacj obronn i w dalszym cigu pozostaje w podlegoci ministra obrony
narodowej, w normalnych, e tak powiem, relacjach.
W lad za sprecyzowaniem kompetencji naczelnego dowdcy w projekcie zawarto take
propozycje dookrelenia zada tzw. kandydata na naczelnego dowdc, wskazywanego
zawczasu, ju w czasie pokoju i przygotowujcego si do objcia tej funkcji w razie wojny.
Zadania te powinny obejmowa i tak to proponujemy w ustawie w szczeglnoci udzia
w najwaniejszych przedsiwziciach zwizanych z przygotowaniem obrony pastwa, tj.
w strategicznych grach i wiczeniach obronnych, w ktrych ten kandydat powinien wystpowa
w roli naczelnego dowdcy, wiczcego naczelnego dowdcy, aby si do tego przygotowywa;
w planowaniu uycia Si Zbrojnych do obrony pastwa, chodzi o to, aby mia wgld w te plany
i aby mg ewentualnie sugerowa korekty, oraz w przygotowywaniu wojennego systemu
dowodzenia Siami Zbrojnymi, bo to bdzie niejako jego aparat wykonawczy.
125
Wysoka Izbo!
Przedstawiem trzy gwne obszary problemowe regulacji proponowanych w przedoonym
projekcie ustawy, jakimi s: okrelenie ram czasowych konstytucyjnego pojcia czas wojny,
kompetencje organw polityczno-strategicznego kierowania obron pastwa oraz kompetencje
i zadania naczelnego dowdcy Si Zbrojnych i kandydata na t funkcj. W projekcie ujte zostay
take inne propozycje bdce konsekwencj przyjcia tych podstawowych rozstrzygni.
W sumie ustawa powinna stworzy prawne podstawy do usprawnienia systemu kierowania
obron pastwa w razie wojny o rnym charakterze i rnej skali, w rnych moliwych
warunkach, przez lepsze dostosowanie go do zmieniajcych si warunkw bezpieczestwa.
Uprzejmie prosz o przychylne rozpatrzenie przedoonego projektu.
Panie marszaku, dzikuj bardzo.
126
22 maja 2014 r.
III fala modernizacji Si Zbrojnych RP

Wystpienie szefa BBN podczas X Midzynarodowej Konferencji
Nowoczesne technologie dla bezpieczestwa kraju i jego granic
Szanowni Pastwo,
Wojsko to synteza trzech czynnikw: czowiek, bro i organizacja. Najwaniejszy jest czowiek.
Wana jest organizacja. A bro? Bro jest kwintesencj armii. Bo bez niej nawet najwiksza
i najlepiej zorganizowana grupa ludzi nie byaby armi.
Dlatego rozwj broni, rozwj technologii wojskowej, ciga modernizacja techniczna bya i jest
przez cae wieki tym, co przesdza w gwnej mierze o obliczu i nieustannej transformacji
wojska.
Dlatego wane s takie spotkania, jak dzisiejsze. Spotkania, debaty powicone refleksji
o technologiach sucych bezpieczestwu, w tym obronie. To na takich spotkaniach
i dyskusjach najlepiej nie tylko diagnozuje si stan wojska, ale co szczeglnie istotne - wykuwa
si wizj wojska przyszego. Wizj tego, co wojsko potrzebuje i tego co wojsko moe mie,
a w rezultacie te tego, co i jak moe robi. Dzikuj za zaproszenie do takiej wanie debaty.
Gdybymy chcieli w takim szerokim kontekcie spojrze na nasze siy zbrojne, na ich
technologiczn kondycj dzi i na ich technologiczn przyszo, to rozpoczbym od tezy, e
jestemy w do interesujcym punkcie ich transformacji, ich rozwoju technicznego.
Racjonalny, planowy w duszej perspektywie rozwj SZ ma u nas histori mniej wicej
10-letni. Jej pocztkiem byo ustanowienie w 2001 roku staego wskanika nakadw
budetowych na wojsko na poziomie 1,95 proc PKB, plus 0,05 proc. PKB na samolot
wielozadaniowy. Do dzi zrealizowalimy kilka wanych programw, ktre skaday si w sumie
na co, co okrelibym pierwsz fal modernizacyjn Wojska Polskiego w XXI wieku. To przede
wszystkim samolot wielozadaniowy F-16, ROSOMAKI, rakiety ppanc SPIKE.
Dzi jestemy na progu realizacji niejako drugiej fali modernizacyjnej. Skadaj si na ni
programy uruchamiane zgodnie z priorytetami ustanowionymi w ramach "doktryny
127
Komorowskiego" w rzdowo-prezydenckich Gwnych Kierunkach Rozwoju Si Zbrojnych na

lata 20132022. S to, przypomnijmy:
Obrona powietrzna, w tym przeciwrakietowa;
Systemy informacyjne (czno, rozpoznanie, dowodzenie);
Mobilno wojsk ldowych, zwaszcza migowcowa.
Zrealizowanie tych programw wprowadzi nasze wojsko do gwnego trzonu, do wojskowego
punktu cikoci sojuszu NATO.
Ale teraz czeka nas ju wyzwanie trzeciej fali modernizacyjnej. Ustanowimy j w kolejnych
Gwnych Kierunkach Rozwoju Si Zbrojnych na lata 20172026. Powinny ukaza si za rok,
w 2015 r.
Co bdzie, moe raczej - co powinno by treci trzeciej fali modernizacyjnej? Toffler, piszc
o trzeciej fali cywilizacyjnej, mia na myli er rewolucji informacyjnej. Tak si skada, e trzecia
fala modernizacyjna Wojska Polskiego w XXI wieku bdzie rwnie technologicznym skokiem
w sferze informacyjnej. Jej treci bdzie, bdziemy chcieli, aby byo, wyposaenie Wojska
Polskiego na szerok skal w zinformatyzowane systemy walki i wsparcia. Innymi sowy:
zrealizowanie trzeciej fali powinno oznacza szerokie zinformatyzowanie Wojska Polskiego
w trzeciej-czwartej dekadzie tego wieku.
Co moe i powinno skada si na ow trzeci fal modernizacyjn? Jakie powinny by kolejne
priorytety modernizacyjne WP?
Ot jako BBN bdziemy proponowali Prezydentowi RP, a wczeniej bdziemy chcieli to
przedyskutowa z MON, aby w kolejnych Gwnych Kierunkach Rozwoju Si Zbrojnych znalazy
si nastpujce trzy strategiczne priorytety rozwoju WP:
rodki cyberobrony (szerzej cyberwalki, cyberbro);
Bezzaogowe systemy walki i wsparcia;
Satelitarne technologie bezpieczestwa, tj. systemy wykorzystania przestrzeni kosmicznej
na potrzeby bezpieczestwa pastwa, w tym si zbrojnych.
Tak okrelone priorytety oznaczayby wprowadzenie do Wojska Polskiego na szerok skal
najnowoczeniejszych, potrzebnych i skutecznych operacyjnie zinformatyzowanych rodkw
walki i wsparcia oraz wprowadzenie tym samym naszych si zbrojnych do europejskiej czowki
pod wzgldem nowoczesnoci technologicznej.
Nie jest to czas i miejsce na szersze omawianie kadego z tych priorytetw. Zatrzymajmy si
jedynie na najwaniejszych kwestiach.
rodki cyberwalki
Ju dzi operacje w cyberprzestrzeni odgrywaj coraz waniejsz rol: w yciu codziennym
(cyberszpiegostwo, cyberdywersje, cyberprzestpczo itp.) i w sytuacjach kryzysowych (np.
wojna rosyjsko-gruziska lub konflikt rosyjsko-ukraiski). Im bardziej bd informatyzowane
systemy wojskowe, tym bardziej bd zalene od swobodnego funkcjonowania
w cyberprzestzreni. Walka o panowanie w cyberprzestrzeni bdzie jeszcze istotniejszym
warunkiem powodzenia ni znana nam dobrze w ostatnim wieku walka o panowanie
w powietrzu.
Kto nie bdzie panowa we wasnej cyberprzestrzeni, nie bdzie mia adnych szans w walce
zbrojnej. Tak jak dzisiaj ten, ktry nie ma zdolnoci do obrony powietrznej, w tym
przeciwrakietowej, ma mae szanse na prowadzenie skutecznych dziaa zbrojnych.
Dlatego dla cyberobrony w przyszym cyklu modernizacyjnym proponowali bdziemy tak
priorytetowe miejsce, jak dzi ma obrona przeciwrakietowa.
Bezzaogowe rodki walki i wsparcia
Rewolucja informacyjna pozwala i jednoczenie wymusza coraz szersze zastpowanie w wielu
funkcjach czowieka przez wysoce zinformatyzowane systemy bezzaogowe (drony, w tym take
roboty). Jest to proces tak nieuchronny, jak kiedy zastpowanie czowieka i wykorzystywanych
128
przeze zwierzt w innych, fizycznych funkcjach przez maszyny silnikowe. Tak jak w XX w.
kawaleria zostaa wyparta przez czogi, tak w XXI wieku maszyny zaogowe zostan wyparte
maszynami bezzaogowymi. Kto tego nie zrozumie, nie podejmie tego wyzwania, bdzie
hamulcowym w tym procesie, ten zostanie w dokach, inni uciekn. Bez robotyzacji grozioby
nam zacofanie technologiczne.
Dlatego Prezydent postawi nam zadanie przygotowania projektu Narodowego Programu
Bezzaogowcw, obejmujcego wyposaenie w nie nie tylko wojska, ale take innych ogniw
systemu bezpieczestwa pastwa (policji, sub i stray), a take umoliwienie ich szerokiego
wykorzystania w gospodarce narodowej. W ramach tego programu powinnimy maksymalnie
wykorzysta wasne, krajowe moliwoci naukowo-przemysowe. Nawiasem mwic tylko takie
podejcie, tylko w ramach takiego programu, moemy zapewni sobie co, co w tym przypadku
jest chyba najwaniejsze, a mianowicie informatyczn wasno takich systemw, pewno
wasnego panowania nad nimi w cyberprzestrzeni, gwarancj, e nikt z zewntrz nie bdzie mia
nad nimi kontroli, co w sprawach bezpieczestwa ery informacyjnej jest kwesti najbardziej
fundamentaln z fundamentalnych.
Powinnimy wic tutaj kierowa si zasad: produkujemy sami wszystko, co tylko moemy;
kupujemy u kogo tylko to, co musimy.
W tym kontekcie dodam te, e Prezydent podejmuje starania, aby obecne 1,95 proc. PKB na
wojsko zwikszy o 0,05 proc. PKB (czyli przywrci wielko przeznaczan kiedy na samolot
wielozadaniowy) z przeznaczeniem jej gwnie na finansowanie tego ponadresortowego
Narodowego Programu Bezzaogowcw (w koniunkcji ze rodkami cyberbezpieczestwa),
ustanawianego na rzecz wszystkich sub dziaajcych w sferze bezpieczestwa narodowego.
Technologie kosmiczne na rzecz bezpieczestwa
Zinformatyzowane systemy walki i wsparcia, systemy bazujce na operowaniu
w cyberprzestrzeni, nie mog dziaa skutecznie bez jednoczesnego wykorzystania przestrzeni
kosmicznej. czno satelitarna, wykorzystanie satelitw do rozpoznania, monitorowania,
kierowania, dowodzenia itp. to podstawowy warunek skutecznego funkcjonowania
zinformatyzowanych si zbrojnych, nasyconych technologiami informatycznymi.
Rewolucja informatyczna w siach zbrojnych nie miaaby zatem wikszego sensu bez
technologicznego zagospodarowania na jej potrzeby przestrzeni kosmicznej.
Dlatego te jest nie tylko wskazany, ale jest wrcz bezwzgldnie konieczny taki wanie trzeci
obok cyberbroni i bezzaogowcw priorytet w ramach kolejnego cyklu programowania
rozwoju si zbrojnych.
Podsumowujc i dzikujc za moliwo zabrania gosu: chciabym bardzo Pastwa zachci do
dyskusji o potrzebnej i moliwej treci nadchodzcej nieuchronnie trzeciej fali modernizacyjnej
polskich si zbrojnych, ktrej na imi INFORMATYZACJA.
129
22 maja 2014 r.
Przyszo bezpieczestwa europejskiego

Wystpienie szefa BBN otwierajce konferencj Przyszo
bezpieczestwa europejskiego. Punkt widzenia Polski i Francji
Szanowni Pastwo,
Dzikuj za zaproszenie na t konferencj. Moment jej przeprowadzenia nie mg by lepszy,

