Vous êtes sur la page 1sur 2

ATomadadeDecisoApoiada

Oart.116daLein.13.146/15criaumtertiumgenusemmatriademodelosprotetivosdepessoasemsituao
devulnerabilidade.Almdostradicionaisinstitutosdatutelaecuratela,surgeaTomadadeDecisoApoiada.O
TtuloIVdoLivroIVdaParteEspecialdoCdigoCivil,passaavigoraracrescidodoart.1.783A,
consubstanciando11pargrafos.Essaimportanteinovaojeraaguardada.Elaconcretizaroart.12.3do
Decreto6.949/09quepromulgouaConvenodasNaesUnidassobreosDireitosdasPessoascom
Deficincia,nosseguintestermos:OsEstadosPartestomaromedidasapropriadasparaproveroacessode
pessoascomdeficinciaaoapoioquenecessitaremnoexercciodesuacapacidadelegal.Onovomodelo
jurdicotambmseinspiranolegisladoritaliano,queatravsdaLein.6/2004introduziunoCdigoCivil(arts.404
a413)afiguradoamministratoredisostegno,ouseja,oadministradordeapoio,eingressanoBrasilpormeiodo
EstatutodaPessoacomDeficinciaquasequesimultaneamentecomasuaintroduonoart.43doCdigoCivil
daArgentina,comvignciaprogramadapara2016.
Tutelaecuratelasoinstituiesprotetivasdapessoaedosbensdosquedetmlimitadacapacidadedeagir
sejapelaidadeoupelasubmissoaprvioprocessodeinterdio,evitandoosriscosqueessacarnciapossa
imporaoexercciosdassituaesjurdicasporpartedeindivduosjuridicamentevulnerveis.Contudo,pormais
queolegisladorpaulatinamenteprocurereformlasdeformaaadequlasaomodelopersonalistadodireito
civilconstitucional,pelaprpriaestrutura,tutelaecuratelasomedidasprioritariamentefuncionalizadasao
campoestritamentepatrimonial.Emcontrapartida,aTomadadeDecisoApoiadaummodelojurdicoquese
apartadosinstitutosprotetivosclssicosnaestruturaenafuno.Elacontempladapeloart.116daLein.
13.146/15paraingressarnoTtuloIVdoLivroIVdaParteEspecialdoCdigoCivil,quepassaavigoraracrescido
doCaptuloIII(apsoestudodatutelaecuratela).Onovoart.1.783Aveiculaasuaessncia:Atomadade
decisoapoiadaoprocessopeloqualapessoacomdeficinciaelegepelomenos2(duas)pessoasidneas,
comasquaismantenhavnculosequegozemdesuaconfiana,paraprestarlheapoionatomadadedeciso
sobreatosdavidacivil,fornecendolhesoselementoseinformaesnecessriosparaquepossaexercersua
capacidade.
NaTomadadeDecisoApoiadaobeneficirioconservaracapacidadedefato.Mesmonosespecficosatosem
quesejacoadjuvadopelosapoiadores,apessoacomdeficincianosofrerrestrioemseuestadodeplena
capacidade,apenasserprivadadelegitimidadeparapraticarepisdicosatosdavidacivil.Pensemosemuma
pessoacommaisde18anosouemancipada(poisparaosmenoresosistemadispedaautoridadeparentale
tutela),queemrazodeumadificuldadequalquerouumdficitfuncional(fsico,sensorialoupsquico),
permanenteoutemporrio,sintaseimpedidadegerirosseusprpriosinteresseseatmesmodeseconduzir
pelocotidianodavida.Elanecessitadeauxlioe,paratanto,oDireitoCivillhedefereatomadadedeciso
apoiada.Cuidasedefigurabemmaiselsticadoqueatutelaeacuratela,poisestimulaacapacidadedeagirea
autodeterminaodapessoabeneficiriadoapoio,semquesofraoestigmasocialdacuratela,medida
nitidamenteinvasivaliberdadedapessoa.Nosetratadeummodelolimitadordacapacidadedeagir,masde
umremdiopersonalizadoparaasnecessidadesexistenciaisdapessoa,noqualasmedidasdecunho
patrimonialsurgememcarteracessrio,prevalecendoocuidadoassistencialevitalaoserhumano.Enquantoa
curatelaeaincapacidaderelativaparecematenderpreferentementesociedade(isolandoosincapazes)e
famlia(impedindoquedilapideoseupatrimnio),emdetrimentodoprpriointerdito,aTomadadeDeciso
Apoiadaobjetivaresguardaraliberdadeedignidadedapessoacomdeficincia,semamputarourestringir
indiscriminadamenteseusdesejoseanseiosvitais.
Deacordocomo1odoart.1.783A,Paraformularpedidodetomadadedecisoapoiada,apessoacom
deficinciaeosapoiadoresdevemapresentartermoemqueconstemoslimitesdoapoioaseroferecidoeos
compromissosdosapoiadores,inclusiveoprazodevignciadoacordoeorespeitovontade,aosdireitoseaos
interessesdapessoaquedevemapoiar.Opreceitorevelaqueoncleodoapoiofornecerqualidadedevida
pessoacomdeficincia,cabendoaosdoisapoiadoresseguirfielmenteotermolevadoajuzo,tendoem
consideraoasconcretaseefetivasnecessidadeseaspiraesdobeneficirio.Obeneficiriodoapoio
conservarasuaautodeterminaoemtodososatosquenoestejamincludosnoacordo.Assim,paraa
satisfaodosatosordinriosdavidacotidiana,nonecessitardeauxliodosapoiadores.Maisumavez,
constatamosqueoapoioumamedidadenaturezaortopdica,nuncaamputativadedireitos.
Atomadadedecisoapoiadanosurgeemsubstituiocuratela,maslateralmenteaela,emcarter
concorrente,jamaiscumulativo.Emrazodessaforosaconvivncia,paulatinamenteadoutrinaterque
desenvolvercritriosobjetivosparaapartarasutildelimitaoentreombitodeaplicaodecadaumadessas
medidas.Desdejpodemoscogitardaszonascinzentasemqueconcorremtodosospressupostoslegaisparaa

