Vous êtes sur la page 1sur 163

katalog

2010/2011

Testy

ksiki

programy reedukacyjne

Pracownia TesTw Psychologicznych


Polskiego TowarzysTwa Psychologicznego

Przed zoeniem zamwienia naley zapozna si z


rubryk Jak kupowa (str. 6).
zarwno osoby prywatne, jak instytucje obowizuje
bezwzgldny wymg przysania kserokopii dyplomu
psychologa, ktry bdzie uytkownikiem testw.

Druk: zakad Poligraficzny Jerzy engel, ul. okrzei 13, 05-220 zielonka, tel./fax (0-22) 781-97-70

SpiS treci

informacje o Pracowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
Jak kupowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
zapowiedzi wydawnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
alfabetyczny spis testw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Testy:
inteligencja i procesy poznawcze . . . . . . . . . .19
osobowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
zainteresowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107
promocja i psychologia zdrowia . . . . . . . . . .113
neuropsychologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
rodzina, szkoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125
programy komputerowe . . . . . . . . . . . . . . . . .135
inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147
kontakt z Pracowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
wzr zamwienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163

informacje o pracowni
pocztki

w latach siedemdziesitych Polskie Towarzystwo Psychologiczne i instytut Psychologii Uniwersytetu warszawskiego podjy wspln inicjatyw stworzenia placwki
opracowujcej i rozpowszechniajcej testy psychologiczne.

powstanie Laboratorium
technik Diagnostycznych

inicjatywa ta znalaza opiekunw w osobach Prof. Marii ebrowskiej Przewodniczcej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz prof. Tadeusza Tomaszewskiego Dyrektora instytutu Psychologii Uw. Powstanie placwki stao si moliwe
dziki umowie podpisanej w roku 1975 przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne i
wydzia Psychologii Uw, a przede wszystkim dziki donacji, na ktr skaday si m.
in. pokane zbiory biblioteczne. Donatorem by Prof. Bohdan zawadzki psycholog dziaajcy przez wiele lat w stanach zjednoczonych. w ten sposb powstao
laboratorium Technik Diagnostycznych im. Bohdana zawadzkiego. celem tej placwki byo prowadzenie dziaalnoci naukowej, szkoleniowej i wydawniczej, z ktrej mieli korzysta zarwno studenci psychologii jak i pracownicy poradni
psychologiczno-pedagogicznych. kierownikami laboratorium zostali kolejno
mgrewa oleszkiewicz i mgr wodzimierz grodzicki. od roku 1981 laboratorium byo
kierowane przez dr Teres szustrow, a w skad zespou tej placwki wchodziy: dr
anna ciechanowicz, mgr Joanna Filipczuk, dr aleksandra Jaworowska. Przy laboratorium dziaaa komisja ekspertw, do ktrej naleeli: prof. Maria Manturzewska,
Prof. Janusz kostrzewski, Prof. Jerzy Brzeziski, Prof. Jacek Paluchowski, Prof. elbieta
hornowska. laboratorium skupio si przede wszystkim na realizacji zadania najwaniejszego dla rodowiska polskich psychologw, a mianowicie rozpoczo
prace nad adaptacj i normalizacj testw uznanych przez komisj ekspertw za
kanon narzdzi diagnostycznych. w okresie od 1981 roku do 1990, mimo trudnoci
wynikajcych z nieuregulowanych jeszcze wwczas warunkw politycznych i gospodarczych, psychologowie-praktycy zaczli mie dostp do licencjonowanych,
znormalizowanych, poprawnie przygotowanych pod wzgldem edytorskim testw
autorw polskich i zagranicznych oraz do literatury. wrd pierwszych wydanych
na polskim rynku narzdzi znalazy si: Testy Matryc ravena, kwestionariusz osobowoci eysencka ePQ-r, inwentarz stanu i cechy lku, skala inteligencji wechslera dla Dzieci wisc-r i skala Dojrzaoci Umysowej columbia.

pracownia testw
psychologicznych
polskiego towarzystwa
psychologicznego
okolicznoci powstania i
skad zespou

w roku 1990 umowa, na podstawie ktrej dziaao laboratorium, zostaa rozwizana. Powstay wwczas dwie niezalene placwki: laboratorium Technik Diagnostycznych wydziau Psychologii Uw, ktrego zadaniem miao by przede
wszystkim wspomaganie dydaktyki uniwersyteckiej oraz Pracownia Testw Psychologicznych samodzielna pod wzgldem finansowym i merytorycznym, wydzielona jednostka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, ktra staa si
najwikszym wydawc testw w Polsce.
w latach 1990-2006 Pracownia Testw Psychologicznych Polskiego Towarzystwa
Psychologicznego kierowana bya kolejno przez dr Teres szustrow i dr ann ciechanowicz. Merytoryczny zesp Pracowni Testw Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego stopniowo powiksza si. w 2006 roku w jego skad
wchodziy: dr aleksandra Jaworowska (w Pracowni od pocztku jej istnienia),
prof. anna Matczak (w Pracowni od1996 roku), mgr Joanna staczak (w Pracowni
od 1990 roku), mgr Diana Fecenec (w Pracowni od 1995 roku) i mgr ewa zalewska (w Pracowni w latach 2004 2008). zorganizowana zostaa kierowana
przez mgr Joann Filipczuk ksigarnia prowadzca sprzeda testw i ksiek psychologicznych.

pracownia testw
psychologicznych ptp
Dziaalno

Pracownia dokonaa w tym czasie adaptacji i normalizacji ponad stu testw autorw polskich i zagranicznych. wydaa testy, ktre w latach poprzedzajcych
dziaalno Pracowni byy oczekiwane przez praktykw; w ofercie Pracowni znalazy si skale inteligencji wechslera (wais-r, wisc-r), wszystkie Testy Matryc ravena, testy zdolnoci oglnych dla dzieci, modziey i dorosych, kwestionariusze
do badania osobowoci i temperamentu, narzdzia przygotowane z myl o poradnictwie zawodowym i selekcji pracownikw. opublikowane zostay programy
reedukacyjne dla dzieci majcych trudnoci w nauce czytania i pisania oraz programy do diagnozy i terapii zaburze spowodowanych uszkodzeniami centralnego
ukadu nerwowego. Pracownia publikowaa te ksiki dotyczce technik dia-

informacje o pracowni
gnozy, a take rnych problemw i kierunkw terapii psychologicznej. obok dziaalnoci badawczej i wydawniczej Pracownia prowadzia te cenione przez praktykw szkolenia dotyczce stosowania i interpretacji wybranych testw. ksigarnia
zorganizowana i prowadzona przez Pracowni staa si bardzo wanym i cennym
elementem w yciu rodowiska. odbiorcami narzdzi diagnozy psychologicznej
przygotowywanych przez Pracowni byy poradnie psychologiczno-pedagogiczne, uniwersytety, placwki suby zdrowia, wojsko, policja, banki, urzdy pastwowe, organizacje pozarzdowe oraz rosnca z kadym rokiem grupa
psychologw pracujcych samodzielnie i rozwijajcych wasne, prywatne miejsca
pracy. Pracownia osigaa z prowadzonej dziaalnoci dochody pozwalajce na
finansowanie kolejnych programw badawczych. wspomagaa take dziaalno
statutow Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, na ktr corocznie przeznaczane byo 15% z zysku Pracowni.
przeksztacenie pracowni
testw psychologicznych
ptp w spk z o. o.

w roku 2006 zarzd gwny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego podj decyzj o przeksztaceniu Pracowni Testw Psychologicznych PTP w spk z ograniczon odpowiedzialnoci, w ktrej jedynym wsplnikiem jest Polskie Towarzystwo
Psychologiczne. Pracownia Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o. kontynuuje dziaalno poprzedniczki. Dzia merytoryczny prowadzi dziaalno badawcz, szkoleniow, usugow i wydawnicz. Dzia handlowy zajmuje si sprzeda testw
oraz ksiek z zakresu psychologii i nauk pokrewnych w ksigarni symptomy oraz w
ksigarni internetowej. w nowej firmie znaleli si te wszyscy dotychczasowi pracownicy poprzedniej placwki. Prezesem zarzdu spki zostaa dr aleksandra Jaworowska.

Nasz Zesp

Zesp pracowni skada si ze staych pracownikw oraz grupy kilkudziesiciu


wsppracownikw psychologw zatrudnionych w rnych placwkach na terenie caej Polski.
prezes Zarzdu Pracowni Testw Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego sp. z o.o.
aleksandra Jaworowska
Dzia Merytoryczny
anna Matczak kierownik
Joanna Bitner
Urszula Brzeziska
Diana Fecene
aleksandra Jaworowska
Joanna staczak
Dzia Handlowy
Joanna Filipczuk kierownik
anna Budyska
artur Joski
wiesaw kaczyski
agnieszka Macioszczyk
grzegorz Mazurek
Magdalena skrzeczyska
Ksigowo
Jadwiga choroszewska
Magdalena wierzbicka
Sekretariat
ewa sapryk

Jak kupowa?
Nasza oferta

Pracownia Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o. prowadzi sprzeda:


testw psychologicznych przeznaczonych wycznie dla psychologw
(w katalogu oznaczone )
testw przeznaczonych dla wybranych grup uytkownikw nie bdcych
psychologami
testw przeznaczonych do samobadania (powszechnego uytku, dostpnych dla wszystkich)
ksiek z zakresu psychologii i nauk pokrewnych
programw reedukacyjnych
Pracownia jest jedynym dystrybutorem wasnych testw.

Kto moe by nabywc i


uytkownikiem testw
psychologicznych wydawanych i sprzedawanych
przez pracowni?

Testy psychologiczne s chronionymi narzdziami pracy psychologa (na mocy


Ustawy o zawodzie psychologa i samorzdzie zawodowym psychologw z 8
czerwca 2001). Dlatego moe je naby osoba, ktra legitymuje si dyplomem
ukoczenia magisterskich studiw psychologicznych.

Jak kupowa testy?

Przy zakupie testw psychologicznych obowizuje bezwzgldny wymg przedstawienia kserokopii dyplomu psychologa, ktry bdzie uytkownikiem testw. Dotyczy to zarwno osb prywatnych, jak i instytucji.
Prosimy o wyrozumiao i nie traktowanie tych wymaga jako restrykcji. w interesie caego rodowiska psychologw jest ochrona testw psychologicznych przed
osobami nieuprawnionymi do ich stosowania.
kupujc po raz pierwszy test psychologiczny naley wysa, najlepiej faksem
pod numer 0-22 636 52 10 lub poczt na adres: ksigarnia syMPToMy,
Dzia handlowy Pracowni Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o., ul. Dzielna 5,
00-162 warszawa, kserokopi dyplomu tylko strony z numerem i dat jego
otrzymania.
Nie honorujemy dyplomw doktorskich, specjalizacji czy legitymacji PTP.
osoby, ktre nie odebray jeszcze dyplomu mog okaza zawiadczenie z
uczelni o odbytym egzaminie magisterskim.
Pracownia prowadzi rejestr dyplomw; kserokopia dokumentu przysana
przy pierwszym zamwieniu na testy zostanie wczona do naszej bazy.
kolejne zamwienia bd realizowane bez koniecznoci przedstawiania
dyplomu, klient moe by poproszony jedynie o pokazanie dowodu tosamoci.
reguy zakupu testw psychologicznych dotycz zarwno sprzeday stacjonarnej (w ksigarniach), jaki i wysykowej.

klienci mog kupowa wydawnictwa na miejscu w ksigarniach lub drog wysykow.


Zakupy w ksigarniach

SYMptOMY gwna ksigarnia Pracowni Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o.


mieci si przy ul. Dzielnej 5. znajduje si tam pena oferta testw psychologicznych
oraz ksiek z psychologii i dziedzin pokrewnych.
Jest czynna od poniedziaku do pitku w godzinach od 11 do 18. w soboty jest nieczynna.
W dotychczasowej ksigarni mieszczcej si w gmachu wydziau Psychologii Uw,
przy ul. stawki 5/7, w pokoju 11 na parterze sprzedajemy jedynie wybrane tytuy
ksikowe i arkusze testowe wycznie dla studentw.
ksigarnia przy ul. stawki jest czynna w nastpujcych godzinach:

Jak kupowa?
poniedziaek od 10 do 17
wtorek od 9 do 17
roda od 9 do 17
czwartek od 10 do 17
pitek od 10 do 17
sobota od 10 do 14
w sierpniu obie ksigarnie s nieczynne z powodu inwentaryzacji. w poowie sierpnia jest zorganizowana jedna wysyka wysyamy wtedy tylko testy.
Osobom prywatnym (take prowadzcym dziaalno gospodarcz) sprzedajemy wydawnictwa wycznie za gotwk. Mona te paci kart patnicz.
instytucje pacce przelewem musz mie zamwienie powiadczone przez
ksigowego (na okrelone wydawnictwa lub na zakup za okrelon kwot).
nie naley wysya zamwie, jeli towar ma by kupiony w ksigarni; naley
jednak uprzedzi nas o swojej wizycie, jeeli zakup jest duy, np. przekracza
200 arkuszy jednego rodzaju.
Zakupy drog wysykow

zamwienia mona skada w ksigarni internetowej, poczt lub faksem.

zachcamy do zarejestrowania si na naszej stronie www.practest.com.pl. Jest tam


ksigarnia internetowa, w ktrej mona zamawia testy i ksiki.
W Ksigarni internetowej

Jest to wygodna forma zamawiania, gdy dane do rejestracji wprowadza si tylko


raz. Naley zapamita login i haso! Przy kadym zamwieniu mona zmieni
dane do faktury (tak wic raz zarejestrowany klient moe zamawia dla rnych instytucji oraz prywatnie) i miejsce odbioru.
klient rejestruje si w ksigarni internetowej zawsze jako osoba fizyczna (nie jako instytucja). zamwienia moe skada wycznie osoba zarejestrowana; zoenie zamwienia przez zarejestrowanego klienta jest rwnoznaczne z jego zobowizaniem
do odbioru przesyki i zapaty za zamwiony towar. Nie naley zatem udostpnia
loginu i hasa osobom trzecim.
Przy rejestracji naley zaznaczy, czy jest si psychologiem. Jeeli tak, to naley:
wpisa numer dyplomu oraz przysa kopi dokumentu poczt lub faksem
na numer 0-22 636 52 10 z dopiskiem rejestracja w internecie. wpisany
numer musi by zgodny z numerem na dyplomie. Jeli numer dyplomu nie
zostanie wpisany nazwisko klienta nie znajdzie si na licie nazwisk do autoryzacji .
Po porwnaniu przysanej kserokopii dyplomu ze zgoszeniem rejestracyjnym
umoliwiamy klientowi do tego uprawnionemu zamawianie testw. Bez tej
procedury klient moe zamawia jedynie ksiki i inne wydawnictwa niezastrzeone dla psychologw.
osoba prywatna moe zleci wysanie testw do innej osoby prywatnej wycznie
pod warunkiem dostarczenia dyplomu magistra psychologii odbiorcy.

zamwienie moe by napisane na zwykej kartce lub wg wzoru zamieszczonego


na stronie 163. zamwienie musi zawiera:
Zamawianie poczt lub
faksem

Dokadne nazwy zamawianych pozycji. naley te nazwy przepisa z cennika. Jest to wane zwaszcza przy zamawianiu elementw testw, np. arkusze wisc-r wystpuj w dwch rodzajach: pene (z labiryntami) lub bez
labiryntw jeli opis arkuszy nie jest precyzyjny, wysyamy arkusze z labiryntami i nie uwzgldniamy reklamacji.

Jak kupowa?
UWAGA! w cenniku przy kadej pozycji podana jest w ramce cena kompletu danego testu i wymienione s wszystkie elementy wchodzce w skad kompletu. zamawiajc komplet testu naley napisa jego nazw (lub skrt nazwy), a nastpnie
ilo okreli jako 1 komplet. nie naley przepisywa elementw kompletu.
kady element testu wymieniony w cenniku mona kupi oddzielnie. w miar moliwoci i zapotrzebowania sprzedajemy take takie czci testw, ktre w cenniku
nie figuruj, np. poszczeglne ukadanki do skal wisc-r czy wais-r(Pl).

Jasno okrelon ilo zamawianych pozycji. naley kierowa si jednostkami z cennika. arkusze testowe sprzedajemy w iloci 25 bd wielokrotno,
tzn. nie mona kupi 20 czy 30, a tylko 25, 50, 75, 100,......1000 czy 2500.

okrelon form patnoci:


przelewem mog paci wycznie instytucje. Termin patnoci widnieje
na fakturze.
za zaliczeniem (pobraniem) pocztowym oznacza opat w momencie odbioru przesyki u listonosza lub na poczcie. Ta forma patnoci
jest obowizkowa dla klientw indywidualnych (rwnie prowadzcych
dziaalno gospodarcz, np. prywatny gabinet) i dopuszczalna dla instytucji.
UWAGA! Powysze formy patnoci wykluczaj si wzajemnie.
zarwno osoby prywatne, jak i instytucje mog dokona przedpaty
jednak wycznie po otrzymaniu od Dziau handlowego faktury proforma.

Numer Nip. Pracownia Testw Psychologicznych PTP sp. z o. o. jest patnikiem podatku VaT i wystawia wszystkim klientom faktury VaT. w zwizku z
tym naley koniecznie poda numer Nip.

podpisy na zamwieniach instytucji paccych przelewem musz by


podpisy ksigowego i/lub dyrektora. Przy zamawianiu testw obowizkowy
jest take podpis psychologa.

Numer telefonu.

Podanie numeru Pastwa telefonu pozwoli na szybsze wyjanienie ewentualnych wtpliwoci.

Osoby prywatne prosimy o przesanie, z pierwszym zamwieniem, upowanienia


do przechowywania i przetwarzania swoich danych.
naley wysa zamwienie poczt, na adres: ksigarnia syMPToMy, Dzia handlowy Pracowni Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o., ul. Dzielna 5, 00-162 warszawa lub faksem: 0-22 636 52 10.
prosimy o nie powielanie zamwie. Jeli zamwienie zostao wysane faksem, nie
naley wysya go poczt i odwrotnie. Jeeli z powodu podwjnie wysanego zamwienia otrzymaj Pastwo towar dwa razy, reklamacja nie bdzie uwzgldniona. rwnie, kiedy dzwoni Pastwo w sprawie przyspieszenia wysyki, naley
wyranie zaznaczy, e proba dotyczy zamwienia ju wysanego.
prosimy o terminowy odbir przesyek. Jeli paczka wrci z adnotacj nie podjto
w terminie, kosztami zwrotu i powtrnej wysyki zostanie obciony klient.
reklamacje

1. reklamacje towaru zakupionego w ksigarniach stacjonarnych w zwizku z wykonywan dziaalnoci gospodarcz i zawodow (dotyczy to firm, instytucji i
prywatnej praktyki) reguluj przepisy o rkojmi (art. 556576 kodeksu cywilnego),
zgodnie z ktrymi naley w pierwszym moliwym terminie po otrzymaniu przesyki, bez nieuzasadnionej zwoki sprawdzi jako przysanego towaru oraz, czy
ilo i rodzaj towaru s zgodne z zamwieniem i natychmiast zgosi do ksigarni
ewentualn reklamacj.
2. reklamacje towaru zakupionego w ksigarniach stacjonarnych przez osoby fizyczne do uytku prywatnego, a nie w zwizku z wasn dziaalnoci gospodarcz lub zawodow, reguluje Ustawa o szczeglnych warunkach sprzeday
konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Ustawa z 27 lipca 2002 roku).

Jak kupowa?
3. reklamacje towaru zakupionego poprzez sprzeda wysykow (np. w ksigarni
internetowej lub na zamwienia skadane faksem i telefonicznie) reguluje
Ustawa o ochronie niektrych praw konsumentw oraz odpowiedzialno za
szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny (Ustawa z 2 marca 2000 roku).
zgodnie z ni klient moe zrezygnowa z towaru bez podania przyczyny w cigu
10 dni od daty otrzymania przesyki o ile produkt nie by uywany, kopiowany
ani nie zosta w aden sposb zniszczony. Dotyczy to tylko ksiek, czasopism i
programw reedukacyjnych nie przyjmujemy zwrotw testw psychologicznych. gwarantujemy zwrot wartoci produktu. Pienidze zwracamy przelewem na podane konto lub przekazem pocztowym. koszt dostawy i odesania
towaru nie podlega zwrotowi.
4. wszystkie towary objte s gwarancj producenta. Jeeli po otrzymaniu towaru
klient znajdzie w nim wady techniczne lub uszkodzenia powstae w trakcie dostawy, powinien odesa towar na adres ksigarni przesyk pocztow. Nie
przyjmujemy adnych przesyek odsyanych do nas za pobraniem pocztowym.
5. koszty zwizane z odesaniem towaru reklamowanego zwracamy po otrzymaniu przesyki i rozpatrzeniu reklamacji. Produkt wymieniamy na penowartociowy, a jeli nie jest to moliwe (np. kiedy nakad jest wyczerpany) zwracamy
pienidze.

Koszty wysyki

obowizujce koszty wysyki s podane w aktualnym cenniku testw oraz na stronie www.practest.com.pl.
na yczenie klienta wysyamy przesyki poczt kuriersk. wtedy koszty przesyki w
caoci pokrywa klient.
UWAGA! Jeli nie z naszej winy (nieodebranie paczki w terminie itp.) musimy wysa paczk ponownie, klient pokrywa rzeczywisty koszt zwrotu i ponownej wysyki
(poczta + pakowanie).

Kontakt z Dziaem
Handlowym w sprawie
zamwie i dystrybucji
wydawnictw

w sprawie zamwie testw i ksiek z Dziaem handlowym Pracowni mona kontaktowa si nastpujco:
piszc na adres:
Ksigarnia SYMptOMY
Dzia Handlowy pracowni testw psychologicznych ptp sp. z o.o.
ul. Dzielna 5, 00-162 Warszawa
wysyajc faks:
0-22 636 52 10
dzwonic:
0-22 636 60 33
przez ksigarni internetow:
www.practest.com.pl
adres e-mail: testshop@practest.com.pl
Pod tym adresem nie przyjmujemy zamwie; zamwienia drog elektroniczn
mona skada jedynie za porednictwem ksigarni internetowej (patrz: str. 7)

Kierownik Dziau
Handlowego
Ochrona praw autorskich

Telefon komrkowy kierownika Dziau handlowego


0-601 24 50 40
wszystkie ksiki i testy psychologiczne wydawane przez Pracowni Testw Psychologicznych PTP sp. z o.o. chronione s przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994
roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku nr
90, poz. 631 z pniejszymi zmianami). w zwizku z tym, korzystanie z nich jest dopuszczalne jedynie w zakresie okrelonym przepisami wskazanej ustawy.

Jak kupowa?
w szczeglnoci, bez wyranej zgody Pracowni Testw Psychologicznych PTP
sp. z o.o. zabronione jest kopiowanie i wprowadzanie testw do obrotu, udostpnianie testw osobom nieuprawnionym, wprowadzanie jakichkolwiek zmian do testw oraz ich publiczne udostpnianie, w tym take na stronach internetowych.
naruszenie przepisw ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczeglnoci bezprawne rozpowszechnianie i udostpnianie testw stanowi podstaw
do wszczcia w stosunku do osoby naruszajcej zarwno postpowania cywilnego
obejmujcego danie zaniechania naruszenia, usunicia skutkw naruszenia, naprawienia wyrzdzonej szkody i wydania uzyskanych korzyci, jak i postpowania
karnego o czyn zagroony kar grzywny, ograniczenia wolnoci albo pozbawienia
wolnoci do lat 2.

10

Zapowiedzi wydawnicze pracowni testw psychologicznych ptp

W latach 2010 2011 uka si nastpujce testy


NeUtrALNY KULtUrOWO teSt g cFt 3
(teSt OF g: cULtUre FAir)
Autorzy: r. B. cattell i A. K. S. cattell

Test suy do pomiaru inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna. zdaniem autorw jest testem
czystym kulturowo. Przeznaczony jest dla osb modziey i dorosych o ponadprzecitnym poziomie inteligencji.
zadania wymagaj rozumowania indukcyjnego na materiale geometrycznym Pene badanie obejmuje pomiar
zdolnoci przy uyciu dwu zeszytw. w kadym z nich znajduj si cztery podtesty. Mona je przeprowadza indywidualnie lub grupowo. Polskie badania normalizacyjne przeprowadzono w roku 2010.

NeUtrALNY KULtUrOWO teSt iNteLiGeNcJi cFt 20-r


(GrUNDiNteLLiGeNZteSt SKALA 2 reviSiON)
Autor: r. H. Wei

niemiecka wersja cFT 2 (culture Fair intelligence Test) r. B. cattella, przeznaczona do badania dzieci, modziey
i osb dorosych o przecitnej inteligencji. zawiera cztery podtesty analogiczne jak w wersji cFT 3. Badania
przeprowadza si indywidualnie lub grupowo. normy polskie bd opracowane dla dzieci i modziey ze szk
podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz osb dorosych w wieku od 20 do 59 lat.

NeUtrALNY KULtUrOWO teSt iNteLiGeNcJi cFt 1-r


Autorzy: r. H. Wei i J. Osterland

Test, ktrego pierwowzr stanowia zrewidowana wersja cFT 1-r (culture Fair intelligence test) r. B. cattella, przeznaczony do badania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Mierzy inteligencj ogln. skada si z
szeciu podtestw z zadaniami wymagajcymi okrelania relacji pomidzy figurami, rozpoznawania zasad i regu,
a take szybkoci spostrzegania. z dziemi modszymi (4-6 lat) jest przeprowadzany indywidualnie, a ze starszymi
(7-9 lat) grupowo. normalizacja bdzie przeprowadzona na prbie oglnopolskiej.

teSt rOZUMieNiA SW WerSJA Z


(ZAAWANSOWANA) (trS-Z)
Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych ptp

Test suy do pomiaru zasobu sownikowego, traktowanego jako wskanik inteligencji skrystalizowanej. Moe dziki temu stanowi wartociowe dopenienie diagnozy intelektu dokonywanej testem inteligencji pynnej. Przeznaczony jest do badania licealistw, studentw i osb z wyszym wyksztaceniem. skada si z 30 zada
polegajcych na rozpoznawaniu synonimw. Moe by przeprowadzany indywidualnie lub grupowo. Badania
normalizacyjne przeprowadzono w roku 2010.

11

Zapowiedzi wydawnicze pracowni testw psychologicznych ptp

teSt rOZUMieNiA SW WerSJA StANDArD (trS-S)


Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych ptp

Trs-s to atwiejsza wersja Trs-z, przeznaczona do badania osb dorosych. zawiera 30 zada wymagajcych
rozpoznawania synonimw. Moe by przeprowadzany indywidualnie lub grupowo. normy polskie bd opracowane dla oglnopolskiej populacji osb dorosych w wieku 20-59 lat.

teSt SOWNiKOWY DLA DZieci (tSD)


Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych ptp

Test przeznaczony do badania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. suy do pomiaru biernej i czynnej znajomoci sw. skada si z czterech podtestw wymagajcych: przyporzdkowywania nazw do
okrelonych kategorii, rozpoznawania wyrazw bliskoznacznych, uzupeniania luk w zdaniach oraz nazywania
obiektw przedstawionych na obrazkach. Badania przeprowadzane s indywidualnie. Test bdzie normalizowany
na oglnopolskiej prbie dzieci w wieku 4;0 do 7;11.

teSt SW i teSt LicZB WS/ZF-r


(WOrtScHAtZteSt UND ZAHLeNFOLGeNteSt reviSiON)
Autor: r. H. Wei

Testy maj suy uzupenieniu diagnozy formuowanej przy uyciu cFT 20-r o aspekt inteligencji skrystalizowanej.
Mog by te stosowane jako odrbne metody do oceny umiejtnoci przetwarzania materiau werbalnego i
liczbowego. Przeznaczone s do badania dzieci i modziey. zadania wymagaj rozpoznawania synonimw oraz
uzupeniania cigw liczbowych. Badanie moe by przeprowadzane indywidualnie lub grupowo. normy polskie bd opracowane na oglnopolskich prbach dzieci i modziey ze szk podstawowych, gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych.

MiNNeSOcKi WieLOWYMiArOWY iNWeNtArZ


OSOBOWOci 2 MMpi-2
Autorzy: J. N. Butcher, W. G. Dahlstrom, J. r. Graham i A. tellegen

Pierwsze legalne w Polsce wydanie drugiej wersji najpowszechniejszego na wiecie narzdzia do badania osobowoci, wykorzystywanego take w diagnozie klinicznej przy ocenie takich zaburze, jak hipochondria, depresja, lk spoeczny, psychopatia, paranoja, psychastenia i in. wyniki mog by ujmowane na 126 skalach, w
tym dziesiciu skalach klinicznych i omiu skalach kontrolnych. kwestionariusz jest przeznaczony dla osb
dorosych i bdzie mia normy polskie opracowane na prbie w wieku od 18 do 69 lat.

UStrUKtUrALiZOWANY WYWiAD KLiNicZNY DO


BADANiA ZABUrZe OSOBOWOci
Z OSi ii DSM-iv (SciD-ii)
Michael B. First, Miriam Gibbon, robert L. Spitzer, Janet B. W. Williams
redakcja naukowa wydania polskiego: Bogdan Zawadzki, Agnieszka popiel, ewa pragowska

sciD jest czciowo ustrukturalizowanym wywiadem diagnostycznym umoliwiajcym ocen dwunastu zaburze osobowoci sklasyfikowanych na osi ii w DsM-iV oraz dodatku B do DsM-iV. wywiad moe by poprzedzony
wypenianym przez badanego kwestionariuszem, zawierajcym 119 pyta, korespondujcych z pytaniami wywiadu, o objawy wymienionych wyej zaburze. Pytania kwestionariusza, na ktre badany udzieli odpowiedzi
przeczcej, s pomijane w wywiadzie, co pozwala na jego skrcenie.

12

Zapowiedzi wydawnicze pracowni testw psychologicznych ptp

LiStA prZYMiOtNiKOWA AcL (ADJective cHecK LiSt)


Autor: Harrison G. Gough

Test acl suy do pomiaru cech osobowoci. zadaniem osoby badanej jest wybranie spord 300 przymiotnikw
tych, ktre odnosz si do niej. Przymiotniki skadaj si na 37 skal, wrd ktrych znajduj si skale potrzeb, skale
tematyczne, skale analizy transakcyjnej, skale do pomiaru twrczoci i profilu inteligencji oraz skale kontrolne. zakres zastosowa listy Przymiotnikowej, w przekonaniu autora, jest niemale nieograniczony. oprcz oceny cech
osobowoci mona te na jego podstawie dokonywa opisu obrazu ja idealnego, idei czy przekona, a take
postaci historycznych, regionw geograficznych, produktw rynkowych, itp. Badania mog mie zarwno
charakter indywidualny, jak i grupowy.

KWeStiONAriUSZ OSOBOWOci eYSeNcKA


WerSJA ZreWiDOWANA epQ-r
Autorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck

Pierwsze w Polsce pene wydanie wersji zrewidowanej, skadajcej si ze 106 pozycji. wyniki mog by ujmowane
na czterech skalach podstawowych Psychotyzmu, ekstrawersji, neurotyzmu i kamstwa, oraz dwu skalach dodatkowych skonnoci do Uzalenie oraz skonnoci do Przestpstw. kwestionariusz zosta normalizowany w
2009 roku dla osb midzy 16 a 69 rokiem ycia. Podrcznik bdzie zawiera dane dotyczce rnych grup klinicznych (np. narkomanw, winiw, pacjentw z nerwic).

KWeStiONAriUSZ OSOBOWOci eYSeNcKA epQ-r


WerSJA SKrcONA epQ-r(S)
Autorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck

wersja skrcona ePQ-r skada si z 48 pozycji i pozwala na obliczenie wynikw w czterech skalach podstawowych: Psychotyzmu, ekstrawersji, neurotyzmu i kamstwa. znormalizowana w 2009 roku dla osb w wieku 1669 lat.

KWeStiONAriUSZ iMpULSYWNOci ive


Autorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck
skada si z 54 pozycji, ktre tworz trzy skale: impulsywnoci, skonnoci do ryzyka i empatii. znormalizowany dla
osb w wieku 16 69 lat. Podrcznik bdzie te zawiera dane dla rnych grup zawodowych i klinicznych (np.
policjantw, onierzy zawodowych, kadry zarzdzajcej, ksigowych, bezrobotnych, alkoholikw, winiw).

13

Zapowiedzi wydawnicze pracowni testw psychologicznych ptp

SKALA WArtOci rvS (rOKeAcH vALUe SUrveY)


Autor: M. rokeach

nowa standaryzacja znanego narzdzia do badania systemu wartoci. rVs skada si z dwu list: listy wartoci ostatecznych oraz listy wartoci instrumentalnych. Badany ma za zadanie porangowa wartoci ze wzgldu na ich
wano, oddzielnie dla kadej listy. Badanie moe by przeprowadzane indywidualnie lub grupowo. rVs przeznaczona jest przede wszystkim do bada naukowych. aktualna normalizacja zostaa wykonana w roku 2009 na
prbie obejmujcej ponad 900 osb dorosych.

teSt rOZUMieNiA eMOcJi tre


Autorzy: A. Matczak i J. piekarska

Test suy do pomiaru zdolnoci rozumienia emocji traktowanej jako jeden z gwnych komponentw inteligencji
emocjonalnej, zgodnie z modelem Petera saloveya i Johna D. Mayera. skada si z szeciu rodzajw zada,
wymagajcych porzdkowania nazw pokrewnych sobie emocji, od najsabszej do najsilniejszej, znajdywania
przeciwiestw okrelonych emocji, wskazywania prostszych emocji, ktre s nieodzownymi skadnikami bardziej
zoonych uczu czy stanw, wizania emocji z ich zewntrznymi i wewntrznymi uwarunkowaniami. Przeznaczony jest dla modziey (od 15 lat) i dorosych. Moe by przeprowadzany zarwno indywidualnie, jak i grupowo.

KOLOrOWY teSt pOcZe ctt (cOLOr trAit teSt)


Autorzy: L. F. Delia i p. Satz

cTT jest now wersj (wprowadzono bodce kolorowe, wyeliminowano litery) Testu czenia Punktw. suy do
pomiaru uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej i umiejtnoci przeczania si z jednego symbolu na drugi.
zadanie badanego polega na jak najszybszym czeniu ze sob bodcw przy zachowaniu kolejnoci cyfr (Test
1) oraz kolejnoci cyfr i naprzemiennoci kolorw (Test 2). cTT jest przeznaczony do badania modziey i osb
dorosych. Moe by przydatny w diagnozie neuropsychologicznej. normy bd opracowane dla oglnopolskiej populacji osb w wieku od 18 do 69 lat.

KWeStiONAriUSZ DO pOMiArU DepreSJi KpD


Autorzy: e. ojek, A. Wjcik i J. Staczak

kwestionariusz skada si z 75 stwierdze, do ktrych badany ustosunkowuje si na 4- stopniowej skali odpowiedzi.


Pozycje dobierane byy tak, by odzwierciedlay podstawowe objawy zwizane z obnieniem nastroju, takie jak
utrata energii, anhedonia, myli samobjcze, pesymizm i poczucie winy. kPD przeznaczony jest dla modziey i
osb dorosych. Badanie przeprowadza si indywidualnie lub grupowo. normy bd opracowane dla oglnopolskiej populacji osb w wieku od 18 do 69 lat.