poniewa dzi Europa jest testowana przez najwaniejsze wyzwanie w sferze bezpieczestwa
od czasu zakoczenia zimnej wojny. Tym testem jest polityczno-spoeczno-militarny
i ekonomiczny kryzys w jej wschodniej czci. Kryzys wschodnio-europejski bdcy rezultatem
zderzenia si dwch konfliktogennych procesw.
Pierwszym procesem jest rewolucja ukraiska, a drugim rosyjska agresja. Nakada si na nie te
trzeci - reagowanie Zachodu. Niewtpliwie punktem wyjcia w refleksji o przyszoci
bezpieczestwa europejskiego musi by analiza kryzysu w tych trzech wymiarach.
Rozpocznijmy od pierwszego elementu. Rewolucja ukraiska rozpocza si buntem na
Majdanie przeciw decyzji wczesnych wadz o zahamowaniu procesu akcesyjnego. rda jej
byy jednoznacznie proeuropejskie. Pniej rozwina si w szerszy protest przeciw wadzy
w ogle, doprowadzia do jej obalenia i ustanowienia nowej.
Nowa wadza jest obecnie saba i nie panuje nad lokalnymi strukturami bezpieczestwa.
Dopiero stara si o pen legitymizacj w wyborach, planuje reformy decentralizacyjne, zabiega
o wsparcie midzynarodowe. Dodatkowo osabiaj j okupacja Krymu i niestabilno na
Wschodzie.
Jakie mog by prognozy rozwoju sytuacji na Ukrainie? Pierwsz moliwoci jest powstanie
jednolitego ale zdecentralizowanego i osabionego pastwa, balansujcego pomidzy Rosj
i Zachodem. Drug moliwoci jest powstanie pastwa podzielonego. Bez Krymu i z secesj
republik wschodnich (na ksztat modawskiego Naddniestrza). Najgorszym scenariuszem jest
powstanie pastwa upadego po moliwej wojnie domowej. Skutkowaoby to pojawieniem si
czarnej dziury bezpieczestwa bez wadzy centralnej.
130
Kolejny wymiar kryzysu to rosyjska agresja. Tu take moemy mwi o trzech wariantach celw
obranych przez Rosj: minimalistycznym gdzie Rosja poprzestaje na aneksji Krymu i tym
samym nastpuje deeskalacja konfliktu; ambitnym w ktrym Rosja obok aneksji Krymu dy
bdzie do kontrolowania caej Ukrainy, m.in. poprzez podtrzymywanie dezorganizacji, presj
polityczno-spoeczno-ekonomiczno-militarn; oraz wariancie awanturniczym oznaczajcym
interwencj zbrojn na Ukrainie i co za tym idzie konfrontacj, zimn wojn z Zachodem.
Jak natomiast naley oceni reakcje Zachodu? Uwaam, e w wymiarze polityczno-militarnym
NATO i USA reaguj adekwatnie. Przykadem jest chociaby rozwinicie misji Air-Policing czy
wiczenia wojsk USA i Kanady. Patrzc perspektywicznie, niezbdne jest jednak strategiczne
wzmocnienia wschodniej flanki NATO. Polega to powinno przede wszystkim na ustanowieniu
mechanizmu cyklicznego uaktualniania planw ewentualnociowych; przeprowadzaniu wicze
weryfikujcych te plany; rozbudowie infrastruktury obronnej Sojuszu; oraz wzmacnianiu wizi
euro-atlantyckich (zatrzymaniu USA w Europie).
Zdecydowanie gorzej w tej sytuacji zdaje egzamin Unia Europejska, po raz kolejny pokazujc
swoj sabo. Ju w obliczu konfliktu rosyjsko-gruziskiego z 2008 r. Unia nie potrafia
wyegzekwowa wynegocjowanego z Rosj porozumienia. Podobnie nie bya w stanie
zareagowa na kryzys gazowy w 2009 r., nie udzielajc wsparcia niektrym pastwom
czonkowskim. Niestety podobnie jest dzisiaj Unia przyjmuje postaw biern, reaktywn,
dziaa pod dyktando Rosji. Nie potrafi dziaa strategicznie, nie wykazuje inicjatywy i nie
podejmuje niezbdnych krokw wyprzedzajcych.
W rezultacie tego przysze moliwe scenariusze wydarze zale nie od nas, tylko od Rosji.
I w takiej sytuacji widz tylko dwa moliwe scenariusze. Niestety oba dla nas niekorzystne: albo
czeka nas nowa zimna wojna albo zgodzimy si na zgniy pokj.
Jeli Rosja przelicytuje w rozgrywce z Zachodem, bdzie postpowa awanturniczo, to Zachd
nie bdzie mia wyjcia. Bdziemy musieli przeciwstawi si imperialnej polityce Federacji
Rosyjskiej dojdzie do nowej zimnej wojny, do konfrontacji politycznej Federacja Rosyjska
Zachd.
Jeli natomiast Zachd bdzie, jak do tej pory, gotw przymyka oczy na agresywne zachowania
Rosji wobec bliskiej zagranicy, by robi z ni interesy w innych dziedzinach (np. sprzedawa
jej bro, kupowa surowce), bdziemy mieli zgniy pokj - gorzki i wstydliwy pokj. Czeka nas
ycie z politycznym kacem, e akceptujemy co, co nie powinno by akceptowane. Obydwa te
scenariusze s dla Europy niekorzystne, a dla wschodniej i rodkowej Europy, w tym dla Polski,
szczeglnie ze.
Czy mona im zapobiec? Tak, ale tylko wtedy, gdyby Rosja dostrzega odstraszajc,
powstrzymujc postaw Zachodu. Tak, by moga i musiaa wczy do swoich kalkulacji
strategicznych si powstrzymujc Europy. Dzisiaj w tym strategicznym rwnaniu w miejscu
Europa Rosjanie wstawiaj zero.
Jeli chcemy odwrci scenariusze: zimn wojn lub zgniy pokj musimy doprowadzi
do zbudowania strategicznej siy Europy. Musimy zbudowa i zademonstrowa Rosji
zintegrowany, strategiczny potencja, z ktrym musiaaby si liczy. I to jest to najwaniejsze
wyzwanie, przed jakim stoi dzisiaj Europa.
Aby zatem budowa strategiczny potencja Europy, aby Europ upodmiotowi strategicznie,
by staa si strategicznym podmiotem na arenie midzynarodowej, musimy rozpocz od
pierwszego kroku, jakim jest przygotowanie realnej strategii bezpieczestwa
europejskiego. Obecna z 2003 r. nijak ma si ju do rzeczywistoci. Europa jest dzisiaj
pozbawiona strategicznego drogowskazu. I nawet gdybymy chcieli strategiczne maszerowa, to
nawet nie wiemy w ktrym kierunku.
Dlatego Polska stale podtrzymuje propozycj przystpienia do strategicznej refleksji w ramach
Unii Europejskiej. Mamy do tego bardzo dobry punkt wyjcia, jakim s konkluzje Rady
Europejskiej z grudnia ubiegego roku. Rada nakazaa Wysokiemu Przedstawicielowi
131
ds. zewntrznych i bezpieczestwa przygotowanie specjalnego raportu na kolejny szczyt UE

w czerwcu 2015 r. Mamy rok, aby sprawi by prace nad tym raportem byy swego rodzaju
Strategicznym Przegldem Bezpieczestwa UE, a sam raport mini Bia Ksig, stwarzajc
fundament do opracowania i przyjcia nowej Strategii Bezpieczestwa Europejskiego.
W nadziei, e taki kierunek mylenia zwyciy, chcemy jesieni zorganizowa w Warszawie
konferencj przedstawicieli wysokiego szczebla, doradcw, sekretarzy rad bezpieczestwa
narodowego pastw UE. To mogoby by dobre forum nakrelajce gwne kierunki tej
nieodzownej refleksji strategicznej nad bezpieczestwem Europy po zakoczeniu definitywnej
ery pozimnowojennej.
132
19 czerwca 2013 r.
Reforma systemy kierowania i dowodzenia

Wystpienie szefa BBN w Sejmie RP podczas drugiego czytania
projektu ustawy reformujcej system kierowania i dowodzenia
Siami Zbrojnymi RP
Panie Marszaku!
Wysoka Izbo!
Chciabym na wstpie podzikowa za t w wikszoci bardzo merytoryczn debat nad
wanym problemem dotyczcym doskonalenia systemu dowodzenia Siami Zbrojnymi. Bardzo
cieszy mnie te to, e w zasadzie wszyscy zgadzaj si z tym, e ten system powinien by
doskonalony, e powinny by w nim dokonane zmiany. Rnimy si nieco w detalach,
szczegach.
Najwaniejsz spraw jest kwestia konstytucyjnoci, o ktrej duo tutaj mwiono. Jeeli chodzi
o Biuro Bezpieczestwa Narodowego, naszych prawnikw, prawnikw ze struktur kancelarii
prezydenta, o opinie i ekspertyzy, ktre pozyskalimy rwnie od konstytucjonalistw, to nie
mamy zastrzee ani wtpliwoci co do konstytucyjnoci proponowanego rozwizania. Nie ma
takich wtpliwoci rwnie pan prezydent. Rozumiem, e s rnice zda wrd ekspertw,
prawnikw. Jeli taka jest wola ktregokolwiek z klubw, to te dylematy zostan rozstrzygnite
przez Trybuna Konstytucyjny, ktry stanowi najwaciwsze forum do tego, aby ten problem
zosta rozwizany. Jestem przekonany, e Trybuna Konstytucyjny uzna zgodno
proponowanych rozwiza z konstytucj. A wic jeli jest to poza moliwoci rozstrzygnicia
przez nas, proponuj zastanowi si nad kwestiami merytorycznymi. Uznajmy, e kwesti
konstytucyjnoci rozstrzygnie Trybuna Konstytucyjny.
Co ze spraw merytorycznych, poza wtpliwociami konstytucyjnymi, budzi pastwa
wtpliwoci? Chciabym odnie si do kwestii merytorycznych, pomijajc aspekt
konstytucyjnoci.
133
Po pierwsze, pan pose Jach susznie poruszy problem tego, jaki bdzie praktyczny wyraz tej
zmiany, czy rzeczywicie zobaczy, przekona si, e wodzw bdzie mniej ni Indian, e liczba
wodzw si zmniejszy. Uwaam, e po 1 stycznia, jeli ta ustawa wejdzie w ycie, najbardziej
widoczn odpowiedzi, praktyczn, na wtpliwo pana posa bdzie liczba tych najstarszych
wodzw, bo dzisiaj gwnych wodzw, najstarszych, jest 7, a gdy wejdzie w ycie ustawa, bdzie
ich tylko 3, czyli liczba najstarszych wodzw zmniejszy si o wicej ni poow.
Chc te zwrci uwag na to, e pan prezydent konsekwentnie uwaa, i naley zmniejszy
liczb wodzw. Myl, e mona bdzie to dostrzec chociaby w czasie tak zakadam, bo pan
prezydent nam obu, z panem ministrem, stawia takie zadanie nominacji generalskich. Jedni
generaowie odchodz, drudzy przychodz, wic proces ten musi by widoczny w praktyce.
Sdz, e bdzie mona dostrzec praktyczne wyrazy realizacji tej zasady.
Druga sprawa, moim zdaniem bardzo wana, bardzo istotna, poruszona zostaa przez posa
Wzitka. Dlaczego w ogle ta reforma jest wprowadzana, skd ona si wzia? Pan pose prbuje
stworzy wraenie, e wzia si ona z kapelusza, e kto usiad par miesicy temu i pomyla:
bach, robimy reform, wprowadzamy takie struktury. Chc zatem odesa tych z pastwa, ktrzy
chcieliby zapozna si z tym gbiej, do rnych debat, dyskusji toczonych na ten temat nie tylko
w Siach Zbrojnych, ale i wrd ekspertw i specjalistw przez wiele ostatnich lat. Pan pose sam
przywoywa problem rnych pomysw i koncepcji zmian w systemie dowodzenia, chociaby
nieszczliwy, rzeczywicie, pomys przenoszenia Dowdztwa Wojsk Ldowych. Na ten temat
od dawna dyskutuje si w Siach Zbrojnych i wrd ekspertw, nie pojawio si to teraz. To po
drugie.
Jakie s saboci dotychczasowego systemu? Mona wymieni dug list. Nie chc przeksztaci
swojego wystpienia w wykazywanie saboci obecnego systemu dowodzenia, bo o tym
rozmawialimy chociaby na spotkaniach, ktre organizowaem. Dzikuj panu posowi Jachowi
za przypomnienie. Organizowaem spotkania konsultacyjne w Biurze Bezpieczestwa
Narodowego z rnymi ekspertami, rodowiskami, klubami parlamentarnymi, na ktrych o tych
sprawach bardzo szczegowo, konkretnie mwilimy. Pastwo posowie z Sojuszu Lewicy Demokratycznej te w tych rozmowach uczestniczyli. Rozmawialimy o tym, wic chciabym, eby
nie sprawia jednak takiego wraenia, e wzio si to znikd. Wymieni przynajmniej par
kwestii.
Pierwsza sprawato sabo zwizana ze skupieniem w rku jednego, najwyszego wojskowego,
czyli szefa sztabu, wszystkich kompetencji: planowania, organizowania, realizacji,
sprawozdawania ministrowi itd.
Sprawa Dowdztwa Operacyjnego.Bardzo susznie i dobrze, e ono powstao, ale ju od
duszego czasu wida, e Dowdztwo Operacyjne ma za sabe kompetencje. Powstao ono
susznie pan przypomnia na potrzeby dorane, misji, kierowania operacj w Iraku, ale przez
ten czas pojawio si wiele kwestii.
Ktry z panw posw mwi o spotkaniu w Dowdztwie Operacyjnym, na ktrym mwiono
o tym, jakie oni maj jeszcze nierozwizane problemy. Istnieje wic konieczno wzmocnienia,
poszerzenia kompetencji tego dowdztwa operacyjnego, to nie ulega wtpliwoci.
Najwiksz saboci obecnego Dowdztwa Operacyjnego jest to, e zajmuje si ono tylko
misjami zagranicznymi, a przecie co do tego wszyscy chyba si zgodzimy pierwsz,
podstawow i najwaniejsz odpowiedzialnoci Si Zbrojnych jest obrona swojego kraju. Kto
ma t obron kraju prowadzi, kto ma dowodzi, jeli nie Dowdztwo Operacyjne? Dzisiaj nie
ma ono takich kompetencji. Prosz pastwa, w sensie merytorycznym nie ulega wtpliwoci, e
istnieje potrzeba wzmocnienia funkcji dowodzenia operacyjnego, i bardzo apelowabym
o wanie takie merytoryczne podejcie.
Cay czas patrz zwaszcza na klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, bo w istocie rzeczy osta si
ten klub jako prawie jedyny nieprzyjmujcy argumentw merytorycznych. Rozumiem bowiem
argumenty konstytucyjne, rnimy si, natomiast rozstrzygnie Trybuna Konstytucyjny. Jednak
134
co do meritum prawie si zgadzamy. Troch si dziwi, e pastwo chc to odrzuci. Rozumiem,

