PRZYRZDY POMIAROWE

Publikacja wspfinansowana
ze rodkw Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Przyrzdy pomiarowe
Oglny podzia: mierniki, rejestratory, detektory, charakterografy.
Budowa przyrzdw pomiarowych:
urzdzenie odczytowe

liczba na wywietlaczu lub wskazwka

ustrj pomiarowy

przetworniki elektromechaniczne lub elektroniczne

przetwarzajce mierzone wielkoci na sygnay do urzdzenia odczytowego

obudowa
Podzia miernikw ze wzgldu na mierzon wielko:
- przyrzdy na prd stay, na prd przemienny
- amperomierze

- woltomierze

- omomierze

- watomierze

- liczniki energii elektrycznej

Uniwersalne przyrzdu pomiarowe (multimetry) - cz funkcj kilku w/w.
2

Dokadno pomiaru:
- bd bezwzgldny pomiaru (uchyb)

= Xzmierzone - Xrzeczyw

- bd wzgldny

= ( / zakres) 100 %

Klasa dokadnoci przyrzdu (opisana na miernikach) = najwikszy

dopuszczalny wzgldny bd pomiaru.

Istniejce klasy: 0.05; 0.1; 0.2; 0.5; 1; 1.5; 2.5; 5

Jaki maksymalny bezwzgldny bd pomiaru moe wystpi? :

max = (klasa/100) zakres
np.: zakres 300V, klasa 1.5, wskazanie 200V max = (1.5/100)300=4.5V
czyli wynik pomiaru zapisujemy: 200 4.5 V

Z punktu widzenia klasy dokadnoci pomiaru, przyrzdy dzielimy na:

wskaniki

klasa 2.5 i 5

przyblione oszacowanie wartoci

mierzonej

mierniki techniczne

klasa 1 i 1.5

typowe zastosowania przemysowe

mierniki laboratoryjne

klasa 0.5

przyrzdy wzorcowe

klasa 0.05, 0.1, 0.2

do skalowania i wzorcowania innych miernikw

Mierniki cyfrowe

 Pomiar natenia prdu realizowany jest w multimetrach metod

pomiaru spadku napicia na wewntrznym wzorcowym rezystorze.
Rezystor wzorcowy jest dobierany do zakresu pomiarowego, na
przykad: 0,1 dla zakresu 1 A; 1 dla zakresu 100 mA.
Przy pomiarze napicia lub natenia prdu zmiennego sygna
mierzony po przeskalowaniu w dzielniku wejciowym jest podawany na
przetwornik AC/DC.
Przetwarzanie rezystancji na napicie moe polega na bezporednim
wykorzystaniu prawa Ohma: mierzony jest spadek napicia na
nieznanej rezystancji, wymuszony przepywem prdu ze rda
prdowego o dokadnie znanej wydajnoci.

Przetworniki A/C stosowane w multimetrach cyfrowych

W wikszoci multimetrw cyfrowych stosowane s integracyjne
przetworniki A/C, bazujce na poredniej metodzie przetwarzania.
Napicie wejciowe jest najpierw przetwarzane na odcinek czasu lub
czstotliwo, a nastpnie za pomoc licznika na posta cyfrow.

Przebieg napicia na wyjciu integratora w

przetworniku A/C z podwjnym cakowaniem.

Zasada pomiaru: Konwersja zaczyna si podaniem mierzonego napicia Ux na integrator.

Skutkiem tego jest liniowe narastanie napicia na wyjciu integratora (pierwsze cakowanie),
ktre trwa przez cile okrelony czas, wyznaczany przez licznik. Po upywie tego czasu
ukad sterowania przecza wejcie integratora na rdo napicia wzorcowego Uo o
przeciwnej polaryzacji i kondensator integratora rozadowuje si (drugie cakowanie) a do
czasu, gdy komparator wykryje, e osignity zosta punkt startowy. Licznik mierzy odcinek
czasu, jaki jest potrzebny do rozadowania kondensatora. Stosunek czasu rozadowania T2 do
czasu adowania kondensatora T1 odpowiada stosunkowi napicia mierzonego Ux do
napicia referencyjnego Uo. Liczba impulsw zliczonych w czasie rozadowania kondensatora
9
Nx jest proporcjonalna do mierzonego napicia.

Parametry miernikw cyfrowych

Zakres pomiarowy
najwiksza warto mierzona X, jak miernik moe zmierzy
Liczba cyfr
Wystpuje take pojcie p cyfry. Np. okrelenie miernik 3,5 cyfrowy
oznacza miernik o zakresie wywietlanych cyfr od 0 do 1999.
Rozdzielczo
zdolno przyrzdu do wykrycia zmiany wielkoci mierzonej
np. U = 10 V/104 = 1 mV
Niepewno pomiaru U
Odczytywana ze specyfikacji przyrzdu.
np.: 0,05% wartoci mierzonej + 0,01% zakresu
Jeli przy w/w specyfikacji zmierzona warto 6V na zakresie 10V, to:

10

Mierniki analogowe

Podzia miernikw analogowych ze wzgldu na ustroje pomiarowe:

mierniki magnetoelektryczne
mierniki elektromagnetyczne
mierniki elektrodynamiczne

mierniki indukcyjne

11

Oddziaywanie staego pola magnetycznego na uzwojenie, przez ktre pynie prd.

Stosowane gwnie do pomiaru natenia i napicia prdu staego.
Podziaka jest rwnomierna, bo kt wychylenia wskazwki jest proporcjonalny do I.
12

13

14

15

Ruchomy rdze stalowy jest wcigany do wntrza nieruchomej cewki podczas przepywu
w niej prdu.
Stosowane gwnie do pomiaru prdu przemiennego, ale stosowane te dla prdu staego.
Podziaka jest nierwnomierna, bo kt wychylenia wskazwki jest proporcjonalny do I2.
16

17

Elektrodynamiczne oddziaywanie dwch cewek

(nieruchoma i ruchoma) przez ktre przepywa prd.

Stosowane gwnie w watomierzach.

18

19

Zmienne pole magnetyczne oddziauje na metalow tarcz.

Gwne zastosowanie: liczniki energii elektrycznej.
20

21

Rodzaj prdu
Oznaczenie

Opis
Prd stay
Prd przemienny
Prd stay i przemienny

Pooenie nominalne
Oznaczenie

Opis
Pooenie pionowe

Pooenie poziome
Pooenie nominalne skone,
np. z ktem nachylenia 60

22

Zwikszenie zakresu pomiarowego woltomierza

23

Zwikszenie zakresu pomiarowego amperomierza

24

Pomiar rezystancji metod techniczn

25

26

27

28