14

ALFABetYcZNY SpiS teStW


ais skala akceptacji choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
aPis-P(r) Bateria Testw aPis-P(r) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
aPis-z Bateria Testw aPis-z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
BaJek Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
BenTon Test Pamici wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122
Bhi-12 kwestionariusz nadziei Podstawowej Bhi-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98
BPcQ kwestionariusz Przekona na Temat kontroli Blu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
caT-a Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami zwierzt . .71
caT-h Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami ludzi . . . . . .72
cecs skala kontroli emocji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
ciss kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss . . . . . . . . . . .92
colUMBia skala Dojrzaoci Umysowej columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
coPe wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . .93
csQ kwestionariusz strategii radzenia sobie z Blem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
cVlT kalifornijski Test Uczenia si Jzykowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
cwP skala czowiek w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
d2 Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
DineMo Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . .90
DMi Diagnoza Moliwoci intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
DMi-2 Diagnoza Moliwoci intelektualnych wersja DMi-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Drzewa Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Ds14 skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
Dsr Dziecica skala rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
DysleksJa 3 Diagnoza dysleksji u uczniw iii klas szkoy podstawowej.
Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
DysleksJa 5 Diagnoza dysleksji. aneks do Przewodnika Diagnostycznego.
normalizacja dla uczniw klasy V szkoy podstawowej . . . . . . . . . . .25
DUM Diagnozowanie Uszkodze Mzgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
eas kwestionariusz Temperamentu eas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
ePQ-r kwestionariusz osobowoci eysencka ePQ-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
Fcz-kT Formalna charakterystyka zachowania kwestionariusz Temperamentu 84
FrosTig Test rozwoju Percepcji wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
ghQ ocena zdrowia Psychicznego wg D. goldberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115
gses skala Uoglnionej wasnej skutecznoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
herMans Metoda konfrontacji z sob 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
herMans Metoda konfrontacji z sob 2000 program do obliczania wynikw 146
inTe kwestionariusz inteligencji emocjonalnej inTe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
iPP inwentarz do oceny Pci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100
izz inwentarz zachowa zdrowotnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
Jsr Jak sobie radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
kanh kwestionariusz Twrczego zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

15

Alfabetyczny spis testw


kBPk kwestionariusz do Badania Poczucia kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
kkM kwestionariusz komunikacji Maeskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
kks kwestionariusz kompetencji spoecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
kkw kwestionariusz do Badania kryzysu w wartociowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .97
kMc kwestionariusz Metafory czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67
kns kwestionariusz nadziei na sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
kompos skala kompetencji osobistej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
kPr-roc kwestionariusz retrospektywnej oceny Postaw rodzicw . . . . . . . . .131
kP kwestionariusz Postaw yciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
krr kwestionariusz relacji rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
ksP kwestionariusz stylw Przywizaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
leiTer Midzynarodowa wykonaniowa skala leitera P-93 (Mwsl) . . . . . . . . . . .43
leksykon Test Jzykowy leksykon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
lkz lista kryteriw zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
loT-r Test orientacji yciowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
lwo lista wartoci osobistych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
MFF Test Porwnywania znanych ksztatw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
Mhlc wielowymiarowa skala Umiejscowienia kontroli zdrowia . . . . . . . . . . . . .116
Mini-coPe inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . . . . . . . . . . . . .93
Mini-Mac skala Przystosowania Psychicznego do choroby nowotworowej . .116
MiniMenTal krtka skala oceny stanu Umysowego (MMse) . . . . . . . . . . . . . .120
Msei wielowymiarowy kwestionariusz samooceny Msei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
neo-FFi inwentarz osobowoci neo-FFi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82
neo-Pi-r inwentarz osobowoci neo-Pi-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
oMniBUs Test inteligencji oMniBUs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
Pkie Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
Pkie Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej wersja
do samobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
PrF lista oczekiwa Pacjenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
Psi TesTy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
Pss-10 skala odczuwanego stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
PTi Popularny Test inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
PTk Psychologiczne Testy komputerowe PTk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
PTk Psychologiczne Testy komputerowe PTk DeMo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
PTs kwestionariusz Temperamentu PTs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85
rFFT Test Pynnoci Figuralnej ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
rhlB-Pl Bateria Testw do Badania Funkcji Jzykowych i komunikacyjnych
Prawej Pkuli Mzgu rhlB-Pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
risB Test niedokoczonych zda rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
ror Test rorschacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
sD skala Dyrektywnoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101
seg skala ekspresji gniewu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
ses skala samooceny ses rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
sie-T skala inteligencji emocjonalnej Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
skala F skala Umiejtnoci Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
sor skale oceny rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127
sPBiM skala Postaw By i Mie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106

16

Alfabetyczny spis testw


sPk-DP skala Poczucia kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103
sPr skala Postaw rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
sTai inwentarz stanu i cechy lku sTai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
sTaic inwentarz stanu i cechy lku dla Dzieci sTaic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
sUPin skala Uczu Pozytywnych i negatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
sw skala wartoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95
swls skala satysfakcji z ycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
sws skala wartoci schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
szonDi eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
TaB skala Typu a/B-wersja DM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
TaT Test apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
TcT-DP rysunkowy Test Twrczego Mylenia TcT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Tis Bateria Testw Tis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Tkz r-D Test komunikacji zadaniowej rodzic-Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
TMk Test Matryc ravena w wersji kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
TMr Podrczniki oryginalne do Testw Matryc ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
TMs-k Test Matryc ravena w wersji standard forma klasyczna . . . . . . . . . . . . .32
TMs Plus Test Matryc ravena w wersji standard forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . . .34
TMs-r Test Matryc ravena w wersji standard forma rwnolega . . . . . . . . . . .33
TMz Test Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
To Test osobowoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105
To-z Test osobowoci i zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104, 111
TPB Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Tss Test stosunkw szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129
TUF Test Ukadania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
TUM Test Uzdolnie Muzycznych e. e. gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
TUs Testy Uwagi i spostrzegawczoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
TyP a skala Typu a-Framingham . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116
Tz Test zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
TzJ Test zdolnoci Jzykowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
UMacl Przymiotnikowa skala nastroju UMacl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87
wais-r(Pl) skala inteligencji wechslera dla Dorosych. wersja zrewidowana . .29
wcsT Test sortowania kart z wisconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
wisc-r skala inteligencji wechslera dla Dzieci. wersja zmodyfikowana . . . . . .30
wkP wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
wkP wielowymiarowy kwestionariusz Preferencji wkP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109
wkP program do obliczania wynikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
woz wstpna orientacja zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
zTU zestaw Testw Uzdolnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

17

inteligencja

procesy
poznawcze

iNteLiGeNcJA i prOceSY pOZNAWcZe


aPis-P(r) Bateria Testw aPis-P(r) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
aPis-z Bateria Testw aPis-z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
colUMBia skala Dojrzaoci Umysowej columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
d2 Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
DMi Diagnoza Moliwoci intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
DMi-2 Diagnoza Moliwoci intelektualnych wersja DMi-2 . . . . . . . . . . . . . . . . .46
Dsr Dziecica skala rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
DysleksJa 3 Diagnoza dysleksji u uczniw iii klas szkoy podstawowej.
Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
DysleksJa 5 Diagnoza dysleksji. aneks do Przewodnika Diagnostycznego.
normalizacja dla uczniw klasy V szkoy podstawowej . . . . . . . . . . .25
FrosTig Test rozwoju Percepcji wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
kanh kwestionariusz Twrczego zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
leiTer Midzynarodowa wykonaniowa skala leitera P-93 . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
leksykon Test Jzykowy leksykon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
MFF Test Porwnywania znanych ksztatw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
oMniBUs Test inteligencji oMniBUs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
skala F skala Umiejtnoci Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
TcT-DP rysunkowy Test Twrczego Mylenia TcT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Tis Bateria Testw Tis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
TMk Test Matryc ravena w wersji kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
TMr Podrczniki oryginalne do Testw Matryc ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
TMs-k Test Matryc ravena w wersji standard forma klasyczna . . . . . . . . . . . . .32
TMs Plus Test Matryc ravena w wersji standard forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . .34
TMs-r Test Matryc ravena w wersji standard forma rwnolega . . . . . . . . . . .33
TMz Test Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
TUF Test Ukadania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
TUM Test Uzdolnie Muzycznych e. e. gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
TUs Testy Uwagi i spostrzegawczoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
TzJ Test zdolnoci Jzykowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
wais-r(Pl) skala inteligencji wechslera dla Dorosych. wersja zrewidowana .29
wcsT Test sortowania kart z winconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
wisc-r skala inteligencji wechslera dla Dzieci. wersja zmodyfikowana . . . . . .30
zTU zestaw Testw Uzdolnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

20

inteligencja i procesy poznawcze

w skad baterii wchodz testy:


a. czytania
1. css 3 czytanie sensownych sw wersja dla uczniw iii klasy
2. atysz
3. skrel czytanie ze skreleniami
4. DoMek Domek krasnoludkw
B. Pisania
5. Dyk 3 Dyktando wersja dla uczniw iii klasy
6. Uz Uzupenianie zda
c. Umiejtnoci fonologicznych
7. UF 3 Usuwanie Fonemw wersja dla uczniw iii klasy
8. nJ nieznany Jzyk
9. zeTo zetotest
D. szybkiego nazywania
10. Tsn Test szybkiego nazywania (wersja s)
wszystkie wymienione wyej testy charakteryzuj si zadowalajc rzetelnoci; trafnie
rnicuj te dzieci majce powane trudnoci w nauce czytania i pisania od dzieci nie
wykazujcych takich trudnoci. Maj opracowane normy dla uczniw klasy iii szkoy podstawowej.
wyniki bada przedstawionych w Przewodniku potwierdzaj trafno proponowanej metodyki postpowania diagnostycznego przy rozpoznawaniu dysleksji. Przewodnik zawiera
te przykadowe opisy przypadkw dzieci zgoszonych na badania z powodu trudnoci
w uczeniu si czytania i pisania. hipotez diagnostyczn o dysleksji rozwojowej u tych
dzieci weryfikowano wykorzystujc metodyk opisan w Przewodniku.

czytanie Sensownych Sw 3
autor: grayna krasowicz-kupis
Jest to test czytania niepowizanych wyrazw, nastawiony na wykrywanie kluczowego
dla dysleksji deficytu dekodowania.
skada si z 50 wyrazw o zrnicowanej dugoci i zoonoci. zadanie dziecka polega
na gonym przeczytaniu wszystkich po kolei wyrazw, tak szybko, jak tylko potrafi.
wskanikiem podstawowym w tecie jest liczba poprawnie przeczytanych sw, tzn. przeczytanych bez znieksztacenia i od razu w caoci. wskanikiem dodatkowym jest czas
czytania listy 50 sw.
Przecitnie badanie trwa okoo 2 minut.

atysz
autor: Marta Bogdanowicz
Jest to test czytania sztucznych wyrazw, pozwalajcy oceni dekodowanie bez odwoywania si do znaczenia, czyli z wykluczeniem dziaania mechanizmw kompensacyjnych zwizanych z pamici wyrazw.
skada si z 71 bezsensownych wyrazw rnej dugoci. zadanie dziecka polega na gonym czytaniu kolejnych wyrazw, tak szybko, jak tylko potrafi. czas czytania jest ograniczony do 1 minuty.
wskanikiem podstawowym w tecie jest liczba poprawnie przeczytanych sw (tzn. sw
przeczytanych bez znieksztacenia) w cigu 1 minuty. wskanikiem dodatkowym jest stosunek liczby poprawnie przeczytanych sw do wszystkich sw przeczytanych w cigu 1
minuty.

Autorzy: Marta Bogdanowicz, Aleksandra Jaworowska, Grayna Krasowicz-Kupis, Anna Matczak, Olga pelc-pkala, izabela pietras, Joanna Staczak, Marcin Szczerbiski (2008)

Przewodnik zawiera informacje o waciwociach psychometrycznych oraz procedurze


badania bateri skadajc si z 10 testw sucych do diagnozowania dysleksji u
uczniw klasy iii szkoy podstawowej. Podane s take reguy interpretowania i integrowania wynikw badania ca bateri. w Przewodniku opisana jest te metodyka postpowania diagnostycznego prowadzcego do rozpoznania lub wykluczenia dysleksji.

DiAGNOZA DYSLeKSJi U UcZNiW KLASY iii


SZKOY pODStAWOWeJ. prZeWODNiK DiAGNOStYcZNY

DYSLeKSJA 3

21

inteligencja i procesy poznawcze

22

Autorzy: Marta Bogdanowicz, Aleksandra Jaworowska, Grayna Krasowicz-Kupis, Anna Matczak, Olga pelc-pkala, izabela pietras, Joanna Staczak, Marcin Szczerbiski (2008)

DiAGNOZA DYSLeKSJi U UcZNiW KLASY iii


SZKOY pODStAWOWeJ. prZeWODNiK DiAGNOStYcZNY

DYSLeKSJA 3 c.d.
czytanie ze Skreleniami
autor: grayna krasowicz-kupis
Jest to test czytania ze zrozumieniem na poziomie leksykalnym. Pozwala oceni sprawnoci jzykowe dziecka odnoszce si do reprezentacji leksykalnych.
skada si z 78 przemieszanych wyrazw 50 prawdziwych (reprezentujcych rne czci mowy i rne formy gramatyczne) i 28 sztucznych. zadanie dziecka polega na czytaniu po cichu kolejnych wyrazw i skrelaniu tych, ktre s nieprawdziwe (czyli sztucznych
wyrazw). czas badania ograniczony jest do 1 minuty.
wskanikiem w tecie jest liczba poprawnie rozpoznanych wyrazw (tzn. nieskrelonych
wyrazw, ktre istniej w jzyku polskim i skrelonych wyrazw, ktrych w jzyku polskim nie
ma) w cigu 60 sekund.

Domek Krasnoludkw
autor: grayna krasowicz-kupis
Test mierzy umiejtno czytania ze zrozumieniem na poziomie zdania i tekstu.
skada si z 24 zda tworzcych opowiadanie o krasnoludkach i ich domku. w 18 miejscach tego opowiadania znajduj si wyrazy alternatywne, spord ktrych trzeba dokona wyboru. zadanie dziecka polega na czytaniu po cichu tekstu i skrelaniu z kadej
pary wyrazw tego, ktry nie pasuje do tekstu. Przecitnie badanie trwa okoo 5 minut.
wskanikiem podstawowym w tecie jest czas wykonania, a wskanikiem dodatkowym
liczba poprawnych odpowiedzi.

Dyktando 3
autor: izabela Pietras
Test suy do oceny umiejtnoci pisania ze suchu; wynik informuje o sprawnoci ortograficznej ucznia.
skada si z 12 zda (w tym 4 zda zoonych), w ktrych cznie znajduje si 85 wyrazw
reprezentujcych rne czci mowy. Badajcy najpierw czyta dziecku cao tekstu, a
nastpnie dyktuje mu kolejno poszczeglne zdania. Przecitnie badanie trwa okoo 10
minut.
wskanikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazw. Mona rwnie
oblicza dwa wskaniki dodatkowe liczb popenionych bdw oraz liczb wyrazw
opuszczonych, dodanych lub zamienionych.

Uzupenianie Zda
autor: izabela Pietras
Test suy do oceny umiejtnoci pisania.
skada si z 15 zda z lukami, ktre naley uzupeni, wpisujc odpowiedni wyraz. Badajcy czyta dziecku kade zdanie i prosi o wypowiedzenie brakujcego sowa. w razie
trudnoci, sam podaje to sowo lub koryguje odpowied dziecka. Dopiero potem dziecko
ma wpisa dany wyraz. Przecitnie badanie trwa okoo 3 minut.
wskanikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazw. wskanikiem dodatkowym jest liczba popenionych bdw.

inteligencja i procesy poznawcze

autorzy: Marcin szczerbiski i olga Pelc-Pkala


Test mierzy wiadomo fonologiczn.
skada si z 23 zada, poprzedzonych 6 zadaniami prbnymi. zadania polegaj na wypowiadaniu przez dziecko sw podawanych przez badajcego, z pominiciem wskazanego fonemu. Przecitnie badanie trwa nieco ponad 3 minuty.
Podstawowym wskanikiem w tecie jest liczba poprawnie wykonanych zada polegajcych na powtrzeniu sowa bez goski, ktr naley z tego sowa usun.

Nieznany Jzyk
autor: Marta Bogdanowicz
Test mierzy rnorodne umiejtnoci fonologiczne: umiejtno rnicowania gosek (such
fonemowy), sprawno dokonywania operacji (analizy i syntezy) na czstkach fonologicznych, pami fonologiczn.
skada si z 87 prb tworzcych siedem rodzajw zada: Porwnywanie Paronimw, analiza Paronimw, analiza sylabowa, synteza sylabowa, analiza Fonemowa, synteza Fonemowa i Pami Fonologiczna. Badanie przecitnie trwa okoo 8 minut.
Podstawowym wynikiem w tecie jest suma punktw uzyskanych za wykonanie 87 prb.
Mona oblicza te wyniki czstkowe dla kadej grupy zada oddzielnie.

Zetotest
autor: grayna krasowicz-kupis
Test suy ocenie funkcjonowania ptli fonologicznej, czyli krtkotrwaej pamici fonologicznej.
skada si z 40 sztucznych wyrazw o zrnicowanej zoonoci fonetycznej. Badajcy
czyta dziecku pojedynczo kolejne sowa, proszc kadorazowo o ich powtrzenie. Przecitnie badanie trwa niespena 3 minuty.
Podstawowym wskanikiem w tecie jest liczba poprawnie powtrzonych sw.

test Szybkiego Nazywania (wersja S)


autorzy: Diana Fecenec, aleksandra Jaworowska, anna Matczak, Joanna staczak i ewa
zalewska
Test suy do oceny tempa seryjnego, cigego nazywania dobrze znanych bodcw.
skada si z piciu rodzajw zada wymagajcych od dziecka jak najszybszego nazywania bodcw, ktrymi kolejno s: obrazki ilustrujce znane obiekty, kolory, cyfry, litery
oraz przemieszane bodce trojakiego rodzaju (kolory, cyfry i litery). Przed kadym z czterech pierwszych zada dziecko przechodzi krtki trening w nazywaniu bodcw danej
kategorii. Przecitnie badanie trwa nieco ponad 5 minut.
wyniki testu ujmowane s pod postaci trzech wskanikw podstawowych: czas nazywania bodcw przemieszanych (kolorw, cyfr i liter), czny czas nazywania obrazkw
oraz kolorw, czny czas nazywania cyfr i liter.

Autorzy: Marta Bogdanowicz, Aleksandra Jaworowska, Grayna Krasowicz-Kupis, Anna Matczak, Olga pelc-pkala, izabela pietras, Joanna Staczak, Marcin Szczerbiski (2008)

Usuwanie Fonemw 3

DiAGNOZA DYSLeKSJi U UcZNiW KLASY iii


SZKOY pODStAWOWeJ. prZeWODNiK DiAGNOStYcZNY

DYSLeKSJA 3 c.d.

23

inteligencja i procesy poznawcze

24

Autorzy: Marta Bogdanowicz, Aleksandra Jaworowska, Grayna Krasowicz-Kupis, Anna Matczak, Olga pelc-pkala, izabela pietras, Joanna Staczak, Marcin Szczerbiski (2008)

DiAGNOZA DYSLeKSJi U UcZNiW KLASY iii


SZKOY pODStAWOWeJ. prZeWODNiK DiAGNOStYcZNY

DYSLeKSJA 3 c.d.
Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy css 3, karta css 3, 25 arkuszy zapisu aTysz, karta
aTysz, 25 arkuszy zapisu skre, 25 arkuszy zapisu DoMek, 25 arkuszy zapisu Dyk 3,
25 arkuszy zapisu Uz, 25 arkuszy testowych Uz, 25 arkuszy zapisu nJ, 25 arkuszy zapisu
zeTo, 25 arkuszy zapisu UF 3, 25 arkuszy zapisu Tsn, zeszyt testowy Tsn, 25 arkuszy zbiorczych az 3)
Podrcznik (jeden do wszystkich testw baterii)
css 3 arkusze (25 egz.)
css 3 karta
aTysz karta
aTysz arkusze (25 egz.)
skrel arkusze (25 egz.)
DoMek arkusze (25 egz.)
Dyk 3 arkusze (25 egz.)
Uz arkusze testowe (25 egz.)
Uz arkusze zapisu (25 egz.)
nJ arkusze (25 egz.)
zeTo arkusze (25 egz.)
UF 3 arkusze zapisu(25 egz.)
Tsn zeszyt testowy
Tsn arkusze zapisu(25 egz.)
az 3 arkusz zbiorczy (25 egz.)

inteligencja i procesy poznawcze

w skad baterii przeznaczonej do badania uczniw V klasy szkoy podstawowej wchodz


nastpujce testy:
a. czytania
1. css 5 czytanie sensownych sw wersja dla uczniw V klasy
2. atysz
3. skrel czytanie ze skreleniami
B. Pisania
4. Dyk 5 Dyktando wersja dla uczniw V klasy
c. Umiejtnoci fonologicznych
5. UF 5 Usuwanie Fonemw wersja dla uczniw V klasy
6. nJ nieznany Jzyk
7. zeTo zetotest
D. szybkiego nazywania
8. Tsn Test szybkiego nazywania (wersja s)
wszystkie wymienione wyej testy charakteryzuj si zadowalajc rzetelnoci; trafnie
rnicuj te dzieci z niezalenie stwierdzon dysleksj od dzieci z populacji oglnej. Maj
opracowane normy dla uczniw klasy V szkoy podstawowej, oddzielnie dla semestru zimowego i letniego.
wyniki bada przedstawionych w aneksie potwierdzaj trafno proponowanej metodyki
postpowania diagnostycznego przy rozpoznawaniu dysleksji. aneks zawiera te rozdzia
powicony charakterystyce inteligencji dzieci z dysleksj, a zwaszcza pokazaniu jej specyfiki dziki porwnaniu z inteligencj dzieci z populacji oglnej. w aneksie znajduj si te
przykadowe opisy przypadkw dzieci zgoszonych na badania z powodu trudnoci w czytaniu i pisaniu.

czytanie Sensownych Sw 5
autor: grayna krasowicz-kupis
Jest to test czytania niepowizanych wyrazw, nastawiony na wykrywanie kluczowego
dla deficytu dysleksji deficytu kodowania.
skada si z 89 niepowizanych ze sob wyrazw. zadanie dziecka polega na gonym
przeczytaniu wszystkich po kolei wyrazw. Przecitnie badanie trwa okoo 2 3 minut.
wskanikiem podstawowym w tecie jest liczba poprawnie przeczytanych sw, tzn. przeczytanych bez znieksztacenia i od razu w caoci. wskanikiem dodatkowym jest czas
czytania listy 50 sw.

atysz
autor: Marta Bogdanowicz
opis zob. Dysleksja 3

czytanie ze Skreleniami
autor: grayna krasowicz-kupis
opis zob. Dysleksja 3

Autorzy: Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, Joanna Staczak (2010)

aneks stanowi uzupenienie Przewodnika diagnostycznego wydanego w 2009 roku opisujcego metodyk postpowania diagnostycznego prowadzcego do rozpoznania lub
wykluczenia dysleksji oraz zawierajcego informacje o procedurze badania i waciwociach psychometrycznych 10 testw sucych do diagnozowania dysleksji u uczniw iii
klasy szkoy podstawowej. w aneksie podano informacje o waciwociach psychometrycznych 8 testw sucych do diagnozowania dysleksji u uczniw V klasy szkoy podstawowej.

DiAGNOZA DYSLeKSJi. Aneks do Przewodnika diagnostycznego.


Normalizacja dla uczniw klasy v szkoy podstawowej

DYSLeKSJA 5

25

inteligencja i procesy poznawcze

26

Autorzy: Marta Bogdanowicz, Aleksandra Jaworowska, Anna Matczaki (2010)

DiAGNOZA DYSLeKSJi. Aneks do Przewodnika diagnostycznego.


Normalizacja dla uczniw klasy v szkoy podstawowej

DYSLeKSJA 5 c.d.
Dyktando 5
autor: izabela Pietras
Test suy do oceny umiejtnoci pisania ze suchu; wynik informuje o sprawnoci ortograficznej ucznia.
Jest to wierszowany tekst skadajcy si z 18 zda (z przewag zda zoonych), ktre
zawieraj cznie 171 wyrazw reprezentujcych wszystkie czci mowy. kade zdanie
dyktowane jest dwukrotnie, a dodatkowo na pocztku i kocu czyta si badanemu cao tekstu. Przecitnie badanie trwa okoo 16 minut.
wskanikiem podstawowym w tecie jest liczba poprawnie napisanych wyrazw, wskanikami dodatkowymi liczba popenionych bdw oraz liczba wyrazw dodanych,
opuszczonych i zamienionych.

Usuwanie Fonemw 5
autorzy: Marcin szczerbiski i olga Pelc-Pkala
Test mierzy wiadomo fonologiczn przejawiajc si w umiejtnoci wydzielania ze
syszanych sensownych sw okrelonych elementw.
Badany ma wypowiada podawane mu sowa z pominiciem wskazanego kadorazowo fonemu. Test obejmuje 7 zada (wyrazw) prbnych i 23 waciwe. Przecitnie badanie trwa okoo 3 minut.
Podstawowym wskanikiem w tecie jest liczba poprawnie wykonanych zada polegajcych na powtrzeniu sowa bez goski, ktr naley z tego sowa usun.

Nieznany Jzyk
autor: Marta Bogdanowicz
opis zob. Dysleksja 3

Zetotest
autor: grayna krasowicz-kupis
opis zob. Dysleksja 3

test Szybkiego Nazywania (wersja S)


autorzy: Diana Fecenec, aleksandra Jaworowska, anna Matczak, Joanna staczak i
ewa zalewska
opis zob. Dysleksja 3

Materiay
komplet (podrcznik, aneks, 25 arkuszy css5, karta css5, 25 arkuszy zapisy aTysz,
karta aTysz, 25 arkuszy zapisu skrel, 25 arkuszy zapisu Dyk5, 25 arkuszy zapisu nJ, 25
arkuszy zapisu zeTo,25 arkuszy zapisu UF5, 25 arkuszy zapisu Tsn, zeszyt testowy Tsn, 25
arkuszy zbiorczych az5)
aneks
Podrcznik
az5 arkusz zbiorczy (25 egz.)
css5 karta
css5 arkusze (25 egz.)
Dyk5 arkusze (25 egz.)
aTysz karta
aTysz arkusze (25 egz.)
nJ arkusze (25 egz.)
skrel arkusze (25 egz.)
Tsn arkusze zapisu (25 egz.)
Tsn zeszyt testowy
UF5 arkusze zapisu (25 egz.)
zeTo arkusze (25 egz.)
Pakiet uzupeniajcy dla posiadaczy kompletu Dysleksji 3: aneks, karta css5, 25 arkuszy
css5, 25 arkuszy Dyk5, 25 arkuszy UF5, 25 arkuszy zbiorczych az5

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Mae dzieci (od 2 miesicy do 3 lat).

procedura
Badanie indywidualne, bez ograniczenia czasu; czas badania: 30 60 minut.

Test suy do diagnozowania aktualnego poziomu rozwoju dziecka.

Opis
na Dsr skada si skala wykonaniowa i skala obserwacyjna. skala wykonaniowa zawiera 10 testw (Manipulacja, Percepcja, Bazgranie i rysowanie, klocki, Porwnywanie,
Pami, Mowa, sownik, zachowania spoeczne i Motoryka). Dziecko jest badane testami
przeznaczonymi dla jego wieku. nauk przeprowadzania badania uatwia film. wynikiem
oglnym w skali wykonaniowej jest suma punktw otrzymanych w wykonywanych testach. Poczynajc od 4. miesica ycia mona przeprowadzi analiz profilow. skala
obserwacyjna pozwala na podstawie obserwacji dziecka w trakcie badania oceni
cechy jego temperamentu: wigor, adaptacyjno, rytmiczno i wraliwo.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna wyniku oglnego, nieco nisza
poszczeglnych testw.

trafno
wyniki w skali wykonaniowej wzrastaj wraz z wiekiem i rnicuj dzieci z zaburzeniami
neurologicznymi.
najnowsze dane walidacyjne zebrane dla Dziecicej skali rozwojowej zawiera aneks
(dSR dziecica Skala Rozwojowa. Skala Wykonaniowa. Aneks) autorstwa anny Matczak, aleksandry Jaworowskiej, Magorzaty wjtowicz-Dackiej, agnieszki Piotrowskiej i Barbary kosmowskiej (2009). s tam rwnie przykady wykorzystania tego narzdzia w
praktyce psychologicznej.
w rozdziale pierwszym przedstawiono rezultaty bada nad trafnoci prognostyczn Dsr
prowadzonych przez Pracowni Testw Psychologicznych. Dotyczyy one zwizku midzy
wynikami Dsr uzyskanymi przez dzieci w drugiej poowie trzeciego roku ycia a wynikami
tych dzieci w dwch testach inteligencji - Tecie Matryc Ravena w wersji Kolorowej oraz
Skali Dojrzaoci Umysowej Columbia - przeprowadzonych po upywie ptora roku.
w drugim rozdziale opisane zostay badania podune przeprowadzone w grupie niemowlt, zbadanych w 6., 9. i w 12. miesicu ycia. Porwnywano wyniki otrzymywane w
trzech rnych skalach rozwojowych - Dziecicej Skali Rozwojowej, Skali Rozwoju Psychomotoryki Dziecka Brunet-lzine oraz Skali Inteligencji dla Maych Dzieci wedug Psyche
Cattell Infant Intelligence Scale.

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, Diana Fecenec, Joanna Staczak, ewa Zalewska (2007)

DSr

DZiecicA SKALA rOZWOJOWA DSr

w kolejnych rozdziaach znalazy si studia przypadkw opisane przez psychologw wykorzystujcych Dsr w swojej pracy. Pierwszy jest przykadem standardowego zastosowania skali w postpowaniu diagnostycznym zmierzajcym do okrelenia oglnego
aktualnego poziomu rozwoju dziecka oraz do oceny dynamiki rozwoju w poszczeglnych
jego sferach. Drugi opis przypadku jest przykadem niestandardowego wykorzystania Dsr
w celu oceny postpw rehabilitacji dziecka z zaburzeniami genetycznymi.

Normy
Dla dzieci w wieku 0;2(0) 0;5(30) w odstpach dwutygodniowych, dla dzieci starszych w
odstpach miesicznych.

27

inteligencja i procesy poznawcze

28

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, Diana Fecenec, Joanna Staczak, ewa Zalewska (2007)

DZiecicA SKALA rOZWOJOWA DSr

DSr c.d.

Zastosowanie
wczesne wykrywanie sygnaw zaburze i opnie w rozwoju; wykrywanie sabych i
mocnych stron funkcjonowania dziecka; ocena wanych dla rozwoju cech temperamentu; moe suy do bada przesiewowych, do okrelania kierunku oddziaywa stymulacyjnych lub korekcyjnych.

Materiay
komplet (podrcznik, instrukcja, aneks, pomoce w torbie, film instruktaowy, 25 arkuszy skali wykonaniowej, 25 arkuszy skali obserwacyjnej)
Podrcznik
instrukcja
Pomoce w torbie
Film instruktaowy
aneks z danymi walidacyjnymi
arkusze skali wykonaniowej (25 egz.)
arkusze skali obserwacyjnej (25 egz.)

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Modzie, doroli (16 79 lat).

procedura
Badanie indywidualne; przecitnie ok. 80 minut.

skala suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej.


aktualne wydanie oparte jest na wynikach bada renormalizacyjnych prowadzonych w
latach 2003/2004. w porwnaniu z wydaniem z 1996 roku czciowo zmienione zostay zadania oraz klucze do oceny odpowiedzi w testach: wiadomoci, sownik, rozumienie,
Podobiestwa. zmieniona jest te kolejno zada w kilku testach s one uporzdkowane wedug aktualnego stopnia trudnoci. zmodyfikowany zosta sposb zamiany wynikw surowych w testach na wyniki przeliczone (tabele zamiany dla kadej grupy wieku
oddzielnie). Po raz pierwszy w polskim wydaniu opracowano normy dla wynikw czynnikowych.

Opis
wais-r(Pl) skada si z szeciu testw sownych (Wiadomoci, Powtarzanie Cyfr, Sownik,
Arytmetyka, Rozumienie, Podobiestwa) oraz piciu testw bezsownych (Braki w Obrazkach, Porzdkowanie Obrazkw, Klocki, Ukadanki, Symbole Cyfr). wyniki surowe w poszczeglnych testach zamienia si na wyniki przeliczone (dla kadej grupy wieku jest
oddzielna tabela przeliczeniowa), a nastpnie oblicza si ilorazy inteligencji w Skalach
Sownej, Bezsownej i Penej oraz w czynnikach Rozumienie Werbalne, Organizacja Percepcyjna, Pami i Odporno na Dystraktory.
w sprzeday jest take pSi-test WAiS-r(pL) program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna skal, wynikw czynnikowych oraz omiu testw (nisza
testu Ukadanki), a take umiarkowanie wysoka stabilno bezwzgldna dwch testw
(Powtarzanie Cyfr i Symbole Cyfr).

trafno
wyniki koreluj istotnie z wynikami innych testw uznawanych za miar czynnika g
(TMs Plus, Test Pynnoci Figuralnej Ruffa) i rozumowania abstrakcyjnego (wcsT). wzrastaj te ze wzrostem poziomu wyksztacenia. Uzyskane dane przemawiaj za tym, e
Skala Bezsowna mierzy raczej inteligencj pynn, natomiast Skala Sowna skrystalizowan. Podrcznik zawiera te korelacje midzy wynikami wais-r(Pl) a dwoma zmienn
y
m
i
osobowociowymi lkiem i sposobem radzenia sobie w sytuacjach stresowych.

Normy
Dla osb w wieku 16 79 lat (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Przede wszystkim w praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu.

Materiay
komplet (pomoce w pudeku, podrcznik, 25 protokow)
Pomoce w pudeku
Podrcznik
Protokoy (25 egz.)

polska standaryzacja i podrcznik: Jerzy Brzeziski, Marek Gaul, elbieta Hornowska, Aleksandra Jaworowska,
Andrzej Machowski, Marzenna Zakrzewska (2004)

WAiS-r(pL)

SKALA iNteLiGeNcJi WecHSLerA DLA DOrOSYcH


WerSJA ZreWiDOWANA

29

inteligencja i procesy poznawcze

30

polska standaryzacja i podrcznik: Anna Matczak, Anna piotrowska, Wanda ciarkowska (1991)

SKALA iNteLiGeNcJi WecHSLerA DLA DZieci


WerSJA ZMODYFiKOWANA

WiSc-r

Wiek
Dzieci w wieku szkolnym (6 16 lat).

procedura:
Badanie indywidualne; przecitnie ok. 60 minut.

skala suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej.


w sprzeday jest ju nowe wydanie podrcznika (wyd. trzecie, poprawione, 2008) zawierajce wszystkie dane psychometryczne potrzebne do wykonania penej analizy profilowej. analiza taka umoliwia okrelenie sabszych" i silniejszych" stron intelektu badanego
dziecka. Uatwia te diagnoz kliniczn, pozwalajc na porwnanie uzyskanego ukadu
wynikw z istniejcymi danymi na temat profilw lub konfiguracji midzy okrelonymi testami, charakterystycznych dla okrelonych grup klinicznych czy typw zaburze. nowoci w tym wydaniu podrcznika s te przykady analizy i interpretacji wynikw wisc-r,
pokazujce kolejne etapy wnioskowania diagnostycznego na podstawie wynikw
dwojga dzieci zbadanych tym testem. normy do wisc-r pozostay niezmienione.

Opis
wisc-r skada si z szeciu testw sownych (Wiadomoci, Podobiestwa, Arytmetyka,
Sownik, Rozumienie oraz Powtarzanie Cyfr jako test zastpczy) i szeciu testw bezsownych (Uzupenianie Obrazkw, Porzdkowanie Obrazkw, Wzory z Klockw, Ukadanki,
Kodowanie oraz Labirynty jako test zastpczy).

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna skal (sownej, Bezsownej i Penej) oraz dziesiciu testw,
a take wysoka stabilno bezwzgldna dwch testw (Kodowanie i Powtarzanie Cyfr).

trafno
istotne korelacje z wynikami Testu Matryc ravena w wersji standard oraz wysoka trafno
czynnikowa.

Normy
Dla dzieci w wieku od 6;0 do 16;11 lat (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Przede wszystkim w praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu.

Materiay
komplet (pomoce w pudeku, podrcznik, 25 zestaww protokow)
Pomoce w pudeku
Podrcznik
Protokoy (25 zestaww penych)
Protokoy (25 zestaww bez labiryntw)
Uwaga! mona kupowa pene zestawy
protokow lub zestawy bez labiryntw.

inteligencja i procesy poznawcze

teStY MAtrYc rAveNA


Testy Matryc ravena niewerbalne testy inteligencji oglnej maj kilka wersji. najbardziej znana jest
wersja standard Testu Matryc, ktra obecnie ma take form rwnoleg oraz Plus (wystpujca do
tej pory forma Testu Matryc okrelana jest teraz jako forma klasyczna). oprcz wersji standard istnieje
Test Matryc w wersji kolorowej oraz Test Matryc w wersji dla zaawansowanych. Poszczeglne wersje
przeznaczone s dla osb o rnym poziomie intelektualnym.

Materiay
zarys oglny (wydanie z 1998 roku informujce o rwnolegych wersjach TMk i
TMs oraz trudniejszej wersji TMs czyli TMs Plus).
Test Matryc wersja kolorowa (TMk). wydanie z roku 1998 dotyczce take formy
rwnolegej TMk.
wersja standard, w tym forma rwnolega oraz Plus, wydanie z 2000 roku
zawierajce normy do TMs Plus oraz propozycj sposobu oceniania zmian w wynikach.
wersja dla zaawansowanych (TMz). wydanie z 1998 roku zawierajce normy dla
dorosych oraz nowe normy dla grup w rnych krajach.

Autorzy: J. raven, J. c. raven, J. H. court

Tumaczenia oryginalnych podrcznikw zawierajce szczegowe informacje na temat


teoretycznych podstaw Testw Matryc ravena, ich zastosowa klinicznych, a take zastosowa w dziedzinie selekcji i edukacji oraz na temat skal sownikowych.

pODrcZNiKi DO teStU MAtrYc rAveNA


OrAZ SKAL SOWNiKOWYcH

31

inteligencja i procesy poznawcze

32

polska standaryzacja i podrcznik: Aleksandra Jaworowska, teresa Szustrowa (2000)

teSt MAtrYc rAveNA w wersji StANDArD


forma Klasyczna

tMS-K

Wiek
Dzieci (od 6. roku ycia), modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 35 minut.

Test suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna.

Opis
TMs-k skada si z 60 zada uoonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12 zada kada. zadania
maj posta niepenych wzorw (matryc), a osoba badana ma dobra brakujcy fragment spord podanych.
w sprzeday jest rwnie tMS-K w wersji komputerowej.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna.

trafno
istotne korelacje z ocenami szkolnymi oraz z wynikami w wisc-r dla populacji dzieci i modziey.