e chcecie skierowa do Trybunau Konstytucyjnego, natomiast nie rozumiem naprawd nie
rozumiem argumentw co do meritum, bo merytoryczne argumenty, o ktrych rozmawiamy,
s prawie oczywiste.
Trzecia sprawa, o ktrej wspominali ju tutaj pan marszaek Dorn i pan minister obrony
narodowej. Chodzi o to, e istnienie rnych i niepoczonych dowdztw rodzajw Si Zbrojnych
skutkuje wanie rozwojem systemw dowodzenia zrnicowanych technicznie, ktre nie mog
ze sob wspdziaa, nie mog prowadzi wsplnych operacji. Czy pastwo zwracam si cay
czas do panw posw nie moecie przekona swoich kolegw w klubie, e jednak dzisiaj
operacje musz by poczone? Dzisiaj same Wojska Ldowe nie bd broniy Rzeczypospolitej,
a Marynarka Wojenna pozostanie sama sobie, podobnie jak lotnictwo. Musz one dziaa razem.
Jeeli maj one rne systemy dowodzenia i cznoci, to jak bd razem dziaa? Bardzo prosz
o przekonanie swoich kolegw i koleanek w klubie do tego typu argumentw merytorycznych.
Sprawa czwarta:system dowodzenia na czas pokoju i wojny. Prosz pastwa, czy nie uznajecie
za sabo fundamentaln tego, co mamy dzisiaj, czyli e w razie wojny, gdyby, odpuka
oczywicie, wybucha wojna, dopiero improwizowalibymy system dowodzenia Siami
Zbrojnymi na potrzeby wojny, e wszystkie struktury, ktre s dzisiaj, bymy zmieniali, e Sztab
Generalny dzielilibymy na kawaki: ci dowodz, ci planuj, tamci co robi, wszystko w rozsypce i na nowo si organizuje? Czy do pastwa nie przemawia ten argument, e trzeba
ujednolici w sensie modelowym system dowodzenia Siami Zbrojnymi, ktry jest potrzebny w
czasie wojny? Te wszystkie zalki musz by ju w czasie pokoju. To jest istota tej reformy i tej
ustawy, ktrej pastwo nie chcecie przyj, zreszt nie wiem, dlaczego. Apeluj, bycie przyjli
chocia ten argument. Mona mwi jeszcze o szeregu innych, ale nie bd rozwija tego wtku.
Teraz jeszcze jedna kwestia, moim zdaniem fundamentalna.Czy musimy wyznawa filozofi, e
poprawiamy si i doskonalimy si dopiero wtedy, kiedy popenimy bdy, kiedy wydarzy si co
zego? Tak rozumiem pytania pana posa Wzitka. Co jest zego, e musimy zmienia? Moe
jednak podchodmy do tego inaczej, zwaszcza w sprawach wojskowych. Moe kto ma te
systemy dobrze zorganizowane i fantastycznie u niego funkcjonuj. Nie czekajmy a u nas
zacznie skrzypie, rdzewie i si psu, tylko zrbmy tak, jak jest w przypadku innych modeli.
Prosz pastwa, s takie modele, ktre chcemy take tutaj wprowadzi. To s modele dwch
najlepszych systemw wojskowych, jakie zna dzisiaj wiat: model NATO i model Stanw
Zjednoczonych. To s dwa modele najbardziej dowiadczonych systemw wojskowych,
najbardziej dowiadczone w sensie bojowym, operacyjnym, prowadzce bez przerwy operacje,
modele na wskro stosowane w systemach demokratycznych. Dlaczego mamy nie skorzysta
z tych modeli, ktre ju od wielu, wielu lat funkcjonuj? Przypomn, e chcemy wprowadzi
identyczny model jak w NATO. W NATO jest szef Komitetu Szefw Sztabw, ktry nie dowodzi,
nie podlegaj mu dowdcy, i s dwa dowdztwa strategiczne. Czy panowie posowie tego nie
wiedz i nie widz? S dwa dowdztwa: dowdztwo strategiczne ds. operacji w Mons i dowdztwo ds. transformacji w Norfolk. Co my proponujemy? Ot dowdztwo operacyjne, dowdztwo
generalne i Sztab Generalny, ktry nie dowodzi. Przecie to jest czysty model NATO-wski.
Jeli chodzi o Stany Zjednoczone, to przyniosem amerykask doktryn Si Zbrojnych. Co w niej
jest napisane? Ot tutaj jest opisany system dowodzenia w Stanach Zjednoczonych. Jeeli
system NATO-wski w nowej strukturze funkcjonuje ju ponad 10 lat i ma z tego punktu widzenia
dowiadczenia, to ten amerykaski funkcjonuje ju ponad 25 lat, od 1986 r. Jak on wyglda,
panowie posowie? Ot jest tu napisane dosownie, e prezydent kieruje Siami Zbrojnymi
wsplnie z sekretarzem obrony w dwch pionach acuchw dowodzenia: operacyjnym,
poprzez dowdcw bojowych na teatrach dziaa, i drugim, czyli przygotowawczym, a wic
poprzez ministrw do spraw poszczeglnych rodzajw Si Zbrojnych i rodzaje Si Zbrojnych.
My nie jestemy Ameryk, eby mie tyle. Chodzi o model, o istot, o te dwa acuchy
dowodzenia: jeden operacyjny, a drugi przygotowawczy. Czy pastwo nie chcecie skorzysta
135
z
dowiadcze
najwaniejszych,
najbardziej
udoskonalonych,
unowoczenionych
i sprawdzonych w praktyce systemw wojskowych? Mam pytanie do pastwa: Dlaczego?
Byo te pytanie pana posa uczaka, na ktre nie jestem w stanie odpowiedzie. Co bdzie, gdy
prezydent i rzd bd znowu z innych opcji? Ta ustawa nie dotyczy zmian ustroju
konstytucyjnego. To jest nasz ustrj konstytucyjny, tak e na to pytanie ta ustawa, niestety, nie
daje adnej odpowiedzi. To jest kwestia konstytucji.
Na zakoczenie jeszcze jedna kwestia, o ktrej mwi ju pan minister Siemoniak. Szkoda, e nie
ma pana marszaka Dorna. Rozgldam si, ale nie ma. Kwestia wskazania osoby przewidzianej
do mianowania na naczelnego dowdc jest rzeczywicie jednym z najwaniejszych
praktycznych rozwiza, ktre w tej ustawie chcemy wprowadzi, z punktu widzenia
przygotowania kraju do obrony. Ot konstytucja, niestety, nie daje moliwoci wyznaczenia
tego dowdcy zawczasu, a powinien by on wyznaczany zawczasu i wstpowa w swoje
obowizki dopiero w czasie wojny. Niestety, konstytucja mwi dosy wyranie, e powouje si
go na czas wojny. Jednak moemy wskaza osob, ktra bdzie powoana na to stanowisko, i to
chcemy poprzez t ustaw wprowadzi.
Pan marszaek Dorn pyta, jeeli bdzie wskazywana, to jak bdzie odwskazywana. Gdyby bya
taka potrzeba, wola premiera i prezydenta, e chc go zmieni, to po prostu wska nastpn
osob, tak to sobie wyobraam. Ale suszne jest, w zupenoci zgadzam si z ministrem obrony
narodowej, warto doprecyzowa kompetencje, moe nie tyle kompetencje, bo ta osoba nie
powinna mie adnych kompetencji dowdczych w czasie pokoju, dopki nie zostanie naczelnym dowdc, ale jej obowizki, a ona ma si szkoli, przygotowywa, uczestniczy, bo to
bdzie jedna z osb funkcyjnych, ktre s w systemie dowodzenia. Najprawdopodobniej
prezydent z premierem zgodz si, e to powinien by dowdca operacyjny, jak susznie
pastwo zauwaaj, chocia tego im ustawa nie moe nakaza. To bdzie osoba funkcyjna, ktra
wykonuje swoje normalne obowizki, a dodatkowo bdzie musiaa si przygotowywa do speniania tej funkcji, gdy zostanie powoana. Bya tu mowa o strategicznym przegldzie
bezpieczestwa narodowego, w rekomendacjach tego przegldu m.in. jest rekomendacja
przygotowania ustawy o zintegrowanym systemie kierowania bezpieczestwem narodowym,
gdzie przewidywalimy doprecyzowanie kompetencji zarwno naczelnego dowdcy, jak i osoby
wskazywanej na naczelnego dowdc, jeli to rozwizanie zostanie przyjte przez parlament.
Moemy to zrobi poprzez nowelizacj ustawy o stanie wojennym, nie czekajc, a opracujemy
kompleksowo ustaw o zintegrowanym systemie kierowania bezpieczestwem narodowym. Tu
rozwizania s przygotowane. Myl, e dobrze by byo, bardzo apelowabym o to, i prosi, do
pana posa Wzitka i pana posa Zaborowskiego, abycie panowie sprbowali przekona jeszcze
swoich kolegw w klubie do wycofania tego wniosku, bo naprawd wydaje mi si, e jest
niedobrym sygnaem, tak Bogiem a prawd, e w takich sprawach, jak wojsko, dwa skrajne
ugrupowania na lewo i na prawo gosuj przeciw, a cay racjonalny rodek nie jest przeciw
temu. To jest odzwierciedlenie politycznego mylenia. Dla mnie jako niepolityka jest to niedobry
sygna. Dlatego bardzo bym prosi, aby by moe przemyle jeszcze raz t decyzj, zwracam si
zwaszcza do klubu SLD.
Dzikuj bardzo, panie marszaku.
136
14 maja 2013 r.
Podstawy strategiczne systemu obrony powietrznej

Wystpienie szefa BBN na konferencji System obrony
powietrznej Polski na Akademii Obrony Narodowej
Szanowni Pastwo,
Rozpoczn od podzikowania organizatorom konferencji: dwm czoowym orodkom myli
wojskowej w Polsce - Akademii Obrony Narodowej i Wojskowej Akademii Technicznej - oraz
ordownikowi promowania polskiego przemysu - Polskiemu Lobby Przemysowemu - za
wsplny wysiek, ktrego efektem jest dzisiejsza debata powicona rozwojowi systemu obrony
powietrznej Polski. Jest to, bez wtpienia, przykad dobrej realizacji jednej z najwaniejszych
rekomendacji Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa Narodowego, jakim jest
upowszechnianie spraw bezpieczestwa poprzez jak najszersze wczanie ich do debaty
publicznej. Nazywamy to hasowo edukacj na rzecz bezpieczestwa. Prowadzi ona do
krzewienia w spoeczestwie jake dzi, zwaszcza w erze profesjonalizacji, wanej i potrzebnej
powszechnej wiadomoci strategicznej. Dzisiejsze bezpieczestwo nie moe by elitarne. To nie
kwestia elit, ktre "wiedz lepiej". Za bezpieczestwo dzi odpowiada musz wszyscy. Zatem
wszyscy musz te mie wpyw na ksztatowanie si decyzji, w tym decyzji strategicznych.
A temu su m.in. takie debaty, jak dzisiejsza.
Przechodzc do bezporedniego tematu naszej konferencji chciabym rozpocz od
podkrelenia swego rodzaju fundamentu, na ktrym zawsze opierane powinno by mylenie
o wszystkich sprawach bezpieczestwa. W tym take, a moe - w szczeglnoci, o tak wanym
priorytecie strategicznym, jakim jest budowa systemu obrony przeciwrakietowej w ramach
doskonalenia systemu obrony powietrznej. Mam tu na myli konstytucyjny obowizek obrony
Ojczyzny.
Myl przewodni wszelkich dzisiejszych wysikw na rzecz zapewnienia Polsce
bezpieczestwa jest wanie obrona naszego terytorium, naszej przestrzeni powietrznej i wd
terytorialnych. Zdecydowanym zwolennikiem i propagatorem takiego podejcia, tj. powrotu do
konstytucyjnej misji SZ, jest prezydent Bronisaw Komorowski. Moemy ju dzi mwi wrcz
o doktrynie Komorowskiego, ktra za priorytet uznaje zdolnoci do obrony kraju, stawiajc je
zdecydowanie przed zdolnociami ekspedycyjnymi. Nakazuje ona take zabiega o rozwj
137
zdolnoci do samodzielnego dziaania w tzw. sytuacjach trudno-konsensusowych. A wszystko

to z jednoczesnym uwzgldnieniem penej profesjonalizacji armii i daleko idcej modernizacji
wojskowo-technologicznej zgodnie z filozofi przeskoku generacyjnego. Oczywicie zaoenia
te nie stoj w sprzecznoci z wol i gotowoci udziau w midzynarodowych dziaaniach poza
granicami sojuszu. Ale to powinno by pochodn funkcji podstawowej, a nie istot polskiego
systemu obronnego.
Mwic skrtowo, zdolnoci naley budowa pod ktem podstawowej funkcji obronnej,
dedykujc je take w razie potrzeby do wykorzystania we wsplnych operacjach kryzysowych
poza traktatowym obszarem sojuszu. Innymi sowy jestemy gotowi do udziau w misjach
zewntrznych jeeli takie oka si konieczne deklarujc jednakowo do nich siy i zdolnoci,
jakie zbudujemy na potrzeby bezpieczestwa bezporedniego. A nie odwrotnie. Odrzucamy
zdecydowanie myl o tym, e mona byoby planowa zapewnianie bezpieczestwa
bezporednio przy pomocy zdolnoci zbudowanych na potrzeby misji ekspedycyjnych.
Prezydent Komorowski mwi jednoznacznie koniec z wyznawan kiedy polityk
ekspedycyjnoci.
Wielu przesanek do formuowania strategicznych zaoe rozwoju obrony powietrznej zgodnie
z doktryn Komorowskiego, w tym budowania obrony przeciwrakietowej, dostarcza
Strategiczny Przegld Bezpieczestwa Narodowego (SPBN). Zebrane w nim wnioski
i rekomendacje s dzisiaj podstaw do prowadzenia strategicznych prac w pastwie. Jako
gwny kierunek polskiej polityki bezpieczestwa w nadchodzcych latach rekomenduje
strategi zrwnowaonego umidzynarodowienia oraz usamodzielnienia Polski w dziedzinie
bezpieczestwa. Opcja ta zakada wzmacnianie wizi sojuszniczych oraz relacji dwustronnych
z najwaniejszymi partnerami i uwiarygodnienie przez to zewntrznych filarw
bezpieczestwa, z jednoczesn gotowoci do samodzielnego dziaania w sytuacjach, w ktrych
pewno szybkiej reakcji sojuszniczej nie moe by z gry gwarantowana. Oznacza to m.in.
potrzeb wyposaenie podsystemu militarnego w zdolnoci reagowania obronnego, w tym
szczeglnie o charakterze przeciwzaskoczeniowym. Przesdza o tym nasze geostrategiczne
pooenie w ramach NATO.
Naturaln konsekwencj takiego podejcia jest konieczno dokonania waciwej priorytetyzacji
zada na poziomie polityczno-strategicznym. To ju zrobilimy. W 2011 r. Prezydent okreli
trzy kluczowe obszary rozwojowe Si Zbrojnych RP wskazujc na: system obrony powietrznej,
w tym przeciwrakietowej; systemy informacyjne, rozpoznania i dowodzenia oraz mobilno
wojsk ldowych, zwaszcza poprzez rozwj mobilnoci migowcowej. Wano i pilno
rozwoju tych zdolnoci potwierdzio Ministerstwo Obrony Narodowej w grudniu ubiegego roku
w Planie modernizacji technicznej Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach
20132022.
Naszym strategicznym celem jest wic stworzenie w ramach rozwoju obrony powietrznej
zdolnoci przeciwrakietowych skadajcych si w sumie na swoist tarcz, ktra poczy
w sobie zdolnoci rozpoznania, raenia i dowodzenia, przy jednoczesnym stosownym ich
zintegrowaniu z systemami sojuszniczymi. Nasz system przeciwrakietowy bdzie stanowi
istotny wkad do projektu NATO. Pragniemy, aby by on kompatybilny z systemem natowskim,
ale take zdolny do samodzielnego uycia, gdyby zasza taka potrzeba, zwaszcza w sytuacjach
trudnokonsensusowych z punktu widzenia decyzji sojuszniczych.
Mwic oczywicie w wielkim uproszczeniu - nasz system obrony przeciwrakietowej powinien
by wyposaony w swego rodzaju trjpooeniowy przecznik. W pierwszym zakresie system
dziaa samodzielnie, niezalenie od tego, czy bdzie otrzymywa jakie informacje z zewntrz
na przykad z systemu sojuszniczego czy nie. W drugim pooeniu wczamy go do systemu
NATO-wskiego, w takim sensie, e korzystamy ze wszelkich informacji, ktre istniej w tym
systemie, ale zachowujemy moliwo autonomicznego dysponowania wasnymi rodkami
przeciwrakietowymi do realizacji wasnych zada. No i wreszcie w trzecim pooeniu tego
przecznika rodki przeciwrakietowe wczone zostaj w peni w zintegrowany system NATO.
138
Nastpnym zaoeniem strategicznym jest potrzeba stworzenia systemu obrony powietrznej,

ktry bdzie si charakteryzowa wysok elastycznoci, oraz odpowiedni reaktywnoci.
Chcemy, aby budowane przez nas zdolnoci przeciwrakietowe dopasowane zostay do wyzwa
i zagroe XXI wieku, do niebezpieczestw zarwno czasu zagroenia wojennego, jak i wyzwa
i ryzyk zwizanych z codziennym funkcjonowaniem pastwa w rodowisku midzynarodowym.
Rakiety na wspczesnym polu walki s gwnym nonikiem siy uderzeniowej, ale rwnie
dogodnym rodkiem wywierania politycznej presji lub wrcz szantau. Pastwa, ktre nie
dysponuj zdolnociami przeciwrakietowymi, s bardziej naraone na tego typu naciski.
Majc wic rozwinit obron przeciwrakietow, bdc istotnym elementem obrony
powietrznej kraju, bdziemy dysponowa wiksz strategiczn swobod realizacji wasnych
interesw. Przygotowana wizja obrony przeciwrakietowej wychodzi naprzeciw takim
potrzebom. Niewtpliwie strategicznie i politycznie wzmocni Polsk wyposaenie si zbrojnych
w najbliszych dziesiciu latach w zdolnoci zwalczania rakiet najkrtszego i krtkiego zasigu
oraz rakiet redniego zasigu w ich kocowej fazie lotu. Zneutralizowane zostanie wic
ewentualne straszenie i szantaowanie nas rozwijaniem tego typu rakiet w pobliu naszych
granic. rodki te powinny umoliwia zwalczanie zarwno rakiet, samolotw, bezpilotowcw,
jak i rakiet manewrujcych. Dziki temu Wojsko Polskie uzyska zdolnoci pozwalajce w razie
kryzysu lub konfliktu - na oson przed rakietami zgrupowania wojsk dziaajcego na
okrelonym kierunku lub obszarze operacyjnym lub kilku wanych strategicznych obiektw
stacjonarnych. Koncepcja przewiduje rwnie, e system ten bdzie mia struktur moduow
i bdzie mobilny.
Zaoenia tej koncepcji zyskay szerokie poparcie wszystkich si politycznych. Prezydencka
inicjatywa, ktra spotkaa si z duym zrozumieniem wrd parlamentarzystw i ekspertw,
umoliwia ustanowienie instrumentu finansowego, ktry gwarantuje na rodki. Dziki temu
w nadchodzcej dekadzie ok. 4-5 procent caego budetu MON bdzie przeznaczane na rozwj
zdolnoci przeciwlotniczych i przeciwrakietowych.
Rozwj zdolnoci przeciwlotniczych i przeciwrakietowych, ale rwnie w szerszym kontekcie
doskonalenie systemu obrony powietrznej, powinien uwzgldnia tzw. zasad przeskoku
generacyjnego, ktra najoglniej mwic wyraa si w dwch gwnych zaoeniach
granicznych. Po pierwsze, rodki finansowe nie powinny by przeznaczane na kupowanie czy
wprowadzanie do wojska systemw przestarzaych, mijajcych ju generacji. Po drugie, aby
pienidze nie byy przeznaczane na projekty czy propozycje, ktre s dopiero w fazie projektw
pocztkowych, ktre najkrcej mwic s dopiero na papierze.
I ostatnie zaoenie strategiczne. Pozyskanie zdolnoci przeciwrakietowych jest doskona
szans rozwojow dla polskiego potencjau badawczego i przemysowego. Okazj na dokonanie
wyranego przeskoku jakociowego. Przypomn, e rodki na niego wydatkowane bd
prawdopodobnie dwukrotnie wiksze od najwikszego do tej pory programu F-16. Dlatego te
przy wyborze kontrahenta zagranicznego winnimy kierowa si podejciem gwarantujcym
maksymaln polonizacj ich produktw. Takie wymagania nakada wanie znowelizowana
Ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Si Zbrojnych RP, ktra
wprowadza zapis mwicy o uwzgldnieniu polskiego potencjau obronnego w caym
przedsiwziciu. I podkrelmy tu wyranie, e nie chodzi nam o zorganizowanie w naszym kraju
kolejnej montowni, czy te stworzenie tylko nowych miejsc pracy. Cho to bardzo wane
aspekty rozwoju gospodarczego naszego kraju, to jednak priorytetem powinno tutaj by
przejcie polskiej gospodarki oraz polskiej nauki na nowy wyszy poziom rozwoju
technologicznego. Zaley nam na transferze nowoczesnych rozwiza technologicznych,
a przede wszystkim na zagwarantowaniu sobie suwerennoci produktowej, usugowej,
remontowej i rozwojowej, niezbdnej dla rozwijania wasnego potencjau obronnego.
139
Szanowni Pastwo,
Koczc swoje wystpienie chciabym podkreli najwaniejsze zaoenia budowy zdolnoci
przeciwrakietowych Wojska Polskiego. System wprowadzanych rodkw przeciwrakietowych
powinien by przede wszystkim: ukierunkowany na wzmocnienie podstawowej, konstytucyjnej
funkcji si zbrojnych, jak jest obrona nienaruszalnoci i integralnoci terytorialnej
Rzeczypospolitej Polskiej; zintegrowany z systemem sojuszniczym, ale jednoczenie zdolny do
autonomicznego dziaania w razie takiej potrzeby; uniwersalny bojowo, mobilny i skadajcy si
ze zdolnych do samodzielnego dziaania moduw operacyjnych; zbudowany z uwzgldnieniem
zasady przeskoku generacyjnego i przy maksymalnym udziale polskiego przemysu obronnego.
Dzikuj za uwag i ycz udanej konferencji.
140
10 maja 2013 r.
NATO po misji ISAF:

kolektywna obrona czy misje ekspedycyjne
Wystpienie szefa BBN
podczas VI Forum Bezpieczestwa Euroatlantyckiego
Szanowni Pastwo,
Moja najkrtsza odpowied na tytuowe pytanie naszego panelu o gwne zadania
postafgaskiego NATO brzmi: zarwno obrona kolektywna, jak i misje ekspedycyjne. Tych
dwch zada nie traktuj alternatywnie, nie przeciwstawiam ich sobie. Wane jest natomiast
pytanie o priorytety co pierwsze: obrona kolektywna czy misje ekspedycyjne; na co powinna
by zwracana wiksza uwaga i na co kierowane wiksze rodki? Moja odpowied na takie
pytanie jest ju jednoznaczna: priorytetem dla NATO powinna by obrona kolektywna.
Naley tu podkreli, e priorytet ten znajduje swj werbalny wyraz w obowizujcej dzi
Koncepcji Strategicznej NATO. Ale za werbalnym stwierdzeniem musi i praktyka. Czy pjdzie?
Czy po Afganistanie NATO bdzie w wikszym stopniu ni do tej pory koncentrowa si na tym
priorytecie?
Pozwlcie Pastwo, e w odpowiedzi na takie pytania postawi moe ryzykown, ale myl, e
dajc si uzasadni tez: NATO nie ma innego wyjcia. Musi to robi. Rozwin t tez w szersze
zdanie: ot sdz, e wraz z kocem misji afgaskiej koczy si klasyczna pozimnowojenna
faza transformacji sojuszu i rozpoczyna jej nowa era. O ile gwn cech tej pierwszej bya
ekspansja, poszerzanie strategicznego oddziaywania, to now er charakteryzowa bdzie
przede wszystkim konsolidacja. Od ekspansji do konsolidacji tak okrelibym skrtowo zwrot
strategiczny, w ktrego obliczu stoi obecnie NATO.
Przez ostatnie 20 pozimnowojennych lat sojusz dostosowywa si do radykalnie i szybko
zmieniajcego si rodowiska bezpieczestwa gwnie kosztem swej podstawowej funkcji, czyli
kosztem bezporedniego bezpieczestwa pastw czonkowskich. NATO angaowao si
w operacje poza swoim terytorium traktatowym, pozostawiajc na dalszym planie zadania
obrony terytorium traktatowego. Mona powiedzie, e by to model "rozwoju przez redukcj".
Czyli - rozwoju jednej funkcji za cen redukcji innej: poszerzania funkcji pozatraktatowej
kosztem redukcji funkcji traktatowej. By to model transformacji (przeksztacania) posiadanych
141
dotychczas zdolnoci obronnych w ekspedycyjne. NATO opacao swoj transformacj

z posiadanej nadwyki zdolnoci obronnych.
Ale tej waluty zaczo w ostatnim czasie powoli brakowa. Zwaszcza w Europie! Uwiadamia
to zaczy kolejne wydarzenia z ostatnich lat. Wojna rosyjsko-gruziska wykazaa, e zdolnoci
obrony wasnego terytorium s wci potrzebne take w Europie. I e nie mona bezkarnie z
nich rezygnowa. Kryzys finansowy dowodzi z kolei, e o rodki na bezpieczestwo w ogle nie
bdzie atwo i potrzebna jest priorytetyzacja ich wykorzystania. W warunkach niedoboru
rodkw najpierw powinnimy je przeznacza na to, co jest najwaniejsze, na to, co jest
pierwsz potrzeb strategiczn. Zapytajmy si w duchu samego siebie co jest pierwsz
potrzeb strategiczn? Kady odpowie: moje poczucie bezpieczestwa, moja pewno
przetrwania! Jeli mam mao rodkw, to w pierwszej kolejnoci na to musz je przeznacza.
Tymczasem warto przypomnie, e przez ostatnie dwie dekady sojusznicze zalecenia co do
rozwoju armii narodowych szy w zasadzie jedynie w kierunku przygotowywania ich do dziaa
w ramach misji. Kilka lat temu podniesiono nawet wskaniki dostpnoci si, ktre powinny
posiada kraje NATO. Nie okrelono natomiast w aden sposb, jak armie powinny by
przygotowane do realizacji wsplnej obrony w ramach Sojuszu.
Aby dopasowa si do sojuszniczych wymogw ekspedycyjnych w warunkach jednoczesnego
redukowania budetw obronnych, pastwa NATO zaczy przygotowywa onierzy raczej do
suby poza granicami pastwa ni do obrony ich wasnych terytoriw. Sprzt, w ktry
inwestowano, suy mia przede wszystkim kontyngentom wojskowym, uczestniczcym
w misjach. Podobne zjawisko dotyczyo metod i systemw szkolenia, w ktrych kadziono
nacisk na zdobywanie wiedzy i dowiadcze przydatnych na odlegych teatrach dziaa.
Na szczcie ostatnio si to zmienia. Mona zaobserwowa tendencj do reorientacji
strategicznej sojuszu. Wida to byo wyranie chociaby w podejciu do operacji libijskiej czy te
obecnie w coraz wikszym sceptycyzmie wobec zaangaowania w Afganistanie. NATO jest ju
najwyraniej zmczone Afganistanem. Niewtpliwie maleje zainteresowanie operacjami poza
obszarem traktatowym. Ale jednoczenie trudno sobie wyobrazi, aby NATO mogo w ogle
uchyli si od tego typu zada. I na tym polega gwne wyzwanie strategiczne, w tym
transformacyjne, przed jakim stoi obecnie sojusz.
Istot nowego modelu transformacji NATO, jaki w wyniku tego wyzwania zaczyna si
ksztatowa, mona sprowadzi do frazy: najpierw dom (home first)". Jeli NATO chce mie
swobod operowania poza obszarem traktatowym, najpierw musi zapewni poczucie
bezpieczestwa pastw czonkowskich na swoim terytorium. Wszystkich pastw. Bo niektre
takie poczucie ju dzi maj. Ale dua cz czonkw NATO nie. Jeli NATO jako cao ma by
skuteczne, to jako cao musi czu si bezpieczne. Bezpieczestwo wewntrz NATO musi by
niepodzielne. To jest konieczny warunek skutecznoci strategicznej sojuszu w nowym
rodowisku bezpieczestwa.
Wydaje si wic, e postafgaskie NATO bdzie - powinno by - sojuszem raczej konsolidujcym
si wok swej podstawowej funkcji, jak jest bezporednie bezpieczestwo pastw
czonkowskich, aby poprzez to budowa moliwo akceptowanej przez wszystkich sojusznikw
politycznej woli angaowania si na zewntrz w obronie i wsparciu innych wsplnych interesw
swych czonkw.
W zakoczeniu chciabym jednoznacznie podkreli, e powrt sojuszu do gwnego celu, jakim
jest obrona kolektywna, nie oznacza jednak oczywicie, e organizacja ta powinna zrezygnowa
z prowadzenia operacji poza swoim obszarem traktatowym. Wrcz przeciwnie: w erze
globalizacji jest to po prostu bezwzgldnie konieczne. Ale warunkiem wyjciowym realizacji
takiej funkcji jest pewno bezpieczestwa u siebie, na swoim terytorium. Dlatego wanie
to powinno by priorytetem odnowionego, postafgaskiego NATO. Tylko takie NATO bdzie
nadal skutecznym instrumentem bezpieczestwa nie tylko wprost swoich czonkw, ale take
bezpieczestwa w szerszej, take pozatraktatowej przestrzeni.
142
15 kwietnia 2013 r.
Doktryna Komorowskiego
Wystpienie szefa BBN otwierajce konferencj Polska
pastwem brzegowym NATO obrona powietrzna. Prezentacja
systemw obrony przeciwrakietowej XXI w.
Szanowni Pastwo,
Chciabym rozpocz od serdecznego podzikowania Fundacji Kazimierza Puaskiego
organizacji pozarzdowej z bogatym dorobkiem dziaa na rzecz dobra publicznego za
podjcie - w ramach partnerstwa i z patronatem BBN - wanego wyzwania, jakim jest debata
o gwnym na dzi priorytecie modernizacyjnym naszych SZ, czyli o budowie obrony
przeciwrakietowej.
Niespena trzy dni temu Prezydent RP, Bronisaw Komorowski podpisa ustaw wprowadzajc
mechanizm zapewniajcy finansowanie i moliwo realizacji, w wieloletniej perspektywie, tego
priorytetu. Zapewni ona sfinansowanie w perspektywie nadchodzcej dekady, tj. w latach
20142023, wyposaenia Si Zbrojnych w rodki obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej,
poprzez przeznaczenie na ten cel nakadw w wysokoci co najmniej sumy corocznych
przyrostw budetu obronnego, nie mniej jednak ni 20 proc. wydatkw na modernizacj
techniczn. W praktyce oznacza to ok. 45 proc. caego budetu MON w nadchodzcej dekadzie.
W ramach przygotowania tego rozwizania na polecenie Prezydenta RP uruchomiem w Biurze
Bezpieczestwa Narodowego forum konsultacji z przedstawicielami wszystkich rodowisk
parlamentarnych i eksperckich, a take z dziennikarzami i publicystami, specjalizujcymi si
w sprawach wojskowych. I mog z satysfakcj poinformowa Pastwa, e by to cykl bardzo
dobrych, merytorycznych spotka, ktre dostarczyy cennych argumentw, wskazwek
i sugestii pozwalajcych doprecyzowa przyjte zaoenia.
Na przykad, wsplnym motywem wielu wystpie by postulat zapewnienia udziau polskiego
potencjau przemysowego i intelektualnego w realizacji projektu obrony przeciwrakietowej.
143
Zostao uwzgldnione w ustawie i moe (oraz powinno) sta si szans rozwojow dla polskiego
przemysu zbrojeniowego wszdzie tam, gdzie to racjonalnie uzasadnione we wsppracy
z bardziej zaawansowanymi technologicznie partnerami zagranicznymi.
Innym wanym wkadem dotychczasowych debat o obronie przeciwrakietowej byo
podkrelenie wymaga uniwersalnoci wobec potrzebnych nam rodkw. Powinny one
dysponowa integralnymi zdolnociami zwalczania wszelkich rodkw napadu powietrznego:
zarwno rakiet balistycznych krtkiego i redniego zasigu, jak i rakiet manewrujcych oraz
samolotw, migowcw i aparatw bezpilotowych.
I wreszcie co bardzo wane - udao si w sprawie obrony przeciwrakietowej w rezultacie
szerokich
konsultacji
uzyska
ponadpartyjny
konsensus
w
parlamencie.
Dzisiaj, po podpisaniu tej ustawy przez Prezydenta RP, mog z gbokim przekonaniem
stwierdzi, e wysiek ostatnich miesicy zaowocowa zbudowaniem solidnych warunkw
brzegowych dla skutecznej realizacji programu obrony przeciwrakietowej. S nimi: strategiczna
wizja, czyli koncepcja systemu OP, dobry klimat polityczny, pozwalajcy skoncentrowa wysiek
na tym priorytetowym zadaniu oraz wskazanie rda stabilnego finansowania programu
w perspektywie 10-letniej.
Podpisanie przez prezydenta ustawy zapewniajcej finansowanie programu obrony
przeciwrakietowej zamyka wstpny etap tego projektu, zainicjowanego przypomn
postanowieniem Prezydenta RP z listopada 2011 r. w sprawie okrelenia Gwnych kierunkw
rozwoju Si Zbrojnych RP oraz ich przygotowa do obrony pastwa na lata 20132022.
Przypomnijmy, e jest to wspln decyzj Prezydenta i rzdu. Ma take swoje merytoryczne
uzasadnienie w rezultatach przeprowadzonego niedawno Strategicznego Przegldu
W tym gronie nie musz omawia rzeczy oczywistych, niemniej pozwol sobie przypomnie
najwaniejsze przesanki i zaoenia koncepcji obrony przeciwrakietowej w ramach systemu
obrony powietrznej Polski, ktre legy u podstaw inicjatywy ustawodawczej prezydenta.
Z dwch podstawowych segmentw obrony powietrznej, tj. obrony przeciwlotniczej (czyli
zdolnoci do zwalczania samolotw i innych aparatw latajcych, na przykad bezpilotowych)
i obrony przeciwrakietowej czyli zdolnoci do zwalczania rakiet - tylko w tym pierwszym
segmencie Polska dysponuje realnym potencjaem, chocia o ograniczonych moliwociach
i zrnicowanej kondycji.
Natomiast jeli idzie o obron przeciwrakietow, to takich zdolnoci dzisiaj Wojsko Polskie nie
posiada nie mamy realnych moliwoci zwalczania rakiet. Z tego wynikaj gwne przesanki
budowy polskiego systemu obrony przeciwrakietowej. Mona je najkrcej uj w trzech
grupach.: Pierwsza to potrzeby czysto operacyjne, czy wrcz operacyjno-techniczne. Na
wspczesnym polu walki rakiety s gwnym nonikiem siy uderzeniowej. Armia nie
posiadajca zdolnoci zwalczania rakiet byaby w istocie bezbronna i tym samym mao
efektywnym instrumentem bezpieczestwa pastwa. Wrcz szkoda byoby wydawa na ni
pienidze podatnika.
Druga grupa przesanek ma charakter polityczno-strategiczny. Rakiety s dogodnym rodkiem
wywierania presji, szantau, straszenia, niezalenie od tego, czy konflikt jest, czy go jeszcze nie
ma. To s, jak si okazuje, dogodne rodki prowadzenia polityki wymuszania (coercive policy).
Co jaki czas pojawiaj si rne informacje: a to o rozmieszczeniu rakiet gdzie w pobliu, a to
o wycelowaniu tych rakiet, a to nagania si zdolnoci, czyli co mona za pomoc tych rakiet
zrobi itd., itd. (Najnowszych przykadw tego typu dostarcza nam bardzo wymownie Korea
Pnocna). Jednym sowem rakiety mog by rwnie skutecznym sposobem wywierania presji,
naciskw polityczno-strategicznych, w tym polityczno-militarnych.
Pastwo nie dysponujce zdolnociami przeciwrakietowymi jest bardziej naraone na tak
presj. Majc obron przeciwrakietow, ma wiksz swobod strategiczn realizacji wasnych
interesw narodowych. Kryzys koreaski pokazuje take np. bardziej zdecydowan, ni kiedy,
144
polityk USA wobec grb Pnocnej Korei. Jednym z powodw jest, jak sdz, dysponowanie
przez Amerykanw skuteczn obron przeciwrakietow w tamtym regionie i na tamtym
kierunku strategicznym. Mog nie obawia si rakietowego szantau Kima.
I wreszcie trzecia grupa przesanek wie si z decyzjami sojuszniczymi. W ramach NATO
zdecydowalimy na szczycie w Lizbonie (listopad 2010), a nastpnie w Chicago (maj 2012), e
bdziemy budowali wsplny sojuszniczy system obrony przeciwrakietowej. Polska, jako
pastwo brzegowe NATO znajdujce si w szczeglnej sytuacji geostrategicznej, jest nim co
oczywiste szczeglnie zainteresowana. Dlatego powinnimy i chcemy by w grupie tych
pastw, ktre s promotorami jak najszybszego budowania takiego systemu. A system
sojuszniczy jest w istocie rzeczy syntez czy te sum systemw narodowych. Jeli chce si
z niego korzysta, trzeba wnosi do niego swj wkad. I my jestemy zdeterminowani to czyni.
Jest jeszcze jedna wana przesanka naszej decyzji. To wsppraca bilateralna ze Stanami
Zjednoczonymi. Tak szczliwie si skada, e interesy strategiczne Stanw Zjednoczonych w
tym akurat zakresie s zbiene z naszym interesem, dlatego Amerykanie chc a my si godzimy,
aby na naszym terytorium budowany by jeden z elementw ich systemu obrony
przeciwrakietowej. Zaley nam, aby ten program amerykaski, ktry jest w istocie ponadto
gwn si napdow, wrcz motorem budowy sojuszniczego, natowskiego systemu obrony
przeciwrakietowej zosta zrealizowany.
Dodatkowo jestem przekonany, e posiadanie wasnych zdolnoci obrony przeciwrakietowej
uczyni nas o wiele atrakcyjniejszym partnerem strategicznym dla sojusznikw, w tym take dla
Amerykanw. Bdziemy mogli oferowa im wiadczenie usug operacyjnych w postaci
dodatkowej
osony
ich
wanego
strategicznie
obiektu
w
Redzikowie.
Polski system, podkrel budowany na miar naszych moliwoci (nie mwimy o wielkiej
tarczy antyrakietowej, wojnach gwiezdnych, czy innych pomysach, na ktre nas po prostu nie
sta) bdzie stanowi nasz wkad do projektu NATO i jego niezbdne uzupenienie.
Pragniemy, aby by on kompatybilny z systemem natowskim, ale take jako zbir
autonomicznych, mobilnych moduw ze zintegrowanym systemem kierowania i dowodzenia
zdolny do ewentualnego samodzielnego uycia, gdyby zasza taka potrzeba, zwaszcza
w sytuacjach trudnokonsensusowych z punktu widzenia decyzji sojuszniczych.
Mwic w wielkim uproszczeniu, ten nasz system obrony przeciwrakietowej powinien mie taki
swego rodzaju trzypooeniowy przecznik. W pierwszym pooeniu system dziaa
samodzielnie, niezalenie od tego, czy bdzie otrzymywa skd z zewntrz jakie informacje
na przykad z systemu sojuszniczego czy nie.
W drugim pooeniu wczamy go do systemu natowskiego, w takim sensie, e korzystamy ze
wszelkich informacji, ktre istniej w tym systemie, ale zachowujemy moliwo
autonomicznego dysponowania wasnymi rodkami przeciwrakietowymi do realizacji wasnych
zada. No i wreszcie w trzecim pooeniu tego przecznika rodki przeciwrakietowe wczone
zostaj w peni w zintegrowany system NATO. Na przykad w razie duego konfliktu zbrojnego,
kiedy uruchamiany jest cay mechanizm dowodzenia i cay mechanizm militarny NATO.
Ta zdolno do samodzielnego uycia jest moim zdaniem oczywista, ale w naszym przypadku
jest szczeglnie wane, abymy o takich zdolnociach nie zapominali, a wrcz przeciwnie
abymy je traktowali priorytetowo. Wynika to ze wspominanych ju przeze mnie warunkw
geostrategicznych: jestemy pastwem brzegowym NATO i UE.
Z takiego pooenia wynika w ogle nasza generalna myl przewodnia wysikw na rzecz
zapewnienia sobie bezpieczestwa. Wyraa si w zdecydowanym priorytecie dla zdolnoci
obronnych wasnego terytorium.
Zdecydowanym zwolennikiem i propagatorem takiego podejcia jest Prezydent Bronisaw
Komorowski. Dlatego myl, e z caym przekonaniem moemy dzi mwi o czym takim, jak
"doktryna Komorowskiego". Obejmuje ona szereg deklaracji, decyzji i dziaa Prezydenta na
145
rzecz wzmocnienia wasnych zdolnoci obronnych. Obrona przeciwrakietowa jest tego bardzo
wyranym przykadem.
Szanowni Pastwo,
Teraz czeka nas intensywna praca. Rok 2013, to czas na ostateczne zaplanowanie
i zorganizowanie przez Ministerstwo Obrony Narodowej programu obrony przeciwrakietowej
tak, aby mona byo wystartowa z jego realizacj w 2014 r. Bd trzyma kciuki za powodzenie
tego przedsiwzicia. A dzisiaj ycz udanej konferencji.
Dzikuj za uwag.
146
Identyfikacja zagroe globalnych dla

