Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Aritmtica
Captulo
Pg.
Departamento de Publicaciones
TRILCE
COSI1SLIAR01-04.p65
Conjuntos numricos
COLEGIO
TRILCE
Captulo I
En 1642 y a los 19 aos, Blaise Pascal construy una sencilla
mquina aritmtica para su padre, porque tena que contar
dinero en el trabajo. La mquina se serva de engranajes
mecnicos para sumar (cifras de hasta ocho dgitos) y restar
automticamente. Unos aos despus el gran matemtico
Gottfried Leibniz perfeccion el invento de Pascal y obtuvo
un nuevo modelo que poda sumar, restar, multiplicar, dividir y
calcular races cuadradas. ste fue el punto de partida para
las autnticas calculadoras, y finalmente para las
computadoras.
La nocin de nmero es tan antigua como el hombre mismo ya que son necesarios para resolver situaciones de la vida
diaria. Por ejemplo, usamos nmeros para contar una determinada cantidad de elementos (existen siete notas musicales,
5 continentes, etc.), para establecer un orden entre ciertas cosas (el tercer mes del ao, el cuarto hijo, etc.), para
establecer medidas (3,2 metros; 5,7 kg; 4 C; etc.), etc.
CONJUNTO DE LOS
NMEROS NATURALES
( lN )
3+1 = 4
4 - 3 = 1
3 - 4 = ?
lN = { 0; 1; 2; 3; 4; 5; 6;.....}
CONJUNTO DE LOS
NMEROS ENTEROS
( ZZ)
108
5 0
0 1 2 3 4 5 6 7 ...................
3
Colegio TRILCE
Conjuntos numricos
7
5
-31
-3
1
-87
-3
8
38
3 0
32
8 0
6
-9
-6
3
8
-6
1
1001
... -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 ...
0 1
3 - 4 = -1
4 x 3 = 12
6 : 2 = 3
3 : 2 = ?
1
2
3
2
4 = + 2; porque : (+2) 2 = 4
2 =?
CONJUNTO DE LOS
NMEROS RACIONALES
(Q
0 )
CONJUNTO DE LOS
NMEROS IRRACIONALES
( II)
Q
0 = / a ZZ ^ b ZZ ^ b 0
b
Algunos ejemplos:
= 3,14159265358979323846...
2
= 1,414213562...
5 = -2,23606797...
Primer ao de secundaria
II
- 3
6 5
Conjuntos numricos
3 2
2
5
6
2
5
0,4
-1
3
4
CONJUNTO DE LOS
NMEROS REALES
( lR )
+7
-9
+11
lR = { Q
0 II }
1
7
2
7
5
Z
N
-31
32
6
8
-9
-3
8
3
8
-6
-1
1001
3
2,53
- 3
1,42
3 2
2
6 5
II
1. 2 es un nmero: ..............................................
Los nmeros reales llenan por completo la recta numrica,
por eso se la llama Recta Real.
3.
3 es un nmero: ............................................
4.
1
es un nmero: ..........................................
2
Primer ao de secundaria
7.
8. -24 y
3
y 5,2 son nmeros: ......................................
4
5.
7 y
5
es un nmero: ..........................................
7
15.
3
; 1; -2 y 0,24 son nmeros: .........................
7
17.
IV. Q
I Q
Q
IIII==
b) Slo II
e) Todas
c) Slo III
63
es un nmero:
7
b) decimal
d) irracional
lN
ZZ
lN
I.
II.
ZZ
III.
lR
Q
IV.
II
2 es un nmero: ...........................................
18. 5;
3
;
2
3;
19.
III. ZZ Q
Q
I
N ZZ
II. IN
a) racional y decimal
c) entero y natural
e) real e irracional
14.
R IR
I. Q
IQ I II= =
a) Slo I
d) II y III
Conjuntos numricos
a) Slo I
d) Slo IV
b) Slo II
e) I y IV
c) Slo III
5
20. 2;
; 2,4 son nmeros: ................................
4
a) 24 es un nmero entero
b) -0,432176 es un nmero racional
c) 3,7 es un nmero racional
III. Resolver
1.
5 es un nmero:
a) racional
c) irracional
e) entero
b) real y natural
d) natural
d)
5 es un nmero real
e)
es un nmero natural
a)
2. 0,3333... es un nmero:
a) racional y decimal
c) natural
e) slo real
c)
b) irracional
d) entero
d) 1+
2 es un nmero irracional
3. 4 + 3 da como resultado:
3
es un nmero natural
7
b) 3 es un nmero racional
c) 1,3 es un irracional
a)
b) un nmero entero
d) un nmero irracional
a) un nmero natural
c) un nmero racional
e) Todas son correctas
5 es un nmero real
d) 4,3 es un natural
e)
6
y e son irracionales
Primer ao de secundaria
I.
II. ZZ lN = lN
III. Q
0 II = lR
a) Slo I
d) I y II
b) Slo II
e) II y III
Conjuntos numricos
I.
3 lR
II. 5; 4; 2 lN
III.
3 2
;
y 0,3 Q
I
2 5
IV. 0; 5; -3 y -2 ZZ
a) I y II
d) Slo II
c) Slo III
b) I y IV
e) I, III y IV
c) Slo III
es un nmero no racional.
II.
III.
a) 0
d) 3
36 es un nmero irracional.
a) Slo I
d) I y II
b) Slo II
e) I y III
3
II. 2 y 2 Q
0 y lR
IV. 0 lN
I. 4,3 Q
0
III. 3,4 y -5 lN
c) Slo III
b) 1
e) 4
c) 2
3 y 1 son irracionales
a)
3
es un nmero no fraccionario.
5
b)
3 es un nmero racional.
a) FFVV
d) FFFF
I. 5; 2 y
II.
25 es un nmero:
a)
b)
c)
d)
e)
c) VFVF
13.
b) VVFF
e) VFFV
36 es un nmero irracional
racional e irracional
decimal
irracional
natural y entero
real y decimal
a) FFVV
d) VFVV
b) FVFV
e) VVVV
c) FVVV
Primer ao de secundaria
Conjuntos numricos
Autoevaluacin
3. En ZZ, cul es el antecesor del nmero -13?
a)
21
es un nmero racional ...........................( )
7
b)
a) -14
d) -31
4.
36
y
4
b) -12
e) 12
49 , es un nmero:
a) racional
c) decimal
e) N.A.
c) 13
b) irracional
d) entero
a) -15
d) -18
b) -10
e) 19
c) 0
c) racional
Claves
1. VFFFV
2. d
3. a
4. d
5. d
a) natural
d) irracional
2 , el resultado
LA BIBLIA EN NMEROS
La
Biblia
c o n ti e n e
3 566 480
l e tr a s; p a l a bras, 773 693;
3 1 10 2 ve rs c ul os ;
1 189 captulos y
66 libros. El captulo
m s la r g o e s e l S a l mo
119, y el ms corto es el
Salmo 117. El versculo 8
d e l S a lmo 11 8 es t e n el med i o
de la Biblia. El nombre ms largo
s e en c ue ntr a en e l c ap tu lo 8 de l
libro de Isaas. La palabra y est
46 277 veces y la palabra Seor est
1855 veces. El captulo 37 del libro de
Isaas y el 19 del 2 de Reyes son parecidos.
El versculo ms largo es el 9 del captulo 8 de Esther, y el ms corto est
en xodo 20:13. En el versculo 21
del captulo 7 de Esdras est casi
todo el alfabeto. La pieza ms
fina de lectura es el captulo
26 del libro de los Hechos.
El nombre de Dios no
se menc iona en
el
libro
de Esther.
La Biblia contiene
sab idur a, i nteli genc ia,
santidad, y, sobre todo, Paz y Amor
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Adicin y sustraccin de
nmeros naturales
TRILCE
Captulo II
Qu suma es mayor?
ACERTIJO
NUMRICO
II
1+
12
123
1234
12345
12345+
1234
123
12
1
2. 27 + 12 = 39
Ejemplos:
1. 15 + 7 = 22
Operacin: Adicin
Operador: +
Sumandos: 15 y 7
Suma: 22
1. Propiedad de Clausura
"Si sumamos dos o ms nmeros naturales el resultado
ser tambin otro nmero natural".
Operacin: Adicin
Operador: +
Sumandos: 27 y 12
Suma: 39
Es decir:
Si: a lN
9
b lN
(a + b) lN
Colegio TRILCE
Ejemplo:
5 lN 18 lN
5 + 9 = 14 lN
Si
entonces
:
:
15 + 8 + 21 = 20 + 8 + 16
15 + 21 = 20 + 16
36 = 36
2. Propiedad conmutativa
"El orden de los sumandos NO altera la suma".
Es decir:
Si: a lN b lN
Ejemplo:
SUSTRACCIN DE NMEROS
NATURALES
a+b=b+a
5+9=9+5
14 = 14
3. Propiedad asociativa
"La forma como agrupamos los sumandos NO altera la
suma".
Es decir:
Si: a; b; c lN
Ejemplo:
(a + b) + c = a + (b + c)
Cuntos balones me quedaron?
(5 + 9) + 12 = 5 + (9 + 12)
14 + 12 = 5 + 21
26 = 26
a+0=0+a=a
0i11 05
06
5+0=0+5=5
5. Propiedad de monotona
"Si a ambos miembros de una igualdad le sumamos un
mismo nmero natural, entonces resultar otra
igualdad".
Es decir:
Ejemplo:
Si:
a+ b = c
Entonces: a + b + p = c + p
5 + 21 = 15 + 11
5 + 21 + 3 = 15 + 11 + 3
29 = 29
6. Propiedad cancelativa
"Si en ambos miembros de una igualdad existe un mismo
sumando, podemos suprimirlo, siendo la expresin
obtenida otra igualdad".
Es decir:
Si: a + b + p = c + p
entonces:
a+b=c
10
Primer ao de secundaria
CA(12 345 020) = 100 000 000 12 345 020 = 87 654 980
8 cifras
8 cifras "ceros"
Mtodo prctico
Tomando de derecha a izquierda la primera cifra significativa
del nmero al que se le est calculando su complemento
aritmtico, se le resta de 10 y a las dems de 9.
Ejemplo:
da el nombre de SUSTRAENDO.
a.
9 9 10
CA (2 340) = 7 660
(9-2) (9-3)(10-4)0
b.
En nuestro ejemplo:
(9-9)(9-0) (9-2)(9-3)(10-5)
11 - 5 = 6
Minuendo
9 9 9 9 10
Diferencia
Calcular el CA de los siguientes nmeros:
Sustraendo
PROPIEDAD
"La suma de los tres trminos de una sustraccin
es igual al doble del minuendo".
1. CA (22) =
____________________
M + S + D = 2M
2. CA (36) =
____________________
Ejemplo de aplicacin:
La suma de los tres trminos de una sustraccin es
igual a 2 548. Hallar el mayor de los tres trminos.
3. CA (143) =
____________________
4. CA (2 236) =
____________________
5. CA (23 492) =
____________________
6. CA (53 216) =
____________________
7. CA (102 403) =
____________________
____________________
Solucin:
Sabemos que el mayor de los trminos de una
sustraccin es el MINUENDO.
Dato del problema:
M + S + D = 2548
2M
= 2548
M = 1 274
De donde:
COMPLEMENTO ARITMTICO
(CA)
Es la cantidad de unidades que le falta a un nmero para
ser el menor nmero de orden inmediato superior.
CA (3)
= 10 - 3
=7
CA (9)
= 10 - 9
=1
CA (23) = 100 - 23
= 77
CA (47) = 100 - 47
= 53
11
Primer ao de secundaria
Propiedad
Expresin en lN
Propiedad
5+0=5
2+0=2
7+9=9+7
Si: 10 + 8 = 6 + 4 + 8
entonces: 10 = 6 + 4
7 +(1 + 5) = (7 + 1) + 5
12 + 10 = 10 + 12
Si: 3 + 5 = 2 + 1 + 5
entonces: 3 = 2 + 1
12 + 5 = 17
8 + 3 = 11
Si: 7 = 6 + 1
entonces: 7 + 5 = 6 + 1 + 5
9+0=9
7+1=1+7
9 + 7 = 16
538 + 0 = 538
Bloque II
a)
??02
+
8?
+ 5040
?15?4
2
...
+22
+
222
+
3538
b)
+ 3?556?
9?0
+ ?22?14
75?341
9 sumandos
7+66
+ 777
+
6666
...
10 sumandos
a)
966
+000AAB
+ 8B1
2B92
7. Restar 24 de 1 983.
8. De 493 restar 241.
9. Restar:
(6 + 7 + 8 + 9) de (11 + 9 + 92).
b) 7
c) 91
d) 9
e) 57
f) 571
g) 4 538
h) 57 198
i) 480 590
j) 97 360 580
b)
T2T
+000KTT
+ K4T
799
a)
68?6
-00??07
5639
b)
??9?
-0010?5
687
12
2RR0
-0013RR
119R
b)
HHHD
-00HDD
1990
Primer ao de secundaria
b) 183
e) 188
a) 789
d) 10 747
c) 187
b) 1 185
e) 1 285
a) $27 435
d) 35 435
c) 1 195
LITROS
DE GASOLINA
LITROS
DE ACEITE
domingo
lunes
martes
mircoles
jueves
viernes
sbado
548
1 680
987
1 230
1 856
2 589
3 202
207
876
1 245
560
876
345
453
a) 53 m
d) 83
a) $12 162
d) 14 712
b) 63
e) N.A.
c) 73
b) 13 722
e) 14 722
c) 14 622
a) 70
d) 73
b) 71
e) 74
c) 72
c) 25 435
a) 2 174
d) 2 074
b) 37 435
e) N.A.
DA
c) 12 747
b) 11 747
e) N.A.
c) 2 164
Rpta: ______
13
Primer ao de secundaria
2
23
+
2323
...
+
+
232
a) 42 918
c) 42 019
e) otra respuesta
10 sumandos
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 2 152
d) 2 157
5+0=5
5+7=5+6+1
5+7=7+5
Si: 5 + 7 = 5 + 6 + 1, entonces: 7 = 6 + 1
(5 + 7) + 1 = 5 + (7 + 1)
b) 568
e) 557
b) 2 404
e) 2 102
c) 1 202
Claves
1. b
2. c
3. a
4. d
5. e
a)
b)
c)
d)
e)
b) 42 018
d) 42 919
c) 548
14
Primer ao de secundaria
Multiplicacin y divisin de
nmeros naturales
COLEGIO
TRILCE
Captulo III
MULTIPLICACIN DE NMEROS
NATURALES
ELEMENTOS
En la multiplicacin encontramos los siguientes elementos:
2 x 5 = 10
Multiplicando
+
2
+ 2+2 = 10
2 x 5 = 2
+2
5 veces
O tambin:
Producto
Multiplicador
+ 5 = 10
2 x 5 = 5
2 veces
15
Colegio TRILCE
1. Propiedad de clausura
Es decir:
Si: a lN a x 0 = 0 x a = 0
Ejemplo:
5 x 0 = 0 x 5 = 0
Es decir:
Si: a lN b lN (a x b) lN
6. Propiedad de monotona
Ejemplo:
5 lN 9 lN 5 x 9 = 45 lN
Es decir:
2. Propiedad conmutativa
El orden de los factores NO altera el producto.
Si: a x b = c
entonces: a x b x p = c x p
Ejemplo:
Es decir:
Si :
entonces :
Si: a lN b lN a x b = b x a
Ejemplo:
5x9=9x5
45 = 45
7. Propiedad cancelativa
Si en ambos miembros de una igualdad existe un mismo
factor, distinto de CERO, podemos suprimirlo, siendo la
expresin obtenida otra igualdad.
3. Propiedad asociativa
La forma como agrupamos los factores NO altera el
producto.
Es decir:
Si: a x b x p = c x p
entonces:
axb =c
Es decir:
Si: a; b; c lN (a x b) x c = a x (b x c)
Ejemplo:
Ejemplo:
Si
entonces
( 5 x 9 ) x 12 = 5 x ( 9 x 12 )
45 x 12 = 5 x 108
540 = 540
:
:
15 x 8 x 21 = 5 x 8 x 63
15 x 21 = 5 x 63
315 = 315
8. Propiedad distributiva
Es decir:
Es decir:
Si: a lN a x 1 = 1 x a = a
Ejemplo:
5 x 21 = 15 x 7
5 x 21 x 3 = 15 x 11 x 3
315 = 315
Ejemplo:
5x 1 = 1 x 5 = 5
a x (b + c) = a x b + a x c
a x (b - c) = a x b - a x c
5x(3+2)=5x3+5x2
Comprobemos:
16
5 x 5 = 15 + 10
25 = 25
Primer ao de secundaria
DIVISIN DE NMEROS
NATURALES
Ejemplo 2:
Donde: 198 = 13 x 15 +3
CLASES DE DIVISIN
b.2
a. Divisin exacta
Cuando el residuo es cero.
