BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

BAØI 1:
CÔ SÔÛ TAÏO MOÂ HÌNH 3D – HEÄ TRUÏC TOÏA
ÑOÄ VAØ PHÖÔNG PHAÙP NHAÄP ÑIEÅM
CHÍNH XAÙC
1. GIÔÙI THIEÄU VEÀ CAÙC MOÂ HÌNH 3D

Baûn veõ 2D laø taäp hôïp cuûa caùc ñoaïn thaúng vaø ñöôøng cong (ñöôøng
troøn, cung troøn, elíp…) naèm trong maët phaúng XY. Trong baûn veõ 3D ta
theâm vaøo truïc Z.
Lòch söû phaùt trieån moâ hình 3D baét ñaàu töø vieäc taïo maët 21
2
chieàu, sau ñoù laø daïng khung daây (wireframe), maët cong (surface) vaø cuoái
cuøng laø moâ hình khoái raén (solid). Hình döôùi ñaây trình baøy 4 theá heä döõ
lieäu CAD.

Solid CAD Solids

(Theá heä
4)

Trích Surfaces

Surface CAD Surfaces

(Theá heä 3)

Trích 3D edge

Wireframe
CAD Wireframe
(Theá heä 2)

Chieáu Edge
leân maët
phaúng
Baûn veõ
2D
(Theá heä Baûn veõ
1) 2D
1.1 Moâ hình 21 chieàu:
2

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 1

BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

Moâ hình maët 21 chieàu ñöôïc taïo ra theo nguyeân taéc keùo caùc ñoái
2
töôïng 2D theo truïc Z thaønh caùc maët 21 .
2
1.2 Moâ hình khung daây:
Moâ hình daïng khung daây bao goàm caùc ñieåm trong khoâng gian vaø
caùc ñöôøng thaúng hay cong noái chuùng laïi vôùi nhau. Moâ hình daïng khung
daây nhö hình 1 bao goàm 12 caïnh (edge). Caùc maët khoâng ñöôïc taïo neân
vaø chæ coù caùc ñöôøng bieân, moâ hình naøy chæ coù kích thöôùc caùc caïnh
nhöng khoâng coù theå tích (nhö maët cong), hoaëc khoái löôïng (nhö solid).
Toaøn boä caùc ñoái töôïng cuûa moâ hình ñeàu ñöôïc nhìn thaáy.

Hình 1: Khung daây 12

1.3 Moâ hình maët cong: lines
Moâ hình maët cong bieåu dieãn ñoái töôïng toát hôn moâ hình khung daây.
Moâ hình maët cuûa hoäp chöõ nhaät gioáng nhö moät hoäp roãng, coù caùc
caïnh vaø caùc maët nhöng beân trong thì roãng. Moâ hình maët coù theå tích
nhöng khoâng coù khoái löôïng. Moâ hình daïng naøy coù theå che caùc ñöôøng
khuaát vaø toâ boùng (hình 2).

Hình 2: Moâ hình maët

cong

1.4 Moâ hình khoái raén (Solid):

Moâ hình khoái raén laø moâ hình bieåu dieãn vaät theå ba chieàu hoaøn
chænh nhaát. Moâ hình naøy bao goàm caùc caïnh, maët vaø caùc ñaëc ñieåm
beân trong. Duøng caùc leänh caét khoái raén ta coù theå nhìn thaáy toaøn boä
beân trong moâ hình. Moâ hình daïng naøy coù theå tính theå tích vaø caùc ñaëc
tính veà khoái löôïng.
Moâ hình 3D daïng maët cong vaø khoái raén coù theå che khuaát caùc
maët khuaát baèng leänh Hide vaø taïo hình aûnh thaät baèng caùch toâ boùng
baèng leänh Render hay Shade.(hình 3)

Hình 3: Moâ hình khoái raén

goàm 7 solid cô sôû

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 2

BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

2. ÑIEÀU KHIEÅN BIEÅU TÖÔÏNG HEÄ TOÏA ÑOÄ TRONG BAÛN VEÕ
AUTOCAD
2.1 Bieåu töôïng heä toïa ñoä trong AutoCAD:
Trong baûn veõ AutoCAD toàn taïi hai heä toïa ñoä: WCS (World
Coordinate System) vaø UCS (User Coordinate System). WCS toàn taïi trong baát
kyø baûn veõ AutoCAD. Ta coù theå taïo vaø löu nhieàu UCS trong moät baûn
veõ, UCS giuùp ta thöïc baûn veõ ba chieàu ñöôïc deã daøng hôn. Tuy nhieân
cuøng moät luùc ta chæ coù moät trong hai heä toïa ñoä WCS hoaëc UCS laø
hieän haønh.

Y Y
W
X + X
2.2 Caùc
Worldthieát laäp lieân
Coordinate Userheä
quan ñeán bieåu töôïng
System Coordinate
toïa ñoä:
System

Leänh UCSicon




 Doøng leänh:
Enter an option [ON/OFF/All/Noorigin/Origin/Properties] <ON>: Choïn caùc
löïa choïn.

 Caùc löïa choïn:

ON/OFF
Origin / Noorigin

(0,0, (0,0,
0) 0)

All
Hình 5:
Hình 6: Origin
Noorigin

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 3

Hình 4 : Löïa
choïn All
BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

Properties

Hình 7: Hoäp thoaïi

UCS Icon

 Caùc löïa choïn cuûa Hoäp thoaïi UCS Icon:

UCS Icon Style
2D
3D
Cone

Linewidth

UCS Icon Size

UCS Icon Color

Model Space Icon Color Chæ ñònh maøu cuûa bieåu töôïng UCS
treân khung nhìn cuûa khoâng gian moâ
hình.
Layout Space Icon Color Chæ ñònh maøu cuûa bieåu töôïng UCS
trong khoâng gian giaáy veõ.

Preview Hieån thò hình aûnh xem tröôùc cuûa bieåu töôïng toïa ñoä
treân model space.
3. THIEÁT LAÄP HÖÔÙNG QUAN SAÙT MOÂ HÌNH 3D
Khi khôûi ñoäng chöông trình thì höôùng quan saùt baûn veõ laø maët
phaúng maøn hình (2D). Do vaäy, tröôùc khi tieán haønh moät baûn veõ 3D, baïn
phaûi chuyeån ñoåi höôùng nhìn töø maët phaúng maøn hình sang höôùng nhìn
hình chieáu truïc ño (3D) theo caùc böôùc sau:
Böôùc 1:
Böôùc 2:

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 4

BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

Moâi tröôøng laøm vieäc baây giôø ñöôïc chuyeån veà 3D nhö hình 8:

4. CAÙC PHÖÔNG THÖÙC BAÉT ÑIEÅM ÑOÁI TÖÔÏNG

Hình 8: Moâi tröôøng laøm
Ñoái vôùi caùc caïnh cuûa moâ hình khung daây ta truy baét ñöôïc caùc
vieäcpline
ñieåm cuûa caùc ñoái töôïng line, circle, 3D nhö laø caùc ñoái töôïng 2D.
Caùc ñoái töôïng maët (surface) laø taäp hôïp caùc maët 3 hoaëc 4 caïnh,
do ñoù ta chæ truy baét ñöôïc caùc ñieåm ñoái vôùi caïnh taïo maët nhö: END,
INT, MID…
Caùc ñoái töôïng Solid ôû daïng wireframe ta truy baét ñöôïc caùc ñieåm
cuûa caùc caïnh thaúng hoaëc ñöôøng troøn taïo daïng khung daây cho solid.

5. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP NHAÄP TOÏA ÑOÄ ÑIEÅM TRONG

KHOÂNG GIAN 3D

Ñeå nhaäp toïa ñoä moät ñieåm vaøo baûn veõ 3 chieàu, ta coù 5 phöông
phaùp sau ñaây:

 Tröïc tieáp duøng phím choïn (Pick) cuûa chuoät.

 Toïa ñoä tuyeät ñoái X,Y,Z

 Toïa ñoä töông ñoái @X,Y,Z

 Toïa ñoä truï töông ñoái @dist<angle,Z

P3
(@50<45,50
 Toïa ñoä caàu töông ñoái @dist<angle<angle )
Ví duï 1:

Veõ caùc ñoaïn thaúng P1P2 vaø P2P3 baèng leänh LINE theo toïa ñoä truï nhö
sau: P1
(0,0,0) 50

50

P2
(@40,0,0) 45
O
Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 5
BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

Ví duï 2:

Veõ caùc ñoaïn thaúng P1P2 vaø P2P3 baèng leänh LINE theo toïa ñoä caàu nhö
sau:

P3
(@50<45<45)

P1 50
(0,0,0)
45
O

P2
(@40,0,0)
45
O

6. VÍ DUÏ VEÕ MOÂ HÌNH KHUNG DAÂY

Söû duïng leänh LINE, nhaäp toïa ñoä töông ñoái ñeå veõ moâ hình khung
daây goàm caùc ñoaïn thaúng coù kích thöôùc nhö caùc hình döôùi.

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 6

BAØI GIAÛNG AUTOCAD 2004 (3D)

Bieân soaïn: NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ Trang 7