bezpieczestwa midzynarodowego
Wystpienie szefa BBN podczas konferencji
"Zagroenia globalne barierami rozwoju"
Szanowni Pastwo,
Nie ulega wtpliwoci, e dzisiaj strategiczne rodowisko bezpieczestwa midzynarodowego

podlega niezwykle dynamicznym zmianom. Pogbia si zapocztkowana na przeomie XX
i XXI w. deregulacja systemu budowanego w czasach zimnej wojny. Wzgldna stabilizacja
wypierana jest przez destabilizacj. Wskutek kryzysu finansowego chwiej si fundamenty
gospodarcze bezpieczestwa. Nabieraj znaczenia nowe wyzwania i zagroenia. Wymieni
choby proliferacj broni masowego raenia, terroryzm globalny, cyberzagroenia czy
asymetryczne zagroenia rakietowo-nuklearne. Mwic krtko: ronie niepewno, nasilaj si
ryzyka.
Dalsz refleksj nad zagroeniami i wyzwaniami dla bezpieczestwa chciabym poprzedzi
uwag, e s one kategoriami, przy pomocy ktrych opisujemy rodowisko (warunki)
bezpieczestwa. Dwoma pozostaymi tego typu kategoriami s szanse i ryzyka, ktrymi w swym
wystpieniu nie bd si bliej zajmowa, bo one nie s tematem naszej konferencji.
Dla porzdku wic tylko zaznaczmy, e szanse rozumiemy jako niezalene od woli podmiotu
okolicznoci (zjawiska i procesy w rodowisku bezpieczestwa) sprzyjajce realizacji interesw
(misji) oraz osiganiu celw w dziedzinie bezpieczestwa. Z kolei ryzyka to moliwoci
negatywnych dla danego podmiotu skutkw wasnego dziaania w sferze bezpieczestwa.
Obydwie te kategorie we wspczesnych warunkach nabieraj relatywnie coraz wikszego
znaczenia.
Teoria i praktyka (wiedza i sztuka) wykorzystywania szans oraz redukowania ryzyka to
szczeglnie istotne, ale jednoczenie stosunkowo mode i czekajce na pogbione i szersze
147
opracowanie
dziedziny
nowoczesnych
strategii
bezpieczestwa
narodowego
i midzynarodowego. Na dzisiejszej konferencji nie zajmujemy si nimi bliej, ale wierz, e
doczekaj si one take nalenego im wnikliwego zainteresowania ze strony rodowisk
naukowych, analitykw i praktykw strategii.
Warto take ju na pocztku podkreli, e wanym zaoeniem, ktrym kierujemy si
w dyskusji nad bezpieczestwem i ktrym kierowalimy si w pracach SPBN, jest teza, e
bezpieczestwo i rozwj s niepodzielne, s nierozerwalnie ze sob zwizane, wzajemnie od
siebie zalene. Podkreli to Prezydent RP w swoim przesaniu.
Zauwamy, ze jest to w peni zbiene z gwnym przesaniem dzisiejszej konferencji: zagroenia
dla bezpieczestwa s jednoczenie barierami dla rozwoju. Ale dodajmy od razu, e z kolei
dobry rozwj stabilizuje bezpieczestwo.
Chc zwrci uwag, e chyba najbardziej praktycznym wyrazem zwizku bezpieczestwa
i rozwoju jest przyjta u nas, z inicjatywy wczesnego MON i obecnego Prezydenta Bronisawa
Komorowskiego, obowizujca zasada ustawowego zwizania nakadw na wojsko z rozwojem
gospodarczym. Wyraa si to w staym wskaniku 1,95% PKB przeznaczanego na budet MON.
Lepszy rozwj - lepsze warunki rozwoju si zbrojnych, sabsze tempo przyrostu PKB
trudniejsze warunki dla si zbrojnych.
Kompleksowe podejcie do bezpieczestwa zdeterminowao przyjt w SPBN jego struktur.
Przyjlimy umowny podzia problematyki bezpieczestwa narodowego na dziedziny (obronn,
ochronn, spoeczn i gospodarcz), przy czym w dwch pierwszych dominuje problematyka
operacyjna (zapewnienia bezpieczestwa), a dwch ostatnich problematyka wsparcia
(stwarzanie podstaw oraz warunkw bezpieczestwa). W ramach poszczeglnych dziedzin
wyrniamy sektory bezpieczestwa, a oprcz nich obszary transsektorowe (np.
cyberbezpieczestwo). Poszczeglnym dziedzinom i sektorom podporzdkowalimy podmioty
bezpieczestwa narodowego.
W ramach SPBN problematyk t rozpatrywalimy w czterech analityczno-prognostycznoprojekcyjnych etapach obejmujcych cztery obszary problemowe: analiz Polski jako podmiotu
bezpieczestwa, ocen i prognoz strategicznych warunkw bezpieczestwa oraz opcjonaln
projekcj strategii operacyjnej i opcjonaln projekcj strategii preparacyjnej.
Ocen zagroe i wyzwa zajmowalimy si w drugim etapie. Zagroenie dla bezpieczestwa to
mwic najoglniej - porednie lub bezporednie destrukcyjne oddziaywanie na podmiot. Jest
to najbardziej klasyczny czynnik rodowiska bezpieczestwa.
W SPBN analizowalimy wiele rodzajw zagroe w rnych dziedzinach bezpieczestwa. Na
potrzeby tego wystpienia zatrzymam si na zagroeniach w dziedzinach obronnej i ochronnej,
ograniczajc si przy tym do jedynie trzech najbardziej wyranych zagroe transnarodowych
o zasigu globalnym: proliferacji broni masowego raenia, terroryzmu oraz cyberzagroe.
Nie ulega wtpliwoci, e szczeglnie negatywne skutki dla wiata niesie proliferacja broni
masowego raenia. Mona j sprowadzi do trzech czarnych scenariuszy:
anarchii nuklearnej w wyniku rozpadu globalnego reimu nieproliferacji (opartego na
Ukadzie o nieproliferacji broni jdrowej);
destabilizacji pastwa dysponujcego broni jdrow
oraz uzyskania dostpu do rodkw nuklearnych przez podmioty niepastwowe,
w szczeglnoci organizacje terrorystyczne.
W tym ostatnim przypadku technicznie najatwiejsze moe by wykorzystanie
konwencjonalnego adunku wybuchowego do rozpylenia materiaw radioaktywnych (tzw.
brudna bomba).
Z proliferacj BMR cile wie si proliferacja technologii rakietowych, jako wanego rodka
przenoszenia tej broni. Generuje to w rezultacie szczeglnie grone dzisiaj asymetryczne
148
zagroenia rakietowo-nuklearne. One wanie gownie uzasadniaj tez o uksztatowaniu si ju

postklasycznej ery nuklearnej, a take przyspieszaj rozwj obrony przeciwrakietowej.
Drugim istotnym zagroeniem transnarodowym jest terroryzm. Stanowi on niebezpieczestwo
dla ycia obywateli, stabilnoci demokratycznych instytucji, infrastruktury pastwa oraz adu
midzynarodowego, w tym take w wymiarze globalnym.
Najbardziej dzisiaj rozpowszechnion odmian terroryzmu jest terroryzm motywowany
radykaln ideologi islamsk. Charakterystyczna dla niego jest prba przeniesienia swej
aktywnoci do wntrza wiata zachodniego poprzez intensyfikacj zjawiska terroryzmu
rodzimego oraz inspirowanie prowadzenia tzw. indywidualnego dihadu.
Inny co do motyww ideologicznych, jednak rodzcy podobne skutki, jest odradzajcy si
terroryzm skrajnie lewicowy, ultraprawicowy i nacjonalistyczno-separatystyczny. Stanowi on
zagroenie gwnie dla krajw europejskich - ma swoje rdo m.in. w ideologiach
ekstremistycznych, ksenofobii, niechci do imigrantw, kryzysie ekonomicznym oraz
niezadowoleniu spoeczestwa z dziaa podejmowanych przez rzdy w tych sprawach.
Wikszo atakw ugrupowa motywowanych tymi przyczynami wymierzonych jest w cele
biznesowe i rzdowe.
Mwic o terroryzmie nie sposb jeszcze raz nie podkreli perspektywicznie szczeglnie
niebezpiecznej jego odmiany, jak jest terroryzm z uyciem BMR, zwany te superterroryzmem.
To najczarniejszy scenariusz, ale jednoczenie, niestety, coraz bardziej prawdopodobny.
Dysponowanie tak broni przez organizacje terrorystyczne moe bowiem przybiera form nie
tylko fizycznego jej posiadania, ale take dywersyjnego wamywania si do istniejcych
systemw zabezpiecze lub sterowania broni nuklearn i uzyskiwania przez to dostpu do
takiej broni.
W ten sposb przechodzimy do kolejnej formy terroryzmu, czyli cyberterroryzmu. Ale on jest
czci jeszcze szerszego problemu, jakim s w ogle cyberzagroenia. Dotychczas terroryci
wykorzystywali cyberprzestrze na szerok skal gwnie do dziaa propagandowoszkoleniowych i rekrutacyjnych. Ostatnio obserwujemy tendencj do podejmowania w niej
dziaa stricte operacyjnych (atakowanie sieci teleinformatycznych i systemw
technologicznych majcych strategiczne znaczenie dla pastw).
Warto podkreli, e ataki cybernetyczne i operacje na szersz skal mog podejmowa
zarwno grupy przestpcze, terrorystyczne, jak i pastwa w ramach szeroko rozumianej wojny
informacyjnej.
Mona stwierdzi, e w zasadzie wszystkie rodzaje niebezpieczestw istniejcych w tradycyjnej,
fizycznej geoprzestrzeni bd mie swoje odpowiedniki w cyberprzestrzeni. Niedawno sami
dowiadczalimy takich form, jak np. cyberprotesty czy cyberdemonstracje. Takie kategorie, jak
cyberagresja, cyberodstraszanie, cyberwojna ju czekaj na swoje szerokie opracowanie
teoretyczne oraz praktyczne ich uwzgldnianie w strategiach bezpieczestwa.
Chciabym teraz przej do wyzwa w dziedzinie bezpieczestwa. Rozumiem je jako sytuacje
problemowe w dziedzinie bezpieczestwa generujce dylematy decyzyjne, przed jakimi stoi
podmiot w rozstrzyganiu spraw bezpieczestwa.
Wyzwania inaczej ni zagroenia stwarzane s raczej przez partnerw i sojusznikw ni
przez przeciwnikw. W tym sensie zatrzymam si nad trzema wyzwaniami globalnymi, jakie
dzisiaj stwarzaj reorientacja strategiczna Stanw Zjednoczonych oraz ewolucja NATO i kopoty
UE.
Reorientacja strategiczna Stanw Zjednoczonych przyjmuje posta ich zwrotu w stron Azji
i Pacyfiku. Oznacza to, wedug Stanw Zjednoczonych, zmian zimnowojennego paradygmatu,
ktry umiejscawia globaln rywalizacj na linii Wschd-Zachd w Europie. Zwrot ten zosta
ujty w strategii obronnej USA ze stycznia 2012 r., a take w pewnym sensie w koncepcji tzw.
kierowania z tylnego siedzenia - po raz pierwszy zastosowanej w praktyce przez Waszyngton
149
podczas operacji libijskiej. Oznacza on przede wszystkim przeniesienie zainteresowania

