Vous êtes sur la page 1sur 19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

ALEXANDRAPRADOCOELHO(Texto)eCLIARODRIGUES(Infografia)
17/01/201600:45

AsRecomendaesAlimentaresaosnorteamericanospara
20152020estoenvoltasemcontrovrsia.Hevidncia
cientficaslidaquesustenteosconselhossobreoquesedeve
comer?Muitosespecialistasdizemquenoeculpamas
recomendaesdosltimos35anospelaepidemiadaobesidade
nosEUA.
Afinal,osalimentosqueprovocavamumaumentodocolesterolno
provocamnadadisso?Osovosjnosoumproblema?Agordura
noopiorquesepodeingerir?umerrotrocaroleitegordopelo
magro?Ocafbomoumau?Devemoscontarascaloriasouisso
notemqualquerimportncia?
AcadacincoanosdivulgadanosEstadosUnidosumaverso
revistadasDietaryGuidelines(RecomendaesAlimentares)que
doaosnorteamericanosconselhos,baseadosnosmaisrecentes
conhecimentoscientficos,sobreoquecomer,dequeforma,emque
quantidades.
AsorientaesqueprovmdosDepartamentosdaAgriculturae
SadeeServiosHumanos,partindodotrabalhodeumcomit
consultorservemtambmcomobaseparatodasasiniciativas
ligadasnutriodoGovernonorteamericanoincluindoas
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220
refeiesescolareseosprogramasdeajudaalimentaraossectores

1/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

maiscarenciadosdapopulao.
Amaisrecenterevisodestasorientaespara20152020que
acabadeserdivulgadaesteveenvolvidaempolmica.A
fiabilidadedosestudoscientficosnasquaissebaseiafoipostaem
causaporvriosperitos.
PedroGraa,responsvelemPortugalpeloProgramaNacionalpara
aPromoodaAlimentaoSaudvel,explicaqueascrticastm
porbaseofactodenotersidopossvelrealizarparatodasas
recomendaesensaiosclnicosaleatorizadoscomascaractersticas
adequadasparaquesejamconsideradossemmcula.Isso
implicariaumgrandenmerodeindivduoscomendorefeies
padronizadasdurantelongosperodos,oqueteriacustosticos,
financeirosepessoaispotencialmenteinaceitveis.Tentase,por
isso,combasenosestudosdisponveis,omelhoremaior
consenso,mas,reconhece,hporvezesoriscodesobrevalorizar
determinadoestudodesentidocontrrioaoconsensoporserdo
interessedealgumstakeholderemparticular.
OdebatenosEUA,queseiniciouemFevereirodoanopassado,foi
acompanhadopelapressodoslobbiesdevriossectores,da
indstriaalimentar(naqualasorientaestmumimpacto
enorme)aosecologistas,queesperavamverincludaaquestoda
sustentabilidade(oqueacaboupornoacontecer).
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

2/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

Umadasgrandesalteraes,segundonutricionistascitadospeloThe
WashingtonPost,podeseresumirassim:Comerbemjno
significacortarnagorduraounascaloriasumaideiasimplesque
foipromovidadurantedcadasmasquenosdeixoumaisgordose
maisdoentesdoquenunca.Agorasignificaseguirumpadro
alimentarsaudvel.
Masoquedizem,afinal,asrecomendaes?Entreasnovidadesest
umamaiorrestriodoconsumodeacar:estenodeve
ultrapassar10%dascaloriasdiriasnadietadosnorteamericanos.
Ocortesubstancialnumpasemquemuitaspessoasconsomem
algoprximodas22colheresdechdeacarpordia,muitodele
emrefrigerantesouatemalgoquevistocomosaudvelcomoos
iogurtes.Oobjectivoquereduzamparanomaisde12colheres
(paraumaportecalricode2000caloriaspordia,queo
aconselhado).Umexemploconcreto:doisbolostipomuffinpodem
conter,emconjunto,16colheresdeacar.

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

3/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

Aquestodoconsumodecarne,porexemplo,reveladoradafora
doslobbies.Segundoaimprensanorteamericana,ocomit
consultorquepreparouasorientaesaconselhouaquehouvesse
umavisoclaroparaosamericanosreduziremacarnevermelhaea
processada.Masissonoacontecepelomenosnodaformaclara
queiriadeixaraindstriadacarnefuriosa.
MarionNestle,autoradolivroFoodPolitics(edobloguecomo
mesmonome),notaquesemprequerecomendamcomamais,as
orientaesreferemseaalimentos.Masquandosugeremcoma
menos,falamdenutrientesumaformadeevitaratacar
directamenteasgrandesindstrias.