Normy
Dla dzieci i modziey w wieku od 6 do 16 lat; dla dorosych powyej 16. roku ycia (prby
oglnopolskie).

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw selekcyjnych w populacji dzieci, modziey i dorosych reprezentujcych przecitny poziom intelektualny.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, komplet dwch podrcznikw oryginalnych, 5 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj (podrcznik do wszystkich form wersji standard)
Test Matryc ravena zarys oglny (podrcznik oryginalny)
Test Matryc ravena wersja standard (podrcznik oryginalny)
zeszyty testowe (5 egz.)
arkusze odpowiedzi
klucz

tMS-r

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 35 minut.

Test suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna.

Opis

teSt MAtrYc rAveNA w wersji StANDArD


forma rwnolega

TMs-r, podobnie jak TMs-k, skada si z 60 zada uoonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12


zada kada. zadania maj posta niepenych wzorw (matryc), a osoba badana ma
dobra brakujcy fragment spord podanych. Forma rwnolega TMs jest rwnowana
wzgldem formy klasycznej: zadania w TMs-r s rwnowane w stosunku do zada
TMs-k zarwno pod wzgldem strategii ich rozwizywania, jak i empirycznie okrelonej
trudnoci.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna.

trafno
nie bya sprawdzana.

Normy

polska standaryzacja: Aleksandra Jaworowska


Autorzy podrcznika: Aleksandra Jaworowska, teresa Szustrowa (2000)

inteligencja i procesy poznawcze

Dla onierzy zasadniczej suby wojskowej; poniewa TMs-r jest rwnowane wzgldem
TMs-k mona te korzysta z norm do TMs-k przy ocenie wynikw TMs-r.

Zastosowanie

Przede wszystkim do celw selekcyjnych w populacji dzieci, modziey i dorosych o przecitnym poziomie intelektualnym.

Materiay

komplet (podrcznik z polsk normalizacj, komplet dwch podrcznikw oryginalnych, 5 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj (podrcznik do wszystkich form wersji standard)
Test Matryc ravena zarys oglny (podrcznik oryginalny)
Test Matryc ravena wersja standard (podrcznik oryginalny)
zeszyty testowe (5 egz.)
arkusze odpowiedzi
klucz

33

inteligencja i procesy poznawcze

34

polska standaryzacja: Aleksandra Jaworowska


Autorzy podrcznika: Aleksandra Jaworowska, teresa Szustrowa (2000)

teSt MAtrYc rAveNA w wersji StANDArD


forma plus

tMS plus

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 60 minut.

Test suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna.

Opis
TMs Plus skada si z 60 zada uoonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12 zada kada. zadania maj posta niepenych wzorw (matryc), a osoba badana ma dobra brakujcy
fragment spord podanych. TMs Plus jest trudniejszy od TMs-k i TMs-r.
w sprzeday jest rwnie tMS plus w wersji komputerowej.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna i stabilno.

trafno
istotne korelacje z ocenami szkolnymi dla populacji uczniw szk rednich oraz z wynikami
w wais-r dla populacji dorosych midzy 55. a 79. rokiem ycia.

Normy
Dla uczniw szk rednich w wieku 15 19 lat; dla dorosych w wieku 20 79 lat (prby
oglnopolskie); dla onierzy zasadniczej suby wojskowej.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw selekcyjnych w populacji modziey i dorosych.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, komplet dwch podrcznikw oryginalnych, 5 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj (podrcznik do wszystkich form wersji standard)
Test Matryc ravena zarys oglny (podrcznik oryginalny)
Test Matryc ravena wersja standard (podrcznik oryginalny)
zeszyty testowe (5 egz.)
arkusze odpowiedzi
klucz

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Dzieci (4 10 lat); osoby o obnionych zdolnociach intelektualnych.

procedura
indywidualnie (najmodsze dzieci) lub w maych grupach; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

Test suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna.

Opis
TMk skada si z 36 zada ujtych w trzy serie (a, aB, B), po 12 zada kada. zadania
maj posta niepenych wzorw (matryc), wydrukowanych w wikszoci na barwnym
tle, a osoba badana ma dobra brakujcy fragment spord podanych.

rzetelno
szacowana zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna.

trafno
Potwierdzona trafno diagnostyczna istotne korelacje z wynikami testw inteligencji
(wisc, ksi, DMi-2M, skala leitera, skala Dojrzaoci Umysowej columbia), testw badajcych percepcj wzrokow (Test rozwoju Percepcji wzrokowej M. Frostig, Test integracji
wzrokowo-ruchowej Bender-koppitz), testami osigni szkolnych oraz z osigniciami
szkolnymi.

Normy
Dla dzieci w wieku 4 10 lat (standaryzacja 1991; prba oglnopolska). weryfikacja aktualnoci tych norm sugeruje, e mog one by nieco zanione.

Zastosowanie
Do oceny moliwoci intelektualnych dzieci.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, komplet dwch podrcznikw oryginalnych, 5 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj
Test Matryc ravena zarys oglny (podrcznik oryginalny)
Test Matryc ravena wersja kolorowa (podrcznik oryginalny)
zeszyty testowe (5 egz.)
arkusze (25 egz.)
klucz

polska standaryzacja i podrcznik: Aleksandra Jaworowska, teresa Szustrowa (2003)

tMK

teSt MAtrYc rAveNA w wersji KOLOrOWeJ

35

36

polska standaryzacja i podrcznik: Aleksandra Jaworowska, teresa Szustrowa (1991)

teSt MAtrYc rAveNA w wersji dla


ZAAWANSOWANYcH

inteligencja i procesy poznawcze

tMZ

Wiek
Modzie i doroli ponadprzecitnie inteligentni.

procedura
Badanie grupowe, cho mona te bada pojedyncze osoby. w Polsce standaryzowany
jako test sprawnoci (czas badania ograniczony: seria i 5 minut, seria ii 30 minut).

Test suy do pomiaru poziomu inteligencji oglnej rozumianej jako inteligencja pynna.

Opis
TMz skada si z dwch serii zada:
i wiczeniowa, zawiera 12 zada; ii test waciwy, 36 zada. zadania maj posta niepenych wzorw (matryc), a osoba badana ma dobra brakujcy fragment spord podanych.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna.

trafno
istotne korelacje z ocenami szkolnymi.

Normy
Dla modziey od 13. do 19. roku ycia (prba oglnopolska); dla dobrych studentw.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw selekcyjnych we wszystkich tych przypadkach, w ktrych chodzi o wybranie osb o ponadprzecitnej sprawnoci intelektualnej.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, komplet dwch podrcznikw oryginalnych, 5 zeszytw i, 5 zeszytw ii, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj
Test Matryc ravena zarys oglny (podrcznik oryginalny)
Test Matryc ravena wersja dla zaawansowanych (podrcznik oryginalny)
zeszyty serii i (5 egz.)
zeszyty serii ii (5 egz.)
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
klucz

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Modzie koczca szko redni oraz modzie studiujca; doroli.

procedura
Badanie grupowe; czas wykonywania kadego testu cile ograniczony; czas czny 60
minut.

aPis-z jest wielowymiarow bateri suc do pomiaru inteligencji oglnej.

Opis
aPis-z skada si z omiu testw: zachowania, kwadraty, synonimy, klasyfikacja, Przeksztacenia liczb, nowe sowa, klocki, historyjki. konstruujc aPis-z uwzgldniono cztery
typy zdolnoci: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne i spoeczne.
kad z tych zdolnoci reprezentuj dwa testy. Pi testw ma po 15 zada, a trzy po
10. w dwch testach zadania maj charakter zamknity, w pozostaych otwarty.
w sprzeday jest take ApiS-Z w wersji komputerowej oraz pSi-test ApiS-Z program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna wyniku oglnego, nisza wynikw poszczeglnych testw. zadowalajca stabilno dla studentw, niska dla uczniw.

trafno
wyniki aPis-z koreluj dodatnio, cho niewysoko, z ocenami szkolnymi w prbie uczniw.
wyniki analiz czynnikowych, rnice midzy wynikami studentw w zalenoci od kierunku
studiw oraz rnice midzypciowe potwierdzaj, e poszczeglne testy baterii mierz
rne zdolnoci.

Normy
Dla uczniw klas ii szk rednich (klas iii przed reform szkolnictwa), dla studentw iii roku
(prby oglnopolskie), dla dorosych z wyksztaceniem rednim i wyszym (prby incydentalne).

Autorzy testu: Anna ciechanowicz, Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, teresa Szustrowa
Autorzy podrcznika: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, Joanna Staczak (2006)

ApiS-Z

BAteriA teStW ApiS-Z

Zastosowanie
Przede wszystkim selekcja oraz doradztwo zawodowe. atwiejsz wersj baterii aPis jest
bateria aPis-P.
Uwaga! Bateria testw aPis-z jest dostpna w wersji zeszytowej oraz w wersji z arkuszem
odpowiedzi.

Materiay
komplet (podrcznik z normalizacj dla dorosych, klucz, 10 zeszytw testowych,
25 arkuszy odpowiedzi)
Podrcznik z normalizacj dla dorosych
klucz
zeszyty testowe (10 egz.)
arkusze odpowiedzi (25 egz.)

37

Autorzy testu: Anna ciechanowicz, Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, teresa Szustrowa
Autorzy podrcznika: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, Joanna Staczak, ewa Zalewska (2005)

BAteriA teStW ApiS-p(r)

inteligencja i procesy poznawcze

ApiS-p(r)

Wiek
Uczniowie koczcy nauk w szkole podstawowej, uczszczajcy do gimnazjum i
rozpoczynajcy nauk w szkole ponadgimnazjalnej.

procedura

Badanie grupowe; czas wykonywania kadego testu cile ograniczony; czas czny
58 minut.
aPis-P(r) wielowymiarowa bateria suca do pomiaru inteligencji oglnej stanowi
zmodyfikowan i zrenormalizowan wersj aPis-P.

Opis
aPis-P(r) skada si z omiu testw: zachowania, kwadraty, synonimy, klasyfikacja, Przeksztacenia liczb, nowe sowa, klocki, historyjki. konstruujc bateri aPis uwzgldniono
cztery typy zdolnoci: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne i
spoeczne. kad z tych zdolnoci reprezentuj dwa testy. Pi testw ma po 15 zada,
a trzy po 10. w dwu testach zadania maj charakter zamknity, w pozostaych
otwarty.
w sprzeday jest rwnie ApiS-p(r) w wersji komputerowej oraz pSi-test ApiS-p(r) program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno

Bardzo wysoka zgodno wewntrzna wyniku oglnego, nisza wynikw poszczeglnych testw.

trafno

Badania potwierdziy trafno baterii aPis-P(r) jako narzdzia mierzcego inteligencj


ogln. najlepszym wskanikiem inteligencji mierzonej przez aPis-P jest wynik oglny.
wyniki baterii wysoko koreluj te z ocenami szkolnymi. Poszczeglne testy nasycone s
przede wszystkim czynnikiem oglnym, ale maj te swoj specyfik, czego dowiody
rezultaty analizy czynnikowej.

Normy

Dla uczniw klas Vi szk podstawowych, i, ii i iii gimnazjum oraz klas i szk ponadgimnazjalnych (prby oglnopolskie); wersja wczeniejsza, czyli aPis-P ma normy dla onierzy zasadniczej suby wojskowej.

Zastosowanie

Przede wszystkim selekcja, take doradztwo zawodowe i poradnictwo szkolne. Dane


walidacyjne sugeruj, e aPis-P(r) moe pozwala na trafne prognozowanie osigni
szkolnych. Trudniejsz wersj baterii aPis jest bateria aPis-z.
Uwaga! Bateria testw aPis-P(r) jest dostpna w wersji z arkuszem odpowiedzi oraz w
wersji zeszytowej.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 10 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)
Podrcznik
klucz
zeszyty testowe (10 egz.)
arkusze odpowiedzi (25 egz.)

38

OMNiBUS

Wiek
studenci, doroli z wyszym wyksztaceniem.

procedura
Badanie grupowe; czas ograniczony 60 minut.

oMniBUs jest testem sucym do pomiaru inteligencji oglnej. oprcz wyniku oglnego
mona uzyska dwa wyniki czynnikowe: rozumowanie i wiedza.

Opis
omnibus skada si z 60 zada. s to: antonimy, analogie werbalne, szeregi liczb, wyraenia frazeologiczne i sylogizmy. wszystkie zadania maj charakter zamknity; badany
wybiera poprawn odpowied spord podanych piciu (lub trzech) moliwoci. odpowiedzi zaznacza si na oddzielnym arkuszu. wynikiem oglnym w tecie jest liczba poprawnych odpowiedzi.
w sprzeday jest take pSi-test OMNiBUS program do obliczania wynikw i sporzdzania
raportw.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna wyniku oglnego.

trafno
wyniki omnibusa koreluj dodatnio z wynikami innych testw inteligencji (TMs Plus, aPis-z).
o trafnoci teoretycznej omnibusa wiadczy te wzrastanie wynikw z wiekiem i ze wzrostem poziomu wyksztacenia.

Normy
Dla studentw oraz dla dorosych z wyszym wyksztaceniem (prby incydentalne).

Zastosowanie
Przede wszystkim selekcja.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 10 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)
Podrcznik
zeszyt testowy
arkusz odpowiedzi (25 egz.)
klucz

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz


Autorzy podrcznika: Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak (2002)

OMNiBUS teSt iNteLiGeNcJi OMNiBUS

inteligencja i procesy poznawcze

39

inteligencja i procesy poznawcze

Autor testu: ewa Zalewska (2007)

BAteriA teStW tiS

tiS

Wiek
Doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania ograniczony wynosi 60 minut.

Bateria Tis pozwala na diagnoz inteligencji skrystalizowanej oraz czterech typw zdolnoci (analiza profilowa).

Opis
Bateria zbudowana jest z szeciu testw: Synonimy, Matematyczne Zadania Tekstowe,
Analogie Werbalne, Wiedza o wiecie, Szeregi Liczb, Antonimy, badajcych cztery typy
zdolnoci: matematyczno logiczne, werbalne, logiczno werbalne oraz zdolno do reprodukowania nabytej wiedzy. kady test skada si z 15 zada. charakter zada jest zamknity.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
wykazana na podstawie analizy czynnikowej, interkorelacji testw baterii, korelacji z wynikami innych testw (z bateri aPis-P, z wielowymiarowym kwestionariuszem Preferencji
wkP), analiz zwizku wynikw ze zmiennymi demograficznymi, takimi jak wyksztacenie.

Normy
Dorose osoby bezrobotne z wyksztaceniem rednim, dorose osoby bezrobotne z wyksztaceniem zasadniczym i podstawowym, onierze zasadniczej suby wojskowej.

Zastosowanie
zarwno do celw selekcyjnych, jak i doradztwa zawodowego.

Materiay
komplet (podrcznik, 10 zeszytw testowych, 25 arkuszy, klucz)
Podrcznik
zeszyty testowe (10 egz.)
arkusze (25 egz.)
klucz

40

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; przecitnie 20 25 minut.
czas obliczania wynikw ok. 15 minut.

Test sortowania kart z wisconsin suy do pomiaru funkcji wykonawczych rozumianych


jako funkcje nadzorcze, kontrolujce i kierujce poznawcz aktywnoci czowieka.

Opis
wcsT skada si z dwch talii liczcych po 64 karty. zadanie osoby badanej polega na
dopasowaniu kadej karty z talii do jednej z czterech kart wzorcowych. Badany musi sam
okreli regu sortowania, wykorzystujc otrzymywan po kadej reakcji informacj, czy
jego odpowied bya dobra, czy za.

rzetelno
w polskiej standaryzacji sprawdzana stabilno bezwzgldna oraz zgodno ocen
sdziw.

trafno
w polskiej standaryzacji sprawdzano korelacje z innymi miarami intelektu.

Normy
Dla dorosych w wieku od 20 do 79 lat (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Diagnoza funkcjonowania poznawczego; dane walidacyjne dla wersji oryginalnej wskazuj na moliwo wykorzystania w diagnozie neuropsychologicznej.

Materiay
komplet (pomoce w pudeku, podrcznik z polsk normalizacj, podrcznik oryginalny
(tumaczenie), 25 arkuszy)
Pomoce w pudeku
Podrcznik z polsk normalizacj
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
arkusze zapisu (25 egz.)

Autorzy testu: r.K. Heaton, G.J. chelune, J.L. talley, G.G. Kay, G. curtiss
polska standaryzacja i podrcznik: Aleksandra Jaworowska (2002)

WcSt

teSt SOrtOWANiA KArt Z WiScONSiN

41

inteligencja i procesy poznawcze

42

Autorzy testu: Bessie B. Burgemeister, Lucille Hollander Blum, irving Lorge


polska standaryzacja i podrcznik: Anna ciechanowicz (1990)

SKALA DOJrZAOci UMYSOWeJ cOLUMBiA

cOLUMBiA

Wiek
Dzieci od 4. do 10. roku ycia.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 25 minut.

Test niewerbalny sucy do oceny poziomu dojrzaoci umysowej dziecka, definiowanej


jako zdolno do rozumowania.

Opis
Test skada si z 70 tablic z rysunkami (3 tablice przykadowe i 67 tablic stanowicych waciwe zadania). zadaniem osoby badanej jest wskazanie na kadej z tablic rysunku nie
wicego si z pozostaymi.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna.

trafno
istotne korelacje z ocenami szkolnymi.

Normy
Dla dzieci od 4. do 10. roku ycia (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Diagnoza rozwoju umysowego. Test szczeglnie przydatny do badania dzieci guchych
oraz cierpicych na poraenie mzgowe.

Materiay
komplet (pomoce w pudeku, podrcznik, 25 arkuszy)
Pomoce w pudeku
Podrcznik
arkusze zapisu (25 egz.)

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Dzieci (3 15 lat).

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu (z wyjtkiem 4 prb); liczba zada, jakie
dziecko otrzymuje zaley od odnoszonych sukcesw i poraek; czas badania jest wic
bardzo zrnicowany u dzieci najmodszych wynosi przecitnie 20 minut, u najstarszych
okoo 60 minut.

niewerbalny test inteligencji.

Opis
skala leitera P-93 skada si z 52 zada uporzdkowanych wedug stopnia trudnoci ustalonego w badaniach standaryzacyjnych. zadania pogrupowane s po cztery, tworzc
serie od a do M. Badany ma odtworzy, przy pomocy klockw, ukad okrelony przez informacje zawarte we wzorze narysowanym na pasku kartonu.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna.

trafno
sprawdzona trafno teoretyczna (zgodne z przewidywaniami rnice midzygrupowe,
istotne korelacje z ocenami szkolnymi) oraz trafno diagnostyczna (istotne korelacje z
wisc-r oraz z Testem Matryc ravena w wersji standard i kolorowej).

Normy
Dla dzieci w wieku 3 15 lat oraz dla dzieci guchych w wieku 3 14 lat (prby oglnopolskie).

Zastosowanie
w praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu. skala jest szczeglnie przydatna do
badania dzieci, z ktrymi kontakt werbalny jest utrudniony lub niemoliwy, nie wymaga
bowiem od nich ani uywania, ani rozumienia mowy.

Materiay
komplet (pomoce testowe, podrcznik, normy tymczasowe dla dzieci guchych
w wieku 3 5 lat, instrukcja, 25 arkuszy zapisu, 25 arkuszy do analizy jakociowej)
Pomoce testowe (trzy puda z klockami i wzorami, w torbie)
Podrcznik
instrukcja do badania
normy tymczasowe dla dzieci guchych w wieku 3 5 lat
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
arkusze obserwacyjne (25 egz.)

polska standaryzacja (p-93) 1993 i podrcznik (1996): Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, teresa Szustrowa

Leiter

MiDZYNArODOWA WYKONANiOWA
SKALA LeiterA

43

Autor testu i podrcznika: Andrzej Jurkowski (1997)

teSt JZYKOWY LeKSYKON

inteligencja i procesy poznawcze

LeKSYKON

Wiek
Modzie.

procedura
Badanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 50 minut.

Test przeznaczony do oceny zasobu sownictwa i sprawnoci korzystania z tego zasobu


stosownie do kontekstu.

Opis
leksykon skada si z 60 pozycji, zgrupowanych w dziewi zada jednorodnych pod
wzgldem formy i sposobu pracy. zadania polegaj na odnajdowaniu synonimw okrelonych wyrazw, sensownym uzupenianiu zda, ustalaniu nazw dla rzeczy zdefiniowanych lub opisanych oraz znajdowaniu typowych okrele przymiotnikowych dla
danych rzeczownikw. Poowa pozycji testowych wchodzi w skad zada typu zamknitego, a poowa w skad zada typu otwartego. wszystkie zadania wydrukowane s w
jednym zeszycie testowym. ostateczny rezultat badania obejmuje trzy wskaniki: wynik
oglny, ktry jest sum punktw uzyskanych za poprawnie rozwizane pozycje, wynik
charakteryzujcy sownik bierny i wynik charakteryzujcy sownik czynny.

rzetelno
szacowana zgodno wewntrzna wysoka dla wyniku oglnego i nieco tylko nisza dla
sownika biernego i czynnego.

trafno
Potwierdzona trafno teoretyczna oraz diagnostyczna istotne korelacje z Testem
Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych.

Normy
Dla modziey w wieku 12;6 17;5 (prby oglnopolskie).

Zastosowanie
Badania naukowe, poradnictwo szkolne, doradztwo zawodowe. w diagnozie poziomu
intelektualnego moe stanowi uzupenienie Testu Matryc ravena.

Materiay
komplet (10 zeszytw testowych, podrcznik, klucz)
Podrcznik
zeszyt testowy (10 egz.)
klucz

44

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Dzieci w wieku szkolnym.

procedura
w zasadzie badanie indywidualne; czas badania nieograniczony; test stosuje si w trakcie dwch sesji, kada trwa okoo 40 minut. Moliwe jest modyfikowanie procedury w celu
uzyskania danych pozwalajcych na pogbion analiz jakociow.

DMi jest narzdziem sucym do oceny moliwoci intelektualnych.

Opis
DMi obejmuje 192 zadania oparte na materiale obrazkowym, geometrycznym, liczbowym i werbalnym. wymagaj one uzupeniania klas lub serii, tworzenia ich na zasadzie
analogii oraz mnoenia logicznego. zadania zestawione s w dwu zeszytach; w jednym
z nich materia ma charakter klas, w drugim relacji. waciwe odpowiedzi badany kadorazowo wybiera spord czterech podanych.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna.

trafno
istotne korelacje z Testem Matryc ravena w wersji standard, oglnym Testem klasyfikacyjnym i ocenami szkolnymi; potwierdzona trafno teoretyczna.

Normy
Tymczasowe normy stenowe dla dzieci w wieku 10 i 14 lat; ponadto, podane s wartoci
rednie i odchylenia standardowe dla dzieci w wieku 8 i 12 lat oraz dla dorosych.

Zastosowanie
DMi mona stosowa zamiast testu inteligencji lub jako jego uzupenienie. wyniki dostarczaj jakociowych informacji o stopniu rozwoju operacji umysowych, a take o zrnicowaniu sprawnoci intelektualnej w zalenoci od rodzaju materiau (diagnoza
profilowa). DMi moe by wykorzystywane w toku oddziaywa korekcyjno-wyrwnawczych oraz stymulujcych rozwj mylenia.

Materiay
komplet (podrcznik, 2 zeszyty klasy, 2 zeszyty relacje, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz
klasy, klucz relacje, teczka)
Podrcznik
zeszyt testowy klasy
zeszyt testowy relacje
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
klucz klasy
klucz relacje

Autor testu: Anna Matczak (1992)

DMi

DiAGNOZA MOLiWOci iNteLeKtUALNYcH

45

inteligencja i procesy poznawcze

46

Autor testu i podrcznika: Anna Matczak (2001)

DiAGNOZA MOLiWOci iNteLeKtUALNYcH - 2

DMi-2

Wiek
Dzieci w wieku 6 10 lat (DMi-2M) i 9 13 lat (DMi-2s).

procedura
Testy przeprowadza si indywidualnie lub grupowo (zalenie od wersji), w trakcie dwu sesji;
czas badania nieograniczony; w wersji przeznaczonej do bada indywidualnych przewidziane jest zbieranie od dzieci uzasadnie odpowiedzi.
Testy DMi-2M i DMi-2s s daleko idcymi modyfikacjami wczeniejszego testu DMi, sucymi
do diagnozy moliwoci intelektualnych dzieci na podstawie sprawnoci operacji konkretnych. wersje przeznaczone do bada indywidualnych stanowi prb poczenia diagnozy psychometrycznej z ideami diagnozy dynamicznej, umoliwiajc ocen stopnia
rozwojowego zaawansowania mylenia operacyjnego i wykrywania jego deficytw.

Opis
kady z testw skada si z 76 zada, opartych na materiale werbalnym, rysunkowym i liczbowym, zgrupowanych w dwu zeszytach. zadania te wymagaj uzupeniania klas, serii i
analogii przez kadorazowe wybieranie potrzebnego elementu spord piciu podanych
oraz (w wersjach do bada idywidualnych) uzasadnianie dokonywanych wyborw. odpowiedzi punktuje si w skali od 0 do 3 (w zalenoci od stopnia ich poprawnoci). Moliwa jest te analiza jakociowa dotyczca typu popenianych bdw i (w wersjach do
bada indywidualnych) rodzaju podawanych uzasadnie.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
Potwierdzona trafno teoretyczna oraz diagnostyczna (zmiany rozwojowe, korelacje z
ocenami szkolnymi, korelacje z Testem Matryc ravena).

Normy
opracowano normy stenowe na reprezentatywnych prbach oglnopolskich, osobne
dla bada indywidualnych i grupowych: DMi-2M dla poziomw wieku 8, 9 i 10 lat (badania grupowe) oraz 6, 7, 8, 9 i 10 lat (badania indywidualne); DMi-2s dla poziomw
wieku 9, 10, 11 i 13 lat (badania grupowe) oraz 11 i 13 lat (badania indywidualne).

Zastosowanie
DMi-2 mona stosowa zamiast lub w uzupenieniu testu inteligencji dla oceny oglnego
poziomu umysowego dziecka, a take w celu diagnozy poziomu rozwoju operacji konkretnych jako istotnej przesanki przy prognozowaniu osigni szkolnych lub wykrywaniu
przyczyn trudnoci w nauce. Uzyskiwane informacje jakociowe (zwaszcza pochodzce
z bada indywidualnych) mog by pomocne przy planowaniu oddziaywa korekcyjnowychowawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, rozwojowe i indywidualne zrnicowanie..., 5 zeszytw rM,
5 zeszytw kM, 5 zeszytw rs, 5 zeszytw ks, 25 arkuszy rMgrupowe, 25 arkuszy kMgrupowe, 25 arkuszy rsgrupowe, 25 arkuszy ksgrupowe, 25 arkuszy rMindyw.,
25 arkuszy kMindyw., 25 arkuszy rsindyw., 25 arkuszy ksindyw., komplet kluczy)
Podrcznik
a. Matczak: rozwojowe i indywidualne zrnicowanie operacyjnoci mylenia konkretnego a diagnoza moliwoci intelektualnych literatura uzupeniajca.
zeszyty testowe rM (5 egz)
zeszyty testowe kM (5 egz)
zeszyty testowe rs (5 egz)
zeszyty testowe ks (5 egz)
arkusz rM-grupowe (25 egz.)
arkusz kM-grupowe (25 egz.)
arkusz rs-grupowe (25 egz.)
arkusz ks-grupowe (25 egz.)
arkusz rM-indyw. (25 egz.)
arkusz kM-indyw. (25 egz.)
arkusz rs-indyw. (25 egz.)
arkusz ks-indyw. (25 egz.)
klucz (komplet - 4 egz.)

inteligencja i procesy poznawcze

Uczniowie koczcy nauk w szkole podstawowej, uczszczajcy do gimnazjum, doroli.

procedura
Badanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 50 minut.

Test przeznaczony do diagnozy zdolnoci jzykowych, rozumianych jako zdolnoci do


nauki jzykw obcych.

Opis
TzJ skada si z 43 pozycji pogrupowanych w czternacie rodzajw zada. zadania te
tworz trzy odrbne skale. s to: Dyskurs (umiejtno operowania tekstem jako caoci), sownictwo (zasb sw i form znaczeniowych oraz umiejtno ich wykorzystania
w tekcie) i gramatyka (zdolno do dostrzegania relacji dotyczcych budowy sw i
zda). w kadej skali znajduj si pozycje testowe odnoszce si do sprawnoci jzykowych zwizanych mwieniem i pisaniem (zdolnoci produktywne) oraz suchaniem i czytaniem (zdolnoci receptywne). cz zada ma charakter otwarty, cz zamknity.
Materia testowy pochodzi gwnie z jzyka polskiego, ale wykorzystano take elementy
jzyka angielskiego, hinduskiego, hiszpaskiego, aciny oraz jzyka fikcyjnego. w podrczniku testowym znajduj si szczegowe zasady oceny odpowiedzi wraz z przykadami.

rzetelno
Bardzo wysoka zgodno wewntrzna wyniku oglnego, nisza wynikw poszczeglnych skal; bardzo wysokie wspczynniki zgodnoci ocen sdziw kompetentnych obliczane dla zada majcych charakter otwarty.

trafno
Potwierdzona na podstawie korelacji z wabrzyskim Testem Predyspozycji Jzykowych,
ocenami z jzykw obcych, deklarowan znajomoci jzykw obcych.

Normy
Dla uczniw koczcych szko podstawow, uczniw gimnazjum oraz osb dorosych.

Autor testu i podrcznika: Marcin Wojtowicz (2006)

Wiek

teSt ZDOLNOci JZYKOWYcH

tZJ

Zastosowanie:
selekcja uczniw do profilowanych klas jzykowych, poradnictwo pedagogiczne, prognoza moliwoci szybkiego opanowania nowego jzyka obcego.

Materiay
komplet ( podrcznik, 25 arkuszy testowych)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)

47

inteligencja i procesy poznawcze

48

Autor testu: Jerome Kagan


polska adaptacja i podrcznik: Anna Matczak (1992)

teSt pOrWNYWANiA ZNANYcH KSZtAtW

MFF

Wiek
Dzieci w wieku szkolnym.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

MFF suy do pomiaru refleksyjnoci-impulsywnoci. Jest to wymiar stylu poznawczego


zwizany z kontrol, jak jednostka sprawuje nad przebiegiem wasnych czynnoci poznawczych.

Opis
MFF skada si z 12 zada (oraz dwch prbnych). Materia ma charakter obrazkowy.
zadanie polega na wyszukaniu wrd szeciu wariantw rysunku tego, ktry jest identyczny z rwnoczenie prezentowanym wzorcem.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna oraz stabilno bezwzgldna (test-retest w odstpie 6 miesicy).

trafno
stwierdzony zwizek refleksyjnoci-impulsywnoci z ocenami szkolnymi. wyniki bada potwierdzaj trafno teoretyczn.

Normy
Tymczasowe normy (rednie, mediany, kwartyle, odchylenia standardowe) dla dzieci w
wieku 9 17 lat.

Zastosowanie
Jako uzupenienie diagnozy intelektu. styl poznawczy jest bowiem wanym czynnikiem
decydujcym o stopniu wykorzystania posiadanych moliwoci intelektualnych.

Materiay
komplet (podrcznik, zeszyt testowy, 25 arkuszy odpowiedzi)
zeszyt testowy
Podrcznik
arkusze odpowiedzi (25 egz.)

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony 20 minut.

Test suy do oceny inteligencji praktycznej.

Opis
Test ma dwie rwnolege wersje. zadaniem osoby badanej jest uoenie kartonowych
elementw na konturze figury narysowanej w arkuszu odpowiedzi.

rzetelno
zadowalajca rwnowano midzypowkowa obu wersji testu.

trafno
sprawdzona trafno diagnostyczna dla uczniw klas Viii szk podstawowych (obecnie
ii klasa gimnazjum) wyniki w tecie rnicuj uczniw dobrych i sabych.

Normy
Dla uczniw klasy Viii szkoy podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz klasy iii liceum
oglnoksztaccego (obecnie ii klasa liceum) (szkoy warszawskie).

Zastosowanie
Poradnictwo zawodowe.

Autor testu: G.A. Lienert


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1996)

tUF

teSt UKADANiA FiGUr*

Materiay
komplet (podrcznik, 4 kartonowe elementy, 25 arkuszy odpowiedzi do wersji a,
25 arkuszy odpowiedzi do wersji B, wyniki polskiej standaryzacji)
arkusze odpowiedzi (25 egz. wersji a i 25 egz. wersji B)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa.

49

50

Autor testu: Marianna Frostig


polska standaryzacja i podrcznik: ewa pietsch-Szurek, Barbara Szmigielska-Siuta, Jerzy Siuta (1999)

teSt rOZWOJU percepcJi WZrOKOWeJ

inteligencja i procesy poznawcze

FrOStiG

Wiek
Dzieci w wieku przedszkolnym i modszym szkolnym.

procedura
Dzieci modsze badanie indywidualne, przecitnie 30 45 minut; dzieci starsze badanie grupowe, przecitnie 60 minut.

niewerbalny test sucy do badania poziomu rozwoju percepcji wzrokowej.

Opis
Test skada si z 72 prb rysunkowych zgrupowanych w piciu podtestach badajcych
koordynacj wzrokowo-ruchow, spostrzeganie figury i ta, staoci ksztatu, pooenia
figur, stosunkw przestrzennych.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna.

trafno
zadowalajca trafno czynnikowa.

Normy
Dla dzieci od 4. do 8. roku ycia.

Zastosowanie
ocena poziomu percepcji wzrokowej i wicej si z ni dojrzaoci szkolnej, diagnoza
zaburze motorycznych u dzieci.
Uwaga! Do wicze z dziemi wykazujcymi deficyty w sferze analizatora wzrokowego
suy program M. Frostig, D. Hornea: Wzory i Obrazki. Program Rozwijajcy Percepcj
Wzrokow (zob. str. 127).

Materiay
komplet (25 zeszytw testowych, podrcznik, zestaw tablic, zestaw do oceny wynikw)
zeszyty testowe (25 egz.)
Podrcznik
zestaw tablic pomocniczych
zestaw wzorcw do oceny wynikw

tct-Dp

Wiek
Dzieci (od 5. roku ycia), modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania jedn wersj 15 min.

Opis
skada si z dwch wersji: a i B. Badany wykonuje kolejno obie wersje testu. zadaniem
osoby badanej jest uzupenienie w dowolny sposb niekompletnych rysunkw. osoba
badana moe rysowa co chce i jak chce: wszystko jest dozwolone i prawidowe.

rzetelno
wysoka zgodno ocen sdziw i umiarkowana zgodno wewntrzna obu wersji.

trafno
sprawdzona trafno diagnostyczna wyniki w TcT-DP rnicuj grupy zawodowe wyselekcjonowane ze wzgldu na oczekiwane wysokie i niskie natenie cechy mierzonej
przez test. Dla modziey sprawdzona trafno teoretyczna w obu grupach wieku wyniki w TcT-DP koreluj z zachowaniami twrczymi sprawdzanymi na materiale werbalnym
oraz z ocenami szkolnymi i inteligencj pynn u osb w wieku 18 19 lat, natomiast nie
koreluj z tymi dwoma wymiarami u osb w wieku 14 15 lat.

Normy
TcT-DP znormalizowano dla modziey w dwch grupach wieku: 14 15 i 18 19 lat.
Podane s te rednie i odchylenia standardowe dla rnych grup osb dorosych.

Zastosowanie
w celach przesiewowych (treningi twrczoci; jako jedno z narzdzi selekcyjnych przy naborze kandydatw do szk czy zawodw), w diagnozie indywidualnej (wzbogacenie
diagnozy intelektu; prognozowanie sukcesw w dziaaniach wymagajcych twrczego
funkcjonowania) oraz do celw naukowych (badania nad natur, rozwojem i uwarunkowaniami twrczoci oraz badania midzykulturowe).

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy testowych i arkuszy ocen wersji a, 25 arkuszy testowych
i arkuszy ocen wersji B)
Podrcznik
arkusze testowe i arkusze ocen wersji a (po 25 egz.)
arkusze testowe i arkusze ocen wersji B (po 25 egz.)

Autor testu: K.K. Urban, H.G. Jellen


polska adaptacja i podrcznik: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Joanna Staczak (2000)

rYSUNKOWY teSt tWrcZeGO MYLeNiA tct-Dp

inteligencja i procesy poznawcze

51

inteligencja i procesy poznawcze

Autor testu: Wolfgang Horn


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1998)

ZeStAW teStW UZDOLNie*

ZtU

Wiek
Dzieci od 12. roku ycia, modzie.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne. czas badania jedn wersj ok. 75 minut.

Test suy do badania inteligencji.

Opis
zTU ma dwie wersje rwnolege (a i B), kada z nich skada si z omiu nastpujcych
werbalnych i niewerbalnych podtestw: 1. Dokoczenie wzoru, 2. Szukanie zasady, 3. Uzupenianie liter, 4. Dziaania arytmetyczne, 5. Pisownia wyrazw, 6. Niepotrzebne skreli, 7.
Liczenie liter, 8. Koncentracja. kady podtest ma okrelony limit czasu, zaczyna si od
zada bardzo atwych, koczy si na coraz trudniejszych. rnorodno zada i prostota
ich wykonania utrzymuj sta koncentracj uwagi badanych oraz motywacj do rozwizania jak najwikszej liczby zada. obliczanie za pomoc kluczy trwa kilka minut.

rzetelno
Jest wysoka.

trafno
wystarczajca.