strategicznego oraz czciowo take wysiku wojskowego. Przed europejskimi czonkami NATO
pojawia si nowe wyzwanie Europa musi bardziej ni dotychczas wzi sprawy
bezpieczestwa europejskiego w woje rce.
Co do ewolucji NATO to mona postawi tez, e zakoczya si pozimnowojenna faza
transformacji Sojuszu i pojawia si konieczno zdefiniowania nowego paradygmatu tej
transformacji.
Przez ostatnie 20 lat Sojusz dostosowywa si do radykalnie i szybko zmieniajcego si
rodowiska bezpieczestwa gwnie kosztem swej podstawowej, obronnej funkcji opartej o art.
5 TW. NATO angaowao si w operacje poza swoim terytorium traktatowym, pozostawiajc na
dalszym planie zadania jego obrony. By to model rozwoju przez redukcj, rozwoju jednej
funkcji za cen innej: poszerzania funkcji pozatraktatowej kosztem redukcji fundamentalnej
funkcji traktatowej. Przykadem jest zaangaowanie NATO w Afganistanie.
W ostatnim czasie mona zaobserwowa potrzeb reorientacji strategicznej Sojuszu.
Przesunicie strategicznego zainteresowania USA z Europy do Azji niesie konsekwencje dla
Europy, ktre mona wyrazi nastpujcym zdaniem: skoro Amerykanie przenosz si z Europy
do Azji, my musimy wraca z Azji do Europy. Jednym sowem, wrd europejskich pastw
maleje zainteresowanie operacjami poza obszarem traktatowym Sojuszu. Ale jednoczenie
trudno sobie wyobrazi, aby NATO mogo w ogle uchyli si od tego typu zada. I na tym
polega gwne wyzwanie strategiczne, w tym transformacyjne, przed jakim stoi obecnie Sojusz.
Streszcza je pytanie: jakie ma by postafgaskie NATO?
Istot nowego modelu transformacji NATO, jaki w wyniku tego wyzwania zaczyna,
a przynajmniej powinien zacz si ksztatowa, mona sprowadzi do frazy: najpierw dom"
(home first). Now er charakteryzowa winna przede wszystkim konsolidacja. Od ekspansji do
konsolidacji tak mona skrtowo okreli zwrot strategiczny, w ktrego obliczu stoi obecnie
NATO. Jeli Sojusz chce mie swobod operowania poza obszarem traktatowym, najpierw musi
zapewni poczucie bezpieczestwa pastw czonkowskich na swoim terytorium. To jest
warunek podstawowy. Jeli chcemy gdzie si angaowa, to najpierw musimy by bezpieczni w
domu. To jest konieczny warunek skutecznoci strategicznej NATO w nowym rodowisku
bezpieczestwa.
Jeszcze jedno wyzwanie naley na koniec mocno podkreli. To dylemat bezpieczestwa
w ramach UE. S z nim znane kopoty. W duym stopniu determinowane kryzysem
gospodarczym. Ale nie tylko. Wanym powodem jest w duej mierze ju przestarzay fundament
koncepcyjny, jakim jest strategia bezpieczestwa UE. To rdzewiejcy coraz bardziej drogowskaz
strategiczny z 2003 roku. Trzeba go uaktualni. Potrzebna jest nowelizacja strategii
bezpieczestwa UE. BBN podejmuje ju od duszego czasu stosowne inicjatywy w tym
wzgldzie. Ale wci jeszcze brak wyranej woli politycznej duej czci pastw UE, aby ten
proces uruchomi. To wyzwanie o duym znaczeniu dla bezpieczestwa nie tylko Europy, ale
take w wymiarze globalnym.
W zakoczeniu chciabym wspomnie, e w SPBN syntetyzujc wszelkie prawdopodobne
zagroenia, wyzwania, ryzyka i szanse dla bezpieczestwa przyjlimy trzy moliwe scenariusze
ksztatowania si przyszego rodowiska bezpieczestwa:
1. Scenariusz integracyjny, optymistyczny zakadajcy przewag pozytywnych trendw
nad negatywnymi; przewag szans i moliwoci podejmowania wyzwa nad
zagroeniami i ryzykami;
2. Scenariusz dezintegracyjny, pesymistyczny zakadajcy z kolei przewag negatywnych
tendencji dezintegracji istniejcego systemu bezpieczestwa nad pozytywnymi;
przewag zagroe i ryzyk nad szansami i moliwociami pozytywnego podejmowania
wyzwa;
3. Scenariusz ewolucyjny, realistyczny zakadajcy wzgldn rwnowag tendencji
i procesw negatywnych i pozytywnych.
150
18 czerwca 2012 r.
Sojusznicze aspekty bezpieczestwa w Europie

perspektywa Polski
Wystpienie szefa BBN
w National Defence College w Rumunii
Panie i Panowie, Drodzy Studenci,
z prawdziw przyjemnoci spotykam si z Wami, w trakcie mojej wizyty na zaproszenie
Waszego byego dyrektora, a obecnie doradcy prezydenta Rumunii do spraw bezpieczestwa
narodowego Iuliana Foty.
Panie ministrze,
z tego miejsca jeszcze raz dzikuj za zaproszenie do Bukaresztu i gocin. Jako profesor
akademicki ciesz si z tej chwili wytchnienia od spotka urzdniczych. S one oczywicie
wane i potrzebne, ale utrzymuj nas w gorsecie oficjalnych rozmw. Dlatego mio mi, e
najblisz godzin spdz z wami i chciabym podzieli si moimi refleksjami na temat
sojuszniczych aspektw bezpieczestwa w Europie. Nie ulega wtpliwoci, e strategiczne
rodowisko bezpieczestwa midzynarodowego zmienia si dzi niezwykle dynamicznie.
Nastpuje przyspieszona deregulacja systemu z czasw zimnej wojny. Wzgldna stabilizacja
wypierana jest przez destabilizacj. Z powodu kryzysu finansowego chwiej si fundamenty
gospodarcze bezpieczestwa. Coraz wikszego znaczenia nabieraj nowe wyzwania
i zagroenia: terroryzm globalny, cyberzagroenia, asymetryzacja bezpieczestwa nuklearnego.
Mwic krtko: ronie niepewno w rodowisku midzynarodowym, nasilaj si rne ryzyka.
W takich warunkach wsppraca w ramach sojuszy nabiera dodatkowej wartoci. Tylko
nieliczne pastwa mog sobie pozwoli na samowystarczalno w zakresie bezpieczestwa.
Nawet najwiksze mocarstwa takie jak Stany Zjednoczone szukaj wsppracy z partnerami.
A dla pastw mniejszych i rednich, takich jak Polska czy Rumunia, wsppraca w ramach
sojuszy jest po prostu koniecznoci, a nie dowolnym wyborem. Z punktu widzenia Polski
filarami bezpieczestwa, obok oczywicie wasnego potencjau obronnego, s przede wszystkim
sojusze militarne i gospodarcze: NATO i UE. Dlatego troska o ich jako, wiarygodno i zdolno
151
do dziaania jest jednym z gwnych celw polskiej polityki bezpieczestwa. W NATO mamy
teraz dobr okazj do refleksji po zakoczonym niecay miesic temu szczycie w Chicago.
Pozwol sobie postawi tez, e szczyt ten definitywnie koczy pozimnowojenn faz
transformacji NATO i rozpoczyna jej now er. Na czym polega ten przeomowy moment, ktry
wanie obserwujemy w Sojuszu?
Przez ostatnie 20 lat Sojusz dostosowywa si do radykalnie i szybko zmieniajcych si
warunkw bezpieczestwa gwnie kosztem swej podstawowej funkcji, czyli bezporedniego
bezpieczestwa pastw czonkowskich. NATO szeroko angaowao si w operacje poza swoim
terytorium traktatowym, pozostawiajc na dalszym planie zadania obrony terytorium
traktatowego. Obrazowo mwic by to model rozwoju przez redukcj, czyli zwikszania
zaangaowania poza obszarem traktatowym rozwoju kosztem redukcji traktatowej funkcji
obronnej. Byo to moliwe dziki poczuciu komfortu bezpieczestwa w pozimnowojennej
Europie. Ale wydaje si jednak, e poczucie to od pewnego czasu zaczo male, jeli nie zanika.
rodowisko bezpieczestwa midzynarodowego staje si coraz mniej przewidywalne.
Dodatkowo kryzys finansowy utrudnia uzyskiwanie konsensu w sprawach bezpieczestwa.
Amerykaski manewr strategiczny przeniesienia swego gwnego zainteresowania do rejonu
Azji i Pacyfiku wymusza na Europejczykach konieczno wikszej troski o wasne
bezpieczestwo u siebie w domu.
Pod wpywem oddziaywania tych zdarze mona zaobserwowa w ostatnim czasie tendencj
do reorientacji strategicznej Sojuszu. Wida to byo wyranie chociaby w podejciu do operacji
libijskiej czy te obecnie w coraz wikszym sceptycyzmie wobec zaangaowania w Afganistanie.
Skrtowo t tendencj mona wyrazi zdaniem: skoro Amerykanie przenosz si z Europy do
Azji, to my Europejczycy musimy wraca z Azji do Europy. Jednym sowem, maleje
zainteresowanie operacjami poza obszarem traktatowym NATO. Ale jednoczenie trudno sobie
wyobrazi, aby NATO mogo w ogle uchyla si od tego typu zada. I na tym, moim zdaniem,
polega gwne wyzwanie strategiczne, w tym transformacyjne, przed jakim stoi obecnie Sojusz.
Istot nowego modelu transformacji NATO, jaki w wyniku tego wyzwania zaczyna si
ksztatowa, mona sprowadzi do frazy: najpierw dom (Home first). Jeli NATO chce mie
swobod operowania poza obszarem traktatowym,najpierw musi zapewni poczucie
bezpieczestwa pastw czonkowskich na swoim terytorium, poczucie bezpieczestwa
wszystkich pastw jednakowo. Bo niektre pastwa takie poczucie ju dzi maj. Ale spora
cz czonkw NATO nie. Jeli NATO jako cao ma by skuteczne, to jako cao musi czu
si jednakowo bezpieczne. Bezpieczestwo NATO musi by niepodzielne. Moim zdaniem, to jest
konieczny warunek skutecznoci strategicznej Sojuszu w nowym rodowisku bezpieczestwa.
W Chicago odniosem wraenie, e coraz wicej sojusznikw jest o tym przekonanych. Dlatego
t now er Sojuszu charakteryzowa bdzie najprawdopodobniej przede wszystkim
konsolidacja. Od wczeniejszej ekspansji do przyszej konsolidacji tak skrtowo okrelibym
zwrot strategiczny, w ktrego obliczu stoi obecnie NATO. Do takiego mylenia skania mnie
przebieg debaty sojuszniczej w sprawie zdolnoci obronnych i Afganistanu, ktra odbya si w
Chicago.
Na szczycie na przykad nie byo ju adnych zastrzee ani wtpliwoci co do priorytetowego
traktowania funkcji obronnej Sojuszu na podstawie artykuu 5 traktatu waszyngtoskiego. Ze
zrozumieniem wikszoci spotkay si wnioski Polski i szeregu innych pastw o podobnym
pooeniu geostrategicznym, aby mocniej uwiarygodni t funkcj przez praktyczne
przedsiwzicia planistyczne i organizacyjne. Mocnym akcentem w debacie i decyzjach szczytu
na ten temat stao si stanowisko w sprawie kontynuowania budowy sojuszniczej obrony
przeciwrakietowej. To przecie parasol obrony nad terytorium pastw NATO. Czsto w debacie
podkrelano potrzeb budowy sojuszniczej cyberobrony. Powszechnie uznano koncepcj Smart
Defence za dobry instrument budowania zdolnoci potrzebnych do realizacji penego spektrum
zada Sojuszu. Co do Afganistanu. Na szczycie te nie byo ju adnych wtpliwoci, e NATO
musi zakoczy operacj wojskow w 2014 r., zgodnie ze strategi z Lizbony z 2010 r. Mao tego
w Chicago doprecyzowano j o tzw. kamie milowy procesu transition, czyli o plan
152
przekazania ju w 2013 r. wadzom afgaskim penej odpowiedzialnoci za bezpieczestwo.

Wojska NATO bd ich wspiera z tzw. drugiej linii w sytuacjach, w ktrych Afgaczycy nie
bd w stanie samodzielnie sobie poradzi.
Chciabym przy okazji podkreli, e Polska, a w tym bezporednio Prezydent RP Bronisaw
Komorowski, bya wspautorem strategii lizboskiej i opowiadaa si cay czas za jej
konsekwentn i bezwarunkow realizacj. Warto to zaakcentowa, bo jeszcze niedawno
pojawiay si opinie, e termin zakoczenia operacji afgaskiej powinien by warunkowany
sytuacj operacyjn na miejscu.
W Chicago Sojusz zadeklarowa gotowo wsparcia Afganistanu na prob jego wadz take po
2014 r., ale wycznie w charakterze dziaa doradczych, szkoleniowych i pomocowych, w tym
pomocy finansowej. Jednoznacznie stwierdzono, e nie bd to operacje bojowe. Nie bdzie
takich operacji pod sztandarami NATO po 2014 r. To te warto odnotowa, bo jest to ustalenie
przyjte dopiero bezporednio na szczycie, za ktrym Polska te si opowiadaa. W sumie NATO
po Afganistanie bdzie z pewnoci inne. Jakie, na to jeszcze nie ma twardej i jednoznacznej
odpowiedzi. Ale na podstawie przygotowa i przebiegu szczytu w Chicago mona chyba
zaryzykowa tez, e bdzie to NATO raczej konsolidujce si wok swej podstawowej funkcji,
jak jest bezporednie bezpieczestwo pastw czonkowskich. Dopiero na tej podstawie bdzie
mogo budowa moliwo akceptowanego przez wszystkich sojusznikw angaowania si na
zewntrz, w obronie i wsparciu innych wsplnych interesw swych czonkw.
Drugim filarem bezpieczestwa RP, o ktrym wspomniaem na wstpie, jest Unia Europejska.
Obecny stan Wsplnej Polityki Bezpieczestwa i Obrony budzi nasz trosk. Unia jawi si jako
organizacja niezdolna do obrony bezporednio swojego terytorium. Ani te do podjcia
powaniejszych dziaa w swoim najbliszym otoczeniu, co udowodni przypadek Libii.
Dodatkowo kryzys finansowy nie sprzyja obecnie podejmowaniu dziaa na rzecz wzmocnienia
polityki bezpieczestwa UE. Niemniej w naszej ocenie proces ten jest konieczny. Ale gra
pozorw, jak s prby zajmowania si drobnymi, szczegowymi kwestiami WPBiO, nie ma
wikszego sensu. Kopoty z bezpieczestwem w ramach UE, w mojej ocenie, nie le
w drobnych, indywidualnie nawet wanych konkretach. Wedug mnie wynikaj one z braku
jednolitego pojmowania fundamentw strategicznych i w konsekwencji braku wsplnej wizji
strategicznej. A taka racjonalna i skuteczna wizja nie jest moliwa bez zdefiniowania
w pierwszej kolejnoci wsplnych interesw strategicznych wszystkich czonkw. Dopki
takiego wsplnotowego katalogu interesw strategicznych nie zdefiniujemy, bdziemy dreptali
w miejscu bez adnego wsplnego poytku.
W zwizku z tym uwaamy, e trzeba si zaj odnowieniem zardzewiaego ju troch
"strategicznego drogowskazu" Unii Europejskiej, jakim jest jej strategia bezpieczestwa
z 2003 r. Proponujemy uruchomienie prac nad jej nowelizacj.
Wiemy, e jest to proces trudny i dugotrway, take z powodu rozbienoci wrd gwnych
pastw Unii. Tym niemniej, zarwno w ramach Trjkta Weimarskiego, ktry czy Francj,
Niemcy i Polsk, jak i z pastwami partnerskimi zainteresowanymi tym procesem, takimi jak
Rumunia czy Szwecja, prbujemy uruchomi ekspercki dialog w tej kwestii. Na ten temat
rozmawiamy z ministrem I. Fot oraz w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Jak mwi polskie
powiedzenie kropla dry ska. Mamy nadziej, e nasze dziaania w tym zakresie przyczyni
si do znowelizowania tej strategii, a tym samym do wzmocnienia europejskiego
bezpieczestwa.
W kocowej czci chciabym przekaza kilka informacji o doskonaleniu narodowego potencjau
obronnego. Jest on najwaniejszym czynnikiem naszego bezpieczestwa. Suy on nie tylko jako
najbardziej wiarygodny, bo moliwy do uycia bez przeprowadzenia debaty w Brukseli, czynnik
obrony pastwa, ale rwnie jako narodowy wkad do sojuszniczych organizacji NATO i UE.
Dlatego w Polsce przykadamy do utrzymania narodowego potencjau obronnego szczeglnie
du wag. Od 10 lat przeznaczamy systematycznie na obron ok. 2 proc. PKB. Jest to
153
zagwarantowane ustawowo. Do priorytetw modernizacji technicznej polskich Si Zbrojnych