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

4/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

Hmuitodinheiroemjogorelativamenteaoqueditonestas
recomendaes,afirmaNestle,quenopassadojtrabalhounum
comitconsultor.Naaltura,disserammequenuncapoderamos
dizercomammenoscarne,porqueoDepartamentodeAgricultura
nuncapermitiria.(Hmesmoquemargumentequecolocareste

22

departamentoresponsvelpelasrecomendaesomesmoquepr
araposaatomarcontadorebanho.)

colheresdechdeacarconsomempor
diaosnorteamericanos.Asnovas
recomendaesindicamquenodevem

Oqueestabelecem,ento,asorientaesemrelao
carne,quefoirecentementealvodeavisosporparteda
OrganizaoMundialdeSadequealertouparaosriscos

ultrapassar10%dascaloriasdirias

deprovocarcancro?Estabelecemlimitesat10%de
caloriaspordianoconsumodegordurassaturadas
(presentesnacarnevermelha,porexemplo)etrans(usadas
sobretudonaindstriaalimentar),aconselhandoquesejam
substitudasporinsaturadas(nozes,abacates,azeite).Oalerta
contraasgordurastransjvemdopassadoeconsideradoumadas
contribuiesmaispositivasqueasrecomendaestiveramna
sadedosnorteamericanos.
Defendemqueosconsumidoresoptemporoutrotipode
protenas,maismariscos,sementesefrutossecos.Mass
aconselhamabertamenteareduodoconsumodecarne,avese

ovosaosadolescentesdosexomasculinoeaoshomensadultos,
doisgruposqueultrapassamemmuitoadosediriarecomendada.
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220
Emantmoconselhodebeberleitemeiogordooumagroum

5/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

temaquetambmnoconsensual,dadoqueexistemestudosque
apontamosbenefciosdoconsumodeleitegordo,sublinhaa
revistaTime.
Otemadagorduraanimalumdospontosmaiscontroversos.
OTheWashingtonPostcitaapropsitoumartigocientfico
publicadonojornaldaAmericanHeartAssociation,assinado
porDariushMozaffarian,umdosprincipaisresponsveisdaescola
denutriodaUniversidadedeTufts,efinanciadopeloNational
InstituteofHealth.Mozaffarianestabelecequatronveisde
consensocientficorelativamenteatemasqueligamnutrioe
sade,equevodoamploconsensocontrovrsiasubstancial
e/ouincerteza.
Duasdasquesteslevantadasnasrecomendaeslimitaro
consumodegordurasaturadaa10%dascaloriasdiriasepreferir
osleosvegetaismanteigapartem,segundoMozaffarian,de
evidnciacientficaclassificadanonvelcontrovrsiasubstancial
e/ouincerteza.Emquequeasrecomendaessemostram
slidas?Aoaconselharoconsumodefruta,vegetais,frutossecos,
sementeseiogurteseaocondenarhidratosrefinados,bebidas
aucaradaselcoolemexcesso.
Htambmumaforterecomendaoparaareduodoconsumode
sdioparanomaisde2,3gramaspordia(umacolherdech),o
quesignificacortarosalemcomidascomopizzas,sopas,poe
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

6/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

charcutariaoconsumomdionosEUAestactualmente
nos3,4gramasdesdio.Quantoaocaf,tudobem,desde
quenoseexcedaascincochvenaspordia.
Reagindopolmicaquerodeouadiscussodestas
recomendaes,emDezembrooCongressodecidiuque
necessrioreveraformacomoelassoelaboradaseonovo
oramentoatribuijummilhodedlaresparaquea
AcademiaNacionaldeMedicinaavancecomesseestudo.
Emcausaestoasconclusescientficasfrequentemente
contraditrias,queapontamemcaminhosmuito
diferentes.
Umdosprincipaisexemplosdealteraesnestarevisoo
Recomendasebeberleitemeiogordoou
magro,umtemaquenoconsensual
docolesterol.Diabolizadodurantedcadase,aomesmo
dadoqueexistemestudosqueapontam
tempo,todososalimentosaeleassociados,comoosovos,
osbenefciosdoconsumodeleite
gordoCORBIS
porexemplo,cujoconsumopercapitanosEUAcaiu30%
desdeosanos60dosculoXX(asrecomendaes
anterioresestabeleciammenosdedoisovospordia)ocolesterol
ingeridopareceagorajnoserconsideradoumaameaa.Estudos
recentesindicamquenoexistearelaoquesepensavaentreo
colesterolalimentareocolesterolnosangue,queessencialmente
(cercade85%)produzidopelofgado.Ouseja,podeseseguiruma
dietacommuitopoucocolesteroleaindaassimtercolesterol
elevado.
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

7/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

Afraseapareceudiscretamentenorelatriodoconselhoconsultivo
ocolesterolnoconsideradoumnutrientequelevante
preocupaesquantoaoconsumoexcessivomasnopassou
despercebida,saltandorapidamenteparaosttulosdasnotcias:
Governopreparasepararetirarosavisosexistenteshmuito
sobreocolesterol,noticiavaoTheWashingtonPosta10de
Fevereirode2015.Dispararamtambmasdeclaraesdevrios
especialistasemalimentaocrticosdaformacomoas
RecomendaesAlimentaressofeitasedosefeitosdestassobrea
sadedosnorteamericanos.
UmadasprincipaiscrticaspartiudajornalistaNinaTeicholz,
autoradolivroTheBigFatSurprise,que,numartigonoBMJ(o
antigoBritishMedicalJournal)acusouocomitconsultordas
RecomendaesAlimentaresdeignoraralgunsestudosrecentesque
concluamqueasgordurasnosotoprejudicaiscomosepensava
equeumadietalowcarb(compoucoshidratosdecarbono)pode
ajudaracombateradiabeteseaobesidade.Teicholzreagiusnovas
recomendaesafirmandoquesovirtualmenteidnticassdos
ltimos35anoseconcluindoquesesodadososmesmos
conselhosnovejoporquehavemosdeesperarresultados
diferentes.
UmtrabalhoemvdeodoTheNewYorkTimesrecordavao

Estudosrecentesindicamqueno queforamessasdcadasdeconselhoscontraditrios
existearelaoquesepensavaentre
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220 aquiloaqueojornalistadeinvestigaoGaryTaubes,autor
ocolesterolalimentareocolesterol

8/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

nosangue

dolivroWhyWeGetFat,chamaumaepidemiade
conselhosnutricionais.
Nosanos70,oaumentodonmerodedoenascardacasestavaa
tornarsepreocupanteeoscientistascomeavamaestabelecercada
vezmaisarelaoentreestaseoconsumodealimentoscom
colesterol.Houve,logonaaltura,algumasvozesdissonantesque
alertaramparaofactodenoexistiremestudossuficientes,mas
issonoimpediuqueasprimeirasRecomendaesAlimentares,em
1980,fossemclaras:osinimigoseramagorduraeocolesterol.A
ediode1995estabeleciaopo,oscereaiseasmassascomoabase
dapirmidealimentar.
Oproblema,sublinhaGaryTaubes,queaoreduzirsea
quantidadedegorduraqueingerimos(equenosdumsinalde
saciedade),elatemdesersubstitudaporoutrascoisasnocaso
dosamericanos,aumentouconsideravelmenteoconsumode
hidratosdecarbono.Aindstriaalimentarrapidamenteseadaptou
eomercadofoiinvadidoporprodutoslowfat.Ningumse
preocupouemcontarascaloriasqueestestinham,provenientesem
grandepartedeacares.Colocmosopasnumadietalowfate
provocmosumaepidemiadeobesidade,resumeojornalista.
UmdosgrficosapresentadosnovdeodoNYTmostradeforma
claracomoacurvadaobesidadesealteraprecisamenteapartirdos
anos80.Estvelatento,disparanessaaltura.AAmricatornase

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

9/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

umanaodeobesoseonmerodepessoascomdiabetestipo2
aumentadeformaalarmante.Hojemaisdedoisterosdosnorte
americanossoobesosoutmexcessodepeso,assimcomoum
terodascrianaseadolescentes.DizaindaoNYTqueem1980o
nmerodeamericanosobesosnoultrapassavaos15%eoscasosde
diabetestipo2emcrianaserammuitoraros.
Houveumaresponsabilidadeindirectadasrecomendaes,
queacabaramportoleraroconsumoexcessivode
acares,consideraoespecialistaportugusPedroGraa.
Mas,salienta,possvelterumpadroalimentarsaudvel
commaisde50%dovalorenergticototaldadietaobtidoa
partirdoshidratosdecarbono,desdequehajauma
adequadaselecodestesequenosetenhaumconsumo
decaloriastotalexcessivamenteelevado,acimados
2000/2500recomendados.
aconstataodequenosEUAsecometeuumerroque
levaagoraoCongressoapedirprudnciaebasescientficas
maisslidasparafuturasrecomendaes.Osperitos
avisamqueprecisotercuidadoparanosecairna
tentaodevoltaradiabolizarumgrupoalimentar.Viraras
bateriascontraoshidratosouencorajaraspessoasacontar
obsessivamenteascaloriassemdistinguirosalimentoscom
caloriasboasdoscomcaloriasmsseria,dizem,cair
novamentenumerrodeconsequnciastoimprevisveis

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

Aoreduzirseaquantidadedegordura
queingerimos(equenosdumsinalde
saciedade),elatemdesersubstituda
poroutrascoisasnocasodos
americanos,aumentou
consideravelmenteoconsumode
hidratosdecarbonoCORBIS
10/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

comoasqueconduziramsituaoactual.

Nofuturovamoscomermaisgordura?
Oconsumomundialdegorduratemvindoaaumentardesdeos
anos60dosculoXXeestaumatendnciaqueiracentuarse
nasprximasdcadas,concluiumrelatriodoInstitutode
InvestigaodoCrditSuisse,divulgadoemSetembrode2015.
Atendnciacomeouamanifestarsenosltimos50anos,emparte
devidoaoaumentodariquezapercapita,oquefazcomquea
gordurarepresentehoje26%dototaldascaloriasingeridas.Mas
segundoesteestudo,em2030,representarpertode31%.Ao
mesmotempo,oconsumodehidratosdecarbonodevercairde
60%doaportecalricodecadaindivduopara55%.
Osautoresdorelatrioadmitemqueestaprevisopossaser
consideradaagressiva,masacreditamquerealistaporque,
argumentam,aspessoasestocadavezmaisconvencidasda
existnciadeumaligaoentreoexcessodeconsumodehidratos
decarbono(sobretudoacares)eadiabetestipo2,doenas
cardiovascularesementais.
Nomundodesenvolvidocaminhaseparaadiminuiodonmero
decalorias,masesteaindaclaramenteexcessivoevaicontinuara
seraprevisoquepassede3340(dadosdaFAO)para3180.Nos
pasesemviasdedesenvolvimentoemercadosemergentes(que
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220
representam80%dototaldapopulao),atendnciaaindaa

11/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

inversa:asactuais2760caloriasdeverochegars3060em2030.
OsanalistasdoinstitutodoCrditSuisseadmitemque90%destas
caloriasadicionaisvirodoaumentodoconsumodegordura.
Aideiaquedefendemqueasubstituiodegordurasaturadapor
acaresvaiinverterseequenesteprocessohvencedores
claros,queseroosovos,oslacticnios(prevemqueamanteigae
oqueijotenhamumcrescimentode2,5%aoano),acarnevermelha
eopeixe,enquantoosperdedoresserooshidratosdecarbonoe
sobretudoosacares.
Umsinaldequeissojestaacontecer,segundoestedocumento,
aquedajregistadanoconsumodemassasnaEuropa(13%nos
ltimoscincoanos),particularmenteacentuadoemItlia(25%no
mesmoperodo),enquantoemFranaoconsumodepotemvindo
acair1,5%aoano.Poroutrolado,nosEUA,verificousena
primeirametadede2015umaumentodasvendasdeleitegordo
(11%)enquantoomagrocaiu(14%).

Oestudo,centradonosEstadosUnidos,ReinoUnido,China,ndia,

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

12/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

JapoeIndonsia,avaliatambmapercepoqueosconsumidores
tmdasvantagensedesvantagensdosmacronutrientes(protenas,
gordurasehidratosdecarbono)edosdiferentestiposdedietas.
Questionadossobreoqueprovocaaumentodepeso,29%
responderamquesoasgordurassaturadas,26%oacare24%a
gordura.Oshidratosdecarbonosoconsideradospoucoculpados
apenas18%dosinquiridososreferemquandosetratade
aumentodepesoe60%consideraossaudveis(nofeitaaquia
distinoentreintegraisenointegrais).
Amaioriadosinquiridos(53%)consideraqueadietamaisindicada
paraperderpesoumabaixaemcalorias,24%apostamnumabaixa
emgordurase16%defendemqueabaixaemhidratosdecarbono.
Agrandediferenarelativamentesmaisrecentes
tendnciasdosespecialistasdenutrioque,apesarde
umtmidoaumentonoconsumodegorduras,66%dos
consumidorescontinuamaacreditarquecomidasricasem
colesterolsoprejudiciaisparaocoraoe78%esto
convictosdequeessetipodealimentosaumentao
colesterolnosangue.
Oqueosdadosreunidosnesteestudoparecemconfirmar
adiferenaquehouveentreosEUAeaEuropanasltimas
dcadas:emambososcontinentesdeuseumaumentodo
consumodiriodecalorias(26%entreosamericanos,11%
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220
entreoseuropeus).Masseosprimeirosreduziramascalorias

13/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

provenientesdegorduraanimalem14%aomesmotempoque
aumentavamasprovenientesdoshidratosdecarbonoem17%,os
segundospercorreramumcaminhodiferente,aumentandoas
gordurasanimaisem17%ereduzindoasdoshidratosdecarbono
em4%.

EmPortugalconsomeseacar,gorduraesal
emexcesso
NoexisteemPortugalumdocumentoequivalentes
RecomendaesAlimentaresnorteamericanas.Existem,contudo,
recomendaesgeraisbaseadasnaevidnciacientficadisponvel,
explicaPedroGraa,responsvelpeloProgramaNacionalparauma
AlimentaoSaudvel,muitasdelasquepartemdosconsensos
internacionaisdaOrganizaoMundialdeSade(OMS),European
FoodSafetyAgency(EFSA),InstituteofMedicineeoutras
sociedadescientficas.
Apesardeosnutricionistasdefenderemcadavezmaisaadaptao
dadietaacadapessoa,tendoemcontaquecadaorganismomuito
complexoeneleseconjugamvriosfactores,esseumcaminho
dispendiosoe,portanto,noacessvelatodos.Daqueas
recomendaesgeraiscontinuemaserrelevantesparaasade
pblica,defendemosperitos.
Sobreessasrecomendaes,pedimosajudaaPedroGraa,que,com
oapoiodeAlejandroSantos,professordaFaculdadedeCinciasda
http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220
NutrioeAlimentaodaUniversidadedoPorto(FCNAUP),

14/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

traouumquadrodoquesepassaemPortugaledoque
idealmentedeveriapassarse.
Calorias
DeacordocomoInstitutoNacionaldeEstatstica(dadosde2012),
adisponibilidadediriadecaloriaspercapitade3643,muito
acimadorecomendado(entreas2000eas2500).Houve,no
entanto,umligeirodecrscimoemrelaoaosanosanteriores:a
mdiadoquinqunio20082012foide3963calorias.Essenmero
significavaquecadapessoaestavaaingerirascaloriassuficientes
paraalimentarduas.Amudanadeuseapartirde2010,alturaem
queseregistaumaquebranoconsumodecarnedevacaeporco,
assimcomodefruta,lacticniosepescado.Emcontrapartida,
aumentouoconsumodecereais,hortcolaseprodutos
estimulantes,comoocaf,ocacaueochocolate.Apesardisso,aBalana
AlimentarPortuguesadoINE(quesebaseiaemdisponibilidadealimentares
masquepermitetiraralgumasconclusesrelativasaconsumos)indicaque
aindaexisteumconsumodemasiadoelevadodegordurasdeorigemanimal.

Acar
Oconsumoexcessivodeacar(provenienteemsimultneodehidratosde
carbonomastambmdeacaresdeadio,muitopresentesnosalimentos
processadose,sobretudo,nosrefrigerantes)noumproblema
exclusivamenteamericano.ABalanaAlimentarPortuguesadoINEmostra
quenosltimosanostemhavidoumadisponibilidademdiapercapitade
acarsuperiora30quilosoquerepresentamaisde300caloriaspordia.
Estesdadosindicamumconsumoexcessivodeacarentreapopulao

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

15/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

portuguesa,queaDirecoGeraldeSadepretendeagorareduzir,cortando
porexemploaquantidadedeacarnospacotesqueacompanhamocaf.

Gordura
Asrecomendaeseuropeiasrelativamenteaoconsumodegordurasaturada
soumpoucomenosrestritivasqueasamericanasaEuropeanSocietyof
Cardiologyrecomendaqueoconsumodegordurassaturadasnoultrapasse
os10%dototaldecalorias.OvalorigualaodasRecomendaes
AlimentaresdosEUA,mas,porseulado,aAmericanHeart
Association/AmericanCollegeofCardiologyrecomendaqueapenasentre5e
6%dascaloriasprovenhamdasgordurassaturadas.EmPortugal
aconselhvelqueseconsumacomparcimniaalimentoscomelevadas
quantidadesdegordurasaturada.Asprevisesdeumaumentoglobaldo
consumodegordura(vertextosobreoestudodoCrditSuissenapgina
anterior)deverotermaisavercompasesqueatagoratinhamum
consumobaixodeprodutosdeorigemanimal,nomeadamenteosasiticos,e
nocomumpascomoPortugal,ondeoconsumodessetipodealimentos
jhabitualmenteelevado.

Sal
AhipertensorepresentaumenormeproblemaemPortugal.Oestudo
PHYSA(PortugueseHypertensionandSaltStudy)revelouqueelaatinge
42,2%dosadultos(44,4%doshomense40,2%dasmulheres).Omesmo
estudomostraqueosportuguesesingerememmdia10,7gramasdesalpor
dia(oqueequivaleaumpoucoacimados4gramasdesdio).Daqueuma
preocupaoquelevantadapornutricionistasnorteamericanosquanto
aosriscosdeumbaixoconsumodesalporalgumascamadasdapopulao

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

16/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

nosEUAnosecoloqueaqui.Esseriscoaconteceriaabaixodos3gramasde
sdiopordia,argumentamalgunsperitos.Contudo,esteumpontoque
nogeraconsenso:osnveisrecomendadosnosEUAsode2,3gramase1,5
paraapopulaoafroamericana.Portugalestmuitolongedestesnmeros.
Easituaotantomaispreocupantequantoahipertensoumdosmais
importantesfactoresderiscoparaasdoenascardiovasculares
independentementedotamanhoepesocorporais(emborasejaimportante
notarquehumaligaoimportanteentreobesidadeehipertenso).AOMS
pretendeumareduoglobaldosalnadieta.Oobjectivoquetodosos
pasestrabalhemparareduziroconsumoparavaloresmenoresouiguaisa5
gramasdesalpordiaametaserumareduode30%noconsumoglobal
desalat2025.

Caf
Ocafumamuitocomplexamisturademaisde1000compostosqumicos,
incluindoglicdeos,lipdeos,compostosazotados,vitaminas,minerais,
alcalidesecompostosfenlicos.Nosimples,portanto,chegara
conclusessobreoseventuaisbenefciosoumalefciosparaasade.Por
isso,hojeadmitesequenopassadoosestudosepidemiolgicospossamter
exageradoosriscosparaasadedeumconsumoexcessivopornoterem
sidocapazesdesepararosefeitosdesseconsumodecomportamentosde
riscocomofumarousedentarismo.Emaisrecentementesurgiramnovos
dadosquesugeremareduodoriscodedesenvolveralgumasdoenas
crnicaspeloconsumodecaf.Ouseja,estamosaassistirauma
reabilitaodocaf,embora,sublinhePedroGraa,existamdados
contraditriosquetornamdifceisconclusesdefinitivas.Actualmenteas
dosesconsideradassegurassoasindicadaspelaEFSA:400mgpordiapara

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

umadultosaudvel(oqueequivalea4cafsexpresso)emetadepara

17/19

17/01/2016

Halgumacincianisto?PBLICO

mulheresgrvidas.

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

18/19

17/01/2016

http://www.publico.pt/sociedade/noticia/haalgumaciencianisto1720220

Halgumacincianisto?PBLICO

19/19

Vous aimerez peut-être aussi