Normy
opracowano polskie normy stenowe dla nastpujcych grup wieku: 12;6 13;5 (klasa
Vi), 14;6 15;5 (klasa Viii obecnie ii klasa gimnazjum), 15;616;5 (klasa i lo obecnie iii
klasa gimnazjum) i 17;6 18;5 (klasa iii lo obecnie ii klasa liceum).

Materiay
komplet (podrcznik, polska standaryzacja zTU, 50 arkuszy odpowiedzi w wersji a,
50 arkuszy odpowiedzi w wersji B, klucz do wersji a, klucz do wersji B)
arkusze odpowiedzi wersji a (50 egz.)
arkusze odpowiedzi wersji B (50 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa.

52

inteligencja i procesy poznawcze

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony 3 min.

Test suy do badania uwagi.

Opis
wykonanie testu polega na wykreleniu w czasie trzech minut zadanych symboli spord
innych podobnych. TUs skada si z 4 niezalenych wersji, rnicych si symbolami, ktre
naley skrela: b i k, 3 i 8, 6 i 9 oraz gw (gwiazdki).

rzetelno
zadowalajce wspczynniki stabilnoci bezwzgldnej, sprawdzanej na grupie uczniw.

trafno
Potwierdzona trafno teoretyczna wyniki istotnie koreluj z tymi testami ze skali waisr(Pl), ktre badaj uwag i spostrzegawczo.

Normy
Dla uczniw szk rednich, studentw, osb dorosych oraz onierzy zasadniczej suby
wojskowej.

Zastosowanie
Do celw badawczych oraz jako narzdzie w badaniach kwalifikacyjnych na okrelone
stanowiska pracy w rnych zawodach, w ktrych wymagana jest uwaga.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy b/k, 25 arkuszy 3-8, 25 arkuszy 6-9, 25 arkuszy gw, komplet kluczy 4 szt.)
Podrcznik
arkusze testowe b/k (25 egz.)
arkusze testowe 3-8 (25 egz.)
arkusze testowe 6-9 (25 egz.)
arkusze testowe gw (25 egz.)
klucz b/k
klucz 3-8
klucz 6-9
klucz gw

Autor testu: Anna ciechanowicz


Autorzy podrcznika: Anna ciechanowicz, Joanna Staczak (2006)

tUS

teStY UWAGi i SpOStrZeGAWcZOci

53

inteligencja i procesy poznawcze

Autor testu: rolf Brickenkamp


polska standaryzacja: elbieta renata Dajek (2003)

teSt d2 DO BADANiA UWAGi*

teSt d2
Wiek
Dzieci w wieku szkolnym, modzie i doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania waciwego ograniczony do 280 sekund.

Jest to technika niewerbalna dostarczajca kilku wskanikw uwagi, ktre dotycz


szybkoci spostrzegania, iloci bdw oraz oglnej zdolnoci spostrzegania (skorygowany
wskanik szybkoci uwzgldniajcy liczb bdw) i koncentracji.

Opis
Test mieci si na dwustronnie zadrukowanym arkuszu formatu a4. zadanie badanego
polega na skrelaniu odpowiednio oznakowanych liter "d" w szeregach rnie oznakowanych liter "p" i "d".

rzetelno
wysoka rzetelno powkowa dwu najwaniejszych wskanikw; zadowalajce wspczynniki stabilnoci bezwzgldnej.

trafno
oceniona przez autork adaptacji jako wystarczajca; okrelona na podstawie korelacji d2 z testami do badania zdolnoci intelektualnych (zTU horna i TMz ravena), Testem
szybkoci i Dokadnoci spostrzegania grimsleya, rucha i warrena oraz ocenami szkolnymi.

Normy
Pod postaci rang procentowych, opracowane dla piciu poziomw wieku (z przedziau
od 11;6 do 19;5).

Zastosowanie
Poradnictwo szkolne i zawodowe, diagnoza kliniczna.

Materiay
komplet (podrcznik, wyniki polskiej standaryzacji, klucz, 100 arkuszy)
arkusze (100 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa.

54

Wiek
Dzieci od 6 do 9 lat.

procedura
Badania indywidualne lub grupowe, czas badania 20 minut.

Test rednia miara suchu muzycznego przeznaczony jest do pomiaru zdolnoci muzycznych (melodycznych i rytmicznych) dzieci w wieku 6 9 lat. Test ten ma suy nauczycielom i rodzicom do obiektywnej oceny zdolnoci muzycznych dzieci. nie wymaga od
badanego adnego formalnego wyksztacenia muzycznego, ani te umiejtnoci czytania, pisania i liczenia.

Opis
rednia miara suchu muzycznego skada si z dwch czci: testu Melodii i testu rytmu.
kady test skada si z 40 zada oraz przykadw. w kadym zadaniu dziecko porwnuje
dwa motywy melodyczne (test Melodii) lub rytmiczne (test rytmu) i ma zdecydowa czy
s one takie same, czy rne. oba testy nagrane s na pycie kompaktowej. rezultatem
badania jest wynik oglny bdcy wskanikiem poziomu uzdolnie muzycznych oraz
dwa wyniki czstkowe wiadczce o zdolnociach melodycznych i rytmicznych dziecka.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna wyniku oglnego oraz testu Melodii, nisza testu
rytmu; zrnicowane dla rnych grup wieku wspczynniki stabilnoci bezwzgldnej
(najwysze dla dzieci najmodszych, najnisze dla najstarszych).

trafno
Potwierdzona trafno diagnostyczna (korelacje z ocenami z egzaminw wstpnych)
oraz sprawdzona trafno prognostyczna (korelacje z ocenami uzyskanymi przez uczniw
po jednym lub wicej roku nauki).

Normy
centylowe dla dzieci w wieku od 6 do 9 lat: uczniw szk muzycznych, kandydatw do
szk muzycznych, dzieci z przedszkoli i szk podstawowych oglnoksztaccych.

Zastosowanie
Diagnoza rnicowa dzieci kandydujcych do szk muzycznych; indywidualne programy rozwijajce zdolnoci muzyczne.

edwin e. Gordon
polska adaptacja: Barbara Kamiska, Halina Kotarska (2000)

tUM

teSt UZDOLNie MUZYcZNYcH*


rednia miara suchu muzycznego

inteligencja i procesy poznawcze

Materiay
komplet (tumaczenie oryginalnego podrcznika, polska standaryzacja, pyta kompaktowa z nagraniem testu, 100 arkuszy odpowiedzi do Testu Melodii, 100 arkuszy odpowiedzi do Testu rytmu, karta profilowa, klucz)

*wydawc testu jest akademia Muzyczna im. F. chopina w warszawie. centrum edukacji artystycznej.

55

inteligencja i procesy poznawcze

Autorzy opracowania i podrcznika: elbieta Koniewska i Andrzej Matuszewski (2003)

SKALA UMieJtNOci FONOLOGicZNYcH*

SKALA F
Wiek
Uczniowie klas i iV szkoy podstawowej.

procedura
Badanie indywidualne; czas zaleny od tempa pracy i umiejtnoci dziecka.

Test jest wynikiem adaptacji i psychometrycznego opracowania Prb percepcji suchowej wyrazw, autorstwa Barbary zakrzewskiej. suy do oceny umiejtnoci fonologicznych i metafonologicznych.

Opis
Test zawiera trzy typy zada, ktre wymagaj: syntezy suchowej wyrazw (10 zada),
analizy suchowej wyrazw (10 zada) oraz rnicowania suchowego wyrazw
(48 zada). wyniki podlegaj analizie ilociowej i jakociowej.

rzetelno
wysokie wspczynniki stabilnoci bezwzgldnej i zgodnoci wewntrznej.

trafno
korelacje z wynikami Testw czytania i pisania dla klas I III oraz ocenami szkolnymi potwierdzaj trafno diagnostyczn i prognostyczn narzdzia.

Normy
stenowe dla szeciu przedziaw wieku od 6;10 do 10;9, opracowane na prbie oglnopolskiej obejmujcej 400 uczniw klas i iV szkoy podstawowej (200 chopcw i 200
dziewczt).

Zastosowanie
w ocenie gotowoci szkolnej i diagnozie trudnoci w nauce czytania i pisania.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy)
Podrcznik
arkusze zapisu (25 egz.)

* wydawc testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

56

inteligencja i procesy poznawcze

od 12;6 r.., doroli.

procedura
Badania indywidualne i grupowe; bez ograniczenia czasu.

kwestionariusz Twrczego zachowania przeznaczony jest do badania uzdolnie twrczych, pojmowanych jako waciwoci osobowociowe czowieka (postawa twrcza).
wyniki oceniane s w ramach czterech skal: konformizmu - k, nonkonformizmu - n, zachowa algorytmicznych - a, zachowa heurystycznych - h. Moliwe jest te uzyskanie innych wskanikw - dla postawy twrczej, postawy odtwrczej, sfery poznawczej oraz sfery
charakterologicznej.

Opis
kwestionariusz wystpuje w dwch wersjach: kanh-i przeznaczonej do badania
modziey szkolnej i studentw oraz kanh-ii do badania nauczycieli (waciwoci psychometryczne byy sprawdzane wycznie dla wersji kanh-i). kada wersja skada si z
60 stwierdze, majcych posta zda oznajmujcych, dotyczcych zachowania si
osoby badanej w sytuacjach uczenia si i dziaania. Badany ocenia stopie zgodnoci
zdania z wasnym zachowaniem na skali trzystopniowej: prawdziwe, czciowo
prawdziwe, bdne.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej dla skal konformizmu, nonkonformizmu,
zachowa algorytmicznych, zachowa heurystycznych; wysokie wspczynniki stabilnoci bezwzgldnej dla skal k, a, n, h.

trafno
Dla wersji kanh-i potwierdzona trafno diagnostyczna (korelacje z innym testem do badania postaw twrczych).

Normy
stenowe opracowane oddzielnie dla kadej skali kwestionariusza dla uczniw lubelskich
szk rednich.

Zastosowanie
w poradnictwie do oceny uzdolnie twrczych.

Materiay
Podrcznik (zawiera kwestionariusz i klucz).

Autor: Stanisaw popek (2000)

Wiek

KWeStiONAriUSZ tWrcZeGO ZAcHOWANiA


KANH*

KANH

* wydawc testu jest wydawnictwo UMcs, lublin.

57

sobowo

OSOBOWO

BaJek Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74


Bhi-12 kwestionariusz nadziei Podstawowej Bhi-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98
caT-a Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami zwierzt .71
caT-h Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami ludzi . . . . .72
ciss kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss . . . . . . . . . .92
coPe wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . .93
cwP skala czowiek w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
DineMo Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . .90
Drzewa Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Ds14 skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
eas kwestionariusz Temperamentu eas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
ePQ-r kwestionariusz osobowoci eysencka ePQ-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
Fcz-kT Formalna charakterystyka zachowania kwestionariusz Temperamentu .84
herMans Metoda konfrontacji z sob 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
inTe kwestionariusz inteligencji emocjonalnej inTe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
iPP inwentarz do oceny Pci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100
Jsr Jak sobie radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
kBPk kwestionariusz do Badania Poczucia kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
kks kwestionariusz kompetencji spoecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
kkw kwestionariusz do Badania kryzysu w wartociowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .97
kMc kwestionariusz Metafory czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67
kns kwestionariusz nadziei na sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
kP kwestionariusz Postaw yciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
Mini-coPe inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . . . . . . . . . . . . .93
Msei wielowymiarowy kwestionariusz samooceny Msei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
neo-FFi inwentarz osobowoci neo-FFi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82
neo-Pi-r inwentarz osobowoci neo-Pi-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
Pkie Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
Pss-10 skala odczuwanego stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93
PTs kwestionariusz Temperamentu PTs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85
risB Test niedokoczonych zda rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
ror Test rorschacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68
sD skala Dyrektywnoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101
ses skala samooceny ses rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
sie-T skala inteligencji emocjonalnej Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
sPBiM skala Postaw By i Mie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
sPk-DP skala Poczucia kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103
60

Osobowo
sTai inwentarz stanu i cechy lku sTai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
sTaic inwentarz stanu i cechy lku dla Dzieci sTaic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
sUPin skala Uczu Pozytywnych i negatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
sw skala wartoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95
sws skala wartoci schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
szonDi eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
TaT Test apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70
TPB Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
To Test osobowoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105
To-z Test osobowoci i zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
UMacl Przymiotnikowa skala nastroju UMacl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87

61

Autorzy: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Diana Fecenec, Joanna Staczak, Joanna Bitner

SKALA cZOWieK W prAcY

Osobowo

cwp

Wiek
Pracujce osoby dorose, w wieku od 20 do 60 lat.

procedura
Badania indywidualne i grupowe; czas badania nieograniczony, przecitnie: okoo 15
minut.

kwestionariusz Czowiek w Pracy jest przeznaczony do pomiaru poczucia umiejscowienia


kontroli odnoszcego si do pracy.

Opis
kwestionariusz skada si z 60 pozycji w formie zda twierdzcych, badany udziela odpowiedzi na czterostopniowej skali. Pozycje kwestionariusza tworz dwie skale gwne:
Skala Kontrolna i skala Poczucia Umiejscowienia Kontroli. Ta ostatnia skada si dodatkowo z siedmiu podskal: trzech empirycznych Poczucie Braku Skutecznoci, Poczucie
Zaleno od Losu, Poczucie Zalenoci od Innych oraz czterech teoretycznych Kontrola
Osobista, Ideologia Kontroli, Sukcesy i Poraki.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna wyniku oglnego (skala Poczucia Umiejscowienia Kontroli), nieco nisza (zazwyczaj nie przekraczajca 0,80) rzetelno wynikw w skalach. wysoka stabilno bezwzgldna wyniku oglnego (w skali Poczucia Umiejscowienia Kontroli).

trafno
wynik oglny (skala Poczucia Umiejscowienia Kontroli) dodatnio koreluje z innymi miarami
poczucia umiejscowienia kontroli, oraz z takimi zmiennymi jak zadowolenie z ycia czy inteligencja emocjonalna. wynik w PUk rnicuje take grupy zawodowe, ktrych obowizki zawodowe cechuj si rnym poziomem samodzielnoci i niezalenoci (np.
osoby na stanowiskach kierowniczych vs. podwadni)

Normy
normy stenowe opracowane na podstawie wynikw prby 525 osb, z uwzgldnieniem
podziau na trzy grupy wieku (kobiety i mczyni cznie): 20 29 lat, 30 49 lat i 50 60
lat dla skali Poczucia Umiejscowienia Kontroli oraz 20 29 lat, 30 39 lat i 40 60 lat dla
Skali Kontrolnej.

Zastosowanie
Moe by stosowany do celw selekcji zawodowej i alokacji ju zatrudnionych pracownikw. Take w badaniach naukowych, szczeglnie dotyczcych problematyki uwarunkowa funkcjonowania pracownikw i ich efektywnoci zawodowej.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

62

Wiek
Doroli i modzie.

procedura
Badania indywidualne lub grupowe; czas badania: ok. 20 minut.

Opis
kwestionariusz skada si z 48 twierdze, ktrych prawdziwo badany ocenia w skali siedmiostopniowej, od zdanie cakowicie nieprawdziwe do zdanie cakowicie prawdziwe.
Twierdzenia te dotycz poczucia sensu ycia i tworz sze skal prostych, odnoszcych si
do poszczeglnych postaw egzystencjalnych (Cel, Spjno wewntrzna, Kontrola ycia,
Akceptacja mierci, Pustka egzystencjalna i Poszukiwanie celw) oraz dwie skale zoone
Osobowego sensu i Rwnowagi Postaw yciowych. Ta ostatnia stanowi czny wynik
kwestionariusza.

rzetelno
satysfakcjonujce wskaniki zgodnoci wewntrznej skal oraz stabilnoci bezwzgldnej.

trafno
o trafnoci kwestionariusza wiadcz wyniki analizy czynnikowej, w znacznym stopniu potwierdzajce zakadan jego struktur, oraz korelacje z dwoma innymi narzdziami do
pomiaru poczucia i potrzeby sensu ycia (Pil i song), powstaymi na gruncie psychologii egzystencjalnej.

Normy
normy stenowe i centylowe opracowane dla trzech grup wieku: 18 23 lat, 24 38 lat oraz
39 59 lat.

Zastosowanie
kwestionariusz pozwala na zmierzenie poczucia sensu ycia (vs. pustki egzystencjalnej),
stopnia rozumienia wiata i wasnego w nim miejsca, znaczenia posiadanych celw, przekonania o moliwoci kontrolowania wasnego losu, siy denia do zmian i poszukiwania
nowych wyzwa, stosunku do wasnej miertelnoci. Moe znale zastosowanie w badaniach naukowych, na przykad dotyczcych uwarunkowa podejmowania decyzji,
przeywania czasu, poczucia podmiotowoci. istnienie rwnowanych wersji narzdzia w
rnych jzykach pozwoli na dokonywanie porwna midzykulturowych. kP moe te
by stosowany w pracy klinicznej jako narzdzie diagnozy satysfakcji z ycia i problemw
egzystencjalnych oraz rdo danych pomocnych przy planowaniu oddziaywa terapeutycznych.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

polska adaptacja LAp-r (Life Attitudes Profile Revised) Garyego t. rekera


Autor: ryszard Klamut

Kp

KWeStiONAriUSZ pOStAW YciOWYcH

Osobowo

63

64

polska adaptacja pANAS (Positive and Negative Affect Schedule) Davida Watsona i Lee Anny clark
Autor: piotr Brzozowski

SKALA UcZU pOZYtYWNYcH i NeGAtYWNYcH

Osobowo

SUpiN

Wiek
Doroli.

procedura
Badania indywidualne lub grupowe.

Opis
narzdzie suy do pomiaru nasilenia negatywnych i pozytywnych emocji. Ma cztery
rne wersje. Dwie z nich (jedna krtsza obejmujca 20 pozycji, i jedna dusza zawierajca 30 pozycji) przeznaczone s do mierzenia aktualnych stanw emocjonalnych
(s20 i s30). Dwie pozostae, analogicznie rnice si dugoci, dotycz relatywnie staych cech afektywnych (c20 i c30). kada wersja ma posta listy przymiotnikw. Badany
ocenia w skali od 1 do 5 stopie, w jakim przymiotniki te okrelaj jego stan aktualny (wersje s) lub to, jak si czuje zazwyczaj (wersje c). czas badania jedn wersj zawiera si w
granicach 5-15 minut. wyniki w kadej z nich oblicza si osobno dwa dwu podskal PU
(uczu pozytywnych) i nU (uczu negatywnych).

rzetelno
zgodno wewntrzna skal wysoka lub zadowalajca wspczynniki alfa cronbacha, w
zalenoci od wersji i rodzaju prby, wahaj si w granicach od 0,73 do 0,95. wersje c
odznaczaj si te wysok stabilnoci bezwzgldn.

trafno
Dowiedziona na podstawie analiz czynnikowych, analizy skupie, korelacji z innymi narzdziami oraz rnic midzygrupowych.

Normy
normy stenowe opracowane na podstawie badania losowej prby dorosych mieszkacw lublina (osobno dla mczyzn i kobiet) oraz studentek UMcs, a take normy oparte
na badaniu prby kwotowej zoonej z osb w wieku 18-85 lat, pochodzcych z siedmiu
rnych regionw Polski (tylko dla wersji c20).

Zastosowanie
narzdzie moe by stosowane zarwno w badaniach naukowych, jak i (dziki wysokiej
rzetelnoci, zwaszcza jeli chodzi o wersje dusze, 30-pozycyjne) w diagnozie indywidualnej. Podwyszone wyniki w skalach uczu negatywnych mog by sygnaami zaburze, a okrelenie relacji midzy nasileniem uczu negatywnych i pozytywnych moe
okaza si pomocne przy odrnianiu zaburze lkowych od zaburze nastroju.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy testowych do wersji s20, 25 arkusz testowych do wersji s30, 25 arkuszy testowych do wersji c20, 25 arkuszy testowych do wersji c30, 25 arkuszy obliczeniowych do wersji s20, 25 arkuszy obliczeniowych do wersji s30, 25 arkuszy
obliczeniowych do wersji c20, 25 arkuszy obliczeniowych do wersji c30)
Podrcznik
arkusze testowe do wersji s20 (25 egz.)
arkusze testowe do wersji s30 (25 egz.)
arkusze testowe do wersji c20 (25 egz.)
arkusze testowe do wersji c30 (25 egz.)
arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji s20 (25 egz.)
arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji s30 (25 egz.)
arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji c20 (25 egz.)
arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji c30 (25 egz.)

MSei

Wiek
Modzie, doroli.

procedura

WieLOWYMiArOWY KWeStiONAriUSZ SAMOOceNY


MSei

Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony; przecitnie 15 30


minut.

kwestionariusz do badania samooceny oglnej i szczegowej.

Opis

kwestionariusz suy do badania samooceny. skada si z 11 skal dziewi z nich bezporednio dotyczy poczucia wasnej wartoci, jego oglnego poziomu oraz omiu komponentw odnoszcych si do szczegowych aspektw funkcjonowania czowieka,
takich jak: kompetencje, bycie kochanym, popularno, zdolnoci przywdcze, samokontrola, samoakceptacja moralna, atrakcyjno fizyczna i witalno. Ponadto zawiera
skal do oceny spjnoci obrazu siebie wiadczcej o efektywnoci procesu samopoznania, a take skal pozwalajca oceni poziom potrzeby aprobaty spoecznej. kwestionariusz skada si ze 116 pozycji testowych, do ktrych badany ustosunkowuje si na
piciostopniowej skali.

rzetelno

Autorzy testu: e. J. OBrien i S. epstein


Autor adaptacji i podrcznika: Diana Fecenec (2008)

Osobowo

zadowalajca zgodno wewntrzna wikszoci skal (wspczynniki alfa cronbacha przybiera wartoci midzy 0,70 a 0,90) i dua stabilno (zwizki midzy dwoma pomiarami wykonanymi z odstpem 2 tygodni zawierajce si w przedziale 0,73 0,96).

trafno

szeroko udokumentowana trafno teoretyczna: korelacje kwestionariusza z narzdziami


mierzcymi nastrj (UMacl), temperament (Fcz kT), lk (sTai), przystosowanie (risB),
style radzenia sobie ze stresem (ciss), potrzeb aprobaty spoecznej (kas), inteligencj
(wais-r) i postawy rodzicielskie (kPr-roc) przyniosy oczekiwane rezultaty. analiza czynnikowa wykazaa istnienie dwch udokumentowanych w literaturze czynnikw. Potwierdzona zostaa take trafno kryterialna kwestionariusza (porwnanie samooceny kobiet
bezrobotnych i pochodzcych z populacji oglnej).

Normy

stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mczyzn w trzech grupach wieku: 16 19 lat,
20 64 lat i 65 79 lat. Podstaw opracowania norm byy wyniki prby kwotowej 498 osb
pochodzcych z populacji oglnej.

Zastosowanie

Dobrze udokumentowana trafno teoretyczna sprzyja wykorzystywaniu narzdzia w badaniach naukowych. kwestionariusz moe by rwnie stosowany w diagnozie indywidualnej uwzgldniajcej nie tylko ocen wyniku na tle innych osb, lecz take analiz
wewntrznego zrnicowania samooceny (podrcznik zawiera przykady takiej analizy
profilowej).

Materiay
komplet (podrcznik, podrcznik oryginalny, 25 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi z kluczem, 25 arkuszy wynikw)
Podrcznik
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
zeszyty testowe (25 egz.)
arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)
arkusze wynikw (25 egz.)

65

Autor testu: M. rosenberg


Autorzy adaptacji i podrcznika: irena Dzwonkowska, Kinga Lachowicz-tabaczek, Mariola aguna (2008)

SKALA SAMOOceNY SeS

Osobowo

SeS

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczone przecitnie od 2 do
5 minut.

kwestionariusz do badania oglnego poziomu samooceny.

Opis
skala jest narzdziem jednowymiarowym pozwalajcym na ocen poziomu oglnej samooceny wzgldnie staej dyspozycji rozumianej jako wiadoma postawa (pozytywna
lub negatywna) wobec Ja. skada si z 10 stwierdze diagnostycznych. Badany ma za zadanie wskaza na czterostopniowej skali, w jakim stopniu zgadza si z kadym z tych
stwierdze.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna (wspczynniki alfa cronbacha dla rnych grup wieku
wahaj si od 0,81 do 0, 83). wskanik stabilnoci narzdzia oceniany metod test-retest
wynosi: 0,50 (pomiary wykonane z odstpem 1 roku) i 0,83 ( pomiary wykonane z odstpem 1 tygodnia).

trafno
w toku polskiej adaptacji zgromadzono liczne dane dotyczce trafnoci teoretycznej narzdzia, takie jak rezultaty eksploracyjnej i konfirmacyjnej analizy czynnikowej oraz korelacje ses z kwestionariuszami mierzcymi rne konstrukty, np. depresj, osobowo
narcystyczn, temperament, umiejscowienie kontroli, optymizm, nadziej podstawow,
kompetencje spoeczne czy niemiao. Uzyskane wyniki wiadcz o trafnoci ses.

Normy
stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mczyzn w trzech grupach wieku: 14 18 lat,
19 24 lat i 25 75 lat. Podstaw opracowania norm byy wyniki prby liczcej 1579 osb.
Prba normalizacyjna nie miaa charakteru prby kwotowej.

Zastosowanie
Biorc pod uwag dobrze zweryfikowan w polskich badaniach adaptacyjnych trafno
teoretyczn oraz atwo w stosowaniu tego narzdzia, skala samooceny ses jest rekomendowana przede wszystkim do bada naukowych. Podrcznik zawiera take dane
potrzebne do interpretowania wynikw na potrzeby diagnozy indywidualnej.
Uwaga!
zgodnie z informacjami zawartymi na stronie
http://www.bsos.umd.edu/socy/research/rosenberg.htm arkusz testowy skali samooceny ses moe by wykorzystywany do celw badawczych bezpatnie oraz bez zgody
waciciela praw autorskich (spadkobiercw M. rosenberga). z tego wzgldu arkusz testowy do polskiej wersji ses take nie jest przedmiotem sprzeday. zosta on w formie elektronicznej (w formacie PDF) zamieszczony na naszej stronie internetowej
www.practest.com.pl. Mona go pobra bezpatnie, wydrukowa i powiela na uytek
prowadzonych bada.

Materiay
Podrcznik
arkusz testowy (bezpatny, do pobrania w formacie PDF)

66

Osobowo

Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne przecitnie 20 25 minut.

Opis
kwestionariusz suy do badania sposobw postrzegania czasu. zawiera 7 skal, odnoszcych si do rnych wymiarw oceny czasu. Dwie gwne skale (w zakresie ktrych
wyrnione s dodatkowo podskale) mierz emocjonalne ustosunkowanie do czasu
pozytywne i negatywne; pozostae dotycz odczuwania szybkoci upywu czasu, dostrzegania wartoci czasu aktualnego oraz odbierania takich waciwoci czasu, jak chaos,
subtelny urok i pustka.
kMc skada si z 95 pozycji, ktre s zdaniami metaforycznymi odnoszcymi si do czasu.
Badany okrela na skali czterostopniowej, czy kada z metafor pasuje do jego sposobu
mylenia o czasie.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna skal i podskal (wspczynniki alfa cronbacha oscyluj
wok wartoci 0,80) i dua stabilno (wspczynniki korelacji midzy dwoma pomiarami
wykonanymi z odstpem 3 tygodni zawieraj si w przedziale 0,68 0,87).

trafno
Trafno teoretyczn potwierdziy wyniki analiz czynnikowych wykazujce zgodno struktury kMc z konstruktem lecym u podstaw kwestionariusza. wykazano te oczekiwane
zwizki midzy wynikami kMc a orientacj temporaln mierzon kwestionariuszem aion2000 nosala i Bajcar, poczuciem sensu ycia mierzonym skal Pil, stanem emocjonalnym
mierzonym skal Panas oraz cechami osobowoci uwzgldnionymi w modelu wielkiej
Pitki. stwierdzono te zwizek postrzegania czasu okrelanego za pomoc kMc ze
zmiennymi demograficznymi pci i wiekiem.

Normy
stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mczyzn, oparte na badaniu incydentalnej
prby 320 osb, gwnie z wyksztaceniem rednim i wyszym.

Zastosowanie
narzdzie rekomendowane jest przede wszystkim do bada naukowych nad ustosunkowaniem do czasu, ale moe te by stosowane w diagnozie indywidualnej w celu
okrelania mocnych i sabych stron osoby w zakresie radzenia sobie z upywajcym czasem, jako punkt wyjcia w pracy nad zmian postaw wobec czasu i optymalizacj
sposobw jego wykorzystania.

Autor: Magorzata Sobol-Kwapiska (2008)

Wiek

KWeStiONAriUSZ MetAFOrY cZASU

KMc

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy, klucz)
Podrcznik
arkusze (25 egz.)
klucz

67

Osobowo

Autor: Gerdhild von Staabs (2007)

SceNOteSt*

SceNOteSt

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; czas badania nieograniczony przecitnie badanie trwa 30
minut.

scenotest jest projekcyjn metod diagnostyczn i terapeutyczn suc zobrazowaniu


caociowej struktury osobowoci.

Opis
zestaw lalek, klockw i akcesoriw wykorzystywanych przez osoby badane do budowania sceny traktowanej tu jako projekcja wewntrznych przey badanego.

Analiza i interpretacja
Przede wszystkim zgodnie z teori psychoanalityczn.

Zastosowanie
okrelenie struktury osobowoci i relacji badanego z otoczeniem, ocena typowoci zachowa w zalenoci od etapu rozwojowego badanego, poradnictwo wychowawcze i
zawodowe, w diagnozie nerwic, w badaniach naukowych.
Pracownia prowadzi sprzeda pomocy testowych. Pomoce s sprowadzane bezporednio od wydawcy niemieckiego, na zamwienie klienta.

Materiay
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
Pomoce testowe

* wydawc testu jest Verlag hans huber, hogrefe Publishing group

68

Osobowo

Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; czas badania: nieograniczony.

Projekcyjna metoda diagnostyczna wykorzystujca plamy atramentowe. Pozwala na


ocen oglnej struktury osobowoci, na ktr skadaj si potrzeby, emocje, konflikty wewntrzne czy sposoby interpretowania rzeczywistoci.

Opis
10 tablic przedstawiajcych symetryczne plamy atramentowe (5 tablic czarno-biaych,
2 tablice z plamami koloru czerwonego, 3 tablice w kolorach pastelowych).

Analiza i interpretacja
Przede wszystkim zgodnie z teori psychoanalityczn (stosowane s rne systemy
oceny).

Zastosowanie
Diagnoza osobowoci, diagnoza kliniczna, ocena postpw w psychoterapii.

Autor: Herman rorschach

Wiek

teSt rOrScHAcHA*

rOrScHAcH

Materiay
komplet 10 oryginalnych tablic

* wydawc testu jest Verlag hans huber, hogrefe Publishing group

69

70

Autor testu i podrcznika: Henry Murray (1987)

teSt ApercepcJi teMAtYcZNeJ

Osobowo

tAt

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu; pene badanie obejmuje dwie sesje, na
ktrych przedstawia si po 10 obrazkw.

Projekcyjny test do badania osobowoci.

Opis
Materia testowy stanowi 31 plansz: 30 obrazkw czarno-biaych i jedna biaa karta. zadaniem badanego jest uoenie historii do 20 plansz.

Analiza i interpretacja
system analizy i interpretacji nawizujcy do teorii potrzeb autorstwa Murraya.

Zastosowanie
w praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowoci.

Materiay
komplet (tablice + podrcznik)
Podrcznik
komplet tablic

Osobowo

Wiek
Dzieci od 3 do 10 lat.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.

Projekcyjny test do badania osobowoci.

Opis
Materia testowy stanowi 10 obrazkw czarno-biaych przedstawiajcych zwierzta w
rnych sytuacjach. zadaniem badanego jest uoenie historyjki do kadego obrazka.

Analiza i interpretacja
system interpretacji opracowany przez Bellaka, nawizujcy do psychoanalitycznej koncepcji rozwoju osobowoci.

Zastosowanie
w praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowoci.

Materiay
komplet (10 tablic testowych w pudeku + podrcznik)
arkusze zapisu caT-a (25 egz.)
Podrcznik caT-a
komplet tablic w pudeku

Autorzy testu: Leopold Bellak i Sonya Sorel Bellak (2008)

cAt-A

teSt ApercepcJi teMAtYcZNeJ DLA DZieci


WerSJA Z pOStAciAMi ZWierZt

71

Osobowo
Osobowo

72

Autorzy testu i pdrcznika: Leopold Bellak i Sonya Sorel Bellak (2008)

teSt ApercepcJi teMAtYcZNeJ DLA DZieci


WerSJA Z pOStAciAMi LUDZi

cAt-H

Wiek
Dzieci od 3 do 10 lat.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.

Projekcyjny test do badania osobowoci.

Opis
Materia testowy stanowi 10 obrazkw czarno-biaych przedstawiajcych ludzi w rnych
sytuacjach - analogicznych do sytuacji w wersji caT-a (ze zwierztami).

Analiza i interpretacja
system interpretacji opracowany przez Bellaka, nawizujcy do psychoanalitycznej koncepcji rozwoju osobowoci.

Zastosowanie
w praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowoci.

Materiay
komplet (10 tablic testowych w pudeku + podrcznik)
arkusze zapisu caT-h (25 egz.)
Podrcznik caT-h
komplet tablic w pudeku

Osobowo

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.

Projekcyjna metoda badania osobowoci.

Opis
zadaniem badanego jest narysowanie drzewa.

Analiza i interpretacja
system analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.

Zastosowanie

Autot testu i podrcznika: charles Koch (1994)

teSt DrZeWA

teSt DrZeWA*

w praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowoci.

Materiay
komplet (podrcznik + 50 arkuszy)
Podrcznik
arkusze (50 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

73

Osobowo

Autor testu: carina coulacoglou (2007)

teSt BAJeK (Ftt)*

teSt BAJeK (Ftt)

Wiek
Dzieci w wieku od 6 do 12 lat.

procedura
Badanie indywidualne; czas badania jest nieograniczony, przecitnie okoo 45 minut.

Test projekcyjny bazujcy na teorii psychoanalitycznej oraz relacji z obiektem. suy do


oceny osobowoci oraz diagnozy relacji w rodzinie.

Opis
Materia testowy stanowi ilustracje przedstawiajce postacie ze znanych bajek. zadaniem badanego dziecka jest udzielenie odpowiedzi na pytania zwizane z tymi ilustracjami (np. co myli/czuje posta na obrazku).

rzetelno
Badano stabilno bezwzgldn.

trafno
Badano korelacje z wynikami testw osobowoci oraz struktur czynnikow wynikw.

Normy
Brak polskich norm; dostpne s jedynie tenowe i centylowe normy dla trzech przedziaw wieku: 6 7 lat, 8 9 lat i 10 12 lat opracowane na podstawie wynikw 873 greckich dzieci.

Zastosowanie
w ocenie m. in. takich zmiennych jak: lk, agresja, obraz siebie, potrzeba ochrony, potrzeba aprobaty, rne mechanizmy obronne; w diagnozie relacji w rodzinie.

Materiay
komplet (podrcznik, siedem zestaww kart, 25 arkuszy zapisu)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

74

SZONDi

Projekcyjny test osobowoci.

Opis
Materia testowy stanowi zdjcia ludzkich twarzy 6 serii, po 8 portretw kada. zadaniem badanego jest wybr dwch najbardziej i dwch najmniej sympatycznych portretw.

Analiza i interpretacja
system analizy oparty na opracowanej przez l. szondiego koncepcji czterech popdw
i omiu potrzeb popdowych.

Zastosowanie
Do diagnozy osobowoci.

Materiay
komplet (podrcznik; 6 kompletw obrazkw, 100 arkuszy zapisu)
Podrcznik
klasyfikacja popdw
arkusze zapisu (100 egz.)

(1996)

teSt SZONDieGO*
eKSperYMeNtALNA DiAGNOStYKA pOtrZeB

Osobowo

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

75

Osobowo

Autorzy testu i podrcznika: rober Heiss i petra Halder (1995)

teSt pirAMiD BArWNYcH*

tpB
Wiek
starsze dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.

Projekcyjna metoda badania afektywnej struktury osobowoci czowieka.

Opis
zadaniem badanego jest uoenie trzech adnych i trzech brzydkich piramid z kolorowych kwadracikw.

Analiza i interpretacja
system analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.

Zastosowanie
w praktyce psychologicznej, do diagnozy afektywnoci starszych dzieci, modziey i dorosych.

Materiay
komplet (podrcznik, zestaw 210 barwnych kwadracikw, 2 plansze-piramidy,
50 arkuszy)
arkusze (50 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

76

riSB

Wiek
Dzieci, modzie, studenci, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 25 minut.
czas obliczania wyikw: ok. 15 minut.

risB jest narzdziem sucym do oceny przystosowania. Ma cztery wersje: dla dzieci, dla
modziey, dla studentw i dla dorosych.

Opis
skada si z 40 trzonw, czyli pocztkw zda, ktre badany ma uzupeni.

rzetelno
Dla wszystkich wersji wysoka zgodno ocen sdziw, umiarkowana zgodno wewntrzna dla dzieci i modziey, wysoka dla dorosych.

trafno
Dla wszystkich wersji sprawdzona trafno diagnostyczna wyniki w risB rnicuj osoby
uznane na podstawie innych danych za przystosowane od osb nieprzystosowanych.
Dla wersji dla dzieci sprawdzona trafno teoretyczna wyniki w risB koreluj z lkiem, postawami rodzicielskimi, a nie koreluj z ocenami szkolnymi. o trafnoci teoretycznej wersji
dla dorosych wiadcz korelacje midzy nieprzystosowaniem mierzonym risB a wynikami testw mierzcych lk, samoocen, inteligencj emocjonaln, kompetencje spoeczne i style radzenia sobie ze stresem. Trafno kryterialn wersji dla dorosych
sprawdzano porwnujc wyniki w risB grup, ktre jak mona przyj rni si poziomem przystosowania (midzy innymi bezrobotnych, alkoholikw, winiw, a z drugiej
strony policjantw, pracownikw ochrony, zawodowych onierzy).

Normy
risB znormalizowano dla uczniw Vii klas szk podstawowych (obecnie i klasa gimnazjum) (wersja dla dzieci), dla uczniw iii klas szk ponadpodstawowych (obecnie ii klasa
szkoy redniej) (wersja dla modziey), dla studentw (wersja dla studentw), dla dorosych (wersja dla dorosych) oraz dla onierzy zasadniczej suby wojskowej (wersja dla
wojska).

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw przesiewowych. Uzyskane rezultaty pozwalaj rekomendowa risB w diagnozie indywidualnej, ktra ma suy wykrywaniu osb wymagajcych
pomocy psychologicznej oraz dokonywaniu selekcji kandydatw do prac wymagajcych odpowiedzialnoci i opanowania.

Materiay
komplet (podrcznik, arkusze dla dzieci, modziey, studentw i dorosych po 25 egz.,)
Podrcznik (ii wydanie, rozszerzone)
arkusze testowe wersji dla dzieci (25 egz.)
arkusze testowe wersji dla modziey (25 egz.)
arkusze testowe wersji dla studentw (25 egz.)
arkusze testowe wersji dla dorosych (25 egz.)
arkusze testowe dla onierzy (25 egz.).
standaryzacja dla onierzy zasadniczej suby wojskowej (te: aPis-P i sTai).

Autorzy testu: J.B. rotter, M.i. Lah, J.e. rafferty


Autorzy podrcznika: Anna Matczak i Aleksandra Jaworowska (2008)

teSt NieDOKOcZONYcH ZDA rOtterA

Osobowo

77

Osobowo

78

Autor testu: Hubert J. M. Hermans


polska adaptacja: piotr K. Ole (1992)
Aneks do podrcznika (Metoda Konfrontacji z Sob 2000): elbieta chmielnicka-Kuter, piotr K. Ole, Magorzata puchalska-Wasyl (2009)

MetODA KONFrONtAcJi Z SOB HerMANSA 2000

HerMANS

Wiek
osoby powyej 15. roku ycia o co najmniej przecitnym poziomie inteligencji.

procedura
Badanie indywidualne; przebiega w kilku etapach, z ktrych kady trwa 1 2 godz.

Jest to metoda badania dowiadczenia czowieka, jednoczenie umoliwiajca mu lepsze samopoznanie.

Opis
Metoda Konfrontacji z Sob oparta jest na fenomenologicznej koncepcji osobowoci
h. J. M. hermansa. Pacjent (badany) ma sformuowa odpowiedzi na szereg pyta, dokonujc w ten sposb przegldu tego wszystkiego, co aktualnie uwaa za wane w swoim
yciu. w wyniku badania uzyskuje caociowy, uporzdkowany obraz wasnego dowiadczenia. analiza wynikw ma charakter zarwno jakociowy, jak i ilociowy. Metoda
Konfrontacji z Sob przeznaczona jest dla osb majcych motywacj do samopoznania
lub zmiany.
aktualnie w sprzeday jest zmodyfikowana (w stosunku do wersji opublikowanej w 1992
roku) wersja narzdzia. Modyfikacje zostay opisane w Aneksie do podrcznika (2009).
w nowej wersji Metody konfrontacji z sob znalazy si nastpujce zmiany:
wprowadzenie w wywiadzie dodatkowej sfery Uzalenienie; na potrzeby pracy z
osobami uzalenionymi opracowano te specjaln obok podstawowej list uczu
wprowadzenie afektywnych wskanikw motyww podstawowych umacniania
siebie (s) i pragnienia kontaktu (o)
nowa lista uczu (podstawowa) i nowa skala ich oceny
rezygnacja z oceny wpyww
Do materiaw testowych doczony zosta take program komputerowy pozwalajcy
na obliczenie wynikw oraz przeprowadzenie czci badania.

Zastosowanie
Jest to metoda przede wszystkim psychoterapeutyczna, ale moe by stosowana do
celw badawczych i diagnostycznych. najbardziej typowym zastosowaniem Metody
Konfrontacji z Sob jest wykorzystanie jej w poradnictwie dla osb przeywajcych trudnoci i problemy, kryzysy tosamoci, konflikty z innymi lub powane trudnoci decyzyjne.
w zmodyfikowanej wersji Metoda Konfrontacji z Sob - 2000 istnieje moliwo wykorzystania testu w pracy z osobami uzalenionymi od rodkw psychoaktywnych.

Materiay
komplet (podrcznik, aneks, pyta cD z programem do obliczania wynikw, 5 kpl. zestaww pyta, 5 instrukcji dla badajcego, 5 instrukcji dla badanego - Uczucia, 5 instrukcji dla badanego - Uczucia (Uzalenieni), 25 arkuszy - Uczucia, 25 arkuszy - Uczucia
(Uzalenieni), czyste kartki)
Podrcznik (1992)
aneks do podrcznika (2009)
Pyta cD z programem do obliczania wynikw
zestaw pyta (5 kpl.)
instrukcja dla badajcego (5 egz.)
instrukcja dla badanego - Uczucia (5 egz.)
instrukcja dla badanego - Uczucia (Uzalenieni) (5 egz.)
arkusze - Uczucia (25 egz.)
arkusze - Uczucia (Uzalenieni) (25 egz.)

Osobowo

Wiek
Modzie w wieku 15 i 16 lat, doroli (21 79 lat), onierze zasadniczej suby wojskowej.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 20 minut.

sTai jest narzdziem przeznaczonym do badania lku rozumianego jako przejciowy i


uwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lku rozumianego jako wzgldnie staa
cecha osobowoci.

Opis
sTai skada si z dwu podskal, z ktrych jedna (X-1) suy do pomiaru lku-stanu, a druga
(X-2) lku-cechy. Pytania skadajce si na obie skale umieszczone s po obu stronach
jednego arkusza testowego. kada podskala skada si z 20 pozycji, na ktre badany odpowiada wybierajc jedn z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.
w sprzeday jest take komputerowa wersja StAi.

rzetelno
zgodno wewntrzna obu skal jest wysoka, nieco nisza stabilno bezwzgldna, zwaszcza skali X-1.

trafno
Trafno teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w sTai koreluj
istotnie z wynikami narzdzi mierzcych podobne do lku konstrukty teoretyczne; trafno
skali X-1 dodatkowo zweryfikowana i potwierdzona w licznych badaniach eksperymentalnych. Trafno diagnostyczna i prognostyczna badana w prbie onierzy: wyniki w obu
skalach sTai pozwalaj zarwno diagnozowa onierzy sabo przystosowanych do penienia suby jak i przewidywa wystpienie takich zachowa w przyszoci.

Normy
Dla modziey w wieku 15 i 16 lat, dla osb dorosych w wieku 21 79 lat oraz dla onierzy zasadniczej suby wojskowej.

Zastosowanie
Do diagnozy przesiewowej i indywidualnej; skala X-1 przydatna dodatkowo w badaniach
eksperymentalnych wymagajcych rejestrowania zmian nasilenia lku.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 arkuszy testowych)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucz
standaryzacja dla onierzy zasadniczej suby wojskowej (te: aPis-P i risB)

Autorzy testu: c.D. Spielberger, r.L. Gorsuch, r.e. Lushene


polska adaptacja: c.D. Spielberger, J. Strelau, M. tysarczyk, K. Wrzeniewski
Autorzy podrcznika: Kazimierz Wrzeniewski, tytus Sosnowski, Aleksandra Jaworowska, Diana Fecenec
Wydanie trzecie, rozszerzone (2006)

StAi

iNWeNtArZ StANU i cecHY LKU StAi

79

Osobowo

80

Autorzy testu: ch.D. Spielberger, c.D. edwards, r.e. Lushene, J. Montuori, D. platzek
polska adaptacja: c. D. Spielberger, t. Sosnowski, D. iwaniszczuk
Autor podrcznika: Aleksandra Jaworowska (2005)

iNWeNtArZ StANU i cecHY LKU DLA DZieci StAic

StAic

Wiek
Dzieci, modzie.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

sTaic jest narzdziem przeznaczonym do badania lku rozumianego jako przejciowy i


uwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lku rozumianego jako wzgldnie staa
cecha osobowoci.

Opis
sTaic skada si z dwu podskal, z ktrych jedna (c-1) suy do pomiaru lku-stanu, a druga
(c-2) lku-cechy. Pytania skadajce si na podskale umieszczone s po obu stronach
jednego arkusza testowego. kada podskala skada si z 20 pozycji, na ktre badany odpowiada wybierajc jedn z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.

rzetelno
zgodno wewntrzna obu skal jest wysoka, nisza stabilno bezwzgldna, zwaszcza
skali c-1

trafno
Trafno teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w sTaic koreluj
istotnie dodatnio z lkiem szkolnym oraz ujemnie z motywacj do nauki i osigniciami
szkolnymi.

Normy
Dla uczniw w wieku 10 14 lat.

Zastosowanie
Do diagnozy przesiewowej w celu wyonienia dzieci, ktre mog mie trudnoci w funkcjonowaniu szkolnym oraz indywidualnej przy diagnozie przyczyn niepowodze szkolnych; skala c-1 moe by przydatna dodatkowo w badaniach eksperymentalnych
wymagajcych rejestrowania zmian nasilenia lku, a skala c-2 w wykrywaniu dzieci o
skonnociach neurotycznych.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 25 minut.

ePQ-r suy do badania podstawowych w teorii eysencka wymiarw osobowoci.

Opis
ePQ-r obejmuje 100 pyta tworzcych cztery skale: Neurotyzmu (N), Ekstrawersji (E), Psychotyzmu (P) i Kamstwa (K). Pytania umieszczone s na arkuszu testowym; odpowiedzi
(Tak, nie) udziela si na oddzielnym arkuszu odpowiedzi.
w sprzeday jest rwnie komputerowa wersja epQ-r oraz pSi-test epQ-r program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
zadowalajca stabilno bezwzgldna oraz zgodno wewntrzna skal N, E i K, nisza
skali P.

trafno
sprawdzona trafno teoretyczna, czynnikowa oraz zbiena i rnicowa.

Normy
opracowane na podstawie badania prb incydentalnych dla uczniw szk ponadpodstawowych, studentw i osb dorosych.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy pyta, 25 arkuszy odpowiedzi)
Podrcznik
arkusze pyta (25 egz.)
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
klucze (komplet 4 egz.)

Autorzy testu: Sybil eysenck, Hans J. eysenck, paul Barrett


polska adaptacja i podrcznik: piotr Brzozowski i radosaw . Drwal (1995)

epQ-r

KWeStiONAriUSZ OSOBOWOci eYSeNcKA epQ-r

81

Osobowo

Autorzy testu: p.t. costa, r.r. Mccrae


polska adaptacja i podrcznik: Bogdan Zawadzki, Jan Strelau, piotr Szczepaniak, Magdalena liwiska (2008)

iNWeNtArZ OSOBOWOci NeO-FFi

NeO-FFi
Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

kwestionariusz do diagnozy cech osobowoci uwzgldnionych w popularnym modelu


picioczynnikowym, okrelanym jako model wielkiej Pitki.

Opis
Pozycje kwestionariusza stanowi 60 twierdze o charakterze samoopisowym, ktrych
prawdziwo w stosunku do wasnej osoby badany ocenia na skali piciostopniowej. Pozycje te tworz 5 skal mierzcych: neurotyczno, ekstrawersj, otwarto na dowiadczenie, Ugodowo i sumienno.
w sprzeday jest rwnie komputerowa wersja NeO-FFi oraz pSi-test NeO-FFi program do
obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
oglnie zadowalajca zgodno wewntrzna, nisza dla skal otwarto i Ugodowo ni
dla pozostaych.

trafno
wykazana na podstawie bada nad zwizkiem midzy wynikami kwestionariusza a ocenami osb badanych dokonywanymi przez obserwatorw, odziedziczalnoci
mierzonych cech oraz ich korelacjach z innymi wymiarami osobowoci i temperamentu;
sprawdzano te trafno czynnikow.

Normy
stenowe, dla 5 grup wieku (15 19, 20 29, 30 39, 40 49 i 50 80 lat), opracowane
oddzielnie dla kobiet i mczyzn na podstawie bada prby o liczebnoci 2041 osb.

Zastosowanie
wyniki pozwalaj na peny opis osobowoci badanego i ostrone (ze wzgldu na niewysok rzetelno niektrych skal) prognozowanie jego moliwoci adaptacyjnych do rodowiska szkolnego lub zawodowego; autorzy adaptacji szczeglnie jednak polecaj to
narzdzie do bada naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucze (kpl. 5 szt.)

82

Osobowo

Wiek
Modzie i doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu (przecitnie trwa 35 45
minut).
kwestionariusz do diagnozy cech osobowoci zawartych w modelu picioczynnikowym,
uwzgldniajcy take poszczeglne skadniki kadej z cech wielkiej Pitki, czym rni si
od znanego u nas inwentarza neo-FFi.

Opis
kwestionariusz obejmuje 240 twierdze, ktrych prawdziwo badany ocenia w skali piciostopniowej (od cakowicie si nie zgadzam do cakowicie si zgadzam). odnosz si one do piciu czynnikw osobowoci (skale), a w ramach kadego z nich do
szeciu skadnikw (podskale); s to: neurotyczno (lk, agresywna wrogo, Depresyjno, nadmierny krytycyzm, impulsywno i nadwraliwo), ekstrawertyczno (serdeczno, Towarzysko, asertywno, aktywno, Poszukiwanie dozna i emocje
pozytywne), otwarto na dowiadczenie (wyobrania, estetyka, Uczucia, Dziaanie, idee
i wartoci), Ugodowo (zaufanie, Prostolinijno, altruizm, Ustpliwo, skromno i skonno do rozczulania si), sumienno (kompetencja, skonno do porzdku, obowizkowo, Denie do osigni, samodyscyplina i rozwaga). interpretacja moe dotyczy
zarwno wynikw poszczeglnych skal i podskal z osobna, jak i ich konfiguracji
(np. wynikw par czynnikw).

rzetelno
wysokie wskaniki zgodnoci wewntrznej kadej z piciu skal (0,81 0,86), nisze (w wikszoci wypadkw 0,60 0,70) dla poszczeglnych podskal.

trafno
sprawdzano trafno czynnikow, stwierdzajc, e mimo pewnych odstpstw od oczekiwa uzyskana struktura czynnikowa podskal odpowiada zaoeniom teoretycznym twrcw narzdzia.

Normy
stenowe, dla dwu grup wieku: 17 29 lat i 30 79, osobno dla kobiet i mczyzn, opracowane na podstawie badania prby obejmujcej 603 osoby rnice si wiekiem, pci,
poziomem wyksztacenia i miejscem zamieszkania.

Zastosowanie
narzdzie rekomendowane zarwno do celw bada naukowych, jak i do stosowania w
diagnozie indywidualnej dokonywanej na potrzeby praktyki, w tym zwaszcza w obszarze
psychologii klinicznej, psychologii zdrowia i medycyny behawioralnej, a take w dziedzinach edukacji oraz doradztwa zawodowego i selekcji.

Autorzy testu: p. t. costa Jr, r. r. Mccrae


polska adaptacja i podrcznik: Jerzy Siuta (2006)

NeO-pi-r

iNWeNtArZ OSOBOWOci NeO-pi-r

Materiay
komplet (podrcznik, podrcznik oryginalny, 25 arkuszy pyta z instrukcj, 25 arkuszy odpowiedzi z kluczem, arkusze Profil osobowoci po 25 egz. dla kadej grupy normalizacyjnej, 25 arkuszy Twj wynik w inwentarzu neo-Pi-r
Podrcznik
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
arkusze pyta z instrukcj (25 egz.)
arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)
arkusze Profil osobowoci dla kobiet 17 29 lat (25 egz.)
arkusze Profil osobowoci dla kobiet 30 79 lat (25 egz.)
arkusze Profil osobowoci dla mczyzn 17 29 lat (25 egz.)
arkusze Profil osobowoci dla mczyzn 30 79 lat (25 egz.)
arkusze Twj wynik w inwentarzu neo-Pi-r (25 egz.)

83

Osobowo

84

Autorzy testu i podrcznika: Bogdan Zawadzki i Jan Strelau (1997)

FOrMALNA cHArAKterYStYKA ZAcHOWANiA


KWeStiONAriUSZ teMperAMeNtU

FcZ-Kt

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 30 minut.

kwestionariusz do diagnozy podstawowych, biologicznie zdeterminowanych wymiarw


osobowoci, opisujcych formalne aspekty zachowania.

Opis
kwestionariusz ma charakter samoopisowy. skada si ze 120 pozycji, ktre s stwierdzeniami wymagajcymi od badanego ustosunkowania si w formie odpowiedzi Tak lub
nie. Pozycje tworz 6 skal: wawoci, Perseweratywnoci, wraliwoci sensorycznej, reaktywnoci emocjonalnej, wytrzymaoci i aktywnoci. Teoretyczn podstaw
kwestionariusza stanowi regulacyjna Teoria Temperamentu przedstawiona w pracach
J. strelaua.
w sprzeday jest rwnie komputerowa wersja FcZ-Kt oraz pSi-test FcZ-Kt program do
obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna wszystkich szeciu skal.

trafno
oszacowana m. in. na podstawie zwizku wynikw kwestionariusza z wybranymi wskanikami psychofizjologicznymi oraz wynikami innych kwestionariuszy lub testw badajcych temperament, osobowo i zdolnoci poznawcze.

Normy
normy staninowe, opracowane na podstawie badania prby obejmujcej przeszo 4000
osb, podane s dla szeciu grup wieku (15 19 lat, 20 29 lat, 30 39 lat, 40 49 lat, 50
59 lat i 60 80 lat), oddzielnie dla mczyzn i kobiet.

Zastosowanie
w poradnictwie zawodowym, wychowawczym, w badaniach naukowych i klinicznych.

Materiay
komplet (podrcznik, komplet kluczy, 25 kwestionariuszy)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucze (kpl. 6 szt.)

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przecitnie do 15 minut.

kwestionariusz do diagnozy temperamentu opisywanego zgodnie z koncepcj Pawowa,


bdcy now wersj narzdzia znanego jako kwestionariusz Temperamentu (kT)
strelaua.

Opis
kwestionariusz skada si z 57 twierdze, ktrych prawdziwo w odniesieniu do wasnej
osoby badany ocenia na skali czterostopniowej (od zdecydowanie zgadzam si do
zdecydowanie nie zgadzam si). Pozycje tworz trzy podstawowe skale: siy procesu
pobudzenia (sPP), siy procesu hamowania (sPh) i ruchliwoci procesw nerwowych
(rPP); ponadto okrela si rwnowag procesw nerwowych, ujmowan jako stosunek
sPP do sPh.
w sprzeday jest rwnie komputerowa wersja ptS oraz pSi-test ptS program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
satysfakcjonujca zgodno wewntrzna oraz stabilno.

trafno
wykazana na podstawie korelacji wynikw PTs i innych narzdzi do pomiaru temperamentu i osobowoci, bada nad genetycznym uwarunkowaniem cech mierzonych PTs
oraz analiz czynnikowych.

Normy
stenowe, dla 6 grup wieku (15 19, 20 29, 30 39, 40 49, 50 59 i 60 80 lat), opracowane oddzielnie dla mczyzn i kobiet na podstawie bada prby obejmujcej cznie ponad 4000 osb.

Zastosowanie
Do celw badawczych i praktycznych szczeglnie w poradnictwie zawodowym
(selekcja) i wychowawczym; pozwala zwaszcza na prognozowanie funkcjonowania badanych w sytuacjach trudnych.

Materiay

Autorzy testu i podrcznika: Jan Strelau i Bogdan Zawadzki (1998)

ptS

KWeStiONAriUSZ teMperAMeNtU ptS

komplet (podrcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)


Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucze (kpl. 3 szt.)

85

Osobowo

86

Autorzy testu: Arnold H. Buss, robert plomin


polska adaptacja i podrcznik: Wodzimierz Oniszczenko (1997)

KWeStiONAriUSZ teMperAMeNtU eAS

eAS

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 10 minut.

kwestionariusz do diagnozy temperamentu rozumianego jako zesp dziedziczonych


cech osobowoci. Posiada trzy wersje jedna przeznaczona dla dorosych i dwie przeznaczone dla dzieci.

Opis
wersja dla dorosych ma charakter samoopisowy. wersje dla dzieci odwouj si do danych obserwacyjnych uzyskiwanych w jednej wersji od rodzicw, w drugiej od nauczycieli. kada z trzech wersji skada si z 20 pozycji. Maj one charakter stwierdze, ktrych
prawdziwo odpowiadajcy ocenia na skali piciostopniowej (od zdecydowanie nie
do zdecydowanie tak). wersja dla dorosych zawiera pi skal: emocjonalnoci, strachu, zoci, aktywnoci oraz Towarzyskoci, a wersje dla dzieci po cztery: niemiaoci,
Towarzyskoci, aktywnoci i emocjonalnoci. Teoretyczn podstaw narzdzia stanowi
genetyczna Teoria Temperamentu a. h. Bussa oraz r. Plomina.

przeznaczenie
normy pozwalaj na stosowanie wersji dla dorosych wobec osb w wieku 16 50 lat, a
wersji dla dzieci wobec badanych w wieku 3 11 lat. s to normy stenowe. w odniesieniu do dorosych podane s dla czterech grup wieku (16 19; 18 30; 31 40 i 41 50
lat), oddzielnie dla mczyzn i kobiet, w odniesieniu do dzieci dla dwu grup wieku (3 7
i 8 11 lat), dla obu pci cznie.

Materiay
komplet wersja pena (podrcznik, 25 arkuszy i klucz dla dorosych, 25 arkuszy i klucz
dla rodzicw, 25 arkuszy i klucz dla nauczycieli)
komplet wersja dla dorosych (podrcznik, 25 arkuszy, klucz dla dorosych)
komplet wersja dla dzieci (podrcznik, 25 arkuszy i klucz dla rodzicw, 25 arkuszy i
klucz dla nauczycieli)
Podrcznik (do wszystkich wersji)
arkusze dla dorosych (25 egz.)
arkusze dla rodzicw (25 egz.)
arkusze dla nauczycieli (25 egz.)
klucze (kpl. 3 szt.)

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; czas nieograniczony, przecitnie ok. 15 min.

Test suy do pomiaru nastroju, rozumianego jako dowiadczenie afektywne o umiarkowanym czasie trwania (co najmniej kilka minut), niezwizane z obiektem lub zwizane z
quasi obiektem, obejmujce trzy wymiary rdzennego afektu: pobudzenie napiciowe,
pobudzenie energetyczne, tonus hedonistyczny.

Opis
UMacl skada si z arkusza, na ktrym wydrukowanych jest 29 przymiotnikw. osoba wypeniajca ma za zadanie okreli na czterostopniowej skali (od zdecydowanie tak do
zdecydowanie nie), w jakim stopniu kady z nich opisuje jej obecny nastrj.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej dla wszystkich trzech skal.

trafno
Potwierdzona na drodze analizy czynnikowej oraz wykazane korelacje z miarami funkcji
poznawczych i cech osobowoci. skala UMacl rnicuje osoby z rozpoznan depresj.

Normy
Dla osb w wieku od 16. do 79. roku ycia (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Przede wszystkim do bada.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy testowych, klucze)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucze (komplet)

Autorzy testu: G. Mathews, A.G. chamberlain, D.M. Jones


polska adaptacja i podrcznik: ewa Goryska (2005)

UMAcL

prZYMiOtNiKOWA SKALA NAStrOJU UMAcL

87

Osobowo

88

Autorzy testu: N.S. Schutte, J.M. Malouff, L.e. Hall, D.J. Haggerty, J.t. cooper, ch.J. Golden, L.Dornheim
polska adaptacja: Anna ciechanowicz, Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak
Autorzy podrcznika: Aleksandra Jaworowska i Anna Matczak (2008)

KWeStiONAriUSZ iNteLiGeNcJi eMOcJONALNeJ iNte

iNte

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 10 minut.

kwestionariusz suy do pomiaru inteligencji emocjonalnej rozumianej jako zdolno do


rozpoznawania, rozumienia i kontrolowania wasnych oraz cudzych emocji, a take zdolno do efektywnego wykorzystywania emocji w kierowaniu wasnym oraz cudzym
dziaaniem.
w sprzeday jest ju drugie wydanie podrcznika zawierajce nowe, opracowane w 2005
roku normy, oraz aktualne dane na temat rzetelnoci narzdzia. informacje na temat trafnoci polskiej wersji inTe zostay znacznie wzbogacone o wyniki wielu rnych bada prowadzonych przy uyciu tego narzdzia. Nowoci tego wydania jest stworzenie
moliwoci osobnego uwzgldniania przy ocenie inteligencji emocjonalnej dwu jej komponentw: zdolnoci do wykorzystywania emocji i zdolnoci do rozpoznawania emocji
(normy stenowe). znacznie poszerzono te wprowadzenie teoretyczne, uzupeniajc je o
now wiedz nagromadzon w cigu ostatnich lat. sam kwestionariusz inTe pozosta niezmieniony.

Opis
inTe skada si z 33 pozycji o charakterze samoopisowym, ktrych prawdziwo w stosunku do wasnej osoby badany ocenia na piciostopniowej skali.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna oraz stabilno bezwzgldna.

trafno
wykazana na podstawie analizy rnic midzygrupowych oraz na podstawie korelacji
wynikw inTe i innych narzdzi do pomiaru inteligencji, osobowoci oraz kompetencji spoecznych.

Normy
Dla uczniw szk rednich w wieku 15 19 lat oraz dla dorosych w wieku 20 54 lat (prby
oglnopolskie).

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)

Osobowo

Wiek
Modzie od 16. roku ycia i doroli.

procedura
Badania grupowe lub indywidualne, bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

Test suy do pomiaru zdolnoci do rozpoznawania ekspresji mimicznej; zdolno ta traktowana jest jako jeden z podstawowych komponentw inteligencji emocjonalnej.

Opis
Materia testowy stanowi 18 fotografii twarzy (na poowie widnieje mczyzna, na poowie kobieta). Poszczeglnym fotografiom przypisane s zestawy szeciu nazw emocji.
Badany ma kadorazowo zdecydowa, czy widoczna na fotografii twarz wyraa wymienione emocje. czna liczba pozycji testowych wynosi 108 (18 fotografii x 6 emocji).

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna.

trafno
za trafnoci teoretyczn przemawiaj gwnie stwierdzone w badaniach walidacyjnych
zwizki wynikw sie-T ze zdolnociami wchodzcymi w skad inteligencji emocjonalnej,
mierzonymi innymi testami, z inteligencj ogln, cechami temperamentu oraz pewnymi
waciwociami wychowania w rodzinie.

Normy
opracowano normy stenowe dla uczniw szk rednich, studentw oraz nie studiujcych osb dorosych.

Zastosowanie
w badaniach naukowych oraz jako narzdzie pomocnicze w praktyce diagnostycznej (poradnictwo, doradztwo, selekcja).

Materiay
komplet (podrcznik, 5 zeszytw testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik
klucze (komplet)
zeszyty testowe (5 egz.)
arkusze odpowiedzi (25 egz.)

Autorzy testu i podrcznika: Anna Matczak, Joanna piekarska, elbieta Studniarek (2005)

Sie-t

SKALA iNteLiGeNcJi eMOcJONALNeJ tWArZe

89

Osobowo

Autorzy testu: Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, Anna ciechanowicz, Joanna Staczak, ewa Zalewska
Autorzy podrcznika: Anna Matczak i Aleksandra Jaworowska, (2006)

DWUWYMiArOWY iNWeNtArZ
iNteLiGeNcJi eMOcJONALNeJ

DiNeMO

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej przeznaczony jest do pomiaru podstawowych komponentw inteligencji emocjonalnej, takich jak zdolnoci do pozyskiwania przez jednostk dostpu do wasnych i cudzych emocji, respektowania ich i
rozumienie ich funkcji, ocenianych na podstawie tego, jak badany interpretuje rne
emocjogenne sytuacje i jak skonny jest na nie reagowa. Teoretyczne podoe prac nad
konstrukcj narzdzia stanowia koncepcja P. saloveya i J.D. Mayera.

Opis
DineMo skada si z 33 pozycji, zawierajcych opisy rnych sytuacji stanowicych rda emocji. w odniesieniu do kadej sytuacji wymienione s cztery rne sposoby reagowania. Badany za kadym razem wybiera t reakcj, ktra jest dla niego najbardziej
typowa. inwentarz pozwala na interpretacj wynikw w odniesieniu do dwch skal czynnikowych oraz wyniku oglnego. skale wchodzce w skad DineMo, to: inni zdolno
do rozpoznawania, rozumienia i respektowania emocji innych ludzi, oraz Ja zdolno
do uwiadamiania sobie, rozumienia, respektowania i wyraania wasnych emocji.

rzetelno
zrnicowane wspczynniki zgodnoci wewntrznej w zalenoci od skali (najnisze dla
skali Ja) oraz grupy osb badanych (najnisze dla uczennic, najwysze dla dorosych
kobiet i mczyzn).

trafno
Potwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z innymi miarami inteligencji emocjonalnej oraz zmiennymi demograficznymi.

Normy
stenowe dla uczniw gimnazjw, dla uczniw szk rednich oraz dla osb dorosych
(prby incydentalne).

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw bada naukowych; w ograniczonym zakresie do diagnozy
indywidualnej.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy, klucz)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

90

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencji


emocjonalnej stworzonej przez amerykaskich psychologw P. saloveya i J.D. Mayera.
w myl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbir rnych zdolnoci o charakterze poznawczym, dziki ktrym czowiek wykorzystuje wasne emocje przy
rozwizywaniu problemw nie tylko emocjonalnych. Jest to papierowa wersja kwestionariusza do samobadania wydanego w wersji komputerowej.

Opis

Pkie skada si 94 pozycji o charakterze samoopisowym. osoba badana kadorazowo


ocenia na skali piciopunktowej stopie, w jakim kade stwierdzenie odnosi si do niej
samej. kwestionariusz pozwala na obliczenie wynikw w czterech skalach czynnikowych
oraz wyniku oglnego. skale wchodzce w skad Pkie, to: akc akceptowanie, wyraanie i wykorzystywanie wasnych emocji w dziaaniu, eMP empatia, czyli rozumienie i rozpoznawanie emocji innych ludzi, kon kontrola, take poznawcza, nad wasnymi
emocjami oraz roz rozumienie i uwiadamianie sobie wasnych emocji.

rzetelno

wysoka zgodno wewntrzna wyniku oglnego, nisze wartoci wspczynnikw dla poszczeglnych skal.

trafno
Potwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z kwestionariuszem inTe.

Normy

Dla uczniw w wieku 14 20 lat oraz dla dorosych w wieku od 18 do 71 lat (prby incydentalne).

Zastosowanie

Autorzy testu: Aleksandra Jaworowska, Anna Matczak, Anna ciechanowicz, Joanna Staczak,ewa Zalewska
Autorzy podrcznika: Aleksandra Jaworowska i Anna Matczak (2005)

pKie

pOpULArNY KWeStiONAriUSZ
iNteLiGeNcJi eMOcJONALNeJ

Do celw badawczych oraz do diagnozy indywidualnej przy wyborze przyszego kierunku


ksztacenia lub zawodu. Pozwala take okreli mocne i sabe strony osoby badanej, co
moe stanowi punkt wyjcia do oddziaywa uwzgldniajcych indywidualne zapotrzebowanie danej osoby.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy, klucz)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

91

Osobowo

Autorzy testu: N.S. endler, J.D.A. parker


polska adaptacja: piotr Szczepaniak, Jan Strelau, Kazimierz Wrzeniewski
Autorzy podrcznika: Jan Strelau, Aleksandra Jaworowska, Kazimierz Wrzeniewski, piotr Szczepaniak (2005)

KWeStiONAriUSZ rADZeNiA SOBie


W SYtUAcJAcH StreSOWYcH ciSS

ciSS
Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 15 minut.

kwestionariusz do diagnozowania stylw radzenia sobie ze stresem.

Opis
ciss skada si z 48 stwierdze dotyczcych rnych zachowa, jakie ludzie mog
podejmowa w sytuacjach stresowych. Badany okrela na 5-stopniowej skali czstotliwo, z jak podejmuje dane dziaanie w sytuacjach trudnych, stresowych. wyniki
ujmowane s na trzech skalach: ssz styl skoncentrowany na zadaniu; sse styl skoncentrowany na emocjach; ssU styl skoncentrowany na unikaniu. Ten ostatni styl moe
przyjmowa dwie formy: acz angaowanie si w czynnoci zastpcze i PkT poszukiwanie kontaktw towarzyskich.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna poszczeglnych skal (wspczynniki w granicach
0,78 0,90), i zadowalajca stabilno (wspczynniki korelacji midzy dwukrotnym badaniem w odstpie 2 3 tygodni w granicach 0,73 0,80).

trafno
wykazana trafno czynnikowa. Trafno teoretyczn sprawdzano poszukujc zalenoci
midzy stylami radzenia sobie ze stresem a cechami osobowoci, cechami temperamentu, lkiem, inteligencj, kompetencjami spoecznymi i inteligencj emocjonaln.
analiza trafnoci kryterialnej obejmowaa midzy innymi porwnanie wynikw w ciss rnych grup zawodowych i klinicznych.

Normy
stenowe dla osb z trzech grup wieku: 16 24 lat, 25 54 lat i 55 79 lat oraz dla onierzy zasadniczej suby wojskowej.

Zastosowanie
Do celw badawczych i praktycznych, na przykad jako narzdzie w badaniach kwalifikacyjnych na okrelone stanowiska pracy w pewnych zawodach (policjanci, straacy,
wojskowi, kierowcy), czy w badaniach osb ubiegajcych si o zezwolenie na posiadanie broni.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucz

92

Osobowo

Jest to zbir, ktry opisuje nastpujce narzdzia:


l Pss-10 skala odczuwanego stresu (autorzy: s. cohen, T. kamarck i r. Mermelstein;

polska adaptacja: z. Juczyki i n. ogiska-Bulik) suca do oceny subiektywnych


odczu zwizanych ze stresem
l coPe wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem (auto-

rzy: ch. s. carver, M. F. scheier i J. k. weintraub; polska adaptacja: z. Juczyski i n.


ogiska-Bulik) sucy do oceny sposobw radzenia sobie ze stresem. Dostpny tylko
w wersji elektronicznej mona go pobra ze strony www.practest.com.pl
l Mini-coPe inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem (autor: ch. s. carver;

polska adaptacja: z. Juczyski i n. ogiska-Bulik). Dostpny tylko w wersji elektronicznej mona go pobra ze strony www.practest.com.pl
l Jsr Jak sobie radzisz? (autorzy: z. Juczyski i n. ogiska-Bulik) sucy do oceny

sposobw radzenia sobie ze stresem.


l Ds14 skala do Pomiaru Typu D (autorzy: n. ogiska-Bulik, z. Juczyski i J. Denollet)

sucy do pomiaru nasilenia cech tzw. osobowoci stresowej (typu D).


zbir zawiera dane o wasnociach psychometrycznych kadego z wymienionych narzdzi oraz instrukcje dotyczce sposobu przeprowadzania badania, obliczania wynikw
i ich interpretowania.
Jedno z tych narzdzi (Jsr) jest przeznaczone dla dzieci i modziey w wieku 11 17 lat,
pozostae dla osb dorosych.
wszystkie narzdzia maj charakter samoopisowy, s krtkie i atwe w stosowaniu; badani udzielaj odpowiedzi posugujc si cztero- lub piciostopniowymi skalami ocen.

rzetelno
w przypadku wszystkich narzdzi oceniano zgodno wewntrzn oraz stabilno, uzyskujc satysfakcjonujce wskaniki.

trafno

Autorzy zbioru: Zygfryd Juczyski i Nina Ogiska-Bulik

Opis

NArZDZiA pOMiArU StreSU


i rADZeNiA SOBie Z NiM

NpSr

stwierdzono oczekiwane korelacje midzy wynikami poszczeglnych narzdzi a wynikami


pomiaru podobnych zmiennych lub teoretycznie pokrewnych konstruktw, a take ich
zwizek z innymi kryteriami zewntrznymi. za trafnoci narzdzi przemawiaj rwnie
dane pochodzce z analiz czynnikowych.

Normy
Dane normalizacyjne zbierano na stosunkowo duych prbach, na og wczajcych
zarwno osoby zdrowe, jak chore. w przypadku skali Pss-10 opracowane s normy stenowe, w pozostaych funkcje norm peni rednie i odchylenia standardowe obliczone
dla rnych grup osb.

Zastosowanie
narzdzia przeznaczone s gwnie do celw bada naukowych, ale mog rwnie znale zastosowanie w praktyce, w badaniach przesiewowych, profilaktycznych, w ocenie
efektywnoci oddziaywa terapeutycznych. Przeznaczone s zarwno dla psychologw,
jak lekarzy, socjologw, pedagogw i innych specjalistw zajmujcych si stresem, promocj zdrowia, edukacj zdrowotna, profilaktyka i terapi.

Materiay
komplet (podrcznik, po 25 arkuszy do trzech narzdzi)
Podrcznik
arkusze do trzech narzdzi (po 25 egz.)

93

Osobowo

94

Autor testu i podrcznika: Anna Matczak (2007)


Wydanie drugie, rozszerzone

KWeStiONAriUSZ KOMpeteNcJi SpOecZNYcH

KKS

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

kks suy do oceny kompetencji spoecznych rozumianych jako nabyte umiejtnoci warunkujce efektywno funkcjonowania czowieka w rnych sytuacjach spoecznych.
oprcz wskanika oglnego kwestionariusz dostarcza te trzech wskanikw szczegowych, okrelajcych poziom kompetencji ujawnianych w: sytuacjach ekspozycji spoecznej, sytuacjach wymagajcych asertywnoci oraz sytuacjach bliskiego kontaktu
interpersonalnego.

Opis
kwestionariusz skada si z 90 pozycji, stanowicych bezokolicznikowe okrelenia rnych
czynnoci. Badany ocenia na skali czterostopniowej efektywno, z jak je wykonuje. 60
spord nich (i tylko te uwzgldnione s w kluczu) to czynnoci oznaczajce radzenie
sobie w rnego rodzaju sytuacjach spoecznych, ktre mog by uznane za sytuacje
trudne.
w sprzeday jest rwnie komputerowa wersja KKS oraz pSi-test KKS program do obliczania wynikw i sporzdzania raportw.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
Trafno kwestionariusza zostaa potwierdzona gwnie na drodze analizy czynnikowej
oraz porwna midzygrupowych.

Normy
opracowano normy stenowe dla modziey licealnej (15 19 lat), studentw oraz dorosych osb pracujcych.

Zastosowanie
kks moe by stosowany zarwno do celw bada naukowych, jak i w charakterze narzdzia pomocniczego w praktyce diagnostycznej (poradnictwo kliniczne, doradztwo
zawodowe) i w celach selekcyjnych.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 arkuszy M, 25 arkuszy D)
Podrcznik (ii wydanie, rozszerzone)
arkusz M (25 egz.)
arkusz D (25 egz.)
klucz

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

skala suy do badania systemu wartoci.

Opis
sw skada si z listy 18 wartoci ostatecznych i 18 wartoci instrumentalnych. zadanie badanego polega na porangowaniu wartoci ze wzgldu na ich wano. rangowania
dokonuje si oddzielnie dla wartoci ostatecznych i instrumentalnych.

rzetelno i trafno
znana jest rzetelno (bardzo wysoka stabilno bezwzgldna) oraz wybrane aspekty
trafnoci teoretycznej.

Normy
Podane s przecitne systemy wartoci dla uczniw szk rednich, studentw oraz dorosych obu pci (prby z terenu lublina).

Autor testu: Milton rokeach


polska adaptacja i podrcznik: piotr Brzozowski (1989)

SW

SKALA WArtOci

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy)
Podrcznik
arkusze (25 egz.)

95

Osobowo

96

Autor testu: piotr Brzozowski (1995)

SKALA WArtOci ScHeLerOWSKicH

SWS

Wiek
Doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

sws nawizuje do schelerowskiej teorii obiektywnej hierarchii wartoci. Umoliwia poznanie subiektywnej wanoci 50 wartoci, a take pozwala na ocen podobiestwa wartoci subiektywnych do obiektywnego i idealnego prototypu.

Opis
sws skada si z listy 50 wartoci, tworzcych 10 grup (skale podstawowe: wartoci Hedonistyczne, Witalne, Estetyczne, Prawda, Moralne, wite; skale czynnikowe: Sprawno
i Sia Fizyczna, Wytrzymao, witoci wieckie, witoci Religijne). zadanie badanego
polega na dokonaniu, na 101-punktowej skali, oceny subiektywnej wanoci kadej wartoci.

rzetelno
zadowalajca stabilno i wysoka zgodno wewntrzna wynikw w skalach.

trafno
wysoka trafno czynnikowa oraz trafno zbiena i rnicowa.

Normy
Dla dorosych (losowa prba dorosych mieszkacw lublina).

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych, 25 arkuszy wynikw)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
arkusze wynikw (25 egz.)
klucze (kpl - a,B,c)

Osobowo

Wiek
Doroli (studenci).

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu.

kwestionariusz suy do badania trudnoci i zaburze zwizanych z funkcjonowaniem systemu wartoci.

Opis
kkw skada si z 25 pyta (w tym 24 pytania diagnostyczne). oprcz wyniku oglnego,
mona te oblicza wyniki w podskalach: H Trudno uporzdkowania systemu wartoci w hierarchi, Z Poczucie zagubienia wartoci, D Dezintegracja wartociowania,
R Poczucie nierealizowania wartoci.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna caej skali i nieco nisza podskal. wysoka stabilno bezwzgldna.

trafno
zadowalajca trafno teoretyczna i diagnostyczna. wyniki hierarchicznej analizy skupie potwierdziy celowo wyodrbnienia podskal.

Normy
opracowane dla incydentalnych grup: uczniw w wieku 15 19 lat, studentw (prba
studentw uczelni lubelskich) i dorosych w wieku 34 60 lat.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych w populacji modziey akademickiej.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 arkuszy)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz

Autor testu i podrcznika: piotr Ole (1998)

KKW

KWeStiONAriUSZ DO BADANiA
KrYZYSU W WArtOciOWANiU

97

Osobowo

98

Autorzy testu i podrcznika: Jerzy trzebiski i Mariusz Ziba (2003)

KWeStiONAriUSZ NADZiei pODStAWOWeJ BHi-12

BHi-12

Wiek
Modzie szkolna (powyej 16. roku ycia) lub studiujca oraz doroli z wyksztaceniem co
najmniej rednim.

procedura
Badania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem Bhi-12 nadzieja podstawowa rozumiana jest, zgodnie z teori


e. eriksona, jako przewiadczenie jednostki o uporzdkowaniu i sensownoci wiata oraz
jego przychylnoci ludziom. Przewiadczenie to stanowi czynnik warunkujcy konstruktywne reagowanie czowieka na zmiany i przeomowe wydarzenia, zwaszcza na sytuacje ponoszenia nieodwracalnych strat.

Opis
kwestionariusz skada si z 12 stwierdze; badany okrela stopie, w jakim si zgadza z
kadym z nich, korzystajc ze skali od 1 (zdecydowanie nie zgadzam si do 5 (zdecydowanie zgadzam si).

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna oraz stabilno, stwierdzone w badaniach starszych
licealistw.

trafno
wyniki Bhi-12 koreluj dodatnio ze zmiennymi osobowociowymi wskazujcymi na dobre
przystosowanie (np. z optymizmem, satysfakcj z ycia, poczuciem wewntrznej kontroli,
otwartoci na dowiadczenia), a ujemnie z lkiem i depresyjnoci. stwierdzono te zwizek nadziei podstawowej mierzonej Bhi-12 z konstruktywnym i prorozwojowym reagowaniem na sytuacje trudne. analiza czynnikowa kwestionariusza ujawnia, zgodnie z
oczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z ktrych pierwszy odnosi si do przekona
na temat przychylnoci wiata, a drugi do przekona na temat jego porzdku i przewidywalnoci.

Normy
stenowe, opracowane na prbie 592 licealistw.

Zastosowanie
w badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej (zwaszcza przy prognozowaniu atwoci adaptacji, sposobw reagowania na stres i traum oraz szans oddziaywa
edukacyjnych czy psychoterapeutycznych).

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)

Osobowo

Wiek
Modzie szkolna (powyej 16. roku ycia) lub studiujca oraz doroli.

procedura
Badania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem kns nadzieja na sukces odnosi si do siy oczekiwania pozytywnych efektw wasnych dziaa. skadaj si na ni dwa komponenty: przekonanie
o posiadaniu silnej woli, czyli wiadomo wasnej skutecznoci ujawniana w inicjowaniu
denia do celu i trwaniu w nim, oraz przekonanie o umiejtnoci znajdowania rozwiza,
czyli wiadomo wasnej wiedzy i kompetencji intelektualnych, ujawniana w sytuacjach
wymagajcych wymylenia lub poznania nowych sposobw prowadzcych do osignicia celu.

Opis
kwestionariusz skada si z 12 stwierdze; badany okrela stopie, w jakim dane stwierdzenie jest w stosunku do niego prawdziwe, korzystajc ze skali od 1 (zdecydowanie nieprawdziwe) do 8 (zdecydowanie prawdziwe).

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna, stwierdzona w badaniach licealistw, studentw
i bezrobotnych oraz stabilno, sprawdzona w grupie licealistw.

trafno
wyniki kns koreluj dodatnio ze zmiennymi osobowociowymi wskazujcymi na dobre
przystosowanie (z nadziej podstawow, optymizmem, przekonaniem o wasnej skutecznoci i ogln samoocen, a take z ekstrawersj i sumiennoci), a ujemnie z cech
lku, depresj i neurotycznoci. analiza czynnikowa kwestionariusza ujawnia, zgodnie z
oczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z ktrych pierwszy odnosi si do przekona
o silnej woli, a drugi do przekona o umiejtnoci znajdowania rozwiza. stwierdzono
te zwizek nadziei na sukces mierzonej kns ze skutecznoci oddziaywa terapeutycznych oraz jej adaptacyjn rol w radzeniu sobie w sytuacji trudnej.

Normy
stenowe, opracowane na prbie 464 licealistw i 157 studentw.

Zastosowanie
w badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej do prognozowania atwoci
adaptacji do rodowiska i nowych wyzwa (np. w poradnictwie zawodowym, szkoleniu
pracownikw, wstpnej fazie treningw zwikszajcych kompetencje osobiste, a take w
psychoterapii).

Autorzy testu i podrcznika: Mariola aguna, Jerzy trzebiski, Mariusz Ziba (2005)

KNS

KWeStiONAriUSZ NADZiei NA SUKceS

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy)
Podrcznik
arkusze (25 egz.)

99

Osobowo

100

Autorka testu i podrcznika: Alicja Kuczyska (1992)

iNWeNtArZ DO OceNY pci pSYcHOLOGicZNeJ

ipp

Wiek
Doroli.

procedura
Badanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 10 minut.

iPP jest narzdziem sucym do oceny pci psychologicznej jednostki. Pe psychologiczna rozumiana jest jako spontaniczna gotowo do posugiwania si wymiarem pci w
odniesieniu do siebie i wiata.

Opis
iPP skada si z 35 pozycji (15 skala Kobiecoci, 15 skala Mskoci, 5 pozycje neutralne), na ktre odpowiada si stosujc 5-stopniow skal ocen.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna.

trafno
sprawdzona trafno teoretyczna.

Normy
wyniki ocenia si odnoszc je do mediany w prbie normalizacyjnej. Podane s mediany
(take rednie i odchylenia standardowe) dla studentw.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy, klucz sM, klucz sk)
Podrcznik
kwestionariusze (25 egz.)
klucz sM (do skali Mskoci)
klucz sk (do skali kobiecoci)

Osobowo

Wiek
Modzie od 16 lat, doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 10 minut.

sD powstaa w nurcie bada nad osobowoci autorytarn. suy do badania dyrektywnoci rozumianej jako agresywna dominacja (tendencja do narzucania innym wasnej
woli).

Opis
istniej dwie wersje skali: pena (D-26), ktra skada si z 26 pyta i skrcona (D-15), ktra
skada si z 15 pyta. Badany udziela odpowiedzi na arkuszu testowym wybierajc jedn
z trzech moliwoci (Tak, ?, nie).

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna oraz stabilno bezwzgldna obu wersji skali.

trafno
zgodne z oczekiwaniami korelacje z wynikami innych skal (kwestionariusza aprobaty spoecznej, skali wartoci schelerowskich, skali Uczu Pozytywnych i negatywnych).

Normy
opracowane na podstawie badania losowej prby dorosych mieszkacw lublina oraz
incydentalnych prb studentw.

Autor testu: John J. ray


polska adaptacja i podrcznik: piotr Brzozowski (1997)

SD

SKALA DYreKtYWNOci

Zastosowanie
Do celw badawczych.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz do wersji D-26, klucz do wersji D-15, 25 arkuszy D-26,
25 arkuszy D-15)
Podrcznik
klucz do wersji D 26
klucz do wersji D-15
arkusze do wersji D-26 (25 egz.)
arkusze do wersji D-15 (25 egz.)

101

Osobowo

102

Autorzy testu: Grayna Krasowicz i Anna Kurzyp-Wojnarska (1990)

KWeStiONAriUSZ DO BADANiA
pOcZUciA KONtrOLi

KBpK

Wiek
Modzie.

procedura
Badanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

kwestionariusz suy do pomiaru zmiennej osobowociowej zwanej poczuciem kontroli nastpstw zachowania, opisanej w teorii spoecznego uczenia si J. B. rottera.

Opis
kBPk skada si z 46 pyta, w tym 36 to pytania diagnostyczne. Pytania dotyczce zdarze pozytywnych tworz skal sukcesw; pytania dotyczce zdarze negatywnych tworz skal Poraek. niskie wyniki wiadcz o poczuciu kontroli zewntrznej, a wysokie o
poczuciu kontroli wewntrznej. kwestionariusz ma dwie wersje dla dziewczt i chopcw rnice si wycznie form gramatyczn pyta.

rzetelno i trafno
kBPk charakteryzuje si zadowalajc zgodnoci wewntrzn. wyniki przeprowadzonych bada potwierdzaj te trafno diagnostyczn i teoretyczn metody.

Normy
Dla modziey w wieku 13 17 lat.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych, ewentualnie jako metoda wspomagajca
diagnoz osobowoci w praktyce psychologicznej.

Materiay
komplet (podrcznik, klucz, 25 arkuszy k, 25 arkuszy M, 50 arkuszy odpowiedzi)
Podrcznik
arkusz pyta k dla dziewczt (25 egz.)
arkusz pyta M dla chopcw (25 egz.)
arkusz odpowiedzi (50 egz.)
klucz

Osobowo

Wiek
Dzieci w wieku przedszkolnym.

procedura
Badanie indywidualne (badajcy czyta dziecku kolejne pozycje); bez ograniczenia czasu,
przecitnie 20 minut.

skala suy do pomiaru zmiennej osobowociowej zwanej poczuciem kontroli wzmocnie,


opisanej w teorii spoecznego uczenia si J. B. rottera.

Opis
sPk-DP skada si z 18 pyta opisujcych rne sytuacje z ycia dziecka. na kade pytanie dziecko ma do wyboru dwie odpowiedzi. Poowa pyta tworzy skal Sukcesw, a poowa skal Poraek. wysoki wynik w sPk-DP wskazuje na poczucie kontroli zewntrznej.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna wyniku oglnego i skali Poraek, nisza skali Sukcesw.

trafno
sprawdzona trafno diagnostyczna i teoretyczna.

Normy
Dla dzieci w wieku 4;6 7;11.

Zastosowanie
Przede wszystkim do celw badawczych.

Materiay

Autor testu: Barbara Szmigielska (1996)

SpK-Dp

SKALA pOcZUciA KONtrOLi


U DZieci prZeDSZKOLNYcH

komplet (podrcznik, 25 arkuszy testowych)


Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)

103

Osobowo

Autorzy testu: erich Mittenecker i Walter toman


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1993)

teSt OSOBOWOci i ZAiNtereSOWA*

tO-Z
Wiek
Modzie.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 45 minut.

Jest to wielowymiarowy inwentarz sucy do pomiaru cech osobowoci i zainteresowa.

Skale osobowoci
Samokrytykabrak samokrytyki, nastawienie spoecznenastawienie aspoeczne, ekstrawersjaintrowersja, nieneurotycznyneurotyczny, niemaniakalnymaniakalny, niedepresyjnydepresyjny, nieschizoidalnyschizoidalny, nieparanoidalnyparanoidalny, wegetatywnie stabilnywegetatywnie labilny.

Skale zainteresowa
Zamiowanie do ycia na wsizamiowanie do ycia w miecie, rzemielnicze, naukowe,
rachunkowo i administracja, umiejtno obcowania z ludmi w sklepach i lokalach
gastronomicznych, sztuki plastyczne, jzykowe i literackie, muzyczne, zawody spoeczne.

Opis
Test o-z ma posta zeszytu zawierajcego 214 stwierdze (120 dotyczy osobowoci, a 94
zainteresowa), ktre badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.

rzetelno
Umiarkowanie wysoka stabilno bezwzgldna.

trafno
sprawdzana bya trafno diagnostyczna.

Normy
Dla uczniw klasy Viii szkoy podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniw klasy
iii i iV szkoy redniej (obecnie ii i iii klasa szkoy redniej) (modzie warszawska).

Zastosowanie
w poradnictwie zawodowym.

Materiay
komplet (podrcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki polskiej standaryzacji, w tym normy)
kwestionariusz (w formie zeszytu)
arkusze odpowiedzi (50 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

104

Osobowo

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badania indywidualne i grupowe, czas badania okoo 30 minut.

kwestionariusz do badania osobowoci.

Opis
Jest to skrcona wersja testu osobowoci i zainteresowa. Metoda przeznaczona do badania osb zdrowych. w krtkim czasie dostarcza informacji o osobowoci badanego,
jego umiejtnoci przystosowania czy o ewentualnych zaburzeniach. Test skada si ze
120 stwierdze uoonych w nastpujce skale: a (samokrytyka brak samokrytyki), B (nastawienie spoeczne nastawienie aspoeczne), c (ekstrawersja introwersja), D (nieneurotyczny neurotyczny), e (niemaniakalny maniakalny), F (niedepresyjny
depresyjny), g (nieschizoidalny schizoidalny), h (nieparanoidalny paranoidalny), i (wegetatywnie stabilny wegetatywnie labilny). Moliwe odpowiedzi: suszne niesuszne
nie wiem. instrukcja do testu jest prosta. obliczanie przy pomocy klucza trwa kilka minut.
arkusz odpowiedzi moe by stosowany zarwno do bada indywidualnych jak i grupowych. Test osobowoci zosta wystandaryzowany na grupie uczniw iii klasy lo (obecnie
ii klasa lo), ale mona go stosowa zarwno u osb dorosych jak i u absolwentw gimnazjw.

Autorzy testu: erich Mittenecker i Walter toman


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1998)

tO

teSt OSOBOWOci*

Materiay
komplet (Polska standaryzacja, 10 zeszytw testowych, 100 arkuszy odpowiedzi, 5 kluczy na folii)
arkusze odpowiedzi 100 egz.
zeszyty testowe 10 egz.

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

105

Osobowo

Osobowo

Autor testu: Bronisaw Grulkowski (2007)

SKALA pOStAW BY i Mie (SpBiM)*

SpBiM
Wiek
Doroli.

procedura
Badania indywidualne i grupowe.
kwestionariusz suy do badania postawy By lub Mie przy zaoeniu, e s to dwa
krace jednego kontinuum.

Opis
narzdzie skada si z 25 pozycji testowych (twierdze) w tym 24 pozycje diagnostyczne
i jedna pozycja buforowa. Poowa diagnostycznych pozycji wskazuje na postaw By,
poowa na postaw Mie. Badany ustosunkowuje si do twierdze zakrelajc swoje
odpowiedzi na siedmiostopniowej skali (od zdecydowanie zgadzam si do zdecydowanie nie zgadzam si). wskanikiem postawy By jest wysoki wynik w kwestionariuszu, postawy Mie niski wynik.

rzetelno
szacowano stabilno bezwzgldn oraz zgodno wewntrzn kwestionariusza oba
wskaniki uzyskay zadowalajce wartoci.

trafno
korelacje wynikw kwestionariusza z wynikami innych narzdzi kwestionariuszowych.

Normy
Do oceny wyniku mona wykorzysta (jako tymczasowe normy) rednie i odchylenia standardowe 262-osobowej grupy badanych.

Zastosowanie
Do bada naukowych.

Materiay
Podrcznik zawierajcy kart z instrukcj i twierdzeniami

* wydawc testu jest oficyna wydawnicza impuls

106

Zainteresowania

ainteresowania

107

Zainteresowania

ZAiNtereSOWANiA

To-z Test osobowoci i zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111


Tz Test zainteresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110
wkP wielowymiarowy kwestionariusz Preferencji wkP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

108

Zainteresowania

Uczniowie gimnazjum, szk rednich, doroli.

procedura
Badania grupowe i indywidualne; bez ograniczenia czasu, przecitnie 20 minut.

kwestionariusz pozwalajcy na diagnoz preferencji w zakresie zainteresowa typami


czynnoci oraz warunkw pracy. Pozwala na wygenerowanie listy preferowanych i odradzanych zawodw.

Opis
kwestionariusz skada si ze 133 stwierdze dotyczcych siedmiu grup zainteresowa odnoszcych si do typw wykonywanych czynnoci (zainteresowa Jzykowych;
zainteresowa Matematyczno-logicznych; zainteresowa Praktyczno-Technicznych; zainteresowa Praktyczno-estetycznych; zainteresowa opiekuczo-Usugowych;
zainteresowa kierowniczo-organizacyjnych; zainteresowa Biologicznych) oraz
preferowanych przez badanego warunkw pracy: zwizanych z planowaniem bd
improwizowaniem, a take wymagajcych sabo bd silnie stymulujcego rodowiska
pracy. osoba badana okrela na piciostopniowej skali, jak bardzo zgadza si, e dane
stwierdzenie odnosi si do niej.
w sprzeday jest wersja komputerowa testu WKp oraz program umoliwiajcy wprowadzanie danych z papierowego arkusza, automatyczne dokonywanie oblicze, generowanie wydrukw.

rzetelno
wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
wykazana na podstawie analizy czynnikowej, porwna midzygrupowych (kobiety i
mczyni; rne grupy zawodowe), korelacji z innymi miarami zainteresowa
zawodowych.

Normy
Dla uczniw gimnazjw i szk rednich oraz dla osb dorosych.

Zastosowanie
wyniki kwestionariusza mog okaza si pomocne w wyborze kierunku ksztacenia i
doksztacania si, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

Materiay
komplet (podrcznik, 25 arkuszy testowych, klucz)
Podrcznik
arkusze testowe (25 egz.)
klucz

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, ewa Zalewska, Joanna Staczak (2006)

Wiek

WieLOWYMiArOWY KWeStiONAriUSZ preFereNcJi WKp

WKp

109

Zainteresowania

Autorzy testu: erich Mittenecker i Walter toman


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1995)

teSt ZAiNtereSOWA*

tZ

Wiek
Modzie.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 25 minut.

Jest to skrcona wersja Testu osobowoci i zainteresowa tych samych autorw,


opublikowanego w Polsce w 1993 roku. suy do pomiaru zainteresowa.
skale zainteresowa: zamiowanie do ycia na wsi-zamiowanie do ycia w miecie, rzemielnicze, naukowe, rachunkowo i administracja, umiejtno obcowania z ludmi w
sklepach i lokalach gastronomicznych, sztuki plastyczne, jzykowe i literackie, muzyczne,
zawody spoeczne.

Opis
Test ma posta zeszytu zawierajcego 94 stwierdzenia, ktre badany ocenia na
specjalnym arkuszu odpowiedzi.

rzetelno
Umiarkowanie wysoka stabilno bezwzgldna.

trafno
sprawdzana bya trafno diagnostyczna.

Normy
Dla uczniw klasy Viii szkoy podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniw
klasy iii liceum oglnoksztaccego (obecnie ii klasa lo) (modzie warszawska).

Zastosowanie
w poradnictwie zawodowym.

Materiay
komplet (podrcznik polska standaryzacja Tz, 20 arkuszy pyta, 100 arkuszy odpowiedzi, 3 klucze na folii)
arkusze odpowiedzi (100 egz.)

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

110

Zainteresowania

Wiek
Modzie.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przecitnie 45 minut.

Jest to wielowymiarowy inwentarz sucy do pomiaru cech osobowoci i zainteresowa.

Skale osobowoci
Samokrytykabrak samokrytyki, nastawienie spoecznenastawienie aspoeczne, ekstrawersjaintrowersja, nieneurotycznyneurotyczny, niemaniakalnymaniakalny, niedepresyjnydepresyjny, nieschizoidalnyschizoidalny, nieparanoidalnyparanoidalny, wegetatywnie stabilnywegetatywnie labilny.

Skale zainteresowa
Zamiowanie do ycia na wsi zamiowanie do ycia w miecie, rzemielnicze, naukowe,
rachunkowo i administracja, umiejtno obcowania z ludmi w sklepach i lokalach
gastronomicznych, sztuki plastyczne, jzykowe i literackie, muzyczne, zawody spoeczne.

Opis
Test o-z ma posta zeszytu zawierajcego 214 stwierdze (120 dotyczy osobowoci, a 94
zainteresowa), ktre badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.

rzetelno
Umiarkowanie wysoka stabilno bezwzgldna.

trafno
sprawdzana bya trafno diagnostyczna.

Normy
Dla uczniw klasy Viii szkoy podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniw
klasy iii i iV szkoy redniej (obecnie ii i iii klasa szkoy redniej) (modzie warszawska).

Zastosowanie
w poradnictwie zawodowym.

Materiay
komplet (podrcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki polskiej standaryzacji, w tym normy)
kwestionariusz (w formie zeszytu)
arkusze odpowiedzi (50 egz.)

Autorzy testu: erich Mittenecker i Walter toman


polska adaptacja i podrcznik: elbieta renata Dajek (1993)

tO-Z

teSt OSOBOWOci i ZAiNtereSOWA*

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

111

Zainteresowania

Promocja

psychologia
zdrowia

113

promocja i psychologia zdrowia

prOMOcJA i pSYcHOLOGiA ZDrOWiA


ghQ ocena zdrowia Psychicznego wg D. goldberga

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .115

narzdzia pomiaru w promocji psychologii zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116


ais - skala akceptacji choroby (autorzy: Barbara J. Felton, T.a. revenson
i g.a. hinrichsen; adaptacja: zygfryd Juczyski)
BPcQ - kwestionariusz Przekona na Temat kontroli Blu (autor: suzanne
skevington; adaptacja: zygfryd Juczyski)
cecs - skala kontroli emocji (autorzy: Maggie watson i steven greer;
adaptacja: zygfryd Juczyski)
csQ - kwestionariusz strategii radzenia sobie z Blem (autorzy: anne c.
rosenstiel i Frances J. keefe; adaptacja: zygfryd Juczyski)
gses - skala Uoglnionej wasnej skutecznoci (autorzy: ralf schwarzer,
Michael Jerusalem i zygfryd Juczyski)
izz - inwentarz zachowa zdrowotnych (autor: zygfryd Juczyski)
kompos - skala kompetencji osobistej (autor: zygfryd Juczyski)
lkz - lista kryteriw zdrowia (autor: zygfryd Juczyski)
loT-r - Test orientacji yciowej (autorzy: Michael F. scheier, charles s.
carver, Michael w. Bridges; adaptacja: ryszard Poprawa i zygfryd
Juczyski)
lwo - lista wartoci osobistych (autor: zygfryd Juczyski)
Mhlc - wielowymiarowa skala Umiejscowienia kontroli zdrowia (autorzy:
kenneth a. wallston, Barbara s. wallston, robert DeVellis; adaptacja:
zygfryd Juczyski)
Mini-Mac - skala Przystosowania Psychicznego do choroby nowotworowej (autorzy: Maggie watson, Matthew law, Maria dos santos,
steven greer, John Baruch i Judith Bliss; adaptacja: zygfryd Juczyski)
PrF - lista oczekiwa Pacjenta (autorzy: Peter salmon i John Quine; adaptacja: zygfryd Juczyski)
seg - skala ekspresji gniewu (autorzy: nina ogiska-Bulik i zygfryd
Juczyski)
swls - skala satysfakcji z ycia (autorzy: ed Diener, r.a. emmons, r.J. larson, s. griffin; adaptacja: zygfryd Juczyski)
TaB - skala Typua/B-wersja DM (autorzy: nina ogiska-Bulik i zygfryd
Juczyski)
TyP-a - skala Typu a-Framingham (autorzy: grupa badawcza w ramach
Framingham heart study; adaptacja: zygfryd Juczyski)

114

promocja i psychologia zdrowia

Doroli.

procedura
Badania indywidualne lub grupowe, czas badania na og nie przekracza 10 min.

kwestionariusze oglnego stanu zdrowia ghQ-12 i ghQ-28 su do oceny stanu zdrowia


psychicznego osb dorosych. Pozwalaj na wyonienie osb, ktrych stan psychiczny
uleg czasowemu lub dugookresowemu zaamaniu w wyniku dowiadczanych trudnoci,
problemw lub na skutek choroby psychicznej oraz takich, u ktrych wystpuje istotne
ryzyko zaburze zdrowia psychicznego.

Opis

kwestionariusze oglnego stanu zdrowia, 12-pytaniowy (ghQ-12) oraz 28-pytaniowy


(ghQ-28), wywodz si z wersji podstawowej 60-pytaniowej kwestionariusza oglnego
stanu zdrowia Davida goldberga. w wersji ghQ-12 uzyskuje si jedynie wynik oglny bdcy wskanikiem stanu zdrowia psychicznego pacjenta, natomiast wersja ghQ-28
oprcz wyniku oglnego ma cztery skale: symptomy somatyczne; niepokj, bezsenno;
zaburzenia funkcjonowania i symptomy depresji.

rzetelno

Autor testu: David Goldberg


polska adaptacja: Zofia Makowska i Dorota Merecz (2001)

Wiek

OceNA ZDrOWiA pSYcHicZNeGO


wg D. Goldberga*

GHQ

wysokie wspczynniki zgodnoci wewntrznej obu kwestionariuszy oraz zadowalajca


stabilno bezwzgldna.

trafno

Potwierdzona metod porwna midzygrupowych oraz analiz czynnikowych wersji


ghQ-28.

Normy

opracowano normy stenowe (oddzielne dla kobiet i mczyzn) dla pracujcych osb
dorosych, pacjentw podstawowej opieki zdrowotnej.

Zastosowanie

Badania przesiewowe majce na celu ujawnienie osb z zaburzeniami psychicznymi oraz


badania kondycji psychicznej rnych populacji.

Materiay
komplet (podrcznik, 20 arkuszy ghQ-12, 20 arkuszy ghQ-28)
Podrcznik
arkusze ghQ-12 (20 egz.)
arkusze ghQ-28 (20 egz.)

* wydawc testu jest instytut Medycyny Pracy im. prof. J. nofera w odzi

115

promocja i psychologia zdrowia

116

Autor zbioru: Zygfryd Juczyski (2001)

NArZDZiA pOMiArU W prOMOcJi i


pSYcHOLOGii ZDrOWiA

NpppZ
Jest to zbir zawierajcy dane o psychometrycznych waciwociach i instrukcje do 17 narzdzi wymienionych na stronie 114.

Opis
wszystkie narzdzia nale do typu papier-owek i oparte s na samoopisie. s to krtkie i atwe w stosowaniu skale i kwestionariusze. Badani udzielaj odpowiedzi na arkuszach testowych.

rzetelno
w wikszoci przypadkw oceniano zgodno wewntrzn, a niekiedy take stabilno
wynikw, powtarzajc badanie po upywie szeciu tygodni.

trafno
Ustalano trafno diagnostyczn korelujc wyniki danego narzdzia z wynikami innych
testw; dla wikszoci narzdzi oceniano te trafno teoretyczn stosujc analiz czynnikow.

Normy
normy stenowe dla prb oglnych; rednie arytmetyczne dla rnych grup klinicznych.

Zastosowanie
Dla celw naukowych oraz dla celw diagnostycznych (praktycznych). Mog by stosowane nie tylko przez psychologw, ale take przez lekarzy, socjologw, pedagogw
oraz innych specjalistw zajmujcych si promocj zdrowia, edukacj zdrowotn, profilaktyk i terapi.

Materiay
komplet (podrcznik, po 25 arkuszy do 17 testw)
Podrcznik
arkusze do 17 testw (po 25 egz.)

europsychologia

Neuropsychologia

NeUrOpSYcHOLOGiA

BenTon Test Pamici wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122


cVlT kalifornijski Test Uczenia si Jzykowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
DUM Diagnozowanie Uszkodze Mzgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123
MiniMenTal krtka skala oceny stanu Umysowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
rFFT Test Pynnoci Figuralnej ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
rhlB-Pl Bateria Testw do Badania Funkcji Jzykowych i komunikacyjnych
Prawej Pkuli Mzgu rhlB-Pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121

118

Neuropsychologia

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.
czas obliczania wynikw okoo 60 minut.

Test suy do pomiaru zdolnoci uczenia si i zapamitywania materiau werbalnego.

Opis
cVlT skada si z trzech list sw: listy a, listy B i listy sw do rozpoznania. listy a i B zawieraj po 16 sw powizanych kategorialnie i odnoszcych si do rzeczy, ktre mona
kupi w supermarkecie. lista sw do rozpoznania zawiera 44 bodce obejmujce ca
list a, niektre sowa z listy B, oraz inne sowa dystrakcyjne speniajce okrelone warunki
(np. zblione fonetycznie do sw z listy a). Badany uczy si listy a poprzez piciokrotne
jej powtarzanie bezporednio po prezentacji, nastpnie odtwarza je po krtkim odroczeniu (prezentacja listy B), po dugim odroczeniu (20 min. w trakcie ktrych badany wykonuje testy niewerbalne) oraz rozpoznaje na licie 44 sw. ocenie ilociowej poddaje si
21 wskanikw wykonania cVlT.

rzetelno
w polskiej standaryzacji sprawdzona zgodno wewntrzna wskanika podstawowego
oraz stabilno bezwzgldna.

trafno
sprawdzone korelacje z miarami funkcji poznawczych oraz potwierdzona trafno diagnostyczna metod porwna midzygrupowych (dotyczyy one osb z rnymi lokalizacjami i rn etiologi uszkodzenia mzgu).

Normy
Dla osb w wieku od 16 do 79 roku ycia (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Diagnoza neuropsychologiczna..

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, 25 arkuszy testowych)
Podrcznik z polsk normalizacj
arkusze testowe (25 egz.)

Autorzy testu: Dean c, Delis, Joel H. Kramer, edith Kaplan, Beth A. Ober
polska adaptacja i standaryzacja: emilia ojek, Joanna Staczak (2010)

cvLt

KALiFOrNiJSKi teSt UcZeNiA Si JZYKOWeGO

119

Neuropsychologia

120

Autor testu: Marshal F. Folstein, Susan e. Folstein, Gary Fanjiang

KrtKA SKALA OceNY StANU UMYSOWeGO


(MMSe)

MiNiMeNtAL
Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony.

Test suy do badania pamici i percepcji wzrokowej.

Opis
MMse skada si z 30 pyta/zada pozwalajcych na ilociow ocen rnych aspektw funkcjonowania poznawczego. w skad obszarw poddawanych ocenie wchodz:
orientacja w czasie, orientacja w miejscu, zapamitywanie, Uwaga i liczenie, Przypominanie, nazywanie, Powtarzanie, rozumienie, czytanie, Pisanie i rysowanie.

rzetelno (dane amerykaskie)


zrnicowane wspczynniki zgodnoci wewntrznej i stabilnoci czasowej, zalenie od
badanych prb (wysze wspczynniki otrzymano w grupach klinicznych, nisze u osb
zdrowych). Bardzo wysokie wspczynniki zgodnoci ocen sdziw.

trafno (dane amerykaskie)


zadowalajce korelacje z innymi miarami funkcji poznawczych. Potwierdzona trafno
diagnostyczna metod porwna midzygrupowych.

Normy (dane amerykaskie)


Dla osb w wieku od 18. do powyej 85. roku ycia.

Zastosowanie
Przesiewowe badania dysfunkcji poznawczych (gwnie w procesach otpiennych
mzgu) oraz monitorowanie przebiegu choroby.

Materiay
komplet (przewodnik kliniczny, podrcznik uytkownika, 25 arkuszy testowych, karta z
rysunkami pantogramw)
Przewodnik kliniczny
Podrcznik uytkownika
arkusze testowe (25 egz.)
karta z rysunkami pantogramw

Neuropsychologia

Neuropsychologia

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne; czas nieograniczony przecitnie okoo 60 min.
Bateria suy do diagnozy deficytw neuropsychologicznych, zwaszcza jzykowych i komunikacyjnych, u osb z dysfunkcjami prawej pkuli mzgu.

Opis
rhlB-Pl skada si z nastpujcych 11 testw: Test wnioskowania, Test leksykalno-semantyczny, Test humoru, Test komentarzy, Test Metafor rysunkowych, Test Metafor Pisanych, Test wyjanie Metafor rysunkowych, Test wyjanie Metafor Pisanych, Test Prozodii
emocjonalnej, Test Prozodii Jzykowej, analiza Dyskursu. Materia testowy jest zrnicowany i stanowi go: sowne opisy rnych sytuacji (w testach: wnioskowania, humoru,
Metafor Pisanych), obrazki (w testach: leksykalno-semantycznym i Metafor rysunkowych), nagranie z bezsensownymi zdaniami (w testach prozodii). wikszo pomocy znajduje si w zeszycie testowym, zadania w testach prozodii nagrane s na pyt cD.
zadaniem osoby badanej jest udzielenie odpowiedzi na pytania odnoszce si do przedstawionej sytuacji w Tecie wnioskowania, wybranie obrazka odpowiadajcego sowu
wypowiadanemu przez badajcego w Tecie leksykalno-semantycznym, wybranie jednej odpowiedzi wskazujcej na rozumienie humoru i metafor w testach je mierzcych,
wskazanie zabarwienia emocjonalnego i trybu w jakim wypowiadanej jest zdanie w testach prozodii. Ponadto badajcy zapisuje komentarze spontanicznie wypowiadane
przez badanego, prosi o wyjanienie metafor oraz ocenia dyskurs. niektre testy w baterii poprzedzone s zadaniami przykadowymi.

rzetelno
wysoka stabilno oraz dua zgodno midzy ocenami sdziw kompetentnych, zgodno wewntrzna niska w przypadku osb zdrowych lecz zadowalajca w grupach
klinicznych.

trafno
wyniki potwierdziy wysok trafno diagnostyczn baterii. Umoliwia ona rozrnienie pomidzy osobami zdrowymi a pacjentami z dysfunkcjami mzgu o odmiennych etiologiach
i lokalizacjach uszkodzenia. Jest take trafnym narzdziem rnicujcym pacjentw z
uszkodzeniami prawostronnymi mzgu od osb z lezjami po lewej stronie i chorych z rnym stopniem choroby otpiennej. analiza czynnikowa umoliwia pogrupowanie testw
w pi stosunkowo niezalenych zdolnoci, dajc dodatkowe moliwoci interpretacyjne.

Normy
Dla osb z uszkodzon praw pkul mzgu.

Zastosowanie
Diagnoza rnicowa w przypadku rnych chorb mzgu.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, podrcznik oryginalny, zeszyt testowy, pyta
cD, dwie plansze do testw prozodii, trzy plansze dla badajcego, 25 arkuszy zapisu
cz i, 25 arkuszy zapisu cz ii, 25 arkuszy wynikw)
Podrcznik z polsk normalizacj
Plansze dla badajcego (kpl. 3 egz.)
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
arkusze zapisu cz i (25 egz.)
zeszyt testowy
arkusze zapisu cz ii (25 egz.)
Pyta cD z nagranymi testami prozodii
arkusz wynikw (25 egz.)
Plansze do testw prozodii (kpl. 2 egz.)

Autor testu: Karen Bryan


Adaptacja: emilia ojek (2007)

rHLB-pL

BAteriA teStW DO BADANiA FUNKcJi JZYKOWYcH i


KOMUNiKAcYJNYcH prAWeJ pKULi MZGU (rHLB-pL)

121

Neuropsychologia

122

Autor testu: Artur L. Benton (wydanie pite z 1992 roku) (1996)


polska normalizacja: Aleksandra Jaworowska (2007)

teSt pAMici WZrOKOWeJ BeNtONA

BeNtON

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne, bez ograniczenia czasu, badanie jedn wersj trwa okoo 5 minut.

Test suy do badania pamici i percepcji wzrokowej.

Opis
Test posiada trzy alternatywne, rwnolege wersje c, D i e, ktre mog by zastosowane
w badaniu czterema alternatywnymi metodami (a, B, c, D). Badany rysuje przedstawione
wzory z pamici lub je przerysowuje.
Polskie badania normalizacyjne przeprowadzono przy uyciu metody a polegajcej na
natychmiastowym odtwarzaniu z pamici wzoru ogldanego uprzednio przez 10 sekund.
zastosowano wersje c, D i e testu. Uzyskane wyniki nie pozwoliy na uznanie tych wersji za
rwnowane.

rzetelno
Bardzo wysoka zgodno ocen sdziw dla dwch podstawowych wskanikw (liczba
Poprawnych odwzorowa, liczba Bdw ogem). zrnicowana stabilno okrelana
na podstawie dwukrotnego badania w odstpie trzech tygodni. niezbyt wysoka zgodno wewntrzna, cho wysza dla grup klinicznych ni dla prb pochodzcych z populacji oglnej.

trafno
istotne korelacje z wynikami Testu wzrokowo-Motorycznego gestalt l. Bender; doroli z
grup klinicznych wykonuj test istotnie gorzej ni osoby zdrowe, a dzieci upoledzone
gorzej ni ich rwienicy z prby oglnej.

Normy
Dane oglnopolskie dla populacji w wieku 5 25 lat oraz 55 75 lat, osobno dla kadej
wersji testu.

Zastosowanie
Diagnoza neuropsychologiczna, badania naukowe.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, podrcznik oryginalny, zeszyt z wzorami,
25 arkuszy odpowiedzi, klucz)
Podrcznik z polsk normalizacj (Uwaga! Podrcznik nie zawiera instrukcji badania i sposobu obliczania wynikw)
Podrcznik oryginalny
zeszyt z wzorami
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
klucz

Neuropsychologia

Wiek
Dzieci, modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne, bez ograniczenia czasu.

Jest to metoda przeznaczona do oceny zaburze pamici, w czasie uczenia si na materiale figuralnym.

Opis
Test posiada dwie rwnolege wersje. zadaniem badanego jest zapamitanie serii figur
przedstawionych na rysunkach, a nastpnie odtworzenie ich z pamici przy pomocy
drewnianych patyczkw.

rzetelno (dane niemieckie)


sprawdzona stabilno bezwzgldna oraz stabilno wzgldna.

trafno (dane niemieckie)


sprawdzana trafno diagnostyczna.

Normy (dane niemieckie)


Dla dzieci i modziey (5 21 lat) oraz dla dorosych.

Zastosowanie
Diagnoza neuropsychologiczna, badania przesiewowe.

Materiay
komplet (podrcznik, dwa zestawy kartonikw z rysunkami, 5 drewnianych patyczkw,
100 arkuszy zapisu)
arkusze zapisu (100 egz.)

wg F. Hillersa Sigrid Weidlich, Georg Lamberti (1996)

DUM

DiAGNOZOWANie USZKODZe MZGU*

* wydawc testu jest wydawnictwo erDa

123

Neuropsychologia

124

Autor testu: ronald M. ruff


polska standaryzacja: emilia ojek i Joanna Staczak (2005)

teSt pYNNOci FiGUrALNeJ rUFFA

rFFt

Wiek
Modzie, doroli.

procedura
Badanie indywidualne, czas ograniczony 5 min.

Test suy do pomiaru pynnoci niewerbalnej, traktowanej jako sprawno tworzenia nowych wzorw w ograniczonym czasie.

Opis
rFFT skada si z 5 czci plansz. na kadej planszy wydrukowanych jest 35 kwadratw,
z rozmieszczonym w nich okrelonym ukadem kropek oraz bodcw zakcajcych. zadaniem osoby badanej jest poczenie prost lini co najmniej dwch kropek w kadym
kwadracie, tak jednak, eby za kadym razem powstaa nowa figura. na wykonanie kadej czci testu przeznaczonych jest po 60 sekund. Poszczeglne czci poprzedzone s
zadaniami przykadowymi.

rzetelno
w polskiej standaryzacji sprawdzana stabilno bezwzgldna oraz zgodno ocen
sdziw.

trafno
sprawdzone korelacje z miarami funkcji poznawczych oraz potwierdzona trafno diagnostyczna metod porwna midzygrupowych osoby z rnymi lokalizacjami i rn
etiologi uszkodzenia mzgu.

Normy
Dla osb w wieku od 16. do 79. roku ycia (prba oglnopolska).

Zastosowanie
Diagnoza neuropsychologiczna.

Materiay
komplet (podrcznik z polsk normalizacj, podrcznik oryginalny, 10 zeszytw testowych).
Podrcznik z polsk normalizacj
Podrcznik oryginalny (tumaczenie)
zeszyty testowe (10 egz.)

rodzina, Szkoa

odzina

szkoa

125

rodzina, Szkoa

rODZiNA, SZKOA

kkM kwestionariusz komunikacji Maeskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132


kPr-roc kwestionariusz retrospektywnej oceny Postaw rodzicw . . . . . . . . .131
krr kwestionariusz relacji rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
ksP kwestionariusz stylw Przywizaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133
sor skale oceny rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127
sPr skala Postaw rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
Tkz r-D Test komunikacji zadaniowej rodzic Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Tss Test stosunkw szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129

126

rodzina, Szkoa

Wiek
Dzieci od 12. roku ycia i doroli.

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu.

Opis
kwestionariusz skada si z 62 twierdze, do ktrych badany ustosunkowuje si w skali piciostopniowej, od cakowicie si nie zgadzam do cakowicie si zgadzam. Twierdzenia te
tworz osiem skal. sze z nich to gwne skale Modelu koowego stworzonego przez Davida h. olsona, dotyczce dwu wymiarw funkcjonowania rodziny - spjnoci i elastycznoci (zrwnowaona spjno, niezwizanie, spltanie, zrwnowaona elastyczno,
sztywno, chaotyczno). Dwie pozostae skale mierz komunikacj (ktra jest trzecim
wymiarem Modelu koowego) oraz zadowolenie z ycia rodzinnego. oprcz wynikw poszczeglnych skal mona te uzyska trzy wskaniki zoone: spjnoci, elastycznoci i
oglny, bdcy miar prawidowoci funkcjonowania rodziny.

rzetelno
zgodno wewntrzna skal wysoka lub zadowalajca.

trafno
konfirmacyjna analiza czynnikowa zgodno struktury kwestionariusza z modelem olsona.

Normy
Tymczasowe normy stenowe i centylowe dla mw, on, synw i crek.

Zastosowanie

polska adaptacja FAceS-iv (Flexibility and Cohesion Evaluation Scales) Davida H. Olsona
Autor adaptacji: Andrzej Margasiski

SOr

SKALe OceNY rODZiNY

kwestionariusz jest przeznaczony do oceny funkcjonowania rodziny. Mona nim bada


pojedyncze osoby lub cae rodziny. cztery skale - mierzce zrwnowaon spjno i
zrwnowaon elastyczno oraz komunikacj i zadowolenie z ycia rodzinnego - mona
stosowa w praktyce diagnostycznej, pozostae rekomenduje si do stosowania w badaniach naukowych dotyczcych problematyki rodziny.

Materiay
komplet (podrcznik, kwestionariusz Faces iV i Model koowy. Badania walidacyjne,
25 arkuszy pyta, 25 arkuszy odpowiedzi, 25 profilw wynikw)
kwestionariusz Faces iV i Model koowy. Badania walidacyjne.
Podrcznik
arkusze odpowiedzi (25 egz.)
arkusze pyta (25 egz.)
Profil wynikw (25 egz.)

127

rodzina, Szkoa

Autor testu: Anna Frydrychowicz (2003)

teSt KOMUNiKAcJi ZADANiOWeJ


rODZic DZiecKO*

tKZ r-D
procedura

Badanie indywidualne dziecka i rodzica w sytuacji wykonywania przez nich zadania testowego; przecitnie badanie zajmuje kilkanacie minut.

Test suy do diagnozy efektywnoci zachowa komunikacyjnych dziecka i rodzica w sytuacjach zadaniowych.

Opis
Badajcy obserwuje zachowanie dziecka i rodzica (ojca lub matki), korzystajc z dwu
osobnych skal obserwacyjnych (D i r) zoonych odpowiednio z 15 i 19 pozycji. zadanie, podczas ktrego dokonywana jest obserwacja, polega na przeprowadzeniu
dziecka przez rodzica, za pomoc wyjanie sownych, po odpowiedniej drodze na schematycznym planie miasta.

rzetelno
zadowalajca zgodno wewntrzna i stabilno bezwzgldna obu skal.

trafno
okrelana na podstawie korelacji midzy skalami (w zalenoci od pci badanych),
analizy czynnikowej, a take zwizku wynikw z temperamentem dzieci i rodzicw oraz
rozwojem umysowym dzieci.

Normy
Tymczasowe normy stenowe dla dwu poziomw wieku: 6 7 i 8 9 lat (skala D) oraz trzech
poziomw wyksztacenia rodzicw (skala r).

Zastosowanie
Poradnictwo szkolne (optymalizowanie pomocy w nauce udzielanej dzieciom przez
rodzicw czy profesjonalistw).

Materiay
komplet (podrcznik, plansza dla dziecka, plansza dla rodzica, przesona, 25 arkuszy)
Podrcznik
Plansza z zadaniem dla dziecka
Plansza z zadaniem dla rodzica
Przesona oddzielajca dziecko od rodzica
arkusze (25 egz.)

* wydawc testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej

128

rodzina, Szkoa

Wiek
Dzieci od 10 do 14 lat.

procedura
Badanie indywidualne, bez ograniczenia czasu przewanie 30 minut.

Tss jest testem projekcyjnym. suy do badania obrazu relacji interpersonalnych zwizanych z nauk szkoln u dzieci.

Opis
Tss skada si z 12 czarno-biaych obrazkw przedstawiajcych dziecko lub dzieci same
lub w obecnoci dorosego w rnych sytuacjach zwizanych ze szko. Badany ma uoy opowiadanie do kadego obrazka. opowiadania ocenia si wg kategorii podanych
w podrczniku. kategorie te dotycz obszaru interakcji i emocji.

rzetelno
sprawdzono obiektywno klucza stosowanego przy kategoryzacji wynikw. wspczynniki zgodnoci ocen sdziw s wysokie.

trafno
analiza trafnoci przyjtego klucza pozwolia stwierdzi jego uyteczno dla rnicowania grup dzieci majcych skrajnie odmienne dowiadczenie szkolne.

Zastosowanie
w pracy psychologa szkolnego.

Materiay
komplet (podrcznik, pomoce, 25 arkuszy)
Podrcznik
Pomoce
arkusze ocen (25 egz.)

Autor testu: elbieta Zwierzyska (2000)

tSS

teSt StOSUNKW SZKOLNYcH*

* wydawc testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej

129

rodzina, Szkoa

Autorzy: Mieczysaw plopa i piotr poomski

KWeStiONAriUSZ reLAcJi rODZiNNYcH*

Krr
Wiek
Modzie (15 20 lat)

procedura

Badanie indywidualne lub grupowe; czas badania nieograniczony; przecitnie dla jednej wersji: 1015 minut.
kwestionariusz jest przeznaczony do badania relacji rodzinnych w percepcji modych
ludzi.

Opis
kwestionariusz ma sze wersji sucych do oceny:
rodziny jako caoci. Jest to wersja Moja Rodzina zawierajca 32 pozycje, ktra pozwala na ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja, spjno, autonomia
kontrola i tosamo.
rodzicw jako pary maeskiej. Jest to wersja Moi Rodzice jako Maestwo zawierajca 16 pozycji, ktra pozwala na ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja
i spjno.
relacji z matk. Jest to wersja Moja Matka zawierajca 24 pozycje, ktra pozwala na
ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja, spjno i autonomia kontrola.
relacji z ojcem. Jest to wersja Mj Ojciec zawierajca 24 pozycje, ktra pozwala na
ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja, spjno i autonomia kontrola.
wyobraenia na temat tego, jak relacje z danym dzieckiem ocenia matka. Jest to
wersja Ja w Oczach Matki zawierajca 24 pozycje, ktra pozwala na ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja, spjno oraz autonomia kontrola.
wyobraenia na temat tego, jak relacje z danym dzieckiem ocenia ojciec. Jest to
wersja Ja w Oczach Ojca, zawierajca 24 pozycje, ktra pozwala na ocen nastpujcych wymiarw: komunikacja, spjno oraz autonomia kontrola.
Do kadego ze stwierdze osoba badana ustosunkowuje si na piciostopniowej skali.
w badaniach mona wykorzystywa wszystkie wersje jednoczenie lub w zalenoci od
celu badania jedn bd kilka z nich.

rzetelno
w peni zadowalajce wskaniki zgodnoci wewntrznej skal dla wszystkich wersji.

trafno

sprawdzano trafno teoretyczn, korelujc wyniki poszczeglnych wersji krr z wynikami


kwestionariuszy mierzcych rne zmienne osobowociowe (midzy innymi: lk, pe psychologiczna, poczucie wasnej skutecznoci, empatia), preferencje zawodowe, kompetencje spoeczne.

Normy

stenowe, osobno dla dziewczt i chopcw (z wyjtkiem wersji Moi Rodzice jako Maestwo, ktra ma normy dla obu pci cznie).

Zastosowanie

Dla psychologw zajmujcych si problematyk rodziny i relacji w rodzinie; do bada naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, 50 arkuszy z pytaniami Moja Rodzina, 50 arkuszy obliczeniowych
Moja Rodzina, 50 arkuszy z pytaniami Moi Rodzice jako Maestwo, 50 arkuszy obliczeniowych Moi Rodzice jako Maestwo, 50 arkuszy z pytaniami Moja Matka, 50 arkuszy z pytaniami Mj Ojciec, 50 arkuszy obliczeniowych Moja Matka i Mj Ojciec, 50
arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Matki, 50 arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Ojca, 50
arkuszy obliczeniowych Ja w Oczach Matki i Ja w Oczach Ojca)
arkusze (komplet arkuszy: 50 arkuszy z pytaniami Moja Rodzina, 50 arkuszy obliczeniowych Moja Rodzina, 50 arkuszy z pytaniami Moi Rodzice jako Maestwo, 50 arkuszy obliczeniowych Moi Rodzice jako Maestwo, 50 arkuszy z pytaniami Moja
Matka, 50 arkuszy z pytaniami Mj Ojciec, 50 arkuszy obliczeniowych Moja Matka i
Mj Ojciec, 50 arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Matki, 50 arkuszy z pytaniami Ja w
Oczach Ojca, 50 arkuszy obliczeniowych Ja w Oczach Matki i Ja w Oczach Ojca)

* wydawc testu jest VizJa Press & iT

130

rodzina, Szkoa

Wiek
Doroli

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, czas badania nieograniczony; przecitnie okoo 40
minut.

kwestionariusz suy do retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich matki i ojca.

Opis
narzdzie skada si z dwch kwestionariuszy do oceny postaw ojca i matki osobno.
kady z kwestionariuszy zawiera po 50 stwierdze, badany ustosunkowuje si do nich na
piciopunktowej skali. narzdzie pozwala na retrospektywn ocen rodzicw w zakresie
piciu postaw rodzicielskich: akceptacji/odrzucania, wymagania, autonomii, niekonsekwencji i ochraniania.

rzetelno
wysoka zgodno wewntrzna wszystkich piciu wymiarw.

trafno
zbadana trafno kryterialna (jako kryterium m. in.: sta maeski, wychowywanie si w
rodzinie z problemami alkoholowymi, choroba somatyczna, osadzenie w wizieniu); korelacje z neo-FFi.

Normy
stenowe, osobno dla kobiet i mczyzn w wieku 20 60 lat.

Zastosowanie
Do diagnozy indywidualnej; do bada naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arkuszy Postawy rodzicielskie matki, 50 arkuszy Mj ojciec, 50 arkuszy Moja matka)
arkusze (komplet wszystkich arkuszy: 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arkuszy Postawy rodzicielskie matki, 50 arkuszy Mj ojciec, 50 arkuszy Moja matka)

Autor: Mieczysaw plopa

Kpr-roc

KWeStiONAriUSZ retrOSpeKtYWNeJ OceNY


pOStAW rODZicW Kpr-roc*

* wydawc testu jest VizJa Press & iT

131

rodzina, Szkoa

132

Autor: Mieczysaw plopa

KWeStiONAriUSZe KOMUNiKAcJi MAeSKieJ*

KKM

Wiek
Doroli

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, czas badania nieograniczony; przecitnie okoo 40
minut.

kwestionariusz jest przeznaczony do badania zachowa komunikacyjnych w maestwie.

Opis
na kwestionariusz skadaj si dwie formy: jedna z nich przeznaczona jest do oceny wasnych zachowa komunikacyjnych, druga do oceny zachowa partnera. kada z tych
form ma po 30 pozycji, obydwie badaj trzy gwne wymiary komunikacji w maestwie:
wsparcie, zaangaowanie i deprecjacj. Dwa pierwsze wymiary mona dodatkowo interpretowa bardziej szczegowo (wsparcie lub zaangaowanie zorientowane na
oglne samopoczucie partnera oraz wsparcie lub zaangaowanie zorientowane na konkretne problemy partnera. osoba badana ustosunkowuje si do kadego ze stwierdze
na piciostopniowej skali.

rzetelno
wysokie wskaniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
Porwnanie wynikw grup kontrastowych: par homoseksualnych i heteroseksualnych oraz
par rnicych si dugoci zwizku; korelacje z kwestionariuszem osobowoci oraz kwestionariuszami badajcymi postawy rodzicielskie, relacje rodzinne, style przywizania.

Normy
opracowane na podstawie wynikw 3396 osb badanych rnicych si wiekiem, wyksztaceniem, staem maeskim; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mczyzn
w wieku 20 60 lat.

Zastosowanie
Dla psychologw zajmujcych si problematyk maestwa do diagnozowania mocnych i sabych stron komunikacji w maestwie; do bada naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, 50 arkuszy do oceny wasnych zachowa wersja dla ony/ma,
50 arkuszy do oceny zachowa ony/ma, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny wasnych zachowa wersja dla ony, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny wasnych zachowa wersja dla ma, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny zachowa ony, 50
arkuszy obliczeniowych do oceny zachowa ma)

* wydawc testu jest VizJa Press & iT

rodzina, Szkoa

Wiek
Doroli

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, czas badania nieograniczony; przecitnie okoo
15minut.

kwestionariusz jest przeznaczony do badania stylw przywizaniowych w relacjach partnerskich (romantycznych).

Opis
narzdzie skada si z 24 stwierdze, po 8 dla kadej z trzech skal pozwalajcych na diagnozowanie rnych stylw przywizaniowych: stylu bezpiecznego, stylu lkowo-ambiwalentnego oraz stylu unikowego. osoba badana ustosunkowuje si do kadego ze
stwierdze na siedmiostopniowej skali.

rzetelno
Umiarkowane i wysokie wskaniki zgodnoci wewntrznej.

trafno
Badana trafno kryterialna (jako kryteria m. in.: satysfakcja z maestwa, sta maeski, jako komunikacji w maestwie); korelacje z kwestionariuszami osobowoci (neoFFi, 16 PF), take z kwestionariuszem radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss.

Normy
stenowe, osobno dla kobiet i mczyzn w wieku 20 60 lat.

Zastosowanie
gwnie do bada naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, 100 arkuszy obliczeniowych dla kobiet, 100 arkuszy obliczeniowych dla mczyzn, 100 kwestionariuszy dla kobiet, 100 kwestionariuszy dla mczyzn)

Autor: Mieczysaw plopa

KSp

KWeStiONAriUSZ StYLW prZYWiZANiOWYcH*

* wydawc testu jest VizJa Press & iT

133

Autor: Mieczysaw plopa

SKALA pOStAW rODZicieLSKicH*

rodzina, Szkoa

Spr

Wiek
Doroli

procedura
Badanie indywidualne lub grupowe, czas badania nieograniczony; przecitnie okoo 40
minut.

kwestionariusz jest przeznaczony do badania postaw rodzicielskich.

Opis
kwestionariusz skada si z dwch wersji przeznaczonej do oceny postaw rodzicielskich
matki oraz sucej ocenie postaw rodzicielskich ojca. kady z tych arkuszy zawiera po 50
stwierdze diagnostycznych grupujcych si w pi wymiarw odpowiadajcych piciu postawom rodzicielskim: akceptacji-odrzucenia, nadmiernie wymagajcej, autonomii, niekonsekwentnej, nadmiernie ochraniajcej. osoba badana ustosunkowuje si do
kadego ze stwierdze na piciostopniowej skali.

rzetelno
wysokie wskaniki zgodnoci wewntrznej obu wersji dla matek i dla ojcw.

trafno
Trafno teoretyczna badana poprzez analiz czynnikow i korelacje z kwestionariuszem
oceny pci psychologicznej oraz retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich swoich rodzicw; liczne dowody przemawiajce za trafnoci kryterialn (wyniki rnych grup specjalnych).

Normy
opracowane na podstawie wynikw reprezentatywnej prby 3249 kobiet i 2786 mczyzn; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mczyzn rnicych si wiekiem, wyksztaceniem, liczb i wiekiem dzieci w rodzinie.

Zastosowanie
Dla psychologw zajmujcych si problematyk rodzinn i wychowawcz; do bada
naukowych.

Materiay
komplet (podrcznik, 50 arkuszy z twierdzeniami wersja dla matek, 50 arkuszy z twierdzeniami wersja dla ojcw, 50 arkuszy obliczeniowych wersja dla matki, 50 arkuszy
obliczeniowych wersja dla ojca)

* wydawc testu jest VizJa Press & iT

134

programy komputerowe

rogramy

komputerowe

135

programy komputerowe

prOGrAMY KOMpUterOWe

Metoda konfrontacji z sob hermansa 2000 program do obliczania wynikw .146


Psychologiczne Testy komputerowe PTk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
Psychologiczne Testy komputerowe PTk Demo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
Psi-TesTy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
inne programy komputerowe
Pkie Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej wersja do
samobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143
PTi Popularny Test inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
wkP program do obliczania wynikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
wkP wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
woz wstpna orientacja zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145

136

programy komputerowe

PTk to nowa wersja programu TesTy, pracujcego w systemie Dos, przystosowana do


pracy w rodowisku winDows. Umoliwia przeprowadzenie badania, obliczenie wynikw, odniesienie ich do norm. rejestruje czas odpowiedzi dla kadego zadania. Pozwala
na otrzymanie rnego rodzaju wydrukw z wynikami, w tym wydruku dla osoby badanej.
Dostpne s komputerowe wersje nastpujcych testw:
Bateria testw aPis-P(r)
Bateria testw aPis-z
Formalna charakterystyka zachowania kwestionariusz Temperamentu (Fcz-kT)
inwentarz osobowoci neo-FFi
inwentarz stanu i cechy lku sTai
kwestionariusz kompetencji spoecznych (kks)
kwestionariusz osobowoci eysencka ePQ-r
kwestionariusz Temperamentu PTs
Test Matryc ravena w wersji standard forma klasyczna (TMs-k)
Test Matryc ravena w wersji standard forma Plus (TMs Plus)

procedura
Procedura badania komputerowymi wersjami testw psychologicznych jest analogiczna
do procedury badania testami w wersji papier-owek. Dlatego do prawidowego przeprowadzenia badania przy pomocy PTk oraz poprawnej interpretacji psychologicznej
uzyskanych w ten sposb wynikw konieczne jest zapoznanie si z podrcznikiem testowym danego testu (do wersji papier-owek).
w Testach Matryc ravena czas badania bez ograniczenia lub z ograniczeniem ustalonym przez uytkownika przed zadaniem testu do wykonania.

Wymagania sprztowe
komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT, XP lub Vista;
Dysk twardy, na ktrym jest co najmniej 40 MB wolnego miejsca;
karta graficzna o osigalnej rozdzielczoci 800x600 pikseli; monitor najlepiej 15".

rzetelno i trafno
wasnoci psychometryczne wersji komputerowych wikszoci testw nie byy
sprawdzane za wyjtkiem dwch: Testu Matryc ravena w wersji standard forma klasyczna (TMs-k) i kwestionariusza osobowoci eysencka ePQ-r.
wyniki bada komputerow wersj TMs-k oraz jego wersj papierow prowadzone na
reprezentatywnej grupie dzieci w wieku 13 14 lat i dorosych w wieku 24 34 lat
wykazay, e bez wzgldu na sposb badania, wasnoci psychometryczne testu s
bardzo podobne. Trafno oszacowano na podstawie wynikw uzyskanych przez
dzieci; wyniki komputerowego TMs-k istotnie koreloway z ocenami szkolnymi.
wyniki podobnych bada przeprowadzonych z wykorzystaniem komputerowej wersji
ePQ-r w reprezentatywnej grupie modziey w wieku 18 lat potwierdziy zadowalajc
zgodno wewntrzn testu. natomiast trafno komputerowego ePQ-r nie bya
sprawdzana.

Normy
Program umoliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowych wersji testw
(zawartych w podrcznikach), a take wprowadzanie lub generowanie wasnych norm.
Fcz-kT Podrczniki do wersji komputerowej pracujcej w systemie Dos oraz do PsiTesT zawieraj dodatkowo normy opracowane dla wskanikw eksperymentalnych
odnoszcych si do struktury temperamentu w zakresie cech energetycznych.

Autorzy programu: robert Bielewski, Sawomir panasiuk


Autorzy podrcznika: robert Bielewski, Joanna Staczak

ptK

pSYcHOLOGicZNe teStY KOMpUterOWe


komputerowe wersje testw psychologicznych

137

programy komputerowe

ptK c.d.

Zastosowanie
komputerowe wersje testw powinny by stosowane zgodnie z rekomendacj autorw
danego narzdzia przedstawion w podrczniku testowym do wersji papier-owek.
zgromadzona przez uytkownika baza danych moe by przenoszona do innych programw (np. statystycznych). Testy komputerowe, ze wzgldu na to, e uatwiaj organizacj bada oraz automatycznie obliczaj i rejestruj wyniki s szczeglnie uyteczne
w badaniach selekcyjnych z udziaem duej liczby osb badanych oraz do celw naukowo-badawczych.
Uwaga!
Dla uytkownikw, ktrzy wczeniej korzystali z programu TesTy pracujcego w systemie
Dos oraz z programu Psi-TesT sucego do obliczania wynikw doczony zosta
program konwersJa Bazy. Umoliwia on przeniesienie do nowego programu wczeniej
zebranych wynikw (bazy danych).

Materiay
komplet (podrcznik uytkownika do obsugi programu PTk, dysk instalacyjny, licencja
uruchamiajca test)
Podrcznik uytkownika do obsugi programu PTk
licencja (100 bada)
Dysk instalacyjny nabywa si raz przy zakupie pierwszego testu.
Prosimy o wczeniejsze telefoniczne informowanie o terminie zakupu testu ze wzgldu na
konieczno przygotowania dyskw licencyjnych.

138

programy komputerowe

ptK-DeMO

wersja DeMo programu Psychologiczne Testy komputerowe umoliwia jedynie zapoznanie si z podstawowymi funkcjami i moliwociami PTk.
w wersji demonstracyjnej dostpne s wszystkie testy oferowane w programie PTk
w DeMo istnieje moliwo przeprowadzenia trzech bada (wgrane s trzy licencje) kadym z wymienionych wyej testw oraz obejrzenie na ekranie wynikw i przykadw wydrukw interpretacji. niektre, bardziej zaawansowane, funkcje programu w wersji
demonstracyjnej s nieaktywne, ale na ekranie ukazuje si informacja, do czego su.

Materiay
Dysk instalacyjny

WerSJA DeMONStrAcYJNA ptK

139

programy komputerowe

Autorzy programu: robert Bielewski, Sawomir panasiuk


Autorzy podrcznika: robert Bielewski, Joanna Staczak

pSi-teStY

pSi-teStY

Psi-TesT jest to program uatwiajcy prac psychologom realizujcym badania


papierowymi wersjami testw. Przeznaczony jest do obliczania wynikw i sporzdzania
raportw z bada.
Dostpne s Psi-TesTy do nastpujcych testw:
Bateria testw aPis-P(r)
Bateria testw aPis-z
Formalna charakterystyka zachowania - kwestionariusz Temperamentu (Fcz-kT)
inwentarz osobowoci neo-FFi
kwestionariusz kompetencji spoecznych (kks)
kwestionariusz osobowoci eysencka ePQ-r
kwestionariusz Temperamentu PTs
oMniBUs Test inteligencji
skala inteligencji wechslera dla Dorosych, wersja zmodyfikowana wais-r(Pl)

Wymagania sprztowe
komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT, XP lub Vista;
dysk twardy, na ktrym jest co najmniej 2 MB wolnego miejsca.
Posugujc si klawiatur naley wpisa odpowiedzi udzielone przez osob badan we
wszystkich zadaniach, wybra dany poziom ufnoci oraz normy, do ktrych chce si odnie wyniki tej osoby. Program automatycznie porwnuje odpowiedzi z kluczem, oblicza
wyniki surowe, odnosi je do norm i wywietla na ekranie. nastpnie zostaje sporzdzony
raport zawierajcy wyniki liczbowe oraz ich sowny opis. raport mona wydrukowa lub
zamieni na zbir tekstowy i podda dalszej obrbce, korzystajc z dowolnego edytora
tekstu. Program zapamituje wszystkie wpisane wyniki, dziki czemu stopniowo tworzy si
baza danych. Baz t mona przenie do innego programu (np. statystycznego) i wykorzysta do rnego rodzaju analiz.
Dysk instalacyjny z programem BDe i sTer nabywa si raz przy zakupie pierwszego testu.
Uwaga! Dla aPis-P (r) i aPis-z istniej odrbne programy Psi-TesT. natomiast wsplny dla
obu wersji jest podrcznik uytkownika do obsugi programu.

Materiay
komplet (podrcznik uytkownika do obsugi programu, dysk instalacyjny z programem
BDe i sTer, dysk instalacyjny do testu)
Podrcznik uytkownika do obsugi programu
Dysk instalacyjny do testu

140

programy komputerowe

komputer iBM Pc z systemem windows '98, 2000, nT, XP; dysk twardy, na ktrym jest co
najmniej 3 MB wolnego miejsca.
od listopada 2008 roku jest ju w sprzeday wersja 1.0.2.22 programu wkP dostosowana
do systemu operacyjnego winDows VisTa.

Opis
Program pozwala na przeprowadzenie badania, obliczenie wynikw, odniesienie ich do
norm, a take umoliwia wywietlenie raportu z badania zawierajcego: Profil zainTeresowa, Preferowane warUnki Pracy i Propozycje zawoDw. raport ten mona wydrukowa.

Sposb badania
Procedura badania wersj komputerow jest analogiczna do opisanej w podrczniku
procedury badania wersj papierow.

Wasnoci psychometryczne
wersji komputerowej nie byy sprawdzane.

Normy
Program umoliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowej wersji testu (zawartych w podrczniku).

Zastosowanie
Metoda przeznaczona jest dla doradcw zawodowych (psychologw, nauczycieli itp.);
wyniki kwestionariusza mog okaza si pomocne w wyborze kierunku ksztacenia i doksztacania si, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

Materiay
Pyta instalacyjna z programem na jedno stanowisko
licencja (100 bada)

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, ewa Zalewska, Joanna Staczak
Autorzy programu: premiere Multimedia sp. z o. o.

Wymagania sprztowe

WieLOWYMiArOWY KWeStiONAriUSZ
preFereNcJi WKp wersja komputerowa

WKp wersja komputerowa

141

programy komputerowe

142

Autorzy testu: Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna ciechanowicz, ewa Zalewska, Joanna Staczak
Autorzy programu: premiere Multimedia sp. z o. o.

WieLOWYMiArOWY KWeStiONAriUSZ preFereNcJi WKp


program do obliczania wynikw

WKp program do obliczania wynikw


Jest to program uatwiajcy prac psychologom realizujcym badania papierow wersj wkP. Przeznaczony jest do obliczania wynikw i sporzdzania raportw z bada.

Wymagania sprztowe
komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT lub XP;
dysk twardy, na ktrym jest co najmniej 3 MB wolnego miejsca.

Opis
Posugujc si klawiatur naley wpisa dane demograficzne osoby badanej oraz udzielone przez ni odpowiedzi we wszystkich pytaniach. Program automatycznie porwnuje
odpowiedzi z kluczem, oblicza wyniki surowe i przeliczone w dziewiciu skalach wkP. Program umoliwia wywietlenie raportu z badania zawierajcego: Profil zainTeresowa,
Preferowane warUnki Pracy i Propozycje zawoDw. raport ten mona wydrukowa.
Program zapamituje wszystkie wpisane wyniki, dziki czemu stopniowo tworzy si baza
danych. Baz t mona przenie do arkusza kalkulacyjnego i wykorzysta do rnego rodzaju analiz.

Materiay
Pyta instalacyjna z programem

programy komputerowe

Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencji


emocjonalnej stworzonej przez amerykaskich psychologw P. saloveya i J. D. Mayera,
najbardziej znanych badaczy tej dziedziny.
w myl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbir rnych zdolnoci o charakterze poznawczym, dziki ktrym czowiek wykorzystuje wasne emocje przy
rozwizywaniu problemw nie tylko emocjonalnych.
na inteligencj emocjonaln skadaj si rne zdolnoci bardziej szczegowe, ktre
przejawiaj si w codziennych zachowaniach kadego czowieka. Pytania kwestionariusza dotycz takich wanie zachowa.
kwestionariusz zawiera 94 stwierdzenia. Przy kadym z nich uytkownik ocenia, w jakim
stopniu zgadza si, e stwierdzenie to odnosi si do niego.
Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania uytkownik dowiaduje si, jaki jest jego poziom inteligencji emocjonalnej oraz jakie zdolnoci emocjonalne stanowi jego sabe i
mocne strony. Dowiaduje si take, co moe zrobi, aby rozwija swoj inteligencj emocjonaln.

Wymagania sprztowe:
system windows ('95/'98/nT/2000/Me/XP);
karta graficzna o rozdzielczoci co najmniej 800x600 pikseli;
okoo 20 MB wolnego miejsca na dysku;
napd cD

Materiay
Pyta instalacyjna

Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych (2005)

Metoda przeznaczona do samobadania.

pOpULArNY KWeStiONAriUSZ
iNteLiGeNcJi eMOcJONALNeJ

pKie

143

programy komputerowe

144

Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych (2004)

pOpULArNY teSt iNteLiGeNcJi

pti
Metoda przeznaczona do samobadania.
komputerowy test, prosty w obsudze, interesujcy i urozmaicony; zawiera wiele ciekawych zada dla kadego. ich rnorodno skutecznie zapobiega znueniu uytkownika.
stworzony przez grup specjalistw z Pracowni Testw Psychologicznych Polskiego
Towarzystwa Psychologicznego. sprawdzony na osobach z rnym poziomem wyksztacenia i w rnym wieku: 14 19 lat, 20 29 lat, 30 40 lat, powyej 40 lat.
Test obejmuje 300 zada tworzcych pi grup, ktre odnosz si do poszczeglnego
rodzaju zdolnoci skadajcych si na inteligencj. s to:
zdolnoci sowne,
zdolnoci logiczne,
zdolnoci przestrzenne,
zdolnoci liczbowe,
wiedza o wiecie.
w ramach kadej grupy znajduj si rnorodne zadania, tworzce w sumie 17 testw
szczegowych.

Wymagania sprztowe:
system windows ('95/'98/nT/2000/Me/XP);
karta graficzna o rozdzielczoci co najmniej 800x600 pikseli;
okoo 500 MB wolnego miejsca na dysku;
napd cD

programy komputerowe

Uczniowie gimnazjw i szk ponadgimnazjalnych.

procedura
Program komputerowy, ktry trwa ok. 40 min.
woz to komputerowy program wspomagajcy prac szkolnego doradcy zawodowego.
Moe by take przydatny dla nauczycieli przedsibiorczoci i pracownikw biur karier.
woz pozwala na szybk, a zarazem wieloaspektow ocen preferencji ucznia, zwizanych z wyborem zawodu. Przy ocenie tej uwzgldniane s zainteresowania, kompetencje spoeczne i cechy temperamentu.

Opis
Program skada si z trzech czci.
w pierwszej z nich ucze wykonuje zadania angaujce rne zdolnoci umysowe (werbalne, liczbowe, przestrzenno-techniczne i uwag) potrzebne przy wykonywaniu rnego
rodzaju zawodw. Po rozwizaniu tych zada ocenia, ktre sprawiy mu najwiksz satysfakcj. na tej podstawie program informuje o zainteresowaniach ucznia oraz podaje
przykady zawodw, w ktrych takie zainteresowania s szczeglnie podane.
Druga cz programu skada si z pyta, ktre dotycz preferencji zwizanych z czynnociami lub dziaaniami spoecznymi. odpowiedzi uzyskane w tej czci pozwalaj
stwierdzi, czy uczniowi odpowiadaaby praca wymagajca kontaktw z ludmi i jeli
tak, to zwizana z jakiego typu kontaktami (o charakterze opiekuczym, kierowniczoorganizacyjnym, perswazyjnym czy dydaktycznym). odpowiednio do tych ustale program podaje przykady zawodw, w ktrych potrzebne s kompetencje spoeczne danego rodzaju.
w czci trzeciej program informuje o warunkach fizycznych i cechach temperamentalnych, ktre naley uwzgldnia przy podejmowaniu decyzji zawodowych.
na zakoczenie pracy z programem ucze moe, jeli chce, zobaczy poprawne rozwizania zada z czci pierwszej. informacje o swoich zainteresowaniach, preferencjach
spoecznych i odpowiadajcych im zawodach ucze moe otrzyma w postaci wydruku.
Program jest atwy w obsudze. Przejrzysty i intuicyjny interfejs umoliwia uczniowi samodzieln prac.
wydruk z wynikami moe stanowi podstaw rozmowy doradcy z uczniem na temat dalszego ksztacenia (poziomu i kierunku) oraz ewentualnych dalszych bada diagnostycznych. wyniki bada i dodatkowe dane demograficzne osb badanych mog by
gromadzone w bazie i w razie potrzeby wykorzystane przez doradcw do sporzdzania
raportw oraz wykonywania analiz. woz to program oryginalny, przygotowany specjalnie dla szkolnych orodkw kariery.
woz jest bardzo prosty w obsudze, nie wymaga specjalnego przygotowania ani ze strony
doradcy, ani ucznia. Jego atrakcyjna forma (rnorodno zada, czste informacje
zwrotne), a jednoczenie krtki czas wykonania, skutecznie zapobiegaj znudzeniu.

Autorzy: Zesp pracowni testw psychologicznych (2004)

Wiek

WStpNA OrieNtAcJA ZAWODOWA

WOZ

Zastosowanie
woz to program, z ktrego mog korzysta szkolni doradcy zawodowi, nauczyciele
przedsibiorczoci w szkoach, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych,
biur karier zawodowych oraz centrw informacji zawodowej.

Wymagania sprztowe
komputer Pc 133 Mhz, 64 MB raM, ok. 30 MB miejsca na twardym dysku,
grafika kolor sVga (high color, small fonts),
karta dwikowa,
napd cD-roM,
winDows 95/98/nT/2000/Me/XP.

145

programy komputerowe

146

Autor testu: Hubert J. M. Hermans


polska adaptacja: piotr K. Ole (1992)
Aneks do podrcznika (Metoda Konfrontacji z Sob 2000): elbieta chmielnicka-Kuter, piotr K. Ole, Magorzata puchalska-Wasyl (2009)
Autor programu: Zbigniew Sienkiewicz

MetODA KONFrONtAcJi Z SOB HerMANSA 2000

program do obliczania wynikw

HerMANS

Wymagania systemowe
Program jest przeznaczony do obliczania wynikw Metody Konfrontacji z Sob 2000
(zmodyfikowanej wersji Metody Konfrontacji z Sob). Do pracy z programem wymagany
jest system windows 2000/XP/Vista i zainstalowany Microsoft.neT Framework w wersji 2.0
lub wyszej (w systemie Vista jest zawsze zainstalowany, w pozostaych wersjach trzeba go
zainstalowa ze strony Microsoftu).
aplikacja umoliwia wykonanie oblicze niezbdnych do ustalenia afektywnych waciwoci poszczeglnych wartociowa oraz powiza midzy nimi, co stanowi podstaw
analizy systemu wartociowa badanej osoby i przygotowania dyskusji z klientem. system
wartociowa, z uwzgldnieniem typw wartociowa i odlegoci midzy nimi, zostaje
zobrazowany na wykresie. Do programu mona wpisywa dane z karty ocena uczu"
(wartociowania i oceny uczu bd same oceny uczu, zaznaczone przez klienta pracujcego metod papier-owek). Mona rwnie korzysta z programu w ten sposb,
e po sformuowaniu wartociowa klient dokonuje ich oceny afektywnej osobicie wpisujc dane do aplikacji.

instalacja programu
Do instalacji programu wymagane s uprawnienia administratora.

Wyniki
Program wykonuje nastpujce omwione w aneksie obliczenia, wywietlane w oddzielnych zakadkach:
oceny uporzdkowane pod wzgldem grup uczu (s, o, P, n)
wskaniki - midzy innymi wskaniki s, o, P, n, wskaniki rnic midzy uczuciami z
grupy s i o a take P i n, wskanik uoglnienie i idealizacji oraz wskanik typu wartociowania
Uczucia posortowane pod wzgldem ich redniego nasilenia w systemie
korelacje midzy wskanikami s, o, P, n
korelacje midzy wszystkimi wartociowaniami
odlegoci euklidesowe midzy poszczeglnymi wartociowaniami
korelacje midzy wszystkimi uczuciami
odlegoci euklidesowe midzy poszczeglnymi uczuciami
korelacje midzy poszczeglnymi wartociowaniami posortowane od najwikszej
do najmniejszej
odlegoci euklidesowe midzy poszczeglnymi wartociowaniami posortowane od
najmniejszej do najwikszej
wykres - obrazuje rozmieszczenie poszczeglnych wartociowa w przestrzeni okrelonej przez rnice midzy wskanikami s i o oraz P i n. odpowiednimi sygnaturami
wyrnione s wartociowania speniajce kryteria typw gwnych.
zakadki z wartociowaniami, ocenami oraz wynikami stanowi kolejne plansze, ktre
mog by wydrukowane w caoci, bd w zakresie wybranym przez Uytkownika programu.
wyniki oblicze nie s trwale zapisywane w pliku, co oznacza, e aby uzyska obliczenia,
naley po wczytaniu badania wybra opcj Przelicz.

O programie on-line
informacje na temat programu obliczeniowego znajduj si rwnie na stronie internetowej: http://www.konfrontacjazsoba.pl. na adres: pomoc@konfrontacjazsoba.pl mona
kierowa pytania odnonie aplikacji. na tej stronie zamieszczone zostan dodatkowe
materiay informacyjne dotyczce programu oraz filmy instruktaowe.

Materiay
Pyta instalacyjna z programem

nne

147

iNNe
ksiki Pracowni Testw Psychologicznych PTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
Programy reedukacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

148

programy reedukacyjne

WZOrY i OBrAZKi prOGrAM


rOZWiJAJcY percepcJ WZrOKOW
Autorzy programu: Marianna Frostig, David Horne (1994)

Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. suy do przeprowadzania indywidualnych i grupowych wicze z dziemi przygotowujcymi si do nauki czytania i pisania, a take z tymi dziemi w
wieku szkolnym, ktre nie robi postpw w nauce z powodu fragmentarycznego deficytu rozwojowego w sferze analizatora wzrokowego.
na Program skadaj si trzy podrczniki dla osoby prowadzcej zajcia i trzy zeszyty z wiczeniami dla dziecka.
zestawy (podrcznik + zeszyt) odpowiadaj trzem poziomom: podstawowemu, redniemu i wyszemu.
w podrcznikach oprcz bardzo dokadnych instrukcji dotyczcych wicze w zeszycie dziecka znajduj si
take opisy wicze fizycznych i zabaw rekomendowanych przez autorw jako integralna cz Programu.
Program moe by z powodzeniem stosowany take w szkoach specjalnych i grupach terapii zajciowej.
instrukcje zostay opracowane tak, by zajcia mogy prowadzi osoby nie majce zawodowego przygotowania
w tej dziedzinie na przykad rodzice.

Materiay
komplet (3 podrczniki + 3 zeszyty)
Podrcznik podstawowy
zeszyt podstawowy
Podrcznik redni
zeszyt redni
Podrcznik wyszy
zeszyt wyszy

ZeStAW WicZe DLA DZieci


Z trUDNOciAMi W NAUce cZYtANiA
Autor programu: Joanna Baran (1993)

zestaw wicze przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci, ktre w cigu pierwszego roku (lub dalszych lat)
nie opanoway umiejtnoci czytania na poziomie wymaganym przez szko. Moe by rwnie stosowany w
pierwszej klasie jako materia pomocniczy.
zestaw skada si z trzech zeszytw przeznaczonych dla dziecka, przewodnika dla osoby dorosej prowadzcej
zajcia oraz z kompletu obrazkw stanowicych uzupenienie wicze zawartych w zeszytach dla dziecka.
zestaw zosta opracowany jako pomoc w zajciach indywidualnych, moe by jednak wykorzystywany take
podczas zaj lekcyjnych. instrukcja (zawarta w przewodniku) zostaa opracowana tak, by zajcia wyrwnawcze mogy prowadzi osoby nie majce zawodowego przygotowania w tej dziedzinie przede wszystkim rodzice.

Materiay
komplet (3 zeszyty, przewodnik, obrazki)
zeszyt pierwszy
zeszyt drugi
zeszyt trzeci
Przewodnik dla osoby prowadzcej zajcia
obrazki

149

W sprzeday dostpne s take materiay edukacyjne i


reedukacyjne innych wydawcw. Aktualna ich lista
wysyana jest na yczenie klientw oraz dostpna na naszej
stronie www.practest.com.pl, zakadka KSiKi

150

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

DiAGNOZA OSOBOWOci.
iNWeNtArZ NeO-pi-r W teOrii i prAKtYce
redakcja naukowa: Jerzy Siuta (2009)

Picioczynnikowa Teoria osobowoci, ktrej twrcami s Paul T. costa, Jr i robert Mccrae, zyskuje coraz wieksze uznanie i popularno wrd psychologw osobowoci, psychologw spoecznych i psychologw klinicznych. zyskaa ona wiatowy rozgos dziki powstaemu na jej podstawie inwentarzowi osobowoci neo-Pi-r.
inwentarz ten, zaadaptowany do polskich warunkw i wydany przez Pracowni Testw Psychologicznych PTP w
2006 roku, mierzy pi gwnych czynnikw osobowoci neurotyczno, ekstrawertyczno, otwarto na dowiadczenie, Ugodowo i sumienno oraz po sze skadnikw w obrbie kadego z nich. Dzieki temu psycholog, stosujcy noe-Pi-r w celach badawczych lub diagnostycznych, zyskuje wicej informacji ni przy badaniu
innymi inwentarzami lub kwestionariuszami osobowoci. niniejsza publikacja ma na celu dostarczenie dalszych informacji o aspektach teoretycznych zwizanych z neo-Pi-r oraz o moliwociach jego zastosowa praktycznych (Jerzy siuta redaktor naukowy).

Spis treci
Wprowadzenie Jerzy Siuta
cz i. charakterystyka czynnikw osobowoci
1. czynnik neurotyczno w Picioczynnikowej Teorii osobowoci romuald Polczyk
2. czynnik ekstrawertyczno w Picioczynnikowej Teorii osobowoci Malwina szpitalak, romuald Polczyk
3. czynnik otwarto na dowiadczenie w Picioczynnikowej Teorii osobowoci Jerzy siuta
4. czynnik Ugodowo w Picioczynnikowej Teorii osobowoci anna M. zikowska
5. czynnik sumienno w Picioczynnikowej Teorii osobowoci Magorzata hoda
cz ii. Zastosowania NeO-pi-r
6. Przydatno inwentarza neo-Pi-r w diagnozie indywidualnej Tomasz Jankowski, Maria ole, wacaw
Bk, Piotr ole
7. inwentarz neo4 i strukturalizowany wywiad dla Picioczynnikowej Teorii osobowoci w poradnictwie
zawodowym i praktyce klinicznej waldemar klinkosz, andrzej skowski
8. genetyczne podoe osobowoci wodzimierz oniszczenko
9. osobowociowe korelaty uzalenienia od alkoholu oraz efekty terapii osb uzalenionych ewa zalewska
10. Picioczynnikowa Teoria osobowoci a zaburzenia psychiczne Bogdan zawadzki

151

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

SeLeKcJA ZAWODOWA
prZYGOtOWANie, prOWADZeNie i
pODStAWOWe MetODY
Autor: czarnota-Bojarska Joanna, ii wydanie zmienione i uzupenione (2009)

Pomoc w znalezieniu i zatrudnieniu odpowiednich pracownikw jest czsto podejmowanym przez psychologw
zadaniem. najwaniejszym jego elementem jest trafna diagnoza moliwoci kandydatw do pracy. w chwili
obecnej dysponujemy wieloma metodami, ktre mog by uyte przy opracowywaniu takiej diagnozy. s to: ankiety biograficzne, testy zdolnoci umysowych i kwestionariusze najwaniejszych cech osobowoci, wywiad selekcyjny i techniki symulacyjne. w wielu wypadkach konieczne jest skonstruowanie specjalnych narzdzi na uytek
konkretnego postpowania selekcyjnego. Podane tu zostan najwaniejsze wskazwki, ktre mog by pomocne osobom do takiej dziaalnoci przystpujcym. Poruszane zagadnienia: oglny kontekst dziaa rekrutacyjnych, przygotowanie procedury selekcyjnej, metody selekcyjne i planowanie procedury selekcyjnej.
Publikacja stanowi zatem obszerny opis rnych aspektw procesu selekcji i rekrutacji zawodowej. Jej drugie wydanie zostao uwspczenione i wzbogacone o now literatur dotyczc prezentowanych w ksice zagadnie.

Spis treci
Wprowadzenie
1. Oglny kontekst dziaa rekrutacyjnych
korzyci pynce z dobrze przeprowadzonej selekcji
Pozycja psychologa-selekcjonera
2. przygotowanie procedury selekcyjnej
opis stanowiska pracy
Poszukiwanie kandydatw
3. Metody selekcyjne
ankiety biograficzne i analiza yciorysu
Techniki standaryzowane testy i kwestionariusze psychologiczne
wywiad selekcyjny
Techniki symulacyjne
4. planowanie procedury selekcyjnej
zmniejszanie kosztw a zwikszanie trafnoci
Podejmowanie decyzji selekcyjnych
Bibliografia

152

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

WYWiAD pSYcHOLOGicZNY
redakcja: Katarzyna Stemplewska-akowicz i Krzysztof Krejtz (2005)

ksika ta prezentuje zasady planowania i przeprowadzania wywiadu psychologicznego oraz analizowania wynikw, uzyskanych za pomoc tej metody badania. wszystkie te zasady su temu samemu celowi oglnemu
nadaniu dowolnemu wywiadowi struktury. [] zamierzeniem niniejszej ksizki jest pomoc przede wszystkim dla
osb uczcych si trudnej sztuki prowadzenia wywiadu psychologicznego w badaniach i diagnostyce. Moe
ona suy jako podrcznik dla studentw psychologii i nauk pokrewnych podczas zaj obejmujcych tematyk wywiadu i swobodnych metod diagnostycznych. (z przedmowy dr hab. katarzyny stemplewskiej-akowicz
i
dr krzysztofa krejtza)

Spis treci
tom i Wywiad jako postpowanie badawcze
o rnorodnoci form wywiadu oraz prb jej uporzdkowania katarzyna stemplewska-akowicz
Metoda wywiadu w psychologii katarzyna stemplewska-akowicz
Jak zrobi dobry wywiad (recepta metodologiczna) katarzyna stemplewska-akowicz
kilka sw o sztuce interpretacji Monika grzesiak-Feldman
Metoda analizy treci teoria i praktyka badawcza krzysztof krejtz, izabela krejtz
analiza konstytucji znaczenia nowe podejcie do planowania bada i analizy tekstu ewa Maria kownacka,
Benjamin sages
analiza dyskursu jako metoda analizy danych z wywiadu katarzyna stemplewska-akowicz
wywiad poznawczy jako metoda wydobywania informacji z pamici Maria rotkiel
rzetelno w analizie treci krzysztof krejtz, izabela krejtz
wybrane statystyki zgodnoci midzy sdziami w analizie treci izabela krejtz, krzysztof krejtz
Programy komputerowe wspomagajce analiz tekstu Filip Barsky, anna gabiska, Bartosz zalewski
Aneks
Swobodne techniki diagnostyczne. Wywiad i obserwacja
red. nauk. Teresa szustrowa reprint wydania z 1991 roku
kontakt interpersonalny w wywiadzie diagnostycznym sonia geller, Maria krl
Technika prowadzenia wywiadu helena grzegoowskaklarkowska, Teresa szustrowa
Tematyka wywiadu Teresa szustrowa
obserwacja swobodna - helena grzegoowska-klarkowska
analiza i interpretacja danych z wywiadu i obserwacji Teresa szutrowa
tom ii Wywiad jako spotkanie z czowiekiem
wywiad dziennikarski a wywiad psychologiczny: porwnanie Monika grzesiak-Feldman
relacja diagnostyczna katarzyna stemplewska-akowicz
specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznycm agata engel-Bernatowicz
spotkanie z osob z innej kultury halina grzymaa-Moszczyska
Dylematy etyczne i kontrowersje wok pierwszego kontaktu klinicysty z pacjentem Jakub niedwiedzki
kontrakt Bartosz zalewski
instrumenty konwersacyjne: rozrnienia, klasyfikacje i badania Dominika Ustjan
Pytania i inne instrumenty konwersacyjne: zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego
Dominika Ustjan
opr i praca z oporem katarzyna romanowska
informacje zwrotne Bartosz zalewski
Diagnosta jako instrument wasnej pracy agata engel-Bernatowicz

153

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

tom iii Wywiad w rnych kontekstach praktycznych


wywiad kliniczny z osob chorujc na schizofreni przed przyjciem na oddzia
dzienny szpitala psychiatrycznego Dominika Ustjan
wywiad wstpny z osob doros zakwalifikowan do psychoterapii poznawczo-behawioralnej Maja Filipiak
wywiad wstpny z osob doros zakwalifikowan do strategicznej psychoterapii krtkoterminowej Maja Filipiak
wywiad z kobiet ofiar przemocy domowej katarzyna Jaboska
wywiad psychologiczny z ofiar przemocy seksualnej Piotr kiembowski
wywiad psychologiczny na uytek postpowania sdowego Bogdan Bielski
Jak rozmawia z rodzin osoby terminalnie chorej? Boena winch
Jako ycia z chorob serca wywiad z pacjentem leczonym kardiologiczne Magdalena niegulska
wywiad przed przyjciem do grupy wsparcia agata engel-Bernatowicz
wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowoci Dorota kobyliska
kto bdzie klientem? nad czym bdzie pracowa? wstpny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicznej Dorota zikowska-Maciaszek
Trudne rozmowy z uczniami. wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego aleksandra
wilkin-Day
wywiad kulturowy anna Magorzata chodynicka, Joanna wickowska
rozmowa kwalifikacyjna Tamara kasprzyk
Literatura cytowana
indeks nazwisk
indeks rzeczowy

154

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

NOWe SpOJrZeNiA NA teSt


NieDOKOcZONYcH ZDA J. B. rOtterA.
iNterpretAcJA JAKOciOWA
praca zbiorowa pod redakcj Katarzyny Stemplewskiej-akowicz (1998)

Spis treci
Wprowadzenie katarzyna stemplewska-akowicz
cz i. Moliwoci zastosowania jakociowej interpretacji Testu niedokoczonych zda rottera
B. PieTkiewicz, e. sokoowska czy Test niedokoczonych zda rottera jest testem? Moliwoci wykorzystania tego narzdzia
e. sokoowska, B. PieTkiewicz Procedura postpowania diagnostycznego w analizie jakociowej Testu niedokoczonych zda rottera
z. ToePliTz Test niedokoczonych zda rottera jako metoda przygotowania wywiadu diagnostycznego
cz ii. interpretacja jakociowa Testu niedokoczonych zda rottera w rnych orientacjach teoretycznych
k. sTeMPlewska-akowicz Podejcie poznawczo-fenomenologiczne w interpretacji Testu niedokoczonych
zda rottera
B. PieTkiewicz elementy psychoanalitycznej koncepcji Jacquesa lacana w interpretacji Testu niedokoczonych zda rottera
e. sokoowska analiza transakcyjna jako teoretyczna podstawa interpretacji Testu niedokoczonych zda
rottera
cz iii. Przykady
z. ToePliTz krystyna i Maciek: przykady zastosowania Testu niedokoczonych zda rottera w przygotowaniu wywiadu
k. sTeMPlewska-akowicz Monika: przykad interpretacji Testu niedokoczonych zda rottera w orientacji
poznawczo-fenomenologicznej
B. PieTkiewicz Marcin: interpretacja protokou z badania Testem niedokoczonych zda rottera z zastosowaniem elementw teorii psychoanalitycznej J. lacana
e. sokoowska kuba: interpretacja protokou Testu niedokoczonych zda rottera na podstawie analizy
transakcyjnej
D. Maison Testy niedokoczonych zda w badaniach marketingowych

155

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

teStY W DiAGNOZOWANiU OSB


StArAJcYcH Si O pOZWOLeNie NA BrO
(StAi, ciSS, riSB)
Autor: Aleksandra Jaworowska (2003)

Praca stanowi sprawozdanie z bada powiconych moliwoci wykorzystania trzech testw osobowoci w toku
bada psychologicznych osb ubiegajcych si o pozwolenie na bro. Testy te to: inwentarz stanu i cechy lku
(sTai), Test niedokoczonych zda rottera (risB) oraz kwestionariusz stylw radzenia sobie ze stresem (ciss).
Uzyskane dla kadej z metod dane walidacyjne pozwoliy na okrelenie wynikw granicznych, czyli takich, ktrych nie powinny przekracza osoby starajce si o pozwolenie na posiadanie broni. w pracy omwiona jest te
kwestia wpywu zmiennej aprobaty spoecznej na wyniki testowe osb badanych w sytuacjach selekcyjnych.

rOZWOJOWe i iNDYWiDUALNe ZrNicOWANie


OperAcYJNOci MYLeNiA KONKretNeGO A
DiAGNOZA MOLiWOci iNteLeKtUALNYcH
Autor: Anna Matczak (2001)

w pracy omwiono zwile Piagetowsk teori rozwoju, ze szczeglnym uwzgldnieniem stadium operacji konkretnych, oraz wspczesne tendencje w zakresie diagnozy intelektu. na tym tle autorka przedstawia wyniki swoich bada prowadzonych za pomoc testw DMi-2, ktre mierz zdolnoci do mylenia operacyjnego u dzieci
w wieku szkolnym.
Pierwsza cz prezentowanych danych dotyczy zmian rozwojowych w operacyjnoci mylenia, ujawniajcych
si przy porwnywaniu rozwiza podawanych przez dzieci reprezentujce kolejne poziomy wieku, wyrnione
w przedziale od 6 do 13 lat. Porwnania te dotyczyy zarwno wynikw ilociowych testu, jak i rodzaju popenianych bdw oraz sposobu uzasadniania przez badanych wybieranych odpowiedzi. okazao si, e na podstawie uzyskiwanych od dzieci uzasadnie mona oceni poziom rozwojowego zaawansowania zdolnoci
operowania klasami i relacjami, ktre s podstawowymi strukturami logicznymi organizujcymi czynnoci umysowe w okresie operacji konkretnych.
Druga cz danych empirycznych dotyczy rnic indywidualnych w wynikach testw DMi-2. w analizach
uwzgldniono takie potencjalne wyznaczniki tych rnic, jak inteligencja, styl poznawczy (refleksyjno-impulsywno) i pe.
na koniec przedstawiono argumenty przemawiajce za diagnostycznym znaczeniem operacyjnoci mylenia,
mierzonej testami DMi-2, jako wskanika oglnych moliwoci intelektualnych dzieci w wieku szkolnym.

156

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

terApiA pSYcHOANALitYcZNA
DZieci i MODZieY: prZeNieSieNie
Autor: Katarzyna Schier (2000)

Uwzgldnianie mechanizmw przeniesieniowych w trakcie pracy z pacjentem jest tym elementem, ktry odrnia psychoterapi psychoanalityczn od innych form psychoterapii.
zjawisko przeniesienia w psychoterapii osb dorosych jest przedmiotem wielu ksiek i artykuw. inaczej jest ze
zjawiskiem przeniesienia w terapii psychoanalitycznej dzieci i modziey literatura dotyczca tego problemu
liczy niewiele pozycji. wrd tych nielicznych pozycji ksika katarzyny schier zasuguje na uwag, poniewa stanowi poczenie ogromnej wiedzy teoretycznej z rzetelnymi analizami materiaw empirycznych.
autorka przedstawia w pracy zrnicowane pogldy na kwestie przeniesienia. analizujc stanowiska poszczeglnych badaczy nawizuje do materiau empirycznego pochodzcego z prowadzonych przez ni sesji terapeutycznych z 28 pacjentami dziemi i modzie.
na podstawie zebranych materiaw empirycznych wyodrbnia wyrnione przez ann Freud formy zjawisk
przeniesieniowych ( przeniesienie aktualnych relacji dziecka, przeszych dowiadcze, elementw nerwicy przeniesieniowej oraz przeniesienie przyjtych sposobw wchodzenia w relacj z drug osob). Formuuje te i uzasadnia tez o koniecznoci uwzgldniania w procesie terapii psychoanalitycznej pacjentw dziecicych i
modzieowych przeniesienia ich rodzicw. Dla opisania specyfiki przeniesienia w terapii dzieci autorka posuguje si terminem "trjkt przeniesieniowy" wyjaniajc znaczenie zwizku terapeuty z rodzicami pacjenta dziecicego dla techniki i efektw leczenia dziecka.

AUtONArrAcJe.
tWOrZeNie ZNAcZe W pSYcHOterApii
Autorzy: Hubert J.M.Hermans i els Hermans-Jansen
tumaczenie: piotr K.Ole (2000)

ksika jak pisz autorzy we Wstpie nawizuje do trzech poziomw wiedzy: teorii, metody i praktyki. Teoretyczn podstaw pracy stanowi teoria wartociowania, ktra zakorzeniona jest w metaforze osoby umotywowanej do opowiedzenia historii o swoim yciu. osoba opowiadajca swoj histori nadaje znaczenie okrelonym
wydarzeniom lub serii wydarze, wartociuje owe wydarzenia: przypisuje im warto pozytywn, negatywn lub
ambiwalentn.
autorzy zakadaj, e na organizacj i reorganizacj systemu wartociowa wpywaj motywy podstawowe, a
zwaszcza dwa z nich: denie do umacniania siebie (samoobrony, samowystarczalnoci, ekspansji) oraz pragnienie kontaktu i jednoci z czym lub kim drugim.
Praca hermansw jest przykadem podejcia integracyjnego; czy bowiem teoretyczn koncepcj wartociowania ze specyficzn metod konfrontacji z sob stanowic form usystematyzowanego samopoznania
przeprowadzanego we wsppracy z psychologiem. kolejnym elementem zaprezentowanym w pracy jest zbir
praktycznych pomysw i technik badania systemu wartociowania oraz analiza skutecznoci rnych sposobw
wprowadzania zmian.
ksika jest adresowana do terapeutw i doradcw, psychologw zatrudnionych w poradniach dla modziey,
prowadzcych poradnictwo zawodowe i doradztwo personalne, a take do badaczy prowadzcych analiz
procesw dotyczcych powstawania i przemian w indywidualnych systemach znacze.
Uwaga!
szczeglnie polecamy uytkownikom Metody konfrontacji z sob huberta J. M. hermansa (patrz: str. 57).

157

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

StUDiA NAD KOMUNiKAcJ


iNterperSONALN
Autor: Lidia Grzesiuk (1994)

Badania empiryczne przedstawione w tej pracy byy inspirowane teoriami komunikacji powstaymi na gruncie
psychologii klinicznej. kolejne czci ksiki powicone s takim problemom, jak koncentracja na wasnej osobie lub osobie partnera, osobowociowe korelaty stylw komunikacji interpersonalnej, komunikowanie ustosunkowa emocjonalnych, programowanie neurolingwistyczne, zachowania komunikacyjne dzieci i ich rodzicw.

teStOWANie A OceNA KLiNicZNA


WYBrANe ZAGADNieNiA
Biblioteka psychologa praktyka tom vi (1995)

wybr tekstw, wstp i redakcja naukowa Wadysaw Jacek Paluchowski


redakcja Teresa Szustrowa

Spis treci
Diagnozowanie i wyjanianie w psychologii Wadysaw Jacek Paluchowski
r.r. holT Diagnoza kliniczna jako systematyczne badanie
e. lowell kelly Diagnozowanie w psychologii sytuacja obecna i perspektywy
e. lowell kelly w jaki sposb powinnimy diagnozowa
r.P. Maloney, M.P. warD Testy psychologiczne jako metoda zbierania danych
r.r. holT Predykcja kliniczna i statystyczna nowe spojrzenie na problem i pewne nowe dane

158

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

WYBrANe ZAGADNieNiA teStW


prOJeKcYJNYcH
Biblioteka psychologa praktyka tom iii (1989)

wybr i redakcja naukowa Micha Stasiakiewicz


wstp i redakcja Teresa Szustrowa

Spis treci
od redakcji - Teresa Szustrowa
cz i. Podstawy teoretyczne
l.k. Frank Metody projekcyjne w badaniu osobowoci
M. DeUTsch Teoria pola a techniki projekcyjne
s. schaFer wspczesna teoria psychoanalityczna a badanie technikami projekcyjnymi
F. aUlD wkad teorii zachowania w problematyk testw projekcyjnych
g. linDzey klasyfikacja technik projekcyjnych
B.J. MUrsTein, r.s. Pryer Pojcie projekcji. Przegld problematyki
cz ii. Problemy metodologiczne
h.k. sTone, n.P. Dellis empiryczna eksploracja hipotezy poziomw
B.i. MUrsTein, s.r. wolF empiryczna eksploracja hipotezy poziomw przy pomocy piciu technik projekcyjnych
e.s. shneiDMan sugestie dotyczce bada walidacyjnych
P.e. Meehl Testy ustrukturowane i projekcyjne niektre wsplne problemy ich walidacji
k.B. liTTle Problemy walidacji technik projekcyjnych
l.h. leVy, T.B. orr spoeczne uwarunkowania bada nad trafnoci Testu rorschacha
a.r. Jensen rzetelno technik projekcyjnych. Przegld literatury
e. schachTel charakter danych testowych. Przeyciowy wymiar reakcji testowej
cz iii. interpretacje
r. schaFer Jak ta historia zostaa opowiedziana?
J.e. eXner analiza sekwencji i analiza werbalizacji
Molly harrower Projekcyjne aspekty rysunku

159

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

KULtUrOWA ADAptAcJA teStW


(1990)

redakcja Anna Ciechanowicz

Spis treci
Wprowadzenie
a. ciechanowicz adaptacja kulturowa testw
a. Jaworowska, T. szUsTrowa oglne problemy kulturowej adaptacji testw
J. kosTrzewski Testy inteligencji culture-fair
a. MaTczak wybrane problemy adaptacji kulturowej testw inteligencji na przykadzie skali D. wechslera
dla dzieci (wisc-r)
a. JUrkowski adaptacja testw sownikowych
a. ciechanowicz adaptacja kulturowa testw werbalnych. analiza wybranych przykadw.
r.. Drwal Problemy kulturowej adaptacji kwestionariuszy osobowoci
w.J. PalUchowski adaptacja kwestionariusza MMPi
D. kDzielawa specyficzne problemy adaptacji testw klinicznych. Testy neuropsychologiczne
h. koTarska, M. ManTUrzewska Problemy adaptacji testw muzycznych
J. Brzeziski o adaptacji kulturowej testw psychologicznych

160

Ksiki pracowni testw psychologicznych ptp

Ponadto mamy w sprzeday okoo 20 000 tytuw z


zakresu psychologii, psychiatrii, pedagogiki i dziedzin
pokrewnych. aktualna oferta znajduje si na naszej
stronie: www.practest.com.pl

161

Kontakt z pracowni
Kontakt z pracowni w
sprawach
merytorycznych

korespondencj w sprawach merytorycznych prosimy kierowa na adres:


pracownia testw psychologicznych polskiego towarzystwa
psychologicznego sp. z o. o.
ul. Wybieg 24
00-788 Warszawa
lub przesya faxem na numer:
0-22 848 51 63

Telefon biura:
0-22 848 51 63
e-mail: pracownia@practest.com.pl

reklamacje i pytania dotyczce testw komputerowych (dot. Psychologicznych


Testw komputerowych) mona kierowa do Joanny staczak dzwonic na numer
0601 35 50 96. Bardzo prosimy nie kontaktowa si z tym numerem telefonu w sprawach zwizanych z zakupem testw (ceny, zamwienia, itp.)
Pytania dotyczce komputerowej wersji wkP oraz programu do obliczania wynikw wkP mona wysya na adres: wkp@practest.com.pl.
adres naszej strony: www.practest.com.pl

kontakt w sprawie sprzeday testw i ksiek patrz strona 9.

162

Uwaga! Wypenienie wszystkich rubryk jest obowizkowe!


piecztka firmy

ZAMWIENIE
Patnik: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
imi i nazwisko lub pena nazwa instytucji

.............................................

ul.

miejscowo

.............................................

kod pocztowy

poczta

Odbiorca: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(adres pod ktry PTP
PTP wyle przesyk)

imi i nazwisko lub pena nazwa instytucji

.............................................

ul.

miejscowo

.............................................

kod pocztowy

poczta

Kontakt telefoniczny (z numerem kierunkowym): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


Forma patnoci:

o przelew
o zaliczenie pocztowe

waciw rubryk zaznaczy krzyykiem

Zamawiam
L.p.

Nazwa (wg cennika)

Ilo

Owiadczam, e pokryj take koszty wysyki*.


Owiadczam, e patnik ma NIP.....................................................

Data...............

Podpis ksigowego............................

* Jeli warto zamwienia nie przekracza


250 PLN (ksiki) lub 500 PLN (testy)

Podpis zamawiajcego.........................

Podpis i piecztka psychologa............................................


obowizkowe przy zamwieniu testw

163

Vous aimerez peut-être aussi