w najbliszych latach zaliczamy:
po pierwsze rozwj systemw informacyjnych (rozpoznanie, dowodzenie,bezpilotowce,

bezzaogowce),
po drugie budow systemu obrony powietrznej, w tym przeciwrakietowej,
po trzecie wzrost mobilnoci wojsk ldowych, zwaszcza mobilnoci migowcowej.
Na te trzy priorytety chcemy przekaza znaczn cz budetu obronnego w najbliszych

dziesiciu latach. Myl przewodni programu rozwoju si zbrojnych jest zwikszenie ich
zdolnoci przeciwzaskoczeniowych. Jest to szczeglnie wane w dzisiejszym rodowisku
midzynarodowym i z uwagi na specyfik geostrategicznego pooenia Polski. Jestemy tzw.
pastwem granicznym NATO, ale oczywicie zagraa nam nie tyle agresja na wielk skal, co
rnorodne zagroenia o charakterze asymetrycznym, ograniczonym, selektywnym, ktre bd
wymaga podjcia natychmiastowej reakcji. Sdzimy, e nie zawsze uda si uzyska w krtkim
czasie konsens w Sojuszu co do szybkiej wsplnej reakcji na takie zaskakujce dziaania. Dlatego
te Polska powinna mie wasne zdolnoci do radzenia sobie z takimi nagymi zaskoczeniami.
Proponowane zmiany, zarwno pod wzgldem organizacyjnym, jak i technicznym, odpowiadaj
te trendom, jakie mona zaobserwowa w kluczowych armiach NATO. Wana jest konsolidacja
organizacyjna i konsolidacja dyslokacyjna, ktra ma zapewni minimalizacj kosztownego
rozproszenia wojska w niewielkich garnizonach. Mamy 100-tysiczn armi, ktra jest
rozlokowana w okoo 100 garnizonach. rednia wielko garnizonu to tysic onierzy. To jest
zbyt due i zbyt kosztowne rozproszenie. Chcemy skupi onierzy w wikszych bazach, wok
poligonw.
Nasz system dowodzenia i kierowania, ktry obecnie na poziomie polityczno-strategicznym jest
zbyt rozbudowany, ma zosta oparty na wyranie rozdzielonych podstawowych funkcjach
dowodzenia. Dzi mamy 8 podstawowych instytucji centralnego dowodzenia. Chcemy ich liczb
zmniejszy do trzech. Pierwsza Sztab Generalny WP, ktry odpowiada bdzie jedynie za
planowanie strategiczne, doradztwo i nadzr strategiczny; drugi organ dowodzenia poczone
dowdztwo wszystkich rodzajw si zbrojnych, ktre bdzie sprawowa codzienne dowodzenie
caoci wojsk i trzecia instytucja poczone dowdztwo operacyjne, ktre bdzie realizowao
zadania zwizane z uyciem wojsk w operacjach. Wszystkie te trzy instytucje bd podlegay
bezporednio ministrowi obrony narodowej.
Reforma obejmie take wysze szkolnictwo wojskowe poprzez jego konsolidacj w jedn
poczon wysz uczelni wojskow. Dzi mamy pi akademii wojskowych, chcemy je
zintegrowa w jedn uczelni. Bdziemy take organizowa zintegrowan Akademi
Bezpieczestwa Narodowego, czc problematyk wszystkich dziedzin bezpieczestwa
narodowego. Koczc chciabym podkreli, e w reakcji na przyspieszon w ostatnich latach
ewolucj rodowiska bezpieczestwa midzynarodowego nie wystarcz ju tylko zmiany
kosmetyczne. Nie wystarcz drobne korekty, zmiany w naszych sojuszniczych i narodowych
politykach bezpieczestwa. Konieczne s zmiany o charakterze strategicznym. Dotyczy to
zwaszcza UE, gdzie szczeglnie pilna i wana jest strategiczna refleksja w zakresie Wsplnej
Polityki Bezpieczestwa i Obrony.
Dzikuj za uwag.
154
18 kwietnia 2012 r.
Profesjonalna armia
Wystpienie szefa BBN w Akademii Obrony Narodowej
Szanowni Pastwo,
Dzikuj za zaproszenie. Gratuluj wyboru tematyki i kontynuowania tradycji takich debat
organizowanych przez grup suchaczy obecnie najwyszych studiw wojskowych. Mamy
mwi o profesjonalnej armii. C to zatem jest owa profesjonalna armia?
Jak wiemy zdania uczonych w tej materii s podzielone, ale nie tylko uczonych. O ile
w rodowisku uczonych odmienno pogldowa jest zupenie naturalna i potrzebna, o tyle
w rodowisku praktykw, sztabowcw, analitykw, planistw, programistw, dowdcw jest co
najmniej niepokojca. Bo przecie plany i programy musz dotyczy czego, co wszyscy
jednakowo rozumiemy. Trzeba po prostu nie czekajc na rozstrzygnicia nigdy niekoczcych
si sporw teoretycznych, definicyjnych itp. przyj pragmatycznie jaki jeden wsplny sposb
rozumienia. W tym przypadku rozumienia profesjonalnej armii.
Ja tak wanie postpi. Nie silc si na precyzyjne definiowanie profesjonalizacji armii,
chciabym zaproponowa kilka refleksji na ten temat wychodzc z zaoenia, e najbardziej
oglnie mwic armia to synteza trzech czynnikw: czowiek, bro i organizacja.
Czowiek
Profesjonalizacja tak rozumianej armii to zatem profesjonalne pozyskiwanie i przygotowywanie
onierzy, profesjonalne wyposaenie ich w potrzebn bro i inne wyposaenie, i wreszcie
profesjonalne organizowanie struktur i dziaa onierzy.
Rozpocznijmy od tego, e profesjonalny onierz, czyli onierz zawodowy, to przede wszystkim
czowiek sam decydujcy si na taki zawd. Nie z przymusu, a z wyboru. Jak wiemy w Polsce ju
taki stan mamy. Nareszcie.
155
Mog przy okazji wspomnie, e od wielu lat wanie o to si upominaem. Trzeba byo pokona
wiele oporw. Oporw wrd zarwno nas samych, wojskowych, najwyszych dowdcw
i sztabowcw, jak i decydentw politycznych. Prawd powiedziawszy decyzja o przejciu na
armi zawodow to take i dla mnie osobista, ogromna satysfakcja.
Ale, jak wiemy, likwidacja suby z przymusu to nie wszystko. Aby mwi o onierzu
zawodowym, nie wystarczy tylko, aby by on ochotnikiem. To musz by ochotnicy speniajcy
potrzebne kryteria. Tu maswka nie ma sensu. Trzeba takie kryteria mdrze, a wic
profesjonalnie a nie amatorsko ustanowi. Do wojska zawodowego trzeba dokonywa
selekcji. Wybiera i przebiera wrd ochotnikw z odpowiednimi motywacjami, wiedz
i predyspozycjami psychofizycznymi. W pewnym momencie popenilimy troch bdw, np.
minimalizujc potrzebny poziom wyksztacenia. Sztandarowo niezrozumia decyzj byo
np. obnienie wymaganego poziomu wyksztacenia oficerw do poziomu licencjata w sytuacji,
kiedy obiektywne potrzeby coraz lepszego wyksztalcenia bardzo szybko rosy w dynamicznie
przeksztacajcym si i komplikujcym rodowisku bezpieczestwa. Dobrze, e ten bd
naprawiamy.
Kolejny wymiar uzawodowienia to profesjonalizacja procesu przygotowywania onierzy,
ksztacenia kandydatw, szkolenia pojedynczych onierzy, wiczenia wojsk, dowdztw,
sztabw i caych formacji. W sposb oczywisty inny musi by proces szkolenia szeregowych
zawodowych, ni tych z poboru. Ale przecie i wszystkie pozostae rodzaje, dziedzinyoraz formy
szkolenia musz uwzgldnia inn organizacj i tre szkolenia. Do tego potrzebne s
odpowiednie, profesjonalne treci procesu szkolenia, zawarte w dokumentach strategicznych,
doktrynach, regulaminach, instrukcjach, podrcznikach itp.
Czy mamy ju takie profesjonalne treci? Profesjonalne treci mog powstawa tylko
w profesjonalnych procedurach. Czy mamy ju np. profesjonalny system bada i studiw
dowiadcze operacyjnych? Czy mamy wreszcie dobrze zorganizowany system ksztacenia kadr
dowdczych i sztabowych? Czy mamy odpowiedni do potrzeb armii profesjonalnej system
szkolnictwa wojskowego?
Od dawna twierdz, e nie. Szkolnictwo wojskowe rozmywa si w szkolnictwie cywilnym, ucieka
na oglny rynek. Traci przez to profesjonalizm wojskowy. Dlatego musi by ono zreformowane.
I jak wiemy - bdzie reformowane. Powstanie jedna, zintegrowana wysza uczelnia wojskowa.
Jednoczenie na bazie obecnego potencjau szkolnictwa wojskowego zainicjowane zostanie
utworzenie wyszej uczelni bezpieczestwa narodowego, uczelni jakiej nie mamy, a jaka jest
potrzebna w coraz bardziej kompleksowym rodowisku bezpieczestwa.
Bro
Armia zawodowa, aby w ogle miao sens jej utrzymywanie, musi dysponowa uzbrojeniem
i innym wyposaeniem na takim poziomie jakociowym, jaki jest dostpny w danym pastwie
i w danym czasie. Aby to zapewni, potrzebny jest profesjonalny proces cigej modernizacji
technicznej si zbrojnych.
To nie moe by przypadkowe wydawanie pienidzy, to nie mog by amatorskie zakupy, to nie
moe by uleganie urokowi reklam firm zbrojeniowych czy innym formom lobbingu.
To wreszcie nie moe by proste zaspokajanie dzisiejszych, najbardziej palcych potrzeb.
Stosowanie reguy "pilnej potrzeby operacyjnej" wiadczy tylko o tym, e zawczasu czego nie
przewidzielimy, e musimy reagowa ad hoc. Czyli im wicej takich przypadkw, tym wicej
dowodw na brak profesjonalnego podejcia do modernizacji technicznej.
Modernizacja techniczna, aby bya profesjonalna, musi zapewni przygotowanie potrzebnych
zdolnoci nie na dzi, bo te powinny wynika z duo wczeniejszych decyzji, ale zdolnoci na
przyszo. Dlatego armia profesjonalna to taka, ktra potrafi wyprzedzajco zaopatrywa si
w potrzebne uzbrojenie.
156
Dlatego dzi gdy w wielu dziedzinach musimy nadgania opnienia i gdy jednoczenie mamy
ograniczone rodki najlepsz strategi modernizacji technicznej jest strategia przeskoku
generacyjnego. Oznacza ona kierowanie rodkw budetowych nie na sprzt biecy, ale na
sprzt kolejnej generacji.
Po pierwsze: Biednego nie sta, aby mie wszystko. Trzeba z czego rezygnowa. Ale
rezygnowa trzeba mdrze, na zasadzie ucieczki do przodu.
Po drugie: jeli chcemy kogo dogoni, to trzeba korzysta z teorii pocigu, a ta mwi wyranie
twoje tempo musi by wysze albo musisz pdzi na skrty. Szybsze tempo jest moliwe, jeli
moesz wykorzysta wiksze rodki, jeli moesz mie wikszy budet. Jeli natomiast nie masz
takich moliwoci a my nie mamy to nie cigaj po ladach ciganego, nie naladuj go.
To wanie strategia przeskoku generacyjnego. Jako minimum bierz choby przykad z psa
gonicego zajca. To co prawda nie jest optymalna strategia pocigu, ale jest jedn
z instynktownych. Minimum wniosku z tej strategii nie bierz przestarzaego sprztu nawet
w darze.
Co dzisiaj przede wszystkim powinno by treci profesjonalnego procesu modernizacji
technicznej? Identyfikujemy dla polskich si zbrojnych trzy priorytety: szeroko rozumiane
systemy informacyjne (dowodzenia, rozpoznania, broni precyzyjnej, robotw itp.), obron
powietrzn,
w tym przeciwrakietow oraz mobilno wojsk ldowych, zwaszcza mobilno migowcow.
Te priorytety wynikaj z analizy i oceny przyszych potrzeb operacyjnych i strategicznych.
Organizacja
Profesjonalna armia, to armia zorganizowana odpowiednio do potrzeb, zwaszcza potrzeb
operacyjnych.
Dzisiaj armia profesjonalna to w wymiarze strategicznym i operacyjnym w pierwszej kolejnoci
armia "joint" (poczona). A to oznacza przede wszystkim potrzeb reformy systemu
dowodzenia. Jak wiadomo - bdzie ona przeprowadzona. Jej istot na szczeblu strategicznym
jest integracja kierowania i dowodzenia si zbrojnych wok trzech podstawowych funkcji:
planowania, dowodzenia oglnego i operacyjnego. Stosownie do tych funkcji utworzone zostan
trzy instytucje strategiczne: Sztab Generalny i dwa dowdztwa: oglne/generalne i operacyjne.
Te zmiany pocign za sob konieczno innych zmian na niszych szczeblach dowodzenia.
Na przykad osobicie sadz, e otwart kwesti jest potrzeba istnienia dowdztw dywizji
w wojskach ldowych. Nawet armia amerykaska ju od nich odchodzi.
Razem z integracj dowodzenia musi take nastpowa konsolidacja organizacyjna si
zbrojnych, w tym sukcesywne odchodzenie od garnizonowego i przechodzenie do bazowego
systemu dyslokacji.
W sumie profesjonalizacja si zbrojnych to proces przenikajcy wszystkie sfery ich
funkcjonowania. To nie tylko zniesienie poboru. Zniesienie poboru jest jedynie punktem
startowym rzeczywistego, wielowymiarowego procesu profesjonalizacji.
Myl, e dzi jest to ju dla nas wszystkich oczywiste. Ju na szczcie nikt nie mwi, e w cigu
dwch lat zbudowalimy profesjonaln armi. I dobrze, e jest to oczywiste. Bo wyzwania
profesjonalizacyjne s ogromne.
Miejmy wiadomo, e dopiero wchodzimy na normaln ciek profesjonalizacji. Wierz, e
gwni uczestnicy dzisiejszego sympozjum poprowadz polskie wojsko po tej ciece, zgodnie
z najlepszymi zasadami budowy, utrzymywania i wykorzystywania armii profesjonalnej.
Dzikuj za uwag.
157
2 lutego 2012 r.
Potrzeba jakociowo nowej strategii