D d
r=0 q
Ejemplo 1:
algoritmo: D = d . q
re
Donde:
D
d
q
q e= q +1
r
re
q = cociente lN
280 7
280 40
0
Donde: 280 = 7 x 40
1218 21
105 58
168
168
0
(-)
7
4
qe
: dividendo lN
: divisor lN
: cociente lN
: cociente por exceso lN
: residuo por defecto lN
: residuo por exceso lN
PROPIEDADES
Donde: 1218 = 21 x 58
a.
b.
rMX = divisor - 1
rMIN = 1
c.
r + re = divisor
b. Divisin inexacta
Cuando existe un residuo (r).
b.1
24
28
4
Donde: 24 = 7 x 4 - 4
d = divisor lN
Ejemplo 2:
D = d . (q + 1) - re ; 0 < r e < d
Donde:
D = dividendo lN
Ejemplo 1:
198 13
13 15
68
65
3
D= d.q+ r ;0 <r<d
Donde:
D lN ; d lN ; q lN ; r lN
Ejemplo 1:
24 7
21 3
3
Donde: 24 = 7 x 3 + 3
17
Primer ao de secundaria
Prop:
Bloque I
24 x 1 = 24
Prop:
a) 2606 x
0068
4 x 24 x 9 x 0 = 0
2708 x
1656
b)
Prop:
3(2+9)=3x2+3x9
Prop:
4?8?ix
?2io
8374io
33496oio
? ? ? ? ? ? io
9(3+2)=9x5 3+2=5
Prop:
b)
????ix
145io
10320io
82560oio
20640ooio
? ? ? ? ? ? ? io
521 x 3 = 1 563
Prop:
Bloque II
1. Cuntas horas hay en una semana?, y en un ao no
bisiesto?
A979ix
AAio
B187Bio
B187Boio
BA0A1Bio
b)
47K4ix
K8io
T8T52io
4T146oio
46K812io
c)
YY50ix
YZZio
8900io
8900oio
17800ooio
1877900io
1 234 : 8
2 396 : 17
1 331 : 11
543 : 87
19 827 :121
5(7+1)=5x8 7+1=8
Prop:
7x8=8x7
Bloque III
Prop:
82=6 3(82)=3x6
Prop:
7 x 6 x 18 x 0 x 11 = 0
Prop:
6x(3x5)=(6x3)x5
Prop:
18
Primer ao de secundaria
Autoevaluacin
1. Es un ejemplo de la propiedad distributiva de la
multiplicacin.
a)
b)
c)
d)
e)
5x8=8x5
5 ( 3 + 9 ) = 5 x 12 3 + 9 = 12
7(5+4)=7x5 + 7x4
(8x2)x3=8x(2x3)
4 x 5 x 6 x 0 x 45 = 0
65 m
b) 116 650
e) 11 665
b) 8
e) 6
40 m
c) 116 645
a)
b)
c)
d)
e)
c) 9
c) 6 y 9
Claves
1. c
2. d
3. b
4. a
5. e
b) 5 y 10
e) 12 y 3
90 m
50 m
70 m
muro
19
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Captulo IV
LA CONTRASEA
Un grupo de policas est investigando a un grupo de delicuentes que trafican en un local bien custodiado. Desde un
coche camuflado vigilan la entrada al local. Quieren infiltrar a un grupo de policas, pero no saben la contrasea. En
ese momento llega un cliente. Llama a la puerta y desde el interior le dicen: 18. El cliente responde: 9. La
puerta se abre y accede al interior. Los policas se miran, creen tener la respuesta. Pero deciden esperar. Viene
otro cliente. Desde dentro le dicen: 8. l responde: 4. La puerta se abre. Los policas sonren. Ya lo tenemos.
Se trata de responder la mitad del nmero que te dicen desde dentro. Llega otro cliente. Desde dentro dicen:
14. El cliente contesta: 7. La puerta se abre. Lo veis? dice el jefe de polica. Deciden enviar a un agente.
Llama a la puerta. Desde dentro le dicen: 0. El polica se queda parado. Despus de unos breves segundos
responde: 0. Se oye una rfaga de disparos y el polica muere. Los agentes que hay en el coche se quedan
sorprendidos, pero deciden enviar a otro agente. Desde dentro se oye: 6. El polica contesta muy convencido: 3.
Pero la puerta no se abre. Se oye una rfaga de disparos y el polica muere. Por qu?
INTRODUCCIN
... ? ? ? ? ? 0 1 2 3 4 5 6 7 ...
Como podemos ver, si se conocieran los nmeros que estn
ubicados a la izquierda del CERO ... estara resuelto el
problema! Veamos:
0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7 . . .
Enteros positivos
Al conjunto de los enteros positivos se le reconoce como ZZ +.
Hacia la izquierda del 0, colocaremos los nmeros enteros
negativos. Estos van a la misma distancia del 0 que los
enteros positivos.
A los enteros negativos no les puede faltar el signo - . Los
enteros negativos se simbolizan como ZZ -.
. . . -7 - 6 -5 -4 -3 -2 -1 0
Enteros negativos
-5
+5
Resumiendo ...
El conjunto de los nmeros enteros est formado por los
enteros positivos, el cero y los enteros negativos.
21
Colegio TRILCE
+1 +2 +3 +4 +5 +6 +7
* l+10l = 10
* l-10l = 10
0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7
0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7
22
Primer ao de secundaria
-7 - 6 -5 -4 -3 -2 -1
antecesor
sucesor
sucesor
0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 +7
antecesor
nmero
-6 ..... +12
+7 ..... +16
45 ..... -1
- 6 ..... - 8
-16 ..... 10
- 9 ..... - 7
0 ..... 24
-4 ..... 0
sucesor
nmero
Bloque I
z ..... j
z ..... a
z ..... m
b ..... a
-4 y +3
-5 y +5
-10 y -2
-8 y +1
+5 y +12
...
z ..... p
z ..... 0
z ..... z
p ..... q
0 1
b ...
9. Completa:
a)
b)
c)
d)
e)
23
el opuesto de +2 es ..............
el opuesto de -8 es ..............
el opuesto de +15 es ..............
el negativo de +50 es ..............
el negativo de -30 es ..............
Primer ao de secundaria
5. Encuentre un nmero:
Bloque II
Resuelve en tu cuaderno:
a) 2; 1; 4; -1; -8; -2
b) -30
e) 320
c) 60
f) -109
a) -105
d) -9 001
24
b) 392
e) 3 415
c) -5 001
f) -4 999
Primer ao de secundaria
Claves:
1. -8; -3; -1; 0; 1; 3; 15
2. <; >; >; <
3. -8
4. Juan
5. -50
a)
b)
c)
d)
25
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Adicin y sustraccin
de nmeros enteros
TRILCE
Captulo V
Problema concurso I
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
INTERPRETACIN DE LA ADICIN
DE NMEROS ENTEROS
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
avanzo 6
4
9 10 11
9 10 11
9 10 11
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
retrocedo 6
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
avanzo 4
0
(- 4) + (- 6) = (-10)
Ejemplos:
retrocedo 6
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1
(- 4) + (+6) = (+2)i
(+4) + (- 6) = (- 2)ii
9 10 11
Colegio TRILCE
1. Propiedad de clausura
6. Propiedad de monotona
(a+b) ZZ
Ejemplo:
(+7) ZZ y (-5) ZZ
Si:
a+b=c
entonces: a + b + p = c + p
2. Propiedad conmutativa
a+b=b+a
7. Propiedad cancelativa
Ejemplo
Si: a + b + p = c + p
entonces: a + b
= c =coooooooooooo
Ejemplo:
(a + b) + c = a + (b + c)
Ejemplo:
[(-3) + (-2)]+(+1) = (-3) + [(-2) + (+1)]
(-5) + (+1) = (-3) + (-1)
(-4) = (-4)
SUSTRACCIN DE NMEROS
ENTEROS
4. Elemento neutro
"El elemento neutro de la adicin es el CERO. Si
sumamos cualquier nmero entero a con el CERO, el
resultado tambin es a".
a+0=a
Minuendo
Sustraendo
Ejemplo:
a) Efectuar:
(-8) - (-3)
(-357) + 0 = -357
El opuesto del sustraendo es (+3)
5. Elemento opuesto o simtrico
a + (-a) = 0
Ejemplo:
28
Primer ao de secundaria
Propiedad aplicada:
Bloque I
(-24) + (+24) = 0
Propiedad aplicada:
1. (+3) + (+8)
Propiedad aplicada:
(-37) + (+37) = 0
2. (+9) + (-3)
Propiedad aplicada:
3. (-8) + (+5)
4. (-8) + (-7)
Si:
5. (-3) + (-3)
entonces:
6. (-9) + (+9)
Propiedad aplicada:
Si:
7. (+24) + (+32)
entonces:
8. (+9)+(-3)+(-6)
Propiedad aplicada:
9. (+11)+(-9) + (-3)
Propiedad aplicada:
10. (-17)+(-15)+(+32)
(-16)=(-11)+(-5)
Si:
entonces:
(-10)+(-16)=(-10)+(-11)+(-5)
Propiedad aplicada:
1. (+9) - (+3)
B. Efectuar:
2. (+8) - (+9)
3. (+6)-(+12)
1. -3 + 8 - 2 - 5
4. (+3) - (+2)
2. 7 + 37 - 9 + 2
5. (+7) - (+9)
3. 25 - 50 - 100 + 125
6. (+11) - (-3)
7. (+18) - (-9)
4. -8 - 9 - 10 + 11 + 12
8. (+24) - (-2)
5. (-3 + 8) - (4 - 15)
9. (+31) - (-9)
C. Efectuar:
Propiedad aplicada:
a) -13
d) -19
Propiedad aplicada:
29
b) 21
e) 13
c) 19
Primer ao de secundaria
b) 7
e) 0
c) -7
a) -3
d) -5
3. [3 + 8 - 12 + (15 - 17) + 3] - 8 + 9
a) 1
d) 11
b) -1
e) 17
b) -9
e) 0
c) -4
c) 0
a) 41
d) -41
b) +3
e) -6
b) 27
e) 34
c) -27
b) 42
e) 16
c) -21
b) 36
e) -56
c) -37
Autoevaluacin
1. Hallar "A + B" , si: A = (-5) + ( -19 )
B = (+25) - (-23)
a) (-22)
d) (-72)
b) (-24)
e) (+24)
c) (+72)
b) (-14)
e) (-6)
c) (-1/3)
5. Efectuar:
b) (-3)
e) N.A.
- {-15 + 18 - [- 47 +18 - (- 5 - 9) + 9] - 9}
a) 0
d) 3
c) (-4)
b) 1
e) 4
c) 2
Claves:
1.e
2.c
3.b
4.a
5.a
a)
b)
c)
d)
e)
30
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Multiplicacin y divisin
de nmeros enteros
TRILCE
Captulo VI
Problema concurso II
Utilizando las cuatro operaciones fundamentales y los dgitos 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8 y 9 (en
ese orden) obtener el nmero 100.
Ojo: Ya sabes que debes usar cada dgito una sola vez, puedes unirlos y adems que sean
diferentes a las del captulo anterior.
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
100 = ..................................
Ejemplo:
a. (+3) (+2) (+5) = (+30)
2.1.
Ejemplo:
a. (-2) (-3) (-1) (-4) = (+24)
En resumen:
2.2
Ejemplos:
Colegio TRILCE
Ejemplo:
1. Propiedad de clausura
6. Propiedad de monotona
Si: a ZZ y b ZZ a x b ZZ
Si: a = b a x c = b x c
Ejemplo:
Ejemplo:
(- 2) (-7) = (+ 14)
multiplicamos ambos miembros por (+3)
(-2) (-7) (+3) = (+14) (+3)
+ 42 = +42
2. Propiedad conmutativa
"El orden de los factores no altera el producto".
7. Propiedad cancelativa
axb=bxa
Ejemplo:
Si: a x c = b x c y adems c 0
entonces a = b
3. Propiedad asociativa
Ejemplo:
8. Propiedad distributiva
4. Elemento neutro
a x (b + c) = a x b + a x c
Ejemplo:
a x (+1) = a
Ejemplo:
Ejemplos:
( +20 ) ( +4 ) = ( +5 )
( - 40 ) ( - 5 ) = ( +8 )
ax0=0
32
Primer ao de secundaria
Ejemplo:
(+20) ( - 5 ) = ( - 4 )
Propiedad
(- 40) ( +8 ) = ( - 5 )
Propiedad
En resumen:
(+) (+) = (+)
Propiedad
(-3 542) (+987) = (+987) (-3 542)
Propiedad
(-1) (+365) = (+365) (-1)
Propiedad
III. Resuelve en tu cuaderno las siguientes operaciones:
1. (-9) (-3)
2. (+9) (-2)
3. (-10) (+3)
Bloque I
-8
-4
+3
-10
+9
-2
-3
+5
+4
+2
8 veces
-7
30 veces
101 veces
(- 8) (-342) = (-342) (- 8)
34
Propiedad
(- 5) ( 0 ) = 0
Propiedad
13 factores
Propiedad
1
)
(
3
)
(
1)
(
3)...
17. (
7 factores
Propiedad
33
Primer ao de secundaria
Bloque II
+2
-2
+3
-4
-5
a)
b)
c)
d)
e)
- 11
+110
+12
-15
a) +11
d) +9
-24
+100
b) -11
e) +1
c) +10
-120
a) -333
d) +329
+440
(-32) (+16)
2.
(+320) (-16)
3.
(+480) (-120)
4.
5.
(-132) (+12)
6.
(512) (-8)
7.
8.
(+ 444) (+11)
9.
c) -329
II. Efectuar:
1.
b) +333
e) +309
a) S/.2
d) 8
b) 4
e) 105
c) 6
b) -9
e) -8
c) -6
a) +864
d) -3 456
Bloque III
b) -864
e) N.A.
c) +3 456
Primer ao de secundaria
b) 7
e) 10
c) 8
b) 15
e) 39
a) 24
d) 12
b) 8
e) 10
c) 16
c) 20
b) 105
e) 115
c) 135
Autoevaluacin
4. Efectuar:
b) -45
e) -90
54 veces
a) 54
d) -1
c) -60
(+15 - 20) (+15 - 19) (+15 - 18) (+15 - 17) ... (+15 - 1)
b) -54
c) 1
e) otra respuesta
5. Efectuar:
a) 960
d) -960
(
1)
(+
1)
(
1)
(+
1)
...
a) 525
d) 1
c) -800
b) 210 x 15
c) 0
e) difcil calcular
a) -5
d) -3
b) 5
e) 10
c) 3
35
Claves
1.
2.
3.
4.
5.
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Potenciacin y radicacin
de nmeros enteros
TRILCE
Captulo VII
Sabas que ...
En el tablero de operaciones de la antigua China, la
multiplicacin se iniciaba con las cifras del orden
superior, pasando gradualmente a las cifras de
rdenes menores. Adems, ya se empleaban las
tablas de multiplicar.
346 x
27
6
21
8
28
12
42
9342
an = P
Signos de potenciacin en ZZ
Investiga con otros ejemplos adicionales los signos de la
potenciacin y completa el cuadro con esos datos.
Donde: a : base
n : exponente
POTENCIA
P : potencia
As:
EXPONENTE PAR
EXPONENTE IMPAR
Base
positiva
an = a
a
a ...a
"n" veces
a1 = a
Base
negativa
a0 = 1
00 = No est definido
En resumen:
Observacin
En este captulo veremos la potenciacin slo con
exponente natural.
Ejemplos:
= +P
(-a) impar
= -P
37
Colegio TRILCE
a m x an = a(m+n)
a x a5 = a x (a x a x a x a x a) = a6
b. Divisin de potencias de bases iguales:
5
a5 a2 = a = a x a x a x a x a = a3
axa
a2
a6 a =
a m an = am-n
a
axaxaxaxaxa
=
= a5
a
a
c. Potencia de potencia
nm
a = an x m
(a2)4 = (a x a) x (a x a) x (a x a) x (a x a) = a8
(a3)2 = (a x a x a) x (a x a x a) = a6
Observacin 2:
PAR
a no est definida en ZZ .
negativo
a) (......) =+8
3
b) (......) =+27
Casos especiales
c) (......) =+64
e) (......) =+16
2
c) (......) =+64
n
d) (......) =+25
ab = n a n b
e) (......) =+16
2. Raz de una divisin indicada:
f) (......) =+64
El clculo que has hecho, recibe el nombre de RADICACIN.
+ 8 = 2 porque 23 = +8
ab = n a n b
En smbolos:
ndice
radical
a =b
porque
b =a
am
radicando raz
38
Primer ao de secundaria
h. -(-3)3
Bloque I
3. Resuelve:
a. -34 + (-3)4
b. -35 + (-3)5
a. (-9)2 =
c. 02 + 20 x 20
b.
(-1)13456
d. 02 x (20 + 20)
c. (-1)7 =
4. Responde:
a) La distancia entre la Tierra y el Sol es de 15 x 107 km.
Calcula el resultado.
d. (-1)8 =
e. (-3)2 =
f. (-2)3 =
5. Algunos de los siguientes nmeros son potencias de -4,
encirralos en un crculo.
g. (+7)2 =
a) -64
d) 4
h. (-4)3 =
i.
(-1)0
b) -16
e) 16
c) -4
f) 64
j. (-7 + 7)0 =
a) (-3)2(-3)3(-3)4(-3)5 = (-3)
k. (+12)2 =
l. (-11)2 =
c)
(13)10 (13) 8
(13)16
=(-13)
2. Calcula:
d) (-5)2(-6)(-5+5) =
a. -31
b. 32
c. (-3)2
d. (+3)2
a.
e. (-3)0
27 =
f. -32
39
Primer ao de secundaria
+ 121 =
c)
d)
e)
c.
8 =
d.
+ 32 =
e.
81 =
f.
+ 64 =
g.
64 =
h.
1000 =
j.
625 =
=4
(1000) (64) =
= (2) (+5)
f)
36 = 12
GENERACIN
49 =
i.
Padres
Abuelos
Bisabuelos
3
4
5
20
5
k.
= -32
l.
= +16
Bloque II
1. Indicar el resultado de:
Cuadrado
[-9+6-3-2-9+1]2
Cubo
a) +128
d) +64
-10
64
-2
[+24-18-9+6]3
-16
a) -9
d) +8
-64
b) -27
e) -8
c) +27
b)
c) -128
27
a)
b) -256
e) +256
(-3)4 =
4=
(-5)3 =
27 = 3
(-2)5 =
40
Primer ao de secundaria
b) +228
e) -238
c) +238
5 + 27 9 + (3) 3 + 14
a) +2
d) +1
b) -1
c) 0
e) No existe en ZZ
(-1)25 =
-240 =
A=
36 + ( 2) 2
B=
28 + ( 51) 0
(-9)2 =
a) -3
d) -1
b) -1
e) -81
c) 1
c) -5
= (-2)29
b) 13
e) 10
c) 14
a) 11
d) 12
b) +1
e) -2
I.
81
II.
- 64
III.
2432
+1
b) -2
e) 0
c) -1
a) 8
d) 7
b) 10
e) 6
= (5)2
(-5) 2 + (12) 2 =
I.
c) 11
II.
- 27 =
III.
b) 82
e) 74
(-3)
(+15)
a) +3
d) +16
c) 77
b) +13
e) -2
c) -9
I.
1 000 = -10
II.
81 ; No existe en ZZ
III.
IV. (+2)3 = -8
a) VVFF
d) FVFV
b) VVVF
e) VVVV
(2) 4 + 9 = +5
a) VVV
d) FFV
c) VFVF
41
b) VFV
e) FFF
c) FVV
Primer ao de secundaria
1. Efectuar:
a) 45
d) 54
4. Resolver:
64 + 32 5
b) 37
e) 85
( 81 x 72 - 142) (-140 4)
c) 53
a) -7
d) 7
b) - 6
e) 0
c) 6
a) 4
d) - 8
5. Resolver:
= - 64
8 32 (5 2 + 11)
b) - 4
c) 8
e) otra respuesta
a) 8
d) 11
b) 9
e) 12
c) 10
b) - 64
e) otra respuesta
c
e
b
a
e
a) 64
d) -16
=-4
c) 16
Claves
1.
2.
3.
4.
5.
42
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Repaso
TRILCE
Captulo VIII
Bloque I
I. 2 + 9 = 9 + 2
Propiedad de clausura
27 es natural
I.
II. 9 + 0 = 9
Elemento neutro
III.
III. 7+9 = 16
Propiedad asociativa
2
es racional
3
IV.
IV. 2 + 5 = 7
3 + 2 + 5 = 7+3
Propiedad de monotona
a) FFVV
d) FFFV
5 es irracional
a) FFVV
c) FVVV
e) VFVF
I.
II.
5 x 8 x 3 = 5 x 24
a) 6
d) 9
b) distributiva
d) cancelativa
b) 7
e) 10
c) 8
c) 2
24 934 21
a) 1 187
d) 1 177
a)
b)
c)
d)
e)
b) 1 194
e) N.A.
c) 1 094
20 cifras
a) 3
d) 1
8 x 3 = 24
V.
a) 0
d) 3
c) 698
a) asociativa
c) monotona
e) conmutativa
IV.
b) 598
e) 578
R
III.
c) VVVV
5. Calcular:
b) VFFF
d) FVVF
b) FVFV
e) FVVV
c) 7
43
{0; 1; 2; 3; 4; ...}
{0}
{-1; -2; -3; -4; -5; ...}
{...-3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; ...}
{...-3; -2; -1; 1; 2; 3; ...}
Colegio TRILCE
b) +13
e) -11
c) -4
11. Sea:
A = Negativo de -(-3)
B = El negativo del opuesto de (-7)
Calcular: A3 - B
a) -3
d) +9
b) -20
e) -17
R e pa so
-4
-2
-5
a+b
-b
a + (-b)
-a + b
-a + (-b)
c) +20
a) -29
d) -68
b) +73
e) +67
c) -73
=
=
13.Restar:
a) -6
d) -5
b) -9
e) +5
c) +8
a)
b)
c)
d)
b) - 42
e) +42
-2430
(+2)6
c) -9
a) (-2)12 x (-2)3 x (-2)0 x (-2)
b) 2
d) (23)
b) +80
e) -65
e) (2
= (-2)20
27 = 213
c) 25 2
9 + (-20) + 8
-1 + (-3) + (-4)
-5 + (-2) + 14
1 + (-9) + (-3)
x -1
(-9 + 6 - 7 + 2 - 5) de (-8 - 9 - 1)
= 22
= 26
)4 = 1
c) -29
4. Si al elevar dos nmeros al cuadrado da el mismo
resultado, puede afirmarse que los nmeros son
iguales? Analiza con ejemplos.
44
Primer ao de secundaria
R e pa so
Propiedades de la adicin en ZZ
10
Verticales
Horizontales
45
Primer ao de secundaria
R e pa so
Propiedades de la multiplicacin en ZZ
Verticales
Horizontales
46
Primer ao de secundaria
R e pa so
Lectura:Algo ms de Historia
6 913
- 2 587
4 326
4 + 6 = 10;
1+0=1
PARA LA MULTIPLICACIN
Este mtodo es en especial conveniente si se aplica
para comprobar la operacin de multiplicacin, como lo
vemos en el siguiente ejemplo:
Suma de cifras
8713
00x0264
0034852
052278 0
17426 00
2300232
000
x3
Suma de cifras
38 932 +
1 096
4 710 043
589 106
5 339 177
1 +
-4
6
7 +
7
1
2
8
16
201
387
457
635
4
= 3
; residuo 192
1
suma de cifras:
2 8 + 3 = 19; 1 + 9 = 10; 1 + 0 = 1
47
Primer ao de secundaria
NDICE
Aritmtica
Captulo
Pg.
Departamento de Publicaciones
TRILCE
COSI1SLIAR2B-04.p65
Operaciones combinadas
Captulo I
Cuando debamos resolver ejercicios donde aparecen
algunas o todas las operaciones estudiadas hasta este
momento, se nos viene a la mente preguntas tales como:
Por dnde empiezo? o qu operacin hago primero? o
en qu orden se hacen las operaciones? ... pues
efectivamente el orden en el que se hacen las operaciones
puede cambiar el resultado.
COLEGIO
TRILCE
Bloque I
I. Efectuar las siguientes operaciones:
1. (5 + 10 5) x 2
a) 6
d) 14
Una manera:
Primero se puede hacer la operacin: 4 + 3 = 7
Luego el 7 lo multiplicamos por dos: 7 x 2 = 14
As el resultado final sera 14.
b) 10
e) 16
c) 12
2. [9 + (7 - 2)2 x 3] 2
a) 37
d) 40
Otra manera:
Primero hacer la operacin: 3 x 2 = 6
Luego la adicin: 4 + 6 = 10
As el resultado final sera 10.
b) 47
e) 38
c) 42
3. 18 + 12 + 6 3 x 5 - 10
a) 60
d) 30
b) 50
e) 20
4. (1 + 2 + 3 + 4)2 x
a) 100
d) -20
c) 40
32 + 4 2 (-3 - 2)2
b) 4
e) 20
c) 25
5. (18 + 12 + 6) (3 x 4) - 10
a) 13
d) -13
b) 10
e) -7
c) 3
b) 7
e) -6
a) 36
d) 33
a) 0
d) 5
b) 28
e) 18
b) 1
e) N.A.
c) -8
c) 27
c) 2
100 + 2 2 9 27 + 3 729
3
a) 36
d) -2
b) 32
e) -36
c) 34
Colegio TRILCE
Operaciones Combinadas
10. (-5)2 x
a) 56
d) -60
27 + 3 x 9 x 2 6
b) 55
e) -66
M = 1 200 +
c) -50
N=
11.{- 9 - [- 9 + 9 - 9 - 9 - (9 - 9 - 9)]} 5
a) 2
d) 18
b) -9
e) 0
b) -80
e) -70
1 220 +
c) 1
a) 6
d) 9
36 - 1 256 22
b) 7
e) 0
c) 8
a) +80
d) +91
b) +81
e) +95
c) +85
6. Reducir:
20 32 + 2 10 + 60 5 3 8 + 5 13
a) 154
d) 150
b) 153
e) 53
c) 156
7. Simplificar:
{(3 + 3 5) 9 2} { 4 2 + 5 3 2 + 54 5 }
a) +24
d) +16
b) +216
e) -24
c) 0
Bloque II
a) 12
d) 36
c) +28
a) 40
d) 60
b) 8
e) 2
c) 24
102 8 [5 + (9 5 5) 8 ] 40 + (25 2) 2
b) -36
e) +12
- [- 2 - (-52)
b) 20
e) N.A.
9. Simplificar:
B = - {-30 - (-2)}
a) 5
d)4
c) 1 419
5. Simplificar:
a) -28
d) +24
b) 1 224
e) 1 219
729 27 + 6
a) 1 201
d) 1 209
c) -8
25 - 1 024 256
b) 50
e) 30
c) 70
666 ]
3
A = 1 004 20 3 (10 + 50 10) + 2 3
c) 7
B = -5 {-3 + 2 - 5 - (22 3 ) + 40 }
a) -128
d) -115
4
b) -210
e) +115
c) -110
Primer ao de secundaria
Operaciones Combinadas
Bloque III
En los siguientes ejercicios escribe en los cuadrados vacos las operaciones que necesites para lograr el resultado y usa,
en cada uno de ellos los parntesis necesarios. Adems, para hacer un poco ms divertido este juego, te pedimos que en
cada uno de los ejercicios NO REPITAS LAS OPERACIONES, esto quiere decir que si en un cuadrado pones, por ejemplo,
la suma, en el siguiente slo podrs usar la resta, multiplicacin o divisin.
Ahora s, a trabajar!
a. 8
3=
g. 3
b. 4
1=
h. 7
i. 8
2=
j. 54
4=
2=
17 =
15
2=
5=
k. (7
f. 5
e. 12
3=
d. 9
c. 4
2)2
20
1=
2=
l. 30
51
17 =
Hermanos y hermanas
Tres amigas: Irene, Sandra y rika, tienen un hermano cada una.
Con el tiempo cada chica acaba saliendo con el hermano de una de
sus amigas. Un da Irene se encuentra con el hermano de Sandra y le
dice: "Mira!, ah veo entrar al cine a alguien con tu pareja".
Puedes decir cmo estn formadas las parejas?
Primer ao de secundaria
Operaciones Combinadas
Autoevaluacin
1. Hallar "A + B", si:
4. Resolver:
A = 10 + 20 2
B = 15 x 12 3 + 1
a) 80
d) 65
b) 81
e) 60
72 18 6 32 + 4 2 ( 51 17 + 6 + 1)
a) 8
d) 6
c) 76
c) 12
2. Resolver:
(1 358 x 17 + 42 2 x 315)(14 + 15 x 7) - 1
9 + 16 10 13 + 4 2 + (9 3 5)
b) 1
e) 23
a) 0
d) 2
c) 11
b) 1
e) N.A.
c) 13 578
Claves
1. b
2. c
3. a
4. e
5. b
a) 9
d) 47
b) 4
e) 2
3. Resolver:
3 x 2 - {4 x 2 - [5 x 4 - 42 + ( 12 3 - 2)]+1}
a) 5
d) 1
b) 6
e) 0
c) 7
El rey y la herencia
Cuentan las historias que hace muchos aos, el rey de un pas muy
lejano, sintindose viejo y enfermo, mand llamar a sus dos hijos y
cuando los tuvo delante les dijo:
"Hijos mos, he organizado una carrera de caballos para vosotros, de
manera que el propietario del caballo que llegue segundo a la meta
ser heredero de toda mi fortuna".
Los dos hermanos se quedaron sorprendidos al or lo que deca su
padre, puesto que la prueba poda durar eternamente, ya que ninguno
quera ser el primero en llegar.
Afortunadamente, un sabio del reino encontr la solucin.
Cul crees t que fue?
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Criptoaritmtica
TRILCE
Captulo II
La criptoaritmtica no es ms que un juego. No se sabe en
qu poca se invent pero los aficionados a las variedades
comenzaron a interesarse por ellas en el primer Congreso
Internacional de Recreaciones Matemticas que se reuni
en Bruselas en 1935.
2 4 7 3 8+
5 4 9 3 2
4 3 6 8 1
a) 32
d) 35
b) 33
e) 36
c) 34
2 6 2 7 8+
7 4 4 3 6
4 6 9
a) 9
d) 6
b) 8
e) 5
c) 7
2 2 7 74 4 2 3
8 5 6 7
a) 20
d) 30
Bloque I
1. Hallar las cifras que debemos escribir en los casilleros
para que la operacin sea correcta:
a)
c)
3 0 8+
0 7 0
1 9 3
8 2 3 4 4 3 7 6
1 9
7
b)
d)
b) 15
e) 19
c) 29
6. Si:
7
0 3
indicar la suma de cifras halladas.
3 8 2 3 8+
5 4 9 1 6
1 1 8 3
2 8 9
6
a) 10
d) 13
2 2 2 7 71 4 2 9 4
6 7 5
b) 11
e) 14
c) 12
7. Si:
1
4
1 4 0
2. Escribe la cifra que falta en las siguientes operaciones:
a)
b)
9 6 8
7
6 3
b) 10
e) 13
c) 11
8. Si:
c)
d)
7
5 6 3
- 6
5
- 3
b) 14
e) 11
c) 13
Colegio TRILCE
Criptoaritmtica
9. Si:
a) 0
d) 8
2
- 3
b) 99
e) 81
c) 9
b) 1
e) 7
c) 11
a) 51
d) 61
b) 41
e) N.A.
c) 31
8. Si: pq 23 = m66
calcular p q
2 8
4
1 0
a) 42
d) 24
6
- 9
4
- 8
a) 3 539
d) 2 339
b) 3 739
e) 3 639
c) 3 729
a) 25
d) 28
b) 26
e) 29
b) 10
e) 13
c) 11
b) 17
e) 20
a) 234
d) 1 637
c) 18
c) 148
b) 13
e) 16
b) 17 887
e) 16 787
c) 18 887
2. Si: a + b = 9
c) 16
c) 1 634
1. Si: a + b + c = 17
b) 237
e) 1 638
Bloque III
hallar: aa + bb + cc
a) 14
d) 17
8
- -
b) 189
e) 188
7
2
3
-
a) 198
d) 168
c) 27
a) 16
d) 19
c) 6
Bloque II
a) 9
d) 12
b) 8
e) N.A.
b) 1 110
e) 999
c) 1 010
3. Si: a + b + c = 25
hallar: 78 a + 1b + 892 c
c) 14
a) 8 435
d) 8 735
8
b) 9 835
e) 9 735
c) 9 755
Primer ao de secundaria
Criptoaritmtica
4. Si: aab b5 = ca
hallar: a + b c
a) 30
d) 35
b) 31
e) 42
c) 36
a) 12
d) 15
mpq b = 868
a) 3
d) 6
hallar: mpq ab
b) 9 062
e) 4 688
b) 4
e) 7
a b c
b c
hallar a + b + c
abc c = 251
2
a) 15
d) 19
b) 62 001
e) N.A.
bc
11
b c
8 0
abc b = 1 25 5
a) 63 001
d) 62 951
c) 5
10.Si:
c) 4 578
hallar: abc
c) 14
a) 9 052
d) 4 588
b) 13
e) 16
b) 17
e) 20
c) 18
c) 62 901
b) 24
e) 21
c) 23
Primer ao de secundaria
Criptoaritmtica
Descubriendo un nmero
de tres cifras
El problema concurso
Resuelva amable alumno TRILCE,
el siguiente criptograma, donde
cada "?" representa un smbolo
que debe encontrarse:
MIL+
MIL+
????????+
ABC +
BAC
** * *
** A
***B
*** ***
Peones en lugar de
nmeros
Hace muchos aos, en una revista de ajedrez, fue
presentado un problema: determinar el verdadero
significado del ejemplo de divisin de nmeros, representado en la siguiente figura:
10
Primer ao de secundaria
Planteamiento de problemas I
Captulo III
Suma y Diferencia
TRILCE
Ejemplo:
Rpta.: ________
Resolucin razonada:
-
COLEGIO
Rpta.: ________
4. Amelia tiene S/.11 ms que Fiorella y si ambas juntan
su dinero tendran S/.49. Cunto tiene cada una?
Rpta.: ________
36
= 18 canicas cada uno
2
Rpta.: ________
Entonces:
Jos
18 canicas
Manuel
18 canicas
Bloque I
1. La suma de dos nmeros es 56 y su diferencia es 16.
Hallar dichos nmeros.
Rpta.: ________
Rpta.: ________
11
Colegio TRILCE
Planteamiento de problemas I
Bloque II
b) 227
e) 220
a) S/.2 400
d) 1 800
c) 207
b) 441
e) 444
c) 442
b) 120
e) 100
a) S/.435
d) 480
b) 11
e) 20
a) 12 aos
d) 16
c) 6
b) 26
e) 25
a) 14 l
d) 10
c) 28
b) 100
e) 180
c) 170
a) S/.62
d) 72
b) 26
e) 44
b) 28
e) 21
c) 52
a) $125
d) 145
b) 6
e) nada
c) 7
b) 60
e) 84
c) 68
b) 85
e) 120
c) 105
c) 32
a) $140
d) 170
c) 17
b) 14
e) 18
c) 345
b) 325
e) 390
c) 80
c) 2 200
Bloque III
b) 1 600
e) 1 400
b) 150
e) 180
c) 160
c) 174 000
a) S/.1 275
d) 1 200
12
b) 1 428
e) 1 100
c) 1 500
Primer ao de secundaria
Planteamiento de problemas I
8. Tres hermanos: Juan, Pedro y Santiago recibieron una
herencia de $19 200. Segn el testamento Pedro recibira
$1 500 ms que Juan y Santiago $1 200 ms que Pedro.
Cunto recibi Pedro?
a) $5 000
d) 6 200
b) 5 400
e) 6 500
El problema concurso
La fiesta inolvidable
c) 5 800
13
Primer ao de secundaria
Planteamiento de problemas II
Captulo IV
Suma y Cociente
COLEGIO
TRILCE
Ejemplo:
Elena
40 dlares
Lucho
160 dlares
Resolucin razonada:
-
Bloque I
1. La suma de dos nmeros es 600 y su cociente es 4.
Hallar el nmero mayor.
Lucho
Mary
(Lucho)
Rpta.: _______
(Mary)
Observemos que la suma de ambos equivale al cudruple de lo que tiene Mary, pero el enunciado dice que
la suma de ambos es S/.2 400; entonces lo que tiene
Mary es: 2 400 4 = S/.600
Lucho
S/.1800
Mary
S/. 600
Diferencia y Cociente
Rpta.: _______
Ejemplo:
Resolucin razonada:
-
Rpta.: _______
Elena
Rpta.: _______
Lucho
Colegio TRILCE
Planteamiento de problemas II
8. El sueldo de Luigi es la tercera parte del sueldo de
Carlos. Si la diferencia de sus sueldos es S/.2 000, hallar
los nmeros.
Rpta.: _______
Rpta.: _______
Rpta.: _______
10.En una reunin el nmero de hombres es el triple del
nmero de mujeres. Si se retiran 30 hombres, entonces
el nmero de parejas sera exacto. Cuntas mujeres
hay en la reunin?
Rpta.: _______
9. Dos hermanos tienen cierta suma de dinero. Si el mayor
le entrega 100 dlares al menor los dos tendran igual
cantidad y si el mayor tiene el quntuple del menor,
cunto tiene cada uno?
Rpta.: _______
Rpta.: _______
Bloque II
Rpta.: _______
Rpta.: _______
Bloque III
Rpta.: _______
a) $ 3 000
d) 3 400
b) 3 200
e) 3 500
c) 3 300
Rpta.: _______
4. A una fiesta asistieron 93 personas, si se retiran diez
hombres y ocho mujeres, se observa que el nmero de
mujeres que quedan es los 2/3 del nmero de hombres
que quedan. Cuntos hombres y mujeres haba
inicialmente?
a) $ 70
d) 100
b) 80
e) 140
c) 90
Rpta.: _______
5. El permetro de un terreno rectangular es 400 m. Si el
ancho es los 2/3 del largo, hallar el rea del terreno.
a) 54
d) 21
Rpta.: _______
6. Qu hora es, si las horas transcurridas son los 3/5 de
las horas que faltan transcurrir?
b) 42
e) 40
c) 46
Rpta.: _______
16
Primer ao de secundaria
Planteamiento de problemas II
a) 500 l
d) 2 300
b) 1 400
e) 2 000
c) 1 800
a) $350
d) 290
b) 1 050
e) 1 200
b) 5
e) 15
a) 9
d) 12
b) 220
e) 350
b) 10
e) 13
c) 11
c) 7
c) 400
c) 1 080
b) 300
e) 320
a) 10
d) 16
b) 12
e) 24
c) 15
c) 250
17
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Repaso
TRILCE
Captulo V
Problemas para la clase
Bloque I
1. Efectuar:
(20 + 40 2) x 3
a) 40
d) 90
b) 80
e) 30
2. Calcular:
c) 120
9 2 3 1 0 0 4
a) 31
d) 34
a) 6
d) 9
b) 7
e) 10
3. Efectuar:
* * * 2 3 * 4 +
2 3 4 9 5 6 *
3 4 6 * * 5 2
_____________
c) 8
b) 13
e) 14
* 2 3 6 * -4 * 6 3 2
_________
2 5 * * 9
c) 18
a) 23
d) 26
4. Efectuar:
4 + 30 2 4 + 6 9 5
b) 4
e) 7
c) 5
calcular: a x b
a) 0
d) 4
a) -92
d) 92
c) 25
b34 b cb 7 = a8a5
5. Calcular A + B, si:
B=
b) 24
e) 27
9. Si:
2
a) 3
d) 6
c) 33
15 + 30 3 - 18 x 2 + 52
a) 12
d) 15
b) 32
e) 35
c) 3
b) 2
e) 9
c) -128
a) 13
d) 14
6. Si: a + b + c = 14 , calcular:
b) 19
e) 12
c) 21
ab 3 + bca + c 2b + 4 ac
a) 1 977
d) 1 754
b) 1 554
e) 1 654
c) 1 777
19
Colegio TRILCE
Repaso
Bloque II
b) 21
e) 19
a) S/.240
d) 315
c) 22
a) 20 aos
d) 35
a) 22 aos
d) 29
a) 8
d) 18
23
a) S/.40
d) 80
b) 13
e) 14
a) S/.215
d) 285
b) 54
e) 44
c) 10
a) 15 cm
d) 34
b) 18
e) 10
c) 14
b) 50
e) 70
c) 60
b) 235
e) 205
c) 265
b) 16
e) 23
c) 17
c) 42
b) 11
e) 22
c) 28
12
___
ac
*1
a) 11
d) 12
b) 25
e) 30
c) 5 261
*
*
___
8*
**
____
c) 30
* **
1 *8
____
_____
aba
b) 25
e) 40
* 2 * * ______
**
4*
21 *
___
4*
*
*
____
b) 5 055
e) N.A.
c) 215
a) 5 255
d) 5 155
b) 190
e) 290
a) S/.1 200
d) 1 280
b) 1 240
e) 2 240
c) 1 340
c) 16
20
Primer ao de secundaria
Repaso
= 28
= 30
= 20
19
20
30
= 16
=B
= 20
= 18
= 23
27
16
28
16
21
= 26
=?
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Edades y Precios
TRILCE
Captulo VI
Tanto trabajo para nada?
EDADES
No olvides que:
Edad es el tiempo de existencia de
un ser (desde el nacimiento).
Normalmente la edad se expresa en aos, pero en
ocasiones puede ser en meses o incluso das (En qu caso
se usa mucho esto?).
Hace 7 aos
PRESENTE
____
PASADO
20
Hace 3 aos
Hace 2 aos
Hace 1 ao
Hoy
Dentro de 1 ao
Dentro de 2 aos
Dentro de 3 aos
-7
+7
Como vemos, la edad actual es: 20 + 7 = 27 aos
Armando Daniela
15
12
16
13
17
14
18
15
19
16
20
17
18
21
Hace 8 aos
PASADO
-8
+15
PRESENTE
Dentro de
15 aos
FUTURO
32
-15
23
Colegio TRILCE
Edades y Precios
Como vemos, la edad actual es: 32 - 15 = 17 aos
Hace ocho aos tuve: 17 - 8 = 9 aos
Por ello:
De donde deducimos:
Hace 4 aos
-4
+6
PASADO
PRESENTE
Dentro de
6 aos
Por lo tanto:
15
FUTURO
15
10
(Observa que desde el "pasado" hasta el "futuro" han
pasado: 4 + 6 = 10 aos)
PRESENTE
PASADO
= 15
= 10
Lidia
20
Karn
= 10
= 20
De donde:
Como hemos obtenido que dos
equivalen a 10,
= 20
Hace 4 aos
+6
-4
PRESENTE
PASADO
5
Dentro de
6 aos
FUTURO
5
5
5
= 15
10
10
10
+4
Por ello Anita tiene: 5 + 4 = 9 aos (Observa que,
efectivamente, dentro de seis aos tendr 15, el triple
de 5, que era la edad que tena hace cuatro aos).
PRECIOS
Las principales relaciones que debemos tener en cuenta
para problemas acerca de precios son:
Pv = Pc + G
Pv = Pc - P
PASADO
Fernando
20
Julio
Pv = Pf - D
Donde:
PRESENTE
Pv:
Precio de venta
Pc:
Precio de costo
Pf:
G:
Ganancia
P:
Prdida
D:
Descuento
Primer ao de secundaria
Edades y Precios
5. Si dentro de nueve aos tendr el doble de la edad que
tuve hace ocho aos, cuntos aos tengo?
1. Si vendo un objeto en S/.3 500, gano S/.1 250. Cunto
me cost dicho objeto?
a) 23 aos
d) 26
Pv = 3 500; G = 1 250; Pc = ?
a) S/.8 420
d) 5 700
a) S/.6 400
d) 4 400
a) $54
d) 57
$4 000
por ello:
= 2 000
a) $66
d) 69
c) 38
c) 56
b) 67
e) 70
c) 68
b) 18
e) 15
b) 20
e) 26
c) 17
a) 15 aos
d) 12
b) 25
e) 28
c) 20
c) 22
a) 4
d) 10
b) Pierde, S/.300
d) Pierde, S/.310
Bloque II
a) 11 aos
d) 14
b) 55
e) 58
a) Gana, S/.300
c) Gana, S/.310
e) Ni gana ni pierde
a) 18 aos
d) 24
c) 3 400
Bloque I
a) 19 aos
d) 16
b) 5 400
e) 2 400
a) 32 aos
d) 25
c) 760
Un tercio
= 4 000
b) 8 400
e) 8 200
Observa que:
c) 25
b) 24
e) 27
b) 6
e) 12
c) 8
c) 13
25
Primer ao de secundaria
Edades y Precios
a) 10
d) 12
b) 5
e) 15
c) 8
a) 10 aos
d) 14
b) 12
e) 15
b) 18
e) 24
c) 13
-
b) 26 980
e) 27 050
a) 15 aos
d) 24
b) Pierde, S/.74
d) Pierde, S/.78
b) 240
e) 247
a) 15 y 10
d) 20 y 25
b) 2
e) 10
a) 20
d) 30
c) 297
b) 200
e) 900
b) 10 y 5
e) 20 y 5
c) 20 y 30
b) 24
e) 32
c) 26
c) 6
b) 500
e) 600
c) 480
c) 22
c) 29 330
b) 20
e) 25
b) 25
c) 30
e) No se puede saber
a) 24 aos
d) 36
c) 20
c) 11
b) 12
e) 16
c) 750
a) S/.117
d) 125
Bloque III
b) 112
e) 107
c) 93
Primer ao de secundaria
Edades y Precios
a) 120
d) 150
b) 132
e) 162
c) 144
a) S/.10
d) 2
b) 12
e) 3
c) 1
a) S/.14
d) 15,50
b) 18,50
e) 17
c) 13
Autoevaluacin
1. Seala las afirmaciones falsas:
a) 8 aos
d) 20
b) I y II
e) Todas
b) 25
e) 22
c) 14
c) Slo I
a) S/. 9 461
d) 10 893
b) 10
e) 28
b) 6 597
e) 8 455
c) 8 029
c) 24
a) $1 200
d) 2 400
27
b) 1 125
e) 1 300
c) 2 250
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Falsa suposicin
TRILCE
Captulo VII
Ms que frmulas
A veces en las clases se suele escuchar que los alumnos
quieren ahorrarse el trabajo de pensar en lo que se hace, y
slo piden una frmula que lo resuelva todo "de frente". No
es algo nuevo, ya Einstein deca que "la mente de un joven
no debe atiborrarse con datos, nombres y frmulas, cosas
todas que puede encontrar en los libros (...). Los aos de
estudio deben emplearse nicamente para ensear a pensar
al joven, para darle un entrenamiento que ningn manual
puede sustituir". As que, a poner empeo en clase, ya que
las matemticas son mucho ms que slo frmulas ...
24 2 = 12
Quiere decir que, del total de los 20 alumnos que al inicio
supuse que tenan 12 aos, he cambiado a 12 de ellos por
alumnos de 14, por lo que ahora tendr 12 alumnos de 14
aos y el resto (20 - 12 = 8) sern los que tienen 12 aos.
Comprubalo!
Suma de las edades de los ocho
alumnos de 12 aos:
12 x 8 =
20 x 12 = 240
14 x 12 =
+
___________
=
264 - 240 = 24
Aqu viene lo ms importante: Por qu nos falta 24?.
Simplemente porque al inicio supusimos que todos los
alumnos tenan 12 aos y esto no es cierto (recuerda
que algunos tienen 14), as que cambiemos algunos de los
alumnos de 12 por otros de 14, hasta que lleguemos a lo
pedido ... Cmo saber cuntos?. Cambimoslos de uno
en uno, as, si saco un alumno de 12 aos, el total disminuye
en 12, pero al poner uno de 14 en su lugar, aumentar en
14, as que el total aumentar en:
14 - 12 = 2
29
Colegio TRILCE
Falsa suposicin
N de alumnos de 14 aos:
E.T. 24
=
= 12
E.U.
2
a) 8
d) 11
Falsa Suposicin:
Error Total:
Error Unitario:
F.S. = 30 x 2 = 60
E.T. = 68 - 60 = 8
E.U. = 4 - 2 = 2
N de conejos:
E.T. 8
= =4
E.U. 2
a) 3
d) 6
68 patas
Correctas (5 puntos)
Equivocadas (-2 puntos)
a) 15
d) 25
F.S. = 40 x 5 = 200
E.T. = 200 - 95 = 105
E.U. = 5 - (-2 ) = 7
N preguntas equivocadas:
E.T. 105
=
= 15
E.U.
7
a) 9
d) 12
a) 4 y 8
d) 6 y 6
b) 10
e) 13
c) 11
b) 10 y 2
e) 7 y 5
c) 9 y 3
b) 8
e) 9
c) 12
a) 5
d) 7
b) 10
e) 6
c) 8
c) 5
c) 24
Bloque I
a) 10
d) 6
b) 26
e) 20
a) 10
d) 6
b) 4
e) 7
c) 5
95 puntos
Falsa Suposicin:
Error Total:
Error Unitario:
a) 3
d) 6
b) 4
e) 7
40 preguntas
c) 10
30 animales
b) 9
e) 12
a) 19
d) 21
c) 8
30
b) 72
e) 23
c) 17
Primer ao de secundaria
Falsa suposicin
Bloque II
b) 14
e) 8
c) 10
a) S/.48
d) 42
b) 35
e) 40
b) 70
e) 100
c) 33
a) 46
d) 2
b) 3
e) 2
c) 80
a) 2
d) 13
b) 48
e) 70
b) 10
e) 4
b) 20
e) 60
c) 5
c) 30
b) Slo II
e) Todas
c) I y II
c) 20
a) Slo I
d) I y III
b) 16
e) 9
c) 4
c) 36
Bloque III
b) 40
e) 32
c) 36
b) 84
e) 72
b) Slo III
e) Todas
c) I y II
c) 30
31
Primer ao de secundaria
Falsa suposicin
a)
b)
c)
d)
e)
Universitarios, 35
Universitarios, 30
Adultos, 30
Adultos, 25
Adultos, 35
b) 5
e) 3
a)
b)
c)
d)
e)
c) 0
b) 70
e) 10
a) 12
d) 6
b) 176
e) 202
b) 9
e) 8
c) 11
c) 30
a) 12
d) 106
b) 144
e) N.A.
c) 38
c) 230
a) 96
d) 156
b) 106
e) N.A.
c) 100
Autoevaluacin
1. En una granja hay 20 animales, entre vacas y gallinas. Si
se cuentan 48 patas de animales, cuntas gallinas hay?
a) 16
d) 8
b) 12
e) 4
c) 10
a) Billetes de S/.20 - 3 ms
c) Billetes de S/.20 - 6 ms
e) Igual de los dos
b) 25
e) 10
c) 20
b) 52
e) 39
b) Billetes de S/.50 - 3 ms
d) Billetes de S/.50 - 6 ms
c) 48
Son ciertas:
a) Slo I
d) I y III
32
b) Slo III
e) Todas
c) I y II
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Repaso
TRILCE
Captulo VIII
Problemas para la clase
Bloque I
b) 53
e) 63
a) S/.205
d) 684
c) 55
b) 12
e) 32
a) $250
d) 600
c) 18
b) 11
e) 14
b) 24
e) 33
a) 20
d) 19
b) 1
e) 5
c) 27
a) 6
d) 9
b) 125
e) 100
c) 3
a) 6
d) 9
c) 115
b) 11 500
e) 12 500
c) 4 800
b) 1 870
e) 1 800
c) 2
b) 7
e) 10
c) 8
b) 7
e) 5
c) 22
b) 21
e) 18
c) 400
c) 12
b) 300
e) 800
Bloque II
c) 834
b) 620
e) 784
a) 52
d) 30
c) 1 980
33
b) 50
e) 28
c) 40
Colegio TRILCE
Repaso
5. Una computadora cuesta $400 ms 2/3 de su valor,
cunto se deber pagar por dos computadoras?
a) $1 200
d) 2 000
b) 800
e) 2 400
c) 1 600
a) 2
d) 5
b) 3
e) 6
b) 7
e) 4
c) 4
c) 4
a) 12
d) 15
b) 3
e) 6
b) 13
e) 16
c) 14
c) 8
a) $ 200
d) 400
b) 250
e) 150
c) 300
34
Primer ao de secundaria
Repaso
C
A
G
N
U
O
Y
M
L
O
H
S
I
H
C
E
C
A
R
G
J
A
G
L
A
O
N
I
C
E
D
E
T
E
S
A
L
I
A
A
A
U
R
N
A
T
R
L
M
A
R
I
A
A
G
N
E
S
I
Y
Y
U
A
O
E
C
A
Y
A
K
S
V
E
L
A
V
O
K
A
I
F
O
S
N
L
S
E
L
P
G
R
A
C
E
M
U
R
R
A
Y
L
E
S
S
N
R
E
H
T
E
O
N
Y
M
M
E
C
S
J
H
L
E
R
M
G
E
E
I
S
S
A
B
A
R
U
A
L
C
A
A
I
U
O
M
U
O
G
E
S
E
I
N
U
I
O
A
E
I
H
E
V
L
C
N
A
J
E
N
U
O
L
S
I
T
N
I
F
S
S
A
A
I
B
A
A
T
E
D
I
E
P
L
D
C
I
A
T
U
U
A
R
I
E
E
P
R
O
R
N
B
R
H
S
E
A
N
L
N
E
M
N
L
Y
R
R
A
D
D
E
I
E
L
I
O
S
B
I
T
A
N
A
C
O
M
N
E
N
A
O
S
N
D
I
E
M
C
C
E
U
E
T
R
A
T
N
O
R
Y
B
A
D
A
A
U
G
E
A
H
U
D
L
E
I
R
T
S
Y
T
C
O
S
E
K
D
E
E
R
R
I
C
A
L
D
A
O
E
P
N
A
V
O
J
K
A
R
T
R
V
T
P
L
M
I
E
D
L
A
F
U
A
R
D
E
O
R
A
E
M
T
E
A
N
O
V
S
I
I
N
E
M
H
I
A
U
R
L
G
R
A
U
S
T
I
S
R
A
N
N
G
C
A
C
O
V
L
I
O
E
B
I
A
P
I
D
D
E
B
O
E
A
I
N
I
L
I
E
N
V
D
E
N
N
I
A
E
E
M
E
V
H
S
A
U
M
I
N
R
T
N
L
I
S
G
T
D
S
O
O
R
E
E
S
L
E
Y
L
C
S
O
A
I
L
O
A
A
I
E
R
S
Y
L
R
C
S
L
T
E
I
I
Y
E
H
I
F
U
G
O
L
I
Y
V
L
S
O
A
T
C
A
N
T
O
R
R
M
I
S
O
N
E
O
R
I
A
H
T
N
E
A
N
Y
U
O
L
I
E
A
S
R
I
M
N
A
D
N
E
T
T
O
N
D
M
V
S
S
K
H
R
A
A
S
A
S
M
A
A
L
O
I
S
T
R
O
O
P
I
Y
35
Primer ao de secundaria
NDICE
Aritmtica
Captulo
Pg.
I. Divisibilidad I ..................................................................................................................... 3
II. Divisibilidad II .................................................................................................................... 7
III. Divisibilidad III ................................................................................................................. 11
IV. Nmeros primos y compuestos .......................................................................................... 15
V. Mximo Comn Divisor y Mnimo Comn Mltiplo I .............................................................. 19
VI. Mximo Comn Divisor y Mnimo Comn Mltiplo II ............................................................. 23
VII. Repaso ........................................................................................................................... 27
Departamento de Publicaciones
TRILCE
COSI1SLIAR3B-04.p65
Divisibilidad I
COLEGIO
TRILCE
Captulo I
La divisibilidad es una parte de la teora de los nmeros
que analiza las condiciones que debe tener un nmero para
que sea divisible por otro.
Y cundo un nmero es divisible por otro? se dice que
"A" es divisible por "B", si al dividir "A" entre "B" la divisin
resulta EXACTA (cociente entero y residuo cero).
B
A
q
0
d) 7 :
____________________________________
e) 13 :
____________________________________
2. DIVISOR DE UN NMERO
Un nmero "B" es divisor de "A", si "B" est contenido
en "A" un nmero exacto de veces. Los divisores tambin
reciben el nombre de FACTORES.
Cociente entero
Ejemplos:
Residuo cero
a. 13 es divisor de 39
b. 5 es divisor de 20
Ejemplos:
a. 91 es divisible por 7; pues:
91 7
0 13
a) 12 : ____________________________________
b) 18 : ____________________________________
143 11
33 13
c) 20 : ____________________________________
d) 24 : ____________________________________
e) 72 : ____________________________________
Observaciones:
Ejemplos:
a. 91 es mltiplo de 7, pues: 91 = 13 (7)
b. 111 es mltiplo de 37, pues: 111 = 3(37)
Notacin:
A =B
En resumen:
Se lee:
"A" es mltiplo de "B"
Ntese que: "A" es divisible por "B"
A =B
____________________________________
b) 2 :
____________________________________
c) 5 :
____________________________________
Se lee:
Colegio TRILCE
Divisibilidad I
Problemas para la clase
Nivel I
a) 18
d) 21
a) 35 = 5 ................................(W)
b) 19
e) N.A.
c) 20
b) 5 = 15 ................................ (W)
c) 48 = 4 ............................... (W)
a) 24
d) 27
b) 25
e) N.A.
c) 26
e) 48 = 9 ............................... (W)
a) 25
d) 22
b) 2
e) 5
b) 10
e) 7
Ejemplos:
c) 9
a) 24 no es mltiplo de 5, pues:
24 5
4 4
b) 3
e) 6
c) 23
Observacin
Si un nmero no es divisible por otro, entonces se podr
encontrar su residuo.
c) 3
b) 24
e) 21
c) 4
residuo
o
se puede escribir: 24 = 5 + 4
5. Relaciona correctamente:
b) 28 = 9 + 1 28 = 9 8
0 091
Es un mltiplo de 8
1 154
Es un mltiplo de 3
Nivel II
2 000
Es un mltiplo de 13
1 941
Es un mltiplo de 11
c) 35 = 8 + 3 35 = 8 5
a) 25 = 7 + 3 ...................(W)
II. 1 000
IV. 7 580
b) 1
e) 19
b) 32 = 9 + 5 ...................(W)
o
c) 51 = 5 4 ....................(W)
c) 10
d) 90 = 7 1 ....................(W)
b) 6
e) 3
e) 87 = 10 + 7 ..................(W)
c) 5
f) 101 = 9 + 3 ..................(W)
Primer ao de secundaria
Divisibilidad I
2. Hallar un valor de "x", si:
128 = 11 + x
a) 4
d) 7
b) 5
e) 8
a) 4
d) 3
c) 6
b) 5
e) 2
c) 6
b) 7
e) 11
a) 5
d) 8
c) 6
b) 6
e) 9
c) 7
b) 4
e) 7
a) 9
d) 6
c) 3
III. 878
IV. 753
a) Slo I
d) I y III
b) Slo II
e) N.A.
c) 7
b) 8
e) 10
b) 24
e) N.A.
c) 108
a) 88
d) 120
b) 68
e) 100
c) 90
Autoevaluacin
o
a) 4
o
d) 4 + 3
b) 4 +1
c) 4 - 1
a) 0
d) 3
e) 4 + 2
b) 1
e) 4
c) 2
o
b) 43 456
e) 50 561
a) 17
d) 20
c) 51 103
b) 18
e) 21
c) 19
b) 18
e) 16
c) 15
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Divisibilidad II
Captulo II
Problemas para la clase
Nivel I
a) 65
d) 60
b) 30
e) 25
c) 35
8a + 1 = 7
7a + 5 = 9
3. Si: a < 10, hallar la suma de valores que puede tomar en:
a) 100
d) 115
3a + 1 = 7
4. Si:
b) 95
e) 90
c) 105
(5 + a) 7 3 = 5
a) 35
d) 90
b) 60
e) 50
c) 70
3p + 19 = 4
6. Hallar el menor dgito "a" que cumpla:
o
118a + 271 = 11
a) 21
d) 42
83a + 40 = 13
b) 23
e) 24
c) 35
a) 25
d) 80
127n = 17
9. Hallar "p", si se cumple:
35p9 = 13
10.Calcular "a", si se cumple que:
b) 70
e) 90
c) 60
1a + 2a + 3a + 4 a = 7
Nivel II
1. A una fiesta acudieron 100 personas y se sabe que los
3
de los hombres son casados, adems la quinta parte
13
de los hombres usan lentes. Cuntas mujeres asistieron
a) 25
d) 42
a dicha reunin?
b) 37
e) 49
c) 41
Colegio TRILCE
Divisibilidad II
7. En el ltimo examen de admisin a la UNMSM ingresaron
2a42 = 17
a) 0
d) 3
b) 140
e) N.A.
c) 2
b) 1
e) 4
1a12 + 40 = 13
c) 175
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 15
d) 40
b) 25
e) 45
17p1 + 777 = 7
c) 35
a) 5
d) 9
b) 105
e) N.A.
1a + 2a + 3a + 4 a + 5a = 37
a) 1
d) 7
c) 135
b) 3
e) 9
c) 5
1a + 2a + 3a + ... + 9a = 13
zapatillas?
b) 40
e) 90
c) 7
a) 20
d) 80
b) 4
e) 3
a) 3
d) 7
c) 60
b) 4
e) N.A.
c) 5
Nivel III
1a + 2a + 3a + ... + 9a = 7
a) 3
d) 9
275 a + 448 = 9
d) 36
e) 38
c) 8
a) 32
b) 4
e) N.A.
a) 1
d) 5
c) 35
b) 2
e) N.A.
c) 3
45 ab = 19 + 3
b) 236
e) N.A.
c) 168
b) 83
d) 91
e) 99
c) 89
Primer ao de secundaria
Divisibilidad II
Autoevaluacin
1. Sabiendo que "a" es una cifra, cuntos valores puede
tomar en la siguiente igualdad?
2
son hinchas del Alianza
13
Atltico. Cuntas mujeres hay en dicha aula?
la mitad usan lentes y los
13a + 1 = 3
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 26
d) 30
o
b) 14
e) 16
c) 24
a) 11
d) 14
b) 12
e) 15
1 001 a + 298 = 9
c) 13
a) 0
d) 3
b) 3
e) 4
b) 1
e) 4
c) 2
c) 6
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Divisibilidad III
Captulo III
CRITERIOS DE DIVISIBILIDAD
Problema resuelto
Si: 4x327 = 9 4 + x + 3 + 2 + 7 = 9
DIVISIBILIDAD POR 2
Un nmero es divisible por 2 cuando su ltima cifra es
CERO o PAR.
x + 16 = 9
Y como "x" es una cifra: x = 2, pues: 2 + 16 = 18 (que
o
es un 9 )
o
abcd = 2 d = 0; 2; 4; 6 u 8
DIVISIBILIDAD POR 5
Un nmero es divisible por 5, cuando su ltima cifra es
0 5.
DIVISIBILIDAD POR 4
Un nmero es divisible por cuatro, cuando las dos
ltimas cifras del numeral forman un mltiplo de cuatro
o
abcd = 5 d = 0 d = 5
DIVISIBILIDAD POR 25
Un nmero es divisible por 25, si sus dos ltimas cifras
o
forman un 25 o terminan en dos ceros.
abcde = 4 de = 4
DIVISIBILIDAD POR 8
Un nmero es divisible por ocho, cuando sus tres ltimas
cifras del numeral forman un mltiplo de ocho.
o
Problema resuelto
abcde = 8 cde = 8
DIVISIBILIDAD POR 3 9
Un nmero es divisible entre 3 9, si y slo si la suma
de sus cifras es divisible entre 3 9 respectivamente.
Solucin:
o
abcd = 3 a + b + c + d = 3
La suma de valores: 2 + 7 = 9
abcd = 9 a + b + c + d = 9
DIVISIBILIDAD POR 6
Un nmero es divisible por 6 si lo es por 2 y 3 a la vez.
Ejemplos:
o
a) 35 184 es 3 ? y 9 ?
De "3": s, porque: 3 + 5 + 1 + 8 + 4 = 21 y 21 = 3
Ejemplo:
abcd = 6 d = 0; 2; 4; 6 u 8 y adems: a + b + c + d = 3
a) 51 372 es 6 ?
Veamos:
b) 35 874 es 3 ? y 9 ?
De "3": s, pues: 3 + 5 + 8 + 7 + 4 = 27 = 3
Es 3 ? S, pues: 5 + 1 + 3 + 7 + 2 = 18 = 3
De "9": s, pues: 27 = 9
11
Colegio TRILCE
Divisibilidad III
DIVISIBILIDAD POR 7
Un nmero ser divisible por 7 si cumple con la siguiente
regla:
Veamos:
1; 3; 2; - 1; - 3; - 2; 1; 3; 2; - 1; - 3; - 2; ... etc.
* Sumamos los nmeros enteros obtenidos. Si el
resultado final es CERO o mltiplo de 7, el nmero
dado ser entonces divisible por 7.
Ejemplo:
Es 626 934 divisible por 7?
62693 4 8
6268 5 10
625 8 16
60 9 18
42 = 7
Veamos:
-2
-3
-1
-12
-6
-6 +18 +9 +4
DIVISIBILIDAD POR 11
Un nmero ser divisible por 11 si la suma de sus
cifras de orden impar (empezando por la derecha)
menos la suma de las cifras de orden par, resulta ser
cero o mltiplo de 11.
Ejemplo:
Es 9 873 226 divisible por 11?
- 12 - 6 - 6 + 18 + 9 + 4 = 7
* Otro mtodo:
Un nmero es divisible por 7, si cuando al nmero de
decenas del nmero le restamos el doble de su cifra de
unidades resulta un nmero multiplo de 7.
son 4 ?
b) 24 y 41
d) 12; 24 y 38
a) 0
d) 3
b) 1
e) 4
c) 2
b) 1
e) 4
c) 2
a) 0
d) 3
12
b) 1
e) 4
c) 2
Primer ao de secundaria
Divisibilidad III
5. Si se tienen los nmeros:
a) 6
d) 9
I. 12 345
II. 43 927
III. 78 900 991
2nnmx = 2
b) Slo II
e) Ninguno
a) 10
d) 18
c) Slo III
b) 12
e) 6
a) 1 000
c) 2 410
e) Ninguno
29 a2 = 4
a) 25
d) 20
b) 1 000 y 2 410
d) 2 420
a) 00
d) 85
c) 6
a) 6
d) 3
2a00 a
c) 4
a) 0
d) 6
b) 4
e) 9
c) 5
b) 0
e) 6
c) 4
4 a21 = 3
a) 10
d) 7
aa682 = 3
b) 2
e) 6
b) 5
e) 2
12383 x
a) 1
d) 5
c) 50
c) 5
a) 2 4
d) 2 6
b) 25
e) 75
b) 0
e) 8
c) 23
272mab = 25
2345 a
b) 0
e) 4
b) 24
e) 18
a) 0 5
d) 2
c) 20
a) 5
d) 9
c) 8
b) 7
e) 2
b) 3
e) 13
c) 15
9. Calcular A + B, si:
c) 3
Nivel II
a) 12
d) 18
234 a
a) 2
d) 4
b) 3
e) 6
b) 15
e) 20
c) 16
5a2a3 = 11
a) 2
d) 4
b) 9
e) 5
c) 3
7439a
13
Primer ao de secundaria
Divisibilidad III
Nivel III
2aa6 = 8
b) 9
e) 4
a) 5
d) 8
c) 7
b) 36
e) 0
a) 2
d) 5
c) 28
c) 3
a) 2
d) 8
b) 2
e) 6
b) 1
e) 6
c) 7
b) 10
e) 4
c) 4
b) 5
e) N.A.
c) 4
o
a) 3
d) 7
222
...
22
entre 9
b) 4
e) 9
c) 6
40 cifras
a) 6
d) 9
b) 8
e) 0
c) 1
12 cifras
a) 2
d) 7
b) 1
e) 8
b) 4
e) N.A.
c) 5
c) 5
6. Hallar A - B, si:
a) 3
d) 8
b) 4
e) 9
c) 7
b) 15
e) 30
c) 25
Autoevaluacin
o
12aaa = 9
a) 15
d) 18
b) 16
e) 19
a) 2
d) 5
c) 17
a) 0
d) 3
x28 = 8
b) 25
e) N.A.
c) 4
a) 20
d) 24
b) 3
e) 7
b) 1
e) 4
c) 2
c) 22
a) 0
d) 3
14
b) 1
e) 6
c) 2
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Nmeros primos
y compuestos
TRILCE
Captulo IV
EL UNO
Tiene un slo divisor
ZZ+
Nmeros
simples
Ejemplo:
Descomponer cannicamente 1 800
1 800
900
450
225
75
25
5
1
1. Nmeros Primos
Son aquellos nmeros que tienen slo dos divisores.
Ejemplos:
Nmero Primo
Divisores
2
3
5
7
11
13
.
.
.
1; 2
1; 3
1; 5
1; 7
1; 11
1; 13
.
.
.
4
12
30
25
40
120
60
30
15
5
1
Divisores
1; 2;
1; 2;
1; 2;
1; 5;
1; 2;
4
3; 4; 6; 12
3; 5; 6; 10; 15; 30
25
4; 5; 8; 10; 20; 40
2
3
1
1
2
120 = 2 x 3 x 5
2 Luego:
+1
+1
+1
3
C.D. (120) = 4 x 2 x 2= 16
5
... 120 tiene 16 divisores
0
1800 = 2 x 3 x 5
Luego:
* Observacin:
La unidad no es primo ni compuesto, es simplemente
un divisor.
Nmero
6
15
20
2. Nmeros Compuestos
Son todos aquellos nmeros que tienen ms de dos
divisores.
Ejemplo:
Nmero Compuesto
2
2
2
3
3
5
5
Divisores
1; 2; 3; 6
1; 3; 5; 15
1; 2; 4; 5; 10; 20
* Nota:
6; 15 y 20 son PESI
6 y 20 no son PESI
15 y 20 no son PESI
Total de divisores
Total de
Total de
de un nmero = divisores + divisores + Unidad
(C.D)
primos
compuestos
15
Colegio TRILCE
Nivel II
Nmero
Primo
a) 16
d) 24
Compuesto
57
91
153
a) 20
d) 36
509
Primo
Compuesto
519
a) 2
d) 4
123
179
a) 1
d) 4
b) 3
e) 1
c) 8
b) 512
e) 720
a) 18
d) 16
c) 3 600
a) 15
d) 13
III. 128
b) 19
e) 21
c) 20
b) 10
e) 14
c) 12
7. Sea:
c) 3
b) 2
e) 5
I. 28
c) 24
599
I. 240
b) 22
e) 30
413
a) 120
d) 1 620
c) 20
2. Dado el nmero: N = 22 x 33 x 51
Cuntos divisores tiene?.
1 001
Nmero
b) 18
e) 12
A = Cantidad de divisores de 20
B = Cantidad de divisores de 42
III. 48
a) 18
d) 14
b) 16
e) 10
c) 12
b) 85
e) 84
c) 81
I. 91
IV. 63
II. 29
V. 89
III. 37
a) 63
d) 164
b) 91
e) 192
c) 154
Primer ao de secundaria
b) 12
e) 15
c) 13
a) 1
d) 4
b) 1
e) 4
a) 1
d) 4
c) 2
b) 20
e) 28
c) 26
a) 10
d) 16
a) 20
d) 25
b) 129
e) 130
a) 4
d) 7
a) 3
d) 12
a) 18
d) 27
c) C
b) 6
e) 2
a) 3
d) 6
c) 8
b) 2
e) 5
a) 11
d) 14
c) 3
b) 2
e) 5
b) 10
e) 13
c) 11
b) 15
e) 21
c) 9
b) 4
e) 8
c) 5
b) 12
e) 15
c) 13
c) 6
b) 5
e) 8
c) 15
A = 22 x 33 x 51
B = 24 x 32 x 72
C = 2 400
b) B
e) A y C
b) 10
e) 30
c) 131
a) A
d) A y B
c) 14
c) 4
b) 12
e) 18
c) 3
13. Sea:
A = Cantidad de divisores de 36
B = Cantidad de divisores de 30
a) 3
d) 5
b) 2
e) 6
Nivel III
c) 3
b) 2
e) 5
c) 3
a) 27
d) 18
17
b) 24
e) 9
c) 21
Primer ao de secundaria
Divisibilidad III
9. Si: M = 12.20n tiene 24 divisores ms que 672 280,
hallar el valor de n.
a) 2
d) 5
b) 3
e) 6
c) 4
a) 3
d) 6
b) 4
e) 7
c) 5
Autoevaluacin
b) 51
e) 1 001
c) 91
b) 54
e) 12
b) 25.3.52
e) N.A.
c) 25.32.52
c) 11
b) 12
e) 18
c) 10
18
b) 26
e) 18
c) 30
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Captulo V
"TPICO"
Ejemplo:
Dados los nmeros 8; 12 y 20, cul es su mximo comn
divisor?
Divisores de 8
Divisores de 12
1 ;
2 ; 3; 4 ; 6; 12
Divisores de 20
1 ;
2 ; 4 ; 5; 10; 20
2 ; 4 ;8
586 ovejas.
1 ;
Usted es matemtico.
Caramba! Ha acertado. Pero no acierto a comprender
cmo, cualquiera con buen ojo para los nmeros podra
haber contado sus ovejas.
S, s, pero slo un matemtico hubiera sido capaz, entre
586 ovejas, de llevarse el perro.
NMERO
DIVISORES
72
38
45
36
40
32
27
18
30
19
Colegio TRILCE
M.C.D. y m.c.m. I
Ahora, halla el MCD de los nmeros pedidos usando lo
que hemos aprendido.
NMEROS
36
40
38
72
45
72
DIVISORES COMUNES
24
12 2
6 2
3 3
MCD
y 27
y 18
y 30
y 40
y 30
y 32
24 = 23 x 3
NMEROS 5 y 3 6 y 3 12 y 4 7 y 8 18 y 3
MCD
NMEROS 18 y 6 24 y 5 16 y 12 20 y 12 9 y 11
MCD
36
18
9
2
3
3
1
36 = 22 x 32
2 x 3 x 5
NMEROS 12 y 25 13 y 14 32 y 12 30 y 18 45 y 20
MCD
2 x 3
2 x 3 = 12
2 x 3
2
ste es el
MCD(60; 24; 36)
60 - 24 - 36 2
30 - 12 - 18 2
15 - 6 - 9 3
5 - 2 - 3
60
30
15
5
1
3
5
2 x 3 = 12
MCD(60; 24; 36)
60 = 22 x 3 x 5
c) 54; 80 y 64
b) 32; 40 y 50
d) 35; 70 y 80
e) 18; 60 y 54
* Actividad sugerida: Existen por lo menos dos formas ms de hallar el M.C.D. de dos nmeros (Ojo, slo dos nmeros)
Podras averiguar cmo se hace alguna de ellas?
20
Primer ao de secundaria
M.C.D. y m.c.m. I
Ahora, halla el mcm de los nmeros pedidos, aplicando
lo que hemos aprendido.
mcm
6y8
Ejemplo:
Dados los nmeros 3; 4 y 6, cul es su mnimo comn
mltiplo?
MLTIPLOS COMUNES
NMEROS
15 y 16
16 y 8
18 y 32
15 y 20
24 y 16
NMEROS
5y3
6y2
12 y 4
7y8
3y4
3y9
6y7
10 y 5
mcm
NMEROS 18 y 3 18 y 6
mcm
NMEROS 17 y 3 6 y 8 2 y 11 4 y 10 6 y 3 9 y 10
Propiedades
mcm
- Descomposicin cannica:
12 2
6 2
3 3
1
NMERO
20 2
10 2
5 5
1
8
12
15
18
16
12 = 22 x 3
20 = 22 x 5
30 2
20
15 3
24
32
5 5
1
36
-
21
30 = 2 x 3 x 5
M.C.D. y m.c.m. I
2
Ejercicios
2 x 3
2 x 3 x 5 = 60
2 x 5
2 x 3 x 5
ste es el
mcm(12; 20; 30)
a) 60 y 90
-
12 - 20 6 - 10 3 - 5 1 - 5 1
1
30 2
15 2
15 3
5 5
1
b) 32; 40 y 50
c) 54; 80 y 64
d) 18; 64 y 72
e) 35; 70 y 80
2 x 3 x 5 = 60
mcm(12; 20; 30)
Autoevaluacin
1. Seala las afirmaciones falsas:
b) I y II
e) Todas
a) 6
d) 3
a) 3 528
d) 2 538
c) Slo I
b) 3 582
e) 2 358
c) 5 832
c) 4
a) Slo III
d) I y III
b) 12
e) 2
a) 244
d) 82
b) 242
e) 241
c) 84
c) Slo I
22
Primer ao de secundaria
En un globo.
TRILCE
Problemas resueltos
"PERDIDOS EN GLOBO"
COLEGIO
Colegio TRILCE
M.C.D. y m.c.m. II
Problemas para la clase
Nivel I
b) 2
e) 4
a) 21
d) 24
c) 3
b) 2
e) No hay
c) 4
a) 2
d) 5
b) 3
e) 18
b) 70
e) 360
b) 2
e) 7
a) 80
d) 40
c) 6
b) 8
e) 2
a) 10
d) 210
b) 11
e) 1
b) 4
e) 12
b) 35
e) 420
c) 70
a) 0
c) 390
e) No tienen MCD
c) 5
b) 65
d) 195
c) 6
b) 2 688
e) 118
c) 672
c) 2
b) 18 200
e) 13 650
c) 4 550
c) 160
c) 120
b) 320
e) 20
c) 4
b) 3
e) 6
Nivel II
c) 23
b) 22
e) 25
c) 6
a) 12
d) 24
24
b) 8
e) 48
c) 16
Primer ao de secundaria
M.C.D. y m.c.m. II
7. Cul es el menor nmero que al dividirlo entre 7; 5 y
4, siempre da residuo 2?. Da como respuesta la suma
de sus cifras.
a) Menos de 6 b) 6
d) 8
e) Ms de 8
c) 7
a) 32
d) 35
b) 351
e) 350
b) 36
e) 60
a) 1
d) 4
c) 371
b) 13
e) 16
a) 324 m2
d) 36
c) 18
c) 14
a) 1 720 cm2
d) 1 212
b) 257
e) 243
a) 80
d) 60
b) 11
e) 14
c) 289
b) 2 610
e) 9 600
c) 2 010
b) 56
e) 96
c) 72
c) 247
a) 25
d) 15
b) 400
e) 18
c) 3
Nivel III
a) 2 145
d) 4 290
b) 2
e) 5
c) 34
b) 33
e) 36
b) 35
e) 5
c) 45
c) 12
a) 1 de junio
c) 30 de mayo
e) 31 de mayo
25
b) 2 de junio
d) 29 de junio
Primer ao de secundaria
M.C.D. y m.c.m. I
Autoevaluacin
1. El producto de dos nmeros es 231 200, y su M.C.D. es
17. Cul es su m.c.m.?
a) 13 600
d) 20 400
b) 16 300
e) 8 600
c) 6 800
b) 60
e) 6
a) 35
d) 38
c) 144
b) 223
e) 233
c) 37
b) 36
e) 39
c) 243
a) 160
d) 104
26
b) 80
e) 40
c) 96
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Repaso
TRILCE
Captulo VII
Problemas para la clase
1. Indicar cuntos de los siguientes nmeros son divisibles
por 3.
I. 348
III. 3 331
a) 1
d) 4
II. 1 254
IV. 313 131
b) 2
e) Ninguno
a) 10
d) 11
c) 3
a) 8
d) 5
b) 5 014
e) 4 872
a) 598
d) 546
c) 548
b) 12 805
e) 214 801
a) 78
d) 146
c) 15 237 051
b) 77
e) 156
c) 144
a) 8
d) 2
b) 498
e) 564
c) 14
c) 6
a) 16
d) 12
b) 7
e) 4
c) 5 320
c) 13
b) 5
e) 15
c) 4
a) 105
d) 102
b) 104
e) 101
c) 103
sea 11 .
a) 4
d) 7
b) 5
e) 8
3a + 1 = 4
c) 6
a) 10
d) 16
b) 6
e) 28
c) 15
b) 4
e) 10
c) 8
a) 1
d) 6
27
b) 3
e) 7
c) 5
Colegio TRILCE
Repaso
15.Hallar la suma de los divisores primos de 80.
a) 2
d) 7
b) 3
e) 8
c) 5
a) 8
d) 6
Bloque II
a) Tienen igual b) 1
d) 3
e) 4
a) 60
d) 4
c) 2
I. 37
IV. 597
II. 93
V. 101
III. 1 001
a) 1
d) 4
b) 2
e) 5
c) 3
a) 216
d) 211
a) 2
d) 240
b) 1 728
e) 48
c) 120
c) 32
Rpta.: _______
c) Por qu el mcm de los nmeros 5; 6 y 7 es igual a
su producto?
Rpta.: ___________________________________
_________________________________________
c) 6
b) 4
e) 60
Rpta.: _______
c) 207
a) 12
d) 8
b) 225
e) 206
11.Responde:
c) 50
3. Se tiene el nmero: N = 25 x 3 x 72
b) 10
e) 24
b) 12
e) 25
a) 3
d) 34
c) 5
a) 18
d) 36
b) 3
e) 9
a) 10
d) 30
b) 36
e) 15
c) 20
c) 384
28
Primer ao de secundaria
NDICE
Aritmtica
Captulo
Pg.
I. Fracciones ........................................................................................................................ 3
II. Operaciones con nmeros fraccionarios ............................................................................... 9
III. Aplicacin de los nmeros fraccionarios ............................................................................. 17
IV. Complemento de fracciones .............................................................................................. 21
V. Expresin decimal de una fraccin ..................................................................................... 25
VI. Operaciones con nmeros decimales ................................................................................. 29
VII. Aplicacin de nmeros decimales a la resolucin de problemas ............................................ 33
VIII. Repaso ........................................................................................................................... 37
Departamento de Publicaciones
TRILCE
COSI1SLIAR4B-04.p65
Fracciones
COLEGIO
TRILCE
Captulo I
Cuando estudiamos el conjunto de los nmeros
naturales ( IN), vimos que era necesario extender dicho
conjunto a otro ms amplio que nos permita efectuar la
resta o sustraccin para todos los casos, apareciendo
entonces el conjunto de los NMEROS ENTEROS (ZZ).
23=
2
para cada nio
3
Qu es una fraccin?
Una fraccin es una divisin indicada de dos nmeros
enteros. En tal divisin, el divisor es diferente de cero.
Es decir:
a
, donde: b 0
b
1
1 8 8
de 8 =
= =4
2
2
2
1
1 15
de 15 =
=
3
3
3
3 20
de 20 =
=
5
5
a
es un operador que
b
multiplica por a y divide entre b.
Observacin: La fraccin
Fraccin propia
Se llama as cuando el numerador es menor que el
denominador, estas fracciones son menores que la
unidad.
Ejemplo: De un pastel tomamos las 3/4 partes.
5
6
Colegio TRILCE
Fracciones
l
Fraccin impropia
Se llama as cuando el numerador es mayor que el
denominador, estas fracciones son mayores que la
unidad.
Luego:
17
=
3
2
3
* Transformar
Transformacin a mixtos
2
3 5 + 2 17
=
3 =
3
3
1
es un nmero MIXTO,
2
Fracciones equivalentes
donde: la PARTE ENTERA es
la PARTE FRACCIONARIA es
Dos fracciones:
1
2
a
c
y
b
d
ad = bc
Ejemplo:
3
9
y
son equivalentes
5
15
3
9
=
porque: 3 15 = 9 5
5
15
45 = 45
Fraccin irreductible
17 3
15 5
2
Ejemplo:
3
5
Primer ao de secundaria
Fracciones
Simplificacin de fracciones
24
180
24
180
12
90
6
45
2
15
Paso 2:
5 100
=
9 180
Relacin de orden
n
2
72
=
5 180
7 105
=
12 180
7 3
;
9 5
Hacemos:
35 =
7
9
3
5
72
100 105
<
<
180 180 180
= 27
2
5
7
<
<
5
9
12
y como: 35 > 27
entonces:
7 3
>
9 5
......
3. Calcular:
3
a)
4
c)
5
b)
8
3
8
c)
......
......
b)
d)
a) los
5
de 32
8
b) los
2
de 12
3
c) la tercera parte de 51
.......
......
d) los
4
de 63
9
e) los
2
de 35
5
Primer ao de secundaria
Fracciones
4. Escribe como mixto las siguientes fracciones:
a)
8
5
b)
11
7
c)
13
2
d)
15
7
17
e)
5
141
11
h)
i)
78
25
51
j)
5
12
18
10
15
f)
20
23
7
5
g)
1
9
13
117
h)
13
9
9
7
137
f)
3
g)
e)
103
4
a)
14 9
7
;
y
17 13
10
b)
3 3
3
;
y
5 7
10
c)
4 3
3
;
y
9 8
10
d)
3 4 3
4
; ;
y
4 5 5
7
e)
2 3 4
5
; ;
y
3 4 5
6
a) 3
1
7
b) 7
2
3
Bloque II
c) 4
1
5
d) 2
2
7
1. Calcular
e) 5
1
9
f) 13
1
2
g) 21
2
3
h) 18
2
7
i) 19
1
3
j) 37
2
3
a) 744
d) 250
4
40
b)
75
100
c)
36
180
d)
16
64
72
e)
96
24
180
h)
253
69
i)
18
300
j)
768
512
a) 107
d) 213
3
5
c)
11
24
5
8
10
13
= 46
b) 207
e) 111
c) 117
11
a) 1
d) 2
a)
c) 644
2
de
9
64
f)
360
g)
b) 720
e) 764
a)
2
de 2 604
7
b)
3
51
2
33
d)
10
17
11
13
de 143 = 26
b) 5
e) 4
c) 3
a)
5
3
b)
2
7
d)
2
11
e)
c)
1
4
11
2
Primer ao de secundaria
Fracciones
5. Si simplificamos una fraccin, obtendremos 1/3. Si la
suma de sus trminos es 28, calcular su diferencia.
a) 10
d) 16
b) 14
e) 18
c) 15
b) 17
e) 26
a)
5
7
b)
3
19
d)
2
3
e)
5
29
c)
42
43
c) 22
a) S/.103
d) 91
b) 83
e) 102
c) 97
Autoevaluacin
1. Seala las afirmaciones verdaderas:
I.
II.
III.
4
2
es equivalente a .
15
7
a) 1
3
indica que hemos tomado 3 de 7 partes iguales
7
en que se divide la unidad.
d) 5
24
es lo mismo que 4 4 .
5
5
a) Slo III
d) I y III
b) II y III
e) Todas
1
2
c) Slo II
e)
c) 4
1
3
6
5
3 3
>
5 5
II. 0 es mayor que cualquier nmero racional negativo.
I.
9
18
es propia, y es equivalente a
.
8
16
II. Al simplificar una fraccin hasta que ya no se puede
III. 75
I.
3
5
> 75
4
6
a) FVF
d) FVV
b) VFF
e) FFF
c) VFV
4 12
=
5
x
nmero mixto.
b) II y III
e) Todas
1
3
11
12
a) Slo III
d) I y III
b)
c) Slo I
a) 10
d) 15
b) 4
e) 28
c) 1
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Captulo II
ADICIN EN NMEROS FRACCIONARIOS
a. De igual denominador
Para efectuar la suma o adicin de dos o ms fracciones
con igual denominador, se suman los numeradores y se
escribe el mismo denominador.
=
2
6
5
6
2
2
2
5
m.c.m. = 2 x 2 x 2 x 5 = 40
Entonces:
1 3
7
+ +
=
4 8 20
40
Ejemplo:
3
5
2 10
+
+
=
17 17 17 17
Luego:
b. De diferente denominador:
1 3
7
10 + 15 + 14 39
+ +
=
=
4 8 20
40
40
Ejemplo:
3 7
33 + 28 61
+
=
=
=
4 11
44
44
1
2
1
4
1
8
4
8
2
8
1
8
17
44
Ejemplo:
7
8
2 3
5 11
Colegio TRILCE
Ejemplo:
36 9 36 8 32
=
=
5
8
5 9
5
2 3 22 + ( 15) 22 15
+
=
=
5 11
55
55
a a a
a
... = Potencia " n"sima
b b
b
b
"n" veces
a
b
a
= P
b
Es decir:
a
b
c
a
=
d
b
c
d
Donde:
n es exponente natural
Ejemplo:
a
es base racional o fraccin
b
P es la potencia o resultado de la operacin
POTENCIACIN
3 2 2 322
12
=
=
5 7 5 5 7 5 175
Ejemplo:
3
3
3
significa que la base racional
debe ser multi4
4
plicada por s misma tres veces.
Es decir:
3
3 3 3 3 3 3 33 27
3
=
=
= =
4 4 4 4 4 4 4 3 64
4
1
2
1
=
8
1
2
an
a
= n
b
b
8
8
=
= 4
1
2
(+2) (+2) + 4
+ 2
=
=
3
33
9
Es decir:
a c a d ad
= =
b d b c bc
10
Primer ao de secundaria
Una potencia de
base NEGATIVA
puede ser:
POSITIVA, si el
exponente es PAR
NEGATIVA, si el
exponente es IMPAR
=
555
125
5
a
P
b
Propiedades
a
b
a
a
b
b
mn
Es decir:
Ejemplo:
2
3
2
2
3
3
23
2
3
m
a
b
Donde:
a
b
2
5
9
5
9
2 3
5
9
a c
b d
impar
2 1
5 6
a
b
27
125
impar
2
+a
+a
par
Raz
Operador radical
3
porque
3
27
5
125
+c
d
c
d
+c
Ejemplo:
Ejemplo:
Ejemplo:
+8
27
1
32
+9
25
+2
3
1
2
+3
a
b
a
b
m n
par
= en Q
Propiedades
Ejemplo:
11
ndice (n 2)
Signos de radicacin en Q
Ejemplo:
11
n:
Ejemplo:
a c
b d
2 1
5 6
Radicando
Ejemplo:
3
P:
m n
a
P
b
b
a
nP
"a"
Ejemplo:
a
b
11
64
11
11
27
8
27
3
2
Primer ao de secundaria
a
n
b
a
b
m
n
2
Ejemplo: 2
5
a
b
c
d
Ejemplo:
b
1
8
22 2
5
5
= mnp
Ejemplo:
25 4
a
b
2
9
= 2 5 4
2
9
40
2
9
d
7
mnp
1
8
3
5
3. Hallar el valor de x + y
3
4
1
x
1
= +
5
5
5
2
7
a) 61
d) 89
2
5
1
5
1
y
=
5
5
b) 75
e) 41
c) 40
4. Efecte:
1
+
2
2
3
23
b)
20
17
d)
35
c)
1
5
a) 20
24
35
d) 1
e) N.A.
3
5
b) 23
1
6
c)
30
31
e) N.A.
2. Calcular A + B:
2
5
+
3
6
3
4
B= +
5
11
A=
a) 10
d) 3
1
2
4
5
b) 8
e) 9
49
51
I.
c) 7
51
110
11
50
12
3
7
3 1
+
8 5
II.
2
7
III.
3 11
+
5 12
IV.
2 3
+
5 10
5
6
11
13
3 2
+
4 7
Primer ao de secundaria
MULTIPLICACIN
2
7
5
21
7
2
3
5
9
20
b)
3
16
d)
3
17
e)
5
21
12.Calcular A B
A=
c)
1
15
B=
9. Restar 5
b)
45
8
b) 5
e) 8
1 4
27
4 9
c) 6
13.Simplificar:
3
8
3
4
c)
52
6
a)
21
25
b)
12
19
d)
13
14
e)
1
7
c)
5
11
c)
11
28
A=
3
e) 5
8
B=
5
1
de 7
8
3
4
5
3
8
1
2
13 5 6
15 26 7
calcular A B
a)
7
19
b)
13
15
d)
37
51
e)
20
21
c)
41
24
1 1
1
10.De restar
6
2 3
a) 2
d) 5
B=
2 5 3
3 1
7 23 10
A=
54
d)
8
2 10
5 3
a) 4
d) 7
8. Calcular A - B
40
7
1
2
4
5
2
7
a)
14
15
b) 1
e) 0
a)
5
19
b)
7
20
d)
13
17
e)
11
30
15.Simplificar:
6 36 12 3
90 15
8
12
c) 4
13
a)
32
35
b)
10
21
d)
7
15
e)
3
5
c)
3
50
Primer ao de secundaria
11
12
3
8
a) 2
2
3
b) 3
1
2
d) 4
1
3
e) 3
1
3
2
13
5
26
d)
4
5
b)
1
2
e)
7
12
17
d)
25
b)
c)
8
19
a
b
c)
21
22
1 1 1
+ +
4 8 16
5
8
b)
11
25
d)
5
21
e)
1
3
c) 2
al
cuadrado
1
A =
3
19.Simplificar:
13
17
1
4
1
2
a la
cuarta
al
cubo
22.Calcular A x B, si:
23
e)
50
a)
1
3
3
5
1
4
1
4
11
13
2 1
+
3 4
13
12
7
11
POTENCIACIN
18.Simplificar:
a)
9
4
14
21
a)
a)
5
99
b)
3
125
d)
5
48
e)
20
51
3
B =
5
c)
3
25
c)
a) 9
d) 12
7
10
13
15
13
13
=
15
15
b) 15
e) 20
c) 7
2
5
5
=
7
7
20.Reducir:
14
Primer ao de secundaria
b) 25
e) 28
c) 26
121
=
144
e)
25.Efectuar:
3 2 27 1
5 25
a)
d)
1
13
b)
1
27
e)
1
9
c)
1
=
216
16
c)
1
81
1
5
a)
1
2
b)
1
4
d)
1
16
e)
1
5
1
2
c)
1
8
28.Simplificar:
81
=
100
5
27. Calcular:
RADICACIN
a)
f)
1
=
32
b)
1
=
64
d)
1 000
=
27
81 2
4 1
9 16 100
a)
3
7
b)
2
5
d)
5
16
e)
11
13
a)
1
2
b)
4
5
d)
5
8
e)
13
15
c)
3
20
c)
3
7
Autoevaluacin
Realiza las siguientes operaciones:
1.
2 3 1
+ +
5 2 3
a) 1
d) 7
3
5
b) 3
1
9
e) 2
4
13
c) 5
2
3
4. Simplificar:
2
1
2
3
27
7
30
a) 11
d) 14
3 1
3
2.
5 2
a) 13
d) 3
4
7
b) 12
c) 2
5. Restar
1
10
e) N.A.
1 1
3. 3 4
3 6
15
b) 12
e) 15
c) 13
1 1
2
de +
5
3 4
a)
19
20
b)
31
35
d)
11
60
e)
13
15
c)
3
5
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Captulo III
EL DESCENDIENTE DE CONSTANTINO I EL
GRANDE
Veamos un ejemplo:
En un saln de clases hay 50 alumnos; de ellos, 15
estudian ingls en un instituto. Qu fraccin de los
alumnos del saln estudia en dicho instituto?
Parte
15
3
=
=
Todo
50
10
Fraccin de fraccin
Observa el siguiente grfico:
FRACCIONES II
3 partes
7 partes
Parte
= Fraccin
Todo
Numerador
Denominador
l ,
i n
Colegio TRILCE
2
2
4
de
es igual que
5
3
15
Por lo tanto:
Parte
16
=
Todo
36
Veamos un ejemplo:
Luego queda:
1
1
2
1
x
=
4
5
10
2
1
1
2
1
x
=
2
3
3
1
1. Calcula lo siguiente:
a) $36 000
d) 32 000
b) 28 000
e) 35 000
c) 30 000
Bloque II
a) 0
d) 3
18
b) 1
e) 4
c) 2
Primer ao de secundaria
b) 150
e) 560
c) 360
a)
15
20
b)
2
3
d)
25
30
e)
1
2
c)
1
3
b) 60
e) 65
Bloque III
c) 72
b) 88
e) 40
c) 44
a) 5 das
b) 3
e) 4
c) 6
b) 60
e) 56
d)
1
10
1
b)
4
9
40
b)
21
35
d)
31
40
e)
21
40
1
4
d) 1
1
3
e) 1
2
3
c) 1
3
4
b) 96
e) 108
c) 100
c) 11
c)
a)
3
8
b)
4
11
d)
1
9
e)
4
9
c)
3
11
b) 1
a) 90
d) 104
1
c)
8
e) N.A.
b) 12
e) 9
1
2
1
4
e) 6
a) 1
c) 84
1
a)
2
c) 5
2
3
d) 5
1
7
b) 5
3
7
a)
1
10
b)
2
5
d)
3
10
e)
1
20
c)
1
5
19
Primer ao de secundaria
3
4
19
b)
40
e)
1
c)
4
17
40
3
7
b)
1
9
d)
4
7
e) N.A.
c)
13
70
b) 38
e) 70
b)
d) 1
e) 1
c)
1
3
1
2
10. Una ternera pesa 171 kg ms los 2/3 de los 5/7 de los
6/11 de su peso total. Cunto pesa la cabeza de la
ternera si es los 4/21 de su peso total?
1
2
a) 2
a) 40 kg
d) 44
b) 42
e) 49
c) 41
c) 55
Autoevaluacin
1. Seala las afirmaciones verdaderas:
b) I y II
e) Todas
c) Slo I
a)
1
3
b)
1
6
d)
1
4
c)
2
3
2
3
b)
5
3
d)
3
5
e)
3
10
c)
6
5
b) 16
e) 18
a)
3
7
b)
10
35
d)
4
7
e)
3
5
c)
2
5
c) 24
20
Primer ao de secundaria
Complemento de fracciones
Captulo IV
COLEGIO
TRILCE
b) 3
e) 2
c) 5
a) 6
d) 9
b) 7
e) 10
a)
2 5 7
; ;
3 6 9
b)
7 5 2
; ;
9 6 3
d)
5 2 7
; ;
6 3 9
e)
5 7 2
; ;
6 9 3
c)
2 7 5
; ;
3 9 6
a)
1
9
b)
2
11
d)
1
2
e)
4
5
c)
3
4
64
16
=
..............................(W)
100 25
3
4
=
.................................(W)
21 8
a) FVV
d) VFV
b) FVF
e) VVF
c) FFF
a)
1
2
b)
1
4
d)
1
8
e)
1
6
b) 12
e) 9
c)
1
3
c)
13
4
9. Efectuar:
c) 7
2 1 3 4
+ + +
3 2 4 3
5. Simplificar la fraccin:
2 480
1 800
b) 87
e) 107
a)
15
2
b)
2
3
d)
17
12
e)
23
12
10.Efectuar:
c) 105
3 1 1
+
8 4 7
21
Colegio TRILCE
Complemento de fracciones
a)
15
56
b)
17
28
d)
12
18
e) 1
c)
13
56
6. Calcular los
a) 80
d) 40
Bloque II
1. Efectuar:
2
a) 9
3
d) 9
1
3
a) 36
d) 56
2
1
1
+1 + 3
3
2
6
1
b) 8
4
e) 10
1
3
24 7 30
15 8 14
b) 4
e) 1
c) 2
31
40
b) 2
21
40
d) 2
31
40
e) 3
31
40
a) 2
d)
55
28
e)
c) 5
a) 16
d) 177
b)
9
26
a) 1
d)
2
3
e)
4
7
c)
b) 2 400
e) 1 500
c) 1 800
b) 160
e) 200
c) 176
33
c)
28
5
, queda:
9
Bloque III
8
7
a)
21
40
3
del costo de un artefacto es S/.48, cunto
11
cuesta el artefacto?
3
3
23
de . Luego sumar el resultado con
.
7
4
28
b) 1
c) 1
10.Si los
4. Restar
c) 60
a) 1
a) 2 000
d) 1 600
36 9 81
20 14 21
b) 3
e) 7
b) 54
e) 48
3. Efectuar:
a) 4
d) 6
c) 30
3
2
5
3
de 1 , agregarle los
de 3
8
5
8
5
8. A los
4
c) 9
5
2. Efectuar:
a) 9
d) 3
b) 20
e) 50
4
3
de 54, agregarle los
de 28.
9
7
7. A los
2
35
de los
de 123.
7
41
43
min
90
d) 32
8
min
11
b) 35
1
min c) 1 hora
20
e) 22
8
11
1
3
22
Primer ao de secundaria
Complemento de fracciones
a) 7 s
d) 7
1
17
b) 7
2
7
e) 1
7
17
c) 7
1
7
1
del trabajo
5
a) 30 000 lts
d) 22 000
1
del trabajo
3
1
del trabajo.
4
a) VVV
d) VFV
b) FVF
e) VFF
c) FFF
a) 9
7
d)
60
1
1
1 +
4
5
1
1
1
4
5
3
b)
4
1
3
e)
1
37
d)
5
17
b)
d) 60
5
17
e) 64
a) 18 h
d) 15
c)
56
5
14
c) 61
5
14
5
14
b) 2 000
e) 4 100
c) 2 100
3 4
+
4 7 3
3
111
7
4
37
3
a) 61
a) 2 030 lt
d) 3 100
1
c)
60
5. Efectuar:
b)
c) 24 000
e) 15
a) 37
b) 12 000
e) 60 000
4. Simplificar:
1
1
1 + 1 + 1 +
2
3
1
1
1 1 1
2
3
c) 96
b) 198
e) 100
b) 12
e) 16
c) 20
1
111
23
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Expresin decimal de
una fraccin
TRILCE
Captulo V
FRACCIN ORDINARIA Y FRACCIN DECIMAL
Ejemplos:
1 ; 3 ;
5
son fracciones decimales.
10 100 1 000
1 2 7 5
; ; ;
son fracciones ordinarias.
3 5 9 11
Fraccin
2
3
Nmero decimal
13
99
19
27
Decimal
(peridico puro)
0,666...
0,6
0,1313 ...
0,13
0,703703 ...
0,703
Ejemplo:
1
= 0,2 (resulta de dividir 2 5)
5
2
= 0,6666... (resulta de dividir 2 3)
3
7
= 0,466... (resulta de dividir 7 15)
15
Fraccin
CLASIFICACIN DE LOS NMEROS DECIMALES
5
6
7
30
1727
9900
Ejemplos:
0,25
2
5
0,4
111
200
0,555
0,23
0,174040...
0,1740
0,83333...
0,83
0,2333...
1,414213562...
proviene de
-2,20606797...
proviene de 5
3,141592653589799323846... el famoso
Estos nmeros son IRRACIONALES.
25
Colegio TRILCE
Ejemplo:
parte
entera
0,545454... = 0,54 =
54 - 0
54
6
=
=
99
99
11
2 nueves porque
hay dos cifras en
el perodo
parte
entera
6,18 =
Ejemplos:
75
3
=
0,75 =
100
4
3,125 =
618 - 6
612
68
=
=
99
99
11
3 125
25
=
1 000
8
Ejemplo:
parte
entera
0,159090... = 0,1590 =
1 590 - 15
1 575
7
=
=
9 900
9 900
44
7,623 =
7 623 - 76
7 547
=
990
990
Nmero racional
Nmero
Nmero
0,725
8,6478478478
5,2333...
65,723444...
7,52
618,5654656
58,58765
1,4142135...
6,3218756...
3,555555
3,14159...
4,121212...
7,6424242...
1,7320508...
0,55555...
99,998998...
478,05
4,4565656...
7,6185743...
2,989898...
6, 35563556...
0,1212333...
26
Nmero
Primer ao de secundaria
Fraccin
Nmero
decimal
equivalente
Exacto
Peridico Peridico
mixto
puro
a) 0,32
d) 3,15
3
8
7
10
b) 0,175
e) 1,2
c) 2,75
f) 0,8
1
30
11
21
a) 0,1
b) 3,2
c) 5,09
d) 17,36
e) 0,13
f) 3,15
5
13
1
6
a) 0,23
b) 5,76
c) 8,634
d) 1,815
e) 0,125
f) 8,511
13
14
29
40
0,ab =
521
80
a) -2
d) 1
114
18
19
25
b) -1
e) 2
c) 0
51
153
0,ab =
91
66
a) 0
d) 10
3
7
5
33
b) 12
e) 6
c) 5
6. Halle a, si:
4
5
a,8a =
39
880
a) 1
d) 3
19
231
9 2
2 3
b) 2
e) 4
c) 5
7. Halle a + b + c, si:
3
221
1, abc =
a) 7
d) 8
1
54
137
111
b) 6
e) 10
c) 9
1
375
a, ab =
20
36
a) 8
d) 18
27
b) 4
e) 12
7 1
3 11
c) 3
Primer ao de secundaria
Complemento de fracciones
9. Halle a + b, si:
a) 8
d) 13
101
33
b) 12
e) 9
0,5m =
c) 4
a) 1
d) 4
10.Calcule a + b + c, si:
a, bca =
a) 7
d) 14
p
9
b) 2
e) 5
c) 3
10 33
b) 12
e) 13
0,2c =
c) 8
a) 1
d) 3
d
11
b) 5
e) 7
c) 9
Autoevaluacin
3. La fraccin:
genera un:
a) decimal exacto
c) decimal peridico puro
e) entero
b) I y II
e) Todas
1 111
9
b)
1 111
90
d)
111
99
e)
11
999
c)
c) Slo I
a) 6
d) 2
a)
405
185
111
9
5. Si:
b) 5
c) 3
e) No es peridico
0, aba =
a8
111
calcule ab
a) 7
d) 24
28
b) 25
e) 10
c) 52
Primer ao de secundaria
COLEGIO
TRILCE
Captulo VI
Problemas para la clase
Bloque I
a) 7,2 3,1
b) (5,7) (0,2)
c) (6,5) (1,7)
d) 3,27 + 2,5
d) (48,5) (3,63)
e) 8,3 - 5,27
e) 27,36 2,42
f) 16,35 - 9,658
f)
11,56
g) 176,3 - 98,56
g)
h)
i)
56,25
0,694
0,217
j)
j)
1,36111...
a)
- 6,3 x 5,1
a) (-3,5)(2,7)
5. Empleando potencias de diez, efectuar las siguientes
operaciones combinadas:
b) (-5,13)(-6,05)
c) (2,5)(3,3)(6,7)
d) (4,3)2(1,2)2
e)
a)
(-3,1)2(1,7)2
f) (0,6)(2,2)
g) (6,3)(2,5)
h) (2,7)(0,6)(2,2)
b)
c)
i) (-6,8)2(3,7)
j) (2,34)(5,3)
d)
e)
29
(0,3)(0,002)
(0,9)(0,0016)
(0,00004 ) 3 (0,001) 7
(0,0000002) 2
(0,81) 5 (0,01) 8 (0,2) 2
(0,006) 3
(0,04) 2 (0,0000001)
(0,2) 3 (0,01) 2
(0,03) 2 (0,00005) 4
(0,15) 2 (0,01) 9
Colegio TRILCE
8. Efectuar:
(0,05) 3 (0,008) 8
(0,5) 2 (0,2) 2
3,12 5,121212...
Bloque II
a) -0,25
d) -4
b) 0,25
e) 4
c) -2
Adems: 0, ab + 0 , ba = 0 ,6
3,6666... + 0,12
a) 0 ,15
b) 0,51
d) 0,62
e) 0 ,04
c) 0 ,26
b) 0 ,63
d) 0,36
e) 0 ,60
a)
284
75
b)
283
75
d)
569
150
e)
379
100
2,555... + 3,888...
a)
67
90
b)
58
9
d)
61
90
e)
29
45
0, ab = 0,55 0 ,14
37
99
7
d)
18
b)
37
90
c)
35
99
d) 8,8
5. Efectuar:
a) 9
d) 8,99
b) 9
e) 9 ,1
a) 1
d) 4
c) 5
(12,567567567...) - (3,567567...)
b) 11
e) 9,0001
c) 8
c) 3
a) 0,5
b) 0,56
d) 0,056
e) 0,6
c) 0,56
b) 2
e) 0 ,5
a) 8
d) 11
c) 1,5
b) 121
e) 136,4
b) 9
e) 12
c) 10
b) 2
e) ninguna
0,32111...
3,6666... + 5,3333...
4,8888... + 13,1111...
d) 0,5
59
90
12.Calcular:
6. Efectuar:
a) 1
c)
14
e)
99
1137
300
c) 0,63
a)
c)
b) 8
e) 5
c) 7
c) 100
a) 87
d) 870
30
b) 90
e) 900
c) 9 000
Primer ao de secundaria
3,75 1,25
(5,7 3,5)
a) 1,63
b) 1,36
d) 1,36
e) 1,3
2,33333... + 0,66666...
c) 1,63
a) 428 571
d) 42 893
d)
41
1 000
41
b)
10
e)
3. Si: 0, ab + 0, ba =
c) 418 577
(4,35 - 3,12)(0,3)
41
a)
100
b) 428 472
e) 42 845
a) 0,444...
d) 0,666...
43
c)
10
b) 0,1111...
e) 0,999...
c) 0,333...
43
100
33
50
halle (a + b) x 0, (b + a)1
a) 36,1
d) 3,61
b) 0,361
e) 36,6
c) 3,66
31
Primer ao de secundaria
Solucin:
l
Solucin:
Por el dato, Julia tiene S/.8,95
TRILCE
Solucin:
COLEGIO
b) 0,25
e) 0,35
c) 0,20
a) S/.139,10
d) 132,80
b) 702,3
e) 720,3
b) 138,20
e) 138,30
c) 138
c) 703,3
a) 10,24 m
d) 11,04
33
b) 10,42
e) 10,04
c) 11,42
Colegio TRILCE
b) 26,51
e) 26,61
a) 8 962 litros
d) 8 682
c) 29,60
a) 1,715
d) 1 ,25
b) 2,5
e) 3,5
c) 432
b) 10,50
e) 10
a) S/.1 393,90
c) 1 933,80
e) 1 339,90
c) 2
b) 11
e) 14,40
c) 10,20
a) S/.854,70
d) 854,80
b) 26,25
e) 26,10
c) 14,80
a) $ 0,28
d) 0,32
c) 26,35
b) 2,10
e) 2,60
c) 2,30
a) 913,9 kg
d) 913,8
b) 529
e) 532
c) 854,60
b) 0,30
e) 0,35
c) 0,27
b) 845,70
e) 855,70
b) 1 399,80
d) 1 339,80
c) 1,35
b) 1,175
e) 1,125
Bloque II
c) 8 692
b) 8 862
e) 8 882
b) 813,9
e) 912,9
c) 923,9
c) 539
a) 217,84 kg
d) 217,48
34
b) 218,84
e) 219,84
c) 218,48
Primer ao de secundaria
b) 192,45
e) 190,55
c) 190,25
b) 52,10
e) 52
a) S/.999,50
d) 998,50
b) 11,50
e) 12,40
c) 51,10
a) S/.5,35
d) 5,25
b) 17,4
e) 18,5
c) 11,60
b) 6,25
e) 6,30
b) 4,25
e) 6,25
a) S/.0,75 y S/.1,25
c) 0,85 y 1,35
e) 0,60 y 1,10
c) 17,6
c) 6,35
b) 0,70 y 1,20
d) 0,65 y 1,15
c) 999
b) 1 000
e) 1 000,50
c) 22,10
b) 22,30
e) 22,60
a) 125
d) 136
c) 6,10
35
b) 132
e) 130
c) 128
Primer ao de secundaria
Autoevaluacin
1. Pedro compr un libro, dos lpices, y tres lapiceros.
Cada lapicero cost el triple que cada lpiz, y el libro
cost el doble de lo que costaron los lpices y los
lapiceros juntos. Si cuatro lpices cuestan S/.3,80,
cunto gast en total?
a) S/.31,40
d) 31,35
b) 32,35
e) 32,25
c) 31,25
b) 2,42
e) 2,36
c) 843,67
b) 834,76
e) 845,67
a) S/.3,25 y S/.1,92
c) 3,24 y 1,93
e) 3,22 y 1,95
c) 2,46
b) 3,23 y 1,94
d) 3,26 y 1,91
b) 1,45
e) 1,59
c) 1,69
36
Primer ao de secundaria
COLEGIO
Repaso
TRILCE
Captulo VIII
Problemas para la clase
Bloque I
b) 8
e) 16
a) 27
d) 41
c) 12
b) 60
e) 38
a) $. 15 000
d) 6 000
c) 12
1
6
b)
2
3
d)
1
3
e)
5
6
c)
1
2
b) 80
e) 60
b) 12 000
e) 3 000
a)
3
9
b)
8
15
d)
1
5
e)
3
4
0,abc =
a) 10
d) 13
c) -0,68
b) 8
e) 6
c) 4
b) 14
e) 23
277
333
b) 11
e) 14
c) 12
3
10
halle el valor de a + b - c.
c)
11. Si:
c) 70
5. Cul es el valor de A + B?
a) 0,7
d) 0,682
c) 9 000
c) 33
b) 31
e) 45
a)
1
20
b)
1
5
d)
1
10
e)
1
25
c)
2
5
c) 17
a) 9
d) 63
37
b) 21
e) 42
c) 126
Colegio TRILCE
Repaso
14.Halle el rea del menor cuadrado que puedo formar
con fichas rectangulares de 15 cm de ancho y 25 cm de
largo.
a) 5 265 cm
d) 5 562
b) 5 625
e) 5 256
21.Calcule A x B
A =1+
c) 5 652
10
73
b)
12
71
d)
18
77
e)
11
72
c)
B =2+
14
73
b) 11
e) 14
a) 24
d) 28
b) 7
e) 10
c) 12
a) 12
d) 9
II . 0,21
8 579
9 999
b)
8 759
9 900
d)
8 579
9 900
e) N.A.
b) 21
e) 18
8 578
9 900
b) El 12
e) El 30
1
3
b) 26
e) 25
c) 27
b) 20
e) 10
c) 14
a) 16,43
b) 15,3
d) 17,43
e) 15,4
c) 17,23
a)
1
14
b)
1
7
d)
1
21
e) N.A.
c)
3
14
c) 23
a) 3,5 m
d) 3
20.Si cada tres das hay examen de fsica, cada cuatro das
de lgebra y cada dos das de aritmtica. Cul ser la
ltima vez que coincidan lo tres exmenes en el mes de
abril, si coincidieron por primera vez el 4 de abril?
a) El 24
d) El 28
2+
III . 0,3
c)
2+
1
2
c) 8
1+
1
2+
23.Halle A + B
1+
1+
b) 4,2
e) 4
c) 2,8
c) El 18
38
Primer ao de secundaria
Repaso
Bloque II
2. Goleador
Carlos anot un gol. Para averiguar en qu portera,
comienza en el crculo de salida y avanza sumando los
nmeros decimales hasta completar un entero. Slo
puedes avanzar de manera horizontal y vertical.
A
B
C
D
a. _________________
(C)
b. _________________
(D)
c. _________________
d. _________________
(E)
e. _________________
f. _________________
g. _________________
h. _________________
i. _________________
j. _________________
k. _________________
l. _________________
m. _________________
n. _________________
. _________________
39
Primer ao de secundaria
7. Tejido
Para completar el dibujo, une con una lnea los nmeros
del menor al mayor.
8. Cubos
Une con una lnea los nmeros, del menor al mayor.
Utiliza tu regla.
Una vez que hayas terminado de unir con una lnea todos
los puntos, mira durante cierto tiempo la figura, te
parecer que sobresalen ya sea dos cubos hacia arriba
o dos cubos hacia abajo. Haciendo un esfuerzo podrs
provocar una u otra imagen a voluntad.
40
Primer ao de secundaria