incapacitaojudicial,porm,antesqueseinicieoprocessodeinterdio,ovulnerveldeliberaporrequerera
TomadadeDecisoApoiada.Estenderseiaelapessoacomdeficinciapsquicapermanente,aindano
curatelada,quealmejaserbeneficiriadoapoio?Cremos,inclusive,queaTomadadeDecisodeApoiopoder
contribuirdecisivamenteparaumaavalanchedelevantamentodeinterdies.Aoinvsderestringirmosa
possibilidadedapessoacurateladaacessaroregimedetomadadedecisoapoiadaenquantonoocorreo
levantamentodainterdio,podemostranquilamenteadmitirque,combasenotradicional,quempodeomais,
podeomenos,defirasepessoacurateladaouocurador,ouoMinistrioPblicoalegitimidadede,
alternativamenteaorequerimentodelevantamentodeinterdio(queseacolhidolherestituircapacidadeplena),
pleitearaojuizcompetenteasubstituiodacuratelapelomodelodeTomadadeDecisoApoiada,noqualse
libertardasamarrasdaincapacidaderelativa,compreservaodoimportanteauxliodedoisapoiadores.
Dos11anosdeexperinciaitaliana,extraiseque,maisdoqueumareforma,aintroduodaadministrao
apoiadasetornouumaverdadeirarevoluoinstitucionalreconhecidainclusivepelaCorteConstitucional
(9/12/2005,n.440),culminandoporconfinarainterdioemumespaoresidual.Realmente,aexperincia
demonstraqueacurateladesempenhaumafunopatrimonialbsica:adesolucionarproblemasconcretos
comocomprar,vender,alugarumimveleinvestirumasomaemdinheiro.medidaqueoEstatutodaPessoa
Deficientesupreessafinalidade,pormeiodeauxiliarestidoscomoapoiadoressemqueapessoaapoiadaseja
privadadesuacapacidadedefato,atendnciainexorvelquenoBrasilsereproduzaoxitodoCdigoCivilda
Itlia.Afinal,modelosjurdicoscomoessematerializamoprincpiodaDignidadedaPessoaHumananadupla
acepo:protetivaepromocionaldassituaesexistenciais.

Vous aimerez peut-être aussi