bezpieczestwa Unii Europejskiej
Wystpienie szefa BBN w Instytucie
Wyszych Studiw Obrony Narodowej we Francji
Szanowni Pastwo,
Rozpoczn od postawienia nastpujcej tezy, ktr bd chcia przeanalizowa i rozwin

w dalszym cigu wystpienia. Ot teza ta brzmi: trway midzynarodowy system
bezpieczestwa mona zbudowa tylko na fundamencie wsplnoty interesw; w godzinach
prby sama wsplnota wartoci okazuje si niewystarczajca. To podstawowa lekcja dla
bezpieczestwa, jak mona wycign z ostatnich kryzysw midzynarodowych.
Co moim zdaniem uzasadnia t tez?
Nie ulega wtpliwoci, e strategiczne rodowisko bezpieczestwa midzynarodowego podlega
dzi niezwykle dynamicznym zmianom. Nastpuje przyspieszona deregulacja systemu
ustanowionego w erze zimnej wojny (ONZ, NATO, OBWE). Wzgldna stabilizacja wypierana jest
przez destabilizacj. Chwiej si fundamenty gospodarcze bezpieczestwa (kryzys finansowy).
Nabieraj znaczenia nowe wyzwania i zagroenia (terroryzm globalny, cyberzagroenia,
asymetryzacja bezpieczestwa nuklearnego). Mwic krtko: ronie niepewno, nasilaj si
ryzyka.
W tych warunkach pojawia si naturalny strategiczny odruch obronny: zamykanie si
w skorupie wasnych obaw. Poszczeglne pastwa patrz gwnie pod swoje nogi, aby si nie
potkn na ryzykach. Patrzenie daleko, poza horyzont taktyczny i polityczny, nikogo nie
interesuje. To krtkowzroczne podejcie. W odniesieniu do spraw szerszych, oglniejszych,
zewntrznych moemy czasami zauway tendencj do kierowania si strategi strusia, czyli
chowania gowy w piasek.
Nic zatem dziwnego, ze dzi jednym z gwnych problemw staje si malejcy poziom zaufania
midzy pastwami. Przekada si to na osabienie organizacji midzynarodowych (UE, NATO,
158
OBWE), ktrych fundamentem jest wanie zaufanie. Grozi to renacjonalizacj polityk

bezpieczestwa poszczeglnych krajw.
W tym stanie rzeczy realne staje si ryzyko staczania si stosunkw midzynarodowych
w kierunku nieskutecznego, a nawet przeciwskutecznego adu midzynarodowego. Moe on
nawet przyj posta anarchicznego wiata bezbiegunowego z wieloma coraz mniej stabilnymi
potgami, zajtymi swoimi wasnymi sprawami. Jednoczenie wiata penego chaosu,
konfliktw midzy osabionymi mocarstwami, politycznej fragmentacji i dziaa wycznie
doranych, nastawionych na krtkoterminowy zysk. To nie dajcy si niestety dzi wykluczy
scenariusz wiata niekontrolowanego, niestabilnego, funkcjonujcego permanentnie
w wyniszczajcych warunkach ryzyka powyej racjonalnego progu.
Jeeli zatem istot przyczyn kopotw z bezpieczestwem we wspczesnych warunkach jest
niepewno, ktra potguje ryzyka, to istot strategicznego lekarstwa na te kopoty musi by
usuwanie niepewnoci i przez to redukowanie ryzyka.
Aby radzi sobie w grzskich warunkach niepewnoci trzeba mie twarde punkty oparcia.
Zwyke, idealistyczne odwoywanie si do potrzeby szlachetnego zaufania, jako wartoci samej
w sobie, nie moe wystarczy. Gdy idzie o bezpieczestwo, wszyscy zwracaj si w stron
twardych, realnych, konkretnych interesw. W budowaniu bezpieczestwa midzynarodowego
trzeba wic szuka czego wicej ni tylko wsplne wartoci, ktre w godzinach prby okazuj
si niewystarczajce. Trzeba poszukiwa i identyfikowa wsplne interesy dla wszystkich
czonkw danej zbiorowoci. Nie mona obraa si, e kto ma swoje interesy, w tym take, e
ma interesy inne od naszych. To co najzwyczajniej naturalnego. Trzeba natomiast wynajdywa
to, co moe by wsplne, wok czego moemy jednoczy nasze wysiki. Trzeba zidentyfikowa
katalog (wizk) interesw wsplnych, jednakowych dla wszystkich czonkw wsplnoty.
W sumie uwaam, e ustanowiona i przyjta na tym fundamencie strategia wsplnoty interesw
to najlepsza, jedyna realna i potencjalnie skuteczna, strategia na niepewne, ryzykowne czasy.
Jak tak strategi realizowa? Najoglniej rzecz biorc, dadz si wyrni trzy sposoby, trzy
koncepcje realizacji takiej strategii. Skrtowo okrelibym je koncepcjami budowania
bezpieczestwa: wsplnotowego, sojuszniczego i partnerskiego. Kryterium wyrnienia jest tu
moc wizi strategicznych istniejca midzy pastwami: od lunego, czsto doranego,
partnerstwa, poprzez mocne, zawczasu zorganizowane sojusze, a do w peni zintegrowanej
wsplnoty politycznej wielu pastw.
Najsilniejsz koncepcj, dajc najwicej pewnoci i wzajemnej gwarancji, jest zintegrowane
bezpieczestwo wsplnotowe. Jego budowanie to zmierzanie do zorganizowania wsplnego,
jednolitego, zintegrowanego systemu bezpieczestwa. Dzisiaj w Europie tak szans stwarza
rozwijanie wsplnoty obronnej w ramach konsekwentnej, pogbionej integracji UE. Oczywicie
jest to szansa, dla ktrej wykorzystania potrzebny jest o wiele wikszy wysiek woli, koncepcji
i organizacji, ni prezentowany przez pastwa UE dotychczas.
Umacnianie bezpieczestwa sojuszniczego to przede wszystkim umacnianie Sojuszu
Pnocnoatlantyckiego. Nie wolno zagubi jego podstawowej wartoci jak jest wi
transatlantycka. Wspdziaanie Europy z Ameryk byo i musi pozosta wanym fundamentem
bezpieczestwa. Sojusz musi te utrzyma przede wszystkim jego fundamentaln misj, jak jest
kolektywna obrona jego czonkw. Wszystkie inne funkcje, take potrzebne, musz jednakowo
by pochodn jego misji podstawowej, mog j uzupenia, ale nie zastpowa, ani te
redukowa.
Tworzenie bezpieczestwa partnerskiego z kolei to denie do zbudowania strategicznej sieci
wsppracujcych
na
zasadach
partnerstwa
rnych
podmiotw:
organizacji
midzynarodowych, pastw oraz podmiotw pozapastwowych. Dobrym forum do mylenia
o takim bezpieczestwie i organizowania go w najszerszym moliwym obszarze mogaby by
OBWE. Mogaby by, bo dzi jest ona zupenie sparaliowana w funkcji bezpieczestwa. By
moe takie prace mogyby oywi podupadajc dzisiaj, a jake przecie zasuon dla
bezpieczestwa midzynarodowego organizacj.
159
Jeli chcemy zmierza do poprawy bezpieczestwa w Europie, jeli chcemy usuwa niepewno
i redukowa ryzyka, to kada z powyszych trzech koncepcji (wsplnotowa, sojusznicza
i partnerska) moe by w tym pomocna. Warto je wszystkie realizowa. One nie s
konkurencyjne, raczej s komplementarne: wzajemnie si uzupeniaj i w jakim stopniu
warunkuj.
Oczywicie s midzy nimi pewne i to istotne rnice. Bezpieczestwo partnerskie moe by
najbardziej powszechne, ale jednoczenie charakteryzuje si stosunkowo najmniejszym
stopniem pewnoci. Bezpieczestwo sojusznicze daje duo wiksze gwarancje i poczucie
pewnoci, ale z natury jest bardziej ograniczone podmiotowo. Najsilniejsze jest naturalnie
bezpieczestwo wsplnotowe, jednolite dla wszystkich czonkw dobrowolnie stworzonej
wsplnoty.
Dlatego w zakoczeniu chciabym wanie szczeglnie podkreli konieczno wykorzystania
szansy zbudowania mocnego bezpieczestwa w Europie, jak daje UE. Ale doskonale wiemy, e
dzisiaj UE jest w kopotach. e sprawy bezpieczestwa schodz na plan dalszy. Wielka szkoda.
Gra pozorw, jak s prby zajmowania si drobnymi, szczegowymi kwestiami WPBiO nie ma
wikszego sensu. Kopoty z bezpieczestwem w ramach UE nie le w drobnych, indywidualnie
nawet wanych konkretach. One wynikaj z braku jednolitego pojmowania fundamentw
strategicznych i w konsekwencji braku wsplnej wizji strategicznej. A taka racjonalna
i skuteczna wizja nie jest moliwa bez zdefiniowania w pierwszej kolejnoci wsplnoty
interesw strategicznych wszystkich czonkw. Dopki takiego wsplnotowego katalogu
interesw strategicznych nie zdefiniujemy, bdziemy dreptali w miejscu, bez adnego
wsplnego poytku.
W zwizku z tym, opierajc si take na dowiadczeniach z polskiej prezydencji w UE, proponuj
uruchomienie Strategicznego Przegldu Bezpieczestwa UE, ktry doprowadziby do
nowelizacji strategii bezpieczestwa europejskiego. Myl, e mona w tym wzgldzie
z powodzeniem wykorzysta dowiadczenia NATO z prac nad obecn strategi sojusznicz
i rozpocz od powoania tzw. grupy mdrcw. Znowelizowana Europejska Strategia
Bezpieczestwa stworzyaby podstaw do dalszego organizowania si UE we wsplnot
bezpieczestwa. Taka wsplnota za mogaby by mocnym ogniwem szerszego,
kooperatywnego systemu bezpieczestwa (precyzyjniej: kooperatywnej sieci bezpieczestwa)
w caej przestrzeni euroatlantyckiej, ktry powinnimy wszyscy stara si budowa.
Czy nam to si uda? Czy zdoamy w natoku biecych kopotw i doranych interesw
politycznych zmobilizowa si do mylenia i dziaania strategicznego? To pytanie pozostawiam
otwarte.
160
Opracowanie:
Biuro Bezpieczestwa Narodowego
Autorzy zdj:
Biuro Bezpieczestwa Narodowego str. 4, 8, 9, 12, 16, 18, 19, 23, 24, 101-158
Wojciech Grzdziski/KPRP str. 13, 15, 20, 59, 60, 62, 65, 73, 80, 88, 91
Eliza Radzikowska-Biaobrzewska/KPRP str. 56, 77
ukasz Kamiski/KPRP str. 10, 11, 24, 53, 70, 97
Piotr Molcki/KPRP str. 7, 20, 25, 85
Wojciech Olkunik/KPRP str. 14, 22
161

Sprawy Bezpieczenstwa Narodowego W Czasie Prezydentury Bronislawa Komorowskiego

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Sprawy Bezpieczenstwa Narodowego W Czasie Prezydentury Bronislawa Komorowskiego

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

SPRAWY

SOWO WSTPNE SZEFA BBN ..................................................................................................................................................................4

GWNE INICJATYWY PREZYDENTURY BRONISAWA KOMOROWKSIEGO ........................................................................6

Strategiczny zwrot w polityce bezpieczestwa doktryna Komorowskiego ............................................................................ 7

KALENDARIUM AKTYWNOCI PREZYDENTA RP W OBSZARZE BEZPIECZESTWA.........................................................28

AWANSE GENERALSKIE ...............................................................................................................................................................................46

WYBRANE WYSTPIENIA PREZYDENTA RP BRONISAWA KOMOROWSKIEGO...................................................................52

Wystpienie na odprawie kadry kierowniczej MON i Si Zbrojnych RP, 2015 r........................................................................ 53

WYBRANE TEKSTY I WYSTPIENIA SZEFA BBN W LATACH 20102015 ......................................................................... 100

SOWO WSTPNE SZEFA BBN

i we waciwym czasie bd uwzgldniay najnowoczeniejsze tendencje w sztuce

Prof. dr hab. Stanisaw Koziej

GWNE INICJATYWY PREZYDENTURY

Jedn z myli przewodnich prezydentury Bronisawa Komorowskiego byo

Prezydentura Bronisawa Komorowskiego to te okres zabiegw

W latach 20102012 z inicjatywy Prezydenta RP przeprowadzono pierwszy polski

8 listopada 2011 r. prezydent Bronisaw Komorowski wyda postanowienie

24 maja 2013 r. opublikowana zostaa pierwsza Biaa Ksiga Bezpieczestwa

Wanym priorytetem prezydentury Bronisawa Komorowskiego dotyczcym

5 listopada 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski, na wniosek Prezesa Rady

Nowa polityka obronnoci pastwa zakadajca skoncentrowanie si na

RADA BEZPIECZENSTWA NARODOWEGO

Wraz z objciem obowizkw Prezydenta RP przez Bronisawa Komorowskiego

Obszarem szczeglnie promowanym przez orodek prezydencki w latach 2010

Jedn z odpowiedzi na zwikszone zagroenie w regionie zwizane z agresywn

Po tragicznej katastrofie pod Smoleskiem 10 kwietnia 2014 r., w ktrej zgina

Rosyjska hybrydowa agresja na Ukrain, ale te ofensywa Pastwa Islamskiego

Problem cyberbezpieczestwa pozostawa w zainteresowaniu Prezydenta RP

POLITYKA W RAMACH NATO

Spotkania bilateralne i wielostronne Prezydenta Bronisawa Komorowskiego

10 kwietnia 2010 r. Marszaek Sejmu RP Bronisaw Komorowski, po tragicznej mierci Prezydenta

24 czerwca 2010 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone nowej

19 padziernika 2010 r. Prezydent Bronisaw Komorowski wrczy dr. Zdzisawowi Lachowskiemu

20 stycznia 2011 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, podczas ktrego

i zasadach jego podlegoci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektrych

8 marca 2012 r. z udziaem Prezydenta Bronisawa Komorowskiego, w ramach nowej paszczyzny

20 czerwca 2012 r. odbya si uroczysto przekazania sztandaru Subie Wywiadu Wojskowego.

29 listopada 2012 r. Prezydent Bronisaw Komorowski uczestniczy w uroczystoci z okazji Dnia

16 stycznia 2013 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego, powicone

22 stycznia 2014 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego. Gwnym jego

14 kwietnia 2014 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z prezydentem Modawii Nicolae

22 padziernika 2014 r. odbyo si powiedzenie RBN powicone koncepcji wzmocnienia

Pnocnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estoskiej,

12 stycznia 2015 r. odbyo si posiedzenie Rady Bezpieczestwa Narodowego powicone Doktrynie

13 marca 2015 r. Prezydent Bronisaw Komorowski spotka si z premierem Francji Manuelem

Na stopie generaa dywizji :

na stopie generaa brygady:

na stopie generaa broni:

na stopie generaa dywizji:

na stopie generaa brygady:

na stopie generaa brygady:

na stopie generaa dywizji:

na stopie generaa brygady:

Suba Kontrwywiadu Wojskowego

Suba Wywiadu Wojskowego

Suba Kontrwywiadu Wojskowego

Biuro Ochrony Rzdu

na stopie nadinspektora Policji:

na stopie generalski nadinspektora Policji:

na stopie nadinspektora Policji:

Pastwowa Stra Poarna

na stopie generaa brygady SG:

na stopie generaa dywizji SG: