Nouveau Testament Grec

Greek New Testament
Robinson-Pierpont
Majority Text
(With Morphological Data)
Bibles.org.uk, London.
c 2002–2005 Bibles.org.uk.
New corrected text, notes and typesetting
Typeset with pdfLaTEX under Linux: Sun 26th Jun, 2005 at 17:27
Permission for personal use only is hereby given.
iii
Tables of Morphological Symbols
iv
Noun/Article Case Gender Number

n/d n nominative m masculine s singular
g genitive f feminine p plural
d dative n neuter
a accusative
v vocative
Pronoun Type Case Gender Number

r r relative n nominative m masculine s singular
e reciprocal g genitive f feminine p plural
d demonstrative d dative n neuter
c correlative a accusative
q interrogative v vocative
i indefinite
o correlative or interrogative
x reflexive
s possessive
p personal
Participle Tense Voice Case Gender Number

vp p present a active n nominative m masculine s singular
f future m middle g genitive f feminine p plural
a aorist p passive d dative n neuter
i imperfect e mid/passive a accusative
x perfect d mid/deponent v vocative
y pluperfect o passive deponent
n mid. or pass. de-
ponent
q impersonal active
x no voice stated
Infinitive Tense Voice

vn p present a active
f future m middle
a aorist p passive
i imperfect e mid/passive
x perfect d mid/deponent
n mid. or pass. deponent
q impersonal active
x no voice stated
v
Verb Mood Tense Voice Person Number
v i indicative p present a active 1 1st s singular
d imperative f future m middle 2 2nd p plural
s subjunctive a aorist p passive 3 3rd
o optative i imperfect e mid/passive
x perfect d mid/deponent
v adverbial impera- n mid. or pass. de-
tive ponent
q impersonal active
x no voice stated
Adjective Case Gender Number Degree

a n nominative m masculine s singular c comparative
g genitive f feminine p plural s superlative
d dative n neuter n none
a accusative
v vocative
Adverb Type
b c comparative
s superlative
i interrogative
n normal
Conjunction c
Preposition p
Interjection i
Conjunction or Conjunctive Particle Type

q c contracted
o not contracted
Particle or Disjunctive Particle Type

x i interrogative
n negative
o negative
Indeclinable Type
t a Aramaic word
h Hebrew word
p proper noun
n numeral
l letter
o other noun
The Books
Of The New Testament
Page
ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
ΠΡΑΞΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α . . . . . . . . . . . . . . . . 498
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β . . . . . . . . . . . . . . . . 535
ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560
ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . 587
ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
ΙΑΚΩΒΟΥ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
ΠΕΤΡΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 683
ΠΕΤΡΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
ΙΩΑΝΝΟΥ Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700
ΙΩΑΝΝΟΥ Β . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711
ΙΩΑΝΝΟΥ Γ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
ΙΟΥ∆Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718
ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ
ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
G
Βίβλος γενέσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ ∆αυὶδ υἱοῦ ᾿Αβρα- 1

άµ. ᾿Αβραὰµ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ισαάκ ᾿Ισαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν 2
᾿Ιακώβ ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς

αὐτοῦ. ᾿Ιούδας δὲ ἐγέννησεν τὸν Φάρες καὶ τὸν Ζάρα ἐκ τῆς 3
Θαµάρ Φάρες δὲ ἐγέννησεν τὸν ῾Εσρώµ ῾Εσρὼµ δὲ ἐγέννη-

σεν τὸν ᾿Αράµ. ᾿Αρὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αµιναδάβ ᾿Αµιναδὰβ 4
δὲ ἐγέννησεν τὸν Ναασσών Ναασσὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Σαλ-

µών. Σαλµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Βοὸζ ἐκ τῆς ῾Ραχάβ Βοὸζ 5
δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ωβὴδ ἐκ τῆς ῾Ρούθ ᾿Ωβὴδ δὲ ἐγέννησεν τὸν

᾿Ιεσσαί. ᾿Ιεσσαὶ δὲ ἐγέννησεν τὸν ∆αυὶδ τὸν βασιλέα ∆αυὶδ 6
δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησεν τὸν Σολοµῶνα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου.

Σολοµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν ῾Ροβοάµ ῾Ροβοὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν 7
᾿Αβιά ᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ασά, ᾿Ασὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιω- 8
σαφάτ ᾿Ιωσαφὰτ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωράµ ᾿Ιωρὰµ δὲ ἐγέννησεν

τὸν ᾿Οζίαν. ᾿Οζίας δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωαθάµ ᾿Ιωαθὰµ δὲ ἐ- 9
γέννησεν τὸν ᾿Αχάζ ᾿Αχὰζ δὲ ἐγέννησεν τὸν ῾Εζεκίαν. ῾Εζεκίας 10
δὲ ἐγέννησεν τὸν Μανασσῆ Μανασσῆς δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Α-

1. v.1 βίβλοςnnfs γένεσιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms υἱόςngms ∆αυίδtp υἱόςngms ᾿Αβραάµtp .
v.2 ᾿Αβραάµtp γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ισαάκtp ᾿Ισαάκtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιακώβtp ᾿Ιακώβtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιούδαςnams καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp αὐτόςrpgms . v.3 ᾿Ιούδαςnnms δέc
γεννάωviaa3s ὁdams Φάρεςtp καίc ὁdams Ζάραtp ἐκp ὁdgfs Θαµάρtp Φάρεςtp δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ῾Εσρώµtp ῾Εσρώµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αράµtp . v.4 ᾿Αράµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams
᾿Αµιναδάβtp ᾿Αµιναδάβtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Ναασσώνtp Ναασσώνtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams
Σαλµώνtp . v.5 Σαλµώνtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Βόεςtp ἐκp ὁdgfs ῾Ραχάβtp Βόεςtp δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ᾿Ιωβήδtp ἐκp ὁdgfs ῾Ρούθtp ᾿Ιωβήδtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιεσσαίtp . v.6 ᾿Ιεσσαίtp δέc
viaa3s dams tp dams nams tp c dnms nnms
γεννάω ὁ ∆αυίδ ὁ βασιλεύς ∆αυίδ δέ ὁ βασιλεύς γεννάωviaa3s ὁdams
Σολοµώνnams ἐκp ὁdgfs ὁdgms Οὐρίαςngms . v.7 Σολοµώνnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ῾Ροβοάµtp
῾Ροβοάµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αβιάtp ᾿Αβιάtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ασάφtp . v.8 ᾿Ασάφtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωσαφάτtp ᾿Ιωσαφάτtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωράµtp ᾿Ιωράµtp δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ᾿Οζίαςnams . v.9 ᾿Οζίαςnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωαθάµtp ᾿Ιωαθάµtp δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ᾿Αχάζtp ᾿Αχάζtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ῾Εζεκίαςnams .
1:11—20 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2
11 µών, ᾿Αµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωσίαν. ᾿Ιωσίας δὲ ἐγέννησεν

τὸν ᾿Ιεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς µετοικεσίας
12 Βαβυλῶνος. Μετὰ δὲ τὴν µετοικεσίαν Βαβυλῶνος ᾿Ιεχονίας
ἐγέννησεν τὸν Σαλαθιήλ Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ζοροβα-
13 βέλ. Ζοροβαβὲλ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αβιούδ ᾿Αβιοὺδ δὲ ἐγέννησεν
14 τὸν ᾿Ελιακείµ, ᾿Ελιακεὶµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αζώρ. ᾿Αζὼρ δὲ ἐ-
γέννησεν τὸν Σαδώκ Σαδὼκ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αχείµ, ᾿Αχεὶµ δὲ
15 ἐγέννησεν τὸν ᾿Ελιούδ. ᾿Ελιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ελεάζαρ
᾿Ελεάζαρ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ματθάν Ματθὰν δὲ ἐγέννησεν τὸν
16 ᾿Ιακώβ. ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας
17 ἐξ ἧς ἐγεννήθη ᾿Ιησοῦς ὁ λεγόµενος Χριστός. Πᾶσαι οὖν αἱ
γενεαὶ ἀπὸ ᾿Αβραὰµ ἕως ∆αυὶδ γενεαὶ δεκατέσσαρες καὶ ἀπὸ
∆αυὶδ ἕως τῆς µετοικεσίας Βαβυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες
καὶ ἀπὸ τῆς µετοικεσίας Βαβυλῶνος ἕως τοῦ Χριστοῦ γενεαὶ
18 δεκατέσσαρες. Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦν
µνηστευθείσης γὰρ τῆς µητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ ᾿Ιωσήφ πρὶν
ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ πνεύµατος ἁ-
19 γίου. ᾿Ιωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς δίκαιος ὢν καὶ µὴ θέλων αὐτὴν
20 παραδειγµατίσαι, ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν. ταῦτα
δὲ αὐτοῦ ἐνθυµηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου κατ ὄναρ ἐφάνη
αὐτῷ λέγων ᾿Ιωσὴφ υἱὸς ∆αυίδ µὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μα-
ριὰµ τὴν γυναῖκά σου, τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ πνεύµατός
v.10 ῾Εζεκίαςnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams Μανασσῆnams Μανασσῆnnms δέc γεννάωviaa3s ὁdams
᾿Αµώςtp ᾿Αµώςtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιωσίαςnams . v.11 ᾿Ιωσίαςnnms δέc γεννάωviaa3s
ὁdams ᾿Ιεχονίαςnams καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgfs µετοικεσίαngfs Βαβυλώνngfs .
v.12 µετάp δέc ὁdafs µετοικεσίαnafs Βαβυλώνngfs ᾿Ιεχονίαςnnms γεννάωviaa3s ὁdams Σαλαθιήλtp
Σαλαθιήλtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Ζοροβαβέλtp . v.13 Ζοροβαβέλtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams
᾿Αβιούδtp ᾿Αβιούδtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελιακίµtp ᾿Ελιακίµtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αζώρtp .
v.14 ᾿Αζώρtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams Σαδώκtp Σαδώκtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Αχίµtp ᾿Αχίµtp δέc
γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελιούδtp . v.15 ᾿Ελιούδtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ελεάζαρtp ᾿Ελεάζαρtp
δέc γεννάωviaa3s ὁdams Ματθάνtp Ματθάνtp δέc γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ιακώβtp . v.16 ᾿Ιακώβtp
c viaa3s dams tp dams nams ngfs p rrgfs viap3s
δέ γεννάω ὁ ᾿Ιωσήφ ὁ ἀνήρ Μαρία ἐκ ὅς γεννάω ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdnms λέγωvpppnms Χριστόςnnms . v.17 πᾶςanfpn οὖνc ὁdnfp γενεάnnfp ἀπόp ᾿Αβραάµtp ἕωςc
∆αυίδtp γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp καίc ἀπόp ∆αυίδtp ἕωςc ὁdgfs µετοικεσίαngfs Βαβυλώνngfs
γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp καίc ἀπόp ὁdgfs µετοικεσίαngfs Βαβυλώνngfs ἕωςc ὁdgms Χριστόςngms
γενεάnnfp δεκατέσσαρεςnnfp . v.18 ὁdgms δέc ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnfs γέννησιςnnfs οὕτωbo
εἰµίviix3s µνηστεύωvpapgfs γάρc ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms Μαρίαngfs ὁddms ᾿Ιωσήφtp πρίνbo ἤxo
συνέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp εὑρίσκωviap3s ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppanfs ἐκp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn .
v.19 ᾿Ιωσήφtp δέc ὁdnms ἀνήρnnms αὐτόςrpgfs δίκαιοςanmsn εἰµίvppxnms καίc µήxo θέλωvppanms
αὐτόςrpafs παραδειγµατίζωvnaa βούλοµαιviao3s λάθρᾳbo ἀπολύωvnaa αὐτόςrpafs .
3 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 1:21—2:5
ἐστιν ἁγίου. τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ 21
᾿Ιησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁµαρτιῶν
αὐτῶν. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ 22
τοῦ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος. ᾿Ιδοὺ ἡ παρθένος 23
ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνοµα αὐ-

τοῦ ᾿Εµµανουήλ ὅ ἐστιν µεθερµηνευόµενον Μεθ ἡµῶν ὁ θεός.
διεγερθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέτα- 24
ξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος κυρίου καὶ παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ.

καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκεν τὸν υἱόν, αὐτῆς τὸν 25
πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν.

Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλέεµ τῆς ᾿Ιουδαίας ἐν 2
ἡµέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως ἰδοὺ µάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν πα-
ρεγένοντο εἰς ῾Ιεροσόλυµα. λέγοντες Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βα- 2
σιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων εἴδοµεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνα-

τολῇ καὶ ἤλθοµεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. ἀκούσας δὲ ῾Ηρῴδης 3
ὁ βασιλεὺς ἐταράχθη καὶ πᾶσα ῾Ιεροσόλυµα µετ αὐτοῦ. καὶ 4
συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραµµατεῖς τοῦ λαοῦ

ἐπυνθάνετο παρ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπον 5
αὐτῷ ᾿Εν Βηθλέεµ τῆς ᾿Ιουδαίας, οὕτως γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ
v.20 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms ἐνθυµέοµαιvpaogms ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms κύριοςngms κατάp
ὄναρto φαίνωviap3s αὐτόςrpdms λέγωvppanms ᾿Ιωσήφtp υἱόςnnms ∆αυίδtp µήxo φοβέοµαιvsao2s
παραλαµβάνωvnaa Μαρίαtp ὁdafs γυνήnafs σύrpg-s ὁdnns γάρc ἐνp αὐτόςrpdfs γεννάωvpapnns ἐκp
πνεῦµαngns εἰµίvipx3s ἅγιοςagnsn . v.21 τίκτωvifd3s δέc υἱόςnams καίc καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams αὐτόςrpnms γάρc σῴζωvifa3s ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfp
ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp . v.22 οὗτοςrdnns δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns
λέγωvpapnns ὑπόp ὁdgms κύριοςngms διάp ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns . v.23 ἰδούvdaa2s ὁdnfs
nnfs p ndfs vifa3s c vifd3s nams c vifa3p dans
παρθένος ἐν γαστήρ ἔχω καί τίκτω υἱός καί καλέω ὁ ὄνοµαnans
αὐτόςrpgms ᾿Εµµανουήλtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns µετάp ἐγώrpg-p ὁdnms θεόςnnms .
v.24 διεγείρωvpapnms δέc ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ἀπόp ὁdgms ὕπνοςngms ποιέωviaa3s ὡςbo προστάσσωviaa3s
αὐτόςrpdms ὁdnms ἄγγελοςnnms κύριοςngms καίc παραλαµβάνωviaa3s ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms .
v.25 καίc οὐxo γινώσκωviia3s αὐτόςrpafs ἕωςc ὅςbo τίκτωviaa3s ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgfs ὁdams
πρωτότοκοςaamsn καίc καλέωviaa3s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams . 2. v.1 ὁdgms
c ngms vpapgms p tp dgfs ngfs p ndfp
δέ ᾿Ιησοῦς γεννάω ἐν Βηθλέεµ ὁ ᾿Ιουδαία ἐν ἡµέρα ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms
βασιλεύςngms ἰδούvdaa2s µάγοςnnmp ἀπόp ἀνατολήngfp παραγίνοµαιviad3p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
v.2 λέγωvppanmp ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnms τίκτωvpapnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁράωviaa1p
γάρc αὐτόςrpgms ὁdams ἀστήρnams ἐνp ὁddfs ἀνατολήndfs καίc ἔρχοµαιviaa1p προσκυνέωvnaa
αὐτόςrpdms . v.3 ἀκούωvpaanms δέc ῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ταράσσωviap3s καίc πᾶςanfsn
nnfs
῾Ιεροσόλυµα µετάp αὐτόςrpgms . v.4 καίc συνάγωvpaanms πᾶςaampn ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc
γραµµατεύςnamp ὁdgms λαόςngms πυνθάνοµαιviin3s παράp αὐτόςrpgmp ποῦxo ὁdnms Χριστόςnnms
γεννάωvipp3s .
6 προφήτου, Καὶ σύ Βηθλέεµ γῆ ᾿Ιούδα οὐδαµῶς ἐλαχίστη εἶ

ἐν τοῖς ἡγεµόσιν ᾿Ιούδα, ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούµενος
7 ὅστις ποιµανεῖ τὸν λαόν µου τὸν ᾿Ισραήλ. Τότε ῾Ηρῴδης λά-
θρᾳ καλέσας τοὺς µάγους ἠκρίβωσεν παρ αὐτῶν τὸν χρόνον
8 τοῦ φαινοµένου ἀστέρος. καὶ πέµψας αὐτοὺς εἰς Βηθλέεµ
εἶπεν Πορευθέντες ἀκριβῶς ἐξετάσατε περὶ τοῦ παιδίου, ἐπὰν
δὲ εὕρητε ἀπαγγείλατέ µοι ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω
9 αὐτῷ. οἱ δὲ ἀκούσαντες τοῦ βασιλέως ἐπορεύθησαν καὶ ἰδοὺ
ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτοὺς ἕως ἐλθὼν ἔ-
10 στη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον. ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν
11 χαρὰν µεγάλην σφόδρα. καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον
τὸ παιδίον µετὰ Μαρίας τῆς µητρὸς αὐτοῦ καὶ πεσόντες προ-
σεκύνησαν αὐτῷ καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προ-
12 σήνεγκαν αὐτῷ δῶρα χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σµύρναν. καὶ
χρηµατισθέντες κατ ὄναρ µὴ ἀνακάµψαι πρὸς ῾Ηρῴδην δι΄ ἄλ-
13 λης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν. ᾿Αναχωρησάντων
δὲ αὐτῶν ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου φαίνεται κατ ὄναρ τῷ ᾿Ιωσὴφ
λέγων ᾿Εγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ
καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι, µέλλει
14 γὰρ ῾Ηρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. ὁ δὲ ἐγερ-
v.5 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἐνp Βηθλέεµtp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs οὕτωbo γάρc γράφωvixp3s
διάp ὁdgms προφήτηςngms . v.6 καίc σύrpn-s Βηθλέεµtp γῆnvfs ᾿Ιούδαςngms οὐδαµῶςbo
ἐλάχιστοςanfsn εἰµίvipx2s ἐνp ὁddmp ἡγεµώνndmp ᾿Ιούδαςngms ἐκp σύrpg-s γάρc ἐξέρχοµαιvifd3s
ἡγέοµαιvppnnms ὅστιςrrnms ποιµαίνωvifa3s ὁdams λαόςnams ἐγώrpg-s ὁdams ᾿Ισραήλtp . v.7 τότεbo
῾Ηρῴδηςnnms λάθρᾳbo καλέωvpaanms ὁdamp µάγοςnamp ἀκριβόωviaa3s παράp αὐτόςrpgmp ὁdams
χρόνοςnams ὁdgms φαίνωvppegms ἀστήρngms . v.8 καίc πέµπωvpaanms αὐτόςrpamp εἰςp
Βηθλέεµtp λέγωviaa3s πορεύοµαιvpaonmp ἀκριβῶςbo ἐξετάζωvdaa2p περίp ὁdgns παιδίονngns ἐπάνc
δέc εὑρίσκωvsaa2p ἀπαγγέλλωvdaa2p ἐγώrpd-s ὅπωςbo κἀγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωvsaa1s
αὐτόςrpdms . v.9 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp ὁdgms βασιλεύςngms πορεύοµαιviao3p καίc ἰδούvdaa2s
dnms nnms
ὁ ἀστήρ ὅςrrams ὁράωviaa3p ἐνp ὁddfs ἀνατολήndfs προάγωviia3s αὐτόςrpamp ἕωςc
ἔρχοµαιvpaanms ἵστηµιviaa3s ἐπάνωbo ὅςbo εἰµίviix3s ὁdnns παιδίονnnns . v.10 ὁράωvpaanmp δέc
dams nams viao3p nafs aafsn bo
ὁ ἀστήρ χαίρω χαρά µέγας σφόδρα . v.11 καίc ἔρχοµαιvpaanmp εἰςp
ὁdafs οἰκίαnafs ὁράωviaa3p ὁdans παιδίονnans µετάp Μαρίαngfs ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgns καίc
πίπτωvpaanmp προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms καίc ἀνοίγωvpaanmp ὁdamp θησαυρόςnamp αὐτόςrpgmp
προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms δῶρονnanp χρυσόςnams καίc λίβανοςnams καίc σµύρναnafs . v.12 καίc
χρηµατίζωvpapnmp κατάp ὄναρto µήxo ἀνακάµπτωvnaa πρόςp ῾Ηρῴδηςnams διάp ἄλλοςagfsn ὁδόςngfs
ἀναχωρέωviaa3p εἰςp ὁdafs χώραnafs αὐτόςrpgmp . v.13 ἀναχωρέωvpaagmp δέc αὐτόςrpgmp ἰδούvdaa2s
ἄγγελοςnnms κύριοςngms φαίνωvipe3s κατάp ὄναρto ὁddms ᾿Ιωσήφtp λέγωvppanms ἐγείρωvpapnms
παραλαµβάνωvdaa2s ὁdans παιδίονnans καίc ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms καίc φεύγωvdpa2s εἰςp
Αἴγυπτοςnafs καίc εἰµίvdpx2s ἐκεῖbo ἕωςc ἄνxo λέγωvsaa1s σύrpd-s µέλλωvipa3s γάρc ῾Ηρῴδηςnnms
ζητέωvnpa ὁdans παιδίονnans ὁdgms ἀπόλλυµιvnaa αὐτόςrpans .
5 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2:15—23
θεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ

ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον. καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς ῾Ηρῴ- 15
δου, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου
λέγοντος ᾿Εξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν µου. Τότε ῾Ηρῴδης 16
ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν µάγων ἐθυµώθη λίαν καὶ ἀποστεί-
λας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεµ καὶ ἐν πάσιν
τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω κατὰ τὸν χρόνον
ὃν ἠκρίβωσεν παρὰ τῶν µάγων. τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν ὑπὸ 17
᾿Ιερεµίου τοῦ προφήτου λέγοντος. Φωνὴ ἐν ῾Ραµὰ ἠκούσθη 18
θρῆνος καὶ κλαυθµὸς καὶ ὀδυρµὸς πολύς, ῾Ραχὴλ κλαίουσα

τὰ τέκνα αὐτῆς καὶ οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι ὅτι οὐκ εἰσίν.
Τελευτήσαντος δὲ τοῦ ῾Ηρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου κατ ὄναρ 19
φαίνεται τῷ ᾿Ιωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ. λέγων ᾿Εγερθεὶς παράλαβε 20
τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν ᾿Ισρα-
ήλ, τεθνήκασιν γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. ὁ 21
δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ

ἦλθεν εἰς γῆν ᾿Ισραήλ. ἀκούσας δὲ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύει 22
ἐπὶ τῆς ᾿Ιουδαίας ἀντὶ ῾Ηρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἐφοβήθη

ἐκεῖ ἀπελθεῖν, χρηµατισθεὶς δὲ κατ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ
µέρη τῆς Γαλιλαίας. καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγοµέ- 23
νην Ναζαρέτ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι

v.14 ὁdnms δέc ἐγείρωvpapnms παραλαµβάνωviaa3s ὁdans παιδίονnans καίc ὁdafs µήτηρnafs
αὐτόςrpgms νύξngfs καίc ἀναχωρέωviaa3s εἰςp Αἴγυπτοςnafs . v.15 καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἕωςc
dgfs ngfs ngms c vsap3s dnns vpapnns
ὁ τελευτή ῾Ηρῴδης ἵνα πληρόω ὁ λέγω ὑπόp ὁdgms κύριοςngms
διάp ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns ἐκp Αἴγυπτοςngfs καλέωviaa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s .
v.16 τότεbo ῾Ηρῴδηςnnms ὁράωvpaanms ὅτιc ἐµπαίζωviap3s ὑπόp ὁdgmp µάγοςngmp θυµόωviap3s
λίανbo καίc ἀποστέλλωvpaanms ἀναιρέωviaa3s πᾶςaampn ὁdamp παῖςnamp ὁdamp ἐνp Βηθλέεµtp
καίc ἐνp πᾶςadnpn ὁddnp ὅριονndnp αὐτόςrpgfs ἀπόp διετήςagmsn καίc κατωτέρωbo κατάp ὁdams
χρόνοςnams ὅςrrams ἀκριβόωviaa3s παράp ὁdgmp µάγοςngmp . v.17 τότεbo πληρόωviap3s
ὁdnns λέγωvpapnns ὑπόp ᾿Ιερεµίαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns . v.18 φωνήnnfs
ἐνp ῾Ραµάtp ἀκούωviap3s θρῆνοςnnms καίc κλαυθµόςnnms καίc ὀδυρµόςnnms πολύςanmsn
῾Ραχήλtp κλαίωvppanfs ὁdanp τέκνονnanp αὐτόςrpgfs καίc οὐxo θέλωviia3s παρακαλέωvnap ὅτιc
οὐxo εἰµίvipx3p . v.19 τελευτάωvpaagms δέc ὁdgms ῾Ηρῴδηςngms ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms
κύριοςngms κατάp ὄναρto φαίνωvipe3s ὁddms ᾿Ιωσήφtp ἐνp Αἴγυπτοςndfs . v.20 λέγωvppanms
vpapnms vdaa2s dans nans c dafs nafs
ἐγείρω παραλαµβάνω ὁ παιδίον καί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms καίc
πορεύοµαιvdpn2s εἰςp γῆnafs ᾿Ισραήλtp θνῄσκωvixa3p γάρc ὁdnmp ζητέωvppanmp ὁdafs ψυχήnafs
ὁdgns παιδίονngns . v.21 ὁdnms δέc ἐγείρωvpapnms παραλαµβάνωviaa3s ὁdans παιδίονnans καίc
ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp γῆnafs ᾿Ισραήλtp . v.22 ἀκούωvpaanms
c c nnms vipa3s p dgfs ngfs
δέ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύω ἐπί ὁ ᾿Ιουδαία ἀντί ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms
p
πατήρngms αὐτόςrpgms φοβέοµαιviao3s ἐκεῖbo ἀπέρχοµαιvnaa χρηµατίζωvpapnms δέc κατάp ὄναρto

ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdanp µέροςnanp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs .
Ναζωραῖος κληθήσεται.
3 ᾿Εν δὲ ταῖς ἡµέραις ἐκείναις παραγίνεται ᾿Ιωάννης ὁ βαπτι-
2 στὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήµῳ τῆς ᾿Ιουδαίας. καὶ λέγων Μετα-
3 νοεῖτε, ἤγγικεν γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. οὗτος γάρ ἐστιν
ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος Φωνὴ βοῶντος
ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε τὴν ὁδὸν κυρίου εὐθείας ποιεῖτε τὰς
4 τρίβους αὐτοῦ. Αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Ιωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυµα αὐτοῦ
ἀπὸ τριχῶν καµήλου καὶ ζώνην δερµατίνην περὶ τὴν ὀσφὺν
5 αὐτοῦ ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ µέλι ἄγριον. τότε
ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν ῾Ιεροσόλυµα καὶ πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία καὶ
6 πᾶσα ἡ περίχωρος τοῦ ᾿Ιορδάνου. καὶ ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ ᾿Ιορ-
7 δάνῃ ὑπ αὐτοῦ ἐξοµολογούµενοι τὰς ἁµαρτίας αὐτῶν. ᾿Ιδὼν
δὲ πολλοὺς τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων ἐρχοµένους ἐπὶ
τὸ βάπτισµα αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς Γεννήµατα ἐχιδνῶν τίς ὑπέ-
8 δειξεν ὑµῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς µελλούσης ὀργῆς. ποιήσατε οὖν
9 καρπὸν ἄξιον τῆς µετανοίας. καὶ µὴ δόξητε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς
Πατέρα ἔχοµεν τὸν ᾿Αβραάµ λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι δύναται ὁ θεὸς
10 ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ ᾿Αβραάµ. ἤδη δὲ καὶ
ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται, πᾶν οὖν δένδρον
µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται.
v.23 καίc ἔρχοµαιvpaanms κατοικέωviaa3s εἰςp πόλιςnafs λέγωvpppafs Ναζαράtp ὅπωςbo πληρόωvsap3s
ὁdnns λέγωvpapnns διάp ὁdgmp προφήτηςngmp ὅτιc Ναζωραῖοςnnms καλέωvifp3s . 3. v.1 ἐνp δέc
ddfp ndfp rddfp vipn3s nnms dnms nnms
ὁ ἡµέρα ἐκεῖνος παραγίνοµαι ᾿Ιωάννης ὁ βαπτιστής κηρύσσωvppanms
ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs . v.2 καίc λέγωvppanms µετανοέωvdpa2p ἐγγίζωvixa3s
γάρc ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.3 οὗτοςrdnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms λέγωvpapnms
ὑπόp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagms φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn
ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp αὐτόςrpgms .
v.4 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ἔχωviia3s ὁdans ἔνδυµαnans αὐτόςrpgms ἀπόp θρίξngfp
κάµηλοςngms καίc ζώνηnafs δερµάτινοςaafsn περίp ὁdafs ὀσφύςnafs αὐτόςrpgms ὁdnfs δέc τροφήnnfs
αὐτόςrpgms εἰµίviix3s ἀκρίςnnfp καίc µέλιnnns ἄγριοςannsn . v.5 τότεbo ἐκπορεύοµαιviin3s πρόςp
αὐτόςrpams ῾Ιεροσόλυµαnnfs καίc πᾶςanfsn ὁdnfs ᾿Ιουδαίαnnfs καίc πᾶςanfsn ὁdnfs περίχωροςanmsn
ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms . v.6 καίc βαπτίζωviip3p ἐνp ὁddms ᾿Ιορδάνηςndms ὑπόp αὐτόςrpgms
ἐξοµολογέωvppmnmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp . v.7 ὁράωvpaanms δέc πολύςaampn ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp καίc Σαδδουκαῖοςngmp ἔρχοµαιvppnamp ἐπίp ὁdans βάπτισµαnans αὐτόςrpgms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp τίςrqnms ὑποδείκνυµιviaa3s σύrpd-p φεύγωvnaa ἀπόp
ὁdgfs µέλλωvppagfs ὀργήngfs . v.8 ποιέωvdaa2p οὖνc καρπόςnams ἄξιοςaamsn ὁdgfs µετάνοιαngfs .
v.9 καίc µήxo δοκέωvsaa2p λέγωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp πατήρnams ἔχωvipa1p ὁdams ᾿Αβραάµtp
λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc δύναµαιvipn3s ὁdnms θεόςnnms ἐκp ὁdgmp λίθοςngmp οὗτοςrdgmp
ἐγείρωvnaa τέκνονnanp ὁddms ᾿Αβραάµtp . v.10 ἤδηbo δέc καίc ὁdnfs ἀξίνηnnfs πρόςp ὁdafs
nafs dgnp ngnp vipn3s annsn
ῥίζα ὁ δένδρον κεῖµαι πᾶς οὖνc δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns καρπόςnams
καλόςaamsn ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans βάλλωvipp3s .
ἐγὼ µὲν βαπτίζω ὑµᾶς ἐν ὕδατι εἰς µετάνοιαν ὁ δὲ ὀπίσω µου 11
ἐρχόµενος ἰσχυρότερός µού ἐστιν οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς τὰ ὑπο-

δήµατα βαστάσαι, αὐτὸς ὑµᾶς βαπτίσει ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. οὗ 12
τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ

καὶ συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην τὸ δὲ ἄχυρον
κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Τότε παραγίνεται ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ 13
τῆς Γαλιλαίας ἐπὶ τὸν ᾿Ιορδάνην πρὸς τὸν ᾿Ιωάννην τοῦ βα-
πτισθῆναι ὑπ αὐτοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιωάννης διεκώλυεν αὐτὸν λέγων 14
᾿Εγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι καὶ σὺ ἔρχῃ πρός µε.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν ῎Αφες ἄρτι οὕτως 15
γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡµῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην τότε ἀ-

φίησιν αὐτόν. καὶ βαπτισθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ 16
ὕδατος, καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί καὶ εἶδεν τὸ

πνεῦµα τοῦ θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόµενον
ἐπ αὐτόν, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα Οὗτός 17
ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα.

Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρηµον ὑπὸ τοῦ πνεύµα- 4
τος πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ νηστεύσας ἡµέρας 2
τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασεν.

Καὶ προσελθὼν αὐτῷ ὁ πειράζων εἶπεν Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ 3
v.11 ἐγώrpn-s µένxo βαπτίζωvipa1s σύrpa-p ἐνp ὕδωρndns εἰςp µετάνοιαnafs ὁdnms δέc ὀπίσωbo
ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvppnnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn
ὁdanp ὑπόδηµαnanp βαστάζωvnaa αὐτόςrpnms σύrpa-p βαπτίζωvifa3s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn .
v.12 ὅςrrgms ὁdnns πτύονnnns ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms καίc διακαθαρίζωvifa3s ὁdafs ἅλωνnafs
αὐτόςrpgms καίc συνάγωvifa3s ὁdams σῖτοςnams αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs ὁdans δέc
ἄχυρονnans κατακαίωvifa3s πῦρndns ἄσβεστοςadnsn . v.13 τότεbo παραγίνοµαιvipn3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἐπίp ὁdams ᾿Ιορδάνηςnams πρόςp ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὁdgms
βαπτίζωvnap ὑπόp αὐτόςrpgms . v.14 ὁdnms δέc ᾿Ιωάννηςnnms διακωλύωviia3s αὐτόςrpams
λέγωvppanms ἐγώrpn-s χρείαnafs ἔχωvipa1s ὑπόp σύrpg-s βαπτίζωvnap καίc σύrpn-s ἔρχοµαιvipn2s
πρόςp ἐγώrpa-s . v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpams ἀφίηµιvdaa2s ἄρτιbo οὕτωbo γάρc πρέπωvppqnns εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p πληρόωvnaa
πᾶςaafsn δικαιοσύνηnafs τότεbo ἀφίηµιvipa3s αὐτόςrpams . v.16 καίc βαπτίζωvpapnms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἀναβαίνωviaa3s εὐθύςbo ἀπόp ὁdgns ὕδωρngns καίc ἰδούvdaa2s ἀνοίγωviap3p αὐτόςrpdms
ὁdnmp οὐρανόςnnmp καίc ὁράωviaa3s ὁdans πνεῦµαnans ὁdgms θεόςngms καταβαίνωvppaans ὡσείbo
περιστεράnafs καίc ἔρχοµαιvppnans ἐπίp αὐτόςrpams . v.17 καίc ἰδούvdaa2s φωνήnnfs ἐκp ὁdgmp
ngmp vppanfs rdnms vipx3s dnms
οὐρανός λέγω οὗτος εἰµί ὁ υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp
ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s . 4. v.1 τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀνάγωviap3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn ὑπόp
ὁdgns πνεῦµαngns πειράζωvnap ὑπόp ὁdgms διάβολοςagmsn . v.2 καίc νηστεύωvpaanms ἡµέραnafp
τεσσεράκονταtn καίc νύξnafp τεσσεράκονταtn ὕστεροςbo πεινάωviaa3s .
4 εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶ-

πεν Γέγραπται Οὐκ ἐπ ἄρτῳ µόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλ ἐπὶ
5 παντὶ ῥήµατι ἐκπορευοµένῳ διὰ στόµατος θεοῦ. Τότε πα-
ραλαµβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν καὶ ἵστησιν
6 αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ. καὶ λέγει αὐτῷ Εἰ υἱὸς
εἶ τοῦ θεοῦ βάλε σεαυτὸν κάτω, γέγραπται γὰρ ὅτι Τοῖς ἀγ-
γέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ καὶ ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσίν σε
7 µήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου. ἔφη αὐτῷ
ὁ ᾿Ιησοῦς Πάλιν γέγραπται Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν
8 σου. Πάλιν παραλαµβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν
λίαν καὶ δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσµου καὶ
9 τὴν δόξαν αὐτῶν. καὶ λέγει αὐτῷ Ταῦτά πάντα σοι δώσω ἐὰν
10 πεσὼν προσκυνήσῃς µοι. τότε λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ῞Υπαγε
ὀπίσω µου Σατανᾶ, γέγραπται γάρ Κύριον τὸν θεόν σου προ-
11 σκυνήσεις καὶ αὐτῷ µόνῳ λατρεύσεις. Τότε ἀφίησιν αὐτὸν
ὁ διάβολος καὶ ἰδοὺ ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν αὐτῷ.
12 ᾿Ακούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ᾿Ιωάννης παρεδόθη ἀνεχώρησεν εἰς
13 τὴν Γαλιλαίαν. καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὲτ ἐλθὼν κατῴκησεν
εἰς Καπερναοὺµ τὴν παραθαλασσίαν ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ
14 Νεφθαλείµ, ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου
v.3 καίc προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms πειράζωvppanms λέγωviaa3s εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s
ὁdgms θεόςngms λέγωvdaa2s ἵναc ὁdnmp λίθοςnnmp οὗτοςrdnmp ἄρτοςnnmp γίνοµαιvsad3p . v.4 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s γράφωvixp3s οὐxo ἐπίp ἄρτοςndms µόνοςadmsn ζάωvifd3s
ἄνθρωποςnnms ἀλλάc ἐπίp πᾶςadnsn ῥῆµαndns ἐκπορεύοµαιvppndns διάp στόµαngns θεόςngms .
v.5 τότεbo παραλαµβάνωvipa3s αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp ὁdafs ἅγιοςaafsn πόλιςnafs
καίc ἵστηµιvipa3s αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans πτερύγιονnans ὁdgns ἱερόνngns . v.6 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms βάλλωvdaa2s σεαυτοῦrxams κάτωp γράφωvixp3s
γάρc ὅτιc ὁddmp ἄγγελοςndmp αὐτόςrpgms ἐντέλλοµαιvifn3s περίp σύrpg-s καίc ἐπίp χείρngfp αἴρωvifa3p
σύrpa-s µήποτεbo προσκόπτωvsaa2s πρόςp λίθοςnams ὁdams πούςnams σύrpg-s . v.7 φηµίviix3s
rpdms dnms nnms bo vixp3s xo vifa2s nams dams
αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν γράφω οὐ ἐκπειράζω κύριος ὁ θεόςnams
σύrpg-s . v.8 πάλινbo παραλαµβάνωvipa3s αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp ὄροςnans
ὑψηλόςaansn λίανbo καίc δείκνυµιvipa3s αὐτόςrpdms πᾶςaafpn ὁdafp βασιλείαnafp ὁdgms κόσµοςngms
καίc ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgfp . v.9 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms οὗτοςrdanp πᾶςaanpn σύrpd-s
vifa1s qo vpaanms
δίδωµι ἐάν πίπτω προσκυνέωvsaa2s ἐγώrpd-s . v.10 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὑπάγωvdpa2s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms γράφωvixp3s γάρc κύριοςnams ὁdams
θεόςnams σύrpg-s προσκυνέωvifa2s καίc αὐτόςrpdms µόνοςadmsn λατρεύωvifa2s . v.11 τότεbo
ἀφίηµιvipa3s αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn καίc ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnmp προσέρχοµαιviaa3p
καίc διακονέωviia3p αὐτόςrpdms . v.12 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms
παραδίδωµιviap3s ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.13 καίc καταλείπωvpaanms ὁdafs
tp vpaanms viaa3s p tp
Ναζαρά ἔρχοµαι κατοικέω εἰς Καπερναούµ ὁdafs παραθαλάσσιοςaafsn ἐνp
ὅριονndnp Ζαβουλώνtp καίc Νεφθαλίµtp .
λέγοντος. Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείµ, ὁδὸν θαλάσσης 15
πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν. ὁ λαὸς ὁ καθή- 16
µενος ἐν σκότει εἶδεν φῶς µέγα καὶ τοῖς καθηµένοις ἐν χώρᾳ

καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς. ᾿Απὸ τότε ἤρξατο ὁ 17
᾿Ιησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γὰρ ἡ βα-

σιλεία τῶν οὐρανῶν. Περιπατῶν δὲ παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς 18
Γαλιλαίας εἶδεν δύο ἀδελφούς Σίµωνα τὸν λεγόµενον Πέτρον

καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ βάλλοντας ἀµφίβληστρον εἰς
τὴν θάλασσαν, ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς. καὶ λέγει αὐτοῖς ∆εῦτε ὀ- 19
πίσω µου καὶ ποιήσω ὑµᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως 20
ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν 21
εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ

᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ πλοίῳ µετὰ Ζεβεδαίου τοῦ
πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν καὶ ἐκάλεσεν
αὐτούς. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐ- 22
τῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ περιῆγεν ὅλην τήν Γαλιλαίαν 23
ὁ ᾿Ιησοῦς, διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσ-

σων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον
καὶ πᾶσαν µαλακίαν ἐν τῷ λαῷ. καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐ- 24
τοῦ εἰς ὅλην τὴν Συρίαν, καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς
κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχοµένους
v.14 ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns .
v.15 γῆnvfs Ζαβουλώνtp καίc γῆnvfs Νεφθαλίµtp ὁδόςnafs θάλασσαngfs πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms
Γαλιλαίαnvfs ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.16 ὁdnms λαόςnnms ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐνp σκότοςndns
ὁράωviaa3s φῶςnans µέγαςaansn καίc ὁddmp κάθηµαιvppndmp ἐνp χώραndfs καίc σκιάndfs
θάνατοςngms φῶςnnns ἀνατέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.17 ἀπόp τότεbo ἄρχωviad3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms κηρύσσωvnpa καίc λέγωvnpa µετανοέωvdpa2p ἐγγίζωvixa3s γάρc ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.18 περιπατέωvppanms δέc παράp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
ὁράωviaa3s δύοtn ἀδελφόςnamp Σίµωνnams ὁdams λέγωvpppams Πέτροςnams καίc ᾿Ανδρέαςnams
ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms βάλλωvppaamp ἀµφίβληστρονnans εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs εἰµίviix3p
γάρc ἁλιεύςnnmp . v.19 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp δεῦτεvdvx2p ὀπίσωbo ἐγώrpg-s καίc
ποιέωvifa1s σύrpa-p ἁλιεύςnamp ἄνθρωποςngmp . v.20 ὁdnmp δέc εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp ὁdanp
δίκτυονnanp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.21 καίc προβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo ὁράωviaa3s
ἄλλοςaampn δύοtn ἀδελφόςnamp ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ὁddns πλοῖονndns µετάp Ζεβεδαῖοςngms ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgmp
καταρτίζωvppaamp ὁdanp δίκτυονnanp αὐτόςrpgmp καίc καλέωviaa3s αὐτόςrpamp . v.22 ὁdnmp δέc
εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp ὁdans πλοῖονnans καίc ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωviaa3p
αὐτόςrpdms . v.23 καίc περιάγωviia3s ὅλοςaafsn ὁdafs Γαλιλαίαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
διδάσκωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp καίc κηρύσσωvppanms ὁdans εὐαγγέλιονnans
ὁdgfs βασιλείαngfs καίc θεραπεύωvppanms πᾶςaafsn νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn µαλακίαnafs ἐνp ὁddms
λαόςndms .
4:25—5:13 ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 10
καὶ δαιµονιζοµένους καὶ σεληνιαζοµένους καὶ παραλυτικούς

25 καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολ-
λοὶ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ∆εκαπόλεως καὶ ῾Ιεροσολύµων καὶ
᾿Ιουδαίας καὶ πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου.
5 ᾿Ιδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος καὶ καθίσαντος
2 αὐτοῦ προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἀνοίξας τὸ
3 στόµα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων. Μακάριοι οἱ πτωχοὶ
4 τῷ πνεύµατι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. µα-
5 κάριοι οἱ πενθοῦντες ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται. µακάριοι
6 οἱ πραεῖς ὅτι αὐτοὶ κληρονοµήσουσιν τὴν γῆν. µακάριοι οἱ
πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην ὅτι αὐτοὶ χορτασθή-
7, 8 σονται. µακάριοι οἱ ἐλεήµονες ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. µα-
9 κάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται. µα-
10 κάριοι οἱ εἰρηνοποιοί ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ θεοῦ κληθήσονται. µα-
κάριοι οἱ δεδιωγµένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ
11 βασιλεία τῶν οὐρανῶν. µακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑµᾶς
καὶ διώξωσιν καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν ῥῆµα καθ ὑµῶν ψευ-
12 δόµενοι ἕνεκεν ἐµοῦ. χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε ὅτι ὁ µισθὸς
ὑµῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς, οὕτως γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προ-
13 φήτας τοὺς πρὸ ὑµῶν. ῾Υµεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς, ἐὰν δὲ τὸ
v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnfs ἀκοήnnfs αὐτόςrpgms εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs Συρίαnafs καίc
προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp ποικίλοςadfpn νόσοςndfp
καίc βάσανοςndfp συνέχωvpppamp καίc δαιµονίζοµαιvppnamp καίc σεληνιάζοµαιvppnamp καίc
παραλυτικόςaampn καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp . v.25 καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms
ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ∆εκάπολιςngfs καίc ῾Ιεροσόλυµαngnp καίc
᾿Ιουδαίαngfs καίc πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms . 5. v.1 ὁράωvpaanms δέc ὁdamp ὄχλοςnamp
ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans καίc καθίζωvpaagms αὐτόςrpgms προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.2 καίc ἀνοίγωvpaanms ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms
viia3s rpamp vppanms
διδάσκω αὐτός λέγω . v.3 µακάριοςanmpn ὁdnmp πτωχόςanmpn ὁddns πνεῦµαndns
ὅτιc αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.4 µακάριοςanmpn ὁdnmp
vppanmp c rpnmp vifp3p
πενθέω ὅτι αὐτός παρακαλέω . v.5 µακάριοςanmpn ὁdnmp πραΰςanmpn
ὅτιc αὐτόςrpnmp κληρονοµέωvifa3p ὁdafs γῆnafs . v.6 µακάριοςanmpn ὁdnmp πεινάωvppanmp
καίc διψάωvppanmp ὁdafs δικαιοσύνηnafs ὅτιc αὐτόςrpnmp χορτάζωvifp3p . v.7 µακάριοςanmpn
dnmp anmpn c rpnmp vifp3p anmpn dnmp
ὁ ἐλεήµων ὅτι αὐτός ἐλεέω . v.8 µακάριος ὁ καθαρόςanmpn
ὁddfs καρδίαndfs ὅτιc αὐτόςrpnmp ὁdams θεόςnams ὁράωvifd3p . v.9 µακάριοςanmpn ὁdnmp
εἰρηνοποιόςanmpn ὅτιc αὐτόςrpnmp υἱόςnnmp θεόςngms καλέωvifp3p . v.10 µακάριοςanmpn
dnmp vpxpnmp bo ngfs c rpgmp vipx3s dnfs
ὁ διώκω ἕνεκα δικαιοσύνη ὅτι αὐτός εἰµί ὁ βασιλείαnnfs ὁdgmp
οὐρανόςngmp . v.11 µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p ὅτανc ὀνειδίζωvsaa3p σύrpa-p καίc διώκωvsaa3p
καίc λέγωvsaa3p πᾶςaansn πονηρόςaansn ῥῆµαnans κατάp σύrpg-p ψεύδοµαιvppenmp ἕνεκαbo ἐγώrpg-s .
v.12 χαίρωvdpa2p καίc ἀγαλλιάωvdpn2p ὅτιc ὁdnms µισθόςnnms σύrpg-p πολύςanmsn ἐνp ὁddmp
οὐρανόςndmp οὕτωbo γάρc διώκωviaa3p ὁdamp προφήτηςnamp ὁdamp πρόp σύrpg-p .
ἅλας µωρανθῇ ἐν τίνι ἁλισθήσεται εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ µὴ

βληθῆναι ἔξω καὶ καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. ῾Υµεῖς 14
ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσµου οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω

ὄρους κειµένη, οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑ- 15
πὸ τὸν µόδιον ἀλλ ἐπὶ τὴν λυχνίαν καὶ λάµπει πᾶσιν τοῖς ἐν
τῇ οἰκίᾳ. οὕτως λαµψάτω τὸ φῶς ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀν- 16
θρώπων ὅπως ἴδωσιν ὑµῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν

πατέρα ὑµῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νοµίσητε ὅτι ἦλθον 17
καταλῦσαι τὸν νόµον ἢ τοὺς προφήτας, οὐκ ἦλθον καταλῦσαι

ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ 18
οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἰῶτα ἓν ἢ µία κεραία οὐ µὴ παρέλθῃ ἀπὸ

τοῦ νόµου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ µίαν τῶν 19
ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώ-

πους ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, ὃς
δ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ οὗτος µέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασι-
λείᾳ τῶν οὐρανῶν. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι ἐὰν µὴ περισσεύσῃ ἡ 20
δικαιοσύνη ὑµῶν πλεῖον τῶν γραµµατέων καὶ Φαρισαίων οὐ

µὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ᾿Ηκούσατε ὅτι 21
ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις Οὐ φονεύσεις, ὃς δ ἂν φονεύσῃ ἔνοχος

ἔσται τῇ κρίσει. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόµενος τῷ 22
ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει, ὃς δ ἂν εἴπῃ τῷ

v.13 σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnns ἅλαςnnns ὁdgfs γῆngfs ἐάνqo δέc ὁdnns ἅλαςnnns µωραίνωvsap3s ἐνp
τίςrqdns ἁλίζωvifp3s εἰςp οὐδείςaansn ἰσχύωvipa3s ἔτιbo εἰqo µήxo βάλλωvnap ἔξωbo καίc καταπατέωvnpp
ὑπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.14 σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnns φῶςnnns ὁdgms κόσµοςngms οὐxo
δύναµαιvipn3s πόλιςnnfs κρύπτωvnap ἐπάνωbo ὄροςngns κεῖµαιvppnnfs . v.15 οὐδέbo καίωvipa3p
nafs c vipa3p rpams p dams nams
λύχνος καί τίθηµι αὐτός ὑπό ὁ µόδιος ἀλλά ἐπίp ὁdafs λυχνίαnafs
c
καίc λάµπωvipa3s πᾶςadmpn ὁddmp ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs . v.16 οὕτωbo λάµπωvdaa3s ὁdnns
φῶςnnns σύrpg-p ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὅπωςbo ὁράωvsaa3p σύrpg-p ὁdanp καλόςaanpn
ἔργονnanp καίc δοξάζωvsaa3p ὁdams πατήρnams σύrpg-p ὁdams ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.17 µήxo
νοµίζωvsaa2p ὅτιc ἔρχοµαιviaa1s καταλύωvnaa ὁdams νόµοςnams ἤxo ὁdamp προφήτηςnamp οὐxo
ἔρχοµαιviaa1s καταλύωvnaa ἀλλάc πληρόωvnaa . v.18 ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ἕωςc ἄνxo
παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs ἰῶταtl εἷςnnns ἤxo εἷςnnfs κεραίαnnfs οὐxo
µήxo παρέρχοµαιvsaa3s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ἕωςc ἄνxo πᾶςannpn γίνοµαιvsad3s . v.19 ὅςrrnms
ἐάνqo οὖνc λύωvsaa3s εἷςnafs ὁdgfp ἐντολήngfp οὗτοςrdgfp ὁdgfp ἐλάχιστοςagfpn καίc διδάσκωvsaa3s
οὕτωbo ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἐλάχιστοςanmsn καλέωvifp3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp
ὅςrrnms δέc ἄνxo ποιέωvsaa3s καίc διδάσκωvsaa3s οὗτοςrdnms µέγαςanmsn καλέωvifp3s ἐνp ὁddfs
βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.20 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo µήxo περισσεύωvsaa3s
ὁdnfs δικαιοσύνηnnfs σύrpg-p πολύςaansc ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc Φαρισαῖοςngmp οὐxo µήxo
εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.21 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s
ὁddmp ἀρχαῖοςadmpn οὐxo φονεύωvifa2s ὅςrrnms δέc ἄνxo φονεύωvsaa3s ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddfs
κρίσιςndfs .
ἀδελφῷ αὐτοῦ ῾Ρακά ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ, ὃς δ ἂν εἴπῃ

23 Μωρέ ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. ἐὰν οὖν προ-
σφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καί ἐκεῖ µνησθῇς
24 ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ. ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου
ἔµπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι
25 τῷ ἀδελφῷ σου καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου. ἴσθι
εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ µετ αὐτοῦ
µήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ καὶ ὁ κριτὴς σε πα-
26 ραδῷ τῷ ὑπηρέτῃ καὶ εἰς φυλακὴν βληθήσῃ, ἀµὴν λέγω σοι
οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην.
27, 28 ᾿Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη Οὐ µοιχεύσεις. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι
πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυµῆσαι αὐτὴν ἤδη ἐµοί-
29 χευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. εἰ δὲ ὁ ὀφθαλµός σου ὁ
δεξιὸς σκανδαλίζει σε ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, συµφέρει
γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν µελῶν σου καὶ µὴ ὅλον τὸ σῶµά
30 σου βληθῇ εἰς γέενναν. καὶ εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ σκανδαλίζει
σε ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, συµφέρει γάρ σοι ἵνα
ἀπόληται ἓν τῶν µελῶν σου καὶ µὴ ὅλον τὸ σῶµά σου βληθῇ
31 εἰς γέενναν. ᾿Ερρέθη δέ ὅτι ῝Ος ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα
v.22 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὀργίζωvpppnms ὁddms ἀδελφόςndms
αὐτόςrpgms εἰκῇbo ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddfs κρίσιςndfs ὅςrrnms δέc ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddms
ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms ῥακάta ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁddns συνέδριονndns ὅςrrnms δέc
ἄνxo λέγωvsaa3s µωρόςavmsn ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s εἰςp ὁdafs γέενναnafs ὁdgns πῦρngns .
v.23 ἐάνqo οὖνc προσφέρωvspa2s ὁdans δῶρονnans σύrpg-s ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans καίc
ἐκεῖbo µιµνῄσκοµαιvsap2s ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s ἔχωvipa3s τι-σριανσ κατάp σύrpg-s .
v.24 ἀφίηµιvdaa2s ἐκεῖbo ὁdans δῶρονnans σύrpg-s ἔµπροσθενp ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc
ὑπάγωvdpa2s πρῶτοςbo διαλλάσσωvdap2s ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s καίc τότεbo ἔρχοµαιvpaanms
προσφέρωvdpa2s ὁdans δῶρονnans σύrpg-s . v.25 εἰµίvdpx2s εὐνοέωvppanms ὁddms ἀντίδικοςndms
σύrpg-s ταχύςbo ἕωςc ὅστιςrrgns εἰµίvipx2s ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs µετάp αὐτόςrpgms µήποτεbo
σύrpa-s παραδίδωµιvsaa3s ὁdnms ἀντίδικοςnnms ὁddms κριτήςndms καίc ὁdnms κριτήςnnms σύrpa-s
παραδίδωµιvsaa3s ὁddms ὑπηρέτηςndms καίc εἰςp φυλακήnafs βάλλωvifp2s . v.26 ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-s xo xo vsaa2s bo c xo vsaa2s
σύ οὐ µή ἐξέρχοµαι ἐκεῖθεν ἕως ἄν ἀποδίδωµι ὁdams ἔσχατοςaamsn
κοδράντηςnams . v.27 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s οὐxo µοιχεύωvifa2s . v.28 ἐγώrpn-s
c vipa1s rpd-p c anmsn dnms vppanms nafs p dans
δέ λέγω σύ ὅτι πᾶς ὁ βλέπω γυνή πρός ὁ ἐπιθυµέωvnaa
αὐτόςrpafs ἤδηbo µοιχεύωviaa3s αὐτόςrpafs ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms . v.29 εἰqo δέc ὁdnms
ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s ὁdnms δεξιόςanmsn σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐξαιρέωvdaa2s αὐτόςrpams καίc
βάλλωvdaa2s ἀπόp σύrpg-s συµφέρωvipa3s γάρc σύrpd-s ἵναc ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnans ὁdgnp µέλοςngnp
σύrpg-s καίc µήxo ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s βάλλωvsap3s εἰςp γέενναnafs . v.30 καίc εἰqo
ὁdnfs δεξιόςanfsn σύrpg-s χείρnnfs σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpafs καίc βάλλωvdaa2s
ἀπόp σύrpg-s συµφέρωvipa3s γάρc σύrpd-s ἵναc ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnans ὁdgnp µέλοςngnp σύrpg-s καίc
µήxo ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s βάλλωvsap3s εἰςp γέενναnafs .
αὐτοῦ δότω αὐτῇ ἀποστάσιον. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν 32
ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας ποιεῖ

αὐτὴν µοιχᾶσθαι, καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυµένην γαµήσῃ µοιχᾶ-
ται. Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις Οὐκ ἐπιορκή- 33
σεις ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου. ἐγὼ δὲ λέγω 34
ὑµῖν µὴ ὀµόσαι ὅλως, µήτε ἐν τῷ οὐρανῷ ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ

θεοῦ. µήτε ἐν τῇ γῇ ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ 35
µήτε εἰς ῾Ιεροσόλυµα ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ µεγάλου βασιλέως.

µήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀµόσῃς ὅτι οὐ δύνασαι µίαν τρίχα 36
λευκὴν ἢ µέλαιναν ποιῆσαι. ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑµῶν ναὶ ναί 37
οὒ οὔ, τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν. ᾿Ηκού- 38
σατε ὅτι ἐρρέθη ᾿Οφθαλµὸν ἀντὶ ὀφθαλµοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ

ὀδόντος. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν µὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ, ἀλλ 39
ὅστις σε ῥαπίσει ἐπί τὴν δεξιὰν [σου] σιαγόνα στρέψον αὐτῷ

καὶ τὴν ἄλλην, καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά 40
σου λαβεῖν ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱµάτιον, καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύ- 41
σει µίλιον ἕν ὕπαγε µετ αὐτοῦ δύο. τῷ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ 42
τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανείσασθαι µὴ ἀποστραφῇς. ᾿Ηκού- 43
σατε ὅτι ἐρρέθη ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου καὶ µισήσεις τὸν
ἐχθρόν σου. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν 44
v.31 λέγωviap3s δέc ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo ἀπολύωvsaa3s ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms δίδωµιvdaa3s
αὐτόςrpdfs ἀποστάσιονnans . v.32 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo ἀπολύωvsaa3s
ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms παρεκτόςbo λόγοςngms πορνείαngfs ποιέωvipa3s αὐτόςrpafs µοιχάοµαιvnpn
καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἀπολύωvpxpafs γαµέωvsaa3s µοιχάοµαιvipn3s . v.33 πάλινbo ἀκούωviaa2p ὅτιc
λέγωviap3s ὁddmp ἀρχαῖοςadmpn οὐxo ἐπιορκέωvifa2s ἀποδίδωµιvifa2s δέc ὁddms κύριοςndms ὁdamp
ὅρκοςnamp σύrpg-s . v.34 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p µήxo ὀµνύωvnaa ὅλωςbo µήτεc ἐνp
ὁddms οὐρανόςndms ὅτιc θρόνοςnnms εἰµίvipx3s ὁdgms θεόςngms . v.35 µήτεc ἐνp ὁddfs γῆndfs
ὅτιc ὑποπόδιονnnns εἰµίvipx3s ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms µήτεc εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ὅτιc πόλιςnnfs
εἰµίvipx3s ὁdgms µέγαςagmsn βασιλεύςngms . v.36 µήτεc ἐνp ὁddfs κεφαλήndfs σύrpg-s ὀµνύωvsaa2s
ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn2s εἷςnafs θρίξnafs λευκόςaafsn ἤxo µέλαςaafsn ποιέωvnaa . v.37 εἰµίvdpx3s
δέc ὁdnms λόγοςnnms σύrpg-p ναίxo ναίxo οὐxo οὐxo ὁdnns δέc περισσόςannsn οὗτοςrdgmp ἐκp ὁdgms
πονηρόςagmsn εἰµίvipx3s . v.38 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s ὀφθαλµόςnams ἀντίp ὀφθαλµόςngms
καίc ὀδούςnams ἀντίp ὀδούςngms . v.39 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p µήxo ἀνθίστηµιvnaa
ὁddms πονηρόςadmsn ἀλλάc ὅστιςrrnms σύrpa-s ῥαπίζωvifa3s ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn σύrpg-s σιαγώνnafs
στρέφωvdaa2s αὐτόςrpdms καίc ὁdafs ἄλλοςaafsn . v.40 καίc ὁddms θέλωvppadms σύrpd-s κρίνωvnap
καίc ὁdams χιτώνnams σύrpg-s λαµβάνωvnaa ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpdms καίc ὁdans ἱµάτιονnans .
v.41 καίc ὅστιςrrnms σύrpa-s ἀγγαρεύωvifa3s µίλιονnans εἷςnans ὑπάγωvdpa2s µετάp αὐτόςrpgms δύοtn .
v.42 ὁddms αἰτέωvppadms σύrpa-s δίδωµιvdpa2s καίc ὁdams θέλωvppaams ἀπόp σύrpg-s δανίζωvnam µήxo
ἀποστρέφωvsap2s . v.43 ἀκούωviaa2p ὅτιc λέγωviap3s ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s καίc
vifa2s dams
µισέω ὁ ἐχθρόςaamsn σύrpg-s .
εὐλογειτε τοὺς καταρωµένους ὑµᾶς καλῶς ποιεῖτε τοῖς µισοῦ-

σιν ὑµᾶς, καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑµᾶς, καὶ
45 διωκόντων ὑµᾶς, ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑµῶν τοῦ
ἐν [τοῖσ] οὐρανοῖς ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονη-
46 ροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. ἐὰν
γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας ὑµᾶς τίνα µισθὸν ἔχετε οὐχὶ
47 καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. καὶ ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς
φὶλους ὑµῶν µόνον τί περισσὸν ποιεῖτε οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι
48 οὕτως ποιοῦσιν. ῎Εσεσθε οὖν ὑµεῖς τέλειοι ὡσπερ ὁ πατὴρ
ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν.
6 Προσέχετε τὴν ἐλεηµοσύνην ὑµῶν µὴ ποιεῖν ἔµπροσθεν
τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς, εἰ δὲ µήγε, µισθὸν
2 οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑµῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. ῞Οταν
οὖν ποιῇς ἐλεηµοσύνην µὴ σαλπίσῃς ἔµπροσθέν σου ὥσπερ
οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύµαις
ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἀπέ-
3 χουσιν τὸν µισθὸν αὐτῶν. σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεηµοσύνην
4 µὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου. ὅπως ᾖ σου
ἡ ἐλεηµοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν
5 τῷ κρυπτῷ αὑτὸς, ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Καὶ ὅταν
προσεύχῃ, οὐκ ἔσῃ ὥσπερ οἱ ὑποκριταί ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς
v.44 ἐγώrpn-s δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ἀγαπάωvdpa2p ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-p εὐλογέωvdpa2p
ὁdamp καταράοµαιvppnamp σύrpa-p καλῶςbo ποιέωvdpa2p ὁddmp µισέωvppadmp σύrpa-p καίc
προσεύχοµαιvdpn2p ὑπέρp ὁdgmp ἐπηρεάζωvppagmp σύrpa-p καίc διώκωvppagmp σύrpa-p .
v.45 ὅπωςbo γίνοµαιvsad2p υἱόςnnmp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p ὁdgms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ὅτιc
ὁdams ἥλιοςnams αὐτόςrpgms ἀνατέλλωvipa3s ἐπίp πονηρόςaampn καίc ἀγαθόςaampn καίc βρέχωvipa3s
ἐπίp δίκαιοςaampn καίc ἄδικοςaampn . v.46 ἐάνqo γάρc ἀγαπάωvsaa2p ὁdamp ἀγαπάωvppaamp
σύrpa-p τίςrqams µισθόςnams ἔχωvipa2p οὐχίxo καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp ὁdans αὐτόςrpans ποιέωvipa3p .
v.47 καίc ἐάνqo ἀσπάζοµαιvsad2p ὁdamp φίλοςaampn σύrpg-p µόνοςbo τίςrqans περισσόςaansn
ποιέωvipa2p οὐχίxo καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp οὕτωbo ποιέωvipa3p . v.48 εἰµίvifx2p οὖνc σύrpn-p
anmpn bo dnms nnms rpg-p dnms p ddmp
τέλειος ὥσπερ ὁ πατήρ σύ ὁ ἐν ὁ οὐρανόςndmp τέλειοςanmsn
εἰµίvipx3s . 6. v.1 προσέχωvdpa2p ὁdafs ἐλεηµοσύνηnafs σύrpg-p µήxo ποιέωvnpa ἔµπροσθενp
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp πρόςp ὁdans θεάοµαιvnap αὐτόςrpdmp εἰqo δέc µήxo µισθόςnams οὐxo ἔχωvipa2p
παράp ὁddms πατήρndms σύrpg-p ὁddms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.2 ὅτανc οὖνc ποιέωvspa2s
ἐλεηµοσύνηnafs µήxo σαλπίζωvsaa2s ἔµπροσθενp σύrpg-s ὥσπερbo ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp ποιέωvipa3p
ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc ἐνp ὁddfp ῥύµηndfp ὅπωςbo δοξάζωvsap3p ὑπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἀπέχωvipa3p ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgmp . v.3 σύrpg-s δέc ποιέωvppagms
ἐλεηµοσύνηnafs µήxo γινώσκωvdaa3s ὁdnfs ἀριστερόςanfsn σύrpg-s τίςrqans ποιέωvipa3s ὁdnfs δεξιόςanfsn
σύrpg-s . v.4 ὅπωςbo εἰµίvspx3s σύrpg-s ὁdnfs ἐλεηµοσύνηnnfs ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn καίc ὁdnms
nnms
πατήρ σύrpg-s ὁdnms βλέπωvppanms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn αὐτόςrpnms ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s
ἐνp ὁddns φανερόςadnsn .
συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύ-

χεσθαι ὅπως ἂν φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις, ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι
ἀπέχουσιν τὸν µισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ εἴσελθε 6
εἰς τὸ ταµιεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῷ

πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν
τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Προσευχόµενοι δὲ 7
µὴ βαττολογήσητε, ὥσπερ οἱ ἐθνικοί δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ

πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται. µὴ οὖν ὁµοιωθῆτε αὐ- 8
τοῖς, οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑµᾶς
αἰτῆσαι αὐτόν. Οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑµεῖς, Πάτερ ἡµῶν 9
ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἁγιασθήτω τὸ ὄνοµά σου, ἐλθέτω ἡ βα- 10
σιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέληµά σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ

τῆς γῆς, Τὸν ἄρτον ἡµῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡµῖν σήµερον, 11
καὶ ἄφες ἡµῖν τὰ ὀφειλήµατα ἡµῶν ὡς καὶ ἡµεῖς ἀφίεµεν τοῖς 12
ὀφειλέταις ἡµῶν, καὶ µὴ εἰσενέγκῃς ἡµᾶς εἰς πειρασµόν ἀλ- 13
λὰ ῥῦσαι ἡµᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ
ἡ δύναµις καὶ ἡ δόξα εἰς τοῦς αἰῶνας. ἀµήν. ᾿Εὰν γὰρ ἀ- 14
φῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώµατα αὐτῶν ἀφήσει καὶ ὑµῖν

ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος, ἐὰν δὲ µὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις 15
τὰ παραπτώµατα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑµῶν ἀφήσει τὰ πα-

v.5 καίc ὅτανc προσεύχοµαιvspn2s οὐxo εἰµίvifx2s ὥσπερbo ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp ὅτιc φιλέωvipa3p
ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc ἐνp ὁddfp γωνίαndfp ὁdgfp πλατύςngfp ἵστηµιvpxanmp προσεύχοµαιvnpn
ὅπωςbo ἄνxo φαίνωvsap3p ὁddmp ἄνθρωποςndmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἀπέχωvipa3p ὁdams
µισθόςnams αὐτόςrpgmp . v.6 σύrpn-s δέc ὅτανc προσεύχοµαιvspn2s εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdans
nnns rpg-s
ταµεῖον σύ καί κλείωvpaanms ὁdafs θύραnafs σύrpg-s προσεύχοµαιvdad2s ὁddms πατήρndms
c
σύrpg-s ὁddms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s ὁdnms βλέπωvppanms ἐνp
ὁddns κρυπτόςadnsn ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s ἐνp ὁddns φανερόςadnsn . v.7 προσεύχοµαιvppnnmp
δέc µήxo βατταλογέωvsaa2p ὥσπερbo ὁdnmp ἐθνικόςanmpn δοκέωvipa3p γάρc ὅτιc ἐνp ὁddfs
πολυλογίαndfs αὐτόςrpgmp εἰσακούωvifp3p . v.8 µήxo οὖνc ὁµοιόωvsap2p αὐτόςrpdmp οἶδαvixa3s
γάρc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὅςrrgnp χρείαnafs ἔχωvipa2p πρόp ὁdgms σύrpa-p αἰτέωvnaa αὐτόςrpams .
v.9 οὕτωbo οὖνc προσεύχοµαιvdpn2p σύrpn-p πατήρnvms ἐγώrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp
ἁγιάζωvdap3s ὁdnns ὄνοµαnnns σύrpg-s . v.10 ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs σύrpg-s γίνοµαιvdao3s
ὁdnns θέληµαnnns σύrpg-s ὡςbo ἐνp οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 ὁdams ἄρτοςnams
ἐγώrpg-p ὁdams ἐπιούσιοςaamsn δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p σήµερονbo . v.12 καίc ἀφίηµιvdaa2s ἐγώrpd-p
ὁdanp ὀφείληµαnanp ἐγώrpg-p ὡςbo καίc ἐγώrpn-p ἀφίηµιvipa1p ὁddmp ὀφειλέτηςndmp ἐγώrpg-p .
v.13 καίc µήxo εἰσφέρωvsaa2s ἐγώrpa-p εἰςp πειρασµόςnams ἀλλάc ῥύοµαιvdad2s ἐγώrpa-p ἀπόp
ὁdgms πονηρόςagmsn ὅτιc σύrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs
δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth . v.14 ἐάνqo γάρc ἀφίηµιvsaa2p ὁddmp ἄνθρωποςndmp
danp nanp rpgmp vifa3s
ὁ παράπτωµα αὐτός ἀφίηµι καίc σύrpd-p ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms
οὐράνιοςanmsn .
16 ραπτώµατα ὑµῶν. ῞Οταν δὲ νηστεύητε µὴ γίνεσθε ὡσπερ οἱ

ὑποκριταὶ σκυθρωποί ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅ-
πως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες, ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι
17 ἀπέχουσιν τὸν µισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου
18 τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι. ὅπως µὴ φανῇς
τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ,
19 καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι. Μὴ
θησαυρίζετε ὑµῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς ὅπου σὴς καὶ βρῶ-
σις ἀφανίζει καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν,
20 θησαυρίζετε δὲ ὑµῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ ὅπου οὔτε σὴς
οὔτε βρῶσις ἀφανίζει καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ
21 κλέπτουσιν, ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός ὑµῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ
22 ἡ καρδία ὑµων. ῾Ο λύχνος τοῦ σώµατός ἐστιν ὁ ὀφθαλµός
ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλµός σου ἁπλοῦς ᾖ ὅλον τὸ σῶµά σου φωτει-
23 νὸν ἔσται, ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλµός σου πονηρὸς ᾖ ὅλον τὸ σῶµά
σου σκοτεινὸν ἔσται εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν τὸ
24 σκότος πόσον. Οὐδεὶς δύναται δυσὶν κυρίοις δουλεύειν, ἢ
γὰρ τὸν ἕνα µισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει ἢ ἑνὸς ἀνθέξε-
ται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν
25 καὶ µαµωνᾷ. ∆ιὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν µὴ µεριµνᾶτε τῇ ψυχῇ
v.15 ἐάνqo δέc µήxo ἀφίηµιvsaa2p ὁddmp ἄνθρωποςndmp ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp
οὐδέbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ἀφίηµιvifa3s ὁdanp παράπτωµαnanp σύrpg-p . v.16 ὅτανc δέc
νηστεύωvspa2p µήxo γίνοµαιvdpn2p ὥσπερbo ὁdnmp ὑποκριτήςnnmp σκυθρωπόςanmpn ἀφανίζωvipa3p
γάρc ὁdanp πρόσωπονnanp αὐτόςrpgmp ὅπωςbo φαίνωvsap3p ὁddmp ἄνθρωποςndmp νηστεύωvppanmp
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἀπέχωvipa3p ὁdams µισθόςnams αὐτόςrpgmp . v.17 σύrpn-s
c vppanms vdam2s rpg-s dafs nafs c dans
δέ νηστεύω ἀλείφω σύ ὁ κεφαλή καί ὁ πρόσωπονnans σύrpg-s
νίπτωvdam2s . v.18 ὅπωςbo µήxo φαίνωvsap2s ὁddmp ἄνθρωποςndmp νηστεύωvppanms ἀλλάc
ὁddms πατήρndms σύrpg-s ὁddms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s ὁdnms
βλέπωvppanms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn ἀποδίδωµιvifa3s σύrpd-s . v.19 µήxo θησαυρίζωvdpa2p
rpd-p namp p dgfs ngfs bo nnms
σύ θησαυρός ἐπί ὁ γῆ ὅπου σής καί βρῶσιςnnfs ἀφανίζωvipa3s καίc
c
ὅπουbo κλέπτηςnnmp διορύσσωvipa3p καίc κλέπτωvipa3p . v.20 θησαυρίζωvdpa2p δέc σύrpd-p

namp p ndms bo c nnms
θησαυρός ἐν οὐρανός ὅπου οὔτε σής οὔτεc βρῶσιςnnfs ἀφανίζωvipa3s καίc
ὅπουbo κλέπτηςnnmp οὐxo διορύσσωvipa3p οὐδέbo κλέπτωvipa3p . v.21 ὅπουbo γάρc εἰµίvipx3s
dnms nnms rpg-p bo vifx3s c dnfs nnfs
ὁ θησαυρός σύ ἐκεῖ εἰµί καί ὁ καρδία σύrpg-p . v.22 ὁdnms
λύχνοςnnms ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms ὀφθαλµόςnnms ἐάνqo οὖνc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s
ἁπλοῦςanmsn εἰµίvspx3s ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s φωτεινόςannsn εἰµίvifx3s . v.23 ἐάνqo
δέc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s πονηρόςanmsn εἰµίvspx3s ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s
σκοτεινόςannsn εἰµίvifx3s εἰqo οὖνc ὁdnns φῶςnnns ὁdnns ἐνp σύrpd-s σκότοςnnns εἰµίvipx3s ὁdnns
σκότοςnnns πόσοςronns . v.24 οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s δύοndmp κύριοςndmp δουλεύωvnpa ἤxo
γάρc ὁdams εἷςnams µισέωvifa3s καίc ὁdams ἕτεροςaamsn ἀγαπάωvifa3s ἤxo εἷςngms ἀντέχωvifd3s καίc
ὁdgms ἕτεροςagmsn καταφρονέωvifa3s οὐxo δύναµαιvipn2p θεόςndms δουλεύωvnpa καίc µαµωνᾶςndns .
ὑµῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε µηδὲ τῷ σώµατι ὑµῶν τί ἐνδύ-

σησθε οὐχὶ ἢ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶµα τοῦ
ἐνδύµατος. ἐµβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ὅτι οὐ 26
σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας

καὶ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά, οὐχ ὑµεῖς µᾶλλον
διαφέρετε αὐτῶν. τίς δὲ ἐξ ὑµῶν µεριµνῶν δύναται προσθεῖ- 27
ναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα. καὶ περὶ ἐνδύµατος 28
τί µεριµνᾶτε καταµάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει, οὐ

κοπιᾷ, οὐδὲ νήθει, λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐδὲ Σολοµὼν ἐν πάσῃ 29
τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. εἰ δὲ τὸν χόρτον 30
τοῦ ἀγροῦ σήµερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόµενον

ὁ θεὸς οὕτως ἀµφιέννυσιν οὐ πολλῷ µᾶλλον ὑµᾶς ὀλιγόπι-
στοι. µὴ οὖν µεριµνήσητε λέγοντες Τί φάγωµεν ἤ Τί πίωµεν 31
ἤ Τί περιβαλώµεθα. πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ, οἶδεν 32
γὰρ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.

ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην 33
αὐτοῦ καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑµῖν. µὴ οὖν µερι- 34
µνήσητε εἰς τὴν αὔριον ἡ γὰρ αὔριον µεριµνήσει τὰ ἑαυτῆς,

ἀρκετὸν τῇ ἡµέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.
Μὴ κρίνετε ἵνα µὴ κριθῆτε, ἐν ᾧ γὰρ κρίµατι κρίνετε κρι- 7, 2
v.25 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p µήxo µεριµνάωvdpa2p ὁddfs ψυχήndfs σύrpg-p τίςrqans
ἐσθίωvsaa2p καίc τίςrqans πίνωvsaa2p µηδέc ὁddns σῶµαndns σύrpg-p τίςrqans ἐνδύωvsam2p οὐχίxo
ἤdnfs ψυχήnnfs πολύςannsc εἰµίvipx3s ὁdgfs τροφήngfs καίc ὁdnns σῶµαnnns ὁdgns ἔνδυµαngns .
v.26 ἐµβλέπωvdaa2p εἰςp ὁdanp πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms ὅτιc οὐxo σπείρωvipa3p
οὐδέbo θερίζωvipa3p οὐδέbo συνάγωvipa3p εἰςp ἀποθήκηnafp καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p
ὁdnms οὐράνιοςanmsn τρέφωvipa3s αὐτόςrpanp οὐxo σύrpn-p µᾶλλονbo διαφέρωvipa2p αὐτόςrpgnp .
v.27 τίςrqnms δέc ἐκp σύrpg-p µεριµνάωvppanms δύναµαιvipn3s προστίθηµιvnaa ἐπίp ὁdafs ἡλικίαnafs
αὐτόςrpgms πῆχυςnams εἷςnams . v.28 καίc περίp ἔνδυµαngns τίςrqans µεριµνάωvdpa2p
vdaa2p danp nanp
καταµανθάνω ὁ κρίνον ὁdgms ἀγρόςngms πῶςbo αὐξάνωvipa3s οὐxo κοπιάωvipa3s
οὐδέbo νήθωvipa3s . v.29 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc οὐδέbo Σολοµώνnnms ἐνp πᾶςadfsn
ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms περιβάλλωviam3s ὡςbo εἷςnans οὗτοςrdgnp . v.30 εἰqo δέc ὁdams
χόρτοςnams ὁdgms ἀγρόςngms σήµερονbo εἰµίvppxams καίc αὔριονbo εἰςp κλίβανοςnams βάλλωvpppams
ὁdnms θεόςnnms οὕτωbo ἀµφιέννυµιvipa3s οὐxo πολύςadnsn µᾶλλονbo σύrpa-p ὀλιγόπιστοςavmpn .
v.31 µήxo οὖνc µεριµνάωvsaa2p λέγωvppanmp τίςrqans ἐσθίωvsaa1p ἤxo τίςrqans πίνωvsaa1p ἤxo τίςrqans
περιβάλλωvsam1p . v.32 πᾶςaanpn γάρc οὗτοςrdanp ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἐπιζητέωvipa3s οἶδαvixa3s
γάρc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms οὐράνιοςanmsn ὅτιc χρῄζωvipa2p οὗτοςrdgnp ἅπαςagnpn .
v.33 ζητέωvdpa2p δέc πρῶτοςbo ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdafs δικαιοσύνηnafs
αὐτόςrpgms καίc οὗτοςrdnnp πᾶςannpn προστίθηµιvifp3s σύrpd-p . v.34 µήxo οὖνc µεριµνάωvsaa2p
p dafs bo dnfs c bo vifa3s danp
εἰς ὁ αὔριον ὁ γάρ αὔριον µεριµνάω ὁ ἑαυτοῦrxgfs ἀρκετόςannsn ὁddfs
ἡµέραndfs ὁdnfs κακίαnnfs αὐτόςrpgfs . 7. v.1 µήxo κρίνωvdpa2p ἵναc µήxo κρίνωvsap2p .
3 θήσεσθε καὶ ἐν ᾧ µέτρῳ µετρεῖτε µετρηθήσεται ὑµῖν. τί δὲ

βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου τὴν δὲ
4 ἐν τῷ σῷ ὀφθαλµῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς. ἢ πῶς ἐρεῖς τῷ ἀδελ-
φῷ σου ῎Αφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἀπὸ τοῦ ὀφθαλµοῦ σου καὶ
5 ἰδοὺ ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλµῷ σοῦ. ὑποκριτά ἔκβαλε πρῶτον
τὴν δοκόν ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ σοῦ καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν
6 τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου. Μὴ δῶτε τὸ
ἅγιον τοῖς κυσίν µηδὲ βάλητε τοὺς µαργαρίτας ὑµῶν ἔµπρο-
σθεν τῶν χοίρων µήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν
7 αὐτῶν καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑµᾶς. Αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται
8 ὑµῖν ζητεῖτε καὶ εὑρήσετε κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑµῖν, πᾶς
γὰρ ὁ αἰτῶν λαµβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι
9 ἀνοιγήσεται. ἢ τίς ἐστιν ἐξ ὑµῶν ἄνθρωπος ὃν ἐὰν αἰτήσῃ ὁ
10 υἱὸς αὐτοῦ ἄρτον µὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ. καὶ ἐὰν ἰχθὺν αἰ-
11 τήσῃ, µὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ. εἰ οὖν ὑµεῖς πονηροὶ ὄντες οἴ-
δατε δόµατα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑµῶν πόσῳ µᾶλλον ὁ
πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει ἀγαθὰ τοῖς αἰτοῦσιν αὐ-
12 τόν. Πάντα οὖν ὅσα ἂν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑµῖν οἱ ἄνθρωποι
οὕτως καὶ ὑµεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς, οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόµος καὶ
13 οἱ προφῆται. Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης, ὅτι πλατεῖα
v.2 ἐνp ὅςrrdns γάρc κρίµαndns κρίνωvipa2p κρίνωvifp2p καίc ἐνp ὅςrrdns µέτρονndns µετρέωvipa2p
µετρέωvifp3s σύrpd-p . v.3 τίςrqans δέc βλέπωvipa2s ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms
ὀφθαλµόςndms ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s ὁdafs δέc ἐνp ὁddms σόςrsdms ὀφθαλµόςndms δοκόςnafs
οὐxo κατανοέωvipa2s . v.4 ἤxo πῶςbo λέγωvifa2s ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s ἀφίηµιvdaa2s
ἐκβάλλωvsaa1s ὁdans κάρφοςnans ἀπόp ὁdgms ὀφθαλµόςngms σύrpg-s καίc ἰδούvdaa2s ὁdnfs δοκόςnnfs
ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms σύrpg-s . v.5 ὑποκριτήςnvms ἐκβάλλωvdaa2s πρῶτοςbo ὁdafs δοκόςnafs
ἐκp ὁdgms ὀφθαλµόςngms σύrpg-s καίc τότεbo διαβλέπωvifa2s ἐκβάλλωvnaa ὁdans κάρφοςnans ἐκp
ὁdgms ὀφθαλµόςngms ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s . v.6 µήxo δίδωµιvsaa2p ὁdans ἅγιοςaansn
ὁddmp κύωνndmp µηδέc βάλλωvsaa2p ὁdamp µαργαρίτηςnamp σύrpg-p ἔµπροσθενp ὁdgmp χοῖροςngmp
µήποτεbo καταπατέωvsaa3p αὐτόςrpamp ἐνp ὁddmp πούςndmp αὐτόςrpgmp καίc στρέφωvpapnmp
ῥήγνυµιvsaa3p σύrpa-p . v.7 αἰτέωvdpa2p καίc δίδωµιvifp3s σύrpd-p ζητέωvdpa2p καίc εὑρίσκωvifa2p
vdpa2p c vifp3s
κρούω καί ἀνοίγω σύrpd-p . v.8 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms αἰτέωvppanms λαµβάνωvipa3s
καίc ὁdnms ζητέωvppanms εὑρίσκωvipa3s καίc ὁddms κρούωvppadms ἀνοίγωvifp3s . v.9 ἤxo τίςrqnms
εἰµίvipx3s ἐκp σύrpg-p ἄνθρωποςnnms ὅςrrams ἐάνqo αἰτέωvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms αὐτόςrpgms ἄρτοςnams
µήxo λίθοςnams ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms . v.10 καίc ἐάνqo ἰχθύςnams αἰτέωvsaa3s µήxo
nams vifa3s rpdms
ὄφις ἐπιδίδωµι αὐτός . v.11 εἰ οὖνc σύrpn-p πονηρόςanmpn εἰµίvppxnmp οἶδαvixa2p
qo
δόµαnanp ἀγαθόςaanpn δίδωµιvnpa ὁddnp τέκνονndnp σύrpg-p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnms πατήρnnms
σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp δίδωµιvifa3s ἀγαθόςaanpn ὁddmp αἰτέωvppadmp αὐτόςrpams .
v.12 πᾶςaanpn οὖνc ὅσοςrcanp ἄνxo θέλωvspa2p ἵναc ποιέωvspa3p σύrpd-p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp
οὕτωbo καίc σύrpn-p ποιέωvdpa2p αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms νόµοςnnms καίc ὁdnmp
προφήτηςnnmp .
ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν

καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόµενοι δι΄ αὐτῆς, τί στενὴ ἡ πύλη 14
καὶ τεθλιµµένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν καὶ ὀλίγοι

εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν. Προσέχετε δέ ἀπὸ τῶν ψευδο- 15
προφητῶν οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑµᾶς ἐν ἐνδύµασιν προβάτων

ἔσωθεν δὲ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες. ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπι- 16
γνώσεσθε αὐτούς µήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὴν,

ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα. οὕτως πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς 17
καλοὺς ποιεῖ τὸ δὲ σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ.

οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς ποιεῖν οὐδὲ 18
δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν. πᾶν δένδρον µὴ 19
ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. ἄ- 20
ραγε ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. Οὐ πᾶς 21
ὁ λέγων µοι Κύριε κύριε εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν

οὐρανῶν ἀλλ ὁ ποιῶν τὸ θέληµα τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρα-
νοῖς. πολλοὶ ἐροῦσίν µοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ Κύριε κύριε οὐ 22
τῷ σῷ ὀνόµατι προεφητεύσαµεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόµατι δαιµόνια

ἐξεβάλοµεν καὶ τῷ σῷ ὀνόµατι δυνάµεις πολλὰς ἐποιήσαµεν.
καὶ τότε ὁµολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑµᾶς, ἀπο- 23
χωρεῖτε ἀπ ἐµοῦ οἱ ἐργαζόµενοι τὴν ἀνοµίαν. Πᾶς οὖν ὅστις 24
v.13 εἰσέρχοµαιvdaa2p διάp ὁdgfs στενόςagfsn πύληngfs ὅτιc πλατύςanfsn ὁdnfs πύληnnfs καίc
εὐρύχωροςnnfs ὁdnfs ὁδόςnnfs ὁdnfs ἀπάγωvppanfs εἰςp ὁdafs ἀπώλειαnafs καίc πολύςanmpn εἰµίvipx3p
ὁdnmp εἰσέρχοµαιvppnnmp διάp αὐτόςrpgfs . v.14 τίςrqnns στενόςanfsn ὁdnfs πύληnnfs καίc
vpxpnfs dnfs nnfs dnfs vppanfs p dafs
θλίβω ὁ ὁδός ὁ ἀπάγω εἰς ὁ ζωήnafs καίc ὀλίγοςanmpn εἰµίvipx3p ὁdnmp
εὑρίσκωvppanmp αὐτόςrpafs . v.15 προσέχωvdpa2p δέc ἀπόp ὁdgmp ψευδοπροφήτηςngmp ὅστιςrrnmp
ἔρχοµαιvipn3p πρόςp σύrpa-p ἐνp ἔνδυµαndnp πρόβατονngnp ἔσωθενbo δέc εἰµίvipx3p λύκοςnnmp
ἅρπαξanmpn . v.16 ἀπόp ὁdgmp κάρποςngmp αὐτόςrpgmp ἐπιγινώσκωvifd2p αὐτόςrpamp µήτιxo
vipa3p
συλλέγω ἀπόp ἄκανθαngfp σταφυλήnafs ἤxo ἀπόp τρίβολοςngmp σῦκονnanp . v.17 οὕτωbo
πᾶςannsn δένδρονnnns ἀγαθόςannsn καρπόςnamp καλόςaampn ποιέωvipa3s ὁdnns δέc σαπρόςannsn
δένδρονnnns καρπόςnamp πονηρόςaampn ποιέωvipa3s . v.18 οὐxo δύναµαιvipn3s δένδρονnnns
ἀγαθόςannsn καρπόςnamp πονηρόςaampn ποιέωvnpa οὐδέbo δένδρονnnns σαπρόςannsn καρπόςnamp
καλόςaampn ποιέωvnpa . v.19 πᾶςannsn δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns καρπόςnams καλόςaamsn
ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans βάλλωvipp3s . v.20 ἀράxo ἀπόp ὁdgmp κάρποςngmp αὐτόςrpgmp
ἐπιγινώσκωvifd2p αὐτόςrpamp . v.21 οὐxo πᾶςanmsn ὁdnms λέγωvppanms ἐγώrpd-s κύριοςnvms
κύριοςnvms εἰσέρχοµαιvifd3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἀλλάc ὁdnms ποιέωvppanms
ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.22 πολύςanmpn λέγωvifa3p
ἐγώrpd-s ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs κύριοςnvms κύριοςnvms οὐxo ὁddms σόςrsdms ὄνοµαndns
προφητεύωviaa1p καίc ὁddms σόςrsdms ὄνοµαndns δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωviaa1p καίc ὁddms σόςrsdms
ὄνοµαndns δύναµιςnafp πολύςaafpn ποιέωviaa1p . v.23 καίc τότεbo ὁµολογέωvifa1s αὐτόςrpdmp ὅτιc
οὐδέποτεbo γινώσκωviaa1s σύrpa-p ἀποχωρέωvdpa2p ἀπόp ἐγώrpg-s ὁdnmp ἐργάζοµαιvppnnmp ὁdafs
ἀνοµίαnafs .
ἀκούει µου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτοὺς ὁµοιώσω

αὐτὸν ἀνδρὶ φρονίµῳ ὅστις ᾠκοδόµησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ
25 τὴν πέτραν, καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ
ἔπνευσαν οἱ ἄνεµοι καὶ προσέπεσον τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ καὶ οὐκ
26 ἔπεσεν τεθεµελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. καὶ πᾶς ὁ ἀκούων
µου τοὺς λόγους τούτους καὶ µὴ ποιῶν αὐτοὺς ὁµοιωθήσε-
ται ἀνδρὶ µωρῷ ὅστις ᾠκοδόµησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν
27 ἄµµον, καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ ἔπνευ-
σαν οἱ ἄνεµοι καὶ προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ καὶ ἔπεσεν καὶ
28 ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς µεγάλη. Καὶ ἐγένετο ὅτε συνετέλεσεν ὁ
᾿Ιησοῦς τοὺς λόγους τούτους ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ δι-
29 δαχῇ αὐτοῦ, ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ
οὐχ ὡς οἱ γραµµατεῖς.
8 Καταβάντι δὲ αὐτῷ ἀπὸ τοῦ ὄρους ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄ-
2 χλοι πολλοί. καὶ ἰδοὺ λεπρὸς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων
3 Κύριε ἐὰν θέλῃς δύνασαί µε καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν
χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Θέλω καθαρίσθητι, καὶ
4 εὐθέως ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιη-
σοῦς ῞Ορα µηδενὶ εἴπῃς ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ
καὶ προσένεγκε τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωσῆς, εἰς µαρτύριον
v.24 πᾶςanmsn οὖνc ὅστιςrrnms ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-s ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp καίc ποιέωvipa3s
αὐτόςrpamp ὁµοιόωvifa1s αὐτόςrpams ἀνήρndms φρόνιµοςadmsn ὅστιςrrnms οἰκοδοµέωviaa3s ὁdafs
οἰκίαnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs πέτραnafs . v.25 καίc καταβαίνωviaa3s ὁdnfs βροχήnnfs καίc
ἔρχοµαιviaa3p ὁdnmp ποταµόςnnmp καίc πνέωviaa3p ὁdnmp ἄνεµοςnnmp καίc προσπίπτωviaa3p
ὁddfs οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc οὐxo πίπτωviaa3s θεµελιόωviyp3s γάρc ἐπίp ὁdafs πέτραnafs .
v.26 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀκούωvppanms ἐγώrpg-s ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp καίc µήxo
ποιέωvppanms αὐτόςrpamp ὁµοιόωvifp3s ἀνήρndms µωρόςadmsn ὅστιςrrnms οἰκοδοµέωviaa3s ὁdafs
οἰκίαnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs ἄµµοςnafs . v.27 καίc καταβαίνωviaa3s ὁdnfs βροχήnnfs καίc
ἔρχοµαιviaa3p ὁdnmp ποταµόςnnmp καίc πνέωviaa3p ὁdnmp ἄνεµοςnnmp καίc προσκόπτωviaa3p ὁddfs
οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc πίπτωviaa3s καίc εἰµίviix3s ὁdnfs πτῶσιςnnfs αὐτόςrpgfs µέγαςanfsn .
v.28 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo συντελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp
ἐκπλήσσωviip3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms . v.29 εἰµίviix3s γάρc
διδάσκωvppanms αὐτόςrpamp ὡςbo ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms καίc οὐxo ὡςbo ὁdnmp γραµµατεύςnnmp .
8. v.1 καταβαίνωvpaadms δέc αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgns ὄροςngns ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms
ὄχλοςnnmp πολύςanmpn . v.2 καίc ἰδούvdaa2s λεπρόςanmsn ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωviia3s
αὐτόςrpdms λέγωvppanms κύριοςnvms ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa .
v.3 καίc ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms
θέλωvipa1s καθαρίζωvdap2s καίc εὐθέωςbo καθαρίζωviap3s αὐτόςrpgms ὁdnfs λέπραnnfs .
αὐτοῖς. Εἰσελθόντι δὲ αὐτῷ εἰς Καπερναούµ, προσῆλθεν αὐ- 5
τῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτὸν. καὶ λέγων Κύριε ὁ παῖς 6
µου βέβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ παραλυτικός δεινῶς βασανιζόµενος.

καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγὼ ἐλθὼν θεραπεύσω αὐτόν. καὶ 7, 8
ἀποκριθεὶς ὁ ἑκατόνταρχος ἔφη Κύριε οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς ἵνα µου

ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς ἀλλὰ µόνον εἰπὲ λόγῳ καὶ ἰαθήσεται
ὁ παῖς µου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰµι ὑπὸ ἐξουσίαν ἔχων 9
ὑπ ἐµαυτὸν στρατιώτας καὶ λέγω τούτῳ Πορεύθητι καὶ πορεύ-

εται καὶ ἄλλῳ ῎Ερχου καὶ ἔρχεται καὶ τῷ δούλῳ µου Ποίησον
τοῦτο καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐθαύµασεν καὶ εἶπεν 10
τοῖς ἀκολουθοῦσιν ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν οὐδὲ ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ τοσαύ-

την πίστιν εὗρον. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ 11
δυσµῶν ἥξουσιν καὶ ἀνακλιθήσονται µετὰ ᾿Αβραὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ

καὶ ᾿Ιακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασι- 12
λείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον, ἐκεῖ ἔσται ὁ

κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς 13
τῷ ἑκατοντάρχῃ ῞Υπαγε καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι καὶ

ἰάθη ὁ παῖς αὐτοῦ ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ. Καὶ ἐλθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς 14
εἰς τὴν οἰκίαν Πέτρου εἶδεν τὴν πενθερὰν αὐτοῦ βεβληµένην

v.4 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvdpa2s µηδείςadmsn λέγωvsaa2s
ἀλλάc ὑπάγωvdpa2s σεαυτοῦrxams δείκνυµιvdaa2s ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s
ὁdans δῶρονnans ὅςrrans προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp .
v.5 εἰσέρχοµαιvpaadms δέc αὐτόςrpdms εἰςp Καπερναούµtp προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms
ἑκατοντάρχηςnnms παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams . v.6 καίc λέγωvppanms κύριοςnvms ὁdnms
παῖςnnms ἐγώrpg-s βάλλωvixp3s ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs παραλυτικόςanmsn δεινῶςbo βασανίζωvpppnms .
v.7 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms θεραπεύωvifa1s
αὐτόςrpams . v.8 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms φηµίviix3s κύριοςnvms
οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn ἵναc ἐγώrpg-s ὑπόp ὁdafs στέγηnafs εἰσέρχοµαιvsaa2s ἀλλάc µόνοςbo
λέγωvdaa2s λόγοςndms καίc ἰάοµαιvifp3s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s . v.9 καίc γάρc ἐγώrpn-s
ἄνθρωποςnnms εἰµίvipx1s ὑπόp ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms ὑπόp ἐµαυτοῦrxams στρατιώτηςnamp καίc
λέγωvipa1s οὗτοςrddms πορεύοµαιvdao2s καίc πορεύοµαιvipn3s καίc ἄλλοςadmsn ἔρχοµαιvipn2s
καίc ἔρχοµαιvipn3s καίc ὁddms δοῦλοςndms ἐγώrpg-s ποιέωvdaa2s οὗτοςrdans καίc ποιέωvipa3s .
v.10 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms θαυµάζωviaa3s καίc λέγωviaa3s ὁddmp ἀκολουθέωvppadmp
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐδέbo ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp τοσοῦτοςrdafs πίστιςnafs εὑρίσκωviaa1s .
v.11 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc πολύςanmpn ἀπόp ἀνατολήngfp καίc δυσµήngfp ἥκωvifa3p
καίc ἀνακλίνωvifp3p µετάp ᾿Αβραάµtp καίc ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp
οὐρανόςngmp . v.12 ὁdnmp δέc υἱόςnnmp ὁdgfs βασιλείαngfs ἐκβάλλωvifp3p εἰςp ὁdans σκότοςnans
ὁdans ἐξώτεροςaansn ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp
ὀδούςngmp . v.13 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms ἑκατοντάρχηςndms ὑπάγωvdpa2s καίc
ὡςbo πιστεύωviaa2s γίνοµαιvdao3s σύrpd-s καίc ἰάοµαιviap3s ὁdnms παῖςnnms αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs
ὥραndfs ἐκεῖνοςrddfs .
15 καὶ πυρέσσουσαν, καὶ ἥψατο τῆς χειρὸς αὐτῆς καὶ ἀφῆκεν

16 αὐτὴν ὁ πυρετός καὶ ἠγέρθη καὶ διηκόνει αὐτῷ. ᾿Οψίας δὲ
γενοµένης προσήνεγκαν αὐτῷ δαιµονιζοµένους πολλούς, καὶ
ἐξέβαλεν τὰ πνεύµατα λόγῳ καὶ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας
17 ἐθεράπευσεν. ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαΐου τοῦ προ-
φήτου λέγοντος Αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡµῶν ἔλαβεν καὶ τὰς
18 νόσους ἐβάστασεν. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς πολλοὺς ὄχλους περὶ
19 αὐτὸν ἐκέλευσεν ἀπελθεῖν εἰς τὸ πέραν. καὶ προσελθὼν εἷς
γραµµατεὺς εἶπεν αὐτῷ ∆ιδάσκαλε ἀκολουθήσω σοι ὅπου ἐ-
20 ὰν ἀπέρχῃ. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς
ἔχουσιν καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις ὁ δὲ υἱὸς
21 τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. ἕτερος δὲ
τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ Κύριε ἐπίτρεψόν µοι πρῶτον
22 ἀπελθεῖν καὶ θάψαι τὸν πατέρα µου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εῖπεν αὐ-
τῷ ᾿Ακολούθει µοι καὶ ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν
23 νεκρούς. Καὶ ἐµβάντι αὐτῷ εἰς τὸ πλοῖον ἠκολούθησαν αὐτῷ
24 οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἰδοὺ σεισµὸς µέγας ἐγένετο ἐν τῇ θα-
λάσσῃ ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυµάτων αὐτὸς δὲ
25 ἐκάθευδεν. καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ ἤγειραν αὐτὸν λέ-
v.14 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs Πέτροςngms ὁράωviaa3s
ὁdafs πενθεράnafs αὐτόςrpgms βάλλωvpxpafs καίc πυρέσσωvppaafs . v.15 καίc ἅπτωviad3s ὁdgfs
ngfs rpgfs c viaa3s rpafs dnms nnms
χείρ αὐτός καί ἀφίηµι αὐτός ὁ πυρετός καίc ἐγείρωviap3s καίc
διακονέωviia3s αὐτόςrpdms . v.16 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms
δαιµονίζοµαιvppnamp πολύςaampn καίc ἐκβάλλωviaa3s ὁdanp πνεῦµαnanp λόγοςndms καίc πᾶςaampn
ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp θεραπεύωviaa3s . v.17 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns
διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns αὐτόςrpnms ὁdafp ἀσθένειαnafp ἐγώrpg-p
λαµβάνωviaa3s καίc ὁdafp νόσοςnafp βαστάζωviaa3s . v.18 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
πολύςaampn ὄχλοςnamp περίp αὐτόςrpams κελεύωviaa3s ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdans πέρανbo .
v.19 καίc προσέρχοµαιvpaanms εἷςnnms γραµµατεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms
ἀκολουθέωvifa1s σύrpd-s ὅπουbo ἐάνqo ἀπέρχοµαιvspn2s . v.20 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
nnms dnfp nnfp namp vipa3p c dnnp
᾿Ιησοῦς ὁ ἀλώπηξ φωλεός ἔχω καί ὁ πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms
κατασκήνωσιςnafp ὁdnms δέc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔχωvipa3s ποῦxo ὁdafs κεφαλήnafs
κλίνωvspa3s . v.21 ἕτεροςanmsn δέc ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
κύριοςnvms ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s πρῶτοςbo ἀπέρχοµαιvnaa καίc θάπτωvnaa ὁdams πατήρnams
ἐγώrpg-s . v.22 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s καίc
ἀφίηµιvdaa2s ὁdamp νεκρόςaampn θάπτωvnaa ὁdamp ἑαυτοῦrxgmp νεκρόςaampn . v.23 καίc
ἐµβαίνωvpaadms αὐτόςrpdms εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms . v.24 καίc ἰδούvdaa2s σεισµόςnnms µέγαςanmsn γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs
ὥστεc ὁdnns πλοῖονnnns καλύπτωvnpp ὑπόp ὁdgnp κῦµαngnp αὐτόςrpnms δέc καθεύδωviia3s .
γοντες Κύριε σῶσον ἡµᾶς, ἀπολλύµεθα. καὶ λέγει αὐτοῖς Τί 26
δειλοί ἐστε ὀλιγόπιστοι τότε ἐγερθεὶς ἐπετίµησεν τοῖς ἀνέµοις

καὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ἐγένετο γαλήνη µεγάλη. οἱ δὲ ἄνθρωποι 27
ἐθαύµασαν λέγοντες Ποταπός ἐστιν οὗτος ὅτι καὶ οἱ ἄνεµοι

καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούουσιν αὐτῷ. Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ 28
πέραν εἰς τὴν χώραν τῶν Γεργεσηνῶν, ὑπήντησαν αὐτῷ δύο

δαιµονιζόµενοι ἐκ τῶν µνηµείων ἐξερχόµενοι χαλεποὶ λίαν ὥ-
στε µὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης. καὶ ἰδοὺ 29
ἔκραξαν λέγοντες Τί ἡµῖν καὶ σοί ᾿Ιησουι υἱὲ τοῦ θεοῦ ἦλθες
ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡµᾶς. ἦν δὲ µακρὰν ἀπ αὐτῶν ἀ- 30
γέλη χοίρων πολλῶν βοσκοµένη. οἱ δὲ δαίµονες παρεκάλουν 31
αὐτὸν λέγοντες Εἰ ἐκβάλλεις ἡµᾶς ἐπίτρεψον ἡµῖν ἀπελθεῖν

εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ῾Υπάγετε οἱ δὲ 32
ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων, καὶ ἰδοὺ ὥρ-
µησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρηµνοῦ εἰς τὴν
θάλασσαν καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν. οἱ δὲ βόσκοντες ἔ- 33
φυγον καὶ ἀπελθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν πάντα καὶ

τὰ τῶν δαιµονιζοµένων. καὶ ἰδοὺ πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς 34
συνάντησιν τῷ ᾿Ιησοῦ καὶ ἰδόντες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως

µεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν.
v.25 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp ἐγείρωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp
κύριοςnvms σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-p ἀπόλλυµιvipm1p . v.26 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqnns
δειλόςanmpn εἰµίvipx2p ὀλιγόπιστοςavmpn τότεbo ἐγείρωvpapnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddmp ἄνεµοςndmp
καίc ὁddfs θάλασσαndfs καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs µέγαςanfsn . v.27 ὁdnmp δέc ἄνθρωποςnnmp
θαυµάζωviaa3p λέγωvppanmp ποταπόςanmsn εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὅτιc καίc ὁdnmp ἄνεµοςnnmp
καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . v.28 καίc ἔρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms
p dans bo p dafs nafs dgmp
εἰς ὁ πέραν εἰς ὁ χώρα ὁ Γερασηνόςngmp ὑπαντάωviaa3p αὐτόςrpdms δύοtn
δαιµονίζοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgnp µνηµεῖονngnp ἐξέρχοµαιvppnnmp χαλεπόςanmpn λίανbo ὥστεc µήxo
ἰσχύωvnpa τι-σριαµσ παρέρχοµαιvnaa διάp ὁdgfs ὁδόςngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.29 καίc ἰδούvdaa2s
κράζωviaa3p λέγωvppanmp τίςrqnns ἐγώrpd-p καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms θεόςngms
ἔρχοµαιviaa2s ὧδεbo πρόp καιρόςngms βασανίζωvnaa ἐγώrpa-p . v.30 εἰµίviix3s δέc µακράνbo
p rpgmp nnfs ngmp agmpn vpppnfs
ἀπό αὐτός ἀγέλη χοῖρος πολύς βόσκω . v.31 ὁdnmp δέc δαίµωνnnmp
παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp εἰqo ἐκβάλλωvipa2s ἐγώrpa-p ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-p
ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ἀγέληnafs ὁdgmp χοῖροςngmp . v.32 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὑπάγωvdpa2p ὁdnmp δέc ἐξέρχοµαιvpaanmp ἀπέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs ἀγέληnafs ὁdgmp χοῖροςngmp
καίc ἰδούvdaa2s ὁρµάωviaa3s πᾶςanfsn ὁdnfs ἀγέληnnfs ὁdgmp χοῖροςngmp κατάp ὁdgms κρηµνόςngms
εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc ἀποθνῄσκωviaa3p ἐνp ὁddnp ὕδωρndnp . v.33 ὁdnmp δέc βόσκωvppanmp
viaa3p c vpaanmp p dafs nafs
φεύγω καί ἀπέρχοµαι εἰς ὁ πόλις ἀπαγγέλλωviaa3p πᾶςaanpn καίc ὁdanp
ὁdgmp δαιµονίζοµαιvppngmp . v.34 καίc ἰδούvdaa2s πᾶςanfsn ὁdnfs πόλιςnnfs ἐξέρχοµαιviaa3s
εἰςp συνάντησιςnafs ὁddms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams παρακαλέωviaa3p ὅπωςbo
µεταβαίνωvsaa3s ἀπόp ὁdgnp ὅριονngnp αὐτόςrpgmp .
9 Καὶ ἐµβὰς εἰς τὸ πλοῖον διεπέρασεν καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν
2 πόλιν. καὶ ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης
βεβληµένον καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπεν τῷ πα-
3 ραλυτικῷ Θάρσει τέκνον ἀφέωνταί σοί αἱ ἁµαρτίαι σου. καὶ
ἰδού τινες τῶν γραµµατέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς Οὗτος βλασφη-
4 µεῖ. καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυµήσεις αὐτῶν εἶπεν ἵνα τί
5 ὑµεῖς ἐνθυµεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν. τί γάρ ἐ-
στιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν ᾿Αφέωνταί σου αἱ ἁµαρτίαι ἢ εἰπεῖν
6 ῎Εγειραι καὶ περιπάτει. ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱ-
ὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁµαρτίας τότε λέγει τῷ
παραλυτικῷ ᾿Εγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν
7, 8 οἶκόν σου. καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ἰδόν-
τες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύµασαν, καὶ ἐδόξασαν τὸν θεὸν τὸν δόντα
9 ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις. Καὶ παράγων ὁ ᾿Ιησοῦς
ἐκεῖθεν εἶδεν ἄνθρωπον καθήµενον ἐπὶ τὸ τελώνιον Ματθαῖον
λεγόµενον καὶ λέγει αὐτῷ ᾿Ακολούθει µοι καὶ ἀναστὰς ἠκο-
10 λούθησεν αὐτῷ. Καὶ ἐγένετο αὐτοῦ ἀνακειµένου ἐν τῇ οἰκίᾳ
καὶ ἰδοὺ πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁµαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο
11 τῷ ᾿Ιησοῦ καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. καὶ ἰδόντες οἱ Φαρισαῖοι
εἶπον τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ∆ιὰ τί µετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁ-
9. v.1 καίc ἐµβαίνωvpaanms εἰςp ὁdans πλοῖονnans διαπεράωviaa3s καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp
ὁdafs ἴδιοςaafsn πόλιςnafs . v.2 καίc ἰδούvdaa2s προσφέρωviia3p αὐτόςrpdms παραλυτικόςaamsn
ἐπίp κλίνηngfs βάλλωvpxpams καίc ὁράωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs πίστιςnafs αὐτόςrpgmp
λέγωviaa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn θαρσέωvdpa2s τέκνονnvns ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp
σύrpg-s . v.3 καίc ἰδούvdaa2s τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp λέγωviaa3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp
οὗτοςrdnms βλασφηµέωvipa3s . v.4 καίc ὁράωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp ἐνθύµησιςnafp
αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s ἵναc τίςrqans σύrpn-p ἐνθυµέοµαιvipn2p πονηρόςaanpn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp
σύrpg-p . v.5 τίςrqnns γάρc εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa ἀφίηµιvixp3p σύrpg-s ὁdnfp
ἁµαρτίαnnfp ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s καίc περιπατέωvdpa2s . v.6 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p ὅτιc
nafs vipa3s dnms nnms dgms ngms p dgfs
ἐξουσία ἔχω ὁ υἱός ὁ ἄνθρωπος ἐπί ὁ γῆngfs ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp
τότεbo λέγωvipa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn ἐγείρωvpapnms αἴρωvdaa2s σύrpg-s ὁdafs κλίνηnafs καίc
ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s . v.7 καίc ἐγείρωvpapnms ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp
ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.8 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp ὄχλοςnnmp θαυµάζωviaa3p καίc
δοξάζωviaa3p ὁdams θεόςnams ὁdams δίδωµιvpaaams ἐξουσίαnafs τοιοῦτοςrdafs ὁddmp ἄνθρωποςndmp .
v.9 καίc παράγωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖθενbo ὁράωviaa3s ἄνθρωποςnams κάθηµαιvppnams
ἐπίp ὁdans τελώνιονnans Μαθχαῖοςnams λέγωvpppams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s καίc ἀνίστηµιvpaanms ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.10 καίc γίνοµαιviad3s
αὐτόςrpgms ἀνάκειµαιvppngms ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs καίc ἰδούvdaa2s πολύςanmpn τελώνηςnnmp καίc
ἁµαρτωλόςanmpn ἔρχοµαιvpaanmp συνανάκειµαιviin3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁddmp µαθητήςndmp
αὐτόςrpgms .
µαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑµῶν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀκούσας 12
εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ οἱ

κακῶς ἔχοντες. πορευθέντες δὲ µάθετε τί ἐστιν ῎Ελεον θέλω 13
καὶ οὐ θυσίαν, οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλὰ ἁµαρ-

τωλούς εἰς µετάνοιαν. Τότε προσέρχονται αὐτῷ οἱ µαθηταὶ 14
᾿Ιωάννου λέγοντες ∆ιὰ τί ἡµεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύοµεν

πολλά οἱ δὲ µαθηταί σου οὐ νηστεύουσιν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς 15
ὁ ᾿Ιησοῦς Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυµφῶνος πενθεῖν ἐφ ὅσον

µετ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυµφίος ἐλεύσονται δὲ ἡµέραι ὅταν ἀπαρθῇ
ἀπ αὐτῶν ὁ νυµφίος καὶ τότε νηστεύσουσιν. οὐδεὶς δὲ ἐπι- 16
βάλλει ἐπίβληµα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱµατίῳ παλαιῷ, αἴρει

γὰρ τὸ πλήρωµα αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ἱµατίου καὶ χεῖρον σχίσµα
γίνεται. οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς, εἰ 17
δὲ µήγε, ῥήγνυνται οἱ ἀσκοί καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀ-

σκοὶ ἀπολοῦνται, ἀλλὰ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς και-
νούς καὶ ἀµφότεροι συντηροῦνται. Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος 18
αὐτοῖς ἰδοὺ ἄρχων εἷς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων ὅτι ῾Η

θυγάτηρ µου ἄρτι ἐτελεύτησεν, ἀλλὰ ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά
σου ἐπ αὐτήν καὶ ζήσεται. καὶ ἐγερθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἠκολούθη- 19
σεν αὐτῷ καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. Καὶ ἰδοὺ γυνὴ αἱµορροοῦσα 20
v.11 καίc ὁράωvpaanmp ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp λέγωviaa3p ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms διάp
τίςrqans µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp καίc ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa3s ὁdnms διδάσκαλοςnnms
σύrpg-p . v.12 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀκούωvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3p
ὁdnmp ἰσχύωvppanmp ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp κακῶςbo ἔχωvppanmp . v.13 πορεύοµαιvpaonmp
δέc µανθάνωvdaa2p τίςrqnns εἰµίvipx3s ἔλεοςnams θέλωvipa1s καίc οὐxo θυσίαnafs οὐxo γάρc
ἔρχοµαιviaa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc ἁµαρτωλόςaampn εἰςp µετάνοιαnafs . v.14 τότεbo
προσέρχοµαιvipn3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms λέγωvppanmp διάp τίςrqans ἐγώrpn-p
καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp νηστεύωvipa1p πολύςaanpn ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp σύrpg-s οὐxo
νηστεύωvipa3p . v.15 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo δύναµαιvipn3p
ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms νυµφώνngms πενθέωvnpa ἐπίp ὅσοςrcans µετάp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s ὁdnms
νυµφίοςnnms ἔρχοµαιvifd3p δέc ἡµέραnnfp ὅτανc ἀπαίρωvsap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms νυµφίοςnnms
καίc τότεbo νηστεύωvifa3p . v.16 οὐδείςanfsn δέc ἐπιβάλλωvipa3s ἐπίβληµαnans ῥάκοςngns
ἄγναφοςagnsn ἐπίp ἱµάτιονndns παλαιόςadnsn αἴρωvipa3s γάρc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgns ἀπόp
ὁdgns ἱµάτιονngns καίc χείρωνannsn σχίσµαnnns γίνοµαιvipn3s . v.17 οὐδέbo βάλλωvipa3p οἶνοςnams
νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp παλαιόςaampn εἰqo δέc µήxo ῥήγνυµιvipp3p ὁdnmp ἀσκόςnnmp καίc
ὁdnms οἶνοςnnms ἐκχέωvipp3s καίc ὁdnmp ἀσκόςnnmp ἀπόλλυµιvifm3p ἀλλάc βάλλωvipa3p οἶνοςnams
νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp καινόςaampn καίc ἀµφότεροιanmpn συντηρέωvipp3p . v.18 οὗτοςrdanp
αὐτόςrpgms λαλέωvppagms αὐτόςrpdmp ἰδούvdaa2s ἄρχωνnnms εἷςnnms ἔρχοµαιvpaanms προσκυνέωviia3s
αὐτόςrpdms λέγωvppanms ὅτιc ὁdnfs θυγάτηρnnfs ἐγώrpg-s ἄρτιbo τελευτάωviaa3s ἀλλάc ἔρχοµαιvpaanms
ἐπιτίθηµιvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s ἐπίp αὐτόςrpafs καίc ζάωvifd3s . v.19 καίc ἐγείρωvpapnms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms .
δώδεκα ἔτη προσελθοῦσα ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ

21 ἱµατίου αὐτοῦ, ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ ᾿Εὰν µόνον ἅψωµαι τοῦ
22 ἱµατίου αὐτοῦ σωθήσοµαι. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐπιστραφεὶς καὶ ἰ-
δὼν αὐτὴν εἶπεν Θάρσει θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέν σε
23 καὶ ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. Καὶ ἐλθὼν ὁ ᾿Ιη-
σοῦς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος καὶ ἰδὼν τοὺς αὐλητὰς καὶ
24 τὸν ὄχλον θορυβούµενον. λέγει αὐτοῖς, ᾿Αναχωρεῖτε οὐ γὰρ
ἀπέθανεν τὸ κοράσιον ἀλλὰ καθεύδει καὶ κατεγέλων αὐτοῦ.
25 ὅτε δὲ ἐξεβλήθη ὁ ὄχλος εἰσελθὼν ἐκράτησεν τῆς χειρὸς αὐ-
26 τῆς καὶ ἠγέρθη τὸ κοράσιον. καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήµη αὕτη εἰς
27 ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην. Καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ ᾿Ιησοῦ ἠκο-
λούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοὶ κράζοντες καὶ λέγοντες ᾿Ελέησον
28 ἡµᾶς υἱὲ ∆αυίδ. ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν προσῆλθον αὐτῷ οἱ
τυφλοί καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Πιστεύετε ὅτι δύναµαι τοῦτο
29 ποιῆσαι λέγουσιν αὐτῷ Ναί κύριε. τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλµῶν
30 αὐτῶν λέγων Κατὰ τὴν πίστιν ὑµῶν γενηθήτω ὑµῖν. καὶ ἀνεῴ-
χθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλµοί καὶ ἐνεβριµησατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς
31 λέγων ῾Ορᾶτε µηδεὶς γινωσκέτω. οἱ δὲ ἐξελθόντες διεφήµι-
32 σαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ. Αὐτῶν δὲ ἐξερχοµένων ἰδοὺ
33 προσήνεγκαν αὐτῷ ἄνθρωπον κωφὸν δαιµονιζόµενον. καὶ
v.20 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs αἱµορροέωvppanfs δώδεκαtn ἔτοςnnnp προσέρχοµαιvpaanfs ὄπισθενbo
ἅπτωviad3s ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms . v.21 λέγωviia3s γάρc ἐνp
ἑαυτοῦrxdfs ἐάνqo µόνοςbo ἅπτωvsam1s ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms σῴζωvifp1s . v.22 ὁdnms δέc
᾿Ιησοῦςnnms ἐπιστρέφωvpapnms καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpafs λέγωviaa3s θαρσέωvdpa2s θυγάτηρnvfs
ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s καίc σῴζωviap3s ὁdnfs γυνήnnfs ἀπόp ὁdgfs ὥραngfs
ἐκεῖνοςrdgfs . v.23 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὁdgms
ἄρχωνngms καίc ὁράωvpaanms ὁdamp αὐλητήςnamp καίc ὁdams ὄχλοςnams θορυβέωvpppams .
v.24 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀναχωρέωvdpa2p οὐxo γάρc ἀποθνῄσκωviaa3s ὁdnns κοράσιονnnns
ἀλλάc καθεύδωvipa3s καίc καταγελάωviia3p αὐτόςrpgms . v.25 ὅτεbo δέc ἐκβάλλωviap3s ὁdnms
ὄχλοςnnms εἰσέρχοµαιvpaanms κρατέωviaa3s ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs καίc ἐγείρωviap3s ὁdnns
κοράσιονnnns . v.26 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnfs φήµηnnfs οὗτοςrdnfs εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs
γῆnafs ἐκεῖνοςrdafs . v.27 καίc παράγωvppadms ἐκεῖθενbo ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἀκολουθέωviaa3p
αὐτόςrpdms δύοtn τυφλόςanmpn κράζωvppanmp καίc λέγωvppanmp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p υἱόςnvms
∆αυίδtp . v.28 ἔρχοµαιvpaadms δέc εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
anmpn
τυφλός καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πιστεύωvdpa2p ὅτιc δύναµαιvipn1s
οὗτοςrdans ποιέωvnaa λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms . v.29 τότεbo ἅπτωviad3s
dgmp ngmp rpgmp vppanms p dafs nafs
ὁ ὀφθαλµός αὐτός λέγω κατά ὁ πίστις σύrpg-p γίνοµαιvdao3s
σύrpd-p . v.30 καίc ἀνοίγωviap3p αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp καίc ἐµβριµάοµαιviad3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms ὁράωvdpa2p µηδείςanmsn γινώσκωvdpa3s . v.31 ὁdnmp
δέc ἐξέρχοµαιvpaanmp διαφηµίζωviaa3p αὐτόςrpams ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs γῆndfs ἐκεῖνοςrddfs .
v.32 αὐτόςrpgmp δέc ἐξέρχοµαιvppngmp ἰδούvdaa2s προσφέρωviaa3p αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnams
κωφόςaamsn δαιµονίζοµαιvppnams .
ἐκβληθέντος τοῦ δαιµονίου ἐλάλησεν ὁ κωφός καὶ ἐθαύµα-

σαν οἱ ὄχλοι λέγοντες Οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ ᾿Ισραήλ.
οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον ᾿Εν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει 34
τὰ δαιµόνια. Καὶ περιῆγεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ 35
τὰς κώµας διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων

τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ
πᾶσαν µαλακίαν ἐν τῷ λαῷ. ᾿Ιδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἐσπλαγ- 36
χνίσθη περὶ αὐτῶν ὅτι ἦσαν ἐσκυλµένοι καὶ ἐρριµµένοι ὡσεὶ

πρόβατα µὴ ἔχοντα ποιµένα. τότε λέγει τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ 37
῾Ο µὲν θερισµὸς πολύς οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι, δεήθητε οὖν τοῦ 38
κυρίου τοῦ θερισµοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν θερισµὸν

αὐτοῦ.
Καὶ προσκαλεσάµενος τοὺς δώδεκα µαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν 10
αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευµάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ
καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν µαλακίαν. Τῶν δὲ 2
δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόµατά ἐστιν ταῦτα, πρῶτος Σίµων

ὁ λεγόµενος Πέτρος καὶ ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ ᾿Ιάκωβος
ὁ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ. Φίλιππος 3
καὶ Βαρθολοµαῖος Θωµᾶς καὶ Ματθαῖος ὁ τελώνης ᾿Ιάκωβος

ὁ τοῦ ῾Αλφαίου καὶ Λεββαῖος ὁ ἐπικληθεὶς Θαδδαῖος. Σίµων 4
v.33 καίc ἐκβάλλωvpapgns ὁdgns δαιµόνιονngns λαλέωviaa3s ὁdnms κωφόςanmsn καίc θαυµάζωviaa3p
ὁdnmp ὄχλοςnnmp λέγωvppanmp οὐδέποτεbo φαίνωviap3s οὕτωbo ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp . v.34 ὁdnmp
δέc Φαρισαῖοςnnmp λέγωviia3p ἐνp ὁddms ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp
δαιµόνιονnanp . v.35 καίc περιάγωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp πόλιςnafp πᾶςaafpn καίc
ὁdafp κώµηnafp διδάσκωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp καίc κηρύσσωvppanms
ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs βασιλείαngfs καίc θεραπεύωvppanms πᾶςaafsn νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn
µαλακίαnafs ἐνp ὁddms λαόςndms . v.36 ὁράωvpaanms δέc ὁdamp ὄχλοςnamp σπλαγχνίζοµαιviao3s
περίp αὐτόςrpgmp ὅτιc εἰµίviix3p σκύλλωvpxpnmp καίc ῥίπτωvpxpnmp ὡσείbo πρόβατονnanp µήxo
ἔχωvppannp ποιµήνnams . v.37 τότεbo λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms
µένxo θερισµόςnnms πολύςanmsn ὁdnmp δέc ἐργάτηςnnmp ὀλίγοςanmpn . v.38 δέοµαιvdao2p
c dgms ngms dgms ngms bo vsaa3s
οὖν ὁ κύριος ὁ θερισµός ὅπως ἐκβάλλω ἐργάτηςnamp εἰςp ὁdams
θερισµόςnams αὐτόςrpgms . 10. v.1 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdamp δώδεκαtn µαθητήςnamp
αὐτόςrpgms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs πνεῦµαngnp ἀκάθαρτοςagnpn ὥστεc ἐκβάλλωvnpa
αὐτόςrpanp καίc θεραπεύωvnpa πᾶςaafsn νόσοςnafs καίc πᾶςaafsn µαλακίαnafs . v.2 ὁdgmp δέc
tn ngmp dnnp nnnp vipx3s rdnnp anmsn
δώδεκα ἀπόστολος ὁ ὄνοµα εἰµί οὗτος πρῶτος Σίµωνnnms ὁdnms
λέγωvpppnms Πέτροςnnms καίc ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnnms ὁdnms
ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms . v.3 Φίλιπποςnnms καίc
Βαρθολοµαῖοςnnms Θωµᾶςnnms καίc Μαθχαῖοςnnms ὁdnms τελώνηςnnms ᾿Ιάκωβοςnnms ὁdnms ὁdgms
῾Αλφαῖοςngms καίc Λεββαῖοςnnms ὁdnms ἐπικαλέωvpapnms Θαδδαῖοςnnms .
ὁ Κανανίτης, καὶ ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν.

5 Τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾿Ιησοῦς παραγγείλας αὐ-
τοῖς λέγων Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν µὴ ἀπέλθητε καὶ εἰς πόλιν Σαµα-
6 ρειτῶν µὴ εἰσέλθητε, πορεύεσθε δὲ µᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα
7 τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ. πορευόµενοι δὲ κηρύσσετε λέ-
8 γοντες ὅτι ῎Ηγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. ἀσθενοῦντας
θεραπεύετε λεπροὺς καθαρίζετε δαιµόνια ἐκβάλλετε, δωρεὰν
9 ἐλάβετε δωρεὰν δότε. Μὴ κτήσησθε χρυσὸν µηδὲ ἄργυρον
10 µηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑµῶν. µὴ πήραν εἰς ὁδὸν µηδὲ
δύο χιτῶνας µηδὲ ὑποδήµατα µηδὲ ῥάβδους ἄξιος γὰρ ὁ ἐρ-
11 γάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ ἐστιν. εἰς ἣν δ ἂν πόλιν ἢ κώµην
εἰσέλθητε ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ ἄξιός ἐστιν, κἀκεῖ µείνατε ἕως
12 ἂν ἐξέλθητε. εἰσερχόµενοι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν ἀσπάσασθε αὐ-
13 τήν, καὶ ἐὰν µὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία ἐλθέτω ἡ εἰρήνη ὑµῶν ἐπ
αὐτήν ἐὰν δὲ µὴ ᾖ ἀξία ἡ εἰρήνη ὑµῶν πρὸς ὑµᾶς ἐπιστρα-
14 φήτω. καὶ ὃς ἐὰν µὴ δέξηται ὑµᾶς µηδὲ ἀκούσῃ τοὺς λόγους
ὑµῶν ἐξερχόµενοι τῆς οἰκίας ἢ τῆς πόλεως ἐκείνης ἐκτινάξατε
15 τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑµῶν. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἀνεκτότερον
ἔσται γῇ Σοδόµων καὶ Γοµόρρων ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πό-
16 λει ἐκείνῃ. ᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑµᾶς ὡς πρόβατα ἐν µέσῳ
λύκων, γίνεσθε οὖν φρόνιµοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ
v.4 Σίµωνnnms ὁdnms Καναναῖοςnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ισκαριώθnnms ὁdnms καίc
παραδίδωµιvpaanms αὐτόςrpams . v.5 οὗτοςrdamp ὁdamp δώδεκαtn ἀποστέλλωviaa3s ὁdnms
nnms vpaanms
᾿Ιησοῦς παραγγέλλω αὐτόςrpdmp λέγωvppanms εἰςp ὁδόςnafs ἔθνοςngnp µήxo
ἀπέρχοµαιvsaa2p καίc εἰςp πόλιςnafs Σαµαρίτηςngmp µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p . v.6 πορεύοµαιvdpn2p
c bo p danp nanp danp vpxaanp
δέ µᾶλλον πρός ὁ πρόβατον ὁ ἀπόλλυµι οἶκοςngms ᾿Ισραήλtp .
v.7 πορεύοµαιvppnnmp δέc κηρύσσωvdpa2p λέγωvppanmp ὅτιc ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.8 ἀσθενέωvppaamp θεραπεύωvdpa2p λεπρόςaampn καθαρίζωvdpa2p
δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωvdpa2p δωρεάνbo λαµβάνωviaa2p δωρεάνbo δίδωµιvdaa2p . v.9 µήxo
κτάοµαιvsad2p χρυσόςnams µηδέc ἄργυροςnams µηδέc χαλκόςnams εἰςp ὁdafp ζώνηnafp σύrpg-p .
v.10 µήxo πήραnafs εἰςp ὁδόςnafs µηδέc δύοtn χιτώνnamp µηδέc ὑπόδηµαnanp µηδέc ῥάβδοςnafp
ἄξιοςanmsn γάρc ὁdnms ἐργάτηςnnms ὁdgfs τροφήngfs αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.11 εἰςp ὅςrrafs
c xo nafs xo nafs vsaa2p vdaa2p rqnms
δέ ἄν πόλις ἤ κώµη εἰσέρχοµαι ἐξετάζω τίς ἐν αὐτόςrpdfs ἄξιοςanmsn
p
εἰµίvipx3s κἀκεῖbo µένωvdaa2p ἕωςc ἄνxo ἐξέρχοµαιvsaa2p . v.12 εἰσέρχοµαιvppnnmp δέc εἰςp
ὁdafs οἰκίαnafs ἀσπάζοµαιvdad2p αὐτόςrpafs . v.13 καίc ἐάνqo µένxo εἰµίvspx3s ὁdnfs οἰκίαnnfs
ἄξιοςanfsn ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p ἐπίp αὐτόςrpafs ἐάνqo δέc µήxo εἰµίvspx3s
ἄξιοςanfsn ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p πρόςp σύrpa-p ἐπιστρέφωvdap3s . v.14 καίc ὅςrrnms ἐάνqo µήxo
δέχοµαιvsad3s σύrpa-p µηδέc ἀκούωvsaa3s ὁdamp λόγοςnamp σύrpg-p ἐξέρχοµαιvppnnmp ὁdgfs οἰκίαngfs
ἤxo ὁdgfs πόλιςngfs ἐκεῖνοςrdgfs ἐκτινάσσωvdaa2p ὁdams κονιορτόςnams ὁdgmp πούςngmp σύrpg-p .
v.15 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s γῆndfs Σόδοµαngnp καίc Γόµορραngnp ἐνp
ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs .
περιστεραί. προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων, παραδώσουσιν 17
γὰρ ὑµᾶς εἰς συνέδρια καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν µαστι-

γώσουσιν ὑµᾶς, καὶ ἐπὶ ἡγεµόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε 18
ἕνεκεν ἐµοῦ εἰς µαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. ὅταν δὲ 19
παραδιδῶσιν ὑµᾶς µὴ µεριµνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε, δοθή-

σεται γὰρ ὑµῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε. οὐ γὰρ ὑµεῖς 20
ἐστε οἱ λαλοῦντες ἀλλὰ τὸ πνεῦµα τοῦ πατρὸς ὑµῶν τὸ λαλοῦν

ἐν ὑµῖν. παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ 21
πατὴρ τέκνον καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανα-

τώσουσιν αὐτούς. καὶ ἔσεσθε µισούµενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ 22
ὄνοµά µου, ὁ δὲ ὑποµείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται. ὅταν 23
δὲ διώκωσιν ὑµᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ φεύγετε εἰς τὴν ἄλλην, ἀ-

µὴν γὰρ λέγω ὑµῖν οὐ µὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ ᾿Ισραὴλ ἕως
ἂν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Οὐκ ἔστιν µαθητὴς ὑπὲρ τὸν 24
διδάσκαλον οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ. ἀρκετὸν 25
τῷ µαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ καὶ ὁ δοῦλος

ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐκάλεσαν,
πόσῳ µᾶλλον τοὺς οἰκειακοὺς αὐτοῦ. Μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐ- 26
τούς, οὐδὲν γάρ ἐστιν κεκαλυµµένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται

καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται. ὃ λέγω ὑµῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴ- 27
v.16 ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s σύrpa-p ὡςbo πρόβατονnnnp ἐνp µέσοςadnsn λύκοςngmp
γίνοµαιvdpn2p οὖνc φρόνιµοςanmpn ὡςbo ὁdnmp ὄφιςnnmp καίc ἀκέραιοςanmpn ὡςbo ὁdnfp
περιστεράnnfp . v.17 προσέχωvdpa2p δέc ἀπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp παραδίδωµιvifa3p γάρc
rpa-p
σύ εἰς συνέδριονnanp καίc ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp µαστιγόωvifa3p σύrpa-p .
p
v.18 καίc ἐπίp ἡγεµώνnamp δέc καίc βασιλεύςnamp ἄγωvifp2p ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εἰςp µαρτύριονnans
αὐτόςrpdmp καίc ὁddnp ἔθνοςndnp . v.19 ὅτανc δέc παραδίδωµιvspa3p σύrpa-p µήxo µεριµνάωvsaa2p
πῶςbo ἤxo τίςrqans λαλέωvsaa2p δίδωµιvifp3s γάρc σύrpd-p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs τίςrqans
λαλέωvifa2p . v.20 οὐxo γάρc σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnmp λαλέωvppanmp ἀλλάc ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdgms πατήρngms σύrpg-p ὁdnns λαλέωvppanns ἐνp σύrpd-p . v.21 παραδίδωµιvifa3s δέc
ἀδελφόςnnms ἀδελφόςnams εἰςp θάνατοςnams καίc πατήρnnms τέκνονnans καίc ἐπανίστηµιvifd3p
τέκνονnnnp ἐπίp γονεύςnamp καίc θανατόωvifa3p αὐτόςrpamp . v.22 καίc εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp
ὑπόp πᾶςagmpn διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὁdnms δέc ὑποµένωvpaanms εἰςp τέλοςnans
οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s . v.23 ὅτανc δέc διώκωvspa3p σύrpa-p ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs
φεύγωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἄλλοςaafsn ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo τελέωvsaa2p
ὁdafp πόλιςnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp ἕωςc ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.24 οὐxo εἰµίvipx3s µαθητήςnnms ὑπέρp ὁdams διδάσκαλοςnams οὐδέbo δοῦλοςnnms ὑπέρp ὁdams
κύριοςnams αὐτόςrpgms . v.25 ἀρκετόςannsn ὁddms µαθητήςndms ἵναc γίνοµαιvsad3s ὡςbo ὁdnms
διδάσκαλοςnnms αὐτόςrpgms καίc ὁdnms δοῦλοςnnms ὡςbo ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms εἰqo ὁdams
οἰκοδεσπότηςnams Βεελζεβούλtp καλέωviaa3p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdamp οἰκιακόςaampn αὐτόςrpgms .
v.26 µήxo οὖνc φοβέοµαιvdao2p αὐτόςrpamp οὐδείςannsn γάρc εἰµίvipx3s καλύπτωvpxpnns ὅςrrnns οὐxo
ἀποκαλύπτωvifp3s καίc κρυπτόςannsn ὅςrrnns οὐxo γινώσκωvifp3s .
πατε ἐν τῷ φωτί καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν

28 δωµάτων. καὶ µὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτενόντων τὸ σῶµα
τὴν δὲ ψυχὴν µὴ δυναµένων ἀποκτεῖναι, φοβηθῆτε δὲ µᾶλλον
τὸν δυνάµενον καὶ [τὴν] ψυχὴν καὶ [τὸ] σῶµα ἀπολέσαι ἐν γε-
29 έννῃ. οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν
30 οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑµῶν. ὑµῶν δὲ καὶ
31 αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθµηµέναι εἰσίν. µὴ οὖν φο-
32 βηθῆτε, πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑµεῖς. Πᾶς οὖν ὅστις
ὁµολογήσει ἐν ἐµοὶ ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων ὁµολογήσω κἀ-
33 γὼ ἐν αὐτῷ ἔµπροσθεν τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅστις
δ ἂν ἀρνήσηταί µε ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων ἀρνήσοµαι αὐ-
34 τὸν κἀγὼ ἔµπροσθεν τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Μὴ
νοµίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν, οὐκ ἦλθον βα-
35 λεῖν εἰρήνην ἀλλὰ µάχαιραν. ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον
κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς µητρὸς αὐτῆς
36 καὶ νύµφην κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς. καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀν-
37 θρώπου οἱ οἰκειακοὶ αὐτοῦ. ῾Ο φιλῶν πατέρα ἢ µητέρα ὑπὲρ
ἐµὲ οὐκ ἔστιν µου ἄξιος καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ
38 ἐµὲ οὐκ ἔστιν µου ἄξιος, καὶ ὃς οὐ λαµβάνει τὸν σταυρὸν αὐ-
39 τοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω µου οὐκ ἔστιν µου ἄξιος. ὁ εὑρὼν
v.27 ὅςrrans λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs λέγωvdaa2p ἐνp ὁddns φῶςndns καίc
ὅςrrans εἰςp ὁdans οὖςnans ἀκούωvipa2p κηρύσσωvdaa2p ἐπίp ὁdgnp δῶµαngnp . v.28 καίc
µήxo φοβέοµαιvdpn2p ἀπόp ὁdgmp ἀποκτείνωvppagmp ὁdans σῶµαnans ὁdafs δέc ψυχήnafs µήxo
δύναµαιvppngmp ἀποκτείνωvnaa φοβέοµαιvsao2p δέc µᾶλλονbo ὁdams δύναµαιvppnams καίc ὁdafs
ψυχήnafs καίc ὁdans σῶµαnans ἀπόλλυµιvnaa ἐνp γέενναndfs . v.29 οὐχίxo δύοtn στρουθίονnnnp
ngns vipp3s c nnns p rpgnp xo
ἀσσάριον πωλέω καί εἷς ἐκ αὐτός οὐ πίπτωvifd3s ἐπίp ὁdafs γῆnafs
ἄνευp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p . v.30 σύrpg-p δέc καίc ὁdnfp θρίξnnfp ὁdgfs κεφαλήngfs
πᾶςanfpn ἀριθµέωvpxpnfp εἰµίvipx3p . v.31 µήxo οὖνc φοβέοµαιvdao2p πολύςagnpn στρουθίονngnp
διαφέρωvipa2p σύrpn-p . v.32 πᾶςanmsn οὖνc ὅστιςrrnms ὁµολογέωvifa3s ἐνp ἐγώrpd-s ἔµπροσθενp
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁµολογέωvifa1s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms
ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.33 ὅστιςrrnms δέc ἄνxo ἀρνέοµαιvsad3s ἐγώrpa-s ἔµπροσθενp
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀρνέοµαιvifd1s αὐτόςrpams κἀγώrpn-s ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s
ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.34 µήxo νοµίζωvsaa2p ὅτιc ἔρχοµαιviaa1s βάλλωvnaa εἰρήνηnafs ἐπίp
ὁdafs γῆnafs οὐxo ἔρχοµαιviaa1s βάλλωvnaa εἰρήνηnafs ἀλλάc µάχαιραnafs . v.35 ἔρχοµαιviaa1s
c vnaa nams p dgms ngms rpgms
γάρ διχάζω ἄνθρωπος κατά ὁ πατήρ αὐτός καί θυγάτηρnafs κατάp ὁdgfs
c
µήτηρngfs αὐτόςrpgfs καίc νύµφηnafs κατάp ὁdgfs πενθεράngfs αὐτόςrpgfs . v.36 καίc ἐχθρόςanmpn
ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁdnmp οἰκιακόςanmpn αὐτόςrpgms . v.37 ὁdnms φιλέωvppanms πατήρnams
ἤxo µήτηρnafs ὑπέρp ἐγώrpa-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn καίc ὁdnms φιλέωvppanms υἱόςnams
ἤxo θυγάτηρnafs ὑπέρp ἐγώrpa-s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn . v.38 καίc ὅςrrnms οὐxo
λαµβάνωvipa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s
ἐγώrpg-s ἄξιοςanmsn .
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν

αὐτοῦ ἕνεκεν ἐµοῦ εὑρήσει αὐτήν. ῾Ο δεχόµενος ὑµᾶς ἐµὲ 40
δέχεται καὶ ὁ ἐµὲ δεχόµενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά µε. ὁ 41
δεχόµενος προφήτην εἰς ὄνοµα προφήτου µισθὸν προφήτου

λήψεται, καὶ ὁ δεχόµενος δίκαιον εἰς ὄνοµα δικαίου µισθὸν
δικαίου λήψεται. καὶ ὃς ἐὰν ποτίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τούτων 42
ποτήριον ψυχροῦ µόνον εἰς ὄνοµα µαθητοῦ ἀµὴν λέγω ὑµῖν

οὐ µὴ ἀπολέσῃ τὸν µισθὸν αὐτοῦ.
Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς διατάσσων τοῖς δώδεκα 11
µαθηταῖς αὐτοῦ µετέβη ἐκεῖθεν τοῦ διδάσκειν καὶ κηρύσσειν
ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν. ῾Ο δὲ ᾿Ιωάννης ἀκούσας ἐν τῷ δεσµω- 2
τηρίῳ τὰ ἔργα τοῦ Χριστοῦ πέµψας δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ.

εἶπεν αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος ἢ ἕτερον προσδοκῶµεν. καὶ 3, 4
ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πορευθέντες ἀπαγγείλατε

᾿Ιωάννῃ ἃ ἀκούετε καὶ βλέπετε, τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν καὶ χω- 5
λοὶ περιπατοῦσιν λεπροὶ καθαρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσιν

νεκροὶ ἐγείρονται καὶ πτωχοὶ εὐαγγελίζονται, καὶ µακάριός 6
ἐστιν ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐµοί. Τούτων δὲ πορευο- 7
µένων ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς λέγειν τοῖς ὄχλοις περὶ ᾿Ιωάννου Τί

ἐξήλθετε εἰς τὴν ἔρηµον θεάσασθαι κάλαµον ὑπὸ ἀνέµου σα-
v.39 ὁdnms εὑρίσκωvpaanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs καίc ὁdnms
ἀπόλλυµιvpaanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εὑρίσκωvifa3s αὐτόςrpafs . v.40 ὁdnms
δέχοµαιvppnnms σύrpa-p ἐγώrpa-s δέχοµαιvipn3s καίc ὁdnms ἐγώrpa-s δέχοµαιvppnnms δέχοµαιvipn3s
ὁdams ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s . v.41 ὁdnms δέχοµαιvppnnms προφήτηςnams εἰςp ὄνοµαnans
ngms nams ngms
προφήτης µισθός προφήτης λαµβάνωvifd3s καίc ὁdnms δέχοµαιvppnnms δίκαιοςaamsn
εἰςp ὄνοµαnans δίκαιοςagmsn µισθόςnams δίκαιοςagmsn λαµβάνωvifd3s . v.42 καίc ὅςrrnms
qo vsaa3s nams dgmp agmpn rdgmp nans
ἐάν ποτίζω εἷς ὁ µικρός οὗτος ποτήριον ψυχρόςagnsn µόνοςbo εἰςp
ὄνοµαnans µαθητήςngms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdams µισθόςnams
αὐτόςrpgms . 11. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms διατάσσωvppanms
ὁddmp δώδεκαtn µαθητήςndmp αὐτόςrpgms µεταβαίνωviaa3s ἐκεῖθενbo ὁdgms διδάσκωvnpa καίc
κηρύσσωvnpa ἐνp ὁddfp πόλιςndfp αὐτόςrpgmp . v.2 ὁdnms δέc ᾿Ιωάννηςnnms ἀκούωvpaanms
ἐνp ὁddns δεσµωτήριονndns ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms Χριστόςngms πέµπωvpaanms δύοtn ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.3 λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ἤxo ἕτεροςaamsn προσδοκάωvipa1p . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιωάννηςndms ὅςrranp ἀκούωvipa2p καίc βλέπωvipa2p .
v.5 τυφλόςanmpn ἀναβλέπωvipa3p καίc χωλόςanmpn περιπατέωvipa3p λεπρόςanmpn καθαρίζωvipp3p
καίc κωφόςanmpn ἀκούωvipa3p νεκρόςanmpn ἐγείρωvipp3p καίc πτωχόςanmpn εὐαγγελίζωvipp3p .
v.6 καίc µακάριοςanmsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἐάνqo µήxo σκανδαλίζωvsap3s ἐνp ἐγώrpd-s .
8 λευόµενον. ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν ἄνθρωπον ἐν µαλακοῖς

ἱµατίοις ἠµφιεσµένον ἰδοὺ οἱ τὰ µαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς
9 οἴκοις τῶν βασιλειῶν εἰσίν. ἀλλὰ τί ἐξήλθετε ἰδεῖν προφήτην
10 ναί λέγω ὑµῖν καὶ περισσότερον προφήτου. οὗτός γὰρ ἐστιν
περὶ οὗ γέγραπται ᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ
προσώπου σου ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου.
11 ἀµὴν λέγω ὑµῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν µείζων
᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ, ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν
12 οὐρανῶν µείζων αὐτοῦ ἐστιν. ἀπὸ δὲ τῶν ἡµερῶν ᾿Ιωάννου
τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καὶ
13 βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν. πάντες γὰρ οἱ προφῆται καὶ ὁ
14 νόµος ἕως ᾿Ιωάννου προεφήτευσαν, καὶ εἰ θέλετε δέξασθαι
15 αὐτός ἐστιν ᾿Ηλίας ὁ µέλλων ἔρχεσθαι. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν,
16 ἀκουέτω. Τίνι δὲ ὁµοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην ὁµοία ἐστὶν παι-
δίοις ἐν ἀγοραῖς καθηµένοις καὶ προσφωνοῦσιν τοῖς ἑταίροις
17 αὐτῶν, καὶ λέγουσιν Ηὐλήσαµεν ὑµῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε
18 ἐθρηνήσαµεν ὑµῖν, καὶ οὐκ ἐκόψασθε. ἦλθεν γὰρ ᾿Ιωάννης
19 µήτε ἐσθίων µήτε πίνων καὶ λέγουσιν ∆αιµόνιον ἔχει. ἦλ-
θεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων καὶ λέγουσιν ᾿Ιδοὺ
ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης τελωνῶν φίλος καὶ ἁµαρτω-
v.7 οὗτοςrdgmp δέc πορεύοµαιvppngmp ἄρχωviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvnpa ὁddmp ὄχλοςndmp
περίp ᾿Ιωάννηςngms τίςrqans ἐξέρχοµαιviaa2p εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn θεάοµαιvnad κάλαµοςnams ὑπόp
ἄνεµοςngms σαλεύωvpppams . v.8 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιviaa2p ὁράωvnaa ἄνθρωποςnams ἐνp
µαλακόςadnpn ἱµάτιονndnp ἀµφιέννυµιvpxpams ἰδούvdaa2s ὁdnmp ὁdanp µαλακόςaanpn φορέωvppanmp
ἐνp ὁddmp οἶκοςndmp ὁdgmp βασίλειοςngmp εἰµίvipx3p . v.9 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιviaa2p ὁράωvnaa
προφήτηςnams ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p καίc περισσόςannsc προφήτηςngms . v.10 οὗτοςrdnms
γάρc εἰµίvipx3s περίp ὅςrrgms γράφωvixp3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s ὁdams ἄγγελοςnams
ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs ὁδόςnafs σύrpg-s ἔµπροσθενp
σύrpg-s . v.11 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo ἐγείρωvixp3s ἐνp γεννητόςadmpn γυνήngfp µέγαςanmsc
ngms dgms
᾿Ιωάννης ὁ βαπτιστήςngms ὁdnms δέc µικρόςanmsc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp
µέγαςanmsc αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.12 ἀπόp δέc ὁdgfp ἡµέραngfp ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms
ngms c bo dnfs nnfs dgmp
βαπτιστής ἕως ἄρτι ὁ βασιλεία ὁ οὐρανόςngmp βιάζοµαιvipp3s καίc βιαστήςnnmp
ἁρπάζωvipa3p αὐτόςrpafs . v.13 πᾶςanmpn γάρc ὁdnmp προφήτηςnnmp καίc ὁdnms νόµοςnnms ἕωςc
᾿Ιωάννηςngms προφητεύωviaa3p . v.14 καίc εἰqo θέλωvipa2p δέχοµαιvnad αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s
᾿Ηλίαςnnms ὁdnms µέλλωvppanms ἔρχοµαιvnpn . v.15 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa
ἀκούωvdpa3s . v.16 τίςrqdns δέc ὁµοιόωvifa1s ὁdafs γενεάnafs οὗτοςrdafs ὅµοιοςannpn εἰµίvipx3s
παιδίονndnp ἐνp ἀγοράndfp κάθηµαιvppndmp καίc προσφωνέωvppadmp ὁddmp ἑταῖροςndmp αὐτόςrpgnp .
v.17 καίc λέγωvppadmp αὐλέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo ὀρχέοµαιviad2p θρηνέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo
κόπτωviam2p . v.18 ἔρχοµαιviaa3s γάρc ᾿Ιωάννηςnnms µήτεc ἐσθίωvppanms µήτεc πίνωvppanms καίc
λέγωvipa3p δαιµόνιονnans ἔχωvipa3s .
λῶν καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς. Τότε 20
ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυ-

νάµεις αὐτοῦ ὅτι οὐ µετενόησαν, Οὐαί σοι Χοραζίν οὐαί σοι 21
Βηθσαϊδά, ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάµεις αἱ

γενόµεναι ἐν ὑµῖν πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ µετενόησαν.
πλὴν λέγω ὑµῖν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡµέρᾳ 22
κρίσεως ἢ ὑµῖν. καὶ σύ Καπερναούµ, ἡ ἕως τοῦ οὐρανοῦ 23
ὑψωθεῖσα, ἕως ᾅδου καταβιβασθήσῃ, ὅτι εἰ ἐν Σοδόµοις ἐγέ-

νοντο αἱ δυνάµεις αἱ γενόµεναι ἐν σοί ἔµειναν ἂν µέχρι τῆς
σήµερον. πλὴν λέγω ὑµῖν ὅτι γῇ Σοδόµων ἀνεκτότερον ἔσται 24
ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως ἢ σοί. ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἀποκριθεὶς ὁ 25
᾿Ιησοῦς εἶπεν ᾿Εξοµολογοῦµαί σοι πάτερ κύριε τοῦ οὐρανοῦ

καὶ τῆς γῆς ὅτι απέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν καὶ
ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις, ναί ὁ πατήρ ὅτι οὕτως ἐγένετο 26
εὐδοκία ἔµπροσθέν σου. Πάντα µοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πα- 27
τρός µου καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ µὴ ὁ πατήρ οὐδὲ

τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ µὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται
ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι. ∆εῦτε πρός µε πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ 28
πεφορτισµένοι κἀγὼ ἀναπαύσω ὑµᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν µου 29
ἐφ ὑµᾶς καὶ µάθετε ἀπ ἐµοῦ ὅτι πρᾷός εἰµι καὶ ταπεινὸς τῇ

v.19 ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐσθίωvppanms καίc πίνωvppanms καίc
λέγωvipa3p ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms φάγοςnnms καίc οἰνοπότηςnnms τελώνηςngmp φίλοςanmsn καίc
ἁµαρτωλόςagmpn καίc δικαιόωviap3s ὁdnfs σοφίαnnfs ἀπόp ὁdgnp τέκνονngnp αὐτόςrpgfs . v.20 τότεbo
ἄρχωviad3s ὀνειδίζωvnpa ὁdafp πόλιςnafp ἐνp ὅςrrdfp γίνοµαιviad3p ὁdnfp πολύςanfpn δύναµιςnnfp
αὐτόςrpgms ὅτιc οὐxo µετανοέωviaa3p . v.21 οὐαίi σύrpd-s Χοραζίνtp οὐαίi σύrpd-s Βηθσαϊδάtp
ὅτιc εἰqo ἐνp Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs γίνοµαιviad3p ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp
σύrpd-p πάλαιbo ἄνxo ἐνp σάκκοςndms καίc σποδόςndms µετανοέωviaa3p . v.22 πλήνbo λέγωvipa1s
σύrpd-p Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo σύrpd-p .
v.23 καίc σύrpn-s Καπερναούµtp ὁdnfs ἕωςc ὁdgms οὐρανόςngms ὑψόωvpapnfs ἕωςc ᾅδηςngms
καταβιβάζωvifp2s ὅτιc εἰqo ἐνp Σόδοµαndnp γίνοµαιviad3p ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp
σύrpd-s µένωviaa3p ἄνxo µέχριbo ὁdgfs σήµερονbo . v.24 πλήνbo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc γῆndfs
Σόδοµαngnp ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo σύrpd-s . v.25 ἐνp ἐκεῖνοςrddms
ὁddms καιρόςndms ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐξοµολογέωvipm1s σύrpd-s
πατήρnvms κύριοςnvms ὁdgms οὐρανόςngms καίc ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἀποκρύπτωviaa2s οὗτοςrdanp ἀπόp
σοφόςagmpn καίc συνετόςagmpn καίc ἀποκαλύπτωviaa2s αὐτόςrpanp νήπιοςadmpn . v.26 ναίxo ὁdnms
πατήρnnms ὅτιc οὕτωbo γίνοµαιviad3s εὐδοκίαnnfs ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.27 πᾶςannpn ἐγώrpd-s
παραδίδωµιviap3s ὑπόp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐδείςanfsn ἐπιγινώσκωvipa3s ὁdams υἱόςnams
εἰqo µήxo ὁdnms πατήρnnms οὐδέbo ὁdams πατήρnams τι-σρινµσ ἐπιγινώσκωvipa3s εἰqo µήxo ὁdnms
υἱόςnnms καίc ὅςrrdms ἐάνqo βούλοµαιvspn3s ὁdnms υἱόςnnms ἀποκαλύπτωvnaa . v.28 δεῦτεvdvx2p
πρόςp ἐγώrpa-s πᾶςanmpn ὁdnmp κοπιάωvppanmp καίc φορτίζωvpxpnmp κἀγώrpn-s ἀναπαύωvifa1s
σύrpa-p .
30 καρδίᾳ καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑµῶν, ὁ γὰρ

ζυγός µου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον µου ἐλαφρόν ἐστιν.
12 ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἐπορεύθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς σάββασιν διὰ
τῶν σπορίµων, οἱ δὲ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπείνασαν καὶ ἤρξαντο
2 τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν. οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἰδόντες εἶπον
αὐτῷ ᾿Ιδοὺ οἱ µαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν
3 σαββάτῳ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Οὐκ ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν ∆αυὶδ
4 ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ µετ αὐτοῦ. πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν
οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγεν ὃυς
οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς µετ αὐτοῦ εἰ µὴ τοῖς ἱε-
5 ρεῦσιν µόνοις. ἢ οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῷ νόµῳ ὅτι τοῖς σάββασιν
οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ σάββατον βεβηλοῦσιν καὶ ἀναίτιοί εἰσιν.
6, 7 λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι τοῦ ἱεροῦ µεῖζόν ἐστιν ὧδε. εἰ δὲ ἐγνώ-
κειτε τί ἐστιν ῎Ελεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν οὐκ ἂν κατεδικάσατε
8 τοὺς ἀναιτίους. κύριος γάρ ἐστιν τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ
9 ἀνθρώπου. Καὶ µεταβὰς ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς τὴν συναγωγὴν
10 αὐτῶν, καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπος ἦν τὴν χεῖρα ἔχων ξηράν καὶ ἐπη-
ρώτησαν αὐτὸν λέγοντες Εἰ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν θεραπεύειν·
11 ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Τίς ἔσται ἐξ ὑ-
µῶν ἄνθρωπος ὃς ἕξει πρόβατον ἕν καὶ ἐὰν ἐµπέσῃ τοῦτο τοῖς
v.29 αἴρωvdaa2p ὁdams ζυγόςnams ἐγώrpg-s ἐπίp σύrpa-p καίc µανθάνωvdaa2p ἀπόp ἐγώrpg-s ὅτιc
πραΰςnnms εἰµίvipx1s καίc ταπεινόςanmsn ὁddfs καρδίαndfs καίc εὑρίσκωvifa2p ἀνάπαυσιςnafs ὁddfp
ψυχήndfp σύrpg-p . v.30 ὁdnms γάρc ζυγόςnnms ἐγώrpg-s χρηστόςanmsn καίc ὁdnns φορτίονnnns
ἐγώrpg-s ἐλαφρόςannsn εἰµίvipx3s . 12. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddms ὁddms καιρόςndms πορεύοµαιviao3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddnp σάββατονndnp διάp ὁdgmp σπόριµοςagmpn ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp
αὐτόςrpgms πεινάωviaa3p καίc ἄρχωviad3p τίλλωvnpa στάχυςnamp καίc ἐσθίωvnpa . v.2 ὁdnmp
δέc Φαρισαῖοςnnmp ὁράωvpaanmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ὁdnmp µαθητήςnnmp σύrpg-s
ποιέωvipa3p ὅςrrans οὐxo ἔξεστιvipq3s ποιέωvnpa ἐνp σάββατονndns . v.3 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p τίςrqans ποιέωviaa3s ∆αυίδtp ὅτεbo πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc
ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms . v.4 πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs πρόθεσιςngfs ἐσθίωviaa3s ὅςrramp οὐxo ἔξεστιvppqnns εἰµίviix3s αὐτόςrpdms
ἐσθίωvnaa οὐδέbo ὁddmp µετάp αὐτόςrpgms εἰqo µήxo ὁddmp ἱερεύςndmp µόνοςadmpn . v.5 ἤxo
οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddms νόµοςndms ὅτιc ὁddnp σάββατονndnp ὁdnmp ἱερεύςnnmp ἐνp ὁddns
ἱερόνndns ὁdans σάββατονnans βεβηλόωvipa3p καίc ἀναίτιοςanmpn εἰµίvipx3p . v.6 λέγωvipa1s
δέc σύrpd-p ὅτιc ὁdgns ἱερόνngns µέγαςannsc εἰµίvipx3s ὧδεbo . v.7 εἰqo δέc γινώσκωviya2p
τίςrqnns εἰµίvipx3s ἔλεοςnams θέλωvipa1s καίc οὐxo θυσίαnafs οὐxo ἄνxo καταδικάζωviaa2p ὁdamp
ἀναίτιοςaampn . v.8 κύριοςnnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdgns σάββατονngns ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ngms
ἄνθρωπος . v.9 καίc µεταβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs
αὐτόςrpgmp . v.10 καίc ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms εἰµίviix3s ὁdafs χείρnafs ἔχωvppanms ξηρόςnafs
καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp εἰqo ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp θεραπεύωvnpa
ἵναc κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms .
σάββασιν εἰς βόθυνον οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ. πόσῳ 12
οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου ὥστε ἔξεστιν τοῖς σάββασιν

καλῶς ποιεῖν. τότε λέγει τῷ ἀνθρώπῳ ῎Εκτεινόν τὴν χεῖρα 13
σου καὶ ἐξέτεινεν καὶ ἀποκατεστάθη ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. οἱ 14
δὲ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον κατ αὐτοῦ ἐξελθόντες ὅπως

αὐτὸν ἀπολέσωσιν. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς γνοὺς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν 15
καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς

πάντας. καὶ ἐπετίµησεν αὐτοῖς ἵνα µὴ φανερὸν αὐτὸν ποιή- 16
σωσιν. ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου 17
λέγοντος. ᾿Ιδοὺ ὁ παῖς µου ὃν ᾑρέτισα ὁ ἀγαπητός µου εἰς 18
ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή µου, θήσω τὸ πνεῦµά µου ἐπ αὐτόν καὶ

κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ. οὐκ ἐρίσει οὐδὲ κραυγάσει 19
οὐδὲ ἀκούσει τις ἐν ταῖς πλατείαις τὴν φωνὴν αὐτοῦ. κάλα- 20
µον συντετριµµένον οὐ κατεάξει καὶ λίνον τυφόµενον οὐ σβέ-

σει ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν. καὶ τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ 21
ἔθνη ἐλπιοῦσιν. Τότε προσηνέχθη αὐτῷ δαιµονιζόµενος τυ- 22
φλὸς καὶ κωφός καὶ ἐθεράπευσεν αὐτόν ὥστε τὸν τυφλὸν καὶ
κωφὸν καὶ λαλεῖν καὶ βλέπειν. καὶ ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι 23
καὶ ἔλεγον Μήτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ∆αυίδ. οἱ δὲ Φαρισαῖοι 24
ἀκούσαντες εἶπον Οὗτος οὐκ ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια εἰ µὴ ἐν τῷ

v.11 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqnms εἰµίvifx3s ἐκp σύrpg-p ἄνθρωποςnnms ὅςrrnms
ἔχωvifa3s πρόβατονnans εἷςnans καίc ἐάνqo ἐµπίπτωvsaa3s οὗτοςrdnns ὁddnp σάββατονndnp εἰςp
βόθυνοςnams οὐχίxo κρατέωvifa3s αὐτόςrpans καίc ἐγείρωvifa3s . v.12 πόσοςrodns οὖνc
διαφέρωvipa3s ἄνθρωποςnnms πρόβατονngns ὥστεc ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp καλῶςbo
ποιέωvnpa . v.13 τότεbo λέγωvipa3s ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκτείνωvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s
καίc ἐκτείνωviaa3s καίc ἀποκαθιστάνωviap3s ὑγιήςanfsn ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.14 ὁdnmp
δέc Φαρισαῖοςnnmp συµβούλιονnans λαµβάνωviaa3p κατάp αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvpaanmp ὅπωςbo
αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvsaa3p . v.15 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms γινώσκωvpaanms ἀναχωρέωviaa3s
ἐκεῖθενbo καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp
πᾶςaampn . v.16 καίc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µήxo φανερόςaamsn αὐτόςrpams ποιέωvsaa3p .
v.17 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns .
v.18 ἰδούvdaa2s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s ὅςrrams αἱρετίζωviaa1s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐγώrpg-s εἰςp
ὅςrrams εὐδοκέωviaa3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s τίθηµιvifa1s ὁdans πνεῦµαnans ἐγώrpg-s ἐπίp αὐτόςrpams
καίc κρίσιςnafs ὁddnp ἔθνοςndnp ἀπαγγέλλωvifa3s . v.19 οὐxo ἐρίζωvifa3s οὐδέbo κραυγάζωvifa3s
bo vifa3s p ddfp ndfp dafs
οὐδέ ἀκούω τι-σρινµσ ἐν ὁ πλατύς ὁ φωνήnafs αὐτόςrpgms . v.20 κάλαµοςnams
συντρίβωvpxpams οὐxo κατάγνυµιvifa3s καίc λίνονnans τύφωvpppans οὐxo σβέννυµιvifa3s ἕωςc ἄνxo
ἐκβάλλωvsaa3s εἰςp νῖκοςnans ὁdafs κρίσιςnafs . v.21 καίc ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms ἔθνοςnnnp
ἐλπίζωvifa3p . v.22 τότεbo προσφέρωviap3s αὐτόςrpdms δαιµονίζοµαιvppnnms τυφλόςanmsn καίc
κωφόςanmsn καίc θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpams ὥστεc ὁdams τυφλόςaamsn καίc κωφόςaamsn καίc
λαλέωvnpa καίc βλέπωvnpa . v.23 καίc ἐξίστηµιviim3p πᾶςanmpn ὁdnmp ὄχλοςnnmp καίc λέγωviia3p
xo rdnms vipx3s dnms
µήτι οὗτος εἰµί ὁ υἱόςnnms ∆αυίδtp .
25 Βεελζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων. εἰδὼς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐν-

θυµήσεις αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς Πᾶσα βασιλεία µερισθεῖσα καθ
ἑαυτῆς ἐρηµοῦται καὶ πᾶσα πόλις ἢ οἰκία µερισθεῖσα καθ ἑ-
26 αυτῆς οὐ σταθήσεται. καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς τὸν Σατανᾶν ἐκβάλλει
ἐφ ἑαυτὸν ἐµερίσθη, πῶς οὖν σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ.
27 καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια οἱ υἱοὶ ὑµῶν
28 ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν διὰ τοῦτο αὐτοὶ ὑµῶν ἔσονται κριταὶ εἰ
δὲ ἐν πνεύµατι θεοῦ ἐγὼ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια ἄρα ἔφθασεν
29 ἐφ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. ἢ πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν
εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ διἁρπάσαι,
ἐὰν µὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ
30 διαρπάσει. ὁ µὴ ὢν µετ ἐµοῦ κατ ἐµοῦ ἐστιν καὶ ὁ µὴ συνά-
31 γων µετ ἐµοῦ σκορπίζει. ∆ιὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν πᾶσα ἁµαρτία
καὶ βλασφηµία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις ἡ δὲ τοῦ πνεύµα-
32 τος βλασφηµία οὐκ ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις, καὶ ὃς ἐὰν
εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἀφεθήσεται αὐτῷ,
ὃς δ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ πνεύµατος τοῦ ἁγίου οὐκ ἀφεθήσεται
33 αὐτῷ οὔτε ἐν τῷ νῦν αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ µέλλοντι. `᾿Η ποιήσατε
τὸ δένδρον καλὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν ἢ ποιήσατε
τὸ δένδρον σαπρὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν, ἐκ γὰρ
v.24 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp ἀκούωvpaanmp λέγωviaa3p οὗτοςrdnms οὐxo ἐκβάλλωvipa3s
ὁdanp δαιµόνιονnanp εἰqo µήxo ἐνp ὁddms Βεελζεβούλtp ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp .
v.25 οἶδαvpxanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp ἐνθύµησιςnafp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
πᾶςanfsn βασιλείαnnfs µερίζωvpapnfs κατάp ἑαυτοῦrxgfs ἐρηµόωvipp3s καίc πᾶςanfsn πόλιςnnfs ἤxo
οἰκίαnnfs µερίζωvpapnfs κατάp ἑαυτοῦrxgfs οὐxo ἵστηµιvifp3s . v.26 καίc εἰqo ὁdnms Σατανᾶςnnms
ὁdams Σατανᾶςnams ἐκβάλλωvipa3s ἐπίp ἑαυτοῦrxams µερίζωviap3s πῶςbo οὖνc ἵστηµιvifp3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs αὐτόςrpgms . v.27 καίc εἰqo ἐγώrpn-s ἐνp Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp
δαιµόνιονnanp ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p ἐνp τίςrqdms ἐκβάλλωvipa3p διάp οὗτοςrdans αὐτόςrpnmp σύrpg-p
εἰµίvifx3p κριτήςnnmp . v.28 εἰqo δέc ἐνp πνεῦµαndns θεόςngms ἐγώrpn-s ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp
δαιµόνιονnanp ἄραxo φθάνωviaa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.29 ἤxo
bo vipn3s vnaa p dafs nafs dgms agmsn
πῶς δύναµαι τι-σρινµσ εἰσέρχοµαι εἰς ὁ οἰκία ὁ ἰσχυρός καίc
ὁdanp σκεῦοςnanp αὐτόςrpgms διαρπάζωvnaa ἐάνqo µήxo πρῶτοςbo δέωvsaa3s ὁdams ἰσχυρόςaamsn
καίc τότεbo ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms διαρπάζωvifa3s . v.30 ὁdnms µήxo εἰµίvppxnms µετάp
ἐγώrpg-s κατάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µήxo συνάγωvppanms µετάp ἐγώrpg-s σκορπίζωvipa3s .
v.31 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p πᾶςanfsn ἁµαρτίαnnfs καίc βλασφηµίαnnfs ἀφίηµιvifp3s ὁddmp
ἄνθρωποςndmp ὁdnfs δέc ὁdgns πνεῦµαngns βλασφηµίαnnfs οὐxo ἀφίηµιvifp3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp .
v.32 καίc ὅςrrnms ἐάνqo λέγωvsaa3s λόγοςnams κατάp ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms ὅςrrnms δέc ἄνxo λέγωvsaa3s κατάp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn οὐxo
ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms οὔτεc ἐνp ὁddms νῦνbo αἰώνndms οὔτεc ἐνp ὁddms µέλλωvppadms .
τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται. γεννήµατα ἐχιδνῶν πῶς 34
δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν πονηροὶ ὄντες ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύ-

µατος τῆς καρδίας τὸ στόµα λαλεῖ. ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ 35
τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρω-

πος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει πονηρά. λέγω δὲ 36
ὑµῖν ὅτι πᾶν ῥῆµα ἀργὸν ὃ ἐὰν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι ἀπο-

δώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως, ἐκ γὰρ τῶν 37
λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθή-

σῃ. Τότε ἀπεκρίθησαν τινες τῶν γραµµατέων καὶ Φαρισαίων 38
λέγοντες ∆ιδάσκαλε θέλοµεν ἀπὸ σοῦ σηµεῖον ἰδεῖν. ὁ δὲ 39
ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Γενεὰ πονηρὰ καὶ µοιχαλὶς σηµεῖον

ἐπιζητεῖ καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ µὴ τὸ σηµεῖον ᾿Ι-
ωνᾶ τοῦ προφήτου. ὥσπερ γὰρ ἦν ᾿Ιωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ 40
κήτους τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύκτας οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ
ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύ-
κτας. ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς 41
γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν ὅτι µετενόησαν εἰς τὸ

κήρυγµα ᾿Ιωνᾶ καὶ ἰδοὺ πλεῖον ᾿Ιωνᾶ ὧδε. βασίλισσα νότου 42
ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατα-

κρινεῖ αὐτήν ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν
v.33 ἤxo ποιέωvdaa2p ὁdans δένδρονnans καλόςaansn καίc ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns καλόςaamsn
ἤxo ποιέωvdaa2p ὁdans δένδρονnans σαπρόςaansn καίc ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns σαπρόςaamsn ἐκp
γάρc ὁdgms καρπόςngms ὁdnns δένδρονnnns γινώσκωvipp3s . v.34 γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp πῶςbo
δύναµαιvipn2p ἀγαθόςaanpn λαλέωvnpa πονηρόςanmpn εἰµίvppxnmp ἐκp γάρc ὁdgns περίσσευµαngns
ὁdgfs καρδίαngfs ὁdnns στόµαnnns λαλέωvipa3s . v.35 ὁdnms ἀγαθόςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgms
ἀγαθόςagmsn θησαυρόςngms ἐκβάλλωvipa3s ἀγαθόςaanpn καίc ὁdnms πονηρόςanmsn ἄνθρωποςnnms
ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn θησαυρόςngms ἐκβάλλωvipa3s πονηρόςaanpn . v.36 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p
c annsn nnns annsn rrans qo vsaa3p dnmp
ὅτι πᾶς ῥῆµα ἀργός ὅς ἐάν λαλέω ὁ ἄνθρωποςnnmp ἀποδίδωµιvifa3p
περίp αὐτόςrpgns λόγοςnams ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs . v.37 ἐκp γάρc ὁdgmp λόγοςngmp σύrpg-s
δικαιόωvifp2s καίc ἐκp ὁdgmp λόγοςngmp σύrpg-s καταδικάζωvifp2s . v.38 τότεbo ἀποκρίνοµαιviad3p
τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc Φαρισαῖοςngmp λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms θέλωvipa1p
ἀπόp σύrpg-s σηµεῖονnans ὁράωvnaa . v.39 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp γενεάnnfs πονηρόςanfsn καίc µοιχαλίςnnfs σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s καίc σηµεῖονnnns
οὐxo δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo ὁdans σηµεῖονnans ᾿Ιωνᾶςngms ὁdgms προφήτηςngms .
v.40 ὥσπερbo γάρc εἰµίviix3s ᾿Ιωνᾶςnnms ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs ὁdgns κῆτοςngns τρεῖςnafp ἡµέραnafp
καίc τρεῖςnafp νύξnafp οὕτωbo εἰµίvifx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddfs καρδίαndfs
ὁdgfs γῆngfs τρεῖςnafp ἡµέραnafp καίc τρεῖςnafp νύξnafp . v.41 ἀνήρnnmp Νινευίτηςnnmp
vifm3p p ddfs ndfs p dgfs ngfs rdgfs
ἀνίστηµι ἐν ὁ κρίσις µετά ὁ γενεά οὗτος καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpafs
ὅτιc µετανοέωviaa3p εἰςp ὁdans κήρυγµαnans ᾿Ιωνᾶςngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc ᾿Ιωνᾶςngms ὧδεbo .
43 σοφίαν Σολοµῶνος καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολοµῶνος ὧδε. ῞Οταν

δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου διέρχεται
44 δι΄ ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν καὶ οὐχ εὑρίσκει. τότε
λέγει ἐπιστρέψω Εἰς τὸν οἶκόν µου ὅθεν ἐξῆλθον, καὶ ἐλθὸν
45 εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωµένον καὶ κεκοσµηµένον. τότε
πορεύεται καὶ παραλαµβάνει µεθ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύ-
µατα πονηρότερα ἑαυτοῦ καὶ εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ
γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων
46 οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ πονηρᾷ. ῎Ετι δὲ αὐτοῦ
λαλοῦντος τοῖς ὄχλοις ἰδοὺ ἡ µήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ
47 εἱστήκεισαν ἔξω ζητοῦντες αὐτῷ λαλῆσαι. εἶπεν δέ τις αὐτῷ
᾿Ιδοὺ ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἔξω ἑστήκασιν ζητοῦντές
48 σοι λαλῆσαι. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ εἰπόντι αὐτῷ Τίς ἐστιν
49 ἡ µήτηρ µου καὶ τίνες εἰσὶν οἱ ἀδελφοί µου. καὶ ἐκτείνας
τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπὶ τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν ᾿Ιδοὺ ἡ µήτηρ
50 µου καὶ οἱ ἀδελφοί µου. ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέληµα τοῦ
πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς αὐτός µου ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ
καὶ µήτηρ ἐστίν.
13 ᾿Εν δὲ τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ τῆς οἰκίας
v.42 βασίλισσαnnfs νότοςngms ἐγείρωvifp3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs
καίc κατακρίνωvifa3s αὐτόςrpafs ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgnp πέραςngnp ὁdgfs γῆngfs ἀκούωvnaa
ὁdafs σοφίαnafs Σολοµώνngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc Σολοµώνngms ὧδεbo . v.43 ὅτανc δέc
ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn πνεῦµαnnns ἐξέρχοµαιvsaa3s ἀπόp ὁdgms ἄνθρωποςngms διέρχοµαιvipn3s διάp
ἄνυδροςagmpn τόποςngmp ζητέωvppanns ἀνάπαυσιςnafs καίc οὐxo εὑρίσκωvipa3s . v.44 τότεbo
vipa3s vifa1s p dams nams rpg-s bo viaa1s
λέγω ἐπιστρέφω εἰς ὁ οἶκος ἐγώ ὅθεν ἐξέρχοµαι καί ἔρχοµαιvpaanns
c
εὑρίσκωvipa3s σχολάζωvppaams σαρόωvpxpams καίc κοσµέωvpxpams . v.45 τότεbo πορεύοµαιvipn3s

καίc παραλαµβάνωvipa3s µετάp ἑαυτοῦrxgms ἑπτάtn ἕτεροςaanpn πνεῦµαnanp πονηρόςaanpc
ἑαυτοῦrxgms καίc εἰσέρχοµαιvpaannp κατοικέωvipa3s ἐκεῖbo καίc γίνοµαιvipn3s ὁdnnp ἔσχατοςannpn
ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκεῖνοςrdgms χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁddfs
γενεάndfs οὗτοςrddfs ὁddfs πονηρόςadfsn . v.46 ἔτιbo δέc αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ὁddmp
ὄχλοςndmp ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms ἵστηµιviya3p ἔξωbo
ζητέωvppanmp αὐτόςrpdms λαλέωvnaa . v.47 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s
ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp σύrpg-s ἔξωbo ἵστηµιvixa3p ζητέωvppanmp σύrpd-s
λαλέωvnaa . v.48 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁddms εἶπονvpaadms αὐτόςrpdms
τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc τίςrqnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s .
v.49 καίc ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s
ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.50 ὅστιςrrnms γάρc ἄνxo
ποιέωvsaa3s ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp αὐτόςrpnms ἐγώrpg-s
ἀδελφόςnnms καίc ἀδελφήnnfs καίc µήτηρnnfs εἰµίvipx3s .
ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν, καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν 2
ὄχλοι πολλοί ὥστε αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον ἐµβάντα καθῆσθαι καὶ

πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν εἱστήκει. καὶ ἐλάλησεν αὐ- 3
τοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς λέγων ᾿Ιδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ

σπείρειν. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν 4
ὁδόν καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτά. ἄλλα δὲ ἔ- 5
πεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν καὶ εὐθέως
ἐξανέτειλεν διὰ τὸ µὴ ἔχειν βάθος γῆς, ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος 6
ἐκαυµατίσθη καὶ διὰ τὸ µὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. ἄλλα δὲ 7
ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἀπέπνι-

ξαν αὐτά. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου 8
καρπόν ὃ µὲν ἑκατόν ὃ δὲ ἑξήκοντα ὃ δὲ τριάκοντα. ὁ ἔχων 9
ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω. Καὶ προσελθόντες οἱ µαθηταὶ εἶπον 10
αὐτῷ ∆ιὰ τί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς 11
εἶπεν αὐτοῖς ὅτι ὑµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασι-

λείας τῶν οὐρανῶν ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται. ὅστις γὰρ ἔχει 12
δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται, ὅστις δὲ οὐκ ἔχει καὶ ὃ

ἔχει ἀρθήσεται ἀπ αὐτοῦ. διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς 13
λαλῶ ὅτι βλέποντες οὐ βλέπουσιν καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούου-

σιν οὐδὲ συνίουσιν. καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία 14
13. v.1 ἐνp δέc ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs ἐξέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp ὁdgfs
οἰκίαngfs κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs θάλασσαnafs . v.2 καίc συνάγωviap3p πρόςp αὐτόςrpams
ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ὥστεc αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἐµβαίνωvpaaams κάθηµαιvnpn καίc
πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams ἵστηµιviya3s . v.3 καίc λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp
πολύςaanpn ἐνp παραβολήndfp λέγωvppanms ἰδούvdaa2s ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms σπείρωvppanms
ὁdgms σπείρωvnpa . v.4 καίc ἐνp ὁddns σπείρωvnpa αὐτόςrpams ὅςrrnnp µένxo πίπτωviaa3s
παράp ὁdafs ὁδόςnafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnnp πετεινόςnnnp καίc κατεσθίωviaa3s αὐτόςrpanp .
v.5 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn ὅπουbo οὐxo ἔχωviia3s γῆnafs πολύςaafsn
καίc εὐθέωςbo ἐξανατέλλωviaa3s διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa βάθοςnans γῆngfs . v.6 ἥλιοςngms
c vpaagms viap3s c p dans xo vnpa nafs
δέ ἀνατέλλω καυµατίζω καί διά ὁ µή ἔχω ῥίζα ξηραίνωviap3s .
v.7 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafp ἄκανθαnafp καίc ἀναβαίνωviaa3p ὁdnfp ἄκανθαnnfp καίc
ἀποπνίγωviaa3p αὐτόςrpanp . v.8 ἄλλοςannpn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafs γῆnafs ὁdafs καλόςaafsn
καίc δίδωµιviia3s καρπόςnams ὅςrrans µένxo ἑκατόνtn ὅςrrans δέc ἑξήκονταtn ὅςrrans δέc τριάκονταtn .
v.9 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.10 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp
µαθητήςnnmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms διάp τίςrqans ἐνp παραβολήndfp λαλέωvipa2s αὐτόςrpdmp .
v.11 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc σύrpd-p δίδωµιvixp3s γινώσκωvnaa
ὁdanp µυστήριονnanp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἐκεῖνοςrddmp δέc οὐxo δίδωµιvixp3s .
v.12 ὅστιςrrnms γάρc ἔχωvipa3s δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms καίc περισσεύωvifp3s ὅστιςrrnms δέc
οὐxo ἔχωvipa3s καίc ὅςrrans ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.13 διάp οὗτοςrdans ἐνp
ndfp rpdmp vipa1s c vppanmp xo vipa3p
παραβολή αὐτός λαλέω ὅτι βλέπω οὐ βλέπω καίc ἀκούωvppanmp οὐxo
ἀκούωvipa3p οὐδέbo συνίηµιvipa3p .
᾿Ησαΐου ἡ λέγουσα ᾿Ακοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ µὴ συνῆτε καὶ βλέ-

15 ποντες βλέψετε καὶ οὐ µὴ ἴδητε. ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία
τοῦ λαοῦ τούτου καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν καὶ τοὺς ὀ-
φθαλµοὺς αὐτῶν ἐκάµµυσαν µήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλµοῖς
καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν καὶ ἐπιστρέ-
16 ψωσιν καὶ ἰάσοµαι αὐτούς. ὑµῶν δὲ µακάριοι οἱ ὀφθαλµοὶ
17 ὅτι βλέπουσιν καὶ τὰ ὦτα ὑµῶν ὅτι ἀκούει. ἀµὴν γὰρ λέγω
ὑµῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύµησαν ἰδεῖν ἃ βλέ-
πετε καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν.
18, 19 ῾Υµεῖς οὖν ἀκούσατε τὴν παραβολὴν τοῦ σπείροντος. παντὸς
ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας καὶ µὴ συνιέντος ἔρχεται
ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρµένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ
20 οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς. ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη
σπαρείς οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ εὐθὺς µετὰ χα-
21 ρᾶς λαµβάνων αὐτόν. οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ ἀλλὰ πρό-
σκαιρός ἐστιν γενοµένης δὲ θλίψεως ἢ διωγµοῦ διὰ τὸν λόγον
22 εὐθὺς σκανδαλίζεται. ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς οὗτός
ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ ἡ µέριµνα τοῦ αἰῶνος τούτου
καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συµπνίγει τὸν λόγον καὶ ἄκαρπος
23 γίνεται. ὁ δὲ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρείς οὗτός ἐστιν ὁ
τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιών, ὃς δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ ὃ
v.14 καίc ἀναπληρόωvipp3s αὐτόςrpdmp ὁdnfs προφητείαnnfs ᾿Ησαΐαςngms ὁdnfs λέγωvppanfs ἀκοήndfs
ἀκούωvifa2p καίc οὐxo µήxo συνίηµιvsax2p καίc βλέπωvppanmp βλέπωvifa2p καίc οὐxo µήxo ὁράωvsaa2p .
v.15 παχύνωviap3s γάρc ὁdnfs καρδίαnnfs ὁdgms λαόςngms οὗτοςrdgms καίc ὁddnp οὖςndnp
βαρέωςbo ἀκούωviaa3p καίc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp καµµύωviaa3p µήποτεbo ὁράωvsaa3p
ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc ὁddnp οὖςndnp ἀκούωvsaa3p καίc ὁddfs καρδίαndfs συνίηµιvsaa3p
καίc ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἰάοµαιvifd1s αὐτόςrpamp . v.16 σύrpg-p δέc µακάριοςanmpn ὁdnmp
ὀφθαλµόςnnmp ὅτιc βλέπωvipa3p καίc ὁdnnp οὖςnnnp σύrpg-p ὅτιc ἀκούωvipa3s . v.17 ἀµήνth
γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πολύςanmpn προφήτηςnnmp καίc δίκαιοςanmpn ἐπιθυµέωviaa3p ὁράωvnaa
ὅςrranp βλέπωvipa2p καίc οὐxo ὁράωviaa3p καίc ἀκούωvnaa ὅςrranp ἀκούωvipa2p καίc οὐxo ἀκούωviaa3p .
v.18 σύrpn-p οὖνc ἀκούωvdaa2p ὁdafs παραβολήnafs ὁdgms σπείρωvppagms . v.19 πᾶςagmsn
ἀκούωvppagms ὁdams λόγοςnams ὁdgfs βασιλείαngfs καίc µήxo συνίηµιvppagms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms
πονηρόςanmsn καίc ἁρπάζωvipa3s ὁdans σπείρωvpxpans ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms παράp ὁdafs ὁδόςnafs σπείρωvpapnms . v.20 ὁdnms δέc ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn
vpapnms rdnms vipx3s dnms dams
σπείρω οὗτος εἰµί ὁ ὁ λόγοςnams ἀκούωvppanms καίc εὐθύςbo µετάp
χαράngfs λαµβάνωvppanms αὐτόςrpams . v.21 οὐxo ἔχωvipa3s δέc ῥίζαnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdms ἀλλάc
πρόσκαιροςanmsn εἰµίvipx3s γίνοµαιvpadgfs δέc θλῖψιςngfs ἤxo διωγµόςngms διάp ὁdams λόγοςnams
εὐθύςbo σκανδαλίζωvipp3s . v.22 ὁdnms δέc εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp σπείρωvpapnms οὗτοςrdnms
vipx3s dnms dams nams
εἰµί ὁ ὁ λόγος ἀκούωvppanms καίc ὁdnfs µέριµναnnfs ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms
καίc ὁdnfs ἀπάτηnnfs ὁdgms πλοῦτοςngms συµπνίγωvipa3s ὁdams λόγοςnams καίc ἄκαρποςanmsn
γίνοµαιvipn3s .
µὲν ἑκατόν ὃ δὲ ἑξήκοντα ὃ δὲ τριάκοντα. ῎Αλλην παραβολὴν 24
παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων ῾Ωµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν

ἀνθρώπῳ σπείροντι καλὸν σπέρµα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ. ἐν δὲ 25
τῷ καθεύδειν τοὺς ἀνθρώπους ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἔ-

σπειρεν ζιζάνια ἀνὰ µέσον τοῦ σίτου καὶ ἀπῆλθεν. ὅτε δὲ 26
ἐβλάστησεν ὁ χόρτος καὶ καρπὸν ἐποίησεν τότε ἐφάνη καὶ τὰ

ζιζάνια. προσελθόντες δὲ οἱ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον 27
αὐτῷ Κύριε οὐχὶ καλὸν σπέρµα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ πόθεν

οὖν ἔχει ζιζάνια. ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς ᾿Εχθρὸς ἄνθρωπος τοῦτο 28
ἐποίησεν οἱ δὲ δοῦλοι εἶπον αὐτῷ Θέλεις οὖν ἀπελθόντες συλ-

λέξοµεν αὐτά. ὁ δέ ἔφη, Οὔ µήποτε συλλέγοντες τὰ ζιζάνια 29
ἐκριζώσητε ἅµα αὐτοῖς τὸν σῖτον. ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀµ- 30
φότερα µέχρι τοῦ θερισµοῦ καὶ ἐν καιρῷ τοῦ θερισµοῦ ἐρῶ

τοῖς θερισταῖς Συλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζάνια καὶ δήσατε αὐτὰ
εἰς δέσµας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε
εἰς τὴν ἀποθήκην µου. ῎Αλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς 31
λέγων ῾Οµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως

ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔσπειρεν ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ, ὃ µικρότε- 32
ρον µέν ἐστιν πάντων τῶν σπερµάτων ὅταν δὲ αὐξηθῇ µεῖζον

τῶν λαχάνων ἐστὶν καὶ γίνεται δένδρον ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ
v.23 ὁdnms δέc ἐπίp ὁdafs γῆnafs ὁdafs καλόςaafsn σπείρωvpapnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms ὁdams λόγοςnams ἀκούωvppanms καίc συνίηµιvppanms ὅςrrnms δήxo καρποφορέωvipa3s
καίc ποιέωvipa3s ὅςrrnns µένxo ἑκατόνtn ὅςrrnns δέc ἑξήκονταtn ὅςrrnns δέc τριάκονταtn .
v.24 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs παρατίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὁµοιόωviap3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms σπείρωvppadms καλόςaansn σπέρµαnans ἐνp ὁddms
ἀγρόςndms αὐτόςrpgms . v.25 ἐνp δέc ὁddms καθεύδωvnpa ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἔρχοµαιviaa3s
αὐτόςrpgms ὁdnms ἐχθρόςanmsn καίc σπείρωviaa3s ζιζάνιονnanp ἀνάp µέσοςaansn ὁdgms σῖτοςngms
καίc ἀπέρχοµαιviaa3s . v.26 ὅτεbo δέc βλαστάνωviaa3s ὁdnms χόρτοςnnms καίc καρπόςnams
ποιέωviaa3s τότεbo φαίνωviap3s καίc ὁdnnp ζιζάνιονnnnp . v.27 προσέρχοµαιvpaanmp δέc
ὁdnmp δοῦλοςnnmp ὁdgms οἰκοδεσπότηςngms λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms οὐχίxo καλόςaansn
σπέρµαnans σπείρωviaa2s ἐνp ὁddms σόςrsdms ἀγρόςndms πόθενbo οὖνc ἔχωvipa3s ζιζάνιονnanp .
v.28 ὁdnms δέc φηµίviix3s αὐτόςrpdmp ἐχθρόςanmsn ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdans ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc
δοῦλοςnnmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdms θέλωvipa2s οὖνc ἀπέρχοµαιvpaanmp συλλέγωvifa1p αὐτόςrpanp .
v.29 ὁdnms δέc φηµίviix3s οὐxo µήποτεbo συλλέγωvppanmp ὁdanp ζιζάνιονnanp ἐκριζόωvsaa2p
ἅµαbo αὐτόςrpdnp ὁdams σῖτοςnams . v.30 ἀφίηµιvdaa2p συναυξάνωvnpp ἀµφότεροιaanpn µέχριbo
dgms ngms c p ndms
ὁ θερισµός καί ἐν καιρός ὁdgms θερισµόςngms λέγωvifa1s ὁddmp θεριστήςndmp
συλλέγωvdaa2p πρῶτοςbo ὁdanp ζιζάνιονnanp καίc δέωvdaa2p αὐτόςrpanp εἰςp δέσµηnafp πρόςp ὁdans
κατακαίωvnaa αὐτόςrpanp ὁdams δέc σῖτοςnams συνάγωvdaa2p εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs ἐγώrpg-s .
v.31 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs παρατίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp κόκκοςndms σίναπιngns ὅςrrams λαµβάνωvpaanms ἄνθρωποςnnms
σπείρωviaa3s ἐνp ὁddms ἀγρόςndms αὐτόςrpgms .
33 τοῦ οὐρανοῦ καὶ κατασκηνοῦν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ. ῎Αλ-

λην παραβολὴν ἐλάλησεν αὐτοῖς, ῾Οµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν
οὐρανῶν ζύµῃ ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἔκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα
34 τρία ἕως οὗ ἐζυµώθη ὅλον. Ταῦτα πάντα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς
ἐν παραβολαῖς τοῖς ὄχλοις καὶ χωρὶς παραβολῆς οὐκ ἐλάλει
35 αὐτοῖς. ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος
᾿Ανοίξω ἐν παραβολαῖς τὸ στόµα µου ἐρεύξοµαι κεκρυµµένα
36 ἀπὸ καταβολῆς κόσµου. Τότε ἀφεὶς τοὺς ὄχλους ἦλθεν εἰς
τὴν οἰκίαν ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ
λέγοντες Φράσον ἡµῖν τὴν παραβολὴν τῶν ζιζανίων τοῦ ἀγροῦ.
37 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, ῾Ο σπείρων τὸ καλὸν σπέρµα ἐ-
38 στὶν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. ὁ δὲ ἀγρός ἐστιν ὁ κόσµος τὸ δὲ
καλὸν σπέρµα οὗτοί εἰσιν οἱ υἱοὶ τῆς βασιλείας, τὰ δὲ ζιζάνιά
39 εἰσιν οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ. ὁ δὲ ἐχθρὸς ὁ σπείρας αὐτά ἐ-
στιν ὁ διάβολος ὁ δὲ θερισµὸς συντέλεια τοῦ αἰῶνός ἐστιν οἱ
40 δὲ θερισταὶ ἄγγελοί εἰσιν. ὥσπερ οὖν συλλέγεται τὰ ζιζάνια
καὶ πυρὶ καίεται οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος, τού-
41 του. ἀποστελεῖ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ
καὶ συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα
v.32 ὅςrrnns µικρόςannsc µένxo εἰµίvipx3s πᾶςagnpn ὁdgnp σπέρµαngnp ὅτανc δέc αὐξάνωvsap3s
µέγαςannsc ὁdgnp λάχανονngnp εἰµίvipx3s καίc γίνοµαιvipn3s δένδρονnnns ὥστεc ἔρχοµαιvnaa
ὁdanp πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms καίc κατασκηνόωvnpa ἐνp ὁddmp κλάδοςndmp αὐτόςrpgns .
v.33 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgmp οὐρανόςngmp ζύµηndfs ὅςrrafs λαµβάνωvpaanfs γυνήnnfs κρύπτωviaa3s εἰςp ἄλευρονngns
σάτονnanp τρεῖςnanp ἕωςc ὅςbo ζυµόωviap3s ὅλοςaansn . v.34 οὗτοςrdanp πᾶςaanpn λαλέωviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp παραβολήndfp ὁddmp ὄχλοςndmp καίc χωρίςbo παραβολήngfs οὐxo λαλέωviia3s
αὐτόςrpdmp . v.35 ὅπωςbo πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns
ἀνοίγωvifa1s ἐνp παραβολήndfp ὁdans στόµαnans ἐγώrpg-s ἐρεύγοµαιvifd1s κρύπτωvpxpanp ἀπόp
καταβολήngfs κόσµοςngms . v.36 τότεbo ἀφίηµιvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs
οἰκίαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp φράζωvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdafs παραβολήnafs ὁdgnp ζιζάνιονngnp ὁdgms ἀγρόςngms .
v.37 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms σπείρωvppanms ὁdans καλόςaansn
σπέρµαnans εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.38 ὁdnms δέc ἀγρόςnnms
εἰµίvipx3s ὁdnms κόσµοςnnms ὁdnns δέc καλόςannsn σπέρµαnnns οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp
υἱόςnnmp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdnnp δέc ζιζάνιονnnnp εἰµίvipx3p ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms πονηρόςagmsn .
v.39 ὁdnms δέc ἐχθρόςanmsn ὁdnms σπείρωvpaanms αὐτόςrpanp εἰµίvipx3s ὁdnms διάβολοςanmsn ὁdnms
δέc θερισµόςnnms συντέλειαnnfs ὁdgms αἰώνngms εἰµίvipx3s ὁdnmp δέc θεριστήςnnmp ἄγγελοςnnmp
εἰµίvipx3p . v.40 ὥσπερbo οὖνc συλλέγωvipp3s ὁdnnp ζιζάνιονnnnp καίc πῦρndns καίωvipp3s οὕτωbo
vifx3s p ddfs
εἰµί ἐν ὁ συντέλειαndfs ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms .
καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνοµίαν. καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς 42
τὴν κάµινον τοῦ πυρός, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγ-

µὸς τῶν ὀδόντων. Τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάµψουσιν ὡς ὁ ἥλιος 43
ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκου-

έτω. Πάλιν ῾Οµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν θησαυρῷ 44
κεκρυµµένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψεν καὶ ἀπὸ

τῆς χαρᾶς αὐτοῦ ὑπάγει καὶ πάντα ὅσα ἔχει πωλεῖ καὶ ἀγο-
ράζει τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον. Πάλιν ὁµοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν 45
οὐρανῶν ἀνθρώπῳ ἐµπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς µαργαρίτας, ὃς 46
εὑρὼν ἕνα πολύτιµον µαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακεν πάντα

ὅσα εἶχεν καὶ ἠγόρασεν αὐτόν. Πάλιν ὁµοία ἐστὶν ἡ βασι- 47
λεία τῶν οὐρανῶν σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἐκ

παντὸς γένους συναγαγούσῃ, ἣν ὅτε ἐπληρώθη ἀναβιβάσαν- 48
τες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν καὶ καθίσαντες συνέλεξαν τὰ καλὰ εἰς

ἀγγεῖα, τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω ἔβαλον. οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντε- 49
λείᾳ τοῦ αἰῶνος, ἐξελεύσονται οἱ ἄγγελοι καὶ ἀφοριοῦσιν τοὺς

πονηροὺς ἐκ µέσου τῶν δικαίων. καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς 50
τὴν κάµινον τοῦ πυρός, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγ-

µὸς τῶν ὀδόντων. Λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, Συνήκατε ταῦτα 51
πάντα λέγουσιν αὐτῷ Ναί Κύριε. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς ∆ιὰ τοῦτο 52
v.41 ἀποστέλλωvifa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms

καίc συλλέγωvifa3p ἐκp ὁdgfs βασιλείαngfs αὐτόςrpgms πᾶςaanpn ὁdanp σκάνδαλονnanp καίc
ὁdamp ποιέωvppaamp ὁdafs ἀνοµίαnafs . v.42 καίc βάλλωvifa3p αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs
nafs dgns ngns bo vifx3s dnms
κάµινος ὁ πῦρ ἐκεῖ εἰµί ὁ κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp
ὀδούςngmp . v.43 τότεbo ὁdnmp δίκαιοςanmpn ἐκλάµπωvifa3p ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms ἐνp ὁddfs
βασιλείαndfs ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgmp ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s .
v.44 πάλινbo ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp θησαυρόςndms
κρύπτωvpxpdms ἐνp ὁddms ἀγρόςndms ὅςrrams εὑρίσκωvpaanms ἄνθρωποςnnms κρύπτωviaa3s καίc
ἀπόp ὁdgfs χαράngfs αὐτόςrpgms ὑπάγωvipa3s καίc πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa3s πωλέωvipa3s
καίc ἀγοράζωvipa3s ὁdams ἀγρόςnams ἐκεῖνοςrdams . v.45 πάλινbo ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms ἔµποροςndms ζητέωvppadms καλόςaampn
µαργαρίτηςnamp . v.46 ὅςrrnms εὑρίσκωvpaanms εἷςnams πολύτιµοςaamsn µαργαρίτηςnams
ἀπέρχοµαιvpaanms πιπράσκωvixa3s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωviia3s καίc ἀγοράζωviaa3s αὐτόςrpams .
v.47 πάλινbo ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp σαγήνηndfs βάλλωvpapdfs
εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc ἐκp πᾶςagnsn γένοςngns συνάγωvpaadfs . v.48 ὅςrrafs ὅτεbo
πληρόωviap3s ἀναβιβάζωvpaanmp ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams καίc καθίζωvpaanmp συλλέγωviaa3p ὁdanp
καλόςaanpn εἰςp ἀγγεῖονnanp ὁdanp δέc σαπρόςaanpn ἔξωbo βάλλωviaa3p . v.49 οὕτωbo εἰµίvifx3s
ἐνp ὁddfs συντέλειαndfs ὁdgms αἰώνngms ἐξέρχοµαιvifd3p ὁdnmp ἄγγελοςnnmp καίc ἀφορίζωvifa3p ὁdamp
πονηρόςaampn ἐκp µέσοςagnsn ὁdgmp δίκαιοςagmpn . v.50 καίc βάλλωvifa3p αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs
κάµινοςnafs ὁdgns πῦρngns ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp
ὀδούςngmp . v.51 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms συνίηµιviaa2p οὗτοςrdanp πᾶςaanpn
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms .
πᾶς γραµµατεὺς µαθητευθεὶς εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν

ὅµοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ ὅστις ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θη-
53 σαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά. Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν
54 ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς παραβολὰς ταύτας µετῆρεν ἐκεῖθεν. καὶ ἐλ-
θὼν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν τῇ συναγωγῇ
αὐτῶν ὥστε ἐκπλήττεσθαι αὐτοὺς καὶ λέγειν Πόθεν τούτῳ ἡ
55 σοφία αὕτη καὶ αἱ δυνάµεις. οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτο-
νος υἱός οὐχί ἡ µήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰµ καὶ οἱ ἀδελφοὶ
56 αὐτοῦ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωσῆς καὶ Σίµων καὶ ᾿Ιούδας. καὶ αἱ ἀ-
δελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡµᾶς εἰσιν πόθεν οὖν τούτῳ
57 ταῦτα πάντα. καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτοῖς Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιµος εἰ µὴ ἐν τῇ πατρίδι αὐ-
58 τοῦ καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὑτοῦ. καὶ οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάµεις
πολλὰς διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν.
14 ᾿Εν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἤκουσεν ῾Ηρῴδης ὁ τετράρχης τὴν ἀκο-
2 ὴν ᾿Ιησοῦ. καὶ εἶπεν τοῖς παισὶν αὐτοῦ Οὗτός ἐστιν ᾿Ιωάννης
ὁ βαπτιστής, αὐτὸς ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν καὶ διὰ τοῦτο αἱ
3 δυνάµεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ. ῾Ο γὰρ ῾Ηρῴδης κρατήσας τὸν
᾿Ιωάννην ἔδησεν αὐτὸν καὶ ἔθετο ἐν φυλακῇ διὰ ῾Ηρῳδιάδα
4 τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ
v.52 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διάp οὗτοςrdans πᾶςanmsn γραµµατεύςnnms
µαθητεύωvpapnms εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ὅµοιοςanmsn εἰµίvipx3s ἄνθρωποςndms
οἰκοδεσπότηςndms ὅστιςrrnms ἐκβάλλωvipa3s ἐκp ὁdgms θησαυρόςngms αὐτόςrpgms καινόςaanpn καίc
παλαιόςaanpn . v.53 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafp παραβολήnafp
οὗτοςrdafp µεταίρωviaa3s ἐκεῖθενbo . v.54 καίc ἔρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs πατρίςnafs αὐτόςrpgms
viia3s rpamp p ddfs
διδάσκω αὐτός ἐν ὁ συναγωγήndfs αὐτόςrpgmp ὥστεc ἐκπλήσσωvnpp αὐτόςrpamp καίc
λέγωvnpa πόθενbo οὗτοςrddms ὁdnfs σοφίαnnfs οὗτοςrdnfs καίc ὁdnfp δύναµιςnnfp . v.55 οὐxo
rdnms vipx3s dnms dgms ngms nnms xo dnfs nnfs
οὗτος εἰµί ὁ ὁ τέκτων υἱός οὐχί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms
λέγωvipp3s Μαρίαtp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωσῆςnnms καίc
Σίµωνnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms . v.56 καίc ὁdnfp ἀδελφήnnfp αὐτόςrpgms οὐχίxo πᾶςanfpn πρόςp
ἐγώrpa-p εἰµίvipx3p πόθενbo οὖνc οὗτοςrddms οὗτοςrdnnp πᾶςannpn . v.57 καίc σκανδαλίζωviip3p
ἐνp αὐτόςrpdms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo εἰµίvipx3s προφήτηςnnms
ἄτιµοςanmsn εἰqo µήxo ἐνp ὁddfs πατρίςndfs αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms .
v.58 καίc οὐxo ποιέωviaa3s ἐκεῖbo δύναµιςnafp πολύςaafpn διάp ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp .
14. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddms ὁddms καιρόςndms ἀκούωviaa3s ῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms τετραάρχηςnnms
ὁdafs ἀκοήnafs ᾿Ιησοῦςngms . v.2 καίc λέγωviaa3s ὁddmp παῖςndmp αὐτόςrpgms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
nnms dnms
᾿Ιωάννης ὁ βαπτιστήςnnms αὐτόςrpnms ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc διάp
οὗτοςrdans ὁdnfp δύναµιςnnfp ἐνεργέωvipa3p ἐνp αὐτόςrpdms . v.3 ὁdnms γάρc ῾Ηρῴδηςnnms
vpaanms dams nams viaa3s rpams
κρατέω ὁ ᾿Ιωάννης δέω αὐτός καί τίθηµιviam3s ἐνp φυλακήndfs διάp
c
῾Ηρῳδιάςnafs ὁdafs γυνήnafs Φίλιπποςngms ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms .

ὁ ᾿Ιωάννης Οὐκ ἔξεστίν σοι ἔχειν αὐτήν. καὶ θέλων αὐτὸν 5
ἀποκτεῖναι ἐφοβήθη τὸν ὄχλον ὅτι ὡς προφήτην αὐτὸν εἶχον.

γενεσίων δὲ ἀγοµένων τοῦ ῾Ηρῴδου ὠρχήσατο ἡ θυγάτηρ τῆς 6
῾Ηρῳδιάδος ἐν τῷ µέσῳ καὶ ἤρεσεν τῷ ῾Ηρῴδῃ. ὅθεν µεθ ὅρ- 7
κου ὡµολόγησεν αὐτῇ δοῦναι ὃ ἐὰν αἰτήσηται. ἡ δὲ προβι- 8
βασθεῖσα ὑπὸ τῆς µητρὸς αὐτῆς ∆ός µοι φησίν ὧδε ἐπὶ πίνακι
τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ ἐλυπηθη ὁ βασι- 9
λεὺς διὰ δὲ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειµένους ἐκέλευσεν

δοθῆναι. καὶ πέµψας ἀπεκεφάλισεν τὸν ᾿Ιωάννην ἐν τῇ φυ- 10
λακῇ. καὶ ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἐδόθη τῷ 11
κορασίῳ καὶ ἤνεγκεν τῇ µητρὶ αὐτῆς. καὶ προσελθόντες οἱ 12
µαθηταὶ αὐτοῦ ἦραν τὸ σῶµα, καὶ ἔθαψαν αὐτό, καὶ ἐλθόντες

ἀπήγγειλαν τῷ ᾿Ιησοῦ. καὶ ᾿Ακούσας ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν ἐ- 13
κεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρηµον τόπον κατ ἰδίαν, Καὶ ἀκούσαντες οἱ

ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων. καὶ ἐξελθὼν 14
ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν πολὺν ὄχλον καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ αὐτοῖς καὶ

ἐθεράπευσεν τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. ὀψίας δὲ γενοµένης 15
προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, λέγοντες ῎Ερηµός ἐστιν ὁ

τόπος καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν, ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους ἵνα ἀ-
πελθόντες εἰς τὰς κώµας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώµατα. ὁ δὲ 16
v.4 λέγωviia3s γάρc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms οὐxo ἔξεστιvipq3s σύrpd-s ἔχωvnpa αὐτόςrpafs .
v.5 καίc θέλωvppanms αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnaa φοβέοµαιviao3s ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ὡςbo
προφήτηςnams αὐτόςrpams ἔχωviia3p . v.6 γενέσιαngnp δέc ἄγωvpppgmp ὁdgms ῾Ηρῴδηςngms
ὀρχέοµαιviad3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs ὁdgfs ῾Ηρῳδιάςngfs ἐνp ὁddns µέσοςadnsn καίc ἀρέσκωviaa3s ὁddms
῾Ηρῴδηςndms . v.7 ὅθενbo µετάp ὅρκοςngms ὁµολογέωviaa3s αὐτόςrpdfs δίδωµιvnaa ὅςrrans ἐάνqo
αἰτέωvsam3s . v.8 ὁdnfs δέc προβιβάζωvpapnfs ὑπόp ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgfs δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s
φηµίvipx3s ὧδεbo ἐπίp πίναξndfs ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms . v.9 καίc
λυπέωviap3s ὁdnms βασιλεύςnnms διάp δέc ὁdamp ὅρκοςnamp καίc ὁdamp συνανάκειµαιvppnamp
κελεύωviaa3s δίδωµιvnap . v.10 καίc πέµπωvpaanms ἀποκεφαλίζωviaa3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams
ἐνp ὁddfs φυλακήndfs . v.11 καίc φέρωviap3s ὁdnfs κεφαλήnnfs αὐτόςrpgms ἐπίp πίναξndfs
καίc δίδωµιviap3s ὁddns κοράσιονndns καίc φέρωviaa3s ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgfs . v.12 καίc
προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms αἴρωviaa3p ὁdans σῶµαnans καίc θάπτωviaa3p
αὐτόςrpans καίc ἔρχοµαιvpaanmp ἀπαγγέλλωviaa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.13 καίc ἀκούωvpaanms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναχωρέωviaa3s ἐκεῖθενbo ἐνp πλοῖονndns εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams κατάp
ἴδιοςaafsn καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms πεζῇbo ἀπόp ὁdgfp
πόλιςngfp . v.14 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωviaa3s πολύςaamsn ὄχλοςnams
καίc σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpdmp καίc θεραπεύωviaa3s ὁdamp ἄρρωστοςaampn αὐτόςrpgmp .
v.15 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp ἔρηµοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms τόποςnnms καίc ὁdnfs ὥραnnfs ἤδηbo παρέρχοµαιviaa3s
ἀπολύωvdaa2s ὁdamp ὄχλοςnamp ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp κώµηnafp ἀγοράζωvsaa3p
ἑαυτοῦrxdmp βρῶµαnanp .
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν δότε αὐτοῖς

17 ὑµεῖς φαγεῖν. οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ Οὐκ ἔχοµεν ὧδε εἰ µὴ
18 πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. ὁ δὲ εἶπεν Φέρετέ µοι αὐτούς
19 ὧδε. καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρ-
τους λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας ἀναβλέψας
εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν καὶ κλάσας ἔδωκεν τοῖς µαθηταῖς
20 τοὺς ἄρτους οἱ δὲ µαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφαγον πάντες
καὶ ἐχορτάσθησαν καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασµάτων
21 δώδεκα κοφίνους πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡ-
22 σεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ εὐθέως
ἠνάγκασεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς µαθητὰς ἐµβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ
προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους.
23 καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ ἰδίαν προ-
24 σεύξασθαι ὀψίας δὲ γενοµένης µόνος ἦν ἐκεῖ. τὸ δὲ πλοῖον
ἤδη µέσον τῆς θαλάσσης ἦν βασανιζόµενον ὑπὸ τῶν κυµάτων
25 ἦν γὰρ ἐναντίος ὁ ἄνεµος. τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς ἀ-
πῆλθεν πρὸς αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης.
26 καὶ ἰδόντες αὐτὸν οἱ µαθηταὶ ἐπὶ τήν θαλάσσαν περιπατοῦντα
ἐταράχθησαν λέγοντες ὅτι Φάντασµά ἐστιν καὶ ἀπὸ τοῦ φόβου
27 ἔκραξαν. εὐθὲως δὲ ἐλάλησεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Θαρ-
v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3p ἀπέρχοµαιvnaa
δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐσθίωvnaa . v.17 ὁdnmp δέc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms οὐxo ἔχωvipa1p
ὧδεbo εἰqo µήxo πέντεtn ἄρτοςnamp καίc δύοtn ἰχθύςnamp . v.18 ὁdnms δέc λέγωviaa3s φέρωvdpa2p
ἐγώrpd-s αὐτόςrpamp ὧδεbo . v.19 καίc κελεύωvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp ἀνακλίνωvnap ἐπίp ὁdamp
χόρτοςnamp λαµβάνωvpaanms ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp ἀναβλέπωvpaanms
εἰςp ὁdams οὐρανόςnams εὐλογέωviaa3s καίc κλάωvpaanms δίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp ὁdamp
ἄρτοςnamp ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddmp ὄχλοςndmp . v.20 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc
χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans περισσεύωvppaans ὁdgnp κλάσµαngnp δώδεκαtn κόφινοςnamp
πλήρηςaampn . v.21 ὁdnmp δέc ἐσθίωvppanmp εἰµίviix3p ἀνήρnnmp ὡσείbo πεντακισχίλιοιnnmp
χωρίςbo γυνήngfp καίc παιδίονngnp . v.22 καίc εὐθέωςbo ἀναγκάζωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdamp µαθητήςnamp ἐµβαίνωvnaa εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc προάγωvnpa αὐτόςrpams εἰςp ὁdans
πέρανbo ἕωςc ὅςbo ἀπολύωvsaa3s ὁdamp ὄχλοςnamp . v.23 καίc ἀπολύωvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp
viaa3s p dans nans p aafsn
ἀναβαίνω εἰς ὁ ὄρος κατά ἴδιος προσεύχοµαιvnad ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs
µόνοςanmsn εἰµίviix3s ἐκεῖbo . v.24 ὁdnns δέc πλοῖονnnns ἤδηbo µέσοςaansn ὁdgfs θάλασσαngfs
εἰµίviix3s βασανίζωvpppnns ὑπόp ὁdgnp κῦµαngnp εἰµίviix3s γάρc ἐναντίοςanmsn ὁdnms ἄνεµοςnnms .
v.25 τέταρτοςadfsn δέc φυλακήndfs ὁdgfs νύξngfs ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms περιπατέωvppanms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs . v.26 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams
ὁdnmp µαθητήςnnmp ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs περιπατέωvppaams ταράσσωviap3p λέγωvppanmp ὅτιc
φάντασµαnnns εἰµίvipx3s καίc ἀπόp ὁdgms φόβοςngms κράζωviaa3p .
σεῖτε ἐγώ εἰµι, µὴ φοβεῖσθε. ἀποκριθεὶς δὲ αὐτῷ ὁ Πέτρος 28
εἶπεν Κύριε εἰ σὺ εἶ κέλευσόν µε πρὸς σὲ ἐλθεῖν ἐπὶ τὰ ὕδατα.

ὁ δὲ εἶπεν ᾿Ελθέ καὶ καταβὰς ἀπὸ τοῦ πλοίου ὁ Πέτρος πε- 29
ριεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα ἐλθεῖν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν. βλέπων δὲ 30
τὸν ἄνεµον ἰσχυρὸν ἐφοβήθη καὶ ἀρξάµενος καταποντίζεσθαι

ἔκραξεν λέγων Κύριε σῶσόν µε. εὐθέως δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκτεί- 31
νας τὴν χεῖρα ἐπελάβετο αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτῷ ᾿Ολιγόπιστε εἰς
τί ἐδίστασας. καὶ ἐµβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν 32
ὁ ἄνεµος. οἱ δὲ ἐν τῷ πλοίῳ ἐλθόντες προσεκύνησαν αὐτῷ 33
λέγοντες ᾿Αληθῶς θεοῦ υἱὸς εἶ. Καὶ διαπεράσαντες ἦλθον εἰς 34
τὴν γῆν Γεννησαρέτ. καὶ ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τό- 35
που ἐκείνου ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην καὶ

προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας. καὶ παρε- 36
κάλουν αὐτὸν ἵνα µόνον ἅψωνται τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱµατίου

αὐτοῦ, καὶ ὅσοι ἥψαντο διεσώθησαν.
Τότε προσέρχονται τῷ ᾿Ιησοῦ οἱ ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων γραµ- 15
µατεῖς καὶ Φαρισαῖοι λέγοντες. ∆ιὰ τί οἱ µαθηταί σου παρα- 2
βαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων οὐ γὰρ νίπτονται

τὰς χεῖρας αὐτῶν ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν 3
αὐτοῖς ∆ιὰ τί καὶ ὑµεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ
v.27 εὐθέωςbo δέc λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms θαρσέωvdpa2p ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.28 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms
λέγωviaa3s κύριοςnvms εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s κελεύωvdaa2s ἐγώrpa-s πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvnaa
ἐπίp ὁdanp ὕδωρnanp . v.29 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ἔρχοµαιvdaa2s καίc καταβαίνωvpaanms ἀπόp
ὁdgns πλοῖονngns ὁdnms Πέτροςnnms περιπατέωviaa3s ἐπίp ὁdanp ὕδωρnanp ἔρχοµαιvnaa πρόςp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.30 βλέπωvppanms δέc ὁdams ἄνεµοςnams ἰσχυρόςaamsn φοβέοµαιviao3s
καίc ἄρχωvpamnms καταποντίζωvnpp κράζωviaa3s λέγωvppanms κύριοςnvms σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-s .
v.31 εὐθέωςbo δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἐπιλαµβάνοµαιviad3s
αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὀλιγόπιστοςavmsn εἰςp τίςrqans διστάζωviaa2s . v.32 καίc
vpaagmp rpgmp p dans nans viaa3s dnms nnms
ἐµβαίνω αὐτός εἰς ὁ πλοῖον κοπάζω ὁ ἄνεµος . v.33 ὁdnmp
δέc ἐνp ὁddns πλοῖονndns ἔρχοµαιvpaanmp προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms λέγωvppanmp ἀληθῶςbo
θεόςngms υἱόςnnms εἰµίvipx2s . v.34 καίc διαπεράωvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs γῆnafs
Γεννησαρέτtp . v.35 καίc ἐπιγινώσκωvpaanmp αὐτόςrpams ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdgms τόποςngms
ἐκεῖνοςrdgms ἀποστέλλωviaa3p εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn ἐκεῖνοςrdafs καίc προσφέρωviaa3p
αὐτόςrpdms πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp . v.36 καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams
c bo vsam3p dgns ngns dgns
ἵνα µόνος ἅπτω ὁ κράσπεδον ὁ ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms καίc ὅσοςrcnmp
ἅπτωviad3p διασῴζωviap3p . 15. v.1 τότεbo προσέρχοµαιvipn3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ὁdnmp ἀπόp
῾Ιεροσόλυµαngnp γραµµατεύςnnmp καίc Φαρισαῖοςnnmp λέγωvppanmp . v.2 διάp τίςrqans ὁdnmp
µαθητήςnnmp σύrpg-s παραβαίνωvipa3p ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn οὐxo γάρc
νίπτωvipm3p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp ὅτανc ἄρτοςnams ἐσθίωvspa3p .
4 τὴν παράδοσιν ὑµῶν. ὁ γὰρ θεὸς ἐνετείλατο λέγων, Τίµα τὸν

πατέρα καὶ τὴν µητέρα καί ῾Ο κακολογῶν πατέρα ἢ µητέρα
5 θανάτῳ τελευτάτω. ὑµεῖς δὲ λέγετε ῝Ος ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ
τῇ µητρί ∆ῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐµοῦ ὠφεληθῇς καί οὐ µή τιµήσῃ
6 τόν πατέρα αὐτοῦ ἢ τήν µητέρα αὐτοῦ. καὶ ἠκυρώσατε τὴν
7 ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑµῶν. ὑποκριταί κα-
8 λῶς Προεφήτευσεν περὶ ὑµῶν ᾿Ησαΐας λέγων. ᾿Εγγίζει µοι
῾Ο λαὸς οὗτος τῷ στόµατι αὐτῶν καὶ τοῖς χείλεσίν µε τιµᾷ ἡ
9 δὲ καρδία αὐτῶν, πόρρω ἀπέχει ἀπ ἐµοῦ, µάτην δὲ σέβον-
10 ταί µε διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλµατα ἀνθρώπων. Καὶ
προσκαλεσάµενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς ᾿Ακούετε καὶ συνί-
11 ετε, οὐ τὸ εἰσερχόµενον εἰς τὸ στόµα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον
ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόµενον ἐκ τοῦ στόµατος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄν-
12 θρωπον. Τότε προσελθόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἶπον αὐτῷ
Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθη-
13 σαν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ
14 πατήρ µου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται. ἄφετε αὐτούς, ὁδηγοί
εἰσιν τυφλοί τυφλῶν, τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ ἀµφότε-
15 ροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται. ᾿Αποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν
v.3 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διάp τίςrqans καίc σύrpn-p
παραβαίνωvipa2p ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs παράδοσιςnafs σύrpg-p . v.4 ὁdnms
c nnms viad3s vppanms vdpa2s dams nams c dafs
γάρ θεός ἐντέλλοµαι λέγω τιµάω ὁ πατήρ καί ὁ µήτηρnafs καίc
ὁdnms κακολογέωvppanms πατήρnams ἤxo µήτηρnafs θάνατοςndms τελευτάωvdpa3s . v.5 σύrpn-p δέc
λέγωvipa2p ὅςrrnms ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddms πατήρndms ἤxo ὁddfs µήτηρndfs δῶρονnnns ὅςrrans ἐάνqo ἐκp
ἐγώrpg-s ὠφελέωvsap2s καίc ὅςxo µήxo τιµάωvsaa3s ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms ἤxo ὁdafs µήτηρnafs
αὐτόςrpgms . v.6 καίc ἀκυρόωviaa2p ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs παράδοσιςnafs
σύrpg-p . v.7 ὑποκριτήςnvmp καλῶςbo προφητεύωviaa3s περίp σύrpg-p ᾿Ησαΐαςnnms λέγωvppanms .
v.8 ἐγγίζωvipa3s ἐγώrpd-s ὁdnms λαόςnnms οὗτοςrdnms ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp καίc ὁddnp
χεῖλοςndnp ἐγώrpa-s τιµάωvipa3s ὁdnfs δέc καρδίαnnfs αὐτόςrpgmp πόρρωbo ἀπέχωvipa3s ἀπόp ἐγώrpg-s .
v.9 µάτηνbo δέc σέβωvipn3p ἐγώrpa-s διδάσκωvppanmp διδασκαλίαnafp ἔνταλµαnanp ἄνθρωποςngmp .
v.10 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdams ὄχλοςnams λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀκούωvdpa2p καίc
συνίηµιvdpa2p . v.11 οὐxo ὁdnns εἰσέρχοµαιvppnnns εἰςp ὁdans στόµαnans κοινόωvipa3s ὁdams
nams
ἄνθρωπος ἀλλάc ὁdnns ἐκπορεύοµαιvppnnns ἐκp ὁdgns στόµαngns οὗτοςrdnns κοινόωvipa3s ὁdams
ἄνθρωποςnams . v.12 τότεbo προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3p
αὐτόςrpdms οἶδαvixa2s ὅτιc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams σκανδαλίζωviap3p .
v.13 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s πᾶςanfsn φυτείαnnfs ὅςrrafs οὐxo φυτεύωviaa3s
ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms οὐράνιοςanmsn ἐκριζόωvifp3s . v.14 ἀφίηµιvdaa2p αὐτόςrpamp
ὁδηγόςnnmp εἰµίvipx3p τυφλόςanmpn τυφλόςagmpn τυφλόςanmsn δέc τυφλόςaamsn ἐάνqo ὁδηγέωvspa3s
ἀµφότεροιanmpn εἰςp βόθυνοςnams πίπτωvifn3p .
αὐτῷ Φράσον ἡµῖν τὴν παραβολήν ταύτην. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶ- 16
πεν ᾿Ακµὴν καὶ ὑµεῖς ἀσύνετοί ἐστε. οὔπω νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ 17
εἰσπορευόµενον εἰς τὸ στόµα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ καὶ εἰς ἀ-

φεδρῶνα ἐκβάλλεται. τὰ δὲ ἐκπορευόµενα ἐκ τοῦ στόµατος 18
ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. ἐκ 19
γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισµοὶ πονηροί φόνοι µοι-

χεῖαι πορνεῖαι κλοπαί ψευδοµαρτυρίαι βλασφηµίαι. ταῦτά 20
ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν

οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀ- 21
νεχώρησεν εἰς τὰ µέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος. καὶ ἰδοὺ γυνὴ 22
Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἔκραύγασεν αὐτῷ

λέγουσα ᾿Ελέησόν µε κύριε υἱέ ∆αυίδ, ἡ θυγάτηρ µου κακῶς
δαιµονίζεται. ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον καὶ προσελ- 23
θόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες ᾿Απόλυσον

αὐτήν ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡµῶν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ 24
ἀπεστάλην εἰ µὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισρα-

ήλ. ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα Κύριε βοήθει 25
µοι. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον 26
τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. ἡ δὲ εἶπεν Ναί κύριε 27
καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ
v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms φράζωvdaa2s ἐγώrpd-p
ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs . v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀκµήνnafs καίc σύrpn-p
ἀσύνετοςanmpn εἰµίvipx2p . v.17 οὔπωbo νοέωvipa2p ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns εἰσπορεύοµαιvppnnns
εἰςp ὁdans στόµαnans εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs χωρέωvipa3s καίc εἰςp ἀφεδρώνnams ἐκβάλλωvipp3s .
v.18 ὁdnnp δέc ἐκπορεύοµαιvppnnnp ἐκp ὁdgns στόµαngns ἐκp ὁdgfs καρδίαngfs ἐξέρχοµαιvipn3s
κἀκεῖνοςrdnnp κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.19 ἐκp γάρc ὁdgfs καρδίαngfs ἐξέρχοµαιvipn3p
διαλογισµόςnnmp πονηρόςanmpn φόνοςnnmp µοιχείαnnfp πορνείαnnfp κλοπήnnfp ψευδοµαρτυρίαnnfp
βλασφηµίαnnfp . v.20 οὗτοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp κοινόωvppannp ὁdams ἄνθρωποςnams ὁdnns
δέc ἄνιπτοςadmpn χείρndfp ἐσθίωvnaa οὐxo κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.21 καίc
ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκεῖθενbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdanp µέροςnanp Τύροςngfs καίc
Σιδώνngfs . v.22 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs Χαναναῖοςanfsn ἀπόp ὁdgnp ὅριονngnp ἐκεῖνοςrdgnp
ἐξέρχοµαιvpaanfs κραυγάζωviaa3s αὐτόςrpdms λέγωvppanfs ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s κύριοςnvms υἱόςnvms
∆αυίδtp ὁdnfs θυγάτηρnnfs ἐγώrpg-s κακῶςbo δαιµονίζοµαιvipn3s . v.23 ὁdnms δέc οὐxo
ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdfs λόγοςnams καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp ἀπολύωvdaa2s αὐτόςrpafs ὅτιc κράζωvipa3s ὄπισθενbo ἐγώrpg-p .
v.24 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s οὐxo ἀποστέλλωviap1s εἰqo µήxo εἰςp ὁdanp
πρόβατονnanp ὁdanp ἀπόλλυµιvpxaanp οἶκοςngms ᾿Ισραήλtp . v.25 ὁdnfs δέc ἔρχοµαιvpaanfs
viaa3s rpdms vppanfs nvms vdpa2s
προσκυνέω αὐτός λέγω κύριος βοηθέω ἐγώrpd-s . v.26 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s οὐxo εἰµίvipx3s καλόςannsn λαµβάνωvnaa ὁdams ἄρτοςnams ὁdgnp
τέκνονngnp καίc βάλλωvnaa ὁddnp κυνάριονndnp .
28 τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν. τότε ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς

εἶπεν αὐτῇ ῏Ω γύναι µεγάλη σου ἡ πίστις, γενηθήτω σοι ὡς
29 θέλεις καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. Καὶ
µεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γα-
30 λιλαίας καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ. καὶ προσῆλθον
αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες µεθ ἑαυτῶν χωλούς τυφλούς κω-
φούς κυλλούς καὶ ἑτέρους πολλούς καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ
31 τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς, ὥστε τοὺς
ὄχλους θαυµάσαι βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας κυλλοὺς ὑ-
γιεῖς χωλοὺς περιπατοῦντας καὶ τυφλοὺς βλέποντας, καὶ ἐ-
32 δόξασαν τὸν θεὸν ᾿Ισραήλ. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος
τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν Σπλαγχνίζοµαι ἐπὶ τὸν ὄχλον ὅτι
ἤδη ἡµέραι τρεῖς προσµένουσίν µοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγω-
σιν, καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω µήποτε ἐκλυθῶσιν
33 ἐν τῇ ὁδῷ. καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταί αὐτοῦ, Πόθεν ἡµῖν
34 ἐν ἐρηµίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον. καὶ
λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Πόσους ἄρτους ἔχετε οἱ δὲ εἶπον, ῾Ε-
35 πτά καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. καὶ ἐκέλευσεν τοῖς ὄχλοις ἀναπεσεῖν
36 ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας
εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἔδωκεν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, οἱ δὲ
v.27 ὁdnfs δέc λέγωviaa3s ναίxo κύριοςnvms καίc γάρc ὁdnnp κυνάριονnnnp ἐσθίωvipa3s ἀπόp ὁdgnp
ψιχίονngnp ὁdgnp πίπτωvppagnp ἀπόp ὁdgfs τράπεζαngfs ὁdgmp κύριοςngmp αὐτόςrpgnp . v.28 τότεbo
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὦi γυνήnvfs µέγαςanfsn σύrpg-s ὁdnfs
πίστιςnnfs γίνοµαιvdao3s σύrpd-s ὡςbo θέλωvipa2s καίc ἰάοµαιviap3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs αὐτόςrpgfs ἀπόp
ὁdgfs ὥραngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.29 καίc µεταβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιviaa3s
παράp ὁdafs θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ἀναβαίνωvpaanms εἰςp ὁdans ὄροςnans κάθηµαιviin3s
ἐκεῖbo . v.30 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἔχωvppanmp µετάp
ἑαυτοῦrxgmp χωλόςaampn τυφλόςaampn κωφόςaampn κυλλόςaampn καίc ἕτεροςaampn πολύςaampn
καίc ῥίπτωviaa3p αὐτόςrpamp παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc θεραπεύωviaa3s
αὐτόςrpamp . v.31 ὥστεc ὁdamp ὄχλοςnamp θαυµάζωvnaa βλέπωvppaamp κωφόςaampn λαλέωvppaamp
κυλλόςaampn ὑγιήςaampn χωλόςaampn περιπατέωvppaamp καίc τυφλόςaampn βλέπωvppaamp καίc
δοξάζωviaa3p ὁdams θεόςnams ᾿Ισραήλtp . v.32 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s σπλαγχνίζοµαιvipn1s ἐπίp ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ἤδηbo
ἡµέραnnfp τρεῖςnafp προσµένωvipa3p ἐγώrpd-s καίc οὐxo ἔχωvipa3p τίςrqans ἐσθίωvsaa3p καίc
ἀπολύωvnaa αὐτόςrpamp νῆστιςaampn οὐxo θέλωvipa1s µήποτεbo ἐκλύωvsap3p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs .
v.33 καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms πόθενbo ἐγώrpd-p ἐνp ἐρηµίαndfs
ἄρτοςnnmp τοσοῦτοςrdnmp ὥστεc χορτάζωvnaa ὄχλοςnams τοσοῦτοςrdams . v.34 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πόσοςroamp ἄρτοςnamp ἔχωvipa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn καίc
ὀλίγοςaanpn ἰχθύδιονnanp . v.35 καίc κελεύωviaa3s ὁddmp ὄχλοςndmp ἀναπίπτωvnaa ἐπίp ὁdafs
γῆnafs .
µαθηταὶ τῷ ὄχλῷ. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν καὶ 37
ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασµάτων ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις.

οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες χωρὶς γυναικῶν 38
καὶ παιδίων. Καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον 39
καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγδαλά.

Καὶ προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι πειράζον- 16
τες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σηµεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐ-
τοῖς. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ᾿Οψίας γενοµένης λέγετε 2
Εὐδία πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός, καὶ πρωΐ Σήµερον χειµών 3
πυρράζει γὰρ στυγνάζων ὁ οὐρανός ὑποκριταί, τὸ µὲν πρόσω-

πον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν τὰ δὲ σηµεῖα τῶν και-
ρῶν οὐ δύνασθε. Γενεὰ πονηρὰ καὶ µοιχαλὶς σηµεῖον ἐπιζη- 4
τεῖ καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ µὴ τὸ σηµεῖον ᾿Ιωνᾶ τοῦ

προφήτου. καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἀπῆλθεν. Καὶ ἐλθόντες οἱ 5
µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸ πέραν ἐπελάθοντο ἄρτους λαβεῖν. ὁ δὲ 6
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ῾Ορᾶτε καὶ προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν
Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς 7
λέγοντες ὅτι ῎Αρτους οὐκ ἐλάβοµεν. γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 8
αὐτοῖς, Τί διαλογίζεσθε ἐν ἑαυτοῖς ὀλιγόπιστοι ὅτι ἄρτους οὐκ

ἐλάβετε· οὔπω νοεῖτε οὐδὲ µνηµονεύετε τοὺς πέντε ἄρτους 9
v.36 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdamp ἑπτάtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp ἰχθύςnamp εὐχαριστέωvpaanms
κλάωviaa3s καίc δίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddms
ὄχλοςndms . v.37 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans
vppaans
περισσεύω ὁdgnp κλάσµαngnp ἑπτάtn σπυρίςnafp πλήρηςaafpn . v.38 ὁdnmp δέc
ἐσθίωvppanmp εἰµίviix3p τετρακισχίλιοιnnmp ἀνήρnnmp χωρίςbo γυνήngfp καίc παιδίονngnp .
v.39 καίc ἀπολύωvpaanms ὁdamp ὄχλοςnamp ἐµβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc ἔρχοµαιviaa3s
εἰςp ὁdanp ὅριονnanp Μαγδαλάtp . 16. v.1 καίc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
c nnmp vppanmp
καί Σαδδουκαῖος πειράζω ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams σηµεῖονnans ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms ἐπιδείκνυµιvnaa αὐτόςrpdmp . v.2 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
rpdmp agfsn vpadgfs vipa2p
αὐτός ὄψιος γίνοµαι λέγω εὐδίαnnfs πυρράζωvipa3s γάρc ὁdnms οὐρανόςnnms .
v.3 καίc πρωΐbo σήµερονbo χειµώνnnms πυρράζωvipa3s γάρc στυγνάζωvppanms ὁdnms οὐρανόςnnms
ὑποκριτήςnvmp ὁdans µένxo πρόσωπονnans ὁdgms οὐρανόςngms γινώσκωvipa2p διακρίνωvnpa ὁdanp
δέc σηµεῖονnanp ὁdgmp καιρόςngmp οὐxo δύναµαιvipn2p . v.4 γενεάnnfs πονηρόςanfsn καίc
nnfs nans vipa3s c nnns
µοιχαλίς σηµεῖον ἐπιζητέω καί σηµεῖον οὐxo δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdfs εἰqo
µήxo ὁdnns σηµεῖονnnns ᾿Ιωνᾶςngms ὁdgms προφήτηςngms καίc καταλείπωvpaanms αὐτόςrpamp
ἀπέρχοµαιviaa3s . v.5 καίc ἔρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans πέρανbo
ἐπιλανθάνοµαιviad3p ἄρτοςnamp λαµβάνωvnaa . v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁράωvdpa2p καίc προσέχωvdpa2p ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc Σαδδουκαῖοςngmp .
v.7 ὁdnmp δέc διαλογίζοµαιviin3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp λέγωvppanmp ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo λαµβάνωviaa1p .
v.8 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans διαλογίζοµαιvipn2p ἐνp
ἑαυτοῦrxdmp ὀλιγόπιστοςavmpn ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo λαµβάνωviaa2p .
10 τῶν πεντακισχιλίων καὶ πόσους κοφίνους ἐλάβετε. οὐδὲ τοὺς

ἑπτὰ ἄρτους τῶν τετρακισχιλίων καὶ πόσας σπυρίδας ἐλάβετε.
11 πῶς οὐ νοεῖτε ὅτι οὐ περὶ ἄρτοῦ εἶπον ὑµῖν προσέχειν ἀπὸ
12 τῆς ζύµης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. τότε συνῆκαν
ὅτι οὐκ εἶπεν προσέχειν ἀπὸ τῆς ζύµης τοῦ ἄρτου, ἀλλὰ ἀ-
13 πὸ τῆς διδαχῆς τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. ᾿Ελθὼν δὲ
ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὰ µέρη Καισαρείας τῆς Φιλίππου ἠρώτα τοὺς
µαθητὰς αὐτοῦ λέγων Τίνα µε λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν
14 υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου. οἱ δὲ εἶπον, Οἱ µὲν ᾿Ιωάννην τὸν βαπτι-
στήν ἄλλοι δὲ ᾿Ηλίαν ἕτεροι δὲ ᾿Ιερεµίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν.
15, 16 λέγει αὐτοῖς ῾Υµεῖς δὲ τίνα µε λέγετε εἶναι. ἀποκριθεὶς δὲ Σί-
µων Πέτρος εἶπεν Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος.
17 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ Μακάριος εἶ Σίµων Βαρ
᾿Ιωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ αἷµα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι ἀλλ ὁ πατήρ
18 µου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος
καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδοµήσω µου τὴν ἐκκλησίαν καὶ
19 πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς
τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται
δεδεµένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται
20 λελυµένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς. τότε διεστείλατο τοῖς µαθηταῖς
v.9 οὔπωbo νοέωvipa2p οὐδέbo µνηµονεύωvipa2p ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp ὁdgmp πεντακισχίλιοιngmp
καίc πόσοςroamp κόφινοςnamp λαµβάνωviaa2p . v.10 οὐδέbo ὁdamp ἑπτάtn ἄρτοςnamp ὁdgmp
τετρακισχίλιοιngmp καίc πόσοςroafp σπυρίςnafp λαµβάνωviaa2p . v.11 πῶςbo οὐxo νοέωvipa2p ὅτιc
οὐxo περίp ἄρτοςngms λέγωviaa1s σύrpd-p προσέχωvnpa ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
καίc Σαδδουκαῖοςngmp . v.12 τότεbo συνίηµιviaa3p ὅτιc οὐxo λέγωviaa3s προσέχωvnpa ἀπόp
ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgms ἄρτοςngms ἀλλάc ἀπόp ὁdgfs διδαχήngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc
Σαδδουκαῖοςngmp . v.13 ἔρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdanp µέροςnanp
Καισάρειαngfs ὁdgfs Φίλιπποςngms ἐρωτάωviia3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvppanms
τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp εἰµίvnpx ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.14 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ὁdnmp µένxo ᾿Ιωάννηςnams ὁdams βαπτιστήςnams ἄλλοςanmpn δέc
᾿Ηλίαςnams ἕτεροςanmpn δέc ᾿Ιερεµίαςnams ἤxo εἷςnams ὁdgmp προφήτηςngmp . v.15 λέγωvipa3s
rpdmp rpn-p c rqams rpa-s vipa2p vnpx
αὐτός σύ δέ τίς ἐγώ λέγω εἰµί . v.16 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
Σίµωνnnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
θεόςngms ὁdgms ζάωvppagms . v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms µακάριοςanmsn εἰµίvipx2s Σίµωνnvms Βαριωνᾶta ᾿Ιωνᾶςngms ὅτιc σάρξnnfs καίc αἷµαnnns
οὐxo ἀποκαλύπτωviaa3s σύrpd-s ἀλλάc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
v.18 κἀγώrpn-s δέc σύrpd-s λέγωvipa1s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s Πέτροςnnms καίc ἐπίp οὗτοςrddfs ὁddfs
πέτραndfs οἰκοδοµέωvifa1s ἐγώrpg-s ὁdafs ἐκκλησίαnafs καίc πύληnnfp ᾅδηςngms οὐxo κατισχύωvifa3p
αὐτόςrpgfs . v.19 καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s ὁdafp κλείςnafp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgmp οὐρανόςngmp
καίc ὅςrrans ἐάνqo δέωvsaa2s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s δέωvpxpnns ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp καίc
ὅςrrans ἐάνqo λύωvsaa2s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s λύωvpxpnns ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
αὐτοῦ ἵνα µηδενὶ εἴπωσιν ὅτι αὐτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός.

᾿Απὸ τότε ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς δεικνύειν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι 21
δεῖ αὐτὸν ἀπελθεῖν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ πολλὰ παθεῖν ἀπὸ τῶν
πρεσβυτέρων καὶ ἀρχιερέων καὶ γραµµατέων καὶ ἀποκτανθῆ-
ναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἐγερθῆναι. καὶ προσλαβόµενος αὐτὸν 22
ὁ Πέτρος ἤρξατο ἐπιτιµᾶν αὐτῷ λέγων ῞Ιλεώς σοι κύριε, οὐ µὴ

ἔσται σοι τοῦτο. ὁ δὲ στραφεὶς εἶπεν τῷ Πέτρῳ ῞Υπαγε ὀπίσω 23
µου Σατανᾶ, σκάνδαλον µου, εἶ ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ θεοῦ

ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν τοῖς µαθηταῖς 24
αὐτοῦ Εἴ τις θέλει ὀπίσω µου ἐλθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν

καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς γὰρ 25
ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ΄ ἂν

ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐµοῦ εὑρήσει αὐτήν. τί 26
γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσµον ὅλον κερδήσῃ τὴν

δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζηµιωθῇ ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγµα
τῆς ψυχῆς αὐτοῦ. µέλλει γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι 27
ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ καὶ τότε
ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν 28
εἰσίν τινες ὧδε ἑστῶτες οἵτινες οὐ µὴ γεύσωνται θανάτου ἕως

ἂν ἴδωσιν τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν τῇ βασιλείᾳ
v.20 τότεbo διαστέλλωviam3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc µηδείςadmsn λέγωvsaa3p
ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Χριστόςnnms . v.21 ἀπόp τότεbo ἄρχωviad3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δείκνυµιvnpa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὅτιc δεῖvipq3s αὐτόςrpams
ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc πολύςaanpn πάσχωvnaa ἀπόp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn
καίc ἀρχιερεύςngmp καίc γραµµατεύςngmp καίc ἀποκτείνωvnap καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs
ἐγείρωvnap . v.22 καίc προσλαµβάνωvpamnms αὐτόςrpams ὁdnms Πέτροςnnms ἄρχωviad3s
ἐπιτιµάωvnpa αὐτόςrpdms λέγωvppanms ἵλεωςanmsa σύrpd-s κύριοςnvms οὐxo µήxo εἰµίvifx3s σύrpd-s
οὗτοςrdnns . v.23 ὁdnms δέc στρέφωvpapnms λέγωviaa3s ὁddms Πέτροςndms ὑπάγωvdpa2s ὀπίσωbo
ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms σκάνδαλονnans ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s ὅτιc οὐxo φρονέωvipa2s ὁdanp ὁdgms θεόςngms
ἀλλάc ὁdanp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.24 τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp
αὐτόςrpgms εἰqo τι-σρινµσ θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams
καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.25 ὅςrrnms
γάρc ἄνxo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms σῴζωvnaa ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs ὅςrrnms δέc ἄνxo
ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εὑρίσκωvifa3s αὐτόςrpafs . v.26 τίςrqans
γάρc ὠφελέωvipp3s ἄνθρωποςnnms ἐάνqo ὁdams κόσµοςnams ὅλοςaamsn κερδαίνωvsaa3s ὁdafs δέc
ψυχήnafs αὐτόςrpgms ζηµιόωvsap3s ἤxo τίςrqans δίδωµιvifa3s ἄνθρωποςnnms ἀντάλλαγµαnans ὁdgfs
ψυχήngfs αὐτόςrpgms . v.27 µέλλωvipa3s γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvnpn
ἐνp ὁddfs δόξαndfs ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄγγελοςngmp αὐτόςrpgms καίc τότεbo
ἀποδίδωµιvifa3s ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdafs πρᾶξιςnafs αὐτόςrpgms .
αὐτοῦ.
17 Καὶ µεθ ἡµέρας ἓξ παραλαµβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέτρον καὶ
᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς
2 εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ ἰδίαν. καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐ-
τῶν καὶ ἔλαµψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος τὰ δὲ ἱµάτια
3 αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. καὶ ἰδοὺ ὤφθησαν αὐτοῖς
4 Μωσῆς καὶ ᾿Ηλίας µετ αὐτοῦ συλλαλοῦντες. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ
Πέτρος εἶπεν τῷ ᾿Ιησοῦ Κύριε καλόν ἐστιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι, εἰ
θέλεις ποιήσωµεν ὧδε τρεῖς σκηνάς σοὶ µίαν καὶ Μωσῆ῀ι µίαν
5 καὶ µίαν ᾿Ηλίᾳ. ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ νεφέλη φωτεινὴ
ἐπεσκίασεν αὐτούς καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα
Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα, αὐτοῦ
6 ἀκούετε. καὶ ἀκούσαντες οἱ µαθηταὶ ἔπεσον ἐπὶ πρόσωπον
7 αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα. καὶ προσελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς
8 ἥψατο αὐτῶν καὶ εἶπεν ᾿Εγέρθητε καὶ µὴ φοβεῖσθε. ἐπάραν-
τες δὲ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν οὐδένα εἶδον εἰ µὴ τόν ᾿Ιησοῦν
9 µόνον. Καὶ καταβαινόντων αὐτῶν ἐκ τοῦ ὄρους ἐνετείλατο
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Μηδενὶ εἴπητε τὸ ὅραµα ἕως οὗ ὁ υἱὸς
10 τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν οἱ
µαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες Τί οὖν οἱ γραµµατεῖς λέγουσιν ὅτι ᾿Η-
v.28 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p εἰµίvipx3p τι-σρινµπ ὧδεbo ἵστηµιvpxanmp ὅστιςrrnmp οὐxo
µήxo γεύοµαιvsad3p θάνατοςngms ἕωςc ἄνxo ὁράωvsaa3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἔρχοµαιvppnams ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs αὐτόςrpgms . 17. v.1 καίc µετάp ἡµέραnafp ἕξtn
παραλαµβάνωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams
ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀναφέρωvipa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn κατάp
ἴδιοςaafsn . v.2 καίc µεταµορφόωviap3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp καίc λάµπωviaa3s ὁdnns
πρόσωπονnnns αὐτόςrpgms ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms ὁdnnp δέc ἱµάτιονnnnp αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3p
λευκόςannpn ὡςbo ὁdnns φῶςnnns . v.3 καίc ἰδούvdaa2s ὁράωviap3p αὐτόςrpdmp Μωϋσῆςnnms
καίc ᾿Ηλίαςnnms µετάp αὐτόςrpgms συλλαλέωvppanmp . v.4 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms
nnms viaa3s ddms ndms nvms annsn
Πέτρος λέγω ὁ ᾿Ιησοῦς κύριος καλός εἰµίvipx3s ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx
εἰqo θέλωvipa2s ποιέωvsaa1p ὧδεbo τρεῖςnafp σκηνήnafp σύrpd-s εἷςnafs καίc Μωϋσῆςndms εἷςnafs
καίc εἷςnafs ᾿Ηλίαςndms . v.5 ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s νεφέληnnfs φωτεινόςanfsn
ἐπισκιάζωviaa3s αὐτόςrpamp καίc ἰδούvdaa2s φωνήnnfs ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs λέγωvppanfs οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s αὐτόςrpgms
ἀκούωvdpa2p . v.6 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp πίπτωviaa3p ἐπίp πρόσωπονnans
αὐτόςrpgmp καίc φοβέοµαιviao3p σφόδραbo . v.7 καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἅπτωviad3s αὐτόςrpgmp καίc λέγωviaa3s ἐγείρωvdap2p καίc µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.8 ἐπαίρωvpaanmp
δέc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp οὐδείςaamsn ὁράωviaa3p εἰqo µήxo ὁdams ᾿Ιησοῦςnams µόνοςbo .
v.9 καίc καταβαίνωvppagmp αὐτόςrpgmp ἐκp ὁdgns ὄροςngns ἐντέλλοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms µηδείςadmsn λέγωvsaa2p ὁdans ὅραµαnans ἕωςc ὅςbo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvsaa3s .
λίαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, 11
᾿Ηλίας µὲν ἔρχεται πρῶτον καὶ ἀποκαταστήσει πάντα, λέγω 12
δὲ ὑµῖν ὅτι ᾿Ηλίας ἤδη ἦλθεν καὶ οὐκ ἐπέγνωσαν αὐτὸν ἀλλὰ
ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν, οὕτως καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀν-
θρώπου µέλλει πάσχειν ὑπ αὐτῶν. τότε συνῆκαν οἱ µαθηταὶ 13
ὅτι περὶ ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ εἶπεν αὐτοῖς. Καὶ ἐλθόντων 14
αὐτῶν πρὸς τὸν ὄχλον προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν

αὐτὸν. καὶ λέγων Κύριε ἐλέησόν µου τὸν υἱόν ὅτι σεληνιά- 15
ζεται καὶ κακῶς πάσχει, πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ
πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ. καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς µαθηταῖς 16
σου καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαι. ἀποκριθεὶς δὲ 17
ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ῏Ω γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραµµένη ἕως πότε

ἔσοµαι µεθ ὑµῶν ἕως πότε ἀνέξοµαι ὑµῶν φέρετέ µοι αὐτὸν
ὧδε. καὶ ἐπετίµησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἐξῆλθεν ἀπ αὐτοῦ 18
τὸ δαιµόνιον καὶ ἐθεραπεύθη ὁ παῖς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.

Τότε προσελθόντες οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ κατ ἰδίαν εἶπον ∆ιὰ 19
τί ἡµεῖς οὐκ ἠδυνήθηµεν ἐκβαλεῖν αὐτό. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶ- 20
πεν αὐτοῖς ∆ιὰ τὴν ἀπιστίαν ὑµῶν, ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν ἐὰν
ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ Με-
τάβηθι ἔντεῦθεν ἐκεῖ καὶ µεταβήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει
v.10 καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp τίςrqnns οὖνc
ὁdnmp γραµµατεύςnnmp λέγωvipa3p ὅτιc ᾿Ηλίαςnams δεῖvipq3s ἔρχοµαιvnaa πρῶτοςbo . v.11 ὁdnms
δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ᾿Ηλίαςnnms µένxo ἔρχοµαιvipn3s
πρῶτοςbo καίc ἀποκαθιστάνωvifa3s πᾶςaanpn . v.12 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms
bo viaa3s c xo viaa3p
ἤδη ἔρχοµαι καί οὐ ἐπιγινώσκω αὐτόςrpams ἀλλάc ποιέωviaa3p ἐνp αὐτόςrpdms
ὅσοςrcanp θέλωviaa3p οὕτωbo καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms µέλλωvipa3s πάσχωvnpa
ὑπόp αὐτόςrpgmp . v.13 τότεbo συνίηµιviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ὅτιc περίp ᾿Ιωάννηςngms
ὁdgms βαπτιστήςngms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.14 καίc ἔρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp πρόςp
ὁdams ὄχλοςnams προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnnms γονυπετέωvppanms αὐτόςrpams .
v.15 καίc λέγωvppanms κύριοςnvms ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpg-s ὁdams υἱόςnams ὅτιc σεληνιάζοµαιvipn3s
καίc κακῶςbo πάσχωvipa3s πολλάκιςbo γάρc πίπτωvipa3s εἰςp ὁdans πῦρnans καίc πολλάκιςbo εἰςp
ὁdans ὕδωρnans . v.16 καίc προσφέρωviaa1s αὐτόςrpams ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s καίc οὐxo
δύναµαιviao3p αὐτόςrpams θεραπεύωvnaa . v.17 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s ὦi γενεάnvfs ἄπιστοςavfsn καίc διαστρέφωvpxpnfs ἕωςc πότεxo εἰµίvifx1s µετάp σύrpg-p ἕωςc
πότεxo ἀνέχωvifd1s σύrpg-p φέρωvdpa2p ἐγώrpd-s αὐτόςrpams ὧδεbo . v.18 καίc ἐπιτιµάωviaa3s
αὐτόςrpdns ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnns δαιµόνιονnnns καίc
θεραπεύωviap3s ὁdnms παῖςnnms ἀπόp ὁdgfs ὥραngfs ἐκεῖνοςrdgfs . v.19 τότεbo προσέρχοµαιvpaanmp
ὁdnmp µαθητήςnnmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms κατάp ἴδιοςaafsn λέγωviaa3p διάp τίςrqans ἐγώrpn-p οὐxo
δύναµαιviao1p ἐκβάλλωvnaa αὐτόςrpans .
21 ὑµῖν. τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ µὴ ἐν προσευχῇ

22 καὶ νηστείᾳ. ἀναστρεφοµένων δὲ αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ εἶπεν
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Μέλλει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι
23 εἰς χεῖρας ἀνθρώπων. καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν καὶ τῇ τρί-
24 τῃ ἡµέρᾳ ἐγερθήσεται καὶ ἐλυπήθησαν σφόδρα. ᾿Ελθόντων
δὲ αὐτῶν εἰς Καπερναούµ προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχµα λαµβά-
νοντες τῷ Πέτρῳ καὶ εἶπον, ῾Ο διδάσκαλος ὑµῶν οὐ τελεῖ τὰ
25 δίδραχµα. λέγει Ναί καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν προέ-
φθασεν αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Τί σοι δοκεῖ Σίµων οἱ βασιλεῖς
τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαµβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον ἀπὸ τῶν υἱῶν
26 αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων. λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος, ᾿Απὸ τῶν
ἀλλοτρίων ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ῎Αραγε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί.
27 ἵνα δὲ µὴ σκανδαλίσωµεν αὐτούς πορευθεὶς εἰς τήν θάλασσαν
βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβαίνοντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον καὶ
ἀνοίξας τὸ στόµα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα, ἐκεῖνον λαβὼν δὸς
αὐτοῖς ἀντὶ ἐµοῦ καὶ σοῦ.
18 ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγοντες
2 Τίς ἄρα µείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. καὶ προ-
σκαλεσάµενος ὁ ᾿Ιησοῦς παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν µέσῳ αὐτῶν.
v.20 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp διάp ὁdafs ἀπιστίαnafs σύrpg-p ἀµήνth γάρc
λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo ἔχωvspa2p πίστιςnafs ὡςbo κόκκοςnams σίναπιngns λέγωvifa2p ὁddns ὄροςndns
οὗτοςrddns µεταβαίνωvdaa2s ἐντεῦθενbo ἐκεῖbo καίc µεταβαίνωvifd3s καίc οὐδείςannsn ἀδυνατέωvifa3s
σύrpd-p . v.21 οὗτοςrdnns δέc ὁdnns γένοςnnns οὐxo ἐκπορεύοµαιvipn3s εἰqo µήxo ἐνp προσευχήndfs
καίc νηστείαndfs . v.22 ἀναστρέφωvpppgmp δέc αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µέλλωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvnpp
εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp . v.23 καίc ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc ὁddfs τρίτοςadfsn
ἡµέραndfs ἐγείρωvifp3s καίc λυπέωviap3p σφόδραbo . v.24 ἔρχοµαιvpaagmp δέc αὐτόςrpgmp
εἰςp Καπερναούµtp προσέρχοµαιviaa3p ὁdnmp ὁdanp δίδραχµονnanp λαµβάνωvppanmp ὁddms
Πέτροςndms καίc λέγωviaa3p ὁdnms διδάσκαλοςnnms σύrpg-p οὐxo τελέωvipa3s ὁdanp δίδραχµονnanp .
v.25 λέγωvipa3s ναίxo καίc ὅτεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs προφθάνωviaa3s αὐτόςrpams
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms τίςrqans σύrpd-s δοκέωvipa3s Σίµωνnvms ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs
γῆngfs ἀπόp τίςrqgmp λαµβάνωvipa3p τέλοςnanp ἤxo κῆνσοςnams ἀπόp ὁdgmp υἱόςngmp αὐτόςrpgmp
ἤxo ἀπόp ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn . v.26 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms ἀπόp
ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀράxo ἐλεύθεροςanmpn εἰµίvipx3p
ὁdnmp υἱόςnnmp . v.27 ἵναc δέc µήxo σκανδαλίζωvsaa1p αὐτόςrpamp πορεύοµαιvpaonms εἰςp
ὁdafs θάλασσαnafs βάλλωvdaa2s ἄγκιστρονnans καίc ὁdams ἀναβαίνωvppaams πρῶτοςbo ἰχθύςnams
αἴρωvdaa2s καίc ἀνοίγωvpaanms ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms εὑρίσκωvifa2s στατήρnams ἐκεῖνοςrdams
λαµβάνωvpaanms δίδωµιvdaa2s αὐτόςrpdmp ἀντίp ἐγώrpg-s καίc σύrpg-s . 18. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ddfs ndfs viaa3p dnmp nnmp ddms ndms
ὁ ὥρα προσέρχοµαι ὁ µαθητής ὁ ᾿Ιησοῦς λέγωvppanmp τίςrqnms ἄραxo
µέγαςanmsc εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.2 καίc προσκαλέοµαιvpadnms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms παιδίονnans ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp .
καὶ εἶπεν ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ἐὰν µὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ 3
παιδία οὐ µὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ὅστις 4
οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο οὗτός ἐστιν ὁ µεί-

ζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. καὶ ὃς ἐὰν δέξηται παιδίον 5
τοιοῦτον ἓν ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου ἐµὲ δέχεται. ῝Ος δ ἂν σκανδα- 6
λίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐµέ συµφέρει
αὐτῷ ἵνα κρεµασθῇ µύλος ὀνικὸς εἰς τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ
καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης. οὐαὶ τῷ κόσµῳ 7
ἀπὸ τῶν σκανδάλων, ἀνάγκη γὰρ ἐστίν ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα

πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι΄ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται.
Εἰ δὲ ἡ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε ἔκκοψον αὐ- 8
τὰ καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, καλόν σοί ἐστιν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν
χωλόν ἢ κυλλὸν ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι
εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον. καὶ εἰ ὁ ὀφθαλµός σου σκανδαλίζει σε 9
ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, καλόν σοί ἐστιν µονόφθαλµον
εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν ἢ δύο ὀφθαλµοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς
τὴν γέενναν τοῦ πυρός. ῾Ορᾶτε µὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν 10
µικρῶν τούτων, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρα-

νοῖς διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν
οὐρανοῖς. ἦλθεν γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολω- 11
v.3 καίc λέγωviaa3s ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo µήxo στρέφωvsap2p καίc γίνοµαιvsad2p
ὡςbo ὁdanp παιδίονnanp οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
v.4 ὅστιςrrnms οὖνc ταπεινόωvifa3s ἑαυτοῦrxams ὡςbo ὁdnns παιδίονnnns οὗτοςrdnns οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms µέγαςanmsc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.5 καίc ὅςrrnms
ἐάνqo δέχοµαιvsad3s παιδίονnans τοιοῦτοςrdans εἷςnans ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s
δέχοµαιvipn3s . v.6 ὅςrrnms δέc ἄνxo σκανδαλίζωvsaa3s εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp
ὁdgmp πιστεύωvppagmp εἰςp ἐγώrpa-s συµφέρωvipa3s αὐτόςrpdms ἵναc κρεµάννυµιvsap3s µύλοςnnms
ὀνικόςanmsn εἰςp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms καίc καταποντίζωvsap3s ἐνp ὁddns πέλαγοςndns
ὁdgfs θάλασσαngfs . v.7 οὐαίi ὁddms κόσµοςndms ἀπόp ὁdgnp σκάνδαλονngnp ἀνάγκηnnfs γάρc
εἰµίvipx3s ἔρχοµαιvnaa ὁdanp σκάνδαλονnanp πλήνbo οὐαίi ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp
ὅςrrgms ὁdnns σκάνδαλονnnns ἔρχοµαιvipn3s . v.8 εἰqo δέc ὁdnfs χείρnnfs σύrpg-s ἤxo ὁdnms
πούςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpanp καίc βάλλωvdaa2s ἀπόp σύrpg-s
καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs χωλόςaamsn ἤxo κυλλόςaamsn ἤxo
δύοtn χείρnafp ἤxo δύοtn πούςnamp ἔχωvppannp βάλλωvnap εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans αἰώνιοςaansn .
v.9 καίc εἰqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvipa3s σύrpa-s ἐξαιρέωvdaa2s αὐτόςrpams
καίc βάλλωvdaa2s ἀπόp σύrpg-s καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s µονόφθαλµοςaamsn εἰςp ὁdafs ζωήnafs
εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo δύοtn ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppannp βάλλωvnap εἰςp ὁdafs γέενναnafs ὁdgns πῦρngns .
v.10 ὁράωvdpa2p µήxo καταφρονέωvsaa2p εἷςngns ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp λέγωvipa1s γάρc
σύrpd-p ὅτιc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgmp ἐνp οὐρανόςndmp διάp πᾶςagnsn βλέπωvipa3p ὁdans
πρόσωπονnans ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp .
12 λός. Τί ὑµῖν δοκεῖ ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα

καὶ πλανηθῇ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐχὶ ἀφεῖς τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐ-
13 πὶ τὰ ὄρη πορευθεὶς ζητεῖ τὸ πλανώµενον. καὶ ἐὰν γένηται
εὑρεῖν αὐτό ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι χαίρει ἐπ αὐτῷ µᾶλλον ἢ ἐπὶ
14 τοῖς ἐνενήκοντα ἐννέα τοῖς µὴ πεπλανηµένοις. οὕτως οὐκ ἔ-
στιν θέληµα ἔµπροσθεν τοῦ πατρὸς ὑµῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς ἵνα
15 ἀπόληται εἲς τῶν µικρῶν τούτων. ᾿Εὰν δὲ ἁµαρτήσῃ εἰς σὲ ὁ
ἀδελφός σου ὕπαγε καὶ ἔλεγξον αὐτὸν µεταξὺ σοῦ καὶ αὐτοῦ
16 µόνου ἐάν σου ἀκούσῃ ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου, ἐὰν δὲ
µὴ ἀκούσῃ παράλαβε µετὰ σοῦ ἔτι ἕνα ἢ δύο ἵνα ἐπὶ στόµατος
17 δύο µαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆµα, ἐὰν δὲ παρακούσῃ
αὐτῶν εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ, ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακού-
18 σῃ ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης. ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν,
ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται δεδεµένα ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ
ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται λελυµένα ἐν τῷ οὐρανῷ.
19 Πάλιν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἐὰν δύο ὑµῶν συµφωνήσωσιν ἐπὶ
τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγµατος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται γενήσεται
20 αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. οὗ γάρ εἰσιν
δύο ἢ τρεῖς συνηγµένοι εἰς τὸ ἐµὸν ὄνοµα ἐκεῖ εἰµι ἐν µέσῳ
21 αὐτῶν. Τότε προσελθὼν αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπεν Κύριε ποσάκις
v.11 ἔρχοµαιviaa3s γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms σῴζωvnaa ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans .
v.12 τίςrqans σύrpd-p δοκέωvipa3s ἐάνqo γίνοµαιvsad3s τι-σριδµσ ἄνθρωποςndms ἑκατόνtn
πρόβατονnnnp καίc πλανάωvsap3s εἷςnnns ἐκp αὐτόςrpgnp οὐχίxo ἀφίηµιvpaanms ὁdanp ἐνενήκονταtn
ἐννέαtn ἐπίp ὁdanp ὄροςnanp πορεύοµαιvpaonms ζητέωvipa3s ὁdans πλανάωvpppans . v.13 καίc ἐάνqo
γίνοµαιvsad3s εὑρίσκωvnaa αὐτόςrpans ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc χαίρωvipa3s ἐπίp αὐτόςrpdns
µᾶλλονbo ἤxo ἐπίp ὁddnp ἐνενήκονταtn ἐννέαtn ὁddnp µήxo πλανάωvpxpdnp . v.14 οὕτωbo
οὐxo εἰµίvipx3s θέληµαnnns ἔµπροσθενp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp ἵναc
ἀπόλλυµιvsam3s εἷςnnms ὁdgmp µικρόςagmpn οὗτοςrdgmp . v.15 ἐάνqo δέc ἁµαρτάνωvsaa3s
εἰςp σύrpa-s ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s ὑπάγωvdpa2s καίc ἐλέγχωvdaa2s αὐτόςrpams µεταξύbo
σύrpg-s καίc αὐτόςrpgms µόνοςagmsn ἐάνqo σύrpg-s ἀκούωvsaa3s κερδαίνωviaa2s ὁdams ἀδελφόςnams
σύrpg-s . v.16 ἐάνqo δέc µήxo ἀκούωvsaa3s παραλαµβάνωvdaa2s µετάp σύrpg-s ἔτιbo εἷςnams
ἤxo δύοtn ἵναc ἐπίp στόµαngns δύοtn µάρτυςngmp ἤxo τρεῖςngmp ἵστηµιvsap3s πᾶςannsn ῥῆµαnnns .
v.17 ἐάνqo δέc παρακούωvsaa3s αὐτόςrpgmp λέγωvdaa2s ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐάνqo δέc καίc
ὁdgfs ἐκκλησίαngfs παρακούωvsaa3s εἰµίvdpx3s σύrpd-s ὥσπερbo ὁdnms ἐθνικόςanmsn καίc ὁdnms
τελώνηςnnms . v.18 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅσοςrcanp ἐάνqo δέωvsaa2p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s
δέωvpxpnnp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ὅσοςrcanp ἐάνqo λύωvsaa2p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvifx3s
λύωvpxpnnp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms . v.19 πάλινbo ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐάνqo δύοtn
σύrpg-p συµφωνέωvsaa3p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs περίp πᾶςagnsn πρᾶγµαngns ὅςrrgns ἐάνqo αἰτέωvsam3p
γίνοµαιvifd3s αὐτόςrpdmp παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp οὐρανόςndmp . v.20 ὅςbo
γάρc εἰµίvipx3p δύοtn ἤxo τρεῖςnnmp συνάγωvpxpnmp εἰςp ὁdans ἐµόςrsans ὄνοµαnans ἐκεῖbo εἰµίvipx1s
ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp .
ἁµαρτήσει εἰς ἐµὲ ὁ ἀδελφός µου καὶ ἀφήσω αὐτῷ ἕως ἑπτά-
κις. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις ἀλλ΄ ἕως 22
ἑβδοµηκοντάκις ἑπτά. ∆ιὰ τοῦτο ὡµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐ- 23
ρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ ὃς ἠθέλησεν συνᾶραι λόγον µετὰ τῶν

δούλων αὐτοῦ. ἀρξαµένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν προσηνέχθη 24
αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης µυρίων ταλάντων. µὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ 25
ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ πραθῆναι καὶ τὴν

γυναῖκα αὐτοῦ καὶ τὰ τέκνα καὶ πάντα ὅσα εἶχέν καὶ ἀποδο-
θῆναι. πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ λέγων Κύριε, 26
Μακροθύµησον ἐπ ἐµοί καὶ πάντα σοι ἀποδώσω. σπλαγχνι- 27
σθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἀπέλυσεν αὐτόν καὶ τὸ

δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν 28
ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια

καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν λέγων ᾿Απόδος µοι εἴ τι ὀφείλεις.
πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εὶς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκά- 29
λει αὐτὸν λέγων Μακροθύµησον ἐπ ἐµοί καὶ ἀποδώσω σοι. ὁ 30
δὲ οὐκ ἤθελεν ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως

οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόµενον. ἰδόντες δὲ οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ 31
τὰ γενόµενα ἐλυπήθησαν σφόδρα καὶ ἐλθόντες διεσάφησαν

v.21 τότεbo προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s κύριοςnvms ποσάκιςbo
ἁµαρτάνωvifa3s εἰςp ἐγώrpa-s ὁdnms ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s καίc ἀφίηµιvifa1s αὐτόςrpdms ἕωςc
ἑπτάκιςbo . v.22 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo λέγωvipa1s σύrpd-s ἕωςc ἑπτάκιςbo
ἀλλάc ἕωςc ἑβδοµηκοντάκιςbo ἑπτάtn . v.23 διάp οὗτοςrdans ὁµοιόωviap3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms βασιλεύςndms ὅςrrnms θέλωviaa3s συναίρωvnaa λόγοςnams µετάp
ὁdgmp δοῦλοςngmp αὐτόςrpgms . v.24 ἄρχωvpamgms δέc αὐτόςrpgms συναίρωvnpa προσφέρωviap3s
rpdms nnms nnms
αὐτός εἷς ὀφειλέτης µύριοιagmpn τάλαντονngnp . v.25 µήxo ἔχωvppagms δέc
αὐτόςrpgms ἀποδίδωµιvnaa κελεύωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms πιπράσκωvnap
καίc ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdanp τέκνονnanp καίc πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωviia3s καίc
ἀποδίδωµιvnap . v.26 πίπτωvpaanms οὖνc ὁdnms δοῦλοςnnms προσκυνέωviia3s αὐτόςrpdms
λέγωvppanms κύριοςnvms µακροθυµέωvdaa2s ἐπίp ἐγώrpd-s καίc πᾶςaanpn σύrpd-s ἀποδίδωµιvifa1s .
v.27 σπλαγχνίζοµαιvpaonms δέc ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms ἀπολύωviaa3s
αὐτόςrpams καίc ὁdans δάνειονnans ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpdms . v.28 ἐξέρχοµαιvpaanms δέc
ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms εὑρίσκωviaa3s εἷςnams ὁdgmp σύνδουλοςngmp αὐτόςrpgms ὅςrrnms
ὀφείλωviia3s αὐτόςrpdms ἑκατόνtn δηνάριονnanp καίc κρατέωvpaanms αὐτόςrpams πνίγωviia3s
λέγωvppanms ἀποδίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s εἰqo τι-σριανσ ὀφείλωvipa2s . v.29 πίπτωvpaanms οὖνc
ὁdnms σύνδουλοςnnms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams
λέγωvppanms µακροθυµέωvdaa2s ἐπίp ἐγώrpd-s καίc ἀποδίδωµιvifa1s σύrpd-s . v.30 ὁdnms δέc
οὐxo θέλωviia3s ἀλλάc ἀπέρχοµαιvpaanms βάλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp φυλακήnafs ἕωςc οὐbo
ἀποδίδωµιvsaa3s ὁdans ὀφείλωvpppans .
32 τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόµενα. τότε προσκαλεσάµε-

νος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ λέγει αὐτῷ ∆οῦλε πονηρέ πᾶσαν
33 τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι ἐπεὶ παρεκάλεσάς µε, οὐκ
ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου ὡς καὶ ἐγώ σὲ ἠλέησα.
34 καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανι-
35 σταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόµενον αὐτῷ. Οὕτως καὶ ὁ
πατήρ µου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑµῖν ἐὰν µὴ ἀφῆτε ἕκαστος
τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑµῶν τὰ παραπτώµατα
αὐτῶν.
19 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς λόγους τούτους µε-
τῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς ᾿Ιουδαίας
2 πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολ-
3 λοί καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς ἐκεῖ. Καὶ προσῆλθον αὐτῷ οἱ
Φαρισαῖοι πειράζοντες αὐτὸν καὶ λέγοντες αὐτῷ Εἰ ἔξεστιν ἀν-
4 θρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν. ὁ δὲ
ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι ὁ ποιήσας ἀπ ἀρ-
5 χῆς ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς. καὶ εἶπεν ἕνεκεν τού-
του καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα [αὐτοῦ] καὶ τὴν µητέρα
καὶ προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο
6 εἰς σάρκα µίαν. ὥστε οὐκέτι εἰσὶν δύο ἀλλὰ σὰρξ µία ὃ οὖν
v.31 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp σύνδουλοςnnmp αὐτόςrpgms ὁdanp γίνοµαιvpadanp λυπέωviap3p
σφόδραbo καίc ἔρχοµαιvpaanmp διασαφέωviaa3p ὁddms κύριοςndms ἑαυτοῦrxgmp πᾶςaanpn ὁdanp
γίνοµαιvpadanp . v.32 τότεbo προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms
vipa3s rpdms
λέγω αὐτός δοῦλοςnvms πονηρόςavmsn πᾶςaafsn ὁdafs ὀφειλήnafs ἐκεῖνοςrdafs ἀφίηµιviaa1s
σύrpd-s ἐπείc παρακαλέωviaa2s ἐγώrpa-s . v.33 οὐxo δεῖviiq3s καίc σύrpa-s ἐλεέωvnaa ὁdams
nams rpg-s bo c rpn-s
σύνδουλος σύ ὡς καί ἐγώ σύrpa-s ἐλεέωviaa1s . v.34 καίc ὀργίζωvpapnms
ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ὁddmp βασανιστήςndmp ἕωςc ὅςbo
ἀποδίδωµιvsaa3s πᾶςaansn ὁdans ὀφείλωvpppans αὐτόςrpdms . v.35 οὕτωbo καίc ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s ὁdnms ἐπουράνιοςanmsn ποιέωvifa3s σύrpd-p ἐάνqo µήxo ἀφίηµιvsaa2p ἕκαστοςanmsn
ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfp καρδίαngfp σύrpg-p ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp .
19. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp
µεταίρωviaa3s ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp ὅριονnanp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms . v.2 καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn
c viaa3s rpamp
καί θεραπεύω αὐτός ἐκεῖbo . v.3 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
Φαρισαῖοςnnmp πειράζωvppanmp αὐτόςrpams καίc λέγωvppanmp αὐτόςrpdms εἰqo ἔξεστιvipq3s
ἄνθρωποςndms ἀπολύωvnaa ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms κατάp πᾶςaafsn αἰτίαnafs . v.4 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ὅτιc ὁdnms ποιέωvpaanms
ἀπόp ἀρχήngfs ἄρσηνnans καίc θῆλυςaansn ποιέωviaa3s αὐτόςrpamp . v.5 καίc λέγωviaa3s ἕνεκαbo
οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s ἄνθρωποςnnms ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc
προσκολλάωvifp3s ὁddfs γυνήndfs αὐτόςrpgms καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs .
ὁ θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος µὴ χωριζέτω. λέγουσιν αὐτῷ Τί 7
οὖν Μωσῆς ἐνετείλατο δοῦναι βιβλίον ἀποστασίου καὶ ἀπολῦ-

σαι αὐτήν. λέγει αὐτοῖς ὅτι Μωσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν 8
ὑµῶν ἐπέτρεψεν ὑµῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑµῶν ἀπ ἀρχῆς

δὲ οὐ γέγονεν οὕτως. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν 9
γυναῖκα αὐτοῦ µὴ ἐπὶ πορνείᾳ καὶ γαµήσῃ ἄλλην µοιχᾶται

καὶ ὁ ἀπολελυµένην γαµήσας µοιχᾶται. λέγουσιν αὐτῷ οἱ 10
µαθηταὶ αὐτοῦ Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου µετὰ τῆς

γυναικός οὐ συµφέρει γαµῆσαι. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Οὐ πάν- 11
τες χωροῦσιν τὸν λόγον τοῦτον ἀλλ οἷς δέδοται. εἰσὶν γὰρ 12
εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας µητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως καὶ

εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων καὶ
εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν
τῶν οὐρανῶν ὁ δυνάµενος χωρεῖν χωρείτω. Τότε προσηνέχθη 13
αὐτῷ παιδία ἵνα τὰς χεῖρας ἐπιθῇ αὐτοῖς καὶ προσεύξηται, οἱ

δὲ µαθηταὶ ἐπετίµησαν αὐτοῖς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ῎Αφετε τὰ 14
παιδία καὶ µὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός µε τῶν γὰρ τοιούτων

ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. καὶ ἐπιθεὶς αὐτοῖς τὰς χεῖρας 15
ἐπορεύθη ἐκεῖθεν. Καὶ ἰδοὺ εἷς προσελθὼν εἶπεν αὐτῷ ∆ι- 16
δάσκαλε ἀγαθε, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον. ὁ 17
v.6 ὥστεc οὐκέτιbo εἰµίvipx3p δύοtn ἀλλάc σάρξnnfs εἷςnnfs ὅςrrans οὖνc ὁdnms θεόςnnms
συζεύγνυµιviaa3s ἄνθρωποςnnms µήxo χωρίζωvdpa3s . v.7 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms τίςrqans
οὖνc Μωϋσῆςnnms ἐντέλλοµαιviad3s δίδωµιvnaa βιβλίονnans ἀποστάσιονngns καίc ἀπολύωvnaa
αὐτόςrpafs . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc Μωϋσῆςnnms πρόςp ὁdafs σκληροκαρδίαnafs
σύrpg-p ἐπιτρέπωviaa3s σύrpd-p ἀπολύωvnaa ὁdafp γυνήnafp σύrpg-p ἀπόp ἀρχήngfs δέc οὐxo
γίνοµαιvixa3s οὕτωbo . v.9 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo ἀπολύωvsaa3s ὁdafs
γυνήnafs αὐτόςrpgms µήxo ἐπίp πορνείαndfs καίc γαµέωvsaa3s ἄλλοςaafsn µοιχάοµαιvipn3s καίc
ὁdnms ἀπολύωvpxpafs γαµέωvpaanms µοιχάοµαιvipn3s . v.10 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰqo οὕτωbo εἰµίvipx3s ὁdnfs αἰτίαnnfs ὁdgms ἄνθρωποςngms µετάp
ὁdgfs γυνήngfs οὐxo συµφέρωvipa3s γαµέωvnaa . v.11 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo
πᾶςanmpn χωρέωvipa3p ὁdams λόγοςnams οὗτοςrdams ἀλλάc ὅςrrdmp δίδωµιvixp3s . v.12 εἰµίvipx3p
c nnmp rrnmp p ngfs ngfs viap3p bo
γάρ εὐνοῦχος ὅστις ἐκ κοιλία µήτηρ γεννάω οὕτω καίc εἰµίvipx3p
εὐνοῦχοςnnmp ὅστιςrrnmp εὐνουχίζωviaa3p ὑπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc εἰµίvipx3p εὐνοῦχοςnnmp
ὅστιςrrnmp εὐνουχίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp διάp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ὁdnms
δύναµαιvppnnms χωρέωvnpa χωρέωvdpa3s . v.13 τότεbo προσφέρωviap3s αὐτόςrpdms παιδίονnnnp
ἵναc ὁdafp χείρnafp ἐπιτίθηµιvsaa3s αὐτόςrpdnp καίc προσεύχοµαιvsad3s ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp
ἐπιτιµάωviaa3p αὐτόςrpdmp . v.14 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀφίηµιvdaa2p ὁdanp
παιδίονnanp καίc µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp
εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp . v.15 καίc ἐπιτίθηµιvpaanms αὐτόςrpdnp ὁdafp
χείρnafp πορεύοµαιviao3s ἐκεῖθενbo . v.16 καίc ἰδούvdaa2s εἷςnnms προσέρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms ἀγαθόςavmsn τίςrqans ἀγαθόςaansn ποιέωvsaa1s ἵναc ἔχωvspa1s ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn .
δὲ εἶπεν αὐτῷ Τί µε λέγεις ἀγαθον· οὐδεὶς ἀγαθός, εἰ µὴ εἷς

ὁ΄ Θεός. εἰ δὲ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν τήρησον τὰς ἐντο-
18 λάς. λέγει αὐτῷ Ποίας ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Τὸ Οὐ φονεύσεις
19 Οὐ µοιχεύσεις Οὐ κλέψεις Οὐ ψευδοµαρτυρήσεις. Τίµα τὸν
πατέρα καὶ τὴν µητέρα καί ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς
20 σεαυτόν. λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος, Πάντα ταῦτα ἐφυλαξάµην
21 ἐκ νεότητός µου, τί ἔτι ὑστερῶ. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Εἰ θέλεις
τέλειος εἶναι ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτω-
χοῖς καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ καὶ δεῦρο ἀκολούθει µοι.
22 ἀκούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν λόγον ἀπῆλθεν λυπούµενος, ἦν
23 γὰρ ἔχων κτήµατα πολλά. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν τοῖς µαθηταῖς
αὐτοῦ ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται
24 εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. πάλιν δὲ λέγω ὑµῖν εὐκο-
πώτερόν ἐστιν κάµηλον διὰ τρυπήµατος ῥαφίδος διελθεῖν ἢ
25 πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν. ἀκούσαντες
δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες Τίς ἄρα
26 δύναται σωθῆναι. ἐµβλέψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Παρὰ
ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστιν παρὰ δὲ θεῷ πάντα δυνατά
27 [ἐστίν] Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ ᾿Ιδοὺ ἡµεῖς ἀ-
φήκαµεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαµέν σοι, τί ἄρα ἔσται ἡµῖν.
v.17 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τίςrqans ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn οὐδείςanfsn
ἀγαθόςanmsn εἰqo µήxo εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms εἰqo δέc θέλωvipa2s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs
τηρέωvdaa2s ὁdafp ἐντολήnafp . v.18 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ποῖοςrqafp ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s ὁdans οὐxo φονεύωvifa2s οὐxo µοιχεύωvifa2s οὐxo κλέπτωvifa2s οὐxo ψευδοµαρτυρέωvifa2s .
v.19 τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s
ὡςbo σεαυτοῦrxams . v.20 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms νεανίσκοςnnms πᾶςaanpn οὗτοςrdanp
viam1s
φυλάσσω ἐκ νεότηςngfs ἐγώrpg-s τίςrqans ἔτιbo ὑστερέωvipa1s .
p
v.21 φηµίviix3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo θέλωvipa2s τέλειοςanmsn εἰµίvnpx ὑπάγωvdpa2s πωλέωvdaa2s σύrpg-s ὁdanp
ὑπάρχωvppaanp καίc δίδωµιvdaa2s πτωχόςadmpn καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms
καίc δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.22 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms νεανίσκοςnnms
ὁdams λόγοςnams ἀπέρχοµαιviaa3s λυπέωvpppnms εἰµίviix3s γάρc ἔχωvppanms κτῆµαnanp πολύςaanpn .
v.23 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc δυσκόλωςbo πλούσιοςanmsn εἰσέρχοµαιvifd3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp .
v.24 πάλινbo δέc λέγωvipa1s σύrpd-p εὔκοποςannsc εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp τρύπηµαngns
ῥαφίςngfs διέρχοµαιvnaa ἤxo πλούσιοςaamsn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvnaa .
v.25 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐκπλήσσωviip3p σφόδραbo λέγωvppanmp
τίςrqnms ἄραxo δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.26 ἐµβλέπωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp παράp ἄνθρωποςndmp οὗτοςrdnns ἀδύνατοςannsn εἰµίvipx3s παράp δέc θεόςndms
πᾶςannpn δυνατόςannpn εἰµίvipx3s . v.27 τότεbo ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s πᾶςaanpn καίc ἀκολουθέωviaa1p σύrpd-s τίςrqnns ἄραxo
εἰµίvifx3s ἐγώrpd-p .
ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὑµεῖς οἱ ἀκο- 28
λουθήσαντές µοι ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ

ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ καθίσεσθε καὶ ὑµεῖς ἐ-
πὶ δώδεκα θρόνους κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ ᾿Ισραήλ.
καὶ πᾶς ὅς ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ 29
µητέρα ἢ γυναῖκά ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόµατός µου

ἑκατονταπλασίονα λήψεται καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσει.
Πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι καὶ ἔσχατοι πρῶτοι. 30
῾Οµοία γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκο- 20

δεσπότῃ ὅστις ἐξῆλθεν ἅµα πρωῒ µισθώσασθαι ἐργάτας εἰς
τὸν ἀµπελῶνα αὐτοῦ. καί συµφωνήσας µετὰ τῶν ἐργατῶν 2
ἐκ δηναρίου τὴν ἡµέραν ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀµπελῶνα

αὐτοῦ. καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας 3
ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς. καὶ ἐκείνοις εἶπεν ῾Υπάγετε καὶ ὑµεῖς 4
εἰς τὸν ἀµπελῶνα καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον δώσω ὑµῖν. οἱ δὲ ἀ- 5
πῆλθον πάλιν ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν

ὡσαύτως. περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἐξελθὼν εὗρεν ἄλλους 6
ἑστῶτας ἀργούς, καὶ λέγει αὐτοῖς Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν

ἡµέραν ἀργοί. λέγουσιν αὐτῷ ῞Οτι οὐδεὶς ἡµᾶς ἐµισθώσατο 7
λέγει αὐτοῖς ῾Υπάγετε καὶ ὑµεῖς εἰς τὸν ἀµπελῶνα καὶ ὁ ἐάν
v.28 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc σύrpn-p ὁdnmp
ἀκολουθέωvpaanmp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfs παλιγγενεσίαndfs ὅτανc καθίζωvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐπίp θρόνοςngms δόξαngfs αὐτόςrpgms καθίζωvifd2p καίc σύrpn-p ἐπίp δώδεκαtn
θρόνοςnamp κρίνωvppanmp ὁdafp δώδεκαtn φυλήnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.29 καίc πᾶςanmsn
rrnms viaa3s nafp xo namp xo nafp xo nams xo
ὅς ἀφίηµι οἰκία ἤ ἀδελφός ἤ ἀδελφή ἤ πατήρ ἤ µήτηρnafs ἤxo
γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp ἤxo ἀγρόςnamp ἕνεκαbo ὁdgns ὄνοµαngns ἐγώrpg-s ἑκατονταπλασίωνaanpn
λαµβάνωvifd3s καίc ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvifa3s . v.30 πολύςanmpn δέc εἰµίvifx3p
πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn καίc ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn . 20. v.1 ὅµοιοςanfsn γάρc
vipx3s dnfs nnfs dgmp ngmp ndms
εἰµί ὁ βασιλεία ὁ οὐρανός ἄνθρωπος οἰκοδεσπότηςndms ὅστιςrrnms
ἐξέρχοµαιviaa3s ἅµαbo πρωΐbo µισθόωvnam ἐργάτηςnamp εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams αὐτόςrpgms .
v.2 καίc συµφωνέωvpaanms µετάp ὁdgmp ἐργάτηςngmp ἐκp δηνάριονngns ὁdafs ἡµέραnafs
ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams αὐτόςrpgms . v.3 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms
p aafsn nafs viaa3s aampn vpxaamp p ddfs
περί τρίτος ὥρα ὁράω ἄλλος ἵστηµι ἐν ὁ ἀγοράndfs ἀργόςaampn .
v.4 καίc ἐκεῖνοςrddmp λέγωviaa3s ὑπάγωvdpa2p καίc σύrpn-p εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams καίc ὅςrrans
ἐάνqo εἰµίvspx3s δίκαιοςaansn δίδωµιvifa1s σύrpd-p . v.5 ὁdnmp δέc ἀπέρχοµαιviaa3p πάλινbo
ἐξέρχοµαιvpaanms περίp ἕκτοςaafsn καίc ἔνατοςaafsn ὥραnafs ποιέωviaa3s ὡσαύτωςbo . v.6 περίp δέc
dafs aafsn nafs vpaanms viaa3s aampn vpxaamp
ὁ ἑνδέκατος ὥρα ἐξέρχοµαι εὑρίσκω ἄλλος ἵστηµι ἀργόςaampn
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ὧδεbo ἵστηµιvixa2p ὅλοςaafsn ὁdafs ἡµέραnafs ἀργόςanmpn .
8 ἥ δίκαιόν λήψεσθε. ὀψίας δὲ γενοµένης λέγει ὁ κύριος τοῦ

ἀµπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ Κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀ-
πόδος αὐτοῖς τὸν µισθὸν ἀρξάµενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν
9 πρώτων. καὶ ἐλθόντες οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον
10 ἀνὰ δηνάριον. ἐλθόντες δὲ οἱ πρῶτοι ἐνόµισαν ὅτι πλεῖονα
11 λήψονται, καὶ ἔλαβον καὶ αὐτοί ἀνὰ δηνάριον. λαβόντες δὲ
12 ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου. λέγοντες ὅτι Οὗτοι οἱ ἔ-
σχατοι µίαν ὥραν ἐποίησαν καὶ ἴσους ἡµῖν αὐτοὺς ἐποίησας
13 τοῖς βαστάσασιν τὸ βάρος τῆς ἡµέρας καὶ τὸν καύσωνα. ὁ δὲ
ἀποκριθεὶς εἶπεν ἑνὶ αὐτῶν ῾Εταῖρε οὐκ ἀδικῶ σε, οὐχὶ δη-
14 ναρίου συνεφώνησάς µοι. ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε θέλω δὲ
15 τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί, ἢ οὐκ ἔξεστίν µοι ποι-
ῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐµοῖς εἰ ὁ ὀφθαλµός σου πονηρός ἐστιν
16 ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰµι. Οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καὶ
οἱ πρῶτοι ἔσχατοι πολλοὶ γὰρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλε-
17 κτοί. Καὶ ἀναβαίνων ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυµα παρέλαβεν
τοὺς δώδεκα µαθητὰς κατ ἰδίαν ἐν τῇ ὁδῷ καὶ εἶπεν αὐτοῖς.
18 ᾿Ιδοὺ ἀναβαίνοµεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ γραµµατεῦσιν καὶ κα-
v.7 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὅτιc οὐδείςanfsn ἐγώrpa-p µισθόωviam3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
ὑπάγωvdpa2p καίc σύrpn-p εἰςp ὁdams ἀµπελώνnams καίc ὅςrrans ἐάνqo εἰµίvspx3s δίκαιοςaansn
λαµβάνωvifd2p . v.8 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs λέγωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms
ὁddms ἐπίτροποςndms αὐτόςrpgms καλέωvdaa2s ὁdamp ἐργάτηςnamp καίc ἀποδίδωµιvdaa2s αὐτόςrpdmp
ὁdams µισθόςnams ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgmp ἔσχατοςagmpn ἕωςc ὁdgmp πρῶτοςagmpn . v.9 καίc
ἔρχοµαιvpaanmp ὁdnmp περίp ὁdafs ἑνδέκατοςaafsn ὥραnafs λαµβάνωviaa3p ἀνάp δηνάριονnans .
v.10 ἔρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp πρῶτοςanmpn νοµίζωviaa3p ὅτιc πολύςaanpc λαµβάνωvifd3p καίc
λαµβάνωviaa3p καίc αὐτόςrpnmp ἀνάp δηνάριονnans . v.11 λαµβάνωvpaanmp δέc γογγύζωviia3p
κατάp ὁdgms οἰκοδεσπότηςngms . v.12 λέγωvppanmp ὅτιc οὗτοςrdnmp ὁdnmp ἔσχατοςanmpn εἷςnafs
ὥραnafs ποιέωviaa3p καίc ἴσοςaampn ἐγώrpd-p αὐτόςrpamp ποιέωviaa2s ὁddmp βαστάζωvpaadmp ὁdans
βάροςnans ὁdgfs ἡµέραngfs καίc ὁdams καύσωνnams . v.13 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s εἷςndms αὐτόςrpgmp ἑταῖροςnvms οὐxo ἀδικέωvipa1s σύrpa-s οὐχίxo δηνάριονngns
συµφωνέωviaa2s ἐγώrpd-s . v.14 αἴρωvdaa2s ὁdans σόςrsans καίc ὑπάγωvdpa2s θέλωvipa1s δέc
οὗτοςrddms ὁddms ἔσχατοςadmsn δίδωµιvnaa ὡςbo καίc σύrpd-s . v.15 ἤxo οὐxo ἔξεστιvipq3s
ἐγώrpd-s ποιέωvnaa ὅςrrans θέλωvspa1s ἐνp ὁddnp ἐµόςrsdnp εἰqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s
πονηρόςanmsn εἰµίvipx3s ὅτιc ἐγώrpn-s ἀγαθόςanmsn εἰµίvipx1s . v.16 οὕτωbo εἰµίvifx3p ὁdnmp
ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn καίc ὁdnmp πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn πολύςanmpn γάρc εἰµίvipx3p
κλητόςanmpn ὀλίγοςanmpn δέc ἐκλεκτόςanmpn . v.17 καίc ἀναβαίνωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs παραλαµβάνωviaa3s ὁdamp δώδεκαtn µαθητήςnamp κατάp ἴδιοςaafsn ἐνp ὁddfs
ὁδόςndfs καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp .
τακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ. καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς 19
ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐµπαῖξαι καὶ µαστιγῶσαι καὶ σταυρῶσαι καὶ τῇ

τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ µήτηρ τῶν 20
υἱῶν Ζεβεδαίου µετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς προσκυνοῦσα καὶ αἰτοῦ-

σά τι παρ΄ αὐτοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ Τί θέλεις λέγει αὐτῷ Εἰπὲ 21
ἵνα καθίσωσιν οὗτοι οἱ δύο υἱοί µου εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς
ἐξ εὐωνύµων σου ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς 22
εἶπεν Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ

µέλλω πίνειν ἣ τὸ βάπτισµα ὁ ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπτισθῆναι·
λέγουσιν αὐτῷ ∆υνάµεθα. καὶ λέγει αὐτοῖς Τὸ µὲν ποτήριόν 23
µου πίεσθε καὶ τὸ βάπτισµα ὃ ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπτισθήσεσθε,

Τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν µου καὶ ἐξ εὐωνύµων µου οὐκ ἔστιν
ἐµὸν δοῦναι ἀλλ οἷς ἡτοίµασται ὑπὸ τοῦ πατρός µου. Καὶ 24
ἀκούσαντες οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν. ὁ 25
δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος αὐτοὺς εἶπεν Οἴδατε ὅτι οἱ ἄρ-

χοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ µεγάλοι κα-
τεξουσιάζουσιν αὐτῶν. οὐχ οὕτως δέ ἔσται ἐν ὑµῖν ἀλλ ὃς ἐὰν 26
θέλῃ ἐν ὑµῖν µέγας γενέσθαι ἔσται ὑµῶν διάκονος. καὶ ὃς 27
ἐὰν θέλῃ ἐν ὑµῖν εἶναι πρῶτος ἔστω ὑµῶν δοῦλος, ὥσπερ ὁ 28
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆ-

v.18 ἰδούvdaa2s ἀναβαίνωvipa1p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
παραδίδωµιvifp3s ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc γραµµατεύςndmp καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpams
θάνατοςndms . v.19 καίc παραδίδωµιvifa3p αὐτόςrpams ὁddnp ἔθνοςndnp εἰςp ὁdans ἐµπαίζωvnaa
καίc µαστιγόωvnaa καίc σταυρόωvnaa καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvifm3s . v.20 τότεbo
προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgmp υἱόςngmp Ζεβεδαῖοςngms µετάp ὁdgmp υἱόςngmp
αὐτόςrpgfs προσκυνέωvppanfs καίc αἰτέωvppanfs τι-σριανσ παράp αὐτόςrpgms . v.21 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs τίςrqans θέλωvipa2s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms λέγωvdaa2s ἵναc καθίζωvsaa3p
οὗτοςrdnmp ὁdnmp δύοtn υἱόςnnmp ἐγώrpg-s εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn σύrpg-s καίc εἷςnnms
ἐκp εὐώνυµοςagmpn σύrpg-s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs σύrpg-s . v.22 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὐxo οἶδαvixa2p τίςrqans αἰτέωvipm2p δύναµαιvipn2p πίνωvnaa ὁdans
ποτήριονnans ὅςrrans ἐγώrpn-s µέλλωvipa1s πίνωvnpa ἤxo ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s
βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvnap λέγωvipa3p αὐτόςrpdms δύναµαιvipn1p . v.23 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
ὁdans µένxo ποτήριονnans ἐγώrpg-s πίνωvifd2p καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s
βαπτίζωvifp2p ὁdnns δέc καθίζωvnaa ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s καίc ἐκp εὐώνυµοςagmpn ἐγώrpg-s
οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnns δίδωµιvnaa ἀλλάc ὅςrrdmp ἑτοιµάζωvixp3s ὑπόp ὁdgms πατήρngms
ἐγώrpg-s . v.24 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp δέκαtn ἀγανακτέωviaa3p περίp ὁdgmp δύοtn
ἀδελφόςngmp . v.25 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpamp λέγωviaa3s
οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnmp ἄρχωνnnmp ὁdgnp ἔθνοςngnp κατακυριεύωvipa3p αὐτόςrpgnp καίc ὁdnmp
µέγαςanmpn κατεξουσιάζωvipa3p αὐτόςrpgnp . v.26 οὐxo οὕτωbo δέc εἰµίvifx3s ἐνp σύrpd-p ἀλλάc
ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s ἐνp σύrpd-p µέγαςanmsn γίνοµαιvnad εἰµίvifx3s σύrpg-p διάκονοςnnms .
v.27 καίc ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s ἐνp σύrpd-p εἰµίvnpx πρῶτοςanmsn εἰµίvdpx3s σύrpg-p δοῦλοςnnms .
29 σαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν. Καὶ
ἐκπορευοµένων αὐτῶν ἀπὸ ᾿Ιεριχὼ ἠκολούθησεν αὐτῷ ὄχλος
30 πολύς. καὶ ἰδοὺ δύο τυφλοὶ καθήµενοι παρὰ τὴν ὁδόν ἀκού-
σαντες ὅτι ᾿Ιησοῦς παράγει ἔκραξαν λέγοντες ᾿Ελέησον ἡµᾶς
31 κύριε υἱὸς ∆αυίδ. ὁ δὲ ὄχλος ἐπετίµησεν αὐτοῖς ἵνα σιω-
πήσωσιν, οἱ δὲ µεῖζον ἔκραζον λέγοντες ᾿Ελέησον ἡµᾶς κύριε
32 υἱὸς ∆αυίδ. καὶ στὰς ὁ ᾿Ιησοῦς ἐφώνησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν
33 Τί θέλετε ποιήσω ὑµῖν. λέγουσιν αὐτῷ Κύριε ἵνα ἀνοιχθῶσιν
34 ἡµῶν οἱ ὀφθαλµοὶ σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἥψατο τῶν ὀ-
φθαλµῶν αὐτῶν καὶ εὐθέως ἀνέβλεψαν αὐτῶν, οἱ ὀφθαλµοὶ,
καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ.
21 Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ ἦλθον εἰς Βηθσφα-
γή πρὸς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπέστειλεν δύο
2 µαθητὰς. λέγων αὐτοῖς Πορεύθητε εἰς τὴν κώµην τὴν ἀπέ-
ναντι ὑµῶν καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεµένην καὶ πῶλον
3 µετ αὐτῆς, λύσαντες ἀγάγετέ µοι. καὶ ἐάν τις ὑµῖν εἴπῃ τι
ἐρεῖτε ὅτι ῾Ο κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει, εὐθέως δὲ ἀποστέλ-
4 λει αὐτούς. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν
5 διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος. Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών, ᾿Ιδοὺ ὁ
βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ
v.28 ὥσπερbo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔρχοµαιviaa3s διακονέωvnap ἀλλάc
διακονέωvnaa καίc δίδωµιvnaa ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms λύτρονnans ἀντίp πολύςagmpn .
v.29 καίc ἐκπορεύοµαιvppngmp αὐτόςrpgmp ἀπόp ᾿Ιεριχώtp ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms
πολύςanmsn . v.30 καίc ἰδούvdaa2s δύοtn τυφλόςanmpn κάθηµαιvppnnmp παράp ὁdafs ὁδόςnafs
ἀκούωvpaanmp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms παράγωvipa3s κράζωviaa3p λέγωvppanmp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p
κύριοςnvms υἱόςnnms ∆αυίδtp . v.31 ὁdnms δέc ὄχλοςnnms ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc
σιωπάωvsaa3p ὁdnmp δέc µέγαςbo κράζωviia3p λέγωvppanmp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p κύριοςnvms υἱόςnnms
∆αυίδtp . v.32 καίc ἵστηµιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms φωνέωviaa3s αὐτόςrpamp καίc λέγωviaa3s
τίςrqans θέλωvipa2p ποιέωvsaa1s σύrpd-p . v.33 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἵναc ἀνοίγωvsap3p
rpg-p dnmp nnmp
ἐγώ ὁ ὀφθαλµός . v.34 σπλαγχνίζοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἅπτωviad3s
ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp καίc εὐθέωςbo ἀναβλέπωviaa3p αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp
καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . 21. v.1 καίc ὅτεbo ἐγγίζωviaa3p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc
ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Βηθφαγήtp πρόςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀποστέλλωviaa3s δύοtn µαθητήςnamp . v.2 λέγωvppanms αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvsao2p εἰςp ὁdafs
κώµηnafs ὁdafs ἀπέναντιbo σύrpg-p καίc εὐθέωςbo εὑρίσκωvifa2p ὄνοςnafs δέωvpxpafs καίc πῶλοςnams
µετάp αὐτόςrpgfs λύωvpaanmp ἄγωvdaa2p ἐγώrpd-s . v.3 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s τι-σ-
ριανσ λέγωvifa2p ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgmp χρείαnafs ἔχωvipa3s εὐθέωςbo δέc ἀποστέλλωvipa3s
αὐτόςrpamp . v.4 οὗτοςrdnns δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp
ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns .
πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου. πορευθέντες δὲ οἱ µαθηταὶ καὶ ποιή- 6
σαντες καθὼς προσέταξεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς. ἤγαγον τὴν ὄνον 7
καὶ τὸν πῶλον καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω αὐτῶν τὰ ἱµάτια αὐτῶν

καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν. ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρω- 8
σαν ἑαυτῶν τὰ ἱµάτια ἐν τῇ ὁδῷ ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους

ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ. οἱ δὲ ὄχλοι οἱ 9
προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες ῾Ωσαννὰ

τῷ υἱῷ ∆αυίδ, Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι κυρίου,
῾Ωσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις. καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς ῾Ιεροσό- 10
λυµα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις λέγουσα Τίς ἐστιν οὗτος. οἱ δὲ 11
ὄχλοι ἔλεγον Οὗτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ προφήτης ὁ ἀπὸ Ναζαρὲτ

τῆς Γαλιλαίας. Καὶ εἰσῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ ἱερόν τοῦ θεοῦ 12
καὶ ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ

ἱερῷ καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς
καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς. καὶ λέγει αὐτοῖς 13
Γέγραπται ῾Ο οἶκός µου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται ὑµεῖς

δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον λῃστῶν. Καὶ προσῆλθον αὐτῷ 14
χωλοὶ καὶ τυφλοὶ ἐν τῷ ἱερῷ καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς. ἰδόν- 15
τες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς τὰ θαυµάσια ἃ ἐποίησεν

καὶ τοὺς παῖδας κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ λέγοντας ῾Ωσαννὰ
v.5 λέγωvdaa2p ὁddfs θυγάτηρndfs Σιώνtp ἰδούvdaa2s ὁdnms βασιλεύςnnms σύrpg-s ἔρχοµαιvipn3s
σύrpd-s πραΰςanmsn καίc ἐπιβαίνωvpxanms ἐπίp ὄνοςnafs καίc πῶλοςnams υἱόςnams ὑποζύγιονngns .
v.6 πορεύοµαιvpaonmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp καίc ποιέωvpaanmp καθώςbo προστάσσωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.7 ἄγωviaa3p ὁdafs ὄνοςnafs καίc ὁdams πῶλοςnams καίc
ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπάνωbo αὐτόςrpgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp καίc ἐπικαθίζωviaa3s ἐπάνωbo
αὐτόςrpgnp . v.8 ὁdnms δέc πολύςanmsn ὄχλοςnnms στρωννύωviaa3p ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp
ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἄλλοςanmpn δέc κόπτωviia3p κλάδοςnamp ἀπόp ὁdgnp δένδρονngnp καίc
στρωννύωviia3p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs . v.9 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp ὁdnmp προάγωvppanmp καίc ὁdnmp
ἀκολουθέωvppanmp κράζωviia3p λέγωvppanmp ὡσαννάth ὁddms υἱόςndms ∆αυίδtp εὐλογέωvpxpnms
ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms ὡσαννάth ἐνp ὁddnp ὕψιστοςadnpn . v.10 καίc
εἰσέρχοµαιvpaagms αὐτόςrpgms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs σείωviap3s πᾶςanfsn ὁdnfs πόλιςnnfs λέγωvppanfs
τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms . v.11 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms προφήτηςnnms ὁdnms ἀπόp Ναζαράtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.12 καίc
εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans ἱερόνnans ὁdgms θεόςngms καίc ἐκβάλλωviaa3s
πᾶςaampn ὁdamp πωλέωvppaamp καίc ἀγοράζωvppaamp ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc ὁdafp τράπεζαnafp
ὁdgmp κολλυβιστήςngmp καταστρέφωviaa3s καίc ὁdafp καθέδραnafp ὁdgmp πωλέωvppagmp ὁdafp
περιστεράnafp . v.13 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp γράφωvixp3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s
οἶκοςnnms προσευχήngfs καλέωvifp3s σύrpn-p δέc αὐτόςrpams ποιέωviaa2p σπήλαιονnans λῃστήςngmp .
v.14 καίc προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms χωλόςanmpn καίc τυφλόςanmpn ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc
θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp .
16 τῷ υἱῷ ∆αυίδ ἠγανάκτησαν. καὶ εἶπον αὐτῷ ᾿Ακούεις τί οὗτοι

λέγουσιν ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς λέγει αὐτοῖς Ναί οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτι
17 ᾿Εκ στόµατος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον. Καὶ
καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν καὶ
18 ηὐλίσθη ἐκεῖ. Πρωῒας δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν.
19 καὶ ἰδὼν συκῆν µίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ αὐτήν καὶ οὐδὲν
εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ µὴ φύλλα µόνον καὶ λέγει αὐτῇ Μηκέτι ἐκ
σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα καὶ ἐξηράνθη παραχρῆµα ἡ
20 συκῆ. καὶ ἰδόντες οἱ µαθηταὶ ἐθαύµασαν λέγοντες Πῶς πα-
21 ραχρῆµα ἐξηράνθη ἡ συκῆ. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ µὴ διακριθῆτε οὐ
µόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε
22 ῎Αρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν γενήσεται, καὶ πάντα
23 ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήψεσθε. Καὶ
ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρ-
χιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες ᾿Εν ποίᾳ ἐξουσίᾳ
24 ταῦτα ποιεῖς καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην. ἀπο-
κριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ᾿Ερωτήσω ὑµᾶς κἀγὼ λόγον
ἕνα ὃν ἐὰν εἴπητέ µοι κἀγὼ ὑµῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα
v.15 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdanp θαυµάσιοςaanpn
ὅςrranp ποιέωviaa3s καίc ὁdamp παῖςnamp κράζωvppaamp ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc λέγωvppaamp
ὡσαννάth ὁddms υἱόςndms ∆αυίδtp ἀγανακτέωviaa3p . v.16 καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἀκούωvipa2s
rqans rdnmp vipa3p dnms c nnms
τίς οὗτος λέγω ὁ δέ ᾿Ιησοῦς λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ναίxo οὐδέποτεbo
ἀναγινώσκωviaa2p ὅτιc ἐκp στόµαngns νήπιοςagmpn καίc θηλάζωvppagmp καταρτίζωviam2s αἶνοςnams .
v.17 καίc καταλείπωvpaanms αὐτόςrpamp ἐξέρχοµαιviaa3s ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs εἰςp Βηθανίαnafs καίc
αὐλίζοµαιviao3s ἐκεῖbo . v.18 πρωΐαngfs δέc ἐπανάγωvppanms εἰςp ὁdafs πόλιςnafs πεινάωviaa3s .
c vpaanms
v.19 καί ὁράω συκῆnafs εἷςnafs ἐπίp ὁdgfs ὁδόςngfs ἔρχοµαιviaa3s ἐπίp αὐτόςrpafs
καίc οὐδείςaansn εὑρίσκωviaa3s ἐνp αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo φύλλονnanp µόνοςbo καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdfs µηκέτιbo ἐκp σύrpg-s καρπόςnnms γίνοµαιvsad3s εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc ξηραίνωviap3s
παραχρῆµαbo ὁdnfs συκῆnnfs . v.20 καίc ὁράωvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp θαυµάζωviaa3p
λέγωvppanmp πῶςbo παραχρῆµαbo ξηραίνωviap3s ὁdnfs συκῆnnfs . v.21 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo ἔχωvspa2p πίστιςnafs καίc
µήxo διακρίνωvsap2p οὐxo µόνοςbo ὁdans ὁdgfs συκῆngfs ποιέωvifa2p ἀλλάc κἄνqo ὁddns ὄροςndns
οὗτοςrddns λέγωvsaa2p αἴρωvdap2s καίc βάλλωvdap2s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs γίνοµαιvifd3s . v.22 καίc
πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἐάνqo αἰτέωvsaa2p ἐνp ὁddfs προσευχήndfs πιστεύωvppanmp λαµβάνωvifd2p .
v.23 καίc ἔρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms εἰςp ὁdans ἱερόνnans προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms
διδάσκωvppadms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms λαόςngms λέγωvppanmp
ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s καίc τίςrqnms σύrpd-s δίδωµιviaa3s ὁdafs ἐξουσίαnafs
οὗτοςrdafs .
ποιῶ, τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου πόθεν ἦν ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀν- 25
θρώπων οἱ δὲ διελογίζοντο παῤ ἑαυτοῖς λέγοντες ᾿Εὰν εἴπωµεν

᾿Εξ οὐρανοῦ ἐρεῖ ἡµῖν ∆ιὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ. ἐὰν 26
δὲ εἴπωµεν ᾿Εξ ἀνθρώπων φοβούµεθα τὸν ὄχλον πάντες γὰρ

ἔχουσιν τὸν ᾿Ιωάννην ὡς προφήτην. καὶ ἀποκριθέντες τῷ ᾿Ιη- 27
σοῦ εἶπον, Οὐκ οἴδαµεν ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός Οὐδὲ ἐγὼ λέγω
ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. Τί δὲ ὑµῖν δοκεῖ ἄνθρωπος 28
εἶχεν τέκνα δύο καὶ προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν Τέκνον ὕπαγε

σήµερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀµπελῶνι µου. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν 29
Οὐ θέλω ὕστερον δὲ µεταµεληθεὶς ἀπῆλθεν. καὶ προσελθὼν 30
τῷ δευτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Εγώ κύριε

καὶ οὐκ ἀπῆλθεν. τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέληµα τοῦ 31
πατρός λέγουσιν αὐτῷ ῾Ο πρῶτος λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν

λέγω ὑµῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑµᾶς εἰς
τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. ἦλθεν γὰρ πρὸς ὑµᾶς ᾿Ιωάννης ἐν 32
ὁδῷ δικαιοσύνης καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ οἱ δὲ τελῶναι καὶ

αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ, ὑµεῖς δὲ ἰδόντες οὐ µετεµελήθητε
ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ. ῎Αλλην παραβολὴν ἀκούσατε 33
῎Ανθρωπος [τισ] ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀµπελῶνα

καὶ φραγµὸν αὐτῷ περιέθηκεν καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ
v.24 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐρωτάωvifa1s σύrpa-p
κἀγώrpn-s λόγοςnams εἷςnams ὅςrrams ἐάνqo λέγωvsaa2p ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s σύrpd-p λέγωvifa1s
ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s . v.25 ὁdnns βάπτισµαnnns ᾿Ιωάννηςngms
πόθενbo εἰµίviix3s ἐκp οὐρανόςngms ἤxo ἐκp ἄνθρωποςngmp ὁdnmp δέc διαλογίζοµαιviin3p
παράp ἑαυτοῦrxdmp λέγωvppanmp ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp οὐρανόςngms λέγωvifa3s ἐγώrpd-p διάp
τίςrqans οὖνc οὐxo πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms . v.26 ἐάνqo δέc λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp
vipn1p dams nams anmpn
φοβέοµαι ὁ ὄχλος πᾶς γάρ ἔχωvipa3p ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὡςbo προφήτηςnams .
c
v.27 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms λέγωviaa3p οὐxo οἶδαvixa1p φηµίviix3s αὐτόςrpdmp
καίc αὐτόςrpnms οὐδέbo ἐγώrpn-s λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp
ποιέωvipa1s . v.28 τίςrqans δέc σύrpd-p δοκέωvipa3s ἄνθρωποςnnms ἔχωviia3s τέκνονnanp δύοtn
καί προσέρχοµαιvpaanms ὁddns πρῶτοςadnsn λέγωviaa3s τέκνονnvns ὑπάγωvdpa2s σήµερονbo
c
ἐργάζοµαιvdpn2s ἐνp ὁddms ἀµπελώνndms ἐγώrpg-s . v.29 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms

viaa3s xo vipa1s bo c vpaonms
λέγω οὐ θέλω ὕστερος δέ µεταµέλοµαι ἀπέρχοµαιviaa3s . v.30 καίc
προσέρχοµαιvpaanms ὁddns δεύτεροςadnsn λέγωviaa3s ὡσαύτωςbo ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s ἐγώrpn-s κύριοςnvms καίc οὐxo ἀπέρχοµαιviaa3s . v.31 τίςrqnms ἐκp ὁdgmp δύοtn
ποιέωviaa3s ὁdans θέληµαnans ὁdgms πατήρngms λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnms πρῶτοςanmsn λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnmp τελώνηςnnmp καίc ὁdnfp
πόρνηnnfp προάγωvipa3p σύrpa-p εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.32 ἔρχοµαιviaa3s
γάρc πρόςp σύrpa-p ᾿Ιωάννηςnnms ἐνp ὁδόςndfs δικαιοσύνηngfs καίc οὐxo πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms
ὁdnmp δέc τελώνηςnnmp καίc ὁdnfp πόρνηnnfp πιστεύωviaa3p αὐτόςrpdms σύrpn-p δέc ὁράωvpaanmp
ὅςxo µεταµέλοµαιviao2p ὕστεροςbo ὁdgms πιστεύωvnaa αὐτόςrpdms .
ᾠκοδόµησεν πύργον καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδή-

34 µησεν. ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν ἀπέστειλεν τοὺς
δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐ-
35 τοῦ. καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν µὲν
36 ἔδειραν ὃν δὲ ἀπέκτειναν ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. πάλιν ἀπέ-
στειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων καὶ ἐποίησαν
37 αὐτοῖς ὡσαύτως. ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱ-
38 ὸν αὐτοῦ λέγων ᾿Εντραπήσονται τὸν υἱόν µου. οἱ δὲ γεωργοὶ
ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόµος,
δεῦτε ἀποκτείνωµεν αὐτὸν καὶ κατάσχωµεν τὴν κληρονοµίαν
39 αὐτοῦ. καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος καὶ
40 ἀπέκτειναν. ὅταν οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος τί ποι-
41 ήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις. λέγουσιν αὐτῷ Κακοὺς κακῶς
ἀπολέσει αὐτούς καὶ τὸν ἀµπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωρ-
γοῖς οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς
42 αὐτῶν. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς
γραφαῖς Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν οἱ οἰκοδοµοῦντες οὗτος ἐ-
γενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας, παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ
43 ἔστιν θαυµαστὴ ἐν ὀφθαλµοῖς ἡµῶν. διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν
ὅτι ἀρθήσεται ἀφ ὑµῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ καὶ δοθήσεται
v.33 ἄλλοςaafsn παραβολήnafs ἀκούωvdaa2p ἄνθρωποςnnms τίςrinms εἰµίviix3s οἰκοδεσπότηςnnms
ὅστιςrrnms φυτεύωviaa3s ἀµπελώνnams καίc φραγµόςnams αὐτόςrpdms περιτίθηµιviaa3s καίc
ὀρύσσωviaa3s ἐνp αὐτόςrpdms ληνόςnafs καίc οἰκοδοµέωviaa3s πύργοςnams καίc ἐκδίδωµιviam3s
αὐτόςrpams γεωργόςndmp καίc ἀποδηµέωviaa3s . v.34 ὅτεbo δέc ἐγγίζωviaa3s ὁdnms καιρόςnnms
ὁdgmp κάρποςngmp ἀποστέλλωviaa3s ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp
λαµβάνωvnaa ὁdamp καρπόςnamp αὐτόςrpgms . v.35 καίc λαµβάνωvpaanmp ὁdnmp γεωργόςnnmp
ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms ὅςrrams µένxo δέρωviaa3p ὅςrrams δέc ἀποκτείνωviaa3p ὅςrrams δέc
λιθοβολέωviap3p . v.36 πάλινbo ἀποστέλλωviaa3s ἄλλοςaampn δοῦλοςnamp πολύςaampc ὁdgmp
πρῶτοςagmpn καίc ποιέωviaa3p αὐτόςrpdmp ὡσαύτωςbo . v.37 ὕστεροςbo δέc ἀποστέλλωviaa3s
p rpamp dams nams rpgms vppanms
πρός αὐτός ὁ υἱός αὐτός λέγω ἐντρέπωvifp3p ὁdams υἱόςnams
ἐγώrpg-s . v.38 ὁdnmp δέc γεωργόςnnmp ὁράωvpaanmp ὁdams υἱόςnams λέγωviaa3p ἐνp
ἑαυτοῦrxdmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms κληρονόµοςnnms δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p αὐτόςrpams
καίc κατέχωvsaa1p ὁdafs κληρονοµίαnafs αὐτόςrpgms . v.39 καίc λαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams
ἐκβάλλωviaa3p ἔξωbo ὁdgms ἀµπελώνngms καίc ἀποκτείνωviaa3p . v.40 ὅτανc οὖνc ἔρχοµαιvsaa3s
ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms τίςrqans ποιέωvifa3s ὁddmp γεωργόςndmp ἐκεῖνοςrddmp .
v.41 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms κακόςaampn κακῶςbo ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpamp καίc ὁdams
ἀµπελώνnams ἐκδίδωµιvifd3s ἄλλοςadmpn γεωργόςndmp ὅστιςrrnmp ἀποδίδωµιvifa3p αὐτόςrpdms ὁdamp
καρπόςnamp ἐνp ὁddmp καιρόςndmp αὐτόςrpgmp . v.42 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
οὐδέποτεbo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddfp γραφήndfp λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp
οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs παράp κύριοςngms
γίνοµαιviad3s οὗτοςrdnfs καίc εἰµίvipx3s θαυµαστόςanfsn ἐνp ὀφθαλµόςndmp ἐγώrpg-p .
ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. Καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λί- 44
θον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ ὃν δ ἂν πέσῃ λικµήσει αὐτόν.

Καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς 45
αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει, καὶ ζητοῦντες αὐτὸν 46
κρατῆσαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους ἐπειδὴ ὡς προφήτην αὐ-

τὸν εἶχον.
Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν εἶπεν αὐτοῖς ἐν παραβο- 22
λαῖς λέγων. ῾Ωµοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ 2
βασιλεῖ ὅστις ἐποίησεν γάµους τῷ υἱῷ αὐτοῦ. καὶ ἀπέστει- 3
λεν τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκληµένους εἰς τοὺς

γάµους καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους 4
δούλους λέγων Εἴπατε τοῖς κεκληµένοις ᾿Ιδοὺ τὸ ἄριστόν µου

ἡτοίµασα, οἱ ταῦροί µου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυµένα καὶ πάντα
ἕτοιµα, δεῦτε εἰς τοὺς γάµους. οἱ δὲ ἀµελήσαντες ἀπῆλ- 5
θον ὁ µὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν ὁ δὲ εἰς τὴν ἐµπορίαν αὐτοῦ,
οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ 6
ἀπέκτειναν. καὶ ἀκούσας ὁ βασιλεὺς ἐκεῖνος ὠργίσθη καὶ 7
πέµψας τὰ στρατεύµατα αὐτοῦ ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκεί-

νους καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησεν. τότε λέγει τοῖς δούλοις 8
αὐτοῦ ῾Ο µὲν γάµος ἕτοιµός ἐστιν οἱ δὲ κεκληµένοι οὐκ ἦ-

v.43 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc αἴρωvifp3s ἀπόp σύrpg-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms
θεόςngms καίc δίδωµιvifp3s ἔθνοςndns ποιέωvppadns ὁdamp καρπόςnamp αὐτόςrpgfs . v.44 καίc
ὁdnms πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdams λίθοςnams οὗτοςrdams συνθλάωvifp3s ἐπίp ὅςrrams δέc ἄνxo
πίπτωvsaa3s λικµάωvifa3s αὐτόςrpams . v.45 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὁdafp παραβολήnafp αὐτόςrpgms γινώσκωviaa3p ὅτιc περίp αὐτόςrpgmp
λέγωvipa3s . v.46 καίc ζητέωvppanmp αὐτόςrpams κρατέωvnaa φοβέοµαιviao3p ὁdamp ὄχλοςnamp
ἐπειδήc ὡςbo προφήτηςnams αὐτόςrpams ἔχωviia3p . 22. v.1 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
nnms bo viaa3s rpdmp
᾿Ιησοῦς πάλιν λέγω αὐτός ἐν παραβολήndfp λέγωvppanms . v.2 ὁµοιόωviap3s ὁdnfs
p
βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἄνθρωποςndms βασιλεύςndms ὅστιςrrnms ποιέωviaa3s γάµοςnamp

ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms . v.3 καίc ἀποστέλλωviaa3s ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms καλέωvnaa
ὁdamp καλέωvpxpamp εἰςp ὁdamp γάµοςnamp καίc οὐxo θέλωviia3p ἔρχοµαιvnaa . v.4 πάλινbo
ἀποστέλλωviaa3s ἄλλοςaampn δοῦλοςnamp λέγωvppanms λέγωvdaa2p ὁddmp καλέωvpxpdmp ἰδούvdaa2s
ὁdnns ἄριστονnnns ἐγώrpg-s ἑτοιµάζωviaa1s ὁdnmp ταῦροςnnmp ἐγώrpg-s καίc ὁdnnp σιτιστόςannpn
θύωvpxpnnp καίc πᾶςannpn ἕτοιµοςannpn δεῦτεvdvx2p εἰςp ὁdamp γάµοςnamp . v.5 ὁdnmp δέc
ἀµελέωvpaanmp ἀπέρχοµαιviaa3p ὁdnms µένxo εἰςp ὁdams ἴδιοςaamsn ἀγρόςnams ὁdnms δέc εἰςp ὁdafs
ἐµπορίαnafs αὐτόςrpgms . v.6 ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn κρατέωvpaanmp ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms
ὑβρίζωviaa3p καίc ἀποκτείνωviaa3p . v.7 καίc ἀκούωvpaanms ὁdnms βασιλεύςnnms ἐκεῖνοςrdnms
ὀργίζωviap3s καίc πέµπωvpaanms ὁdanp στράτευµαnanp αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιviaa3s ὁdamp φονεύςnamp
ἐκεῖνοςrdamp καίc ὁdafs πόλιςnafs αὐτόςrpgmp ἐµπίπρηµιviaa3s .
9 σαν ἄξιοι, πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν καὶ ὅ-
10 σους ἂν εὕρητε καλέσατε εἰς τοὺς γάµους. καὶ ἐξελθόντες οἱ
δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας ὅσους εὗρον
πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς, καὶ ἐπλήσθη ὁ γάµος ἀνακειµέ-
11 νων. εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειµένους
12 εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυµένον ἔνδυµα γάµου. καὶ
λέγει αὐτῷ ῾Εταῖρε πῶς εἰσῆλθες ὧδε µὴ ἔχων ἔνδυµα γάµου
13 ὁ δὲ ἐφιµώθη. τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις ∆ήσαν-
τες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἄρατε αὐτὸν καὶ ἐκβάλετε εἰς τὸ
σκότος τὸ ἐξώτερον, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν
14, 15 ὀδόντων. πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοὶ ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί. Τότε
πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συµβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν πα-
16 γιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς µαθητὰς
αὐτῶν µετὰ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν λέγοντες ∆ιδάσκαλε οἴδαµεν ὅτι
ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις καὶ
οὐ µέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀν-
17 θρώπων. εἰπὲ οὖν ἡµῖν τί σοι δοκεῖ, ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον
18 Καίσαρι ἢ οὔ. γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶ-
19 πεν Τί µε πειράζετε ὑποκριταί. ἐπιδείξατέ µοι τὸ νόµισµα
v.8 τότεbo λέγωvipa3s ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms µένxo γάµοςnnms ἕτοιµοςanmsn εἰµίvipx3s
ὁdnmp δέc καλέωvpxpnmp οὐxo εἰµίviix3p ἄξιοςanmpn . v.9 πορεύοµαιvdpn2p οὖνc ἐπίp ὁdafp
nafp dgfp ngfp c rcamp xo vsaa2p
διέξοδος ὁ ὁδός καί ὅσος ἄν εὑρίσκω καλέωvdaa2p εἰςp ὁdamp γάµοςnamp .
v.10 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp δοῦλοςnnmp ἐκεῖνοςrdnmp εἰςp ὁdafp ὁδόςnafp συνάγωviaa3p
πᾶςaampn ὅσοςrcamp εὑρίσκωviaa3p πονηρόςaampn τέxo καίc ἀγαθόςaampn καίc πίµπληµιviap3s ὁdnms
γάµοςnnms ἀνάκειµαιvppngmp . v.11 εἰσέρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms βασιλεύςnnms θεάοµαιvnad
damp vppnamp viaa3s
ὁ ἀνάκειµαι ὁράω ἐκεῖbo ἄνθρωποςnams οὐxo ἐνδύωvpxmams ἔνδυµαnans
γάµοςngms . v.12 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἑταῖροςnvms πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa2s ὧδεbo µήxo
ἔχωvppanms ἔνδυµαnans γάµοςngms ὁdnms δέc φιµόωviap3s . v.13 τότεbo λέγωviaa3s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁddmp διάκονοςndmp δέωvpaanmp αὐτόςrpgms πούςnamp καίc χείρnafp αἴρωvdaa2p
αὐτόςrpams καίc ἐκβάλλωvdaa2p εἰςp ὁdans σκότοςnans ὁdans ἐξώτεροςaansn ἐκεῖbo εἰµίvifx3s
ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp . v.14 πολύςanmpn γάρc
vipx3p anmpn anmpn c anmpn
εἰµί κλητός ὀλίγος δέ ἐκλεκτός . v.15 τότε πορεύοµαιvpaonmp ὁdnmp
bo
Φαρισαῖοςnnmp συµβούλιονnans λαµβάνωviaa3p ὅπωςbo αὐτόςrpams παγιδεύωvsaa3p ἐνp λόγοςndms .

v.16 καίc ἀποστέλλωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgmp µετάp ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp
λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms οἶδαvixa1p ὅτιc ἀληθήςanmsn εἰµίvipx2s καίc ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms
θεόςngms ἐνp ἀλήθειαndfs διδάσκωvipa2s καίc οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s περίp οὐδείςagmsn οὐxo γάρc
βλέπωvipa2s εἰςp πρόσωπονnans ἄνθρωποςngmp . v.17 λέγωvdaa2s οὖνc ἐγώrpd-p τίςrqans σύrpd-s
δοκέωvipa3s ἔξεστιvipq3s δίδωµιvnaa κῆνσοςnams Καῖσαρndms ἤxo οὐxo . v.18 γινώσκωvpaanms
c dnms nnms dafs nafs rpgmp viaa3s rqans
δέ ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ πονηρία αὐτός λέγω τίς ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p
ὑποκριτήςnvmp .
τοῦ κήνσου οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον. καὶ λέγει 20
αὐτοῖς Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή. λέγουσιν αὐτῷ 21
Καίσαρος τότε λέγει αὐτοῖς ᾿Απόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καί-

σαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. καὶ ἀκούσαντες ἐθαύµασαν 22
καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον. ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ προσῆλ- 23
θον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι [οἵ] λέγοντες µὴ εἶναι ἀνάστασιν καὶ

ἐπηρώτησαν αὐτὸν. λέγοντες ∆ιδάσκαλε Μωσῆς εἶπεν ᾿Εάν 24
τις ἀποθάνῃ µὴ ἔχων τέκνα ἐπιγαµβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ

τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἀναστήσει σπέρµα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ.
ἦσαν δὲ παρ ἡµῖν ἑπτὰ ἀδελφοί, καὶ ὁ πρῶτος γάµησας ἐτε- 25
λεύτησεν καὶ µὴ ἔχων σπέρµα ἀφῆκεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ

ἀδελφῷ αὐτοῦ, ὁµοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος ἕως τῶν 26
ἑπτά. ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν καὶ ἡ γυνή. ἐν τῇ οὖν 27, 28
ἀναστάσει τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται γυνή πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν,
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πλανᾶσθε µὴ εἰδότες 29
τὰς γραφὰς µηδὲ τὴν δύναµιν τοῦ θεοῦ, ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει 30
οὔτε γαµοῦσιν οὔτε ἐκγαµίζονται, ἀλλ ὡς ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ

ἐν οὐρανῷ εἰσιν. περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ 31
ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑµῖν ὑπὸ τοῦ θεοῦ λέγοντος. ᾿Εγώ εἰµι ὁ 32
θεὸς ᾿Αβραὰµ καὶ ὁ θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ θεὸς ᾿Ιακώβ οὐκ ἔστιν
v.19 ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἐγώrpd-s ὁdans νόµισµαnans ὁdgms κῆνσοςngms ὁdnmp δέc προσφέρωviaa3p
αὐτόςrpdms δηνάριονnans . v.20 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqgms ὁdnfs εἰκώνnnfs οὗτοςrdnfs
καίc ὁdnfs ἐπιγραφήnnfs . v.21 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms Καῖσαρngms τότεbo λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἀποδίδωµιvdaa2p οὖνc ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms
ὁddms θεόςndms . v.22 καίc ἀκούωvpaanmp θαυµάζωviaa3p καίc ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams
ἀπέρχοµαιviaa3p . v.23 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs προσέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms
Σαδδουκαῖοςnnmp ὁdnmp λέγωvppanmp µήxo εἰµίvnpx ἀνάστασιςnafs καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams .
v.24 λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms λέγωviaa3s ἐάνqo τι-σρινµσ ἀποθνῄσκωvsaa3s
µήxo ἔχωvppanms τέκνονnanp ἐπιγαµβρεύωvifa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ὁdafs γυνήnafs
αὐτόςrpgms καίc ἀνίστηµιvifa3s σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms . v.25 εἰµίviix3p
δέc παράp ἐγώrpd-p ἑπτάtn ἀδελφόςnnmp καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn γαµέωvpaanms τελευτάωviaa3s
καίc µήxo ἔχωvppanms σπέρµαnans ἀφίηµιviaa3s ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms ὁddms ἀδελφόςndms
αὐτόςrpgms . v.26 ὁµοίωςbo καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἕωςc ὁdgmp
tn
ἑπτά . v.27 ὕστεροςbo δέc πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs . v.28 ἐνp
ὁddfs οὖνc ἀνάστασιςndfs τίςrqgms ὁdgmp ἑπτάtn εἰµίvifx3s γυνήnnfs πᾶςanmpn γάρc ἔχωviaa3p
αὐτόςrpafs . v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πλανάωvdpp2p
µήxo οἶδαvpxanmp ὁdafp γραφήnafp µηδέc ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgms θεόςngms . v.30 ἐνp γάρc
ὁddfs ἀνάστασιςndfs οὔτεc γαµέωvipa3p οὔτεc γαµίζωvipp3p ἀλλάc ὡςbo ἄγγελοςnnmp ὁdgms θεόςngms
ἐνp οὐρανόςndms εἰµίvipx3p . v.31 περίp δέc ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgmp νεκρόςagmpn οὐxo
ἀναγινώσκωviaa2p ὁdans λέγωvpapans σύrpd-p ὑπόp ὁdgms θεόςngms λέγωvppagns .
33 ὁ θεὸς Θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων. καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι

34 ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκού-
σαντες ὅτι ἐφίµωσεν τοὺς Σαδδουκαίους συνήχθησαν ἐπὶ τὸ
35 αὐτό. καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν νοµικὸς πειράζων αὐτόν
36, 37 καὶ λέγων. ∆ιδάσκαλε ποία ἐντολὴ µεγάλη ἐν τῷ νόµῳ. ὁ δὲ
᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ ᾿Αγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλῃ καρ-
38 δίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου, αὕτη
39 ἐστὶν πρώτη καὶ µεγάλη ἐντολή. δευτέρα δὲ ὁµοία αὐτῇ ᾿Α-
40 γαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν
41 ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόµος καὶ οἱ προφῆται κρέµανται. Συνηγµέ-
42 νων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς. λέγων
Τί ὑµῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ τίνος υἱός ἐστιν λέγουσιν αὐτῷ
43 Τοῦ ∆αυίδ. λέγει αὐτοῖς Πῶς οὖν ∆αυὶδ ἐν πνεύµατι κύριον
44 αὐτὸν καλεῖ λέγων. Εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυρίῳ µου, Κάθου ἐκ
δεξιῶν µου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν
45 σου. εἰ οὖν ∆αυὶδ καλεῖ αὐτὸν κύριον πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν.
46 καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο αὐτῷ ἀποκριθῆναι λόγον οὐδὲ ἐτόλµησέν
τις ἀπ ἐκείνης τῆς ἡµέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.
23 Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐ-
v.32 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms
θεόςnnms ᾿Ιακώβtp οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms θεόςnnms νεκρόςagmpn ἀλλάc ζάωvppagmp .
v.33 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἐκπλήσσωviip3p ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms .
v.34 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp ἀκούωvpaanmp ὅτιc φιµόωviaa3s ὁdamp Σαδδουκαῖοςnamp
συνάγωviap3p ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans . v.35 καίc ἐπερωτάωviaa3s εἷςnnms ἐκp αὐτόςrpgmp
νοµικόςanmsn πειράζωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms . v.36 διδάσκαλοςnvms ποῖοςrqnfs
nnfs anfsn p ddms ndms dnms
ἐντολή µέγας ἐν ὁ νόµος . v.37 ὁ δέ ᾿Ιησοῦςnnms φηµίviix3s αὐτόςrpdms
c
ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s ἐνp ὅλοςadfsn καρδίαndfs σύrpg-s καίc ἐνp
ὅλοςadfsn ψυχήndfs σύrpg-s καίc ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs διάνοιαndfs σύrpg-s . v.38 οὗτοςrdnfs
εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn καίc µέγαςanfsn ἐντολήnnfs . v.39 δεύτεροςanfsn δέc ὅµοιοςanfsn
αὐτόςrpdfs ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams . v.40 ἐνp οὗτοςrddfp ὁddfp
ndfp ndfp anmsn dnms nnms c dnmp
δύο ἐντολή ὅλος ὁ νόµος καί ὁ προφήτηςnnmp κρεµάννυµιvipp3p .
v.41 συνάγωvpxpgmp δέc ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms .
v.42 λέγωvppanms τίςrqnns σύrpd-p δοκέωvipa3s περίp ὁdgms Χριστόςngms τίςrqgms υἱόςnnms εἰµίvipx3s
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdgms ∆αυίδtp . v.43 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp πῶςbo οὖνc ∆αυίδtp ἐνp
πνεῦµαndns κύριοςnams αὐτόςrpams καλέωvipa3s λέγωvppanms . v.44 λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms
ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp
ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.45 εἰqo οὖνc ∆αυίδtp καλέωvipa3s
αὐτόςrpams κύριοςnams πῶςbo υἱόςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.46 καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s
αὐτόςrpdms ἀποκρίνοµαιvnao λόγοςnams οὐδέbo τολµάωviaa3s τι-σρινµσ ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs ὁdgfs
ἡµέραngfs ἐπερωτάωvnaa αὐτόςrpams οὐκέτιbo .
τοῦ. λέγων ᾿Επὶ τῆς Μωσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραµµα- 2
τεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι. πάντα οὖν ὅσα ἐὰν εἴπωσιν ὑµῖν τηρεῖν 3
τηρεῖτε καὶ ποιεῖτε, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν µὴ ποιεῖτε, λέγου-

σιν γὰρ καὶ οὐ ποιοῦσιν. δεσµεύουσιν γὰρ φορτία βαρέα καὶ 4
δυσβάστακτα καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤµους τῶν ἀνθρώπων

τῷ δὲ δακτύλῳ αὐτῶν οὐ θέλουσιν κινῆσαι αὐτά. πάντα δὲ 5
τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις,

πλατύνουσιν δὲ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ µεγαλύνουσιν τὰ
κράσπεδα τῶν ἱµατίων αὐτῶν. φιλοῦσιν τὲ τὴν πρωτοκλισίαν 6
ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς.

καὶ τοὺς ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν 7
ἀνθρώπων ῾Ραββί ῾Ραββί, ὑµεῖς δὲ µὴ κληθῆτε ῾Ραββί, εἷς γάρ 8
ἐστιν ὑµῶν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστὸς, πάντες δὲ ὑµεῖς ἀδελ-

φοί ἐστε. καὶ πατέρα µὴ καλέσητε ὑµῶν ἐπὶ τῆς γῆς εἷς γάρ 9
ἐστιν ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. µηδὲ κληθῆτε καθη- 10
γηταί εἷς γὰρ ὑµῶν ἐστιν ὁ καθηγητὴς ὁ Χριστός. ὁ δὲ µείζων 11
ὑµῶν ἔσται ὑµῶν διάκονος. ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινω- 12
θήσεται καὶ ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. Οὐαὶ ὑµῖν 13
γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν

τῶν οὐρανῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὑµεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρ-
23. v.1 τότεbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λαλέωviaa3s ὁddmp ὄχλοςndmp καίc ὁddmp µαθητήςndmp
αὐτόςrpgms . v.2 λέγωvppanms ἐπίp ὁdgfs Μωϋσῆςngms καθέδραngfs καθίζωviaa3p ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp . v.3 πᾶςaanpn οὖνc ὅσοςrcanp ἐάνqo λέγωvsaa3p
σύrpd-p τηρέωvnpa τηρέωvdpa2p καίc ποιέωvdpa2p κατάp δέc ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp µήxo
ποιέωvdpa2p λέγωvipa3p γάρc καίc οὐxo ποιέωvipa3p . v.4 δεσµεύωvipa3p γάρc φορτίονnanp
βαρύςaanpn καίc δυσβάστακτοςaanpn καίc ἐπιτίθηµιvipa3p ἐπίp ὁdamp ὦµοςnamp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
ὁddms δέc δάκτυλοςndms αὐτόςrpgmp οὐxo θέλωvipa3p κινέωvnaa αὐτόςrpanp . v.5 πᾶςaanpn
c danp nanp rpgmp vipa3p p dans vnap ddmp
δέ ὁ ἔργον αὐτός ποιέω πρός ὁ θεάοµαι ὁ ἄνθρωποςndmp
πλατύνωvipa3p δέc ὁdanp φυλακτήριονnanp αὐτόςrpgmp καίc µεγαλύνωvipa3p ὁdanp κράσπεδονnanp
ὁdgnp ἱµάτιονngnp αὐτόςrpgmp . v.6 φιλέωvipa3p τέxo ὁdafs πρωτοκλισίαnafs ἐνp ὁddnp δεῖπνονndnp
καίc ὁdafp πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp . v.7 καίc ὁdamp ἀσπασµόςnamp ἐνp
ddfp ndfp c vnpp p dgmp ngmp
ὁ ἀγορά καί καλέω ὑπό ὁ ἄνθρωπος ῥαββίth ῥαββίth . v.8 σύrpn-p
δέc µήxo καλέωvsap2p ῥαββίth εἷςnnms γάρc εἰµίvipx3s σύrpg-p ὁdnms καθηγητήςnnms ὁdnms
Χριστόςnnms πᾶςanmpn δέc σύrpn-p ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx2p . v.9 καίc πατήρnams µήxo καλέωvsaa2p
σύrpg-p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἷςnnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp
οὐρανόςndmp . v.10 µηδέc καλέωvsap2p καθηγητήςnnmp εἷςnnms γάρc σύrpg-p εἰµίvipx3s ὁdnms
καθηγητήςnnms ὁdnms Χριστόςnnms . v.11 ὁdnms δέc µέγαςanmsc σύrpg-p εἰµίvifx3s σύrpg-p
διάκονοςnnms . v.12 ὅστιςrrnms δέc ὑψόωvifa3s ἑαυτοῦrxams ταπεινόωvifp3s καίc ὅστιςrrnms
ταπεινόωvifa3s ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s .
14 χεσθε οὐδὲ τοὺς εἰσερχοµένους ἀφίετε εἰσελθεῖν. Οὐαὶ δέ

ὑµῖν, γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κατεσθίετε τὰς
οἰκίας τῶν χηρῶν, καὶ προφάσει µακρὰ προσευχόµενοι, διὰ
15 τοῦτο λήψεσθε περισσότερον κρίµα. Οὐαὶ ὑµῖν γραµµατεῖς
καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί ὅτι περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν
ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον καὶ ὅταν γένηται ποιεῖτε αὐτὸν
16 υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑµῶν. Οὐαὶ ὑµῖν ὁδηγοὶ τυφλοὶ οἱ
λέγοντες ῝Ος ἂν ὀµόσῃ ἐν τῷ ναῷ οὐδέν ἐστιν, ὃς δ ἂν ὀµόσῃ
17 ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ ὀφείλει. µωροὶ καὶ τυφλοί τίς γὰρ µεί-
18 ζων ἐστίν ὁ χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάζων τὸν χρυσόν. καί ῝Ος
ἐὰν ὀµόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ οὐδέν ἐστιν, ὃς δ ἂν ὀµόσῃ ἐν τῷ
19 δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ ὀφείλει. µωροὶ καὶ τυφλοί τί γὰρ µεῖ-
20 ζον τὸ δῶρον ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον. ὁ οὖν
ὀµόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀµνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πάσιν τοῖς
21 ἐπάνω αὐτοῦ, καὶ ὁ ὀµόσας ἐν τῷ ναῷ ὀµνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν
22 τῷ κατοικήσαντι αὐτόν. καὶ ὁ ὀµόσας ἐν τῷ οὐρανῷ ὀµνύει ἐν
23 τῷ θρόνῳ τοῦ θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθηµένῳ ἐπάνω αὐτοῦ. Οὐαὶ
ὑµῖν γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί ὅτι ἀποδεκατοῦτε
τὸ ἡδύοσµον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ κύµινον καὶ ἀφήκατε τὰ
βαρύτερα τοῦ νόµου τὴν κρίσιν καὶ τὸν ἔλεον καὶ τὴν πίστιν,
v.13 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc κλείωvipa2p
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgmp οὐρανόςngmp ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp σύrpn-p γάρc οὐxo
εἰσέρχοµαιvipn2p οὐδέbo ὁdamp εἰσέρχοµαιvppnamp ἀφίηµιvipa2p εἰσέρχοµαιvnaa . v.14 οὐαίi
δέc σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc κατεσθίωvipa2p ὁdafp
οἰκίαnafp ὁdgfp χήραngfp καίc πρόφασιςndfs µακρόςaanpn προσεύχοµαιvppnnmp διάp οὗτοςrdans
λαµβάνωvifd2p περισσόςaansc κρίµαnans . v.15 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp
nvmp c vipa2p dafs
ὑποκριτής ὅτι περιάγω ὁ θάλασσαnafs καίc ὁdafs ξηρόςnafs ποιέωvnaa εἷςnams
προσήλυτοςnams καίc ὅτανc γίνοµαιvsad3s ποιέωvipa2p αὐτόςrpams υἱόςnams γέενναngfs διπλοῦςaamsc
σύrpg-p . v.16 οὐαίi σύrpd-p ὁδηγόςnvmp τυφλόςavmpn ὁdnmp λέγωvppanmp ὅςrrnms ἄνxo ὀµνύωvsaa3s
ἐνp ὁddms ναόςndms οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms δέc ἄνxo ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddms χρυσόςndms ὁdgms
ναόςngms ὀφείλωvipa3s . v.17 µωρόςavmpn καίc τυφλόςavmpn τίςrqnms γάρc µέγαςanmsc εἰµίvipx3s
dnms nnms xo dnms
ὁ χρυσός ἤ ὁ ναόςnnms ὁdnms ἁγιάζωvppanms ὁdams χρυσόςnams . v.18 καίc
ὅςrrnms ἐάνqo ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddns θυσιαστήριονndns οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms δέc ἄνxo
ὀµνύωvsaa3s ἐνp ὁddns δῶρονndns ὁddns ἐπάνωbo αὐτόςrpgns ὀφείλωvipa3s . v.19 µωρόςavmpn
καίc τυφλόςavmpn τίςrqnns γάρc µέγαςannsc ὁdnns δῶρονnnns ἤxo ὁdnns θυσιαστήριονnnns ὁdnns
ἁγιάζωvppanns ὁdans δῶρονnans . v.20 ὁdnms οὖνc ὀµνύωvpaanms ἐνp ὁddns θυσιαστήριονndns
vipa3s p rpdns
ὀµνύω ἐν αὐτός καί ἐν πᾶςadnpn ὁddnp ἐπάνωbo αὐτόςrpgns .
c p
v.21 καίc ὁdnms
ὀµνύωvpaanms ἐνp ὁddms ναόςndms ὀµνύωvipa3s ἐνp αὐτόςrpdms καίc ἐνp ὁddms κατοικέωvpaadms
αὐτόςrpams . v.22 καίc ὁdnms ὀµνύωvpaanms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ὀµνύωvipa3s ἐνp ὁddms
θρόνοςndms ὁdgms θεόςngms καίc ἐνp ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπάνωbo αὐτόςrpgms .
ταῦτα ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα µὴ ἀφιέναι. ὁδηγοὶ τυφλοί οἱ 24
διϋλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν δὲ κάµηλον καταπίνοντες. Οὐαὶ 25
ὑµῖν γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί ὅτι καθαρίζετε τὸ

ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος ἔσωθεν δὲ γέµουσιν
ἐξ ἁρπαγῆς καὶ ἀδικίας. Φαρισαῖε τυφλέ καθάρισον πρῶτον 26
τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ τὸ

ἐκτὸς αὐτῶν καθαρόν. Οὐαὶ ὑµῖν γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι 27
ὑποκριταί ὅτι παροµοιάζετε τάφοις κεκονιαµένοις οἵτινες ἔξω-

θεν µὲν φαίνονται ὡραῖοι ἔσωθεν δὲ γέµουσιν ὀστέων νεκρῶν
καὶ πάσης ἀκαθαρσίας. οὕτως καὶ ὑµεῖς ἔξωθεν µὲν φαίνε- 28
σθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι ἔσωθεν δέ µεστοὶ ἐστε ὑποκρίσεως

καὶ ἀνοµίας. Οὐαὶ ὑµῖν γραµµατεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκρι- 29
ταί ὅτι οἰκοδοµεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσµεῖτε

τὰ µνηµεῖα τῶν δικαίων. καὶ λέγετε Εἰ ἤµεν ἐν ταῖς ἡµέ- 30
ραις τῶν πατέρων ἡµῶν οὐκ ἂν ἤµεν κοινωνοὶ αὐτῶν ἐν τῷ

αἵµατι τῶν προφητῶν. ὥστε µαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε 31
τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας. καὶ ὑµεῖς πληρώσατε τὸ 32
µέτρον τῶν πατέρων ὑµῶν. ὄφεις γεννήµατα ἐχιδνῶν πῶς 33
φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης. διὰ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ 34
ἀποστέλλω πρὸς ὑµᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραµµατεῖς,

v.23 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc ἀποδεκατόωvipa2p
ὁdans ἡδύοσµονnans καίc ὁdans ἄνηθονnans καίc ὁdans κύµινονnans καίc ἀφίηµιviaa2p ὁdanp
βαρύςaanpc ὁdgms νόµοςngms ὁdafs κρίσιςnafs καίc ὁdams ἔλεοςnams καίc ὁdafs πίστιςnafs οὗτοςrdanp
δεῖviiq3s ποιέωvnaa κἀκεῖνοςrdnnp µήxo ἀφίηµιvnpa . v.24 ὁδηγόςnvmp τυφλόςavmpn ὁdnmp
vppanmp dams nams dafs c nams
διϋλίζω ὁ κώνωψ ὁ δέ κάµηλος καταπίνωvppanmp . v.25 οὐαίi σύrpd-p
γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc καθαρίζωvipa2p ὁdans ἔξωθενbo ὁdgns
ποτήριονngns καίc ὁdgfs παροψίςngfs ἔσωθενbo δέc γέµωvipa3p ἐκp ἁρπαγήngfs καίc ἀδικίαngfs .
v.26 Φαρισαῖοςnvms τυφλόςavmsn καθαρίζωvdaa2s πρῶτοςbo ὁdans ἐντόςbo ὁdgns ποτήριονngns καίc
ὁdgfs παροψίςngfs ἵναc γίνοµαιvsad3s καίc ὁdnns ἐκτόςbo αὐτόςrpgmp καθαρόςannsn . v.27 οὐαίi
σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc παροµοιάζωvipa2p τάφοςndmp
κονιάωvpxpdmp ὅστιςrrnmp ἔξωθενbo µένxo φαίνωvipe3p ὡραῖοςanmpn ἔσωθενbo δέc γέµωvipa3p
ὀστέονngnp νεκρόςagmpn καίc πᾶςagfsn ἀκαθαρσίαngfs . v.28 οὕτωbo καίc σύrpn-p ἔξωθενbo µένxo
φαίνωvipp2p ὁddmp ἄνθρωποςndmp δίκαιοςanmpn ἔσωθενbo δέc µεστόςanmpn εἰµίvipx2p ὑπόκρισιςngfs
καίc ἀνοµίαngfs . v.29 οὐαίi σύrpd-p γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc
οἰκοδοµέωvipa2p ὁdamp τάφοςnamp ὁdgmp προφήτηςngmp καίc κοσµέωvipa2p ὁdanp µνηµεῖονnanp
ὁdgmp δίκαιοςagmpn . v.30 καίc λέγωvipa2p εἰqo εἰµίviix1p ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgmp πατήρngmp
ἐγώrpg-p οὐxo ἄνxo εἰµίviix1p κοινωνόςanmpn αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddns αἷµαndns ὁdgmp προφήτηςngmp .
v.31 ὥστεc µαρτυρέωvipa2p ἑαυτοῦrxdmp ὅτιc υἱόςnnmp εἰµίvipx2p ὁdgmp φονεύωvpaagmp ὁdamp
προφήτηςnamp . v.32 καίc σύrpn-p πληρόωvdaa2p ὁdans µέτρονnans ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-p .
v.33 ὄφιςnvmp γέννηµαnvnp ἔχιδναngfp πῶςbo φεύγωvsaa2p ἀπόp ὁdgfs κρίσιςngfs ὁdgfs γέενναngfs .
καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε καὶ ἐξ αὐτῶν µαστι-

γώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑµῶν καὶ διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς
35 πόλιν, ὅπως ἔλθῃ ἐφ ὑµᾶς πᾶν αἷµα δίκαιον ἐκχυνόµενον
ἐπὶ τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ αἵµατος ῞Αβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵµα-
τος Ζαχαρίου υἱοῦ Βαραχίου ὃν ἐφονεύσατε µεταξὺ τοῦ ναοῦ
36 καὶ τοῦ θυσιαστηρίου. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἥξει πάντα ταῦτα
37 ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην. ᾿Ιερουσαλὴµ ᾿Ιερουσαλήµ ἡ ἀποκτέ-
νουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλµένους
πρὸς αὐτήν ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου ὃν
τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας
38 καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰδοὺ ἀφίεται ὑµῖν ὁ οἶκος ὑµῶν ἔρη-
39 µος. λέγω γὰρ ὑµῖν οὐ µή µε ἴδητε ἀπ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε
Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι κυρίου.
24 Καὶ ἐξελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπορεύετο ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ καὶ προ-
σῆλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτῷ τὰς οἰκοδοµὰς τοῦ
2 ἱεροῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐ βλέπετε πάντα ταῦτα
ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐ µὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον ὃς οὐ κατα-
3 λυθήσεται. Καθηµένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ ῎Ορους τῶν ᾿Ελαιῶν
προσῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ κατ ἰδίαν λέγοντες Εἰπὲ ἡµῖν πότε
ταῦτα ἔσται καὶ τί τὸ σηµεῖον τῆς σῆς παρουσίας καὶ τῆς συν-
v.34 διάp οὗτοςrdans ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s πρόςp σύrpa-p προφήτηςnamp καίc
σοφόςaampn καίc γραµµατεύςnamp καίc ἐκp αὐτόςrpgmp ἀποκτείνωvifa2p καίc σταυρόωvifa2p καίc
ἐκp αὐτόςrpgmp µαστιγόωvifa2p ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp σύrpg-p καίc διώκωvifa2p ἀπόp πόλιςngfs
εἰςp πόλιςnafs . v.35 ὅπωςbo ἔρχοµαιvsaa3s ἐπίp σύrpa-p πᾶςannsn αἷµαnnns δίκαιοςannsn
vpppnns
ἐκχέω ἐπί ὁdgfs γῆngfs ἀπόp ὁdgns αἷµαngns ῞Αβελtp ὁdgms δίκαιοςagmsn ἕωςc ὁdgns
p
αἷµαngns Ζαχαρίαςngms υἱόςngms Βαραχίαςngms ὅςrrams φονεύωviaa2p µεταξύbo ὁdgms ναόςngms καίc
ὁdgns θυσιαστήριονngns . v.36 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἥκωvifa3s πᾶςannpn οὗτοςrdnnp
ἐπίp ὁdafs γενεάnafs οὗτοςrdafs . v.37 ᾿Ιερουσαλήµtp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs ἀποκτείνωvppanfs
damp namp c vppanfs damp
ὁ προφήτης καί λιθοβολέω ὁ ἀποστέλλωvpxpamp πρόςp αὐτόςrpafs ποσάκιςbo
θέλωviaa1s ἐπισυνάγωvnaa ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ὅςrrams τρόποςnams ἐπισυνάγωvipa3s ὄρνιςnnms
ὁdanp νοσσίονnanp ἑαυτοῦrxgfs ὑπόp ὁdafp πτέρυξnafp καίc οὐxo θέλωviaa2p . v.38 ἰδούvdaa2s
ἀφίηµιvipp3s σύrpd-p ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-p ἔρηµοςanmsn . v.39 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p οὐxo
µήxo ἐγώrpa-s ὁράωvsaa2p ἀπόp ἄρτιbo ἕωςc ἄνxo λέγωvsaa2p εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms . 24. v.1 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιviin3s
ἀπόp ὁdgns ἱερόνngns καίc προσέρχοµαιviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐπιδείκνυµιvnaa
αὐτόςrpdms ὁdafp οἰκοδοµήnafp ὁdgns ἱερόνngns . v.2 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
οὐxo βλέπωvdpa2p πᾶςaanpn οὗτοςrdanp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo ἀφίηµιvsap3s ὧδεbo
λίθοςnnms ἐπίp λίθοςnams ὅςrrnms οὐxo καταλύωvifp3s .
τελείας τοῦ αἰῶνος. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 4
Βλέπετε µή τις ὑµᾶς πλανήσῃ, πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ 5
ὀνόµατί µου λέγοντες ᾿Εγώ εἰµι ὁ Χριστός καὶ πολλοὺς πλα-

νήσουσιν. µελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέµους καὶ ἀκοὰς πολέ- 6
µων, ὁρᾶτε µὴ θροεῖσθε, δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι ἀλλ οὔπω

ἐστὶν τὸ τέλος. ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλεία 7
ἐπὶ βασιλείαν καὶ ἔσονται λιµοὶ καὶ λοιµοί καὶ σεισµοὶ κατὰ
τόπους, πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων. τότε παραδώσουσιν 8, 9
ὑµᾶς εἰς θλῖψιν καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑµᾶς καὶ ἔσεσθε µισού-

µενοι ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν διὰ τὸ ὄνοµά µου. καὶ τότε 10
σκανδαλισθήσονται πολλοὶ καὶ ἀλλήλους παραδώσουσιν καὶ

µισήσουσιν ἀλλήλους, καὶ πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθή- 11
σονται καὶ πλανήσουσιν πολλούς, καὶ διὰ τὸ πληθυνθῆναι 12
τὴν ἀνοµίαν ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν. ὁ δὲ ὑποµεί- 13
νας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται. καὶ κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ 14
εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουµένῃ εἰς µαρτύριον

πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος. ῞Οταν οὖν ἴδητε 15
τὸ βδέλυγµα τῆς ἐρηµώσεως τὸ ῥηθὲν διὰ ∆ανιὴλ τοῦ προφή-

του ἑστὼς ἐν τόπῳ ἁγίῳ ὁ ἀναγινώσκων νοείτω. τότε οἱ ἐν 16
v.3 κάθηµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgns ὄροςngns ὁdgfp ἐλαίαngfp προσέρχοµαιviaa3p
αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp κατάp ἴδιοςaafsn λέγωvppanmp λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p πότεxo οὗτοςrdnnp
εἰµίvifx3s καίc τίςrqans ὁdnns σηµεῖονnnns ὁdgfs σόςrsgfs παρουσίαngfs καίc ὁdgfs συντέλειαngfs ὁdgms
αἰώνngms . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp βλέπωvdpa2p
µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p πλανάωvsaa3s . v.5 πολύςanmpn γάρc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns
ἐγώrpg-s λέγωvppanmp ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms Χριστόςnnms καίc πολύςaampn πλανάωvifa3p .
v.6 µέλλωvifa2p δέc ἀκούωvnpa πόλεµοςnamp καίc ἀκοήnafp πόλεµοςngmp ὁράωvdpa2p µήxo
θροέωvdpp2p δεῖvipq3s γάρc πᾶςaanpn γίνοµαιvnad ἀλλάc οὔπωbo εἰµίvipx3s ὁdnns τέλοςnnns .
v.7 ἐγείρωvifp3s γάρc ἔθνοςnnns ἐπίp ἔθνοςnans καίc βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs καίc εἰµίvifx3p
λιµόςnnmp καίc λοιµόςnnmp καίc σεισµόςnnmp κατάp τόποςnamp . v.8 πᾶςannpn δέc οὗτοςrdnnp
nnfs ngfp bo vifa3p rpa-p
ἀρχή ὠδίν . v.9 τότε παραδίδωµι σύ εἰς θλῖψιςnafs καίc ἀποκτείνωvifa3p
p
σύrpa-p καίc εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp ὑπόp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔθνοςngnp διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s .
v.10 καίc τότεbo σκανδαλίζωvifp3p πολύςanmpn καίc ἀλλήλωνreamp παραδίδωµιvifa3p καίc µισέωvifa3p
ἀλλήλωνreamp . v.11 καίc πολύςanmpn ψευδοπροφήτηςnnmp ἐγείρωvifp3p καίc πλανάωvifa3p
πολύςaampn . v.12 καίc διάp ὁdans πληθύνωvnap ὁdafs ἀνοµίαnafs ψύχωvifp3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs
ὁdgmp πολύςagmpn . v.13 ὁdnms δέc ὑποµένωvpaanms εἰςp τέλοςnans οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s .
v.14 καίc κηρύσσωvifp3s οὗτοςrdnns ὁdnns εὐαγγέλιονnnns ὁdgfs βασιλείαngfs ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs
οἰκουµένηndfs εἰςp µαρτύριονnans πᾶςadnpn ὁddnp ἔθνοςndnp καίc τότεbo ἥκωvifa3s ὁdnns τέλοςnnns .
v.15 ὅτανc οὖνc ὁράωvsaa2p ὁdans βδέλυγµαnans ὁdgfs ἐρήµωσιςngfs ὁdans λέγωvpapans διάp ∆ανιήλtp
ὁdgms προφήτηςngms ἵστηµιvpxanms ἐνp τόποςndms ἅγιοςadmsn ὁdnms ἀναγινώσκωvppanms νοέωvdpa3s .
17 τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπί τὰ ὄρη. ὁ ἐπὶ τοῦ δώµατος µὴ

18 καταβαινέτω ἆραι τὰ ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ. καὶ ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ
19 µὴ ἐπιστρεψάτω ὀπίσω ἆραι τὰ ἱµάτια αὐτοῦ. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν
γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέ-
20 ραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα µὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑµῶν χειµῶνος
21 µηδὲ σαββάτῳ. ἔσται γὰρ τότε θλῖψις µεγάλη οἵα οὐ γέγο-
22 νεν ἀπ ἀρχῆς κόσµου ἕως τοῦ νῦν οὐδ οὐ µὴ γένηται. καὶ
εἰ µὴ ἐκολοβώθησαν αἱ ἡµέραι ἐκεῖναι οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα
σάρξ, διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡµέραι ἐκεῖ-
23 ναι. τότε ἐάν τις ὑµῖν εἴπῃ ᾿Ιδοὺ ὧδε ὁ Χριστός ἤ Ωδε µὴ
24 πιστεύσητε, ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπρο-
φῆται καὶ δώσουσιν σηµεῖα µεγάλα καὶ τέρατα ὥστε πλανῆσαι
25, 26 εἰ δυνατόν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς, ἰδοὺ προείρηκα ὑµῖν. ἐὰν
οὖν εἴπωσιν ὑµῖν ᾿Ιδοὺ ἐν τῇ ἐρήµῳ ἐστίν µὴ ἐξέλθητε, ᾿Ιδοὺ
27 ἐν τοῖς ταµείοις µὴ πιστεύσητε, ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐ-
ξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ φαίνεται ἕως δυσµῶν οὕτως ἔσται
28 [καὶ] ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ὅπου γὰρ ἐὰν ᾖ τὸ
29 πτῶµα ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί. Εὐθέως δὲ µετὰ τὴν θλῖ-
ψιν τῶν ἡµερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται καὶ ἡ σελήνη
οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς καὶ οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἀπὸ τοῦ
v.16 τότεbo ὁdnmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs φεύγωvdpa3p ἐπίp ὁdanp ὄροςnanp . v.17 ὁdnms ἐπίp
dgns ngns xo vdpa3s vnaa danp p dgfs ngfs rpgms
ὁ δῶµα µή καταβαίνω αἴρω ὁ ἐκ ὁ οἰκία αὐτός . v.18 καίc
ὁdnms ἐνp ὁddms ἀγρόςndms µήxo ἐπιστρέφωvdaa3s ὀπίσωbo αἴρωvnaa ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms .
v.19 οὐαίi δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfp καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp
ἡµέραndfp . v.20 προσεύχοµαιvdpn2p δέc ἵναc µήxo γίνοµαιvsad3s ὁdnfs φυγήnnfs σύrpg-p
χειµώνngms µηδέc σάββατονndns . v.21 εἰµίvifx3s γάρc τότεbo θλῖψιςnnfs µέγαςanfsn οἷοςrrnfs
xo vixa3s p ngfs
οὐ γίνοµαι ἀπό ἀρχή κόσµοςngms ἕωςc ὁdgms νῦνbo οὐδέbo οὐxo µήxo γίνοµαιvsad3s .
v.22 καίc εἰqo µήxo κολοβόωviap3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp οὐxo ἄνxo σῴζωviap3s πᾶςanfsn
σάρξnnfs διάp δέc ὁdamp ἐκλεκτόςaampn κολοβόωvifp3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp . v.23 τότεbo
ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s ἰδούvdaa2s ὧδεbo ὁdnms Χριστόςnnms ἤxo ὧδεbo µήxo
πιστεύωvsaa2p . v.24 ἐγείρωvifp3p γάρc ψευδόχριστοςnnmp καίc ψευδοπροφήτηςnnmp καίc
δίδωµιvifa3p σηµεῖονnanp µέγαςaanpn καίc τέραςnanp ὥστεc πλανάωvnaa εἰqo δυνατόςannsn καίc ὁdamp
ἐκλεκτόςaampn . v.25 ἰδούvdaa2s προλέγωvixa1s σύrpd-p . v.26 ἐάνqo οὖνc λέγωvsaa3p σύrpd-p
ἰδούvdaa2s ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn εἰµίvipx3s µήxo ἐξέρχοµαιvsaa2p ἰδούvdaa2s ἐνp ὁddnp ταµεῖονndnp
µήxo πιστεύωvsaa2p . v.27 ὥσπερbo γάρc ὁdnfs ἀστραπήnnfs ἐξέρχοµαιvipn3s ἀπόp ἀνατολήngfp
καίc φαίνωvipe3s ἕωςc δυσµήngfp οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms
ἄνθρωποςngms . v.28 ὅπουbo γάρc ἐάνqo εἰµίvspx3s ὁdnns πτῶµαnnns ἐκεῖbo συνάγωvifp3p ὁdnmp
ἀετόςnnmp .
οὐρανοῦ καὶ αἱ δυνάµεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. καὶ 30
τότε φανήσεται τὸ σηµεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐ-

ρανῷ καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐ-
ρανοῦ µετὰ δυνάµεως καὶ δόξης πολλῆς, καὶ ἀποστελεῖ τοὺς 31
ἀγγέλους αὐτοῦ µετὰ σάλπιγγος φωνῆς µεγάλης καὶ ἐπισυ-

νάξουσιν τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέµων ἀπ
ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν. ᾿Απὸ δὲ τῆς συκῆς µάθετε 32
τὴν παραβολήν, ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς

καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος, οὕτως καὶ 33
ὑµεῖς ὅταν ἴδητε ταῦτα πάντα γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ
θύραις. ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως 34
ἂν πάντα ταῦτα γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, 35
οἱ δὲ λόγοι µου οὐ µὴ παρέλθωσιν. Περὶ δὲ τῆς ἡµέρας ἐ- 36
κείνης καὶ ὥρας οὐδεὶς οἶδεν οὐδὲ οἱ ἄγγελοι τῶν οὐρανῶν εἰ

µὴ ὁ πατὴρ µου µόνος. ὥσπερ δὲ αἱ ἡµέραι τοῦ Νῶε οὕτως 37
ἔσται καὶ ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. ὥσπερ γὰρ 38
ἦσαν ἐν ταῖς ἡµέραις ταῖς πρὸ τοῦ κατακλυσµοῦ τρώγοντες

καὶ πίνοντες γαµοῦντες καὶ ἐκγαµίζοντες, ἄχρι ἧς ἡµέρας εἰ-
σῆλθεν Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν. καὶ οὐκ ἔγνωσαν ἕως ἦλθεν ὁ 39
v.29 εὐθέωςbo δέc µετάp ὁdafs θλῖψιςnafs ὁdgfp ἡµέραngfp ἐκεῖνοςrdgfp ὁdnms ἥλιοςnnms σκοτίζωvifp3s
καίc ὁdnfs σελήνηnnfs οὐxo δίδωµιvifa3s ὁdans φέγγοςnans αὐτόςrpgfs καίc ὁdnmp ἀστήρnnmp
πίπτωvifn3p ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms καίc ὁdnfp δύναµιςnnfp ὁdgmp οὐρανόςngmp σαλεύωvifp3p .
v.30 καίc τότεbo φαίνωvifp3s ὁdnns σηµεῖονnnns ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms καίc τότεbo κόπτωvifd3p πᾶςanfpn ὁdnfp φυλήnnfp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁράωvifd3p ὁdams
υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐπίp ὁdgfp νεφέληngfp ὁdgms οὐρανόςngms µετάp
δύναµιςngfs καίc δόξαngfs πολύςagfsn . v.31 καίc ἀποστέλλωvifa3s ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms
p ngfs ngfs agfsn
µετά σάλπιγξ φωνή µέγας καίc ἐπισυνάγωvifa3p ὁdamp ἐκλεκτόςaampn αὐτόςrpgms
ἐκp ὁdgmp τέσσαρεςngmp ἄνεµοςngmp ἀπόp ἄκρονngnp οὐρανόςngmp ἕωςc ἄκρονngnp αὐτόςrpgmp .
v.32 ἀπόp δέc ὁdgfs συκῆngfs µανθάνωvdaa2p ὁdafs παραβολήnafs ὅτανc ἤδηbo ὁdnms κλάδοςnnms
αὐτόςrpgfs γίνοµαιvsad3s ἁπαλόςanmsn καίc ὁdanp φύλλονnanp ἐκφύωvspa3s γινώσκωvipa2p ὅτιc
ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns . v.33 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc ὁράωvsaa2p οὗτοςrdanp πᾶςaanpn
γινώσκωvdpa2p ὅτιc ἐγγύςbo εἰµίvipx3s ἐπίp θύραndfp . v.34 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo
xo vsaa3s dnfs nnfs rdnfs
µή παρέρχοµαι ὁ γενεά οὗτος ἕως ἄν πᾶςannpn οὗτοςrdnnp γίνοµαιvsad3s .
c xo
v.35 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3p ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s οὐxo
µήxo παρέρχοµαιvsaa3p . v.36 περίp δέc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs καίc ὥραngfs οὐδείςanfsn
οἶδαvixa3s οὐδέbo ὁdnmp ἄγγελοςnnmp ὁdgmp οὐρανόςngmp εἰqo µήxo ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s
µόνοςanmsn . v.37 ὥσπερbo δέc ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms Νῶεtp οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs
παρουσίαnnfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.38 ὥσπερbo γάρc εἰµίviix3p ἐνp ὁddfp
ἡµέραndfp ὁddfp πρόp ὁdgms κατακλυσµόςngms τρώγωvppanmp καίc πίνωvppanmp γαµέωvppanmp καίc
γαµίζωvppanmp ἄχριp ὅςrrgfs ἡµέραngfs εἰσέρχοµαιviaa3s Νῶεtp εἰςp ὁdafs κιβωτόςnafs .
κατακλυσµὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας οὕτως ἔσται καὶ ἡ παρουσία

40 τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. τότε δύο ἔσονται ἐν τῷ ἀγρῷ ὁ εἷς
41 παραλαµβάνεται καὶ ὁ εἷς ἀφίεται, δύο ἀλήθουσαι ἐν τῷ µύ-
42 λωνι, µία παραλαµβάνεται καὶ µία ἀφίεται. γρηγορεῖτε οὖν
43 ὅτι οὐκ οἴδατε ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κύριος ὑµῶν ἔρχεται. ἐκεῖνο δὲ
γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης
ἔρχεται ἐγρηγόρησεν ἂν καὶ οὐκ ἂν εἴασεν διορυγῆναι τὴν
44 οἰκίαν αὐτοῦ. διὰ τοῦτο καὶ ὑµεῖς γίνεσθε ἕτοιµοι ὅτι ᾗ ὥρᾳ
45 οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ
πιστὸς δοῦλος καὶ φρόνιµος ὃν κατέστησεν ὁ κύριος αὐτοῦ
ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ τοῦ διδ῀οναι αὐτοῖς τὴν τροφὴν ἐν
46 καιρῷ. µακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ
47 εὑρήσει ποιοῦντα, οὕτως. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσιν τοῖς
48 ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ κακὸς
δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ Χρονίζει ὁ κύριος µου
49 ἐλθεῖν, καὶ ἄρξηται τύπτειν τοὺς συνδούλους ἐσθίειν δὲ καὶ
50 πίνειν µετὰ τῶν µεθυόντων. ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκεί-
51 νου ἐν ἡµέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει. καὶ
διχοτοµήσει αὐτὸν καὶ τὸ µέρος αὐτοῦ µετὰ τῶν ὑποκριτῶν
v.39 καίc οὐxo γινώσκωviaa3p ἕωςc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms κατακλυσµόςnnms καίc αἴρωviaa3s
ἅπαςaampn οὕτωbo εἰµίvifx3s καίc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.40 τότεbo δύοtn εἰµίvifx3p ἐνp ὁddms ἀγρόςndms ὁdnms εἷςnnms παραλαµβάνωvipp3s καίc ὁdnms
εἷςnnms ἀφίηµιvipp3s . v.41 δύοtn ἀλήθωvppanfp ἐνp ὁddms µύλοςndms εἷςnnfs παραλαµβάνωvipp3s
καίc εἷςnnfs ἀφίηµιvipp3s . v.42 γρηγορέωvdpa2p οὖνc ὅτιc οὐxo οἶδαvixa2p ποῖοςrqdfs ὥραndfs ὁdnms
κύριοςnnms σύrpg-p ἔρχοµαιvipn3s . v.43 ἐκεῖνοςrdans δέc γινώσκωvdpa2p ὅτιc εἰqo οἶδαviya3s ὁdnms
οἰκοδεσπότηςnnms ποῖοςrqdfs φυλακήndfs ὁdnms κλέπτηςnnms ἔρχοµαιvipn3s γρηγορέωviaa3s ἄνxo
καίc οὐxo ἄνxo ἐάωviaa3s διορύσσωvnap ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms . v.44 διάp οὗτοςrdans καίc
σύrpn-p γίνοµαιvdpn2p ἕτοιµοςanmpn ὅτιc ὅςrrdfs ὥραndfs οὐxo δοκέωvipa2p ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvipn3s . v.45 τίςrqnms ἄραxo εἰµίvipx3s ὁdnms πιστόςanmsn δοῦλοςnnms
καίc φρόνιµοςanmsn ὅςrrams καθίστηµιviaa3s ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgfs θεραπείαngfs
αὐτόςrpgms ὁdgms δίδωµιvnpa αὐτόςrpdmp ὁdafs τροφήnafs ἐνp καιρόςndms . v.46 µακάριοςanmsn
ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ὅςrrams ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms εὑρίσκωvifa3s
ποιέωvppaams οὕτωbo . v.47 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp ὑπάρχωvppadnp
αὐτόςrpgms καθίστηµιvifa3s αὐτόςrpams . v.48 ἐάνqo δέc λέγωvsaa3s ὁdnms κακόςanmsn δοῦλοςnnms
rdnms p ddfs ndfs rpgms
ἐκεῖνος ἐν ὁ καρδία αὐτός χρονίζωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa .
v.49 καίc ἄρχωvsam3s τύπτωvnpa ὁdamp σύνδουλοςnamp ἐσθίωvnpa δέc καίc πίνωvnpa µετάp ὁdgmp
µεθύωvppagmp . v.50 ἥκωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms ἐνp ἡµέραndfs
ὅςrrdfs οὐxo προσδοκάωvipa3s καίc ἐνp ὥραndfs ὅςrrdfs οὐxo γινώσκωvipa3s .
θήσει, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς τῶν ὀδόντων.

Τότε ὁµοιωθήσεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις 25
αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαµπάδας ἀυτῶν ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν
τοῦ νυµφίου. πέντε δὲ ἦσαν ἐξ αὐτῶν φρόνιµοι καὶ αἱ πέντε 2
µωραὶ αἵτινες µωραὶ λαβοῦσαι τὰς λαµπάδας αὐτῶν οὐκ ἔ- 3
λαβον µεθ ἑαυτῶν ἔλαιον. αἱ δὲ φρόνιµοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν 4
τοῖς ἀγγείοις αὐτῶν µετὰ τῶν λαµπάδων ἀυτῶν. χρονίζοντος 5
δὲ τοῦ νυµφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον. µέσης δὲ 6
νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν ᾿Ιδοὺ ὁ νυµφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε

εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ. τότε ἠγέρθησαν πᾶσαι αἱ παρθένοι ἐ- 7
κεῖναι καὶ ἐκόσµησαν τὰς λαµπάδας ἀυτῶν. αἱ δὲ µωραὶ 8
ταῖς φρονίµοις εἶπον, ∆ότε ἡµῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑµῶν ὅτι αἱ

λαµπάδες ἡµῶν σβέννυνται. ἀπεκρίθησαν δὲ αἱ φρόνιµοι 9
λέγουσαι Μήποτε οὐκ ἀρκέσῃ ἡµῖν καὶ ὑµῖν, πορεύεσθε δὲ

µᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς. ἀπερ- 10
χοµένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυµφίος καὶ αἱ ἕτοιµοι

εἰσῆλθον µετ αὐτοῦ εἰς τοὺς γάµους καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα.
ὕστερον δὲ ἔρχονται καὶ αἱ λοιπαὶ παρθένοι λέγουσαι Κύριε 11
κύριε ἄνοιξον ἡµῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν 12
οὐκ οἶδα ὑµᾶς. Γρηγορεῖτε οὖν ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡµέραν 13
v.51 καίc διχοτοµέωvifa3s αὐτόςrpams καίc ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ὑποκριτήςngmp
τίθηµιvifa3s ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp .
25. v.1 τότεbo ὁµοιόωvifp3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgmp οὐρανόςngmp δέκαtn παρθένοςndfp ὅστιςrrnfp
λαµβάνωvpaanfp ὁdafp λαµπάςnafp αὐτόςrpgfp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ἀπάντησιςnafs ὁdgms νυµφίοςngms .
v.2 πέντεtn δέc εἰµίviix3p ἐκp αὐτόςrpgfp φρόνιµοςanfpn καίc ὁdnfp πέντεtn µωρόςanfpn .
v.3 ὅστιςrrnfp µωρόςanfpn λαµβάνωvpaanfp ὁdafp λαµπάςnafp αὐτόςrpgfp οὐxo λαµβάνωviaa3p µετάp
ἑαυτοῦrxgmp ἔλαιονnans . v.4 ὁdnfp δέc φρόνιµοςanfpn λαµβάνωviaa3p ἔλαιονnans ἐνp ὁddnp
ἀγγεῖονndnp αὐτόςrpgfp µετάp ὁdgfp λαµπάςngfp αὐτόςrpgfp . v.5 χρονίζωvppagms δέc ὁdgms
ngms viaa3p anfpn c viia3p
νυµφίος νυστάζω πᾶς καί καθεύδω . v.6 µέσοςagfsn δέc νύξngfs κραυγήnnfs
γίνοµαιvixa3s ἰδούvdaa2s ὁdnms νυµφίοςnnms ἔρχοµαιvipn3s ἐξέρχοµαιvdpn2p εἰςp ἀπάντησιςnafs
αὐτόςrpgms . v.7 τότεbo ἐγείρωviap3p πᾶςanfpn ὁdnfp παρθένοςnnfp ἐκεῖνοςrdnfp καίc κοσµέωviaa3p
ὁdafp λαµπάςnafp αὐτόςrpgfp . v.8 ὁdnfp δέc µωρόςanfpn ὁddfp φρόνιµοςadfpn λέγωviaa3p
δίδωµιvdaa2p ἐγώrpd-p ἐκp ὁdgns ἔλαιονngns σύrpg-p ὅτιc ὁdnfp λαµπάςnnfp ἐγώrpg-p σβέννυµιvipp3p .
v.9 ἀποκρίνοµαιviad3p δέc ὁdnfp φρόνιµοςanfpn λέγωvppanfp µήποτεbo οὐxo ἀρκέωvsaa3s ἐγώrpd-p καίc
σύrpd-p πορεύοµαιvdpn2p δέc µᾶλλονbo πρόςp ὁdamp πωλέωvppaamp καίc ἀγοράζωvdaa2p ἑαυτοῦrxdfp .
v.10 ἀπέρχοµαιvppngfp δέc αὐτόςrpgfp ἀγοράζωvnaa ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms νυµφίοςnnms καίc ὁdnfp
ἕτοιµοςanfpn εἰσέρχοµαιviaa3p µετάp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp γάµοςnamp καίc κλείωviap3s ὁdnfs
θύραnnfs . v.11 ὕστεροςbo δέc ἔρχοµαιvipn3p καίc ὁdnfp λοιπόςanfpn παρθένοςnnfp λέγωvppanfp
κύριοςnvms κύριοςnvms ἀνοίγωvdaa2s ἐγώrpd-p . v.12 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p .
14 οὐδὲ τὴν ὥραν ἐν ᾗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. ῞Ωσπερ

γὰρ ἄνθρωπος ἀποδηµῶν ἐκάλεσεν τοὺς ἰδίους δούλους καὶ
15 παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ. καὶ ᾧ µὲν ἔδωκεν
πέντε τάλαντα ᾧ δὲ δύο ᾧ δὲ ἕν ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναµιν
16 καὶ ἀπεδήµησεν εὐθέως. πορευθεὶς δέ ὁ τὰ πέντε τάλαντα
λαβὼν εἰργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε, τάλαντα.
17, 18 ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ δύο ἐκέρδησεν καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. ὁ
δὲ τὸ ἓν λαβὼν ἀπελθὼν ὤρυξεν ἓν τῇ γῇ καὶ ἀπέκρυψεν τὸ
19 ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ. µετὰ δὲ χρόνον πολὺν ἔρχεται
ὁ κύριος τῶν δούλων ἐκείνων καὶ συναίρει µετ αὐτῶν λόγον.
20 καὶ προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν προσήνεγκεν ἄλλα
πέντε τάλαντα λέγων Κύριε πέντε τάλαντά µοι παρέδωκας, ἴδε
21 ἄλλα πέντε τάλαντα ἐκέρδησα ἐ᾿π αὐτοῖς. ἔφη δέ αὐτῷ ὁ κύ-
ριος αὐτοῦ Εὖ δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός ἐπὶ
πολλῶν σε καταστήσω, εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου.
22 προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβών εἶπεν Κύριε δύο
τάλαντά µοι παρέδωκας, ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα ἐ᾿π
23 αὐτοῖς. ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ Εὖ δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ
ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω, εἴσελθε εἰς τὴν
v.13 γρηγορέωvdpa2p οὖνc ὅτιc οὐxo οἶδαvixa2p ὁdafs ἡµέραnafs οὐδέbo ὁdafs ὥραnafs ἐνp ὅςrrnfs
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvipn3s . v.14 ὥσπερbo γάρc ἄνθρωποςnnms
ἀποδηµέωvppanms καλέωviaa3s ὁdamp ἴδιοςaampn δοῦλοςnamp καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp
ὁdanp ὑπάρχωvppaanp αὐτόςrpgms . v.15 καίc ὅςrrdms µένxo δίδωµιviaa3s πέντεtn τάλαντονnanp
ὅςrrdms δέc δύοtn ὅςrrdms δέc εἷςnans ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdafs ἴδιοςaafsn δύναµιςnafs καίc
ἀποδηµέωviaa3s εὐθέωςbo . v.16 πορεύοµαιvpaonms δέc ὁdnms ὁdanp πέντεtn τάλαντονnanp
λαµβάνωvpaanms ἐργάζοµαιviad3s ἐνp αὐτόςrpdnp καίc ποιέωviaa3s ἄλλοςaanpn πέντεtn τάλαντονnanp .
v.17 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnms ὁdanp δύοtn κερδαίνωviaa3s καίc αὐτόςrpnms ἄλλοςaanpn δύοtn .
v.18 ὁdnms δέc ὁdans εἷςnans λαµβάνωvpaanms ἀπέρχοµαιvpaanms ὀρύσσωviaa3s ἐνp ὁddfs γῆndfs
καίc ἀποκρύπτωviaa3s ὁdans ἀργύριονnans ὁdgms κύριοςngms αὐτόςrpgms . v.19 µετάp δέc
χρόνοςnams πολύςaamsn ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgmp δοῦλοςngmp ἐκεῖνοςrdgmp καίc
συναίρωvipa3s µετάp αὐτόςrpgmp λόγοςnams . v.20 καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ὁdanp πέντεtn
τάλαντονnanp λαµβάνωvpaanms προσφέρωviaa3s ἄλλοςaanpn πέντεtn τάλαντονnanp λέγωvppanms
κύριοςnvms πέντεtn τάλαντονnanp ἐγώrpd-s παραδίδωµιviaa2s ἴδεi ἄλλοςaanpn πέντεtn τάλαντονnanp
κερδαίνωviaa1s ἐπίp αὐτόςrpdnp . v.21 φηµίviix3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms
bo nvms avmsn
εὖ δοῦλος ἀγαθός καί πιστόςavmsn ἐπίp ὀλίγοςaanpn εἰµίviix2s πιστόςanmsn ἐπίp
c
πολύςagnpn σύrpa-s καθίστηµιvifa1s εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs χαράnafs ὁdgms κύριοςngms σύrpg-s .
v.22 προσέρχοµαιvpaanms δέc καίc ὁdnms ὁdanp δύοtn τάλαντονnanp λαµβάνωvpaanms λέγωviaa3s
κύριοςnvms δύοtn τάλαντονnanp ἐγώrpd-s παραδίδωµιviaa2s ἴδεi ἄλλοςaanpn δύοtn τάλαντονnanp
κερδαίνωviaa1s ἐπίp αὐτόςrpdnp .
χαρὰν τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαν- 24
τον εἰληφὼς εἶπεν Κύριε ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος

θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπι-
σας. καὶ φοβηθεὶς ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ 25
γῇ, ἴδε ἔχεις τὸ σόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν 26
αὐτῷ Πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔ-
σπειρα καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα. ἔδει οὖν σε βαλεῖν 27
τὸ ἀργύριον µου τοῖς τραπεζίταις καὶ ἐλθὼν ἐγὼ ἐκοµισάµην

ἂν τὸ ἐµὸν σὺν τόκῳ. ἄρατε οὖν ἀπ αὐτοῦ τὸ τάλαντον καὶ 28
δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα, τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθή- 29
σεται καὶ περισσευθήσεται ἀπὸ δὲ τοῦ µὴ ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει

ἀρθήσεται ἀπ αὐτοῦ. καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς 30
τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον, ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγµὸς

τῶν ὀδόντων. ῞Οταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δό- 31
ξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι µετ αὐτοῦ τότε καθίσει

ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔµπροσθεν αὐ- 32
τοῦ πάντα τὰ ἔθνη καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ

ποιµὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων. καὶ στήσει τὰ 33
µὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύµων. τότε 34
v.23 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms εὖbo δοῦλοςnvms ἀγαθόςavmsn καίc
πιστόςavmsn ἐπίp ὀλίγοςaanpn εἰµίviix2s πιστόςanmsn ἐπίp πολύςagnpn σύrpa-s καθίστηµιvifa1s
εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs χαράnafs ὁdgms κύριοςngms σύrpg-s . v.24 προσέρχοµαιvpaanms
δέc καίc ὁdnms ὁdans εἷςnans τάλαντονnans λαµβάνωvpxanms λέγωviaa3s κύριοςnvms γινώσκωviaa1s
σύrpa-s ὅτιc σκληρόςanmsn εἰµίvipx2s ἄνθρωποςnnms θερίζωvppanms ὅπουbo οὐxo σπείρωviaa2s καίc
συνάγωvppanms ὅθενbo οὐxo διασκορπίζωviaa2s . v.25 καίc φοβέοµαιvpaonms ἀπέρχοµαιvpaanms
κρύπτωviaa1s ὁdans τάλαντονnans σύrpg-s ἐνp ὁddfs γῆndfs ἴδεi ἔχωvipa2s ὁdans σόςrsans .
v.26 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πονηρόςavmsn
δοῦλοςnvms καίc ὀκνηρόςavmsn οἶδαviya2s ὅτιc θερίζωvipa1s ὅπουbo οὐxo σπείρωviaa1s καίc
συνάγωvipa1s ὅθενbo οὐxo διασκορπίζωviaa1s . v.27 δεῖviiq3s οὖνc σύrpa-s βάλλωvnaa ὁdans
ἀργύριονnans ἐγώrpg-s ὁddmp τραπεζίτηςndmp καίc ἔρχοµαιvpaanms ἐγώrpn-s κοµίζωviam1s ἄνxo
ὁdans ἐµόςrsans σύνp τόκοςndms . v.28 αἴρωvdaa2p οὖνc ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdans τάλαντονnans
καίc δίδωµιvdaa2p ὁddms ἔχωvppadms ὁdanp δέκαtn τάλαντονnanp . v.29 ὁddms γάρc ἔχωvppadms
πᾶςadmsn δίδωµιvifp3s καίc περισσεύωvifp3s ἀπόp δέc ὁdgms µήxo ἔχωvppagms καίc ὅςrrans ἔχωvipa3s
αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.30 καίc ὁdams ἀχρεῖοςaamsn δοῦλοςnams ἐκβάλλωvdaa2p εἰςp ὁdans
σκότοςnans ὁdans ἐξώτεροςaansn ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms
ὁdgmp ὀδούςngmp . v.31 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp
ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms καίc πᾶςanmpn ὁdnmp ἅγιοςanmpn ἄγγελοςnnmp µετάp αὐτόςrpgms τότεbo
καθίζωvifa3s ἐπίp θρόνοςngms δόξαngfs αὐτόςrpgms . v.32 καίc συνάγωvifp3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms
πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ἀφορίζωvifa3s αὐτόςrpamp ἀπόp ἀλλήλωνregnp ὥσπερbo ὁdnms
ποιµήνnnms ἀφορίζωvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp ἀπόp ὁdgmp ἔριφοςngmp . v.33 καίc ἵστηµιvifa3s
ὁdanp µένxo πρόβατονnanp ἐκp δεξιόςagmpn αὐτόςrpgms ὁdanp δέc ἐρίφιονnanp ἐκp εὐώνυµοςagmpn .
ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ ∆εῦτε οἱ εὐλογηµένοι τοῦ

πατρός µου κληρονοµήσατε τὴν ἡτοιµασµένην ὑµῖν βασιλείαν
35 ἀπὸ καταβολῆς κόσµου. ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ µοι φα-
γεῖν ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ µε ξένος ἤµην καὶ συνηγάγετέ µε.
36 γυµνὸς καὶ περιεβάλετέ µε ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ µε ἐν
37 φυλακῇ ἤµην καὶ ἤλθετε πρός µε. τότε ἀποκριθήσονται αὐ-
τῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες Κύριε πότε σε εἴδοµεν πεινῶντα καὶ
38 ἐθρέψαµεν ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαµεν. πότε δέ σε εἴδοµεν
39 ξένον καὶ συνηγάγοµεν ἢ γυµνὸν καὶ περιεβάλοµεν. πότε δέ
40 σε εἴδοµεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ ἤλθοµεν πρός σε. καὶ
ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ἐφ ὅσον
ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν µου τῶν ἐλαχίστων ἐµοὶ
41 ἐποιήσατε. Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύµων Πορεύεσθε ἀπ ἐ-
µοῦ οἱ κατηραµένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιµασµένον τῷ
42 διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γὰρ καὶ οὐκ ἐδώ-
43 κατέ µοι φαγεῖν ἐδίψησα καὶ οὐκ ἐποτίσατέ µε. ξένος ἤµην
καὶ οὐ συνηγάγετέ µε γυµνὸς καὶ οὐ περιεβάλετέ µε ἀσθενὴς
44 καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ µε. τότε ἀποκριθή-
σονται καὶ αὐτοὶ λέγοντες Κύριε πότε σε εἴδοµεν πεινῶντα ἢ
διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυµνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διη-
v.34 τότεbo λέγωvifa3s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁddnp ἐκp δεξιόςagmpn αὐτόςrpgms δεῦτεvdvx2p
ὁdnmp εὐλογέωvpxpnmp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s κληρονοµέωvdaa2p ὁdafs ἑτοιµάζωvpxpafs σύrpd-p
βασιλείαnafs ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms . v.35 πεινάωviaa1s γάρc καίc δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s
ἐσθίωvnaa διψάωviaa1s καίc ποτίζωviaa2p ἐγώrpa-s ξένοςanmsn εἰµίviix1s καίc συνάγωviaa2p ἐγώrpa-s .
v.36 γυµνόςanmsn καίc περιβάλλωviaa2p ἐγώrpa-s ἀσθενέωviaa1s καίc ἐπισκέπτοµαιviad2p ἐγώrpa-s
ἐνp φυλακήndfs εἰµίviix1s καίc ἔρχοµαιviaa2p πρόςp ἐγώrpa-s . v.37 τότεbo ἀποκρίνοµαιvifo3p
αὐτόςrpdms ὁdnmp δίκαιοςanmpn λέγωvppanmp κύριοςnvms πότεxo σύrpa-s ὁράωviaa1p πεινάωvppaams
καίc τρέφωviaa1p ἤxo διψάωvppaams καίc ποτίζωviaa1p . v.38 πότεxo δέc σύrpa-s ὁράωviaa1p
ξένοςaamsn καίc συνάγωviaa1p ἤxo γυµνόςaamsn καίc περιβάλλωviaa1p . v.39 πότεxo δέc σύrpa-s
ὁράωviaa1p ἀσθενήςaamsn ἤxo ἐνp φυλακήndfs καίc ἔρχοµαιviaa1p πρόςp σύrpa-s . v.40 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms βασιλεύςnnms λέγωvifa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐπίp
ὅσοςrcans ποιέωviaa2p εἷςndms οὗτοςrdgmp ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐγώrpg-s ὁdgmp ἐλάχιστοςagmpn ἐγώrpd-s
ποιέωviaa2p . v.41 τότεbo λέγωvifa3s καίc ὁddnp ἐκp εὐώνυµοςagmpn πορεύοµαιvdpn2p ἀπόp
ἐγώrpg-s ὁdnmp καταράοµαιvpxpnmp εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans αἰώνιοςaansn ὁdans ἑτοιµάζωvpxpans
ὁddms διάβολοςadmsn καίc ὁddmp ἄγγελοςndmp αὐτόςrpgms . v.42 πεινάωviaa1s γάρc καίc οὐxo
δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s ἐσθίωvnaa διψάωviaa1s καίc οὐxo ποτίζωviaa2p ἐγώrpa-s . v.43 ξένοςanmsn
εἰµίviix1s καίc οὐxo συνάγωviaa2p ἐγώrpa-s γυµνόςanmsn καίc οὐxo περιβάλλωviaa2p ἐγώrpa-s
ἀσθενήςanmsn καίc ἐνp φυλακήndfs καίc οὐxo ἐπισκέπτοµαιviad2p ἐγώrpa-s .
κονήσαµέν σοι. τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων ᾿Αµὴν λέγω 45
ὑµῖν ἐφ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων οὐδὲ

ἐµοὶ ἐποιήσατε. καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον 46
οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον.

Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς πάντας τοὺς λόγους τού- 26
τους εἶπεν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. Οἴδατε ὅτι µετὰ δύο ἡµέ- 2
ρας τὸ πάσχα γίνεται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται

εἰς τὸ σταυρωθῆναι. Τότε συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ 3
γραµµατεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ

ἀρχιερέως τοῦ λεγοµένου Καϊάφα. καὶ συνεβουλεύσαντο ἵνα 4
τὸν ᾿Ιησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν καὶ ἀποκτείνωσιν, ἔλεγον δέ 5
Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ ἵνα µὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ. Τοῦ δὲ 6
᾿Ιησοῦ γενοµένου ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίµωνος τοῦ λεπροῦ.

προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ἀλάβαστρον µύρου ἔχουσα βαρυτίµου 7
καὶ κατέχεεν ἐπὶ τῆν κεφαλὴν αὐτοῦ ἀνακειµένου. ἰδόντες 8
δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἠγανάκτησαν λέγοντες Εἰς τί ἡ ἀπώλεια

αὕτη. ἠδύνατο γὰρ τοῦτο τὸ µύρον πραθῆναι πολλοῦ καὶ 9
δοθῆναι [τοῖσ] πτωχοῖς. γνοὺς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Τί 10
κόπους παρέχετε τῇ γυναικί ἔργον γὰρ καλὸν εἰργάσατο εἰς

ἐµέ, πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε µεθ ἑαυτῶν ἐµὲ δὲ οὐ 11
v.44 τότεbo ἀποκρίνοµαιvifo3p καίc αὐτόςrpnmp λέγωvppanmp κύριοςnvms πότεxo σύrpa-s ὁράωviaa1p
πεινάωvppaams ἤxo διψάωvppaams ἤxo ξένοςaamsn ἤxo γυµνόςaamsn ἤxo ἀσθενήςaamsn ἤxo ἐνp
φυλακήndfs καίc οὐxo διακονέωviaa1p σύrpd-s . v.45 τότεbo ἀποκρίνοµαιvifo3s αὐτόςrpdmp
vppanms th vipa1s rpd-p p rcans
λέγω ἀµήν λέγω σύ ἐπί ὅσος οὐxo ποιέωviaa2p εἷςndms οὗτοςrdgmp ὁdgmp
ἐλάχιστοςagmpn οὐδέbo ἐγώrpd-s ποιέωviaa2p . v.46 καίc ἀπέρχοµαιvifd3p οὗτοςrdnmp εἰςp
κόλασιςnafs αἰώνιοςaafsn ὁdnmp δέc δίκαιοςanmpn εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . 26. v.1 καίc
γίνοµαιviad3s ὅτεbo τελέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πᾶςaampn ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp
λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.2 οἶδαvixa2p ὅτιc µετάp δύοtn ἡµέραnafp ὁdnns
πάσχαta γίνοµαιvipn3s καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s εἰςp ὁdans
σταυρόωvnap . v.3 τότεbo συνάγωviap3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp
καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms λαόςngms εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms ἀρχιερεύςngms ὁdgms
λέγωvpppgms Καϊάφαςngms . v.4 καίc συµβουλεύωviam3p ἵναc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams δόλοςndms
κρατέωvsaa3p καίc ἀποκτείνωvspa3p . v.5 λέγωviia3p δέc µήxo ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs ἵναc µήxo
θόρυβοςnnms γίνοµαιvsad3s ἐνp ὁddms λαόςndms . v.6 ὁdgms δέc ᾿Ιησοῦςngms γίνοµαιvpadgms ἐνp
Βηθανίαndfs ἐνp οἰκίαndfs Σίµωνngms ὁdgms λεπρόςagmsn . v.7 προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdms
γυνήnnfs ἀλάβαστροςnans µύρονngns ἔχωvppanfs βαρύτιµοςagnsn καίc καταχέωviaa3s ἐπίp ὁdafs
κεφαλήnafs αὐτόςrpgms ἀνάκειµαιvppngms . v.8 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἀγανακτέωviaa3p λέγωvppanmp εἰςp τίςrqans ὁdnfs ἀπώλειαnnfs οὗτοςrdnfs . v.9 δύναµαιviin3s
γάρc οὗτοςrdnns ὁdnns µύρονnnns πιπράσκωvnap πολύςagnsn καίc δίδωµιvnap ὁddmp πτωχόςadmpn .
v.10 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans κόποςnamp παρέχωvipa2p
ὁddfs γυνήndfs ἔργονnans γάρc καλόςaansn ἐργάζοµαιviad3s εἰςp ἐγώrpa-s .
12 πάντοτε ἔχετε, βαλοῦσα γὰρ αὕτη τὸ µύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ

13 σώµατός µου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι µε ἐποίησεν. ἀµὴν λέγω
ὑµῖν ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κό-
σµῳ λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς µνηµόσυνον αὐτῆς.
14 Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν δώδεκα ὁ λεγόµενος ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώ-
15 της πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς. εἶπεν Τί θέλετέ µοι δοῦναι κἀγὼ
ὑµῖν παραδώσω αὐτόν οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύ-
16, 17 ρια. καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ. Τῇ
δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύµων προσῆλθον οἱ µαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγον-
18 τες αὐτῷ Ποῦ θέλεις ἐτοιµάσοµεν σοι φαγεῖν τὸ πάσχα. ὁ δὲ
εἶπεν ῾Υπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ
῾Ο διδάσκαλος λέγει ῾Ο καιρός µου ἐγγύς ἐστιν πρὸς σὲ ποιῶ
19 τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου. καὶ ἐποίησαν οἱ µαθηταὶ
20 ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. ᾿Ο-
21 ψίας δὲ γενοµένης ἀνέκειτο µετὰ τῶν δώδεκα. καὶ ἐσθιόντων
αὐτῶν εἶπεν ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑµῶν παραδώσει µε.
22 καὶ λυπούµενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν αὐτῷ ἕκαστος αὐτῶν,
23 Μήτι ἐγώ εἰµι κύριε. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ῾Ο ἐµβάψας µετ
24 ἐµοῦ ἐν τῷ τρυβλίῳ τὴν χεῖρα οὗτός µε παραδώσει. ὁ µὲν
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ οὐαὶ
v.11 πάντοτεbo γάρc ὁdamp πτωχόςaampn ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἐγώrpa-s δέc οὐxo πάντοτεbo
ἔχωvipa2p . v.12 βάλλωvpaanfs γάρc οὗτοςrdnfs ὁdans µύρονnans οὗτοςrdans ἐπίp ὁdgns σῶµαngns
ἐγώrpg-s πρόςp ὁdans ἐνταφιάζωvnaa ἐγώrpa-s ποιέωviaa3s . v.13 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
bo qo vsap3s dnns nnns rdnns
ὅπου ἐάν κηρύσσω ὁ εὐαγγέλιον οὗτος ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms κόσµοςndms
λαλέωvifp3s καίc ὅςrrans ποιέωviaa3s οὗτοςrpnfs εἰςp µνηµόσυνονnans αὐτόςrpgfs . v.14 τότεbo
πορεύοµαιvpaonms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms λέγωvpppnms ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ισκαριώθnnms πρόςp
ὁdamp ἀρχιερεύςnamp . v.15 λέγωviaa3s τίςrqans θέλωvipa2p ἐγώrpd-s δίδωµιvnaa κἀγώrpn-s
σύrpd-p παραδίδωµιvifa1s αὐτόςrpams ὁdnmp δέc ἵστηµιviaa3p αὐτόςrpdms τριάκονταtn ἀργύριονnanp .
v.16 καίc ἀπόp τότεbo ζητέωviia3s εὐκαιρίαnafs ἵναc αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s . v.17 ὁddfs
c adfsn dgnp agnpn viaa3p dnmp nnmp ddms
δέ πρῶτος ὁ ἄζυµος προσέρχοµαι ὁ µαθητής ὁ ᾿Ιησοῦςndms
λέγωvppanmp αὐτόςrpdms ποῦxo θέλωvipa2s ἑτοιµάζωvifa1p σύrpd-s ἐσθίωvnaa ὁdans πάσχαta .
v.18 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs πρόςp ὁdams δεῖναaamsn καίc λέγωvdaa2p
αὐτόςrpdms ὁdnms διδάσκαλοςnnms λέγωvipa3s ὁdnms καιρόςnnms ἐγώrpg-s ἐγγύςbo εἰµίvipx3s πρόςp
σύrpa-s ποιέωvipa1s ὁdans πάσχαta µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp ἐγώrpg-s . v.19 καίc ποιέωviaa3p
ὁdnmp µαθητήςnnmp ὡςbo συντάσσωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἑτοιµάζωviaa3p
ὁdans πάσχαta . v.20 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs ἀνάκειµαιviin3s µετάp ὁdgmp δώδεκαtn .
v.21 καίc ἐσθίωvppagmp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp
σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s ἐγώrpa-s . v.22 καίc λυπέωvpppnmp σφόδραbo ἄρχωviad3p λέγωvnpa
αὐτόςrpdms ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp µήτιxo ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s κύριοςnvms . v.23 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁdnms ἐµβάπτωvpaanms µετάp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns τρύβλιονndns ὁdafs
χείρnafs οὗτοςrdnms ἐγώrpa-s παραδίδωµιvifa3s .
δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι΄ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδί-

δοται, καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος.
ἀποκριθεὶς δὲ ᾿Ιούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν εἶπεν Μήτι ἐγώ 25
εἰµι ῥαββί λέγει αὐτῷ Σὺ εἶπας. ᾿Εσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν 26
ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς

µαθηταῖς καὶ εἶπεν Λάβετε φάγετε τοῦτό ἐστιν τὸ σῶµά µου.
καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέ- 27
γων Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες. τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷµά µου τὸ 28
τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόµενον εἰς ἄφεσιν

ἁµαρτιῶν. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ πίω ἀπ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ 29
γεννήµατος τῆς ἀµπέλου ἕως τῆς ἡµέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ

πίνω µεθ ὑµῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός µου. Καὶ 30
ὑµνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν. Τότε λέγει αὐ- 31
τοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Πάντες ὑµεῖς σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐµοὶ ἐν τῇ

νυκτὶ ταύτῃ γέγραπται γάρ Πατάξω τὸν ποιµένα καὶ διασκορ-
πισθήσεται τὰ πρόβατα τῆς ποίµνης. µετὰ δὲ τὸ ἐγερθῆναί 32
µε προάξω ὑµᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος 33
εἶπεν αὐτῷ Εἰ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί ἐγὼ [δὲ] οὐ-

δέποτε σκανδαλισθήσοµαι. ἔφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν λέγω 34
σοι ὅτι ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρ-

v.24 ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὑπάγωvipa3s καθώςbo γράφωvixp3s περίp
αὐτόςrpgms οὐαίi δέc ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp ὅςrrgms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s καλόςannsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms εἰqo οὐxo γεννάωviap3s
ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms . v.25 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms
vppanms rpams viaa3s
παραδίδωµι αὐτός λέγω µήτιxo ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ῥαββίth λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
σύrpn-s λέγωviaa2s . v.26 ἐσθίωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὁdams ἄρτοςnams καίc εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp καίc
λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p ἐσθίωvdaa2p οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns ἐγώrpg-s . v.27 καίc
λαµβάνωvpaanms ὁdans ποτήριονnans καίc εὐχαριστέωvpaanms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms
πίνωvdaa2p ἐκp αὐτόςrpgns πᾶςanmpn . v.28 οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s ὁdnns αἷµαnnns
ἐγώrpg-s ὁdnns ὁdgfs καινόςagfsn διαθήκηngfs ὁdnns περίp πολύςagmpn ἐκχέωvpppnns εἰςp ἄφεσιςnafs
ἁµαρτίαngfp . v.29 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo πίνωvsaa1s ἀπόp ἄρτιbo ἐκp οὗτοςrdgns
ὁdgns γέννηµαngns ὁdgfs ἄµπελοςngfs ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs ὅτανc αὐτόςrpans πίνωvspa1s
µετάp σύrpg-p καινόςaansn ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.30 καίc
ὑµνέωvpaanmp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp . v.31 τότεbo λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πᾶςanmpn σύrpn-p σκανδαλίζωvifp2p ἐνp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfs νύξndfs
οὗτοςrddfs γράφωvixp3s γάρc πατάσσωvifa1s ὁdams ποιµήνnams καίc διασκορπίζωvifp3s ὁdnnp
πρόβατονnnnp ὁdgfs ποίµνηngfs . v.32 µετάp δέc ὁdans ἐγείρωvnap ἐγώrpa-s προάγωvifa1s σύrpa-p
εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.33 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
εἰqo πᾶςanmpn σκανδαλίζωvifp3p ἐνp σύrpd-s ἐγώrpn-s δέc οὐδέποτεbo σκανδαλίζωvifp1s .
35 νήσῃ µε. λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος Κἂν δέῃ µε σὺν σοὶ ἀποθανεῖν
οὐ µή σε ἀπαρνήσωµαι ὁµοίως δέ καὶ πάντες οἱ µαθηταὶ εἶ-
36 πον. Τότε ἔρχεται µετ αὐτῶν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς χωρίον λεγόµενον
Γεθσηµανῆ, καὶ λέγει τοῖς µαθηταῖς Καθίσατε αὐτοῦ ἕως οὗ
37 ἀπελθὼν προσεύξωµαι ἐκεῖ. καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον καὶ
τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδηµονεῖν.
38 τότε λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή µου ἕως
39 θανάτου, µείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε µετ ἐµοῦ. καὶ προσελ-
θὼν µικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ προσευχόµενος καὶ
λέγων Πάτερ µου εἰ δυνατόν ἐστιν παρελθέτω ἀπ ἐµοῦ τὸ πο-
40 τήριον τοῦτο, πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω ἀλλ ὡς σύ. καὶ ἔρχεται
πρὸς τοὺς µαθητὰς καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας καὶ λέ-
γει τῷ Πέτρῳ Οὕτως οὐκ ἰσχύσατε µίαν ὥραν γρηγορῆσαι µετ
41 ἐµοῦ. γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε ἵνα µὴ εἰσέλθητε εἰς πει-
42 ρασµόν, τὸ µὲν πνεῦµα πρόθυµον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. πάλιν
ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο λέγων Πάτερ µου εἰ οὐ δύ-
ναται τοῦτο τὸ ποτὴριον παρελθεῖν ἀ᾿π ἐµοῦ, ἐὰν µὴ αὐτὸ πίω
43 γενηθήτω τὸ θέληµά σου. καὶ ἐλθὼν εὑρίσκει αὐτοὺς πάλιν
44 καθεύδοντας ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλµοὶ βεβαρηµένοι. καὶ
ἀφεὶς αὐτοὺς ἀπελθὼν πάλιν προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐ-
v.34 φηµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ἐνp οὗτοςrddfs
ὁddfs νύξndfs πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s . v.35 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms κἄνqo δεῖvspq3s ἐγώrpa-s σύνp σύrpd-s ἀποθνῄσκωvnaa οὐxo
µήxo σύrpa-s ἀπαρνέοµαιvsad1s ὁµοίωςbo δέc καίc πᾶςanmpn ὁdnmp µαθητήςnnmp λέγωviaa3p .
v.36 τότεbo ἔρχοµαιvipn3s µετάp αὐτόςrpgmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp χωρίονnans λέγωvpppans
Γεθσηµανίtp καίc λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp καθίζωvdaa2p αὐτοῦbo ἕωςc ὅςbo ἀπέρχοµαιvpaanms
προσεύχοµαιvsad1s ἐκεῖbo . v.37 καίc παραλαµβάνωvpaanms ὁdams Πέτροςnams καίc ὁdamp δύοtn
υἱόςnamp Ζεβεδαῖοςngms ἄρχωviad3s λυπέωvnpp καίc ἀδηµονέωvnpa . v.38 τότεbo λέγωvipa3s
rpdmp dnms nnms anfsn vipx3s dnfs nnfs
αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς περίλυπος εἰµί ὁ ψυχή ἐγώrpg-s ἕωςc θάνατοςngms
µένωvdaa2p ὧδεbo καίc γρηγορέωvdpa2p µετάp ἐγώrpg-s . v.39 καίc προσέρχοµαιvpaanms
µικρόςaamsn πίπτωviaa3s ἐπίp πρόσωπονnans αὐτόςrpgms προσεύχοµαιvppnnms καίc λέγωvppanms
πατήρnvms ἐγώrpg-s εἰqo δυνατόςannsn εἰµίvipx3s παρέρχοµαιvdaa3s ἀπόp ἐγώrpg-s ὁdans ποτήριονnans
οὗτοςrdans πλήνbo οὐxo ὡςbo ἐγώrpn-s θέλωvipa1s ἀλλάc ὡςbo σύrpn-s . v.40 καίc ἔρχοµαιvipn3s
p damp namp c vipa3s rpamp vppaamp
πρός ὁ µαθητής καί εὑρίσκω αὐτός καθεύδω καίc λέγωvipa3s
ὁddms Πέτροςndms οὕτωbo οὐxo ἰσχύωviaa2p εἷςnafs ὥραnafs γρηγορέωvnaa µετάp ἐγώrpg-s .
v.41 γρηγορέωvdpa2p καίc προσεύχοµαιvdpn2p ἵναc µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp πειρασµόςnams
ὁdnns µένxo πνεῦµαnnns πρόθυµοςannsn ὁdnfs δέc σάρξnnfs ἀσθενήςanfsn . v.42 πάλινbo ἐκp
δεύτεροςagnsn ἀπέρχοµαιvpaanms προσεύχοµαιviad3s λέγωvppanms πατήρnvms ἐγώrpg-s εἰqo οὐxo
δύναµαιvipn3s οὗτοςrdnns ὁdnns ποτήριονnnns παρέρχοµαιvnaa ἀπόp ἐγώrpg-s ἐάνqo µήxo αὐτόςrpans
πίνωvsaa1s γίνοµαιvdao3s ὁdnns θέληµαnnns σύrpg-s . v.43 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὑρίσκωvipa3s
αὐτόςrpamp πάλινbo καθεύδωvppaamp εἰµίviix3p γάρc αὐτόςrpgmp ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp βαρέωvpxpnmp .
τὸν λόγον εἰπὼν. τότε ἔρχεται πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ καὶ 45
λέγει αὐτοῖς Καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε, ἰδοὺ ἤγ-

γικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας
ἁµαρτωλῶν. ἐγείρεσθε ἄγωµεν, ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς 46
µε. Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ ᾿Ιούδας εἷς τῶν δώδεκα 47
ἦλθεν καὶ µετ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων
ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ. ὁ δὲ παραδι- 48
δοὺς αὐτὸν ἔδωκεν αὐτοῖς σηµεῖον λέγων ῝Ον ἂν φιλήσω αὐτός

ἐστιν κρατήσατε αὐτόν. καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ ᾿Ιησοῦ εἶ- 49
πεν Χαῖρε ῥαββί καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 50
αὐτῷ ῾Εταῖρε ἐφ ὦ πάρει τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖ-

ρας ἐπὶ τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. καὶ ἰδοὺ εἷς τῶν 51
µετὰ ᾿Ιησοῦ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπέσπασεν τὴν µάχαιραν αὐ-

τοῦ καὶ πατάξας τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ
ὠτίον. τότε λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Απόστρεψον σου τὴν µά- 52
χαιράν εἰς τὸν τόπον αὐτῆς, πάντες γὰρ οἱ λαβόντες µάχαιραν

ἐν µαχαίρᾳ ἀποθανοῦνται. ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναµαι ἄρτι 53
παρακαλέσαι τὸν πατέρα µου καὶ παραστήσει µοι πλείους ἢ

δώδεκα λεγεῶνας ἀγγέλων. πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ 54
ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι. ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς 55
v.44 καίc ἀφίηµιvpaanms αὐτόςrpamp ἀπέρχοµαιvpaanms πάλινbo προσεύχοµαιviad3s ἐκp τρίτοςagnsn

ὁdams αὐτόςrpams λόγοςnams λέγωvpaanms . v.45 τότεbo ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp
αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp καθεύδωvdpa2p ὁdans λοιπόςaansn καίc ἀναπαύωvdpm2p
ἰδούvdaa2s ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs ὥραnnfs καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s
εἰςp χείρnafp ἁµαρτωλόςagmpn . v.46 ἐγείρωvdpe2p ἄγωvspa1p ἰδούvdaa2s ἐγγίζωvixa3s ὁdnms
vppanms rpa-s
παραδίδωµι ἐγώ . v.47 καίc ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s ᾿Ιούδαςnnms
εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn ἔρχοµαιviaa3s καίc µετάp αὐτόςrpgms ὄχλοςnnms πολύςanmsn µετάp
µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp ἀπόp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc πρεσβύτεροςagmpn ὁdgms λαόςngms .
v.48 ὁdnms δέc παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp σηµεῖονnans λέγωvppanms
ὅςrrams ἄνxo φιλέωvsaa1s αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s κρατέωvdaa2p αὐτόςrpams . v.49 καίc εὐθέωςbo
vpaanms ddms ndms viaa3s vdpa2s th
προσέρχοµαι ὁ ᾿Ιησοῦς λέγω χαίρω ῥαββί καίc καταφιλέωviaa3s
αὐτόςrpams . v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἑταῖροςnvms ἐπίp ὅςrrdns
πάρειµιvipx2s τότεbo προσέρχοµαιvpaanmp ἐπιβάλλωviaa3p ὁdafp χείρnafp ἐπίp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc
κρατέωviaa3p αὐτόςrpams . v.51 καίc ἰδούvdaa2s εἷςnnms ὁdgmp µετάp ᾿Ιησοῦςngms ἐκτείνωvpaanfs
dafs nafs viaa3s dafs
ὁ χείρ ἀποσπάω ὁ µάχαιραnafs αὐτόςrpgms καίc πατάσσωvpaanms ὁdams δοῦλοςnams
ὁdgms ἀρχιερεύςngms ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans ὠτίονnans . v.52 τότεbo λέγωvipa3s
rpdms dnms nnms vdaa2s rpg-s dafs nafs
αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποστρέφω σύ ὁ µάχαιρα εἰςp ὁdams τόποςnams
αὐτόςrpgfs πᾶςanmpn γάρc ὁdnmp λαµβάνωvpaanmp µάχαιραnafs ἐνp µάχαιραndfs ἀποθνῄσκωvifd3p .
v.53 ἤxo δοκέωvipa2s ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn1s ἄρτιbo παρακαλέωvnaa ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s καίc
παρίστηµιvifa3s ἐγώrpd-s πολύςaafpc ἤxo δώδεκαtn λεγιώνnamp ἄγγελοςngmp . v.54 πῶςbo οὖνc
vsap3p dnfp nnfp c bo vipq3s vnad
πληρόω ὁ γραφή ὅτι οὕτω δεῖ γίνοµαι .
τοῖς ὄχλοις ῾Ως ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθετε µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων
συλλαβεῖν µε καθ ἡµέραν πρὸς ὑµᾶς ἐκαθεζόµην διδάσκων
56 ἐν τῷ ἱερῷ καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ µε. τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα
πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ τῶν προφητῶν Τότε οἱ µαθηταὶ πάντες
57 ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον. Οἱ δὲ κρατήσαντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπή-
γαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα ὅπου οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ
58 πρεσβύτεροι συνήχθησαν. ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ἀ-
πὸ µακρόθεν ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως καὶ εἰσελθὼν ἔσω
59 ἐκάθητο µετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς
καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ τὸ συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδοµαρ-
60 τυρίαν κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ὅπως θανατώσωσιν αὐτὸν. καὶ οὐχ
εὗρον καὶ πολλῶν ψευδοµαρτύρων προσελθόντων οὐχ εὗρον,
61 ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο ψευδοµάρτυρες εἶπον, Οὗτος
ἔφη ∆ύναµαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ καὶ διὰ τριῶν ἡ-
62 µερῶν οἰκοδοµῆσαι αὐτόν. καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν
63 αὐτῷ Οὐδὲν ἀποκρίνῃ τί οὗτοί σου καταµαρτυροῦσιν. ὁ δὲ
᾿Ιησοῦς ἐσιώπα καὶ ἀποκριθείς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ ᾿Ε-
ξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡµῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ
64 Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Σὺ εἶπας, πλὴν
λέγω ὑµῖν ἀπ ἄρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήµενον
ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάµεως καὶ ἐρχόµενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ
v.55 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddmp ὄχλοςndmp ὡςbo
ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιviaa2p µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp συλλαµβάνωvnaa ἐγώrpa-s
κατάp ἡµέραnafs πρόςp σύrpa-p καθέζοµαιviin1s διδάσκωvppanms ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc οὐxo
κρατέωviaa2p ἐγώrpa-s . v.56 οὗτοςrdnns δέc ὅλοςannsn γίνοµαιvixa3s ἵναc πληρόωvsap3p ὁdnfp
γραφήnnfp ὁdgmp προφήτηςngmp τότεbo ὁdnmp µαθητήςnnmp πᾶςanmpn ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams
φεύγωviaa3p . v.57 ὁdnmp δέc κρατέωvpaanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀπάγωviaa3p πρόςp Καϊάφαςnams
ὁdams ἀρχιερεύςnams ὅπουbo ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn συνάγωviap3p .
v.58 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ἀπόp µακρόθενbo ἕωςc ὁdgfs αὐλήngfs
ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms ἔσωbo κάθηµαιviin3s µετάp ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp
ὁράωvnaa ὁdans τέλοςnans . v.59 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn καίc
ὁdnns συνέδριονnnns ὅλοςannsn ζητέωviia3p ψευδοµαρτυρίαnafs κατάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὅπωςbo
θανατόωvsaa3p αὐτόςrpams . v.60 καίc οὐxo εὑρίσκωviaa3p καίc πολύςagmpn ψευδόµαρτυςngmp
προσέρχοµαιvpaagmp οὐxo εὑρίσκωviaa3p . v.61 ὕστεροςbo δέc προσέρχοµαιvpaanmp δύοtn
ψευδόµαρτυςnnmp λέγωviaa3p οὗτοςrdnms φηµίviix3s δύναµαιvipn1s καταλύωvnaa ὁdams ναόςnams
ὁdgms θεόςngms καίc διάp τρεῖςngfp ἡµέραngfp οἰκοδοµέωvnaa αὐτόςrpams . v.62 καίc
ἀνίστηµιvpaanms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιvipn2s τίςrqans
οὗτοςrdnmp σύrpg-s καταµαρτυρέωvipa3p . v.63 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms σιωπάωviia3s καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐξορκίζωvipa1s σύrpa-s κατάp ὁdgms
θεόςngms ὁdgms ζάωvppagms ἵναc ἐγώrpd-p λέγωvsaa2s εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms .
οὐρανοῦ. τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξεν τὰ ἱµάτια αὐτοῦ λέγων 65
ὅτι ᾿Εβλασφήµησεν, τί ἔτι χρείαν ἔχοµεν µαρτύρων ἴδε νῦν

ἠκούσατε τὴν βλασφηµίαν, αὐτοῦ, τί ὑµῖν δοκεῖ οἱ δὲ ἀπο- 66
κριθέντες εἶπον, ῎Ενοχος θανάτου ἐστίν. Τότε ἐνέπτυσαν εἰς 67
τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν οἱ δὲ ἐρράπισαν,

λέγοντες Προφήτευσον ἡµῖν Χριστέ τίς ἐστιν ὁ παίσας σε. ῾Ο 68, 69
δὲ Πέτρος ἔξω ἐκάθητο ἐν τῇ αὐλῇ, καὶ προσῆλθεν αὐτῷ µία

παιδίσκη λέγουσα Καὶ σὺ ἦσθα µετὰ ᾿Ιησοῦ τοῦ Γαλιλαίου.
ὁ δὲ ἠρνήσατο ἔµπροσθεν αὐτῶν πάντων λέγων Οὐκ οἶδα τί 70
λέγεις. ἐξελθόντα δὲ αὐτὸν εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη 71
καὶ λέγει αὐτοῖς ἐκεῖ καὶ Οὗτος ἦν µετὰ ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζω-
ραίου. καὶ πάλιν ἠρνήσατο µε᾿θ ὅρκου ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν 72
ἄνθρωπον. µετὰ µικρὸν δὲ προσελθόντες οἱ ἑστῶτες εἶπον 73
τῷ Πέτρῳ ᾿Αληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου

δῆλόν σε ποιεῖ. τότε ἤρξατο καταθεµατίζειν καὶ ὀµνύειν ὅτι 74
Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον καὶ εὐθέως ἀλέκτωρ ἐφώνησεν. καὶ 75
ἐµνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήµατος τοῦ ᾿Ιησοῦ εἰρηκότος αὐτῷ ὅτι

Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ µε, καὶ ἐξελθὼν ἔξω
ἔκλαυσεν πικρῶς.
v.64 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms σύrpn-s λέγωviaa2s πλήνbo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀπόp
ἄρτιbo ὁράωvifd2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms κάθηµαιvppnams ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgfs
δύναµιςngfs καίc ἔρχοµαιvppnams ἐπίp ὁdgfp νεφέληngfp ὁdgms οὐρανόςngms . v.65 τότεbo ὁdnms
ἀρχιερεύςnnms διαρρήγνυµιviaa3s ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms λέγωvppanms ὅτιc βλασφηµέωviaa3s
τίςrqans ἔτιbo χρείαnafs ἔχωvipa1p µάρτυςngmp ἴδεi νῦνbo ἀκούωviaa2p ὁdafs βλασφηµίαnafs αὐτόςrpgms .
v.66 τίςrqans σύrpd-p δοκέωvipa3s ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωviaa3p ἔνοχοςanmsn
θάνατοςngms εἰµίvipx3s . v.67 τότεbo ἐµπτύωviaa3p εἰςp ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc
κολαφίζωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp δέc ῥαπίζωviaa3p . v.68 λέγωvppanmp προφητεύωvdaa2s ἐγώrpd-p
Χριστόςnvms τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παίωvpaanms σύrpa-s . v.69 ὁdnms δέc Πέτροςnnms
bo viin3s p ddfs ndfs c viaa3s
ἔξω κάθηµαι ἐν ὁ αὐλή καί προσέρχοµαι αὐτόςrpdms εἷςnnfs παιδίσκηnnfs
λέγωvppanfs καίc σύrpn-s εἰµίviix2s µετάp ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Γαλιλαῖοςngms . v.70 ὁdnms δέc
viad3s p rpgmp agmpn vppanms xo vixa1s rqans
ἀρνέοµαι ἔµπροσθεν αὐτός πᾶς λέγω οὐ οἶδα τίς λέγωvipa2s .
v.71 ἐξέρχοµαιvpaaams δέc αὐτόςrpams εἰςp ὁdams πυλώνnams ὁράωviaa3s αὐτόςrpams ἄλλοςanfsn καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἐκεῖbo καίc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s µετάp ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms .
v.72 καίc πάλινbo ἀρνέοµαιviad3s µετάp ὅρκοςngms ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s ὁdams ἄνθρωποςnams .
v.73 µετάp µικρόςaansn δέc προσέρχοµαιvpaanmp ὁdnmp ἵστηµιvpxanmp λέγωviaa3p ὁddms Πέτροςndms
ἀληθῶςbo καίc σύrpn-s ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s καίc γάρc ὁdnfs λαλιάnnfs σύrpg-s δῆλοςaamsn σύrpa-s
ποιέωvipa3s . v.74 τότεbo ἄρχωviad3s καταθεµατίζωvnpa καίc ὀµνύωvnpa ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s ὁdams
ἄνθρωποςnams καίc εὐθέωςbo ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s . v.75 καίc µιµνῄσκοµαιviap3s ὁdnms
nnms dgns ngns dgms ngms vpxagns
Πέτρος ὁ ῥῆµα ὁ ᾿Ιησοῦς λέγω αὐτόςrpdms ὅτιc πρίνbo ἀλέκτωρnams
φωνέωvnaa τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ἔξωbo κλαίωviaa3s πικρῶςbo .
27 Πρωΐας δὲ γενοµένης συµβούλιον ἔλαβον πάντες οἱ ἀρχιε-

ρεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ὥστε θανα-
2 τῶσαι αὐτόν, καὶ δήσαντες αὐτὸν ἀπήγαγον καὶ παρέδωκαν
3 αὐτὸν Ποντίω Πιλάτῳ τῷ ἡγεµόνι. Τότε ἰδὼν ᾿Ιούδας ὁ πα-
ραδιδοὺς αὐτὸν ὅτι κατεκρίθη µεταµεληθεὶς ἀπέστρεψέν τὰ
τριάκοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ τοῖς πρεσβυτέροις.
4 λέγων ῞Ηµαρτον παραδοὺς αἷµα ἀθῷον οἱ δὲ εἶπον, Τί πρὸς
5 ἡµᾶς σὺ ὄψειι. καὶ ῥίψας τὰ ἀργύρια ἕν τῷ ναῷ ἀνεχώρησεν
6 καὶ ἀπελθὼν ἀπήγξατο. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς λαβόντες τὰ ἀργύρια
εἶπον, Οὐκ ἔξεστιν βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν ἐπεὶ τιµὴ
7 αἵµατός ἐστιν. συµβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν
8 τὸν ᾿Αγρὸν τοῦ Κεραµέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις. διὸ ἐκλήθη
9 ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος ᾿Αγρὸς Αἵµατος ἕως τῆς σήµερον. τότε ἐ-
πληρώθη τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ιερεµίου τοῦ προφήτου λέγοντος Καὶ
ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια τὴν τιµὴν τοῦ τετιµηµένου ὃν ἐ-
10 τιµήσαντο ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραήλ. καὶ ἔδωκαν αὐτὰ εἰς τὸν ἀγρὸν
11 τοῦ κεραµέως καθὰ συνέταξέν µοι κύριος. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς ἔστη
ἔµπροσθεν τοῦ ἡγεµόνος, καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεµὼν λέ-
γων Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ Σὺ
12 λέγεις. καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων
27. v.1 πρωΐαngfs δέc γίνοµαιvpadgfs συµβούλιονnans λαµβάνωviaa3p πᾶςanmpn ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdgms λαόςngms κατάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὥστεc
θανατόωvnaa αὐτόςrpams . v.2 καίc δέωvpaanmp αὐτόςrpams ἀπάγωviaa3p καίc παραδίδωµιviaa3p
rpams ndms
αὐτός Πόντιος Πιλᾶτοςndms ὁddms ἡγεµώνndms . v.3 τότεbo ὁράωvpaanms ᾿Ιούδαςnnms
ὁdnms παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams ὅτιc κατακρίνωviap3s µεταµέλοµαιvpaonms ἀποστρέφωviaa3s
ὁdanp τριάκονταtn ἀργύριονnanp ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn .
v.4 λέγωvppanms ἁµαρτάνωviaa1s παραδίδωµιvpaanms αἷµαnans ἀθῷοςaansn ὁdnmp δέc λέγωviaa3p
τίςrqnns πρόςp ἐγώrpa-p σύrpn-s ὀπτάνοµαιvifd2s . v.5 καίc ῥίπτωvpaanms ὁdanp ἀργύριονnanp
ἐνp ὁddms ναόςndms ἀναχωρέωviaa3s καίc ἀπέρχοµαιvpaanms ἀπάγχωviam3s . v.6 ὁdnmp δέc
ἀρχιερεύςnnmp λαµβάνωvpaanmp ὁdanp ἀργύριονnanp λέγωviaa3p οὐxo ἔξεστιvipq3s βάλλωvnaa
αὐτόςrpanp εἰςp ὁdams κορβανᾶςnams ἐπείc τιµήnnfs αἷµαngns εἰµίvipx3s . v.7 συµβούλιονnans
δέc λαµβάνωvpaanmp ἀγοράζωviaa3p ἐκp αὐτόςrpgnp ὁdams ἀγρόςnams ὁdgms κεραµεύςngms εἰςp
ταφήnafs ὁddmp ξένοςadmpn . v.8 διόc καλέωviap3s ὁdnms ἀγρόςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἀγρόςnnms
ngns c dgfs bo
αἷµα ἕως ὁ σήµερον . v.9 τότεbo πληρόωviap3s ὁdnns λέγωvpapnns διάp ᾿Ιερεµίαςngms
ὁdgms προφήτηςngms λέγωvppagns καίc λαµβάνωviaa1s ὁdanp τριάκονταtn ἀργύριονnanp ὁdafs
τιµήnafs ὁdgms τιµάωvpxpgms ὅςrrams τιµάωviam3p ἀπόp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp . v.10 καίc
δίδωµιviaa3p αὐτόςrpanp εἰςp ὁdams ἀγρόςnams ὁdgms κεραµεύςngms καθάbo συντάσσωviaa3s ἐγώrpd-s
κύριοςnnms . v.11 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἵστηµιviaa3s ἔµπροσθενp ὁdgms ἡγεµώνngms καίc
ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms ἡγεµώνnnms λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms φηµίviix3s αὐτόςrpdms σύrpn-s λέγωvipa2s .
καὶ τῶν πρεσβυτέρων οὐδὲν ἀπεκρίνατο. τότε λέγει αὐτῷ ὁ 13
Πιλᾶτος Οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταµαρτυροῦσιν. καὶ οὐκ 14
ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆµα ὥστε θαυµάζειν τὸν ἡγε-

µόνα λίαν. Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεµὼν ἀπολύειν ἕνα 15
τῷ ὄχλῳ δέσµιον ὃν ἤθελον. εἶχον δὲ τότε δέσµιον ἐπίσηµον 16
λεγόµενον Βαραββᾶν. συνηγµένων οὖν αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς 17
ὁ Πιλᾶτος Τίνα θέλετε ἀπολύσω ὑµῖν Βαραββᾶν ἢ ᾿Ιησοῦν τὸν

λεγόµενον Χριστόν. ᾔδει γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παρέδωκαν αὐ- 18
τόν. Καθηµένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήµατος ἀπέστειλεν πρὸς 19
αὐτὸν ἡ γυνὴ αὐτοῦ λέγουσα Μηδὲν σοὶ καὶ τῷ δικαίῳ ἐκεί-

νῳ, πολλὰ γὰρ ἔπαθον σήµερον κατ ὄναρ δι΄ αὐτόν. Οἱ δὲ 20
ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἔπεισαν τοὺς ὄχλους ἵνα αἰτή-

σωνται τὸν Βαραββᾶν τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν ἀπολέσωσιν. ἀποκριθεὶς 21
δὲ ὁ ἡγεµὼν εἶπεν αὐτοῖς Τίνα θέλετε ἀπὸ τῶν δύο ἀπολύσω

ὑµῖν οἱ δὲ εἶπον, Βαραββᾶν. λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος Τί οὖν 22
ποιήσω ᾿Ιησοῦν τὸν λεγόµενον Χριστόν λέγουσιν αὐτῷ πάντες

Σταυρωθήτω. ὁ δὲ ἡγεµὼν ἔφη Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν οἱ 23
δὲ περισσῶς ἔκραζον λέγοντες Σταυρωθήτω. ἰδὼν δὲ ὁ Πι- 24
λᾶτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ ἀλλὰ µᾶλλον θόρυβος γίνεται λαβὼν

ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου λέγων ᾿Αθῷ-
v.12 καίc ἐνp ὁddms κατηγορέωvnpp αὐτόςrpams ὑπόp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp καίc ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s . v.13 τότεbo λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms οὐxo ἀκούωvipa2s πόσοςroanp σύrpg-s καταµαρτυρέωvipa3p . v.14 καίc οὐxo
ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms πρόςp οὐδέbo εἷςnans ῥῆµαnans ὥστεc θαυµάζωvnpa ὁdams
ἡγεµώνnams λίανbo . v.15 κατάp δέc ἑορτήnafs εἴωθαviya3s ὁdnms ἡγεµώνnnms ἀπολύωvnpa
εἷςnams ὁddms ὄχλοςndms δέσµιοςnams ὅςrrams θέλωviia3p . v.16 ἔχωviia3p δέc τότεbo δέσµιοςnams
ἐπίσηµοςaamsn λέγωvpppams Βαραββᾶςnams . v.17 συνάγωvpxpgmp οὖνc αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqams θέλωvipa2p ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p Βαραββᾶςnams ἤxo
᾿Ιησοῦςnams ὁdams λέγωvpppams Χριστόςnams . v.18 οἶδαviya3s γάρc ὅτιc διάp φθόνοςnams
παραδίδωµιviaa3p αὐτόςrpams . v.19 κάθηµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns
ἀποστέλλωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms λέγωvppanfs µηδείςannsn σύrpd-s
καίc ὁddms δίκαιοςadmsn ἐκεῖνοςrddms πολύςaanpn γάρc πάσχωviaa1s σήµερονbo κατάp ὄναρto
διάp αὐτόςrpams . v.20 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn πείθωviaa3p
ὁdamp ὄχλοςnamp ἵναc αἰτέωvsam3p ὁdams Βαραββᾶςnams ὁdams δέc ᾿Ιησοῦςnams ἀπόλλυµιvsaa3p .
v.21 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἡγεµώνnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqams θέλωvipa2p ἀπόp
ὁdgmp δύοtn ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p Βαραββᾶςnams . v.22 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqans οὖνc ποιέωvifa1s ᾿Ιησοῦςnams ὁdams λέγωvpppams Χριστόςnams
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms πᾶςanmpn σταυρόωvdap3s . v.23 ὁdnms δέc ἡγεµώνnnms φηµίviix3s τίςrqans
γάρc κακόςaansn ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc περισσῶςbo κράζωviia3p λέγωvppanmp σταυρόωvdap3s .
ός εἰµι ἀπὸ τοῦ αἵµατος τοῦ δικαίου τούτου, ὑµεῖς ὄψεσθε.

25 καὶ ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς εἶπεν Τὸ αἷµα αὐτοῦ ἐφ ἡµᾶς
26 καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡµῶν. τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν
27 τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν φραγελλώσας παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ. Τότε
οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεµόνος παραλαβόντες τὸν ᾿Ιησοῦν εἰς τὸ
28 πραιτώριον συνήγαγον ἐπ αὐτὸν ὅλην τὴν σπεῖραν. καὶ ἐκ-
29 δύσαντες αὐτὸν περιέθηκαν αὐτῷ χλαµύδα κοκκίνην. καὶ
πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν ἐπὶ τήν κεφαλήν
αὐτοῦ καὶ κάλαµον ἐπὶ τήν δεξιάν αὐτοῦ καὶ γονυπετήσαντες
ἔµπροσθεν αὐτοῦ ἐνέπαιζον αὐτῷ λέγοντες Χαῖρε ὁ βασιλεῦς
30 τῶν ᾿Ιουδαίων. καὶ ἐµπτύσαντες εἰς αὐτὸν ἔλαβον τὸν κάλα-
31 µον καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν
αὐτῷ ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν χλαµύδα καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱ-
32 µάτια αὐτοῦ καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ σταυρῶσαι. ᾿Εξερχό-
µενοι δὲ εὗρον ἄνθρωπον Κυρηναῖον ὀνόµατι Σίµωνα τοῦτον
33 ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. Καὶ ἐλθόντες εἰς
τόπον λεγόµενον Γολγοθᾶ ὅ ἐστιν λεγόµενος Κρανίου Τόπος.
34 ἔδωκαν αὐτῷ πιεῖν ὄξος µετὰ χολῆς µεµιγµένον, καὶ γευσάµε-
35 νος οὐκ ἤθελεν πιεῖν. σταυρώσαντες δὲ αὐτὸν διεµερίσαντο
v.24 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὅτιc οὐδείςaansn ὠφελέωvipa3s ἀλλάc µᾶλλονbo
θόρυβοςnnms γίνοµαιvipn3s λαµβάνωvpaanms ὕδωρnans ἀπονίζωviam3s ὁdafp χείρnafp ἀπέναντιbo ὁdgms
ὄχλοςngms λέγωvppanms ἀθῷοςanmsn εἰµίvipx1s ἀπόp ὁdgns αἷµαngns ὁdgms δίκαιοςagmsn οὗτοςrdgms
σύrpn-p ὁράωvifd2p . v.25 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms λέγωviaa3s ὁdnns
αἷµαnnns αὐτόςrpgms ἐπίp ἐγώrpa-p καίc ἐπίp ὁdanp τέκνονnanp ἐγώrpg-p . v.26 τότεbo ἀπολύωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdams Βαραββᾶςnams ὁdams δέc ᾿Ιησοῦςnams φραγελλόωvpaanms παραδίδωµιviaa3s ἵναc
σταυρόωvsap3s . v.27 τότεbo ὁdnmp στρατιώτηςnnmp ὁdgms ἡγεµώνngms παραλαµβάνωvpaanmp
dams nams
ὁ ᾿Ιησοῦς εἰςp ὁdans πραιτώριονnans συνάγωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpams ὅλοςaafsn ὁdafs
σπεῖραnafs . v.28 καίc ἐκδύωvpaanmp αὐτόςrpams περιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpdms χλαµύςnafs
κόκκινοςaafsn . v.29 καίc πλέκωvpaanmp στέφανοςnams ἐκp ἄκανθαngfp ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπίp ὁdafs
κεφαλήnafs αὐτόςrpgms καίc κάλαµοςnams ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn αὐτόςrpgms καίc γονυπετέωvpaanmp
ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms ἐµπαίζωviia3p αὐτόςrpdms λέγωvppanmp χαίρωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.30 καίc ἐµπτύωvpaanmp εἰςp αὐτόςrpams λαµβάνωviaa3p ὁdams
nams c viia3p
κάλαµος καί τύπτω εἰςp ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.31 καίc ὅτεbo ἐµπαίζωviaa3p
αὐτόςrpdms ἐκδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdafs χλαµύςnafs καίc ἐνδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgms καίc ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ὁdans σταυρόωvnaa . v.32 ἐξέρχοµαιvppnnmp δέc
εὑρίσκωviaa3p ἄνθρωποςnams Κυρηναῖοςnams ὄνοµαndns Σίµωνnams οὗτοςrdams ἀγγαρεύωviaa3p ἵναc
αἴρωvsaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms . v.33 καίc ἔρχοµαιvpaanmp εἰςp τόποςnams λέγωvpppams
Γολγοθᾶnafs ὅςrrnns εἰµίvipx3s λέγωvpppnms κρανίονngns τόποςnnms . v.34 δίδωµιviaa3p αὐτόςrpdms
vnaa nans p ngfs vpxpans c vpadnms
πίνω ὄξος µετά χολή µίγνυµι καί γεύοµαι οὐxo θέλωviia3s πίνωvnaa .
τὰ ἱµάτια αὐτοῦ βάλλοντες κλῆρον. καὶ καθήµενοι ἐτήρουν 36
αὐτὸν ἐκεῖ. καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν 37
αἰτίαν αὐτοῦ γεγραµµένην, Οὗτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ βασιλεῦς

τῶν ᾿Ιουδαίων. Τότε σταυροῦνται σὺν αὐτῷ δύο λῃσταί εἷς ἐκ 38
δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ εὐωνύµων. Οἱ δὲ παραπορευόµενοι ἐβλα- 39
σφήµουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν. καὶ λέγοντες 40
῾Ο καταλύων τὸν ναὸν καὶ ἐν τρισὶν ἡµέραις οἰκοδοµῶν σῶσον

σεαυτόν εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ κατάβηθι ἀπὸ τοῦ σταυροῦ. ὁ- 41
µοίως δὲ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἐµπαίζοντες µετὰ τῶν γραµµατέων

καὶ πρεσβυτέρων καὶ Φαρισαίων ἔλεγον. ῎Αλλους ἔσωσεν ἑ- 42
αυτὸν οὐ δύναται σῶσαι, εἰ βασιλεὺς ᾿Ισραήλ ἐστιν καταβάτω

νῦν ἀπὸ τοῦ σταυροῦ καὶ πιστεύσοµεν ἐπ αὐτῷ. πέποιθεν 43
ἐπὶ τὸν θεόν ῥυσάσθω νῦν αὐτόν, εἰ θέλει αὐτόν, εἶπεν γὰρ ὅτι
Θεοῦ εἰµι υἱός. τὸ δ αὐτὸ καὶ οἱ λῃσταὶ οἱ συσταυρωθέντες 44
αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν. ᾿Απὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο 45
ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥ- 46
ραν ἀνεβόησεν ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ µεγάλῃ λέγων Ηλι ηλι λιµά

σαβαχθανι τοῦτ ἔστιν Θεέ µου θεέ µου ἵνα τί µε ἐγκατέλιπες.
τινὲς δὲ τῶν ἐκεῖ ἑστώτων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι ᾿Ηλίαν φωνεῖ 47
οὗτος. καὶ εὐθέως δραµὼν εἷς ἐξ αὐτῶν καὶ λαβὼν σπόγγον 48
v.35 σταυρόωvpaanmp δέc αὐτόςrpams διαµερίζωviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms βάλλωvppanmp

κλῆροςnams . v.36 καίc κάθηµαιvppnnmp τηρέωviia3p αὐτόςrpams ἐκεῖbo . v.37 καίc
ἐπιτίθηµιviaa3p ἐπάνωbo ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms ὁdafs αἰτίαnafs αὐτόςrpgms γράφωvpxpafs
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.38 τότεbo
σταυρόωvipp3p σύνp αὐτόςrpdms δύοtn λῃστήςnnmp εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn καίc εἷςnnms
ἐκp εὐώνυµοςagmpn . v.39 ὁdnmp δέc παραπορεύοµαιvppnnmp βλασφηµέωviia3p αὐτόςrpams
κινέωvppanmp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp . v.40 καίc λέγωvppanmp ὁdnms καταλύωvppanms
dams nams c p ndfp ndfp
ὁ ναός καί ἐν τρεῖς ἡµέρα οἰκοδοµέωvppanms σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams εἰqo
υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms καταβαίνωvdaa2s ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms . v.41 ὁµοίωςbo δέc
c dnmp nnmp vppanmp p dgmp ngmp
καί ὁ ἀρχιερεύς ἐµπαίζω µετά ὁ γραµµατεύς καί πρεσβύτεροςagmpn
c
καίc Φαρισαῖοςngmp λέγωviia3p . v.42 ἄλλοςaampn σῴζωviaa3s ἑαυτοῦrxams οὐxo δύναµαιvipn3s

σῴζωvnaa εἰqo βασιλεύςnnms ᾿Ισραήλtp εἰµίvipx3s καταβαίνωvdaa3s νῦνbo ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms
καίc πιστεύωvifa1p ἐπίp αὐτόςrpdms . v.43 πείθωvixa3s ἐπίp ὁdams θεόςnams ῥύοµαιvdad3s
bo rpams qo vipa3s rpams
νῦν αὐτός εἰ θέλω αὐτός λέγωviaa3s γάρc ὅτιc θεόςngms εἰµίvipx1s υἱόςnnms .
v.44 ὁdans δέc αὐτόςrpans καίc ὁdnmp λῃστήςnnmp ὁdnmp συσταυρόωvpapnmp αὐτόςrpdms
ὀνειδίζωviia3p αὐτόςrpams . v.45 ἀπόp δέc ἕκτοςagfsn ὥραngfs σκότοςnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp
πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn . v.46 περίp δέc ὁdafs ἔνατοςaafsn ὥραnafs
viaa3s dnms nnms ndfs adfsn
ἀναβοάω ὁ ᾿Ιησοῦς φωνή µέγας λέγωvppanms ἠλίth ἠλίth λεµαta σαβαχθάνιta
οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s θεόςnvms ἐγώrpg-s θεόςnvms ἐγώrpg-s ἵναc τίςrqans ἐγώrpa-s ἐγκαταλείπωviaa2s .
v.47 τι-σρινµπ δέc ὁdgmp ἐκεῖbo ἵστηµιvpxagmp ἀκούωvpaanmp λέγωviia3p ὅτιc ᾿Ηλίαςnams φωνέωvipa3s
οὗτοςrdnms .
49 πλήσας τε ὄξους καὶ περιθεὶς καλάµῳ ἐπότιζεν αὐτόν. οἱ δὲ

λοιποὶ ἔλεγον ῎Αφες ἴδωµεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλίας σώσων αὐτόν.
50 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ µεγάλῃ ἀφῆκεν τὸ πνεῦµα.
51 Καὶ ἰδοὺ τὸ καταπέτασµα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνω-
52 θεν ἕως κάτω καὶ ἡ γῆ ἐσείσθη καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν. καὶ
τὰ µνηµεῖα ἀνεῴχθησαν καὶ πολλὰ σώµατα τῶν κεκοιµηµέ-
53 νων ἁγίων ἠγέρθη, καὶ ἐξελθόντες ἐκ τῶν µνηµείων µετὰ τὴν
ἔγερσιν αὐτοῦ εἰσῆλθον εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν καὶ ἐνεφανίσθη-
54 σαν πολλοῖς. ῾Ο δὲ ἑκατόνταρχος καὶ οἱ µετ αὐτοῦ τηροῦντες
τὸν ᾿Ιησοῦν ἰδόντες τὸν σεισµὸν καὶ τὰ γενόµενα ἐφοβήθησαν
55 σφόδρα λέγοντες ᾿Αληθῶς θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος. ῏Ησαν δὲ ἐκεῖ
γυναῖκες πολλαὶ ἀπὸ µακρόθεν θεωροῦσαι αἵτινες ἠκολούθη-
56 σαν τῷ ᾿Ιησοῦ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας διακονοῦσαι αὐτῷ, ἐν αἷς
ἦν Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωσὴ
57 µήτηρ καὶ ἡ µήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου. ᾿Οψίας δὲ γενοµένης
ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ ῾Αριµαθαίας τοὔνοµα ᾿Ιωσήφ
58 ὃς καὶ αὐτὸς ἐµαθήτευσεν τῷ ᾿Ιησοῦ, οὗτος προσελθὼν τῷ
Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ τότε ὁ Πιλᾶτος ἐκέλευσεν
59 ἀποδοθῆναι τὸ σῶµα. καὶ λαβὼν τὸ σῶµα ὁ ᾿Ιωσὴφ ἐνετύ-
60 λιξεν αὐτὸ σινδόνι καθαρᾷ. καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ
v.48 καίc εὐθέωςbo τρέχωvpaanms εἷςnnms ἐκp αὐτόςrpgmp καίc λαµβάνωvpaanms σπόγγοςnams
πίµπληµιvpaanms τέxo ὄξοςngns καίc περιτίθηµιvpaanms κάλαµοςndms ποτίζωviia3s αὐτόςrpams .
v.49 ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn λέγωviia3p ἀφίηµιvdaa2s ὁράωvsaa1p εἰqo ἔρχοµαιvipn3s ᾿Ηλίαςnnms
σῴζωvpfanms αὐτόςrpams . v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo κράζωvpaanms φωνήndfs
µέγαςadfsn ἀφίηµιviaa3s ὁdans πνεῦµαnans . v.51 καίc ἰδούvdaa2s ὁdnns καταπέτασµαnnns ὁdgms
ngms viap3s
ναός σχίζω εἰς δύο ἀπό ἄνωθενbo ἕωςc κάτωbo καίc ὁdnfs γῆnnfs σείωviap3s καίc
p tn p
ὁdnfp πέτραnnfp σχίζωviap3p . v.52 καίc ὁdnnp µνηµεῖονnnnp ἀνοίγωviap3p καίc πολύςannpn
nnnp dgmp vpxpgmp
σῶµα ὁ κοιµάοµαι ἅγιοςagmpn ἐγείρωviap3s . v.53 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp ἐκp
ὁdgnp µνηµεῖονngnp µετάp ὁdafs ἔγερσιςnafs αὐτόςrpgms εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs ἅγιοςaafsn
πόλιςnafs καίc ἐµφανίζωviap3p πολύςadmpn . v.54 ὁdnms δέc ἑκατοντάρχηςnnms καίc ὁdnmp
µετάp αὐτόςrpgms τηρέωvppanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὁράωvpaanmp ὁdams σεισµόςnams καίc ὁdanp
γίνοµαιvpadanp φοβέοµαιviao3p σφόδραbo λέγωvppanmp ἀληθῶςbo θεόςngms υἱόςnnms εἰµίviix3s
οὗτοςrdnms . v.55 εἰµίviix3p δέc ἐκεῖbo γυνήnnfp πολύςanfpn ἀπόp µακρόθενbo θεωρέωvppanfp
ὅστιςrrnfp ἀκολουθέωviaa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs διακονέωvppanfp αὐτόςrpdms .
v.56 ἐνp ὅςrrdfp εἰµίviix3s Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms
᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωσῆςngms µήτηρnnfs καίc ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgmp υἱόςngmp Ζεβεδαῖοςngms .
v.57 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs ἔρχοµαιviaa3s ἄνθρωποςnnms πλούσιοςanmsn ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs
ὁbo ᾿Ιωσήφtp ὅςrrnms καίc αὐτόςrpnms µαθητεύωviaa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.58 οὗτοςrdnms
προσέρχοµαιvpaanms ὁddms Πιλᾶτοςndms αἰτέωviam3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms τότεbo ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms κελεύωviaa3s ἀποδίδωµιvnap ὁdans σῶµαnans . v.59 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdans
σῶµαnans ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ἐντυλίσσωviaa3s αὐτόςrpans σινδώνndfs καθαρόςadfsn .
αὐτοῦ µνηµείῳ ὃ ἐλατόµησεν ἐν τῇ πέτρᾳ καὶ προσκυλίσας

λίθον µέγαν τῇ θύρᾳ τοῦ µνηµείου ἀπῆλθεν. ἦν δὲ ἐκεῖ 61
Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαριά καθήµεναι ἀπέναντι

τοῦ τάφου. Τῇ δὲ ἐπαύριον ἥτις ἐστὶν µετὰ τὴν παρασκευ- 62
ήν συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς Πιλᾶτον.

λέγοντες Κύριε ἐµνήσθηµεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν 63
Μετὰ τρεῖς ἡµέρας ἐγείροµαι. κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι 64
τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡµέρας µήποτε ἐλθόντες οἱ µαθηταὶ

αὐτοῦ νυκτὸς κλέψωσιν αὐτὸν καὶ εἴπωσιν τῷ λαῷ ᾿Ηγέρθη
ἀπὸ τῶν νεκρῶν καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώ-
της. ἔφη δὲ αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος ῎Εχετε κουστωδίαν, ὑπάγετε 65
ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε. οἱ δὲ πορευθέντες ἠσφαλίσαντο τὸν 66
τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον µετὰ τῆς κουστωδίας.

᾿Οψὲ δὲ σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν σαββάτων ἦλθεν 28
Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαριὰ θεωρῆσαι τὸν τάφον.
καὶ ἰδοὺ σεισµὸς ἐγένετο µέγας, ἄγγελος γὰρ κυρίου καταβὰς 2
ἐξ οὐρανοῦ προσελθὼν ἀπεκύλισεν τὸν λίθον ἀπὸ τῆς θύρας,

καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ. ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ 3
καὶ τὸ ἔνδυµα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών. ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου 4
αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγένοντο ὡσεὶ νεκροί. ἀ- 5
v.60 καίc τίθηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp ὁddns καινόςadnsn αὐτόςrpgms µνηµεῖονndns ὅςrrans
λατοµέωviaa3s ἐνp ὁddfs πέτραndfs καίc προσκυλίωvpaanms λίθοςnams µέγαςaamsn ὁddfs θύραndfs
ὁdgns µνηµεῖονngns ἀπέρχοµαιviaa3s . v.61 εἰµίviix3s δέc ἐκεῖbo Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs
c dnfs anfsn nnfs
καί ὁ ἄλλος Μαρία κάθηµαιvppnnfp ἀπέναντιbo ὁdgms τάφοςngms . v.62 ὁddfs δέc
ἐπαύριονbo ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s µετάp ὁdafs παρασκευήnafs συνάγωviap3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πρόςp Πιλᾶτοςnams . v.63 λέγωvppanmp κύριοςnvms µιµνῄσκοµαιviap1p ὅτιc
ἐκεῖνοςrdnms ὁdnms πλάνοςanmsn λέγωviaa3s ἔτιbo ζάωvppanms µετάp τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἐγείρωvipp1s .
v.64 κελεύωvdaa2s οὖνc ἀσφαλίζωvnap ὁdams τάφοςnams ἕωςc ὁdgfs τρίτοςagfsn ἡµέραngfs µήποτεbo
ἔρχοµαιvpaanmp ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms νύξngfs κλέπτωvsaa3p αὐτόςrpams καίc λέγωvsaa3p
ὁddms λαόςndms ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc εἰµίvifx3s ὁdnfs ἔσχατοςanfsn πλάνηnnfs
χείρωνanfsc ὁdgfs πρῶτοςagfsn . v.65 φηµίviix3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἔχωvipa2p
nafs vdpa2p
κουστωδία ὑπάγω ἀσφαλίζωvdad2p ὡςbo οἶδαvixa2p . v.66 ὁdnmp δέc πορεύοµαιvpaonmp
ἀσφαλίζωviad3p ὁdams τάφοςnams σφραγίζωvpaanmp ὁdams λίθοςnams µετάp ὁdgfs κουστωδίαngfs .
28. v.1 ὀψέbo δέc σάββατονngnp ὁddfs ἐπιφώσκωvppadfs εἰςp εἷςnafs σάββατονngnp ἔρχοµαιviaa3s
Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc ὁdnfs ἄλλοςanfsn Μαρίαnnfs θεωρέωvnaa ὁdams τάφοςnams .
v.2 καίc ἰδούvdaa2s σεισµόςnnms γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn ἄγγελοςnnms γάρc κύριοςngms
καταβαίνωvpaanms ἐκp οὐρανόςngms προσέρχοµαιvpaanms ἀποκυλίωviaa3s ὁdams λίθοςnams ἀπόp
ὁdgfs θύραngfs καίc κάθηµαιviin3s ἐπάνωbo αὐτόςrpgms . v.3 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs εἰδέαnnfs
αὐτόςrpgms ὡςbo ἀστραπήnnfs καίc ὁdnns ἔνδυµαnnns αὐτόςrpgms λευκόςannsn ὡσείbo χιώνnnfs .
v.4 ἀπόp δέc ὁdgms φόβοςngms αὐτόςrpgms σείωviap3p ὁdnmp τηρέωvppanmp καίc γίνοµαιviad3p ὡσείbo
νεκρόςanmpn .
ποκριθεὶς δὲ ὁ ἄγγελος εἶπεν ταῖς γυναιξίν Μὴ φοβεῖσθε ὑµεῖς

6 οἶδα γὰρ ὅτι ᾿Ιησοῦν τὸν ἐσταυρωµένον ζητεῖτε, οὐκ ἔστιν ὧδε
ἠγέρθη γὰρ καθὼς εἶπεν, δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο
7 ὁ Κύριος. καὶ ταχὺ πορευθεῖσαι εἴπατε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ
ὅτι ᾿Ηγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν καὶ ἰδοὺ προάγει ὑµᾶς εἰς τὴν
8 Γαλιλαίαν ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, ἰδοὺ εἶπον ὑµῖν. καὶ ἐξελθοῦ-
σαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ µνηµείου µετὰ φόβου καὶ χαρᾶς µεγάλης
9 ἔδραµον ἀπαγγεῖλαι τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. ὡς δὲ ἐπορεύοντο
ἀπαγγεῖλαι τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ καὶ ἰδοὺ ᾿Ιησοῦς ἀπήντησεν
αὐταῖς λέγων Χαίρετε αἱ δὲ προσελθοῦσαι ἐκράτησαν αὐτοῦ,
10 τοὺς πόδας καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ. τότε λέγει αὐταῖς ὁ ᾿Ι-
ησοῦς Μὴ φοβεῖσθε, ὑπάγετε ἀπαγγείλατε τοῖς ἀδελφοῖς µου
11 ἵνα ἀπέλθωσιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν καί ἐκεῖ µε ὄψονται. Πο-
ρευοµένων δὲ αὐτῶν ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς
τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόµενα.
12 καὶ συναχθέντες µετὰ τῶν πρεσβυτέρων συµβούλιόν τε λαβόν-
13 τες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις. λέγοντες Εἴπατε
ὅτι Οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡµῶν
14 κοιµωµένων. καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεµόνος ἡµεῖς
15 πείσοµεν αὐτὸν καὶ ὑµᾶς ἀµερίµνους ποιήσοµεν. οἱ δὲ λα-
βόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν Καὶ διεφηµίσθη
v.5 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἄγγελοςnnms λέγωviaa3s ὁddfp γυνήndfp µήxo φοβέοµαιvdpn2p
σύrpn-p οἶδαvixa1s γάρc ὅτιc ᾿Ιησοῦςnams ὁdams σταυρόωvpxpams ζητέωvipa2p . v.6 οὐxo
vipx3s bo viap3s c bo viaa3s vdvx2p vdaa2p dams
εἰµί ὧδε ἐγείρω γάρ καθώς λέγω δεῦτε ὁράω ὁ τόποςnams
ὅπουbo κεῖµαιviin3s ὁdnms κύριοςnnms . v.7 καίc ταχύςbo πορεύοµαιvpaonfp λέγωvdaa2p
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὅτιc ἐγείρωviap3s ἀπόp ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc ἰδούvdaa2s
προάγωvipa3s σύrpa-p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs ἐκεῖbo αὐτόςrpams ὁράωvifd2p ἰδούvdaa2s λέγωviaa1s
σύrpd-p . v.8 καίc ἐξέρχοµαιvpaanfp ταχύςbo ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns µετάp φόβοςngms καίc
ngfs
χαρά µέγαςagfsn τρέχωviaa3p ἀπαγγέλλωvnaa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.9 ὡςbo
δέc πορεύοµαιviin3p ἀπαγγέλλωvnaa ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καίc ἰδούvdaa2s ᾿Ιησοῦςnnms
ἀπαντάωviaa3s αὐτόςrpdfp λέγωvppanms χαίρωvdpa2p ὁdnfp δέc προσέρχοµαιvpaanfp κρατέωviaa3p
αὐτόςrpgms ὁdamp πούςnamp καίc προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.10 τότεbo λέγωvipa3s
αὐτόςrpdfp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2p ὑπάγωvdpa2p ἀπαγγέλλωvdaa2p ὁddmp
ἀδελφόςndmp ἐγώrpg-s ἵναc ἀπέρχοµαιvsaa3p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc ἐκεῖbo ἐγώrpa-s ὁράωvifd3p .
v.11 πορεύοµαιvppngfp δέc αὐτόςrpgfp ἰδούvdaa2s τι-σρινµπ ὁdgfs κουστωδίαngfs ἔρχοµαιvpaanmp
εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ἀπαγγέλλωviaa3p ὁddmp ἀρχιερεύςndmp ἅπαςaanpn ὁdanp γίνοµαιvpadanp .
v.12 καίc συνάγωvpapnmp µετάp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn συµβούλιονnans τέxo λαµβάνωvpaanmp
ἀργύριονnanp ἱκανόςaanpn δίδωµιviaa3p ὁddmp στρατιώτηςndmp . v.13 λέγωvppanmp λέγωvdaa2p
ὅτιc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms νύξngfs ἔρχοµαιvpaanmp κλέπτωviaa3p αὐτόςrpams ἐγώrpg-p
κοιµάοµαιvpppgmp . v.14 καίc ἐάνqo ἀκούωvsap3s οὗτοςrdnns ἐπίp ὁdgms ἡγεµώνngms ἐγώrpn-p
πείθωvifa1p αὐτόςrpams καίc σύrpa-p ἀµέριµνοςaampn ποιέωvifa1p .
ὁ λόγος οὗτος παρὰ ᾿Ιουδαίοις µέχρι τῆς σήµερον. Οἱ δὲ ἕν- 16
δεκα µαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ

ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν 17
αὐτῷ, οἱ δὲ ἐδίστασαν. καὶ προσελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησεν 18
αὐτοῖς λέγων ᾿Εδόθη µοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς.
πορευθέντες µαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη βαπτίζοντες αὐτοὺς 19
εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύ-
µατος. διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάµην 20
ὑµῖν, καὶ ἰδοὺ ἐγὼ µεθ ὑµῶν εἰµι πάσας τὰς ἡµέρας ἕως τῆς
συντελείας τοῦ αἰῶνος ᾿Αµήν.
v.15 ὁdnmp δέc λαµβάνωvpaanmp ὁdanp ἀργύριονnanp ποιέωviaa3p ὡςbo διδάσκωviap3p καίc
διαφηµίζωviap3s ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms παράp ᾿Ιουδαῖοςadmpn µέχριbo ὁdgfs σήµερονbo .
v.16 ὁdnmp δέc ἕνδεκαtn µαθητήςnnmp πορεύοµαιviao3p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs εἰςp ὁdans
ὄροςnans ὅςbo τάσσωviam3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.17 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams
προσκυνέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp δέc διστάζωviaa3p . v.18 καίc προσέρχοµαιvpaanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λαλέωviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms δίδωµιviap3s ἐγώrpd-s πᾶςanfsn ἐξουσίαnnfs ἐνp
οὐρανόςndms καίc ἐπίp γῆngfs . v.19 πορεύοµαιvpaonmp µαθητεύωvdaa2p πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp
βαπτίζωvppanmp αὐτόςrpamp εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms πατήρngms καίc ὁdgms υἱόςngms καίc
ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns . v.20 διδάσκωvppanmp αὐτόςrpamp τηρέωvnpa πᾶςaanpn ὅσοςrcanp
ἐντέλλοµαιviad1s σύrpd-p καίc ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s πᾶςaafpn ὁdafp ἡµέραnafp
ἕωςc ὁdgfs συντέλειαngfs ὁdgms αἰώνngms ἀµήνth .
ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ
G
1, 2 ᾿Αρχὴ τοῦ εὐαγγελίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ. ῾Ως

γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγε-
λόν µου πρὸ προσώπου σου ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου,
3 ἔµπροσθέν σου, φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε τὴν
4 ὁδὸν κυρίου εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ. ἐγένετο ᾿Ι-
ωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήµῳ καὶ κηρύσσων βάπτισµα µε-
5 τανοίας εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν
πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία χώρα καὶ οἱ ῾Ιεροσολυµῖται καὶ ἐβαπτίζοντο
πάντες ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ ποταµῷ ὑπ αὐτοῦ ἐξοµολογούµενοι τὰς
6 ἁµαρτίας αὐτῶν. ἦν δὲ ὁ ᾿Ιωάννης ἐνδεδυµένος τρίχας καµή-
λου καὶ ζώνην δερµατίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ καὶ ἐσθίων
7 ἀκρίδας καὶ µέλι ἄγριον. καὶ ἐκήρυσσεν λέγων ῎Ερχεται ὁ
ἰσχυρότερός µου ὀπίσω µου οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι
8 τὸν ἱµάντα τῶν ὑποδηµάτων αὐτοῦ. ἐγὼ µὲν ἐβάπτισα ὑµᾶς
9 ἐν ὕδατι αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑµᾶς ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. Καὶ ἐγέ-
νετο ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις ἦλθεν ᾿Ιησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς
1. v.1 ἀρχήnnfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms .
v.2 ὡςbo γράφωvixp3s ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s ὁdams
ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs ὁδόςnafs σύrpg-s
ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.3 φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs
ὁδόςnafs κύριοςngms εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp αὐτόςrpgms . v.4 γίνοµαιviad3s
᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καίc κηρύσσωvppanms βάπτισµαnans µετάνοιαngfs
εἰςp ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.5 καίc ἐκπορεύοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams πᾶςanfsn ὁdnfs
᾿Ιουδαῖοςnnfs χώραnnfs καίc ὁdnmp ῾Ιεροσολυµίτηςnnmp καίc βαπτίζωviip3p πᾶςanmpn ἐνp ὁddms
᾿Ιορδάνηςndms ποταµόςndms ὑπόp αὐτόςrpgms ἐξοµολογέωvppmnmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp .
v.6 εἰµίviix3s δέc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ἐνδύωvpxmnms θρίξnafp κάµηλοςngms καίc ζώνηnafs
δερµάτινοςaafsn περίp ὁdafs ὀσφύςnafs αὐτόςrpgms καίc ἐσθίωvppanms ἀκρίςnafp καίc µέλιnans
ἄγριοςaansn . v.7 καίc κηρύσσωviia3s λέγωvppanms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s
ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn κύπτωvpaanms λύωvnaa ὁdams ἱµάςnams ὁdgnp
ὑπόδηµαngnp αὐτόςrpgms . v.8 ἐγώrpn-s µένxo βαπτίζωviaa1s σύrpa-p ἐνp ὕδωρndns αὐτόςrpnms δέc
βαπτίζωvifa3s σύrpa-p ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn .
103 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 1:10—20
Γαλιλαίας καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ ᾿Ιωάννου εἰς τὸν ᾿Ιορδάνην. καὶ 10
εὐθὲως ἀναβαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶδεν σχιζοµένους τοὺς οὐ-

ρανοὺς καὶ τὸ πνεῦµα ὡσεὶ περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ αὐτόν,
καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν Σὺ εἶ ὁ υἱός µου ὁ ἀγα- 11
πητός ἐν ὦ εὐδόκησα. Καὶ εὐθὺς τὸ πνεῦµα αὐτὸν ἐκβάλλει 12
εἰς τὴν ἔρηµον. καὶ ἦν ἐκεῖ ἐν τῇ ἐρήµῳ ἡµέρας τεσσαρά- 13
κοντα πειραζόµενος ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ καὶ ἦν µετὰ τῶν θηρίων

καὶ οἱ ἄγγελοι διηκόνουν αὐτῷ. Μετὰ δὲ τὸ παραδοθῆναι 14
τὸν ᾿Ιωάννην ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν Γαλιλαίαν κηρύσσων τὸ

εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. καὶ λέγων ὅτι Πεπλή- 15
ρωται ὁ καιρὸς καὶ ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ, µετανοεῖτε

καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. Περιπατῶν δὲ παρὰ τὴν θά- 16
λασσαν τῆς Γαλιλαίας εἶδεν Σίµωνα Καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν

αὐτοῦ τοῦ Σίµωνος βάλλοντας ἀµφίβληστρον ἐν τῇ θαλάσσῃ,
ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ∆εῦτε ὀπίσω µου 17
καὶ ποιήσω ὑµᾶς γενέσθαι ἁλιεῖς ἀνθρώπων. καὶ εὐθέως ἀ- 18
φέντες τὰ δίκτυα αὐτῶν, ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς 19
ἐκεῖθεν ὀλίγον εἶδεν ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννην

τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ καὶ αὐτοὺς ἐν τῷ πλοίῳ καταρτίζοντας τὰ
δίκτυα. καὶ εὐθεὼς ἐκάλεσεν αὐτούς καὶ ἀφέντες τὸν πατέρα 20
v.9 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp ἔρχοµαιviaa3s ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp Ναζαράtp
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc βαπτίζωviap3s ὑπόp ᾿Ιωάννηςngms εἰςp ὁdams ᾿Ιορδάνηςnams . v.10 καίc
εὐθέωςbo ἀναβαίνωvppanms ἀπόp ὁdgns ὕδωρngns ὁράωviaa3s σχίζωvpppamp ὁdamp οὐρανόςnamp
καίc ὁdans πνεῦµαnans ὡσείbo περιστεράnafs καταβαίνωvppaans ἐπίp αὐτόςrpams . v.11 καίc
φωνήnnfs γίνοµαιviad3s ἐκp ὁdgmp οὐρανόςngmp σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
ἀγαπητόςanmsn ἐνp ὅςrrdms εὐδοκέωviaa1s . v.12 καίc εὐθύςbo ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpams
ἐκβάλλωvipa3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn . v.13 καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἡµέραnafp
τεσσεράκονταtn πειράζωvpppnms ὑπόp ὁdgms Σατανᾶςngms καίc εἰµίviix3s µετάp ὁdgnp θηρίονngnp
καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp διακονέωviia3p αὐτόςrpdms . v.14 µετάp δέc ὁdans παραδίδωµιvnap
dams nams viaa3s dnms nnms p dafs
ὁ ᾿Ιωάννης ἔρχοµαι ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ὁ Γαλιλαίαnafs κηρύσσωvppanms ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms . v.15 καίc λέγωvppanms ὅτιc πληρόωvixp3s
ὁdnms καιρόςnnms καίc ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms µετανοέωvdpa2p καίc
πιστεύωvdpa2p ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns . v.16 περιπατέωvppanms δέc παράp ὁdafs θάλασσαnafs
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁράωviaa3s Σίµωνnams καίc ᾿Ανδρέαςnams ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ὁdgms
Σίµωνngms βάλλωvppaamp ἀµφίβληστρονnans ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs εἰµίviix3p γάρc ἁλιεύςnnmp .
v.17 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δεῦτεvdvx2p ὀπίσωbo ἐγώrpg-s καίc ποιέωvifa1s
σύrpa-p γίνοµαιvnad ἁλιεύςnamp ἄνθρωποςngmp . v.18 καίc εὐθέωςbo ἀφίηµιvpaanmp ὁdanp
δίκτυονnanp αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.19 καίc προβαίνωvpaanms ἐκεῖθενbo
bo viaa3s nams dams dgms ngms
ὀλίγος ὁράω ᾿Ιάκωβος ὁ ὁ Ζεβεδαῖος καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams
αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpamp ἐνp ὁddns πλοῖονndns καταρτίζωvppaamp ὁdanp δίκτυονnanp .
1:21—31 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 104
αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ µετὰ τῶν µισθωτῶν ἀπῆλθον ὀ-

21 πίσω αὐτοῦ. Καὶ εἰσπορεύονται εἰς Καπερναούµ καὶ εὐθεὼς
22 τοῖς σάββασιν εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν ἐδίδασκεν. καὶ ἐ-
ξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς
23 ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραµµατεῖς. καὶ ἦν ἐν τῇ συνα-
γωγῇ αὐτῶν ἄνθρωπος ἐν πνεύµατι ἀκαθάρτῳ καὶ ἀνέκραξεν.
24 λέγων εα, Τί ἡµῖν καὶ σοί ᾿Ιησοῦ Ναζαρηνέ ἦλθες ἀπολέσαι
25 ἡµᾶς οἶδά σε τίς εἶ ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπετίµησεν αὐτῷ
26 ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Φιµώθητι καὶ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ. καὶ σπαρά-
ξαν αὐτὸν τὸ πνεῦµα τὸ ἀκάθαρτον καὶ κράξαν φωνῇ µεγάλῃ
27 ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ. καὶ ἐθαµβήθησαν παντές, ὥστε συζητεῖν
πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντας Τί ἐστιν τοῦτο τις ἡ διδαχὴ ἡ καινὴ
αὑτη, ὅτι κατ ἐξουσίαν, καὶ τοῖς πνεύµασιν τοῖς ἀκαθάρτοις
28 ἐπιτάσσει καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ. ἐξῆλθεν δὲ ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ
29 εὐθὺς εἰς ὅλην τὴν περίχωρον τῆς Γαλιλαίας. Καὶ εὐθέως
ἐκ τῆς συναγωγῆς ἐξελθόντες ἦλθον εἰς τὴν οἰκίαν Σίµωνος
30 καὶ ᾿Ανδρέου µετὰ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου. ἡ δὲ πενθερὰ Σί-
µωνος κατέκειτο πυρέσσουσα καὶ εὐθὲως λέγουσιν αὐτῷ περὶ
31 αὐτῆς. καὶ προσελθὼν ἤγειρεν αὐτὴν κρατήσας τῆς χειρός,
αὐτῆς, καὶ ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός εὐθὲως, καὶ διηκόνει αὐ-
v.20 καίc εὐθέωςbo καλέωviaa3s αὐτόςrpamp καίc ἀφίηµιvpaanmp ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgmp
Ζεβεδαῖοςnams ἐνp ὁddns πλοῖονndns µετάp ὁdgmp µισθωτόςngmp ἀπέρχοµαιviaa3p ὀπίσωbo
αὐτόςrpgms . v.21 καίc εἰσπορεύοµαιvipn3p εἰςp Καπερναούµtp καίc εὐθέωςbo ὁddnp σάββατονndnp
εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs διδάσκωviia3s . v.22 καίc ἐκπλήσσωviip3p ἐπίp ὁddfs
διδαχήndfs αὐτόςrpgms εἰµίviix3s γάρc διδάσκωvppanms αὐτόςrpamp ὡςbo ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms καίc
οὐxo ὡςbo ὁdnmp γραµµατεύςnnmp . v.23 καίc εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs αὐτόςrpgmp
ἄνθρωποςnnms ἐνp πνεῦµαndns ἀκάθαρτοςadnsn καίc ἀνακράζωviaa3s . v.24 λέγωvppanms ἔαi
τίςrqnns ἐγώrpd-p καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms Ναζαρηνόςnvms ἔρχοµαιviaa2s ἀπόλλυµιvnaa ἐγώrpa-p
οἶδαvixa1s σύrpa-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms ἅγιοςanmsn ὁdgms θεόςngms . v.25 καίc ἐπιτιµάωviaa3s
αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms φιµόωvdap2s καίc ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgms .
v.26 καίc σπαράσσωvpaanns αὐτόςrpams ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn καίc κράζωvpaanns
φωνήndfs µέγαςadfsn ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp αὐτόςrpgms . v.27 καίc θαµβέωviap3p πᾶςanmpn ὥστεc
συζητέωvnpa πρόςp ἑαυτοῦrxamp λέγωvppaamp τίςrqnns εἰµίvipx3s οὗτοςrdnns τίςrqnms ὁdnfs διδαχήnnfs
ὁdnfs καινόςanfsn οὗτοςrdnfs ὅτιc κατάp ἐξουσίαnafs καίc ὁddnp πνεῦµαndnp ὁddnp ἀκάθαρτοςadnpn
ἐπιτάσσωvipa3s καίc ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . v.28 ἐξέρχοµαιviaa3s δέc ὁdnfs ἀκοήnnfs
αὐτόςrpgms εὐθύςbo εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs περίχωροςaafsn ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.29 καίc εὐθέωςbo
ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ἐξέρχοµαιvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs Σίµωνngms καίc
᾿Ανδρέαςngms µετάp ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωάννηςngms . v.30 ὁdnfs δέc πενθεράnnfs Σίµωνngms
κατάκειµαιviin3s πυρέσσωvppanfs καίc εὐθέωςbo λέγωvipa3p αὐτόςrpdms περίp αὐτόςrpgfs .
τοῖς. ᾿Οψίας δὲ γενοµένης ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος ἔφερον πρὸς αὐτὸν 32
πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας καὶ τοὺς δαιµονιζοµένους, καὶ ἡ 33
πόλις ὅλη ἐπισυνηγµένη ἦν πρὸς τὴν θύραν. καὶ ἐθεράπευ- 34
σεν πολλοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ δαιµόνια

πολλὰ ἐξέβαλεν καὶ οὐκ ἤφιεν λαλεῖν τὰ δαιµόνια ὅτι ᾔδεισαν
αὐτόν. Καὶ πρωῒ ἔννυχον λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθεν καὶ ἀπῆλθεν 35
εἰς ἔρηµον τόπον κἀκεῖ προσηύχετο. καὶ κατεδίωξάν αὐτὸν 36
ὁ Σίµων καὶ οἱ µετ αὐτοῦ. καὶ εὗροντες αὐτὸν λέγουσιν αὐ- 37
τῷ ὅτι Πάντες σε ζητοῦσίν. καὶ λέγει αὐτοῖς ῎Αγωµεν εἰς τὰς 38
ἐχοµένας κωµοπόλεις ἵνα καὶ ἐκεῖ κηρύξω, εἰς τοῦτο γὰρ ἐ-

ξελήλυθα. καὶ ἦν κηρύσσων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν εἰς 39
ὅλην τὴν Γαλιλαίαν καὶ τὰ δαιµόνια ἐκβάλλων. Καὶ ἔρχεται 40
πρὸς αὐτὸν λεπρὸς παρακαλῶν αὐτὸν καὶ γονυπετῶν αὐτὸν

καὶ λέγων αὐτῷ ὅτι ᾿Εὰν θέλῃς δύνασαί µε καθαρίσαι. ὁ δὲ 41
᾿Ιησοῦς σπλαγχνισθεὶς ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ καὶ

λέγει αὐτῷ Θέλω καθαρίσθητι, καὶ εἰπόντος αὐτοῦ εὐθὲως 42
ἀπῆλθεν ἀπ αὐτοῦ, ἡ λέπρα καὶ ἐκαθαρίσθη. καὶ ἐµβριµη- 43
σάµενος αὐτῷ εὐθὲως ἐξέβαλεν αὐτόν. καὶ λέγει αὐτῷ ῞Ορα 44
µηδενὶ µηδὲν εἴπῃς ἀλ᾿λ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ καὶ

προσένεγκε περὶ τοῦ καθαρισµοῦ σου ἃ προσέταξεν Μωσῆς,
v.31 καίc προσέρχοµαιvpaanms ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpafs κρατέωvpaanms ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs
καίc ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpafs ὁdnms πυρετόςnnms εὐθέωςbo καίc διακονέωviia3s αὐτόςrpdmp .
v.32 ὄψιοςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs ὅτεbo δύνωviaa3s ὁdnms ἥλιοςnnms φέρωviia3p πρόςp αὐτόςrpams
πᾶςaampn ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp καίc ὁdamp δαιµονίζοµαιvppnamp . v.33 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs
ὅλοςanfsn ἐπισυνάγωvpxpnfs εἰµίviix3s πρόςp ὁdafs θύραnafs . v.34 καίc θεραπεύωviaa3s πολύςaampn
κακῶςbo ἔχωvppaamp ποικίλοςadfpn νόσοςndfp καίc δαιµόνιονnanp πολύςaanpn ἐκβάλλωviaa3s καίc
οὐxo ἀφίηµιviia3s λαλέωvnpa ὁdanp δαιµόνιονnanp ὅτιc οἶδαviya3p αὐτόςrpams . v.35 καίc
bo bo bo vpaanms viaa3s c viaa3s
πρωΐ ἔννυχος λίαν ἀνίστηµι ἐξέρχοµαι καί ἀπέρχοµαι εἰς ἔρηµοςaamsn
p
τόποςnams κἀκεῖbo προσεύχοµαιviin3s . v.36 καίc καταδιώκωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnms Σίµωνnnms

καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms . v.37 καίc εὑρίσκωvpaanmp αὐτόςrpams λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὅτιc
πᾶςanmpn σύrpa-s ζητέωvipa3p . v.38 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἄγωvspa1p εἰςp ὁdafp ἔχωvpppafp
nafp
κωµόπολις ἵνα καί ἐκεῖ κηρύσσωvsaa1s εἰςp οὗτοςrdans γάρc ἐξέρχοµαιvixa1s .
c c bo
v.39 καίc
εἰµίviix3s κηρύσσωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp αὐτόςrpgmp εἰςp ὅλοςaafsn ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc
ὁdanp δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωvppanms . v.40 καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpams λεπρόςanmsn
παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams καίc γονυπετέωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms αὐτόςrpdms
ὅτιc ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa . v.41 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
σπλαγχνίζοµαιvpaonms ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
θέλωvipa1s καθαρίζωvdap2s . v.42 καίc λέγωvpaagms αὐτόςrpgms εὐθέωςbo ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp
αὐτόςrpgms ὁdnfs λέπραnnfs καίc καθαρίζωviap3s . v.43 καίc ἐµβριµάοµαιvpadnms αὐτόςrpdms
bo viaa3s rpams
εὐθέως ἐκβάλλω αὐτός .
1:45—2:9 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 106
45 εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. ὁ δὲ ἐξελθὼν ἤρξατο κηρύσσειν πολλὰ

καὶ διαφηµίζειν τὸν λόγον ὥστε µηκέτι αὐτὸν δύνασθαι φα-
νερῶς εἰς πόλιν εἰσελθεῖν ἀλλ ἔξω ἐν ἐρήµοις τόποις ἦν, καὶ
ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν πανταχόθεν.
2 Καὶ εἰσῆλθεν πάλιν εἰς Καπερναοὺµ δι΄ ἡµερῶν Καὶ ἠκού-
2 σθη ὅτι εἰς οἶκον ἐστίν. καὶ εὐθὲως συνήχθησαν πολλοὶ ὥστε
µηκέτι χωρεῖν µηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν καὶ ἐλάλει αὐτοῖς τὸν
3 λόγον. καὶ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν φέροντες αἰ-
4 ρόµενον ὑπὸ τεσσάρων. καὶ µὴ δυνάµενοι προσεγγίσαι αὐτῷ
διὰ τὸν ὄχλον ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν καὶ ἐξορύξαν-
τες χαλῶσιν τὸν κράββατον ἐφ΄ ὧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο.
5 ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ παραλυτικῷ Τέ-
6 κνον ἀφέωνται σοι αἱ ἁµαρτίαι σου. ἦσαν δέ τινες τῶν γραµ-
µατέων ἐκεῖ καθήµενοι καὶ διαλογιζόµενοι ἐν ταῖς καρδίαις
7 αὐτῶν. Τί οὗτος οὕτως λαλεῖ βλασφηµὶας· τίς δύναται ἀ-
8 φιέναι ἁµαρτίας εἰ µὴ εἷς ὁ θεός. καὶ εὐθὲως ἐπιγνοὺς ὁ
᾿Ιησοῦς τῷ πνεύµατι αὐτοῦ ὅτι οὕτως αὐτοί διαλογίζονται ἐν
ἑαυτοῖς εἶπεν αὐτοῖς Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις
9 ὑµῶν. τί ἐστιν εὐκοπώτερον εἰπεῖν τῷ παραλυτικῷ ᾿Αφέωνταί
σου αἱ ἁµαρτίαι ἢ εἰπεῖν ῎Εγειραι καὶ ἆρον σου τὸν κράββατον
v.44 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁράωvdpa2s µηδείςadmsn µηδείςaansn λέγωvsaa2s ἀλλάc
ὑπάγωvdpa2s σεαυτοῦrxams δείκνυµιvdaa2s ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s περίp ὁdgms
καθαρισµόςngms σύrpg-s ὅςrranp προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp .
v.45 ὁdnms δέc ἐξέρχοµαιvpaanms ἄρχωviad3s κηρύσσωvnpa πολύςaanpn καίc διαφηµίζωvnpa ὁdams
λόγοςnams ὥστεc µηκέτιbo αὐτόςrpams δύναµαιvnpn φανερῶςbo εἰςp πόλιςnafs εἰσέρχοµαιvnaa ἀλλάc
ἔξωbo ἐνp ἔρηµοςadmpn τόποςndmp εἰµίviix3s καίc ἔρχοµαιviin3p πρόςp αὐτόςrpams πάντοθενbo .
2. v.1 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s πάλινbo εἰςp Καπερναούµtp διάp ἡµέραngfp καίc ἀκούωviap3s ὅτιc εἰςp
οἶκοςnams εἰµίvipx3s . v.2 καίc εὐθέωςbo συνάγωviap3p πολύςanmpn ὥστεc µηκέτιbo χωρέωvnpa
µηδέc ὁdanp πρόςp ὁdafs θύραnafs καίc λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdams λόγοςnams . v.3 καίc
ἔρχοµαιvipn3p πρόςp αὐτόςrpams παραλυτικόςaamsn φέρωvppanmp αἴρωvpppams ὑπόp τέσσαρεςngmp .
v.4 καίc µήxo δύναµαιvppnnmp προσεγγίζωvnaa αὐτόςrpdms διάp ὁdams ὄχλοςnams ἀποστεγάζωviaa3p
ὁdafs στέγηnafs ὅπουbo εἰµίviix3s καίc ἐξορύσσωvpaanmp χαλάωvipa3p ὁdams κράβαττοςnams ἐπίp
ὅςrrdms ὁdnms παραλυτικόςanmsn κατάκειµαιviin3s . v.5 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
dafs nafs rpgmp vipa3s ddms admsn
ὁ πίστις αὐτός λέγω ὁ παραλυτικός τέκνονnvns ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp
ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s . v.6 εἰµίviix3p δέc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp ἐκεῖbo κάθηµαιvppnnmp
καίc διαλογίζοµαιvppnnmp ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp . v.7 τίςrqans οὗτοςrdnms οὕτωbo
λαλέωvipa3s βλασφηµίαnafp τίςrqnms δύναµαιvipn3s ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp εἰqo µήxo εἷςnnms
ὁdnms θεόςnnms . v.8 καίc εὐθέωςbo ἐπιγινώσκωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddns πνεῦµαndns
αὐτόςrpgms ὅτιc οὕτωbo αὐτόςrpnmp διαλογίζοµαιvipn3p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
τίςrqans οὗτοςrdanp διαλογίζοµαιvipn2p ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p .
καὶ περιπάτει. ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀν- 10
θρώπου ἀφιέναι ἐπὶ τῆς γῆς ἁµαρτίας λέγει τῷ παραλυτικῷ.

Σοὶ λέγω ἔγειραι καὶ ἆρον τὸν κράββατον σου καὶ ὕπαγε εἰς 11
τὸν οἶκόν σου. καὶ ἠγέρθη εὐθὲως, καὶ ἄρας τὸν κράββατον 12
ἐξῆλθεν ἐναντίον πάντων ὥστε ἐξίστασθαι πάντας καὶ δοξάζειν

τὸν θεὸν λέγοντας ὅτι οὐδέποτε Οὕτως εἴδοµεν. Καὶ ἐξῆλθεν 13
πάλιν παρὰ τὴν θάλασσαν, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἤρχετο πρὸς αὐ-
τόν καὶ ἐδίδασκεν αὐτούς. καὶ παράγων εἶδεν Λευὶν τὸν τοῦ 14
῾Αλφαίου καθήµενον ἐπὶ τὸ τελώνιον καὶ λέγει αὐτῷ ᾿Ακολού-

θει µοι καὶ ἀναστὰς ἠκολούθησεν αὐτῷ. Καὶ ἐγενέτο ἐν τῷ 15
κατακεῖσθαι αὐτὸν ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ καὶ πολλοὶ τελῶναι καὶ

ἁµαρτωλοὶ συνανέκειντο τὦ ᾿Ιησοῦ καὶ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ,
ἦσαν γὰρ πολλοὶ καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ. καὶ οἱ γραµµατεῖς 16
καὶ οἱ Φαρισαῖοι, ἰδόντες αὐτὸν ἐσθίοντα µετὰ τῶν τελωνῶν

καὶ ἁµαρτωλῶν ἔλεγον τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ Τι ὅτι µετὰ τῶν
τελωνῶν καὶ ἁµαρτωλῶν ἐσθίει καὶ πίνει· καὶ ἀκούσας ὁ ᾿Ιη- 17
σοῦς λέγει αὐτοῖς Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ

οἱ κακῶς ἔχοντες, οὐκ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλὰ ἁµαρ-
τωλούς εἰς µετάνοιαν. Καὶ ἦσαν οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου καὶ οἱ 18
τῶν Φαρισαίων νηστεύοντες καὶ ἔρχονται καὶ λέγουσιν αὐτῷ

v.9 τίςrqnns εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa ὁddms παραλυτικόςadmsn ἀφίηµιvixp3p σύrpg-s
ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s καίc αἴρωvdaa2s σύrpg-s ὁdams κράβαττοςnams καίc
περιπατέωvdpa2s . v.10 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἀφίηµιvnpa ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ἁµαρτίαnafp λέγωvipa3s ὁddms παραλυτικόςadmsn .
v.11 σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s καίc αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams σύrpg-s καίc ὑπάγωvdpa2s
εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s . v.12 καίc ἐγείρωviap3s εὐθέωςbo καίc αἴρωvpaanms ὁdams
nams viaa3s
κράβαττος ἐξέρχοµαι ἐναντίονbo πᾶςagmpn ὥστεc ἐξίστηµιvnpm πᾶςaampn καίc δοξάζωvnpa
ὁdams θεόςnams λέγωvppaamp ὅτιc οὐδέποτεbo οὕτωbo ὁράωviaa1p . v.13 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s
bo p dafs nafs c anmsn dnms nnms
πάλιν παρά ὁ θάλασσα καί πᾶς ὁ ὄχλος ἔρχοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams
καίc διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp . v.14 καίc παράγωvppanms ὁράωviaa3s Λευίnams ὁdams ὁdgms
῾Αλφαῖοςngms κάθηµαιvppnams ἐπίp ὁdans τελώνιονnans καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s καίc ἀνίστηµιvpaanms ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.15 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddms κατάκειµαιvnpn αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms καίc πολύςanmpn τελώνηςnnmp
καίc ἁµαρτωλόςanmpn συνανάκειµαιviin3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms
εἰµίviix3p γάρc πολύςanmpn καίc ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.16 καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp
καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams ἐσθίωvppaams µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp καίc
ἁµαρτωλόςagmpn λέγωviia3p ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms τίςrqnns ὅτιc µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp
καίc ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa3s καίc πίνωvipa3s . v.17 καίc ἀκούωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3p ὁdnmp ἰσχύωvppanmp ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp
κακῶςbo ἔχωvppanmp οὐxo ἔρχοµαιviaa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc ἁµαρτωλόςaampn εἰςp
µετάνοιαnafs .
∆ιὰ τί οἱ µαθηταὶ ᾿Ιωάννου καὶ οἱ τῶν Φαρισαίων νηστεύουσιν

19 οἱ δὲ σοὶ µαθηταὶ οὐ νηστεύουσιν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιη-
σοῦς Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυµφῶνος ἐν ᾧ ὁ νυµφίος µετ
αὐτῶν ἐστιν νηστεύειν ὅσον χρόνον µεθ΄ ἑαυτῶν ἔχουσιν τὸν
20 νυµφίον οὐ δύνανται νηστεύειν. ἐλεύσονται δὲ ἡµέραι ὅταν
ἀπαρθῇ ἀπ αὐτῶν ὁ νυµφίος καὶ τότε νηστεύσουσιν ἐν ἐκεί-
21 ναις ταῖς ἡµέραῖς. καὶ οὐδεὶς ἐπίβληµα ῥάκους ἀγνάφου
ἐπιρράπτει ἐπὶ ἱµάτίῳ παλαιῷ, εἰ δὲ µή αἴρει τὸ πλήρωµα αὐ-
22 τοῦ τὸ καινὸν τοῦ παλαιοῦ και χεῖρον σχίσµα γίνεται. καὶ
οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς, εἰ δὲ µή ῥήσ-
σει ὁ οἶνος ὁ νέος τοὺς ἀσκούς καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται, καὶ οἱ
ἀσκοί, ἀπόλοῦνται. ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς βλη-
23 τέον. Καὶ ἐγένετο παραπορεύεσθαι αὐτὸν ἐν τοῖς σάββασιν
διὰ τῶν σπορίµων καὶ ἤρξαντο οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὁδὸν ποιεῖν
24 τίλλοντες τοὺς στάχυας. καὶ οἱ Φαρισαῖοι ἔλεγον αὐτῷ ῎Ιδε
25 τί ποιοῦσιν ἐν τοῖς σάββασιν ὃ οὐκ ἔξεστιν. καὶ αὐτὸς ἔλεγεν
αὐτοῖς Οὐδέποτε ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν ∆αυίδ ὅτε χρείαν ἔσχεν
26 καὶ ἐπείνασεν αὐτός καὶ οἱ µετ αὐτοῦ. πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν
οἶκον τοῦ θεοῦ ἐπὶ ᾿Αβιαθὰρ ἀρχιερέως καὶ τοὺς ἄρτους τῆς
προθέσεως ἔφαγεν οὓς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ µὴ τοῖς ἱερεῦσιν
v.18 καίc εἰµίviix3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms καίc ὁdnmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
νηστεύωvppanmp καίc ἔρχοµαιvipn3p καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms διάp τίςrqans ὁdnmp µαθητήςnnmp
᾿Ιωάννηςngms καίc ὁdnmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp νηστεύωvipa3p ὁdnmp δέc σύrsnmp µαθητήςnnmp
οὐxo νηστεύωvipa3p . v.19 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo δύναµαιvipn3p
ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms νυµφώνngms ἐνp ὅςrrdms ὁdnms νυµφίοςnnms µετάp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s
νηστεύωvnpa ὅσοςrcams χρόνοςnams µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἔχωvipa3p ὁdams νυµφίοςnams οὐxo
δύναµαιvipn3p νηστεύωvnpa . v.20 ἔρχοµαιvifd3p δέc ἡµέραnnfp ὅτανc ἀπαίρωvsap3s ἀπόp
rpgmp dnms nnms
αὐτός ὁ νυµφίος καίc τότεbo νηστεύωvifa3p ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp .
v.21 καίc οὐδείςanfsn ἐπίβληµαnans ῥάκοςngns ἄγναφοςagnsn ἐπιράπτωvipa3s ἐπίp ἱµάτιονndns
παλαιόςadnsn εἰqo δέc µήxo αἴρωvipa3s ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgns ὁdans καινόςaansn ὁdgns
παλαιόςagnsn καίc χείρωνannsn σχίσµαnnns γίνοµαιvipn3s . v.22 καίc οὐδείςanfsn βάλλωvipa3s
οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp παλαιόςaampn εἰqo δέc µήxo ῥήγνυµιvipa3s ὁdnms οἶνοςnnms
ὁdnms νέοςanmsn ὁdamp ἀσκόςnamp καίc ὁdnms οἶνοςnnms ἐκχέωvipp3s καίc ὁdnmp ἀσκόςnnmp
ἀπόλλυµιvifm3p ἀλλάc οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp καινόςaampn βλητέοςannsn . v.23 καίc
γίνοµαιviad3s παραπορεύοµαιvnpn αὐτόςrpams ἐνp ὁddnp σάββατονndnp διάp ὁdgmp σπόριµοςagmpn
καίc ἄρχωviad3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὁδόςnafs ποιέωvnpa τίλλωvppanmp ὁdamp στάχυςnamp .
v.24 καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp λέγωviia3p αὐτόςrpdms ἴδεi τίςrqans ποιέωvipa3p ἐνp ὁddnp
σάββατονndnp ὅςrrans οὐxo ἔξεστιvipq3s . v.25 καίc αὐτόςrpnms λέγωviia3s αὐτόςrpdmp οὐδέποτεbo
ἀναγινώσκωviaa2p τίςrqans ποιέωviaa3s ∆αυίδtp ὅτεbo χρείαnafs ἔχωviaa3s καίc πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms
καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms .
109 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 2:27—3:8
καὶ ἔδωκεν καὶ τοῖς σὺν αὐτῷ οὖσιν. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Τὸ 27
σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ

σάββατον, ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ 28
σαββάτου.
Καὶ εἰσῆλθεν πάλιν εἰς τὴν συναγωγήν καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρω- 3
πος ἐξηραµµένην ἔχων τὴν χεῖρα. καὶ παρετήρουν αὐτὸν εἰ 2
τοῖς σάββασιν θεραπεύσει αὐτόν ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ.

καὶ λέγει τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ἐξηραµµένην ἔχοντι τὴν χεῖρα ἐγεῖ- 3
ραι εἰς τὸ µέσον. καὶ λέγει αὐτοῖς ῎Εξεστιν τοῖς σάββασιν ἀ- 4
γαθοποιῆσαι, ἢ κακοποιῆσαι ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀποκτεῖναι οἱ δὲ

ἐσιώπων. καὶ περιβλεψάµενος αὐτοὺς µετ ὀργῆς συλλυπού- 5
µενος ἐπὶ τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν λέγει τῷ ἀνθρώπῳ

῎Εκτεινον τὴν χεῖρα σου. καὶ ἐξέτεινεν καὶ ἀποκατεστάθη ἡ
χεὶρ αὐτοῦ ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. καὶ ἐξελθόντες οἱ Φαρισαῖοι 6
εὐθὲως µετὰ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν συµβούλιον ἐποίουν κατ αὐτοῦ

ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν. Καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν µετὰ τῶν 7
µαθητῶν αὐτοῦ πρὸς τὴν θάλασσαν καὶ πολὺ πλῆθος ἀπὸ τῆς
Γαλιλαίας ἠκολούθησαν αὐτῶ, καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας. καὶ 8
ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιδουµαίας καὶ πέραν τοῦ ᾿Ιορ-
δάνου καὶ οἱ περὶ Τύρον καὶ Σιδῶνα πλῆθος πολύ ἀκούσαντες
v.26 πῶςbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms ἐπίp ᾿Αβιαθάρtp ἀρχιερεύςngms
καίc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs πρόθεσιςngfs ἐσθίωviaa3s ὅςrramp οὐxo ἔξεστιvipq3s ἐσθίωvnaa εἰqo µήxo
ὁddmp ἱερεύςndmp καίc δίδωµιviaa3s καίc ὁddmp σύνp αὐτόςrpdms εἰµίvppxdmp . v.27 καίc
λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdnns σάββατονnnns διάp ὁdams ἄνθρωποςnams γίνοµαιviad3s οὐxo ὁdnms
ἄνθρωποςnnms διάp ὁdans σάββατονnans . v.28 ὥστεc κύριοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc ὁdgns σάββατονngns . 3. v.1 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s πάλινbo εἰςp
dafs nafs c viix3s bo nnms
ὁ συναγωγή καί εἰµί ἐκεῖ ἄνθρωπος ξηραίνωvpxpafs ἔχωvppanms ὁdafs χείρnafs .
v.2 καίc παρατηρέωviia3p αὐτόςrpams εἰqo ὁddnp σάββατονndnp θεραπεύωvifa3s αὐτόςrpams ἵναc
κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms . v.3 καίc λέγωvipa3s ὁddms ἄνθρωποςndms ὁddms ξηραίνωvpxpafs
ἔχωvppadms ὁdafs χείρnafs ἐγείρωvdam2s εἰςp ὁdans µέσοςaansn . v.4 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp ἀγαθοποιέωvnaa ἤxo κακοποιέωvnaa ψυχήnafs σῴζωvnaa ἤxo
ἀποκτείνωvnaa ὁdnmp δέc σιωπάωviia3p . v.5 καίc περιβλέπωvpamnms αὐτόςrpamp µετάp
ὀργήngfs συλλυπέοµαιvppnnms ἐπίp ὁddfs πώρωσιςndfs ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s ὁddms
ἄνθρωποςndms ἐκτείνωvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s καίc ἐκτείνωviaa3s καίc ἀποκαθιστάνωviap3s
ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms ὑγιήςanfsn ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.6 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp εὐθέωςbo µετάp ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp συµβούλιονnans ποιέωviia3p κατάp
αὐτόςrpgms ὅπωςbo αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvsaa3p . v.7 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀναχωρέωviaa3s
µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc πολύςannsn πλῆθοςnnns ἀπόp
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms καίc ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs .
9 ὅσα ἐποίει ἦλθον πρὸς αὐτόν. καὶ εἶπεν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ
ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον ἵνα µὴ θλίβω-
10 σιν αὐτόν, πολλοὺς γὰρ ἐθεράπευσεν ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ
11 ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον µάστιγας. καὶ τὰ πνεύµατα τὰ
ἀκάθαρτα ὅταν αὐτὸν ἐθεώρει, προσέπιπτεν αὐτῷ καὶ ἔκραζεν
12 λέγοντα, ὅτι Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. καὶ πολλὰ ἐπετίµα αὐτοῖς
13 ἵνα µὴ φανερὸν αὐτὸν ποιήσωσιν. Καὶ ἀναβαίνει εἰς τὸ ὄρος
καὶ προσκαλεῖται οὓς ἤθελεν αὐτός καὶ ἀπῆλθον πρὸς αὐτόν.
14 καὶ ἐποίησεν δώδεκα ἵνα ὦσιν µετ αὐτοῦ καὶ ἵνα ἀποστέλ-
15 λῃ αὐτοὺς κηρύσσειν. καὶ ἔχειν ἐξουσίαν θεραπεύειν τὰς
16 νόσους καὶ ἐκβάλλειν τὰ δαιµόνια, καὶ ἐπέθηκεν τῷ Σίµωνι
17 ὄνοµα Πέτρον. καὶ ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάν-
νην τὸν ἀδελφὸν τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ὀνόµατα
18 Βοανεργές ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς, καὶ ᾿Ανδρέαν καὶ Φίλιππον
καὶ Βαρθολοµαῖον καὶ Ματθαῖον, καὶ Θωµᾶν καὶ ᾿Ιάκωβον τὸν
19 τοῦ ῾Αλφαίου καὶ Θαδδαῖον καὶ Σίµωνα τὸν Κανανίτην, καὶ
᾿Ιούδαν ᾿Ισκαριώτην, ὃς καὶ παρέδωκεν αὐτόν καὶ ἔρχονται εἴς
20 οἶκον. Καὶ συνέρχεται πάλιν ὄχλος ὥστε µὴ δύνασθαι αὐτοὺς
21 µήτε ἄρτον φαγεῖν. καὶ ἀκούσαντες οἱ παρ αὐτοῦ ἐξῆλθον
v.8 καίc ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp καίc ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιδουµαίαngfs καίc πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms
καίc ὁdnmp περίp Τύροςnafs καίc Σιδώνnafs πλῆθοςnnns πολύςannsn ἀκούωvpaanmp ὅσοςrcanp
ποιέωviia3s ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams . v.9 καίc λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms
ἵναc πλοιάριονnnns προσκαρτερέωvspa3s αὐτόςrpdms διάp ὁdams ὄχλοςnams ἵναc µήxo θλίβωvspa3p
αὐτόςrpams . v.10 πολύςaampn γάρc θεραπεύωviaa3s ὥστεc ἐπιπίπτωvnpa αὐτόςrpdms ἵναc
rpgms vsam3p
αὐτός ἅπτω ὅσοςrcnmp ἔχωviia3p µάστιξnafp . v.11 καίc ὁdnnp πνεῦµαnnnp ὁdnnp
ἀκάθαρτοςannpn ὅτανc αὐτόςrpams θεωρέωviia3s προσπίπτωviia3s αὐτόςrpdms καίc κράζωviia3s
λέγωvppannp ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.12 καίc πολύςaanpn
ἐπιτιµάωviia3s αὐτόςrpdmp ἵναc µήxo φανερόςaamsn αὐτόςrpams ποιέωvsaa3p . v.13 καίc
ἀναβαίνωvipa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans καίc προσκαλέοµαιvipn3s ὅςrramp θέλωviia3s αὐτόςrpnms καίc
ἀπέρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams . v.14 καίc ποιέωviaa3s δώδεκαtn ἵναc εἰµίvspx3p µετάp
αὐτόςrpgms καίc ἵναc ἀποστέλλωvspa3s αὐτόςrpamp κηρύσσωvnpa . v.15 καίc ἔχωvnpa ἐξουσίαnafs
θεραπεύωvnpa ὁdafp νόσοςnafp καίc ἐκβάλλωvnpa ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.16 καίc ἐπιτίθηµιviaa3s
ὁddms Σίµωνndms ὄνοµαnans Πέτροςnams . v.17 καίc ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms
καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms καίc ἐπιτίθηµιviaa3s αὐτόςrpdmp
ὄνοµαnanp Βοανηργέςtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s υἱόςnnmp βροντήngfs . v.18 καίc ᾿Ανδρέαςnams καίc
Φίλιπποςnams καίc Βαρθολοµαῖοςnams καίc Μαθχαῖοςnams καίc Θωµᾶςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams
ὁdams ὁdgms ῾Αλφαῖοςngms καίc Θαδδαῖοςnams καίc Σίµωνnams ὁdams Καναναῖοςnams . v.19 καίc
᾿Ιούδαςnams ᾿Ισκαριώθnams ὅςrrnms καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp
οἶκοςnams . v.20 καίc συνέρχοµαιvipn3s πάλινbo ὄχλοςnnms ὥστεc µήxo δύναµαιvnpn αὐτόςrpamp
µήτεc ἄρτοςnams ἐσθίωvnaa .
κρατῆσαι αὐτόν, ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη. καὶ οἱ γραµµατεῖς οἱ 22
ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων καταβάντες ἔλεγον ὅτι Βεελζεβοὺλ ἔχει καὶ

ὅτι ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια. καὶ 23
προσκαλεσάµενος αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς ἔλεγεν αὐτοῖς Πῶς

δύναται Σατανᾶς Σατανᾶν ἐκβάλλειν. καὶ ἐὰν βασιλεία ἐφ 24
ἑαυτὴν µερισθῇ οὐ δύναται σταθῆναι ἡ βασιλεία ἐκείνη, καὶ 25
ἐὰν οἰκία ἐφ ἑαυτὴν µερισθῇ οὐ δύναται σταθῆναι ἡ οἰκία ἐ-

κείνη. καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς ἀνέστη ἐφ ἑαυτὸν καὶ µεµερίσται, οὐ 26
δύναται σταθῆναι, ἀλλὰ τέλος ἔχει. οὐδεὶς δύναται τὰ σκεύη 27
τοῦ ἰσχυροῦ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσαι ἐὰν µὴ

πρῶτον τὸν ἰσχυρὸν δήσῃ καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπά-
σῃ. ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι πάντα ἀφεθήσεται τὰ ἁµαρτήµατα 28
τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων καὶ βλασφηµίαι ὅσας ἂν βλασφη-

µήσωσιν, ὃς δ ἂν βλασφηµήσῃ εἰς τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον οὐκ 29
ἔχει ἄφεσιν εἰς τὸν αἰῶνα ἀλλ΄ ἔνοχός ἐστιν αἰωνίου κρίσεως,
ὅτι ἔλεγον Πνεῦµα ἀκάθαρτον ἔχει. ἔρχονται οῦν οἱ ἀδελφοὶ 30, 31
Καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ καὶ ἔξω ἑστῶτες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν

φωνοῦντες αὐτόν. καὶ ἐκάθητο ὄχλος περὶ αὐτὸν εἶπον δὲ 32
αὐτῷ ᾿Ιδοὺ ἡ µήτηρ σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου καὶ αἱ ἀδελφαί

σου ἔξω ζητοῦσίν σε. καὶ ἀπεκριθη αὐτοῖς λέγων, Τίς ἐστιν 33
v.21 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp παράp αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιviaa3p κρατέωvnaa αὐτόςrpams

λέγωviia3p γάρc ὅτιc ἐξίστηµιviaa3s . v.22 καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdnmp ἀπόp
῾Ιεροσόλυµαngnp καταβαίνωvpaanmp λέγωviia3p ὅτιc Βεελζεβούλtp ἔχωvipa3s καίc ὅτιc ἐνp
ὁddms ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.23 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpamp ἐνp παραβολήndfp λέγωviia3s αὐτόςrpdmp πῶςbo δύναµαιvipn3s
Σατανᾶςnnms Σατανᾶςnams ἐκβάλλωvnpa . v.24 καίc ἐάνqo βασιλείαnnfs ἐπίp ἑαυτοῦrxafs
µερίζωvsap3s οὐxo δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap ὁdnfs βασιλείαnnfs ἐκεῖνοςrdnfs . v.25 καίc ἐάνqo
nnfs p rxafs vsap3s xo vipn3s vnap dnfs
οἰκία ἐπί ἑαυτοῦ µερίζω οὐ δύναµαι ἵστηµι ὁ οἰκίαnnfs ἐκεῖνοςrdnfs .
v.26 καίc εἰqo ὁdnms Σατανᾶςnnms ἀνίστηµιviaa3s ἐπίp ἑαυτοῦrxams καίc µερίζωvixp3s οὐxo
δύναµαιvipn3s ἵστηµιvnap ἀλλάc τέλοςnans ἔχωvipa3s . v.27 οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ὁdanp
σκεῦοςnanp ὁdgms ἰσχυρόςagmsn εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms διαρπάζωvnaa
ἐάνqo µήxo πρῶτοςbo ὁdams ἰσχυρόςaamsn δέωvsaa3s καίc τότεbo ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms
διαρπάζωvsaa3s . v.28 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc πᾶςannpn ἀφίηµιvifp3s ὁdnnp ἁµάρτηµαnnnp
ddmp ndmp dgmp
ὁ υἱός ὁ ἄνθρωποςngmp καίc βλασφηµίαnnfp ὅσοςrcafp ἄνxo βλασφηµέωvsaa3p .
v.29 ὅςrrnms δέc ἄνxo βλασφηµέωvsaa3s εἰςp ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn οὐxo ἔχωvipa3s
ἄφεσιςnafs εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀλλάc ἔνοχοςanmsn εἰµίvipx3s αἰώνιοςagfsn κρίσιςngfs . v.30 ὅτιc
λέγωviia3p πνεῦµαnans ἀκάθαρτοςaansn ἔχωvipa3s . v.31 ἔρχοµαιvipn3p οὖνc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms καίc ἔξωbo ἵστηµιvpxanmp ἀποστέλλωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams
φωνέωvppanmp αὐτόςrpams . v.32 καίc κάθηµαιviin3s ὄχλοςnnms περίp αὐτόςrpams λέγωviaa3p
δέc αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp σύrpg-s καίc ὁdnfp
ἀδελφήnnfp σύrpg-s ἔξωbo ζητέωvipa3p σύrpa-s .
34 ἡ µήτηρ µου ἡ οἱ ἀδελφοί µου. καὶ περιβλεψάµενος κύκλῳ

τοὺς περὶ αὐτὸν καθηµένους λέγει ῎Ιδε ἡ µήτηρ µου καὶ οἱ
35 ἀδελφοί µου. ὃς γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ οὗτος
ἀδελφός µου καὶ ἀδελφὴ µου καὶ µήτηρ ἐστίν.
4 Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν, καὶ συ-
νήχθη πρὸς αὐτὸν ὄχλος πολύς, ὥστε αὐτὸν ἐµβάντα εἰς τὸ
πλοῖον καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ καὶ πᾶς ὁ ὄχλος πρὸς τὴν
2 θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς ἦν. καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβο-
3 λαῖς πολλά καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. ᾿Ακούετε
4 ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπεί-
ρειν ὃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ
5 κατέφαγεν αὐτό. ἄλλο δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες ὅπου οὐκ
εἶχεν γῆν πολλήν καὶ εὐθὲως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ µὴ ἔχειν βά-
6 θος γῆς, ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυµατίσθη καὶ διὰ τὸ µὴ
7 ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας καὶ
ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό καὶ καρπὸν οὐκ
8 ἔδωκεν. καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλήν καὶ ἐδίδου
καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόντα, καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα
9 καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν. καὶ ἔλεγεν ῝Ο ἔχων ὦτα ἀ-
10 κούειν ἀκουέτω. ὅτε δὲ ἐγένετο καταµόνας, ἠρώτησαν αὐτὸν
v.33 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s
ἤxo ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s . v.34 καίc περιβλέπωvpamnms κύκλῳndms ὁdamp περίp
αὐτόςrpams κάθηµαιvppnamp λέγωvipa3s ἴδεi ὁdnfs µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
ἐγώrpg-s . v.35 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ποιέωvsaa3s ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdnms
ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s καίc ἀδελφήnnfs ἐγώrpg-s καίc µήτηρnnfs εἰµίvipx3s . 4. v.1 καίc πάλινbo
ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa παράp ὁdafs θάλασσαnafs καίc συνάγωviap3s πρόςp αὐτόςrpams ὄχλοςnnms
πολύςanmsn ὥστεc αὐτόςrpams ἐµβαίνωvpaaams εἰςp ὁdans πλοῖονnans κάθηµαιvnpn ἐνp ὁddfs
θάλασσαndfs καίc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms πρόςp ὁdafs θάλασσαnafs ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰµίviix3s .
v.2 καίc διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp ἐνp παραβολήndfp πολύςaanpn καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐνp
ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms . v.3 ἀκούωvdpa2p ἰδούvdaa2s ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms σπείρωvppanms
ὁdgms σπείρωvnaa . v.4 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms σπείρωvnpa ὅςrrnns µένxo πίπτωviaa3s
παράp ὁdafs ὁδόςnafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnnp πετεινόςnnnp καίc κατεσθίωviaa3s αὐτόςrpans .
v.5 ἄλλοςannsn δέc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdans πετρώδηςaansn ὅπουbo οὐxo ἔχωviia3s γῆnafs πολύςaafsn
καίc εὐθέωςbo ἐξανατέλλωviaa3s διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa βάθοςnans γῆngfs . v.6 ἥλιοςngms
δέc ἀνατέλλωvpaagms καυµατίζωviap3s καίc διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa ῥίζαnafs ξηραίνωviap3s .
v.7 καίc ἄλλοςannsn πίπτωviaa3s εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp καίc ἀναβαίνωviaa3p ὁdnfp ἄκανθαnnfp καίc
συµπνίγωviaa3p αὐτόςrpans καίc καρπόςnams οὐxo δίδωµιviaa3s . v.8 καίc ἄλλοςannsn πίπτωviaa3s
εἰςp ὁdafs γῆnafs ὁdafs καλόςaafsn καίc δίδωµιviia3s καρπόςnams ἀναβαίνωvppaams καίc αὐξάνωvppaams
καίc φέρωviia3s εἷςnnns τριάκονταtn καίc εἷςnnns ἑξήκονταtn καίc εἷςnnns ἑκατόνtn . v.9 καίc
λέγωviia3s ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s .
οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὴν παραβολήν. καὶ ἔλεγεν 11
αὐτοῖς ῾Υµῖν δέδοται γνῶναι τὸ µυστήριον τῆς βασιλείας τοῦ

θεοῦ, ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται.
ἵνα βλέποντες βλέπωσιν καὶ µὴ ἴδωσιν καὶ ἀκούοντες ἀκούω- 12
σιν καὶ µὴ συνιῶσιν µήποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς

τὰ ἁµαρτήµατα. Καὶ λέγει αὐτοῖς Οὐκ οἴδατε τὴν παρα- 13
βολὴν ταύτην καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε. ὁ 14
σπείρων τὸν λόγον σπείρει. οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδὸν, 15
ὅπου σπείρεται ὁ λόγος καὶ ὅταν ἀκούσωσιν εὐθὲως ἔρχεται ὁ

Σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρµένον ἐν ταῖς καρδίαις
αὐτῶν. καὶ οὗτοί εἰσιν ὁµοίως οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόµενοι 16
οἳ ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον εὐθὲως µετὰ χαρᾶς λαµβάνουσιν

αὐτόν. καὶ οὐκ ἔχουσιν ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς ἀλλὰ πρόσκαιροί 17
εἰσιν εἶτα γενοµένης θλίψεως ἢ διωγµοῦ διὰ τὸν λόγον εὐθὲως

σκανδαλίζονται. καὶ οὗτοί εἰσὶν οἱ εἰς τὰς ἀκάνθας σπειρό- 18
µενοι, οἱ τὸν λόγον ἀκούοντες. καὶ αἱ µέριµναι τοῦ αἰῶνος 19
τούτου, καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπι-

θυµίαι εἰσπορευόµεναι συµπνίγουσιν τὸν λόγον καὶ ἄκαρπος
γίνεται. καὶ οὗτοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρέντες 20
οἵτινες ἀκούουσιν τὸν λόγον καὶ παραδέχονται καὶ καρπο-

v.10 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s κατά&µόνοςbo ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp περίp αὐτόςrpams
σύνp ὁddmp δώδεκαtn ὁdafs παραβολήnafs . v.11 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp σύrpd-p δίδωµιvixp3s
γινώσκωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms ἐκεῖνοςrddmp δέc ὁddmp
ἔξωbo ἐνp παραβολήndfp ὁdnnp πᾶςannpn γίνοµαιvipn3s . v.12 ἵναc βλέπωvppanmp βλέπωvspa3p
καίc µήxo ὁράωvsaa3p καίc ἀκούωvppanmp ἀκούωvspa3p καίc µήxo συνίηµιvspa3p µήποτεbo
ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἀφίηµιvsap3s αὐτόςrpdmp ὁdnnp ἁµάρτηµαnnnp . v.13 καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp οὐxo οἶδαvixa2p ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs καίc πῶςbo πᾶςaafpn ὁdafp παραβολήnafp
γινώσκωvifd2p . v.14 ὁdnms σπείρωvppanms ὁdams λόγοςnams σπείρωvipa3s . v.15 οὗτοςrdnmp
δέc εἰµίvipx3p ὁdnmp παράp ὁdafs ὁδόςnafs ὅπουbo σπείρωvipp3s ὁdnms λόγοςnnms καίc ὅτανc
ἀκούωvsaa3p εὐθέωςbo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms Σατανᾶςnnms καίc αἴρωvipa3s ὁdams λόγοςnams ὁdams
σπείρωvpxpams ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp . v.16 καίc οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁµοίωςbo
ὁdnmp ἐπίp ὁdanp πετρώδηςaanpn σπείρωvpppnmp ὅςrrnmp ὅτανc ἀκούωvsaa3p ὁdams λόγοςnams
εὐθέωςbo µετάp χαράngfs λαµβάνωvipa3p αὐτόςrpams . v.17 καίc οὐxo ἔχωvipa3p ῥίζαnafs ἐνp
ἑαυτοῦrxdmp ἀλλάc πρόσκαιροςanmpn εἰµίvipx3p εἶταbo γίνοµαιvpadgfs θλῖψιςngfs ἤxo διωγµόςngms
διάp ὁdams λόγοςnams εὐθέωςbo σκανδαλίζωvipp3p . v.18 καίc οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp
εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp σπείρωvpppnmp ὁdnmp ὁdams λόγοςnams ἀκούωvppanmp . v.19 καίc ὁdnfp
nnfp dgms ngms rdgms c dnfs nnfs dgms ngms
µέριµνα ὁ αἰών οὗτος καί ὁ ἀπάτη ὁ πλοῦτος καίc ὁdnfp
περίp ὁdanp λοιπόςaanpn ἐπιθυµίαnnfp εἰσπορεύοµαιvppnnfp συµπνίγωvipa3p ὁdams λόγοςnams καίc
ἄκαρποςanmsn γίνοµαιvipn3s .
21 φοροῦσιν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν. Καὶ

ἔλεγεν αὐτοῖς Μήτι ὁ λύχνος ἔρχεται ἵνα ὑπὸ τὸν µόδιον τεθῇ
22 ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην οὐχ ἵνα ἐπὶ τὴν λυχνίαν ἐπιτεθῇ· οὐ γάρ
ἐστιν τί κρυπτὸν ὁ ἐὰν µὴ φανερωθῇ οὐδὲ ἐγένετο ἀπόκρυφον
23 ἀλλ ἵνα εἰς φανερόν ἔλθῃ. εἴ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
24 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Βλέπετε τί ἀκούετε ἐν ᾧ µέτρῳ µετρεῖτε µε-
25 τρηθήσεται ὑµῖν καὶ προστεθήσεται ὑµῖν τοῖς ἀκούουσιν. ὃς
γὰρ ἂν ἔχῃ, δοθήσεται αὐτῷ, καὶ ὃς οὐκ ἔχει καὶ ὃ ἔχει ἀρ-
26 θήσεται ἀπ αὐτοῦ. Καὶ ἔλεγεν Οὕτως ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ
27 θεοῦ ὡς ἐάν ἄνθρωπος βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ
καθεύδῃ καὶ ἐγείρηται νύκτα καὶ ἡµέραν καὶ ὁ σπόρος βλα-
28 στάνῃ καὶ µηκύνηται ὡς οὐκ οἶδεν αὐτός. αὐτοµάτη γὰρ ἡ
γῆ καρποφορεῖ πρῶτον χόρτον εἶτα στάχυν εἶτα πλήρη σῖτον
29 ἐν τῷ στάχυϊ. ὅταν δὲ παραδῷ ὁ καρπός εὐθέως ἀποστέλ-
30 λει τὸ δρέπανον ὅτι παρέστηκεν ὁ θερισµός. Καὶ ἔλεγεν τίνι
ὁµοιώσωµεν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἢ ἐν ποὶα παραβολῇ πα-
31 ραβάλωµεν αὐτὴν. ὡς κόκκον σινάπεως ὃς ὅταν σπαρῇ ἐπὶ
τῆς γῆς µικρότερος πάντων τῶν σπερµάτων ἐστὶν τῶν ἐπὶ τῆς
32 γῆς. καὶ ὅταν σπαρῇ ἀναβαίνει καὶ γίνεται πάντων τῶν λαχά-
νων µείζων καὶ ποιεῖ κλάδους µεγάλους ὥστε δύνασθαι ὑπὸ
v.20 καίc οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἐπίp ὁdafs γῆnafs ὁdafs καλόςaafsn σπείρωvpapnmp ὅστιςrrnmp
ἀκούωvipa3p ὁdams λόγοςnams καίc παραδέχοµαιvipn3p καίc καρποφορέωvipa3p εἷςnnns τριάκονταtn
καίc εἷςnnns ἑξήκονταtn καίc εἷςnnns ἑκατόνtn . v.21 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp µήτιxo ὁdnms
λύχνοςnnms ἔρχοµαιvipn3s ἵναc ὑπόp ὁdams µόδιοςnams τίθηµιvsap3s ἤxo ὑπόp ὁdafs κλίνηnafs οὐxo
ἵναc ἐπίp ὁdafs λυχνίαnafs ἐπιτίθηµιvsap3s . v.22 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s τίςrinns κρυπτόςannsn ὅςrrnns
ἐάνqo µήxo φανερόωvsap3s οὐδέbo γίνοµαιviad3s ἀπόκρυφοςannsn ἀλλάc ἵναc εἰςp φανερόςaamsn
ἔρχοµαιvsaa3s . v.23 εἰqo τι-σρινµσ ἔχωvipa3s οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.24 καίc
λέγωviia3s αὐτόςrpdmp βλέπωvdpa2p τίςrqans ἀκούωvipa2p ἐνp ὅςrrdns µέτρονndns µετρέωvipa2p
µετρέωvifp3s σύrpd-p καίc προστίθηµιvifp3s σύrpd-p ὁddmp ἀκούωvppadmp . v.25 ὅςrrnms γάρc
ἄνxo ἔχωvspa3s δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms καίc ὅςrrnms οὐxo ἔχωvipa3s καίc ὅςrrans ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s
ἀπόp αὐτόςrpgms . v.26 καίc λέγωviia3s οὕτωbo εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms
ὡςbo ἐάνqo ἄνθρωποςnnms βάλλωvsaa3s ὁdams σπόροςnams ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.27 καίc
vspa3s c vspp3s nafs c nafs c dnms nnms
καθεύδω καί ἐγείρω νύξ καί ἡµέρα καί ὁ σπόρος βλαστάνωvspa3s
καίc µηκύνωvspp3s ὡςbo οὐxo οἶδαvixa3s αὐτόςrpnms . v.28 αὐτόµατοςanfsn γάρc ὁdnfs γῆnnfs
καρποφορέωvipa3s πρῶτοςbo χόρτοςnams εἶταbo στάχυςnams εἶταbo πλήρηςaamsn σῖτοςnams ἐνp ὁddms
στάχυςndms . v.29 ὅτανc δέc παραδίδωµιvsaa3s ὁdnms καρπόςnnms εὐθέωςbo ἀποστέλλωvipa3s
ὁdans δρέπανονnans ὅτιc παρίστηµιvixa3s ὁdnms θερισµόςnnms . v.30 καίc λέγωviia3s τίςrqdms
ὁµοιόωvsaa1p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ἤxo ἐνp ποῖοςrqdfs παραβολήndfs παραβάλλωvsaa1p
αὐτόςrpafs . v.31 ὡςbo κόκκοςnams σίναπιngns ὅςrrnms ὅτανc σπείρωvsap3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
µικρόςanmsc πᾶςagnpn ὁdgnp σπέρµαngnp εἰµίvipx3s ὁdgnp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνοῦν. Καὶ 33
τοιαύταις παραβολαῖς πολλαῖς ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον καθὼς

ἐδύναντο ἀκούειν, χωρὶς δὲ παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς 34
κατ ἰδίαν δὲ τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ἐπέλυεν πάντα. Καὶ λέγει 35
αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ὀψίας γενοµένης ∆ιέλθωµεν εἰς τὸ

πέραν. καὶ ἀφέντες τὸν ὄχλον παραλαµβάνουσιν αὐτὸν ὡς 36
ἦν ἐν τῷ πλοίῳ καὶ ἄλλα δὲ πλοιάρια ἦν µετ αὐτοῦ. καὶ γί- 37
νεται λαῖλαψ ἀνέµου µεγάλη τὰ δὲ κύµατα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ

πλοῖον ὥστε αὐτό ἤδη γεµίζεσθαι. καὶ ἦν αὐτὸς ἐπὶ τῇ πρύ- 38
µνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων καὶ διεγείρουσιν αὐτὸν

καὶ λέγουσιν αὐτῷ ∆ιδάσκαλε οὐ µέλει σοι ὅτι ἀπολλύµεθα.
καὶ διεγερθεὶς ἐπετίµησεν τῷ ἀνέµῳ καὶ εἶπεν τῇ θαλάσσῃ 39
Σιώπα πεφίµωσο καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεµος καὶ ἐγένετο γαλήνη

µεγάλη. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τί δειλοί ἐστε οὕτως πῶς οὐκ ἔχετε 40
πίστιν. καὶ ἐφοβήθησαν φόβον µέγαν καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλ- 41
λήλους Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν ὅτι καὶ ὁ ἄνεµος καὶ ἡ θάλασσα
ὑπακούουσιν αὐτῷ.
Καὶ ἦλθον εἰς τὸ πέραν τῆς θαλάσσης εἰς τὴν χώραν τῶν Γα- 5
δαρηνῶν. καὶ ἐξελθόντι αὐτῷ ἐκ τοῦ πλοίου εὐθὲως ἀπήντη- 2
σεν αὐτῶ ἐκ τῶν µνηµείων ἄνθρωπος ἐν πνεύµατι ἀκαθάρτῳ.

v.32 καίc ὅτανc σπείρωvsap3s ἀναβαίνωvipa3s καίc γίνοµαιvipn3s πᾶςagnpn ὁdgnp λάχανονngnp
µέγαςanmsc καίc ποιέωvipa3s κλάδοςnamp µέγαςaampn ὥστεc δύναµαιvnpn ὑπόp ὁdafs σκιάnafs
αὐτόςrpgms ὁdanp πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms κατασκηνόωvnpa . v.33 καίc τοιοῦτοςrddfp
παραβολήndfp πολύςadfpn λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdams λόγοςnams καθώςbo δύναµαιviin3p
ἀκούωvnpa . v.34 χωρίςbo δέc παραβολήngfs οὐxo λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp κατάp ἴδιοςaafsn
δέc ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἐπιλύωviia3s πᾶςaanpn . v.35 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
p rddfs ddfs ndfs agfsn vpadgfs
ἐν ἐκεῖνος ὁ ἡµέρα ὄψιος γίνοµαι διέρχοµαιvsaa1p εἰςp ὁdans πέρανbo .
v.36 καίc ἀφίηµιvpaanmp ὁdams ὄχλοςnams παραλαµβάνωvipa3p αὐτόςrpams ὡςbo εἰµίviix3s ἐνp
ὁddns πλοῖονndns καίc ἄλλοςannpn δέc πλοιάριονnnnp εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgms . v.37 καίc
γίνοµαιvipn3s λαῖλαψnnfs ἄνεµοςngms µέγαςanfsn ὁdnnp δέc κῦµαnnnp ἐπιβάλλωviia3s εἰςp ὁdans
πλοῖονnans ὥστεc αὐτόςrpnns ἤδηbo γεµίζωvnpp . v.38 καίc εἰµίviix3s αὐτόςrpnms ἐπίp ὁddfs
πρύµναndfs ἐπίp ὁdans προσκεφάλαιονnans καθεύδωvppanms καίc διεγείρωvipa3p αὐτόςrpams καίc
λέγωvipa3p αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s ὅτιc ἀπόλλυµιvipm1p . v.39 καίc
διεγείρωvpapnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms ἄνεµοςndms καίc λέγωviaa3s ὁddfs θάλασσαndfs σιωπάωvdpa2s
φιµόωvdxp2s καίc κοπάζωviaa3s ὁdnms ἄνεµοςnnms καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs µέγαςanfsn .
v.40 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqnns δειλόςanmpn εἰµίvipx2p οὕτωbo πῶςbo οὐxo ἔχωvipa2p
πίστιςnafs . v.41 καίc φοβέοµαιviao3p φόβοςnams µέγαςaamsn καίc λέγωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp
τίςrqnms ἄραxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅτιc καίc ὁdnms ἄνεµοςnnms καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs
ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . 5. v.1 καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs
εἰςp ὁdafs χώραnafs ὁdgmp Γαδαρηνόςagmpn . v.2 καίc ἐξέρχοµαιvpaadms αὐτόςrpdms ἐκp
ὁdgns πλοῖονngns εὐθέωςbo ἀπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgnp µνηµεῖονngnp ἄνθρωποςnnms ἐνp
πνεῦµαndns ἀκάθαρτοςadnsn .
3 ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς µνήµασιν καὶ οὒτε ἁλύσεσιν

4 οὐδεὶς ἐδύνατο αὐτὸν δῆσαι. διὰ τὸ αὐτὸν πολλάκις πέδαις
καὶ ἁλύσεσιν δεδέσθαι καὶ διεσπάσθαι ὑπ αὐτοῦ τὰς ἁλύσεις
καὶ τὰς πέδας συντετρῖφθαι καὶ οὐδεὶς αὐτὸν ἴσχυεν δαµάσαι,
5 καὶ διὰ παντὸς νυκτὸς καὶ ἡµέρας ἐν τοῖς ὄρεσιν καὶ ἐν τοῖς
6 µνήµασιν ἦν κράζων καὶ κατακόπτων ἑαυτὸν λίθοις. ἰδὼν
δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπὸ µακρόθεν ἔδραµεν καὶ προσεκύνησεν αὐ-
7 τῷ. καὶ κράξας φωνῇ µεγάλῃ εἶπεν Τί ἐµοὶ καὶ σοί ᾿Ιησοῦ
υἱὲ τοῦ θεοῦ τοῦ ὑψίστου ὁρκίζω σε τὸν θεόν µή µε βασανί-
8 σῃς. ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ ῎Εξελθε τὸ πνεῦµα τὸ ἀκάθαρτον ἐκ
9 τοῦ ἀνθρώπου. καὶ ἐπηρώτα αὐτόν Τί σοι ὄνοµά καὶ ἀπε-
10 κρίθη λέγων, Λεγεὼν ὄνοµά µοι ὅτι πολλοί ἐσµεν. καὶ παρε-
κάλει αὐτὸν πολλὰ ἵνα µὴ αὐτοὺς ἀποστείλῃ ἔξω τῆς χώρας.
11 ῏Ην δὲ ἐκεῖ πρὸς τῷ ὄρει ἀγέλη χοίρων µεγάλη βοσκοµένη,
12 καὶ παρεκάλεσαν αὐτὸν πάντες οἱ δαίµονες λέγοντες Πέµψον
13 ἡµᾶς εἰς τοὺς χοίρους ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωµεν. καὶ ἐπέ-
τρεψεν αὐτοῖς εὐθέως ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ ἐξελθόντα τὰ πνεύµατα
τὰ ἀκάθαρτα εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους καὶ ὥρµησεν ἡ ἀγέλη
κατὰ τοῦ κρηµνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν ἦσαν δὲ ὡς δισχίλιοι καὶ
14 ἐπνίγοντο ἐν τῇ θαλάσσῃ. οἱ δὲ βόσκοντες τοὺς χοίρους ἔ-
φυγον καὶ ἀνήγγειλάν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς, καὶ
v.3 ὅςrrnms ὁdafs κατοίκησιςnafs ἔχωviia3s ἐνp ὁddnp µνῆµαndnp καίc οὔτεc ἅλυσιςndfp οὐδείςanfsn
δύναµαιviin3s αὐτόςrpams δέωvnaa . v.4 διάp ὁdans αὐτόςrpams πολλάκιςbo πέδηndfp καίc
ndfp vnxp c vnxp
ἅλυσις δέω καί διασπάω ὑπόp αὐτόςrpgms ὁdafp ἅλυσιςnafp καίc ὁdafp πέδηnafp
συντρίβωvnxp καίc οὐδείςanfsn αὐτόςrpams ἰσχύωviia3s δαµάζωvnaa . v.5 καίc διάp πᾶςagnsn
ngfs c ngfs p ddnp ndnp c p ddnp ndnp
νύξ καί ἡµέρα ἐν ὁ ὄρος καί ἐν ὁ µνῆµα εἰµίviix3s κράζωvppanms
καίc κατακόπτωvppanms ἑαυτοῦrxams λίθοςndmp . v.6 ὁράωvpaanms δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
ἀπόp µακρόθενbo τρέχωviaa3s καίc προσκυνέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.7 καίc κράζωvpaanms
φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωviaa3s τίςrqnns ἐγώrpd-s καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms
θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn ὁρκίζωvipa1s σύrpa-s ὁdams θεόςnams µήxo ἐγώrpa-s βασανίζωvsaa2s .
v.8 λέγωviia3s γάρc αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvdaa2s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn ἐκp
ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.9 καίc ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams τίςrqnns σύrpd-s ὄνοµαnnns καίc
ἀποκρίνοµαιviad3s λέγωvppanms λεγιώνnnms ὄνοµαnnns ἐγώrpd-s ὅτιc πολύςanmpn εἰµίvipx1p .
v.10 καίc παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams πολύςaanpn ἵναc µήxo αὐτόςrpamp ἀποστέλλωvsaa3s ἔξωbo
ὁdgfs χώραngfs . v.11 εἰµίviix3s δέc ἐκεῖbo πρόςp ὁddns ὄροςndns ἀγέληnnfs χοῖροςngmp µέγαςanfsn
vpppnfs
βόσκω . v.12 καίc παρακαλέωviaa3p αὐτόςrpams πᾶςanmpn ὁdnmp δαίµωνnnmp λέγωvppanmp
πέµπωvdaa2s ἐγώrpa-p εἰςp ὁdamp χοῖροςnamp ἵναc εἰςp αὐτόςrpamp εἰσέρχοµαιvsaa1p . v.13 καίc
viaa3s rpdmp bo dnms nnms c vpaannp dnnp
ἐπιτρέπω αὐτός εὐθέως ὁ ᾿Ιησοῦς καί ἐξέρχοµαι ὁ πνεῦµαnnnp
ὁdnnp ἀκάθαρτοςannpn εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdamp χοῖροςnamp καίc ὁρµάωviaa3s ὁdnfs ἀγέληnnfs
κατάp ὁdgms κρηµνόςngms εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs εἰµίviix3p δέc ὡςbo δισχίλιοιnnmp καίc πνίγωviip3p
ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs .
ἐξῆλθον ἰδεῖν τί ἐστιν τὸ γεγονός. καὶ ἔρχονται πρὸς τὸν 15
᾿Ιησοῦν καὶ θεωροῦσιν τὸν δαιµονιζόµενον καθήµενον καὶ ἱ-

µατισµένον καὶ σωφρονοῦντα τὸν ἐσχηκότα τὸν λεγεῶνα, καὶ
ἐφοβήθησαν. διηγήσαντο δέ αὐτοῖς οἱ ἰδόντες πῶς ἐγένετο 16
τῷ δαιµονιζοµένῳ καὶ περὶ τῶν χοίρων. καὶ ἤρξαντο παρα- 17
καλεῖν αὐτὸν ἀπελθεῖν ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. καὶ ἐµβάντος 18
αὐτοῦ εἰς τὸ πλοῖον παρεκάλει αὐτὸν ὁ δαιµονισθεὶς ἵνα ᾖ

µετ αὐτοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς οὐκ ἀφῆκεν αὐτόν ἀλλὰ λέγει αὐ- 19
τῷ ῞Υπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου πρὸς τοὺς σούς καὶ ἀνάγγειλον
αὐτοῖς ὅσα σοι ὁ κύριός πεποίηκεν καὶ ἠλέησέν σε. καὶ ἀ- 20
πῆλθεν καὶ ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ ∆εκαπόλει ὅσα ἐποίησεν

αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ πάντες ἐθαύµαζον. Καὶ διαπεράσαντος 21
τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ πλοίῳ πάλιν εἰς τὸ πέραν συνήχθη ὄχλος

πολὺς ἐπ αὐτόν καὶ ἦν παρὰ τὴν θάλασσαν. καὶ ἰδοὺ, ἔρ- 22
χεται εἷς τῶν ἀρχισυναγώγων ὀνόµατι ᾿Ιάειρος καὶ ἰδὼν αὐτὸν

πίπτει πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ. καὶ παρεκάλει αὐτὸν πολλὰ 23
λέγων ὅτι Τὸ θυγάτριόν µου ἐσχάτως ἔχει ἵνα ἐλθὼν ἐπιθῇς

αὐτῇ τὰς χεῖρας ὅπως σωθῇ καὶ ζήσεται. καὶ ἀπῆλθεν µετ 24
αὐτοῦ Καὶ ἠκολούθει αὐτῷ ὄχλος πολύς καὶ συνέθλιβον αὐ-

τόν. καὶ γυνὴ τις οὖσα ἐν ῥύσει αἵµατος ἔτη δώδεκα. καὶ 25
v.14 ὁdnmp δέc βόσκωvppanmp ὁdamp χοῖροςnamp φεύγωviaa3p καίc ἀναγγέλλωviaa3p εἰςp
ὁdafs πόλιςnafs καίc εἰςp ὁdamp ἀγρόςnamp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁράωvnaa τίςrqnns εἰµίvipx3s
ὁdnns γίνοµαιvpxanns . v.15 καίc ἔρχοµαιvipn3p πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc θεωρέωvipa3p
dams vppnams
ὁ δαιµονίζοµαι κάθηµαιvppnams καίc ἱµατίζωvpxpams καίc σωφρονέωvppaams ὁdams
ἔχωvpxaams ὁdams λεγιώνnams καίc φοβέοµαιviao3p . v.16 διηγέοµαιviad3p δέc αὐτόςrpdmp
dnmp vpaanmp bo viad3s ddms
ὁ ὁράω πῶς γίνοµαι ὁ δαιµονίζοµαιvppndms καίc περίp ὁdgmp χοῖροςngmp .
v.17 καίc ἄρχωviad3p παρακαλέωvnpa αὐτόςrpams ἀπέρχοµαιvnaa ἀπόp ὁdgnp ὅριονngnp αὐτόςrpgmp .
v.18 καίc ἐµβαίνωvpaagms αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans πλοῖονnans παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams ὁdnms
δαιµονίζοµαιvpaonms ἵναc εἰµίvspx3s µετάp αὐτόςrpgms . v.19 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo
ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpams ἀλλάc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s
πρόςp ὁdamp σόςrsamp καίc ἀναγγέλλωvdaa2s αὐτόςrpdmp ὅσοςrcanp σύrpd-s ὁdnms κύριοςnnms
ποιέωvixa3s καίc ἐλεέωviaa3s σύrpa-s . v.20 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s καίc ἄρχωviad3s κηρύσσωvnpa
ἐνp ὁddfs ∆εκάπολιςndfs ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc πᾶςanmpn
θαυµάζωviia3p . v.21 καίc διαπεράωvpaagms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns πλοῖονndns πάλινbo
εἰςp ὁdans πέρανbo συνάγωviap3s ὄχλοςnnms πολύςanmsn ἐπίp αὐτόςrpams καίc εἰµίviix3s παράp
ὁdafs θάλασσαnafs . v.22 καίc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s εἷςnnms ὁdgmp ἀρχισυνάγωγοςngmp
ὄνοµαndns ᾿Ιάϊροςnnms καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams πίπτωvipa3s πρόςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms .
v.23 καίc παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams πολύςaanpn λέγωvppanms ὅτιc ὁdnns θυγάτριονnnns ἐγώrpg-s
ἐσχάτωςbo ἔχωvipa3s ἵναc ἔρχοµαιvpaanms ἐπιτίθηµιvsaa2s αὐτόςrpdfs ὁdafp χείρnafp ὅπωςbo σῴζωvsap3s
καίc ζάωvifd3s . v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s µετάp αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms
nnms anmsn
ὄχλος πολύς καίc συνθλίβωviia3p αὐτόςrpams .
26
πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν ἰατρῶν καὶ δαπανήσασα τὰ παρ

αὐτῆς πάντα καὶ µηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ µᾶλλον εἰς τὸ χεῖ-
27 ρον ἐλθοῦσα. ἀκούσασα περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐλθοῦσα ἐν τῷ ὄχλῳ
28 ὄπισθεν ἥψατο τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ, ἔλεγεν γὰρ ὅτι κἂν τῶν
29 ἱµατίων αὐτοῦ ἅψωµαι σωθήσοµαι. καὶ εὐθὲως ἐξηράνθη ἡ
πηγὴ τοῦ αἵµατος αὐτῆς καὶ ἔγνω τῷ σώµατι ὅτι ἴαται ἀπὸ
30 τῆς µάστιγος. καὶ εὐθὲως ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπιγνοὺς ἐν ἑαυτῷ τὴν
ἐξ αὐτοῦ δύναµιν ἐξελθοῦσαν ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ ὄχλῳ ἔλεγεν
31 Τίς µου ἥψατο τῶν ἱµατίων. καὶ ἔλεγον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ
αὐτοῦ Βλέπεις τὸν ὄχλον συνθλίβοντά σε καὶ λέγεις Τίς µου
32, 33 ἥψατο. καὶ περιεβλέπετο ἰδεῖν τὴν τοῦτο ποιήσασαν. ἡ
δὲ γυνὴ φοβηθεῖσα καὶ τρέµουσα εἰδυῖα ὃ γέγονεν ἐπ΄ αὐτῇ
ἦλθεν καὶ προσέπεσεν αὐτῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλή-
34 θειαν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ θύγατερ ἡ πίστις σου σέσωκέν σε,
35 ὕπαγε εἰς εἰρήνην καὶ ἴσθι ὑγιὴς ἀπὸ τῆς µάστιγός σου. ῎Ετι
αὐτοῦ λαλοῦντος ἔρχονται ἀπὸ τοῦ ἀρχισυναγώγου λέγοντες
ὅτι ῾Η θυγάτηρ σου ἀπέθανεν, τί ἔτι σκύλλεις τὸν διδάσκα-
36 λον. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εὐθέως ἀκούσας τὸν λόγον λαλούµενον
37 λέγει τῷ ἀρχισυναγώγῳ Μὴ φοβοῦ µόνον πίστευε. καὶ οὐκ
v.25 καίc γυνήnnfs τίςrinfs εἰµίvppxnfs ἐνp ῥύσιςndfs αἷµαngns ἔτοςnnnp δώδεκαtn . v.26 καίc
πολύςaanpn πάσχωvpaanfs ὑπόp πολύςagmpn ἰατρόςngmp καίc δαπανάωvpaanfs ὁdanp παράp
αὐτόςrpgfs πᾶςaanpn καίc µηδείςaansn ὠφελέωvpapnfs ἀλλάc µᾶλλονbo εἰςp ὁdans χείρωνaansn
ἔρχοµαιvpaanfs . v.27 ἀκούωvpaanfs περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἔρχοµαιvpaanfs ἐνp ὁddms ὄχλοςndms
bo viad3s
ὄπισθεν ἅπτω ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms . v.28 λέγωviia3s γάρc ὅτιc κἄνqo ὁdgnp
ἱµάτιονngnp αὐτόςrpgms ἅπτωvsam1s σῴζωvifp1s . v.29 καίc εὐθέωςbo ξηραίνωviap3s ὁdnfs πηγήnnfs
ὁdgns αἷµαngns αὐτόςrpgfs καίc γινώσκωviaa3s ὁddns σῶµαndns ὅτιc ἰάοµαιvixp3s ἀπόp ὁdgfs
µάστιξngfs . v.30 καίc εὐθέωςbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐπιγινώσκωvpaanms ἐνp ἑαυτοῦrxdms ὁdafs
ἐκp αὐτόςrpgms δύναµιςnafs ἐξέρχοµαιvpaaafs ἐπιστρέφωvpapnms ἐνp ὁddms ὄχλοςndms λέγωviia3s
τίςrqnfs ἐγώrpg-s ἅπτωviad3s ὁdgnp ἱµάτιονngnp . v.31 καίc λέγωviia3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms βλέπωvipa2s ὁdams ὄχλοςnams συνθλίβωvppaams σύrpa-s καίc λέγωvipa2s
τίςrqnfs ἐγώrpg-s ἅπτωviad3s . v.32 καίc περιβλέπωviim3s ὁράωvnaa ὁdafs οὗτοςrdans ποιέωvpaaafs .
dnfs c nnfs
v.33 ὁ δέ γυνή φοβέοµαιvpaonfs καίc τρέµωvppanfs οἶδαvpxanfs ὅςrrnns γίνοµαιvixa3s ἐπίp
αὐτόςrpdfs ἔρχοµαιviaa3s καίc προσπίπτωviaa3s αὐτόςrpdms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πᾶςaafsn ὁdafs
ἀλήθειαnafs . v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs θυγάτηρnvfs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s
σύrpa-s ὑπάγωvdpa2s εἰςp εἰρήνηnafs καίc εἰµίvdpx2s ὑγιήςanfsn ἀπόp ὁdgfs µάστιξngfs σύrpg-s .
v.35 ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἔρχοµαιvipn3p ἀπόp ὁdgms ἀρχισυνάγωγοςngms λέγωvppanmp
ὅτιc ὁdnfs θυγάτηρnnfs σύrpg-s ἀποθνῄσκωviaa3s τίςrqans ἔτιbo σκύλλωvipa2s ὁdams διδάσκαλοςnams .
v.36 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms εὐθέωςbo ἀκούωvpaanms ὁdams λόγοςnams λαλέωvpppams λέγωvipa3s
ὁddms ἀρχισυνάγωγοςndms µήxo φοβέοµαιvdpn2s µόνοςbo πιστεύωvdpa2s .
ἀφῆκεν οὐδένα αὐτῷ συνακολουθῆσαι εἰ µὴ Πέτρον καὶ ᾿Ιά-

κωβον καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν ᾿Ιακώβου. καὶ ἔρχεται εἰς 38
τὸν οἶκον τοῦ ἀρχισυναγώγου καὶ θεωρεῖ θόρυβον κλαίοντας

καὶ ἀλαλάζοντας πολλά. καὶ εἰσελθὼν λέγει αὐτοῖς Τί θορυ- 39
βεῖσθε καὶ κλαίετε τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει.

καὶ κατεγέλων αὐτοῦ ὁ δὲ ἐκβαλὼν πάντας παραλαµβάνει τὸν 40
πατέρα τοῦ παιδίου καὶ τὴν µητέρα καὶ τοὺς µετ αὐτοῦ καὶ
εἰσπορεύεται ὅπου ἦν τὸ παιδίον ἀνακείµενον, καὶ κρατήσας 41
τῆς χειρὸς τοῦ παιδίου λέγει αὐτῇ Ταλιθα κοῦµι, ὅ ἐστιν µε-
θερµηνευόµενον Τὸ κοράσιον σοὶ λέγω ἔγειραι. καὶ εὐθὲως 42
ἀνέστη τὸ κοράσιον καὶ περιεπάτει, ἦν γὰρ ἐτῶν δώδεκα καὶ

ἐξέστησαν ἐκστάσει µεγάλῃ. καὶ διεστείλατο αὐτοῖς πολλὰ 43
ἵνα µηδεὶς γνῷ τοῦτο καὶ εἶπεν δοθῆναι αὐτῇ φαγεῖν.

Καὶ ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν καὶ ἦλθεν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ καὶ 6
ἀκολουθοῦσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ γενοµένου σαβ- 2
βάτου ἤρξατο ἐν τῇ συναγωγῇ διδάσκειν καὶ πολλοὶ ἀκούοντες

ἐξεπλήσσοντο λέγοντες Πόθεν τούτῳ ταῦτα καὶ τίς ἡ σοφία ἡ
δοθεῖσα αὐτῷ, καὶ δυνάµεις τοιαῦται διὰ τῶν χειρῶν αὐτοῦ
γινόνται· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τέκτων ὁ υἱὸς Μαρίας ἀδελφὸς 3
δὲ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωσῆ καὶ ᾿Ιούδα καὶ Σίµωνος καὶ οὐκ εἰσὶν αἱ
v.37 καίc οὐxo ἀφίηµιviaa3s οὐδείςaamsn αὐτόςrpdms συνακολουθέωvnaa εἰqo µήxo Πέτροςnams
καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams ὁdams ἀδελφόςnams ᾿Ιάκωβοςngms . v.38 καίc ἔρχοµαιvipn3s
p dams nams dgms ngms c vipa3s
εἰς ὁ οἶκος ὁ ἀρχισυνάγωγος καί θεωρέω θόρυβοςnams κλαίωvppaamp
καίc ἀλαλάζωvppaamp πολύςaanpn . v.39 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans
θορυβέωvipp2p καίc κλαίωvipa2p ὁdnns παιδίονnnns οὐxo ἀποθνῄσκωviaa3s ἀλλάc καθεύδωvipa3s .
v.40 καίc καταγελάωviia3p αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ἐκβάλλωvpaanms πᾶςaampn παραλαµβάνωvipa3s
ὁdams πατήρnams ὁdgns παιδίονngns καίc ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdamp µετάp αὐτόςrpgms
καίc εἰσπορεύοµαιvipn3s ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnns παιδίονnnns ἀνάκειµαιvppnnns . v.41 καίc
κρατέωvpaanms ὁdgfs χείρngfs ὁdgns παιδίονngns λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ταλιθάta κουµta ὅςrrnns
εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns ὁdnns κοράσιονnnns σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s . v.42 καίc
εὐθέωςbo ἀνίστηµιviaa3s ὁdnns κοράσιονnnns καίc περιπατέωviia3s εἰµίviix3s γάρc ἔτοςngnp
δώδεκαtn καίc ἐξίστηµιviaa3p ἔκστασιςndfs µέγαςadfsn . v.43 καίc διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp
πολύςaanpn ἵναc µηδείςanmsn γινώσκωvsaa3s οὗτοςrdans καίc λέγωviaa3s δίδωµιvnap αὐτόςrpdfs
ἐσθίωvnaa . 6. v.1 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκεῖθενbo καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs πατρίςnafs
αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.2 καίc
γίνοµαιvpadgns σάββατονngns ἄρχωviad3s ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs διδάσκωvnpa καίc πολύςanmpn
ἀκούωvppanmp ἐκπλήσσωviip3p λέγωvppanmp πόθενbo οὗτοςrddms οὗτοςrdnnp καίc τίςrqnfs ὁdnfs
σοφίαnnfs ὁdnfs δίδωµιvpapnfs αὐτόςrpdms καίc δύναµιςnnfp τοιοῦτοςrdnfp διάp ὁdgfp χείρngfp
αὐτόςrpgms γίνοµαιvipn3p .
ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡµᾶς καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ.

4 ἔλεγεν δὲ αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιµος εἰ
µὴ ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς συγγενέσιν καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ
5 αὐτοῦ. καὶ οὐκ ἠδύνατο ἐκεῖ οὐδεµίαν δύναµιν ποιῆσαι εἰ
6 µὴ ὀλίγοις ἀρρώστοις ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας ἐθεράπευσεν. καὶ
ἐθαύµαζεν διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν Καὶ περιῆγεν τὰς κώµας
7 κύκλῳ διδάσκων. καὶ προσκαλεῖται τοὺς δώδεκα καὶ ἤρξατο
αὐτοὺς ἀποστέλλειν δύο δύο καὶ ἐδίδου αὐτοῖς ἐξουσίαν τῶν
8 πνευµάτων τῶν ἀκαθάρτων. καὶ παρήγγειλεν αὐτοῖς ἵνα µη-
δὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν εἰ µὴ ῥάβδον µόνον µὴ πήραν µὴ ἄρτον
9 µὴ εἰς τὴν ζώνην χαλκόν. ἀλλ΄ ὑποδεδεµένους σανδάλια καὶ
10 µὴ ἐνδύσησθε δύο χιτῶνας. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ῞Οπου ἐὰν εἰ-
11 σέλθητε εἰς οἰκίαν ἐκεῖ µένετε ἕως ἂν ἐξέλθητε ἐκεῖθεν. καὶ
ὃσοι ἂν µὴ δέξωνταί ὑµᾶς µηδὲ ἀκούσωσιν ὑµῶν ἐκπορευόµε-
νοι ἐκεῖθεν ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑµῶν
εἰς µαρτύριον αὐτοῖς ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ἀνεκτοτερον ἔσται Σο-
δόµοις ἤ Γοµόρροις ἐν ἡµέρᾳ κρίσεως, ἤ τῇ πόλει ἐκείνη.
12, 13 Καὶ ἐξελθόντες ἐκήρυσσον ἵνα µετανοήσωσιν. καὶ δαιµόνια
πολλὰ ἐξέβαλλον καὶ ἤλειφον ἐλαίῳ πολλοὺς ἀρρώστους καὶ
14 ἐθεράπευον. Καὶ ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς ῾Ηρῴδης φανερὸν γὰρ
v.3 οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms τέκτωνnnms ὁdnms υἱόςnnms Μαρίαngfs ἀδελφόςnnms δέc
᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωσῆςngms καίc ᾿Ιούδαςngms καίc Σίµωνngms καίc οὐxo εἰµίvipx3p ὁdnfp ἀδελφήnnfp
αὐτόςrpgms ὧδεbo πρόςp ἐγώrpa-p καίc σκανδαλίζωviip3p ἐνp αὐτόςrpdms . v.4 λέγωviia3s
δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s προφήτηςnnms ἄτιµοςanmsn εἰqo µήxo
ἐνp ὁddfs πατρίςndfs αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddmp συγγενήςadmpn καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs
αὐτόςrpgms . v.5 καίc οὐxo δύναµαιviin3s ἐκεῖbo οὐδείςaafsn δύναµιςnafs ποιέωvnaa εἰqo
xo admpn
µή ὀλίγος ἄρρωστοςadmpn ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp χείρnafp θεραπεύωviaa3s . v.6 καίc
θαυµάζωviia3s διάp ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp καίc περιάγωviia3s ὁdafp κώµηnafp κύκλῳndms
διδάσκωvppanms . v.7 καίc προσκαλέοµαιvipn3s ὁdamp δώδεκαtn καίc ἄρχωviad3s αὐτόςrpamp
ἀποστέλλωvnpa δύοtn δύοtn καίc δίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs ὁdgnp πνεῦµαngnp ὁdgnp
ἀκάθαρτοςagnpn . v.8 καίc παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςaansn αἴρωvspa3p εἰςp
ὁδόςnafs εἰqo µήxo ῥάβδοςnafs µόνοςbo µήxo πήραnafs µήxo ἄρτοςnams µήxo εἰςp ὁdafs ζώνηnafs
χαλκόςnams . v.9 ἀλλάc ὑποδέωvpxpamp σανδάλιονnanp καίc µήxo ἐνδύωvsam2p δύοtn χιτώνnamp .
v.10 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ὅπουbo ἐάνqo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp οἰκίαnafs ἐκεῖbo µένωvdpa2p
ἕωςc ἄνxo ἐξέρχοµαιvsaa2p ἐκεῖθενbo . v.11 καίc ὅσοςrcnmp ἄνxo µήxo δέχοµαιvsad3p σύrpa-p
µηδέc ἀκούωvsaa3p σύrpg-p ἐκπορεύοµαιvppnnmp ἐκεῖθενbo ἐκτινάσσωvdaa2p ὁdams χοῦςnams ὁdams
ὑποκάτωbo ὁdgmp πούςngmp σύrpg-p εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s Σόδοµαndnp ἤxo Γόµορραndnp ἐνp ἡµέραndfs κρίσιςngfs ἤxo ὁddfs πόλιςndfs
ἐκεῖνοςrddfs . v.12 καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp κηρύσσωviia3p ἵναc µετανοέωvsaa3p . v.13 καίc
δαιµόνιονnanp πολύςaanpn ἐκβάλλωviia3p καίc ἀλείφωviia3p ἔλαιονndns πολύςaampn ἄρρωστοςaampn
καίc θεραπεύωviia3p .
ἐγένετο τὸ ὄνοµα αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν ὅτι ᾿Ιωάννης ὁ βαπτίζων

ἐκ νεκρῶν ἠγέρθη, καὶ διὰ τοῦτο ἐνεργοῦσιν αἱ δυνάµεις ἐν
αὐτῷ. ἄλλοι ἔλεγον ὅτι ᾿Ηλίας ἐστίν, ἄλλοι δὲ ἔλεγον ὅτι προ- 15
φήτης ἐστίν, ὡς εἷς τῶν προφητῶν. ἀκούσας δὲ [ὁ] ῾Ηρῴδης 16
εἶπεν, ὅτι ῝Ον ἐγὼ ἀπεκεφάλισα ᾿Ιωάννην οὗτος ἐστιν, αὐτὸς

ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν. Αὐτὸς γὰρ ὁ ῾Ηρῴδης ἀποστείλας ἐκρά- 17
τησεν τὸν ᾿Ιωάννην καὶ ἔδησεν αὐτὸν ἐν φυλακῇ διὰ ῾Ηρῳδιάδα

τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ ὅτι αὐτὴν ἐγάµη-
σεν, ἔλεγεν γὰρ ὁ ᾿Ιωάννης τῷ ῾Ηρῴδῃ ὅτι Οὐκ ἔξεστίν σοι 18
ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου. ἡ δὲ ῾Ηρῳδιὰς ἐνεῖχεν 19
αὐτῷ καὶ ἤθελεν αὐτὸν ἀποκτεῖναι καὶ οὐκ ἠδύνατο, ὁ γὰρ 20
῾Ηρῴδης ἐφοβεῖτο τὸν ᾿Ιωάννην εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ

ἅγιον καὶ συνετήρει αὐτόν καὶ ἀκούσας αὐτοῦ πολλὰ ἐποίει,
καὶ ἡδέως αὐτοῦ ἤκουεν. Καὶ γενοµένης ἡµέρας εὐκαίρου 21
ὅτε ῾Ηρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίει τοῖς µεγιστᾶ-

σιν αὐτοῦ καὶ τοῖς χιλιάρχοις καὶ τοῖς πρώτοις τῆς Γαλιλαίας.
καὶ εἰσελθούσης τῆς θυγατρὸς αὐτῆς τῆς ῾Ηρῳδιάδος καὶ ὀρ- 22
χησαµένης καὶ ἄρεσασης, τῷ ῾Ηρῴδῃ καὶ τοῖς συνανακειµέ-

νοις εἶπεν ὁ βασιλεὺς τῷ κορασίῳ Αἴτησόν µε ὃ ἐὰν θέλῃς καὶ
δώσω σοι, καὶ ὤµοσεν αὐτῇ ὅτι, ῞Ο ἐάν µε αἰτήσῃς δώσω σοι 23
v.14 καίc ἀκούωviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms ῾Ηρῴδηςnnms φανερόςannsn γάρc γίνοµαιviad3s

ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms καίc λέγωviia3s ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms βαπτίζωvppanms ἐκp
νεκρόςagmpn ἐγείρωviap3s καίc διάp οὗτοςrdans ἐνεργέωvipa3p ὁdnfp δύναµιςnnfp ἐνp αὐτόςrpdms .
v.15 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn δέc λέγωviia3p ὅτιc προφήτηςnnms
εἰµίvipx3s ὡςbo εἷςnnms ὁdgmp προφήτηςngmp . v.16 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms
λέγωviaa3s ὅτιc ὅςrrams ἐγώrpn-s ἀποκεφαλίζωviaa1s ᾿Ιωάννηςnams οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s αὐτόςrpnms
ἐγείρωviap3s ἐκp νεκρόςagmpn . v.17 αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ἀποστέλλωvpaanms
κρατέωviaa3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams καίc δέωviaa3s αὐτόςrpams ἐνp φυλακήndfs διάp ῾Ηρῳδιάςnafs
ὁdafs γυνήnafs Φίλιπποςngms ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms ὅτιc αὐτόςrpafs γαµέωviaa3s .
v.18 λέγωviia3s γάρc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ὁddms ῾Ηρῴδηςndms ὅτιc οὐxo ἔξεστιvipq3s σύrpd-s ἔχωvnpa
ὁdafs γυνήnafs ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s . v.19 ὁdnfs δέc ῾Ηρῳδιάςnnfs ἐνέχωviia3s αὐτόςrpdms
καίc θέλωviia3s αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnaa καίc οὐxo δύναµαιviin3s . v.20 ὁdnms γάρc ῾Ηρῴδηςnnms
φοβέοµαιviin3s ὁdams ᾿Ιωάννηςnams οἶδαvpxanms αὐτόςrpams ἀνήρnams δίκαιοςaamsn καίc ἅγιοςaamsn
καίc συντηρέωviia3s αὐτόςrpams καίc ἀκούωvpaanms αὐτόςrpgms πολύςaanpn ποιέωviia3s καίc ἡδέωςbo
αὐτόςrpgms ἀκούωviia3s . v.21 καίc γίνοµαιvpadgfs ἡµέραngfs εὔκαιροςagfsn ὅτεbo ῾Ηρῴδηςnnms
ὁddnp γενέσιαndnp αὐτόςrpgms δεῖπνονnans ποιέωviia3s ὁddmp µεγιστάνndmp αὐτόςrpgms καίc ὁddmp
χιλίαρξοςndmp καίc ὁddmp πρῶτοςadmpn ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.22 καίc εἰσέρχοµαιvpaagfs
ὁdgfs θυγάτηρngfs αὐτόςrpgfs ὁdgfs ῾Ηρῳδιάςngfs καίc ὀρχέοµαιvpadgfs καίc ἀρέσκωvpaagfs ὁddms
῾Ηρῴδηςndms καίc ὁddmp συνανάκειµαιvppndmp λέγωviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁddns κοράσιονndns
αἰτέωvdaa2s ἐγώrpa-s ὅςrrans ἐάνqo θέλωvspa2s καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s .
24 ἕως ἡµίσους τῆς βασιλείας µου. ἡ δὲ ἐξελθοῦσα εἶπεν τῇ

µητρὶ αὐτῆς Τί αἰτήσοµαι· ἡ δὲ εἶπεν Τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου
25 τοῦ βαπτίστου. καὶ εἰσελθοῦσα εὐθὲως µετὰ σπουδῆς πρὸς
τὸν βασιλέα ᾐτήσατο λέγουσα Θέλω ἵνα µοι δῷς ἐξαυτῆς ἐπὶ
26 πίνακι τὴν κεφαλὴν ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ περίλυπος
γενόµενος ὁ βασιλεὺς διὰ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειµέ-
27 νους οὐκ ἠθέλησεν αὐτήν, ἀθετῆσαι. καὶ εὐθὲως ἀποστείλας
ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνεχθῆναι τὴν κεφαλὴν
28 αὐτοῦ. ὁ δέ ἀπελθών ἀπεκεφάλισεν αὐτόν ἕν τῇ φυλακή καὶ
ἤνεγκεν τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ
29 κορασίῳ καὶ τὸ κοράσιον ἔδωκεν αὐτὴν τῇ µητρὶ αὐτῆς. καὶ
ἀκούσαντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶµα αὐτοῦ
30 καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν µνηµείῳ. Καὶ συνάγονται οἱ ἀπόστολοι
πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἀπήγγειλαν αὐτῷ πάντα καὶ ὅσα ἐποί-
31 ησαν Καὶ ὅσα ἐδίδαξαν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ∆εῦτε ὑµεῖς αὐτοὶ
κατ ἰδίαν εἰς ἔρηµον τόπον καὶ ἀναπαύεσθε ὀλίγον ἦσαν γὰρ
οἱ ἐρχόµενοι καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί καὶ οὐδὲ φαγεῖν εὐκαί-
32 ρουν. καὶ ἀπῆλθον εἰς ἔρηµον τόπον τῷ πλοίῳ κατ ἰδίαν.
33 καὶ εἶδον αὐτοὺς ὑπάγοντας καὶ ἐπέγνωσαν αὐτὸν πολλοί καὶ
πεζῇ ἀπὸ πασῶν τῶν πόλεων συνέδραµον ἐκεῖ καὶ προῆλθον
v.23 καίc ὀµνύωviaa3s αὐτόςrpdfs ὅτιc ὅςrrans ἐάνqo ἐγώrpa-s αἰτέωvsaa2s δίδωµιvifa1s σύrpd-s
ἕωςc ἥµισυςagnsn ὁdgfs βασιλείαngfs ἐγώrpg-s . v.24 ὁdnfs δέc ἐξέρχοµαιvpaanfs λέγωviaa3s
ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgfs τίςrqans αἰτέωvifm1s ὁdnfs δέc λέγωviaa3s ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms
ὁdgms βαπτιστήςngms . v.25 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfs εὐθέωςbo µετάp σπουδήngfs πρόςp ὁdams
βασιλεύςnams αἰτέωviam3s λέγωvppanfs θέλωvipa1s ἵναc ἐγώrpd-s δίδωµιvsaa2s ἐξαυτῆςbo ἐπίp
πίναξndfs ὁdafs κεφαλήnafs ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms . v.26 καίc περίλυποςanmsn
γίνοµαιvpadnms ὁdnms βασιλεύςnnms διάp ὁdamp ὅρκοςnamp καίc ὁdamp συνανάκειµαιvppnamp οὐxo
θέλωviaa3s αὐτόςrpafs ἀθετέωvnaa . v.27 καίc εὐθέωςbo ἀποστέλλωvpaanms ὁdnms βασιλεύςnnms
nams viaa3s
σπεκουλάτωρ ἐπιτάσσω φέρωvnap ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.28 ὁdnms δέc
ἀπέρχοµαιvpaanms ἀποκεφαλίζωviaa3s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs φυλακήndfs καίc φέρωviaa3s ὁdafs
κεφαλήnafs αὐτόςrpgms ἐπίp πίναξndfs καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpafs ὁddns κοράσιονndns καίc ὁdnns
κοράσιονnnns δίδωµιviaa3s αὐτόςrpafs ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgfs . v.29 καίc ἀκούωvpaanmp
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἔρχοµαιviaa3p καίc αἴρωviaa3p ὁdans πτῶµαnans αὐτόςrpgms καίc
τίθηµιviaa3p αὐτόςrpans ἐνp µνηµεῖονndns . v.30 καίc συνάγωvipp3p ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp πρόςp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἀπαγγέλλωviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςaanpn καίc ὅσοςrcanp ποιέωviaa3p καίc
ὅσοςrcanp διδάσκωviaa3p . v.31 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp δεῦτεvdvx2p σύrpn-p αὐτόςrpnmp
κατάp ἴδιοςaafsn εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams καίc ἀναπαύωvdpm2p ὀλίγοςbo εἰµίviix3p γάρc ὁdnmp
ἔρχοµαιvppnnmp καίc ὁdnmp ὑπάγωvppanmp πολύςanmpn καίc οὐδέbo ἐσθίωvnaa εὐκαιρέωviia3p .
v.32 καίc ἀπέρχοµαιviaa3p εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams ὁddns πλοῖονndns κατάp ἴδιοςaafsn .
αὐτούς καὶ συνῆλθον πρὸς αὐτὸν. καὶ ἐξελθὼν εἶδεν ὁ ᾿Ι- 34
ησοῦς πολὺν ὄχλον καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ αὐτοῖς, ὅτι ἦσαν

ὡς πρόβατα µὴ ἔχοντα ποιµένα καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτοὺς
πολλά. Καὶ ἤδη ὥρας πολλῆς γενοµένης προσελθόντες αὐτῷ 35
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγουσιν ὅτι ῎Ερηµός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἤδη

ὥρα πολλή, ἀπόλυσον αὐτούς ἵνα ἀπελθόντες εἰς τοὺς κύκλῳ 36
ἀγροὺς καὶ κώµας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς ἄρτους τί γὰρ φάγωσιν

οὐκ ἔχουσιν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ∆ότε αὐτοῖς ὑµεῖς 37
φαγεῖν καὶ λέγουσιν αὐτῷ ᾿Απελθόντες ἀγοράσωµεν δηναρίων

διακοσίων ἄρτους καὶ δώµεν αὐτοῖς φαγεῖν. ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς 38
Πόσους ἄρτους ἔχετε ὑπάγετε καὶ ἴδετε καὶ γνόντες λέγουσιν

Πέντε καὶ δύο ἰχθύας. καὶ ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάν- 39
τας συµπόσια συµπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ. καὶ ἀνέπεσον 40
πρασιαὶ πρασιαὶ ἀνὰ ἑκατὸν καὶ ἀνὰ πεντήκοντα. καὶ λαβὼν 41
τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐ-
ρανὸν εὐλόγησεν καὶ κατέκλασεν τοὺς ἄρτους καὶ ἐδίδου τοῖς
µαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα παραθῶσιν αὐτοῖς καὶ τοὺς δύο ἰχθύας
ἐµέρισεν πᾶσιν. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν. καὶ 42, 43
ἦραν κλασµάτων δώδεκα κοφίνους πληρεις, καὶ ἀπὸ τῶν ἰ-

χθύων. καὶ ἦσαν οἱ φαγόντες τοὺς ἄρτους πεντακισχίλιοι 44
v.33 καίc ὁράωviaa3p αὐτόςrpamp ὑπάγωvppaamp καίc ἐπιγινώσκωviaa3p αὐτόςrpams πολύςanmpn

καίc πεζῇbo ἀπόp πᾶςagfpn ὁdgfp πόλιςngfp συντρέχωviaa3p ἐκεῖbo καίc προέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpamp
καίc συνέρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams . v.34 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ὁράωviaa3s ὁdnms
nnms aamsn nams
᾿Ιησοῦς πολύς ὄχλος καί σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpdmp ὅτιc εἰµίviix3p
c
ὡςbo πρόβατονnnnp µήxo ἔχωvppannp ποιµήνnams καίc ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa αὐτόςrpamp

πολύςaanpn . v.35 καίc ἤδηbo ὥραngfs πολύςagfsn γίνοµαιvpadgfs προσέρχοµαιvpaanmp αὐτόςrpdms
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvipa3p ὅτιc ἔρηµοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms τόποςnnms καίc
ἤδηbo ὥραnnfs πολύςanfsn . v.36 ἀπολύωvdaa2s αὐτόςrpamp ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp
damp ndms namp
ὁ κύκλῳ ἀγρός καίc κώµηnafp ἀγοράζωvsaa3p ἑαυτοῦrxdmp ἄρτοςnamp τίςrqans
γάρc ἐσθίωvsaa3p οὐxo ἔχωvipa3p . v.37 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐσθίωvnaa καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἀπέρχοµαιvpaanmp
ἀγοράζωvsaa1p δηνάριονngnp διακόσιοιngnp ἄρτοςnamp καίc δίδωµιvsaa1p αὐτόςrpdmp ἐσθίωvnaa .
v.38 ὁdnms δέc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp πόσοςroamp ἄρτοςnamp ἔχωvipa2p ὑπάγωvdpa2p καίc
ὁράωvdaa2p καίc γινώσκωvpaanmp λέγωvipa3p πέντεtn καίc δύοtn ἰχθύςnamp . v.39 καίc
ἐπιτάσσωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀνακλίνωvnaa πᾶςaampn συµπόσιονnanp συµπόσιονnanp ἐπίp ὁddms
χλωρόςadmsn χόρτοςndms . v.40 καίc ἀναπίπτωviaa3p πρασιάnnfp πρασιάnnfp ἀνάp ἑκατόνtn καίc
p tn
ἀνά πεντήκοντα . v.41 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp καίc ὁdamp δύοtn
ἰχθύςnamp ἀναβλέπωvpaanms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams εὐλογέωviaa3s καίc κατακλάωviaa3s ὁdamp
ἄρτοςnamp καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἵναc παρατίθηµιvsaa3p αὐτόςrpdmp
καίc ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp µερίζωviaa3s πᾶςadmpn . v.42 καίc ἐσθίωviaa3p πᾶςanmpn καίc
χορτάζωviap3p . v.43 καίc αἴρωviaa3p κλάσµαngnp δώδεκαtn κόφινοςnamp πλήρηςaampn καίc ἀπόp
ὁdgmp ἰχθύςngmp .
45 ἄνδρες. Καὶ εὐθὲως ἠνάγκασεν τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ ἐµβῆ-

ναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ πέραν πρὸς Βηθσαϊδάν
46 ἕως αὐτὸς ἀπολύσῃ τὸν ὄχλον. καὶ ἀποταξάµενος αὐτοῖς ἀ-
47 πῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ὀψίας γενοµένης ἦν
τὸ πλοῖον ἐν µέσῳ τῆς θαλάσσης καὶ αὐτὸς µόνος ἐπὶ τῆς γῆς.
48 καὶ εἶδεν αὐτοὺς βασανιζοµένους ἐν τῷ ἐλαύνειν ἦν γὰρ ὁ ἄ-
νεµος ἐναντίος αὐτοῖς καὶ περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς
ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης, καὶ ἤθε-
49 λεν παρελθεῖν αὐτούς. οἱ δὲ ἰδόντες αὐτὸν περιπατοῦντα ἐπὶ
50 τῆς θαλάσσης ἔδοξαν φάντασµά εἶναι, καὶ ἀνέκραξαν, πάντες
γὰρ αὐτὸν εἶδον καὶ ἐταράχθησαν καὶ εὐθὲως ἐλάλησεν µετ
51 αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς Θαρσεῖτε ἐγώ εἰµι, µὴ φοβεῖσθε. καὶ
ἀνέβη πρὸς αὐτοὺς εἰς τὸ πλοῖον καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεµος καὶ
52 λίαν ἐκ περισσοῦ ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο, καὶ ἐθαύµαζον. οὐ
γὰρ συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις ἦν γὰρ αὐτῶν ἡ καρδία πεπω-
53 ρωµένη. Καὶ διαπεράσαντες ἦλθον ἐπὶ τὴν γῆν Γεννησαρὲτ
54 καὶ προσωρµίσθησαν. καὶ ἐξελθόντων αὐτῶν ἐκ τοῦ πλοίου
55 εὐθὲως ἐπιγνόντες αὐτὸν. περιδραµόντες ὅλην τὴν περίχω-
ρον ἐκείνην ἤρξαντο ἐπὶ τοῖς κραββάτοις τοὺς κακῶς ἔχοντας
56 περιφέρειν ὅπου ἤκουον ὅτι ἐκεῖ ἐστίν. καὶ ὅπου ἂν εἰσεπο-
v.44 καίc εἰµίviix3p ὁdnmp ἐσθίωvpaanmp ὁdamp ἄρτοςnamp πεντακισχίλιοιnnmp ἀνήρnnmp .
v.45 καίc εὐθέωςbo ἀναγκάζωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἐµβαίνωvnaa εἰςp ὁdans
πλοῖονnans καίc προάγωvnpa εἰςp ὁdans πέρανbo πρόςp Βηθσαϊδάtp ἕωςc αὐτόςrpnms ἀπολύωvsaa3s
ὁdams ὄχλοςnams . v.46 καίc ἀποτάσσωvpamnms αὐτόςrpdmp ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans
προσεύχοµαιvnad . v.47 καίc ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs εἰµίviix3s ὁdnns πλοῖονnnns ἐνp µέσοςadnsn
ὁdgfs θάλασσαngfs καίc αὐτόςrpnms µόνοςanmsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.48 καίc ὁράωviaa3s αὐτόςrpamp
βασανίζωvpppamp ἐνp ὁddms ἐλαύνωvnpa εἰµίviix3s γάρc ὁdnms ἄνεµοςnnms ἐναντίοςanmsn αὐτόςrpdmp
καίc περίp τέταρτοςaafsn φυλακήnafs ὁdgfs νύξngfs ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpamp περιπατέωvppanms
ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc θέλωviia3s παρέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp . v.49 ὁdnmp δέc ὁράωvpaanmp
rpams vppaams p dgfs ngfs viaa3p
αὐτός περιπατέω ἐπί ὁ θάλασσα δοκέω φάντασµαnnns εἰµίvnpx καίc
ἀνακράζωviaa3p . v.50 πᾶςanmpn γάρc αὐτόςrpams ὁράωviaa3p καίc ταράσσωviap3p καίc εὐθέωςbo
λαλέωviaa3s µετάp αὐτόςrpgmp καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp θαρσέωvdpa2p ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µήxo
φοβέοµαιvdpn2p . v.51 καίc ἀναβαίνωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc
viaa3s dnms
κοπάζω ὁ ἄνεµοςnnms καίc λίανbo ἐκp περισσόςagnsn ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἐξίστηµιviim3p
καίc θαυµάζωviia3p . v.52 οὐxo γάρc συνίηµιviaa3p ἐπίp ὁddmp ἄρτοςndmp εἰµίviix3s γάρc
rpgmp dnfs nnfs
αὐτός ὁ καρδία πωρόωvpxpnfs . v.53 καίc διαπεράωvpaanmp ἔρχοµαιviaa3p ἐπίp
ὁdafs γῆnafs Γεννησαρέτtp καίc προσορµίζωviap3p . v.54 καίc ἐξέρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp ἐκp
dgns ngns bo vpaanmp rpams
ὁ πλοῖον εὐθέως ἐπιγινώσκω αὐτός . v.55 περιτρέχωvpaanmp ὅλοςaafsn
ὁdafs περίχωροςaafsn ἐκεῖνοςrdafs ἄρχωviad3p ἐπίp ὁddmp κράβαττοςndmp ὁdamp κακῶςbo ἔχωvppaamp
περιφέρωvnpa ὅπουbo ἀκούωviia3p ὅτιc ἐκεῖbo εἰµίvipx3s .
ρεύετο εἰς κώµας ἢ πόλεις ἢ ἀγροὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἐτίθουν

τοὺς ἀσθενοῦντας καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα κἂν τοῦ κρασπέ-
δου τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ ἅψωνται, καὶ ὅσοι ἂν ἤπτοντο αὐτοῦ
ἐσῴζοντο.
Καὶ συνάγονται πρὸς αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καί τινες τῶν 7
γραµµατέων ἐλθόντες ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων. καὶ ἰδόντες τινὰς 2
τῶν µαθητῶν αὐτοῦ κοιναῖς χερσίν τοῦτ ἔστιν ἀνίπτοις ἐσθί-

οντας ἄρτους ἐµέµψαντο. οἱ γὰρ Φαρισαῖοι καὶ πάντες οἱ 3
᾿Ιουδαῖοι ἐὰν µὴ πυγµῇ νίψωνται τὰς χεῖρας οὐκ ἐσθίουσιν

κρατοῦντες τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων. καὶ ἀπό ἀγο- 4
ρᾶς ἐὰν µὴ βαπτίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν καὶ ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ

παρέλαβον κρατεῖν βαπτισµοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλ-
κίων καὶ κλινῶν. ἔπειτα ἐπερωτῶσιν αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καὶ 5
οἱ γραµµατεῖς ∆ιὰ τί οἱ µαθηταί σου οὐ περιπατοῦσιν κατὰ

τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων ἀλλὰ ἀνίπτοις χερσὶν ἐσθί-
ουσιν τὸν ἄρτον. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ὅτι Καλῶς 6
προεφήτευσεν ᾿Ησαΐας περὶ ὑµῶν τῶν ὑποκριτῶν ὡς γέγρα-

πται Οὗτος ὁ λαὸς τοῖς χείλεσίν µε τιµᾷ ἡ δὲ καρδία αὐτῶν
πόρρω ἀπέχει ἀπ ἐµοῦ, µάτην δὲ σέβονταί µε διδάσκοντες 7
διδασκαλίας ἐντάλµατα ἀνθρώπων. ἀφέντες γὰρ τὴν ἐντο- 8
λὴν τοῦ θεοῦ κρατεῖτε τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων βαπτι-

σµοὺς ξεστῶν καὶ ποτηρίων, καὶ ἀλλὰ παρόµοια τοιαῦτα πολ-
v.56 καίc ὅπουbo ἄνxo εἰσπορεύοµαιviin3s εἰςp κώµηnafp ἤxo πόλιςnafp ἤxo ἀγρόςnamp ἐνp
ὁddfp ἀγοράndfp τίθηµιviia3p ὁdamp ἀσθενέωvppaamp καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams ἵναc κἄνqo
ὁdgns κράσπεδονngns ὁdgns ἱµάτιονngns αὐτόςrpgms ἅπτωvsam3p καίc ὅσοςrcnmp ἄνxo ἅπτωviin3p
αὐτόςrpgms σῴζωviip3p . 7. v.1 καίc συνάγωvipp3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
καίc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp ἔρχοµαιvpaanmp ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp . v.2 καίc
ὁράωvpaanmp τι-σριαµπ ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms κοινόςadfpn χείρndfp οὗτοςrdnns εἰµίvipxa
ἄνιπτοςadmpn ἐσθίωvppaamp ἄρτοςnamp µέµφοµαιviad3p . v.3 ὁdnmp γάρc Φαρισαῖοςnnmp καίc
πᾶςanmpn ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐάνqo µήxo πυγµήndfs νίπτωvsam3p ὁdafp χείρnafp οὐxo ἐσθίωvipa3p
κρατέωvppanmp ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn . v.4 καίc ἀπόp ἀγοράngfs ἐάνqo µήxo
βαπτίζωvsam3p οὐxo ἐσθίωvipa3p καίc ἄλλοςannpn πολύςannpn εἰµίvipx3s ὅςrranp παραλαµβάνωviaa3p
κρατέωvnpa βαπτισµόςnamp ποτήριονngnp καίc ξέστηςngmp καίc χαλκίονngnp καίc κλίνηngfp .
v.5 ἔπειταbo ἐπερωτάωvipa3p αὐτόςrpams ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp
διάp τίςrqans ὁdnmp µαθητήςnnmp σύrpg-s οὐxo περιπατέωvipa3p κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn ἀλλάc ἄνιπτοςadmpn χείρndfp ἐσθίωvipa3p ὁdams ἄρτοςnams . v.6 ὁdnms δέc
vpaonms viaa3s rpdmp c bo viaa3s
ἀποκρίνοµαι λέγω αὐτός ὅτι καλῶς προφητεύω ᾿Ησαΐαςnnms περίp
σύrpg-p ὁdgmp ὑποκριτήςngmp ὡςbo γράφωvixp3s οὗτοςrdnms ὁdnms λαόςnnms ὁddnp χεῖλοςndnp
ἐγώrpa-s τιµάωvipa3s ὁdnfs δέc καρδίαnnfs αὐτόςrpgmp πόρρωbo ἀπέχωvipa3s ἀπόp ἐγώrpg-s .
v.7 µάτηνbo δέc σέβωvipn3p ἐγώrpa-s διδάσκωvppanmp διδασκαλίαnafp ἔνταλµαnanp ἄνθρωποςngmp .
9 λὰ ποιεῖτε. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Καλῶς ἀθετεῖτε τὴν ἐντολὴν τοῦ

10 θεοῦ ἵνα τὴν παράδοσιν ὑµῶν τηρήσητε. Μωσῆς γὰρ εἶπεν
Τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα σου καί ῾Ο κακολογῶν
11 πατέρα ἢ µητέρα θανάτῳ τελευτάτω. ὑµεῖς δὲ λέγετε ᾿Εὰν
εἴπῃ ἄνθρωπος τῷ πατρὶ ἢ τῇ µητρί Κορβᾶν ὅ ἐστιν ∆ῶρον ὃ
12 ἐὰν ἐξ ἐµοῦ ὠφεληθῇς. καὶ οὐκέτι ἀφίετε αὐτὸν οὐδὲν ποιῆ-
13 σαι τῷ πατρὶ αὐτοῦ ἢ τῇ µητρί αὐτοῦ, ἀκυροῦντες τὸν λόγον
τοῦ θεοῦ τῇ παραδόσει ὑµῶν ᾗ παρεδώκατε, καὶ παρόµοια
14 τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε. Καὶ προσκαλεσάµενος πάντα τὸν ὄ-
15 χλον ἔλεγεν αὐτοῖς ᾿Ακούετέ µου πάντες καὶ συνίετε. οὐδέν
ἐστιν ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου εἰσπορευόµενον εἰς αὐτὸν ὃ δύνα-
ται αὐτόν κοινῶσαι ἀλλὰ τὰ ἐκπορευόµενά ἀπ΄ αὐτοῦ, ἐκεῖνά
16 ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον. Εἴ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν,
17 ἀκουέτω. Καὶ ὅτε εἰσῆλθεν εἰς οἶκον ἀπὸ τοῦ ὄχλου ἐπηρώ-
18 των αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ τὴς παραβολής. καὶ λέγει
αὐτοῖς Οὕτως καὶ ὑµεῖς ἀσύνετοί ἐστε οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ
ἔξωθεν εἰσπορευόµενον εἰς τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν
19 κοινῶσαι. ὅτι οὐκ εἰσπορεύεται αὐτοῦ εἰς τὴν καρδίαν ἀλλ
εἰς τὴν κοιλίαν καὶ εἰς τὸν ἀφεδρῶνα ἐκπορεύεται καθαρίζον
v.8 ἀφίηµιvpaanmp γάρc ὁdafs ἐντολήnafs ὁdgms θεόςngms κρατέωvipa2p ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp
ἄνθρωποςngmp βαπτισµόςnamp ξέστηςngmp καίc ποτήριονngnp καίc ἄλλοςaanpn παρόµοιοςaanpn
τοιοῦτοςrdanp πολύςaanpn ποιέωvipa2p . v.9 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp καλῶςbo ἀθετέωvipa2p ὁdafs
nafs dgms ngms c dafs
ἐντολή ὁ θεός ἵνα ὁ παράδοσιςnafs σύrpg-p τηρέωvsaa2p . v.10 Μωϋσῆςnnms
γάρc λέγωviaa3s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs σύrpg-s καίc ὁdnms
κακολογέωvppanms πατήρnams ἤxo µήτηρnafs θάνατοςndms τελευτάωvdpa3s . v.11 σύrpn-p δέc
λέγωvipa2p ἐάνqo λέγωvsaa3s ἄνθρωποςnnms ὁddms πατήρndms ἤxo ὁddfs µήτηρndfs κορβᾶνth
ὅςrrnns εἰµίvipx3s δῶρονnnns ὅςrrans ἐάνqo ἐκp ἐγώrpg-s ὠφελέωvsap2s . v.12 καίc οὐκέτιbo
ἀφίηµιvipa2p αὐτόςrpams οὐδείςaansn ποιέωvnaa ὁddms πατήρndms αὐτόςrpgms ἤxo ὁddfs µήτηρndfs
αὐτόςrpgms . v.13 ἀκυρόωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ὁddfs παράδοσιςndfs σύrpg-p
ὅςrrdfs παραδίδωµιviaa2p καίc παρόµοιοςaanpn τοιοῦτοςrdanp πολύςaanpn ποιέωvipa2p . v.14 καίc
προσκαλέοµαιvpadnms πᾶςaamsn ὁdams ὄχλοςnams λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἀκούωvdpa2p ἐγώrpg-s
πᾶςanmpn καίc συνίηµιvdpa2p . v.15 οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ἔξωθενbo ὁdgms ἄνθρωποςngms
εἰσπορεύοµαιvppnnns εἰςp αὐτόςrpams ὅςrrnns δύναµαιvipn3s αὐτόςrpams κοινόωvnaa ἀλλάc
ὁdnnp ἐκπορεύοµαιvppnnnp ἀπόp αὐτόςrpgms ἐκεῖνοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp κοινόωvppannp ὁdams
ἄνθρωποςnams . v.16 εἰqo τίςrinms ἔχωvipa3s οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . v.17 καίc
bo viaa3s p nams p dgms ngms viia3p rpams
ὅτε εἰσέρχοµαι εἰς οἶκος ἀπό ὁ ὄχλος ἐπερωτάω αὐτός ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms περίp ὁdgfs παραβολήngfs . v.18 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οὕτωbo καίc
σύrpn-p ἀσύνετοςanmpn εἰµίvipx2p οὐxo νοέωvipa2p ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns ἔξωθενbo εἰσπορεύοµαιvppnnns
εἰςp ὁdams ἄνθρωποςnams οὐxo δύναµαιvipn3s αὐτόςrpams κοινόωvnaa .
πάντα τὰ βρώµατα. ἔλεγεν δὲ ὅτι Τὸ ἐκ τοῦ ἀνθρώπου ἐκ- 20
πορευόµενον ἐκεῖνο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. ἔσωθεν γὰρ ἐκ 21
τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισµοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύ-

ονται µοιχεῖαι, πορνεῖαι φόνοι. κλοπαί πλεονεξίαι πονηρίαι 22
δόλος ἀσέλγεια ὀφθαλµὸς πονηρός βλασφηµία ὑπερηφανία

ἀφροσύνη, πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται καὶ 23
κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. καὶ ᾿Εκεῖθεν ἀναστὰς ἀπῆλθεν εἰς τὰ 24
µεθόρια Τύρου καὶ Σιδῶνος. Καὶ εἰσελθὼν εἰς οἰκίαν οὐδένα

ἤθελεν γνῶναι καὶ οὐκ ἠδυνήθη λαθεῖν, ἀκούσασα γα`῀ρ γυ- 25
νὴ περὶ αὐτοῦ ἡς εἶχεν τὸ θυγάτριον αὐτῆς πνεῦµα ἀκάθαρτον

ἐλθοῦσα προσέπεσεν πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ, ἦν δὲ ἡ γυνὴ 26
῾Ελληνίς Συραφοινίκισσα τῷ γένει, καὶ ἠρώτα αὐτὸν ἵνα τὸ

δαιµόνιον ἐκβάλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἰπεν 27
αὐτῇ ῎Αφες πρῶτον χορτασθῆναι τὰ τέκνα οὐ γάρ καλὸν ἐστιν

λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. ἡ δὲ 28
ἀπεκρίθη καὶ λέγει αὐτῷ Ναὶ, Κύριε καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ὑπο-
κάτω τῆς τραπέζης ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων. καὶ 29
εἶπεν αὐτῇ ∆ιὰ τοῦτον τὸν λόγον ὕπαγε ἐξελήλυθεν τὸ δαι-

µόνιον ἐκ τῆς θυγατρός σου. καὶ ἀπελθοῦσα εἰς τὸν οἶκον 30
αὐτῆς εὗρεν τὸ δαιµόνιον ἐξεληλυθός καὶ τὴν θυγατερα βε-

v.19 ὅτιc οὐxo εἰσπορεύοµαιvipn3s αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs καρδίαnafs ἀλλάc εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs
καίc εἰςp ὁdams ἀφεδρώνnams ἐκπορεύοµαιvipn3s καθαρίζωvppanns πᾶςaanpn ὁdanp βρῶµαnanp .
v.20 λέγωviia3s δέc ὅτιc ὁdnns ἐκp ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκπορεύοµαιvppnnns ἐκεῖνοςrdnns
κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.21 ἔσωθενbo γάρc ἐκp ὁdgfs καρδίαngfs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
dnmp nnmp dnmp anmpn
ὁ διαλογισµός ὁ κακός ἐκπορεύοµαιvipn3p µοιχείαnnfp πορνείαnnfp φόνοςnnmp .
v.22 κλοπήnnfp πλεονεξίαnnfp πονηρίαnnfp δόλοςnnms ἀσέλγειαnnfs ὀφθαλµόςnnms πονηρόςanmsn
βλασφηµίαnnfs ὑπερηφανίαnnfs ἀφροσύνηnnfs . v.23 πᾶςannpn οὗτοςrdnnp ὁdnnp πονηρόςannpn
ἔσωθενbo ἐκπορεύοµαιvipn3s καίc κοινόωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams . v.24 καίc ἐκεῖθενbo
ἀνίστηµιvpaanms ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdanp µεθόριονnanp Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs καίc
εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp οἰκίαnafs οὐδείςaamsn θέλωviia3s γινώσκωvnaa καίc οὐxo δύναµαιviao3s
λανθάνωvnaa . v.25 ἀκούωvpaanfs γάρc γυνήnnfs περίp αὐτόςrpgms ὅςrrgfs ἔχωviia3s ὁdnns
θυγάτριονnnns αὐτόςrpgfs πνεῦµαnans ἀκάθαρτοςaansn ἔρχοµαιvpaanfs προσπίπτωviaa3s πρόςp ὁdamp
πούςnamp αὐτόςrpgms . v.26 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs γυνήnnfs ῾Ελληνίςnnfs Συροφοινίκισσαnnfs
ὁddns γένοςndns καίc ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams ἵναc ὁdans δαιµόνιονnans ἐκβάλλωvsaa3s ἐκp ὁdgfs
θυγάτηρngfs αὐτόςrpgfs . v.27 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ἀφίηµιvdaa2s πρῶτοςbo
χορτάζωvnap ὁdanp τέκνονnanp οὐxo γάρc καλόςannsn εἰµίvipx3s λαµβάνωvnaa ὁdams ἄρτοςnams ὁdgnp
τέκνονngnp καίc βάλλωvnaa ὁddnp κυνάριονndnp . v.28 ὁdnfs δέc ἀποκρίνοµαιviad3s καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms καίc γάρc ὁdnnp κυνάριονnnnp ὑποκάτωbo ὁdgfs τράπεζαngfs ἐσθίωvipa3s
ἀπόp ὁdgnp ψιχίονngnp ὁdgnp παιδίονngnp . v.29 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs διάp οὗτοςrdams ὁdams
λόγοςnams ὑπάγωvdpa2s ἐξέρχοµαιvixa3s ὁdnns δαιµόνιονnnns ἐκp ὁdgfs θυγάτηρngfs σύrpg-s .
31 βληµένην ἐπὶ τὴς κλίνης. Καὶ πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων

Τύρου Καὶ Σιδῶνος ἦλθεν πρὸς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας
32 ἀνὰ µέσον τῶν ὁρίων ∆εκαπόλεως. καὶ φέρουσιν αὐτῷ κω-
φὸν µογγιλάλον καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ αὐτῷ τὴν
33 χεῖρα. καὶ ἀπολαβόµενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ ἰδίαν
ἔβαλεν τοὺς δακτύλους αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ καὶ πτύσας
34 ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ. καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν
35 ἐστέναξεν καὶ λέγει αὐτῷ Εφφαθα ὅ ἐστιν ∆ιανοίχθητι. καὶ
εὐθέως διηνοίχθησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί καὶ ἐλύθη ὁ δεσµὸς τῆς
36 γλώσσης αὐτοῦ καὶ ἐλάλει ὀρθῶς. καὶ διεστείλατο αὐτοῖς
ἵνα µηδενὶ εἴπωσιν, ὅσον δὲ αὐτὸς αὐτοῖς διεστέλλετο µᾶλλον
37 περισσότερον ἐκήρυσσον. καὶ ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο
λέγοντες Καλῶς πάντα πεποίηκεν καὶ τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀ-
κούειν καὶ τοὺς ἀλάλους λαλεῖν.
8 ᾿Εν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις παµπολλοῦ ὄχλου ὄντος καὶ µὴ
ἐχόντων τί φάγωσιν προσκαλεσάµενος ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς µαθη-
2 τὰς αὐτοῦ λέγει αὐτοῖς. Σπλαγχνίζοµαι ἐπὶ τὸν ὄχλον ὅτι ἤδη
ἡµέραι τρεῖς προσµένουσίν µοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν,
3 καὶ ἐὰν ἀπολύσω αὐτοὺς νήστεις εἰς οἶκον αὐτῶν ἐκλυθή-
4 σονται ἐν τῇ ὁδῷ, τινες γὰρ αὐτῶν µακρόθεν ἥκουσιν. καὶ
v.30 καίc ἀπέρχοµαιvpaanfs εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgfs εὑρίσκωviaa3s ὁdnns δαιµόνιονnnns
ἐξέρχοµαιvpxaans καίc ὁdafs θυγάτηρnafs βάλλωvpxpafs ἐπίp ὁdgfs κλίνηngfs . v.31 καίc πάλινbo
ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκp ὁdgnp ὅριονngnp Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdafs
θάλασσαnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἀνάp µέσοςaansn ὁdgnp ὅριονngnp ∆εκάπολιςngfs . v.32 καίc
φέρωvipa3p αὐτόςrpdms κωφόςaamsn µογιλάλοςaamsn καίc παρακαλέωvipa3p αὐτόςrpams ἵναc
ἐπιτίθηµιvsaa3s αὐτόςrpdms ὁdafs χείρnafs . v.33 καίc ἀπολαµβάνωvpamnms αὐτόςrpams ἀπόp
ὁdgms ὄχλοςngms κατάp ἴδιοςaafsn βάλλωviaa3s ὁdamp δάκτυλοςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdanp
οὖςnanp αὐτόςrpgms καίc πτύωvpaanms ἅπτωviad3s ὁdgfs γλῶσσαngfs αὐτόςrpgms . v.34 καίc
ἀναβλέπωvpaanms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams στενάζωviaa3s καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἐφφαθάta
ὅςrrnns εἰµίvipx3s διανοίγωvdap2s . v.35 καίc εὐθέωςbo διανοίγωviap3p αὐτόςrpgms ὁdnfp
ἀκοήnnfp καίc λύωviap3s ὁdnms δεσµόςnnms ὁdgfs γλῶσσαngfs αὐτόςrpgms καίc λαλέωviia3s
ὀρθῶςbo . v.36 καίc διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn λέγωvsaa3p ὅσοςrcans δέc
αὐτόςrpnms αὐτόςrpdmp διαστέλλωviim3s µᾶλλονbo περισσόςaansc κηρύσσωviia3p . v.37 καίc
bo viip3p vppanmp bo aanpn vixa3s c damp
ὑπερπερισσῶς ἐκπλήσσω λέγω καλῶς πᾶς ποιέω καί ὁ κωφόςaampn
ποιέωvipa3s ἀκούωvnpa καίc ὁdamp ἄλαλοςaampn λαλέωvnpa . 8. v.1 ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp
ἡµέραndfp πάµπολυςagmsn ὄχλοςngms εἰµίvppxgms καίc µήxo ἔχωvppagmp τίςrqans ἐσθίωvsaa3p
προσκαλέοµαιvpadnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp .
v.2 σπλαγχνίζοµαιvipn1s ἐπίp ὁdams ὄχλοςnams ὅτιc ἤδηbo ἡµέραnnfp τρεῖςnafp προσµένωvipa3p
ἐγώrpd-s καίc οὐxo ἔχωvipa3p τίςrqans ἐσθίωvsaa3p . v.3 καίc ἐάνqo ἀπολύωvsaa1s αὐτόςrpamp
aampn p nams rpgmp vifp3p p ddfs
νῆστις εἰς οἶκος αὐτός ἐκλύω ἐν ὁ ὁδόςndfs τι-σρινµπ γάρc αὐτόςrpgmp
µακρόθενbo ἀκούωvipa3p .
ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ Πόθεν τούτους δυνήσε-

ταί τις ὧδε χορτάσαι ἄρτων ἐπ ἐρηµίας. καὶ ἐπηρώτα αὐτούς 5
Πόσους ἔχετε ἄρτους οἱ δὲ εἶπον, ῾Επτά. καὶ παρήγγειλεν 6
τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους
εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα
παραθῶσιν καὶ παρέθηκαν τῷ ὄχλῳ. καὶ εἶχον ἰχθύδια ὀ- 7
λίγα, καὶ εὐλογήσας εἶπεν παραθεῖναι καὶ αὐτὰ ἔφαγον δὲ, 8
καὶ ἐχορτάσθησαν καὶ ἦραν περισσεύµατα κλασµάτων ἑπτὰ

σπυρίδας. ἦσαν δὲ οἱ φαγόντες ὡς τετρακισχίλιοι καὶ ἀπέ- 9
λυσεν αὐτούς. Καὶ εὐθὲως ἐµβὰς εἰς τὸ πλοῖον µετὰ τῶν 10
µαθητῶν αὐτοῦ ἦλθεν εἰς τὰ µέρη ∆αλµανουθά. Καὶ ἐξῆλ- 11
θον οἱ Φαρισαῖοι καὶ ἤρξαντο συζητεῖν αὐτῷ ζητοῦντες παρ

αὐτοῦ σηµεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ πειράζοντες αὐτόν. καὶ ἀ- 12
ναστενάξας τῷ πνεύµατι αὐτοῦ λέγει Τί ἡ γενεὰ αὕτη σηµεῖον

ἐπιζητεῖ· ἀµὴν λέγω ὑµῖν εἰ δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ ση-
µεῖον. καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς ἐµβὰς πάλιν εἰς πλοῖον ἀπῆλθεν 13
εἰς τὸ πέραν. Καὶ ἐπελάθοντο λαβεῖν ἄρτους καὶ εἰ µὴ ἕνα 14
ἄρτον οὐκ εἶχον µεθ ἑαυτῶν ἐν τῷ πλοίῳ. καὶ διεστέλλετο 15
αὐτοῖς λέγων ῾Ορᾶτε βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν Φαρισαίων

καὶ τῆς ζύµης ῾Ηρῴδου. καὶ διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους 16
v.4 καίc ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms πόθενbo οὗτοςrdamp

δύναµαιvifd3s τι-σρινµσ ὧδεbo χορτάζωvnaa ἄρτοςngmp ἐπίp ἐρηµίαngfs . v.5 καίc ἐπερωτάωviia3s
αὐτόςrpamp πόσοςroamp ἔχωvipa2p ἄρτοςnamp ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn . v.6 καίc
viaa3s ddms ndms vnaa p dgfs ngfs c vpaanms
παραγγέλλω ὁ ὄχλος ἀναπίπτω ἐπί ὁ γῆ καί λαµβάνω ὁdamp
ἑπτάtn ἄρτοςnamp εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms
ἵναc παρατίθηµιvsaa3p καίc παρατίθηµιviaa3p ὁddms ὄχλοςndms . v.7 καίc ἔχωviia3p ἰχθύδιονnanp
ὀλίγοςaanpn καίc εὐλογέωvpaanms λέγωviaa3s παρατίθηµιvnaa καίc αὐτόςrpanp . v.8 ἐσθίωviaa3p δέc
καίc χορτάζωviap3p καίc αἴρωviaa3p περίσσευµαnanp κλάσµαngnp ἑπτάtn σπυρίςnafp . v.9 εἰµίviix3p
δέc ὁdnmp ἐσθίωvpaanmp ὡςbo τετρακισχίλιοιnnmp καίc ἀπολύωviaa3s αὐτόςrpamp . v.10 καίc
bo vpaanms p dans nans p dgmp ngmp rpgms
εὐθέως ἐµβαίνω εἰς ὁ πλοῖον µετά ὁ µαθητής αὐτός ἔρχοµαιviaa3s
εἰςp ὁdanp µέροςnanp ∆αλµανουθάtp . v.11 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc
ἄρχωviad3p συζητέωvnpa αὐτόςrpdms ζητέωvppanmp παράp αὐτόςrpgms σηµεῖονnans ἀπόp ὁdgms
οὐρανόςngms πειράζωvppanmp αὐτόςrpams . v.12 καίc ἀναστενάζωvpaanms ὁddns πνεῦµαndns
αὐτόςrpgms λέγωvipa3s τίςrqnns ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p εἰqo δίδωµιvifp3s ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs σηµεῖονnans . v.13 καίc
ἀφίηµιvpaanms αὐτόςrpamp ἐµβαίνωvpaanms πάλινbo εἰςp πλοῖονnans ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans
πέρανbo . v.14 καίc ἐπιλανθάνοµαιviad3p λαµβάνωvnaa ἄρτοςnamp καίc εἰqo µήxo εἷςnams
ἄρτοςnams οὐxo ἔχωviia3p µετάp ἑαυτοῦrxgmp ἐνp ὁddns πλοῖονndns . v.15 καίc διαστέλλωviim3s
rpdmp vppanms vdpa2p vdpa2p p dgfs ngfs dgmp
αὐτός λέγω ὁράω βλέπω ἀπό ὁ ζύµη ὁ Φαρισαῖοςngmp καίc
ὁdgfs ζύµηngfs ῾Ηρῴδηςngms .
17 λέγοντες, ὅτι ῎Αρτους οὐκ ἔχοµεν. καὶ γνοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς λέ-

γει αὐτοῖς Τί διαλογίζεσθε ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε οὔπω νοεῖτε
18 οὐδὲ συνίετε ἔτι πεπωρωµένην ἔχετε τὴν καρδίαν ὑµῶν. ὀ-
φθαλµοὺς ἔχοντες οὐ βλέπετε καὶ ὦτα ἔχοντες οὐκ ἀκούετε
19 καὶ οὐ µνηµονεύετε. ὅτε τοὺς πέντε ἄρτους ἔκλασα εἰς τοὺς
πεντακισχιλίους πόσους κοφίνους πλήρεις κλασµάτων ἤρατε
20 λέγουσιν αὐτῷ ∆ώδεκα. ῞Οτε δὲ τοὺς ἑπτὰ εἰς τοὺς τετρα-
κισχιλίους πόσων σπυρίδων πληρώµατα κλασµάτων ἤρατε Οἱ
21, 22 δὲ εἶπον, ῾Επτά. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Πῶς οὐ συνίετε. Καὶ
ἔρχεταί εἰς Βηθσαϊδάν καὶ φέρουσιν αὐτῷ τυφλὸν καὶ παρα-
23 καλοῦσιν αὐτὸν ἵνα αὐτοῦ ἅψηται. καὶ ἐπιλαβόµενος τῆς
χειρὸς τοῦ τυφλοῦ ἐξήγαγεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώµης καὶ πτύσας
εἰς τὰ ὄµµατα αὐτοῦ ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ ἐπηρώτα αὐτόν
24 Εἴ τι βλέπει. καὶ ἀναβλέψας ἔλεγεν Βλέπω τοὺς ἀνθρώπους
25 ὅτι ὡς δένδρα ὁρῶ περιπατοῦντας. εἶτα πάλιν ἐπέθηκεν τὰς
χεῖρας ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ καὶ ἐποίησεν αὐτὸν ανα-
βλέψαι καὶ ἀποκατεστάθη καὶ ἐνέβλεψεν τηλαυγῶς ἅπαντας.
26 καὶ ἀπέστειλεν αὐτὸν εἰς [τὸν] οἶκον αὐτοῦ λέγων Μηδὲ εἰς τὴν
27 κώµην εἰσέλθῃς Μηδὲ εἴπης τινὶ ἐν τῇ κώµῃ. Καὶ ἐξῆλθεν ὁ
᾿Ιησοῦς καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὰς κώµας Καισαρείας τῆς
Φιλίππου, καὶ ἐν τῇ ὁδῷ ἐπηρώτα τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ λέγων
v.16 καίc διαλογίζοµαιviin3p πρόςp ἀλλήλωνreamp λέγωvppanmp ὅτιc ἄρτοςnamp οὐxo ἔχωvipa1p .
v.17 καίc γινώσκωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans διαλογίζοµαιvipn2p ὅτιc
ἄρτοςnamp οὐxo ἔχωvipa2p οὔπωbo νοέωvipa2p οὐδέbo συνίηµιvipa2p ἔτιbo πωρόωvpxpafs ἔχωvipa2p ὁdafs
καρδίαnafs σύrpg-p . v.18 ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppanmp οὐxo βλέπωvipa2p καίc οὖςnanp ἔχωvppanmp
xo vipa2p
οὐ ἀκούω καί οὐxo µνηµονεύωvipa2p . v.19 ὅτεbo ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp κλάωviaa1s εἰςp
c
ὁdamp πεντακισχίλιοιnamp πόσοςroamp κόφινοςnamp πλήρηςaampn κλάσµαngnp αἴρωviaa2p λέγωvipa3p

αὐτόςrpdms δώδεκαtn . v.20 ὅτεbo δέc ὁdamp ἑπτάtn εἰςp ὁdamp τετρακισχίλιοιnamp πόσοςrognp
σπυρίςngfp πλήρωµαnanp κλάσµαngnp αἴρωviaa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἑπτάtn . v.21 καίc
viia3s rpdmp bo xo vipa2p c vipn3s
λέγω αὐτός πῶς ὅς συνίηµι . v.22 καί ἔρχοµαι εἰς Βηθσαϊδάtp καίc
p
φέρωvipa3p αὐτόςrpdms τυφλόςaamsn καίc παρακαλέωvipa3p αὐτόςrpams ἵναc αὐτόςrpgms ἅπτωvsam3s .

v.23 καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms ὁdgfs χείρngfs ὁdgms τυφλόςagmsn ἐξάγωviaa3s αὐτόςrpams ἔξωbo
ὁdgfs κώµηngfs καίc πτύωvpaanms εἰςp ὁdanp ὄµµαnanp αὐτόςrpgms ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp χείρnafp
αὐτόςrpdms ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams εἰqo τι-σριανσ βλέπωvipa3s . v.24 καίc ἀναβλέπωvpaanms
λέγωviia3s βλέπωvipa1s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὅτιc ὡςbo δένδρονnanp ὁράωvipa1s περιπατέωvppaamp .
v.25 εἶταbo πάλινbo ἐπιτίθηµιviaa3s ὁdafp χείρnafp ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms καίc
ποιέωviaa3s αὐτόςrpams ἀναβλέπωvnaa καίc ἀποκαθιστάνωviap3s καίc ἐµβλέπωviaa3s τηλαυγῶςbo
ἅπαςaampn . v.26 καίc ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms λέγωvppanms
µηδέc εἰςp ὁdafs κώµηnafs εἰσέρχοµαιvsaa2s µηδέc λέγωvsaa2s τίςridms ἐνp ὁddfs κώµηndfs .
αὐτοῖς Τίνα µε λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι. οἱ δὲ ἀπεκρίθη- 28
σαν, ᾿Ιωάννην τὸν βαπτιστήν καὶ ἄλλοι ᾿Ηλίαν ἄλλοι δὲ ἕνα τῶν
προφητῶν. καὶ αὐτὸς λέγει αὐτοῖς ῾Υµεῖς δὲ τίνα µε λέγετε 29
εἶναι ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ Χριστός. καὶ 30
ἐπετίµησεν αὐτοῖς ἵνα µηδενὶ λέγωσιν περὶ αὐτοῦ. Καὶ ἤρ- 31
ξατο διδάσκειν αὐτοὺς ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ
παθεῖν καὶ ἀποδοκιµασθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ τῶν
ἀρχιερέων καὶ τῶν γραµµατέων καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ µετὰ
τρεῖς ἡµέρας ἀναστῆναι, καὶ παρρησίᾳ τὸν λόγον ἐλάλει καὶ 32
προσλαβόµενος αὐτὸν ὁ Πέτρος ἤρξατο ἐπιτιµᾶν αὐτῷ. ὁ δὲ 33
ἐπιστραφεὶς καὶ ἰδὼν τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ ἐπετίµησεν τῷ Πέ-

τρῳ λέγων ῞Υπαγε ὀπίσω µου σατανᾶ ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ
θεοῦ ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. Καὶ προσκαλεσάµενος τὸν ὄ- 34
χλον σὺν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς ῞Οστις θέλει ὀπίσω
µου ἀκολουθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν
αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐ- 35
τοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν

ἕνεκεν ἐµοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου οὐτὸς σώσει αὐτήν. τί γὰρ 36
ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσµον ὅλον καὶ ζηµιω-

v.27 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafp
κώµηnafp Καισάρειαngfs ὁdgfs Φίλιπποςngms καίc ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἐπερωτάωviia3s ὁdamp
µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvppanms αὐτόςrpdmp τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp
εἰµίvnpx . v.28 ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιviad3p ᾿Ιωάννηςnams ὁdams βαπτιστήςnams καίc
ἄλλοςanmpn ᾿Ηλίαςnams ἄλλοςanmpn δέc εἷςnams ὁdgmp προφήτηςngmp . v.29 καίc αὐτόςrpnms
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p δέc τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa2p εἰµίvnpx ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms . v.30 καίc
ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn λέγωvspa3p περίp αὐτόςrpgms . v.31 καίc
ἄρχωviad3s διδάσκωvnpa αὐτόςrpamp ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms πολύςaanpn
πάσχωvnaa καίc ἀποδοκιµάζωvnap ἀπόp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp
καίc ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc ἀποκτείνωvnap καίc µετάp τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἀνίστηµιvnaa .
v.32 καίc παρρησίαndfs ὁdams λόγοςnams λαλέωviia3s καίc προσλαµβάνωvpamnms αὐτόςrpams
ὁdnms Πέτροςnnms ἄρχωviad3s ἐπιτιµάωvnpa αὐτόςrpdms . v.33 ὁdnms δέc ἐπιστρέφωvpapnms
καίc ὁράωvpaanms ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms Πέτροςndms λέγωvppanms
ὑπάγωvdpa2s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms ὅτιc οὐxo φρονέωvipa2s ὁdanp ὁdgms θεόςngms
ἀλλάc ὁdanp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.34 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdams ὄχλοςnams σύνp
ddmp ndmp rpgms viaa3s
ὁ µαθητής αὐτός λέγω αὐτόςrpdmp ὅστιςrrnms θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s
ἀκολουθέωvnpa ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc
ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.35 ὅςrrnms γάρc ἄνxo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms σῴζωvnaa
ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs ὅςrrnms δέc ἄνxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ψυχήnafs ἕνεκαbo
ἐγώrpg-s καίc ὁdgns εὐαγγέλιονngns οὗτοςrdnms σῴζωvifa3s αὐτόςrpafs .
37 θῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ. ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγµα τῆς

38 ψυχῆς αὐτοῦ. ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ µε καὶ τοὺς ἐµοὺς
λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ µοιχαλίδι καὶ ἁµαρτωλῷ καὶ ὁ
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ
δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων.
9 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι εἰσίν τινες τῶν ὧδε
ἑστηκότων οἵτινες οὐ µὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὴν
2 βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάµει. Καὶ µεθ΄ ἡµέρας
ἓξ παραλαµβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέτρον καὶ τὸν ᾿Ιάκωβον καὶ
[τὸν] ᾿Ιωάννην καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ ἰδίαν
3 µόνους καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐτῶν. καὶ τὰ ἱµάτια
αὐτοῦ ἐγένοντο στίλβοντα λευκὰ λίαν ὡς χιὼν, οἷα γναφεὺς ἐ-
4 πὶ τῆς γῆς οὐ δύναται λευκᾶναι. καὶ ὤφθη αὐτοῖς ᾿Ηλίας σὺν
5 Μωσεῖ, καὶ ἦσαν συλλαλοῦντες τῷ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ
Πέτρος λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ ῾Ραββί καλόν ἐστιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι καὶ
ποιήσωµεν σκηνάς τρεῖς σοὶ µίαν καὶ Μωσεῖ µίαν καὶ ᾿Ηλίᾳ
6, 7 µίαν. οὐ γὰρ ᾔδει τί λαλήσει ἦσαν γὰρ ἔκφοβοι. καὶ ἐγένετο
νεφέλη ἐπισκιάζουσα αὐτοῖς καὶ ἦλθεν φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης
8 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός αὐτοῦ ἀκούετε. καὶ ἐ-
ξάπινα περιβλεψάµενοι οὐκέτι οὐδένα εἶδον ἀλλὰ τὸν ᾿Ιησοῦν
v.36 τίςrqans γάρc ὠφελέωvifa3s ἄνθρωποςnams ἐάνqo κερδαίνωvsaa3s ὁdams κόσµοςnams ὅλοςaamsn
καίc ζηµιόωvsap3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms . v.37 ἤxo τίςrqans δίδωµιvifa3s ἄνθρωποςnnms
ἀντάλλαγµαnans ὁdgfs ψυχήngfs αὐτόςrpgms . v.38 ὅςrrnms γάρc ἐάνqo ἐπαισχύνοµαιvsao3s
ἐγώrpa-s καίc ὁdamp ἐµόςrsamp λόγοςnamp ἐνp ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs ὁddfs µοιχαλίςndfs καίc
ἁµαρτωλόςadfsn καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπαισχύνοµαιvifo3s αὐτόςrpams ὅτανc
ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δόξαndfs ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgmp
ἅγιοςagmpn . 9. v.1 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἰµίvipx3p
τι-σρινµπ ὁdgmp ὧδεbo ἵστηµιvpxagmp ὅστιςrrnmp οὐxo µήxo γεύοµαιvsad3p θάνατοςngms ἕωςc
ἄνxo ὁράωvsaa3p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιvpxaafs ἐνp δύναµιςndfs . v.2 καίc
µετάp ἡµέραnafp ἕξtn παραλαµβάνωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdams Πέτροςnams καίc ὁdams
᾿Ιάκωβοςnams καίc ὁdams ᾿Ιωάννηςnams καίc ἀναφέρωvipa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὄροςnans ὑψηλόςaansn
κατάp ἴδιοςaafsn µόνοςaampn καίc µεταµορφόωviap3s ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp . v.3 καίc ὁdnnp
nnnp rpgms viad3p vppannp annpn
ἱµάτιον αὐτός γίνοµαι στίλβω λευκός λίαν ὡς χιώνnnfs οἷοςrrnnp
bo bo
γναφεύςnnms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs οὐxo δύναµαιvipn3s λευκαίνωvnaa . v.4 καίc ὁράωviap3s αὐτόςrpdmp
᾿Ηλίαςnnms σύνp Μωϋσῆςndms καίc εἰµίviix3p συλλαλέωvppanmp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.5 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ῥαββίth καλόςannsn εἰµίvipx3s
ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx καίc ποιέωvsaa1p σκηνήnafp τρεῖςnafp σύrpd-s εἷςnafs καίc Μωϋσῆςndms
εἷςnafs καίc ᾿Ηλίαςndms εἷςnafs . v.6 οὐxo γάρc οἶδαviya3s τίςrqans λαλέωvifa3s εἰµίviix3p γάρc
ἔκφοβοςanmpn . v.7 καίc γίνοµαιviad3s νεφέληnnfs ἐπισκιάζωvppanfs αὐτόςrpdmp καίc ἔρχοµαιviaa3s
φωνήnnfs ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn
αὐτόςrpgms ἀκούωvdpa2p .
µόνον µεθ ἑαυτῶν. καταβαινόντων δὲ αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους 9
διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα µηδενὶ διηγήσωνται ἃ εἶδον εἰ µὴ ὅ-

ταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ τὸν λόγον 10
ἐκράτησαν πρὸς ἑαυτοὺς συζητοῦντες τί ἐστιν τὸ ἐκ νεκρῶν

ἀναστῆναι. καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες ῞Οτι λέγουσιν οἱ 11
γραµµατεῖς ὅτι ᾿Ηλίαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς 12
εἶπεν αὐτοῖς ᾿Ηλίας µὲν ἐλθὼν πρῶτον ἀποκαθιστᾳ πάντα, καὶ

πῶς γέγραπται ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἵνα πολλὰ πάθῃ
καὶ ἐξουδενώθη. ἀλλὰ λέγω ὑµῖν ὅτι καὶ ᾿Ηλίας ἐλήλυθεν 13
καὶ ἐποίησαν αὐτῷ ὅσα ἤθελησαν, καθὼς γέγραπται ἐπ αὐτόν.

Καὶ ἐλθὼν πρὸς τοὺς µαθητὰς εἶδεν ὄχλον πολὺν περὶ αὐτοὺς 14
καὶ γραµµατεῖς συζητοῦντας αὐτοῖς, καὶ εὐθὲως πᾶς ὁ ὄχλος 15
ἰδὼν αὐτὸν ἐξεθαµβήθη, καὶ προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν.

καὶ ἐπηρώτησεν τοῦς γραµµατεῖς, Τί συζητεῖτε πρὸς αὐτούς. 16
καὶ ἀποκριθεὶς εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν ∆ιδάσκαλε ἤνεγκα τὸν 17
υἱόν µου πρὸς σέ ἔχοντα πνεῦµα ἄλαλον, καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν 18
καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας

αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται, καὶ εἶπον τοῖς µαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ
ἐκβάλωσιν καὶ οὐκ ἴσχυσαν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει ῏Ω 19
γενεὰ ἄπιστος ἕως πότε πρὸς ὑµᾶς ἔσοµαι ἕως πότε ἀνέξοµαι
v.8 καίc ἐξάπιναbo περιβλέπωvpamnmp οὐκέτιbo οὐδείςaamsn ὁράωviaa3p ἀλλάc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
µόνοςaamsn µετάp ἑαυτοῦrxgmp . v.9 καταβαίνωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἀπόp ὁdgns ὄροςngns
διαστέλλωviam3s αὐτόςrpdmp ἵναc µηδείςadmsn διηγέοµαιvsad3p ὅςrranp ὁράωviaa3p εἰqo µήxo
ὅτανc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvsaa3s . v.10 καίc
ὁdams λόγοςnams κρατέωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp συζητέωvppanmp τίςrqnns εἰµίvipx3s ὁdnns
ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvnaa . v.11 καίc ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp ὅτιc
λέγωvipa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὅτιc ᾿Ηλίαςnams δεῖvipq3s ἔρχοµαιvnaa πρῶτοςbo . v.12 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ᾿Ηλίαςnnms µένxo ἔρχοµαιvpaanms πρῶτοςbo
ἀποκαθιστάνωvipa3s πᾶςaanpn καίc πῶςbo γράφωvixp3s ἐπίp ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἵναc πολύςaanpn πάσχωvsaa3s καίc ἐξουδενέωvsap3s . v.13 ἀλλάc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc
καίc ᾿Ηλίαςnnms ἔρχοµαιvixa3s καίc ποιέωviaa3p αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp θέλωviaa3p καθώςbo
γράφωvixp3s ἐπίp αὐτόςrpams . v.14 καίc ἔρχοµαιvpaanms πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp ὁράωviaa3s
ὄχλοςnams πολύςaamsn περίp αὐτόςrpamp καίc γραµµατεύςnamp συζητέωvppaamp αὐτόςrpdmp .
v.15 καίc εὐθέωςbo πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ὁράωvpaanms αὐτόςrpams ἐκθαµβέωviap3s
καίc προστρέχωvppanmp ἀσπάζοµαιviin3p αὐτόςrpams . v.16 καίc ἐπερωτάωviaa3s ὁdamp
γραµµατεύςnamp τίςrqans συζητέωvipa2p πρόςp αὐτόςrpamp . v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
εἷςnnms ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3s διδάσκαλοςnvms φέρωviaa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s
πρόςp σύrpa-s ἔχωvppaams πνεῦµαnans ἄλαλοςaansn . v.18 καίc ὅπουbo ἄνxo αὐτόςrpams
καταλαµβάνωvsaa3s ῥήγνυµιvipa3s αὐτόςrpams καίc ἀφρίζωvipa3s καίc τρίζωvipa3s ὁdamp ὀδούςnamp
αὐτόςrpgms καίc ξηραίνωvipp3s καίc λέγωviaa1s ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s ἵναc αὐτόςrpans
ἐκβάλλωvsaa3p καίc οὐxo ἰσχύωviaa3p .
20 ὑµῶν φέρετε αὐτὸν πρός µε. καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐ-
τόν καὶ ἰδὼν αὐτὸν εὐθὲως τὸ πνεῦµα εσπάραξεν αὐτόν καὶ
21 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων. καὶ ἐπηρώτησεν τὸν
πατέρα αὐτοῦ Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ ὁ δὲ
22 εἶπεν παιδιόθεν, καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς τό πῦρ ἔβαλεν
καὶ εἰς ὕδατα ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν, ἀλλ εἴ τι δύνασαι, βοήθη-
23 σον ἡµῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ ἡµᾶς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ
24 Τὸ Εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι. καὶ
εὐθὲως κράξας ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου µετὰ δακρύων ἔλεγεν Πι-
25 στεύω, Κύριε βοήθει µου τῇ ἀπιστίᾳ. ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι
ἐπισυντρέχει ὄχλος ἐπετίµησεν τῷ πνεύµατι τῷ ἀκαθάρτῳ λέ-
γων αὐτῷ Τὸ πνεῦµα Τὸ ἄλαλον καὶ κωφὸν ἐγὼ σοι ἐπιτάσσω
26 ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ µηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν. καὶ κράξαν,
καὶ πολλὰ σπαράξαν αὐτὸν, ἐξῆλθεν, καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός
27 ὥστε πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς κρατήσας
28 αὐτόν τῆς χειρὸς ἤγειρεν αὐτὸν καὶ ἀνέστη. καὶ εἰσελθόντα
αὐτόν εἰς οἶκον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπηρώτων αὐτὸν κατ ἰδίαν
29 ῞Οτι ἡµεῖς οὐκ ἠδυνήθηµεν ἐκβαλεῖν αὐτό. καὶ εἶπεν αὐτοῖς
Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ µὴ ἐν προσευχῇ
v.19 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms λέγωvipa3s ὦi γενεάnvfs ἄπιστοςavfsn ἕωςc πότεxo
πρόςp σύrpa-p εἰµίvifx1s ἕωςc πότεxo ἀνέχωvifd1s σύrpg-p φέρωvdpa2p αὐτόςrpams πρόςp ἐγώrpa-s .
v.20 καίc φέρωviaa3p αὐτόςrpams πρόςp αὐτόςrpams καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams εὐθέωςbo
ὁdnns πνεῦµαnnns σπαράσσωviaa3s αὐτόςrpams καίc πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs κυλίωviie3s
ἀφρίζωvppanms . v.21 καίc ἐπερωτάωviaa3s ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms πόσοςronms χρόνοςnnms
vipx3s
εἰµί ὡς οὗτοςrdnns γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdms ὁdnms δέc λέγωviaa3s παιδιόθενbo .
bo
v.22 καίc
πολλάκιςbo αὐτόςrpams καίc εἰςp ὁdans πῦρnans βάλλωviaa3s καίc εἰςp ὕδωρnanp ἵναc ἀπόλλυµιvsaa3s
αὐτόςrpams ἀλλάc εἰqo τι-σριανσ δύναµαιvipn2s βοηθέωvdaa2s ἐγώrpd-p σπλαγχνίζοµαιvpaonms
ἐπίp ἐγώrpa-p . v.23 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnns εἰqo δύναµαιvipn2s
vnaa annpn
πιστεύω πᾶς δυνατόςannpn ὁddms πιστεύωvppadms . v.24 καίc εὐθέωςbo κράζωvpaanms
ὁdnms πατήρnnms ὁdgns παιδίονngns µετάp δάκρυονngnp λέγωviia3s πιστεύωvipa1s κύριοςnvms
βοηθέωvdpa2s ἐγώrpg-s ὁddfs ἀπιστίαndfs . v.25 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc
ἐπισυντρέχωvipa3s ὄχλοςnnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddns πνεῦµαndns ὁddns ἀκάθαρτοςadnsn λέγωvppanms
αὐτόςrpdns ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἄλαλοςannsn καίc κωφόςannsn ἐγώrpn-s σύrpd-s ἐπιτάσσωvipa1s
ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgms καίc µηκέτιbo εἰσέρχοµαιvsaa2s εἰςp αὐτόςrpams . v.26 καίc
κράζωvpaanns καίc πολύςannpn σπαράσσωvpaanns αὐτόςrpams ἐξέρχοµαιviaa3s καίc γίνοµαιviad3s
ὡσείbo νεκρόςanmsn ὥστεc πολύςaampn λέγωvnpa ὅτιc ἀποθνῄσκωviaa3s . v.27 ὁdnms δέc
nnms vpaanms rpams dgfs ngfs viaa3s rpams
᾿Ιησοῦς κρατέω αὐτός ὁ χείρ ἐγείρω αὐτός καίc ἀνίστηµιviaa3s .
v.28 καίc εἰσέρχοµαιvpaaams αὐτόςrpams εἰςp οἶκοςnams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms
ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams κατάp ἴδιοςaafsn ὅτιc ἐγώrpn-p οὐxo δύναµαιviao1p ἐκβάλλωvnaa
αὐτόςrpans .
Καὶ νηστείᾳ. καὶ ἐκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διὰ τῆς 30
Γαλιλαίας Καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῶ, ἐδίδασκεν γὰρ τοὺς 31
µαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι ῾Ο υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου

παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν
καὶ ἀποκτανθεὶς τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. οἱ δὲ ἠγνόουν 32
τὸ ῥῆµα καὶ ἐφοβοῦντο αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. Καὶ ἦλθεν εἰς Κα- 33
περναούµ, καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ γενόµενος ἐπηρώτα αὐτούς Τί ἐν

τῇ ὁδῷ πρὸς ἑαυτοὺς διελογίζεσθε. οἱ δὲ ἐσιώπων, πρὸς ἀλ- 34
λήλους γὰρ διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ τίς µείζων. καὶ καθίσας 35
ἐφώνησεν τοὺς δώδεκα καὶ λέγει αὐτοῖς Εἴ τις θέλει πρῶτος

εἶναι ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος. καὶ λαβὼν 36
παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν µέσῳ αὐτῶν καὶ ἐναγκαλισάµενος

αὐτὸ εἶπεν αὐτοῖς. ῝Ος ἐὰν ἓν τῶν τοιούτων παιδίων δέξηται 37
ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου ἐµὲ δέχεται, καὶ ὃς ἐὰν ἐµὲ δέξηται οὐκ
ἐµὲ δέχεται ἀλλὰ τὸν ἀποστείλαντά µε. ἀπεκρίθη δὲ αὐτῷ 38
[ὁ] ᾿Ιωάννης λέγων, ∆ιδάσκαλε εἴδοµέν τινα τῷ ὀνόµατί σου

ἐκβάλλοντα δαιµόνια ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡµῖν καὶ ἐκωλύσαµεν
αὐτόν ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡµῖν, ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Μὴ κωλύετε 39
αὐτόν οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναµιν ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου

v.29 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns ὁdnns γένοςnnns ἐνp οὐδείςadnsn δύναµαιvipn3s
ἐξέρχοµαιvnaa εἰqo µήxo ἐνp προσευχήndfs καίc νηστείαndfs . v.30 καίc ἐκεῖθενbo
ἐξέρχοµαιvpaanmp παραπορεύοµαιviin3p διάp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc οὐxo θέλωviia3s ἵναc τι-σ-
ρινµσ γινώσκωvsaa3s . v.31 διδάσκωviia3s γάρc ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms καίc λέγωviia3s
αὐτόςrpdmp ὅτιc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp
καίc ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc ἀποκτείνωvpapnms ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvifm3s .
v.32 ὁdnmp δέc ἀγνοέωviia3p ὁdans ῥῆµαnans καίc φοβέοµαιviin3p αὐτόςrpams ἐπερωτάωvnaa .
v.33 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs γίνοµαιvpadnms ἐπερωτάωviia3s
αὐτόςrpamp τίςrqans ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs πρόςp ἑαυτοῦrxamp διαλογίζοµαιviin2p . v.34 ὁdnmp δέc
viia3p p reamp c viao3p p ddfs ndfs rqnms
σιωπάω πρός ἀλλήλων γάρ διαλέγοµαι ἐν ὁ ὁδός τίς µέγαςanmsc .
v.35 καίc καθίζωvpaanms φωνέωviaa3s ὁdamp δώδεκαtn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp εἰqo τι-
-σρινµσ θέλωvipa3s πρῶτοςanmsn εἰµίvnpx εἰµίvifx3s πᾶςagmpn ἔσχατοςanmsn καίc πᾶςagmpn
διάκονοςnnms . v.36 καίc λαµβάνωvpaanms παιδίονnans ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpans ἐνp µέσοςadnsn
αὐτόςrpgmp καίc ἐναγκαλίζοµαιvpadnms αὐτόςrpans λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.37 ὅςrrnms ἐάνqo
εἷςnans ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp παιδίονngnp δέχοµαιvsad3s ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s
δέχοµαιvipn3s καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἐγώrpa-s δέχοµαιvsad3s οὐxo ἐγώrpa-s δέχοµαιvipn3s ἀλλάc
ὁdams ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s . v.38 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms
vppanms nvms viaa1p
λέγω διδάσκαλος ὁράω τι-σριαµσ ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ἐκβάλλωvppaams
δαιµόνιονnanp ὅςrrnms οὐxo ἀκολουθέωvipa3s ἐγώrpd-p καίc κωλύωviaa1p αὐτόςrpams ὅτιc οὐxo
ἀκολουθέωvipa3s ἐγώrpd-p .
40 καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί µε, ὃς γὰρ οὐκ ἔστιν καθ

41 ὑµῶν, ὑπὲρ ὑµῶν ἐστιν. ῝Ος γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑµᾶς ποτήριον
ὕδατος ἐν ὀνόµατι µου, ὅτι Χριστοῦ ἐστε ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐ
42 µὴ ἀπολέσῃ τὸν µισθὸν αὐτοῦ. Καὶ ὃς ἐάν σκανδαλίσῃ ἕνα
τῶν µικρῶν τῶν πιστευόντων εἰς ἐµέ καλόν ἐστιν αὐτῷ µᾶλ-
λον εἰ περίκειται λὶθος µύλικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ
43 βέβληται εἰς τὴν θάλασσαν. Καὶ ἐὰν σκανδαλίζῃ σε ἡ χείρ
σου ἀπόκοψον αὐτήν, καλόν σοι ἐστίν κυλλὸν εἰς τὴν ζωὴν
εἰσελθεῖν ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν
44 εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον. ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ,
45 καὶ τὸ πῦρ οὐ σβέννυται. καὶ ἐὰν ὁ πούς σου σκανδαλίζῃ
σε ἀπόκοψον αὐτόν, καλόν ἐστίν σοι εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν
χωλὸν ἢ τοὺς δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέενναν εἰς
46 τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ, καὶ
47 τὸ πῦρ οὐ σβέννυται. καὶ ἐὰν ὁ ὀφθαλµός σου σκανδαλίζῃ
σε ἔκβαλε αὐτόν, καλόν σοι ἐστιν µονόφθαλµον εἰσελθεῖν εἰς
τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἢ δύο ὀφθαλµοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς
48 τὴν γέενναν τοῦ πυρὸς, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ καὶ
49 τὸ πῦρ οὐ σβέννυται. πᾶς γὰρ πυρὶ ἁλισθήσεται καὶ πᾶσα
v.39 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpams οὐδείςanfsn γάρc εἰµίvipx3s
ὅςrrnms ποιέωvifa3s δύναµιςnafs ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s καίc δύναµαιvifd3s ταχύςbo
κακολογέωvnaa ἐγώrpa-s . v.40 ὅςrrnms γάρc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp σύrpg-p ὑπέρp σύrpg-p
εἰµίvipx3s . v.41 ὅςrrnms γάρc ἄνxo ποτίζωvsaa3s σύrpa-p ποτήριονnans ὕδωρngns ἐνp ὄνοµαndns
ἐγώrpg-s ὅτιc Χριστόςngms εἰµίvipx2p ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdams
µισθόςnams αὐτόςrpgms . v.42 καίc ὅςrrnms ἐάνqo σκανδαλίζωvsaa3s εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn
ὁdgmp πιστεύωvppagmp εἰςp ἐγώrpa-s καλόςannsn εἰµίvipx3s αὐτόςrpdms µᾶλλονbo εἰqo περίκειµαιvipn3s
λίθοςnnms µυλικόςanmsn περίp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms καίc βάλλωvixp3s εἰςp ὁdafs
θάλασσαnafs . v.43 καίc ἐάνqo σκανδαλίζωvspa3s σύrpa-s ὁdnfs χείρnnfs σύrpg-s ἀποκόπτωvdaa2s
rpafs
αὐτός καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s κυλλόςaamsn εἰςp ὁdafs ζωήnafs εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo
ὁdafp δύοtn χείρnafp ἔχωvppaams ἀπέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs γέενναnafs εἰςp ὁdans πῦρnans ὁdans
ἄσβεστοςaansn . v.44 ὅπουbo ὁdnms σκώληξnnms αὐτόςrpgmp ὅςxo τελευτάωvipa3s καίc ὁdnns
πῦρnnns ὅςxo σβέννυµιvipp3s . v.45 καίc ἐάνqo ὁdnms πούςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvspa3s
rpa-s vdaa2s rpams
σύ ἀποκόπτω αὐτός καλόςannsn εἰµίvipx3s σύrpd-s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ζωήnafs
χωλόςaamsn ἤxo ὁdamp δύοtn πούςnamp ἔχωvppaams βάλλωvnap εἰςp ὁdafs γέενναnafs εἰςp ὁdans πῦρnans
ὁdans ἄσβεστοςaansn . v.46 ὅπουbo ὁdnms σκώληξnnms αὐτόςrpgmp ὅςxo τελευτάωvipa3s καίc ὁdnns
πῦρnnns ὅςxo σβέννυµιvipp3s . v.47 καίc ἐάνqo ὁdnms ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s σκανδαλίζωvspa3s
σύrpa-s ἐκβάλλωvdaa2s αὐτόςrpams καλόςannsn σύrpd-s εἰµίvipx3s µονόφθαλµοςaamsn εἰσέρχοµαιvnaa
εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ἤxo δύοtn ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppaams βάλλωvnap εἰςp ὁdafs
γέενναnafs ὁdgns πῦρngns . v.48 ὅπουbo ὁdnms σκώληξnnms αὐτόςrpgmp οὐxo τελευτάωvipa3s καίc
ὁdnns πῦρnnns οὐxo σβέννυµιvipp3s .
137 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 9:50—10:12
θυσία ἀλὶ ἁλισθήσεται, Καλὸν τὸ ἅλας, ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄνα- 50
λον γένηται ἐν τίνι αὐτὸ ἀρτύσετε ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς ἅλας, καὶ

εἰρηνεύετε ἐν ἀλλήλοις.
Κακεῖθεν ἀναστὰς ἔρχεται εἰς τὰ ὅρια τῆς ᾿Ιουδαίας διὰ τοῦ 10
πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου Καὶ συµπορεύονται πάλιν ὄχλοι πρὸς αὐ-
τόν καὶ ὡς εἰώθει πάλιν ἐδίδασκεν αὐτούς. καὶ προσελθόντες 2
[οἱ] Φαρισαῖοι ἐπηρώτησαν αὐτὸν εἰ ἔξεστιν ἀνδρὶ γυναῖκα ἀ-

πολῦσαι πειράζοντες αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς 3
Τί ὑµῖν ἐνετείλατο Μωσῆς· οἱ δὲ εἶπον, Μωσῆς ᾿Επέτρεψεν 4
βιβλίον ἀποστασίου γράψαι καὶ ἀπολῦσαι. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ 5
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑµῶν ἔγραψεν

ὑµῖν τὴν ἐντολὴν ταύτην. ἀπὸ δὲ ἀρχῆς κτίσεως ἄρσεν καὶ 6
θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς, ὁ Θεός. ἕνεκεν τούτου καταλείψει 7
ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν µητέρα καὶ προσκολ-

ληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ. καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς 8
σάρκα µίαν, ὥστε οὐκέτι εἰσὶν δύο ἀλλὰ µία σάρξ. ὃ οὖν ὁ 9
θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος µὴ χωριζέτω. Καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ πά- 10
λιν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ τοῦ αὐτοῦ ἐπηρώτησαν αὐτόν. καὶ 11
λέγει αὐτοῖς ῝Ος ἐὰν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαµήσῃ
ἄλλην µοιχᾶται ἐπ αὐτήν, καὶ ἐὰν γυνὴ ἀπολύσῃ τὸν ἄνδρα 12
v.49 πᾶςanmsn γάρc πῦρndns ἁλίζωvifp3s καίc πᾶςanfsn θυσίαnnfs ἅλαςndms ἁλίζωvifp3s .
v.50 καλόςannsn ὁdnns ἅλαςnnns ἐάνqo δέc ὁdnns ἅλαςnnns ἄναλοςannsn γίνοµαιvsad3s ἐνp τίςrqdns
αὐτόςrpans ἀρτύωvifa2p ἔχωvdpa2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἅλαςnans καίc εἰρηνεύωvdpa2p ἐνp ἀλλήλωνredmp .
10. v.1 κἀκεῖθενbo ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιvipn3s εἰςp ὁdanp ὅριονnanp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs διάp
ὁdgms πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms καίc συµπορεύοµαιvipn3p πάλινbo ὄχλοςnnmp πρόςp αὐτόςrpams
καίc ὡςbo εἴωθαviya3s πάλινbo διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp . v.2 καίc προσέρχοµαιvpaanmp
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams εἰqo ἔξεστιvipq3s ἀνήρndms γυνήnafs ἀπολύωvnaa
πειράζωvppanmp αὐτόςrpams . v.3 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans
σύrpd-p ἐντέλλοµαιviad3s Μωϋσῆςnnms . v.4 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p Μωϋσῆςnnms ἐπιτρέπωviaa3s
βιβλίονnans ἀποστάσιονngns γράφωvnaa καίc ἀπολύωvnaa . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πρόςp ὁdafs σκληροκαρδίαnafs σύrpg-p γράφωviaa3s σύrpd-p ὁdafs
ἐντολήnafs οὗτοςrdafs . v.6 ἀπόp δέc ἀρχήngfs κτίσιςngfs ἄρσηνnans καίc θῆλυςaansn ποιέωviaa3s
αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms . v.7 ἕνεκαbo οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s ἄνθρωποςnnms ὁdams
nams rpgms c dafs
πατήρ αὐτός καί ὁ µήτηρnafs καίc προσκολλάωvifp3s πρόςp ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms .
v.8 καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs ὥστεc οὐκέτιbo εἰµίvipx3p δύοtn ἀλλάc εἷςnnfs
σάρξnnfs . v.9 ὅςrrans οὖνc ὁdnms θεόςnnms συζεύγνυµιviaa3s ἄνθρωποςnnms µήxo χωρίζωvdpa3s .
v.10 καίc ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs πάλινbo ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms περίp ὁdgns αὐτόςrpgns
ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams . v.11 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὅςrrnms ἐάνqo ἀπολύωvsaa3s ὁdafs
γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc γαµέωvsaa3s ἄλλοςaafsn µοιχάοµαιvipn3s ἐπίp αὐτόςrpafs .
13 αὐτῆς καὶ γαµηθῆ ἄλλῳ, µοιχᾶται. Καὶ προσέφερον αὐτῷ

παιδία ἵνα ἅψηται, αὐτῶν οἱ δὲ µαθηταὶ ἐπετίµων τοῖς προ-
14 σφέρουσιν. ἰδὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἠγανάκτησεν καὶ εἶπεν αὐτοῖς
῎Αφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός µε µὴ κωλύετε αὐτά τῶν γὰρ
15 τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὃς ἐὰν
µὴ δέξηται τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ὡς παιδίον οὐ µὴ εἰσέλ-
16 θῃ εἰς αὐτήν. καὶ ἐναγκαλισάµενος αὐτὰ τιθεὶς τὰς χεῖρας
17 ἐπ αὐτά εὐλόγει αὐτὰ, Καὶ ἐκπορευοµένου αὐτοῦ εἰς ὁδὸν
προσδραµὼν εἷς καὶ γονυπετήσας αὐτὸν ἐπηρώτα αὐτόν ∆ι-
18 δάσκαλε ἀγαθέ τί ποιήσω ἵνα ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσω. ὁ
δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ Τί µε λέγεις ἀγαθόν οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ
19 µὴ εἷς ὁ θεός. τὰς ἐντολὰς οἶδας, Μὴ µοιχεύσῃς Μὴ φο-
νεύσῃς Μὴ κλέψῃς Μὴ ψευδοµαρτυρήσῃς Μὴ ἀποστερήσῃς
20 Τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶ-
πεν αὐτῷ ∆ιδάσκαλε ταῦτα πάντα ἐφυλαξάµην ἐκ νεότητός
21 µου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐµβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτὸν καὶ εἶ-
πεν αὐτῷ ῞Εν σοί ὑστερεῖ, ὕπαγε ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ δὸς
πτωχοῖς καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ καὶ δεῦρο ἀκολούθει
22 µοι ἄρας τὸν σταυρόν. ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν
23 λυπούµενος, ἦν γὰρ ἔχων κτήµατα πολλά. Καὶ περιβλεψά-
v.12 καίc ἐάνqo γυνήnnfs ἀπολύωvsaa3s ὁdams ἀνήρnams αὐτόςrpgfs καίc γαµέωvsap3s ἄλλοςadmsn
µοιχάοµαιvipn3s . v.13 καίc προσφέρωviia3p αὐτόςrpdms παιδίονnanp ἵναc ἅπτωvsam3s αὐτόςrpgmp
ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ἐπιτιµάωviia3p ὁddmp προσφέρωvppadmp . v.14 ὁράωvpaanms δέc
dnms nnms viaa3s c viaa3s rpdmp vdaa2p
ὁ ᾿Ιησοῦς ἀγανακτέω καί λέγω αὐτός ἀφίηµι ὁdanp παιδίονnanp
ἔρχοµαιvnpn πρόςp ἐγώrpa-s µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp εἰµίvipx3s
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.15 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅςrrnms ἐάνqo µήxo
δέχοµαιvsad3s ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ὡςbo παιδίονnnns οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa3s
εἰςp αὐτόςrpafs . v.16 καίc ἐναγκαλίζοµαιvpadnms αὐτόςrpanp τίθηµιvppanms ὁdafp χείρnafp
ἐπίp αὐτόςrpanp εὐλογέωviia3s αὐτόςrpanp . v.17 καίc ἐκπορεύοµαιvppngms αὐτόςrpgms εἰςp
ὁδόςnafs προστρέχωvpaanms εἷςnnms καίc γονυπετέωvpaanms αὐτόςrpams ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams
διδάσκαλοςnvms ἀγαθόςavmsn τίςrqans ποιέωvsaa1s ἵναc ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvsaa1s .
v.18 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τίςrqans ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn
οὐδείςanfsn ἀγαθόςanmsn εἰqo µήxo εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms . v.19 ὁdafp ἐντολήnafp οἶδαvixa2s
µήxo µοιχεύωvsaa2s µήxo φονεύωvsaa2s µήxo κλέπτωvsaa2s µήxo ψευδοµαρτυρέωvsaa2s µήxo
ἀποστερέωvsaa2s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs . v.20 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms οὗτοςrdanp πᾶςaanpn φυλάσσωviam1s
ἐκp νεότηςngfs ἐγώrpg-s . v.21 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἐµβλέπωvpaanms αὐτόςrpdms ἀγαπάωviaa3s
αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εἷςnnns σύrpd-s ὑστερέωvipa3s ὑπάγωvdpa2s ὅσοςrcanp ἔχωvipa2s
πωλέωvdaa2s καίc δίδωµιvdaa2s πτωχόςadmpn καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms καίc
δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s αἴρωvpaanms ὁdams σταυρόςnams . v.22 ὁdnms δέc
στυγνάζωvpaanms ἐπίp ὁddms λόγοςndms ἀπέρχοµαιviaa3s λυπέωvpppnms εἰµίviix3s γάρc ἔχωvppanms
κτῆµαnanp πολύςaanpn .
µενος ὁ ᾿Ιησοῦς λέγει τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ Πῶς δυσκόλως οἱ

τὰ χρήµατα ἔχοντες εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελεύσον-
ται. οἱ δὲ µαθηταὶ ἐθαµβοῦντο ἐπὶ τοῖς λόγοις αὐτοῦ ὁ δὲ 24
᾿Ιησοῦς πάλιν ἀποκριθεὶς λέγει αὐτοῖς Τέκνα πῶς δύσκολόν

ἐστιν τοὺς πεποιθότας ἐπὶ χρήµασιν, εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ
θεοῦ εἰσελθεῖν, εὐκοπώτερόν ἐστιν κάµηλον διὰ τῆς τρυµα- 25
λιᾶς τῆς ῥαφίδος εἰσελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ

θεοῦ εἰσελθεῖν. οἱ δὲ περισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες πρὸς 26
ἑαυτούς Καὶ τίς δύναται σωθῆναι. ἐµβλέψας δὲ αὐτοῖς ὁ 27
᾿Ιησοῦς λέγει Παρὰ ἀνθρώποις ἀδύνατον ἀλλ οὐ παρὰ θεῷ,

πάντα γὰρ δυνατὰ ἐστὶν παρὰ τῷ θεῷ. ῎Ηρξατο ὁ Πέτρος λέ- 28
γειν αὐτῷ ᾿Ιδοὺ ἡµεῖς ἀφήκαµεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαµέν

σοι. ἀποκριθεὶς [δὲ] ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν οὐδείς 29
ἐστιν ὃς ἀφῆκεν οἰκίαν ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ

µητέρα ἢ γυναῖκα, ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν ἐµοῦ καὶ [ἕνε-
κεν] τοῦ εὐαγγελίου. ἐὰν µὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν 30
τῷ καιρῷ τούτῳ οἰκίας καὶ ἀδελφοὺς καὶ ἀδελφὰς καὶ µητέ-

ρας καὶ τέκνα καὶ ἀγροὺς µετὰ διωγµῶν καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ
ἐρχοµένῳ ζωὴν αἰώνιον. πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι 31
καὶ [οἱ] ἔσχατοι πρῶτοι. ῏Ησαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες 32
εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἐθαµ-

v.23 καίc περιβλέπωvpamnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms
πῶςbo δυσκόλωςbo ὁdnmp ὁdanp χρῆµαnanp ἔχωvppanmp εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
εἰσέρχοµαιvifd3p . v.24 ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp θαµβέωviip3p ἐπίp ὁddmp λόγοςndmp
αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τέκνονnvnp
πῶςbo δύσκολοςannsn εἰµίvipx3s ὁdamp πείθωvpxaamp ἐπίp χρῆµαndnp εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvnaa . v.25 εὔκοποςannsc εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp ὁdgfs
τρυµαλιάngfs ὁdgfs ῥαφίςngfs εἰσέρχοµαιvnaa ἤxo πλούσιοςaamsn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms
θεόςngms εἰσέρχοµαιvnaa . v.26 ὁdnmp δέc περισσῶςbo ἐκπλήσσωviip3p λέγωvppanmp πρόςp
ἑαυτοῦrxamp καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.27 ἐµβλέπωvpaanms δέc αὐτόςrpdmp
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s παράp ἄνθρωποςndmp ἀδύνατοςannsn ἀλλάc οὐxo παράp θεόςndms
πᾶςannpn γάρc δυνατόςannpn εἰµίvipx3s παράp ὁddms θεόςndms . v.28 ἄρχωviad3s ὁdnms
Πέτροςnnms λέγωvnpa αὐτόςrpdms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s πᾶςaanpn καίc ἀκολουθέωviaa1p
σύrpd-s . v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἀφίηµιviaa3s οἰκίαnafs ἤxo ἀδελφόςnamp ἤxo ἀδελφήnafp ἤxo
πατήρnams ἤxo µήτηρnafs ἤxo γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp ἤxo ἀγρόςnamp ἕνεκαbo ἐγώrpg-s καίc
ἕνεκαbo ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.30 ἐάνqo µήxo λαµβάνωvsaa3s ἑκατονταπλασίωνaanpn νῦνbo
p ddms ndms rddms
ἐν ὁ καιρός οὗτος οἰκίαnafp καίc ἀδελφόςnamp καίc ἀδελφήnafp καίc µήτηρnafp καίc
τέκνονnanp καίc ἀγρόςnamp µετάp διωγµόςngmp καίc ἐνp ὁddms αἰώνndms ὁddms ἔρχοµαιvppndms
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.31 πολύςanmpn δέc εἰµίvifx3p πρῶτοςanmpn ἔσχατοςanmpn καίc ὁdnmp
ἔσχατοςanmpn πρῶτοςanmpn .
βοῦντο καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο καὶ παραλαβὼν πάλιν

τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ µέλλοντα αὐτῷ συµβαί-
33 νειν. ὅτι ᾿Ιδοὺ ἀναβαίνοµεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ
ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ γραµµατεῦ-
σιν καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν
34 τοῖς ἔθνεσιν. καὶ ἐµπαίξουσιν αὐτῷ καὶ µαστιγώσουσιν αὐτὸν
καὶ ἐµπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτὸν, καὶ τῇ τρίτῃ
35 ἡµέρᾳ ἀναστήσεται. Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ
᾿Ιωάννης οἱ υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες ∆ιδάσκαλε θέλοµεν ἵνα
36 ὃ ἐὰν αἰτήσωµέν ποιήσῃς ἡµῖν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Τί θέλετέ
37 ποιήσαι µε ὑµῖν. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ ∆ὸς ἡµῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν
38 σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύµῶν σου καθίσωµεν ἐν τῇ δόξῃ σου. ὁ
δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε δύνασθε πιεῖν
τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω καί τὸ βάπτισµα ὃ ἐγὼ βαπτίζοµαι
39 βαπτισθῆναι. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ ∆υνάµεθα ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν
αὐτοῖς Τὸ µὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε καὶ τὸ βάπτισµα ὃ
40 ἐγὼ βαπτίζοµαι βαπτισθήσεσθε. τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν µου
καὶ ἐξ εὐωνύµων οὐκ ἔστιν ἐµὸν δοῦναι ἀλλ οἷς ἡτοίµασται.
41 Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου
42 καὶ ᾿Ιωάννου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος αὐτοὺς λέγει
v.32 εἰµίviix3p δέc ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἀναβαίνωvppanmp εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc εἰµίviix3s
προάγωvppanms αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc θαµβέωviip3p καίc ἀκολουθέωvppanmp
φοβέοµαιviin3p καίc παραλαµβάνωvpaanms πάλινbo ὁdamp δώδεκαtn ἄρχωviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvnpa
ὁdanp µέλλωvppaanp αὐτόςrpdms συµβαίνωvnpa . v.33 ὅτιc ἰδούvdaa2s ἀναβαίνωvipa1p εἰςp
῾Ιεροσόλυµαnafs καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvifp3s ὁddmp ἀρχιερεύςndmp
καίc γραµµατεύςndmp καίc κατακρίνωvifa3p αὐτόςrpams θάνατοςndms καίc παραδίδωµιvifa3p
αὐτόςrpams ὁddnp ἔθνοςndnp . v.34 καίc ἐµπαίζωvifa3p αὐτόςrpdms καίc µαστιγόωvifa3p αὐτόςrpams
καίc ἐµπτύωvifa3p αὐτόςrpdms καίc ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs
ἀνίστηµιvifm3s . v.35 καίc προσπορεύοµαιvipn3p αὐτόςrpdms ᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms
ὁdnmp υἱόςnnmp Ζεβεδαῖοςngms λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms θέλωvipa1p ἵναc ὅςrrans ἐάνqo
αἰτέωvsaa1p ποιέωvsaa2s ἐγώrpd-p . v.36 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans θέλωvipa2p
ποιέωvnaa ἐγώrpa-s σύrpd-p . v.37 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p ἵναc
εἷςnnms ἐκp δεξιόςagmpn σύrpg-s καίc εἷςnnms ἐκp εὐώνυµοςagmpn σύrpg-s καθίζωvsaa1p ἐνp ὁddfs
δόξαndfs σύrpg-s . v.38 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo οἶδαvixa2p τίςrqans
αἰτέωvipm2p δύναµαιvipn2p πίνωvnaa ὁdans ποτήριονnans ὅςrrans ἐγώrpn-s πίνωvipa1s καίc ὁdans
βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvnap . v.39 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
δύναµαιvipn1p ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdans µένxo ποτήριονnans ὅςrrans
ἐγώrpn-s πίνωvipa1s πίνωvifd2p καίc ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans ἐγώrpn-s βαπτίζωvipp1s βαπτίζωvifp2p .
v.40 ὁdnns δέc καθίζωvnaa ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s καίc ἐκp εὐώνυµοςagmpn οὐxo εἰµίvipx3s
ἐµόςrsnns δίδωµιvnaa ἀλλάc ὅςrrdmp ἑτοιµάζωvixp3s . v.41 καίc ἀκούωvpaanmp ὁdnmp δέκαtn
ἄρχωviad3p ἀγανακτέωvnpa περίp ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιωάννηςngms .
αὐτοῖς Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύ-

ουσιν αὐτῶν καὶ οἱ µεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν.
οὐχ οὕτως δέ ἔσται ἐν ὑµῖν ἀλλ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι µέγας ἐν 43
ὑµῖν ἐσται ὑµῶν διάκονος. καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑµῶν γενέσθαι 44
πρῶτος ἔσται πάντων δοῦλος, καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 45
οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυ-

χὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν. Καὶ ἔρχονται εἰς ᾿Ιεριχώ καὶ 46
ἐκπορευοµένου αὐτοῦ ἀπὸ ᾿Ιεριχὼ καὶ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ

καὶ ὄχλου ἱκανοῦ υἱὸς Τιµαίου Βαρτιµαῖος ὁ τυφλὸς ἐκάθητο
παρὰ τὴν ὁδόν προσαιτῶν. καὶ ἀκούσας ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Να- 47
ζωραῖος ἐστιν ἤρξατο κράζειν καὶ λέγειν ὁ ὑιὸς ∆αυὶδ ᾿Ιησοῦ

ἐλέησόν µε. καὶ ἐπετίµων αὐτῷ πολλοὶ ἵνα σιωπήσῃ, ὁ δὲ 48
πολλῷ µᾶλλον ἔκραζεν Υἱὲ ∆αυίδ ἐλέησόν µε. καὶ στὰς ὁ 49
᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτόν Φωνηθῆναι, καὶ φωνοῦσιν τὸν τυφλὸν λέ-

γοντες αὐτῷ Θάρσει ἔγειραι, φωνεῖ σε. ὁ δὲ ἀποβαλὼν τὸ 50
ἱµάτιον αὐτοῦ ἀναστὰς ἦλθεν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν. καὶ ἀποκρι- 51
θεὶς λὲγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Τί θέλεις ποιήσω σοι ὁ δὲ τυφλὸς

εἶπεν αὐτῷ ῾Ραββουνι ἵνα ἀναβλέψω. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ 52
῞Υπαγε ἡ πίστις σου σέσωκέν σε καὶ εὐθὲως ἀνέβλεψεν καὶ

ἠκολούθει τῷ ᾿Ιησοῦ ἐν τῇ ὁδῷ.
v.42 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpamp λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οἶδαvixa2p
ὅτιc ὁdnmp δοκέωvppanmp ἄρχωvnpa ὁdgnp ἔθνοςngnp κατακυριεύωvipa3p αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp
µέγαςanmpn αὐτόςrpgmp κατεξουσιάζωvipa3p αὐτόςrpgmp . v.43 οὐxo οὕτωbo δέc εἰµίvifx3s
ἐνp σύrpd-p ἀλλάc ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s γίνοµαιvnad µέγαςanmsn ἐνp σύrpd-p εἰµίvifx3s
σύrpg-p διάκονοςnnms . v.44 καίc ὅςrrnms ἐάνqo θέλωvspa3s σύrpg-p γίνοµαιvnad πρῶτοςanmsn
εἰµίvifx3s πᾶςagmpn δοῦλοςnnms . v.45 καίc γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo
ἔρχοµαιviaa3s διακονέωvnap ἀλλάc διακονέωvnaa καίc δίδωµιvnaa ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms
λύτρονnans ἀντίp πολύςagmpn . v.46 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp ᾿Ιεριχώtp καίc ἐκπορεύοµαιvppngms
αὐτόςrpgms ἀπόp ᾿Ιεριχώtp καίc ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms καίc ὄχλοςngms ἱκανόςagmsn
υἱόςnnms Τιµαῖοςngms Βαρτιµαῖοςnnms ὁdnms τυφλόςanmsn κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs
προσαιτέωvppanms . v.47 καίc ἀκούωvpaanms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms εἰµίvipx3s
ἄρχωviad3s κράζωvnpa καίc λέγωvnpa ὁdnms υἱόςnnms ∆αυίδtp ᾿Ιησοῦςnvms ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s .
v.48 καίc ἐπιτιµάωviia3p αὐτόςrpdms πολύςanmpn ἵναc σιωπάωvsaa3s ὁdnms δέc πολύςadnsn µᾶλλονbo
κράζωviia3s υἱόςnvms ∆αυίδtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.49 καίc ἵστηµιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s αὐτόςrpams φωνέωvnap καίc φωνέωvipa3p ὁdams τυφλόςaamsn λέγωvppanmp αὐτόςrpdms
θαρσέωvdpa2s ἐγείρωvdam2s φωνέωvipa3s σύrpa-s . v.50 ὁdnms δέc ἀποβάλλωvpaanms ὁdans
ἱµάτιονnans αὐτόςrpgms ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.51 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqans θέλωvipa2s ποιέωvsaa1s σύrpd-s
ὁdnms δέc τυφλόςanmsn λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ῥαββουνίta ἵναc ἀναβλέπωvsaa1s . v.52 ὁdnms
δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὑπάγωvdpa2s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s καίc
εὐθέωςbo ἀναβλέπωviaa3s καίc ἀκολουθέωviia3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs .
11 Καὶ ὅτε ἐγγίζουσιν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ εἰς Βηθσφαγὴ καὶ Βη-

θανίαν πρὸς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν ἀποστέλλει δύο τῶν µαθη-
2 τῶν αὐτοῦ. καὶ λέγει αὐτοῖς ῾Υπάγετε εἰς τὴν κώµην τὴν κα-
τέναντι ὑµῶν καὶ εὐθὲως εἰσπορευόµενοι εἰς αὐτὴν εὑρήσετε
πῶλον δεδεµένον ἐφ ὃν οὐδεὶς ἀνθρώπων κεκάθικεν λύσαντες
3 αὐτὸν ἀγάγετε. καὶ ἐάν τις ὑµῖν εἴπῃ Τί ποιεῖτε τοῦτο εἴπατε
ὅτι ῾Ο κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει καὶ εὐθὲως αὐτὸν ἀποστέλλει
4 ὧδε. ἀπῆλθον δὲ καὶ εὗρον [τὸν] πῶλον δεδεµένον πρὸς τὴν
5 θύραν ἔξω ἐπὶ τοῦ ἀµφόδου καὶ λύουσιν αὐτόν. καί τινες τῶν
ἐκεῖ ἑστηκότων ἔλεγον αὐτοῖς Τί ποιεῖτε λύοντες τὸν πῶλον.
6 οἱ δὲ εἶπον αὐτοῖς καθὼς ἐνετείλατο ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀφῆκαν
7 αὐτούς. καὶ ἤγαγον τὸν πῶλον πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἐπέ-
8 βαλον αὐτῷ τὰ ἱµάτια αὐτῶν καὶ ἐκάθισεν ἐπ αὐτῷ. πολλοὶ
δὲ τὰ ἱµάτια αὐτῶν ἔστρωσαν εἰς τὴν ὁδόν ἄλλοι δὲ στοιβάδας
9 ἔκοπτον ἐκ τῶν δένδρων, καὶ ἐστρώννυον εἰς τὴν ὁδόν, καὶ οἱ
προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες, ῾Ωσαννά,
10 Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι κυρίου, Εὐλογηµένη
ἡ ἐρχοµένη βασιλεία ἐν ὀνόµατι Κυρίου, τοῦ πατρὸς ἡµῶν
11 ∆αυίδ, ῾Ωσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις. Καὶ εἰσῆλθεν εἰς ῾Ιεροσό-
λυµα ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ εἰς τὸ ἱερόν καὶ περιβλεψάµενος πάντα
ὀψίας ἤδη οὔσης τῆς ὥρας ἐξῆλθεν εἰς Βηθανίαν µετὰ τῶν
11. v.1 καίc ὅτεbo ἐγγίζωvipa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp εἰςp Βηθφαγήtp καίc Βηθανίαnafs πρόςp
ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp ἀποστέλλωvipa3s δύοtn ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.2 καίc
vipa3s rpdmp vdpa2p p dafs nafs dafs bo rpg-p
λέγω αὐτός ὑπάγω εἰς ὁ κώµη ὁ κατέναντι σύ καί εὐθέωςbo
c
εἰσπορεύοµαιvppnnmp εἰςp αὐτόςrpafs εὑρίσκωvifa2p πῶλοςnams δέωvpxpams ἐπίp ὅςrrams οὐδείςanfsn

ἄνθρωποςngmp καθίζωvixa3s λύωvpaanmp αὐτόςrpams ἄγωvdaa2p . v.3 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ
σύrpd-p λέγωvsaa3s τίςrqans ποιέωvipa2p οὗτοςrdans λέγωvdaa2p ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms
χρείαnafs ἔχωvipa3s καίc εὐθέωςbo αὐτόςrpams ἀποστέλλωvipa3s ὧδεbo . v.4 ἀπέρχοµαιviaa3p
δέc καίc εὑρίσκωviaa3p ὁdams πῶλοςnams δέωvpxpams πρόςp ὁdafs θύραnafs ἔξωbo ἐπίp ὁdgns
ἀµφόδονngns καίc λύωvipa3p αὐτόςrpams . v.5 καίc τι-σρινµπ ὁdgmp ἐκεῖbo ἵστηµιvpxagmp
λέγωviia3p αὐτόςrpdmp τίςrqans ποιέωvipa2p λύωvppanmp ὁdams πῶλοςnams . v.6 ὁdnmp δέc
λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp καθώςbo ἐντέλλοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἀφίηµιviaa3p αὐτόςrpamp .
v.7 καίc ἄγωviaa3p ὁdams πῶλοςnams πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἐπιβάλλωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdanp
ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp καίc καθίζωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpdms . v.8 πολύςanmpn δέc ὁdanp ἱµάτιονnanp
rpgmp viaa3p p dafs nafs anmpn
αὐτός στρωννύω εἰς ὁ ὁδός ἄλλος δέc στιβάςnafp κόπτωviia3p ἐκp ὁdgnp
δένδρονngnp καίc στρωννύωviia3p εἰςp ὁdafs ὁδόςnafs . v.9 καίc ὁdnmp προάγωvppanmp καίc ὁdnmp
ἀκολουθέωvppanmp κράζωviia3p λέγωvppanmp ὡσαννάth εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp
ὄνοµαndns κύριοςngms . v.10 εὐλογέωvpxpnfs ὁdnfs ἔρχοµαιvppnnfs βασιλείαnnfs ἐνp ὄνοµαndns
ngms dgms ngms
κύριος ὁ πατήρ ἐγώrpg-p ∆αυίδtp ὡσαννάth ἐνp ὁddnp ὕψιστοςadnpn .
δώδεκα. Καὶ τῇ ἐπαύριον ἐξελθόντων αὐτῶν ἀπὸ Βηθανίας 12
ἐπείνασεν. καὶ ἰδὼν συκῆν µακρόθεν ἔχουσαν φύλλα ἦλθεν 13
εἰ ἄρα εὑρήσει τι ἐν αὐτῇ καὶ ἐλθὼν ἐπ αὐτὴν οὐδὲν εὗρεν εἰ

µὴ φύλλα, οὐ γὰρ ἦν καιρὸς σύκων. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιη- 14
σοῦς εἶπεν αὐτῇ Μηκέτι ἐκ σοῦ εἰς τὸν αἰῶνα µηδεὶς καρπὸν
φάγοι καὶ ἤκουον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. Καὶ ἔρχονται εἰς ῾Ιερο- 15
σόλυµα καὶ εἰσελθὼν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλλειν

τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ τὰς τραπέζας
τῶν κολλυβιστῶν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περι-
στερὰς κατέστρεψεν. καὶ οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος 16
διὰ τοῦ ἱεροῦ. καὶ ἐδίδασκεν λέγων αὐτοῖς Οὐ γέγραπται ὅτι 17
῾Ο οἶκός µου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν

ὑµεῖς δὲ εποιήσατε αὐτὸν σπήλαιον λῃστῶν. καὶ ἤκουσαν 18
οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ ἐζήτουν πῶς αὐτὸν ἀπο-

λέσωσιν, ἐφοβοῦντο γὰρ αὐτόν ὅτι πᾶς ὁ ὄχλος ἐξεπλήσσετο
ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. Καὶ ὅτε ὀψὲ ἐγένετο ἐξεπορεύετο ἔξω 19
τῆς πόλεως. Καὶ πρωῒ παραπορευόµενοι εἶδον τὴν συκῆν ἐ- 20
ξηραµµένην ἐκ ῥιζῶν. καὶ ἀναµνησθεὶς ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ 21
῾Ραββί ἴδε ἡ συκῆ ἣν κατηράσω ἐξήρανται. καὶ ἀποκριθεὶς 22
v.11 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc εἰςp ὁdans ἱερόνnans
καίc περιβλέπωvpamnms πᾶςaanpn ὄψιοςagfsn ἤδηbo εἰµίvppxgfs ὁdgfs ὥραngfs ἐξέρχοµαιviaa3s
εἰςp Βηθανίαnafs µετάp ὁdgmp δώδεκαtn . v.12 καίc ὁddfs ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιvpaagmp
αὐτόςrpgmp ἀπόp Βηθανίαngfs πεινάωviaa3s . v.13 καίc ὁράωvpaanms συκῆnafs µακρόθενbo
vppaafs nanp viaa3s qo xo
ἔχω φύλλον ἔρχοµαι εἰ ἄρα εὑρίσκωvifa3s τι-σριανσ ἐνp αὐτόςrpdfs καίc
ἔρχοµαιvpaanms ἐπίp αὐτόςrpafs οὐδείςaansn εὑρίσκωviaa3s εἰqo µήxo φύλλονnanp ὅςxo γάρc
εἰµίviix3s καιρόςnnms σῦκονngnp . v.14 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs µηκέτιbo ἐκp σύrpg-s εἰςp ὁdams αἰώνnams µηδείςanmsn καρπόςnams ἐσθίωvoaa3s καίc
ἀκούωviia3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.15 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
καίc εἰσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans ἱερόνnans ἄρχωviad3s ἐκβάλλωvnpa
ὁdamp πωλέωvppaamp καίc ἀγοράζωvppaamp ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc ὁdafp τράπεζαnafp ὁdgmp
κολλυβιστήςngmp καίc ὁdafp καθέδραnafp ὁdgmp πωλέωvppagmp ὁdafp περιστεράnafp καταστρέφωviaa3s .
v.16 καίc οὐxo ἀφίηµιviia3s ἵναc τι-σρινµσ διαφέρωvsaa3s σκεῦοςnans διάp ὁdgns ἱερόνngns .
v.17 καίc διδάσκωviia3s λέγωvppanms αὐτόςrpdmp οὐxo γράφωvixp3s ὅτιc ὁdnms οἶκοςnnms
ἐγώrpg-s οἶκοςnnms προσευχήngfs καλέωvifp3s πᾶςadnpn ὁddnp ἔθνοςndnp σύrpn-p δέc ποιέωviaa2p
αὐτόςrpams σπήλαιονnans λῃστήςngmp . v.18 καίc ἀκούωviaa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc
dnmp nnmp c viia3p
ὁ ἀρχιερεύς καί ζητέω πῶςbo αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvsaa3p φοβέοµαιviin3p γάρc
αὐτόςrpams ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ἐκπλήσσωviip3s ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms .
v.19 καίc ὅτεbo ὀψέbo γίνοµαιviad3s ἐκπορεύοµαιviin3s ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs . v.20 καίc πρωΐbo
παραπορεύοµαιvppnnmp ὁράωviaa3p ὁdafs συκῆnafs ξηραίνωvpxpafs ἐκp ῥίζαngfp . v.21 καίc
ἀναµιµνῄσκωvpaonms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ῥαββίth ἴδεi ὁdnfs συκῆnnfs ὅςrrafs
καταράοµαιviad2s ξηραίνωvixp3s .
23 ὁ ᾿Ιησοῦς λέγει αὐτοῖς ῎Εχετε πίστιν θεοῦ. ἀµὴν γὰρ λέγω

ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν εἴπῃ τῷ ὄρει τούτῳ ῎Αρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν
θάλασσαν καὶ µὴ διακριθῇ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἀλλὰ πιστεύσῃ
24 ὅτι ἃ λέγεῖ γίνεται ἔσται αὐτῷ ὃ ἐὰν εἴπῃ. διὰ τοῦτο λέγω ὑµῖν
πάντα ὅσα ἄν προσεύχοµενοι αἰτῆσθε πιστεύετε ὅτι λαµβάνετέ
25 καὶ ἔσται ὑµῖν. καὶ ὅταν στήκητε προσευχόµενοι ἀφίετε εἴ
τι ἔχετε κατά τινος ἵνα καὶ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
26 ἀφῇ ὑµῖν τὰ παραπτώµατα ὑµῶν. εἰ δὲ ὑµεῖς οὖκ ἀφίετε,
οὐδε ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἀφησεὶ τὰ παραπτώ-
27 µατα ὑµῶν. Καὶ ἔρχονται πάλιν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ ἐν τῷ
ἱερῷ περιπατοῦντος αὐτοῦ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς
28 καὶ οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι. καὶ λε΄γουσιν αὐτῷ
᾿Εν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς καὶ τίς σοι τὴν ἐξουσίαν ταύ-
29 την ἔδωκεν ἵνα ταῦτα ποιῇς. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς εἶπεν
αὐτοῖς ᾿Επερωτήσω ὑµᾶς καὶ ἐγώ ἕνα λόγον καὶ ἀποκρίθητέ
30 µοι καὶ ἐρῶ ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ, τὸ βάπτισµα
31 ᾿Ιωάννου ἐξ οὐρανοῦ ἦν ἢ ἐξ ἀνθρώπων ἀποκρίθητέ µοι. καὶ
ἐλογίζοντο πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντες ᾿Εὰν εἴπωµεν ᾿Εξ οὐρανοῦ
32 ἐρεῖ ∆ιὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ. ἀλλ΄ εἴπωµεν ᾿Εξ ἀν-
θρώπων ἐφοβοῦντο τὸν λαόν. ἅπαντες γὰρ εἶχον τὸν ᾿Ιωάννην
v.22 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἔχωvdpa2p πίστιςnafs
θεόςngms . v.23 ἀµήνth γάρc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὅςrrnms ἄνxo λέγωvsaa3s ὁddns ὄροςndns
οὗτοςrddns αἴρωvdap2s καίc βάλλωvdap2s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs καίc µήxo διακρίνωvsap3s ἐνp
ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms ἀλλάc πιστεύωvsaa3s ὅτιc ὅςrrnnp λέγωvipa3s γίνοµαιvipn3s εἰµίvifx3s
αὐτόςrpdms ὅςrrans ἐάνqo λέγωvsaa3s . v.24 διάp οὗτοςrdans λέγωvipa1s σύrpd-p πᾶςaanpn
ὅσοςrcanp ἄνxo προσεύχοµαιvppnnmp αἰτέωvspp2p πιστεύωvdpa2p ὅτιc λαµβάνωvipa2p καίc εἰµίvifx3s
σύrpd-p . v.25 καίc ὅτανc στήκωvspa2p προσεύχοµαιvppnnmp ἀφίηµιvdpa2p εἰqo τι-σριανσ
ἔχωvipa2p κατάp τι-σριγµσ ἵναc καίc ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp
ἀφίηµιvsaa3s σύrpd-p ὁdanp παράπτωµαnanp σύrpg-p . v.26 εἰqo δέc σύrpn-p οὐxo ἀφίηµιvipa2p
οὐδέbo ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ἀφίηµιvifa3s ὁdanp παράπτωµαnanp
σύrpg-p . v.27 καίc ἔρχοµαιvipn3p πάλινbo εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc ἐνp ὁddns ἱερόνndns
περιπατέωvppagms αὐτόςrpgms ἔρχοµαιvipn3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp
γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn . v.28 καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἐνp ποῖοςrqdfs
ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s καίc τίςrqnms σύrpd-s ὁdafs ἐξουσίαnafs οὗτοςrdafs δίδωµιviaa3s ἵναc
οὗτοςrdanp ποιέωvspa2s . v.29 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ἐπερωτάωvifa1s σύrpa-p καίc ἐγώrpn-s εἷςnams λόγοςnams καίc ἀποκρίνοµαιvdao2p ἐγώrpd-s καίc
λέγωvifa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s . v.30 ὁdnns βάπτισµαnnns
᾿Ιωάννηςngms ἐκp οὐρανόςngms εἰµίviix3s ἤxo ἐκp ἄνθρωποςngmp ἀποκρίνοµαιvdao2p ἐγώrpd-s .
v.31 καίc λογίζοµαιviin3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp οὐρανόςngms
λέγωvifa3s διάp τίςrqans οὖνc οὐxo πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms .
145 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 11:33—12:9
ὅτι ὄντως προφήτης ἦν. καὶ ἀποκριθέντες λέγουσιν τῷ ᾿Ιησοῦ 33
Οὐκ οἴδαµεν καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς λέγει αὐτοῖς Οὐδὲ ἐγὼ

λέγω ὑµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ.
Καὶ ἤρξατο αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς λέγεῖν, ᾿Αµπελῶνα ἐφύ- 12
τευσεν ἄνθρωπος καὶ περιέθηκεν φραγµὸν καὶ ὤρυξεν ὑπο-
λήνιον καὶ ᾠκοδόµησεν πύργον καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς
καὶ ἀπεδήµησεν. καὶ ἀπέστειλεν πρὸς τοὺς γεωργοὺς τῷ 2
καιρῷ δοῦλον ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τοῦ καρποῦ
τοῦ ἀµπελῶνος, οἱ δὲ λαβόντες αὐτὸν ἔδειραν καὶ ἀπέστει- 3
λαν κενόν. καὶ πάλιν ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς ἄλλον δοῦλον, 4
κἀκεῖνον λιθοβολήσαντες ἐκεφαλαίωσαν καὶ ἀπέστειλαν ἠτί-

µωµένον. καὶ πάλιν ἄλλον ἀπέστειλεν, κἀκεῖνον ἀπέκτειναν 5
καὶ πολλοὺς ἄλλους τοὓς µὲν δέροντες τοὺς δὲ ἀποκτένοντες.

ἔτι οὖν ἕνα υἱὸν ἔχων, ἀγαπητόν, αὐτοῦ, ἀπέστειλεν καὶ αὐ- 6
τὸν πρὸς αὐτοὺς ἔσχατον λέγων ὅτι ᾿Εντραπήσονται τὸν υἱόν

µου. ἐκεῖνοι δὲ οἱ γεωργοὶ εἶπον πρὸς ἑαυτοὺς ὅτι Οὗτός ἐ- 7
στιν ὁ κληρονόµος, δεῦτε ἀποκτείνωµεν αὐτόν καὶ ἡµῶν ἔσται

ἡ κληρονοµία. καὶ λαβόντες αὐτόν ἀπέκτειναν καὶ ἐξέβαλον 8
ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος. τί οὖν ποιήσει ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος 9
ἐλεύσεται καὶ ἀπολέσει τοὺς γεωργούς καὶ δώσει τὸν ἀµπε-

v.32 ἀλλάc λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp φοβέοµαιviin3p ὁdams λαόςnams ἅπαςanmpn
γάρc ἔχωviia3p ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὅτιc ὄντωςbo προφήτηςnnms εἰµίviix3s . v.33 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωvipa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms οὐxo οἶδαvixa1p καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp οὐδέbo ἐγώrpn-s λέγωvipa1s σύrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs
ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s . 12. v.1 καίc ἄρχωviad3s αὐτόςrpdmp ἐνp παραβολήndfp
λέγωvnpa ἀµπελώνnams φυτεύωviaa3s ἄνθρωποςnnms καίc περιτίθηµιviaa3s φραγµόςnams καίc
ὀρύσσωviaa3s ὑπολήνιονnans καίc οἰκοδοµέωviaa3s πύργοςnams καίc ἐκδίδωµιviam3s αὐτόςrpams
γεωργόςndmp καίc ἀποδηµέωviaa3s . v.2 καίc ἀποστέλλωviaa3s πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp
ὁddms καιρόςndms δοῦλοςnams ἵναc παράp ὁdgmp γεωργόςngmp λαµβάνωvsaa3s ἀπόp ὁdgms
καρπόςngms ὁdgms ἀµπελώνngms . v.3 ὁdnmp δέc λαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams δέρωviaa3p καίc
ἀποστέλλωviaa3p κενόςaamsn . v.4 καίc πάλινbo ἀποστέλλωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἄλλοςaamsn
δοῦλοςnams κἀκεῖνοςrdams λιθοβολέωvpaanmp κεφαλιόωviaa3p καίc ἀποστέλλωviaa3p ἀτιµάζωvpxpams .
v.5 καίc πάλινbo ἄλλοςaamsn ἀποστέλλωviaa3s κἀκεῖνοςrdams ἀποκτείνωviaa3p καίc πολύςaampn
ἄλλοςaampn ὁdamp µένxo δέρωvppanmp ὁdamp δέc ἀποκτείνωvppanmp . v.6 ἔτιbo οὖνc εἷςnams
υἱόςnams ἔχωvppanms ἀγαπητόςaamsn αὐτόςrpgms ἀποστέλλωviaa3s καίc αὐτόςrpams πρόςp αὐτόςrpamp
ἔσχατοςaamsn λέγωvppanms ὅτιc ἐντρέπωvifp3p ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s . v.7 ἐκεῖνοςrdnmp δέc
ὁdnmp γεωργόςnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms κληρονόµοςnnms
δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p αὐτόςrpams καίc ἐγώrpg-p εἰµίvifx3s ὁdnfs κληρονοµίαnnfs . v.8 καίc
λαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams ἀποκτείνωviaa3p καίc ἐκβάλλωviaa3p ἔξωbo ὁdgms ἀµπελώνngms .
10 λῶνα ἄλλοις. οὐδὲ τὴν γραφὴν ταύτην ἀνέγνωτε Λίθον ὃν

ἀπεδοκίµασαν οἱ οἰκοδοµοῦντες οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν
11 γωνίας, παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ ἔστιν θαυµαστὴ ἐν
12 ὀφθαλµοῖς ἡµῶν. Καὶ ἐζήτουν αὐτὸν κρατῆσαι καὶ ἐφοβή-
θησαν τὸν ὄχλον ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν
13 εἶπεν καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθον. Καὶ ἀποστέλλουσιν πρὸς
αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν ῾Ηρῳδιανῶν ἵνα αὐτὸν ἀ-
14 γρεύσωσιν λόγῳ. οἱ δὲ ἐλθόντες λέγουσιν αὐτῷ ∆ιδάσκαλε
οἴδαµεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ οὐ µέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ
βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων ἀλλ ἐπ ἀληθείας τὴν ὁδὸν
15 τοῦ θεοῦ διδάσκεις, ἔξεστιν κῆνσον Καίσαρι δοῦναι ἢ οὔ. δῶ-
µεν ἥ µή δῶµεν ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς
16 Τί µε πειράζετε φέρετέ µοι δηνάριον ἵνα ἴδω. οἱ δὲ ἤνεγκαν
καὶ λέγει αὐτοῖς Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή οἱ δὲ
17 εἶπον αὐτῷ Καίσαρος. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς
ἀπόδοτε Τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ καὶ
18 ἐθαύµασαν ἐπ αὐτῷ. Καὶ ἔρχονται Σαδδουκαῖοι πρὸς αὐτόν
οἵτινες λέγουσιν ἀνάστασιν µὴ εἶναι καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν
19 λέγοντες. ∆ιδάσκαλε Μωσῆς ἔγραψεν ἡµῖν ὅτι ἐάν τινος ἀ-
δελφὸς ἀποθάνῃ καὶ καταλίπῃ γυναῖκα καὶ τέκνα µὴ ἀφῇ ἵνα
v.9 τίςrqans οὖνc ποιέωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms ἔρχοµαιvifd3s καίc
ἀπόλλυµιvifa3s ὁdamp γεωργόςnamp καίc δίδωµιvifa3s ὁdams ἀµπελώνnams ἄλλοςadmpn .
v.10 οὐδέbo ὁdafs γραφήnafs οὗτοςrdafs ἀναγινώσκωviaa2p λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p
ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.11 παράp
κύριοςngms γίνοµαιviad3s οὗτοςrdnfs καίc εἰµίvipx3s θαυµαστόςanfsn ἐνp ὀφθαλµόςndmp ἐγώrpg-p .
v.12 καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams κρατέωvnaa καίc φοβέοµαιviao3p ὁdams ὄχλοςnams γινώσκωviaa3p
γάρc ὅτιc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs παραβολήnafs λέγωviaa3s καίc ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams
ἀπέρχοµαιviaa3p . v.13 καίc ἀποστέλλωvipa3p πρόςp αὐτόςrpams τι-σριαµπ ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
καίc ὁdgmp ῾Ηρῳδιανοίngmp ἵναc αὐτόςrpams ἀγρεύωvsaa3p λόγοςndms . v.14 ὁdnmp δέc
ἔρχοµαιvpaanmp λέγωvipa3p αὐτόςrpdms διδάσκαλοςnvms οἶδαvixa1p ὅτιc ἀληθήςanmsn εἰµίvipx2s καίc
οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s περίp οὐδείςagmsn οὐxo γάρc βλέπωvipa2s εἰςp πρόσωπονnans ἄνθρωποςngmp
ἀλλάc ἐπίp ἀλήθειαngfs ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms θεόςngms διδάσκωvipa2s ἔξεστιvipq3s κῆνσοςnams
Καῖσαρndms δίδωµιvnaa ἤxo οὐxo . v.15 δίδωµιvsaa1p ἤxo µήxo δίδωµιvsaa1p ὁdnms δέc οἶδαvpxanms
rpgmp dafs nafs
αὐτός ὁ ὑπόκρισις λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p φέρωvdpa2p
ἐγώrpd-s δηνάριονnans ἵναc ὁράωvsaa1s . v.16 ὁdnmp δέc φέρωviaa3p καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
rqgms dnfs nnfs rdnfs
τίς ὁ εἰκών οὗτος καί ὁdnfs ἐπιγραφήnnfs ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
c
Καῖσαρngms . v.17 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp

ἀποδίδωµιvdaa2p ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms ὁddms θεόςndms καίc
θαυµάζωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpdms . v.18 καίc ἔρχοµαιvipn3p Σαδδουκαῖοςnnmp πρόςp αὐτόςrpams
ὅστιςrrnmp λέγωvipa3p ἀνάστασιςnafs µήxo εἰµίvnpx καίc ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp .
λάβῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἐξαναστήσῃ

σπέρµα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. ἑπτὰ ἀδελφοὶ ἦσαν, καὶ ὁ πρῶτος 20
ἔλαβεν γυναῖκα καὶ ἀποθνῄσκων οὐκ ἀφῆκεν σπέρµα, καὶ ὁ 21
δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν καὶ ἀπέθανεν καὶ οὐδὲ αὐτὸς ἀφῆκεν

σπέρµα, καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως, καὶ ἔλαβον αὐτὴν οἱ ἑπτὰ καὶ 22
οὐκ ἀφῆκαν σπέρµα ἔσχατη πάντων ἀπέθανεν καὶ ἡ γυνὴ ἐν 23
τῇ ἀναστάσει ὅταν ἀναστῶσιν τίνος αὐτῶν ἔσται γυνή οἱ γὰρ

ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 24
αὐτοῖς Οὐ διὰ τοῦτο πλανᾶσθε µὴ εἰδότες τὰς γραφὰς µηδὲ

τὴν δύναµιν τοῦ θεοῦ. ὅταν γὰρ ἐκ νεκρῶν ἀναστῶσιν οὔτε 25
γαµοῦσιν οὔτε γαµίσκονται, ἀλλ εἰσὶν ὡς ἄγγελοι οἱ ἐν τοῖς οὐ-

ρανοῖς. περὶ δὲ τῶν νεκρῶν ὅτι ἐγείρονται οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ 26
βίβλῳ Μωσέως, ἐπὶ τοῦ βάτου ὡς εἶπεν αὐτῷ ὁ θεὸς λέγων ᾿Εγὼ
ὁ θεὸς ᾿Αβραὰµ καὶ ὁ θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ θεὸς ᾿Ιακώβ. οὐκ ἔστιν 27
ὁ θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ Θεὸς ζώντων, ὑµεῖς οὖν πολὺ πλανᾶσθε.

Καὶ προσελθὼν εἷς τῶν γραµµατέων ἀκούσας αὐτῶν συζητούν- 28
των εἰδὼς ὅτι καλῶς αὐτοῖς ἀπεκρίθη ἐπηρώτησεν αὐτόν Ποία

ἐστὶν πρώτη πάντων ἐντολὴ ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ, ὅτι 29
Πρώτη πάντων τῶν ἐντολῶν, ῎Ακουε ᾿Ισραήλ κύριος ὁ θεὸς ἡ-

v.19 διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms γράφωviaa3s ἐγώrpd-p ὅτιc ἐάνqo τι-σριγµσ ἀδελφόςnnms
ἀποθνῄσκωvsaa3s καίc καταλείπωvsaa3s γυνήnafs καίc τέκνονnanp µήxo ἀφίηµιvsaa3s ἵναc
λαµβάνωvsaa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc ἐξανίστηµιvsaa3s
σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms . v.20 ἑπτάtn ἀδελφόςnnmp εἰµίviix3p καίc ὁdnms
anmsn viaa3s nafs
πρῶτος λαµβάνω γυνή καί ἀποθνῄσκωvppanms οὐxo ἀφίηµιviaa3s σπέρµαnans .
c
v.21 καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn λαµβάνωviaa3s αὐτόςrpafs καίc ἀποθνῄσκωviaa3s καίc οὐδέbo
αὐτόςrpnms ἀφίηµιviaa3s σπέρµαnans καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ὡσαύτωςbo . v.22 καίc
λαµβάνωviaa3p αὐτόςrpafs ὁdnmp ἑπτάtn καίc οὐxo ἀφίηµιviaa3p σπέρµαnans ἔσχατοςanfsn πᾶςagnpn
ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs . v.23 ἐνp ὁddfs ἀνάστασιςndfs ὅτανc ἀνίστηµιvsaa3p τίςrqgms
αὐτόςrpgmp εἰµίvifx3s γυνήnnfs ὁdnmp γάρc ἑπτάtn ἔχωviaa3p αὐτόςrpafs γυνήnafs . v.24 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὐxo διάp οὗτοςrdans πλανάωvipp2p
µήxo οἶδαvpxanmp ὁdafp γραφήnafp µηδέc ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgms θεόςngms . v.25 ὅτανc γάρc
p agmpn vsaa3p c vipa3p c vipp3p
ἐκ νεκρός ἀνίστηµι οὔτε γαµέω οὔτε γαµίσκω ἀλλά εἰµίvipx3p ὡςbo
c
ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.26 περίp δέc ὁdgmp νεκρόςagmpn ὅτιc ἐγείρωvipp3p
οὐxo ἀναγινώσκωviaa2p ἐνp ὁddfs βίβλοςndfs Μωϋσῆςngms ἐπίp ὁdgms βάτοςngms ὡςbo λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms λέγωvppanms ἐγώrpn-s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc ὁdnms θεόςnnms
᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ιακώβtp . v.27 οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms νεκρόςagmpn ἀλλάc
θεόςnnms ζάωvppagmp σύrpn-p οὖνc πολύςaansn πλανάωvipp2p . v.28 καίc προσέρχοµαιvpaanms
nnms dgmp ngmp vpaanms rpgmp vppagmp
εἷς ὁ γραµµατεύς ἀκούω αὐτός συζητέω οἶδαvpxanms ὅτιc καλῶςbo
αὐτόςrpdmp ἀποκρίνοµαιviad3s ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ποῖοςrqnfs εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn πᾶςagfpn
ἐντολήnnfs .
30 µῶν κύριος εἷς ἐστίν. καὶ ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐξ
ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης
τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου αὕτη πρώτη ἐντο-
31 λή. καὶ δευτέρα ὁµοία, αὕτη ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς
32 σεαυτόν µείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστιν. καὶ εἶπεν αὐ-
τῷ ὁ γραµµατεύς Καλῶς διδάσκαλε ἐπ ἀληθείας εἶπας, ὅτι εἷς
33 ἐστιν καὶ οὐκ ἔστιν ἄλλος πλὴν αὐτοῦ, καὶ τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν
ἐξ ὅλης τῆς καρδίας καὶ ἐξ ὅλης τῆς συνέσεως καὶ ἐξ ὅλης τῆς
ψυχῆς, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος καὶ τὸ ἀγαπᾶν τὸν πλησίον ὡς
ἑαυτὸν πλεῖόν ἐστιν πάντων τῶν ὁλοκαυτωµάτων καὶ θυσιῶν.
34 καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἰδὼν αὐτὸν ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη εἶπεν αὐτῷ
Οὐ µακρὰν εἶ ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ καὶ οὐδεὶς οὐκέτι
35 ἐτόλµα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς ἔλεγεν
διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ Πῶς λέγουσιν οἱ γραµµατεῖς ὅτι ὁ Χρι-
36 στὸς υἱὸς ἐστιν ∆αυίδ. αὐτὸς γὰρ ∆αυὶδ εἶπεν ἐν πνεύµατι
ἁγίῳ λέγει ὁ κύριος τῷ κυρίῳ µου, Κάθου ἐκ δεξιῶν µου ἕως
37 ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου. αὐτὸς
οὖν ∆αυὶδ λέγει αὐτὸν κύριον καὶ πόθεν υἱός αὐτοῦ ἐστιν καὶ
38 ὁ πολὺς ὄχλος ἤκουεν αὐτοῦ ἡδέως. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν
τῇ διδαχῇ αὐτοῦ Βλέπετε ἀπὸ τῶν γραµµατέων τῶν θελόντων
v.29 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὅτιc πρῶτοςanfsn πᾶςagfpn ὁdgfp
ἐντολήngfp ἀκούωvdpa2s ᾿Ισραήλtp κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p κύριοςnnms εἷςnnms
εἰµίvipx3s . v.30 καίc ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs
καρδίαngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs διάνοιαngfs
σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs σύrpg-s οὗτοςrdnfs πρῶτοςanfsn ἐντολήnnfs . v.31 καίc
δεύτεροςanfsn ὅµοιοςanfsn οὗτοςrpnfs ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams
µέγαςanfsc οὗτοςrdgfp ἄλλοςanfsn ἐντολήnnfs οὐxo εἰµίvipx3s . v.32 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms γραµµατεύςnnms καλῶςbo διδάσκαλοςnvms ἐπίp ἀλήθειαngfs λέγωviaa2s ὅτιc εἷςnnms εἰµίvipx3s
καίc οὐxo εἰµίvipx3s ἄλλοςanmsn πλήνbo αὐτόςrpgms . v.33 καίc ὁdnns ἀγαπάωvnpa αὐτόςrpams ἐκp
ὅλοςagfsn ὁdgfs καρδίαngfs καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs σύνεσιςngfs καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs καίc
ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs καίc ὁdnns ἀγαπάωvnpa ὁdams πλησίονbo ὡςbo ἑαυτοῦrxams πολύςannsc
εἰµίvipx3s πᾶςagnpn ὁdgnp ὁλοκαύτωµαngnp καίc θυσίαngfp . v.34 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
vpaanms rpams c bo viad3s viaa3s
ὁράω αὐτός ὅτι νουνεχῶς ἀποκρίνοµαι λέγω αὐτόςrpdms οὐxo µακράνbo
εἰµίvipx2s ἀπόp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms καίc οὐδείςanfsn οὐκέτιbo τολµάωviia3s αὐτόςrpams
ἐπερωτάωvnaa . v.35 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s διδάσκωvppanms ἐνp
ὁddns ἱερόνndns πῶςbo λέγωvipa3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms υἱόςnnms εἰµίvipx3s
∆αυίδtp . v.36 αὐτόςrpnms γάρc ∆αυίδtp λέγωviaa3s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn λέγωvipa3s
ὁdnms κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo
τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.37 αὐτόςrpnms
οὖνc ∆αυίδtp λέγωvipa3s αὐτόςrpams κύριοςnams καίc πόθενbo υἱόςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s καίc
ὁdnms πολύςanmsn ὄχλοςnnms ἀκούωviia3s αὐτόςrpgms ἡδέωςbo .
149 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 12:39—13:4
ἐν στολαῖς περιπατεῖν καὶ ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς. καὶ 39
πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ πρωτοκλισίας ἐν τοῖς

δείπνοις. οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν καὶ προφάσει 40
µακρὰ προσευχόµενοι, οὗτοι λήψονται περισσότερον κρίµα.

Καὶ καθίσας ὁ ᾿Ιησοῦς κατέναντι τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει 41
πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον καὶ πολλοὶ

πλούσιοι ἔβαλλον πολλά, καὶ ἐλθοῦσα µία χήρα πτωχὴ ἔ- 42
βαλεν λεπτὰ δύο ὅ ἐστιν κοδράντης. καὶ προσκαλεσάµενος 43
τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ λέγει αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἡ χήρα
αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων βέβληκεν τῶν βαλλόντων εἰς τὸ
γαζοφυλάκιον, πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβα- 44
λον αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν

ὅλον τὸν βίον αὐτῆς.
Καὶ ἐκπορευοµένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ λέγει αὐτῷ εἷς τῶν 13
µαθητῶν αὐτοῦ ∆ιδάσκαλε ἴδε ποταποὶ λίθοι καὶ ποταπαὶ οἰ-
κοδοµαί. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ Βλέπεις ταύ- 2
τας τὰς µεγάλας οἰκοδοµάς οὐ µὴ ἀφεθῇ λίθος ἐπὶ λίθῷ, ὃς

οὐ µὴ καταλυθῇ. Καὶ καθηµένου αὐτοῦ εἰς τὸ ῎Ορος τῶν 3
᾿Ελαιῶν κατέναντι τοῦ ἱεροῦ ἐπηρώτων αὐτὸν κατ ἰδίαν Πέ-

τρος καὶ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης καὶ ᾿Ανδρέας. Εἰπὲ ἡµῖν πότε 4
v.38 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐνp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms βλέπωvdpa2p ἀπόp ὁdgmp
γραµµατεύςngmp ὁdgmp θέλωvppagmp ἐνp στολήndfp περιπατέωvnpa καίc ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp
ἀγοράndfp . v.39 καίc πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc πρωτοκλισίαnafp ἐνp
ddnp ndnp
ὁ δεῖπνον . v.40 ὁdnmp κατεσθίωvppanmp ὁdafp οἰκίαnafp ὁdgfp χήραngfp καίc πρόφασιςndfs
µακρόςaanpn προσεύχοµαιvppnnmp οὗτοςrdnmp λαµβάνωvifd3p περισσόςaansc κρίµαnans . v.41 καίc
καθίζωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms κατέναντιbo ὁdgns γαζοφυλάκιονngns θεωρέωviia3s πῶςbo ὁdnms
ὄχλοςnnms βάλλωvipa3s χαλκόςnams εἰςp ὁdans γαζοφυλάκιονnans καίc πολύςanmpn πλούσιοςanmpn
βάλλωviia3p πολύςaanpn . v.42 καίc ἔρχοµαιvpaanfs εἷςnnfs χήραnnfs πτωχόςanfsn βάλλωviaa3s
λεπτόςnanp δύοtn ὅςrrnns εἰµίvipx3s κοδράντηςnnms . v.43 καίc προσκαλέοµαιvpadnms ὁdamp
namp rpgms vipa3s rpdmp
µαθητής αὐτός λέγω αὐτός ἀµήν λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs χήραnnfs
th
οὗτοςrdnfs ὁdnfs πτωχόςanfsn πολύςaansc πᾶςagmpn βάλλωvixa3s ὁdgmp βάλλωvppagmp εἰςp ὁdans
γαζοφυλάκιονnans . v.44 πᾶςanmpn γάρc ἐκp ὁdgns περισσεύωvppagns αὐτόςrpdmp βάλλωviaa3p
οὗτοςrpnfs δέc ἐκp ὁdgfs ὑστέρησιςngfs αὐτόςrpgfs πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωviia3s βάλλωviaa3s ὅλοςaamsn
ὁdams βίοςnams αὐτόςrpgfs . 13. v.1 καίc ἐκπορεύοµαιvppngms αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgns ἱερόνngns
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εἷςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms διδάσκαλοςnvms ἴδεi ποταπόςanmpn
λίθοςnnmp καίc ποταπόςanfpn οἰκοδοµήnnfp . v.2 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms βλέπωvipa2s οὗτοςrdafp ὁdafp µέγαςaafpn οἰκοδοµήnafp οὐxo µήxo ἀφίηµιvsap3s
λίθοςnnms ἐπίp λίθοςndms ὅςrrnms οὐxo µήxo καταλύωvsap3s . v.3 καίc κάθηµαιvppngms αὐτόςrpgms
εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp κατέναντιbo ὁdgns ἱερόνngns ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams κατάp
ἴδιοςaafsn Πέτροςnnms καίc ᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms καίc ᾿Ανδρέαςnnms .
ταῦτα ἔσται καὶ τί τὸ σηµεῖον ὅταν µέλλῃ πάντα ταῦτα συντε-

5 λεῖσθαι. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀποκριθεὶς αὐτοῖς ἤρξατο λέγειν Βλέ-
6 πετε µή τις ὑµᾶς πλανήσῃ, πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ
ὀνόµατί µου λέγοντες ὅτι ᾿Εγώ εἰµι καὶ πολλοὺς πλανήσου-
7 σιν. ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέµους καὶ ἀκοὰς πολέµων µὴ
8 θροεῖσθε, δεῖ γὰρ γενέσθαι ἀλλ οὔπω τὸ τέλος. ἐγερθήσεται
γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν καὶ ἔσονται
σεισµοὶ κατὰ τόπους καὶ ἔσονται λιµοί, καὶ ταραχαί, ἀρχαὶ
9 ὠδίνων ταῦτα. βλέπετε δὲ ὑµεῖς ἑαυτούς, παραδώσουσιν γὰρ
ὑµᾶς εἰς συνέδρια καὶ εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε καὶ ἐπὶ ἡ-
γεµόνων καὶ βασιλέων σταθήσεσθε ἕνεκεν ἐµοῦ εἰς µαρτύριον
10 αὐτοῖς. καὶ εἰς πάντα τὰ ἔθνη δεῖ πρῶτον κηρυχθῆναι τὸ
11 εὐαγγέλιον. ὅταν δὲ ἄγαγωσιν ὑµᾶς παραδιδόντες µὴ προ-
µεριµνᾶτε τί λαλήσητε µηδὲ µελετᾶτε, ἀλλ ὃ ἐὰν δοθῇ ὑµῖν ἐν
ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τοῦτο λαλεῖτε, οὐ γάρ ἐστε ὑµεῖς οἱ λαλοῦντες
12 ἀλλὰ τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον. παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν
εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ
13 γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς, καὶ ἔσεσθε µισούµενοι ὑ-
πὸ πάντων διὰ τὸ ὄνοµά µου ὁ δὲ ὑποµείνας εἰς τέλος οὗτος
14 σωθήσεται. ῞Οταν δὲ ἴδητε τὸ βδέλυγµα τῆς ἐρηµώσεως τὸ
ῥηθὲν ὑπὸ ∆ανιὴλ τοῦ προφήτου, ἑστὼς ὅπου οὐ δεῖ ὁ ἀναγι-
v.4 λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p πότεxo οὗτοςrdnnp εἰµίvifx3s καίc τίςrqnns ὁdnns σηµεῖονnnns
ὅτανc µέλλωvspa3s πᾶςaanpn οὗτοςrdanp συντελέωvnpp . v.5 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdmp ἄρχωviad3s λέγωvnpa βλέπωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p
πλανάωvsaa3s . v.6 πολύςanmpn γάρc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s λέγωvppanmp
ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc πολύςaampn πλανάωvifa3p . v.7 ὅτανc δέc ἀκούωvsaa2p πόλεµοςnamp
καίc ἀκοήnafp πόλεµοςngmp µήxo θροέωvdpp2p δεῖvipq3s γάρc γίνοµαιvnad ἀλλάc οὔπωbo ὁdnns
τέλοςnnns . v.8 ἐγείρωvifp3s γάρc ἔθνοςnnns ἐπίp ἔθνοςnans καίc βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs
καίc εἰµίvifx3p σεισµόςnnmp κατάp τόποςnamp καίc εἰµίvifx3p λιµόςnnmp καίc ταραχήnnfp ἀρχήnnfp
ὠδίνngfp οὗτοςrdnnp . v.9 βλέπωvdpa2p δέc σύrpn-p ἑαυτοῦrxamp παραδίδωµιvifa3p γάρc σύrpa-p
εἰςp συνέδριονnanp καίc εἰςp συναγωγήnafp δέρωvifp2p καίc ἐπίp ἡγεµώνngmp καίc βασιλεύςngmp
ἵστηµιvifp2p ἕνεκαbo ἐγώrpg-s εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp . v.10 καίc εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp
ἔθνοςnanp δεῖvipq3s πρῶτοςbo κηρύσσωvnap ὁdnns εὐαγγέλιονnnns . v.11 ὅτανc δέc ἄγωvsaa3p
σύrpa-p παραδίδωµιvppanmp µήxo προµεριµνάωvdpa2p τίςrqans λαλέωvsaa2p µηδέc µελετάωvdpa2p
ἀλλάc ὅςrrans ἐάνqo δίδωµιvsap3s σύrpd-p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs οὗτοςrdans λαλέωvdpa2p
οὐxo γάρc εἰµίvipx2p σύrpn-p ὁdnmp λαλέωvppanmp ἀλλάc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn .
v.12 παραδίδωµιvifa3s δέc ἀδελφόςnnms ἀδελφόςnams εἰςp θάνατοςnams καίc πατήρnnms τέκνονnans
καίc ἐπανίστηµιvifd3p τέκνονnnnp ἐπίp γονεύςnamp καίc θανατόωvifa3p αὐτόςrpamp . v.13 καίc
vifx2p vpppnmp p agmpn p dans nans rpg-s dnms
εἰµί µισέω ὑπό πᾶς διά ὁ ὄνοµα ἐγώ ὁ δέ ὑποµένωvpaanms
c
εἰςp τέλοςnans οὗτοςrdnms σῴζωvifp3s .

νώσκων νοείτω τότε οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη.

ὁ δὲ ἐπὶ τοῦ δώµατος µὴ καταβάτω εἰς τὴν οἰκίαν, µηδὲ εἰ- 15
σελθέτω ἆραί τι ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ. καὶ ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν ὢν 16
µὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἆραι τὸ ἱµάτιον αὐτοῦ. οὐαὶ 17
δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις

ταῖς ἡµέραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα µὴ γένηται ἠ φυγὴ ὑµῶν 18
χειµῶνος, ἔσονται γὰρ αἱ ἡµέραι ἐκεῖναι θλῖψις οἵα οὐ γέ- 19
γονεν τοιαύτη ἀπ ἀρχῆς κτίσεως ἣς ἔκτισεν ὁ θεὸς ἕως τοῦ

νῦν καὶ οὐ µὴ γένηται. καὶ εἰ µὴ κύριος ἐκολόβωσεν τὰς 20
ἡµέρας οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ, ἀλλὰ διὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς

οὓς ἐξελέξατο ἐκολόβωσεν τὰς ἡµέρας. [καὶ] τότε ἐάν τις ὑµῖν 21
εἴπῃ ῎Ιδοὺ ὧδε ὁ Χριστός ἢ ᾿Ιδού, ἐκεῖ µὴ πιστεύετε, ἐγερθή- 22
σονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσιν

σηµεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν εἰ δυνατόν καὶ τοὺς
ἐκλεκτούς. ὑµεῖς δὲ βλέπετε, ἰδοῦ προείρηκα ὑµῖν πάντα. 23
ἀλλ΄ ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις µετὰ τὴν θλῖψιν ἐκείνην ὁ ἥλιος 24
σκοτισθήσεται καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς. καὶ 25
οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔσονται ἐκπίπτοντες, καὶ αἱ δυνάµεις

αἱ ἐν τοῖς οὐρανοῖς σαλευθήσονται. καὶ τότε ὄψονται τὸν υἱὸν 26
τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν νεφέλαις µετὰ δυνάµεως πολλῆς

v.14 ὅτανc δέc ὁράωvsaa2p ὁdans βδέλυγµαnans ὁdgfs ἐρήµωσιςngfs ὁdans λέγωvpapans ὑπόp
∆ανιήλtp ὁdgms προφήτηςngms ἵστηµιvpxanms ὅπουbo οὐxo δεῖvipq3s ὁdnms ἀναγινώσκωvppanms
νοέωvdpa3s τότεbo ὁdnmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs φεύγωvdpa3p εἰςp ὁdanp ὄροςnanp . v.15 ὁdnms
δέc ἐπίp ὁdgns δῶµαngns µήxo καταβαίνωvdaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs µηδέc εἰσέρχοµαιvdaa3s
αἴρωvnaa τι-σριανσ ἐκp ὁdgfs οἰκίαngfs αὐτόςrpgms . v.16 καίc ὁdnms εἰςp ὁdams ἀγρόςnams
εἰµίvppxnms µήxo ἐπιστρέφωvdaa3s εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo αἴρωvnaa ὁdans ἱµάτιονnans αὐτόςrpgms .
v.17 οὐαίi δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfp καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp
ἡµέραndfp . v.18 προσεύχοµαιvdpn2p δέc ἵναc µήxo γίνοµαιvsad3s ὁdnfs φυγήnnfs σύrpg-p
χειµώνngms . v.19 εἰµίvifx3p γάρc ὁdnfp ἡµέραnnfp ἐκεῖνοςrdnfp θλῖψιςnnfs οἷοςrrnfs οὐxo
γίνοµαιvixa3s τοιοῦτοςrdnfs ἀπόp ἀρχήngfs κτίσιςngfs ὅςrrgfs κτίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἕωςc ὁdgms
νῦνbo καίc οὐxo µήxo γίνοµαιvsad3s . v.20 καίc εἰqo µήxo κύριοςnnms κολοβόωviaa3s ὁdafp
nafp xo xo viap3s anfsn
ἡµέρα οὐ ἄν σῴζω πᾶς σάρξnnfs ἀλλάc διάp ὁdamp ἐκλεκτόςaampn ὅςrramp
ἐκλέγωviam3s κολοβόωviaa3s ὁdafp ἡµέραnafp . v.21 καίc τότεbo ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s
vdaa2s bo dnms nnms xo vdaa2s
ἰδού ὧδε ὁ Χριστός ἤ ἰδού ἐκεῖbo µήxo πιστεύωvdpa2p . v.22 ἐγείρωvifp3p
γάρc ψευδόχριστοςnnmp καίc ψευδοπροφήτηςnnmp καίc δίδωµιvifa3p σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp
πρόςp ὁdans ἀποπλανάωvnpa εἰqo δυνατόςannsn καίc ὁdamp ἐκλεκτόςaampn . v.23 σύrpn-p δέc
βλέπωvdpa2p ἰδούvdaa2s προεῖπονvixa1s σύrpd-p πᾶςaanpn . v.24 ἀλλάc ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp
ἡµέραndfp µετάp ὁdafs θλῖψιςnafs ἐκεῖνοςrdafs ὁdnms ἥλιοςnnms σκοτίζωvifp3s καίc ὁdnfs σελήνηnnfs
οὐxo δίδωµιvifa3s ὁdans φέγγοςnans αὐτόςrpgfs . v.25 καίc ὁdnmp ἀστήρnnmp ὁdgms οὐρανόςngms
vifx3p vppanmp c dnfp nnfp dnfp
εἰµί ἐκπίπτω καί ὁ δύναµις ὁ ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp σαλεύωvifp3p .
13:27—14:1 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 152
27 καὶ δόξης. καὶ τότε ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ καὶ ἐ-

πισυνάξει τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ, ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέµων ἀπ
28 ἄκρου γῆς ἕως ἄκρου οὐρανοῦ. ᾿Απὸ δὲ τῆς συκῆς µάθετε
τὴν παραβολήν, ὅταν αὐτῆς ἤδη ὁ κλάδος ἁπαλὸς γένηται καὶ
29 ἐκφύῃ τὰ φύλλα γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν, οὕτως
καὶ ὑµεῖς ὅταν ταῦτα ἴδητε γινόµενα γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐ-
30 στιν ἐπὶ θύραις. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ
31 αὕτη µέχρις οὗ πάντα ταῦτα γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ
32 παρελεύσεται οἱ δὲ λόγοι µου οὐ µὴ παρέλθωσιν. Περὶ δὲ
τῆς ἡµέρας ἐκείνης ἢ ὥρας οὐδεὶς οἶδεν οὐδὲ οἱ ἄγγελοι οἱ
33 ἐν οὐρανῷ οὐδὲ ὁ υἱός εἰ µὴ ὁ πατήρ. βλέπετε ἀγρυπνεῖτε,
34 καὶ προσεύχεσθε, οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ καιρός ἐστιν. ὡς
ἄνθρωπος ἀπόδηµος ἀφεὶς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ καὶ δοὺς τοῖς
δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξουσίαν καὶ ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ καὶ
35 τῷ θυρωρῷ ἐνετείλατο ἵνα γρηγορῇ. γρηγορεῖτε οὖν, οὐκ
οἴδατε γὰρ πότε ὁ κύριος τῆς οἰκίας ἔρχεται ὀψὲ ἢ µεσονυ-
36 κτίου, ἢ ἀλεκτοροφωνίας ἢ πρωΐ. µὴ ἐλθὼν ἐξαίφνης εὕρῃ
37 ὑµᾶς καθεύδοντας. ἃ δὲ ὑµῖν λέγω πᾶσιν λέγω γρηγορεῖτε.
14 ῏Ην δὲ τὸ πάσχα καὶ τὰ ἄζυµα µετὰ δύο ἡµέρας καὶ ἐ-
ζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς πῶς αὐτὸν ἐν δόλῳ
v.26 καίc τότεbo ὁράωvifd3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐνp νεφέληndfp
µετάp δύναµιςngfs πολύςagfsn καίc δόξαngfs . v.27 καίc τότεbo ἀποστέλλωvifa3s ὁdamp ἄγγελοςnamp
αὐτόςrpgms καίc ἐπισυνάγωvifa3s ὁdamp ἐκλεκτόςaampn αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgmp τέσσαρεςngmp
ἄνεµοςngmp ἀπόp ἄκρονngns γῆngfs ἕωςc ἄκρονngns οὐρανόςngms . v.28 ἀπόp δέc ὁdgfs
συκῆngfs µανθάνωvdaa2p ὁdafs παραβολήnafs ὅτανc αὐτόςrpgfs ἤδηbo ὁdnms κλάδοςnnms ἁπαλόςanmsn
γίνοµαιvsad3s καίc ἐκφύωvspa3s ὁdanp φύλλονnanp γινώσκωvipa2p ὅτιc ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns
εἰµίvipx3s . v.29 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc οὗτοςrdanp ὁράωvsaa2p γίνοµαιvppnanp γινώσκωvdpa2p
ὅτιc ἐγγύςbo εἰµίvipx3s ἐπίp θύραndfp . v.30 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo
παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs µέχριbo ὅςrrgms πᾶςannpn οὗτοςrdnnp γίνοµαιvsad3s .
v.31 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3s ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s οὐxo µήxo
παρέρχοµαιvsaa3p . v.32 περίp δέc ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs ἤxo ὥραngfs οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s
bo dnmp
οὐδέ ὁ ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἐνp οὐρανόςndms οὐδέbo ὁdnms υἱόςnnms εἰqo µήxo ὁdnms
πατήρnnms . v.33 βλέπωvdpa2p ἀγρυπνέωvdpa2p καίc προσεύχοµαιvdpn2p οὐxo οἶδαvixa2p γάρc
xo dnms
πότε ὁ καιρόςnnms εἰµίvipx3s . v.34 ὡςbo ἄνθρωποςnnms ἀπόδηµοςanmsn ἀφίηµιvpaanms
ὁdafs οἰκίαnafs αὐτόςrpgms καίc δίδωµιvpaanms ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὁdafs ἐξουσίαnafs
καίc ἕκαστοςadmsn ὁdans ἔργονnans αὐτόςrpgms καίc ὁddms θυρωρόςndms ἐντέλλοµαιviad3s ἵναc
γρηγορέωvspa3s . v.35 γρηγορέωvdpa2p οὖνc οὐxo οἶδαvixa2p γάρc πότεxo ὁdnms κύριοςnnms ὁdgfs
ngfs vipn3s
οἰκία ἔρχοµαι ὀψέbo ἤxo µεσονύκτιονngns ἤxo ἀλεκτοροφωνίαngfs ἤxo πρωΐbo . v.36 µήxo
ἔρχοµαιvpaanms ἐξαίφνηςbo εὑρίσκωvsaa3s σύrpa-p καθεύδωvppaamp . v.37 ὅςrranp δέc σύrpd-p
λέγωvipa1s πᾶςadmpn λέγωvipa1s γρηγορέωvdpa2p .
κρατήσαντες ἀποκτείνωσιν, ἔλεγον δὲ, Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ µή- 2
ποτε θόρυβος ἔσται τοῦ λαοῦ. Καὶ ὄντος αὐτοῦ ἐν Βηθανίᾳ 3
ἐν τῇ οἰκίᾳ Σίµωνος τοῦ λεπροῦ κατακειµένου αὐτοῦ ἦλθεν

γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον µύρου νάρδου πιστικῆς πολυτελοῦς
Καὶ συντρίψασα τό ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ κατὰ τῆς κε-
φαλῆς. ἦσαν δέ τινες ἀγανακτοῦντες πρὸς ἑαυτούς καὶ λέ- 4
γοντες, Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη τοῦ µύρου γέγονεν. ἠδύνατο 5
γὰρ τοῦτο πραθῆναι ἐπάνω τριακοσίων δηναρίων καὶ δοθῆναι

τοῖς πτωχοῖς, καὶ ἐνεβριµῶντο αὐτῇ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ῎Α- 6
φετε αὐτήν, τί αὐτῇ κόπους παρέχετε καλὸν ἔργον εἰργάσατο

ἐν ἐµοί. πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε µεθ ἑαυτῶν καὶ 7
ὅταν θέλητε δύνασθε αὐτούς εὖ ποιῆσαι ἐµὲ δὲ οὐ πάντοτε

ἔχετε. ὃ ἔσχεν αὕτη ἐποίησεν, προέλαβεν µυρίσαι µου τὸ 8
σῶµά εἰς τὸν ἐνταφιασµόν. ἀµὴν [δὲ] λέγω ὑµῖν ὅπου ἐὰν 9
κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο εἰς ὅλον τὸν κόσµον καὶ ὃ ἐποί-

ησεν αὕτη λαληθήσεται εἰς µνηµόσυνον αὐτῆς. Καὶ ὁ ᾿Ιούδας 10
ὁ ᾿Ισκαριώτης, εἷς τῶν δώδεκα ἀπῆλθεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς

ἵνα παραδῷ αὐτὸν αὐτοῖς. οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐχάρησαν καὶ 11
ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι καὶ ἐζήτει πῶς εὐκαί-

ρως αὐτὸν παραδῷ. Καὶ τῇ πρώτῃ ἡµέρᾳ τῶν ἀζύµων ὅτε 12
14. v.1 εἰµίviix3s δέc ὁdnns πάσχαta καίc ὁdnnp ἄζυµοςannpn µετάp δύοtn ἡµέραnafp καίc
ζητέωviia3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp πῶςbo αὐτόςrpams ἐνp δόλοςndms
κρατέωvpaanmp ἀποκτείνωvspa3p . v.2 λέγωviia3p δέc µήxo ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs µήποτεbo
nnms vifx3s dgms ngms
θόρυβος εἰµί ὁ λαός . v.3 καίc εἰµίvppxgms αὐτόςrpgms ἐνp Βηθανίαndfs ἐνp
ὁddfs οἰκίαndfs Σίµωνngms ὁdgms λεπρόςagmsn κατάκειµαιvppngms αὐτόςrpgms ἔρχοµαιviaa3s γυνήnnfs
ἔχωvppanfs ἀλάβαστροςnans µύρονngns νάρδοςngfs πιστικόςagfsn πολυτελήςagfsn καίc συντρίβωvpaanfs
ὁdans ἀλάβαστροςnans καταχέωviaa3s αὐτόςrpgns κατάp ὁdgfs κεφαλήngfs . v.4 εἰµίviix3p δέc τι-
vppanmp p rxamp c vppanmp p rqans dnfs
-σρινµπ ἀγανακτέω πρός ἑαυτοῦ καί λέγω εἰς τίς ὁ ἀπώλειαnnfs
οὗτοςrdnfs ὁdgns µύρονngns γίνοµαιvixa3s . v.5 δύναµαιviin3s γάρc οὗτοςrdans πιπράσκωvnap
ἐπάνωbo τριακόσιοιngmp δηνάριονngnp καίc δίδωµιvnap ὁddmp πτωχόςadmpn καίc ἐµβριµάοµαιviin3p
αὐτόςrpdfs . v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἀφίηµιvdaa2p αὐτόςrpafs τίςrqans αὐτόςrpdfs
namp
κόπος παρέχωvipa2p καλόςaansn ἔργονnans ἐργάζοµαιviad3s ἐνp ἐγώrpd-s . v.7 πάντοτεbo γάρc
ὁdamp πτωχόςaampn ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp καίc ὅτανc θέλωvspa2p δύναµαιvipn2p αὐτόςrpamp
εὖbo ποιέωvnaa ἐγώrpa-s δέc οὐxo πάντοτεbo ἔχωvipa2p . v.8 ὅςrrans ἔχωviaa3s αὐτόςrpnfs ποιέωviaa3s
προλαµβάνωviaa3s µυρίζωvnaa ἐγώrpg-s ὁdans σῶµαnans εἰςp ὁdams ἐνταφιασµόςnams . v.9 ἀµήνth
δέc λέγωvipa1s σύrpd-p ὅπουbo ἐάνqo κηρύσσωvsap3s ὁdnns εὐαγγέλιονnnns οὗτοςrdnns εἰςp ὅλοςaamsn
ὁdams κόσµοςnams καίc ὅςrrans ποιέωviaa3s οὗτοςrpnfs λαλέωvifp3s εἰςp µνηµόσυνονnans αὐτόςrpgfs .
v.10 καίc ὁdnms ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms ᾿Ισκαριώθnnms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn ἀπέρχοµαιviaa3s
πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp ἵναc παραδίδωµιvsaa3s αὐτόςrpams αὐτόςrpdmp . v.11 ὁdnmp δέc
ἀκούωvpaanmp χαίρωviao3p καίc ἐπαγγέλλοµαιvian3p αὐτόςrpdms ἀργύριονnans δίδωµιvnaa καίc
ζητέωviia3s πῶςbo εὐκαίρωςbo αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s .
τὸ πάσχα ἔθυον λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ Ποῦ θέλεις

13 ἀπελθόντες ἑτοιµάσωµεν ἵνα φάγῃς τὸ πάσχα. καὶ ἀποστέλ-
λει δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτοῖς ῾Υπάγετε εἰς τὴν
πόλιν καὶ ἀπαντήσει ὑµῖν ἄνθρωπος κεράµιον ὕδατος βαστά-
14 ζων, ἀκολουθήσατε αὐτῷ. καὶ ὅπου ἐὰν εἰσέλθῃ εἴπατε τῷ
οἰκοδεσπότῃ ὅτι ῾Ο διδάσκαλος λέγει Ποῦ ἐστιν τὸ κατάλυµά
15 ὅπου τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου φάγω. καὶ αὐτὸς ὑµῖν
δείξει ἀνὼγεον µέγα ἐστρωµένον ἕτοιµον, ἐκεῖ ἑτοιµάσατε ἡ-
16 µῖν. καὶ ἐξῆλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἦλθον εἰς τὴν πόλιν
17 καὶ εὗρον καθὼς εἶπεν αὐτοῖς καὶ ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. Καὶ
18 ὀψίας γενοµένης ἔρχεται µετὰ τῶν δώδεκα. καὶ ἀνακειµένων
αὐτῶν καὶ ἐσθιόντων εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι εἷς
19 ἐξ ὑµῶν παραδώσει µε ὁ ἐσθίων µετ ἐµοῦ. οἵ δὲ ἤρξαντο λυ-
πεῖσθαι καὶ λέγειν αὐτῷ εἷς καθ΄ εἷς Μήτι ἐγώ καὶ ἄλλος, µήτι
20 ἐγώ· ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ ἐµβα-
21 πτόµενος µετ ἐµοῦ εἰς τὸ τρύβλιον. ὁ µὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐ-
κείνῳ δι΄ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται, καλὸν ἦν αὐτῷ
22 εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. Καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν
λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἄρτον εὐλογήσας ἔκλασεν καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς
v.12 καίc ὁddfs πρῶτοςadfsn ἡµέραndfs ὁdgnp ἄζυµοςagnpn ὅτεbo ὁdans πάσχαta θύωviia3p λέγωvipa3p
αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ποῦxo θέλωvipa2s ἀπέρχοµαιvpaanmp ἑτοιµάζωvsaa1p
ἵναc ἐσθίωvsaa2s ὁdans πάσχαta . v.13 καίc ἀποστέλλωvipa3s δύοtn ὁdgmp µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὑπάγωvdpa2p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc ἀπαντάωvifa3s σύrpd-p
ἄνθρωποςnnms κεράµιονnans ὕδωρngns βαστάζωvppanms ἀκολουθέωvdaa2p αὐτόςrpdms . v.14 καίc
ὅπουbo ἐάνqo εἰσέρχοµαιvsaa3s λέγωvdaa2p ὁddms οἰκοδεσπότηςndms ὅτιc ὁdnms διδάσκαλοςnnms
λέγωvipa3s ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnns κατάλυµαnnns ὅπουbo ὁdans πάσχαta µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp
ἐγώrpg-s ἐσθίωvsaa1s . v.15 καίc αὐτόςrpnms σύrpd-p δείκνυµιvifa3s ἀνάγαιονnans µέγαςaansn
vpxpans aansn
στρωννύω ἕτοιµος ἐκεῖbo ἑτοιµάζωvdaa2p ἐγώrpd-p . v.16 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc εὑρίσκωviaa3p καθώςbo
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp καίc ἑτοιµάζωviaa3p ὁdans πάσχαta . v.17 καίc ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs
ἔρχοµαιvipn3s µετάp ὁdgmp δώδεκαtn . v.18 καίc ἀνάκειµαιvppngmp αὐτόςrpgmp καίc ἐσθίωvppagmp
λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s
ἐγώrpa-s ὁdnms ἐσθίωvppanms µετάp ἐγώrpg-s . v.19 ὁdnmp δέc ἄρχωviad3p λυπέωvnpp καίc λέγωvnpa
αὐτόςrpdms εἷςnnms κατάp εἷςnnms µήτιxo ἐγώrpn-s καίc ἄλλοςanmsn µήτιxo ἐγώrpn-s . v.20 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms ἐµβάπτωvppmnms
µετάp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdans τρύβλιονnans . v.21 ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms
vipa3s bo vixp3s
ὑπάγω καθώς γράφω περί αὐτόςrpgms οὐαίi δέc ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms
p
διάp ὅςrrgms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipp3s καλόςannsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms
εἰqo οὐxo γεννάωviap3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms .
καὶ εἶπεν Λάβετε φάγετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶµά µου. καὶ λαβὼν 23
τὸ ποτήριον εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς καὶ ἔπιον ἐξ αὐτοῦ

πάντες. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τοῦτό ἐστιν τὸ αἷµά µου τὸ τῆς 24
καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόµενον. ἀµὴν λέγω 25
ὑµῖν ὅτι οὐκέτι οὐ µὴ πίω ἐκ τοῦ γενήµατος τῆς ἀµπέλου ἕως

τῆς ἡµέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ
θεοῦ. Καὶ ὑµνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν. 26
Καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Πάντες σκανδαλισθήσεσθε ἐν 27
ἐµοὶ ἐν τῇ νυκτὶ ταύτη, ὅτι γέγραπται Πατάξω τὸν ποιµένα

καὶ διασκορπισθήσεται τὰ πρόβατα. ἀλλὰ µετὰ τὸ ἐγερθῆναί 28
µε προάξω ὑµᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ὁ δὲ Πέτρος ἔφη αὐτῷ 29
καὶ Εἰ πάντες σκανδαλισθήσονται ἀλλ οὐκ ἐγώ. καὶ λέγει 30
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν λέγω σοι ὅτι σὺ σήµερον ἐν τῇ νυκτὶ

ταύτῃ πρὶν ἢ δὶς ἀλέκτορα φωνῆσαι τρίς ἀπαρνήσῃ µε. ὁ 31
δὲ ἐκ περισσοῦ ἔλεγεν µᾶλλον, ᾿Εὰν µε δέῃ συναποθανεῖν σοι

οὐ µή σε ἀπαρνήσωµαι ὡσαύτως δὲ καὶ πάντες ἔλεγον. Καὶ 32
ἔρχονται εἰς χωρίον οὗ τὸ ὄνοµα Γεθσηµανῆ, καὶ λέγει τοῖς

µαθηταῖς αὐτοῦ Καθίσατε ὧδε ἕως προσεύξωµαι. καὶ παρα- 33
λαµβάνει τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην µεθ΄ ἑαυτοῦ

καὶ ἤρξατο ἐκθαµβεῖσθαι καὶ ἀδηµονεῖν. καὶ λέγει αὐτοῖς 34
v.22 καίc ἐσθίωvppagmp αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἄρτοςnams εὐλογέωvpaanms

κλάωviaa3s καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp καίc λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p ἐσθίωvdaa2p οὗτοςrdnns
εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns ἐγώrpg-s . v.23 καίc λαµβάνωvpaanms ὁdans ποτήριονnans
vpaanms viaa3s rpdmp
εὐχαριστέω δίδωµι αὐτός καίc πίνωviaa3p ἐκp αὐτόςrpgns πᾶςanmpn . v.24 καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns αἷµαnnns ἐγώrpg-s ὁdnns ὁdgfs καινόςagfsn
διαθήκηngfs ὁdnns περίp πολύςagmpn ἐκχέωvpppnns . v.25 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc
οὐκέτιbo οὐxo µήxo πίνωvsaa1s ἐκp ὁdgns γένηµαngns ὁdgfs ἄµπελοςngfs ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs
ἐκεῖνοςrdgfs ὅτανc αὐτόςrpans πίνωvspa1s καινόςaansn ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms .
v.26 καίc ὑµνέωvpaanmp ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp . v.27 καίc
vipa3s rpdmp dnms nnms c anmpn vifp2p p rpd-s
λέγω αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πᾶς σκανδαλίζω ἐν ἐγώ ἐνp ὁddfs
νύξndfs οὗτοςrddfs ὅτιc γράφωvixp3s πατάσσωvifa1s ὁdams ποιµήνnams καίc διασκορπίζωvifp3s
ὁdnnp πρόβατονnnnp . v.28 ἀλλάc µετάp ὁdans ἐγείρωvnap ἐγώrpa-s προάγωvifa1s σύrpa-p εἰςp
ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.29 ὁdnms δέc Πέτροςnnms φηµίviix3s αὐτόςrpdms καίc εἰqo πᾶςanmpn
σκανδαλίζωvifp3p ἀλλάc οὐxo ἐγώrpn-s . v.30 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτιc σύrpn-s σήµερονbo ἐνp ὁddfs νύξndfs οὗτοςrddfs πρίνbo ἤxo δίςbo ἀλέκτωρnams
φωνέωvnaa τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s . v.31 ὁdnms δέc ἐκp περισσόςagnsn λέγωviia3s
µᾶλλονbo ἐάνqo ἐγώrpa-s δεῖvspq3s συναποθνῄσκωvnaa σύrpd-s οὐxo µήxo σύrpa-s ἀπαρνέοµαιvsad1s
ὡσαύτωςbo δέc καίc πᾶςanmpn λέγωviia3p . v.32 καίc ἔρχοµαιvipn3p εἰςp χωρίονnans ὅςrrgns ὁdnns
ὄνοµαnnns Γεθσηµανίtp καίc λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καθίζωvdaa2p ὧδεbo ἕωςc
προσεύχοµαιvsad1s . v.33 καίc παραλαµβάνωvipa3s ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc
᾿Ιωάννηςnams µετάp ἑαυτοῦrxgms καίc ἄρχωviad3s ἐκθαµβέωvnpp καίc ἀδηµονέωvnpa .
Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή µου ἕως θανάτου, µείνατε ὧδε καὶ

35 γρηγορεῖτε. καὶ προσελθὼν µικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ
προσηύχετο ἵνα εἰ δυνατόν ἐστιν παρέλθῃ ἀπ αὐτοῦ ἡ ὥρα.
36 καὶ ἔλεγεν Αββα ὁ πατήρ πάντα δυνατά σοι, παρένεγκε τὸ πο-
37 τήριον ἀπ ἐµοῦ τοῦτο, ἀλλ οὐ τί ἐγὼ θέλω ἀλλὰ τί σύ. καὶ
ἔρχεται καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ
38 Σίµων καθεύδεις οὐκ ἴσχυσας µίαν ὥραν γρηγορῆσαι. γρη-
γορεῖτε καὶ προσεύχεσθε ἵνα µὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασµόν, τὸ
39 µὲν πνεῦµα πρόθυµον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. καὶ πάλιν ἀπελ-
40 θὼν προσηύξατο τὸν αὐτὸν λόγον εἰπών. καὶ ὑποστρέψας
εὗρεν αὐτοὺς πάλιν καθεύδοντας ἦσαν γὰρ οἱ ὀφθαλµοὶ αὐ-
41 τῶν βεβαρήµενοι, καὶ οὐκ ᾔδεισαν τί αὐτῷ ἀποκριθῶσιν. καὶ
ἔρχεται τὸ τρίτον καὶ λέγει αὐτοῖς Καθεύδετε λοιπὸν καὶ ἀνα-
παύεσθε, ἀπέχει, ἦλθεν ἡ ὥρα ἰδοὺ παραδίδοται ὁ υἱὸς τοῦ
42 ἀνθρώπου εἰς τὰς χεῖρας τῶν ἁµαρτωλῶν. ἐγείρεσθε ἄγωµεν,
43 ἰδοὺ ὁ παραδιδούς µε ἤγγικεν. Καὶ εὐθὲως, ἔτι αὐτοῦ λα-
λοῦντος παραγίνεται ᾿Ιούδας εἷς ὢν τῶν δώδεκα καὶ µετ αὐτοῦ
ὄχλος πολὺς µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων παρὰ τῶν ἀρχιερέων
44 καὶ τῶν γραµµατέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων. δεδώκει δὲ ὁ πα-
ραδιδοὺς αὐτὸν σύσσηµον αὐτοῖς λέγων ῝Ον ἂν φιλήσω αὐτός
v.34 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp περίλυποςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ἕωςc
θάνατοςngms µένωvdaa2p ὧδεbo καίc γρηγορέωvdpa2p . v.35 καίc προσέρχοµαιvpaanms
µικρόςaansn πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc προσεύχοµαιviin3s ἵναc εἰqo δυνατόςannsn εἰµίvipx3s
παρέρχοµαιvsaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnfs ὥραnnfs . v.36 καίc λέγωviia3s ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms
πᾶςannpn δυνατόςannpn σύrpd-s παραφέρωvdaa2s ὁdans ποτήριονnans ἀπόp ἐγώrpg-s οὗτοςrdans
ἀλλάc οὐxo τίςrqans ἐγώrpn-s θέλωvipa1s ἀλλάc τίςrqans σύrpn-s . v.37 καίc ἔρχοµαιvipn3s
καίc εὑρίσκωvipa3s αὐτόςrpamp καθεύδωvppaamp καίc λέγωvipa3s ὁddms Πέτροςndms Σίµωνnvms
καθεύδωvipa2s οὐxo ἰσχύωviaa2s εἷςnafs ὥραnafs γρηγορέωvnaa . v.38 γρηγορέωvdpa2p καίc
προσεύχοµαιvdpn2p ἵναc µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p εἰςp πειρασµόςnams ὁdnns µένxo πνεῦµαnnns
πρόθυµοςannsn ὁdnfs δέc σάρξnnfs ἀσθενήςanfsn . v.39 καίc πάλινbo ἀπέρχοµαιvpaanms
προσεύχοµαιviad3s ὁdams αὐτόςrpams λόγοςnams λέγωvpaanms . v.40 καίc ὑποστρέφωvpaanms
εὑρίσκωviaa3s αὐτόςrpamp πάλινbo καθεύδωvppaamp εἰµίviix3p γάρc ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgmp
βαρέωvpxpnmp καίc οὐxo οἶδαviya3p τίςrqans αὐτόςrpdms ἀποκρίνοµαιvsao3p . v.41 καίc
ἔρχοµαιvipn3s ὁdans τρίτοςaansn καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp καθεύδωvdpa2p λοιπόςaansn καίc
ἀναπαύωvdpm2p ἀπέχωvipa3s ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs ἰδούvdaa2s παραδίδωµιvipp3s ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms εἰςp ὁdafp χείρnafp ὁdgmp ἁµαρτωλόςagmpn . v.42 ἐγείρωvdpe2p
vspa1p vdaa2s dnms vppanms rpa-s vixa3s
ἄγω ἰδού ὁ παραδίδωµι ἐγώ ἐγγίζω . v.43 καίc εὐθέωςbo
ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms παραγίνοµαιvipn3s ᾿Ιούδαςnnms εἷςnnms εἰµίvppxnms ὁdgmp δώδεκαtn
καίc µετάp αὐτόςrpgms ὄχλοςnnms πολύςanmsn µετάp µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp παράp ὁdgmp
ἀρχιερεύςngmp καίc ὁdgmp γραµµατεύςngmp καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn .
ἐστιν κρατήσατε αὐτὸν καὶ ἀπαγάγετε ἀσφαλῶς. καὶ ἐλθὼν 45
εὐθὲως προσελθὼν αὐτῷ λέγει αὐτῷ ῾Ραββί ῾Ραββί καὶ κατεφί-

λησεν αὐτόν, οἱ δὲ ἐπέβαλον ἐπ΄ αὐτόν τὰς χεῖρας αὑτῶν, καὶ 46
ἐκράτησαν αὐτὸν. εἷς δέ τις τῶν παρεστηκότων σπασάµενος 47
τὴν µάχαιραν ἔπαισεν τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως καὶ ἀφεῖλεν

αὐτοῦ τὸ ὠτίον. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ῾Ως 48
ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθετε µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν µε.

καθ ἡµέραν ἤµην πρὸς ὑµᾶς ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων καὶ οὐκ 49
ἐκρατήσατέ µε, ἀλλ ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαί. καὶ ἀφέντες 50
αὐτὸν πάντες ἔφυγον. Καὶ εἰς τις νεανίσκος ἠκολούθησεν 51
αὐτῷ περιβεβληµένος σινδόνα ἐπὶ γυµνοῦ καὶ κρατοῦσιν αὐ-

τόν, οἱ νεανίσκοι, ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυµνὸς ἔφυγεν 52
ἀπ΄ αὐτῶν. Καὶ ἀπήγαγον τὸν ᾿Ιησοῦν πρὸς τὸν ἀρχιερέα καὶ 53
συνέρχονται αὐτῷ πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ

οἱ γραµµατεῖς. καὶ ὁ Πέτρος ἀπὸ µακρόθεν ἠκολούθησεν 54
αὐτῷ ἕως ἔσω εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως καὶ ἦν συγκα-
θήµενος µετὰ τῶν ὑπηρετῶν καὶ θερµαινόµενος πρὸς τὸ φῶς.
οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ ὅλον τὸ συνέδριον ἐζήτουν κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ 55
µαρτυρίαν εἰς τὸ θανατῶσαι αὐτόν καὶ οὐχ εὕρισκον. πολλοὶ 56
γὰρ ἐψευδοµαρτύρουν κατ αὐτοῦ καὶ ἴσαι αἱ µαρτυρίαι οὐκ

v.44 δίδωµιviya3s δέc ὁdnms παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams σύσσηµονnans αὐτόςrpdmp λέγωvppanms
ὅςrrams ἄνxo φιλέωvsaa1s αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s κρατέωvdaa2p αὐτόςrpams καίc ἀπάγωvdaa2p
ἀσφαλῶςbo . v.45 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὐθέωςbo προσέρχοµαιvpaanms αὐτόςrpdms λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ῥαββίth ῥαββίth καίc καταφιλέωviaa3s αὐτόςrpams . v.46 ὁdnmp δέc ἐπιβάλλωviaa3p
ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp καίc κρατέωviaa3p αὐτόςrpams . v.47 εἷςnnms δέc τι-σ-
dgmp vpxagmp vpamnms dafs nafs viaa3s dams
ρινµσ ὁ παρίστηµι σπάω ὁ µάχαιρα παίω ὁ δοῦλοςnams ὁdgms
ἀρχιερεύςngms καίc ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans ὠτίονnans . v.48 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὡςbo ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιviaa2p µετάp µάχαιραngfp
καίc ξύλονngnp συλλαµβάνωvnaa ἐγώrpa-s . v.49 κατάp ἡµέραnafs εἰµίviix1s πρόςp σύrpa-p ἐνp
ddns ndns vppanms
ὁ ἱερόν διδάσκω καί οὐ κρατέωviaa2p ἐγώrpa-s ἀλλάc ἵναc πληρόωvsap3p ὁdnfp
c xo
γραφήnnfp . v.50 καίc ἀφίηµιvpaanmp αὐτόςrpams πᾶςanmpn φεύγωviaa3p . v.51 καίc εἷςnnms τι-
nnms viaa3s rpdms vpxpnms nafs
-σρινµσ νεανίσκος ἀκολουθέω αὐτός περιβάλλω σινδών ἐπίp γυµνόςagnsn
καίc κρατέωvipa3p αὐτόςrpams ὁdnmp νεανίσκοςnnmp . v.52 ὁdnms δέc καταλείπωvpaanms ὁdafs
σινδώνnafs γυµνόςanmsn φεύγωviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.53 καίc ἀπάγωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
πρόςp ὁdams ἀρχιερεύςnams καίc συνέρχοµαιvipn3p αὐτόςrpdms πᾶςanmpn ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp
καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp . v.54 καίc ὁdnms Πέτροςnnms ἀπόp
µακρόθενbo ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms ἕωςc ἔσωbo εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc
εἰµίviix3s συγκάθηµαιvppnnms µετάp ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp καίc θερµαίνοµαιvppmnms πρόςp ὁdans
φῶςnans . v.55 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὅλοςannsn ὁdnns συνέδριονnnns ζητέωviia3p κατάp
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms µαρτυρίαnafs εἰςp ὁdans θανατόωvnaa αὐτόςrpams καίc οὐxo εὑρίσκωviia3p .
57 ἦσαν. καί τινες ἀναστάντες ἐψευδοµαρτύρουν κατ αὐτοῦ λέ-

58 γοντες. ὅτι ῾Ηµεῖς ἠκούσαµεν αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Εγὼ κατα-
λύσω τὸν ναὸν τοῦτον τὸν χειροποίητον καὶ διὰ τριῶν ἡµερῶν
59 ἄλλον ἀχειροποίητον οἰκοδοµήσω. καὶ οὐδὲ οὕτως ἴση ἦν ἡ
60 µαρτυρία αὐτῶν. καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἰς µέσον ἐπη-
ρώτησεν τὸν ᾿Ιησοῦν λέγων Οὐκ ἀποκρίνῃ οὐδέν τί οὗτοί σου
61 καταµαρτυροῦσιν. ὁ δὲ ἐσιώπα καὶ οὐδέν ἀπεκρίνατο πάλιν
ὁ ἀρχιερεὺς ἐπηρώτα αὐτὸν καὶ λέγει αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ
62 υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ᾿Εγώ εἰµι καὶ ὄψεσθε
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν καθήµενον τῆς δυνάµεως
63 καὶ ἐρχόµενον µετὰ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ. ὁ δὲ ἀρχιε-
ρεὺς διαρρήξας τοὺς χιτῶνας αὐτοῦ λέγει Τί ἔτι χρείαν ἔχοµεν
64 µαρτύρων. ἠκούσατε τῆς βλασφηµίας, τί ὑµῖν φαίνεται οἱ δὲ
65 πάντες κατέκριναν αὐτὸν εἶναι ἔνοχον θανάτου. Καὶ ἤρξαντό
τινες ἐµπτύειν αὐτῷ καὶ περικαλύπτειν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ
καὶ κολαφίζειν αὐτὸν καὶ λέγειν αὐτῷ Προφήτευσον καὶ οἱ ὑ-
66 πηρέται ῥαπίσµασιν αὐτὸν ἔβαλλον. Καὶ ὄντος τοῦ Πέτρου
ἐν τῇ αὐλῇ κάτω ἔρχεται µία τῶν παιδισκῶν τοῦ ἀρχιερέως.
67 καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον θερµαινόµενον ἐµβλέψασα αὐτῷ λέγει
68 Καὶ σὺ µετὰ τοῦ Ναζαρηνοῦ ᾿Ιησοῦ ἦσθα. ὁ δὲ ἠρνήσατο
v.56 πολύςanmpn γάρc ψευδοµαρτυρέωviia3p κατάp αὐτόςrpgms καίc ἴσοςanfpn ὁdnfp µαρτυρίαnnfp
οὐxo εἰµίviix3p . v.57 καίc τι-σρινµπ ἀνίστηµιvpaanmp ψευδοµαρτυρέωviia3p κατάp αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp . v.58 ὅτιc ἐγώrpn-p ἀκούωviaa1p αὐτόςrpgms λέγωvppagms ὅτιc ἐγώrpn-s καταλύωvifa1s
ὁdams ναόςnams οὗτοςrdams ὁdams χειροποίητοςaamsn καίc διάp τρεῖςngfp ἡµέραngfp ἄλλοςaamsn
ἀχειροποίητοςaamsn οἰκοδοµέωvifa1s . v.59 καίc οὐδέbo οὕτωbo ἴσοςanfsn εἰµίviix3s ὁdnfs
µαρτυρίαnnfs αὐτόςrpgmp . v.60 καίc ἀνίστηµιvpaanms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰςp µέσοςaansn
ἐπερωτάωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams λέγωvppanms οὐxo ἀποκρίνοµαιvipn2s οὐδείςaansn τίςrqans
οὗτοςrdnmp σύrpg-s καταµαρτυρέωvipa3p . v.61 ὁdnms δέc σιωπάωviia3s καίc οὐδείςaansn
ἀποκρίνοµαιviad3s πάλινbo ὁdnms ἀρχιερεύςnnms ἐπερωτάωviia3s αὐτόςrpams καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms εὐλογητόςagmsn .
v.62 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ὁράωvifd2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐκp δεξιόςagmpn κάθηµαιvppnams ὁdgfs δύναµιςngfs καίc ἔρχοµαιvppnams µετάp ὁdgfp
νεφέληngfp ὁdgms οὐρανόςngms . v.63 ὁdnms δέc ἀρχιερεύςnnms διαρρήγνυµιvpaanms ὁdamp
χιτώνnamp αὐτόςrpgms λέγωvipa3s τίςrqans ἔτιbo χρείαnafs ἔχωvipa1p µάρτυςngmp . v.64 ἀκούωviaa2p
ὁdgfs βλασφηµίαngfs τίςrqans σύrpd-p φαίνωvipe3s ὁdnmp δέc πᾶςanmpn κατακρίνωviaa3p αὐτόςrpams
εἰµίvnpx ἔνοχοςaamsn θάνατοςngms . v.65 καίc ἄρχωviad3p τι-σρινµπ ἐµπτύωvnpa αὐτόςrpdms
καίc περικαλύπτωvnpa ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc κολαφίζωvnpa αὐτόςrpams καίc
λέγωvnpa αὐτόςrpdms προφητεύωvdaa2s καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ῥάπισµαndnp αὐτόςrpams
βάλλωviia3p . v.66 καίc εἰµίvppxgms ὁdgms Πέτροςngms ἐνp ὁddfs αὐλήndfs κάτωbo ἔρχοµαιvipn3s
nnfs dgfp
εἷς ὁ παιδίσκηngfp ὁdgms ἀρχιερεύςngms . v.67 καίc ὁράωvpaanfs ὁdams Πέτροςnams
θερµαίνοµαιvppmams ἐµβλέπωvpaanfs αὐτόςrpdms λέγωvipa3s καίc σύrpn-s µετάp ὁdgms Ναζαρηνόςngms
᾿Ιησοῦςngms εἰµίviix2s .
159 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 14:69—15:7
λέγων Οὐκ οἶδα οὐδέ ἐπίσταµαι τί σὺ λέγεις καὶ ἐξῆλθεν ἔξω

εἰς τὸ προαύλιον καὶ ἀλέκτωρ ἐφώνησεν. καὶ ἡ παιδίσκη 69
ἰδοῦσα αὐτὸν πάλιν ἤρξατο λέγειν τοῖς παρεστηκόσιν, ὅτι Οὗ-

τος ἐξ αὐτῶν ἐστιν. ὁ δὲ πάλιν ἠρνεῖτο καὶ µετὰ µικρὸν πάλιν 70
οἱ παρεστῶτες ἔλεγον τῷ Πέτρῳ ᾿Αληθῶς ἐξ αὐτῶν εἶ καὶ γὰρ

Γαλιλαῖος εἶ καὶ ἡ λαλιά σου ὁµοιάζει. ὁ δὲ ἤρξατο ἀναθε- 71
µατίζειν καὶ ὀµνύναι ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὃν

λέγετε. καὶ ἐκ δευτέρου ἀλέκτωρ ἐφώνησεν καὶ ἀνεµνήσθη 72
ὁ Πέτρος τὸ ῥῆµα ὁ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα

φωνῆσαι δὶς ἀπαρνήσῃ, µε τρίς καὶ ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν.
Καὶ εὐθὲως ἐπὶ τὸ πρωῒ συµβούλιον ποιήσαντες οἱ ἀρχιε- 15
ρεῖς µετὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ γραµµατέων καὶ ὅλον τὸ συ-
νέδριον δήσαντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπήνεγκαν καὶ παρέδωκαν τῷ
Πιλάτῳ. καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ Πιλᾶτος Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς 2
τῶν ᾿Ιουδαίων ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ Σὺ λέγεις. καὶ 3
κατηγόρουν αὐτοῦ οἱ ἀρχιερεῖς πολλά. ὁ δὲ Πιλᾶτος πάλιν 4
ἐπηρώτησεν αὐτὸν λέγων Οὐκ ἀποκρίνῃ οὐδέν ἴδε πόσα σου

καταµαρτυροῦσιν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς οὐκέτι οὐδὲν ἀπεκρίθη ὥ- 5
στε θαυµάζειν τὸν Πιλᾶτον. Κατὰ δὲ ἑορτὴν ἀπέλυεν αὐτοῖς 6
ἕνα δέσµιον ὅνπερ ἠτοῦντο. ἦν δὲ ὁ λεγόµενος Βαραββᾶς 7
v.68 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιviad3s λέγωvppanms οὐxo οἶδαvixa1s οὐδέbo ἐπίσταµαιvipn1s τίςrqans
σύrpn-s λέγωvipa2s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἔξωbo εἰςp ὁdans προαύλιονnans καίc ἀλέκτωρnnms
φωνέωviaa3s . v.69 καίc ὁdnfs παιδίσκηnnfs ὁράωvpaanfs αὐτόςrpams πάλινbo ἄρχωviad3s
λέγωvnpa ὁddmp παρίστηµιvpxadmp ὅτιc οὗτοςrdnms ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s . v.70 ὁdnms
δέc πάλινbo ἀρνέοµαιviin3s καίc µετάp µικρόςaamsn πάλινbo ὁdnmp παρίστηµιvpxanmp λέγωviia3p
ὁddms Πέτροςndms ἀληθῶςbo ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s καίc γάρc Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx2s καίc
ὁdnfs λαλιάnnfs σύrpg-s ὁµοιάζωvipa3s . v.71 ὁdnms δέc ἄρχωviad3s ἀναθεµατίζωvnpa καίc
ὀµνύωvnaa ὅτιc οὐxo οἶδαvixa1s ὁdams ἄνθρωποςnams οὗτοςrdams ὅςrrams λέγωvipa2p . v.72 καίc
p agnsn nnms viaa3s c viap3s dnms nnms
ἐκ δεύτερος ἀλέκτωρ φωνέω καί ἀναµιµνῄσκω ὁ Πέτρος ὁdans
ῥῆµαnans ὁrrans λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa
δίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo καίc ἐπιβάλλωvpaanms κλαίωviia3s . 15. v.1 καίc
εὐθέωςbo ἐπίp ὁdans πρωΐbo συµβούλιονnans ποιέωvpaanmp ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp µετάp ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn καίc γραµµατεύςngmp καίc ὅλοςannsn ὁdnns συνέδριονnnns δέωvpaanmp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀποφέρωviaa3p καίc παραδίδωµιviaa3p ὁddms Πιλᾶτοςndms . v.2 καίc
ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms Πιλᾶτοςnnms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s λέγωvipa2s . v.3 καίc
κατηγορέωviia3p αὐτόςrpgms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp πολύςaanpn . v.4 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms
πάλινbo ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams λέγωvppanms οὐxo ἀποκρίνοµαιvipn2s οὐδείςaansn ἴδεi πόσοςroanp
σύrpg-s καταµαρτυρέωvipa3p . v.5 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms οὐκέτιbo οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s
ὥστεc θαυµάζωvnpa ὁdams Πιλᾶτοςnams . v.6 κατάp δέc ἑορτήnafs ἀπολύωviia3s αὐτόςrpdmp εἷςnams
δέσµιοςnams ὅσπερrrams αἰτέωviim3p .
µετὰ τῶν συστασιαστῶν δεδεµένος οἵτινες ἐν τῇ στάσει φόνον

8 πεποιήκεισαν. καὶ ἀναβοήσας ὁ ὄχλος ἤρξατο αἰτεῖσθαι κα-
9 θὼς ἀεί ἐποίει αὐτοῖς. ὁ δὲ Πιλᾶτος ἀπεκρίθη αὐτοῖς λέγων
10 Θέλετε ἀπολύσω ὑµῖν τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων. ἐγίνωσκεν
11 γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παραδεδώκεισαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς. οἱ
δὲ ἀρχιερεῖς ἀνέσεισαν τὸν ὄχλον ἵνα µᾶλλον τὸν Βαραββᾶν
12 ἀπολύσῃ αὐτοῖς. ὁ δὲ Πιλᾶτος ἀποκριθεὶς πάλιν εἶπεν αὐ-
τοῖς Τί οὖν θέλετε ποιήσω ὃν λέγετε βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων.
13, 14 οἱ δὲ πάλιν ἔκραξαν Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πιλᾶτος ἔλεγεν
αὐτοῖς Τί γὰρ κακόν ἐποίησεν οἱ δὲ περισσοτέρως ἔκραξαν
15 Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πιλᾶτος βουλόµενος τῷ ὄχλῳ τὸ ἱκα-
νὸν ποιῆσαι ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν καὶ παρέδωκεν
16 τὸν ᾿Ιησοῦν φραγελλώσας ἵνα σταυρωθῇ. Οἱ δὲ στρατιῶται
ἀπήγαγον αὐτὸν ἔσω τῆς αὐλῆς ὅ ἐστιν πραιτώριον καὶ συγ-
17 καλοῦσιν ὅλην τὴν σπεῖραν. καὶ ἐνδύουσιν αὐτὸν πορφύραν
18 καὶ περιτιθέασιν αὐτῷ πλέξαντες ἀκάνθινον στέφανον, καὶ
ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι αὐτόν Χαῖρε ὁ βασιλεῦς τῶν ᾿Ιουδαίων,
19 καὶ ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάµῳ καὶ ἐνέπτυον αὐτῷ
20 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ. καὶ ὅτε ἐνέπαι-
ξαν αὐτῷ ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν πορφύραν καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν
τὰ ἱµάτια τὰ ἴδια. καὶ ἐξάγουσιν αὐτὸν ἵνα σταυρώσωσιν αὐ-
v.7 εἰµίviix3s δέc ὁdnms λέγωvpppnms Βαραββᾶςnnms µετάp ὁdgmp συστασιαστήςngmp δέωvpxpnms
ὅστιςrrnmp ἐνp ὁddfs στάσιςndfs φόνοςnams ποιέωviya3p . v.8 καίc ἀναβοάωvpaanms ὁdnms ὄχλοςnnms
viad3s vnpm bo bo viia3s
ἄρχω αἰτέω καθώς ἀεί ποιέω αὐτόςrpdmp . v.9 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms
ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms θέλωvipa2p ἀπολύωvsaa1s σύrpd-p ὁdams βασιλεύςnams
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.10 γινώσκωviia3s γάρc ὅτιc διάp φθόνοςnams παραδίδωµιviya3p
αὐτόςrpams ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp . v.11 ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp ἀνασείωviaa3p ὁdams
ὄχλοςnams ἵναc µᾶλλονbo ὁdams Βαραββᾶςnams ἀπολύωvsaa3s αὐτόςrpdmp . v.12 ὁdnms
δέc Πιλᾶτοςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonms πάλινbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans οὖνc θέλωvipa2p
ποιέωvsaa1s ὅςrrams λέγωvipa2p βασιλεύςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.13 ὁdnmp δέc πάλινbo
κράζωviaa3p σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams . v.14 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms λέγωviia3s αὐτόςrpdmp
τίςrqans γάρc κακόςaansn ποιέωviaa3s ὁdnmp δέc περισσοτέρωςbo κράζωviaa3p σταυρόωvdaa2s
αὐτόςrpams . v.15 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms βούλοµαιvppnnms ὁddms ὄχλοςndms ὁdans ἱκανόςaansn
ποιέωvnaa ἀπολύωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams Βαραββᾶςnams καίc παραδίδωµιviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
φραγελλόωvpaanms ἵναc σταυρόωvsap3s . v.16 ὁdnmp δέc στρατιώτηςnnmp ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams
ἔσωbo ὁdgfs αὐλήngfs ὅςrrnns εἰµίvipx3s πραιτώριονnnns καίc συγκαλέωvipa3p ὅλοςaafsn ὁdafs
σπεῖραnafs . v.17 καίc ἐνδύωvipa3p αὐτόςrpams πορφύραnafs καίc περιτίθηµιvipa3s αὐτόςrpdms
πλέκωvpaanmp ἀκάνθινοςaamsn στέφανοςnams . v.18 καίc ἄρχωviad3p ἀσπάζοµαιvnpn αὐτόςrpams
χαίρωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.19 καίc τύπτωviia3p αὐτόςrpgms
dafs nafs ndms c viia3p rpdms
ὁ κεφαλή κάλαµος καί ἐµπτύω αὐτός καίc τίθηµιvppanmp ὁdanp γόνυnanp
προσκυνέωviia3p αὐτόςrpdms .
τόν. Καὶ ἀγγαρεύουσιν παράγοντά τινα Σίµωνα Κυρηναῖον 21
ἐρχόµενον ἀπ ἀγροῦ τὸν πατέρα ᾿Αλεξάνδρου καὶ ῾Ρούφου ἵνα

ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. καὶ φέρουσιν αὐτὸν ἐπὶ Γολγοθᾶ 22
τόπον ὅ ἐστιν µεθερµηνευόµενον Κρανίου Τόπος. καὶ ἐδί- 23
δουν αὐτῷ πιεῖν ἐσµυρνισµένον οἶνον, ὁ δὲ οὐκ ἔλαβεν. καὶ 24
σταυρώσαντες αὐτὸν διαµερίζονται τὰ ἱµάτια αὐτοῦ βάλλοντες

κλῆρον ἐπ αὐτὰ τίς τί ἄρῃ. ἦν δὲ ὥρα τρίτη καὶ ἐσταύρωσαν 25
αὐτόν. καὶ ἦν ἡ ἐπιγραφὴ τῆς αἰτίας αὐτοῦ ἐπιγεγραµµένη 26
῾Ο βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων. Καὶ σὺν αὐτῷ σταυροῦσιν δύο 27
λῃστάς ἕνα ἐκ δεξιῶν καὶ ἕνα ἐξ εὐωνύµων αὐτοῦ. καὶ ἐπλη- 28
ρώθη ἡ γραφὴ ἡ λέγουσα, Καὶ µετὰ ἀνόµων ἐλογίσθη. Καὶ 29
οἱ παραπορευόµενοι ἐβλασφήµουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κε-

φαλὰς αὐτῶν καὶ λέγοντες Οὐὰ ὁ καταλύων τὸν ναὸν καὶ ἐν
τρισὶν ἡµέραις οἰκοδοµῶν. σῶσον σεαυτὸν καὶ κατάβα ἀπὸ 30
τοῦ σταυροῦ. ὁµοίως καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἐµπαίζοντες πρὸς ἀλ- 31
λήλους µετὰ τῶν γραµµατέων ἔλεγον ῎Αλλους ἔσωσεν ἑαυτὸν

οὐ δύναται σῶσαι, ὁ Χριστὸς ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραὴλ κατα- 32
βάτω νῦν ἀπὸ τοῦ σταυροῦ ἵνα ἴδωµεν καὶ πιστεύσωµεν [αὐτῷ]
καὶ οἱ συνεσταυρωµένοι αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν. γενοµένης δὲ 33
v.20 καίc ὅτεbo ἐµπαίζωviaa3p αὐτόςrpdms ἐκδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdafs πορφύραnafs καίc
ἐνδύωviaa3p αὐτόςrpams ὁdanp ἱµάτιονnanp ὁdanp ἴδιοςaanpn καίc ἐξάγωvipa3p αὐτόςrpams
ἵναc σταυρόωvsaa3p αὐτόςrpams . v.21 καίc ἀγγαρεύωvipa3p παράγωvppaams τι-σριαµσ
Σίµωνnams Κυρηναῖοςnams ἔρχοµαιvppnams ἀπόp ἀγρόςngms ὁdams πατήρnams ᾿Αλέξανδροςngms
καίc ῾Ροῦφοςngms ἵναc αἴρωvsaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms . v.22 καίc φέρωvipa3p
rpams p nafs nams rrnns vipx3s
αὐτός ἐπί Γολγοθᾶ τόπος ὅς εἰµί µεθερµηνεύωvpppnns κρανίονngns
τόποςnnms . v.23 καίc δίδωµιviia3p αὐτόςrpdms πίνωvnaa σµυρνίζωvpxpams οἶνοςnams ὁdnms δέc
οὐxo λαµβάνωviaa3s . v.24 καίc σταυρόωvpaanmp αὐτόςrpams διαµερίζωvipm3p ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgms βάλλωvppanmp κλῆροςnams ἐπίp αὐτόςrpanp τίςrqnms τίςrqans αἴρωvsaa3s . v.25 εἰµίviix3s
c nnfs anfsn c viaa3p rpams c viix3s dnfs
δέ ὥρα τρίτος καί σταυρόω αὐτός . v.26 καί εἰµί ὁ ἐπιγραφήnnfs
ὁdgfs αἰτίαngfs αὐτόςrpgms ἐπιγράφωvpxpnfs ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.27 καίc
p rpdms vipa3p tn namp nams p agmpn
σύν αὐτός σταυρόω δύο λῃστής εἷς ἐκ δεξιός καί εἷςnams ἐκp
c
εὐώνυµοςagmpn αὐτόςrpgms . v.28 καίc πληρόωviap3s ὁdnfs γραφήnnfs ὁdnfs λέγωvppanfs καίc
µετάp ἄνοµοςagmpn λογίζοµαιviap3s . v.29 καίc ὁdnmp παραπορεύοµαιvppnnmp βλασφηµέωviia3p
αὐτόςrpams κινέωvppanmp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp καίc λέγωvppanmp οὐάi ὁdnms καταλύωvppanms
ὁdams ναόςnams καίc ἐνp τρεῖςndfp ἡµέραndfp οἰκοδοµέωvppanms . v.30 σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams
καίc καταβαίνωvdaa2s ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms . v.31 ὁµοίωςbo καίc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp
ἐµπαίζωvppanmp πρόςp ἀλλήλωνreamp µετάp ὁdgmp γραµµατεύςngmp λέγωviia3p ἄλλοςaampn
σῴζωviaa3s ἑαυτοῦrxams οὐxo δύναµαιvipn3s σῴζωvnaa . v.32 ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp καταβαίνωvdaa3s νῦνbo ἀπόp ὁdgms σταυρόςngms ἵναc ὁράωvsaa1p καίc
πιστεύωvsaa1p αὐτόςrpdms καίc ὁdnmp συσταυρόωvpxpnmp αὐτόςrpdms ὀνειδίζωviia3p αὐτόςrpams .
ὥρας ἕκτης σκότος ἐγένετο ἐφ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης.
34 καὶ τῇ ὥρᾳ τῇ ἐνάτῃ ἐβόησεν ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ µεγάλῃ λέγων,
Ελωι ελωι λιµά σαβαχθανι ὅ ἐστιν µεθερµηνευόµενον ῾Ο θεός
35 µου ὁ θεός µου εἰς τί µε ἐγκατέλιπές. καί τινες τῶν παρε-
36 στηκότων ἀκούσαντες ἔλεγον ᾿Ιδοὺ ᾿Ηλίαν φωνεῖ. δραµὼν δέ
εἶς καὶ γεµίσας σπόγγον ὄξους περιθεὶς τε καλάµῳ ἐπότιζεν
αὐτόν λέγων ῎Αφετε ἴδωµεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλίας καθελεῖν αὐτόν.
37, 38 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀφεὶς φωνὴν µεγάλην ἐξέπνευσεν. Καὶ τὸ κα-
ταπέτασµα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω.
39 ᾿Ιδὼν δὲ ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ ὅτι οὕ-
τως κράξας ἐξέπνευσεν εἶπεν ᾿Αληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱὸς
40 ἦν θεοῦ. ῏Ησαν δὲ καὶ γυναῖκες ἀπὸ µακρόθεν θεωροῦσαι
ἐν αἷς ἦν καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου
41 τοῦ µικροῦ καὶ ᾿Ιωσῆ µήτηρ καὶ Σαλώµη. αἳ καὶ ὅτε ἦν ἐν
τῇ Γαλιλαίᾳ ἠκολούθουν αὐτῷ καὶ διηκόνουν αὐτῷ καὶ, ἄλλαι
42 πολλαὶ αἱ συναναβᾶσαι αὐτῷ εἰς ῾Ιεροσόλυµα. Καὶ ἤδη ὀψίας
43 γενοµένης ἐπεὶ ἦν παρασκευή ὅ ἐστιν προσάββατον. ἦλθεν
᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ῾Αριµαθαίας εὐσχήµων βουλευτής ὃς καὶ αὐτὸς
ἦν προσδεχόµενος τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ τολµήσας εἰσῆλθεν
44 πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. ὁ δὲ Πιλᾶτος
v.33 γίνοµαιvpadgfs δέc ὥραngfs ἕκτοςagfsn σκότοςnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs
ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn . v.34 καίc ὁddfs ὥραndfs ὁddfs ἔνατοςadfsn βοάωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanms ελωιta ελωιta λεµαta σαβαχθάνιta ὅςrrnns εἰµίvipx3s
µεθερµηνεύωvpppnns ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s εἰςp τίςrqans ἐγώrpa-s
ἐγκαταλείπωviaa2s . v.35 καίc τι-σρινµπ ὁdgmp παρίστηµιvpxagmp ἀκούωvpaanmp λέγωviia3p
ἰδούvdaa2s ᾿Ηλίαςnams φωνέωvipa3s . v.36 τρέχωvpaanms δέc εἷςnnms καίc γεµίζωvpaanms
σπόγγοςnams ὄξοςngns περιτίθηµιvpaanms τέxo κάλαµοςndms ποτίζωviia3s αὐτόςrpams λέγωvppanms
ἀφίηµιvdaa2p ὁράωvsaa1p εἰqo ἔρχοµαιvipn3s ᾿Ηλίαςnnms καθαιρέωvnaa αὐτόςrpams . v.37 ὁdnms δέc
nnms vpaanms nafs aafsn viaa3s c dnns
᾿Ιησοῦς ἀφίηµι φωνή µέγας ἐκπνέω . v.38 καί ὁ καταπέτασµαnnns
ὁdgms ναόςngms σχίζωviap3s εἰςp δύοtn ἀπόp ἄνωθενbo ἕωςc κάτωbo . v.39 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms
κεντυρίωνnnms ὁdnms παρίστηµιvpxanms ἐκp ἐναντίοςagfsn αὐτόςrpgms ὅτιc οὕτωbo κράζωvpaanms
ἐκπνέωviaa3s λέγωviaa3s ἀληθῶςbo ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms υἱόςnnms εἰµίviix3s θεόςngms .
v.40 εἰµίviix3p δέc καίc γυνήnnfp ἀπόp µακρόθενbo θεωρέωvppanfp ἐνp ὅςrrdfp εἰµίviix3s καίc
Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms ὁdgms µικρόςagmsn καίc
᾿Ιωσῆςngms µήτηρnnfs καίc Σαλώµηnnfs . v.41 ὅςrrnfp καίc ὅτεbo εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs
ἀκολουθέωviia3p αὐτόςrpdms καίc διακονέωviia3p αὐτόςrpdms καίc ἄλλοςanfpn πολύςanfpn ὁdnfp
συναναβαίνωvpaanfp αὐτόςrpdms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.42 καίc ἤδηbo ὄψιοςagfsn γίνοµαιvpadgfs
ἐπείc εἰµίviix3s παρασκευήnnfs ὅςrrnns εἰµίvipx3s προσάββατονnnns . v.43 ἔρχοµαιviaa3s ᾿Ιωσήφtp
ὁdnms ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs εὐσχήµωνanmsn βουλευτήςnnms ὅςrrnms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s
προσδέχοµαιvppnnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms τολµάωvpaanms εἰσέρχοµαιviaa3s πρόςp
Πιλᾶτοςnams καίc αἰτέωviam3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms .
163 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ 15:45—16:8
ἐθαύµασεν εἰ ἤδη τέθνηκεν καὶ προσκαλεσάµενος τὸν κεντυ-

ρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανεν, καὶ γνοὺς ἀπὸ 45
τοῦ κεντυρίωνος ἐδωρήσατο τὸ σῶµα τῷ ᾿Ιωσήφ. καὶ ἀγο- 46
ράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησεν τῇ σινδόνι καὶ

κατέθηκεν αὐτὸν ἐν µνηµείῳ ὃ ἦν λελατοµηµένον ἐκ πέτρας
καὶ προσεκύλισεν λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ µνηµείου. ἡ δὲ 47
Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ᾿Ιωσῆ ἐθεώρουν ποῦ τίθεται.

Καὶ διαγενοµένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ 16
Μαρία [ἡ τοῦ] ᾿Ιακώβου καὶ Σαλώµη ἠγόρασαν ἀρώµατα ἵνα
ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. καὶ λίαν πρωῒ τῆς µιᾶς σαββάτων 2
ἔρχονται ἐπὶ τὸ µνηµεῖον ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. καὶ ἔλε- 3
γον πρὸς ἑαυτάς Τίς ἀποκυλίσει ἡµῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας
τοῦ µνηµείου. καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλι- 4
σται ὁ λίθος, ἦν γὰρ µέγας σφόδρα. καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς 5
τὸ µνηµεῖον εἶδον νεανίσκον καθήµενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περι-

βεβληµένον στολὴν λευκήν καὶ ἐξεθαµβήθησαν. ὁ δὲ λέγει 6
αὐταῖς Μὴ ἐκθαµβεῖσθε, ᾿Ιησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν

ἐσταυρωµένον, ἠγέρθη οὐκ ἔστιν ὧδε, ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔ-
θηκαν αὐτόν. ἀλλ΄ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ καὶ 7
τῷ Πέτρῳ ὅτι Προάγει ὑµᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄ-

ψεσθε καθὼς εἶπεν ὑµῖν. καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ 8
v.44 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms θαυµάζωviaa3s εἰqo ἤδηbo θνῄσκωvixa3s καίc προσκαλέοµαιvpadnms
ὁdams κεντυρίωνnams ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams εἰqo πάλαιbo ἀποθνῄσκωviaa3s . v.45 καίc
γινώσκωvpaanms ἀπόp ὁdgms κεντυρίωνngms δωρέοµαιviad3s ὁdans σῶµαnans ὁddms ᾿Ιωσήφtp .
v.46 καίc ἀγοράζωvpaanms σινδώνnafs καίc καθαιρέωvpaanms αὐτόςrpams ἐνειλέωviaa3s ὁddfs
σινδώνndfs καίc κατατίθηµιviaa3s αὐτόςrpams ἐνp µνηµεῖονndns ὅςrrnns εἰµίviix3s λατοµέωvpxpnns ἐκp
πέτραngfs καίc προσκυλίωviaa3s λίθοςnams ἐπίp ὁdafs θύραnafs ὁdgns µνηµεῖονngns . v.47 ὁdnfs
c nnfs dnfs nnfs c nnfs ngms viia3p
δέ Μαρία ὁ Μαγδαληνή καί Μαρία ᾿Ιωσῆς θεωρέω ποῦ τίθηµιvipp3s .
xo
16. v.1 καίc διαγίνοµαιvpadgns ὁdgns σάββατονngns Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs καίc
Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms ᾿Ιάκωβοςngms καίc Σαλώµηnnfs ἀγοράζωviaa3p ἄρωµαnanp ἵναc ἔρχοµαιvpaanfp
ἀλείφωvsaa3p αὐτόςrpams . v.2 καίc λίανbo πρωΐbo ὁdgfs εἷςngfs σάββατονngnp ἔρχοµαιvipn3p
p dans nans
ἐπί ὁ µνηµεῖον ἀνατέλλωvpaagms ὁdgms ἥλιοςngms . v.3 καίc λέγωviia3p πρόςp
ἑαυτοῦrxafp τίςrqnms ἀποκυλίωvifa3s ἐγώrpd-p ὁdams λίθοςnams ἐκp ὁdgfs θύραngfs ὁdgns µνηµεῖονngns .
v.4 καίc ἀναβλέπωvpaanfp θεωρέωvipa3p ὅτιc ἀποκυλίωvixp3s ὁdnms λίθοςnnms εἰµίviix3s γάρc
µέγαςanmsn σφόδραbo . v.5 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfp εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans ὁράωviaa3p
nams vppnams
νεανίσκος κάθηµαι ἐνp ὁddnp δεξιόςadnpn περιβάλλωvpxpams στολήnafs λευκόςaafsn
καίc ἐκθαµβέωviap3p . v.6 ὁdnms δέc λέγωvipa3s αὐτόςrpdfp µήxo ἐκθαµβέωvdpp2p ᾿Ιησοῦςnams
ζητέωvipa2p ὁdams Ναζαρηνόςnams ὁdams σταυρόωvpxpams ἐγείρωviap3s οὐxo εἰµίvipx3s ὧδεbo ἴδεi
ὁdnms τόποςnnms ὅπουbo τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams . v.7 ἀλλάc ὑπάγωvdpa2p λέγωvdaa2p ὁddmp
µαθητήςndmp αὐτόςrpgms καίc ὁddms Πέτροςndms ὅτιc προάγωvipa3s σύrpa-p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs
ἐκεῖbo αὐτόςrpams ὁράωvifd2p καθώςbo λέγωviaa3s σύrpd-p .
µνηµείου εἶχεν δὲ αὐτὰς τρόµος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐ-

9 δὲν εἶπον, ἐφοβοῦντο γὰρ. ᾿Αναστὰς δὲ πρωῒ πρώτῃ σαββάτου
ἐφάνη πρῶτον Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ ἀφ΄ ἡς ἐκβεβλήκει ἑ-
10 πτὰ δαιµόνια. ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς µετ αὐτοῦ
11 γενοµένοις πενθοῦσιν καὶ κλαίουσιν, κἀκεῖνοι ἀκούσαντες
12 ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη ὑπ αὐτῆς ἠπίστησαν. Μετὰ δὲ ταῦτα δυ-
σὶν ἐξ αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ µορφῇ πο-
13 ρευοµένοις εἰς ἀγρόν, κἀκεῖνοι ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν τοῖς
14 λοιποῖς, οὐδὲ ἐκείνοις ἐπίστευσαν. ῞Υστερον ἀνακειµένοις
αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη καὶ ὠνείδισεν τὴν ἀπιστίαν αὐ-
τῶν καὶ σκληροκαρδίαν ὅτι τοῖς θεασαµένοις αὐτὸν ἐγηγερ-
15 µένον οὐκ ἐπίστευσαν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Πορευθέντες εἰς τὸν
16 κόσµον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει. ὁ
πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακρι-
17 θήσεται. σηµεῖα δὲ τοῖς πιστεύσασιν ταῦτα παρακολουθήσει,
ἐν τῷ ὀνόµατί µου δαιµόνια ἐκβαλοῦσιν γλώσσαις λαλήσου-
18 σιν καιναῖς. ὄφεις ἀροῦσιν κἂν θανάσιµόν τι πίωσιν οὐ µὴ
αὐτοὺς βλάψῃ ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς
19 ἕξουσιν. ῾Ο µὲν οὖν κύριος µετὰ τὸ λαλῆσαι αὐτοῖς ἀνελή-
20 φθη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ. ἐκεῖνοι
δὲ ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ τοῦ κυρίου συνεργοῦντος
v.8 καίc ἐξέρχοµαιvpaanfp φεύγωviaa3p ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns ἔχωviia3s δέc αὐτόςrpafp
τρόµοςnnms καίc ἔκστασιςnnfs καίc οὐδείςadmsn οὐδείςaansn λέγωviaa3p φοβέοµαιviin3p γάρc .
v.9 ἀνίστηµιvpaanms δέc πρωΐbo πρῶτοςadfsn σάββατονngns φαίνωviap3s πρῶτοςbo Μαρίαndfs
ὁddfs Μαγδαληνήndfs ἀπόp ὅςrrgfs ἐκβάλλωviya3s ἑπτάtn δαιµόνιονnanp . v.10 ἐκεῖνοςrdnfs
vpaonfs viaa3s ddmp p rpgms vpaddmp
πορεύοµαι ἀπαγγέλλω ὁ µετά αὐτός γίνοµαι πενθέωvppadmp καίc
κλαίωvppadmp . v.11 κἀκεῖνοςrdnmp ἀκούωvpaanmp ὅτιc ζάωvipa3s καίc θεάοµαιviap3s ὑπόp
αὐτόςrpgfs ἀπιστέωviaa3p . v.12 µετάp δέc οὗτοςrdanp δύοndmp ἐκp αὐτόςrpgmp περιπατέωvppadmp
φανερόωviap3s ἐνp ἕτεροςadfsn µορφήndfs πορεύοµαιvppndmp εἰςp ἀγρόςnams . v.13 κἀκεῖνοςrdnmp
ἀπέρχοµαιvpaanmp ἀπαγγέλλωviaa3p ὁddmp λοιπόςadmpn οὐδέbo ἐκεῖνοςrddmp πιστεύωviaa3p .
v.14 ὕστεροςbo ἀνάκειµαιvppndmp αὐτόςrpdmp ὁddmp ἕνδεκαtn φανερόωviap3s καίc ὀνειδίζωviaa3s
ὁdafs ἀπιστίαnafs αὐτόςrpgmp καίc σκληροκαρδίαnafs ὅτιc ὁddmp θεάοµαιvpaddmp αὐτόςrpams
ἐγείρωvpxpams οὐxo πιστεύωviaa3p . v.15 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp
εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἅπαςaamsn κηρύσσωvdaa2p ὁdans εὐαγγέλιονnans πᾶςadfsn ὁddfs
κτίσιςndfs . v.16 ὁdnms πιστεύωvpaanms καίc βαπτίζωvpapnms σῴζωvifp3s ὁdnms δέc ἀπιστέωvpaanms
κατακρίνωvifp3s . v.17 σηµεῖονnnnp δέc ὁddmp πιστεύωvpaadmp οὗτοςrdnnp παρακολουθέωvifa3s
p ddns ndns
ἐν ὁ ὄνοµα ἐγώrpg-s δαιµόνιονnanp ἐκβάλλωvifa3p γλῶσσαndfp λαλέωvifa3p καινόςadfpn .
v.18 ὄφιςnamp αἴρωvifa3p κἄνqo θανάσιµοςaansn τι-σριανσ πίνωvsaa3p οὐxo µήxo αὐτόςrpamp
βλάπτωvsaa3s ἐπίp ἄρρωστοςaampn χείρnafp ἐπιτίθηµιvifa3p καίc καλῶςbo ἔχωvifa3p . v.19 ὁdnms
µένxo οὖνc κύριοςnnms µετάp ὁdans λαλέωvnaa αὐτόςrpdmp ἀναλαµβάνωviap3s εἰςp ὁdams
οὐρανόςnams καίc καθίζωviaa3s ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgms θεόςngms .
165 ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ
καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σηµείων

᾿Αµήν.
v.20 ἐκεῖνοςrdnmp δέc ἐξέρχοµαιvpaanmp κηρύσσωviaa3p πανταχοῦbo ὁdgms κύριοςngms

συνεργέωvppagms καίc ὁdams λόγοςnams βεβαιόωvppagms διάp ὁdgnp ἐπακολουθέωvppagnp σηµεῖονngnp
ἀµήνth .
ΤΟ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ
G
1 ᾿Επειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν πε-

2 ρὶ τῶν πεπληροφορηµένων ἐν ἡµῖν πραγµάτων. καθὼς πα-
ρέδοσαν ἡµῖν οἱ ἀπ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόµενοι
3 τοῦ λόγου. ἔδοξεν κἀµοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν
4 ἀκριβῶς καθεξῆς σοι γράψαι κράτιστε Θεόφιλε. ἵνα ἐπιγνῷς
5 περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν. ᾿Εγένετο ἐν ταῖς
ἡµέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως τῆς ᾿Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνό-
µατι Ζαχαρίας ἐξ ἐφηµερίας ᾿Αβιά καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐκ τῶν
6 θυγατέρων ᾿Ααρών καὶ τὸ ὄνοµα αὐτῆς ᾿Ελισάβετ. ἦσαν δὲ
δίκαιοι ἀµφότεροι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ πορευόµενοι ἐν πάσαις
7 ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώµασιν τοῦ κυρίου ἄµεµπτοι. καὶ οὐκ
ἦν αὐτοῖς τέκνον καθότι ἡ ᾿Ελισάβετ ἦν στεῖρα καὶ ἀµφότεροι
8 προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡµέραις αὐτῶν ἦσαν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ
ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφηµερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ
9 θεοῦ. κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας ἔλαχεν τοῦ θυµιᾶσαι εἰσελ-
10 θὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ κυρίου. καὶ πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ
1. v.1 ἐπειδήπερc πολύςanmpn ἐπιχειρέωviaa3p ἀνατάσσοµαιvnad διήγησιςnafs περίp ὁdgnp
πληροφορέωvpxpgnp ἐνp ἐγώrpd-p πρᾶγµαngnp . v.2 καθώςbo παραδίδωµιviaa3p ἐγώrpd-p
ὁdnmp ἀπόp ἀρχήngfs αὐτόπτηςanmpn καίc ὑπηρέτηςnnmp γίνοµαιvpadnmp ὁdgms λόγοςngms .
v.3 δοκέωviaa3s κἀγώrpd-s παρακολουθέωvpxadms ἄνωθενbo πᾶςadnpn ἀκριβῶςbo καθεξῆςbo σύrpd-s
γράφωvnaa κράτιστοςavmsn Θεόφιλοςnvms . v.4 ἵναc ἐπιγινώσκωvsaa2s περίp ὅςrrgmp κατηχέωviap2s
λόγοςngmp ὁdafs ἀσφάλειαnafs . v.5 γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ῾Ηρῴδηςngms ὁdgms
βασιλεύςngms ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἱερεύςnnms τι-σρινµσ ὄνοµαndns Ζαχαρίαςnnms ἐκp ἐφηµερίαngfs
᾿Αβιάtp καίc ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfp θυγάτηρngfp ᾿Ααρώνtp καίc ὁdnns ὄνοµαnnns
αὐτόςrpgfs ᾿Ελισάβετtp . v.6 εἰµίviix3p δέc δίκαιοςanmpn ἀµφότεροιanmpn ἐνώπιονbo ὁdgms
θεόςngms πορεύοµαιvppnnmp ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ἐντολήndfp καίc δικαίωµαndnp ὁdgms κύριοςngms
ἄµεµπτοςanmpn . v.7 καίc οὐxo εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp τέκνονnnns καθότιbo ὁdnfs ᾿Ελισάβετtp
εἰµίviix3s στεῖραnnfs καίc ἀµφότεροιanmpn προβαίνωvpxanmp ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp αὐτόςrpgmp
εἰµίviix3p . v.8 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ἱερατεύωvnpa αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs τάξιςndfs ὁdgfs
ἐφηµερίαngfs αὐτόςrpgms ἔναντιbo ὁdgms θεόςngms . v.9 κατάp ὁdans ἔθοςnans ὁdgfs ἱερατείαngfs
λαγχάνωviaa3s ὁdgms θυµιάωvnaa εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdams ναόςnams ὁdgms κύριοςngms .
167 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 1:11—20
προσευχόµενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυµιάµατος. ὤφθη δὲ αὐτῷ 11
ἄγγελος κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυµιά-

µατος. καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ 12
αὐτόν. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος Μὴ φοβοῦ Ζαχαρία 13
διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ γεν-

νήσει υἱόν σοι καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην. καὶ 14
ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐ-
τοῦ χαρήσονται. ἔσται γὰρ µέγας ἐνώπιον [τοῦ] κυρίου καὶ 15
οἶνον καὶ σίκερα οὐ µὴ πίῃ καὶ πνεύµατος ἁγίου πλησθήσεται

ἔτι ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ. καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ 16
ἐπιστρέψει ἐπὶ κύριον τὸν θεὸν αὐτῶν. καὶ αὐτὸς προελεύσε- 17
ται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύµατι καὶ δυνάµει ᾿Ηλίου ἐπιστρέψαι

καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων
ἑτοιµάσαι κυρίῳ λαὸν κατεσκευασµένον. Καὶ εἶπεν Ζαχα- 18
ρίας πρὸς τὸν ἄγγελον Κατὰ τί γνώσοµαι τοῦτο ἐγὼ γάρ εἰµι
πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή µου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡµέραις αὐ-
τῆς. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ ᾿Εγώ εἰµι Γαβριὴλ 19
ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς

σὲ καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα, καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ 20
µὴ δυνάµενος λαλῆσαι ἄχρι ἡς ἡµέρας γένηται ταῦτα ἀνθ ὧν

οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις µου οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν
v.10 καίc πᾶςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns εἰµίviix3s ὁdgms λαόςngms προσεύχοµαιvppnnns ἔξωbo
ὁddfs ὥραndfs ὁdgns θυµίαµαngns . v.11 ὁράωviap3s δέc αὐτόςrpdms ἄγγελοςnnms κύριοςngms
ἵστηµιvpxanms ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgns θυσιαστήριονngns ὁdgns θυµίαµαngns . v.12 καίc
ταράσσωviap3s Ζαχαρίαςnnms ὁράωvpaanms καίc φόβοςnnms ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams .
v.13 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ἄγγελοςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2s Ζαχαρίαςnvms
διότιc εἰσακούωviap3s ὁdnfs δέησιςnnfs σύrpg-s καίc ὁdnfs γυνήnnfs σύrpg-s ᾿Ελισάβετtp γεννάωvifa3s
υἱόςnams σύrpd-s καίc καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ᾿Ιωάννηςnams . v.14 καίc
vifx3s nnfs rpd-s c nnfs c anmpn p ddfs ndfs
εἰµί χαρά σύ καί ἀγαλλίασις καί πολύς ἐπί ὁ γεννάω αὐτόςrpgms
χαίρωvifo3p . v.15 εἰµίvifx3s γάρc µέγαςanmsn ἐνώπιονbo ὁdgms κύριοςngms καίc οἶνοςnams καίc
σίκεραto οὐxo µήxo πίνωvsaa3s καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn πίµπληµιvifp3s ἔτιbo ἐκp κοιλίαngfs
µήτηρngfs αὐτόςrpgms . v.16 καίc πολύςaampn ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp ἐπιστρέφωvifa3s ἐπίp
nams dams nams
κύριος ὁ θεός αὐτόςrpgmp . v.17 καίc αὐτόςrpnms προέρχοµαιvifd3s ἐνώπιονbo
αὐτόςrpgms ἐνp πνεῦµαndns καίc δύναµιςndfs ᾿Ηλίαςngms ἐπιστρέφωvnaa καρδίαnafp πατήρngmp ἐπίp
τέκνονnanp καίc ἀπειθήςaampn ἐνp φρόνησιςndfs δίκαιοςagmpn ἑτοιµάζωvnaa κύριοςndms λαόςnams
κατασκευάζωvpxpams . v.18 καίc λέγωviaa3s Ζαχαρίαςnnms πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams κατάp
rqans vifd1s
τίς γινώσκω οὗτοςrdans ἐγώrpn-s γάρc εἰµίvipx1s πρεσβύτηςnnms καίc ὁdnfs γυνήnnfs
ἐγώrpg-s προβαίνωvpxanfs ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp αὐτόςrpgfs . v.19 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms
nnms viaa3s rpdms rpn-s vipx1s
ἄγγελος λέγω αὐτός ἐγώ εἰµί Γαβριήλtp ὁdnms παρίστηµιvpxanms ἐνώπιονbo
ὁdgms θεόςngms καίc ἀποστέλλωviap1s λαλέωvnaa πρόςp σύrpa-s καίc εὐαγγελίζωvnam σύrpd-s
οὗτοςrdanp .
1:21—32 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 168
21 καιρὸν αὐτῶν. Καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν καὶ

22 ἐθαύµαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτόν ἐν τῷ ναῷ. ἐξελθὼν δὲ οὐκ
ἠδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν
ἐν τῷ ναῷ, καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς καὶ διέµενεν κωφός.
23 καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡµέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ
24 ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡµέρας
συνέλαβεν ᾿Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν
25 µῆνας πέντε λέγουσα. ὅτι Οὕτως µοι πεποίηκεν ὁ κύριος
ἐν ἡµέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός µου ἐν ἀνθρώποις.
26 ᾿Εν δὲ τῷ µηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ὑπὸ τοῦ
27 θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας ᾗ ὄνοµα Ναζαρὲτ. πρὸς παρ-
θένον µεµνηστευµένην ἀνδρὶ ᾧ ὄνοµα ᾿Ιωσὴφ ἐξ οἴκου ∆αυίδ
28 καὶ τὸ ὄνοµα τῆς παρθένου Μαριάµ. καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγε-
λος πρὸς αὐτὴν εἶπεν Χαῖρε κεχαριτωµένη ὁ κύριος µετὰ σοῦ
29 εὐλογηµένη σὺ ἐν γυναιξίν. ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ
λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασµὸς οὗτος.
30 καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ Μὴ φοβοῦ Μαριάµ εὗρες γὰρ χά-
31 ριν παρὰ τῷ θεῷ. καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν
32 καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν. οὗτος ἔσται µέγας καὶ
v.20 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίvifx2s σιωπάωvppanms καίc µήxo δύναµαιvppnnms λαλέωvnaa ἄχριp
ὅςrrgfs ἡµέραngfs γίνοµαιvsad3s οὗτοςrdnnp ἀντίp ὅςrrgmp οὐxo πιστεύωviaa2s ὁddmp λόγοςndmp
ἐγώrpg-s ὅστιςrrnmp πληρόωvifp3p εἰςp ὁdams καιρόςnams αὐτόςrpgmp . v.21 καίc εἰµίviix3s ὁdnms
λαόςnnms προσδοκάωvppanms ὁdams Ζαχαρίαςnams καίc θαυµάζωviia3p ἐνp ὁddms χρονίζωvnpa
αὐτόςrpams ἐνp ὁddms ναόςndms . v.22 ἐξέρχοµαιvpaanms δέc οὐxo δύναµαιviin3s λαλέωvnaa
rpdmp c viaa3p
αὐτός καί ἐπιγινώσκω ὅτι ὀπτασίαnafs ὁράωvixa3s ἐνp ὁddms ναόςndms καίc αὐτόςrpnms
c
εἰµίviix3s διανεύωvppanms αὐτόςrpdmp καίc διαµένωviia3s κωφόςanmsn . v.23 καίc γίνοµαιviad3s

bo viap3p dnfp nnfp dgfs ngfs rpgms
ὡς πίµπληµι ὁ ἡµέρα ὁ λειτουργία αὐτός ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp
ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.24 µετάp δέc οὗτοςrdafp ὁdafp ἡµέραnafp συλλαµβάνωviaa3s
᾿Ελισάβετtp ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgms καίc περικρύβωviia3s ἑαυτοῦrxafs µήνnamp πέντεtn λέγωvppanfs .
v.25 ὅτιc οὕτωbo ἐγώrpd-s ποιέωvixa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐνp ἡµέραndfp ὅςrrdfp ἐφοράωviaa3s
ἀφαιρέωvnaa ὁdans ὄνειδοςnans ἐγώrpg-s ἐνp ἄνθρωποςndmp . v.26 ἐνp δέc ὁddms µήνndms ὁddms
ἕκτοςadmsn ἀποστέλλωviap3s ὁdnms ἄγγελοςnnms Γαβριήλtp ὑπόp ὁdgms θεόςngms εἰςp πόλιςnafs
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὅςrrdfs ὄνοµαnnns Ναζαράtp . v.27 πρόςp παρθένοςnafs µνηστεύωvpxpafs
ἀνήρndms ὅςrrdms ὄνοµαnnns ᾿Ιωσήφtp ἐκp οἶκοςngms ∆αυίδtp καίc ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgfs
παρθένοςngfs Μαρίαtp . v.28 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms ὁdnms ἄγγελοςnnms πρόςp αὐτόςrpafs
λέγωviaa3s χαίρωvdpa2s χαριτόωvpxpnfs ὁdnms κύριοςnnms µετάp σύrpg-s εὐλογέωvpxpnfs σύrpn-s ἐνp
γυνήndfp . v.29 ὁdnfs δέc ὁράωvpaanfs διαταράσσωviap3s ἐπίp ὁddms λόγοςndms αὐτόςrpgms
καίc διαλογίζοµαιviin3s ποταπόςanmsn εἰµίvopx3s ὁdnms ἀσπασµόςnnms οὗτοςrdnms . v.30 καίc
viaa3s dnms nnms rpdfs xo vdpn2s tp viaa2s
λέγω ὁ ἄγγελος αὐτός µή φοβέοµαι Μαρία εὑρίσκω γάρ χάριςnafs
c
παράp ὁddms θεόςndms . v.31 καίc ἰδούvdaa2s συλλαµβάνωvifd2s ἐνp γαστήρndfs καίc τίκτωvifd2s
υἱόςnams καίc καλέωvifa2s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams .
υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται καὶ δώσει αὐτῷ κύριος ὁ θεὸς τὸν

θρόνον ∆αυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ. καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶ- 33
κον ᾿Ιακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται
τέλος. εἶπεν δὲ Μαριὰµ πρὸς τὸν ἄγγελον Πῶς ἔσται τοῦτο 34
ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν 35
αὐτῇ Πνεῦµα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ καὶ δύναµις ὑψίστου

ἐπισκιάσει σοι, διὸ καὶ τὸ γεννώµενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς
θεοῦ. καὶ ἰδοὺ ᾿Ελισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνεί- 36
ληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς καὶ οὗτος µὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ
τῇ καλουµένῃ στείρᾳ, ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ θεῷ πᾶν 37
ῥῆµα. εἶπεν δὲ Μαριάµ ᾿Ιδοὺ ἡ δούλη κυρίου, γένοιτό µοι 38
κατὰ τὸ ῥῆµά σου καὶ ἀπῆλθεν ἀπ αὐτῆς ὁ ἄγγελος. ᾿Ανα- 39
στᾶσα δὲ Μαριὰµ ἐν ταῖς ἡµέραις ταύταις ἐπορεύθη εἰς τὴν

ὀρεινὴν µετὰ σπουδῆς εἰς πόλιν ᾿Ιούδα. καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸν 40
οἶκον Ζαχαρίου καὶ ἠσπάσατο τὴν ᾿Ελισάβετ. καὶ ἐγένετο ὡς 41
ἤκουσεν ἡ ᾿Ελισάβετ τὸν ἀσπασµὸν τῆς Μαρίας ἐσκίρτησεν τὸ

βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς καὶ ἐπλήσθη πνεύµατος ἁγίου ἡ
᾿Ελισάβετ. καὶ ἀνεφώνησεν φωνῇ µεγάλῃ καὶ εἶπεν Εὐλογη- 42
µένη σὺ ἐν γυναιξίν καὶ εὐλογηµένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας

σου. καὶ πόθεν µοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ µήτηρ τοῦ κυρίου µου 43
v.32 οὗτοςrdnms εἰµίvifx3s µέγαςanmsn καίc υἱόςnnms ὕψιστοςagmsn καλέωvifp3s καίc δίδωµιvifa3s
αὐτόςrpdms κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdams θρόνοςnams ∆αυίδtp ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms .
v.33 καίc βασιλεύωvifa3s ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ᾿Ιακώβtp εἰςp ὁdamp αἰώνnamp καίc ὁdgfs βασιλείαngfs
αὐτόςrpgms οὐxo εἰµίvifx3s τέλοςnnns . v.34 λέγωviaa3s δέc Μαρίαtp πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams
πῶςbo εἰµίvifx3s οὗτοςrdnns ἐπείc ἀνήρnams οὐxo γινώσκωvipa1s . v.35 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
ὁdnms ἄγγελοςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn ἐπέρχοµαιvifd3s ἐπίp σύrpa-s
καίc δύναµιςnnfs ὕψιστοςagmsn ἐπισκιάζωvifa3s σύrpd-s διόc καίc ὁdnns γεννάωvpppnns ἅγιοςannsn
καλέωvifp3s υἱόςnnms θεόςngms . v.36 καίc ἰδούvdaa2s ᾿Ελισάβετtp ὁdnfs συγγενήςanfsn σύrpg-s καίc
αὐτόςrpnfs συλλαµβάνωvpxanfs υἱόςnams ἐνp γῆραςndns αὐτόςrpgfs καίc οὗτοςrdnms µήνxo ἕκτοςanmsn
εἰµίvipx3s αὐτόςrpdfs ὁddfs καλέωvpppdfs στεῖραndfs . v.37 ὅτιc οὐxo ἀδυνατέωvifa3s παράp ὁddms
θεόςndms πᾶςannsn ῥῆµαnnns . v.38 λέγωviaa3s δέc Μαρίαtp ἰδούvdaa2s ὁdnfs δούληnnfs κύριοςngms
γίνοµαιvoad3s ἐγώrpd-s κατάp ὁdans ῥῆµαnans σύrpg-s καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgfs ὁdnms
ἄγγελοςnnms . v.39 ἀνίστηµιvpaanfs δέc Μαρίαtp ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp πορεύοµαιviao3s
εἰςp ὁdafs ὀρεινόςaafsn µετάp σπουδήngfs εἰςp πόλιςnafs ᾿Ιούδαςngms . v.40 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s
p dams nams ngms c viad3s dafs
εἰς ὁ οἶκος Ζαχαρίας καί ἀσπάζοµαι ὁ ᾿Ελισάβετtp . v.41 καίc
γίνοµαιviad3s ὡςbo ἀκούωviaa3s ὁdnfs ᾿Ελισάβετtp ὁdams ἀσπασµόςnams ὁdgfs Μαρίαngfs σκιρτάωviaa3s
ὁdnns βρέφοςnnns ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs αὐτόςrpgfs καίc πίµπληµιviap3s πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ὁdnfs
᾿Ελισάβετtp . v.42 καίc ἀναφωνέωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn καίc λέγωviaa3s εὐλογέωvpxpnfs
rpn-s p ndfp
σύ ἐν γυνή καίc εὐλογέωvpxpnms ὁdnms καρπόςnnms ὁdgfs κοιλίαngfs σύrpg-s .
44 πρὸς µέ· ἰδοὺ γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασµοῦ σου

εἰς τὰ ὦτά µου ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῇ κοι-
45 λίᾳ µου. καὶ µακαρία ἡ πιστεύσασα ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς
46 λελαληµένοις αὐτῇ παρὰ κυρίου. Καὶ εἶπεν Μαριάµ Μεγα-
47 λύνει ἥ ψυχή µου τόν κύριόν. καὶ ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦµά
48 µου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί µου. ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπεί-
νωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν µακαριοῦσίν
49 µε πᾶσαι αἱ γενεαί. ὅτι ἐποίησέν µοι µεγάλεῖα ὁ δυνατός
50 καὶ ἅγιον τὸ ὄνοµα αὐτοῦ. καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς γενεὰς
51 γενεῶν τοῖς φοβουµένοις αὐτόν. ᾿Εποίησεν κράτος ἐν βρα-
χίονι αὐτοῦ διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐ-
52 τῶν, καθεῖλεν δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσεν ταπεινούς.
53 πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν
54 κενούς. ἀντελάβετο ᾿Ισραὴλ παιδὸς αὐτοῦ µνησθῆναι ἐλέ-
55 ους. καθὼς ἐλάλησεν πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν τῷ ᾿Αβραὰµ
56 καὶ τῷ σπέρµατι αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα. ῎Εµεινεν δὲ Μαριὰµ
σὺν αὐτῇ ὡσεὶ µῆνας τρεῖς καὶ ὑπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκον αὐ-
57 τῆς. Τῇ δὲ ᾿Ελισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν
58 καὶ ἐγέννησεν υἱόν. καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγε-
νεῖς αὐτῆς ὅτι ἐµεγάλυνεν κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ µετ αὐτῆς
v.43 καίc πόθενbo ἐγώrpd-s οὗτοςrdnns ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-s πρόςp ἐγώrpa-s . v.44 ἰδούvdaa2s γάρc ὡςbo γίνοµαιviad3s ὁdnfs φωνήnnfs ὁdgms
ἀσπασµόςngms σύrpg-s εἰςp ὁdanp οὖςnanp ἐγώrpg-s σκιρτάωviaa3s ὁdnns βρέφοςnnns ἐνp
ἀγαλλίασιςndfs ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs ἐγώrpg-s . v.45 καίc µακάριοςanfsn ὁdnfs πιστεύωvpaanfs
c vifx3s nnfs ddnp vpxpdnp
ὅτι εἰµί τελείωσις ὁ λαλέω αὐτόςrpdfs παράp κύριοςngms . v.46 καίc
λέγωviaa3s Μαρίαtp µεγαλύνωvipa3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ὁdams κύριοςnams . v.47 καίc
ἀγαλλιάωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ἐγώrpg-s ἐπίp ὁddms θεόςndms ὁddms σωτήρndms ἐγώrpg-s .
v.48 ὅτιc ἐπιβλέπωviaa3s ἐπίp ὁdafs ταπείνωσιςnafs ὁdgfs δούληngfs αὐτόςrpgms ἰδούvdaa2s γάρc
ἀπόp ὁdgms νῦνbo µακαρίζωvifa3p ἐγώrpa-s πᾶςanfpn ὁdnfp γενεάnnfp . v.49 ὅτιc ποιέωviaa3s
ἐγώrpd-s µεγαλεῖοςaanpn ὁdnms δυνατόςanmsn καίc ἅγιοςaansn ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms .
v.50 καίc ὁdnns ἔλεοςnnms αὐτόςrpgms εἰςp γενεάnafp γενεάngfp ὁddmp φοβέοµαιvppndmp αὐτόςrpams .
v.51 ποιέωviaa3s κράτοςnans ἐνp βραχίωνndms αὐτόςrpgms διασκορπίζωviaa3s ὑπερήφανοςaampn
διάνοιαndfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp . v.52 καθαιρέωviaa3s δυνάστηςnamp ἀπόp θρόνοςngmp
καίc ὑψόωviaa3s ταπεινόςaampn . v.53 πεινάωvppaamp ἐµπίπληµιviaa3s ἀγαθόςagmpn καίc
πλουτέωvppaamp ἐξαποστέλλωviaa3s κενόςaampn . v.54 ἀντιλαµβάνοµαιviad3s ᾿Ισραήλtp παῖςngms
αὐτόςrpgms µιµνῄσκοµαιvnap ἔλεοςngns . v.55 καθώςbo λαλέωviaa3s πρόςp ὁdamp πατήρnamp
ἐγώrpg-p ὁddms ᾿Αβραάµtp καίc ὁddns σπέρµαndns αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.56 µένωviaa3s
δέc Μαρίαtp σύνp αὐτόςrpdfs ὡσείbo µήνnamp τρεῖςnamp καίc ὑποστρέφωviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgfs . v.57 ὁddfs δέc ᾿Ελισάβετtp πίµπληµιviap3s ὁdnms χρόνοςnnms ὁdgms τίκτωvnaa
αὐτόςrpafs καίc γεννάωviaa3s υἱόςnams .
καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡµέρᾳ ἦλθον 59
περιτεµεῖν τὸ παιδίον καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ

πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ µήτηρ αὐτοῦ 60
εἶπεν Οὐχί ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης. καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν 61
ὅτι Οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενεία σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόµατι

τούτῳ. ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι 62
αὐτόν. καὶ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψεν λέγων ᾿Ιωάννης ἐστὶν 63
τὸ ὄνοµα αὐτοῦ καὶ ἐθαύµασαν πάντες. ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόµα 64
αὐτοῦ παραχρῆµα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ καὶ ἐλάλει εὐλογῶν

τὸν θεόν. καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας 65
αὐτούς καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα

τὰ ῥήµατα ταῦτα. καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ 66
καρδίᾳ αὐτῶν λέγοντες Τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται καὶ χεὶρ

κυρίου ἦν µετ αὐτοῦ. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη 67
πνεύµατος ἁγίου καὶ Προεφήτευσεν λέγων. Εὐλογητὸς κύ- 68
ριος ὁ θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησεν λύτρωσιν

τῷ λαῷ αὐτοῦ. καὶ ἤγειρεν κέρας σωτηρίας ἡµῖν ἐν τῷ οἴκῳ 69
∆αυὶδ τοῦ παιδὸς αὐτοῦ. καθὼς ἐλάλησεν διὰ στόµατος τῶν 70
ἁγίων τῶν ἀπ αἰῶνος προφητῶν αὐτοῦ. σωτηρίαν ἐξ ἐχθρῶν 71
v.58 καίc ἀκούωviaa3p ὁdnmp περίοικοςanmpn καίc ὁdnmp συγγενήςanmpn αὐτόςrpgfs ὅτιc
µεγαλύνωviia3s κύριοςnnms ὁdans ἔλεοςnans αὐτόςrpgms µετάp αὐτόςrpgfs καίc συγχαίρωviia3p
αὐτόςrpdfs . v.59 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfs ὄγδοοςadfsn ἡµέραndfs ἔρχοµαιviaa3p περιτέµνωvnaa
ὁdans παιδίονnans καίc καλέωviia3p αὐτόςrpans ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms
Ζαχαρίαςnams . v.60 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonfs ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms λέγωviaa3s οὐχίxo ἀλλάc
vifp3s
καλέω ᾿Ιωάννηςnnms . v.61 καίc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpafs ὅτιc οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s ἐνp
ὁddfs συγγένειαndfs σύrpg-s ὅςrrnms καλέωvipp3s ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns . v.62 ἐννεύωviia3p
δέc ὁddms πατήρndms αὐτόςrpgms ὁdans τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s καλέωvnpp αὐτόςrpams . v.63 καίc
αἰτέωvpaanms πινακίδιονnans γράφωviaa3s λέγωvppanms ᾿Ιωάννηςnnms εἰµίvipx3s ὁdnns ὄνοµαnnns
αὐτόςrpgms καίc θαυµάζωviaa3p πᾶςanmpn . v.64 ἀνοίγωviap3s δέc ὁdnns στόµαnnns αὐτόςrpgms
παραχρῆµαbo καίc ὁdnfs γλῶσσαnnfs αὐτόςrpgms καίc λαλέωviia3s εὐλογέωvppanms ὁdams θεόςnams .
v.65 καίc γίνοµαιviad3s ἐπίp πᾶςaampn φόβοςnnms ὁdamp περιοικέωvppaamp αὐτόςrpamp καίc ἐνp
ὅλοςadfsn ὁddfs ὀρεινόςadfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs διαλαλέωviip3s πᾶςannpn ὁdnnp ῥῆµαnnnp οὗτοςrdnnp .
v.66 καίc τίθηµιviam3p πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvpaanmp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgmp λέγωvppanmp
τίςrqnns ἄραxo ὁdnns παιδίονnnns οὗτοςrdnns εἰµίvifx3s καίc χείρnnfs κύριοςngms εἰµίviix3s µετάp
αὐτόςrpgms . v.67 καίc Ζαχαρίαςnnms ὁdnms πατήρnnms αὐτόςrpgms πίµπληµιviap3s πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn καίc προφητεύωviaa3s λέγωvppanms . v.68 εὐλογητόςanmsn κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms
ὁdgms ᾿Ισραήλtp ὅτιc ἐπισκέπτοµαιviad3s καίc ποιέωviaa3s λύτρωσιςnafs ὁddms λαόςndms αὐτόςrpgms .
v.69 καίc ἐγείρωviaa3s κέραςnans σωτηρίαngfs ἐγώrpd-p ἐνp ὁddms οἶκοςndms ∆αυίδtp ὁdgms παῖςngms
αὐτόςrpgms . v.70 καθώςbo λαλέωviaa3s διάp στόµαngns ὁdgmp ἅγιοςagmpn ὁdgmp ἀπόp αἰώνngms
προφήτηςngmp αὐτόςrpgms .
1:72—2:4 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 172
72 ἡµῶν καὶ ἐκ χειρὸς πάντων τῶν µισούντων ἡµᾶς. ποιῆσαι

ἔλεος µετὰ τῶν πατέρων ἡµῶν καὶ µνησθῆναι διαθήκης ἁγίας
73 αὐτοῦ. ὅρκον ὃν ὤµοσεν πρὸς ᾿Αβραὰµ τὸν πατέρα ἡµῶν τοῦ
74 δοῦναι ἡµῖν. ἀφόβως ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν ἡµῶν ῥυσθέντας
75 λατρεύειν αὐτῷ. ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ
76 πάσας τὰς ἡµέρας τὴς ζωῆς ἡµῶν. Καὶ σὺ παιδίον προφήτης
ὑψίστου κληθήσῃ, προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου κυρίου
77 ἑτοιµάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ. τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ
78 αὐτοῦ ἐν ἀφέσει ἁµαρτιῶν αὐτῶν. διὰ σπλάγχνα ἐλέους θεοῦ
79 ἡµῶν ἐν οἷς ἐπεσκέψατο ἡµᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους. ἐπιφᾶναι
τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθηµένοις τοῦ κατευθῦναι
80 τοὺς πόδας ἡµῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν
καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύµατι καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήµοις ἕως ἡµέρας
ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ.
2 ᾿Εγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις ἐξῆλθεν δόγµα παρὰ
Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουµένην.
2 αὕτη ἡ ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεµονεύοντος τῆς Συρίας
3 Κυρηνίου. καὶ ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι ἕκαστος
4 εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. ᾿Ανέβη δὲ καὶ ᾿Ιωσὴφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας
ἐκ πόλεως Ναζαρὲτ εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν εἰς πόλιν ∆αυὶδ ἥτις κα-
v.71 σωτηρίαnafs ἐκp ἐχθρόςagmpn ἐγώrpg-p καίc ἐκp χείρngfs πᾶςagmpn ὁdgmp µισέωvppagmp
ἐγώrpa-p . v.72 ποιέωvnaa ἔλεοςnans µετάp ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p καίc µιµνῄσκοµαιvnap
διαθήκηngfs ἅγιοςagfsn αὐτόςrpgms . v.73 ὅρκοςnams ὅςrrams ὀµνύωviaa3s πρόςp ᾿Αβραάµtp
dams nams rpg-p dgns
ὁ πατήρ ἐγώ ὁ δίδωµιvnaa ἐγώrpd-p . v.74 ἀφόβωςbo ἐκp χείρngfs ὁdgmp
ἐχθρόςagmpn ἐγώrpg-p ῥύοµαιvpapamp λατρεύωvnpa αὐτόςrpdms . v.75 ἐνp ὁσιότηςndfs καίc
δικαιοσύνηndfs ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms πᾶςaafpn ὁdafp ἡµέραnafp ὁdgfs ζωήngfs ἐγώrpg-p . v.76 καίc
rpn-s nvns nnms agmsn vifp2s vifd2s
σύ παιδίον προφήτης ὕψιστος καλέω προπορεύοµαι γάρc πρόp
πρόσωπονngns κύριοςngms ἑτοιµάζωvnaa ὁδόςnafp αὐτόςrpgms . v.77 ὁdgms δίδωµιvnaa γνῶσιςnafs
σωτηρίαngfs ὁddms λαόςndms αὐτόςrpgms ἐνp ἄφεσιςndfs ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp . v.78 διάp
σπλάγχνονnanp ἔλεοςngns θεόςngms ἐγώrpg-p ἐνp ὅςrrdnp ἐπισκέπτοµαιviad3s ἐγώrpa-p ἀνατολήnnfs ἐκp
ὕψοςngns . v.79 ἐπιφαίνωvnaa ὁddmp ἐνp σκότοςndns καίc σκιάndfs θάνατοςngms κάθηµαιvppndmp
ὁdgms κατευθύνωvnaa ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-p εἰςp ὁδόςnafs εἰρήνηngfs . v.80 ὁdnns δέc
nnns viia3s c viip3s ndns c viix3s p ddfp
παιδίον αὐξάνω καί κραταιόω πνεῦµα καί εἰµί ἐν ὁ ἔρηµοςadfpn
ἕωςc ἡµέραngfs ἀνάδειξιςngfs αὐτόςrpgms πρόςp ὁdams ᾿Ισραήλtp . 2. v.1 γίνοµαιviad3s δέc
ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp ἐξέρχοµαιviaa3s δόγµαnnns παράp Καῖσαρngms Αὐγοῦστοςngms
ἀπογράφωvnpe πᾶςaafsn ὁdafs οἰκουµένηnafs . v.2 οὗτοςrdnfs ὁdnfs ἀπογραφήnnfs πρῶτοςanfsn
γίνοµαιviad3s ἡγεµονεύωvppagms ὁdgfs Συρίαngfs Κυρήνιοςngms . v.3 καίc πορεύοµαιviin3p
πᾶςanmpn ἀπογράφωvnpp ἕκαστοςanmsn εἰςp ὁdafs ἴδιοςaafsn πόλιςnafs .
λεῖται Βηθλέεµ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς ∆αυίδ.

ἀπογράψασθαι σὺν Μαριὰµ τῇ µεµνηστευµένῃ αὐτῷ γυναικὶ, 5
οὔσῃ ἐγκύῳ. ἐγένετο δὲ ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ ἐπλήσθη- 6
σαν αἱ ἡµέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν. καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς 7
τὸν πρωτότοκον καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐ-

τὸν ἐν τῇ φάτνῃ διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύµατι.
Καὶ ποιµένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καὶ φυ- 8
λάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίµνην αὐτῶν. καὶ 9
ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου ἐπέστη αὐτοῖς καὶ δόξα κυρίου περιέ-

λαµψεν αὐτούς καὶ ἐφοβήθησαν φόβον µέγαν. καὶ εἶπεν 10
αὐτοῖς ὁ ἄγγελος Μὴ φοβεῖσθε ἰδοὺ γὰρ εὐαγγελίζοµαι ὑµῖν

χαρὰν µεγάλην ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ. ὅτι ἐτέχθη ὑµῖν σή- 11
µερον σωτὴρ ὅς ἐστιν Χριστὸς κύριος ἐν πόλει ∆αυίδ. καὶ 12
τοῦτο ὑµῖν τὸ σηµεῖον εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωµένον κεί-

µενον ἐν φάτνῃ. καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος 13
στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν θεὸν καὶ λεγόντων. ∆όξα 14
ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία.

Καὶ ἐγένετο ὡς ἀπῆλθον ἀπ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ἄγγελοι 15
καὶ οἱ ἀνθρωποι οἱ ποιµένες εἶπον πρὸς ἀλλήλους ∆ιέλθω-

µεν δὴ ἕως Βηθλέεµ Καὶ ἴδωµεν τὸ ῥῆµα τοῦτο τὸ γεγονὸς ὃ
v.4 ἀναβαίνωviaa3s δέc καίc ᾿Ιωσήφtp ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἐκp πόλιςngfs Ναζαράtp εἰςp ὁdafs
᾿Ιουδαίαnafs εἰςp πόλιςnafs ∆αυίδtp ὅστιςrrnfs καλέωvipp3s Βηθλέεµtp διάp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpams
ἐκp οἶκοςngms καίc πατριάngfs ∆αυίδtp . v.5 ἀπογράφωvnam σύνp Μαρίαtp ὁddfs µνηστεύωvpxpdfs
αὐτόςrpdms γυνήndfs εἰµίvppxdfs ἔγκυοςndfs . v.6 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpamp
ἐκεῖbo πίµπληµιviap3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms τίκτωvnaa αὐτόςrpafs . v.7 καίc τίκτωviaa3s ὁdams
nams rpgfs dams aamsn c viaa3s
υἱός αὐτός ὁ πρωτότοκος καί σπαργανόω αὐτόςrpams καίc ἀνακλίνωviaa3s
αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs φάτνηndfs διότιc οὐxo εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp τόποςnnms ἐνp ὁddns κατάλυµαndns .
v.8 καίc ποιµήνnnmp εἰµίviix3p ἐνp ὁddfs χώραndfs ὁddfs αὐτόςrpdfs ἀγραυλέωvppanmp καίc
φυλάσσωvppanmp φυλακήnafp ὁdgfs νύξngfs ἐπίp ὁdafs ποίµνηnafs αὐτόςrpgmp . v.9 καίc ἰδούvdaa2s
nnms ngms viaa3s rpdmp c nnfs ngms
ἄγγελος κύριος ἐφίστηµι αὐτός καί δόξα κύριος περιλάµπωviaa3s
αὐτόςrpamp καίc φοβέοµαιviao3p φόβοςnams µέγαςaamsn . v.10 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
ἄγγελοςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2p ἰδούvdaa2s γάρc εὐαγγελίζωvipm1s σύrpd-p χαράnafs µέγαςaafsn
ὅστιςrrnfs εἰµίvifx3s πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms . v.11 ὅτιc τίκτωviap3s σύrpd-p σήµερονbo σωτήρnnms
rrnms vipx3s nnms nnms
ὅς εἰµί Χριστός κύριος ἐνp πόλιςndfs ∆αυίδtp . v.12 καίc οὗτοςrdnns
σύrpd-p ὁdnns σηµεῖονnnns εὑρίσκωvifa2p βρέφοςnans σπαργανόωvpxpans κεῖµαιvppnans ἐνp φάτνηndfs .
v.13 καίc ἐξαίφνηςbo γίνοµαιviad3s σύνp ὁddms ἄγγελοςndms πλῆθοςnnns στρατιάngfs οὐράνιοςagfsn
αἰνέωvppagmp ὁdams θεόςnams καίc λέγωvppagmp . v.14 δόξαnnfs ἐνp ὕψιστοςadnpn θεόςndms καίc
p ngfs nnfs p ndmp nnfs
ἐπί γῆ εἰρήνη ἐν ἄνθρωπος εὐδοκία .
16 ὁ κύριος ἐγνώρισεν ἡµῖν. καὶ ἦλθον σπεύσαντες καὶ ἀνεῦ-

ρον, τήν τε Μαριὰµ καὶ τὸν ᾿Ιωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείµενον
17 ἐν τῇ φάτνῃ, ἰδόντες δὲ διεγνώρισαν περὶ τοῦ ῥήµατος τοῦ
18 λαληθέντος αὐτοῖς περὶ τοῦ παιδίου τούτου. καὶ πάντες οἱ
ἀκούσαντες ἐθαύµασαν περὶ τῶν λαληθέντων ὑπὸ τῶν ποιµέ-
19 νων πρὸς αὐτούς, ἡ δὲ Μαριὰµ πάντα συνετήρει τὰ ῥήµατα
20 ταῦτα συµβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς. καὶ ὑπέστρεψαν
οἱ ποιµένες δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς
21 ἤκουσαν καὶ εἶδον καθὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς. Καὶ ὅτε
ἐπλήσθησαν ἡµέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεµεῖν αὐτόν καὶ ἐκλήθη
τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ
22 συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ. Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ
ἡµέραι τοῦ καθαρισµοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόµον Μωσέως, ἀνή-
23 γαγον αὐτὸν εἰς ῾Ιεροσόλυµα παραστῆσαι τῷ κυρίῳ. καθὼς
γέγραπται ἐν νόµῳ κυρίου ὅτι Πᾶν ἄρσεν διανοῖγον µήτραν
24 ἅγιον τῷ κυρίῳ κληθήσεται. καὶ τοῦ δοῦναι θυσίαν κατὰ τὸ
εἰρηµένον ἐν νόµῳ κυρίου ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νεοσσοὺς
25 περιστερῶν. Καὶ ἰδοὺ ἦν ἄνθρωπος ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ ᾧ ὄνοµα
Συµεών καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος καὶ εὐλαβής προσδεχό-
v.15 καίc γίνοµαιviad3s ὡςbo ἀπέρχοµαιviaa3p ἀπόp αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ὁdnmp
ἄγγελοςnnmp καίc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp ὁdnmp ποιµήνnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἀλλήλωνreamp
διέρχοµαιvsaa1p δήxo ἕωςc Βηθλέεµtp καίc ὁράωvsaa1p ὁdans ῥῆµαnans οὗτοςrdans ὁdans
γίνοµαιvpxaans ὅςrrans ὁdnms κύριοςnnms γνωρίζωviaa3s ἐγώrpd-p . v.16 καίc ἔρχοµαιviaa3p
σπεύδωvpaanmp καίc ἀνευρίσκωviaa3p ὁdafs τέxo Μαρίαtp καίc ὁdams ᾿Ιωσήφtp καίc ὁdans βρέφοςnans
κεῖµαιvppnans ἐνp ὁddfs φάτνηndfs . v.17 ὁράωvpaanmp δέc διαγνωρίζωviaa3p περίp ὁdgns ῥῆµαngns
ὁdgns λαλέωvpapgns αὐτόςrpdmp περίp ὁdgns παιδίονngns οὗτοςrdgns . v.18 καίc πᾶςanmpn
ὁdnmp ἀκούωvpaanmp θαυµάζωviaa3p περίp ὁdgnp λαλέωvpapgnp ὑπόp ὁdgmp ποιµήνngmp πρόςp
αὐτόςrpamp . v.19 ὁdnfs δέc Μαρίαtp πᾶςaanpn συντηρέωviia3s ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp
συµβάλλωvppanfs ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgfs . v.20 καίc ὑποστρέφωviaa3p ὁdnmp ποιµήνnnmp
δοξάζωvppanmp καίc αἰνέωvppanmp ὁdams θεόςnams ἐπίp πᾶςadnpn ὅςrrdnp ἀκούωviaa3p καίc ὁράωviaa3p
καθώςbo λαλέωviap3s πρόςp αὐτόςrpamp . v.21 καίc ὅτεbo πίµπληµιviap3p ἡµέραnnfp ὀκτώtn
ὁdgms περιτέµνωvnaa αὐτόςrpams καίc καλέωviap3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnns
καλέωvpapnns ὑπόp ὁdgms ἄγγελοςngms πρόp ὁdgms συλλαµβάνωvnap αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs κοιλίαndfs .
v.22 καίc ὅτεbo πίµπληµιviap3p ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgms καθαρισµόςngms αὐτόςrpgmp κατάp
ὁdams νόµοςnams Μωϋσῆςngms ἀνάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs παρίστηµιvnaa ὁddms
κύριοςndms . v.23 καθώςbo γράφωvixp3s ἐνp νόµοςndms κύριοςngms ὅτιc πᾶςannsn ἄρσηνnnns
vppanns
διανοίγω µήτραnafs ἅγιοςaansn ὁddms κύριοςndms καλέωvifp3s . v.24 καίc ὁdgms δίδωµιvnaa
θυσίαnafs κατάp ὁdans λέγωvpxpans ἐνp νόµοςndms κύριοςngms ζεῦγοςnnns τρυγώνngfp ἤxo δύοtn
νοσσόςnamp περιστεράngfp .
µενος παράκλησιν τοῦ ᾿Ισραήλ καὶ πνεῦµα ἦν ἅγιον ἐπ αὐτόν,

καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηµατισµένον ὑπὸ τοῦ πνεύµατος τοῦ ἁγίου 26
µὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν κυρίου. καὶ ἦλθεν 27
ἐν τῷ πνεύµατι εἰς τὸ ἱερόν, καὶ ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς

τὸ παιδίον ᾿Ιησοῦν τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισµένον τοῦ
νόµου περὶ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας 28
αὐτοῦ, καὶ εὐλόγησεν τὸν θεὸν καὶ εἶπεν. Νῦν ἀπολύεις τὸν 29
δοῦλόν σου δέσποτα κατὰ τὸ ῥῆµά σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ 30
ὀφθαλµοί µου τὸ σωτήριόν σου. ὃ ἡτοίµασας κατὰ πρόσωπον 31
πάντων τῶν λαῶν. φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ 32
σου ᾿Ισραήλ. καὶ ἦν ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ θαυµάζοντες 33
ἐπὶ τοῖς λαλουµένοις περὶ αὐτοῦ. καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς Συ- 34
µεὼν καὶ εἶπεν πρὸς Μαριὰµ τὴν µητέρα αὐτοῦ ᾿Ιδοὺ οὗτος
κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ καὶ εἰς
σηµεῖον ἀντιλεγόµενον. καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύ- 35
σεται ῥοµφαία ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν

διαλογισµοί. Καὶ ἦν ῞Αννα προφῆτις θυγάτηρ Φανουήλ ἐκ 36
φυλῆς ᾿Ασήρ, αὕτη προβεβηκυῖα ἐν ἡµέραις πολλαῖς ζήσασα

ἔτη µετὰ ἀνδρὸς ἑπτὰ ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς. καὶ αὐτὴ 37
χήρα ὡς ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων ἣ οὐκ ἀφίστατο ἀπὸ τοῦ

v.25 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίviix3s ἄνθρωποςnnms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrdms ὄνοµαnnns Συµεώνtp
καίc ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms δίκαιοςanmsn καίc εὐλαβήςanmsn προσδέχοµαιvppnnms
παράκλησιςnafs ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc πνεῦµαnnns εἰµίviix3s ἅγιοςannsn ἐπίp αὐτόςrpams . v.26 καίc
εἰµίviix3s αὐτόςrpdms χρηµατίζωvpxpnns ὑπόp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn µήxo ὁράωvnaa
θάνατοςnams πρίνbo ἤxo ὁράωvsaa3s ὁdams Χριστόςnams κύριοςngms . v.27 καίc ἔρχοµαιviaa3s
ἐνp ὁddns πνεῦµαndns εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc ἐνp ὁddms εἰσάγωvnaa ὁdamp γονεύςnamp ὁdans
παιδίονnans ᾿Ιησοῦςnams ὁdgms ποιέωvnaa αὐτόςrpamp κατάp ὁdans ἐθίζωvpxpans ὁdgms νόµοςngms
περίp αὐτόςrpgms . v.28 καίc αὐτόςrpnms δέχοµαιviad3s αὐτόςrpans εἰςp ὁdafp ἀγκάληnafp
αὐτόςrpgms καίc εὐλογέωviaa3s ὁdams θεόςnams καίc λέγωviaa3s . v.29 νῦνbo ἀπολύωvipa2s ὁdams
nams rpg-s nvms p dans nans rpg-s
δοῦλος σύ δεσπότης κατά ὁ ῥῆµα σύ ἐνp εἰρήνηndfs . v.30 ὅτιc
ὁράωviaa3p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp ἐγώrpg-s ὁdans σωτήριονaansn σύrpg-s . v.31 ὅςrrans ἑτοιµάζωviaa2s
κατάp πρόσωπονnans πᾶςagmpn ὁdgmp λαόςngmp . v.32 φῶςnnns εἰςp ἀποκάλυψιςnafs ἔθνοςngnp
καίc δόξαnafs λαόςngms σύrpg-s ᾿Ισραήλtp . v.33 καίc εἰµίviix3s ᾿Ιωσήφtp καίc ὁdnfs µήτηρnnfs
αὐτόςrpgms θαυµάζωvppanmp ἐπίp ὁddnp λαλέωvpppdnp περίp αὐτόςrpgms . v.34 καίc εὐλογέωviaa3s
αὐτόςrpamp Συµεώνtp καίc λέγωviaa3s πρόςp Μαρίαtp ὁdafs µήτηρnafs αὐτόςrpgms ἰδούvdaa2s
οὗτοςrdnms κεῖµαιvipn3s εἰςp πτῶσιςnafs καίc ἀνάστασιςnafs πολύςagmpn ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp καίc
εἰςp σηµεῖονnans ἀντιλέγωvpppans . v.35 καίc σύrpg-s δέc αὐτόςrpgfs ὁdafs ψυχήnafs διέρχοµαιvifd3s
nnfs bo xo
ῥοµφαία ὅπως ἄν ἀποκαλύπτωvsap3p ἐκp πολύςagfpn καρδίαngfp διαλογισµόςnnmp .
v.36 καίc εἰµίviix3s ῞Ανναnnfs προφῆτιςnnfs θυγάτηρnnfs Φανουήλtp ἐκp φυλήngfs ᾿Ασήρtp οὗτοςrpnfs
προβαίνωvpxanfs ἐνp ἡµέραndfp πολύςadfpn ζάωvpaanfs ἔτοςnanp µετάp ἀνήρngms ἑπτάtn ἀπόp ὁdgfs
παρθενίαngfs αὐτόςrpgfs .
ἱεροῦ νηστείαις καὶ δεήσεσιν λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡµέραν.

38 καὶ αὐτῇ αὕτη τῇ ὥρᾳ ἐπιστᾶσα ἀνθωµολογεῖτο τῷ Κυρίῳ,
καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσιν τοῖς προσδεχοµένοις λύτρωσιν
39 ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. Καὶ ὡς ἐτέλεσαν ἅπαντα τὰ κατὰ τὸν νόµον
κυρίου ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὴν πόλιν ἑαυτῶν
40 Ναζαρέτ. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύµατι,
41 πληρούµενον σοφίας, καὶ χάρις θεοῦ ἦν ἐπ αὐτό. Καὶ ἐπο-
ρεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ ἔτος εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ τῇ ἑορτῇ
42 τοῦ πάσχα. καὶ ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα ἀναβάντων αὐτῶν
43 εἰς ᾿Ιεροσόλυµα, κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς. καὶ τελειωσάντων
τὰς ἡµέρας ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτοὺς ὑπέµεινεν ᾿Ιησοῦς ὁ
παῖς ἐν ᾿Ιερουσαλήµ καὶ οὐκ ἔγνω ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ.
44 νοµίσαντες δὲ αὐτὸν ἐν τῇ συνοδίᾳ εἶναι ἦλθον ἡµέρας ὁδὸν
καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενέσιν καὶ ἐν τοῖς γνωστοῖς.
45 καὶ µὴ εὑρόντες αὐτόν ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ ζητοῦντες
46 αὐτὸν, καὶ ἐγένετο µεθ΄ ἡµέρας τρεῖς εὗρον αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ
καθεζόµενον ἐν µέσῳ τῶν διδασκάλων καὶ ἀκούοντα αὐτῶν
47 καὶ ἐπερωτῶντα αὐτούς, ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες
48 αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει καὶ ταῖς ἀποκρίσεσιν αὐτοῦ. καὶ ἰδόν-
τες αὐτὸν ἐξεπλάγησαν καὶ πρὸς αὐτὸν ἡ µήτηρ αὐτοῦ εἶπεν
Τέκνον τί ἐποίησας ἡµῖν οὕτως ἰδοὺ ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυ-
v.37 καίc αὐτόςrpnfs χήραnnfs ὡςbo ἔτοςngnp ὀγδοήκονταtn τέσσαρεςngnp ὅςrrnfs οὐxo ἀφίστηµιviin3s
ἀπόp ὁdgns ἱερόνngns νηστείαndfp καίc δέησιςndfp λατρεύωvppanfs νύξnafs καίc ἡµέραnafs .
v.38 καίc αὐτόςrpnfs αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ἐφίστηµιvpaanfs ἀνθοµολογέοµαιviin3s ὁddms
κύριοςndms καίc λαλέωviia3s περίp αὐτόςrpgms πᾶςadmpn ὁddmp προσδέχοµαιvppndmp λύτρωσιςnafs
ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.39 καίc ὡςbo τελέωviaa3p ἅπαςaanpn ὁdanp κατάp ὁdams νόµοςnams
κύριοςngms ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ἑαυτοῦrxgmp Ναζαράtp .
v.40 ὁdnns δέc παιδίονnnns αὐξάνωviia3s καίc κραταιόωviip3s πνεῦµαndns πληρόωvpppnns σοφίαngfs
καίc χάριςnnfs θεόςngms εἰµίviix3s ἐπίp αὐτόςrpans . v.41 καίc πορεύοµαιviin3p ὁdnmp γονεύςnnmp
rpgms p nans p tp ddfs
αὐτός κατά ἔτος εἰς ᾿Ιερουσαλήµ ὁ ἑορτήndfs ὁdgms πάσχαta . v.42 καίc ὅτεbo
γίνοµαιviad3s ἔτοςngnp δώδεκαtn ἀναβαίνωvpaagmp αὐτόςrpgmp εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs κατάp ὁdans
ἔθοςnans ὁdgfs ἑορτήngfs . v.43 καίc τελειόωvpaagmp ὁdafp ἡµέραnafp ἐνp ὁddms ὑποστρέφωvnpa
αὐτόςrpamp ὑποµένωviaa3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms παῖςnnms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc οὐxo γινώσκωviaa3s
᾿Ιωσήφtp καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms . v.44 νοµίζωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs
συνοδίαndfs εἰµίvnpx ἔρχοµαιviaa3p ἡµέραngfs ὁδόςnafs καίc ἀναζητέωviia3p αὐτόςrpams ἐνp ὁddmp
συγγενήςadmpn καίc ἐνp ὁddmp γνωστόςadmpn . v.45 καίc µήxo εὑρίσκωvpaanmp αὐτόςrpams
ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ζητέωvppanmp αὐτόςrpams . v.46 καίc γίνοµαιviad3s
µετάp ἡµέραnafp τρεῖςnafp εὑρίσκωviaa3p αὐτόςrpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns καθέζοµαιvppnams
ἐνp µέσοςadnsn ὁdgmp διδάσκαλοςngmp καίc ἀκούωvppaams αὐτόςrpgmp καίc ἐπερωτάωvppaams
αὐτόςrpamp . v.47 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp αὐτόςrpgms ἐπίp ὁddfs
ndfs c ddfp
σύνεσις καί ὁ ἀπόκρισιςndfp αὐτόςrpgms .
177 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 2:49—3:5
νώµενοι ἐζητοῦµέν σε. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Τί ὅτι ἐζητεῖτέ 49
µε οὐκ ᾔδειτε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός µου δεῖ εἶναί µε. καὶ 50
αὐτοὶ οὐ συνῆκαν τὸ ῥῆµα ὃ ἐλάλησεν αὐτοῖς. καὶ κατέβη 51
µετ αὐτῶν καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ καὶ ἦν ὑποτασσόµενος αὐ-

τοῖς καὶ ἡ µήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ῥήµατα ταῦτα ἐν
τῇ καρδίᾳ αὐτῆς. Καὶ ᾿Ιησοῦς προέκοπτεν σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ 52
καὶ χάριτι παρὰ θεῷ καὶ ἀνθρώποις.

᾿Εν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεµονίας Τιβερίου Καί- 3
σαρος ἡγεµονεύοντος Ποντίου Πιλάτου τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ τε-
τραρχοῦντος τῆς Γαλιλαίας ῾Ηρῴδου Φιλίππου δὲ τοῦ ἀδελ-
φοῦ αὐτοῦ τετραρχοῦντος, τῆς ᾿Ιτουραίας καὶ Τραχωνίτιδος
χώρας καὶ Λυσανίου τῆς ᾿Αβιληνῆς τετραρχοῦντος. ἐπὶ ἀρ- 2
χιερέως ῞Αννα καὶ Καϊάφα ἐγένετο ῥῆµα θεοῦ ἐπὶ ᾿Ιωάννην

τὸν Ζαχαρίου υἱὸν ἐν τῇ ἐρήµῳ. καὶ ἦλθεν εἰς πᾶσαν τὴν 3
περίχωρον τοῦ ᾿Ιορδάνου κηρύσσων βάπτισµα µετανοίας εἰς

ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. ὡς γέγραπται ἐν βίβλῳ λόγων ᾿Ησαΐου τοῦ 4
προφήτου λέγοντος, Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ, ῾Ετοιµάσατε

τὴν ὁδὸν κυρίου εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ, πᾶσα 5
φάραγξ πληρωθήσεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθή-

σεται καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθείαν καὶ αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς
v.48 καίc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams ἐκπλήσσωviap3p καίc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnfs µήτηρnnfs
αὐτόςrpgms λέγωviaa3s τέκνονnvns τίςrqans ποιέωviaa2s ἐγώrpd-p οὕτωbo ἰδούvdaa2s ὁdnms πατήρnnms
σύrpg-s κἀγώrpn-s ὀδυνάοµαιvpppnmp ζητέωviia1p σύrpa-s . v.49 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
τίςrqnns ὅτιc ζητέωviia2p ἐγώrpa-s οὐxo οἶδαviya2p ὅτιc ἐνp ὁddnp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s δεῖvipq3s
εἰµίvnpx ἐγώrpa-s . v.50 καίc αὐτόςrpnmp οὐxo συνίηµιviaa3p ὁdans ῥῆµαnans ὅςrrans λαλέωviaa3s
αὐτόςrpdmp . v.51 καίc καταβαίνωviaa3s µετάp αὐτόςrpgmp καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Ναζαράtp καίc
εἰµίviix3s ὑποτάσσωvpppnms αὐτόςrpdmp καίc ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms διατηρέωviia3s πᾶςaanpn
ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgfs . v.52 καίc ᾿Ιησοῦςnnms προκόπτωviia3s
σοφίαndfs καίc ἡλικίαndfs καίc χάριςndfs παράp θεόςndms καίc ἄνθρωποςndmp . 3. v.1 ἐνp
ἔτοςndns δέc πεντεκαιδέκατοςadnsn ὁdgfs ἡγεµονίαngfs Τιβέριοςngms Καῖσαρngms ἡγεµονεύωvppagms
Πόντιοςngms Πιλᾶτοςngms ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs καίc τετρααρχέωvppagms ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ῾Ηρῴδηςngms
Φίλιπποςngms δέc ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms τετρααρχέωvppagms ὁdgfs ᾿Ιτουραῖοςagfsn καίc
Τραχωνῖτιςngfs χώραngfs καίc Λυσανίαςngms ὁdgfs ᾿Αβιληνήngfs τετρααρχέωvppagms . v.2 ἐπίp
ngms ngms c ngms viad3s nnns ngms
ἀρχιερεύς ῞Αννας καί Καϊάφας γίνοµαι ῥῆµα θεός ἐπί ᾿Ιωάννηςnams
p
ὁdams Ζαχαρίαςngms υἱόςnams ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.3 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs
περίχωροςaafsn ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms κηρύσσωvppanms βάπτισµαnans µετάνοιαngfs εἰςp ἄφεσιςnafs
ἁµαρτίαngfp . v.4 ὡςbo γράφωvixp3s ἐνp βίβλοςndfs λόγοςngmp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms
vppagns
λέγω φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἑτοιµάζωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms
εὐθύςaafpn ποιέωvdpa2p ὁdafp τρίβοςnafp αὐτόςrpgms .
6, 7 λείας, καὶ ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ. ῎Ελεγεν

οὖν τοῖς ἐκπορευοµένοις ὄχλοις βαπτισθῆναι ὑπ αὐτοῦ Γεν-
νήµατα ἐχιδνῶν τίς ὑπέδειξεν ὑµῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς µελλούσης
8 ὀργῆς. ποιήσατε οὖν καρποὺς ἀξίους τῆς µετανοίας καὶ µὴ
ἄρξησθε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς Πατέρα ἔχοµεν τὸν ᾿Αβραάµ λέγω
γὰρ ὑµῖν ὅτι δύναται ὁ θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα
9 τῷ ᾿Αβραάµ. ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων
κεῖται, πᾶν οὖν δένδρον µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται
10 καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. Καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ ὄχλοι λέγοντες
11 Τί οὖν ποιήσοµεν· ἀποκριθεὶς δὲ λέγει αὐτοῖς ῾Ο ἔχων δύο
χιτῶνας µεταδότω τῷ µὴ ἔχοντι καὶ ὁ ἔχων βρώµατα ὁµοίως
12 ποιείτω. ἦλθον δὲ καὶ τελῶναι βαπτισθῆναι καὶ εἶπον πρὸς
13 αὐτόν ∆ιδάσκαλε τί ποιήσοµεν· ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς Μη-
14 δὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγµένον ὑµῖν πράσσετε. ἐπηρώτων
δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόµενοι λέγοντες καὶ ἡµεῖς Τί ποιήσοµεν·
καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Μηδένα διασείσητε µηδὲ συκοφαντή-
15 σητε καὶ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑµῶν. Προσδοκῶντος δὲ
τοῦ λαοῦ καὶ διαλογιζοµένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν
16 περὶ τοῦ ᾿Ιωάννου µήποτε αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός. ἀπεκρίνατο ὁ
᾿Ιωάννης ἅπασιν λέγων ᾿Εγὼ µὲν ὕδατι βαπτίζω ὑµᾶς, ἔρχεται
v.5 πᾶςanfsn φάραγξnnfs πληρόωvifp3s καίc πᾶςannsn ὄροςnnns καίc βουνόςnnms ταπεινόωvifp3s
καίc εἰµίvifx3s ὁdnnp σκολιόςannpn εἰςp εὐθύςaafsn καίc ὁdnfp τραχύςanfpn εἰςp ὁδόςnafp λεῖοςaafpn .
v.6 καίc ὁράωvifd3s πᾶςanfsn σάρξnnfs ὁdans σωτήριονaansn ὁdgms θεόςngms . v.7 λέγωviia3s
c ddmp vppmdmp ndmp vnap p rpgms nvnp
οὖν ὁ ἐκπορεύοµαι ὄχλος βαπτίζω ὑπό αὐτός γέννηµα ἔχιδναngfp
τίςrqnms ὑποδείκνυµιviaa3s σύrpd-p φεύγωvnaa ἀπόp ὁdgfs µέλλωvppagfs ὀργήngfs . v.8 ποιέωvdaa2p
οὖνc καρπόςnamp ἄξιοςaampn ὁdgfs µετάνοιαngfs καίc µήxo ἄρχωvsam2p λέγωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdmp
πατήρnams ἔχωvipa1p ὁdams ᾿Αβραάµtp λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc δύναµαιvipn3s ὁdnms θεόςnnms
ἐκp ὁdgmp λίθοςngmp οὗτοςrdgmp ἐγείρωvnaa τέκνονnanp ὁddms ᾿Αβραάµtp . v.9 ἤδηbo
δέc καίc ὁdnfs ἀξίνηnnfs πρόςp ὁdafs ῥίζαnafs ὁdgnp δένδρονngnp κεῖµαιvipn3s πᾶςannsn οὖνc
δένδρονnnns µήxo ποιέωvppanns καρπόςnams καλόςaamsn ἐκκόπτωvipp3s καίc εἰςp πῦρnans
βάλλωvipp3s . v.10 καίc ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp ὄχλοςnnmp λέγωvppanmp τίςrqans οὖνc
ποιέωvifa1p . v.11 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ἔχωvppanms δύοtn
χιτώνnamp µεταδίδωµιvdaa3s ὁddms µήxo ἔχωvppadms καίc ὁdnms ἔχωvppanms βρῶµαnanp ὁµοίωςbo
ποιέωvdpa3s . v.12 ἔρχοµαιviaa3p δέc καίc τελώνηςnnmp βαπτίζωvnap καίc λέγωviaa3p πρόςp
αὐτόςrpams διδάσκαλοςnvms τίςrqans ποιέωvifa1p . v.13 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
µηδείςaansn πολύςaansc παράp ὁdans διατάσσωvpxpans σύrpd-p πράσσωvipa2p . v.14 ἐπερωτάωviia3p
δέc αὐτόςrpams καίc στρατεύωvppmnmp λέγωvppanmp καίc ἐγώrpn-p τίςrqans ποιέωvifa1p καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp µηδείςaamsn διασείωvsaa2p µηδέc συκοφαντέωvsaa2p καίc ἀρκέωvdpp2p ὁddnp
ὀψώνιονndnp σύrpg-p . v.15 προσδοκάωvppagms δέc ὁdgms λαόςngms καίc διαλογίζοµαιvppngmp
πᾶςagmpn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp περίp ὁdgms ᾿Ιωάννηςngms µήποτεbo αὐτόςrpnms εἰµίvopx3s
ὁdnms Χριστόςnnms .
δὲ ὁ ἰσχυρότερός µου οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς λῦσαι τὸν ἱµάντα

τῶν ὑποδηµάτων αὐτοῦ, αὐτὸς ὑµᾶς βαπτίσει ἐν πνεύµατι ἁ-
γίῳ καὶ πυρί, οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθᾶριεῖ 17
τὴν ἅλωνα αὐτοῦ καὶ συναξεῖ τὸν σῖτον εἰς τὴν ἀποθήκην αὐ-
τοῦ τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Πολλὰ µὲν οὖν 18
καὶ ἕτερα παρακαλῶν εὐηγγελίζετο τὸν λαόν. ὁ δὲ ῾Ηρῴδης ὁ 19
τετράρχης, ἐλεγχόµενος ὑπ αὐτοῦ περὶ ῾Ηρῳδιάδος τῆς γυναι-

κὸς τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καὶ περὶ πάντων ὧν ἐποίησεν πονηρῶν
ὁ ῾Ηρῴδης. προσέθηκεν καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσιν καὶ κατέκλεισεν 20
τὸν ᾿Ιωάννην ἐν τῇ φυλακῇ. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ βαπτισθῆναι 21
ἅπαντα τὸν λαὸν καὶ ᾿Ιησοῦ βαπτισθέντος καὶ προσευχοµένου

ἀνεῳχθῆναι τὸν οὐρανὸν. καὶ καταβῆναι τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον 22
σωµατικῷ εἴδει ὡσεὶ περιστερὰν ἐπ αὐτόν καὶ φωνὴν ἐξ οὐ-

ρανοῦ γενέσθαι λέγουσαν, Σὺ εἶ ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός ἐν
σοὶ εὐδόκησα. Καὶ αὐτὸς ἦν ὁ ᾿Ιησοῦς ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα 23
ἀρχόµενος ὢν ὡς ἐνοµίζετο υἱός ᾿Ιωσὴφ τοῦ ᾿Ηλὶ τοῦ Ματθὰτ, 24
τοῦ Λευὶ τοῦ Μελχὶ τοῦ ᾿Ιαννὰ, τοῦ ᾿Ιωσὴφ. τοῦ Ματταθίου 25
τοῦ ᾿Αµὼς τοῦ Ναοὺµ τοῦ ῾Εσλὶ τοῦ Ναγγαὶ τοῦ Μάαθ τοῦ 26
Ματταθίου τοῦ Σεµεῒ, τοῦ ᾿Ιωσὴφ, τοῦ ᾿Ιουδὰ, τοῦ ᾿Ιωανὰν 27
τοῦ ῾Ρησὰ τοῦ Ζοροβαβὲλ τοῦ Σαλαθιὴλ τοῦ Νηρὶ τοῦ Μελχὶ 28
v.16 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ἅπαςadmpn λέγωvppanms ἐγώrpn-s µένxo ὕδωρndns

βαπτίζωvipa1s σύrpa-p ἔρχοµαιvipn3s δέc ὁdnms ἰσχυρόςanmsc ἐγώrpg-s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s
ἱκανόςanmsn λύωvnaa ὁdams ἱµάςnams ὁdgnp ὑπόδηµαngnp αὐτόςrpgms αὐτόςrpnms σύrpa-p
βαπτίζωvifa3s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn καίc πῦρndns . v.17 ὅςrrgms ὁdnns πτύονnnns ἐνp
ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms καίc διακαθαρίζωvifa3s ὁdafs ἅλωνnafs αὐτόςrpgms καίc συνάγωvifa3s
ὁdams σῖτοςnams εἰςp ὁdafs ἀποθήκηnafs αὐτόςrpgms ὁdans δέc ἄχυρονnans κατακαίωvifa3s
πῦρndns ἄσβεστοςadnsn . v.18 πολύςaanpn µένxo οὖνc καίc ἕτεροςaanpn παρακαλέωvppanms
εὐαγγελίζωviim3s ὁdams λαόςnams . v.19 ὁdnms δέc ῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms τετραάρχηςnnms
vpppnms p rpgms
ἐλέγχω ὑπό αὐτός περί ῾Ηρῳδιάςngfs ὁdgfs γυνήngfs ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms
p
καίc περίp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ποιέωviaa3s πονηρόςagnpn ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms . v.20 προστίθηµιviaa3s
c rdans p adnpn c viaa3s dams nams
καί οὗτος ἐπί πᾶς καί κατακλείω ὁ ᾿Ιωάννης ἐνp ὁddfs φυλακήndfs .
v.21 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms βαπτίζωvnap ἅπαςaamsn ὁdams λαόςnams καίc ᾿Ιησοῦςngms
βαπτίζωvpapgms καίc προσεύχοµαιvppngms ἀνοίγωvnap ὁdams οὐρανόςnams . v.22 καίc
καταβαίνωvnaa ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn σωµατικόςadnsn εἶδοςndns ὡσείbo περιστεράnafs
ἐπίp αὐτόςrpams καίc φωνήnafs ἐκp οὐρανόςngms γίνοµαιvnad λέγωvppaafs σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐνp σύrpd-s εὐδοκέωviaa1s . v.23 καίc αὐτόςrpnms
viix3s dnms nnms bo ngnp tn vppmnms vppxnms
εἰµί ὁ ᾿Ιησοῦς ὡσεί ἔτος τριάκοντα ἄρχω εἰµί ὡςbo νοµίζωviip3s
υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp ὁdgms ᾿Ηλίtp . v.24 ὁdgms Μαθχάτtp ὁdgms Λευίtp ὁdgms Μελχίtp ὁdgms ᾿Ιανναίtp
ὁdgms ᾿Ιωσήφtp . v.25 ὁdgms Ματταθίαςngms ὁdgms ᾿Αµώςtp ὁdgms Ναούµtp ὁdgms ῾Εσλίtp ὁdgms
Ναγγαίtp . v.26 ὁdgms Μάαθtp ὁdgms Ματταθίαςngms ὁdgms Σεµεΐνtp ὁdgms ᾿Ιωσήφtp ὁdgms
᾿Ιούδαςngms . v.27 ὁdgms ᾿Ιωανάνtp ὁdgms ῾Ρησάtp ὁdgms Ζοροβαβέλtp ὁdgms Σαλαθιήλtp ὁdgms
Νηρίtp .
29 τοῦ ᾿Αδδὶ τοῦ Κωσὰµ τοῦ ᾿Ελµωδὰµ, τοῦ `᾿Ηρ. τοῦ ᾿Ιωσὴ, τοῦ
30 ᾿Ελιέζερ τοῦ ᾿Ιωρεὶµ, τοῦ Ματθὰτ, τοῦ Λευὶ τοῦ Συµεὼν τοῦ
31 ᾿Ιούδα τοῦ ᾿Ιωσὴφ τοῦ ᾿Ιωνὰν, τοῦ ᾿Ελιακεὶµ, τοῦ Μελεὰ τοῦ
32 Μαϊνάν τοῦ Ματταθὰ τοῦ Ναθὰν, τοῦ ∆αυὶδ. τοῦ ᾿Ιεσσαὶ τοῦ
33 ᾿Ωβήδ, τοῦ Βόοζ, τοῦ Σαλµών, τοῦ Ναασσὼν. τοῦ ᾿Αµιναδὰβ
34 τοῦ ᾿Αράµ, τοῦ ῾Εσρὼµ τοῦ Φάρες τοῦ ᾿Ιούδα. τοῦ ᾿Ιακὼβ
35 τοῦ ᾿Ισαὰκ τοῦ ᾿Αβραὰµ τοῦ Θάρα τοῦ Ναχὼρ. τοῦ Σεροὺχ
36 τοῦ ῾Ραγαὺ τοῦ Φάλεγ τοῦ ῎Εβερ τοῦ Σαλὰ τοῦ Καϊνάν, τοῦ
37 ᾿Αρφαξὰδ τοῦ Σὴµ τοῦ Νῶε τοῦ Λάµεχ. τοῦ Μαθουσαλὰ τοῦ
38 ῾Ενὼχ τοῦ ᾿Ιαρέδ, τοῦ Μαλελεὴλ τοῦ Καϊνὰν, τοῦ ᾿Ενὼς τοῦ
Σὴθ τοῦ ᾿Αδὰµ τοῦ θεοῦ.
4 ᾿Ιησοῦς δὲ πνεύµατος ἁγίου πλήρης ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ
2 ᾿Ιορδάνου καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύµατι εἰς τήν ἐρήµονι. ἡµέρας
τεσσαράκοντα πειραζόµενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου καὶ οὐκ ἔφα-
γεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις καὶ συντελεσθεισῶν αὐτῶν
3 ὕστερον ἐπείνασεν. καὶ Εἶπεν αὐτῷ ὁ διάβολος Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ
4 θεοῦ εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα γένηται ἄρτος. καὶ ἀπεκρίθη
᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτὸν λέγων, Γέγραπται ὅτι Οὐκ ἐπ ἄρτῳ µόνῳ
5 ζήσεται [ὁ] ἄνθρωπος ἀλλ΄ ἐπὶ παντὶ ῥήµατι Θεοῦ. Καὶ ἀνα-
γαγὼν αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψη`λον ἔδειξεν αὐτῷ πάσας
6 τὰς βασιλείας τῆς οἰκουµένης ἐν στιγµῇ χρόνου. καὶ εἶπεν
v.28 ὁdgms Μελχίtp ὁdgms ᾿Αδδίtp ὁdgms Κωσάµtp ὁdgms ᾿Ελµαδάµtp ὁdgms ῎Ηρtp . v.29 ὁdgms
ngms dgms tp dgms tp dgms tp dgms tp dgms
᾿Ιωσῆς ὁ ᾿Ελιέζερ ὁ ᾿Ιωρίµ ὁ Μαθχάτ ὁ Λευί . v.30 ὁ Συµεώνtp
ὁdgms ᾿Ιούδαςngms ὁdgms ᾿Ιωσήφtp ὁdgms ᾿Ιωνάµtp ὁdgms ᾿Ελιακίµtp . v.31 ὁdgms Μελεάtp ὁdgms
Μεννάtp ὁdgms Ματταθάtp ὁdgms Ναθάµtp ὁdgms ∆αυίδtp . v.32 ὁdgms ᾿Ιεσσαίtp ὁdgms ᾿Ιωβήδtp
ὁdgms Βόεςtp ὁdgms Σαλµώνtp ὁdgms Ναασσώνtp . v.33 ὁdgms ᾿Αµιναδάβtp ὁdgms ᾿Αράµtp ὁdgms
῾Εσρώµtp ὁdgms Φάρεςtp ὁdgms ᾿Ιούδαςngms . v.34 ὁdgms ᾿Ιακώβtp ὁdgms ᾿Ισαάκtp ὁdgms ᾿Αβραάµtp
ὁdgms Θάραtp ὁdgms Ναχώρtp . v.35 ὁdgms Σερούχtp ὁdgms ῾Ραγαύtp ὁdgms Φάλεκtp ὁdgms
῎Εβερtp ὁdgms Σαλάtp . v.36 ὁdgms Καϊνάµtp ὁdgms ᾿Αρφαξάδtp ὁdgms Σήµtp ὁdgms Νῶεtp ὁdgms
Λάµεχtp . v.37 ὁdgms Μαθουσαλάtp ὁdgms ῾Ενώχtp ὁdgms ᾿Ιάρετtp ὁdgms Μαλελεήλtp ὁdgms
Καϊνάµtp . v.38 ὁdgms ᾿Ενώςtp ὁdgms Σήθtp ὁdgms ᾿Αδάµtp ὁdgms θεόςngms . 4. v.1 ᾿Ιησοῦςnnms
δέc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn πλήρηςanmsn ὑποστρέφωviaa3s ἀπόp ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms καίc ἄγωviip3s
ἐνp ὁddns πνεῦµαndns εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn . v.2 ἡµέραnafp τεσσεράκονταtn πειράζωvpppnms
ὑπόp ὁdgms διάβολοςagmsn καίc οὐxo ἐσθίωviaa3s οὐδείςaansn ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp
καίc συντελέωvpapgfp αὐτόςrpgfp ὕστεροςbo πεινάωviaa3s . v.3 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
διάβολοςanmsn εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms λέγωvdaa2s ὁddms λίθοςndms οὗτοςrddms ἵναc
γίνοµαιvsad3s ἄρτοςnnms . v.4 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp αὐτόςrpams λέγωvppanms
vixp3s c xo
γράφω ὅτι οὐ ἐπί ἄρτοςndms µόνοςadmsn ζάωvifd3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἀλλάc ἐπίp
p
πᾶςadnsn ῥῆµαndns θεόςngms . v.5 καίc ἀνάγωvpaanms αὐτόςrpams ὁdnms διάβολοςanmsn εἰςp
nans aansn viaa3s
ὄρος ὑψηλός δείκνυµι αὐτόςrpdms πᾶςaafpn ὁdafp βασιλείαnafp ὁdgfs οἰκουµένηngfs
ἐνp στιγµήndfs χρόνοςngms .
αὐτῷ ὁ διάβολος Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ

τὴν δόξαν αὐτῶν ὅτι ἐµοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωµι
αὐτήν, σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιον ἐµοῦ ἔσται σοῦ 7
πᾶσα. καὶ ἀποκριθεὶς αὐτῷ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς ῾Υπαγε ὀπίσω 8
µου, Σατανᾶ, Γέγραπται προσκυνήσεις Κύριον τὸν θεόν σου

καὶ αὐτῷ µόνῳ λατρεύσεις. καὶ ῎Ηγαγεν αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσα- 9
λὴµ καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ καὶ εἶπεν
αὐτῷ Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω, γέ- 10
γραπται γὰρ ὅτι Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ
διαφυλάξαι σε. καὶ ᾿Επὶ χειρῶν ἀροῦσίν σε µήποτε προσκό- 11
ψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ 12
ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Εἴρηται Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου.

Καὶ συντελέσας πάντα πειρασµὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ αὐ- 13
τοῦ ἄχρι καιροῦ. Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ δυνάµει 14
τοῦ πνεύµατος εἰς τὴν Γαλιλαίαν καὶ φήµη ἐξῆλθεν καθ ὅ-

λης τῆς περιχώρου περὶ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς 15
συναγωγαῖς αὐτῶν δοξαζόµενος ὑπὸ πάντων. Καὶ ἦλθεν εἰς 16
τὴν Ναζαρέτ οὗ ἦν τεθραµµένος καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς

αὐτῷ ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν καὶ ἀνέστη
ἀναγνῶναι. καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον ᾿Ησαΐου τοῦ προφήτου 17
v.6 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms διάβολοςanmsn σύrpd-s δίδωµιvifa1s ὁdafs ἐξουσίαnafs
οὗτοςrdafs ἅπαςaafsn καίc ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgfp ὅτιc ἐγώrpd-s παραδίδωµιvixp3s καίc ὅςrrdms
ἐάνqo θέλωvspa1s δίδωµιvipa1s αὐτόςrpafs . v.7 σύrpn-s οὖνc ἐάνqo προσκυνέωvsaa2s ἐνώπιονbo
rpg-s vifx3s rpg-s anfsn
ἐγώ εἰµί σύ πᾶς . v.8 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms λέγωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὑπάγωvdpa2s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s Σατανᾶςnvms γράφωvixp3s προσκυνέωvifa2s κύριοςnams
ὁdams θεόςnams σύrpg-s καίc αὐτόςrpdms µόνοςadmsn λατρεύωvifa2s . v.9 καίc ἄγωviaa3s αὐτόςrpams
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans πτερύγιονnans ὁdgns ἱερόνngns καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms εἰqo υἱόςnnms εἰµίvipx2s ὁdgms θεόςngms βάλλωvdaa2s σεαυτοῦrxams ἐντεῦθενbo
κάτωbo . v.10 γράφωvixp3s γάρc ὅτιc ὁddmp ἄγγελοςndmp αὐτόςrpgms ἐντέλλοµαιvifn3s περίp
σύrpg-s ὁdgms διαφυλάσσωvnaa σύrpa-s . v.11 καίc ἐπίp χείρngfp αἴρωvifa3p σύrpa-s µήποτεbo
προσκόπτωvsaa2s πρόςp λίθοςnams ὁdams πούςnams σύrpg-s . v.12 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc λέγωvixp3s οὐxo ἐκπειράζωvifa2s κύριοςnams ὁdams
θεόςnams σύrpg-s . v.13 καίc συντελέωvpaanms πᾶςaamsn πειρασµόςnams ὁdnms διάβολοςanmsn
ἀφίστηµιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms ἄχριp καιρόςngms . v.14 καίc ὑποστρέφωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
p ddfs ndfs dgns ngns p dafs
ἐν ὁ δύναµις ὁ πνεῦµα εἰς ὁ Γαλιλαίαnafs καίc φήµηnnfs ἐξέρχοµαιviaa3s κατάp
ὅλοςagfsn ὁdgfs περίχωροςagfsn περίp αὐτόςrpgms . v.15 καίc αὐτόςrpnms διδάσκωviia3s ἐνp ὁddfp
ndfp rpgmp vpppnms p agmpn
συναγωγή αὐτός δοξάζω ὑπό πᾶς . v.16 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs
Ναζαράtp ὅςbo εἰµίviix3s τρέφωvpxpnms καίc εἰσέρχοµαιviaa3s κατάp ὁdans εἴωθαvpxaans αὐτόςrpdms
ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs καίc ἀνίστηµιviaa3s ἀναγινώσκωvnaa .
καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραµµένον.

18 Πνεῦµα κυρίου ἐπ ἐµέ οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν µε εὐαγγελίσασθαι
πτωχοῖς ἀπέσταλκέν µε ἰὰσασθαι τοὺς συντετριµµένους τὴν
καρδίαν, κηρύξαι αἰχµαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλε-
19 ψιν ἀποστεῖλαι τεθραυσµένους ἐν ἀφέσει. κηρύξαι ἐνιαυτὸν
20 κυρίου δεκτόν. καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ
ἐκάθισεν, καὶ πάντων ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλµοὶ ἦσαν ἀ-
21 τενίζοντες αὐτῷ. ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήµερον
22 πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑµῶν. Καὶ πάντες
ἐµαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύµαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος
τοῖς ἐκπορευοµένοις ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον Οὐχ
23 οὗτος ἐστιν ὁ υἱός ᾿Ιωσὴφ. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Πάντως ἐ-
ρεῖτέ µοι τὴν παραβολὴν ταύτην, ᾿Ιατρέ θεράπευσον σεαυτόν,
ὅσα ἠκούσαµεν γενόµενα ἐν τῇ Καπερναούµ, ποίησον καὶ
24 ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. εἶπεν δέ ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς
25 προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ. ἐπ ἀληθείας δὲ
λέγω ὑµῖν πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡµέραις ᾿Ηλίου ἐν τῷ
᾿Ισραήλ ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ µῆνας ἕξ ὡς
26 ἐγένετο λιµὸς µέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν. καὶ πρὸς οὐδεµίαν
αὐτῶν ἐπέµφθη ᾿Ηλίας εἰ µὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδῶνος πρὸς
v.17 καίc ἐπιδίδωµιviap3s αὐτόςrpdms βιβλίονnnns ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms καίc
ἀναπτύσσωvpaanms ὁdans βιβλίονnans εὑρίσκωviaa3s ὁdams τόποςnams ὅςbo εἰµίviix3s γράφωvpxpnns .
v.18 πνεῦµαnnns κύριοςngms ἐπίp ἐγώrpa-s ὅςrrgns ἕνεκαbo χρίωviaa3s ἐγώrpa-s εὐαγγελίζωvnam
πτωχόςadmpn ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-s ἰάοµαιvnad ὁdamp συντρίβωvpxpamp ὁdafs καρδίαnafs
κηρύσσωvnaa αἰχµάλωτοςndmp ἄφεσιςnafs καίc τυφλόςadmpn ἀνάβλεψιςnafs ἀποστέλλωvnaa
θραύωvpxpamp ἐνp ἄφεσιςndfs . v.19 κηρύσσωvnaa ἐνιαυτόςnams κύριοςngms δεκτόςaamsn .
v.20 καίc πτύσσωvpaanms ὁdans βιβλίονnans ἀποδίδωµιvpaanms ὁddms ὑπηρέτηςndms καθίζωviaa3s
καίc πᾶςagmpn ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp εἰµίviix3p ἀτενίζωvppanmp αὐτόςrpdms .
v.21 ἄρχωviad3s δέc λέγωvnpa πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc σήµερονbo πληρόωvixp3s ὁdnfs γραφήnnfs
οὗτοςrdnfs ἐνp ὁddnp οὖςndnp σύrpg-p . v.22 καίc πᾶςanmpn µαρτυρέωviia3p αὐτόςrpdms καίc
θαυµάζωviia3p ἐπίp ὁddmp λόγοςndmp ὁdgfs χάριςngfs ὁddmp ἐκπορεύοµαιvppmdmp ἐκp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgms καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp .
v.23 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp πάντωςbo λέγωvifa2p ἐγώrpd-s ὁdafs παραβολήnafs
οὗτοςrdafs ἰατρόςnvms θεραπεύωvdaa2s σεαυτοῦrxams ὅσοςrcanp ἀκούωviaa1p γίνοµαιvpadanp ἐνp
ὁddfs Καπερναούµtp ποιέωvdaa2s καίc ὧδεbo ἐνp ὁddfs πατρίςndfs σύrpg-s . v.24 λέγωviaa3s δέc
th vipa1s rpd-p c anfsn nnms anmsn vipx3s
ἀµήν λέγω σύ ὅτι οὐδείς προφήτης δεκτός εἰµί ἐνp ὁddfs πατρίςndfs
αὐτόςrpgms . v.25 ἐπίp ἀλήθειαngfs δέc λέγωvipa1s σύrpd-p πολύςanfpn χήραnnfp εἰµίviix3p ἐνp
ὁddfp ἡµέραndfp ᾿Ηλίαςngms ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp ὅτεbo κλείωviap3s ὁdnms οὐρανόςnnms ἐπίp ἔτοςnanp
τρεῖςnanp καίc µήνnamp ἕξtn ὡςbo γίνοµαιviad3s λιµόςnnms µέγαςanmsn ἐπίp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs .
γυναῖκα χήραν. καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐπὶ ἐλισσαίου τοῦ 27
προφήτου ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ µὴ

Νεεµὰν ὁ Σύρος. καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυµοῦ ἐν τῇ συνα- 28
γωγῇ ἀκούοντες ταῦτα. καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω 29
τῆς πόλεως καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ οὗ ἡ

πόλις αὐτῶν ᾠκοδόµητο εἰς τὸ κατακρηµνίσαι αὐτόν, αὐτὸς 30
δὲ διελθὼν διὰ µέσου αὐτῶν ἐπορεύετο. Καὶ κατῆλθεν εἰς 31
Καπερναοὺµ πόλιν τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν

τοῖς σάββασιν, καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ ὅτι ἐν 32
ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος αὐτοῦ. καὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦν ἄνθρω- 33
πος ἔχων πνεῦµα δαιµονίου ἀκαθάρτου καὶ ἀνέκραξεν φωνῇ

µεγάλῃ. λέγων ῎Εα τί ἡµῖν καὶ σοί ᾿Ιησοῦ Ναζαρηνέ ἦλθες 34
ἀπολέσαι ἡµᾶς οἶδά σε τίς εἶ ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπετίµη- 35
σεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς λέγων Φιµώθητι καὶ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ

ῥῖψαν αὐτὸν τὸ δαιµόνιον εἰς µέσον ἐξῆλθεν ἀπ αὐτοῦ µηδὲν
βλάψαν αὐτόν. καὶ ἐγένετο θάµβος ἐπὶ πάντας καὶ συνελά- 36
λουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες Τίς ὁ λόγος οὗτος ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ

καὶ δυνάµει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκαθάρτοις πνεύµασιν καὶ ἐξέρ-
χονται. καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον 37
τῆς περιχώρου. ᾿Αναστὰς δὲ ἐκ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς 38
v.26 καίc πρόςp οὐδείςaafsn αὐτόςrpgfp πέµπωviap3s ᾿Ηλίαςnnms εἰqo µήxo εἰςp Σάρεπταnnnp
ὁdgfs Σιδώνngfs πρόςp γυνήnafs χήραnafs . v.27 καίc πολύςanmpn λεπρόςanmpn εἰµίviix3p ἐπίp
᾿Ελισαῖοςngms ὁdgms προφήτηςngms ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp καίc οὐδείςanfsn αὐτόςrpgmp καθαρίζωviap3s
εἰqo µήxo Ναιµάνtp ὁdnms Σύροςnnms . v.28 καίc πίµπληµιviap3p πᾶςanmpn θυµόςngms ἐνp
ὁddfs συναγωγήndfs ἀκούωvppanmp οὗτοςrdanp . v.29 καίc ἀνίστηµιvpaanmp ἐκβάλλωviaa3p
αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἄγωviaa3p αὐτόςrpams ἕωςc ὀφρύςngfs ὁdgns ὄροςngns ἐπίp
ὅςrrgns ὁdnfs πόλιςnnfs αὐτόςrpgmp οἰκοδοµέωviyp3s εἰςp ὁdans κατακρηµνίζωvnaa αὐτόςrpams .
v.30 αὐτόςrpnms δέc διέρχοµαιvpaanms διάp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp πορεύοµαιviin3s . v.31 καίc
κατέρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp πόλιςnafs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc εἰµίviix3s διδάσκωvppanms
αὐτόςrpamp ἐνp ὁddnp σάββατονndnp . v.32 καίc ἐκπλήσσωviip3p ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs αὐτόςrpgms
ὅτιc ἐνp ἐξουσίαndfs εἰµίviix3s ὁdnms λόγοςnnms αὐτόςrpgms . v.33 καίc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs
εἰµίviix3s ἄνθρωποςnnms ἔχωvppanms πνεῦµαnans δαιµόνιονngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc ἀνακράζωviaa3s
φωνήndfs µέγαςadfsn . v.34 λέγωvppanms ἔαi τίςrqnns ἐγώrpd-p καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms
Ναζαρηνόςnvms ἔρχοµαιviaa2s ἀπόλλυµιvnaa ἐγώrpa-p οἶδαvixa1s σύrpa-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms
ἅγιοςanmsn ὁdgms θεόςngms . v.35 καίc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdns ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωvppanms φιµόωvdap2s καίc ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgms καίc ῥίπτωvpaanns αὐτόςrpams
ὁdnns δαιµόνιονnnns εἰςp µέσοςaansn ἐξέρχοµαιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgms µηδείςaansn βλάπτωvpaanns
αὐτόςrpams . v.36 καίc γίνοµαιviad3s θάµβοςnnns ἐπίp πᾶςaampn καίc συλλαλέωviia3p πρόςp
reamp
ἀλλήλων λέγωvppanmp τίςrqnms ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms ὅτιc ἐνp ἐξουσίαndfs καίc
δύναµιςndfs ἐπιτάσσωvipa3s ὁddnp ἀκάθαρτοςadnpn πνεῦµαndnp καίc ἐξέρχοµαιvipn3p . v.37 καίc
viin3s nnms p rpgms p aamsn nams dgfs agfsn
ἐκπορεύοµαι ἦχος περί αὐτός εἰς πᾶς τόπος ὁ περίχωρος .
τὴν οἰκίαν Σίµωνος πενθερὰ δὲ τοῦ Σίµωνος ἦν συνεχοµένη

39 πυρετῷ µεγάλῳ καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν περὶ αὐτῆς. καὶ ἐπιστὰς
ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίµησεν τῷ πυρετῷ καὶ ἀφῆκεν αὐτήν, παρα-
40 χρῆµα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς. ∆ύνοντος δὲ τοῦ ἡλίου
πάντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐ-
τοὺς πρὸς αὐτόν, ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν τὰς χεῖρας ἐπιθεὶς,
41 ἐθεράπευσεν αὐτούς. ἐξήρχετο δὲ καὶ δαιµόνια ἀπὸ πολλῶν
κράζοντα καὶ λέγοντα ὅτι Σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ καὶ
ἐπιτιµῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λαλεῖν ὅτι ᾔδεισαν τὸν Χριστὸν αὐτὸν
42 εἶναι. Γενοµένης δὲ ἡµέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρηµον
τόπον, καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτόν καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ καὶ
43 κατεῖχον αὐτὸν τοῦ µὴ πορεύεσθαι ἀπ αὐτῶν. ὁ δὲ εἶπεν
πρὸς αὐτοὺς ὅτι Καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσασθαί µε
44 δεῖ τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ὅτι εἲς τοῦτο ἀπεστάλµαι. καὶ ἦν
κηρύσσων ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῆς Γαλιλαίας.
5 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ τοῦ ἀκούειν
τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ αὐτὸς ἦν ἑστὼς παρὰ τὴν λίµνην Γεν-
2 νησαρέτ. καὶ εἶδεν δύο πλοῖα ἑστῶτα παρὰ τὴν λίµνην, οἱ
3 δὲ ἁλιεῖς ἀποβάντες ἀπ αὐτῶν ἀπέπλυναν τὰ δίκτυα. ἐµ-
βὰς δὲ εἰς ἓν τῶν πλοίων ὃ ἦν τοῦ Σίµωνος ἠρώτησεν αὐτὸν
ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον καὶ καθίσας ἐδίδασκεν ἐκ
v.38 ἀνίστηµιvpaanms δέc ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs
Σίµωνngms πενθεράnnfs δέc ὁdgms Σίµωνngms εἰµίviix3s συνέχωvpppnfs πυρετόςndms µέγαςadmsn
καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams περίp αὐτόςrpgfs . v.39 καίc ἐφίστηµιvpaanms ἐπάνωbo αὐτόςrpgfs
ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms πυρετόςndms καίc ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpafs παραχρῆµαbo δέc ἀνίστηµιvpaanfs
διακονέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.40 δύνωvppagms δέc ὁdgms ἥλιοςngms πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp
ἔχωviia3p ἀσθενέωvppaamp νόσοςndfp ποικίλοςadfpn ἄγωviaa3p αὐτόςrpamp πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms
δέc εἷςndms ἕκαστοςadmsn αὐτόςrpgmp ὁdafp χείρnafp ἐπιτίθηµιvpaanms θεραπεύωviaa3s αὐτόςrpamp .
v.41 ἐξέρχοµαιviin3s δέc καίc δαιµόνιονnnnp ἀπόp πολύςagmpn κράζωvppannp καίc λέγωvppannp
ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ἐπιτιµάωvppanms
οὐxo ἐάωviia3s αὐτόςrpanp λαλέωvnpa ὅτιc οἶδαviya3p ὁdams Χριστόςnams αὐτόςrpams εἰµίvnpx .
v.42 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs ἐξέρχοµαιvpaanms πορεύοµαιviao3s εἰςp ἔρηµοςaamsn τόποςnams
καίc ὁdnmp ὄχλοςnnmp ἐπιζητέωviia3p αὐτόςrpams καίc ἔρχοµαιviaa3p ἕωςc αὐτόςrpgms καίc
κατέχωviia3p αὐτόςrpams ὁdgms µήxo πορεύοµαιvnpn ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.43 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc καίc ὁddfp ἕτεροςadfpn πόλιςndfp εὐαγγελίζωvnam ἐγώrpa-s δεῖvipq3s
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans ἀποστέλλωvixp1s . v.44 καίc εἰµίviix3s
κηρύσσωvppanms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . 5. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms
ὁdams ὄχλοςnams ἐπίκειµαιvnpn αὐτόςrpdms ὁdgms ἀκούωvnpa ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc
αὐτόςrpnms εἰµίviix3s ἵστηµιvpxanms παράp ὁdafs λίµνηnafs Γεννησαρέτtp . v.2 καίc ὁράωviaa3s
tn nanp vpxaanp p dafs nafs dnmp c nnmp
δύο πλοῖον ἵστηµι παρά ὁ λίµνη ὁ δέ ἁλιεύς ἀποβαίνωvpaanmp ἀπόp
αὐτόςrpgnp ἀποπλύνωviaa3p ὁdanp δίκτυονnanp .
τοῦ πλοίου τοὺς ὄχλους. ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν εἶπεν πρὸς 4
τὸν Σίµωνα ᾿Επανάγαγε εἰς τὸ βάθος καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα

ὑµῶν εἰς ἄγραν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Σίµων εἶπεν αὐτῷ, ᾿Επι- 5
στάτα δι΄ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβοµεν, ἐπὶ

δὲ τῷ ῥήµατί σου χαλάσω τὸ δίκτυον. καὶ τοῦτο ποιήσαντες 6
συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολύ διερρήγνυτο δὲ τὸ δίκτυον

αὐτῶν. καὶ κατένευσαν τοῖς µετόχοις τοῖς ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ 7
τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς, καὶ ἦλθον καὶ ἔπλησαν ἀµ-

φότερα τὰ πλοῖα ὥστε βυθίζεσθαι αὐτά. ἰδὼν δὲ Σίµων Πέτρος 8
προσέπεσεν τοῖς γόνασιν ᾿Ιησοῦ λέγων ῎Εξελθε ἀπ ἐµοῦ ὅτι ἀ-

νὴρ ἁµαρτωλός εἰµι κύριε. θάµβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ 9
πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ἥ συνέλαβον.

ὁµοίως δὲ καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάννην υἱοὺς Ζεβεδαίου οἳ ἦσαν 10
κοινωνοὶ τῷ Σίµωνι καὶ εἶπεν πρὸς τὸν Σίµωνα ὁ ᾿Ιησοῦς Μὴ

φοβοῦ, ἀπὸ τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν. καὶ καταγα- 11
γόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν ἀφέντες ἅπαντα ἠκολούθησαν

αὐτῷ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν µιᾷ τῶν πόλεων καὶ 12
ἰδοὺ ἀνὴρ πλήρης λέπρας, Καὶ ἰδὼν τὸν ᾿Ιησοῦν πεσὼν ἐπὶ
πρόσωπον ἐδεήθη αὐτοῦ λέγων Κύριε ἐὰν θέλῃς δύνασαί µε
v.3 ἐµβαίνωvpaanms δέc εἰςp εἷςnans ὁdgnp πλοῖονngnp ὅςrrnns εἰµίviix3s ὁdgms Σίµωνngms
ἐρωτάωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ἐπανάγωvnaa ὀλίγοςaamsn καίc καθίζωvpaanms
διδάσκωviia3s ἐκp ὁdgns πλοῖονngns ὁdamp ὄχλοςnamp . v.4 ὡςbo δέc παύωviam3s λαλέωvppanms
λέγωviaa3s πρόςp ὁdams Σίµωνnams ἐπανάγωvdaa2s εἰςp ὁdans βάθοςnans καίc χαλάωvdaa2p ὁdanp
δίκτυονnanp σύrpg-p εἰςp ἄγραnafs . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms Σίµωνnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἐπιστάτηςnvms διάp ὅλοςagfsn ὁdgfs νύξngfs κοπιάωvpaanmp οὐδείςaansn λαµβάνωviaa1p
ἐπίp δέc ὁddns ῥῆµαndns σύrpg-s χαλάωvifa1s ὁdans δίκτυονnans . v.6 καίc οὗτοςrdans ποιέωvpaanmp
συγκλείωviaa3p πλῆθοςnans ἰχθύςngmp πολύςaansn διαρρήγνυµιviip3s δέc ὁdnns δίκτυονnnns
αὐτόςrpgmp . v.7 καίc κατανεύωviaa3p ὁddmp µέτοχοςadmpn ὁddmp ἐνp ὁddns ἕτεροςadnsn πλοῖονndns
ὁdgms ἔρχοµαιvpaaamp συλλαµβάνωvnam αὐτόςrpdmp καίc ἔρχοµαιviaa3p καίc πίµπληµιviaa3p
ἀµφότεροιaanpn ὁdanp πλοῖονnanp ὥστεc βυθίζωvnpp αὐτόςrpnnp . v.8 ὁράωvpaanms δέc
nnms nnms viaa3s ddnp ndnp ngms vppanms
Σίµων Πέτρος προσπίπτω ὁ γόνυ ᾿Ιησοῦς λέγω ἐξέρχοµαιvdaa2s
ἀπόp ἐγώrpg-s ὅτιc ἀνήρnnms ἁµαρτωλόςanmsn εἰµίvipx1s κύριοςnvms . v.9 θάµβοςnnns γάρc
περιέχωviaa3s αὐτόςrpams καίc πᾶςaampn ὁdamp σύνp αὐτόςrpdms ἐπίp ὁddfs ἄγραndfs ὁdgmp ἰχθύςngmp
ὅςrrdfs συλλαµβάνωviaa3p . v.10 ὁµοίωςbo δέc καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams υἱόςnamp
Ζεβεδαῖοςngms ὅςrrnmp εἰµίviix3p κοινωνόςanmpn ὁddms Σίµωνndms καίc λέγωviaa3s πρόςp ὁdams
Σίµωνnams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo φοβέοµαιvdpn2s ἀπόp ὁdgms νῦνbo ἄνθρωποςnamp εἰµίvifx2s
ζωγρέωvppanms . v.11 καίc κατάγωvpaanmp ὁdanp πλοῖονnanp ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἀφίηµιvpaanmp
ἅπαςaanpn ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms .
13 καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ εἰπὼν, Θέλω

14 καθαρίσθητι, καὶ εὐθέως ἡ λέπρα ἀπῆλθεν ἀπ αὐτοῦ. καὶ
αὐτὸς παρήγγειλεν αὐτῷ µηδενὶ εἰπεῖν ἀλλὰ ἀπελθὼν δεῖξον
σεαυτὸν τῷ ἱερεῖ καὶ προσένεγκε περὶ τοῦ καθαρισµοῦ σου
15 καθὼς προσέταξεν Μωσῆς, εἰς µαρτύριον αὐτοῖς. διήρχετο
δὲ µᾶλλον ὁ λόγος περὶ αὐτοῦ καὶ συνήρχοντο ὄχλοι πολ-
λοὶ ἀκούειν καὶ θεραπεύεσθαι ὑπ΄ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀσθενειῶν
16 αὐτῶν, αὐτὸς δὲ ἦν ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήµοις καὶ προσευχό-
17 µενος. Καὶ ἐγένετο ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν καὶ αὐτὸς ἦν διδάσκων
καὶ ἦσαν καθήµενοι Φαρισαῖοι καὶ νοµοδιδάσκαλοι οἳ ἦσαν
ἐληλυθότες ἐκ πάσης κώµης τῆς Γαλιλαίας καὶ ᾿Ιουδαίας καὶ
᾿Ιερουσαλήµ, καὶ δύναµις κυρίου ἦν εἰς τὸ ἰᾶσθαι αὐτούς.
18 καὶ ἰδοὺ ἄνδρες φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παρα-
λελυµένος καὶ ἐζήτουν αὐτὸν εἰσενεγκεῖν καὶ θεῖναι ἐνώπιον
19 αὐτοῦ. καὶ µὴ εὑρόντες ποίας εἰσενέγκωσιν αὐτὸν διὰ τὸν
ὄχλον ἀναβάντες ἐπὶ τὸ δῶµα διὰ τῶν κεράµων καθῆκαν αὐ-
20 τὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ µέσον ἔµπροσθεν τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ
ἰδὼν τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπεν αὐτῷ, ῎Ανθρωπε ἀφέωνταί σοι αἱ
21 ἁµαρτίαι σου. καὶ ἤρξαντο διαλογίζεσθαι οἱ γραµµατεῖς καὶ
οἱ Φαρισαῖοι λέγοντες Τίς ἐστιν οὗτος ὃς λαλεῖ βλασφηµίας
v.12 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpams ἐνp εἷςndfs ὁdgfp πόλιςngfp καίc ἰδούvdaa2s
ἀνήρnnms πλήρηςanmsn λέπραngfs καίc ὁράωvpaanms ὁdams ᾿Ιησοῦςnams πίπτωvpaanms ἐπίp
πρόσωπονnans δέοµαιviap3s αὐτόςrpgms λέγωvppanms κύριοςnvms ἐάνqo θέλωvspa2s δύναµαιvipn2s
ἐγώrpa-s καθαρίζωvnaa . v.13 καίc ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms
vpaanms vipa1s
λέγω θέλω καθαρίζωvdap2s καίc εὐθέωςbo ὁdnfs λέπραnnfs ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp
αὐτόςrpgms . v.14 καίc αὐτόςrpnms παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdms µηδείςadmsn λέγωvnaa ἀλλάc
ἀπέρχοµαιvpaanms δείκνυµιvdaa2s σεαυτοῦrxams ὁddms ἱερεύςndms καίc προσφέρωvdaa2s περίp ὁdgms
καθαρισµόςngms σύrpg-s καθώςbo προστάσσωviaa3s Μωϋσῆςnnms εἰςp µαρτύριονnans αὐτόςrpdmp .
v.15 διέρχοµαιviin3s δέc µᾶλλονbo ὁdnms λόγοςnnms περίp αὐτόςrpgms καίc συνέρχοµαιviin3p
ὄχλοςnnmp πολύςanmpn ἀκούωvnpa καίc θεραπεύωvnpp ὑπόp αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfp ἀσθένειαngfp
αὐτόςrpgmp . v.16 αὐτόςrpnms δέc εἰµίviix3s ὑποχωρέωvppanms ἐνp ὁddfp ἔρηµοςadfpn καίc
vppnnms
προσεύχοµαι . v.17 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp καίc αὐτόςrpnms
εἰµίviix3s διδάσκωvppanms καίc εἰµίviix3p κάθηµαιvppnnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc νοµοδιδάσκαλοςnnmp
ὅςrrnmp εἰµίviix3p ἔρχοµαιvpxanmp ἐκp πᾶςagfsn κώµηngfs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ᾿Ιουδαίαngfs καίc
᾿Ιερουσαλήµtp καίc δύναµιςnnfs κύριοςngms εἰµίviix3s εἰςp ὁdans ἰάοµαιvnpn αὐτόςrpamp . v.18 καίc
ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp φέρωvppanmp ἐπίp κλίνηngfs ἄνθρωποςnams ὅςrrnms εἰµίviix3s παραλύωvpxpnms
καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams εἰσφέρωvnaa καίc τίθηµιvnaa ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms . v.19 καίc
xo vpaanmp rqgfs vsaa3p rpams p dams nams
µή εὑρίσκω ποῖος εἰσφέρω αὐτός διά ὁ ὄχλος ἀναβαίνωvpaanmp
ἐπίp ὁdans δῶµαnans διάp ὁdgmp κέραµοςngmp καθίηµιviaa3p αὐτόςrpams σύνp ὁddns κλινίδιονndns
εἰςp ὁdans µέσοςaansn ἔµπροσθενp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.20 καίc ὁράωvpaanms ὁdafs πίστιςnafs
αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnvms ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s .
τίς δύναται ἀφιέναι ἁµαρτίας εἰ µὴ µόνος ὁ θεός. ἐπιγνοὺς 22
δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς διαλογισµοὺς αὐτῶν ἀποκριθεὶς εἶπεν πρὸς

αὐτούς Τί διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν. τί ἐστιν εὐκο- 23
πώτερον εἰπεῖν ᾿Αφέωνταί σοι αἱ ἁµαρτίαι σου ἢ εἰπεῖν ῎Εγει-

ραι καὶ περιπάτει. ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ 24
ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁµαρτίας εἶπεν τῷ παραλελυ-

µένῳ Σοὶ λέγω ἔγειραι, καὶ ἄρας τὸ κλινίδιόν σου πορεύου εἰς
τὸν οἶκόν σου. καὶ παραχρῆµα ἀναστὰς ἐνώπιον αὐτῶν ἄρας 25
ἐφ ὃ κατέκειτο ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ δοξάζων τὸν θε-

όν. καὶ ἔκστασις ἔλαβεν ἅπαντας καὶ ἐδόξαζον τὸν θεόν καὶ 26
ἐπλήσθησαν φόβου λέγοντες ὅτι Εἴδοµεν παράδοξα σήµερον.

Καὶ µετὰ ταῦτα ἐξῆλθεν καὶ ἐθεάσατο τελώνην ὀνόµατι Λευὶν 27
καθήµενον ἐπὶ τὸ τελώνιον καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ακολούθει µοι.

καὶ καταλιπὼν ἅπαντα, ἀναστὰς ἠκολούθησεν αὐτῷ. Καὶ ἐ- 28, 29
ποίησεν δοχὴν µεγάλην Λευὶς αὐτῷ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ καὶ ἦν

ὄχλος τελωνῶν πολὺς καὶ ἄλλων οἳ ἦσαν µετ αὐτῶν κατακεί-
µενοι. καὶ ἐγόγγυζον οἱ γραµµατεῖς αὐτῶν καὶ οἱ Φαρισαῖοι 30
πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ λέγοντες ∆ιὰ τί µετὰ τῶν τελωνῶν

καὶ ἁµαρτωλῶν ἐσθίετε καὶ πίνετε. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς 31
εἶπεν πρὸς αὐτούς Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ

v.21 καίc ἄρχωviad3p διαλογίζοµαιvnpn ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp
λέγωvppanmp τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὅςrrnms λαλέωvipa3s βλασφηµίαnafp τίςrqnms
δύναµαιvipn3s ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp εἰqo µήxo µόνοςanmsn ὁdnms θεόςnnms .
v.22 ἐπιγινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp διαλογισµόςnamp αὐτόςrpgmp
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans διαλογίζοµαιvipn2p ἐνp ὁddfp
καρδίαndfp σύrpg-p . v.23 τίςrqnns εἰµίvipx3s εὔκοποςannsc λέγωvnaa ἀφίηµιvixp3p σύrpd-s
ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp σύrpg-s ἤxo λέγωvnaa ἐγείρωvdam2s καίc περιπατέωvdpa2s . v.24 ἵναc δέc
οἶδαvsxa2p ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
ἀφίηµιvnpa ἁµαρτίαnafp λέγωviaa3s ὁddms παραλύωvpxpdms σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdam2s καίc
αἴρωvpaanms ὁdans κλινίδιονnans σύrpg-s πορεύοµαιvdpn2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s . v.25 καίc
παραχρῆµαbo ἀνίστηµιvpaanms ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp αἴρωvpaanms ἐπίp ὅςrrans κατάκειµαιviin3s
ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms δοξάζωvppanms ὁdams θεόςnams . v.26 καίc
ἔκστασιςnnfs λαµβάνωviaa3s ἅπαςaampn καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams καίc πίµπληµιviap3p
φόβοςngms λέγωvppanmp ὅτιc ὁράωviaa1p παράδοξοςaanpn σήµερονbo . v.27 καίc µετάp οὗτοςrdanp
ἐξέρχοµαιviaa3s καίc θεάοµαιviad3s τελώνηςnams ὄνοµαndns Λευίnams κάθηµαιvppnams ἐπίp ὁdans
τελώνιονnans καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.28 καίc καταλείπωvpaanms
ἅπαςaanpn ἀνίστηµιvpaanms ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.29 καίc ποιέωviaa3s δοχήnafs
µέγαςaafsn Λευίnnms αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms καίc εἰµίviix3s ὄχλοςnnms
τελώνηςngmp πολύςanmsn καίc ἄλλοςagmpn ὅςrrnmp εἰµίviix3p µετάp αὐτόςrpgmp κατάκειµαιvppnnmp .
v.30 καίc γογγύζωviia3p ὁdnmp γραµµατεύςnnmp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πρόςp
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp διάp τίςrqans µετάp ὁdgmp τελώνηςngmp καίc
ἁµαρτωλόςagmpn ἐσθίωvipa2p καίc πίνωvipa2p .
32 ἀλ᾿λ οἱ κακῶς ἔχοντες, οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους ἀλλὰ

33 ἁµαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν. Οἱ δὲ εἶπον πρὸς αὐτόν διά τί Οἱ
µαθηταὶ ᾿Ιωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις ποιοῦνται
ὁµοίως καὶ οἱ τῶν Φαρισαίων οἱ δὲ σοὶ ἐσθίουσιν καὶ πίνου-
34 σιν. ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς Μὴ δύνασθε τοὺς υἱοὺς τοῦ
νυµφῶνος ἐν ᾧ ὁ νυµφίος µετ αὐτῶν ἐστιν ποιῆσαι νηστεύειν.
35 ἐλεύσονται δὲ ἡµέραι καὶ ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ αὐτῶν ὁ νυµφίος
36 τότε νηστεύσουσιν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις. ῎Ελεγεν δὲ καὶ
παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Οὐδεὶς ἐπίβληµα ἱµατίου καινοῦ
ἐπιβάλλει ἐπὶ ἱµάτιον παλαιόν, εἰ δὲ µήγε, καὶ τὸ καινὸν σχίζει
37 καὶ τῷ παλαιῷ οὐ συµφωνει τὸ ἀπὸ τοῦ καινοῦ. καὶ οὐδεὶς
βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς, εἰ δὲ µήγε, ῥήξει ὁ
νέος οἶνος τοὺς ἀσκούς καὶ αὐτὸς ἐκχυθήσεται καὶ οἱ ἀσκοὶ
38 ἀπολοῦνται, ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινοὺς βλητέον καὶ
39 ἀµφότεροι συντηροῦνται. καὶ οὐδεὶς πιὼν παλαιὸν εὐθέως
θέλει νέον, λέγει γάρ ῾Ο παλαιὸς χρηστότερός ἐστιν.
6 ᾿Εγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ δευτεροπρώτῳ διαπορεύεσθαι αὐ-
τὸν διὰ τῶν σπορίµων καὶ ἔτιλλον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ τοὺς στά-
2 χυας καὶ ἤσθιον ψώχοντες ταῖς χερσίν. τινὲς δὲ τῶν Φαρι-
σαίων εἶπον αὐτοῖς, Τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν τοῖς
v.31 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp οὐxo χρείαnafs
ἔχωvipa3p ὁdnmp ὑγιαίνωvppanmp ἰατρόςngms ἀλλάc ὁdnmp κακῶςbo ἔχωvppanmp . v.32 οὐxo
ἔρχοµαιvixa1s καλέωvnaa δίκαιοςaampn ἀλλάc ἁµαρτωλόςaampn εἰςp µετάνοιαnafs . v.33 ὁdnmp
δέc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams διάp τίςrqans ὁdnmp µαθητήςnnmp ᾿Ιωάννηςngms νηστεύωvipa3p
πυκνόςaanpn καίc δέησιςnafp ποιέωvipm3p ὁµοίωςbo καίc ὁdnmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ὁdnmp δέc
σόςrsnmp ἐσθίωvipa3p καίc πίνωvipa3p . v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µήxo
δύναµαιvipn2p ὁdamp υἱόςnamp ὁdgms νυµφώνngms ἐνp ὅςrrdms ὁdnms νυµφίοςnnms µετάp αὐτόςrpgmp
εἰµίvipx3s ποιέωvnaa νηστεύωvnpa . v.35 ἔρχοµαιvifd3p δέc ἡµέραnnfp καίc ὅτανc ἀπαίρωvsap3s
ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms νυµφίοςnnms τότεbo νηστεύωvifa3p ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp .
v.36 λέγωviia3s δέc καίc παραβολήnafs πρόςp αὐτόςrpamp ὅτιc οὐδείςanfsn ἐπίβληµαnans ἱµάτιονngns
καινόςagnsn ἐπιβάλλωvipa3s ἐπίp ἱµάτιονnans παλαιόςaansn εἰqo δέc µήxo καίc ὁdans καινόςaansn
σχίζωvipa3s καίc ὁddns παλαιόςadnsn οὐxo συµφωνέωvipa3s ὁdans ἀπόp ὁdgns καινόςagnsn .
v.37 καίc οὐδείςanfsn βάλλωvipa3s οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp παλαιόςaampn εἰqo δέc
µήxo ῥήγνυµιvifa3s ὁdnms νέοςanmsn οἶνοςnnms ὁdamp ἀσκόςnamp καίc αὐτόςrpnms ἐκχέωvifp3s καίc
ὁdnmp ἀσκόςnnmp ἀπόλλυµιvifm3p . v.38 ἀλλάc οἶνοςnams νέοςaamsn εἰςp ἀσκόςnamp καινόςaampn
annsn c anmpn
βλητέος καί ἀµφότεροι συντηρέωvipp3p . v.39 καίc οὐδείςanfsn πίνωvpaanms
παλαιόςaamsn εὐθέωςbo θέλωvipa3s νέοςaamsn λέγωvipa3s γάρc ὁdnms παλαιόςanmsn χρηστόςanmsc
εἰµίvipx3s . 6. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp σάββατονndns δευτερόπρωτοςadnsn διαπορεύοµαιvnpn
αὐτόςrpams διάp ὁdgmp σπόριµοςagmpn καίc τίλλωviia3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὁdamp
στάχυςnamp καίc ἐσθίωviia3p ψώχωvppanmp ὁddfp χείρndfp .
σάββασιν. καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐδὲ 3
τοῦτο ἀνέγνωτε ὃ ἐποίησεν ∆αυὶδ ὅποτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ

µετ αὐτοῦ ὄντες. ὡς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς 4
ἄρτους τῆς προθέσεως ἔλαβεν καὶ ἔφαγεν καὶ ἔδωκεν καὶ τοῖς
µετ αὐτοῦ οὓς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ µὴ µόνους τοὺς ἱερεῖς.
καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι Κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ 5
τοῦ σαββάτου. ᾿Εγένετο δὲ καὶ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν 6
αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρω-

πος καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ ἦν ξηρά. παρετήρουν δὲ οἱ 7
γραµµατεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύσει ἵνα

εὕρωσιν κατηγορίαν αὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισµοὺς 8
αὐτῶν καὶ εἶπεν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα ῎Εγει-

ραι· καὶ στῆθι εἰς τὸ µέσον, ὁ δὲ ἀναστὰς ἔστη. εἶπεν οὖν ὁ 9
᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτούς ᾿Επερωτήσω ὑµᾶς τί ἔξεστιν τοῖς σάββα-

σιν, ἀγαθοποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀποκτεῖναι.
καὶ περιβλεψάµενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ ῎Εκτεινον τὴν 10
χεῖρά σου ὁ δὲ ἐποίησεν καὶ ἀποκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὑ-

γιὴς ὡς ἡ ἄλλη. αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας καὶ διελάλουν 11
πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσειαν τῷ ᾿Ιησοῦ. ᾿Εγένετο δὲ ἐν 12
ταῖς ἡµέραις ταύταις ἐξηλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι καὶ

v.2 τι-σρινµπ δέc ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp τίςrqans ποιέωvipa2p ὅςrrnns
οὐxo ἔξεστιvipq3s ποιέωvnpa ἐνp ὁddnp σάββατονndnp . v.3 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πρόςp
αὐτόςrpamp λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέbo οὗτοςrdans ἀναγινώσκωviaa2p ὅςrrans ποιέωviaa3s
∆αυίδtp ὁπότεbo πεινάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms εἰµίvppxnmp . v.4 ὡςbo
εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms καίc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdgfs πρόθεσιςngfs
λαµβάνωviaa3s καίc ἐσθίωviaa3s καίc δίδωµιviaa3s καίc ὁddmp µετάp αὐτόςrpgms ὅςrramp οὐxo
ἔξεστιvipq3s ἐσθίωvnaa εἰqo µήxo µόνοςaampn ὁdamp ἱερεύςnamp . v.5 καίc λέγωviia3s αὐτόςrpdmp
ὅτιc κύριοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc ὁdgns σάββατονngns .
v.6 γίνοµαιviad3s δέc καίc ἐνp ἕτεροςadnsn σάββατονndns εἰσέρχοµαιvnaa αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs
συναγωγήnafs καίc διδάσκωvnpa καίc εἰµίviix3s ἐκεῖbo ἄνθρωποςnnms καίc ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms
ὁdnfs δεξιόςanfsn εἰµίviix3s ξηρόςanfsn . v.7 παρατηρέωviia3p δέc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp καίc
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp εἰqo ἐνp ὁddns σάββατονndns θεραπεύωvifa3s ἵναc εὑρίσκωviaa3p κατηγορίαnafs
αὐτόςrpgms . v.8 αὐτόςrpnms δέc οἶδαviya3s ὁdamp διαλογισµόςnamp αὐτόςrpgmp καίc λέγωviaa3s
ὁddms ἄνθρωποςndms ὁddms ξηρόςnafs ἔχωvppadms ὁdafs χείρnafs ἐγείρωvdam2s καίc ἵστηµιvdaa2s εἰςp
ὁdans µέσοςaansn ὁdnms δέc ἀνίστηµιvpaanms ἵστηµιviaa3s . v.9 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
πρόςp αὐτόςrpamp ἐπερωτάωvifa1s σύrpa-p τίςrqnns ἔξεστιvipq3s ὁddnp σάββατονndnp ἀγαθοποιέωvnaa
ἤxo κακοποιέωvnaa ψυχήnafs σῴζωvnaa ἤxo ἀποκτείνωvnaa . v.10 καίc περιβλέπωvpamnms πᾶςaampn
αὐτόςrpamp λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐκτείνωvdaa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s ὁdnms δέc ποιέωviaa3s καίc
ἀποκαθιστάνωviap3s ὁdnfs χείρnnfs αὐτόςrpgms ὑγιήςanfsn ὡςbo ὁdnfs ἄλλοςanfsn . v.11 αὐτόςrpnmp
δέc πίµπληµιviap3p ἄνοιαngfs καίc διαλαλέωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp τίςrqans ἄνxo ποιέωvoaa3p
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms .
13 ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ. καὶ ὅτε ἐγένετο

ἡµέρα προσεφώνησεν τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἐκλεξάµενος
14 ἀπ αὐτῶν δώδεκα οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόµασεν. Σίµωνα
ὃν καὶ ὠνόµασεν Πέτρον καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ᾿Ιά-
15 κωβον καὶ ᾿Ιωάννην Φίλιππον καὶ Βαρθολοµαῖον. Ματθαῖον
καὶ Θωµᾶν ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ ῾Αλφαίου καὶ Σίµωνα τὸν καλού-
16 µενον Ζηλωτὴν. ᾿Ιούδαν ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιούδαν ᾿Ισκαριώτην,
17 ὃς καὶ ἐγένετο προδότης. Καὶ καταβὰς µετ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ
τόπου πεδινοῦ καὶ ὄχλος µαθητῶν αὐτοῦ καὶ πλῆθος πολὺ
τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ τῆς
παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος οἵ ἦλθον ἀκοῦσαί αὐτοῦ, καὶ
18 ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν, καὶ οἳ ὀχλούµενοι ὑπὸ πνευ-
19 µάτων ἀκαθάρτων καὶ ἐθεραπεύοντο. καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζή-
τει ἅπτεσθαι αὐτοῦ ὅτι δύναµις παρ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο
20 πάντας. Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς
µαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν Μακάριοι οἱ πτωχοί ὅτι ὑµετέρα ἐστὶν ἡ
21 βασιλεία τοῦ θεοῦ. µακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν ὅτι χορτασθή-
22 σεσθε µακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν ὅτι γελάσετε. µακάριοί ἐστε
ὅταν µισήσωσιν ὑµᾶς οἱ ἄνθρωποι καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑµᾶς
καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνοµα ὑµῶν ὡς πονηρὸν
v.12 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp ἐξέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans
προσεύχοµαιvnad καίc εἰµίviix3s διανυκτερεύωvppanms ἐνp ὁddfs προσευχήndfs ὁdgms
θεόςngms . v.13 καίc ὅτεbo γίνοµαιviad3s ἡµέραnnfs προσφωνέωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp
αὐτόςrpgms καίc ἐκλέγωvpamnms ἀπόp αὐτόςrpgmp δώδεκαtn ὅςrramp καίc ἀπόστολοςnamp
ὀνοµάζωviaa3s . v.14 Σίµωνnams ὅςrrams καίc ὀνοµάζωviaa3s Πέτροςnams καίc ᾿Ανδρέαςnams ὁdams
ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams Φίλιπποςnams καίc Βαρθολοµαῖοςnams .
v.15 Μαθχαῖοςnams καίc Θωµᾶςnams ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ὁdgms ῾Αλφαῖοςngms καίc Σίµωνnams ὁdams
καλέωvpppams ζηλωτήςnams . v.16 ᾿Ιούδαςnams ᾿Ιάκωβοςngms καίc ᾿Ιούδαςnams ᾿Ισκαριώθnams
ὅςrrnms καίc γίνοµαιviad3s προδότηςnnms . v.17 καίc καταβαίνωvpaanms µετάp αὐτόςrpgmp
ἵστηµιviaa3s ἐπίp τόποςngms πεδινόςagmsn καίc ὄχλοςnnms µαθητήςngmp αὐτόςrpgms καίc
πλῆθοςnnns πολύςannsn ὁdgms λαόςngms ἀπόp πᾶςagfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs καίc ᾿Ιερουσαλήµtp καίc
ὁdgfs παράλιοςagfsn Τύροςngfs καίc Σιδώνngfs ὅςrrnmp ἔρχοµαιviaa3p ἀκούωvnaa αὐτόςrpgms καίc
ἰάοµαιvnap ἀπόp ὁdgfp νόσοςngfp αὐτόςrpgmp . v.18 καίc ὅςdnmp ὀχλέωvpppnmp ὑπόp πνεῦµαngnp
ἀκάθαρτοςagnpn καίc θεραπεύωviip3p . v.19 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ὄχλοςnnms ζητέωviia3s
ἅπτωvnpm αὐτόςrpgms ὅτιc δύναµιςnnfs παράp αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιviin3s καίc ἰάοµαιviin3s
πᾶςaampn . v.20 καίc αὐτόςrpnms ἐπαίρωvpaanms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp
µαθητήςnamp αὐτόςrpgms λέγωviia3s µακάριοςanmpn ὁdnmp πτωχόςanmpn ὅτιc ὑµέτεροςrsnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.21 µακάριοςanmpn ὁdnmp πεινάωvppanmp νῦνbo ὅτιc
χορτάζωvifp2p µακάριοςanmpn ὁdnmp κλαίωvppanmp νῦνbo ὅτιc γελάωvifa2p .
ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ 23
καὶ σκιρτήσατε ἰδοὺ γὰρ ὁ µισθὸς ὑµῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ,

κατὰ ταῦτα γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
Πλὴν οὐαὶ ὑµῖν τοῖς πλουσίοις ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν 24
ὑµῶν. οὐαὶ ὑµῖν οἱ ἐµπεπλησµένοι ὅτι πεινάσετε οὐαί ὑ- 25
µῖν, οἱ γελῶντες νῦν ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε. οὐαὶ ὅταν 26
καλῶς ὑµᾶς εἴπωσιν οἱ ἄνθρωποι, κατὰ ταῦτα γὰρ ἐποίουν

τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. ἀλλ΄ ὑµῖν λέγω τοῖς 27
ἀκούουσιν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν καλῶς ποιεῖτε τοῖς

µισοῦσιν ὑµᾶς. εὐλογεῖτε τοὺς καταρωµένους ὑµῖν προσεύ- 28
χεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑµᾶς. τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν 29
σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ
ἱµάτιον καὶ τὸν χιτῶνα µὴ κωλύσῃς. παντὶ δὲ τῷ αἰτοῦντί σε 30
δίδου καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ µὴ ἀπαίτει. καὶ καθὼς 31
θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑµῖν οἱ ἄνθρωποι καὶ ὑµεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς

ὁµοίως. καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑµᾶς ποία ὑµῖν 32
χάρις ἐστίν καὶ γὰρ οἱ ἁµαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀ-

γαπῶσιν. καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑµᾶς 33
ποία ὑµῖν χάρις ἐστίν καὶ γὰρ οἱ ἁµαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦ-

σιν. καὶ ἐὰν δανείζητε παρ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑµῖν 34
v.22 µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p ὅτανc µισέωvsaa3p σύrpa-p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp καίc ὅτανc
ἀφορίζωvsaa3p σύrpa-p καίc ὀνειδίζωvsaa3p καίc ἐκβάλλωvsaa3p ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-p ὡςbo
πονηρόςaansn ἕνεκαbo ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.23 χαίρωvdao2p ἐνp ἐκεῖνοςrddfs
ddfs ndfs c vdaa2p vdaa2s c dnms nnms
ὁ ἡµέρα καί σκιρτάω ἰδού γάρ ὁ µισθός σύrpg-p πολύςanmsn ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms κατάp οὗτοςrdanp γάρc ποιέωviia3p ὁddmp προφήτηςndmp ὁdnmp πατήρnnmp αὐτόςrpgmp .
v.24 πλήνbo οὐαίi σύrpd-p ὁddmp πλούσιοςadmpn ὅτιc ἀπέχωvipa2p ὁdafs παράκλησιςnafs σύrpg-p .
v.25 οὐαίi σύrpd-p ὁdnmp ἐµπίπληµιvpxpnmp ὅτιc πεινάωvifa2p οὐαίi σύrpd-p ὁdnmp γελάωvppanmp
νῦνbo ὅτιc πενθέωvifa2p καίc κλαίωvifa2p . v.26 οὐαίi ὅτανc καλῶςbo σύrpa-p λέγωvsaa3p
ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp κατάp οὗτοςrdanp γάρc ποιέωviia3p ὁddmp ψευδοπροφήτηςndmp ὁdnmp
πατήρnnmp αὐτόςrpgmp . v.27 ἀλλάc σύrpd-p λέγωvipa1s ὁddmp ἀκούωvppadmp ἀγαπάωvdpa2p ὁdamp
ἐχθρόςaampn σύrpg-p καλῶςbo ποιέωvdpa2p ὁddmp µισέωvppadmp σύrpa-p . v.28 εὐλογέωvdpa2p
damp vppnamp rpd-p vdpn2p p dgmp
ὁ καταράοµαι σύ προσεύχοµαι ὑπέρ ὁ ἐπηρεάζωvppagmp σύrpa-p .
v.29 ὁddms τύπτωvppadms σύrpa-s ἐπίp ὁdafs σιαγώνnafs παρέχωvdpa2s καίc ὁdafs ἄλλοςaafsn καίc
ἀπόp ὁdgms αἴρωvppagms σύrpg-s ὁdans ἱµάτιονnans καίc ὁdams χιτώνnams µήxo κωλύωvsaa2s .
v.30 πᾶςadmsn δέc ὁddms αἰτέωvppadms σύrpa-s δίδωµιvdpa2s καίc ἀπόp ὁdgms αἴρωvppagms ὁdanp
σόςrsanp µήxo ἀπαιτέωvdpa2s . v.31 καίc καθώςbo θέλωvipa2p ἵναc ποιέωvspa3p σύrpd-p ὁdnmp
ἄνθρωποςnnmp καίc σύrpn-p ποιέωvdpa2p αὐτόςrpdmp ὁµοίωςbo . v.32 καίc εἰqo ἀγαπάωvipa2p ὁdamp
ἀγαπάωvppaamp σύrpa-p ποῖοςrqnfs σύrpd-p χάριςnnfs εἰµίvipx3s καίc γάρc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn
ὁdamp ἀγαπάωvppaamp αὐτόςrpamp ἀγαπάωvipa3p . v.33 καίc ἐάνqo ἀγαθοποιέωvspa2p ὁdamp
vppaamp rpa-p rqnfs rpd-p nnfs
ἀγαθοποιέω σύ ποῖος σύ χάρις εἰµίvipx3s καίc γάρc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn
ὁdans αὐτόςrpans ποιέωvipa3p .
χάρις ἐστίν καὶ γὰρ ἁµαρτωλοὶ ἁµαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα

35 ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα. πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν καὶ
ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε µηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ
µισθὸς ὑµῶν πολύς καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου ὅτι αὐτὸς χρη-
36 στός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν
37 οἰκτίρµονες καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑµῶν οἰκτίρµων ἐστίν. Καὶ
µὴ κρίνετε καὶ οὐ µὴ κριθῆτε, µὴ καταδικάζετε καὶ οὐ µὴ
38 καταδικασθῆτε ἀπολύετε καὶ ἀπολυθήσεσθε, δίδοτε καὶ δο-
θήσεται ὑµῖν, µέτρον καλὸν πεπιεσµένον καὶ σεσαλευµένον
καὶ ὑπερεκχυνόµενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑµῶν, τᾧ γὰρ
39 αὐτῷ µέτρῳ ᾧ µετρεῖτε ἀντιµετρηθήσεται ὑµῖν. Εἶπεν δὲ πα-
ραβολὴν αὐτοῖς, Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγεῖν οὐχὶ
40 ἀµφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται· οὐκ ἔστιν µαθητὴς ὑπὲρ
τὸν διδάσκαλον, αὐτοῦ κατηρτισµένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ δι-
41 δάσκαλος αὐτοῦ, Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ
τοῦ ἀδελφοῦ σου τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλµῷ οὐ
42 κατανοεῖς. ἤ πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου ᾿Αδελφέ ἄ-
φες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ σου αὐτὸς τὴν ἐν τῷ
ὀφθαλµῷ σοῦ δοκὸν οὐ βλέπων ὑποκριτά ἔκβαλε πρῶτον τὴν
δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ σοῦ καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ
v.34 καίc ἐάνqo δανίζωvspa2p παράp ὅςrrgmp ἐλπίζωvipa2p ἀπολαµβάνωvnaa ποῖοςrqnfs
σύrpd-p χάριςnnfs εἰµίvipx3s καίc γάρc ἁµαρτωλόςanmpn ἁµαρτωλόςadmpn δανίζωvipa3p ἵναc
ἀπολαµβάνωvsaa3p ὁdanp ἴσοςaanpn . v.35 πλήνbo ἀγαπάωvdpa2p ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-p καίc
ἀγαθοποιέωvdpa2p καίc δανίζωvdpa2p µηδείςaansn ἀπελπίζωvppanmp καίc εἰµίvifx3s ὁdnms µισθόςnnms
σύrpg-p πολύςanmsn καίc εἰµίvifx2p υἱόςnnmp ὕψιστοςagmsn ὅτιc αὐτόςrpnms χρηστόςanmsn εἰµίvipx3s
ἐπίp ὁdamp ἀχάριστοςaampn καίc πονηρόςaampn . v.36 γίνοµαιvdpn2p οὖνc οἰκτίρµωνanmpn
bo c dnms nnms rpg-p
καθώς καί ὁ πατήρ σύ οἰκτίρµωνanmsn εἰµίvipx3s . v.37 καίc µήxo
κρίνωvdpa2p καίc οὐxo µήxo κρίνωvsap2p µήxo καταδικάζωvdpa2p καίc οὐxo µήxo καταδικάζωvsap2p
ἀπολύωvdpa2p καίc ἀπολύωvifp2p . v.38 δίδωµιvdpa2p καίc δίδωµιvifp3s σύrpd-p µέτρονnans
καλόςaansn πιέζωvpxpans καίc σαλεύωvpxpans καίc ὑπερεκχύννωvpppans δίδωµιvifa3p εἰςp ὁdams
κόλποςnams σύrpg-p ὁddns γάρc αὐτόςrpdns µέτρονndns ὅςrrdns µετρέωvipa2p ἀντιµετρέωvifp3s
σύrpd-p . v.39 λέγωviaa3s δέc παραβολήnafs αὐτόςrpdmp µήτιxo δύναµαιvipn3s τυφλόςanmsn
τυφλόςaamsn ὁδηγέωvnpa οὐχίxo ἀµφότεροιanmpn εἰςp βόθυνοςnams πίπτωvifn3p . v.40 οὐxo
εἰµίvipx3s µαθητήςnnms ὑπέρp ὁdams διδάσκαλοςnams αὐτόςrpgms καταρτίζωvpxpnms δέc πᾶςanmsn
εἰµίvifx3s ὡςbo ὁdnms διδάσκαλοςnnms αὐτόςrpgms . v.41 τίςrqans δέc βλέπωvipa2s ὁdans κάρφοςnans
dans p ddms ndms dgms ngms
ὁ ἐν ὁ ὀφθαλµός ὁ ἀδελφός σύrpg-s ὁdafs δέc δοκόςnafs ὁdafs ἐνp ὁddms
ἴδιοςadmsn ὀφθαλµόςndms οὐxo κατανοέωvipa2s .
κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου. Οὐ γάρ ἐστιν 43
δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν οὐδὲ δένδρον σαπρὸν

ποιοῦν καρπὸν καλόν. ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου 44
καρποῦ γινώσκεται, οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα

οὐδὲ ἐκ βάτου τρυγῶσιν σταφυλὴν. ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ 45
τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προφέρει τὸ ἀγαθόν

καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ τῆς καρ-
δίας αὑτοῦ προφέρει τὸ πονηρόν, ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύµατος
τῆς καρδίας λαλεῖ τὸ στόµα αὑτοῦ. Τί δέ µε καλεῖτε Κύριε 46
κύριε καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω. πᾶς ὁ ἐρχόµενος πρός µε καὶ 47
ἀκούων µου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς ὑποδείξω ὑµῖν τίνι
ἐστὶν ὅµοιος, ὅµοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδοµοῦντι οἰκίαν ὃς 48
ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεµέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν,

πληµµύρας δὲ γενοµένης προσέρρηξεν ὁ ποταµὸς τῇ οἰκίᾳ
ἐκείνῃ καὶ οὐκ ἴσχυσεν σαλεῦσαι αὐτὴν τεθεµελίωτο γὰρ ἐ-
πὶ τὴν πέτραν, ὁ δὲ ἀκούσας καὶ µὴ ποιήσας ὅµοιός ἐστιν 49
ἀνθρώπῳ οἰκοδοµήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεµελίου

ᾗ προσέρρηξεν ὁ ποταµός καὶ εὐθὲως ἔπεσεν καὶ ἐγένετο τὸ
ῥῆγµα τῆς οἰκίας ἐκείνης µέγα.
v.42 ἤxo πῶςbo δύναµαιvipn2s λέγωvnpa ὁddms ἀδελφόςndms σύrpg-s ἀδελφόςnvms ἀφίηµιvdaa2s
ἐκβάλλωvsaa1s ὁdans κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms σύrpg-s αὐτόςrpnms ὁdafs ἐνp
ὁddms ὀφθαλµόςndms σύrpg-s δοκόςnafs οὐxo βλέπωvppanms ὑποκριτήςnvms ἐκβάλλωvdaa2s πρῶτοςbo
ὁdafs δοκόςnafs ἐκp ὁdgms ὀφθαλµόςngms σύrpg-s καίc τότεbo διαβλέπωvifa2s ἐκβάλλωvnaa ὁdans
κάρφοςnans ὁdans ἐνp ὁddms ὀφθαλµόςndms ὁdgms ἀδελφόςngms σύrpg-s . v.43 οὐxo γάρc
εἰµίvipx3s δένδρονnnns καλόςannsn ποιέωvppanns καρπόςnams σαπρόςaamsn οὐδέbo δένδρονnnns
σαπρόςannsn ποιέωvppanns καρπόςnams καλόςaamsn . v.44 ἕκαστοςannsn γάρc δένδρονnnns ἐκp
ὁdgms ἴδιοςagmsn καρπόςngms γινώσκωvipp3s οὐxo γάρc ἐκp ἄκανθαngfp συλλέγωvipa3p σῦκονnanp
οὐδέbo ἐκp βάτοςngms τρυγάωvipa3p σταφυλήnafs . v.45 ὁdnms ἀγαθόςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp
ὁdgms ἀγαθόςagmsn θησαυρόςngms ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgms προφέρωvipa3s ὁdans ἀγαθόςaansn
καίc ὁdnms πονηρόςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn θησαυρόςngms ὁdgfs καρδίαngfs
αὐτόςrpgms προφέρωvipa3s ὁdans πονηρόςaansn ἐκp γάρc ὁdgns περίσσευµαngns ὁdgfs καρδίαngfs
λαλέωvipa3s ὁdnns στόµαnnns αὐτόςrpgms . v.46 τίςrqnns δέc ἐγώrpa-s καλέωvipa2p κύριοςnvms
κύριοςnvms καίc οὐxo ποιέωvipa2p ὅςrranp λέγωvipa1s . v.47 πᾶςanmsn ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
πρόςp ἐγώrpa-s καίc ἀκούωvppanms ἐγώrpg-s ὁdgmp λόγοςngmp καίc ποιέωvppanms αὐτόςrpamp
ὑποδείκνυµιvifa1s σύrpd-p τίςrqdms εἰµίvipx3s ὅµοιοςanmsn . v.48 ὅµοιοςanmsn εἰµίvipx3s
ἄνθρωποςndms οἰκοδοµέωvppadms οἰκίαnafs ὅςrrnms σκάπτωviaa3s καίc βαθύνωviaa3s καίc τίθηµιviaa3s
θεµέλιοςnams ἐπίp ὁdafs πέτραnafs πλήµµυραngfs δέc γίνοµαιvpadgfs προσρήσσωviaa3s ὁdnms
ποταµόςnnms ὁddfs οἰκίαndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc οὐxo ἰσχύωviaa3s σαλεύωvnaa αὐτόςrpafs θεµελιόωviyp3s
γάρc ἐπίp ὁdafs πέτραnafs . v.49 ὁdnms δέc ἀκούωvpaanms καίc µήxo ποιέωvpaanms ὅµοιοςanmsn
εἰµίvipx3s ἄνθρωποςndms οἰκοδοµέωvpaadms οἰκίαnafs ἐπίp ὁdafs γῆnafs χωρίςbo θεµέλιονngms ὅςrrdfs
προσρήσσωviaa3s ὁdnms ποταµόςnnms καίc εὐθέωςbo πίπτωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s ὁdnns ῥῆγµαnnns
ὁdgfs οἰκίαngfs ἐκεῖνοςrdgfs µέγαςannsn .
7 ᾿Επει δὲ ἐπλήρωσεν πάντα τὰ ῥήµατα αὐτοῦ εἰς τὰς ἀκοὰς

2 τοῦ λαοῦ εἰσῆλθεν εἰς Καπερναούµ. ῾Εκατοντάρχου δέ τι-
νος δοῦλος κακῶς ἔχων ἔµελλεν τελευτᾶν ὃς ἦν αὐτῷ ἔντιµος.
3 ἀκούσας δὲ περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτὸν πρεσβυ-
τέρους τῶν ᾿Ιουδαίων ἐρωτῶν αὐτὸν ὅπως ἐλθὼν διασώσῃ τὸν
4 δοῦλον αὐτοῦ. οἱ δὲ παραγενόµενοι πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν παρε-
κάλουν αὐτὸν σπουδαίως λέγοντες ὅτι ῎Αξιός ἐστιν ᾧ παρέξει
5 τοῦτο, ἀγαπᾷ γὰρ τὸ ἔθνος ἡµῶν καὶ τὴν συναγωγὴν αὐτὸς
6 ᾠκοδόµησεν ἡµῖν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐπορεύετο σὺν αὐτοῖς ἤδη
δὲ αὐτοῦ οὐ µακρὰν ἀπέχοντος ἀπὸ τῆς οἰκίας ἔπεµψεν πρὸς
αὐτὸν ὁ ἑκατόνταρχος φίλους λέγων αὐτῷ Κύριε µὴ σκύλλου
7 οὐ γὰρ εἰµι ἱκανός ἵνα ὑπὸ τὴν στέγην µου εἰσέλθῃς, διὸ οὐδὲ
ἐµαυτὸν ἠξίωσα πρὸς σὲ ἐλθεῖν, ἀλλ΄ εἰπὲ λόγῳ καὶ ἰαθήσεται
8 ὁ παῖς µου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰµι ὑπὸ ἐξουσίαν τασσό-
µενος ἔχων ὑπ ἐµαυτὸν στρατιώτας καὶ λέγω τούτῳ Πορεύθητι
καὶ πορεύεται καὶ ἄλλῳ ῎Ερχου καὶ ἔρχεται καὶ τῷ δούλῳ µου
9 Ποίησον τοῦτο καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ ᾿Ιησοῦς ἐθαύ-
µασεν αὐτόν καὶ στραφεὶς τῷ ἀκολουθοῦντι αὐτῷ ὄχλῳ εἶπεν
10 Λέγω ὑµῖν οὒτε ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον. καὶ
ὑποστρέψαντες οἱ πεµφθέντες εἰς τὸν οἶκον εὗρον τὸν ἀσθε-
7. v.1 ἐπείc δέc πληρόωviaa3s πᾶςaanpn ὁdanp ῥῆµαnanp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafp ἀκοήnafp
ὁdgms λαόςngms εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp Καπερναούµtp . v.2 ἑκατοντάρχηςngms δέc τι-σ-
ριγµσ δοῦλοςnnms κακῶςbo ἔχωvppanms µέλλωviia3s τελευτάωvnpa ὅςrrnms εἰµίviix3s αὐτόςrpdms
ἔντιµοςanmsn . v.3 ἀκούωvpaanms δέc περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀποστέλλωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
πρεσβύτεροςaampn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐρωτάωvppanms αὐτόςrpams ὅπωςbo ἔρχοµαιvpaanms
διασῴζωvsaa3s ὁdams δοῦλοςnams αὐτόςrpgms . v.4 ὁdnmp δέc παραγίνοµαιvpadnmp πρόςp ὁdams
᾿Ιησοῦςnams παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams σπουδαίωςbo λέγωvppanmp ὅτιc ἄξιοςanmsn εἰµίvipx3s
ὅςrrdms παρέχωvifa3s οὗτοςrdans . v.5 ἀγαπάωvipa3s γάρc ὁdans ἔθνοςnans ἐγώrpg-p καίc ὁdafs
συναγωγήnafs αὐτόςrpnms οἰκοδοµέωviaa3s ἐγώrpd-p . v.6 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιviin3s
p rpdmp bo c rpgms xo
σύν αὐτός ἤδη δέ αὐτός οὐ µακράνbo ἀπέχωvppagms ἀπόp ὁdgfs οἰκίαngfs
πέµπωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms φίλοςaampn λέγωvppanms αὐτόςrpdms
κύριοςnvms µήxo σκύλλωvdpp2s οὐxo γάρc εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn ἵναc ὑπόp ὁdafs στέγηnafs
ἐγώrpg-s εἰσέρχοµαιvsaa2s . v.7 διόc οὐδέbo ἐµαυτοῦrxams ἀξιόωviaa1s πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvnaa
ἀλλάc λέγωvdaa2s λόγοςndms καίc ἰάοµαιvifp3s ὁdnms παῖςnnms ἐγώrpg-s . v.8 καίc γάρc
ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms εἰµίvipx1s ὑπόp ἐξουσίαnafs τάσσωvpppnms ἔχωvppanms ὑπόp ἐµαυτοῦrxams
στρατιώτηςnamp καίc λέγωvipa1s οὗτοςrddms πορεύοµαιvdao2s καίc πορεύοµαιvipn3s καίc ἄλλοςadmsn
ἔρχοµαιvipn2s καίc ἔρχοµαιvipn3s καίc ὁddms δοῦλοςndms ἐγώrpg-s ποιέωvdaa2s οὗτοςrdans καίc
ποιέωvipa3s . v.9 ἀκούωvpaanms δέc οὗτοςrdanp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms θαυµάζωviaa3s αὐτόςrpams καίc
στρέφωvpapnms ὁddms ἀκολουθέωvppadms αὐτόςrpdms ὄχλοςndms λέγωviaa3s λέγωvipa1s σύrpd-p οὔτεc
ἐνp ὁddms ᾿Ισραήλtp τοσοῦτοςrdafs πίστιςnafs εὑρίσκωviaa1s .
νοῦντα δοῦλον ὑγιαίνοντα. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἑξῆς ἐπορεύετο 11
εἰς πόλιν καλουµένην Ναΐν καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ µαθη-

ταὶ αὐτοῦ ἱκανοὶ, καὶ ὄχλος πολύς. ὡς δὲ ἤγγισεν τῇ πύλῃ 12
τῆς πόλεως καὶ ἰδοὺ ἐξεκοµίζετο τεθνηκὼς υἱὸς µονογενὴς τῇ

µητρὶ αὐτοῦ καὶ αὐτὴ [ἦν] χήρα καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς
σὺν αὐτῇ. καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ αὐτῇ 13
καὶ εἶπεν αὐτῇ Μὴ κλαῖε. καὶ προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ 14
οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν καὶ εἶπεν Νεανίσκε σοὶ λέγω ἐγέρ-

θητι. καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν καὶ ἔδωκεν 15
αὐτὸν τῇ µητρὶ αὐτοῦ. ἔλαβεν δὲ φόβος πάντας καὶ ἐδόξα- 16
ζον τὸν θεὸν λέγοντες ὅτι Προφήτης µέγας ἐγήγερται ἐν ἡµῖν

καὶ ὅτι ᾿Επεσκέψατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ. καὶ ἐξῆλθεν ὁ 17
λόγος οὗτος ἐν ὅλῃ τῇ ᾿Ιουδαίᾳ περὶ αὐτοῦ καὶ ἐν πάσῃ τῇ

περιχώρῳ. Καὶ ἀπήγγειλαν ᾿Ιωάννῃ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ περὶ 18
πάντων τούτων. καί προσκαλεσάµενος δύο τινάς τῶν µαθη- 19
τῶν αὐτοῦ ὁ ᾿Ιωάννης ἔπεµψεν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, λέγων Σὺ εἶ

ὁ ἐρχόµενος ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν. παραγενόµενοι δὲ πρὸς 20
αὐτὸν οἱ ἄνδρες εἶπον, ᾿Ιωάννης ὁ βαπτιστὴς ἀπέσταλκεν ἡµᾶς

πρὸς σὲ λέγων Σὺ εἶ ὁ ἐρχόµενος ἢ ἄλλον προσδοκῶµεν. ἐν 21
αὐτῇ δὲ τῇ ὥρᾳ ἐθεράπευσεν πολλοὺς ἀπὸ νόσων καὶ µαστί-

v.10 καίc ὑποστρέφωvpaanmp ὁdnmp πέµπωvpapnmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams εὑρίσκωviaa3p
ὁdams ἀσθενέωvppaams δοῦλοςnams ὑγιαίνωvppaams . v.11 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms
ἑξῆςbo πορεύοµαιviin3s εἰςp πόλιςnafs καλέωvpppafs Ναΐνtp καίc συµπορεύοµαιviin3p αὐτόςrpdms
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἱκανόςanmpn καίc ὄχλοςnnms πολύςanmsn . v.12 ὡςbo δέc
ἐγγίζωviaa3s ὁddfs πύληndfs ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἰδούvdaa2s ἐκκοµίζωviip3s θνῄσκωvpxanms υἱόςnnms
µονογενήςanmsn ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnfs εἰµίviix3s χήραnnfs καίc ὄχλοςnnms ὁdgfs
πόλιςngfs ἱκανόςanmsn σύνp αὐτόςrpdfs . v.13 καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpafs ὁdnms κύριοςnnms
σπλαγχνίζοµαιviao3s ἐπίp αὐτόςrpdfs καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs µήxo κλαίωvdpa2s . v.14 καίc
προσέρχοµαιvpaanms ἅπτωviad3s ὁdgfs σορόςngfs ὁdnmp δέc βαστάζωvppanmp ἵστηµιviaa3p καίc
λέγωviaa3s νεανίσκοςnvms σύrpd-s λέγωvipa1s ἐγείρωvdap2s . v.15 καίc ἀνακαθίζωviaa3s ὁdnms
νεκρόςanmsn καίc ἄρχωviad3s λαλέωvnpa καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms .
v.16 λαµβάνωviaa3s δέc φόβοςnnms πᾶςaampn καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams λέγωvppanmp ὅτιc
προφήτηςnnms µέγαςanmsn ἐγείρωvixp3s ἐνp ἐγώrpd-p καίc ὅτιc ἐπισκέπτοµαιviad3s ὁdnms θεόςnnms
ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms . v.17 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms ἐνp
adfsn ddfs ndfs
ὅλος ὁ ᾿Ιουδαία περί αὐτόςrpgms καίc ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs περίχωροςadfsn .
p
v.18 καίc
ἀπαγγέλλωviaa3p ᾿Ιωάννηςndms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms περίp πᾶςagnpn οὗτοςrdgnp .
v.19 καίc προσκαλέοµαιvpadnms δύοtn τίςriamp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms
πέµπωviaa3s πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἤxo
ἄλλοςaamsn προσδοκάωvspa1p . v.20 παραγίνοµαιvpadnmp δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp ἀνήρnnmp
λέγωviaa3p ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms βαπτιστήςnnms ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-p πρόςp σύrpa-s λέγωvppanms
σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἤxo ἄλλοςaamsn προσδοκάωvspa1p .
γων καὶ πνευµάτων πονηρῶν καὶ τυφλοῖς πολλοῖς ἐχαρίσατο

22 τὸ βλέπειν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πορευ-
θέντες ἀπαγγείλατε ᾿Ιωάννῃ ἃ εἴδετε καὶ ἠκούσατε, ὅτι τυφλοὶ
ἀναβλέπουσιν χωλοὶ περιπατοῦσιν λεπροὶ καθαρίζονται κω-
23 φοὶ ἀκούουσιν νεκροὶ ἐγείρονται πτωχοὶ εὐαγγελίζονται, καὶ
24 µακάριός ἐστιν ὃς ἐὰν µὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐµοί. ᾿Απελθόντων
δὲ τῶν ἀγγέλων ᾿Ιωάννου ἤρξατο λέγειν τοῖς ὄχλοις περὶ ᾿Ιωάν-
νου Τί ἐξεληλύθατε εἰς τὴν ἔρηµον θεάσασθαι κάλαµον ὑπὸ
25 ἀνέµου σαλευόµενον. ἀλλὰ τί ἐξεληλύθατε ἰδεῖν ἄνθρωπον
ἐν µαλακοῖς ἱµατίοις ἠµφιεσµένον ἰδοὺ οἱ ἐν ἱµατισµῷ ἐνδό-
26 ξῳ καὶ τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς βασιλείοις εἰσίν. ἀλλὰ τί
ἐξεληλύθατε ἰδεῖν προφήτην ναί λέγω ὑµῖν καὶ περισσότερον
27 προφήτου. οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται ᾿Ιδοὺ ἐγώ ἀπο-
στέλλω τὸν ἄγγελόν µου πρὸ προσώπου σου ὃς κατασκευά-
28 σει τὴν ὁδόν σου ἔµπροσθέν σου. λέγω γὰρ ὑµῖν µείζων ἐν
γεννητοῖς γυναικῶν προφήτης ᾿Ιωάννου τοῦ βαπτιστοῦ οὐδείς
ἐστιν, ὁ δὲ µικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ µείζων αὐτοῦ
29 ἐστιν. Καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι ἐδικαίωσαν
30 τὸν θεόν βαπτισθέντες τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου, οἱ δὲ Φαρισαῖοι
καὶ οἱ νοµικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἠθέτησαν εἰς ἑαυτούς µὴ
v.21 ἐνp αὐτόςrpdfs δέc ὁddfs ὥραndfs θεραπεύωviaa3s πολύςaampn ἀπόp νόσοςngfp καίc µάστιξngfp
καίc πνεῦµαngnp πονηρόςagnpn καίc τυφλόςadmpn πολύςadmpn χαρίζοµαιviad3s ὁdans βλέπωvnpa .
v.22 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp
ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιωάννηςndms ὅςrranp ὁράωviaa2p καίc ἀκούωviaa2p ὅτιc τυφλόςanmpn
ἀναβλέπωvipa3p χωλόςanmpn περιπατέωvipa3p λεπρόςanmpn καθαρίζωvipp3p κωφόςanmpn ἀκούωvipa3p
νεκρόςanmpn ἐγείρωvipp3p πτωχόςanmpn εὐαγγελίζωvipp3p . v.23 καίc µακάριοςanmsn
εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἐάνqo µήxo σκανδαλίζωvsap3s ἐνp ἐγώrpd-s . v.24 ἀπέρχοµαιvpaagmp δέc
ὁdgmp ἄγγελοςngmp ᾿Ιωάννηςngms ἄρχωviad3s λέγωvnpa ὁddmp ὄχλοςndmp περίp ᾿Ιωάννηςngms
τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn θεάοµαιvnad κάλαµοςnams ὑπόp ἄνεµοςngms
σαλεύωvpppams . v.25 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p ὁράωvnaa ἄνθρωποςnams ἐνp µαλακόςadnpn
ndnp
ἱµάτιον ἀµφιέννυµιvpxpams ἰδούvdaa2s ὁdnmp ἐνp ἱµατισµόςndms ἔνδοξοςadmsn καίc τρυφήndfs
ὑπάρχωvppanmp ἐνp ὁddmp βασίλειοςadmpn εἰµίvipx3p . v.26 ἀλλάc τίςrqans ἐξέρχοµαιvixa2p
vnaa nams xo vipa1s rpd-p
ὁράω προφήτης ναί λέγω σύ καίc περισσόςaamsc προφήτηςngms .
v.27 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s περίp ὅςrrgms γράφωvixp3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s
ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s πρόp πρόσωπονngns σύrpg-s ὅςrrnms κατασκευάζωvifa3s ὁdafs ὁδόςnafs
σύrpg-s ἔµπροσθενp σύrpg-s . v.28 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p µέγαςanmsc ἐνp γεννητόςadmpn
γυνήngfp προφήτηςnnms ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms βαπτιστήςngms οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnms δέc
µικρόςanmsc ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms µέγαςanmsc αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.29 καίc
πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ἀκούωvpaanms καίc ὁdnmp τελώνηςnnmp δικαιόωviaa3p ὁdams θεόςnams
βαπτίζωvpapnmp ὁdans βάπτισµαnans ᾿Ιωάννηςngms .
βαπτισθέντες ὑπ αὐτοῦ. Τίνι οὖν ὁµοιώσω τοὺς ἀνθρώπους 31
τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ τίνι εἰσὶν ὅµοιοι. ὅµοιοί εἰσιν παιδίοις 32
τοῖς ἐν ἀγορᾷ καθηµένοις καὶ προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις καὶ

λέγουσιν, Ηὐλήσαµεν ὑµῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε ἐθρηνήσαµεν
ὑµῖν, καὶ οὐκ ἐκλαύσατε. ἐλήλυθεν γὰρ ᾿Ιωάννης ὁ βαπτι- 33
στὴς µήτε ἄρτον ἐσθίων µὴτὲ οἶνον πίνων καὶ λέγετε ∆αιµόνιον
ἔχει. ἐλήλυθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων καὶ 34
λέγετε ᾿Ιδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης φίλος τελωνῶν

καὶ ἁµαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐ- 35
τῆς πάντων. ᾿Ηρώτα δέ τις αὐτὸν τῶν Φαρισαίων ἵνα φάγῃ µετ 36
αὐτοῦ καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν οἶκὶαν τοῦ Φαρισαίου ἀνεκλίθη.

καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἐν τῇ πόλει ἥτις ἦν ἁµαρτωλός [καὶ] ἐπιγνοῦσα 37
ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου κοµίσασα ἀλάβαστρον

µύρου. καὶ στᾶσα παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ ὀπίσω κλαίουσα 38
ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ τοῖς δάκρυσιν καὶ ταῖς θρι-
ξὶν τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέµασσεν καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας
αὐτοῦ καὶ ἤλειφεν τῷ µύρῳ. ἰδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας 39
αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων Οὗτος εἰ ἦν προφήτης ἐγίνωσκεν

ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ ὅτι ἁµαρτωλός
ἐστιν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν Σίµων ἔχω 40
v.30 ὁdnmp δέc Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp νοµικόςanmpn ὁdafs βουλήnafs ὁdgms θεόςngms
ἀθετέωviaa3p εἰςp ἑαυτοῦrxamp µήxo βαπτίζωvpapnmp ὑπόp αὐτόςrpgms . v.31 τίςrqdns
οὖνc ὁµοιόωvifa1s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc τίςrqdns εἰµίvipx3p
ὅµοιοςanmpn . v.32 ὅµοιοςanmpn εἰµίvipx3p παιδίονndnp ὁddnp ἐνp ἀγοράndfs κάθηµαιvppndnp καίc
προσφωνέωvppadmp ἀλλήλωνredmp καίc λέγωvppadmp αὐλέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo ὀρχέοµαιviad2p
θρηνέωviaa1p σύrpd-p καίc οὐxo κλαίωviaa2p . v.33 ἔρχοµαιvixa3s γάρc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms
βαπτιστήςnnms µήτεc ἄρτοςnams ἐσθίωvppanms µήτεc οἶνοςnams πίνωvppanms καίc λέγωvipa2p
δαιµόνιονnans ἔχωvipa3s . v.34 ἔρχοµαιvixa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐσθίωvppanms
καίc πίνωvppanms καίc λέγωvipa2p ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms φάγοςnnms καίc οἰνοπότηςnnms
φίλοςanmsn τελώνηςngmp καίc ἁµαρτωλόςagmpn . v.35 καίc δικαιόωviap3s ὁdnfs σοφίαnnfs ἀπόp
dgnp ngnp rpgfs agnpn
ὁ τέκνον αὐτός πᾶς . v.36 ἐρωτάωviia3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpams ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp ἵναc ἐσθίωvsaa3s µετάp αὐτόςrpgms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs ὁdgms
Φαρισαῖοςngms ἀνακλίνωviap3s . v.37 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs ἐνp ὁddfs πόλιςndfs ὅστιςrrnfs
εἰµίviix3s ἁµαρτωλόςanfsn καίc ἐπιγινώσκωvpaanfs ὅτιc ἀνάκειµαιvipn3s ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs ὁdgms
Φαρισαῖοςngms κοµίζωvpaanfs ἀλάβαστροςnans µύρονngns . v.38 καίc ἵστηµιvpaanfs παράp ὁdamp
πούςnamp αὐτόςrpgms ὀπίσωbo κλαίωvppanfs ἄρχωviad3s βρέχωvnpa ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὁddnp
δάκρυονndnp καίc ὁddfp θρίξndfp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs ἐκµάσσωviia3s καίc καταφιλέωviia3s
ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms καίc ἀλείφωviia3s ὁddns µύρονndns . v.39 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms
Φαρισαῖοςnnms ὁdnms καλέωvpaanms αὐτόςrpams λέγωviaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms λέγωvppanms οὗτοςrdnms
εἰqo εἰµίviix3s προφήτηςnnms γινώσκωviia3s ἄνxo τίςrqnms καίc ποταπόςanfsn ὁdnfs γυνήnnfs ὅστιςrrnfs
ἅπτωvipm3s αὐτόςrpgms ὅτιc ἁµαρτωλόςanfsn εἰµίvipx3s .
41 σοί τι εἰπεῖν ὁ δέ φησίν ∆ιδάσκαλε εἰπέ. δύο χρεωφειλέται

ἦσαν δανειστῇ τινι, ὁ εἷς ὤφειλεν δηνάρια πεντακόσια ὁ δὲ
42 ἕτερος πεντήκοντα. µὴ ἐχόντων δὲ αὐτῶν ἀποδοῦναι ἀµφο-
τέροις ἐχαρίσατο τίς οὖν αὐτῶν εἶπὲ, πλεῖον αὐτόν ἀγαπήσει.
43 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίµων εἶπεν ῾Υπολαµβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον
44 ἐχαρίσατο ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ορθῶς ἔκρινας. καὶ στραφεὶς
πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίµωνι ἔφη Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα
εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν ὕδωρ ἐπὶ τοὺς πόδας µου οὐκ
ἔδωκας, αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέν µου τοὺς πόδας καὶ
45 ταῖς θριξὶν τὴς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέµαξεν. φίληµά µοι οὐκ ἔ-
δωκας, αὕτη δὲ ἀφ ἡς εἰσῆλθον οὐ διέλιπεν καταφιλοῦσά µου
46 τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν µου οὐκ ἤλειψας, αὕτη δὲ
47 µύρῳ ἤλειψεν µου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω σοι ἀφέωνται
αἱ ἁµαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί ὅτι ἠγάπησεν πολύ, ᾧ δὲ ὀλί-
48 γον ἀφίεται ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπεν δὲ αὐτῇ ᾿Αφέωνταί σου αἱ
49 ἁµαρτίαι. καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείµενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς
50 Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁµαρτίας ἀφίησιν. εἶπεν δὲ πρὸς τὴν
γυναῖκα ῾Η πίστις σου σέσωκέν σε, πορεύου εἰς εἰρήνην.
8 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευεν κατὰ πό-
λιν καὶ κώµην κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόµενος τὴν βασιλείαν
v.40 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams Σίµωνnvms
ἔχωvipa1s σύrpd-s τι-σριανσ λέγωvnaa ὁdnms δέc φηµίvipx3s διδάσκαλοςnvms λέγωvdaa2s . v.41 δύοtn
χρεοφειλέτηςnnmp εἰµίviix3p δανιστήςndms τι-σριδµσ ὁdnms εἷςnnms ὀφείλωviia3s δηνάριονnanp
πεντακόσιοιnanp ὁdnms δέc ἕτεροςanmsn πεντήκονταtn . v.42 µήxo ἔχωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp
ἀποδίδωµιvnaa ἀµφότεροιadmpn χαρίζοµαιviad3s τίςrqnms οὖνc αὐτόςrpgmp λέγωvdaa2s πολύςaansc
αὐτόςrpams ἀγαπάωvifa3s . v.43 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Σίµωνnnms λέγωviaa3s
ὑπολαµβάνωvipa1s ὅτιc ὅςrrdms ὁdans πολύςaansc χαρίζοµαιviad3s ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ὀρθῶςbo κρίνωviaa2s . v.44 καίc στρέφωvpapnms πρόςp ὁdafs γυνήnafs ὁddms Σίµωνndms
φηµίviix3s βλέπωvipa2s οὗτοςrdafs ὁdafs γυνήnafs εἰσέρχοµαιviaa1s σύrpg-s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs
ὕδωρnans ἐπίp ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s οὐxo δίδωµιviaa2s οὗτοςrpnfs δέc ὁddnp δάκρυονndnp
βρέχωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdamp πούςnamp καίc ὁddfp θρίξndfp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs ἐκµάσσωviaa3s .
v.45 φίληµαnans ἐγώrpd-s οὐxo δίδωµιviaa2s οὗτοςrpnfs δέc ἀπόp ὅςrrgfs εἰσέρχοµαιviaa1s οὐxo
διαλείπωviaa3s καταφιλέωvppanfs ἐγώrpg-s ὁdamp πούςnamp . v.46 ἔλαιονndns ὁdafs κεφαλήnafs
rpg-s xo viaa2s rpnfs c ndns
ἐγώ οὐ ἀλείφω οὗτος δέ µύρον ἀλείφωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdamp πούςnamp .
v.47 ὅςrrgns χάρινbo λέγωvipa1s σύrpd-s ἀφίηµιvixp3p ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp αὐτόςrpgfs ὁdnfp πολύςanfpn
ὅτιc ἀγαπάωviaa3s πολύςaansn ὅςrrdms δέc ὀλίγοςaansn ἀφίηµιvipp3s ὀλίγοςaansn ἀγαπάωvipa3s .
v.48 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdfs ἀφίηµιvixp3p σύrpg-s ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp . v.49 καίc ἄρχωviad3p
dnmp vppnnmp vnpa p rxdmp rqnms rdnms
ὁ συνανάκειµαι λέγω ἐν ἑαυτοῦ τίς οὗτος εἰµίvipx3s ὅςrrnms καίc
ἁµαρτίαnafp ἀφίηµιvipa3s . v.50 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdafs γυνήnafs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s
σῴζωvixa3s σύrpa-s πορεύοµαιvdpn2s εἰςp εἰρήνηnafs .
τοῦ θεοῦ καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ. καὶ γυναῖκές τινες αἳ ἦ- 2
σαν τεθεραπευµέναι ἀπὸ πνευµάτων πονηρῶν καὶ ἀσθενειῶν

Μαρία ἡ καλουµένη Μαγδαληνή ἀφ ἡς δαιµόνια ἑπτὰ ἐξε-
ληλύθει. καὶ ᾿Ιωάννα γυνὴ Χουζᾶ ἐπιτρόπου ῾Ηρῴδου καὶ 3
Σουσάννα καὶ ἕτεραι πολλαί αἵτινες διηκόνουν αὐτοῖς ἀπὸ

τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς. Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν 4
κατὰ πόλιν ἐπιπορευοµένων πρὸς αὐτὸν εἶπεν διὰ παραβολῆς,

᾿Εξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ 5
σπείρειν αὐτὸν ὃ µὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν καὶ κατεπατήθη

καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπε- 6
σεν ἐπὶ τὴν πέτραν καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ µὴ ἔχειν ἰκµάδα.
καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν µέσῳ τῶν ἀκανθῶν καὶ συµφυεῖσαι αἱ ἄ- 7
κανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν 8
ἀγαθήν καὶ φυὲν ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα ταῦτα

λέγων ἐφώνει ῾Ο ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. ᾿Επηρώτων δὲ 9
αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες, τίς εἴη ἡ παραβολή αὕτη.

ὁ δὲ εἶπεν ῾Υµῖν δέδοται γνῶναι τὰ µυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ 10
θεοῦ τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς ἵνα βλέποντες µὴ βλέπω-

σιν καὶ ἀκούοντες µὴ συνιῶσιν. ῎Εστιν δὲ αὕτη ἡ παραβολή, 11
8. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms καθεξῆςbo καίc αὐτόςrpnms διοδεύωviia3s κατάp πόλιςnafs
καίc κώµηnafs κηρύσσωvppanms καίc εὐαγγελίζωvppmnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
καίc ὁdnmp δώδεκαtn σύνp αὐτόςrpdms . v.2 καίc γυνήnnfp τι-σρινφπ ὅςrrnfp εἰµίviix3p
θεραπεύωvpxpnfp ἀπόp πνεῦµαngnp πονηρόςagnpn καίc ἀσθένειαngfp Μαρίαnnfs ὁdnfs καλέωvpppnfs
Μαγδαληνήnnfs ἀπόp ὅςrrgfs δαιµόνιονnnnp ἑπτάtn ἐξέρχοµαιviya3s . v.3 καίc ᾿Ιωάνναngfs
γυνήnnfs Χουζᾶςngms ἐπίτροποςngms ῾Ηρῴδηςngms καίc Σουσάνναnnfs καίc ἕτεροςanfpn πολύςanfpn
ὅστιςrrnfp διακονέωviia3p αὐτόςrpdmp ἀπόp ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp αὐτόςrpdfp . v.4 σύνειµιvppxgms
δέc ὄχλοςngms πολύςagmsn καίc ὁdgmp κατάp πόλιςnafs ἐπιπορεύοµαιvppngmp πρόςp αὐτόςrpams
λέγωviaa3s διάp παραβολήngfs . v.5 ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms σπείρωvppanms ὁdgms σπείρωvnaa ὁdams
σπόροςnams αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddms σπείρωvnpa αὐτόςrpams ὅςrrnns µένxo πίπτωviaa3s παράp
ὁdafs ὁδόςnafs καίc καταπατέωviap3s καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms κατεσθίωviaa3s
αὐτόςrpans . v.6 καίc ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdafs πέτραnafs καίc φύωvpapnns ξηραίνωviap3s
διάp ὁdans µήxo ἔχωvnpa ἰκµάςnafs . v.7 καίc ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfp
ngfp c vpapnfp dnfp
ἄκανθα καί συµφύω ὁ ἄκανθαnnfp ἀποπνίγωviaa3p αὐτόςrpans . v.8 καίc
ἕτεροςannsn πίπτωviaa3s εἰςp ὁdafs γῆnafs ὁdafs ἀγαθόςaafsn καίc φύωvpapnns ποιέωviaa3s καρπόςnams
ἑκατονταπλασίωνaamsn οὗτοςrdanp λέγωvppanms φωνέωviia3s ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa
ἀκούωvdpa3s . v.9 ἐπερωτάωviia3p δέc αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp
rqnfs vopx3s dnfs
τίς εἰµί ὁ παραβολήnnfs οὗτοςrdnfs . v.10 ὁdnms δέc λέγωviaa3s σύrpd-p δίδωµιvixp3s
γινώσκωvnaa ὁdanp µυστήριονnanp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms ὁddmp δέc λοιπόςadmpn ἐνp
παραβολήndfp ἵναc βλέπωvppanmp µήxo βλέπωvspa3p καίc ἀκούωvppanmp µήxo συνίηµιvspa3p .
12 ῾Ο σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ. οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν

οἱ ἀκούοντες εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ
13 τῆς καρδίας αὐτῶν ἵνα µὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. οἱ δὲ ἐπὶ
τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσιν µετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον
καὶ οὗτοι ῥίζαν οὐκ ἔχουσιν οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν καὶ
14 ἐν καιρῷ πειρασµοῦ ἀφίστανται. τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πε-
σόν οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες καὶ ὑπὸ µεριµνῶν καὶ πλούτου
καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόµενοι συµπνίγονται καὶ οὐ τελε-
15 σφοροῦσιν. τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ
καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσιν καὶ καρ-
16 ποφοροῦσιν ἐν ὑποµονῇ. Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει
αὐτὸν σκεύει ἢ ὑποκάτω κλίνης τίθησιν ἀλλ ἐπὶ λυχνίας ἐπιτί-
17 θησιν, ἵνα οἱ εἰσπορευόµενοι βλέπωσιν τὸ φῶς. οὐ γάρ ἐστιν
κρυπτὸν ὃ οὐ φανερὸν γενήσεται οὐδὲ ἀπόκρυφον ὃ οὐ γνω-
18 σθήσεται, καὶ εἰς φανερὸν ἔλθῃ. βλέπετε οὖν πῶς ἀκούετε,
ὃς γὰρ ἐὰν ἔχῃ δοθήσεται αὐτῷ καὶ ὃς ἐὰν µὴ ἔχῃ καὶ ὃ δο-
19 κεῖ ἔχειν ἀρθήσεται ἀπ αὐτοῦ. Παρεγένοντο δὲ πρὸς αὐτὸν
ἡ µήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν
20 αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον. καὶ ἀπηγγέλη αὐτῷ λέγοντων, ῾Η µήτηρ
21 σου καὶ οἱ ἀδελφοί σου ἑστήκασιν ἔξω ἰδεῖν σε θέλοντές. ὁ δὲ
v.11 εἰµίvipx3s δέc οὗτοςrdnfs ὁdnfs παραβολήnnfs ὁdnms σπόροςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms λόγοςnnms
ὁdgms θεόςngms . v.12 ὁdnmp δέc παράp ὁdafs ὁδόςnafs εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀκούωvppanmp
εἶταbo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms διάβολοςanmsn καίc αἴρωvipa3s ὁdams λόγοςnams ἀπόp ὁdgfs
καρδίαngfs αὐτόςrpgmp ἵναc µήxo πιστεύωvpaanmp σῴζωvsap3p . v.13 ὁdnmp δέc ἐπίp ὁdgfs
πέτραngfs ὅςrrnmp ὅτανc ἀκούωvsaa3p µετάp χαράngfs δέχοµαιvipn3p ὁdams λόγοςnams καίc
οὗτοςrdnmp ῥίζαnafs οὐxo ἔχωvipa3p ὅςrrnmp πρόςp καιρόςnams πιστεύωvipa3p καίc ἐνp καιρόςndms
πειρασµόςngms ἀφίστηµιvipn3p . v.14 ὁdnns δέc εἰςp ὁdafp ἄκανθαnafp πίπτωvpaanns οὗτοςrdnmp
vipx3p dnmp vpaanmp
εἰµί ὁ ἀκούω καίc ὑπόp µέριµναngfp καίc πλοῦτοςngms καίc ἡδονήngfp ὁdgms
βίοςngms πορεύοµαιvppnnmp συµπνίγωvipp3p καίc οὐxo τελεσφορέωvipa3p . v.15 ὁdnns δέc
p ddfs adfsn ndfs rdnmp vipx3p rrnmp p ndfs
ἐν ὁ καλός γῆ οὗτος εἰµί ὅστις ἐν καρδία καλόςadfsn καίc
ἀγαθόςadfsn ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams κατέχωvipa3p καίc καρποφορέωvipa3p ἐνp ὑποµονήndfs .
v.16 οὐδείςanfsn δέc λύχνοςnafs ἅπτωvpaanms καλύπτωvipa3s αὐτόςrpams σκεῦοςndns ἤxo ὑποκάτωbo
κλίνηngfs τίθηµιvipa3s ἀλλάc ἐπίp λυχνίαngfs ἐπιτίθηµιvipa3s ἵναc ὁdnmp εἰσπορεύοµαιvppnnmp
βλέπωvspa3p ὁdans φῶςnans . v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s κρυπτόςannsn ὅςrrnns οὐxo φανερόςannsn
γίνοµαιvifd3s οὐδέbo ἀπόκρυφοςannsn ὅςrrnns οὐxo γινώσκωvifp3s καίc εἰςp φανερόςaansn
ἔρχοµαιvsaa3s . v.18 βλέπωvdpa2p οὖνc πῶςbo ἀκούωvipa2p ὅςrrnms γάρc ἐάνqo ἔχωvspa3s
δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms καίc ὅςrrnms ἐάνqo µήxo ἔχωvspa3s καίc ὅςrrans δοκέωvipa3s ἔχωvnpa
αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.19 παραγίνοµαιviad3p δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnfs µήτηρnnfs καίc
ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms καίc οὐxo δύναµαιviin3p συντυγχάνωvnaa αὐτόςrpdms διάp ὁdams
ὄχλοςnams . v.20 καίc ἀπαγγέλλωviap3s αὐτόςrpdms λέγωvppagmp ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc
ὁdnmp ἀδελφόςnnmp σύrpg-s ἵστηµιvixa3p ἔξωbo ὁράωvnaa σύrpa-s θέλωvppanmp .
ἀποκριθεὶς εἶπεν πρὸς αὐτούς Μήτηρ µου καὶ ἀδελφοί µου

οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες
αὐτὸν. καὶ ᾿Εγένετο ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν καὶ αὐτὸς ἐνέβη εἰς 22
πλοῖον καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς ∆ιέλθω-

µεν εἰς τὸ πέραν τῆς λίµνης Καὶ ἀνήχθησαν. πλεόντων δὲ 23
αὐτῶν ἀφύπνωσεν καὶ κατέβη λαῖλαψ ἀνέµου εἰς τὴν λίµνην

καὶ συνεπληροῦντο καὶ ἐκινδύνευον. προσελθόντες δὲ διή- 24
γειραν αὐτὸν λέγοντες ᾿Επιστάτα ἐπιστάτα ἀπολλύµεθα ὁ δὲ

ἐγερθεὶς ἐπετίµησεν τῷ ἀνέµῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος, καὶ
ἐπαύσαντο καὶ ἐγένετο γαλήνη. εἶπεν δὲ αὐτοῖς Ποῦ ἐστιν ἡ 25
πίστις ὑµῶν φοβηθέντες δὲ ἐθαύµασαν λέγοντες πρὸς ἀλλή-

λους Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν ὅτι καὶ τοῖς ἀνέµοις ἐπιτάσσει καὶ
τῷ ὕδατι καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ. Καὶ κατέπλευσαν εἰς τὴν 26
χώραν τῶν Γαδαρηνῶν, ἥτις ἐστὶν ἀντιπέραν τῆς Γαλιλαίας.

ἐξελθόντι δὲ αὐτῷ ἐπὶ τὴν γῆν ὑπήντησεν αὐτῷ ἀνήρ τις ἐκ 27
τῆς πόλεως ὅς εἶχέν δαιµόνια ἐκ χρόνων ἱκανῶν καὶ ἱµάτιον

οὐκ ἐνεδιδύσκετο, καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔµενεν ἀλλ ἐν τοῖς µνή-
µασιν. ἰδὼν δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἀνακράξας προσέπεσεν αὐτῷ 28
καὶ φωνῇ µεγάλῃ εἶπεν Τί ἐµοὶ καὶ σοί ᾿Ιησοῦ υἱὲ τοῦ θεοῦ τοῦ
ὑψίστου δέοµαί σου µή µε βασανίσῃς. παρήγγειλεν γὰρ τῷ 29
πνεύµατι τῷ ἀκαθάρτῳ ἐξελθεῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου πολλοῖς

v.21 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µήτηρnnfs ἐγώrpg-s καίc
ἀδελφόςnnmp ἐγώrpg-s οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀκούωvppanmp
καίc ποιέωvppanmp αὐτόςrpams . v.22 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp καίc
αὐτόςrpnms ἐµβαίνωviaa3s εἰςp πλοῖονnans καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3s
πρόςp αὐτόςrpamp διέρχοµαιvsaa1p εἰςp ὁdans πέρανbo ὁdgfs λίµνηngfs καίc ἀνάγωviap3p .
v.23 πλέωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἀφυπνόωviaa3s καίc καταβαίνωviaa3s λαῖλαψnnfs ἄνεµοςngms
εἰςp ὁdafs λίµνηnafs καίc συµπληρόωviip3p καίc κινδυνεύωviia3p . v.24 προσέρχοµαιvpaanmp
δέc διεγείρωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp ἐπιστάτηςnvms ἐπιστάτηςnvms ἀπόλλυµιvipm1p ὁdnms
δέc ἐγείρωvpapnms ἐπιτιµάωviaa3s ὁddms ἄνεµοςndms καίc ὁddms κλύδωνndms ὁdgns ὕδωρngns καίc
παύωviam3p καίc γίνοµαιviad3s γαλήνηnnfs . v.25 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnfs
πίστιςnnfs σύrpg-p φοβέοµαιvpaonmp δέc θαυµάζωviaa3p λέγωvppanmp πρόςp ἀλλήλωνreamp τίςrqnms
ἄραxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὅτιc καίc ὁddmp ἄνεµοςndmp ἐπιτάσσωvipa3s καίc ὁddns ὕδωρndns καίc
ὑπακούωvipa3p αὐτόςrpdms . v.26 καίc καταπλέωviaa3p εἰςp ὁdafs χώραnafs ὁdgmp Γαδαρηνόςagmpn
ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ἀντιπέραbo ὁdgfs Γαλιλαίαngfs . v.27 ἐξέρχοµαιvpaadms δέc αὐτόςrpdms ἐπίp
ὁdafs γῆnafs ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ἀνήρnnms τι-σρινµσ ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs ὅςrrnms ἔχωviia3s
δαιµόνιονnanp ἐκp χρόνοςngmp ἱκανόςagmpn καίc ἱµάτιονnans οὐxo ἐνδιδύσκωviim3s καίc ἐνp
οἰκίαndfs οὐxo µένωviia3s ἀλλάc ἐνp ὁddnp µνῆµαndnp . v.28 ὁράωvpaanms δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
καίc ἀνακράζωvpaanms προσπίπτωviaa3s αὐτόςrpdms καίc φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωviaa3s τίςrqnns
ἐγώrpd-s καίc σύrpd-s ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ὁdgms θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn δέοµαιvipn1s σύrpg-s
µήxo ἐγώrpa-s βασανίζωvsaa2s .
γὰρ χρόνοις συνηρπάκει αὐτόν καὶ ἐδεσµεῖτο ἁλύσεσιν καὶ

πέδαις φυλασσόµενος καὶ διαρρήσσων τὰ δεσµὰ ἠλαύνετο ὑ-
30 πὸ τοῦ δαίµονος εἰς τὰς ἐρήµους. ἐπηρώτησεν δὲ αὐτὸν ὁ
᾿Ιησοῦς λέγων, Τί σοι ἐστιν ὄνοµά ὁ δὲ εἶπεν Λεγεών, ὅτι δαι-
31 µόνια πολλὰ εἰσῆλθεν εἰς αὐτόν. καὶ παρεκάλει αὐτὸν ἵνα
32 µὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς εἰς τὴν ἄβυσσον ἀπελθεῖν. ῏Ην δὲ ἐκεῖ
ἀγέλη χοίρων ἱκανῶν βοσκοµένων ἐν τῷ ὄρει, καὶ παρεκά-
λουν αὐτὸν ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν, καὶ
33 ἐπέτρεψεν αὐτοῖς. ἐξελθόντα δὲ τὰ δαιµόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώ-
που εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους καὶ ὥρµησεν ἡ ἀγέλη κατὰ
34 τοῦ κρηµνοῦ εἰς τὴν λίµνην καὶ ἀπεπνίγη. ἰδόντες δὲ οἱ βό-
σκοντες τὸ γεγενηµένον ἔφυγον καὶ ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν
35 καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς. ἐξῆλθον δὲ ἰδεῖν τὸ γεγονὸς καὶ ἦλθον
πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ εὗρον καθήµενον τὸν ἄνθρωπον ἀφ οὗ
τὰ δαιµόνια ἐξεληλύθει, ἱµατισµένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ
36 τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐφοβήθησαν. ἀπήγγειλαν δὲ αὐ-
37 τοῖς καὶ οἱ ἰδόντες πῶς ἐσώθη ὁ δαιµονισθείς. καὶ ἠρώτησαν
αὐτὸν ἅπαν τὸ πλῆθος τῆς περιχώρου τῶν Γαδαρηνῶν ἀπελ-
θεῖν ἀπ αὐτῶν ὅτι φόβῳ µεγάλῳ συνείχοντο, αὐτὸς δὲ ἐµβὰς
38 εἰς τὸ πλοῖον ὑπέστρεψεν. ἐδέετο δὲ αὐτοῦ ὁ ἀνὴρ ἀφ οὗ
v.29 παραγγέλλωviaa3s γάρc ὁddns πνεῦµαndns ὁddns ἀκάθαρτοςadnsn ἐξέρχοµαιvnaa ἀπόp ὁdgms
ἄνθρωποςngms πολύςadmpn γάρc χρόνοςndmp συναρπάζωviya3s αὐτόςrpams καίc δεσµεύωviip3s
ἅλυσιςndfp καίc πέδηndfp φυλάσσωvpppnms καίc διαρρήγνυµιvppanms ὁdanp δεσµόςnanp ἐλαύνωviip3s
ὑπόp ὁdgms δαίµωνngms εἰςp ὁdafp ἔρηµοςaafpn . v.30 ἐπερωτάωviaa3s δέc αὐτόςrpams ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λέγωvppanms τίςrqnns σύrpd-s εἰµίvipx3s ὄνοµαnnns ὁdnms δέc λέγωviaa3s λεγιώνnnms
ὅτιc δαιµόνιονnnnp πολύςannpn εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp αὐτόςrpams . v.31 καίc παρακαλέωviia3s
rpams c xo vsaa3s rpdnp p dafs
αὐτός ἵνα µή ἐπιτάσσω αὐτός εἰς ὁ ἄβυσσοςnafs ἀπέρχοµαιvnaa .
v.32 εἰµίviix3s δέc ἐκεῖbo ἀγέληnnfs χοῖροςngmp ἱκανόςagmpn βόσκωvpppgmp ἐνp ὁddns ὄροςndns
καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams ἵναc ἐπιτρέπωvsaa3s αὐτόςrpdnp εἰςp ἐκεῖνοςrdamp εἰσέρχοµαιvnaa
καίc ἐπιτρέπωviaa3s αὐτόςrpdnp . v.33 ἐξέρχοµαιvpaannp δέc ὁdnnp δαιµόνιονnnnp ἀπόp ὁdgms
ngms viaa3p
ἄνθρωπος εἰσέρχοµαι εἰς ὁdamp χοῖροςnamp καίc ὁρµάωviaa3s ὁdnfs ἀγέληnnfs κατάp
p
ὁdgms κρηµνόςngms εἰςp ὁdafs λίµνηnafs καίc ἀποπνίγωviap3s . v.34 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp
vppanmp dans vpxpans viaa3p c viaa3p
βόσκω ὁ γίνοµαι φεύγω καί ἀπαγγέλλω εἰςp ὁdafs πόλιςnafs καίc εἰςp
ὁdamp ἀγρόςnamp . v.35 ἐξέρχοµαιviaa3p δέc ὁράωvnaa ὁdans γίνοµαιvpxaans καίc ἔρχοµαιviaa3p
πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc εὑρίσκωviaa3p κάθηµαιvppnams ὁdams ἄνθρωποςnams ἀπόp ὅςrrgms
ὁdnnp δαιµόνιονnnnp ἐξέρχοµαιviya3s ἱµατίζωvpxpams καίc σωφρονέωvppaams παράp ὁdamp πούςnamp
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc φοβέοµαιviao3p . v.36 ἀπαγγέλλωviaa3p δέc αὐτόςrpdmp καίc ὁdnmp
ὁράωvpaanmp πῶςbo σῴζωviap3s ὁdnms δαιµονίζοµαιvpaonms . v.37 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams
annsn dnns nnns dgfs agfsn dgmp
ἅπας ὁ πλῆθος ὁ περίχωρος ὁ Γαδαρηνόςagmpn ἀπέρχοµαιvnaa ἀπόp
αὐτόςrpgnp ὅτιc φόβοςndms µέγαςadmsn συνέχωviip3p αὐτόςrpnms δέc ἐµβαίνωvpaanms εἰςp ὁdans
πλοῖονnans ὑποστρέφωviaa3s .
ἐξεληλύθει τὰ δαιµόνια εἶναι σὺν αὐτῷ, ἀπέλυσεν δὲ αὐτὸν

ὁ ᾿Ιησοῦς, λέγων. ῾Υπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ διηγοῦ 39
ὅσα ἐποίησεν σοι ὁ θεός καὶ ἀπῆλθεν καθ ὅλην τὴν πόλιν
κηρύσσων ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς. ᾿Εγένετο δὲ ᾿Εν τῷ 40
ὑποστρέψαι τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπεδέξατο αὐτὸν ὁ ὄχλος ἦσαν γὰρ

πάντες προσδοκῶντες αὐτόν. καὶ ἰδοὺ ἦλθεν ἀνὴρ ᾧ ὄνοµα 41
᾿Ιάειρος, καὶ αὐτὸς ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχεν καὶ πε-

σὼν παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν
εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ὅτι θυγάτηρ µονογενὴς ἦν αὐτῷ ὡς ἐ- 42
τῶν δώδεκα καὶ αὐτὴ ἀπέθνῃσκεν ᾿Εν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν

οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν. καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵµα- 43
τος ἀπὸ ἐτῶν δώδεκα ἥτις ἰατροῖς προσαναλώσασα ὅλον τὸν

βίον οὐκ ἴσχυσεν ὑπ΄ οὐδενὸς θεραπευθῆναι. προσελθοῦσα 44
ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱµατίου αὐτοῦ καὶ παρα-

χρῆµα ἔστη ἡ ῥύσις τοῦ αἵµατος αὐτῆς. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς 45
Τίς ὁ ἁψάµενός µου ἀρνουµένων δὲ πάντων εἶπεν ὁ Πέτρος

καὶ οἱ µετ΄ αὐτοῦ, ᾿Επιστάτα οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀ-
ποθλίβουσιν καὶ λέγεις, Τίς ὁ ἁψάµενός µου· ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 46
εἶπεν ῞Ηψατό µού τις ἐγὼ γὰρ ἔγνων δύναµιν ἐξελθοῦσαν ἀπ

ἐµοῦ. ἰδοῦσα δὲ ἡ γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθεν τρέµουσα ἦλθεν 47
v.38 δέοµαιviin3s δέc αὐτόςrpgms ὁdnms ἀνήρnnms ἀπόp ὅςrrgms ἐξέρχοµαιviya3s ὁdnnp
δαιµόνιονnnnp εἰµίvnpx σύνp αὐτόςrpdms ἀπολύωviaa3s δέc αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωvppanms . v.39 ὑποστρέφωvdpa2s εἰςp ὁdams οἶκοςnams σύrpg-s καίc διηγέοµαιvdpn2s
rcanp viaa3s
ὅσος ποιέω σύrpd-s ὁdnms θεόςnnms καίc ἀπέρχοµαιviaa3s κατάp ὅλοςaafsn ὁdafs πόλιςnafs
κηρύσσωvppanms ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.40 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp
ὁddms ὑποστρέφωvnaa ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀποδέχοµαιviad3s αὐτόςrpams ὁdnms ὄχλοςnnms εἰµίviix3p
γάρc πᾶςanmpn προσδοκάωvppanmp αὐτόςrpams . v.41 καίc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιviaa3s ἀνήρnnms
ὅςrrdms ὄνοµαnnns ᾿Ιάϊροςnnms καίc αὐτόςrpnms ἄρχωνnnms ὁdgfs συναγωγήngfs ὑπάρχωviia3s καίc
πίπτωvpaanms παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams εἰσέρχοµαιvnaa
εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.42 ὅτιc θυγάτηρnnfs µονογενήςanfsn εἰµίviix3s αὐτόςrpdms ὡςbo
ἔτοςngnp δώδεκαtn καίc αὐτόςrdnfs ἀποθνῄσκωviia3s ἐνp δέc ὁddms ὑπάγωvnpa αὐτόςrpams ὁdnmp
ὄχλοςnnmp συµπνίγωviia3p αὐτόςrpams . v.43 καίc γυνήnnfs εἰµίvppxnfs ἐνp ῥύσιςndfs αἷµαngns
p ngnp tn rrnfs ndmp
ἀπό ἔτος δώδεκα ὅστις ἰατρός προσαναλίσκωvpaanfs ὅλοςaamsn ὁdams βίοςnams οὐxo
ἰσχύωviaa3s ὑπόp οὐδείςagmsn θεραπεύωvnap . v.44 προσέρχοµαιvpaanfs ὄπισθενbo ἅπτωviad3s
dgns ngns dgns ngns rpgms
ὁ κράσπεδον ὁ ἱµάτιον αὐτός καίc παραχρῆµαbo ἵστηµιviaa3s ὁdnfs ῥύσιςnnfs
ὁdgns αἷµαngns αὐτόςrpgfs . v.45 καίc λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnfs ὁdnms ἅπτωvpamnms
ἐγώrpg-s ἀρνέοµαιvppngmp δέc πᾶςagmpn λέγωviaa3s ὁdnms Πέτροςnnms καίc ὁdnmp µετάp αὐτόςrpgms
ἐπιστάτηςnvms ὁdnmp ὄχλοςnnmp συνέχωvipa3p σύrpa-s καίc ἀποθλίβωvipa3p καίc λέγωvipa2s τίςrqnfs
ὁdnms ἅπτωvpamnms ἐγώrpg-s . v.46 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἅπτωviad3s ἐγώrpg-s τι-σρ-
χνφσ ἐγώrpn-s γάρc γινώσκωviaa1s δύναµιςnafs ἐξέρχοµαιvpaaafs ἀπόp ἐγώrpg-s .
καὶ προσπεσοῦσα αὐτῷ δι΄ ἣν αἰτίαν ἥψατο αὐτοῦ ἀπήγγει-

λεν αὐτῷ, ἐνώπιον παντὸς τοῦ λαοῦ καὶ ὡς ἰάθη παραχρῆµα.
48 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ Θάρσει, θύγατερ ἡ πίστις σου σέσωκέν σε,
49 πορεύου εἰς εἰρήνην. ῎Ετι αὐτοῦ λαλοῦντος ἔρχεταί τις πα-
ρὰ τοῦ ἀρχισυναγώγου λέγων αὐτῷ ὅτι Τέθνηκεν ἡ θυγάτηρ
50 σου, µὴ σκύλλε τὸν διδάσκαλον. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀκούσας ἀπε-
κρίθη αὐτῷ λέγων, Μὴ φοβοῦ µόνον πίστευε, καὶ σωθήσεται.
51 ἐλθὼν δὲ εἰς τὴν οἰκίαν οὐκ ἀφῆκεν εἰσελθεῖν οὐδένα εἰ µὴ
Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ τὸν πατέρα τῆς παιδὸς
52 καὶ τὴν µητέρα. ἔκλαιον δὲ πάντες καὶ ἐκόπτοντο αὐτήν ὁ
53 δὲ εἶπεν Μὴ κλαίετε οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει. καὶ κα-
54 τεγέλων αὐτοῦ εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν. αὐτὸς δὲ ἐκβαλὼν ἔξω
πάντας, καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς ἐφώνησεν λέγων ῾Η
55 παῖς ἔγειρου. καὶ ἐπέστρεψεν τὸ πνεῦµα αὐτῆς καὶ ἀνέστη
56 παραχρῆµα καὶ διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι φαγεῖν. καὶ ἐξέστη-
σαν οἱ γονεῖς αὐτῆς, ὁ δὲ παρήγγειλεν αὐτοῖς µηδενὶ εἰπεῖν
τὸ γεγονός.
9 Συγκαλεσάµενος δὲ τοὺς δώδεκα ἔδωκεν αὐτοῖς δύναµιν
καὶ ἐξουσίαν ἐπὶ πάντα τὰ δαιµόνια καὶ νόσους θεραπεύειν.
2 καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς κηρύσσειν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ καὶ
v.47 ὁράωvpaanfs δέc ὁdnfs γυνήnnfs ὅτιc οὐxo λανθάνωviaa3s τρέµωvppanfs ἔρχοµαιviaa3s
καίc προσπίπτωvpaanfs αὐτόςrpdms διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs ἅπτωviad3s αὐτόςrpgms ἀπαγγέλλωviaa3s
αὐτόςrpdms ἐνώπιονbo πᾶςagmsn ὁdgms λαόςngms καίc ὡςbo ἰάοµαιviap3s παραχρῆµαbo . v.48 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs θαρσέωvdpa2s θυγάτηρnvfs ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s
πορεύοµαιvdpn2s εἰςp εἰρήνηnafs . v.49 ἔτιbo αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἔρχοµαιvipn3s τι-σρινµσ
p dgms ngms
παρά ὁ ἀρχισυνάγωγος λέγωvppanms αὐτόςrpdms ὅτιc θνῄσκωvixa3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs
σύrpg-s µήxo σκύλλωvdpa2s ὁdams διδάσκαλοςnams . v.50 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀκούωvpaanms
viad3s rpdms vppanms xo
ἀποκρίνοµαι αὐτός λέγω µή φοβέοµαιvdpn2s µόνοςbo πιστεύωvdpa2s καίc
σῴζωvifp3s . v.51 ἔρχοµαιvpaanms δέc εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs οὐxo ἀφίηµιviaa3s εἰσέρχοµαιvnaa
οὐδείςaamsn εἰqo µήxo Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams καίc ᾿Ιάκωβοςnams καίc ὁdams πατήρnams
ὁdgfs παῖςngfs καίc ὁdafs µήτηρnafs . v.52 κλαίωviia3p δέc πᾶςanmpn καίc κόπτωviim3p
αὐτόςrpafs ὁdnms δέc λέγωviaa3s µήxo κλαίωvdpa2p οὐxo ἀποθνῄσκωviaa3s ἀλλάc καθεύδωvipa3s .
v.53 καίc καταγελάωviia3p αὐτόςrpgms οἶδαvpxanmp ὅτιc ἀποθνῄσκωviaa3s . v.54 αὐτόςrpnms
δέc ἐκβάλλωvpaanms ἔξωbo πᾶςaampn καίc κρατέωvpaanms ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs φωνέωviaa3s
λέγωvppanms ὁdnfs παῖςnnfs ἐγείρωvdpe2s . v.55 καίc ἐπιστρέφωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpgfs
καίc ἀνίστηµιviaa3s παραχρῆµαbo καίc διατάσσωviaa3s αὐτόςrpdfs δίδωµιvnap ἐσθίωvnaa . v.56 καίc
ἐξίστηµιviaa3p ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgfs ὁdnms δέc παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp µηδείςadmsn
λέγωvnaa ὁdans γίνοµαιvpxaans . 9. v.1 συγκαλέωvpamnms δέc ὁdamp δώδεκαtn δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdmp δύναµιςnafs καίc ἐξουσίαnafs ἐπίp πᾶςaanpn ὁdanp δαιµόνιονnanp καίc νόσοςnafp
θεραπεύωvnpa .
ἰᾶσθαι τοὺς ἀσθενοῦντας. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Μηδὲν αἴ- 3
ρετε εἰς τὴν ὁδόν µήτε ῥάβδους, µήτε πήραν µήτε ἄρτον µήτε
ἀργύριον µήτε ἀνὰ δύο χιτῶνας ἔχειν. καὶ εἰς ἣν ἂν οἰκίαν εἰ- 4
σέλθητε ἐκεῖ µένετε καὶ ἐκεῖθεν ἐξέρχεσθε. καὶ ὅσοι ἐάν µὴ 5
δέξωνταί ὑµᾶς ἐξερχόµενοι ἀπὸ τῆς πόλεως ἐκείνης καὶ τὸν

κονιορτὸν ἀπὸ τῶν ποδῶν ὑµῶν ἀποτινάξατε εἰς µαρτύριον ἐπ
αὐτούς. ἐξερχόµενοι δὲ διήρχοντο κατὰ τὰς κώµας εὐαγγελι- 6
ζόµενοι καὶ θεραπεύοντες πανταχοῦ. ῎Ηκουσεν δὲ ῾Ηρῴδης 7
ὁ τετράρχης τὰ γινόµενα ὑπ΄ αὐτοῦ πάντα καὶ διηπόρει διὰ

τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων ὅτι ᾿Ιωάννης ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν. ὑ- 8
πό τινων δὲ ὅτι ᾿Ηλίας ἐφάνη ἄλλων δὲ ὅτι προφήτης εἷς τῶν

ἀρχαίων ἀνέστη. καὶ εἶπεν ῾Ηρῴδης ᾿Ιωάννην ἐγὼ ἀπεκεφά- 9
λισα, τίς δὲ ἐστιν οὗτος περὶ οὗ ἐγὼ ἀκούω τοιαῦτα καὶ ἐζήτει
ἰδεῖν αὐτόν. Καὶ ὑποστρέψαντες οἱ ἀπόστολοι διηγήσαντο 10
αὐτῷ ὅσα ἐποίησαν καὶ παραλαβὼν αὐτοὺς ὑπεχώρησεν κατ

ἰδίαν εἰς τόπον ἔρηµον πόλεως καλουµένης Βηθσαϊδάν. οἱ δὲ 11
ὄχλοι γνόντες ἠκολούθησαν αὐτῷ, καὶ δεξάµενος αὐτοὺς ἐλά-

λει αὐτοῖς περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς χρείαν ἔχοντας
θεραπείας ἰᾶτο. ῾Η δὲ ἡµέρα ἤρξατο κλίνειν, προσελθόντες 12
δὲ οἱ δώδεκα εἶπον αὐτῷ ᾿Απόλυσον τὸν ὄχλον ἵνα ἀπελθόντες

εἰς τὰς κύκλῳ κώµας καὶ τοῦς ἀγροὺς καταλύσωσιν καὶ εὕρω-
v.2 καίc ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp κηρύσσωvnpa ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms καίc
ἰάοµαιvnpn ὁdamp ἀσθενέωvppaamp . v.3 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp µηδείςaansn αἴρωvdpa2p
p dafs nafs c nafp
εἰς ὁ ὁδός µήτε ῥάβδος µήτεc πήραnafs µήτεc ἄρτοςnams µήτεc ἀργύριονnans µήτεc
ἀνάp δύοtn χιτώνnamp ἔχωvnpa . v.4 καίc εἰςp ὅςrrafs ἄνxo οἰκίαnafs εἰσέρχοµαιvsaa2p ἐκεῖbo
µένωvdpa2p καίc ἐκεῖθενbo ἐξέρχοµαιvdpn2p . v.5 καίc ὅσοςrcnmp ἐάνqo µήxo δέχοµαιvsad3p
σύrpa-p ἐξέρχοµαιvppnnmp ἀπόp ὁdgfs πόλιςngfs ἐκεῖνοςrdgfs καίc ὁdams κονιορτόςnams ἀπόp ὁdgmp
πούςngmp σύrpg-p ἀποτινάσσωvdaa2p εἰςp µαρτύριονnans ἐπίp αὐτόςrpamp . v.6 ἐξέρχοµαιvppnnmp
δέc διέρχοµαιviin3p κατάp ὁdafp κώµηnafp εὐαγγελίζωvppmnmp καίc θεραπεύωvppanmp πανταχοῦbo .
v.7 ἀκούωviaa3s δέc ῾Ηρῴδηςnnms ὁdnms τετραάρχηςnnms ὁdanp γίνοµαιvppnanp ὑπόp αὐτόςrpgms
πᾶςaanpn καίc διαπορέωviia3s διάp ὁdans λέγωvnpp ὑπόp τι-σριγµπ ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms ἐγείρωvixp3s
ἐκp νεκρόςagmpn . v.8 ὑπόp τι-σριγµπ δέc ὅτιc ᾿Ηλίαςnnms φαίνωviap3s ἄλλοςagmpn δέc ὅτιc
προφήτηςnnms εἷςnnms ὁdgmp ἀρχαῖοςagmpn ἀνίστηµιviaa3s . v.9 καίc λέγωviaa3s ῾Ηρῴδηςnnms
᾿Ιωάννηςnams ἐγώrpn-s ἀποκεφαλίζωviaa1s τίςrqnms δέc εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms περίp ὅςrrgms ἐγώrpn-s
ἀκούωvipa1s τοιοῦτοςrdanp καίc ζητέωviia3s ὁράωvnaa αὐτόςrpams . v.10 καίc ὑποστρέφωvpaanmp
ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp διηγέοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp ποιέωviaa3p καίc παραλαµβάνωvpaanms
αὐτόςrpamp ὑποχωρέωviaa3s κατάp ἴδιοςaafsn εἰςp τόποςnams ἔρηµοςaamsn πόλιςngfs καλέωvpppgfs
Βηθσαϊδάtp . v.11 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp γινώσκωvpaanmp ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdms καίc
δέχοµαιvpadnms αὐτόςrpamp λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdamp χρείαnafs ἔχωvppaamp θεραπείαngfs ἰάοµαιviin3s .
13 σιν ἐπισιτισµόν ὅτι ὧδε ἐν ἐρήµῳ τόπῳ ἐσµέν. εἶπεν δὲ πρὸς

αὐτούς ∆ότε αὐτοῖς ὑµεῖς φαγεῖν οἱ δὲ εἶπον, Οὐκ εἰσὶν ἡµῖν
πλεῖον ἢ πέντε ἄρτοι καὶ ἰχθύες δύο εἰ µήτι πορευθέντες ἡµεῖς
14 ἀγοράσωµεν εἰς πάντα τὸν λαὸν τοῦτον βρώµατα. ἦσαν γὰρ
ὡσεὶ ἄνδρες πεντακισχίλιοι εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ
15 Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας ἀνὰ πεντήκοντα. καὶ ἐποίησαν
16 οὕτως καὶ ἀνέκλιναν ἅπαντας. λαβὼν δὲ τοὺς πέντε ἄρτους
καὶ τοὺς δύο ἰχθύας ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν
αὐτοὺς καὶ κατέκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς µαθηταῖς παρατιθέναι
17 τῷ ὄχλῳ. καὶ ἔφαγον καὶ ἐχορτάσθησαν πάντες καὶ ἤρθη τὸ
18 περισσεῦσαν αὐτοῖς κλασµάτων κόφινοι δώδεκα. Καὶ ἐγέ-
νετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχόµενον κατὰµόνας, συνῆσαν
αὐτῷ οἱ µαθηταί καὶ ἐπηρώτησεν αὐτοὺς λέγων Τίνα µε λέ-
19 γουσιν οἱ ὄχλοι εἶναι. οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπον, ᾿Ιωάννην τὸν
βαπτιστήν ἄλλοι δὲ ᾿Ηλίαν ἄλλοι δὲ ὅτι προφήτης τις τῶν ἀρ-
20 χαίων ἀνέστη. εἶπεν δὲ αὐτοῖς ῾Υµεῖς δὲ τίνα µε λέγετε εἶναι
21 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν Τὸν Χριστὸν τοῦ θεοῦ. ῾Ο δὲ
22 ἐπιτιµήσας αὐτοῖς παρήγγειλεν µηδενὶ εἰπεῖν τοῦτο. εἰπὼν
ὅτι ∆εῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιµα-
σθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἀρχιερέων καὶ γραµµατέων
v.12 ὁdnfs δέc ἡµέραnnfs ἄρχωviad3s κλίνωvnpa προσέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp δώδεκαtn
λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἀπολύωvdaa2s ὁdams ὄχλοςnams ἵναc ἀπέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp
κύκλῳndms κώµηnafp καίc ὁdamp ἀγρόςnamp καταλύωvsaa3p καίc εὑρίσκωviaa3p ἐπισιτισµόςnams
ὅτιc ὧδεbo ἐνp ἔρηµοςadmsn τόποςndms εἰµίvipx1p . v.13 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp
δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐσθίωvnaa ὁdnmp δέc λέγωviaa3p οὐxo εἰµίvipx3p ἐγώrpd-p
πολύςannsc ἤxo πέντεtn ἄρτοςnnmp καίc ἰχθύςnnmp δύοtn εἰqo µήτιxo πορεύοµαιvpaonmp ἐγώrpn-p
ἀγοράζωvsaa1p εἰςp πᾶςaamsn ὁdams λαόςnams οὗτοςrdams βρῶµαnanp . v.14 εἰµίviix3p γάρc
bo nnmp nnmp viaa3s c p damp
ὡσεί ἀνήρ πεντακισχίλιοι λέγω δέ πρός ὁ µαθητήςnamp αὐτόςrpgms
κατακλίνωvdaa2p αὐτόςrpamp κλισίαnafp ἀνάp πεντήκονταtn . v.15 καίc ποιέωviaa3p οὕτωbo
καίc ἀνακλίνωviaa3p ἅπαςaampn . v.16 λαµβάνωvpaanms δέc ὁdamp πέντεtn ἄρτοςnamp καίc
ὁdamp δύοtn ἰχθύςnamp ἀναβλέπωvpaanms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams εὐλογέωviaa3s αὐτόςrpamp
καίc κατακλάωviaa3s καίc δίδωµιviia3s ὁddmp µαθητήςndmp παρατίθηµιvnap ὁddms ὄχλοςndms .
v.17 καίc ἐσθίωviaa3p καίc χορτάζωviap3p πᾶςanmpn καίc αἴρωviap3s ὁdnns περισσεύωvpaanns
αὐτόςrpdmp κλάσµαngnp κόφινοςnnmp δώδεκαtn . v.18 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx
rpams vppnams
αὐτός προσεύχοµαι κατά&µόνος σύνειµιviix3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp καίc
bo
ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpamp λέγωvppanms τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp εἰµίvnpx .

v.19 ὁdnmp δέc ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωviaa3p ᾿Ιωάννηςnams ὁdams βαπτιστήςnams ἄλλοςanmpn
δέc ᾿Ηλίαςnams ἄλλοςanmpn δέc ὅτιc προφήτηςnnms τι-σρινµσ ὁdgmp ἀρχαῖοςagmpn ἀνίστηµιviaa3s .
v.20 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp σύrpn-p δέc τίςrqams ἐγώrpa-s λέγωvipa2p εἰµίvnpx ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc ὁdnms Πέτροςnnms λέγωviaa3s ὁdams Χριστόςnams ὁdgms θεόςngms . v.21 ὁdnms δέc
ἐπιτιµάωvpaanms αὐτόςrpdmp παραγγέλλωviaa3s µηδείςadmsn λέγωvnaa οὗτοςrdans .
καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστῆναι. ῎Ελεγεν δὲ 23
πρὸς πάντας Εἴ τις θέλει ὀπίσω µου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑ-

αυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω µοι. ὃς 24
γὰρ ἐὰν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν, ὃς δ

ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐµοῦ οὗτος σώσει αὐτήν.
τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος κερδήσας τὸν κόσµον ὅλον ἑαυτὸν 25
δὲ ἀπολέσας ἢ ζηµιωθείς. ὃς γὰρ ἂν ἐπαισχυνθῇ µε καὶ τοὺς 26
ἐµοὺς λόγους τοῦτον ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται

ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν ἁγίων ἀγ-
γέλων. λέγω δὲ ὑµῖν ἀληθῶς εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἳ 27
οὐ µὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὴν βασιλείαν τοῦ θε-

οῦ. ᾿Εγένετο δὲ µετὰ τοὺς λόγους τούτους ὡσεὶ ἡµέραι ὀκτὼ 28
καὶ παραλαβὼν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην καὶ ᾿Ιάκωβον ἀνέβη εἰς τὸ

ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτὸν 29
τὸ εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον καὶ ὁ ἱµατισµὸς αὐτοῦ

λευκὸς ἐξαστράπτων. καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο συνελάλουν αὐτῷ 30
οἵτινες ἦσαν Μωσῆς καὶ ᾿Ηλίας. οἳ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον 31
τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν ἔµελλεν πληροῦν ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. ὁ δὲ 32
Πέτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ ἦσαν βεβαρηµένοι ὕπνῳ, διαγρηγο-

ρήσαντες δὲ εἶδον τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς
v.22 λέγωvpaanms ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms πολύςaanpn πάσχωvnaa
καίc ἀποδοκιµάζωvnap ἀπόp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ἀρχιερεύςngmp καίc γραµµατεύςngmp
καίc ἀποκτείνωvnap καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvnaa . v.23 λέγωviia3s δέc πρόςp
πᾶςaampn εἰqo τι-σρινµσ θέλωvipa3s ὀπίσωbo ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnaa ἀπαρνέοµαιvdad3s ἑαυτοῦrxams
καίc αἴρωvdaa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἀκολουθέωvdpa3s ἐγώrpd-s . v.24 ὅςrrnms
γάρc ἐάνqo θέλωvspa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms σῴζωvnaa ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs ὅςrrnms
δέc ἄνxo ἀπόλλυµιvsaa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἕνεκαbo ἐγώrpg-s οὗτοςrdnms σῴζωvifa3s
αὐτόςrpafs . v.25 τίςrqans γάρc ὠφελέωvipp3s ἄνθρωποςnnms κερδαίνωvpaanms ὁdams κόσµοςnams
ὅλοςaamsn ἑαυτοῦrxams δέc ἀπόλλυµιvpaanms ἤxo ζηµιόωvpapnms . v.26 ὅςrrnms γάρc ἄνxo
ἐπαισχύνοµαιvsao3s ἐγώrpa-s καίc ὁdamp ἐµόςrsamp λόγοςnamp οὗτοςrdams ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἐπαισχύνοµαιvifo3s ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δόξαndfs αὐτόςrpgms καίc ὁdgms
πατήρngms καίc ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἄγγελοςngmp . v.27 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ἀληθῶςbo εἰµίvipx3p
τι-σρινµπ ὁdgmp ὧδεbo ἵστηµιvpxagmp ὅςrrnmp οὐxo µήxo γεύοµαιvsad3p θάνατοςngms ἕωςc ἄνxo
ὁράωvsaa3p ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.28 γίνοµαιviad3s δέc µετάp ὁdamp λόγοςnamp
οὗτοςrdamp ὡσείbo ἡµέραnnfp ὀκτώtn καίc παραλαµβάνωvpaanms Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams καίc
᾿Ιάκωβοςnams ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdans ὄροςnans προσεύχοµαιvnad . v.29 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddms προσεύχοµαιvnpn αὐτόςrpams ὁdnns εἶδοςnnns ὁdgns πρόσωπονngns αὐτόςrpgms ἕτεροςannsn
καίc ὁdnms ἱµατισµόςnnms αὐτόςrpgms λευκόςanmsn ἐξαστράπτωvppanms . v.30 καίc ἰδούvdaa2s
ἀνήρnnmp δύοtn συλλαλέωviia3p αὐτόςrpdms ὅστιςrrnmp εἰµίviix3p Μωϋσῆςnnms καίc ᾿Ηλίαςnnms .
v.31 ὅςrrnmp ὁράωvpapnmp ἐνp δόξαndfs λέγωviia3p ὁdafs ἔξοδοςnafs αὐτόςrpgms ὅςrrafs µέλλωviia3s
πληρόωvnpa ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp .
33 συνεστῶτας αὐτῷ. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς

ἀπ αὐτοῦ εἶπεν Πέτρος πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν ᾿Επιστάτα καλόν ἐ-
στιν ἡµᾶς ὧδε εἶναι καὶ ποιήσωµεν σκηνὰς τρεῖς µίαν σοὶ καὶ
34 µίαν Μωσεῖ καὶ µίαν ᾿Ηλίᾳ µὴ εἰδὼς ὁ λέγει. ταῦτα δὲ αὐτοῦ
λέγοντος ἐγένετο νεφέλη καὶ ἐπεσκίασεν αὐτούς, ἐφοβήθη-
35 σαν δὲ ἐν τῷ ἐκείνους εἰσελθεῖν εἰς τὴν νεφέλην. καὶ φωνὴ
ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγα-
36 πητὸς, αὐτοῦ ἀκούετε. καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη
ὁ ᾿Ιησοῦς µόνος καὶ αὐτοὶ ἐσίγησαν καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν ἐν
37 ἐκείναις ταῖς ἡµέραις οὐδὲν ὧν ἑώρακασιν. ᾿Εγένετο δὲ ἕν
τῇ ἑξῆς ἡµέρᾳ κατελθόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους συνήντησεν
38 αὐτῷ ὄχλος πολύς. καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ἀπὸ τοῦ ὄχλου ἀνεβόη-
σεν λέγων ∆ιδάσκαλε δέοµαί σου ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν µου
39 ὅτι µονογενής ἐστιν µοί. καὶ ἰδοὺ πνεῦµα λαµβάνει αὐτόν
καὶ ἐξαίφνης κράζει καὶ σπαράσσει αὐτὸν µετὰ ἀφροῦ καὶ
40 µόγις ἀποχωρεῖ ἀπ αὐτοῦ συντρῖβον αὐτόν, καὶ ἐδεήθην τῶν
41 µαθητῶν σου ἵνα ἐκβάλωσιν αὐτό καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν. ἀπο-
κριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ῏Ω γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραµµένη
ἕως πότε ἔσοµαι πρὸς ὑµᾶς καὶ ἀνέξοµαι ὑµῶν προσάγαγε
v.32 ὁdnms δέc Πέτροςnnms καίc ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms εἰµίviix3p βαρέωvpxpnmp ὕπνοςndms
διαγρηγορέωvpaanmp δέc ὁράωviaa3p ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms καίc ὁdamp δύοtn ἀνήρnamp ὁdamp
συνίστηµιvpxaamp αὐτόςrpdms . v.33 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms διαχωρίζωvnpn αὐτόςrpamp
ἀπόp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s Πέτροςnnms πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἐπιστάτηςnvms καλόςannsn
εἰµίvipx3s ἐγώrpa-p ὧδεbo εἰµίvnpx καίc ποιέωvsaa1p σκηνήnafp τρεῖςnnmp εἷςnafs σύrpd-s καίc εἷςnafs
Μωϋσῆςndms καίc εἷςnafs ᾿Ηλίαςndms µήxo οἶδαvpxanms ὁrrans λέγωvipa3s . v.34 οὗτοςrdanp δέc
rpgms vppagms viad3s nnfs c viaa3s rpamp
αὐτός λέγω γίνοµαι νεφέλη καί ἐπισκιάζω αὐτός φοβέοµαιviao3p
δέc ἐνp ὁddms ἐκεῖνοςrdamp εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs νεφέληnafs . v.35 καίc φωνήnnfs
γίνοµαιviad3s ἐκp ὁdgfs νεφέληngfs λέγωvppanfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s
ὁdnms ἀγαπητόςanmsn αὐτόςrpgms ἀκούωvdpa2p . v.36 καίc ἐνp ὁddms γίνοµαιvnad ὁdafs
nafs viap3s dnms nnms anmsn
φωνή εὑρίσκω ὁ ᾿Ιησοῦς µόνος καίc αὐτόςrpnmp σιγάωviaa3p καίc
οὐδείςadmsn ἀπαγγέλλωviaa3p ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp οὐδείςaansn ὅςrrgnp ὁράωvixa3p .
v.37 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfs ἑξῆςbo ἡµέραndfs κατέρχοµαιvpaagmp αὐτόςrpgmp ἀπόp ὁdgns
ὄροςngns συναντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms πολύςanmsn . v.38 καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ἀπόp
ὁdgms ὄχλοςngms ἀναβοάωviaa3s λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms δέοµαιvipn1s σύrpg-s ἐπιβλέπωvnaa ἐπίp
ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s ὅτιc µονογενήςanmsn εἰµίvipx3s ἐγώrpd-s . v.39 καίc ἰδούvdaa2s πνεῦµαnnns
λαµβάνωvipa3s αὐτόςrpams καίc ἐξαίφνηςbo κράζωvipa3s καίc σπαράσσωvipa3s αὐτόςrpams µετάp
ἀφρόςngms καίc µόγιςbo ἀποχωρέωvipa3s ἀπόp αὐτόςrpgms συντρίβωvppanns αὐτόςrpams . v.40 καίc
δέοµαιviap1s ὁdgmp µαθητήςngmp σύrpg-s ἵναc ἐκβάλλωvsaa3p αὐτόςrpans καίc οὐxo δύναµαιviao3p .
τὸν υἱόν σου ὧδε. ἔτι δὲ προσερχοµένου αὐτοῦ ἔρρηξεν αὐ- 42
τὸν τὸ δαιµόνιον καὶ συνεσπάραξεν, ἐπετίµησεν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς

τῷ πνεύµατι τῷ ἀκαθάρτῳ καὶ ἰάσατο τὸν παῖδα καὶ ἀπέδω-
κεν αὐτὸν τῷ πατρὶ αὐτοῦ. ἐξεπλήσσοντο δὲ πάντες ἐπὶ τῇ 43
µεγαλειότητι τοῦ θεοῦ Πάντων δὲ θαυµαζόντων ἐπὶ πᾶσιν οἷς

ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, εἶπεν πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ. Θέσθε 44
ὑµεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑµῶν τοὺς λόγους τούτους, ὁ γὰρ υἱὸς τοῦ
ἀνθρώπου µέλλει παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων. οἱ δὲ 45
ἠγνόουν τὸ ῥῆµα τοῦτο καὶ ἦν παρακεκαλυµµένον ἀπ αὐτῶν

ἵνα µὴ αἴσθωνται αὐτό καὶ ἐφοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ
τοῦ ῥήµατος τούτου. Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισµὸς ἐν αὐτοῖς τὸ 46
τίς ἂν εἴη µείζων αὐτῶν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἰδὼν τὸν διαλογισµὸν 47
τῆς καρδίας αὐτῶν ἐπιλαβόµενος παιδίου, ἔστησεν αὐτὸ παρ

ἑαυτῷ. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ῝Ος ἐὰν δέξηται τοῦτο τὸ παιδίον 48
ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου ἐµὲ δέχεται, καὶ ὃς ἐὰν ἐµὲ δέξηται δέ-
χεται τὸν ἀποστείλαντά µε, ὁ γὰρ µικρότερος ἐν πᾶσιν ὑµῖν
ὑπάρχων οὗτός ἐσται µέγας. ᾿Αποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιωάννης εἶ- 49
πεν ᾿Επιστάτα εἴδοµέν τινα ἐπὶ τῷ ὀνόµατί σου ἐκβάλλοντα

δαιµόνια καὶ ἐκωλύσαµεν αὐτὸν ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ µεθ ἡ-
µῶν. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς Μὴ κωλύετε, ὃς γὰρ 50
v.41 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ὦi γενεάnvfs ἄπιστοςanfsn καίc

διαστρέφωvpxpnfs ἕωςc πότεxo εἰµίvifx1s πρόςp σύrpa-p καίc ἀνέχωvifd1s σύrpg-p προσάγωvdaa2s ὁdams
υἱόςnams σύrpg-s ὧδεbo . v.42 ἔτιbo δέc προσέρχοµαιvppngms αὐτόςrpgms ῥήγνυµιviaa3s αὐτόςrpams
dnns nnns
ὁ δαιµόνιον καί συσπαράσσωviaa3s ἐπιτιµάωviaa3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddns πνεῦµαndns
c
ὁddns ἀκάθαρτοςadnsn καίc ἰάοµαιviad3s ὁdams παῖςnams καίc ἀποδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ὁddms
πατήρndms αὐτόςrpgms . v.43 ἐκπλήσσωviip3p δέc πᾶςanmpn ἐπίp ὁddfs µεγαλειότηςndfs ὁdgms
θεόςngms πᾶςagmpn δέc θαυµάζωvppagmp ἐπίp πᾶςadnpn ὅςrrdnp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms . v.44 τίθηµιvdam2p σύrpn-p εἰςp ὁdanp οὖςnanp
σύrpg-p ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp ὁdnms γάρc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms µέλλωvipa3s
παραδίδωµιvnpp εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp . v.45 ὁdnmp δέc ἀγνοέωviia3p ὁdans ῥῆµαnans
οὗτοςrdans καίc εἰµίviix3s παρακαλύπτωvpxpnns ἀπόp αὐτόςrpgmp ἵναc µήxo αἰσθάνοµαιvsad3p
αὐτόςrpans καίc φοβέοµαιviin3p ἐρωτάωvnaa αὐτόςrpams περίp ὁdgns ῥῆµαngns οὗτοςrdgns .
v.46 εἰσέρχοµαιviaa3s δέc διαλογισµόςnnms ἐνp αὐτόςrpdmp ὁdnns τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s
µέγαςanmsc αὐτόςrpgmp . v.47 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvpaanms ὁdams διαλογισµόςnams
ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms παιδίονngns ἵστηµιviaa3s αὐτόςrpans παράp
ἑαυτοῦrxdms . v.48 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅςrrnms ἐάνqo δέχοµαιvsad3s οὗτοςrdans ὁdans
παιδίονnans ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpa-s δέχοµαιvipn3s καίc ὅςrrnms ἐάνqo ἐγώrpa-s
δέχοµαιvsad3s δέχοµαιvipn3s ὁdams ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s ὁdnms γάρc µικρόςanmsc ἐνp
πᾶςadmpn σύrpd-p ὑπάρχωvppanms οὗτοςrdnms εἰµίvifx3s µέγαςanmsn . v.49 ἀποκρίνοµαιvpaonms
δέc ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms λέγωviaa3s ἐπιστάτηςnvms ὁράωviaa1p τι-σριαµσ ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s
ἐκβάλλωvppaams δαιµόνιονnanp καίc κωλύωviaa1p αὐτόςrpams ὅτιc οὐxo ἀκολουθέωvipa3s µετάp
ἐγώrpg-p .
51 οὐκ ἔστιν καθ ἡµῶν ὑπὲρ ἡµῶν ἐστιν. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ συµ-

πληροῦσθαι τὰς ἡµέρας τῆς ἀναλήψεως αὐτοῦ καὶ αὐτὸς τὸ
πρόσωπον αὐτοῦ, ἐστήριξεν τοῦ πορεύεσθαι εἰς ᾿Ιερουσαλήµ.
52 καὶ ἀπέστειλεν ἀγγέλους πρὸ προσώπου αὐτοῦ καὶ πορευ-
θέντες εἰσῆλθον εἰς κώµην Σαµαρειτῶν, ὡστε ἑτοιµάσαι αὐτῷ,
53 καὶ οὐκ ἐδέξαντο αὐτόν ὅτι τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἦν πορευόµε-
54 νον εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἰδόντες δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ᾿Ιάκωβος
καὶ ᾿Ιωάννης εἶπον, Κύριε θέλεις εἴπωµεν πῦρ καταβῆναι ἀπὸ
τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἀναλῶσαι αὐτούς ὡς καὶ ᾿Ηλίας ἐποίησεν.
55 στραφεὶς δὲ ἐπετίµησεν αὐτοῖς [καὶ εἶπεν, Οὐκ οἰδατε οἵου
56 πνεύµατός ἐστε ὑµεῖς,] [ὁ γὰρ ὑιὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν
ψυχὰς ἀνθρώπων ἀπολέσαι, αλλα σῶσαι.] καὶ ἐπορεύθησαν
57 εἰς ἑτέραν κώµην. ᾿Εγένετο δὲ πορευοµένων αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ
εἶπέν τις πρὸς αὐτόν ᾿Ακολουθήσω σοι ὅπου ἂν ἀπέρχῃ Κύριε.
58 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
59 οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. Εἶπεν δὲ πρὸς ἕτερον ᾿Ακο-
λούθει µοι ὁ δὲ εἶπεν Κύριε ἐπίτρεψόν µοι ἀπελθόντι πρῶτον
60 θάψαι τὸν πατέρα µου. εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῎Αφες τοὺς
νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς σὺ δὲ ἀπελθὼν διάγγελλε
v.50 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo κωλύωvdpa2p ὅςrrnms
γάρc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp ἐγώrpg-p ὑπέρp ἐγώrpg-p εἰµίvipx3s . v.51 γίνοµαιviad3s δέc
ἐνp ὁddms συµπληρόωvnpp ὁdafp ἡµέραnafp ὁdgfs ἀνάληµψιςngfs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnms
ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms στηρίζωviaa3s ὁdgms πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.52 καίc ἀποστέλλωviaa3s ἄγγελοςnamp πρόp πρόσωπονngns αὐτόςrpgms καίc πορεύοµαιvpaonmp
εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp κώµηnafs Σαµαρίτηςngmp ὥστεc ἑτοιµάζωvnaa αὐτόςrpdms . v.53 καίc
οὐxo δέχοµαιviad3p αὐτόςrpams ὅτιc ὁdnns πρόσωπονnnns αὐτόςrpgms εἰµίviix3s πορεύοµαιvppnnns
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.54 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ᾿Ιάκωβοςnnms
καίc ᾿Ιωάννηςnnms λέγωviaa3p κύριοςnvms θέλωvipa2s λέγωvsaa1p πῦρnans καταβαίνωvnaa
ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms καίc ἀναλίσκωvnaa αὐτόςrpamp ὡςbo καίc ᾿Ηλίαςnnms ποιέωviaa3s .
v.55 στρέφωvpapnms δέc ἐπιτιµάωviaa3s αὐτόςrpdmp καίc λέγωviaa3s οὐxo οἶδαvixa2p οἷοςrcgns
πνεῦµαngns εἰµίvipx2p σύrpn-p . v.56 ὁdnms γάρc υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms οὐxo ἔρχοµαιviaa3s
ψυχήnafp ἄνθρωποςngmp ἀπόλλυµιvnaa ἀλλάc σῴζωvnaa καίc πορεύοµαιviao3p εἰςp ἕτεροςaafsn
κώµηnafs . v.57 γίνοµαιviad3s δέc πορεύοµαιvppngmp αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs λέγωviaa3s
τι-σρινµσ πρόςp αὐτόςrpams ἀκολουθέωvifa1s σύrpd-s ὅπουbo ἄνxo ἀπέρχοµαιvspn2s κύριοςnvms .
v.58 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnfp ἀλώπηξnnfp φωλεόςnamp ἔχωvipa3p
καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms κατασκήνωσιςnafp ὁdnms δέc υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms οὐxo ἔχωvipa3s ποῦxo ὁdafs κεφαλήnafs κλίνωvspa3s . v.59 λέγωviaa3s δέc πρόςp
ἕτεροςaamsn ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s ὁdnms δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s
ἀπέρχοµαιvpaadms πρῶτοςbo θάπτωvnaa ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s .
211 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 9:61—10:9
τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. Εἶπεν δὲ καὶ ἕτερος ᾿Ακολουθήσω σοι 61
κύριε, πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν µοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶ-

κόν µου. εἶπεν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτὸν Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν 62
τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός

ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ.
Μετὰ δὲ ταῦτα ἀνέδειξεν ὁ κύριος καὶ ἑτέρους ἑβδοµήκοντα 10
καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο πρὸ προσώπου αὐτοῦ εἰς πᾶ-
σαν πόλιν καὶ τόπον οὗ ἔµελλεν αὐτὸς ἔρχεσθαι. ἔλεγεν οὖν 2
πρὸς αὐτούς ῾Ο µὲν θερισµὸς πολύς οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι, δε-

ήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισµοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς
τὸν θερισµὸν αὐτοῦ. ὑπάγετε, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑµᾶς ὡς 3
ἄρνας ἐν µέσῳ λύκων. µὴ βαστάζετε βαλάντιον, µὴ πήραν 4
µηδὲ ὑποδήµατα καὶ µηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε. εἰς 5
ἣν δ ἂν οἰκίαν εἰσέρχησθε, πρῶτον λέγετε Εἰρήνη τῷ οἴκῳ τού-

τῳ. καὶ ἐὰν ᾖ ἐκεῖ υἱὸς εἰρήνης ἐπαναπαύσεται ἐπ αὐτὸν ἡ 6
εἰρήνη ὑµῶν, εἰ δὲ µήγε, ἐφ ὑµᾶς ἀνακάµψει. ἐν αὐτῇ δὲ τῇ 7
οἰκίᾳ µένετε ἐσθίοντες καὶ πίνοντες τὰ παρ αὐτῶν, ἄξιος γὰρ ὁ

ἐργάτης τοῦ µισθοῦ αὐτοῦ ἐστίν µὴ µεταβαίνετε ἐξ οἰκίας εἰς
οἰκίαν. καὶ εἰς ἣν ἂν πόλιν εἰσέρχησθε καὶ δέχωνται ὑµᾶς 8
ἐσθίετε τὰ παρατιθέµενα ὑµῖν. καὶ θεραπεύετε τοὺς ἐν αὐτῇ 9
v.60 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀφίηµιvdaa2s ὁdamp νεκρόςaampn θάπτωvnaa
ὁdamp ἑαυτοῦrxgmp νεκρόςaampn σύrpn-s δέc ἀπέρχοµαιvpaanms διαγγέλλωvdpa2s ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms . v.61 λέγωviaa3s δέc καίc ἕτεροςanmsn ἀκολουθέωvifa1s σύrpd-s κύριοςnvms
bo
πρῶτος δέ ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s ἀποτάσσωvnam ὁddmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s .
c
v.62 λέγωviaa3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp αὐτόςrpams οὐδείςanfsn ἐπιβάλλωvpaanms ὁdafs χείρnafs
αὐτόςrpgms ἐπίp ἄροτρονnans καίc βλέπωvppanms εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo εὔθετοςanmsn εἰµίvipx3s εἰςp
ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . 10. v.1 µετάp δέc οὗτοςrdanp ἀναδείκνυµιviaa3s ὁdnms
nnms c aampn
κύριος καί ἕτερος ἑβδοµήκονταtn καίc ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp ἀνάp δύοtn πρόp
πρόσωπονngns αὐτόςrpgms εἰςp πᾶςaafsn πόλιςnafs καίc τόποςnams ὅςbo µέλλωviia3s αὐτόςrpnms
ἔρχοµαιvnpn . v.2 λέγωviia3s οὖνc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms µένxo θερισµόςnnms πολύςanmsn
ὁdnmp δέc ἐργάτηςnnmp ὀλίγοςanmpn δέοµαιvdao2p οὖνc ὁdgms κύριοςngms ὁdgms θερισµόςngms
ὅπωςbo ἐκβάλλωvsaa3s ἐργάτηςnamp εἰςp ὁdams θερισµόςnams αὐτόςrpgms . v.3 ὑπάγωvdpa2p
vdaa2s rpn-s vipa1s rpa-p bo namp p adnsn ngmp
ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω σύ ὡς ἀρήν ἐν µέσος λύκος . v.4 µήxo
βαστάζωvdpa2p βαλλάντιονnans µήxo πήραnafs µηδέc ὑπόδηµαnanp καίc µηδείςaamsn κατάp ὁdafs
ὁδόςnafs ἀσπάζοµαιvsad2p . v.5 εἰςp ὅςrrafs δέc ἄνxo οἰκίαnafs εἰσέρχοµαιvspn2p πρῶτοςbo
λέγωvdpa2p εἰρήνηnnfs ὁddms οἶκοςndms οὗτοςrddms . v.6 καίc ἐάνqo εἰµίvspx3s ἐκεῖbo υἱόςnnms
εἰρήνηngfs ἐπαναπαύοµαιvifd3s ἐπίp αὐτόςrpams ὁdnfs εἰρήνηnnfs σύrpg-p εἰqo δέc µήxo ἐπίp σύrpa-p
ἀνακάµπτωvifa3s . v.7 ἐνp αὐτόςrpdfs δέc ὁddfs οἰκίαndfs µένωvdpa2p ἐσθίωvppanmp καίc πίνωvppanmp
ὁdanp παράp αὐτόςrpgmp ἄξιοςanmsn γάρc ὁdnms ἐργάτηςnnms ὁdgms µισθόςngms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s
µήxo µεταβαίνωvdpa2p ἐκp οἰκίαngfs εἰςp οἰκίαnafs . v.8 καίc εἰςp ὅςrrafs ἄνxo πόλιςnafs
εἰσέρχοµαιvspn2p καίc δέχοµαιvspn3p σύrpa-p ἐσθίωvdpa2p ὁdanp παρατίθηµιvpppanp σύrpd-p .
ἀσθενεῖς καὶ λέγετε αὐτοῖς ῎Ηγγικεν ἐφ ὑµᾶς ἡ βασιλεία τοῦ

10 θεοῦ. εἰς ἣν δ ἂν πόλιν εἰσέρχησθε, καὶ µὴ δέχωνται ὑµᾶς
11 ἐξελθόντες εἰς τὰς πλατείας αὐτῆς εἴπατε. Καὶ τὸν κονιορ-
τὸν τὸν κολληθέντα ἡµῖν ἐκ τῆς πόλεως ὑµῶν ἀποµασσόµεθα
ὑµῖν, πλὴν τοῦτο γινώσκετε ὅτι ἤγγικεν ἐφ΄ ὑµᾶς ἡ βασιλεία
12 τοῦ θεοῦ. λέγω ὑµῖν ὅτι Σοδόµοις ἐν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ἀνε-
13 κτότερον ἔσται ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ. Οὐαί σοι Χοραζίν οὐαί σοι
Βηθσαϊδά, ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγε΄νοντο, αἱ δυνάµεις αἱ
γενόµεναι ἐν ὑµῖν πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ καθήµεναι
14 µετενόησαν. πλὴν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν τῇ
15 κρίσει ἢ ὑµῖν. καὶ σύ Καπερναούµ, ἡ ἕως τοῦ οὐρανοῦ ὑ-
16 ψωθεῖσα, ἕως ᾅδου καταβιβασθήσῃ. ῾Ο ἀκούων ὑµῶν ἐµοῦ
ἀκούει καὶ ὁ ἀθετῶν ὑµᾶς ἐµὲ ἀθετεῖ, ὁ δὲ ἐµὲ ἀθετῶν ἀθετεῖ
17 τὸν ἀποστείλαντά µε. ῾Υπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδοµήκοντα µετὰ
χαρᾶς λέγοντες Κύριε καὶ τὰ δαιµόνια ὑποτάσσεται ἡµῖν ἐν
18 τῷ ὀνόµατί σου. εἶπεν δὲ αὐτοῖς ᾿Εθεώρουν τὸν Σατανᾶν ὡς
19 ἀστραπὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεσόντα. ἰδοὺ δίδωµι ὑµῖν τὴν
ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶ-
σαν τὴν δύναµιν τοῦ ἐχθροῦ καὶ οὐδὲν ὑµᾶς οὐ µὴ ἀδικήσῃ.
20 πλὴν ἐν τούτῳ µὴ χαίρετε ὅτι τὰ πνεύµατα ὑµῖν ὑποτάσσεται
v.9 καίc θεραπεύωvdpa2p ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdfs ἀσθενήςaampn καίc λέγωvdpa2p αὐτόςrpdmp
ἐγγίζωvixa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.10 εἰςp ὅςrrafs δέc ἄνxo πόλιςnafs
εἰσέρχοµαιvspn2p καίc µήxo δέχοµαιvspn3p σύrpa-p ἐξέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdafp πλατύςnafp αὐτόςrpgfs
λέγωvdaa2p . v.11 καίc ὁdams κονιορτόςnams ὁdams κολλάωvpapams ἐγώrpd-p ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs
σύrpg-p ἀποµάσσωvipm1p σύrpd-p πλήνbo οὗτοςrdans γινώσκωvdpa2p ὅτιc ἐγγίζωvixa3s ἐπίp σύrpa-p
ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.12 λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc Σόδοµαndnp ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs
ἐκεῖνοςrddfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἤxo ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs . v.13 οὐαίi σύrpd-s Χοραζίνtp
οὐαίi σύrpd-s Βηθσαϊδάtp ὅτιc εἰqo ἐνp Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs γίνοµαιviad3p ὁdnfp δύναµιςnnfp
ὁdnfp γίνοµαιvpadnfp ἐνp σύrpd-p πάλαιbo ἄνxo ἐνp σάκκοςndms καίc σποδόςndms κάθηµαιvppnnfp
µετανοέωviaa3p . v.14 πλήνbo Τύροςndfs καίc Σιδώνndfs ἀνεκτόςannsc εἰµίvifx3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs
ἤxo σύrpd-p . v.15 καίc σύrpn-s Καπερναούµtp ὁdnfs ἕωςc ὁdgms οὐρανόςngms ὑψόωvpapnfs ἕωςc
ᾅδηςngms καταβιβάζωvifp2s . v.16 ὁdnms ἀκούωvppanms σύrpg-p ἐγώrpg-s ἀκούωvipa3s καίc ὁdnms
ἀθετέωvppanms σύrpa-p ἐγώrpa-s ἀθετέωvipa3s ὁdnms δέc ἐγώrpa-s ἀθετέωvppanms ἀθετέωvipa3s ὁdams
ἀποστέλλωvpaaams ἐγώrpa-s . v.17 ὑποστρέφωviaa3p δέc ὁdnmp ἑβδοµήκονταtn µετάp χαράngfs
λέγωvppanmp κύριοςnvms καίc ὁdnnp δαιµόνιονnnnp ὑποτάσσωvipp3s ἐγώrpd-p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
σύrpg-s . v.18 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp θεωρέωviia1p ὁdams Σατανᾶςnams ὡςbo ἀστραπήnafs
ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms πίπτωvpaaams . v.19 ἰδούvdaa2s δίδωµιvipa1s σύrpd-p ὁdafs ἐξουσίαnafs
dgms vnpa bo ngmp
ὁ πατέω ἐπάνω ὄφις καί σκορπίοςngmp καίc ἐπίp πᾶςaafsn ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgms
c
ἐχθρόςagmsn καίc οὐδείςaansn σύrpa-p οὐxo µήxo ἀδικέωvsaa3s .

χαίρετε δὲ ὅτι τὰ ὀνόµατα ὑµῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς. ᾿Εν 21
αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύµατι ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ εἶπεν ᾿Ε-

ξοµολογοῦµαί σοι πάτερ κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς ὅτι
ἀπέκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν καὶ ἀπεκάλυψας
αὐτὰ νηπίοις, ναί ὁ πατήρ ὅτι οὕτως ἐγένετο εὐδοκία ἔµπρο-
σθέν σου. καὶ στραφείς πρός τούς µαθητάς εἶπεν Πάντα µοι 22
παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός µου καὶ οὐδεὶς γινώσκει τίς ἐστιν
ὁ υἱὸς εἰ µὴ ὁ πατήρ καὶ τίς ἐστιν ὁ πατὴρ εἰ µὴ ὁ υἱὸς καὶ
ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι. Καὶ στραφεὶς πρὸς τοὺς 23
µαθητὰς κατ ἰδίαν εἶπεν Μακάριοι οἱ ὀφθαλµοὶ οἱ βλέποντες

ἃ βλέπετε. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται καὶ βασιλεῖς 24
ἠθέλησαν ἰδεῖν ἃ ὑµεῖς βλέπετε καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι

ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν. Καὶ ἰδοὺ νοµικός τις ἀνέστη 25
ἐκπειράζων αὐτὸν Καὶ λέγων ∆ιδάσκαλε τί ποιήσας ζωὴν αἰ-

ώνιον κληρονοµήσω. ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτόν ᾿Εν τῷ νόµῳ τί 26
γέγραπται πῶς ἀναγινώσκεις. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Αγα- 27
πήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ
ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης
τῆς διανοίας σου καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. εἶπεν 28
v.20 πλήνbo ἐνp οὗτοςrddns µήxo χαίρωvdpa2p ὅτιc ὁdnnp πνεῦµαnnnp σύrpd-p ὑποτάσσωvipp3s
χαίρωvdpa2p δέc ὅτιc ὁdnnp ὄνοµαnnnp σύrpg-p γράφωviap3s ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.21 ἐνp
rpdfs ddfs ndfs viad3s ddns ndns dnms nnms
αὐτός ὁ ὥρα ἀγαλλιάω ὁ πνεῦµα ὁ ᾿Ιησοῦς καί λέγωviaa3s
c
ἐξοµολογέωvipm1s σύrpd-s πατήρnvms κύριοςnvms ὁdgms οὐρανόςngms καίc ὁdgfs γῆngfs ὅτιc
ἀποκρύπτωviaa2s οὗτοςrdanp ἀπόp σοφόςagmpn καίc συνετόςagmpn καίc ἀποκαλύπτωviaa2s αὐτόςrpanp
νήπιοςadmpn ναίxo ὁdnms πατήρnnms ὅτιc οὕτωbo γίνοµαιviad3s εὐδοκίαnnfs ἔµπροσθενp σύrpg-s .
v.22 καίc στρέφωvpapnms πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp λέγωviaa3s πᾶςannpn ἐγώrpd-s παραδίδωµιviap3s
ὑπόp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐδείςanfsn γινώσκωvipa3s τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms
εἰqo µήxo ὁdnms πατήρnnms καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms εἰqo µήxo ὁdnms υἱόςnnms
καίc ὅςrrdms ἐάνqo βούλοµαιvspn3s ὁdnms υἱόςnnms ἀποκαλύπτωvnaa . v.23 καίc στρέφωvpapnms
πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp κατάp ἴδιοςaafsn λέγωviaa3s µακάριοςanmpn ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp ὁdnmp
βλέπωvppanmp ὅςrranp βλέπωvipa2p . v.24 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc πολύςanmpn προφήτηςnnmp
καίc βασιλεύςnnmp θέλωviaa3p ὁράωvnaa ὅςrranp σύrpn-p βλέπωvipa2p καίc οὐxo ὁράωviaa3p καίc
ἀκούωvnaa ὅςrranp ἀκούωvipa2p καίc οὐxo ἀκούωviaa3p . v.25 καίc ἰδούvdaa2s νοµικόςanmsn
τι-σρινµσ ἀνίστηµιviaa3s ἐκπειράζωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms τίςrqans
ποιέωvpaanms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvsaa1s . v.26 ὁdnms δέc λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpams ἐνp ὁddms νόµοςndms τίςrqans γράφωvixp3s πῶςbo ἀναγινώσκωvipa2s . v.27 ὁdnms δέc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ἀγαπάωvifa2s κύριοςnams ὁdams θεόςnams σύrpg-s ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs
καρδίαngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ψυχήngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs ἰσχύςngfs σύrpg-s
καίc ἐκp ὅλοςagfsn ὁdgfs διάνοιαngfs σύrpg-s καίc ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams .
29 δὲ αὐτῷ ᾿Ορθῶς ἀπεκρίθης, τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ. ὁ δὲ θέ-

λων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπεν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν Καὶ τίς ἐστίν µου
30 πλησίον. ὑπολαβὼν δέ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ῎Ανθρωπός τις κατέ-
βαινεν ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴµ εἰς ᾿Ιεριχὼ καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν οἳ
καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες
31 ἡµιθανῆ τυγχάνοντα. κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαι-
32 νεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν, ὁµοίως δὲ
καὶ Λευίτης γενόµενος κατὰ τὸν τόπον ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀντιπα-
33 ρῆλθεν. Σαµαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ αὐτὸν καὶ ἰδὼν
34 αὐτὸν, ἐσπλαγχνίσθη. καὶ προσελθὼν κατέδησεν τὰ τραύ-
µατα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ
τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεµελήθη
35 αὐτοῦ. καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθὼν, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια
ἔδωκεν τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ, ᾿Επιµελήθητι αὐτοῦ καὶ
ὅ τι ἂν προσδαπανήσῃς ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί µε ἀποδώσω
36 σοι. τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι
37 τοῦ ἐµπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς. ὁ δὲ εἶπεν ῾Ο ποιήσας τὸ ἔ-
λεος µετ αὐτοῦ εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Πορεύου καὶ σὺ ποίει
38 ὁµοίως. ᾿Εγένετο δὲ ᾿Εν τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς καὶ αὐτὸς εἰ-
σῆλθεν εἰς κώµην τινά, γυνὴ δέ τις ὀνόµατι Μάρθα ὑπεδέξατο
v.28 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὀρθῶςbo ἀποκρίνοµαιviad2s οὗτοςrdans ποιέωvdpa2s καίc
ζάωvifa2s . v.29 ὁdnms δέc θέλωvppanms δικαιόωvnpa ἑαυτοῦrxams λέγωviaa3s πρόςp ὁdams
᾿Ιησοῦςnams καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ἐγώrpg-s πλησίονbo . v.30 ὑπολαµβάνωvpaanms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ καταβαίνωviia3s ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp
εἰςp ᾿Ιεριχώtp καίc λῃστήςndmp περιπίπτωviaa3s ὅςrrnmp καίc ἐκδύωvpaanmp αὐτόςrpams καίc
πληγήnafp ἐπιτίθηµιvpaanmp ἀπέρχοµαιviaa3p ἀφίηµιvpaanmp ἡµιθανήςaamsn τυγχάνωvppaams .
v.31 κατάp συγκυρίαnafs δέc ἱερεύςnnms τι-σρινµσ καταβαίνωviia3s ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ἐκεῖνοςrddfs
καίc ὁράωvpaanms αὐτόςrpams ἀντιπαρέρχοµαιviaa3s . v.32 ὁµοίωςbo δέc καίc Λευίτηςnnms
γίνοµαιvpadnms κατάp ὁdams τόποςnams ἔρχοµαιvpaanms καίc ὁράωvpaanms ἀντιπαρέρχοµαιviaa3s .
v.33 Σαµαρίτηςnnms δέc τι-σρινµσ ὁδεύωvppanms ἔρχοµαιviaa3s κατάp αὐτόςrpams καίc ὁράωvpaanms
αὐτόςrpams σπλαγχνίζοµαιviao3s . v.34 καίc προσέρχοµαιvpaanms καταδέωviaa3s ὁdanp τραῦµαnanp
rpgms vppanms nans
αὐτός ἐπιχέω ἔλαιον καίc οἶνοςnams ἐπιβιβάζωvpaanms δέc αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans
ἴδιοςaansn κτῆνοςnans ἄγωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp πανδοχεῖονnans καίc ἐπιµελέοµαιviao3s αὐτόςrpgms .
v.35 καίc ἐπίp ὁdafs αὔριονbo ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκβάλλωvpaanms δύοtn δηνάριονnanp δίδωµιviaa3s
ὁddms πανδοχεύςndms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐπιµελέοµαιvdap2s αὐτόςrpgms καίc ὅςrrans τι-
-σριανσ ἄνxo προσδαπανάωvsaa2s ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms ἐπανέρχοµαιvnpn ἐγώrpa-s ἀποδίδωµιvifa1s
σύrpd-s . v.36 τίςrqnms οὖνc οὗτοςrdgmp ὁdgmp τρεῖςngmp πλησίονbo δοκέωvipa3s σύrpd-s γίνοµαιvnxa
ὁdgms ἐµπίπτωvpaagms εἰςp ὁdamp λῃστήςnamp . v.37 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὁdnms ποιέωvpaanms
ὁdans ἔλεοςnans µετάp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιvdpn2s
καίc σύrpn-s ποιέωvdpa2s ὁµοίωςbo .
215 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 10:39—11:5
αὐτόν εἰς τὸν οἶκον αὑτῆς. καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουµένη 39
Μαριά, ἣ καὶ παρακαθίσασα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ,

ἤκουεν τὸν λόγον αὐτοῦ. ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολ- 40
λὴν διακονίαν, ἐπιστᾶσα δὲ εἶπεν Κύριε οὐ µέλει σοι ὅτι ἡ

ἀδελφή µου µόνην µε κατέλειπεν διακονεῖν εἰπὲ οὖν αὐτῇ
ἵνα µοι συναντιλάβηται. ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, 41
Μάρθα Μάρθα µεριµνᾷς καὶ τυρβάζῃ περὶ πολλά. ἑνὸς δέ 42
ἐστιν χρεία, Μαριά δέ τὴν ἀγαθὴν µερίδα ἐξελέξατο ἥτις οὐκ

ἀφαιρεθήσεται ἀπ΄ αὐτῆς.
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόµενον 11
ὡς ἐπαύσατο εἶπέν τις τῶν µαθητῶν αὐτοῦ πρὸς αὐτόν Κύ-
ριε δίδαξον ἡµᾶς προσεύχεσθαι καθὼς καὶ ᾿Ιωάννης ἐδίδαξεν
τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ. εἶπεν δὲ αὐτοῖς ῞Οταν προσεύχησθε 2
λέγετε Πάτερ ἡµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοις, ἁγιασθήτω τὸ ὄνοµά

σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέληµά σου. ὡς ἐν
οὐρανῳ, καὶ ἐπὶ τὴς γὴς. τὸν ἄρτον ἡµῶν τὸν ἐπιούσιον δί- 3
δου ἡµῖν τὸ καθ ἡµέραν, καὶ ἄφες ἡµῖν τὰς ἁµαρτίας ἡµῶν 4
καὶ γὰρ αὐτοὶ ἀφίεµεν παντὶ ὀφείλοντι ἡµῖν, καὶ µὴ εἰσενέγ-

κῃς ἡµᾶς εἰς πειρασµόν ἀλλὰ ῥῦσαι ἡµᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
Καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Τίς ἐξ ὑµῶν ἕξει φίλον καὶ πορεύσε- 5
v.38 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms πορεύοµαιvnpn αὐτόςrpamp καίc αὐτόςrpnms εἰσέρχοµαιviaa3s
εἰςp κώµηnafs τι-σριαφσ γυνήnnfs δέc τι-σρινφσ ὄνοµαndns Μάρθαnnfs ὑποδέχοµαιviad3s αὐτόςrpams
εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgfs . v.39 καίc ὅδεrddfs εἰµίviix3s ἀδελφήnnfs καλέωvpppnfs
nnfs rrnfs c vpaanfs
Μαρία ὅς καί παρακαθίζω παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀκούωviia3s
ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms . v.40 ὁdnfs δέc Μάρθαnnfs περισπάωviip3s περίp πολύςaafsn
διακονίαnafs ἐφίστηµιvpaanfs δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms οὐxo µέλειvipq3s σύrpd-s ὅτιc ὁdnfs ἀδελφήnnfs
ἐγώrpg-s µόνοςaafsn ἐγώrpa-s καταλείπωviia3s διακονέωvnpa λέγωvdaa2s οὖνc αὐτόςrpdfs ἵναc ἐγώrpd-s
συναντιλαµβάνοµαιvsad3s . v.41 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
Μάρθαnvfs Μάρθαnvfs µεριµνάωvipa2s καίc τυρβάζωvipp2s περίp πολύςaanpn . v.42 εἷςngns
c vipx3s nnfs nnfs c dafs aafsn nafs viam3s
δέ εἰµί χρεία Μαρία δέ ὁ ἀγαθός µερίς ἐκλέγω ὅστιςrrnfs οὐxo
ἀφαιρέωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgfs . 11. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms εἰµίvnpx αὐτόςrpams ἐνp
τόποςndms τι-σριδµσ προσεύχοµαιvppnams ὡςbo παύωviam3s λέγωviaa3s τι-σρινµσ ὁdgmp µαθητήςngmp
αὐτόςrpgms πρόςp αὐτόςrpams κύριοςnvms διδάσκωvdaa2s ἐγώrpa-p προσεύχοµαιvnpn καθώςbo καίc
᾿Ιωάννηςnnms διδάσκωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms . v.2 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ὅτανc
προσεύχοµαιvspn2p λέγωvdpa2p πατήρnvms ἐγώrpg-p ὁdnms ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ἁγιάζωvdap3s
ὁdnns ὄνοµαnnns σύrpg-s ἔρχοµαιvdaa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs σύrpg-s γίνοµαιvdao3s ὁdnns θέληµαnnns
σύrpg-s ὡςbo ἐνp οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.3 ὁdams ἄρτοςnams ἐγώrpg-p ὁdams
ἐπιούσιοςaamsn δίδωµιvdpa2s ἐγώrpd-p ὁdans κατάp ἡµέραnafs . v.4 καίc ἀφίηµιvdaa2s ἐγώrpd-p
ὁdafp ἁµαρτίαnafp ἐγώrpg-p καίc γάρc αὐτόςrpnmp ἀφίηµιvipa1p πᾶςadmsn ὀφείλωvppadms ἐγώrpd-p
καίc µήxo εἰσφέρωvsaa2s ἐγώrpa-p εἰςp πειρασµόςnams ἀλλάc ῥύοµαιvdad2s ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgms
πονηρόςagmsn .
ται πρὸς αὐτὸν µεσονυκτίου καὶ εἴπῃ αὐτῷ Φίλε χρῆσόν µοι
6 τρεῖς ἄρτους. ἐπειδὴ φίλος παρεγένετο ἐξ ὁδοῦ πρός µε καὶ
7 οὐκ ἔχω ὃ παραθήσω αὐτῷ, κἀκεῖνος ἔσωθεν ἀποκριθεὶς εἴ-
πῃ Μή µοι κόπους πάρεχε, ἤδη ἡ θύρα κέκλεισται καὶ τὰ
παιδία µου µετ ἐµοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν, οὐ δύναµαι ἀνα-
8 στὰς δοῦναί σοι. λέγω ὑµῖν εἰ καὶ οὐ δώσει αὐτῷ ἀναστὰς
διὰ τὸ εἶναι αὐτοῦ φίλον διά γε τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ ἐγερ-
9 θεὶς δώσει αὐτῷ ὅσον χρῄζει. κἀγὼ ὑµῖν λέγω αἰτεῖτε καὶ
δοθήσεται ὑµῖν ζητεῖτε καὶ εὑρήσετε κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται
10 ὑµῖν, πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαµβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ
11 τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται. τίνα δὲ ὑµῶν τὸν πατέρα αἰτήσει
ὁ υἱὸς ἄρτον, µὴ λὶθον ἐπιδώσει αὐτῷ ἥ καὶ ἰχθύν µὴ ἀντὶ
12 ἰχθύος ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ· ἢ καὶ ἐὰν αἰτήσῃ ᾠόν µὴ ἐπιδώ-
13 σει αὐτῷ σκορπίον. εἰ οὖν ὑµεῖς πονηροὶ ὑπάρχοντες οἴδατε
δόµατα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑµῶν πόσῳ µᾶλλον ὁ πα-
τὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ δώσει πνεῦµα ἅγιον τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν.
14 Καὶ ἦν ἐκβάλλων δαιµόνιον καὶ αὐτὸ ἦν κωφόν, ἐγένετο δὲ
τοῦ δαιµονίου ἐξελθόντος ἐλάλησεν ὁ κωφός καὶ ἐθαύµασαν
15 οἱ ὄχλοι. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπον ᾿Εν Βεελζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν
v.5 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqnms ἐκp σύrpg-p ἔχωvifa3s φίλοςaamsn καίc
πορεύοµαιvifd3s πρόςp αὐτόςrpams µεσονύκτιονngns καίc λέγωvsaa3s αὐτόςrpdms φίλοςnvms
κίχρηµιvdaa2s ἐγώrpd-s τρεῖςnamp ἄρτοςnamp . v.6 ἐπειδήc φίλοςanmsn παραγίνοµαιviad3s
ἐκp ὁδόςngfs πρόςp ἐγώrpa-s καίc οὐxo ἔχωvipa1s ὅςrrans παρατίθηµιvifa1s αὐτόςrpdms .
v.7 κἀκεῖνοςrdnms ἔσωθενbo ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvsaa3s µήxo ἐγώrpd-s κόποςnamp παρέχωvdpa2s
ἤδηbo ὁdnfs θύραnnfs κλείωvixp3s καίc ὁdnnp παιδίονnnnp ἐγώrpg-s µετάp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs κοίτηnafs
εἰµίvipx3p οὐxo δύναµαιvipn1s ἀνίστηµιvpaanms δίδωµιvnaa σύrpd-s . v.8 λέγωvipa1s σύrpd-p εἰqo
καίc οὐxo δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms ἀνίστηµιvpaanms διάp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpgms φίλοςaamsn διάp
γέxo ὁdafs ἀναίδειαnafs αὐτόςrpgms ἐγείρωvpapnms δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms ὅσοςrcams χρῄζωvipa3s .
v.9 κἀγώrpn-s σύrpd-p λέγωvipa1s αἰτέωvdpa2p καίc δίδωµιvifp3s σύrpd-p ζητέωvdpa2p καίc εὑρίσκωvifa2p
κρούωvdpa2p καίc ἀνοίγωvifp3s σύrpd-p . v.10 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms αἰτέωvppanms λαµβάνωvipa3s
καίc ὁdnms ζητέωvppanms εὑρίσκωvipa3s καίc ὁddms κρούωvppadms ἀνοίγωvifp3s . v.11 τίςrqams
c rpg-p dams nams vifa3s dnms nnms nams xo nams
δέ σύ ὁ πατήρ αἰτέω ὁ υἱός ἄρτος µή λίθος ἐπιδίδωµιvifa3s
αὐτόςrpdms ἤxo καίc ἰχθύςnams µήxo ἀντίp ἰχθύςngms ὄφιςnams ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms .
v.12 ἤxo καίc ἐάνqo αἰτέωvsaa3s ᾠόνnans µήxo ἐπιδίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms σκορπίοςnams . v.13 εἰqo
οὖνc σύrpn-p πονηρόςanmpn ὑπάρχωvppanmp οἶδαvixa2p δόµαnanp ἀγαθόςaanpn δίδωµιvnpa ὁddnp
τέκνονndnp σύrpg-p πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnms πατήρnnms ὁdnms ἐκp οὐρανόςngms δίδωµιvifa3s
πνεῦµαnans ἅγιοςaansn ὁddmp αἰτέωvppadmp αὐτόςrpams . v.14 καίc εἰµίviix3s ἐκβάλλωvppanms
δαιµόνιονnans καίc αὐτόςrpnns εἰµίviix3s κωφόςannsn γίνοµαιviad3s δέc ὁdgns δαιµόνιονngns
ἐξέρχοµαιvpaagns λαλέωviaa3s ὁdnms κωφόςanmsn καίc θαυµάζωviaa3p ὁdnmp ὄχλοςnnmp .
δαιµονίων ἐκβάλλει τὰ δαιµόνια, ἕτεροι δὲ πειράζοντες ση- 16
µεῖον παρ αὐτοῦ ἐζήτουν ἐξ οὐρανοῦ. αὐτὸς δὲ εἰδὼς αὐτῶν 17
τὰ διανοήµατα εἶπεν αὐτοῖς Πᾶσα βασιλεία ἐφ ἑαυτὴν διαµε-

ρισθεῖσα ἐρηµοῦται καὶ οἶκος ἐπὶ οἶκον πίπτει. εἰ δὲ καὶ 18
ὁ Σατανᾶς ἐφ ἑαυτὸν διεµερίσθη πῶς σταθήσεται ἡ βασιλεία

αὐτοῦ ὅτι λέγετε ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλειν µε τὰ δαιµόνια. εἰ 19
δὲ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια οἱ υἱοὶ ὑµῶν ἐν τίνι

ἐκβάλλουσιν διὰ τοῦτο κριταὶ ὑµῶν αὐτοὶ ἔσονται. εἰ δὲ ἐν 20
δακτύλῳ θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιµόνια ἄρα ἔφθασεν ἐφ ὑµᾶς ἡ

βασιλεία τοῦ θεοῦ. ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισµένος φυλάσσῃ 21
τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, ἐπὰν 22
δὲ ὁ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν νικήσῃ αὐτόν τὴν πανοπλίαν

αὐτοῦ αἴρει ἐφ ᾗ ἐπεποίθει καὶ τὰ σκῦλα αὐτοῦ διαδίδωσιν.
ὁ µὴ ὢν µετ ἐµοῦ κατ ἐµοῦ ἐστιν καὶ ὁ µὴ συνάγων µετ ἐµοῦ 23
σκορπίζει. ῞Οταν τὸ ἀκάθαρτον πνεῦµα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀν- 24
θρώπου διέρχεται δι΄ ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν καὶ µὴ

εὑρίσκον, λέγει ῾Υποστρέψω εἰς τὸν οἶκόν µου ὅθεν ἐξῆλθον,
καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σεσαρωµένον καὶ κεκοσµηµένον. τότε 25, 26
πορεύεται καὶ παραλαµβάνει ἑπτά ἕτερα πνεύµατα πονηρό-

τερα ἑαυτοῦ καὶ ἐλθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα
v.15 τι-σρινµπ δέc ἐκp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3p ἐνp Βεελζεβούλtp ἄρχωνndms ὁdgnp δαιµόνιονngnp
ἐκβάλλωvipa3s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.16 ἕτεροςanmpn δέc πειράζωvppanmp σηµεῖονnans παράp
αὐτόςrpgms ζητέωviia3p ἐκp οὐρανόςngms . v.17 αὐτόςrpnms δέc οἶδαvpxanms αὐτόςrpgmp ὁdanp
διανόηµαnanp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πᾶςanfsn βασιλείαnnfs ἐπίp ἑαυτοῦrxafs διαµερίζωvpapnfs
ἐρηµόωvipp3s καίc οἶκοςnnms ἐπίp οἶκοςnams πίπτωvipa3s . v.18 εἰqo δέc καίc ὁdnms Σατανᾶςnnms
ἐπίp ἑαυτοῦrxams διαµερίζωviap3s πῶςbo ἵστηµιvifp3s ὁdnfs βασιλείαnnfs αὐτόςrpgms ὅτιc λέγωvipa2p
ἐνp Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvnpa ἐγώrpa-s ὁdanp δαιµόνιονnanp . v.19 εἰqo δέc ἐγώrpn-s ἐνp
Βεελζεβούλtp ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp δαιµόνιονnanp ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p ἐνp τίςrqdms ἐκβάλλωvipa3p
διάp οὗτοςrdans κριτήςnnmp σύrpg-p αὐτόςrpnmp εἰµίvifx3p . v.20 εἰqo δέc ἐνp δάκτυλοςndms
θεόςngms ἐκβάλλωvipa1s ὁdanp δαιµόνιονnanp ἄραxo φθάνωviaa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms
θεόςngms . v.21 ὅτανc ὁdnms ἰσχυρόςanmsn καθοπλίζωvpxpnms φυλάσσωvspa3s ὁdafs ἑαυτοῦrxgms
αὐλήnafs ἐνp εἰρήνηndfs εἰµίvipx3s ὁdnnp ὑπάρχωvppannp αὐτόςrpgms . v.22 ἐπάνc δέc ὁdnms
anmsc rpgms vpaanms vsaa3s rpams dafs
ἰσχυρός αὐτός ἐπέρχοµαι νικάω αὐτός ὁ πανοπλίαnafs αὐτόςrpgms
αἴρωvipa3s ἐπίp ὅςrrdfs πείθωviya3s καίc ὁdanp σκῦλονnanp αὐτόςrpgms διαδίδωµιvipa3s . v.23 ὁdnms
µήxo εἰµίvppxnms µετάp ἐγώrpg-s κατάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µήxo συνάγωvppanms µετάp
ἐγώrpg-s σκορπίζωvipa3s . v.24 ὅτανc ὁdnns ἀκάθαρτοςannsn πνεῦµαnnns ἐξέρχοµαιvsaa3s ἀπόp
ὁdgms ἄνθρωποςngms διέρχοµαιvipn3s διάp ἄνυδροςagmpn τόποςngmp ζητέωvppanns ἀνάπαυσιςnafs
καίc µήxo εὑρίσκωvppanns λέγωvipa3s ὑποστρέφωvifa1s εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s ὅθενbo
ἐξέρχοµαιviaa1s . v.25 καίc ἔρχοµαιvpaanns εὑρίσκωvipa3s σαρόωvpxpams καίc κοσµέωvpxpams .
27 τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων. ᾿Εγένετο δὲ ἐν

τῷ λέγειν αὐτὸν ταῦτα ἐπάρασά τις γυνὴ φωνὴν ἐκ τοῦ ὄχλου
εἶπεν αὐτῷ Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ µαστοὶ οὓς
28 ἐθήλασας. αὐτὸς δὲ εἶπεν µενοῦνγε µακάριοι οἱ ἀκούοντες
29 τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτὸν. Τῶν δὲ ὄχλων
ἐπαθροιζοµένων ἤρξατο λέγειν ῾Η γενεὰ αὕτη πονηρά ἐστιν,
σηµεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σηµεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ µὴ τὸ ση-
30 µεῖον ᾿Ιωνᾶ τοῦ προφήτου, καθὼς γὰρ ἐγένετο ᾿Ιωνᾶς σηµεῖον
τοῖς Νινευίταις οὕτως ἔσται καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τῇ γενεᾷ
31 ταύτῃ. βασίλισσα νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει µετὰ τῶν
ἀνδρῶν τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινεῖ αὐτούς ὅτι ἦλθεν
ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολοµῶνος καὶ
32 ἰδοὺ πλεῖον Σολοµῶνος ὧδε. ἄνδρες Νινευῒ ἀναστήσονται ἐν
τῇ κρίσει µετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν αὐτήν,
ὅτι µετενόησαν εἰς τὸ κήρυγµα ᾿Ιωνᾶ καὶ ἰδοὺ πλεῖον ᾿Ιωνᾶ
33 ὧδε. Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας εἰς κρύπτην τίθησιν οὐδὲ ὑ-
πὸ τὸν µόδιον ἀλλ ἐπὶ τὴν λυχνίαν ἵνα οἱ εἰσπορευόµενοι τὸ
34 φέγγος βλέπωσιν. ὁ λύχνος τοῦ σώµατός ἐστιν ὁ ὀφθαλµός
ὅταν οὖν ὁ ὀφθαλµός σου ἁπλοῦς ᾖ καὶ ὅλον τὸ σῶµά σου
φωτεινόν ἐστιν, ἐπὰν δὲ πονηρὸς ᾖ καὶ τὸ σῶµά σου σκοτει-
v.26 τότεbo πορεύοµαιvipn3s καίc παραλαµβάνωvipa3s ἑπτάtn ἕτεροςaanpn πνεῦµαnanp
πονηρόςaanpc ἑαυτοῦrxgms καίc ἔρχοµαιvpaannp κατοικέωvipa3s ἐκεῖbo καίc γίνοµαιvipn3s
ὁdnnp ἔσχατοςannpn ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκεῖνοςrdgms χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn .
v.27 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms λέγωvnpa αὐτόςrpams οὗτοςrdanp ἐπαίρωvpaanfs τι-σρινφσ
γυνήnnfs φωνήnafs ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms µακάριοςanfsn ὁdnfs κοιλίαnnfs
ὁdnfs βαστάζωvpaanfs σύrpa-s καίc µαστόςnnmp ὅςrramp θηλάζωviaa2s . v.28 αὐτόςrpnms δέc
λέγωviaa3s µενοῦνγεxo µακάριοςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc
φυλάσσωvppanmp αὐτόςrpams . v.29 ὁdgmp δέc ὄχλοςngmp ἐπαθροίζωvpppgmp ἄρχωviad3s λέγωvnpa
ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs πονηρόςanfsn εἰµίvipx3s σηµεῖονnans ἐπιζητέωvipa3s καίc σηµεῖονnnns
οὐxo δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdfs εἰqo µήxo ὁdnns σηµεῖονnnns ᾿Ιωνᾶςngms ὁdgms προφήτηςngms .
v.30 καθώςbo γάρc γίνοµαιviad3s ᾿Ιωνᾶςnnms σηµεῖονnnns ὁddmp Νινευίτηςndmp οὕτωbo εἰµίvifx3s
καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁddfs γενεάndfs οὗτοςrddfs . v.31 βασίλισσαnnfs
νότοςngms ἐγείρωvifp3s ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgmp ἀνήρngmp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc
κατακρίνωvifa3s αὐτόςrpamp ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgnp πέραςngnp ὁdgfs γῆngfs ἀκούωvnaa ὁdafs
σοφίαnafs Σολοµώνngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc Σολοµώνngms ὧδεbo . v.32 ἀνήρnnmp
Νινευίτηςtp ἀνίστηµιvifm3p ἐνp ὁddfs κρίσιςndfs µετάp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs καίc κατακρίνωvifa3p
αὐτόςrpafs ὅτιc µετανοέωviaa3p εἰςp ὁdans κήρυγµαnans ᾿Ιωνᾶςngms καίc ἰδούvdaa2s πολύςannsc
᾿Ιωνᾶςngms ὧδεbo . v.33 οὐδείςanfsn δέc λύχνοςnafs ἅπτωvpaanms εἰςp κρύπτηnafs τίθηµιvipa3s
οὐδέbo ὑπόp ὁdams µόδιοςnams ἀλλάc ἐπίp ὁdafs λυχνίαnafs ἵναc ὁdnmp εἰσπορεύοµαιvppnnmp ὁdans
φέγγοςnans βλέπωvspa3p .
νόν. σκόπει οὖν µὴ τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν. εἰ οὖν 35, 36
τὸ σῶµά σου ὅλον φωτεινόν µὴ ἔχον τι µέρος σκοτεινόν ἔσται

φωτεινὸν ὅλον ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε. ᾿Εν 37
δὲ τῷ λαλῆσαι ἠρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος τις ὅπως ἀριστήσῃ παρ

αὐτῷ, εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν. ὁ δὲ Φαρισαῖος ἰδὼν ἐθαύµα- 38
σεν ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρίστου. εἶπεν δὲ ὁ 39
κύριος πρὸς αὐτόν Νῦν ὑµεῖς οἱ Φαρισαῖοι τὸ ἔξωθεν τοῦ πο-

τηρίου καὶ τοῦ πίνακος καθαρίζετε τὸ δὲ ἔσωθεν ὑµῶν γέµει
ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας. ἄφρονες οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν 40
καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησεν. πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεηµοσύνην 41
καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑµῖν ἐστιν. ἀλλ΄ οὐαὶ ὑµῖν τοῖς Φαρι- 42
σαίοις ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσµον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν

λάχανον καὶ παρέρχεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ,
ταῦτα ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα µὴ ἀφιέναι. οὐαὶ ὑµῖν τοῖς Φα- 43
ρισαίοις ὅτι ἀγαπᾶτε τὴν πρωτοκαθεδρίαν ἐν ταῖς συναγωγαῖς

καὶ τοὺς ἀσπασµοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς. οὐαὶ ὑµῖν γραµµατεῖς 44
καὶ φαρισαῖοι, ὑποκριταί, ὅτι ἐστὲ ὡς τὰ µνηµεῖα τὰ ἄδηλα

καὶ οἱ ἄνθρωποι περιπατοῦντες ἐπάνω οὐκ οἴδασιν. ᾿Απο- 45
κριθεὶς δέ τις τῶν νοµικῶν λέγει αὐτῷ ∆ιδάσκαλε ταῦτα λέγων

v.34 ὁdnms λύχνοςnnms ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms ὀφθαλµόςnnms ὅτανc οὖνc ὁdnms
ὀφθαλµόςnnms σύrpg-s ἁπλοῦςanmsn εἰµίvspx3s καίc ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s φωτεινόςannsn
εἰµίvipx3s ἐπάνc δέc πονηρόςanmsn εἰµίvspx3s καίc ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s σκοτεινόςannsn .
v.35 σκοπέωvdpa2s οὖνc µήxo ὁdnns φῶςnnns ὁdnns ἐνp σύrpd-s σκότοςnnns εἰµίvipx3s . v.36 εἰqo
οὖνc ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-s ὅλοςannsn φωτεινόςannsn µήxo ἔχωvppanns τι-σριανσ µέροςnans
σκοτεινόςaansn εἰµίvifx3s φωτεινόςannsn ὅλοςannsn ὡςbo ὅτανc ὁdnms λύχνοςnnms ὁddfs ἀστραπήndfs
φωτίζωvspa3s σύrpa-s . v.37 ἐνp δέc ὁddms λαλέωvnaa ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams Φαρισαῖοςnnms
τίςrinms ὅπωςbo ἀριστάωvsaa3s παράp αὐτόςrpdms εἰσέρχοµαιvpaanms δέc ἀναπίπτωviaa3s .
v.38 ὁdnms δέc Φαρισαῖοςnnms ὁράωvpaanms θαυµάζωviaa3s ὅτιc οὐxo πρῶτοςbo βαπτίζωviap3s πρόp
ὁdgns ἄριστονngns . v.39 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms πρόςp αὐτόςrpams νῦνbo σύrpn-p
dnmp nnmp
ὁ Φαρισαῖος ὁdans ἔξωθενbo ὁdgns ποτήριονngns καίc ὁdgms πίναξngms καθαρίζωvipa2p
ὁdnns δέc ἔσωθενbo σύrpg-p γέµωvipa3s ἁρπαγήngfs καίc πονηρίαngfs . v.40 ἄφρωνavmpn
xo dnms vpaanms dans bo c dans bo viaa3s
οὐ ὁ ποιέω ὁ ἔξωθεν καί ὁ ἔσωθεν ποιέω . v.41 πλήνbo
ὁdanp ἔνειµιvppxanp δίδωµιvdaa2p ἐλεηµοσύνηnafs καίc ἰδούvdaa2s πᾶςannpn καθαρόςannpn σύrpd-p
εἰµίvipx3s . v.42 ἀλλάc οὐαίi σύrpd-p ὁddmp Φαρισαῖοςndmp ὅτιc ἀποδεκατόωvipa2p ὁdans
ἡδύοσµονnans καίc ὁdans πήγανονnans καίc πᾶςaansn λάχανονnans καίc παρέρχοµαιvipn2p ὁdafs
κρίσιςnafs καίc ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdanp δεῖviiq3s ποιέωvnaa κἀκεῖνοςrdnnp µήxo
ἀφίηµιvnpa . v.43 οὐαίi σύrpd-p ὁddmp Φαρισαῖοςndmp ὅτιc ἀγαπάωvipa2p ὁdafs πρωτοκαθεδρίαnafs
p ddfp
ἐν ὁ συναγωγήndfp καίc ὁdamp ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp ἀγοράndfp . v.44 οὐαίi σύrpd-p
γραµµατεύςnvmp καίc Φαρισαῖοςnvmp ὑποκριτήςnvmp ὅτιc εἰµίvipx2p ὡςbo ὁdnnp µνηµεῖονnnnp ὁdnnp
ἄδηλοςannpn καίc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp περιπατέωvppanmp ἐπάνωbo οὐxo οἶδαvixa3p .
11:46—12:1 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 220
46 καὶ ἡµᾶς ὑβρίζεις. ὁ δὲ εἶπεν Καὶ ὑµῖν τοῖς νοµικοῖς οὐαί

ὅτι φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα καὶ αὐτοὶ
47 ἑνὶ τῶν δακτύλων ὑµῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις. οὐαὶ
ὑµῖν ὅτι οἰκοδοµεῖτε τὰ µνηµεῖα τῶν προφητῶν οἱ δὲ πατέρες
48 ὑµῶν ἀπέκτειναν αὐτούς. ἄρα µάρτυρεῖτε καὶ συνευδοκεῖτε
τοῖς ἔργοις τῶν πατέρων ὑµῶν ὅτι αὐτοὶ µὲν ἀπέκτειναν αὐ-
49 τοὺς ὑµεῖς δὲ οἰκοδοµεῖτε αὐτῶν τὰ µνηµεῖα. διὰ τοῦτο καὶ
ἡ σοφία τοῦ θεοῦ εἶπεν ᾿Αποστελῶ εἰς αὐτοὺς προφήτας καὶ
50 ἀποστόλους καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενοῦσιν καὶ ἐκδιώξουσιν, ἵνα
ἐκζητηθῇ τὸ αἷµα πάντων τῶν προφητῶν τὸ ἐκχυνόµενον ἀπὸ
51 καταβολῆς κόσµου ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. ἀπὸ τοῦ αἵµατος
῞Αβελ ἕως τοῦ αἵµατος Ζαχαρίου τοῦ ἀπολοµένου µεταξὺ τοῦ
θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου, ναί λέγω ὑµῖν ἐκζητηθήσεται ἀ-
52 πὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. οὐαὶ ὑµῖν τοῖς νοµικοῖς ὅτι ἤρατε τὴν
κλεῖδα τῆς γνώσεως, αὐτοὶ οὐκ εἰσήλθετε, καὶ τοὺς εἰσερχο-
53 µένους ἐκωλύσατε. λέγοντος δὲ αὐτοῦ ταῦτα πρὸς αὐτοὺς,
ἤρξαντο οἱ γραµµατεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν καὶ
54 ἀποστοµατίζειν αὐτὸν περὶ πλειόνων. ἐνεδρεύοντες αὐτὸν
ζητοὺντες θηρεῦσαί τι ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ ἵνα κατηγορή-
σωσιν αὐτοῦ,
12 ᾿Εν οἷς ἐπισυναχθεισῶν τῶν µυριάδων τοῦ ὄχλου ὥστε κα-
v.45 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc τι-σρινµσ ὁdgmp νοµικόςagmpn λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
διδάσκαλοςnvms οὗτοςrdanp λέγωvppanms καίc ἐγώrpa-p ὑβρίζωvipa2s . v.46 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s καίc σύrpd-p ὁddmp νοµικόςadmpn οὐαίi ὅτιc φορτίζωvipa2p ὁdamp ἄνθρωποςnamp
φορτίονnanp δυσβάστακτοςaanpn καίc αὐτόςrpnmp εἷςndms ὁdgmp δάκτυλοςngmp σύrpg-p οὐxo
προσψαύωvipa2p ὁddnp φορτίονndnp . v.47 οὐαίi σύrpd-p ὅτιc οἰκοδοµέωvipa2p ὁdanp
µνηµεῖονnanp ὁdgmp προφήτηςngmp ὁdnmp δέc πατήρnnmp σύrpg-p ἀποκτείνωviaa3p αὐτόςrpamp .
v.48 ἄραxo µαρτυρέωvipa2p καίc συνευδοκέωvipa2p ὁddnp ἔργονndnp ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-p
ὅτιc αὐτόςrpnmp µένxo ἀποκτείνωviaa3p αὐτόςrpamp σύrpn-p δέc οἰκοδοµέωvipa2p αὐτόςrpgmp
ὁdanp µνηµεῖονnanp . v.49 διάp οὗτοςrdans καίc ὁdnfs σοφίαnnfs ὁdgms θεόςngms λέγωviaa3s
vifa1s
ἀποστέλλω εἰς αὐτόςrpamp προφήτηςnamp καίc ἀπόστολοςnamp καίc ἐκp αὐτόςrpgmp
p
ἀποκτείνωvifa3p καίc ἐκδιώκωvifa3p . v.50 ἵναc ἐκζητέωvsap3s ὁdnns αἷµαnnns πᾶςagmpn ὁdgmp
ngmp dnns vpppnns
προφήτης ὁ ἐκχέω ἀπό καταβολήngfs κόσµοςngms ἀπόp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs .
p
v.51 ἀπόp ὁdgns αἷµαngns ῞Αβελtp ἕωςc ὁdgns αἷµαngns Ζαχαρίαςngms ὁdgms ἀπόλλυµιvpamgms
µεταξύbo ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc ὁdgms οἶκοςngms ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἐκζητέωvifp3s
ἀπόp ὁdgfs γενεάngfs οὗτοςrdgfs . v.52 οὐαίi σύrpd-p ὁddmp νοµικόςadmpn ὅτιc αἴρωviaa2p
ὁdafs κλείςnafs ὁdgfs γνῶσιςngfs αὐτόςrpnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa2p καίc ὁdamp εἰσέρχοµαιvppnamp
κωλύωviaa2p . v.53 λέγωvppagms δέc αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp πρόςp αὐτόςrpamp ἄρχωviad3p
dnmp
ὁ γραµµατεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp δεινῶςbo ἐνέχωvnpa καίc ἀποστοµατίζωvnpa
αὐτόςrpams περίp πολύςagnpc . v.54 ἐνεδρεύωvppanmp αὐτόςrpams ζητέωvppanmp θηρεύωvnaa
τι-σριανσ ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms ἵναc κατηγορέωvsaa3p αὐτόςrpgms .
ταπατεῖν ἀλλήλους ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς µαθητὰς αὐτοῦ

πρῶτον Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύµης τῶν Φαρισαίων ἥ-
τις ἐστὶν ὑπόκρισις. οὐδὲν δὲ συγκεκαλυµµένον ἐστὶν ὃ οὐκ 2
ἀποκαλυφθήσεται καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται. ἀνθ ὧν 3
ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται καὶ ὃ πρὸς

τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταµείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δω-
µάτων. Λέγω δὲ ὑµῖν τοῖς φίλοις µου µὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν 4
ἀποκτενόντων τὸ σῶµα καὶ µετὰ ταῦτα µὴ ἐχόντων περισσότε-

ρόν τι ποιῆσαι. ὑποδείξω δὲ ὑµῖν τίνα φοβηθῆτε, φοβήθητε 5
τὸν µετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἐξουσίαν ἔχοντα ἐµβαλεῖν εἰς τὴν γέ-

ενναν ναί λέγω ὑµῖν τοῦτον φοβήθητε. οὐχὶ πέντε στρουθία 6
πωλεῖται ἀσσαρίων δύο καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησµέ-

νον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. ἀλλὰ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑµῶν 7
πᾶσαι ἠρίθµηνται µὴ οὖν φοβεῖσθε, πολλῶν στρουθίων διαφέ-

ρετε. Λέγω δὲ ὑµῖν πᾶς ὃς ἂν ὁµολογήσῃ ἐν ἐµοὶ ἔµπροσθεν 8
τῶν ἀνθρώπων καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁµολογήσει ἐν αὐ-

τῷ ἔµπροσθεν τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ, ὁ δὲ ἀρνησάµενός µε 9
ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων

τοῦ θεοῦ. καὶ πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου 10
ἀφεθήσεται αὐτῷ, τῷ δὲ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦµα βλασφηµήσαντι

12. v.1 ἐνp ὅςrrdmp ἐπισυνάγωvpapgfp ὁdgmp µυριάςngmp ὁdgms ὄχλοςngms ὥστεc καταπατέωvnpa
ἀλλήλωνreamp ἄρχωviad3s λέγωvnpa πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms πρῶτοςbo προσέχωvdpa2p
ἑαυτοῦrxdmp ἀπόp ὁdgfs ζύµηngfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ὑπόκρισιςnnfs .
v.2 οὐδείςannsn δέc συγκαλύπτωvpxpnns εἰµίvipx3s ὅςrrnns οὐxo ἀποκαλύπτωvifp3s καίc κρυπτόςannsn
ὅςrrnns οὐxo γινώσκωvifp3s . v.3 ἀντίp ὅςrrgnp ὅσοςrcanp ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs λέγωviaa2p ἐνp
ὁddns φῶςndns ἀκούωvifp3s καίc ὅςrrans πρόςp ὁdans οὖςnans λαλέωviaa2p ἐνp ὁddnp ταµεῖονndnp
κηρύσσωvifp3s ἐπίp ὁdgnp δῶµαngnp . v.4 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὁddmp φίλοςadmpn ἐγώrpg-s
µήxo φοβέοµαιvdao2p ἀπόp ὁdgmp ἀποκτείνωvppagmp ὁdans σῶµαnans καίc µετάp οὗτοςrdanp
µήxo ἔχωvppagmp περισσόςaansc τι-σριανσ ποιέωvnaa . v.5 ὑποδείκνυµιvifa1s δέc σύrpd-p
τίςrqams φοβέοµαιvsao2p φοβέοµαιvdao2p ὁdams µετάp ὁdans ἀποκτείνωvnaa ἐξουσίαnafs ἔχωvppaams
ἐµβάλλωvnaa εἰςp ὁdafs γέενναnafs ναίxo λέγωvipa1s σύrpd-p οὗτοςrdams φοβέοµαιvdao2p . v.6 οὐχίxo
πέντεtn στρουθίονnnnp πωλέωvipp3s ἀσσάριονngnp δύοtn καίc εἷςnnns ἐκp αὐτόςrpgnp οὐxo εἰµίvipx3s
ἐπιλανθάνοµαιvpxpnns ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.7 ἀλλάc καίc ὁdnfp θρίξnnfp ὁdgfs κεφαλήngfs
rpg-p anfpn vixp3p xo c vdpn2p
σύ πᾶς ἀριθµέω µή οὖν φοβέοµαι πολύςagnpn στρουθίονngnp διαφέρωvipa2p .
v.8 λέγωvipa1s δέc σύrpd-p πᾶςanmsn ὅςrrnms ἄνxo ὁµολογέωvsaa3s ἐνp ἐγώrpd-s ἔµπροσθενp
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp καίc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁµολογέωvifa3s ἐνp αὐτόςrpdms
ἔµπροσθενp ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms . v.9 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιvpadnms ἐγώrpa-s
ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀπαρνέοµαιvifp3s ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms .
11 οὐκ ἀφεθήσεται. ὅταν δὲ προσφέρωσιν ὑµᾶς ἐπὶ τὰς συνα-

γωγὰς καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας µὴ µεριµνᾶτε πῶς ἢ
12 τί ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε, τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦµα διδάξει
13 ὑµᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν. Εἶπεν δέ τις αὐτῷ ἐκ τοῦ ὄ-
χλου ∆ιδάσκαλε εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ µου µερίσασθαι µετ ἐµοῦ τὴν
14 κληρονοµίαν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ῎Ανθρωπε τίς µε κατέστησεν
15 δικαστὴν ἢ µεριστὴν ἐφ ὑµᾶς. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς ῾Ορᾶτε
καὶ φυλάσσεσθε ἀπὸ τῆς πλεονεξίας ὅτι οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν
16 τινὶ ἡ ζωὴ αὐτῷ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ. Εἶπεν δὲ
παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς λέγων ᾿Ανθρώπου τινὸς πλουσίου εὐ-
17 φόρησεν ἡ χώρα. καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων Τί ποιήσω
18 ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς µου. καὶ εἶπεν Τοῦτο
ποιήσω καθελῶ µου τὰς ἀποθήκας καὶ µείζονας οἰκοδοµήσω
καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήµατά µου καὶ τὰ ἀγαθά µου.
19 καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ µου Ψυχή ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείµενα εἰς
20 ἔτη πολλά, ἀναπαύου φάγε πίε εὐφραίνου. εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ
θεός ῎Αφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ
21 σοῦ, ἃ δὲ ἡτοίµασας τίνι ἔσται. οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ
22 καὶ µὴ εἰς θεὸν πλουτῶν. Εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς µαθητάς αὐτοῦ
∆ιὰ τοῦτο ὑµῖν, λέγω µὴ µεριµνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑµῶν, τί φάγητε
v.10 καίc πᾶςanmsn ὅςrrnms λέγωvifa3s λόγοςnams εἰςp ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms ὁddms δέc εἰςp ὁdans ἅγιοςaansn πνεῦµαnans βλασφηµέωvpaadms οὐxo
ἀφίηµιvifp3s . v.11 ὅτανc δέc προσφέρωvspa3p σύrpa-p ἐπίp ὁdafp συναγωγήnafp καίc ὁdafp
ἀρχήnafp καίc ὁdafp ἐξουσίαnafp µήxo µεριµνάωvdpa2p πῶςbo ἤxo τίςrqans ἀπολογέοµαιvsad2p
ἤxo τίςrqans λέγωvsaa2p . v.12 ὁdnns γάρc ἅγιοςannsn πνεῦµαnnns διδάσκωvifa3s σύrpa-p ἐνp
αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ὅςrranp δεῖvipq3s λέγωvnaa . v.13 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdms
ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms διδάσκαλοςnvms λέγωvdaa2s ὁddms ἀδελφόςndms ἐγώrpg-s µερίζωvnam µετάp
ἐγώrpg-s ὁdafs κληρονοµίαnafs . v.14 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἄνθρωποςnvms τίςrqnms
rpa-s viaa3s nafs
ἐγώ καθίστηµι δικαστής ἤxo µεριστήςnams ἐπίp σύrpa-p . v.15 λέγωviaa3s δέc
πρόςp αὐτόςrpamp ὁράωvdpa2p καίc φυλάσσωvdpm2p ἀπόp ὁdgfs πλεονεξίαngfs ὅτιc οὐxo ἐνp
ὁddms περισσεύωvnpa τι-σριδµσ ὁdnfs ζωήnnfs αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp
αὐτόςrpgms . v.16 λέγωviaa3s δέc παραβολήnafs πρόςp αὐτόςrpamp λέγωvppanms ἄνθρωποςngms τι-σ-
ριγµσ πλούσιοςagmsn εὐφορέωviaa3s ὁdnfs χώραnnfs . v.17 καίc διαλογίζοµαιviin3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms
λέγωvppanms τίςrqans ποιέωvsaa1s ὅτιc οὐxo ἔχωvipa1s ποῦxo συνάγωvifa1s ὁdamp καρπόςnamp ἐγώrpg-s .
v.18 καίc λέγωviaa3s οὗτοςrdans ποιέωvifa1s καθαιρέωvifa1s ἐγώrpg-s ὁdafp ἀποθήκηnafp καίc
µέγαςaafpc οἰκοδοµέωvifa1s καίc συνάγωvifa1s ἐκεῖbo πᾶςaanpn ὁdanp γένηµαnanp ἐγώrpg-s καίc
ὁdanp ἀγαθόςaanpn ἐγώrpg-s . v.19 καίc λέγωvifa1s ὁddfs ψυχήndfs ἐγώrpg-s ψυχήnvfs ἔχωvipa2s
πολύςaanpn ἀγαθόςaanpn κεῖµαιvppnanp εἰςp ἔτοςnanp πολύςaanpn ἀναπαύωvdpm2s ἐσθίωvdaa2s
πίνωvdaa2s εὐφραίνωvdpp2s . v.20 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms ἄφρωνavmsn
οὗτοςrddfs ὁddfs νύξndfs ὁdafs ψυχήnafs σύrpg-s ἀπαιτέωvipa3p ἀπόp σύrpg-s ὅςrrnnp δέc ἑτοιµάζωviaa2s
τίςrqdms εἰµίvifx3s . v.21 οὕτωbo ὁdnms θησαυρίζωvppanms ἑαυτοῦrxdms καίc µήxo εἰςp θεόςnams
πλουτέωvppanms .
µηδὲ τῷ σώµατι τί ἐνδύσησθε. ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τρο- 23
φῆς καὶ τὸ σῶµα τοῦ ἐνδύµατος. κατανοήσατε τοὺς κόρακας 24
ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οἷς οὐκ ἔστιν ταµεῖον οὐ-

δὲ ἀποθήκη καὶ ὁ θεὸς τρέφει αὐτούς, πόσῳ µᾶλλον ὑµεῖς
διαφέρετε τῶν πετεινῶν. τίς δὲ ἐξ ὑµῶν µεριµνῶν δύναται 25
προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα· εἰ οὖν οὐτὲ 26
ἐλάχιστον δύνασθε τί περὶ τῶν λοιπῶν µεριµνᾶτε. κατανοή- 27
σατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει, οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει, λέγω δὲ ὑµῖν

οὐδὲ Σολοµὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τού-
των. εἰ δὲ τὸν χόρτον ἐν τῷ ἀγρῷ σήµερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς 28
κλίβανον βαλλόµενον ὁ θεὸς οὕτως ἀµφιέννυσιν πόσῳ µᾶλλον

ὑµᾶς ὀλιγόπιστοι. καὶ ὑµεῖς µὴ ζητεῖτε τί φάγητε ἢ τί πίητε 29
καὶ µὴ µετεωρίζεσθε, ταῦτα γὰρ πάντα τὰ ἔθνη τοῦ κόσµου 30
ἐπιζητεῖ, ὑµῶν δὲ ὁ πατὴρ οἶδεν ὅτι χρῄζετε τούτων. πλὴν ζη- 31
τεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται

ὑµῖν. Μὴ φοβοῦ τὸ µικρὸν ποίµνιον ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατὴρ 32
ὑµῶν δοῦναι ὑµῖν τὴν βασιλείαν. Πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα 33
ὑµῶν καὶ δότε ἐλεηµοσύνην, ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλάντια µὴ

παλαιούµενα θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς ὅπου
v.22 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms διάp οὗτοςrdans σύrpd-p λέγωvipa1s
µήxo µεριµνάωvdpa2p ὁddfs ψυχήndfs σύrpg-p τίςrqans ἐσθίωvsaa2p µηδέc ὁddns σῶµαndns τίςrqans
ἐνδύωvsam2p . v.23 ὁdnfs ψυχήnnfs πολύςannsc εἰµίvipx3s ὁdgfs τροφήngfs καίc ὁdnns σῶµαnnns ὁdgns
ἔνδυµαngns . v.24 κατανοέωvdaa2p ὁdamp κόραξnamp ὅτιc οὐxo σπείρωvipa3p οὐδέbo θερίζωvipa3p
ὅςrrdmp οὐxo εἰµίvipx3s ταµεῖονnnns οὐδέbo ἀποθήκηnnfs καίc ὁdnms θεόςnnms τρέφωvipa3s
αὐτόςrpamp πόσοςrodns µᾶλλονbo σύrpn-p διαφέρωvipa2p ὁdgnp πετεινόςngnp . v.25 τίςrqnms
δέc ἐκp σύrpg-p µεριµνάωvppanms δύναµαιvipn3s προστίθηµιvnaa ἐπίp ὁdafs ἡλικίαnafs αὐτόςrpgms
πῆχυςnams εἷςnams . v.26 εἰqo οὖνc οὔτεc ἐλάχιστοςaansn δύναµαιvipn2p τίςrqans περίp ὁdgnp
λοιπόςagnpn µεριµνάωvipa2p . v.27 κατανοέωvdaa2p ὁdanp κρίνονnanp πῶςbo αὐξάνωvipa3s οὐxo
κοπιάωvipa3s οὐδέbo νήθωvipa3s λέγωvipa1s δέc σύrpd-p οὐδέbo Σολοµώνnnms ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs
δόξαndfs αὐτόςrpgms περιβάλλωviam3s ὡςbo εἷςnans οὗτοςrdgnp . v.28 εἰqo δέc ὁdams χόρτοςnams
ἐνp ὁddms ἀγρόςndms σήµερονbo εἰµίvppxams καίc αὔριονbo εἰςp κλίβανοςnams βάλλωvpppams ὁdnms
θεόςnnms οὕτωbo ἀµφιέννυµιvipa3s πόσοςrodns µᾶλλονbo σύrpa-p ὀλιγόπιστοςavmpn . v.29 καίc
σύrpn-p µήxo ζητέωvdpa2p τίςrqans ἐσθίωvsaa2p ἤxo τίςrqans πίνωvsaa2p καίc µήxo µετεωρίζοµαιvdpp2p .
v.30 οὗτοςrdanp γάρc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὁdgms κόσµοςngms ἐπιζητέωvipa3s σύrpg-p δέc ὁdnms
πατήρnnms οἶδαvixa3s ὅτιc χρῄζωvipa2p οὗτοςrdgnp . v.31 πλήνbo ζητέωvdpa2p ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms καίc οὗτοςrdnnp πᾶςannpn προστίθηµιvifp3s σύrpd-p . v.32 µήxo φοβέοµαιvdpn2s
ὁdnns µικρόςannsn ποίµνιονnnns ὅτιc εὐδοκέωviaa3s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p δίδωµιvnaa σύrpd-p
ὁdafs βασιλείαnafs .
34 κλέπτης οὐκ ἐγγίζει οὐδὲ σὴς διαφθείρει, ὅπου γάρ ἐστιν ὁ

35 θησαυρὸς ὑµῶν ἐκεῖ καὶ ἡ καρδία ὑµῶν ἔσται. ῎Εστωσαν
36 ὑµῶν αἱ ὀσφύες περιεζωσµέναι καὶ οἱ λύχνοι καιόµενοι, καὶ
ὑµεῖς ὅµοιοι ἀνθρώποις προσδεχοµένοις τὸν κύριον ἑαυτῶν
πότε ἀναλύσῃ ἐκ τῶν γάµων ἵνα ἐλθόντος καὶ κρούσαντος εὐ-
37 θέως ἀνοίξωσιν αὐτῷ. µακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι οὓς ἐλθὼν
ὁ κύριος εὑρήσει γρηγοροῦντας, ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι περιζώ-
σεται καὶ ἀνακλινεῖ αὐτοὺς καὶ παρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς.
38 καὶ ἐὰν ἔλθῃ ἐν τῇ δευτέρᾳ φυλακῇ καὶ ἐν τῇ τρίτῃ φυλακῇ,
39 ἔλθῃ καὶ εὕρῃ οὕτως µακάριοί εἰσιν οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι. τοῦτο
δὲ γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κλέπτης
ἔρχεται ἐγρηγόρησεν ἂν καὶ οὐκ ἄν, ἀφῆκεν διορυγῆναι τὸν
40 οἶκον αὐτοῦ. καὶ ὑµεῖς οὖν γίνεσθε ἕτοιµοι ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δο-
41 κεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. Εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ Πέτρος
Κύριε πρὸς ἡµᾶς τὴν παραβολὴν ταύτην λέγεις ἢ καὶ πρὸς
42 πάντας. εἶπεν δὲ ὁ κύριος Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόµος
καὶ φρόνιµος ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐ-
43 τοῦ τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ τὸ σιτοµέτριον. µακάριος ὁ δοῦλος
ἐκεῖνος ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ εὑρήσει ποιοῦντα οὕτως.
v.33 πωλέωvdaa2p ὁdanp ὑπάρχωvppaanp σύrpg-p καίc δίδωµιvdaa2p ἐλεηµοσύνηnafs ποιέωvdaa2p
ἑαυτοῦrxdmp βαλλάντιονnanp µήxo παλαιόωvpppanp θησαυρόςnams ἀνέκλειπτοςaamsn ἐνp
ὁddmp οὐρανόςndmp ὅπουbo κλέπτηςnnms οὐxo ἐγγίζωvipa3s οὐδέbo σήςnnms διαφθείρωvipa3s .
v.34 ὅπουbo γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms θησαυρόςnnms σύrpg-p ἐκεῖbo καίc ὁdnfs καρδίαnnfs σύrpg-p
εἰµίvifx3s . v.35 εἰµίvdpx3p σύrpg-p ὁdnfp ὀσφύςnnfp περιζώννυµιvpxpnfp καίc ὁdnmp λύχνοςnnmp
vpppnfp
καίω . v.36 καίc σύrpn-p ὅµοιοςanmpn ἄνθρωποςndmp προσδέχοµαιvppndmp ὁdams
κύριοςnams ἑαυτοῦrxgmp πότεxo ἀναλύωvsaa3s ἐκp ὁdgmp γάµοςngmp ἵναc ἔρχοµαιvpaagms καίc
κρούωvpaagms εὐθέωςbo ἀνοίγωvsaa3p αὐτόςrpdms . v.37 µακάριοςanmpn ὁdnmp δοῦλοςnnmp
ἐκεῖνοςrdnmp ὅςrramp ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms εὑρίσκωvifa3s γρηγορέωvppaamp ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc περιζώννυµιvifm3s καίc ἀνακλίνωvifa3s αὐτόςrpamp καίc παρέρχοµαιvpaanms
διακονέωvifa3s αὐτόςrpdmp . v.38 καίc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp ὁddfs δεύτεροςadfsn φυλακήndfs
καίc ἐνp ὁddfs τρίτοςadfsn φυλακήndfs ἔρχοµαιvsaa3s καίc εὑρίσκωvsaa3s οὕτωbo µακάριοςanmpn
εἰµίvipx3p ὁdnmp δοῦλοςnnmp ἐκεῖνοςrdnmp . v.39 οὗτοςrdans δέc γινώσκωvdpa2p ὅτιc εἰqo οἶδαviya3s
ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms ποῖοςrqdfs ὥραndfs ὁdnms κλέπτηςnnms ἔρχοµαιvipn3s γρηγορέωviaa3s
ἄνxo καίc οὐxo ἄνxo ἀφίηµιviaa3s διορύσσωvnap ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . v.40 καίc
σύrpn-p οὖνc γίνοµαιvdpn2p ἕτοιµοςanmpn ὅτιc ὅςrrdfs ὥραndfs οὐxo δοκέωvipa2p ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvipn3s . v.41 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms Πέτροςnnms
κύριοςnvms πρόςp ἐγώrpa-p ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs λέγωvipa2s ἤxo καίc πρόςp πᾶςaampn .
v.42 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms τίςrqnms ἄραxo εἰµίvipx3s ὁdnms πιστόςanmsn οἰκονόµοςnnms
καίc φρόνιµοςanmsn ὅςrrams καθίστηµιvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐπίp ὁdgfs θεραπείαngfs αὐτόςrpgms
ὁdgms δίδωµιvnpa ἐνp καιρόςndms ὁdans σιτοµέτριονnans . v.43 µακάριοςanmsn ὁdnms δοῦλοςnnms
ἐκεῖνοςrdnms ὅςrrams ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms εὑρίσκωvifa3s ποιέωvppaams
οὕτωbo .
ἀληθῶς λέγω ὑµῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ κα- 44
ταστήσει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ 45
αὐτοῦ Χρονίζει ὁ κύριός µου ἔρχεσθαι καὶ ἄρξηται τύπτειν

τοὺς παῖδας καὶ τὰς παιδίσκας ἐσθίειν τε καὶ πίνειν καὶ µε-
θύσκεσθαι. ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡµέρᾳ ᾗ 46
οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει καὶ διχοτοµήσει αὐ-

τὸν καὶ τὸ µέρος αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀπίστων θήσει. ἐκεῖνος 47
δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέληµα τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ, καὶ µὴ

ἑτοιµάσας µηδὲ ποιήσας πρὸς τὸ θέληµα αὐτοῦ δαρήσεται
πολλάς, ὁ δὲ µὴ γνούς ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν δαρήσεται 48
ὀλίγας παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολύ πολὺ ζητηθήσεται παρ αὐτοῦ

καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν. Πῦρ 49
ἦλθον βαλεῖν εἰς τὴν γῆν καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη. βάπτι- 50
σµα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι καὶ πῶς συνέχοµαι ἕως οὖ τελεσθῇ.

δοκεῖτε ὅτι εἰρήνην παρεγενόµην δοῦναι ἐν τῇ γῇ οὐχί λέγω 51
ὑµῖν ἀλλ ἢ διαµερισµόν. ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν 52
οἴκῳ ἑνὶ διαµεµερισµένοι τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν.
διαµερισθήσεται πατὴρ ἐπὶ υἱῷ καὶ υἱὸς ἐπὶ πατρί µήτηρ ἐπὶ 53
θυγατρί, καὶ θυγάτηρ ἐπὶ µητρί, πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύµφην αὐ-
τῆς καὶ νύµφη ἐπὶ τὴν πενθεράν αὐτῆς, ῎Ελεγεν δὲ καὶ τοῖς 54
ὄχλοις ῞Οταν ἴδητε τὴν νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἀπὸ δυσµῶν

v.44 ἀληθῶςbo λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp ὑπάρχωvppadnp αὐτόςrpgms
καθίστηµιvifa3s αὐτόςrpams . v.45 ἐάνqo δέc λέγωvsaa3s ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἐνp
ddfs ndfs rpgms
ὁ καρδία αὐτός χρονίζωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἔρχοµαιvnpn καίc ἄρχωvsam3s
τύπτωvnpa ὁdamp παῖςnamp καίc ὁdafp παιδίσκηnafp ἐσθίωvnpa τέxo καίc πίνωvnpa καίc µεθύσκωvnpp .
v.46 ἥκωvifa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms δοῦλοςngms ἐκεῖνοςrdgms ἐνp ἡµέραndfs ὅςrrdfs οὐxo
προσδοκάωvipa3s καίc ἐνp ὥραndfs ὅςrrdfs οὐxo γινώσκωvipa3s καίc διχοτοµέωvifa3s αὐτόςrpams καίc
ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms µετάp ὁdgmp ἄπιστοςagmpn τίθηµιvifa3s . v.47 ἐκεῖνοςrdnms δέc ὁdnms
δοῦλοςnnms ὁdnms γινώσκωvpaanms ὁdans θέληµαnans ὁdgms κύριοςngms ἑαυτοῦrxgms καίc µήxo
ἑτοιµάζωvpaanms µηδέc ποιέωvpaanms πρόςp ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms δέρωvifp3s πολύςaafpn .
v.48 ὁdnms δέc µήxo γινώσκωvpaanms ποιέωvpaanms δέc ἄξιοςaanpn πληγήngfp δέρωvifp3s ὀλίγοςaafpn
πᾶςadmsn δέc ὅςrrdms δίδωµιviap3s πολύςaansn πολύςannsn ζητέωvifp3s παράp αὐτόςrpgms καίc ὅςrrdms
παρατίθηµιviam3p πολύςaansn περισσόςaansc αἰτέωvifa3p αὐτόςrpams . v.49 πῦρnans ἔρχοµαιviaa1s
βάλλωvnaa εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc τίςrqans θέλωvipa1s εἰqo ἤδηbo ἀνάπτωviap3s . v.50 βάπτισµαnans
δέc ἔχωvipa1s βαπτίζωvnap καίc πῶςbo συνέχωvipp1s ἕωςc οὐbo τελέωvsap3s . v.51 δοκέωvipa2p
c nafs viad1s vnaa p ddfs ndfs xo vipa1s
ὅτι εἰρήνη παραγίνοµαι δίδωµι ἐν ὁ γῆ οὐχί λέγω σύrpd-p ἀλλάc
ἤxo διαµερισµόςnams . v.52 εἰµίvifx3p γάρc ἀπόp ὁdgms νῦνbo πέντεtn ἐνp οἶκοςndms εἷςndms
διαµερίζωvpxpnmp τρεῖςnnmp ἐπίp δύοndmp καίc δύοtn ἐπίp τρεῖςndmp . v.53 διαµερίζωvifp3s
πατήρnnms ἐπίp υἱόςndms καίc υἱόςnnms ἐπίp πατήρndms µήτηρnnfs ἐπίp θυγάτηρndfs καίc
θυγάτηρnnfs ἐπίp µήτηρndfs πενθεράnnfs ἐπίp ὁdafs νύµφηnafs αὐτόςrpgfs καίc νύµφηnnfs ἐπίp ὁdafs
πενθεράnafs αὐτόςrpgfs .
12:55—13:6 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 226
55 εὐθέως λέγετε ῎Οµβρος ἔρχεται καὶ γίνεται οὕτως, καὶ ὅταν

56 νότον πνέοντα λέγετε ὅτι Καύσων ἔσται καὶ γίνεται. ὑποκρι-
ταί τὸ πρόσωπον τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ οἴδατε δοκιµάζειν
57 τὸν δὲ καιρὸν τοῦτον πῶς οὐ δοκιµάζετε· Τί δὲ καὶ ἀφ ἑαυτῶν
58 οὐ κρίνετε τὸ δίκαιον. ὡς γὰρ ὑπάγεις µετὰ τοῦ ἀντιδίκου
σου ἐπ ἄρχοντα ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ αὐτοῦ
µήποτε κατασύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν καὶ ὁ κριτής σε παραδῷ
59 τῷ πράκτορι καὶ ὁ πράκτωρ σε βάλῃ εἰς φυλακήν. λέγω σοι
οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως οὐ καὶ τὸν ἔσχατον λεπτὸν ἀποδῷς.
13 Παρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ ἀπαγγέλλοντες αὐτῷ
περὶ τῶν Γαλιλαίων ὧν τὸ αἷµα Πιλᾶτος ἔµιξεν µετὰ τῶν θυσιῶν
2 αὐτῶν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ∆οκεῖτε ὅτι οἱ
Γαλιλαῖοι οὗτοι ἁµαρτωλοὶ παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους ἐ-
3 γένοντο ὅτι τοιαῦτα πεπόνθασιν. οὐχί λέγω ὑµῖν ἀλλ ἐὰν µὴ
4 µετανοῆτε πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε. ἢ ἐκεῖνοι οἱ δεκα καὶ
οκτὼ, ἐφ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ Σιλωὰµ καὶ ἀπέκτεινεν
αὐτούς δοκεῖτε ὅτι οὐτοὶ ὀφειλέται ἐγένοντο παρὰ πάντας ἀν-
5 θρώπους τοὺς κατοικοῦντας ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. οὐχί λέγω ὑµῖν
6 ἀλλ ἐὰν µὴ µετανοῆτε πάντες ὁµοίως ἀπολεῖσθε. ῎Ελεγεν δὲ
ταύτην τὴν παραβολήν, Συκῆν εἶχέν τις ἐν τῷ ἀµπελῶνι αὐτοῦ
v.54 λέγωviia3s δέc καίc ὁddmp ὄχλοςndmp ὅτανc ὁράωvsaa2p ὁdafs νεφέληnafs ἀνατέλλωvppaafs
ἀπόp δυσµήngfp εὐθέωςbo λέγωvipa2p ὄµβροςnnms ἔρχοµαιvipn3s καίc γίνοµαιvipn3s οὕτωbo .
v.55 καίc ὅτανc νότοςnams πνέωvppaams λέγωvipa2p ὅτιc καύσωνnnms εἰµίvifx3s καίc γίνοµαιvipn3s .
v.56 ὑποκριτήςnvmp ὁdans πρόσωπονnans ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdgms οὐρανόςngms οἶδαvixa2p
δοκιµάζωvnpa ὁdams δέc καιρόςnams οὗτοςrdams πῶςbo ὅςxo δοκιµάζωvipa2p . v.57 τίςrqans δέc
c p rxgmp xo vipa2p dans aansn bo
καί ἀπό ἑαυτοῦ οὐ κρίνω ὁ δίκαιος . v.58 ὡς γάρc ὑπάγωvipa2s
µετάp ὁdgms ἀντίδικοςngms σύrpg-s ἐπίp ἄρχωνnams ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs δίδωµιvdaa2s ἐργασίαnafs
ἀπαλλάσσωvnxp ἀπόp αὐτόςrpgms µήποτεbo κατασύρωvsaa3s σύrpa-s πρόςp ὁdams κριτήςnams καίc
ὁdnms κριτήςnnms σύrpa-s παραδίδωµιvsaa3s ὁddms πράκτωρndms καίc ὁdnms πράκτωρnnms σύrpa-s
βάλλωvsaa3s εἰςp φυλακήnafs . v.59 λέγωvipa1s σύrpd-s οὐxo µήxo ἐξέρχοµαιvsaa2s ἐκεῖθενbo
ἕωςc οὐbo καίc ὁdams ἔσχατοςaansn λεπτόςnans ἀποδίδωµιvsaa2s . 13. v.1 πάρειµιviix3p
δέc τι-σρινµπ ἐνp αὐτόςrpdms ὁddms καιρόςndms ἀπαγγέλλωvppanmp αὐτόςrpdms περίp ὁdgmp
Γαλιλαῖοςngmp ὅςrrgmp ὁdans αἷµαnans Πιλᾶτοςnnms µίγνυµιviaa3s µετάp ὁdgfp θυσίαngfp αὐτόςrpgmp .
v.2 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp δοκέωvipa2p ὅτιc ὁdnmp
Γαλιλαῖοςnnmp οὗτοςrdnmp ἁµαρτωλόςanmpn παράp πᾶςaampn ὁdamp Γαλιλαῖοςnamp γίνοµαιviad3p
ὅτιc τοιοῦτοςrdanp πάσχωvixa3p . v.3 οὐχίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἐάνqo µήxo µετανοέωvspa2p
anmpn bo vifm2p
πᾶς ὡσαύτως ἀπόλλυµι . v.4 ἤxo ἐκεῖνοςrdnmp ὁdnmp δέκαtn καίc ὀκτώtn ἐπίp
ὅςrramp πίπτωviaa3s ὁdnms πύργοςnnms ἐνp ὁddms Σιλωάµtp καίc ἀποκτείνωviaa3s αὐτόςrpamp
δοκέωvipa2p ὅτιc οὗτοςrdnmp ὀφειλέτηςnnmp γίνοµαιviad3p παράp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp ὁdamp
κατοικέωvppaamp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.5 οὐχίxo λέγωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἐάνqo µήxo
µετανοέωvspa2p πᾶςanmpn ὁµοίωςbo ἀπόλλυµιvifm2p .
πεφυτευµένην καὶ ἦλθεν ζητῶν καρπὸν ἐν αὐτῇ καὶ οὐχ εὗ-

ρεν. εἶπεν δὲ πρὸς τὸν ἀµπελουργόν ᾿Ιδοὺ τρία ἔτη ἔρχοµαι 7
ζητῶν καρπὸν ἐν τῇ συκῇ ταύτῃ καὶ οὐχ εὑρίσκω, ἔκκοψον

αὐτήν ἳνα τί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς λέγει 8
αὐτῷ Κύριε ἄφες αὐτὴν καὶ τοῦτο τὸ ἔτος ἕως ὅτου σκάψω
περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια. κἂν µὲν ποιήσῃ καρπὸν εἰ 9
δὲ µήγε, εἰς τὸ µέλλον, ἐκκόψεις αὐτήν. ῏Ην δὲ διδάσκων 10
ἐν µιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασιν. καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἦν 11
πνεῦµα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτὼ, καὶ ἦν συγκύ-

πτουσα καὶ µὴ δυναµένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές. ἰδὼν δὲ 12
αὐτὴν ὁ ᾿Ιησοῦς προσεφώνησεν καὶ εἶπεν αὐτῇ Γύναι ἀπολέ-

λυσαι τῆς ἀσθενείας σου. καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας, καὶ 13
παραχρῆµα ἀνωρθώθη καὶ ἐδόξαζεν τὸν θεόν. ἀποκριθεὶς δὲ 14
ὁ ἀρχισυνάγωγος ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ

᾿Ιησοῦς ἔλεγεν τῷ ὄχλῳ ῝Εξ ἡµέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι,
ἐν ταύταις οὖν ἐρχόµενοι θεραπεύεσθε καὶ µὴ τῇ ἡµέρᾳ τοῦ
σαββάτου. ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ κύριος καὶ εἶπεν ῾Υποκρι- 15
ταί ἕκαστος ὑµῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν

ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει. ταύτην δὲ θυγα- 16
τέρα ᾿Αβραὰµ οὖσαν ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ

v.6 λέγωviia3s δέc οὗτοςrdafs ὁdafs παραβολήnafs συκῆnafs ἔχωviia3s τι-σρινµσ ἐνp ὁddms
ἀµπελώνndms αὐτόςrpgms φυτεύωvpxpafs καίc ἔρχοµαιviaa3s ζητέωvppanms καρπόςnams ἐνp αὐτόςrpdfs
καίc οὐxo εὑρίσκωviaa3s . v.7 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdams ἀµπελουργόςaamsn ἰδούvdaa2s
τρεῖςnanp ἔτοςnanp ἔρχοµαιvipn1s ζητέωvppanms καρπόςnams ἐνp ὁddfs συκῆndfs οὗτοςrddfs καίc οὐxo
εὑρίσκωvipa1s ἐκκόπτωvdaa2s αὐτόςrpafs ἵναc τίςrqans καίc ὁdafs γῆnafs καταργέωvipa3s . v.8 ὁdnms
δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpafs καίc οὗτοςrdans
ὁdans ἔτοςnans ἕωςc ὅστιςrrgns σκάπτωvsaa1s περίp αὐτόςrpafs καίc βάλλωvsaa1s κόπριονnanp .
v.9 κἄνqo µένxo ποιέωvsaa3s καρπόςnams εἰqo δέc µήxo εἰςp ὁdans µέλλωvppaans ἐκκόπτωvifa2s
αὐτόςrpafs . v.10 εἰµίviix3s δέc διδάσκωvppanms ἐνp εἷςndfs ὁdgfp συναγωγήngfp ἐνp ὁddnp
σάββατονndnp . v.11 καίc ἰδούvdaa2s γυνήnnfs εἰµίviix3s πνεῦµαnans ἔχωvppanfs ἀσθένειαngfs
ἔτοςnanp δέκαtn καίc ὀκτώtn καίc εἰµίviix3s συγκύπτωvppanfs καίc µήxo δύναµαιvppnnfs ἀνακύπτωvnaa
εἰςp ὁdans παντελήςaansn . v.12 ὁράωvpaanms δέc αὐτόςrpafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms προσφωνέωviaa3s
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs γυνήnvfs ἀπολύωvixp2s ὁdgfs ἀσθένειαngfs σύrpg-s . v.13 καίc
viaa3s rpdfs dafp nafp c bo viap3s c viia3s dams
ἐπιτίθηµι αὐτός ὁ χείρ καί παραχρῆµα ἀνορθόω καί δοξάζω ὁ
θεόςnams . v.14 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἀρχισυνάγωγοςnnms ἀγανακτέωvppanms ὅτιc
ὁddns σάββατονndns θεραπεύωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s ὁddms ὄχλοςndms ἕξtn ἡµέραnnfp
εἰµίvipx3p ἐνp ὅςrrdfp δεῖvipq3s ἐργάζοµαιvnpn ἐνp οὗτοςrddfp οὖνc ἔρχοµαιvppnnmp θεραπεύωvdpp2p
καίc µήxo ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgns σάββατονngns . v.15 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc αὐτόςrpdms
ὁdnms κύριοςnnms καίc λέγωviaa3s ὑποκριτήςnvmp ἕκαστοςanmsn σύrpg-p ὁddns σάββατονndns οὐxo
λύωvipa3s ὁdams βοῦςnams αὐτόςrpgms ἤxo ὁdams ὄνοςnams ἀπόp ὁdgfs φάτνηngfs καίc ἀπάγωvpaanms
ποτίζωvipa3s .
ἔτη οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσµοῦ τούτου τῇ ἡµέρᾳ τοῦ
17 σαββάτου. καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες
οἱ ἀντικείµενοι αὐτῷ καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσιν τοῖς
18 ἐνδόξοις τοῖς γινοµένοις ὑπ αὐτοῦ. ῎Ελεγεν δὲ, Τίνι ὁµοία ἐ-
19 στὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ καὶ τίνι ὁµοιώσω αὐτήν. ὁµοία ἐστὶν
κόκκῳ σινάπεως ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυ-
τοῦ καὶ ηὔξησεν καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον µέγα, καὶ τὰ πετεινὰ
20 τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ. πάλιν
21 εἶπεν Τίνι ὁµοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. ὁµοία ἐστὶν ζύ-
µῃ ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία ἕως
22 οὗ ἐζυµώθη ὅλον. Καὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώµας
23 διδάσκων καὶ πορείαν ποιούµενος εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. εἶπεν δέ
τις αὐτῷ Κύριε εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόµενοι ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς.
24 ᾿Αγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης, ὅτι πολλοί λέγω
25 ὑµῖν ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν. ἀφ οὗ ἂν
ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν καὶ ἄρξη-
σθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν λέγοντες Κύριε Κύριε,
ἄνοιξον ἡµῖν καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑµῖν Οὐκ οἶδα ὑµᾶς πό-
26 θεν ἐστέ. τότε ἄρξεσθε λέγειν ᾿Εφάγοµεν ἐνώπιόν σου καὶ
27 ἐπίοµεν καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡµῶν ἐδίδαξας, καὶ ἐρεῖ λέγω
v.16 οὗτοςrdafs δέc θυγάτηρnafs ᾿Αβραάµtp εἰµίvppxafs ὅςrrafs δέωviaa3s ὁdnms Σατανᾶςnnms
ἰδούvdaa2s δέκαtn καίc ὀκτώtn ἔτοςnanp οὐxo δεῖviiq3s λύωvnap ἀπόp ὁdgms δεσµόςngms
οὗτοςrdgms ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgns σάββατονngns . v.17 καίc οὗτοςrdanp λέγωvppagms
αὐτόςrpgms καταισχύνωviip3p πᾶςanmpn ὁdnmp ἀντίκειµαιvppnnmp αὐτόςrpdms καίc πᾶςanmsn
ὁdnms ὄχλοςnnms χαίρωviia3s ἐπίp πᾶςadnpn ὁddnp ἔνδοξοςadnpn ὁddnp γίνοµαιvppndnp ὑπόp
αὐτόςrpgms . v.18 λέγωviia3s δέc τίςrqdms ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms
ngms
θεός καί τίςrqdms ὁµοιόωvifa1s αὐτόςrpafs .
c
v.19 ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s κόκκοςndms
σίναπιngns ὅςrrams λαµβάνωvpaanms ἄνθρωποςnnms βάλλωviaa3s εἰςp κῆποςnams ἑαυτοῦrxgms καίc
αὐξάνωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s εἰςp δένδρονnans µέγαςaansn καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms
οὐρανόςngms κατασκηνόωviaa3s ἐνp ὁddmp κλάδοςndmp αὐτόςrpgns . v.20 πάλινbo λέγωviaa3s
rqdns vifa1s dafs nafs dgms ngms
τίς ὁµοιόω ὁ βασιλεία ὁ θεός . v.21 ὅµοιοςanfsn εἰµίvipx3s ζύµηndfs
ὅςrrafs λαµβάνωvpaanfs γυνήnnfs ἐγκρύπτωviaa3s εἰςp ἄλευρονngns σάτονnanp τρεῖςnanp ἕωςc
ὅςbo ζυµόωviap3s ὅλοςaansn . v.22 καίc διαπορεύοµαιviin3s κατάp πόλιςnafp καίc κώµηnafp
διδάσκωvppanms καίc πορείαnafs ποιέωvppmnms εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.23 λέγωviaa3s δέc τι-σρινµσ
rpdms nvms qo anmpn dnmp vpppnmp dnms
αὐτός κύριος εἰ ὀλίγος ὁ σῴζω ὁ δέ λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp .
c
v.24 ἀγωνίζοµαιvdpn2p εἰσέρχοµαιvnaa διάp ὁdgfs στενόςagfsn πύληngfs ὅτιc πολύςanmpn λέγωvipa1s
σύrpd-p ζητέωvifa3p εἰσέρχοµαιvnaa καίc οὐxo ἰσχύωvifa3p . v.25 ἀπόp ὅςrrgms ἄνxo ἐγείρωvsap3s
ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms καίc ἀποκλείωvsaa3s ὁdafs θύραnafs καίc ἄρχωvsam2p ἔξωbo ἵστηµιvnxa
καίc κρούωvnpa ὁdafs θύραnafs λέγωvppanmp κύριοςnvms κύριοςnvms ἀνοίγωvdaa2s ἐγώrpd-p καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωvifa3s σύrpd-p οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p πόθενbo εἰµίvipx2p . v.26 τότεbo
vifm2p vnpa viaa1p bo rpg-s c viaa1p c p ddfp ndfp
ἄρχω λέγω ἐσθίω ἐνώπιον σύ καί πίνω καί ἐν ὁ πλατύς ἐγώrpg-p
διδάσκωviaa2s .
ὑµῖν Οὐκ οἶδα ὑµᾶς πόθεν ἐστέ, ἀπόστητε ἀπ ἐµοῦ πάντες

οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας. ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ βρυγ- 28
µὸς τῶν ὀδόντων ὅταν ὄψησθε ᾿Αβραὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ
καὶ πάντας τοὺς προφήτας ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ ὑµᾶς δὲ
ἐκβαλλοµένους ἔξω. καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσµῶν 29
καὶ βορρᾶ καὶ νότου καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ

θεοῦ. καὶ ἰδοὺ εἰσὶν ἔσχατοι οἳ ἔσονται πρῶτοι καὶ εἰσὶν 30
πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι. ᾿Εν αὐτῇ τῇ ἡµέρα προσῆλθόν 31
τινες Φαρισαῖοι λέγοντες αὐτῷ ῎Εξελθε καὶ πορεύου ἐντεῦθεν

ὅτι ῾Ηρῴδης θέλει σε ἀποκτεῖναι. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Πορευ- 32
θέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ ᾿Ιδοὺ ἐκβάλλω δαιµόνια καὶ

ἰάσεις ἐπιτελῶ σήµερον καὶ αὔριον καὶ τῇ τρίτῃ τελειοῦµαι.
πλὴν δεῖ µε σήµερον καὶ αὔριον καὶ τῇ ἐχοµένῃ πορεύεσθαι 33
ὅτι οὐκ ἐνδέχεται προφήτην ἀπολέσθαι ἔξω ᾿Ιερουσαλήµ. ᾿Ι- 34
ερουσαλὴµ ᾿Ιερουσαλήµ ἡ ἀποκτένουσα τοὺς προφήτας καὶ

λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλµένους πρὸς αὐτήν ποσάκις ἠθέ-
λησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς
νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰδοὺ ἀφίεται 35
ὑµῖν ὁ οἶκος ὑµῶν ἔρηµος, λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ µε ἴδητέ

ἕως ἄν ἥξει ὅτε εἴπητε Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι
κυρίου.
v.27 καίc λέγωvifa3s λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo οἶδαvixa1s σύrpa-p πόθενbo εἰµίvipx2p ἀφίστηµιvdaa2p
ἀπόp ἐγώrpg-s πᾶςanmpn ὁdnmp ἐργάτηςnnmp ὁdgfs ἀδικίαngfs . v.28 ἐκεῖbo εἰµίvifx3s ὁdnms
κλαυθµόςnnms καίc ὁdnms βρυγµόςnnms ὁdgmp ὀδούςngmp ὅτανc ὀπτάνοµαιvsad2p ᾿Αβραάµtp
καίc ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp καίc πᾶςaampn ὁdamp προφήτηςnamp ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms
θεόςngms σύrpa-p δέc ἐκβάλλωvpppamp ἔξωbo . v.29 καίc ἥκωvifa3p ἀπόp ἀνατολήngfp καίc
ngfp c ngms c ngms
δυσµή καί βορρᾶς καί νότος καί ἀνακλίνωvifp3p ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms
c
θεόςngms . v.30 καίc ἰδούvdaa2s εἰµίvipx3p ἔσχατοςanmpn ὅςrrnmp εἰµίvifx3p πρῶτοςanmpn

καίc εἰµίvipx3p πρῶτοςanmpn ὅςrrnmp εἰµίvifx3p ἔσχατοςanmpn . v.31 ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs
ἡµέραndfs προσέρχοµαιviaa3p τι-σρινµπ Φαρισαῖοςnnmp λέγωvppanmp αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvdaa2s
καίc πορεύοµαιvdpn2s ἐντεῦθενbo ὅτιc ῾Ηρῴδηςnnms θέλωvipa3s σύrpa-s ἀποκτείνωvnaa . v.32 καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp πορεύοµαιvpaonmp λέγωvdaa2p ὁddfs ἀλώπηξndfs οὗτοςrddfs ἰδούvdaa2s
ἐκβάλλωvipa1s δαιµόνιονnanp καίc ἴασιςnafp ἐπιτελέωvipa1s σήµερονbo καίc αὔριονbo καίc
ὁddfs τρίτοςadfsn τελειόωvipp1s . v.33 πλήνbo δεῖvipq3s ἐγώrpa-s σήµερονbo καίc αὔριονbo
c ddfs vpppdfs vnpn
καί ὁ ἔχω πορεύοµαι ὅτιc οὐxo ἐνδέχοµαιvipn3s προφήτηςnams ἀπόλλυµιvnam
ἔξωbo ᾿Ιερουσαλήµtp . v.34 ᾿Ιερουσαλήµtp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs ἀποκτείνωvppanfs ὁdamp
προφήτηςnamp καίc λιθοβολέωvppanfs ὁdamp ἀποστέλλωvpxpamp πρόςp αὐτόςrpafs ποσάκιςbo
θέλωviaa1s ἐπισυνάγωvnaa ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ὅςrrams τρόποςnams ὄρνιςnnms ὁdafs ἑαυτοῦrxgfs
νοσσίαnafs ὑπόp ὁdafp πτέρυξnafp καίc οὐxo θέλωviaa2p . v.35 ἰδούvdaa2s ἀφίηµιvipp3s σύrpd-p ὁdnms
οἶκοςnnms σύrpg-p ἔρηµοςanmsn λέγωvipa1s δέc σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo ἐγώrpa-s ὁράωvsaa2p ἕωςc ἄνxo
ἥκωvifa3s ὅτεbo λέγωvsaa2p εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms .
14 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόντων

τῶν Φαρισαίων σαββάτῳ φαγεῖν ἄρτον καὶ αὐτοὶ ἦσαν παρα-
2 τηρούµενοι αὐτόν. καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς
3 ἔµπροσθεν αὐτοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν πρὸς τοὺς
νοµικοὺς καὶ Φαρισαίους λέγων ᾿Ει ῎Εξεστιν τῷ σαββάτῳ θερα-
4 πεύειν· οἱ δὲ ἡσύχασαν καὶ ἐπιλαβόµενος ἰάσατο αὐτὸν καὶ
5 ἀπέλυσεν. καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν Τίνος ὑµῶν
υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ ἐµπεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει
6 αὐτὸν ἐν τὴ ἡµέρᾳ τοῦ σαββάτου. καὶ οὐκ ἴσχυσαν ἀντα-
7 ποκριθῆναι αὐτῷ πρὸς ταῦτα. ῎Ελεγεν δὲ πρὸς τοὺς κεκλη-
µένους παραβολήν ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο
8 λέγων πρὸς αὐτούς. ῞Οταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάµους µὴ
κατακλιθῇς εἰς τὴν πρωτοκλισίαν µήποτε ἐντιµότερός σου ᾖ
9 κεκληµένος ὑπ αὐτοῦ. καὶ ἐλθὼν ὁ σὲ καὶ αὐτὸν καλέσας
ἐρεῖ σοι ∆ὸς τούτῳ τόπον καὶ τότε ἄρξῃ µετ΄ αἰσχύνης τὸν ἔ-
10 σχατον τόπον κατέχειν. ἀλλ ὅταν κληθῇς πορευθεὶς ἀνάπεσε
εἰς τὸν ἔσχατον τόπον ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε εἴπῃ σοι
Φίλε προσανάβηθι ἀνώτερον, τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον τῶν
11 συνανακειµένων σοι. ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται
12 καὶ ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. ῎Ελεγεν δὲ καὶ τῷ κε-
κληκότι αὐτόν ῞Οταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον µὴ φώνει τοὺς
14. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ἔρχοµαιvnaa αὐτόςrpams εἰςp οἶκοςnams τι-σριγµσ
ὁdgmp ἄρχωνngmp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp σάββατονndns ἐσθίωvnaa ἄρτοςnams καίc αὐτόςrpnmp
εἰµίviix3p παρατηρέωvppmnmp αὐτόςrpams . v.2 καίc ἰδούvdaa2s ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s
ὑδρωπικόςanmsn ἔµπροσθενp αὐτόςrpgms . v.3 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp νοµικόςaampn καίc Φαρισαῖοςnamp λέγωvppanms εἰqo ἔξεστιvipq3s ὁddns
σάββατονndns θεραπεύωvnpa . v.4 ὁdnmp δέc ἡσυχάζωviaa3p καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms
ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams καίc ἀπολύωviaa3s . v.5 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms πρόςp αὐτόςrpamp
viaa3s rqgms rpg-p nnms xo
λέγω τίς σύ υἱός ἤ βοῦςnnms εἰςp φρέαρnans ἐµπίπτωvifd3s καίc οὐxo
εὐθέωςbo ἀνασπάωvifa3s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgns σάββατονngns . v.6 καίc οὐxo
ἰσχύωviaa3p ἀνταποκρίνοµαιvnao αὐτόςrpdms πρόςp οὗτοςrdanp . v.7 λέγωviia3s δέc πρόςp ὁdamp
καλέωvpxpamp παραβολήnafs ἐπέχωvppanms πῶςbo ὁdafp πρωτοκλισίαnafp ἐκλέγωviim3p λέγωvppanms
πρόςp αὐτόςrpamp . v.8 ὅτανc καλέωvsap2s ὑπόp τι-σριγµσ εἰςp γάµοςnamp µήxo κατακλίνωvsap2s
εἰςp ὁdafs πρωτοκλισίαnafs µήποτεbo ἔντιµοςanmsc σύrpg-s εἰµίvspx3s καλέωvpxpnms ὑπόp αὐτόςrpgms .
v.9 καίc ἔρχοµαιvpaanms ὁdnms σύrpa-s καίc αὐτόςrpams καλέωvpaanms λέγωvifa3s σύrpd-s δίδωµιvdaa2s
οὗτοςrddms τόποςnams καίc τότεbo ἄρχωvsam2s µετάp αἰσχύνηngfs ὁdams ἔσχατοςaamsn τόποςnams
κατέχωvnpa . v.10 ἀλλάc ὅτανc καλέωvsap2s πορεύοµαιvpaonms ἀναπίπτωvdaa2s εἰςp ὁdams
ἔσχατοςaamsn τόποςnams ἵναc ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms καλέωvpxanms σύrpa-s λέγωvsaa3s σύrpd-s
φίλοςnvms προσαναβαίνωvdaa2s ἀνώτεροςaansn τότεbo εἰµίvifx3s σύrpd-s δόξαnnfs ἐνώπιονbo ὁdgmp
συνανάκειµαιvppngmp σύrpd-s . v.11 ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ὑψόωvppanms ἑαυτοῦrxams ταπεινόωvifp3s
καίc ὁdnms ταπεινόωvppanms ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s .
φίλους σου µηδὲ τοὺς ἀδελφούς σου µηδὲ τοὺς συγγενεῖς σου
µηδὲ γείτονας πλουσίους µήποτε καὶ αὐτοὶ σε ἀντικαλέσωσίν
καὶ γένηται σοι ἀνταπόδοµά. ἀλλ ὅταν ποιῇς δοχὴν κάλει 13
πτωχούς ἀναπήρους, χωλούς τυφλούς, καὶ µακάριος ἔσῃ ὅτι 14
οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι ἀνταποδοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ

ἀναστάσει τῶν δικαίων. ᾿Ακούσας δέ τις τῶν συνανακειµένων 15
ταῦτα εἶπεν αὐτῷ Μακάριος ὃς φάγεται ἄριστον ἐν τῇ βασιλείᾳ

τοῦ θεοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ῎Ανθρωπός τις ἐποίησεν δεῖπνον 16
µέγα καὶ ἐκάλεσεν πολλούς. καὶ ἀπέστειλεν τὸν δοῦλον αὐ- 17
τοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκληµένοις ῎Ερχεσθε ὅτι

ἤδη ἕτοιµά ἐστιν πάντα. καὶ ἤρξαντο ἀπὸ µιᾶς παραιτεῖσθαι 18
πάντες ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ ᾿Αγρὸν ἠγόρασα καὶ ἔχω ἀνάγ-

κην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν, ἐρωτῶ σε ἔχε µε παρῃτηµένον.
καὶ ἕτερος εἶπεν Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καὶ πορεύοµαι 19
δοκιµάσαι αὐτά, ἐρωτῶ σε ἔχε µε παρῃτηµένον. καὶ ἕτερος 20
εἶπεν Γυναῖκα ἔγηµα καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναµαι ἐλθεῖν. καὶ 21
παραγενόµενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλεν τῷ κυρίῳ αὐτοῦ

ταῦτα τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπεν τῷ δούλῳ αὐτοῦ
῎Εξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύµας τῆς πόλεως καὶ
τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσά-
v.12 λέγωviia3s δέc καίc ὁddms καλέωvpxadms αὐτόςrpams ὅτανc ποιέωvspa2s ἄριστονnnns ἤxo
δεῖπνονnans µήxo φωνέωvdpa2s ὁdamp φίλοςaampn σύrpg-s µηδέc ὁdamp ἀδελφόςnamp σύrpg-s µηδέc
ὁdamp συγγενήςaampn σύrpg-s µηδέc γείτωνnamp πλούσιοςaampn µήποτεbo καίc αὐτόςrpnmp σύrpa-s
ἀντικαλέωvsaa3p καίc γίνοµαιvsad3s σύrpd-s ἀνταπόδοµαnans . v.13 ἀλλάc ὅτανc ποιέωvspa2s
nafs vdpa2s aampn aampn aampn
δοχή καλέω πτωχός ἀνάπειρος χωλός τυφλόςaampn . v.14 καίc
µακάριοςanmsn εἰµίvifx2s ὅτιc οὐxo ἔχωvipa3p ἀνταποδίδωµιvnaa σύrpd-s ἀνταποδίδωµιvifp3s γάρc
σύrpd-s ἐνp ὁddfs ἀνάστασιςndfs ὁdgmp δίκαιοςagmpn . v.15 ἀκούωvpaanms δέc τι-σρινµσ
ὁdgmp συνανάκειµαιvppngmp οὗτοςrdanp λέγωviaa3s αὐτόςrpdms µακάριοςanmsn ὅςrrnms ἐσθίωvifd3s
ἄριστονnnns ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms . v.16 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ ποιέωviaa3s δεῖπνονnans µέγαςaansn καίc καλέωviaa3s πολύςaampn .
v.17 καίc ἀποστέλλωviaa3s ὁdams δοῦλοςnams αὐτόςrpgms ὁddfs ὥραndfs ὁdgns δεῖπνονngns λέγωvnaa
ὁddmp καλέωvpxpdmp ἔρχοµαιvdpn2p ὅτιc ἤδηbo ἕτοιµοςannpn εἰµίvipx3s πᾶςannpn . v.18 καίc
viad3p p ngfs vnpn anmpn dnms anmsn viaa3s
ἄρχω ἀπό εἷς παραιτέοµαι πᾶς ὁ πρῶτος λέγω αὐτόςrpdms
ἀγρόςnams ἀγοράζωviaa1s καίc ἔχωvipa1s ἀνάγκηnafs ἐξέρχοµαιvnaa καίc ὁράωvnaa αὐτόςrpams
ἐρωτάωvipa1s σύrpa-s ἔχωvdpa2s ἐγώrpa-s παραιτέοµαιvpxpams . v.19 καίc ἕτεροςanmsn λέγωviaa3s
ζεῦγοςnanp βοῦςngmp ἀγοράζωviaa1s πέντεtn καίc πορεύοµαιvipn1s δοκιµάζωvnaa αὐτόςrpanp
ἐρωτάωvipa1s σύrpa-s ἔχωvdpa2s ἐγώrpa-s παραιτέοµαιvpxpams . v.20 καίc ἕτεροςanmsn λέγωviaa3s
nafs viaa1s c p rdans xo vipn1s
γυνή γαµέω καί διά οὗτος οὐ δύναµαι ἔρχοµαιvnaa .
22 γαγε ὧδε. καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος Κύριε γέγονεν ὡς ἐπέταξας καὶ

23 ἔτι τόπος ἐστίν. καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον ῎Εξελθε
εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγµοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν ἵνα γε-
24 µισθῇ ὁ οἶκος, µου. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν
ἐκείνων τῶν κεκληµένων γεύσεταί µου τοῦ δείπνου [πολλοί
25 γὰρ εἰσιν κλητοί ὀλίγοι δέ ἐκλεκτοί] Συνεπορεύοντο δὲ αὐτῷ
26 ὄχλοι πολλοί καὶ στραφεὶς εἶπεν πρὸς αὐτούς. Εἴ τις ἔρχεται
πρός µε καὶ οὐ µισεῖ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν µητέρα καὶ
τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφάς
ἔτι δέ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν οὐ δύναται µου µαθητής εἶναί.
27 καὶ ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν αὑτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω
28 µου οὐ δύναται εἶναί µου µαθητής. τίς γὰρ ἐξ ὑµῶν ὁ θέ-
λων πύργον οἰκοδοµῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν
29 δαπάνην εἰ ἔχει τὰ εἰς ἀπαρτισµόν. ἵνα µήποτε θέντος αὐτοῦ
θεµέλιον καὶ µὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι πάντες οἱ θεωροῦντες
30 ἄρξωνται ἐµπαίζειν αὐτῷ. λέγοντες ὅτι Οὗτος ὁ ἄνθρωπος
31 ἤρξατο οἰκοδοµεῖν καὶ οὐκ ἴσχυσεν ἐκτελέσαι. ἢ τίς βασι-
λεὺς πορευόµενος συµβαλεῖν ἑτέρῳ βασιλεῖ εἰς πόλεµον οὐχὶ
καθίσας πρῶτον βουλεύεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν
v.21 καίc παραγίνοµαιvpadnms ὁdnms δοῦλοςnnms ἐκεῖνοςrdnms ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddms κύριοςndms
αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp τότεbo ὀργίζωvpapnms ὁdnms οἰκοδεσπότηςnnms λέγωviaa3s ὁddms δοῦλοςndms
αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvdaa2s ταχέωςbo εἰςp ὁdafp πλατύςnafp καίc ῥύµηnafp ὁdgfs πόλιςngfs καίc
ὁdamp πτωχόςaampn καίc ἀνάπειροςaampn καίc χωλόςaampn καίc τυφλόςaampn εἰσάγωvdaa2s ὧδεbo .
v.22 καίc λέγωviaa3s ὁdnms δοῦλοςnnms κύριοςnvms γίνοµαιvixa3s ὡςbo ἐπιτάσσωviaa2s καίc ἔτιbo
τόποςnnms εἰµίvipx3s . v.23 καίc λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms πρόςp ὁdams δοῦλοςnams
ἐξέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafp ὁδόςnafp καίc φραγµόςnamp καίc ἀναγκάζωvdaa2s εἰσέρχοµαιvnaa ἵναc
γεµίζωvsap3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s . v.24 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn ὁdgmp
ἀνήρngmp ἐκεῖνοςrdgmp ὁdgmp καλέωvpxpgmp γεύοµαιvifd3s ἐγώrpg-s ὁdgns δεῖπνονngns πολύςanmpn
γάρc εἰµίvipx3p κλητόςanmpn ὀλίγοςanmpn δέc ἐκλεκτόςanmpn . v.25 συµπορεύοµαιviin3p δέc
αὐτόςrpdms ὄχλοςnnmp πολύςanmpn καίc στρέφωvpapnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp . v.26 εἰqo
τι-σρινµσ ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ἐγώrpa-s καίc οὐxo µισέωvipa3s ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms καίc ὁdafs
µήτηρnafs καίc ὁdafs γυνήnafs καίc ὁdanp τέκνονnanp καίc ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc ὁdafp ἀδελφήnafp
ἔτιbo δέc καίc ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ψυχήnafs οὐxo δύναµαιvipn3s ἐγώrpg-s µαθητήςnnms εἰµίvnpx .
v.27 καίc ὅστιςrrnms οὐxo βαστάζωvipa3s ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms καίc ἔρχοµαιvipn3s ὀπίσωbo
ἐγώrpg-s οὐxo δύναµαιvipn3s εἰµίvnpx ἐγώrpg-s µαθητήςnnms . v.28 τίςrqnms γάρc ἐκp σύrpg-p
dnms vppanms nams vnaa
ὁ θέλω πύργος οἰκοδοµέω οὐχί πρῶτος καθίζωvpaanms ψηφίζωvipa3s ὁdafs
xo bo
δαπάνηnafs εἰqo ἔχωvipa3s ὁdanp εἰςp ἀπαρτισµόςnams . v.29 ἵναc µήποτεbo τίθηµιvpaagms
αὐτόςrpgms θεµέλιοςnams καίc µήxo ἰσχύωvppagms ἐκτελέωvnaa πᾶςanmpn ὁdnmp θεωρέωvppanmp
ἄρχωvsam3p ἐµπαίζωvnpa αὐτόςrpdms . v.30 λέγωvppanmp ὅτιc οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms
ἄρχωviad3s οἰκοδοµέωvnpa καίc οὐxo ἰσχύωviaa3s ἐκτελέωvnaa .
233 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 14:32—15:7
ἀπαντῆσαι τῷ µετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχοµένῳ ἐπ αὐτόν. εἰ δὲ 32
µήγε, ἔτι πόρρω αὐτοῦ ὄντος πρεσβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ τὰ

πρὸς εἰρήνην. οὕτως οὖν πᾶς ἐξ ὑµῶν ὃς οὐκ ἀποτάσσεται 33
πᾶσιν τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν οὐ δύναται µου εἶναί µαθητής.

Καλὸν τὸ ἅλας, ἐὰν δὲ τὸ ἅλας µωρανθῇ ἐν τίνι ἀρτυθήσεται. 34
οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν ἔξω βάλλουσιν 35
αὐτό ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.

῏Ησαν δὲ ἐγγίζοντες αὐτῷ πάντες οἱ τελῶναι καὶ οἱ ἁµαρ- 15
τωλοὶ ἀκούειν αὐτοῦ. καὶ διεγόγγυζον οἵ Φαρισαῖοι καὶ οἱ 2
γραµµατεῖς λέγοντες ὅτι Οὗτος ἁµαρτωλοὺς προσδέχεται καὶ

συνεσθίει αὐτοῖς. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν ταύ- 3
την λέγων. Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑµῶν ἔχων ἑκατὸν πρόβατα καὶ 4
ἀπολέσας ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ καταλείπει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐν

τῇ ἐρήµῳ καὶ πορεύεται ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς ἕως εὕρῃ αὐτό. καὶ 5
εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤµους ἑαυτοῦ χαίρων. καὶ ἐλθὼν 6
εἰς τὸν οἶκον συγκαλεῖ τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας λέγων
αὐτοῖς Συγχάρητέ µοι ὅτι εὗρον τὸ πρόβατόν µου τὸ ἀπολω-
λός. λέγω ὑµῖν ὅτι οὕτως χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁ- 7
µαρτωλῷ µετανοοῦντι ἢ ἐπὶ ἐνενήκοντα ἐννέα δικαίοις οἵτινες

v.31 ἤxo τίςrqnms βασιλεύςnnms πορεύοµαιvppnnms συµβάλλωvnaa ἕτεροςadmsn βασιλεύςndms εἰςp
πόλεµοςnams οὐχίxo καθίζωvpaanms πρῶτοςbo βουλεύοµαιvipn3s εἰqo δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s ἐνp
δέκαtn χιλιάςndfp ἀπαντάωvnaa ὁddms µετάp εἴκοσιnnmp χιλιάςnnfp ἔρχοµαιvppndms ἐπίp αὐτόςrpams .
v.32 εἰqo δέc µήxo ἔτιbo πόρρωbo αὐτόςrpgms εἰµίvppxgms πρεσβείαnafs ἀποστέλλωvpaanms
ἐρωτάωvipa3s ὁdanp πρόςp εἰρήνηnafs . v.33 οὕτωbo οὖνc πᾶςanmsn ἐκp σύrpg-p ὅςrrnms οὐxo
ἀποτάσσωvipm3s πᾶςadnpn ὁddnp ἑαυτοῦrxgms ὑπάρχωvppadnp οὐxo δύναµαιvipn3s ἐγώrpg-s εἰµίvnpx
µαθητήςnnms . v.34 καλόςannsn ὁdnns ἅλαςnnns ἐάνqo δέc ὁdnns ἅλαςnnns µωραίνωvsap3s ἐνp
τίςrqdns ἀρτύωvifp3s . v.35 οὔτεc εἰςp γῆnafs οὔτεc εἰςp κοπρίαnafs εὔθετοςannsn εἰµίvipx3s ἔξωbo
βάλλωvipa3p αὐτόςrpans ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnanp ἀκούωvnpa ἀκούωvdpa3s . 15. v.1 εἰµίviix3p
δέc ἐγγίζωvppanmp αὐτόςrpdms πᾶςanmpn ὁdnmp τελώνηςnnmp καίc ὁdnmp ἁµαρτωλόςanmpn ἀκούωvnpa
αὐτόςrpgms . v.2 καίc διαγογγύζωviia3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp
λέγωvppanmp ὅτιc οὗτοςrdnms ἁµαρτωλόςaampn προσδέχοµαιvipn3s καίc συνεσθίωvipa3s αὐτόςrpdmp .
v.3 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs λέγωvppanms . v.4 τίςrqnms
ἄνθρωποςnnms ἐκp σύrpg-p ἔχωvppanms ἑκατόνtn πρόβατονnanp καίc ἀπόλλυµιvpaanms εἷςnans
ἐκp αὐτόςrpgnp οὐxo καταλείπωvipa3s ὁdanp ἐνενήκονταtn ἐννέαtn ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καίc
πορεύοµαιvipn3s ἐπίp ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans ἕωςc εὑρίσκωvsaa3s αὐτόςrpans . v.5 καίc
εὑρίσκωvpaanms ἐπιτίθηµιvipa3s ἐπίp ὁdamp ὦµοςnamp ἑαυτοῦrxgms χαίρωvppanms . v.6 καίc
ἔρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdams οἶκοςnams συγκαλέωvipa3s ὁdamp φίλοςaampn καίc ὁdamp γείτωνnamp
λέγωvppanms αὐτόςrpdmp συγχαίρωvdao2p ἐγώrpd-s ὅτιc εὑρίσκωviaa1s ὁdans πρόβατονnans ἐγώrpg-s
ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans .
8 οὐ χρείαν ἔχουσιν µετανοίας. `᾿Η τίς γυνὴ δραχµὰς ἔχουσα

δέκα ἐὰν ἀπολέσῃ δραχµὴν µίαν οὐχὶ ἅπτει λύχνον καὶ σαροῖ
9 τὴν οἰκίαν καὶ ζητεῖ ἐπιµελῶς ἕως ὅτου εὕρῃ. καὶ εὑροῦσα
συγκαλεῖται τὰς φίλας καὶ τὰς γείτονας λέγουσα Συγχάρητέ
10 µοι ὅτι εὗρον τὴν δραχµὴν ἣν ἀπώλεσα. οὕτως λέγω ὑµῖν
χαρὰ γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁµαρτωλῷ
11, 12 µετανοοῦντι. Εἶπεν δέ ῎Ανθρωπός τις εἶχεν δύο υἱούς. καὶ
εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί Πάτερ δός µοι τὸ ἐπιβάλλον
13 µέρος τῆς οὐσίας καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ µετ οὐ πολ-
λὰς ἡµέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήµησεν
εἰς χώραν µακράν καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν
14 ἀσώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιµὸς ἰσχυ-
ρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι.
15 καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης
καὶ ἔπεµψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους.
16 καὶ ἐπεθύµει γεµίσαι τὴν κοιλίαν αὑτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων
17 ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ
ἐλθὼν εἶπεν Πόσοι µίσθιοι τοῦ πατρός µου περισσεύουσιν ἄρ-
18 των ἐγὼ δὲ λιµῷ ἀπόλλυµαι. ἀναστὰς πορεύσοµαι πρὸς τὸν
πατέρα µου καὶ ἐρῶ αὐτῷ Πάτερ ἥµαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ
v.7 λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὕτωbo χαράnnfs εἰµίvifx3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἐπίp εἷςndms
ἁµαρτωλόςadmsn µετανοέωvppadms ἤxo ἐπίp ἐνενήκονταtn ἐννέαtn δίκαιοςadmpn ὅστιςrrnmp οὐxo
χρείαnafs ἔχωvipa3p µετάνοιαngfs . v.8 ἤxo τίςrqnfs γυνήnnfs δραχµήnafp ἔχωvppanfs δέκαtn
ἐάνqo ἀπόλλυµιvsaa3s δραχµήnafs εἷςnafs οὐχίxo ἅπτωvipa3s λύχνοςnafs καίc σαρόωvipa3s ὁdafs
οἰκίαnafs καίc ζητέωvipa3s ἐπιµελῶςbo ἕωςc ὅστιςrrgns εὑρίσκωvsaa3s . v.9 καίc εὑρίσκωvpaanfs
συγκαλέωvipm3s ὁdafp φίλοςnafp καίc ὁdafp γείτωνnafp λέγωvppanfs συγχαίρωvdao2p ἐγώrpd-s ὅτιc
εὑρίσκωviaa1s ὁdafs δραχµήnafs ὅςrrafs ἀπόλλυµιviaa1s . v.10 οὕτωbo λέγωvipa1s σύrpd-p
χαράnnfs γίνοµαιvipn3s ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὁdgms θεόςngms ἐπίp εἷςndms ἁµαρτωλόςadmsn
µετανοέωvppadms . v.11 λέγωviaa3s δέc ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ ἔχωviia3s δύοtn υἱόςnamp .
v.12 καίc λέγωviaa3s ὁdnms νέοςanmsc αὐτόςrpgmp ὁddms πατήρndms πατήρnvms δίδωµιvdaa2s
ἐγώrpd-s ὁdans ἐπιβάλλωvppaans µέροςnans ὁdgfs οὐσίαngfs καίc διαιρέωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams
βίοςnams . v.13 καίc µετάp οὐxo πολύςaafpn ἡµέραnafp συνάγωvpaanms ἅπαςaanpn ὁdnms νέοςanmsc
nnms
υἱός ἀποδηµέωviaa3s εἰςp χώραnafs µακρόςaafsn καίc ἐκεῖbo διασκορπίζωviaa3s ὁdafs οὐσίαnafs
αὐτόςrpgms ζάωvppanms ἀσώτωςbo . v.14 δαπανάωvpaagms δέc αὐτόςrpgms πᾶςaanpn γίνοµαιviad3s
nnms anmsn p dafs
λιµός ἰσχυρός κατά ὁ χώραnafs ἐκεῖνοςrdafs καίc αὐτόςrpnms ἄρχωviad3s ὑστερέωvnpp .
v.15 καίc πορεύοµαιvpaonms κολλάωviap3s εἷςndms ὁdgmp πολίτηςngmp ὁdgfs χώραngfs ἐκεῖνοςrdgfs
καίc πέµπωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdamp ἀγρόςnamp αὐτόςrpgms βόσκωvnpa χοῖροςnamp . v.16 καίc
ἐπιθυµέωviia3s γεµίζωvnaa ὁdafs κοιλίαnafs αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgnp κεράτιονngnp ὅςrrgnp ἐσθίωviia3p
ὁdnmp χοῖροςnnmp καίc οὐδείςanfsn δίδωµιviia3s αὐτόςrpdms . v.17 εἰςp ἑαυτοῦrxams δέc
ἔρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s πόσοςronmp µίσθιοςanmpn ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s περισσεύωvipa3p
ἄρτοςngmp ἐγώrpn-s δέc λιµόςndms ἀπόλλυµιvipm1s .
ἐνώπιόν σου. καὶ οὐκέτι εἰµὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου, ποί- 19
ησόν µε ὡς ἕνα τῶν µισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθεν πρὸς 20
τὸν πατέρα αὐτοῦ ἔτι δὲ αὐτοῦ µακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν

ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη καὶ δραµὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ
τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπεν δὲ αὐτῷ 21
ὁ υἱὸς Πάτερ ἥµαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου καὶ
οὐκέτι εἰµὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπεν δὲ ὁ πατὴρ πρὸς 22
τοὺς δούλους αὐτοῦ ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ

ἐνδύσατε αὐτόν καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ
ὑποδήµατα εἰς τοὺς πόδας. καὶ ἐνέγκαντες τὸν µόσχον τὸν 23
σιτευτόν θύσατε καὶ φαγόντες εὐφρανθῶµεν. ὅτι οὗτος ὁ υἱ- 24
ός µου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη

καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. ῏Ην δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύ- 25
τερος ἐν ἀγρῷ, καὶ ὡς ἐρχόµενος ἤγγισεν τῇ οἰκίᾳ ἤκουσεν

συµφωνίας καὶ χορῶν. καὶ προσκαλεσάµενος ἕνα τῶν παί- 26
δων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ῾Ο ἀδελφός 27
σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν µόσχον τὸν σιτευτόν
ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν 28
εἰσελθεῖν ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ 29
ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ πατρὶ ᾿Ιδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ

v.18 ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvifd1s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s καίc λέγωvifa1s αὐτόςrpdms
πατήρnvms ἁµαρτάνωviaa1s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc ἐνώπιονbo σύrpg-s . v.19 καίc
οὐκέτιbo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn καλέωvnap υἱόςnnms σύrpg-s ποιέωvdaa2s ἐγώrpa-s ὡςbo εἷςnams
ὁdgmp µίσθιοςagmpn σύrpg-s . v.20 καίc ἀνίστηµιvpaanms ἔρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdams πατήρnams
αὐτόςrpgms ἔτιbo δέc αὐτόςrpgms µακράνbo ἀπέχωvppagms ὁράωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms πατήρnnms
αὐτόςrpgms καίc σπλαγχνίζοµαιviao3s καίc τρέχωvpaanms ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams
αὐτόςrpgms καίc καταφιλέωviaa3s αὐτόςrpams . v.21 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms υἱόςnnms
πατήρnvms ἁµαρτάνωviaa1s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc ἐνώπιονbo σύrpg-s καίc οὐκέτιbo εἰµίvipx1s
ἄξιοςanmsn καλέωvnap υἱόςnnms σύrpg-s . v.22 λέγωviaa3s δέc ὁdnms πατήρnnms πρόςp ὁdamp
δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms ἐκφέρωvdaa2p ὁdafs στολήnafs ὁdafs πρῶτοςaafsn καίc ἐνδύωvdaa2p αὐτόςrpams
καίc δίδωµιvdaa2p δακτύλιοςnams εἰςp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms καίc ὑπόδηµαnanp εἰςp ὁdamp
πούςnamp . v.23 καίc φέρωvpaanmp ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams σιτευτόςaamsn θύωvdaa2p καίc
vpaanmp
ἐσθίω εὐφραίνωvsap1p . v.24 ὅτιc οὗτοςrdnms ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s νεκρόςanmsn
εἰµίviix3s καίc ἀναζάωviaa3s καίc ἀπόλλυµιvpxanms εἰµίviix3s καίc εὑρίσκωviap3s καίc ἄρχωviad3p
εὐφραίνωvnpp . v.25 εἰµίviix3s δέc ὁdnms υἱόςnnms αὐτόςrpgms ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn ἐνp
ἀγρόςndms καίc ὡςbo ἔρχοµαιvppnnms ἐγγίζωviaa3s ὁddfs οἰκίαndfs ἀκούωviaa3s συµφωνίαngfs καίc
χορόςngmp . v.26 καίc προσκαλέοµαιvpadnms εἷςnams ὁdgmp παῖςngmp πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns
εἰµίvopx3s οὗτοςrdnnp . v.27 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s
ἥκωvipa3s καίc θύωviaa3s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams σιτευτόςaamsn ὅτιc
ὑγιαίνωvppaams αὐτόςrpams ἀπολαµβάνωviaa3s . v.28 ὀργίζωviap3s δέc καίc οὐxo θέλωviia3s
εἰσέρχοµαιvnaa ὁdnms οὖνc πατήρnnms αὐτόςrpgms ἐξέρχοµαιvpaanms παρακαλέωviia3s αὐτόςrpams .
15:30—16:7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 236
οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον καὶ ἐµοὶ οὐδέποτε ἔδωκας

30 ἔριφον ἵνα µετὰ τῶν φίλων µου εὐφρανθῶ, ὅτε δὲ ὁ υἱός σου
οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον µετὰ πορνῶν ἦλθεν ἔθυσας
31 αὐτῷ τὸν µόσχον τὸν σιτευτὸν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ Τέκνον σὺ
32 πάντοτε µετ ἐµοῦ εἶ καὶ πάντα τὰ ἐµὰ σά ἐστιν, εὐφρανθῆναι
δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ
ἀνέζησεν καὶ ἀπολωλὼς ἦν, καὶ εὑρέθη.
16 ῎Ελεγεν δὲ καὶ πρὸς τοὺς µαθητάς αὐτοῦ ῎Ανθρωπός τις
ἦν πλούσιος ὃς εἶχεν οἰκονόµον καὶ οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς
2 διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, καὶ φωνήσας αὐτὸν εἶπεν
αὐτῷ Τί τοῦτο ἀκούω περὶ σοῦ ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκονο-
3 µίας σου οὐ γὰρ δύνήσῃ ἔτι οἰκονοµεῖν. εἶπεν δὲ ἐν ἑαυτῷ
ὁ οἰκονόµος Τί ποιήσω ὅτι ὁ κύριός µου ἀφαιρεῖται τὴν οἰ-
κονοµίαν ἀπ ἐµοῦ σκάπτειν οὐκ ἰσχύω ἐπαιτεῖν αἰσχύνοµαι.
4 ἔγνων τί ποιήσω ἵνα ὅταν µετασταθῶ τῆς οἰκονοµίας δέξωνταί
5 µε εἰς τοὺς οἴκους αὐτῶν. καὶ προσκαλεσάµενος ἕνα ἕκα-
στον τῶν χρεωφειλετῶν τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ ἔλεγεν τῷ πρώτῳ
6 Πόσον ὀφείλεις τῷ κυρίῳ µου. ὁ δὲ εἶπεν ῾Εκατὸν βάτους
ἐλαίου καὶ εἶπεν αὐτῷ ∆έξαι σου τὸ γράµµα, καὶ καθίσας τα-
7 χέως γράψον πεντήκοντα. ἔπειτα ἑτέρῳ εἶπεν Σὺ δὲ πόσον
v.29 ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s ὁddms πατήρndms ἰδούvdaa2s τοσοῦτοςrdanp
ἔτοςnanp δουλεύωvipa1s σύrpd-s καίc οὐδέποτεbo ἐντολήnafs σύrpg-s παρέρχοµαιviaa1s καίc ἐγώrpd-s
οὐδέποτεbo δίδωµιviaa2s ἔριφοςnams ἵναc µετάp ὁdgmp φίλοςagmpn ἐγώrpg-s εὐφραίνωvsap1s .
v.30 ὅτεbo δέc ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s οὗτοςrdnms ὁdnms κατεσθίωvpaanms σύrpg-s ὁdams βίοςnams
µετάp πόρνηngfp ἔρχοµαιviaa3s θύωviaa2s αὐτόςrpdms ὁdams µόσχοςaamsn ὁdams σιτευτόςaamsn .
v.31 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τέκνονnvns σύrpn-s πάντοτεbo µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s
καίc πᾶςannpn ὁdnnp ἐµόςrsnnp σόςrsnnp εἰµίvipx3s . v.32 εὐφραίνωvnap δέc καίc χαίρωvnao
δεῖviiq3s ὅτιc ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s οὗτοςrdnms νεκρόςanmsn εἰµίviix3s καίc ἀναζάωviaa3s
καίc ἀπόλλυµιvpxanms εἰµίviix3s καίc εὑρίσκωviap3s . 16. v.1 λέγωviia3s δέc καίc πρόςp
ὁdamp µαθητήςnamp αὐτόςrpgms ἄνθρωποςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s πλούσιοςanmsn ὅςrrnms ἔχωviia3s
οἰκονόµοςnams καίc οὗτοςrdnms διαβάλλωviap3s αὐτόςrpdms ὡςbo διασκορπίζωvppanms ὁdanp
ὑπάρχωvppaanp αὐτόςrpgms . v.2 καίc φωνέωvpaanms αὐτόςrpams λέγωviaa3s αὐτόςrpdms τίςrqnns
οὗτοςrdnns ἀκούωvipa1s περίp σύrpg-s ἀποδίδωµιvdaa2s ὁdams λόγοςnams ὁdgfs οἰκονοµίαngfs
σύrpg-s οὐxo γάρc δύναµαιvifd2s ἔτιbo οἰκονοµέωvnpa . v.3 λέγωviaa3s δέc ἐνp ἑαυτοῦrxdms
ὁdnms οἰκονόµοςnnms τίςrqans ποιέωvsaa1s ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s ἀφαιρέωvipm3s
ὁdafs οἰκονοµίαnafs ἀπόp ἐγώrpg-s σκάπτωvnpa οὐxo ἰσχύωvipa1s ἐπαιτέωvnpa αἰσχύνωvipe1s .
v.4 γινώσκωviaa1s τίςrqans ποιέωvifa1s ἵναc ὅτανc µεθίστηµιvsap1s ὁdgfs οἰκονοµίαngfs δέχοµαιvsad3p
ἐγώrpa-s εἰςp ὁdamp οἶκοςnamp αὐτόςrpgmp . v.5 καίc προσκαλέοµαιvpadnms εἷςnams ἕκαστοςaamsn
ὁdgmp χρεοφειλέτηςngmp ὁdgms κύριοςngms ἑαυτοῦrxgms λέγωviia3s ὁddms πρῶτοςadmsn πόσοςroans
ὀφείλωvipa2s ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s . v.6 ὁdnms δέc λέγωviaa3s ἑκατόνtn βάτοςnamp ἔλαιονngns
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms δέχοµαιvdad2s σύrpg-s ὁdans γράµµαnans καίc καθίζωvpaanms ταχέωςbo
γράφωvdaa2s πεντήκονταtn .
ὀφείλεις ὁ δὲ εἶπεν ῾Εκατὸν κόρους σίτου καὶ λέγει αὐτῷ ∆έ-

ξαι σου τὸ γράµµα, καὶ γράψον ὀγδοήκοντα. καὶ ἐπῄνεσεν 8
ὁ κύριος τὸν οἰκονόµον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίµως ἐποίησεν,

ὅτι οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιµώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς
τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν. κα΄γὼ ὑµῖν λέγω 9
ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ µαµωνᾶ τῆς ἀδικίας ἵνα ὅταν

ἐκλίπητε, δέξωνται ὑµᾶς εἰς τὰς αἰωνίους σκηνάς. ὁ πιστὸς 10
ἐν ἐλαχίστῳ καὶ ἐν πολλῷ πιστός ἐστιν καὶ ὁ ἐν ἐλαχίστῳ ἄδι-

κος καὶ ἐν πολλῷ ἄδικός ἐστιν. εἰ οὖν ἐν τῷ ἀδίκῳ µαµωνᾷ 11
πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε τὸ ἀληθινὸν τίς ὑµῖν πιστεύσει. καὶ εἰ ἐν 12
τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε τὸ ὑµέτερον τίς ὑµῖν δώσει.

Οὐδεὶς οἰκέτης δύναται δυσὶν κυρίοις δουλεύειν, ἢ γὰρ τὸν 13
ἕνα µισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ
ἑτέρου καταφρονήσει οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ µαµωνᾷ.
῎Ηκουον δὲ ταῦτα πάντα καὶ οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρ- 14
χοντες καὶ ἐξεµυκτήριζον αὐτόν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς ῾Υµεῖς ἐστε 15
οἱ δικαιοῦντες ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων ὁ δὲ θεὸς γινώ-

σκει τὰς καρδίας ὑµῶν, ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγµα
ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. ῾Ο νόµος καὶ οἱ προφῆται ἕως ᾿Ιωάννου, 16
ἀπὸ τότε ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ εὐαγγελίζεται καὶ πᾶς εἰς αὐ-
v.7 ἔπειταbo ἕτεροςadmsn λέγωviaa3s σύrpn-s δέc πόσοςroans ὀφείλωvipa2s ὁdnms δέc λέγωviaa3s
ἑκατόνtn κόροςnamp σῖτοςngms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms δέχοµαιvdad2s σύrpg-s ὁdans γράµµαnans
καίc γράφωvdaa2s ὀγδοήκονταtn . v.8 καίc ἐπαινέωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdams οἰκονόµοςnams
ὁdgfs ἀδικίαngfs ὅτιc φρονίµωςbo ποιέωviaa3s ὅτιc ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms
φρόνιµοςanmpc ὑπέρp ὁdamp υἱόςnamp ὁdgns φῶςngns εἰςp ὁdafs γενεάnafs ὁdafs ἑαυτοῦrxgmp
εἰµίvipx3p . v.9 κἀγώrpn-s σύrpd-p λέγωvipa1s ποιέωvdaa2p ἑαυτοῦrxdmp φίλοςaampn ἐκp ὁdgns
ta dgfs
µαµωνᾶς ὁ ἀδικίαngfs ἵναc ὅτανc ἐκλείπωvsaa2p δέχοµαιvsad3p σύrpa-p εἰςp ὁdafp αἰώνιοςaafpn
σκηνήnafp . v.10 ὁdnms πιστόςanmsn ἐνp ἐλάχιστοςadnsn καίc ἐνp πολύςadnsn πιστόςanmsn
εἰµίvipx3s καίc ὁdnms ἐνp ἐλάχιστοςadnsn ἄδικοςanmsn καίc ἐνp πολύςadnsn ἄδικοςanmsn εἰµίvipx3s .
v.11 εἰqo οὖνc ἐνp ὁddns ἄδικοςadnsn µαµωνᾶςta πιστόςanfpn οὐxo γίνοµαιviad2p ὁdans ἀληθινόςaansn
τίςrqnms σύrpd-p πιστεύωvifa3s . v.12 καίc εἰqo ἐνp ὁddms ἀλλότριοςadmsn πιστόςanfpn οὐxo
γίνοµαιviad2p ὁdans ὑµέτεροςrsans τίςrqnms σύrpd-p δίδωµιvifa3s . v.13 οὐδείςanfsn οἰκέτηςnnms
vipn3s ndmp ndmp vnpa xo c dams
δύναµαι δύο κύριος δουλεύω ἤ γάρ ὁ εἷςnams µισέωvifa3s καίc ὁdams
ἕτεροςaamsn ἀγαπάωvifa3s ἤxo εἷςngms ἀντέχωvifd3s καίc ὁdgms ἕτεροςagmsn καταφρονέωvifa3s οὐxo
δύναµαιvipn2p θεόςndms δουλεύωvnpa καίc µαµωνᾶςta . v.14 ἀκούωviia3p δέc οὗτοςrdanp πᾶςaanpn
καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp φιλάργυροςanmpn ὑπάρχωvppanmp καίc ἐκµυκτηρίζωviia3p αὐτόςrpams .
v.15 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p εἰµίvipx2p ὁdnmp δικαιόωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ἐνώπιονbo
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁdnms δέc θεόςnnms γινώσκωvipa3s ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p ὅτιc ὁdnns ἐνp
ἄνθρωποςndmp ὑψηλόςannsn βδέλυγµαnnns ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms .
17 τὴν βιάζεται. Εὐκοπώτερον δέ ἐστιν τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν

18 παρελθεῖν ἢ τοῦ νόµου µίαν κεραίαν πεσεῖν. Πᾶς ὁ ἀπο-
λύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαµῶν ἑτέραν µοιχεύει καὶ πᾶς
19 ὁ ἀπολελυµένην ἀπὸ ἀνδρὸς γαµῶν µοιχεύει. ῎Ανθρωπος
δέ τις ἦν πλούσιος καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον
20 εὐφραινόµενος καθ ἡµέραν λαµπρῶς. πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνό-
µατι Λάζαρος ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωµένος.
21 καὶ ἐπιθυµῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀ-
πὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου, ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόµενοι
22 ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ. ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν
καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Α-
23 βραάµ, ἀπέθανεν δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ
ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ ὑπάρχων ἐν βασάνοις ὁ-
ρᾷ τὸν ᾿Αβραὰµ ἀπὸ µακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις
24 αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπεν Πάτερ ᾿Αβραάµ ἐλέησόν µε
καὶ πέµψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ
ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν µου ὅτι ὀδυνῶµαι ἐν τῇ
25 φλογὶ ταύτῃ. εἶπεν δὲ ᾿Αβραάµ, Τέκνον µνήσθητι ὅτι ἀπέ-
λαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου καὶ Λάζαρος ὁµοίως
v.16 ὁdnms νόµοςnnms καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἕωςc ᾿Ιωάννηςngms ἀπόp τότεbo ὁdnfs
βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms εὐαγγελίζωvipp3s καίc πᾶςanmsn εἰςp αὐτόςrpafs βιάζοµαιvipm3s .
v.17 εὔκοποςannsc δέc εἰµίvipx3s ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs γῆnafs παρέρχοµαιvnaa ἤxo ὁdgms
νόµοςngms εἷςnafs κεραίαnafs πίπτωvnaa . v.18 πᾶςanmsn ὁdnms ἀπολύωvppanms ὁdafs γυνήnafs
αὐτόςrpgms καίc γαµέωvppanms ἕτεροςaafsn µοιχεύωvipa3s καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀπολύωvpxpafs
ἀπόp ἀνήρngms γαµέωvppanms µοιχεύωvipa3s . v.19 ἄνθρωποςnnms δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s
πλούσιοςanmsn καίc ἐνδιδύσκωviim3s πορφύραnafs καίc βύσσοςnafs εὐφραίνωvpppnms κατάp
ἡµέραnafs λαµπρῶςbo . v.20 πτωχόςanmsn δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s ὄνοµαndns Λάζαροςnnms ὅςrrnms
βάλλωviyp3s πρόςp ὁdams πυλώνnams αὐτόςrpgms ἑλκόωvpxpnms . v.21 καίc ἐπιθυµέωvppanms
vnap p dgnp ngnp dgnp vppagnp p dgfs
χορτάζω ἀπό ὁ ψιχίον ὁ πίπτω ἀπό ὁ τράπεζαngfs ὁdgms πλούσιοςagmsn
ἀλλάc καίc ὁdnmp κύωνnnmp ἔρχοµαιvppnnmp ἀπολείχωviia3p ὁdanp ἕλκοςnanp αὐτόςrpgms .
v.22 γίνοµαιviad3s δέc ἀποθνῄσκωvnaa ὁdams πτωχόςaamsn καίc ἀποφέρωvnap αὐτόςrpams
ὑπόp ὁdgmp ἄγγελοςngmp εἰςp ὁdams κόλποςnams ᾿Αβραάµtp ἀποθνῄσκωviaa3s δέc καίc ὁdnms
πλούσιοςanmsn καίc θάπτωviap3s . v.23 καίc ἐνp ὁddms ᾅδηςndms ἐπαίρωvpaanms ὁdamp
namp rpgms vppanms
ὀφθαλµός αὐτός ὑπάρχω ἐνp βάσανοςndfp ὁράωvipa3s ὁdams ᾿Αβραάµtp ἀπόp
µακρόθενbo καίc Λάζαροςnams ἐνp ὁddmp κόλποςndmp αὐτόςrpgms . v.24 καίc αὐτόςrpnms
φωνέωvpaanms λέγωviaa3s πατήρnvms ᾿Αβραάµtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s καίc πέµπωvdaa2s Λάζαροςnams
ἵναc βάπτωvsaa3s ὁdans ἄκρονnans ὁdgms δάκτυλοςngms αὐτόςrpgms ὕδωρngns καίc καταψύχωvsaa3s
ὁdafs γλῶσσαnafs ἐγώrpg-s ὅτιc ὀδυνάοµαιvipp1s ἐνp ὁddfs φλόξndfs οὗτοςrddfs .
239 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 16:26—17:5
τὰ κακά, νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι. καὶ ἐπὶ 26
πάσιν τούτοις µεταξὺ ἡµῶν καὶ ὑµῶν χάσµα µέγα ἐστήρικται

ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑµᾶς µὴ δύνωνται µη-
δὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡµᾶς διαπερῶσιν. εἶπεν δέ ᾿Ερωτῶ οὖν σε 27
πάτερ ἵνα πέµψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός µου. ἔχω 28
γὰρ πέντε ἀδελφούς ὅπως διαµαρτύρηται αὐτοῖς ἵνα µὴ καὶ

αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. λέγει αὐ- 29
τῷ ᾿Αβραάµ ἔχουσιν Μωσέα καὶ τοὺς προφήτας, ἀκουσάτωσαν

αὐτῶν. ὁ δὲ εἶπεν Οὐχί πάτερ ᾿Αβραάµ ἀλλ ἐάν τις ἀπὸ νε- 30
κρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτοὺς µετανοήσουσιν. εἶπεν δὲ αὐτῷ 31
Εἰ Μωσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν οὐδὲ ἐάν τις ἐκ

νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.
Εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς µαθητὰς ᾿Ανένδεκτόν ἐστιν τοῦ µὴ ἐλ- 17
θεῖν τὰ σκάνδαλα οὐαὶ δὲ δι΄ οὗ ἔρχεται, λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ 2
µύλος ὀνικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ ἔρρι-

πται εἰς τὴν θάλασσαν ἢ ἵνα σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν µικρῶν τού-
των. προσέχετε ἑαυτοῖς ἐὰν δὲ ἁµάρτῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου 3
ἐπιτίµησον αὐτῷ καὶ ἐὰν µετανοήσῃ ἄφες αὐτῷ. καὶ ἐὰν 4
ἑπτάκις τῆς ἡµέρας ἁµάρτη εἰς σὲ καὶ ἑπτάκις τῆς ἡµέρας

ἐπιστρέψῃ λέγων Μετανοῶ ἀφήσεις αὐτῷ. Καὶ εἶπον οἱ ἀ- 5
v.25 λέγωviaa3s δέc ᾿Αβραάµtp τέκνονnvns µιµνῄσκοµαιvdap2s ὅτιc ἀπολαµβάνωviaa2s σύrpn-s ὁdanp
ἀγαθόςaanpn σύrpg-s ἐνp ὁddfs ζωήndfs σύrpg-s καίc Λάζαροςnnms ὁµοίωςbo ὁdanp κακόςaanpn νῦνbo
δέc ὧδεbo παρακαλέωvipp3s σύrpn-s δέc ὀδυνάοµαιvipp2s . v.26 καίc ἐπίp πᾶςadnpn οὗτοςrddnp
bo rpg-p c rpg-p nans aansn
µεταξύ ἐγώ καί σύ χάσµα µέγας στηρίζωvixp3s ὅπωςbo ὁdnmp θέλωvppanmp
διαβαίνωvnaa ἔνθενbo πρόςp σύrpa-p µήxo δύναµαιvspn3p µηδέc ὁdnmp ἐκεῖθενbo πρόςp ἐγώrpa-p
διαπεράωvspa3p . v.27 λέγωviaa3s δέc ἐρωτάωvipa1s οὖνc σύrpa-s πατήρnvms ἵναc πέµπωvsaa2s
αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.28 ἔχωvipa1s γάρc πέντεtn
namp bo vspn3s rpdmp
ἀδελφός ὅπως διαµαρτύροµαι αὐτός ἵνα µή καίc αὐτόςrpnmp ἔρχοµαιvsaa3p
c xo
εἰςp ὁdams τόποςnams οὗτοςrdams ὁdgfs βάσανοςngfs . v.29 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ᾿Αβραάµtp
ἔχωvipa3p Μωϋσῆςnams καίc ὁdamp προφήτηςnamp ἀκούωvdaa3p αὐτόςrpgmp . v.30 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s οὐχίxo πατήρnvms ᾿Αβραάµtp ἀλλάc ἐάνqo τι-σρινµσ ἀπόp νεκρόςagmpn πορεύοµαιvsao3s
πρόςp αὐτόςrpamp µετανοέωvifa3p . v.31 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms εἰqo Μωϋσῆςngms καίc
dgmp ngmp xo vipa3p
ὁ προφήτης οὐ ἀκούω οὐδέbo ἐάνqo τι-σρινµσ ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvsaa3s
πείθωvifp3p . 17. v.1 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp ἀνένδεκτοςannsn εἰµίvipx3s ὁdgms
µήxo ἔρχοµαιvnaa ὁdanp σκάνδαλονnanp οὐαίi δέc διάp ὅςrrgms ἔρχοµαιvipn3s . v.2 λυσιτελέωvipa3s
αὐτόςrpdms εἰqo µύλοςnnms ὀνικόςanmsn περίκειµαιvipn3s περίp ὁdams τράχηλοςnams αὐτόςrpgms
καίc ῥίπτωvixp3s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs ἤxo ἵναc σκανδαλίζωvsaa3s εἷςnams ὁdgmp µικρόςagmpn
οὗτοςrdgmp . v.3 προσέχωvdpa2p ἑαυτοῦrxdmp ἐάνqo δέc ἁµαρτάνωvsaa3s εἰςp σύrpa-s ὁdnms
ἀδελφόςnnms σύrpg-s ἐπιτιµάωvdaa2s αὐτόςrpdms καίc ἐάνqo µετανοέωvsaa3s ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpdms .
v.4 καίc ἐάνqo ἑπτάκιςbo ὁdgfs ἡµέραngfs ἁµαρτάνωvsaa3s εἰςp σύrpa-s καίc ἑπτάκιςbo ὁdgfs ἡµέραngfs
ἐπιστρέφωvsaa3s λέγωvppanms µετανοέωvipa1s ἀφίηµιvifa2s αὐτόςrpdms .
6 πόστολοι τῷ κυρίῳ Πρόσθες ἡµῖν πίστιν. εἶπεν δὲ ὁ κύριος

Εἰ ἔχετε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως ἐλέγετε ἂν τῇ συκαµίνῳ
ταύτῃ ᾿Εκριζώθητι καὶ φυτεύθητι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ ὑπή-
7 κουσεν ἂν ὑµῖν. Τίς δὲ ἐξ ὑµῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα ἢ
ποιµαίνοντα ὃς εἰσελθόντι ἐκ τοῦ ἀγροῦ ἐρεῖ Εὐθέως παρελ-
8 θὼν ἀνάπεσε. ἀλλ οὐχὶ ἐρεῖ αὐτῷ ῾Ετοίµασον τί δειπνήσω
καὶ περιζωσάµενος διακόνει µοι ἕως φάγω καὶ πίω καὶ µετὰ
9 ταῦτα φάγεσαι καὶ πίεσαι σύ. µὴ χάριν ἔχει τῷ δούλῳ ἐκείνῳ,
10 ὅτι ἐποίησεν τὰ διαταχθέντα οὐ δοκῶ. οὕτως καὶ ὑµεῖς ὅταν
ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑµῖν λέγετε ὅτι ∆οῦλοι ἀχρεῖ-
11 οί ἐσµεν ὅτι ὃ ὀφείλοµεν ποιῆσαι πεποιήκαµεν. Καὶ ἐγένετο
ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ αὐτὸς διήρχετο
12 διὰ µέσου Σαµαρείας καὶ Γαλιλαίας. καὶ εἰσερχοµένου αὐ-
τοῦ εἴς τινα κώµην ἀπήντησαν αὐτῷ δέκα λεπροὶ ἄνδρες οἳ
13 ἔστησαν πόρρωθεν. καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες ᾿Ιησοῦ
14 ἐπιστάτα ἐλέησον ἡµᾶς. καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς Πορευθέντες
ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσιν καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν
15 αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν. εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν ἰδὼν ὅτι ἰάθη ὑπέ-
16 στρεψεν µετὰ φωνῆς µεγάλης δοξάζων τὸν θεόν. καὶ ἔπεσεν
ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ, καὶ
v.5 καίc λέγωviaa3p ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp ὁddms κύριοςndms προστίθηµιvdaa2s ἐγώrpd-p πίστιςnafs .
v.6 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms εἰqo ἔχωvipa2p πίστιςnafs ὡςbo κόκκοςnams σίναπιngns
λέγωviia2p ἄνxo ὁddfs συκάµινοςadmsn οὗτοςrddfs ἐκριζόωvdap2s καίc φυτεύωvdap2s ἐνp ὁddfs
θάλασσαndfs καίc ὑπακούωviaa3s ἄνxo σύrpd-p . v.7 τίςrqnms δέc ἐκp σύrpg-p δοῦλοςnams
ἔχωvppanms ἀροτριάωvppaams ἤxo ποιµαίνωvppaams ὅςrrnms εἰσέρχοµαιvpaadms ἐκp ὁdgms ἀγρόςngms
λέγωvifa3s εὐθέωςbo παρέρχοµαιvpaanms ἀναπίπτωvdaa2s . v.8 ἀλλάc οὐχίxo λέγωvifa3s αὐτόςrpdms
vdaa2s rqans vsaa1s c vpamnms
ἑτοιµάζω τίς δειπνέω καί περιζώννυµι διακονέωvdpa2s ἐγώrpd-s ἕωςc
ἐσθίωvsaa1s καίc πίνωvsaa1s καίc µετάp οὗτοςrdanp ἐσθίωvifd2s καίc πίνωvifd2s σύrpn-s . v.9 µήxo
nafs vipa3s ddms ndms rddms c viaa3s danp vpapanp
χάρις ἔχω ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ὅτι ποιέω ὁ διατάσσω ὅςxo
δοκέωvipa1s . v.10 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc ποιέωvsaa2p πᾶςaanpn ὁdanp διατάσσωvpapanp σύrpd-p
λέγωvdpa2p ὅτιc δοῦλοςnnmp ἀχρεῖοςanmpn εἰµίvipx1p ὅτιc ὅςrrans ὀφείλωvipa1p ποιέωvnaa ποιέωvixa1p .
v.11 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms πορεύοµαιvnpn αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc αὐτόςrpnms
διέρχοµαιviin3s διάp µέσοςagnsn Σαµάρειαngfs καίc Γαλιλαίαngfs . v.12 καίc εἰσέρχοµαιvppngms
rpgms p nafs viaa3p rpdms
αὐτός εἰς τι-σριαφσ κώµη ἀπαντάω αὐτός δέκαtn λεπρόςanmpn ἀνήρnnmp
ὅςrrnmp ἵστηµιviaa3p πόρρωθενbo . v.13 καίc αὐτόςrpnmp αἴρωviaa3p φωνήnafs λέγωvppanmp
᾿Ιησοῦςnvms ἐπιστάτηςnvms ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-p . v.14 καίc ὁράωvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
πορεύοµαιvpaonmp ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἑαυτοῦrxamp ὁddmp ἱερεύςndmp καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms
ὑπάγωvnpa αὐτόςrpamp καθαρίζωviap3p . v.15 εἷςnnms δέc ἐκp αὐτόςrpgmp ὁράωvpaanms ὅτιc
viap3s viaa3s p ngfs
ἰάοµαι ὑποστρέφω µετά φωνή µέγαςagfsn δοξάζωvppanms ὁdams θεόςnams .
αὐτὸς ἦν Σαµαρείτης. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Οὐχὶ 17
οἱ δέκα ἐκαθαρίσθησαν οἱ δὲ ἐννέα ποῦ. οὐχ εὑρέθησαν ὑ- 18
ποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ µὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος.

καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Αναστὰς πορεύου, ἡ πίστις σου σέσωκέν σε. 19
᾿Επερωτηθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Φαρισαίων πότε ἔρχεται ἡ βασιλεία 20
τοῦ θεοῦ ἀπεκρίθη αὐτοῖς καὶ εἶπεν Οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία

τοῦ θεοῦ µετὰ παρατηρήσεως. οὐδὲ ἐροῦσιν ᾿Ιδοὺ ὧδε ἤ ἰδοὺ 21
᾿Εκεῖ ᾿Ιδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑµῶν ἐστιν. Εἶπεν 22
δὲ πρὸς τοὺς µαθητάς ᾿Ελεύσονται ἡµέραι ὅτε ἐπιθυµήσετε

µίαν τῶν ἡµερῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἰδεῖν καὶ οὐκ ὄψε-
σθε. καὶ ἐροῦσιν ὑµῖν ᾿Ιδοὺ ὧδε, ἤ ᾿Ιδοὺ ἐκεῖ µὴ ἀπέλθητε 23
µηδὲ διώξητε. ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἡ ἀστράπτουσα ἐκ τῆς 24
ὑπ οὐρανὸν εἰς τὴν ὑπ΄ οὐρανὸν λάµπει οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς

τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ ἡµέρᾳ αὐτοῦ. πρῶτον δὲ δεῖ αὐτὸν πολ- 25
λὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιµασθῆναι ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. καὶ 26
καθὼς ἐγένετο ἐν ταῖς ἡµέραις Νῶε οὕτως ἔσται καὶ ἐν ταῖς

ἡµέραις τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἤσθιον ἔπινον ἐγάµουν ἐ- 27
ξεγαµίζοντο ἄχρι ἡς ἡµέρας εἰσῆλθεν Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν καὶ

ἦλθεν ὁ κατακλυσµὸς καὶ ἀπώλεσεν ἅπαντας. ὁµοίως καὶ 28
ὼς ἐγένετο ἐν ταῖς ἡµέραις Λώτ, ἤσθιον ἔπινον ἠγόραζον ἐ-

v.16 καίc πίπτωviaa3s ἐπίp πρόσωπονnans παράp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms εὐχαριστέωvppanms
αὐτόςrpdms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s Σαµαρίτηςnnms . v.17 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὐχίxo ὁdnmp δέκαtn καθαρίζωviap3p ὁdnmp δέc ἐννέαtn ποῦxo .
v.18 οὐxo εὑρίσκωviap3p ὑποστρέφωvpaanmp δίδωµιvnaa δόξαnafs ὁddms θεόςndms εἰqo µήxo ὁdnms
ἀλλογενήςanmsn οὗτοςrdnms . v.19 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvdpn2s
ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s . v.20 ἐπερωτάωvpapnms δέc ὑπόp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
πότεxo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp καίc
λέγωviaa3s οὐxo ἔρχοµαιvipn3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms µετάp παρατήρησιςngfs .
v.21 οὐδέbo λέγωvifa3p ἰδούvdaa2s ὧδεbo ἤxo ἰδούvdaa2s ἐκεῖbo ἰδούvdaa2s γάρc ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgms θεόςngms ἐντόςbo σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.22 λέγωviaa3s δέc πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp
ἔρχοµαιvifd3p ἡµέραnnfp ὅτεbo ἐπιθυµέωvifa2p εἷςnafs ὁdgfp ἡµέραngfp ὁdgms υἱόςngms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ὁράωvnaa καίc οὐxo ὁράωvifd2p . v.23 καίc λέγωvifa3p σύrpd-p ἰδούvdaa2s ὧδεbo
ἤxo ἰδούvdaa2s ἐκεῖbo µήxo ἀπέρχοµαιvsaa2p µηδέc διώκωvsaa2p . v.24 ὥσπερbo γάρc ὁdnfs
nnfs dnfs vppanfs p dgfs p nams
ἀστραπή ὁ ἀστράπτω ἐκ ὁ ὑπό οὐρανός εἰς ὁdafs ὑπόp οὐρανόςnams
p
λάµπωvipa3s οὕτωbo εἰµίvifx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs αὐτόςrpgms .
v.25 πρῶτοςbo δέc δεῖvipq3s αὐτόςrpams πολύςaanpn πάσχωvnaa καίc ἀποδοκιµάζωvnap ἀπόp ὁdgfs
γενεάngfs οὗτοςrdgfs . v.26 καίc καθώςbo γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp Νῶεtp οὕτωbo εἰµίvifx3s
c p ddfp ndfp
καί ἐν ὁ ἡµέρα ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.27 ἐσθίωviia3p πίνωviia3p
γαµέωviia3p γαµίζωviip3p ἄχριp ὅςrrgfs ἡµέραngfs εἰσέρχοµαιviaa3s Νῶεtp εἰςp ὁdafs κιβωτόςnafs καίc
ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms κατακλυσµόςnnms καίc ἀπόλλυµιviaa3s ἅπαςaampn .
17:29—18:5 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 242
29 πώλουν ἐφύτευον ᾠκοδόµουν, ᾗ δὲ ἡµέρᾳ ἐξῆλθεν Λὼτ ἀπὸ

Σοδόµων ἔβρεξεν πῦρ καὶ θεῖον ἀπ οὐρανοῦ καὶ ἀπώλεσεν
30 ἅπαντας, κατὰ ταὐτὰ ἔσται ᾗ ἡµέρᾳ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀ-
31 ποκαλύπτεται. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ὃς ἔσται ἐπὶ τοῦ δώµατος
καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἐν τῇ οἰκίᾳ µὴ καταβάτω ἆραι αὐτά καὶ
32 ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ ὁµοίως µὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω. µνηµο-
33 νεύετε τῆς γυναικὸς Λώτ. ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ
σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν καὶ ὃς ἐὰν ἀπολέσῃ αὐτήν ζῳογονήσει
34 αὐτήν, λέγω ὑµῖν ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἔσονται δύο ἐπὶ κλίνης µιᾶς
35 εἷς παραληφθήσεται, καὶ ὁ ἕτερος ἀφεθήσεται, δύο ἔσονται
ἀλήθουσαι ἐπὶ τὸ αὐτό µία παραληφθήσεται, καὶ ἡ ἑτέρα ἀ-
37 φεθήσεται. καὶ ἀποκριθέντες λέγουσιν αὐτῷ Ποῦ κύριε ὁ δὲ
εἶπεν αὐτοῖς ῞Οπου τὸ σῶµα ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοὶ
18 ῎Ελεγεν δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς πρὸς τὸ δεῖν πάντοτε προ-
2 σεύχεσθαι καὶ µὴ ἐκκακεῖν, λέγων Κριτής τις ἦν ἔν τινι πό-
λει τὸν θεὸν µὴ φοβούµενος καὶ ἄνθρωπον µὴ ἐντρεπόµενος.
3 χήρα δὲ ἦν ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ καὶ ἤρχετο πρὸς αὐτὸν λέγουσα
4 ᾿Εκδίκησόν µε ἀπὸ τοῦ ἀντιδίκου µου. καὶ οὐκ ἤθελησεν ἐ-
πὶ χρόνον µετὰ δὲ ταῦτα εἶπεν ἐν ἑαυτῷ Εἰ καὶ τὸν θεὸν οὐ
5 φοβοῦµαι καὶ ἄνθρωπον οὐκ ἐντρέποµαι. διά γε τὸ παρέχειν
v.28 ὁµοίωςbo καίc ὡςbo γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp Λώτtp ἐσθίωviia3p πίνωviia3p
ἀγοράζωviia3p πωλέωviia3p φυτεύωviia3p οἰκοδοµέωviia3p . v.29 ὅςrrdfs δέc ἡµέραndfs
ἐξέρχοµαιviaa3s Λώτtp ἀπόp Σόδοµαngnp βρέχωviaa3s πῦρnans καίc θεῖονnans ἀπόp οὐρανόςngms
καίc ἀπόλλυµιviaa3s ἅπαςaampn . v.30 κατάp οὗτοςrdanp εἰµίvifx3s ὅςrrdfs ἡµέραndfs ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἀποκαλύπτωvipp3s . v.31 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs
rrnms vifx3s p dgns ngns c dnnp
ὅς εἰµί ἐπί ὁ δῶµα καί ὁ σκεῦοςnnnp αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs
µήxo καταβαίνωvdaa3s αἴρωvnaa αὐτόςrpanp καίc ὁdnms ἐνp ὁddms ἀγρόςndms ὁµοίωςbo µήxo
ἐπιστρέφωvdaa3s εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo . v.32 µνηµονεύωvdpa2p ὁdgfs γυνήngfs Λώτtp . v.33 ὅςrrnms
ἐάνqo ζητέωvsaa3s ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms σῴζωvnaa ἀπόλλυµιvifa3s αὐτόςrpafs καίc ὅςrrnms ἐάνqo
ἀπόλλυµιvsaa3s αὐτόςrpafs ζῳογονέωvifa3s αὐτόςrpafs . v.34 λέγωvipa1s σύrpd-p οὗτοςrddfs ὁddfs
νύξndfs εἰµίvifx3p δύοtn ἐπίp κλίνηngfs εἷςngfs εἷςnnms παραλαµβάνωvifp3s καίc ὁdnms ἕτεροςanmsn
ἀφίηµιvifp3s . v.35 δύοtn εἰµίvifx3p ἀλήθωvppanfp ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans εἷςnnfs παραλαµβάνωvifp3s
καίc ὁdnfs ἕτεροςanfsn ἀφίηµιvifp3s . v.37 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonmp λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ποῦxo
κύριοςnvms ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅπουbo ὁdnns σῶµαnnns ἐκεῖbo συνάγωvifp3p ὁdnmp
ἀετόςnnmp . 18. v.1 λέγωviia3s δέc καίc παραβολήnafs αὐτόςrpdmp πρόςp ὁdans δεῖvnpq πάντοτεbo
προσεύχοµαιvnpn καίc µήxo ἐγκακέωvnpa . v.2 λέγωvppanms κριτήςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐνp τι-
-σριδφσ πόλιςndfs ὁdams θεόςnams µήxo φοβέοµαιvppnnms καίc ἄνθρωποςnams µήxo ἐντρέπωvpppnms .
v.3 χήραnnfs δέc εἰµίviix3s ἐνp ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc ἔρχοµαιviin3s πρόςp αὐτόςrpams
λέγωvppanfs ἐκδικέωvdaa2s ἐγώrpa-s ἀπόp ὁdgms ἀντίδικοςngms ἐγώrpg-s . v.4 καίc οὐxo θέλωviaa3s
ἐπίp χρόνοςnams µετάp δέc οὗτοςrdanp λέγωviaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms εἰqo καίc ὁdams θεόςnams οὐxo
φοβέοµαιvipn1s καίc ἄνθρωποςnams οὐxo ἐντρέπωvipp1s .
µοι κόπον τὴν χήραν ταύτην ἐκδικήσω αὐτήν ἵνα µὴ εἰς τέλος
ἐρχοµένη ὑποπιάζῃ µε. Εἶπεν δὲ ὁ κύριος ᾿Ακούσατε τί ὁ 6
κριτὴς τῆς ἀδικίας λέγει, ὁ δὲ θεὸς οὐ µὴ ποιήσῃ τὴν ἐκδί- 7
κησιν τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων πρὸς αὐτόν ἡµέρας

καὶ νυκτός καὶ µακροθυµῶν ἐπ αὐτοῖς. λέγω ὑµῖν ὅτι ποιή- 8
σει τὴν ἐκδίκησιν αὐτῶν ἐν τάχει πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου

ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς. Εἶπεν δὲ πρός 9
τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶν δίκαιοι καὶ ἐξου-

θενοῦντας τοὺς λοιποὺς τὴν παραβολὴν ταύτην, ῎Ανθρωποι 10
δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ

ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα 11
προσηύχετο ῾Ο θεός εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰµὶ ὥσπερ οἱ λοι-

ποὶ τῶν ἀνθρώπων ἅρπαγες ἄδικοι µοιχοί ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ
τελώνης, νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα 12
κτῶµαι. καὶ ὁ τελώνης µακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ 13
τοὺς ὀφθαλµοὺς εἰς τὸν οὐρανόν ἐπᾶραι ἀλλ ἔτυπτεν εἰς τὸ

στῆθος αὐτοῦ λέγων ῾Ο θεός ἱλάσθητί µοι τῷ ἁµαρτωλῷ. λέγω 14
ὑµῖν κατέβη οὗτος δεδικαιωµένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γάρ

ἐκεῖνος, ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται ὁ δὲ ταπεινῶν
ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. Προσέφερον δὲ αὐτῷ καὶ τὰ βρέφη ἵνα 15
v.5 διάp γέxo ὁdans παρέχωvnpa ἐγώrpd-s κόποςnams ὁdafs χήραnafs οὗτοςrdafs ἐκδικέωvifa1s
αὐτόςrpafs ἵναc µήxo εἰςp τέλοςnans ἔρχοµαιvppnnfs ὑπωπιάζωvspa3s ἐγώrpa-s . v.6 λέγωviaa3s δέc
ὁdnms κύριοςnnms ἀκούωvdaa2p τίςrqans ὁdnms κριτήςnnms ὁdgfs ἀδικίαngfs λέγωvipa3s . v.7 ὁdnms
δέc θεόςnnms οὐxo µήxo ποιέωvsaa3s ὁdafs ἐκδίκησιςnafs ὁdgmp ἐκλεκτόςagmpn αὐτόςrpgms ὁdgmp
βοάωvppagmp πρόςp αὐτόςrpams ἡµέραngfs καίc νύξngfs καίc µακροθυµέωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdmp .
v.8 λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ποιέωvifa3s ὁdafs ἐκδίκησιςnafs αὐτόςrpgmp ἐνp τάχοςndns πλήνbo
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvpaanms ἆραxo εὑρίσκωvifa3s ὁdafs πίστιςnafs ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs . v.9 λέγωviaa3s δέc πρόςp τι-σριαµπ ὁdamp πείθωvpxaamp ἐπίp ἑαυτοῦrxdmp ὅτιc
εἰµίvipx3p δίκαιοςanmpn καίc ἐξουθενέωvppaamp ὁdamp λοιπόςaampn ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs .
v.10 ἄνθρωποςnnmp δύοtn ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdans ἱερόνnans προσεύχοµαιvnad ὁdnms εἷςnnms
Φαρισαῖοςnnms καίc ὁdnms ἕτεροςanmsn τελώνηςnnms . v.11 ὁdnms Φαρισαῖοςnnms ἵστηµιvpapnms
πρόςp ἑαυτοῦrxams οὗτοςrdanp προσεύχοµαιviin3s ὁdnms θεόςnnms εὐχαριστέωvipa1s σύrpd-s ὅτιc
οὐxo εἰµίvipx1s ὥσπερbo ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἅρπαξanmpn ἄδικοςanmpn
µοιχόςnnmp ἤxo καίc ὡςbo οὗτοςrdnms ὁdnms τελώνηςnnms . v.12 νηστεύωvipa1s δίςbo ὁdgns
ngns vipa1s aanpn rcanp vipn1s
σάββατον ἀποδεκατόω πᾶς ὅσος κτάοµαι . v.13 καίc ὁdnms τελώνηςnnms
µακρόθενbo ἵστηµιvpxanms οὐxo θέλωviia3s οὐδέbo ὁdamp ὀφθαλµόςnamp εἰςp ὁdams οὐρανόςnams
ἐπαίρωvnaa ἀλλάc τύπτωviia3s εἰςp ὁdans στῆθοςnans αὐτόςrpgms λέγωvppanms ὁdnms θεόςnnms
ἱλάσκοµαιvdap2s ἐγώrpd-s ὁddms ἁµαρτωλόςadmsn . v.14 λέγωvipa1s σύrpd-p καταβαίνωviaa3s
οὗτοςrdnms δικαιόωvpxpnms εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms ἤxo γάρc ἐκεῖνοςrdnms ὅτιc πᾶςanmsn
ὁdnms ὑψόωvppanms ἑαυτοῦrxams ταπεινόωvifp3s ὁdnms δέc ταπεινόωvppanms ἑαυτοῦrxams ὑψόωvifp3s .
16 αὐτῶν ἅπτηται, ἰδόντες δὲ οἱ µαθηταὶ ἐπετίµησαν αὐτοῖς. ὁ

δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάµενος αὐτὰ εἶπεν, ῎Αφετε τὰ παιδία ἔρ-
χεσθαι πρός µε καὶ µὴ κωλύετε αὐτά τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν
17 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὃς ἐὰν µὴ δέξηται τὴν
18 βασιλείαν τοῦ θεοῦ ὡς παιδίον οὐ µὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτήν. Καὶ
ἐπηρώτησέν τις αὐτὸν ἄρχων λέγων ∆ιδάσκαλε ἀγαθέ τί ποι-
19 ήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονοµήσω. εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς
20 Τί µε λέγεις ἀγαθόν οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ µὴ εἷς ὁ θεός. τὰς
ἐντολὰς οἶδας, Μὴ µοιχεύσῃς Μὴ φονεύσῃς Μὴ κλέψῃς Μὴ
ψευδοµαρτυρήσῃς Τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα σου.
21, 22 ὁ δὲ εἶπεν Ταῦτα πάντα ἐφύλαξαµην ἐκ νεότητος µου. ἀκού-
σας δὲ ταῦτα ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ ῎Ετι ἕν σοι λείπει, πάντα
ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς καὶ ἕξεις θησαυρὸν
23 ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει µοι. ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα
24 περίλυπος ἐγε΄νετο, ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα. ᾿Ιδὼν δὲ αὐ-
τὸν ὁ ᾿Ιησοῦς περίλυπον γενόµενον εἶπεν Πῶς δυσκόλως οἱ
τὰ χρήµατα ἔχοντες εἰσελεύσονται εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ.
25 εὐκοπώτερον γάρ ἐστιν κάµηλον διὰ τρυµαλιᾶς ῥαφίδος εἰ-
26 σελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν. εἶ-
v.15 προσφέρωviia3p δέc αὐτόςrpdms καίc ὁdanp βρέφοςnanp ἵναc αὐτόςrpgnp ἅπτωvspm3s
ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp ἐπιτιµάωviaa3p αὐτόςrpdmp . v.16 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
προσκαλέοµαιvpadnms αὐτόςrpanp λέγωviaa3s ἀφίηµιvdaa2p ὁdanp παιδίονnanp ἔρχοµαιvnpn πρόςp
ἐγώrpa-s καίc µήxo κωλύωvdpa2p αὐτόςrpanp ὁdgnp γάρc τοιοῦτοςrdgnp εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs
ὁdgms θεόςngms . v.17 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅςrrnms ἐάνqo µήxo δέχοµαιvsad3s ὁdafs
nafs dgms
βασιλεία ὁ θεόςngms ὡςbo παιδίονnnns οὐxo µήxo εἰσέρχοµαιvsaa3s εἰςp αὐτόςrpafs .
v.18 καίc ἐπερωτάωviaa3s τι-σρινµσ αὐτόςrpams ἄρχωνnnms λέγωvppanms διδάσκαλοςnvms
ἀγαθόςavmsn τίςrqans ποιέωvpaanms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn κληρονοµέωvsaa1s . v.19 λέγωviaa3s δέc
αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqans ἐγώrpa-s λέγωvipa2s ἀγαθόςaamsn οὐδείςanfsn ἀγαθόςanmsn
εἰqo µήxo εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms . v.20 ὁdafp ἐντολήnafp οἶδαvixa2s µήxo µοιχεύωvsaa2s µήxo
φονεύωvsaa2s µήxo κλέπτωvsaa2s µήxo ψευδοµαρτυρέωvsaa2s τιµάωvdpa2s ὁdams πατήρnams σύrpg-s
καίc ὁdafs µήτηρnafs σύrpg-s . v.21 ὁdnms δέc λέγωviaa3s οὗτοςrdanp πᾶςaanpn φυλάσσωviam1s ἐκp
νεότηςngfs ἐγώrpg-s . v.22 ἀκούωvpaanms δέc οὗτοςrdanp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ἔτιbo εἷςnans σύrpd-s λείπωvipa3s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa2s πωλέωvdaa2s καίc διαδίδωµιvdaa2s
πτωχόςadmpn καίc ἔχωvifa2s θησαυρόςnams ἐνp οὐρανόςndms καίc δεῦροvdvx2s ἀκολουθέωvdpa2s
ἐγώrpd-s . v.23 ὁdnms δέc ἀκούωvpaanms οὗτοςrdanp περίλυποςanmsn γίνοµαιviad3s εἰµίviix3s γάρc
πλούσιοςanmsn σφόδραbo . v.24 ὁράωvpaanms δέc αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms περίλυποςaamsn
vpadams viaa3s
γίνοµαι λέγω πῶςbo δυσκόλωςbo ὁdnmp ὁdanp χρῆµαnanp ἔχωvppanmp εἰσέρχοµαιvifd3p
εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.25 εὔκοποςannsc γάρc εἰµίvipx3s κάµηλοςnams διάp
ngfs ngfs vnaa
τρυµαλιά ῥαφίς εἰσέρχοµαι ἤ πλούσιοςaamsn εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
xo
εἰσέρχοµαιvnaa .
πον δὲ οἱ ἀκούσαντες Καὶ τίς δύναται σωθῆναι. ὁ δὲ εἶπεν Τὰ 27
ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ ἐστιν παρὰ τῷ θεῷ. Εἶπεν 28
δὲ Πέτρος ᾿Ιδοὺ ἡµεῖς ἀφηκαµεν πάντα, καὶ ἠκολουθήσαµέν

σοι. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐδείς ἐστιν ὃς 29
ἀφῆκεν οἰκίαν ἢ γονεῖς ἢ ἀδελφοὺς ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἕνεκεν

τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. ὃς οὐ µὴ ἀπολάβῃ πολλαπλασίονα 30
ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχοµένῳ ζωὴν αἰώνιον.

Παραλαβὼν δὲ τοὺς δώδεκα εἶπεν πρὸς αὐτούς ᾿Ιδοὺ ἀναβαί- 31
νοµεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα καὶ τελεσθήσεται πάντα τὰ γεγραµµένα

διὰ τῶν προφητῶν τῷ υἱῷ τοῦ ἀνθρώπου, παραδοθήσεται γὰρ 32
τοῖς ἔθνεσιν καὶ ἐµπαιχθήσεται καὶ ὑβρισθήσεται καὶ ἐµπτυ-

σθήσεται. καὶ µαστιγώσαντες ἀποκτενοῦσιν αὐτόν καὶ τῇ ἡ- 33
µέρᾳ τῇ τρίτῃ ἀναστήσεται. καὶ αὐτοὶ οὐδὲν τούτων συνῆκαν 34
καὶ ἦν τὸ ῥῆµα τοῦτο κεκρυµµένον ἀπ αὐτῶν καὶ οὐκ ἐγίνω-

σκον τὰ λεγόµενα. ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ ἐγγίζειν αὐτὸν εἰς ᾿Ιεριχὼ 35
τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν, ἀκούσας δὲ ὄ- 36
χλου διαπορευοµένου ἐπυνθάνετο τί εἴη τοῦτο. ἀπήγγειλαν 37
δὲ αὐτῷ ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται. καὶ ἐβόησεν 38
λέγων ᾿Ιησοῦ υἱὲ ∆αυίδ ἐλέησόν µε. καὶ οἱ προάγοντες ἐ- 39
πετίµων αὐτῷ ἵνα σιωπήσῃ, αὐτὸς δὲ πολλῷ µᾶλλον ἔκραζεν

v.26 λέγωviaa3p δέc ὁdnmp ἀκούωvpaanmp καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s σῴζωvnap . v.27 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s ὁdnnp ἀδύνατοςannpn παράp ἄνθρωποςndmp δυνατόςannpn εἰµίvipx3s παράp ὁddms
θεόςndms . v.28 λέγωviaa3s δέc Πέτροςnnms ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-p ἀφίηµιviaa1s πᾶςaanpn καίc
ἀκολουθέωviaa1p σύrpd-s . v.29 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc οὐδείςanfsn εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἀφίηµιviaa3s οἰκίαnafs ἤxo γονεύςnamp ἤxo ἀδελφόςnamp ἤxo
γυνήnafs ἤxo τέκνονnanp ἕνεκαbo ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms . v.30 ὅςrrnms ὅςxo µήxo
ἀπολαµβάνωvsaa3s πολλαπλασίωνaanpn ἐνp ὁddms καιρόςndms οὗτοςrddms καίc ἐνp ὁddms αἰώνndms
ὁddms ἔρχοµαιvppndms ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.31 παραλαµβάνωvpaanms δέc ὁdamp δώδεκαtn
viaa3s p rpamp vdaa2s
λέγω πρός αὐτός ἰδού ἀναβαίνωvipa1p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs καίc τελέωvifp3s
πᾶςannpn ὁdnnp γράφωvpxpnnp διάp ὁdgmp προφήτηςngmp ὁddms υἱόςndms ὁdgms ἄνθρωποςngms .
v.32 παραδίδωµιvifp3s γάρc ὁddnp ἔθνοςndnp καίc ἐµπαίζωvifp3s καίc ὑβρίζωvifp3s καίc ἐµπτύωvifp3s .
v.33 καίc µαστιγόωvpaanmp ἀποκτείνωvifa3p αὐτόςrpams καίc ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs τρίτοςadfsn
ἀνίστηµιvifm3s . v.34 καίc αὐτόςrpnmp οὐδείςaansn οὗτοςrdgnp συνίηµιviaa3p καίc εἰµίviix3s ὁdnns
ῥῆµαnnns οὗτοςrdnns κρύπτωvpxpnns ἀπόp αὐτόςrpgmp καίc οὐxo γινώσκωviia3p ὁdanp λέγωvpppanp .
v.35 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ἐγγίζωvnpa αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιεριχώtp τυφλόςanmsn τι-σρινµσ
κάθηµαιviin3s παράp ὁdafs ὁδόςnafs προσαιτέωvppanms . v.36 ἀκούωvpaanms δέc ὄχλοςngms
διαπορεύοµαιvppngms πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns εἰµίvopx3s οὗτοςrdnns . v.37 ἀπαγγέλλωviaa3p
δέc αὐτόςrpdms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms παρέρχοµαιvipn3s . v.38 καίc βοάωviaa3s
λέγωvppanms ᾿Ιησοῦςnvms υἱόςnvms ∆αυίδtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s .
18:40—19:8 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 246
40 Υἱὲ ∆αυίδ ἐλέησόν µε. σταθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐκέλευσεν αὐτὸν

ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν.
41 λέγων Τί σοι θέλεις ποιήσω ὁ δὲ εἶπεν Κύριε ἵνα ἀναβλέψω.
42 καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ ᾿Ανάβλεψον, ἡ πίστις σου σέσωκέν
43 σε. καὶ παραχρῆµα ἀνέβλεψεν καὶ ἠκολούθει αὐτῷ δοξάζων
τὸν θεόν καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ θεῷ.
19, 2 Καὶ εἰσελθὼν διήρχετο τὴν ᾿Ιεριχώ. καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόµατι
καλούµενος Ζακχαῖος καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης καὶ οὗτος
3 ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστιν καὶ οὐκ
4 ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου ὅτι τῇ ἡλικίᾳ µικρὸς ἦν. καὶ προ-
δραµὼν ἔµπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκοµωραίαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν ὅτι
5 [δι΄] ἐκείνης ἔµελλεν διέρχεσθαι. καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον
ἀναβλέψας ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν αὐτόν, καὶ εἶπεν πρὸς αὐτόν, Ζακ-
χαῖε σπεύσας κατάβηθι σήµερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ µε
6 µεῖναι. καὶ σπεύσας κατέβη καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων.
7 καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι Παρὰ ἁµαρτωλῷ
8 ἀνδρὶ εἰσῆλθεν καταλῦσαι. σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπεν πρὸς
τὸν κύριον ᾿Ιδοὺ τὰ ἡµίση τῶν ὑπαρχόντων µου κύριε δίδωµι
τοῖς πτωχοῖς καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα ἀποδίδωµι τετρα-
v.39 καίc ὁdnmp προάγωvppanmp ἐπιτιµάωviia3p αὐτόςrpdms ἵναc σιωπάωvsaa3s αὐτόςrpnms δέc
πολύςadnsn µᾶλλονbo κράζωviia3s υἱόςnvms ∆αυίδtp ἐλεέωvdaa2s ἐγώrpa-s . v.40 ἵστηµιvpapnms
δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms κελεύωviaa3s αὐτόςrpams ἄγωvnap πρόςp αὐτόςrpams ἐγγίζωvpaagms δέc
αὐτόςrpgms ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams . v.41 λέγωvppanms τίςrqans σύrpd-s θέλωvipa2s ποιέωvsaa1s
ὁdnms δέc λέγωviaa3s κύριοςnvms ἵναc ἀναβλέπωvsaa1s . v.42 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ἀναβλέπωvdaa2s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s σῴζωvixa3s σύrpa-s . v.43 καίc παραχρῆµαbo
ἀναβλέπωviaa3s καίc ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms δοξάζωvppanms ὁdams θεόςnams καίc πᾶςanmsn
ὁdnms λαόςnnms ὁράωvpaanms δίδωµιviaa3s αἶνοςnams ὁddms θεόςndms . 19. v.1 καίc
vpaanms viin3s dafs tp c vdaa2s
εἰσέρχοµαι διέρχοµαι ὁ ᾿Ιεριχώ . v.2 καί ἰδού ἀνήρnnms ὄνοµαndns
καλέωvpppnms Ζακχαῖοςnnms καίc αὐτόςrpnms εἰµίviix3s ἀρχιτελώνηςnnms καίc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s
πλούσιοςanmsn . v.3 καίc ζητέωviia3s ὁράωvnaa ὁdams ᾿Ιησοῦςnams τίςrqnms εἰµίvipx3s καίc οὐxo
δύναµαιviin3s ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms ὅτιc ὁddfs ἡλικίαndfs µικρόςanmsn εἰµίviix3s . v.4 καίc
vpaanms bo viaa3s p nafs c vsaa3s rpams
προτρέχω ἔµπροσθεν ἀναβαίνω ἐπί συκοµορέα ἵνα ὁράω αὐτός ὅτιc
διάp ἐκεῖνοςrdgfs µέλλωviia3s διέρχοµαιvnpn . v.5 καίc ὡςbo ἔρχοµαιviaa3s ἐπίp ὁdams τόποςnams
ἀναβλέπωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωviaa3s αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
Ζακχαῖοςnvms σπεύδωvpaanms καταβαίνωvdaa2s σήµερονbo γάρc ἐνp ὁddms οἶκοςndms σύrpg-s
δεῖvipq3s ἐγώrpa-s µένωvnaa . v.6 καίc σπεύδωvpaanms καταβαίνωviaa3s καίc ὑποδέχοµαιviad3s
rpams vppanms
αὐτός χαίρω . v.7 καίc ὁράωvpaanmp πᾶςanmpn διαγογγύζωviia3p λέγωvppanmp ὅτιc
παράp ἁµαρτωλόςadmsn ἀνήρndms εἰσέρχοµαιviaa3s καταλύωvnaa .
πλοῦν. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Σήµερον σωτηρία 9
τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς ᾿Αβραάµ ἐστιν,

ἦλθεν γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολω- 10
λός. ᾿Ακουόντων δὲ αὐτῶν ταῦτα προσθεὶς εἶπεν παραβολὴν 11
διὰ τὸ ἐγγὺς αὐτὸν εἶναι ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ δοκεῖν αὐτοὺς ὅτι

παραχρῆµα µέλλει ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀναφαίνεσθαι. εἶ- 12
πεν οὖν ῎Ανθρωπός τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν µακρὰν

λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν καὶ ὑποστρέψαι. καλέσας δὲ δέκα 13
δούλους ἑαυτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα µνᾶς καὶ εἶπεν πρὸς αὐ-
τούς Πραγµατεύσασθε ἕως ἔρχοµαι. οἱ δὲ πολῖται αὐτοῦ 14
ἐµίσουν αὐτόν καὶ ἀπέστειλαν πρεσβείαν ὀπίσω αὐτοῦ λέγον-

τες Οὐ θέλοµεν τοῦτον βασιλεῦσαι ἐφ ἡµᾶς. Καὶ ἐγένετο ἐν 15
τῷ ἐπανελθεῖν αὐτὸν λαβόντα τὴν βασιλείαν [καὶ] εἶπεν φωνη-

θῆναι αὐτῷ τοὺς δούλους τούτους οἷς ἔδωκεν τὸ ἀργύριον ἵνα
γνῷ τίς τί διεπραγµατεύσατο. παρεγένετο δὲ ὁ πρῶτος λέγων 16
Κύριε ἡ µνᾶ σου προσειργάσατο δέκα µνᾶς. καὶ εἶπεν αὐτῷ 17
Εὖ, ἀγαθὲ δοῦλε ὅτι ἐν ἐλαχίστῳ πιστὸς ἐγένου ἴσθι ἐξουσίαν

ἔχων ἐπάνω δέκα πόλεων. καὶ ἦλθεν ὁ δεύτερος λέγων κύριε 18
῾Η µνᾶ σου ἐποίησεν πέντε µνᾶς. εἶπεν δὲ καὶ τούτῳ Καὶ σὺ 19
v.8 ἵστηµιvpapnms δέc Ζακχαῖοςnnms λέγωviaa3s πρόςp ὁdams κύριοςnams ἰδούvdaa2s ὁdanp
ἥµισυςaanpn ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp ἐγώrpg-s κύριοςnvms δίδωµιvipa1s ὁddmp πτωχόςadmpn καίc εἰqo
τι-σριγµσ τι-σριανσ συκοφαντέωviaa1s ἀποδίδωµιvipa1s τετραπλοῦςaansn . v.9 λέγωviaa3s δέc
πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc σήµερονbo σωτηρίαnnfs ὁddms οἶκοςndms οὗτοςrddms
γίνοµαιviad3s καθότιbo καίc αὐτόςrpnms υἱόςnnms ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx3s . v.10 ἔρχοµαιviaa3s
γάρc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ζητέωvnaa καίc σῴζωvnaa ὁdans ἀπόλλυµιvpxaans .
v.11 ἀκούωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp οὗτοςrdanp προστίθηµιvpaanms λέγωviaa3s παραβολήnafs διάp
ὁdans ἐγγύςbo αὐτόςrpams εἰµίvnpx ᾿Ιερουσαλήµtp καίc δοκέωvnpa αὐτόςrpamp ὅτιc παραχρῆµαbo
µέλλωvipa3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἀναφαίνωvnpp . v.12 λέγωviaa3s οὖνc ἄνθρωποςnnms
τι-σρινµσ εὐγενήςanmsn πορεύοµαιviao3s εἰςp χώραnafs µακρόςaafsn λαµβάνωvnaa ἑαυτοῦrxdms
βασιλείαnafs καίc ὑποστρέφωvnaa . v.13 καλέωvpaanms δέc δέκαtn δοῦλοςnamp ἑαυτοῦrxgms
viaa3s rpdmp tn nafp
δίδωµι αὐτός δέκα µνᾶ καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp πραγµατεύοµαιvdad2p
ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s . v.14 ὁdnmp δέc πολίτηςnnmp αὐτόςrpgms µισέωviia3p αὐτόςrpams καίc
ἀποστέλλωviaa3p πρεσβείαnafs ὀπίσωbo αὐτόςrpgms λέγωvppanmp οὐxo θέλωvipa1p οὗτοςrdams
βασιλεύωvnaa ἐπίp ἐγώrpa-p . v.15 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ἐπανέρχοµαιvnaa αὐτόςrpams
vpaaams dafs nafs
λαµβάνω ὁ βασιλεία καίc λέγωviaa3s φωνέωvnap αὐτόςrpdms ὁdamp δοῦλοςnamp
οὗτοςrdamp ὅςrrdmp δίδωµιviaa3s ὁdans ἀργύριονnans ἵναc γινώσκωvsaa3s τίςrqnms τίςrqans
διαπραγµατεύοµαιviad3s . v.16 παραγίνοµαιviad3s δέc ὁdnms πρῶτοςanmsn λέγωvppanms
κύριοςnvms ὁdnfs µνᾶnnfs σύrpg-s προσεργάζοµαιviad3s δέκαtn µνᾶnafp . v.17 καίc λέγωviaa3s
rpdms bo avmsn nvms c p adnsn
αὐτός εὖ ἀγαθός δοῦλος ὅτι ἐν ἐλάχιστος πιστόςanmsn γίνοµαιviad2s
εἰµίvdpx2s ἐξουσίαnafs ἔχωvppanms ἐπάνωbo δέκαtn πόλιςngfp . v.18 καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms
δεύτεροςanmsn λέγωvppanms κύριοςnvms ὁdnfs µνᾶnnfs σύrpg-s ποιέωviaa3s πέντεtn µνᾶnafp .
20 γίνου ἐπάνω πέντε πόλεων. καὶ ἕτερος ἦλθεν λέγων Κύριε

21 ἰδοὺ ἡ µνᾶ σου ἣν εἶχον ἀποκειµένην ἐν σουδαρίῳ, ἐφοβού-
µην γάρ σε ὅτι ἄνθρωπος αὐστηρὸς εἶ αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας
22 καὶ θερίζεις ὃ οὐκ ἔσπειρας. λέγει δὲ αὐτῷ ᾿Εκ τοῦ στόµατός
σου κρινῶ σε πονηρὲ δοῦλε ᾔδεις ὅτι ἐγὼ ἄνθρωπος αὐστηρός
23 εἰµι αἴρων ὃ οὐκ ἔθηκα καὶ θερίζων ὃ οὐκ ἔσπειρα. καὶ διὰ
τί οὐκ ἔδωκάς τὸ ἀργύριον µου ἐπὶ τράπεζαν καὶ ἐγὼ ἐλθὼν
24 σὺν τόκῳ ἂν ἔπραξα αὐτὸ καὶ τοῖς παρεστῶσιν εἶπεν ῎Αρατε
25 ἀπ αὐτοῦ τὴν µνᾶν καὶ δότε τῷ τὰς δέκα µνᾶς ἔχοντι. καὶ
26 εἶπον αὐτῷ Κύριε ἔχει δέκα µνᾶς. λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι παντὶ
τῷ ἔχοντι δοθήσεται ἀπὸ δὲ τοῦ µὴ ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρ-
27 θήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ. πλὴν τοὺς ἐχθρούς µου ἐκείνους, τοὺς
µὴ θελήσαντάς µε βασιλεῦσαι ἐπ αὐτοὺς ἀγάγετε ὧδε καὶ κα-
28 τασφάξατε ἔµπροσθέν µου. Καὶ εἰπὼν ταῦτα ἐπορεύετο ἔµ-
29 προσθεν ἀναβαίνων εἰς ῾Ιεροσόλυµα. Καὶ ἐγένετο ὡς ἤγγισεν
εἰς Βηθσφαγὴ καὶ Βηθανίαν πρὸς τὸ ὄρος τὸ καλούµενον ᾿Ε-
30 λαιῶν ἀπέστειλεν δύο τῶν µαθητῶν αὐτοῦ, εἰπὼν, ῾Υπάγετε
εἰς τὴν κατέναντι κώµην ἐν ᾗ εἰσπορευόµενοι εὑρήσετε πῶλον
δεδεµένον ἐφ ὃν οὐδεὶς πώποτε ἀνθρώπων ἐκάθισεν λύσαντες
31 αὐτὸν ἀγάγετε. καὶ ἐάν τις ὑµᾶς ἐρωτᾷ ∆ιὰ τί λύετε οὕτως
v.19 λέγωviaa3s δέc καίc οὗτοςrddms καίc σύrpn-s γίνοµαιvdpn2s ἐπάνωbo πέντεtn πόλιςngfp .
v.20 καίc ἕτεροςanmsn ἔρχοµαιviaa3s λέγωvppanms κύριοςnvms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µνᾶnnfs σύrpg-s
ὅςrrafs ἔχωviia1s ἀπόκειµαιvppnafs ἐνp σουδάριονndns . v.21 φοβέοµαιviin1s γάρc σύrpa-s ὅτιc
ἄνθρωποςnnms αὐστηρόςanmsn εἰµίvipx2s αἴρωvipa2s ὅςrrans οὐxo τίθηµιviaa2s καίc θερίζωvipa2s
ὅςrrans οὐxo σπείρωviaa2s . v.22 λέγωvipa3s δέc αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgns στόµαngns σύrpg-s
vifa1s rpa-s avmsn
κρίνω σύ πονηρός δοῦλοςnvms οἶδαviya2s ὅτιc ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms αὐστηρόςanmsn
εἰµίvipx1s αἴρωvppanms ὅςrrans οὐxo τίθηµιviaa1s καίc θερίζωvppanms ὅςrrans οὐxo σπείρωviaa1s .
v.23 καίc διάp τίςrqans οὐxo δίδωµιviaa2s ὁdans ἀργύριονnans ἐγώrpg-s ἐπίp τράπεζαnafs καίc
ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvpaanms σύνp τόκοςndms ἄνxo πράσσωviaa1s αὐτόςrpans . v.24 καίc ὁddmp
vpxadmp viaa3s vdaa2p p rpgms dafs nafs
παρίστηµι λέγω αἴρω ἀπό αὐτός ὁ µνᾶ καί δίδωµιvdaa2p ὁddms
c
ὁdafp δέκαtn µνᾶnafp ἔχωvppadms . v.25 καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἔχωvipa3s δέκαtn
µνᾶnafp . v.26 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc πᾶςadmsn ὁddms ἔχωvppadms δίδωµιvifp3s ἀπόp
δέc ὁdgms µήxo ἔχωvppagms καίc ὅςrrnns ἔχωvipa3s αἴρωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.27 πλήνbo
ὁdamp ἐχθρόςaampn ἐγώrpg-s ἐκεῖνοςrdamp ὁdamp µήxo θέλωvpaaamp ἐγώrpa-s βασιλεύωvnaa ἐπίp
αὐτόςrpamp ἄγωvdaa2p ὧδεbo καίc κατασφάζωvdaa2p ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s . v.28 καίc λέγωvpaanms
οὗτοςrdanp πορεύοµαιviin3s ἔµπροσθενbo ἀναβαίνωvppanms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.29 καίc
γίνοµαιviad3s ὡςbo ἐγγίζωviaa3s εἰςp Βηθφαγήtp καίc Βηθανίαnafs πρόςp ὁdans ὄροςnans ὁdans
καλέωvpppans ἐλαίαngfp ἀποστέλλωviaa3s δύοtn ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.30 λέγωvpaanms
vdpa2p p dafs bo nafs p rrdfs vppnnmp
ὑπάγω εἰς ὁ κατέναντι κώµη ἐν ὅς εἰσπορεύοµαι εὑρίσκωvifa2p
πῶλοςnams δέωvpxpams ἐπίp ὅςrrams οὐδείςanfsn πώποτεbo ἄνθρωποςngmp καθίζωviaa3s λύωvpaanmp
αὐτόςrpams ἄγωvdaa2p .
ἐρεῖτε, αὐτῷ, ὅτι ῾Ο κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. ἀπελθόντες 32
δὲ οἱ ἀπεσταλµένοι εὗρον καθὼς εἶπεν αὐτοῖς. λυόντων δὲ 33
αὐτῶν τὸν πῶλον εἶπον οἱ κύριοι αὐτοῦ πρὸς αὐτούς Τί λύετε

τὸν πῶλον. οἱ δὲ εἶπον ῾Ο κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. καὶ 34, 35
ἤγαγον αὐτὸν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἐπιρρίψαντες ἑαυτῶν τὰ

ἱµάτια ἐπὶ τὸν πῶλον ἐπεβίβασαν τὸν ᾿Ιησοῦν. πορευοµένου 36
δὲ αὐτοῦ ὑπεστρώννυον τὰ ἱµάτια αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ. ᾿Εγγίζον- 37
τος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ ῎Ορους τῶν ᾿Ελαιῶν

ἤρξαντο ἅπαν τὸ πλῆθος τῶν µαθητῶν χαίροντες αἰνεῖν τὸν
θεὸν φωνῇ µεγάλῃ περὶ πασῶν ὧν εἶδον δυνάµεων. λέγον- 38
τες Εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος βασιλεὺς ἐν ὀνόµατι κυρίου,

εἰρήνη ἐν οὐρανῷ καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις. καί τινες τῶν Φαρι- 39
σαίων ἀπὸ τοῦ ὄχλου εἶπον πρὸς αὐτόν ∆ιδάσκαλε ἐπιτίµησον

τοῖς µαθηταῖς σου. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Λέγω ὑµῖν 40
ὅτι, ἐὰν οὗτοι σιωπήσωσιν, οἱ λίθοι κεκράξονται. Καὶ ὡς ἤγ- 41
γισεν ἰδὼν τὴν πόλιν ἔκλαυσεν ἐπ αὐτή, λέγων ὅτι Εἰ ἔγνως 42
καὶ σὺ καὶ γε ἐν τῇ ἡµέρᾳ σου ταύτῃ τὰ πρὸς εἰρήνην, σου

νῦν δὲ ἐκρύβη ἀπὸ ὀφθαλµῶν σου, ὅτι ἥξουσιν ἡµέραι ἐπὶ 43
σὲ καὶ περιβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι καὶ περικυ-

κλώσουσίν σε καὶ συνέξουσίν σε πάντοθεν. καὶ ἐδαφιοῦσίν 44
v.31 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ σύrpa-p ἐρωτάωvspa3s διάp τίςrqans λύωvipa2p οὕτωbo λέγωvifa2p
αὐτόςrpdms ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms χρείαnafs ἔχωvipa3s . v.32 ἀπέρχοµαιvpaanmp δέc
ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp εὑρίσκωviaa3p καθώςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp . v.33 λύωvppagmp δέc
αὐτόςrpgmp ὁdams πῶλοςnams λέγωviaa3p ὁdnmp κύριοςnnmp αὐτόςrpgms πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans
λύωvipa2p ὁdams πῶλοςnams . v.34 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgms χρείαnafs
vipa3s c viaa3p
ἔχω . v.35 καί ἄγω αὐτόςrpams πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἐπιρίπτωvpaanmp
ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp ἐπίp ὁdams πῶλοςnams ἐπιβιβάζωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams .
v.36 πορεύοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms ὑποστρωννύωviia3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp ἐνp
ὁddfs ὁδόςndfs . v.37 ἐγγίζωvppagms δέc αὐτόςrpgms ἤδηbo πρόςp ὁddfs κατάβασιςndfs ὁdgns
ὄροςngns ὁdgfp ἐλαίαngfp ἄρχωviad3p ἅπαςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgmp µαθητήςngmp χαίρωvppanmp
αἰνέωvnpa ὁdams θεόςnams φωνήndfs µέγαςadfsn περίp πᾶςagfpn ὅςrrgfp ὁράωviaa3p δύναµιςngfp .
v.38 λέγωvppanmp εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms βασιλεύςnnms ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms
εἰρήνηnnfs ἐνp οὐρανόςndms καίc δόξαnnfs ἐνp ὕψιστοςadnpn . v.39 καίc τι-σρινµπ ὁdgmp
Φαρισαῖοςngmp ἀπόp ὁdgms ὄχλοςngms λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams διδάσκαλοςnvms ἐπιτιµάωvdaa2s
ὁddmp µαθητήςndmp σύrpg-s . v.40 καίc ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvipa1s
rpd-p c qo rdnmp
σύ ὅτι ἐάν οὗτος σιωπάωvsaa3p ὁdnmp λίθοςnnmp κράζωvifd3p . v.41 καίc ὡςbo
ἐγγίζωviaa3s ὁράωvpaanms ὁdafs πόλιςnafs κλαίωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpdfs . v.42 λέγωvppanms ὅτιc εἰqo
γινώσκωviaa2s καίc σύrpn-s καίc γέxo ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs σύrpg-s οὗτοςrddfs ὁdanp πρόςp εἰρήνηnafs
σύrpg-s νῦνbo δέc κρύπτωviap3s ἀπόp ὀφθαλµόςngmp σύrpg-s . v.43 ὅτιc ἥκωvifa3p ἡµέραnnfp ἐπίp
σύrpa-s καίc περιβάλλωvifa3p ὁdnmp ἐχθρόςanmpn σύrpg-s χάραξnams σύrpd-s καίc περικυκλόωvifa3p
σύrpa-s καίc συνέχωvifa3p σύrpa-s πάντοθενbo .
19:45—20:7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 250
σε καὶ τὰ τέκνα σου ἐν σοί καὶ οὐκ ἀφήσουσιν ἐν σοί λίθον

ἐπὶ λίθῳ, ἀνθ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς σου.
45 Καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας ἐν
46 αὐτῷ Καὶ ἀγοράζοντας, λέγων αὐτοῖς Γέγραπται ὁ οἶκός µου
οἶκος προσευχῆς ἐστὶν, ὑµεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον
47 λῃστῶν. Καὶ ἦν διδάσκων τὸ καθ ἡµέραν ἐν τῷ ἱερῷ οἱ δὲ
ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς ἐζήτουν αὐτὸν ἀπολέσαι καὶ οἱ
48 πρῶτοι τοῦ λαοῦ. καὶ οὐχ εὕρισκον τὸ τί ποιήσωσιν ὁ λαὸς
γὰρ ἅπας ἐξεκρέµατο αὐτοῦ ἀκούων.
20 Καὶ ἐγένετο ἐν µιᾷ τῶν ἡµερῶν ἐκείνων, διδάσκοντος αὐτοῦ
τὸν λαὸν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εὐαγγελιζοµένου ἐπέστησαν οἱ ἱερεῖς
2 καὶ οἱ γραµµατεῖς σὺν τοῖς πρεσβυτέροις. καὶ Εἰπὸν πρὸς
αὐτόν λέγοντες Εἰπε ἡµῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς ἢ τίς
3 ἐστιν ὁ δούς σοι τὴν ἐξουσίαν ταύτην. ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν
πρὸς αὐτούς ᾿Ερωτήσω ὑµᾶς κἀγὼ ἕνα λόγον καὶ εἴπατέ µοι,
4, 5 Τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου ἐξ οὐρανοῦ ἦν ἢ ἐξ ἀνθρώπων. οἱ δὲ
συνελογίσαντο πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντες ὅτι ᾿Εὰν εἴπωµεν ᾿Εξ
6 οὐρανοῦ ἐρεῖ ∆ιὰ τί οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ. ἐὰν δὲ εἴπωµεν
᾿Εξ ἀνθρώπων πᾶς ὁ λαὸς καταλιθάσει ἡµᾶς πεπεισµένος γάρ
7 ἐστιν ᾿Ιωάννην προφήτην εἶναι. καὶ ἀπεκρίθησαν µὴ εἰδέναι
v.44 καίc ἐδαφίζωvifa3p σύrpa-s καίc ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-s ἐνp σύrpd-s καίc οὐxo ἀφίηµιvifa3p
ἐνp σύrpd-s λίθοςnams ἐπίp λίθοςndms ἀντίp ὅςrrgmp οὐxo γινώσκωviaa2s ὁdams καιρόςnams
ὁdgfs ἐπισκοπήngfs σύrpg-s . v.45 καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdans ἱερόνnans ἄρχωviad3s
ἐκβάλλωvnpa ὁdamp πωλέωvppaamp ἐνp αὐτόςrpdns καίc ἀγοράζωvppaamp . v.46 λέγωvppanms
αὐτόςrpdmp γράφωvixp3s ὁdnms οἶκοςnnms ἐγώrpg-s οἶκοςnnms προσευχήngfs εἰµίvipx3s σύrpn-p δέc
αὐτόςrpams ποιέωviaa2p σπήλαιονnans λῃστήςngmp . v.47 καίc εἰµίviix3s διδάσκωvppanms ὁdans
κατάp ἡµέραnafs ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὁdnmp δέc ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp
ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἀπόλλυµιvnaa καίc ὁdnmp πρῶτοςanmpn ὁdgms λαόςngms . v.48 καίc
οὐxo εὑρίσκωviia3p ὁdans τίςrqans ποιέωvsaa3p ὁdnms λαόςnnms γάρc ἅπαςanmsn ἐκκρεµάννυµιviim3s
αὐτόςrpgms ἀκούωvppanms . 20. v.1 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp εἷςndfs ὁdgfp ἡµέραngfp ἐκεῖνοςrdgfp
vppagms rpgms
διδάσκω αὐτός ὁdams λαόςnams ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc εὐαγγελίζωvppmgms
ἐφίστηµιviaa3p ὁdnmp ἱερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp σύνp ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn .
v.2 καίc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams λέγωvppanmp λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p ἐνp ποῖοςrqdfs ἐξουσίαndfs
οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s ἤxo τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms δίδωµιvpaanms σύrpd-s ὁdafs ἐξουσίαnafs
οὗτοςrdafs . v.3 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἐρωτάωvifa1s σύrpa-p
κἀγώrpn-s εἷςnams λόγοςnams καίc λέγωvdaa2p ἐγώrpd-s . v.4 ὁdnns βάπτισµαnnns ᾿Ιωάννηςngms
ἐκp οὐρανόςngms εἰµίviix3s ἤxo ἐκp ἄνθρωποςngmp . v.5 ὁdnmp δέc συλλογίζοµαιviad3p πρόςp
ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp ὅτιc ἐάνqo λέγωvsaa1p ἐκp οὐρανόςngms λέγωvifa3s διάp τίςrqans οὐxo
πιστεύωviaa2p αὐτόςrpdms . v.6 ἐάνqo δέc λέγωvsaa1p ἐκp ἄνθρωποςngmp πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms
vifa3s rpa-p
καταλιθάζω ἐγώ πείθωvpxpnms γάρc εἰµίvipx3s ᾿Ιωάννηςnams προφήτηςnams εἰµίvnpx .
πόθεν. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑµῖν ἐν 8
ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. ῎Ηρξατο δὲ πρὸς τὸν λαὸν λέγειν 9
τὴν παραβολὴν ταύτην, ῎Ανθρωπός ἐφύτευσεν ἀµπελῶνα καὶ

ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήµησεν χρόνους ἱκανούς.
καὶ ἐν καιρῷ ἀπέστειλεν πρὸς τοὺς γεωργοὺς δοῦλον ἵνα ἀπὸ 10
τοῦ καρποῦ τοῦ ἀµπελῶνος δῶσιν αὐτῷ, οἱ δὲ γεωργοὶ δείραν-

τες αὐτὸν ἐξαπέστειλαν κενόν. καὶ προσέθετο πέµψαι ἕτερον 11
δοῦλον, οἱ δὲ κἀκεῖνον δείραντες καὶ ἀτιµάσαντες ἐξαπέστει-

λαν κενόν. καὶ προσέθετο πέµψαι, τρίτον οἱ δὲ καὶ τοῦτον 12
τραυµατίσαντες ἐξέβαλον. εἶπεν δὲ ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος 13
Τί ποιήσω πέµψω τὸν υἱόν µου τὸν ἀγαπητόν, ἴσως τοῦτον

ἰδόντες ἐντραπήσονται. ἰδόντες δὲ αὐτὸν οἱ γεωργοὶ διελο- 14
γίζοντο πρὸς ἑαυτοὺς, λέγοντες Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόµος,

δεῦτε ἀποκτείνωµεν αὐτόν ἵνα ἡµῶν γένηται ἡ κληρονοµία.
καὶ ἐκβαλόντες αὐτὸν ἔξω τοῦ ἀµπελῶνος ἀπέκτειναν τί οὖν 15
ποιήσει αὐτοῖς ὁ κύριος τοῦ ἀµπελῶνος. ἐλεύσεται καὶ ἀπο- 16
λέσει τοὺς γεωργοὺς τούτους καὶ δώσει τὸν ἀµπελῶνα ἄλλοις

ἀκούσαντες δὲ εἶπον, Μὴ γένοιτο. ὁ δὲ ἐµβλέψας αὐτοῖς 17
εἶπεν Τί οὖν ἐστιν τὸ γεγραµµένον τοῦτο, Λίθον ὃν ἀπεδοκί-

µασαν οἱ οἰκοδοµοῦντες οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας.
v.7 καίc ἀποκρίνοµαιviad3p µήxo οἶδαvnxa πόθενbo . v.8 καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
rpdmp bo rpn-s vipa1s rpd-p p rqdfs
αὐτός οὐδέ ἐγώ λέγω σύ ἐν ποῖος ἐξουσίαndfs οὗτοςrdanp ποιέωvipa1s .
v.9 ἄρχωviad3s δέc πρόςp ὁdams λαόςnams λέγωvnpa ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs ἄνθρωποςnnms
φυτεύωviaa3s ἀµπελώνnams καίc ἐκδίδωµιviam3s αὐτόςrpams γεωργόςndmp καίc ἀποδηµέωviaa3s
χρόνοςnamp ἱκανόςaampn . v.10 καίc ἐνp καιρόςndms ἀποστέλλωviaa3s πρόςp ὁdamp γεωργόςnamp
δοῦλοςnams ἵναc ἀπόp ὁdgms καρπόςngms ὁdgms ἀµπελώνngms δίδωµιvsaa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp
δέc γεωργόςnnmp δέρωvpaanmp αὐτόςrpams ἐξαποστέλλωviaa3p κενόςaamsn . v.11 καίc
προστίθηµιviam3s πέµπωvnaa ἕτεροςaamsn δοῦλοςnams ὁdnmp δέc κἀκεῖνοςrdams δέρωvpaanmp
καίc ἀτιµάζωvpaanmp ἐξαποστέλλωviaa3p κενόςaamsn . v.12 καίc προστίθηµιviam3s πέµπωvnaa
τρίτοςaamsn ὁdnmp δέc καίc οὗτοςrdams τραυµατίζωvpaanmp ἐκβάλλωviaa3p . v.13 λέγωviaa3s δέc
ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms ἀµπελώνngms τίςrqans ποιέωvsaa1s πέµπωvifa1s ὁdams υἱόςnams ἐγώrpg-s
ὁdams ἀγαπητόςaamsn ἴσωςbo οὗτοςrdams ὁράωvpaanmp ἐντρέπωvifp3p . v.14 ὁράωvpaanmp δέc
αὐτόςrpams ὁdnmp γεωργόςnnmp διαλογίζοµαιviin3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms κληρονόµοςnnms δεῦτεvdvx2p ἀποκτείνωvspa1p αὐτόςrpams ἵναc ἐγώrpg-p
γίνοµαιvsad3s ὁdnfs κληρονοµίαnnfs . v.15 καίc ἐκβάλλωvpaanmp αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgms
ngms viaa3p rqans
ἀµπελών ἀποκτείνω τίς οὖνc ποιέωvifa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms κύριοςnnms ὁdgms
ἀµπελώνngms . v.16 ἔρχοµαιvifd3s καίc ἀπόλλυµιvifa3s ὁdamp γεωργόςnamp οὗτοςrdamp καίc
δίδωµιvifa3s ὁdams ἀµπελώνnams ἄλλοςadmpn ἀκούωvpaanmp δέc λέγωviaa3p µήxo γίνοµαιvoad3s .
v.17 ὁdnms δέc ἐµβλέπωvpaanms αὐτόςrpdmp λέγωviaa3s τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s ὁdnns γράφωvpxpnns
οὗτοςrdnns λίθοςnams ὅςrrams ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s
εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs .
18 πᾶς ὁ πεσὼν ἐπ ἐκεῖνον τὸν λίθον συνθλασθήσεται, ἐφ ὃν δ

19 ἂν πέσῃ λικµήσει αὐτόν. Καὶ ἐζήτησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ
γραµµατεῖς ἐπιβαλεῖν ἐπ αὐτὸν τὰς χεῖρας ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ καὶ
ἐφοβήθησαν ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν
20 ταύτην εἶπεν. Καὶ παρατηρήσαντες ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους
ὑποκρινοµένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι ἵνα ἐπιλάβωνται αὐ-
τοῦ λόγου εἰς τὸ παραδοῦναι αὐτὸν τῇ ἀρχῇ καὶ τῇ ἐξουσίᾳ
21 τοῦ ἡγεµόνος. καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες ∆ιδάσκαλε
οἴδαµεν ὅτι ὀρθῶς λέγεις καὶ διδάσκεις καὶ οὐ λαµβάνεις πρό-
22 σωπον ἀλλ ἐπ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ διδάσκεις, ἔξεστιν
23 ἡµῖν Καίσαρι φόρον δοῦναι ἢ οὔ. κατανοήσας δὲ αὐτῶν τὴν
24 πανουργίαν εἶπεν πρὸς αὐτούς τί µέ πειράζετε. ἐπιδείξατέ
µοι δηνάριον, τίνος ἔχει εἰκόνα καὶ ἐπιγραφήν ἀποκριθέντες
25 δὲ εἶπον, Καίσαρος. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, ἀπόδοτε Τοίνυν τὰ
26 Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. καὶ οὐκ ἴσχυσαν
ἐπιλαβέσθαι αὐτοῦ ῥήµατος ἐναντίον τοῦ λαοῦ καὶ θαυµάσαν-
27 τες ἐπὶ τῇ ἀποκρίσει αὐτοῦ ἐσίγησαν. Προσελθόντες δέ τινες
τῶν Σαδδουκαίων οἱ ἀντιλέγοντες ἀνάστασιν µὴ εἶναι ἐπηρώ-
28 τησαν αὐτὸν. λέγοντες ∆ιδάσκαλε Μωσῆς ἔγραψεν ἡµῖν ἐάν
τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ ἔχων γυναῖκα καὶ οὗτος ἄτεκνος ἀπο-
θάνῃ ἵνα λάβῃ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα καὶ ἐξαναστήσῃ
v.18 πᾶςanmsn ὁdnms πίπτωvpaanms ἐπίp ἐκεῖνοςrdams ὁdams λίθοςnams συνθλάωvifp3s ἐπίp ὅςrrams
δέc ἄνxo πίπτωvsaa3s λικµάωvifa3s αὐτόςrpams . v.19 καίc ζητέωviaa3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc
dnmp nnmp vnaa
ὁ γραµµατεύς ἐπιβάλλω ἐπί αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs
p
καίc φοβέοµαιviao3p γινώσκωviaa3p γάρc ὅτιc πρόςp αὐτόςrpamp ὁdafs παραβολήnafs οὗτοςrdafs
λέγωviaa3s . v.20 καίc παρατηρέωvpaanmp ἀποστέλλωviaa3p ἐγκάθετοςaampn ὑποκρίνοµαιvppnamp
ἑαυτοῦrxamp δίκαιοςaampn εἰµίvnpx ἵναc ἐπιλαµβάνοµαιvsad3p αὐτόςrpgms λόγοςngms εἰςp ὁdans
παραδίδωµιvnaa αὐτόςrpams ὁddfs ἀρχήndfs καίc ὁddfs ἐξουσίαndfs ὁdgms ἡγεµώνngms . v.21 καίc
ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms οἶδαvixa1p ὅτιc ὀρθῶςbo λέγωvipa2s καίc
διδάσκωvipa2s καίc οὐxo λαµβάνωvipa2s πρόσωπονnans ἀλλάc ἐπίp ἀλήθειαngfs ὁdafs ὁδόςnafs
ὁdgms θεόςngms διδάσκωvipa2s . v.22 ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-p Καῖσαρndms φόροςnams δίδωµιvnaa
ἤxo οὐxo . v.23 κατανοέωvpaanms δέc αὐτόςrpgmp ὁdafs πανουργίαnafs λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpamp τίςrqans ἐγώrpa-s πειράζωvipa2p . v.24 ἐπιδείκνυµιvdaa2p ἐγώrpd-s δηνάριονnans
τίςrqgms ἔχωvipa3s εἰκώνnafs καίc ἐπιγραφήnafs ἀποκρίνοµαιvpaonmp δέc λέγωviaa3p Καῖσαρngms .
v.25 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀποδίδωµιvdaa2p τοίνυνxo ὁdanp Καῖσαρngms Καῖσαρndms
καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms ὁddms θεόςndms . v.26 καίc οὐxo ἰσχύωviaa3p ἐπιλαµβάνοµαιvnad
rpgms ngns bo dgms ngms
αὐτός ῥῆµα ἐναντίον ὁ λαός καίc θαυµάζωvpaanmp ἐπίp ὁddfs ἀπόκρισιςndfs
αὐτόςrpgms σιγάωviaa3p . v.27 προσέρχοµαιvpaanmp δέc τι-σρινµπ ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp ὁdnmp
ἀντιλέγωvppanmp ἀνάστασιςnafs µήxo εἰµίvnpx ἐπερωτάωviaa3p αὐτόςrpams .
σπέρµα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. ἑπτὰ οὖν ἀδελφοὶ ἦσαν, καὶ ὁ 29
πρῶτος λαβὼν γυναῖκα ἀπέθανεν ἄτεκνος, καὶ ἔλαβεν ὁ δεύ- 30
τερος τὴν γυναῖκα, καὶ οὑτὸς απέθανεν ἄτεκνος. καὶ ὁ τρίτος 31
ἔλαβεν αὐτήν ὡσαύτως ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ ἑπτὰ οὐ κατέλιπον

τέκνα καὶ ἀπέθανον. ὕστερον [δὲ] πάντων ἀπέθανεν καὶ ἡ 32
γυνὴ ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει τίνος αὐτῶν γίνεται γυνὴ οἱ γὰρ 33
ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς ὁ 34
᾿Ιησοῦς Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαµοῦσιν καὶ ἐκγαµίσκον-

ται, οἱ δὲ καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς 35
ἀναστάσεως τῆς ἐκ νεκρῶν οὔτε γαµοῦσιν οὔτε ἐκγαµίζονται,

οὔτε γὰρ ἀποθανεῖν ἔτι δύνανται ἰσάγγελοι γάρ εἰσιν καὶ υἱοί 36
εἰσιν τοῦ θεοῦ τῆς ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες. ὅτι δὲ ἐγείρονται 37
οἱ νεκροὶ καὶ Μωσῆς ἐµήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου ὡς λέγει κύριον

τὸν θεὸν ᾿Αβραὰµ καὶ τὸν θεὸν ᾿Ισαὰκ καὶ τόν θεὸν ᾿Ιακώβ. θε- 38
ὸς δὲ οὐκ ἔστιν νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων πάντες γὰρ αὐτῷ ζῶσιν.

ἀποκριθέντες δέ τινες τῶν γραµµατέων εἶπον, ∆ιδάσκαλε κα- 39
λῶς εἶπας. οὐκέτι δὲ ἐτόλµων ἐπερωτᾶν αὐτὸν οὐδέν. Εἶπεν 40, 41
δὲ πρὸς αὐτούς Πῶς λέγουσιν τὸν Χριστὸν υἱόν ∆αυὶδ εἶναι.

καὶ αὐτὸς ∆αυὶδ λέγει ἐν βίβλῳ ψαλµῶν Εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυ- 42
v.28 λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms Μωϋσῆςnnms γράφωviaa3s ἐγώrpd-p ἐάνqo τι-σριγµσ

ἀδελφόςnnms ἀποθνῄσκωvsaa3s ἔχωvppanms γυνήnafs καίc οὗτοςrdnms ἄτεκνοςanmsn
ἀποθνῄσκωvsaa3s ἵναc λαµβάνωvsaa3s ὁdnms ἀδελφόςnnms αὐτόςrpgms ὁdafs γυνήnafs καίc
ἐξανίστηµιvsaa3s σπέρµαnans ὁddms ἀδελφόςndms αὐτόςrpgms . v.29 ἑπτάtn οὖνc ἀδελφόςnnmp
εἰµίviix3p καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn λαµβάνωvpaanms γυνήnafs ἀποθνῄσκωviaa3s ἄτεκνοςanmsn .
v.30 καίc λαµβάνωviaa3s ὁdnms δεύτεροςanmsn ὁdafs γυνήnafs καίc οὗτοςrdnms ἀποθνῄσκωviaa3s
ἄτεκνοςanmsn . v.31 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn λαµβάνωviaa3s αὐτόςrpafs ὡσαύτωςbo ὡσαύτωςbo δέc
καίc ὁdnmp ἑπτάtn οὐxo καταλείπωviaa3p τέκνονnanp καίc ἀποθνῄσκωviaa3p . v.32 ὕστεροςbo
c agnpn viaa3s c dnfs nnfs p ddfs
δέ πᾶς ἀποθνῄσκω καί ὁ γυνή . v.33 ἐν ὁ οὖν ἀνάστασιςndfs τίςrqgms
c
αὐτόςrpgmp γίνοµαιvipn3s γυνήnnfs ὁdnmp γάρc ἑπτάtn ἔχωviaa3p αὐτόςrpafs γυνήnafs . v.34 καίc
ἀποκρίνοµαιvpaonms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnmp υἱόςnnmp ὁdgms αἰώνngms
οὗτοςrdgms γαµέωvipa3p καίc ἐκ&γαµίσκωvipp3p . v.35 ὁdnmp δέc καταξιόωvpapnmp ὁdgms αἰώνngms
rdgms vnaa c dgfs ngfs dgfs
ἐκεῖνος τυγχάνω καί ὁ ἀνάστασις ὁ ἐκp νεκρόςagmpn οὔτεc γαµέωvipa3p οὔτεc
γαµίζωvipp3p . v.36 οὔτεc γάρc ἀποθνῄσκωvnaa ἔτιbo δύναµαιvipn3p ἰσάγγελοςanmpn γάρc
εἰµίvipx3p καίc υἱόςnnmp εἰµίvipx3p ὁdgms θεόςngms ὁdgfs ἀνάστασιςngfs υἱόςnnmp εἰµίvppxnmp .
v.37 ὅτιc δέc ἐγείρωvipp3p ὁdnmp νεκρόςanmpn καίc Μωϋσῆςnnms µηνύωviaa3s ἐπίp ὁdgfs βάτοςngms
ὡςbo λέγωvipa3s κύριοςnams ὁdams θεόςnams ᾿Αβραάµtp καίc ὁdams θεόςnams ᾿Ισαάκtp καίc ὁdams
θεόςnams ᾿Ιακώβtp . v.38 θεόςnnms δέc οὐxo εἰµίvipx3s νεκρόςagmpn ἀλλάc ζάωvppagmp πᾶςanmpn
γάρc αὐτόςrpdms ζάωvipa3p . v.39 ἀποκρίνοµαιvpaonmp δέc τι-σρινµπ ὁdgmp γραµµατεύςngmp
λέγωviaa3p διδάσκαλοςnvms καλῶςbo λέγωviaa2s . v.40 οὐκέτιbo δέc τολµάωviia3p ἐπερωτάωvnpa
rpams aansn viaa3s
αὐτός οὐδείς . v.41 λέγω δέ πρόςp αὐτόςrpamp πῶςbo λέγωvipa3p ὁdams
c
Χριστόςnams υἱόςnams ∆αυίδtp εἰµίvnpx .

20:43—21:7 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 254
43 ρίῳ µου, Κάθου ἐκ δεξιῶν µου. ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου

44 ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου. ∆αυὶδ οὖν κύριον αὐτὸν καλεῖ
45 καὶ πῶς υἱός αὐτοῦ ἐστιν. ᾿Ακούοντος δὲ παντὸς τοῦ λαοῦ
46 εἶπεν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ. Προσέχετε ἀπὸ τῶν γραµµατέων
τῶν θελόντων περιπατεῖν ἐν στολαῖς καὶ φιλούντων ἀσπασµοὺς
ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ
47 πρωτοκλισίας ἐν τοῖς δείπνοις. οἳ κατεσθίουσιν τὰς οἰκίας
τῶν χηρῶν καὶ προφάσει µακρὰ προσεύχονται, οὗτοι λήψον-
ται περισσότερον κρίµα.
21 ᾿Αναβλέψας δὲ εἶδεν τοὺς βάλλοντας τὰ δῶρα αὐτῶν εἰς τὸ
2 γαζοφυλάκιον πλουσίους. εἶδεν δέ τινα καὶ χήραν πενιχρὰν
3 βάλλουσαν ἐκεῖ δύο λεπτὰ καὶ εἶπεν ᾿Αληθῶς λέγω ὑµῖν ὅτι
4 ἡ χήρα ἡ πτωχὴ αὕτη πλεῖον πάντων ἔβαλεν, ἅπαντες γὰρ
οὗτοι ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα τοῦ
Θεοῦ, αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερήµατος αὐτῆς ἅπαντα τὸν βίον ὃν
5 εἶχεν ἔβαλεν. Καί τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ ὅτι λίθοις
6 καλοῖς καὶ ἀναθήµασιν κεκόσµηται εἶπεν. Ταῦτα ἃ θεω-
ρεῖτε ἐλεύσονται ἡµέραι ἐν αἷς οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ
7 ὃς οὐ καταλυθήσεται. ᾿Επηρώτησαν δὲ αὐτὸν λέγοντες ∆ι-
δάσκαλε πότε οὖν ταῦτα ἔσται καὶ τί τὸ σηµεῖον ὅταν µέλλῃ
v.42 καίc αὐτόςrpnms ∆αυίδtp λέγωvipa3s ἐνp βίβλοςndfs ψαλµόςngmp λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms
ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s . v.43 ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s
ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.44 ∆αυίδtp οὖνc κύριοςnams
αὐτόςrpams καλέωvipa3s καίc πῶςbo υἱόςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.45 ἀκούωvppagms δέc
πᾶςagmsn ὁdgms λαόςngms λέγωviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms . v.46 προσέχωvdpa2p
ἀπόp ὁdgmp γραµµατεύςngmp ὁdgmp θέλωvppagmp περιπατέωvnpa ἐνp στολήndfp καίc φιλέωvppagmp
ἀσπασµόςnamp ἐνp ὁddfp ἀγοράndfp καίc πρωτοκαθεδρίαnafp ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp καίc
πρωτοκλισίαnafp ἐνp ὁddnp δεῖπνονndnp . v.47 ὅςrrnmp κατεσθίωvipa3p ὁdafp οἰκίαnafp
dgfp ngfp c ndfs aanpn
ὁ χήρα καί πρόφασις µακρός προσεύχοµαιvipn3p οὗτοςrdnmp λαµβάνωvifd3p
περισσόςaansc κρίµαnans . 21. v.1 ἀναβλέπωvpaanms δέc ὁράωviaa3s ὁdamp βάλλωvppaamp ὁdanp
δῶρονnanp αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdans γαζοφυλάκιονnans πλούσιοςaampn . v.2 ὁράωviaa3s δέc τι-σριαφσ
καίc χήραnafs πενιχρόςaafsn βάλλωvppaafs ἐκεῖbo δύοtn λεπτόςnanp . v.3 καίc λέγωviaa3s ἀληθῶςbo
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs χήραnnfs ὁdnfs πτωχόςanfsn οὗτοςrdnfs πολύςaansc πᾶςagmpn βάλλωviaa3s .
v.4 ἅπαςanmpn γάρc οὗτοςrdnmp ἐκp ὁdgns περισσεύωvppagns αὐτόςrpdmp βάλλωviaa3p εἰςp ὁdanp
δῶρονnanp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrpnfs δέc ἐκp ὁdgns ὑστέρηµαngns αὐτόςrpgfs ἅπαςaamsn ὁdams
βίοςnams ὅςrrams ἔχωviia3s βάλλωviaa3s . v.5 καίc τι-σριγµπ λέγωvppagmp περίp ὁdgns ἱερόνngns
ὅτιc λίθοςndmp καλόςadmpn καίc ἀνάθηµαndnp κοσµέωvixp3s λέγωviaa3s . v.6 οὗτοςrdanp ὅςrranp
θεωρέωvipa2p ἔρχοµαιvifd3p ἡµέραnnfp ἐνp ὅςrrdfp οὐxo ἀφίηµιvifp3s λίθοςnnms ἐπίp λίθοςndms ὅςrrnms
οὐxo καταλύωvifp3s .
ταῦτα γίνεσθαι. ὁ δὲ εἶπεν Βλέπετε µὴ πλανηθῆτε, πολλοὶ 8
γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόµατί µου λέγοντες ὃτι ᾿Εγώ εἰµι καί
῾Ο καιρὸς ἤγγικεν µὴ οὖν πορευθῆτε ὀπίσω αὐτῶν. ὅταν δὲ 9
ἀκούσητε πολέµους καὶ ἀκαταστασίας µὴ πτοηθῆτε, δεῖ γὰρ

ταῦτα γενέσθαι πρῶτον ἀλλ οὐκ εὐθέως τὸ τέλος. Τότε ἔ- 10
λεγεν αὐτοῖς ᾿Εγερθήσεται ἔθνος ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλεία ἐπὶ

βασιλείαν. σεισµοί τε µεγάλοι κατὰ τόπους καὶ λιµοὶ καὶ 11
λοιµοὶ ἔσονται φόβητρά τε καὶ σηµεῖα ἀπ οὐρανοῦ µεγάλα ἔ-

σται. πρὸ δὲ τούτων πάντων ἐπιβαλοῦσιν ἐφ ὑµᾶς τὰς χεῖρας 12
αὐτῶν καὶ διώξουσιν παραδιδόντες εἰς συναγωγὰς καὶ φυλα-

κάς ἀγοµένους ἐπὶ βασιλεῖς καὶ ἡγεµόνας ἕνεκεν τοῦ ὀνόµα-
τός µου, ἀποβήσεται δὲ ὑµῖν εἰς µαρτύριον. θέσθε οὖν εἴς 13, 14
τὰς καρδίας ὑµῶν µὴ προµελετᾶν ἀπολογηθῆναι, ἐγὼ γὰρ 15
δώσω ὑµῖν στόµα καὶ σοφίαν ᾗ οὐ δυνήσονται ἀντειπεῖν οὐ-

δὲ ἀντιστῆναι πάντες οἱ ἀντικείµενοι ὑµῖν. παραδοθήσεσθε 16
δὲ καὶ ὑπὸ γονέων καὶ συγγενῶν καὶ φίλων καὶ ἀδελφῶν καὶ
θανατώσουσιν ἐξ ὑµῶν. καὶ ἔσεσθε µισούµενοι ὑπὸ πάν- 17
των διὰ τὸ ὄνοµά µου. καὶ θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑµῶν οὐ 18
µὴ ἀπόληται. ἐν τῇ ὑποµονῇ ὑµῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς 19
ὑµῶν. ῞Οταν δὲ ἴδητε κυκλουµένην ὑπὸ στρατοπέδων τήν 20
v.7 ἐπερωτάωviaa3p δέc αὐτόςrpams λέγωvppanmp διδάσκαλοςnvms πότεxo οὖνc οὗτοςrdnnp εἰµίvifx3s
καίc τίςrqnns ὁdnns σηµεῖονnnns ὅτανc µέλλωvspa3s οὗτοςrdnnp γίνοµαιvnpn . v.8 ὁdnms
δέc λέγωviaa3s βλέπωvdpa2p µήxo πλανάωvsap2p πολύςanmpn γάρc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ὁddns
ὄνοµαndns ἐγώrpg-s λέγωvppanmp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ὁdnms καιρόςnnms ἐγγίζωvixa3s µήxo
οὖνc πορεύοµαιvsao2p ὀπίσωbo αὐτόςrpgmp . v.9 ὅτανc δέc ἀκούωvsaa2p πόλεµοςnamp καίc
nafp xo vsap2p vipq3s
ἀκαταστασία µή πτοέω δεῖ γάρ οὗτοςrdnnp γίνοµαιvnad πρῶτοςbo ἀλλάc οὐxo
c
εὐθέωςbo ὁdnns τέλοςnnns . v.10 τότεbo λέγωviia3s αὐτόςrpdmp ἐγείρωvifp3s ἔθνοςnnns ἐπίp
ἔθνοςnans καίc βασιλείαnnfs ἐπίp βασιλείαnafs . v.11 σεισµόςnnmp τέxo µέγαςanmpn κατάp
τόποςnamp καίc λιµόςnnmp καίc λοιµόςnnmp εἰµίvifx3p φόβητρονnnnp τέxo καίc σηµεῖονnnnp ἀπόp
οὐρανόςngms µέγαςannpn εἰµίvifx3s . v.12 πρόp δέc οὗτοςrdgnp πᾶςagnpn ἐπιβάλλωvifa3p ἐπίp
σύrpa-p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp καίc διώκωvifa3p παραδίδωµιvppanmp εἰςp συναγωγήnafp καίc
φυλακήnafp ἄγωvpppamp ἐπίp βασιλεύςnamp καίc ἡγεµώνnamp ἕνεκαbo ὁdgns ὄνοµαngns ἐγώrpg-s .
v.13 ἀποβαίνωvifd3s δέc σύrpd-p εἰςp µαρτύριονnans . v.14 τίθηµιvdam2p οὖνc εἰςp ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p µήxo προµελετάωvnpa ἀπολογέοµαιvnao . v.15 ἐγώrpn-s γάρc δίδωµιvifa1s
rpd-p nans c nafs rrdfs xo vifd3p
σύ στόµα καί σοφία ὅς οὐ δύναµαι ἀντιλέγωvnaa οὐδέbo ἀνθίστηµιvnaa
πᾶςanmpn ὁdnmp ἀντίκειµαιvppnnmp σύrpd-p . v.16 παραδίδωµιvifp2p δέc καίc ὑπόp γονεύςngmp
καίc συγγενήςagmpn καίc φίλοςagmpn καίc ἀδελφόςngmp καίc θανατόωvifa3p ἐκp σύrpg-p . v.17 καίc
εἰµίvifx2p µισέωvpppnmp ὑπόp πᾶςagmpn διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s . v.18 καίc θρίξnnfs ἐκp ὁdgfs
κεφαλήngfs σύrpg-p οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsam3s . v.19 ἐνp ὁddfs ὑποµονήndfs σύrpg-p κτάοµαιvdad2p
dafp nafp rpg-p
ὁ ψυχή σύ .
21 ᾿Ιερουσαλήµ τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήµωσις αὐτῆς. τότε

οἱ ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη καὶ οἱ ἐν µέσῳ αὐ-
τῆς ἐκχωρείτωσαν καὶ οἱ ἐν ταῖς χώραις µὴ εἰσερχέσθωσαν εἰς
22 αὐτήν. ὅτι ἡµέραι ἐκδικήσεως αὗταί εἰσιν τοῦ πλησθῆναι
23 πάντα τὰ γεγραµµένα. οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ
ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡµέραις, ἔσται γὰρ ἀνάγκη
24 µεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ὀργὴ ἐν τῷ λαῷ τούτῳ. καὶ πεσοῦνται
στόµατι µαχαίρας καὶ αἰχµαλωτισθήσονται εἰς πάντα τὰ ἔθνη
καὶ ᾿Ιερουσαλὴµ ἔσται πατουµένη ὑπὸ ἐθνῶν ἄχρι πληρωθῶ-
25 σιν καιροὶ ἐθνῶν. Καὶ ἔσται σηµεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ
ἄστροις καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης,
26 θαλάσσης καὶ σάλου. ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου
καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχοµένων τῇ οἰκουµένῃ αἱ γὰρ δυ-
27 νάµεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. καὶ τότε ὄψονται τὸν
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόµενον ἐν νεφέλῃ µετὰ δυνάµεως καὶ
28 δόξης πολλῆς. ἀρχοµένων δὲ τούτων γίνεσθαι ἀνακύψατε
καὶ ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑµῶν διότι ἐγγίζει ἡ ἀπολύτρωσις
29 ὑµῶν. Καὶ εἶπεν παραβολὴν αὐτοῖς, ῎Ιδετε τὴν συκῆν καὶ
30 πάντα τὰ δένδρα, ὅταν προβάλωσιν ἤδη βλέποντες ἀφ ἑαυτῶν
31 γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν, οὕτως καὶ ὑµεῖς ὅταν
ἴδητε ταῦτα γινόµενα γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ
v.20 ὅτανc δέc ὁράωvsaa2p κυκλόωvpppafs ὑπόp στρατόπεδονngnp ὁdafs ᾿Ιερουσαλήµtp τότεbo
γινώσκωvdaa2p ὅτιc ἐγγίζωvixa3s ὁdnfs ἐρήµωσιςnnfs αὐτόςrpgfs . v.21 τότεbo ὁdnmp ἐνp ὁddfs
ndfs vdpa3p p danp nanp c dnmp p adnsn
᾿Ιουδαία φεύγω εἰς ὁ ὄρος καί ὁ ἐν µέσος αὐτόςrpgfs ἐκχωρέωvdpa3p
καίc ὁdnmp ἐνp ὁddfp χώραndfp µήxo εἰσέρχοµαιvdpn3p εἰςp αὐτόςrpafs . v.22 ὅτιc ἡµέραnnfp
ngfs rdnfp vipx3p dgms vnap aanpn danp vpxpanp
ἐκδίκησις οὗτος εἰµί ὁ πίµπληµι πᾶς ὁ γράφω . v.23 οὐαίi
δέc ὁddfp ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppadfp καίc ὁddfp θηλάζωvppadfp ἐνp ἐκεῖνοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp
εἰµίvifx3s γάρc ἀνάγκηnnfs µέγαςanfsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc ὀργήnnfs ἐνp ὁddms λαόςndms οὗτοςrddms .
v.24 καίc πίπτωvifn3p στόµαndns µάχαιραngfs καίc αἰχµαλωτίζωvifp3p εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp
καίc ᾿Ιερουσαλήµtp εἰµίvifx3s πατέωvpppnms ὑπόp ἔθνοςngnp ἄχριp πληρόωvsap3p καιρόςnnmp
ἔθνοςngnp . v.25 καίc εἰµίvifx3s σηµεῖονnnnp ἐνp ἥλιοςndms καίc σελήνηndfs καίc ἄστρονndnp
c p dgfs
καί ἐπί ὁ γῆngfs συνοχήnnfs ἔθνοςngnp ἐνp ἀπορίαndfs ἠχέωvppagfs θάλασσαngfs καίc σάλοςngms .
v.26 ἀποψύχωvppagmp ἄνθρωποςngmp ἀπόp φόβοςngms καίc προσδοκίαngfs ὁdgmp ἐπέρχοµαιvppngmp
ὁddfs οἰκουµένηndfs ὁdnfp γάρc δύναµιςnnfp ὁdgmp οὐρανόςngmp σαλεύωvifp3p . v.27 καίc τότεbo
ὁράωvifd3p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἔρχοµαιvppnams ἐνp νεφέληndfs µετάp δύναµιςngfs
καίc δόξαngfs πολύςagfsn . v.28 ἄρχωvppmgmp δέc οὗτοςrdgmp γίνοµαιvnpn ἀνακύπτωvdaa2p
καίc ἐπαίρωvdaa2p ὁdafp κεφαλήnafp σύrpg-p διότιc ἐγγίζωvipa3s ὁdnfs ἀπολύτρωσιςnnfs σύrpg-p .
v.29 καίc λέγωviaa3s παραβολήnafs αὐτόςrpdmp ὁράωvdaa2p ὁdafs συκῆnafs καίc πᾶςaanpn ὁdanp
δένδρονnanp . v.30 ὅτανc προβάλλωvsaa3p ἤδηbo βλέπωvppanmp ἀπόp ἑαυτοῦrxgmp γινώσκωvipa2p
ὅτιc ἤδηbo ἐγγύςbo ὁdnns θέροςnnns εἰµίvipx3s .
257 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 21:32—22:7
θεοῦ. ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως 32
ἂν πάντα γένηται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται οἱ δὲ 33
λόγοι µου οὐ µὴ παρέλθωσιν. Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς µήποτε 34
βαρηθῶσιν ὑµῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ µέθῃ καὶ µερί-

µναις βιωτικαῖς καὶ αἰφνίδιος ἐφ ὑµᾶς ἐπιστῇ ἡ ἡµέρα ἐκείνη.
ὡς παγίς, γὰρ ἐπελεύσεται ἐπὶ πάντας τοὺς καθηµένους ἐπὶ 35
πρόσωπον πάσης τῆς γῆς. ἀγρυπνεῖτε οὖν ἐν παντὶ καιρῷ 36
δεόµενοι ἵνα καταξιωθῆτε ἐκφυγεῖν πάντα τὰ µέλλοντα γίνε-

σθαι καὶ σταθῆναι ἔµπροσθεν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. ῏Ην 37
δὲ τὰς ἡµέρας ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων τὰς δὲ νύκτας ἐξερχόµενος

ηὐλίζετο εἰς τὸ ὄρος τὸ καλούµενον ᾿Ελαιῶν, καὶ πᾶς ὁ λαὸς 38
ὤρθριζεν πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν αὐτοῦ.

῎Ηγγιζεν δὲ ἡ ἑορτὴ τῶν ἀζύµων ἡ λεγοµένη πάσχα. καὶ 22, 2
ἐζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς τὸ πῶς ἀνέλωσιν αὐτόν
ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαόν. Εἰσῆλθεν δὲ Σατανᾶς εἰς ᾿Ιούδαν τὸν 3
ἐπικαλούµενον ᾿Ισκαριώτην ὄντα ἐκ τοῦ ἀριθµοῦ τῶν δώδεκα,

καὶ ἀπελθὼν συνελάλησεν τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ στρατηγοῖς 4
τὸ πῶς αὐτόν παραδῷ αὐτοῖς. καὶ ἐχάρησαν καὶ συνέθεντο 5
αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι. καὶ ἐξωµολόγησεν καὶ ἐζήτει εὐκαι- 6
ρίαν τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν αὐτοῖς ἄτερ ὄχλου. ῏Ηλθεν δὲ 7
v.31 οὕτωbo καίc σύrpn-p ὅτανc ὁράωvsaa2p οὗτοςrdanp γίνοµαιvppnanp γινώσκωvdpa2p ὅτιc
ἐγγύςbo εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms . v.32 ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc
οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs γενεάnnfs οὗτοςrdnfs ἕωςc ἄνxo πᾶςaanpn γίνοµαιvsad3s .
v.33 ὁdnms οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs γῆnnfs παρέρχοµαιvifd3p ὁdnmp δέc λόγοςnnmp ἐγώrpg-s
οὐxo µήxo παρέρχοµαιvsaa3p . v.34 προσέχωvdpa2p δέc ἑαυτοῦrxdmp µήποτεbo βαρέωvsap3p
σύrpg-p ὁdnfp καρδίαnnfp ἐνp κραιπάληndfs καίc µέθηndfs καίc µέριµναndfp βιωτικόςadfpn καίc
αἰφνίδιοςanmsn ἐπίp σύrpa-p ἐφίστηµιvsaa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs ἐκεῖνοςrdnfs . v.35 ὡςbo παγίςnnfs
γάρc ἐπέρχοµαιvifd3s ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp κάθηµαιvppnamp ἐπίp πρόσωπονnans πᾶςagfsn ὁdgfs
γῆngfs . v.36 ἀγρυπνέωvdpa2p οὖνc ἐνp πᾶςadmsn καιρόςndms δέοµαιvppnnmp ἵναc καταξιόωvsap2p
ἐκφεύγωvnaa πᾶςaanpn ὁdanp µέλλωvppaanp γίνοµαιvnpn καίc ἵστηµιvnap ἔµπροσθενp ὁdgms υἱόςngms
ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.37 εἰµίviix3s δέc ὁdafp ἡµέραnafp ἐνp ὁddns ἱερόνndns διδάσκωvppanms
dafp c nafp
ὁ δέ νύξ ἐξέρχοµαιvppnnms αὐλίζοµαιviin3s εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdans καλέωvpppans ἐλαίαngfp .
v.38 καίc πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ὀρθρίζωviia3s πρόςp αὐτόςrpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἀκούωvnpa
αὐτόςrpgms . 22. v.1 ἐγγίζωviia3s δέc ὁdnfs ἑορτήnnfs ὁdgnp ἄζυµοςagnpn ὁdnfs λέγωvpppnfs
πάσχαta . v.2 καίc ζητέωviia3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdans
πῶςbo ἀναιρέωvsaa3p αὐτόςrpams φοβέοµαιviin3p γάρc ὁdams λαόςnams . v.3 εἰσέρχοµαιviaa3s
δέc Σατανᾶςnnms εἰςp ᾿Ιούδαςnams ὁdams ἐπικαλέωvpppams ᾿Ισκαριώθnams εἰµίvppxams ἐκp ὁdgms
ἀριθµόςngms ὁdgmp δώδεκαtn . v.4 καίc ἀπέρχοµαιvpaanms συλλαλέωviaa3s ὁddmp ἀρχιερεύςndmp
καίc στρατηγόςndmp ὁdans πῶςbo αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp . v.5 καίc χαίρωviao3p
καίc συντίθηµιviam3p αὐτόςrpdms ἀργύριονnans δίδωµιvnaa . v.6 καίc ἐξοµολογέωviaa3s καίc
ζητέωviia3s εὐκαιρίαnafs ὁdgms παραδίδωµιvnaa αὐτόςrpams αὐτόςrpdmp ἄτερp ὄχλοςngms .
8 ἡ ἡµέρα τῶν ἀζύµων ἐν ᾗ ἔδει θύεσθαι τὸ πάσχα, καὶ ἀπέ-

στειλεν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην εἰπών Πορευθέντες ἑτοιµάσατε
9 ἡµῖν τὸ πάσχα ἵνα φάγωµεν. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ Ποῦ θέλεις
10 ἐτοιµάσοµεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Ιδοὺ εἰσελθόντων ὑµῶν εἰς
τὴν πόλιν συναντήσει ὑµῖν ἄνθρωπος κεράµιον ὕδατος βα-
στάζων, ἀκολουθήσατε αὐτῷ εἰς τὴν οἰκίαν οὗ εἰσπορεύεται.
11 καὶ ἐρεῖτε τῷ οἰκοδεσπότῃ τῆς οἰκίας Λέγει σοι ὁ διδάσκαλος
Ποῦ ἐστιν τὸ κατάλυµα ὅπου τὸ πάσχα µετὰ τῶν µαθητῶν µου
12 φάγω. κἀκεῖνος ὑµῖν δείξει ἀνώγεον µέγα ἐστρωµένον, ἐκεῖ
13 ἑτοιµάσατε. ἀπελθόντες δὲ εὗρον καθὼς εἰρήκεν αὐτοῖς καὶ
14 ἡτοίµασαν τὸ πάσχα. Καὶ ὅτε ἐγένετο ἡ ὥρα ἀνέπεσεν καὶ οἱ
15 δώδεκα ἀπόστολοι σὺν αὐτῷ. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς ᾿Επι-
θυµίᾳ ἐπεθύµησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν µεθ ὑµῶν πρὸ τοῦ
16 µε παθεῖν, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐκέτι οὐ µὴ φάγω ἐξ αὐτοῦ,
17 ἕως ὅτου πληρωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ. καὶ δεξάµενος
ποτήριον εὐχαριστήσας εἶπεν Λάβετε τοῦτο καὶ διαµερίσατε
18 ἑαυτοῖς, λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι οὐ µὴ πίω ἀπὸ τοῦ γενήµατος
19 τῆς ἀµπέλου ἕως ὅτου ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἔλθῃ. καὶ λαβὼν
ἄρτον εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων Τοῦ-
τό ἐστιν τὸ σῶµά µου τὸ ὑπὲρ ὑµῶν διδόµενον, τοῦτο ποιεῖτε
v.7 ἔρχοµαιviaa3s δέc ὁdnfs ἡµέραnnfs ὁdgnp ἄζυµοςagnpn ἐνp ὅςrrdfs δεῖviiq3s θύωvnpp
ὁdnns πάσχαta . v.8 καίc ἀποστέλλωviaa3s Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams λέγωvpaanms
πορεύοµαιvpaonmp ἑτοιµάζωvdaa2p ἐγώrpd-p ὁdans πάσχαta ἵναc ἐσθίωvsaa1p . v.9 ὁdnmp δέc
λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ποῦxo θέλωvipa2s ἑτοιµάζωvifa1p . v.10 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
ἰδούvdaa2s εἰσέρχοµαιvpaagmp σύrpg-p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs συναντάωvifa3s σύrpd-p ἄνθρωποςnnms
κεράµιονnans ὕδωρngns βαστάζωvppanms ἀκολουθέωvdaa2p αὐτόςrpdms εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs οὐbo
εἰσπορεύοµαιvipn3s . v.11 καίc λέγωvifa2p ὁddms οἰκοδεσπότηςndms ὁdgfs οἰκίαngfs λέγωvipa3s
σύrpd-s ὁdnms διδάσκαλοςnnms ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnns κατάλυµαnnns ὅπουbo ὁdans πάσχαta µετάp
ὁdgmp µαθητήςngmp ἐγώrpg-s ἐσθίωvsaa1s . v.12 κἀκεῖνοςrdnms σύrpd-p δείκνυµιvifa3s ἀνάγαιονnans
µέγαςaansn στρωννύωvpxpans ἐκεῖbo ἑτοιµάζωvdaa2p . v.13 ἀπέρχοµαιvpaanmp δέc εὑρίσκωviaa3p
καθώςbo λέγωvixa3s αὐτόςrpdmp καίc ἑτοιµάζωviaa3p ὁdans πάσχαta . v.14 καίc ὅτεbo γίνοµαιviad3s
dnfs nnfs viaa3s c dnmp tn nnmp
ὁ ὥρα ἀναπίπτω καί ὁ δώδεκα ἀπόστολος σύνp αὐτόςrpdms . v.15 καίc
λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ἐπιθυµίαndfs ἐπιθυµέωviaa1s οὗτοςrdans ὁdans πάσχαta ἐσθίωvnaa µετάp
σύrpg-p πρόp ὁdgms ἐγώrpa-s πάσχωvnaa . v.16 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐκέτιbo οὐxo µήxo
ἐσθίωvsaa1s ἐκp αὐτόςrpgns ἕωςc ὅστιςrrgns πληρόωvsap3s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms θεόςngms .
v.17 καίc δέχοµαιvpadnms ποτήριονnans εὐχαριστέωvpaanms λέγωviaa3s λαµβάνωvdaa2p οὗτοςrdans
καίc διαµερίζωvdaa2p ἑαυτοῦrxdmp . v.18 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc οὐxo µήxo πίνωvsaa1s ἀπόp
dgns ngns dgfs ngfs
ὁ γένηµα ὁ ἄµπελος ἕωςc ὅστιςrrgns ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιvsaa3s .
εἰς τὴν ἐµὴν ἀνάµνησιν. ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον µετὰ τὸ 20
δειπνῆσαι λέγων Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐν τῷ

αἵµατί µου τὸ ὑπὲρ ὑµῶν ἐκχυνόµενον. πλὴν ἰδοὺ ἡ χεὶρ 21
τοῦ παραδιδόντος µε µετ ἐµοῦ ἐπὶ τῆς τραπέζης, καὶ ὁ µὲν 22
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου πορεύεται κατὰ τὸ ὡρισµένον πλὴν οὐαὶ

τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι΄ οὗ παραδίδοται. καὶ αὐτοὶ ἤρξαντο 23
συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς τὸ τίς ἄρα εἴη ἐξ αὐτῶν ὁ τοῦτο µέλλων

πράσσειν. ᾿Εγένετο δὲ καὶ φιλονεικία ἐν αὐτοῖς τὸ τίς αὐτῶν 24
δοκεῖ εἶναι µείζων. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν 25
κυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται κα-

λοῦνται. ὑµεῖς δὲ οὐχ οὕτως ἀλλ ὁ µείζων ἐν ὑµῖν γενέσθω 26
ὡς ὁ νεώτερος καὶ ὁ ἡγούµενος ὡς ὁ διακονῶν. τίς γὰρ µεί- 27
ζων ὁ ἀνακείµενος ἢ ὁ διακονῶν οὐχὶ ὁ ἀνακείµενος ἐγὼ δὲ

εἰµι ἐν µέσῳ ὑµῶν ὡς ὁ διακονῶν. ὑµεῖς δέ ἐστε οἱ διαµεµε- 28
νηκότες µετ ἐµοῦ ἐν τοῖς πειρασµοῖς µου, κἀγὼ διατίθεµαι 29
ὑµῖν καθὼς διέθετό µοι ὁ πατήρ µου βασιλείαν. ἵνα ἐσθίητε 30
καὶ πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης µου [ἐν τῇ βασιλείᾳ µου] καὶ κα-
θίσεσθε ἐπὶ θρόνων κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ ᾿Ισραήλ.
εἶπεν δὲ ὁ Κύριος, Σίµων Σίµων ἰδοὺ ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο 31
v.19 καίc λαµβάνωvpaanms ἄρτοςnams εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp

λέγωvppanms οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns ἐγώrpg-s ὁdnns ὑπέρp σύrpg-p δίδωµιvpppnns
οὗτοςrdans ποιέωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs . v.20 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnns
ποτήριονnnns µετάp ὁdans δειπνέωvnaa λέγωvppanms οὗτοςrdnns ὁdnns ποτήριονnnns ὁdnfs καινόςanfsn
διαθήκηnnfs ἐνp ὁddns αἷµαndns ἐγώrpg-s ὁdnns ὑπέρp σύrpg-p ἐκχέωvpppnns . v.21 πλήνbo
ἰδούvdaa2s ὁdnfs χείρnnfs ὁdgms παραδίδωµιvppagms ἐγώrpa-s µετάp ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdgfs τράπεζαngfs .
v.22 καίc ὁdnms µένxo υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms πορεύοµαιvipn3s κατάp ὁdans ὁρίζωvpxpans
πλήνbo οὐαίi ὁddms ἄνθρωποςndms ἐκεῖνοςrddms διάp ὅςrrgms παραδίδωµιvipp3s . v.23 καίc
αὐτόςrpnmp ἄρχωviad3p συζητέωvnpa πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὁdans τίςrqnms ἄραxo εἰµίvopx3s ἐκp
αὐτόςrpgmp ὁdnms οὗτοςrdans µέλλωvppanms πράσσωvnpa . v.24 γίνοµαιviad3s δέc καίc
φιλονεικίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdmp ὁdnns τίςrqnms αὐτόςrpgmp δοκέωvipa3s εἰµίvnpx µέγαςanmsc .
v.25 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgnp ἔθνοςngnp κυριεύωvipa3p
αὐτόςrpgnp καίc ὁdnmp ἐξουσιάζωvppanmp αὐτόςrpgnp εὐεργέτηςnnmp καλέωvipp3p . v.26 σύrpn-p
c xo bo c dnms anmsc p rpd-p vdad3s bo dnms
δέ οὐ οὕτω ἀλλά ὁ µέγας ἐν σύ γίνοµαι ὡς ὁ νέοςanmsc
καίc ὁdnms ἡγέοµαιvppnnms ὡςbo ὁdnms διακονέωvppanms . v.27 τίςrqnms γάρc µέγαςanmsc
ὁdnms ἀνάκειµαιvppnnms ἤxo ὁdnms διακονέωvppanms οὐχίxo ὁdnms ἀνάκειµαιvppnnms ἐγώrpn-s δέc
εἰµίvipx1s ἐνp µέσοςadnsn σύrpg-p ὡςbo ὁdnms διακονέωvppanms . v.28 σύrpn-p δέc εἰµίvipx2p
ὁdnmp διαµένωvpxanmp µετάp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddmp πειρασµόςndmp ἐγώrpg-s . v.29 κἀγώrpn-s
vipm1s rpd-p bo viam3s rpd-s dnms nnms rpg-s
διατίθηµι σύ καθώς διατίθηµι ἐγώ ὁ πατήρ ἐγώ βασιλείαnafs .
v.30 ἵναc ἐσθίωvspa2p καίc πίνωvspa2p ἐπίp ὁdgfs τράπεζαngfs ἐγώrpg-s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ἐγώrpg-s
καίc καθίζωvifd2p ἐπίp θρόνοςngmp κρίνωvppanmp ὁdafp δώδεκαtn φυλήnafp ὁdgms ᾿Ισραήλtp .
32 ὑµᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον, ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ

ἵνα µὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου, καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήριξον
33 τοὺς ἀδελφούς σου. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ Κύριε µετὰ σοῦ ἕτοιµός
34 εἰµι καὶ εἰς φυλακὴν καὶ εἰς θάνατον πορεύεσθαι. ὁ δὲ εἶπεν
Λέγω σοι Πέτρε οὐ µή φωνήσῃ σήµερον ἀλέκτωρ πρὶν ἢ τρίς
35 ἀπαρνήσῃ µή εἰδέναι µε. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς ῞Οτε ἀπέστειλα
ὑµᾶς ἄτερ βαλαντίου καὶ πήρας καὶ ὑποδηµάτων µή τινος ὑ-
36 στερήσατε οἱ δὲ εἶπον, Οὐθενός. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ᾿Αλλὰ νῦν
ὁ ἔχων βαλάντιον ἀράτω ὁµοίως καὶ πήραν καὶ ὁ µὴ ἔχων πω-
37 λήσει τὸ ἱµάτιον αὐτοῦ καὶ ἀγοράσει µάχαιραν. λέγω γὰρ
ὑµῖν ὅτι ἔτι τοῦτο τὸ γεγραµµένον δεῖ τελεσθῆναι ἐν ἐµοί τὸ
Καὶ µετὰ ἀνόµων ἐλογίσθη, καὶ γὰρ τὰ περὶ ἐµοῦ τέλος ἔχει.
38 οἱ δὲ εἶπον, Κύριε ἰδοὺ µάχαιραι ὧδε δύο ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς
39 ῾Ικανόν ἐστιν. Καὶ ἐξελθὼν ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς τὸ ῎Ο-
ρος τῶν ᾿Ελαιῶν ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ µαθηταί αὐτοῦ.
40 γενόµενος δὲ ἐπὶ τοῦ τόπου εἶπεν αὐτοῖς Προσεύχεσθε µὴ εἰ-
41 σελθεῖν εἰς πειρασµόν. καὶ αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ αὐτῶν ὡσεὶ
42 λίθου βολήν καὶ θεὶς τὰ γόνατα προσηύχετο. λέγων Πάτερ εἰ
βούλει παρενεγκεῖν τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ ἐµοῦ, πλὴν µὴ τὸ
v.31 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms Σίµωνnvms Σίµωνnvms ἰδούvdaa2s ὁdnms Σατανᾶςnnms
ἐξαιτέωviam3s σύrpa-p ὁdgms σινιάζωvnaa ὡςbo ὁdams σῖτοςnams . v.32 ἐγώrpn-s δέc δέοµαιviap1s
περίp σύrpg-s ἵναc µήxo ἐκλείπωvsaa3s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-s καίc σύrpn-s ποτέxo ἐπιστρέφωvpaanms
στηρίζωvdaa2s ὁdamp ἀδελφόςnamp σύrpg-s . v.33 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms
µετάp σύrpg-s ἕτοιµοςanmsn εἰµίvipx1s καίc εἰςp φυλακήnafs καίc εἰςp θάνατοςnams πορεύοµαιvnpn .
v.34 ὁdnms δέc λέγωviaa3s λέγωvipa1s σύrpd-s Πέτροςnvms οὐxo µήxo φωνέωvsaa3s σήµερονbo
ἀλέκτωρnnms πρίνbo ἤxo τρίςbo ἀπαρνέοµαιvifd2s µήxo οἶδαvnxa ἐγώrpa-s . v.35 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὅτεbo ἀποστέλλωviaa1s σύrpa-p ἄτερp βαλλάντιονngns καίc πήραngfs καίc ὑπόδηµαngnp
µήxo τι-σριγνσ ὑστερέωviaa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p οὐδείςagnsn . v.36 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp
ἀλλάc νῦνbo ὁdnms ἔχωvppanms βαλλάντιονnans αἴρωvdaa3s ὁµοίωςbo καίc πήραnafs καίc ὁdnms
µήxo ἔχωvppanms πωλέωvifa3s ὁdans ἱµάτιονnans αὐτόςrpgms καίc ἀγοράζωvifa3s µάχαιραnafs .
v.37 λέγωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc ἔτιbo οὗτοςrdans ὁdans γράφωvpxpans δεῖvipq3s τελέωvnap ἐνp
ἐγώrpd-s ὁdans καίc µετάp ἄνοµοςagmpn λογίζοµαιviap3s καίc γάρc ὁdnnp περίp ἐγώrpg-s τέλοςnans
ἔχωvipa3s . v.38 ὁdnmp δέc λέγωviaa3p κύριοςnvms ἰδούvdaa2s µάχαιραnnfp ὧδεbo δύοtn ὁdnms
δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἱκανόςannsn εἰµίvipx3s . v.39 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms πορεύοµαιviao3s
p dans nans p dans nans dgfp
κατά ὁ ἔθος εἰς ὁ ὄρος ὁ ἐλαίαngfp ἀκολουθέωviaa3p δέc αὐτόςrpdms καίc
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.40 γίνοµαιvpadnms δέc ἐπίp ὁdgms τόποςngms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp προσεύχοµαιvdpn2p µήxo εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp πειρασµόςnams . v.41 καίc αὐτόςrpnms
ἀποσπάωviap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὡσείbo λίθοςngms βολήnafs καίc τίθηµιvpaanms ὁdanp γόνυnanp
προσεύχοµαιviin3s .
θέληµά µου ἀλλὰ τὸ σὸν γενέσθω. ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος 43
ἀπ οὐρανοῦ ἐνισχύων αὐτόν. καὶ γενόµενος ἐν ἀγωνίᾳ ἐκτε- 44
νέστερον προσηύχετο, ἐγένετο δὲ ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόµβοι

αἵµατος καταβαίνοντες ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἀναστὰς ἀπὸ τῆς 45
προσευχῆς ἐλθὼν πρὸς τοὺς µαθητὰς εὗρεν αὐτοὺς κοιµω-

µένους ἀπὸ τῆς λύπης. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τί καθεύδετε ἀνα- 46
στάντες προσεύχεσθε ἵνα µὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασµόν. ῎Ετι 47
δέ αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ ὄχλος καὶ ὁ λεγόµενος ᾿Ιούδας εἷς

τῶν δώδεκα προήρχετο αὐτούς καὶ ἤγγισεν τῷ ᾿Ιησοῦ φιλῆσαι
αὐτόν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ ᾿Ιούδα φιλήµατι τὸν υἱὸν τοῦ 48
ἀνθρώπου παραδίδως. ἰδόντες δὲ οἱ περὶ αὐτὸν τὸ ἐσόµενον 49
εἶπον αὐτῷ, Κύριε εἰ πατάξοµεν ἐν µαχαίρᾳ· καὶ ἐπάταξεν 50
εἷς τις ἐξ αὐτῶν τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως καὶ ἀφεῖλεν αὐτοῦ
τὸ οὖς τὸ δεξιόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν ᾿Εᾶτε ἕως 51
τούτου, καὶ ἁψάµενος τοῦ ὠτίου αὐτοῦ ἰάσατο αὐτόν. εἶπεν 52
δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς τοὺς παραγενοµένους ἐπ αὐτὸν ἀρχιερεῖς

καὶ στρατηγοὺς τοῦ ἱεροῦ καὶ πρεσβυτέρους ῾Ως ἐπὶ λῃστὴν
ἐξεληλύθατε µετὰ µαχαιρῶν καὶ ξύλων. καθ ἡµέραν ὄντος 53
µου µεθ ὑµῶν ἐν τῷ ἱερῷ οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ ἐµέ

v.42 λέγωvppanms πατήρnvms εἰqo βούλοµαιvipn2s παραφέρωvnaa ὁdans ποτήριονnans οὗτοςrdans
ἀπόp ἐγώrpg-s πλήνbo µήxo ὁdnns θέληµαnnns ἐγώrpg-s ἀλλάc ὁdnns σόςrsnns γίνοµαιvdad3s .
v.43 ὁράωviap3s δέc αὐτόςrpdms ἄγγελοςnnms ἀπόp οὐρανόςngms ἐνισχύωvppanms αὐτόςrpams .
v.44 καίc γίνοµαιvpadnms ἐνp ἀγωνίαndfs ἐκτενήςbo προσεύχοµαιviin3s γίνοµαιviad3s δέc ὁdnms
ἱδρώςnnms αὐτόςrpgms ὡσείbo θρόµβοςnnmp αἷµαngns καταβαίνωvppanmp ἐπίp ὁdafs γῆnafs .
v.45 καίc ἀνίστηµιvpaanms ἀπόp ὁdgfs προσευχήngfs ἔρχοµαιvpaanms πρόςp ὁdamp µαθητήςnamp
εὑρίσκωviaa3s αὐτόςrpamp κοιµάοµαιvpppamp ἀπόp ὁdgfs λύπηngfs . v.46 καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp τίςrqans καθεύδωvipa2p ἀνίστηµιvpaanmp προσεύχοµαιvdpn2p ἵναc µήxo εἰσέρχοµαιvsaa2p
εἰςp πειρασµόςnams . v.47 ἔτιbo δέc αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ἰδούvdaa2s ὄχλοςnnms καίc
ὁdnms λέγωvpppnms ᾿Ιούδαςnnms εἷςnnms ὁdgmp δώδεκαtn προέρχοµαιviin3s αὐτόςrpamp καίc
ἐγγίζωviaa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms φιλέωvnaa αὐτόςrpams . v.48 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms ᾿Ιούδαςnvms φίληµαndns ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvipa2s .
v.49 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp περίp αὐτόςrpams ὁdans εἰµίvpfxans λέγωviaa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms
εἰqo πατάσσωvifa1p ἐνp µάχαιραndfs . v.50 καίc πατάσσωviaa3s εἷςnnms τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp
ὁdams δοῦλοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms καίc ἀφαιρέωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans οὖςnans ὁdans
δεξιόςaansn . v.51 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s ἐάωvdpa2p ἕωςc
οὗτοςrdgns καίc ἅπτωvpamnms ὁdgns ὠτίονngns αὐτόςrpgms ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams . v.52 λέγωviaa3s
δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp ὁdamp παραγίνοµαιvpadamp ἐπίp αὐτόςrpams ἀρχιερεύςnamp καίc
στρατηγόςnamp ὁdgns ἱερόνngns καίc πρεσβύτεροςaampn ὡςbo ἐπίp λῃστήςnams ἐξέρχοµαιvixa2p µετάp
µάχαιραngfp καίc ξύλονngnp .
54 ἀλλ αὕτη ὑµῶν ἐστὶν ἡ ὥρα καὶ ἡ ἐξουσία τοῦ σκότους. Συλ-
λαβόντες δὲ αὐτὸν ἤγαγον καὶ εἰσήγαγον αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον
55 τοῦ ἀρχιερέως, ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει µακρόθεν. ἀψάντων
δὲ πῦρ ἐν µέσῳ τῆς αὐλῆς καὶ συγκαθισάντων αὐτῶν ἐκά-
56 θητο ὁ Πέτρος ἐν µέσῳ αὐτῶν, ἰδοῦσα δὲ αὐτὸν παιδίσκη τις
καθήµενον πρὸς τὸ φῶς καὶ ἀτενίσασα αὐτῷ εἶπεν Καὶ οὗτος
57 σὺν αὐτῷ ἦν, ὁ δὲ ἠρνήσατο αὐτόν λέγων γύναι Οὐκ οἶδα
58 αὐτὸν. καὶ µετὰ βραχὺ ἕτερος ἰδὼν αὐτὸν ἔφη Καὶ σὺ ἐξ αὐ-
59 τῶν εἶ ὁ δὲ Πέτρος εἴπεν, ῎Ανθρωπε οὐκ εἰµί. καὶ διαστάσης
ὡσεὶ ὥρας µιᾶς ἄλλος τις διϊσχυρίζετο λέγων ᾿Επ ἀληθείας
60 καὶ οὗτος µετ αὐτοῦ ἦν καὶ γὰρ Γαλιλαῖός ἐστιν. εἶπεν δὲ
ὁ Πέτρος ῎Ανθρωπε οὐκ οἶδα ὃ λέγεις καὶ παραχρῆµα ἔτι λα-
61 λοῦντος αὐτοῦ ἐφώνησεν ἀλέκτωρ. καὶ στραφεὶς ὁ κύριος
ἐνέβλεψεν τῷ Πέτρῳ καὶ ὑπεµνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ λόγου τοῦ
κυρίου ὡς εἶπεν αὐτῷ ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι ἀπαρνήσῃ
62, 63 µε τρίς. καὶ ἐξελθὼν ἔξω ὁ Πέτρος ἔκλαυσεν πικρῶς. Καὶ
οἱ ἄνδρες οἱ συνέχοντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἐνέπαιζον αὐτῷ δέροντες.
64 καὶ περικαλύψαντες αὐτὸν ἔτυπτον αὐτοῦ τὸ πρόσωπον, καὶ
ἐπηρώτων αὐτὸν, λέγοντες Προφήτευσον τίς ἐστιν ὁ παίσας σε.
v.53 κατάp ἡµέραnafs εἰµίvppxgms ἐγώrpg-s µετάp σύrpg-p ἐνp ὁddns ἱερόνndns οὐxo ἐκτείνωviaa2p
ὁdafp χείρnafp ἐπίp ἐγώrpa-s ἀλλάc οὗτοςrdnfs σύrpg-p εἰµίvipx3s ὁdnfs ὥραnnfs καίc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs
ὁdgns σκότοςngns . v.54 συλλαµβάνωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ἄγωviaa3p καίc εἰσάγωviaa3p
αὐτόςrpams εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms ἀρχιερεύςngms ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἀκολουθέωviia3s
µακρόθενbo . v.55 ἅπτωvpaagmp δέc πῦρnans ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfs αὐλήngfs καίc συγκαθίζωvpaagmp
αὐτόςrpgmp κάθηµαιviin3s ὁdnms Πέτροςnnms ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp . v.56 ὁράωvpaanfs
δέc αὐτόςrpams παιδίσκηnnfs τι-σρινφσ κάθηµαιvppnams πρόςp ὁdans φῶςnans καίc ἀτενίζωvpaanfs
αὐτόςrpdms λέγωviaa3s καίc οὗτοςrdnms σύνp αὐτόςrpdms εἰµίviix3s . v.57 ὁdnms δέc ἀρνέοµαιviad3s
αὐτόςrpams λέγωvppanms γυνήnvfs οὐxo οἶδαvixa1s αὐτόςrpams . v.58 καίc µετάp βραχύςaansn
ἕτεροςanmsn ὁράωvpaanms αὐτόςrpams φηµίviix3s καίc σύrpn-s ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx2s ὁdnms δέc
Πέτροςnnms λέγωviaa3s ἄνθρωποςnvms οὐxo εἰµίvipx1s . v.59 καίc διΐστηµιvpaagfs ὡσείbo ὥραngfs
εἷςngfs ἄλλοςanmsn τι-σρινµσ διϊσχυρίζοµαιviin3s λέγωvppanms ἐπίp ἀλήθειαngfs καίc οὗτοςrdnms
µετάp αὐτόςrpgms εἰµίviix3s καίc γάρc Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx3s . v.60 λέγωviaa3s δέc ὁdnms
Πέτροςnnms ἄνθρωποςnvms οὐxo οἶδαvixa1s ὅςrrans λέγωvipa2s καίc παραχρῆµαbo ἔτιbo λαλέωvppagms
αὐτόςrpgms φωνέωviaa3s ἀλέκτωρnnms . v.61 καίc στρέφωvpapnms ὁdnms κύριοςnnms ἐµβλέπωviaa3s
ὁddms Πέτροςndms καίc ὑποµιµνῄσκωviaa3s ὁdnms Πέτροςnnms ὁdgms λόγοςngms ὁdgms κύριοςngms
ὡςbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὅτιc πρίνbo ἀλέκτωρnams φωνέωvnaa ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo .
v.62 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ἔξωbo ὁdnms Πέτροςnnms κλαίωviaa3s πικρῶςbo . v.63 καίc
ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdnmp συνέχωvppanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἐµπαίζωviia3p αὐτόςrpdms δέρωvppanmp .
v.64 καίc περικαλύπτωvpaanmp αὐτόςrpams τύπτωviia3p αὐτόςrpgms ὁdans πρόσωπονnans καίc
ἐπερωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp προφητεύωvdaa2s τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παίωvpaanms
σύrpa-s .
263 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 22:65—23:6
καὶ ἕτερα πολλὰ βλασφηµοῦντες ἔλεγον εἰς αὐτόν. Καὶ ὡς 65, 66
ἐγένετο ἡµέρα συνήχθη τὸ πρεσβυτέριον τοῦ λαοῦ ἀρχιερεῖς

καὶ γραµµατεῖς καὶ ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν
λέγοντες. Εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστός εἰπὲ ἡµῖν εἶπεν δὲ αὐτοῖς ᾿Εὰν 67
ὑµῖν εἴπω οὐ µὴ πιστεύσητε, ἐὰν δὲ καὶ ἐρωτήσω οὐ µὴ ἀ- 68
ποκριθῆτε µοι, ἢ ἀπολύσητε. ἀπὸ τοῦ νῦν ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ 69
ἀνθρώπου καθήµενος ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάµεως τοῦ θεοῦ. εἶ- 70
πον δὲ πάντες Σὺ οὖν εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ὁ δὲ πρὸς αὐτοὺς ἔφη

῾Υµεῖς λέγετε ὅτι ἐγώ εἰµι. οἱ δὲ εἶπον, Τί ἔτι χρείαν ἔχοµεν 71
µαρτυρίας αὐτοὶ γὰρ ἠκούσαµεν ἀπὸ τοῦ στόµατος αὐτοῦ.

Καὶ ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸν 23
Πιλᾶτον. ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες Τοῦτον εὕ- 2
ροµεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος καὶ κωλύοντα Καίσαρι φόρους

διδόναι λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι. ὁ δὲ Πιλᾶτος 3
ἐπηρώτησεν αὐτὸν λέγων Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ὁ δὲ

ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη Σὺ λέγεις. ὁ δὲ Πιλᾶτος εἶπεν πρὸς 4
τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ

ἀνθρώπῳ τούτῳ. οἱ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες ὅτι ᾿Ανασείει τὸν 5
λαὸν διδάσκων καθ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας ἀρξάµενος ἀπὸ τῆς

Γαλιλαίας ἕως ὧδε. Πιλᾶτος δὲ ἀκούσας Γαλιλαίαν ἐπηρώ- 6
v.65 καίc ἕτεροςaanpn πολύςaanpn βλασφηµέωvppanmp λέγωviia3p εἰςp αὐτόςrpams . v.66 καίc ὡςbo
γίνοµαιviad3s ἡµέραnnfs συνάγωviap3s ὁdnns πρεσβυτέριονnnns ὁdgms λαόςngms ἀρχιερεύςnnmp καίc
γραµµατεύςnnmp καίc ἀνάγωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp ὁdans συνέδριονnans αὐτόςrpgmp λέγωvppanmp .
v.67 εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp
ἐάνqo σύrpd-p λέγωvsaa1s οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p . v.68 ἐάνqo δέc καίc ἐρωτάωvsaa1s οὐxo
xo vdao2p rpd-s xo vsaa2p
µή ἀποκρίνοµαι ἐγώ ἤ ἀπολύω . v.69 ἀπόp ὁdgms νῦνbo εἰµίvifx3s ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms κάθηµαιvppnnms ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgfs δύναµιςngfs ὁdgms θεόςngms .
v.70 λέγωviaa3p δέc πᾶςanmpn σύrpn-s οὖνc εἰµίvipx2s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms
δέc πρόςp αὐτόςrpamp φηµίviix3s σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.71 ὁdnmp δέc
viaa3p rqans bo nafs vipa1p ngfs rpnmp c viaa1p
λέγω τίς ἔτι χρεία ἔχω µαρτυρία αὐτός γάρ ἀκούω ἀπόp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgms . 23. v.1 καίc ἀνίστηµιvpaanns ἅπαςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns αὐτόςrpgmp
ἄγωviaa3p αὐτόςrpams ἐπίp ὁdams Πιλᾶτοςnams . v.2 ἄρχωviad3p δέc κατηγορέωvnpa αὐτόςrpgms
λέγωvppanmp οὗτοςrdams εὑρίσκωviaa1p διαστρέφωvppaams ὁdans ἔθνοςnans καίc κωλύωvppaams
Καῖσαρndms φόροςnamp δίδωµιvnpa λέγωvppaams ἑαυτοῦrxams Χριστόςnams βασιλεύςnams εἰµίvnpx .
v.3 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms ἐπερωτάωviaa3s αὐτόςrpams λέγωvppanms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc ἀποκρίνοµαιvpaonms αὐτόςrpdms φηµίviix3s σύrpn-s
λέγωvipa2s . v.4 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms λέγωviaa3s πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc ὁdamp
ὄχλοςnamp οὐδείςaansn εὑρίσκωvipa1s αἴτιοςaansn ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms οὗτοςrddms . v.5 ὁdnmp
δέc ἐπισχύωviia3p λέγωvppanmp ὅτιc ἀνασείωvipa3s ὁdams λαόςnams διδάσκωvppanms κατάp ὅλοςagfsn
ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ἕωςc ὧδεbo .
7 τησεν εἰ ὁ ἄνθρωπος Γαλιλαῖός ἐστιν, καὶ ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς

ἐξουσίας ῾Ηρῴδου ἐστὶν ἀνέπεµψεν αὐτὸν πρὸς ῾Ηρῴδην ὄντα
8 καὶ αὐτὸν ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐν ταύταις ταῖς ἡµέραις. ὁ δὲ
῾Ηρῴδης ἰδὼν τὸν ᾿Ιησοῦν ἐχάρη λίαν ἦν γὰρ θέλων ἐξ ἱκα-
νοῦ ἰδεῖν αὐτὸν διὰ τὸ ἀκούειν πολλὰ περὶ αὐτοῦ καὶ ἤλπιζέν
9 τι σηµεῖον ἰδεῖν ὑπ αὐτοῦ γινόµενον. ἐπηρώτα δὲ αὐτὸν ἐν
10 λόγοις ἱκανοῖς αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷ. εἱστήκει-
σαν δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραµµατεῖς εὐτόνως κατηγοροῦντες
11 αὐτοῦ. ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν ὁ ῾Ηρῴδης σὺν τοῖς στρατεύ-
µασιν αὐτοῦ καὶ ἐµπαίξας περιβαλὼν αὐτὸν ἐσθῆτα λαµπρὰν
12 ἀνέπεµψεν αὐτὸν τῷ Πιλάτῳ. ἐγένοντο δὲ φίλοι ὅ τε Πιλᾶτος
καὶ ὁ ῾Ηρῴδης ἐν αὐτῇ τῇ ἡµέρᾳ µετ ἀλλήλων, προϋπῆρχον
13 γὰρ ἐν ἔχθρᾳ ὄντες πρὸς ἑαυτούς. Πιλᾶτος δὲ συγκαλεσά-
14 µενος τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ τὸν λαὸν. εἶπεν
πρὸς αὐτούς Προσηνέγκατέ µοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀ-
ποστρέφοντα τὸν λαόν καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑµῶν ἀνακρίνας
οὐδὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον ὧν κατηγορεῖτε κατ
15 αὐτοῦ. ἀλλ οὐδὲ ῾Ηρῴδης ἀνέπεµψα γὰρ ὑµᾶς πρὸς αὐ-
τὸν καὶ ἰδοὺ οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγµένον αὐτῷ,
16, 17 παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω. ἀνάγκην δέ εἶχεν ἀπολύειν
v.6 Πιλᾶτοςnnms δέc ἀκούωvpaanms Γαλιλαίαnafs ἐπερωτάωviaa3s εἰqo ὁdnms ἄνθρωποςnnms
Γαλιλαῖοςnnms εἰµίvipx3s . v.7 καίc ἐπιγινώσκωvpaanms ὅτιc ἐκp ὁdgfs ἐξουσίαngfs ῾Ηρῴδηςngms
εἰµίvipx3s ἀναπέµπωviaa3s αὐτόςrpams πρόςp ῾Ηρῴδηςnams εἰµίvppxams καίc αὐτόςrpams ἐνp
῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp οὗτοςrddfp ὁddfp ἡµέραndfp . v.8 ὁdnms δέc ῾Ηρῴδηςnnms ὁράωvpaanms ὁdams
᾿Ιησοῦςnams χαίρωviao3s λίανbo εἰµίviix3s γάρc θέλωvppanms ἐκp ἱκανόςagmsn ὁράωvnaa αὐτόςrpams
διάp ὁdans ἀκούωvnpa πολύςaanpn περίp αὐτόςrpgms καίc ἐλπίζωviia3s τι-σριανσ σηµεῖονnans
ὁράωvnaa ὑπόp αὐτόςrpgms γίνοµαιvppnans . v.9 ἐπερωτάωviia3s δέc αὐτόςrpams ἐνp λόγοςndmp
ἱκανόςadmpn αὐτόςrpnms δέc οὐδείςaansn ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms . v.10 ἵστηµιviya3p
δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp γραµµατεύςnnmp εὐτόνωςbo κατηγορέωvppanmp αὐτόςrpgms .
v.11 ἐξουθενέωvpaanms δέc αὐτόςrpams ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms σύνp ὁddnp στράτευµαndnp αὐτόςrpgms
καίc ἐµπαίζωvpaanms περιβάλλωvpaanms αὐτόςrpams ἐσθήςnafs λαµπρόςaafsn ἀναπέµπωviaa3s
αὐτόςrpams ὁddms Πιλᾶτοςndms . v.12 γίνοµαιviad3p δέc φίλοςanmpn ὁdnms τέxo Πιλᾶτοςnnms
c dnms nnms p rpdfs ddfs
καί ὁ ῾Ηρῴδης ἐν αὐτός ὁ ἡµέραndfs µετάp ἀλλήλωνregmp προϋπάρχωviia3p γάρc
ἐνp ἔχθραndfs εἰµίvppxnmp πρόςp ἑαυτοῦrxamp . v.13 Πιλᾶτοςnnms δέc συγκαλέωvpamnms ὁdamp
ἀρχιερεύςnamp καίc ὁdamp ἄρχωνnamp καίc ὁdams λαόςnams . v.14 λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
προσφέρωviaa2p ἐγώrpd-s ὁdams ἄνθρωποςnams οὗτοςrdams ὡςbo ἀποστρέφωvppaamp ὁdams λαόςnams
καίc ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἐνώπιονbo σύrpg-p ἀνακρίνωvpaanms οὐδείςaansn εὑρίσκωviaa1s ἐνp ὁddms
ἄνθρωποςndms οὗτοςrddms αἴτιοςaansn ὅςrrgnp κατηγορέωvipa2p κατάp αὐτόςrpgms . v.15 ἀλλάc
οὐδέbo ῾Ηρῴδηςnnms ἀναπέµπωviaa1s γάρc σύrpa-p πρόςp αὐτόςrpams καίc ἰδούvdaa2s οὐδείςannsn
ἄξιοςannsn θάνατοςngms εἰµίvipx3s πράσσωvpxpnns αὐτόςrpdms . v.16 παιδεύωvpaanms οὖνc
αὐτόςrpams ἀπολύωvifa1s .
αὐτοῖς κατὰ ἑορτὴν ἕνα. ἀνέκραξαν δὲ παµπληθεὶ λέγοντες 18
Αἶρε τοῦτον ἀπόλυσον δὲ ἡµῖν Βαραββᾶν, ὅστις ἦν διὰ στάσιν 19
τινὰ γενοµένην ἐν τῇ πόλει καὶ φόνον βεβληµένος εἰς φυλα-

κήν. πάλιν οὖν ὁ Πιλᾶτος προσεφώνησεν θέλων ἀπολῦσαι 20
τὸν ᾿Ιησοῦν. οἱ δὲ ἐπεφώνουν λέγοντες Σταύρωσον, σταύ- 21
ρωσον αὐτόν. ὁ δὲ τρίτον εἶπεν πρὸς αὐτούς Τί γὰρ κακὸν 22
ἐποίησεν οὗτος οὐδὲν αἴτιον θανάτου εὗρον ἐν αὐτῷ, παιδεύ-

σας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω. οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς µεγάλαις 23
αἰτούµενοι αὐτὸν σταυρωθῆναι καὶ κατίσχυον αἱ φωναὶ αὐ-

τῶν καὶ τῶν ᾿ἁρχιερέων. ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ 24
αἴτηµα αὐτῶν, ἀπέλυσεν δὲ τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβλη- 25
µένον εἰς τὴν φυλακὴν ὃν ᾐτοῦντο τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν παρέδωκεν

τῷ θελήµατι αὐτῶν. Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν ἐπιλαβόµενοι 26
Σίµωνος τινος Κυρηναίου ἐρχόµενου ἀπ ἀγροῦ ἐπέθηκαν αὐ-

τῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὄπισθεν τοῦ ᾿Ιησοῦ. ᾿Ηκολούθει δὲ 27
αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ καὶ ἐκόπτοντο

καὶ ἐθρήνουν αὐτόν. στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν 28
Θυγατέρες ᾿Ιερουσαλήµ µὴ κλαίετε ἐπ ἐµέ, πλὴν ἐφ ἑαυτὰς

κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑµῶν. ὅτι ἰδοὺ ἔρχονται ἡµέραι ἐν 29
αἷς ἐροῦσιν Μακάριαι αἱ στεῖραι καὶ κοιλίαι αἱ οὐκ ἐγέννησαν

v.17 ἀνάγκηnafs δέc ἔχωviia3s ἀπολύωvnpa αὐτόςrpdmp κατάp ἑορτήnafs εἷςnams .
v.18 ἀνακράζωviaa3p δέc παµπληθείbo λέγωvppanmp αἴρωvdpa2s οὗτοςrdams ἀπολύωvdaa2s
δέc ἐγώrpd-p Βαραββᾶςnams . v.19 ὅστιςrrnms εἰµίviix3s διάp στάσιςnafs τι-σριαφσ γίνοµαιvpadafs
p ddfs ndfs c nams
ἐν ὁ πόλις καί φόνος βάλλωvpxpnms εἰςp φυλακήnafs . v.20 πάλινbo οὖνc ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms προσφωνέωviaa3s θέλωvppanms ἀπολύωvnaa ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.21 ὁdnmp
δέc ἐπιφωνέωviia3p λέγωvppanmp σταυρόωvdaa2s σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams . v.22 ὁdnms
δέc τρίτοςaansn λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp τίςrqans γάρc κακόςaansn ποιέωviaa3s οὗτοςrdnms
οὐδείςaansn αἴτιοςaansn θάνατοςngms εὑρίσκωviaa1s ἐνp αὐτόςrpdms παιδεύωvpaanms οὖνc αὐτόςrpams
ἀπολύωvifa1s . v.23 ὁdnmp δέc ἐπίκειµαιviin3p φωνήndfp µέγαςadfpn αἰτέωvppmnmp αὐτόςrpams
σταυρόωvnap καίc κατισχύωviia3p ὁdnfp φωνήnnfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp .
v.24 ὁdnms δέc Πιλᾶτοςnnms ἐπικρίνωviaa3s γίνοµαιvnad ὁdnns αἴτηµαnnns αὐτόςrpgmp .
v.25 ἀπολύωviaa3s δέc ὁdams διάp στάσιςnafs καίc φόνοςnams βάλλωvpxpams εἰςp ὁdafs φυλακήnafs
ὅςrrams αἰτέωviim3p ὁdams δέc ᾿Ιησοῦςnams παραδίδωµιviaa3s ὁddns θέληµαndns αὐτόςrpgmp .
v.26 καίc ὡςbo ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp Σίµωνngms τίςrigms Κυρηναῖοςngms
ἔρχοµαιvppngms ἀπόp ἀγρόςngms ἐπιτίθηµιviaa3p αὐτόςrpdms ὁdams σταυρόςnams φέρωvnpa ὄπισθενbo
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.27 ἀκολουθέωviia3s δέc αὐτόςrpdms πολύςannsn πλῆθοςnnns ὁdgms λαόςngms
καίc γυνήngfp ὅςrrnfp καίc κόπτωviim3p καίc θρηνέωviia3p αὐτόςrpams . v.28 στρέφωvpapnms δέc
πρόςp αὐτόςrpafp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s θυγάτηρnvfp ᾿Ιερουσαλήµtp µήxo κλαίωvdpa2p ἐπίp
ἐγώrpa-s πλήνbo ἐπίp ἑαυτοῦrxafp κλαίωvdpa2p καίc ἐπίp ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-p .
30 καὶ µαστοὶ οἳ οὐκ ἔθήλασαν. τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσιν

31 Πέσετε ἐφ ἡµᾶς καὶ τοῖς βουνοῖς Καλύψατε ἡµᾶς, ὅτι εἰ ἐν
32 τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται. ῎Ηγοντο
33 δὲ καὶ ἕτεροι δύο κακοῦργοι σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι. καὶ ὅτε
ἀπῆλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούµενον Κρανίον ἐκεῖ ἐσταύ-
ρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους ὃν µὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ ἐξ
34 ἀριστερῶν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔλεγεν Πάτερ ἄφες αὐτοῖς οὐ γὰρ
οἴδασιν τί ποιοῦσιν διαµεριζόµενοι δὲ τὰ ἱµάτια αὐτοῦ ἔβαλον
35 κλῆρον. καὶ εἱστήκει ὁ λαὸς θεωρῶν ἐξεµυκτήριζον δὲ καὶ οἱ
ἄρχοντες σὺν αὐτοῖς, λέγοντες ῎Αλλους ἔσωσεν σωσάτω ἑαυτόν
36 εἰ οὗτός ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ τοῦ θεοῦ ἐκλεκτός. ἐνέπαιζον δὲ
αὐτῷ καὶ οἱ στρατιῶται προσερχόµενοι καὶ ὄξος προσφέρον-
37 τες αὐτῷ. καὶ λέγοντες Εἰ σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων
38 σῶσον σεαυτόν. ἦν δὲ καὶ ἐπιγραφὴ γεγραµµένη ἐπ αὐτῷ
γράµµασιν ῾Ελληνικοῖς, καὶ Ρωµαικοῖς καὶ ῾Εβραικοῖς, οὗτος
39 ἐστὶν ῾Ο βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων. Εἷς δὲ τῶν κρεµασθέντων
κακούργων ἐβλασφήµει αὐτὸν λέγων εἶ σὺ Εἰ ὁ Χριστός σῶ-
40 σον σεαυτὸν καὶ ἡµᾶς. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίµα αὐτῷ
41 λέγων, Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν θεόν ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίµατι εἶ. καὶ
v.29 ὅτιc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3p ἡµέραnnfp ἐνp ὅςrrdfp λέγωvifa3p µακάριοςanfpn ὁdnfp
στεῖραnnfp καίc κοιλίαnnfp ὁrrnfp οὐxo γεννάωviaa3p καίc µαστόςnnmp ὅςrrnmp οὐxo θηλάζωviaa3p .
v.30 τότεbo ἄρχωvifm3p λέγωvnpa ὁddnp ὄροςndnp πίπτωvdaa2p ἐπίp ἐγώrpa-p καίc ὁddmp βουνόςndmp
καλύπτωvdaa2p ἐγώrpa-p . v.31 ὅτιc εἰqo ἐνp ὁddns ὑγρόςadnsn ξύλονndns οὗτοςrdanp ποιέωvipa3p
ἐνp ὁddns ξηρόςadnsn τίςrqnns γίνοµαιvsad3s . v.32 ἄγωviip3p δέc καίc ἕτεροςanmpn δύοtn
κακοῦργοςanmpn σύνp αὐτόςrpdms ἀναιρέωvnap . v.33 καίc ὅτεbo ἀπέρχοµαιviaa3p ἐπίp
dams nams dams vpppams nans
ὁ τόπος ὁ καλέω κρανίον ἐκεῖbo σταυρόωviaa3p αὐτόςrpams καίc ὁdamp
κακοῦργοςaampn ὅςrrams µένxo ἐκp δεξιόςagmpn ὅςrrams δέc ἐκp ἀριστερόςagmpn . v.34 ὁdnms δέc
᾿Ιησοῦςnnms λέγωviia3s πατήρnvms ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpdmp οὐxo γάρc οἶδαvixa3p τίςrqans ποιέωvipa3p
διαµερίζωvppmnmp δέc ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms βάλλωviaa3p κλῆροςnams . v.35 καίc
ἵστηµιviya3s ὁdnms λαόςnnms θεωρέωvppanms ἐκµυκτηρίζωviia3p δέc καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp σύνp
αὐτόςrpdmp λέγωvppanmp ἄλλοςaampn σῴζωviaa3s σῴζωvdaa3s ἑαυτοῦrxams εἰqo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms ὁdgms θεόςngms ἐκλεκτόςanmsn . v.36 ἐµπαίζωviia3p δέc αὐτόςrpdms
καίc ὁdnmp στρατιώτηςnnmp προσέρχοµαιvppnnmp καίc ὄξοςnans προσφέρωvppanmp αὐτόςrpdms .
v.37 καίc λέγωvppanmp εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
σῴζωvdaa2s σεαυτοῦrxams . v.38 εἰµίviix3s δέc καίc ἐπιγραφήnnfs γράφωvpxpnfs ἐπίp αὐτόςrpdms
γράµµαndnp ῾Ελληνικόςadnpn καίc ῾Ρωµαϊκόςadnpn καίc ῾Εβραϊκόςadnpn οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.39 εἷςnnms δέc ὁdgmp κρεµάννυµιvpapgmp κακοῦργοςagmpn
βλασφηµέωviia3s αὐτόςrpams λέγωvppanms εἰµίqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms σῴζωvdaa2s
σεαυτοῦrxams καίc ἐγώrpa-p . v.40 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms ἕτεροςanmsn ἐπιτιµάωviia3s
αὐτόςrpdms λέγωvppanms οὐδέbo φοβέοµαιvipn2s σύrpn-s ὁdams θεόςnams ὅτιc ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns
κρίµαndns εἰµίvipx2s .
ἡµεῖς µὲν δικαίως ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαµεν ἀπολαµβάνοµεν,

οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξεν. καὶ ἔλεγεν τᾠ ᾿Ιησοῦ µνή- 42
σθητί µου Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἕν τῃ βασιλείᾳ σου. καὶ εἶπεν 43
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Αµήν λέγω σοι σήµερον µετ ἐµοῦ ἔσῃ ἐν τῷ

παραδείσῳ. ἦν δὲ ὡσεὶ ὥρα ἕκτη Καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ ὅλην 44
τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. καὶ ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος, καί ἐσχίσθη 45
τὸ καταπέτασµα τοῦ ναοῦ µέσον. καὶ φωνήσας φωνῇ µεγάλῃ 46
ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Πάτερ εἰς χεῖράς σου παραθήσοµαι τὸ πνεῦµά

µου καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐξέπνευσεν. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ ἑκατόνταρχος τὸ 47
γενόµενον ἐδόξασεν τὸν θεὸν λέγων ῎Οντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος

δίκαιος ἦν. καὶ πάντες οἱ συµπαραγενόµενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν 48
θεωρίαν ταύτην θεωροῦντες τὰ γενόµενα τύπτοντες ἑαυτῶν τὰ

στήθη ὑπέστρεφον. εἱστήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτοῦ 49
µακρόθεν καὶ γυναῖκες αἱ συνακολουθήσασαι αὐτῷ ἀπὸ τῆς

Γαλιλαίας ὁρῶσαι ταῦτα. Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόµατι ᾿Ιωσὴφ βου- 50
λευτὴς ὑπάρχων ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ δίκαιος. οὗτος οὐκ ἦν 51
συγκατατεθειµένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν ἀπὸ ῾Αρι-

µαθαίας πόλεως τῶν ᾿Ιουδαίων ὃς καὶ προσεδέχετο καὶ αὐτὸς
τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. οὗτος προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτή- 52
σατο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ καθελὼν αὐτὸ ἐνετύλιξεν αὐτὸ 53
v.41 καίc ἐγώrpn-p µένxo δικαίωςbo ἄξιοςaanpn γάρc ὅςrrgnp πράσσωviaa1p ἀπολαµβάνωvipa1p
οὗτοςrdnms δέc οὐδείςaansn ἄτοποςaansn πράσσωviaa3s . v.42 καίc λέγωviia3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms
µιµνῄσκοµαιvdap2s ἐγώrpg-s κύριοςnvms ὅτανc ἔρχοµαιvsaa2s ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs σύrpg-s .
v.43 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s σήµερονbo µετάp
ἐγώrpg-s εἰµίvifx2s ἐνp ὁddms παράδεισοςndms . v.44 εἰµίviix3s δέc ὡσείbo ὥραnnfs ἕκτοςanfsn
καίc σκότοςnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs ἕωςc ὥραngfs ἔνατοςagfsn . v.45 καίc
σκοτίζωviap3s ὁdnms ἥλιοςnnms καίc σχίζωviap3s ὁdnns καταπέτασµαnnns ὁdgms ναόςngms µέσοςaansn .
v.46 καίc φωνέωvpaanms φωνήndfs µέγαςadfsn ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s πατήρnvms εἰςp
χείρnafp σύrpg-s παρατίθηµιvifd1s ὁdans πνεῦµαnans ἐγώrpg-s καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms
ἐκπνέωviaa3s . v.47 ὁράωvpaanms δέc ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms ὁdans γίνοµαιvpadans δοξάζωviaa3s
ὁdams θεόςnams λέγωvppanms ὄντωςbo ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms δίκαιοςanmsn εἰµίviix3s .
v.48 καίc πᾶςanmpn ὁdnmp συµπαραγίνοµαιvpadnmp ὄχλοςnnmp ἐπίp ὁdafs θεωρίαnafs οὗτοςrdafs
θεωρέωvppanmp ὁdanp γίνοµαιvpadanp τύπτωvppanmp ἑαυτοῦrxgmp ὁdanp στῆθοςnanp ὑποστρέφωviia3p .
v.49 ἵστηµιviya3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp γνωστόςanmpn αὐτόςrpgms µακρόθενbo καίc γυνήnnfp ὁdnfp
συνακολουθέωvpaanfp αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁράωvppanfp οὗτοςrdanp . v.50 καίc
ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ὄνοµαndns ᾿Ιωσήφtp βουλευτήςnnms ὑπάρχωvppanms ἀνήρnnms ἀγαθόςanmsn
καίc δίκαιοςanmsn . v.51 οὗτοςrdnms οὐxo εἰµίviix3s συγκατατίθεµαιvpxnnms ὁddfs βουλήndfs
c ddfs ndfs
καί ὁ πρᾶξις αὐτόςrpgmp ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs πόλιςngfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅςrrnms
καίc προσδέχοµαιviin3s καίc αὐτόςrpnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.52 οὗτοςrdnms
προσέρχοµαιvpaanms ὁddms Πιλᾶτοςndms αἰτέωviam3s ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms .
23:54—24:9 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 268
σινδόνι καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν µνήµατι λαξευτῷ οὗ οὐκ ἦν οὐ-

54 δέπω οὐδεὶς κείµενος. καὶ ἡµέρα ἦν παρασκευή σάββατον
55 ἐπέφωσκεν. Κατακολουθήσασαι δὲ γυναῖκες αἵτινες ἦσαν
συνεληλυθυῖαι αὐτῷ ἐκ τῆς Γαλιλαίας ἐθεάσαντο τὸ µνηµεῖον
56 καὶ ὡς ἐτέθη τὸ σῶµα αὐτοῦ. ὑποστρέψασαι δὲ ἡτοίµασαν
ἀρώµατα καὶ µύρα Καὶ τὸ µὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν
ἐντολήν.
24 τῇ δὲ µιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέος ἦλθον ἐπὶ τὸ µνῆµα
2 φέρουσαι ἃ ἡτοίµασαν ἀρώµατα καί τινές σύν αὐταῖς. εὗρον
3 δὲ τὸν λίθον ἀποκεκυλισµένον ἀπὸ τοῦ µνηµείου. καὶ εἰσελ-
4 θοῦσαι οὐχ εὗρον τὸ σῶµα τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. καὶ ἐγένετο
ἐν τῷ διαπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο
5 ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθήσεσιν ἀστραπτούσαις. ἐµφόβων δὲ
γενοµένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν εἶ-
6 πον πρὸς αὐτάς Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα µετὰ τῶν νεκρῶν, οὐκ
ἔστιν ὧδε ἀλλ΄ ἠγέρθη µνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑµῖν ἔτι ὢν ἐν τῇ
7 Γαλιλαίᾳ. λέγων ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδοθῆ-
ναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁµαρτωλῶν καὶ σταυρωθῆναι καὶ τῇ
8 τρίτῃ ἡµέρᾳ ἀναστῆναι. καὶ ἐµνήσθησαν τῶν ῥηµάτων αὐ-
9 τοῦ. καὶ ὑποστρέψασαι ἀπὸ τοῦ µνηµείου ἀπήγγειλαν ταῦτα
v.53 καίc καθαιρέωvpaanms αὐτόςrpans ἐντυλίσσωviaa3s αὐτόςrpans σινδώνndfs καίc τίθηµιviaa3s
αὐτόςrpans ἐνp µνῆµαndns λαξευτόςadnsn ὅςrrgns οὐxo εἰµίviix3s οὐδέπωbo οὐδείςanfsn
κεῖµαιvppnnms . v.54 καίc ἡµέραnnfs εἰµίviix3s παρασκευήnnfs σάββατονnnns ἐπιφώσκωviia3s .
v.55 κατακολουθέωvpaanfp δέc γυνήnnfp ὅστιςrrnfp εἰµίviix3p συνέρχοµαιvpxanfp αὐτόςrpdms ἐκp
ὁdgfs Γαλιλαίαngfs θεάοµαιviad3p ὁdans µνηµεῖονnans καίc ὡςbo τίθηµιviap3s ὁdnns σῶµαnnns
αὐτόςrpgms . v.56 ὑποστρέφωvpaanfp δέc ἑτοιµάζωviaa3p ἄρωµαnanp καίc µύρονnanp καίc ὁdans
µένxo σάββατονnans ἡσυχάζωviaa3p κατάp ὁdafs ἐντολήnafs . 24. v.1 ὁddfs δέc εἷςndfs ὁdgnp
ngnp ngms agmsn viaa3p p dans
σάββατον ὄρθρος βαθύς ἔρχοµαι ἐπί ὁ µνῆµαnans φέρωvppanfp ὅςrranp
ἑτοιµάζωviaa3p ἄρωµαnanp καίc τίςrinfp σύνp αὐτόςrpdfp . v.2 εὑρίσκωviaa3p δέc ὁdams λίθοςnams
ἀποκυλίωvpxpams ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns . v.3 καίc εἰσέρχοµαιvpaanfp οὐxo εὑρίσκωviaa3p
ὁdans σῶµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.4 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms διαπορέωvnpp
rpafp p rdgns c vdaa2s nnmp
αὐτός περί οὗτος καί ἰδού ἀνήρ δύοtn ἐφίστηµιviaa3p αὐτόςrpdfp ἐνp ἐσθήςndfp
ἀστράπτωvppadfp . v.5 ἔµφοβοςagmpn δέc γίνοµαιvpadgfp αὐτόςrpgfp καίc κλίνωvppagfp ὁdans
πρόσωπονnans εἰςp ὁdafs γῆnafs λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpafp τίςrqans ζητέωvipa2p ὁdams ζάωvppaams
µετάp ὁdgmp νεκρόςagmpn . v.6 οὐxo εἰµίvipx3s ὧδεbo ἀλλάc ἐγείρωviap3s µιµνῄσκοµαιvdap2p ὡςbo
viaa3s rpd-p bo vppxnms
λαλέω σύ ἔτι εἰµί ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs . v.7 λέγωvppanms ὅτιc δεῖvipq3s ὁdams
υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms παραδίδωµιvnap εἰςp χείρnafp ἄνθρωποςngmp ἁµαρτωλόςagmpn καίc
σταυρόωvnap καίc ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs ἀνίστηµιvnaa . v.8 καίc µιµνῄσκοµαιviap3p ὁdgnp
ῥῆµαngnp αὐτόςrpgms .
πάντα τοῖς ἕνδεκα καὶ πᾶσιν τοῖς λοιποῖς. ἦσαν δὲ ἡ Μαγδα- 10
ληνὴ Μαρία καὶ ᾿Ιωάννα καὶ Μαρία [ἡ] ᾿Ιακώβου καὶ αἱ λοιπαὶ
σὺν αὐταῖς αἱ ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα. καὶ ἐφά- 11
νησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήµατα αὐτῶν καὶ ἠπί-

στουν αὐταῖς. ῾Ο δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραµεν ἐπὶ τὸ µνηµεῖον 12
καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείµενα µόνα καὶ ἀπῆλθεν

πρὸς ἑαυτὸν θαυµάζων τὸ γεγονός. Καὶ ἰδοὺ δύο ἐξ αὐτῶν 13
ἦσαν πορευόµενοι ἐν αὐτῇ τῇ ἡµέρᾳ εἰς κώµην ἀπέχουσαν

σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ ᾿Ιερουσαλήµ ᾗ ὄνοµα ᾿Εµµαοῦς. καὶ 14
αὐτοὶ ὡµίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συµβεβηκό-

των τούτων. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὁµιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν 15
καὶ αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς. οἱ δὲ ὀ- 16
φθαλµοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ µὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν. εἶπεν 17
δὲ πρὸς αὐτούς Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλ-

λήλους περιπατοῦντες καὶ ἐστὲ σκυθρωποί. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ 18
εἷς ᾧ ὄνοµα Κλεοπᾶς εἶπεν πρὸς αὐτόν Σὺ µόνος παροικεῖς

᾿Ιερουσαλὴµ καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόµενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖς ἡ-
µέραις ταύταις. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ποῖα οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ Τὰ 19
περὶ ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζωραίου, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνα-

τὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ ἐναντίον τοῦ θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ.
v.9 καίc ὑποστρέφωvpaanfp ἀπόp ὁdgns µνηµεῖονngns ἀπαγγέλλωviaa3p οὗτοςrdanp πᾶςaanpn ὁddmp
ἕνδεκαtn καίc πᾶςadmpn ὁddmp λοιπόςadmpn . v.10 εἰµίviix3p δέc ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs Μαρίαnnfs
καίc ᾿Ιωάνναnnfs καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs ᾿Ιάκωβοςngms καίc ὁdnfp λοιπόςanfpn σύνp αὐτόςrpdfp ὅςrrnfp
λέγωviia3p πρόςp ὁdamp ἀπόστολοςnamp οὗτοςrdanp . v.11 καίc φαίνωviap3p ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp
ὡσείbo λῆροςnnms ὁdnnp ῥῆµαnnnp αὐτόςrpgfp καίc ἀπιστέωviia3p αὐτόςrpdfp . v.12 ὁdnms
δέc Πέτροςnnms ἀνίστηµιvpaanms τρέχωviaa3s ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans καίc παρακύπτωvpaanms
βλέπωvipa3s ὁdanp ὀθόνιονnanp κεῖµαιvppnanp µόνοςaanpn καίc ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp ἑαυτοῦrxams
θαυµάζωvppanms ὁdans γίνοµαιvpxaans . v.13 καίc ἰδούvdaa2s δύοtn ἐκp αὐτόςrpgmp εἰµίviix3p
vppnnmp p rpdfs ddfs
πορεύοµαι ἐν αὐτός ὁ ἡµέραndfs εἰςp κώµηnafs ἀπέχωvppaafs στάδιοςnanp
ἑξήκονταtn ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrdfs ὄνοµαnnns ᾿Εµµαοῦςtp . v.14 καίc αὐτόςrpnmp
viia3p p reamp p agnpn dgnp vpxagnp
ὁµιλέω πρός ἀλλήλων περί πᾶς ὁ συµβαίνω οὗτοςrdgnp . v.15 καίc
γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddms ὁµιλέωvnpa αὐτόςrpamp καίc συζητέωvnpa καίc αὐτόςrpnms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἐγγίζωvpaanms συµπορεύοµαιviin3s αὐτόςrpdmp . v.16 ὁdnmp δέc ὀφθαλµόςnnmp
αὐτόςrpgmp κρατέωviip3p ὁdgms µήxo ἐπιγινώσκωvnaa αὐτόςrpams . v.17 λέγωviaa3s δέc πρόςp
αὐτόςrpamp τίςrqnmp ὁdnmp λόγοςnnmp οὗτοςrdnmp ὅςrramp ἀντιβάλλωvipa2p πρόςp ἀλλήλωνreamp
περιπατέωvppanmp καίc εἰµίvipx2p σκυθρωπόςanmpn . v.18 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms εἷςnnms
ὅςrrdms ὄνοµαnnns Κλεοπᾶςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams σύrpn-s µόνοςanmsn παροικέωvipa2s
᾿Ιερουσαλήµtp καίc οὐxo γινώσκωviaa2s ὁdanp γίνοµαιvpadanp ἐνp αὐτόςrpdfs ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
οὗτοςrddfp . v.19 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ποῖοςrqnfs ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
ὁdanp περίp ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ὅςrrnms γίνοµαιviad3s ἀνήρnnms προφήτηςnnms
δυνατόςanmsn ἐνp ἔργονndns καίc λόγοςndms ἐναντίονbo ὁdgms θεόςngms καίc πᾶςagmsn ὁdgms
λαόςngms .
20 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡµῶν

21 εἰς κρίµα θανάτου καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν. ἡµεῖς δὲ ἠλπίζο-
µεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ µέλλων λυτροῦσθαι τὸν ᾿Ισραήλ, ἀλλά γε
σὺν πᾶσιν τούτοις τρίτην ταύτην ἡµέραν ἄγει σήµερον, ἀφ οὗ
22 ταῦτα ἐγένετο. ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡµῶν ἐξέστησαν
23 ἡµᾶς, γενόµεναι ὀρθριαὶ ἐπὶ τὸ µνηµεῖον. καὶ µὴ εὑροῦσαι
τὸ σῶµα αὐτοῦ ἦλθον λέγουσαι καὶ ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρα-
24 κέναι οἳ λέγουσιν αὐτὸν ζῆν. καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡµῖν
ἐπὶ τὸ µνηµεῖον καὶ εὗρον οὕτως καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον
25 αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον. καὶ αὐτὸς εἶπεν πρὸς αὐτούς ῏Ω ἀνόητοι
καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν
26 οἱ προφῆται, οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ εἰσελ-
27 θεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ. καὶ ἀρξάµενος ἀπὸ Μωσέως καὶ
ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν διηρµήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς
28 γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ. Καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώµην οὗ ἐ-
πορεύοντο καὶ αὐτὸς προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι.
29 καὶ παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες Μεῖνον µεθ ἡµῶν ὅτι πρὸς
ἑσπέραν ἐστὶν καὶ κέκλικεν ἡ ἡµέρα καὶ εἰσῆλθεν τοῦ µεῖναι
30 σὺν αὐτοῖς. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν µετ αὐ-
τῶν λαβὼν τὸν ἄρτον εὐλόγησεν καὶ κλάσας ἐπεδίδου αὐτοῖς,
31 αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλµοὶ καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν,
v.20 ὅπωςbo τέxo παραδίδωµιviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp
ἐγώrpg-p εἰςp κρίµαnans θάνατοςngms καίc σταυρόωviaa3p αὐτόςrpams . v.21 ἐγώrpn-p δέc
ἐλπίζωviia1p ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnms µέλλωvppanms λυτρόωvnpm ὁdams ᾿Ισραήλtp ἀλλάc
γέxo σύνp πᾶςadnpn οὗτοςrddnp τρίτοςaafsn οὗτοςrdafs ἡµέραnafs ἄγωvipa3s σήµερονbo ἀπόp ὅςrrgms
οὗτοςrdnnp γίνοµαιviad3s . v.22 ἀλλάc καίc γυνήnnfp τι-σρινφπ ἐκp ἐγώrpg-p ἐξίστηµιviaa3p
ἐγώrpa-p γίνοµαιvpadnfp ὀρθρινόςanfpn ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans . v.23 καίc µήxo εὑρίσκωvpaanfp
ὁdans σῶµαnans αὐτόςrpgms ἔρχοµαιviaa3p λέγωvppanfp καίc ὀπτασίαnafs ἄγγελοςngmp ὁράωvnxa
ὅςrrnmp λέγωvipa3p αὐτόςrpams ζάωvnpa . v.24 καίc ἀπέρχοµαιviaa3p τι-σρινµπ ὁdgmp σύνp
ἐγώrpd-p ἐπίp ὁdans µνηµεῖονnans καίc εὑρίσκωviaa3p οὕτωbo καθώςbo καίc ὁdnfp γυνήnnfp
λέγωviaa3p αὐτόςrpams δέc οὐxo ὁράωviaa3p . v.25 καίc αὐτόςrpnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
ὦi ἀνόητοςavmpn καίc βραδύςanmpn ὁddfs καρδίαndfs ὁdgms πιστεύωvnpa ἐπίp πᾶςadnpn ὅςrrdnp
λαλέωviaa3p ὁdnmp προφήτηςnnmp . v.26 οὐχίxo οὗτοςrdanp δεῖviiq3s πάσχωvnaa ὁdams Χριστόςnams
καίc εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms . v.27 καίc ἄρχωvpamnms ἀπόp Μωϋσῆςngms
c p agmpn dgmp ngmp viia3s
καί ἀπό πᾶς ὁ προφήτης διερµηνεύω αὐτόςrpdmp ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp γραφήndfp
ὁdanp περίp ἑαυτοῦrxgms . v.28 καίc ἐγγίζωviaa3p εἰςp ὁdafs κώµηnafs ὅςbo πορεύοµαιviin3p καίc
αὐτόςrpnms προσποιέωviim3s πόρρωbo πορεύοµαιvnpn . v.29 καίc παραβιάζοµαιviad3p αὐτόςrpams
λέγωvppanmp µένωvdaa2s µετάp ἐγώrpg-p ὅτιc πρόςp ἑσπέραnafs εἰµίvipx3s καίc κλίνωvixa3s ὁdnfs
ἡµέραnnfs καίc εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdgms µένωvnaa σύνp αὐτόςrpdmp . v.30 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddms κατακλίνωvnap αὐτόςrpams µετάp αὐτόςrpgmp λαµβάνωvpaanms ὁdams ἄρτοςnams εὐλογέωviaa3s
καίc κλάωvpaanms ἐπιδίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp .
καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ αὐτῶν. καὶ εἶπον πρὸς ἀλ- 32
λήλους Οὐχὶ ἡ καρδία ἡµῶν καιοµένη ἦν ἐν ἡµῖν ὡς ἐλάλει

ἡµῖν ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς διήνοιγεν ἡµῖν τὰς γραφάς. καὶ ἀνα- 33
στάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ καὶ εὗρον

συνηθροισµένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς. λέγον- 34
τας ὅτι ἠγέρθη ὁ κύριος ὄντως καὶ ὤφθη Σίµωνι. καὶ αὐτοὶ 35
ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει

τοῦ ἄρτου. Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς ἔστη 36
ἐν µέσῳ αὐτῶν καὶ λέγει αὐτοῖς Εἰρήνη ὑµῖν. πτοηθέντες δὲ 37
καὶ ἔµφοβοι γενόµενοι ἐδόκουν πνεῦµα θεωρεῖν. καὶ εἶπεν 38
αὐτοῖς Τί τεταραγµένοι ἐστέ καὶ διὰ τί διαλογισµοὶ ἀναβαί-

νουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν. ἴδετε τὰς χεῖράς µου καὶ τοὺς 39
πόδας µου ὅτι αὐτός, ἐγώ εἰµι ψηλαφήσατέ µε καὶ ἴδετε ὅτι
πνεῦµα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει καθὼς ἐµὲ θεωρεῖτε ἔχοντα.
καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐπέδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. 40
ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυµαζόντων εἶ- 41
πεν αὐτοῖς ῎Εχετέ τι βρώσιµον ἐνθάδε. οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ 42
ἰχθύος ὀπτοῦ µέρος, καὶ ἀπὸ µελισσίου κηρίου. καὶ λα- 43
βὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν. Εἶπεν δὲ αὐτοῖς Οὗτοι οἱ λόγοι 44
οὓς ἐλάλησα πρὸς ὑµᾶς ἔτι ὢν σὺν ὑµῖν ὅτι δεῖ πληρωθῆναι
πάντα τὰ γεγραµµένα ἐν τῷ νόµῳ Μωσέως καὶ προφήταις καὶ
v.31 αὐτόςrpgmp δέc διανοίγωviap3p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp καίc ἐπιγινώσκωviaa3p αὐτόςrpams
καίc αὐτόςrpnms ἄφαντοςanmsn γίνοµαιviad3s ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.32 καίc λέγωviaa3p πρόςp
reamp xo dnfs nnfs rpg-p vpppnfs viix3s
ἀλλήλων οὐχί ὁ καρδία ἐγώ καίω εἰµί ἐνp ἐγώrpd-p ὡςbo λαλέωviia3s
ἐγώrpd-p ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs καίc ὡςbo διανοίγωviia3s ἐγώrpd-p ὁdafp γραφήnafp . v.33 καίc
vpaanmp rpdfs ddfs ndfs viaa3p
ἀνίστηµι αὐτός ὁ ὥρα ὑποστρέφω εἰς ᾿Ιερουσαλήµ καί εὑρίσκωviaa3p
p tp c
συναθροίζωvpxpamp ὁdamp ἕνδεκαtn καίc ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp . v.34 λέγωvppaamp ὅτιc
viap3s dnms nnms bo c viap3s ndms
ἐγείρω ὁ κύριος ὄντως καί ὁράω Σίµων . v.35 καίc αὐτόςrpnmp
ἐξηγέοµαιviin3p ὁdanp ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs καίc ὡςbo γινώσκωviap3s αὐτόςrpdmp ἐνp ὁddfs
κλάσιςndfs ὁdgms ἄρτοςngms . v.36 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgmp λαλέωvppagmp αὐτόςrpnms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἵστηµιviaa3s ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp εἰρήνηnnfs
σύrpd-p . v.37 πτοέωvpapnmp δέc καίc ἔµφοβοςanmpn γίνοµαιvpadnmp δοκέωviia3p πνεῦµαnans
θεωρέωvnpa . v.38 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ταράσσωvpxpnmp εἰµίvipx2p καίc διάp
rqans
τίς διαλογισµόςnnmp ἀναβαίνωvipa3p ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p . v.39 ὁράωvdaa2p ὁdafp
χείρnafp ἐγώrpg-s καίc ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s ὅτιc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ψηλαφάωvdaa2p
ἐγώrpa-s καίc ὁράωvdaa2p ὅτιc πνεῦµαnnns σάρξnafs καίc ὀστέονnanp οὐxo ἔχωvipa3s καθώςbo ἐγώrpa-s
θεωρέωvipa2p ἔχωvppaams . v.40 καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms ἐπιδείκνυµιviaa3s αὐτόςrpdmp
dafp nafp c damp
ὁ χείρ καί ὁ πούςnamp . v.41 ἔτιbo δέc ἀπιστέωvppagmp αὐτόςrpgmp ἀπόp
ὁdgfs χαράngfs καίc θαυµάζωvppagmp λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἔχωvipa2p τι-σριανσ βρώσιµοςaansn
ἐνθάδεbo . v.42 ὁdnmp δέc ἐπιδίδωµιviaa3p αὐτόςrpdms ἰχθύςngms ὀπτόςagmsn µέροςnans καίc
ἀπόp µελίσσιοςagnsn κηρίονngns . v.43 καίc λαµβάνωvpaanms ἐνώπιονbo αὐτόςrpgmp ἐσθίωviaa3s .
45 ψαλµοῖς περὶ ἐµοῦ. τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συ-
46 νιέναι τὰς γραφάς, καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι Οὕτως γέγραπται καὶ
οὕτως ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ
47 τρίτῃ ἡµέρᾳ. καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ µετά-
νοιαν καὶ ἄφεσιν ἁµαρτιῶν εἰς πάντα τὰ ἔθνη ἀρξάµενον ἀπὸ
48, 49 ᾿Ιερουσαλήµ. ὑµεῖς δὲ ἐστε µάρτυρες τούτων. καὶ ἰδοὺ ἐγὼ
ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός µου ἐφ ὑµᾶς, ὑµεῖς δὲ
καθίσατε ἐν τῇ πόλει ᾿Ιερουσαλήµ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναµιν
50 ἐξ ὕψους. ᾿Εξήγαγεν δὲ αὐτοὺς ἔξω ἕως εἰς Βηθανίαν καὶ
51 ἐπάρας τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς. καὶ ἐγένετο ἐν
τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ αὐτῶν καὶ ἀνεφέρετο εἰς
52 τὸν οὐρανόν. καὶ αὐτοὶ προσκυνήσαντες αὐτὸν ὑπέστρεψαν
53 εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ µετὰ χαρᾶς µεγάλης. καὶ ἦσαν διὰ παντὸς
ἐν τῷ ἱερῷ αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν θεόν ᾿Αµήν.
v.44 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp ὅςrramp λαλέωviaa1s πρόςp σύrpa-p
ἔτιbo εἰµίvppxnms σύνp σύrpd-p ὅτιc δεῖvipq3s πληρόωvnap πᾶςaanpn ὁdanp γράφωvpxpanp ἐνp ὁddms
νόµοςndms Μωϋσῆςngms καίc προφήτηςndmp καίc ψαλµόςndmp περίp ἐγώrpg-s . v.45 τότεbo
διανοίγωviaa3s αὐτόςrpgmp ὁdams νοῦςnams ὁdgms συνίηµιvnpa ὁdafp γραφήnafp . v.46 καίc
λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc οὕτωbo γράφωvixp3s καίc οὕτωbo δεῖviiq3s πάσχωvnaa ὁdams Χριστόςnams
καίc ἀνίστηµιvnaa ἐκp νεκρόςagmpn ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs . v.47 καίc κηρύσσωvnap
ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms µετάνοιαnafs καίc ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp
ἔθνοςnanp ἄρχωvpamnns ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.48 σύrpn-p δέc εἰµίvipx2p µάρτυςnnmp οὗτοςrdgnp .
v.49 καίc ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvipa1s ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s
ἐπίp σύrpa-p σύrpn-p δέc καθίζωvdaa2p ἐνp ὁddfs πόλιςndfs ᾿Ιερουσαλήµtp ἕωςc ὅςbo ἐνδύωvsam2p
δύναµιςnafs ἐκp ὕψοςngns . v.50 ἐξάγωviaa3s δέc αὐτόςrpamp ἔξωbo ἕωςc εἰςp Βηθανίαnafs καίc
ἐπαίρωvpaanms ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgms εὐλογέωviaa3s αὐτόςrpamp . v.51 καίc γίνοµαιviad3s ἐνp
ὁddms εὐλογέωvnpa αὐτόςrpams αὐτόςrpamp διΐστηµιviaa3s ἀπόp αὐτόςrpgmp καίc ἀναφέρωviip3s εἰςp
ὁdams οὐρανόςnams . v.52 καίc αὐτόςrpnmp προσκυνέωvpaanmp αὐτόςrpams ὑποστρέφωviaa3p εἰςp
᾿Ιερουσαλήµ µετά χαράngfs µέγαςagfsn .
tp p
v.53 καίc εἰµίviix3p διάp πᾶςagnsn ἐνp ὁddns ἱερόνndns
αἰνέωvppanmp καίc εὐλογέωvppanmp ὁdams θεόςnams ἀµήνth .
ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ
G
᾿Εν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν καὶ 1

θεὸς ἦν ὁ λόγος. οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν. πάντα 2, 3
δι΄ αὐτοῦ ἐγένετο καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν ὃ γέγονεν.

ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων, καὶ 4, 5
τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν.

᾿Εγένετο ἄνθρωπος ἀπεσταλµένος παρὰ θεοῦ ὄνοµα αὐτῷ ᾿Ι- 6
ωάννης, οὗτος ἦλθεν εἰς µαρτυρίαν ἵνα µαρτυρήσῃ περὶ τοῦ 7
φωτός ἵνα πάντες πιστεύσωσιν δι΄ αὐτοῦ. οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ 8
φῶς ἀλλ ἵνα µαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός. ῏Ην τὸ φῶς τὸ ἀ- 9
ληθινόν ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόµενον εἰς τὸν κόσµον.

ἐν τῷ κόσµῳ ἦν καὶ ὁ κόσµος δι΄ αὐτοῦ ἐγένετο καὶ ὁ κόσµος 10
αὐτὸν οὐκ ἔγνω. εἰς τὰ ἴδια ἦλθεν καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέ- 11
λαβον. ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα 12
θεοῦ γενέσθαι τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ. οἳ οὐκ 13
ἐξ αἱµάτων οὐδὲ ἐκ θελήµατος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελήµατος

ἀνδρὸς ἀλλ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν. Καὶ ὁ λόγος σὰρξ ἐγέ- 14
1. v.1 ἐνp ἀρχήndfs εἰµίviix3s ὁdnms λόγοςnnms καίc ὁdnms λόγοςnnms εἰµίviix3s πρόςp ὁdams
θεόςnams καίc θεόςnnms εἰµίviix3s ὁdnms λόγοςnnms . v.2 οὗτοςrdnms εἰµίviix3s ἐνp ἀρχήndfs
πρόςp ὁdams θεόςnams . v.3 πᾶςannpn διάp αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s καίc χωρίςbo αὐτόςrpgms
γίνοµαιviad3s οὐδέbo εἷςnnns ὅςrrnns γίνοµαιvixa3s . v.4 ἐνp αὐτόςrpdms ζωήnnfs εἰµίviix3s
καίc ὁdnfs ζωήnnfs εἰµίviix3s ὁdnns φῶςnnns ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.5 καίc ὁdnns φῶςnnns
p ddfs ndfs vipa3s c dnfs nnfs rpans
ἐν ὁ σκοτία φαίνω καί ὁ σκοτία αὐτός οὐxo καταλαµβάνωviaa3s .
v.6 γίνοµαιviad3s ἄνθρωποςnnms ἀποστέλλωvpxpnms παράp θεόςngms ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms
᾿Ιωάννηςnnms . v.7 οὗτοςrdnms ἔρχοµαιviaa3s εἰςp µαρτυρίαnafs ἵναc µαρτυρέωvsaa3s περίp
ὁdgns φῶςngns ἵναc πᾶςanmpn πιστεύωvsaa3p διάp αὐτόςrpgms . v.8 οὐxo εἰµίviix3s ἐκεῖνοςrdnms
ὁdnns φῶςnnns ἀλλάc ἵναc µαρτυρέωvsaa3s περίp ὁdgns φῶςngns . v.9 εἰµίviix3s ὁdnns φῶςnnns
ὁdnns ἀληθινόςannsn ὅςrrnns φωτίζωvipa3s πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams ἔρχοµαιvppnams εἰςp ὁdams
κόσµοςnams . v.10 ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίviix3s καίc ὁdnms κόσµοςnnms διάp αὐτόςrpgms
γίνοµαιviad3s καίc ὁdnms κόσµοςnnms αὐτόςrpams οὐxo γινώσκωviaa3s . v.11 εἰςp ὁdanp ἴδιοςaanpn
ἔρχοµαιviaa3s καίc ὁdnmp ἴδιοςanmpn αὐτόςrpams οὐxo παραλαµβάνωviaa3p . v.12 ὅσοςrcnmp δέc
λαµβάνωviaa3p αὐτόςrpams δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ἐξουσίαnafs τέκνονnnnp θεόςngms γίνοµαιvnad
ὁddmp πιστεύωvppadmp εἰςp ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms . v.13 ὅςrrnmp οὐxo ἐκp αἷµαngnp οὐδέbo
ἐκp θέληµαngns σάρξngfs οὐδέbo ἐκp θέληµαngns ἀνήρngms ἀλλάc ἐκp θεόςngms γεννάωviap3p .
1:15—26 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 274
νετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡµῖν καὶ ἐθεασάµεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ

δόξαν ὡς µονογενοῦς παρὰ πατρός πλήρης χάριτος καὶ ἀλη-
15 θείας. ᾿Ιωάννης µαρτυρεῖ περὶ αὐτοῦ καὶ κέκραγεν λέγων
Οὗτος ἦν ὃν εἶπον ῾Ο ὀπίσω µου ἐρχόµενος ἔµπροσθέν µου
16 γέγονεν ὅτι πρῶτός µου ἦν. καὶ ἐκ τοῦ πληρώµατος αὐτοῦ
17 ἡµεῖς πάντες ἐλάβοµεν καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος, ὅτι ὁ νόµος
διὰ Μωσέως ἐδόθη ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ
18 ἐγένετο. θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε, ὁ µονογενὴς υἱός, ὁ
19 ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρὸς ἐκεῖνος ἐξηγήσατο. Καὶ αὕτη
ἐστὶν ἡ µαρτυρία τοῦ ᾿Ιωάννου ὅτε ἀπέστειλαν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἐξ
῾Ιεροσολύµων ἱερεῖς καὶ Λευίτας ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτὸν Σὺ τίς
20 εἶ. καὶ ὡµολόγησεν καὶ οὐκ ἠρνήσατο καὶ ὡµολόγησεν ὅτι
21 οὐκ εἰµὶ ᾿Εγὼ ὁ Χριστός. καὶ ἠρώτησαν αὐτόν Τί οὖν ᾿Ηλίας
εἶ Σύ καὶ λέγει Οὐκ εἰµί ῾Ο προφήτης εἶ σύ καὶ ἀπεκρίθη Οὔ.
22 εἶπον οὖν αὐτῷ Τίς εἶ ἵνα ἀπόκρισιν δῶµεν τοῖς πέµψασιν ἡ-
23 µᾶς, τί λέγεις περὶ σεαυτοῦ. ἔφη ᾿Εγὼ φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ
ἐρήµῳ Εὐθύνατε τὴν ὁδὸν κυρίου καθὼς εἶπεν ᾿Ησαΐας ὁ προ-
24, 25 φήτης. Καὶ οἱ ἀπεσταλµένοι ἦσαν ἐκ τῶν Φαρισαίων. καὶ
ἠρώτησαν αὐτὸν καὶ εἶπον αὐτῷ Τί οὖν βαπτίζεις εἰ σὺ οὐκ εἶ
26 ὁ Χριστὸς οὔτε ᾿Ηλίας οὔτε ὁ προφήτης. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ
v.14 καίc ὁdnms λόγοςnnms σάρξnnfs γίνοµαιviad3s καίc σκηνόωviaa3s ἐνp ἐγώrpd-p καίc
θεάοµαιviad1p ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms δόξαnafs ὡςbo µονογενήςagmsn παράp πατήρngms
πλήρηςanfsn χάριςngfs καίc ἀλήθειαngfs . v.15 ᾿Ιωάννηςnnms µαρτυρέωvipa3s περίp αὐτόςrpgms
c vixa3s vppanms rdnms
καί κράζω λέγω οὗτος εἰµίviix3s ὅςrrams λέγωviaa1s ὁdnms ὀπίσωbo ἐγώrpg-s
ἔρχοµαιvppnnms ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s γίνοµαιvixa3s ὅτιc πρῶτοςanmsn ἐγώrpg-s εἰµίviix3s . v.16 καίc
p dgns ngns rpgms rpn-p anmpn viaa1p c nafs
ἐκ ὁ πλήρωµα αὐτός ἐγώ πᾶς λαµβάνω καί χάρις ἀντί χάριςngfs .
p
v.17 ὅτιc ὁdnms νόµοςnnms διάp Μωϋσῆςngms δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs καίc ὁdnfs ἀλήθειαnnfs
διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms γίνοµαιviad3s . v.18 θεόςnams οὐδείςanfsn ὁράωvixa3s πώποτεbo
ὁdnms µονογενήςanmsn υἱόςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms εἰςp ὁdams κόλποςnams ὁdgms πατήρngms
ἐκεῖνοςrdnms ἐξηγέοµαιviad3s . v.19 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὁdgms
᾿Ιωάννηςngms ὅτεbo ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐκp ῾Ιεροσόλυµαngnp ἱερεύςnamp καίc
Λευίτηςnamp ἵναc ἐρωτάωvsaa3p αὐτόςrpams σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s . v.20 καίc ὁµολογέωviaa3s
καίc οὐxo ἀρνέοµαιviad3s καίc ὁµολογέωviaa3s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ὁdnms Χριστόςnnms .
v.21 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams τίςrqnns οὖνc ᾿Ηλίαςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s καίc λέγωvipa3s οὐxo
εἰµίvipx1s ὁdnms προφήτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s καίc ἀποκρίνοµαιviad3s οὐxo . v.22 λέγωviaa3p
οὖνc αὐτόςrpdms τίςrqnms εἰµίvipx2s ἵναc ἀπόκρισιςnafs δίδωµιvsaa1p ὁddmp πέµπωvpaadmp ἐγώrpa-p
τίςrqnns λέγωvipa2s περίp σεαυτοῦrxgms . v.23 φηµίviix3s ἐγώrpn-s φωνήnnfs βοάωvppagms ἐνp
ὁddfs ἔρηµοςadfsn εὐθύνωvdaa2p ὁdafs ὁδόςnafs κύριοςngms καθώςbo λέγωviaa3s ᾿Ησαΐαςnnms ὁdnms
προφήτηςnnms . v.24 καίc ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp εἰµίviix3p ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp .
v.25 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms τίςrqnns οὖνc βαπτίζωvipa2s εἰqo
σύrpn-s οὐxo εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms οὔτεc ᾿Ηλίαςnnms οὔτεc ὁdnms προφήτηςnnms .
275 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 1:27—37
᾿Ιωάννης λέγων ᾿Εγὼ βαπτίζω ἐν ὕδατι, µέσος δὲ ὑµῶν ἕστηκεν

ὃν ὑµεῖς οὐκ οἴδατε. αὐτός ἐστιν ὁ ὀπίσω µου ἐρχόµενος 27
ὃς ἔµπροσθέν µου γέγονεν, οὗ ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἄξιος ἵνα λύσω

αὐτοῦ τὸν ἱµάντα τοῦ ὑποδήµατος. Ταῦτα ἐν Βηθανίᾳ ἐγέ- 28
νετο πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου ὅπου ἦν ᾿Ιωάννης βαπτίζων. Τῇ 29
ἐπαύριον βλέπει [ὁ ᾿Ιωάννησ] τὸν ᾿Ιησοῦν ἐρχόµενον πρὸς αὐ-

τόν καὶ λέγει ῎Ιδε ὁ ἀµνὸς τοῦ θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁµαρτίαν τοῦ
κόσµου. οὗτός ἐστιν περὶ οὗ ἐγὼ εἶπον ᾿Οπίσω µου ἔρχεται 30
ἀνὴρ ὃς ἔµπροσθέν µου γέγονεν ὅτι πρῶτός µου ἦν. κἀγὼ 31
οὐκ ᾔδειν αὐτόν ἀλλ ἵνα φανερωθῇ τῷ ᾿Ισραὴλ διὰ τοῦτο ἦλ-
θον ἐγὼ ἐν τῷ ὕδατι βαπτίζων. Καὶ ἐµαρτύρησεν ᾿Ιωάννης 32
λέγων ὅτι Τεθέαµαι τὸ πνεῦµα καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν ἐξ

οὐρανοῦ καὶ ἔµεινεν ἐπ αὐτόν. κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν ἀλλ 33
ὁ πέµψας µε βαπτίζειν ἐν ὕδατι ἐκεῖνός µοι εἶπεν ᾿Εφ ὃν ἂν

ἴδῃς τὸ πνεῦµα καταβαῖνον καὶ µένον ἐπ αὐτόν οὗτός ἐστιν ὁ
βαπτίζων ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. κἀγὼ ἑώρακα καὶ µεµαρτύρηκα 34
ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. Τῇ ἐπαύριον πάλιν εἱστήκει 35
ὁ ᾿Ιωάννης καὶ ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ δύο. καὶ ἐµβλέψας 36
τῷ ᾿Ιησοῦ περιπατοῦντι λέγει ῎Ιδε ὁ ἀµνὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἤ- 37
κουσαν αὐτοῦ οἱ δύο µαθηταὶ λαλοῦντος καὶ ἠκολούθησαν

v.26 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms λέγωvppanms ἐγώrpn-s βαπτίζωvipa1s ἐνp
ὕδωρndns µέσοςanmsn δέc σύrpg-p ἵστηµιvixa3s ὅςrrams σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p . v.27 αὐτόςrpnms
vipx3s dnms bo rpg-s vppnnms rrnms p rpg-s
εἰµί ὁ ὀπίσω ἐγώ ἔρχοµαι ὅς ἔµπροσθεν ἐγώ γίνοµαιvixa3s ὅςrrgms
ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn ἵναc λύωvsaa1s αὐτόςrpgms ὁdams ἱµάςnams ὁdgns ὑπόδηµαngns .
v.28 οὗτοςrdnnp ἐνp Βηθανίαndfs γίνοµαιviad3s πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms ὅπουbo εἰµίviix3s
᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms . v.29 ὁddfs ἐπαύριονbo βλέπωvipa3s ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ὁdams
nams vppnams
᾿Ιησοῦς ἔρχοµαι πρός αὐτόςrpams καίc λέγωvipa3s ἴδεi ὁdnms ἀµνόςnnms ὁdgms θεόςngms
p
ὁdnms αἴρωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs ὁdgms κόσµοςngms . v.30 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s περίp
rrgms rpn-s viaa1s bo rpg-s vipn3s
ὅς ἐγώ λέγω ὀπίσω ἐγώ ἔρχοµαι ἀνήρnnms ὅςrrnms ἔµπροσθενp ἐγώrpg-s
γίνοµαιvixa3s ὅτιc πρῶτοςanmsn ἐγώrpg-s εἰµίviix3s . v.31 κἀγώrpn-s οὐxo οἶδαviya1s αὐτόςrpams
ἀλλάc ἵναc φανερόωvsap3s ὁddms ᾿Ισραήλtp διάp οὗτοςrdans ἔρχοµαιviaa1s ἐγώrpn-s ἐνp ὁddns
ὕδωρndns βαπτίζωvppanms . v.32 καίc µαρτυρέωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms λέγωvppanms ὅτιc θεάοµαιvixn1s
ὁdans πνεῦµαnans καταβαίνωvppaans ὡσείbo περιστεράnafs ἐκp οὐρανόςngms καίc µένωviaa3s ἐπίp
αὐτόςrpams . v.33 κἀγώrpn-s οὐxo οἶδαviya1s αὐτόςrpams ἀλλάc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s
βαπτίζωvnpa ἐνp ὕδωρndns ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpd-s λέγωviaa3s ἐπίp ὅςrrams ἄνxo ὁράωvsaa2s ὁdans
πνεῦµαnans καταβαίνωvppaans καίc µένωvppaans ἐπίp αὐτόςrpams οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
βαπτίζωvppanms ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.34 κἀγώrpn-s ὁράωvixa1s καίc µαρτυρέωvixa1s ὅτιc
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.35 ὁddfs ἐπαύριονbo πάλινbo ἵστηµιviya3s
ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms καίc ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms δύοtn . v.36 καίc ἐµβλέπωvpaanms
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms περιπατέωvppadms λέγωvipa3s ἴδεi ὁdnms ἀµνόςnnms ὁdgms θεόςngms .
38 τῷ ᾿Ιησοῦ. στραφεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ θεασάµενος αὐτοὺς ἀ-

κολουθοῦντας λέγει αὐτοῖς Τί ζητεῖτε οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ ῾Ραββί
39 ὃ λέγεται ἑρµηνευόµενον, ∆ιδάσκαλε ποῦ µένεις. λέγει αὐ-
τοῖς ῎Ερχεσθε καὶ ἴδετε. ἦλθον καὶ εἶδον ποῦ µένει καὶ παρ
40 αὐτῷ ἔµειναν τὴν ἡµέραν ἐκείνην, ὥρα ἦν ὡς δεκάτη. ῏Ην
᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίµωνος Πέτρου εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκου-
41 σάντων παρὰ ᾿Ιωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐτῷ, εὑρίσκει
οὗτος πρῶτος τὸν ἀδελφὸν τὸν ἴδιον Σίµωνα καὶ λέγει αὐτῷ
Εὑρήκαµεν τὸν Μεσίαν ὅ ἐστιν µεθερµηνευόµενον Χριστός,
42 καὶ ἤγαγεν αὐτὸν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν ἐµβλέψας [δὲ] αὐτῷ ὁ ᾿Ι-
ησοῦς εἶπεν Σὺ εἶ Σίµων ὁ υἱὸς ᾿Ιωνᾶ, σὺ κληθήσῃ Κηφᾶς
43 ὃ ἑρµηνεύεται Πέτρος. Τῇ ἐπαύριον ἠθέλησεν ἐξελθεῖν εἰς
τὴν Γαλιλαίαν καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ [ὁ ᾿Ιη-
44 σοῦσ] ᾿Ακολούθει µοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά ἐκ
45 τῆς πόλεως ᾿Ανδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Να-
θαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ ῝Ον ἔγραψεν Μωσῆς ἐν τῷ νόµῳ καὶ
οἱ προφῆται εὑρήκαµεν ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ
46 Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ ᾿Εκ Ναζαρὲτ δύναταί τι
47 ἀγαθὸν εἶναι λέγει αὐτῷ Φίλιππος ῎Ερχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ
᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόµενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ
v.37 καίc ἀκούωviaa3p αὐτόςrpgms ὁdnmp δύοtn µαθητήςnnmp λαλέωvppagms καίc ἀκολουθέωviaa3p
ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.38 στρέφωvpapnms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc θεάοµαιvpadnms αὐτόςrpamp
ἀκολουθέωvppaamp λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp τίςrqans ζητέωvipa2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms
ῥαββίth ὅςrrnns λέγωvipp3s ἑρµηνεύωvpppnns διδάσκαλοςnvms ποῦxo µένωvipa2s . v.39 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἔρχοµαιvdpn2p καίc ὁράωvdaa2p ἔρχοµαιviaa3p καίc ὁράωviaa3p ποῦxo µένωvipa3s καίc
παράp αὐτόςrpdms µένωviaa3p ὁdafs ἡµέραnafs ἐκεῖνοςrdafs ὥραnnfs εἰµίviix3s ὡςbo δέκατοςnnfs .
v.40 εἰµίviix3s ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms Σίµωνngms Πέτροςngms εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δύοtn
ὁdgmp ἀκούωvpaagmp παράp ᾿Ιωάννηςngms καίc ἀκολουθέωvpaagmp αὐτόςrpdms . v.41 εὑρίσκωvipa3s
οὗτοςrdnms πρῶτοςanmsn ὁdams ἀδελφόςnams ὁdams ἴδιοςaamsn Σίµωνnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
εὑρίσκωvixa1p ὁdams Μεσσίαςnams ὅςrrnns εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns Χριστόςnnms . v.42 καίc
ἄγωviaa3s αὐτόςrpams πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἐµβλέπωvpaanms δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviaa3s σύrpn-s εἰµίvipx2s Σίµωνnnms ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωνᾶςngms σύrpn-s καλέωvifp2s Κηφᾶςnnms
ὅςrrnns ἑρµηνεύωvipp3s Πέτροςnnms . v.43 ὁddfs ἐπαύριονbo θέλωviaa3s ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp
ὁdafs Γαλιλαίαnafs καίc εὑρίσκωvipa3s Φίλιπποςnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.44 εἰµίviix3s δέc ὁdnms Φίλιπποςnnms ἀπόp Βηθσαϊδάtp ἐκp ὁdgfs
πόλιςngfs ᾿Ανδρέαςngms καίc Πέτροςngms . v.45 εὑρίσκωvipa3s Φίλιπποςnnms ὁdams Ναθαναήλtp
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὅςrrams γράφωviaa3s Μωϋσῆςnnms ἐνp ὁddms νόµοςndms καίc ὁdnmp
προφήτηςnnmp εὑρίσκωvixa1p ᾿Ιησοῦςnams ὁdams υἱόςnams ὁdgms ᾿Ιωσήφtp ὁdams ἀπόp Ναζαράtp .
v.46 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms Ναθαναήλtp ἐκp Ναζαράtp δύναµαιvipn3s τι-σρχννσ ἀγαθόςannsn
εἰµίvnpx λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s .
277 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 1:48—2:8
αὐτοῦ ῎Ιδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστιν. λέγει 48
αὐτῷ Ναθαναήλ Πόθεν µε γινώσκεις ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶ-

πεν αὐτῷ Πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν
εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναήλ καὶ λέγει αὐτῷ ῾Ραββί σὺ εἶ 49
ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη ᾿Ι- 50
ησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ ῞Οτι εἶπόν σοι εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς
συκῆς πιστεύεις µείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ ᾿Αµὴν 51
ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἀ᾿π ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα καὶ
τοὺς ἀγγέλους τοῦ θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
Καὶ τῇ ἡµέρᾳ τῇ τρίτῃ γάµος ἐγένετο ἐν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας 2
καὶ ἦν ἡ µήτηρ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐκεῖ, ἐκλήθη δὲ καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 2
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸν γάµον. καὶ ὑστερήσαντος οἴνου 3
λέγει ἡ µήτηρ τοῦ ᾿Ιησοῦ πρὸς αὐτόν Οἶνον οὐκ ἔχουσιν. λέ- 4
γει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς Τί ἐµοὶ καὶ σοί γύναι οὔπω ἥκει ἡ ὥρα
µου. λέγει ἡ µήτηρ αὐτοῦ τοῖς διακόνοις ῞Ο τι ἂν λέγῃ ὑ- 5
µῖν ποιήσατε. ἦσαν δὲ ἐκεῖ ὑδρίαι λίθιναι ἓξ κείµεναι κατὰ 6
τὸν καθαρισµὸν τῶν ᾿Ιουδαίων χωροῦσαι ἀνὰ µετρητὰς δύο ἢ

τρεῖς. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Γεµίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος καὶ 7
ἐγέµισαν αὐτὰς ἕως ἄνω. καὶ λέγει αὐτοῖς ᾿Αντλήσατε νῦν καὶ 8
v.47 ὁράωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdams Ναθαναήλtp ἔρχοµαιvppnams πρόςp αὐτόςrpams καίc
λέγωvipa3s περίp αὐτόςrpgms ἴδεi ἀληθῶςbo ᾿Ισραηλίτηςnnms ἐνp ὅςrrdms δόλοςnnms οὐxo εἰµίvipx3s .
v.48 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Ναθαναήλtp πόθενbo ἐγώrpa-s γινώσκωvipa2s ἀποκρίνοµαιviad3s
᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πρόp ὁdgms σύrpa-s Φίλιπποςnams φωνέωvnaa εἰµίvppxams
ὑπόp ὁdafs συκῆnafs ὁράωviaa1s σύrpa-s . v.49 ἀποκρίνοµαιviad3s Ναθαναήλtp καίc λέγωvipa3s
rpdms th rpn-s vipx2s dnms
αὐτός ῥαββί σύ εἰµί ὁ υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.50 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
ὅτιc λέγωviaa1s σύrpd-s ὁράωviaa1s σύrpa-s ὑποκάτωbo ὁdgfs συκῆngfs πιστεύωvipa2s µέγαςaanpc
οὗτοςrdgnp ὀπτάνοµαιvifd2s . v.51 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-p p bo vifd2p dams
σύ ἀπό ἄρτι ὁράω ὁ οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc ὁdamp ἄγγελοςnamp ὁdgms
θεόςngms ἀναβαίνωvppaamp καίc καταβαίνωvppaamp ἐπίp ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms .
2. v.1 καίc ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs τρίτοςadfsn γάµοςnnms γίνοµαιviad3s ἐνp Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
καίc εἰµίviix3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐκεῖbo . v.2 καλέωviap3s δέc καίc ὁdnms
nnms c dnmp nnmp rpgms p dams
᾿Ιησοῦς καί ὁ µαθητής αὐτός εἰς ὁ γάµοςnams . v.3 καίc ὑστερέωvpaagms
οἶνοςngms λέγωvipa3s ὁdnfs µήτηρnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms πρόςp αὐτόςrpams οἶνοςnams οὐxo ἔχωvipa3p .
v.4 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnns ἐγώrpd-s καίc σύrpd-s γυνήnvfs οὔπωbo ἥκωvipa3s
ὁdnfs ὥραnnfs ἐγώrpg-s . v.5 λέγωvipa3s ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms ὁddmp διάκονοςndmp ὅςrrans τι-
xo vspa3s
-σριανσ ἄν λέγω σύrpd-p ποιέωvdaa2p . v.6 εἰµίviix3p δέc ἐκεῖbo ὑδρίαnnfp λίθινοςanfpn ἕξtn
κεῖµαιvppnnfp κατάp ὁdams καθαρισµόςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn χωρέωvppanfp ἀνάp µετρητήςnamp
δύοtn ἤxo τρεῖςnamp . v.7 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms γεµίζωvdaa2p ὁdafp ὑδρίαnafp
ὕδωρngns καίc γεµίζωviaa3p αὐτόςrpafp ἕωςc ἄνωbo .
9 φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ, καὶ ἤνεγκαν. ὡς δὲ ἐγεύσατο ὁ ἀρχι-

τρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενηµένον καὶ οὐκ ᾔδει πόθεν ἐστίν
οἱ δὲ διάκονοι ᾔδεισαν οἱ ἠντληκότες τὸ ὕδωρ φωνεῖ τὸν νυµ-
10 φίον ὁ ἀρχιτρίκλινος. καὶ λέγει αὐτῷ Πᾶς ἄνθρωπος πρῶτον
τὸν καλὸν οἶνον τίθησιν καὶ ὅταν µεθυσθῶσιν τότε τὸν ἐλάσσω,
11 σὺ τετήρηκας τὸν καλὸν οἶνον ἕως ἄρτι. Ταύτην ἐποίησεν τὴν
ἀρχὴν τῶν σηµείων ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφα-
νέρωσεν τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν οἱ µαθηταὶ
12 αὐτοῦ. Μετὰ τοῦτο κατέβη εἰς Καπερναούµ, αὐτὸς καὶ ἡ µή-
τηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ καὶ
13 ἐκεῖ ἔµειναν οὐ πολλὰς ἡµέρας. Καὶ ἐγγὺς ἦν τὸ πάσχα τῶν
14 ᾿Ιουδαίων καὶ ἀνέβη εἰς ῾Ιεροσόλυµα ὁ ᾿Ιησοῦς. καὶ εὗρεν ἐν
τῷ ἱερῷ τοὺς πωλοῦντας βόας καὶ πρόβατα καὶ περιστερὰς καὶ
15 τοὺς κερµατιστὰς καθηµένους. καὶ ποιήσας φραγέλλιον ἐκ
σχοινίων πάντας ἐξέβαλεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ τά τε πρόβατα καὶ τοὺς
βόας καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρµα καὶ τὰς τραπέζας
16 ἀνέστρεψεν. καὶ τοῖς τὰς περιστερὰς πωλοῦσιν εἶπεν ῎Αρατε
ταῦτα ἐντεῦθεν µὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ πατρός µου οἶκον ἐµ-
17 πορίου. ᾿Εµνήσθησαν δὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι γεγραµµένον
18 ἐστίν ῾Ο ζῆλος τοῦ οἴκου σου καταφάγεταί µε. ἀπεκρίθησαν
v.8 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἀντλέωvdaa2p νῦνbo καίc φέρωvdpa2p ὁddms ἀρχιτρίκλινοςndms
καίc φέρωviaa3p . v.9 ὡςbo δέc γεύοµαιviad3s ὁdnms ἀρχιτρίκλινοςnnms ὁdans ὕδωρnans
οἶνοςnams γίνοµαιvpxpans καίc οὐxo οἶδαviya3s πόθενbo εἰµίvipx3s ὁdnmp δέc διάκονοςnnmp οἶδαviya3p
ὁdnmp ἀντλέωvpxanmp ὁdans ὕδωρnans φωνέωvipa3s ὁdams νυµφίοςnams ὁdnms ἀρχιτρίκλινοςnnms .
v.10 καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms πᾶςanmsn ἄνθρωποςnnms πρῶτοςbo ὁdams καλόςaamsn οἶνοςnams
τίθηµιvipa3s καίc ὅτανc µεθύσκωvsap3p τότεbo ὁdams ἐλάσσωνaamsc σύrpn-s τηρέωvixa2s ὁdams
καλόςaamsn οἶνοςnams ἕωςc ἄρτιbo . v.11 οὗτοςrdafs ποιέωviaa3s ὁdafs ἀρχήnafs ὁdgnp σηµεῖονngnp
dnms nnms p tp dgfs
ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν Κανά ὁ Γαλιλαίαngfs καίc φανερόωviaa3s ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms
καίc πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.12 µετάp οὗτοςrdans
viaa3s p tp rpnms c dnfs nnfs
καταβαίνω εἰς Καπερναούµ αὐτός καί ὁ µήτηρ αὐτόςrpgms καίc ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ἐκεῖbo µένωviaa3p οὐxo
πολύςaafpn ἡµέραnafp . v.13 καίc ἐγγύςbo εἰµίviix3s ὁdnns πάσχαta ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
καίc ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.14 καίc εὑρίσκωviaa3s ἐνp
ὁddns ἱερόνndns ὁdamp πωλέωvppaamp βοῦςnamp καίc πρόβατονnanp καίc περιστεράnafp καίc
ὁdamp κερµατιστήςnamp κάθηµαιvppnamp . v.15 καίc ποιέωvpaanms φραγέλλιονnans ἐκp
σχοινίονngnp πᾶςaampn ἐκβάλλωviaa3s ἐκp ὁdgns ἱερόνngns ὁdanp τέxo πρόβατονnanp καίc ὁdamp
βοῦςnamp καίc ὁdgmp κολλυβιστήςngmp ἐκχέωviaa3s ὁdnns κέρµαnnns καίc ὁdafp τράπεζαnafp
ἀναστρέφωviaa3s . v.16 καίc ὁddmp ὁdafp περιστεράnafp πωλέωvppadmp λέγωviaa3s αἴρωvdaa2p
οὗτοςrdanp ἐντεῦθενbo µήxo ποιέωvdpa2p ὁdams οἶκοςnams ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s οἶκοςnams
ἐµπόριονngns . v.17 µιµνῄσκοµαιviap3p δέc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc γράφωvpxpnns
εἰµίvipx3s ὁdnms ζῆλοςnnms ὁdgms οἶκοςngms σύrpg-s κατεσθίωvifd3s ἐγώrpa-s .
οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ εἶπον αὐτῷ Τί σηµεῖον δεικνύεις ἡµῖν ὅτι

ταῦτα ποιεῖς. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς Λύσατε τὸν 19
ναὸν τοῦτον καὶ ἐν τρισὶν ἡµέραις ἐγερῶ αὐτόν. εἶπον οὖν 20
οἱ ᾿Ιουδαῖοι τεσσαράκοντα καὶ ἓξ ἔτεσιν ᾠκοδοµήθη ὁ ναὸς

οὗτος καὶ σὺ ἐν τρισὶν ἡµέραις ἐγερεῖς αὐτόν. ἐκεῖνος δὲ 21
ἔλεγεν περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώµατος αὐτοῦ. ὅτε οὖν ἠγέρθη 22
ἐκ νεκρῶν ἐµνήσθησαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι τοῦτο ἔλεγεν καὶ

ἐπίστευσαν τῇ γραφῇ καὶ τῷ λόγῳ ὦ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς. ῾Ως 23
δὲ ἦν ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύµοις ἐν τῷ πάσχα ἐν τῇ ἑορτῇ πολλοὶ

ἐπίστευσαν εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ θεωροῦντες αὐτοῦ τὰ σηµεῖα
ἃ ἐποίει, αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς οὐκ ἐπίστευεν ἑαυτὸν αὐτοῖς διὰ 24
τὸ αὐτὸν γινώσκειν πάντας. καὶ ὅτι οὐ χρείαν εἶχεν ἵνα τις 25
µαρτυρήσῃ περὶ τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὸς γὰρ ἐγίνωσκεν τί ἦν ἐν

τῷ ἀνθρώπῳ.
῏Ην δὲ ἄνθρωπος ἐκ τῶν Φαρισαίων Νικόδηµος ὄνοµα αὐ- 3
τῷ ἄρχων τῶν ᾿Ιουδαίων, οὗτος ἦλθεν πρὸς αὐτὸν νυκτὸς καὶ 2
εἶπεν αὐτῷ ῾Ραββί οἴδαµεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐλήλυθας διδάσκαλος,

οὐδεὶς γὰρ ταῦτα τὰ σηµεῖα δύναται ποιεῖν ἃ σὺ ποιεῖς ἐὰν µὴ
ᾖ ὁ θεὸς µετ αὐτοῦ. ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Αµὴν 3
ἀµὴν λέγω σοι ἐὰν µή τις γεννηθῇ ἄνωθεν οὐ δύναται ἰδεῖν

v.18 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms τίςrqans
σηµεῖονnans δείκνυµιvipa2s ἐγώrpd-p ὅτιc οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s . v.19 ἀποκρίνοµαιviad3s
nnms c viaa3s rpdmp vdaa2p dams nams
᾿Ιησοῦς καί λέγω αὐτός λύω ὁ ναός οὗτοςrdams καίc ἐνp τρεῖςndfp
ἡµέραndfp ἐγείρωvifa1s αὐτόςrpams . v.20 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn τεσσεράκονταtn
καίc ἕξtn ἔτοςndnp οἰκοδοµέωviap3s ὁdnms ναόςnnms οὗτοςrdnms καίc σύrpn-s ἐνp τρεῖςndfp
ἡµέραndfp ἐγείρωvifa2s αὐτόςrpams . v.21 ἐκεῖνοςrdnms δέc λέγωviia3s περίp ὁdgms ναόςngms
dgns ngns rpgms
ὁ σῶµα αὐτός . v.22 ὅτεbo οὖνc ἐγείρωviap3s ἐκp νεκρόςagmpn µιµνῄσκοµαιviap3p
ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc οὗτοςrdans λέγωviia3s καίc πιστεύωviaa3p ὁddfs γραφήndfs
καίc ὁddms λόγοςndms ὅςrrdms λέγωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.23 ὡςbo δέc εἰµίviix3s ἐνp
ὁddnp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp ὁddms πάσχαta ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp
ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms θεωρέωvppanmp αὐτόςrpgms ὁdanp σηµεῖονnanp ὅςrranp ποιέωviia3s .
v.24 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo πιστεύωviia3s ἑαυτοῦrxams αὐτόςrpdmp διάp ὁdans
αὐτόςrpams γινώσκωvnpa πᾶςaampn . v.25 καίc ὅτιc οὐxo χρείαnafs ἔχωviia3s ἵναc τι-σρινµσ
µαρτυρέωvsaa3s περίp ὁdgms ἄνθρωποςngms αὐτόςrpnms γάρc γινώσκωviia3s τίςrqnns εἰµίviix3s
ἐνp ὁddms ἄνθρωποςndms . 3. v.1 εἰµίviix3s δέc ἄνθρωποςnnms ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp
Νικόδηµοςnnms ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms ἄρχωνnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.2 οὗτοςrdnms
ἔρχοµαιviaa3s πρόςp αὐτόςrpams νύξngfs καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ῥαββίth οἶδαvixa1p ὅτιc
ἀπόp θεόςngms ἔρχοµαιvixa2s διδάσκαλοςnnms οὐδείςanfsn γάρc οὗτοςrdanp ὁdanp σηµεῖονnanp
δύναµαιvipn3s ποιέωvnpa ὅςrranp σύrpn-s ποιέωvipa2s ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s ὁdnms θεόςnnms µετάp
αὐτόςrpgms .
4 τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Νικόδηµος Πῶς

δύναται ἄνθρωπος γεννηθῆναι γέρων ὤν µὴ δύναται εἰς τὴν
κοιλίαν τῆς µητρὸς αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν καὶ γεννηθῆναι.
5 ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω σοι ἐὰν µή τις γεννηθῇ ἐξ
ὕδατος καὶ πνεύµατος οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν
6 τοῦ θεοῦ. τὸ γεγεννηµένον ἐκ τῆς σαρκὸς σάρξ ἐστιν καὶ τὸ
7 γεγεννηµένον ἐκ τοῦ πνεύµατος πνεῦµά ἐστιν. µὴ θαυµά-
8 σῃς ὅτι εἶπόν σοι ∆εῖ ὑµᾶς γεννηθῆναι ἄνωθεν. τὸ πνεῦµα
ὅπου θέλει πνεῖ καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούεις ἀλλ οὐκ οἶδας
πόθεν ἔρχεται καὶ ποῦ ὑπάγει, οὕτως ἐστὶν πᾶς ὁ γεγεννηµέ-
9 νος ἐκ τοῦ πνεύµατος. ἀπεκρίθη Νικόδηµος καὶ εἶπεν αὐτῷ
10 Πῶς δύναται ταῦτα γενέσθαι. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν
αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ διδάσκαλος τοῦ ᾿Ισραὴλ καὶ ταῦτα οὐ γινώσκεις.
11 ἀµὴν ἀµὴν λέγω σοι ὅτι ὃ οἴδαµεν λαλοῦµεν καὶ ὃ ἑωράκα-
12 µεν µαρτυροῦµεν καὶ τὴν µαρτυρίαν ἡµῶν οὐ λαµβάνετε. εἰ
τὰ ἐπίγεια εἶπον ὑµῖν καὶ οὐ πιστεύετε πῶς ἐὰν εἴπω ὑµῖν τὰ
13 ἐπουράνια πιστεύσετε. καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρα-
νὸν εἰ µὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
14 ὁ ὤν ἐν τῷ οὐρανῷ. καὶ καθὼς Μωσῆς ὕψωσεν τὸν ὄφιν ἐν
v.3 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-s ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ γεννάωvsap3s ἄνωθενbo οὐxo δύναµαιvipn3s ὁράωvnaa ὁdafs βασιλείαnafs
ὁdgms θεόςngms . v.4 λέγωvipa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms Νικόδηµοςnnms πῶςbo δύναµαιvipn3s
ἄνθρωποςnnms γεννάωvnap γέρωνnnms εἰµίvppxnms µήxo δύναµαιvipn3s εἰςp ὁdafs κοιλίαnafs ὁdgfs
µήτηρngfs αὐτόςrpgms δεύτεροςbo εἰσέρχοµαιvnaa καίc γεννάωvnap . v.5 ἀποκρίνοµαιviad3s
᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ γεννάωvsap3s ἐκp ὕδωρngns
καίc πνεῦµαngns οὐxo δύναµαιvipn3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms .
v.6 ὁdnns γεννάωvpxpnns ἐκp ὁdgfs σάρξngfs σάρξnnfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnns γεννάωvpxpnns ἐκp
ὁdgns πνεῦµαngns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s . v.7 µήxo θαυµάζωvsaa2s ὅτιc λέγωviaa1s σύrpd-s
δεῖvipq3s σύrpa-p γεννάωvnap ἄνωθενbo . v.8 ὁdnns πνεῦµαnnns ὅπουbo θέλωvipa3s πνέωvipa3s
καίc ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgns ἀκούωvipa2s ἀλλάc οὐxo οἶδαvixa2s πόθενbo ἔρχοµαιvipn3s καίc
ποῦxo ὑπάγωvipa3s οὕτωbo εἰµίvipx3s πᾶςanmsn ὁdnms γεννάωvpxpnms ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns .
v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s Νικόδηµοςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms πῶςbo δύναµαιvipn3s οὗτοςrdnnp
γίνοµαιvnad . v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s
dnms
ὁ διδάσκαλοςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc οὗτοςrdanp οὐxo γινώσκωvipa2s . v.11 ἀµήνth ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ὅςrrans οἶδαvixa1p λαλέωvipa1p καίc ὅςrrans ὁράωvixa1p µαρτυρέωvipa1p καίc
ὁdafs µαρτυρίαnafs ἐγώrpg-p οὐxo λαµβάνωvipa2p . v.12 εἰqo ὁdanp ἐπίγειοςaanpn λέγωviaa1s σύrpd-p
καίc οὐxo πιστεύωvipa2p πῶςbo ἐάνqo λέγωvsaa1s σύrpd-p ὁdanp ἐπουράνιοςaanpn πιστεύωvifa2p .
v.13 καίc οὐδείςanfsn ἀναβαίνωvixa3s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams εἰqo µήxo ὁdnms ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁdnms εἰµίvppxnms ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms .
τῇ ἐρήµῳ οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου. ἵνα 15
πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν µὴ ἀπόληται, ἀλλ΄ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον.

Οὕτως γὰρ ἠγάπησεν ὁ θεὸς τὸν κόσµον ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ 16
τὸν µονογενῆ ἔδωκεν ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν µὴ ἀπό-

ληται ἀλλ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν 17
υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσµον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσµον ἀλλ ἵνα σωθῇ
ὁ κόσµος δι΄ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν οὐ κρίνεται, ὁ δὲ 18
µὴ πιστεύων ἤδη κέκριται ὅτι µὴ πεπίστευκεν εἰς τὸ ὄνοµα

τοῦ µονογενοῦς υἱοῦ τοῦ θεοῦ. αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι 19
τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσµον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι

µᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς, ἦν γὰρ πονηρὰ αὐτῶν τὰ ἔργα.
πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων µισεῖ τὸ φῶς καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς 20
τὸ φῶς ἵνα µὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ, ὁ δὲ ποιῶν τὴν ἀλή- 21
θειαν ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τὰ ἔργα ὅτι

ἐν θεῷ ἐστιν εἰργασµένα. Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 22
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν γῆν καὶ ἐκεῖ διέτριβεν µετ
αὐτῶν καὶ ἐβάπτιζεν. ἦν δὲ καὶ ᾿Ιωάννης βαπτίζων ἐν Αἰνὼν 23
ἐγγὺς τοῦ Σαλήµ ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ καὶ παρεγίνοντο

καὶ ἐβαπτίζοντο, οὔπω γὰρ ἦν βεβληµένος εἰς τὴν φυλακὴν ὁ 24
᾿Ιωάννης. ᾿Εγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν µαθητῶν ᾿Ιωάννου µε- 25
v.14 καίc καθώςbo Μωϋσῆςnnms ὑψόωviaa3s ὁdams ὄφιςnams ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn οὕτωbo
ὑψόωvnap δεῖvipq3s ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.15 ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms
πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams µήxo ἀπόλλυµιvsam3s ἀλλάc ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.16 οὕτωbo γάρc ἀγαπάωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams κόσµοςnams ὥστεc ὁdams υἱόςnams
αὐτόςrpgms ὁdams µονογενήςaamsn δίδωµιviaa3s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams
µήxo ἀπόλλυµιvsam3s ἀλλάc ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.17 οὐxo γάρc ἀποστέλλωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἵναc κρίνωvspa3s ὁdams
κόσµοςnams ἀλλάc ἵναc σῴζωvsap3s ὁdnms κόσµοςnnms διάp αὐτόςrpgms . v.18 ὁdnms
πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams οὐxo κρίνωvipp3s ὁdnms δέc µήxo πιστεύωvppanms ἤδηbo κρίνωvixp3s
ὅτιc µήxo πιστεύωvixa3s εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms µονογενήςagmsn υἱόςngms ὁdgms θεόςngms .
v.19 οὗτοςrdnfs δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs κρίσιςnnfs ὅτιc ὁdnns φῶςnnns ἔρχοµαιvixa3s εἰςp ὁdams
κόσµοςnams καίc ἀγαπάωviaa3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp µᾶλλονbo ὁdans σκότοςnans ἤxo ὁdans
φῶςnans εἰµίviix3s γάρc πονηρόςannpn αὐτόςrpgmp ὁdnnp ἔργονnnnp . v.20 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms
φαῦλοςaanpn πράσσωvppanms µισέωvipa3s ὁdans φῶςnans καίc οὐxo ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdans
φῶςnans ἵναc µήxo ἐλέγχωvsap3s ὁdnnp ἔργονnnnp αὐτόςrpgms . v.21 ὁdnms δέc ποιέωvppanms ὁdafs
ἀλήθειαnafs ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ὁdans φῶςnans ἵναc φανερόωvsap3s αὐτόςrpgms ὁdnnp ἔργονnnnp ὅτιc
ἐνp θεόςndms εἰµίvipx3s ἐργάζοµαιvpxpnnp . v.22 µετάp οὗτοςrdanp ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαῖοςaafsn γῆnafs καίc ἐκεῖbo διατρίβωviia3s
µετάp αὐτόςrpgmp καίc βαπτίζωviia3s . v.23 εἰµίviix3s δέc καίc ᾿Ιωάννηςnnms βαπτίζωvppanms ἐνp
Αἰνώνtp ἐγγύςbo ὁdgms Σαλήµtp ὅτιc ὕδωρnnnp πολύςannpn εἰµίviix3s ἐκεῖbo καίc παραγίνοµαιviid3p
καίc βαπτίζωviip3p . v.24 οὔπωbo γάρc εἰµίviix3s βάλλωvpxpnms εἰςp ὁdafs φυλακήnafs ὁdnms
᾿Ιωάννηςnnms .
26 τὰ ᾿Ιουδαίου περὶ καθαρισµοῦ. καὶ ἦλθον πρὸς τὸν ᾿Ιωάννην

καὶ εἶπον αὐτῷ ῾Ραββί ὃς ἦν µετὰ σοῦ πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου ᾧ
σὺ µεµαρτύρηκας ἴδε οὗτος βαπτίζει καὶ πάντες ἔρχονται πρὸς
27 αὐτόν. ἀπεκρίθη ᾿Ιωάννης καὶ εἶπεν Οὐ δύναται ἄνθρωπος
λαµβάνειν οὐδὲν ἐὰν µὴ ᾖ δεδοµένον αὐτῷ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ.
28 αὐτοὶ ὑµεῖς µαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον Οὐκ εἰµὶ ἐγὼ ὁ Χριστός ἀλλ
29 ὅτι ᾿Απεσταλµένος εἰµὶ ἔµπροσθεν ἐκείνου. ὁ ἔχων τὴν νύµ-
φην νυµφίος ἐστίν, ὁ δὲ φίλος τοῦ νυµφίου ὁ ἑστηκὼς καὶ
ἀκούων αὐτοῦ χαρᾷ χαίρει διὰ τὴν φωνὴν τοῦ νυµφίου αὕτη
30 οὖν ἡ χαρὰ ἡ ἐµὴ πεπλήρωται. ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν ἐµὲ
31 δὲ ἐλαττοῦσθαι. ῾Ο ἄνωθεν ἐρχόµενος ἐπάνω πάντων ἐστίν,
ὁ ὢν ἐκ τῆς γῆς ἐκ τῆς γῆς ἐστιν καὶ ἐκ τῆς γῆς λαλεῖ ὁ ἐκ
32 τοῦ οὐρανοῦ ἐρχόµενος ἐπάνω πάντων ἐστίν, καὶ ὃ ἑώρακεν
καὶ ἤκουσεν τοῦτο µαρτυρεῖ καὶ τὴν µαρτυρίαν αὐτοῦ οὐδεὶς
33 λαµβάνει. ὁ λαβὼν αὐτοῦ τὴν µαρτυρίαν ἐσφράγισεν ὅτι ὁ
34 θεὸς ἀληθής ἐστιν. ὃν γὰρ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὰ ῥήµατα τοῦ
35 θεοῦ λαλεῖ οὐ γὰρ ἐκ µέτρου δίδωσιν ὁ Θεὸς, τὸ πνεῦµα. ὁ
πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱόν καὶ πάντα δέδωκεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ.
36 ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον, ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ
v.25 γίνοµαιviad3s οὖνc ζήτησιςnnfs ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp ᾿Ιωάννηςngms µετάp ᾿Ιουδαῖοςagmsn
περίp καθαρισµόςngms . v.26 καίc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdams ᾿Ιωάννηςnams καίc λέγωviaa3p
rpdms th rrnms
αὐτός ῥαββί ὅς εἰµίviix3s µετάp σύrpg-s πέρανbo ὁdgms ᾿Ιορδάνηςngms ὅςrrdms
σύrpn-s µαρτυρέωvixa2s ἴδεi οὗτοςrdnms βαπτίζωvipa3s καίc πᾶςanmpn ἔρχοµαιvipn3p πρόςp
αὐτόςrpams . v.27 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιωάννηςnnms καίc λέγωviaa3s οὐxo δύναµαιvipn3s
ἄνθρωποςnnms λαµβάνωvnpa οὐδείςaansn ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s δίδωµιvpxpnns αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms . v.28 αὐτόςrpnmp σύrpn-p µαρτυρέωvipa2p ὅτιc λέγωviaa1s οὐxo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s
dnms nnms
ὁ Χριστός ἀλλάc ὅτιc ἀποστέλλωvpxpnms εἰµίvipx1s ἔµπροσθενp ἐκεῖνοςrdgms . v.29 ὁdnms
ἔχωvppanms ὁdafs νύµφηnafs νυµφίοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms δέc φίλοςanmsn ὁdgms νυµφίοςngms
ὁdnms ἵστηµιvpxanms καίc ἀκούωvppanms αὐτόςrpgms χαράndfs χαίρωvipa3s διάp ὁdafs φωνήnafs ὁdgms
νυµφίοςngms οὗτοςrdnfs οὖνc ὁdnfs χαράnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs πληρόωvixp3s . v.30 ἐκεῖνοςrdams
vipq3s vnpa rpa-s c vnpp dnms
δεῖ αὐξάνω ἐγώ δέ ἐλαττόω . v.31 ὁ ἄνωθεν ἔρχοµαιvppnnms ἐπάνωbo
bo
πᾶςagnpn εἰµίvipx3s ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgfs γῆngfs ἐκp ὁdgfs γῆngfs εἰµίvipx3s καίc ἐκp ὁdgfs
γῆngfs λαλέωvipa3s ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἔρχοµαιvppnnms ἐπάνωbo πᾶςagnpn εἰµίvipx3s .
v.32 καίc ὅςrrans ὁράωvixa3s καίc ἀκούωviaa3s οὗτοςrdans µαρτυρέωvipa3s καίc ὁdafs µαρτυρίαnafs
αὐτόςrpgms οὐδείςanfsn λαµβάνωvipa3s . v.33 ὁdnms λαµβάνωvpaanms αὐτόςrpgms ὁdafs µαρτυρίαnafs
σφραγίζωviaa3s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s . v.34 ὅςrrams γάρc ἀποστέλλωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdanp ῥῆµαnanp ὁdgms θεόςngms λαλέωvipa3s οὐxo γάρc ἐκp µέτρονngns δίδωµιvipa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdans πνεῦµαnans . v.35 ὁdnms πατήρnnms ἀγαπάωvipa3s ὁdams υἱόςnams καίc
πᾶςaanpn δίδωµιvixa3s ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms .
οὐκ ὄψεται [τήν] ζωήν ἀλλ ἡ ὀργὴ τοῦ θεοῦ µένει ἐπ αὐτόν.
῾Ως οὖν ἔγνω ὁ Κύριος ὅτι ἤκουσαν οἱ φαρισαῖοι ὅτι ᾿Ιησοῦς 4
πλείονας µαθητὰς ποιεῖ καὶ βαπτίζει ἢ ᾿Ιωάννης. καίτοιγε ᾿Ι- 2
ησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν ἀλλ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. ἀφῆκεν 3
τὴν ᾿Ιουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἔδει δὲ αὐτὸν 4
διέρχεσθαι διὰ τῆς Σαµαρείας. ἔρχεται οὖν εἰς πόλιν τῆς 5
Σαµαρείας λεγοµένην Συχὰρ πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν

᾿Ιακὼβ ᾿Ιωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ, ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ ᾿Ιακώβ ὁ 6
οὖν ᾿Ιησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως

ἐπὶ τῇ πηγῇ, ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. ῎Ερχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαµα- 7
ρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς ∆ός µοι πιεῖν, οἱ 8
γὰρ µαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν ἵνα τροφὰς

ἀγοράσωσιν. λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαµαρεῖτις, Πῶς σὺ 9
᾿Ιουδαῖος ὢν παρ ἐµοῦ πιεῖν αἰτεῖς οὔσης γυναικὸς Σαµαρεί-

τιδος· οὐ γὰρ συγχρῶνται ᾿Ιουδαῖοι Σαµαρείταις. ἀπεκρίθη 10
᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ καὶ τίς
ἐστιν ὁ λέγων σοι ∆ός µοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτὸν καὶ ἔδω-
κεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή Κύριε οὔτε ἄντληµα 11
ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ, πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ

ζῶν. µὴ σὺ µείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡµῶν ᾿Ιακώβ ὃς ἔδωκεν ἡµῖν 12
v.36 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ὁdnms δέc
ἀπειθέωvppanms ὁddms υἱόςndms οὐxo ὁράωvifd3s ὁdafs ζωήnafs ἀλλάc ὁdnfs ὀργήnnfs ὁdgms θεόςngms
µένωvipa3s ἐπίp αὐτόςrpams . 4. v.1 ὡςbo οὖνc γινώσκωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὅτιc ἀκούωviaa3p
ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms πολύςaampc µαθητήςnamp ποιέωvipa3s καίc βαπτίζωvipa3s
ἤxo ᾿Ιωάννηςnnms . v.2 καίτοιγεc ᾿Ιησοῦςnnms αὐτόςrpnms οὐxo βαπτίζωviia3s ἀλλάc ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.3 ἀφίηµιviaa3s ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs καίc ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp
ὁdafs Γαλιλαίαnafs . v.4 δεῖviiq3s δέc αὐτόςrpams διέρχοµαιvnpn διάp ὁdgfs Σαµάρειαngfs .
v.5 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc εἰςp πόλιςnafs ὁdgfs Σαµάρειαngfs λέγωvpppafs Συχάρtp πλησίονbo ὁdgns
χωρίονngns ὅςrrans δίδωµιviaa3s ᾿Ιακώβtp ᾿Ιωσήφtp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms . v.6 εἰµίviix3s δέc
bo nnfs dgms tp dnms c nnms vpxanms p dgfs
ἐκεῖ πηγή ὁ ᾿Ιακώβ ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς κοπιάω ἐκ ὁ ὁδοιπορίαngfs
καθέζοµαιviin3s οὕτωbo ἐπίp ὁddfs πηγήndfs ὥραnnfs εἰµίviix3s ὡσείbo ἕκτοςanfsn . v.7 ἔρχοµαιvipn3s
γυνήnnfs ἐκp ὁdgfs Σαµάρειαngfs ἀντλέωvnaa ὕδωρnans λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s πίνωvnaa . v.8 ὁdnmp γάρc µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviya3p εἰςp
dafs nafs c nafp
ὁ πόλις ἵνα τροφή ἀγοράζωvsaa3p . v.9 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs
ὁdnfs Σαµαρῖτιςnnfs πῶςbo σύrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvppxnms παράp ἐγώrpg-s πίνωvnaa αἰτέωvipa2s
εἰµίvppxgfs γυνήngfs Σαµαρῖτιςngfs οὐxo γάρc συγχράοµαιvipn3p ᾿Ιουδαῖοςanmpn Σαµαρίτηςndmp .
v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs εἰqo οἶδαviya2s ὁdafs δωρεάnafs ὁdgms
θεόςngms καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms λέγωvppanms σύrpd-s δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s πίνωvnaa σύrpn-s
ἄνxo αἰτέωviaa2s αὐτόςrpams καίc δίδωµιviaa3s ἄνxo σύrpd-s ὕδωρnans ζάωvppaans . v.11 λέγωvipa3s
rpdms dnfs nnfs nvms c nans vipa2s c dnns
αὐτός ὁ γυνή κύριος οὔτε ἄντληµα ἔχω καί ὁ φρέαρnnns εἰµίvipx3s
βαθύςannsn πόθενbo οὖνc ἔχωvipa2s ὁdans ὕδωρnans ὁdans ζάωvppaans .
τὸ φρέαρ καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιεν καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ τὰ

13 θρέµµατα αὐτοῦ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ Πᾶς ὁ
14 πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν, ὃς δ ἂν πίῃ ἐκ
τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ οὐ µὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα
ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος
15 ἁλλοµένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή Κύριε
δός µοι τοῦτο τὸ ὕδωρ ἵνα µὴ διψῶ µηδὲ ἔρχοµαι ἐνθάδε ἀν-
16 τλεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς, ῞Υπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου
17 καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν Οὐκ ἔχω ἄνδρα
18 λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς Καλῶς εἶπας ὅτι ῎Ανδρα οὐκ ἔχω, πέντε
γὰρ ἄνδρας ἔσχες καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστιν σου ἀνήρ, τοῦτο
19 ἀληθὲς εἴρηκας. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή Κύριε θεωρῶ ὅτι προφή-
20 της εἶ σύ. οἱ πατέρες ἡµῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν,
καὶ ὑµεῖς λέγετε ὅτι ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ
21 προσκυνεῖν. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς γύναι πίστευσον µοι ὅτι
ἔρχεται ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν ῾Ιεροσολύµοις
22 προσκυνήσετε τῷ πατρί. ὑµεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡ-
µεῖς προσκυνοῦµεν ὃ οἴδαµεν ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων
23 ἐστίν. ἀλ᾿λ ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐστιν ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προ-
σκυνηταὶ προσκυνήσουσιν τῷ πατρὶ ἐν πνεύµατι καὶ ἀληθείᾳ,
v.12 µήxo σύrpn-s µέγαςanmsc εἰµίvipx2s ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιακώβtp ὅςrrnms δίδωµιviaa3s
ἐγώrpd-p ὁdans φρέαρnans καίc αὐτόςrpnms ἐκp αὐτόςrpgns πίνωviaa3s καίc ὁdnmp υἱόςnnmp αὐτόςrpgms
καίc ὁdnnp θρέµµαnnnp αὐτόςrpgms . v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdfs πᾶςanmsn ὁdnms πίνωvppanms ἐκp ὁdgns ὕδωρngns οὗτοςrdgns διψάωvifa3s πάλινbo .
v.14 ὅςrrnms δέc ἄνxo πίνωvsaa3s ἐκp ὁdgns ὕδωρngns ὅςrrgns ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms
οὐxo µήxo διψάωvsaa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀλλάc ὁdnns ὕδωρnnns ὅςrrans δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms
γίνοµαιvifd3s ἐνp αὐτόςrpdms πηγήnnfs ὕδωρngns ἅλλοµαιvppngns εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.15 λέγωvipa3s πρόςp αὐτόςrpams ὁdnfs γυνήnnfs κύριοςnvms δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-s οὗτοςrdans ὁdans
ὕδωρnans ἵναc µήxo διψάωvspa1s µηδέc ἔρχοµαιvipn1s ἐνθάδεbo ἀντλέωvnpa . v.16 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὑπάγωvdpa2s φωνέωvdaa2s ὁdams ἀνήρnams σύrpg-s καίc ἔρχοµαιvdaa2s
ἐνθάδεbo . v.17 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnfs γυνήnnfs καίc λέγωviaa3s οὐxo ἔχωvipa1s ἀνήρnams
λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καλῶςbo λέγωviaa2s ὅτιc ἀνήρnams οὐxo ἔχωvipa1s .
v.18 πέντεtn γάρc ἀνήρnamp ἔχωviaa2s καίc νῦνbo ὅςrrams ἔχωvipa2s οὐxo εἰµίvipx3s σύrpg-s ἀνήρnnms
οὗτοςrdans ἀληθήςaansn λέγωvixa2s . v.19 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs κύριοςnvms
θεωρέωvipa1s ὅτιc προφήτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s . v.20 ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddns
ὄροςndns οὗτοςrddns προσκυνέωviaa3p καίc σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp εἰµίvipx3s
ὁdnms τόποςnnms ὅπουbo δεῖvipq3s προσκυνέωvnpa . v.21 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
γυνήnvfs πιστεύωvdaa2s ἐγώrpd-s ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs ὅτεbo οὔτεc ἐνp ὁddns ὄροςndns οὗτοςrddns
οὔτεc ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp προσκυνέωvifa2p ὁddms πατήρndms . v.22 σύrpn-p προσκυνέωvipa2p
ὅςrrans οὐxo οἶδαvixa2p ἐγώrpn-p προσκυνέωvipa1p ὅςrrans οἶδαvixa1p ὅτιc ὁdnfs σωτηρίαnnfs ἐκp ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn εἰµίvipx3s .
καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν.

πνεῦµα ὁ θεός καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύµατι καὶ 24
ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. λέγει αὐτῷ ἡ γυνή Οἶδα ὅτι Μεσίας 25
ἔρχεται ὁ λεγόµενος Χριστός, ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος ἀναγγελεῖ ἡ-

µῖν πάντα. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εγώ εἰµι ὁ λαλῶν σοι. Καὶ 26, 27
ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ἐθαύµασαν ὅτι µετὰ

γυναικὸς ἐλάλει, οὐδεὶς µέντοι εἶπεν Τί ζητεῖς ἤ Τί λαλεῖς µετ
αὐτῆς. ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς 28
τὴν πόλιν καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις. ∆εῦτε ἴδετε ἄνθρωπον 29
ὃς εἶπέν µοι πάντα ὅσα ἐποίησα µήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός.

ἐξῆλθον ἐκ τῆς πόλεως καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. ᾿Εν δὲ τῷ 30, 31
µεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ µαθηταὶ λέγοντες ῾Ραββί φάγε. ὁ 32
δὲ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Εγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν ἣν ὑµεῖς οὐκ οἴδατε.

ἔλεγον οὖν οἱ µαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους Μή τις ἤνεγκεν αὐτῷ 33
φαγεῖν. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εµὸν βρῶµά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ 34
θέληµα τοῦ πέµψαντός µε καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. οὐχ 35
ὑµεῖς λέγετε ὅτι ῎Ετι τετράµηνός ἐστιν καὶ ὁ θερισµὸς ἔρχεται

ἰδοὺ λέγω ὑµῖν ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλµοὺς ὑµῶν καὶ θεάσασθε
τὰς χώρας ὅτι λευκαί εἰσιν πρὸς θερισµόν ἤδη. καὶ ὁ θε- 36
v.23 ἀλλάc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo εἰµίvipx3s ὅτεbo ὁdnmp ἀληθινόςanmpn
προσκυνητήςnnmp προσκυνέωvifa3p ὁddms πατήρndms ἐνp πνεῦµαndns καίc ἀλήθειαndfs
καίc γάρc ὁdnms πατήρnnms τοιοῦτοςrdamp ζητέωvipa3s ὁdamp προσκυνέωvppaamp αὐτόςrpams .
v.24 πνεῦµαnnns ὁdnms θεόςnnms καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp αὐτόςrpams ἐνp πνεῦµαndns καίc
ἀλήθειαndfs δεῖvipq3s προσκυνέωvnpa . v.25 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs γυνήnnfs οἶδαvixa1s
ὅτιc Μεσσίαςnnms ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms λέγωvpppnms Χριστόςnnms ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐκεῖνοςrdnms
ἀναγγέλλωvifa3s ἐγώrpd-p πᾶςaanpn . v.26 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s ὁdnms λαλέωvppanms σύrpd-s . v.27 καίc ἐπίp οὗτοςrddms ἔρχοµαιviaa3p ὁdnmp
nnmp rpgms c viaa3p
µαθητής αὐτός καί θαυµάζω ὅτιc µετάp γυνήngfs λαλέωviia3s οὐδείςanfsn µέντοιc
λέγωviaa3s τίςrqans ζητέωvipa2s ἤxo τίςrqans λαλέωvipa2s µετάp αὐτόςrpgfs . v.28 ἀφίηµιviaa3s
c dafs nafs rpgfs dnfs nnfs c viaa3s
οὖν ὁ ὑδρία αὐτός ὁ γυνή καί ἀπέρχοµαι εἰς ὁdafs πόλιςnafs
p
καίc λέγωvipa3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.29 δεῦτεvdvx2p ὁράωvdaa2p ἄνθρωποςnams ὅςrrnms

λέγωviaa3s ἐγώrpd-s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ποιέωviaa1s µήτιxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms .
v.30 ἐξέρχοµαιviaa3p ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἔρχοµαιviin3p πρόςp αὐτόςrpams . v.31 ἐνp δέc
ddms bo viia3p rpams dnmp nnmp vppanmp
ὁ µεταξύ ἐρωτάω αὐτός ὁ µαθητής λέγω ῥαββί ἐσθίωvdaa2s .
th
v.32 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s βρῶσιςnafs ἔχωvipa1s ἐσθίωvnaa ὅςrrafs σύrpn-p
οὐxo οἶδαvixa2p . v.33 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp µαθητήςnnmp πρόςp ἀλλήλωνreamp µήxo τι-
-σρινµσ φέρωviaa3s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa . v.34 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
rsnns nnns vipx3s c vspa1s
ἐµός βρῶµα εἰµί ἵνα ποιέω ὁdans θέληµαnans ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s
καίc τελειόωvsaa1s αὐτόςrpgms ὁdans ἔργονnans . v.35 οὐxo σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc ἔτιbo
τετράµηνοςanmsn εἰµίvipx3s καίc ὁdnms θερισµόςnnms ἔρχοµαιvipn3s ἰδούvdaa2s λέγωvipa1s σύrpd-p
ἐπαίρωvdaa2p ὁdamp ὀφθαλµόςnamp σύrpg-p καίc θεάοµαιvdad2p ὁdafp χώραnafp ὅτιc λευκόςanfpn
εἰµίvipx3p πρόςp θερισµόςnams ἤδηbo .
ρίζων µισθὸν λαµβάνει καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον

37 ἵνα καὶ ὁ σπείρων ὁµοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. ἐν γὰρ τούτῳ ὁ
λόγος ἐστὶν ὁ ἀληθινὸς ὅτι ῎Αλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος
38 ὁ θερίζων. ἐγὼ ἀπέστειλα ὑµᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑµεῖς κεκο-
πιάκατε, ἄλλοι κεκοπιάκασιν καὶ ὑµεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν
39 εἰσεληλύθατε. ᾿Εκ δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ ἐπίστευσαν
εἰς αὐτὸν τῶν Σαµαρειτῶν, διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικὸς µαρ-
40 τυρούσης ὅτι Εἶπέν µοι πάντα ὅσα ἐποίησα. ὡς οὖν ἦλθον
πρὸς αὐτὸν οἱ Σαµαρεῖται, ἠρώτων αὐτὸν µεῖναι παρ αὐτοῖς,
41 καὶ ἔµεινεν ἐκεῖ δύο ἡµέρας. καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν
42 διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ. τῇ τε γυναικὶ ἔλεγον ὅτι Οὐκέτι διὰ τὴν
σὴν λαλιὰν πιστεύοµεν, αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαµεν καὶ οἴδαµεν ὅτι
43 οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσµου ὁ Χριστός. Μετὰ δὲ
τὰς δύο ἡµέρας ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλι-
44 λαίαν, αὐτὸς γὰρ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐµαρτύρησεν ὅτι προφήτης ἐν τῇ
45 ἰδίᾳ πατρίδι τιµὴν οὐκ ἔχει. ὅτε οὖν ἦλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν
ἐδέξαντο αὐτὸν οἱ Γαλιλαῖοι πάντα ἑωρακότες ἃ ἐποίησεν ἐν
῾Ιεροσολύµοις ἐν τῇ ἑορτῇ καὶ αὐτοὶ γὰρ ἦλθον εἰς τὴν ἑορ-
46 τήν. ῏Ηλθεν οὖν πάλιν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας
ὅπου ἐποίησεν τὸ ὕδωρ οἶνον καὶ ἦν τις βασιλικὸς οὗ ὁ υἱὸς
v.36 καίc ὁdnms θερίζωvppanms µισθόςnams λαµβάνωvipa3s καίc συνάγωvipa3s καρπόςnams
εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἵναc καίc ὁdnms σπείρωvppanms ὁµοῦbo χαίρωvspa3s καίc ὁdnms
θερίζωvppanms . v.37 ἐνp γάρc οὗτοςrddms ὁdnms λόγοςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀληθινόςanmsn ὅτιc
ἄλλοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms σπείρωvppanms καίc ἄλλοςanmsn ὁdnms θερίζωvppanms . v.38 ἐγώrpn-s
ἀποστέλλωviaa1s σύrpa-p θερίζωvnpa ὅςrrans οὐxo σύrpn-p κοπιάωvixa2p ἄλλοςanmpn κοπιάωvixa3p
καίc σύrpn-p εἰςp ὁdams κόποςnams αὐτόςrpgmp εἰσέρχοµαιvixa2p . v.39 ἐκp δέc ὁdgfs πόλιςngfs
ἐκεῖνοςrdgfs πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ὁdgmp Σαµαρίτηςngmp διάp ὁdams λόγοςnams
ὁdgfs γυνήngfs µαρτυρέωvppagfs ὅτιc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s πᾶςaanpn ὅσοςrcanp ποιέωviaa1s . v.40 ὡςbo
οὖνc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp Σαµαρίτηςnnmp ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams µένωvnaa
παράp αὐτόςrpdmp καίc µένωviaa3s ἐκεῖbo δύοtn ἡµέραnafp . v.41 καίc πολύςadmsn πολύςanmpc
πιστεύωviaa3p διάp ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms . v.42 ὁddfs τέxo γυνήndfs λέγωviia3p ὅτιc
οὐκέτιbo διάp ὁdafs σόςrsafs λαλιάnafs πιστεύωvipa1p αὐτόςrpnmp γάρc ἀκούωvixa1p καίc οἶδαvixa1p
ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms σωτήρnnms ὁdgms κόσµοςngms ὁdnms Χριστόςnnms .
v.43 µετάp δέc ὁdafp δύοtn ἡµέραnafp ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκεῖθενbo καίc ἀπέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs
Γαλιλαίαnafs . v.44 αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µαρτυρέωviaa3s ὅτιc προφήτηςnnms
p ddfs adfsn
ἐν ὁ ἴδιος πατρίςndfs τιµήnafs οὐxo ἔχωvipa3s . v.45 ὅτεbo οὖνc ἔρχοµαιviaa3s εἰςp
ὁdafs Γαλιλαίαnafs δέχοµαιviad3p αὐτόςrpams ὁdnmp Γαλιλαῖοςnnmp πᾶςaanpn ὁράωvpxanmp ὅςrranp
ποιέωviaa3s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs καίc αὐτόςrpnmp γάρc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs
ἑορτήnafs .
ἠσθένει ἐν Καπερναούµ, οὗτος ἀκούσας ὅτι ᾿Ιησοῦς ἥκει ἐκ 47
τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν ἀπῆλθεν πρὸς αὐτὸν καὶ ἠ-

ρώτα αὐτὸν, ἵνα καταβῇ καὶ ἰάσηται αὐτοῦ τὸν υἱόν ἔµελλεν
γὰρ ἀποθνῄσκειν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτόν ᾿Εὰν µὴ 48
σηµεῖα καὶ τέρατα ἴδητε οὐ µὴ πιστεύσητε. λέγει πρὸς αὐτὸν 49
ὁ βασιλικός Κύριε κατάβηθι πρὶν ἀποθανεῖν τὸ παιδίον µου.

λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Πορεύου ὁ υἱός σου ζῇ καὶ ἐπίστευσεν 50
ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ ᾦ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἐπορεύετο.

ἤδη δὲ αὐτοῦ καταβαίνοντος οἱ δοῦλοι αὐτοῦ ἀπήντησαν αὐ- 51
τῷ καὶ ἀπήγγειλαν λέγοντες ὅτι ὁ παῖς σου ζῇ. ἐπύθετο οὖν 52
παρ αὐτῶν τὴν ὥραν ἐν ᾗ κοµψότερον ἔσχεν, καὶ εἶπον αὐτῷ

ὅτι Χθὲς ὥραν ἑβδόµην ἀφῆκεν αὐτὸν ὁ πυρετός. ἔγνω οὖν 53
ὁ πατὴρ ὅτι ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ ἐν ᾗ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι

῾Ο υἱός σου ζῇ καὶ ἐπίστευσεν αὐτὸς καὶ ἡ οἰκία αὐτοῦ ὅλη.
Τοῦτο πάλιν δεύτερον σηµεῖον ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλθὼν ἐκ 54
τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν.

Μετὰ ταῦτα ἦν [ἥ] ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς 5
εἰς ῾Ιεροσόλυµα. ἔστιν δὲ ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύµοις ἐπὶ τῇ προ- 2
βατικῇ κολυµβήθρα ἡ ἐπιλεγοµένη ῾Εβραϊστὶ Βηθεσδά, πέντε

v.46 ἔρχοµαιviaa3s οὖνc πάλινbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdafs Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὅπουbo
ποιέωviaa3s ὁdans ὕδωρnans οἶνοςnams καίc εἰµίviix3s τι-σρινµσ βασιλικόςanmsn ὅςrrgms ὁdnms
υἱόςnnms ἀσθενέωviia3s ἐνp Καπερναούµtp . v.47 οὗτοςrdnms ἀκούωvpaanms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms
vipa3s p dgfs ngfs p dafs
ἥκω ἐκ ὁ ᾿Ιουδαία εἰς ὁ Γαλιλαίαnafs ἀπέρχοµαιviaa3s πρόςp αὐτόςrpams καίc
ἐρωτάωviia3s αὐτόςrpams ἵναc καταβαίνωvsaa3s καίc ἰάοµαιvsad3s αὐτόςrpgms ὁdams υἱόςnams
µέλλωviia3s γάρc ἀποθνῄσκωvnpa . v.48 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp αὐτόςrpams
ἐάνqo µήxo σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp ὁράωvsaa2p οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p . v.49 λέγωvipa3s
πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms βασιλικόςanmsn κύριοςnvms καταβαίνωvdaa2s πρίνbo ἀποθνῄσκωvnaa ὁdans
παιδίονnans ἐγώrpg-s . v.50 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πορεύοµαιvdpn2s ὁdnms
υἱόςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s καίc πιστεύωviaa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ὁddms λόγοςndms ὅςrrdms
λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc πορεύοµαιviin3s . v.51 ἤδηbo δέc αὐτόςrpgms
καταβαίνωvppagms ὁdnmp δοῦλοςnnmp αὐτόςrpgms ἀπαντάωviaa3p αὐτόςrpdms καίc ἀπαγγέλλωviaa3p
λέγωvppanmp ὅτιc ὁdnms παῖςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s . v.52 πυνθάνοµαιviad3s οὖνc παράp
rpgmp dafs nafs p rrdfs bo viaa3s
αὐτός ὁ ὥρα ἐν ὅς κοµψότερον ἔχω καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ὅτιc ἐχθέςbo
ὥραnafs ἕβδοµοςaafsn ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms πυρετόςnnms . v.53 γινώσκωviaa3s οὖνc ὁdnms
nnms c p rddfs ddfs ndfs p rrdfs viaa3s
πατήρ ὅτι ἐν ἐκεῖνος ὁ ὥρα ἐν ὅς λέγω αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὅτιc ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s ζάωvipa3s καίc πιστεύωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnfs οἰκίαnnfs αὐτόςrpgms
ὅλοςanfsn . v.54 οὗτοςrdans πάλινbo δεύτεροςaansn σηµεῖονnans ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἔρχοµαιvpaanms ἐκp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs εἰςp ὁdafs Γαλιλαίαnafs . 5. v.1 µετάp οὗτοςrdanp εἰµίviix3s
dnfs nnfs dgmp agmpn c viaa3s dnms
ὁ ἑορτή ὁ ᾿Ιουδαῖος καί ἀναβαίνω ὁ ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
3 στοὰς ἔχουσα. ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθε-

νούντων τυφλῶν χωλῶν ξηρῶν ἐκδεχοµένων τὴν τοῦ ὕδατος
4 κίνησιν. ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυµ-
βήθρᾳ, καὶ ἐτάρασσεν τὸ ὕδωρ, ὁ οὖν πρῶτος ἐµβὰς µετὰ τὴν
ταραχὴν τοῦ ὕδατος, ὑγιὴς ἐγίνετο, ᾧ δήποτε κατειχετο νο-
5 σήµατι. ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα [καὶ] ὀκτὼ ἔτη
6 ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ. τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείµενον
καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει λέγει αὐτῷ Θέλεις ὑγιὴς
7 γενέσθαι. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν Κύριε ἄνθρωπον οὐκ
ἔχω ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ βάλῃ µε εἰς τὴν κολυµβήθραν,
8 ἐν ᾧ δὲ ἔρχοµαι ἐγὼ ἄλλος πρὸ ἐµοῦ καταβαίνει. λέγει αὐ-
τῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐγεῖραι ἆρον τὸν κράββατον σου καὶ περιπάτει.
9 καὶ εὐθέως ἐγένετο ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος καὶ ἦρεν τὸν κράββα-
τον αὐτοῦ καὶ περιεπάτει ῏Ην δὲ σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ.
10 ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευµένῳ Σάββατόν ἐστιν οὐκ
11 ἔξεστίν σοι ἆραι τὸν κράββατον. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ποιήσας
µε ὑγιῆ ἐκεῖνός µοι εἶπεν ῏Αρον τὸν κράββατον σου καὶ πε-
12 ριπάτει. ἠρώτησαν οὖν αὐτόν Τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών
13 σοι ῏Αρον τὸν κράββατον σου καὶ περιπάτει. ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ
v.2 εἰµίvipx3s δέc ἐνp ὁddnp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἐπίp ὁddfs προβατικόςadfsn κολυµβήθραnnfs
ὁdnfs ἐπιλέγωvpppnfs ῾Εβραϊστίbo Βηθζαχάtp πέντεtn στοάnafp ἔχωvppanfs . v.3 ἐνp οὗτοςrddfp
κατάκειµαιviin3s πλῆθοςnnns πολύςannsn ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp τυφλόςagmpn χωλόςagmpn
ξηρόςagmpn ἐκδέχοµαιvppngmp ὁdafs ὁdgns ὕδωρngns κίνησιςnafs . v.4 ἄγγελοςnnms γάρc κατάp
καιρόςnams καταβαίνωviia3s ἐνp ὁddfs κολυµβήθραndfs καίc ταράσσωviia3s ὁdans ὕδωρnans ὁdnms οὖνc
πρῶτοςanmsn ἐµβαίνωvpaanms µετάp ὁdafs ταραχήnafs ὁdgns ὕδωρngns ὑγιήςanmsn γίνοµαιviin3s ὅςrrdns
δήποτεxo κατέχωviip3s νόσηµαndns . v.5 εἰµίviix3s δέc τι-σρινµσ ἄνθρωποςnnms ἐκεῖbo τριάκονταtn
c tn nanp vppanms
καί ὀκτώ ἔτος ἔχω ἐν ὁddfs ἀσθένειαndfs .
p
v.6 οὗτοςrdams ὁράωvpaanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms κατάκειµαιvppnams καίc γινώσκωvpaanms ὅτιc πολύςaamsn ἤδηbo χρόνοςnams ἔχωvipa3s
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms θέλωvipa2s ὑγιήςanmsn γίνοµαιvnad . v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ἀσθενέωvppanms κύριοςnvms ἄνθρωποςnams οὐxo ἔχωvipa1s ἵναc ὅτανc ταράσσωvsap3s ὁdnns
ὕδωρnnns βάλλωvsaa3s ἐγώrpa-s εἰςp ὁdafs κολυµβήθραnafs ἐνp ὅςrrdms δέc ἔρχοµαιvipn1s ἐγώrpn-s
ἄλλοςanmsn πρόp ἐγώrpg-s καταβαίνωvipa3s . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
vdam2s vdaa2s dams nams rpg-s
ἐγείρω αἴρω ὁ κράβαττος σύ καίc περιπατέωvdpa2s . v.9 καίc εὐθέωςbo
γίνοµαιviad3s ὑγιήςanmsn ὁdnms ἄνθρωποςnnms καίc αἴρωviaa3s ὁdams κράβαττοςnams αὐτόςrpgms
καίc περιπατέωviia3s εἰµίviix3s δέc σάββατονnnns ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs . v.10 λέγωviia3p
οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁddms θεραπεύωvpxpdms σάββατονnnns εἰµίvipx3s οὐxo ἔξεστιvipq3s
σύrpd-s αἴρωvnaa ὁdams κράβαττοςnams . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ποιέωvpaanms
ἐγώrpa-s ὑγιήςaamsn ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpd-s λέγωviaa3s αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams σύrpg-s καίc
περιπατέωvdpa2s . v.12 ἐρωτάωviaa3p οὖνc αὐτόςrpams τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms
ὁdnms λέγωvpaanms σύrpd-s αἴρωvdaa2s ὁdams κράβαττοςnams σύrpg-s καίc περιπατέωvdpa2s .
ᾔδει τίς ἐστιν ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ.

µετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐ- 14
τῷ ῎Ιδε ὑγιὴς γέγονας µηκέτι ἁµάρτανε ἵνα µὴ χεῖρόν τι σοί

γένηται. ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καὶ ἀνήγγειλεν τοῖς ᾿Ιουδαίοις 15
ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ. καὶ διὰ τοῦτο ἐδί- 16
ωκον τὸν ᾿Ιησοῦν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ ἐζήτουν αὐτὸν ἀποκτεῖναι,

ὅτι ταῦτα ἐποίει ἐν σαββάτῳ. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοῖς 17
῾Ο πατήρ µου ἕως ἄρτι ἐργάζεται κἀγὼ ἐργάζοµαι. διὰ τοῦτο 18
οὖν µᾶλλον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι ὅτι οὐ µό-

νον ἔλυεν τὸ σάββατον ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγεν τὸν θεόν
ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ θεῷ. ᾿Απεκρίνατο οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ 19
εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐ δύναται ὁ υἱὸς ποιεῖν

ἀφ ἑαυτοῦ οὐδὲν ἐὰν µή τι βλέπῃ τὸν πατέρα ποιοῦντα, ἃ γὰρ
ἂν ἐκεῖνος ποιῇ ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁµοίως ποιεῖ. ὁ γὰρ πατὴρ 20
φιλεῖ τὸν υἱὸν καὶ πάντα δείκνυσιν αὐτῷ ἃ αὐτὸς ποιεῖ καὶ µεί-
ζονα τούτων δείξει αὐτῷ ἔργα ἵνα ὑµεῖς θαυµάζητε. ὥσπερ 21
γὰρ ὁ πατὴρ ἐγείρει τοὺς νεκροὺς καὶ ζῳοποιεῖ οὕτως καὶ ὁ

υἱὸς οὓς θέλει ζῳοποιεῖ. οὐδὲ γὰρ ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα ἀλ- 22
λὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκεν τῷ υἱῷ. ἵνα πάντες τιµῶσίν τὸν 23
υἱὸν καθὼς τιµῶσίν τὸν πατέρα ὁ µὴ τιµῶν τὸν υἱὸν οὐ τιµᾷ

v.13 ὁdnms δέc ἰάοµαιvpapnms οὐxo οἶδαviya3s τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms γάρc ᾿Ιησοῦςnnms
ἐκνεύωviaa3s ὄχλοςngms εἰµίvppxgms ἐνp ὁddms τόποςndms . v.14 µετάp οὗτοςrdanp εὑρίσκωvipa3s
αὐτόςrpams ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἴδεi ὑγιήςanmsn
γίνοµαιvixa2s µηκέτιbo ἁµαρτάνωvdpa2s ἵναc µήxo χείρωνannsn τι-σριννσ σύrpd-s γίνοµαιvsad3s .
v.15 ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms καίc ἀναγγέλλωviaa3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὅτιc
᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms ποιέωvpaanms αὐτόςrpams ὑγιήςaamsn . v.16 καίc διάp οὗτοςrdans
διώκωviia3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnaa
ὅτιc οὗτοςrdanp ποιέωviia3s ἐνp σάββατονndns . v.17 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ἕωςc ἄρτιbo ἐργάζοµαιvipn3s κἀγώrpn-s ἐργάζοµαιvipn1s .
v.18 διάp οὗτοςrdans οὖνc µᾶλλονbo ζητέωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀποκτείνωvnaa
ὅτιc οὐxo µόνοςbo λύωviia3s ὁdans σάββατονnans ἀλλάc καίc πατήρnams ἴδιοςaamsn λέγωviia3s ὁdams
θεόςnams ἴσοςaamsn ἑαυτοῦrxams ποιέωvppanms ὁddms θεόςndms . v.19 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo δύναµαιvipn3s
ὁdnms υἱόςnnms ποιέωvnpa ἀπόp ἑαυτοῦrxgms οὐδείςaansn ἐάνqo µήxo τι-σριανσ βλέπωvspa3s ὁdams
πατήρnams ποιέωvppaams ὅςrranp γάρc ἄνxo ἐκεῖνοςrdnms ποιέωvspa3s οὗτοςrdanp καίc ὁdnms υἱόςnnms
ὁµοίωςbo ποιέωvipa3s . v.20 ὁdnms γάρc πατήρnnms φιλέωvipa3s ὁdams υἱόςnams καίc πᾶςaanpn
vipa3s rpdms
δείκνυµι αὐτός ὅςrranp αὐτόςrpnms ποιέωvipa3s καίc µέγαςaanpc οὗτοςrdgnp δείκνυµιvifa3s
αὐτόςrpdms ἔργονnanp ἵναc σύrpn-p θαυµάζωvspa2p . v.21 ὥσπερbo γάρc ὁdnms πατήρnnms
vipa3s damp aampn c vipa3s
ἐγείρω ὁ νεκρός καί ζῳοποιέω οὕτω καίc ὁdnms υἱόςnnms ὅςrramp θέλωvipa3s
bo
ζῳοποιέωvipa3s . v.22 οὐδέbo γάρc ὁdnms πατήρnnms κρίνωvipa3s οὐδείςaamsn ἀλλάc ὁdafs
κρίσιςnafs πᾶςaafsn δίδωµιvixa3s ὁddms υἱόςndms .
24 τὸν πατέρα τὸν πέµψαντα αὐτόν. ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὁ
τὸν λόγον µου ἀκούων καὶ πιστεύων τῷ πέµψαντί µε ἔχει ζωὴν
αἰώνιον καὶ εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται ἀλλὰ µεταβέβηκεν ἐκ τοῦ
25 θανάτου εἰς τὴν ζωήν. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἔρχεται ὥρα
καὶ νῦν ἐστιν ὅτε οἱ νεκροὶ ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ υἱοῦ τοῦ
26 θεοῦ καὶ οἱ ἀκούσαντες ζήσονται. ὥσπερ γὰρ ὁ πατὴρ ἔχει
ζωὴν ἐν ἑαυτῷ οὕτως ἔδωκεν καὶ τῷ υἱῷ ζωὴν ἔχειν ἐν ἑαυτῷ.
27 καὶ ἐξουσίαν ἔδωκεν αὐτῷ καὶ κρίσιν ποιεῖν ὅτι υἱὸς ἀνθρώ-
28 που ἐστίν. µὴ θαυµάζετε τοῦτο ὅτι ἔρχεται ὥρα ἐν ᾗ πάντες
29 οἱ ἐν τοῖς µνηµείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς αὐτοῦ. καὶ ἐκπο-
ρεύσονται οἱ τὰ ἀγαθὰ ποιήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς οἱ δὲ τὰ
30 φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως. Οὐ δύναµαι ἐγὼ
ποιεῖν ἀπ ἐµαυτοῦ οὐδέν, καθὼς ἀκούω κρίνω καὶ ἡ κρίσις
ἡ ἐµὴ δικαία ἐστίν ὅτι οὐ ζητῶ τὸ θέληµα τὸ ἐµὸν ἀλλὰ τὸ
31 θέληµα τοῦ πέµψαντός µε πατρός. ἐὰν ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ
32 ἐµαυτοῦ ἡ µαρτυρία µου οὐκ ἔστιν ἀληθής, ἄλλος ἐστὶν ὁ
µαρτυρῶν περὶ ἐµοῦ καὶ οἶδα ὅτι ἀληθής ἐστιν ἡ µαρτυρία
33 ἣν µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ. ὑµεῖς ἀπεστάλκατε πρὸς ᾿Ιωάννην
34 καὶ µεµαρτύρηκεν τῇ ἀληθείᾳ, ἐγὼ δὲ οὐ παρὰ ἀνθρώπου
v.23 ἵναc πᾶςanmpn τιµάωvspa3p ὁdams υἱόςnams καθώςbo τιµάωvipa3p ὁdams πατήρnams ὁdnms µήxo
τιµάωvppanms ὁdams υἱόςnams οὐxo τιµάωvipa3s ὁdams πατήρnams ὁdams πέµπωvpaaams αὐτόςrpams .
v.24 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ὁdnms ὁdams λόγοςnams ἐγώrpg-s ἀκούωvppanms καίc
πιστεύωvppanms ὁddms πέµπωvpaadms ἐγώrpa-s ἔχωvipa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn καίc εἰςp κρίσιςnafs
οὐxo ἔρχοµαιvipn3s ἀλλάc µεταβαίνωvixa3s ἐκp ὁdgms θάνατοςngms εἰςp ὁdafs ζωήnafs . v.25 ἀµήνth
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo εἰµίvipx3s ὅτεbo ὁdnmp νεκρόςanmpn
ἀκούωvifd3p ὁdgfs φωνήngfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnmp ἀκούωvpaanmp ζάωvifd3p .
v.26 ὥσπερbo γάρc ὁdnms πατήρnnms ἔχωvipa3s ζωήnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdms οὕτωbo δίδωµιviaa3s
καίc ὁddms υἱόςndms ζωήnafs ἔχωvnpa ἐνp ἑαυτοῦrxdms . v.27 καίc ἐξουσίαnafs δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdms καίc κρίσιςnafs ποιέωvnpa ὅτιc υἱόςnnms ἄνθρωποςngms εἰµίvipx3s . v.28 µήxo
vdpa2p rdans c vipn3s nnfs p rrdfs anmpn dnmp
θαυµάζω οὗτος ὅτι ἔρχοµαι ὥρα ἐν ὅς πᾶς ὁ ἐνp ὁddnp
µνηµεῖονndnp ἀκούωvifd3p ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms . v.29 καίc ἐκπορεύοµαιvifd3p ὁdnmp ὁdanp
ἀγαθόςaanpn ποιέωvpaanmp εἰςp ἀνάστασιςnafs ζωήngfs ὁdnmp δέc ὁdanp φαῦλοςaanpn πράσσωvpaanmp
εἰςp ἀνάστασιςnafs κρίσιςngfs . v.30 οὐxo δύναµαιvipn1s ἐγώrpn-s ποιέωvnpa ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms
aansn bo vipa1s
οὐδείς καθώς ἀκούω κρίνωvipa1s καίc ὁdnfs κρίσιςnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs δίκαιοςanfsn
εἰµίvipx3s ὅτιc οὐxo ζητέωvipa1s ὁdans θέληµαnans ὁdans ἐµόςrsans ἀλλάc ὁdans θέληµαnans ὁdgms
πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s πατήρngms . v.31 ἐάνqo ἐγώrpn-s µαρτυρέωvspa1s περίp ἐµαυτοῦrxgms
ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s ἀληθήςanfsn . v.32 ἄλλοςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnms
vppanms p rpg-s c vixa1s c anfsn
µαρτυρέω περί ἐγώ καί οἶδα ὅτι ἀληθής εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs
ὅςrrafs µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s . v.33 σύrpn-p ἀποστέλλωvixa2p πρόςp ᾿Ιωάννηςnams καίc
µαρτυρέωvixa3s ὁddfs ἀλήθειαndfs .
τὴν µαρτυρίαν λαµβάνω ἀλλὰ ταῦτα λέγω ἵνα ὑµεῖς σωθῆτε.

ἐκεῖνος ἦν ὁ λύχνος ὁ καιόµενος καὶ φαίνων ὑµεῖς δὲ ἠθε- 35
λήσατε ἀγαλλιαθῆναι πρὸς ὥραν ἐν τῷ φωτὶ αὐτοῦ. ἐγὼ δὲ 36
ἔχω τὴν µαρτυρίαν µείζω τοῦ ᾿Ιωάννου, τὰ γὰρ ἔργα ἃ ἔδω-

κεν µοι ὁ πατὴρ ἵνα τελειώσω αὐτά αὐτὰ τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ
µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ ὅτι ὁ πατήρ µε ἀπέσταλκεν, καὶ ὁ πέµ- 37
ψας µε πατὴρ αὐτὸς µεµαρτύρηκεν περὶ ἐµοῦ οὔτε φωνὴν

αὐτοῦ ἀκηκόατε πώποτε οὔτε εἶδος αὐτοῦ ἑωράκατε. καὶ τὸν 38
λόγον αὐτοῦ οὐκ ἔχετε µένοντα ἐν ὑµῖν ὅτι ὃν ἀπέστειλεν ἐ-

κεῖνος τούτῳ ὑµεῖς οὐ πιστεύετε. ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς ὅτι 39
ὑµεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν, καὶ ἐκεῖναί εἰσιν

αἱ µαρτυροῦσαι περὶ ἐµοῦ, καὶ οὐ θέλετε ἐλθεῖν πρός µε ἵνα 40
ζωὴν ἔχητε. ∆όξαν παρὰ ἀνθρώπων οὐ λαµβάνω. ἀλ᾿λ ἔ- 41, 42
γνωκα ὑµᾶς ὅτι τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ οὐκ ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς.
ἐγὼ ἐλήλυθα ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ πατρός µου καὶ οὐ λαµβάνετέ 43
µε, ἐὰν ἄλλος ἔλθῃ ἐν τῷ ὀνόµατι τῷ ἰδίῳ ἐκεῖνον λήψεσθε.

πῶς δύνασθε ὑµεῖς πιστεῦσαι δόξαν παρὰ ἀλλήλων λαµβά- 44
νοντες καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ µόνου θεοῦ οὐ ζητεῖτε.
µὴ δοκεῖτε ὅτι ἐγὼ κατηγορήσω ὑµῶν πρὸς τὸν πατέρα, ἔστιν 45
ὁ κατηγορῶν ὑµῶν Μωσῆς, εἰς ὃν ὑµεῖς ἠλπίκατε. εἰ γὰρ 46
v.34 ἐγώrpn-s δέc οὐxo παράp ἄνθρωποςngms ὁdafs µαρτυρίαnafs λαµβάνωvipa1s ἀλλάc οὗτοςrdanp
λέγωvipa1s ἵναc σύrpn-p σῴζωvsap2p . v.35 ἐκεῖνοςrdnms εἰµίviix3s ὁdnms λύχνοςnnms ὁdnms
καίωvpppnms καίc φαίνωvppanms σύrpn-p δέc θέλωviaa2p ἀγαλλιάωvnao πρόςp ὥραnafs ἐνp ὁddns
φῶςndns αὐτόςrpgms . v.36 ἐγώrpn-s δέc ἔχωvipa1s ὁdafs µαρτυρίαnafs µέγαςaafsc ὁdgms ᾿Ιωάννηςngms
ὁdnnp γάρc ἔργονnnnp ὅςrranp δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms ἵναc τελειόωvsaa1s αὐτόςrpanp
αὐτόςrpnnp ὁdnnp ἔργονnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s ὅτιc ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpa-s ἀποστέλλωvixa3s . v.37 καίc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s πατήρnnms
αὐτόςrpnms µαρτυρέωvixa3s περίp ἐγώrpg-s οὔτεc φωνήnafs αὐτόςrpgms ἀκούωvixa2p πώποτεbo οὔτεc
εἶδοςnans αὐτόςrpgms ὁράωvixa2p . v.38 καίc ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms οὐxo ἔχωvipa2p
µένωvppaams ἐνp σύrpd-p ὅτιc ὅςrrams ἀποστέλλωviaa3s ἐκεῖνοςrdnms οὗτοςrddms σύrpn-p οὐxo
πιστεύωvipa2p . v.39 ἐραυνάωvdpa2p ὁdafp γραφήnafp ὅτιc σύrpn-p δοκέωvipa2p ἐνp αὐτόςrpdfp
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἔχωvnpa καίc ἐκεῖνοςrdnfp εἰµίvipx3p ὁdnfp µαρτυρέωvppanfp περίp ἐγώrpg-s .
v.40 καίc οὐxo θέλωvipa2p ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ἵναc ζωήnafs ἔχωvspa2p . v.41 δόξαnafs
παράp ἄνθρωποςngmp οὐxo λαµβάνωvipa1s . v.42 ἀλλάc γινώσκωvixa1s σύrpa-p ὅτιc ὁdafs ἀγάπηnafs
ὁdgms θεόςngms οὐxo ἔχωvipa2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp . v.43 ἐγώrpn-s ἔρχοµαιvixa1s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc οὐxo λαµβάνωvipa2p ἐγώrpa-s ἐάνqo ἄλλοςanmsn ἔρχοµαιvsaa3s ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ὁddns ἴδιοςadnsn ἐκεῖνοςrdams λαµβάνωvifd2p . v.44 πῶςbo δύναµαιvipn2p σύrpn-p
πιστεύωvnaa δόξαnafs παράp ἀλλήλωνregmp λαµβάνωvppanmp καίc ὁdafs δόξαnafs ὁdafs παράp ὁdgms
µόνοςagmsn θεόςngms οὐxo ζητέωvipa2p . v.45 µήxo δοκέωvdpa2p ὅτιc ἐγώrpn-s κατηγορέωvifa1s
σύrpg-p πρόςp ὁdams πατήρnams εἰµίvipx3s ὁdnms κατηγορέωvppanms σύrpg-p Μωϋσῆςnnms εἰςp ὅςrrams
σύrpn-p ἐλπίζωvixa2p .
5:47—6:11 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 292
ἐπιστεύετε Μωσῇ, ἐπιστεύετε ἂν ἐµοί, περὶ γὰρ ἐµοῦ ἐκεῖνος

47 ἔγραψεν. εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράµµασιν οὐ πιστεύετε πῶς τοῖς
ἐµοῖς ῥήµασιν πιστεύσετε.
6 Μετὰ ταῦτα ἀπῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς πέραν τῆς θαλάσσης τῆς
2 Γαλιλαίας τῆς Τιβεριάδος. καὶ ἠκολούθει αὐτῷ ὄχλος πο-
λύς ὅτι ἑώρων αὐτοῦ τὰ σηµεῖα ἃ ἐποίει ἐπὶ τῶν ἀσθενούν-
3 των. ἀνῆλθεν δὲ εἰς τὸ ὄρος ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἐκεῖ ἐκάθητο
4 µετὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ. ἦν δὲ ἐγγὺς τὸ πάσχα ἡ ἑορτὴ
5 τῶν ᾿Ιουδαίων. ἐπάρας οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς ὀφθαλµοὺς καὶ
θεασάµενος ὅτι πολὺς ὄχλος ἔρχεται πρὸς αὐτὸν λέγει πρὸς
τὸν Φίλιππον Πόθεν ἀγοράσοµεν ἄρτους ἵνα φάγωσιν οὗτοι.
6 τοῦτο δὲ ἔλεγεν πειράζων αὐτόν, αὐτὸς γὰρ ᾔδει τί ἔµελλεν
7 ποιεῖν. ἀπεκρίθη αὐτῷ Φίλιππος ∆ιακοσίων δηναρίων ἄρτοι
8 οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς ἵνα ἕκαστος αὐτῶν βραχύ τι λάβῃ. λέγει
αὐτῷ εἷς ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίµωνος
9 Πέτρου. ῎Εστιν παιδάριον ἓν ὧδε ὃ ἔχει πέντε ἄρτους κρι-
θίνους καὶ δύο ὀψάρια, ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους.
10 εἶπεν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς Ποιήσατε τοὺς ἀνθρώπους ἀναπεσεῖν ἦν δὲ
χόρτος πολὺς ἐν τῷ τόπῳ ἀνέπεσον οὖν οἱ ἄνδρες τὸν ἀριθ-
11 µὸν ὡσεὶ πεντακισχίλιοι. ἔλαβεν δὲ τοὺς ἄρτους ὁ ᾿Ιησοῦς
καὶ εὐχαριστήσας διέδωκεν τοῖς µαθηταῖς, οἱ δέ µαθηταὶ τοῖς
v.46 εἰqo γάρc πιστεύωviia2p Μωϋσῆςndms πιστεύωviia2p ἄνxo ἐγώrpd-s περίp γάρc ἐγώrpg-s
ἐκεῖνοςrdnms γράφωviaa3s . v.47 εἰqo δέc ὁddnp ἐκεῖνοςrdgms γράµµαndnp οὐxo πιστεύωvipa2p
bo ddnp rsdnp ndnp
πῶς ὁ ἐµός ῥῆµα πιστεύωvifa2p . 6. v.1 µετάp οὗτοςrdanp ἀπέρχοµαιviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁdgfs Τιβεριάςngfs . v.2 καίc
ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὅτιc ὁράωviia3p αὐτόςrpgms ὁdanp σηµεῖονnanp
ὅςrranp ποιέωviia3s ἐπίp ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp . v.3 ἀνέρχοµαιviaa3s δέc εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdnms
nnms c bo viin3s p dgmp
᾿Ιησοῦς καί ἐκεῖ κάθηµαι µετά ὁ µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.4 εἰµίviix3s δέc
ἐγγύςbo ὁdnns πάσχαta ὁdnfs ἑορτήnnfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.5 ἐπαίρωvpaanms οὖνc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc θεάοµαιvpadnms ὅτιc πολύςanmsn ὄχλοςnnms ἔρχοµαιvipn3s
πρόςp αὐτόςrpams λέγωvipa3s πρόςp ὁdams Φίλιπποςnams πόθενbo ἀγοράζωvifa1p ἄρτοςnamp ἵναc
ἐσθίωvsaa3p οὗτοςrdnmp . v.6 οὗτοςrdans δέc λέγωviia3s πειράζωvppanms αὐτόςrpams αὐτόςrpnms
γάρc οἶδαviya3s τίςrqans µέλλωviia3s ποιέωvnpa . v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms
διακόσιοιngnp δηνάριονngnp ἄρτοςnnmp οὐxo ἀρκέωvipa3p αὐτόςrpdmp ἵναc ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp
βραχύςaansn τι-σριανσ λαµβάνωvsaa3s . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms εἷςnnms ἐκp ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ᾿Ανδρέαςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms Σίµωνngms Πέτροςngms . v.9 εἰµίvipx3s
παιδάριονnnns εἷςnnns ὧδεbo ὅςrrnns ἔχωvipa3s πέντεtn ἄρτοςnamp κρίθινοςaampn καίc δύοtn
ὀψάριονnanp ἀλλάc οὗτοςrdnnp τίςrqnns εἰµίvipx3s εἰςp τοσοῦτοςrdamp . v.10 λέγωviaa3s δέc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ποιέωvdaa2p ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἀναπίπτωvnaa εἰµίviix3s δέc χόρτοςnnms
πολύςanmsn ἐνp ὁddms τόποςndms ἀναπίπτωviaa3p οὖνc ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdams ἀριθµόςnams ὡσείbo
πεντακισχίλιοιnnmp .
ἀνακειµένοις ὁµοίως καὶ ἐκ τῶν ὀψαρίων ὅσον ἤθελον. ὡς 12
δὲ ἐνεπλήσθησαν λέγει τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ Συναγάγετε τὰ

περισσεύσαντα κλάσµατα ἵνα µή τι ἀπόληται. συνήγαγον 13
οὖν καὶ ἐγέµισαν δώδεκα κοφίνους κλασµάτων ἐκ τῶν πέντε

ἄρτων τῶν κριθίνων ἃ ἐπερίσσευσεν τοῖς βεβρωκόσιν. Οἱ οὖν 14
ἄνθρωποι ἰδόντες ὃ ἐποίησεν σηµεῖον ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔλεγον ὅτι

Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης ὃ ἐρχόµενος εἰς τὸν κόσµον.
᾿Ιησοῦς οὖν γνοὺς ὅτι µέλλουσιν ἔρχεσθαι καὶ ἁρπάζειν αὐτὸν 15
ἵνα ποιήσωσιν αὐτὸν, βασιλέα ἀνεχώρησεν εἰς τὸ ὄρος αὐτὸς

µόνος. ῾Ως δὲ ὀψία ἐγένετο κατέβησαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐπὶ 16
τὴν θάλασσαν. καὶ ἐµβάντες εἰς τὸ πλοῖον ἤρχοντο πέραν 17
τῆς θαλάσσης εἰς Καπερναούµ. καὶ σκοτία ἤδη ἐγεγόνει καὶ

οὐκ ἐληλύθει πρὸς αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς. ἥ τε θάλασσα ἀνέµου 18
µεγάλου πνέοντος διηγείρετο. ἐληλακότες οὖν ὡς σταδίους 19
εἴκοσι πέντε ἢ τριάκοντα θεωροῦσιν τὸν ᾿Ιησοῦν περιπατοῦντα

ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐγγὺς τοῦ πλοίου γινόµενον καὶ ἐφο-
βήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς ᾿Εγώ εἰµι µὴ φοβεῖσθε. ἤθελον 20, 21
οὖν λαβεῖν αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον καὶ εὐθέως τὸ πλοῖον ἐγένετο

ἐπὶ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑπῆγον. Τῇ ἐπαύριον ὁ ὄχλος ὁ ἑστηκὼς 22
πέραν τῆς θαλάσσης ἰδὼν ὅτι πλοιάριον ἄλλο οὐκ ἦν ἐκεῖ εἰ

µὴ ἕν ἐκεῖνο εἰς ὁ ἐνέβησαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ὅτι οὐ συνει-
v.11 λαµβάνωviaa3s δέc ὁdamp ἄρτοςnamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc εὐχαριστέωvpaanms
διαδίδωµιviaa3s ὁddmp µαθητήςndmp ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp ὁddmp ἀνάκειµαιvppndmp ὁµοίωςbo καίc
ἐκp ὁdgnp ὀψάριονngnp ὅσοςrcans θέλωviia3p . v.12 ὡςbo δέc ἐµπίπληµιviap3p λέγωvipa3s ὁddmp
µαθητήςndmp αὐτόςrpgms συνάγωvdaa2p ὁdanp περισσεύωvpaaanp κλάσµαnanp ἵναc µήxo τι-σριανσ
ἀπόλλυµιvsam3s . v.13 συνάγωviaa3p οὖνc καίc γεµίζωviaa3p δώδεκαtn κόφινοςnamp κλάσµαngnp
p dgmp
ἐκ ὁ πέντε ἄρτοςngmp ὁdgmp κρίθινοςagmpn ὅςrranp περισσεύωviaa3s ὁddmp βιβρώσκωvpxadmp .
tn
v.14 ὁdnmp οὖνc ἄνθρωποςnnmp ὁράωvpaanmp ὅςrrans ποιέωviaa3s σηµεῖονnans ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
λέγωviia3p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms προφήτηςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms εἰςp
ὁdams κόσµοςnams . v.15 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc γινώσκωvpaanms ὅτιc µέλλωvipa3p ἔρχοµαιvnpn
καίc ἁρπάζωvnpa αὐτόςrpams ἵναc ποιέωvsaa3p αὐτόςrpams βασιλεύςnams ἀναχωρέωviaa3s εἰςp ὁdans
ὄροςnans αὐτόςrpnms µόνοςanmsn . v.16 ὡςbo δέc ὄψιοςanfsn γίνοµαιviad3s καταβαίνωviaa3p ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs . v.17 καίc ἐµβαίνωvpaanmp εἰςp ὁdans πλοῖονnans
viin3p bo dgfs ngfs
ἔρχοµαι πέραν ὁ θάλασσα εἰς Καπερναούµtp καίc σκοτίαnnfs ἤδηbo γίνοµαιviya3s
p
καίc οὐxo ἔρχοµαιviya3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.18 ὁdnfs τέxo θάλασσαnnfs
ngms agmsn vppagms viip3s vpxanmp
ἄνεµος µέγας πνέω διεγείρω . v.19 ἐλαύνω οὖνc ὡςbo στάδιοςnanp
εἴκοσιnnmp πέντεtn ἤxo τριάκονταtn θεωρέωvipa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams περιπατέωvppaams ἐπίp ὁdgfs
θάλασσαngfs καίc ἐγγύςbo ὁdgns πλοῖονngns γίνοµαιvppnams καίc φοβέοµαιviao3p . v.20 ὁdnms δέc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µήxo φοβέοµαιvdpn2p . v.21 θέλωviia3p οὖνc λαµβάνωvnaa
αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans καίc εὐθέωςbo ὁdnns πλοῖονnnns γίνοµαιviad3s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἰςp
ὅςrrafs ὑπάγωviia3p .
σῆλθεν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ πλοιάριον ἀλλὰ

23 µόνοι οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ, ἀπῆλθον, ἄλλα δὲ ἦλθεν πλοιάρια
ἐκ Τιβεριάδος ἐγγὺς τοῦ τόπου ὅπου ἔφαγον τὸν ἄρτον εὐχα-
24 ριστήσαντος τοῦ κυρίου. ὅτε οὖν εἶδεν ὁ ὄχλος ὅτι ᾿Ιησοῦς
οὐκ ἔστιν ἐκεῖ οὐδὲ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἐνέβησαν αὐτοὶ εἰς τὰ
25 πλοῖα, καὶ ἦλθον εἰς Καπερναούµ ζητοῦντες τὸν ᾿Ιησοῦν. καὶ
εὑρόντες αὐτὸν πέραν τῆς θαλάσσης εἶπον αὐτῷ ῾Ραββί πότε
26 ὧδε γέγονας. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν ᾿Αµὴν
ἀµὴν λέγω ὑµῖν ζητεῖτέ µε οὐχ ὅτι εἴδετε σηµεῖα ἀλλ ὅτι ἐ-
27 φάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε. ἐργάζεσθε µὴ τὴν
βρῶσιν τὴν ἀπολλυµένην ἀλλὰ τὴν βρῶσιν τὴν µένουσαν εἰς
ζωὴν αἰώνιον ἣν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑµῖν δώσει, τοῦτον γὰρ
28 ὁ πατὴρ ἐσφράγισεν ὁ θεός. εἶπον οὖν πρὸς αὐτόν Τί ποιῶ-
29 µεν ἵνα ἐργαζώµεθα τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ
εἶπεν αὐτοῖς Τοῦτό ἐστιν τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ ἵνα πιστεύσητε εἰς
30 ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος. εἶπον οὖν αὐτῷ Τί οὖν ποιεῖς σὺ ση-
31 µεῖον ἵνα ἴδωµεν καὶ πιστεύσωµέν σοι τί ἐργάζῃ. οἱ πατέρες
ἡµῶν τὸ µάννα ἔφαγον ἐν τῇ ἐρήµῳ καθώς ἐστιν γεγραµµέ-
32 νον ῎Αρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς φαγεῖν. εἶπεν οὖν
v.22 ὁddfs ἐπαύριονbo ὁdnms ὄχλοςnnms ὁdnms ἵστηµιvpxanms πέρανbo ὁdgfs θάλασσαngfs
ὁράωvpaanms ὅτιc πλοιάριονnnns ἄλλοςannsn οὐxo εἰµίviix3s ἐκεῖbo εἰqo µήxo εἷςnnns ἐκεῖνοςrdnns
εἰςp ὁrrans ἐµβαίνωviaa3p ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc ὅτιc οὐxo συνεισέρχοµαιviaa3s ὁddmp
µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ὁdans πλοιάριονnans ἀλλάc µόνοςanmpn ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviaa3p . v.23 ἄλλοςannpn δέc ἔρχοµαιviaa3s πλοιάριονnnnp
p ngfs bo dgms ngms
ἐκ Τιβεριάς ἐγγύς ὁ τόπος ὅπουbo ἐσθίωviaa3p ὁdams ἄρτοςnams εὐχαριστέωvpaagms
ὁdgms κύριοςngms . v.24 ὅτεbo οὖνc ὁράωviaa3s ὁdnms ὄχλοςnnms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo
εἰµίvipx3s ἐκεῖbo οὐδέbo ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἐµβαίνωviaa3p αὐτόςrpnmp εἰςp ὁdanp
πλοῖονnanp καίc ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Καπερναούµtp ζητέωvppanmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.25 καίc
vpaanmp rpams bo dgfs ngfs viaa3p rpdms
εὑρίσκω αὐτός πέραν ὁ θάλασσα λέγω αὐτός ῥαββίth πότεxo
ὧδεbo γίνοµαιvixa2s . v.26 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ζητέωvipa2p ἐγώrpa-s οὐxo ὅτιc ὁράωviaa2p σηµεῖονnanp ἀλλάc
ὅτιc ἐσθίωviaa2p ἐκp ὁdgmp ἄρτοςngmp καίc χορτάζωviap2p . v.27 ἐργάζοµαιvdpn2p µήxo ὁdafs
nafs dafs vppmafs c dafs nafs dafs
βρῶσις ὁ ἀπόλλυµι ἀλλά ὁ βρῶσις ὁ µένωvppaafs εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn
ὅςrrafs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms σύrpd-p δίδωµιvifa3s οὗτοςrdams γάρc ὁdnms πατήρnnms
σφραγίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms . v.28 λέγωviaa3p οὖνc πρόςp αὐτόςrpams τίςrqans ποιέωvspa1p
ἵναc ἐργάζοµαιvspn1p ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms θεόςngms . v.29 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns ἔργονnnns ὁdgms θεόςngms ἵναc πιστεύωvsaa2p
εἰςp ὅςrrams ἀποστέλλωviaa3s ἐκεῖνοςrdnms . v.30 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms τίςrqans οὖνc
ποιέωvipa2s σύrpn-s σηµεῖονnans ἵναc ὁράωvsaa1p καίc πιστεύωvsaa1p σύrpd-s τίςrqans ἐργάζοµαιvipn2s .
v.31 ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p ὁdans µάνναth ἐσθίωviaa3p ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn καθώςbo εἰµίvipx3s
γράφωvpxpnns ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ἐσθίωvnaa .
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐ Μωϋσῆς δέδωκεν

ὑµῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀλλ ὁ πατήρ µου δίδωσιν ὑ-
µῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὸν ἀληθινόν, ὁ γὰρ ἄρτος τοῦ 33
θεοῦ ἐστιν ὁ καταβαίνων ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ζωὴν διδοὺς τῷ

κόσµῳ. Εἶπον οὖν πρὸς αὐτόν Κύριε πάντοτε δὸς ἡµῖν τὸν 34
ἄρτον τοῦτον. εἶπεν δὲ αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εγώ εἰµι ὁ ἄρτος τῆς 35
ζωῆς, ὁ ἐρχόµενος πρός µὲ, οὐ µὴ πεινάσῃ καὶ ὁ πιστεύων εἰς

ἐµὲ οὐ µὴ διψήσῃ πώποτε. ἀλλ εἶπον ὑµῖν ὅτι καὶ ἑωράκατέ 36
µε καὶ οὐ πιστεύετε. Πᾶν ὃ δίδωσίν µοι ὁ πατὴρ πρὸς ἐµὲ 37
ἥξει καὶ τὸν ἐρχόµενον πρὸς µε οὐ µὴ ἐκβάλω ἔξω. ὅτι κατα- 38
βέβηκα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ θέληµα τὸ ἐµὸν ἀλλὰ

τὸ θέληµα τοῦ πέµψαντός µε. τοῦτο δέ ἐστιν τὸ θέληµα τοῦ 39
πέµψαντός µε πατρός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκέν µοι µὴ ἀπολέσω ἐξ

αὐτοῦ ἀλλὰ ἀναστήσω αὐτὸ [ἐν] τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. τοῦτο δὲ 40
ἐστιν τὸ θέληµα τοῦ πέµψαντος µε, ἵνα πᾶς ὁ θεωρῶν τὸν υἱὸν
καὶ πιστεύων εἰς αὐτὸν ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον καὶ ἀναστήσω αὐ-
τὸν ἐγὼ τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ᾿Εγόγγυζον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ 41
αὐτοῦ ὅτι εἶπεν ᾿Εγώ εἰµι ὁ ἄρτος ὁ καταβὰς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ.

καὶ ἔλεγον Οὐχ οὗτός ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ υἱὸς ᾿Ιωσήφ οὗ ἡµεῖς 42
οἴδαµεν τὸν πατέρα καὶ τὴν µητέρα πῶς οὖν λέγει οὗτός ὅτι
v.32 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo
Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdams ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀλλάc ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpg-s δίδωµιvipa3s σύrpd-p ὁdams ἄρτοςnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ὁdams
ἀληθινόςaamsn . v.33 ὁdnms γάρc ἄρτοςnnms ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὁdnms καταβαίνωvppanms
p dgms
ἐκ ὁ οὐρανόςngms καίc ζωήnafs δίδωµιvppanms ὁddms κόσµοςndms . v.34 λέγωviaa3p
οὖνc πρόςp αὐτόςrpams κύριοςnvms πάντοτεbo δίδωµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams .
v.35 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdgfs ζωήngfs
ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms πρόςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo πεινάωvsaa3s καίc ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp
ἐγώrpa-s οὐxo µήxo διψάωvsaa3s πώποτεbo . v.36 ἀλλάc λέγωviaa1s σύrpd-p ὅτιc καίc ὁράωvixa2p
ἐγώrpa-s καίc οὐxo πιστεύωvipa2p . v.37 πᾶςaansn ὅςrrans δίδωµιvipa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms
πρόςp ἐγώrpa-s ἥκωvifa3s καίc ὁdams ἔρχοµαιvppnams πρόςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo ἐκβάλλωvsaa1s
ἔξωbo . v.38 ὅτιc καταβαίνωvixa1s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms οὐxo ἵναc ποιέωvspa1s ὁdans θέληµαnans
ὁdans ἐµόςrsans ἀλλάc ὁdans θέληµαnans ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s . v.39 οὗτοςrdnns
δέc εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s πατήρngms ἵναc πᾶςaansn ὅςrrans
δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s µήxo ἀπόλλυµιvsaa1s ἐκp αὐτόςrpgns ἀλλάc ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpans ἐνp ὁddfs
ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.40 οὗτοςrdnns δέc εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms πέµπωvpaagms
ἐγώrpa-s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms θεωρέωvppanms ὁdams υἱόςnams καίc πιστεύωvppanms εἰςp αὐτόςrpams
ἔχωvspa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn καίc ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ἐγώrpn-s ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs .
v.41 γογγύζωviia3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn περίp αὐτόςrpgms ὅτιc λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s
ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdnms καταβαίνωvpaanms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms .
43 ᾿Εκ τοῦ οὐρανοῦ καταβέβηκα. ἀπεκρίθη οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ

44 εἶπεν αὐτοῖς Μὴ γογγύζετε µετ ἀλλήλων. οὐδεὶς δύναται ἐλ-
θεῖν πρός µε ἐὰν µὴ ὁ πατὴρ ὁ πέµψας µε ἑλκύσῃ αὐτόν καὶ
45 ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ἔστιν γεγραµµέ-
νον ἐν τοῖς προφήταις Καὶ ἔσονται πάντες διδακτοὶ θεοῦ, πᾶς
οὖν ὁ ἀκούων παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ µαθὼν ἔρχεται πρὸς µε.
46 οὐχ ὅτι τὸν πατέρα τις ἑώρακέν εἰ µὴ ὁ ὢν παρὰ τοῦ θεοῦ οὗ-
47 τος ἑώρακεν τὸν πατέρα. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὁ πιστεύων
48, 49 εἰς ἐµὲ, ἔχει ζωὴν αἰώνιον. ἐγώ εἰµι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς. οἱ
πατέρες ὑµῶν ἔφαγον τὸ µάννα ἐν τῇ ἐρήµῳ καὶ ἀπέθανον,
50 οὗτός ἐστιν ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνων ἵνα τις ἐξ
51 αὐτοῦ φάγῃ καὶ µὴ ἀποθάνῃ. ἐγώ εἰµι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου ζή-
σεται εἰς τὸν αἰῶνα καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσω ἡ σάρξ µού
52 ἐστιν ἣν ἐγώ δώσω, ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσµου ζωῆς. ᾿Εµάχοντο
οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγοντες Πῶς δύναται οὗτος
53 ἡµῖν δοῦναι τὴν σάρκα φαγεῖν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς
᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἐὰν µὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ
v.42 καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms υἱόςnnms ᾿Ιωσήφtp ὅςrrgms
ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὁdams πατήρnams καίc ὁdafs µήτηρnafs πῶςbo οὖνc λέγωvipa3s οὗτοςrdnms ὅτιc
ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvixa1s . v.43 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
c viaa3s rpdmp xo vdpa2p
καί λέγω αὐτός µή γογγύζω µετάp ἀλλήλωνregmp . v.44 οὐδείςanfsn
δύναµαιvipn3s ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s ἐάνqo µήxo ὁdnms πατήρnnms ὁdnms πέµπωvpaanms
ἐγώrpa-s ἕλκωvsaa3s αὐτόςrpams καίc ἐγώrpn-s ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn
ἡµέραndfs . v.45 εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp καίc εἰµίvifx3p πᾶςanmpn
διδακτόςanmpn θεόςngms πᾶςanmsn οὖνc ὁdnms ἀκούωvppanms παράp ὁdgms πατήρngms καίc
µανθάνωvpaanms ἔρχοµαιvipn3s πρόςp ἐγώrpa-s . v.46 οὐxo ὅτιc ὁdams πατήρnams τι-σρινµσ
ὁράωvixa3s εἰqo µήxo ὁdnms εἰµίvppxnms παράp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdnms ὁράωvixa3s ὁdams
πατήρnams . v.47 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s ἔχωvipa3s
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.48 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdgfs ζωήngfs . v.49 ὁdnmp
nnmp rpg-p viaa3p dans th p ddfs adfsn
πατήρ σύ ἐσθίω ὁ µάννα ἐν ὁ ἔρηµος καί ἀποθνῄσκωviaa3p .
c
v.50 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvppanms ἵναc
τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgms ἐσθίωvsaa3s καίc µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s . v.51 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s
ὁdnms ἄρτοςnnms ὁdnms ζάωvppanms ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms ἐάνqo τι-σρινµσ
ἐσθίωvsaa3s ἐκp οὗτοςrdgms ὁdgms ἄρτοςngms ζάωvifd3s εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc ὁdnms ἄρτοςnnms δέc
ὅςrrams ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s ὁdnfs σάρξnnfs ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὅςrrafs ἐγώrpn-s δίδωµιvifa1s ὑπέρp ὁdgfs
ὁdgms κόσµοςngms ζωήngfs . v.52 µάχοµαιviin3p οὖνc πρόςp ἀλλήλωνreamp ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
λέγωvppanmp πῶςbo δύναµαιvipn3s οὗτοςrdnms ἐγώrpd-p δίδωµιvnaa ὁdafs σάρξnafs ἐσθίωvnaa .
ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷµα οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς.

ὁ τρώγων µου τὴν σάρκα καὶ πίνων µου τὸ αἷµα ἔχει ζωὴν αἰ- 54
ώνιον καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν [ἕν] τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ἡ γὰρ 55
σάρξ µου ἀληθῶς ἐστιν βρῶσις καὶ τὸ αἷµά µου ἀληθῶς ἐστιν
πόσις. ὁ τρώγων µου τὴν σάρκα καὶ πίνων µου τὸ αἷµα ἐν 56
ἐµοὶ µένει κἀγὼ ἐν αὐτῷ. καθὼς ἀπέστειλέν µε ὁ ζῶν πατὴρ 57
κἀγὼ ζῶ διὰ τὸν πατέρα καὶ ὁ τρώγων µε κἀκεῖνος ζήσεται

δι΄ ἐµέ. οὗτός ἐστιν ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς οὐ 58
καθὼς ἔφαγον οἱ πατέρες ὑµῶν τὸ µάννα, καὶ ἀπέθανον, ὁ

τρώγων τοῦτον τὸν ἄρτον ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. Ταῦτα εἶπεν 59
ἐν συναγωγῇ διδάσκων ἐν Καπερναούµ. Πολλοὶ οὖν ἀκού- 60
σαντες ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶπον, Σκληρός ἐστιν οὗτος, ὁ

λόγος τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν. εἰδὼς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν ἑαυ- 61
τῷ ὅτι γογγύζουσιν περὶ τούτου οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς

Τοῦτο ὑµᾶς σκανδαλίζει. ἐὰν οὖν θεωρῆτε τὸν υἱὸν τοῦ ἀν- 62
θρώπου ἀναβαίνοντα ὅπου ἦν τὸ πρότερον. τὸ πνεῦµά ἐστιν 63
τὸ ζῳοποιοῦν ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν, τὰ ῥήµατα ἃ ἐγὼ λα-

λῶ ὑµῖν πνεῦµά ἐστιν καὶ ζωή ἐστιν. ἀλλ εἰσὶν ἐξ ὑµῶν τινες 64
οἳ οὐ πιστεύουσιν ᾔδει γὰρ ἐξ ἀρχῆς ὁ ᾿Ιησοῦς τίνες εἰσὶν οἱ

v.53 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo
µήxo ἐσθίωvsaa2p ὁdafs σάρξnafs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms ἄνθρωποςngms καίc πίνωvsaa2p αὐτόςrpgms
ὁdans αἷµαnans οὐxo ἔχωvipa2p ζωήnafs ἐνp ἑαυτοῦrxdmp . v.54 ὁdnms τρώγωvppanms ἐγώrpg-s
ὁdafs σάρξnafs καίc πίνωvppanms ἐγώrpg-s ὁdans αἷµαnans ἔχωvipa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn καίc
ἐγώrpn-s ἀνίστηµιvifa1s αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.55 ὁdnfs γάρc σάρξnnfs
ἐγώrpg-s ἀληθῶςbo εἰµίvipx3s βρῶσιςnnfs καίc ὁdnns αἷµαnnns ἐγώrpg-s ἀληθῶςbo εἰµίvipx3s πόσιςnnfs .
v.56 ὁdnms τρώγωvppanms ἐγώrpg-s ὁdafs σάρξnafs καίc πίνωvppanms ἐγώrpg-s ὁdans αἷµαnans ἐνp
ἐγώrpd-s µένωvipa3s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms . v.57 καθώςbo ἀποστέλλωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms
ζάωvppanms πατήρnnms κἀγώrpn-s ζάωvipa1s διάp ὁdams πατήρnams καίc ὁdnms τρώγωvppanms
ἐγώrpa-s κἀκεῖνοςrdnms ζάωvifd3s διάp ἐγώrpa-s . v.58 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄρτοςnnms
ὁdnms ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καταβαίνωvpaanms οὐxo καθώςbo ἐσθίωviaa3p ὁdnmp πατήρnnmp
σύrpg-p ὁdans µάνναth καίc ἀποθνῄσκωviaa3p ὁdnms τρώγωvppanms οὗτοςrdams ὁdams ἄρτοςnams
ζάωvifd3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.59 οὗτοςrdanp λέγωviaa3s ἐνp συναγωγήndfs διδάσκωvppanms
ἐνp Καπερναούµtp . v.60 πολύςanmpn οὖνc ἀκούωvpaanmp ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms
λέγωviaa3p σκληρόςanmsn εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdnms λόγοςnnms τίςrqnms δύναµαιvipn3s αὐτόςrpgms
ἀκούωvnpa . v.61 οἶδαvpxanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ἑαυτοῦrxdms ὅτιc γογγύζωvipa3p
περίp οὗτοςrdgms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp οὗτοςrdnns σύrpa-p
σκανδαλίζωvipa3s . v.62 ἐάνqo οὖνc θεωρέωvspa2p ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms
ἀναβαίνωvppaams ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnns πρότεροςannsn . v.63 ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnns
vppanns dnfs nnfs xo vipa3s aansn
ζῳοποιέω ὁ σάρξ οὐ ὠφελέω οὐδείς ὁdnnp ῥῆµαnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s
λαλέωvipa1s σύrpd-p πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s καίc ζωήnnfs εἰµίvipx3s .
65 µὴ πιστεύοντες καὶ τίς ἐστιν ὁ παραδώσων αὐτόν. καὶ ἔλε-

γεν ∆ιὰ τοῦτο εἴρηκα ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς δύναται ἐλθεῖν πρός µε
66 ἐὰν µὴ ᾖ δεδοµένον αὐτῷ ἐκ τοῦ πατρός µου. ᾿Εκ τούτου
πολλοὶ ἀπῆλθον τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ οὐκέτι
67 µετ αὐτοῦ περιεπάτουν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς δώδεκα Μὴ
68 καὶ ὑµεῖς θέλετε ὑπάγειν. ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ Σίµων Πέτρος
Κύριε πρὸς τίνα ἀπελευσόµεθα ῥήµατα ζωῆς αἰωνίου ἔχεις.
69 καὶ ἡµεῖς πεπιστεύκαµεν καὶ ἐγνώκαµεν ὅτι σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ
70 υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος. ἀπεκρίθη αὐτοῖς [ὁ ᾿Ιησοῦσ] Οὐκ
ἐγὼ ὑµᾶς τοὺς δώδεκα ἐξελεξάµην καὶ ἐξ ὑµῶν εἷς διάβολός
71 ἐστιν. ἔλεγεν δὲ τὸν ᾿Ιούδαν Σίµωνος ᾿Ισκαριώτην, οὗτος γὰρ
ἔµελλεν αὐτόν παραδιδόναι εἷς ὢν ἐκ τῶν δώδεκα.
7 Καὶ περιεπάτει ὁ ᾿Ιησοῦς µετὰ ταῦτα ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, οὐ
γὰρ ἤθελεν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ περιπατεῖν ὅτι ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ι-
2 ουδαῖοι ἀποκτεῖναι. ἦν δὲ ἐγγὺς ἡ ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων ἡ
3 σκηνοπηγία. εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ Μετά-
βηθι ἐντεῦθεν καὶ ὕπαγε εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν ἵνα καὶ οἱ µαθηταί
4 σου θεωρήσωσιν τὰ ἔργα σοῦ ἃ ποιεῖς, οὐδεὶς γάρ ἐν κρυ-
πτῷ τι ποιεῖ καὶ ζητεῖ αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι εἰ ταῦτα ποιεῖς
v.64 ἀλλάc εἰµίvipx3p ἐκp σύrpg-p τι-σρινµπ ὅςrrnmp οὐxo πιστεύωvipa3p οἶδαviya3s γάρc ἐκp
ἀρχήngfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τίςrqnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp µήxo πιστεύωvppanmp καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s
ὁdnms παραδίδωµιvpfanms αὐτόςrpams . v.65 καίc λέγωviia3s διάp οὗτοςrdans λέγωvixa1s σύrpd-p
c anfsn vipn3s vnaa
ὅτι οὐδείς δύναµαι ἔρχοµαι πρόςp ἐγώrpa-s ἐάνqo µήxo εἰµίvspx3s δίδωµιvpxpnns
αὐτόςrpdms ἐκp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.66 ἐκp οὗτοςrdgms πολύςanmpn ἀπέρχοµαιviaa3p
dgmp ngmp rpgms p danp
ὁ µαθητής αὐτός εἰς ὁ ὀπίσωbo καίc οὐκέτιbo µετάp αὐτόςrpgms περιπατέωviia3p .
v.67 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddmp δώδεκαtn µήxo καίc σύrpn-p θέλωvipa2p ὑπάγωvnpa .
v.68 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc αὐτόςrpdms Σίµωνnnms Πέτροςnnms κύριοςnvms πρόςp τίςrqams
ἀπέρχοµαιvifd1p ῥῆµαnanp ζωήngfs αἰώνιοςagfsn ἔχωvipa2s . v.69 καίc ἐγώrpn-p πιστεύωvixa1p
καίc γινώσκωvixa1p ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdgms
ζάωvppagms . v.70 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo ἐγώrpn-s σύrpa-p ὁdamp
δώδεκαtn ἐκλέγωviam1s καίc ἐκp σύrpg-p εἷςnnms διάβολοςanmsn εἰµίvipx3s . v.71 λέγωviia3s
δέc ὁdams ᾿Ιούδαςnams Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθnams οὗτοςrdnms γάρc µέλλωviia3s αὐτόςrpams
παραδίδωµιvnpa εἷςnnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgmp δώδεκαtn . 7. v.1 καίc περιπατέωviia3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms µετάp οὗτοςrdanp ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs οὐxo γάρc θέλωviia3s ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs
περιπατέωvnpa ὅτιc ζητέωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀποκτείνωvnaa . v.2 εἰµίviix3s
δέc ἐγγύςbo ὁdnfs ἑορτήnnfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnfs σκηνοπηγίαnnfs . v.3 λέγωviaa3p οὖνc
πρόςp αὐτόςrpams ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms µεταβαίνωvdaa2s ἐντεῦθενbo καίc ὑπάγωvdpa2s
εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs ἵναc καίc ὁdnmp µαθητήςnnmp σύrpg-s θεωρέωvsaa3p ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s
ὅςrranp ποιέωvipa2s .
φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσµῳ. οὐδὲ γὰρ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ 5
ἐπίστευον εἰς αὐτόν. λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ῾Ο καιρὸς 6
ὁ ἐµὸς οὔπω πάρεστιν ὁ δὲ καιρὸς ὁ ὑµέτερος πάντοτέ ἐστιν

ἕτοιµος. οὐ δύναται ὁ κόσµος µισεῖν ὑµᾶς ἐµὲ δὲ µισεῖ ὅτι 7
ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ αὐτοῦ ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρά ἐστιν. ὑ- 8
µεῖς ἀνάβητε εἰς τὴν ἑορτήν, ταύτην ἐγὼ οὔπω ἀναβαίνω εἰς
τὴν ἑορτὴν ταύτην, ὅτι ὁ καιρὸς ὁ ἐµὸς οὔπω πεπλήρωται.
ταῦτα δὲ εἰπὼν αὐτοῖς ἔµεινεν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ. ῾Ως δὲ ἀνέβη- 9, 10
σαν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη εἰς τὴν ἑορτήν οὐ
φανερῶς ἀλ᾿λ ὡς ἐν κρυπτῷ. οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι ἐζήτουν αὐτὸν 11
ἐν τῇ ἑορτῇ καὶ ἔλεγον Ποῦ ἐστιν ἐκεῖνος. καὶ γογγυσµὸς 12
πολὺς περὶ αὐτοῦ ἦν ἐν τοῖς ὄχλοις, οἱ µὲν ἔλεγον ὅτι ᾿Αγα-

θός ἐστιν ἄλλοι ἔλεγον Οὔ ἀλλὰ πλανᾷ τὸν ὄχλον. οὐδεὶς 13
µέντοι παρρησίᾳ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιου-
δαίων. ῎Ηδη δὲ τῆς ἑορτῆς µεσούσης ἀνέβη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ 14
ἱερὸν καὶ ἐδίδασκεν. καὶ ἐθαύµαζον οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγοντες 15
Πῶς οὗτος γράµµατα οἶδεν µὴ µεµαθηκώς. ἀπεκρίθη οὖν 16
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν ῾Η ἐµὴ διδαχὴ οὐκ ἔστιν ἐµὴ ἀλλὰ
τοῦ πέµψαντός µε, ἐάν τις θέλῃ τὸ θέληµα αὐτοῦ ποιεῖν γνώ- 17
σεται περὶ τῆς διδαχῆς πότερον ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν ἢ ἐγὼ ἀπ

v.4 οὐδείςanfsn γάρc ἐνp κρυπτόςadnsn τι-σριανσ ποιέωvipa3s καίc ζητέωvipa3s αὐτόςrpnms ἐνp
παρρησίαndfs εἰµίvnpx εἰqo οὗτοςrdanp ποιέωvipa2s φανερόωvdaa2s σεαυτοῦrxams ὁddms κόσµοςndms .
v.5 οὐδέbo γάρc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgms πιστεύωviia3p εἰςp αὐτόςrpams . v.6 λέγωvipa3s
c rpdmp dnms nnms dnms nnms dnms rsnms
οὖν αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ καιρός ὁ ἐµός οὔπω πάρειµιvipx3s ὁdnms
bo
δέc καιρόςnnms ὁdnms ὑµέτεροςrsnms πάντοτεbo εἰµίvipx3s ἕτοιµοςanmsn . v.7 οὐxo δύναµαιvipn3s
ὁdnms κόσµοςnnms µισέωvnpa σύrpa-p ἐγώrpa-s δέc µισέωvipa3s ὅτιc ἐγώrpn-s µαρτυρέωvipa1s περίp
αὐτόςrpgms ὅτιc ὁdnnp ἔργονnnnp αὐτόςrpgms πονηρόςannpn εἰµίvipx3s . v.8 σύrpn-p ἀναβαίνωvdaa2p
εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs οὗτοςrdafs ἐγώrpn-s οὔπωbo ἀναβαίνωvipa1s εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs οὗτοςrdafs ὅτιc
ὁdnms καιρόςnnms ὁdnms ἐµόςrsnms οὔπωbo πληρόωvixp3s . v.9 οὗτοςrdanp δέc λέγωvpaanms
αὐτόςrpdmp µένωviaa3s ἐνp ὁddfs Γαλιλαίαndfs . v.10 ὡςbo δέc ἀναβαίνωviaa3p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
αὐτόςrpgms τότεbo καίc αὐτόςrpnms ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs οὐxo φανερῶςbo ἀλλάc ὡςbo
ἐνp κρυπτόςadnsn . v.11 ὁdnmp οὖνc ᾿Ιουδαῖοςanmpn ζητέωviia3p αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs καίc
λέγωviia3p ποῦxo εἰµίvipx3s ἐκεῖνοςrdnms . v.12 καίc γογγυσµόςnnms πολύςanmsn περίp αὐτόςrpgms
εἰµίviix3s ἐνp ὁddmp ὄχλοςndmp ὁdnmp µένxo λέγωviia3p ὅτιc ἀγαθόςanmsn εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn
λέγωviia3p οὐxo ἀλλάc πλανάωvipa3s ὁdams ὄχλοςnams . v.13 οὐδείςanfsn µέντοιc παρρησίαndfs
λαλέωviia3s περίp αὐτόςrpgms διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.14 ἤδηbo δέc ὁdgfs
ngfs vppagfs viaa3s dnms nnms p dans nans
ἑορτή µεσόω ἀναβαίνω ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ὁ ἱερόν καίc διδάσκωviia3s .
v.15 καίc θαυµάζωviia3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn λέγωvppanmp πῶςbo οὗτοςrdnms γράµµαnanp
οἶδαvixa3s µήxo µανθάνωvpxanms . v.16 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s ὁdnfs ἐµόςrsnfs διδαχήnnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnfs ἀλλάc ὁdgms πέµπωvpaagms
ἐγώrpa-s .
18 ἐµαυτοῦ λαλῶ. ὁ ἀφ ἑαυτοῦ λαλῶν τὴν δόξαν τὴν ἰδίαν ζη-

τεῖ, ὁ δὲ ζητῶν τὴν δόξαν τοῦ πέµψαντος αὐτόν οὗτος ἀληθής
19 ἐστιν καὶ ἀδικία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν. οὐ Μωσῆς δέδωκεν ὑµῖν
τὸν νόµον καὶ οὐδεὶς ἐξ ὑµῶν ποιεῖ τὸν νόµον τί µε ζητεῖτε
20 ἀποκτεῖναι. ἀπεκρίθη ὁ ὄχλος καὶ εἶπεν ∆αιµόνιον ἔχεις, τίς
21 σε ζητεῖ ἀποκτεῖναι. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς ῝Εν
22 ἔργον ἐποίησα καὶ πάντες θαυµάζετε. διὰ τοῦτο Μωσῆς δέ-
δωκεν ὑµῖν τὴν περιτοµήν οὐχ ὅτι ἐκ τοῦ Μωσέως ἐστὶν ἀλλ
23 ἐκ τῶν πατέρων καὶ ἐν σαββάτῳ περιτέµνετε ἄνθρωπον. εἰ
περιτοµὴν λαµβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ ἵνα µὴ λυθῇ ὁ νό-
µος Μωσέως, ἐµοὶ χολᾶτε ὅτι ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησα
24 ἐν σαββάτῳ. µὴ κρίνετε κατ ὄψιν ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν
25 κρίνατε. ῎Ελεγον οὖν τινες ἐκ τῶν ῾Ιεροσολυµιτῶν Οὐχ οὗτός
26 ἐστιν ὃν ζητοῦσιν ἀποκτεῖναι. καὶ ἴδε παρρησίᾳ λαλεῖ καὶ
οὐδὲν αὐτῷ λέγουσιν µήποτε ἀληθῶς ἔγνωσαν οἱ ἄρχοντες ὅτι
27 οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ Χριστός. ἀλλὰ τοῦτον οἴδαµεν πόθεν
ἐστίν, ὁ δὲ Χριστὸς ὅταν ἔρχηται οὐδεὶς γινώσκει πόθεν ἐστίν.
28 ἔκραξεν οὖν ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ λέγων Κἀµὲ
οἴδατε καὶ οἴδατε πόθεν εἰµί, καὶ ἀπ ἐµαυτοῦ οὐκ ἐλήλυθα
v.17 ἐάνqo τι-σρινµσ θέλωvspa3s ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvnpa γινώσκωvifd3s περίp ὁdgfs
διδαχήngfs πότερονbo ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ἤxo ἐγώrpn-s ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms λαλέωvipa1s .
v.18 ὁdnms ἀπόp ἑαυτοῦrxgms λαλέωvppanms ὁdafs δόξαnafs ὁdafs ἴδιοςaafsn ζητέωvipa3s ὁdnms δέc
ζητέωvppanms ὁdafs δόξαnafs ὁdgms πέµπωvpaagms αὐτόςrpams οὗτοςrdnms ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s καίc
ἀδικίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.19 οὐxo Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdams
nams c anfsn p rpg-p vipa3s dams
νόµος καί οὐδείς ἐκ σύ ποιέω ὁ νόµοςnams τίςrqans ἐγώrpa-s ζητέωvipa2p
ἀποκτείνωvnaa . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ὄχλοςnnms καίc λέγωviaa3s δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s
τίςrqnms σύrpa-s ζητέωvipa3s ἀποκτείνωvnaa . v.21 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp εἷςnans ἔργονnans ποιέωviaa1s καίc πᾶςanmpn θαυµάζωvipa2p . v.22 διάp οὗτοςrdans
Μωϋσῆςnnms δίδωµιvixa3s σύrpd-p ὁdafs περιτοµήnafs οὐxo ὅτιc ἐκp ὁdgms Μωϋσῆςngms εἰµίvipx3s
ἀλλάc ἐκp ὁdgmp πατήρngmp καίc ἐνp σάββατονndns περιτέµνωvipa2p ἄνθρωποςnams . v.23 εἰqo
περιτοµήnafs λαµβάνωvipa3s ἄνθρωποςnnms ἐνp σάββατονndns ἵναc µήxo λύωvsap3s ὁdnms νόµοςnnms
Μωϋσῆςngms ἐγώrpd-s χολάωvipa2p ὅτιc ὅλοςaamsn ἄνθρωποςnams ὑγιήςaamsn ποιέωviaa1s ἐνp
σάββατονndns . v.24 µήxo κρίνωvdpa2p κατάp ὄψιςnafs ἀλλάc ὁdafs δίκαιοςaafsn κρίσιςnafs
κρίνωvdaa2p . v.25 λέγωviia3p οὖνc τι-σρινµπ ἐκp ὁdgmp ῾Ιεροσολυµίτηςngmp οὐxo οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὅςrrams ζητέωvipa3p ἀποκτείνωvnaa . v.26 καίc ἴδεi παρρησίαndfs λαλέωvipa3s καίc
aansn rpdms vipa3p bo
οὐδείς αὐτός λέγω µήποτε ἀληθῶςbo γινώσκωviaa3p ὁdnmp ἄρχωνnnmp ὅτιc
οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo ὁdnms Χριστόςnnms . v.27 ἀλλάc οὗτοςrdams οἶδαvixa1p πόθενbo
vipx3s dnms c nnms c vspn3s
εἰµί ὁ δέ Χριστός ὅταν ἔρχοµαι οὐδείςanfsn γινώσκωvipa3s πόθενbo εἰµίvipx3s .
ἀλλ ἔστιν ἀληθινὸς ὁ πέµψας µε ὃν ὑµεῖς οὐκ οἴδατε, ἐγὼ 29
οἶδα αὐτόν ὅτι παρ αὐτοῦ εἰµι κἀκεῖνός µε ἀπέστειλεν. ᾿Ε- 30
ζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ αὐτὸν τὴν

χεῖρα ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ. πολλοὶ δὲ ᾿Εκ τοῦ 31
ὄχλου ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν καὶ ἔλεγον ὅτι ῾Ο Χριστὸς ὅταν

ἔλθῃ µήτι πλείονα σηµεῖα τούτων ποιήσει ὧν οὗτος ἐποίησεν.
῎Ηκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ὄχλου γογγύζοντος περὶ αὐτοῦ 32
ταῦτα καὶ ἀπέστειλαν ὑπηρέτας οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς

ἵνα πιάσωσιν αὐτόν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ῎Ετι µικρὸν χρόνον 33
µεθ ὑµῶν εἰµι καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέµψαντά µε. ζητήσετέ 34
µε καὶ οὐχ εὑρήσετέ καὶ ὅπου εἰµὶ ἐγὼ ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλ-
θεῖν. εἶπον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι πρὸς ἑαυτούς Ποῦ οὗτος µέλλει 35
πορεύεσθαι ὅτι ἡµεῖς οὐχ εὑρήσοµεν αὐτόν µὴ εἰς τὴν δια-

σπορὰν τῶν ῾Ελλήνων µέλλει πορεύεσθαι καὶ διδάσκειν τοὺς
῞Ελληνας. τίς ἐστιν οὗτος ὁ λόγος ὃν εἶπεν Ζητήσετέ µε καὶ 36
οὐχ εὑρήσετέ καὶ ὅπου εἰµὶ ἐγὼ ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν.

᾿Εν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ τῇ µεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ ᾿Ιη- 37
σοῦς καὶ ἔκραξεν λέγων ᾿Εάν τις διψᾷ ἐρχέσθω πρός µε καὶ
πινέτω. ὁ πιστεύων εἰς ἐµέ καθὼς εἶπεν ἡ γραφή ποταµοὶ 38
v.28 κράζωviaa3s οὖνc ἐνp ὁddns ἱερόνndns διδάσκωvppanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωvppanms
κἀγώrpa-s οἶδαvixa2p καίc οἶδαvixa2p πόθενbo εἰµίvipx1s καίc ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms οὐxo ἔρχοµαιvixa1s
ἀλλάc εἰµίvipx3s ἀληθινόςanmsn ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s ὅςrrams σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p .
v.29 ἐγώrpn-s οἶδαvixa1s αὐτόςrpams ὅτιc παράp αὐτόςrpgms εἰµίvipx1s κἀκεῖνοςrdnms ἐγώrpa-s
ἀποστέλλωviaa3s . v.30 ζητέωviia3p οὖνc αὐτόςrpams πιάζωvnaa καίc οὐδείςanfsn ἐπιβάλλωviaa3s ἐπίp
rpams dafs
αὐτός ὁ χείρnafs ὅτιc οὔπωbo ἔρχοµαιviya3s ὁdnfs ὥραnnfs αὐτόςrpgms . v.31 πολύςanmpn
δέc ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams καίc λέγωviia3p ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms
ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s µήτιxo πολύςaanpc σηµεῖονnanp οὗτοςrdgnp ποιέωvifa3s ὅςrrgnp οὗτοςrdnms
ποιέωviaa3s . v.32 ἀκούωviaa3p ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ὁdgms ὄχλοςngms γογγύζωvppagms περίp
αὐτόςrpgms οὗτοςrdanp καίc ἀποστέλλωviaa3p ὑπηρέτηςnamp ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp καίc ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp ἵναc πιάζωvsaa3p αὐτόςrpams . v.33 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔτιbo
µικρόςaamsn χρόνοςnams µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s καίc ὑπάγωvipa1s πρόςp ὁdams πέµπωvpaaams
ἐγώrpa-s . v.34 ζητέωvifa2p ἐγώrpa-s καίc οὐxo εὑρίσκωvifa2p καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s
σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.35 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πρόςp
ἑαυτοῦrxamp ποῦxo οὗτοςrdnms µέλλωvipa3s πορεύοµαιvnpn ὅτιc ἐγώrpn-p οὐxo εὑρίσκωvifa1p
αὐτόςrpams µήxo εἰςp ὁdafs διασποράnafs ὁdgmp ῞Ελληνngmp µέλλωvipa3s πορεύοµαιvnpn καίc
διδάσκωvnpa ὁdamp ῞Ελληνnamp . v.36 τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams
viaa3s vifa2p rpa-s
λέγω ζητέω ἐγώ καί οὐxo εὑρίσκωvifa2p καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s σύrpn-p οὐxo
c
δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.37 ἐνp δέc ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs ὁddfs µέγαςadfsn ὁdgfs
ngfs viya3s dnms
ἑορτή ἵστηµι ὁ ᾿Ιησοῦςnnms καίc κράζωviaa3s λέγωvppanms ἐάνqo τι-σρινµσ διψάωvspa3s
ἔρχοµαιvdpn3s πρόςp ἐγώrpa-s καίc πίνωvdpa3s .
39 ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. τοῦτο δὲ εἶ-

πεν περὶ τοῦ πνεύµατος οὗ ἔµελλον λαµβάνειν οἱ πιστεύοντες
εἰς αὐτόν, οὔπω γὰρ ἦν πνεῦµα ῞Αγιον, ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐδέπω
40 ἐδοξάσθη. πολλοὶ οὖν ᾿Εκ τοῦ ὄχλου ἀκούσαντες τὸν λόγον,
41 ἔλεγον Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης, ἄλλοι ἔλεγον Οὗ-
τός ἐστιν ὁ Χριστός ἄλλοι ἔλεγον Μὴ γὰρ ἐκ τῆς Γαλιλαίας ὁ
42 Χριστὸς ἔρχεται. οὐχὶ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ σπέρµατος
∆αυίδ καὶ ἀπὸ Βηθλέεµ τῆς κώµης ὅπου ἦν ∆αυίδ ὁ Χριστὸς
43, 44 ἔρχεται. σχίσµα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι΄ αὐτόν, τινὲς δὲ
ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν ἀλλ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ αὐτὸν
45 τὰς χεῖρας. ῏Ηλθον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς
καὶ Φαρισαίους καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι ∆ιὰ τί οὐκ ἠγάγετε
46 αὐτόν. ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν
47 ἄνθρωπος ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος, ἀπεκρίθησαν οὖν αὐτοῖς οἱ
48 Φαρισαῖοι Μὴ καὶ ὑµεῖς πεπλάνησθε. µή τις ἐκ τῶν ἀρχόν-
49 των ἐπίστευσεν εἰς αὐτὸν ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων. ἀλλ΄ ὁ ὄχλος
50 οὗτος ὁ µὴ γινώσκων τὸν νόµον ἐπικατάρατοι εἰσιν. λέγει
Νικόδηµος πρὸς αὐτούς ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτὸν εἷς ὢν ἐξ
51 αὐτῶν. Μὴ ὁ νόµος ἡµῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν µὴ ἀκού-
v.38 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s καθώςbo λέγωviaa3s ὁdnfs γραφήnnfs ποταµόςnnmp ἐκp
ὁdgfs κοιλίαngfs αὐτόςrpgms ῥέωvifa3p ὕδωρngns ζάωvppagns . v.39 οὗτοςrdans δέc λέγωviaa3s περίp
dgns ngns rrgns viia3p vnpa dnmp
ὁ πνεῦµα ὅς µέλλω λαµβάνω ὁ πιστεύωvppanmp εἰςp αὐτόςrpams οὔπωbo
γάρc εἰµίviix3s πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέπωbo δοξάζωviap3s . v.40 πολύςanmpn
οὖνc ἐκp ὁdgms ὄχλοςngms ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ἀληθῶςbo ὁdnms προφήτηςnnms . v.41 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
Χριστόςnnms ἄλλοςanmpn λέγωviia3p µήxo γάρc ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs ὁdnms Χριστόςnnms
ἔρχοµαιvipn3s . v.42 οὐχίxo ὁdnfs γραφήnnfs λέγωviaa3s ὅτιc ἐκp ὁdgns σπέρµαngns ∆αυίδtp
καίc ἀπόp Βηθλέεµtp ὁdgfs κώµηngfs ὅπουbo εἰµίviix3s ∆αυίδtp ὁdnms Χριστόςnnms ἔρχοµαιvipn3s .
v.43 σχίσµαnnns οὖνc ἐνp ὁddms ὄχλοςndms γίνοµαιviad3s διάp αὐτόςrpams . v.44 τι-σρινµπ δέc
θέλωviia3p ἐκp αὐτόςrpgmp πιάζωvnaa αὐτόςrpams ἀλλάc οὐδείςanfsn ἐπιβάλλωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams
ὁdafp χείρnafp . v.45 ἔρχοµαιviaa3p οὖνc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp πρόςp ὁdamp ἀρχιερεύςnamp
καίc Φαρισαῖοςnamp καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp ἐκεῖνοςrdnmp διάp τίςrqans οὐxo ἄγωviaa2p
αὐτόςrpams . v.46 ἀποκρίνοµαιviad3p ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp οὐδέποτεbo οὕτωbo λαλέωviaa3s
ἄνθρωποςnnms ὡςbo οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms . v.47 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc αὐτόςrpdmp
dnmp nnmp xo c rpn-p vixp2p
ὁ Φαρισαῖος µή καί σύ πλανάω . v.48 µήxo τι-σρινµσ ἐκp ὁdgmp
ἄρχωνngmp πιστεύωviaa3s εἰςp αὐτόςrpams ἤxo ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp . v.49 ἀλλάc ὁdnms
ὄχλοςnnms οὗτοςrdnms ὁdnms µήxo γινώσκωvppanms ὁdams νόµοςnams ἐπικατάρατοςanmpn εἰµίvipx3p .
v.50 λέγωvipa3s Νικόδηµοςnnms πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms νύξngfs πρόςp αὐτόςrpams
εἷςnnms εἰµίvppxnms ἐκp αὐτόςrpgmp .
σῃ παρ αὐτοῦ πρότερον, καὶ γνῷ τί ποιεῖ. ἀπεκρίθησαν καὶ 52
εἶπον αὐτῷ Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῆς Γαλιλαίας εἶ ἐρεύνησον καὶ ἴδε

ὅτι προφήτης ἐκ τῆς Γαλιλαίας οὐκ ἐγηγέρται. Καὶ ἀπῆλθεν 53
ἕκαστος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ.

᾿Ιησοῦς δὲ ἐπορεύθη εἰς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν. ῎Ορθρου 8, 2
δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερόν καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἤρχετο [πρὸς
αὐτόν] καὶ καθίσας ἐδίδασκεν αὐτούς. ἄγουσιν δὲ οἱ γραµ- 3
µατεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς αὐτὸν γυναῖκα ἐπὶ µοιχείᾳ κα-

τειληµµένην καὶ στήσαντες αὐτὴν ἐν µέσῳ. λέγουσιν αὐτῷ 4
[πειράζοντεσ] ∆ιδάσκαλε ταύτην εὕροµεν ἐπ αὐτοφώρῳ µοι-

χευοµένην. ἐν δὲ τῷ νόµῳ ἡµῶν Μωϋσῆς ἐνετείλατο τὰς 5
τοιαύτας λιθοβολεῖσθαι, σὺ οὖν τί λέγεις [περί αὐτῆσ] τοῦτο 6
δὲ ἔλεγον πειράζοντες αὐτόν ἵνα ἔχωσιν κατηγορίαν κατ΄ αὐ-

τοῦ ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν
µή προσποιούµενος. ὡς δὲ ἐπέµενον ἐρωτῶντες αὐτόν ἀνά- 7
κυψας εἶπεν πρὸς αὐτούς ῾Ο ἀναµάρτητος ὑµῶν πρῶτος ἐπ

αὐτὴν τὸν λίθον βαλέτω. καὶ πάλιν κάτω κύψας ἔγραφεν εἰς 8
τὴν γῆν. οἱ δὲ ἀκούσαντες καὶ ὑπὸ τῆς συνειδήσεως ἐλεγχό- 9
µενοι, ἐξήρχοντο εἷς καθ εἷς ἀρξάµενοι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων

[ἕως τῶν ἐσχάτων] καὶ κατελείφθη µόνος ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἡ γυνὴ
v.51 µήxo ὁdnms νόµοςnnms ἐγώrpg-p κρίνωvipa3s ὁdams ἄνθρωποςnams ἐάνqo µήxo ἀκούωvsaa3s
παράp αὐτόςrpgms πρότεροςbo καίc γινώσκωvsaa3s τίςrqans ποιέωvipa3s . v.52 ἀποκρίνοµαιviad3p
καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms µήxo καίc σύrpn-s ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs εἰµίvipx2s ἐραυνάωvdaa2s
καίc ὁράωvdaa2s ὅτιc προφήτηςnnms ἐκp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs οὐxo ἐγείρωvixp3s . v.53 καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s ἕκαστοςanmsn εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms . 8. v.1 ᾿Ιησοῦςnnms
δέc πορεύοµαιviao3s εἰςp ὁdans ὄροςnans ὁdgfp ἐλαίαngfp . v.2 ὄρθροςngms δέc πάλινbo
παραγίνοµαιviad3s εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms ἔρχοµαιviin3s πρόςp
αὐτόςrpams καίc καθίζωvpaanms διδάσκωviia3s αὐτόςrpamp . v.3 ἄγωvipa3p δέc ὁdnmp
nnmp c dnmp nnmp p rpams
γραµµατεύς καί ὁ Φαρισαῖος πρός αὐτός γυνήnafs ἐπίp µοιχείαndfs
καταλαµβάνωvpxpafs καίc ἵστηµιvpaanmp αὐτόςrpafs ἐνp µέσοςadnsn . v.4 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms
vppanmp nvms rdafs viaa1p
πειράζω διδάσκαλος οὗτος εὑρίσκω ἐπί αὐτόφωροςadmsn µοιχεύωvppmafs .
p
v.5 ἐνp δέc ὁddms νόµοςndms ἐγώrpg-p Μωϋσῆςnnms ἐντέλλοµαιviad3s ὁdafp τοιοῦτοςrdafp
λιθοβολέωvnpp σύrpn-s οὖνc τίςrqans λέγωvipa2s περίp αὐτόςrpgfs . v.6 οὗτοςrdans δέc λέγωviia3p
πειράζωvppanmp αὐτόςrpams ἵναc ἔχωvspa3p κατηγορίαnafs κατάp αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms
κάτωp κύπτωvpaanms ὁddms δάκτυλοςndms γράφωviia3s εἰςp ὁdafs γῆnafs µήxo προσποιέωvppnnms .
v.7 ὡςbo δέc ἐπιµένωviia3p ἐρωτάωvppanmp αὐτόςrpams ἀνακύπτωvpaanms λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpamp ὁdnms ἀναµάρτητοςanmsn σύrpg-p πρῶτοςanmsn ἐπίp αὐτόςrpafs ὁdams λίθοςnams
βάλλωvdaa3s . v.8 καίc πάλινbo κάτωp κύπτωvpaanms γράφωviia3s εἰςp ὁdafs γῆnafs .
10 ἐν µέσῳ οὖσα. ἀνακύψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ µηδένα θεασάµε-

νος πλὴν τὴς γυναικὸς, εἶπεν αὐτῇ [Γύναι] ποῦ εἰσιν ἐκεῖνοι
11 οἱ κατήγοροί σου· οὐδείς σε κατέκρινεν. ἡ δὲ εἶπεν Οὐδείς
κύριε εἶπεν δὲ [αὐτῇ] ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐδὲ ἐγώ σε κατακρίνω, πο-
12 ρεύου καὶ [ἀπὸ τοῦ νῦν] µηκέτι ἁµάρτανε. Πάλιν οὖν αὐτοῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς ἐλάλησεν λέγων ᾿Εγώ εἰµι τὸ φῶς τοῦ κόσµου, ὁ
ἀκολουθῶν ἐµοὶ οὐ µὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἀλλ ἕξει τὸ
13 φῶς τῆς ζωῆς. εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ Φαρισαῖοι Σὺ περὶ σεαυτοῦ
14 µαρτυρεῖς, ἡ µαρτυρία σου οὐκ ἔστιν ἀληθής. ἀπεκρίθη ᾿Ιη-
σοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς Κἂν ἐγὼ µαρτυρῶ περὶ ἐµαυτοῦ ἀληθής
ἐστιν ἡ µαρτυρία µου ὅτι οἶδα πόθεν ἦλθον καὶ ποῦ ὑπάγω,
15 ὑµεῖς δὲ οὐκ οἴδατε πόθεν ἔρχοµαι καὶ ποῦ ὑπάγω. ὑµεῖς
16 κατὰ τὴν σάρκα κρίνετε ἐγὼ οὐ κρίνω οὐδένα. καὶ ἐὰν κρίνω
δὲ ἐγώ ἡ κρίσις ἡ ἐµὴ ἀληθής ἐστιν ὅτι µόνος οὐκ εἰµί ἀλλ
17 ἐγὼ καὶ ὁ πέµψας µε πατήρ. καὶ ἐν τῷ νόµῳ δὲ τῷ ὑµετέρῳ
18 γέγραπται ὅτι δύο ἀνθρώπων ἡ µαρτυρία ἀληθής ἐστιν. ἐ-
γώ εἰµι ὁ µαρτυρῶν περὶ ἐµαυτοῦ καὶ µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ ὁ
19 πέµψας µε πατήρ. ἔλεγον οὖν αὐτῷ Ποῦ ἐστιν ὁ πατήρ σου
ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς Οὔτε ἐµὲ οἴδατε οὔτε τὸν πατέρα µου, εἰ ἐµὲ
v.9 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp καίc ὑπόp ὁdgfs συνείδησιςngfs ἐλέγχωvpppnmp ἐξέρχοµαιviin3p
εἷςnnms κατάp εἷςnnms ἄρχωvpamnmp ἀπόp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἕωςc ὁdgmp ἔσχατοςagmpn καίc
καταλείπωviap3s µόνοςanmsn ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁdnfs γυνήnnfs ἐνp µέσοςadnsn εἰµίvppxnfs .
v.10 ἀνακύπτωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc µηδείςaamsn θεάοµαιvpadnms πλήνbo ὁdgfs
γυνήngfs λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs γυνήnvfs ποῦxo εἰµίvipx3p ἐκεῖνοςrdnmp ὁdnmp κατήγοροςnnmp σύrpg-s
οὐδείςanfsn σύrpa-s κατακρίνωviaa3s . v.11 ὁdnfs δέc λέγωviaa3s οὐδείςanfsn κύριοςnvms λέγωviaa3s
δέc αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐδέbo ἐγώrpn-s σύrpa-s κατακρίνωvipa1s πορεύοµαιvdpn2s
καίc ἀπόp ὁdgms νῦνbo µηκέτιbo ἁµαρτάνωvdpa2s . v.12 πάλινbo οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms λαλέωviaa3s λέγωvppanms ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns φῶςnnns ὁdgms κόσµοςngms ὁdnms
ἀκολουθέωvppanms ἐγώrpd-s οὐxo µήxo περιπατέωvsaa3s ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs ἀλλάc ἔχωvifa3s
ὁdans φῶςnans ὁdgfs ζωήngfs . v.13 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp σύrpn-s
περίp σεαυτοῦrxgms µαρτυρέωvipa2s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs σύrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s ἀληθήςanfsn .
v.14 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp κἄνqo ἐγώrpn-s µαρτυρέωvspa1s
περίp ἐµαυτοῦrxgms ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-s ὅτιc οἶδαvixa1s πόθενbo
ἔρχοµαιviaa1s καίc ποῦxo ὑπάγωvipa1s σύrpn-p δέc οὐxo οἶδαvixa2p πόθενbo ἔρχοµαιvipn1s καίc ποῦxo
ὑπάγωvipa1s . v.15 σύrpn-p κατάp ὁdafs σάρξnafs κρίνωvipa2p ἐγώrpn-s οὐxo κρίνωvipa1s οὐδείςaamsn .
v.16 καίc ἐάνqo κρίνωvspa1s δέc ἐγώrpn-s ὁdnfs κρίσιςnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s
ὅτιc µόνοςanmsn οὐxo εἰµίvipx1s ἀλλάc ἐγώrpn-s καίc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s πατήρnnms .
v.17 καίc ἐνp ὁddms νόµοςndms δέc ὁddms ὑµέτεροςrsdms γράφωvixp3s ὅτιc δύοtn ἄνθρωποςngmp
ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἀληθήςanfsn εἰµίvipx3s . v.18 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms µαρτυρέωvppanms περίp
ἐµαυτοῦrxgms καίc µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s πατήρnnms .
ᾔδειτε καὶ τὸν πατέρα µου ᾔδειτε ἂν. Ταῦτα τὰ ῥήµατα ἐλά- 20
λησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ

οὐδεὶς ἐπίασεν αὐτόν ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ. Εἶ- 21
πεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγὼ ὑπάγω καὶ ζητήσετέ µε

καὶ ἐν τῇ ἁµαρτίᾳ ὑµῶν ἀποθανεῖσθε, ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑµεῖς
οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι Μήτι ἀποκτενεῖ 22
ἑαυτόν ὅτι λέγει ῞Οπου ἐγὼ ὑπάγω ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν.

καὶ εἴπεν αὐτοῖς ῾Υµεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰµί, 23
ὑµεῖς ἐκ τοῦ κόσµου τούτου ἐστέ ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ κόσµου
τούτου. εἶπον οὖν ὑµῖν ὅτι ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁµαρτίαις 24
ὑµῶν, ἐὰν γὰρ µὴ πιστεύσητε ὅτι ἐγώ εἰµι ἀποθανεῖσθε ἐν

ταῖς ἁµαρτίαις ὑµῶν. ἔλεγον οὖν αὐτῷ Σὺ τίς εἶ καὶ εἶπεν 25
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Τὴν ἀρχὴν ὅ τι καὶ λαλῶ ὑµῖν. πολλὰ ἔχω 26
περὶ ὑµῶν λαλεῖν καὶ κρίνειν ἀλλ ὁ πέµψας µε ἀληθής ἐστιν

κἀγὼ ἃ ἤκουσα παρ αὐτοῦ ταῦτα λὲγω εἰς τὸν κόσµον. οὐκ 27
ἔγνωσαν ὅτι τὸν πατέρα αὐτοῖς ἔλεγεν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ 28
᾿Ιησοῦς ῞Οταν ὑψώσητε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου τότε γνώσεσθε

ὅτι ἐγώ εἰµι καὶ ἀπ ἐµαυτοῦ ποιῶ οὐδέν ἀλλὰ καθὼς ἐδίδαξέν
µε ὁ πατὴρ µου, ταῦτα λαλῶ. καὶ ὁ πέµψας µε µετ ἐµοῦ 29
v.19 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms σύrpg-s ἀποκρίνοµαιviad3s
᾿Ιησοῦςnnms οὔτεc ἐγώrpa-s οἶδαvixa2p οὔτεc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s εἰqo ἐγώrpa-s οἶδαviya2p καίc
ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s οἶδαviya2p ἄνxo . v.20 οὗτοςrdanp ὁdanp ῥῆµαnanp λαλέωviaa3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddns γαζοφυλάκιονndns διδάσκωvppanms ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc οὐδείςanfsn
πιάζωviaa3s αὐτόςrpams ὅτιc οὔπωbo ἔρχοµαιviya3s ὁdnfs ὥραnnfs αὐτόςrpgms . v.21 λέγωviaa3s
οὖνc πάλινbo αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s καίc ζητέωvifa2p ἐγώrpa-s
καίc ἐνp ὁddfs ἁµαρτίαndfs σύrpg-p ἀποθνῄσκωvifd2p ὅπουbo ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s σύrpn-p οὐxo
δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa . v.22 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn µήτιxo ἀποκτείνωvifa3s
ἑαυτοῦrxams ὅτιc λέγωvipa3s ὅπουbo ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa .
v.23 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p ἐκp ὁdgmp κάτωbo εἰµίvipx2p ἐγώrpn-s ἐκp ὁdgmp ἄνωbo
εἰµίvipx1s σύrpn-p ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms εἰµίvipx2p ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp
ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms . v.24 λέγωviaa1s οὖνc σύrpd-p ὅτιc ἀποθνῄσκωvifd2p ἐνp ὁddfp
ἁµαρτίαndfp σύrpg-p ἐάνqo γάρc µήxo πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ἀποθνῄσκωvifd2p
ἐνp ὁddfp ἁµαρτίαndfp σύrpg-p . v.25 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s
καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs ἀρχήnafs ὅςrrans τι-σριννσ καίc λαλέωvipa1s
σύrpd-p . v.26 πολύςaanpn ἔχωvipa1s περίp σύrpg-p λαλέωvnpa καίc κρίνωvnpa ἀλλάc ὁdnms
πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s ἀληθήςanmsn εἰµίvipx3s κἀγώrpn-s ὅςrranp ἀκούωviaa1s παράp αὐτόςrpgms
οὗτοςrdanp λέγωvipa1s εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.27 οὐxo γινώσκωviaa3p ὅτιc ὁdams πατήρnams
αὐτόςrpdmp λέγωviia3s . v.28 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτανc ὑψόωvsaa2p
ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms τότεbo γινώσκωvifd2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s καίc ἀπόp
ἐµαυτοῦrxgms ποιέωvipa1s οὐδείςaansn ἀλλάc καθώςbo διδάσκωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms
ἐγώrpg-s οὗτοςrdanp λαλέωvipa1s .
ἐστιν, οὐκ ἀφῆκέν µε µόνον ὁ πατὴρ, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ

30 ποιῶ πάντοτε. Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος πολλοὶ ἐπίστευσαν
31 εἰς αὐτόν. ῎Ελεγεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς τοὺς πεπιστευκότας
αὐτῷ ᾿Ιουδαίους ᾿Εὰν ὑµεῖς µείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐµῷ ἀληθῶς
32 µαθηταί µού ἐστε. καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλή-
33 θεια ἐλευθερώσει ὑµᾶς. ἀπεκρίθησαν αὐτῷ Σπέρµα ᾿Αβραάµ
ἐσµεν καὶ οὐδενὶ δεδουλεύκαµεν πώποτε, πῶς σὺ λέγεις ὅτι
34 ᾿Ελεύθεροι γενήσεσθε. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν ἀ-
µὴν λέγω ὑµῖν ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν δοῦλός ἐστιν τῆς
35 ἁµαρτίας. ὁ δὲ δοῦλος οὐ µένει ἐν τῇ οἰκίᾳ εἰς τὸν αἰῶνα
36 ὁ υἱὸς µένει εἰς τὸν αἰῶνα. ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑµᾶς ἐλευθερώ-
37 σῃ ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε. οἶδα ὅτι σπέρµα ᾿Αβραάµ ἐστε,
ἀλλὰ ζητεῖτέ µε ἀποκτεῖναι ὅτι ὁ λόγος ὁ ἐµὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑ-
38 µῖν. ἐγὼ ὃ ἑώρακα παρὰ τῷ πατρὶ µου, λαλῶ, καὶ ὑµεῖς οὖν
39 ὃ ἑωράκατε παρὰ τῷ πατρὶ ὑµῶν ποιεῖτε. ᾿Απεκρίθησαν καὶ
εἶπον αὐτῷ ῾Ο πατὴρ ἡµῶν ᾿Αβραάµ ἐστιν λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιη-
σοῦς Εἰ τέκνα τοῦ ᾿Αβραάµ ἦτε, τὰ ἔργα τοῦ ᾿Αβραὰµ ἐποιεῖτε,
40 [ἄν.] νῦν δὲ ζητεῖτέ µε ἀποκτεῖναι ἄνθρωπον ὃς τὴν ἀλήθειαν
ὑµῖν λελάληκα ἣν ἤκουσα παρὰ τοῦ θεοῦ, τοῦτο ᾿Αβραὰµ οὐκ
41 ἐποίησεν. ὑµεῖς ποιεῖτε τὰ ἔργα τοῦ πατρὸς ὑµῶν εἶπον οὖν
v.29 καίc ὁdnms πέµπωvpaanms ἐγώrpa-s µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s οὐxo ἀφίηµιviaa3s ἐγώrpa-s
µόνοςaamsn ὁdnms πατήρnnms ὅτιc ἐγώrpn-s ὁdanp ἀρεστόςaanpn αὐτόςrpdms ποιέωvipa1s
πάντοτεbo . v.30 οὗτοςrdanp αὐτόςrpgms λαλέωvppagms πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp
αὐτόςrpams . v.31 λέγωviia3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πρόςp ὁdamp πιστεύωvpxaamp αὐτόςrpdms
᾿Ιουδαῖοςaampn ἐάνqo σύrpn-p µένωvsaa2p ἐνp ὁddms λόγοςndms ὁddms ἐµόςrsdms ἀληθῶςbo
µαθητήςnnmp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2p . v.32 καίc γινώσκωvifd2p ὁdafs ἀλήθειαnafs καίc ὁdnfs
ἀλήθειαnnfs ἐλευθερόωvifa3s σύrpa-p . v.33 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp
εἰµίvipx1p καίc οὐδείςadmsn δουλεύωvixa1p πώποτεbo πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s ὅτιc ἐλεύθεροςanmpn
γίνοµαιvifd2p . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
rpd-p c anmsn dnms
σύ ὅτι πᾶς ὁ ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs δοῦλοςnnms εἰµίvipx3s ὁdgfs ἁµαρτίαngfs .
v.35 ὁdnms δέc δοῦλοςnnms οὐxo µένωvipa3s ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs εἰςp ὁdams αἰώνnams ὁdnms υἱόςnnms
µένωvipa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.36 ἐάνqo οὖνc ὁdnms υἱόςnnms σύrpa-p ἐλευθερόωvsaa3s ὄντωςbo
ἐλεύθεροςanmpn εἰµίvifx2p . v.37 οἶδαvixa1s ὅτιc σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx2p ἀλλάc ζητέωvipa2p
ἐγώrpa-s ἀποκτείνωvnaa ὅτιc ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms ἐµόςrsnms οὐxo χωρέωvipa3s ἐνp σύrpd-p .
v.38 ἐγώrpn-s ὅςrrans ὁράωvixa1s παράp ὁddms πατήρndms ἐγώrpg-s λαλέωvipa1s καίc σύrpn-p οὖνc
ὅςrrans ὁράωvixa2p παράp ὁddms πατήρndms σύrpg-p ποιέωvipa2p . v.39 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc
λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms εἰqo τέκνονnnnp ὁdgms ᾿Αβραάµtp εἰµίviix2p ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms ᾿Αβραάµtp ποιέωviia2p
ἄνxo . v.40 νῦνbo δέc ζητέωvipa2p ἐγώrpa-s ἀποκτείνωvnaa ἄνθρωποςnams ὅςrrnms ὁdafs ἀλήθειαnafs
σύrpd-p λαλέωvixa1s ὅςrrafs ἀκούωviaa1s παράp ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdans ᾿Αβραάµtp οὐxo ποιέωviaa3s .
αὐτῷ ῾Ηµεῖς ἐκ πορνείας οὐ γεγεννήµεθα, ἕνα πατέρα ἔχοµεν

τὸν θεόν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Εἰ ὁ θεὸς πατὴρ ὑµῶν 42
ἦν ἠγαπᾶτε ἂν ἐµέ ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω, οὐ-
δὲ γὰρ ἀπ ἐµαυτοῦ ἐλήλυθα ἀλλ ἐκεῖνός µε ἀπέστειλεν. διὰ 43
τί τὴν λαλιὰν τὴν ἐµὴν οὐ γινώσκετε ὅτι οὐ δύνασθε ἀκούειν

τὸν λόγον τὸν ἐµόν. ὑµεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ 44
καὶ τὰς ἐπιθυµίας τοῦ πατρὸς ὑµῶν θέλετε ποιεῖν ἐκεῖνος ἀν-
θρωποκτόνος ἦν ἀπ ἀρχῆς καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐχ ἔστηκεν ὅτι
οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος ἐκ τῶν ἰδίων
λαλεῖ ὅτι ψεύστης ἐστὶν καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. ἐγὼ δὲ ὅτι τὴν 45
ἀλήθειαν λέγω οὐ πιστεύετέ µοι. τίς ἐξ ὑµῶν ἐλέγχει µε περὶ 46
ἁµαρτίας εἰ δὲ ἀλήθειαν λέγω διὰ τί ὑµεῖς οὐ πιστεύετέ µοι.

ὁ ὢν ἐκ τοῦ θεοῦ τὰ ῥήµατα τοῦ θεοῦ ἀκούει, διὰ τοῦτο ὑµεῖς 47
οὐκ ἀκούετε ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ οὐκ ἐστέ. ᾿Απεκρίθησαν οὖν 48
οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ εἶπον αὐτῷ Οὐ καλῶς λέγοµεν ἡµεῖς ὅτι Σα-

µαρείτης εἶ σὺ καὶ δαιµόνιον ἔχεις. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς ᾿Εγὼ 49
δαιµόνιον οὐκ ἔχω ἀλλὰ τιµῶ τὸν πατέρα µου καὶ ὑµεῖς ἀτι-
µάζετέ µε. ἐγὼ δὲ οὐ ζητῶ τὴν δόξαν µου, ἔστιν ὁ ζητῶν καὶ 50
κρίνων. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἐάν τις τὸν λόγον τὸν ἐµὸν τη- 51
v.41 σύrpn-p ποιέωvipa2p ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms
ἐγώrpn-p ἐκp πορνείαngfs οὐxo γεννάωvixp1p εἷςnams πατήρnams ἔχωvipa1p ὁdams θεόςnams .
v.42 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo ὁdnms θεόςnnms πατήρnnms σύrpg-p εἰµίviix3s
ἀγαπάωviia2p ἄνxo ἐγώrpa-s ἐγώrpn-s γάρc ἐκp ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa1s καίc ἥκωvipa1s οὐδέbo
γάρc ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms ἔρχοµαιvixa1s ἀλλάc ἐκεῖνοςrdnms ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa3s . v.43 διάp
rqans dafs nafs dafs rsafs xo vipa2p c xo vipn2p
τίς ὁ λαλιά ὁ ἐµός οὐ γινώσκω ὅτι οὐ δύναµαι ἀκούωvnpa
ὁdams λόγοςnams ὁdams ἐµόςrsams . v.44 σύrpn-p ἐκp ὁdgms πατήρngms ὁdgms διάβολοςagmsn
εἰµίvipx2p καίc ὁdafp ἐπιθυµίαnafp ὁdgms πατήρngms σύrpg-p θέλωvipa2p ποιέωvnpa ἐκεῖνοςrdnms
ἀνθρωποκτόνοςanmsn εἰµίviix3s ἀπόp ἀρχήngfs καίc ἐνp ὁddfs ἀλήθειαndfs οὐxo στήκωvixa3s ὅτιc οὐxo
εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms ὅτανc λαλέωvspa3s ὁdans ψεῦδοςnans ἐκp ὁdgnp ἴδιοςagnpn
λαλέωvipa3s ὅτιc ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms πατήρnnms αὐτόςrpgms . v.45 ἐγώrpn-s
δέc ὅτιc ὁdafs ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s οὐxo πιστεύωvipa2p ἐγώrpd-s . v.46 τίςrqnms ἐκp σύrpg-p
ἐλέγχωvipa3s ἐγώrpa-s περίp ἁµαρτίαngfs εἰqo δέc ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s διάp τίςrqans σύrpn-p οὐxo
πιστεύωvipa2p ἐγώrpd-s . v.47 ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgms θεόςngms ὁdanp ῥῆµαnanp ὁdgms
θεόςngms ἀκούωvipa3s διάp οὗτοςrdans σύrpn-p οὐxo ἀκούωvipa2p ὅτιc ἐκp ὁdgms θεόςngms οὐxo
εἰµίvipx2p . v.48 ἀποκρίνοµαιviad3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms οὐxo
καλῶς λέγωvipa1p ἐγώrpn-p ὅτιc Σαµαρίτηςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s καίc δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s .
bo
v.49 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s δαιµόνιονnans οὐxo ἔχωvipa1s ἀλλάc τιµάωvipa1s ὁdams
πατήρnams ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p ἀτιµάζωvipa2p ἐγώrpa-s . v.50 ἐγώrpn-s δέc οὐxo ζητέωvipa1s ὁdafs
δόξαnafs ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms ζητέωvppanms καίc κρίνωvppanms .
52 ρήσῃ θάνατον οὐ µὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα. εἶπον οὖν αὐτῷ

οἱ ᾿Ιουδαῖοι Νῦν ἐγνώκαµεν ὅτι δαιµόνιον ἔχεις ᾿Αβραὰµ ἀπέ-
θανεν καὶ οἱ προφῆται καὶ σὺ λέγεις ᾿Εάν τις τὸν λόγον µου
53 τηρήσῃ οὐ µὴ γεύσηται θανάτου εἰς τὸν αἰῶνα. µὴ σὺ µείζων
εἶ τοῦ πατρὸς ἡµῶν ᾿Αβραάµ ὅστις ἀπέθανεν καὶ οἱ προφῆται
54 ἀπέθανον, τίνα σεαυτὸν σὺ ποιεῖς. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς ᾿Εὰν ἐ-
γὼ δοξάζω ἐµαυτόν ἡ δόξα µου οὐδέν ἐστιν, ἔστιν ὁ πατήρ µου
55 ὁ δοξάζων µε ὃν ὑµεῖς λέγετε ὅτι θεὸς ἡµῶν ἐστιν. καὶ οὐκ
ἐγνώκατε αὐτόν ἐγὼ δὲ οἶδα αὐτόν καὶ ἐὰν εἴπω ὅτι οὐκ οἶδα
αὐτόν ἔσοµαι ὅµοιος ὑµῶν, ψεύστης, ἀλλ΄ οἶδα αὐτὸν καὶ τὸν
56 λόγον αὐτοῦ τηρῶ. ᾿Αβραὰµ ὁ πατὴρ ὑµῶν ἠγαλλιάσατο ἵνα
57 ἴδῃ τὴν ἡµέραν τὴν ἐµήν καὶ εἶδεν καὶ ἐχάρη. εἶπον οὖν οἱ
᾿Ιουδαῖοι πρὸς αὐτόν Πεντήκοντα ἔτη οὔπω ἔχεις καὶ ᾿Αβραὰµ
58 ἑώρακας. εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν πρὶν
59 ᾿Αβραὰµ γενέσθαι ἐγὼ εἰµί. ἦραν οὖν λίθους ἵνα βάλωσιν ἐπ
αὐτόν, ᾿Ιησοῦς δὲ ἐκρύβη καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ διελθὼν
διὰ µέσου αὐτῶν, καὶ παρῆγεν οὕτως.
9, 2 Καὶ παράγων εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς. καὶ ἠ-
ρώτησαν αὐτὸν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες ῾Ραββί τίς ἥµαρτεν
v.51 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ἐάνqo τι-σρινµσ ὁdams λόγοςnams ὁdams ἐµόςrsams
τηρέωvsaa3s θάνατοςnams οὐxo µήxo θεωρέωvsaa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.52 λέγωviaa3p οὖνc
αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn νῦνbo γινώσκωvixa1p ὅτιc δαιµόνιονnans ἔχωvipa2s ᾿Αβραάµtp
ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp καίc σύrpn-s λέγωvipa2s ἐάνqo τι-σρινµσ ὁdams
λόγοςnams ἐγώrpg-s τηρέωvsaa3s οὐxo µήxo γεύοµαιvsad3s θάνατοςngms εἰςp ὁdams αἰώνnams .
v.53 µήxo σύrpn-s µέγαςanmsc εἰµίvipx2s ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp ὅστιςrrnms
ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἀποθνῄσκωviaa3p τίςrqams σεαυτοῦrxams σύrpn-s
ποιέωvipa2s . v.54 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo ἐγώrpn-s δοξάζωvipa1s ἐµαυτοῦrxams ὁdnfs
nnfs rpg-s
δόξα ἐγώ οὐδείςannsn εἰµίvipx3s εἰµίvipx3s ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms δοξάζωvppanms
ἐγώrpa-s ὅςrrams σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc θεόςnnms ἐγώrpg-p εἰµίvipx3s . v.55 καίc οὐxo
γινώσκωvixa2p αὐτόςrpams ἐγώrpn-s δέc οἶδαvixa1s αὐτόςrpams καίc ἐάνqo λέγωvsaa1s ὅτιc οὐxo
οἶδαvixa1s αὐτόςrpams εἰµίvifx1s ὅµοιοςanmsn σύrpg-p ψεύστηςnnms ἀλλάc οἶδαvixa1s αὐτόςrpams
καίc ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms τηρέωvipa1s . v.56 ᾿Αβραάµtp ὁdnms πατήρnnms σύrpg-p
viad3s c vsaa3s dafs nafs dafs
ἀγαλλιάω ἵνα ὁράω ὁ ἡµέρα ὁ ἐµόςrsafs καίc ὁράωviaa3s καίc χαίρωviao3s .
v.57 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πρόςp αὐτόςrpams πεντήκονταtn ἔτοςnanp οὔπωbo
ἔχωvipa2s καίc ᾿Αβραάµtp ὁράωvixa2s . v.58 λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p πρίνbo ᾿Αβραάµtp γίνοµαιvnad ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.59 αἴρωviaa3p οὖνc
λίθοςnamp ἵναc βάλλωvsaa3p ἐπίp αὐτόςrpams ᾿Ιησοῦςnnms δέc κρύπτωviap3s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s
ἐκp ὁdgns ἱερόνngns διέρχοµαιvpaanms διάp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp καίc παράγωviia3s οὕτωbo .
9. v.1 καίc παράγωvppanms ὁράωviaa3s ἄνθρωποςnams τυφλόςaamsn ἐκp γενετήngfs .
οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ. ἀπεκρίθη ᾿Ιη- 3
σοῦς Οὔτε οὗτος ἥµαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ ἀλλ ἵνα φανε-
ρωθῇ τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ ἐν αὐτῷ. ἐµὲ δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα 4
τοῦ πέµψαντός µε ἕως ἡµέρα ἐστίν, ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς

δύναται ἐργάζεσθαι. ὅταν ἐν τῷ κόσµῳ ὦ φῶς εἰµι τοῦ κό- 5
σµου. ταῦτα εἰπὼν ἔπτυσεν χαµαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ 6
πτύσµατος καὶ ἐπέχρισεν τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς τοῦ

τυφλοῦ, καὶ εἶπεν αὐτῷ ῞Υπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυµβήθραν 7
τοῦ Σιλωάµ ὃ ἑρµηνεύεται ᾿Απεσταλµένος ἀπῆλθεν οὖν καὶ

ἐνίψατο καὶ ἦλθεν βλέπων. Οἱ οὖν γείτονες καὶ οἱ θεωροῦν- 8
τες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι τυφλὸς ἦν ἔλεγον Οὐχ οὗτός ἐστιν

ὁ καθήµενος καὶ προσαιτῶν. ἄλλοι ἔλεγον ὅτι Οὗτός ἐστιν 9
ἄλλοι δὲ, ὅτι ὅµοιος αὐτῷ ἐστιν ἐκεῖνος ἔλεγεν ὅτι ᾿Εγώ εἰµι.
ἔλεγον οὖν αὐτῷ Πῶς ἀνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλµοί. ἀπε- 10, 11
κρίθη ἐκεῖνος καὶ εἶπέν ἄνθρωπος λεγόµενος ᾿Ιησοῦς πηλὸν

ἐποίησεν καὶ ἐπέχρισέν µου τοὺς ὀφθαλµοὺς καὶ εἶπεν, µοι
῞Υπαγε εἰς τὴν κολυµβήθραν τοῦ Σιλωὰµ καὶ νίψαι, ἀπελθὼν
δὲ καὶ νιψάµενος ἀνέβλεψα. εἶπον οὖν αὐτῷ Ποῦ ἐστιν ἐκεῖ- 12
νος λέγει Οὐκ οἶδα. ῎Αγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους 13
τόν ποτε τυφλόν. ἦν δὲ σάββατον ὅτε τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὁ 14
v.2 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms λέγωvppanmp ῥαββίth τίςrqnms
ἁµαρτάνωviaa3s οὗτοςrdnms ἤxo ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms ἵναc τυφλόςanmsn γεννάωvsap3s .
v.3 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms οὔτεc οὗτοςrdnms ἁµαρτάνωviaa3s οὔτεc ὁdnmp γονεύςnnmp
αὐτόςrpgms ἀλλάc ἵναc φανερόωvsap3s ὁdnnp ἔργονnnnp ὁdgms θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdms .
v.4 ἐγώrpa-s δεῖvipq3s ἐργάζοµαιvnpn ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s ἕωςc ἡµέραnnfs
εἰµίvipx3s ἔρχοµαιvipn3s νύξnnfs ὅτεbo οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἐργάζοµαιvnpn . v.5 ὅτανc ἐνp
ὁddms κόσµοςndms εἰµίvspx1s φῶςnnns εἰµίvipx1s ὁdgms κόσµοςngms . v.6 οὗτοςrdanp λέγωvpaanms
πτύωviaa3s χαµαίbo καίc ποιέωviaa3s πηλόςnams ἐκp ὁdgns πτύσµαngns καίc ἐπιχρίωviaa3s ὁdams
πηλόςnams ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdgms τυφλόςagmsn . v.7 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms
vdpa2s vdam2s p dafs nafs dgms
ὑπάγω νίπτω εἰς ὁ κολυµβήθρα ὁ Σιλωάµtp ὅςrrnns ἑρµηνεύωvipp3s
ἀποστέλλωvpxpnms ἀπέρχοµαιviaa3s οὖνc καίc νίπτωviam3s καίc ἔρχοµαιviaa3s βλέπωvppanms .
v.8 ὁdnmp οὖνc γείτωνnnmp καίc ὁdnmp θεωρέωvppanmp αὐτόςrpams ὁdans πρότεροςaansn
ὅτιc τυφλόςanmsn εἰµίviix3s λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms κάθηµαιvppnnms καίc
προσαιτέωvppanms . v.9 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ἄλλοςanmpn δέc ὅτιc
ὅµοιοςanmsn αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s ἐκεῖνοςrdnms λέγωviia3s ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.10 λέγωviia3p
οὖνc αὐτόςrpdms πῶςbo ἀνοίγωviap3p σύrpg-s ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s
ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s ἄνθρωποςnnms λέγωvpppnms ᾿Ιησοῦςnnms πηλόςnams ποιέωviaa3s καίc
ἐπιχρίωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s ὑπάγωvdpa2s εἰςp ὁdafs
κολυµβήθραnafs ὁdgms Σιλωάµtp καίc νίπτωvdam2s ἀπέρχοµαιvpaanms δέc καίc νίπτωvpamnms
ἀναβλέπωviaa1s . v.12 λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ποῦxo εἰµίvipx3s ἐκεῖνοςrdnms λέγωvipa3s οὐxo
οἶδαvixa1s . v.13 ἄγωvipa3p αὐτόςrpams πρόςp ὁdamp Φαρισαῖοςnamp ὁdams ποτέxo τυφλόςaamsn .
15 ᾿Ιησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλµούς. πάλιν οὖν ἠρώ-

των αὐτὸν καὶ οἱ Φαρισαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς
Πηλὸν ἐπέθηκέν µου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλµούς καὶ ἐνιψάµην καὶ
16 βλέπω. ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές οὗτος ὁ ἄνθρωπος
Οὐκ ἔστιν παρὰ τοῦ θεοῦ ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ ἄλλοι ἔλε-
γον Πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁµαρτωλὸς τοιαῦτα σηµεῖα ποιεῖν
17 καὶ σχίσµα ἦν ἐν αὐτοῖς. λέγουσιν τῷ τυφλῷ πάλιν σὺ Τί
λέγεις περὶ αὐτοῦ ὅτι ἤνοιξεν σου τοὺς ὀφθαλµούς ὁ δὲ εἶπεν
18 ὅτι Προφήτης ἐστίν. Οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ
αὐτοῦ ὅτι τυφλὸς ἦν καὶ ἀνέβλεψεν ἕως ὅτου ἐφώνησαν τοὺς
19 γονεῖς αὐτοῦ τοῦ ἀναβλέψαντος. καὶ ἠρώτησαν αὐτοὺς λέ-
γοντες Οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ὑµῶν ὃν ὑµεῖς λέγετε ὅτι τυφλὸς
20 ἐγεννήθη πῶς οὖν ἄρτι βλέπει. ἀπεκρίθησαν δέ αὐτοῖς οἱ
γονεῖς αὐτοῦ καὶ εἶπον, Οἴδαµεν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ἡµῶν
21 καὶ ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη, πῶς δὲ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαµεν ἢ
τίς ἤνοιξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλµοὺς ἡµεῖς οὐκ οἴδαµεν, αὐ-
τὸς ἡλικίαν ἔχει αὐτὸν ἐρωτήσατε αὐτὸς περὶ ἑαυτοῦ λαλήσει.
22 ταῦτα εἶπον οἱ γονεῖς αὐτοῦ ὅτι ἐφοβοῦντο τοὺς ᾿Ιουδαίους,
ἤδη γὰρ συνετέθειντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἵνα ἐάν τις αὐτὸν ὁµολο-
23 γήσῃ Χριστόν ἀποσυνάγωγος γένηται. διὰ τοῦτο οἱ γονεῖς
v.14 εἰµίviix3s δέc σάββατονnnns ὅτεbo ὁdams πηλόςnams ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc ἀνοίγωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp . v.15 πάλινbo οὖνc ἐρωτάωviia3p
αὐτόςrpams καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp πῶςbo ἀναβλέπωviaa3s ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp
πηλόςnams ἐπιτίθηµιviaa3s ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc νίπτωviam1s καίc βλέπωvipa1s .
v.16 λέγωviia3p οὖνc ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp τι-σρινµπ οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὐxo
εἰµίvipx3s παράp ὁdgms θεόςngms ὅτιc ὁdans σάββατονnans οὐxo τηρέωvipa3s ἄλλοςanmpn λέγωviia3p
πῶςbo δύναµαιvipn3s ἄνθρωποςnnms ἁµαρτωλόςanmsn τοιοῦτοςrdanp σηµεῖονnanp ποιέωvnpa καίc
σχίσµαnnns εἰµίviix3s ἐνp αὐτόςrpdmp . v.17 λέγωvipa3p ὁddms τυφλόςadmsn πάλινbo σύrpn-s τίςrqans
λέγωvipa2s περίp αὐτόςrpgms ὅτιc ἀνοίγωviaa3s σύrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdnms δέc λέγωviaa3s ὅτιc
προφήτηςnnms εἰµίvipx3s . v.18 οὐxo πιστεύωviaa3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn περίp αὐτόςrpgms
ὅτιc τυφλόςanmsn εἰµίviix3s καίc ἀναβλέπωviaa3s ἕωςc ὅστιςrrgns φωνέωviaa3p ὁdamp γονεύςnamp
αὐτόςrpgms ὁdgms ἀναβλέπωvpaagms . v.19 καίc ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpamp λέγωvppanmp οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-p ὅςrrams σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc τυφλόςanmsn γεννάωviap3s
πῶςbo οὖνc ἄρτιbo βλέπωvipa3s . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3p δέc αὐτόςrpdmp ὁdnmp γονεύςnnmp
αὐτόςrpgms καίc λέγωviaa3p οἶδαvixa1p ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-p καίc ὅτιc
τυφλόςanmsn γεννάωviap3s . v.21 πῶςbo δέc νῦνbo βλέπωvipa3s οὐxo οἶδαvixa1p ἤxo τίςrqnms
ἀνοίγωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ἐγώrpn-p οὐxo οἶδαvixa1p αὐτόςrpnms ἡλικίαnafs
ἔχωvipa3s αὐτόςrpams ἐρωτάωvdaa2p αὐτόςrpnms περίp ἑαυτοῦrxgms λαλέωvifa3s . v.22 οὗτοςrdanp
λέγωviaa3p ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms ὅτιc φοβέοµαιviin3p ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ἤδηbo γάρc
συντίθηµιviym3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἵναc ἐάνqo τι-σρινµσ αὐτόςrpams ὁµολογέωvsaa3s Χριστόςnams
ἀποσυνάγωγοςanmsn γίνοµαιvsad3s .
αὐτοῦ εἶπον, ὅτι ῾Ηλικίαν ἔχει αὐτὸν ἐρωτήσατε. ᾿Εφώνησαν 24
οὖν ἐκ δευτέρου τὸν ἄνθρωπον ὃς ἦν τυφλὸς καὶ εἶπον αὐτῷ

∆ὸς δόξαν τῷ θεῷ, ἡµεῖς οἴδαµεν ὅτι ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἁµαρ-
τωλός ἐστιν. ἀπεκρίθη οὖν ἐκεῖνος καὶ εἶπεν, Εἰ ἁµαρτωλός 25
ἐστιν οὐκ οἶδα, ἓν οἶδα ὅτι τυφλὸς ὢν ἄρτι βλέπω. εἶπον δὲ 26
αὐτῷ πάλιν, Τί ἐποίησέν σοι πῶς ἤνοιξέν σου τοὺς ὀφθαλµούς.

ἀπεκρίθη αὐτοῖς Εἶπον ὑµῖν ἤδη καὶ οὐκ ἠκούσατε, τί πάλιν 27
θέλετε ἀκούειν µὴ καὶ ὑµεῖς θέλετε αὐτοῦ µαθηταὶ γενέσθαι.

ἐλοιδόρησαν αὐτὸν καὶ εἶπον Σὺ εἶ µαθητὴς ἐκείνου ἡµεῖς δὲ 28
τοῦ Μωσέως ἐσµὲν µαθηταί, ἡµεῖς οἴδαµεν ὅτι Μωσῃ λελά- 29
ληκεν ὁ θεός τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαµεν πόθεν ἐστίν. ἀπεκρίθη ὁ 30
ἄνθρωπος καὶ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Εν γὰρ τούτῳ θαυµαστόν ἐστιν ὅτι
ὑµεῖς οὐκ οἴδατε πόθεν ἐστίν καὶ ἀνέῳξεν µου τοὺς ὀφθαλ-
µούς. οἴδαµεν δὲ ὅτι ἁµαρτωλῶν ὁ θεὸς οὐκ ἀκούει ἀλλ ἐάν 31
τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέληµα αὐτοῦ ποιῇ τούτου ἀκούει. ἐκ 32
τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἤνοιξεν τις ὀφθαλµοὺς τυφλοῦ

γεγεννηµένου, εἰ µὴ ἦν οὗτος παρὰ θεοῦ οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν 33
οὐδέν. ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ ᾿Εν ἁµαρτίαις σὺ ἐγεν- 34
νήθης ὅλος καὶ σὺ διδάσκεις ἡµᾶς καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω.

῎Ηκουσεν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω καὶ εὑρὼν αὐτὸν 35
v.23 διάp οὗτοςrdans ὁdnmp γονεύςnnmp αὐτόςrpgms λέγωviaa3p ὅτιc ἡλικίαnafs ἔχωvipa3s αὐτόςrpams
ἐρωτάωvdaa2p . v.24 φωνέωviaa3p οὖνc ἐκp δεύτεροςagnsn ὁdams ἄνθρωποςnams ὅςrrnms εἰµίviix3s
τυφλόςanmsn καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms δίδωµιvdaa2s δόξαnafs ὁddms θεόςndms ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p
ὅτιc ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ἁµαρτωλόςanmsn εἰµίvipx3s . v.25 ἀποκρίνοµαιviad3s οὖνc
ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s εἰqo ἁµαρτωλόςanmsn εἰµίvipx3s οὐxo οἶδαvixa1s εἷςnans οἶδαvixa1s ὅτιc
τυφλόςanmsn εἰµίvppxnms ἄρτιbo βλέπωvipa1s . v.26 λέγωviaa3p δέc αὐτόςrpdms πάλινbo τίςrqans
ποιέωviaa3s σύrpd-s πῶςbo ἀνοίγωviaa3s σύrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp . v.27 ἀποκρίνοµαιviad3s
rpdmp viaa1s rpd-p bo c xo viaa2p rqans
αὐτός λέγω σύ ἤδη καί οὐ ἀκούω τίς πάλιν θέλωvipa2p ἀκούωvnpa
bo
µήxo καίc σύrpn-p θέλωvipa2p αὐτόςrpgms µαθητήςnnmp γίνοµαιvnad . v.28 λοιδορέωviaa3p

rpams c viaa3p rpn-s vipx2s nnms rdgms
αὐτός καί λέγω σύ εἰµί µαθητής ἐκεῖνος ἐγώrpn-p δέc ὁdgms
Μωϋσῆςngms εἰµίvipx1p µαθητήςnnmp . v.29 ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὅτιc Μωϋσῆςndms λαλέωvixa3s
ὁdnms θεόςnnms οὗτοςrdams δέc οὐxo οἶδαvixa1p πόθενbo εἰµίvipx3s . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3s
ὁdnms ἄνθρωποςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐνp γάρc οὗτοςrddns θαυµαστόςannsn εἰµίvipx3s
ὅτιc σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p πόθενbo εἰµίvipx3s καίc ἀνοίγωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp .
v.31 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ἁµαρτωλόςagmpn ὁdnms θεόςnnms οὐxo ἀκούωvipa3s ἀλλάc ἐάνqo τι-σρινµσ
θεοσεβήςanmsn εἰµίvspx3s καίc ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvspa3s οὗτοςrdgms ἀκούωvipa3s .
v.32 ἐκp ὁdgms αἰώνngms οὐxo ἀκούωviap3s ὅτιc ἀνοίγωviaa3s τι-σρινµσ ὀφθαλµόςnamp τυφλόςagmsn
γεννάωvpxpgms . v.33 εἰqo µήxo εἰµίviix3s οὗτοςrdnms παράp θεόςngms οὐxo δύναµαιviin3s ποιέωvnpa
οὐδείςaansn . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms ἐνp ἁµαρτίαndfp σύrpn-s
γεννάωviap2s ὅλοςanmsn καίc σύrpn-s διδάσκωvipa2s ἐγώrpa-p καίc ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpams ἔξωbo .
36 εἶπεν αὐτῷ Σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ· ἀπεκρίθη

ἐκεῖνος καὶ εἶπεν Καὶ τίς ἐστιν κύριε ἵνα πιστεύσω εἰς αὐτόν.
37 εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Καὶ ἑώρακας αὐτὸν καὶ ὁ λαλῶν µετὰ
38 σοῦ ἐκεῖνός ἐστιν. ὁ δὲ ἔφη Πιστεύω κύριε, καὶ προσεκύνη-
39 σεν αὐτῷ. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς Εἰς κρίµα ἐγὼ εἰς τὸν κόσµον
τοῦτον ἦλθον ἵνα οἱ µὴ βλέποντες βλέπωσιν καὶ οἱ βλέποντες
40 τυφλοὶ γένωνται. καὶ ῎Ηκουσαν ἐκ τῶν Φαρισαίων ταῦτα οἱ
ὄντες µετ αὐτοῦ καὶ εἶπον αὐτῷ Μὴ καὶ ἡµεῖς τυφλοί ἐσµεν.
41 εἶπεν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Εἰ τυφλοὶ ἦτε οὐκ ἂν εἴχετε ἁµαρτίαν,
νῦν δὲ λέγετε ὅτι Βλέποµεν ἡ οὖν ἁµαρτία ὑµῶν µένει.
10 ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὁ µὴ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας εἰς
τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων ἀλλὰ ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν ἐκεῖνος
2 κλέπτης ἐστὶν καὶ λῃστής, ὁ δὲ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας
3 ποιµήν ἐστιν τῶν προβάτων. τούτῳ ὁ θυρωρὸς ἀνοίγει καὶ
τὰ πρόβατα τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούει καὶ τὰ ἴδια πρόβατα κα-
4 λεῖ κατ ὄνοµα καὶ ἐξάγει αὐτά. καὶ ὅταν τὰ ἴδια πρόβατα
ἐκβάλῃ ἔµπροσθεν αὐτῶν πορεύεται καὶ τὰ πρόβατα αὐτῷ ἀ-
5 κολουθεῖ ὅτι οἴδασιν τὴν φωνὴν αὐτοῦ, ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ µὴ
ἀκολουθήσωσιν, ἀλλὰ φεύξονται ἀπ αὐτοῦ ὅτι οὐκ οἴδασιν τῶν
6 ἀλλοτρίων τὴν φωνήν. Ταύτην τὴν παροιµίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ
v.35 ἀκούωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpams ἔξωbo καίc εὑρίσκωvpaanms
αὐτόςrpams λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s πιστεύωvipa2s εἰςp ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms .
v.36 ἀποκρίνοµαιviad3s ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s κύριοςnvms ἵναc
πιστεύωvsaa1s εἰςp αὐτόςrpams . v.37 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ὁράωvixa2s
αὐτόςrpams καίc ὁdnms λαλέωvppanms µετάp σύrpg-s ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s . v.38 ὁdnms δέc
φηµίviix3s πιστεύωvipa1s κύριοςnvms καίc προσκυνέωviaa3s αὐτόςrpdms . v.39 καίc λέγωviaa3s
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp κρίµαnans ἐγώrpn-s εἰςp ὁdams κόσµοςnams οὗτοςrdams ἔρχοµαιviaa1s ἵναc
ὁdnmp µήxo βλέπωvppanmp βλέπωvspa3p καίc ὁdnmp βλέπωvppanmp τυφλόςanmpn γίνοµαιvsad3p .
v.40 καίc ἀκούωviaa3p ἐκp ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp οὗτοςrdanp ὁdnmp εἰµίvppxnmp µετάp αὐτόςrpgms
καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms µήxo καίc ἐγώrpn-p τυφλόςanmpn εἰµίvipx1p . v.41 λέγωviaa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo τυφλόςanmpn εἰµίviix2p οὐxo ἄνxo ἔχωviia2p ἁµαρτίαnafs νῦνbo
δέc λέγωvipa2p ὅτιc βλέπωvipa1p ὁdnfs οὖνc ἁµαρτίαnnfs σύrpg-p µένωvipa3s . 10. v.1 ἀµήνth
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὁdnms µήxo εἰσέρχοµαιvppnnms διάp ὁdgfs θύραngfs εἰςp ὁdafs αὐλήnafs
ὁdgnp πρόβατονngnp ἀλλάc ἀναβαίνωvppanms ἀλλαχόθενbo ἐκεῖνοςrdnms κλέπτηςnnms εἰµίvipx3s καίc
λῃστήςnnms . v.2 ὁdnms δέc εἰσέρχοµαιvppnnms διάp ὁdgfs θύραngfs ποιµήνnnms εἰµίvipx3s ὁdgnp
ngnp
πρόβατον . v.3 οὗτοςrddms ὁdnms θυρωρόςnnms ἀνοίγωvipa3s καίc ὁdnnp πρόβατονnnnp ὁdgfs
φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvipa3s καίc ὁdanp ἴδιοςaanpn πρόβατονnanp καλέωvipa3s κατάp ὄνοµαnans
καίc ἐξάγωvipa3s αὐτόςrpanp . v.4 καίc ὅτανc ὁdanp ἴδιοςaanpn πρόβατονnanp ἐκβάλλωvsaa3s
ἔµπροσθενp αὐτόςrpgnp πορεύοµαιvipn3s καίc ὁdnnp πρόβατονnnnp αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvipa3s ὅτιc
οἶδαvixa3p ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgms . v.5 ἀλλότριοςadmsn δέc οὐxo µήxo ἀκολουθέωvsaa3p ἀλλάc
φεύγωvifd3p ἀπόp αὐτόςrpgms ὅτιc οὐxo οἶδαvixa3p ὁdgmp ἀλλότριοςagmpn ὁdafs φωνήnafs .
᾿Ιησοῦς ἐκεῖνοι δὲ οὐκ ἔγνωσαν τίνα ἦν ἃ ἐλάλει αὐτοῖς. Εἶ- 7
πεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἐγώ
εἰµι ἡ θύρα τῶν προβάτων. πάντες ὅσοι ἦλθον κλέπται εἰσὶν 8
καὶ λῃσταί ἀλλ οὐκ ἤκουσαν αὐτῶν τὰ πρόβατα. ἐγώ εἰµι 9
ἡ θύρα, δι΄ ἐµοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ σωθήσεται καὶ εἰσελεύσεται

καὶ ἐξελεύσεται καὶ νοµὴν εὑρήσει. ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται 10
εἰ µὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ, ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν
ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν. ᾿Εγώ εἰµι ὁ ποιµὴν ὁ καλός, ὁ 11
ποιµὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων,

ὁ µισθωτὸς δὲ, καὶ οὐκ ὢν ποιµήν οὗ οὐκ εἰσιν τὰ πρόβατα 12
ἴδια θεωρεῖ τὸν λύκον ἐρχόµενον καὶ ἀφίησιν τὰ πρόβατα καὶ

φεύγει καὶ ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει τὰ πρόβατα.
ὁ δὲ µισθωτός φεύγει, ὅτι µισθωτὸς ἐστιν καὶ οὐ µέλει αὐτῷ 13
περὶ τῶν προβάτων. ᾿Εγώ εἰµι ὁ ποιµὴν ὁ καλός καὶ γινώσκω 14
τὰ ἐµὰ καὶ γινώσκοµαι ὑπὸ τῶν ἐµῶν. καθὼς γινώσκει µε ὁ 15
πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα καὶ τὴν ψυχήν µου τίθηµι
ὑπὲρ τῶν προβάτων. καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ 16
τῆς αὐλῆς ταύτης, κἀκεῖνα µε δεῖ ἀγαγεῖν καὶ τῆς φωνῆς µου
ἀκούσουσιν καὶ γενήσεται µία ποίµνη εἷς ποιµήν. διὰ τοῦτό 17
ὁ πατὴρ µε ἀγαπᾷ ὅτι ἐγὼ τίθηµι τὴν ψυχήν µου ἵνα πάλιν
v.6 οὗτοςrdafs ὁdafs παροιµίαnafs λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖνοςrdnmp δέc οὐxo
γινώσκωviaa3p τίςrqnnp εἰµίviix3s ὅςrranp λαλέωviia3s αὐτόςrpdmp . v.7 λέγωviaa3s οὖνc πάλινbo
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs
θύραnnfs ὁdgnp πρόβατονngnp . v.8 πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp ἔρχοµαιviaa3p κλέπτηςnnmp εἰµίvipx3p
καίc λῃστήςnnmp ἀλλάc οὐxo ἀκούωviaa3p αὐτόςrpgmp ὁdnnp πρόβατονnnnp . v.9 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s
ὁdnfs θύραnnfs διάp ἐγώrpg-s ἐάνqo τι-σρινµσ εἰσέρχοµαιvsaa3s σῴζωvifp3s καίc εἰσέρχοµαιvifd3s
καίc ἐξέρχοµαιvifd3s καίc νοµήnafs εὑρίσκωvifa3s . v.10 ὁdnms κλέπτηςnnms οὐxo ἔρχοµαιvipn3s
εἰqo µήxo ἵναc κλέπτωvsaa3s καίc θύωvsaa3s καίc ἀπόλλυµιvsaa3s ἐγώrpn-s ἔρχοµαιviaa1s ἵναc
ζωήnafs ἔχωvspa3p καίc περισσόςbo ἔχωvspa3p . v.11 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ποιµήνnnms ὁdnms
καλόςanmsn ὁdnms ποιµήνnnms ὁdnms καλόςanmsn ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms τίθηµιvipa3s ὑπέρp
ὁdgnp πρόβατονngnp . v.12 ὁdnms µισθωτόςnnms δέc καίc οὐxo εἰµίvppxnms ποιµήνnnms ὅςrrgms
οὐxo εἰµίvipx3p ὁdnnp πρόβατονnnnp ἴδιοςannpn θεωρέωvipa3s ὁdams λύκοςnams ἔρχοµαιvppnams
καίc ἀφίηµιvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp καίc φεύγωvipa3s καίc ὁdnms λύκοςnnms ἁρπάζωvipa3s
αὐτόςrpanp καίc σκορπίζωvipa3s ὁdanp πρόβατονnanp . v.13 ὁdnms δέc µισθωτόςnnms φεύγωvipa3s
ὅτιc µισθωτόςnnms εἰµίvipx3s καίc οὐxo µέλειvipq3s αὐτόςrpdms περίp ὁdgnp πρόβατονngnp .
v.14 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms ποιµήνnnms ὁdnms καλόςanmsn καίc γινώσκωvipa1s ὁdanp ἐµόςrsanp
καίc γινώσκωvipp1s ὑπόp ὁdgnp ἐµόςrsgnp . v.15 καθώςbo γινώσκωvipa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms
κἀγώrpn-s γινώσκωvipa1s ὁdams πατήρnams καίc ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s τίθηµιvipa1s ὑπέρp ὁdgnp
πρόβατονngnp . v.16 καίc ἄλλοςaanpn πρόβατονnanp ἔχωvipa1s ὅςrrnnp οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgfs
αὐλήngfs οὗτοςrdgfs κἀκεῖνοςrdnnp ἐγώrpa-s δεῖvipq3s ἄγωvnaa καίc ὁdgfs φωνήngfs ἐγώrpg-s ἀκούωvifa3p
καίc γίνοµαιvifd3s εἷςnnfs ποίµνηnnfs εἷςnnms ποιµήνnnms .
18 λάβω αὐτήν. οὐδεὶς αἴρει αὐτὴν ἀπ ἐµοῦ ἀλλ ἐγὼ τίθηµι

αὐτὴν ἀπ ἐµαυτοῦ ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν καὶ ἐξουσίαν
ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν, ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔλαβον παρὰ τοῦ
19 πατρός µου. Σχίσµα οὖν πάλιν ἐγένετο ἐν τοῖς ᾿Ιουδαίοις διὰ
20 τοὺς λόγους τούτους. ἔλεγον δὲ πολλοὶ ἐξ αὐτῶν ∆αιµόνιον
21 ἔχει καὶ µαίνεται, τί αὐτοῦ ἀκούετε. ἄλλοι ἔλεγον Ταῦτα
τὰ ῥήµατα οὐκ ἔστιν δαιµονιζοµένου, µὴ δαιµόνιον δύναται
22 τυφλῶν ὀφθαλµοὺς ἀνοίγειν· ᾿Εγένετο δὲ τὰ ἐγκαίνια ἐν ῾Ιε-
23 ροσολύµοις καὶ χειµὼν ἦν. καὶ περιεπάτει ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ
24 ἱερῷ ἐν τῇ στοᾷ Σολοµῶνος. ἐκύκλωσαν οὖν αὐτὸν οἱ ᾿Ιου-
δαῖοι καὶ ἔλεγον αὐτῷ ῞Εως πότε τὴν ψυχὴν ἡµῶν αἴρεις εἰ σὺ
25 εἶ ὁ Χριστός εἰπὲ ἡµῖν παρρησίᾳ. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς
Εἶπον ὑµῖν καὶ οὐ πιστεύετε, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ ἐν τῷ ὀνόµατι
26 τοῦ πατρός µου ταῦτα µαρτυρεῖ περὶ ἐµοῦ, ἀλλ΄ ὑµεῖς οὐ πι-
στεύετε οὐ γὰρ ἐστὲ ἐκ τῶν προβάτων τῶν ἐµῶν καθὼς εἶπον
27 ὑµῖν. τὰ πρόβατα τὰ ἐµὰ τῆς φωνῆς µου ἀκούει, κἀγὼ γινώ-
28 σκω αὐτά καὶ ἀκολουθοῦσίν µοι. κἀγὼ ζωὴν αἰώνιον δίδωµι
αὐτοῖς καὶ οὐ µὴ ἀπόλωνται εἰς τὸν αἰῶνα καὶ οὐχ ἁρπάσει τις
29 αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός µου. ὁ πατήρ µου ὃς δέδωκέν µοι µεῖζών
πάντων ἐστιν καὶ οὐδεὶς δύναται ἁρπάζειν ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ
v.17 διάp οὗτοςrdans ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpa-s ἀγαπάωvipa3s ὅτιc ἐγώrpn-s τίθηµιvipa1s ὁdafs
ψυχήnafs ἐγώrpg-s ἵναc πάλινbo λαµβάνωvsaa1s αὐτόςrpafs . v.18 οὐδείςanfsn αἴρωvipa3s αὐτόςrpafs
ἀπόp ἐγώrpg-s ἀλλάc ἐγώrpn-s τίθηµιvipa1s αὐτόςrpafs ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s
τίθηµιvnaa αὐτόςrpafs καίc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s πάλινbo λαµβάνωvnaa αὐτόςrpafs οὗτοςrdafs ὁdafs
ἐντολήnafs λαµβάνωviaa1s παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.19 σχίσµαnnns οὖνc πάλινbo
γίνοµαιviad3s ἐνp ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn διάp ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp . v.20 λέγωviia3p
δέc πολύςanmpn ἐκp αὐτόςrpgmp δαιµόνιονnans ἔχωvipa3s καίc µαίνοµαιvipn3s τίςrqans αὐτόςrpgms
ἀκούωvipa2p . v.21 ἄλλοςanmpn λέγωviia3p οὗτοςrdnnp ὁdnnp ῥῆµαnnnp οὐxo εἰµίvipx3s
δαιµονίζοµαιvppngms µήxo δαιµόνιονnnns δύναµαιvipn3s τυφλόςagmpn ὀφθαλµόςnamp ἀνοίγωvnpa .
v.22 γίνοµαιviad3s δέc ὁdnnp ἐγκαίνιαnnnp ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp καίc χειµώνnnms εἰµίviix3s .
v.23 καίc περιπατέωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἐνp ὁddfs στοάndfs Σολοµώνngms .
v.24 κυκλόωviaa3p οὖνc αὐτόςrpams ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc λέγωviia3p αὐτόςrpdms ἕωςc πότεxo
ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-p αἴρωvipa2s εἰqo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms λέγωvdaa2s ἐγώrpd-p
παρρησίαndfs . v.25 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa1s σύrpd-p καίc
οὐxo πιστεύωvipa2p ὁdnnp ἔργονnnnp ὅςrranp ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms
πατήρngms ἐγώrpg-s οὗτοςrdnnp µαρτυρέωvipa3s περίp ἐγώrpg-s . v.26 ἀλλάc σύrpn-p οὐxo
vipa2p xo c vipx2p p dgnp ngnp dgnp
πιστεύω ὅς γάρ εἰµί ἐκ ὁ πρόβατον ὁ ἐµόςrsgnp καθώςbo λέγωviaa1s
σύrpd-p . v.27 ὁdnnp πρόβατονnnnp ὁdnnp ἐµόςrsnnp ὁdgfs φωνήngfs ἐγώrpg-s ἀκούωvipa3s κἀγώrpn-s
γινώσκωvipa1s αὐτόςrpanp καίc ἀκολουθέωvipa3p ἐγώrpd-s . v.28 κἀγώrpn-s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn
δίδωµιvipa1s αὐτόςrpdmp καίc οὐxo µήxo ἀπόλλυµιvsam3p εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc οὐxo ἁρπάζωvifa3s
τι-σρινµσ αὐτόςrpanp ἐκp ὁdgfs χείρngfs ἐγώrpg-s .
πατρός µου. ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσµεν. ᾿Εβάστασαν οὖν 30, 31
πάλιν λίθους οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἵνα λιθάσωσιν αὐτόν. ἀπεκρίθη 32
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Πολλὰ καλὰ ἔργα ἔδειξα ὑµῖν ἐκ τοῦ πατρός,

µου, διὰ ποῖον αὐτῶν ἔργον λιθάζετε µὲ· ἀπεκρίθησαν αὐτῷ 33
οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγοντες, Περὶ καλοῦ ἔργου οὐ λιθάζοµέν σε ἀλ-

λὰ περὶ βλασφηµίας καὶ ὅτι σὺ ἄνθρωπος ὢν ποιεῖς σεαυτὸν
θεόν. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐκ ἔστιν γεγραµµένον ἐν 34
τῷ νόµῳ ὑµῶν ᾿Εγὼ εἶπα Θεοί ἐστε. εἰ ἐκείνους εἶπεν θεοὺς 35
πρὸς οὓς ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἐγένετο καὶ οὐ δύναται λυθῆναι ἡ

γραφή. ὃν ὁ πατὴρ ἡγίασεν καὶ ἀπέστειλεν εἰς τὸν κόσµον 36
ὑµεῖς λέγετε ὅτι Βλασφηµεῖς ὅτι εἶπον Υἱὸς τοῦ θεοῦ εἰµι. εἰ 37
οὐ ποιῶ τὰ ἔργα τοῦ πατρός µου µὴ πιστεύετέ µοι, εἰ δὲ ποιῶ 38
κἂν ἐµοὶ µὴ πιστεύητε τοῖς ἔργοις πιστεύσατε, ἵνα γνῶτε καὶ

πιστεύσητε ὅτι ἐν ἐµοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν αὐτῷ. ᾿Εζήτουν οὖν 39
πάλιν αὐτὸν πιάσαι καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῶν. Καὶ 40
ἀπῆλθεν πάλιν πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου εἰς τὸν τόπον ὅπου ἦν

᾿Ιωάννης τὸ πρῶτον βαπτίζων καὶ ἔµεινεν ἐκεῖ. καὶ πολλοὶ 41
ἦλθον πρὸς αὐτὸν καὶ ἔλεγον ὅτι ᾿Ιωάννης µὲν σηµεῖον ἐποί-
ησεν οὐδέν πάντα δὲ ὅσα εἶπεν ᾿Ιωάννης περὶ τούτου ἀληθῆ
v.29 ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὅςrrnms δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s µέγαςanmsc πᾶςagmpn εἰµίvipx3s καίc
οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἁρπάζωvnpa ἐκp ὁdgfs χείρngfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.30 ἐγώrpn-s
καίc ὁdnms πατήρnnms εἷςnnns εἰµίvipx1p . v.31 βαστάζωviaa3p οὖνc πάλινbo λίθοςnamp ὁdnmp
᾿Ιουδαῖοςanmpn ἵναc λιθάζωvsaa3p αὐτόςrpams . v.32 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms πολύςaanpn καλόςaanpn ἔργονnanp δείκνυµιviaa1s σύrpd-p ἐκp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s
διάp ποῖοςrqans αὐτόςrpgnp ἔργονnans λιθάζωvipa2p ἐγώrpa-s . v.33 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms
ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn λέγωvppanmp περίp καλόςagnsn ἔργονngns οὐxo λιθάζωvipa1p σύrpa-s ἀλλάc
περίp βλασφηµίαngfs καίc ὅτιc σύrpn-s ἄνθρωποςnnms εἰµίvppxnms ποιέωvipa2s σεαυτοῦrxams
θεόςnams . v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns
ἐνp ὁddms νόµοςndms σύrpg-p ἐγώrpn-s λέγωviaa1s θεόςnnmp εἰµίvipx2p . v.35 εἰqo ἐκεῖνοςrdamp
λέγωviaa3s θεόςnamp πρόςp ὅςrramp ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms γίνοµαιviad3s καίc οὐxo
δύναµαιvipn3s λύωvnap ὁdnfs γραφήnnfs . v.36 ὅςrrams ὁdnms πατήρnnms ἁγιάζωviaa3s καίc
ἀποστέλλωviaa3s εἰςp ὁdams κόσµοςnams σύrpn-p λέγωvipa2p ὅτιc βλασφηµέωvipa2s ὅτιc λέγωviaa1s
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1s . v.37 εἰqo οὐxo ποιέωvipa1s ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms πατήρngms
ἐγώrpg-s µήxo πιστεύωvdpa2p ἐγώrpd-s . v.38 εἰqo δέc ποιέωvipa1s κἄνqo ἐγώrpd-s µήxo πιστεύωvspa2p
ὁddnp ἔργονndnp πιστεύωvdaa2p ἵναc γινώσκωvsaa2p καίc πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐνp ἐγώrpd-s ὁdnms
πατήρnnms κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms . v.39 ζητέωviia3p οὖνc πάλινbo αὐτόςrpams πιάζωvnaa καίc
ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp . v.40 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s πάλινbo πέρανbo
dgms ngms p dams nams bo
ὁ ᾿Ιορδάνης εἰς ὁ τόπος ὅπου εἰµίviix3s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnns πρῶτοςannsn
βαπτίζωvppanms καίc µένωviaa3s ἐκεῖbo .
10:42—11:11 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 316
42 ἦν. καὶ ἐπίστευσαν πολλοὶ ἐκεῖ εἰς αὐτὸν.

11 ῏Ην δέ τις ἀσθενῶν Λάζαρος ἀπὸ Βηθανίας ἐκ τῆς κώµης
2 Μαρίας καὶ Μάρθας τῆς ἀδελφῆς αὐτῆς. ἦν δὲ Μαρία ἡ ἀ-
λείψασα τὸν κύριον µύρῳ καὶ ἐκµάξασα τοὺς πόδας αὐτοῦ
3 ταῖς θριξὶν αὐτῆς ἡς ὁ ἀδελφὸς Λάζαρος ἠσθένει. ἀπέστει-
λαν οὖν αἱ ἀδελφαὶ πρὸς αὐτὸν λέγουσαι Κύριε ἴδε ὃν φιλεῖς
4 ἀσθενεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ
ἔστιν πρὸς θάνατον ἀλλ ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ ἵνα δοξασθῇ
5 ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ δι΄ αὐτῆς. ἠγάπα δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν Μάρθαν
6 καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτῆς καὶ τὸν Λάζαρον. ὡς οὖν ἤκουσεν ὅτι
7 ἀσθενεῖ τότε µὲν ἔµεινεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ δύο ἡµέρας. ἔπειτα
µετὰ τοῦτο λέγει τοῖς µαθηταῖς ῎Αγωµεν εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν πά-
8 λιν. λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταί ῾Ραββί νῦν ἐζήτουν σε λιθάσαι
9 οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ πάλιν ὑπάγεις ἐκεῖ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς Οὐχὶ
δώδεκα εἰσιν ὧραί τῆς ἡµέρας ἐάν τις περιπατῇ ἐν τῇ ἡµέρᾳ
10 οὐ προσκόπτει ὅτι τὸ φῶς τοῦ κόσµου τούτου βλέπει, ἐὰν δέ
τις περιπατῇ ἐν τῇ νυκτί προσκόπτει ὅτι τὸ φῶς οὐκ ἔστιν ἐν
11 αὐτῷ. ταῦτα εἶπεν καὶ µετὰ τοῦτο λέγει αὐτοῖς Λάζαρος ὁ φί-
λος ἡµῶν κεκοίµηται, ἀλλὰ πορεύοµαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν.
v.41 καίc πολύςanmpn ἔρχοµαιviaa3p πρόςp αὐτόςrpams καίc λέγωviia3p ὅτιc ᾿Ιωάννηςnnms
µένxo σηµεῖονnans ποιέωviaa3s οὐδείςaansn πᾶςannpn δέc ὅσοςrcanp λέγωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms
περίp οὗτοςrdgms ἀληθήςannpn εἰµίviix3s . v.42 καίc πιστεύωviaa3p πολύςanmpn ἐκεῖbo εἰςp
rpams viix3s
αὐτός . 11. v.1 εἰµί δέ τι-σρινµσ ἀσθενέωvppanms Λάζαροςnnms ἀπόp Βηθανίαngfs
c
ἐκp ὁdgfs κώµηngfs Μαρίαngfs καίc Μάρθαngfs ὁdgfs ἀδελφήngfs αὐτόςrpgfs . v.2 εἰµίviix3s δέc
nnfs dnfs vpaanfs dams nams ndns c vpaanfs damp
Μαρία ὁ ἀλείφω ὁ κύριος µύρον καί ἐκµάσσω ὁ πούςnamp
αὐτόςrpgms ὁddfp θρίξndfp αὐτόςrpgfs ὅςrrgfs ὁdnms ἀδελφόςnnms Λάζαροςnnms ἀσθενέωviia3s .
v.3 ἀποστέλλωviaa3p οὖνc ὁdnfp ἀδελφήnnfp πρόςp αὐτόςrpams λέγωvppanfp κύριοςnvms ἴδεi ὅςrrams
φιλέωvipa2s ἀσθενέωvipa3s . v.4 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s οὗτοςrdnfs ὁdnfs
ἀσθένειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s πρόςp θάνατοςnams ἀλλάc ὑπέρp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms ἵναc
δοξάζωvsap3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms διάp αὐτόςrpgfs . v.5 ἀγαπάωviia3s δέc ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs Μάρθαnafs καίc ὁdafs ἀδελφήnafs αὐτόςrpgfs καίc ὁdams Λάζαροςnams . v.6 ὡςbo
c viaa3s c vipa3s bo xo viaa3s p rrdms viix3s ndms
οὖν ἀκούω ὅτι ἀσθενέω τότε µέν µένω ἐν ὅς εἰµί τόπος δύοtn
ἡµέραnafp . v.7 ἔπειταbo µετάp οὗτοςrdans λέγωvipa3s ὁddmp µαθητήςndmp ἄγωvspa1p εἰςp ὁdafs
᾿Ιουδαίαnafs πάλινbo . v.8 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp ῥαββίth νῦνbo ζητέωviia3p
σύrpa-s λιθάζωvnaa ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc πάλινbo ὑπάγωvipa2s ἐκεῖbo . v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s
nnms xo tn vipx3p nnfp dgfs ngfs
᾿Ιησοῦς οὐχί δώδεκα εἰµί ὥρα ὁ ἡµέρα ἐάν τι-σρινµσ περιπατέωvspa3s ἐνp
qo
ὁddfs ἡµέραndfs οὐxo προσκόπτωvipa3s ὅτιc ὁdans φῶςnans ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms βλέπωvipa3s .
v.10 ἐάνqo δέc τι-σρινµσ περιπατέωvspa3s ἐνp ὁddfs νύξndfs προσκόπτωvipa3s ὅτιc ὁdnns φῶςnnns οὐxo
εἰµίvipx3s ἐνp αὐτόςrpdms . v.11 οὗτοςrdanp λέγωviaa3s καίc µετάp οὗτοςrdans λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
Λάζαροςnnms ὁdnms φίλοςanmsn ἐγώrpg-p κοιµάοµαιvixp3s ἀλλάc πορεύοµαιvipn1s ἵναc ἐξυπνίζωvsaa1s
αὐτόςrpams .
εἶπον οὖν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦι, Κύριε εἰ κεκοίµηται σωθήσεται. 12
εἰρήκει δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐκεῖνοι δὲ ἔδο- 13
ξαν ὅτι περὶ τῆς κοιµήσεως τοῦ ὕπνου λέγει. τότε οὖν εἶπεν 14
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς παρρησίᾳ Λάζαρος ἀπέθανεν. καὶ χαίρω δι΄ 15
ὑµᾶς ἵνα πιστεύσητε ὅτι οὐκ ἤµην ἐκεῖ, ἀλλὰ ἄγωµεν πρὸς
αὐτόν. εἶπεν οὖν Θωµᾶς ὁ λεγόµενος ∆ίδυµος τοῖς συµµα- 16
θηταῖς ῎Αγωµεν καὶ ἡµεῖς ἵνα ἀποθάνωµεν µετ αὐτοῦ. ᾿Ελθὼν 17
οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς εὗρεν αὐτὸν τέσσαρας ἡµέρας ἤδη ἔχοντα ἐν τῷ

µνηµείῳ. ἦν δὲ ἡ Βηθανία ἐγγὺς τῶν ῾Ιεροσολύµων ὡς ἀπὸ 18
σταδίων δεκαπέντε. καὶ πολλοὶ ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ἐληλύθει- 19
σαν πρὸς τὰς περὶ Μάρθαν καὶ Μαρίαν, ἵνα παραµυθήσωνται

αὐτὰς περὶ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῶν. ἡ οὖν Μάρθα ὡς ἤκουσεν 20
ὅτι ᾿Ιησοῦς ἔρχεται ὑπήντησεν αὐτῷ, Μαρία δὲ ἐν τῷ οἴκῳ ἐ-

καθέζετο. εἶπεν οὖν Μάρθα πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν Κύριε εἰ ἦς ὧδε 21
ὁ ἀδελφός µου, οὐκ ἂν ἐτεθνήκει. ἀλλὰ καὶ νῦν οἶδα ὅτι ὅσα 22
ἂν αἰτήσῃ τὸν θεὸν δώσει σοι ὁ θεός. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς 23
᾿Αναστήσεται ὁ ἀδελφός σου. λέγει αὐτῷ Μάρθα Οἶδα ὅτι ἀ- 24
ναστήσεται ἐν τῇ ἀναστάσει ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. εἶπεν αὐτῇ 25
ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εγώ εἰµι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή, ὁ πιστεύων εἰς ἐµὲ

κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται. καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐµὲ οὐ 26
v.12 λέγωviaa3p οὖνc ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms κύριοςnvms εἰqo κοιµάοµαιvixp3s σῴζωvifp3s .
v.13 λέγωviya3s δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms περίp ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgms ἐκεῖνοςrdnmp
δέc δοκέωviaa3p ὅτιc περίp ὁdgfs κοίµησιςngfs ὁdgms ὕπνοςngms λέγωvipa3s . v.14 τότεbo
c viaa3s rpdmp dnms nnms ndfs nnms
οὖν λέγω αὐτός ὁ ᾿Ιησοῦς παρρησία Λάζαρος ἀποθνῄσκωviaa3s .
v.15 καίc χαίρωvipa1s διάp σύrpa-p ἵναc πιστεύωvsaa2p ὅτιc οὐxo εἰµίviix1s ἐκεῖbo ἀλλάc ἄγωvspa1p
πρόςp αὐτόςrpams . v.16 λέγωviaa3s οὖνc Θωµᾶςnnms ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms
ὁddmp συµµαθητήςndmp ἄγωvspa1p καίc ἐγώrpn-p ἵναc ἀποθνῄσκωvsaa1p µετάp αὐτόςrpgms .
v.17 ἔρχοµαιvpaanms οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εὑρίσκωviaa3s αὐτόςrpams τέσσαρεςnafp ἡµέραnafp
ἤδηbo ἔχωvppaams ἐνp ὁddns µνηµεῖονndns . v.18 εἰµίviix3s δέc ὁdnfs Βηθανίαnnfs ἐγγύςbo
dgnp ngnp bo p ngnp
ὁ ῾Ιεροσόλυµα ὡς ἀπό στάδιος δεκαπέντεtn . v.19 καίc πολύςanmpn
ἐκp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἔρχοµαιviya3p πρόςp ὁdafp περίp Μάρθαnafs καίc Μαρίαnafs ἵναc
παραµυθέοµαιvsad3p αὐτόςrpafp περίp ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgfp . v.20 ὁdnfs οὖνc Μάρθαnnfs
ὡςbo ἀκούωviaa3s ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιvipn3s ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms Μαρίαnnfs δέc ἐνp
ὁddms οἶκοςndms καθέζοµαιviin3s . v.21 λέγωviaa3s οὖνc Μάρθαnnfs πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams
κύριοςnvms εἰqo εἰµίviix2s ὧδεbo ὁdnms ἀδελφόςnnms ἐγώrpg-s οὐxo ἄνxo θνῄσκωviya3s . v.22 ἀλλάc
καίc νῦνbo οἶδαvixa1s ὅτιc ὅσοςrcanp ἄνxo αἰτέωvsam2s ὁdams θεόςnams δίδωµιvifa3s σύrpd-s ὁdnms
θεόςnnms . v.23 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀνίστηµιvifm3s ὁdnms ἀδελφόςnnms
σύrpg-s . v.24 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Μάρθαnnfs οἶδαvixa1s ὅτιc ἀνίστηµιvifm3s ἐνp ὁddfs
ἀνάστασιςndfs ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.25 λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἀνάστασιςnnfs καίc ὁdnfs ζωήnnfs ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s κἄνqo
ἀποθνῄσκωvsaa3s ζάωvifd3s .
27 µὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα, πιστεύεις τοῦτο. λέγει αὐτῷ Ναί

κύριε ἐγὼ πεπίστευκα ὅτι σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ὁ
28 εἰς τὸν κόσµον ἐρχόµενος. Καὶ ταῦτά εἰποῦσα ἀπῆλθεν καὶ
ἐφώνησεν Μαρίαν τὴν ἀδελφὴν αὐτῆς λάθρᾳ εἰποῦσα ῾Ο διδά-
29 σκαλος πάρεστιν καὶ φωνεῖ σε. ἐκείνη ὡς ἤκουσεν ἐγείρεται
30 ταχὺ καὶ ἔρχεται πρὸς αὐτόν, οὔπω δὲ ἐληλύθει ὁ ᾿Ιησοῦς
εἰς τὴν κώµην ἀλλ ἦν ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ὑπήντησεν αὐτῷ ἡ
31 Μάρθα. οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι οἱ ὄντες µετ αὐτῆς ἐν τῇ οἰκίᾳ καὶ
παραµυθούµενοι αὐτήν ἰδόντες τὴν Μαρίαν, ὅτι ταχέως ἀνέ-
στη καὶ ἐξῆλθεν ἠκολούθησαν αὐτῇ λέγοντες, ὅτι ὑπάγει εἰς
32 τὸ µνηµεῖον ἵνα κλαύσῃ ἐκεῖ. ἡ οὖν Μαρία, ὡς ἦλθεν ὅπου
ἦν ὁ ᾿Ιησοῦς ἰδοῦσα αὐτὸν ἔπεσεν αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας λέ-
γουσα αὐτῷ Κύριε εἰ ἦς ὧδε οὐκ ἄν ἀπέθανεν µου ὁ ἀδελφός.
33 ᾿Ιησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας
αὐτῇ ᾿Ιουδαίους κλαίοντας ἐνεβριµήσατο τῷ πνεύµατι καὶ ἐτά-
34 ραξεν ἑαυτόν, καὶ εἶπεν Ποῦ τεθείκατε αὐτόν λέγουσιν αὐτῷ
35, 36 Κύριε ἔρχου καὶ ἴδε. ἐδάκρυσεν ὁ ᾿Ιησοῦς. ἔλεγον οὖν
37 οἱ ᾿Ιουδαῖοι ῎Ιδε πῶς ἐφίλει αὐτόν. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπον,
Οὐκ ἠδύνατο οὗτος ὁ ἀνοίξας τοὺς ὀφθαλµοὺς τοῦ τυφλοῦ
v.26 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ζάωvppanms καίc πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s οὐxo µήxo
ἀποθνῄσκωvsaa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams πιστεύωvipa2s οὗτοςrdans . v.27 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms
ναίxo κύριοςnvms ἐγώrpn-s πιστεύωvixa1s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms θεόςngms ὁdnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἔρχοµαιvppnnms . v.28 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanfs
ἀπέρχοµαιviaa3s καίc φωνέωviaa3s Μαρίαnafs ὁdafs ἀδελφήnafs αὐτόςrpgfs λάθρᾳbo λέγωvpaanfs ὁdnms
διδάσκαλοςnnms πάρειµιvipx3s καίc φωνέωvipa3s σύrpa-s . v.29 ἐκεῖνοςrdnfs ὡςbo ἀκούωviaa3s
ἐγείρωvipp3s ταχύςbo καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp αὐτόςrpams . v.30 οὔπωbo δέc ἔρχοµαιviya3s
dnms nnms p dafs nafs c viix3s p ddms
ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ὁ κώµη ἀλλά εἰµί ἐν ὁ τόποςndms ὅπουbo ὑπαντάωviaa3s
αὐτόςrpdms ὁdnfs Μάρθαnnfs . v.31 ὁdnmp οὖνc ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁdnmp εἰµίvppxnmp µετάp
αὐτόςrpgfs ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs καίc παραµυθέοµαιvppnnmp αὐτόςrpafs ὁράωvpaanmp ὁdafs Μαρίαnafs
ὅτιc ταχέωςbo ἀνίστηµιviaa3s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἀκολουθέωviaa3p αὐτόςrpdfs λέγωvppanmp ὅτιc
ὑπάγωvipa3s εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans ἵναc κλαίωvsaa3s ἐκεῖbo . v.32 ὁdnfs οὖνc Μαρίαnnfs
ὡςbo ἔρχοµαιviaa3s ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁράωvpaanfs αὐτόςrpams πίπτωviaa3s
αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp πούςnamp λέγωvppanfs αὐτόςrpdms κύριοςnvms εἰqo εἰµίviix2s ὧδεbo οὐxo
ἄνxo ἀποθνῄσκωviaa3s ἐγώrpg-s ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.33 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc ὡςbo ὁράωviaa3s
αὐτόςrpafs κλαίωvppaafs καίc ὁdamp συνέρχοµαιvpaaamp αὐτόςrpdfs ᾿Ιουδαῖοςaampn κλαίωvppaamp
ἐµβριµάοµαιviad3s ὁddns πνεῦµαndns καίc ταράσσωviaa3s ἑαυτοῦrxams . v.34 καίc λέγωviaa3s
ποῦxo τίθηµιvixa2p αὐτόςrpams λέγωvipa3p αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s .
v.35 δακρύωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.36 λέγωviia3p οὖνc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἴδεi πῶςbo
φιλέωviia3s αὐτόςrpams .
ποιῆσαι ἵνα καὶ οὗτος µὴ ἀποθάνῃ. ᾿Ιησοῦς οὖν πάλιν ἐµ- 38
βριµώµενος ἐν ἑαυτῷ ἔρχεται εἰς τὸ µνηµεῖον, ἦν δὲ σπήλαιον

καὶ λίθος ἐπέκειτο ἐπ αὐτῷ. λέγει ὁ ᾿Ιησοῦς ῎Αρατε τὸν λίθον 39
λέγει αὐτῷ ἡ ἀδελφὴ τοῦ τεθνηκότος Μάρθα Κύριε ἤδη ὄζει

τεταρταῖος γάρ ἐστιν. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς Οὐκ εἶπόν σοι ὅτι 40
ἐὰν πιστεύσῃς ὄψει τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ. ἦραν οὖν τὸν λίθον 41
οὗ ἦν ὁ τεθνηκὼς κειµένος. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἦρεν τοὺς ὀφθαλ-

µοὺς ἄνω καὶ εἶπεν Πάτερ εὐχαριστῶ σοι ὅτι ἤκουσάς µου.
ἐγὼ δὲ ᾔδειν ὅτι πάντοτέ µου ἀκούεις ἀλλὰ διὰ τὸν ὄχλον 42
τὸν περιεστῶτα εἶπον ἵνα πιστεύσωσιν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας.

καὶ ταῦτα εἰπὼν φωνῇ µεγάλῃ ἐκραύγασεν Λάζαρε δεῦρο ἔξω. 43
καὶ ἐξῆλθεν ὁ τεθνηκὼς δεδεµένος τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας 44
κειρίαις καὶ ἡ ὄψις αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο λέγει αὐτοῖς

ὁ ᾿Ιησοῦς Λύσατε αὐτὸν καὶ ἄφετε ὑπάγειν. Πολλοὶ οὖν ἐκ 45
τῶν ᾿Ιουδαίων οἱ ἐλθόντες πρὸς τὴν Μαρίαν καὶ θεασάµενοι ἃ

ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησο῀ὺς, ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν, τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν 46
ἀπῆλθον πρὸς τοὺς Φαρισαίους καὶ εἶπον αὐτοῖς ἃ ἐποίησεν

ὁ ᾿Ιησοῦς. συνήγαγον οὖν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συ- 47
νέδριον καὶ ἔλεγον Τί ποιοῦµεν ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος πολλὰ

v.37 τι-σρινµπ δέc ἐκp αὐτόςrpgmp λέγωviaa3p οὐxo δύναµαιviin3s οὗτοςrdnms ὁdnms ἀνοίγωvpaanms
ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdgms τυφλόςagmsn ποιέωvnaa ἵναc καίc οὗτοςrdnms µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s .
v.38 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc πάλινbo ἐµβριµάοµαιvppnnms ἐνp ἑαυτοῦrxdms ἔρχοµαιvipn3s εἰςp ὁdans
µνηµεῖονnans εἰµίviix3s δέc σπήλαιονnnns καίc λίθοςnnms ἐπίκειµαιviin3s ἐπίp αὐτόςrpdns .
v.39 λέγωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms αἴρωvdaa2p ὁdams λίθοςnams λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnfs
ἀδελφήnnfs ὁdgms θνῄσκωvpxagms Μάρθαnnfs κύριοςnvms ἤδηbo ὄζωvipa3s τεταρταῖοςanmsn γάρc
εἰµίvipx3s . v.40 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo λέγωviaa1s σύrpd-s ὅτιc ἐάνqo
vsaa2s
πιστεύω ὀπτάνοµαιvifd2s ὁdafs δόξαnafs ὁdgms θεόςngms . v.41 αἴρωviaa3p οὖνc ὁdams
λίθοςnams οὐbo εἰµίviix3s ὁdnms θνῄσκωvpxanms κεῖµαιvppnnms ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms αἴρωviaa3s
ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ἄνωbo καίc λέγωviaa3s πατήρnvms εὐχαριστέωvipa1s σύrpd-s ὅτιc ἀκούωviaa2s
ἐγώrpg-s . v.42 ἐγώrpn-s δέc οἶδαviya1s ὅτιc πάντοτεbo ἐγώrpg-s ἀκούωvipa2s ἀλλάc διάp
ὁdams ὄχλοςnams ὁdams περιΐστηµιvpxaams λέγωviaa1s ἵναc πιστεύωvsaa3p ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s
ἀποστέλλωviaa2s . v.43 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms φωνήndfs µέγαςadfsn κραυγάζωviaa3s
Λάζαροςnvms δεῦροvdvx2s ἔξωbo . v.44 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms θνῄσκωvpxanms δέωvpxpnms
ὁdamp πούςnamp καίc ὁdafp χείρnafp κειρίαndfp καίc ὁdnfs ὄψιςnnfs αὐτόςrpgms σουδάριονndns
περιδέωviyp3s λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λύωvdaa2p αὐτόςrpams καίc ἀφίηµιvdaa2p
ὑπάγωvnpa . v.45 πολύςanmpn οὖνc ἐκp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnmp ἔρχοµαιvpaanmp πρόςp
ὁdafs Μαρίαnafs καίc θεάοµαιvpadnmp ὅςrranp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πιστεύωviaa3p εἰςp
αὐτόςrpams . v.46 τι-σρινµπ δέc ἐκp αὐτόςrpgmp ἀπέρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdamp Φαρισαῖοςnamp
καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdmp ὅςrranp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms .
48 σηµεῖα ποιεῖ. ἐὰν ἀφῶµεν αὐτὸν οὕτως πάντες πιστεύσου-

σιν εἰς αὐτόν καὶ ἐλεύσονται οἱ ῾Ρωµαῖοι καὶ ἀροῦσιν ἡµῶν
49 καὶ τὸν τόπον καὶ τὸ ἔθνος. εἷς δέ τις ἐξ αὐτῶν Καϊάφας
ἀρχιερεὺς ὢν τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου εἶπεν αὐτοῖς ῾Υµεῖς οὐκ
50 οἴδατε οὐδέν. οὐδὲ διαλογίζεσθε ὅτι συµφέρει ἡµῖν ἵνα εἷς
ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ καὶ µὴ ὅλον τὸ ἔθνος ἀ-
51 πόληται. τοῦτο δὲ ἀφ ἑαυτοῦ οὐκ εἶπεν ἀλλὰ ἀρχιερεὺς ὢν
τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου προεφήτευσεν ὅτι ἔµελλεν ᾿Ιησοῦς ἀπο-
52 θνῄσκειν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους. καὶ οὐχ ὑπὲρ τοῦ ἔθνους µόνον
ἀλλ ἵνα καὶ τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ τὰ διεσκορπισµένα συναγάγῃ
53 εἰς ἕν. ἀπ ἐκείνης οὖν τῆς ἡµέρας συνεβουλεύσαντο ἵνα ἀ-
54 ποκτείνωσιν αὐτόν. ᾿Ιησοῦς οὖν οὐκέτι παρρησίᾳ περιεπάτει
ἐν τοῖς ᾿Ιουδαίοις ἀλλὰ ἀπῆλθεν ἐκεῖθεν εἰς τὴν χώραν ἐγγὺς
τῆς ἐρήµου εἰς ᾿Εφραὶµ λεγοµένην πόλιν κἀκεῖ διέτριβεν µετὰ
55 τῶν µαθητῶν αὐτοῦ. ῏Ην δὲ ἐγγὺς τὸ πάσχα τῶν ᾿Ιουδαίων
καὶ ἀνέβησαν πολλοὶ εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἐκ τῆς χώρας πρὸ τοῦ
56 πάσχα ἵνα ἁγνίσωσιν ἑαυτούς. ἐζήτουν οὖν τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ
ἔλεγον µετ ἀλλήλων ἐν τῷ ἱερῷ ἑστηκότες Τί δοκεῖ ὑµῖν ὅτι οὐ
57 µὴ ἔλθῃ εἰς τὴν ἑορτήν. δεδώκεισαν δὲ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ
οἱ Φαρισαῖοι ἐντολὴν ἵνα ἐάν τις γνῷ ποῦ ἐστιν µηνύσῃ ὅπως
v.47 συνάγωviaa3p οὖνc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp συνέδριονnans καίc
λέγωviia3p τίςrqans ποιέωvipa1p ὅτιc οὗτοςrdnms ὁdnms ἄνθρωποςnnms πολύςaanpn σηµεῖονnanp
ποιέωvipa3s . v.48 ἐάνqo ἀφίηµιvsaa1p αὐτόςrpams οὕτωbo πᾶςanmpn πιστεύωvifa3p εἰςp αὐτόςrpams
καίc ἔρχοµαιvifd3p ὁdnmp ῾Ρωµαῖοςanmpn καίc αἴρωvifa3p ἐγώrpg-p καίc ὁdams τόποςnams καίc ὁdans
ἔθνοςnans . v.49 εἷςnnms δέc τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp Καϊάφαςnnms ἀρχιερεύςnnms εἰµίvppxnms
ὁdgms ἐνιαυτόςngms ἐκεῖνοςrdgms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp σύrpn-p οὐxo οἶδαvixa2p οὐδείςaansn .
v.50 οὐδέbo διαλογίζοµαιvipn2p ὅτιc συµφέρωvipa3s ἐγώrpd-p ἵναc εἷςnnms ἄνθρωποςnnms
ἀποθνῄσκωvsaa3s ὑπέρp ὁdgms λαόςngms καίc µήxo ὅλοςannsn ὁdnns ἔθνοςnnns ἀπόλλυµιvsam3s .
v.51 οὗτοςrdans δέc ἀπόp ἑαυτοῦrxgms οὐxo λέγωviaa3s ἀλλάc ἀρχιερεύςnnms εἰµίvppxnms ὁdgms
ἐνιαυτόςngms ἐκεῖνοςrdgms προφητεύωviaa3s ὅτιc µέλλωviia3s ᾿Ιησοῦςnnms ἀποθνῄσκωvnpa ὑπέρp
ὁdgns ἔθνοςngns . v.52 καίc οὐxo ὑπέρp ὁdgns ἔθνοςngns µόνοςbo ἀλλάc ἵναc καίc ὁdanp τέκνονnanp
ὁdgms θεόςngms ὁdanp διασκορπίζωvpxpanp συνάγωvsaa3s εἰςp εἷςnans . v.53 ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs
οὖνc ὁdgfs ἡµέραngfs συµβουλεύωviam3p ἵναc ἀποκτείνωvspa3p αὐτόςrpams . v.54 ᾿Ιησοῦςnnms
οὖνc οὐκέτιbo παρρησίαndfs περιπατέωviia3s ἐνp ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ἀλλάc ἀπέρχοµαιviaa3s
ἐκεῖθενbo εἰςp ὁdafs χώραnafs ἐγγύςbo ὁdgfs ἔρηµοςagfsn εἰςp ᾿Εφραίµtp λέγωvpppafs πόλιςnafs κἀκεῖbo
διατρίβωviia3s µετάp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms . v.55 εἰµίviix3s δέc ἐγγύςbo ὁdnns πάσχαta
dgmp agmpn c viaa3p anmpn
ὁ ᾿Ιουδαῖος καί ἀναβαίνω πολύς εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἐκp ὁdgfs χώραngfs πρόp
ὁdgms πάσχαta ἵναc ἁγνίζωvsaa3p ἑαυτοῦrxamp . v.56 ζητέωviia3p οὖνc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc
λέγωviia3p µετάp ἀλλήλωνregmp ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἵστηµιvpxanmp τίςrqans δοκέωvipa3s σύrpd-p ὅτιc
οὐxo µήxo ἔρχοµαιvsaa3s εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs .
πιάσωσιν αὐτόν.
῾Ο οὖν ᾿Ιησοῦς πρὸ ἓξ ἡµερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθα- 12
νίαν ὅπου ἦν Λάζαρος ῾Ο τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει ὁ δὲ 2
Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειµένων σὺν αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία 3
λαβοῦσα λίτραν µύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίµου ἤλειψεν

τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐξέµαξεν ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς
πόδας αὐτοῦ, ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσµῆς τοῦ µύρου.
λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ᾿Ιούδας Σίµωνος ᾿Ισκαριώ- 4
της ὁ µέλλων αὐτὸν παραδιδόναι. ∆ιὰ τί τοῦτο τὸ µύρον οὐκ 5
ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς. εἶπεν δὲ 6
τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔµελεν αὐτῷ ἀλλ ὅτι κλέπτης
ἦν καὶ τὸ γλωσσόκοµον εἶχέν καὶ τὰ βαλλόµενα ἐβάσταζεν.
εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ῎Αφες αὐτήν εἰς τὴν ἡµέραν τοῦ ἐνταφια- 7
σµοῦ µου τετηρήκεν αὐτό, τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε 8
µεθ ἑαυτῶν ἐµὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ῎Εγνω οὖν ὄχλος πολὺς 9
ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστιν καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν
µόνον ἀλλ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνω- 10
σιν. ὅτι πολλοὶ δι΄ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐπίστευον 11
v.57 δίδωµιviya3p δέc καίc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp Φαρισαῖοςnnmp ἐντολήnafs ἵναc
ἐάνqo τι-σρινµσ γινώσκωvsaa3s ποῦxo εἰµίvipx3s µηνύωvsaa3s ὅπωςbo πιάζωvsaa3p αὐτόςrpams .
12. v.1 ὁdnms οὖνc ᾿Ιησοῦςnnms πρόp ἕξtn ἡµέραngfp ὁdgms πάσχαta ἔρχοµαιviaa3s εἰςp Βηθανίαnafs
ὅπουbo εἰµίviix3s Λάζαροςnnms ὁdnms θνῄσκωvpxanms ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn .
v.2 ποιέωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms δεῖπνονnans ἐκεῖbo καίc ὁdnfs Μάρθαnnfs διακονέωviia3s ὁdnms
δέc Λάζαροςnnms εἷςnnms εἰµίviix3s ὁdgmp ἀνάκειµαιvppngmp σύνp αὐτόςrpdms . v.3 ὁdnfs
οὖνc Μαρίαnnfs λαµβάνωvpaanfs λίτραnafs µύρονngns νάρδοςngfs πιστικόςagfsn πολύτιµοςagfsn
ἀλείφωviaa3s ὁdamp πούςnamp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἐκµάσσωviaa3s ὁddfp θρίξndfp αὐτόςrpgfs
ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὁdnfs δέc οἰκίαnnfs πληρόωviap3s ἐκp ὁdgfs ὀσµήngfs ὁdgns µύρονngns .
v.4 λέγωvipa3s οὖνc εἷςnnms ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ᾿Ιούδαςnnms Σίµωνngms
᾿Ισκαριώθnnms ὁdnms µέλλωvppanms αὐτόςrpams παραδίδωµιvnpa . v.5 διάp τίςrqans οὗτοςrdnns
ὁdnns µύρονnnns οὐxo πιπράσκωviap3s τριακόσιοιngmp δηνάριονngnp καίc δίδωµιviap3s πτωχόςadmpn .
v.6 λέγωviaa3s δέc οὗτοςrdans οὐxo ὅτιc περίp ὁdgmp πτωχόςagmpn µέλειviia3s αὐτόςrpdms ἀλλάc ὅτιc
κλέπτηςnnms εἰµίviix3s καίc ὁdans γλωσσόκοµονnans ἔχωviia3s καίc ὁdanp βάλλωvpppanp βαστάζωviia3s .
v.7 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀφίηµιvdaa2s αὐτόςrpafs εἰςp ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgms
ἐνταφιασµόςngms ἐγώrpg-s τηρέωvixa3s αὐτόςrpans . v.8 ὁdamp πτωχόςaampn γάρc πάντοτεbo
vipa2p p rxgmp rpa-s
ἔχω µετά ἑαυτοῦ ἐγώ δέ οὐ πάντοτεbo ἔχωvipa2p .
c xo
v.9 γινώσκωviaa3s οὖνc
ὄχλοςnnms πολύςanmsn ἐκp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅτιc ἐκεῖbo εἰµίvipx3s καίc ἔρχοµαιviaa3p οὐxo διάp
ὁdams ᾿Ιησοῦςnams µόνοςbo ἀλλάc ἵναc καίc ὁdams Λάζαροςnams ὁράωvsaa3p ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp
νεκρόςagmpn . v.10 βουλεύοµαιviad3p δέc ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ἵναc καίc ὁdams Λάζαροςnams
ἀποκτείνωvspa3p .
12 εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν. Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν

13 ἑορτήν ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυµα. ἔ-
λαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ
καὶ ἔκραζον, ῾Ωσαννά, εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι
14 κυρίου βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. εὑρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον ἐ-
15 κάθισεν ἐπ αὐτό καθώς ἐστιν γεγραµµένον. Μὴ φοβοῦ θύγα-
τερ Σιών, ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήµενος ἐπὶ πῶλον
16 ὄνου. ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον
ἀλλ ὅτε ἐδοξάσθη [ὁ] ᾿Ιησοῦς τότε ἐµνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν
17 ἐπ αὐτῷ γεγραµµένα καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ἐµαρτύρει
οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν µετ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ
18 µνηµείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο καὶ ὑ-
πήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος ὅτι ἤκουσεν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι
19 τὸ σηµεῖον. οἱ οὖν Φαρισαῖοι εἶπον πρὸς ἑαυτούς Θεωρεῖτε
ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν, ἴδε ὁ κόσµος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν.
20 ῏Ησαν δὲ τινες ῞Ελληνές ἐκ τῶν ἀναβαινόντων ἵνα προσκυ-
21 νήσωσιν ἐν τῇ ἑορτῇ, οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ τῷ ἀπὸ
Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες Κύριε
22 θέλοµεν τὸν ᾿Ιησοῦν ἰδεῖν. ἔρχεται Φίλιππος καὶ λέγει τῷ
᾿Ανδρέᾳ καὶ πάλιν ᾿Ανδρέας καὶ Φίλιππος λέγουσιν τῷ ᾿Ιησοῦ.
v.11 ὅτιc πολύςanmpn διάp αὐτόςrpams ὑπάγωviia3p ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc πιστεύωviia3p
εἰςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.12 ὁddfs ἐπαύριονbo ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms
εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs ἀκούωvpaanmp ὅτιc ἔρχοµαιvipn3s ᾿Ιησοῦςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
v.13 λαµβάνωviaa3p ὁdanp βάϊονnanp ὁdgmp φοῖνιξngmp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ὑπάντησιςnafs
αὐτόςrpdms καίc κράζωviia3p ὡσαννάth εὐλογέωvpxpnms ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἐνp ὄνοµαndns
κύριοςngms βασιλεύςnnms ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.14 εὑρίσκωvpaanms δέc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὀνάριονnans καθίζωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpans καθώςbo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnns . v.15 µήxo
vdpn2s nvfs tp vdaa2s dnms nnms rpg-s
φοβέοµαι θυγάτηρ Σιών ἰδού ὁ βασιλεύς σύ ἔρχοµαιvipn3s
κάθηµαιvppnnms ἐπίp πῶλοςnams ὄνοςngfs . v.16 οὗτοςrdanp δέc οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ὁdans πρῶτοςaansn ἀλλάc ὅτεbo δοξάζωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τότεbo
µιµνῄσκοµαιviap3p ὅτιc οὗτοςrdnnp εἰµίviix3s ἐπίp αὐτόςrpdms γράφωvpxpnnp καίc οὗτοςrdanp
ποιέωviaa3p αὐτόςrpdms . v.17 µαρτυρέωviia3s οὖνc ὁdnms ὄχλοςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms µετάp
αὐτόςrpgms ὅτεbo ὁdams Λάζαροςnams φωνέωviaa3s ἐκp ὁdgns µνηµεῖονngns καίc ἐγείρωviaa3s
αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn . v.18 διάp οὗτοςrdans καίc ὑπαντάωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
ὄχλοςnnms ὅτιc ἀκούωviaa3s οὗτοςrdans αὐτόςrpams ποιέωvnxa ὁdans σηµεῖονnans . v.19 ὁdnmp οὖνc
Φαρισαῖοςnnmp λέγωviaa3p πρόςp ἑαυτοῦrxamp θεωρέωvdpa2p ὅτιc οὐxo ὠφελέωvipa2p οὐδείςaansn
ἴδεi ὁdnms κόσµοςnnms ὀπίσωbo αὐτόςrpgms ἀπέρχοµαιviaa3s . v.20 εἰµίviix3p δέc τι-σ-
ρινµπ ῞Ελληνnnmp ἐκp ὁdgmp ἀναβαίνωvppagmp ἵναc προσκυνέωvsaa3p ἐνp ὁddfs ἑορτήndfs .
v.21 οὗτοςrdnmp οὖνc προσέρχοµαιviaa3p Φίλιπποςndms ὁddms ἀπόp Βηθσαϊδάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs
καίc ἐρωτάωviia3p αὐτόςrpams λέγωvppanmp κύριοςnvms θέλωvipa1p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὁράωvnaa .
v.22 ἔρχοµαιvipn3s Φίλιπποςnnms καίc λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ανδρέαςndms καίc πάλινbo ᾿Ανδρέαςnnms
καίc Φίλιπποςnnms λέγωvipa3p ὁddms ᾿Ιησοῦςndms .
ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοῖς λέγων ᾿Ελήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα 23
δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ἐὰν µὴ 24
ὁ κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ αὐτὸς µόνος
µένει, ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ πολὺν καρπὸν φέρει. ὁ φιλῶν τὴν 25
ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν καὶ ὁ µισῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ

ἐν τῷ κόσµῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν. ἐὰν ἐµοί 26
διακονῇ τις ἐµοὶ ἀκολουθείτω καὶ ὅπου εἰµὶ ἐγὼ ἐκεῖ καὶ ὁ
διάκονος ὁ ἐµὸς ἔσται, καὶ ἐάν τις ἐµοὶ διακονῇ τιµήσει αὐ-
τὸν ὁ πατήρ. Νῦν ἡ ψυχή µου τετάρακται καὶ τί εἴπω Πάτερ 27
σῶσόν µε ἐκ τῆς ὥρας ταύτης ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἦλθον εἰς τὴν
ὥραν ταύτην. πάτερ δόξασόν σου τὸ ὄνοµα ἦλθεν οὖν φωνὴ 28
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ Καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω. ὁ οὖν ὄχλος 29
ὁ ἑστὼς καὶ ἀκούσας ἔλεγεν βροντὴν γεγονέναι ἄλλοι ἔλεγον

῎Αγγελος αὐτῷ λελάληκεν. ἀπεκρίθη [ὁ] ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν Οὐ 30
δι΄ ἐµὲ αὕτη ἡ φωνὴ γέγονεν ἀλλὰ δι΄ ὑµᾶς. νῦν κρίσις ἐστὶν 31
τοῦ κόσµου τούτου νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσµου τούτου ἐκβληθή-

σεται ἔξω, κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς πάντας ἑλκύσω πρὸς 32
ἐµαυτόν. τοῦτο δὲ ἔλεγεν σηµαίνων ποίῳ θανάτῳ ἔµελλεν 33
ἀποθνῄσκειν. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ὄχλος ῾Ηµεῖς ἠκούσαµεν ἐκ 34
τοῦ νόµου ὅτι ὁ Χριστὸς µένει εἰς τὸν αἰῶνα καὶ πῶς σὺ λέγεις
δεῖ ὑψωθῆναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου τίς ἐστιν οὗτος ὁ υἱὸς
v.23 ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ἔρχοµαιvixa3s ὁdnfs
ὥραnnfs ἵναc δοξάζωvsap3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.24 ἀµήνth ἀµήνth
vipa1s rpd-p qo xo dnms nnms dgms ngms vpaanms
λέγω σύ ἐάν µή ὁ κόκκος ὁ σῖτος πίπτω εἰςp ὁdafs γῆnafs
ἀποθνῄσκωvsaa3s αὐτόςrpnms µόνοςanmsn µένωvipa3s ἐάνqo δέc ἀποθνῄσκωvsaa3s πολύςaamsn
καρπόςnams φέρωvipa3s . v.25 ὁdnms φιλέωvppanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιvifa3s
αὐτόςrpafs καίc ὁdnms µισέωvppanms ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms κόσµοςndms οὗτοςrddms
εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn φυλάσσωvifa3s αὐτόςrpafs . v.26 ἐάνqo ἐγώrpd-s διακονέωvspa3s τι-σ-
ρινµσ ἐγώrpd-s ἀκολουθέωvdpa3s καίc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἐκεῖbo καίc ὁdnms διάκονοςnnms
ὁdnms ἐµόςrsnms εἰµίvifx3s καίc ἐάνqo τι-σρινµσ ἐγώrpd-s διακονέωvspa3s τιµάωvifa3s αὐτόςrpams ὁdnms
πατήρnnms . v.27 νῦνbo ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ταράσσωvixp3s καίc τίςrqans λέγωvsaa1s πατήρnvms
σῴζωvdaa2s ἐγώrpa-s ἐκp ὁdgfs ὥραngfs οὗτοςrdgfs ἀλλάc διάp οὗτοςrdans ἔρχοµαιviaa1s εἰςp ὁdafs
ὥραnafs οὗτοςrdafs . v.28 πατήρnvms δοξάζωvdaa2s σύrpg-s ὁdans ὄνοµαnans ἔρχοµαιviaa3s οὖνc
φωνήnnfs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms καίc δοξάζωviaa1s καίc πάλινbo δοξάζωvifa1s . v.29 ὁdnms οὖνc
ὄχλοςnnms ὁdnms ἵστηµιvpxanms καίc ἀκούωvpaanms λέγωviia3s βροντήnafs γίνοµαιvnxa ἄλλοςanmpn
λέγωviia3p ἄγγελοςnnms αὐτόςrpdms λαλέωvixa3s . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc λέγωviaa3s οὐxo διάp ἐγώrpa-s οὗτοςrdnfs ὁdnfs φωνήnnfs γίνοµαιvixa3s ἀλλάc διάp σύrpa-p .
v.31 νῦνbo κρίσιςnnfs εἰµίvipx3s ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms νῦνbo ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgms
κόσµοςngms οὗτοςrdgms ἐκβάλλωvifp3s ἔξωbo . v.32 κἀγώrpn-s ἐάνqo ὑψόωvsap1s ἐκp ὁdgfs γῆngfs
aampn vifa1s p rxams
πᾶς ἕλκω πρός ἐµαυτοῦ . v.33 οὗτοςrdans δέc λέγωviia3s σηµαίνωvppanms
ποῖοςrqdms θάνατοςndms µέλλωviia3s ἀποθνῄσκωvnpa .
35 τοῦ ἀνθρώπου. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ῎Ετι µικρὸν χρό-

νον τὸ φῶς µεθ΄ ὑµῶν ἐστιν περιπατεῖτε ἕως τὸ φῶς ἔχετε ἵνα
µὴ σκοτία ὑµᾶς καταλάβῃ, καὶ ὁ περιπατῶν ἐν τῇ σκοτίᾳ οὐκ
36 οἶδεν ποῦ ὑπάγει. ἕως τὸ φῶς ἔχετε πιστεύετε εἰς τὸ φῶς ἵνα
υἱοὶ φωτὸς γένησθε Ταῦτα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀπελθὼν
37 ἐκρύβη ἀπ αὐτῶν. Τοσαῦτα δὲ αὐτοῦ σηµεῖα πεποιηκότος
38 ἔµπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευον εἰς αὐτόν. ἵνα ὁ λόγος ᾿Η-
σαΐου τοῦ προφήτου πληρωθῇ ὃν εἶπεν Κύριε τίς ἐπίστευσεν
39 τῇ ἀκοῇ ἡµῶν καὶ ὁ βραχίων κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη. διὰ
40 τοῦτο οὐκ ἠδύναντο πιστεύειν ὅτι πάλιν εἶπεν ᾿Ησαΐας. Τε-
τύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλµοὺς καὶ πεπώρωκεν αὐτῶν τὴν
καρδίαν ἵνα µὴ ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλµοῖς καὶ νοήσωσιν τῇ καρδίᾳ
41 καὶ ἐπιστραφῶσιν καὶ ἰάσωµαι αὐτούς. ταῦτα εἶπεν ᾿Ησαΐας
42 ὅτε εἶδεν τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ἐλάλησεν περὶ αὐτοῦ. ὅµως
µέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν ἀλλὰ
διὰ τοὺς Φαρισαίους οὐχ ὡµολόγουν ἵνα µὴ ἀποσυνάγωγοι
43 γένωνται, ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων µᾶλλον
44 ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ. ᾿Ιησοῦς δὲ ἔκραξεν καὶ εἶπεν ῾Ο
πιστεύων εἰς ἐµὲ οὐ πιστεύει εἰς ἐµὲ ἀλλ΄ εἰς τὸν πέµψαντά µε.
v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ὄχλοςnnms ἐγώrpn-p ἀκούωviaa1p ἐκp ὁdgms νόµοςngms
ὅτιc ὁdnms Χριστόςnnms µένωvipa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams καίc πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s δεῖvipq3s
ὑψόωvnap ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms τίςrqnms εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms ἄνθρωποςngms . v.35 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔτιbo µικρόςaamsn
χρόνοςnams ὁdnns φῶςnnns µετάp σύrpg-p εἰµίvipx3s περιπατέωvdpa2p ἕωςc ὁdans φῶςnans ἔχωvipa2p
ἵναc µήxo σκοτίαnnfs σύrpa-p καταλαµβάνωvsaa3s καίc ὁdnms περιπατέωvppanms ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs
οὐxo οἶδαvixa3s ποῦxo ὑπάγωvipa3s . v.36 ἕωςc ὁdans φῶςnans ἔχωvipa2p πιστεύωvdpa2p εἰςp
ὁdans φῶςnans ἵναc υἱόςnnmp φῶςngns γίνοµαιvsad2p οὗτοςrdanp λαλέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc ἀπέρχοµαιvpaanms κρύπτωviap3s ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.37 τοσοῦτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms
σηµεῖονnanp ποιέωvpxagms ἔµπροσθενp αὐτόςrpgmp οὐxo πιστεύωviia3p εἰςp αὐτόςrpams . v.38 ἵναc
ὁdnms λόγοςnnms ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms πληρόωvsap3s ὅςrrams λέγωviaa3s κύριοςnvms
τίςrqnms πιστεύωviaa3s ὁddfs ἀκοήndfs ἐγώrpg-p καίc ὁdnms βραχίωνnnms κύριοςngms τίςrqdms
ἀποκαλύπτωviap3s . v.39 διάp οὗτοςrdans οὐxo δύναµαιviin3p πιστεύωvnpa ὅτιc πάλινbo λέγωviaa3s
᾿Ησαΐαςnnms . v.40 τυφλόωvixa3s αὐτόςrpgmp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp καίc πωρόωvixa3s αὐτόςrpgmp
ὁdafs καρδίαnafs ἵναc µήxo ὁράωvsaa3p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc νοέωvsaa3p ὁddfs καρδίαndfs καίc
ἐπιστρέφωvsap3p καίc ἰάοµαιvsad1s αὐτόςrpamp . v.41 οὗτοςrdanp λέγωviaa3s ᾿Ησαΐαςnnms ὅτεbo
viaa3s dafs nafs rpgms c viaa3s
ὁράω ὁ δόξα αὐτός καί λαλέω περίp αὐτόςrpgms . v.42 ὅµωςc µέντοιc καίc
ἐκp ὁdgmp ἄρχωνngmp πολύςanmpn πιστεύωviaa3p εἰςp αὐτόςrpams ἀλλάc διάp ὁdamp Φαρισαῖοςnamp
οὐxo ὁµολογέωviia3p ἵναc µήxo ἀποσυνάγωγοςanmpn γίνοµαιvsad3p . v.43 ἀγαπάωviaa3p γάρc ὁdafs
δόξαnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp µᾶλλονbo ἤπερxo ὁdafs δόξαnafs ὁdgms θεόςngms . v.44 ᾿Ιησοῦςnnms
δέc κράζωviaa3s καίc λέγωviaa3s ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s οὐxo πιστεύωvipa3s εἰςp ἐγώrpa-s
ἀλλάc εἰςp ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s .
καὶ ὁ θεωρῶν ἐµὲ θεωρεῖ τὸν πέµψαντά µε. ἐγὼ φῶς εἰς τὸν 45, 46
κόσµον ἐλήλυθα ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐµὲ ἐν τῇ σκοτίᾳ µὴ

µείνῃ. καὶ ἐάν τίς µου ἀκούσῃ τῶν ῥηµάτων καὶ µὴ πιστεύ- 47
σῃ, ἐγὼ οὐ κρίνω αὐτόν οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσµον
ἀλλ ἵνα σώσω τὸν κόσµον. ὁ ἀθετῶν ἐµὲ καὶ µὴ λαµβάνων 48
τὰ ῥήµατά µου ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν, ὁ λόγος ὃν ἐλάλησα

ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡµέρᾳ. ὅτι ἐγὼ ἐξ ἐµαυ- 49
τοῦ οὐκ ἐλάλησα ἀλλ ὁ πέµψας µε πατὴρ αὐτός µοι ἐντολὴν

ἔδωκεν τί εἴπω καὶ τί λαλήσω. καὶ οἶδα ὅτι ἡ ἐντολὴ αὐτοῦ 50
ζωὴ αἰώνιός ἐστιν ἃ οὖν λαλῶ ἐγὼ καθὼς εἴρηκέν µοι ὁ πατήρ
οὕτως λαλῶ.
Πρὸ δὲ τῆς ἑορτῆς τοῦ πάσχα εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐλήλυ- 13
θεν αὐτοῦ ἡ ὥρα ἵνα µεταβῇ ἐκ τοῦ κόσµου τούτου πρὸς τὸν
πατέρα ἀγαπήσας τοὺς ἰδίους τοὺς ἐν τῷ κόσµῳ εἰς τέλος ἠ-
γάπησεν αὐτούς. καὶ δείπνου γενοµένου, τοῦ διαβόλου ἤδη 2
βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ᾿Ιούδα Σίµωνος ᾿Ισκαριώτου ἵνα

αὐτὸν παραδῷ, εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πάντα δἔδωκεν αὐτῷ ὁ 3
πατὴρ εἰς τὰς χεῖρας καὶ ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθεν καὶ πρὸς τὸν
θεὸν ὑπάγει. ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱµά- 4
τια καὶ λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν, εἶτα βάλλει ὕδωρ εἰς 5
v.45 καίc ὁdnms θεωρέωvppanms ἐγώrpa-s θεωρέωvipa3s ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s .

v.46 ἐγώrpn-s φῶςnans εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἔρχοµαιvixa1s ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms
εἰςp ἐγώrpa-s ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs µήxo µένωvsaa3s . v.47 καίc ἐάνqo τίςrinms ἐγώrpg-s
vsaa3s dgnp ngnp c xo vsaa3s rpn-s
ἀκούω ὁ ῥῆµα καί µή πιστεύω ἐγώ οὐxo κρίνωvipa1s αὐτόςrpams οὐxo
γάρc ἔρχοµαιviaa1s ἵναc κρίνωvspa1s ὁdams κόσµοςnams ἀλλάc ἵναc σῴζωvsaa1s ὁdams κόσµοςnams .
v.48 ὁdnms ἀθετέωvppanms ἐγώrpa-s καίc µήxo λαµβάνωvppanms ὁdanp ῥῆµαnanp ἐγώrpg-s ἔχωvipa3s
ὁdams κρίνωvppaams αὐτόςrpams ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams λαλέωviaa1s ἐκεῖνοςrdnms κρίνωvifa3s
αὐτόςrpams ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn ἡµέραndfs . v.49 ὅτιc ἐγώrpn-s ἐκp ἐµαυτοῦrxgms οὐxo
viaa1s c dnms vpaanms rpa-s
λαλέω ἀλλά ὁ πέµπω ἐγώ πατήρnnms αὐτόςrpnms ἐγώrpd-s ἐντολήnafs
δίδωµιviaa3s τίςrqans λέγωvsaa1s καίc τίςrqans λαλέωvsaa1s . v.50 καίc οἶδαvixa1s ὅτιc ὁdnfs
nnfs rpgms nnfs anfsn vipx3s rranp
ἐντολή αὐτός ζωή αἰώνιος εἰµί ὅς οὖνc λαλέωvipa1s ἐγώrpn-s καθώςbo
λέγωvixa3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms οὕτωbo λαλέωvipa1s . 13. v.1 πρόp δέc ὁdgfs ἑορτήngfs
dgms ta vpxanms dnms nnms c vixa3s
ὁ πάσχα οἶδα ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἔρχοµαι αὐτόςrpgms ὁdnfs ὥραnnfs ἵναc
µεταβαίνωvsaa3s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms πρόςp ὁdams πατήρnams ἀγαπάωvpaanms ὁdamp
ἴδιοςaampn ὁdamp ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰςp τέλοςnans ἀγαπάωviaa3s αὐτόςrpamp . v.2 καίc
δεῖπνονngns γίνοµαιvpadgns ὁdgms διάβολοςagmsn ἤδηbo βάλλωvpxagms εἰςp ὁdafs καρδίαnafs
᾿Ιούδαςngms Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθngms ἵναc αὐτόςrpams παραδίδωµιvsaa3s . v.3 οἶδαvpxanms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πᾶςaanpn δίδωµιvixa3s αὐτόςrpdms ὁdnms πατήρnnms εἰςp ὁdafp χείρnafp καίc ὅτιc
ἀπόp θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa3s καίc πρόςp ὁdams θεόςnams ὑπάγωvipa3s . v.4 ἐγείρωvipp3s
ἐκp ὁdgns δεῖπνονngns καίc τίθηµιvipa3s ὁdanp ἱµάτιονnanp καίc λαµβάνωvpaanms λέντιονnans
διαζώννυµιviaa3s ἑαυτοῦrxams .
τὸν νιπτῆρα καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν µαθητῶν καὶ
6 ἐκµάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν διεζωσµένος. ἔρχεται οὖν πρὸς
Σίµωνα Πέτρον, καὶ λέγει αὐτῷ ἐκεῖνος, Κύριε σύ µου νίπτεις
7 τοὺς πόδας. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ ῝Ο ἐγὼ ποιῶ
8 σὺ οὐκ οἶδας ἄρτι γνώσῃ δὲ µετὰ ταῦτα. λέγει αὐτῷ Πέτρος
Οὐ µὴ νίψῃς τοὺς πόδας µου εἰς τὸν αἰῶνα ἀπεκρίθη αὐτῷ
9 ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εὰν µὴ νίψω σε οὐκ ἔχεις µέρος µετ ἐµοῦ. λέγει
αὐτῷ Σίµων Πέτρος Κύριε µὴ τοὺς πόδας µου µόνον ἀλλὰ
10 καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν κεφαλήν. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ῾Ο
λελουµένος οὐ χρείαν ἔχει ἢ τοὺς πόδας νίψασθαι ἀλλ ἔστιν
11 καθαρὸς ὅλος, καὶ ὑµεῖς καθαροί ἐστε ἀλλ οὐχὶ πάντες. ᾔδει
γὰρ τὸν παραδιδόντα αὐτόν, διὰ τοῦτο εἶπεν Οὐχὶ πάντες κα-
12 θαροί ἐστε. ῞Οτε οὖν ἔνιψεν τοὺς πόδας αὐτῶν καὶ ἔλαβεν τὰ
ἱµάτια αὐτοῦ ἀναπεσών πάλιν εἶπεν αὐτοῖς Γινώσκετε τί πε-
13 ποίηκα ὑµῖν. ὑµεῖς φωνεῖτέ µε ῾Ο διδάσκαλος καὶ ῾Ο κύριος
14 καὶ καλῶς λέγετε εἰµὶ γάρ. εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑµῶν τοὺς πό-
δας ὁ κύριος καὶ ὁ διδάσκαλος καὶ ὑµεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων
15 νίπτειν τοὺς πόδας, ὑπόδειγµα γὰρ ἔδωκα ὑµῖν ἵνα καθὼς
16 ἐγὼ ἐποίησα ὑµῖν καὶ ὑµεῖς ποιῆτε. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν
οὐκ ἔστιν δοῦλος µείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ οὐδὲ ἀπόστολος
v.5 εἶταbo βάλλωvipa3s ὕδωρnans εἰςp ὁdams νιπτήρnams καίc ἄρχωviad3s νίπτωvnpa ὁdamp πούςnamp
ὁdgmp µαθητήςngmp καίc ἐκµάσσωvnpa ὁddns λέντιονndns ὅςrrdns εἰµίviix3s διαζώννυµιvpxpnms .
v.6 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc πρόςp Σίµωνnams Πέτροςnams καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἐκεῖνοςrdnms
κύριοςnvms σύrpn-s ἐγώrpg-s νίπτωvipa2s ὁdamp πούςnamp . v.7 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms
c viaa3s rpdms rrans rpn-s vipa1s rpn-s
καί λέγω αὐτός ὅς ἐγώ ποιέω σύ οὐxo οἶδαvixa2s ἄρτιbo γινώσκωvifd2s
δέc µετάp οὗτοςrdanp . v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Πέτροςnnms οὐxo µήxo νίπτωvsaa2s ὁdamp
πούςnamp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdams αἰώνnams ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo µήxo
νίπτωvsaa1s σύrpa-s οὐxo ἔχωvipa2s µέροςnans µετάp ἐγώrpg-s . v.9 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Σίµωνnnms
Πέτροςnnms κύριοςnvms µήxo ὁdamp πούςnamp ἐγώrpg-s µόνοςbo ἀλλάc καίc ὁdafp χείρnafp καίc ὁdafs
κεφαλήnafs . v.10 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms λούωvpxpnms ὅςxo χρείαnafs
ἔχωvipa3s ἤxo ὁdamp πούςnamp νίπτωvnam ἀλλάc εἰµίvipx3s καθαρόςanmsn ὅλοςanmsn καίc σύrpn-p
καθαρόςanmpn εἰµίvipx2p ἀλλάc οὐχίxo πᾶςanmpn . v.11 οἶδαviya3s γάρc ὁdams παραδίδωµιvppaams
αὐτόςrpams διάp οὗτοςrdans λέγωviaa3s οὐχίxo πᾶςanmpn καθαρόςanmpn εἰµίvipx2p . v.12 ὅτεbo
οὖνc νίπτωviaa3s ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgmp καίc λαµβάνωviaa3s ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms
ἀναπίπτωvpaanms πάλινbo λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp γινώσκωvdpa2p τίςrqans ποιέωvixa1s σύrpd-p .
v.13 σύrpn-p φωνέωvipa2p ἐγώrpa-s ὁdnms διδάσκαλοςnnms καίc ὁdnms κύριοςnnms καίc καλῶςbo
λέγωvipa2p εἰµίvipx1s γάρc . v.14 εἰqo οὖνc ἐγώrpn-s νίπτωviaa1s σύrpg-p ὁdamp πούςnamp ὁdnms
κύριοςnnms καίc ὁdnms διδάσκαλοςnnms καίc σύrpn-p ὀφείλωvipa2p ἀλλήλωνregmp νίπτωvnpa ὁdamp
πούςnamp . v.15 ὑπόδειγµαnans γάρc δίδωµιviaa1s σύrpd-p ἵναc καθώςbo ἐγώrpn-s ποιέωviaa1s
σύrpd-p καίc σύrpn-p ποιέωvspa2p .
µείζων τοῦ πέµψαντος αὐτόν. εἰ ταῦτα οἴδατε µακάριοί ἐστε 17
ἐὰν ποιῆτε αὐτά. οὐ περὶ πάντων ὑµῶν λέγω, ἐγὼ οἶδα οὕς 18
ἐξελεξάµην, ἀλλ ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ ῾Ο τρώγων µετ΄ ἐµοῦ

τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ ἐµὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ. ἀπ ἄρτι λέγω 19
ὑµῖν πρὸ τοῦ γενέσθαι ἵνα ὅταν γένηται πιστεύσητε ὅτι ἐγώ
εἰµι. ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὁ λαµβάνων ἐάν τινα πέµψω ἐ- 20
µὲ λαµβάνει ὁ δὲ ἐµὲ λαµβάνων λαµβάνει τὸν πέµψαντά µε.

Ταῦτα εἰπὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐταράχθη τῷ πνεύµατι καὶ ἐµαρτύρη- 21
σεν καὶ εἶπεν ᾿Αµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑµῶν παραδώσει
µε. ἔβλεπον οὖν εἰς ἀλλήλους οἱ µαθηταὶ ἀπορούµενοι περὶ 22
τίνος λέγει. ἦν δέ ἀνακείµενος εἷς τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ἐν 23
τῷ κόλπῳ τοῦ ᾿Ιησοῦ ὃν ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς, νεύει οὖν τούτῳ 24
Σίµων Πέτρος πυθέσθαι τίς ἂν εἴη περὶ οὗ λέγει. ἐπιπεσὼν 25
δὲ ἐκεῖνος οὕτως ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ ᾿Ιησοῦ λέγει αὐτῷ Κύριε

τίς ἐστιν. ἀποκρίνεται ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εκεῖνός ἐστιν ᾧ ἐγὼ βάψας 26
τὸ ψωµίον ἐπιδώσω. καὶ ἐµβάψας τὸ ψωµίον δίδωσιν ᾿Ιούδᾳ

Σίµωνος ᾿Ισκαριώτη. καὶ µετὰ τὸ ψωµίον τότε εἰσῆλθεν εἰς 27
ἐκεῖνον ὁ Σατανᾶς λέγει οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ῝Ο ποιεῖς ποίησον

τάχιον. τοῦτο δὲ οὐδεὶς ἔγνω τῶν ἀνακειµένων πρὸς τί εἶπεν 28
v.16 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p οὐxo εἰµίvipx3s δοῦλοςnnms µέγαςanmsc ὁdgms κύριοςngms
αὐτόςrpgms οὐδέbo ἀπόστολοςnnms µέγαςanmsc ὁdgms πέµπωvpaagms αὐτόςrpams . v.17 εἰqo
οὗτοςrdanp οἶδαvixa2p µακάριοςanmpn εἰµίvipx2p ἐάνqo ποιέωvspa2p αὐτόςrpanp . v.18 οὐxo περίp
πᾶςagmpn σύrpg-p λέγωvipa1s ἐγώrpn-s οἶδαvixa1s ὅςrramp ἐκλέγωviam1s ἀλλάc ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs
πληρόωvsap3s ὁdnms τρώγωvppanms µετάp ἐγώrpg-s ὁdams ἄρτοςnams ἐπαίρωviaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὁdafs
πτέρναnafs αὐτόςrpgms . v.19 ἀπόp ἄρτιbo λέγωvipa1s σύrpd-p πρόp ὁdgms γίνοµαιvnad ἵναc ὅτανc
γίνοµαιvsad3s πιστεύωvsaa2p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s . v.20 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p
ὁdnms λαµβάνωvppanms ἐάνqo τι-σριαµσ πέµπωvsaa1s ἐγώrpa-s λαµβάνωvipa3s ὁdnms δέc ἐγώrpa-s
λαµβάνωvppanms λαµβάνωvipa3s ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.21 οὗτοςrdanp λέγωvpaanms ὁdnms
nnms viap3s ddns ndns c viaa3s
᾿Ιησοῦς ταράσσω ὁ πνεῦµα καί µαρτυρέω καίc λέγωviaa3s ἀµήνth ἀµήνth
λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc εἷςnnms ἐκp σύrpg-p παραδίδωµιvifa3s ἐγώrpa-s . v.22 βλέπωviia3p οὖνc εἰςp
reamp dnmp nnmp vppmnmp p rqgms vipa3s
ἀλλήλων ὁ µαθητής ἀπορέω περί τίς λέγω . v.23 εἰµίviix3s δέc
ἀνάκειµαιvppnnms εἷςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms κόλποςndms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms
ὅςrrams ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.24 νεύωvipa3s οὖνc οὗτοςrddms Σίµωνnnms Πέτροςnnms
πυνθάνοµαιvnad τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s περίp ὅςrrgms λέγωvipa3s . v.25 ἐπιπίπτωvpaanms δέc
ἐκεῖνοςrdnms οὕτωbo ἐπίp ὁdans στῆθοςnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms λέγωvipa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms
τίςrqnms εἰµίvipx3s . v.26 ἀποκρίνοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s ὅςrrdms
ἐγώrpn-s βάπτωvpaanms ὁdans ψωµίονnans ἐπιδίδωµιvifa1s καίc ἐµβάπτωvpaanms ὁdans ψωµίονnans
δίδωµιvipa3s ᾿Ιούδαςndms Σίµωνngms ᾿Ισκαριώθndms . v.27 καίc µετάp ὁdans ψωµίονnans
τότεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ἐκεῖνοςrdams ὁdnms Σατανᾶςnnms λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrans ποιέωvipa2s ποιέωvdaa2s ταχύςbo .
29 αὐτῷ, τινὲς γὰρ ἐδόκουν ἐπεὶ τὸ γλωσσόκοµον εἶχεν ὁ ᾿Ιούδας

ὅτι λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Αγόρασον ὧν χρείαν ἔχοµεν εἰς τὴν ἑ-
30 ορτήν ἢ τοῖς πτωχοῖς ἵνα τι δῷ. λαβὼν οὖν τὸ ψωµίον ἐκεῖνος
31 εὐθέως ἐξῆλθεν ἦν δὲ νύξ. ῞Οτε ἐξῆλθεν λέγει ὁ ᾿Ιησοῦς Νῦν
ἐδοξάσθη ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁ θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ,
32 εἰ ὁ θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ καὶ ὁ θεὸς δοξάσει αὐτὸν ἐν ἑαυτῷ,
33 καὶ εὐθὺς δοξάσει αὐτόν. τεκνία ἔτι µικρὸν µεθ ὑµῶν εἰµι,
ζητήσετέ µε καὶ καθὼς εἶπον τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι ῞Οπου ὑπάγω
34 ἐγὼ ὑµεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν καὶ ὑµῖν λέγω ἄρτι. ἐντολὴν
καινὴν δίδωµι ὑµῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα
35 ὑµᾶς ἵνα καὶ ὑµεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. ἐν τούτῳ γνώσονται
πάντες ὅτι ἐµοὶ µαθηταί ἐστε ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις.
36 Λέγει αὐτῷ Σίµων Πέτρος Κύριε ποῦ ὑπάγεις ἀπεκρίθη αὐτῷ
ὁ ᾿Ιησοῦς ῞Οπου ὑπάγω οὐ δύνασαί µοι νῦν ἀκολουθῆσαι ὕ-
37 στερον δὲ ἀκολουθήσεις µοι. λέγει αὐτῷ Πέτρος Κύριε διὰ τί
οὐ δύναµαί σοι ἀκολουθῆσαι ἄρτι τὴν ψυχήν µου ὑπὲρ σοῦ
38 θήσω. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐµοῦ
θήσεις ἀµὴν ἀµὴν λέγω σοι οὐ µὴ ἀλέκτωρ φωνήσῃ ἕως οὗ
ἀπαρνήσῃ µε τρίς.
14 Μὴ ταρασσέσθω ὑµῶν ἡ καρδία, πιστεύετε εἰς τὸν θεόν καὶ
v.28 οὗτοςrdans δέc οὐδείςanfsn γινώσκωviaa3s ὁdgmp ἀνάκειµαιvppngmp πρόςp τίςrqans λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms . v.29 τι-σρινµπ γάρc δοκέωviia3p ἐπείc ὁdans γλωσσόκοµονnans ἔχωviia3s ὁdnms
᾿Ιούδαςnnms ὅτιc λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀγοράζωvdaa2s ὅςrrgnp χρείαnafs ἔχωvipa1p
εἰςp ὁdafs ἑορτήnafs ἤxo ὁddmp πτωχόςadmpn ἵναc τι-σριανσ δίδωµιvsaa3s . v.30 λαµβάνωvpaanms
οὖνc ὁdans ψωµίονnans ἐκεῖνοςrdnms εὐθέωςbo ἐξέρχοµαιviaa3s εἰµίviix3s δέc νύξnnfs . v.31 ὅτεbo
ἐξέρχοµαιviaa3s λέγωvipa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms νῦνbo δοξάζωviap3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms καίc ὁdnms θεόςnnms δοξάζωviap3s ἐνp αὐτόςrpdms . v.32 εἰqo ὁdnms θεόςnnms
δοξάζωviap3s ἐνp αὐτόςrpdms καίc ὁdnms θεόςnnms δοξάζωvifa3s αὐτόςrpams ἐνp ἑαυτοῦrxdms καίc
εὐθύςbo δοξάζωvifa3s αὐτόςrpams . v.33 τεκνίονnvnp ἔτιbo µικρόςaansn µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s
ζητέωvifa2p ἐγώrpa-s καίc καθώςbo λέγωviaa1s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὅτιc ὅπουbo ὑπάγωvipa1s ἐγώrpn-s
σύrpn-p οὐxo δύναµαιvipn2p ἔρχοµαιvnaa καίc σύrpd-p λέγωvipa1s ἄρτιbo . v.34 ἐντολήnafs
καινόςaafsn δίδωµιvipa1s σύrpd-p ἵναc ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp καθώςbo ἀγαπάωviaa1s σύrpa-p
ἵναc καίc σύrpn-p ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp . v.35 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvifd3p πᾶςanmpn ὅτιc
ἐγώrpd-s µαθητήςnnmp εἰµίvipx2p ἐάνqo ἀγάπηnafs ἔχωvspa2p ἐνp ἀλλήλωνredmp . v.36 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms Σίµωνnnms Πέτροςnnms κύριοςnvms ποῦxo ὑπάγωvipa2s ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅπουbo ὑπάγωvipa1s οὐxo δύναµαιvipn2s ἐγώrpd-s νῦνbo ἀκολουθέωvnaa ὕστεροςbo
δέc ἀκολουθέωvifa2s ἐγώrpd-s . v.37 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Πέτροςnnms κύριοςnvms διάp τίςrqans
οὐxo δύναµαιvipn1s σύrpd-s ἀκολουθέωvnaa ἄρτιbo ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s ὑπέρp σύrpg-s τίθηµιvifa1s .
v.38 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdafs ψυχήnafs σύrpg-s ὑπέρp ἐγώrpg-s
τίθηµιvifa2s ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s οὐxo µήxo ἀλέκτωρnnms φωνέωvsaa3s ἕωςc ὅςbo
ἀπαρνέοµαιvifd2s ἐγώrpa-s τρίςbo .
εἰς ἐµὲ πιστεύετε. ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός µου µοναὶ πολλαί 2
εἰσιν, εἰ δὲ µή εἶπον ἂν ὑµῖν πορεύοµαι ἑτοιµάσαι τόπον ὑµῖν.

καὶ ἐὰν πορευθῶ [καὶ] ἑτοιµάσω ὑµῖν τόπον πάλιν ἔρχοµαι καὶ 3
παραλήψοµαι ὑµᾶς πρὸς ἐµαυτόν ἵνα ὅπου εἰµὶ ἐγὼ καὶ ὑ-

µεῖς ἦτε. καὶ ὅπου ἐγὼ ὑπάγω οἴδατε καὶ τὴν ὁδόν οἴδατε, 4
Λέγει αὐτῷ Θωµᾶς Κύριε οὐκ οἴδαµεν ποῦ ὑπάγεις, καὶ πῶς 5
δυνάµεθα τὴν ὁδὸν εἰδέναι. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εγώ εἰµι ἡ 6
ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή, οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα
εἰ µὴ δι΄ ἐµοῦ. εἰ ἐγνώκειτέ µε καὶ τὸν πατέρα µου ἐγνώκειτε 7
ἂν, καὶ ἀπ ἄρτι γινώσκετε αὐτὸν καὶ ἑωράκατε αὐτόν. λέγει 8
αὐτῷ Φίλιππος Κύριε δεῖξον ἡµῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡµῖν.
λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς τοσοῦτον χρόνον µεθ ὑµῶν εἰµι καὶ οὐκ 9
ἔγνωκάς µε Φίλιππε ὁ ἑωρακὼς ἐµὲ ἑώρακεν τὸν πατέρα, καὶ

πῶς σὺ λέγεις ∆εῖξον ἡµῖν τὸν πατέρα. οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ 10
ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐµοί ἐστιν τὰ ῥήµατα ἃ ἐγὼ λαλῶ

ὑµῖν ἀπ ἐµαυτοῦ οὐ λαλῶ, ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐµοὶ µένων αὐτὸς
ποιεῖ τὰ ἔργα. πιστεύετέ µοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ 11
ἐν ἐµοί, εἰ δὲ µή διὰ τὰ ἔργα αὐτὰ πιστεύετε µοι. ἀµὴν ἀµὴν 12
λέγω ὑµῖν ὁ πιστεύων εἰς ἐµὲ τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος

ποιήσει καὶ µείζονα τούτων ποιήσει ὅτι ἐγὼ πρὸς τὸν πατέρα
14. v.1 µήxo ταράσσωvdpp3s σύrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs πιστεύωvdpa2p εἰςp ὁdams θεόςnams καίc εἰςp
ἐγώrpa-s πιστεύωvdpa2p . v.2 ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s µονήanfpn πολύςanfpn
εἰµίvipx3p εἰqo δέc µήxo λέγωviaa1s ἄνxo σύrpd-p πορεύοµαιvipn1s ἑτοιµάζωvnaa τόποςnams σύrpd-p .
v.3 καίc ἐάνqo πορεύοµαιvsao1s καίc ἑτοιµάζωvsaa1s σύrpd-p τόποςnams πάλινbo ἔρχοµαιvipn1s
καίc παραλαµβάνωvifd1s σύrpa-p πρόςp ἐµαυτοῦrxams ἵναc ὅπουbo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s καίc σύrpn-p
εἰµίvspx2p . v.4 καίc ὅπουbo ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s οἶδαvixa2p καίc ὁdafs ὁδόςnafs οἶδαvixa2p .
vipa3s
v.5 λέγω αὐτόςrpdms Θωµᾶςnnms κύριοςnvms οὐxo οἶδαvixa1p ποῦxo ὑπάγωvipa2s καίc πῶςbo
δύναµαιvipn1p ὁdafs ὁδόςnafs οἶδαvnxa . v.6 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s
vipx1s dnfs nnfs c dnfs nnfs
εἰµί ὁ ὁδός καί ὁ ἀλήθεια καίc ὁdnfs ζωήnnfs οὐδείςanfsn ἔρχοµαιvipn3s πρόςp
ὁdams πατήρnams εἰqo µήxo διάp ἐγώrpg-s . v.7 εἰqo γινώσκωviya2p ἐγώrpa-s καίc ὁdams πατήρnams
ἐγώrpg-s γινώσκωviya2p ἄνxo καίc ἀπόp ἄρτιbo γινώσκωvipa2p αὐτόςrpams καίc ὁράωvixa2p αὐτόςrpams .
v.8 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms Φίλιπποςnnms κύριοςnvms δείκνυµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdams πατήρnams καίc
ἀρκέωvipa3s ἐγώrpd-p . v.9 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms τοσοῦτοςrdams χρόνοςnams
µετάp σύrpg-p εἰµίvipx1s καίc οὐxo γινώσκωvixa2s ἐγώrpa-s Φίλιπποςnvms ὁdnms ὁράωvpxanms
ἐγώrpa-s ὁράωvixa3s ὁdams πατήρnams καίc πῶςbo σύrpn-s λέγωvipa2s δείκνυµιvdaa2s ἐγώrpd-p ὁdams
πατήρnams . v.10 οὐxo πιστεύωvipa2s ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms καίc ὁdnms πατήρnnms
ἐνp ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ὁdanp ῥῆµαnanp ὅςrranp ἐγώrpn-s λαλέωvipa1s σύrpd-p ἀπόp ἐµαυτοῦrxgms οὐxo
λαλέωvipa1s ὁdnms δέc πατήρnnms ὁdnms ἐνp ἐγώrpd-s µένωvppanms αὐτόςrpnms ποιέωvipa3s ὁdanp
ἔργονnanp . v.11 πιστεύωvdpa2p ἐγώrpd-s ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms καίc ὁdnms πατήρnnms
ἐνp ἐγώrpd-s εἰqo δέc µήxo διάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpanp πιστεύωvdpa2p ἐγώrpd-s .
13 µου πορεύοµαι, καὶ ὅ τι ἂν αἰτήσητε ἐν τῷ ὀνόµατί µου τοῦτο

14 ποιήσω ἵνα δοξασθῇ ὁ πατὴρ ἐν τῷ υἱῷ, ἐάν τι αἰτήσητέ [µε]
15 ἐν τῷ ὀνόµατί µου ἐγὼ ποιήσω. ᾿Εὰν ἀγαπᾶτέ µε τὰς ἐντολὰς
16 τὰς ἐµὰς τηρήσατε. καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον
17 παράκλητον δώσει ὑµῖν ἵνα µένῃ µεθ ὑµῶν εἰς τὸν αἰῶνα. τὸ
πνεῦµα τῆς ἀληθείας ὃ ὁ κόσµος οὐ δύναται λαβεῖν ὅτι οὐ
θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώσκει, αὐτό ὑµεῖς δὲ γινώσκετε αὐτὸ, ὅτι
18 παρ ὑµῖν µένει καὶ ἐν ὑµῖν ἔσται. Οὐκ ἀφήσω ὑµᾶς ὀρφα-
19 νούς ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς. ἔτι µικρὸν καὶ ὁ κόσµος µε οὐκέτι
20 θεωρεῖ ὑµεῖς δὲ θεωρεῖτέ µε ὅτι ἐγὼ ζῶ καὶ ὑµεῖς ζήσεσθε. ἐν
ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ γνώσεσθε ὑµεῖς ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί µου καὶ
21 ὑµεῖς ἐν ἐµοὶ καὶ ἐγὼ ἐν ὑµῖν. ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς µου καὶ
τηρῶν αὐτὰς ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν µε, ὁ δὲ ἀγαπῶν µε ἀγα-
πηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός µου καὶ ἐγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ
22 ἐµφανίσω αὐτῷ ἐµαυτόν. Λέγει αὐτῷ ᾿Ιούδας οὐχ ὁ ᾿Ισκαριώ-
της Κύριε καὶ τί γέγονεν ὅτι ἡµῖν µέλλεις ἐµφανίζειν σεαυτὸν
23 καὶ οὐχὶ τῷ κόσµῳ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Εάν
τις ἀγαπᾷ µε τὸν λόγον µου τηρήσει καὶ ὁ πατήρ µου ἀγα-
πήσει αὐτόν καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόµεθα καὶ µονὴν παρ αὐτῷ
v.12 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ἐγώrpa-s ὁdanp ἔργονnanp ὅςrranp
ἐγώrpn-s ποιέωvipa1s κἀκεῖνοςrdnms ποιέωvifa3s καίc µέγαςaanpc οὗτοςrdgnp ποιέωvifa3s ὅτιc ἐγώrpn-s
πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s πορεύοµαιvipn1s . v.13 καίc ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo αἰτέωvsaa2p
p ddns ndns rpg-s rdans vifa1s
ἐν ὁ ὄνοµα ἐγώ οὗτος ποιέω ἵναc δοξάζωvsap3s ὁdnms πατήρnnms ἐνp ὁddms
υἱόςndms . v.14 ἐάνqo τι-σριανσ αἰτέωvsaa2p ἐγώrpa-s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐγώrpn-s
ποιέωvifa1s . v.15 ἐάνqo ἀγαπάωvspa2p ἐγώrpa-s ὁdafp ἐντολήnafp ὁdafp ἐµόςrsafp τηρέωvdaa2p .
v.16 καίc ἐγώrpn-s ἐρωτάωvifa1s ὁdams πατήρnams καίc ἄλλοςaamsn παράκλητοςnams δίδωµιvifa3s
σύrpd-p ἵναc µένωvspa3s µετάp σύrpg-p εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.17 ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs
ἀλήθειαngfs ὅςrrans ὁdnms κόσµοςnnms οὐxo δύναµαιvipn3s λαµβάνωvnaa ὅτιc οὐxo θεωρέωvipa3s
αὐτόςrpans οὐδέbo γινώσκωvipa3s αὐτόςrpans σύrpn-p δέc γινώσκωvipa2p αὐτόςrpans ὅτιc παράp
σύrpd-p µένωvipa3s καίc ἐνp σύrpd-p εἰµίvifx3s . v.18 οὐxo ἀφίηµιvifa1s σύrpa-p ὀρφανόςaampn
vipn1s p rpa-p bo aansn
ἔρχοµαι πρός σύ . v.19 ἔτι µικρός καίc ὁdnms κόσµοςnnms ἐγώrpa-s οὐκέτιbo
θεωρέωvipa3s σύrpn-p δέc θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s ὅτιc ἐγώrpn-s ζάωvipa1s καίc σύrpn-p ζάωvifd2p .
v.20 ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs γινώσκωvifd2p σύrpn-p ὅτιc ἐγώrpn-s ἐνp ὁddms πατήρndms
ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p ἐνp ἐγώrpd-s καίc ἐγώrpn-s ἐνp σύrpd-p . v.21 ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafp
ἐντολήnafp ἐγώrpg-s καίc τηρέωvppanms αὐτόςrpafp ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀγαπάωvppanms
ἐγώrpa-s ὁdnms δέc ἀγαπάωvppanms ἐγώrpa-s ἀγαπάωvifp3s ὑπόp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc
ἐγώrpn-s ἀγαπάωvifa1s αὐτόςrpams καίc ἐµφανίζωvifa1s αὐτόςrpdms ἐµαυτοῦrxams . v.22 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ᾿Ιούδαςnnms οὐxo ὁdnms ᾿Ισκαριώθnnms κύριοςnvms καίc τίςrqnns γίνοµαιvixa3s ὅτιc
ἐγώrpd-p µέλλωvipa2s ἐµφανίζωvnpa σεαυτοῦrxams καίc οὐχίxo ὁddms κόσµοςndms .
ποιησόµεν. ὁ µὴ ἀγαπῶν µε τοὺς λόγους µου οὐ τηρεῖ, καὶ 24
ὁ λόγος ὃν ἀκούετε οὐκ ἔστιν ἐµὸς ἀλλὰ τοῦ πέµψαντός µε

πατρός. Ταῦτα λελάληκα ὑµῖν παρ ὑµῖν µένων, ὁ δὲ παρά- 25, 26
κλητος τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον ὃ πέµψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόµατί

µου ἐκεῖνος ὑµᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑποµνήσει ὑµᾶς πάντα
ἃ εἶπον ὑµῖν. Εἰρήνην ἀφίηµι ὑµῖν εἰρήνην τὴν ἐµὴν δίδωµι 27
ὑµῖν, οὐ καθὼς ὁ κόσµος δίδωσιν ἐγὼ δίδωµι ὑµῖν µὴ ταρασ-

σέσθω ὑµῶν ἡ καρδία µηδὲ δειλιάτω. ἠκούσατε ὅτι ἐγὼ εἶπον 28
ὑµῖν ῾Υπάγω καὶ ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς εἰ ἠγαπᾶτέ µε ἐχάρητε

ἄν ὅτι εἶπον πορεύοµαι πρὸς τὸν πατέρα ὅτι ὁ πατὴρ µού µεί-
ζων µού ἐστιν. καὶ νῦν εἴρηκα ὑµῖν πρὶν γενέσθαι ἵνα ὅταν 29
γένηται πιστεύσητε. οὐκέτι πολλὰ λαλήσω µεθ ὑµῶν ἔρχεται 30
γὰρ ὁ τοῦ κόσµου ἄρχων, καὶ ἐν ἐµοὶ οὐκ ἔχει οὐδέν. ἀλλ 31
ἵνα γνῷ ὁ κόσµος ὅτι ἀγαπῶ τὸν πατέρα καὶ καθὼς ἐνετείλατο
µοι ὁ πατήρ οὕτως ποιῶ ᾿Εγείρεσθε ἄγωµεν ἐντεῦθεν.
᾿Εγώ εἰµι ἡ ἄµπελος ἡ ἀληθινή καὶ ὁ πατήρ µου ὁ γεωρ- 15
γός ἐστιν. πᾶν κλῆµα ἐν ἐµοὶ µὴ φέρον καρπόν αἴρει αὐτό 2
καὶ πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ ἵνα πλείονα καρπὸν

φέρῃ. ἤδη ὑµεῖς καθαροί ἐστε διὰ τὸν λόγον ὃν λελάληκα 3
v.23 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ἐάνqo τι-σρινµσ ἀγαπάωvspa3s

ἐγώrpa-s ὁdams λόγοςnams ἐγώrpg-s τηρέωvifa3s καίc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ἀγαπάωvifa3s
αὐτόςrpams καίc πρόςp αὐτόςrpams ἔρχοµαιvifd1p καίc µονήnafs παράp αὐτόςrpdms ποιέωvifa1p .
v.24 ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ἐγώrpa-s ὁdamp λόγοςnamp ἐγώrpg-s οὐxo τηρέωvipa3s καίc ὁdnms
λόγοςnnms ὅςrrams ἀκούωvipa2p οὐxo εἰµίvipx3s ἐµόςrsnms ἀλλάc ὁdgms πέµπωvpaagms ἐγώrpa-s
πατήρngms . v.25 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p παράp σύrpd-p µένωvppanms . v.26 ὁdnms
δέc παράκλητοςnnms ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ὅςrrans πέµπωvifa3s ὁdnms πατήρnnms
ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s ἐκεῖνοςrdnms σύrpa-p διδάσκωvifa3s πᾶςaanpn καίc ὑποµιµνῄσκωvifa3s
σύrpa-p πᾶςaanpn ὅςrranp λέγωviaa1s σύrpd-p . v.27 εἰρήνηnafs ἀφίηµιvipa1s σύrpd-p εἰρήνηnafs ὁdafs
rsafs vipa1s rpd-p xo bo dnms
ἐµός δίδωµι σύ οὐ καθώς ὁ κόσµοςnnms δίδωµιvipa3s ἐγώrpn-s δίδωµιvipa1s
σύrpd-p µήxo ταράσσωvdpp3s σύrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs µηδέc δειλιάωvdpa3s . v.28 ἀκούωviaa2p
ὅτιc ἐγώrpn-s λέγωviaa1s σύrpd-p ὑπάγωvipa1s καίc ἔρχοµαιvipn1s πρόςp σύrpa-p εἰqo ἀγαπάωviia2p
ἐγώrpa-s χαίρωviao2p ἄνxo ὅτιc λέγωviaa1s πορεύοµαιvipn1s πρόςp ὁdams πατήρnams ὅτιc ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpg-s µέγαςanmsc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s . v.29 καίc νῦνbo λέγωvixa1s σύrpd-p πρίνbo
vnad c c vsad3s vsaa2p
γίνοµαι ἵνα ὅταν γίνοµαι πιστεύω . v.30 οὐκέτιbo πολύςaanpn λαλέωvifa1s
µετάp σύrpg-p ἔρχοµαιvipn3s γάρc ὁdnms ὁdgms κόσµοςngms ἄρχωνnnms καίc ἐνp ἐγώrpd-s οὐxo
ἔχωvipa3s οὐδείςaansn . v.31 ἀλλάc ἵναc γινώσκωvsaa3s ὁdnms κόσµοςnnms ὅτιc ἀγαπάωvipa1s
ὁdams πατήρnams καίc καθώςbo ἐντέλλοµαιviad3s ἐγώrpd-s ὁdnms πατήρnnms οὕτωbo ποιέωvipa1s
ἐγείρωvdpe2p ἄγωvspa1p ἐντεῦθενbo . 15. v.1 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἄµπελοςnnfs ὁdnfs
ἀληθινόςanfsn καίc ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ὁdnms γεωργόςnnms εἰµίvipx3s . v.2 πᾶςaansn
κλῆµαnans ἐνp ἐγώrpd-s µήxo φέρωvppaans καρπόςnams αἴρωvipa3s αὐτόςrpans καίc πᾶςaansn ὁdans
καρπόςnams φέρωvppaans καθαίρωvipa3s αὐτόςrpans ἵναc πολύςaamsc καρπόςnams φέρωvspa3s .
4 ὑµῖν, µείνατε ἐν ἐµοί κἀγὼ ἐν ὑµῖν καθὼς τὸ κλῆµα οὐ δύ-

ναται καρπὸν φέρειν ἀφ ἑαυτοῦ ἐὰν µὴ µείνῃ ἐν τῇ ἀµπέλῳ
5 οὕτως οὐδὲ ὑµεῖς ἐὰν µὴ ἐν ἐµοὶ µείνητε. ἐγώ εἰµι ἡ ἄµπελος
ὑµεῖς τὰ κλήµατα ὁ µένων ἐν ἐµοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ οὗτος φέρει
6 καρπὸν πολύν ὅτι χωρὶς ἐµοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. ἐὰν
µή τις µείνῃ ἐν ἐµοί ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆµα καὶ ἐξηράνθη
καὶ συνάγουσιν αὐτὰ καὶ εἰς τὸ πῦρ βάλλουσιν καὶ καίεται.
7 ἐὰν µείνητε ἐν ἐµοὶ καὶ τὰ ῥήµατά µου ἐν ὑµῖν µείνῃ ὃ ἐὰν
8 θέλητε αἰτήσεσθε καὶ γενήσεται ὑµῖν. ἐν τούτῳ ἐδοξάσθη ὁ
πατήρ µου ἵνα καρπὸν πολὺν φέρητε καὶ γενήσεσθε ἐµοὶ µα-
9 θηταί. καθὼς ἠγάπησέν µε ὁ πατήρ κἀγὼ ἠγάπησα, ὑµᾶς
10 µείνατε ἐν τῇ ἀγάπῃ τῇ ἐµῇ. ἐὰν τὰς ἐντολάς µου τηρήσητε
µενεῖτε ἐν τῇ ἀγάπῃ µου καθὼς ἐγὼ τὰς ἐντολὰς τοῦ πατρός
11 µου τετήρηκα καὶ µένω αὐτοῦ ἐν τῇ ἀγάπῃ. Ταῦτα λελά-
ληκα ὑµῖν ἵνα ἡ χαρὰ ἡ ἐµὴ ἐν ὑµῖν µείνῃ, καὶ ᾖ χαρὰ ὑµῶν
12 πληρωθῇ. αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐµή ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους
13 καθὼς ἠγάπησα ὑµᾶς. µείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει
14 ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ. ὑµεῖς
15 φίλοι µού ἐστε ἐὰν ποιῆτε ὅσα ἐγὼ ἐντέλλοµαι ὑµῖν. οὐκέτι
ὑµᾶς λέγω δούλους ὅτι ὁ δοῦλος οὐκ οἶδεν τί ποιεῖ αὐτοῦ ὁ
v.3 ἤδηbo σύrpn-p καθαρόςanmpn εἰµίvipx2p διάp ὁdams λόγοςnams ὅςrrams λαλέωvixa1s σύrpd-p .
v.4 µένωvdaa2p ἐνp ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s ἐνp σύrpd-p καθώςbo ὁdnns κλῆµαnnns οὐxo δύναµαιvipn3s
καρπόςnams φέρωvnpa ἀπόp ἑαυτοῦrxgms ἐάνqo µήxo µένωvsaa3s ἐνp ὁddfs ἄµπελοςndfs οὕτωbo
οὐδέbo σύrpn-p ἐάνqo µήxo ἐνp ἐγώrpd-s µένωvsaa2p . v.5 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ἄµπελοςnnfs
σύrpn-p ὁdnnp κλῆµαnnnp ὁdnms µένωvppanms ἐνp ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdms οὗτοςrdnms
φέρωvipa3s καρπόςnams πολύςaamsn ὅτιc χωρίςbo ἐγώrpg-s οὐxo δύναµαιvipn2p ποιέωvnpa οὐδείςaansn .
v.6 ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ µένωvsaa3s ἐνp ἐγώrpd-s βάλλωviap3s ἔξωbo ὡςbo ὁdnns κλῆµαnnns καίc
ξηραίνωviap3s καίc συνάγωvipa3p αὐτόςrpanp καίc εἰςp ὁdans πῦρnans βάλλωvipa3p καίc καίωvipp3s .
v.7 ἐάνqo µένωvsaa2p ἐνp ἐγώrpd-s καίc ὁdnnp ῥῆµαnnnp ἐγώrpg-s ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s ὅςrrans
ἐάνqo θέλωvspa2p αἰτέωvifm2p καίc γίνοµαιvifd3s σύrpd-p . v.8 ἐνp οὗτοςrddns δοξάζωviap3s
ὁdnms πατήρnnms ἐγώrpg-s ἵναc καρπόςnams πολύςaamsn φέρωvspa2p καίc γίνοµαιvifd2p ἐγώrpd-s
µαθητήςnnmp . v.9 καθώςbo ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s ἀγαπάωviaa1s
σύrpa-p µένωvdaa2p ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ἐµόςrsdfs . v.10 ἐάνqo ὁdafp ἐντολήnafp ἐγώrpg-s
τηρέωvsaa2p µένωvifa2p ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ἐγώrpg-s καθώςbo ἐγώrpn-s ὁdafp ἐντολήnafp ὁdgms
πατήρngms ἐγώrpg-s τηρέωvixa1s καίc µένωvipa1s αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs . v.11 οὗτοςrdanp
λαλέωvixa1s σύrpd-p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s καίc εἰµίdnfs
χαράnnfs σύrpg-p πληρόωvsap3s . v.12 οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs
ἵναc ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp καθώςbo ἀγαπάωviaa1s σύrpa-p . v.13 µέγαςaafsc οὗτοςrdgfs
nafs anfsn vipa3s c dafs nafs rpgms
ἀγάπη οὐδείς ἔχω ἵνα τι-σρινµσ ὁ ψυχή αὐτός τίθηµιvsaa3s ὑπέρp ὁdgmp
φίλοςagmpn αὐτόςrpgms . v.14 σύrpn-p φίλοςanmpn ἐγώrpg-s εἰµίvipx2p ἐάνqo ποιέωvspa2p ὅσοςrcanp
ἐγώrpn-s ἐντέλλοµαιvipn1s σύrpd-p .
κύριος, ὑµᾶς δὲ εἴρηκα φίλους ὅτι πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ

πατρός µου ἐγνώρισα ὑµῖν. οὐχ ὑµεῖς µε ἐξελέξασθε ἀλλ 16
ἐγὼ ἐξελεξάµην ὑµᾶς καὶ ἔθηκα ὑµᾶς ἵνα ὑµεῖς ὑπάγητε καὶ
καρπὸν φέρητε καὶ ὁ καρπὸς ὑµῶν µένῃ ἵνα ὅ τι ἂν αἰτήσητε
τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόµατί µου δῷ ὑµῖν. ταῦτα ἐντέλλοµαι 17
ὑµῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. Εἰ ὁ κόσµος ὑµᾶς µισεῖ γινώ- 18
σκετε ὅτι ἐµὲ πρῶτον ὑµῶν µεµίσηκεν. εἰ ἐκ τοῦ κόσµου 19
ἦτε ὁ κόσµος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει, ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσµου οὐκ

ἐστέ ἀλλ ἐγὼ ἐξελεξάµην ὑµᾶς ἐκ τοῦ κόσµου διὰ τοῦτο µισεῖ
ὑµᾶς ὁ κόσµος. µνηµονεύετε τοῦ λόγου οὗ ἐγὼ εἶπον ὑµῖν 20
Οὐκ ἔστιν δοῦλος µείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ εἰ ἐµὲ ἐδίωξαν καὶ
ὑµᾶς διώξουσιν, εἰ τὸν λόγον µου ἐτήρησαν καὶ τὸν ὑµέτερον
τηρήσουσιν. ἀλλὰ ταῦτα πάντα ποιήσουσιν ὑµῖν διὰ τὸ ὄνο- 21
µά µου ὅτι οὐκ οἴδασιν τὸν πέµψαντά µε. εἰ µὴ ἦλθον καὶ 22
ἐλάλησα αὐτοῖς ἁµαρτίαν οὐκ εἴχον, νῦν δὲ πρόφασιν οὐκ ἔ-

χουσιν περὶ τῆς ἁµαρτίας αὐτῶν. ὁ ἐµὲ µισῶν καὶ τὸν πατέρα 23
µου µισεῖ. εἰ τὰ ἔργα µὴ ἐποίησα ἐν αὐτοῖς ἃ οὐδεὶς ἄλλος 24
πεποίηκεν, ἁµαρτίαν οὐκ εἴχον, νῦν δὲ καὶ ἑωράκασιν καὶ

µεµισήκασιν καὶ ἐµὲ καὶ τὸν πατέρα µου. ἀλλ ἵνα πληρωθῇ 25
ὁ λόγος ὁ γεγραµµένος ἐν τῷ νόµῳ αὐτῶν ὅτι ᾿Εµίσησάν µε

v.15 οὐκέτιbo σύrpa-p λέγωvipa1s δοῦλοςnamp ὅτιc ὁdnms δοῦλοςnnms οὐxo οἶδαvixa3s τίςrqans
ποιέωvipa3s αὐτόςrpgms ὁdnms κύριοςnnms σύrpa-p δέc λέγωvixa1s φίλοςaampn ὅτιc πᾶςaanpn ὅςrranp
ἀκούωviaa1s παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s γνωρίζωviaa1s σύrpd-p . v.16 οὐxo σύrpn-p ἐγώrpa-s
ἐκλέγωviam2p ἀλλάc ἐγώrpn-s ἐκλέγωviam1s σύrpa-p καίc τίθηµιviaa1s σύrpa-p ἵναc σύrpn-p ὑπάγωvspa2p
καίc καρπόςnams φέρωvspa2p καίc ὁdnms καρπόςnnms σύrpg-p µένωvspa3s ἵναc ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo
αἰτέωvsaa2p ὁdams πατήρnams ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s δίδωµιvsaa3s σύrpd-p . v.17 οὗτοςrdanp
ἐντέλλοµαιvipn1s σύrpd-p ἵναc ἀγαπάωvspa2p ἀλλήλωνreamp . v.18 εἰqo ὁdnms κόσµοςnnms σύrpa-p
µισέωvipa3s γινώσκωvdpa2p ὅτιc ἐγώrpa-s πρῶτοςbo σύrpg-p µισέωvixa3s . v.19 εἰqo ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms εἰµίviix2p ὁdnms κόσµοςnnms ἄνxo ὁdans ἴδιοςaansn φιλέωviia3s ὅτιc δέc ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms οὐxo εἰµίvipx2p ἀλλάc ἐγώrpn-s ἐκλέγωviam1s σύrpa-p ἐκp ὁdgms κόσµοςngms διάp
οὗτοςrdans µισέωvipa3s σύrpa-p ὁdnms κόσµοςnnms . v.20 µνηµονεύωvdpa2p ὁdgms λόγοςngms
ὅςrrgms ἐγώrpn-s λέγωviaa1s σύrpd-p οὐxo εἰµίvipx3s δοῦλοςnnms µέγαςanmsc ὁdgms κύριοςngms
αὐτόςrpgms εἰqo ἐγώrpa-s διώκωviaa3p καίc σύrpa-p διώκωvifa3p εἰqo ὁdams λόγοςnams ἐγώrpg-s
τηρέωviaa3p καίc ὁdams ὑµέτεροςrsams τηρέωvifa3p . v.21 ἀλλάc οὗτοςrdanp πᾶςaanpn ποιέωvifa3p
σύrpd-p διάp ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὅτιc οὐxo οἶδαvixa3p ὁdams πέµπωvpaaams ἐγώrpa-s . v.22 εἰqo
µήxo ἔρχοµαιviaa1s καίc λαλέωviaa1s αὐτόςrpdmp ἁµαρτίαnafs οὐxo ἔχωviia3p νῦνbo δέc πρόφασιςnafs
οὐxo ἔχωvipa3p περίp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs αὐτόςrpgmp . v.23 ὁdnms ἐγώrpa-s µισέωvppanms καίc ὁdams
πατήρnams ἐγώrpg-s µισέωvipa3s . v.24 εἰqo ὁdanp ἔργονnanp µήxo ποιέωviaa1s ἐνp αὐτόςrpdmp
ὅςrranp οὐδείςanfsn ἄλλοςanmsn ποιέωvixa3s ἁµαρτίαnafs οὐxo ἔχωviia3p νῦνbo δέc καίc ὁράωvixa3p
καίc µισέωvixa3p καίc ἐγώrpa-s καίc ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s .
15:26—16:11 ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ 334
26 δωρεάν. ῞Οταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος ὃν ἐγὼ πέµψω ὑµῖν

παρὰ τοῦ πατρός τὸ πνεῦµα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ πα-
27 τρὸς ἐκπορεύεται ἐκεῖνος µαρτυρήσει περὶ ἐµοῦ, καὶ ὑµεῖς
δὲ µαρτυρεῖτε ὅτι ἀπ ἀρχῆς µετ ἐµοῦ ἐστε.
16, 2 Ταῦτα λελάληκα ὑµῖν ἵνα µὴ σκανδαλισθῆτε. ἀποσυνα-
γώγους ποιήσουσιν ὑµᾶς, ἀλλ ἔρχεται ὥρα ἵνα πᾶς ὁ ἀπο-
3 κτείνας ὑµᾶς δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ θεῷ. καὶ ταῦτα
4 ποιήσουσιν ὅτι οὐκ ἔγνωσαν τὸν πατέρα οὐδὲ ἐµέ. ἀλλὰ
ταῦτα λελάληκα ὑµῖν ἵνα ὅταν ἔλθῃ ἡ ὥρα µνηµονεύητε αὐ-
τῶν ὅτι ἐγὼ εἶπον ὑµῖν Ταῦτα δὲ ὑµῖν ἐξ ἀρχῆς οὐκ εἶπον ὅτι
5 µεθ ὑµῶν ἤµην. νῦν δὲ ὑπάγω πρὸς τὸν πέµψαντά µε καὶ
6 οὐδεὶς ἐξ ὑµῶν ἐρωτᾷ µε Ποῦ ὑπάγεις. ἀλλ ὅτι ταῦτα λελά-
7 ληκα ὑµῖν ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑµῶν τὴν καρδίαν. ἀλλ ἐγὼ
τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑµῖν συµφέρει ὑµῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω ἐὰν
γὰρ ἐγὼ µὴ ἀπέλθω ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑµᾶς,
8 ἐὰν δὲ πορευθῶ πέµψω αὐτὸν πρὸς ὑµᾶς. καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος
ἐλέγξει τὸν κόσµον περὶ ἁµαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης καὶ
9 περὶ κρίσεως, περὶ ἁµαρτίας µέν ὅτι οὐ πιστεύουσιν εἰς ἐµέ,
10 περὶ δικαιοσύνης δέ ὅτι πρὸς τὸν πατέρα µου ὑπάγω καὶ οὐ-
11 κέτι θεωρεῖτέ µε, περὶ δὲ κρίσεως ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσµου
v.25 ἀλλάc ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms γράφωvpxpnms ἐνp ὁddms νόµοςndms
αὐτόςrpgmp ὅτιc µισέωviaa3p ἐγώrpa-s δωρεάνbo . v.26 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms
παράκλητοςnnms ὅςrrams ἐγώrpn-s πέµπωvifa1s σύrpd-p παράp ὁdgms πατήρngms ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὅςrrnns παράp ὁdgms πατήρngms ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐκεῖνοςrdnms µαρτυρέωvifa3s
περίp ἐγώrpg-s . v.27 καίc σύrpn-p δέc µαρτυρέωvipa2p ὅτιc ἀπόp ἀρχήngfs µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx2p .
16. v.1 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἵναc µήxo σκανδαλίζωvsap2p . v.2 ἀποσυνάγωγοςaampn
ποιέωvifa3p σύrpa-p ἀλλάc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs ἵναc πᾶςanmsn ὁdnms ἀποκτείνωvpaanms σύrpa-p
δοκέωvsaa3s λατρείαnafs προσφέρωvnpa ὁddms θεόςndms . v.3 καίc οὗτοςrdanp ποιέωvifa3p ὅτιc
οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdams πατήρnams οὐδέbo ἐγώrpa-s . v.4 ἀλλάc οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p
ἵναc ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ὥραnnfs µνηµονεύωvspa2p αὐτόςrpgnp ὅτιc ἐγώrpn-s λέγωviaa1s σύrpd-p
οὗτοςrdanp δέc σύrpd-p ἐκp ἀρχήngfs οὐxo λέγωviaa1s ὅτιc µετάp σύrpg-p εἰµίviix1s . v.5 νῦνbo
c vipa1s p dams vpaaams rpa-s c anfsn p rpg-p
δέ ὑπάγω πρός ὁ πέµπω ἐγώ καί οὐδείς ἐκ σύ ἐρωτάωvipa3s
ἐγώrpa-s ποῦxo ὑπάγωvipa2s . v.6 ἀλλάc ὅτιc οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ὁdnfs λύπηnnfs
πληρόωvixa3s σύrpg-p ὁdafs καρδίαnafs . v.7 ἀλλάc ἐγώrpn-s ὁdafs ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s σύrpd-p
συµφέρωvipa3s σύrpd-p ἵναc ἐγώrpn-s ἀπέρχοµαιvsaa1s ἐάνqo γάρc ἐγώrpn-s µήxo ἀπέρχοµαιvsaa1s
ὁdnms παράκλητοςnnms οὐxo ἔρχοµαιvifd3s πρόςp σύrpa-p ἐάνqo δέc πορεύοµαιvsao1s πέµπωvifa1s
αὐτόςrpams πρόςp σύrpa-p . v.8 καίc ἔρχοµαιvpaanms ἐκεῖνοςrdnms ἐλέγχωvifa3s ὁdams κόσµοςnams
p ngfs
περί ἁµαρτία καί περί δικαιοσύνηngfs καίc περίp κρίσιςngfs .
c p
v.9 περίp ἁµαρτίαngfs µένxo
ὅτιc οὐxo πιστεύωvipa3p εἰςp ἐγώrpa-s . v.10 περίp δικαιοσύνηngfs δέc ὅτιc πρόςp ὁdams πατήρnams
ἐγώrpg-s ὑπάγωvipa1s καίc οὐκέτιbo θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s .
τούτου κέκριται. ῎Ετι πολλὰ ἔχω λέγειν ὑµῖν ἀλλ οὐ δύνασθε 12
βαστάζειν ἄρτι, ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος τὸ πνεῦµα τῆς ἀληθείας 13
ὁδηγήσει ὑµᾶς εἰς πάσαν τῆν ἀληθείαν, οὐ γὰρ λαλήσει ἀφ

ἑαυτοῦ ἀλλ ὅσα ἂν ἀκούσῃ λαλήσει καὶ τὰ ἐρχόµενα ἀναγγε-
λεῖ ὑµῖν. ἐκεῖνος ἐµὲ δοξάσει ὅτι ἐκ τοῦ ἐµοῦ λήψεται, καὶ 14
ἀναγγελεῖ ὑµῖν. πάντα ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ ἐµά ἐστιν, διὰ τοῦτο 15
εἶπον ὅτι ἐκ τοῦ ἐµοῦ λαµβάνει καὶ ἀναγγελεῖ ὑµῖν. Μικρὸν 16
καὶ οὐ θεωρεῖτέ µε καὶ πάλιν µικρὸν καὶ ὄψεσθέ µε ὅτι ὑπάγω

πρὸς τὸν πατέρα. εἶπον οὖν ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ πρὸς ἀλ- 17
λήλους Τί ἐστιν τοῦτο ὃ λέγει ἡµῖν Μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ µε

καὶ πάλιν µικρὸν καὶ ὄψεσθέ µε καί ῞Οτι ἐγὼ ὑπάγω πρὸς τὸν
πατέρα. ἔλεγον οὖν τοῦτο Τί ἐστιν ὃ λέγει τὸ µικρόν οὐκ οἴ- 18
δαµεν τί λαλεῖ. ἔγνω οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἤθελον αὐτὸν ἐρωτᾶν 19
καὶ εἶπεν αὐτοῖς Περὶ τούτου ζητεῖτε µετ ἀλλήλων ὅτι εἶπον
Μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ µε καὶ πάλιν µικρὸν καὶ ὄψεσθέ µε.
ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑµεῖς ὁ 20
δὲ κόσµος χαρήσεται ὑµεῖς δὲ λυπηθήσεσθε ἀλλ ἡ λύπη ὑ-

µῶν εἰς χαρὰν γενήσεται. ἡ γυνὴ ὅταν τίκτῃ λύπην ἔχει ὅτι 21
ἦλθεν ἡ ὥρα αὐτῆς, ὅταν δὲ γεννήσῃ τὸ παιδίον οὐκέτι µνη-

µονεύει τῆς θλίψεως διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος
v.11 περίp δέc κρίσιςngfs ὅτιc ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms κρίνωvixp3s .
v.12 ἔτιbo πολύςaanpn ἔχωvipa1s λέγωvnpa σύrpd-p ἀλλάc οὐxo δύναµαιvipn2p βαστάζωvnpa ἄρτιbo .
v.13 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ἐκεῖνοςrdnms ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὁδηγέωvifa3s σύrpa-p
εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs ἀλήθειαnafs οὐxo γάρc λαλέωvifa3s ἀπόp ἑαυτοῦrxgms ἀλλάc ὅσοςrcanp ἄνxo
ἀκούωvsaa3s λαλέωvifa3s καίc ὁdanp ἔρχοµαιvppnanp ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p . v.14 ἐκεῖνοςrdnms
rpa-s vifa3s c p dgms rpg-s vifd3s
ἐγώ δοξάζω ὅτι ἐκ ὁ ἐµός λαµβάνω καί ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p .
c
v.15 πᾶςannpn ὅσοςrcanp ἔχωvipa3s ὁdnms πατήρnnms ἐµόςrsnnp εἰµίvipx3s διάp οὗτοςrdans λέγωviaa1s
ὅτιc ἐκp ὁdgms ἐµόςrpg-s λαµβάνωvipa3s καίc ἀναγγέλλωvifa3s σύrpd-p . v.16 µικρόςaansn καίc ὅςxo
θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s καίc πάλινbo µικρόςaansn καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s ὅτιc ὑπάγωvipa1s πρόςp
ὁdams πατήρnams . v.17 λέγωviaa3p οὖνc ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms πρόςp ἀλλήλωνreamp
τίςrqnns εἰµίvipx3s οὗτοςrdnns ὅςrrans λέγωvipa3s ἐγώrpd-p µικρόςaansn καίc οὐxo θεωρέωvipa2p
ἐγώrpa-s καίc πάλινbo µικρόςaansn καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s καίc ὅτιc ἐγώrpn-s ὑπάγωvipa1s πρόςp
ὁdams πατήρnams . v.18 λέγωviia3p οὖνc οὗτοςrdnns τίςrqnns εἰµίvipx3s ὅςrrans λέγωvipa3s ὁdans
µικρόςaansn οὐxo οἶδαvixa1p τίςrqans λαλέωvipa3s . v.19 γινώσκωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc
θέλωviia3p αὐτόςrpams ἐρωτάωvnpa καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp περίp οὗτοςrdgms ζητέωvipa2p µετάp
ἀλλήλωνregmp ὅτιc λέγωviaa1s µικρόςaansn καίc οὐxo θεωρέωvipa2p ἐγώrpa-s καίc πάλινbo µικρόςaansn
καίc ὁράωvifd2p ἐγώrpa-s . v.20 ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-p ὅτιc κλαίωvifa2p καίc θρηνέωvifa2p
σύrpn-p ὁdnms δέc κόσµοςnnms χαίρωvifo3s σύrpn-p δέc λυπέωvifp2p ἀλλάc ὁdnfs λύπηnnfs σύrpg-p εἰςp
χαράnafs γίνοµαιvifd3s .
22 εἰς τὸν κόσµον. καὶ ὑµεῖς οὖν λύπην µὲν νῦν ἔχετε, πάλιν
δὲ ὄψοµαι ὑµᾶς καὶ χαρήσεται ὑµῶν ἡ καρδία καὶ τὴν χαρὰν
23 ὑµῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ ὑµῶν. καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ἐµὲ οὐκ
ἐρωτήσετε οὐδέν ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ὅσα ἄν αἰτήσητε
24 τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόµατί µου δώσει ὑµῖν. ἕως ἄρτι οὐκ ᾐ-
τήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόµατί µου, αἰτεῖτε καὶ λήψεσθε, ἵνα ἡ
25 χαρὰ ὑµῶν ᾖ πεπληρωµένη. Ταῦτα ἐν παροιµίαις λελάληκα
ὑµῖν, ἀλλ΄ ἔρχεται ὥρα ὅτε οὐκέτι ἐν παροιµίαις λαλήσω ὑµῖν
26 ἀλλὰ παρρησίᾳ περὶ τοῦ πατρὸς ἀναγγελῶ ὑµῖν. ἐν ἐκείνῃ
τῇ ἡµέρᾳ ἐν τῷ ὀνόµατί µου αἰτήσεσθε καὶ οὐ λέγω ὑµῖν ὅτι
27 ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα περὶ ὑµῶν, αὐτὸς γὰρ ὁ πατὴρ φι-
λεῖ ὑµᾶς ὅτι ὑµεῖς ἐµὲ πεφιλήκατε καὶ πεπιστεύκατε ὅτι ἐγὼ
28 παρὰ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον. ἐξῆλθον παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ ἐλή-
λυθα εἰς τὸν κόσµον, πάλιν ἀφίηµι τὸν κόσµον καὶ πορεύοµαι
29 πρὸς τὸν πατέρα. Λέγουσιν αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ῎Ιδε νῦν
30 παρρησίᾳ λαλεῖς καὶ παροιµίαν οὐδεµίαν λέγεις. νῦν οἴδα-
µεν ὅτι οἶδας πάντα καὶ οὐ χρείαν ἔχεις ἵνα τίς σε ἐρωτᾷ, ἐν
31 τούτῳ πιστεύοµεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθες. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ
32 ᾿Ιησοῦς ῎Αρτι πιστεύετε. ἰδοὺ ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐλήλυθεν
ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια καὶ ἐµὲ µόνον ἀφῆτε, καὶ
v.21 ὁdnfs γυνήnnfs ὅτανc τίκτωvspa3s λύπηnafs ἔχωvipa3s ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs αὐτόςrpgfs
ὅτανc δέc γεννάωvsaa3s ὁdans παιδίονnans οὐκέτιbo µνηµονεύωvipa3s ὁdgfs θλῖψιςngfs διάp ὁdafs
χαράnafs ὅτιc γεννάωviap3s ἄνθρωποςnnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.22 καίc σύrpn-p οὖνc
λύπηnafs µένxo νῦνbo ἔχωvipa2p πάλινbo δέc ὁράωvifd1s σύrpa-p καίc χαίρωvifo3s σύrpg-p ὁdnfs
καρδίαnnfs καίc ὁdafs χαράnafs σύrpg-p οὐδείςanfsn αἴρωvipa3s ἀπόp σύrpg-p . v.23 καίc ἐνp
ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs ἐγώrpa-s οὐxo ἐρωτάωvifa2p οὐδείςaansn ἀµήνth ἀµήνth λέγωvipa1s
σύrpd-p ὅτιc ὅσοςrcanp ἄνxo αἰτέωvsaa2p ὁdams πατήρnams ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s δίδωµιvifa3s
σύrpd-p . v.24 ἕωςc ἄρτιbo οὐxo αἰτέωviaa2p οὐδείςaansn ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s αἰτέωvdpa2p
καί λαµβάνωvifd2p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs σύrpg-p εἰµίvspx3s πληρόωvpxpnfs .
c
v.25 οὗτοςrdanp ἐνp
παροιµίαndfp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἀλλάc ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs ὅτεbo οὐκέτιbo ἐνp παροιµίαndfp
λαλέωvifa1s σύrpd-p ἀλλάc παρρησίαndfs περίp ὁdgms πατήρngms ἀναγγέλλωvifa1s σύrpd-p . v.26 ἐνp
ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ἐγώrpg-s αἰτέωvifm2p καίc οὐxo λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc ἐγώrpn-s ἐρωτάωvifa1s ὁdams πατήρnams περίp σύrpg-p . v.27 αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms
πατήρnnms φιλέωvipa3s σύrpa-p ὅτιc σύrpn-p ἐγώrpa-s φιλέωvixa2p καίc πιστεύωvixa2p ὅτιc ἐγώrpn-s
παράp ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa1s . v.28 ἐξέρχοµαιviaa1s παράp ὁdgms πατήρngms καίc
ἔρχοµαιvixa1s εἰςp ὁdams κόσµοςnams πάλινbo ἀφίηµιvipa1s ὁdams κόσµοςnams καίc πορεύοµαιvipn1s
πρόςp ὁdams πατήρnams . v.29 λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms ἴδεi νῦνbo
παρρησίαndfs λαλέωvipa2s καίc παροιµίαnafs οὐδείςaafsn λέγωvipa2s . v.30 νῦνbo οἶδαvixa1p ὅτιc
vixa2s aanpn c xo nafs vipa2s c rinms rpa-s
οἶδα πᾶς καί οὐ χρεία ἔχω ἵνα τίς σύ ἐρωτάωvspa3s ἐνp οὗτοςrddns
πιστεύωvipa1p ὅτιc ἀπόp θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa2s . v.31 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ἄρτιbo πιστεύωvipa2p .
οὐκ εἰµὶ µόνος ὅτι ὁ πατὴρ µετ ἐµοῦ ἐστιν. ταῦτα λελάληκα 33
ὑµῖν ἵνα ἐν ἐµοὶ εἰρήνην ἔχητε, ἐν τῷ κόσµῳ θλῖψιν ἔχετε ἀλλὰ

θαρσεῖτε ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσµον.
Ταῦτα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἐπῆρεν τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐ- 17
τοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἶπεν Πάτερ ἐλήλυθεν ἡ ὥρα, δόξασόν
σου τὸν υἱόν ἵνα καὶ ὁ υἱὸς σου δοξάσῃ σέ. καθὼς ἔδωκας 2
αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσει

αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή ἵνα γινώ- 3
σκωσιν σὲ τὸν µόνον ἀληθινὸν θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας ᾿Ιησοῦν

Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς τὸ ἔργον ετελείωσα ὃ 4
δέδωκάς µοι ἵνα ποιήσω, καὶ νῦν δόξασόν µε σύ πάτερ πα- 5
ρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσµον εἶναι παρὰ

σοί. ᾿Εφανέρωσά σου τὸ ὄνοµα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς 6
µοι ἐκ τοῦ κόσµου σοὶ ἦσαν καὶ ἐµοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ
τὸν λόγον σου τετηρήκασιν. νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέ- 7
δωκάς µοι παρὰ σοῦ ἐστίν. ὅτι τὰ ῥήµατα ἃ δέδωκάς µοι 8
δέδωκα αὐτοῖς καὶ αὐτοὶ ἔλαβον καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι πα-
ρὰ σοῦ ἐξῆλθον καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας. ἐγὼ 9
περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ οὐ περὶ τοῦ κόσµου ἐρωτῶ ἀλλὰ περὶ ὧν

v.32 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s ὥραnnfs καίc νῦνbo ἔρχοµαιvixa3s ἵναc σκορπίζωvsap2p ἕκαστοςanmsn
εἰςp ὁdanp ἴδιοςaanpn καίc ἐγώrpa-s µόνοςaamsn ἀφίηµιvsaa2p καίc οὐxo εἰµίvipx1s µόνοςanmsn ὅτιc
ὁdnms πατήρnnms µετάp ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s . v.33 οὗτοςrdanp λαλέωvixa1s σύrpd-p ἵναc ἐνp
rpd-s nafs vspa2p p ddms ndms
ἐγώ εἰρήνη ἔχω ἐν ὁ κόσµος θλῖψιςnafs ἔχωvipa2p ἀλλάc θαρσέωvdpa2p
ἐγώrpn-s νικάωvixa1s ὁdams κόσµοςnams . 17. v.1 οὗτοςrdanp λαλέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
καίc ἐπαίρωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams οὐρανόςnams καίc λέγωviaa3s
πατήρnvms ἔρχοµαιvixa3s ὁdnfs ὥραnnfs δοξάζωvdaa2s σύrpg-s ὁdams υἱόςnams ἵναc καίc ὁdnms
υἱόςnnms σύrpg-s δοξάζωvsaa3s σύrpa-s . v.2 καθώςbo δίδωµιviaa2s αὐτόςrpdms ἐξουσίαnafs πᾶςagfsn
ngfs c aansn rrans vixa2s
σάρξ ἵνα πᾶς ὅς δίδωµι αὐτόςrpdms δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdmp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.3 οὗτοςrdnfs δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs αἰώνιοςanfsn ζωήnnfs ἵναc γινώσκωvspa3p σύrpa-s ὁdams µόνοςaamsn
ἀληθινόςaamsn θεόςnams καίc ὅςrrams ἀποστέλλωviaa2s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams . v.4 ἐγώrpn-s
σύrpa-s δοξάζωviaa1s ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὁdans ἔργονnans τελειόωviaa1s ὅςrrans δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ἵναc
ποιέωvsaa1s . v.5 καίc νῦνbo δοξάζωvdaa2s ἐγώrpa-s σύrpn-s πατήρnvms παράp σεαυτοῦrxdms ὁddfs
δόξαndfs ὅςrrdfs ἔχωviia1s πρόp ὁdgms ὁdams κόσµοςnams εἰµίvnpx παράp σύrpd-s . v.6 φανερόωviaa1s
σύrpg-s ὁdans ὄνοµαnans ὁddmp ἄνθρωποςndmp ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms
σύrsnmp εἰµίviix3p καίc ἐγώrpd-s αὐτόςrpamp δίδωµιvixa2s καίc ὁdams λόγοςnams σύrpg-s τηρέωvixa3p .
v.7 νῦνbo γινώσκωvixa3p ὅτιc πᾶςannpn ὅσοςrcanp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s παράp σύrpg-s εἰµίvipx3s .
v.8 ὅτιc ὁdanp ῥῆµαnanp ὅςrranp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp καίc αὐτόςrpnmp
λαµβάνωviaa3p καίc γινώσκωviaa3p ἀληθῶςbo ὅτιc παράp σύrpg-s ἐξέρχοµαιviaa1s καίc πιστεύωviaa3p
ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s .
10 δέδωκάς µοι ὅτι σοί εἰσιν. καὶ τὰ ἐµὰ πάντα σά ἐστιν καὶ
11 τὰ σὰ ἐµά καὶ δεδόξασµαι ἐν αὐτοῖς. καὶ οὐκέτι εἰµὶ ἐν τῷ
κόσµῳ καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσµῳ εἰσίν καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχοµαι
Πάτερ ἅγιε τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόµατί σου ᾧ δέδωκάς µοι
12 ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡµεῖς. ὅτε ἤµην µετ αὐτῶν ἐν τῷ κόσµῳ,
ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόµατί σου οὓς δέδωκάς µοι ἐφύ-
λαξα καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ µὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας
13 ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχοµαι καὶ ταῦτα
λαλῶ ἐν τῷ κόσµῳ ἵνα ἔχωσιν τὴν χαρὰν τὴν ἐµὴν πεπληρω-
14 µένην ἐν αὐτοῖς. ἐγὼ δέδωκα αὐτοῖς τὸν λόγον σου καὶ ὁ
κόσµος ἐµίσησεν αὐτούς ὅτι οὐκ εἰσὶν ἐκ τοῦ κόσµου καθὼς
15 ἐγὼ οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ κόσµου. οὐκ ἐρωτῶ ἵνα ἄρῃς αὐτοὺς ἐκ
16 τοῦ κόσµου ἀλλ ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ. ἐκ τοῦ
17 κόσµου οὐκ εἰσὶν καθὼς ἐγὼ ἐκ τοῦ κόσµου οὐκ εἰµὶ ἁγία-
σον αὐτοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ, σου, ὁ λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά ἐστιν.
18 καθὼς ἐµὲ ἀπέστειλας εἰς τὸν κόσµον κἀγὼ ἀπέστειλα αὐτοὺς
19 εἰς τὸν κόσµον, καὶ ὑπὲρ αὐτῶν ἐγὼ ἁγιάζω ἐµαυτόν ἵνα καὶ
20 αὐτοὶ ὦσιν ἡγιασµένοι ἐν ἀληθείᾳ. Οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ
µόνον ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς
v.9 ἐγώrpn-s περίp αὐτόςrpgmp ἐρωτάωvipa1s οὐxo περίp ὁdgms κόσµοςngms ἐρωτάωvipa1s ἀλλάc
περίp ὅςrrgmp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ὅτιc σύrpd-s εἰµίvipx3p . v.10 καίc ὁdnnp ἐµόςrsnnp πᾶςannpn
σόςrsnnp εἰµίvipx3s καίc ὁdnnp σόςrsnnp ἐµόςrsnnp καίc δοξάζωvixp1s ἐνp αὐτόςrpdmp . v.11 καίc
bo vipx1s p ddms ndms c rdnmp p ddms ndms
οὐκέτι εἰµί ἐν ὁ κόσµος καί οὗτος ἐν ὁ κόσµος εἰµίvipx3p
καίc ἐγώrpn-s πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvipn1s πατήρnvms ἅγιοςavmsn τηρέωvdaa2s αὐτόςrpamp ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ὅςrrdns δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s ἵναc εἰµίvspx3p εἷςnnns καθώςbo ἐγώrpn-p .
v.12 ὅτεbo εἰµίviix1s µετάp αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddms κόσµοςndms ἐγώrpn-s τηρέωviia1s αὐτόςrpamp
ἐνp ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s φυλάσσωviaa1s καίc οὐδείςanfsn ἐκp
αὐτόςrpgmp ἀπόλλυµιviam3s εἰqo µήxo ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀπώλειαngfs ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs
πληρόωvsap3s . v.13 νῦνbo δέc πρόςp σύrpa-s ἔρχοµαιvipn1s καίc οὗτοςrdanp λαλέωvipa1s ἐνp
ddms ndms
ὁ κόσµος ἵναc ἔχωvspa3p ὁdafs χαράnafs ὁdafs ἐµόςrsafs πληρόωvpxpafs ἐνp αὐτόςrpdmp .
v.14 ἐγώrpn-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp ὁdams λόγοςnams σύrpg-s καίc ὁdnms κόσµοςnnms µισέωviaa3s
αὐτόςrpamp ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p ἐκp ὁdgms κόσµοςngms καθώςbo ἐγώrpn-s οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms . v.15 οὐxo ἐρωτάωvipa1s ἵναc αἴρωvsaa2s αὐτόςrpamp ἐκp ὁdgms κόσµοςngms ἀλλάc
ἵναc τηρέωvsaa2s αὐτόςrpamp ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn . v.16 ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὐxo εἰµίvipx3p
bo rpn-s p dgms ngms xo vipx1s
καθώς ἐγώ ἐκ ὁ κόσµος οὐ εἰµί . v.17 ἁγιάζωvdaa2s αὐτόςrpamp ἐνp
ὁddfs ἀλήθειαndfs σύrpg-s ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms σόςrsnms ἀλήθειαnnfs εἰµίvipx3s . v.18 καθώςbo
ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s εἰςp ὁdams κόσµοςnams κἀγώrpn-s ἀποστέλλωviaa1s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams
κόσµοςnams . v.19 καίc ὑπέρp αὐτόςrpgmp ἐγώrpn-s ἁγιάζωvipa1s ἐµαυτοῦrxams ἵναc καίc
rpnmp vspx3p
αὐτός εἰµί ἁγιάζωvpxpnmp ἐνp ἀλήθειαndfs .
ἐµέ. ἵνα πάντες ἓν ὦσιν καθὼς σύ πάτερ ἐν ἐµοὶ κἀγὼ ἐν σοί 21
ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡµῖν ἓν ὦσιν ἵνα ὁ κόσµος πιστεύσῃ ὅτι σύ

µε ἀπέστειλας. καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς µοι δέδωκα 22
αὐτοῖς ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡµεῖς ἕν, ἐσµεν. ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ 23
σὺ ἐν ἐµοί ἵνα ὦσιν τετελειωµένοι εἰς ἕν καὶ ἵνα γινώσκῃ ὁ κό-

σµος ὅτι σύ µε ἀπέστειλας καὶ ἠγάπησας αὐτοὺς καθὼς ἐµὲ
ἠγάπησας. Πάτερ οὕς δέδωκάς µοι θέλω ἵνα ὅπου εἰµὶ ἐγὼ 24
κἀκεῖνοι ὦσιν µετ ἐµοῦ ἵνα θεωρῶσιν τὴν δόξαν τὴν ἐµὴν ἣν
ἔδωκάς µοι ὅτι ἠγάπησάς µε πρὸ καταβολῆς κόσµου. πάτερ 25
δίκαιε καὶ ὁ κόσµος σε οὐκ ἔγνω ἐγὼ δέ σε ἔγνων καὶ οὗτοι

ἔγνωσαν ὅτι σύ µε ἀπέστειλας, καὶ ἐγνώρισα αὐτοῖς τὸ ὄνοµά 26
σου καὶ γνωρίσω ἵνα ἡ ἀγάπη ἣν ἠγάπησάς µε ἐν αὐτοῖς ᾖ

κἀγὼ ἐν αὐτοῖς.
Ταῦτα εἰπὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ 18
πέραν τοῦ χειµάρρου τῶν Κεδρὼν ὅπου ἦν κῆπος εἰς ὃν εἰ-
σῆλθεν αὐτὸς καὶ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. ᾔδει δὲ καὶ ᾿Ιούδας ὁ 2
παραδιδοὺς αὐτὸν τὸν τόπον ὅτι πολλάκις συνήχθη [καὶ] ὁ

᾿Ιησοῦς ἐκεῖ µετὰ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ. ὁ οὖν ᾿Ιούδας λαβὼν 3
τὴν σπεῖραν καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ Φαρισαίων ὑπηρέτας

v.20 οὐxo περίp οὗτοςrdgmp δέc ἐρωτάωvipa1s µόνοςbo ἀλλάc καίc περίp ὁdgmp πιστεύωvppagmp διάp
ὁdgms λόγοςngms αὐτόςrpgmp εἰςp ἐγώrpa-s . v.21 ἵναc πᾶςanmpn εἷςnnns εἰµίvspx3p καθώςbo σύrpn-s
πατήρnvms ἐνp ἐγώrpd-s κἀγώrpn-s ἐνp σύrpd-s ἵναc καίc αὐτόςrpnmp ἐνp ἐγώrpd-p εἷςnnns εἰµίvspx3p
ἵναc ὁdnms κόσµοςnnms πιστεύωvsaa3s ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s . v.22 καίc ἐγώrpn-s
ὁdafs δόξαnafs ὅςrrafs δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s δίδωµιvixa1s αὐτόςrpdmp ἵναc εἰµίvspx3p εἷςnnns καθώςbo
ἐγώrpn-p εἷςnnns εἰµίvipx1p . v.23 ἐγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdmp καίc σύrpn-s ἐνp ἐγώrpd-s ἵναc εἰµίvspx3p
τελειόωvpxpnmp εἰςp εἷςnans καίc ἵναc γινώσκωvspa3s ὁdnms κόσµοςnnms ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s
ἀποστέλλωviaa2s καίc ἀγαπάωviaa2s αὐτόςrpamp καθώςbo ἐγώrpa-s ἀγαπάωviaa2s . v.24 πατήρnvms
rramp vixa2s rpd-s vipa1s c bo vipx1s rpn-s
ὅς δίδωµι ἐγώ θέλω ἵνα ὅπου εἰµί ἐγώ κἀκεῖνοςrdnmp εἰµίvspx3p
µετάp ἐγώrpg-s ἵναc θεωρέωvspa3p ὁdafs δόξαnafs ὁdafs ἐµόςrsafs ὅςrrafs δίδωµιviaa2s ἐγώrpd-s ὅτιc
ἀγαπάωviaa2s ἐγώrpa-s πρόp καταβολήngfs κόσµοςngms . v.25 πατήρnvms δίκαιοςavmsn καίc
ὁdnms κόσµοςnnms σύrpa-s οὐxo γινώσκωviaa3s ἐγώrpn-s δέc σύrpa-s γινώσκωviaa1s καίc οὗτοςrdnmp
γινώσκωviaa3p ὅτιc σύrpn-s ἐγώrpa-s ἀποστέλλωviaa2s . v.26 καίc γνωρίζωviaa1s αὐτόςrpdmp
dans nans rpg-s c vifa1s c dnfs
ὁ ὄνοµα σύ καί γνωρίζω ἵνα ὁ ἀγάπηnnfs ὅςrrafs ἀγαπάωviaa2s ἐγώrpa-s
ἐνp αὐτόςrpdmp εἰµίvspx3s κἀγώrpn-s ἐνp αὐτόςrpdmp . 18. v.1 οὗτοςrdanp λέγωvpaanms ὁdnms
nnms viaa3s p ddmp ndmp
᾿Ιησοῦς ἐξέρχοµαι σύν ὁ µαθητής αὐτόςrpgms πέρανbo ὁdgms χείµαρροςngms
ὁdgmp Κεδρώνtp ὅπουbo εἰµίviix3s κῆποςnnms εἰςp ὅςrrams εἰσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp
µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms . v.2 οἶδαviya3s δέc καίc ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms παραδίδωµιvppanms
αὐτόςrpams ὁdams τόποςnams ὅτιc πολλάκιςbo συνάγωviap3s καίc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐκεῖbo µετάp
ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms .
4 ἔρχεται ἐκεῖ µετὰ φανῶν καὶ λαµπάδων καὶ ὅπλων. ᾿Ιησοῦς

οὖν εἰδὼς πάντα τὰ ἐρχόµενα ἐπ αὐτὸν ἐξελθὼν εἶπεν αὐτοῖς
5 Τίνα ζητεῖτε. ἀπεκρίθησαν αὐτῷ ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον λέγει
αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς, ᾿Εγώ εἰµι εἱστήκει δὲ καὶ ᾿Ιούδας ὁ παραδι-
6 δοὺς αὐτὸν µετ αὐτῶν. ὡς οὖν εἶπεν αὐτοῖς ὅτι ᾿Εγώ εἰµι
7 ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ἔπεσον χαµαί. πάλιν οὖν αὐτούς
ἐπηρώτησεν Τίνα ζητεῖτε οἱ δὲ εἶπον, ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον.
8 ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς Εἶπον ὑµῖν ὅτι ἐγώ εἰµι, εἰ οὖν ἐµὲ ζητεῖτε
9 ἄφετε τούτους ὑπάγειν, ἵνα πληρωθῇ ὁ λόγος ὃν εἶπεν ὅτι
10 Οὓς δέδωκάς µοι οὐκ ἀπώλεσα ἐξ αὐτῶν οὐδένα. Σίµων οὖν
Πέτρος ἔχων µάχαιραν εἵλκυσεν αὐτὴν καὶ ἔπαισεν τὸν τοῦ
ἀρχιερέως δοῦλον καὶ ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον τὸ δεξιόν, ἦν
11 δὲ ὄνοµα τῷ δούλῳ Μάλχος. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ Πέτρῳ
Βάλε τὴν µάχαιραν σου εἰς τὴν θήκην, τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν
12 µοι ὁ πατὴρ οὐ µὴ πίω αὐτό. ῾Η οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος
καὶ οἱ ὑπηρέται τῶν ᾿Ιουδαίων συνέλαβον τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἔδη-
13 σαν αὐτὸν. καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν πρὸς ῞Ανναν πρῶτον, ἦν γὰρ
πενθερὸς τοῦ Καϊάφα ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου,
14 ἦν δὲ Καϊάφας ὁ συµβουλεύσας τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι συµφέρει
v.3 ὁdnms οὖνc ᾿Ιούδαςnnms λαµβάνωvpaanms ὁdafs σπεῖραnafs καίc ἐκp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp
καίc Φαρισαῖοςngmp ὑπηρέτηςnamp ἔρχοµαιvipn3s ἐκεῖbo µετάp φανόςngmp καίc λαµπάςngfp
καίc ὅπλονngnp . v.4 ᾿Ιησοῦςnnms οὖνc οἶδαvpxanms πᾶςaanpn ὁdanp ἔρχοµαιvppnanp ἐπίp
αὐτόςrpams ἐξέρχοµαιvpaanms λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp τίςrqams ζητέωvipa2p . v.5 ἀποκρίνοµαιviad3p
αὐτόςrpdms ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Ναζωραῖοςnams λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s ἵστηµιviya3s δέc καίc ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms παραδίδωµιvppanms αὐτόςrpams µετάp αὐτόςrpgmp .
v.6 ὡςbo οὖνc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ἀπέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo καίc
πίπτωviaa3p χαµαίbo . v.7 πάλινbo οὖνc αὐτόςrpamp ἐπερωτάωviaa3s τίςrqams ζητέωvipa2p ὁdnmp δέc
λέγωviaa3p ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Ναζωραῖοςnams . v.8 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa1s
σύrpd-p ὅτιc ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s εἰqo οὖνc ἐγώrpa-s ζητέωvipa2p ἀφίηµιvdaa2p οὗτοςrdamp ὑπάγωvnpa .
v.9 ἵναc πληρόωvsap3s ὁdnms λόγοςnnms ὅςrrams λέγωviaa3s ὅτιc ὅςrramp δίδωµιvixa2s ἐγώrpd-s οὐxo
ἀπόλλυµιviaa1s ἐκp αὐτόςrpgmp οὐδείςaamsn . v.10 Σίµωνnnms οὖνc Πέτροςnnms ἔχωvppanms
nafs viaa3s rpafs c viaa3s
µάχαιρα ἕλκω αὐτός καί παίω ὁdams ὁdgms ἀρχιερεύςngms δοῦλοςnams καίc
ἀποκόπτωviaa3s αὐτόςrpgms ὁdans ὠτίονnans ὁdans δεξιόςaansn εἰµίviix3s δέc ὄνοµαnnns ὁddms
δοῦλοςndms Μάλχοςnnms . v.11 λέγωviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms Πέτροςndms βάλλωvdaa2s
ὁdafs µάχαιραnafs σύrpg-s εἰςp ὁdafs θήκηnafs ὁdans ποτήριονnans ὅςrrans δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-s ὁdnms
πατήρnnms οὐxo µήxo πίνωvsaa1s αὐτόςrpans . v.12 ὁdnfs οὖνc σπεῖραnnfs καίc ὁdnms χιλίαρξοςnnms
καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn συλλαµβάνωviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc
δέωviaa3p αὐτόςrpams . v.13 καίc ἀπάγωviaa3p αὐτόςrpams πρόςp ῞Ανναςnams πρῶτοςbo εἰµίviix3s
γάρc πενθερόςnnms ὁdgms Καϊάφαςngms ὅςrrnms εἰµίviix3s ἀρχιερεύςnnms ὁdgms ἐνιαυτόςngms
ἐκεῖνοςrdgms .
ἕνα ἄνθρωπον ἀπολέσθαι ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. ᾿Ηκολούθει δὲ τῷ 15
᾿Ιησοῦ Σίµων Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος µαθητής ὁ δὲ µαθητὴς ἐ-

κεῖνος ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ καὶ συνεισῆλθεν τῷ ᾿Ιησοῦ εἰς
τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως. ὁ δὲ Πέτρος εἱστήκει πρὸς τῇ θύρᾳ 16
ἔξω ἐξῆλθεν οὖν ὁ µαθητὴς ὁ ἄλλος ὅς ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ,

καὶ εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν τὸν Πέτρον. λέγει οὖν ἡ 17
παιδίσκη ἡ θυρωρός τῷ Πέτρῳ Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῶν µαθητῶν εἶ

τοῦ ἀνθρώπου τούτου λέγει ἐκεῖνος Οὐκ εἰµί. εἱστήκεισαν 18
δὲ οἱ δοῦλοι καὶ οἱ ὑπηρέται ἀνθρακιὰν πεποιηκότες ὅτι ψῦ-

χος ἦν καὶ ἐθερµαίνοντο, ἦν δὲ µετ αὐτῶν ὁ Πέτρος ἑστὼς καὶ
θερµαινόµενος. ῾Ο οὖν ἀρχιερεὺς ἠρώτησεν τὸν ᾿Ιησοῦν περὶ 19
τῶν µαθητῶν αὐτοῦ καὶ περὶ τῆς διδαχῆς αὐτοῦ. ἀπεκρίθη 20
αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εγὼ παρρησίᾳ ἐλάλησα τῷ κόσµῳ ἐγὼ πάντοτε

ἐδίδαξα ἐν συναγωγῇ καὶ ἐν τῷ ἱερῷ ὅπου πάντοτε οἱ ᾿Ιουδαῖοι
συνέρχονται καὶ ἐν κρυπτῷ ελάλησα οὐδέν. τί µε ἐπερωτᾷς 21
ἐπερώτησον τοὺς ἀκηκοότας τί ἐλάλησα αὐτοῖς, ἴδε οὗτοι οἴ-

δασιν ἃ εἶπον ἐγώ. ταῦτα δὲ αὐτοῦ εἰπόντος εἷς τῶν ὑπηρετῶν 22
παρεστηκὼς ἔδωκεν ῥάπισµα τῷ ᾿Ιησοῦ εἰπών Οὕτως ἀποκρί-

νῃ τῷ ἀρχιερεῖ. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Εἰ κακῶς ἐλάλησα 23
v.14 εἰµίviix3s δέc Καϊάφαςnnms ὁdnms συµβουλεύωvpaanms ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn

ὅτιc συµφέρωvipa3s εἷςnams ἄνθρωποςnams ἀπόλλυµιvnam ὑπέρp ὁdgms λαόςngms .
v.15 ἀκολουθέωviia3s δέc ὁddms ᾿Ιησοῦςndms Σίµωνnnms Πέτροςnnms καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn
µαθητήςnnms ὁdnms δέc µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdnms εἰµίviix3s γνωστόςanmsn ὁddms ἀρχιερεύςndms
καίc συνεισέρχοµαιviaa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp ὁdafs αὐλήnafs ὁdgms ἀρχιερεύςngms . v.16 ὁdnms
c nnms viya3s p ddfs ndfs bo viaa3s c dnms
δέ Πέτρος ἵστηµι πρός ὁ θύρα ἔξω ἐξέρχοµαι οὖν ὁ µαθητήςnnms
ὁdnms ἄλλοςanmsn ὅςrrnms εἰµίviix3s γνωστόςanmsn ὁddms ἀρχιερεύςndms καίc λέγωviaa3s ὁddfs
θυρωρόςndfs καίc εἰσάγωviaa3s ὁdams Πέτροςnams . v.17 λέγωvipa3s οὖνc ὁdnfs παιδίσκηnnfs
ὁdnfs θυρωρόςnnfs ὁddms Πέτροςndms µήxo καίc σύrpn-s ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp εἰµίvipx2s ὁdgms
ἄνθρωποςngms οὗτοςrdgms λέγωvipa3s ἐκεῖνοςrdnms οὐxo εἰµίvipx1s . v.18 ἵστηµιviya3p δέc ὁdnmp
δοῦλοςnnmp καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp ἀνθρακιάnafs ποιέωvpxanmp ὅτιc ψῦχοςnnns εἰµίviix3s
καίc θερµαίνοµαιviin3p εἰµίviix3s δέc µετάp αὐτόςrpgmp ὁdnms Πέτροςnnms ἵστηµιvpxanms καίc
θερµαίνοµαιvppmnms . v.19 ὁdnms οὖνc ἀρχιερεύςnnms ἐρωτάωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams περίp
dgmp ngmp rpgms
ὁ µαθητής αὐτός καίc περίp ὁdgfs διδαχήngfs αὐτόςrpgms . v.20 ἀποκρίνοµαιviad3s
αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐγώrpn-s παρρησίαndfs λαλέωviaa1s ὁddms κόσµοςndms ἐγώrpn-s
πάντοτεbo διδάσκωviaa1s ἐνp συναγωγήndfs καίc ἐνp ὁddns ἱερόνndns ὅπουbo πάντοτεbo ὁdnmp
᾿Ιουδαῖοςanmpn συνέρχοµαιvipn3p καίc ἐνp κρυπτόςadnsn λαλέωviaa1s οὐδείςaansn . v.21 τίςrqnns
ἐγώrpa-s ἐπερωτάωvipa2s ἐπερωτάωvdaa2s ὁdamp ἀκούωvpxaamp τίςrqans λαλέωviaa1s αὐτόςrpdmp ἴδεi
οὗτοςrdnmp οἶδαvixa3p ὅςrranp λέγωviaa1s ἐγώrpn-s . v.22 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms λέγωvpaagms
εἷςnnms ὁdgmp ὑπηρέτηςngmp παρίστηµιvpxanms δίδωµιviaa3s ῥάπισµαnans ὁddms ᾿Ιησοῦςndms
λέγωvpaanms οὕτωbo ἀποκρίνοµαιvipn2s ὁddms ἀρχιερεύςndms .
24 µαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ, εἰ δὲ καλῶς τί µε δέρεις. ἀπέ-

στειλεν αὐτὸν ὁ ῞Αννας δεδεµένον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα.
25 ῏Ην δὲ Σίµων Πέτρος ἑστὼς καὶ θερµαινόµενος εἶπον οὖν αὐ-
τῷ Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶ ἠρνήσατο οὖν ἐκεῖνος
26 καὶ εἶπεν Οὐκ εἰµί. λέγει εἷς ἐκ τῶν δούλων τοῦ ἀρχιερέως
συγγενὴς ὢν οὗ ἀπέκοψεν Πέτρος τὸ ὠτίον Οὐκ ἐγώ σε εἶδον
27 ἐν τῷ κήπῳ µετ αὐτοῦ. πάλιν οὖν ἠρνήσατο ὁ Πέτρος καὶ εὐ-
28 θέως ἀλέκτωρ ἐφώνησεν. ῎Αγουσιν οὖν τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπὸ τοῦ
Καϊάφα εἰς τὸ πραιτώριον, ἦν δὲ πρωΐ, καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλ-
θον εἰς τὸ πραιτώριον ἵνα µὴ µιανθῶσιν ἀλλ΄ ἵνα φάγωσιν τὸ
29 πάσχα. ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πιλᾶτος πρὸς αὐτοὺς καὶ εἶπεν Τίνα
30 κατηγορίαν φέρετε κατὰ τοῦ ἀνθρώπου τούτου. ἀπεκρίθη-
σαν καὶ εἶπον αὐτῷ Εἰ µὴ ἦν οὗτος κακὸποιός, οὐκ ἄν σοι
31 παρεδώκαµεν αὐτόν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος Λάβετε αὐ-
τὸν ὑµεῖς καὶ κατὰ τὸν νόµον ὑµῶν κρίνατε αὐτόν εἶπον οὖν
32 αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι ῾Ηµῖν οὐκ ἔξεστιν ἀποκτεῖναι οὐδένα, ἵνα ὁ
λόγος τοῦ ᾿Ιησοῦ πληρωθῇ ὃν εἶπεν σηµαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤ-
33 µελλεν ἀποθνῄσκειν. Εἰσῆλθεν οὖν εἰς τὸ πραιτώριον πάλιν
ὁ Πιλᾶτος καὶ ἐφώνησεν τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ εἶπεν αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ
34 βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ἀφ΄ ἑαυτοῦ
v.23 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms εἰqo κακῶςbo λαλέωviaa1s µαρτυρέωvdaa2s
περίp ὁdgns κακόςagnsn εἰqo δέc καλῶςbo τίςrqans ἐγώrpa-s δέρωvipa2s . v.24 ἀποστέλλωviaa3s
αὐτόςrpams ὁdnms ῞Ανναςnnms δέωvpxpams πρόςp Καϊάφαςnams ὁdams ἀρχιερεύςnams .
v.25 εἰµίviix3s δέc Σίµωνnnms Πέτροςnnms ἵστηµιvpxanms καίc θερµαίνοµαιvppmnms λέγωviaa3p
οὖνc αὐτόςrpdms µήxo καίc σύrpn-s ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms εἰµίvipx2s ἀρνέοµαιviad3s
οὖνc ἐκεῖνοςrdnms καίc λέγωviaa3s οὐxo εἰµίvipx1s . v.26 λέγωvipa3s εἷςnnms ἐκp ὁdgmp
δοῦλοςngmp ὁdgms ἀρχιερεύςngms συγγενήςanmsn εἰµίvppxnms ὅςrrgms ἀποκόπτωviaa3s Πέτροςnnms
ὁdans ὠτίονnans οὐxo ἐγώrpn-s σύrpa-s ὁράωviaa1s ἐνp ὁddms κῆποςndms µετάp αὐτόςrpgms .
v.27 πάλινbo οὖνc ἀρνέοµαιviad3s ὁdnms Πέτροςnnms καίc εὐθέωςbo ἀλέκτωρnnms φωνέωviaa3s .
v.28 ἄγωvipa3p οὖνc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀπόp ὁdgms Καϊάφαςngms εἰςp ὁdans πραιτώριονnans
εἰµίviix3s δέc πρωΐbo καίc αὐτόςrpnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdans πραιτώριονnans ἵναc
µήxo µιαίνωvsap3p ἀλλάc ἵναc ἐσθίωvsaa3p ὁdans πάσχαta . v.29 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc
ὁdnms Πιλᾶτοςnnms πρόςp αὐτόςrpamp καίc λέγωviaa3s τίςrqafs κατηγορίαnafs φέρωvipa2p κατάp
ὁdgms ἄνθρωποςngms οὗτοςrdgms . v.30 ἀποκρίνοµαιviad3p καίc λέγωviaa3p αὐτόςrpdms εἰqo
µήxo εἰµίviix3s οὗτοςrdnms κακοποιόςanmsn οὐxo ἄνxo σύrpd-s παραδίδωµιviaa1p αὐτόςrpams .
v.31 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms λαµβάνωvdaa2p αὐτόςrpams σύrpn-p καίc κατάp
ὁdams νόµοςnams σύrpg-p κρίνωvdaa2p αὐτόςrpams λέγωviaa3p οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ἐγώrpd-p οὐxo ἔξεστιvipq3s ἀποκτείνωvnaa οὐδείςaamsn . v.32 ἵναc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms
᾿Ιησοῦςngms πληρόωvsap3s ὅςrrams λέγωviaa3s σηµαίνωvppanms ποῖοςrqdms θάνατοςndms µέλλωviia3s
ἀποθνῄσκωvnpa . v.33 εἰσέρχοµαιviaa3s οὖνc εἰςp ὁdans πραιτώριονnans πάλινbo ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms καίc φωνέωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms σύrpn-s εἰµίvipx2s
ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn .
σὺ τοῦτο λέγεις ἢ ἄλλοι σοι εἶπόν περὶ ἐµοῦ. ἀπεκρίθη ὁ Πι- 35
λᾶτος Μήτι ἐγὼ ᾿Ιουδαῖός εἰµι τὸ ἔθνος τὸ σὸν καὶ οἱ ἀρχιερεῖς

παρέδωκάν σε ἐµοί, τί ἐποίησας. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς ῾Η βασι- 36
λεία ἡ ἐµὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσµου τούτου, εἰ ἐκ τοῦ κόσµου

τούτου ἦν ἡ βασιλεία ἡ ἐµή οἱ ὑπηρέται ἄν οἱ ἐµοὶ ἠγωνίζοντο
ἵνα µὴ παραδοθῶ τοῖς ᾿Ιουδαίοις, νῦν δὲ ἡ βασιλεία ἡ ἐµὴ οὐκ
ἔστιν ἐντεῦθεν. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος Οὐκοῦν βασιλεὺς 37
εἶ σύ ἀπεκρίθη [ὁ] ᾿Ιησοῦς Σὺ λέγεις ὅτι βασιλεύς εἰµι ἐγὼ.

ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννηµαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κό-
σµον ἵνα µαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ, πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας
ἀκούει µου τῆς φωνῆς. λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος Τί ἐστιν ἀλή- 38
θεια Καὶ τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθεν πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους καὶ
λέγει αὐτοῖς ᾿Εγὼ οὐδεµίαν αἰτίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ. ἔστιν δὲ 39
συνήθεια ὑµῖν ἵνα ἕνα ὑµῖν ἀπολύσω ἐν τῷ πάσχα, βούλεσθε

οὖν ὑµῖν ἀπολύσω τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων. ἐκραύγασαν 40
οὖν πάλιν πάντες, λέγοντες Μὴ τοῦτον ἀλλὰ τὸν Βαραββᾶν ἦν

δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής.
Τότε οὖν ἔλαβεν ὁ Πιλᾶτος τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἐµαστίγωσεν. 19
καὶ οἱ στρατιῶται πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν 2
v.34 ἀποκρίνοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόp ἑαυτοῦrxgms σύrpn-s οὗτοςrdans

λέγωvipa2s ἤxo ἄλλοςanmpn σύrpd-s λέγωviaa3p περίp ἐγώrpg-s . v.35 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
Πιλᾶτοςnnms µήτιxo ἐγώrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx1s ὁdnns ἔθνοςnnns ὁdnns σόςrsnns καίc ὁdnmp
ἀρχιερεύςnnmp παραδίδωµιviaa3p σύrpa-s ἐγώrpd-s τίςrqans ποιέωviaa2s . v.36 ἀποκρίνοµαιviad3s
᾿Ιησοῦςnnms ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms εἰqo
ἐκp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms εἰµίviix3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp
ἄνxo ὁdnmp ἐµόςrpd-s ἀγωνίζοµαιviin3p ἵναc µήxo παραδίδωµιvsap1s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn νῦνbo
δέc ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdnfs ἐµόςrsnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐντεῦθενbo . v.37 λέγωviaa3s οὖνc
αὐτόςrpdms ὁdnms Πιλᾶτοςnnms οὐκοῦνbo βασιλεύςnnms εἰµίvipx2s σύrpn-s ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms σύrpn-s λέγωvipa2s ὅτιc βασιλεύςnnms εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἐγώrpn-s εἰςp οὗτοςrdans
γεννάωvixp1s καίc εἰςp οὗτοςrdans ἔρχοµαιvixa1s εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἵναc µαρτυρέωvsaa1s
ὁddfs ἀλήθειαndfs πᾶςanmsn ὁdnms εἰµίvppxnms ἐκp ὁdgfs ἀλήθειαngfs ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-s ὁdgfs
φωνήngfs . v.38 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms Πιλᾶτοςnnms τίςrqnns εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs καίc
οὗτοςrdans λέγωvpaanms πάλινbo ἐξέρχοµαιviaa3s πρόςp ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn καίc λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ἐγώrpn-s οὐδείςaafsn αἰτίαnafs εὑρίσκωvipa1s ἐνp αὐτόςrpdms . v.39 εἰµίvipx3s δέc
συνήθειαnnfs σύrpd-p ἵναc εἷςnams σύrpd-p ἀπολύωvsaa1s ἐνp ὁddms πάσχαta βούλοµαιvipn2p οὖνc
σύrpd-p ἀπολύωvsaa1s ὁdams βασιλεύςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.40 κραυγάζωviaa3p οὖνc
πάλινbo πᾶςanmpn λέγωvppanmp µήxo οὗτοςrdams ἀλλάc ὁdams Βαραββᾶςnams εἰµίviix3s δέc ὁdnms
Βαραββᾶςnnms λῃστήςnnms . 19. v.1 τότεbo οὖνc λαµβάνωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὁdams
᾿Ιησοῦςnams καίc µαστιγόωviaa3s .
αὐτοῦ τῇ κεφαλῇ καὶ ἱµάτιον πορφυροῦν περιέβαλον αὐτόν.

3 καὶ ἔλεγον Χαῖρε ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἐδίδουν αὐτῷ
4 ῥαπίσµατα. ἐξῆλθεν οὖν πάλιν ἔξω ὁ Πιλᾶτος Καὶ λέγει αὐ-
τοῖς ῎Ιδε ἄγω ὑµῖν αὐτὸν ἔξω ἵνα γνῶτε ὅτι ἐν αὐτῷ οὐδεµίαν
5 αἰτίαν εὑρίσκω. ἐξῆλθεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ἔξω φορῶν τὸν ἀκάν-
θινον στέφανον καὶ τὸ πορφυροῦν ἱµάτιον καὶ λέγει αὐτοῖς
6 ῎Ιδε ὁ ἄνθρωπος. ὅτε οὖν εἶδον αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ
ὑπηρέται ἐκραύγασαν λέγοντες Σταύρωσον σταύρωσον αὐτὸν
λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος Λάβετε αὐτὸν ὑµεῖς καὶ σταυρώσατε,
7 ἐγὼ γὰρ οὐχ εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν. ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ
᾿Ιουδαῖοι ῾Ηµεῖς νόµον ἔχοµεν, καὶ κατὰ τὸν νόµον ἡµῶν ὀ-
8 φείλει ἀποθανεῖν ὅτι ἑαυτὸν υἱὸν θεοῦ ἐποίησεν. ῞Οτε οὖν
9 ἤκουσεν ὁ Πιλᾶτος τοῦτον τὸν λόγον µᾶλλον ἐφοβήθη. καὶ
εἰσῆλθεν εἰς τὸ πραιτώριον πάλιν καὶ λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ Πόθεν
10 εἶ σύ ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ. λέγει οὖν
αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος ᾿Εµοὶ οὐ λαλεῖς οὐκ οἶδας ὅτι ἐξουσίαν ἔχω
11 σταυρῶσαί σε καὶ ἐξουσίαν ἔχω ἀπολῦσαί σε. ἀπεκρίθη ᾿Ι-
ησοῦς Οὐκ εἶχες ἐξουσίαν οὐδεµίαν κατ ἐµοῦ εἰ µὴ ἦν σοι
δεδοµένον ἄνωθεν, διὰ τοῦτο ὁ παραδιδούς µέ σοι µείζονα
12 ἁµαρτίαν ἔχει. ἐκ τούτου ἐζήτει ὁ Πιλᾶτος ἀπολῦσαι αὐτόν,
v.2 καίc ὁdnmp στρατιώτηςnnmp πλέκωvpaanmp στέφανοςnams ἐκp ἄκανθαngfp ἐπιτίθηµιviaa3p
αὐτόςrpgms ὁddfs κεφαλήndfs καίc ἱµάτιονnans πορφυροῦςaansn περιβάλλωviaa3p αὐτόςrpams .
v.3 καίc λέγωviia3p χαίρωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc δίδωµιviia3p
αὐτόςrpdms ῥάπισµαnanp . v.4 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc πάλινbo ἔξωbo ὁdnms Πιλᾶτοςnnms καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἴδεi ἄγωvipa1s σύrpd-p αὐτόςrpams ἔξωbo ἵναc γινώσκωvsaa2p ὅτιc ἐνp
αὐτόςrpdms οὐδείςaafsn αἰτίαnafs εὑρίσκωvipa1s . v.5 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ἔξωbo φορέωvppanms ὁdams ἀκάνθινοςaamsn στέφανοςnams καίc ὁdans πορφυροῦςaansn ἱµάτιονnans
καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ἴδεi ὁdnms ἄνθρωποςnnms . v.6 ὅτεbo οὖνc ὁράωviaa3p αὐτόςrpams
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp ὑπηρέτηςnnmp κραυγάζωviaa3p λέγωvppanmp σταυρόωvdaa2s
σταυρόωvdaa2s αὐτόςrpams λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms λαµβάνωvdaa2p αὐτόςrpams
σύrpn-p καίc σταυρόωvdaa2p ἐγώrpn-s γάρc οὐxo εὑρίσκωvipa1s ἐνp αὐτόςrpdms αἰτίαnafs .
v.7 ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐγώrpn-p νόµοςnams ἔχωvipa1p καίc
κατάp ὁdams νόµοςnams ἐγώrpg-p ὀφείλωvipa3s ἀποθνῄσκωvnaa ὅτιc ἑαυτοῦrxams υἱόςnams θεόςngms
ποιέωviaa3s . v.8 ὅτεbo οὖνc ἀκούωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms οὗτοςrdams ὁdams λόγοςnams
µᾶλλονbo φοβέοµαιviao3s . v.9 καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans πραιτώριονnans πάλινbo καίc
λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms πόθενbo εἰµίvipx2s σύrpn-s ὁdnms δέc ᾿Ιησοῦςnnms ἀπόκρισιςnafs
οὐxo δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms . v.10 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἐγώrpd-s
οὐxo λαλέωvipa2s οὐxo οἶδαvixa2s ὅτιc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa1s σταυρόωvnaa σύrpa-s καίc ἐξουσίαnafs
ἔχωvipa1s ἀπολύωvnaa σύrpa-s . v.11 ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo ἔχωviia2s ἐξουσίαnafs
οὐδείςaafsn κατάp ἐγώrpg-s εἰqo µήxo εἰµίviix3s σύrpd-s δίδωµιvpxpnns ἄνωθενbo διάp οὗτοςrdans ὁdnms
παραδίδωµιvppanms ἐγώrpa-s σύrpd-s µέγαςaafsc ἁµαρτίαnafs ἔχωvipa3s .
οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι ἔκραζον λέγοντες ᾿Εὰν τοῦτον ἀπολύσῃς οὐκ εἶ

φίλος τοῦ Καίσαρος, πᾶς ὁ βασιλέα ἑαυτὸν ποιῶν ἀντιλέγει τῷ
Καίσαρι. ῾Ο οὖν Πιλᾶτος ἀκούσας τοῦτον τὸν λογὸν, ἤγαγεν 13
ἔξω τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἐκάθισεν ἐπὶ τοῦ βήµατος εἰς τόπον λεγό-
µενον Λιθόστρωτον ῾Εβραϊστὶ δὲ Γαββαθα. ἦν δὲ παρασκευὴ 14
τοῦ πάσχα ὥρα δὲ ὡσεὶ ἕκτη καὶ λέγει τοῖς ᾿Ιουδαίοις ῎Ιδε ὁ βα-
σιλεὺς ὑµῶν. οἱ δὲ ἐκραύγασαν ῏Αρον ἆρον σταύρωσον αὐτόν 15
λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος Τὸν βασιλέα ὑµῶν σταυρώσω ἀπεκρί-

θησαν οἱ ἀρχιερεῖς Οὐκ ἔχοµεν βασιλέα εἰ µὴ Καίσαρα. τότε 16
οὖν παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ Παρέλαβον δὲ τὸν

᾿Ιησοῦν καὶ ἤγαγον. καὶ βαστάζων τὸν σταυρὸν αὐτοῦ ἐξῆλ- 17
θεν εἰς Τόπον λεγόµενον Κρανίου τόπον, ὅς λέγεται ῾Εβραϊστὶ

Γολγοθα. ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν καὶ µετ αὐτοῦ ἄλλους 18
δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν µέσον δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν. ἔγραψεν 19
δὲ καὶ τίτλον ὁ Πιλᾶτος καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, ἦν δὲ

γεγραµµένον, ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων.
τοῦτον οὖν τὸν τίτλον πολλοὶ ἀνέγνωσαν τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐγ- 20
γὺς ἦν ὁ τόπος τῆς πόλεως ὅπου ἐσταυρώθη ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἦν

γεγραµµένον ῾Εβραϊστί ῾Ελληνιστί ῾Ρωµαϊστί. ἔλεγον οὖν τῷ 21
Πιλάτῳ οἱ ἀρχιερεῖς τῶν ᾿Ιουδαίων Μὴ γράφε, ῾Ο βασιλεὺς τῶν

v.12 ἐκp οὗτοςrdgns ζητέωviia3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἀπολύωvnaa αὐτόςrpams ὁdnmp δέc
᾿Ιουδαῖοςanmpn κράζωviia3p λέγωvppanmp ἐάνqo οὗτοςrdams ἀπολύωvsaa2s οὐxo εἰµίvipx2s φίλοςanmsn
ὁdgms Καῖσαρngms πᾶςanmsn ὁdnms βασιλεύςnams ἑαυτοῦrxams ποιέωvppanms ἀντιλέγωvipa3s ὁddms
Καῖσαρndms . v.13 ὁdnms οὖνc Πιλᾶτοςnnms ἀκούωvpaanms οὗτοςrdams ὁdams λόγοςnams
viaa3s bo
ἄγω ἔξω ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc καθίζωviaa3s ἐπίp ὁdgns βῆµαngns εἰςp τόποςnams
λέγωvpppams λιθόστρωτοςaansn ῾Εβραϊστίbo δέc Γαββαθάtp . v.14 εἰµίviix3s δέc παρασκευήnnfs
dgms ta nnfs c bo anfsn c vipa3s
ὁ πάσχα ὥρα δέ ὡσεί ἕκτος καί λέγω ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ἴδεi ὁdnms
βασιλεύςnnms σύrpg-p . v.15 ὁdnmp δέc κραυγάζωviaa3p αἴρωvdaa2s αἴρωvdaa2s σταυρόωvdaa2s
αὐτόςrpams λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ὁdams βασιλεύςnams σύrpg-p σταυρόωvifa1s
ἀποκρίνοµαιviad3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp οὐxo ἔχωvipa1p βασιλεύςnams εἰqo µήxo Καῖσαρnams .
v.16 τότεbo οὖνc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpams αὐτόςrpdmp ἵναc σταυρόωvsap3s παραλαµβάνωviaa3p
δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἄγωviaa3p . v.17 καίc βαστάζωvppanms ὁdams σταυρόςnams αὐτόςrpgms
viaa3s p nams vpppams
ἐξέρχοµαι εἰς τόπος λέγω κρανίονngns τόποςnams ὅςrrnms λέγωvipp3s ῾Εβραϊστίbo
Γολγοθᾶnafs . v.18 ὅπουbo αὐτόςrpams σταυρόωviaa3p καίc µετάp αὐτόςrpgms ἄλλοςaampn
δύοtn ἐντεῦθενbo καίc ἐντεῦθενbo µέσοςaansn δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.19 γράφωviaa3s
δέc καίc τίτλοςnams ὁdnms Πιλᾶτοςnnms καίc τίθηµιviaa3s ἐπίp ὁdgms σταυρόςngms εἰµίviix3s
δέc γράφωvpxpnns ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn .
v.20 οὗτοςrdams οὖνc ὁdams τίτλοςnams πολύςanmpn ἀναγινώσκωviaa3p ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅτιc
ἐγγύςbo εἰµίviix3s ὁdnms τόποςnnms ὁdgfs πόλιςngfs ὅπουbo σταυρόωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc
εἰµίviix3s γράφωvpxpnns ῾Εβραϊστίbo ῾Ελληνιστίbo ῾Ρωµαϊστίbo .
᾿Ιουδαίων ἀλλ ὅτι ἐκεῖνος εἶπεν Βασιλεύς εἰµι τῶν ᾿Ιουδαίων.

22, 23 ἀπεκρίθη ὁ Πιλᾶτος ῝Ο γέγραφα γέγραφα. Οἱ οὖν στρατιῶ-
ται ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν ᾿Ιησοῦν ἔλαβον τὰ ἱµάτια αὐτοῦ καὶ
ἐποίησαν τέσσαρα µέρη ἑκάστῳ στρατιώτῃ µέρος καὶ τὸν χι-
τῶνα ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι΄ ὅλου.
24 εἶπον οὖν πρὸς ἀλλήλους Μὴ σχίσωµεν αὐτόν ἀλλὰ λάχωµεν
περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ ἡ λέγουσα, ∆ιε-
µερίσαντο τὰ ἱµάτιά µου ἑαυτοῖς καὶ ἐπὶ τὸν ἱµατισµόν µου
25 ἔβαλον κλῆρον Οἱ µὲν οὖν στρατιῶται ταῦτα ἐποίησαν. εἱ-
στήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἡ µήτηρ αὐτοῦ καὶ
ἡ ἀδελφὴ τῆς µητρὸς αὐτοῦ Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καὶ Μαρία ἡ
26 Μαγδαληνή. ᾿Ιησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν µητέρα καὶ τὸν µαθητὴν
παρεστῶτα ὃν ἠγάπα λέγει τῇ µητρί αὐτοῦ, Γύναι ἰδοῦ ὁ υἱός
27 σου. εἶτα λέγει τῷ µαθητῇ ᾿Ιδοὺ ἡ µήτηρ σου καὶ ἀπ ἐκείνης
28 τῆς ὥρας ἔλαβεν ὁ µαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια. Μετὰ τοῦτο
ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι πάντα ἤδη τετέλεσται ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή
29 λέγει ∆ιψῶ. σκεῦος οὖν ἔκειτο ὄξους µεστόν, οἱ δὲ, πλή-
σαντες σπόγγον ὄξους καὶ ὑσσώπῳ περιθέντες προσήνεγκαν
30 αὐτοῦ τῷ στόµατι. ὅτε οὖν ἔλαβεν τὸ ὄξος ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Τε-
v.21 λέγωviia3p οὖνc ὁddms Πιλᾶτοςndms ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn µήxo
γράφωvdpa2s ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἀλλάc ὅτιc ἐκεῖνοςrdnms λέγωviaa3s
βασιλεύςnnms εἰµίvipx1s ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.22 ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms
ὅςrrans γράφωvixa1s γράφωvixa1s . v.23 ὁdnmp οὖνc στρατιώτηςnnmp ὅτεbo σταυρόωviaa3p ὁdams
᾿Ιησοῦςnams λαµβάνωviaa3p ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms καίc ποιέωviaa3p τέσσαρεςnanp µέροςnanp
ἕκαστοςadmsn στρατιώτηςndms µέροςnnns καίc ὁdams χιτώνnams εἰµίviix3s δέc ὁdnms χιτώνnnms
ἄραφοςanmsn ἐκp ὁdgmp ἄνωθενbo ὑφαντόςanmsn διάp ὅλοςagmsn . v.24 λέγωviaa3p οὖνc πρόςp
reamp xo vsaa1p rpams c vsaa1p
ἀλλήλων µή σχίζω αὐτός ἀλλά λαγχάνω περί αὐτόςrpgms τίςrqgms εἰµίvifx3s
p
ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s ὁdnfs λέγωvppanfs διαµερίζωviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp ἐγώrpg-s
ἑαυτοῦrxdmp καίc ἐπίp ὁdams ἱµατισµόςnams ἐγώrpg-s βάλλωviaa3p κλῆροςnams ὁdnmp µένxo οὖνc
στρατιώτηςnnmp οὗτοςrdanp ποιέωviaa3p . v.25 ἵστηµιviya3p δέc παράp ὁddms σταυρόςndms
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ὁdnfs µήτηρnnfs αὐτόςrpgms καίc ὁdnfs ἀδελφήnnfs ὁdgfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms
Μαρίαnnfs ὁdnfs ὁdgms Κλωπᾶςngms καίc Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs . v.26 ᾿Ιησοῦςnnms
οὖνc ὁράωvpaanms ὁdafs µήτηρnafs καίc ὁdams µαθητήςnams παρίστηµιvpxaams ὅςrrams ἀγαπάωviia3s
λέγωvipa3s ὁddfs µήτηρndfs αὐτόςrpgms γυνήnvfs ἰδούvdaa2s ὁdnms υἱόςnnms σύrpg-s . v.27 εἶταbo
λέγωvipa3s ὁddms µαθητήςndms ἰδούvdaa2s ὁdnfs µήτηρnnfs σύrpg-s καίc ἀπόp ἐκεῖνοςrdgfs ὁdgfs
ὥραngfs λαµβάνωviaa3s ὁdnms µαθητήςnnms αὐτόςrpafs εἰςp ὁdanp ἴδιοςaanpn . v.28 µετάp
οὗτοςrdans ὁράωvpaanms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc πᾶςannpn ἤδηbo τελέωvixp3s ἵναc τελειόωvsap3s ὁdnfs
γραφήnnfs λέγωvipa3s διψάωvipa1s . v.29 σκεῦοςnnns οὖνc κεῖµαιviin3s ὄξοςngns µεστόςannsn ὁdnmp
δέc πίµπληµιvpaanmp σπόγγοςnams ὄξοςngns καίc ὕσσωποςndms περιτίθηµιvpaanmp προσφέρωviaa3p
αὐτόςrpgms ὁddns στόµαndns .
τέλεσται καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦµα. Οἱ 31
οὖν ᾿Ιουδαῖοι ἵνα µὴ µείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώµατα ἐν τῷ

σαββάτῳ ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν ἦν γὰρ µεγάλη ἡ ἡµέρα ἐκείνου
τοῦ σαββάτου ἠρώτησαν τὸν Πιλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ
σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ µὲν 32
πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέν-

τος αὐτῷ, ἐπὶ δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν ἐλθόντες ὡς εἶδον αὐτὸν ἤδη 33
τεθνηκότα οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη. ἀλλ εἷς τῶν στρα- 34
τιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν καὶ εὐθὲως ἐξῆλθεν

αἷµα καὶ ὕδωρ. καὶ ὁ ἑωρακὼς µεµαρτύρηκεν καὶ ἀληθινὴ 35
ἐστιν αὐτοῦ ἡ µαρτυρία κα΄κεῖνος οἶδεν ὅτι ἀληθῆ λέγει ἵνα

ὑµεῖς πιστεύσητε. ἐγένετο γὰρ ταῦτα ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ 36
᾿Οστοῦν οὐ συντριβήσεται ἀπ΄ αὐτοῦ. καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ 37
λέγει ῎Οψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν. Μετὰ ταῦτα ἠρώτησεν τὸν 38
Πιλᾶτον [ὁ] ᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ῾Αριµαθαίας ὢν µαθητὴς τοῦ ᾿Ιησοῦ

κεκρυµµένος δὲ διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων ἵνα ἄρῃ τὸ σῶµα
τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλᾶτος ἦλθεν οὖν καὶ ἦρεν τὸ
σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. ἦλθεν δὲ καὶ Νικόδηµος ὁ ἐλθὼν πρὸς τὸν 39
᾿Ιησοῦν νυκτὸς τὸ πρῶτον φέρων µίγµα σµύρνης καὶ ἀλόης ὡς

λίτρας ἑκατόν. ἔλαβον οὖν τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἔδησαν 40
v.30 ὅτεbo οὖνc λαµβάνωviaa3s ὁdans ὄξοςnans ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms λέγωviaa3s τελέωvixp3s καίc
κλίνωvpaanms ὁdafs κεφαλήnafs παραδίδωµιviaa3s ὁdans πνεῦµαnans . v.31 ὁdnmp οὖνc
᾿Ιουδαῖοςanmpn ἵναc µήxo µένωvsaa3s ἐπίp ὁdgms σταυρόςngms ὁdnnp σῶµαnnnp ἐνp ὁddns
σάββατονndns ἐπείc παρασκευήnnfs εἰµίviix3s εἰµίviix3s γάρc µέγαςanfsn ὁdnfs ἡµέραnnfs ἐκεῖνοςrdgns
ὁdgns σάββατονngns ἐρωτάωviaa3p ὁdams Πιλᾶτοςnams ἵναc κατάγνυµιvsap3p αὐτόςrpgmp ὁdnnp
σκέλοςnnnp καίc αἴρωvsap3p . v.32 ἔρχοµαιviaa3p οὖνc ὁdnmp στρατιώτηςnnmp καίc ὁdgms µένxo
πρῶτοςagmsn κατάγνυµιviaa3p ὁdanp σκέλοςnanp καίc ὁdgms ἄλλοςagmsn ὁdgms συσταυρόωvpapgms
αὐτόςrpdms . v.33 ἐπίp δέc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἔρχοµαιvpaanmp ὡςbo ὁράωviaa3p αὐτόςrpams ἤδηbo
θνῄσκωvpxaams οὐxo κατάγνυµιviaa3p αὐτόςrpgms ὁdanp σκέλοςnanp . v.34 ἀλλάc εἷςnnms ὁdgmp
στρατιώτηςngmp λόγχηndfs αὐτόςrpgms ὁdafs πλευράnafs νύσσωviaa3s καίc εὐθέωςbo ἐξέρχοµαιviaa3s
αἷµαnnns καίc ὕδωρnnns . v.35 καίc ὁdnms ὁράωvpxanms µαρτυρέωvixa3s καίc ἀληθινόςanfsn
εἰµίvipx3s αὐτόςrpgms ὁdnfs µαρτυρίαnnfs κἀκεῖνοςrdnms οἶδαvixa3s ὅτιc ἀληθήςaanpn λέγωvipa3s ἵναc
σύrpn-p πιστεύωvsaa2p . v.36 γίνοµαιviad3s γάρc οὗτοςrdnnp ἵναc ὁdnfs γραφήnnfs πληρόωvsap3s
ὀστέονnnns οὐxo συντρίβωvifp3s ἀπόp αὐτόςrpgms . v.37 καίc πάλινbo ἕτεροςanfsn γραφήnnfs
vipa3s vifd3p p rrams viaa3p
λέγω ὁράω εἰς ὅς ἐκκεντέω . v.38 µετάp οὗτοςrdanp ἐρωτάωviaa3s ὁdams
Πιλᾶτοςnams ὁdnms ᾿Ιωσήφtp ὁdnms ἀπόp ῾Αριµαθαίαngfs εἰµίvppxnms µαθητήςnnms ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms
κρύπτωvpxpnms δέc διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἵναc αἴρωvsaa3s ὁdans σῶµαnans
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἐπιτρέπωviaa3s ὁdnms Πιλᾶτοςnnms ἔρχοµαιviaa3s οὖνc καίc αἴρωviaa3s ὁdans
σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.39 ἔρχοµαιviaa3s δέc καίc Νικόδηµοςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms
πρόςp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams νύξngfs ὁdans πρῶτοςaansn φέρωvppanms µίγµαnans σµύρναngfs καίc
ἀλόηngfs ὡςbo λίτραnafp ἑκατόνtn .
αὐτὸ ἕν ὀθονίοις µετὰ τῶν ἀρωµάτων καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς

41 ᾿Ιουδαίοις ἐνταφιάζειν. ἦν δὲ ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ἐσταυρώθη
κῆπος καὶ ἐν τῷ κήπῳ µνηµεῖον καινὸν ἐν ᾧ οὐδέπω οὐδεὶς
42 ἐτέθη. ἐκεῖ οὖν διὰ τὴν παρασκευὴν τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐγγὺς
ἦν τὸ µνηµεῖον ἔθηκαν τὸν ᾿Ιησοῦν.
20 Τῇ δὲ µιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ
σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ µνηµεῖον καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρµέ-
2 νον ἐκ τοῦ µνηµείου. τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίµωνα
Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον µαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ
λέγει αὐτοῖς ῏Ηραν τὸν κύριον ἐκ τοῦ µνηµείου καὶ οὐκ οἴδα-
3 µεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. ᾿Εξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος
4 µαθητής καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ µνηµεῖον. ἔτρεχον δὲ οἱ δύο
ὁµοῦ, καὶ ὁ ἄλλος µαθητὴς προέδραµεν τάχιον τοῦ Πέτρου
5 καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ µνηµεῖον. καὶ παρακύψας βλέπει
6 κείµενα τὰ ὀθόνια οὐ µέντοι εἰσῆλθεν. ἔρχεται οὖν Σίµων
Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ µνηµεῖον καὶ
7 θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείµενα. καὶ τὸ σουδάριον ὃ ἦν ἐπὶ τῆς
κεφαλῆς αὐτοῦ οὐ µετὰ τῶν ὀθονίων κείµενον ἀλλὰ χωρὶς ἐν-
8 τετυλιγµένον εἰς ἕνα τόπον. τότε οὖν εἰσῆλθεν καὶ ὁ ἄλλος
µαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ µνηµεῖον καὶ εἶδεν καὶ ἐπί-
v.40 λαµβάνωviaa3p οὖνc ὁdans σῶµαnans ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc δέωviaa3p αὐτόςrpans
ἐνp ὀθόνιονndnp µετάp ὁdgnp ἄρωµαngnp καθώςbo ἔθοςnnns εἰµίvipx3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn
ἐνταφιάζωvnpa . v.41 εἰµίviix3s δέc ἐνp ὁddms τόποςndms ὅπουbo σταυρόωviap3s κῆποςnnms καίc
ἐνp ὁddms κῆποςndms µνηµεῖονnnns καινόςannsn ἐνp ὅςrrdns οὐδέπωbo οὐδείςanfsn τίθηµιviap3s .
v.42 ἐκεῖbo οὖνc διάp ὁdafs παρασκευήnafs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὅτιc ἐγγύςbo εἰµίviix3s
ὁdnns µνηµεῖονnnns τίθηµιviaa3p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . 20. v.1 ὁddfs δέc εἷςndfs ὁdgnp
ngnp nnfs dnfs nnfs vipn3s
σάββατον Μαρία ὁ Μαγδαληνή ἔρχοµαι πρωΐbo σκοτίαngfs ἔτιbo εἰµίvppxgfs
εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc βλέπωvipa3s ὁdams λίθοςnams αἴρωvpxpams ἐκp ὁdgns µνηµεῖονngns .
v.2 τρέχωvipa3s οὖνc καίc ἔρχοµαιvipn3s πρόςp Σίµωνnams Πέτροςnams καίc πρόςp ὁdams ἄλλοςaamsn
µαθητήςnams ὅςrrams φιλέωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp αἴρωviaa3p
ὁdams κύριοςnams ἐκp ὁdgns µνηµεῖονngns καίc οὐxo οἶδαvixa1p ποῦxo τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams .
v.3 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms Πέτροςnnms καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn µαθητήςnnms καίc ἔρχοµαιviin3p
εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans . v.4 τρέχωviia3p δέc ὁdnmp δύοtn ὁµοῦbo καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn
nnms viaa3s
µαθητής προτρέχω ταχύςbo ὁdgms Πέτροςngms καίc ἔρχοµαιviaa3s πρῶτοςanmsn εἰςp ὁdans
µνηµεῖονnans . v.5 καίc παρακύπτωvpaanms βλέπωvipa3s κεῖµαιvppnanp ὁdanp ὀθόνιονnanp οὐxo
µέντοιc εἰσέρχοµαιviaa3s . v.6 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc Σίµωνnnms Πέτροςnnms ἀκολουθέωvppanms
αὐτόςrpdms καίc εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc θεωρέωvipa3s ὁdanp ὀθόνιονnanp
κεῖµαιvppnanp . v.7 καίc ὁdans σουδάριονnans ὅςrrnns εἰµίviix3s ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms
xo p dgnp
οὐ µετά ὁ ὀθόνιονngnp κεῖµαιvppnans ἀλλάc χωρίςbo ἐντυλίσσωvpxpans εἰςp εἷςnams τόποςnams .
στευσεν, οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ 9
νεκρῶν ἀναστῆναι. ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς ἑαυτοὺς οἱ µα- 10
θηταί. Μαρία δὲ εἱστήκει πρὸς τὸ µνηµεῖον κλαίουσα ἔξω 11
ὡς οὖν ἔκλαιεν παρέκυψεν εἰς τὸ µνηµεῖον. καὶ θεωρεῖ δύο 12
ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζοµένους ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ

ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν ὅπου ἔκειτο τὸ σῶµα τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ 13
λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι Γύναι τί κλαίεις λέγει αὐτοῖς ὅτι ῏Ηραν

τὸν κύριόν µου καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. καὶ ταῦτα 14
εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω καὶ θεωρεῖ τὸν ᾿Ιησοῦν ἑστῶτα

καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς Γύναι τί 15
κλαίεις τίνα ζητεῖς ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστιν λέγει

αὐτῷ Κύριε εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν εἰπέ µοι ποῦ ἔθηκας αὐ-
τόν κἀγὼ αὐτὸν ἀρῶ. λέγει αὐτῇ ὃ ᾿Ιησοῦς Μαρία. στραφεῖσα 16
ἐκείνη λέγει αὐτῷ ῾Ραββουνι ὁ λέγεται ∆ιδάσκαλε. λέγει αὐ- 17
τῇ ὁ ᾿Ιησοῦς Μή µου ἅπτου οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν

πατέρα, µου πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς µου καὶ εἰπὲ
αὐτοῖς ᾿Αναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα µου καὶ πατέρα ὑµῶν καὶ
θεόν µου καὶ θεὸν ὑµῶν. ἔρχεται Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἀ- 18
παγγέλλουσα τοῖς µαθηταῖς ὅτι ἑώρακεν τὸν κύριον καὶ ταῦτα

v.8 τότεbo οὖνc εἰσέρχοµαιviaa3s καίc ὁdnms ἄλλοςanmsn µαθητήςnnms ὁdnms ἔρχοµαιvpaanms
πρῶτοςanmsn εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans καίc ὁράωviaa3s καίc πιστεύωviaa3s . v.9 οὐδέπωbo
γάρc οἶδαviya3p ὁdafs γραφήnafs ὅτιc δεῖvipq3s αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn ἀνίστηµιvnaa .
v.10 ἀπέρχοµαιviaa3p οὖνc πάλινbo πρόςp ἑαυτοῦrxamp ὁdnmp µαθητήςnnmp . v.11 Μαρίαnnfs δέc
viya3s p dans nans vppanfs bo bo c viia3s
ἵστηµι πρός ὁ µνηµεῖον κλαίω ἔξω ὡς οὖν κλαίω παρακύπτωviaa3s
εἰςp ὁdans µνηµεῖονnans . v.12 καίc θεωρέωvipa3s δύοtn ἄγγελοςnamp ἐνp λευκόςadnpn
καθέζοµαιvppnamp εἷςnams πρόςp ὁddfs κεφαλήndfs καίc εἷςnams πρόςp ὁddmp πούςndmp ὅπουbo
κεῖµαιviin3s ὁdnns σῶµαnnns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.13 καίc λέγωvipa3p αὐτόςrpdfs ἐκεῖνοςrdnmp
nvfs rqans vipa2s vipa3s rpdmp
γυνή τίς κλαίω λέγω αὐτός ὅτιc αἴρωviaa3p ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-s καίc
οὐxo οἶδαvixa1s ποῦxo τίθηµιviaa3p αὐτόςrpams . v.14 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanfs στρέφωviap3s
εἰςp ὁdanp ὀπίσωbo καίc θεωρέωvipa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἵστηµιvpxaams καίc οὐxo οἶδαviya3s
ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s . v.15 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms γυνήnvfs τίςrqnns
vipa2s rqams vipa2s
κλαίω τίς ζητέω ἐκεῖνοςrdnfs δοκέωvppanfs ὅτιc ὁdnms κηπουρόςnnms εἰµίvipx3s
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms κύριοςnvms εἰqo σύrpn-s βαστάζωviaa2s αὐτόςrpams λέγωvdaa2s ἐγώrpd-s
ποῦxo τίθηµιviaa2s αὐτόςrpams κἀγώrpn-s αὐτόςrpams αἴρωvifa1s . v.16 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs
ὅςdnms ᾿Ιησοῦςnnms Μαρίαnvfs στρέφωvpapnfs ἐκεῖνοςrdnfs λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ῥαββουνίta ὅςrrnns
λέγωvipp3s διδάσκαλοςnvms . v.17 λέγωvipa3s αὐτόςrpdfs ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms µήxo ἐγώrpg-s
ἅπτωvdpm2s οὔπωbo γάρc ἀναβαίνωvixa1s πρόςp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-s πορεύοµαιvdpn2s δέc
πρόςp ὁdamp ἀδελφόςnamp ἐγώrpg-s καίc λέγωvdaa2s αὐτόςrpdmp ἀναβαίνωvipa1s πρόςp ὁdams
πατήρnams ἐγώrpg-s καίc πατήρnams σύrpg-p καίc θεόςnams ἐγώrpg-s καίc θεόςnams σύrpg-p .
19 εἶπεν αὐτῇ. Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ τῇ µιᾷ τῶν

σαββάτων καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισµένων ὅπου ἦσαν οἱ µαθηταὶ
συνηγµένοι διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ
20 ἔστη εἰς τὸ µέσον καὶ λέγει αὐτοῖς Εἰρήνη ὑµῖν. καὶ τοῦτο
εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχά-
21 ρησαν οὖν οἱ µαθηταὶ ἰδόντες τὸν κύριον. εἶπεν οὖν αὐτοῖς
ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν Εἰρήνη ὑµῖν, καθὼς ἀπέσταλκέν µε ὁ πατήρ
22 κἀγὼ πέµπω ὑµᾶς. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησεν καὶ λέγει
23 αὐτοῖς Λάβετε πνεῦµα ἅγιον, ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁµαρτίας
24 ἀφιένται αὐτοῖς ἄν τινων κρατῆτε κεκράτηνται. Θωµᾶς δὲ
εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ λεγόµενος ∆ίδυµος οὐκ ἦν µετ αὐτῶν ὅτε
25 ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς. ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι µαθηταί ῾Εωρά-
καµεν τὸν κύριον ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Εὰν µὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν
αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν µου εἰς τὸν
τύπον τῶν ἥλων καὶ βάλω τὴν χεῖρα µου εἰς τὴν πλευρὰν αὐ-
26 τοῦ οὐ µὴ πιστεύσω. Καὶ µεθ ἡµέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω
οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωµᾶς µετ αὐτῶν ἔρχεται ὁ ᾿Ιησοῦς τῶν
θυρῶν κεκλεισµένων καὶ ἔστη εἰς τὸ µέσον καὶ εἶπεν Εἰρήνη
27 ὑµῖν. εἶτα λέγει τῷ Θωµᾷ Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ
ἴδε τὰς χεῖράς µου καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν
v.18 ἔρχοµαιvipn3s Μαρίαnnfs ὁdnfs Μαγδαληνήnnfs ἀπαγγέλλωvppanfs ὁddmp µαθητήςndmp ὅτιc
ὁράωvixa3s ὁdams κύριοςnams καίc οὗτοςrdanp λέγωviaa3s αὐτόςrpdfs . v.19 εἰµίvppxgfs οὖνc
ὄψιοςagfsn ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs εἷςndfs ὁdgnp σάββατονngnp καίc ὁdgfp θύραngfp
κλείωvpxpgmp ὅπουbo εἰµίviix3p ὁdnmp µαθητήςnnmp συνάγωvpxpnmp διάp ὁdams φόβοςnams ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc ἵστηµιviaa3s εἰςp ὁdans µέσοςaansn καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp εἰρήνηnnfs σύrpd-p . v.20 καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms δείκνυµιviaa3s
rpdmp dafp nafp c dafs nafs
αὐτός ὁ χείρ καί ὁ πλευρά αὐτόςrpgms χαίρωviao3p οὖνc ὁdnmp µαθητήςnnmp
ὁράωvpaanmp ὁdams κύριοςnams . v.21 λέγωviaa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms πάλινbo
εἰρήνηnnfs σύrpd-p καθώςbo ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-s ὁdnms πατήρnnms κἀγώrpn-s πέµπωvipa1s
σύrpa-p . v.22 καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms ἐµφυσάωviaa3s καίc λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp
vdaa2p
λαµβάνω πνεῦµαnans ἅγιοςaansn . v.23 ἄνxo τι-σριγµπ ἀφίηµιvsaa2p ὁdafp ἁµαρτίαnafp
ἀφίηµιvipp3p αὐτόςrpdmp ἄνxo τι-σριγµπ κρατέωvspa2p κρατέωvixp3p . v.24 Θωµᾶςnnms δέc
εἷςnnms ἐκp ὁdgmp δώδεκαtn ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms οὐxo εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgmp
ὅτεbo ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.25 λέγωviia3p οὖνc αὐτόςrpdms ὁdnmp ἄλλοςanmpn
µαθητήςnnmp ὁράωvixa1p ὁdams κύριοςnams ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp ἐάνqo µήxo ὁράωvsaa1s
ἐνp ὁddfp χείρndfp αὐτόςrpgms ὁdams τύποςnams ὁdgmp ἧλοςngmp καίc βάλλωvsaa1s ὁdams
δάκτυλοςnams ἐγώrpg-s εἰςp ὁdams τύποςnams ὁdgmp ἧλοςngmp καίc βάλλωvsaa1s ὁdafs χείρnafs
ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs πλευράnafs αὐτόςrpgms οὐxo µήxo πιστεύωvsaa1s . v.26 καίc µετάp ἡµέραnafp
ὀκτώtn πάλινbo εἰµίviix3p ἔσωbo ὁdnmp µαθητήςnnmp αὐτόςrpgms καίc Θωµᾶςnnms µετάp αὐτόςrpgmp
ἔρχοµαιvipn3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdgfp θύραngfp κλείωvpxpgmp καίc ἵστηµιviaa3s εἰςp ὁdans µέσοςaansn
καίc λέγωviaa3s εἰρήνηnnfs σύrpd-p .
πλευράν µου καὶ µὴ γίνου ἄπιστος ἀλλὰ πιστός. καὶ ἀπε- 28
κρίθη Θωµᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ ῾Ο κύριός µου καὶ ὁ θεός µου.
λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ῞Οτι ἑώρακάς µε πεπίστευκας µακάριοι 29
οἱ µὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες. Πολλὰ µὲν οὖν καὶ ἄλλα 30
σηµεῖα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐνώπιον τῶν µαθητῶν αὐτοῦ ἃ οὐκ

ἔστιν γεγραµµένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ, ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα 31
πιστεύσητε ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ καὶ ἵνα
πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ.
Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς µα- 21
θηταῖς [αὐτοῦ] ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος, ἐφανέρωσεν
δὲ οὕτως. ἦσαν ὁµοῦ Σίµων Πέτρος καὶ Θωµᾶς ὁ λεγόµενος 2
∆ίδυµος καὶ Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανὰ τῆς Γαλιλαίας καὶ οἱ τοῦ

Ζεβεδαίου καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ δύο. λέγει αὐ- 3
τοῖς Σίµων Πέτρος ῾Υπάγω ἁλιεύειν λέγουσιν αὐτῷ ᾿Ερχόµεθα

καὶ ἡµεῖς σὺν σοί ἐξῆλθον καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον εὐθὺς,
καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐπίασαν οὐδέν. πρωΐας δὲ ἤδη γε- 4
νοµένης ἔστη ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὸν αἰγιαλόν οὐ µέντοι ᾔδεισαν οἱ

µαθηταὶ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν. λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς Παιδία 5
µή τι προσφάγιον ἔχετε ἀπεκρίθησαν αὐτῷ Οὔ. ὁ δὲ εἶπεν 6
αὐτοῖς Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ µέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον καὶ

v.27 εἶταbo λέγωvipa3s ὁddms Θωµᾶςndms φέρωvdpa2s ὁdams δάκτυλοςnams σύrpg-s ὧδεbo καίc
ὁράωvdaa2s ὁdafp χείρnafp ἐγώrpg-s καίc φέρωvdpa2s ὁdafs χείρnafs σύrpg-s καίc βάλλωvdaa2s εἰςp
ὁdafs πλευράnafs ἐγώrpg-s καίc µήxo γίνοµαιvdpn2s ἄπιστοςanmsn ἀλλάc πιστόςanmsn . v.28 καίc
ἀποκρίνοµαιviad3s Θωµᾶςnnms καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-s καίc ὁdnms
θεόςnnms ἐγώrpg-s . v.29 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc ὁράωvixa2s ἐγώrpa-s
πιστεύωvixa2s µακάριοςanmpn ὁdnmp µήxo ὁράωvpaanmp καίc πιστεύωvpaanmp . v.30 πολύςaanpn
µένxo οὖνc καίc ἄλλοςaanpn σηµεῖονnanp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνώπιονbo ὁdgmp
µαθητήςngmp αὐτόςrpgms ὅςrrnnp οὐxo εἰµίvipx3s γράφωvpxpnnp ἐνp ὁddns βιβλίονndns οὗτοςrddns .
v.31 οὗτοςrdnnp δέc γράφωvixp3s ἵναc πιστεύωvsaa2p ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ἵναc πιστεύωvppanmp ζωήnafs ἔχωvspa2p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
αὐτόςrpgms . 21. v.1 µετάp οὗτοςrdanp φανερόωviaa3s ἑαυτοῦrxams πάλινbo ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ddmp ndmp
ὁ µαθητής αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdgfs Τιβεριάςngfs φανερόωviaa3s δέc οὕτωbo .
v.2 εἰµίviix3p ὁµοῦbo Σίµωνnnms Πέτροςnnms καίc Θωµᾶςnnms ὁdnms λέγωvpppnms ∆ίδυµοςnnms
καίc Ναθαναήλtp ὁdnms ἀπόp Κανάtp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs καίc ὁdnmp ὁdgms Ζεβεδαῖοςngms καίc
ἄλλοςanmpn ἐκp ὁdgmp µαθητήςngmp αὐτόςrpgms δύοtn . v.3 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp Σίµωνnnms
Πέτροςnnms ὑπάγωvipa1s ἁλιεύωvnpa λέγωvipa3p αὐτόςrpdms ἔρχοµαιvipn1p καίc ἐγώrpn-p σύνp σύrpd-s
ἐξέρχοµαιviaa3p καίc ἐµβαίνωviaa3p εἰςp ὁdans πλοῖονnans εὐθύςbo καίc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs νύξndfs
πιάζωviaa3p οὐδείςaansn . v.4 πρωΐαngfs δέc ἤδηbo γίνοµαιvpadgfs ἵστηµιviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
εἰςp ὁdams αἰγιαλόςnams οὐxo µέντοιc οἶδαviya3p ὁdnmp µαθητήςnnmp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s .
v.5 λέγωvipa3s οὖνc αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms παιδίονnvnp µήxo τι-σριανσ προσφάγιονnans
ἔχωvipa2p ἀποκρίνοµαιviad3p αὐτόςrpdms οὐxo .
εὑρήσετε ἔβαλον οὖν καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυσαν ἀπὸ

7 τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων. λέγει οὖν ὁ µαθητὴς ἐκεῖνος ὃν
ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ Πέτρῳ ῾Ο κύριός ἐστιν Σίµων οὖν Πέτρος
ἀκούσας ὅτι ὁ κύριός ἐστιν τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο ἦν γὰρ
8 γυµνός καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν. οἱ δὲ ἄλλοι µα-
θηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον οὐ γὰρ ἦσαν µακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς
ἀλλ΄ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων.
9 ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειµένην
10 καὶ ὀψάριον ἐπικείµενον καὶ ἄρτον. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς
11 ᾿Ενέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν. ἀνέβη Σίµων
Πέτρος καὶ εἵλκυσεν τὸ δίκτυον ἐπὶ τῆς γῆς, µεστὸν ἰχθύων
µεγάλων ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν, καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ
12 ἐσχίσθη τὸ δίκτυον. λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς ∆εῦτε ἀριστήσατε
οὐδεὶς δὲ ἐτόλµα τῶν µαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν Σὺ τίς εἶ εἰδότες
13 ὅτι ὁ κύριός ἐστιν. ἔρχεται οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ λαµβάνει τὸν
14 ἄρτον καὶ δίδωσιν αὐτοῖς καὶ τὸ ὀψάριον ὁµοίως. τοῦτο ἤδη
τρίτον ἐφανερώθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς µαθηταῖς αὐτοῦ, ἐγερθεὶς ἐκ
15 νεκρῶν. ῞Οτε οὖν ἠρίστησαν λέγει τῷ Σίµωνι Πέτρῳ ὁ ᾿Ιησοῦς
Σίµων ᾿Ιωνᾶ, ἀγαπᾷς µε πλεῖόν τούτων λέγει αὐτῷ Ναί κύριε
v.6 ὁdnms δέc λέγωviaa3s αὐτόςrpdmp βάλλωvdaa2p εἰςp ὁdanp δεξιόςaanpn µέροςnanp ὁdgns
πλοῖονngns ὁdans δίκτυονnans καίc εὑρίσκωvifa2p βάλλωviaa3p οὖνc καίc οὐκέτιbo αὐτόςrpans ἕλκωvnaa
ἰσχύωviaa3p ἀπόp ὁdgns πλῆθοςngns ὁdgmp ἰχθύςngmp . v.7 λέγωvipa3s οὖνc ὁdnms µαθητήςnnms
ἐκεῖνοςrdnms ὅςrrams ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁddms Πέτροςndms ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s
Σίµωνnnms οὖνc Πέτροςnnms ἀκούωvpaanms ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s ὁdams ἐπενδύτηςnafs
διαζώννυµιviam3s εἰµίviix3s γάρc γυµνόςanmsn καίc βάλλωviaa3s ἑαυτοῦrxams εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs .
v.8 ὁdnmp δέc ἄλλοςanmpn µαθητήςnnmp ὁddns πλοιάριονndns ἔρχοµαιviaa3p οὐxo γάρc εἰµίviix3p
µακράνbo ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ἀλλάc ὡςbo ἀπόp πῆχυςngmp διακόσιοιngmp σύρωvppanms ὁdans
δίκτυονnans ὁdgmp ἰχθύςngmp . v.9 ὡςbo οὖνc ἀποβαίνωviaa3p εἰςp ὁdafs γῆnafs βλέπωvipa3p
nafs vppnafs
ἀνθρακιά κεῖµαι καί ὀψάριονnans ἐπίκειµαιvppnans καίc ἄρτοςnams .
c
v.10 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms φέρωvdaa2p ἀπόp ὁdgnp ὀψάριονngnp ὅςrrgnp πιάζωviaa2p νῦνbo .
v.11 ἀναβαίνωviaa3s Σίµωνnnms Πέτροςnnms καίc ἕλκωviaa3s ὁdans δίκτυονnans ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
µεστόςaansn ἰχθύςngmp µέγαςagmpn ἑκατόνtn πεντήκονταtn τρεῖςngmp καίc τοσοῦτοςrdgmp εἰµίvppxgmp
οὐxo σχίζωviap3s ὁdnns δίκτυονnnns . v.12 λέγωvipa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms δεῦτεvdvx2p
ἀριστάωvdaa2p οὐδείςanfsn δέc τολµάωviia3s ὁdgmp µαθητήςngmp ἐξετάζωvnaa αὐτόςrpams σύrpn-s
τίςrqnms εἰµίvipx2s οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s . v.13 ἔρχοµαιvipn3s οὖνc
ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms καίc λαµβάνωvipa3s ὁdams ἄρτοςnams καίc δίδωµιvipa3s αὐτόςrpdmp καίc ὁdans
ὀψάριονnans ὁµοίωςbo . v.14 οὗτοςrdnns ἤδηbo τρίτοςaansn φανερόωviap3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
ὁddmp µαθητήςndmp αὐτόςrpgms ἐγείρωvpapnms ἐκp νεκρόςagmpn .
σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε λέγει αὐτῷ Βόσκε τὰ ἀρνία µου. λέγει 16
αὐτῷ πάλιν δεύτερον Σίµων ᾿Ιωνᾶ ἀγαπᾷς µε λέγει αὐτῷ Ναί

κύριε σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε λέγει αὐτῷ Ποίµαινε τὰ πρόβατά
µου. λέγει αὐτῷ τὸ τρίτον Σίµων ᾿Ιωνᾶ, φιλεῖς µε ἐλυπήθη 17
ὁ Πέτρος ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ τρίτον Φιλεῖς µε καὶ εἶπεν αὐτῷ

Κύριε σὺ πάντα οἶδας σὺ γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε λέγει αὐτῷ
ὁ ᾿Ιησοῦς Βόσκε τὰ πρόβατά µου. ἀµὴν ἀµὴν λέγω σοι ὅτε 18
ἦς νεώτερος ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες,

ὅταν δὲ γηράσῃς ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς σου καὶ ἄλλος σε ζώ-
σει καὶ οἴσει ὅπου οὐ θέλεις. τοῦτο δὲ εἶπεν σηµαίνων ποίῳ 19
θανάτῳ δοξάσει τὸν θεόν καὶ τοῦτο εἰπὼν λέγει αὐτῷ ᾿Ακολού-
θει µοι. ᾿Επιστραφεὶς δέ ὁ Πέτρος βλέπει τὸν µαθητὴν ὃν 20
ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς ἀκολουθοῦντα ὃς καὶ ἀνέπεσεν ἐν τῷ δείπνῳ

ἐπὶ τὸ στῆθος αὐτοῦ καὶ εἶπεν Κύριε τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς
σε. τοῦτον ἰδὼν ὁ Πέτρος λέγει τῷ ᾿Ιησοῦ Κύριε οὗτος δὲ 21
τί. λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ᾿Εὰν αὐτὸν θέλω µένειν ἕως ἔρχοµαι 22
τί πρὸς σέ σύ ἀκολούθει µοι. ἐξῆλθεν οὖν ὁ λόγος οὗτος 23
εἰς τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ὁ µαθητὴς ἐκεῖνος οὐκ ἀποθνῄσκει καὶ

οὐκ εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι οὐκ ἀποθνῄσκει, ἀλ᾿λ ᾿Εὰν αὐτὸν
v.15 ὅτεbo οὖνc ἀριστάωviaa3p λέγωvipa3s ὁddms Σίµωνndms Πέτροςndms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms
Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms ἀγαπάωvipa2s ἐγώrpa-s πολύςaansc οὗτοςrdgnp λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo
κύριοςnvms σύrpn-s οἶδαvixa2s ὅτιc φιλέωvipa1s σύrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms βόσκωvdpa2s ὁdanp
ἀρνίονnanp ἐγώrpg-s . v.16 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms πάλινbo δεύτεροςbo Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms
ἀγαπάωvipa2s ἐγώrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ναίxo κύριοςnvms σύrpn-s οἶδαvixa2s ὅτιc φιλέωvipa1s
σύrpa-s λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ποιµαίνωvdpa2s ὁdanp πρόβατονnanp ἐγώrpg-s . v.17 λέγωvipa3s
αὐτόςrpdms ὁdans τρίτοςaansn Σίµωνnvms ᾿Ιωνᾶςngms φιλέωvipa2s ἐγώrpa-s λυπέωviap3s ὁdnms
Πέτροςnnms ὅτιc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdans τρίτοςaansn φιλέωvipa2s ἐγώrpa-s καίc λέγωviaa3s
αὐτόςrpdms κύριοςnvms σύrpn-s πᾶςaanpn οἶδαvixa2s σύrpn-s γινώσκωvipa2s ὅτιc φιλέωvipa1s σύrpa-s
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms βόσκωvdpa2s ὁdanp πρόβατονnanp ἐγώrpg-s . v.18 ἀµήνth
ἀµήνth λέγωvipa1s σύrpd-s ὅτεbo εἰµίviix2s νέοςanmsc ζωννύωviia2s σεαυτοῦrxams καίc περιπατέωviia2s
ὅπουbo θέλωviia2s ὅτανc δέc γηράσκωvsaa2s ἐκτείνωvifa2s ὁdafp χείρnafp σύrpg-s καίc ἄλλοςanmsn
σύrpa-s ζωννύωvifa3s καίc φέρωvifa3s ὅπουbo οὐxo θέλωvipa2s . v.19 οὗτοςrdans δέc λέγωviaa3s
vppanms rqdms ndms vifa3s dams nams
σηµαίνω ποῖος θάνατος δοξάζω ὁ θεός καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s . v.20 ἐπιστρέφωvpapnms δέc ὁdnms Πέτροςnnms
βλέπωvipa3s ὁdams µαθητήςnams ὅςrrams ἀγαπάωviia3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἀκολουθέωvppaams
ὅςrrnms καίc ἀναπίπτωviaa3s ἐνp ὁddns δεῖπνονndns ἐπίp ὁdans στῆθοςnans αὐτόςrpgms καίc
λέγωviaa3s κύριοςnvms τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms παραδίδωµιvppanms σύrpa-s . v.21 οὗτοςrdams
ὁράωvpaanms ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvipa3s ὁddms ᾿Ιησοῦςndms κύριοςnvms οὗτοςrdnms δέc τίςrqnns .
v.22 λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐάνqo αὐτόςrpams θέλωvspa1s µένωvnpa ἕωςc
ἔρχοµαιvipn1s τίςrqnns πρόςp σύrpa-s σύrpn-s ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s .
24 θέλω µένειν ἕως ἔρχοµαι τί πρὸς σέ. Οὗτός ἐστιν ὁ µαθητὴς

ὁ µαρτυρῶν περὶ τούτων καὶ γράψας ταῦτα καὶ οἴδαµεν ὅτι
25 ἀληθὴς ἐστίν ἡ µαρτυρία αὐτοῦ. ῎Εστιν δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ
ὃσα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ ἕν οὐδὲ αὐτὸν
οἶµαι τὸν κόσµον χωρῆσαι τὰ γραφόµενα βιβλία ἀµήν.
v.23 ἐξέρχοµαιviaa3s οὖνc ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms εἰςp ὁdamp ἀδελφόςnamp ὅτιc ὁdnms
µαθητήςnnms ἐκεῖνοςrdnms οὐxo ἀποθνῄσκωvipa3s καίc οὐxo λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
᾿Ιησοῦςnnms ὅτιc οὐxo ἀποθνῄσκωvipa3s ἀλλάc ἐάνqo αὐτόςrpams θέλωvspa1s µένωvnpa ἕωςc
ἔρχοµαιvipn1s τίςrqnns πρόςp σύrpa-s . v.24 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms µαθητήςnnms ὁdnms
µαρτυρέωvppanms περίp οὗτοςrdgnp καίc γράφωvpaanms οὗτοςrdanp καίc οἶδαvixa1p ὅτιc ἀληθήςanfsn
εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs αὐτόςrpgms . v.25 εἰµίvipx3s δέc καίc ἄλλοςannpn πολύςannpn
ὅσοςrcnnp ποιέωviaa3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὅστιςrrnnp ἐάνqo γράφωvspp3s κατάp εἷςnans οὐδέbo
αὐτόςrpams οἴοµαιvipn1s ὁdams κόσµοςnams χωρέωvnaa ὁdanp γράφωvpppanp βιβλίονnanp ἀµήνth .
ΠΡΑΞΕΙΣ
ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
G
Τὸν µὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάµην περὶ πάντων ὦ Θεόφιλε 1

ὧν ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς ποιεῖν τε καὶ διδάσκειν. ἄχρι ἡς ἡµέρας 2
ἐντειλάµενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ πνεύµατος ἁγίου οὓς ἐξε-

λέξατο ἀνελήφθη. οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα µετὰ τὸ 3
παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκµηρίοις δι΄ ἡµερῶν τεσσαράκοντα

ὀπτανόµενος αὐτοῖς καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ,
καὶ συναλιζόµενος παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων µὴ 4
χωρίζεσθαι ἀλλὰ περιµένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν

ἠκούσατέ µου. ὅτι ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισεν ὕδατι ὑµεῖς δὲ 5
βαπτισθήσεσθε ἐν πνεύµατι ἁγίῳ οὐ µετὰ πολλὰς ταύτας ἡ-

µέρας. Οἱ µὲν οὖν συνελθόντες ἐπἠρώτων αὐτὸν λέγοντες 6
Κύριε εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασιλείαν τῷ

᾿Ισραήλ. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς Οὐχ ὑµῶν ἐστιν γνῶναι χρό- 7
νους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ. ἀλλὰ 8
λήψεσθε δύναµιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου πνεύµατος ἐφ ὑµᾶς

καὶ ἔσεσθέ µοι µάρτυρες ἔν τε ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ ἐν πάσῃ τῇ
1. v.1 ὁdams µένxo πρῶτοςaamsn λόγοςnams ποιέωviam1s περίp πᾶςagnpn ὦi Θεόφιλοςnvms
ὅςrrgnp ἄρχωviad3s ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ποιέωvnpa τέxo καίc διδάσκωvnpa . v.2 ἄχριp
rrgfs ngfs vpannms ddmp ndmp p ngns agnsn
ὅς ἡµέρα ἐντέλλοµαι ὁ ἀπόστολος διά πνεῦµα ἅγιος ὅςrramp
ἐκλέγωviam3s ἀναλαµβάνωviap3s . v.3 ὅςrrdmp καίc παρίστηµιviaa3s ἑαυτοῦrxams ζάωvppaams
µετάp ὁdans πάσχωvnaa αὐτόςrpams ἐνp πολύςadnpn τεκµήριονndnp διάp ἡµέραngfp τεσσεράκονταtn
ὀπτάνοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp καίc λέγωvppanms ὁdanp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms .
v.4 καίc συναλίζοµαιvppnnms παραγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp µήxo χωρίζωvnpp
ἀλλάc περιµένωvnpa ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgms πατήρngms ὅςrrafs ἀκούωviaa2p ἐγώrpg-s . v.5 ὅτιc
᾿Ιωάννηςnnms µένxo βαπτίζωviaa3s ὕδωρndns σύrpn-p δέc βαπτίζωvifp2p ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn οὐxo
µετάp πολύςaafpn οὗτοςrdafp ἡµέραnafp . v.6 ὁdnmp µένxo οὖνc συνέρχοµαιvpaanmp ἐπερωτάωviia3p
αὐτόςrpams λέγωvppanmp κύριοςnvms εἰqo ἐνp ὁddms χρόνοςndms οὗτοςrddms ἀποκαθιστάνωvipa2s
ὁdafs βασιλείαnafs ὁddms ᾿Ισραήλtp . v.7 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpamp οὐxo σύrpg-p εἰµίvipx3s
γινώσκωvnaa χρόνοςnamp ἤxo καιρόςnamp ὅςrramp ὁdnms πατήρnnms τίθηµιviam3s ἐνp ὁddfs ἴδιοςadfsn
ἐξουσίαndfs .
1:9—16 ΠΡΑΞΕΙΣ 356
9 ᾿Ιουδαίᾳ καὶ Σαµαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. καὶ ταῦτα
εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν
10 ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν. καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν
οὐρανὸν πορευοµένου αὐτοῦ καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παρειστή-
11 κεισαν αὐτοῖς ἐν ἐσθήτι λευκῇ, οἳ καὶ εἶπον, ῎Ανδρες Γαλι-
λαῖοι τί ἑστήκατε ἐµβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς
ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ ὑµῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οὕτως ἐλεύσεται ὃν
12 τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόµενον εἰς τὸν οὐρανόν. Τότε
ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουµένου ᾿Ε-
13 λαιῶνος ὅ ἐστιν ἐγγὺς ᾿Ιερουσαλὴµ σαββάτου ἔχον ὁδόν. καὶ
ὅτε εἰσῆλθον ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταµένοντες
ὅ τε Πέτρος καὶ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης καὶ ᾿Ανδρέας Φίλιππος
καὶ Θωµᾶς Βαρθολοµαῖος καὶ Ματθαῖος, ᾿Ιάκωβος ῾Αλφαίου
14 καὶ Σίµων ὁ ζηλωτὴς καὶ ᾿Ιούδας ᾿Ιακώβου. οὗτοι πάντες
ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁµοθυµαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δε-
ήσει, σὺν γυναιξὶν καὶ Μαριᾴ τῇ µητρὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ σὺν
15 τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ. Καὶ ἐν ταῖς ἡµέραις ταύταις ἀναστὰς
Πέτρος ἐν µέσῳ τῶν µαθητῶν εἶπεν ἦν τε ὄχλος ὀνοµάτων ἐπὶ
16 τὸ αὐτὸ ὡ`ς ἑκατὸν εἴκοσι, ῎Ανδρες ἀδελφοί ἔδει πληρωθῆ-
ναι τὴν γραφὴν ταύτην, ἣν προεῖπεν τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον διὰ
στόµατος ∆αυὶδ περὶ ᾿Ιούδα τοῦ γενοµένου ὁδηγοῦ τοῖς συλ-
v.8 ἀλλάc λαµβάνωvifd2p δύναµιςnafs ἐπέρχοµαιvpaagns ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns ἐπίp σύrpa-p
καίc εἰµίvifx2p ἐγώrpd-s µάρτυςnnmp ἐνp τέxo ᾿Ιερουσαλήµtp καίc ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs καίc
Σαµάρειαndfs καίc ἕωςc ἔσχατοςagmsn ὁdgfs γῆngfs . v.9 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms βλέπωvppagmp
αὐτόςrpgmp ἐπαίρωviap3s καίc νεφέληnnfs ὑπολαµβάνωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp
αὐτόςrpgmp . v.10 καίc ὡςbo ἀτενίζωvppanmp εἰµίviix3p εἰςp ὁdams οὐρανόςnams πορεύοµαιvppngms
αὐτόςrpgms καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp δύοtn παρίστηµιviya3p αὐτόςrpdmp ἐνp ἐσθήςndfs λευκόςadfsn .
v.11 ὅςrrnmp καίc λέγωviaa3p ἀνήρnvmp Γαλιλαῖοςnvmp τίςrqans ἵστηµιvixa2p ἐµβλέπωvppanmp
εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὗτοςrdnms ὁdnms ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms ἀναλαµβάνωvpapnms ἀπόp σύrpg-p
εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὕτωbo ἔρχοµαιvifd3s ὅςrrams τρόποςnams θεάοµαιviad2p αὐτόςrpams
πορεύοµαιvppnams εἰςp ὁdams οὐρανόςnams . v.12 τότεbo ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ἀπόp ὄροςngns ὁdgns καλέωvpppgns ἐλαιώνngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐγγύςbo ᾿Ιερουσαλήµtp σάββατονngns
ἔχωvppaans ὁδόςnafs . v.13 καίc ὅτεbo εἰσέρχοµαιviaa3p ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdans ὑπερῷονnans
ὅςbo εἰµίviix3p καταµένωvppanmp ὁdnms τέxo Πέτροςnnms καίc ᾿Ιάκωβοςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms
καίc ᾿Ανδρέαςnnms Φίλιπποςnnms καίc Θωµᾶςnnms Βαρθολοµαῖοςnnms καίc Μαθχαῖοςnnms
᾿Ιάκωβοςnnms ῾Αλφαῖοςngms καίc Σίµωνnnms ὁdnms ζηλωτήςnnms καίc ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ιάκωβοςngms .
v.14 οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn εἰµίviix3p προσκαρτερέωvppanmp ὁµοθυµαδόνbo ὁddfs προσευχήndfs καίc
ὁddfs δέησιςndfs σύνp γυνήndfp καίc Μαρίαndfs ὁddfs µήτηρndfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc σύνp ὁddmp
ἀδελφόςndmp αὐτόςrpgms . v.15 καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnnms
ἐνp µέσοςadnsn ὁdgmp µαθητήςngmp λέγωviaa3s εἰµίviix3s τέxo ὄχλοςnnms ὄνοµαngnp ἐπίp ὁdans
αὐτόςrpans ὡςbo ἑκατόνtn εἴκοσιnnmp .
357 ΠΡΑΞΕΙΣ 1:17—26
λαβοῦσιν τὸν ᾿Ιησοῦν. ὅτι κατηριθµηµένος ἦν σὺν ἡµῖν καὶ 17
ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης. Οὗτος µὲν οὖν 18
ἐκτήσατο χωρίον ἐκ µισθοῦ τῆς ἀδικίας καὶ πρηνὴς γενόµε-

νος ἐλάκησεν µέσος καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ,
καὶ γνωστὸν ἐγένετο πάσιν τοῖς κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσαλήµ ὥστε 19
κληθῆναι τὸ χωρίον ἐκεῖνο τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ αὐτῶν ῾Ακελδαµά,

τοῦτ ἔστιν Χωρίον Αἵµατος. Γέγραπται γὰρ ἐν βίβλῳ ψαλµῶν 20
Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρηµος καὶ µὴ ἔστω ὁ κατοικῶν

ἐν αὐτῇ καί Τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λάβοι ἕτερος. δεῖ οὖν τῶν 21
συνελθόντων ἡµῖν ἀνδρῶν ἐν παντὶ χρόνῳ ἐν ᾧ εἰσῆλθεν καὶ

ἐξῆλθεν ἐφ ἡµᾶς ὁ κύριος ᾿Ιησοῦς. ἀρξάµενος ἀπὸ τοῦ βα- 22
πτίσµατος ᾿Ιωάννου ἕως τῆς ἡµέρας ἡς ἀνελήφθη ἀφ ἡµῶν

µάρτυρα τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ γενέσθαι σὺν ἡµῖν ἕνα τού-
των. καὶ ἔστησαν δύο ᾿Ιωσὴφ τὸν καλούµενον Βαρσαβᾶν ὃς 23
ἐπεκλήθη ᾿Ιοῦστος καὶ Ματθίαν. καὶ προσευξάµενοι εἶπον, 24
Σὺ κύριε καρδιογνῶστα πάντων ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω ἐκ τού-

των τῶν δύο ἕνα. λαβεῖν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης καὶ 25
ἀποστολῆς ἐξ ἡς παρέβη ᾿Ιούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν

ἴδιον. καὶ ἔδωκαν κλήρους αὐτῶν, καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ 26
v.16 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp δεῖviiq3s πληρόωvnap ὁdafs γραφήnafs οὗτοςrdafs ὅςrrafs προλέγωviaa3s
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn διάp στόµαngns ∆αυίδtp περίp ᾿Ιούδαςngms ὁdgms
γίνοµαιvpadgms ὁδηγόςngms ὁddmp συλλαµβάνωvpaadmp ὁdams ᾿Ιησοῦςnams . v.17 ὅτιc
καταριθµέωvpxpnms εἰµίviix3s σύνp ἐγώrpd-p καίc λαγχάνωviaa3s ὁdams κλῆροςnams ὁdgfs
διακονίαngfs οὗτοςrdgfs . v.18 οὗτοςrdnms µένxo οὖνc κτάοµαιviad3s χωρίονnans ἐκp µισθόςngms
ὁdgfs ἀδικίαngfs καίc πρηνήςanmsn γίνοµαιvpadnms λακάωviaa3s µέσοςanmsn καίc ἐκχέωviap3s
πᾶςannpn ὁdnnp σπλάγχνονnnnp αὐτόςrpgms . v.19 καίc γνωστόςannsn γίνοµαιviad3s πᾶςadmpn
ὁddmp κατοικέωvppadmp ᾿Ιερουσαλήµtp ὥστεc καλέωvnap ὁdans χωρίονnans ἐκεῖνοςrdans ὁddfs
ἴδιοςadfsn διάλεκτοςndfs αὐτόςrpgmp ῾Ακελδαµάχtp οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s χωρίονnans αἷµαngns .
v.20 γράφωvixp3s γάρc ἐνp βίβλοςndfs ψαλµόςngmp γίνοµαιvdao3s ὁdnfs ἔπαυλιςnnfs αὐτόςrpgms
ἔρηµοςanfsn καίc µήxo εἰµίvdpx3s ὁdnms κατοικέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ὁdafs ἐπισκοπήnafs
αὐτόςrpgms λαµβάνωvoaa3s ἕτεροςanmsn . v.21 δεῖvipq3s οὖνc ὁdgmp συνέρχοµαιvpaagmp ἐγώrpd-p
ἀνήρngmp ἐνp πᾶςadmsn χρόνοςndms ἐνp ὅςrrdms εἰσέρχοµαιviaa3s καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἐπίp ἐγώrpa-p
ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.22 ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgns βάπτισµαngns ᾿Ιωάννηςngms
ἕωςc ὁdgfs ἡµέραngfs ὅςrrgfs ἀναλαµβάνωviap3s ἀπόp ἐγώrpg-p µάρτυςnams ὁdgfs ἀνάστασιςngfs
αὐτόςrpgms γίνοµαιvnad σύνp ἐγώrpd-p εἷςnams οὗτοςrdgmp . v.23 καίc ἵστηµιviaa3p δύοtn ᾿Ιωσήφtp
ὁdams καλέωvpppams Βαρσαββᾶςnams ὅςrrnms ἐπικαλέωviap3s ᾿Ιοῦστοςnnms καίc Ματταθίαςnams .
v.24 καίc προσεύχοµαιvpadnmp λέγωviaa3p σύrpn-s κύριοςnvms καρδιογνώστηςnvms πᾶςagmpn
ἀναδείκνυµιvdaa2s ὅςrrams ἐκλέγωviam2s ἐκp οὗτοςrdgmp ὁdgmp δύοtn εἷςnams . v.25 λαµβάνωvnaa
ὁdams κλῆροςnams ὁdgfs διακονίαngfs οὗτοςrdgfs καίc ἀποστολήngfs ἐκp ὅςrrgfs παραβαίνωviaa3s
᾿Ιούδαςnnms πορεύοµαιvnao εἰςp ὁdams τόποςnams ὁdams ἴδιοςaamsn .
2:1—11 ΠΡΑΞΕΙΣ 358
Ματθίαν, καὶ συγκατεψηφίσθη µετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων.

2 Καὶ ἐν τῷ συµπληροῦσθαι τὴν ἡµέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦ-
2 σαν ἅπαντες ὁµοθυµαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό. καὶ ἐγένετο ἄφνω
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φεροµένης πνοῆς βιαίας καὶ ἐ-
3 πλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήµενοι, καὶ ὤφθησαν
αὐτοῖς διαµεριζόµεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός ἐκάθισεν τε ἐφ
4 ἕνα ἕκαστον αὐτῶν. καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες πνεύµατος ἁ-
γίου καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ πνεῦµα
5 ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι. ῏Ησαν δὲ ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ κα-
τοικοῦντες ᾿Ιουδαῖοι ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν
6 ὑπὸ τὸν οὐρανόν. γενοµένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθεν
τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ δια-
7 λέκτῳ λαλούντων αὐτῶν. ἐξίσταντο δὲ παντές καὶ ἐθαύµαζον
λέγοντες προ`῀ς ἀλλήλους Οὐκ ἰδοὺ πάντες οὗτοί εἰσιν οἱ λα-
8 λοῦντες Γαλιλαῖοι. καὶ πῶς ἡµεῖς ἀκούοµεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ
9 διαλέκτῳ ἡµῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθηµεν. Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ
᾿Ελαµῖται καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταµίαν ᾿Ιουδαίαν τε
10 καὶ Καππαδοκίαν Πόντον καὶ τὴν ᾿Ασίαν. Φρυγίαν τε καὶ
Παµφυλίαν Αἴγυπτον καὶ τὰ µέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρή-
νην καὶ οἱ ἐπιδηµοῦντες ῾Ρωµαῖοι ᾿Ιουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι.
11 Κρῆτες καὶ ῎Αραβες ἀκούοµεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡµετέ-
v.26 καίc δίδωµιviaa3p κλῆροςnamp αὐτόςrpgmp καίc πίπτωviaa3s ὁdnms κλῆροςnnms ἐπίp
Ματταθίαςnams καίc συγκαταψηφίζοµαιviap3s µετάp ὁdgmp ἕνδεκαtn ἀπόστολοςngmp . 2. v.1 καίc
ἐνp ὁddms συµπληρόωvnpp ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgfs πεντηκοστήngfs εἰµίviix3p ἅπαςanmpn ὁµοθυµαδόνbo
ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans . v.2 καίc γίνοµαιviad3s ἄφνωbo ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἦχοςnnms
ὥσπερbo φέρωvppegfs πνοήngfs βίαιοςagfsn καίc πληρόωviaa3s ὅλοςaamsn ὁdams οἶκοςnams ὅςbo
εἰµίviix3p κάθηµαιvppnnmp . v.3 καίc ὁράωviap3p αὐτόςrpdmp διαµερίζωvppenfp γλῶσσαnnfp ὡσείbo
πῦρngns καθίζωviaa3s τέxo ἐπίp εἷςnams ἕκαστοςaamsn αὐτόςrpgmp . v.4 καίc πίµπληµιviap3p
ἅπαςanmpn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc ἄρχωviad3p λαλέωvnpa ἕτεροςadfpn γλῶσσαndfp καθώςbo ὁdnns
πνεῦµαnnns δίδωµιviia3s αὐτόςrpdmp ἀποφθέγγοµαιvnpn . v.5 εἰµίviix3p δέc ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp
κατοικέωvppanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἀνήρnnmp εὐλαβήςanmpn ἀπόp πᾶςagnsn ἔθνοςngns ὁdgnp ὑπόp
ὁdams οὐρανόςnams . v.6 γίνοµαιvpadgfs δέc ὁdgfs φωνήngfs οὗτοςrdgfs συνέρχοµαιviaa3s ὁdnns
πλῆθοςnnns καίc συγχέωviap3s ὅτιc ἀκούωviia3p εἷςnnms ἕκαστοςanmsn ὁddfs ἴδιοςadfsn διάλεκτοςndfs
λαλέωvppagmp αὐτόςrpgmp . v.7 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn καίc θαυµάζωviia3p λέγωvppanmp πρόςp
ἀλλήλωνreamp οὐxo ἰδούvdaa2s πᾶςanmpn οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp λαλέωvppanmp Γαλιλαῖοςnnmp .
v.8 καίc πῶςbo ἐγώrpn-p ἀκούωvipa1p ἕκαστοςanmsn ὁddfs ἴδιοςadfsn διάλεκτοςndfs ἐγώrpg-p ἐνp ὅςrrdfs
γεννάωviap1p . v.9 Πάρθοςnnmp καίc Μῆδοςnnmp καίc ᾿Ελαµίτηςnnmp καίc ὁdnmp κατοικέωvppanmp
dafs
ὁ Μεσοποταµίαnafs ᾿Ιουδαίαnafs τέxo καίc Καππαδοκίαnafs Πόντοςnams καίc ὁdafs ᾿Ασίαnafs .
v.10 Φρυγίαnafs τέxo καίc Παµφυλίαnafs Αἴγυπτοςnafs καίc ὁdanp µέροςnanp ὁdgfs Λιβύηngfs
ὁdgfs κατάp Κυρήνηnafs καίc ὁdnmp ἐπιδηµέωvppanmp ῾Ρωµαῖοςanmpn ᾿Ιουδαῖοςanmpn τέxo καίc
προσήλυτοςnnmp .
359 ΠΡΑΞΕΙΣ 2:12—22
ραις γλώσσαις τὰ µεγαλεῖα τοῦ θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ πάντες 12
καὶ διηπόρουν ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες Τί ἄν θέλοι τοῦτο

εἶναι. ἕτεροι δὲ χλευάζοντες ἔλεγον ὅτι Γλεύκους µεµεστω- 13
µένοι εἰσίν. Σταθεὶς δὲ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα ἐπῆρεν τὴν 14
φωνὴν αὐτοῦ καὶ ἀπεφθέγξατο αὐτοῖς ῎Ανδρες ᾿Ιουδαῖοι καὶ οἱ

κατοικοῦντες ᾿Ιερουσαλὴµ ἅπαντες, τοῦτο ὑµῖν γνωστὸν ἔστω
καὶ ἐνωτίσασθε τὰ ῥήµατά µου. οὐ γὰρ ὡς ὑµεῖς ὑπολαµβά- 15
νετε οὗτοι µεθύουσιν ἔστιν γὰρ ὥρα τρίτη τῆς ἡµέρας. ἀλλὰ 16
τοῦτό ἐστιν τὸ εἰρηµένον διὰ τοῦ προφήτου ᾿Ιωήλ, Καὶ ἔσται 17
ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡµέραις λέγει ὁ θεός ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύµα-

τός µου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑµῶν
καὶ αἱ θυγατέρες ὑµῶν καὶ οἱ νεανίσκοι ὑµῶν ὁράσεις ὄψονται
καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑµῶν ἐνυπνία ἐνυπνιασθήσονται, καίγε 18
ἐπὶ τοὺς δούλους µου καί ἐπὶ τὰς δούλας µου ἐν ταῖς ἡµέραις
ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύµατός µου καὶ προφητεύσουσιν.
καὶ δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ σηµεῖα ἐπὶ τῆς γῆς 19
κάτω αἷµα καὶ πῦρ καὶ ἀτµίδα καπνοῦ, ὁ ἥλιος µεταστραφή- 20
σεται εἰς σκότος καὶ ἡ σελήνη εἰς αἷµα πρὶν ἡ ἐλθεῖν τὴν ἡµέ-
ραν κυρίου τὴν µεγάλην καὶ ἐπιφανῆ. καὶ ἔσται πᾶς ὃς ἂν 21
ἐπικαλέσηται τὸ ὄνοµα κυρίου σωθήσεται. ῎Ανδρες ᾿Ισραη- 22
v.11 Κρήςnnmp καίc ῎Αραψnnmp ἀκούωvipa1p λαλέωvppagmp αὐτόςrpgmp ὁddfp ἡµέτεροςrsdfp

γλῶσσαndfp ὁdanp µεγαλεῖοςaanpn ὁdgms θεόςngms . v.12 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn καίc
διαπορέωviia3p ἄλλοςanmsn πρόςp ἄλλοςaamsn λέγωvppanmp τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s οὗτοςrdans
εἰµίvnpx . v.13 ἕτεροςanmpn δέc χλευάζωvppanmp λέγωviia3p ὅτιc γλεῦκοςngns µεστόωvpxpnmp
εἰµίvipx3p . v.14 ἵστηµιvpapnms δέc Πέτροςnnms σύνp ὁddmp ἕνδεκαtn ἐπαίρωviaa3s ὁdafs
nafs rpgms
φωνή αὐτός καίc ἀποφθέγγοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ἀνήρnvmp ᾿Ιουδαῖοςavmpn καίc ὁdnmp
κατοικέωvppanmp ᾿Ιερουσαλήµtp ἅπαςanmpn οὗτοςrdnns σύrpd-p γνωστόςannsn εἰµίvdpx3s καίc
ἐνωτίζοµαιvdad2p ὁdanp ῥῆµαnanp ἐγώrpg-s . v.15 οὐxo γάρc ὡςbo σύrpn-p ὑπολαµβάνωvipa2p
οὗτοςrdnmp µεθύωvipa3p εἰµίvipx3s γάρc ὥραnnfs τρίτοςanfsn ὁdgfs ἡµέραngfs . v.16 ἀλλάc
rdnns vipx3s dnns vpxpnns p dgms ngms tp
οὗτος εἰµί ὁ λέγω διά ὁ προφήτης ᾿Ιωήλ . v.17 καίc εἰµίvifx3s
ἐνp ὁddfp ἔσχατοςadfpn ἡµέραndfp λέγωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ἐκχέωvifa1s ἀπόp ὁdgns πνεῦµαngns
ἐγώrpg-s ἐπίp πᾶςaafsn σάρξnafs καίc προφητεύωvifa3p ὁdnmp υἱόςnnmp σύrpg-p καίc ὁdnfp θυγάτηρnnfp
σύrpg-p καίc ὁdnmp νεανίσκοςnnmp σύrpg-p ὅρασιςnafp ὁράωvifd3p καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn
σύrpg-p ἐνύπνιονnanp ἐνυπνιάζοµαιvifp3p . v.18 καί&γεbo ἐπίp ὁdamp δοῦλοςnamp ἐγώrpg-s καίc
ἐπίp ὁdafp δούληnafp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp ἐκχέωvifa1s ἀπόp ὁdgns πνεῦµαngns
ἐγώrpg-s καίc προφητεύωvifa3p . v.19 καίc δίδωµιvifa1s τέραςnanp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἄνωbo
καίc σηµεῖονnanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs κάτωbo αἷµαnans καίc πῦρnans καίc ἀτµίςnafs καπνόςngms .
v.20 ὁdnms ἥλιοςnnms µεταστρέφωvifp3s εἰςp σκότοςnans καίc ὁdnfs σελήνηnnfs εἰςp αἷµαnans πρίνbo
ἤxo ἔρχοµαιvnaa ὁdafs ἡµέραnafs κύριοςngms ὁdafs µέγαςaafsn καίc ἐπιφανήςaafsn . v.21 καίc
εἰµίvifx3s πᾶςanmsn ὅςrrnms ἄνxo ἐπικαλέωvsam3s ὁdans ὄνοµαnans κύριοςngms σῴζωvifp3s .
2:23—31 ΠΡΑΞΕΙΣ 360
λῖται ἀκούσατε τοὺς λόγους τούτους, ᾿Ιησοῦν τὸν Ναζωραῖον

ἄνδρα ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἀποδεδειγµένον εἰς ὑµᾶς δυνάµεσιν καὶ
τέρασιν καὶ σηµείοις οἷς ἐποίησεν δι΄ αὐτοῦ ὁ θεὸς ἐν µέσῳ
23 ὑµῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ οἴδατε. τοῦτον τῇ ὡρισµένῃ βουλῇ
καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον λαβόντες διὰ χειρῶν ἀνόµων
24 προσπήξαντες ἀνείλετε. ὃν ὁ θεὸς ἀνέστησεν λύσας τὰς ὠ-
δῖνας τοῦ θανάτου καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν
25 ὑπ αὐτοῦ, ∆αυὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν Προωρώµην τὸν κύριον
ἐνώπιόν µου διὰ παντός ὅτι ἐκ δεξιῶν µού ἐστιν ἵνα µὴ σα-
26 λευθῶ. διὰ τοῦτο εὐφράνθη ἡ καρδία µου καὶ ἠγαλλιάσατο
ἡ γλῶσσά µου ἔτι δὲ καὶ ἡ σάρξ µου κατασκηνώσει ἐπ ἐλπίδι.
27 ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν µου εἰς ᾅδου, οὐδὲ δώσεις
28 τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν. ἐγνώρισάς µοι ὁδοὺς ζωῆς
29 πληρώσεις µε εὐφροσύνης µετὰ τοῦ προσώπου σου. ῎Ανδρες
ἀδελφοί ἐξὸν εἰπεῖν µετὰ παρρησίας πρὸς ὑµᾶς περὶ τοῦ πα-
τριάρχου ∆αυίδ ὅτι καὶ ἐτελεύτησεν καὶ ἐτάφη καὶ τὸ µνῆµα
30 αὐτοῦ ἔστιν ἐν ἡµῖν ἄχρι τῆς ἡµέρας ταύτης. προφήτης οὖν
ὑπάρχων καὶ εἰδὼς ὅτι ὅρκῳ ὤµοσεν αὐτῷ ὁ θεὸς ἐκ καρποῦ
τῆς ὀσφύος αὐτοῦ τὸ κατὰ σάρκα ἀναστήσειν τὸν Χριστὸν,
31 καθίσαι ἐπὶ τοῦ θρόνου αὐτοῦ. προϊδὼν ἐλάλησεν περὶ τῆς
ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ὅτι οὐ κατελείφθη ἡ ψυχὴ αὐτοῦ
v.22 ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp ἀκούωvdaa2p ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp ᾿Ιησοῦςnams ὁdams
Ναζωραῖοςnams ἀνήρnams ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἀποδείκνυµιvpxpams εἰςp σύrpa-p δύναµιςndfp καίc
τέραςndnp καίc σηµεῖονndnp ὅςrrdnp ποιέωviaa3s διάp αὐτόςrpgms ὁdnms θεόςnnms ἐνp µέσοςadnsn
σύrpg-p καθώςbo καίc αὐτόςrpnmp οἶδαvixa2p . v.23 οὗτοςrdams ὁddfs ὁρίζωvpxpdfs βουλήndfs
καίc πρόγνωσιςndfs ὁdgms θεόςngms ἔκδοτοςaamsn λαµβάνωvpaanmp διάp χείρngfp ἄνοµοςagmpn
προσπήγνυµιvpaanmp ἀναιρέωviaa2p . v.24 ὅςrrams ὁdnms θεόςnnms ἀνίστηµιviaa3s λύωvpaanms
ὁdafp ὠδίνnafp ὁdgms θάνατοςngms καθότιbo οὐxo εἰµίviix3s δυνατόςannsn κρατέωvnpp αὐτόςrpams ὑπόp
αὐτόςrpgms . v.25 ∆αυίδtp γάρc λέγωvipa3s εἰςp αὐτόςrpams προοράωviim1s ὁdams κύριοςnams
ἐνώπιονbo ἐγώrpg-s διάp πᾶςagmsn ὅτιc ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ἵναc µήxo σαλεύωvsap1s .
v.26 διάp οὗτοςrdans εὐφραίνωviap3s ὁdnfs καρδίαnnfs ἐγώrpg-s καίc ἀγαλλιάωviad3s ὁdnfs γλῶσσαnnfs
ἐγώrpg-s ἔτιbo δέc καίc ὁdnfs σάρξnnfs ἐγώrpg-s κατασκηνόωvifa3s ἐπίp ἐλπίςndfs . v.27 ὅτιc οὐxo
ἐγκαταλείπωvifa2s ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s εἰςp ᾅδηςngms οὐδέbo δίδωµιvifa2s ὁdams ὅσιοςaamsn
σύrpg-s ὁράωvnaa διαφθοράnafs . v.28 γνωρίζωviaa2s ἐγώrpd-s ὁδόςnafp ζωήngfs πληρόωvifa2s
ἐγώrpa-s εὐφροσύνηngfs µετάp ὁdgns πρόσωπονngns σύrpg-s . v.29 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp
vppqnns vnaa p ngfs p rpa-p p dgms
ἔξεστι λέγω µετά παρρησία πρός σύ περί ὁ πατριάρχηςngms ∆αυίδtp
ὅτιc καίc τελευτάωviaa3s καίc θάπτωviap3s καίc ὁdnns µνῆµαnnns αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p
ἄχριp ὁdgfs ἡµέραngfs οὗτοςrdgfs . v.30 προφήτηςnnms οὖνc ὑπάρχωvppanms καίc οἶδαvpxanms
ὅτιc ὅρκοςndms ὀµνύωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms θεόςnnms ἐκp καρπόςngms ὁdgfs ὀσφύςngfs αὐτόςrpgms
ὁdans κατάp σάρξnafs ἀνίστηµιvnfa ὁdams Χριστόςnams καθίζωvnaa ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms αὐτόςrpgms .
361 ΠΡΑΞΕΙΣ 2:32—41
εἰς ᾅδου, οὔδε ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδεν διαφθοράν. τοῦτον τὸν 32
᾿Ιησοῦν ἀνέστησεν ὁ θεός οὗ πάντες ἡµεῖς ἐσµεν µάρτυρες,

τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ θεοῦ ὑψωθεὶς τήν τε ἐπαγγελίαν τοῦ ἁγίου 33
πνεύµατος λαβὼν παρὰ τοῦ πατρὸς ἐξέχεεν τοῦτο ὃ νὺν ὑµεῖς

βλέπετε καὶ ἀκούετε. οὐ γὰρ ∆αυὶδ ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανούς 34
λέγει δὲ αὐτός Εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυρίῳ µου Κάθου ἐκ δεξιῶν

µου. ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου. 35
ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος ᾿Ισραὴλ ὅτι καὶ κύριον καὶ 36
Χριστὸν αὐτὸν ὁ θεός ἐποίησεν τοῦτον τὸν ᾿Ιησοῦν ὃν ὑµεῖς ἐ-

σταυρώσατε. ᾿Ακούσαντες δὲ κατενύγησαν τῇ καρδίᾳ εἶπόν τε 37
πρὸς τὸν Πέτρον καὶ τοὺς λοιποὺς ἀποστόλους Τί ποιήσοµεν,

ἄνδρες ἀδελφοί. Πέτρος δὲ ἔφη πρὸς αὐτούς Μετανοήσατε 38
καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑµῶν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ

εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν καὶ λήψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ἁγίου πνεύ-
µατος. ὑµῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑµῶν καὶ 39
πᾶσιν τοῖς εἰς µακρὰν ὅσους ἂν προσκαλέσηται κύριος ὁ θεὸς

ἡµῶν. ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν διεµαρτύρετο καὶ παρεκά- 40
λει λέγων Σώθητε ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῆς σκολιᾶς ταύτης. οἱ 41
µὲν οὖν ἀσµένως ἀποδεξάµενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθη-

v.31 προοράωvpaanms λαλέωviaa3s περίp ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgms Χριστόςngms ὅτιc ὅςxo
καταλείπωviap3s ὁdnfs ψυχήnnfs αὐτόςrpgms εἰςp ᾅδηςngms οὐδέbo ὁdnfs σάρξnnfs αὐτόςrpgms
ὁράωviaa3s διαφθοράnafs . v.32 οὗτοςrdams ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ἀνίστηµιviaa3s ὁdnms θεόςnnms
rrgms anmpn rpn-p
ὅς πᾶς ἐγώ εἰµίvipx1p µάρτυςnnmp . v.33 ὁddfs δεξιόςadfsn οὖνc ὁdgms θεόςngms
ὑψόωvpapnms ὁdafs τέxo ἐπαγγελίαnafs ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns λαµβάνωvpaanms παράp
ὁdgms πατήρngms ἐκχέωviaa3s οὗτοςrdans ὅςrrans νῦνbo σύrpn-p βλέπωvipa2p καίc ἀκούωvipa2p .
v.34 οὐxo γάρc ∆αυίδtp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ὁdamp οὐρανόςnamp λέγωvipa3s δέc αὐτόςrpnms
λέγωviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-s κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s .
v.35 ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s .
v.36 ἀσφαλῶςbo οὖνc γινώσκωvdpa3s πᾶςanmsn οἶκοςnnms ᾿Ισραήλtp ὅτιc καίc κύριοςnams καίc
Χριστόςnams αὐτόςrpams ὁdnms θεόςnnms ποιέωviaa3s οὗτοςrdams ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p
σταυρόωviaa2p . v.37 ἀκούωvpaanmp δέc κατανύσσοµαιviap3p ὁddfs καρδίαndfs λέγωviaa3p τέxo
p dams
πρός ὁ Πέτροςnams καίc ὁdamp λοιπόςaampn ἀπόστολοςnamp τίςrqans ποιέωvifa1p ἀνήρnvmp
ἀδελφόςnvmp . v.38 Πέτροςnnms δέc φηµίviix3s πρόςp αὐτόςrpamp µετανοέωvdaa2p καίc
vdap3s
βαπτίζω ἕκαστοςanmsn σύrpg-p ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp ἄφεσιςnafs
ἁµαρτίαngfp καίc λαµβάνωvifd2p ὁdafs δωρεάnafs ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns . v.39 σύrpd-p γάρc
vipx3s dnfs nnfs c ddnp ndnp rpg-p c admpn ddmp
εἰµί ὁ ἐπαγγελία καί ὁ τέκνον σύ καί πᾶς ὁ εἰςp µακρόςbo
ὅσοςrcamp ἄνxo προσκαλέοµαιvsad3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p . v.40 ἕτεροςadmpn τέxo
λόγοςndmp πολύςadmpc διαµαρτύροµαιviin3s καίc παρακαλέωviia3s λέγωvppanms σῴζωvdap2p ἀπόp
ὁdgfs γενεάngfs ὁdgfs σκολιόςagfsn οὗτοςrdgfs .
2:42—3:5 ΠΡΑΞΕΙΣ 362
σαν καὶ προσετέθησαν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι.

42 ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ
43 κοινωνίᾳ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς. ἐ-
γένετο δὲ πάσῃ ψυχῇ φόβος πολλά τε τέρατα καὶ σηµεῖα διὰ
44 τῶν ἀποστόλων ᾿Εγίνετο. πάντες δὲ οἱ πιστεύοντες ἦσαν ἐπὶ
45 τὸ αὐτὸ καὶ εἶχον ἅπαντα κοινά. καὶ τὰ κτήµατα καὶ τὰς ὑ-
πάρξεις ἐπίπρασκον καὶ διεµέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις
46 χρείαν εἶχεν, καθ ἡµέραν τε προσκαρτεροῦντες ὁµοθυµαδὸν
ἐν τῷ ἱερῷ κλῶντές τε κατ οἶκον ἄρτον µετελάµβανον τροφῆς
47 ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας. αἰνοῦντες τὸν θεὸν
καὶ ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν ὁ δὲ κύριος προσετίθει
τοὺς σῳζοµένους καθ ἡµέραν τῇ ἐκκλησία.
3 ἐπὶ τὸ αὐτό δὲ Πέτρος καὶ ᾿Ιωάννης ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν
2 ᾿Επὶ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς τὴν ἐνάτην. καί τις ἀνὴρ χωλὸς
ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ ὑπάρχων ἐβαστάζετο ὃν ἐτίθουν καθ
ἡµέραν πρὸς τὴν θύραν τοῦ ἱεροῦ τὴν λεγοµένην ῾Ωραίαν τοῦ
αἰτεῖν ἐλεηµοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευοµένων εἰς τὸ ἱερόν,
3 ὃς ἰδὼν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην µέλλοντας εἰσιέναι εἰς τὸ ἱερὸν
4 ἠρώτα ἐλεηµοσύνην. ἀτενίσας δὲ Πέτρος εἰς αὐτὸν σὺν τῷ
5 ᾿Ιωάννῃ εἶπεν Βλέψον εἰς ἡµᾶς. ὁ δὲ ἐπεῖχεν αὐτοῖς προσ-
v.41 ὁdnmp µένxo οὖνc ἀσµένωςbo ἀποδέχοµαιvpadnmp ὁdams λόγοςnams αὐτόςrpgms βαπτίζωviap3p
καίc προστίθηµιviap3p ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs ψυχήnnfp ὡσείbo τρισχίλιοιnnfp . v.42 εἰµίviix3p
δέc προσκαρτερέωvppanmp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc ὁddfs κοινωνίαndfs καίc
ὁddfs κλάσιςndfs ὁdgms ἄρτοςngms καίc ὁddfp προσευχήndfp . v.43 γίνοµαιviad3s δέc πᾶςadfsn
ψυχήndfs φόβοςnnms πολύςannpn τέxo τέραςnnnp καίc σηµεῖονnnnp διάp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp
γίνοµαιviin3s . v.44 πᾶςanmpn δέc ὁdnmp πιστεύωvppanmp εἰµίviix3p ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans
καίc ἔχωviia3p ἅπαςaanpn κοινόςaanpn . v.45 καίc ὁdanp κτῆµαnanp καίc ὁdafp ὕπαρξιςnafp
πιπράσκωviia3p καίc διαµερίζωviia3p αὐτόςrpanp πᾶςadmpn καθότιbo ἄνxo τι-σρινµσ χρείαnafs
ἔχωviia3s . v.46 κατάp ἡµέραnafs τέxo προσκαρτερέωvppanmp ὁµοθυµαδόνbo ἐνp ὁddns ἱερόνndns
κλάωvppanmp τέxo κατάp οἶκοςnams ἄρτοςnams µεταλαµβάνωviia3p τροφήngfs ἐνp ἀγαλλίασιςndfs
καίc ἀφελότηςndfs καρδίαngfs . v.47 αἰνέωvppanmp ὁdams θεόςnams καίc ἔχωvppanmp χάριςnafs
πρόςp ὅλοςaamsn ὁdams λαόςnams ὁdnms δέc κύριοςnnms προστίθηµιviia3s ὁdamp σῴζωvpppamp κατάp
ἡµέραnafs ὁddfs ἐκκλησίαndfs . 3. v.1 ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans δέc Πέτροςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms
viia3p p dans nans
ἀναβαίνω εἰς ὁ ἱερόν ἐπίp ὁdafs ὥραnafs ὁdgfs προσευχήngfs ὁdafs ἔνατοςaafsn .
v.2 καίc τι-σρινµσ ἀνήρnnms χωλόςanmsn ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms ὑπάρχωvppanms
βαστάζωviip3s ὅςrrams τίθηµιviia3p κατάp ἡµέραnafs πρόςp ὁdafs θύραnafs ὁdgns ἱερόνngns ὁdafs
λέγωvpppafs ὡραῖοςaafsn ὁdgms αἰτέωvnpa ἐλεηµοσύνηnafs παράp ὁdgmp εἰσπορεύοµαιvppngmp εἰςp
ὁdans ἱερόνnans . v.3 ὅςrrnms ὁράωvpaanms Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams µέλλωvppaamp
εἴσειµιvnpx εἰςp ὁdans ἱερόνnans ἐρωτάωviia3s ἐλεηµοσύνηnafs . v.4 ἀτενίζωvpaanms δέc Πέτροςnnms
εἰςp αὐτόςrpams σύνp ὁddms ᾿Ιωάννηςndms λέγωviaa3s βλέπωvdaa2s εἰςp ἐγώrpa-p .
363 ΠΡΑΞΕΙΣ 3:6—14
δοκῶν τι παρ αὐτῶν λαβεῖν. εἶπεν δὲ Πέτρος ᾿Αργύριον καὶ 6
χρυσίον οὐχ ὑπάρχει µοι ὃ δὲ ἔχω τοῦτό σοι δίδωµι, ἐν τῷ

ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου ἐγεῖραι καὶ περιπά-
τει. καὶ πιάσας αὐτὸν τῆς δεξιᾶς χειρὸς ἤγειρεν παραχρῆµα 7
δὲ ἐστερεώθησαν αὐτοῦ αἱ βάσεις καὶ τὰ σφῦρα. καὶ ἐξαλ- 8
λόµενος ἔστη καὶ περιεπάτει καὶ εἰσῆλθεν σὺν αὐτοῖς εἰς τὸ

ἱερὸν περιπατῶν καὶ ἁλλόµενος καὶ αἰνῶν τὸν θεόν. καὶ εἶ- 9
δεν αὐτὸν πᾶς ὁ λαὸς περιπατοῦντα καὶ αἰνοῦντα τὸν θεόν,

ἐπεγίνωσκον τε αὐτὸν ὅτι οὑτὸς ἦν ὁ πρὸς τὴν ἐλεηµοσύνην 10
καθήµενος ἐπὶ τῇ ῾Ωραίᾳ Πύλῃ τοῦ ἱεροῦ καὶ ἐπλήσθησαν

θάµβους καὶ ἐκστάσεως ἐπὶ τῷ συµβεβηκότι αὐτῷ. Κρατοῦν- 11
τος δὲ τοῦ ἰαθἐντος χωλοῦ τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην συνέδρα-

µεν πρὸς αὐτοὺς πᾶς ὁ λαὸς ἐπὶ τῇ στοᾷ τῇ καλουµένῃ Σο-
λοµῶντος ἔκθαµβοι. ἰδὼν δὲ Πέτρος ἀπεκρίνατο πρὸς τὸν 12
λαόν ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται τί θαυµάζετε ἐπὶ τούτῳ ἢ ἡµῖν τί ἀτε-

νίζετε ὡς ἰδίᾳ δυνάµει ἢ εὐσεβείᾳ πεποιηκόσιν τοῦ περιπατεῖν
αὐτόν. ὁ θεὸς ᾿Αβραὰµ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακώβ ὁ θεὸς τῶν πα- 13
τέρων ἡµῶν ἐδόξασεν τὸν παῖδα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν ὃν ὑµεῖς µὲν

παρεδώκατε καὶ ἠρνήσασθε αὐτόν κατὰ πρόσωπον Πιλάτου
κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν, ὑµεῖς δὲ τὸν ἅγιον καὶ δίκαιον 14
v.5 ὁdnms δέc ἐπέχωviia3s αὐτόςrpdmp προσδοκάωvppanms τι-σριανσ παράp αὐτόςrpgmp

λαµβάνωvnaa . v.6 λέγωviaa3s δέc Πέτροςnnms ἀργύριονnans καίc χρυσίονnans οὐxo ὑπάρχωvipa3s
ἐγώrpd-s ὅςrrans δέc ἔχωvipa1s οὗτοςrdans σύrpd-s δίδωµιvipa1s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ἐγείρωvdam2s καίc περιπατέωvdpa2s . v.7 καίc πιάζωvpaanms
αὐτόςrpams ὁdgfs δεξιόςagfsn χείρngfs ἐγείρωviaa3s παραχρῆµαbo δέc στερεόωviap3p αὐτόςrpgms
ὁdnfp βάσιςnnfp καίc ὁdnnp σφυρόνnnnp . v.8 καίc ἐξάλλοµαιvppnnms ἵστηµιviaa3s καίc
περιπατέωviia3s καίc εἰσέρχοµαιviaa3s σύνp αὐτόςrpdmp εἰςp ὁdans ἱερόνnans περιπατέωvppanms καίc
ἅλλοµαιvppnnms καίc αἰνέωvppanms ὁdams θεόςnams . v.9 καίc ὁράωviaa3s αὐτόςrpams πᾶςanmsn
ὁdnms λαόςnnms περιπατέωvppaams καίc αἰνέωvppaams ὁdams θεόςnams . v.10 ἐπιγινώσκωviia3p
τέxo αὐτόςrpams ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίviix3s ὁdnms πρόςp ὁdafs ἐλεηµοσύνηnafs κάθηµαιvppnnms ἐπίp
ὁddfs ὡραῖοςadfsn πύληndfs ὁdgns ἱερόνngns καίc πίµπληµιviap3p θάµβοςngns καίc ἔκστασιςngfs ἐπίp
ὁddns συµβαίνωvpxadns αὐτόςrpdms . v.11 κρατέωvppagms δέc ὁdgms ἰάοµαιvpapgms χωλόςagmpn
ὁdams Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams συντρέχωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp πᾶςanmsn ὁdnms λαόςnnms
ἐπίp ὁddfs στοάndfs ὁddfs καλέωvpppdfs Σολοµώνngms ἔκθαµβοςanmpn . v.12 ὁράωvpaanms
δέc Πέτροςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s πρόςp ὁdams λαόςnams ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp τίςrqans
θαυµάζωvipa2p ἐπίp οὗτοςrddns ἤxo ἐγώrpd-p τίςrqans ἀτενίζωvipa2p ὡςbo ἴδιοςadfsn δύναµιςndfs ἤxo
εὐσέβειαndfs ποιέωvpxadmp ὁdgms περιπατέωvnpa αὐτόςrpams . v.13 ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp
καίc ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p δοξάζωviaa3s ὁdams παῖςnams
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p µένxo παραδίδωµιviaa2p καίc ἀρνέοµαιviad2p αὐτόςrpams
κατάp πρόσωπονnans Πιλᾶτοςngms κρίνωvpaagms ἐκεῖνοςrdgms ἀπολύωvnpa .
3:15—24 ΠΡΑΞΕΙΣ 364
15 ἠρνήσασθε καὶ ᾐτήσασθε ἄνδρα φονέα χαρισθῆναι ὑµῖν. τὸν

δὲ ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς ἀπεκτείνατε ὃν ὁ θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν
16 οὗ ἡµεῖς µάρτυρές ἐσµεν. καὶ ἐπὶ τῇ πίστει τοῦ ὀνόµατος αὐ-
τοῦ τοῦτον ὃν θεωρεῖτε καὶ οἴδατε ἐστερέωσεν τὸ ὄνοµα αὐτοῦ
καὶ ἡ πίστις ἡ δι΄ αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύ-
17 την ἀπέναντι πάντων ὑµῶν. καὶ νῦν ἀδελφοί οἶδα ὅτι κατὰ
18 ἄγνοιαν ἐπράξατε ὥσπερ καὶ οἱ ἄρχοντες ὑµῶν, ὁ δὲ θεὸς
ἃ προκατήγγειλεν διὰ στόµατος πάντων τῶν προφητῶν αὐτοῦ
19 παθεῖν τὸν Χριστὸν ἐπλήρωσεν οὕτως. µετανοήσατε οὖν καὶ
ἐπιστρέψατε εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑµῶν τὰς ἁµαρτίας ὅπως ἄν
20 ἔλθωσιν καιροί ἀναψύξεως ἀπό προσώπου τοῦ κυρίου. καὶ
21 ἀποστείλῃ τὸν προκεχειρισµένον ὑµῖν Χριστόν ᾿Ιησοῦν. ὃν
δεῖ οὐρανὸν µὲν δέξασθαι ἄχρι χρόνων ἀποκαταστάσεως πάν-
των ὧν ἐλάλησεν ὁ θεὸς διὰ στόµατος πάντων, τῶν ἁγίων αὐτοῦ
22 προφητῶν ἀπ αἰῶνος. Μωσῆς µὲν γὰρ πρὸς τούς πατέρας εἶ-
πεν ὅτι Προφήτην ὑµῖν ἀναστήσει κύριος ὁ θεὸς ἡµῶν ἐκ τῶν
ἀδελφῶν ὑµῶν ὡς ἐµέ, αὐτοῦ ἀκούσεσθε κατὰ πάντα ὅσα ἂν
23 λαλήσῃ πρὸς ὑµᾶς. ἔσται δὲ πᾶσα ψυχὴ ἥτις ἐὰν µὴ ἀκούσῃ
24 τοῦ προφήτου ἐκείνου ἐξολοθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ. καὶ
πάντες δὲ οἱ προφῆται ἀπὸ Σαµουὴλ καὶ τῶν καθεξῆς ὅσοι
v.14 σύrpn-p δέc ὁdams ἅγιοςaamsn καίc δίκαιοςaamsn ἀρνέοµαιviad2p καίc αἰτέωviam2p ἀνήρnams
φονεύςnams χαρίζοµαιvnap σύrpd-p . v.15 ὁdams δέc ἀρχηγόςnams ὁdgfs ζωήngfs ἀποκτείνωviaa2p
ὅςrrams ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn ὅςrrgns ἐγώrpn-p µάρτυςnnmp εἰµίvipx1p .
v.16 καίc ἐπίp ὁddfs πίστιςndfs ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms οὗτοςrdams ὅςrrams θεωρέωvipa2p
καίc οἶδαvixa2p στερεόωviaa3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms καίc ὁdnfs πίστιςnnfs ὁdnfs διάp
αὐτόςrpgms δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdafs ὁλοκληρίαnafs οὗτοςrdafs ἀπέναντιbo πᾶςagmpn σύrpg-p .
v.17 καίc νῦνbo ἀδελφόςnvmp οἶδαvixa1s ὅτιc κατάp ἄγνοιαnafs πράσσωviaa2p ὥσπερbo καίc
ὁdnmp ἄρχωνnnmp σύrpg-p . v.18 ὁdnms δέc θεόςnnms ὅςrranp προκαταγγέλλωviaa3s διάp
στόµαngns πᾶςagmpn ὁdgmp προφήτηςngmp αὐτόςrpgms πάσχωvnaa ὁdams Χριστόςnams πληρόωviaa3s
οὕτωbo . v.19 µετανοέωvdaa2p οὖνc καίc ἐπιστρέφωvdaa2p εἰςp ὁdans ἐξαλείφωvnap σύrpg-p
ὁdafp ἁµαρτίαnafp ὅπωςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3p καιρόςnnmp ἀνάψυξιςngfs ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms
κύριοςngms . v.20 καίc ἀποστέλλωvsaa3s ὁdams προχειρίζοµαιvpxpams σύrpd-p Χριστόςnams
᾿Ιησοῦςnams . v.21 ὅςrrams δεῖvipq3s οὐρανόςnams µένxo δέχοµαιvnad ἄχριp χρόνοςngmp
ngfs
ἀποκατάστασις πᾶςagnpn ὅςrrgnp λαλέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms διάp στόµαngns πᾶςagmpn ὁdgmp
ἅγιοςagmpn αὐτόςrpgms προφήτηςngmp ἀπόp αἰώνngms . v.22 Μωϋσῆςnnms µένxo γάρc πρόςp
damp namp viaa3s c nams rpd-p
ὁ πατήρ λέγω ὅτι προφήτης σύ ἀνίστηµιvifa3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms
ἐγώrpg-p ἐκp ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-p ὡςbo ἐγώrpa-s αὐτόςrpgms ἀκούωvifd2p κατάp πᾶςaanpn
ὅσοςrcanp ἄνxo λαλέωvsaa3s πρόςp σύrpa-p . v.23 εἰµίvifx3s δέc πᾶςanfsn ψυχήnnfs ὅστιςrrnfs ἐάνqo
µήxo ἀκούωvsaa3s ὁdgms προφήτηςngms ἐκεῖνοςrdgms ἐξολεθρεύωvifp3s ἐκp ὁdgms λαόςngms .
365 ΠΡΑΞΕΙΣ 3:25—4:8
ἐλάλησαν καὶ κατήγγειλαν τὰς ἡµέρας ταύτας. ὑµεῖς ἐστε 25
υἱοὶ τῶν προφητῶν καὶ τῆς διαθήκης ἡς διέθετο ὁ θεὸς πρὸς

τοὺς πατέρας ἡµῶν λέγων πρὸς ᾿Αβραάµ Καὶ ἐν τῷ σπέρµατί
σου ἐνευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς γῆς. ὑµῖν πρῶ- 26
τον ὁ θεὸς ἀναστήσας τὸν παῖδα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν, ἀπέστειλεν

αὐτὸν εὐλογοῦντα ὑµᾶς ἐν τῷ ἀποστρέφειν ἕκαστον ἀπὸ τῶν
πονηριῶν ὑµῶν.
Λαλούντων δὲ αὐτῶν πρὸς τὸν λαὸν ἐπέστησαν αὐτοῖς οἱ 4
ἱερεῖς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ Σαδδουκαῖοι. διαπο- 2
νούµενοι διὰ τὸ διδάσκειν αὐτοὺς τὸν λαὸν καὶ καταγγέλλειν

ἐν τῷ ᾿Ιησοῦ τὴν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν. καὶ ἐπέβαλον αὐ- 3
τοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον, ἦν γὰρ
ἑσπέρα ἤδη. πολλοὶ δὲ τῶν ἀκουσάντων τὸν λόγον ἐπίστευ- 4
σαν καὶ ἐγενήθη ὁ ἀριθµὸς τῶν ἀνδρῶν ὡσεὶ χιλιάδες πέντε.

᾿Εγένετο δὲ ἐπὶ τὴν αὔριον συναχθῆναι αὐτῶν τοὺς ἄρχοντας 5
καὶ πρεσβυτέρους καὶ γραµµατεῖς εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. καὶ ῎Αν- 6
ναν τὸν ἀρχιερέα καὶ Καϊάφαν, καὶ ᾿Ιωάννην καὶ ᾿Αλέξανδρον

καὶ ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ. καὶ στήσαντες αὐ- 7
τοὺς ἐν µέσῳ ἐπυνθάνοντο ᾿Εν ποίᾳ δυνάµει ἢ ἐν ποίῳ ὀνόµατι

ἐποιήσατε τοῦτο ὑµεῖς. τότε Πέτρος πλησθεὶς πνεύµατος ἁ- 8
γίου εἶπεν πρὸς αὐτούς ῎Αρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι

v.24 καίc πᾶςanmpn δέc ὁdnmp προφήτηςnnmp ἀπόp Σαµουήλtp καίc ὁdgmp καθεξῆςbo ὅσοςrcnmp
λαλέωviaa3p καίc καταγγέλλωviaa3p ὁdafp ἡµέραnafp οὗτοςrdafp . v.25 σύrpn-p εἰµίvipx2p υἱόςnnmp
dgmp ngmp c dgfs ngfs rrgfs viam3s dnms
ὁ προφήτης καί ὁ διαθήκη ὅς διατίθηµι ὁ θεόςnnms πρόςp ὁdamp
πατήρnamp ἐγώrpg-p λέγωvppanms πρόςp ᾿Αβραάµtp καίc ἐνp ὁddns σπέρµαndns σύrpg-s ἐνευλογέωvifp3p
πᾶςanfpn ὁdnfp πατριάnnfp ὁdgfs γῆngfs . v.26 σύrpd-p πρῶτοςbo ὁdnms θεόςnnms ἀνίστηµιvpaanms
ὁdams παῖςnams αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςnams ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpams εὐλογέωvppaams σύrpa-p ἐνp
ὁddms ἀποστρέφωvnpa ἕκαστοςaamsn ἀπόp ὁdgfp πονηρίαngfp σύrpg-p . 4. v.1 λαλέωvppagmp
δέc αὐτόςrpgmp πρόςp ὁdams λαόςnams ἐφίστηµιviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdnmp ἱερεύςnnmp καίc ὁdnms
στρατηγόςnnms ὁdgns ἱερόνngns καίc ὁdnmp Σαδδουκαῖοςnnmp . v.2 διαπονέοµαιvppnnmp διάp
ὁdans διδάσκωvnpa αὐτόςrpamp ὁdams λαόςnams καίc καταγγέλλωvnpa ἐνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms
ὁdafs ἀνάστασιςnafs ὁdgmp νεκρόςagmpn . v.3 καίc ἐπιβάλλωviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdafp χείρnafp
καίc τίθηµιviam3p εἰςp τήρησιςnafs εἰςp ὁdafs αὔριονbo εἰµίviix3s γάρc ἑσπέραnnfs ἤδηbo .
v.4 πολύςanmpn δέc ὁdgmp ἀκούωvpaagmp ὁdams λόγοςnams πιστεύωviaa3p καίc γίνοµαιviao3s ὁdnms
ἀριθµόςnnms ὁdgmp ἀνήρngmp ὡσείbo χιλιάςnnfp πέντεtn . v.5 γίνοµαιviad3s δέc ἐπίp ὁdafs αὔριονbo
συνάγωvnap αὐτόςrpgmp ὁdamp ἄρχωνnamp καίc πρεσβύτεροςaampn καίc γραµµατεύςnamp εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp . v.6 καίc ῞Ανναςnams ὁdams ἀρχιερεύςnams καίc Καϊάφαςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams
καίc ᾿Αλέξανδροςnams καίc ὅσοςrcnmp εἰµίviix3p ἐκp γένοςngns ἀρχιερατικόςagnsn . v.7 καίc
vpaanmp rpamp p adnsn viin3p p rqdfs ndfs
ἵστηµι αὐτός ἐν µέσος πυνθάνοµαι ἐν ποῖος δύναµις ἤxo ἐνp
ποῖοςrqdns ὄνοµαndns ποιέωviaa2p οὗτοςrdans σύrpn-p .
4:9—18 ΠΡΑΞΕΙΣ 366
9 τοῦ ᾿Ισραὴλ, εἰ ἡµεῖς σήµερον ἀνακρινόµεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ

10 ἀνθρώπου ἀσθενοῦς ἐν τίνι οὗτος σέσωσται. γνωστὸν ἔστω
πᾶσιν ὑµῖν καὶ παντὶ τῷ λαῷ ᾿Ισραὴλ ὅτι ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου ὃν ὑµεῖς ἐσταυρώσατε ὃν ὁ θεὸς ἤ-
γειρεν ἐκ νεκρῶν ἐν τούτῳ οὗτος παρέστηκεν ἐνώπιον ὑµῶν
11 ὑγιής. οὗτός ἐστιν ὁ λίθος ὁ ἐξουθενηθεὶς ὑφ ὑµῶν τῶν οἰκο-
12 δόµούντων, ὁ γενόµενος εἰς κεφαλὴν γωνίας. καὶ οὐκ ἔστιν
ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία οὔτε γὰρ ὄνοµά ἐστιν ἕτερον [ὑπὸ
τὸν οὐρανὸν] τὸ δεδοµένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡ-
13 µᾶς. Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ Πέτρου παρρησίαν καὶ ᾿Ιωάννου
καὶ καταλαβόµενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράµµατοί εἰσιν καὶ ἰδιῶ-
ται ἐθαύµαζον ἐπεγίνωσκόν τε αὐτοὺς ὅτι σὺν τῷ ᾿Ιησοῦ ἦσαν.
14 τόν δὲ ἄνθρωπον βλέποντες σὺν αὐτοῖς ἑστῶτα τὸν τεθερα-
15 πευµένον οὐδὲν εἶχον ἀντειπεῖν. κελεύσαντες δὲ αὐτοὺς ἔξω
16 τοῦ συνεδρίου ἀπελθεῖν συνέβαλλον πρὸς ἀλλήλους. λέγον-
τες Τί ποιήσοµεν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις ὅτι µὲν γὰρ γνωστὸν
σηµεῖον γέγονεν δι΄ αὐτῶν πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσα-
17 λὴµ φανερόν καὶ οὐ δυνάµεθα ἀρ΄νησασθαι, ἀλλ ἵνα µὴ ἐπὶ
πλεῖον διανεµηθῇ εἰς τὸν λαόν ἀπειλῇ ἀπειλησόµεθα αὐτοῖς
18 µηκέτι λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τούτῳ µηδενὶ ἀνθρώπων. καὶ
v.8 τότεbo Πέτροςnnms πίµπληµιvpapnms πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp
ἄρχωνnvmp ὁdgms λαόςngms καίc πρεσβύτεροςavmpn ὁdgms ᾿Ισραήλtp . v.9 εἰqo ἐγώrpn-p
σήµερονbo ἀνακρίνωvipp1p ἐπίp εὐεργεσίαndfs ἄνθρωποςngms ἀσθενήςagmsn ἐνp τίςrqdms οὗτοςrdnms
σῴζωvixp3s . v.10 γνωστόςannsn εἰµίvdpx3s πᾶςadmpn σύrpd-p καίc πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms
᾿Ισραήλtp ὅτιc ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms ὅςrrams
σύrpn-p σταυρόωviaa2p ὅςrrams ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn ἐνp οὗτοςrddns
οὗτοςrdnms παρίστηµιvixa3s ἐνώπιονbo σύrpg-p ὑγιήςanmsn . v.11 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
λίθοςnnms ὁdnms ἐξουθενέωvpapnms ὑπόp σύrpg-p ὁdgmp οἰκοδοµέωvppagmp ὁdnms γίνοµαιvpadnms
εἰςp κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.12 καίc οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ἄλλοςadmsn οὐδείςadmsn ὁdnfs
σωτηρίαnnfs οὔτεc γάρc ὄνοµαnnns εἰµίvipx3s ἕτεροςannsn ὑπόp ὁdams οὐρανόςnams ὁdnns
δίδωµιvpxpnns ἐνp ἄνθρωποςndmp ἐνp ὅςrrdns δεῖvipq3s σῴζωvnap ἐγώrpa-p . v.13 θεωρέωvppanmp
δέc ὁdafs ὁdgms Πέτροςngms παρρησίαnafs καίc ᾿Ιωάννηςngms καίc καταλαµβάνωvpamnmp ὅτιc
ἄνθρωποςnnmp ἀγράµµατοςanmpn εἰµίvipx3p καίc ἰδιώτηςnnmp θαυµάζωviia3p ἐπιγινώσκωviia3p
τέxo αὐτόςrpamp ὅτιc σύνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms εἰµίviix3p . v.14 ὁdams δέc ἄνθρωποςnams
βλέπωvppanmp σύνp αὐτόςrpdmp ἵστηµιvpxaams ὁdams θεραπεύωvpxpams οὐδείςaansn ἔχωviia3p
ἀντεῖπονvnaa . v.15 κελεύωvpaanmp δέc αὐτόςrpamp ἔξωbo ὁdgns συνέδριονngns ἀπέρχοµαιvnaa
συµβάλλωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp . v.16 λέγωvppanmp τίςrqans ποιέωvifa1p ὁddmp ἄνθρωποςndmp
οὗτοςrddmp ὅτιc µένxo γάρc γνωστόςannsn σηµεῖονnnns γίνοµαιvixa3s διάp αὐτόςrpgmp πᾶςadmpn
ὁddmp κατοικέωvppadmp ᾿Ιερουσαλήµtp φανερόςannsn καίc οὐxo δύναµαιvipn1p ἀρνέοµαιvnad .
v.17 ἀλλάc ἵναc µήxo ἐπίp πολύςaansc διανέµωvsap3s εἰςp ὁdams λαόςnams ἀπειλήndfs ἀπειλέωviam1p
αὐτόςrpdmp µηκέτιbo λαλέωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns µηδείςadmsn ἄνθρωποςngmp .
367 ΠΡΑΞΕΙΣ 4:19—28
καλέσαντες αὐτοὺς παρήγγειλαν αὐτοῖς τὸ καθόλου µὴ φθέγ-

γεσθαι µηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ ᾿Ιησοῦ. ὁ δὲ Πέ- 19
τρος καὶ ᾿Ιωάννης ἀποκριθέντες πρὸς αὐτούς εἶπον Εἰ δίκαιόν

ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ὑµῶν ἀκούειν µᾶλλον ἢ τοῦ θεοῦ κρί-
νατε. οὐ δυνάµεθα γὰρ ἡµεῖς ἃ εἴδοµεν καὶ ἠκούσαµεν µὴ 20
λαλεῖν. οἱ δὲ προσαπειλησάµενοι ἀπέλυσαν αὐτούς µηδὲν 21
εὑρίσκοντες τὸ πῶς κολάσονται αὐτούς διὰ τὸν λαόν ὅτι πάν-

τες ἐδόξαζον τὸν θεὸν ἐπὶ τῷ γεγονότι, ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων 22
τεσσαράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ ὃν ἐγεγόνει τὸ σηµεῖον τοῦτο

τῆς ἰάσεως. ᾿Απολυθέντες δὲ ἦλθον πρὸς τοὺς ἰδίους καὶ ἀ- 23
πήγγειλαν ὅσα πρὸς αὐτοὺς οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι

εἶπον. οἱ δὲ ἀκούσαντες ὁµοθυµαδὸν ἦραν φωνὴν πρὸς τὸν 24
θεὸν καὶ εἶπον, ∆έσποτα σὺ ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν καὶ

τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς. ὁ διὰ στό- 25
µατος ∆αυὶδ παιδός σου εἰπών ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ
ἐµελέτησαν κενά. παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ οἱ ἄρ- 26
χοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ κυρίου καὶ κατὰ τοῦ
Χριστοῦ αὐτοῦ. συνήχθησαν γὰρ ἐπ ἀληθείας ἐπὶ τὸν ἅγιον 27
παῖδά σου ᾿Ιησοῦν ὃν ἔχρισας ῾Ηρῴδης τε καὶ Πόντιος Πιλᾶτος

σὺν ἔθνεσιν καὶ λαοῖς ᾿Ισραήλ. ποιῆσαι ὅσα ἡ χείρ σου καὶ ἡ 28
v.18 καίc καλέωvpaanmp αὐτόςrpamp παραγγέλλωviaa3p αὐτόςrpdmp ὁdans καθόλουbo µήxo

φθέγγοµαιvnpn µηδέc διδάσκωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms . v.19 ὁdnms δέc
Πέτροςnnms καίc ᾿Ιωάννηςnnms ἀποκρίνοµαιvpaonmp πρόςp αὐτόςrpamp λέγωviaa3p εἰqo δίκαιοςannsn
εἰµίvipx3s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms σύrpg-p ἀκούωvnpa µᾶλλονbo ἤxo ὁdgms θεόςngms κρίνωvdaa2p .
v.20 οὐxo δύναµαιvipn1p γάρc ἐγώrpn-p ὅςrranp ὁράωviaa1p καίc ἀκούωviaa1p µήxo λαλέωvnpa .
v.21 ὁdnmp δέc προσαπειλέωvpamnmp ἀπολύωviaa3p αὐτόςrpamp µηδείςaansn εὑρίσκωvppanmp
ὁdans πῶςbo κολάζωvifm3p αὐτόςrpamp διάp ὁdams λαόςnams ὅτιc πᾶςanmpn δοξάζωviia3p ὁdams
θεόςnams ἐπίp ὁddns γίνοµαιvpxadns . v.22 ἔτοςngnp γάρc εἰµίviix3s πολύςagnpc τεσσεράκονταtn
dnms nnms p rrams
ὁ ἄνθρωπος ἐπί ὅς γίνοµαιviya3s ὁdnns σηµεῖονnnns οὗτοςrdnns ὁdgfs ἴασιςngfs .
v.23 ἀπολύωvpapnmp δέc ἔρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdamp ἴδιοςaampn καίc ἀπαγγέλλωviaa3p ὅσοςrcanp
πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn λέγωviaa3p . v.24 ὁdnmp
δέc ἀκούωvpaanmp ὁµοθυµαδόνbo αἴρωviaa3p φωνήnafs πρόςp ὁdams θεόςnams καίc λέγωviaa3p
δεσπότηςnvms σύrpn-s ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs γῆnafs
καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc πᾶςaanpn ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdnp . v.25 ὁdnms διάp στόµαngns ∆αυίδtp
παῖςngms σύrpg-s λέγωvpaanms ἵναc τίςrqans φρυάσσωviaa3p ἔθνοςnnnp καίc λαόςnnmp µελετάωviaa3p
κενόςaanpn . v.26 παρίστηµιviaa3p ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp
συνάγωviap3p ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans κατάp ὁdgms κύριοςngms καίc κατάp ὁdgms Χριστόςngms
αὐτόςrpgms . v.27 συνάγωviap3p γάρc ἐπίp ἀλήθειαngfs ἐπίp ὁdams ἅγιοςaamsn παῖςnams σύrpg-s
᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams χρίωviaa2s ῾Ηρῴδηςnnms τέxo καίc Πόντιοςnnms Πιλᾶτοςnnms σύνp ἔθνοςndnp
καίc λαόςndmp ᾿Ισραήλtp .
4:29—37 ΠΡΑΞΕΙΣ 368
29 βουλή σου προώρισεν γενέσθαι. καὶ τὰ νῦν κύριε ἔπιδε ἐπὶ

τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν καὶ δὸς τοῖς δούλοις σου µετὰ παρρησίας
30 πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου. ἐν τῷ τὴν χεῖρά σου ἐκτείνειν σε
εἰς ἴασιν καὶ σηµεῖα καὶ τέρατα γίνεσθαι διὰ τοῦ ὀνόµατος τοῦ
31 ἁγίου παιδός σου ᾿Ιησοῦ. καὶ δεηθέντων αὐτῶν ἐσαλεύθη ὁ
τόπος ἐν ᾧ ἦσαν συνηγµένοι καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες πνεύ-
µατος ἁγίου καὶ ἐλάλουν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ µετὰ παρρησίας.
32 Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ
µία καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῶν ἔλεγεν ἴδιον εἶναι
33 ἀλλ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά. καὶ µεγάλῃ δυνάµει ἀπεδίδουν
τὸ µαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀναστάσεως τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ
34 χάρις τε µεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας αὐτούς. οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις
ὑπῇρχεν ἐν αὐτοῖς, ὅσοι γὰρ κτήτορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρ-
35 χον πωλοῦντες ἔφερον τὰς τιµὰς τῶν πιπρασκοµένων. καὶ
ἐτίθουν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων διεδίδοτο δὲ ἑκάστῳ
36 καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν. ᾿Ιωσῆς δὲ ὁ ἐπικληθεὶς Βαρναβᾶς
ἀπὸ τῶν ἀποστόλων ὅ ἐστιν µεθερµηνευόµενον υἱὸς παρα-
37 κλήσεως Λευίτης Κύπριος τῷ γένει. ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ
πωλήσας ἤνεγκεν τὸ χρῆµα καὶ ἔθηκεν παρά τοὺς πόδας τῶν
ἀποστόλων.
v.28 ποιέωvnaa ὅσοςrcanp ὁdnfs χείρnnfs σύrpg-s καίc ὁdnfs βουλήnnfs σύrpg-s προορίζωviaa3s
γίνοµαιvnad . v.29 καίc ὁdanp νῦνbo κύριοςnvms ἐφοράωvdaa2s ἐπίp ὁdafp ἀπειλήnafp αὐτόςrpgmp
καίc δίδωµιvdaa2s ὁddmp δοῦλοςndmp σύrpg-s µετάp παρρησίαngfs πᾶςagfsn λαλέωvnpa ὁdams
λόγοςnams σύrpg-s . v.30 ἐνp ὁddms ὁdafs χείρnafs σύrpg-s ἐκτείνωvnpa σύrpa-s εἰςp ἴασιςnafs
καίc σηµεῖονnnnp καίc τέραςnnnp γίνοµαιvnpn διάp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms ἅγιοςagmsn παῖςngms
σύrpg-s ᾿Ιησοῦςngms . v.31 καίc δέοµαιvpaogmp αὐτόςrpgmp σαλεύωviap3s ὁdnms τόποςnnms ἐνp
ὅςrrdms εἰµίviix3p συνάγωvpxpnmp καίc πίµπληµιviap3p ἅπαςanmpn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc
λαλέωviia3p ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms µετάp παρρησίαngfs . v.32 ὁdgns δέc πλῆθοςngns
dgmp vpaagmp viix3s dnfs nnfs c dnfs nnfs
ὁ πιστεύω εἰµί ὁ καρδία καί ὁ ψυχή εἷςnnfs καίc οὐδέbo εἷςnnms τι-
-σριανσ ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp αὐτόςrpgmp λέγωviia3s ἴδιοςaamsn εἰµίvnpx ἀλλάc εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp
ἅπαςannpn κοινόςannpn . v.33 καίc µέγαςadfsn δύναµιςndfs ἀποδίδωµιviia3p ὁdans µαρτύριονnans
ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp ὁdgfs ἀνάστασιςngfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms χάριςnnfs τέxo µέγαςanfsn
εἰµίviix3s ἐπίp πᾶςaampn αὐτόςrpamp . v.34 οὐδέbo γάρc ἐνδεήςanmsn τι-σρινµσ ὑπάρχωviia3s
ἐνp αὐτόςrpdmp ὅσοςrcnmp γάρc κτήτωρnnmp χωρίονngnp ἤxo οἰκίαngfp ὑπάρχωviia3p πωλέωvppanmp
φέρωviia3p ὁdafp τιµήnafp ὁdgmp πιπράσκωvpppgmp . v.35 καίc τίθηµιviia3p παράp ὁdamp πούςnamp
ὁdgmp ἀπόστολοςngmp διαδίδωµιviip3s δέc ἕκαστοςadmsn καθότιbo ἄνxo τι-σρινµσ χρείαnafs ἔχωviia3s .
v.36 ᾿Ιωσῆςnnms δέc ὁdnms ἐπικαλέωvpapnms Βαρναβᾶςnnms ἀπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ὅςrrnns
εἰµίvipx3s µεθερµηνεύωvpppnns υἱόςnnms παράκλησιςngfs Λευίτηςnnms Κύπριοςnnms ὁddns γένοςndns .
v.37 ὑπάρχωvppagms αὐτόςrpdms ἀγρόςngms πωλέωvpaanms φέρωviaa3s ὁdans χρῆµαnans καίc
τίθηµιviaa3s παράp ὁdamp πούςnamp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp .
369 ΠΡΑΞΕΙΣ 5:1—10
᾿Ανὴρ δέ τις ῾Ανανίας ὀνόµατι σὺν Σαπφείρῃ τῇ γυναικὶ αὐ- 5

τοῦ ἐπώλησεν κτῆµα. καὶ ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιµῆς συνει- 2
δυίας καὶ τῆς γυναικός αὐτοῦ, καὶ ἐνέγκας µέρος τι παρὰ

τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν. εἶπεν δὲ Πέτρος ῾Ανανία 3
διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου ψεύσασθαί σε

τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον καὶ νοσφίσασθαι σε ἀπὸ τῆς τιµῆς τοῦ
χωρίου. οὐχὶ µένον σοὶ ἔµενεν καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξου- 4
σίᾳ ὑπῆρχεν τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγµα τοῦτο

οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις ἀλλὰ τῷ θεῷ. ἀκούων δὲ ὁ ῾Ανανίας 5
τοὺς λόγους τούτους πεσὼν ἐξέψυξεν καὶ ἐγένετο φόβος µέγας

ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας ταῦτα. ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτε- 6
ροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν. ᾿Εγένετο 7
δὲ ὡς ὡρῶν τριῶν διάστηµα καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ µὴ εἰδυῖα τὸ

γεγονὸς εἰσῆλθεν. ἀπεκρίθη δὲ αὓτη ὁ Πέτρος Εἰπέ µοι εἰ 8
τοσούτου τὸ χωρίον ἀπέδοσθε ἡ δὲ εἶπεν Ναί τοσούτου. ὁ δὲ 9
Πέτρος εἶπεν πρὸς αὐτήν Τί ὅτι συνεφωνήθη ὑµῖν πειράσαι τὸ

πνεῦµα κυρίου ἰδοὺ οἱ πόδες τῶν θαψάντων τὸν ἄνδρα σου
ἐπὶ τῇ θύρᾳ καὶ ἐξοίσουσίν σε. ἔπεσεν δὲ παραχρῆµα παρὰ 10
τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἐξέψυξεν, εἰσελθόντες δὲ οἱ νεανίσκοι

εὗρον αὐτὴν νεκράν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν πρὸς τὸν ἄνδρα
5. v.1 ἀνήρnnms δέc τι-σρινµσ ῾Ανανίαςnnms ὄνοµαndns σύνp Σάπφιραndfs ὁddfs γυνήndfs
αὐτόςrpgms πωλέωviaa3s κτῆµαnans . v.2 καίc νοσφίζωviam3s ἀπόp ὁdgfs τιµήngfs συνοράωvpxagfs
καίc ὁdgfs γυνήngfs αὐτόςrpgms καίc φέρωvpaanms µέροςnans τι-σριανσ παράp ὁdamp πούςnamp
ὁdgmp ἀπόστολοςngmp τίθηµιviaa3s . v.3 λέγωviaa3s δέc Πέτροςnnms ῾Ανανίαςnvms διάp τίςrqans
πληρόωviaa3s ὁdnms Σατανᾶςnnms ὁdafs καρδίαnafs σύrpg-s ψεύδοµαιvnad σύrpa-s ὁdans πνεῦµαnans
ὁdans ἅγιοςaansn καίc νοσφίζωvnam σύrpa-s ἀπόp ὁdgfs τιµήngfs ὁdgns χωρίονngns . v.4 οὐχίxo
µένωvppanns σύrpd-s µένωviia3s καίc πιπράσκωvpapnns ἐνp ὁddfs σόςrsdfs ἐξουσίαndfs ὑπάρχωviia3s
τίςrqans ὅτιc τίθηµιviam2s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s ὁdans πρᾶγµαnans οὗτοςrdans οὐxo
ψεύδοµαιviad2s ἄνθρωποςndmp ἀλλάc ὁddms θεόςndms . v.5 ἀκούωvppanms δέc ὁdnms ῾Ανανίαςnnms
ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp πίπτωvpaanms ἐκψύχωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s φόβοςnnms µέγαςanmsn
ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp . v.6 ἀνίστηµιvpaanmp δέc ὁdnmp νέοςanmpc
συστέλλωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἐκφέρωvpaanmp θάπτωviaa3p . v.7 γίνοµαιviad3s δέc ὡςbo ὥραngfp
ngfp nnns c dnfs nnfs rpgms xo
τρεῖς διάστηµα καί ὁ γυνή αὐτός µή οἶδαvpxanfs ὁdans γίνοµαιvpxaans
εἰσέρχοµαιviaa3s . v.8 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc αὐτόςrpdfs ὁdnms Πέτροςnnms λέγωvdaa2s ἐγώrpd-s
εἰqo τοσοῦτοςrdgns ὁdans χωρίονnans ἀποδίδωµιviam2p ὁdnfs δέc λέγωviaa3s ναίxo τοσοῦτοςrdgns .
v.9 ὁdnms δέc Πέτροςnnms λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpafs τίςrqnns ὅτιc συµφωνέωviap3s σύrpd-p
πειράζωvnaa ὁdans πνεῦµαnans κύριοςngms ἰδούvdaa2s ὁdnmp πούςnnmp ὁdgmp θάπτωvpaagmp ὁdams
ἀνήρnams σύrpg-s ἐπίp ὁddfs θύραndfs καίc ἐκφέρωvifa3p σύrpa-s .
5:11—21 ΠΡΑΞΕΙΣ 370
11 αὐτῆς. καὶ ἐγένετο φόβος µέγας ἐφ ὅλην τὴν ἐκκλησίαν καὶ

12 ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας ταῦτα. ∆ιὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν
ἀποστόλων ἐγίνετο σηµεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ, πολλὰ καὶ
13 ἦσαν ὁµοθυµαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ Στοᾷ Σολοµῶντος. τῶν δὲ
λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλµα κολλᾶσθαι αὐτοῖς ἀλλ ἐµεγάλυνεν αὐ-
14 τοὺς ὁ λαός, µᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ κυρίῳ
15 πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν. ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκ-
φέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλι΄νων καὶ κραββάτων
16 ἵνα ἐρχοµένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. συ-
νήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων εἴς ᾿Ιερουσαλήµ
φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουµένους ὑπὸ πνευµάτων ἀκαθάρ-
17 των οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες. ᾿Αναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς
καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων ἐ-
18 πλήσθησαν ζήλου. καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τοὺς
19 ἀποστόλους καὶ ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δηµοσίᾳ. ἄγγελος
δὲ κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξεν τὰς θύρας τῆς φυλακῆς ἐ-
20 ξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπεν. Πορεύεσθε καὶ σταθέντες λαλεῖτε
21 ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ ῥήµατα τῆς ζωῆς ταύτης. ἀκού-
σαντες δὲ εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον
Παραγενόµενος δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ συνεκάλεσαν
τὸ συνέδριον καὶ πᾶσαν τὴν γερουσίαν τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ καὶ
v.10 πίπτωviaa3s δέc παραχρῆµαbo παράp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms καίc ἐκψύχωviaa3s
εἰσέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdnmp νεανίσκοςnnmp εὑρίσκωviaa3p αὐτόςrpafs νεκρόςaafsn καίc
ἐκφέρωvpaanmp θάπτωviaa3p πρόςp ὁdams ἀνήρnams αὐτόςrpgfs . v.11 καίc γίνοµαιviad3s φόβοςnnms
µέγαςanmsn ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs ἐκκλησίαnafs καίc ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp .
v.12 διάp δέc ὁdgfp χείρngfp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp γίνοµαιviin3s σηµεῖονnnnp καίc τέραςnnnp
ἐνp ὁddms λαόςndms πολύςannpn καίc εἰµίviix3p ὁµοθυµαδόνbo ἅπαςanmpn ἐνp ὁddfs στοάndfs
Σολοµώνngms . v.13 ὁdgmp δέc λοιπόςagmpn οὐδείςanfsn τολµάωviia3s κολλάωvnpp αὐτόςrpdmp
ἀλλάc µεγαλύνωviia3s αὐτόςrpamp ὁdnms λαόςnnms . v.14 µᾶλλονbo δέc προστίθηµιviip3p
vppanmp ddms ndms nnnp ngmp
πιστεύω ὁ κύριος πλῆθος ἀνήρ τέxo καίc γυνήngfp . v.15 ὥστεc
κατάp ὁdafp πλατύςnafp ἐκφέρωvnpa ὁdamp ἀσθενήςaampn καίc τίθηµιvnpa ἐπίp κλίνηngfp καίc
κράβαττοςngmp ἵναc ἔρχοµαιvppngms Πέτροςngms κἄνqo ὁdnfs σκιάnnfs ἐπισκιάζωvsaa3s τι-σριδµσ
αὐτόςrpgmp . v.16 συνέρχοµαιviin3s δέc καίc ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgfp πέριξbo πόλιςngfp εἰςp
᾿Ιερουσαλήµ φέρωvppanmp ἀσθενήςaampn καίc ὀχλέωvpppamp ὑπόp πνεῦµαngnp ἀκάθαρτοςagnpn
tp
ὅστιςrrnmp θεραπεύωviip3p ἅπαςanmpn . v.17 ἀνίστηµιvpaanms δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms

c anmpn dnmp p rpdms dnfs
καί πᾶς ὁ σύν αὐτός ὁ εἰµίvppxnfs αἵρεσιςnnfs ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp
πίµπληµιviap3p ζῆλοςngms . v.18 καίc ἐπιβάλλωviaa3p ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgmp ἐπίp ὁdamp
ἀπόστολοςnamp καίc τίθηµιviam3p αὐτόςrpamp ἐνp τήρησιςndfs δηµόσιοςadfsn . v.19 ἄγγελοςnnms
δέc κύριοςngms διάp ὁdgfs νύξngfs ἀνοίγωviaa3s ὁdafp θύραnafp ὁdgfs φυλακήngfs ἐξάγωvpaanms τέxo
αὐτόςrpamp λέγωviaa3s . v.20 πορεύοµαιvdpn2p καίc ἵστηµιvpapnmp λαλέωvdpa2p ἐνp ὁddns ἱερόνndns
ὁddms λαόςndms πᾶςaanpn ὁdanp ῥῆµαnanp ὁdgfs ζωήngfs οὗτοςrdgfs .
371 ΠΡΑΞΕΙΣ 5:22—30
ἀπέστειλαν εἰς τὸ δεσµωτήριον ἀχθῆναι αὐτούς. οἱ δὲ ὑπη- 22
ρέται παραγενόµενοι οὐχ εὗρον αὐτοὺς ἐν τῇ φυλακῇ, ἀνα-

στρέψαντες δὲ ἀπήγγειλαν. λέγοντες ὅτι Τὸ µὲν δεσµωτήριον 23
εὕροµεν κεκλεισµένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ καὶ τοὺς φύλακας

ἑστῶτας πρὸ τῶν θυρῶν ἀνοίξαντες δὲ ἔσω οὐδένα εὕροµεν.
ὡς δὲ ἤκουσαν τοὺς λόγους τούτους ὅ τε ἱερεύς καὶ ὅ στρα- 24
τηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς διηπόρουν περὶ αὐτῶν τί ἂν

γένοιτο τοῦτο. παραγενόµενος δέ τις ἀπήγγειλεν αὐτοῖς ὅτι 25
᾿Ιδοὺ οἱ ἄνδρες οὓς ἔθεσθε ἐν τῇ φυλακῇ εἰσὶν ἐν τῷ ἱερῷ ἑ-

στῶτες καὶ διδάσκοντες τὸν λαόν. τότε ἀπελθὼν ὁ στρατηγὸς 26
σὺν τοῖς ὑπηρέταις ἦγαγεν αὐτούς οὐ µετὰ βίας ἐφοβοῦντο

γὰρ τὸν λαόν ἵνα µὴ λιθασθῶσιν. ᾿Αγαγόντες δὲ αὐτοὺς ἔ- 27
στησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ καὶ ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ἀρχιερεὺς.

λέγων Οὐ παραγγελίᾳ παρηγγείλαµεν ὑµῖν µὴ διδάσκειν ἐ- 28
πὶ τῷ ὀνόµατι τούτῳ καὶ ἰδοὺ πεπληρώκατε τὴν ᾿Ιερουσαλὴµ

τῆς διδαχῆς ὑµῶν καὶ βούλεσθε ἐπαγαγεῖν ἐφ ἡµᾶς τὸ αἷµα
τοῦ ἀνθρώπου τούτου. ἀποκριθεὶς δὲ Πέτρος καὶ οἱ ἀπό- 29
στολοι εἶπον, Πειθαρχεῖν δεῖ θεῷ µᾶλλον ἢ ἀνθρώποις. ὁ 30
θεὸς τῶν πατέρων ἡµῶν ἤγειρεν ᾿Ιησοῦν ὃν ὑµεῖς διεχειρί-

v.21 ἀκούωvpaanmp δέc εἰσέρχοµαιviaa3p ὑπόp ὁdams ὄρθροςnams εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc
διδάσκωviia3p παραγίνοµαιvpadnms δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms καίc ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms
συγκαλέωviaa3p ὁdans συνέδριονnans καίc πᾶςaafsn ὁdafs γερουσίαnafs ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp καίc
ἀποστέλλωviaa3p εἰςp ὁdans δεσµωτήριονnans ἄγωvnap αὐτόςrpamp . v.22 ὁdnmp δέc ὑπηρέτηςnnmp
παραγίνοµαιvpadnmp οὐxo εὑρίσκωviaa3p αὐτόςrpamp ἐνp ὁddfs φυλακήndfs ἀναστρέφωvpaanmp
δέc ἀπαγγέλλωviaa3p . v.23 λέγωvppanmp ὅτιc ὁdans µένxo δεσµωτήριονnans εὑρίσκωviaa1p
κλείωvpxpans ἐνp πᾶςadfsn ἀσφάλειαndfs καίc ὁdamp φύλαξnamp ἵστηµιvpxaamp πρόp ὁdgfp θύραngfp
ἀνοίγωvpaanmp δέc ἔσωbo οὐδείςaamsn εὑρίσκωviaa1p . v.24 ὡςbo δέc ἀκούωviaa3p ὁdamp
λόγοςnamp οὗτοςrdamp ὁdnms τέxo ἱερεύςnnms καίc ὁdnms στρατηγόςnnms ὁdgns ἱερόνngns καίc
ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp διαπορέωviia3p περίp αὐτόςrpgmp τίςrqnns ἄνxo γίνοµαιvoad3s οὗτοςrdnns .
v.25 παραγίνοµαιvpadnms δέc τι-σρινµσ ἀπαγγέλλωviaa3s αὐτόςrpdmp ὅτιc ἰδούvdaa2s ὁdnmp
ἀνήρnnmp ὅςrramp τίθηµιviam2p ἐνp ὁddfs φυλακήndfs εἰµίvipx3p ἐνp ὁddns ἱερόνndns ἵστηµιvpxanmp
καίc διδάσκωvppanmp ὁdams λαόςnams . v.26 τότεbo ἀπέρχοµαιvpaanms ὁdnms στρατηγόςnnms
p ddmp ndmp viaa3s
σύν ὁ ὑπηρέτης ἄγω αὐτόςrpamp οὐxo µετάp βίαngfs φοβέοµαιviin3p γάρc ὁdams
λαόςnams ἵναc µήxo λιθάζωvsap3p . v.27 ἄγωvpaanmp δέc αὐτόςrpamp ἵστηµιviaa3p ἐνp ὁddns
ndns c viaa3s
συνέδριον καί ἐπερωτάω αὐτόςrpamp ὁdnms ἀρχιερεύςnnms . v.28 λέγωvppanms οὐxo
παραγγελίαndfs παραγγέλλωviaa1p σύrpd-p µήxo διδάσκωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns οὗτοςrddns καίc
ἰδούvdaa2s πληρόωvixa2p ὁdafs ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdgfs διδαχήngfs σύrpg-p καίc βούλοµαιvipn2p ἐπάγωvnaa
ἐπίp ἐγώrpa-p ὁdans αἷµαnans ὁdgms ἄνθρωποςngms οὗτοςrdgms . v.29 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc
nnms c dnmp nnmp viaa3p vnpa
Πέτρος καί ὁ ἀπόστολος λέγω πειθαρχέω δεῖvipq3s θεόςndms µᾶλλονbo ἤxo
ἄνθρωποςndmp .
5:31—40 ΠΡΑΞΕΙΣ 372
31 σασθε κρεµάσαντες ἐπὶ ξύλου, τοῦτον ὁ θεὸς ἀρχηγὸν καὶ

σωτῆρα ὕψωσεν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ δοῦναι µετάνοιαν τῷ ᾿Ισραὴλ
32 καὶ ἄφεσιν ἁµαρτιῶν. καὶ ἡµεῖς ἐσµεν αὐτοῦ µάρτυρες τῶν
ῥηµάτων τούτων καὶ τὸ πνεῦµα δὲ τὸ ἅγιον ὃ ἔδωκεν ὁ θεὸς
33 τοῖς πειθαρχοῦσιν αὐτῷ. Οἱ δὲ ἀκούοντες διεπρίοντο καὶ ἐ-
34 βουλεύοντο ἀνελεῖν αὐτούς. ἀναστὰς δέ τις ἐν τῷ συνεδρίῳ
Φαρισαῖος ὀνόµατι Γαµαλιήλ νοµοδιδάσκαλος τίµιος παντὶ τῷ
35 λαῷ ἐκέλευσεν ἔξω βραχὺ τί τοὺς ἀποστόλους ποιῆσαι. εἶπέν
τε πρὸς αὐτούς ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς
36 ἀνθρώποις τούτοις τί µέλλετε πράσσειν. πρὸ γὰρ τούτων τῶν
ἡµερῶν ἀνέστη Θευδᾶς λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν ᾧ προσεκλήθη
ἀριθµὸς ἀνδρῶν ὡσεὶ τετρακοσίων, ὃς ἀνῃρέθη καὶ πάντες ὅ-
37 σοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν καὶ ἐγένοντο εἰς οὐδέν. µετὰ
τοῦτον ἀνέστη ᾿Ιούδας ὁ Γαλιλαῖος ἐν ταῖς ἡµέραις τῆς ἀπο-
γραφῆς καὶ ἀπέστησεν λαὸν ἱκανὸν ὀπίσω αὐτοῦ, κἀκεῖνος
ἀπώλετο καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διεσκορπίσθησαν.
38 καὶ τὰ νῦν λέγω ὑµῖν ἀπόστητε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τούτων καὶ
ἐάσατε αὐτούς, ὅτι ἐὰν ᾖ ἐξ ἀνθρώπων ἡ βουλὴ ἢ τὸ ἔργον
39 τοῦτο καταλυθήσεται. εἰ δὲ ἐκ θεοῦ ἐστιν οὐ δύνασθε κατα-
40 λῦσαι αὐτὸ, µήποτε καὶ θεοµάχοι εὑρεθῆτε. ἐπείσθησαν δέ
v.30 ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p ἐγείρωviaa3s ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams σύrpn-p
διαχειρίζωviam2p κρεµάννυµιvpaanmp ἐπίp ξύλονngns . v.31 οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms
ἀρχηγόςnams καίc σωτήρnams ὑψόωviaa3s ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms δίδωµιvnaa µετάνοιαnafs
ὁddms ᾿Ισραήλtp καίc ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp . v.32 καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p αὐτόςrpgms
µάρτυςnnmp ὁdgnp ῥῆµαngnp οὗτοςrdgnp καίc ὁdans πνεῦµαnans δέc ὁdans ἅγιοςaansn ὅςrrans
δίδωµιviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁddmp πειθαρχέωvppadmp αὐτόςrpdms . v.33 ὁdnmp δέc ἀκούωvppanmp
διαπρίωviip3p καίc βουλεύοµαιviin3p ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpamp . v.34 ἀνίστηµιvpaanms δέc τι-σρινµσ
ἐνp ὁddns συνέδριονndns Φαρισαῖοςnnms ὄνοµαndns Γαµαλιήλtp νοµοδιδάσκαλοςnnms τίµιοςanmsn
πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms κελεύωviaa3s ἔξωbo βραχύςaansn τίςrians ὁdamp ἀπόστολοςnamp ποιέωvnaa .
v.35 λέγωviaa3s τέxo πρόςp αὐτόςrpamp ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp προσέχωvdpa2p ἑαυτοῦrxdmp
ἐπίp ὁddmp ἄνθρωποςndmp οὗτοςrddmp τίςrqans µέλλωvipa2p πράσσωvnpa . v.36 πρόp γάρc
οὗτοςrdgfp ὁdgfp ἡµέραngfp ἀνίστηµιviaa3s Θευδᾶςnnms λέγωvppanms εἰµίvnpx τι-σριαµσ ἑαυτοῦrxams
ὅςrrdms προσκολλάωviap3s ἀριθµόςnnms ἀνήρngmp ὡσείbo τετρακόσιοιngnp ὅςrrnms ἀναιρέωviap3s
καίc πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp πείθωviip3p αὐτόςrpdms διαλύωviap3p καίc γίνοµαιviad3p εἰςp οὐδείςaansn .
v.37 µετάp οὗτοςrdams ἀνίστηµιviaa3s ᾿Ιούδαςnnms ὁdnms Γαλιλαῖοςnnms ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
ὁdgfs ἀπογραφήngfs καίc ἀφίστηµιviaa3s λαόςnams ἱκανόςaamsn ὀπίσωbo αὐτόςrpgms κἀκεῖνοςrdnms
ἀπόλλυµιviam3s καίc πᾶςanmpn ὅσοςrcnmp πείθωviip3p αὐτόςrpdms διασκορπίζωviap3p . v.38 καίc
danp bo vipa1s rpd-p vdaa2p p dgmp ngmp rdgmp
ὁ νῦν λέγω σύ ἀφίστηµι ἀπό ὁ ἄνθρωπος οὗτος καί ἐάωvdaa2p
c
αὐτόςrpamp ὅτιc ἐάνqo εἰµίvspx3s ἐκp ἄνθρωποςngmp ὁdnfs βουλήnnfs ἤxo ὁdnns ἔργονnnns οὗτοςrdnns
καταλύωvifp3s . v.39 εἰqo δέc ἐκp θεόςngms εἰµίvipx3s οὐxo δύναµαιvipn2p καταλύωvnaa αὐτόςrpans
µήποτεbo καίc θεοµάχοςanmpn εὑρίσκωvsap2p .
373 ΠΡΑΞΕΙΣ 5:41—6:6
αὐτῷ καὶ προσκαλεσάµενοι τοὺς ἀποστόλους δείραντες πα-

ρήγγειλαν µὴ λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἀπέλυσαν
αὐτούς. Οἱ µὲν οὖν ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου 41
τοῦ συνεδρίου ὅτι ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος τοῦ ᾿Ιησοῦ κατηξιώθη-

σαν ἀτιµασθῆναι. πᾶσάν τε ἡµέραν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ κατ οἶκον 42
οὐκ ἐπαύοντο διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόµενοι ᾿Ιησοῦν τὸν

Χριστόν.
᾿Εν δὲ ταῖς ἡµέραις ταύταις πληθυνόντων τῶν µαθητῶν ἐγέ- 6
νετο γογγυσµὸς τῶν ῾Ελληνιστῶν πρὸς τοὺς ῾Εβραίους ὅτι πα-
ρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθηµερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν.
προσκαλεσάµενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν µαθητῶν εἶπον, 2
Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡµᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ

διακονεῖν τραπέζαις. ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί ἄνδρας ἐξ 3
ὑµῶν µαρτυρουµένους ἑπτὰ πλήρεις πνεύµατος ῞Αγιου καὶ

σοφίας οὓς καταστήσωµεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης. ἡµεῖς δὲ 4
τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου προσκαρτερήσοµεν.

καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους καὶ ἐξελέ- 5
ξαντο Στέφανον ἄνδρα πλήρης πίστεως καὶ πνεύµατος ἁγίου

καὶ Φίλιππον καὶ Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίµωνα καὶ
Παρµενᾶν καὶ Νικόλαον προσήλυτον ᾿Αντιοχέα. οὓς ἔστησαν 6
ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων καὶ προσευξάµενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς

v.40 πείθωviap3p δέc αὐτόςrpdms καίc προσκαλέοµαιvpadnmp ὁdamp ἀπόστολοςnamp δέρωvpaanmp
παραγγέλλωviaa3p µήxo λαλέωvnpa ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἀπολύωviaa3p
αὐτόςrpamp . v.41 ὁdnmp µένxo οὖνc πορεύοµαιviin3p χαίρωvppanmp ἀπόp πρόσωπονngns
ὁdgns συνέδριονngns ὅτιc ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms καταξιόωviap3p ἀτιµάζωvnap .
v.42 πᾶςaafsn τέxo ἡµέραnafs ἐνp ὁddns ἱερόνndns καίc κατάp οἶκοςnams οὐxo παύωviim3p
διδάσκωvppanmp καίc εὐαγγελίζωvppmnmp ᾿Ιησοῦςnams ὁdams Χριστόςnams . 6. v.1 ἐνp δέc
ὁddfp ἡµέραndfp οὗτοςrddfp πληθύνωvppagmp ὁdgmp µαθητήςngmp γίνοµαιviad3s γογγυσµόςnnms
ὁdgmp ῾Ελληνιστήςngmp πρόςp ὁdamp ῾Εβραῖοςaampn ὅτιc παραθεωρέωviip3p ἐνp ὁddfs διακονίαndfs
ὁddfs καθηµερινόςadfsn ὁdnfp χήραnnfp αὐτόςrpgmp . v.2 προσκαλέοµαιvpadnmp δέc ὁdnmp
δώδεκαtn ὁdans πλῆθοςnans ὁdgmp µαθητήςngmp λέγωviaa3p οὐxo ἀρεστόςannsn εἰµίvipx3s
ἐγώrpa-p καταλείπωvpaaamp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms διακονέωvnpa τράπεζαndfp .
v.3 ἐπισκέπτοµαιvdad2p οὖνc ἀδελφόςnvmp ἀνήρnamp ἐκp σύrpg-p µαρτυρέωvpppamp ἑπτάtn
πλήρηςaampn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc σοφίαngfs ὅςrramp καθίστηµιvsaa1p ἐπίp ὁdgfs χρείαngfs
οὗτοςrdgfs . v.4 ἐγώrpn-p δέc ὁddfs προσευχήndfs καίc ὁddfs διακονίαndfs ὁdgms λόγοςngms
vifa1p
προσκαρτερέω . v.5 καίc ἀρέσκωviaa3s ὁdnms λόγοςnnms ἐνώπιονbo πᾶςagnsn ὁdgns
πλῆθοςngns καίc ἐκλέγωviam3p Στέφανοςnams ἀνήρnams πλήρηςanmsn πίστιςngfs καίc πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn καίc Φίλιπποςnams καίc Πρόχοροςnams καίc Νικάνωρnams καίc Τίµωνnams καίc
Παρµενᾶςnams καίc Νικόλαοςnams προσήλυτοςnams ᾿Αντιοχεύςnams .
6:7—7:2 ΠΡΑΞΕΙΣ 374
7 τὰς χεῖρας. Καὶ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ηὔξανεν καὶ ἐπληθύνετο

ὁ ἀριθµὸς τῶν µαθητῶν ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ σφόδρα πολύς τε ὄ-
8 χλος τῶν ἱερέων ὑπήκουον τῇ πίστει. Στέφανος δὲ πλήρης
πίστεως καὶ δυνάµεως ἐποίει τέρατα καὶ σηµεῖα µεγάλα ἐν τῷ
9 λαῷ. ἀνέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγοµέ-
νης Λιβερτίνων καὶ Κυρηναίων καὶ ᾿Αλεξανδρέων καὶ τῶν ἀπὸ
10 Κιλικίας καὶ ᾿Ασίας συζητοῦντες τῷ Στεφάνῳ. καὶ οὐκ ἴσχυον
11 ἀντιστῆναι τῇ σοφίᾳ καὶ τῷ πνεύµατι ᾧ ἐλάλει. τότε ὑπέβα-
λον ἄνδρας λέγοντας ὅτι ᾿Ακηκόαµεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήµατα
12 βλάσφηµα εἰς Μωσῆν καὶ τὸν θεόν, συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν
καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραµµατεῖς καὶ ἐπιστάντες
13 συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον. ἔστησάν τε
µάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας ῾Ο ἄνθρωπος οὗτος οὐ παύεται
ῥήµατα βλάσφηµα λαλῶν κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου καὶ τοῦ
14 νόµου, ἀκηκόαµεν γὰρ αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζω-
ραῖος οὗτος καταλύσει τὸν τόπον τοῦτον καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ
15 παρέδωκεν ἡµῖν Μωσῆς. καὶ ἀτενίσαντες εἰς αὐτὸν ἅπάντες
οἱ καθεζόµενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ
πρόσωπον ἀγγέλου.
7, 2 Εἶπεν δὲ ὁ ἀρχιερεύς Εἰ ἄρα ταῦτα οὕτως ἔχει. ὁ δὲ ἔφη
v.6 ὅςrramp ἵστηµιviaa3p ἐνώπιονbo ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc προσεύχοµαιvpadnmp ἐπιτίθηµιviaa3p
αὐτόςrpdmp ὁdafp χείρnafp . v.7 καίc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms αὐξάνωviia3s καίc
πληθύνωviip3s ὁdnms ἀριθµόςnnms ὁdgmp µαθητήςngmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp σφόδραbo πολύςanmsn τέxo
ὄχλοςnnms ὁdgmp ἱερεύςngmp ὑπακούωviia3p ὁddfs πίστιςndfs . v.8 Στέφανοςnnms δέc πλήρηςanmsn
πίστιςngfs καίc δύναµιςngfs ποιέωviia3s τέραςnanp καίc σηµεῖονnanp µέγαςaanpn ἐνp ὁddms λαόςndms .
v.9 ἀνίστηµιviaa3p δέc τι-σρινµπ ὁdgmp ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ὁdgfs λέγωvpppgfs Λιβερτῖνοςngmp καίc
Κυρηναῖοςngmp καίc ᾿Αλεξανδρεύςngmp καίc ὁdgmp ἀπόp Κιλικίαngfs καίc ᾿Ασίαngfs συζητέωvppanmp
ὁddms Στέφανοςndms . v.10 καίc οὐxo ἰσχύωviia3p ἀνθίστηµιvnaa ὁddfs σοφίαndfs καίc ὁddns
πνεῦµαndns ὅςrrdns λαλέωviia3s . v.11 τότεbo ὑποβάλλωviaa3p ἀνήρnamp λέγωvppaamp ὅτιc
ἀκούωvixa1p αὐτόςrpgms λαλέωvppagms ῥῆµαnanp βλάσφηµοςaanpn εἰςp Μωϋσῆςnams καίc ὁdams
θεόςnams . v.12 συγκινέωviaa3p τέxo ὁdams λαόςnams καίc ὁdamp πρεσβύτεροςaampn καίc
damp
ὁ γραµµατεύςnamp καίc ἐφίστηµιvpaanmp συναρπάζωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἄγωviaa3p εἰςp
ὁdans συνέδριονnans . v.13 ἵστηµιviaa3p τέxo µάρτυςnamp ψευδήςaampn λέγωvppaamp ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms οὐxo παύωvipm3s ῥῆµαnanp βλάσφηµοςaanpn λαλέωvppanms κατάp ὁdgms
τόποςngms ὁdgms ἅγιοςagmsn καίc ὁdgms νόµοςngms . v.14 ἀκούωvixa1p γάρc αὐτόςrpgms
λέγωvppagms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Ναζωραῖοςnnms οὗτοςrdnms καταλύωvifa3s ὁdams τόποςnams
οὗτοςrdams καίc ἀλλάσσωvifa3s ὁdanp ἔθοςnanp ὅςrranp παραδίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p Μωϋσῆςnnms .
v.15 καίc ἀτενίζωvpaanmp εἰςp αὐτόςrpams ἅπαςanmpn ὁdnmp καθέζοµαιvppnnmp ἐνp ὁddns
συνέδριονndns ὁράωviaa3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms ὡσείbo πρόσωπονnans ἄγγελοςngms .
7. v.1 λέγωviaa3s δέc ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰqo ἄραxo οὗτοςrdnnp οὕτωbo ἔχωvipa3s .
375 ΠΡΑΞΕΙΣ 7:3—10
῎Ανδρες ἀδελφοὶ καὶ πατέρες ἀκούσατε ῾Ο θεὸς τῆς δόξης ὤ-

φθη τῷ πατρὶ ἡµῶν ᾿Αβραὰµ ὄντι ἐν τῇ Μεσοποταµίᾳ πρὶν ἢ
κατοικῆσαι αὐτὸν ἐν Χαρράν. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτόν ῎Εξελθε 3
ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου καὶ δεῦρο εἰς γῆν
ἣν ἄν σοι δείξω. τότε ἐξελθὼν ἐκ γῆς Χαλδαίων κατῴκησεν 4
ἐν Χαρράν κἀκεῖθεν µετὰ τὸ ἀποθανεῖν τὸν πατέρα αὐτοῦ µε-

τῴκισεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν ταύτην εἰς ἣν ὑµεῖς νῦν κατοικεῖτε.
καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονοµίαν ἐν αὐτῇ οὐδὲ βῆµα πο- 5
δός καὶ ἐπηγγείλατο δοῦναι αὐτῷ εἰς κατάσχεσιν αὐτὴν καὶ

τῷ σπέρµατι αὐτοῦ µετ αὐτόν οὐκ ὄντος αὐτῷ τέκνου. ἐλά- 6
λησεν δὲ οὕτως ὁ θεὸς ὅτι ἔσται τὸ σπέρµα αὐτοῦ πάροικον

ἐν γῇ ἀλλοτρίᾳ καὶ δουλώσουσιν αὐτὸ καὶ κακώσουσιν ἔτη
τετρακόσια, καὶ τὸ ἔθνος ᾧ ἐὰν δουλεύσωσιν κρινῶ ἐγώ εἶπεν 7
ὁ θεὸς καὶ µετὰ ταῦτα ἐξελεύσονται καὶ λατρεύσουσίν µοι ἐν

τῷ τόπῳ τούτῳ. καὶ ἔδωκεν αὐτῷ διαθήκην περιτοµῆς, καὶ 8
οὕτως ἐγέννησεν τὸν ᾿Ισαὰκ καὶ περιέτεµεν αὐτὸν τῇ ἡµέρᾳ

τῇ ὀγδόῃ καὶ ὁ ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακώβ καὶ ὁ ᾿Ιακὼβ τοὺς δώδεκα
πατριάρχας. Καὶ οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν ᾿Ιωσὴφ ἀπέ- 9
δοντο εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἦν ὁ θεὸς µετ αὐτοῦ. καὶ ἐξείλετο 10
αὐτὸν ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτοῦ καὶ ἔδωκεν αὐτῷ χάριν

καὶ σοφίαν ἐναντίον Φαραὼ βασιλέως Αἰγύπτου καὶ κατέστη-
v.2 ὁdnms δέc φηµίviix3s ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp καίc πατήρnvmp ἀκούωvdaa2p ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs
δόξαngfs ὁράωviap3s ὁddms πατήρndms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp εἰµίvppxdms ἐνp ὁddfs Μεσοποταµίαndfs
πρίνbo ἤxo κατοικέωvnaa αὐτόςrpams ἐνp Χαρράνtp . v.3 καίc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp ὁdgfs γῆngfs σύrpg-s καίc ἐκp ὁdgfs συγγένειαngfs σύrpg-s καίc δεῦροvdvx2s εἰςp
γῆnafs ὅςrrafs ἄνxo σύrpd-s δείκνυµιvifa1s . v.4 τότεbo ἐξέρχοµαιvpaanms ἐκp γῆngfs Χαλδαῖοςngmp
κατοικέωviaa3s ἐνp Χαρράνtp κἀκεῖθενbo µετάp ὁdans ἀποθνῄσκωvnaa ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms
µετοικίζωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs γῆnafs οὗτοςrdafs εἰςp ὅςrrafs σύrpn-p νῦνbo κατοικέωvipa2p .
v.5 καίc οὐxo δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms κληρονοµίαnafs ἐνp αὐτόςrpdfs οὐδέbo βῆµαnans πούςngms
καίc ἐπαγγέλλοµαιviad3s δίδωµιvnaa αὐτόςrpdms εἰςp κατάσχεσιςnafs αὐτόςrpafs καίc ὁddns
σπέρµαndns αὐτόςrpgms µετάp αὐτόςrpams οὐxo εἰµίvppxgns αὐτόςrpdms τέκνονngns . v.6 λαλέωviaa3s
δέc οὕτωbo ὁdnms θεόςnnms ὅτιc εἰµίvifx3s ὁdnns σπέρµαnnns αὐτόςrpgms πάροικοςannsn ἐνp γῆndfs
ἀλλότριοςadfsn καίc δουλόωvifa3p αὐτόςrpans καίc κακόωvifa3p ἔτοςnanp τετρακόσιοιnanp . v.7 καίc
ὁdans ἔθνοςnans ὅςrrdms ἐάνqo δουλεύωvsaa3p κρίνωvifa1s ἐγώrpn-s λέγωviaa3s ὁdnms θεόςnnms καίc
µετάp οὗτοςrdanp ἐξέρχοµαιvifd3p καίc λατρεύωvifa3p ἐγώrpd-s ἐνp ὁddms τόποςndms οὗτοςrddms .
v.8 καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms διαθήκηnafs περιτοµήngfs καίc οὕτωbo γεννάωviaa3s ὁdams ᾿Ισαάκtp
καίc περιτέµνωviaa3s αὐτόςrpams ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs ὄγδοοςadfsn καίc ὁdnms ᾿Ισαάκtp ὁdams
᾿Ιακώβtp καίc ὁdnms ᾿Ιακώβtp ὁdamp δώδεκαtn πατριάρχηςnamp . v.9 καίc ὁdnmp πατριάρχηςnnmp
vpaanmp dams tp viam3p p nafs
ζηλόω ὁ ᾿Ιωσήφ ἀποδίδωµι εἰς Αἴγυπτος καίc εἰµίviix3s ὁdnms θεόςnnms
µετάp αὐτόςrpgms .
7:11—21 ΠΡΑΞΕΙΣ 376
σεν αὐτὸν ἡγούµενον ἐπ Αἴγυπτον καὶ ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ.

11 ἦλθεν δὲ λιµὸς ἐφ ὅλην τὴν γὴν Αἰγύπτου καὶ Χανάαν καὶ
θλῖψις µεγάλη καὶ οὐχ εὕρισκον χορτάσµατα οἱ πατέρες ἡ-
12 µῶν. ἀκούσας δὲ ᾿Ιακὼβ ὄντα σῖτά ἕν Αἰγύπτῳ ἐξαπέστειλεν
13 τοὺς πατέρας ἡµῶν πρῶτον, καὶ ἐν τῷ δευτέρῳ ἀνεγνωρίσθη
᾿Ιωσὴφ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ καὶ φανερὸν ἐγένετο τῷ Φαραὼ
14 τὸ γένος τοῦ ᾿Ιωσήφ. ἀποστείλας δὲ ᾿Ιωσὴφ µετεκαλέσατο
τὸν πατέρα αὐτοῦ ᾿Ιακὼβ καὶ πᾶσαν τὴν συγγένειαν [αὐτοῦ] ἐν
15 ψυχαῖς ἑβδοµήκοντα πέντε, κατέβη δὲ ᾿Ιακὼβ εἰς Αἴγυπτον
16 καὶ ἐτελεύτησεν αὐτὸς καὶ οἱ πατέρες ἡµῶν. καὶ µετετέθη-
σαν εἰς Συχὲµ καὶ ἐτέθησαν ἐν τῷ µνήµατι ὅ ὠνήσατο ᾿Αβραὰµ
17 τιµῆς ἀργυρίου παρὰ τῶν υἱῶν ῾Εµµὸρ τοῦ Συχέµ. Καθὼς
δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἡς ὡµοσεν ὁ θεὸς τῷ ᾿Α-
18 βραάµ ηὔξησεν ὁ λαὸς καὶ ἐπληθύνθη ἐν Αἰγύπτῳ. ἄχρις οὗ
19 ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος ὃς οὐκ ᾔδει τὸν ᾿Ιωσήφ. οὗτος κα-
τασοφισάµενος τὸ γένος ἡµῶν ἐκάκωσεν τοὺς πατέρας ἡµῶν
τοῦ ποιεῖν ἔκθετα τὰ βρέφη αὐτῶν εἰς τὸ µὴ ζῳογονεῖσθαι.
20 ἐν ᾧ καιρῷ ἐγεννήθη Μωσῆς, καὶ ἦν ἀστεῖος τῷ θεῷ, ὃς ἀ-
21 νετράφη µῆνας τρεῖς ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρός. ἐκτεθέντα δὲ
αὐτὸν ἀνείλετο ἡ θυγάτηρ Φαραὼ καὶ ἀνεθρέψατο αὐτὸν ἑ-
v.10 καίc ἐξαιρέωviam3s αὐτόςrpams ἐκp πᾶςagfpn ὁdgfp θλῖψιςngfp αὐτόςrpgms καίc δίδωµιviaa3s
αὐτόςrpdms χάριςnafs καίc σοφίαnafs ἐναντίονbo Φαραώtp βασιλεύςngms Αἴγυπτοςngfs καίc
καθίστηµιviaa3s αὐτόςrpams ἡγέοµαιvppnams ἐπίp Αἴγυπτοςnafs καίc ὅλοςaamsn ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgms . v.11 ἔρχοµαιviaa3s δέc λιµόςnnms ἐπίp ὅλοςaafsn ὁdafs γῆnafs Αἴγυπτοςngfs
c tp
καί Χανάαν καίc θλῖψιςnnfs µέγαςanfsn καίc οὐxo εὑρίσκωviia3p χόρτασµαnanp ὁdnmp
πατήρnnmp ἐγώrpg-p . v.12 ἀκούωvpaanms δέc ᾿Ιακώβtp εἰµίvppxanp σῖτοςnamp ἐνp Αἴγυπτοςndfs
viaa3s damp
ἐξαποστέλλω ὁ πατήρnamp ἐγώrpg-p πρῶτοςbo . v.13 καίc ἐνp ὁddms δεύτεροςadmsn
ἀναγνωρίζοµαιviap3s ᾿Ιωσήφtp ὁddmp ἀδελφόςndmp αὐτόςrpgms καίc φανερόςannsn γίνοµαιviad3s
ὁddms Φαραώtp ὁdnns γένοςnnns ὁdgms ᾿Ιωσήφtp . v.14 ἀποστέλλωvpaanms δέc ᾿Ιωσήφtp
µετακαλέωviam3s ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms ᾿Ιακώβtp καίc πᾶςaafsn ὁdafs συγγένειαnafs αὐτόςrpgms
ἐνp ψυχήndfp ἑβδοµήκονταtn πέντεtn . v.15 καταβαίνωviaa3s δέc ᾿Ιακώβtp εἰςp Αἴγυπτοςnafs
καίc τελευτάωviaa3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p . v.16 καίc µετατίθηµιviap3p
εἰςp Συχέµtp καίc τίθηµιviap3p ἐνp ὁddns µνῆµαndns ὅςrrans ὠνέοµαιviad3s ᾿Αβραάµtp τιµήngfs
ἀργύριονngns παράp ὁdgmp υἱόςngmp ῾Εµµώρtp ὁdgns Συχέµtp . v.17 καθώςbo δέc ἐγγίζωviia3s
ὁdnms χρόνοςnnms ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὅςrrgfs ὀµνύωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁddms ᾿Αβραάµtp
αὐξάνωviaa3s ὁdnms λαόςnnms καίc πληθύνωviap3s ἐνp Αἴγυπτοςndfs . v.18 ἄχριp ὅςbo
ἀνίστηµιviaa3s βασιλεύςnnms ἕτεροςanmsn ὅςrrnms οὐxo οἶδαviya3s ὁdams ᾿Ιωσήφtp . v.19 οὗτοςrdnms
κατασοφίζοµαιvpadnms ὁdans γένοςnans ἐγώrpg-p κακόωviaa3s ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p ὁdgms
ποιέωvnpa ἔκθετοςaanpn ὁdanp βρέφοςnanp αὐτόςrpgmp εἰςp ὁdans µήxo ζῳογονέωvnpp . v.20 ἐνp
ὅςrrdms καιρόςndms γεννάωviap3s Μωϋσῆςnnms καίc εἰµίviix3s ἀστεῖοςanmsn ὁddms θεόςndms ὅςrrnms
ἀνατρέφωviap3s µήνnamp τρεῖςnamp ἐνp ὁddms οἶκοςndms ὁdgms πατήρngms .
377 ΠΡΑΞΕΙΣ 7:22—32
αυτῇ εἰς υἱόν. καὶ ἐπαιδεύθη Μωσῆς πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων 22
ἦν δὲ δυνατὸς ἐν λόγοις καὶ ἔργοις. ῾Ως δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ 23
τεσσαρακονταετὴς χρόνος ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπι-

σκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραήλ. καὶ 24
ἰδών τινα ἀδικούµενον ἠµύνατο καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν τῷ

καταπονουµένῳ πατάξας τὸν Αἰγύπτιον. ἐνόµιζεν δὲ συνιέ- 25
ναι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν
αὐτοῖς, σωτηρίαν οἱ δὲ οὐ συνῆκαν. τῇ τε ἐπιούσῃ ἡµέρᾳ 26
ὤφθη αὐτοῖς µαχοµένοις καὶ συνήλασεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην

εἰπών ῎Ανδρες ἀδελφοί ἐστε, ὑµεῖς, ἵνα τί ἀδικεῖτε ἀλλήλους.
ὁ δὲ ἀδικῶν τὸν πλησίον ἀπώσατο αὐτὸν εἰπών Τίς σε κατέστη- 27
σεν ἄρχοντα καὶ δικαστὴν ἐφ ἡµᾶς· µὴ ἀνελεῖν µε σὺ θέλεις 28
ὃν τρόπον ἀνεῖλες χθὲς τὸν Αἰγύπτιον. ἔφυγεν δὲ Μωσῆς ἐν 29
τῷ λόγῳ τούτῳ καὶ ἐγένετο πάροικος ἐν γῇ Μαδιάµ οὗ ἐγέννη-

σεν υἱοὺς δύο. Καὶ πληρωθέντων ἐτῶν τεσσαράκοντα ὤφθη 30
αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήµῳ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἄγγελος Κυρίου ἐν φλογὶ

πυρὸς βάτου. ὁ δὲ Μωσῆς ἰδὼν ἐθαύµαζεν τὸ ὅραµα προ- 31
σερχοµένου δὲ αὐτοῦ κατανοῆσαι ἐγένετο φωνὴ κυρίου πρὸς

αὐτὸν, ᾿Εγὼ ὁ θεὸς τῶν πατέρων σου ὁ θεὸς ᾿Αβραὰµ καὶ ὁ 32
Θεὸς ᾿Ισαὰκ καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ ἔντροµος δὲ γενόµενος Μωσῆς

v.21 ἐκτίθηµιvpapams δέc αὐτόςrpams ἀναιρέωviam3s ὁdnfs θυγάτηρnnfs Φαραώtp καίc
ἀνατρέφωviam3s αὐτόςrpams ἑαυτοῦrxdfs εἰςp υἱόςnams . v.22 καίc παιδεύωviap3s Μωϋσῆςnnms
πᾶςadfsn σοφίαndfs Αἰγύπτιοςagmpn εἰµίviix3s δέc δυνατόςanmsn ἐνp λόγοςndmp καίc ἔργονndnp .
v.23 ὡςbo δέc πληρόωviip3s αὐτόςrpdms τεσσερακονταετήςanmsn χρόνοςnnms ἀναβαίνωviaa3s ἐπίp
ὁdafs καρδίαnafs αὐτόςrpgms ἐπισκέπτοµαιvnad ὁdamp ἀδελφόςnamp αὐτόςrpgms ὁdamp υἱόςnamp
᾿Ισραήλtp . v.24 καίc ὁράωvpaanms τι-σριαµσ ἀδικέωvpppams ἀµύνοµαιviad3s καίc ποιέωviaa3s
ἐκδίκησιςnafs ὁddms καταπονέωvpppdms πατάσσωvpaanms ὁdams Αἰγύπτιοςaamsn . v.25 νοµίζωviia3s
c vnpa damp namp rpgms c dnms nnms
δέ συνίηµι ὁ ἀδελφός αὐτός ὅτι ὁ θεός διά χείρngfs αὐτόςrpgms
p
δίδωµιvipa3s αὐτόςrpdmp σωτηρίαnafs ὁdnmp δέc οὐxo συνίηµιviaa3p . v.26 ὁddfs τέxo ἔπειµιvppxdfs
ἡµέραndfs ὁράωviap3s αὐτόςrpdmp µάχοµαιvppndmp καίc συνελαύνωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp εἰρήνηnafs
λέγωvpaanms ἀνήρnvmp ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx2p σύrpn-p ἵναc τίςrqans ἀδικέωvipa2p ἀλλήλωνreamp .
v.27 ὁdnms δέc ἀδικέωvppanms ὁdams πλησίονbo ἀπωθέοµαιviad3s αὐτόςrpams λέγωvpaanms τίςrqnms
σύrpa-s καθίστηµιviaa3s ἄρχωνnams καίc δικαστήςnafs ἐπίp ἐγώrpa-p . v.28 µήxo ἀναιρέωvnaa
rpa-s rpn-s vipa2s rrams nams viaa2s bo
ἐγώ σύ θέλω ὅς τρόπος ἀναιρέω ἐχθές ὁdams Αἰγύπτιοςaamsn .
v.29 φεύγωviaa3s δέc Μωϋσῆςnnms ἐνp ὁddms λόγοςndms οὗτοςrddms καίc γίνοµαιviad3s
πάροικοςanmsn ἐνp γῆndfs Μαδιάµtp ὅςbo γεννάωviaa3s υἱόςnamp δύοtn . v.30 καίc πληρόωvpapgnp
ἔτοςngnp τεσσεράκονταtn ὁράωviap3s αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ὁdgns ὄροςngns Σινᾶtp
ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἐνp φλόξndfs πῦρngns βάτοςngms . v.31 ὁdnms δέc Μωϋσῆςnnms
ὁράωvpaanms θαυµάζωviia3s ὁdans ὅραµαnans προσέρχοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms κατανοέωvnaa
γίνοµαιviad3s φωνήnnfs κύριοςngms πρόςp αὐτόςrpams .
7:33—40 ΠΡΑΞΕΙΣ 378
33 οὐκ ἐτόλµα κατανοῆσαι. εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ κύριος Λῦσον τὸ

ὑπόδηµα τῶν ποδῶν σου ὁ γὰρ τόπος ἐν ᾧ ἕστηκας γῆ ἁγία
34 ἐστίν. ἰδὼν εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ µου τοῦ ἐν Αἰγύ-
πτῳ καὶ τοῦ στεναγµοῦ αὐτῶν ἤκουσα καὶ κατέβην ἐξελέσθαι
35 αὐτούς, καὶ νῦν δεῦρο ἀποστέλω σε εἰς Αἴγυπτον. Τοῦτον
τὸν Μωσῆν ὃν ἠρνήσαντο εἰπόντες Τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα
καὶ δικαστήν τοῦτον ὁ θεὸς ἄρχοντα καὶ λυτρωτὴν ἀπέστει-
36 λεν ἐν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ. οὗτος
ἐξήγαγεν αὐτοὺς ποιήσας τέρατα καὶ σηµεῖα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ
καὶ ἐν ᾿Ερυθρᾷ Θαλάσσῃ καὶ ἐν τῇ ἐρήµῳ ἔτη τεσσαράκοντα.
37 οὗτός ἐστιν ὁ Μωσῆς ὁ εἰπὼν τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ Προφήτην ὑ-
µῖν ἀναστήσει Κύριος ὁ θεὸς ἡµῶν ἐκ τῶν ἀδελφῶν ὑµῶν ὡς
38 ἐµέ. οὗτός ἐστιν ὁ γενόµενος ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἐν τῇ ἐρήµῳ
µετὰ τοῦ ἀγγέλου τοῦ λαλοῦντος αὐτῷ ἐν τῷ ὄρει Σινᾶ καὶ τῶν
39 πατέρων ἡµῶν ὃς ἐδέξατο λόγον ζῶντα δοῦναι ἡµῖν. ᾧ οὐκ
ἠθέλησαν ὑπήκοοι γενέσθαι οἱ πατέρες ἡµῶν ἀλλ΄ ἀπώσαντο
40 καὶ ἐστράφησαν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν εἰς Αἴγυπτον. εἰπόντες τῷ
᾿Ααρών Ποίησον ἡµῖν θεοὺς οἳ προπορεύσονται ἡµῶν, ὁ γὰρ
Μωσῆς οὗτος ὃς ἐξήγαγεν ἡµᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου οὐκ οἴδαµεν
v.32 ἐγώrpn-s ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp σύrpg-s ὁdnms θεόςnnms ᾿Αβραάµtp καίc
ὁdnms θεόςnnms ᾿Ισαάκtp καίc ὁdnms θεόςnnms ᾿Ιακώβtp ἔντροµοςanmsn δέc γίνοµαιvpadnms
Μωϋσῆςnnms οὐxo τολµάωviia3s κατανοέωvnaa . v.33 λέγωviaa3s δέc αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms
λύωvdaa2s ὁdans ὑπόδηµαnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s ὁdnms γάρc τόποςnnms ἐνp ὅςrrdms
ἵστηµιvixa2s γῆnnfs ἅγιοςanfsn εἰµίvipx3s . v.34 ὁράωvpaanms ὁράωviaa1s ὁdafs κάκωσιςnafs ὁdgms
λαόςngms ἐγώrpg-s ὁdgms ἐνp Αἴγυπτοςndfs καίc ὁdgms στεναγµόςngms αὐτόςrpgmp ἀκούωviaa1s
καίc καταβαίνωviaa1s ἐξαιρέωvnam αὐτόςrpamp καίc νῦνbo δεῦροvdvx2s ἀποστέλλωvifa1s σύrpa-s εἰςp
Αἴγυπτοςnafs . v.35 οὗτοςrdams ὁdams Μωϋσῆςnams ὅςrrams ἀρνέοµαιviad3p λέγωvpaanmp τίςrqnms
rpa-s
σύ καθίστηµιviaa3s ἄρχωνnams καίc δικαστήςnafs οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms ἄρχωνnams καίc
λυτρωτήςnams ἀποστέλλωviaa3s ἐνp χείρndfs ἄγγελοςngms ὁdgms ὁράωvpapgms αὐτόςrpdms ἐνp ὁddfs
βάτοςndms . v.36 οὗτοςrdnms ἐξάγωviaa3s αὐτόςrpamp ποιέωvpaanms τέραςnanp καίc σηµεῖονnanp
ἐνp γῆndfs Αἴγυπτοςndfs καίc ἐνp ἐρυθρόςadfsn θάλασσαndfs καίc ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn ἔτοςnnnp
τεσσεράκονταtn . v.37 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Μωϋσῆςnnms ὁdnms λέγωvpaanms ὁddmp
υἱόςndmp ᾿Ισραήλtp προφήτηςnams σύrpd-p ἀνίστηµιvifa3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p ἐκp
ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-p ὡςbo ἐγώrpa-s . v.38 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms γίνοµαιvpadnms ἐνp
ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn µετάp ὁdgms ἄγγελοςngms ὁdgms λαλέωvppagms αὐτόςrpdms
ἐνp ὁddns ὄροςndns Σινᾶtp καίc ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p ὅςrrnms δέχοµαιviad3s λόγοςnams
ζάωvppaanp δίδωµιvnaa ἐγώrpd-p . v.39 ὅςrrdms οὐxo θέλωviaa3p ὑπήκοοςanmpn γίνοµαιvnad ὁdnmp
πατήρnnmp ἐγώrpg-p ἀλλάc ἀπωθέοµαιviad3p καίc στρέφωviap3p ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgmp εἰςp
Αἴγυπτοςnafs .
379 ΠΡΑΞΕΙΣ 7:41—49
τί γέγονεν αὐτῷ. καὶ ἐµοσχοποίησαν ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκεί- 41
ναις καὶ ἀνήγαγον θυσίαν τῷ εἰδώλῳ καὶ εὐφραίνοντο ἐν τοῖς

ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν. ἔστρεψεν δὲ ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν 42
αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ καθὼς γέγραπται

ἐν βίβλῳ τῶν προφητῶν Μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ
µοι ἔτη τεσσαράκοντα ἐν τῇ ἐρήµῳ οἶκος ᾿Ισραήλ. καὶ ἀνε- 43
λάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολὸχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ ὑµῶν
῾Ρεµφὰν, τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυνεῖν αὐτοῖς καὶ
µετοικιῶ ὑµᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος. ῾Η σκηνὴ τοῦ µαρτυ- 44
ρίου ἦν τοῖς πατράσιν ἡµῶν ἐν τῇ ἐρήµῳ καθὼς διετάξατο ὁ

λαλῶν τῷ Μωσῇ, ποιῆσαι αὐτὴν κατὰ τὸν τύπον ὃν ἑωράκει,
ἣν καὶ εἰσήγαγον διαδεξάµενοι οἱ πατέρες ἡµῶν µετὰ ᾿Ιησοῦ 45
ἐν τῇ κατασχέσει τῶν ἐθνῶν ὧν ἐξῶσεν ὁ θεὸς ἀπὸ προσώ-

που τῶν πατέρων ἡµῶν ἕως τῶν ἡµερῶν ∆αυίδ. ὃς εὗρεν 46
χάριν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ ᾐτήσατο εὑρεῖν σκήνωµα τῷ Θεῷ

᾿Ιακώβ. Σολοµῶν δὲ ὠκοδόµησεν αὐτῷ οἶκον. ἀλλ οὐχ ὁ 47, 48
ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ καθὼς ὁ προφήτης

λέγει. ῾Ο οὐρανός µοι θρόνος ἡ δὲ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν 49
µου, ποῖον οἶκον οἰκοδοµήσετέ µοι λέγει κύριος ἢ τίς τό-

v.40 λέγωvpaanmp ὁddms ᾿Ααρώνtp ποιέωvdaa2s ἐγώrpd-p θεόςnamp ὅςrrnmp προπορεύοµαιvifd3p
ἐγώrpg-p ὁdnms γάρc Μωϋσῆςnnms οὗτοςrdnms ὅςrrnms ἐξάγωviaa3s ἐγώrpa-p ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs
οὐxo οἶδαvixa1p τίςrqnns γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdms . v.41 καίc µοσχοποιέωviaa3p ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
rddfp c viaa3p nafs ddns
ἐκεῖνος καί ἀνάγω θυσία ὁ εἴδωλονndns καίc εὐφραίνωviip3p ἐνp ὁddnp ἔργονndnp
ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgmp . v.42 στρέφωviaa3s δέc ὁdnms θεόςnnms καίc παραδίδωµιviaa3s
αὐτόςrpamp λατρεύωvnpa ὁddfs στρατιάndfs ὁdgms οὐρανόςngms καθώςbo γράφωvixp3s ἐνp βίβλοςndfs
ὁdgmp προφήτηςngmp µήxo σφάγιονnanp καίc θυσίαnafp προσφέρωviaa2p ἐγώrpd-s ἔτοςnanp
τεσσεράκονταtn ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn οἶκοςnnms ᾿Ισραήλtp . v.43 καίc ἀναλαµβάνωviaa2p ὁdafs
σκηνήnafs ὁdgms Μολόχtp καίc ὁdans ἄστρονnans ὁdgms θεόςngms σύrpg-p ῾Ραιφάνtp ὁdamp τύποςnamp
ὅςrramp ποιέωviaa2p προσκυνέωvnpa αὐτόςrpdmp καίc µετοικίζωvifa1s σύrpa-p ἐπέκειναbo Βαβυλώνngfs .
v.44 ὁdnfs σκηνήnnfs ὁdgns µαρτύριονngns εἰµίviix3s ὁddmp πατήρndmp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn
καθώςbo διατάσσωviam3s ὁdnms λαλέωvppanms ὁddms Μωϋσῆςndms ποιέωvnaa αὐτόςrpafs κατάp
ὁdams τύποςnams ὅςrrams ὁράωviya3s . v.45 ὅςrrafs καίc εἰσάγωviaa3p διαδέχοµαιvpadnmp ὁdnmp
πατήρnnmp ἐγώrpg-p µετάp ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddfs κατάσχεσιςndfs ὁdgnp ἔθνοςngnp ὅςrrgnp ἐξωθέωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p ἕωςc ὁdgfp ἡµέραngfp ∆αυίδtp .
v.46 ὅςrrnms εὑρίσκωviaa3s χάριςnafs ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms καίc αἰτέωviam3s εὑρίσκωvnaa
σκήνωµαnans ὁddms θεόςndms ᾿Ιακώβtp . v.47 Σολοµώνnnms δέc οἰκοδοµέωviaa3s αὐτόςrpdms
οἶκοςnams . v.48 ἀλλάc οὐxo ὁdnms ὕψιστοςanmsn ἐνp χειροποίητοςadmpn ναόςndmp κατοικέωvipa3s
καθώςbo ὁdnms προφήτηςnnms λέγωvipa3s .
7:50—60 ΠΡΑΞΕΙΣ 380
50 πος τῆς καταπαύσεώς µου. οὐχὶ ἡ χείρ µου ἐποίησεν ταῦτα

51 πάντα. Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτµητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς
ὠσίν ὑµεῖς ἀεὶ τῷ πνεύµατι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε ὡς οἱ πατέρες
52 ὑµῶν καὶ ὑµεῖς. τίνα τῶν προφητῶν οὐκ ἐδίωξαν οἱ πατέ-
ρες ὑµῶν καὶ ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας περὶ τῆς
ἐλεύσεως τοῦ δικαίου οὗ νῦν ὑµεῖς προδόται καὶ φονεῖς γε-
53 γένησθε, οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόµον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων καὶ
54 οὐκ ἐφυλάξατε. ᾿Ακούοντες δὲ ταῦτα διεπρίοντο ταῖς καρ-
55 δίαις αὐτῶν καὶ ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ αὐτόν. ὑπάρχων
δὲ πλήρης πνεύµατος ἁγίου ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανὸν εἶδεν
56 δόξαν θεοῦ καὶ ᾿Ιησοῦν ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ. καὶ εἶ-
πεν ᾿Ιδοὺ θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς ἀνεῳγµένους καὶ τὸν υἱὸν τοῦ
57 ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν ἑστῶτα τοῦ θεοῦ. κράξαντες δὲ φωνῇ
µεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν καὶ ὥρµησαν ὁµοθυµαδὸν ἐπ
58 αὐτόν. καὶ ἐκβαλόντες ἔξω τῆς πόλεως ἐλιθοβόλουν καὶ οἱ
µάρτυρες ἀπέθεντο τὰ ἱµάτια παρὰ τοὺς πόδας νεανίου κα-
59 λουµένου Σαύλου. καὶ ἐλιθοβόλουν τὸν Στέφανον ἐπικαλού-
60 µενον καὶ λέγοντα Κύριε ᾿Ιησοῦ δέξαι τὸ πνεῦµά µου. θεὶς
δὲ τὰ γόνατα ἔκραξεν φωνῇ µεγάλῃ Κύριε µὴ στήσῃς αὐτοῖς
v.49 ὁdnms οὐρανόςnnms ἐγώrpd-s θρόνοςnnms ὁdnfs δέc γῆnnfs ὑποπόδιονnnns ὁdgmp πούςngmp
ἐγώrpg-s ποῖοςrqams οἶκοςnams οἰκοδοµέωvifa2p ἐγώrpd-s λέγωvipa3s κύριοςnnms ἤxo τίςrqnms
τόποςnnms ὁdgfs κατάπαυσιςngfs ἐγώrpg-s . v.50 οὐχίxo ὁdnfs χείρnnfs ἐγώrpg-s ποιέωviaa3s
rdanp aanpn
οὗτος πᾶς . v.51 σκληροτράχηλοςavmpn καίc ἀπερίτµητοςavmpn ὁddfs καρδίαndfs
καίc ὁddnp οὖςndnp σύrpn-p ἀείbo ὁddns πνεῦµαndns ὁddns ἅγιοςadnsn ἀντιπίπτωvipa2p ὡςbo
ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p καίc σύrpn-p . v.52 τίςrqams ὁdgmp προφήτηςngmp οὐxo διώκωviaa3p
ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p καίc ἀποκτείνωviaa3p ὁdamp προκαταγγέλλωvpaaamp περίp ὁdgfs
ἔλευσιςngfs ὁdgms δίκαιοςagmsn ὅςrrgms νῦνbo σύrpn-p προδότηςnnmp καίc φονεύςnnmp γίνοµαιvixp2p .
v.53 ὅστιςrrnmp λαµβάνωviaa2p ὁdams νόµοςnams εἰςp διαταγήnafp ἄγγελοςngmp καίc οὐxo
φυλάσσωviaa2p . v.54 ἀκούωvppanmp δέc οὗτοςrdanp διαπρίωviip3p ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp
καίc βρύχωviia3p ὁdamp ὀδούςnamp ἐπίp αὐτόςrpams . v.55 ὑπάρχωvppanms δέc πλήρηςanmsn
ngns agnsn vpaanms p dams
πνεῦµα ἅγιος ἀτενίζω εἰς ὁ οὐρανόςnams ὁράωviaa3s δόξαnafs θεόςngms καίc
᾿Ιησοῦςnams ἵστηµιvpxaams ἐκp δεξιόςagmpn ὁdgms θεόςngms . v.56 καίc λέγωviaa3s ἰδούvdaa2s
θεωρέωvipa1s ὁdamp οὐρανόςnamp ἀνοίγωvpxpamp καίc ὁdams υἱόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐκp
δεξιόςagmpn ἵστηµιvpxaams ὁdgms θεόςngms . v.57 κράζωvpaanmp δέc φωνήndfs µέγαςadfsn
συνέχωviaa3p ὁdanp οὖςnanp αὐτόςrpgmp καίc ὁρµάωviaa3p ὁµοθυµαδόνbo ἐπίp αὐτόςrpams .
v.58 καίc ἐκβάλλωvpaanmp ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs λιθοβολέωviia3p καίc ὁdnmp µάρτυςnnmp
ἀποτίθηµιviam3p ὁdanp ἱµάτιονnanp παράp ὁdamp πούςnamp νεανίαςngms καλέωvpppgms Σαῦλοςngms .
v.59 καίc λιθοβολέωviia3p ὁdams Στέφανοςnams ἐπικαλέωvppmams καίc λέγωvppaams κύριοςnvms
᾿Ιησοῦςnvms δέχοµαιvdad2s ὁdans πνεῦµαnans ἐγώrpg-s .
381 ΠΡΑΞΕΙΣ 8:1—11
τὴν ἁµαρτίαν ταύτην καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐκοιµήθη.

Σαῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ ᾿Εγένετο δὲ 8
ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ διωγµὸς µέγας ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν τὴν ἐν
῾Ιεροσολύµοις πάντες δὲ διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς ᾿Ι-
ουδαίας καὶ Σαµαρείας πλὴν τῶν ἀποστόλων. συνεκόµισαν 2
δὲ τὸν Στέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς καὶ ἐποίησαντὸ κοπετὸν µέ-

γαν ἐπ αὐτῷ. Σαῦλος δὲ ἐλυµαίνετο τὴν ἐκκλησίαν κατὰ 3
τοὺς οἴκους εἰσπορευόµενος σύρων τε ἄνδρας καὶ γυναῖκας

παρεδίδου εἰς φυλακήν. Οἱ µὲν οὖν διασπαρέντες διῆλθον 4
εὐαγγελιζόµενοι τὸν λόγον. Φίλιππος δὲ κατελθὼν εἰς πόλιν 5
τῆς Σαµαρείας ἐκήρυσσεν αὐτοῖς τὸν Χριστόν. προσεῖχον τὲ 6
οἱ ὄχλοι τοῖς λεγοµένοις ὑπὸ τοῦ Φιλίππου ὁµοθυµαδὸν ἐν

τῷ ἀκούειν αὐτοὺς καὶ βλέπειν τὰ σηµεῖα ἃ ἐποίει, πολλῶν 7
γὰρ τῶν ἐχόντων πνεύµατα ἀκάθαρτα βοῶντα φωνῇ µεγάλῃ

ἐξήρχετο, πολλοὶ δὲ παραλελυµένοι καὶ χωλοὶ ἐθεραπεύθη-
σαν, καὶ ἐγένετο χαρὰ µεγάλη ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ. ᾿Ανὴρ δέ 8, 9
τις ὀνόµατι Σίµων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει µαγεύων καὶ ἐξι-

στῶν τὸ ἔθνος τῆς Σαµαρείας λέγων εἶναί τινα ἑαυτὸν µέγαν.
ᾧ προσεῖχον ἀπὸ µικροῦ ἕως µεγάλου λέγοντες Οὗτός ἐστιν ἡ 10
δύναµις τοῦ θεοῦ ἡ Μεγάλη. προσεῖχον δὲ αὐτῷ διὰ τὸ ἱκανῷ 11
v.60 τίθηµιvpaanms δέc ὁdanp γόνυnanp κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn κύριοςnvms µήxo
ἵστηµιvsaa2s αὐτόςrpdmp ὁdafs ἁµαρτίαnafs οὗτοςrdafs καίc οὗτοςrdans λέγωvpaanms κοιµάοµαιviap3s .
8. v.1 Σαῦλοςnnms δέc εἰµίviix3s συνευδοκέωvppanms ὁddfs ἀναίρεσιςndfs αὐτόςrpgms γίνοµαιviad3s
δέc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs διωγµόςnnms µέγαςanmsn ἐπίp ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdafs
ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp πᾶςanmpn δέc διασπείρωviap3p κατάp ὁdafp χώραnafp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
καίc Σαµάρειαngfs πλήνbo ὁdgmp ἀπόστολοςngmp . v.2 συγκοµίζωviaa3p δέc ὁdams
Στέφανοςnams ἀνήρnnmp εὐλαβήςanmpn καίc ποιέωviam3p κοπετόςnams µέγαςaamsn ἐπίp αὐτόςrpdms .
v.3 Σαῦλοςnnms δέc λυµαίνωviin3s ὁdafs ἐκκλησίαnafs κατάp ὁdamp οἶκοςnamp εἰσπορεύοµαιvppmnms
σύρωvppanms τέxo ἀνήρnamp καίc γυνήnafp παραδίδωµιviia3s εἰςp φυλακήnafs . v.4 ὁdnmp µένxo
οὖνc διασπείρωvpapnmp διέρχοµαιviaa3s εὐαγγελίζωvppmnmp ὁdams λόγοςnams . v.5 Φίλιπποςnnms
δέc κατέρχοµαιvpaanms εἰςp πόλιςnafs ὁdgfs Σαµάρειαngfs κηρύσσωviia3s αὐτόςrpdmp ὁdams
Χριστόςnams . v.6 προσέχωviia3p τέxo ὁdnmp ὄχλοςnnmp ὁddnp λέγωvpppdnp ὑπόp ὁdgms
ngms
Φίλιππος ὁµοθυµαδόνbo ἐνp ὁddms ἀκούωvnpa αὐτόςrpamp καίc βλέπωvnpa ὁdanp σηµεῖονnanp
ὅςrranp ποιέωviia3s . v.7 πολύςagmpn γάρc ὁdgmp ἔχωvppagmp πνεῦµαnanp ἀκάθαρτοςaanpn
vppannp ndfs
βοάω φωνή µέγαςadfsn ἐξέρχοµαιviin3s πολύςanmpn δέc παραλύωvpxpnmp καίc χωλόςanmpn
θεραπεύωviap3p . v.8 καίc γίνοµαιviad3s χαράnnfs µέγαςanfsn ἐνp ὁddfs πόλιςndfs ἐκεῖνοςrddfs .
v.9 ἀνήρnnms δέc τι-σρινµσ ὄνοµαndns Σίµωνnnms προϋπάρχωviia3s ἐνp ὁddfs πόλιςndfs
µαγεύωvppanms καίc ἐξίστηµιvppanms ὁdans ἔθνοςnans ὁdgfs Σαµάρειαngfs λέγωvppanms εἰµίvnpx τι-σ-
ριαµσ ἑαυτοῦrxams µέγαςaamsn . v.10 ὅςrrdms προσέχωviia3p ἀπόp µικρόςagmsn ἕωςc µέγαςagmsn
λέγωvppanmp οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnfs δύναµιςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs µέγαςanfsn .
8:12—22 ΠΡΑΞΕΙΣ 382
12 χρόνῳ ταῖς µαγείαις ἐξεστακέναι αὐτούς. ὅτε δὲ ἐπίστευσαν

τῷ Φιλίππῳ εὐαγγελιζοµένῳ τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ
καὶ τοῦ ὀνόµατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐβαπτίζοντο ἄνδρες τε καὶ
13 γυναῖκες. ὁ δὲ Σίµων καὶ αὐτὸς ἐπίστευσεν καὶ βαπτισθεὶς
ἦν προσκαρτερῶν τῷ Φιλίππῳ θεωρῶν τε δυνάµεις καὶ σηµεῖα
14 γινόµενα ἐξίστατο. ᾿Ακούσαντες δὲ οἱ ἐν ῾Ιεροσολύµοις ἀπό-
στολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαµάρεια τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀπέστει-
15 λαν πρὸς αὐτοὺς τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην. οἵτινες καταβάντες
16 προσηύξαντο περὶ αὐτῶν ὅπως λάβωσιν πνεῦµα ἅγιον, οὔπω
γὰρ ἦν ἐπ οὐδενὶ αὐτῶν ἐπιπεπτωκός µόνον δὲ βεβαπτισµένοι
17 ὑπῆρχον εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ. τότε ἐπετίθουν τὰς
18 χεῖρας ἐπ αὐτούς καὶ ἐλάµβανον πνεῦµα ἅγιον. θεασάµενος
δὲ ὁ Σίµων ὅτι διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων
δίδοται τὸ πνεῦµα τὸ ῞Αγιον, προσήνεγκεν αὐτοῖς χρήµατα.
19 λέγων ∆ότε κἀµοὶ τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἵνα ᾧ ἐὰν ἐπιθῶ τὰς
20 χεῖρας λαµβάνῃ πνεῦµα ἅγιον. Πέτρος δὲ εἶπεν πρὸς αὐτόν
Τὸ ἀργύριόν σου σὺν σοὶ εἴη εἰς ἀπώλειαν ὅτι τὴν δωρεὰν τοῦ
21 θεοῦ ἐνόµισας διὰ χρηµάτων κτᾶσθαι. οὐκ ἔστιν σοι µερὶς
οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ ἡ γὰρ καρδία σου οὐκ ἔστιν
22 εὐθεῖα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. µετανόησον οὖν ἀπὸ τῆς κακίας
v.11 προσέχωviia3p δέc αὐτόςrpdms διάp ὁdans ἱκανόςadmsn χρόνοςndms ὁddfp µαγείαndfp
ἐξίστηµιvnxa αὐτόςrpamp . v.12 ὅτεbo δέc πιστεύωviaa3p ὁddms Φίλιπποςndms εὐαγγελίζωvppmdms
ὁdanp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgns ὄνοµαngns ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms βαπτίζωviip3p ἀνήρnnmp τέxo καίc γυνήnnfp . v.13 ὁdnms δέc Σίµωνnnms
καίc αὐτόςrpnms πιστεύωviaa3s καίc βαπτίζωvpapnms εἰµίviix3s προσκαρτερέωvppanms ὁddms
Φίλιπποςndms θεωρέωvppanms τέxo δύναµιςnafp καίc σηµεῖονnanp γίνοµαιvppnanp ἐξίστηµιviim3s .
v.14 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἀπόστολοςnnmp ὅτιc δέχοµαιvixn3s ὁdnfs
Σαµάρειαnnfs ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀποστέλλωviaa3p πρόςp αὐτόςrpamp ὁdams
Πέτροςnams καίc ᾿Ιωάννηςnams . v.15 ὅστιςrrnmp καταβαίνωvpaanmp προσεύχοµαιviad3p περίp
rpgmp bo vsaa3p
αὐτός ὅπως λαµβάνω πνεῦµαnans ἅγιοςaansn . v.16 οὔπωbo γάρc εἰµίviix3s ἐπίp
οὐδείςadmsn αὐτόςrpgmp ἐπιπίπτωvpxanns µόνοςbo δέc βαπτίζωvpxpnmp ὑπάρχωviia3p εἰςp ὁdans
ὄνοµαnans ὁdgms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.17 τότεbo ἐπιτίθηµιviia3p ὁdafp χείρnafp ἐπίp
αὐτόςrpamp καίc λαµβάνωviia3p πνεῦµαnans ἅγιοςaansn . v.18 θεάοµαιvpadnms δέc ὁdnms
nnms c p dgfs ngfs dgfp ngfp dgmp
Σίµων ὅτι διά ὁ ἐπίθεσις ὁ χείρ ὁ ἀπόστολοςngmp δίδωµιvipp3s ὁdans
πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn προσφέρωviaa3s αὐτόςrpdmp χρῆµαnanp . v.19 λέγωvppanms
vdaa2p rpd-s dafs nafs rdafs c rrdms qo vsaa1s dafp
δίδωµι κἀγώ ὁ ἐξουσία οὗτος ἵνα ὅς ἐάν ἐπιτίθηµι ὁ χείρnafp
λαµβάνωvspa3s πνεῦµαnans ἅγιοςaansn . v.20 Πέτροςnnms δέc λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpams
ὁdnns ἀργύριονnnns σύrpg-s σύνp σύrpd-s εἰµίvopx3s εἰςp ἀπώλειαnafs ὅτιc ὁdafs δωρεάnafs ὁdgms
θεόςngms νοµίζωviaa2s διάp χρῆµαngnp κτάοµαιvnpn . v.21 οὐxo εἰµίvipx3s σύrpd-s µερίςnnfs
bo nnms p ddms ndms rddms dnfs
οὐδέ κλῆρος ἐν ὁ λόγος οὗτος ὁ γάρc καρδίαnnfs σύrpg-s οὐxo εἰµίvipx3s
εὐθύςanfsn ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms .
383 ΠΡΑΞΕΙΣ 8:23—32
σου ταύτης καὶ δεήθητι τοῦ Θεοῦ, εἰ ἄρα ἀφεθήσεταί σοι ἡ

ἐπίνοια τῆς καρδίας σου. εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύν- 23
δεσµον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίµων εἶπεν 24
∆εήθητε ὑµεῖς ὑπὲρ ἐµοῦ πρὸς τὸν κύριον ὅπως µηδὲν ἐπέλθῃ
ἐπ ἐµὲ ὧν εἰρήκατε. Οἱ µὲν οὖν διαµαρτυράµενοι καὶ λα- 25
λήσαντες τὸν λόγον τοῦ κυρίου ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ

πολλάς τε κώµας τῶν Σαµαρειτῶν εὐηγγελίσαντο. ῎Αγγελος 26
δὲ κυρίου ἐλάλησεν πρὸς Φίλιππον λέγων ᾿Ανάστηθι καὶ πο-

ρεύου κατὰ µεσηµβρίαν ἐπὶ τὴν ὁδὸν τὴν καταβαίνουσαν ἀπὸ
᾿Ιερουσαλὴµ εἰς Γάζαν αὕτη ἐστὶν ἔρηµος. καὶ ἀναστὰς ἐπο- 27
ρεύθη, καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ Αἰθίοψ εὐνοῦχος δυνάστης Κανδάκης

τῆς βασιλίσσης Αἰθιόπων ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς ὃς
ἐληλύθει προσκυνήσων εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἦν τε ὑποστρέφων 28
καὶ καθήµενος ἐπὶ τοῦ ἅρµατος αὐτοῦ καὶ ἀνεγίνωσκεν τὸν

προφήτην ᾿Ησαΐαν. εἶπεν δὲ τὸ πνεῦµα τῷ Φιλίππῳ Πρό- 29
σελθε καὶ κολλήθητι τῷ ἅρµατι τούτῳ. προσδραµὼν δὲ ὁ 30
Φίλιππος ἤκουσεν αὐτοῦ ἀναγινώσκοντος τὸν προφήτην ᾿Η-

σαΐαν καὶ εἶπεν ῏Αρά γε γινώσκεις ἃ ἀναγινώσκεις. ὁ δὲ εἶπεν 31
Πῶς γὰρ ἂν δυναίµην ἐὰν µή τις ὁδήγησῃ µε παρεκάλεσέν τε

τὸν Φίλιππον ἀναβάντα καθίσαι σὺν αὐτῷ. ἡ δὲ περιοχὴ τῆς 32
γραφῆς ἣν ἀνεγίνωσκεν ἦν αὕτη, ῾Ως πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν

v.22 µετανοέωvdaa2s οὖνc ἀπόp ὁdgfs κακίαngfs σύrpg-s οὗτοςrdgfs καίc δέοµαιvdao2s ὁdgms
θεόςngms εἰqo ἄραxo ἀφίηµιvifp3s σύrpd-s ὁdnfs ἐπίνοιαnnfs ὁdgfs καρδίαngfs σύrpg-s . v.23 εἰςp
c nafs ngfs c nams ngfs vipa1s rpa-s
γάρ χολή πικρία καί σύνδεσµος ἀδικία ὁράω σύ εἰµίvppxams .
v.24 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms Σίµωνnnms λέγωviaa3s δέοµαιvdao2p σύrpn-p ὑπέρp ἐγώrpg-s
πρόςp ὁdams κύριοςnams ὅπωςbo µηδείςannsn ἐπέρχοµαιvsaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὅςrrgnp λέγωvixa2p .
v.25 ὁdnmp µένxo οὖνc διαµαρτύροµαιvpadnmp καίc λαλέωvpaanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms
κύριοςngms ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp πολύςaafpn τέxo κώµηnafp ὁdgmp Σαµαρίτηςngmp
εὐαγγελίζωviam3p . v.26 ἄγγελοςnnms δέc κύριοςngms λαλέωviaa3s πρόςp Φίλιπποςnams
λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s καίc πορεύοµαιvdpn2s κατάp µεσηµβρίαnafs ἐπίp ὁdafs ὁδόςnafs
ὁdafs καταβαίνωvppaafs ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp εἰςp Γάζαnafs οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ἔρηµοςanfsn .
v.27 καίc ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιviao3s καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms Αἰθίοψnnms εὐνοῦχοςnnms
δυνάστηςnnms Κανδάκηngfs ὁdgfs βασίλισσαngfs Αἰθίοψngmp ὅςrrnms εἰµίviix3s ἐπίp πᾶςagfsn ὁdgfs
γάζαngfs αὐτόςrpgfs ὅςrrnms ἔρχοµαιviya3s προσκυνέωvpfanms εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.28 εἰµίviix3s
τέxo ὑποστρέφωvppanms καίc κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁdgns ἅρµαngns αὐτόςrpgms καίc ἀναγινώσκωviia3s
ὁdams προφήτηςnams ᾿Ησαΐαςnams . v.29 λέγωviaa3s δέc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁddms Φίλιπποςndms
προσέρχοµαιvdaa2s καίc κολλάωvdap2s ὁddns ἅρµαndns οὗτοςrddns . v.30 προστρέχωvpaanms δέc
ὁdnms Φίλιπποςnnms ἀκούωviaa3s αὐτόςrpgms ἀναγινώσκωvppagms ὁdams προφήτηςnams ᾿Ησαΐαςnams
καίc λέγωviaa3s ἆραxo γέxo γινώσκωvipa2s ὅςrranp ἀναγινώσκωvipa2s . v.31 ὁdnms δέc λέγωviaa3s
πῶςbo γάρc ἄνxo δύναµαιvopn1s ἐάνqo µήxo τι-σρινµσ ὁδηγέωvsaa3s ἐγώrpa-s παρακαλέωviaa3s τέxo
ὁdams Φίλιπποςnams ἀναβαίνωvpaaams καθίζωvnaa σύνp αὐτόςrpdms .
8:33—9:2 ΠΡΑΞΕΙΣ 384
ἤχθη καὶ ὡς ἀµνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος οὕ-

33 τως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόµα αὐτοῦ. ᾿Εν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ ἡ
κρίσις αὐτοῦ ἤρθη, τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται ὅτι αἴ-
34 ρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ. ᾿Αποκριθεὶς δὲ ὁ εὐνοῦχος τῷ
Φιλίππῳ εἶπεν ∆έοµαί σου περὶ τίνος ὁ προφήτης λέγει τοῦτο
35 περὶ ἑαυτοῦ ἢ περὶ ἑτέρου τινός. ἀνοίξας δὲ ὁ Φίλιππος τὸ
στόµα αὐτοῦ καὶ ἀρξάµενος ἀπὸ τῆς γραφῆς ταύτης εὐηγγε-
36 λίσατο αὐτῷ τὸν ᾿Ιησοῦν. ὡς δὲ ἐπορεύοντο κατὰ τὴν ὁδόν
ἦλθον ἐπί τι ὕδωρ καί φησιν ὁ εὐνοῦχος ᾿Ιδοὺ ὕδωρ, τί κωλύει
38 µε βαπτισθῆναι. καὶ ἐκέλευσεν στῆναι τὸ ἅρµα καὶ κατέ-
βησαν ἀµφότεροι εἰς τὸ ὕδωρ ὅ τε Φίλιππος καὶ ὁ εὐνοῦχος
39 καὶ ἐβάπτισεν αὐτόν. ὅτε δὲ ἀνέβησαν ἐκ τοῦ ὕδατος πνεῦµα
κυρίου ἥρπασεν τὸν Φίλιππον καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν οὐκέτι ὁ
40 εὐνοῦχος ἐπορεύετο γὰρ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ χαίρων. Φίλιππος
δὲ εὑρέθη εἰς ῎Αζωτον, καὶ διερχόµενος εὐηγγελίζετο τὰς πό-
λεις πάσας ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Καισάρειαν.
9 ῾Ο δὲ Σαῦλος ἔτι ἐµπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς µα-
2 θητὰς τοῦ κυρίου προσελθὼν τῷ ἀρχιερεῖ. ᾐτήσατο παρ αὐ-
τοῦ ἐπιστολὰς εἰς ∆αµασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς ὅπως ἐάν
τινας εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας δεδεµέ-
v.32 ὁdnfs δέc περιοχήnnfs ὁdgfs γραφήngfs ὅςrrafs ἀναγινώσκωviia3s εἰµίviix3s οὗτοςrdnfs ὡςbo
πρόβατονnnns ἐπίp σφαγήnafs ἄγωviap3s καίc ὡςbo ἀµνόςnnms ἐναντίονbo ὁdgms κείρωvppagms
αὐτόςrpams ἄφωνοςanmsn οὕτωbo οὐxo ἀνοίγωvipa3s ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms . v.33 ἐνp
ὁddfs ταπείνωσιςndfs αὐτόςrpgms ὁdnfs κρίσιςnnfs αὐτόςrpgms αἴρωviap3s ὁdafs δέc γενεάnafs
αὐτόςrpgms τίςrqnms διηγέοµαιvifd3s ὅτιc αἴρωvipp3s ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ὁdnfs ζωήnnfs αὐτόςrpgms .
v.34 ἀποκρίνοµαιvpaonms δέc ὁdnms εὐνοῦχοςnnms ὁddms Φίλιπποςndms λέγωviaa3s δέοµαιvipn1s
σύrpg-s περίp τίςrqgms ὁdnms προφήτηςnnms λέγωvipa3s οὗτοςrdans περίp ἑαυτοῦrxgms ἤxo περίp
ἕτεροςagmsn τι-σριγµς. v.35 ἀνοίγωvpaanms δέc ὁdnms Φίλιπποςnnms ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgms
καίc ἄρχωvpamnms ἀπόp ὁdgfs γραφήngfs οὗτοςrdgfs εὐαγγελίζωviam3s αὐτόςrpdms ὁdams ᾿Ιησοῦςnams .
v.36 ὡςbo δέc πορεύοµαιviin3p κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ἔρχοµαιviaa3p ἐπίp τι-σριανσ ὕδωρnans καίc
φηµίvipx3s ὁdnms εὐνοῦχοςnnms ἰδούvdaa2s ὕδωρnnns τίςrqnns κωλύωvipa3s ἐγώrpa-s βαπτίζωvnap .
v.38 καίc κελεύωviaa3s ἵστηµιvnaa ὁdans ἅρµαnans καίc καταβαίνωviaa3p ἀµφότεροιanmpn εἰςp
ὁdans ὕδωρnans ὁdnms τέxo Φίλιπποςnnms καίc ὁdnms εὐνοῦχοςnnms καίc βαπτίζωviaa3s αὐτόςrpams .
v.39 ὅτεbo δέc ἀναβαίνωviaa3p ἐκp ὁdgns ὕδωρngns πνεῦµαnnns κύριοςngms ἁρπάζωviaa3s ὁdams
Φίλιπποςnams καίc οὐxo ὁράωviaa3s αὐτόςrpams οὐκέτιbo ὁdnms εὐνοῦχοςnnms πορεύοµαιviin3s γάρc
ὁdafs ὁδόςnafs αὐτόςrpgms χαίρωvppanms . v.40 Φίλιπποςnnms δέc εὑρίσκωviap3s εἰςp ῎Αζωτοςnafs
καίc διέρχοµαιvppnnms εὐαγγελίζωviim3s ὁdafp πόλιςnafp πᾶςaafpn ἕωςc ὁdgms ἔρχοµαιvnaa αὐτόςrpams
εἰςp Καισάρειαnafs . 9. v.1 ὁdnms δέc Σαῦλοςnnms ἔτιbo ἐµπνέωvppanms ἀπειλήngfs καίc
φόνοςngms εἰςp ὁdamp µαθητήςnamp ὁdgms κύριοςngms προσέρχοµαιvpaanms ὁddms ἀρχιερεύςndms .
385 ΠΡΑΞΕΙΣ 9:3—13
νους ἀγάγῃ εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι ἐγένετο 3
αὐτὸν ἐγγίζειν τῇ ∆αµασκῷ καὶ ἐξαίφνης περιήστραψεν αὐ-

τὸν φῶς ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ. καὶ πεσὼν ἐπὶ τὴν γῆν ἤκουσεν 4
φωνὴν λέγουσαν αὐτῷ Σαοὺλ Σαούλ τί µε διώκεις. εἶπεν 5
δέ Τίς εἶ κύριε ὁ δέ Κύριος εἶπεν, ᾿Εγώ εἰµι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ

διώκεις, ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ εἴσελθε εἰς τὴν πόλιν καὶ λαλη- 6
θήσεταί σοι τί σε δεῖ ποιεῖν. οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες 7
αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί ἀκούοντες µὲν τῆς φωνῆς µηδένα δὲ

θεωροῦντες. ἠγέρθη δὲ ὁ Σαῦλος ἀπὸ τῆς γῆς ἀνεῳγµένων 8
τε τῶν ὀφθαλµῶν αὐτοῦ οὐδένα ἔβλεπεν, χειραγωγοῦντες δὲ

αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς ∆αµασκόν. καὶ ἦν ἡµέρας τρεῖς µὴ 9
βλέπων καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲ ἔπιεν. ῏Ην δέ τις µαθητὴς ἐν 10
∆αµασκῷ ὀνόµατι ῾Ανανίας καὶ εἶπεν πρὸς αὐτὸν ὁ κύριος ἐν

ὁράµατι ῾Ανανία ὁ δὲ εἶπεν ᾿Ιδοὺ ἐγώ κύριε. ὁ δὲ κύριος πρὸς 11
αὐτόν ᾿Αναστὰς πορεύθητι ἐπὶ τὴν ῥύµην τὴν καλουµένην Εὐ-

θεῖαν καὶ ζήτησον ἐν οἰκίᾳ ᾿Ιούδα Σαῦλον ὀνόµατι Ταρσέα,
ἰδοὺ γὰρ προσεύχεται. καὶ εἶδεν ἐν ὁράµατι ἄνδρα ὀνόµατι 12
῾Ανανίαν εἰσελθόντα καὶ ἐπιθέντα αὐτῷ χεῖρα, ὅπως ἀναβλέ-

ψῃ. ἀπεκρίθη δὲ ῾Ανανίας Κύριε ἄκήκοα ἀπὸ πολλῶν περὶ 13
τοῦ ἀνδρὸς τούτου ὅσα κακὰ ἐποίησεν τοῖς ἁγίοις σου ἐν ᾿Ιε-
v.2 αἰτέωviam3s παράp αὐτόςrpgms ἐπιστολήnafp εἰςp ∆αµασκόςnafs πρόςp ὁdafp συναγωγήnafp
ὅπωςbo ἐάνqo τι-σριαµπ εὑρίσκωvsaa3s ὁdgfs ὁδόςngfs εἰµίvppxamp ἀνήρnamp τέxo καίc γυνήnafp
δέωvpxpamp ἄγωvsaa3s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.3 ἐνp δέc ὁddms πορεύοµαιvnpn γίνοµαιviad3s
αὐτόςrpams ἐγγίζωvnpa ὁddfs ∆αµασκόςndfs καίc ἐξαίφνηςbo περιαστράπτωviaa3s αὐτόςrpams φῶςnnns
ἀπόp ὁdgms οὐρανόςngms . v.4 καίc πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἀκούωviaa3s φωνήnafs
λέγωvppaafs αὐτόςrpdms Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s διώκωvipa2s . v.5 λέγωviaa3s δέc
τίςrqnms εἰµίvipx2s κύριοςnvms ὁdnms δέc κύριοςnnms λέγωviaa3s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms
ὅςrrams σύrpn-s διώκωvipa2s . v.6 ἀλλάc ἀνίστηµιvdaa2s καίc εἰσέρχοµαιvdaa2s εἰςp ὁdafs
nafs c vifp3s rpd-s
πόλις καί λαλέω σύ τίςrqans σύrpa-s δεῖvipq3s ποιέωvnpa . v.7 ὁdnmp δέc ἀνήρnnmp
ὁdnmp συνοδεύωvppanmp αὐτόςrpdms ἵστηµιviya3p ἐνεόςnnmp ἀκούωvppanmp µένxo ὁdgfs φωνήngfs
µηδείςaamsn δέc θεωρέωvppanmp . v.8 ἐγείρωviap3s δέc ὁdnms Σαῦλοςnnms ἀπόp ὁdgfs γῆngfs
ἀνοίγωvpxpgmp τέxo ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgms οὐδείςaamsn βλέπωviia3s χειραγωγέωvppanmp
δέc αὐτόςrpams εἰσάγωviaa3p εἰςp ∆αµασκόςnafs . v.9 καίc εἰµίviix3s ἡµέραnafp τρεῖςnafp
µήxo βλέπωvppanms καίc οὐxo ἐσθίωviaa3s οὐδέbo πίνωviaa3s . v.10 εἰµίviix3s δέc τι-σρινµσ
nnms p ndfs ndns nnms c viaa3s
µαθητής ἐν ∆αµασκός ὄνοµα ῾Ανανίας καί λέγω πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms
κύριοςnnms ἐνp ὅραµαndns ῾Ανανίαςnvms ὁdnms δέc λέγωviaa3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s κύριοςnvms .
v.11 ὁdnms δέc κύριοςnnms πρόςp αὐτόςrpams ἀνίστηµιvpaanms πορεύοµαιvdao2s ἐπίp ὁdafs ῥύµηnafs
ὁdafs καλέωvpppafs εὐθύςaafsn καίc ζητέωvdaa2s ἐνp οἰκίαndfs ᾿Ιούδαςngms Σαῦλοςnams ὄνοµαndns
Ταρσεύςnams ἰδούvdaa2s γάρc προσεύχοµαιvipn3s . v.12 καίc ὁράωviaa3s ἐνp ὅραµαndns ἀνήρnams
ὄνοµαndns ῾Ανανίαςnams εἰσέρχοµαιvpaaams καίc ἐπιτίθηµιvpaaams αὐτόςrpdms χείρnafs ὅπωςbo
ἀναβλέπωvsaa3s .
9:14—22 ΠΡΑΞΕΙΣ 386
14 ρουσαλήµ, καὶ ὧδε ἔχει ἐξουσίαν παρὰ τῶν ἀρχιερέων δῆσαι

15 πάντας τοὺς ἐπικαλουµένους τὸ ὄνοµά σου. εἶπεν δὲ πρὸς
αὐτὸν ὁ κύριος Πορεύου ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς µοι ἐστίν οὗτος
τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνοµά µου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων υἱῶν
16 τε ᾿Ισραήλ, ἐγὼ γὰρ ὑποδείξω αὐτῷ ὅσα δεῖ αὐτὸν ὑπὲρ τοῦ
17 ὀνόµατός µου παθεῖν. ᾿Απῆλθεν δὲ ῾Ανανίας καὶ εἰσῆλθεν εἰς
τὴν οἰκίαν καὶ ἐπιθεὶς ἐπ αὐτὸν τὰς χεῖρας εἶπεν Σαοὺλ ἀδελ-
φέ ὁ κύριος ἀπέσταλκέν µε ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρχου
18 ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς πνεύµατος ἁγίου. καὶ εὐθέως
ἀπέπεσον ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτοῦ ὡσεὶ λεπίδες ἀνέβλεψέν
19 τε [παραχρῆµα,] καὶ ἀναστὰς ἐβαπτίσθη. καὶ λαβὼν τροφὴν
ἐνίσχυσεν ᾿Εγένετο δὲ ὁ Σαῦλος µετὰ τῶν ἐν ∆αµασκῷ µαθη-
20 τῶν ἡµέρας τινάς. καὶ εὐθέως ἐν ταῖς συναγωγαῖς ἐκήρυσσεν
21 τὸν Χριστὸν, ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ
πάντες οἱ ἀκούοντες καὶ ἔλεγον Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας
ἕν ᾿Ιερουσαλὴµ τοὺς ἐπικαλουµένους τὸ ὄνοµα τοῦτο καὶ ὧδε
εἰς τοῦτο ἐλήλυθεν ἵνα δεδεµένους αὐτοὺς ἀγάγῃ ἐπὶ τοὺς
22 ἀρχιερεῖς. Σαῦλος δὲ µᾶλλον ἐνεδυναµοῦτο καὶ συνέχυνεν
τοὺς ᾿Ιουδαίους τοὺς κατοικοῦντας ἐν ∆αµασκῷ συµβιβάζων
v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc ῾Ανανίαςnnms κύριοςnvms ἀκούωvixa1s ἀπόp πολύςagmpn περίp ὁdgms
ἀνήρngms οὗτοςrdgms ὅσοςrcanp κακόςaanpn ποιέωviaa3s ὁddmp ἅγιοςadmpn σύrpg-s ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp .
v.14 καίc ὧδεbo ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs παράp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp δέωvnaa πᾶςaampn ὁdamp
ἐπικαλέωvppmamp ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s . v.15 λέγωviaa3s δέc πρόςp αὐτόςrpams ὁdnms
κύριοςnnms πορεύοµαιvdpn2s ὅτιc σκεῦοςnnns ἐκλογήngfs ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s οὗτοςrdnms ὁdgms
βαστάζωvnaa ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ἐνώπιονbo ἔθνοςngnp καίc βασιλεύςngmp υἱόςngmp τέxo
᾿Ισραήλtp . v.16 ἐγώrpn-s γάρc ὑποδείκνυµιvifa1s αὐτόςrpdms ὅσοςrcanp δεῖvipq3s αὐτόςrpams
ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns ἐγώrpg-s πάσχωvnaa . v.17 ἀπέρχοµαιviaa3s δέc ῾Ανανίαςnnms καίc
εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdafs οἰκίαnafs καίc ἐπιτίθηµιvpaanms ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp χείρnafp λέγωviaa3s
Σαούλtp ἀδελφόςnvms ὁdnms κύριοςnnms ἀποστέλλωvixa3s ἐγώrpa-s ὁdnms ὁράωvpapnms σύrpd-s
ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ὅςrrdfs ἔρχοµαιviin2s ὅπωςbo ἀναβλέπωvsaa2s καίc πίµπληµιvsap2s πνεῦµαngns
ἅγιοςagnsn . v.18 καίc εὐθέωςbo ἀποπίπτωviaa3p ἀπόp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgms ὡσείbo
nnfp
λεπίς ἀναβλέπωviaa3s τέxo παραχρῆµαbo καίc ἀνίστηµιvpaanms βαπτίζωviap3s . v.19 καίc
λαµβάνωvpaanms τροφήnafs ἐνισχύωviaa3s γίνοµαιviad3s δέc ὁdnms Σαῦλοςnnms µετάp ὁdgmp ἐνp
∆αµασκόςndfs µαθητήςngmp ἡµέραnafp τι-σριαφπ. v.20 καίc εὐθέωςbo ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp
κηρύσσωviia3s ὁdams Χριστόςnams ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms .
v.21 ἐξίστηµιviim3p δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ἀκούωvppanmp καίc λέγωviia3p οὐxo οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s
ὁdnms πορθέωvpaanms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdamp ἐπικαλέωvppmamp ὁdans ὄνοµαnans οὗτοςrdans
καίc ὧδεbo εἰςp οὗτοςrdans ἔρχοµαιvixa3s ἵναc δέωvpxpamp αὐτόςrpamp ἄγωvsaa3s ἐπίp ὁdamp
ἀρχιερεύςnamp .
387 ΠΡΑΞΕΙΣ 9:23—32
ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός. ῾Ως δὲ ἐπληροῦντο ἡµέραι ἱκαναί 23
συνεβουλεύσαντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀνελεῖν αὐτόν, ἐγνώσθη δὲ τῷ 24
Σαύλῳ ἡ ἐπιβουλὴ αὐτῶν παρετηροῦν τε τὰς πύλας ἡµέρας

τε καὶ νυκτὸς ὅπως αὐτὸν ἀνέλωσιν, λαβόντες δὲ αὐτὸν οἱ 25
µαθηταὶ νυκτὸς καθῆκαν διὰ τοῦ τείχους χαλάσαντες ἐν σπυ-

ρίδι. Παραγενόµενος δὲ ὁ Σαῦλος ἕν ᾿Ιερουσαλὴµ ἐπείρᾶτο 26
κολλᾶσθαι τοῖς µαθηταῖς καὶ πάντες ἐφοβοῦντο αὐτόν µὴ πι-

στεύοντες ὅτι ἐστὶν µαθητής. Βαρναβᾶς δὲ ἐπιλαβόµενος αὐ- 27
τὸν ἤγαγεν πρὸς τοὺς ἀποστόλους καὶ διηγήσατο αὐτοῖς πῶς

ἐν τῇ ὁδῷ εἶδεν τὸν κύριον καὶ ὅτι ἐλάλησεν αὐτῷ καὶ πῶς ἐν
∆αµασκῷ ἐπαρρησιάσατο ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἦν 28
µετ αὐτῶν εἰσπορευόµενος [καὶ ἐκπορευόµενοσ] εἰς ᾿Ιερουσα-

λήµ καὶ παρρησιαζόµενος ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ,
ἐλάλει τε καὶ συνεζήτει πρὸς τοὺς ῾Ελληνιστάς οἱ δὲ ἐπεχεί- 29
ρουν αὐτόν ἀνελεῖν. ἐπιγνόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον 30
αὐτὸν εἰς Καισάρειαν καὶ ἐξαπέστειλαν αὐτὸν εἰς Ταρσόν. Αἱ 31
µὲν οὖν ἐκκλησίαι καθ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ Γαλιλαίας καὶ
Σαµαρείας εἶχον εἰρήνην οἰκοδοµουµέναι καὶ πορευοµέναι
τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου καὶ τῇ παρακλήσει τοῦ ἁγίου πνεύµατος
ἐπληθύνοντο. ᾿Εγένετο δὲ Πέτρον διερχόµενον διὰ πάντων 32
v.22 Σαῦλοςnnms δέc µᾶλλονbo ἐνδυναµόωviip3s καίc συγχέωviia3s ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ὁdamp
κατοικέωvppaamp ἐνp ∆αµασκόςndfs συµβιβάζωvppanms ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms .
v.23 ὡςbo δέc πληρόωviip3p ἡµέραnnfp ἱκανόςanfpn συµβουλεύωviam3p ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams . v.24 γινώσκωviap3s δέc ὁddms Σαῦλοςndms ὁdnfs ἐπιβουλήnnfs
αὐτόςrpgmp παρατηρέωviia3p τέxo ὁdafp πύληnafp ἡµέραngfs τέxo καίc νύξngfs ὅπωςbo αὐτόςrpams
ἀναιρέωvsaa3p . v.25 λαµβάνωvpaanmp δέc αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp νύξngfs καθίηµιviaa3p
διάp ὁdgns τεῖχοςngns χαλάωvpaanmp ἐνp σπυρίςndfs . v.26 παραγίνοµαιvpadnms δέc ὁdnms
Σαῦλοςnnms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp πειράοµαιviin3s κολλάωvnpp ὁddmp µαθητήςndmp καίc πᾶςanmpn
φοβέοµαιviin3p αὐτόςrpams µήxo πιστεύωvppanmp ὅτιc εἰµίvipx3s µαθητήςnnms . v.27 Βαρναβᾶςnnms
δέc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms αὐτόςrpams ἄγωviaa3s πρόςp ὁdamp ἀπόστολοςnamp καίc διηγέοµαιviad3s
αὐτόςrpdmp πῶςbo ἐνp ὁddfs ὁδόςndfs ὁράωviaa3s ὁdams κύριοςnams καίc ὅτιc λαλέωviaa3s αὐτόςrpdms
καίc πῶςbo ἐνp ∆αµασκόςndfs παρρησιάζοµαιviad3s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms .
v.28 καίc εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgmp εἰσπορεύοµαιvppmnms καίc ἐκπορεύοµαιvppnnms εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp καίc παρρησιάζοµαιvppnnms ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms .
v.29 λαλέωviia3s τέxo καίc συζητέωviia3s πρόςp ὁdamp ῾Ελληνιστήςnamp ὁdnmp δέc ἐπιχειρέωviia3p
αὐτόςrpams ἀναιρέωvnaa . v.30 ἐπιγινώσκωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp κατάγωviaa3p
αὐτόςrpams εἰςp Καισάρειαnafs καίc ἐξαποστέλλωviaa3p αὐτόςrpams εἰςp Ταρσόςnafs . v.31 ὁdnfp
µένxo οὖνc ἐκκλησίαnnfp κατάp ὅλοςagfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs καίc Γαλιλαίαngfs καίc Σαµάρειαngfs
ἔχωviia3p εἰρήνηnafs οἰκοδοµέωvpppnfp καίc πορεύοµαιvppnnfp ὁddms φόβοςndms ὁdgms κύριοςngms
καίc ὁddfs παράκλησιςndfs ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns πληθύνωviip3p .
9:33—41 ΠΡΑΞΕΙΣ 388
κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδαν.

33 εὗρεν δὲ ἐκεῖ ἄνθρωπόν τινα Αἰνέαν ὀνόµατι ἐξ ἐτῶν ὀκτὼ κα-
34 τακείµενον ἐπὶ κραββάτω ὃς ἦν παραλελυµένος. καὶ εἶπεν
αὐτῷ ὁ Πέτρος Αἰνέα ἰᾶταί σε ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός, ἀνάστηθι καὶ
35 στρῶσον σεαυτῷ καὶ εὐθέως ἀνέστη. καὶ εἶδον αὐτὸν πάντες
οἱ κατοικοῦντες Λύδδαν καὶ τὸν ᾿Ασσάρωνα οἵτινες ἐπέστρε-
36 ψαν ἐπὶ τὸν κύριον. ᾿Εν ᾿Ιόππῃ δέ τις ἦν µαθήτρια ὀνόµατι
Ταβηθά ἣ διερµηνευοµένη λέγεται ∆ορκάς, αὕτη ἦν πλήρης
37 ἀγαθῶν ἔργων καὶ ἐλεηµοσυνῶν ὧν ἐποίει. ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς
ἡµέραις ἐκείναις ἀσθενήσασαν αὐτὴν ἀποθανεῖν, λούσαντες
38 δὲ αὐτὴν ἔθηκαν ἐν ὑπερῴῳ. ἐγγὺς δὲ οὔσης Λύδδης τῇ
᾿Ιόππῃ οἱ µαθηταὶ ἀκούσαντες ὅτι Πέτρος ἐστὶν ἐν αὐτῇ ἀ-
πέστειλαν πρὸς αὐτὸν παρακαλοῦντες Μὴ ὀκνήσαι διελθεῖν
39 ἕως αὐτῶν. ἀναστὰς δὲ Πέτρος συνῆλθεν αὐτοῖς, ὃν παρα-
γενόµενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον καὶ παρέστησαν αὐτῷ
πᾶσαι αἱ χῆραι κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύµεναι χιτῶνας καὶ ἱ-
40 µάτια ὅσα ἐποίει µετ αὐτῶν οὖσα ἡ ∆ορκάς. ἐκβαλὼν δὲ ἔξω
πάντας ὁ Πέτρος θεὶς τὰ γόνατα προσηύξατο καὶ ἐπιστρέψας
πρὸς τὸ σῶµα εἶπεν Ταβηθά ἀνάστηθι ἡ δὲ ἤνοιξεν τοὺς ὀ-
41 φθαλµοὺς αὐτῆς καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον ἀνεκάθισεν. δοὺς
v.32 γίνοµαιviad3s δέc Πέτροςnams διέρχοµαιvppnams διάp πᾶςagnpn κατέρχοµαιvnaa καίc
πρόςp ὁdamp ἅγιοςaampn ὁdamp κατοικέωvppaamp Λύδδαnafs . v.33 εὑρίσκωviaa3s δέc ἐκεῖbo
ἄνθρωποςnams τι-σριαµσ Αἰνέαςnams ὄνοµαndns ἐκp ἔτοςngnp ὀκτώtn κατάκειµαιvppnams ἐπίp
κράβαττοςndms ὅςrrnms εἰµίviix3s παραλύωvpxpnms . v.34 καίc λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
Πέτροςnnms Αἰνέαςnvms ἰάοµαιvipn3s σύrpa-s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms Χριστόςnnms ἀνίστηµιvdaa2s καίc
στρωννύωvdaa2s σεαυτοῦrxdms καίc εὐθέωςbo ἀνίστηµιviaa3s . v.35 καίc ὁράωviaa3p αὐτόςrpams
anmpn dnmp vppanmp nafs c dams namp
πᾶς ὁ κατοικέω Λύδδα καί ὁ Σαρών ὅστιςrrnmp ἐπιστρέφωviaa3p ἐπίp
ὁdams κύριοςnams . v.36 ἐνp ᾿Ιόππηndfs δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s µαθήτριαnnfs ὄνοµαndns ταλιθάtp
ὅςrrnfs διερµηνεύωvpppnfs λέγωvipp3s ∆ορκάςnnfs οὗτοςrpnfs εἰµίviix3s πλήρηςanfsn ἀγαθόςagnpn
ἔργονngnp καίc ἐλεηµοσύνηngfp ὅςrrgfp ποιέωviia3s . v.37 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp
rddfp vpaaafs rpafs vnaa
ἐκεῖνος ἀσθενέω αὐτός ἀποθνῄσκω λούωvpaanmp δέc αὐτόςrpafs τίθηµιviaa3p ἐνp
ὑπερῷονndns . v.38 ἐγγύςbo δέc εἰµίvppxgfs Λύδδαngfs ὁddfs ᾿Ιόππηndfs ὁdnmp µαθητήςnnmp
ἀκούωvpaanmp ὅτιc Πέτροςnnms εἰµίvipx3s ἐνp αὐτόςrpdfs ἀποστέλλωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams
παρακαλέωvppanmp µήxo ὀκνέωvnaa διέρχοµαιvnaa ἕωςc αὐτόςrpgmp . v.39 ἀνίστηµιvpaanms
c nnms viaa3s rpdmp rrams vpadams
δέ Πέτρος συνέρχοµαι αὐτός ὅς παραγίνοµαι ἀνάγωviaa3p εἰςp
ὁdans ὑπερῷονnans καίc παρίστηµιviaa3p αὐτόςrpdms πᾶςanfpn ὁdnfp χήραnnfp κλαίωvppanfp καίc
ἐπιδείκνυµιvppmnfp χιτώνnamp καίc ἱµάτιονnanp ὅσοςrcanp ποιέωviia3s µετάp αὐτόςrpgfp εἰµίvppxnfs
ὁdnfs ∆ορκάςnnfs . v.40 ἐκβάλλωvpaanms δέc ἔξωbo πᾶςaampn ὁdnms Πέτροςnnms τίθηµιvpaanms
ὁdanp γόνυnanp προσεύχοµαιviad3s καίc ἐπιστρέφωvpaanms πρόςp ὁdans σῶµαnans λέγωviaa3s ταλιθάtp
ἀνίστηµιvdaa2s ὁdnfs δέc ἀνοίγωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgfs καίc ὁράωvpaanfs ὁdams
Πέτροςnams ἀνακαθίζωviaa3s .
389 ΠΡΑΞΕΙΣ 9:42—10:9
δὲ αὐτῇ χεῖρα ἀνέστησεν αὐτήν φωνήσας δὲ τοὺς ἁγίους καὶ

τὰς χήρας παρέστησεν αὐτὴν ζῶσαν. γνωστὸν δὲ ἐγένετο καθ 42
ὅλης τῆς ᾿Ιόππης καὶ πολλοὶ ἐπίστευσαν ἐπὶ τὸν κύριον. ᾿Ε- 43
γένετο δὲ ἡµέρας ἱκανὰς µεῖναι αὐτόν ἐν ᾿Ιόππῃ παρά τινι

Σίµωνι βυρσεῖ.
᾿Ανὴρ δέ τις ἦν ἐν Καισαρείᾳ ὀνόµατι Κορνήλιος ἑκατον- 10
τάρχης ἐκ σπείρης τῆς καλουµένης ᾿Ιταλικῆς. εὐσεβὴς καὶ 2
φοβούµενος τὸν θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ ποιῶν τε ἐ-

λεηµοσύνας πολλὰς τῷ λαῷ καὶ δεόµενος τοῦ θεοῦ διὰ παν-
τός. εἶδεν ἐν ὁράµατι φανερῶς ὡσεὶ ὥραν ἐνάτην τῆς ἡµέρας 3
ἄγγελον τοῦ θεοῦ εἰσελθόντα πρὸς αὐτὸν καὶ εἰπόντα αὐτῷ

Κορνήλιε. ὁ δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔµφοβος γενόµενος εἶπεν 4
Τί ἐστιν κύριε εἶπεν δὲ αὐτῷ Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλε-

ηµοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς µνηµόσυνον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ.
καὶ νῦν πέµψον εἰς ᾿Ιόππην ἄνδρας καὶ µετάπεµψαι Σίµωνά 5
τόν ἐπικαλούµενον Πέτρον. οὗτος ξενίζεται παρά τινι Σί- 6
µωνι βυρσεῖ ᾧ ἐστιν οἰκία παρὰ θάλασσαν. ὡς δὲ ἀπῆλθεν 7
ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν τῷ Κορνηλίῳ, φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν

αὐτοῦ καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούντων αὐτῷ.
καὶ ἐξηγησάµενος αὐτοῖς ἅπαντα ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὴν 8
᾿Ιόππην. Τῇ δὲ ἐπαύριον ὁδοιπορούντων ἐκείνων καὶ τῇ πό- 9
v.41 δίδωµιvpaanms δέc αὐτόςrpdfs χείρnafs ἀνίστηµιviaa3s αὐτόςrpafs φωνέωvpaanms δέc ὁdamp
ἅγιοςaampn καίc ὁdafp χήραnafp παρίστηµιviaa3s αὐτόςrpafs ζάωvppaafs . v.42 γνωστόςannsn
δέc γίνοµαιviad3s κατάp ὅλοςagfsn ὁdgfs ᾿Ιόππηngfs καίc πολύςanmpn πιστεύωviaa3p ἐπίp ὁdams
κύριοςnams . v.43 γίνοµαιviad3s δέc ἡµέραnafp ἱκανόςaafpn µένωvnaa αὐτόςrpams ἐνp ᾿Ιόππηndfs
παράp τι-σριδµσ Σίµωνndms βυρσεύςndms . 10. v.1 ἀνήρnnms δέc τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐνp
Καισάρειαndfs ὄνοµαndns Κορνήλιοςnnms ἑκατοντάρχηςnnms ἐκp σπεῖραngfs ὁdgfs καλέωvpppgfs
᾿Ιταλικόςagfsn . v.2 εὐσεβήςanmsn καίc φοβέοµαιvppnnms ὁdams θεόςnams σύνp πᾶςadmsn
ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms ποιέωvppanms τέxo ἐλεηµοσύνηnafp πολύςaafpn ὁddms λαόςndms καίc
δέοµαιvppnnms ὁdgms θεόςngms διάp πᾶςagnsn . v.3 ὁράωviaa3s ἐνp ὅραµαndns φανερῶςbo
ὡσείbo ὥραnafs ἔνατοςaafsn ὁdgfs ἡµέραngfs ἄγγελοςnams ὁdgms θεόςngms εἰσέρχοµαιvpaaams πρόςp
αὐτόςrpams καίc λέγωvpaaams αὐτόςrpdms Κορνήλιοςnvms . v.4 ὁdnms δέc ἀτενίζωvpaanms
αὐτόςrpdms καίc ἔµφοβοςanmsn γίνοµαιvpadnms λέγωviaa3s τίςrqnns εἰµίvipx3s κύριοςnvms λέγωviaa3s
δέc αὐτόςrpdms ὁdnfp προσευχήnnfp σύrpg-s καίc ὁdnfp ἐλεηµοσύνηnnfp σύrpg-s ἀναβαίνωviaa3p
εἰςp µνηµόσυνονnans ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.5 καίc νῦνbo πέµπωvdaa2s εἰςp
nafs namp c vdad2s nams
᾿Ιόππη ἀνήρ καί µεταπέµποµαι Σίµων ὁdams ἐπικαλέωvpppams Πέτροςnams .
v.6 οὗτοςrdnms ξενίζωvipp3s παράp τι-σριδµσ Σίµωνndms βυρσεύςndms ὅςrrdms εἰµίvipx3s οἰκίαnnfs
παράp θάλασσαnafs . v.7 ὡςbo δέc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdnms λαλέωvppanms
ὁddms Κορνήλιοςndms φωνέωvpaanms δύοtn ὁdgmp οἰκέτηςngmp αὐτόςrpgms καίc στρατιώτηςnams
εὐσεβήςaamsn ὁdgmp προσκαρτερέωvppagmp αὐτόςrpdms . v.8 καίc ἐξηγέοµαιvpadnms αὐτόςrpdmp
ἅπαςaanpn ἀποστέλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs ᾿Ιόππηnafs .
10:10—21 ΠΡΑΞΕΙΣ 390
λει ἐγγιζόντων ἀνέβη Πέτρος ἐπὶ τὸ δῶµα προσεύξασθαι περὶ

10 ὥραν ἕκτην. ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι
παρασκευαζόντων δὲ ἐκείνων, ἐπέπεσεν ἐπ αὐτὸν ἔκστασις.
11 καὶ θεωρεῖ τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγµένον καὶ καταβαῖνον ἐπ αὐτὸν
σκεῦός τι ὡς ὀθόνην µεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς δεδεµένον καὶ
12 καθιέµενον ἐπὶ τῆς γῆς. ἐν ᾧ ὑπῆρχεν πάντα τὰ τετράποδα
τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρα-
13 νοῦ. καὶ ἐγένετο φωνὴ πρὸς αὐτόν ᾿Αναστάς Πέτρε θῦσον καὶ
14 φάγε. ὁ δὲ Πέτρος εἶπεν Μηδαµῶς κύριε ὅτι οὐδέποτε ἔφα-
15 γον πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον. καὶ φωνὴ πάλιν ἐκ δευτέρου
16 πρὸς αὐτόν ῝Α ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν σὺ µὴ κοίνου. τοῦτο δὲ
ἐγένετο ἐπὶ τρίς καὶ πάλιν ἀνελήφθη τὸ σκεῦος εἰς τὸν οὐρα-
17 νόν. ῾Ως δὲ ἐν ἑαυτῷ διηπόρει ὁ Πέτρος τί ἂν εἴη τὸ ὅραµα ὃ
εἶδεν καὶ ἰδοὺ οἱ ἄνδρες οἱ ἀπεσταλµένοι ἀπὸ τοῦ Κορνηλίου
διερωτήσαντες τὴν οἰκίαν Σίµωνος ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν πυλῶνα.
18 καὶ φωνήσαντες ἐπυνθάνοντο εἰ Σίµων ὁ ἐπικαλούµενος Πέ-
19 τρος ἐνθάδε ξενίζεται. τοῦ δὲ Πέτρου διενθυµουµένου περὶ
τοῦ ὁράµατος εἶπεν αὐτῷ τὸ πνεῦµα ᾿Ιδοὺ ἄνδρες ζητοῦσιν
20 σε. ἀλλὰ ἀναστὰς κατάβηθι καὶ πορεύου σὺν αὐτοῖς µηδὲν
21 διακρινόµενος διότι ἐγὼ ἀπέσταλκα αὐτούς. καταβὰς δὲ Πέ-
v.9 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ὁδοιπορέωvppagmp ἐκεῖνοςrdgmp καίc ὁddfs πόλιςndfs ἐγγίζωvppagmp
ἀναβαίνωviaa3s Πέτροςnnms ἐπίp ὁdans δῶµαnans προσεύχοµαιvnad περίp ὥραnafs ἕκτοςaafsn .
v.10 γίνοµαιviad3s δέc πρόσπεινοςanmsn καίc θέλωviia3s γεύοµαιvnad παρασκευάζωvppagmp δέc
ἐκεῖνοςrdgmp ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams ἔκστασιςnnfs . v.11 καίc θεωρέωvipa3s ὁdams
οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc καταβαίνωvppaans ἐπίp αὐτόςrpams σκεῦοςnans τι-σριανσ ὡςbo
ὀθόνηnafs µέγαςaafsn τέσσαρεςndfp ἀρχήndfp δέωvpxpams καίc καθίηµιvpppans ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.12 ἐνp ὅςrrdns ὑπάρχωviia3s πᾶςannpn ὁdnnp τετράπουςannpn ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdnnp θηρίονnnnp
καίc ὁdnnp ἑρπετόνnnnp καίc ὁdnnp πετεινόςnnnp ὁdgms οὐρανόςngms . v.13 καίc γίνοµαιviad3s
φωνήnnfs πρόςp αὐτόςrpams ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnvms θύωvdaa2s καίc ἐσθίωvdaa2s . v.14 ὁdnms
c nnms viaa3s bo nvms c bo viaa1s aansn
δέ Πέτρος λέγω µηδαµῶς κύριος ὅτι οὐδέποτε ἐσθίω πᾶς κοινόςaansn
ἤxo ἀκάθαρτοςaansn . v.15 καίc φωνήnnfs πάλινbo ἐκp δεύτεροςagnsn πρόςp αὐτόςrpams
ὅςrranp ὁdnms θεόςnnms καθαρίζωviaa3s σύrpn-s µήxo κοινόωvdpa2s . v.16 οὗτοςrdnns δέc
γίνοµαιviad3s ἐπίp τρίςbo καίc πάλινbo ἀναλαµβάνωviap3s ὁdnns σκεῦοςnnns εἰςp ὁdams οὐρανόςnams .
v.17 ὡςbo δέc ἐνp ἑαυτοῦrxdms διαπορέωviia3s ὁdnms Πέτροςnnms τίςrqnns ἄνxo εἰµίvopx3s ὁdnns
ὅραµαnnns ὅςrrans ὁράωviaa3s καίc ἰδούvdaa2s ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁdnmp ἀποστέλλωvpxpnmp ἀπόp
ὁdgms Κορνήλιοςngms διερωτάωvpaanmp ὁdafs οἰκίαnafs Σίµωνngms ἐφίστηµιviaa3p ἐπίp ὁdams
πυλώνnams . v.18 καίc φωνέωvpaanmp πυνθάνοµαιviin3p εἰqo Σίµωνnnms ὁdnms ἐπικαλέωvpppnms
Πέτροςnnms ἐνθάδεbo ξενίζωvipp3s . v.19 ὁdgms δέc Πέτροςngms διενθυµέοµαιvppngms περίp
ὁdgns ὅραµαngns λέγωviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnns πνεῦµαnnns ἰδούvdaa2s ἀνήρnnmp ζητέωvipa3p σύrpa-s .
v.20 ἀλλάc ἀνίστηµιvpaanms καταβαίνωvdaa2s καίc πορεύοµαιvdpn2s σύνp αὐτόςrpdmp µηδείςaansn
διακρίνωvppmnms διότιc ἐγώrpn-s ἀποστέλλωvixa1s αὐτόςrpamp .
391 ΠΡΑΞΕΙΣ 10:22—30
τρος πρὸς τοὺς ἄνδρας εἶπεν ᾿Ιδοὺ ἐγώ εἰµι ὃν ζητεῖτε, τίς ἡ
αἰτία δι΄ ἣν πάρεστε. οἱ δὲ εἶπον, Κορνήλιος ἑκατοντάρχης 22
ἀνὴρ δίκαιος καὶ φοβούµενος τὸν θεὸν µαρτυρούµενός τε ὑ-

πὸ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν ᾿Ιουδαίων ἐχρηµατίσθη ὑπὸ ἀγγέλου
ἁγίου µεταπέµψασθαί σε εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ καὶ ἀκοῦσαι
ῥήµατα παρὰ σοῦ. εἰσκαλεσάµενος οὖν αὐτοὺς ἐξένισεν Τῇ 23
δὲ ἐπαύριον ὁ Πέτρος, ἐξῆλθεν σὺν αὐτοῖς καί τινες τῶν ἀ-

δελφῶν τῶν ἀπὸ ᾿Ιόππης συνῆλθον αὐτῷ. καὶ τῇ ἐπαύριον 24
εἰσῆλθον εἰς τὴν Καισάρειαν, ὁ δὲ Κορνήλιος ἦν προσδοκῶν

αὐτούς συγκαλεσάµενος τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀ-
ναγκαίους φίλους. ὡς δὲ ἐγένετο τοῦ εἰσελθεῖν τὸν Πέτρον 25
συναντήσας αὐτῷ ὁ Κορνήλιος πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας προσε-

κύνησεν. ὁ δὲ Πέτρος αὐτὸν ἤγειρεν λέγων ᾿Ανάστηθι, κα΄γὼ 26
αὐτὸς ἄνθρωπός εἰµι. καὶ συνοµιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθεν καὶ εὑ- 27
ρίσκει συνεληλυθότας πολλούς. ἔφη τε πρὸς αὐτούς ῾Υµεῖς 28
ἐπίστασθε ὡς ἀθέµιτόν ἐστιν ἀνδρὶ ᾿Ιουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προ-

σέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ, καὶ ἐµοὶ ὁ θεὸς ἔδειξεν µηδένα κοινὸν
ἢ ἀκάθαρτον λέγειν ἄνθρωπον, διὸ καὶ ἀναντιρρήτως ἦλθον 29
µεταπεµφθείς πυνθάνοµαι οὖν τίνι λόγῳ µετεπέµψασθέ µε.

καὶ ὁ Κορνήλιος ἔφη ᾿Απὸ τετάρτης ἡµέρας µέχρι ταύτης τῆς 30
ὥρας ἤµην νηστεύων, καὶ τὴν ἐνάτην ὥραν προσευχόµενος

v.21 καταβαίνωvpaanms δέc Πέτροςnnms πρόςp ὁdamp ἀνήρnamp λέγωviaa3s ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s ὅςrrams ζητέωvipa2p τίςrqnfs ὁdnfs αἰτίαnnfs διάp ὅςrrafs πάρειµιvipx2p . v.22 ὁdnmp
δέc λέγωviaa3p Κορνήλιοςnnms ἑκατοντάρχηςnnms ἀνήρnnms δίκαιοςanmsn καίc φοβέοµαιvppnnms
ὁdams θεόςnams µαρτυρέωvpppnms τέxo ὑπόp ὅλοςagnsn ὁdgns ἔθνοςngns ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
χρηµατίζωviap3s ὑπόp ἄγγελοςngms ἅγιοςagmsn µεταπέµποµαιvnad σύrpa-s εἰςp ὁdams οἶκοςnams
αὐτόςrpgms καίc ἀκούωvnaa ῥῆµαnanp παράp σύrpg-s . v.23 εἰσκαλέοµαιvpadnms οὖνc αὐτόςrpamp
ξενίζωviaa3s ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ὁdnms Πέτροςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s σύνp αὐτόςrpdmp καίc τι-σ-
ρινµπ ὁdgmp ἀδελφόςngmp ὁdgmp ἀπόp ᾿Ιόππηngfs συνέρχοµαιviaa3p αὐτόςrpdms . v.24 καίc
ὁddfs ἐπαύριονbo εἰσέρχοµαιviaa3p εἰςp ὁdafs Καισάρειαnafs ὁdnms δέc Κορνήλιοςnnms εἰµίviix3s
προσδοκάωvppanms αὐτόςrpamp συγκαλέωvpamnms ὁdamp συγγενήςaampn αὐτόςrpgms καίc ὁdamp
ἀναγκαῖοςaampn φίλοςaampn . v.25 ὡςbo δέc γίνοµαιviad3s ὁdgms εἰσέρχοµαιvnaa ὁdams
Πέτροςnams συναντάωvpaanms αὐτόςrpdms ὁdnms Κορνήλιοςnnms πίπτωvpaanms ἐπίp ὁdamp πούςnamp
προσκυνέωviaa3s . v.26 ὁdnms δέc Πέτροςnnms αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s
κἀγώrpn-s αὐτόςrpnms ἄνθρωποςnnms εἰµίvipx1s . v.27 καίc συνοµιλέωvppanms αὐτόςrpdms
εἰσέρχοµαιviaa3s καίc εὑρίσκωvipa3s συνέρχοµαιvpxaamp πολύςaampn . v.28 φηµίviix3s τέxo
πρόςp αὐτόςrpamp σύrpn-p ἐπίσταµαιvipn2p ὡςbo ἀθέµιτοςannsn εἰµίvipx3s ἀνήρndms ᾿Ιουδαῖοςadmsn
κολλάωvnpp ἤxo προσέρχοµαιvnpn ἀλλόφυλοςadmsn καίc ἐγώrpd-s ὁdnms θεόςnnms δείκνυµιviaa3s
µηδείςaamsn κοινόςaamsn ἤxo ἀκάθαρτοςaamsn λέγωvnpa ἄνθρωποςnams . v.29 διόc καίc
ἀναντιρρήτωςbo ἔρχοµαιviaa1s µεταπέµποµαιvpapnms πυνθάνοµαιvipn1s οὖνc τίςrqdms λόγοςndms
µεταπέµποµαιviad2p ἐγώrpa-s .
10:31—39 ΠΡΑΞΕΙΣ 392
ἐν τῷ οἴκῳ µου καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν µου ἐν ἐσθῆτι

31 λαµπρᾷ. καὶ φησίν Κορνήλιε εἰσηκούσθη σου ἡ προσευ-
χὴ καὶ αἱ ἐλεηµοσύναι σου ἐµνήσθησαν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ.
32 πέµψον οὖν εἰς ᾿Ιόππην καὶ µετακάλεσαι Σίµωνα ὃς ἐπικα-
λεῖται Πέτρος οὗτος ξενίζεται ἐν οἰκίᾳ Σίµωνος βυρσέως παρὰ
33 θάλασσαν ὃς παραγενόµενος λαλήσει σοι. ἐξαυτῆς οὖν ἔ-
πεµψα πρὸς σέ σύ τε καλῶς ἐποίησας παραγενόµενος νῦν
οὖν πάντες ἡµεῖς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ πάρεσµεν ἀκοῦσαι πάντα
34 τὰ προστεταγµένα σοι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ. ᾿Ανοίξας δὲ Πέτρος τὸ
στόµα εἶπεν ᾿Επ ἀληθείας καταλαµβάνοµαι ὅτι οὐκ ἔστιν προ-
35 σωπολήπτης ὁ θεός. ἀλλ ἐν παντὶ ἔθνει ὁ φοβούµενος αὐτὸν
36 καὶ ἐργαζόµενος δικαιοσύνην δεκτὸς αὐτῷ ἐστιν. τὸν λόγον
ὃν ἀπέστειλεν τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραὴλ εὐαγγελιζόµενος εἰρήνην διὰ
37 ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ οὗτός ἐστιν πάντων κύριος. ὑµεῖς οἴδατε τὸ
γενόµενον ῥῆµα καθ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας ἀρξάµενον ἀπὸ τῆς
38 Γαλιλαίας µετὰ τὸ βάπτισµα ὃ ἐκήρυξεν ᾿Ιωάννης. ᾿Ιησοῦν
τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ ὡς ἔχρισεν αὐτὸν ὁ θεὸς πνεύµατι ἁγίῳ καὶ
δυνάµει ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ ἰώµενος πάντας τοὺς κατα-
δυναστευοµένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου ὅτι ὁ θεὸς ἦν µετ αὐτοῦ.
39 καὶ ἡµεῖς ἐσµεν µάρτυρες πάντων ὧν ἐποίησεν ἔν τε τῇ χώρᾳ
v.30 καίc ὁdnms Κορνήλιοςnnms φηµίviix3s ἀπόp τέταρτοςagfsn ἡµέραngfs µέχριbo οὗτοςrdgfs
ὁdgfs ὥραngfs εἰµίviix1s νηστεύωvppanms καίc ὁdafs ἔνατοςaafsn ὥραnafs προσεύχοµαιvppnnms
ἐνp ὁddms οἶκοςndms ἐγώrpg-s καίc ἰδούvdaa2s ἀνήρnnms ἵστηµιviaa3s ἐνώπιονbo ἐγώrpg-s ἐνp
ἐσθήςndfs λαµπρόςadfsn . v.31 καίc φηµίvipx3s Κορνήλιοςnvms εἰσακούωviap3s σύrpg-s ὁdnfs
προσευχήnnfs καίc ὁdnfp ἐλεηµοσύνηnnfp σύrpg-s µιµνῄσκοµαιviap3p ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms .
v.32 πέµπωvdaa2s οὖνc εἰςp ᾿Ιόππηnafs καίc µετακαλέωvdam2s Σίµωνnams ὅςrrnms ἐπικαλέωvipp3s
Πέτροςnnms οὗτοςrdnms ξενίζωvipp3s ἐνp οἰκίαndfs Σίµωνngms βυρσεύςngms παράp θάλασσαnafs
ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms λαλέωvifa3s σύrpd-s . v.33 ἐξαυτῆςbo οὖνc πέµπωviaa1s πρόςp
σύrpa-s σύrpn-s τέxo καλῶςbo ποιέωviaa2s παραγίνοµαιvpadnms νῦνbo οὖνc πᾶςanmpn ἐγώrpn-p
ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms πάρειµιvipx1p ἀκούωvnaa πᾶςaanpn ὁdanp προστάσσωvpxpanp σύrpd-s
ὑπόp ὁdgms θεόςngms . v.34 ἀνοίγωvpaanms δέc Πέτροςnnms ὁdans στόµαnans λέγωviaa3s
ἐπίp ἀλήθειαngfs καταλαµβάνωvipm1s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s προσωπολήµπτηςnnms ὁdnms θεόςnnms .
v.35 ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn ἔθνοςndns ὁdnms φοβέοµαιvppnnms αὐτόςrpams καίc ἐργάζοµαιvppnnms
δικαιοσύνηnafs δεκτόςanmsn αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.36 ὁdams λόγοςnams ὅςrrams ἀποστέλλωviaa3s
ddmp ndmp tp vppmnms
ὁ υἱός ᾿Ισραήλ εὐαγγελίζω εἰρήνηnafs διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms οὗτοςrdnms
εἰµίvipx3s πᾶςagmpn κύριοςnnms . v.37 σύrpn-p οἶδαvixa2p ὁdans γίνοµαιvpadans ῥῆµαnans κατάp
ὅλοςagfsn ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs ἄρχωvpamans ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs µετάp ὁdans βάπτισµαnans ὅςrrans
κηρύσσωviaa3s ᾿Ιωάννηςnnms . v.38 ᾿Ιησοῦςnams ὁdams ἀπόp Ναζαράtp ὡςbo χρίωviaa3s αὐτόςrpams
dnms nnms ndns
ὁ θεός πνεῦµα ἅγιοςadnsn καίc δύναµιςndfs ὅςrrnms διέρχοµαιviaa3s εὐεργετέωvppanms
καίc ἰάοµαιvppnnms πᾶςaampn ὁdamp καταδυναστεύωvpppamp ὑπόp ὁdgms διάβολοςagmsn ὅτιc ὁdnms
θεόςnnms εἰµίviix3s µετάp αὐτόςrpgms .
393 ΠΡΑΞΕΙΣ 10:40—11:1
τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐν ᾿Ιερουσαλήµ ὃν καὶ ἀνεῖλον κρεµάσαντες

ἐπὶ ξύλου. τοῦτον ὁ θεὸς ἤγειρεν τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ καὶ ἔδωκεν 40
αὐτὸν ἐµφανῆ γενέσθαι. οὐ παντὶ τῷ λαῷ ἀλλὰ µάρτυσιν τοῖς 41
προκεχειροτονηµένοις ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἡµῖν οἵτινες συνεφάγο-

µεν καὶ συνεπίοµεν αὐτῷ µετὰ τὸ ἀναστῆναι αὐτὸν ἐκ νεκρῶν,
καὶ παρήγγειλεν ἡµῖν κηρύξαι τῷ λαῷ καὶ διαµαρτύρασθαι 42
ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ ὡρισµένος ὑπὸ τοῦ θεοῦ κριτὴς ζώντων καὶ
νεκρῶν. τούτῳ πάντες οἱ προφῆται µαρτυροῦσιν ἄφεσιν ἁ- 43
µαρτιῶν λαβεῖν διὰ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ πάντα τὸν πιστεύοντα

εἰς αὐτόν. ῎Ετι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου τὰ ῥήµατα ταῦτα ἐ- 44
πέπεσεν τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας τὸν

λόγον. καὶ ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτοµῆς πιστοὶ ὅσοι συνῆλθον 45
τῷ Πέτρῳ ὅτι καὶ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἡ δωρεὰ τοῦ ἁγίου πνεύµατος

ἐκκέχυται, ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καὶ µε- 46
γαλυνόντων τὸν θεόν τότε ἀπεκρίθη ὁ Πέτρος. Μήτι τὸ ὕδωρ 47
κωλῦσαί δύναται τις τοῦ µὴ βαπτισθῆναι τούτους οἵτινες τὸ

πνεῦµα τὸ ἅγιον ἔλαβον καθὼς καὶ ἡµεῖς. προσέταξεν τε αὐ- 48
τοὺς βαπτισθῆναι ἐν τῷ ὀνόµατι τοῦ Κυρίου. τότε ἠρώτησαν

αὐτὸν ἐπιµεῖναι ἡµέρας τινάς.
῎Ηκουσαν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ οἱ ὄντες κατὰ τὴν 11
v.39 καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p µάρτυςnnmp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ποιέωviaa3s ἐνp τέxo ὁddfs χώραndfs
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp ὅςrrams καίc ἀναιρέωviaa3p κρεµάννυµιvpaanmp
ἐπίp ξύλονngns . v.40 οὗτοςrdams ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs
καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpams ἐµφανήςaamsn γίνοµαιvnad . v.41 οὐxo πᾶςadmsn ὁddms
λαόςndms ἀλλάc µάρτυςndmp ὁddmp προχειροτονέωvpxpdmp ὑπόp ὁdgms θεόςngms ἐγώrpd-p
ὅστιςrrnmp συνεσθίωviaa1p καίc συµπίνωviaa1p αὐτόςrpdms µετάp ὁdans ἀνίστηµιvnaa αὐτόςrpams
ἐκp νεκρόςagmpn . v.42 καίc παραγγέλλωviaa3s ἐγώrpd-p κηρύσσωvnaa ὁddms λαόςndms
καίc διαµαρτύροµαιvnad ὅτιc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s ὁdnms ὁρίζωvpxpnms ὑπόp ὁdgms θεόςngms
κριτήςnnms ζάωvppagmp καίc νεκρόςagmpn . v.43 οὗτοςrddms πᾶςanmpn ὁdnmp προφήτηςnnmp
µαρτυρέωvipa3p ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp λαµβάνωvnaa διάp ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms πᾶςaamsn
ὁdams πιστεύωvppaams εἰςp αὐτόςrpams . v.44 ἔτιbo λαλέωvppagms ὁdgms Πέτροςngms ὁdanp ῥῆµαnanp
οὗτοςrdanp ἐπιπίπτωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp
ὁdams λόγοςnams . v.45 καίc ἐξίστηµιviaa3p ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs πιστόςanfpn ὅσοςrcnmp
viaa3p ddms
συνέρχοµαι ὁ Πέτροςndms ὅτιc καίc ἐπίp ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdnfs δωρεάnnfs ὁdgns ἅγιοςagnsn
πνεῦµαngns ἐκχέωvixp3s . v.46 ἀκούωviia3p γάρc αὐτόςrpgmp λαλέωvppagmp γλῶσσαndfp καίc
vppagmp dams nams
µεγαλύνω ὁ θεός τότεbo ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdnms Πέτροςnnms . v.47 µήτιxo
ὁdans ὕδωρnans κωλύωvnaa δύναµαιvipn3s τι-σρινµσ ὁdgms µήxo βαπτίζωvnap οὗτοςrdamp ὅστιςrrnmp
ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn λαµβάνωviaa3p καθώςbo καίc ἐγώrpn-p . v.48 προστάσσωviaa3s
τέxo αὐτόςrpamp βαπτίζωvnap ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms τότεbo ἐρωτάωviaa3p αὐτόςrpams
ἐπιµένωvnaa ἡµέραnafp τι-σριαφπ.
11:2—13 ΠΡΑΞΕΙΣ 394
2 ᾿Ιουδαίαν ὅτι καὶ τὰ ἔθνη ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. καὶ
ὅτε ἀνέβη Πέτρος εἰς ῾Ιεροσόλυµα διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ
3 ἐκ περιτοµῆς. λέγοντες ὅτι πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχον-
4 τας Εἰσῆλθες καὶ συνέφαγες αὐτοῖς. ἀρξάµενος δὲ ὁ Πέτρος
5 ἐξετίθετο αὐτοῖς καθεξῆς λέγων. ᾿Εγὼ ἤµην ἐν πόλει ᾿Ιόπ-
πῃ προσευχόµενος καὶ εἶδον ἐν ἐκστάσει ὅραµα καταβαῖνον
σκεῦός τι ὡς ὀθόνην µεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιεµένην
6 ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἦλθεν ἄχρις ἐµοῦ, εἰς ἣν ἀτενίσας κα-
τενόουν καὶ εἶδον τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ
7 ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. ἤκουσα δὲ φωνῆς λεγού-
8 σης µοι ᾿Αναστάς Πέτρε θῦσον καὶ φάγε. εἶπον δέ Μηδαµῶς
κύριε ὅτι πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον οὐδέποτε εἰσῆλθεν εἰς τὸ
9 στόµα µου. ἀπεκρίθη δὲ µοι φωνὴ ἐκ δευτέρου ἐκ τοῦ οὐ-
10 ρανοῦ ῝Α ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν σὺ µὴ κοίνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο
11 ἐπὶ τρίς καὶ πάλιν ἀνεσπάσθη ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν. καὶ
ἰδοὺ ἐξαυτῆς τρεῖς ἄνδρες ἐπέστησαν ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἐν ᾗ ἤ-
12 µην ἀπεσταλµένοι ἀπὸ Καισαρείας πρός µε. εἶπεν δὲ µοι τὸ
πνεῦµά συνελθεῖν αὐτοῖς µηδὲν διακρίνόµενον. ἦλθον δὲ σὺν
ἐµοὶ καὶ οἱ ἓξ ἀδελφοὶ οὗτοι καὶ εἰσήλθοµεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ
13 ἀνδρός. ἀπήγγειλεν τε ἡµῖν πῶς εἶδεν τὸν ἄγγελον ἐν τῷ οἴ-
11. v.1 ἀκούωviaa3p δέc ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ὁdnmp εἰµίvppxnmp
κατάp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs ὅτιc καίc ὁdnnp ἔθνοςnnnp δέχοµαιviad3p ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms .
v.2 καίc ὅτεbo ἀναβαίνωviaa3s Πέτροςnnms εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs διακρίνωviim3p πρόςp αὐτόςrpams
ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs . v.3 λέγωvppanmp ὅτιc πρόςp ἀνήρnamp ἀκροβυστίαnafs ἔχωvppaamp
εἰσέρχοµαιviaa2s καίc συνεσθίωviaa2s αὐτόςrpdmp . v.4 ἄρχωvpamnms δέc ὁdnms Πέτροςnnms
viim3s rpdmp bo vppanms
ἐκτίθηµι αὐτός καθεξῆς λέγω . v.5 ἐγώrpn-s εἰµίviix1s ἐνp πόλιςndfs
᾿Ιόππηndfs προσεύχοµαιvppnnms καίc ὁράωviaa1s ἐνp ἔκστασιςndfs ὅραµαnans καταβαίνωvppaans
σκεῦοςnnns τι-σριννσ ὡςbo ὀθόνηnafs µέγαςaafsn τέσσαρεςndfp ἀρχήndfp καθίηµιvpppafs ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms καίc ἔρχοµαιviaa3s ἄχριp ἐγώrpg-s . v.6 εἰςp ὅςrrafs ἀτενίζωvpaanms κατανοέωviia1s
c viaa1s danp aanpn dgfs ngfs
καί ὁράω ὁ τετράπους ὁ γῆ καίc ὁdanp θηρίονnanp καίc ὁdanp ἑρπετόνnanp
καίc ὁdanp πετεινόςnanp ὁdgms οὐρανόςngms . v.7 ἀκούωviaa1s δέc φωνήngfs λέγωvppagfs ἐγώrpd-s
ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnvms θύωvdaa2s καίc ἐσθίωvdaa2s . v.8 λέγωviaa1s δέc µηδαµῶςbo
κύριοςnvms ὅτιc πᾶςaansn κοινόςaansn ἤxo ἀκάθαρτοςaansn οὐδέποτεbo εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdans
στόµαnans ἐγώrpg-s . v.9 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc ἐγώrpd-s φωνήnnfs ἐκp δεύτεροςagnsn ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms ὅςrranp ὁdnms θεόςnnms καθαρίζωviaa3s σύrpn-s µήxo κοινόωvdpa2s . v.10 οὗτοςrdnns
c viad3s p bo c bo viap3s annpn p dams
δέ γίνοµαι ἐπί τρίς καί πάλιν ἀνασπάω ἅπας εἰς ὁ οὐρανόςnams .
v.11 καίc ἰδούvdaa2s ἐξαυτῆςbo τρεῖςnnmp ἀνήρnnmp ἐφίστηµιviaa3p ἐπίp ὁdafs οἰκίαnafs ἐνp ὅςrrdfs
εἰµίviix1s ἀποστέλλωvpxpnmp ἀπόp Καισάρειαngfs πρόςp ἐγώrpa-s . v.12 λέγωviaa3s δέc ἐγώrpd-s
ὁdnns πνεῦµαnnns συνέρχοµαιvnaa αὐτόςrpdmp µηδείςaansn διακρίνωvppmams ἔρχοµαιviaa3p δέc σύνp
ἐγώrpd-s καίc ὁdnmp ἕξtn ἀδελφόςnnmp οὗτοςrdnmp καίc εἰσέρχοµαιviaa1p εἰςp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms
ἀνήρngms .
395 ΠΡΑΞΕΙΣ 11:14—22
κῳ αὐτοῦ σταθέντα καὶ εἰπόντα αὐτῷ, ᾿Απόστειλον εἰς ᾿Ιόππην

ἄνδρας, καὶ µετάπεµψαι Σίµωνα τὸν ἐπικαλούµενον Πέτρον.
ὃς λαλήσει ῥήµατα πρὸς σὲ ἐν οἷς σωθήσῃ σὺ καὶ πᾶς ὁ οἶκός 14
σου. ἐν δὲ τῷ ἄρξασθαί µε λαλεῖν ἐπέπεσεν τὸ πνεῦµα τὸ 15
ἅγιον ἐπ αὐτοὺς ὥσπερ καὶ ἐφ ἡµᾶς ἐν ἀρχῇ. ἐµνήσθην δὲ 16
τοῦ ῥήµατος κυρίου ὡς ἔλεγεν ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισεν ὕδατι

ὑµεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. εἰ οὖν τὴν ἴσην 17
δωρεὰν ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς ὡς καὶ ἡµῖν πιστεύσασιν ἐπὶ

τὸν κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν ἐγὼ δὲ τίς ἤµην δυνατὸς κωλῦ-
σαι τὸν θεόν. ἀκούσαντες δὲ ταῦτα ἡσύχασαν καὶ ἐδόξαζον 18
τὸν θεὸν λέγοντες ῎Αραγε καὶ τοῖς ἔθνεσιν ὁ θεὸς τὴν µετά-
νοιαν ἔδωκεν εἰς ζωὴν. Οἱ µὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς 19
θλίψεως τῆς γενοµένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης

καὶ Κύπρου καὶ ᾿Αντιοχείας µηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ µὴ
µόνον ᾿Ιουδαίοις. ἦσαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ 20
Κυρηναῖοι οἵτινες εἰσελθόντες εἰς ᾿Αντιόχειαν ἐλάλουν πρὸς

τοὺς ῾Ελληνιστάς εὐαγγελιζόµενοι τὸν κύριον ᾿Ιησοῦν. καὶ 21
ἦν χεὶρ κυρίου µετ αὐτῶν πολύς τε ἀριθµὸς πιστεύσας ἐπέ-

στρεψεν ἐπὶ τὸν κύριον. ἠκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς 22
ἐκκλησίας τῆς ἐν ῾Ιεροσολύµοις περὶ αὐτῶν καὶ ἐξαπέστειλαν

v.13 ἀπαγγέλλωviaa3s τέxo ἐγώrpd-p πῶςbo ὁράωviaa3s ὁdams ἄγγελοςnams ἐνp ὁddms οἶκοςndms
αὐτόςrpgms ἵστηµιvpapams καίc λέγωvpaaams αὐτόςrpdms ἀποστέλλωvdaa2s εἰςp ᾿Ιόππηnafs ἀνήρnamp
καίc µεταπέµποµαιvdad2s Σίµωνnams ὁdams ἐπικαλέωvpppams Πέτροςnams . v.14 ὅςrrnms
λαλέωvifa3s ῥῆµαnanp πρόςp σύrpa-s ἐνp ὅςrrdnp σῴζωvifp2s σύrpn-s καίc πᾶςanmsn ὁdnms οἶκοςnnms
σύrpg-s . v.15 ἐνp δέc ὁddms ἄρχωvnam ἐγώrpa-s λαλέωvnpa ἐπιπίπτωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns
ἅγιοςannsn ἐπίp αὐτόςrpamp ὥσπερbo καίc ἐπίp ἐγώrpa-p ἐνp ἀρχήndfs . v.16 µιµνῄσκοµαιviap1s
δέc ὁdgns ῥῆµαngns κύριοςngms ὡςbo λέγωviia3s ᾿Ιωάννηςnnms µένxo βαπτίζωviaa3s ὕδωρndns
σύrpn-p δέc βαπτίζωvifp2p ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.17 εἰqo οὖνc ὁdafs ἴσοςaafsn
δωρεάnafs δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms ὡςbo καίc ἐγώrpd-p πιστεύωvpaadmp ἐπίp ὁdams
κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐγώrpn-s δέc τίςrqnms εἰµίviix1s δυνατόςanmsn κωλύωvnaa ὁdams
θεόςnams . v.18 ἀκούωvpaanmp δέc οὗτοςrdanp ἡσυχάζωviaa3p καίc δοξάζωviia3p ὁdams θεόςnams
λέγωvppanmp ἀράxo καίc ὁddnp ἔθνοςndnp ὁdnms θεόςnnms ὁdafs µετάνοιαnafs δίδωµιviaa3s εἰςp
ζωήnafs . v.19 ὁdnmp µένxo οὖνc διασπείρωvpapnmp ἀπόp ὁdgfs θλῖψιςngfs ὁdgfs γίνοµαιvpadgfs ἐπίp
Στέφανοςndms διέρχοµαιviaa3s ἕωςc Φοινίκηngfs καίc Κύπροςngfs καίc ᾿Αντιόχειαngfs µηδείςadmsn
λαλέωvppanmp ὁdams λόγοςnams εἰqo µήxo µόνοςbo ᾿Ιουδαῖοςadmpn . v.20 εἰµίviix3p δέc τι-σ-
ρινµπ ἐκp αὐτόςrpgmp ἀνήρnnmp Κύπριοςnnmp καίc Κυρηναῖοςnnmp ὅστιςrrnmp εἰσέρχοµαιvpaanmp
εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs λαλέωviia3p πρόςp ὁdamp ῾Ελληνιστήςnamp εὐαγγελίζωvppmnmp ὁdams κύριοςnams
᾿Ιησοῦςnams . v.21 καίc εἰµίviix3s χείρnnfs κύριοςngms µετάp αὐτόςrpgmp πολύςanmsn τέxo
ἀριθµόςnnms πιστεύωvpaanms ἐπιστρέφωviaa3s ἐπίp ὁdams κύριοςnams .
11:23—12:3 ΠΡΑΞΕΙΣ 396
23 Βαρναβᾶν διελθεῖν ἕως ᾿Αντιοχείας, ὃς παραγενόµενος καὶ

ἰδὼν τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἐχάρη καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προ-
24 θέσει τῆς καρδίας προσµένειν τῷ κυρίῳ. ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς
καὶ πλήρης πνεύµατος ἁγίου καὶ πίστεως καὶ προσετέθη ὄ-
25 χλος ἱκανὸς τῷ κυρίῳ. ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ὁ Βαρνάβας
26 ἀναζητῆσαι Σαῦλον. καὶ εὑρὼν ἤγαγεν αὐτὸν εἰς ᾿Αντιόχειαν
ἐγένετο δὲ αὐτούς ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ
διδάξαι ὄχλον ἱκανόν χρηµατίσαι τε πρώτον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ τοὺς
27 µαθητὰς Χριστιανούς. ᾿Εν ταύταις δὲ ταῖς ἡµέραις κατῆλ-
28 θον ἀπὸ ῾Ιεροσολύµων προφῆται εἰς ᾿Αντιόχειαν. ἀναστὰς δὲ
εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόµατι ῞Αγαβος ἐσήµανεν διὰ τοῦ πνεύµατος λι-
µὸν µέγαν µέλλειν ἔσεσθαι ἐφ ὅλην τὴν οἰκουµένην ὅστις καὶ
29 ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου Καίσαρος. τῶν δὲ µαθητῶν καθὼς εὐ-
πορεῖτό τις ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέµψαι τοῖς
30 κατοικοῦσιν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἀδελφοῖς, ὃ καὶ ἐποίησαν ἀπο-
στείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρναβᾶ καὶ
Σαύλου.
12 Κατ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἐπέβαλεν ῾Ηρῴδης ὁ βασιλεὺς
2 τὰς χεῖρας κακῶσαί τινας τῶν ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας. ἀνεῖλεν
3 δὲ ᾿Ιάκωβον τὸν ἀδελφὸν ᾿Ιωάννου µαχαίρᾳ. καὶ ἰδὼν ὅτι ἀ-
v.22 ἀκούωviap3s δέc ὁdnms λόγοςnnms εἰςp ὁdanp οὖςnanp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdgfs ἐνp
῾Ιεροσόλυµαndnp περίp αὐτόςrpgmp καίc ἐξαποστέλλωviaa3p Βαρναβᾶςnams διέρχοµαιvnaa ἕωςc
᾿Αντιόχειαngfs . v.23 ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms καίc ὁράωvpaanms ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms
viao3s
χαίρω καί παρακαλέωviia3s πᾶςaampn ὁddfs πρόθεσιςndfs ὁdgfs καρδίαngfs προσµένωvnpa
c
ὁddms κύριοςndms . v.24 ὅτιc εἰµίviix3s ἀνήρnnms ἀγαθόςanmsn καίc πλήρηςanmsn πνεῦµαngns
agnsn
ἅγιος καί πίστιςngfs καίc προστίθηµιviap3s ὄχλοςnnms ἱκανόςanmsn ὁddms κύριοςndms .
c
v.25 ἐξέρχοµαιviaa3s δέc εἰςp Ταρσόςnafs ὁdnms Βαρναβᾶςnnms ἀναζητέωvnaa Σαῦλοςnams .

v.26 καίc εὑρίσκωvpaanms ἄγωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs γίνοµαιviad3s δέc αὐτόςrpamp
ἐνιαυτόςnams ὅλοςaamsn συνάγωvnap ὁddfs ἐκκλησίαndfs καίc διδάσκωvnaa ὄχλοςnams ἱκανόςaamsn
χρηµατίζωvnaa τέxo πρῶτοςbo ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs ὁdamp µαθητήςnamp Χριστιανόςnamp . v.27 ἐνp
οὗτοςrddfp δέc ὁddfp ἡµέραndfp κατέρχοµαιviaa3p ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp προφήτηςnnmp εἰςp
᾿Αντιόχειαnafs . v.28 ἀνίστηµιvpaanms δέc εἷςnnms ἐκp αὐτόςrpgmp ὄνοµαndns ῞Αγαβοςnnms
σηµαίνωviaa3s διάp ὁdgns πνεῦµαngns λιµόςnams µέγαςaamsn µέλλωvnpa εἰµίvnfx ἐπίp ὅλοςaafsn
ὁdafs οἰκουµένηnafs ὅστιςrrnms καίc γίνοµαιviad3s ἐπίp Κλαύδιοςngms Καῖσαρngms . v.29 ὁdgmp
δέc µαθητήςngmp καθώςbo εὐπορέωviim3s τι-σρινµσ ὁρίζωviaa3p ἕκαστοςanmsn αὐτόςrpgmp εἰςp
διακονίαnafs πέµπωvnaa ὁddmp κατοικέωvppadmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs ἀδελφόςndmp . v.30 ὅςrrans
καίc ποιέωviaa3p ἀποστέλλωvpaanmp πρόςp ὁdamp πρεσβύτεροςaampn διάp χείρngfs Βαρναβᾶςngms
καίc Σαῦλοςngms . 12. v.1 κατάp ἐκεῖνοςrdams δέc ὁdams καιρόςnams ἐπιβάλλωviaa3s
nnms dnms
῾Ηρῴδης ὁ βασιλεύςnnms ὁdafp χείρnafp κακόωvnaa τι-σριαµπ ὁdgmp ἀπόp ὁdgfs
ἐκκλησίαngfs . v.2 ἀναιρέωviaa3s δέc ᾿Ιάκωβοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ᾿Ιωάννηςngms µάχαιραndfs .
397 ΠΡΑΞΕΙΣ 12:4—10
ρεστόν ἐστιν τοῖς ᾿Ιουδαίοις προσέθετο συλλαβεῖν καὶ Πέτρον

ἦσαν δὲ αἱ ἡµέραι τῶν ἀζύµων. ὃν καὶ πιάσας ἔθετο εἰς φυ- 4
λακήν παραδοὺς τέσσαρσιν τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν

αὐτόν βουλόµενος µετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ. ὁ 5
µὲν οὖν Πέτρος ἐτηρεῖτο ἐν τῇ φυλακῇ, προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτε-

νής γινοµένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ.
῞Οτε δὲ ἔµελλεν αὐτὸν προάγειν ὁ ῾Ηρῴδης τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ 6
ἦν ὁ Πέτρος κοιµώµενος µεταξὺ δύο στρατιωτῶν δεδεµένος

ἁλύσεσιν δυσίν φύλακές τε πρὸ τῆς θύρας ἐτήρουν τὴν φυ-
λακήν. καὶ ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου ἐπέστη καὶ φῶς ἔλαµψεν 7
ἐν τῷ οἰκήµατι, πατάξας δὲ τὴν πλευρὰν τοῦ Πέτρου ἤγειρεν

αὐτὸν λέγων ᾿Ανάστα ἐν τάχει καὶ ἐξέπεσον αὐτοῦ αἱ ἁλύσεις
ἐκ τῶν χειρῶν. εἶπεν τε ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτόν Περίζῶσαι καὶ 8
ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου ἐποίησεν δὲ οὕτως καὶ λέγει αὐτῷ

Περιβαλοῦ τὸ ἱµάτιόν σου καὶ ἀκολούθει µοι. καὶ ἐξελθὼν ἠ- 9
κολούθει αὐτῷ, καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι ἀληθές ἐστιν τὸ γινόµενον διὰ
τοῦ ἀγγέλου, ἐδόκει δὲ ὅραµα βλέπειν. διελθόντες δὲ πρώ- 10
την φυλακὴν καὶ δευτέραν ἦλθον ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν
τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν ἥτις αὐτοµάτη ἠνοίχθη αὐτοῖς καὶ
ἐξελθόντες προῆλθον ῥύµην µίαν καὶ εὐθέως ἀπέστη ὁ ἄγγε-
v.3 καίc ὁράωvpaanms ὅτιc ἀρεστόςannsn εἰµίvipx3s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn προστίθηµιviam3s
συλλαµβάνωvnaa καίc Πέτροςnams εἰµίviix3p δέc ὁdnfp ἡµέραnnfp ὁdgnp ἄζυµοςagnpn . v.4 ὅςrrams
c vpaanms viam3s p nafs vpaanms ndnp
καί πιάζω τίθηµι εἰς φυλακή παραδίδωµι τέσσαρες τετράδιονndnp
στρατιώτηςngmp φυλάσσωvnpa αὐτόςrpams βούλοµαιvppnnms µετάp ὁdans πάσχαta ἀνάγωvnaa
αὐτόςrpams ὁddms λαόςndms . v.5 ὁdnms µένxo οὖνc Πέτροςnnms τηρέωviip3s ἐνp ὁddfs
φυλακήndfs προσευχήnnfs δέc εἰµίviix3s ἐκτενήςanfsn γίνοµαιvppnnfs ὑπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs
πρόςp ὁdams θεόςnams ὑπέρp αὐτόςrpgms . v.6 ὅτεbo δέc µέλλωviia3s αὐτόςrpams προάγωvnpa
ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ὁddfs νύξndfs ἐκεῖνοςrddfs εἰµίviix3s ὁdnms Πέτροςnnms κοιµάοµαιvpppnms
µεταξύbo δύοtn στρατιώτηςngmp δέωvpxpnms ἅλυσιςndfp δύοndfp φύλαξnnmp τέxo πρόp ὁdgfs θύραngfs
τηρέωviia3p ὁdafs φυλακήnafs . v.7 καίc ἰδούvdaa2s ἄγγελοςnnms κύριοςngms ἐφίστηµιviaa3s καίc
nnns viaa3s p ddns
φῶς λάµπω ἐν ὁ οἴκηµαndns πατάσσωvpaanms δέc ὁdafs πλευράnafs ὁdgms Πέτροςngms
ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams λέγωvppanms ἀνίστηµιvdaa2s ἐνp τάχοςndns καίc ἐκπίπτωviaa3p αὐτόςrpgms
ὁdnfp ἅλυσιςnnfp ἐκp ὁdgfp χείρngfp . v.8 λέγωviaa3s τέxo ὁdnms ἄγγελοςnnms πρόςp αὐτόςrpams
περιζώννυµιvdam2s καίc ὑποδέωvdam2s ὁdanp σανδάλιονnanp σύrpg-s ποιέωviaa3s δέc οὕτωbo καίc
λέγωvipa3s αὐτόςrpdms περιβάλλωvdam2s ὁdans ἱµάτιονnans σύrpg-s καίc ἀκολουθέωvdpa2s ἐγώrpd-s .
v.9 καίc ἐξέρχοµαιvpaanms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms καίc οὐxo οἶδαviya3s ὅτιc ἀληθήςannsn
εἰµίvipx3s ὁdnns γίνοµαιvppnnns διάp ὁdgms ἄγγελοςngms δοκέωviia3s δέc ὅραµαnans βλέπωvnpa .
12:11—19 ΠΡΑΞΕΙΣ 398
11 λος ἀπ αὐτοῦ. καὶ ὁ Πέτρος γενόµενος ἐν ἑαυτῷ εἶπεν Νῦν

οἶδα ἀληθῶς ὅτι ἐξαπέστειλεν κύριος τὸν ἄγγελον αὐτοῦ καὶ
ἐξείλετο µε ἐκ χειρὸς ῾Ηρῴδου καὶ πάσης τῆς προσδοκίας τοῦ
12 λαοῦ τῶν ᾿Ιουδαίων. συνιδών τε ἦλθεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν Μαρίας
τῆς µητρὸς ᾿Ιωάννου τοῦ ἐπικαλουµένου Μάρκου οὗ ἦσαν ἱ-
13 κανοὶ συνηθροισµένοι καὶ προσευχόµενοι. κρούσαντος δὲ
τοῦ Πέτρου τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος προσῆλθεν παιδίσκη ὑ-
14 πακοῦσαι ὀνόµατι ῾Ρόδη. καὶ ἐπιγνοῦσα τὴν φωνὴν τοῦ Πέ-
τρου ἀπὸ τῆς χαρᾶς οὐκ ἤνοιξεν τὸν πυλῶνα εἰσδραµοῦσα δὲ
15 ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν Πέτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος. οἱ δὲ πρὸς
αὐτὴν εἶπον, Μαίνῃ ἡ δὲ διϊσχυρίζετο οὕτως ἔχειν οἱ δὲ ἔλεγον
16 ῾Ο ἄγγελός αὐτοῦ ἐστιν. ὁ δὲ Πέτρος ἐπέµενεν κρούων, ἀνοί-
17 ξαντες δὲ εἶδον αὐτὸν καὶ ἐξέστησαν. κατασείσας δὲ αὐτοῖς τῇ
χειρὶ σιγᾶν διηγήσατο αὐτοῖς πῶς ὁ κύριος αὐτὸν ἐξήγαγεν ἐκ
τῆς φυλακῆς εἶπέν δὲ ᾿Απαγγείλατε ᾿Ιακώβῳ καὶ τοῖς ἀδελφοῖς
18 ταῦτα καὶ ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἕτερον τόπον. Γενοµένης δὲ
ἡµέρας ἦν τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις τί ἄρα ὁ
19 Πέτρος ἐγένετο. ῾Ηρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ µὴ εὑρὼν
ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι καὶ κατελθὼν
v.10 διέρχοµαιvpaanmp δέc πρῶτοςaafsn φυλακήnafs καίc δεύτεροςaafsn ἔρχοµαιviaa3p ἐπίp ὁdafs
πύληnafs ὁdafs σιδηροῦςaafsn ὁdafs φέρωvppaafs εἰςp ὁdafs πόλιςnafs ὅστιςrrnfs αὐτόµατοςanfsn
ἀνοίγωviap3s αὐτόςrpdmp καίc ἐξέρχοµαιvpaanmp προέρχοµαιviaa3p ῥύµηnafs εἷςnafs καίc εὐθέωςbo
ἀφίστηµιviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ἀπόp αὐτόςrpgms . v.11 καίc ὁdnms Πέτροςnnms γίνοµαιvpadnms
ἐνp ἑαυτοῦrxdms λέγωviaa3s νῦνbo οἶδαvixa1s ἀληθῶςbo ὅτιc ἐξαποστέλλωviaa3s κύριοςnnms ὁdams
ἄγγελοςnams αὐτόςrpgms καίc ἐξαιρέωviam3s ἐγώrpa-s ἐκp χείρngfs ῾Ηρῴδηςngms καίc πᾶςagfsn ὁdgfs
προσδοκίαngfs ὁdgms λαόςngms ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.12 συνοράωvpaanms τέxo ἔρχοµαιviaa3s
ἐπίp ὁdafs οἰκίαnafs Μαρίαngfs ὁdgfs µήτηρngfs ᾿Ιωάννηςngms ὁdgms ἐπικαλέωvpppgms Μᾶρκοςngms
ὅςbo εἰµίviix3p ἱκανόςanmpn συναθροίζωvpxpnmp καίc προσεύχοµαιvppnnmp . v.13 κρούωvpaagms
δέc ὁdgms Πέτροςngms ὁdafs θύραnafs ὁdgms πυλώνngms προσέρχοµαιviaa3s παιδίσκηnnfs
ὑπακούωvnaa ὄνοµαndns ῾Ρόδηnnfs . v.14 καίc ἐπιγινώσκωvpaanfs ὁdafs φωνήnafs ὁdgms Πέτροςngms
ἀπόp ὁdgfs χαράngfs οὐxo ἀνοίγωviaa3s ὁdams πυλώνnams εἰστρέχωvpaanfs δέc ἀπαγγέλλωviaa3s
ἵστηµιvnxa ὁdams Πέτροςnams πρόp ὁdgms πυλώνngms . v.15 ὁdnmp δέc πρόςp αὐτόςrpafs λέγωviaa3p
µαίνοµαιvipn2s ὁdnfs δέc διϊσχυρίζοµαιviin3s οὕτωbo ἔχωvnpa ὁdnmp δέc λέγωviia3p ὁdnms ἄγγελοςnnms
αὐτόςrpgms εἰµίvipx3s . v.16 ὁdnms δέc Πέτροςnnms ἐπιµένωviia3s κρούωvppanms ἀνοίγωvpaanmp δέc
ὁράωviaa3p αὐτόςrpams καίc ἐξίστηµιviaa3p . v.17 κατασείωvpaanms δέc αὐτόςrpdmp ὁddfs χείρndfs
σιγάωvnpa διηγέοµαιviad3s αὐτόςrpdmp πῶςbo ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpams ἐξάγωviaa3s ἐκp ὁdgfs
φυλακήngfs λέγωviaa3s δέc ἀπαγγέλλωvdaa2p ᾿Ιάκωβοςndms καίc ὁddmp ἀδελφόςndmp οὗτοςrdanp καίc
ἐξέρχοµαιvpaanms πορεύοµαιviao3s εἰςp ἕτεροςaamsn τόποςnams . v.18 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs
εἰµίviix3s τάραχοςnnms οὐxo ὀλίγοςanmsn ἐνp ὁddmp στρατιώτηςndmp τίςrqnns ἄραxo ὁdnms Πέτροςnnms
γίνοµαιviad3s .
399 ΠΡΑΞΕΙΣ 12:20—13:3
ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας εἰς τὴν Καισάρειαν διέτριβεν. ῏Ην δὲ ὁ 20
῾Ηρώδης θυµοµαχῶν Τυρίοις καὶ Σιδωνίοις, ὁµοθυµαδὸν δὲ

παρῆσαν πρὸς αὐτόν καὶ πείσαντες Βλάστον τὸν ἐπὶ τοῦ κοι-
τῶνος τοῦ βασιλέως ᾐτοῦντο εἰρήνην διὰ τὸ τρέφεσθαι αὐτῶν
τὴν χώραν ἀπὸ τῆς βασιλικῆς. τακτῇ δὲ ἡµέρᾳ ὁ ῾Ηρῴδης 21
ἐνδυσάµενος ἐσθῆτα βασιλικὴν καὶ καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος

ἐδηµηγόρει πρὸς αὐτούς. ὁ δὲ δῆµος ἐπεφώνει φωνὴ Θεοῦ 22
καὶ οὐκ ἀνθρώπου. παραχρῆµα δὲ ἐπάταξεν αὐτὸν ἄγγε- 23
λος κυρίου ἀνθ ὧν οὐκ ἔδωκεν δόξαν τῷ θεῷ καὶ γενόµενος

σκωληκόβρωτος ἐξέψυξεν. ῾Ο δὲ λόγος τοῦ θεοῦ ηὔξανεν καὶ 24
ἐπληθύνετο. Βαρναβᾶς δὲ καὶ Σαῦλος ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιε- 25
ρουσαλὴµ πληρώσαντες τὴν διακονίαν συµπαραλαβόντες καὶ

᾿Ιωάννην τὸν ἐπικληθέντα Μᾶρκον.
῏Ησαν δὲ τινες ἐν ᾿Αντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν 13
προφῆται καὶ διδάσκαλοι ὅ τε Βαρναβᾶς καὶ Συµεὼν ὁ κα-
λούµενος Νίγερ καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος Μαναήν τε ῾Ηρῴ-
δου τοῦ τετράρχου σύντροφος καὶ Σαῦλος. λειτουργούντων 2
δὲ αὐτῶν τῷ κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπεν τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον

᾿Αφορίσατε δή µοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον
ὃ προσκέκληµαι αὐτούς. τότε νηστεύσαντες καὶ προσευξά- 3
v.19 ῾Ηρῴδηςnnms δέc ἐπιζητέωvpaanms αὐτόςrpams καίc µήxo εὑρίσκωvpaanms ἀνακρίνωvpaanms

ὁdamp φύλαξnamp κελεύωviaa3s ἀπάγωvnap καίc κατέρχοµαιvpaanms ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs εἰςp
ὁdafs Καισάρειαnafs διατρίβωviia3s . v.20 εἰµίviix3s δέc ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms θυµοµαχέωvppanms
ndmp c adfpn
Τύριος καί Σιδώνιος ὁµοθυµαδόνbo δέc πάρειµιviix3p πρόςp αὐτόςrpams καίc
πείθωvpaanmp Βλάστοςnams ὁdams ἐπίp ὁdgms κοιτώνngms ὁdgms βασιλεύςngms αἰτέωviim3p εἰρήνηnafs
διάp ὁdans τρέφωvnpp αὐτόςrpgmp ὁdafs χώραnafs ἀπόp ὁdgfs βασιλικόςagfsn . v.21 τακτόςadfsn
δέc ἡµέραndfs ὁdnms ῾Ηρῴδηςnnms ἐνδύωvpamnms ἐσθήςnafs βασιλικόςaafsn καίc καθίζωvpaanms ἐπίp
ὁdgns βῆµαngns δηµηγορέωviia3s πρόςp αὐτόςrpamp . v.22 ὁdnms δέc δῆµοςnnms ἐπιφωνέωviia3s
φωνήnnfs θεόςngms καίc οὐxo ἄνθρωποςngms . v.23 παραχρῆµαbo δέc πατάσσωviaa3s
rpams nnms ngms p rrgnp
αὐτός ἄγγελος κύριος ἀντί ὅς οὐ δίδωµιviaa3s δόξαnafs ὁddms θεόςndms καίc
xo
γίνοµαιvpadnms σκωληκόβρωτοςanmsn ἐκψύχωviaa3s . v.24 ὁdnms δέc λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms

viia3s c viip3s nnms
αὐξάνω καί πληθύνω . v.25 Βαρναβᾶς δέc καίc Σαῦλοςnnms ὑποστρέφωviaa3p
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp πληρόωvpaanmp ὁdafs διακονίαnafs συµπαραλαµβάνωvpaanmp καίc ᾿Ιωάννηςnams
ὁdams ἐπικαλέωvpapams Μᾶρκοςnams . 13. v.1 εἰµίviix3p δέc τίςrinmp ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs κατάp
ὁdafs εἰµίvppxafs ἐκκλησίαnafs προφήτηςnnmp καίc διδάσκαλοςnnmp ὁdnms τέxo Βαρναβᾶςnnms καίc
Συµεώνtp ὁdnms καλέωvpppnms Νίγερtp καίc Λούκιοςnnms ὁdnms Κυρηναῖοςnnms Μαναήνtp τέxo
῾Ηρῴδηςngms ὁdgms τετραάρχηςngms σύντροφοςanmsn καίc Σαῦλοςnnms . v.2 λειτουργέωvppagmp
δέc αὐτόςrpgmp ὁddms κύριοςndms καίc νηστεύωvppagmp λέγωviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns
ἅγιοςannsn ἀφορίζωvdaa2p δήxo ἐγώrpd-s ὁdams Βαρναβᾶςnams καίc ὁdams Σαῦλοςnams εἰςp ὁdans
ἔργονnans ὅςrrans προσκαλέοµαιvixn1s αὐτόςrpamp .
13:4—13 ΠΡΑΞΕΙΣ 400
4 µενοι καὶ ἐπιθέντες τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἀπέλυσαν. Οὗτοὶ µὲν

οὖν ἐκπεµφθέντες ὑπὸ τοῦ πνεύµατος τοῦ ἁγίου κατῆλθον εἰς
5 τὴν Σελεύκειαν ἐκεῖθέν δέ ἀπέπλευσαν εἰς τὴν Κύπρον. καὶ
γενόµενοι ἐν Σαλαµῖνι κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἐν
ταῖς συναγωγαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων εἶχον δὲ καὶ ᾿Ιωάννην ὑπηρέ-
6 την. διελθόντες δὲ τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου εὗρον τινὰ µάγον
7 ψευδοπροφήτην ᾿Ιουδαῖον ᾧ ὄνοµα Βαριησοῦς, ὃς ἦν σὺν τῷ
ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ ἀνδρὶ συνετῷ οὗτος προσκαλεσά-
µενος Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον
8 τοῦ θεοῦ, ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς ᾿Ελύµας ὁ µάγος οὕτως γὰρ
µεθερµηνεύεται τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύ-
9 πατον ἀπὸ τῆς πίστεως. Σαῦλος δέ ὁ καὶ Παῦλος πλησθεὶς
10 πνεύµατος ἁγίου καὶ ἀτενίσας εἰς αὐτὸν. εἶπεν ῏Ω πλήρης
παντὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας υἱὲ διαβόλου ἐχθρὲ πά-
σης δικαιοσύνης οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς κυρίου τὰς
11 εὐθείας. καὶ νῦν ἰδοὺ χεὶρ κυρίου ἐπὶ σέ καὶ ἔσῃ τυφλὸς
µὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ παραχρῆµά δὲ ἐπέπεσεν
ἐπ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος καὶ περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς.
12 τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς ἐπίστευσεν ἐκπλησσόµενος
13 ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου. ᾿Αναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ
περὶ τὸν Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παµφυλίας, ᾿Ιωάννης
v.3 τότεbo νηστεύωvpaanmp καίc προσεύχοµαιvpadnmp καίc ἐπιτίθηµιvpaanmp ὁdafp χείρnafp
αὐτόςrpdmp ἀπολύωviaa3p . v.4 οὗτοςrdnmp µένxo οὖνc ἐκπέµπωvpapnmp ὑπόp ὁdgns πνεῦµαngns
dgns agnsn viaa3p
ὁ ἅγιος κατέρχοµαι εἰςp ὁdafs Σελεύκειαnafs ἐκεῖθενbo δέc ἀποπλέωviaa3p εἰςp ὁdafs
Κύπροςnafs . v.5 καίc γίνοµαιvpadnmp ἐνp Σαλαµίςndfs καταγγέλλωviia3p ὁdams λόγοςnams
ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἔχωviia3p δέc καίc ᾿Ιωάννηςnams
ὑπηρέτηςnams . v.6 διέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdafs νῆσοςnafs ἄχριp Πάφοςngfs εὑρίσκωviaa3p
τι-σριαµσ µάγοςnams ψευδοπροφήτηςnams ᾿Ιουδαῖοςaamsn ὅςrrdms ὄνοµαnnns Βαριησοῦςnnms .
v.7 ὅςrrnms εἰµίviix3s σύνp ὁddms ἀνθύπατοςndms Σέργιοςndms Παῦλοςndms ἀνήρndms συνετόςadmsn
οὗτοςrdnms προσκαλέοµαιvpadnms Βαρναβᾶςnams καίc Σαῦλοςnams ἐπιζητέωviaa3s ἀκούωvnaa ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.8 ἀνθίστηµιviim3s δέc αὐτόςrpdmp ᾿Ελύµαςnnms ὁdnms µάγοςnnms
οὕτωbo γάρc µεθερµηνεύωvipp3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ζητέωvppanms διαστρέφωvnaa ὁdams
ἀνθύπατοςnams ἀπόp ὁdgfs πίστιςngfs . v.9 Σαῦλοςnnms δέc ὁdnms καίc Παῦλοςnnms
πίµπληµιvpapnms πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn καίc ἀτενίζωvpaanms εἰςp αὐτόςrpams . v.10 λέγωviaa3s
i anmsn agmsn ngms c agfsn ngfs nvms
ὦ πλήρης πᾶς δόλος καί πᾶς ῥᾳδιουργία υἱός διάβολοςagmsn
ἐχθρόςavmsn πᾶςagfsn δικαιοσύνηngfs οὐxo παύωvifd2s διαστρέφωvppanms ὁdafp ὁδόςnafp κύριοςngms
ὁdafp εὐθύςaafpn . v.11 καίc νῦνbo ἰδούvdaa2s χείρnnfs κύριοςngms ἐπίp σύrpa-s καίc
εἰµίvifx2s τυφλόςanmsn µήxo βλέπωvppanms ὁdams ἥλιοςnams ἄχριp καιρόςngms παραχρῆµαbo
δέc ἐπιπίπτωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpams ἀχλύςnnfs καίc σκότοςnnns καίc περιάγωvppanms ζητέωviia3s
χειραγωγόςnamp . v.12 τότεbo ὁράωvpaanms ὁdnms ἀνθύπατοςnnms ὁdans γίνοµαιvpxaans
πιστεύωviaa3s ἐκπλήσσωvpppnms ἐπίp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms κύριοςngms .
401 ΠΡΑΞΕΙΣ 13:14—22
δὲ ἀποχωρήσας ἀπ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς ῾Ιεροσόλυµα. αὐ- 14
τοὶ δὲ διελθόντες ἀπὸ τῆς Πέργης παρεγένοντο εἰς ᾿Αντιόχειαν

τῆς Πισιδίας καὶ εἰσελθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡµέρᾳ τῶν
σαββάτων ἐκάθισαν. µετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόµου καὶ 15
τῶν προφητῶν ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς αὐτοὺς λέ-

γοντες ῎Ανδρες ἀδελφοί εἴ ἐστιν λόγος ἐν ὑµῖν παρακλήσεως
πρὸς τὸν λαόν λέγετε. ἀναστὰς δὲ Παῦλος καὶ κατασείσας 16
τῇ χειρὶ εἶπεν, ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται καὶ οἱ φοβούµενοι τὸν θεόν

ἀκούσατε. ὁ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου ἐξελέξατο τοὺς πατέρας 17
ἡµῶν καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτῳ,

καὶ µετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς. καὶ 18
ὡς τεσσαρακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐ-

ρήµῳ. καὶ καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν κατεκληρο- 19
νόµησεν αὐτοίς τὴν γῆν αὐτῶν. καὶ µετὰ ταῦτα ὡς ἔτεσιν 20
τετρακοσίοις καὶ πεντήκοντα ἔδωκεν κριτὰς ἕως Σαµουὴλ τοῦ

προφήτου. κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ 21
θεὸς τὸν Σαοὺλ υἱὸν Κίς ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαµίν ἔτη τεσσα-
ράκοντα. καὶ µεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν αὐτοῖς τὸν ∆αυὶδ εἰς 22
βασιλέα ᾧ καὶ εἶπεν µαρτυρήσας Εὗρον ∆αυὶδ τὸν τοῦ ᾿Ιεσσαί

ἄνδρα κατὰ τὴν καρδίαν µου ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήµα-
v.13 ἀνάγωvpapnmp δέc ἀπόp ὁdgfs Πάφοςngfs ὁdnmp περίp ὁdams Παῦλοςnams ἔρχοµαιviaa3p
εἰςp Πέργηnafs ὁdgfs Παµφυλίαngfs ᾿Ιωάννηςnnms δέc ἀποχωρέωvpaanms ἀπόp αὐτόςrpgmp
ὑποστρέφωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs . v.14 αὐτόςrpnmp δέc διέρχοµαιvpaanmp ἀπόp ὁdgfs
Πέργηngfs παραγίνοµαιviad3p εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs ὁdgfs Πισιδίαngfs καίc εἰσέρχοµαιvpaanmp
εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp καθίζωviaa3p . v.15 µετάp
δέc ὁdafs ἀνάγνωσιςnafs ὁdgms νόµοςngms καίc ὁdgmp προφήτηςngmp ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp
ἀρχισυνάγωγοςnnmp πρόςp αὐτόςrpamp λέγωvppanmp ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp εἰqo εἰµίvipx3s
λόγοςnnms ἐνp σύrpd-p παράκλησιςngfs πρόςp ὁdams λαόςnams λέγωvdpa2p . v.16 ἀνίστηµιvpaanms
c nnms c vpaanms ddfs ndfs viaa3s nvmp
δέ Παῦλος καί κατασείω ὁ χείρ λέγω ἀνήρ ᾿Ισραηλίτηςnvmp καίc
ὁdnmp φοβέοµαιvppnnmp ὁdams θεόςnams ἀκούωvdaa2p . v.17 ὁdnms θεόςnnms ὁdgms λαόςngms
οὗτοςrdgms ἐκλέγωviam3s ὁdamp πατήρnamp ἐγώrpg-p καίc ὁdams λαόςnams ὑψόωviaa3s ἐνp ὁddfs
παροικίαndfs ἐνp γῆndfs Αἴγυπτοςndfs καίc µετάp βραχίωνngms ὑψηλόςagmsn ἐξάγωviaa3s αὐτόςrpamp
ἐκp αὐτόςrpgfs . v.18 καίc ὡςbo τεσσερακονταετήςaamsn χρόνοςnams τροποφορέωviaa3s αὐτόςrpamp
ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.19 καίc καθαιρέωvpaanms ἔθνοςnanp ἑπτάtn ἐνp γῆndfs Χανάανtp
viaa3s
κατακληρονοµέω αὐτόςrpdmp ὁdafs γῆnafs αὐτόςrpgmp . v.20 καίc µετάp οὗτοςrdanp ὡςbo
ἔτοςndnp τετρακόσιοιndnp καίc πεντήκονταtn δίδωµιviaa3s κριτήςnamp ἕωςc Σαµουήλtp ὁdgms
προφήτηςngms . v.21 κἀκεῖθενbo αἰτέωviam3p βασιλεύςnams καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms
θεόςnnms ὁdams Σαούλtp υἱόςnams Κίςtp ἀνήρnams ἐκp φυλήngfs Βενιαµίνtp ἔτοςnanp τεσσεράκονταtn .
13:23—33 ΠΡΑΞΕΙΣ 402
23 τά µου. τούτου ὁ θεὸς ἀπὸ τοῦ σπέρµατος κατ ἐπαγγελίαν

24 ἤγαγεν τῷ ᾿Ισραὴλ σωτηρίαν. προκηρύξαντος ᾿Ιωάννου πρὸ
προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισµα µετανοίας τῷ ᾿Ισραήλ.
25 ὡς δὲ ἐπλήρου [ὁ] ᾿Ιωάννης τὸν δρόµον ἔλεγεν Τίνα µε ὑπο-
νοεῖτε εἶναι οὐκ εἰµὶ ἐγώ, ἀλλ ἰδοὺ ἔρχεται µετ ἐµὲ οὗ οὐκ
26 εἰµὶ ἄξιος τὸ ὑπόδηµα τῶν ποδῶν λῦσαι. ῎Ανδρες ἀδελφοί
υἱοὶ γένους ᾿Αβραὰµ καὶ οἱ ἐν ὑµῖν φοβούµενοι τὸν θεόν ὑµῖν
27 ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἀπεστάλη. οἱ γὰρ κατοικοῦντες
[ἐν] ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον ἀγνοήσαντες
καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀνα-
28 γινωσκοµένας κρίναντες ἐπλήρωσαν. καὶ µηδεµίαν αἰτίαν
29 θανάτου εὑρόντες ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. ὡς
δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραµµένα καθελόντες ἀ-
30 πὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς µνηµεῖον. ὁ δὲ θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν
31 ἐκ νεκρῶν. ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡµέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν
αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς ᾿Ιερουσαλήµ οἵτινες εἰσιν µάρτυ-
32 ρες αὐτοῦ πρὸς τὸν λαόν. καὶ ἡµεῖς ὑµᾶς εὐαγγελιζόµεθα
τὴν πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίαν γενοµένην ὅτι ταύτην ὁ
θεός ἐκπεπλήρωκεν τοῖς τέκνοις αὐτῶν ἡµῖν ἀναστήσας ᾿Ιη-
33 σοῦν. ὡς καὶ ἐν τῷ ψαλµῷ τῷ δευτέρῳ γέγραπται Υἱός µου
v.22 καίc µεθίστηµιvpaanms αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdams ∆αυίδtp εἰςp βασιλεύςnams
ὅςrrdms καίc λέγωviaa3s µαρτυρέωvpaanms εὑρίσκωviaa1s ∆αυίδtp ὁdams ὁdgms ᾿Ιεσσαίtp ἀνήρnams
κατάp ὁdafs καρδίαnafs ἐγώrpg-s ὅςrrnms ποιέωvifa3s πᾶςaanpn ὁdanp θέληµαnanp ἐγώrpg-s .
v.23 οὗτοςrdgms ὁdnms θεόςnnms ἀπόp ὁdgns σπέρµαngns κατάp ἐπαγγελίαnafs ἄγωviaa3s ὁddms
᾿Ισραήλtp σωτηρίαnafs . v.24 προκηρύσσωvpaagms ᾿Ιωάννηςngms πρόp πρόσωπονngns ὁdgfs
ngfs rpgms
εἴσοδος αὐτός βάπτισµαnans µετάνοιαngfs ὁddms ᾿Ισραήλtp . v.25 ὡςbo δέc πληρόωviia3s
ὁdnms ᾿Ιωάννηςnnms ὁdams δρόµοςnams λέγωviia3s τίςrqams ἐγώrpa-s ὑπονοέωvipa2p εἰµίvnpx οὐxo
εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἀλλάc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s µετάp ἐγώrpa-s ὅςrrgms οὐxo εἰµίvipx1s ἄξιοςanmsn
ὁdans ὑπόδηµαnans ὁdgmp πούςngmp λύωvnaa . v.26 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp υἱόςnvmp γένοςngns
tp c dnmp p rpd-p vppnnmp dams
᾿Αβραάµ καί ὁ ἐν σύ φοβέοµαι ὁ θεόςnams σύrpd-p ὁdnms λόγοςnnms ὁdgfs
σωτηρίαngfs οὗτοςrdgfs ἀποστέλλωviap3s . v.27 ὁdnmp γάρc κατοικέωvppanmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp
καίc ὁdnmp ἄρχωνnnmp αὐτόςrpgmp οὗτοςrdams ἀγνοέωvpaanmp καίc ὁdafp φωνήnafp ὁdgmp
προφήτηςngmp ὁdafp κατάp πᾶςaansn σάββατονnans ἀναγινώσκωvpppafp κρίνωvpaanmp πληρόωviaa3p .
v.28 καίc µηδείςaafsn αἰτίαnafs θάνατοςngms εὑρίσκωvpaanmp αἰτέωviam3p Πιλᾶτοςnams ἀναιρέωvnap
αὐτόςrpams . v.29 ὡςbo δέc τελέωviaa3p πᾶςaanpn ὁdanp περίp αὐτόςrpgms γράφωvpxpanp
καθαιρέωvpaanmp ἀπόp ὁdgns ξύλονngns τίθηµιviaa3p εἰςp µνηµεῖονnans . v.30 ὁdnms δέc
θεόςnnms ἐγείρωviaa3s αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn . v.31 ὅςrrnms ὁράωviap3s ἐπίp ἡµέραnafp
πολύςaafpc ὁddmp συναναβαίνωvpaadmp αὐτόςrpdms ἀπόp ὁdgfs Γαλιλαίαngfs εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p µάρτυςnnmp αὐτόςrpgms πρόςp ὁdams λαόςnams . v.32 καίc ἐγώrpn-p σύrpa-p
vipm1p dafs p damp namp nafs vpadafs
εὐαγγελίζω ὁ πρός ὁ πατήρ ἐπαγγελία γίνοµαι ὅτιc οὗτοςrdafs ὁdnms
θεόςnnms ἐκπληρόωvixa3s ὁddnp τέκνονndnp αὐτόςrpgmp ἐγώrpd-p ἀνίστηµιvpaanms ᾿Ιησοῦςnams .
403 ΠΡΑΞΕΙΣ 13:34—44
εἶ σύ ἐγὼ σήµερον γεγέννηκά σε. ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ 34
νεκρῶν µηκέτι µέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν οὕτως

εἴρηκεν ὅτι ∆ώσω ὑµῖν τὰ ὅσια ∆αυὶδ τὰ πιστά. διό καὶ ἐν 35
ἑτέρῳ λέγει Οὐ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν. ∆αυὶδ 36
µὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ βουλῇ ἐκοιµήθη

καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδεν διαφθο-
ράν, ὃν δὲ ὁ θεὸς ἤγειρεν οὐκ εἶδεν διαφθοράν. γνωστὸν 37, 38
οὖν ἔστω ὑµῖν ἄνδρες ἀδελφοί ὅτι διὰ τούτου ὑµῖν ἄφεσις ἁ-
µαρτιῶν καταγγέλλεται. καί ἀπό πάντων ὤν οὐκ ἠδυνήθητε 39
ἐν τῷ νόµῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι ἐν τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων

δικαιοῦται. βλέπετε οὖν µὴ ἐπέλθῃ ἐφ΄ ὑµᾶς τὸ εἰρηµένον ἐν 40
τοῖς προφήταις. ῎Ιδετε οἱ καταφρονηταί καὶ θαυµάσατε καὶ 41
ἀφανίσθητε ὅτι ἔργον ἐγὼ ἐργάζοµαι ἐν ταῖς ἡµέραις ὑµῶν

ὃ οὐ µὴ πιστεύσητε ἐάν τις ἐκδιηγῆται ὑµῖν. ᾿Εξιόντων δὲ 42
ἐκ τὴς συναγωγῆς τῶν ᾿Ιουδαίων, παρεκάλουν τὰ ἔθνη εἰς τὸ

µεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήµατα [ταῦτα] λυθεί- 43
σης δὲ τῆς συναγωγῆς ἠκολούθησαν πολλοὶ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ

τῶν σεβοµένων προσηλύτων τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρναβᾷ οἵτινες
προσλαλοῦντες ἔπειθον αὐτοὺς ἐπιµένειν τῇ χάριτι τοῦ θε-
οῦ. Τῷ τε ἐρχοµένῳ σαββάτῳ σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη 44
v.33 ὡςbo καίc ἐνp ὁddms ψαλµόςndms ὁddms δεύτεροςadmsn γράφωvixp3s υἱόςnnms ἐγώrpg-s
εἰµίvipx2s σύrpn-s ἐγώrpn-s σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s . v.34 ὅτιc δέc ἀνίστηµιviaa3s
αὐτόςrpams ἐκp νεκρόςagmpn µηκέτιbo µέλλωvppaams ὑποστρέφωvnpa εἰςp διαφθοράnafs οὕτωbo
λέγωvixa3s ὅτιc δίδωµιvifa1s σύrpd-p ὁdanp ὅσιοςaanpn ∆αυίδtp ὁdanp πιστόςaanpn . v.35 διόc
καίc ἐνp ἕτεροςadmsn λέγωvipa3s οὐxo δίδωµιvifa2s ὁdams ὅσιοςaamsn σύrpg-s ὁράωvnaa διαφθοράnafs .
v.36 ∆αυίδtp µένxo γάρc ἴδιοςadfsn γενεάndfs ὑπηρετέωvpaanms ὁddfs ὁdgms θεόςngms βουλήndfs
κοιµάοµαιviap3s καίc προστίθηµιviap3s πρόςp ὁdamp πατήρnamp αὐτόςrpgms καίc ὁράωviaa3s
διαφθοράnafs . v.37 ὅςrrams δέc ὁdnms θεόςnnms ἐγείρωviaa3s οὐxo ὁράωviaa3s διαφθοράnafs .
v.38 γνωστόςannsn οὖνc εἰµίvdpx3s σύrpd-p ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ὅτιc διάp οὗτοςrdgms σύrpd-p
ἄφεσιςnnfs ἁµαρτίαngfp καταγγέλλωvipp3s . v.39 καίc ἀπόp πᾶςagnpn ὅςrrgnp οὐxo δύναµαιviao2p
ἐνp ὁddms νόµοςndms Μωϋσῆςngms δικαιόωvnap ἐνp οὗτοςrddms πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms
δικαιόωvipp3s . v.40 βλέπωvdpa2p οὖνc µήxo ἐπέρχοµαιvsaa3s ἐπίp σύrpa-p ὁdans λέγωvpxpans
ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp . v.41 ὁράωvdaa2p ὁdnmp καταφρονητήςnnmp καίc θαυµάζωvdaa2p
καίc ἀφανίζωvdap2p ὅτιc ἔργονnans ἐγώrpn-s ἐργάζοµαιvipn1s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp σύrpg-p ὅςrrans
οὐxo µήxo πιστεύωvsaa2p ἐάνqo τι-σρινµσ ἐκδιηγέοµαιvspn3s σύrpd-p . v.42 ἔξειµιvpaxgmp
δέc ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn παρακαλέωviia3p ὁdnnp ἔθνοςnnnp εἰςp ὁdans
µεταξύbo σάββατονnans λαλέωvnap αὐτόςrpdmp ὁdanp ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp . v.43 λύωvpapgfs δέc
ὁdgfs συναγωγήngfs ἀκολουθέωviaa3p πολύςanmpn ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc ὁdgmp σέβωvppngmp
προσήλυτοςngmp ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Βαρναβᾶςndms ὅστιςrrnmp προσλαλέωvppanmp
πείθωviia3p αὐτόςrpamp ἐπιµένωvnpa ὁddfs χάριςndfs ὁdgms θεόςngms .
13:45—14:2 ΠΡΑΞΕΙΣ 404
45 ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. ἰδόντες δὲ οἱ ᾿Ιουδαῖοι τοὺς ὄ-

χλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου
46 λεγοµένοις ἀντιλέγοντες καὶ βλασφηµοῦντες. παρρησιασά-
µενοί δὲ ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρναβᾶς εἶπον, ῾Υµῖν ἦν ἀναγκαῖον
πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, ἐπειδὴ δὲ ἀπωθεῖσθε
αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς ἰδοὺ
47 στρεφόµεθα εἰς τὰ ἔθνη. οὕτως γὰρ ἐντέταλται ἡµῖν ὁ κύ-
ριος Τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν τοῦ εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως
48 ἐσχάτου τῆς γῆς. ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρεν καὶ ἐδόξαζον
τὸν λόγον τοῦ κυρίου καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγµένοι
49 εἰς ζωὴν αἰώνιον, διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ κυρίου δι΄ ὅλης
50 τῆς χώρας. οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβοµένας γυ-
ναῖκας καὶ τὰς εὐσχήµονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ
ἐπήγειραν διωγµὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ τὸν Βαρναβᾶν καὶ ἐ-
51 ξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. οἱ δὲ ἐκτιναξάµενοι
τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν αὐτῶν ἐπ αὐτοὺς ἦλθον εἰς ᾿Ικόνιον.
52 οἵ δὲ µαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ πνεύµατος ἁγίου.
14 ᾿Εγένετο δὲ ἐν ᾿Ικονίῳ κατὰ τὸ αὐτὸ εἰσελθεῖν αὐτοὺς εἰς τὴν
συναγωγὴν τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ λαλῆσαι οὕτως ὥστε πιστεῦσαι
2 ᾿Ιουδαίων τε καὶ ῾Ελλήνων πολὺ πλῆθος. οἱ δὲ ἀπειθοῦντες
v.44 ὁddns τέxo ἔρχοµαιvppndns σάββατονndns σχεδόνbo πᾶςanfsn ὁdnfs πόλιςnnfs συνάγωviap3s
ἀκούωvnaa ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.45 ὁράωvpaanmp δέc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ὁdamp ὄχλοςnamp πίµπληµιviap3p ζῆλοςngms καίc ἀντιλέγωviia3p ὁddnp ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms
λέγωvpppdnp ἀντιλέγωvppanmp καίc βλασφηµέωvppanmp . v.46 παρρησιάζοµαιvpadnmp δέc ὁdnms
Παῦλοςnnms καίc ὁdnms Βαρναβᾶςnnms λέγωviaa3p σύrpd-p εἰµίviix3s ἀναγκαῖοςannsn πρῶτοςbo
λαλέωvnap ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἐπειδήc δέc ἀπωθέοµαιvipn2p αὐτόςrpams καίc
οὐxo ἄξιοςaampn κρίνωvipa2p ἑαυτοῦrxamp ὁdgfs αἰώνιοςagfsn ζωήngfs ἰδούvdaa2s στρέφωvipp1p εἰςp
ὁdanp ἔθνοςnanp . v.47 οὕτωbo γάρc ἐντέλλοµαιvixp3s ἐγώrpd-p ὁdnms κύριοςnnms τίθηµιvixa1s
σύrpa-s εἰςp φῶςnans ἔθνοςngnp ὁdgms εἰµίvnpx σύrpa-s εἰςp σωτηρίαnafs ἕωςc ἔσχατοςagnsn
ὁdgfs γῆngfs . v.48 ἀκούωvppannp δέc ὁdnnp ἔθνοςnnnp χαίρωviia3s καίc δοξάζωviia3p ὁdams
λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms καίc πιστεύωviaa3p ὅσοςrcnmp εἰµίviix3p τάσσωvpxpnmp εἰςp ζωήnafs
αἰώνιοςaafsn . v.49 διαφέρωviip3s δέc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms διάp ὅλοςagfsn ὁdgfs
χώραngfs . v.50 ὁdnmp δέc ᾿Ιουδαῖοςanmpn παροτρύνωviaa3p ὁdafp σέβωvppnafp γυνήnafp καίc ὁdafp
εὐσχήµωνaampn καίc ὁdamp πρῶτοςaampn ὁdgfs πόλιςngfs καίc ἐπεγείρωviaa3p διωγµόςnams ἐπίp
ὁdams Παῦλοςnams καίc ὁdams Βαρναβᾶςnams καίc ἐκβάλλωviaa3p αὐτόςrpamp ἀπόp ὁdgnp ὅριονngnp
αὐτόςrpgmp . v.51 ὁdnmp δέc ἐκτινάσσωvpamnmp ὁdams κονιορτόςnams ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgmp
ἐπίp αὐτόςrpamp ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ᾿Ικόνιονnans . v.52 ὁdnmp δέc µαθητήςnnmp πληρόωviip3p
χαράngfs καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . 14. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ᾿Ικόνιονndns κατάp ὁdans
αὐτόςrpans εἰσέρχοµαιvnaa αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc λαλέωvnaa
οὕτωbo ὥστεc πιστεύωvnaa ᾿Ιουδαῖοςagmpn τέxo καίc ῞Ελληνngmp πολύςaansn πλῆθοςnans .
405 ΠΡΑΞΕΙΣ 14:3—13
᾿Ιουδαῖοι ἐπήγειραν καὶ ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ

τῶν ἀδελφῶν. ἱκανὸν µὲν οὖν χρόνον διέτριψαν παρρησια- 3
ζόµενοι ἐπὶ τῷ κυρίῳ τῷ µαρτυροῦντι τῷ λόγῳ τῆς χάριτος

αὐτοῦ διδόντι σηµεῖα καὶ τέρατα γίνεσθαι διὰ τῶν χειρῶν αὐ-
τῶν. ἐσχίσθη δὲ τὸ πλῆθος τῆς πόλεως καὶ οἱ µὲν ἦσαν σὺν 4
τοῖς ᾿Ιουδαίοις οἱ δὲ σὺν τοῖς ἀποστόλοις. ὡς δὲ ἐγένετο ὁρµὴ 5
τῶν ἐθνῶν τε καὶ ᾿Ιουδαίων σὺν τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν ὑβρίσαι

καὶ λιθοβολῆσαι αὐτούς. συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πό- 6
λεις τῆς Λυκαονίας Λύστραν καὶ ∆έρβην καὶ τὴν περίχωρον.

κἀκεῖ ἦσαν εὐαγγελιζόµενοι. Καί τις ἀνὴρ ἐν Λύστροις ἀ- 7, 8
δύνατος τοῖς ποσὶν ἐκάθητο χωλὸς ἐκ κοιλίας µητρὸς αὐτοῦ

ὑπάρχων, ὃς οὐδέποτε περιπεπατήκει. οὗτος ἤκουσεν τοῦ 9
Παύλου λαλοῦντος, ὃς ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἰδὼν ὅτι πίστιν ἔ-

χει τοῦ σωθῆναι. εἶπεν µεγάλῃ τῇ φωνῇ ᾿Ανάστηθι ἐπὶ τοὺς 10
πόδας σου ὀρθῶς καὶ ἥλλετο καὶ περιεπάτει. οἵ δὲ ὄχλοι 11
ἰδόντες ὃ ἐποίησεν ὃ Παῦλος ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυ-

καονιστὶ λέγοντες Οἱ θεοὶ ὁµοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν
πρὸς ἡµᾶς. ἐκάλουν τε τὸν µὲν Βαρναβᾶν ∆ία τὸν δὲ Παῦλον 12
῾Ερµῆν ἐπειδὴ αὐτὸς ἦν ὁ ἡγούµενος τοῦ λόγου. ὅ δέ ἱερεὺς 13
τοῦ ∆ιὸς τοῦ ὄντος πρὸ τῆς πόλεως αὐτῶν, ταύρους καὶ στέµ-
v.2 ὁdnmp δέc ἀπειθέωvppanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐπεγείρωviaa3p καίc κακόωviaa3p ὁdafp ψυχήnafp
ὁdgnp ἔθνοςngnp κατάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp . v.3 ἱκανόςaamsn µένxo οὖνc χρόνοςnams
viaa3p vppnnmp p ddms
διατρίβω παρρησιάζοµαι ἐπί ὁ κύριοςndms ὁddms µαρτυρέωvppadms ὁddms
λόγοςndms ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms δίδωµιvppadms σηµεῖονnanp καίc τέραςnanp γίνοµαιvnpn διάp
ὁdgfp χείρngfp αὐτόςrpgmp . v.4 σχίζωviap3s δέc ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgfs πόλιςngfs καίc ὁdnmp
µένxo εἰµίviix3p σύνp ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdnmp δέc σύνp ὁddmp ἀπόστολοςndmp . v.5 ὡςbo δέc
viad3s nnfs dgnp ngnp xo c agmpn p ddmp ndmp
γίνοµαι ὁρµή ὁ ἔθνος τέ καί ᾿Ιουδαῖος σύν ὁ ἄρχων αὐτόςrpgmp
ὑβρίζωvnaa καίc λιθοβολέωvnaa αὐτόςrpamp . v.6 συνοράωvpaanmp καταφεύγωviaa3p εἰςp ὁdafp
πόλιςnafp ὁdgfs Λυκαονίαngfs Λύστραnafs καίc ∆έρβηnafs καίc ὁdafs περίχωροςaafsn . v.7 κἀκεῖbo
εἰµίviix3p εὐαγγελίζωvppmnmp . v.8 καίc τι-σρινµσ ἀνήρnnms ἐνp Λύστραndnp ἀδύνατοςanmsn
ὁddmp πούςndmp κάθηµαιviin3s χωλόςanmsn ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs αὐτόςrpgms ὑπάρχωvppanms
ὅςrrnms οὐδέποτεbo περιπατέωviya3s . v.9 οὗτοςrdnms ἀκούωviaa3s ὁdgms Παῦλοςngms λαλέωvppagms
ὅςrrnms ἀτενίζωvpaanms αὐτόςrpdms καίc ὁράωvpaanms ὅτιc πίστιςnafs ἔχωvipa3s ὁdgms σῴζωvnap .
v.10 λέγωviaa3s µέγαςadfsn ὁddfs φωνήndfs ἀνίστηµιvdaa2s ἐπίp ὁdamp πούςnamp σύrpg-s ὀρθῶςbo
καίc ἅλλοµαιviin3s καίc περιπατέωviia3s . v.11 ὁdnmp δέc ὄχλοςnnmp ὁράωvpaanmp ὅςrrans
ποιέωviaa3s ὁdnms Παῦλοςnnms ἐπαίρωviaa3p ὁdafs φωνήnafs αὐτόςrpgmp Λυκαονιστίbo λέγωvppanmp
ὁdnmp θεόςnnmp ὁµοιόωvpapnmp ἄνθρωποςndmp καταβαίνωviaa3p πρόςp ἐγώrpa-p . v.12 καλέωviia3p
τέxo ὁdams µένxo Βαρναβᾶςnams Ζεύςnams ὁdams δέc Παῦλοςnams ῾Ερµῆςnams ἐπειδήc αὐτόςrpnms
εἰµίviix3s ὁdnms ἡγέοµαιvppnnms ὁdgms λόγοςngms .
14:14—22 ΠΡΑΞΕΙΣ 406
µατα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας σὺν τοῖς ὄχλοις ἤθελεν θύειν.
14 ἀκούσαντες δὲ οἱ ἀπόστολοι Βαρναβᾶς καὶ Παῦλος διαρρή-
ξαντες τὰ ἱµάτια αὐτῶν εἰσεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον κράζοντες.
15 καὶ λέγοντες ῎Ανδρες τί ταῦτα ποιεῖτε καὶ ἡµεῖς ὁµοιοπαθεῖς
ἐσµεν ὑµῖν ἄνθρωποι εὐαγγελιζόµενοι ὑµᾶς ἀπὸ τούτων τῶν
µαταίων ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν θεὸν τὸν ζῶντα ὃς ἐποίησεν τὸν
οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐ-
16 τοῖς, ὃς ἐν ταῖς παρῳχηµέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη
17 πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, καίτοιγε οὐκ ἀµάρτυρον ἑαυ-
τὸν ἀφῆκεν ἀγαθοποιῶν, οὐρανόθεν ὑµῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ
καιροὺς καρποφόρους ἐµπιπλῶν τροφῆς καὶ εὐφροσύνης τὰς
18 καρδίας ἡµῶν. καὶ ταῦτα λέγοντες µόλις κατέπαυσαν τοὺς
19 ὄχλους τοῦ µὴ θύειν αὐτοῖς. ᾿Επῆλθον δὲ ἀπὸ ᾿Αντιοχείας καὶ
᾿Ικονίου ᾿Ιουδαῖοι καὶ πείσαντες τοὺς ὄχλους καὶ λιθάσαντες
τὸν Παῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως νοµίσαντες αὐτὸν τεθνά-
20 ναι. κυκλωσάντων δὲ αὐτὸν τῶν µαθητῶν ἀναστὰς εἰσῆλθεν
εἰς τὴν πόλιν καὶ τῇ ἐπαύριον ἐξῆλθεν σὺν τῷ Βαρναβᾷ εἰς
21 ∆έρβην. Εὐαγγελισάµενοί τε τὴν πόλιν ἐκείνην καὶ µαθητεύ-
σαντες ἱκανοὺς ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Λύστραν καὶ ᾿Ικόνιον καὶ
22 ᾿Αντιόχειαν. ἐπιστηρίζοντες τὰς ψυχὰς τῶν µαθητῶν παρα-
καλοῦντες ἐµµένειν τῇ πίστει καὶ ὅτι διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ
v.13 ὁdnms δέc ἱερεύςnnms ὁdgms Ζεύςngms ὁdgms εἰµίvppxgms πρόp ὁdgfs πόλιςngfs αὐτόςrpgmp
ταῦροςnamp καίc στέµµαnanp ἐπίp ὁdamp πυλώνnamp φέρωvpaanms σύνp ὁddmp ὄχλοςndmp
θέλωviia3s θύωvnpa . v.14 ἀκούωvpaanmp δέc ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp Βαρναβᾶςnnms καίc
Παῦλοςnnms διαρρήγνυµιvpaanmp ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgmp εἰσπηδάωviaa3p εἰςp ὁdams
ὄχλοςnams κράζωvppanmp . v.15 καίc λέγωvppanmp ἀνήρnvmp τίςrqans οὗτοςrdanp ποιέωvipa2p
καίc ἐγώrpn-p ὁµοιοπαθήςanmpn εἰµίvipx1p σύrpd-p ἄνθρωποςnnmp εὐαγγελίζωvppmnmp σύrpa-p ἀπόp
οὗτοςrdgmp ὁdgmp µάταιοςagmpn ἐπιστρέφωvnpa ἐπίp ὁdams θεόςnams ὁdams ζάωvppaams ὅςrrnms
ποιέωviaa3s ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs γῆnafs καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc πᾶςaanpn ὁdanp
ἐνp αὐτόςrpdmp . v.16 ὅςrrnms ἐνp ὁddfp παροίχοµαιvpxndfp γενεάndfp ἐάωviaa3s πᾶςaanpn ὁdanp
ἔθνοςnanp πορεύοµαιvnpn ὁddfp ὁδόςndfp αὐτόςrpgmp . v.17 καίτοιγεc οὐxo ἀµάρτυροςaamsn
rxams viaa3s vppanms
ἑαυτοῦ ἀφίηµι ἀγαθοποιέω οὐρανόθεν σύrpd-p ὑετόςnamp δίδωµιvppanms καίc
bo
καιρόςnamp καρποφόροςaampn ἐµπίπληµιvppanms τροφήngfs καίc εὐφροσύνηngfs ὁdafp καρδίαnafp

ἐγώrpg-p . v.18 καίc οὗτοςrdanp λέγωvppanmp µόλιςbo καταπαύωviaa3p ὁdamp ὄχλοςnamp ὁdgms
µήxo θύωvnpa αὐτόςrpdmp . v.19 ἐπέρχοµαιviaa3p δέc ἀπόp ᾿Αντιόχειαngfs καίc ᾿Ικόνιονngns
anmpn c vpaanmp
᾿Ιουδαῖος καί πείθω ὁdamp ὄχλοςnamp καίc λιθάζωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams
σύρωviia3p ἔξωbo ὁdgfs πόλιςngfs νοµίζωvpaanmp αὐτόςrpams θνῄσκωvnxa . v.20 κυκλόωvpaagmp
c rpams dgmp ngmp vpaanms viaa3s p dafs
δέ αὐτός ὁ µαθητής ἀνίστηµι εἰσέρχοµαι εἰς ὁ πόλιςnafs καίc ὁddfs
ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιviaa3s σύνp ὁddms Βαρναβᾶςndms εἰςp ∆έρβηnafs . v.21 εὐαγγελίζωvpamnmp
τέxo ὁdafs πόλιςnafs ἐκεῖνοςrdafs καίc µαθητεύωvpaanmp ἱκανόςaampn ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs
Λύστραnafs καίc ᾿Ικόνιονnans καίc ᾿Αντιόχειαnafs .
407 ΠΡΑΞΕΙΣ 14:23—15:4
ἡµᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. χειροτονήσαντες 23
δὲ αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ ἐκκλησίαν προσευξάµενοι µετὰ

νηστειῶν παρέθεντο αὐτοὺς τῷ κυρίῳ εἰς ὃν πεπιστεύκεισαν.
καὶ διελθόντες τὴν Πισιδίαν ἦλθον εἰς Παµφυλίαν. καὶ λα- 24, 25
λήσαντες ἐν Πέργῃ τὸν λόγον κατέβησαν εἰς ᾿Αττάλειαν, κἀ- 26
κεῖθεν ἀπέπλευσαν εἰς ᾿Αντιόχειαν ὅθεν ἦσαν παραδεδοµένοι

τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ εἰς τὸ ἔργον ὃ ἐπλήρωσαν. παραγενόµενοι 27
δὲ καὶ συναγαγόντες τὴν ἐκκλησίαν ἀνήγγειλάν ὅσα ἐποίησεν

ὁ θεὸς µετ αὐτῶν καὶ ὅτι ἤνοιξεν τοῖς ἔθνεσιν θύραν πίστεως.
διέτριβον δὲ ἐκεῖ χρόνον οὐκ ὀλίγον σὺν τοῖς µαθηταῖς. 28
Καί τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας ἐδίδασκον τοὺς ἀ- 15

δελφοὺς ὅτι ᾿Εὰν µὴ περιτέµνησθε τῷ ἔθει Μωϋσέως οὐ δύνα-
σθε σωθῆναι. γενοµένης οὖν στάσεως καὶ ζητήσεως οὐκ ὀλί- 2
γης τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρναβᾷ πρὸς αὐτοὺς ἔταξαν ἀναβαίνειν

Παῦλον καὶ Βαρναβᾶν καί τινας ἄλλους ἐξ αὐτῶν πρὸς τοὺς
ἀποστόλους καὶ πρεσβυτέρους εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ περὶ τοῦ ζητή-
µατος τούτου. Οἱ µὲν οὖν προπεµφθέντες ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας 3
διήρχοντο τήν Φοινίκην καὶ Σαµάρειαν ἐκδιηγούµενοι τὴν ἐ-

πιστροφὴν τῶν ἐθνῶν καὶ ἐποίουν χαρὰν µεγάλην πᾶσιν τοῖς
ἀδελφοῖς. παραγενόµενοι δὲ εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ ἀπεδέχθησαν 4
ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων

v.22 ἐπιστηρίζωvppanmp ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp µαθητήςngmp παρακαλέωvppanmp ἐµµένωvnpa
ὁddfs πίστιςndfs καίc ὅτιc διάp πολύςagfpn θλῖψιςngfp δεῖvipq3s ἐγώrpa-p εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs
βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.23 χειροτονέωvpaanmp δέc αὐτόςrpdmp πρεσβύτεροςaampn
κατάp ἐκκλησίαnafs προσεύχοµαιvpadnmp µετάp νηστείαngfp παρατίθηµιviam3p αὐτόςrpamp ὁddms
κύριοςndms εἰςp ὅςrrams πιστεύωviya3p . v.24 καίc διέρχοµαιvpaanmp ὁdafs Πισιδίαnafs
ἔρχοµαιviaa3p εἰςp Παµφυλίαnafs . v.25 καίc λαλέωvpaanmp ἐνp Πέργηndfs ὁdams λόγοςnams
καταβαίνωviaa3p εἰςp ᾿Αττάλειαnafs . v.26 κἀκεῖθενbo ἀποπλέωviaa3p εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs
ὅθενbo εἰµίviix3p παραδίδωµιvpxpnmp ὁddfs χάριςndfs ὁdgms θεόςngms εἰςp ὁdans ἔργονnans
ὅςrrans πληρόωviaa3p . v.27 παραγίνοµαιvpadnmp δέc καίc συνάγωvpaanmp ὁdafs ἐκκλησίαnafs
ἀναγγέλλωviaa3p ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms µετάp αὐτόςrpgmp καίc ὅτιc ἀνοίγωviaa3s
ὁddnp ἔθνοςndnp θύραnafs πίστιςngfs . v.28 διατρίβωviia3p δέc ἐκεῖbo χρόνοςnams οὐxo ὀλίγοςaamsn
σύνp ὁddmp µαθητήςndmp . 15. v.1 καίc τι-σρινµπ κατέρχοµαιvpaanmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
διδάσκωviia3p ὁdamp ἀδελφόςnamp ὅτιc ἐάνqo µήxo περιτέµνωvspp2p ὁddns ἔθοςndns Μωϋσῆςngms οὐxo
δύναµαιvipn2p σῴζωvnap . v.2 γίνοµαιvpadgfs οὖνc στάσιςngfs καίc ζήτησιςngfs οὐxo ὀλίγοςagfsn
ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Βαρναβᾶςndms πρόςp αὐτόςrpamp τάσσωviaa3p ἀναβαίνωvnpa
Παῦλοςnams καίc Βαρναβᾶςnams καίc τι-σριαµπ ἄλλοςaampn ἐκp αὐτόςrpgmp πρόςp ὁdamp
ἀπόστολοςnamp καίc πρεσβύτεροςaampn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp περίp ὁdgns ζήτηµαngns οὗτοςrdgns .
v.3 ὁdnmp µένxo οὖνc προπέµπωvpapnmp ὑπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs διέρχοµαιviin3p ὁdafs Φοινίκηnafs
καίc Σαµάρειαnafs ἐκδιηγέοµαιvppnnmp ὁdafs ἐπιστροφήnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp καίc ποιέωviia3p
χαράnafs µέγαςaafsn πᾶςadmpn ὁddmp ἀδελφόςndmp .
15:5—14 ΠΡΑΞΕΙΣ 408
5 ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ θεὸς ἐποίησεν µετ αὐτῶν. ἐξανέστησαν

δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες
λέγοντες ὅτι δεῖ περιτέµνειν αὐτοὺς παραγγέλλειν τε τηρεῖν
6 τὸν νόµον Μωϋσέως. Συνήχθησάν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ
7 πρεσβύτεροι ἰδεῖν περὶ τοῦ λόγου τούτου. πολλῆς δὲ συζη-
τήσεως γενοµένης ἀναστὰς Πέτρος εἶπεν πρὸς αὐτούς ῎Ανδρες
ἀδελφοί ὑµεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ ἡµερῶν ἀρχαίων ὁ θεὸς ἐν
ἡµῖν ἐξελέξατο διὰ τοῦ στόµατός µου ἀκοῦσαι τὰ ἔθνη τὸν λό-
8 γον τοῦ εὐαγγελίου καὶ πιστεῦσαι, καὶ ὁ καρδιογνώστης θεὸς
ἐµαρτύρησεν αὐτοῖς δοὺς αὐτοῖς, τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον καθὼς
9 καὶ ἡµῖν. καὶ οὐδέν διέκρινεν µεταξὺ ἡµῶν τε καὶ αὐτῶν τῇ
10 πίστει καθαρίσας τὰς καρδίας αὐτῶν. νῦν οὖν τί πειράζετε
τὸν θεόν ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν µαθητῶν ὃν
11 οὔτε οἱ πατέρες ἡµῶν οὔτε ἡµεῖς ἰσχύσαµεν βαστάσαι. ἀλλὰ
διὰ τῆς χάριτος τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ πιστεύοµεν σωθῆναι καθ
12 ὃν τρόπον κἀκεῖνοι. ᾿Εσίγησεν δὲ πᾶν τὸ πλῆθος καὶ ἤκουον
Βαρναβᾶ καὶ Παύλου ἐξηγουµένων ὅσα ἐποίησεν ὁ θεὸς ση-
13 µεῖα καὶ τέρατα ἐν τοῖς ἔθνεσιν δι΄ αὐτῶν. Μετὰ δὲ τὸ σιγῆσαι
αὐτοὺς ἀπεκρίθη ᾿Ιάκωβος λέγων ῎Ανδρες ἀδελφοί ἀκούσατέ
14 µου. Συµεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον ὁ θεὸς ἐπεσκέψατο
v.4 παραγίνοµαιvpadnmp δέc εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ἀποδέχοµαιviap3p ὑπόp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs
καίc ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἀναγγέλλωviaa3p τέxo ὅσοςrcanp ὁdnms
θεόςnnms ποιέωviaa3s µετάp αὐτόςrpgmp . v.5 ἐξανίστηµιviaa3p δέc τι-σρινµπ ὁdgmp ἀπόp
dgfs ngfs dgmp ngmp
ὁ αἵρεσις ὁ Φαρισαῖος πιστεύωvpxanmp λέγωvppanmp ὅτιc δεῖvipq3s περιτέµνωvnpa
αὐτόςrpamp παραγγέλλωvnpa τέxo τηρέωvnpa ὁdams νόµοςnams Μωϋσῆςngms . v.6 συνάγωviap3p δέc
dnmp nnmp c dnmp anmpn vnaa p dgms
ὁ ἀπόστολος καί ὁ πρεσβύτερος ὁράω περί ὁ λόγοςngms οὗτοςrdgms .
v.7 πολύςagfsn δέc συζήτησιςngfs γίνοµαιvpadgfs ἀνίστηµιvpaanms Πέτροςnnms λέγωviaa3s πρόςp
αὐτόςrpamp ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp σύrpn-p ἐπίσταµαιvipn2p ὅτιc ἀπόp ἡµέραngfp ἀρχαῖοςagfpn ὁdnms
θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p ἐκλέγωviam3s διάp ὁdgns στόµαngns ἐγώrpg-s ἀκούωvnaa ὁdanp ἔθνοςnanp ὁdams
λόγοςnams ὁdgns εὐαγγέλιονngns καίc πιστεύωvnaa . v.8 καίc ὁdnms καρδιογνώστηςnnms θεόςnnms
µαρτυρέωviaa3s αὐτόςrpdmp δίδωµιvpaanms αὐτόςrpdmp ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἅγιοςaansn καθώςbo
καίc ἐγώrpd-p . v.9 καίc οὐδείςaansn διακρίνωviaa3s µεταξύbo ἐγώrpg-p τέxo καίc αὐτόςrpgmp ὁddfs
πίστιςndfs καθαρίζωvpaanms ὁdafp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp . v.10 νῦνbo οὖνc τίςrqans πειράζωvipa2p
ὁdams θεόςnams ἐπιτίθηµιvnaa ζυγόςnams ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams ὁdgmp µαθητήςngmp ὅςrrams
οὔτεc ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p οὔτεc ἐγώrpn-p ἰσχύωviaa1p βαστάζωvnaa . v.11 ἀλλάc διάp
ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms πιστεύωvipa1p σῴζωvnap κατάp ὅςrrams τρόποςnams
κἀκεῖνοςrdnmp . v.12 σιγάωviaa3s δέc πᾶςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns καίc ἀκούωviia3p Βαρναβᾶςngms
καίc Παῦλοςngms ἐξηγέοµαιvppngmp ὅσοςrcanp ποιέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms σηµεῖονnanp καίc
τέραςnanp ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp διάp αὐτόςrpgmp . v.13 µετάp δέc ὁdans σιγάωvnaa αὐτόςrpamp
ἀποκρίνοµαιviad3s ᾿Ιάκωβοςnnms λέγωvppanms ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἀκούωvdaa2p ἐγώrpg-s .
409 ΠΡΑΞΕΙΣ 15:15—23
λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν ἐπὶ τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ. καὶ τούτῳ συµ- 15
φωνοῦσιν οἱ λόγοι τῶν προφητῶν καθὼς γέγραπται. Μετὰ 16
ταῦτα ἀναστρέψω καὶ ἀνοικοδοµήσω τὴν σκηνὴν ∆αυὶδ τὴν

πεπτωκυῖαν καὶ τὰ κατεσκαµµένα αὐτῆς ἀνοικοδοµήσω καὶ
ἀνορθώσω αὐτήν. ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν 17
ἀνθρώπων τὸν κύριον καὶ πάντα τὰ ἔθνη ἐφ οὓς ἐπικέκληται

τὸ ὄνοµά µου ἐπ αὐτούς λέγει κύριος ὁ ποιῶν ταῦτα πάντα.
γνωστὰ ἀπ αἰῶνος ἐστίν τῷ Θεῷ πάντα τὰ ἔργα αὑτοῦ. διὸ 18, 19
ἐγὼ κρίνω µὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφου-

σιν ἐπὶ τὸν θεόν. ἀλλὰ ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ἀ- 20
πό τῶν ἀλισγηµάτων τῶν εἰδώλων καὶ τῆς πορνείας καὶ τοῦ

πνικτοῦ καὶ τοῦ αἵµατος. Μωϋσῆς γὰρ ἐκ γενεῶν ἀρχαίων 21
κατὰ πόλιν τοὺς κηρύσσοντας αὐτὸν ἔχει ἐν ταῖς συναγωγαῖς

κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκόµενος. Τότε ἔδοξεν τοῖς ἀ- 22
ποστόλοις καὶ τοῖς πρεσβυτέροις σὺν ὅλῃ τῇ ἐκκλησίᾳ ἐκλε-

ξαµένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέµψαι εἰς ᾿Αντιόχειαν σὺν Παύλῳ
καὶ Βαρναβᾷ ᾿Ιούδαν τὸν ἐπικαλούµενον Βαρσαββᾶν καὶ Σι-
λᾶν ἄνδρας ἡγουµένους ἐν τοῖς ἀδελφοῖς. γράψαντες διὰ 23
χειρὸς αὐτῶν τάδε, Οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ Οἱ

ἀδελφοὶ τοῖς κατὰ τὴν ᾿Αντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν
v.14 Συµεώνtp ἐξηγέοµαιviad3s καθώςbo πρῶτοςbo ὁdnms θεόςnnms ἐπισκέπτοµαιviad3s
λαµβάνωvnaa ἐκp ἔθνοςngnp λαόςnams ἐπίp ὁddns ὄνοµαndns αὐτόςrpgms . v.15 καίc οὗτοςrddns
συµφωνέωvipa3p ὁdnmp λόγοςnnmp ὁdgmp προφήτηςngmp καθώςbo γράφωvixp3s . v.16 µετάp
rdanp vifa1s c vifa1s dafs nafs tp dafs
οὗτος ἀναστρέφω καί ἀνοικοδοµέω ὁ σκηνή ∆αυίδ ὁ πίπτωvpxaafs
καίc ὁdanp κατασκάπτωvpxpanp αὐτόςrpgfs ἀνοικοδοµέωvifa1s καίc ἀνορθόωvifa1s αὐτόςrpafs .
v.17 ὅπωςbo ἄνxo ἐκζητέωvsaa3p ὁdnmp κατάλοιποςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὁdams κύριοςnams
καίc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἐπίp ὅςrramp ἐπικαλέωvixp3s ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ἐπίp
αὐτόςrpamp λέγωvipa3s κύριοςnnms ὁdnms ποιέωvppanms οὗτοςrdanp πᾶςaanpn . v.18 γνωστόςannpn
ἀπόp αἰώνngms εἰµίvipx3s ὁddms θεόςndms πᾶςannpn ὁdnnp ἔργονnnnp αὐτόςrpgms . v.19 διόc
ἐγώrpn-s κρίνωvipa1s µήxo παρενοχλέωvnpa ὁddmp ἀπόp ὁdgnp ἔθνοςngnp ἐπιστρέφωvppadmp ἐπίp
ὁdams θεόςnams . v.20 ἀλλάc ἐπιστέλλωvnaa αὐτόςrpdmp ὁdgms ἀπέχωvnpm ἀπόp ὁdgnp
ἀλίσγηµαngnp ὁdgnp εἴδωλονngnp καίc ὁdgfs πορνείαngfs καίc ὁdgns πνικτόςagnsn καίc ὁdgns αἷµαngns .
v.21 Μωϋσῆςnnms γάρc ἐκp γενεάngfp ἀρχαῖοςagfpn κατάp πόλιςnafs ὁdamp κηρύσσωvppaamp
αὐτόςrpams ἔχωvipa3s ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp κατάp πᾶςaansn σάββατονnans ἀναγινώσκωvpppnms .
v.22 τότεbo δοκέωviaa3s ὁddmp ἀπόστολοςndmp καίc ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn σύνp ὅλοςadfsn
ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐκλέγωvpamamp ἀνήρnamp ἐκp αὐτόςrpgmp πέµπωvnaa εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs
σύνp Παῦλοςndms καίc Βαρναβᾶςndms ᾿Ιούδαςnams ὁdams ἐπικαλέωvpppams Βαρσαββᾶςnams καίc
Σιλᾶςnams ἀνήρnamp ἡγέοµαιvppnamp ἐνp ὁddmp ἀδελφόςndmp .
15:24—35 ΠΡΑΞΕΙΣ 410
24 ἀδελφοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν χαίρειν. ᾿Επειδὴ ἠκούσαµεν ὅτι τι-

νὲς ἐξ ἡµῶν ἐξελθόντες ἐτάραξαν ὑµᾶς λόγοις ἀνασκευάζοντες
τὰς ψυχὰς ὑµῶν λέγοντες περιτέµνεσθαι καὶ τηρεῖν τον νόµον,
25 οἷς οὐ διεστειλάµεθα. ἔδοξεν ἡµῖν γενοµένοις ὁµοθυµαδὸν
ἐκλεξαµένους ἄνδρας πέµψαι πρὸς ὑµᾶς σὺν τοῖς ἀγαπητοῖς
26 ἡµῶν Βαρναβᾷ καὶ Παύλῳ. ἀνθρώποις παραδεδωκόσιν τὰς
ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χρι-
27 στοῦ. ἀπεστάλκαµεν οὖν ᾿Ιούδαν καὶ Σιλᾶν καὶ αὐτοὺς διὰ
28 λόγου ἀπαγγέλλοντας τὰ αὐτά. ἔδοξεν γὰρ τῷ ἁγίῳ πνεύ-
µατι καὶ ἡµῖν µηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑµῖν βάρος πλὴν τῶν
29 ἐπάναγκες τούτων. ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵµατος καὶ
πνικτοῦ καὶ πορνείας ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε
30 ῎Ερρωσθε. Οἱ µὲν οὖν ἀπολυθέντες ἦλθον εἰς ᾿Αντιόχειαν
31 καὶ συναγαγόντες τὸ πλῆθος ἐπέδωκαν τὴν ἐπιστολήν. ἀ-
32 ναγνόντες δὲ ἐχάρησαν ἐπὶ τῇ παρακλήσει. ᾿Ιούδας τε καὶ
Σιλᾶς καὶ αὐτοὶ προφῆται ὄντες διὰ λόγου πολλοῦ παρεκάλε-
33 σαν τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἐπεστήριξαν. ποιήσαντες δὲ χρόνον
ἀπελύθησαν µετ εἰρήνης ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν πρὸς τοὺς ἀπο-
35 στόλους. Παῦλος δὲ καὶ Βαρναβᾶς διέτριβον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ
διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόµενοι µετὰ καὶ ἑτέρων πολλῶν τὸν
v.23 γράφωvpaanmp διάp χείρngfs αὐτόςrpgmp ὅδεrdanp ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp
πρεσβύτεροςanmpn καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ὁddmp κατάp ὁdafs ᾿Αντιόχειαnafs καίc Συρίαnafs καίc
Κιλικίαnafs ἀδελφόςndmp ὁddmp ἐκp ἔθνοςngnp χαίρωvnpa . v.24 ἐπειδήc ἀκούωviaa1p ὅτιc
τι-σρινµπ ἐκp ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιvpaanmp ταράσσωviaa3p σύrpa-p λόγοςndmp ἀνασκευάζωvppanmp
ὁdafp ψυχήnafp σύrpg-p λέγωvppanmp περιτέµνωvnpp καίc τηρέωvnpa ὁdams νόµοςnams ὅςrrdmp οὐxo
διαστέλλωviam1p . v.25 δοκέωviaa3s ἐγώrpd-p γίνοµαιvpaddmp ὁµοθυµαδόνbo ἐκλέγωvpamamp
ἀνήρnamp πέµπωvnaa πρόςp σύrpa-p σύνp ὁddmp ἀγαπητόςadmpn ἐγώrpg-p Βαρναβᾶςndms καίc
Παῦλοςndms . v.26 ἄνθρωποςndmp παραδίδωµιvpxadmp ὁdafp ψυχήnafp αὐτόςrpgmp ὑπέρp ὁdgns
ὄνοµαngns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.27 ἀποστέλλωvixa1p οὖνc
᾿Ιούδαςnams καίc Σιλᾶςnams καίc αὐτόςrpamp διάp λόγοςngms ἀπαγγέλλωvppaamp ὁdanp αὐτόςrpanp .
v.28 δοκέωviaa3s γάρc ὁddns ἅγιοςadnsn πνεῦµαndns καίc ἐγώrpd-p µηδείςaansn πολύςaansc
ἐπιτίθηµιvnpm σύrpd-p βάροςnans πλήνbo ὁdgnp ἐπάναγκεςbo οὗτοςrdgnp . v.29 ἀπέχωvnpm
agnpn c ngns c agnsn c ngfs p rrgnp
εἰδωλόθυτος καί αἷµα καί πνικτός καί πορνεία ἐκ ὅς διατηρέωvppanmp
ἑαυτοῦrxamp εὖbo πράσσωvifa2p ῥώννυµαιvdxp2p . v.30 ὁdnmp µένxo οὖνc ἀπολύωvpapnmp
ἔρχοµαιviaa3p εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs καίc συνάγωvpaanmp ὁdans πλῆθοςnans ἐπιδίδωµιviaa3p ὁdafs
ἐπιστολήnafs . v.31 ἀναγινώσκωvpaanmp δέc χαίρωviao3p ἐπίp ὁddfs παράκλησιςndfs .
v.32 ᾿Ιούδαςnnms τέxo καίc Σιλᾶςnnms καίc αὐτόςrpnmp προφήτηςnnmp εἰµίvppxnmp διάp λόγοςngms
πολύςagmsn παρακαλέωviaa3p ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc ἐπιστηρίζωviaa3p . v.33 ποιέωvpaanmp δέc
χρόνοςnams ἀπολύωviap3p µετάp εἰρήνηngfs ἀπόp ὁdgmp ἀδελφόςngmp πρόςp ὁdamp ἀπόστολοςnamp .
411 ΠΡΑΞΕΙΣ 15:36—16:4
λόγον τοῦ κυρίου. Μετὰ δέ τινας ἡµέρας εἶπεν Παῦλος πρὸς 36
Βαρναβᾶν ᾿Επιστρέψαντες δὴ ἐπισκεψώµεθα τοὺς ἀδελφοὺς

ἡµῶν κατὰ πᾶσαν πόλιν ἐν αἷς κατηγγείλαµεν τὸν λόγον τοῦ
κυρίου πῶς ἔχουσιν. Βαρναβᾶς δὲ ἐβούλεύσατο συµπαραλα- 37
βεῖν τὸν ᾿Ιωάννην τὸν καλούµενον Μᾶρκον, Παῦλος δὲ ἠξίου 38
τὸν ἀποστάντα ἀπ αὐτῶν ἀπὸ Παµφυλίας καὶ µὴ συνελθόντα

αὐτοῖς εἰς τὸ ἔργον µὴ συµπαραλαβεῖν τοῦτον. ἐγένετο οὖν 39
παροξυσµὸς ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ ἀλλήλων τόν τε

Βαρναβᾶν παραλαβόντα τὸν Μᾶρκον ἐκπλεῦσαι εἰς Κύπρον.
Παῦλος δὲ ἐπιλεξάµενος Σιλᾶν ἐξῆλθεν παραδοθεὶς τῇ χάριτι 40
τοῦ Θεοῦ ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν, διήρχετο δὲ τὴν Συρίαν καὶ Κι- 41
λικίαν ἐπιστηρίζων τὰς ἐκκλησίας.

Κατήντησεν δὲ εἰς ∆έρβην καὶ Λύστραν καὶ ἰδοὺ µαθητής 16
τις ἦν ἐκεῖ ὀνόµατι Τιµόθεος υἱὸς γυναικὸς τινος ᾿Ιουδαίας
πιστῆς πατρὸς δὲ ῞Ελληνος. ὃς ἐµαρτυρεῖτο ὑπὸ τῶν ἐν Λύ- 2
στροις καὶ ᾿Ικονίῳ ἀδελφῶν. τοῦτον ἠθέλησεν ὁ Παῦλος σὺν 3
αὐτῷ ἐξελθεῖν καὶ λαβὼν περιέτεµεν αὐτὸν διὰ τοὺς ᾿Ιουδαί-

ους τοὺς ὄντας ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις, ᾔδεισαν γὰρ ἅπαν-
τες τὸν πατὲρα αὐτοῦ ὅτι ῞Ελλην ὑπῆρχεν. ὡς δὲ διεπορεύ- 4
οντο τὰς πόλεις παρεδίδουν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγµατα τὰ

κεκριµένα ὑπὸ τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων τῶν ἐν
v.35 Παῦλοςnnms δέc καίc Βαρναβᾶςnnms διατρίβωviia3p ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs διδάσκωvppanmp
καίc εὐαγγελίζωvppmnmp µετάp καίc ἕτεροςagmpn πολύςagmpn ὁdams λόγοςnams ὁdgms
κύριοςngms . v.36 µετάp δέc τι-σριαφπ ἡµέραnafp λέγωviaa3s Παῦλοςnnms πρόςp Βαρναβᾶςnams
ἐπιστρέφωvpaanmp δήxo ἐπισκέπτοµαιvsad1p ὁdamp ἀδελφόςnamp ἐγώrpg-p κατάp πᾶςaafsn
πόλιςnafs ἐνp ὅςrrdfp καταγγέλλωviaa1p ὁdams λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms πῶςbo ἔχωvipa3p .
v.37 Βαρναβᾶςnnms δέc βουλεύοµαιviad3s συµπαραλαµβάνωvnaa ὁdams ᾿Ιωάννηςnams ὁdams
καλέωvpppams Μᾶρκοςnams . v.38 Παῦλοςnnms δέc ἀξιόωviia3s ὁdams ἀφίστηµιvpaaams ἀπόp
rpgmp p ngfs
αὐτός ἀπό Παµφυλία καίc µήxo συνέρχοµαιvpaaams αὐτόςrpdmp εἰςp ὁdans ἔργονnans
µήxo συµπαραλαµβάνωvnaa οὗτοςrdams . v.39 γίνοµαιviad3s οὖνc παροξυσµόςnnms ὥστεc
vnap rpamp p regmp
ἀποχωρίζω αὐτός ἀπό ἀλλήλων ὁdams τέxo Βαρναβᾶςnams παραλαµβάνωvpaaams
ὁdams Μᾶρκοςnams ἐκπλέωvnaa εἰςp Κύπροςnafs . v.40 Παῦλοςnnms δέc ἐπιλέγωvpamnms
nams viaa3s vpapnms ddfs
Σιλᾶς ἐξέρχοµαι παραδίδωµι ὁ χάριςndfs ὁdgms θεόςngms ὑπόp ὁdgmp
ἀδελφόςngmp . v.41 διέρχοµαιviin3s δέc ὁdafs Συρίαnafs καίc Κιλικίαnafs ἐπιστηρίζωvppanms
ὁdafp ἐκκλησίαnafp . 16. v.1 καταντάωviaa3s δέc εἰςp ∆έρβηnafs καίc Λύστραnafs καίc
ἰδούvdaa2s µαθητήςnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s ἐκεῖbo ὄνοµαndns Τιµόθεοςnnms υἱόςnnms γυνήngfs
τίςrigfs ᾿Ιουδαῖοςagfsn πιστόςagfsn πατήρngms δέc ῞Ελληνngms . v.2 ὅςrrnms µαρτυρέωviip3s ὑπόp
ὁdgmp ἐνp Λύστραndnp καίc ᾿Ικόνιονndns ἀδελφόςngmp . v.3 οὗτοςrdams θέλωviaa3s ὁdnms
Παῦλοςnnms σύνp αὐτόςrpdms ἐξέρχοµαιvnaa καίc λαµβάνωvpaanms περιτέµνωviaa3s αὐτόςrpams
διάp ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn ὁdamp εἰµίvppxamp ἐνp ὁddmp τόποςndmp ἐκεῖνοςrddmp οἶδαviya3p γάρc
ἅπαςanmpn ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms ὅτιc ῞Ελληνnnms ὑπάρχωviia3s .
16:5—14 ΠΡΑΞΕΙΣ 412
5 ᾿Ιερουσαλήµ. αἱ µὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦντο τῇ πίστει

6 καὶ ἐπερίσσευον τῷ ἀριθµῷ καθ ἡµέραν. διελθόντες δὲ τὴν
Φρυγίαν καὶ τὴν Γαλατικὴν χώραν κωλυθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου
7 πνεύµατος λαλῆσαι τὸν λόγον ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ἐλθόντες κατὰ τὴν
Μυσίαν ἐπείραζον κατὰ τὴν Βιθυνίαν πορεύεσθαι, καὶ οὐκ
8 εἴασεν αὐτοὺς τὸ πνεῦµα. παρελθόντες δὲ τὴν Μυσίαν κα-
9 τέβησαν εἰς Τρῳάδα. καὶ ὅραµα διὰ τῆς νυκτὸς ὤφθη τῷ
Παύλῳ ἀνὴρ τις ἦν Μακεδών ἑστὼς παρακαλῶν αὐτὸν καὶ λέ-
10 γων ∆ιαβὰς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡµῖν. ὡς δὲ τὸ ὅραµα
εἶδεν εὐθέως ἐζητήσαµεν ἐξελθεῖν εἰς τὴν Μακεδονίαν συµ-
βιβάζοντες ὅτι προσκέκληται ἡµᾶς ὁ Κύριος εὐαγγελίσασθαι
11 αὐτούς. ᾿Αναχθέντες οὖν ἀπὸ τὴς Τρῳάδος εὐθυδροµήσαµεν
12 εἰς Σαµοθρᾴκην τῇ τε ἐπιούσῃ εἰς Νεάπολιν. ἐκειθέν τε εἰς
Φιλίππους ἥτις ἐστὶν πρώτη τῆς µερίδος τὴς Μακεδονίας πό-
λις κολωνεία ἦµεν δὲ ἐν αὕτη τῇ πόλει διατρίβοντες ἡµέρας
13 τινάς. τῇ τε ἡµέρᾳ τῶν σαββάτων ἐξήλθοµεν ἔξω τῆς πόλεως
παρὰ ποταµὸν οὗ ἐνοµίζετο προσευχή εἶναι καὶ καθίσαντες ἐ-
14 λαλοῦµεν ταῖς συνελθούσαις γυναιξίν. καί τις γυνὴ ὀνόµατι
Λυδία πορφυρόπωλις πόλεως Θυατείρων σεβοµένη τὸν θεόν
ἤκουεν ἡς ὁ κύριος διήνοιξεν τὴν καρδίαν προσέχειν τοῖς λα-
v.4 ὡςbo δέc διαπορεύοµαιviin3p ὁdafp πόλιςnafp παραδίδωµιviia3p αὐτόςrpdmp φυλάσσωvnpa
ὁdanp δόγµαnanp ὁdanp κρίνωvpxpanp ὑπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn
ὁdgmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.5 ὁdnfp µένxo οὖνc ἐκκλησίαnnfp στερεόωviip3p ὁddfs πίστιςndfs
καίc περισσεύωviia3p ὁddms ἀριθµόςndms κατάp ἡµέραnafs . v.6 διέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdafs
Φρυγίαnafs καίc ὁdafs Γαλατικόςaafsn χώραnafs κωλύωvpapnmp ὑπόp ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns
λαλέωvnaa ὁdams λόγοςnams ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs . v.7 ἔρχοµαιvpaanmp κατάp ὁdafs Μυσίαnafs
πειράζωviia3p κατάp ὁdafs Βιθυνίαnafs πορεύοµαιvnpn καίc οὐxo ἐάωviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnns
πνεῦµαnnns . v.8 παρέρχοµαιvpaanmp δέc ὁdafs Μυσίαnafs καταβαίνωviaa3p εἰςp Τρῳάςnafs .
v.9 καίc ὅραµαnnns διάp ὁdgfs νύξngfs ὁράωviap3s ὁddms Παῦλοςndms ἀνήρnnms τι-σρινµσ εἰµίviix3s
Μακεδώνnnms ἵστηµιvpxanms παρακαλέωvppanms αὐτόςrpams καίc λέγωvppanms διαβαίνωvpaanms εἰςp
Μακεδονίαnafs βοηθέωvdaa2s ἐγώrpd-p . v.10 ὡςbo δέc ὁdans ὅραµαnans ὁράωviaa3s εὐθέωςbo
ζητέωviaa1p ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs Μακεδονίαnafs συµβιβάζωvppanmp ὅτιc προσκαλέοµαιvixn3s
ἐγώrpa-p ὁdnms κύριοςnnms εὐαγγελίζωvnam αὐτόςrpamp . v.11 ἀνάγωvpapnmp οὖνc ἀπόp
ὁdgfs Τρῳάςngfs εὐθυδροµέωviaa1p εἰςp Σαµοθρᾴκηnafs ὁddfs τέxo ἔπειµιvppxdfs εἰςp Νεάπολιςnafs .
v.12 ἐκεῖθενbo τέxo εἰςp Φίλιπποιnams ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s πρῶτοςanfsn ὁdgfs µερίςngfs ὁdgfs
Μακεδονίαngfs πόλιςnnfs κολωνίαnnfs εἰµίviix1p δέc ἐνp αὐτόςrpdfs ὁddfs πόλιςndfs διατρίβωvppanmp
ἡµέραnafp τι-σριαφπ. v.13 ὁddfs τέxo ἡµέραndfs ὁdgnp σάββατονngnp ἐξέρχοµαιviaa1p ἔξωbo
ὁdgfs πόλιςngfs παράp ποταµόςnams ὅςbo νοµίζωviip3s προσευχήnnfs εἰµίvnpx καίc καθίζωvpaanmp
λαλέωviia1p ὁddfp συνέρχοµαιvpaadfp γυνήndfp .
413 ΠΡΑΞΕΙΣ 16:15—22
λουµένοις ὑπὸ τοῦ Παύλου. ὡς δὲ ἐβαπτίσθη καὶ ὁ οἶκος αὐ- 15
τῆς παρεκάλεσεν λέγουσα Εἰ κεκρίκατέ µε πιστὴν τῷ κυρίῳ

εἶναι εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκόν µου µείνατε. καὶ παρεβιάσατο
ἡµᾶς. ᾿Εγένετο δὲ πορευοµένων ἡµῶν εἰς προσευχὴν παι- 16
δίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦµα Πύθωνος ἀπαντῆσαι ἡµῖν ἥτις

ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχεν τοῖς κυρίοις αὐτῆς µαντευοµένη.
αὕτη κατακολουθήσασα τῷ Παύλῳ καὶ ἡµῖν ἔκραζεν λέγουσα 17
Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν οἵτι-

νες καταγγέλλουσιν ἡµῖν, ὁδὸν σωτηρίας. τοῦτο δὲ ἐποίει 18
ἐπὶ πολλὰς ἡµέρας διαπονηθεὶς δὲ ὁ Παῦλος καὶ ἐπιστρέ-

ψας τῷ πνεύµατι εἶπεν Παραγγέλλω σοι ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ ἐξελθεῖν ἀπ αὐτῆς, καὶ ἐξῆλθεν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ. ἰ- 19
δόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας

αὐτῶν ἐπιλαβόµενοι τὸν Παῦλον καὶ τὸν Σιλᾶν εἵλκυσαν εἰς
τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας. καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς 20
τοῖς στρατηγοῖς εἶπον, Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡ-

µῶν τὴν πόλιν ᾿Ιουδαῖοι ὑπάρχοντες. καὶ καταγγέλλουσιν 21
ἔθη ἃ οὐκ ἔξεστιν ἡµῖν παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν ῾Ρωµαίοις

οὖσιν. καὶ συνεπέστη ὁ ὄχλος κατ αὐτῶν καὶ οἱ στρατηγοὶ πε- 22
v.14 καίc τι-σρινφσ γυνήnnfs ὄνοµαndns Λυδίαnnfs πορφυρόπωλιςnnfs πόλιςngfs Θυάτειραngnp

σέβωvppnnfs ὁdams θεόςnams ἀκούωviia3s ὅςrrgfs ὁdnms κύριοςnnms διανοίγωviaa3s ὁdafs καρδίαnafs
προσέχωvnpa ὁddnp λαλέωvpppdnp ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms . v.15 ὡςbo δέc βαπτίζωviap3s καίc
ὁdnms οἶκοςnnms αὐτόςrpgfs παρακαλέωviaa3s λέγωvppanfs εἰqo κρίνωvixa2p ἐγώrpa-s πιστόςaafsn
ὁddms κύριοςndms εἰµίvnpx εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp ὁdams οἶκοςnams ἐγώrpg-s µένωvdaa2p καίc
παραβιάζοµαιviad3s ἐγώrpa-p . v.16 γίνοµαιviad3s δέc πορεύοµαιvppngmp ἐγώrpg-p εἰςp
προσευχήnafs παιδίσκηnafs τι-σριαφσ ἔχωvppaafs πνεῦµαnans πύθωνngms ἀπαντάωvnaa ἐγώrpd-p
ὅστιςrrnfs ἐργασίαnafs πολύςaafsn παρέχωviia3s ὁddmp κύριοςndmp αὐτόςrpgfs µαντεύοµαιvppnnfs .
v.17 οὗτοςrdnfs κατακολουθέωvpaanfs ὁddms Παῦλοςndms καίc ἐγώrpd-p κράζωviia3s λέγωvppanfs
οὗτοςrdnmp ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp δοῦλοςnnmp ὁdgms θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn εἰµίvipx3p
ὅστιςrrnmp καταγγέλλωvipa3p ἐγώrpd-p ὁδόςnafs σωτηρίαngfs . v.18 οὗτοςrdans δέc ποιέωviia3s ἐπίp
aafpn nafp vpadnms c dnms
πολύς ἡµέρα διαπονέοµαι δέ ὁ Παῦλοςnnms καίc ἐπιστρέφωvpaanms ὁddns
πνεῦµαndns λέγωviaa3s παραγγέλλωvipa1s σύrpd-s ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
ἐξέρχοµαιvnaa ἀπόp αὐτόςrpgfs καίc ἐξέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs . v.19 ὁράωvpaanmp
δέc ὁdnmp κύριοςnnmp αὐτόςrpgfs ὅτιc ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs ἐργασίαngfs αὐτόςrpgmp
ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp ὁdams Παῦλοςnams καίc ὁdams Σιλᾶςnams ἕλκωviaa3p εἰςp ὁdafs ἀγοράnafs
ἐπίp ὁdamp ἄρχωνnamp . v.20 καίc προσάγωvpaanmp αὐτόςrpamp ὁddmp στρατηγόςndmp λέγωviaa3p
rdnmp dnmp
οὗτος ὁ ἄνθρωποςnnmp ἐκταράσσωvipa3p ἐγώrpg-p ὁdafs πόλιςnafs ᾿Ιουδαῖοςanmpn
ὑπάρχωvppanmp . v.21 καίc καταγγέλλωvipa3p ἔθοςnanp ὅςrranp οὐxo ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-p
vnpn
παραδέχοµαι οὐδέbo ποιέωvnpa ῾Ρωµαῖοςadmpn εἰµίvppxdmp .
16:23—33 ΠΡΑΞΕΙΣ 414
23 ριρρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱµάτια ἐκέλευον ῥαβδίζειν. πολλάς τε

ἐπιθέντες αὐτοῖς πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακήν παραγγείλαντες
24 τῷ δεσµοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς. ὃς παραγγελίαν
τοιαύτην εἰληφως ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακὴν
25 καὶ τοὺς πόδας αὐτῶν ἠσφαλίσατο εἰς τὸ ξύλον. Κατὰ δὲ
τὸ µεσονύκτιον Παῦλος καὶ Σιλᾶς προσευχόµενοι ὕµνουν τὸν
26 θεόν ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσµιοι, ἄφνω δὲ σεισµὸς ἐ-
γένετο µέγας ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεµέλια τοῦ δεσµωτηρίου,
ἀνεῴχθησαν τε παραχρῆµα αἱ θύραι πᾶσαι καὶ πάντων τὰ δε-
27 σµὰ ἀνέθη. ἔξυπνος δὲ γενόµενος ὁ δεσµοφύλαξ καὶ ἰδὼν
ἀνεῳγµένας τὰς θύρας τῆς φυλακῆς σπασάµενος µάχαιραν
ἔµελλεν ἑαυτὸν ἀναιρεῖν νοµίζων ἐκπεφευγέναι τοὺς δεσµί-
28 ους. ἐφώνησεν δὲ φωνῇ µεγάλῃ ὁ Παῦλος λέγων Μηδὲν
29 πράξῃς σεαυτῷ κακόν ἅπαντες γάρ ἐσµεν ἐνθάδε. αἰτήσας
δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν καὶ ἔντροµος γενόµενος προσέπεσεν τῷ
30 Παύλῳ καὶ τῷ Σιλᾷ. καὶ προαγαγὼν αὐτοὺς ἔξω ἔφη Κύριοι
31 τί µε δεῖ ποιεῖν ἵνα σωθῶ. οἱ δὲ εἶπον, Πίστευσον ἐπὶ τὸν
32 κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστὸν, καὶ σωθήσῃ σὺ καὶ ὁ οἶκός σου. καὶ
ἐλάλησαν αὐτῷ τὸν λόγον τοῦ κυρίου καὶ πᾶσιν τοῖς ἐν τῇ
33 οἰκίᾳ αὐτοῦ. καὶ παραλαβὼν αὐτοὺς ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς
v.22 καίc συνεφίστηµιviaa3s ὁdnms ὄχλοςnnms κατάp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp στρατηγόςnnmp
περιρήγνυµιvpaanmp αὐτόςrpgmp ὁdanp ἱµάτιονnanp κελεύωviia3p ῥαβδίζωvnpa . v.23 πολύςaafpn
τέxo ἐπιτίθηµιvpaanmp αὐτόςrpdmp πληγήnafp βάλλωviaa3p εἰςp φυλακήnafs παραγγέλλωvpaanmp ὁddms
δεσµοφύλαξndms ἀσφαλῶςbo τηρέωvnpa αὐτόςrpamp . v.24 ὅςrrnms παραγγελίαnafs τοιοῦτοςrdafs
λαµβάνωvpxanms βάλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs ἐσώτεροςaafsn φυλακήnafs καίc ὁdamp πούςnamp
αὐτόςrpgmp ἀσφαλίζωviad3s εἰςp ὁdans ξύλονnans . v.25 κατάp δέc ὁdans µεσονύκτιονnans
Παῦλοςnnms καίc Σιλᾶςnnms προσεύχοµαιvppnnmp ὑµνέωviia3p ὁdams θεόςnams ἐπακροάοµαιviin3p
δέc αὐτόςrpgmp ὁdnmp δέσµιοςnnmp . v.26 ἄφνωbo δέc σεισµόςnnms γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn
ὥστεc σαλεύωvnap ὁdanp θεµέλιονnanp ὁdgns δεσµωτήριονngns ἀνοίγωviap3p τέxo παραχρῆµαbo
ὁdnfp θύραnnfp πᾶςanfpn καίc πᾶςagmpn ὁdnnp δεσµόςnnnp ἀνίηµιviap3s . v.27 ἔξυπνοςanmsn
δέc γίνοµαιvpadnms ὁdnms δεσµοφύλαξnnms καίc ὁράωvpaanms ἀνοίγωvpxpafp ὁdafp θύραnafp
ὁdgfs φυλακήngfs σπάωvpamnms µάχαιραnafs µέλλωviia3s ἑαυτοῦrxams ἀναιρέωvnpa νοµίζωvppanms
ἐκφεύγωvnxa ὁdamp δέσµιοςnamp . v.28 φωνέωviaa3s δέc φωνήndfs µέγαςadfsn ὁdnms Παῦλοςnnms
λέγωvppanms µηδείςaansn πράσσωvsaa2s σεαυτοῦrxdms κακόςaansn ἅπαςanmpn γάρc εἰµίvipx1p
ἐνθάδεbo . v.29 αἰτέωvpaanms δέc φῶςnanp εἰσπηδάωviaa3s καίc ἔντροµοςanmsn γίνοµαιvpadnms
προσπίπτωviaa3s ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Σιλᾶςndms . v.30 καίc προάγωvpaanms αὐτόςrpamp
bo viix3s nvmp rqans rpa-s vipq3s vnpa
ἔξω φηµί κύριος τίς ἐγώ δεῖ ποιέω ἵναc σῴζωvsap1s . v.31 ὁdnmp
δέc λέγωviaa3p πιστεύωvdaa2s ἐπίp ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc σῴζωvifp2s
σύrpn-s καίc ὁdnms οἶκοςnnms σύrpg-s . v.32 καίc λαλέωviaa3p αὐτόςrpdms ὁdams λόγοςnams ὁdgms
κύριοςngms καίc πᾶςadmpn ὁddmp ἐνp ὁddfs οἰκίαndfs αὐτόςrpgms .
415 ΠΡΑΞΕΙΣ 16:34—17:3
νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν καὶ ἐβαπτίσθη αὐτὸς καὶ οἱ

αὐτοῦ πάντες παραχρῆµα. ἀναγαγών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον 34
αὑτοῦ, παρέθηκεν τράπεζαν καὶ ἠγαλλίατο πανοικί πεπιστευ-

κὼς τῷ θεῷ. ῾Ηµέρας δὲ γενοµένης ἀπέστειλαν οἱ στρατηγοὶ 35
τοὺς ῥαβδούχους λέγοντες ᾿Απόλυσον τοὺς ἀνθρώπους ἐκεί-

νους. ἀπήγγειλεν δὲ ὁ δεσµοφύλαξ τοὺς λόγους τούτους 36
πρὸς τὸν Παῦλον ὅτι ἀπεστάλκασιν οἱ στρατηγοὶ ἵνα ἀπολυ-

θῆτε, νῦν οὖν ἐξελθόντες πορεύεσθε ἐν εἰρήνῃ. ὁ δὲ Παῦλος 37
ἔφη πρὸς αὐτούς ∆είραντες ἡµᾶς δηµοσίᾳ ἀκατακρίτους ἀν-

θρώπους ῾Ρωµαίους ὑπάρχοντας ἔβαλον εἰς φυλακήν καὶ νῦν
λάθρᾳ ἡµᾶς ἐκβάλλουσιν οὐ γάρ ἀλλὰ ἐλθόντες αὐτοὶ ἐξα-
γαγέτωσαν. ἀνήγγειλάν δὲ τοῖς στρατηγοῖς οἱ ῥαβδοῦχοι τὰ 38
ῥήµατα ταῦτα καὶ ἐφοβήθησαν ἀκούσαντες ὅτι ῾Ρωµαῖοί εἰσιν.

καὶ ἐλθόντες παρεκάλεσαν αὐτούς καὶ ἐξαγαγόντες ἠρώτων 39
ἐξελθεῖν τῆς πόλεως. ἐξελθόντες δὲ ἐκ τῆς φυλακῆς εἰσῆλ- 40
θον πρὸς τὴν Λυδίαν καὶ ἰδόντες τοὺς ἀδελφοὺς παρεκάλεσαν

αὐτοῦς, καὶ ἐξῆλθον.
∆ιοδεύσαντες δὲ τὴν ᾿Αµφίπολιν καὶ ᾿Απολλωνίαν ἦλθον εἰς 17
Θεσσαλονίκην ὅπου ἦν ἥ συναγωγὴ τῶν ᾿Ιουδαίων. κατὰ δὲ 2
τὸ εἰωθὸς τῷ Παύλῳ εἰσῆλθεν πρὸς αὐτοὺς καὶ ἐπὶ σάββατα

τρία διελέξατο αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γραφῶν. διανοίγων καὶ παρα- 3
v.33 καίc παραλαµβάνωvpaanms αὐτόςrpamp ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ὥραndfs ὁdgfs νύξngfs
λούωviaa3s ἀπόp ὁdgfp πληγήngfp καίc βαπτίζωviap3s αὐτόςrpnms καίc ὁdnmp αὐτόςrpgms πᾶςanmpn
παραχρῆµαbo . v.34 ἀνάγωvpaanms τέxo αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams οἶκοςnams αὐτόςrpgms
παρατίθηµιviaa3s τράπεζαnafs καίc ἀγαλλιάωviin3s πανοικείbo πιστεύωvpxanms ὁddms θεόςndms .
v.35 ἡµέραngfs δέc γίνοµαιvpadgfs ἀποστέλλωviaa3p ὁdnmp στρατηγόςnnmp ὁdamp ῥαβδοῦχοςnamp
λέγωvppanmp ἀπολύωvdaa2s ὁdamp ἄνθρωποςnamp ἐκεῖνοςrdamp . v.36 ἀπαγγέλλωviaa3s δέc ὁdnms
δεσµοφύλαξnnms ὁdamp λόγοςnamp οὗτοςrdamp πρόςp ὁdams Παῦλοςnams ὅτιc ἀποστέλλωvixa3p
ὁdnmp στρατηγόςnnmp ἵναc ἀπολύωvsap2p νῦνbo οὖνc ἐξέρχοµαιvpaanmp πορεύοµαιvdpn2p ἐνp
εἰρήνηndfs . v.37 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms φηµίviix3s πρόςp αὐτόςrpamp δέρωvpaanmp ἐγώrpa-p
δηµόσιοςbo ἀκατάκριτοςaampn ἄνθρωποςnamp ῾Ρωµαῖοςaampn ὑπάρχωvppaamp βάλλωviaa3p εἰςp
φυλακήnafs καίc νῦνbo λάθρᾳbo ἐγώrpa-p ἐκβάλλωvipa3p οὐxo γάρc ἀλλάc ἔρχοµαιvpaanmp αὐτόςrpnmp
ἐξάγωvdaa3p . v.38 ἀναγγέλλωviaa3p δέc ὁddmp στρατηγόςndmp ὁdnmp ῥαβδοῦχοςnnmp ὁdanp
ῥῆµαnanp οὗτοςrdanp καίc φοβέοµαιviao3p ἀκούωvpaanmp ὅτιc ῾Ρωµαῖοςanmpn εἰµίvipx3p . v.39 καίc
ἔρχοµαιvpaanmp παρακαλέωviaa3p αὐτόςrpamp καίc ἐξάγωvpaanmp ἐρωτάωviia3p ἐξέρχοµαιvnaa ὁdgfs
πόλιςngfs . v.40 ἐξέρχοµαιvpaanmp δέc ἐκp ὁdgfs φυλακήngfs εἰσέρχοµαιviaa3p πρόςp ὁdafs
Λυδίαnafs καίc ὁράωvpaanmp ὁdamp ἀδελφόςnamp παρακαλέωviaa3p αὐτόςrpamp καίc ἐξέρχοµαιviaa3p .
17. v.1 διοδεύωvpaanmp δέc ὁdafs ᾿Αµφίπολιςnafs καίc ᾿Απολλωνίαnafs ἔρχοµαιviaa3p εἰςp
Θεσσαλονίκηnafs ὅπουbo εἰµίviix3s ὁdnfs συναγωγήnnfs ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.2 κατάp δέc
ὁdans εἴωθαvpxaans ὁddms Παῦλοςndms εἰσέρχοµαιviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp καίc ἐπίp σάββατονnanp
τρεῖςnanp διαλέγοµαιviad3s αὐτόςrpdmp ἀπόp ὁdgfp γραφήngfp .
17:4—12 ΠΡΑΞΕΙΣ 416
τιθέµενος ὅτι τὸν Χριστὸν ἔδει παθεῖν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν

καὶ ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός ᾿Ιησοῦς ὃν ἐγὼ καταγγέλλω ὑ-
4 µῖν. καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν
τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σιλᾷ τῶν τε σεβοµένων ῾Ελλήνων πολὺ πλῆ-
5 θος γυναικῶν τε τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι. προσλαβόµενοι δὲ
οἱ ᾿Ιουδαῖοι οἱ ἀπειθοῦντες τῶν ἀγοραίων τινὰς ἄνδρας πονη-
ροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν ἐπιστάντες τε
6 τῇ οἰκίᾳ ᾿Ιάσονος ἐζήτουν αὐτοὺς ἀγαγεῖν εἰς τὸν δῆµον, µὴ
εὑρόντες δὲ αὐτοὺς ἔσυρον τὸν ᾿Ιάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ
τοὺς πολιτάρχας βοῶντες ὅτι Οἱ τὴν οἰκουµένην ἀναστατώσαν-
7 τες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν. οὓς ὑποδέδεκται ᾿Ιάσων, καὶ
οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογµάτων Καίσαρος πράσσουσιν
8 βασιλέα λέγοντες ἕτερον εἶναι ᾿Ιησοῦν. ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄ-
9 χλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούοντας ταῦτα. καὶ λαβόντες τὸ
ἱκανὸν παρὰ τοῦ ᾿Ιάσονος καὶ τῶν λοιπῶν ἀπέλυσαν αὐτούς.
10 Οἱ δὲ ἀδελφοὶ εὐθέως διὰ τῆς νυκτὸς ἐξέπεµψαν τόν τε Παῦ-
λον καὶ τὸν Σιλᾶν εἰς Βέροιαν οἵτινες παραγενόµενοι εἰς τὴν
11 συναγωγὴν ἀπῄεσαν τῶν ᾿Ιουδαίων. οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγενέ-
στεροι τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον µετὰ
πάσης προθυµίας τὸ καθ ἡµέραν ἀνακρίνοντες τὰς γραφὰς εἰ
12 ἔχοι ταῦτα οὕτως. πολλοὶ µὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν καὶ
v.3 διανοίγωvppanms καίc παρατίθηµιvppmnms ὅτιc ὁdams Χριστόςnams δεῖviiq3s πάσχωvnaa
καίc ἀνίστηµιvnaa ἐκp νεκρόςagmpn καίc ὅτιc οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms
᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrams ἐγώrpn-s καταγγέλλωvipa1s σύrpd-p . v.4 καίc τι-σρινµπ ἐκp αὐτόςrpgmp
πείθωviap3p καίc προσκληρόωviap3p ὁddms Παῦλοςndms καίc ὁddms Σιλᾶςndms ὁdgmp τέxo
σέβωvppngmp ῞Ελληνngmp πολύςannsn πλῆθοςnnns γυνήngfp τέxo ὁdgfp πρῶτοςagfpn οὐxo ὀλίγοςanfpn .
v.5 προσλαµβάνωvpamnmp δέc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁdnmp ἀπειθέωvppanmp ὁdgmp ἀγοραῖοςagmpn
τι-σριαµπ ἀνήρnamp πονηρόςaampn καίc ὀχλοποιέωvpaanmp θορυβέωviia3p ὁdafs πόλιςnafs
ἐφίστηµιvpaanmp τέxo ὁddfs οἰκίαndfs ᾿Ιάσωνngms ζητέωviia3p αὐτόςrpamp ἄγωvnaa εἰςp ὁdams
δῆµοςnams . v.6 µήxo εὑρίσκωvpaanmp δέc αὐτόςrpamp σύρωviia3p ὁdams ᾿Ιάσωνnams καίc τι-
-σριαµπ ἀδελφόςnamp ἐπίp ὁdamp πολιτάρχηςnamp βοάωvppanmp ὅτιc ὁdnmp ὁdafs οἰκουµένηnafs
ἀναστατόωvpaanmp οὗτοςrdnmp καίc ἐνθάδεbo πάρειµιvipx3p . v.7 ὅςrramp ὑποδέχοµαιvixn3s
nnms c rdnmp anmpn bo dgnp ngnp
᾿Ιάσων καί οὗτος πᾶς ἀπέναντι ὁ δόγµα Καῖσαρngms πράσσωvipa3p
βασιλεύςnams λέγωvppanmp ἕτεροςaamsn εἰµίvnpx ᾿Ιησοῦςnams . v.8 ταράσσωviaa3p δέc ὁdams
ὄχλοςnams καίc ὁdamp πολιτάρχηςnamp ἀκούωvppaamp οὗτοςrdanp . v.9 καίc λαµβάνωvpaanmp
ὁdans ἱκανόςaansn παράp ὁdgms ᾿Ιάσωνngms καίc ὁdgmp λοιπόςagmpn ἀπολύωviaa3p αὐτόςrpamp .
v.10 ὁdnmp δέc ἀδελφόςnnmp εὐθέωςbo διάp ὁdgfs νύξngfs ἐκπέµπωviaa3p ὁdams τέxo Παῦλοςnams
καίc ὁdams Σιλᾶςnams εἰςp Βέροιαnafs ὅστιςrrnmp παραγίνοµαιvpadnmp εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs
ἄπειµιviix3p ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.11 οὗτοςrdnmp δέc εἰµίviix3p εὐγενήςanmpc ὁdgmp ἐνp
ndfs rrnmp viad3p
Θεσσαλονίκη ὅστις δέχοµαι ὁdams λόγοςnams µετάp πᾶςagfsn προθυµίαngfs ὁdans
κατάp ἡµέραnafs ἀνακρίνωvppanmp ὁdafp γραφήnafp εἰqo ἔχωvopa3s οὗτοςrdnnp οὕτωbo .
417 ΠΡΑΞΕΙΣ 17:13—20
τῶν ῾Ελληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχηµόνων καὶ ἀνδρῶν οὐκ

ὀλίγοι. ῾Ως δὲ ἔγνωσαν οἱ ἀπὸ τῆς Θεσσαλονίκης ᾿Ιουδαῖοι 13
ὅτι καὶ ἐν τῇ Βεροίᾳ κατηγγέλη ὑπὸ τοῦ Παύλου ὁ λόγος τοῦ

θεοῦ ἦλθον κἀκεῖ σαλεύοντες τοὺς ὄχλους. εὐθέως δὲ τότε 14
τὸν Παῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ ἀδελφοὶ πορεύεσθαι ὡς ἐπὶ τὴν

θάλασσαν ὑπέµενον δὲ ὅ τε Σιλᾶς καὶ ὁ Τιµόθεος ἐκεῖ. οἱ δὲ 15
καθιστῶντες τὸν Παῦλον ἤγαγον αὐτὸν ἕως ᾿Αθηνῶν καὶ λα-

βόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν Σιλᾶν καὶ Τιµόθεον ἵνα ὡς τάχιστα
ἔλθωσιν πρὸς αὐτὸν ἐξῄεσαν. ᾿Εν δὲ ταῖς ᾿Αθήναις ἐκδεχοµέ- 16
νου αὐτοὺς τοῦ Παύλου παρωξύνετο τὸ πνεῦµα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ

θεωροῦντι κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν. διελέγετο µὲν οὖν ἐν 17
τῇ συναγωγῇ τοῖς ᾿Ιουδαίοις καὶ τοῖς σεβοµένοις καὶ ἐν τῇ ἀγο-

ρᾷ κατὰ πᾶσαν ἡµέραν πρὸς τοὺς παρατυγχάνοντας. τινὲς δὲ 18
καὶ τῶν ᾿Επικουρείων καὶ τῶν Στοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον

αὐτῷ καί τινες ἔλεγον Τί ἂν θέλοι ὁ σπερµολόγος οὗτος λέγειν
οἱ δέ ῝ένων δαιµονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι ὅτι τὸν ᾿Ιησοῦν
καὶ τὴν ἀνάστασιν εὐηγγελίζετο. ἐπιλαβόµενοί τε αὐτοῦ ἐ- 19
πὶ τὸν ῎Αρειον Πάγον ἤγαγον λέγοντες ∆υνάµεθα γνῶναι τίς

ἡ καινὴ αὕτη ἡ ὑπὸ σοῦ λαλουµένη διδαχή. ξενίζοντα γάρ 20
τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡµῶν, βουλόµεθα οὖν γνῶναι τί

v.12 πολύςanmpn µένxo οὖνc ἐκp αὐτόςrpgmp πιστεύωviaa3p καίc ὁdgfp ῾Ελληνίςngfp γυνήngfp
ὁdgmp εὐσχήµωνagmpn καίc ἀνήρngmp οὐxo ὀλίγοςanmpn . v.13 ὡςbo δέc γινώσκωviaa3p ὁdnmp
ἀπόp ὁdgfs Θεσσαλονίκηngfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὅτιc καίc ἐνp ὁddfs Βέροιαndfs καταγγέλλωviap3s ὑπόp
ὁdgms Παῦλοςngms ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιviaa3p κἀκεῖbo σαλεύωvppanmp ὁdamp
ὄχλοςnamp . v.14 εὐθέωςbo δέc τότεbo ὁdams Παῦλοςnams ἐξαποστέλλωviaa3p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
πορεύοµαιvnpn ὡςbo ἐπίp ὁdafs θάλασσαnafs ὑποµένωviia3p δέc ὁdnms τέxo Σιλᾶςnnms καίc ὁdnms
Τιµόθεοςnnms ἐκεῖbo . v.15 ὁdnmp δέc καθίστηµιvppanmp ὁdams Παῦλοςnams ἄγωviaa3p αὐτόςrpams
ἕωςc ᾿Αθῆναιngfp καίc λαµβάνωvpaanmp ἐντολήnafs πρόςp ὁdams Σιλᾶςnams καίc Τιµόθεοςnams ἵναc
ὡςbo ταχύςbo ἔρχοµαιvsaa3p πρόςp αὐτόςrpams ἔξειµιviix3p . v.16 ἐνp δέc ὁddfp ᾿Αθῆναιndfp
ἐκδέχοµαιvppngms αὐτόςrpamp ὁdgms Παῦλοςngms παροξύνωviip3s ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpgms ἐνp
αὐτόςrpdms θεωρέωvppadms κατείδωλοςaafsn εἰµίvppxafs ὁdafs πόλιςnafs . v.17 διαλέγοµαιviin3s
µένxo οὖνc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn καίc ὁddmp σέβωvppndmp καίc ἐνp ὁddfs
ἀγοράndfs κατάp πᾶςaafsn ἡµέραnafs πρόςp ὁdamp παρατυγχάνωvppaamp . v.18 τι-σρινµπ δέc καίc
ὁdgmp ᾿Επικούρειοςngmp καίc ὁdgmp Στοϊκόςagmpn φιλόσοφοςngmp συµβάλλωviia3p αὐτόςrpdms καίc
τι-σρινµπ λέγωviia3p τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s ὁdnms σπερµολόγοςanmsn οὗτοςrdnms λέγωvnpa ὁdnmp
δέc ξένοςagnpn δαιµόνιονngnp δοκέωvipa3s καταγγελεύςnnms εἰµίvnpx ὅτιc ὁdams ᾿Ιησοῦςnams καίc
ὁdafs ἀνάστασιςnafs εὐαγγελίζωviim3s . v.19 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp τέxo αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams
῎Αρειοςnams Πάγοςnams ἄγωviaa3p λέγωvppanmp δύναµαιvipn1p γινώσκωvnaa τίςrqnms ὁdnfs καινόςanfsn
οὗτοςrdnfs ὁdnfs ὑπόp σύrpg-s λαλέωvpppnfs διδαχήnnfs .
17:21—30 ΠΡΑΞΕΙΣ 418
21 ἂν θέλοι ταῦτα εἶναι. ᾿Αθηναῖοι δὲ πάντες καὶ οἱ ἐπιδηµοῦν-

τες ξένοι εἰς οὐδὲν ἕτερον εὐκαίρουν, ἢ λέγειν τι καὶ ἀκούειν
22 καινότερον. Σταθεὶς δὲ ὁ Παῦλος ἐν µέσῳ τοῦ ᾿Αρείου Πάγου
ἔφη ῎Ανδρες ᾿Αθηναῖοι κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιµονεστέρους ὑ-
23 µᾶς θεωρῶ. διερχόµενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσµατα
ὑµῶν εὗρον καὶ βωµὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο ᾿Αγνώστῳ θεῷ ὃν οὖν
24 ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε τοῦτον ἐγὼ καταγγέλλω ὑµῖν. ὁ θεὸς
ὁ ποιήσας τὸν κόσµον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ οὗτος οὐρανοῦ
καὶ γῆς κύριος ὑπάρχων οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ.
25 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρώπων θεραπεύεται προσδεόµενός τινος
26 αὐτὸς διδοὺς πάσιν ζωὴν καὶ πνοὴν κατὰ πάντα, ἐποίησέν
τε ἐξ ἑνὸς αἵµατός πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπὶ πᾶν τὸ
προσώπον τῆς γῆς ὁρίσας προστεταγµένους καιροὺς καὶ τὰς
27 ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν. ζητεῖν τὸν Κύριον, εἰ ἄρα γε
ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν καίγε οὐ µακρὰν ἀπὸ ἑνὸς ἑ-
28 κάστου ἡµῶν ὑπάρχοντα. ᾿Εν αὐτῷ γὰρ ζῶµεν καὶ κινούµεθα
καὶ ἐσµέν ὡς καί τινες τῶν καθ ὑµᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν Τοῦ
29 γὰρ καὶ γένος ἐσµέν. γένος οὖν ὑπάρχοντες τοῦ θεοῦ οὐκ
ὀφείλοµεν νοµίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ χαράγµατι τέχνης
30 καὶ ἐνθυµήσεως ἀνθρώπου τὸ θεῖον εἶναι ὅµοιον. τοὺς µὲν
v.20 ξενίζωvppaanp γάρc τι-σριανπ εἰσφέρωvipa2s εἰςp ὁdafp ἀκοήnafp ἐγώrpg-p βούλοµαιvipn1p
οὖνc γινώσκωvnaa τίςrqans ἄνxo θέλωvopa3s οὗτοςrdnnp εἰµίvnpx . v.21 ᾿Αθηναῖοςanmpn δέc
πᾶςanmpn καίc ὁdnmp ἐπιδηµέωvppanmp ξένοςanmpn εἰςp οὐδείςaansn ἕτεροςaansn εὐκαιρέωviia3p ἤxo
λέγωvnpa τι-σριανσ καίc ἀκούωvnpa καινόςaansn . v.22 ἵστηµιvpapnms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐνp
µέσοςadnsn ὁdgms ῎Αρειοςngms Πάγοςngms φηµίviix3s ἀνήρnvmp ᾿Αθηναῖοςavmpn κατάp πᾶςaanpn ὡςbo
δεισιδαίµωνaampc σύrpa-p θεωρέωvipa1s . v.23 διέρχοµαιvppnnms γάρc καίc ἀναθεωρέωvppanms
ὁdanp σέβασµαnanp σύrpg-p εὑρίσκωviaa1s καίc βωµόςnams ἐνp ὅςrrdms ἐπιγράφωviyp3s ἄγνωστοςadmsn
θεόςndms ὅςrrams οὖνc ἀγνοέωvppanmp εὐσεβέωvipa2p οὗτοςrdams ἐγώrpn-s καταγγέλλωvipa1s σύrpd-p .
v.24 ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdams κόσµοςnams καίc πᾶςaanpn ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdms
οὗτοςrdnms οὐρανόςngms καίc γῆngfs κύριοςnnms ὑπάρχωvppanms οὐxo ἐνp χειροποίητοςadmpn
ναόςndmp κατοικέωvipa3s . v.25 οὐδέbo ὑπόp χείρngfp ἄνθρωποςngmp θεραπεύωvipp3s
προσδέοµαιvppnnms τι-σριγνσ αὐτόςrpnms δίδωµιvppanms πᾶςadnpn ζωήnafs καίc πνοήnafs κατάp
πᾶςaanpn . v.26 ποιέωviaa3s τέxo ἐκp εἷςngns αἷµαngns πᾶςaansn ἔθνοςnans ἄνθρωποςngmp
κατοικέωvnpa ἐπίp πᾶςaansn ὁdans πρόσωπονnans ὁdgfs γῆngfs ὁρίζωvpaanms προστάσσωvpxpamp
καιρόςnamp καίc ὁdafp ὁροθεσίαnafp ὁdgfs κατοικίαngfs αὐτόςrpgmp . v.27 ζητέωvnpa ὁdams
κύριοςnams εἰqo ἄραxo γέxo ψηλαφάωvoaa3p αὐτόςrpams καίc εὑρίσκωvoaa3p καί&γεbo οὐxo µακράνbo
ἀπόp εἷςngms ἕκαστοςagmsn ἐγώrpg-p ὑπάρχωvppaams . v.28 ἐνp αὐτόςrpdms γάρc ζάωvipa1p καίc
κινέωvipp1p καίc εἰµίvipx1p ὡςbo καίc τι-σρινµπ ὁdgmp κατάp σύrpa-p ποιητήςngmp λέγωvixa3p ὁdgms
γάρc καίc γένοςnnns εἰµίvipx1p . v.29 γένοςnnns οὖνc ὑπάρχωvppanmp ὁdgms θεόςngms οὐxo
ὀφείλωvipa1p νοµίζωvnpa χρυσόςndms ἤxo ἄργυροςndms ἤxo λίθοςndms χάραγµαndns τέχνηngfs καίc
ἐνθύµησιςngfs ἄνθρωποςngms ὁdans θεῖοςaansn εἰµίvnpx ὅµοιοςaamsn .
419 ΠΡΑΞΕΙΣ 17:31—18:6
οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεὸς τὰ νῦν παραγγέλ-

λει τοῖς ἀνθρώποις πάσιν πανταχοῦ µετανοεῖν. διότι ἔστησεν 31
ἡµέραν ἐν ᾗ µέλλει κρίνειν τὴν οἰκουµένην ἐν δικαιοσύνῃ ἐν

ἀνδρὶ ᾧ ὥρισεν πίστιν παρασχὼν πᾶσιν ἀναστήσας αὐτὸν ἐκ
νεκρῶν. ᾿Ακούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν οἱ µὲν ἐχλεύαζον 32
οἱ δὲ εἶπον, ᾿Ακουσόµεθά σου πάλιν περὶ τούτου. καὶ οὕτως 33
ὁ Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ µέσου αὐτῶν. τινὲς δὲ ἄνδρες κολλη- 34
θέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν ἐν οἷς καὶ ∆ιονύσιος ὁ ᾿Αρεοπαγίτης

καὶ γυνὴ ὀνόµατι ∆άµαρις καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς.
Μετὰ δὲ ταῦτα χωρισθεὶς ὁ Παῦλος ἐκ τῶν ᾿Αθηνῶν ἦλ- 18
θεν εἰς Κόρινθον. καὶ εὑρών τινα ᾿Ιουδαῖον ὀνόµατι ᾿Ακύλαν 2
Ποντικὸν τῷ γένει προσφάτως ἐληλυθότα ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας καὶ

Πρίσκιλλαν γυναῖκα αὐτοῦ διὰ τὸ τεταχέναι Κλαύδιον χωρίζε-
σθαι πάντας τοὺς ᾿Ιουδαίους ἐκ τῆς ῾Ρώµης προσῆλθεν αὐτοῖς.
καὶ διὰ τὸ ὁµότεχνον εἶναι ἔµενεν παρ αὐτοῖς καὶ εἰργάζετο, 3
ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τήν τέχνην. διελέγετο δὲ ἐν τῇ συνα- 4
γωγῇ κατὰ πᾶν σάββατον ἔπειθέν τε ᾿Ιουδαίους καὶ ῞Ελληνας.

῾Ως δὲ κατῆλθον ἀπὸ τῆς Μακεδονίας ὅ τε Σιλᾶς καὶ ὁ Τιµό- 5
θεος συνείχετο τῷ πνεύµατι ὁ Παῦλος διαµαρτυρόµενος τοῖς

᾿Ιουδαίοις τὸν Χριστόν ᾿Ιησοῦν. ἀντιτασσοµένων δὲ αὐτῶν καὶ 6
βλασφηµούντων ἐκτιναξάµενος τὰ ἱµάτια εἶπεν πρὸς αὐτούς

v.30 ὁdamp µένxo οὖνc χρόνοςnamp ὁdgfs ἄγνοιαngfs ὑπεροράωvpaanms ὁdnms θεόςnnms ὁdanp
νῦνbo παραγγέλλωvipa3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp πᾶςadmpn πανταχοῦbo µετανοέωvnpa . v.31 διότιc
viaa3s nafs p rrdfs vipa3s vnpa dafs nafs
ἵστηµι ἡµέρα ἐν ὅς µέλλω κρίνω ὁ οἰκουµένη ἐν δικαιοσύνηndfs ἐνp
p
ἀνήρndms ὅςrrdms ὁρίζωviaa3s πίστιςnafs παρέχωvpaanms πᾶςadmpn ἀνίστηµιvpaanms αὐτόςrpams ἐκp

νεκρόςagmpn . v.32 ἀκούωvpaanmp δέc ἀνάστασιςnafs νεκρόςagmpn ὁdnmp µένxo χλευάζωviia3p
ὁdnmp δέc λέγωviaa3p ἀκούωvifd1p σύrpg-s πάλινbo περίp οὗτοςrdgns . v.33 καίc οὕτωbo
ὁdnms Παῦλοςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp . v.34 τι-σρινµπ δέc ἀνήρnnmp
κολλάωvpapnmp αὐτόςrpdms πιστεύωviaa3p ἐνp ὅςrrdmp καίc ∆ιονύσιοςnnms ὁdnms ᾿Αρεοπαγίτηςnnms
καίc γυνήnnfs ὄνοµαndns ∆άµαριςnnfs καίc ἕτεροςanmpn σύνp αὐτόςrpdmp . 18. v.1 µετάp
c rdanp vpapnms dnms nnms p dgnp ngfp
δέ οὗτος χωρίζω ὁ Παῦλος ἐκ ὁ ᾿Αθῆναι ἔρχοµαιviaa3s εἰςp
Κόρινθοςnafs . v.2 καίc εὑρίσκωvpaanms τι-σριαµσ ᾿Ιουδαῖοςaamsn ὄνοµαndns ᾿Ακύλαςnams
Ποντικόςaamsn ὁddns γένοςndns προσφάτωςbo ἔρχοµαιvpxaams ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιταλίαngfs καίc Πρίσκαnafs
γυνήnafs αὐτόςrpgms διάp ὁdans τάσσωvnpa Κλαύδιοςnams χωρίζωvnpp πᾶςaampn ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn
ἐκp ὁdgfs ῾Ρώµηngfs προσέρχοµαιviaa3s αὐτόςrpdmp . v.3 καίc διάp ὁdans ὁµότεχνοςaamsn εἰµίvnpx
µένωviia3s παράp αὐτόςrpdmp καίc ἐργάζοµαιviin3s εἰµίviix3p γάρc σκηνοποιόςnnmp ὁdafs τέχνηnafs .
v.4 διαλέγοµαιviin3s δέc ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs κατάp πᾶςaansn σάββατονnans πείθωviia3s τέxo
᾿Ιουδαῖοςaampn καίc ῞Ελληνnamp . v.5 ὡςbo δέc κατέρχοµαιviaa3p ἀπόp ὁdgfs Μακεδονίαngfs
ὁdnms τέxo Σιλᾶςnnms καίc ὁdnms Τιµόθεοςnnms συνέχωviip3s ὁddns πνεῦµαndns ὁdnms Παῦλοςnnms
διαµαρτύροµαιvppnnms ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdams Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams .
18:7—17 ΠΡΑΞΕΙΣ 420
Τὸ αἷµα ὑµῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑµῶν, καθαρὸς ἐγώ, ἀπὸ τοῦ
7 νῦν εἰς τὰ ἔθνη πορεύσοµαι. καὶ µεταβὰς ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς
οἰκίαν τινὸς ὀνόµατι ᾿Ιούστου σεβοµένου τὸν θεόν οὗ ἡ οἰκία
8 ἦν συνοµοροῦσα τῇ συναγωγῇ. Κρίσπος δὲ ὁ ἀρχισυνάγω-
γος ἐπίστευσεν τῷ κυρίῳ σὺν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ καὶ πολλοὶ
9 τῶν Κορινθίων ἀκούοντες ἐπίστευον καὶ ἐβαπτίζοντο. εἶπεν
δὲ ὁ κύριος δι΄ ὁράµατος ἐν νυκτὶ τῷ Παύλῳ Μὴ φοβοῦ ἀλλὰ
10 λάλει καὶ µὴ σιωπήσῃς. διότι ἐγώ εἰµι µετὰ σοῦ καὶ οὐδεὶς
ἐπιθήσεταί σοι τοῦ κακῶσαί σε διότι λαός ἐστίν µοι πολὺς ἐν
11 τῇ πόλει ταύτῃ. ᾿Εκάθισεν τε ἐνιαυτὸν καὶ µῆνας ἓξ διδάσκων
12 ἐν αὐτοῖς τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. Γαλλίωνος δὲ ἀνθυπατεύοντος
τῆς ᾿Αχαΐας κατεπέστησαν ὁµοθυµαδὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ Παύλῳ
13 καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸ βῆµα. λέγοντες ὅτι Παρὰ τὸν νόµον
14 οὗτος ἀναπείθει τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν θεόν. µέλλον-
τος δὲ τοῦ Παύλου ἀνοίγειν τὸ στόµα εἶπεν ὁ Γαλλίων πρὸς
τοὺς ᾿Ιουδαίους Εἰ µὲν οὖν ἦν ἀδίκηµά τι ἢ ῥᾳδιούργηµα
15 πονηρόν ὦ ᾿Ιουδαῖοι κατὰ λόγον ἂν ἠνεσχόµην ὑµῶν, εἰ δὲ
ζήτηµά ἐστιν περὶ λόγου καὶ ὀνοµάτων καὶ νόµου τοῦ καθ ὑ-
µᾶς ὄψεσθε αὐτοί, κριτὴς γὰρ ἐγὼ τούτων οὐ βούλοµαι εἶναι.
16, 17 καὶ ἀπήλασεν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ βήµατος. ἐπιλαβόµενοι δὲ
v.6 ἀντιτάσσωvppmgmp δέc αὐτόςrpgmp καίc βλασφηµέωvppagmp ἐκτινάσσωvpamnms ὁdanp
ἱµάτιονnanp λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp ὁdnns αἷµαnnns σύrpg-p ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs σύrpg-p
καθαρόςanmsn ἐγώrpn-s ἀπόp ὁdgms νῦνbo εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp πορεύοµαιvifd1s . v.7 καίc
vpaanms bo viaa3s p nafs ndns
µεταβαίνω ἐκεῖθεν ἔρχοµαι εἰς οἰκία τι-σριγµσ ὄνοµα ᾿Ιοῦστοςngms
σέβωvppngms ὁdams θεόςnams ὅςrrgms ὁdnfs οἰκίαnnfs εἰµίviix3s συνοµορέωvppanfs ὁddfs συναγωγήndfs .
v.8 Κρίσποςnnms δέc ὁdnms ἀρχισυνάγωγοςnnms πιστεύωviaa3s ὁddms κύριοςndms σύνp ὅλοςadmsn
ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms καίc πολύςanmpn ὁdgmp Κορίνθιοςagmpn ἀκούωvppanmp πιστεύωviia3p
καίc βαπτίζωviip3p . v.9 λέγωviaa3s δέc ὁdnms κύριοςnnms διάp ὅραµαngns ἐνp νύξndfs ὁddms
Παῦλοςndms µήxo φοβέοµαιvdpn2s ἀλλάc λαλέωvdpa2s καίc µήxo σιωπάωvsaa2s . v.10 διότιc
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s µετάp σύrpg-s καίc οὐδείςanfsn ἐπιτίθηµιvifm3s σύrpd-s ὁdgms κακόωvnaa σύrpa-s
διότιc λαόςnnms εἰµίvipx3s ἐγώrpd-s πολύςanmsn ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs . v.11 καθίζωviaa3s
τέxo ἐνιαυτόςnams καίc µήνnamp ἕξtn διδάσκωvppanms ἐνp αὐτόςrpdmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms
θεόςngms . v.12 Γαλλίωνngms δέc ἀνθυπατεύωvppagms ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs κατεφίσταµαιviaa3p
ὁµοθυµαδόνbo ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ὁddms Παῦλοςndms καίc ἄγωviaa3p αὐτόςrpams ἐπίp ὁdans
βῆµαnans . v.13 λέγωvppanmp ὅτιc παράp ὁdams νόµοςnams οὗτοςrdnms ἀναπείθωvipa3s ὁdamp
ἄνθρωποςnamp σέβωvnpn ὁdams θεόςnams . v.14 µέλλωvppagms δέc ὁdgms Παῦλοςngms ἀνοίγωvnpa
ὁdans στόµαnans λέγωviaa3s ὁdnms Γαλλίωνnnms πρόςp ὁdamp ᾿Ιουδαῖοςaampn εἰqo µένxo οὖνc εἰµίviix3s
ἀδίκηµαnnns τι-σριννσ ἤxo ῥᾳδιούργηµαnnns πονηρόςannsn ὦi ᾿Ιουδαῖοςavmpn κατάp λόγοςnams ἄνxo
ἀνέχωviad1s σύrpg-p . v.15 εἰqo δέc ζήτηµαnnns εἰµίvipx3s περίp λόγοςngms καίc ὄνοµαngnp καίc
νόµοςngms ὁdgms κατάp σύrpa-p ὁράωvifd2p αὐτόςrpnmp κριτήςnnms γάρc ἐγώrpn-s οὗτοςrdgnp οὐxo
βούλοµαιvipn1s εἰµίvnpx . v.16 καίc ἀπελαύνωviaa3s αὐτόςrpamp ἀπόp ὁdgns βῆµαngns .
421 ΠΡΑΞΕΙΣ 18:18—26
πάντες οἱ ῞Ελληνες Σωσθένην τὸν ἀρχισυνάγωγον ἔτυπτον ἔµ-

προσθεν τοῦ βήµατος, καὶ οὐδὲν τούτων τῷ Γαλλίωνι ἔµελλεν.
῾Ο δὲ Παῦλος ἔτι προσµείνας ἡµέρας ἱκανὰς τοῖς ἀδελφοῖς ἀ- 18
ποταξάµενος ἐξέπλει εἰς τὴν Συρίαν καὶ σὺν αὐτῷ Πρίσκιλλα

καὶ ᾿Ακύλας κειράµενος τὴν κεφαλήν ἐν Κεγχρεαῖς εἶχεν γὰρ
εὐχήν. κατήντησεν δὲ εἰς ῎Εφεσον καί ἐκείνους κατέλιπεν 19
αὐτοῦ αὐτὸς δὲ εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν διελέχθη τοῖς ᾿Ι-

ουδαίοις. ἐρωτώντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ πλείονα χρόνον µεῖναι 20
παρ΄ αὐτοῖς, οὐκ ἐπένευσεν. ἀλλ΄ ἀπετάξατο αὐτοῖς, εἰπών 21
∆εῖ µε πάντως τὴν ἑορτὴν τὴν ἐρχοµενην ποιῆσαι εἰς ᾿Ιερο-

σόλυµα, Πάλιν δὲ ἀνακάµψω πρὸς ὑµᾶς τοῦ θεοῦ θέλοντος
ἀνήχθη ἀπὸ τῆς ᾿Εφέσου. καὶ κατελθὼν εἰς Καισάρειαν ἀνα- 22
βὰς καὶ ἀσπασάµενος τὴν ἐκκλησίαν κατέβη εἰς ᾿Αντιόχειαν.

καὶ ποιήσας χρόνον τινὰ ἐξῆλθεν διερχόµενος καθεξῆς τὴν 23
Γαλατικὴν χώραν καὶ Φρυγίαν ἐπιστηρίζων πάντας τοὺς µα-

θητάς. ᾿Ιουδαῖος δέ τις ᾿Απολλῶς ὀνόµατι ᾿Αλεξανδρεὺς τῷ 24
γένει ἀνὴρ λόγιος κατήντησεν εἰς ῎Εφεσον δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς

γραφαῖς. οὗτος ἦν κατηχηµένος τὴν ὁδὸν τοῦ κυρίου καὶ 25
ζέων τῷ πνεύµατι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ

Κυρίου, ἐπιστάµενος µόνον τὸ βάπτισµα ᾿Ιωάννου, οὗτός τε 26
ἤρξατο παρρησιάζεσθαι ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούσαντες δὲ αὐτοῦ

v.17 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp δέc πᾶςanmpn ὁdnmp ῞Ελληνnnmp Σωσθένηςnams ὁdams
ἀρχισυνάγωγοςnams τύπτωviia3p ἔµπροσθενp ὁdgns βῆµαngns καίc οὐδείςannsn οὗτοςrdgnp
ὁddms Γαλλίωνndms µέλλωviia3s . v.18 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms ἔτιbo προσµένωvpaanms ἡµέραnafp
ἱκανόςaafpn ὁddmp ἀδελφόςndmp ἀποτάσσωvpamnms ἐκπλέωviia3s εἰςp ὁdafs Συρίαnafs καίc σύνp
αὐτόςrpdms Πρίσκαnnfs καίc ᾿Ακύλαςnnms κείρωvpamnms ὁdafs κεφαλήnafs ἐνp Κεγχρεαίndfp ἔχωviia3s
γάρc εὐχήnafs . v.19 καταντάωviaa3s δέc εἰςp ῎Εφεσοςnafs καίc ἐκεῖνοςrdamp καταλείπωviaa3s
αὐτοῦbo αὐτόςrpnms δέc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs διαλέγοµαιviao3s ὁddmp
᾿Ιουδαῖοςadmpn . v.20 ἐρωτάωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp ἐπίp πολύςaamsc χρόνοςnams µένωvnaa
παράp αὐτόςrpdmp οὐxo ἐπινεύωviaa3s . v.21 ἀλλάc ἀποτάσσωviad3s αὐτόςrpdmp λέγωvpaanms
vipq3s rpa-s bo dafs nafs
δεῖ ἐγώ πάντως ὁ ἑορτή ὁdafs ἔρχοµαιvppnafs ποιέωvnaa εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
πάλινbo δέc ἀνακάµπτωvifa1s πρόςp σύrpa-p ὁdgms θεόςngms θέλωvppagms ἀνάγωviap3s ἀπόp
ὁdgfs ῎Εφεσοςngfs . v.22 καίc κατέρχοµαιvpaanms εἰςp Καισάρειαnafs ἀναβαίνωvpaanms καίc
ἀσπάζοµαιvpadnms ὁdafs ἐκκλησίαnafs καταβαίνωviaa3s εἰςp ᾿Αντιόχειαnafs . v.23 καίc ποιέωvpaanms
nams viaa3s vppnnms bo dafs
χρόνος τι-σριαµσ ἐξέρχοµαι διέρχοµαι καθεξῆς ὁ Γαλατικόςaafsn χώραnafs
καίc Φρυγίαnafs ἐπιστηρίζωvppanms πᾶςaampn ὁdamp µαθητήςnamp . v.24 ᾿Ιουδαῖοςanmsn δέc
τι-σρινµσ ᾿Απολλῶςnnms ὄνοµαndns ᾿Αλεξανδρεύςnnms ὁddns γένοςndns ἀνήρnnms λόγιοςanmsn
καταντάωviaa3s εἰςp ῎Εφεσοςnafs δυνατόςanmsn εἰµίvppxnms ἐνp ὁddfp γραφήndfp . v.25 οὗτοςrdnms
εἰµίviix3s κατηχέωvpxpnms ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgms κύριοςngms καίc ζέωvppanms ὁddns πνεῦµαndns
λαλέωviia3s καίc διδάσκωviia3s ἀκριβῶςbo ὁdanp περίp ὁdgms κύριοςngms ἐπίσταµαιvppnnms µόνοςbo
ὁdans βάπτισµαnans ᾿Ιωάννηςngms .
18:27—19:8 ΠΡΑΞΕΙΣ 422
᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα προσελάβοντο αὐτὸν καὶ ἀκριβέστερον

27 αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν τοῦ θεοῦ ὁδὸν. βουλοµένου δὲ αὐτοῦ διελ-
θεῖν εἰς τὴν ᾿Αχαΐαν προτρεψάµενοι οἱ ἀδελφοὶ ἔγραψαν τοῖς
µαθηταῖς ἀποδέξασθαι αὐτόν ὃς παραγενόµενος συνεβάλετο
28 πολὺ τοῖς πεπιστευκόσιν διὰ τῆς χάριτος, εὐτόνως γὰρ τοῖς ᾿Ι-
ουδαίοις διακατηλέγχετο δηµοσίᾳ ἐπιδεικνὺς διὰ τῶν γραφῶν
εἶναι τὸν Χριστὸν ᾿Ιησοῦν.
19 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ᾿Απολλῶ εἶναι ἐν Κορίνθῳ Παῦλον
διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ µέρη ἐλθεῖν εἰς ῎Εφεσον καὶ εὑρών
2 τινας µαθητάς. εἶπέν πρὸς αὐτούς Εἰ πνεῦµα ἅγιον ἐλά-
βετε πιστεύσαντες οἱ δὲ εῖπον πρὸς αὐτόν ᾿Αλλ οὐδὲ εἰ πνεῦµα
3 ἅγιον ἔστιν ἠκούσαµεν. εἶπέν τε πρὸς αὐτοὺς, Εἰς τί οὖν
4 ἐβαπτίσθητε οἱ δὲ εἶπον, Εἰς τὸ ᾿Ιωάννου βάπτισµα. εἶπεν δὲ
Παῦλος ᾿Ιωάννης µὲν ἐβάπτισεν βάπτισµα µετανοίας τῷ λαῷ
λέγων εἰς τὸν ἐρχόµενον µετ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσιν τοῦτ ἔστιν
5 εἰς τὸν Χριστὸν ᾿Ιησοῦν. ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ
6 ὄνοµα τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου
τὰς χεῖρας ἦλθεν τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον ἐπ αὐτούς ἐλάλουν τε
7 γλώσσαις καὶ προεφήτευον. ἦσαν δὲ οἱ πάντες ἄνδρες ὡσεὶ
8 δεκαδύο. Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο ἐπὶ
µῆνας τρεῖς διαλεγόµενος καὶ πείθων τὰ περὶ τῆς βασιλείας
v.26 οὗτοςrdnms τέxo ἄρχωviad3s παρρησιάζοµαιvnpn ἐνp ὁddfs συναγωγήndfs ἀκούωvpaanmp
δέc αὐτόςrpgms ᾿Ακύλαςnnms καίc Πρίσκαnnfs προσλαµβάνωviam3p αὐτόςrpams καίc ἀκριβήςbo
αὐτόςrpdms ἐκτίθηµιviam3p ὁdafs ὁdgms θεόςngms ὁδόςnafs . v.27 βούλοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms
διέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs ᾿Αχαΐαnafs προτρέπωvpamnmp ὁdnmp ἀδελφόςnnmp γράφωviaa3p ὁddmp
µαθητήςndmp ἀποδέχοµαιvnad αὐτόςrpams ὅςrrnms παραγίνοµαιvpadnms συµβάλλωviam3s πολύςaansn
ὁddmp πιστεύωvpxadmp διάp ὁdgfs χάριςngfs . v.28 εὐτόνωςbo γάρc ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn
διακατελέγχοµαιviin3s δηµόσιοςbo ἐπιδείκνυµιvppanms διάp ὁdgfp γραφήngfp εἰµίvnpx ὁdams
Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . 19. v.1 γίνοµαιviad3s δέc ἐνp ὁddms ὁdams ᾿Απολλῶςnams εἰµίvnpx
ἐνp Κόρινθοςndfs Παῦλοςnams διέρχοµαιvpaaams ὁdanp ἀνωτερικόςaanpn µέροςnanp ἔρχοµαιvnaa εἰςp
῎Εφεσοςnafs καίc εὑρίσκωvpaanms τι-σριαµπ µαθητήςnamp . v.2 λέγωviaa3s πρόςp αὐτόςrpamp εἰqo
πνεῦµαnans ἅγιοςaansn λαµβάνωviaa2p πιστεύωvpaanmp ὁdnmp δέc λέγωviaa3p πρόςp αὐτόςrpams ἀλλάc
οὐδέbo εἰqo πνεῦµαnnns ἅγιοςannsn εἰµίvipx3s ἀκούωviaa1p . v.3 λέγωviaa3s τέxo πρόςp αὐτόςrpamp
εἰςp τίςrqans οὖνc βαπτίζωviap2p ὁdnmp δέc λέγωviaa3p εἰςp ὁdans ᾿Ιωάννηςngms βάπτισµαnans .
v.4 λέγωviaa3s δέc Παῦλοςnnms ᾿Ιωάννηςnnms µένxo βαπτίζωviaa3s βάπτισµαnans µετάνοιαngfs ὁddms
λαόςndms λέγωvppanms εἰςp ὁdams ἔρχοµαιvppnams µετάp αὐτόςrpams ἵναc πιστεύωvsaa3p οὗτοςrdnns
εἰµίvipx3s εἰςp ὁdams Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.5 ἀκούωvpaanmp δέc βαπτίζωviap3p εἰςp
dans nans dgms ngms ngms
ὁ ὄνοµα ὁ κύριος ᾿Ιησοῦς . v.6 καίc ἐπιτίθηµιvpaagms αὐτόςrpdmp ὁdgms
Παῦλοςngms ὁdafp χείρnafp ἔρχοµαιviaa3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn ἐπίp αὐτόςrpamp
λαλέωviia3p τέxo γλῶσσαndfp καίc προφητεύωviia3p . v.7 εἰµίviix3p δέc ὁdnmp πᾶςanmpn ἀνήρnnmp
ὡσείbo δεκαδύοtn .
423 ΠΡΑΞΕΙΣ 19:9—17
τοῦ θεοῦ. ὡς δέ τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν κακο- 9
λογοῦντες τὴν ὁδὸν ἐνώπιον τοῦ πλήθους ἀποστὰς ἀπ αὐτῶν

ἀφώρισεν τοὺς µαθητάς καθ ἡµέραν διαλεγόµενος ἐν τῇ σχο-
λῇ Τυράννου τινός. τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ ἔτη δύο ὥστε πάντας 10
τοὺς κατοικοῦντας τὴν ᾿Ασίαν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ κυρίου

᾿Ιησοῦ, ᾿Ιουδαίους τε καὶ ῞Ελληνας. ∆υνάµεις τε οὐ τὰς τυ- 11
χούσας ἐποίει ὁ θεὸς διὰ τῶν χειρῶν Παύλου. ὥστε καὶ ἐπὶ 12
τοὺς ἀσθενοῦντας ἐπιφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σου-

δάρια ἢ σιµικίνθια καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ αὐτῶν τὰς νόσους
τά τε πνεύµατα τὰ πονηρὰ ἐξέρχεσθαι ἀπ΄ αὐτῶν. ἐπεχεί- 13
ρησαν δέ τινες ἀπὸ τῶν περιερχοµένων ᾿Ιουδαίων ἐξορκιστῶν

ὀνοµάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύµατα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνοµα
τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ λέγοντες ῾Ορκίζοµεν ὑµᾶς τὸν ᾿Ιησοῦν ὃν ὁ
Παῦλος κηρύσσει. ἦσαν δέ τινές υἱοὶ Σκευᾶ ᾿Ιουδαίου ἀρ- 14
χιερέως ἑπτὰ οἱ τοῦτο ποιοῦντες. ἀποκριθὲν δὲ τὸ πνεῦµα 15
τὸ πονηρὸν εἶπεν Τὸν ᾿Ιησοῦν γινώσκω καὶ τὸν Παῦλον ἐπί-

σταµαι ὑµεῖς δὲ τίνες ἐστέ. καὶ ἐφαλλόµενος ἐπ αὐτοὺς ὁ 16
ἄνθρωπος ἐν ᾧ ἦν τὸ πνεῦµα τὸ πονηρὸν καὶ κατακυριεύσαν

αὐτῶν ἴσχυσεν κατ αὐτῶν, ὥστε γυµνοὺς καὶ τετραυµατισµέ-
νους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο γνω- 17
v.8 εἰσέρχοµαιvpaanms δέc εἰςp ὁdafs συναγωγήnafs παρρησιάζοµαιviin3s ἐπίp µήνnamp τρεῖςnamp
διαλέγοµαιvppnnms καίc πείθωvppanms ὁdanp περίp ὁdgfs βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms . v.9 ὡςbo
δέc τι-σρινµπ σκληρύνωviip3p καίc ἀπειθέωviia3p κακολογέωvppanmp ὁdafs ὁδόςnafs ἐνώπιονbo ὁdgns
πλῆθοςngns ἀφίστηµιvpaanms ἀπόp αὐτόςrpgmp ἀφορίζωviaa3s ὁdamp µαθητήςnamp κατάp ἡµέραnafs
διαλέγοµαιvppnnms ἐνp ὁddfs σχολήndfs Τύραννοςngms τίςrigms . v.10 οὗτοςrdnns δέc γίνοµαιviad3s
p nanp tn c aampn damp vppaamp
ἐπί ἔτος δύο ὥστε πᾶς ὁ κατοικέω ὁdafs ᾿Ασίαnafs ἀκούωvnaa ὁdams
λόγοςnams ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ᾿Ιουδαῖοςaampn τέxo καίc ῞Ελληνnamp . v.11 δύναµιςnafp
xo xo dafp vpaaafp viia3s dnms nnms p dgfp ngfp
τέ οὐ ὁ τυγχάνω ποιέω ὁ θεός διά ὁ χείρ Παῦλοςngms .
v.12 ὥστεc καίc ἐπίp ὁdamp ἀσθενέωvppaamp ἐπιφέρωvnpp ἀπόp ὁdgms χρώςngms αὐτόςrpgms
σουδάριονnanp ἤxo σιµικίνθιονnanp καίc ἀπαλλάσσωvnpp ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdafp νόσοςnafp ὁdanp
τέxo πνεῦµαnanp ὁdanp πονηρόςaanpn ἐξέρχοµαιvnpn ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.13 ἐπιχειρέωviaa3p δέc
τι-σρινµπ ἀπόp ὁdgmp περιέρχοµαιvppngmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐξορκιστήςngmp ὀνοµάζωvnpa ἐπίp ὁdamp
ἔχωvppaamp ὁdanp πνεῦµαnanp ὁdanp πονηρόςaanpn ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
λέγωvppanmp ὁρκίζωvipa1p σύrpa-p ὁdams ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrams ὁdnms Παῦλοςnnms κηρύσσωvipa3s .
v.14 εἰµίviix3p δέc τίςrinmp υἱόςnnmp Σκευᾶςngms ᾿Ιουδαῖοςagmsn ἀρχιερεύςngms ἑπτάtn ὁdnmp
οὗτοςrdans ποιέωvppanmp . v.15 ἀποκρίνοµαιvpaonns δέc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns πονηρόςannsn
λέγωviaa3s ὁdams ᾿Ιησοῦςnams γινώσκωvipa1s καίc ὁdams Παῦλοςnams ἐπίσταµαιvipn1s σύrpn-p δέc
τίςrqnmp εἰµίvipx2p . v.16 καίc ἐφάλλοµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpamp ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐνp
ὅςrrdms εἰµίviix3s ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns πονηρόςannsn καίc κατακυριεύωvpaanns αὐτόςrpgmp
ἰσχύωviaa3s κατάp αὐτόςrpgmp ὥστεc γυµνόςaampn καίc τραυµατίζωvpxpamp ἐκφεύγωvnaa ἐκp ὁdgms
οἶκοςngms ἐκεῖνοςrdgms .
19:18—26 ΠΡΑΞΕΙΣ 424
στὸν πᾶσιν ᾿Ιουδαίοις τε καὶ ῞Ελλησιν τοῖς κατοικοῦσιν τὴν

῎Εφεσον καὶ ἐπέπεσεν φόβος ἐπὶ πάντας αὐτούς καὶ ἐµεγαλύ-
18 νετο τὸ ὄνοµα τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. πολλοί τε τῶν πεπιστευκό-
των ἤρχοντο ἐξοµολογούµενοι καὶ ἀναγγέλλοντες τὰς πράξεις
19 αὐτῶν. ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαν-
τες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων, καὶ συνεψήφισαν
20 τὰς τιµὰς αὐτῶν καὶ εὗρον ἀργυρίου µυριάδας πέντε. Οὕτως
21 κατὰ κράτος ὁ λόγος τοῦ κυρίου ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν. ῾Ως δὲ
ἐπληρώθη ταῦτα ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν τῷ πνεύµατι διελθὼν τὴν
Μακεδονίαν καὶ ᾿Αχαΐαν πορεύεσθαι εἰς ῾Ιερουσάληµ, εἰπὼν
22 ὅτι Μετὰ τὸ γενέσθαι µε ἐκεῖ δεῖ µε καὶ ῾Ρώµην ἰδεῖν. ἀπο-
στείλας δὲ εἰς τὴν Μακεδονίαν δύο τῶν διακονούντων αὐτῷ
Τιµόθεον καὶ ῎Εραστον αὐτὸς ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν ᾿Ασίαν.
23 ᾿Εγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ
24 τῆς ὁδοῦ. ∆ηµήτριος γάρ τις ὀνόµατι ἀργυροκόπος ποιῶν
ναοὺς ἀργυροῦς ᾿Αρτέµιδος παρείχετο τοῖς τεχνίταις ἐργασίαν
25 οὐκ ὀλίγην. οὓς συναθροίσας καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐρ-
γάτας εἶπεν ῎Ανδρες ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ
26 εὐπορία ἡµῶν ἐστιν. καὶ θεωρεῖτε καὶ ἀκούετε ὅτι οὐ µόνον
᾿Εφέσου ἀλλὰ σχεδὸν πάσης τῆς ᾿Ασίας ὁ Παῦλος οὗτος πείσας
µετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον λέγων ὅτι οὐκ εἰσὶν θεοὶ οἱ διὰ χει-
v.17 οὗτοςrdnns δέc γίνοµαιviad3s γνωστόςannsn πᾶςadmpn ᾿Ιουδαῖοςadmpn τέxo καίc ῞Ελληνndmp
ὁddmp κατοικέωvppadmp ὁdafs ῎Εφεσοςnafs καίc ἐπιπίπτωviaa3s φόβοςnnms ἐπίp πᾶςaampn αὐτόςrpamp
καίc µεγαλύνωviip3s ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.18 πολύςanmpn
τέxo ὁdgmp πιστεύωvpxagmp ἔρχοµαιviin3p ἐξοµολογέωvppmnmp καίc ἀναγγέλλωvppanmp ὁdafp
πρᾶξιςnafp αὐτόςrpgmp . v.19 ἱκανόςanmpn δέc ὁdgmp ὁdanp περίεργοςaanpn πράσσωvpaagmp
συµφέρωvpaanmp ὁdafp βίβλοςnafp κατακαίωviia3p ἐνώπιονbo πᾶςagmpn καίc συµψηφίζωviaa3p ὁdafp
τιµήnafp αὐτόςrpgfp καίc εὑρίσκωviaa3p ἀργύριονngns µυριάςnamp πέντεtn . v.20 οὕτωbo κατάp
κράτοςnans ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms αὐξάνωviia3s καίc ἰσχύωviia3s . v.21 ὡςbo δέc
πληρόωviap3s οὗτοςrdnnp τίθηµιviam3s ὁdnms Παῦλοςnnms ἐνp ὁddns πνεῦµαndns διέρχοµαιvpaanms
ὁdafs Μακεδονίαnafs καίc ᾿Αχαΐαnafs πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp λέγωvpaanms ὅτιc µετάp ὁdans
γίνοµαιvnad ἐγώrpa-s ἐκεῖbo δεῖvipq3s ἐγώrpa-s καίc ῾Ρώµηnafs ὁράωvnaa . v.22 ἀποστέλλωvpaanms
c p dafs nafs tn dgmp vppagmp rpdms
δέ εἰς ὁ Μακεδονία δύο ὁ διακονέω αὐτός Τιµόθεοςnams καίc
῎Εραστοςnams αὐτόςrpnms ἐπέχωviaa3s χρόνοςnams εἰςp ὁdafs ᾿Ασίαnafs . v.23 γίνοµαιviad3s
c p dams nams rdams nnms xo anmsn
δέ κατά ὁ καιρός ἐκεῖνος τάραχος οὐ ὀλίγος περίp ὁdgfs ὁδόςngfs .
v.24 ∆ηµήτριοςnnms γάρc τι-σρινµσ ὄνοµαndns ἀργυροκόποςnnms ποιέωvppanms ναόςnamp
ἀργυροῦςaampn ῎Αρτεµιςngfs παρέχωviim3s ὁddmp τεχνίτηςndmp ἐργασίαnafs οὐxo ὀλίγοςaafsn .
v.25 ὅςrramp συναθροίζωvpaanms καίc ὁdamp περίp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp ἐργάτηςnamp λέγωviaa3s
ἀνήρnvmp ἐπίσταµαιvipn2p ὅτιc ἐκp οὗτοςrdgfs ὁdgfs ἐργασίαngfs ὁdnfs εὐπορίαnnfs ἐγώrpg-p εἰµίvipx3s .
425 ΠΡΑΞΕΙΣ 19:27—35
ρῶν γινόµενοι. οὐ µόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡµῖν τὸ µέρος 27
εἰς ἀπελεγµὸν ἐλθεῖν ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς µεγάλης θεᾶς ἱερὸν ᾿Αρ-
τέµιδος εἰς οὐθὲν λογισθῆναι µέλλειν δὲ καὶ καθαιρεῖσθαι τήν
µεγαλειότητα αὐτῆς ἣν ὅλη ἡ ᾿Ασία καὶ ἡ οἰκουµένη σέβεται.
᾿Ακούσαντες δὲ καὶ γενόµενοι πλήρεις θυµοῦ ἔκραζον λέγον- 28
τες Μεγάλη ἡ ῎Αρτεµις ᾿Εφεσίων. καὶ ἐπλήσθη ἡ πόλις ὅλη 29
τῆς συγχύσεως ὥρµησάν τε ὁµοθυµαδὸν εἰς τὸ θέατρον συ-

ναρπάσαντες Γάϊον καὶ ᾿Αρίσταρχον Μακεδόνας συνεκδήµους
Παύλου. τοῦ δὲ Παύλου βουλοµένου εἰσελθεῖν εἰς τὸν δῆµον 30
οὐκ εἴων αὐτὸν οἱ µαθηταί, τινὲς δὲ καὶ τῶν ᾿Ασιαρχῶν ὄντες 31
αὐτῷ φίλοι πέµψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν µὴ δοῦναι ἑ-

αυτὸν εἰς τὸ θέατρον. ἄλλοι µὲν οὖν ἄλλο τι ἔκραζον, ἦν γὰρ 32
ἡ ἐκκλησία συγκεχυµένη καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν τίνος

ἕνεκεν συνεληλύθεισαν. ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προεβίβασαν ᾿Αλέ- 33
ξανδρον προβαλόντων αὐτὸν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὁ δὲ ᾿Αλέξανδρος

κατασείσας τὴν χεῖρα ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήµῳ. ἐπι- 34
γνόντες δὲ ὅτι ᾿Ιουδαῖός ἐστιν φωνὴ ἐγένετο µία ἐκ πάντων ὡς

ἐπὶ ὥρας δύο κραζόντων Μεγάλη ἡ ῎Αρτεµις ᾿Εφεσίων. κατα- 35
στείλας δὲ ὁ γραµµατεὺς τὸν ὄχλον φησίν ῎Ανδρες ᾿Εφέσιοι τίς

γάρ ἐστιν ἄνθρωπος ὃς οὐ γινώσκει τὴν ᾿Εφεσίων πόλιν νεω-
v.26 καίc θεωρέωvipa2p καίc ἀκούωvipa2p ὅτιc οὐxo µόνοςbo ῎Εφεσοςngfs ἀλλάc σχεδόνbo πᾶςagfsn
ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ὁdnms Παῦλοςnnms οὗτοςrdnms πείθωvpaanms µεθίστηµιviaa3s ἱκανόςaamsn ὄχλοςnams
λέγωvppanms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p θεόςnnmp ὁdnmp διάp χείρngfp γίνοµαιvppnnmp . v.27 οὐxo
µόνοςbo δέc οὗτοςrdnns κινδυνεύωvipa3s ἐγώrpd-p ὁdans µέροςnans εἰςp ἀπελεγµόςnams ἔρχοµαιvnaa
ἀλλάc καίc ὁdans ὁdgfs µέγαςagfsn θεάngfs ἱερόνnans ῎Αρτεµιςngfs εἰςp οὐδείςaansn λογίζοµαιvnap
µέλλωvnpa δέc καίc καθαιρέωvnpp ὁdafs µεγαλειότηςnafs αὐτόςrpgfs ὅςrrafs ὅλοςanfsn ὁdnfs ᾿Ασίαnnfs
καίc ὁdnfs οἰκουµένηnnfs σέβωvipn3s . v.28 ἀκούωvpaanmp δέc καίc γίνοµαιvpadnmp πλήρηςanmpn
θυµόςngms κράζωviia3p λέγωvppanmp µέγαςanfsn ὁdnfs ῎Αρτεµιςnnfs ᾿Εφέσιοςagmpn . v.29 καίc
viap3s dnfs nnfs anfsn dgfs ngfs viaa3p xo
πίµπληµι ὁ πόλις ὅλος ὁ σύγχυσις ὁρµάω τέ ὁµοθυµαδόνbo
εἰςp ὁdans θέατρονnans συναρπάζωvpaanmp Γάϊοςnams καίc ᾿Αρίσταρχοςnams Μακεδώνnamp
συνέκδηµοςnamp Παῦλοςngms . v.30 ὁdgms δέc Παῦλοςngms βούλοµαιvppngms εἰσέρχοµαιvnaa
εἰςp ὁdams δῆµοςnams οὐxo ἐάωviia3p αὐτόςrpams ὁdnmp µαθητήςnnmp . v.31 τι-σρινµπ δέc
καίc ὁdgmp ᾿Ασιάρχηςngmp εἰµίvppxnmp αὐτόςrpdms φίλοςanmpn πέµπωvpaanmp πρόςp αὐτόςrpams
παρακαλέωviia3p µήxo δίδωµιvnaa ἑαυτοῦrxams εἰςp ὁdans θέατρονnans . v.32 ἄλλοςanmpn µένxo
οὖνc ἄλλοςannsn τι-σριννσ κράζωviia3p εἰµίviix3s γάρc ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs συγχέωvpxpnfs καίc ὁdnmp
πολύςanmpc οὐxo οἶδαviya3p τίςrqgns ἕνεκαbo συνέρχοµαιviya3p . v.33 ἐκp δέc ὁdgms ὄχλοςngms
προβιβάζωviaa3p ᾿Αλέξανδροςnams προβάλλωvpaagmp αὐτόςrpams ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms δέc
᾿Αλέξανδροςnnms κατασείωvpaanms ὁdafs χείρnafs θέλωviia3s ἀπολογέοµαιvnpn ὁddms δῆµοςndms .
v.34 ἐπιγινώσκωvpaanmp δέc ὅτιc ᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx3s φωνήnnfs γίνοµαιviad3s εἷςnnfs ἐκp
πᾶςagmpn ὡςbo ἐπίp ὥραnafp δύοtn κράζωvppagmp µέγαςanfsn ὁdnfs ῎Αρτεµιςnnfs ᾿Εφέσιοςagmpn .
19:36—20:4 ΠΡΑΞΕΙΣ 426
κόρον οὖσαν τῆς µεγάλης θεᾶς ᾿Αρτέµιδος καὶ τοῦ διοπετοῦς.

36 ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων δέον ἐστὶν ὑµᾶς κατεσταλµέ-
37 νους ὑπάρχειν καὶ µηδὲν προπετὲς πράσσειν. ἠγάγετε γὰρ
τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφηµοῦντας
38 τὴν θεὸν ὑµῶν. εἰ µὲν οὖν ∆ηµήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖ-
ται ἔχουσιν πρός τινα λόγον ἀγοραῖοι ἄγονται καὶ ἀνθύπατοί
39 εἰσιν ἐγκαλείτωσαν ἀλλήλοις. εἰ δέ τι πὲρι ἑτέρων ἐπιζητεῖτε
40 ἐν τῇ ἐννόµῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται. καὶ γὰρ κινδυνεύοµεν
ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήµερον µηδενὸς αἰτίου ὑπάρ-
χοντος περὶ οὗ οὐ δυνησόµεθα δοῦναί λόγον τῆς συστροφῆς
41 ταύτης. καί ταῦτά εἰπών ἀπέλυσεν τήν ἐκκλησίαν.
20 Μετὰ δὲ τὸ παύσασθαι τὸν θόρυβον προσκαλεσάµενος ὁ
Παῦλος τοὺς µαθητὰς καὶ ἀσπασάµενος ἐξῆλθεν πορευθῆναι
2 εἰς τὴν Μακεδονίαν. διελθὼν δὲ τὰ µέρη ἐκεῖνα καὶ παρακα-
3 λέσας αὐτοὺς λόγῳ πολλῷ ἦλθεν εἰς τὴν ῾Ελλάδα. ποιήσας
τε µῆνας τρεῖς, γενοµένης αὐτῷ ἐπιβουλῆς ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων
µέλλοντι ἀνάγεσθαι εἰς τὴν Συρίαν ἐγένετο γνώµῃ τοῦ ὑπο-
4 στρέφειν διὰ Μακεδονίας. συνείπετο δὲ αὐτῷ ἄχρι τῆς ᾿Ασίας
Σώπατρος Βεροιαῖος Θεσσαλονικέων δὲ ᾿Αρίσταρχος καὶ Σε-
κοῦνδος καὶ Γάϊος ∆ερβαῖος καὶ Τιµόθεος ᾿Ασιανοὶ δὲ Τυχικὸς
v.35 καταστέλλωvpaanms δέc ὁdnms γραµµατεύςnnms ὁdams ὄχλοςnams φηµίvipx3s ἀνήρnvmp
᾿Εφέσιοςanmpn τίςrqnms γάρc εἰµίvipx3s ἄνθρωποςnnms ὅςrrnms οὐxo γινώσκωvipa3s ὁdafs
᾿Εφέσιοςagmpn πόλιςnafs νεωκόροςaafsn εἰµίvppxafs ὁdgfs µέγαςagfsn θεάngfs ῎Αρτεµιςngfs καίc ὁdgms
διοπετήςagmsn . v.36 ἀναντίρρητοςagmpn οὖνc εἰµίvppxgnp οὗτοςrdgnp δεῖvppqnns εἰµίvipx3s σύrpa-p
καταστέλλωvpxpamp ὑπάρχωvnpa καίc µηδείςaansn προπετήςaansn πράσσωvnpa . v.37 ἄγωviaa2p
γάρc ὁdamp ἀνήρnamp οὗτοςrdamp οὔτεc ἱερόσυλοςaampn οὔτεc βλασφηµέωvppaamp ὁdafs θεόςnafs
σύrpg-p . v.38 εἰqo µένxo οὖνc ∆ηµήτριοςnnms καίc ὁdnmp σύνp αὐτόςrpdms τεχνίτηςnnmp
ἔχωvipa3p πρόςp τι-σριαµσ λόγοςnams ἀγοραῖοςanmpn ἄγωvipp3p καίc ἀνθύπατοςnnmp εἰµίvipx3p
ἐγκαλέωvdpa3p ἀλλήλωνredmp . v.39 εἰqo δέc τι-σριανσ περίp ἕτεροςagnpn ἐπιζητέωvipa2p ἐνp
ddfs adfsn ndfs
ὁ ἔννοµος ἐκκλησία ἐπιλύωvifp3s . v.40 καίc γάρc κινδυνεύωvipa1p ἐγκαλέωvnpp
στάσιςngfs περίp ὁdgfs σήµερονbo µηδείςagnsn αἴτιοςagnsn ὑπάρχωvppagns περίp ὅςrrgns οὐxo
δύναµαιvifd1p δίδωµιvnaa λόγοςnams ὁdgfs συστροφήngfs οὗτοςrdgfs . v.41 καίc οὗτοςrdanp
λέγωvpaanms ἀπολύωviaa3s ὁdafs ἐκκλησίαnafs . 20. v.1 µετάp δέc ὁdans παύωvnam ὁdams
θόρυβοςnams προσκαλέοµαιvpadnms ὁdnms Παῦλοςnnms ὁdamp µαθητήςnamp καίc ἀσπάζοµαιvpadnms
ἐξέρχοµαιviaa3s πορεύοµαιvnao εἰςp ὁdafs Μακεδονίαnafs . v.2 διέρχοµαιvpaanms δέc ὁdanp
µέροςnanp ἐκεῖνοςrdanp καίc παρακαλέωvpaanms αὐτόςrpamp λόγοςndms πολύςadmsn ἔρχοµαιviaa3s
εἰςp ὁdafs ῾Ελλάςnafs . v.3 ποιέωvpaanms τέxo µήνnamp τρεῖςnamp γίνοµαιvpadgfs αὐτόςrpdms
ἐπιβουλήngfs ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn µέλλωvppadms ἀνάγωvnpp εἰςp ὁdafs Συρίαnafs γίνοµαιviad3s
γνώµηnnfs ὁdgms ὑποστρέφωvnpa διάp Μακεδονίαngfs .
427 ΠΡΑΞΕΙΣ 20:5—14
καὶ Τρόφιµος. οὗτοι προσελθόντες ἔµενον ἡµᾶς ἐν Τρῳ- 5
άδι. ἡµεῖς δὲ ἐξεπλεύσαµεν µετὰ τὰς ἡµέρας τῶν ἀζύµων 6
ἀπὸ Φιλίππων καὶ ἤλθοµεν πρὸς αὐτοὺς εἰς τὴν Τρῳάδα ἄχρι
ἡµερῶν πέντε οὐ διετρίψαµεν ἡµέρας ἑπτά. ᾿Εν δὲ τῇ µιᾷ 7
τῶν σαββάτων συνηγµένων τῶν µαθητῶν κλάσαι ἄρτον ὁ Παῦ-

λος διελέγετο αὐτοῖς µέλλων ἐξιέναι τῇ ἐπαύριον παρέτεινέν
τε τὸν λόγον µέχρι µεσονυκτίου. ἦσαν δὲ λαµπάδες ἱκαναὶ 8
ἐν τῷ ὑπερῴῳ οὗ ἦµεν συνηγµένοι. καθήµενος δέ τις νεα- 9
νίας ὀνόµατι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος καταφερόµενος ὕπνῳ

βαθεῖ διαλεγοµένου τοῦ Παύλου ἐπὶ πλεῖον κατενεχθεὶς ἀπὸ
τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω καὶ ἤρθη νεκρός.
καταβὰς δὲ ὁ Παῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ καὶ συµπεριλαβὼν εἶπεν 10
Μὴ θορυβεῖσθε ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν αὐτῷ ἐστιν. ἀναβὰς 11
δὲ καὶ κλάσας ἄρτον καὶ γευσάµενος ἐφ ἱκανόν τε ὁµιλήσας

ἄχρις αὐγῆς οὕτως ἐξῆλθεν. ἤγαγον δὲ τὸν παῖδα ζῶντα καὶ 12
παρεκλήθησαν οὐ µετρίως. ῾Ηµεῖς δὲ προσελθόντες ἐπὶ τὸ 13
πλοῖον ἀνήχθηµεν εἲς τὴν ῏Ασσον ἐκεῖθεν µέλλοντες ἀναλαµ-

βάνειν τὸν Παῦλον, οὕτως γὰρ ἦν διατεταγµένος µέλλων αὐτὸς
πεζεύειν. ὡς δὲ συνέβαλεν ἡµῖν εἰς τὴν ῏Ασσον ἀναλαβόν- 14
v.4 συνέποµαιviin3s δέc αὐτόςrpdms ἄχριp ὁdgfs ᾿Ασίαngfs Σώπατροςnnms Βεροιαῖοςanmsn

Θεσσαλονικεύςngmp δέc ᾿Αρίσταρχοςnnms καίc Σεκοῦνδοςnnms καίc Γάϊοςnnms ∆ερβαῖοςanmsn
καίc Τιµόθεοςnnms ᾿Ασιανόςnnmp δέc Τυχικόςnnms καίc Τρόφιµοςnnms . v.5 οὗτοςrdnmp
προσέρχοµαιvpaanmp µένωviia3p ἐγώrpa-p ἐνp Τρῳάςndfs . v.6 ἐγώrpn-p δέc ἐκπλέωviaa1p µετάp
ὁdafp ἡµέραnafp ὁdgnp ἄζυµοςagnpn ἀπόp Φίλιπποιngms καίc ἔρχοµαιviaa1p πρόςp αὐτόςrpamp
εἰςp ὁdafs Τρῳάςnafs ἄχριp ἡµέραngfp πέντεtn οὐbo διατρίβωviaa1p ἡµέραnafp ἑπτάtn . v.7 ἐνp
c ddfs ndfs dgnp ngnp vpxpgmp dgmp ngmp vnaa
δέ ὁ εἷς ὁ σάββατον συνάγω ὁ µαθητής κλάω ἄρτοςnams
ὁdnms Παῦλοςnnms διαλέγοµαιviin3s αὐτόςrpdmp µέλλωvppanms ἔξειµιvnpx ὁddfs ἐπαύριονbo
παρατείνωviia3s τέxo ὁdams λόγοςnams µέχριbo µεσονύκτιονngns . v.8 εἰµίviix3p δέc λαµπάςnnfp
ἱκανόςanfpn ἐνp ὁddns ὑπερῷονndns ὅςbo εἰµίviix1p συνάγωvpxpnmp . v.9 κάθηµαιvppnnms
c nnms ndns nnms p dgfs ngfs
δέ τι-σρινµσ νεανίας ὄνοµα Εὔτυχος ἐπί ὁ θυρίς καταφέρωvpppnms
ὕπνοςndms βαθύςadmsn διαλέγοµαιvppngms ὁdgms Παῦλοςngms ἐπίp πολύςaansc καταφέρωvpapnms
ἀπόp ὁdgms ὕπνοςngms πίπτωviaa3s ἀπόp ὁdgns τρίστεγονngns κάτωbo καίc αἴρωviap3s
νεκρόςanmsn . v.10 καταβαίνωvpaanms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐπιπίπτωviaa3s αὐτόςrpdms
καίc συµπεριλαµβάνωvpaanms λέγωviaa3s µήxo θορυβέωvdpp2p ὁdnfs γάρc ψυχήnnfs αὐτόςrpgms
ἐνp αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.11 ἀναβαίνωvpaanms δέc καίc κλάωvpaanms ἄρτοςnams καίc
γεύοµαιvpadnms ἐπίp ἱκανόςaansn τέxo ὁµιλέωvpaanms ἄχριp αὐγήngfs οὕτωbo ἐξέρχοµαιviaa3s .
v.12 ἄγωviaa3p δέc ὁdams παῖςnams ζάωvppaams καίc παρακαλέωviap3p οὐxo µετρίωςbo .
v.13 ἐγώrpn-p δέc προσέρχοµαιvpaanmp ἐπίp ὁdans πλοῖονnans ἀνάγωviap1p εἰςp ὁdafs ῏Ασσοςnafs
ἐκεῖθενbo µέλλωvppanmp ἀναλαµβάνωvnpa ὁdams Παῦλοςnams οὕτωbo γάρc εἰµίviix3s διατάσσωvpxpnms
µέλλωvppanms αὐτόςrpnms πεζεύωvnpa .
20:15—24 ΠΡΑΞΕΙΣ 428
15 τες αὐτὸν ἤλθοµεν εἰς Μιτυλήνην. κἀκεῖθεν ἀποπλεύσαντες

τῇ ἐπιούσῃ κατηντήσαµεν ἀντικρύ Χίου τῇ δὲ ἑτέρᾳ παρε-
βάλοµεν εἰς Σάµον καὶ µεὶναντες ἐν τρωγυλλίῳ, τῇ ἐχοµένῃ
16 ἤλθοµεν εἰς Μίλητον. ἔκρινεν γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι
τὴν ῎Εφεσον ὅπως µὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ,
ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ τὴν ἡµέραν τῆς πεντηκο-
17 στῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυµα. ᾿Απὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέµψας
εἰς ῎Εφεσον µετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας.
18 ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτὸν εἶπεν αὐτοῖς ῾Υµεῖς ἐπίστασθε
ἀπὸ πρώτης ἡµέρας ἀφ ἡς ἐπέβην εἰς τὴν ᾿Ασίαν πῶς µεθ ὑ-
19 µῶν τὸν πάντα χρόνον ἐγενόµην. δουλεύων τῷ κυρίῳ µετὰ
πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πολλῶν δακρύων καὶ πειρασµῶν
20 τῶν συµβάντων µοι ἐν ταῖς ἐπιβουλαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων. ὡς οὐ-
δὲν ὑπεστειλάµην τῶν συµφερόντων τοῦ µὴ ἀναγγεῖλαι ὑµῖν
21 καὶ διδάξαι ὑµᾶς δηµοσίᾳ καὶ κατ οἴκους. διαµαρτυρόµε-
νος ᾿Ιουδαίοις τε καὶ ῞Ελλησιν τὴν εἰς τὸν θεὸν µετάνοιαν καὶ
22 πίστιν τὴν εἰς τὸν κύριον ἡµῶν ᾿Ιησοῦν. καὶ νῦν ἰδοὺ ἐγὼ
δεδεµένος τῷ πνεύµατι πορεύοµαι εἰς ᾿Ιερουσαλήµ τὰ ἐν αὐ-
23 τῇ συναντήσοντά µοι µὴ εἰδώς. πλὴν ὅτι τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον
κατὰ πόλιν διαµαρτύρεταί λέγον ὅτι δεσµὰ µε καὶ θλίψεις µέ-
24 νουσιν. ἀλλ οὐδενὸς λόγον ποιοῦµαι οὐδὲ ἔχω τὴν ψυχὴν
v.14 ὡςbo δέc συµβάλλωviaa3s ἐγώrpd-p εἰςp ὁdafs ῏Ασσοςnafs ἀναλαµβάνωvpaanmp αὐτόςrpams
ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Μιτυλήνηnafs . v.15 κἀκεῖθενbo ἀποπλέωvpaanmp ὁddfs ἔπειµιvppxdfs
καταντάωviaa1p ἄντικρυςbo Χίοςngfs ὁddfs δέc ἕτεροςadfsn παραβάλλωviaa1p εἰςp Σάµοςnafs
καίc µένωvpaanmp ἐνp Τρωγύλλιονndns ὁddfs ἔχωvpppdfs ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Μίλητοςnafs .
v.16 κρίνωviaa3s γάρc ὁdnms Παῦλοςnnms παραπλέωvnaa ὁdafs ῎Εφεσοςnafs ὅπωςbo µήxo
γίνοµαιvsad3s αὐτόςrpdms χρονοτριβέωvnaa ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs σπεύδωviia3s γάρc εἰqo δυνατόςannsn
εἰµίviix3s αὐτόςrpdms ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgfs πεντηκοστήngfs γίνοµαιvnad εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs .
v.17 ἀπόp δέc ὁdgfs Μίλητοςngfs πέµπωvpaanms εἰςp ῎Εφεσοςnafs µετακαλέωviam3s ὁdamp
πρεσβύτεροςaampn ὁdgfs ἐκκλησίαngfs . v.18 ὡςbo δέc παραγίνοµαιviad3p πρόςp αὐτόςrpams
viaa3s rpdmp rpn-p
λέγω αὐτός σύ ἐπίσταµαιvipn2p ἀπόp πρῶτοςagfsn ἡµέραngfs ἀπόp ὅςrrgfs
ἐπιβαίνωviaa1s εἰςp ὁdafs ᾿Ασίαnafs πῶςbo µετάp σύrpg-p ὁdams πᾶςaamsn χρόνοςnams γίνοµαιviad1s .
v.19 δουλεύωvppanms ὁddms κύριοςndms µετάp πᾶςagfsn ταπεινοφροσύνηngfs καίc πολύςagnpn
δάκρυονngnp καίc πειρασµόςngmp ὁdgmp συµβαίνωvpaagmp ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfp ἐπιβουλήndfp
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.20 ὡςbo οὐδείςaansn ὑποστέλλωviam1s ὁdgnp συµφέρωvppagnp ὁdgms
µήxo ἀναγγέλλωvnaa σύrpd-p καίc διδάσκωvnaa σύrpa-p δηµόσιοςbo καίc κατάp οἶκοςnamp .
v.21 διαµαρτύροµαιvppnnms ᾿Ιουδαῖοςadmpn τέxo καίc ῞Ελληνndmp ὁdafs εἰςp ὁdams θεόςnams
µετάνοιαnafs καίc πίστιςnafs ὁdafs εἰςp ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams . v.22 καίc νῦνbo
ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s δέωvpxpnms ὁddns πνεῦµαndns πορεύοµαιvipn1s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdanp ἐνp
αὐτόςrpdfs συναντάωvpfaanp ἐγώrpd-s µήxo οἶδαvpxanms . v.23 πλήνbo ὅτιc ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdnns ἅγιοςannsn κατάp πόλιςnafs διαµαρτύροµαιvipn3s λέγωvppanns ὅτιc δεσµόςnnnp ἐγώrpa-s καίc
θλῖψιςnnfp µένωvipa3p .
429 ΠΡΑΞΕΙΣ 20:25—34
µου τιµίαν ἐµαυτῷ ὡς τελειῶσαι τὸν δρόµον µου µετὰ χαρᾶς,

καὶ τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ διαµαρ-
τύρασθαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ. Καὶ νῦν ἰδοὺ 25
ἐγὼ οἶδα ὅτι οὐκέτι ὄψεσθε τὸ πρόσωπόν µου ὑµεῖς πάντες ἐν

οἷς διῆλθον κηρύσσων τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. διότι µαρ- 26
τύροµαι ὑµῖν ἐν τῇ σήµερον ἡµέρᾳ ὅτι καθαρός ἐγὼ ἀπὸ τοῦ

αἵµατος πάντων, οὐ γὰρ ὑπεστειλάµην τοῦ µὴ ἀναγγεῖλαι ὑ- 27
µῖν πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ. προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ 28
παντὶ τῷ ποιµνίῳ ἐν ᾧ ὑµᾶς τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκό-

πους ποιµαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ κυρίου καὶ θεοῦ ἣν πε-
ριεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵµατος. ἐγὼ γὰρ, οἶδα τοῦτο, ὅτι 29
εἰσελεύσονται µετὰ τὴν ἄφιξίν µου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑµᾶς µὴ

φειδόµενοι τοῦ ποιµνίου. καὶ ἐξ ὑµῶν αὐτῶν ἀναστήσονται 30
ἄνδρες λαλοῦντες διεστραµµένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς µαθητὰς

ὀπίσω αὐτῶν. διὸ γρηγορεῖτε µνηµονεύοντες ὅτι τριετίαν νύ- 31
κτα καὶ ἡµέραν οὐκ ἐπαυσάµην µετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα

ἕκαστον. καὶ τὰ νῦν παρατίθεµαι ὑµᾶς ἀδελφοὶ, τῷ θεῷ καὶ 32
τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναµένῳ ἐποἰκοδοµῆσαι, καὶ

δοῦναι ὑµῖν κληρονοµίαν ἐν τοῖς ἡγιασµένοις πᾶσιν. ἀρ- 33
γυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱµατισµοῦ οὐδενὸς ἐπεθύµησα, αὐτοὶ 34
γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις µου καὶ τοῖς οὖσιν µετ ἐµοῦ ὑ-
v.24 ἀλλάc οὐδείςagnsn λόγοςnams ποιέωvipm1s οὐδέbo ἔχωvipa1s ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s
τίµιοςaafsn ἐµαυτοῦrxdms ὡςbo τελειόωvnaa ὁdams δρόµοςnams ἐγώrpg-s µετάp χαράngfs καίc ὁdafs
διακονίαnafs ὅςrrafs λαµβάνωviaa1s παράp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms διαµαρτύροµαιvnad ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms . v.25 καίc νῦνbo ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s οἶδαvixa1s
ὅτιc οὐκέτιbo ὁράωvifd2p ὁdans πρόσωπονnans ἐγώrpg-s σύrpn-p πᾶςanmpn ἐνp ὅςrrdmp διέρχοµαιviaa1s
κηρύσσωvppanms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms . v.26 διότιc µαρτύροµαιvipn1s σύrpd-p ἐνp
ὁddfs σήµερονbo ἡµέραndfs ὅτιc καθαρόςanmsn ἐγώrpn-s ἀπόp ὁdgns αἷµαngns πᾶςagmpn . v.27 οὐxo
γάρc ὑποστέλλωviam1s ὁdgms µήxo ἀναγγέλλωvnaa σύrpd-p πᾶςaafsn ὁdafs βουλήnafs ὁdgms θεόςngms .
v.28 προσέχωvdpa2p οὖνc ἑαυτοῦrxdmp καίc πᾶςadnsn ὁddns ποίµνιονndns ἐνp ὅςrrdns σύrpa-p ὁdnns
πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn τίθηµιviam3s ἐπίσκοποςnamp ποιµαίνωvnpa ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdgms
κύριοςngms καίc θεόςngms ὅςrrafs περιποιέωviam3s διάp ὁdgns ἴδιοςagmsn αἷµαngns . v.29 ἐγώrpn-s
c vixa1s rdans c vifd3p p dafs nafs rpg-s
γάρ οἶδα οὗτος ὅτι εἰσέρχοµαι µετά ὁ ἄφιξις ἐγώ λύκοςnnmp
βαρύςanmpn εἰςp σύrpa-p µήxo φείδοµαιvppnnmp ὁdgns ποίµνιονngns . v.30 καίc ἐκp σύrpg-p
αὐτόςrpgmp ἀνίστηµιvifm3p ἀνήρnnmp λαλέωvppanmp διαστρέφωvpxpanp ὁdgms ἀποσπάωvnpa ὁdamp
µαθητήςnamp ὀπίσωbo αὐτόςrpgmp . v.31 διόc γρηγορέωvdpa2p µνηµονεύωvppanmp ὅτιc τριετίαnafs
nafs c nafs xo viam1s
νύξ καί ἡµέρα οὐ παύω µετάp δάκρυονngnp νουθετέωvppanms εἷςnams ἕκαστοςaamsn .
v.32 καίc ὁdanp νῦνbo παρατίθηµιvipm1s σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ὁddms θεόςndms καίc ὁddms
λόγοςndms ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms ὁddms δύναµαιvppndms ἐποικοδοµέωvnaa καίc δίδωµιvnaa
σύrpd-p κληρονοµίαnafs ἐνp ὁddmp ἁγιάζωvpxpdmp πᾶςadmpn . v.33 ἀργύριονngns ἤxo χρυσίονngns
ἤxo ἱµατισµόςngms οὐδείςagmsn ἐπιθυµέωviaa1s .
20:35—21:5 ΠΡΑΞΕΙΣ 430
35 πηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. πάντα ὑπέδειξα ὑµῖν ὅτι οὕτως

κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαµβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων µνηµονεύ-
ειν τε τῶν λόγων τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ ὅτι αὐτὸς εἶπεν Μακάριόν
36 ἐστιν µᾶλλον διδόναι ἢ λαµβάνειν. Καὶ ταῦτα εἰπὼν θεὶς τὰ
37 γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο. ἱκανὸς δὲ ἐγέ-
νετο κλαυθµὸς πάντων καὶ ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ
38 Παύλου κατεφίλουν αὐτόν. ὀδυνώµενοι µάλιστα ἐπὶ τῷ λόγῳ
ᾧ εἰρήκει ὅτι οὐκέτι µέλλουσιν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ θεωρεῖν
προέπεµπον δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον.
21 ῾Ως δὲ ἐγένετο ἀναχθῆναι ἡµᾶς ἀποσπασθέντας ἀπ αὐτῶν
εὐθυδροµήσαντες ἤλθοµεν εἰς τὴν Κῶν, τῇ δὲ ἑξῆς εἰς τὴν
2 ῾Ρόδον κἀκεῖθεν εἰς Πάταρα, καὶ εὑρόντες πλοῖον διαπερῶν
3 εἰς Φοινίκην ἐπιβάντες ἀνήχθηµεν. ἀναφανέντες δὲ τὴν Κύ-
προν καὶ καταλιπόντες αὐτὴν εὐώνυµον ἐπλέοµεν εἰς Συρίαν
καὶ κατήχθηµεν εἰς Τύρον, ἐκεῖσε γὰρ ἦν τὸ πλοῖον ἀποφορ-
4 τιζόµενον τὸν γόµον. καὶ ἀνευρόντες µαθητὰς ἐπεµείναµεν
αὐτοῦ ἡµέρας ἑπτά οἵτινες τῷ Παύλῳ ἔλεγον διὰ τοῦ πνεύµα-
5 τος µὴ ἀναβαίνειν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ὅτε δὲ ἐγένετο ἡµᾶς ἐ-
ξαρτίσαι τὰς ἡµέρας ἐξελθόντες ἐπορευόµεθα προπεµπόντων
ἡµᾶς πάντων σὺν γυναιξὶν καὶ τέκνοις ἕως ἔξω τῆς πόλεως
v.34 αὐτόςrpnmp γινώσκωvipa2p ὅτιc ὁddfp χρείαndfp ἐγώrpg-s καίc ὁddmp εἰµίvppxdmp µετάp
ἐγώrpg-s ὑπηρετέωviaa3p ὁdnfp χείρnnfp οὗτοςrdnfp . v.35 πᾶςaanpn ὑποδείκνυµιviaa1s σύrpd-p
ὅτιc οὕτωbo κοπιάωvppaamp δεῖvipq3s ἀντιλαµβάνοµαιvnpn ὁdgmp ἀσθενέωvppagmp µνηµονεύωvnpa
τέxo ὁdgmp λόγοςngmp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ὅτιc αὐτόςrpnms λέγωviaa3s µακάριοςannsn
εἰµίvipx3s µᾶλλονbo δίδωµιvnpa ἤxo λαµβάνωvnpa . v.36 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaanms τίθηµιvpaanms
ὁdanp γόνυnanp αὐτόςrpgms σύνp πᾶςadmpn αὐτόςrpdmp προσεύχοµαιviad3s . v.37 ἱκανόςanmsn
δέc γίνοµαιviad3s κλαυθµόςnnms πᾶςagmpn καίc ἐπιπίπτωvpaanmp ἐπίp ὁdams τράχηλοςnams ὁdgms
Παῦλοςngms καταφιλέωviia3p αὐτόςrpams . v.38 ὀδυνάοµαιvpppnmp µάλισταbo ἐπίp ὁddms
λόγοςndms ὅςrrdms λέγωviya3s ὅτιc οὐκέτιbo µέλλωvipa3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms θεωρέωvnpa
προπέµπωviia3p δέc αὐτόςrpams εἰςp ὁdans πλοῖονnans . 21. v.1 ὡςbo δέc γίνοµαιviad3s ἀνάγωvnap
ἐγώrpa-p ἀποσπάωvpapamp ἀπόp αὐτόςrpgmp εὐθυδροµέωvpaanmp ἔρχοµαιviaa1p εἰςp ὁdafs Κώςnafs
ὁddfs δέc ἑξῆςbo εἰςp ὁdafs ῾Ρόδοςnafs κἀκεῖθενbo εἰςp Πάταραnanp . v.2 καίc εὑρίσκωvpaanmp
πλοῖονnans διαπεράωvppaans εἰςp Φοινίκηnafs ἐπιβαίνωvpaanms ἀνάγωviap1p . v.3 ἀναφαίνωvpaanmp
δέc ὁdafs Κύπροςnafs καίc καταλείπωvpaanmp αὐτόςrpafs εὐώνυµοςaafsn πλέωviia1p εἰςp Συρίαnafs
καίc κατηχέωviap1s εἰςp Τύροςnafs ἐκεῖσεbo γάρc εἰµίviix3s ὁdnns πλοῖονnnns ἀποφορτίζοµαιvppnnns
ὁdams γόµοςnams . v.4 καίc ἀνευρίσκωvpaanmp µαθητήςnamp ἐπιµένωviaa1p αὐτοῦbo ἡµέραnafp
ἑπτάtn ὅστιςrrnmp ὁddms Παῦλοςndms λέγωviia3p διάp ὁdgns πνεῦµαngns µήxo ἀναβαίνωvnpa εἰςp
᾿Ιερουσαλήµtp .
431 ΠΡΑΞΕΙΣ 21:6—14
καὶ θέντες τὰ γόνατα ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν προσηυξάµεθα, καὶ 6
ἀσπασάµενοι ἀλλήλους ἐπέβηµεν εἰς τὸ πλοῖον ἐκεῖνοι δὲ ὑ-

πέστρεψαν εἰς τὰ ἴδια. ῾Ηµεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ 7
Τύρου κατηντήσαµεν εἰς Πτολεµαΐδα καὶ ἀσπασάµενοι τοὺς

ἀδελφοὺς ἐµείναµεν ἡµέραν µίαν παρ αὐτοῖς. τῇ δὲ ἐπαύ- 8
ριον ἐξελθόντες οἱ περὶ τὸν Παῦλον ἤλθον εἰς Καισάρειαν καὶ

εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου τοῦ εὐαγγελιστοῦ ὄντος
ἐκ τῶν ἑπτὰ ἐµείναµεν παρ αὐτῷ. τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες 9
παρθένοι τέσσαρες προφητεύουσαι. ἐπιµενόντων δὲ ἡµῶν 10
ἡµέρας πλείους κατῆλθέν τις ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας προφήτης ὀ-

νόµατι ῞Αγαβος. καὶ ἐλθὼν πρὸς ἡµᾶς καὶ ἄρας τὴν ζώνην 11
τοῦ Παύλου δήσας τε αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας εἶπεν
Τάδε λέγει τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον Τὸν ἄνδρα οὗ ἐστιν ἡ ζώνη
αὕτη οὕτως δήσουσιν ἐν ᾿Ιερουσαλὴµ οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ παρα-
δώσουσιν εἰς χεῖρας ἐθνῶν. ὡς δὲ ἠκούσαµεν ταῦτα παρε- 12
καλοῦµεν ἡµεῖς τε καὶ οἱ ἐντόπιοι τοῦ µὴ ἀναβαίνειν αὐτὸν

εἰς ᾿Ιερουσαλήµ. ἀπεκρίθη τε ὁ Παῦλος Τί ποιεῖτε κλαίοντες 13
καὶ συνθρύπτοντές µου τὴν καρδίαν ἐγὼ γὰρ οὐ µόνον δε-

θῆναι ἀλλὰ καὶ ἀποθανεῖν εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ ἑτοίµως ἔχω ὑπὲρ
τοῦ ὀνόµατος τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. µὴ πειθοµένου δὲ αὐτοῦ 14
v.5 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s ἐγώrpa-p ἐξαρτίζωvnaa ὁdafp ἡµέραnafp ἐξέρχοµαιvpaanmp

πορεύοµαιviin1p προπέµπωvppagmp ἐγώrpa-p πᾶςagmpn σύνp γυνήndfp καίc τέκνονndnp ἕωςc ἔξωbo
ὁdgfs πόλιςngfs καίc τίθηµιvpaanmp ὁdanp γόνυnanp ἐπίp ὁdams αἰγιαλόςnams προσεύχοµαιviad1p .
v.6 καίc ἀσπάζοµαιvpadnmp ἀλλήλωνreamp ἐπιβαίνωviaa1p εἰςp ὁdans πλοῖονnans ἐκεῖνοςrdnmp δέc
ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdanp ἴδιοςaanpn . v.7 ἐγώrpn-p δέc ὁdams πλόοςnams διανύωvpaanmp
p ngfs viaa1p
ἀπό Τύρος καταντάω εἰς Πτολεµαΐςnafs καίc ἀσπάζοµαιvpadnmp ὁdamp ἀδελφόςnamp
p
µένωviaa1p ἡµέραnafs εἷςnafs παράp αὐτόςrpdmp . v.8 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ἐξέρχοµαιvpaanmp
dnmp p dams nams viaa3p
ὁ περί ὁ Παῦλος ἔρχοµαι εἰς Καισάρειαnafs καίc εἰσέρχοµαιvpaanmp εἰςp
p
ὁdams οἶκοςnams Φίλιπποςngms ὁdgms εὐαγγελιστήςngms εἰµίvppxgms ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn µένωviaa1p
παράp αὐτόςrpdms . v.9 οὗτοςrddms δέc εἰµίviix3p θυγάτηρnnfp παρθένοςnnfp τέσσαρεςnnfp
προφητεύωvppanfp . v.10 ἐπιµένωvppagmp δέc ἐγώrpg-p ἡµέραnafp πολύςaafpc κατέρχοµαιviaa3s
τι-σρινµσ ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs προφήτηςnnms ὄνοµαndns ῞Αγαβοςnnms . v.11 καίc
ἔρχοµαιvpaanms πρόςp ἐγώrpa-p καίc αἴρωvpaanms ὁdafs ζώνηnafs ὁdgms Παῦλοςngms δέωvpaanms τέxo
αὐτόςrpgms ὁdamp πούςnamp καίc ὁdafp χείρnafp λέγωviaa3s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdnns ἅγιοςannsn ὁdams ἀνήρnams ὅςrrgms εἰµίvipx3s ὁdnfs ζώνηnnfs οὗτοςrdnfs οὕτωbo δέωvifa3p ἐνp
᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc παραδίδωµιvifa3p εἰςp χείρnafp ἔθνοςngnp . v.12 ὡςbo
δέc ἀκούωviaa1p οὗτοςrdanp παρακαλέωviia1p ἐγώrpn-p τέxo καίc ὁdnmp ἐντόπιοςanmpn ὁdgms µήxo
ἀναβαίνωvnpa αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.13 ἀποκρίνοµαιviad3s τέxo ὁdnms Παῦλοςnnms
rqans vipa2p vppanmp
τίς ποιέω κλαίω καί συνθρύπτωvppanmp ἐγώrpg-s ὁdafs καρδίαnafs ἐγώrpn-s γάρc
c
οὐxo µόνοςbo δέωvnap ἀλλάc καίc ἀποθνῄσκωvnaa εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ἑτοίµωςbo ἔχωvipa1s ὑπέρp
ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms .
21:15—24 ΠΡΑΞΕΙΣ 432
15 ἡσυχάσαµεν εἰπόντες τὸ θέληµα Τοῦ κυρίου γενέσθω. Μετὰ

δὲ τὰς ἡµέρας ταύτας ἐπισκευασάµενοι ἀνεβαίνοµεν εἰς ῾Ιε-
16 ρουσάληµ. συνῆλθον δὲ καὶ τῶν µαθητῶν ἀπὸ Καισαρείας
σὺν ἡµῖν ἄγοντες παρ ᾧ ξενισθῶµεν Μνάσωνί τινι Κυπρίῳ ἀρ-
17 χαίῳ µαθητῇ. Γενοµένων δὲ ἡµῶν εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἀσµένως
18 ἐδέξαντο ἡµᾶς οἱ ἀδελφοί. τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰσῄει ὁ Παῦλος
σὺν ἡµῖν πρὸς ᾿Ιάκωβον πάντες τε παρεγένοντο οἱ πρεσβύτε-
19 ροι. καὶ ἀσπασάµενος αὐτοὺς ἐξηγεῖτο καθ ἓν ἕκαστον ὧν
20 ἐποίησεν ὁ θεὸς ἐν τοῖς ἔθνεσιν διὰ τῆς διακονίας αὐτοῦ. οἱ
δὲ ἀκούσαντες ἐδόξαζον τὸν Κύριον, εἰπόντες αὐτῷ Θεωρεῖς ἀ-
δελφέ πόσαι µυριάδες εἰσὶν ᾿Ιουδαίων τῶν πεπιστευκότων καὶ
21 πάντες ζηλωταὶ τοῦ νόµου ὑπάρχουσιν, κατηχήθησαν δὲ πε-
ρὶ σοῦ ὅτι ἀποστασίαν διδάσκεις ἀπὸ Μωϋσέως τοὺς κατὰ τὰ
ἔθνη πάντας ᾿Ιουδαίους λέγων µὴ περιτέµνειν αὐτοὺς τὰ τέκνα
22 µηδὲ τοῖς ἔθεσιν περιπατεῖν. τί οὖν ἐστιν πάντως δεῖ πλῆθος
23 συνελθεῖν, ἀκούσονται γὰρ ὅτι ἐλήλυθας. τοῦτο οὖν ποίησον
ὅ σοι λέγοµεν, εἰσὶν ἡµῖν ἄνδρες τέσσαρες εὐχὴν ἔχοντες ἐφ
24 ἑαυτῶν. τούτους παραλαβὼν ἁγνίσθητι σὺν αὐτοῖς καὶ δα-
πάνησον ἐπ αὐτοῖς ἵνα ξυρήσωνται τὴν κεφαλήν καὶ γνῶσιν
πάντες ὅτι ὧν κατήχηνται περὶ σοῦ οὐδέν ἐστιν ἀλλὰ στοιχεῖς
v.14 µήxo πείθωvpppgms δέc αὐτόςrpgms ἡσυχάζωviaa1p λέγωvpaanmp ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms
κύριοςngms γίνοµαιvdad3s . v.15 µετάp δέc ὁdafp ἡµέραnafp οὗτοςrdafp ἐπισκευάζοµαιvpadnmp
ἀναβαίνωviia1p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.16 συνέρχοµαιviaa3p δέc καίc ὁdgmp µαθητήςngmp
ἀπόp Καισάρειαngfs σύνp ἐγώrpd-p ἄγωvppanmp παράp ὅςrrdms ξενίζωvsap1p Μνάσωνndms τι-σριδµσ
Κύπριοςndms ἀρχαῖοςadmsn µαθητήςndms . v.17 γίνοµαιvpadgmp δέc ἐγώrpg-p εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
ἀσµένωςbo δέχοµαιviad3p ἐγώrpa-p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp . v.18 ὁddfs δέc ἔπειµιvppxdfs εἴσειµιviya3s
ὁdnms Παῦλοςnnms σύνp ἐγώrpd-p πρόςp ᾿Ιάκωβοςnams πᾶςanmpn τέxo παραγίνοµαιviad3p ὁdnmp
πρεσβύτεροςanmpn . v.19 καίc ἀσπάζοµαιvpadnms αὐτόςrpamp ἐξηγέοµαιviin3s κατάp εἷςnans
aansn rrgnp
ἕκαστος ὅς ποιέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp διάp ὁdgfs διακονίαngfs
αὐτόςrpgms . v.20 ὁdnmp δέc ἀκούωvpaanmp δοξάζωviia3p ὁdams κύριοςnams λέγωvpaanmp
αὐτόςrpdms θεωρέωvipa2s ἀδελφόςnvms πόσοςronfp µυριάςnnmp εἰµίvipx3p ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdgmp
πιστεύωvpxagmp καίc πᾶςanmpn ζηλωτήςnnmp ὁdgms νόµοςngms ὑπάρχωvipa3p . v.21 κατηχέωviap3p
c p rpg-s c nafs vipa2s p ngms damp
δέ περί σύ ὅτι ἀποστασία διδάσκω ἀπό Μωϋσῆς ὁ κατάp ὁdanp ἔθνοςnanp
πᾶςaampn ᾿Ιουδαῖοςaampn λέγωvppanms µήxo περιτέµνωvnpa αὐτόςrpamp ὁdanp τέκνονnanp µηδέc
ὁddnp ἔθοςndnp περιπατέωvnpa . v.22 τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s πάντωςbo δεῖvipq3s πλῆθοςnnns
συνέρχοµαιvnaa ἀκούωvifd3p γάρc ὅτιc ἔρχοµαιvixa2s . v.23 οὗτοςrdans οὖνc ποιέωvdaa2s
rrans rpd-s vipa1p vipx3p rpd-p nnmp
ὅς σύ λέγω εἰµί ἐγώ ἀνήρ τέσσαρεςnnmp εὐχήnafs ἔχωvppanmp ἐπίp
ἑαυτοῦrxgmp .
433 ΠΡΑΞΕΙΣ 21:25—31
καὶ αὐτὸς τὸν νόµον φυλάσσων. περὶ δὲ τῶν πεπιστευκό- 25
των ἐθνῶν ἡµεῖς ἐπεστείλαµεν κρίναντες µηδὲν τοιοῦτον τη-

ρεῖν αὐτοὺς εἰ µὴ φυλάσσεσθαι αὐτοὺς, τό τε εἰδωλόθυτον καὶ
τό, αἷµα καὶ πνικτὸν καὶ πορνείαν. τότε ὁ Παῦλος παρα- 26
λαβὼν τοὺς ἄνδρας τῇ ἐχοµένῃ ἡµέρᾳ σὺν αὐτοῖς ἁγνισθεὶς

εἰσῄει εἰς τὸ ἱερόν διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡµερῶν
τοῦ ἁγνισµοῦ ἕως οὗ προσηνέχθη ὑπὲρ ἑνὸς ἑκάστου αὐτῶν ἡ
προσφορά. ῾Ως δὲ ἔµελλον αἱ ἑπτὰ ἡµέραι συντελεῖσθαι οἱ ἀ- 27
πὸ τῆς ᾿Ασίας ᾿Ιουδαῖοι θεασάµενοι αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ συνέχεον

πάντα τὸν ὄχλον καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπ αὐτὸν. κρά- 28
ζοντες ῎Ανδρες ᾿Ισραηλῖται βοηθεῖτε, οὗτός ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ

κατὰ τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ νόµου καὶ τοῦ τόπου τούτου πάντας
πανταχοῦ διδάσκων ἔτι τε καὶ ῞Ελληνας εἰσήγαγεν εἰς τὸ ἱερὸν
καὶ κεκοίνωκεν τὸν ἅγιον τόπον τοῦτον. ἦσαν γὰρ ἑωρακό- 29
τες Τρόφιµον τὸν ᾿Εφέσιον ἐν τῇ πόλει σὺν αὐτῷ ὃν ἐνόµιζον

ὅτι εἰς τὸ ἱερὸν εἰσήγαγεν ὁ Παῦλος. ἐκινήθη τε ἡ πόλις ὅλη 30
καὶ ἐγένετο συνδροµὴ τοῦ λαοῦ καὶ ἐπιλαβόµενοι τοῦ Παύλου

εἷλκον αὐτὸν ἔξω τοῦ ἱεροῦ καὶ εὐθέως ἐκλείσθησαν αἱ θύραι.
ζητούντων δὲ αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἀνέβη φάσις τῷ χιλιάρχῳ τῆς 31
v.24 οὗτοςrdamp παραλαµβάνωvpaanms ἁγνίζωvdap2s σύνp αὐτόςrpdmp καίc δαπανάωvdaa2s

ἐπίp αὐτόςrpdmp ἵναc ξυράοµαιvsad3p ὁdafs κεφαλήnafs καίc γινώσκωvsaa3p πᾶςanmpn ὅτιc
ὅςrrgnp κατηχέωvixp3p περίp σύrpg-s οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ἀλλάc στοιχέωvipa2s καίc αὐτόςrpnms
ὁdams νόµοςnams φυλάσσωvppanms . v.25 περίp δέc ὁdgmp πιστεύωvpxagmp ἔθνοςngnp
ἐγώrpn-p ἐπιστέλλωviaa1p κρίνωvpaanmp µηδείςaansn τοιοῦτοςrdans τηρέωvnpa αὐτόςrpamp εἰqo
µήxo φυλάσσωvnpm αὐτόςrpamp ὁdans τέxo εἰδωλόθυτοςaansn καίc ὁdans αἷµαnans καίc
πνικτόςaansn καίc πορνείαnafs . v.26 τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms παραλαµβάνωvpaanms ὁdamp
ἀνήρnamp ὁddfs ἔχωvpppdfs ἡµέραndfs σύνp αὐτόςrpdmp ἁγνίζωvpapnms εἴσειµιviya3s εἰςp ὁdans
ἱερόνnans διαγγέλλωvppanms ὁdafs ἐκπλήρωσιςnafs ὁdgfp ἡµέραngfp ὁdgms ἁγνισµόςngms ἕωςc ὅςbo
προσφέρωviap3s ὑπέρp εἷςngms ἕκαστοςagmsn αὐτόςrpgmp ὁdnfs προσφοράnnfs . v.27 ὡςbo
δέc µέλλωviia3p ὁdnfp ἑπτάtn ἡµέραnnfp συντελέωvnpp ὁdnmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn
θεάοµαιvpadnmp αὐτόςrpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns συγχέωviia3p πᾶςaamsn ὁdams ὄχλοςnams καίc
ἐπιβάλλωviaa3p ὁdafp χείρnafp ἐπίp αὐτόςrpams . v.28 κράζωvppanmp ἀνήρnvmp ᾿Ισραηλίτηςnvmp
βοηθέωvdpa2p οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ὁdnms κατάp ὁdgms λαόςngms καίc ὁdgms
νόµοςngms καίc ὁdgms τόποςngms οὗτοςrdgms πᾶςaampn πανταχοῦbo διδάσκωvppanms ἔτιbo τέxo
καίc ῞Ελληνnamp εἰσάγωviaa3s εἰςp ὁdans ἱερόνnans καίc κοινόωvixa3s ὁdams ἅγιοςaamsn τόποςnams
οὗτοςrdams . v.29 εἰµίviix3p γάρc ὁράωvpxanmp Τρόφιµοςnams ὁdams ᾿Εφέσιοςaamsn ἐνp ὁddfs
ndfs
πόλις σύν αὐτόςrpdms ὅςrrams νοµίζωviia3p ὅτιc εἰςp ὁdans ἱερόνnans εἰσάγωviaa3s ὁdnms
p
Παῦλοςnnms . v.30 κινέωviap3s τέxo ὁdnfs πόλιςnnfs ὅλοςanfsn καίc γίνοµαιviad3s συνδροµήnnfs
dgms ngms
ὁ λαός καίc ἐπιλαµβάνοµαιvpadnmp ὁdgms Παῦλοςngms ἕλκωviia3p αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgns
ἱερόνngns καίc εὐθέωςbo κλείωviap3p ὁdnfp θύραnnfp .
21:32—40 ΠΡΑΞΕΙΣ 434
32 σπείρης ὅτι ὅλη συγκέχυται ᾿Ιερουσαλήµ. ὃς ἐξαυτῆς παρα-

λαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχους, κατέδραµεν ἐπ αὐτούς
οἱ δὲ ἰδόντες τὸν χιλίαρχον καὶ τοὺς στρατιώτας ἐπαύσαντο
33 τύπτοντες τὸν Παῦλον. ἐγγίσας δέ ὁ χιλίαρχος ἐπελάβετο
αὐτοῦ καὶ ἐκέλευσεν δεθῆναι ἁλύσεσιν δυσίν καὶ ἐπυνθάνετο
34 τίς ἂν εἴη καὶ τί ἐστιν πεποιηκώς. ἄλλοι δὲ ἄλλο τι ἐβόων
ἐν τῷ ὄχλῳ µὴ δυναµένος δὲ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θό-
35 ρυβον ἐκέλευσεν ἄγεσθαι αὐτὸν εἰς τὴν παρεµβολήν. ὅτε δὲ
ἐγένετο ἐπὶ τοὺς ἀναβαθµούς συνέβη βαστάζεσθαι αὐτὸν ὑπὸ
36 τῶν στρατιωτῶν διὰ τὴν βίαν τοῦ ὄχλου. ἠκολούθει γὰρ τὸ
37 πλῆθος τοῦ λαοῦ κρᾶζον Αἶρε αὐτόν. Μέλλων τε εἰσάγεσθαι
εἰς τὴν παρεµβολὴν ὁ Παῦλος λέγει τῷ χιλιάρχῳ Εἰ ἔξεστίν
38 µοι εἰπεῖν πρὸς σέ ὁ δὲ ἔφη ῾Ελληνιστὶ γινώσκεις. οὐκ ἄρα
σὺ εἶ ὁ Αἰγύπτιος ὁ πρὸ τούτων τῶν ἡµερῶν ἀναστατώσας καὶ
ἐξαγαγὼν εἰς τὴν ἔρηµον τοὺς τετρακισχιλίους ἄνδρας τῶν σι-
39 καρίων. εἶπεν δὲ ὁ Παῦλος ᾿Εγὼ ἄνθρωπος µέν εἰµι ᾿Ιουδαῖος
Ταρσεὺς τῆς Κιλικίας οὐκ ἀσήµου πόλεως πολίτης, δέοµαι δέ
40 σου ἐπίτρεψόν µοι λαλῆσαι πρὸς τὸν λαόν. ἐπιτρέψαντος δὲ
αὐτοῦ ὁ Παῦλος ἑστὼς ἐπὶ τῶν ἀναβαθµῶν κατέσεισεν τῇ χει-
ρὶ τῷ λαῷ πολλῆς δὲ σιγῆς γενοµένης προσεφώνει τῇ ῾Εβραΐδι
v.31 ζητέωvppagmp δέc αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnaa ἀναβαίνωviaa3s φάσιςnnfs ὁddms χιλίαρξοςndms
ὁdgfs σπεῖραngfs ὅτιc ὅλοςanfsn συγχέωvixp3s ᾿Ιερουσαλήµtp . v.32 ὅςrrnms ἐξαυτῆςbo
παραλαµβάνωvpaanms στρατιώτηςnamp καίc ἑκατοντάρχηςnamp κατατρέχωviaa3s ἐπίp αὐτόςrpamp
ὁdnmp δέc ὁράωvpaanmp ὁdams χιλίαρξοςnams καίc ὁdamp στρατιώτηςnamp παύωviam3p τύπτωvppanmp
ὁdams Παῦλοςnams . v.33 ἐγγίζωvpaanms δέc ὁdnms χιλίαρξοςnnms ἐπιλαµβάνοµαιviad3s αὐτόςrpgms
καίc κελεύωviaa3s δέωvnap ἅλυσιςndfp δύοndfp καίc πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnms ἄνxo εἰµίvopx3s καίc
τίςrqnns εἰµίvipx3s ποιέωvpxanms . v.34 ἄλλοςanmpn δέc ἄλλοςaansn τι-σριανσ βοάωviia3p ἐνp ὁddms
ὄχλοςndms µήxo δύναµαιvppnnms δέc γινώσκωvnaa ὁdans ἀσφαλήςaansn διάp ὁdams θόρυβοςnams
κελεύωviaa3s ἄγωvnpp αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs . v.35 ὅτεbo δέc γίνοµαιviad3s ἐπίp
ὁdamp ἀναβαθµόςnamp συµβαίνωviaa3s βαστάζωvnpp αὐτόςrpams ὑπόp ὁdgmp στρατιώτηςngmp διάp
ὁdafs βίαnafs ὁdgms ὄχλοςngms . v.36 ἀκολουθέωviia3s γάρc ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgms λαόςngms
vppaans vdpa2s rpams
κράζω αἴρω αὐτός . v.37 µέλλωvppanms τέxo εἰσάγωvnpp εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs
ὁdnms Παῦλοςnnms λέγωvipa3s ὁddms χιλίαρξοςndms εἰqo ἔξεστιvipq3s ἐγώrpd-s λέγωvnaa πρόςp σύrpa-s
ὁdnms δέc φηµίviix3s ῾Ελληνιστίbo γινώσκωvipa2s . v.38 οὐxo ἄραxo σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
Αἰγύπτιοςanmsn ὁdnms πρόp οὗτοςrdgfp ὁdgfp ἡµέραngfp ἀναστατόωvpaanms καίc ἐξάγωvpaanms εἰςp
ὁdafs ἔρηµοςaafsn ὁdamp τετρακισχίλιοιnamp ἀνήρnamp ὁdgmp σικάριοςngmp . v.39 λέγωviaa3s
δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms µένxo εἰµίvipx1s ᾿Ιουδαῖοςanmsn Ταρσεύςnnms ὁdgfs
Κιλικίαngfs οὐxo ἄσηµοςagfsn πόλιςngfs πολίτηςnnms δέοµαιvipn1s δέc σύrpg-s ἐπιτρέπωvdaa2s ἐγώrpd-s
λαλέωvnaa πρόςp ὁdams λαόςnams .
435 ΠΡΑΞΕΙΣ 22:1—9
διαλέκτῳ λέγων.
῎Ανδρες ἀδελφοὶ καὶ πατέρες ἀκούσατέ µου τῆς πρὸς ὑ- 22
µᾶς νυνὶ ἀπολογίας. ἀκούσαντες δὲ ὅτι τῇ ῾Εβραΐδι διαλέ- 2
κτῳ προσεφώνει αὐτοῖς µᾶλλον παρέσχον ἡσυχίαν καὶ φησίν,

᾿Εγώ µὲν εἰµι ἀνὴρ ᾿Ιουδαῖος γεγεννηµένος ἐν Ταρσῷ τῆς Κι- 3
λικίας ἀνατεθραµµένος δὲ ἐν τῇ πόλει ταύτῃ παρὰ τοὺς πό-

δας Γαµαλιὴλ πεπαιδευµένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου
νόµου ζηλωτὴς ὑπάρχων τοῦ θεοῦ καθὼς πάντες ὑµεῖς ἐστε
σήµερον, ὃς ταύτην τὴν ὁδὸν ἐδίωξα ἄχρι θανάτου δεσµεύων 4
καὶ παραδιδοὺς εἰς φυλακὰς ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας. ὡς 5
καὶ ὁ ἀρχιερεὺς µαρτυρεῖ µοι καὶ πᾶν τὸ πρεσβυτέριον παρ

ὧν καὶ ἐπιστολὰς δεξάµενος πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς εἰς ∆αµα-
σκὸν ἐπορευόµην ἄξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεµένους εἰς
᾿Ιερουσαλὴµ ἵνα τιµωρηθῶσιν. ᾿Εγένετο δέ µοι πορευοµένῳ 6
καὶ ἐγγίζοντι τῇ ∆αµασκῷ περὶ µεσηµβρίαν ἐξαίφνης ἐκ τοῦ

οὐρανοῦ περιαστράψαι φῶς ἱκανὸν περὶ ἐµέ. ἔπεσά τε εἰς τὸ 7
ἔδαφος καὶ ἤκουσα φωνῆς λεγούσης µοι Σαοὺλ Σαούλ τί µε

διώκεις. ἐγὼ δὲ ἀπεκρίθην Τίς εἶ κύριε εἶπέν τε πρός µε ᾿Εγώ 8
εἰµι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὃν σὺ διώκεις. οἱ δὲ σὺν ἐµοὶ ὄντες 9
τὸ µὲν φῶς ἐθεάσαντο καὶ ἔµφοβοι ἐγένοντο, τὴν δὲ φωνὴν οὐκ

v.40 ἐπιτρέπωvpaagms δέc αὐτόςrpgms ὁdnms Παῦλοςnnms ἵστηµιvpxanms ἐπίp ὁdgmp ἀναβαθµόςngmp
κατασείωviaa3s ὁddfs χείρndfs ὁddms λαόςndms πολύςagfsn δέc σιγήngfs γίνοµαιvpadgfs προσφωνέωviia3s
ὁddfs ῾Εβραΐςndfs διάλεκτοςndfs λέγωvppanms . 22. v.1 ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp καίc πατήρnvmp
ἀκούωvdaa2p ἐγώrpg-s ὁdgfs πρόςp σύrpa-p νυνίbo ἀπολογίαngfs . v.2 ἀκούωvpaanmp δέc ὅτιc
ddfs ndfs ndfs viia3s rpdmp bo
ὁ ῾Εβραΐς διάλεκτος προσφωνέω αὐτός µᾶλλον παρέχωviaa3p ἡσυχίαnafs
καίc φηµίvipx3s . v.3 ἐγώrpn-s µένxo εἰµίvipx1s ἀνήρnnms ᾿Ιουδαῖοςanmsn γεννάωvpxpnms
ἐνp Ταρσόςndfs ὁdgfs Κιλικίαngfs ἀνατρέφωvpxpnms δέc ἐνp ὁddfs πόλιςndfs οὗτοςrddfs παράp
ὁdamp πούςnamp Γαµαλιήλtp παιδεύωvpxpnms κατάp ἀκρίβειαnafs ὁdgms πατρῷοςagmsn νόµοςngms
ζηλωτήςnnms ὑπάρχωvppanms ὁdgms θεόςngms καθώςbo πᾶςanmpn σύrpn-p εἰµίvipx2p σήµερονbo .
v.4 ὅςrrnms οὗτοςrdafs ὁdafs ὁδόςnafs διώκωviaa1s ἄχριp θάνατοςngms δεσµεύωvppanms καίc
παραδίδωµιvppanms εἰςp φυλακήnafp ἀνήρnamp τέxo καίc γυνήnafp . v.5 ὡςbo καίc ὁdnms
ἀρχιερεύςnnms µαρτυρέωvipa3s ἐγώrpd-s καίc πᾶςannsn ὁdnns πρεσβυτέριονnnns παράp ὅςrrgmp
καίc ἐπιστολήnafp δέχοµαιvpadnms πρόςp ὁdamp ἀδελφόςnamp εἰςp ∆αµασκόςnafs πορεύοµαιviin1s
ἄγωvpfanms καίc ὁdamp ἐκεῖσεbo εἰµίvppxamp δέωvpxpamp εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ἵναc τιµωρέωvsap3p .
v.6 γίνοµαιviad3s δέc ἐγώrpd-s πορεύοµαιvppndms καίc ἐγγίζωvppadms ὁddfs ∆αµασκόςndfs περίp
µεσηµβρίαnafs ἐξαίφνηςbo ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms περιαστράπτωvnaa φῶςnnns ἱκανόςannsn περίp
ἐγώrpa-s . v.7 πίπτωviaa1s τέxo εἰςp ὁdans ἔδαφοςnans καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs λέγωvppagfs
ἐγώrpd-s Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s διώκωvipa2s . v.8 ἐγώrpn-s δέc ἀποκρίνοµαιviad1s
τίςrqnms εἰµίvipx2s κύριοςnvms λέγωviaa3s τέxo πρόςp ἐγώrpa-s ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms
Ναζωραῖοςnnms ὅςrrams σύrpn-s διώκωvipa2s .
22:10—20 ΠΡΑΞΕΙΣ 436
10 ἤκουσαν τοῦ λαλοῦντός µοι. εἶπον δέ Τί ποιήσω κύριε ὁ δὲ

κύριος εἶπεν πρός µε ᾿Αναστὰς πορεύου εἰς ∆αµασκόν κἀκεῖ
11 σοι λαληθήσεται περὶ πάντων ὧν τέτακταί σοι ποιῆσαι. ὡς δὲ
οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς ἐκείνου χειραγωγού-
12 µενος ὑπὸ τῶν συνόντων µοι ἦλθον εἰς ∆αµασκόν. ῾Ανανίας
δέ τις ἀνὴρ εὐσεβὴς κατὰ τὸν νόµον µαρτυρούµενος ὑπὸ πάν-
13 των τῶν κατοικούντων ᾿Ιουδαίων. ἐλθὼν πρός µε καὶ ἐπιστὰς
εἶπέν µοι Σαοὺλ ἀδελφέ ἀνάβλεψον κἀγὼ αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἀνέ-
14 βλεψα εἰς αὐτόν. ὁ δὲ εἶπεν ῾Ο θεὸς τῶν πατέρων ἡµῶν προ-
εχειρίσατό σε γνῶναι τὸ θέληµα αὐτοῦ καὶ ἰδεῖν τὸν δίκαιον
15 καὶ ἀκοῦσαι φωνὴν ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ. ὅτι ἔσῃ µάρτυς
16 αὐτῷ πρὸς πάντας ἀνθρώπους ὧν ἑώρακας καὶ ἤκουσας. καὶ
νῦν τί µέλλεις ἀναστὰς βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁµαρτίας
17 σου ἐπικαλεσάµενος τὸ ὄνοµα τοῦ Κυρίου. ᾿Εγένετο δέ µοι
ὑποστρέψαντι εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ καὶ προσευχοµένου µου ἐν τῷ
18 ἱερῷ γενέσθαι µε ἐν ἐκστάσει. καὶ ἰδεῖν αὐτὸν λέγοντά µοι
Σπεῦσον καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ ᾿Ιερουσαλήµ διότι οὐ παρα-
19 δέξονταί σου τὴν µαρτυρίαν περὶ ἐµοῦ. κἀγὼ εἶπον Κύριε
αὐτοὶ ἐπίστανται ὅτι ἐγὼ ἤµην φυλακίζων καὶ δέρων κατὰ τὰς
20 συναγωγὰς τοὺς πιστεύοντας ἐπὶ σέ. καὶ ὅτε ἐξεχεῖτο τὸ αἷµα
v.9 ὁdnmp δέc σύνp ἐγώrpd-s εἰµίvppxnmp ὁdans µένxo φῶςnans θεάοµαιviad3p καίc ἔµφοβοςanmpn
γίνοµαιviad3p ὁdafs δέc φωνήnafs οὐxo ἀκούωviaa3p ὁdgms λαλέωvppagms ἐγώrpd-s . v.10 λέγωviaa1s
δέc τίςrqans ποιέωvsaa1s κύριοςnvms ὁdnms δέc κύριοςnnms λέγωviaa3s πρόςp ἐγώrpa-s ἀνίστηµιvpaanms
πορεύοµαιvdpn2s εἰςp ∆αµασκόςnafs κἀκεῖbo σύrpd-s λαλέωvifp3s περίp πᾶςagnpn ὅςrrgnp
τάσσωvixp3s σύrpd-s ποιέωvnaa . v.11 ὡςbo δέc οὐxo ἐµβλέπωviia3p ἀπόp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgns
φῶςngns ἐκεῖνοςrdgns χειραγωγέωvpppnms ὑπόp ὁdgmp σύνειµιvppxgmp ἐγώrpd-s ἔρχοµαιviaa1s εἰςp
∆αµασκόςnafs . v.12 ῾Ανανίαςnnms δέc τι-σρινµσ ἀνήρnnms εὐσεβήςanmsn κατάp ὁdams νόµοςnams
µαρτυρέωvpppnms ὑπόp πᾶςagmpn ὁdgmp κατοικέωvppagmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.13 ἔρχοµαιvpaanms
πρόςp ἐγώrpa-s καίc ἐφίστηµιvpaanms λέγωviaa3s ἐγώrpd-s Σαούλtp ἀδελφόςnvms ἀναβλέπωvdaa2s
κἀγώrpn-s αὐτόςrpdfs ὁddfs ὥραndfs ἀναβλέπωviaa1s εἰςp αὐτόςrpams . v.14 ὁdnms δέc
λέγωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp πατήρngmp ἐγώrpg-p προχειρίζοµαιviad3s σύrpa-s γινώσκωvnaa
ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms καίc ὁράωvnaa ὁdams δίκαιοςaamsn καίc ἀκούωvnaa φωνήnafs ἐκp
ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms . v.15 ὅτιc εἰµίvifx2s µάρτυςnnms αὐτόςrpdms πρόςp πᾶςaampn
ἄνθρωποςnamp ὅςrrgnp ὁράωvixa2s καίc ἀκούωviaa2s . v.16 καίc νῦνbo τίςrqans µέλλωvipa2s
ἀνίστηµιvpaanms βαπτίζωvdam2s καίc ἀπολούωvdam2s ὁdafp ἁµαρτίαnafp σύrpg-s ἐπικαλέωvpamnms
ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms . v.17 γίνοµαιviad3s δέc ἐγώrpd-s ὑποστρέφωvpaadms
εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc προσεύχοµαιvppngms ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns ἱερόνndns γίνοµαιvnad ἐγώrpa-s
ἐνp ἔκστασιςndfs . v.18 καίc ὁράωvnaa αὐτόςrpams λέγωvppaams ἐγώrpd-s σπεύδωvdaa2s καίc
vdaa2s
ἐξέρχοµαι ἐν τάχοςndns ἐκp ᾿Ιερουσαλήµtp διότιc οὐxo παραδέχοµαιvifn3p σύrpg-s ὁdafs
p
µαρτυρίαnafs περίp ἐγώrpg-s . v.19 κἀγώrpn-s λέγωviaa1s κύριοςnvms αὐτόςrpnmp ἐπίσταµαιvipn3p

c rpn-s viix1s
ὅτι ἐγώ εἰµί φυλακίζωvppanms καίc δέρωvppanms κατάp ὁdafp συναγωγήnafp ὁdamp
πιστεύωvppaamp ἐπίp σύrpa-s .
437 ΠΡΑΞΕΙΣ 22:21—29
Στεφάνου τοῦ µάρτυρός σου καὶ αὐτὸς ἤµην ἐφεστὼς καὶ συ-
νευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ, [καὶ] φυλάσσων τὰ ἱµάτια τῶν
ἀναιρούντων αὐτόν. καὶ εἶπεν πρός µε Πορεύου ὅτι ἐγὼ εἰς 21
ἔθνη µακρὰν ἐξαποστελῶ σε. ῎Ηκουον δὲ αὐτοῦ ἄχρι τούτου 22
τοῦ λόγου καὶ ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν λέγοντες Αἶρε ἀπὸ
τῆς γῆς τὸν τοιοῦτον οὐ γὰρ καθῆκεν αὐτὸν ζῆν. κραζόντων 23
δὲ αὐτῶν καὶ ῥιπτούντων τὰ ἱµάτια καὶ κονιορτὸν βαλλόντων

εἰς τὸν ἀέρα. ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ χιλίαρχος ἄγεσθαι εἰς τὴν 24
παρεµβολήν εἰπὼν µάστιξιν ἀνετάζεσθαι αὐτὸν ἵνα ἐπιγνῷ δι΄

ἣν αἰτίαν οὕτως ἐπεφώνουν αὐτῷ. ὡς δὲ προέτεινεν αὐτὸν 25
τοῖς ἱµᾶσιν εἶπεν πρὸς τὸν ἑστῶτα ἑκατόνταρχον ὁ Παῦλος

Εἰ ἄνθρωπον ῾Ρωµαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑµῖν µαστί-
ζειν. ἀκούσας δὲ ὁ ἑκατόνταρχος προσελθὼν ἀπήγγειλεν τῷ 26
χιλιάρχῳ λέγων ῞Ορα Τί µέλλεις ποιεῖν ὁ γὰρ ἄνθρωπος οὗτος

῾Ρωµαῖός ἐστιν. προσελθὼν δὲ ὁ χιλίαρχος εἶπεν αὐτῷ Λέγε 27
µοι εἶ σὺ ῾Ρωµαῖος εἰ ὁ δὲ ἔφη Ναί. ἀπεκρίθη τε ὁ χιλίαρχος 28
᾿Εγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάµην ὁ δὲ

Παῦλος ἔφη ᾿Εγὼ δὲ καὶ γεγέννηµαι. εὐθέως οὖν ἀπέστησαν 29
ἀπ αὐτοῦ οἱ µέλλοντες αὐτὸν ἀνετάζειν καὶ ὁ χιλίαρχος δὲ ἐ-

φοβήθη ἐπιγνοὺς ὅτι ῾Ρωµαῖός ἐστιν καὶ ὅτι ἦν αὐτὸν δεδεκώς.
v.20 καίc ὅτεbo ἐκχέωviip3s ὁdnns αἷµαnnns Στέφανοςngms ὁdgms µάρτυςngms σύrpg-s καίc
αὐτόςrpnms εἰµίviix1s ἐφίστηµιvpxanms καίc συνευδοκέωvppanms ὁddfs ἀναίρεσιςndfs αὐτόςrpgms καίc
φυλάσσωvppanms ὁdanp ἱµάτιονnanp ὁdgmp ἀναιρέωvppagmp αὐτόςrpams . v.21 καίc λέγωviaa3s
πρόςp ἐγώrpa-s πορεύοµαιvdpn2s ὅτιc ἐγώrpn-s εἰςp ἔθνοςnanp µακράνbo ἐξαποστέλλωvifa1s σύrpa-s .
v.22 ἀκούωviia3p δέc αὐτόςrpgms ἄχριp οὗτοςrdgms ὁdgms λόγοςngms καίc ἐπαίρωviaa3p ὁdafs φωνήnafs
αὐτόςrpgmp λέγωvppanmp αἴρωvdpa2s ἀπόp ὁdgfs γῆngfs ὁdams τοιοῦτοςrdams οὐxo γάρc καθήκωviiq3s
αὐτόςrpams ζάωvnpa . v.23 κράζωvppagmp δέc αὐτόςrpgmp καίc ῥίπτωvppagmp ὁdanp ἱµάτιονnanp
καίc κονιορτόςnams βάλλωvppagmp εἰςp ὁdams ἀήρnams . v.24 κελεύωviaa3s αὐτόςrpams ὁdnms
nnms vnpp p dafs nafs vpaanms
χιλίαρξος ἄγω εἰς ὁ παρεµβολή λέγω µάστιξndfp ἀνετάζωvnpp αὐτόςrpams
ἵναc ἐπιγινώσκωvsaa3s διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs οὕτωbo ἐπιφωνέωviia3p αὐτόςrpdms . v.25 ὡςbo δέc
προτείνωviaa3s αὐτόςrpams ὁddmp ἱµάςndmp λέγωviaa3s πρόςp ὁdams ἵστηµιvpxaams ἑκατοντάρχηςnams
ὁdnms Παῦλοςnnms εἰqo ἄνθρωποςnams ῾Ρωµαῖοςaamsn καίc ἀκατάκριτοςaamsn ἔξεστιvipq3s
σύrpd-p µαστίζωvnpa . v.26 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms προσέρχοµαιvpaanms
ἀπαγγέλλωviaa3s ὁddms χιλίαρξοςndms λέγωvppanms ὁράωvdpa2s τίςrqans µέλλωvipa2s ποιέωvnpa ὁdnms
γάρc ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx3s . v.27 προσέρχοµαιvpaanms δέc ὁdnms
χιλίαρξοςnnms λέγωviaa3s αὐτόςrpdms λέγωvdpa2s ἐγώrpd-s εἰµίqo σύrpn-s ῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx2s
ὁdnms δέc φηµίviix3s ναίxo . v.28 ἀποκρίνοµαιviad3s τέxo ὁdnms χιλίαρξοςnnms ἐγώrpn-s πολύςagnsn
κεφάλαιονngns ὁdafs πολιτείαnafs οὗτοςrdafs κτάοµαιviad1s ὁdnms δέc Παῦλοςnnms φηµίviix3s ἐγώrpn-s
δέc καίc γεννάωvixp1s . v.29 εὐθέωςbo οὖνc ἀφίστηµιviaa3p ἀπόp αὐτόςrpgms ὁdnmp µέλλωvppanmp
αὐτόςrpams ἀνετάζωvnpa καίc ὁdnms χιλίαρξοςnnms δέc φοβέοµαιviao3s ἐπιγινώσκωvpaanms ὅτιc
῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx3s καίc ὅτιc εἰµίviix3s αὐτόςrpams δέωvpxanms .
22:30—23:8 ΠΡΑΞΕΙΣ 438
30 Τῇ δὲ ἐπαύριον βουλόµενος γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς τὸ τί κατηγο-

ρεῖται παρὰ τῶν ᾿Ιουδαίων ἔλυσεν αὐτόν ἀπὸ τῶν δεσµῶν, καὶ
ἐκέλευσεν ἐλθεῖν τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ ὅλον τὸ συνέδριον αὐτῶν,
καὶ καταγαγὼν τὸν Παῦλον ἔστησεν εἰς αὐτούς.
23 ἀτενίσας δὲ ὁ Παῦλος τῷ συνεδρίῳ εἶπεν ῎Ανδρες ἀδελφοί
ἐγὼ πάσῃ συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευµαι τῷ θεῷ ἄχρι ταύτης
2 τῆς ἡµέρας. ὁ δὲ ἀρχιερεὺς ῾Ανανίας ἐπέταξεν τοῖς παρεστῶ-
3 σιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόµα. τότε ὁ Παῦλος πρὸς αὐτὸν
εἶπεν Τύπτειν σε µέλλει ὁ θεός τοῖχε κεκονιαµένε, καὶ σὺ κάθῃ
κρίνων µε κατὰ τὸν νόµον καὶ παρανοµῶν κελεύεις µε τύπτε-
4 σθαι. οἱ δὲ παρεστῶτες εἶπον, Τὸν ἀρχιερέα τοῦ θεοῦ λοιδο-
5 ρεῖς. ἔφη τε ὁ Παῦλος Οὐκ ᾔδειν ἀδελφοί ὅτι ἐστὶν ἀρχιε-
ρεύς, γέγραπται γὰρ ῎Αρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς.
6 Γνοὺς δὲ ὁ Παῦλος ὅτι τὸ ἓν µέρος ἐστὶν Σαδδουκαίων τὸ δὲ ἕ-
τερον Φαρισαίων ἔκραξεν ἐν τῷ συνεδρίῳ ῎Ανδρες ἀδελφοί ἐγὼ
Φαρισαῖός εἰµι υἱὸς Φαρισαίου, περὶ ἐλπίδος καὶ ἀναστάσεως
7 νεκρῶν ἐγὼ κρίνοµαι. τοῦτο δὲ αὐτοῦ λαλήσαντος, ἐγένετο
στάσις τῶν Φαρισαίων [καὶ τῶν Σαδδουκαίων] καὶ ἐσχίσθη τὸ
8 πλῆθος. Σαδδουκαῖοι µὲν γὰρ λέγουσιν µὴ εἶναι ἀνάστασιν
µηδὲ ἄγγελον µήτε πνεῦµα Φαρισαῖοι δὲ ὁµολογοῦσιν τὰ ἀµ-
v.30 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo βούλοµαιvppnnms γινώσκωvnaa ὁdans ἀσφαλήςaansn ὁdans τίςrqans
κατηγορέωvipp3s παράp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn λύωviaa3s αὐτόςrpams ἀπόp ὁdgmp δεσµόςngmp καίc
κελεύωviaa3s ἔρχοµαιvnaa ὁdamp ἀρχιερεύςnamp καίc ὅλοςaansn ὁdans συνέδριονnans αὐτόςrpgmp
καίc κατάγωvpaanms ὁdams Παῦλοςnams ἵστηµιviaa3s εἰςp αὐτόςrpamp . 23. v.1 ἀτενίζωvpaanms
c dnms nnms ddns ndns viaa3s nvmp
δέ ὁ Παῦλος ὁ συνέδριον λέγω ἀνήρ ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s πᾶςadfsn
συνείδησιςndfs ἀγαθόςadfsn πολιτεύοµαιvixp1s ὁddms θεόςndms ἄχριp οὗτοςrdgfs ὁdgfs ἡµέραngfs .
v.2 ὁdnms δέc ἀρχιερεύςnnms ῾Ανανίαςnnms ἐπιτάσσωviaa3s ὁddmp παρίστηµιvpxadmp αὐτόςrpdms
τύπτωvnpa αὐτόςrpgms ὁdans στόµαnans . v.3 τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms πρόςp αὐτόςrpams
λέγωviaa3s τύπτωvnpa σύrpa-s µέλλωvipa3s ὁdnms θεόςnnms τοῖχοςnvms κονιάωvpxpvms καίc σύrpn-s
κάθηµαιvipn2s κρίνωvppanms ἐγώrpa-s κατάp ὁdams νόµοςnams καίc παρανοµέωvppanms κελεύωvipa2s
ἐγώrpa-s τύπτωvnpp . v.4 ὁdnmp δέc παρίστηµιvpxanmp λέγωviaa3p ὁdams ἀρχιερεύςnams ὁdgms
θεόςngms λοιδορέωvipa2s . v.5 φηµίviix3s τέxo ὁdnms Παῦλοςnnms οὐxo οἶδαviya1s ἀδελφόςnvmp
ὅτιc εἰµίvipx3s ἀρχιερεύςnnms γράφωvixp3s γάρc ἄρχωνnams ὁdgms λαόςngms σύrpg-s οὐxo λέγωvifa2s
κακῶςbo . v.6 γινώσκωvpaanms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ὅτιc ὁdnns εἷςnnns µέροςnnns εἰµίvipx3s
Σαδδουκαῖοςngmp ὁdnns δέc ἕτεροςannsn Φαρισαῖοςngmp κράζωviaa3s ἐνp ὁddns συνέδριονndns
ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s Φαρισαῖοςnnms εἰµίvipx1s υἱόςnnms Φαρισαῖοςngms περίp ἐλπίςngfs
καίc ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn ἐγώrpn-s κρίνωvipp1s . v.7 οὗτοςrdans δέc αὐτόςrpgms λαλέωvpaagms
γίνοµαιviad3s στάσιςnnfs ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp καίc ὁdgmp Σαδδουκαῖοςngmp καίc σχίζωviap3s ὁdnns
πλῆθοςnnns .
439 ΠΡΑΞΕΙΣ 23:9—16
φότερα. ἐγένετο δὲ κραυγὴ µεγάλη καὶ ἀναστάντες οἱ γραµ- 9
µατεῖς τοῦ µέρους τῶν Φαρισαίων διεµάχοντο λέγοντες Οὐδὲν

κακὸν εὑρίσκοµεν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ, εἰ δὲ πνεῦµα ἐλάλη-
σεν αὐτῷ ἢ ἄγγελος µὴ θεοµαχωµεν. Πολλῆς δὲ γενοµένης 10
στάσεως εὐλαβηθεὶς ὁ χιλίαρχος µὴ διασπασθῇ ὁ Παῦλος ὑπ

αὐτῶν ἐκέλευσεν τὸ στράτευµα καταβῆναι καί ἁρπάσαι αὐτὸν
ἐκ µέσου αὐτῶν ἄγειν τε εἰς τὴν παρεµβολήν. Τῇ δὲ ἐπιού- 11
σῃ νυκτὶ ἐπιστὰς αὐτῷ ὁ κύριος εἶπεν Θάρσει Παῦλε, ὡς γὰρ

διεµαρτύρω τὰ περὶ ἐµοῦ εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ οὕτως σε δεῖ καὶ
εἰς ῾Ρώµην µαρτυρῆσαι. Γενοµένης δὲ ἡµέρας ποιήσαντες 12
τινες τῶν ᾿Ιουδαίων συστροφὴν ἀνεθεµάτισαν ἑαυτοὺς λέγον-

τες µήτε φαγεῖν µήτε πίειν ἕως οὗ ἀποκτείνωσιν τὸν Παῦλον.
ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωµοσίαν πε- 13
ποιηκότες, οἵτινες προσελθόντες τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ τοῖς 14
πρεσβυτέροις εἶπον, ᾿Αναθέµατι ἀνεθεµατίσαµεν ἑαυτοὺς µη-

δενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωµεν τὸν Παῦλον. νῦν οὖν 15
ὑµεῖς ἐµφανίσατε τῷ χιλιάρχῳ σὺν τῷ συνεδρίῳ ὅπως αὔριον

αὐτὸν καταγάγῃ πρὸς ὑµᾶς ὡς µέλλοντας διαγινώσκειν ἀ-
κριβέστερον τὰ περὶ αὐτοῦ, ἡµεῖς δὲ πρὸ τοῦ ἐγγίσαι αὐτὸν
ἕτοιµοί ἐσµεν τοῦ ἀνελεῖν αὐτόν. ᾿Ακούσας δὲ ὁ υἱὸς τῆς ἀ- 16
v.8 Σαδδουκαῖοςnnmp µένxo γάρc λέγωvipa3p µήxo εἰµίvnpx ἀνάστασιςnafs µηδέc ἄγγελοςnams
µήτεc πνεῦµαnans Φαρισαῖοςnnmp δέc ὁµολογέωvipa3p ὁdanp ἀµφότεροιaanpn . v.9 γίνοµαιviad3s
δέc κραυγήnnfs µέγαςanfsn καίc ἀνίστηµιvpaanmp ὁdnmp γραµµατεύςnnmp ὁdgns µέροςngns
ὁdgmp Φαρισαῖοςngmp διαµάχοµαιviin3p λέγωvppanmp οὐδείςaansn κακόςaansn εὑρίσκωvipa1p ἐνp
ὁddms ἄνθρωποςndms οὗτοςrddms εἰqo δέc πνεῦµαnnns λαλέωviaa3s αὐτόςrpdms ἤxo ἄγγελοςnnms
µήxo θεοµαχέωvspa1p . v.10 πολύςagfsn δέc γίνοµαιvpadgfs στάσιςngfs εὐλαβέοµαιvpapnms
ὁdnms χιλίαρξοςnnms µήxo διασπάωvsap3s ὁdnms Παῦλοςnnms ὑπόp αὐτόςrpgmp κελεύωviaa3s
ὁdans στράτευµαnans καταβαίνωvnaa καίc ἁρπάζωvnaa αὐτόςrpams ἐκp µέσοςagnsn αὐτόςrpgmp
ἄγωvnpa τέxo εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs . v.11 ὁddfs δέc ἔπειµιvppxdfs νύξndfs ἐφίστηµιvpaanms
αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms λέγωviaa3s θαρσέωvdpa2s Παῦλοςnvms ὡςbo γάρc διαµαρτύροµαιviad2s
ὁdanp περίp ἐγώrpg-s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp οὕτωbo σύrpa-s δεῖvipq3s καίc εἰςp ῾Ρώµηnafs
µαρτυρέωvnaa . v.12 γίνοµαιvpadgfs δέc ἡµέραngfs ποιέωvpaanmp τίςrinmp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn
nafs
συστροφή ἀναθεµατίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp λέγωvppanmp µήτεc ἐσθίωvnaa µήτεc πίνωvnaa ἕωςc
ὅςbo ἀποκτείνωvspa3p ὁdams Παῦλοςnams . v.13 εἰµίviix3p δέc πολύςanmpc τεσσεράκονταtn
dnmp rdafs dafs nafs vpxanmp
ὁ οὗτος ὁ συνωµοσία ποιέω . v.14 ὅστιςrrnmp προσέρχοµαιvpaanmp
ὁddmp ἀρχιερεύςndmp καίc ὁddmp πρεσβύτεροςadmpn λέγωviaa3p ἀνάθεµαndns ἀναθεµατίζωviaa1p
ἑαυτοῦrxamp µηδείςagnsn γεύοµαιvnad ἕωςc ὅςbo ἀποκτείνωvspa1p ὁdams Παῦλοςnams . v.15 νῦνbo
οὖνc σύrpn-p ἐµφανίζωvdaa2p ὁddms χιλίαρξοςndms σύνp ὁddns συνέδριονndns ὅπωςbo αὔριονbo
αὐτόςrpams κατάγωvsaa3s πρόςp σύrpa-p ὡςbo µέλλωvppaamp διαγινώσκωvnpa ἀκριβήςbo ὁdanp
περίp αὐτόςrpgms ἐγώrpn-p δέc πρόp ὁdgms ἐγγίζωvnaa αὐτόςrpams ἕτοιµοςanmpn εἰµίvipx1p ὁdgms
ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams .
23:17—23 ΠΡΑΞΕΙΣ 440
δελφῆς Παύλου τό ἔνεδρον παραγενόµενος καὶ εἰσελθὼν εἰς

17 τὴν παρεµβολὴν ἀπήγγειλεν τῷ Παύλῳ. προσκαλεσάµενος
δὲ ὁ Παῦλος ἕνα τῶν ἑκατονταρχῶν ἔφη Τὸν νεανίαν τοῦτον
18 ἀπάγαγε πρὸς τὸν χιλίαρχον ἔχει γὰρ τι ἀπαγγεῖλαί αὐτῷ. ὁ
µὲν οὖν παραλαβὼν αὐτὸν ἤγαγεν πρὸς τὸν χιλίαρχον καὶ φη-
σίν ῾Ο δέσµιος Παῦλος προσκαλεσάµενός µε ἠρώτησεν τοῦτον
19 τὸν νεανίαν ἀγαγεῖν πρὸς σέ ἔχοντά τι λαλῆσαί σοι. ἐπιλαβό-
µενος δὲ τῆς χειρὸς αὐτοῦ ὁ χιλίαρχος καὶ ἀναχωρήσας κατ
20 ἰδίαν ἐπυνθάνετο Τί ἐστιν ὃ ἔχεις ἀπαγγεῖλαί µοι. εἶπεν δὲ
ὅτι Οἱ ᾿Ιουδαῖοι συνέθεντο τοῦ ἐρωτῆσαί σε ὅπως αὔριον εἰς
τὸ συνέδριον καταγάγῃς τὸν Παῦλον ὡς µέλλοντα τι ἀκριβέ-
21 στερον πυνθάνεσθαι περὶ αὐτοῦ. σὺ οὖν µὴ πεισθῇς αὐτοῖς,
ἐνεδρεύουσιν γὰρ αὐτὸν ἐξ αὐτῶν ἄνδρες πλείους τεσσαρά-
κοντα οἵτινες ἀνεθεµάτισαν ἑαυτοὺς µήτε φαγεῖν µήτε πιεῖν
ἕως οὗ ἀνέλωσιν αὐτόν καὶ νῦν ἕτοιµοι εἰσιν προσδεχόµενοι
22 τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν. ὁ µὲν οὖν χιλίαρχος ἀπέλυσεν τὸν
νεανίαν, παραγγείλας µηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας
23 πρός µε. Καὶ προσκαλεσάµενος δύο τινὰς τῶν ἑκατονταρχῶν
εἶπεν ῾Ετοιµάσατε στρατιώτας διακοσίους ὅπως πορευθῶσιν
ἕως Καισαρείας καὶ ἱππεῖς ἑβδοµήκοντα καὶ δεξιολάβους δια-
v.16 ἀκούωvpaanms δέc ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀδελφήngfs Παῦλοςngms ὁdans ἐνέδραnans
παραγίνοµαιvpadnms καίc εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs ἀπαγγέλλωviaa3s
ὁddms Παῦλοςndms . v.17 προσκαλέοµαιvpadnms δέc ὁdnms Παῦλοςnnms εἷςnams ὁdgmp
ἑκατοντάρχηςngmp φηµίviix3s ὁdams νεανίαςnams οὗτοςrdams ἀπάγωvdaa2s πρόςp ὁdams
χιλίαρξοςnams ἔχωvipa3s γάρc τι-σριανσ ἀπαγγέλλωvnaa αὐτόςrpdms . v.18 ὁdnms
µένxo οὖνc παραλαµβάνωvpaanms αὐτόςrpams ἄγωviaa3s πρόςp ὁdams χιλίαρξοςnams καίc
φηµίvipx3s ὁdnms δέσµιοςnnms Παῦλοςnnms προσκαλέοµαιvpadnms ἐγώrpa-s ἐρωτάωviaa3s
οὗτοςrdams ὁdams νεανίαςnams ἄγωvnaa πρόςp σύrpa-s ἔχωvppaams τι-σριανσ λαλέωvnaa
σύrpd-s . v.19 ἐπιλαµβάνοµαιvpadnms δέc ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgms ὁdnms χιλίαρξοςnnms
καίc ἀναχωρέωvpaanms κατάp ἴδιοςaafsn πυνθάνοµαιviin3s τίςrqnns εἰµίvipx3s ὅςrrans ἔχωvipa2s
ἀπαγγέλλωvnaa ἐγώrpd-s . v.20 λέγωviaa3s δέc ὅτιc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn συντίθηµιviam3p ὁdgms
ἐρωτάωvnaa σύrpa-s ὅπωςbo αὔριονbo εἰςp ὁdans συνέδριονnans κατάγωvsaa2s ὁdams Παῦλοςnams ὡςbo
µέλλωvppannp τι-σριανσ ἀκριβήςbo πυνθάνοµαιvnpn περίp αὐτόςrpgms . v.21 σύrpn-s οὖνc µήxo
πείθωvsap2s αὐτόςrpdmp ἐνεδρεύωvipa3p γάρc αὐτόςrpams ἐκp αὐτόςrpgmp ἀνήρnnmp πολύςanmpc
τεσσεράκονταtn ὅστιςrrnmp ἀναθεµατίζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp µήτεc ἐσθίωvnaa µήτεc πίνωvnaa ἕωςc
ὅςbo ἀναιρέωvsaa3p αὐτόςrpams καίc νῦνbo ἕτοιµοςanmpn εἰµίvipx3p προσδέχοµαιvppnnmp ὁdafs ἀπόp
σύrpg-s ἐπαγγελίαnafs . v.22 ὁdnms µένxo οὖνc χιλίαρξοςnnms ἀπολύωviaa3s ὁdams νεανίαςnams
παραγγέλλωvpaanms µηδείςadmsn ἐκλαλέωvnaa ὅτιc οὗτοςrdanp ἐµφανίζωviaa2s πρόςp ἐγώrpa-s .
441 ΠΡΑΞΕΙΣ 23:24—34
κοσίους ἀπὸ τρίτης ὥρας τῆς νυκτός. κτήνη τε παραστῆσαι 24
ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν Παῦλον διασώσωσιν πρὸς Φήλικα τὸν

ἡγεµόνα. γράψας ἐπιστολὴν περιέχουσαν τὸν τύπον τοῦτον, 25
Κλαύδιος Λυσίας τῷ κρατίστῳ ἡγεµόνι Φήλικι χαίρειν. Τὸν 26, 27
ἄνδρα τοῦτον συλληφθε΄ντα ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ µέλλοντα

ἀναιρεῖσθαι ὑπ αὐτῶν ἐπιστὰς σὺν τῷ στρατεύµατι ἐξειλόµην
αὐτὸν, µαθὼν ὅτι ῾Ρωµαῖός ἐστιν. βουλόµενός δὲ γνῶναι τὴν 28
αἰτίαν δι΄ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ κατήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ συνέ-

δριον αὐτῶν. ὃν εὗρον ἐγκαλούµενον περὶ ζητηµάτων τοῦ 29
νόµου αὐτῶν µηδὲν ἄξιον θανάτου ἢ δεσµῶν ἔγκληµα ἔχοντα.

µηνυθείσης δέ µοι ἐπιβουλῆς εἰς τὸν ἄνδρα µελλείν ἔσεσθαι 30
ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐξαυτῆς ἔπεµψα πρὸς σέ παραγγείλας καὶ

τοῖς κατηγόροις λέγειν τὰ πρὸς αὐτὸν ἐπὶ σοῦ ῎Ερρωσο. Οἱ 31
µὲν οὖν στρατιῶται κατὰ τὸ διατεταγµένον αὐτοῖς ἀναλαβόν-

τες τὸν Παῦλον ἤγαγον διὰ τὴς νυκτὸς εἰς τὴν ᾿Αντιπατρίδα.
τῇ δὲ ἐπαύριον ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς πορεύεσθαι σὺν αὐτῷ 32
ὑπέστρεψαν εἰς τὴν παρεµβολήν, οἵτινες εἰσελθόντες εἰς τὴν 33
Καισάρειαν καὶ ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεµόνι παρέ-

στησαν καὶ τὸν Παῦλον αὐτῷ. ἀναγνοὺς δὲ ὁ ἡγεµὼν, καὶ 34
ἐπερωτήσας ἐκ ποίας ἐπαρχίας ἐστὶν καὶ πυθόµενος ὅτι ἀπὸ

v.23 καίc προσκαλέοµαιvpadnms δύοtn τι-σριαµπ ὁdgmp ἑκατοντάρχηςngmp λέγωviaa3s
ἑτοιµάζωvdaa2p στρατιώτηςnamp διακόσιοιnamp ὅπωςbo πορεύοµαιvsao3p ἕωςc Καισάρειαngfs καίc
ἱππεύςnamp ἑβδοµήκονταtn καίc δεξιολάβοςnamp διακόσιοιnamp ἀπόp τρίτοςagfsn ὥραngfs ὁdgfs
νύξngfs . v.24 κτῆνοςnanp τέxo παρίστηµιvnaa ἵναc ἐπιβιβάζωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams
vsaa3p
διασῴζω πρόςp Φῆλιξnams ὁdams ἡγεµώνnams . v.25 γράφωvpaanms ἐπιστολήnafs
περιέχωvppaafs ὁdams τύποςnams οὗτοςrdams . v.26 Κλαύδιοςnnms Λυσίαςnnms ὁddms
κράτιστοςadmsn ἡγεµώνndms Φῆλιξndms χαίρωvnpa . v.27 ὁdams ἀνήρnams οὗτοςrdams
συλλαµβάνωvpapams ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn καίc µέλλωvppaams ἀναιρέωvnpp ὑπόp αὐτόςrpgmp
ἐφίστηµιvpaanms σύνp ὁddns στράτευµαndns ἐξαιρέωviam1s αὐτόςrpams µανθάνωvpaanms ὅτιc
῾Ρωµαῖοςanmsn εἰµίvipx3s . v.28 βούλοµαιvppnnms δέc γινώσκωvnaa ὁdafs αἰτίαnafs διάp
ὅςrrafs ἐγκαλέωviia3p αὐτόςrpdms κατάγωviaa1s αὐτόςrpams εἰςp ὁdans συνέδριονnans αὐτόςrpgmp .
v.29 ὅςrrams εὑρίσκωviaa1s ἐγκαλέωvpppams περίp ζήτηµαngnp ὁdgms νόµοςngms αὐτόςrpgmp
µηδείςaansn ἄξιοςaansn θάνατοςngms ἤxo δεσµόςngmp ἔγκληµαnans ἔχωvppaams . v.30 µηνύωvpapgfs
c rpd-s ngfs p dams nams vnpa vnfx p dgmp
δέ ἐγώ ἐπιβουλή εἰς ὁ ἀνήρ µέλλω εἰµί ὑπό ὁ ᾿Ιουδαῖοςagmpn
ἐξαυτῆςbo πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-s παραγγέλλωvpaanms καίc ὁddmp κατήγοροςndmp λέγωvnpa
ὁdanp πρόςp αὐτόςrpams ἐπίp σύrpg-s ῥώννυµαιvdxp2s . v.31 ὁdnmp µένxo οὖνc στρατιώτηςnnmp
κατάp ὁdans διατάσσωvpxpans αὐτόςrpdmp ἀναλαµβάνωvpaanmp ὁdams Παῦλοςnams ἄγωviaa3p διάp
ὁdgfs νύξngfs εἰςp ὁdafs ᾿Αντιπατρίςnafs . v.32 ὁddfs δέc ἐπαύριονbo ἐάωvpaanmp ὁdamp ἱππεύςnamp
πορεύοµαιvnpn σύνp αὐτόςrpdms ὑποστρέφωviaa3p εἰςp ὁdafs παρεµβολήnafs . v.33 ὅστιςrrnmp
vpaanmp p dafs nafs c vpaanmp dafs
εἰσέρχοµαι εἰς ὁ Καισάρεια καί ἀναδίδωµι ὁ ἐπιστολήnafs ὁddms
ἡγεµώνndms παρίστηµιviaa3p καίc ὁdams Παῦλοςnams αὐτόςrpdms .
23:35—24:10 ΠΡΑΞΕΙΣ 442
35 Κιλικίας. ∆ιακούσοµαί σου ἔφη ὅταν καὶ οἱ κατήγοροί σου

παραγένωνται, ἐκέλευσεν τε αὐτόν ἐν τῷ πραιτωρίῳ ῾Ηρῴδου
φυλάσσεσθαι.
24 Μετὰ δὲ πέντε ἡµέρας κατέβη ὁ ἀρχιερεὺς ῾Ανανίας µετὰ
τῶν πρεσβυτέρων καὶ ῥήτορος Τερτύλλου τινός οἵτινες ἐνε-
2 φάνισαν τῷ ἡγεµόνι κατὰ τοῦ Παύλου. κληθέντος δὲ αὐτοῦ
ἤρξατο κατηγορεῖν ὁ Τέρτυλλος λέγων Πολλῆς εἰρήνης τυγχά-
νοντες διὰ σοῦ καὶ κατορθωµάτων γινοµένων τῷ ἔθνει τούτῳ
3 διὰ τῆς σῆς προνοίας. πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχό-
4 µεθα κράτιστε Φῆλιξ µετὰ πάσης εὐχαριστίας. ἵνα δὲ µὴ
ἐπὶ πλεῖόν σε ἐγκόπτω παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡµῶν συντό-
5 µως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ. εὑρόντες γὰρ τὸν ἄνδρα τοῦτον λοιµὸν
καὶ κινοῦντα στάσιν πᾶσιν τοῖς ᾿Ιουδαίοις τοῖς κατὰ τὴν οἰ-
6 κουµένην πρωτοστάτην τε τῆς τῶν Ναζωραίων αἱρέσεως. ὃς
8 καὶ τὸ ἱερὸν ἐπείρασεν βεβηλῶσαι ὃν καὶ ἐκρατήσαµεν. παρ
οὗ δυνήσῃ αὐτὸς ἀνακρίνας περὶ πάντων τούτων ἐπιγνῶναι
9 ὧν ἡµεῖς κατηγοροῦµεν αὐτοῦ. συνεπέθεντο δὲ καὶ οἱ ᾿Ιου-
10 δαῖοι φάσκοντες ταῦτα οὕτως ἔχειν. ᾿Απεκρίθη δέ ὁ Παῦλος
νεύσαντος αὐτῷ τοῦ ἡγεµόνος λέγειν ᾿Εκ πολλῶν ἐτῶν ὄντα
σε κριτὴν τῷ ἔθνει τούτῳ ἐπιστάµενος εὐθύµοτερον τὰ περὶ
v.34 ἀναγινώσκωvpaanms δέc ὁdnms ἡγεµώνnnms καίc ἐπερωτάωvpaanms ἐκp ποῖοςrqgfs ἐπαρχείαngfs
εἰµίvipx3s καίc πυνθάνοµαιvpadnms ὅτιc ἀπόp Κιλικίαngfs . v.35 διακούωvifd1s σύrpg-s φηµίviix3s
ὅτανc καίc ὁdnmp κατήγοροςnnmp σύrpg-s παραγίνοµαιvsad3p κελεύωviaa3s τέxo αὐτόςrpams ἐνp
ὁddns πραιτώριονndns ῾Ηρῴδηςngms φυλάσσωvnpm . 24. v.1 µετάp δέc πέντεtn ἡµέραnafp
καταβαίνωviaa3s ὁdnms ἀρχιερεύςnnms ῾Ανανίαςnnms µετάp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ῥήτωρngms
Τέρτυλλοςngms τι-σριγµσ ὅστιςrrnmp ἐµφανίζωviaa3p ὁddms ἡγεµώνndms κατάp ὁdgms Παῦλοςngms .
v.2 καλέωvpapgms δέc αὐτόςrpgms ἄρχωviad3s κατηγορέωvnpa ὁdnms Τέρτυλλοςnnms λέγωvppanms
πολύςagfsn εἰρήνηngfs τυγχάνωvppanmp διάp σύrpg-s καίc κατόρθωµαngnp γίνοµαιvppngnp ὁddns
ἔθνοςndns οὗτοςrddns διάp ὁdgfs σόςrsgfs πρόνοιαngfs . v.3 πάντῃbo τέxo καίc πανταχοῦbo
vipn1p avmsn nvms p agfsn
ἀποδέχοµαι κράτιστος Φῆλιξ µετά πᾶς εὐχαριστίαngfs . v.4 ἵναc δέc µήxo
ἐπίp πολύςaansc σύrpa-s ἐγκόπτωvspa1s παρακαλέωvipa1s ἀκούωvnaa σύrpa-s ἐγώrpg-p συντόµωςbo
ὁddfs σόςrsdfs ἐπιείκειαndfs . v.5 εὑρίσκωvpaanmp γάρc ὁdams ἀνήρnams οὗτοςrdams λοιµόςnams
καίc κινέωvppaams στάσιςnafs πᾶςadmpn ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁddmp κατάp ὁdafs οἰκουµένηnafs
πρωτοστάτηςnams τέxo ὁdgfs ὁdgmp Ναζωραῖοςngmp αἵρεσιςngfs . v.6 ὅςrrnms καίc ὁdans ἱερόνnans
πειράζωviia3s βεβηλόωvnaa ὅςrrams καίc κρατέωviaa1p . v.8 παράp ὅςrrgms δύναµαιvifd2s αὐτόςrpnms
ἀνακρίνωvpaanms περίp πᾶςagnpn οὗτοςrdgnp ἐπιγινώσκωvnaa ὅςrrgnp ἐγώrpn-p κατηγορέωvipa1p
αὐτόςrpgms . v.9 συνεπιτίθηµιviam3p δέc καίc ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn φάσκωvppanmp οὗτοςrdanp
bo vnpa
οὕτω ἔχω .
443 ΠΡΑΞΕΙΣ 24:11—21
ἐµαυτοῦ ἀπολογοῦµαι. δυναµένου σου γνῶναι ὅτι οὐ πλεί- 11
ους εἰσίν µοι ἡµέραι δεκαδύο, ἀφ ἡς ἀνέβην προσκυνήσων ἐν

᾿Ιερουσαλήµ. καὶ οὔτε ἐν τῷ ἱερῷ εὗρόν µε πρός τινα δια- 12
λεγόµενον ἢ ἐπισύστασιν ποιοῦντα ὄχλου οὔτε ἐν ταῖς συνα-

γωγαῖς οὔτε κατὰ τὴν πόλιν. ο΄ὐτε παραστῆσαι µε δύνανταί 13
περὶ ὧν νῦν κατηγοροῦσίν µου. ὁµολογῶ δὲ τοῦτό σοι ὅτι 14
κατὰ τὴν ὁδὸν ἣν λέγουσιν αἵρεσιν οὕτως λατρεύω τῷ πατρῴῳ

θεῷ πιστεύων πάσιν τοῖς κατὰ τὸν νόµον καὶ τοῖς προφήταις
γεγραµµένοις. ἐλπίδα ἔχων εἰς τὸν θεόν ἣν καὶ αὐτοὶ οὗτοι 15
προσδέχονται ἀνάστασιν µέλλειν ἔσεσθαι νεκρῶν, δικαίων τε

καὶ ἀδίκων. ἐν τούτῳ δὲ αὐτὸς ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν 16
ἔχων πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους διὰ παντός. δι΄ ἐτῶν 17
δὲ πλειόνων παρεγενόµην ἐλεηµοσύνας ποιήσων εἰς τὸ ἔθνος

µου καὶ προσφοράς. ἐν οἷς εὗρόν µε ἡγνισµένον ἐν τῷ ἱερῷ 18
οὐ µετὰ ὄχλου οὐδὲ µετὰ θορύβου τινές ἀπό τῆς ᾿Ασίας ᾿Ιου-
δαῖοί. οὓς δεῖ ἐπὶ σοῦ παρεῖναι καὶ κατηγορεῖν εἴ τι ἔχοιεν 19
πρὸς µέ. ἢ αὐτοὶ οὗτοι εἰπάτωσαν τί εὗρον ἐν ἐµοὶ ἀδίκηµα 20
στάντος µου ἐπὶ τοῦ συνεδρίου. ἢ περὶ µιᾶς ταύτης φωνῆς 21
ἡς ἔκραξα ἑστὼς ἐν αὐτοῖς ὅτι Περὶ ἀναστάσεως νεκρῶν ἐγὼ

v.10 ἀποκρίνοµαιviad3s δέc ὁdnms Παῦλοςnnms νεύωvpaagms αὐτόςrpdms ὁdgms ἡγεµώνngms
λέγωvnpa ἐκp πολύςagnpn ἔτοςngnp εἰµίvppxams σύrpa-s κριτήςnams ὁddns ἔθνοςndns οὗτοςrddns
ἐπίσταµαιvppnnms εὔθυµοςbo ὁdanp περίp ἐµαυτοῦrxgms ἀπολογέοµαιvipn1s . v.11 δύναµαιvppngms
rpg-s vnaa c xo anfpc vipx3p rpd-s nnfp
σύ γινώσκω ὅτι οὐ πολύς εἰµί ἐγώ ἡµέρα δεκαδύοtn ἀπόp ὅςrrgfs
ἀναβαίνωviaa1s προσκυνέωvpfanms ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.12 καίc οὔτεc ἐνp ὁddns ἱερόνndns
εὑρίσκωviaa3p ἐγώrpa-s πρόςp τι-σριαµσ διαλέγοµαιvppnams ἤxo ἐπισύστασιςnafs ποιέωvppaams
ὄχλοςngms οὔτεc ἐνp ὁddfp συναγωγήndfp οὔτεc κατάp ὁdafs πόλιςnafs . v.13 οὔτεc παρίστηµιvnaa
rpa-s vipn3p p rrgnp bo vipa3p rpg-s
ἐγώ δύναµαι περί ὅς νῦν κατηγορέω ἐγώ . v.14 ὁµολογέωvipa1s δέc
οὗτοςrdans σύrpd-s ὅτιc κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ὅςrrafs λέγωvipa3p αἵρεσιςnafs οὕτωbo λατρεύωvipa1s
ὁddms πατρῷοςadmsn θεόςndms πιστεύωvppanms πᾶςadnpn ὁddnp κατάp ὁdams νόµοςnams καίc
ὁddmp προφήτηςndmp γράφωvpxpdnp . v.15 ἐλπίςnafs ἔχωvppanms εἰςp ὁdams θεόςnams ὅςrrafs
c rpnmp rdnmp
καί αὐτός οὗτος προσδέχοµαιvipn3p ἀνάστασιςnafs µέλλωvnpa εἰµίvnfx νεκρόςagmpn
δίκαιοςagmpn τέxo καίc ἄδικοςagmpn . v.16 ἐνp οὗτοςrddns δέc αὐτόςrpnms ἀσκέωvipa1s
aafsn nafs vppanms
ἀπρόσκοπος συνείδησις ἔχω πρόςp ὁdams θεόςnams καίc ὁdamp ἄνθρωποςnamp διάp
πᾶςagnsn . v.17 διάp ἔτοςngnp δέc πολύςagnpc παραγίνοµαιviad1s ἐλεηµοσύνηnafp ποιέωvpfanms
εἰςp ὁdans ἔθνοςnans ἐγώrpg-s καίc προσφοράnafp . v.18 ἐνp ὅςrrdnp εὑρίσκωviaa3p ἐγώrpa-s
ἁγνίζωvpxpams ἐνp ὁddns ἱερόνndns οὐxo µετάp ὄχλοςngms οὐδέbo µετάp θόρυβοςngms τίςrinmp ἀπόp
ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn . v.19 ὅςrramp δεῖvipq3s ἐπίp σύrpg-s πάρειµιvnpx καίc κατηγορέωvnpa
εἰqo τι-σριανσ ἔχωvopa3p πρόςp ἐγώrpa-s . v.20 ἤxo αὐτόςrpnmp οὗτοςrdnmp λέγωvdaa3p τίςrians
εὑρίσκωviaa3p ἐνp ἐγώrpd-s ἀδίκηµαnans ἵστηµιvpaagms ἐγώrpg-s ἐπίp ὁdgns συνέδριονngns .
24:22—25:2 ΠΡΑΞΕΙΣ 444
22 κρίνοµαι σήµερον ὑφ΄ ὑµῶν. ᾿Ακούσας δὲ ταῦτα ὁ Φῆλιξ ᾿Α-

νεβάλετο αὐτοὺς ἀκριβέστερον εἰδὼς τὰ περὶ τῆς ὁδοῦ εἴπων,
῞Οταν Λυσίας ὁ χιλίαρχος καταβῇ διαγνώσοµαι τὰ καθ ὑµᾶς,
23 διαταξάµενος τε τῷ ἑκατοντάρχῃ τηρεῖσθαι τὸν Παῦλον, ἔχειν
τε ἄνεσιν καὶ µηδένα κωλύειν τῶν ἰδίων αὐτοῦ ὑπηρετεῖν ἢ
24 προσέρχεσθαι αὐτῷ. Μετὰ δὲ ἡµέρας τινὰς παραγενόµενος
ὁ Φῆλιξ σὺν ∆ρουσίλλῃ τῇ γυναικὶ οὔσῃ ᾿Ιουδαίᾳ µετεπέµ-
ψατο τὸν Παῦλον καὶ ἤκουσεν αὐτοῦ περὶ τῆς εἰς Χριστὸν
25 πίστεως. διαλεγοµένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγ-
κρατείας καὶ τοῦ κρίµατος τοῦ µέλλοντος ἔσεσθαι, ἔµφοβος
γενόµενος ὁ Φῆλιξ ἀπεκρίθη Τὸ νῦν ἔχον πορεύου καιρὸν δὲ
26 µεταλαβὼν µετακαλέσοµαί σε. ἅµα καὶ ἐλπίζων ὅτι χρήµατα
δοθήσεται αὐτῷ ὑπὸ τοῦ Παύλου, ὅπως λύσῃ αὐτὸν διὸ καὶ
27 πυκνότερον αὐτὸν, µεταπεµπόµενος ὡµίλει αὐτῷ. ∆ιετίας δὲ
πληρωθείσης ἔλαβεν διάδοχον ὁ Φῆλιξ Πόρκιον Φῆστον θέ-
λων τε χάριτας καταθέσθαι τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὁ Φῆλιξ κατέλιπεν
τὸν Παῦλον δεδεµένον.
25 Φῆστος οὖν ἐπιβὰς τῇ ἐπαρχίᾳ, µετὰ τρεῖς ἡµέρας ἀνέβη
2 εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἀπὸ Καισαρείας. ἐνεφάνισάν δὲ αὐτῷ ὁ ἀρ-
χιερεύς καὶ οἱ πρῶτοι τῶν ᾿Ιουδαίων κατὰ τοῦ Παύλου καὶ
v.21 ἤxo περίp εἷςngfs οὗτοςrdgfs φωνήngfs ὅςrrgfs κράζωviaa1s ἵστηµιvpxanms ἐνp αὐτόςrpdmp
ὅτιc περίp ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn ἐγώrpn-s κρίνωvipp1s σήµερονbo ὑπόp σύrpg-p .
v.22 ἀκούωvpaanms δέc οὗτοςrdanp ὁdnms Φῆλιξnnms ἀναβάλλωviam3s αὐτόςrpamp ἀκριβήςbo
οἶδαvpxanms ὁdanp περίp ὁdgfs ὁδόςngfs λέγωvpaanms ὅτανc Λυσίαςnnms ὁdnms χιλίαρξοςnnms
καταβαίνωvsaa3s διαγινώσκωvifd1s ὁdanp κατάp σύrpa-p . v.23 διατάσσωvpamnms τέxo ὁddms
ἑκατοντάρχηςndms τηρέωvnpp ὁdams Παῦλοςnams ἔχωvnpa τέxo ἄνεσιςnafs καίc µηδείςaamsn
κωλύωvnpa ὁdgmp ἴδιοςagmpn αὐτόςrpgms ὑπηρετέωvnpa ἤxo προσέρχοµαιvnpn αὐτόςrpdms .
v.24 µετάp δέc ἡµέραnafp τι-σριαφπ παραγίνοµαιvpadnms ὁdnms Φῆλιξnnms σύνp ∆ρούσιλλαndfs
ὁddfs γυνήndfs εἰµίvppxdfs ᾿Ιουδαῖοςadfsn µεταπέµποµαιviad3s ὁdams Παῦλοςnams καίc ἀκούωviaa3s
αὐτόςrpgms περίp ὁdgfs εἰςp Χριστόςnams πίστιςngfs . v.25 διαλέγοµαιvppngms δέc αὐτόςrpgms περίp
ngfs c ngfs c dgns ngns dgns
δικαιοσύνη καί ἐγκράτεια καί ὁ κρίµα ὁ µέλλωvppagns εἰµίvnfx ἔµφοβοςanmsn
γίνοµαιvpadnms ὁdnms Φῆλιξnnms ἀποκρίνοµαιviad3s ὁdans νῦνbo ἔχωvppaans πορεύοµαιvdpn2s
καιρόςnams δέc µεταλαµβάνωvpaanms µετακαλέωvifm1s σύrpa-s . v.26 ἅµαbo καίc ἐλπίζωvppanms
ὅτιc χρῆµαnanp δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms ὅπωςbo λύωvsaa3s αὐτόςrpams διόc
καίc πυκνόςaansc αὐτόςrpams µεταπέµποµαιvppnnms ὁµιλέωviia3s αὐτόςrpdms . v.27 διετίαngfs
δέc πληρόωvpapgfs λαµβάνωviaa3s διάδοχοςnams ὁdnms Φῆλιξnnms Πόρκιοςnams Φῆστοςnams
θέλωvppanms τέxo χάριςnafp κατατίθηµιvnam ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὁdnms Φῆλιξnnms καταλείπωviaa3s
ὁdams Παῦλοςnams δέωvpxpams . 25. v.1 Φῆστοςnnms οὖνc ἐπιβαίνωvpaanms ὁddfs ἐπαρχείαndfs
µετάp τρεῖςnafp ἡµέραnafp ἀναβαίνωviaa3s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἀπόp Καισάρειαngfs .
445 ΠΡΑΞΕΙΣ 25:3—11
παρεκάλουν αὐτὸν. αἰτούµενοι χάριν κατ αὐτοῦ ὅπως µετα- 3
πέµψηται αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ ἐνέδραν ποιοῦντες ἀνελεῖν

αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν. ὁ µὲν οὖν Φῆστος ἀπεκρίθη τηρεῖσθαι 4
τὸν Παῦλον ἐν Καισαρείᾳ ἑαυτὸν δὲ µέλλειν ἐν τάχει ἐκπο-

ρεύεσθαι, Οἱ οὖν δυνατοὶ ἐν ὑµῖν φησίν συγκαταβάντες εἴ τί 5
ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ τούτω κατηγορείτωσαν αὐτοῦ. ∆ιατρίψας 6
δὲ ἐν αὐτοῖς ἡµέρας πλείους ἢ δέκα καταβὰς εἰς Καισάρειαν

τῇ ἐπαύριον καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος ἐκέλευσεν τὸν Παῦ-
λον ἀχθῆναι. παραγενοµένου δὲ αὐτοῦ περιέστησαν οἱ ἀπὸ 7
῾Ιεροσολύµων καταβεβηκότες ᾿Ιουδαῖοι πολλὰ καὶ βαρέα αἰ-

τιώµατα φέροντες κατὰ τοῦ Παῦλου, ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι.
ἀπολογουµένου αὐτοῦ, ὅτι Οὔτε εἰς τὸν νόµον τῶν ᾿Ιουδαίων 8
οὔτε εἰς τὸ ἱερὸν οὔτε εἰς Καίσαρά τι ἥµαρτον. ὁ Φῆστος δὲ 9
τοῖς ᾿Ιουδαίοις θέλων χάριν καταθέσθαι ἀποκριθεὶς τῷ Παύλῳ

εἶπεν Θέλεις εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἀναβὰς ἐκεῖ περὶ τούτων κρίνε-
σθαι ἐπ ἐµοῦ. εἶπεν δὲ ὁ Παῦλος ᾿Επὶ τοῦ βήµατος Καίσαρός 10
ἑστώς εἰµι οὗ µε δεῖ κρίνεσθαι ᾿Ιουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα ὡς

καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις. εἰ µὲν γὰρ ἀδικῶ καὶ ἄξιον θα- 11
νάτου πέπραχά τι οὐ παραιτοῦµαι τὸ ἀποθανεῖν, εἰ δὲ οὐδέν

ἐστιν ὧν οὗτοι κατηγοροῦσίν µου οὐδείς µε δύναται αὐτοῖς
v.2 ἐµφανίζωviaa3p δέc αὐτόςrpdms ὁdnms ἀρχιερεύςnnms καίc ὁdnmp πρῶτοςanmpn ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn κατάp ὁdgms Παῦλοςngms καίc παρακαλέωviia3p αὐτόςrpams . v.3 αἰτέωvppmnmp
χάριςnafs κατάp αὐτόςrpgms ὅπωςbo µεταπέµποµαιvsad3s αὐτόςrpams εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp ἐνέδραnafs
ποιέωvppanmp ἀναιρέωvnaa αὐτόςrpams κατάp ὁdafs ὁδόςnafs . v.4 ὁdnms µένxo οὖνc
Φῆστοςnnms ἀποκρίνοµαιviad3s τηρέωvnpp ὁdams Παῦλοςnams ἐνp Καισάρειαndfs ἑαυτοῦrxams
δέc µέλλωvnpa ἐνp τάχοςndns ἐκπορεύοµαιvnpn . v.5 ὁdnmp οὖνc δυνατόςanmpn ἐνp
σύrpd-p φηµίvipx3s συγκαταβαίνωvpaanmp εἰqo τίςrinns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddms ἀνήρndms οὗτοςrddms
κατηγορέωvdpa3p αὐτόςrpgms . v.6 διατρίβωvpaanms δέc ἐνp αὐτόςrpdmp ἡµέραnafp πολύςaafpc
xo tn vpaanms
ἤ δέκα καταβαίνω εἰςp Καισάρειαnafs ὁddfs ἐπαύριονbo καθίζωvpaanms ἐπίp ὁdgns
βῆµαngns κελεύωviaa3s ὁdams Παῦλοςnams ἄγωvnap . v.7 παραγίνοµαιvpadgms δέc αὐτόςrpgms
περιΐστηµιviaa3p ὁdnmp ἀπόp ῾Ιεροσόλυµαngnp καταβαίνωvpxanmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn πολύςaanpn
καίc βαρύςaanpn αἰτίωµαnanp φέρωvppanmp κατάp ὁdgms Παῦλοςngms ὅςrranp οὐxo ἰσχύωviia3p
ἀποδείκνυµιvnaa . v.8 ἀπολογέοµαιvppngms αὐτόςrpgms ὅτιc οὔτεc εἰςp ὁdams νόµοςnams ὁdgmp
agmpn
᾿Ιουδαῖος οὔτε εἰςp ὁdans ἱερόνnans οὔτεc εἰςp Καῖσαρnams τι-σριανσ ἁµαρτάνωviaa1s .
c
v.9 ὁdnms Φῆστοςnnms δέc ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn θέλωvppanms χάριςnafs κατατίθηµιvnam

ἀποκρίνοµαιvpaonms ὁddms Παῦλοςndms λέγωviaa3s θέλωvipa2s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἀναβαίνωvpaanms
ἐκεῖbo περίp οὗτοςrdgnp κρίνωvnpp ἐπίp ἐγώrpg-s . v.10 λέγωviaa3s δέc ὁdnms Παῦλοςnnms ἐπίp
dgns ngns ngms vpxanms vipx1s
ὁ βῆµα Καῖσαρ ἵστηµι εἰµί ὅςbo ἐγώrpa-s δεῖvipq3s κρίνωvnpp ᾿Ιουδαῖοςaampn
οὐδείςaansn ἀδικέωviaa1s ὡςbo καίc σύrpn-s καλόςbo ἐπιγινώσκωvipa2s .
25:12—20 ΠΡΑΞΕΙΣ 446
12 χαρίσασθαι, Καίσαρα ἐπικαλοῦµαι. τότε ὁ Φῆστος συλλα-

λήσας µετὰ τοῦ συµβουλίου ἀπεκρίθη Καίσαρα ἐπικέκλησαι
13 ἐπὶ Καίσαρα πορεύσῃ. ῾Ηµερῶν δὲ διαγενοµένων τινῶν ᾿Α-
γρίππας ὁ βασιλεὺς καὶ Βερνίκη κατήντησαν εἰς Καισάρειαν
14 ἀσπασάµενοι τὸν Φῆστον. ὡς δὲ πλείους ἡµέρας διέτριβεν
ἐκεῖ ὁ Φῆστος τῷ βασιλεῖ ἀνέθετο τὰ κατὰ τὸν Παῦλον λέγων
15 ᾿Ανήρ τίς ἐστιν καταλελειµµένος ὑπὸ Φήλικος δέσµιος. πε-
ρὶ οὗ γενοµένου µου εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς
καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν ᾿Ιουδαίων αἰτούµενοι κατ αὐτοῦ δίκην.
16 πρὸς οὓς ἀπεκρίθην ὅτι οὐκ ἔστιν ἔθος ῾Ρωµαίοις χαρίζεσθαί
τινα ἄνθρωπον εἰς ἀπώλειαν, πρὶν ἢ ὁ κατηγορούµενος κα-
τὰ πρόσωπον ἔχοι τοὺς κατηγόρους τόπον τε ἀπολογίας λάβοι
17 περὶ τοῦ ἐγκλήµατος. συνελθόντων οὖν αὐτῶν ἐνθάδε ἀναβο-
λὴν µηδεµίαν ποιησάµενος τῇ ἑξῆς καθίσας ἐπὶ τοῦ βήµατος
18 ἐκέλευσα ἀχθῆναι τὸν ἄνδρα, περὶ οὗ σταθέντες οἱ κατήγοροι
19 οὐδεµίαν αἰτίαν ἐπέφερον ὧν ὑπενόουν ἐγὼ ζητήµατα δέ τινα
περὶ τῆς ἰδίας δεισιδαιµονίας εἶχον πρὸς αὐτὸν καὶ περί τινος
20 ᾿Ιησοῦ τεθνηκότος ὃν ἔφασκεν ὁ Παῦλος ζῆν. ἀπορούµενος
δὲ ἐγὼ τὴν περὶ τούτου ζήτησιν ἔλεγον εἰ βούλοιτο πορεύεσθαι
v.11 εἰqo µένxo γάρc ἀδικέωvipa1s καίc ἄξιοςaansn θάνατοςngms πράσσωvixa1s τι-σ-
ριανσ οὐxo παραιτέοµαιvipn1s ὁdans ἀποθνῄσκωvnaa εἰqo δέc οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ὅςrrgnp
οὗτοςrdnmp κατηγορέωvipa3p ἐγώrpg-s οὐδείςanfsn ἐγώrpa-s δύναµαιvipn3s αὐτόςrpdmp χαρίζοµαιvnad
Καῖσαρnams ἐπικαλέωvipm1s . v.12 τότεbo ὁdnms Φῆστοςnnms συλλαλέωvpaanms µετάp ὁdgns
συµβούλιονngns ἀποκρίνοµαιviad3s Καῖσαρnams ἐπικαλέωvixm2s ἐπίp Καῖσαρnams πορεύοµαιvifd2s .
v.13 ἡµέραngfp δέc διαγίνοµαιvpadgfp τι-σριγφπ ᾿Αγρίππαςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms καίc
Βερνίκηnnfs καταντάωviaa3p εἰςp Καισάρειαnafs ἀσπάζοµαιvpadnmp ὁdams Φῆστοςnams . v.14 ὡςbo
c aafpc nafp viia3s bo dnms nnms ddms
δέ πολύς ἡµέρα διατρίβω ἐκεῖ ὁ Φῆστος ὁ βασιλεύςndms
ἀνατίθηµιviam3s ὁdanp κατάp ὁdams Παῦλοςnams λέγωvppanms ἀνήρnnms τίςrinms εἰµίvipx3s
καταλείπωvpxpnms ὑπόp Φῆλιξngms δέσµιοςnnms . v.15 περίp ὅςrrgms γίνοµαιvpadgms ἐγώrpg-s
εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἐµφανίζωviaa3p ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp καίc ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn
ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn αἰτέωvppmnmp κατάp αὐτόςrpgms δίκηnafs . v.16 πρόςp ὅςrramp
ἀποκρίνοµαιviad1s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s ἔθοςnnns ῾Ρωµαῖοςadmpn χαρίζοµαιvnpn τι-σριαµσ
ἄνθρωποςnams εἰςp ἀπώλειαnafs πρίνbo ἤxo ὁdnms κατηγορέωvpppnms κατάp πρόσωπονnans
ἔχωvopa3s ὁdamp κατήγοροςnamp τόποςnams τέxo ἀπολογίαngfs λαµβάνωvoaa3s περίp ὁdgns
ἔγκληµαngns . v.17 συνέρχοµαιvpaagmp οὖνc αὐτόςrpgmp ἐνθάδεbo ἀναβολήnafs µηδείςaafsn
ποιέωvpamnms ὁddfs ἑξῆςbo καθίζωvpaanms ἐπίp ὁdgns βῆµαngns κελεύωviaa1s ἄγωvnap ὁdams ἀνήρnams .
v.18 περίp ὅςrrgms ἵστηµιvpapnmp ὁdnmp κατήγοροςnnmp οὐδείςaafsn αἰτίαnafs ἐπιφέρωviia2p ὅςrrgnp
ὑπονοέωviia1s ἐγώrpn-s . v.19 ζήτηµαnanp δέc τι-σριανπ περίp ὁdgfs ἴδιοςagfsn δεισιδαιµονίαngfs
ἔχωviia3p πρόςp αὐτόςrpams καίc περίp τι-σριγµσ ᾿Ιησοῦςngms θνῄσκωvpxagms ὅςrrams φάσκωviia3s
ὁdnms Παῦλοςnnms ζάωvnpa .
447 ΠΡΑΞΕΙΣ 25:21—26:1
εἰς ᾿Ιερουσαλήµ κἀκεῖ κρίνεσθαι περὶ τούτων. τοῦ δὲ Παύλου 21
ἐπικαλεσαµένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ Σεβαστοῦ διά-

γνωσιν ἐκέλευσα τηρεῖσθαι αὐτὸν ἕως οὗ πέµψω αὐτὸν πρὸς
Καίσαρα. ᾿Αγρίππας δὲ πρὸς τὸν Φῆστον ἔφη, ᾿Εβουλόµην 22
καὶ αὐτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀκοῦσαι ὁ δὲ Αὔριον φησίν ἀκού-

σῃ αὐτοῦ. Τῇ οὖν ἐπαύριον ἐλθόντος τοῦ ᾿Αγρίππα καὶ τῆς 23
Βερνίκης µετὰ πολλῆς φαντασίας καὶ εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀ-

κροατήριον σύν τε τοῖς χιλιάρχοις καὶ ἀνδράσιν τοῖς κατ ἐ-
ξοχὴν οὖσιν τῆς πόλεως καὶ κελεύσαντος τοῦ Φήστου ἤχθη
ὁ Παῦλος. καί φησιν ὁ Φῆστος ᾿Αγρίππα βασιλεῦ καὶ πάν- 24
τες οἱ συµπαρόντες ἡµῖν ἄνδρες θεωρεῖτε τοῦτον περὶ οὗ πᾶν

τὸ πλῆθος τῶν ᾿Ιουδαίων ἐνέτυχόν µοι ἔν τε ῾Ιεροσολύµοις καὶ
ἐνθάδε ἐπιβοῶντες µὴ δεῖν ζῆν αὐτὸν µηκέτι. ἐγὼ δὲ καταλα- 25
βόµενος µηδὲν ἄξιον θανάτου αὐτὸν πεπραχέναι καὶ αὐτοῦ δὲ

τούτου ἐπικαλεσαµένου τὸν Σεβαστὸν ἔκρινα πέµπειν αὐτὸν.
περὶ οὗ ἀσφαλές τι γράψαι τῷ κυρίῳ οὐκ ἔχω διὸ προήγαγον 26
αὐτὸν ἐφ ὑµῶν καὶ µάλιστα ἐπὶ σοῦ βασιλεῦ ᾿Αγρίππα ὅπως

τῆς ἀνακρίσεως γενοµένης σχῶ τί γράψαι. ἄλογον γάρ µοι 27
δοκεῖ πέµποντα δέσµιον µὴ καὶ τὰς κατ αὐτοῦ αἰτίας σηµᾶ-

ναι.
᾿Αγρίππας δὲ πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη ᾿Επιτρέπεταί σοι ὑπὲρ 26
v.20 ἀπορέωvppmnms δέc ἐγώrpn-s ὁdafs περίp οὗτοςrdgms ζήτησιςnafs λέγωviia1s εἰqo βούλοµαιvopn3s
πορεύοµαιvnpn εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp κἀκεῖbo κρίνωvnpp περίp οὗτοςrdgnp . v.21 ὁdgms δέc
Παῦλοςngms ἐπικαλέωvpamgms τηρέωvnap αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs ὁdgms σεβαστόςagmsn διάγνωσιςnafs
κελεύωviaa1s τηρέωvnpp αὐτόςrpams ἕωςc ὅςbo πέµπωvsaa1s αὐτόςrpams πρόςp Καῖσαρnams .
v.22 ᾿Αγρίππαςnnms δέc πρόςp ὁdams Φῆστοςnams φηµίviix3s βούλοµαιviin1s καίc αὐτόςrpnms ὁdgms
ἄνθρωποςngms ἀκούωvnaa ὁdnms δέc αὔριονbo φηµίvipx3s ἀκούωvifd2s αὐτόςrpgms . v.23 ὁddfs
οὖνc ἐπαύριονbo ἔρχοµαιvpaagms ὁdgms ᾿Αγρίππαςngms καίc ὁdgfs Βερνίκηngfs µετάp πολύςagfsn
φαντασίαngfs καίc εἰσέρχοµαιvpaagmp εἰςp ὁdans ἀκροατήριονnans σύνp τέxo ὁddmp χιλίαρξοςndmp
καίc ἀνήρndmp ὁddmp κατάp ἐξοχήnafs εἰµίvppxdmp ὁdgfs πόλιςngfs καίc κελεύωvpaagms ὁdgms
Φῆστοςngms ἄγωviap3s ὁdnms Παῦλοςnnms . v.24 καίc φηµίvipx3s ὁdnms Φῆστοςnnms ᾿Αγρίππαςnvms
βασιλεύςnvms καίc πᾶςanmpn ὁdnmp συµπάρειµιvppxnmp ἐγώrpd-p ἀνήρnvmp θεωρέωvdpa2p οὗτοςrdams
περίp ὅςrrgms πᾶςannsn ὁdnns πλῆθοςnnns ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἐντυγχάνωviaa3p ἐγώrpd-s
ἐνp τέxo ῾Ιεροσόλυµαndnp καίc ἐνθάδεbo ἐπιβοάωvppanmp µήxo δεῖvnpq ζάωvnpa αὐτόςrpams
µηκέτιbo . v.25 ἐγώrpn-s δέc καταλαµβάνωvpamnms µηδείςaansn ἄξιοςaansn θάνατοςngms
αὐτόςrpams πράσσωvnxa καίc αὐτόςrpgms δέc οὗτοςrdgms ἐπικαλέωvpamgms ὁdams σεβαστόςaamsn
κρίνωviaa1s πέµπωvnpa αὐτόςrpams . v.26 περίp ὅςrrgms ἀσφαλήςaansn τι-σριανσ γράφωvnaa ὁddms
κύριοςndms οὐxo ἔχωvipa1s διόc προάγωviaa1s αὐτόςrpams ἐπίp σύrpg-p καίc µάλισταbo ἐπίp σύrpg-s
βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms ὅπωςbo ὁdgfs ἀνάκρισιςngfs γίνοµαιvpadgfs ἔχωvsaa1s τίςrians γράφωvnaa .
v.27 ἄλογοςannsn γάρc ἐγώrpd-s δοκέωvipa3s πέµπωvppaams δέσµιοςnams µήxo καίc ὁdafp κατάp
αὐτόςrpgms αἰτίαngfs σηµαίνωvnaa .
26:2—11 ΠΡΑΞΕΙΣ 448
σεαυτοῦ λέγειν τότε ὁ Παῦλος ἀπελογεῖτο ἐκτείνας τὴν χεῖρα.

2 Περὶ πάντων ὧν ἐγκαλοῦµαι ὑπὸ ᾿Ιουδαίων βασιλεῦ ᾿Αγρίππα
ἥγηµαι ἐµαυτὸν µακάριον ἐπὶ σοῦ µέλλων ἀπολογεῖσθαι σή-
3 µερον. µάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ ᾿Ιουδαίους
ἠθῶν τε καὶ ζητηµάτων διὸ δέοµαι σου, µακροθύµως ἀκοῦσαί
4 µου. Τὴν µὲν οὖν βίωσίν µου τὴν ἐκ νεότητος τὴν ἀπ ἀρχῆς
γενοµένην ἐν τῷ ἔθνει µου ἔν ῾Ιεροσολύµοις ἴσασιν πάντες οἱ
5 ᾿Ιουδαῖοι. προγινώσκοντές µε ἄνωθεν ἐὰν θέλωσιν µαρτυρεῖν
ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡµετέρας θρησκείας
6 ἔζησα Φαρισαῖος. καὶ νῦν ἐπ ἐλπίδι τῆς πρὸς τοὺς πατέ-
ρας ἐπαγγελίας γενοµένης ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἕστηκα κρινόµενος.
7 εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡµῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡµέραν
λατρεῦον ἐλπίζει καταντῆσαι περὶ ἡς ἐλπίδος ἐγκαλοῦµαι βα-
8 σιλεῦ ᾿Αγρίππα ὑπὸ ᾿Ιουδαίων. τί ἄπιστον κρίνεται παρ ὑµῖν
9 εἰ ὁ θεὸς νεκροὺς ἐγείρει. ἐγὼ µὲν οὖν ἔδοξα ἐµαυτῷ πρὸς
τὸ ὄνοµα ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζωραίου δεῖν πολλὰ ἐναντία πρᾶξαι.
10 ὃ καὶ ἐποίησα ἐν ῾Ιεροσολύµοις καὶ πολλούς τῶν ἁγίων ἐγὼ
φυλακαῖς κατέκλεισα τὴν παρὰ τῶν ἀρχιερέων ἐξουσίαν λα-
11 βών ἀναιρουµένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον. καὶ κατὰ
πάσας τὰς συναγωγὰς πολλάκις τιµωρῶν αὐτοὺς ἠνάγκαζον
βλασφηµεῖν περισσῶς τε ἐµµαινόµενος αὐτοῖς ἐδίωκον ἕως
26. v.1 ᾿Αγρίππαςnnms δέc πρόςp ὁdams Παῦλοςnams φηµίviix3s ἐπιτρέπωvipp3s σύrpd-s ὑπέρp
σεαυτοῦrxgms λέγωvnpa τότεbo ὁdnms Παῦλοςnnms ἀπολογέοµαιviin3s ἐκτείνωvpaanfs ὁdafs χείρnafs .
v.2 περίp πᾶςagnpn ὅςrrgnp ἐγκαλέωvipp1s ὑπόp ᾿Ιουδαῖοςagmpn βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms
ἡγέοµαιvixn1s ἐµαυτοῦrxams µακάριοςaamsn ἐπίp σύrpg-s µέλλωvppanms ἀπολογέοµαιvnpn
σήµερονbo . v.3 µάλισταbo γνώστηςnams εἰµίvppxams σύrpa-s πᾶςagnpn ὁdgnp κατάp ᾿Ιουδαῖοςaampn
ngnp xo
ἦθος τέ καίc ζήτηµαngnp διόc δέοµαιvipn1s σύrpg-s µακροθύµωςbo ἀκούωvnaa ἐγώrpg-s .
v.4 ὁdafs µένxo οὖνc βίωσιςnafs ἐγώrpg-s ὁdafs ἐκp νεότηςngfs ὁdafs ἀπόp ἀρχήngfs γίνοµαιvpadafs
ἐνp ὁddns ἔθνοςndns ἐγώrpg-s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp ἴσηµιvixa3p πᾶςanmpn ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn .
v.5 προγινώσκωvppanmp ἐγώrpa-s ἄνωθενbo ἐάνqo θέλωvspa3p µαρτυρέωvnpa ὅτιc κατάp ὁdafs
ἀκριβήςaafss αἵρεσιςnafs ὁdgfs ἡµέτεροςrsgfs θρησκείαngfs ζάωviaa1s Φαρισαῖοςnnms . v.6 καίc
νῦνbo ἐπίp ἐλπίςndfs ὁdgfs πρόςp ὁdamp πατήρnamp ἐπαγγελίαngfs γίνοµαιvpadgfs ὑπόp ὁdgms
θεόςngms ἵστηµιvixa1s κρίνωvpppnms . v.7 εἰςp ὅςrrafs ὁdnns δωδεκάφυλονnnns ἐγώrpg-p ἐνp
ἐκτένειαndfs νύξnafs καίc ἡµέραnafs λατρεύωvppanns ἐλπίζωvipa3s καταντάωvnaa περίp ὅςrrgfs ἐλπίςngfs
ἐγκαλέωvipp1s βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms ὑπόp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.8 τίςrqans ἄπιστοςaamsn
κρίνωvipp3s παράp σύrpd-p εἰqo ὁdnms θεόςnnms νεκρόςaampn ἐγείρωvipa3s . v.9 ἐγώrpn-s µένxo
οὖνc δοκέωviaa1s ἐµαυτοῦrxdms πρόςp ὁdans ὄνοµαnans ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms Ναζωραῖοςngms δεῖvnpq
πολύςaanpn ἐναντίοςaanpn πράσσωvnaa . v.10 ὅςrrans καίc ποιέωviaa1s ἐνp ῾Ιεροσόλυµαndnp
καίc πολύςaampn ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἐγώrpn-s φυλακήndfp κατακλείωviaa1s ὁdafs παράp ὁdgmp
ἀρχιερεύςngmp ἐξουσίαnafs λαµβάνωvpaanms ἀναιρέωvpppgmp τέxo αὐτόςrpgmp καταφέρωviaa1s
ψῆφοςnafs .
449 ΠΡΑΞΕΙΣ 26:12—21
καὶ εἰς τὰς ἔξω πόλεις. ᾿Εν οἷς καὶ πορευόµενος εἰς τὴν ∆α- 12
µασκὸν µετ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων.

ἡµέρας µέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον βασιλεῦ οὐρανόθεν ὑπὲρ 13
τὴν λαµπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάµψαν µε φῶς καὶ τοὺς σὺν

ἐµοὶ πορευοµένους. πάντων δέ καταπεσόντων ἡµῶν εἰς τὴν 14
γῆν ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός µε καὶ λέγουσαν τῇ ῾Ε-

βραΐδι διαλέκτῳ Σαοὺλ Σαούλ τί µε διώκεις σκληρόν σοι πρὸς
κέντρα λακτίζειν. ἐγὼ δὲ εἶπον, Τίς εἶ κύριε ὁ δὲ εἶπεν ᾿Ε- 15
γώ εἰµι ᾿Ιησοῦς ὃν σὺ διώκεις. ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ στῆθι ἐπὶ 16
τοὺς πόδας σου, εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι προχειρίσασθαί σε

ὑπηρέτην καὶ µάρτυρα ὧν τε εἶδές ὧν τε ὀφθήσοµαί σοι. ἐ- 17
ξαιρούµενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν εἰς οὓς ἐγὼ σε

ἀποστέλλω. ἀνοῖξαι ὀφθαλµοὺς αὐτῶν τοῦ ὑποστρέψαι ἀπὸ 18
σκότους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ Σατανᾶ ἐπὶ τὸν θεόν τοῦ
λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασµέ-
νοις πίστει τῇ εἰς ἐµέ. ῞Οθεν βασιλεῦ ᾿Αγρίππα οὐκ ἐγενόµην 19
ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ. ἀλλὰ τοῖς ἐν ∆αµασκῷ πρῶ- 20
τόν καὶ ῾Ιεροσολύµοις εἰς πᾶσάν τε τὴν χώραν τῆς ᾿Ιουδαίας

καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγέλλων µετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ
τὸν θεόν ἄξια τῆς µετανοίας ἔργα πράσσοντας. ἕνεκα τούτων 21
v.11 καίc κατάp πᾶςaafpn ὁdafp συναγωγήnafp πολλάκιςbo τιµωρέωvppanms αὐτόςrpamp

ἀναγκάζωviia1s βλασφηµέωvnpa περισσῶςbo τέxo ἐµµαίνοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp διώκωviia1s ἕωςc
καίc εἰςp ὁdafp ἔξωbo πόλιςnafp . v.12 ἐνp ὅςrrdnp καίc πορεύοµαιvppnnms εἰςp ὁdafs ∆αµασκόςnafs
p ngfs
µετά ἐξουσία καί ἐπιτροπήngfs ὁdgfs παράp ὁdgmp ἀρχιερεύςngmp .
c
v.13 ἡµέραngfs
µέσοςagfsn κατάp ὁdafs ὁδόςnafs ὁράωviaa1s βασιλεύςnvms οὐρανόθενbo ὑπέρp ὁdafs λαµπρότηςnafs
ὁdgms ἥλιοςngms περιλάµπωvpaaans ἐγώrpa-s φῶςnans καίc ὁdamp σύνp ἐγώrpd-s πορεύοµαιvppnamp .
v.14 πᾶςagmpn δέc καταπίπτωvpaagmp ἐγώrpg-p εἰςp ὁdafs γῆnafs ἀκούωviaa1s φωνήnafs λαλέωvppaafs
πρόςp ἐγώrpa-s καίc λέγωvppaafs ὁddfs ῾Εβραΐςndfs διάλεκτοςndfs Σαούλtp Σαούλtp τίςrqans ἐγώrpa-s
διώκωvipa2s σκληρόςannsn σύrpd-s πρόςp κέντρονnanp λακτίζωvnpa . v.15 ἐγώrpn-s δέc λέγωviaa1s
rqnms vipx2s nvms dnms c viaa3s rpn-s
τίς εἰµί κύριος ὁ δέ λέγω ἐγώ εἰµίvipx1s ᾿Ιησοῦςnnms ὅςrrams
σύrpn-s διώκωvipa2s . v.16 ἀλλάc ἀνίστηµιvdaa2s καίc ἵστηµιvdaa2s ἐπίp ὁdamp πούςnamp
σύrpg-s εἰςp οὗτοςrdans γάρc ὁράωviap1s σύrpd-s προχειρίζοµαιvnad σύrpa-s ὑπηρέτηςnams καίc
µάρτυςnams ὅςrrgnp τέxo ὁράωviaa2s ὅςrrgnp τέxo ὁράωvifp1s σύrpd-s . v.17 ἐξαιρέωvppmnms
σύrpa-s ἐκp ὁdgms λαόςngms καίc ὁdgnp ἔθνοςngnp εἰςp ὅςrramp ἐγώrpn-s σύrpa-s ἀποστέλλωvipa1s .
v.18 ἀνοίγωvnaa ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp ὁdgns ὑποστρέφωvnaa ἀπόp σκότοςngns εἰςp φῶςnans
καίc ὁdgfs ἐξουσίαngfs ὁdgms Σατανᾶςngms ἐπίp ὁdams θεόςnams ὁdgms λαµβάνωvnaa αὐτόςrpamp
ἄφεσιςnafs ἁµαρτίαngfp καίc κλῆροςnams ἐνp ὁddmp ἁγιάζωvpxpdmp πίστιςndfs ὁddfs εἰςp ἐγώrpa-s .
v.19 ὅθενbo βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms οὐxo γίνοµαιviad1s ἀπειθήςanmsn ὁddfs οὐράνιοςadfsn
ὀπτασίαndfs . v.20 ἀλλάc ὁddmp ἐνp ∆αµασκόςndfs πρῶτοςbo καίc ῾Ιεροσόλυµαndnp εἰςp πᾶςaafsn
xo dafs nafs dgfs
τέ ὁ χώρα ὁ ᾿Ιουδαίαngfs καίc ὁddnp ἔθνοςndnp ἀπαγγέλλωvppanms µετανοέωvnpa καίc
ἐπιστρέφωvnpa ἐπίp ὁdams θεόςnams ἄξιοςaanpn ὁdgfs µετάνοιαngfs ἔργονnanp πράσσωvppaamp .
26:22—31 ΠΡΑΞΕΙΣ 450
οἵ ᾿Ιουδαῖοι µε συλλαβόµενοι ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρί-

22 σασθαι. ἐπικουρίας οὖν τυχὼν τῆς παρὰ τοῦ θεοῦ ἄχρι τῆς
ἡµέρας ταύτης ἕστηκα µαρτυρόµενος µικρῷ τε καὶ µεγάλῳ
οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν µελλόντων
23 γίνεσθαι καὶ Μωϋσῆς. εἰ παθητὸς ὁ Χριστός εἰ πρῶτος ἐξ
ἀναστάσεως νεκρῶν φῶς µέλλει καταγγέλλειν τῷ λαῷ καὶ τοῖς
24 ἔθνεσιν. Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἀπολογουµένου ὁ Φῆστος µεγάλῃ
τῇ φωνῇ ἔφη Μαίνῃ Παῦλε, τὰ πολλά σε γράµµατα εἰς µανίαν
25 περιτρέπει. ὁ δὲ Οὐ µαίνοµαι φησίν κράτιστε Φῆστε ἀλλὰ ἀ-
26 ληθείας καὶ σωφροσύνης ῥήµατα ἀποφθέγγοµαι. ἐπίσταται
γὰρ περὶ τούτων ὁ βασιλεύς πρὸς ὃν καὶ παρρησιαζόµενος λα-
λῶ λανθάνειν γὰρ αὐτὸν τι τούτων οὐ πείθοµαι οὐδέν οὐ γάρ
27 ἐν γωνίᾳ πεπραγµένον τοῦτο. πιστεύεις βασιλεῦ ᾿Αγρίππα
28 τοῖς προφήταις οἶδα ὅτι πιστεύεις. ὁ δὲ ᾿Αγρίππας πρὸς τὸν
29 Παῦλον ἔφη, ᾿Εν ὀλίγῳ µε πείθεις Χριστιανὸν γενέσθαι. ὁ δὲ
Παῦλος εἰπεν, Εὐξαίµην ἂν τῷ θεῷ καὶ ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν πολλῷ
οὐ µόνον σὲ ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ἀκούοντάς µου σήµερον
γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος κἀγώ εἰµι παρεκτὸς τῶν δεσµῶν
30 τούτων. καὶ ταῦτα εἰπόντος αὐτοῦ, ᾿Ανέστη ὁ βασιλεὺς καὶ
31 ὁ ἡγεµὼν ἥ τε Βερνίκη Καὶ οἱ συγκαθήµενοι αὐτοῖς. καὶ
v.21 ἕνεκαbo οὗτοςrdgnp ὁdnmp ᾿Ιουδαῖοςanmpn ἐγώrpa-s συλλαµβάνωvpamnmp ἐνp ὁddns ἱερόνndns
πειράοµαιviin3p διαχειρίζωvnam . v.22 ἐπικουρίαngfs οὖνc τυγχάνωvpaanms ὁdgfs παράp ὁdgms
θεόςngms ἄχριp ὁdgfs ἡµέραngfs οὗτοςrdgfs ἵστηµιvixa1s µαρτύροµαιvppnnms µικρόςadmsn τέxo
καίc µέγαςadmsn οὐδείςaansn ἐκτόςbo λέγωvppanms ὅςrrgnp τέxo ὁdnmp προφήτηςnnmp λαλέωviaa3p
µέλλωvppagnp γίνοµαιvnpn καίc Μωϋσῆςnnms . v.23 εἰqo παθητόςanmsn ὁdnms Χριστόςnnms
qo anmsn p ngfs agmpn
εἰ πρῶτος ἐκ ἀνάστασις νεκρός φῶςnans µέλλωvipa3s καταγγέλλωvnpa ὁddms
λαόςndms καίc ὁddnp ἔθνοςndnp . v.24 οὗτοςrdanp δέc αὐτόςrpgms ἀπολογέοµαιvppngms
ὁdnms Φῆστοςnnms µέγαςadfsn ὁddfs φωνήndfs φηµίviix3s µαίνοµαιvipn2s Παῦλοςnvms ὁdnnp
πολύςannpn σύrpa-s γράµµαnnnp εἰςp µανίαnafs περιτρέπωvipa3s . v.25 ὁdnms δέc οὐxo
vipn1s vipx3s avmsn nvms c ngfs
µαίνοµαι φηµί κράτιστος Φῆστος ἀλλά ἀλήθεια καίc σωφροσύνηngfs
ῥῆµαnanp ἀποφθέγγοµαιvipn1s . v.26 ἐπίσταµαιvipn3s γάρc περίp οὗτοςrdgnp ὁdnms βασιλεύςnnms
πρόςp ὅςrrams καίc παρρησιάζοµαιvppnnms λαλέωvipa1s λανθάνωvnpa γάρc αὐτόςrpams τι-σριανσ
οὗτοςrdgnp οὐxo πείθωvipp1s οὐδείςaansn οὐxo γάρc ἐνp γωνίαndfs πράσσωvpxpnns οὗτοςrdnns .
v.27 πιστεύωvipa2s βασιλεύςnvms ᾿Αγρίππαςnvms ὁddmp προφήτηςndmp οἶδαvixa1s ὅτιc πιστεύωvipa2s .
v.28 ὁdnms δέc ᾿Αγρίππαςnnms πρόςp ὁdams Παῦλοςnams φηµίviix3s ἐνp ὀλίγοςadnsn ἐγώrpa-s
πείθωvipa2s Χριστιανόςnams γίνοµαιvnad . v.29 ὁdnms δέc Παῦλοςnnms λέγωviaa3s εὔχοµαιvoad1s
xo ddms ndms c p adnsn
ἄν ὁ θεός καί ἐν ὀλίγος καίc ἐνp πολύςadnsn οὐxo µόνοςbo σύrpa-s ἀλλάc
καίc πᾶςaampn ὁdamp ἀκούωvppaamp ἐγώrpg-s σήµερονbo γίνοµαιvnad τοιοῦτοςrdamp ὁποῖοςannsn
κἀγώrpn-s εἰµίvipx1s παρεκτόςbo ὁdgmp δεσµόςngmp οὗτοςrdgmp . v.30 καίc οὗτοςrdanp λέγωvpaagms
αὐτόςrpgms ἀνίστηµιviaa3s ὁdnms βασιλεύςnnms καίc ὁdnms ἡγεµώνnnms ὁdnfs τέxo Βερνίκηnnfs καίc
ὁdnmp συγκάθηµαιvppnnmp αὐτόςrpdmp .
451 ΠΡΑΞΕΙΣ 26:32—27:9
ἀναχωρήσαντες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες ὅτι Οὐδὲν

θανάτου ἄξιον ἢ δεσµῶν πράσσει ὁ ἄνθρωπος οὗτος. ᾿Αγρίπ- 32
πας δὲ τῷ Φήστῳ ἔφη ᾿Απολελύσθαι ἐδύνατο ὁ ἄνθρωπος οὗτος

εἰ µὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα.
῾Ως δὲ ἐκρίθη τοῦ ἀποπλεῖν ἡµᾶς εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν παρεδί- 27
δουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσµώτας ἑκατοντάρ-
χῃ ὀνόµατι ᾿Ιουλίῳ σπείρης Σεβαστῆς. ἐπιβάντες δὲ πλοίῳ 2
᾿Αδραµυττηνῷ µέλλοντες πλεῖν τοὺς κατὰ τὴν ᾿Ασίαν τόπους

ἀνήχθηµεν ὄντος σὺν ἡµῖν ᾿Αριστάρχου Μακεδόνος Θεσσαλο-
νικέως. τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθηµεν εἰς Σιδῶνα φιλανθρώπως 3
τε ὁ ᾿Ιούλιος τῷ Παύλῳ χρησάµενος ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φί-

λους πορευθέντα ἐπιµελείας τυχεῖν. κἀκεῖθεν ἀναχθέντες 4
ὑπεπλεύσαµεν τὴν Κύπρον διὰ τὸ τοὺς ἀνέµους εἶναι ἐναντί-

ους. τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ Παµφυλίαν δια- 5
πλεύσαντες κατήλθοµεν εἰς Μύρα τῆς Λυκίας. κἀκεῖ εὑρὼν 6
ὁ ἑκατόνταρχος πλοῖον ᾿Αλεξανδρῖνον πλέον εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν

ἐνεβίβασεν ἡµᾶς εἰς αὐτό. ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡµέραις βραδυπλο- 7
οῦντες καὶ µόλις γενόµενοι κατὰ τὴν Κνίδον µὴ προσεῶντος

ἡµᾶς τοῦ ἀνέµου ὑπεπλεύσαµεν τὴν Κρήτην κατὰ Σαλµώνην.
µόλις τε παραλεγόµενοι αὐτὴν ἤλθοµεν εἰς τόπον τινὰ καλού- 8
µενον Καλοὺς Λιµένας ᾧ ἐγγὺς ἦν πόλις Λασαία. ῾Ικανοῦ δὲ 9
v.31 καίc ἀναχωρέωvpaanmp λαλέωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp λέγωvppanmp ὅτιc οὐδείςaansn

θάνατοςngms ἄξιοςaansn ἤxo δεσµόςngmp πράσσωvipa3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms .
v.32 ᾿Αγρίππαςnnms δέc ὁddms Φῆστοςndms φηµίviix3s ἀπολύωvnxp δύναµαιviin3s ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms εἰqo µήxo ἐπικαλέωviyd3s Καῖσαρnams . 27. v.1 ὡςbo δέc κρίνωviap3s
dgms vnpa rpa-p p dafs nafs viia3p
ὁ ἀποπλέω ἐγώ εἰς ὁ ᾿Ιταλία παραδίδωµι ὁdams τέxo Παῦλοςnams
καίc τι-σριαµπ ἕτεροςaampn δεσµώτηςnamp ἑκατοντάρχηςndms ὄνοµαndns ᾿Ιούλιοςndms σπεῖραngfs
σεβαστόςagfsn . v.2 ἐπιβαίνωvpaanms δέc πλοῖονndns ᾿Αδραµυττηνόςadnsn µέλλωvppanmp πλέωvnpa
ὁdamp κατάp ὁdafs ᾿Ασίαnafs τόποςnamp ἀνάγωviap1p εἰµίvppxgms σύνp ἐγώrpd-p ᾿Αρίσταρχοςngms
Μακεδώνngms Θεσσαλονικεύςngms . v.3 ὁddfs τέxo ἕτεροςadfsn κατηχέωviap1s εἰςp Σιδώνnafs
φιλανθρώπωςbo τέxo ὁdnms ᾿Ιούλιοςnnms ὁddms Παῦλοςndms χράοµαιvpadnms ἐπιτρέπωviaa3s πρόςp
ὁdamp φίλοςaampn πορεύοµαιvpaoams ἐπιµέλειαngfs τυγχάνωvnaa . v.4 κἀκεῖθενbo ἀνάγωvpapnmp
ὑποπλέωviaa1p ὁdafs Κύπροςnafs διάp ὁdans ὁdamp ἄνεµοςnamp εἰµίvnpx ἐναντίοςaampn . v.5 ὁdans
xo nans dans p dafs nafs c nafs vpaanmp
τέ πέλαγος ὁ κατά ὁ Κιλικία καί Παµφυλία διαπλέω κατέρχοµαιviaa1p
εἰςp Μύραnanp ὁdgfs Λυκίαngfs . v.6 κἀκεῖbo εὑρίσκωvpaanms ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms πλοῖονnans
᾿Αλεξανδρῖνοςaansn πλέωvppaans εἰςp ὁdafs ᾿Ιταλίαnafs ἐµβιβάζωviaa3s ἐγώrpa-p εἰςp αὐτόςrpans .
v.7 ἐνp ἱκανόςadfpn δέc ἡµέραndfp βραδυπλοέωvppanmp καίc µόλιςbo γίνοµαιvpadnmp κατάp ὁdafs
Κνίδοςnafs µήxo προσεάωvppagms ἐγώrpa-p ὁdgms ἄνεµοςngms ὑποπλέωviaa1p ὁdafs Κρήτηnafs κατάp
Σαλµώνηnafs . v.8 µόλιςbo τέxo παραλέγοµαιvppnnmp αὐτόςrpafs ἔρχοµαιviaa1p εἰςp τόποςnams
vpppams
τι-σριαµσ καλέω καλόςaampn λιµήνnamp ὅςrrdms ἐγγύςbo εἰµίviix3s πόλιςnnfs Λασαίαnnfs .
27:10—20 ΠΡΑΞΕΙΣ 452
χρόνου διαγενοµένου καὶ ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς

διὰ τὸ καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι παρῄνει ὁ Παῦ-
10 λος. λέγων αὐτοῖς ῎Ανδρες θεωρῶ ὅτι µετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς
ζηµίας οὐ µόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυ-
11 χῶν ἡµῶν µέλλειν ἔσεσθαι τὸν πλοῦν. ὁ δὲ ἑκατοντάρχης τῷ
κυβερνήτῃ καὶ τῷ ναυκλήρῳ ἐπείθετο µᾶλλον ἢ τοῖς ὑπὸ τοῦ
12 Παύλου λεγοµένοις. ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιµένος ὑπάρχοντος
πρὸς παραχειµασίαν οἱ πλείους ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι κἀ-
κεῖθεν εἴ πως δύναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειµά-
σαι λιµένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον.
13 ῾Υποπνεύσαντος δὲ νότου δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατη-
14 κέναι ἄραντες ἆσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην. µετ οὐ πολὺ
δὲ ἔβαλεν κατ αὐτῆς ἄνεµος τυφωνικὸς ὁ καλούµενος Εὐρο-
15 κλύδων, συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου καὶ µὴ δυναµένου
16 ἀντοφθαλµεῖν τῷ ἀνέµῳ ἐπιδόντες ἐφερόµεθα. νησίον δέ τι
ὑποδραµόντες καλούµενον Κλαύδην, µόλις ἰσχύσαµεν περι-
17 κρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης. ἣν ἄραντες βοηθείαις ἐχρῶντο
ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον φοβούµενοί τε µὴ εἰς τὴν σύρτην ἐκ-
18 πέσωσιν χαλάσαντες τὸ σκεῦος οὕτως ἐφέροντο. σφοδρῶς δὲ
19 χειµαζοµένων ἡµῶν τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο. καὶ τῇ τρίτῃ
20 αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαµεν. µήτε δὲ ἡλίου
v.9 ἱκανόςagmsn δέc χρόνοςngms διαγίνοµαιvpadgms καίc εἰµίvppxgms ἤδηbo ἐπισφαλήςagmsn
ὁdgms πλόοςngms διάp ὁdans καίc ὁdafs νηστείαnafs ἤδηbo παρέρχοµαιvnxa παραινέωviia3s ὁdnms
Παῦλοςnnms . v.10 λέγωvppanms αὐτόςrpdmp ἀνήρnvmp θεωρέωvipa1s ὅτιc µετάp ὕβριςngfs καίc
πολύςagfsn ζηµίαngfs οὐxo µόνοςbo ὁdgms φορτίονngns καίc ὁdgns πλοῖονngns ἀλλάc καίc ὁdgfp
ψυχήngfp ἐγώrpg-p µέλλωvnpa εἰµίvnfx ὁdams πλόοςnams . v.11 ὁdnms δέc ἑκατοντάρχηςnnms ὁddms
κυβερνήτηςndms καίc ὁddms ναύκληροςndms πείθωviip3s µᾶλλονbo ἤxo ὁddnp ὑπόp ὁdgms Παῦλοςngms
λέγωvpppdnp . v.12 ἀνεύθετοςagmsn δέc ὁdgms λιµήνngms ὑπάρχωvppagms πρόςp παραχειµασίαnafs
ὁdnmp πολύςanmpc τίθηµιviam3p βουλήnafs ἀνάγωvnap κἀκεῖθενbo εἰqo πώςxo δύναµαιvopn3p
καταντάωvpaanmp εἰςp Φοῖνιξnams παραχειµάζωvnaa λιµήνnams ὁdgfs Κρήτηngfs βλέπωvppaams κατάp
λίψnams καίc κατάp χῶροςnams . v.13 ὑποπνέωvpaagms δέc νότοςngms δοκέωvpaanmp ὁdgfs
ngfs vnxa vpaanmp
πρόθεσις κρατέω αἴρω ἆσσονbo παραλέγοµαιviin3p ὁdafs Κρήτηnafs . v.14 µετάp
οὐxo πολύςaansn δέc βάλλωviaa3s κατάp αὐτόςrpgfs ἄνεµοςnnms τυφωνικόςanmsn ὁdnms καλέωvpppnms
εὐροκλύδωνnnms . v.15 συναρπάζωvpapgns δέc ὁdgns πλοῖονngns καίc µήxo δύναµαιvppngns
ἀντοφθαλµέωvnpa ὁddms ἄνεµοςndms ἐπιδίδωµιvpaanmp φέρωviip1p . v.16 νησίονnans δέc τι-σ-
vpaanmp vpppans nafs bo viaa1p
ριανσ ὑποτρέχω καλέω Καῦδα µόλις ἰσχύω περικρατήςanmpn γίνοµαιvnad
ὁdgfs σκάφηngfs . v.17 ὅςrrafs αἴρωvpaanmp βοήθειαndfp χράοµαιviin3p ὑποζώννυµιvppanmp ὁdans
πλοῖονnans φοβέοµαιvppnnmp τέxo µήxo εἰςp ὁdafs Σύρτιςnafs ἐκπίπτωvsaa3p χαλάωvpaanmp ὁdans
σκεῦοςnans οὕτωbo φέρωviip3p . v.18 σφοδρῶςbo δέc χειµάζωvpppgmp ἐγώrpg-p ὁddfs ἑξῆςbo
ἐκβολήnafs ποιέωviim3p . v.19 καίc ὁddfs τρίτοςadfsn αὐτόχειρanmpn ὁdafs σκευήnafs ὁdgns
πλοῖονngns ῥίπτωviaa1p .
453 ΠΡΑΞΕΙΣ 27:21—30
µήτε ἄστρων ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας ἡµέρας χειµῶνός τε

οὐκ ὀλίγου ἐπικειµένου λοιπὸν περιῃρεῖτο πᾶσα ἐλπὶς τοῦ
σῴζεσθαι ἡµᾶς. Πολλῆς δέ ἀσιτίας ὑπαρχούσης τότε σταθεὶς 21
ὁ Παῦλος ἐν µέσῳ αὐτῶν εἶπεν ῎Εδει µέν ὦ ἄνδρες πειθαρ-

χήσαντάς µοι µὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης κερδῆσαί τε τὴν
ὕβριν ταύτην καὶ τὴν ζηµίαν. καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑµᾶς εὐ- 22
θυµεῖν, ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεµία ἔσται ἐξ ὑµῶν πλὴν τοῦ

πλοίου. παρέστη γάρ µοι ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἄγγελος τοῦ θεοῦ 23
οὗ εἰµι ᾧ καὶ λατρεύω. λέγων Μὴ φοβοῦ Παῦλε Καίσαρί σε 24
δεῖ παραστῆναι καὶ ἰδοὺ κεχάρισταί σοι ὁ θεὸς πάντας τοὺς

πλέοντας µετὰ σοῦ. διὸ εὐθυµεῖτε ἄνδρες, πιστεύω γὰρ τῷ 25
θεῷ ὅτι οὕτως ἔσται καθ ὃν τρόπον λελάληταί µοι. εἰς νῆσον 26
δέ τινα δεῖ ἡµᾶς ἐκπεσεῖν. ῾Ως δὲ τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ 27
ἐγένετο διαφεροµένων ἡµῶν ἐν τῷ ᾿Αδρίᾳ κατὰ µέσον τῆς νυ-

κτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν. καὶ 28
βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι βραχὺ δὲ διαστήσαντες καὶ

πάλιν βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς δεκαπέντε, φοβούµενοί τε 29
µήπως εἰς τραχεῖς τόπους ἐκπέσωµεν ἐκ πρύµνης ῥίψαντες

ἀγκύρας τέσσαρας ηὔχοντο ἡµέραν γενέσθαι. τῶν δὲ ναυτῶν 30
ζητούντων φυγεῖν ἐκ τοῦ πλοίου καὶ χαλασάντων τὴν σκά-

φην εἰς τὴν θάλασσαν προφάσει ὡς ἐκ πρώρας µελλόντων ἀγ-
v.20 µήτεc δέc ἥλιοςngms µήτεc ἄστρονngnp ἐπιφαίνωvppagnp ἐπίp πολύςaampc ἡµέραnafp
χειµώνngms τέxo οὐxo ὀλίγοςagmsn ἐπίκειµαιvppngms λοιπόςaansn περιαιρέωviip3s πᾶςanfsn ἐλπίςnnfs
ὁdgms σῴζωvnpp ἐγώrpa-p . v.21 πολύςagfsn δέc ἀσιτίαngfs ὑπάρχωvppagfs τότεbo ἵστηµιvpapnms ὁdnms
Παῦλοςnnms ἐνp µέσοςadnsn αὐτόςrpgmp λέγωviaa3s δεῖviiq3s µένxo ὦi ἀνήρnvmp πειθαρχέωvpaaamp
ἐγώrpd-s µήxo ἀνάγωvnpp ἀπόp ὁdgfs Κρήτηngfs κερδαίνωvnaa τέxo ὁdafs ὕβριςnafs οὗτοςrdafs καίc ὁdafs
ζηµίαnafs . v.22 καίc ὁdanp νῦνbo παραινέωvipa1s σύrpa-p εὐθυµέωvnpa ἀποβολήnnfs γάρc ψυχήngfs
οὐδείςanfsn εἰµίvifx3s ἐκp σύrpg-p πλήνbo ὁdgns πλοῖονngns . v.23 παρίστηµιviaa3s γάρc ἐγώrpd-s
rddfs ddfs ndfs nnms dgms ngms rrgms
οὗτος ὁ νύξ ἄγγελος ὁ θεός ὅς εἰµίvipx1s ὅςrrdms καίc λατρεύωvipa1s .
v.24 λέγωvppanms µήxo φοβέοµαιvdpn2s Παῦλοςnvms Καῖσαρndms σύrpa-s δεῖvipq3s παρίστηµιvnaa
καίc ἰδούvdaa2s χαρίζοµαιvixn3s σύrpd-s ὁdnms θεόςnnms πᾶςaampn ὁdamp πλέωvppaamp µετάp σύrpg-s .
v.25 διόc εὐθυµέωvdpa2p ἀνήρnvmp πιστεύωvipa1s γάρc ὁddms θεόςndms ὅτιc οὕτωbo εἰµίvifx3s κατάp
ὅςrrams τρόποςnams λαλέωvixp3s ἐγώrpd-s . v.26 εἰςp νῆσοςnafs δέc τι-σριαφσ δεῖvipq3s ἐγώrpa-p
ἐκπίπτωvnaa . v.27 ὡςbo δέc τεσσαρεσκαιδέκατοςanfsn νύξnnfs γίνοµαιviad3s διαφέρωvpppgmp
ἐγώrpg-p ἐνp ὁddms ᾿Αδρίαςndms κατάp µέσοςaansn ὁdgfs νύξngfs ὑπονοέωviia3p ὁdnmp ναῦτηςnnmp
προσάγωvnpa τι-σριαφσ αὐτόςrpdmp χώραnafs . v.28 καίc βολίζωvpaanmp εὑρίσκωviaa3p ὀργυιάnafp
nnmp aansn c vpaanmp
εἴκοσι βραχύς δέ διΐστηµι καί πάλινbo βολίζωvpaanmp εὑρίσκωviaa3p ὀργυιάnafp
c
δεκαπέντεtn . v.29 φοβέοµαιvppnnmp τέxo µή&πώςc εἰςp τραχύςaampn τόποςnamp ἐκπίπτωvsaa1p

ἐκp πρύµναngfs ῥίπτωvpaanmp ἄγκυραnafp τέσσαρεςnafp εὔχοµαιviin3p ἡµέραnafs γίνοµαιvnad .
27:31—41 ΠΡΑΞΕΙΣ 454
31 κύρας ἐκτείνειν. εἶπεν ὁ Παῦλος τῷ ἑκατοντάρχῃ καὶ τοῖς

στρατιώταις ᾿Εὰν µὴ οὗτοι µείνωσιν ἐν τῷ πλοίῳ ὑµεῖς σω-
32 θῆναι οὐ δύνασθε. τότε οἱ στρατιῶται ἀπέκοψαν τὰ σχοινία
33 τῆς σκάφης καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν. ῎Αχρι δὲ οὗ ἤµελ-
λεν ἡµέρα γίνεσθαι παρεκάλει ὁ Παῦλος ἅπαντας µεταλαβεῖν
τροφῆς λέγων Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήµερον ἡµέραν προσδο-
34 κῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε µηδὲν προσλαβόµενοι. διὸ παρακα-
λῶ ὑµᾶς προσλαβεῖν τροφῆς, τοῦτο γὰρ πρὸς τῆς ὑµετέρας
σωτηρίας ὑπάρχει οὐδενὸς γὰρ ὑµῶν θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς
35 πεσεῖται. εἴπων δὲ ταῦτα καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαρίστησεν τῷ
36 θεῷ ἐνώπιον πάντων καὶ κλάσας ἤρξατο ἐσθίειν. εὔθυµοι δὲ
37 γενόµενοι πάντες καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς. ἤµεν δὲ
38 ἐν τῷ πλοίῳ αἱ πᾶσαι ψυχαὶ διακόσιαι ἑβδοµήκοντα ἕξ. κο-
ρεσθέντες δὲ τῆς τροφῆς ἐκούφιζον τὸ πλοῖον ἐκβαλλόµενοι
39 τὸν σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν. ῞Οτε δὲ ἡµέρα ἐγένετο τὴν γῆν
οὐκ ἐπεγίνωσκον κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν
40 εἰς ὃν ἐβουλεύσαντο, εἰ δυνατόν ἐξῶσαι τὸ πλοῖον. καὶ τὰς
ἀγκύρας περιελόντες εἴων εἰς τὴν θάλασσαν ἅµα ἀνέντες τὰς
ζευκτηρίας τῶν πηδαλίων καὶ ἐπάραντες τὸν ἀρτέµονα τῇ πνε-
41 ούσῃ κατεῖχον εἰς τὸν αἰγιαλόν. περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον
v.30 ὁdgmp δέc ναῦτηςngmp ζητέωvppagmp φεύγωvnaa ἐκp ὁdgns πλοῖονngns καίc χαλάωvpaagmp
ὁdafs σκάφηnafs εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs πρόφασιςndfs ὡςbo ἐκp πρῷραngfs µέλλωvppagmp ἄγκυραnafp
ἐκτείνωvnpa . v.31 λέγωviaa3s ὁdnms Παῦλοςnnms ὁddms ἑκατοντάρχηςndms καίc ὁddmp
ndmp
στρατιώτης ἐάνqo µήxo οὗτοςrdnmp µένωvsaa3p ἐνp ὁddns πλοῖονndns σύrpn-p σῴζωvnap
οὐxo δύναµαιvipn2p . v.32 τότεbo ὁdnmp στρατιώτηςnnmp ἀποκόπτωviaa3p ὁdanp σχοινίονnanp
dgfs ngfs
ὁ σκάφη καί ἐάωviaa3p αὐτόςrpafs ἐκπίπτωvnaa .
c
v.33 ἄχριp δέc ὅςrrgns µέλλωviia3s
ἡµέραnnfs γίνοµαιvnpn παρακαλέωviia3s ὁdnms Παῦλοςnnms ἅπαςaampn µεταλαµβάνωvnaa τροφήngfs
λέγωvppanms τεσσαρεσκαιδέκατοςaafsn σήµερονbo ἡµέραnafs προσδοκάωvppanmp ἄσιτοςanmpn
διατελέωvipa2p µηδείςaansn προσλαµβάνωvpamnmp . v.34 διόc παρακαλέωvipa1s σύrpa-p
vnaa ngfs rdnns c p dgfs
προσλαµβάνω τροφή οὗτος γάρ πρός ὁ ὑµέτεροςrsgfs σωτηρίαngfs ὑπάρχωvipa3s
οὐδείςagmsn γάρc σύrpg-p θρίξnnfs ἐκp ὁdgfs κεφαλήngfs πίπτωvifd3s . v.35 λέγωvpaanms δέc
rdanp c vpaanms nams viaa3s ddms ndms
οὗτος καί λαµβάνω ἄρτος εὐχαριστέω ὁ θεός ἐνώπιονbo πᾶςagmpn
καίc κλάωvpaanms ἄρχωviad3s ἐσθίωvnpa . v.36 εὔθυµοςanmpn δέc γίνοµαιvpadnmp πᾶςanmpn
καίc αὐτόςrpnmp προσλαµβάνωviam3p τροφήngfs . v.37 εἰµίviix1p δέc ἐνp ὁddns πλοῖονndns
ὁdnfp πᾶςanfpn ψυχήnnfp διακόσιοιnnfp ἑβδοµήκονταtn ἕξp . v.38 κορέννυµιvpapnmp δέc ὁdgfs
ngfs viia3p dans nans vppmnmp dams
τροφή κουφίζω ὁ πλοῖον ἐκβάλλω ὁ σῖτοςnams εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs .
v.39 ὅτεbo δέc ἡµέραnnfs γίνοµαιviad3s ὁdafs γῆnafs οὐxo ἐπιγινώσκωviia3p κόλποςnams δέc τι-σ-
ριαµσ κατανοέωviia3p ἔχωvppaams αἰγιαλόςnams εἰςp ὅςrrams βουλεύοµαιviad3p εἰqo δυνατόςannsn
ἐξωθέωvnaa ὁdans πλοῖονnans . v.40 καίc ὁdafp ἄγκυραnafp περιαιρέωvpaanmp ἐάωviia3p εἰςp ὁdafs
nafs bo vpaanmp
θάλασσα ἅµα ἀνίηµι ὁdafp ζευκτηρίαnafp ὁdgnp πηδάλιονngnp καίc ἐπαίρωvpaanmp
ὁdams ἀρτέµωνnams ὁddfs πνέωvppadfs κατέχωviia3p εἰςp ὁdams αἰγιαλόςnams .
455 ΠΡΑΞΕΙΣ 27:42—28:6
διθάλασσον ἐπώκειλαν τὴν ναῦν καὶ ἡ µὲν πρῷρα ἐρείσασα

ἔµεινεν ἀσάλευτος ἡ δὲ πρύµνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας τῶν κυ-
µάτων. τῶν δὲ στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσµώτας 42
ἀποκτείνωσιν µή τις ἐκκολυµβήσας διαφύγῃ, ὁ δὲ ἑκατόν- 43
ταρχος βουλόµενος διασῶσαι τὸν Παῦλον ἐκώλυσεν αὐτοὺς

τοῦ βουλήµατος ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναµένους κολυµβᾶν ἀ-
πορρίψαντας πρώτους ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι. καὶ τοὺς λοιποὺς 44
οὓς µὲν ἐπὶ σανίσιν οὓς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ πλοίου καὶ
οὕτως ἐγένετο πάντας διασωθῆναι ἐπὶ τὴν γῆν.
Καὶ διασωθέντες τότε ἐπέγνωσαν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος κα- 28
λεῖται. οἵ δέ βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρω- 2
πίαν ἡµῖν ἀνάψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο πάντας ἡµᾶς

διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα καὶ διὰ τὸ ψῦχος. συστρέψαν- 3
τος δὲ τοῦ Παύλου φρυγάνων πλῆθος καὶ ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν

πυράν ἔχιδνα ἐκ τῆς θέρµης διεξελθοῦσα καθῆψεν τῆς χει-
ρὸς αὐτοῦ. ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεµάµενον τὸ θηρίον 4
ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους Πάντως φονεύς

ἐστιν ὁ ἄνθρωπος οὗτος ὃν διασωθέντα ἐκ τῆς θαλάσσης ἡ
δίκη ζῆν οὐκ εἴασεν. ὁ µὲν οὖν ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ 5
πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν. οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν µέλλειν 6
πίµπρασθαι ἢ καταπίπτειν ἄφνω νεκρόν ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν

v.41 περιπίπτωvpaanmp δέc εἰςp τόποςnams διθάλασσοςaamsn ἐποκέλλωviaa3p ὁdafs ναῦςnafs καίc
ὁdnfs µένxo πρῷραnnfs ἐρείδωvpaanfs µένωviaa3s ἀσάλευτοςanfsn ὁdnfs δέc πρύµναnnfs λύωviip3s ὑπόp
ὁdgfs βίαngfs ὁdgnp κῦµαngnp . v.42 ὁdgmp δέc στρατιώτηςngmp βουλήnnfs γίνοµαιviad3s ἵναc ὁdamp
δεσµώτηςnamp ἀποκτείνωvspa3p µήxo τι-σρινµσ ἐκκολυµβάωvpaanms διαφεύγωvsaa3s . v.43 ὁdnms
δέc ἑκατοντάρχηςnnms βούλοµαιvppnnms διασῴζωvnaa ὁdams Παῦλοςnams κωλύωviaa3s αὐτόςrpamp
ὁdgns βούληµαngns κελεύωviaa3s τέxo ὁdamp δύναµαιvppnamp κολυµβάωvnpa ἀπορίπτωvpaaamp
πρῶτοςaampn ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἔξειµιvnpx . v.44 καίc ὁdamp λοιπόςaampn ὅςrramp µένxo ἐπίp
σανίςndfp ὅςrramp δέc ἐπίp τι-σριγνπ ὁdgnp ἀπόp ὁdgns πλοῖονngns καίc οὕτωbo γίνοµαιviad3s
πᾶςaampn διασῴζωvnap ἐπίp ὁdafs γῆnafs . 28. v.1 καίc διασῴζωvpapnmp τότεbo ἐπιγινώσκωviaa3p
ὅτιc Μελίτηnnfs ὁdnfs νῆσοςnnfs καλέωvipp3s . v.2 ὁdnmp δέc βάρβαροςanmpn παρέχωviia3p οὐxo
ὁdafs τυγχάνωvpaaafs φιλανθρωπίαnafs ἐγώrpd-p ἀνάπτωvpaanmp γάρc πυράnafs προσλαµβάνωviam3p
πᾶςaampn ἐγώrpa-p διάp ὁdams ὑετόςnams ὁdams ἐφίστηµιvpxaams καίc διάp ὁdans ψῦχοςnans .
v.3 συστρέφωvpaagms δέc ὁdgms Παῦλοςngms φρύγανονngnp πλῆθοςnans καίc ἐπιτίθηµιvpaagms
ἐπίp ὁdafs πυράnafs ἔχιδναnnfs ἐκp ὁdgfs θέρµηngfs ἐξέρχοµαιvpaanfs καθάπτωviaa3s ὁdgfs χείρngfs
αὐτόςrpgms . v.4 ὡςbo δέc ὁράωviaa3p ὁdnmp βάρβαροςanmpn κρεµάννυµιvppmans ὁdans θηρίονnans
ἐκp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgms λέγωviia3p πρόςp ἀλλήλωνreamp πάντωςbo φονεύςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms
ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdnms ὅςrrams διασῴζωvpapams ἐκp ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnfs δίκηnnfs ζάωvnpa
οὐxo ἐάωviaa3s . v.5 ὁdnms µένxo οὖνc ἀποτινάσσωvpaanms ὁdans θηρίονnans εἰςp ὁdans πῦρnans
πάσχωviaa3s οὐδείςaansn κακόςaansn .
28:7—16 ΠΡΑΞΕΙΣ 456
προσδοκώντων καὶ θεωρούντων µηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινό-

7 µενον µεταβαλλόµενοι ἔλεγον θεόν αὐτὸν εἶναι. ᾿Εν δὲ τοῖς
περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου ὀ-
νόµατι Ποπλίῳ ὃς ἀναδεξάµενος ἡµᾶς τρεῖς ἡµέρας φιλοφρό-
8 νως ἐξένισεν. ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς
καὶ δυσεντερίᾳ συνεχόµενον κατακεῖσθαι πρὸς ὃν ὁ Παῦλος
εἰσελθὼν καὶ προσευξάµενος ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ ἰάσατο
9 αὐτόν. τούτου οὖν γενοµένου καὶ οἱ λοιποὶ οἱ ἔχοντες ἀ-
10 σθενείας ἐν τῇ νήσῳ προσήρχοντο καὶ ἐθεραπεύοντο. οἳ καὶ
πολλαῖς τιµαῖς ἐτίµησαν ἡµᾶς καὶ ἀναγοµένοις ἐπέθεντο τὰ
11 πρὸς τὴν χρείαν. Μετὰ δὲ τρεῖς µῆνας ἤχθηµεν ἐν πλοίῳ πα-
ρακεχειµακότι ἐν τῇ νήσῳ ᾿Αλεξανδρίνῳ παρασήµῳ ∆ιοσκού-
12 ροις. καὶ καταχθέντες εἰς Συρακούσας ἐπεµείναµεν ἡµέρας
13 τρεῖς. ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαµεν εἰς ῾Ρήγιον καὶ µε-
τὰ µίαν ἡµέραν ἐπιγενοµένου νότου δευτεραῖοι ἤλθοµεν εἰς
14 Ποτιόλους. οὗ εὑρόντες ἀδελφοὺς παρεκλήθηµεν ἐπ΄ αὐτοῖς
ἐπιµεῖναι ἡµέρας ἑπτά, καὶ οὕτως εἰς τὴν ῾Ρώµην ἤλθοµεν.
15 κἀκεῖθεν οἱ ἀδελφοὶ ἀκούσαντες τὰ περὶ ἡµῶν ἐξῆλθον εἰς ἀ-
πάντησιν ἡµῖν ἄχρις ᾿Αππίου Φόρου καὶ Τριῶν Ταβερνῶν οὓς
16 ἰδὼν ὁ Παῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ ἔλαβεν θάρσος. ῞Οτε
v.6 ὁdnmp δέc προσδοκάωviia3p αὐτόςrpams µέλλωvnpa πίµπρηµιvnpp ἤxo καταπίπτωvnpa ἄφνωbo
νεκρόςaamsn ἐπίp πολύςaansn δέc αὐτόςrpgmp προσδοκάωvppagmp καίc θεωρέωvppagmp µηδείςaansn
ἄτοποςaansn εἰςp αὐτόςrpams γίνοµαιvppnans µεταβάλλωvppmnmp λέγωviia3p θεόςnams αὐτόςrpams
εἰµίvnpx . v.7 ἐνp δέc ὁddnp περίp ὁdams τόποςnams ἐκεῖνοςrdams ὑπάρχωviia3s χωρίονnnnp
ὁddms πρῶτοςadmsn ὁdgfs νῆσοςngfs ὄνοµαndns Πόπλιοςndms ὅςrrnms ἀναδέχοµαιvpadnms ἐγώrpa-p
τρεῖςnafp ἡµέραnafp φιλοφρόνωςbo ξενίζωviaa3s . v.8 γίνοµαιviad3s δέc ὁdams πατήρnams ὁdgms
Πόπλιοςngms πυρετόςndmp καίc δυσεντέριονndfs συνέχωvpppams κατάκειµαιvnpn πρόςp ὅςrrams
ὁdnms Παῦλοςnnms εἰσέρχοµαιvpaanms καίc προσεύχοµαιvpadnms ἐπιτίθηµιvpaanms ὁdafp χείρnafp
αὐτόςrpdms ἰάοµαιviad3s αὐτόςrpams . v.9 οὗτοςrdgns οὖνc γίνοµαιvpadgns καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn
ὁdnmp ἔχωvppanmp ἀσθένειαnafp ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs προσέρχοµαιviin3p καίc θεραπεύωviip3p .
v.10 ὅςrrnmp καίc πολύςadfpn τιµήndfp τιµάωviaa3p ἐγώrpa-p καίc ἀνάγωvpppdmp ἐπιτίθηµιviam3p
ὁdanp πρόςp ὁdafs χρείαnafs . v.11 µετάp δέc τρεῖςnamp µήνnamp ἄγωviap1p ἐνp πλοῖονndns
παραχειµάζωvpxadms ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs ᾿Αλεξανδρῖνοςadnsn παράσηµοςndns ∆ιόσκουροιndmp .
v.12 καίc κατάγωvpapnmp εἰςp Συράκουσαιnafp ἐπιµένωviaa1p ἡµέραnafp τρεῖςnafp . v.13 ὅθενbo
περιέρχοµαιvpaanmp καταντάωviaa1p εἰςp ῾Ρήγιονnans καίc µετάp εἷςnafs ἡµέραnafs ἐπιγίνοµαιvpadgms
νότοςngms δευτεραῖοςanmpn ἔρχοµαιviaa1p εἰςp Ποτίολοιnamp . v.14 ὅςbo εὑρίσκωvpaanmp
ἀδελφόςnamp παρακαλέωviap1p ἐπίp αὐτόςrpdmp ἐπιµένωvnaa ἡµέραnafp ἑπτάtn καίc οὕτωbo εἰςp
ὁdafs ῾Ρώµηnafs ἔρχοµαιviaa1p . v.15 κἀκεῖθενbo ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ἀκούωvpaanmp ὁdanp
περίp ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιviaa3p εἰςp ἀπάντησιςnafs ἐγώrpd-p ἄχριp ᾿Αππίουngms Φόρονngns καίc
τρεῖςngfp ταβέρνηngfp ὅςrramp ὁράωvpaanms ὁdnms Παῦλοςnnms εὐχαριστέωvpaanms ὁddms θεόςndms
λαµβάνωviaa3s θάρσοςnans .
457 ΠΡΑΞΕΙΣ 28:17—23
δὲ ἤλθοµεν εἰς ῾Ρώµην ὁ ἑκατόνταρχος παρέδωκεν τοὺς δε-

σµίους τῷ στρατοπεδάρχῳ τῷ δὲ Παύλῳ ἐπετράπη µένειν καθ
ἑαυτὸν σὺν τῷ φυλάσσοντι αὐτὸν στρατιώτῃ. ᾿Εγένετο δὲ µε- 17
τὰ ἡµέρας τρεῖς συγκαλέσασθαι τὸν Παῦλον τοὺς ὄντας τῶν

᾿Ιουδαίων πρώτους, συνελθόντων δὲ αὐτῶν ἔλεγεν πρὸς αὐ-
τούς ἄνδρες ἀδελφοί ᾿Εγώ οὐδὲν ἐναντίον ποιήσας τῷ λαῷ ἢ
τοῖς ἔθεσιν τοῖς πατρῴοις δέσµιος ἐξ ῾Ιεροσολύµων παρεδόθην
εἰς τὰς χεῖρας τῶν ῾Ρωµαίων. οἵτινες ἀνακρίναντές µε ἐβού- 18
λοντο ἀπολῦσαι διὰ τὸ µηδεµίαν αἰτίαν θανάτου ὑπάρχειν ἐν

ἐµοί, ἀντιλεγόντων δὲ τῶν ᾿Ιουδαίων ἠναγκάσθην ἐπικαλέσα- 19
σθαι Καίσαρα οὐχ ὡς τοῦ ἔθνους µου ἔχων τι κατηγορῆσαι.

διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑµᾶς ἰδεῖν καὶ προσλα- 20
λῆσαι ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ ᾿Ισραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην
περίκειµαι. οἱ δὲ πρὸς αὐτὸν εἶπον, ῾Ηµεῖς οὔτε γράµµατα 21
περὶ σοῦ ἐδεξάµεθα ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας οὔτε παραγενόµενός

τις τῶν ἀδελφῶν ἀπήγγειλεν ἢ ἐλάλησέν τι περὶ σοῦ πονηρόν.
ἀξιοῦµεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρονεῖς περὶ µὲν γὰρ τῆς 22
αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἐστιν ἡµῖν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγε-

ται. Ταξάµενοι δὲ αὐτῷ ἡµέραν ἧκον πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν 23
ξενίαν πλείονες οἷς ἐξετίθετο διαµαρτυρόµενος τὴν βασιλείαν

τοῦ θεοῦ πείθων τε αὐτοὺς τὰ περὶ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τε τοῦ νό-
v.16 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa1p εἰςp ῾Ρώµηnafs ὁdnms ἑκατοντάρχηςnnms παραδίδωµιviaa3s ὁdamp
δέσµιοςnamp ὁddms στρατοπεδάρχηςndms ὁddms δέc Παῦλοςndms ἐπιτρέπωviap3s µένωvnpa κατάp
ἑαυτοῦrxams σύνp ὁddms φυλάσσωvppadms αὐτόςrpams στρατιώτηςndms . v.17 γίνοµαιviad3s
δέc µετάp ἡµέραnafp τρεῖςnafp συγκαλέωvnam ὁdams Παῦλοςnams ὁdamp εἰµίvppxamp ὁdgmp
᾿Ιουδαῖοςagmpn πρῶτοςaampn συνέρχοµαιvpaagmp δέc αὐτόςrpgmp λέγωviia3s πρόςp αὐτόςrpamp
ἀνήρnvmp ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s οὐδείςaansn ἐναντίοςaansn ποιέωvpaanms ὁddms λαόςndms ἤxo ὁddnp
ἔθοςndnp ὁddnp πατρῷοςadnpn δέσµιοςnnms ἐκp ῾Ιεροσόλυµαngnp παραδίδωµιviap1s εἰςp ὁdafp χείρnafp
ὁdgmp ῾Ρωµαῖοςagmpn . v.18 ὅστιςrrnmp ἀνακρίνωvpaanmp ἐγώrpa-s βούλοµαιviin3p ἀπολύωvnaa διάp
ὁdans µηδείςaafsn αἰτίαnafs θάνατοςngms ὑπάρχωvnpa ἐνp ἐγώrpd-s . v.19 ἀντιλέγωvppagmp δέc
dgmp agmpn viap1s vnam nams xo bo dgns
ὁ ᾿Ιουδαῖος ἀναγκάζω ἐπικαλέω Καῖσαρ οὐ ὡς ὁ ἔθνοςngns ἐγώrpg-s
ἔχωvppanms τι-σριανσ κατηγορέωvnaa . v.20 διάp οὗτοςrdafs οὖνc ὁdafs αἰτίαnafs παρακαλέωviaa1s
σύrpa-p ὁράωvnaa καίc προσλαλέωvnaa ἕνεκαbo γάρc ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgms ᾿Ισραήλtp ὁdafs ἅλυσιςnafs
οὗτοςrdafs περίκειµαιvipn1s . v.21 ὁdnmp δέc πρόςp αὐτόςrpams λέγωviaa3p ἐγώrpn-p οὔτεc
nanp p rpg-s
γράµµα περί σύ δέχοµαιviad1p ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs οὔτεc παραγίνοµαιvpadnms τι-σ-
ρινµσ ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἀπαγγέλλωviaa3s ἤxo λαλέωviaa3s τι-σριανσ περίp σύrpg-s πονηρόςaansn .
v.22 ἀξιόωvipa1p δέc παράp σύrpg-s ἀκούωvnaa ὅςrranp φρονέωvipa2s περίp µένxo γάρc ὁdgfs
αἵρεσιςngfs οὗτοςrdgfs γνωστόςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p ὅτιc πανταχοῦbo ἀντιλέγωvipp3s .
28:24—31 ΠΡΑΞΕΙΣ 458
24 µου Μωσέως καὶ τῶν προφητῶν ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας. καὶ
25 οἱ µὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγοµένοις οἱ δὲ ἠπίστουν, ἀσύµφω-
νοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο εἰπόντος τοῦ Παύλου
ῥῆµα ἓν ὅτι Καλῶς τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον ἐλάλησεν διὰ ᾿Ησαΐου
26 τοῦ προφήτου πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν. λέγον Πορεύθητι
πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον καὶ εἰπόν ᾿Ακοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ µὴ
27 συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ µὴ ἴδητε, ἐπαχύνθη
γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν
καὶ τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν ἐκάµµυσαν, µήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀ-
φθαλµοῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσιν καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσιν καὶ
28 ἐπιστρέψωσιν καὶ ἰάσοµαι αὐτούς. γνωστὸν οὖν ἔστω ὑµῖν
ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ, αὐτοὶ καὶ ἀ-
29 κούσονται. καὶ ταῦτα αὐτοῦ εἰπόντος, ἀπῆλθον οἱ ᾿Ιουδαῖοι,
30 πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν. ἔµεινεν δὲ ὁ Παῦλος
διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ µισθώµατι καὶ ἀπεδέχετο πάντας τοὺς
31 εἰσπορευοµένους πρὸς αὐτόν. κηρύσσων τὴν βασιλείαν τοῦ
θεοῦ καὶ διδάσκων τὰ περὶ τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ
πάσης παρρησίας ἀκωλύτως.
v.23 τάσσωvpamnmp δέc αὐτόςrpdms ἡµέραnafs ἥκωviia3p πρόςp αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs ξενίαnafs
πολύςanmpc ὅςrrdmp ἐκτίθηµιviim3s διαµαρτύροµαιvppnnms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms
πείθωvppanms τέxo αὐτόςrpamp ὁdanp περίp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἀπόp τέxo ὁdgms νόµοςngms
Μωϋσῆςngms καίc ὁdgmp προφήτηςngmp ἀπόp πρωΐbo ἕωςc ἑσπέραngfs . v.24 καίc ὁdnmp µένxo
πείθωviip3p ὁddnp λέγωvpppdnp ὁdnmp δέc ἀπιστέωviia3p . v.25 ἀσύµφωνοςanmpn δέc εἰµίvppxnmp
πρόςp ἀλλήλωνreamp ἀπολύωviim3p λέγωvpaagms ὁdgms Παῦλοςngms ῥῆµαnans εἷςnans ὅτιc καλῶςbo
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdnns ἅγιοςannsn λαλέωviaa3s διάp ᾿Ησαΐαςngms ὁdgms προφήτηςngms πρόςp ὁdamp
πατήρnamp ἐγώrpg-p . v.26 λέγωvppanns πορεύοµαιvdao2s πρόςp ὁdams λαόςnams οὗτοςrdams καίc
vdaa2s ndfs
λέγω ἀκοή ἀκούωvifa2p καίc οὐxo µήxo συνίηµιvsax2p καίc βλέπωvppanmp βλέπωvifa2p καίc
οὐxo µήxo ὁράωvsaa2p . v.27 παχύνωviap3s γάρc ὁdnfs καρδίαnnfs ὁdgms λαόςngms οὗτοςrdgms
c ddnp ndnp
καί ὁ οὖς βαρέωςbo ἀκούωviaa3p καίc ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgmp καµµύωviaa3p
µήποτεbo ὁράωvsaa3p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp καίc ὁddnp οὖςndnp ἀκούωvsaa3p καίc ὁddfs καρδίαndfs
συνίηµιvsaa3p καίc ἐπιστρέφωvsaa3p καίc ἰάοµαιvifd1s αὐτόςrpamp . v.28 γνωστόςannsn οὖνc
εἰµίvdpx3s σύrpd-p ὅτιc ὁddnp ἔθνοςndnp ἀποστέλλωviap3s ὁdnns σωτήριονannsn ὁdgms θεόςngms
αὐτόςrpnmp καίc ἀκούωvifd3p . v.29 καίc οὗτοςrdanp αὐτόςrpgms λέγωvpaagms ἀπέρχοµαιviaa3p
dnmp anmpn aafsn
ὁ ᾿Ιουδαῖος πολύς ἔχωvppanmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp συζήτησιςnafs . v.30 µένωviaa3s δέc
ὁdnms Παῦλοςnnms διετίαnafs ὅλοςaafsn ἐνp ἴδιοςadmsn µίσθωµαndns καίc ἀποδέχοµαιviin3s πᾶςaampn
ὁdamp εἰσπορεύοµαιvppmamp πρόςp αὐτόςrpams . v.31 κηρύσσωvppanms ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms
θεόςngms καίc διδάσκωvppanms ὁdanp περίp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp
πᾶςagfsn παρρησίαngfs ἀκωλύτωςbo .
ΠΑΥΛΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Η ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
G
Παῦλος δοῦλος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ κλητὸς ἀπόστολος ἀφωρι- 1

σµένος εἰς εὐαγγέλιον θεοῦ. ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προ- 2
φητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις. περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ τοῦ 3
γενοµένου ἐκ σπέρµατος ∆αυὶδ κατὰ σάρκα. τοῦ ὁρισθέντος 4
υἱοῦ θεοῦ ἐν δυνάµει κατὰ πνεῦµα ἁγιωσύνης ἐξ ἀναστάσεως

νεκρῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν. δι΄ οὗ ἐλάβοµεν 5
χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως ἐν πᾶσιν τοῖς ἔθνε-

σιν ὑπὲρ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ. ἐν οἷς ἐστε καὶ ὑµεῖς κλητοὶ 6
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. πᾶσιν τοῖς οὖσιν ἐν ῾Ρώµῃ ἀγαπητοῖς θεοῦ 7
κλητοῖς ἁγίοις χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν
καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Πρῶτον µὲν εὐχαριστῶ τῷ θεῷ 8
µου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ πάντων ὑµῶν ὅτι ἡ πίστις ὑµῶν
καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσµῳ. µάρτυς γάρ µού ἐστιν ὁ 9
θεός ᾧ λατρεύω ἐν τῷ πνεύµατί µου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ υἱ-

οῦ αὐτοῦ ὡς ἀδιαλείπτως µνείαν ὑµῶν ποιοῦµαι. πάντοτε 10
ἐπὶ τῶν προσευχῶν µου δεόµενος εἴ πως ἤδη ποτὲ εὐοδωθή-

1. v.1 Παῦλοςnnms δοῦλοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κλητόςanmsn ἀπόστολοςnnms
ἀφορίζωvpxpnms εἰςp εὐαγγέλιονnans θεόςngms . v.2 ὅςrrans προεπαγγέλλοµαιviad3s διάp ὁdgmp
ngmp rpgms p ndfp adfpn
προφήτης αὐτός ἐν γραφή ἅγιος . v.3 περίp ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms
ὁdgms γίνοµαιvpadgms ἐκp σπέρµαngns ∆αυίδtp κατάp σάρξnafs . v.4 ὁdgms ὁρίζωvpapgms
υἱόςngms θεόςngms ἐνp δύναµιςndfs κατάp πνεῦµαnans ἁγιωσύνηngfs ἐκp ἀνάστασιςngfs νεκρόςagmpn
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . v.5 διάp ὅςrrgms λαµβάνωviaa1p χάριςnafs
καίc ἀποστολήnafs εἰςp ὑπακοήnafs πίστιςngfs ἐνp πᾶςadnpn ὁddnp ἔθνοςndnp ὑπέρp ὁdgns ὄνοµαngns
αὐτόςrpgms . v.6 ἐνp ὅςrrdnp εἰµίvipx2p καίc σύrpn-p κλητόςanmpn ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.7 πᾶςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ῾Ρώµηndfs ἀγαπητόςadmpn θεόςngms κλητόςadmpn ἅγιοςadmpn
χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.8 πρῶτοςbo µένxo εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s διάp ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὑπέρp πᾶςagmpn σύrpg-p ὅτιc ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p καταγγέλλωvipp3s ἐνp ὅλοςadmsn
ὁddms κόσµοςndms . v.9 µάρτυςnnms γάρc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms ὅςrrdms
λατρεύωvipa1s ἐνp ὁddns πνεῦµαndns ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms
ὡςbo ἀδιαλείπτωςbo µνείαnafs σύrpg-p ποιέωvipm1s .
1:11—21 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 460
11 σοµαι ἐν τῷ θελήµατι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς. ἐπιποθῶ

γὰρ ἰδεῖν ὑµᾶς ἵνα τι µεταδῶ χάρισµα ὑµῖν πνευµατικὸν εἰς τὸ
12 στηριχθῆναι ὑµᾶς. τοῦτο δέ ἐστιν συµπαρακληθῆναι ἐν ὑµῖν
13 διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑµῶν τε καὶ ἐµοῦ. οὐ θέλω δὲ
ὑµᾶς ἀγνοεῖν ἀδελφοί ὅτι πολλάκις προεθέµην ἐλθεῖν πρὸς ὑ-
µᾶς καὶ ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο ἵνα τινὰ καρπὸν σχῶ καὶ ἐν
14 ὑµῖν καθὼς καὶ ἐν τοῖς λοιποῖς ἔθνεσιν. ῞Ελλησίν τε καὶ βαρ-
15 βάροις σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰµί. οὕτως τὸ κατ
16 ἐµὲ πρόθυµον καὶ ὑµῖν τοῖς ἐν ῾Ρώµῃ εὐαγγελίσασθαι. Οὐ
γὰρ ἐπαισχύνοµαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ,, δύναµις γὰρ
θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον
17 καὶ ῞Ελληνι. δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται
ἐκ πίστεως εἰς πίστιν καθὼς γέγραπται ῾Ο δὲ δίκαιος ἐκ πί-
18 στεως ζήσεται. ᾿Αποκαλύπτεται γὰρ ὀργὴ θεοῦ ἀπ οὐρανοῦ ἐ-
πὶ πᾶσαν ἀσέβειαν καὶ ἀδικίαν ἀνθρώπων τῶν τὴν ἀλήθειαν ἐν
19 ἀδικίᾳ κατεχόντων. διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν ἐστιν
20 ἐν αὐτοῖς, ὁ γὰρ θεὸς αὐτοῖς ἐφανέρωσεν. τὰ γὰρ ἀόρατα αὐ-
τοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσµου τοῖς ποιήµασιν νοούµενα καθορᾶται
ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναµις καὶ θειότης εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀνα-
21 πολογήτους. διότι γνόντες τὸν θεὸν οὐχ ὡς θεὸν ἐδόξασαν ἢ
εὐχαρίστησαν ἀλλ ἐµαταιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισµοῖς αὐτῶν
v.10 πάντοτεbo ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-s δέοµαιvppnnms εἰqo πώςxo ἤδηbo
ποτέxo εὐοδόωvifp1s ἐνp ὁddns θέληµαndns ὁdgms θεόςngms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p .
v.11 ἐπιποθέωvipa1s γάρc ὁράωvnaa σύrpa-p ἵναc τι-σριανσ µεταδίδωµιvsaa1s χάρισµαnans
σύrpd-p πνευµατικόςaansn εἰςp ὁdans στηρίζωvnap σύrpa-p . v.12 οὗτοςrdnns δέc εἰµίvipx3s
συµπαρακαλέωvnap ἐνp σύrpd-p διάp ὁdgfs ἐνp ἀλλήλωνredmp πίστιςngfs σύrpg-p τέxo καίc ἐγώrpg-s .
v.13 οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὅτιc πολλάκιςbo προτίθηµιviam1s
ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc κωλύωviap1s ἄχριp ὁdgms δεῦροbo ἵναc τι-σριαµσ καρπόςnams
ἔχωvsaa1s καίc ἐνp σύrpd-p καθώςbo καίc ἐνp ὁddnp λοιπόςadnpn ἔθνοςndnp . v.14 ῞Ελληνndmp τέxo
c admpn admpn xo c admpn nnms vipx1s
καί βάρβαρος σοφός τέ καί ἀνόητος ὀφειλέτης εἰµί . v.15 οὕτωbo
ὁdnns κατάp ἐγώrpa-s πρόθυµοςannsn καίc σύrpd-p ὁddmp ἐνp ῾Ρώµηndfs εὐαγγελίζωvnam . v.16 οὐxo
c vipn1s dans nans dgms ngms nnfs
γάρ ἐπαισχύνοµαι ὁ εὐαγγέλιον ὁ Χριστός δύναµις γάρ θεόςngms
c
εἰµίvipx3s εἰςp σωτηρίαnafs πᾶςadmsn ὁddms πιστεύωvppadms ᾿Ιουδαῖοςadmsn τέxo πρῶτοςbo καίc
῞Ελληνndms . v.17 δικαιοσύνηnnfs γάρc θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdns ἀποκαλύπτωvipp3s ἐκp
πίστιςngfs εἰςp πίστιςnafs καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnms δέc δίκαιοςanmsn ἐκp πίστιςngfs ζάωvifd3s .
v.18 ἀποκαλύπτωvipp3s γάρc ὀργήnnfs θεόςngms ἀπόp οὐρανόςngms ἐπίp πᾶςaafsn ἀσέβειαnafs καίc
ἀδικίαnafs ἄνθρωποςngmp ὁdgmp ὁdafs ἀλήθειαnafs ἐνp ἀδικίαndfs κατέχωvppagmp . v.19 διότιc
dnns annsn dgms ngms annsn vipx3s p rpdmp dnms
ὁ γνωστός ὁ θεός φανερός εἰµί ἐν αὐτός ὁ γάρc θεόςnnms
αὐτόςrpdmp φανερόωviaa3s . v.20 ὁdnnp γάρc ἀόρατοςannpn αὐτόςrpgms ἀπόp κτίσιςngfs κόσµοςngms
ὁddnp ποίηµαndnp νοέωvpppnnp καθοράωvipp3s ὁdnfs τέxo ἀΐδιοςanmsn αὐτόςrpgms δύναµιςnnfs καίc
θειότηςnnfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpamp ἀναπολόγητοςaampn .
461 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 1:22—30
καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία. φάσκοντες εἶναι 22
σοφοὶ ἐµωράνθησαν. καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου 23
θεοῦ ἐν ὁµοιώµατι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν

καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν. ∆ιὸ καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ 24
θεὸς ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν εἰς ἀκαθαρσίαν

τοῦ ἀτιµάζεσθαι τὰ σώµατα αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς. οἵτινες µετήλ- 25
λαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει καὶ ἐσεβάσθησαν

καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα ὅς ἐστιν εὐλο-
γητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας ἀµήν. διὰ τοῦτο παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ 26
θεὸς εἰς πάθη ἀτιµίας αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν µετήλλαξαν τὴν

φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν. ὁµοίως τε καὶ οἱ ἄρρε- 27
νες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας ἐξεκαύθησαν ἐν

τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν τὴν ἀσχηµο-
σύνην κατεργαζόµενοι καὶ τὴν ἀντιµισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης
αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαµβάνοντες. καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίµα- 28
σαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς

εἰς ἀδόκιµον νοῦν ποιεῖν τὰ µὴ καθήκοντα. πεπληρωµένους 29
πάσῃ ἀδικίᾳ πορνείᾳ, πονηρίᾳ πλεονεξίᾳ κακίᾳ µεστοὺς φθό-

νου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθείας ψιθυριστάς. καταλά- 30
λους θεοστυγεῖς ὑβριστάς ὑπερηφάνους ἀλαζόνας ἐφευρετὰς

v.21 διότιc γινώσκωvpaanmp ὁdams θεόςnams οὐxo ὡςbo θεόςnams δοξάζωviaa3p ἤxo εὐχαριστέωviaa3p
ἀλλάc µαταιόωviap3p ἐνp ὁddmp διαλογισµόςndmp αὐτόςrpgmp καίc σκοτίζωviap3s ὁdnfs ἀσύνετοςanfsn
αὐτόςrpgmp καρδίαnnfs . v.22 φάσκωvppanmp εἰµίvnpx σοφόςanmpn µωραίνωviap3p . v.23 καίc
ἀλλάσσωviaa3p ὁdafs δόξαnafs ὁdgms ἄφθαρτοςagmsn θεόςngms ἐνp ὁµοίωµαndns εἰκώνngfs
φθαρτόςagmsn ἄνθρωποςngms καίc πετεινόςngnp καίc τετράπουςagnpn καίc ἑρπετόνngnp . v.24 διόc
καίc παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfp ἐπιθυµίαndfp ὁdgfp καρδίαngfp
αὐτόςrpgmp εἰςp ἀκαθαρσίαnafs ὁdgms ἀτιµάζωvnpe ὁdanp σῶµαnanp αὐτόςrpgmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp .
v.25 ὅστιςrrnmp µεταλλάσσωviaa3p ὁdafs ἀλήθειαnafs ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddns ψεῦδοςndns καίc
σεβάζοµαιviad3p καίc λατρεύωviaa3p ὁddfs κτίσιςndfs παράp ὁdams κτίζωvpaaams ὅςrrnms εἰµίvipx3s
εὐλογητόςanmsn εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth . v.26 διάp οὗτοςrdans παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp
dnms nnms p nanp ngfs dnfp
ὁ θεός εἰς πάθος ἀτιµία ὁ τέxo γάρc θῆλυςanfpn αὐτόςrpgmp µεταλλάσσωviaa3p
ὁdafs φυσικόςaafsn χρῆσιςnafs εἰςp ὁdafs παράp φύσιςnafs . v.27 ὁµοίωςbo τέxo καίc ὁdnmp
nnmp vpaanmp dafs aafsn nafs dgfs
ἄρσην ἀφίηµι ὁ φυσικός χρῆσις ὁ θῆλυςagfsn ἐκκαίωviap3p ἐνp ὁddfs
ὄρεξιςndfs αὐτόςrpgmp εἰςp ἀλλήλωνreamp ἄρσηνnnmp ἐνp ἄρσηνndmp ὁdafs ἀσχηµοσύνηnafs
κατεργάζοµαιvppnnmp καίc ὁdafs ἀντιµισθίαnafs ὅςrrafs δεῖviiq3s ὁdgfs πλάνηngfs αὐτόςrpgmp ἐνp
ἑαυτοῦrxdmp ἀπολαµβάνωvppanmp . v.28 καίc καθώςbo οὐxo δοκιµάζωviaa3p ὁdams θεόςnams
ἔχωvnpa ἐνp ἐπίγνωσιςndfs παραδίδωµιviaa3s αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms εἰςp ἀδόκιµοςaamsn
νοῦςnams ποιέωvnpa ὁdanp µήxo καθήκωvppqanp . v.29 πληρόωvpxpamp πᾶςadfsn ἀδικίαndfs
πορνείαndfs πονηρίαndfs πλεονεξίαndfs κακίαndfs µεστόςaampn φθόνοςngms φόνοςngms ἔριςngfs
δόλοςngms κακοήθειαngfs ψιθυριστήςnamp .
1:31—2:9 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 462
31 κακῶν γονεῦσιν ἀπειθεῖς. ἀσυνέτους ἀσυνθέτους ἀστόργους

32 ἀσπόνδους, ἀνελεήµονας, οἵτινες τὸ δικαίωµα τοῦ θεοῦ ἐπι-
γνόντες ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες ἄξιοι θανάτου εἰσίν οὐ
µόνον αὐτὰ ποιοῦσιν ἀλλὰ καὶ συνευδοκοῦσιν τοῖς πράσσου-
σιν.
2 ∆ιὸ ἀναπολόγητος εἶ ὦ ἄνθρωπε πᾶς ὁ κρίνων, ἐν ᾧ γὰρ
κρίνεις τὸν ἕτερον σεαυτὸν κατακρίνεις τὰ γὰρ αὐτὰ πράσσεις
2 ὁ κρίνων. οἴδαµεν δὲ ὅτι τὸ κρίµα τοῦ θεοῦ ἐστιν κατὰ ἀ-
3 λήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας. λογίζῃ δὲ τοῦτο
ὦ ἄνθρωπε ὁ κρίνων τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας καὶ ποιῶν
4 αὐτά ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρίµα τοῦ θεοῦ. ἢ τοῦ πλούτου τῆς
χρηστότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς µακροθυµίας κα-
ταφρονεῖς ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς µετάνοιάν σε
5 ἄγει. κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀµετανόητον καρδίαν
θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡµέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως
6 καὶ δικαιοκρισίας τοῦ θεοῦ. ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ
7 ἔργα αὐτοῦ, τοῖς µὲν καθ ὑποµονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν
8 καὶ τιµὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσιν ζωὴν αἰώνιον. τοῖς δὲ ἐξ
ἐριθείας καὶ ἀπειθοῦσιν µὲν τῇ ἀληθείᾳ πειθοµένοις δὲ τῇ
9 ἀδικίᾳ θυµός καὶ ὀργὴ θλῖψις καὶ στενοχωρία ἐπὶ πᾶσαν
ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζοµένου τὸ κακόν ᾿Ιουδαίου τε
v.30 κατάλαλοςaampn θεοστυγήςaampn ὑβριστήςnamp ὑπερήφανοςaampn ἀλαζώνnamp
ἐφευρετήςnamp κακόςagnpn γονεύςndmp ἀπειθήςaampn . v.31 ἀσύνετοςaampn ἀσύνθετοςaampn
ἄστοργοςaampn ἄσπονδοςaampn ἀνελεήµωνaampn . v.32 ὅστιςrrnmp ὁdans δικαίωµαnans
ὁdgms θεόςngms ἐπιγινώσκωvpaanmp ὅτιc ὁdnmp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppanmp ἄξιοςanmpn
θάνατοςngms εἰµίvipx3p οὐxo µόνοςbo αὐτόςrpanp ποιέωvipa3p ἀλλάc καίc συνευδοκέωvipa3p ὁddmp
πράσσωvppadmp . 2. v.1 διόc ἀναπολόγητοςanmsn εἰµίvipx2s ὦi ἄνθρωποςnvms πᾶςanmsn ὁdnms
κρίνωvppanms ἐνp ὅςrrdns γάρc κρίνωvipa2s ὁdams ἕτεροςaamsn σεαυτοῦrxams κατακρίνωvipa2s ὁdanp
γάρc αὐτόςrpanp πράσσωvipa2s ὁdnms κρίνωvppanms . v.2 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὁdnns κρίµαnnns
ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s κατάp ἀλήθειαnafs ἐπίp ὁdamp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppaamp .
v.3 λογίζοµαιvipn2s δέc οὗτοςrdans ὦi ἄνθρωποςnvms ὁdnms κρίνωvppanms ὁdamp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp
πράσσωvppaamp καίc ποιέωvppanms αὐτόςrpanp ὅτιc σύrpn-s ἐκφεύγωvifd2s ὁdans κρίµαnans ὁdgms
θεόςngms . v.4 ἤxo ὁdgms πλοῦτοςngms ὁdgfs χρηστότηςngfs αὐτόςrpgms καίc ὁdgfs ἀνοχήngfs καίc
dgfs
ὁ µακροθυµίαngfs καταφρονέωvipa2s ἀγνοέωvppanms ὅτιc ὁdnns χρηστόςannsn ὁdgms θεόςngms εἰςp
µετάνοιαnafs σύrpa-s ἄγωvipa3s . v.5 κατάp δέc ὁdafs σκληρότηςnafs σύrpg-s καίc ἀµετανόητοςaafsn
nafs vipa2s
καρδία θησαυρίζω σεαυτοῦrxdms ὀργήnafs ἐνp ἡµέραndfs ὀργήngfs καίc ἀποκάλυψιςngfs
καίc δικαιοκρισίαngfs ὁdgms θεόςngms . v.6 ὅςrrnms ἀποδίδωµιvifa3s ἕκαστοςadmsn κατάp ὁdanp
nanp rpgms ddmp
ἔργον αὐτός . v.7 ὁ µέν κατάp ὑποµονήnafs ἔργονngns ἀγαθόςagnsn δόξαnafs καίc
xo
τιµήnafs καίc ἀφθαρσίαnafs ζητέωvppadmp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.8 ὁddmp δέc ἐκp ἐριθείαngfs
καίc ἀπειθέωvppadmp µένxo ὁddfs ἀλήθειαndfs πείθωvppmdmp δέc ὁddfs ἀδικίαndfs θυµόςnnms καίc
ὀργήnnfs .
πρῶτον καὶ ῞Ελληνος, δόξα δὲ καὶ τιµὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ 10
ἐργαζοµένῳ τὸ ἀγαθόν ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ ῞Ελληνι, οὐ 11
γάρ ἐστιν προσωποληψία παρὰ τῷ θεῷ. ὅσοι γὰρ ἀνόµως ἥ- 12
µαρτον ἀνόµως καὶ ἀπολοῦνται καὶ ὅσοι ἐν νόµῳ ἥµαρτον διὰ

νόµου κριθήσονται, οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόµου δίκαιοι 13
παρὰ τῷ θεῷ ἀλλ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόµου δικαιωθήσονται. ὅταν 14
γὰρ ἔθνη τὰ µὴ νόµον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόµου ποιῇ, οὗτοι

νόµον µὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσιν νόµος, οἵτινες ἐνδείκνυνται 15
τὸ ἔργον τοῦ νόµου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν συµµαρ-

τυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ µεταξὺ ἀλλήλων τῶν
λογισµῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουµένων. ἐν ἡµέρᾳ 16
ὅτε κρίνει ὁ θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν

µου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Ιδε σὺ ᾿Ιουδαῖος ἐπονοµάζῃ καὶ ἐ- 17
παναπαύῃ τῷ νόµῳ καὶ καυχᾶσαι ἐν θεῷ. καὶ γινώσκεις τὸ 18
θέληµα καὶ δοκιµάζεις τὰ διαφέροντα κατηχούµενος ἐκ τοῦ

νόµου. πέποιθάς τε σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν φῶς τῶν 19
ἐν σκότει. παιδευτὴν ἀφρόνων διδάσκαλον νηπίων ἔχοντα 20
τὴν µόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόµῳ, ὁ 21
οὖν διδάσκων ἕτερον σεαυτὸν οὐ διδάσκεις ὁ κηρύσσων µὴ

κλέπτειν κλέπτεις. ὁ λέγων µὴ µοιχεύειν µοιχεύεις ὁ βδε- 22
v.9 θλῖψιςnnfs καίc στενοχωρίαnnfs ἐπίp πᾶςaafsn ψυχήnafs ἄνθρωποςngms ὁdgms

κατεργάζοµαιvppngms ὁdans κακόςaansn ᾿Ιουδαῖοςagmsn τέxo πρῶτοςbo καίc ῞Ελληνngms .
v.10 δόξαnnfs δέc καίc τιµήnnfs καίc εἰρήνηnnfs πᾶςadmsn ὁddms ἐργάζοµαιvppndms ὁdans
ἀγαθόςaansn ᾿Ιουδαῖοςadmsn τέxo πρῶτοςbo καίc ῞Ελληνndms . v.11 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s
προσωποληµψίαnnfs παράp ὁddms θεόςndms . v.12 ὅσοςrcnmp γάρc ἀνόµωςbo ἁµαρτάνωviaa3p
ἀνόµωςbo καίc ἀπόλλυµιvifm3p καίc ὅσοςrcnmp ἐνp νόµοςndms ἁµαρτάνωviaa3p διάp νόµοςngms
κρίνωvifp3p . v.13 οὐxo γάρc ὁdnmp ἀκροατήςnnmp ὁdgms νόµοςngms δίκαιοςanmpn παράp
ὁddms θεόςndms ἀλλάc ὁdnmp ποιητήςnnmp ὁdgms νόµοςngms δικαιόωvifp3p . v.14 ὅτανc γάρc
nnnp dnnp xo nams vppannp ndfs danp dgms ngms
ἔθνος ὁ µή νόµος ἔχω φύσις ὁ ὁ νόµος ποιέωvspa3s
οὗτοςrdnmp νόµοςnams µήxo ἔχωvppanmp ἑαυτοῦrxdmp εἰµίvipx3p νόµοςnnms . v.15 ὅστιςrrnmp
ἐνδείκνυµιvipm3p ὁdans ἔργονnans ὁdgms νόµοςngms γραπτόςaansn ἐνp ὁddfp καρδίαndfp αὐτόςrpgmp
συµµαρτυρέωvppagfs αὐτόςrpgmp ὁdgfs συνείδησιςngfs καίc µεταξύbo ἀλλήλωνregmp ὁdgmp
λογισµόςngmp κατηγορέωvppagmp ἤxo καίc ἀπολογέοµαιvppngmp . v.16 ἐνp ἡµέραndfs ὅτεbo
κρίνωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdanp κρυπτόςaanpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans
ἐγώrpg-s διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.17 ἴδεi σύrpn-s ᾿Ιουδαῖοςanmsn ἐπονοµάζωvipp2s
καίc ἐπαναπαύοµαιvipn2s ὁddms νόµοςndms καίc καυχάοµαιvipn2s ἐνp θεόςndms . v.18 καίc
γινώσκωvipa2s ὁdans θέληµαnans καίc δοκιµάζωvipa2s ὁdanp διαφέρωvppaanp κατηχέωvpppnms ἐκp
ὁdgms νόµοςngms . v.19 πείθωvixa2s τέxo σεαυτοῦrxams ὁδηγόςnams εἰµίvnpx τυφλόςagmpn φῶςnans
ὁdgmp ἐνp σκότοςndns . v.20 παιδευτήςnafs ἄφρωνagmpn διδάσκαλοςnams νήπιοςagmpn ἔχωvppaams
dafs nafs dgfs
ὁ µόρφωσις ὁ γνῶσιςngfs καίc ὁdgfs ἀλήθειαngfs ἐνp ὁddms νόµοςndms . v.21 ὁdnms
οὖνc διδάσκωvppanms ἕτεροςaamsn σεαυτοῦrxams οὐxo διδάσκωvipa2s ὁdnms κηρύσσωvppanms µήxo
κλέπτωvnpa κλέπτωvipa2s .
23 λυσσόµενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς. ὃς ἐν νόµῳ καυχᾶσαι διὰ

24 τῆς παραβάσεως τοῦ νόµου τὸν θεὸν ἀτιµάζεις, τὸ γὰρ ὄνοµα
τοῦ θεοῦ δι΄ ὑµᾶς βλασφηµεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσιν καθὼς γέγρα-
25 πται. περιτοµὴ µὲν γὰρ ὠφελεῖ ἐὰν νόµον πράσσῃς, ἐὰν δὲ
26 παραβάτης νόµου ᾖς ἡ περιτοµή σου ἀκροβυστία γέγονεν. ἐ-
ὰν οὖν ἡ ἀκροβυστία τὰ δικαιώµατα τοῦ νόµου φυλάσσῃ οὐχί
27 ἡ ἀκροβυστία αὐτοῦ εἰς περιτοµὴν λογισθήσεται. καὶ κρι-
νεῖ ἡ ἐκ φύσεως ἀκροβυστία τὸν νόµον τελοῦσα σὲ τὸν διὰ
28 γράµµατος καὶ περιτοµῆς παραβάτην νόµου. οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ
φανερῷ ᾿Ιουδαῖός ἐστιν οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτο-
29 µή. ἀλλ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ ᾿Ιουδαῖος καὶ περιτοµὴ καρδίας ἐν
πνεύµατι οὐ γράµµατι οὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξ ἀνθρώπων ἀλλ ἐκ
τοῦ θεοῦ.
3 Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ ᾿Ιουδαίου ἢ τίς ἡ ὠφέλεια τῆς πε-
2 ριτοµῆς. πολὺ κατὰ πάντα τρόπον πρῶτον µὲν γὰρ ὅτι ἐπι-
3 στεύθησαν τὰ λόγια τοῦ θεοῦ. τί γὰρ εἰ ἠπίστησάν τινες µὴ ἡ
4 ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει. µὴ γένοιτο,
γινέσθω δὲ ὁ θεὸς ἀληθής πᾶς δὲ ἄνθρωπος ψεύστης καθὼς
γέγραπται ῞Οπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου καὶ νικήσῃς
5 ἐν τῷ κρίνεσθαί σε. εἰ δὲ ἡ ἀδικία ἡµῶν θεοῦ δικαιοσύνην
συνίστησιν τί ἐροῦµεν µὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀρ-
v.22 ὁdnms λέγωvppanms µήxo µοιχεύωvnpa µοιχεύωvipa2s ὁdnms βδελύσσοµαιvppnnms ὁdanp
εἴδωλονnanp ἱεροσυλέωvipa2s . v.23 ὅςrrnms ἐνp νόµοςndms καυχάοµαιvipn2s διάp ὁdgfs
ngfs dgms ngms dams
παράβασις ὁ νόµος ὁ θεόςnams ἀτιµάζωvipa2s . v.24 ὁdnns γάρc ὄνοµαnnns
ὁdgms θεόςngms διάp σύrpa-p βλασφηµέωvipp3s ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp καθώςbo γράφωvixp3s .
v.25 περιτοµήnnfs µένxo γάρc ὠφελέωvipa3s ἐάνqo νόµοςnams πράσσωvspa2s ἐάνqo δέc
παραβάτηςnnms νόµοςngms εἰµίvspx2s ὁdnfs περιτοµήnnfs σύrpg-s ἀκροβυστίαnnfs γίνοµαιvixa3s .
v.26 ἐάνqo οὖνc ὁdnfs ἀκροβυστίαnnfs ὁdanp δικαίωµαnanp ὁdgms νόµοςngms φυλάσσωvspa3s οὐχίxo
ὁdnfs ἀκροβυστίαnnfs αὐτόςrpgms εἰςp περιτοµήnafs λογίζοµαιvifp3s . v.27 καίc κρίνωvifa3s ὁdnfs
ἐκp φύσιςngfs ἀκροβυστίαnnfs ὁdams νόµοςnams τελέωvppanfs σύrpa-s ὁdams διάp γράµµαngns καίc
περιτοµήngfs παραβάτηςnams νόµοςngms . v.28 οὐxo γάρc ὁdnms ἐνp ὁddns φανερόςadnsn
᾿Ιουδαῖοςanmsn εἰµίvipx3s οὐδέbo ὁdnfs ἐνp ὁddns φανερόςadnsn ἐνp σάρξndfs περιτοµήnnfs .
v.29 ἀλλάc ὁdnms ἐνp ὁddns κρυπτόςadnsn ᾿Ιουδαῖοςanmsn καίc περιτοµήnnfs καρδίαngfs ἐνp
πνεῦµαndns οὐxo γράµµαndns ὅςrrgms ὁdnms ἔπαινοςnnms οὐxo ἐκp ἄνθρωποςngmp ἀλλάc ἐκp ὁdgms
θεόςngms . 3. v.1 τίςrqnns οὖνc ὁdnns περισσόςannsn ὁdgms ᾿Ιουδαῖοςagmsn ἤxo τίςrqnfs ὁdnfs
ὠφέλειαnnfs ὁdgfs περιτοµήngfs . v.2 πολύςannsn κατάp πᾶςaamsn τρόποςnams πρῶτοςbo µένxo
γάρc ὅτιc πιστεύωviap3p ὁdanp λόγιονnanp ὁdgms θεόςngms . v.3 τίςrqnns γάρc εἰqo ἀπιστέωviaa3p
τι-σρινµπ µήxo ὁdnfs ἀπιστίαnnfs αὐτόςrpgmp ὁdafs πίστιςnafs ὁdgms θεόςngms καταργέωvifa3s .
v.4 µήxo γίνοµαιvoad3s γίνοµαιvdpn3s δέc ὁdnms θεόςnnms ἀληθήςanmsn πᾶςanmsn δέc ἄνθρωποςnnms
ψεύστηςnnms καθώςbo γράφωvixp3s ὅπωςbo ἄνxo δικαιόωvsap2s ἐνp ὁddmp λόγοςndmp σύrpg-s καίc
νικάωvsaa2s ἐνp ὁddms κρίνωvnpp σύrpa-s .
γήν κατὰ ἄνθρωπον λέγω. µὴ γένοιτο, ἐπεὶ πῶς κρινεῖ ὁ θεὸς 6
τὸν κόσµον. εἰ γὰρ ἡ ἀλήθεια τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ἐµῷ ψεύσµατι 7
ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἁµαρτωλὸς

κρίνοµαι. καὶ µὴ καθὼς βλασφηµούµεθα καὶ καθώς φασίν 8
τινες ἡµᾶς λέγειν ὅτι Ποιήσωµεν τὰ κακὰ ἵνα ἔλθῃ τὰ ἀγαθά

ὧν τὸ κρίµα ἔνδικόν ἐστιν. Τί οὖν προεχόµεθα οὐ πάντως, 9
προῃτιασάµεθα γὰρ ᾿Ιουδαίους τε καὶ ῞Ελληνας πάντας ὑφ ἁ-

µαρτίαν εἶναι. καθὼς γέγραπται [ὅτι] Οὐκ ἔστιν δίκαιος οὐδὲ 10
εἷς. οὐκ ἔστιν ὁ συνίων οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν θεόν. πάν- 11, 12
τες ἐξέκλιναν ἅµα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστιν ποιῶν χρηστότητα

οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός. τάφος ἀνεῳγµένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν ταῖς 13
γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν,

ὧν τὸ στόµα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέµει. ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν 14, 15
ἐκχέαι αἷµα. σύντριµµα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐ- 16
τῶν. καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν. οὐκ ἔστιν φόβος θεοῦ 17, 18
ἀπέναντι τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν. Οἴδαµεν δὲ ὅτι ὅσα ὁ νόµος 19
λέγει τοῖς ἐν τῷ νόµῳ λαλεῖ ἵνα πᾶν στόµα φραγῇ καὶ ὑπόδι-
κος γένηται πᾶς ὁ κόσµος τῷ θεῷ, διότι ἐξ ἔργων νόµου οὐ 20
δικαιωθήσεται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον αὐτοῦ διὰ γὰρ νόµου ἐπί-

v.5 εἰqo δέc ὁdnfs ἀδικίαnnfs ἐγώrpg-p θεόςngms δικαιοσύνηnafs συνίστηµιvipa3s τίςrqans λέγωvifa1p
µήxo ἄδικοςanmsn ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ἐπιφέρωvppanms ὁdafs ὀργήnafs κατάp ἄνθρωποςnams
λέγωvipa1s . v.6 µήxo γίνοµαιvoad3s ἐπείc πῶςbo κρίνωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdams κόσµοςnams .
qo c dnfs
v.7 εἰ γάρ ὁ ἀλήθειαnnfs ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddns ἐµόςrsdns ψεῦσµαndns περισσεύωviaa3s
εἰςp ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpgms τίςrqans ἔτιbo κἀγώrpn-s ὡςbo ἁµαρτωλόςanmsn κρίνωvipp1s . v.8 καίc
xo bo vipp1p c bo vipx3p rpa-p vnpa
µή καθώς βλασφηµέω καί καθώς φηµί τι-σρινµπ ἐγώ λέγω ὅτιc
ποιέωvsaa1p ὁdanp κακόςaanpn ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnnp ἀγαθόςannpn ὅςrrgmp ὁdnns κρίµαnnns
ἔνδικοςannsn εἰµίvipx3s . v.9 τίςrqnns οὖνc προέχωvipn1p οὐxo πάντωςbo προαιτιάοµαιviad1p γάρc
᾿Ιουδαῖοςaampn τέxo καίc ῞Ελληνnamp πᾶςaampn ὑπόp ἁµαρτίαnafs εἰµίvnpx . v.10 καθώςbo
vixp3s c xo vipx3s anmsn bo nnms xo
γράφω ὅτι οὐ εἰµί δίκαιος οὐδέ εἷς . v.11 οὐ εἰµίvipx3s ὁdnms
συνίηµιvppanms οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms ἐκζητέωvppanms ὁdams θεόςnams . v.12 πᾶςanmpn
ἐκκλίνωviaa3p ἅµαbo ἀχρειόωviap3p οὐxo εἰµίvipx3s ποιέωvppanms χρηστότηςnafs οὐxo εἰµίvipx3s
ἕωςc εἷςngms . v.13 τάφοςnnms ἀνοίγωvpxpnms ὁdnms λάρυγξnnms αὐτόςrpgmp ὁddfp γλῶσσαndfp
rpgmp
αὐτός δολιόωviia3p ἰόςnnms ἀσπίςngfp ὑπόp ὁdanp χεῖλοςnanp αὐτόςrpgmp . v.14 ὅςrrgmp
ὁdnns στόµαnnns ἀράngfs καίc πικρίαngfs γέµωvipa3s . v.15 ὀξύςanmpn ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgmp
ἐκχέωvnaa αἷµαnans . v.16 σύντριµµαnnns καίc ταλαιπωρίαnnfs ἐνp ὁddfp ὁδόςndfp αὐτόςrpgmp .
c nafs
v.17 καί ὁδός εἰρήνηngfs οὐxo γινώσκωviaa3p . v.18 οὐxo εἰµίvipx3s φόβοςnnms θεόςngms
ἀπέναντιbo ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp . v.19 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὅσοςrcanp ὁdnms νόµοςnnms
λέγωvipa3s ὁddmp ἐνp ὁddms νόµοςndms λαλέωvipa3s ἵναc πᾶςannsn στόµαnnns φράσσωvsap3s καίc
ὑπόδικοςanmsn γίνοµαιvsad3s πᾶςanmsn ὁdnms κόσµοςnnms ὁddms θεόςndms .
21 γνωσις ἁµαρτίας. Νυνὶ δὲ χωρὶς νόµου δικαιοσύνη θεοῦ πε-

φανέρωται µαρτυρουµένη ὑπὸ τοῦ νόµου καὶ τῶν προφητῶν.
22 δικαιοσύνη δὲ θεοῦ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς πάντας καὶ
23 ἐπὶ πάντας τοὺς πιστεύοντας οὐ γάρ ἐστιν διαστολή. πάντες
24 γὰρ ἥµαρτον καὶ ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ θεοῦ. δικαιού-
µενοι δωρεὰν τῇ αὐτοῦ χάριτι διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τῆς ἐν
25 Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃν προέθετο ὁ θεὸς ἱλαστήριον διὰ τῆς πίστεως
ἐν τῷ αὐτοῦ αἵµατι εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ διὰ τὴν
26 πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁµαρτηµάτων. ἐν τῇ ἀνοχῇ τοῦ
θεοῦ πρὸς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἐν τῷ νῦν καιρῷ
εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν δίκαιον καὶ δικαιοῦντα τὸν ἐκ πίστεως ᾿Ιη-
27 σοῦ. Ποῦ οὖν ἡ καύχησις ἐξεκλείσθη διὰ ποίου νόµου τῶν
28 ἔργων οὐχί ἀλλὰ διὰ νόµου πίστεως. λογιζόµεθα οὖν πίστει
29 δικαιοῦσθαι ἄνθρωπον χωρὶς ἔργων νόµου. ἢ ᾿Ιουδαίων ὁ
30 θεὸς µόνον οὐχὶ δὲ καὶ ἐθνῶν ναὶ καὶ ἐθνῶν. ἐπείπερ εἷς ὁ
θεός ὃς δικαιώσει περιτοµὴν ἐκ πίστεως καὶ ἀκροβυστίαν διὰ
31 τῆς πίστεως. νόµον οὖν καταργοῦµεν διὰ τῆς πίστεως µὴ
γένοιτο, ἀλλὰ νόµον ἱστῶµεν.
4 Τί οὖν ἐροῦµεν ᾿Αβραὰµ τὸν πατέρα ἡµῶν εὑρηκέναι κατὰ
2 σάρκα. εἰ γὰρ ᾿Αβραὰµ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη ἔχει καύχηµα
v.20 διότιc ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms οὐxo δικαιόωvifp3s πᾶςanfsn σάρξnnfs ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms
διάp γάρc νόµοςngms ἐπίγνωσιςnnfs ἁµαρτίαngfs . v.21 νυνίbo δέc χωρίςbo νόµοςngms
δικαιοσύνηnnfs θεόςngms φανερόωvixp3s µαρτυρέωvpppnfs ὑπόp ὁdgms νόµοςngms καίc ὁdgmp
προφήτηςngmp . v.22 δικαιοσύνηnnfs δέc θεόςngms διάp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
εἰςp πᾶςaampn καίc ἐπίp πᾶςaampn ὁdamp πιστεύωvppaamp οὐxo γάρc εἰµίvipx3s διαστολήnnfs .
v.23 πᾶςanmpn γάρc ἁµαρτάνωviaa3p καίc ὑστερέωvipp3p ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms .
v.24 δικαιόωvpppnmp δωρεάνbo ὁddfs αὐτόςrpgms χάριςndfs διάp ὁdgfs ἀπολύτρωσιςngfs ὁdgfs ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.25 ὅςrrams προτίθηµιviam3s ὁdnms θεόςnnms ἱλαστήριοςnans διάp ὁdgfs
πίστιςngfs ἐνp ὁddns αὐτόςrpgms αἷµαndns εἰςp ἔνδειξιςnafs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs αὐτόςrpgms διάp ὁdafs
πάρεσιςnafs ὁdgnp προγίνοµαιvpxagnp ἁµάρτηµαngnp . v.26 ἐνp ὁddfs ἀνοχήndfs ὁdgms θεόςngms
p nafs dgfs ngfs rpgms p ddms
πρός ἔνδειξις ὁ δικαιοσύνη αὐτός ἐν ὁ νῦνbo καιρόςndms εἰςp ὁdans εἰµίvnpx
αὐτόςrpams δίκαιοςaamsn καίc δικαιόωvppaams ὁdams ἐκp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms . v.27 ποῦxo οὖνc
dnfs nnfs viap3s p rqgms ngms dgnp ngnp
ὁ καύχησις ἐκκλείω διά ποῖος νόµος ὁ ἔργον οὐχίxo ἀλλάc διάp
νόµοςngms πίστιςngfs . v.28 λογίζοµαιvipn1p οὖνc πίστιςndfs δικαιόωvnpp ἄνθρωποςnams χωρίςbo
ἔργονngnp νόµοςngms . v.29 ἤxo ᾿Ιουδαῖοςagmpn ὁdnms θεόςnnms µόνοςbo οὐχίxo δέc καίc ἔθνοςngnp
ναίxo καίc ἔθνοςngnp . v.30 ἐπείπερc εἷςnnms ὁdnms θεόςnnms ὅςrrnms δικαιόωvifa3s περιτοµήnafs
ἐκp πίστιςngfs καίc ἀκροβυστίαnafs διάp ὁdgfs πίστιςngfs . v.31 νόµοςnams οὖνc καταργέωvipa1p
p dgfs ngfs xo voad3s c nams
διά ὁ πίστις µή γίνοµαι ἀλλά νόµος ἵστηµιvipa1p . 4. v.1 τίςrqans οὖνc
λέγωvifa1p ᾿Αβραάµtp ὁdams πατήρnams ἐγώrpg-p εὑρίσκωvnxa κατάp σάρξnafs .
ἀλλ οὐ πρὸς τὸν θεόν. τί γὰρ ἡ γραφὴ λέγει ᾿Επίστευσεν δὲ 3
᾿Αβραὰµ τῷ θεῷ καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην. τῷ δὲ 4
ἐργαζοµένῳ ὁ µισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφεί-

ληµα. τῷ δὲ µὴ ἐργαζοµένῳ πιστεύοντι δὲ ἐπὶ τὸν δικαιοῦντα 5
τὸν ἀσεβῆ λογίζεται ἡ πίστις αὐτοῦ εἰς δικαιοσύνην, καθά- 6
περ καὶ ∆αυὶδ λέγει τὸν µακαρισµὸν τοῦ ἀνθρώπου ᾧ ὁ θεὸς

λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων. Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν 7
αἱ ἀνοµίαι καὶ ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁµαρτίαι, µακάριος 8
ἀνὴρ ᾧ οὗ µὴ λογίσηται κύριος ἁµαρτίαν. ὁ µακαρισµὸς 9
οὖν οὗτος ἐπὶ τὴν περιτοµὴν ἢ καὶ ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν λέ-
γοµεν γάρ ὅτι ᾿Ελογίσθη τῷ ᾿Αβραὰµ ἡ πίστις εἰς δικαιοσύνην.
πῶς οὖν ἐλογίσθη ἐν περιτοµῇ ὄντι ἢ ἐν ἀκροβυστίᾳ οὐκ ἐν 10
περιτοµῇ ἀλλ ἐν ἀκροβυστίᾳ, καὶ σηµεῖον ἔλαβεν περιτοµῆς 11
σφραγῖδα τῆς δικαιοσύνης τῆς πίστεως τῆς ἐν τῇ ἀκροβυστίᾳ

εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων δι΄ ἀκρο-
βυστίας εἰς τὸ λογισθῆναι καὶ αὐτοῖς τὴν δικαιοσύνην. καὶ 12
πατέρα περιτοµῆς τοῖς οὐκ ἐκ περιτοµῆς µόνον ἀλλὰ καὶ τοῖς

στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς πίστεως τῆς ἐν τῇ ἀκροβυστίᾳ τοῦ
πατρὸς ἡµῶν ᾿Αβραάµ. Οὐ γὰρ διὰ νόµου ἡ ἐπαγγελία τῷ 13
᾿Αβραὰµ ἢ τῷ σπέρµατι αὐτοῦ τὸ κληρονόµον αὐτὸν εἶναι τοῦ

v.2 εἰqo γάρc ᾿Αβραάµtp ἐκp ἔργονngnp δικαιόωviap3s ἔχωvipa3s καύχηµαnans ἀλλάc οὐxo πρόςp
ὁdams θεόςnams . v.3 τίςrqans γάρc ὁdnfs γραφήnnfs λέγωvipa3s πιστεύωviaa3s δέc ᾿Αβραάµtp ὁddms
θεόςndms καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.4 ὁddms δέc ἐργάζοµαιvppndms
dnms nnms xo vipn3s p nafs
ὁ µισθός οὐ λογίζοµαι κατά χάρις ἀλλά κατάp ὀφείληµαnans .
c
v.5 ὁddms
δέc µήxo ἐργάζοµαιvppndms πιστεύωvppadms δέc ἐπίp ὁdams δικαιόωvppaams ὁdams ἀσεβήςaamsn
λογίζοµαιvipn3s ὁdnfs πίστιςnnfs αὐτόςrpgms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.6 καθάπερbo καίc ∆αυίδtp
λέγωvipa3s ὁdams µακαρισµόςnams ὁdgms ἄνθρωποςngms ὅςrrdms ὁdnms θεόςnnms λογίζοµαιvipn3s
δικαιοσύνηnafs χωρίςbo ἔργονngnp . v.7 µακάριοςanmpn ὅςrrgmp ἀφίηµιviap3p ὁdnfp ἀνοµίαnnfp
c rrgmp viap3p dnfp
καί ὅς ἐπικαλύπτω ὁ ἁµαρτίαnnfp . v.8 µακάριοςanmsn ἀνήρnnms ὅςrrdms ὅςxo
µήxo λογίζοµαιvsad3s κύριοςnnms ἁµαρτίαnafs . v.9 ὁdnms µακαρισµόςnnms οὖνc οὗτοςrdnms ἐπίp
ὁdafs περιτοµήnafs ἤxo καίc ἐπίp ὁdafs ἀκροβυστίαnafs λέγωvipa1p γάρc ὅτιc λογίζοµαιviap3s ὁddms
᾿Αβραάµtp ὁdnfs πίστιςnnfs εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.10 πῶςbo οὖνc λογίζοµαιviap3s ἐνp περιτοµήndfs
εἰµίvppxdms ἤxo ἐνp ἀκροβυστίαndfs οὐxo ἐνp περιτοµήndfs ἀλλάc ἐνp ἀκροβυστίαndfs . v.11 καίc
nans viaa3s ngfs nafs dgfs ngfs dgfs ngfs dgfs
σηµεῖον λαµβάνω περιτοµή σφραγίς ὁ δικαιοσύνη ὁ πίστις ὁ ἐνp
ὁddfs ἀκροβυστίαndfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpams πατήρnams πᾶςagmpn ὁdgmp πιστεύωvppagmp
διάp ἀκροβυστίαngfs εἰςp ὁdans λογίζοµαιvnap καίc αὐτόςrpdmp ὁdafs δικαιοσύνηnafs . v.12 καίc
πατήρnams περιτοµήngfs ὁddmp οὐxo ἐκp περιτοµήngfs µόνοςbo ἀλλάc καίc ὁddmp στοιχέωvppadmp
ὁddnp ἴχνοςndnp ὁdgfs πίστιςngfs ὁdgfs ἐνp ὁddfs ἀκροβυστίαndfs ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p ᾿Αβραάµtp .
14 κόσµου ἀλλὰ διὰ δικαιοσύνης πίστεως. εἰ γὰρ οἱ ἐκ νόµου

κληρονόµοι κεκένωται ἡ πίστις καὶ κατήργηται ἡ ἐπαγγελία,
15 ὁ γὰρ νόµος ὀργὴν κατεργάζεται, οὗ γὰρ οὐκ ἔστιν νόµος οὐδὲ
16 παράβασις. διὰ τοῦτο ἐκ πίστεως ἵνα κατὰ χάριν εἰς τὸ εἶναι
βεβαίαν τὴν ἐπαγγελίαν παντὶ τῷ σπέρµατι οὐ τῷ ἐκ τοῦ νόµου
µόνον ἀλλὰ καὶ τῷ ἐκ πίστεως ᾿Αβραάµ ὅς ἐστιν πατὴρ πάντων
17 ἡµῶν. καθὼς γέγραπται ὅτι Πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά
σε κατέναντι οὗ ἐπίστευσεν θεοῦ τοῦ ζῳοποιοῦντος τοὺς νε-
18 κροὺς καὶ καλοῦντος τὰ µὴ ὄντα ὡς ὄντα, ὃς παρ ἐλπίδα
ἐπ ἐλπίδι ἐπίστευσεν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸν πατέρα πολλῶν
19 ἐθνῶν κατὰ τὸ εἰρηµένον, Οὕτως ἔσται τὸ σπέρµα σου. καὶ
µὴ ἀσθενήσας τῇ πίστει οὐ κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶµα ἤδη
νενεκρωµένον ἑκατονταετής που ὑπάρχων καὶ τὴν νέκρωσιν
20 τῆς µήτρας Σάρρας, εἰς δὲ τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ θεοῦ οὐ διε-
κρίθη τῇ ἀπιστίᾳ ἀλλ ἐνεδυναµώθη τῇ πίστει δοὺς δόξαν τῷ
21 θεῷ. καὶ πληροφορηθεὶς ὅτι ὃ ἐπήγγελται δυνατός ἐστιν καὶ
22, 23 ποιῆσαι. διὸ καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην. Οὐκ ἐ-
24 γράφη δὲ δι΄ αὐτὸν µόνον ὅτι ἐλογίσθη αὐτῷ. ἀλλὰ καὶ δι΄
ἡµᾶς οἷς µέλλει λογίζεσθαι τοῖς πιστεύουσιν ἐπὶ τὸν ἐγείραντα
25 ᾿Ιησοῦν τὸν κύριον ἡµῶν ἐκ νεκρῶν. ὃς παρεδόθη διὰ τὰ πα-
v.13 οὐxo γάρc διάp νόµοςngms ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὁddms ᾿Αβραάµtp ἤxo ὁddns σπέρµαndns
αὐτόςrpgms ὁdnns κληρονόµοςnams αὐτόςrpams εἰµίvnpx ὁdgms κόσµοςngms ἀλλάc διάp
δικαιοσύνηngfs πίστιςngfs . v.14 εἰqo γάρc ὁdnmp ἐκp νόµοςngms κληρονόµοςnnmp κενόωvixp3s
dnfs nnfs
ὁ πίστις καί καταργέωvixp3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs .
c
v.15 ὁdnms γάρc νόµοςnnms ὀργήnafs
κατεργάζοµαιvipn3s ὅςbo γάρc οὐxo εἰµίvipx3s νόµοςnnms οὐδέbo παράβασιςnnfs . v.16 διάp
οὗτοςrdans ἐκp πίστιςngfs ἵναc κατάp χάριςnafs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx βέβαιοςaafsn ὁdafs ἐπαγγελίαnafs
πᾶςadnsn ὁddns σπέρµαndns οὐxo ὁddns ἐκp ὁdgms νόµοςngms µόνοςbo ἀλλάc καίc ὁddns ἐκp
πίστιςngfs ᾿Αβραάµtp ὅςrrnms εἰµίvipx3s πατήρnnms πᾶςagmpn ἐγώrpg-p . v.17 καθώςbo γράφωvixp3s
ὅτιc πατήρnams πολύςagnpn ἔθνοςngnp τίθηµιvixa1s σύrpa-s κατέναντιbo ὅςrrgms πιστεύωviaa3s
θεόςngms ὁdgms ζῳοποιέωvppagms ὁdamp νεκρόςaampn καίc καλέωvppagms ὁdanp µήxo εἰµίvppxanp ὡςbo
εἰµίvppxanp . v.18 ὅςrrnms παράp ἐλπίςnafs ἐπίp ἐλπίςndfs πιστεύωviaa3s εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad
rpams
αὐτός πατήρnams πολύςagnpn ἔθνοςngnp κατάp ὁdans λέγωvpxpans οὕτωbo εἰµίvifx3s ὁdnns
σπέρµαnnns σύrpg-s . v.19 καίc µήxo ἀσθενέωvpaanms ὁddfs πίστιςndfs ὅςxo κατανοέωviaa3s
ὁdans ἑαυτοῦrxgms σῶµαnans ἤδηbo νεκρόωvpxpans ἑκατονταετήςanmsn πούxo ὑπάρχωvppanms καίc
ὁdafs νέκρωσιςnafs ὁdgfs µήτραngfs Σάρραngfs . v.20 εἰςp δέc ὁdafs ἐπαγγελίαnafs ὁdgms
θεόςngms οὐxo διακρίνωviap3s ὁddfs ἀπιστίαndfs ἀλλάc ἐνδυναµόωviap3s ὁddfs πίστιςndfs δίδωµιvpaanms
δόξαnafs ὁddms θεόςndms . v.21 καίc πληροφορέωvpapnms ὅτιc ὅςrrans ἐπαγγέλλοµαιvixn3s
δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s καίc ποιέωvnaa . v.22 διόc καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp
δικαιοσύνηnafs . v.23 οὐxo γράφωviap3s δέc διάp αὐτόςrpams µόνοςbo ὅτιc λογίζοµαιviap3s
αὐτόςrpdms . v.24 ἀλλάc καίc διάp ἐγώrpa-p ὅςrrdmp µέλλωvipa3s λογίζοµαιvnpp ὁddmp
πιστεύωvppadmp ἐπίp ὁdams ἐγείρωvpaaams ᾿Ιησοῦςnams ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ἐκp νεκρόςagmpn .
ραπτώµατα ἡµῶν καὶ ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡµῶν.

∆ικαιωθέντες οὖν ἐκ πίστεως εἰρήνην ἔχοµεν πρὸς τὸν θεὸν 5
διὰ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. δι΄ οὗ καὶ τὴν προ- 2
σαγωγὴν ἐσχήκαµεν τῇ πίστει εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑ-

στήκαµεν καὶ καυχώµεθα ἐπ ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ θεοῦ. οὐ 3
µόνον δέ ἀλλὰ καὶ καυχώµεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν εἰδότες ὅτι ἡ

θλῖψις ὑποµονὴν κατεργάζεται. ἡ δὲ ὑποµονὴ δοκιµήν ἡ δὲ 4
δοκιµὴ ἐλπίδα. ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ 5
θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡµῶν διὰ πνεύµατος ἁγίου

τοῦ δοθέντος ἡµῖν. ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡµῶν ἀσθενῶν κα- 6
τὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν. µόλις γὰρ ὑπὲρ δικαίου 7
τις ἀποθανεῖται, ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολµᾷ ἀ-
ποθανεῖν, συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡµᾶς ὁ θεὸς 8
ὅτι ἔτι ἁµαρτωλῶν ὄντων ἡµῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡµῶν ἀπέθα-

νεν. πολλῷ οὖν µᾶλλον δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵµατι αὐτοῦ 9
σωθησόµεθα δι΄ αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς. εἰ γὰρ ἐχθροὶ ὄντες 10
κατηλλάγηµεν τῷ θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ πολλῷ

µᾶλλον καταλλαγέντες σωθησόµεθα ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ, οὐ µό- 11
νον δέ ἀλλὰ καὶ καυχώµενοι ἐν τῷ θεῷ διὰ τοῦ κυρίου ἡµῶν

᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δι΄ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβοµεν. ∆ιὰ 12
τοῦτο ὥσπερ δι΄ ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁµαρτία εἰς τὸν κόσµον εἰ-
v.25 ὅςrrnms παραδίδωµιviap3s διάp ὁdanp παράπτωµαnanp ἐγώrpg-p καίc ἐγείρωviap3s διάp ὁdafs
δικαίωσιςnafs ἐγώrpg-p . 5. v.1 δικαιόωvpapnmp οὖνc ἐκp πίστιςngfs εἰρήνηnafs ἔχωvipa1p πρόςp
ὁdams θεόςnams διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.2 διάp ὅςrrgms καίc
ὁdafs προσαγωγήnafs ἔχωvixa1p ὁddfs πίστιςndfs εἰςp ὁdafs χάριςnafs οὗτοςrdafs ἐνp ὅςrrdfs ἵστηµιvixa1p
καίc καυχάοµαιvipn1p ἐπίp ἐλπίςndfs ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms θεόςngms . v.3 οὐxo µόνοςbo δέc
ἀλλάc καίc καυχάοµαιvipn1p ἐνp ὁddfp θλῖψιςndfp οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnfs θλῖψιςnnfs ὑποµονήnafs
κατεργάζοµαιvipn3s . v.4 ὁdnfs δέc ὑποµονήnnfs δοκιµήnafs ὁdnfs δέc δοκιµήnnfs ἐλπίςnafs .
v.5 ὁdnfs δέc ἐλπίςnnfs οὐxo καταισχύνωvipa3s ὅτιc ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἐκχέωvixp3s ἐνp
ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p διάp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ὁdgns δίδωµιvpapgns ἐγώrpd-p . v.6 ἔτιbo
γάρc Χριστόςnnms εἰµίvppxgmp ἐγώrpg-p ἀσθενήςagmpn κατάp καιρόςnams ὑπέρp ἀσεβήςagmpn
ἀποθνῄσκωviaa3s . v.7 µόλιςbo γάρc ὑπέρp δίκαιοςagmsn τι-σρινµσ ἀποθνῄσκωvifd3s ὑπέρp γάρc
dgms agmsn
ὁ ἀγαθός τάχαbo τι-σρινµσ καίc τολµάωvipa3s ἀποθνῄσκωvnaa . v.8 συνίστηµιvipa3s δέc
ὁdafs ἑαυτοῦrxgms ἀγάπηnafs εἰςp ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ὅτιc ἔτιbo ἁµαρτωλόςagmpn εἰµίvppxgmp
ἐγώrpg-p Χριστόςnnms ὑπέρp ἐγώrpg-p ἀποθνῄσκωviaa3s . v.9 πολύςadmsn οὖνc µᾶλλονbo
δικαιόωvpapnmp νῦνbo ἐνp ὁddns αἷµαndns αὐτόςrpgms σῴζωvifp1p διάp αὐτόςrpgms ἀπόp ὁdgfs ὀργήngfs .
v.10 εἰqo γάρc ἐχθρόςanmpn εἰµίvppxnmp καταλλάσσωviap1p ὁddms θεόςndms διάp ὁdgms θάνατοςngms
ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms πολύςadmsn µᾶλλονbo καταλλάσσωvpapnmp σῴζωvifp1p ἐνp ὁddfs ζωήndfs
αὐτόςrpgms . v.11 οὐxo µόνοςbo δέc ἀλλάc καίc καυχάοµαιvppnnmp ἐνp ὁddms θεόςndms
διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp ὅςrrgms νῦνbo ὁdafs καταλλαγήnafs
λαµβάνωviaa1p .
σῆλθεν καὶ διὰ τῆς ἁµαρτίας ὁ θάνατος καὶ οὕτως εἰς πάντας
13 ἀνθρώπους ὁ θάνατος διῆλθεν ἐφ ᾧ πάντες ἥµαρτον, ἄχρι
γὰρ νόµου ἁµαρτία ἦν ἐν κόσµῳ ἁµαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται
14 µὴ ὄντος νόµου. ἀλλ΄ ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ ᾿Αδὰµ µέ-
χρι Μωσέως καὶ ἐπὶ τοὺς µὴ ἁµαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁµοιώµατι
15 τῆς παραβάσεως ᾿Αδάµ ὅς ἐστιν τύπος τοῦ µέλλοντος. ᾿Αλλ
οὐχ ὡς τὸ παράπτωµα οὕτως καὶ τὸ χάρισµα, εἰ γὰρ τῷ τοῦ
ἑνὸς παραπτώµατι οἱ πολλοὶ ἀπέθανον πολλῷ µᾶλλον ἡ χάρις
τοῦ θεοῦ καὶ ἡ δωρεὰ ἐν χάριτι τῇ τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ᾿Ιησοῦ
16 Χριστοῦ εἰς τοὺς πολλοὺς ἐπερίσσευσεν. καὶ οὐχ ὡς δι΄ ἑνὸς
ἁµαρτήσαντος τὸ δώρηµα, τὸ µὲν γὰρ κρίµα ἐξ ἑνὸς εἰς κατά-
κριµα τὸ δὲ χάρισµα ἐκ πολλῶν παραπτωµάτων εἰς δικαίωµα.
17 εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώµατι ὁ θάνατος ἐβασίλευσεν διὰ
τοῦ ἑνός πολλῷ µᾶλλον οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος καὶ τῆς
δωρεᾶς τῆς δικαιοσύνης λαµβάνοντες ἐν ζωῇ βασιλεύσουσιν
18 διὰ τοῦ ἑνὸς ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Αρα οὖν ὡς δι΄ ἑνὸς παρα-
πτώµατος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριµα οὕτως καὶ δι΄
ἑνὸς δικαιώµατος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς,
19 ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁµαρτωλοὶ
κατεστάθησαν οἱ πολλοί οὕτως καὶ διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς
v.12 διάp οὗτοςrdans ὥσπερbo διάp εἷςngms ἄνθρωποςngms ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs εἰςp ὁdams
κόσµοςnams εἰσέρχοµαιviaa3s καίc διάp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁdnms θάνατοςnnms καίc οὕτωbo εἰςp
πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp ὁdnms θάνατοςnnms διέρχοµαιviaa3s ἐπίp ὅςrrdns πᾶςanmpn ἁµαρτάνωviaa3p .
v.13 ἄχριp γάρc νόµοςngms ἁµαρτίαnnfs εἰµίviix3s ἐνp κόσµοςndms ἁµαρτίαnnfs δέc οὐxo
ἐλλογέωvipp3s µήxo εἰµίvppxgms νόµοςngms . v.14 ἀλλάc βασιλεύωviaa3s ὁdnms θάνατοςnnms ἀπόp
᾿Αδάµtp µέχριbo Μωϋσῆςngms καίc ἐπίp ὁdamp µήxo ἁµαρτάνωvpaaamp ἐπίp ὁddns ὁµοίωµαndns ὁdgfs
παράβασιςngfs ᾿Αδάµtp ὅςrrnms εἰµίvipx3s τύποςnnms ὁdgms µέλλωvppagms . v.15 ἀλλάc οὐxo ὡςbo
ὁdnns παράπτωµαnnns οὕτωbo καίc ὁdnns χάρισµαnnns εἰqo γάρc ὁddns ὁdgms εἷςngms παράπτωµαndns
ὁdnmp πολύςanmpn ἀποθνῄσκωviaa3p πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdnfs δωρεάnnfs ἐνp χάριςndfs ὁddfs ὁdgms εἷςngms ἄνθρωποςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp
ὁdamp πολύςaampn περισσεύωviaa3s . v.16 καίc οὐxo ὡςbo διάp εἷςngms ἁµαρτάνωvpaagms ὁdnns
δώρηµαnnns ὁdnns µένxo γάρc κρίµαnnns ἐκp εἷςngms εἰςp κατάκριµαnans ὁdnns δέc χάρισµαnnns
ἐκp πολύςagnpn παράπτωµαngnp εἰςp δικαίωµαnans . v.17 εἰqo γάρc ὁddns ὁdgms εἷςngms
ndns dnms nnms viaa3s p dgms
παράπτωµα ὁ θάνατος βασιλεύω διά ὁ εἷςngms πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnmp
ὁdafs περισσείαnafs ὁdgfs χάριςngfs καίc ὁdgfs δωρεάngfs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs λαµβάνωvppanmp ἐνp
ζωήndfs βασιλεύωvifa3p διάp ὁdgms εἷςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.18 ἄραxo οὖνc ὡςbo διάp
εἷςngms παράπτωµαngns εἰςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp εἰςp κατάκριµαnans οὕτωbo καίc διάp εἷςngms
δικαίωµαngns εἰςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp εἰςp δικαίωσιςnafs ζωήngfs .
471 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 5:20—6:10
δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί. νόµος δὲ παρεισῆλθεν 20
ἵνα πλεονάσῃ τὸ παράπτωµα, οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁµαρτία ὑ-

περεπερίσσευσεν ἡ χάρις. ἵνα ὥσπερ ἐβασίλευσεν ἡ ἁµαρτία 21
ἐν τῷ θανάτῳ οὕτως καὶ ἡ χάρις βασιλεύσῃ διὰ δικαιοσύνης

εἰς ζωὴν αἰώνιον διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν.
Τί οὖν ἐροῦµεν ἐπιµένοµεν τῇ ἁµαρτίᾳ ἵνα ἡ χάρις πλε- 6
ονάσῃ. µὴ γένοιτο οἵτινες ἀπεθάνοµεν τῇ ἁµαρτίᾳ πῶς ἔτι 2
ζήσοµεν ἐν αὐτῇ. ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθηµεν εἰς Χρι- 3
στὸν ᾿Ιησοῦν εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθηµεν. συνε- 4
τάφηµεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσµατος εἰς τὸν θάνατον ἵνα
ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός
οὕτως καὶ ἡµεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωµεν. εἰ γὰρ 5
σύµφυτοι γεγόναµεν τῷ ὁµοιώµατι τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἀλλὰ

καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόµεθα, τοῦτο γινώσκοντες ὅτι ὁ πα- 6
λαιὸς ἡµῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶµα

τῆς ἁµαρτίας τοῦ µηκέτι δουλεύειν ἡµᾶς τῇ ἁµαρτίᾳ, ὁ γὰρ 7
ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁµαρτίας. εἰ δὲ ἀπεθάνο- 8
µεν σὺν Χριστῷ πιστεύοµεν ὅτι καὶ συζήσοµεν αὐτῷ. εἰδότες 9
ὅτι Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει θάνατος

αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει. ὃ γὰρ ἀπέθανεν τῇ ἁµαρτίᾳ ἀπέθα- 10
v.19 ὥσπερbo γάρc διάp ὁdgfs παρακοήngfs ὁdgms εἷςngms ἄνθρωποςngms ἁµαρτωλόςanmpn
καθίστηµιviap3p ὁdnmp πολύςanmpn οὕτωbo καίc διάp ὁdgfs ὑπακοήngfs ὁdgms εἷςngms δίκαιοςanmpn
καθίστηµιvifp3p ὁdnmp πολύςanmpn . v.20 νόµοςnnms δέc παρεισέρχοµαιviaa3s ἵναc πλεονάζωvsaa3s
dnns nnns bo
ὁ παράπτωµα ὅς δέ πλεονάζωviaa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ὑπερπερισσεύωviaa3s ὁdnfs
c
χάριςnnfs . v.21 ἵναc ὥσπερbo βασιλεύωviaa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἐνp ὁddms θάνατοςndms οὕτωbo
καίc ὁdnfs χάριςnnfs βασιλεύωvsaa3s διάp δικαιοσύνηngfs εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn διάp ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . 6. v.1 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ἐπιµένωvipa1p
ddfs ndfs c dnfs nnfs
ὁ ἁµαρτία ἵνα ὁ χάρις πλεονάζωvsaa3s . v.2 µήxo γίνοµαιvoad3s ὅστιςrrnmp
ἀποθνῄσκωviaa1p ὁddfs ἁµαρτίαndfs πῶςbo ἔτιbo ζάωvifa1p ἐνp αὐτόςrpdfs . v.3 ἤxo ἀγνοέωvipa2p
ὅτιc ὅσοςrcnmp βαπτίζωviap1p εἰςp Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams εἰςp ὁdams θάνατοςnams αὐτόςrpgms
βαπτίζωviap1p . v.4 συνθάπτωviap1p οὖνc αὐτόςrpdms διάp ὁdgns βάπτισµαngns εἰςp ὁdams
nams
θάνατος ἵνα ὥσπερbo ἐγείρωviap3s Χριστόςnnms ἐκp νεκρόςagmpn διάp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms
c
πατήρngms οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p ἐνp καινότηςndfs ζωήngfs περιπατέωvsaa1p . v.5 εἰqo γάρc
σύµφυτοςanmpn γίνοµαιvixa1p ὁddns ὁµοίωµαndns ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgms ἀλλάc καίc
ὁdgfs ἀνάστασιςngfs εἰµίvifx1p . v.6 οὗτοςrdans γινώσκωvppanmp ὅτιc ὁdnms παλαιόςanmsn
rpg-p nnms viap3s
ἐγώ ἄνθρωπος συσταυρόω ἵναc καταργέωvsap3s ὁdnns σῶµαnnns ὁdgfs ἁµαρτίαngfs
ὁdgms µηκέτιbo δουλεύωvnpa ἐγώrpa-p ὁddfs ἁµαρτίαndfs . v.7 ὁdnms γάρc ἀποθνῄσκωvpaanms
vixp3s p dgfs ngfs qo
δικαιόω ἀπό ὁ ἁµαρτία . v.8 εἰ δέ ἀποθνῄσκωviaa1p σύνp Χριστόςndms
c
πιστεύωvipa1p ὅτιc καίc συζάωvifa1p αὐτόςrpdms . v.9 οἶδαvpxanmp ὅτιc Χριστόςnnms ἐγείρωvpapnms
ἐκp νεκρόςagmpn οὐκέτιbo ἀποθνῄσκωvipa3s θάνατοςnnms αὐτόςrpgms οὐκέτιbo κυριεύωvipa3s .
11 νεν ἐφάπαξ, ὃ δὲ ζῇ ζῇ τῷ θεῷ. οὕτως καὶ ὑµεῖς λογίζεσθε

ἑαυτοὺς νεκροὺς µὲν εἶναι τῇ ἁµαρτίᾳ ζῶντας δὲ τῷ θεῷ ἐν
12 Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡµῶν. Μὴ οὖν βασιλευέτω ἡ ἁµαρ-
τία ἐν τῷ θνητῷ ὑµῶν σώµατι εἰς τὸ ὑπακούειν αὕτη ἐν ταῖς
13 ἐπιθυµίαις αὐτοῦ. µηδὲ παριστάνετε τὰ µέλη ὑµῶν ὅπλα ἀ-
δικίας τῇ ἁµαρτίᾳ ἀλλὰ παραστήσατε ἑαυτοὺς τῷ θεῷ ὡς ἐκ
νεκρῶν ζῶντας καὶ τὰ µέλη ὑµῶν ὅπλα δικαιοσύνης τῷ θεῷ.
14 ἁµαρτία γὰρ ὑµῶν οὐ κυριεύσει, οὐ γάρ ἐστε ὑπὸ νόµον ἀλλ΄
15 ὑπὸ χάριν. Τί οὖν ἁµαρτήσοµεν, ὅτι οὐκ ἐσµὲν ὑπὸ νόµον
16 ἀλλ΄ ὑπὸ χάριν µὴ γένοιτο. οὐκ οἴδατε ὅτι ᾧ παριστάνετε
ἑαυτοὺς δούλους εἰς ὑπακοήν δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε ἤτοι
17 ἁµαρτίας εἰς θάνατον ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην. χάρις δὲ
τῷ θεῷ ὅτι ἦτε δοῦλοι τῆς ἁµαρτίας ὑπηκούσατε δὲ ἐκ καρ-
18 δίας εἰς ὃν παρεδόθητε τύπον διδαχῆς. ἐλευθερωθέντες δὲ
19 ἀπὸ τῆς ἁµαρτίας ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ. ἀνθρώπινον
λέγω διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς ὑµῶν ὥσπερ γὰρ παρε-
στήσατε τὰ µέλη ὑµῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνοµίᾳ εἰς
τὴν ἀνοµίαν οὕτως νῦν παραστήσατε τὰ µέλη ὑµῶν δοῦλα τῇ
20 δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασµόν. ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁµαρτίας
21 ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύνῃ. τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε
v.10 ὅςrrans γάρc ἀποθνῄσκωviaa3s ὁddfs ἁµαρτίαndfs ἀποθνῄσκωviaa3s ἐφάπαξbo ὅςrrans δέc
ζάωvipa3s ζάωvipa3s ὁddms θεόςndms . v.11 οὕτωbo καίc σύrpn-p λογίζοµαιvdpn2p ἑαυτοῦrxamp
νεκρόςaampn µένxo εἰµίvnpx ὁddfs ἁµαρτίαndfs ζάωvppaamp δέc ὁddms θεόςndms ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p . v.12 µήxo οὖνc βασιλεύωvdpa3s ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἐνp
ὁddns θνητόςadnsn σύrpg-p σῶµαndns εἰςp ὁdans ὑπακούωvnpa αὐτόςrpdfs ἐνp ὁddfp ἐπιθυµίαndfp
αὐτόςrpgns . v.13 µηδέc παρίστηµιvdpa2p ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p ὅπλονnanp ἀδικίαngfs ὁddfs
ἁµαρτίαndfs ἀλλάc παρίστηµιvdaa2p ἑαυτοῦrxamp ὁddms θεόςndms ὡςbo ἐκp νεκρόςagmpn ζάωvppaamp
καίc ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p ὅπλονnanp δικαιοσύνηngfs ὁddms θεόςndms . v.14 ἁµαρτίαnnfs
γάρc σύrpg-p οὐxo κυριεύωvifa3s οὐxo γάρc εἰµίvipx2p ὑπόp νόµοςnams ἀλλάc ὑπόp χάριςnafs .
v.15 τίςrqnns οὖνc ἁµαρτάνωvifa1p ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1p ὑπόp νόµοςnams ἀλλάc ὑπόp χάριςnafs
µήxo γίνοµαιvoad3s . v.16 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὅςrrdns παρίστηµιvipa2p ἑαυτοῦrxamp δοῦλοςnamp
εἰςp ὑπακοήnafs δοῦλοςnnmp εἰµίvipx2p ὅςrrdns ὑπακούωvipa2p ἤτοιc ἁµαρτίαngfs εἰςp θάνατοςnams
ἤxo ὑπακοήngfs εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.17 χάριςnnfs δέc ὁddms θεόςndms ὅτιc εἰµίviix2p
δοῦλοςnnmp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὑπακούωviaa2p δέc ἐκp καρδίαngfs εἰςp ὅςrrams παραδίδωµιviap2p
τύποςnams διδαχήngfs . v.18 ἐλευθερόωvpapnmp δέc ἀπόp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs δουλόωviap2p ὁddfs
δικαιοσύνηndfs . v.19 ἀνθρώπινοςaansn λέγωvipa1s διάp ὁdafs ἀσθένειαnafs ὁdgfs σάρξngfs σύrpg-p
ὥσπερbo γάρc παρίστηµιviaa2p ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p δοῦλοςaanpn ὁddfs ἀκαθαρσίαndfs καίc ὁddfs
ἀνοµίαndfs εἰςp ὁdafs ἀνοµίαnafs οὕτωbo νῦνbo παρίστηµιvdaa2p ὁdanp µέλοςnanp σύrpg-p δοῦλοςaanpn
ὁddfs δικαιοσύνηndfs εἰςp ἁγιασµόςnams . v.20 ὅτεbo γάρc δοῦλοςnnmp εἰµίviix2p ὁdgfs ἁµαρτίαngfs
ἐλεύθεροςanmpn εἰµίviix2p ὁddfs δικαιοσύνηndfs .
ἐφ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος. νυνὶ 22
δέ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁµαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ

ἔχετε τὸν καρπὸν ὑµῶν εἰς ἁγιασµόν τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον.
τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁµαρτίας θάνατος τὸ δὲ χάρισµα τοῦ θεοῦ 23
ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡµῶν.

`᾿Η ἀγνοεῖτε ἀδελφοί γινώσκουσιν γὰρ νόµον λαλῶ ὅτι ὁ 7
νόµος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ ὅσον χρόνον ζῇ. ἡ γὰρ ὕ- 2
πανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόµῳ, ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ

ἀνήρ κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόµου τοῦ ἀνδρός. ἄρα οὖν ζῶντος 3
τοῦ ἀνδρὸς µοιχαλὶς χρηµατίσει ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ, ἐὰν

δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ ἐλευθέρα ἐστὶν ἀπὸ τοῦ νόµου τοῦ µὴ εἶναι
αὐτὴν µοιχαλίδα γενοµένην ἀνδρὶ ἑτέρῳ. ὥστε ἀδελφοί µου 4
καὶ ὑµεῖς ἐθανατώθητε τῷ νόµῳ διὰ τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ

εἰς τὸ γενέσθαι ὑµᾶς ἑτέρῳ τῷ ἐκ νεκρῶν ἐγερθέντι ἵνα καρπο-
φορήσωµεν τῷ θεῷ. ὅτε γὰρ ἦµεν ἐν τῇ σαρκί τὰ παθήµατα 5
τῶν ἁµαρτιῶν τὰ διὰ τοῦ νόµου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς µέλεσιν ἡ-

µῶν εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ, νυνὶ δὲ κατηργήθηµεν 6
ἀπὸ τοῦ νόµου ἀποθανόντες ἐν ᾧ κατειχόµεθα ὥστε δουλεύειν

ἡµᾶς ἐν καινότητι πνεύµατος καὶ οὐ παλαιότητι γράµµατος.
Τί οὖν ἐροῦµεν ὁ νόµος ἁµαρτία µὴ γένοιτο, ἀλλὰ τὴν ἁµαρ- 7
τίαν οὐκ ἔγνων εἰ µὴ διὰ νόµου, τήν τε γὰρ ἐπιθυµίαν οὐκ

v.21 τίςrqams οὖνc καρπόςnams ἔχωviia2p τότεbo ἐπίp ὅςrrdnp νῦνbo ἐπαισχύνοµαιvipn2p ὁdnns γάρc
τέλοςnnns ἐκεῖνοςrdgmp θάνατοςnnms . v.22 νυνίbo δέc ἐλευθερόωvpapnmp ἀπόp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs
δουλόωvpapnmp δέc ὁddms θεόςndms ἔχωvipa2p ὁdams καρπόςnams σύrpg-p εἰςp ἁγιασµόςnams ὁdnns
δέc τέλοςnnns ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.23 ὁdnnp γάρc ὀψώνιονnnnp ὁdgfs ἁµαρτίαngfs θάνατοςnnms
ὁdnns δέc χάρισµαnnns ὁdgms θεόςngms ζωήnnfs αἰώνιοςanfsn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms
κύριοςndms ἐγώrpg-p . 7. v.1 ἤxo ἀγνοέωvipa2p ἀδελφόςnvmp γινώσκωvppadmp γάρc νόµοςnams
λαλέωvipa1s ὅτιc ὁdnms νόµοςnnms κυριεύωvipa3s ὁdgms ἄνθρωποςngms ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams
ζάωvipa3s . v.2 ὁdnfs γάρc ὕπανδροςanfsn γυνήnnfs ὁddms ζάωvppadms ἀνήρndms δέωvixp3s
νόµοςndms ἐάνqo δέc ἀποθνῄσκωvsaa3s ὁdnms ἀνήρnnms καταργέωvixp3s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms
ὁdgms ἀνήρngms . v.3 ἄραxo οὖνc ζάωvppagms ὁdgms ἀνήρngms µοιχαλίςnnfs χρηµατίζωvifa3s ἐάνqo
γίνοµαιvsad3s ἀνήρndms ἕτεροςadmsn ἐάνqo δέc ἀποθνῄσκωvsaa3s ὁdnms ἀνήρnnms ἐλεύθεροςanfsn
εἰµίvipx3s ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ὁdgms µήxo εἰµίvnpx αὐτόςrpafs µοιχαλίςnafs γίνοµαιvpadafs
ἀνήρndms ἕτεροςadmsn . v.4 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s καίc σύrpn-p θανατόωviap2p ὁddms
νόµοςndms διάp ὁdgns σῶµαngns ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad σύrpa-p ἕτεροςadmsn ὁddms
ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωvpapdms ἵναc καρποφορέωvsaa1p ὁddms θεόςndms . v.5 ὅτεbo γάρc εἰµίviix1p
ἐνp ὁddfs σάρξndfs ὁdnnp πάθηµαnnnp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ὁdnnp διάp ὁdgms νόµοςngms ἐνεργέωviim3s
ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-p εἰςp ὁdans καρποφορέωvnaa ὁddms θάνατοςndms . v.6 νυνίbo
δέc καταργέωviap1p ἀπόp ὁdgms νόµοςngms ἀποθνῄσκωvpaanmp ἐνp ὅςrrdms κατέχωviip1p ὥστεc
δουλεύωvnpa ἐγώrpa-p ἐνp καινότηςndfs πνεῦµαngns καίc οὐxo παλαιότηςndfs γράµµαngns .
8 ᾔδειν εἰ µὴ ὁ νόµος ἔλεγεν Οὐκ ἐπιθυµήσεις. ἀφορµὴν δὲ

λαβοῦσα ἡ ἁµαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς κατειργάσατο ἐν ἐµοὶ πᾶ-
9 σαν ἐπιθυµίαν, χωρὶς γὰρ νόµου ἁµαρτία νεκρά. ἐγὼ δὲ
ἔζων χωρὶς νόµου ποτέ, ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁµαρτία
10 ἀνέζησεν ἐγὼ δὲ ἀπέθανον. καὶ εὑρέθη µοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς
11 ζωὴν αὕτη εἰς θάνατον, ἡ γὰρ ἁµαρτία ἀφορµὴν λαβοῦσα διὰ
12 τῆς ἐντολῆς ἐξηπάτησέν µε καὶ δι΄ αὐτῆς ἀπέκτεινεν. ὥστε ὁ
µὲν νόµος ἅγιος καὶ ἡ ἐντολὴ ἁγία καὶ δικαία καὶ ἀγαθή.
13 Τὸ οὖν ἀγαθὸν ἐµοὶ γέγονεν θάνατος µὴ γένοιτο, ἀλλὰ ἡ ἁ-
µαρτία ἵνα φανῇ ἁµαρτία διὰ τοῦ ἀγαθοῦ µοι κατεργαζοµένη
θάνατον ἵνα γένηται καθ ὑπερβολὴν ἁµαρτωλὸς ἡ ἁµαρτία
14 διὰ τῆς ἐντολῆς. οἴδαµεν γὰρ ὅτι ὁ νόµος πνευµατικός ἐστιν
15 ἐγὼ δὲ σάρκικός εἰµι πεπραµένος ὑπὸ τὴν ἁµαρτίαν. ὃ γὰρ
κατεργάζοµαι οὐ γινώσκω, οὐ γὰρ ὃ θέλω τοῦτο πράσσω ἀλλ
16 ὃ µισῶ τοῦτο ποιῶ. εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω τοῦτο ποιῶ σύµφηµι τῷ
17 νόµῳ ὅτι καλός. νυνὶ δὲ οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζοµαι αὐτὸ ἀλλ΄
18 ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐµοὶ ἁµαρτία. οἶδα γὰρ ὅτι οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐµοί
τοῦτ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί µου ἀγαθόν, τὸ γὰρ θέλειν παράκειταί
19 µοι τὸ δὲ κατεργάζεσθαι τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκω. οὐ γὰρ ὃ
v.7 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ὁdnms νόµοςnnms ἁµαρτίαnnfs µήxo γίνοµαιvoad3s ἀλλάc ὁdafs
ἁµαρτίαnafs οὐxo γινώσκωviaa1s εἰqo µήxo διάp νόµοςngms ὁdafs τέxo γάρc ἐπιθυµίαnafs οὐxo
οἶδαviya1s εἰqo µήxo ὁdnms νόµοςnnms λέγωviia3s οὐxo ἐπιθυµέωvifa2s . v.8 ἀφορµήnafs δέc
λαµβάνωvpaanfs ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgfs ἐντολήngfs κατεργάζοµαιviad3s ἐνp ἐγώrpd-s πᾶςaafsn
ἐπιθυµίαnafs χωρίςbo γάρc νόµοςngms ἁµαρτίαnnfs νεκρόςanfsn . v.9 ἐγώrpn-s δέc ζάωviia1s χωρίςbo
νόµοςngms ποτέxo ἔρχοµαιvpaagfs δέc ὁdgfs ἐντολήngfs ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs ἀναζάωviaa3s ἐγώrpn-s
δέc ἀποθνῄσκωviaa1s . v.10 καίc εὑρίσκωviap3s ἐγώrpd-s ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs εἰςp ζωήnafs
οὗτοςrdnfs εἰςp θάνατοςnams . v.11 ὁdnfs γάρc ἁµαρτίαnnfs ἀφορµήnafs λαµβάνωvpaanfs διάp
dgfs ngfs viaa3s
ὁ ἐντολή ἐξαπατάω ἐγώrpa-s καίc διάp αὐτόςrpgfs ἀποκτείνωviaa3s . v.12 ὥστεc ὁdnms
µένxo νόµοςnnms ἅγιοςanmsn καίc ὁdnfs ἐντολήnnfs ἅγιοςanfsn καίc δίκαιοςanfsn καίc ἀγαθόςanfsn .
v.13 ὁdnns οὖνc ἀγαθόςannsn ἐγώrpd-s γίνοµαιvixa3s θάνατοςnnms µήxo γίνοµαιvoad3s ἀλλάc ὁdnfs
ἁµαρτίαnnfs ἵναc φαίνωvsap3s ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgns ἀγαθόςagnsn ἐγώrpd-s κατεργάζοµαιvppnnfs
θάνατοςnams ἵναc γίνοµαιvsad3s κατάp ὑπερβολήnafs ἁµαρτωλόςanfsn ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs διάp ὁdgfs
ἐντολήngfs . v.14 οἶδαvixa1p γάρc ὅτιc ὁdnms νόµοςnnms πνευµατικόςanmsn εἰµίvipx3s ἐγώrpn-s
c anmsn
δέ σαρκικός εἰµίvipx1s πιπράσκωvpxpnms ὑπόp ὁdafs ἁµαρτίαnafs . v.15 ὅςrrans γάρc
κατεργάζοµαιvipn1s οὐxo γινώσκωvipa1s οὐxo γάρc ὅςrrans θέλωvipa1s οὗτοςrdans πράσσωvipa1s ἀλλάc
ὅςrrans µισέωvipa1s οὗτοςrdans ποιέωvipa1s . v.16 εἰqo δέc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s οὗτοςrdans
ποιέωvipa1s σύµφηµιvipx1s ὁddms νόµοςndms ὅτιc καλόςanmsn . v.17 νυνίbo δέc οὐκέτιbo ἐγώrpn-s
vipn1s rpans c dnfs vppanfs p rpd-s
κατεργάζοµαι αὐτός ἀλλά ὁ οἰκέω ἐν ἐγώ ἁµαρτίαnnfs . v.18 οἶδαvixa1s
γάρc ὅτιc οὐxo οἰκέωvipa3s ἐνp ἐγώrpd-s οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs σάρξndfs ἐγώrpg-s ἀγαθόςaansn
ὁdnns γάρc θέλωvnpa παράκειµαιvipn3s ἐγώrpd-s ὁdans δέc κατεργάζοµαιvnpn ὁdans καλόςaansn οὐxo
εὑρίσκωvipa1s .
θέλω ποιῶ ἀγαθόν ἀλλ΄ ὃ οὐ θέλω κακὸν τοῦτο πράσσω. εἰ 20
δὲ ὃ οὐ θέλω ἐγὼ τοῦτο ποιῶ οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζοµαι αὐτὸ

ἀλλ΄ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐµοὶ ἁµαρτία. Εὑρίσκω ἄρα τὸν νόµον τῷ 21
θέλοντι ἐµοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν ὅτι ἐµοὶ τὸ κακὸν παράκειται,

συνήδοµαι γὰρ τῷ νόµῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον. 22
βλέπω δὲ ἕτερον νόµον ἐν τοῖς µέλεσίν µου ἀντιστρατευόµε- 23
νον τῷ νόµῳ τοῦ νοός µου καὶ αἰχµαλωτίζοντά µε ἐν τῷ νόµῳ

τῆς ἁµαρτίας τῷ ὄντι ἐν τοῖς µέλεσίν µου. ταλαίπωρος ἐγὼ 24
ἄνθρωπος, τίς µε ῥύσεται ἐκ τοῦ σώµατος τοῦ θανάτου τού-

του. ἐυχάριστῶ τῷ θεῷ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν 25
ἄρα οὖν αὐτὸς ἐγὼ τῷ µὲν νοῒ δουλεύω νόµῳ θεοῦ τῇ δὲ σαρκὶ
νόµῳ ἁµαρτίας.
Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριµα τοῖς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, µὴ κατὰ 8
σάρκα περιπατοῦσιν, ἀλλὰ κατὰ πνεῦµα. ὁ γὰρ νόµος τοῦ 2
πνεύµατος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἠλευθέρωσέν µε ἀπὸ

τοῦ νόµου τῆς ἁµαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. τὸ γὰρ ἀδύνατον 3
τοῦ νόµου ἐν ᾧ ἠσθένει διὰ τῆς σαρκός ὁ θεὸς τὸν ἑαυτοῦ υἱ-
ὸν πέµψας ἐν ὁµοιώµατι σαρκὸς ἁµαρτίας καὶ περὶ ἁµαρτίας
κατέκρινεν τὴν ἁµαρτίαν ἐν τῇ σαρκί. ἵνα τὸ δικαίωµα τοῦ 4
νόµου πληρωθῇ ἐν ἡµῖν τοῖς µὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν

v.19 οὐxo γάρc ὅςrrans θέλωvipa1s ποιέωvipa1s ἀγαθόςaansn ἀλλάc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s
κακόςaansn οὗτοςrdans πράσσωvipa1s . v.20 εἰqo δέc ὅςrrans οὐxo θέλωvipa1s ἐγώrpn-s οὗτοςrdans
ποιέωvipa1s οὐκέτιbo ἐγώrpn-s κατεργάζοµαιvipn1s αὐτόςrpans ἀλλάc ὁdnfs οἰκέωvppanfs ἐνp ἐγώrpd-s
ἁµαρτίαnnfs . v.21 εὑρίσκωvipa1s ἄραxo ὁdams νόµοςnams ὁddms θέλωvppadms ἐγώrpd-s ποιέωvnpa
ὁdans καλόςaansn ὅτιc ἐγώrpd-s ὁdnns κακόςannsn παράκειµαιvipn3s . v.22 συνήδοµαιvipn1s γάρc
ὁddms νόµοςndms ὁdgms θεόςngms κατάp ὁdams ἔσωbo ἄνθρωποςnams . v.23 βλέπωvipa1s δέc
ἕτεροςaamsn νόµοςnams ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-s ἀντιστρατεύωvppnams ὁddms νόµοςndms ὁdgms
νοῦςngms ἐγώrpg-s καίc αἰχµαλωτίζωvppaams ἐγώrpa-s ἐνp ὁddms νόµοςndms ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁddms
εἰµίvppxdms ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-s . v.24 ταλαίπωροςanmsn ἐγώrpn-s ἄνθρωποςnnms τίςrqnms
ἐγώrpa-s ῥύοµαιvifd3s ἐκp ὁdgns σῶµαngns ὁdgms θάνατοςngms οὗτοςrdgms . v.25 εὐχαριστέωvipa1s
ὁddms θεόςndms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ἄραxo οὖνc αὐτόςrpnms
ἐγώrpn-s ὁddms µένxo νοῦςndms δουλεύωvipa1s νόµοςndms θεόςngms ὁddfs δέc σάρξndfs νόµοςndms
ἁµαρτίαngfs . 8. v.1 οὐδείςannsn ἄραxo νῦνbo κατάκριµαnnns ὁddmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
µή κατά σάρξnafs περιπατέωvppadmp ἀλλάc κατάp πνεῦµαnans .
xo p
v.2 ὁdnms γάρc νόµοςnnms
ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgfs ζωήngfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἐλευθερόωviaa3s ἐγώrpa-s ἀπόp ὁdgms
νόµοςngms ὁdgfs ἁµαρτίαngfs καίc ὁdgms θάνατοςngms . v.3 ὁdnns γάρc ἀδύνατοςannsn ὁdgms
νόµοςngms ἐνp ὅςrrdns ἀσθενέωviia3s διάp ὁdgfs σάρξngfs ὁdnms θεόςnnms ὁdams ἑαυτοῦrxgms υἱόςnams
πέµπωvpaanms ἐνp ὁµοίωµαndns σάρξngfs ἁµαρτίαngfs καίc περίp ἁµαρτίαngfs κατακρίνωviaa3s ὁdafs
ἁµαρτίαnafs ἐνp ὁddfs σάρξndfs .
5 ἀλλὰ κατὰ πνεῦµα. οἱ γὰρ κατὰ σάρκα ὄντες τὰ τῆς σαρ-

6 κὸς φρονοῦσιν οἱ δὲ κατὰ πνεῦµα τὰ τοῦ πνεύµατος. τὸ γὰρ
φρόνηµα τῆς σαρκὸς θάνατος τὸ δὲ φρόνηµα τοῦ πνεύµατος
7 ζωὴ καὶ εἰρήνη, διότι τὸ φρόνηµα τῆς σαρκὸς ἔχθρα εἰς θεόν
8 τῷ γὰρ νόµῳ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑποτάσσεται οὐδὲ γὰρ δύναται, οἱ
9 δὲ ἐν σαρκὶ ὄντες θεῷ ἀρέσαι οὐ δύνανται. ὑµεῖς δὲ οὐκ ἐστὲ
ἐν σαρκὶ ἀλλ΄ ἐν πνεύµατι εἴπερ πνεῦµα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑµῖν εἰ
10 δέ τις πνεῦµα Χριστοῦ οὐκ ἔχει οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. εἰ
δὲ Χριστὸς ἐν ὑµῖν τὸ µὲν σῶµα νεκρὸν διὰ ἁµαρτίαν τὸ δὲ
11 πνεῦµα ζωὴ διὰ δικαιοσύνην. εἰ δὲ τὸ πνεῦµα τοῦ ἐγείραν-
τος ᾿Ιησοῦν ἐκ νεκρῶν οἰκεῖ ἐν ὑµῖν ὁ ἐγείρας τὸν Χριστὸν ἐκ
νεκρῶν ζῳοποιήσει καὶ τὰ θνητὰ σώµατα ὑµῶν διὰ τὸ ἐνοι-
12 κοῦν αὐτοῦ Πνεῦµα ἐν ὑµῖν. ῎Αρα οὖν ἀδελφοί ὀφειλέται
13 ἐσµέν οὐ τῇ σαρκὶ τοῦ κατὰ σάρκα ζῆν. εἰ γὰρ κατὰ σάρκα
ζῆτε µέλλετε ἀποθνῄσκειν, εἰ δὲ πνεύµατι τὰς πράξεις τοῦ σώ-
14 µατος θανατοῦτε ζήσεσθε. ὅσοι γὰρ πνεύµατι θεοῦ ἄγονται
15 οὗτοι εἰσιν υἱοὶ θεοῦ. οὐ γὰρ ἐλάβετε πνεῦµα δουλείας πά-
λιν εἰς φόβον ἀλ᾿λ ἐλάβετε πνεῦµα υἱοθεσίας ἐν ᾧ κράζοµεν
16 Αββα ὁ πατήρ. αὐτὸ τὸ πνεῦµα συµµαρτυρεῖ τῷ πνεύµατι
17 ἡµῶν ὅτι ἐσµὲν τέκνα θεοῦ. εἰ δὲ τέκνα καὶ κληρονόµοι,
v.4 ἵναc ὁdans δικαίωµαnans ὁdgms νόµοςngms πληρόωvsap3s ἐνp ἐγώrpd-p ὁddmp µήxo κατάp
σάρξnafs περιπατέωvppadmp ἀλλάc κατάp πνεῦµαnans . v.5 ὁdnmp γάρc κατάp σάρξnafs εἰµίvppxnmp
ὁdanp ὁdgfs σάρξngfs φρονέωvipa3p ὁdnmp δέc κατάp πνεῦµαnans ὁdanp ὁdgns πνεῦµαngns . v.6 ὁdnns
γάρc φρόνηµαnnns ὁdgfs σάρξngfs θάνατοςnnms ὁdnns δέc φρόνηµαnnns ὁdgns πνεῦµαngns ζωήnnfs
καίc εἰρήνηnnfs . v.7 διότιc ὁdnns φρόνηµαnnns ὁdgfs σάρξngfs ἔχθραnnfs εἰςp θεόςnams ὁddms
γάρc νόµοςndms ὁdgms θεόςngms οὐxo ὑποτάσσωvipp3s οὐδέbo γάρc δύναµαιvipn3s . v.8 ὁdnmp
c p ndfs vppxnmp ndms vnaa xo vipn3p rpn-p
δέ ἐν σάρξ εἰµί θεός ἀρέσκω οὐ δύναµαι . v.9 σύ δέc οὐxo
εἰµίvipx2p ἐνp σάρξndfs ἀλλάc ἐνp πνεῦµαndns εἴπερqo πνεῦµαnnns θεόςngms οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p
εἰqo δέc τι-σρινµσ πνεῦµαnans Χριστόςngms οὐxo ἔχωvipa3s οὗτοςrdnms οὐxo εἰµίvipx3s αὐτόςrpgms .
v.10 εἰqo δέc Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p ὁdnns µένxo σῶµαnnns νεκρόςannsn διάp ἁµαρτίαnafs ὁdnns δέc
πνεῦµαnnns ζωήnnfs διάp δικαιοσύνηnafs . v.11 εἰqo δέc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms ἐγείρωvpaagms
᾿Ιησοῦςnams ἐκp νεκρόςagmpn οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p ὁdnms ἐγείρωvpaanms ὁdams Χριστόςnams ἐκp
νεκρόςagmpn ζῳοποιέωvifa3s καίc ὁdanp θνητόςaanpn σῶµαnanp σύrpg-p διάp ὁdans ἐνοικέωvppaans
αὐτόςrpgms πνεῦµαnans ἐνp σύrpd-p . v.12 ἄραxo οὖνc ἀδελφόςnvmp ὀφειλέτηςnnmp εἰµίvipx1p
οὐxo ὁddfs σάρξndfs ὁdgms κατάp σάρξnafs ζάωvnpa . v.13 εἰqo γάρc κατάp σάρξnafs ζάωvipa2p
µέλλωvipa2p ἀποθνῄσκωvnpa εἰqo δέc πνεῦµαndns ὁdafp πρᾶξιςnafp ὁdgns σῶµαngns θανατόωvipa2p
ζάωvifd2p . v.14 ὅσοςrcnmp γάρc πνεῦµαndns θεόςngms ἄγωvipp3p οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p υἱόςnnmp
θεόςngms . v.15 οὐxo γάρc λαµβάνωviaa2p πνεῦµαnans δουλείαngfs πάλινbo εἰςp φόβοςnams
ἀλλά λαµβάνωviaa2p πνεῦµαnans υἱοθεσίαngfs ἐνp ὅςrrdns κράζωvipa1p ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms .
c
v.16 αὐτόςrpnns ὁdnns πνεῦµαnnns συµµαρτυρέωvipa3s ὁddns πνεῦµαndns ἐγώrpg-p ὅτιc εἰµίvipx1p
τέκνονnnnp θεόςngms .
κληρονόµοι µὲν θεοῦ συγκληρονόµοι δὲ Χριστοῦ εἴπερ συµ-

πάσχοµεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶµεν. Λογίζοµαι γὰρ ὅτι οὐκ 18
ἄξια τὰ παθήµατα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν µέλλουσαν δόξαν

ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡµᾶς. ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως 19
τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται. τῇ γὰρ 20
µαταιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη οὐχ ἑκοῦσα ἀλλὰ διὰ τὸν ὑπο-

τάξαντα ἐπ΄ ἑλπίδι. ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται 21
ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης
τῶν τέκνων τοῦ θεοῦ. οἴδαµεν γὰρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συ- 22
στενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν, οὐ µόνον δέ ἀλλὰ καὶ 23
αὐτοὶ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύµατος ἔχοντες καὶ ἡµεῖς αὐτοὶ ἐν

ἑαυτοῖς στενάζοµεν υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόµενοι τὴν ἀπολύτρω-
σιν τοῦ σώµατος ἡµῶν. τῇ γὰρ ἐλπίδι ἐσώθηµεν, ἐλπὶς δὲ 24
βλεποµένη οὐκ ἔστιν ἐλπίς, ὃ γὰρ βλέπει τίς τί καί ἐλπίζει.

εἰ δὲ ὃ οὐ βλέποµεν ἐλπίζοµεν δι΄ ὑποµονῆς ἀπεκδεχόµεθα. 25
῾Ωσαύτως δὲ καὶ τὸ πνεῦµα συναντιλαµβάνεται ταῖς ἀσθενεί- 26
αις ἡµῶν, τὸ γὰρ τί προσευξόµεθα καθὸ δεῖ οὐκ οἴδαµεν ἀλ᾿λ

αὐτὸ τὸ πνεῦµα ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡµῶν στεναγµοῖς ἀλα-
λήτοις, ὁ δὲ ἐρευνῶν τὰς καρδίας οἶδεν τί τὸ φρόνηµα τοῦ 27
πνεύµατος ὅτι κατὰ θεὸν ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἁγίων. οἴδαµεν δὲ 28
ὅτι τοῖς ἀγαπῶσιν τὸν θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν τοῖς κα-
v.17 εἰqo δέc τέκνονnnnp καίc κληρονόµοςnnmp κληρονόµοςnnmp µένxo θεόςngms
συγκληρονόµοςanmpn δέc Χριστόςngms εἴπερqo συµπάσχωvipa1p ἵναc καίc συνδοξάζωvsap1p .
v.18 λογίζοµαιvipn1s γάρc ὅτιc οὐxo ἄξιοςannpn ὁdnnp πάθηµαnnnp ὁdgms νῦνbo καιρόςngms πρόςp
ὁdafs µέλλωvppaafs δόξαnafs ἀποκαλύπτωvnap εἰςp ἐγώrpa-p . v.19 ὁdnfs γάρc ἀποκαραδοκίαnnfs
dgfs ngfs dafs nafs dgmp ngmp dgms
ὁ κτίσις ὁ ἀποκάλυψις ὁ υἱός ὁ θεόςngms ἀπεκδέχοµαιvipn3s .
v.20 ὁddfs γάρc µαταιότηςndfs ὁdnfs κτίσιςnnfs ὑποτάσσωviap3s οὐxo ἑκώνanfsn ἀλλάc διάp ὁdams
ὑποτάσσωvpaaams ἐπίp ἐλπίςndfs . v.21 ὅτιc καίc αὐτόςrpnfs ὁdnfs κτίσιςnnfs ἐλευθερόωvifp3s ἀπόp
ὁdgfs δουλείαngfs ὁdgfs φθοράngfs εἰςp ὁdafs ἐλευθερίαnafs ὁdgfs δόξαngfs ὁdgnp τέκνονngnp ὁdgms
θεόςngms . v.22 οἶδαvixa1p γάρc ὅτιc πᾶςanfsn ὁdnfs κτίσιςnnfs συστενάζωvipa3s καίc συνωδίνωvipa3s
ἄχριp ὁdgms νῦνbo . v.23 οὐxo µόνοςbo δέc ἀλλάc καίc αὐτόςrpnmp ὁdafs ἀπαρχήnafs ὁdgns
πνεῦµαngns ἔχωvppanmp καίc ἐγώrpn-p αὐτόςrpnmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp στενάζωvipa1p υἱοθεσίαnafs
ἀπεκδέχοµαιvppnnmp ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgns σῶµαngns ἐγώrpg-p . v.24 ὁddfs γάρc ἐλπίςndfs
σῴζωviap1p ἐλπίςnnfs δέc βλέπωvpppnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐλπίςnnfs ὅςrrans γάρc βλέπωvipa3s τίςrinms
τίςrqans καίc ἐλπίζωvipa3s . v.25 εἰqo δέc ὅςrrans οὐxo βλέπωvipa1p ἐλπίζωvipa1p διάp ὑποµονήngfs
ἀπεκδέχοµαιvipn1p . v.26 ὡσαύτωςbo δέc καίc ὁdnns πνεῦµαnnns συναντιλαµβάνοµαιvipn3s ὁddfp
ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-p ὁdans γάρc τίςrqans προσεύχοµαιvifd1p καθόbo δεῖvipq3s οὐxo οἶδαvixa1p ἀλλάc
αὐτόςrpnns ὁdnns πνεῦµαnnns ὑπερεντυγχάνωvipa3s ὑπέρp ἐγώrpg-p στεναγµόςndmp ἀλάλητοςadmpn .
v.27 ὁdnms δέc ἐραυνάωvppanms ὁdafp καρδίαnafp οἶδαvixa3s τίςrqnns ὁdnns φρόνηµαnnns ὁdgns
πνεῦµαngns ὅτιc κατάp θεόςnams ἐντυγχάνωvipa3s ὑπέρp ἅγιοςagmpn .
29 τὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν. ὅτι οὓς προέγνω καὶ προώρισεν

συµµόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν
30 πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς, οὓς δὲ προώρισεν τούτους
καὶ ἐκάλεσεν, καὶ οὓς ἐκάλεσεν τούτους καὶ ἐδικαίωσεν, οὓς
31 δὲ ἐδικαίωσεν τούτους καὶ ἐδόξασεν. Τί οὖν ἐροῦµεν πρὸς
32 ταῦτα εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡµῶν τίς καθ ἡµῶν. ὅς γε τοῦ ἰδίου
υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο ἀλ᾿λ ὑπὲρ ἡµῶν πάντων παρέδωκεν αὐ-
33 τόν πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡµῖν χαρίσεται. τίς
34 ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν θεοῦ θεὸς ὁ δικαιῶν, τίς ὁ κατα-
κρινῶν Χριστὸς ὁ ἀποθανών µᾶλλον δὲ καί ἐγερθείς ὃς καὶ
35 ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ θεοῦ ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡµῶν. τίς
ἡµᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ θλῖψις ἢ στενο-
χωρία ἢ διωγµὸς ἢ λιµὸς ἢ γυµνότης ἢ κίνδυνος ἢ µάχαιρα.
36 καθὼς γέγραπται ὅτι ῞Ενεκεν σοῦ θανατούµεθα ὅλην τὴν ἡµέ-
37 ραν ἐλογίσθηµεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. ἀλλ ἐν τούτοις πᾶσιν
38 ὑπερνικῶµεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡµᾶς. πέπεισµαι γὰρ ὅτι
οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάµεις
39 οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε µέλλοντα. οὔτε ὕψωµα οὔτε βάθος οὔτε
τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡµᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ
θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡµῶν.
v.28 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὁddmp ἀγαπάωvppadmp ὁdams θεόςnams πᾶςaanpn συνεργέωvipa3s
εἰςp ἀγαθόςaansn ὁddmp κατάp πρόθεσιςnafs κλητόςadmpn εἰµίvppxdmp . v.29 ὅτιc ὅςrramp
προγινώσκωviaa3s καίc προορίζωviaa3s σύµµορφοςaampn ὁdgfs εἰκώνngfs ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms
εἰςp ὁdans εἰµίvnpx αὐτόςrpams πρωτότοκοςaamsn ἐνp πολύςadmpn ἀδελφόςndmp . v.30 ὅςrramp δέc
προορίζωviaa3s οὗτοςrdamp καίc καλέωviaa3s καίc ὅςrramp καλέωviaa3s οὗτοςrdamp καίc δικαιόωviaa3s
ὅςrramp δέc δικαιόωviaa3s οὗτοςrdamp καίc δοξάζωviaa3s . v.31 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p πρόςp
οὗτοςrdanp εἰqo ὁdnms θεόςnnms ὑπέρp ἐγώrpg-p τίςrqnms κατάp ἐγώrpg-p . v.32 ὅςrrnms γέxo
ὁdgms ἴδιοςagmsn υἱόςngms οὐxo φείδοµαιviad3s ἀλλάc ὑπέρp ἐγώrpg-p πᾶςagmpn παραδίδωµιviaa3s
αὐτόςrpams πῶςbo οὐχίxo καίc σύνp αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn ἐγώrpd-p χαρίζοµαιvifd3s .
v.33 τίςrqnms ἐγκαλέωvifa3s κατάp ἐκλεκτόςagmpn θεόςngms θεόςnnms ὁdnms δικαιόωvppanms .
v.34 τίςrqnms ὁdnms κατακρίνωvpfanms Χριστόςnnms ὁdnms ἀποθνῄσκωvpaanms µᾶλλονbo δέc καίc
ἐγείρωvpapnms ὅςrrnms καίc εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms ὅςrrnms καίc ἐντυγχάνωvipa3s
ὑπέρp ἐγώrpg-p . v.35 τίςrqnms ἐγώrpa-p χωρίζωvifa3s ἀπόp ὁdgfs ἀγάπηngfs ὁdgms Χριστόςngms
θλῖψιςnnfs ἤxo στενοχωρίαnnfs ἤxo διωγµόςnnms ἤxo λιµόςnnms ἤxo γυµνότηςnnfs ἤxo κίνδυνοςnnms
ἤxo µάχαιραnnfs . v.36 καθώςbo γράφωvixp3s ὅτιc ἕνεκαbo σύrpg-s θανατόωvipp1p ὅλοςaafsn
ὁdafs ἡµέραnafs λογίζοµαιviap1p ὡςbo πρόβατονnnnp σφαγήngfs . v.37 ἀλλάc ἐνp οὗτοςrddnp
πᾶςadnpn ὑπερνικάωvipa1p διάp ὁdgms ἀγαπάωvpaagms ἐγώrpa-p . v.38 πείθωvixp1s γάρc ὅτιc
οὔτεc θάνατοςnnms οὔτεc ζωήnnfs οὔτεc ἄγγελοςnnmp οὔτεc ἀρχήnnfp οὔτεc δύναµιςnnfp οὔτεc
ἐνίστηµιvpxannp οὔτεc µέλλωvppannp . v.39 οὔτεc ὕψωµαnnns οὔτεc βάθοςnnns οὔτεc τι-σρινφσ
κτίσιςnnfs ἕτεροςanfsn δύναµαιvifd3s ἐγώrpa-p χωρίζωvnaa ἀπόp ὁdgfs ἀγάπηngfs ὁdgms θεόςngms ὁdgfs
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p .
᾿Αλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ οὐ ψεύδοµαι συµµαρτυρούσης 9

µοι τῆς συνειδήσεώς µου ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. ὅτι λύπη µοί 2
ἐστιν µεγάλη καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ µου. εὐ- 3
χόµην γὰρ αὐτὸς ἐγὼ ἀνάθεµα εἶναι ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ
τῶν ἀδελφῶν µου τῶν συγγενῶν µου κατὰ σάρκα. οἵτινές 4
εἰσιν ᾿Ισραηλῖται ὧν ἡ υἱοθεσία καὶ ἡ δόξα καὶ αἱ διαθῆκαι

καὶ ἡ νοµοθεσία καὶ ἡ λατρεία καὶ αἱ ἐπαγγελίαι. ὧν οἱ πα- 5
τέρες καὶ ἐξ ὧν ὁ Χριστὸς τὸ κατὰ σάρκα, ὁ ὢν ἐπὶ πάντων

θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας ἀµήν. Οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκ- 6
πέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ οὐ γὰρ πάντες οἱ ἐξ ᾿Ισραήλ οὗτοι

᾿Ισραήλ, οὐδ ὅτι εἰσὶν σπέρµα ᾿Αβραάµ πάντες τέκνα ἀλ᾿λ ᾿Εν 7
᾿Ισαὰκ κληθήσεταί σοι σπέρµα. τοῦτ ἔστιν οὐ τὰ τέκνα τῆς 8
σαρκὸς ταῦτα τέκνα τοῦ θεοῦ ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας

λογίζεται εἰς σπέρµα. ἐπαγγελίας γὰρ ὁ λόγος οὗτος Κατὰ 9
τὸν καιρὸν τοῦτον ἐλεύσοµαι καὶ ἔσται τῇ Σάρρᾳ υἱός. οὐ 10
µόνον δέ ἀλλὰ καὶ ῾Ρεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα ᾿Ισαὰκ τοῦ

πατρὸς ἡµῶν, µήπω γὰρ γεννηθέντων µηδὲ πραξάντων τι ἀ- 11
γαθὸν ἢ κακόν, ἵνα ἡ κατ ἐκλογὴν πρόθεσις τοῦ θεοῦ µένῃ

οὐκ ἐξ ἔργων ἀλλ΄ ἐκ τοῦ καλοῦντος. ἐρρήθη αὐτῇ ὅτι ῾Ο 12
µείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι. καθὼς γέγραπται Τὸν ᾿Ιακὼβ 13
9. v.1 ἀλήθειαnafs λέγωvipa1s ἐνp Χριστόςndms οὐxo ψεύδοµαιvipn1s συµµαρτυρέωvppagfs ἐγώrpd-s

ὁdgfs συνείδησιςngfs ἐγώrpg-s ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.2 ὅτιc λύπηnnfs ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s
µέγαςanfsn καίc ἀδιάλειπτοςanfsn ὀδύνηnnfs ὁddfs καρδίαndfs ἐγώrpg-s . v.3 εὔχοµαιviin1s γάρc
αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s ἀνάθεµαnnns εἰµίvnpx ἀπόp ὁdgms Χριστόςngms ὑπέρp ὁdgmp ἀδελφόςngmp
ἐγώrpg-s ὁdgmp συγγενήςagmpn ἐγώrpg-s κατάp σάρξnafs . v.4 ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p ᾿Ισραηλίτηςnnmp
rrgmp dnfs nnfs c dnfs nnfs c dnfp
ὅς ὁ υἱοθεσία καί ὁ δόξα καί ὁ διαθήκηnnfp καίc ὁdnfs νοµοθεσίαnnfs καίc
ὁdnfs λατρείαnnfs καίc ὁdnfp ἐπαγγελίαnnfp . v.5 ὅςrrgmp ὁdnmp πατήρnnmp καίc ἐκp ὅςrrgmp
ὁdnms Χριστόςnnms ὁdnns κατάp σάρξnafs ὁdnms εἰµίvppxnms ἐπίp πᾶςagnpn θεόςnnms εὐλογητόςanmsn
εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth . v.6 οὐxo οἷοςrcnns δέc ὅτιc ἐκπίπτωvixa3s ὁdnms λόγοςnnms
dgms ngms xo c anmpn dnmp
ὁ θεός οὐ γάρ πᾶς ὁ ἐκp ᾿Ισραήλtp οὗτοςrdnmp ᾿Ισραήλtp . v.7 οὐδέbo
ὅτιc εἰµίvipx3p σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp πᾶςanmpn τέκνονnnnp ἀλλάc ἐνp ᾿Ισαάκtp καλέωvifp3s σύrpd-s
σπέρµαnnns . v.8 οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s οὐxo ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs σάρξngfs οὗτοςrdnnp
τέκνονnnnp ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs λογίζοµαιvipn3s εἰςp
σπέρµαnans . v.9 ἐπαγγελίαngfs γάρc ὁdnms λόγοςnnms οὗτοςrdnms κατάp ὁdams καιρόςnams
οὗτοςrdams ἔρχοµαιvifd1s καίc εἰµίvifx3s ὁddfs Σάρραndfs υἱόςnnms . v.10 οὐxo µόνοςbo δέc
ἀλλάc καίc ῾Ρεβέκκαnnfs ἐκp εἷςngms κοίτηnafs ἔχωvppanfs ᾿Ισαάκtp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-p .
v.11 µήπωbo γάρc γεννάωvpapgmp µηδέc πράσσωvpaagmp τι-σριανσ ἀγαθόςaansn ἤxo κακόςaansn
ἵναc ὁdnfs κατάp ἐκλογήnafs πρόθεσιςnnfs ὁdgms θεόςngms µένωvspa3s οὐxo ἐκp ἔργονngnp ἀλλάc
ἐκp ὁdgms καλέωvppagms . v.12 ῥέωviap3s αὐτόςrpdfs ὅτιc ὁdnms µέγαςanmsc δουλεύωvifa3s ὁddms
ἐλάσσωνadmsn .
14 ἠγάπησα τὸν δὲ ᾿Ησαῦ ἐµίσησα. Τί οὖν ἐροῦµεν µὴ ἀδικία

15 παρὰ τῷ θεῷ µὴ γένοιτο, τῷ γὰρ Μωϋσῇ λέγει ᾿Ελεήσω ὃν
16 ἂν ἐλεῶ καὶ οἰκτειρήσω ὃν ἂν οἰκτείρω. ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέ-
17 λοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος θεοῦ. λέγει
γὰρ ἡ γραφὴ τῷ Φαραὼ ὅτι Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε ὅπως
ἐνδείξωµαι ἐν σοὶ τὴν δύναµίν µου καὶ ὅπως διαγγελῇ τὸ ὄ-
18 νοµά µου ἐν πάσῃ τῇ γῇ. ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλεεῖ ὃν δὲ θέλει
19 σκληρύνει. ᾿Ερεῖς οὖν µοι Τί ἔτι µέµφεται τῷ γὰρ βουλήµατι
20 αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκεν. µενοῦνγε ὦ ἄνθρωπε σὺ τίς εἶ ὁ ἀν-
ταποκρινόµενος τῷ θεῷ µὴ ἐρεῖ τὸ πλάσµα τῷ πλάσαντι Τί µε
21 ἐποίησας οὕτως. ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραµεὺς τοῦ πηλοῦ
ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράµατος ποιῆσαι ὃ µὲν εἰς τιµὴν σκεῦος ὃ δὲ
22 εἰς ἀτιµίαν. εἰ δὲ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι τὴν ὀργὴν καὶ
γνωρίσαι τὸ δυνατὸν αὐτοῦ ἤνεγκεν ἐν πολλῇ µακροθυµίᾳ
23 σκεύη ὀργῆς κατηρτισµένα εἰς ἀπώλειαν. καὶ ἵνα γνωρίσῃ
τὸν πλοῦτον τῆς δόξης αὐτοῦ ἐπὶ σκεύη ἐλέους ἃ προητοίµα-
24 σεν εἰς δόξαν. οὓς καὶ ἐκάλεσεν ἡµᾶς οὐ µόνον ἐξ ᾿Ιουδαίων
25 ἀλλὰ καὶ ἐξ ἐθνῶν. ὡς καὶ ἐν τῷ ῾Ωσηὲ λέγει Καλέσω τὸν οὐ
λαόν µου λαόν µου καὶ τὴν οὐκ ἠγαπηµένην ἠγαπηµένην,
26 καὶ ἔσται ἐν τῷ τόπῳ οὗ ἐρρήθη αὐτοῖς Οὐ λαός µου ὑµεῖς
v.13 καθώςbo γράφωvixp3s ὁdams ᾿Ιακώβtp ἀγαπάωviaa1s ὁdams δέc ᾿Ησαῦtp µισέωviaa1s .
v.14 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p µήxo ἀδικίαnnfs παράp ὁddms θεόςndms µήxo γίνοµαιvoad3s .
v.15 ὁddms γάρc Μωϋσῆςndms λέγωvipa3s ἐλεέωvifa1s ὅςrrams ἄνxo ἐλεέωvspa1s καίc οἰκτίρωvifa1s
ὅςrrams ἄνxo οἰκτίρωvspa1s . v.16 ἄραxo οὖνc οὐxo ὁdgms θέλωvppagms οὐδέbo ὁdgms τρέχωvppagms
c dgms vppagms
ἀλλά ὁ ἐλεέω θεόςngms . v.17 λέγωvipa3s γάρc ὁdnfs γραφήnnfs ὁddms Φαραώtp
ὅτιc εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans ἐξεγείρωviaa1s σύrpa-s ὅπωςbo ἐνδείκνυµιvsam1s ἐνp σύrpd-s ὁdafs
δύναµιςnafs ἐγώrpg-s καίc ὅπωςbo διαγγέλλωvsap3s ὁdnns ὄνοµαnnns ἐγώrpg-s ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs
γῆndfs . v.18 ἄραxo οὖνc ὅςrrams θέλωvipa3s ἐλεέωvipa3s ὅςrrams δέc θέλωvipa3s σκληρύνωvipa3s .
vifa2s
v.19 λέγω οὖνc ἐγώrpd-s τίςrqans ἔτιbo µέµφοµαιvipn3s ὁddns γάρc βούληµαndns αὐτόςrpgms
τίςrqnms ἀνθίστηµιvixa3s . v.20 µενοῦνγεxo ὦi ἄνθρωποςnvms σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms
vppnnms ddms
ἀνταποκρίνοµαι ὁ θεόςndms µήxo λέγωvifa3s ὁdnns πλάσµαnnns ὁddms πλάσσωvpaadms
τίςrqans ἐγώrpa-s ποιέωviaa2s οὕτωbo . v.21 ἤxo οὐxo ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs ὁdnms κεραµεύςnnms
dgms ngms p dgns rpgns
ὁ πηλός ἐκ ὁ αὐτός φύραµαngns ποιέωvnaa ὅςrrans µένxo εἰςp τιµήnafs σκεῦοςnans
ὅςrrans δέc εἰςp ἀτιµίαnafs . v.22 εἰqo δέc θέλωvppanms ὁdnms θεόςnnms ἐνδείκνυµιvnam ὁdafs
ὀργήnafs καίc γνωρίζωvnaa ὁdans δυνατόςaansn αὐτόςrpgms φέρωviaa3s ἐνp πολύςadfsn µακροθυµίαndfs
σκεῦοςnanp ὀργήngfs καταρτίζωvpxpanp εἰςp ἀπώλειαnafs . v.23 καίc ἵναc γνωρίζωvsaa3s ὁdams
nams dgfs ngfs rpgms p nanp
πλοῦτος ὁ δόξα αὐτός ἐπί σκεῦος ἔλεοςngns ὅςrranp προετοιµάζωviaa3s εἰςp
δόξαnafs . v.24 ὅςrramp καίc καλέωviaa3s ἐγώrpa-p οὐxo µόνοςbo ἐκp ᾿Ιουδαῖοςagmpn ἀλλάc καίc
ἐκp ἔθνοςngnp . v.25 ὡςbo καίc ἐνp ὁddms ῾Ωσηέtp λέγωvipa3s καλέωvifa1s ὁdams οὐxo λαόςnams
ἐγώrpg-s λαόςnams ἐγώrpg-s καίc ὁdafs οὐxo ἀγαπάωvpxpafs ἀγαπάωvpxpafs .
ἐκεῖ κληθήσονται υἱοὶ θεοῦ ζῶντος. ᾿Ησαΐας δὲ κράζει ὑπὲρ 27
τοῦ ᾿Ισραήλ ᾿Εὰν ᾖ ὁ ἀριθµὸς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ὡς ἡ ἄµµος

τῆς θαλάσσης τὸ κατάλειµµα σωθήσεται, λόγον γὰρ συντε- 28
λῶν καὶ συντέµνων ἐν δικαιοσυνῃ ὅτι λόγον συντετµηµένον

ποιήσει κύριος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ καθὼς προείρηκεν ᾿Ησαΐας 29
Εἰ µὴ κύριος Σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡµῖν σπέρµα ὡς Σόδοµα ἂν

ἐγενήθηµεν καὶ ὡς Γόµορρα ἂν ὡµοιώθηµεν. Τί οὖν ἐροῦµεν 30
ὅτι ἔθνη τὰ µὴ διώκοντα δικαιοσύνην κατέλαβεν δικαιοσύνην

δικαιοσύνην δὲ τὴν ἐκ πίστεως. ᾿Ισραὴλ δὲ διώκων νόµον 31
δικαιοσύνης εἰς νόµον δικαιοσύνης, οὐκ ἔφθασεν. διὰ τί· 32
ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως, ἀλλ ὡς ἐξ ἔργων νόµου, προσέκοψαν γὰρ

τῷ λίθῳ τοῦ προσκόµµατος, καθὼς γέγραπται ᾿Ιδοὺ τίθηµι ἐν 33
Σιὼν λίθον προσκόµµατος καὶ πέτραν σκανδάλου καὶ πᾶς ὁ

πιστεύων ἐπ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται.
᾿Αδελφοί ἡ µὲν εὐδοκία τῆς ἐµῆς καρδίας καὶ ἡ δέησις ἡ 10
πρὸς τὸν θεὸν ὑπὲρ τοῦ ᾿Ισραήλ ἐστιν εἰς σωτηρίαν. µαρτυ- 2
ρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν ἀλλ οὐ κατ ἐπίγνωσιν,

ἀγνοοῦντες γὰρ τὴν τοῦ θεοῦ δικαιοσύνην καὶ τὴν ἰδίαν δι- 3
καιοσύνην ζητοῦντες στῆσαι τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑ-

πετάγησαν, τέλος γὰρ νόµου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ 4
v.26 καίc εἰµίvifx3s ἐνp ὁddms τόποςndms ὅςbo ῥέωviap3s αὐτόςrpdmp οὐxo λαόςnnms ἐγώrpg-s σύrpn-p
ἐκεῖbo καλέωvifp3p υἱόςnnmp θεόςngms ζάωvppagms . v.27 ᾿Ησαΐαςnnms δέc κράζωvipa3s ὑπέρp
ὁdgms ᾿Ισραήλtp ἐάνqo εἰµίvspx3s ὁdnms ἀριθµόςnnms ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp ὡςbo ὁdnfs ἄµµοςnnfs
ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnns κατάλειµµαnnns σῴζωvifp3s . v.28 λόγοςnams γάρc συντελέωvppanms καίc
συντέµνωvppanms ἐνp δικαιοσύνηndfs ὅτιc λόγοςnams συντέµνωvpxpams ποιέωvifa3s κύριοςnnms ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs . v.29 καίc καθώςbo προλέγωvixa3s ᾿Ησαΐαςnnms εἰqo µήxo κύριοςnnms Σαβαώθth
ἐγκαταλείπωviaa3s ἐγώrpd-p σπέρµαnans ὡςbo Σόδοµαnnnp ἄνxo γίνοµαιviao1p καίc ὡςbo Γόµορραnnfs
ἄνxo ὁµοιόωviap1p . v.30 τίςrqans οὖνc λέγωvifa1p ὅτιc ἔθνοςnnnp ὁdnnp µήxo διώκωvppannp
δικαιοσύνηnafs καταλαµβάνωviaa3s δικαιοσύνηnafs δικαιοσύνηnafs δέc ὁdafs ἐκp πίστιςngfs .
v.31 ᾿Ισραήλtp δέc διώκωvppanms νόµοςnams δικαιοσύνηngfs εἰςp νόµοςnams δικαιοσύνηngfs οὐxo
φθάνωviaa3s . v.32 διάp τίςrqans ὅτιc οὐxo ἐκp πίστιςngfs ἀλλάc ὡςbo ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms
προσκόπτωviaa3p γάρc ὁddms λίθοςndms ὁdgns πρόσκοµµαngns . v.33 καθώςbo γράφωvixp3s
vdaa2s vipa1s p tp nams ngns
ἰδού τίθηµι ἐν Σιών λίθος πρόσκοµµα καί πέτραnafs σκάνδαλονngns καίc
c
πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo καταισχύνωvifp3s . 10. v.1 ἀδελφόςnvmp
dnfs xo nnfs dgfs rsgfs ngfs c dnfs nnfs dnfs
ὁ µέν εὐδοκία ὁ ἐµός καρδία καί ὁ δέησις ὁ πρόςp ὁdams θεόςnams
ὑπέρp ὁdgms ᾿Ισραήλtp εἰµίvipx3s εἰςp σωτηρίαnafs . v.2 µαρτυρέωvipa1s γάρc αὐτόςrpdmp ὅτιc
ζῆλοςnams θεόςngms ἔχωvipa3p ἀλλάc οὐxo κατάp ἐπίγνωσιςnafs . v.3 ἀγνοέωvppanmp γάρc ὁdafs
ὁdgms θεόςngms δικαιοσύνηnafs καίc ὁdafs ἴδιοςaafsn δικαιοσύνηnafs ζητέωvppanmp ἵστηµιvnaa ὁddfs
δικαιοσύνηndfs ὁdgms θεόςngms οὐxo ὑποτάσσωviap3p .
5 τῷ πιστεύοντι. Μωϋσῆς γὰρ γράφει τὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ

6 τοῦ νόµου ὅτι ὁ ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτοῖς. ἡ
δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ
σου Τίς ἀναβήσεται εἰς τὸν οὐρανόν τοῦτ ἔστιν Χριστὸν κατα-
7 γαγεῖν, ἤ Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον τοῦτ ἔστιν Χριστὸν
8 ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν. ἀλλὰ τί λέγει ᾿Εγγύς σου τὸ ῥῆµά ἐστιν
ἐν τῷ στόµατί σου καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου τοῦτ ἔστιν τὸ ῥῆµα τῆς
9 πίστεως ὃ κηρύσσοµεν. ὅτι ἐὰν ὁµολογήσῃς ἐν τῷ στόµατί
σου κύριον ᾿Ιησοῦν καὶ πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ὅτι ὁ θε-
10 ὸς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν σωθήσῃ, καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται
11 εἰς δικαιοσύνην στόµατι δὲ ὁµολογεῖται εἰς σωτηρίαν. λέγει
γὰρ ἡ γραφή Πᾶς ὁ πιστεύων ἐπ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται.
12 οὐ γάρ ἐστιν διαστολὴ ᾿Ιουδαίου τε καὶ ῞Ελληνος ὁ γὰρ αὐ-
τὸς κύριος πάντων πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουµένους
13 αὐτόν, Πᾶς γὰρ ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνοµα κυρίου σωθή-
14 σεται. Πῶς οὖν ἐπικαλέσονται εἰς ὃν οὐκ ἐπίστευσαν πῶς δὲ
πιστεύσουσιν οὗ οὐκ ἤκουσαν πῶς δὲ ἀκούσουσιν χωρὶς κη-
15 ρύσσοντος. πῶς δὲ κηρύξουσιν ἐὰν µὴ ἀποσταλῶσιν καθὼς
γέγραπται ῾Ως ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζοµένων εἰρήνην,
16 τῶν εὐαγγελιζοµένων τὰ ἀγαθά. ᾿Αλλ οὐ πάντες ὑπήκουσαν
τῷ εὐαγγελίῳ ᾿Ησαΐας γὰρ λέγει Κύριε τίς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ
v.4 τέλοςnnns γάρc νόµοςngms Χριστόςnnms εἰςp δικαιοσύνηnafs πᾶςadmsn ὁddms πιστεύωvppadms .
v.5 Μωϋσῆςnnms γάρc γράφωvipa3s ὁdafs δικαιοσύνηnafs ὁdafs ἐκp ὁdgms νόµοςngms ὅτιc
ὁdnms ποιέωvpaanms αὐτόςrpanp ἄνθρωποςnnms ζάωvifd3s ἐνp αὐτόςrpdnp . v.6 ὁdnfs δέc ἐκp
πίστιςngfs δικαιοσύνηnnfs οὕτωbo λέγωvipa3s µήxo λέγωvsaa2s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s τίςrqnms
ἀναβαίνωvifd3s εἰςp ὁdams οὐρανόςnams οὗτοςrdnns εἰµίvipxxr Χριστόςnams κατάγωvnaa . v.7 ἤxo
τίςrqnms καταβαίνωvifd3s εἰςp ὁdafs ἄβυσσοςnafs οὗτοςrdnns εἰµίvipxxr Χριστόςnams ἐκp νεκρόςagmpn
ἀνάγωvnaa . v.8 ἀλλάc τίςrqans λέγωvipa3s ἐγγύςbo σύrpg-s ὁdnns ῥῆµαnnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddns
στόµαndns σύrpg-s καίc ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s οὗτοςrdnns εἰµίvipxto ὁdnns ῥῆµαnnns ὁdgfs
πίστιςngfs ὅςrrans κηρύσσωvipa1p . v.9 ὅτιc ἐάνqo ὁµολογέωvsaa2s ἐνp ὁddns στόµαndns σύrpg-s
κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams καίc πιστεύωvsaa2s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms
αὐτόςrpams ἐγείρωviaa3s ἐκp νεκρόςagmpn σῴζωvifp2s . v.10 καρδίαndfs γάρc πιστεύωvipp3s εἰςp
δικαιοσύνηnafs στόµαndns δέc ὁµολογέωvipp3s εἰςp σωτηρίαnafs . v.11 λέγωvipa3s γάρc ὁdnfs
γραφήnnfs πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo καταισχύνωvifp3s . v.12 οὐxo
c vipx3s nnfs agmsn xo c ngms dnms c rpnms
γάρ εἰµί διαστολή ᾿Ιουδαῖος τέ καί ῞Ελλην ὁ γάρ αὐτός κύριοςnnms
πᾶςagmpn πλουτέωvppanms εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἐπικαλέωvppmamp αὐτόςrpams . v.13 πᾶςanmsn
γάρc ὅςrrnms ἄνxo ἐπικαλέωvsam3s ὁdans ὄνοµαnans κύριοςngms σῴζωvifp3s . v.14 πῶςbo
οὖνc ἐπικαλέωvifm3p εἰςp ὅςrrams οὐxo πιστεύωviaa3p πῶςbo δέc πιστεύωvifa3p ὅςrrgms οὐxo
ἀκούωviaa3p πῶςbo δέc ἀκούωvifa3p χωρίςbo κηρύσσωvppagms . v.15 πῶςbo δέc κηρύσσωvifa3p
ἐάνqo µήxo ἀποστέλλωvsap3p καθώςbo γράφωvixp3s ὡςbo ὡραῖοςanmpn ὁdnmp πούςnnmp ὁdgmp
εὐαγγελίζωvppmgmp εἰρήνηnafs ὁdgmp εὐαγγελίζωvppmgmp ὁdanp ἀγαθόςaanpn .
ἡµῶν. ἄρα ἡ πίστις ἐξ ἀκοῆς ἡ δὲ ἀκοὴ διὰ ῥήµατος Θε- 17
οῦ. ἀλλὰ λέγω µὴ οὐκ ἤκουσαν µενοῦνγε, Εἰς πᾶσαν τὴν 18
γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκου-

µένης τὰ ῥήµατα αὐτῶν. ἀλλὰ λέγω µὴ οὐκ ἔγνω ᾿Ισραὴλ 19
πρῶτος Μωϋσῆς λέγει ᾿Εγὼ παραζηλώσω ὑµᾶς ἐπ οὐκ ἔθνει

ἐπὶ ἔθνει ἀσυνέτῳ παροργιῶ ὑµᾶς. ᾿Ησαΐας δὲ ἀποτολµᾷ καὶ 20
λέγει Εὑρέθην τοῖς ἐµὲ µὴ ζητοῦσιν ἐµφανὴς ἐγενόµην τοῖς

ἐµὲ µὴ ἐπερωτῶσιν. πρὸς δὲ τὸν ᾿Ισραὴλ λέγει ῞Ολην τὴν ἡ- 21
µέραν ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς µου πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ

ἀντιλέγοντα.
Λέγω οὖν µὴ ἀπώσατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ µὴ γένοιτο, 11
καὶ γὰρ ἐγὼ ᾿Ισραηλίτης εἰµί ἐκ σπέρµατος ᾿Αβραάµ φυλῆς
Βενιαµίν. οὐκ ἀπώσατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ ὃν προέγνω 2
ἢ οὐκ οἴδατε ἐν ᾿Ηλίᾳ τί λέγει ἡ γραφή ὡς ἐντυγχάνει τῷ θεῷ

κατὰ τοῦ ᾿Ισραήλ λέγων, Κύριε τοὺς προφήτας σου ἀπέκτει- 3
ναν καὶ τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν κἀγὼ ὑπελείφθην

µόνος καὶ ζητοῦσιν τὴν ψυχήν µου. ἀλλὰ τί λέγει αὐτῷ ὁ 4
χρηµατισµός Κατέλιπον ἐµαυτῷ ἑπτακισχιλίους ἄνδρας οἵτι-

νες οὐκ ἔκαµψαν γόνυ τῇ Βάαλ. οὕτως οὖν καὶ ἐν τῷ νῦν 5
καιρῷ λεῖµµα κατ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν, εἰ δὲ χάριτι οὐ- 6
v.16 ἀλλάc οὐxo πᾶςanmpn ὑπακούωviaa3p ὁddns εὐαγγέλιονndns ᾿Ησαΐαςnnms γάρc λέγωvipa3s
κύριοςnvms τίςrqnms πιστεύωviaa3s ὁddfs ἀκοήndfs ἐγώrpg-p . v.17 ἄραxo ὁdnfs πίστιςnnfs ἐκp
ἀκοήngfs ὁdnfs δέc ἀκοήnnfs διάp ῥῆµαngns θεόςngms . v.18 ἀλλάc λέγωvipa1s µήxo οὐxo
ἀκούωviaa3p µενοῦνγεxo εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs ἐξέρχοµαιviaa3s ὁdnms φθόγγοςnnms αὐτόςrpgmp
καίc εἰςp ὁdanp πέραςnanp ὁdgfs οἰκουµένηngfs ὁdnnp ῥῆµαnnnp αὐτόςrpgmp . v.19 ἀλλάc
λέγωvipa1s µήxo οὐxo γινώσκωviaa3s ᾿Ισραήλtp πρῶτοςanmsn Μωϋσῆςnnms λέγωvipa3s ἐγώrpn-s
παραζηλόωvifa1s σύrpa-p ἐπίp οὐxo ἔθνοςndns ἐπίp ἔθνοςndns ἀσύνετοςadnsn παροργίζωvifa1s σύrpa-p .
v.20 ᾿Ησαΐαςnnms δέc ἀποτολµάωvipa3s καίc λέγωvipa3s εὑρίσκωviap1s ὁddmp ἐγώrpa-s µήxo
ζητέωvppadmp ἐµφανήςanmsn γίνοµαιviad1s ὁddmp ἐγώrpa-s µήxo ἐπερωτάωvppadmp . v.21 πρόςp δέc
dams tp vipa3s aafsn dafs nafs viaa1s dafp nafp
ὁ ᾿Ισραήλ λέγω ὅλος ὁ ἡµέρα ἐκπετάννυµι ὁ χείρ ἐγώrpg-s πρόςp
λαόςnams ἀπειθέωvppaams καίc ἀντιλέγωvppaams . 11. v.1 λέγωvipa1s οὖνc µήxo ἀπωθέοµαιviad3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms µήxo γίνοµαιvoad3s καίc γάρc ἐγώrpn-s ᾿Ισραηλίτηςnnms
εἰµίvipx1s ἐκp σπέρµαngns ᾿Αβραάµtp φυλήngfs Βενιαµίνtp . v.2 οὐxo ἀπωθέοµαιviad3s ὁdnms
θεόςnnms ὁdams λαόςnams αὐτόςrpgms ὅςrrams προγινώσκωviaa3s ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ἐνp ᾿Ηλίαςndms
τίςrqans λέγωvipa3s ὁdnfs γραφήnnfs ὡςbo ἐντυγχάνωvipa3s ὁddms θεόςndms κατάp ὁdgms ᾿Ισραήλtp
λέγωvppanms . v.3 κύριοςnvms ὁdamp προφήτηςnamp σύrpg-s ἀποκτείνωviaa3p καίc ὁdanp
θυσιαστήριονnanp σύrpg-s κατασκάπτωviaa3p κἀγώrpn-s ὑπολείπωviap1s µόνοςanmsn καίc ζητέωvipa3p
ὁdafs ψυχήnafs ἐγώrpg-s . v.4 ἀλλάc τίςrqans λέγωvipa3s αὐτόςrpdms ὁdnms χρηµατισµόςnnms
καταλείπωviaa1s ἐµαυτοῦrxdms ἑπτακισχίλιοιaampn ἀνήρnamp ὅστιςrrnmp οὐxo κάµπτωviaa3p γόνυnans
ὁddfs Βάαλtp . v.5 οὕτωbo οὖνc καίc ἐνp ὁddms νῦνbo καιρόςndms λεῖµµαnnns κατάp ἐκλογήnafs
ngfs vixa3s
χάρις γίνοµαι .
κέτι ἐξ ἔργων ἐπεὶ ἡ χάρις οὐκέτι γίνεται χάρις εἰ δὲ ἐξ ἔργων,

7 οὐκέτι ἐστὶν χάρις ἐπεὶ τὸ ἔργον. οὐκέτι ἐστίν ἔργον. τί οὖν ὃ
ἐπιζητεῖ ᾿Ισραήλ τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν, οἱ
8 δὲ λοιποὶ ἐπωρώθησαν. καθὼς γέγραπται ῎Εδωκεν αὐτοῖς ὁ
θεὸς πνεῦµα κατανύξεως ὀφθαλµοὺς τοῦ µὴ βλέπειν καὶ ὦτα
9 τοῦ µὴ ἀκούειν ἕως τῆς σήµερον ἡµέρας. καὶ ∆αυὶδ λέγει
Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν καὶ εἰς
10 σκάνδαλον καὶ εἰς ἀνταπόδοµα αὐτοῖς. σκοτισθήτωσαν οἱ ὀ-
φθαλµοὶ αὐτῶν τοῦ µὴ βλέπειν καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διαπαντός
11 σύγκαµψον. Λέγω οὖν µὴ ἔπταισαν ἵνα πέσωσιν µὴ γένοιτο,
ἀλλὰ τῷ αὐτῶν παραπτώµατι ἡ σωτηρία τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ
12 παραζηλῶσαι αὐτούς. εἰ δὲ τὸ παράπτωµα αὐτῶν πλοῦτος
κόσµου καὶ τὸ ἥττηµα αὐτῶν πλοῦτος ἐθνῶν πόσῳ µᾶλλον τὸ
13 πλήρωµα αὐτῶν. ῾Υµῖν γὰρ λέγω τοῖς ἔθνεσιν, ἐφ ὅσον µὲν
14 εἰµι ἐγὼ ἐθνῶν ἀπόστολος τὴν διακονίαν µου δοξάζω. εἴ πως
15 παραζηλώσω µου τὴν σάρκα καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. εἰ
γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσµου τίς ἡ πρόσληψις
16 εἰ µὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν. εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία καὶ τὸ φύραµα,
17 καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία καὶ οἱ κλάδοι. Εἰ δέ τινες τῶν κλάδων
ἐξεκλάσθησαν σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς
καὶ συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης καὶ τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγέ-
v.6 εἰqo δέc χάριςndfs οὐκέτιbo ἐκp ἔργονngnp ἐπείc ὁdnfs χάριςnnfs οὐκέτιbo γίνοµαιvipn3s
χάριςnnfs εἰqo δέc ἐκp ἔργονngnp οὐκέτιbo εἰµίvipx3s χάριςnnfs ἐπείc ὁdnns ἔργονnnns οὐκέτιbo
εἰµίvipx3s ἔργονnnns . v.7 τίςrqnns οὖνc ὅςrrans ἐπιζητέωvipa3s ᾿Ισραήλtp οὗτοςrdans οὐxo
ἐπιτυγχάνωviaa3s ὁdnfs δέc ἐκλογήnnfs ἐπιτυγχάνωviaa3s ὁdnmp δέc λοιπόςanmpn πωρόωviap3p .
v.8 καθώςbo γράφωvixp3s δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms πνεῦµαnans κατάνυξιςngfs
ὀφθαλµόςnamp ὁdgms µήxo βλέπωvnpa καίc οὖςnanp ὁdgms µήxo ἀκούωvnpa ἕωςc ὁdgfs σήµερονbo
ἡµέραngfs . v.9 καίc ∆αυίδtp λέγωvipa3s γίνοµαιvdao3s ὁdnfs τράπεζαnnfs αὐτόςrpgmp εἰςp
παγίςnafs καίc εἰςp θήραnafs καίc εἰςp σκάνδαλονnans καίc εἰςp ἀνταπόδοµαnans αὐτόςrpdmp .
v.10 σκοτίζωvdap3p ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgmp ὁdgms µήxo βλέπωvnpa καίc ὁdams νῶτοςnams
αὐτόςrpgmp διά&πᾶςbo συγκάµπτωvdaa2s . v.11 λέγωvipa1s οὖνc µήxo πταίωviaa3p ἵναc πίπτωvsaa3p
µήxo γίνοµαιvoad3s ἀλλάc ὁddns αὐτόςrpgmp παράπτωµαndns ὁdnfs σωτηρίαnnfs ὁddnp ἔθνοςndnp
εἰςp ὁdans παραζηλόωvnaa αὐτόςrpamp . v.12 εἰqo δέc ὁdnns παράπτωµαnnns αὐτόςrpgmp
πλοῦτοςnnns κόσµοςngms καίc ὁdnns ἥττηµαnnns αὐτόςrpgmp πλοῦτοςnnns ἔθνοςngnp πόσοςrodns
µᾶλλονbo ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgmp . v.13 σύrpd-p γάρc λέγωvipa1s ὁddnp ἔθνοςndnp
ἐπίp ὅσοςrcans µένxo εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s ἔθνοςngnp ἀπόστολοςnnms ὁdafs διακονίαnafs ἐγώrpg-s
δοξάζωvipa1s . v.14 εἰqo πώςxo παραζηλόωvsaa1s ἐγώrpg-s ὁdafs σάρξnafs καίc σῴζωvsaa1s τι-σ-
ριαµπ ἐκp αὐτόςrpgmp . v.15 εἰqo γάρc ὁdnfs ἀποβολήnnfs αὐτόςrpgmp καταλλαγήnnfs κόσµοςngms
rqnfs dnfs nnfs
τίς ὁ πρόσληµψις εἰqo µήxo ζωήnnfs ἐκp νεκρόςagmpn . v.16 εἰqo δέc ὁdnfs ἀπαρχήnnfs
ἅγιοςanfsn καίc ὁdnns φύραµαnnns καίc εἰqo ὁdnfs ῥίζαnnfs ἅγιοςanfsn καίc ὁdnmp κλάδοςnnmp .
νου. µὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων, εἰ δὲ κατακαυχᾶσαι οὐ σὺ 18
τὴν ῥίζαν βαστάζεις ἀλ᾿λ ἡ ῥίζα σέ. ἐρεῖς οὖν ᾿Εξεκλάσθησαν 19
κλάδοι ἵνα ἐγὼ ἐγκεντρισθῶ. καλῶς, τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθη- 20
σαν σὺ δὲ τῇ πίστει ἕστηκας µὴ ὑψηλὸφρόνει, ἀλλὰ φοβοῦ,

εἰ γὰρ ὁ θεὸς τῶν κατὰ φύσιν κλάδων οὐκ ἐφείσατο µήπως 21
οὐδὲ σοῦ φείσεται. ἴδε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτοµίαν θεοῦ, 22
ἐπὶ µὲν τοὺς πεσόντας ἀποτοµίαν ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότητα ἐὰν

ἐπιµείνῃς τῇ χρηστότητι ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ. καὶ ἐκεῖνοι 23
δέ ἐὰν µὴ ἐπιµείνωσιν τῇ ἀπιστίᾳ ἐγκεντρισθήσονται, δυνα-

τὸς γάρ ὁ θεὸς ἐστιν πάλιν ἐγκεντρίσαι αὐτούς. εἰ γὰρ σὺ 24
ἐκ τῆς κατὰ φύσιν ἐξεκόπης ἀγριελαίου καὶ παρὰ φύσιν ἐνε-

κεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον πόσῳ µᾶλλον οὗτοι οἱ κατὰ φύσιν
ἐγκεντρισθήσονται τῇ ἰδίᾳ ἐλαίᾳ. Οὐ γὰρ θέλω ὑµᾶς ἀγνοεῖν 25
ἀδελφοί τὸ µυστήριον τοῦτο ἵνα µὴ ἦτε παῤ ἑαυτοῖς φρόνιµοι

ὅτι πώρωσις ἀπὸ µέρους τῷ ᾿Ισραὴλ γέγονεν ἄχρις οὗ τὸ πλή-
ρωµα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ. καὶ οὕτως πᾶς ᾿Ισραὴλ σωθήσεται, 26
καθὼς γέγραπται ῞Ηξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥυόµενος καὶ ἀποστρέψει

ἀσεβείας ἀπὸ ᾿Ιακώβ, καὶ αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ ἐµοῦ διαθήκη 27
ὅταν ἀφέλωµαι τὰς ἁµαρτίας αὐτῶν. κατὰ µὲν τὸ εὐαγγέλιον 28
ἐχθροὶ δι΄ ὑµᾶς κατὰ δὲ τὴν ἐκλογὴν ἀγαπητοὶ διὰ τοὺς πατέ-
v.17 εἰqo δέc τι-σρινµπ ὁdgmp κλάδοςngmp ἐκκλάωviap3p σύrpn-s δέc ἀγριέλαιοςnnfs εἰµίvppxnms
ἐγκεντρίζωviap2s ἐνp αὐτόςrpdmp καίc συγκοινωνόςanmsn ὁdgfs ῥίζαngfs καίc ὁdgfs πιότηςngfs
ὁdgfs ἐλαίαngfs γίνοµαιviad2s . v.18 µήxo κατακαυχάοµαιvdpn2s ὁdgmp κλάδοςngmp εἰqo δέc
κατακαυχάοµαιvipn2s οὐxo σύrpn-s ὁdafs ῥίζαnafs βαστάζωvipa2s ἀλλάc ὁdnfs ῥίζαnnfs σύrpa-s .
v.19 λέγωvifa2s οὖνc ἐκκλάωviap3p κλάδοςnnmp ἵναc ἐγώrpn-s ἐγκεντρίζωvsap1s . v.20 καλῶςbo
ddfs ndfs viap3p rpn-s c ddfs ndfs vixa2s
ὁ ἀπιστία ἐκκλάω σύ δέ ὁ πίστις ἵστηµι µή ὑψηλοφρονέωvdpa2s
xo
ἀλλάc φοβέοµαιvdpn2s . v.21 εἰqo γάρc ὁdnms θεόςnnms ὁdgmp κατάp φύσιςnafs κλάδοςngmp οὐxo
φείδοµαιviad3s µή&πώςc οὐδέbo σύrpg-s φείδοµαιvifd3s . v.22 ὁράωvdaa2s οὖνc χρηστότηςnafs καίc
ἀποτοµίαnafs θεόςngms ἐπίp µένxo ὁdamp πίπτωvpaaamp ἀποτοµίαnafs ἐπίp δέc σύrpa-s χρηστότηςnafs
ἐάνqo ἐπιµένωvsaa3s ὁddfs χρηστότηςndfs ἐπείc καίc σύrpn-s ἐκκόπτωvifp2s . v.23 καίc ἐκεῖνοςrdnmp
δέc ἐάνqo µήxo ἐπιµένωvsaa3p ὁddfs ἀπιστίαndfs ἐγκεντρίζωvifp3p δυνατόςanmsn γάρc ὁdnms θεόςnnms
εἰµίvipx3s πάλινbo ἐγκεντρίζωvnaa αὐτόςrpamp . v.24 εἰqo γάρc σύrpn-s ἐκp ὁdgfs κατάp φύσιςnafs
ἐκκόπτωviap2s ἀγριέλαιοςngfs καίc παράp φύσιςnafs ἐγκεντρίζωviap2s εἰςp καλλιέλαιοςnafs πόσοςrodns
µᾶλλονbo οὗτοςrdnmp ὁdnmp κατάp φύσιςnafs ἐγκεντρίζωvifp3p ὁddfs ἴδιοςadfsn ἐλαίαndfs . v.25 οὐxo
γάρc θέλωvipa1s σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὁdans µυστήριονnans οὗτοςrdans ἵναc µήxo
εἰµίvspx2p παράp ἑαυτοῦrxdmp φρόνιµοςanmpn ὅτιc πώρωσιςnnfs ἀπόp µέροςngns ὁddms ᾿Ισραήλtp
γίνοµαιvixa3s ἄχριp ὅςbo ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgnp ἔθνοςngnp εἰσέρχοµαιvsaa3s . v.26 καίc οὕτωbo
πᾶςanmsn ᾿Ισραήλtp σῴζωvifp3s καθώςbo γράφωvixp3s ἥκωvifa3s ἐκp Σιώνtp ὁdnms ῥύοµαιvppnnms καίc
ἀποστρέφωvifa3s ἀσέβειαnafp ἀπόp ᾿Ιακώβtp . v.27 καίc οὗτοςrdnfs αὐτόςrpdmp ὁdnfs παράp ἐγώrpg-s
διαθήκηnnfs ὅτανc ἀφαιρέωvsam1s ὁdafp ἁµαρτίαnafp αὐτόςrpgmp .
29 ρας, ἀµεταµέλητα γὰρ τὰ χαρίσµατα καὶ ἡ κλῆσις τοῦ θεοῦ.

30 ὥσπερ γὰρ καὶ ὑµεῖς ποτε ἠπειθήσατε τῷ θεῷ νῦν δὲ ἠλεή-
31 θητε τῇ τούτων ἀπειθείᾳ. οὕτως καὶ οὗτοι νῦν ἠπείθησαν τῷ
32 ὑµετέρῳ ἐλέει ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐλεηθῶσιν, συνέκλεισεν γὰρ ὁ
33 θεὸς τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν ἵνα τοὺς πάντας ἐλεήσῃ. ῏Ω
βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως θεοῦ, ὡς ἀνεξερεύ-
34 νητα τὰ κρίµατα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ. Τίς
35 γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου ἢ τίς σύµβουλος αὐτοῦ ἐγένετο. ἢ τίς
36 προέδωκεν αὐτῷ καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ. ὅτι ἐξ αὐτοῦ
καὶ δι΄ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν τὰ πάντα, αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς
αἰῶνας ἀµήν.
12 Παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς ἀδελφοί διὰ τῶν οἰκτιρµῶν τοῦ θεοῦ
παραστῆσαι τὰ σώµατα ὑµῶν θυσίαν ζῶσαν ἁγίαν εὐάρεστον
2 τῷ θεῷ τὴν λογικὴν λατρείαν ὑµῶν, καὶ µὴ συσχηµατίζεσθαι
τῷ αἰῶνι τούτῳ ἀλλὰ µεταµορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νο-
ός ὑµῶν, εἰς τὸ δοκιµάζειν ὑµᾶς τί τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ τὸ
3 ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον. Λέγω γὰρ διὰ τῆς χάρι-
τος τῆς δοθείσης µοι παντὶ τῷ ὄντι ἐν ὑµῖν µὴ ὑπερφρονεῖν
παρ ὃ δεῖ φρονεῖν ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν ἑκάστῳ ὡς
4 ὁ θεὸς ἐµέρισεν µέτρον πίστεως. καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώ-
v.28 κατάp µένxo ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐχθρόςanmpn διάp σύrpa-p κατάp δέc ὁdafs ἐκλογήnafs
ἀγαπητόςanmpn διάp ὁdamp πατήρnamp . v.29 ἀµεταµέλητοςannpn γάρc ὁdnnp χάρισµαnnnp
καίc ὁdnfs κλῆσιςnnfs ὁdgms θεόςngms . v.30 ὥσπερbo γάρc καίc σύrpn-p ποτέxo ἀπειθέωviaa2p
ὁddms θεόςndms νῦνbo δέc ἐλεέωviap2p ὁddfs οὗτοςrdgmp ἀπείθειαndfs . v.31 οὕτωbo καίc
rdnmp bo viaa3p ddns rsdms ndns
οὗτος νῦν ἀπειθέω ὁ ὑµέτερος ἔλεος ἵνα καί αὐτόςrpnmp ἐλεέωvsap3p .
c c
v.32 συγκλείωviaa3s γάρc ὁdnms θεόςnnms ὁdamp πᾶςaampn εἰςp ἀπείθειαnafs ἵναc ὁdamp πᾶςaampn
ἐλεέωvsaa3s . v.33 ὦi βάθοςnnns πλοῦτοςngms καίc σοφίαngfs καίc γνῶσιςngfs θεόςngms ὡςbo
ἀνεξεραύνητοςannpn ὁdnnp κρίµαnnnp αὐτόςrpgms καίc ἀνεξιχνίαστοςanfpn ὁdnfp ὁδόςnnfp αὐτόςrpgms .
v.34 τίςrqnms γάρc γινώσκωviaa3s νοῦςnams κύριοςngms ἤxo τίςrqnms σύµβουλοςnnms αὐτόςrpgms
γίνοµαιviad3s . v.35 ἤxo τίςrqnms προδίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms καίc ἀνταποδίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms .
v.36 ὅτι ἐκ αὐτόςrpgms καίc διάp αὐτόςrpgms καίc εἰςp αὐτόςrpams ὁdnnp πᾶςannpn αὐτόςrpdms ὁdnfs
c p
δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth . 12. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp
dgmp ngmp dgms ngms
ὁ οἰκτιρµός ὁ θεός παρίστηµιvnaa ὁdanp σῶµαnanp σύrpg-p θυσίαnafs ζάωvppaafs
ἅγιοςaafsn εὐάρεστοςaafsn ὁddms θεόςndms ὁdafs λογικόςaafsn λατρείαnafs σύrpg-p . v.2 καίc µήxo
vnpm ddms ndms rddms c vnpp ddfs
συσχηµατίζω ὁ αἰών οὗτος ἀλλά µεταµορφόω ὁ ἀνακαίνωσιςndfs ὁdgms
νοῦςngms σύrpg-p εἰςp ὁdans δοκιµάζωvnpa σύrpa-p τίςrqnns ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ὁdnns
ἀγαθόςannsn καίc εὐάρεστοςannsn καίc τέλειοςannsn . v.3 λέγωvipa1s γάρc διάp ὁdgfs χάριςngfs
ὁdgfs δίδωµιvpapgfs ἐγώrpd-s πᾶςadmsn ὁddms εἰµίvppxdms ἐνp σύrpd-p µήxo ὑπερφρονέωvnpa παράp
ὅςrrans δεῖvipq3s φρονέωvnpa ἀλλάc φρονέωvnpa εἰςp ὁdans σωφρονέωvnpa ἕκαστοςadmsn ὡςbo ὁdnms
θεόςnnms µερίζωviaa3s µέτρονnans πίστιςngfs .
µατι µέλη πολλὰ ἔχοµεν τὰ δὲ µέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει

πρᾶξιν. οὕτως οἱ πολλοὶ ἓν σῶµά ἐσµεν ἐν Χριστῷ ὁ δὲ καθ 5
εἷς ἀλλήλων µέλη. ἔχοντες δὲ χαρίσµατα κατὰ τὴν χάριν 6
τὴν δοθεῖσαν ἡµῖν διάφορα εἴτε προφητείαν κατὰ τὴν ἀνα-

λογίαν τῆς πίστεως. εἴτε διακονίαν ἐν τῇ διακονίᾳ εἴτε ὁ 7
διδάσκων ἐν τῇ διδασκαλίᾳ. εἴτε ὁ παρακαλῶν ἐν τῇ παρα- 8
κλήσει, ὁ µεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι ὁ προϊστάµενος ἐν σπουδῇ

ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι. ῾Η ἀγάπη ἀνυπόκριτος ἀποστυγοῦν- 9
τες τὸ πονηρόν κολλώµενοι τῷ ἀγαθῷ. τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς 10
ἀλλήλους φιλόστοργοι τῇ τιµῇ ἀλλήλους προηγούµενοι. τῇ 11
σπουδῇ µὴ ὀκνηροί τῷ πνεύµατι ζέοντες τῷ κυρίῳ δουλεύον-

τες. τῇ ἐλπίδι χαίροντες τῇ θλίψει ὑποµένοντες τῇ προσευ- 12
χῇ προσκαρτεροῦντες. ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες 13
τὴν φιλοξενίαν διώκοντες. εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας ὑµᾶς 14
εὐλογεῖτε καὶ µὴ καταρᾶσθε. χαίρειν µετὰ χαιρόντων καὶ 15
κλαίειν µετὰ κλαιόντων. τὸ αὐτὸ εἰς ἀλλήλους φρονοῦντες 16
µὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόµενοι

µὴ γίνεσθε φρόνιµοι παρ ἑαυτοῖς. µηδενὶ κακὸν ἀντὶ κακοῦ 17
ἀποδιδόντες προνοούµενοι καλὰ ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων,

εἰ δυνατόν τὸ ἐξ ὑµῶν µετὰ πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες, 18
v.4 καθάπερbo γάρc ἐνp εἷςndns σῶµαndns µέλοςnanp πολύςaanpn ἔχωvipa1p ὁdnnp δέc
µέλοςnnnp πᾶςannpn οὐxo ὁdafs αὐτόςrpafs ἔχωvipa3s πρᾶξιςnafs . v.5 οὕτωbo ὁdnmp
πολύςanmpn εἷςnnns σῶµαnnns εἰµίvipx1p ἐνp Χριστόςndms ὁdnms δέc κατάp εἷςnnms ἀλλήλωνregmp
µέλοςnnnp . v.6 ἔχωvppanmp δέc χάρισµαnanp κατάp ὁdafs χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-p
διάφοροςaanpn εἴτεc προφητείαnafs κατάp ὁdafs ἀναλογίαnafs ὁdgfs πίστιςngfs . v.7 εἴτεc
nafs p ddfs ndfs c dnms vppanms p ddfs
διακονία ἐν ὁ διακονία εἴτε ὁ διδάσκω ἐν ὁ διδασκαλίαndfs .
v.8 εἴτεc ὁdnms παρακαλέωvppanms ἐνp ὁddfs παράκλησιςndfs ὁdnms µεταδίδωµιvppanms ἐνp
ἁπλότηςndfs ὁdnms προΐστηµιvppmnms ἐνp σπουδήndfs ὁdnms ἐλεέωvppanms ἐνp ἱλαρότηςndfs .
v.9 ὁvxps3s ἀγάπηnnfs ἀνυπόκριτοςanfsn ἀποστυγέωvppanmp ὁdans πονηρόςaansn κολλάωvpppnmp
ὁddns ἀγαθόςadnsn . v.10 ὁddfs φιλαδελφίαndfs εἰςp ἀλλήλωνreamp φιλόστοργοςanmpn ὁddfs
τιµήndfs ἀλλήλωνreamp προηγέοµαιvppnnmp . v.11 ὁddfs σπουδήndfs µήxo ὀκνηρόςanmpn ὁddns
πνεῦµαndns ζέωvppanmp ὁddms κύριοςndms δουλεύωvppanmp . v.12 ὁddfs ἐλπίςndfs χαίρωvppanmp
ddfs ndfs vppanmp ddfs ndfs
ὁ θλῖψις ὑποµένω ὁ προσευχή προσκαρτερέωvppanmp . v.13 ὁddfp χρείαndfp
ὁdgmp ἅγιοςagmpn κοινωνέωvppanmp ὁdafs φιλοξενίαnafs διώκωvppanmp . v.14 εὐλογέωvdpa2p
ὁdamp διώκωvppaamp σύrpa-p εὐλογέωvdpa2p καίc µήxo καταράοµαιvdpn2p . v.15 χαίρωvnpa
µετάp χαίρωvppagmp καίc κλαίωvnpa µετάp κλαίωvppagmp . v.16 ὁdans αὐτόςrpans εἰςp
ἀλλήλωνreamp φρονέωvppanmp µήxo ὁdanp ὑψηλόςaanpn φρονέωvppanmp ἀλλάc ὁddmp ταπεινόςadmpn
συναπάγωvppmnmp µήxo γίνοµαιvdpn2p φρόνιµοςanmpn παράp ἑαυτοῦrxdmp . v.17 µηδείςadmsn
κακόςaansn ἀντίp κακόςagnsn ἀποδίδωµιvppanmp προνοέωvppmnmp καλόςaanpn ἐνώπιονbo πᾶςagmpn
ἄνθρωποςngmp . v.18 εἰqo δυνατόςannsn ὁdnns ἐκp σύrpg-p µετάp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp
εἰρηνεύωvppanmp .
19 µὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες ἀγαπητοί ἀλλὰ δότε τόπον τῇ ὀργῇ

γέγραπται γάρ ᾿Εµοὶ ἐκδίκησις ἐγὼ ἀνταποδώσω λέγει κύ-
20 ριος. ἐὰν οὖν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου ψώµιζε αὐτόν, ἐὰν διψᾷ
πότιζε αὐτόν, τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ
21 τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. µὴ νικῶ ὑπὸ τοῦ κακοῦ ἀλλὰ νίκα ἐν
τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν.
13 Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω οὐ γὰρ
ἔστιν ἐξουσία εἰ µὴ ὑπὸ θεοῦ αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσίαι ὑπὸ τοῦ θε-
2 οῦ τεταγµέναι εἰσίν, ὥστε ὁ ἀντιτασσόµενος τῇ ἐξουσίᾳ τῇ τοῦ
θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηκεν οἱ δὲ ἀνθεστηκότες ἑαυτοῖς κρίµα
3 λήψονται. οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐκ εἰσὶν φόβος τῶν ἀγαθῶν ἔρ-
γων, ἀλλὰ τῶν κακῶν. θέλεις δὲ µὴ φοβεῖσθαι τὴν ἐξουσίαν, τὸ
4 ἀγαθὸν ποίει καὶ ἕξεις ἔπαινον ἐξ αὐτῆς, θεοῦ γὰρ διάκονός
ἐστιν σοὶ εἰς τὸ ἀγαθόν ἐὰν δὲ τὸ κακὸν ποιῇς φοβοῦ, οὐ γὰρ
εἰκῇ τὴν µάχαιραν φορεῖ, θεοῦ γὰρ διάκονός ἐστιν ἔκδικος
5 εἰς ὀργὴν τῷ τὸ κακὸν πράσσοντι. διὸ ἀνάγκη ὑποτάσσεσθαι
6 οὐ µόνον διὰ τὴν ὀργὴν ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν. διὰ
τοῦτο γὰρ καὶ φόρους τελεῖτε, λειτουργοὶ γὰρ θεοῦ εἰσιν εἰς
7 αὐτὸ τοῦτο προσκαρτεροῦντες. ἀπόδοτε οὖν πᾶσιν τὰς ὀφει-
λάς τῷ τὸν φόρον τὸν φόρον τῷ τὸ τέλος τὸ τέλος τῷ τὸν φόβον
v.19 µήxo ἑαυτοῦrxamp ἐκδικέωvppanmp ἀγαπητόςavmpn ἀλλάc δίδωµιvdaa2p τόποςnams ὁddfs
ὀργήndfs γράφωvixp3s γάρc ἐγώrpd-s ἐκδίκησιςnnfs ἐγώrpn-s ἀνταποδίδωµιvifa1s λέγωvipa3s
κύριοςnnms . v.20 ἐάνqo οὖνc πεινάωvspa3s ὁdnms ἐχθρόςanmsn σύrpg-s ψωµίζωvdpa2s αὐτόςrpams
ἐάνqo διψάωvspa3s ποτίζωvdpa2s αὐτόςrpams οὗτοςrdans γάρc ποιέωvppanms ἄνθραξnamp πῦρngns
σωρεύωvifa2s ἐπίp ὁdafs κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.21 µήxo νικάωvdpp2s ὑπόp ὁdgns κακόςagnsn
ἀλλάc νικάωvdpa2s ἐνp ὁddns ἀγαθόςadnsn ὁdans κακόςaansn . 13. v.1 πᾶςanfsn ψυχήnnfs
ndfp vppadfp vdpm3s xo c vipx3s
ἐξουσία ὑπερέχω ὑποτάσσω οὐ γάρ εἰµί ἐξουσίαnnfs εἰqo µήxo ὑπόp
θεόςngms ὁdnfp δέc εἰµίvppxnfp ἐξουσίαnnfp ὑπόp ὁdgms θεόςngms τάσσωvpxpnfp εἰµίvipx3p . v.2 ὥστεc
dnms vppmnms ddfs ndfs ddfs dgms ngms ndfs vixa3s dnmp
ὁ ἀντιτάσσω ὁ ἐξουσία ὁ ὁ θεός διαταγή ἀνθίστηµι ὁ
δέc ἀνθίστηµιvpxanmp ἑαυτοῦrxdmp κρίµαnans λαµβάνωvifd3p . v.3 ὁdnmp γάρc ἄρχωνnnmp οὐxo
εἰµίvipx3p φόβοςnnms ὁdgnp ἀγαθόςagnpn ἔργονngnp ἀλλάc ὁdgnp κακόςagnpn θέλωvipa2s δέc µήxo
φοβέοµαιvnpn ὁdafs ἐξουσίαnafs ὁdans ἀγαθόςaansn ποιέωvdpa2s καίc ἔχωvifa2s ἔπαινοςnams ἐκp
αὐτόςrpgfs . v.4 θεόςngms γάρc διάκονοςnnms εἰµίvipx3s σύrpd-s εἰςp ὁdans ἀγαθόςaansn ἐάνqo
δέc ὁdans κακόςaansn ποιέωvspa2s φοβέοµαιvdpn2s οὐxo γάρc εἰκῇbo ὁdafs µάχαιραnafs φορέωvipa3s
θεόςngms γάρc διάκονοςnnms εἰµίvipx3s ἔκδικοςanmsn εἰςp ὀργήnafs ὁddms ὁdans κακόςaansn
πράσσωvppadms . v.5 διόc ἀνάγκηnnfs ὑποτάσσωvnpm οὐxo µόνοςbo διάp ὁdafs ὀργήnafs ἀλλάc καίc
διάp ὁdafs συνείδησιςnafs . v.6 διάp οὗτοςrdans γάρc καίc φόροςnamp τελέωvipa2p λειτουργόςnnmp
γάρc θεόςngms εἰµίvipx3p εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans προσκαρτερέωvppanmp .
τὸν φόβον τῷ τὴν τιµὴν τὴν τιµήν. Μηδενὶ µηδὲν ὀφείλετε εἰ 8
µὴ τὸ ἀγαπᾶν, ἀλλήλους ὁ γὰρ ἀγαπῶν τὸν ἕτερον νόµον πε-

πλήρωκεν. τὸ γὰρ Οὐ µοιχεύσεις Οὐ φονεύσεις Οὐ κλέψεις 9
[Οὐ ψευδοµαρτυρήσεις,] Οὐκ ἐπιθυµήσεις καὶ εἴ τις ἑτέρα

ἐντολή ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ ἀνακεφαλαιοῦται ἐν τῷ ᾿Αγαπήσεις
τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν 10
οὐκ ἐργάζεται, πλήρωµα οὖν νόµου ἡ ἀγάπη. Καὶ τοῦτο εἰ- 11
δότες τὸν καιρόν ὅτι ὥρα ἡµᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι νῦν
γὰρ ἐγγύτερον ἡµῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαµεν. ἡ νὺξ 12
προέκοψεν ἡ δὲ ἡµέρα ἤγγικεν ἀποθώµεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ

σκότους καί ἐνδυσώµεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. ὡς ἐν ἡµέρᾳ 13
εὐσχηµόνως περιπατήσωµεν µὴ κώµοις καὶ µέθαις µὴ κοί-

ταις καὶ ἀσελγείαις µὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ. ἀλ᾿λ ἐνδύσασθε τὸν 14
κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν µὴ ποιεῖσθε

εἰς ἐπιθυµίας.
Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαµβάνεσθε µὴ εἰς δια- 14
κρίσεις διαλογισµῶν. ὃς µὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα ὁ δὲ 2
ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. ὁ ἐσθίων τὸν µὴ ἐσθίοντα µὴ ἐξου- 3
θενείτω καὶ ὁ µὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα µὴ κρινέτω ὁ θεὸς γὰρ

αὐτὸν προσελάβετο. σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην τῷ 4
ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει, σταθήσεται δέ δυνατὸς γὰρ ἐστιν

v.7 ἀποδίδωµιvdaa2p οὖνc πᾶςadmpn ὁdafp ὀφειλήnafp ὁddms ὁdams φόροςnams ὁdams φόροςnams
ὁddms ὁdans τέλοςnans ὁdans τέλοςnans ὁddms ὁdams φόβοςnams ὁdams φόβοςnams ὁddms ὁdafs
τιµήnafs ὁdafs τιµήnafs . v.8 µηδείςadmsn µηδείςaansn ὀφείλωvdpa2p εἰqo µήxo ὁdans ἀγαπάωvnpa
ἀλλήλωνreamp ὁdnms γάρc ἀγαπάωvppanms ὁdams ἕτεροςaamsn νόµοςnams πληρόωvixa3s . v.9 ὁdnns
c xo vifa2s xo vifa2s xo vifa2s xo vifa2s
γάρ οὐ µοιχεύω οὐ φονεύω οὐ κλέπτω ὅς ψευδοµαρτυρέω οὐxo
ἐπιθυµέωvifa2s καίc εἰqo τι-σρινφσ ἕτεροςanfsn ἐντολήnnfs ἐνp οὗτοςrddms ὁddms λόγοςndms
ἀνακεφαλαιόωvipp3s ἐνp ὁddms ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams .
v.10 ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁddms πλησίονbo κακόςaansn οὐxo ἐργάζοµαιvipn3s πλήρωµαnnns οὖνc
νόµοςngms ὁdnfs ἀγάπηnnfs . v.11 καίc οὗτοςrdnns οἶδαvpxanmp ὁdams καιρόςnams ὅτιc ὥραnnfs
ἐγώrpa-p ἤδηbo ἐκp ὕπνοςngms ἐγείρωvnap νῦνbo γάρc ἐγγύςbo ἐγώrpg-p ὁdnfs σωτηρίαnnfs ἤxo
ὅτεbo πιστεύωviaa1p . v.12 ὁdnfs νύξnnfs προκόπτωviaa3s ὁdnfs δέc ἡµέραnnfs ἐγγίζωvixa3s
ἀποτίθηµιvsam1p οὖνc ὁdanp ἔργονnanp ὁdgns σκότοςngns καίc ἐνδύωvsam1p ὁdanp ὅπλονnanp ὁdgns
φῶςngns . v.13 ὡςbo ἐνp ἡµέραndfs εὐσχηµόνωςbo περιπατέωvsaa1p µήxo κῶµοςndmp καίc µέθηndfp
µήxo κοίτηndfp καίc ἀσέλγειαndfp µήxo ἔριςndfs καίc ζῆλοςndms . v.14 ἀλλάc ἐνδύωvdam2p
ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc ὁdgfs σάρξngfs πρόνοιαnafs µήxo ποιέωvdpm2p εἰςp
ἐπιθυµίαnafp . 14. v.1 ὁdams δέc ἀσθενέωvppaams ὁddfs πίστιςndfs προσλαµβάνωvdpm2p µήxo
εἰςp διάκρισιςnafp διαλογισµόςngmp . v.2 ὅςrrnms µένxo πιστεύωvipa3s ἐσθίωvnaa πᾶςaanpn ὁdnms
δέc ἀσθενέωvppanms λάχανονnanp ἐσθίωvipa3s . v.3 ὁdnms ἐσθίωvppanms ὁdams µήxo ἐσθίωvppaams
µήxo ἐξουθενέωvdpa3s καίc ὁdnms µήxo ἐσθίωvppanms ὁdams ἐσθίωvppaams µήxo κρίνωvdpa3s ὁdnms
θεόςnnms γάρc αὐτόςrpams προσλαµβάνωviam3s .
5 ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν. ὃς µὲν κρίνει ἡµέραν παρ ἡµέραν ὃς

δὲ κρίνει πᾶσαν ἡµέραν, ἕκαστος ἐν τῷ ἰδίῳ νοῒ πληροφορεί-
6 σθω. ὁ φρονῶν τὴν ἡµέραν κυρίῳ φρονεῖ, καὶ ὁ µὴ φρονῶν
τὴν ἡµέραν, κυρίῳ οὐ φρονεῖ, καὶ ὁ ἐσθίων κυρίῳ ἐσθίει εὐ-
χαριστεῖ γὰρ τῷ θεῷ, καὶ ὁ µὴ ἐσθίων Κυρίῳ οὐκ ἐσθίει καὶ
7 εὐχαριστεῖ τῷ θεῷ. οὐδεὶς γὰρ ἡµῶν ἑαυτῷ ζῇ καὶ οὐδεὶς
8 ἑαυτῷ ἀποθνῄσκει, ἐάν τε γὰρ ζῶµεν τῷ κυρίῳ ζῶµεν ἐάν τε
ἀποθνῄσκωµεν τῷ κυρίῳ ἀποθνῄσκοµεν ἐάν τε οὖν ζῶµεν ἐάν
9 τε ἀποθνῄσκωµεν τοῦ κυρίου ἐσµέν. εἰς τοῦτο γὰρ Χριστὸς
καὶ ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη καὶ ἔζησεν ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζών-
10 των κυριεύσῃ. σὺ δὲ τί κρίνεις τὸν ἀδελφόν σου ἢ καὶ σὺ
τί ἐξουθενεῖς τὸν ἀδελφόν σου πάντες γὰρ παραστησόµεθα τῷ
11 βήµατι τοῦ Χριστοῦ. γέγραπται γάρ Ζῶ ἐγώ λέγει κύριος ὅτι
ἐµοὶ κάµψει πᾶν γόνυ καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξοµολογήσεται τῷ
12 θεῷ. ἄρα οὖν ἕκαστος ἡµῶν περὶ ἑαυτοῦ λόγον δώσει τῷ θεῷ.
13 Μηκέτι οὖν ἀλλήλους κρίνωµεν, ἀλλὰ τοῦτο κρίνατε µᾶλλον
14 τὸ µὴ τιθέναι πρόσκοµµα τῷ ἀδελφῷ ἢ σκάνδαλον. οἶδα καὶ
πέπεισµαι ἐν κυρίῳ ᾿Ιησοῦ ὅτι οὐδὲν κοινὸν δι΄ αὐτοῦ εἰ µὴ
15 τῷ λογιζοµένῳ τι κοινὸν εἶναι ἐκείνῳ κοινόν. εἰ δὲ διὰ βρῶµα
v.4 σύrpn-s τίςrqnms εἰµίvipx2s ὁdnms κρίνωvppanms ἀλλότριοςaamsn οἰκέτηςnams ὁddms ἴδιοςadmsn
κύριοςndms στήκωvipa3s ἤxo πίπτωvipa3s ἵστηµιvifp3s δέc δυνατόςanmsn γάρc εἰµίvipx3s ὁdnms
θεόςnnms ἵστηµιvnaa αὐτόςrpams . v.5 ὅςrrnms µένxo κρίνωvipa3s ἡµέραnafs παράp ἡµέραnafs
ὅςrrnms δέc κρίνωvipa3s πᾶςaafsn ἡµέραnafs ἕκαστοςanmsn ἐνp ὁddms ἴδιοςadmsn νοῦςndms
πληροφορέωvdpp3s . v.6 ὁdnms φρονέωvppanms ὁdafs ἡµέραnafs κύριοςndms φρονέωvipa3s καίc
ὁdnms µήxo φρονέωvppanms ὁdafs ἡµέραnafs κύριοςndms ὅςxo φρονέωvipa3s καίc ὁdnms ἐσθίωvppanms
κύριοςndms ἐσθίωvipa3s εὐχαριστέωvipa3s γάρc ὁddms θεόςndms καίc ὁdnms µήxo ἐσθίωvppanms
κύριοςndms οὐxo ἐσθίωvipa3s καίc εὐχαριστέωvipa3s ὁddms θεόςndms . v.7 οὐδείςanfsn γάρc
ἐγώrpg-p ἑαυτοῦrxdms ζάωvipa3s καίc οὐδείςanfsn ἑαυτοῦrxdms ἀποθνῄσκωvipa3s . v.8 ἐάνqo
τέxo γάρc ζάωvspa1p ὁddms κύριοςndms ζάωvipa1p ἐάνqo τέxo ἀποθνῄσκωvspa1p ὁddms κύριοςndms
ἀποθνῄσκωvipa1p ἐάνqo τέxo οὖνc ζάωvspa1p ἐάνqo τέxo ἀποθνῄσκωvspa1p ὁdgms κύριοςngms εἰµίvipx1p .
v.9 εἰςp οὗτοςrdans γάρc Χριστόςnnms καίc ἀποθνῄσκωviaa3s καίc ἀνίστηµιviaa3s καίc ζάωviaa3s
ἵναc καίc νεκρόςagmpn καίc ζάωvppagmp κυριεύωvsaa3s . v.10 σύrpn-s δέc τίςrqans κρίνωvipa2s
ὁdams ἀδελφόςnams σύrpg-s ἤxo καίc σύrpn-s τίςrqans ἐξουθενέωvipa2s ὁdams ἀδελφόςnams σύrpg-s
πᾶςanmpn γάρc παρίστηµιvifd1p ὁddns βῆµαndns ὁdgms Χριστόςngms . v.11 γράφωvixp3s γάρc
ζάωvipa1s ἐγώrpn-s λέγωvipa3s κύριοςnnms ὅτιc ἐγώrpd-s κάµπτωvifa3s πᾶςannsn γόνυnnns καίc
πᾶςanfsn γλῶσσαnnfs ἐξοµολογέωvifm3s ὁddms θεόςndms . v.12 ἄραxo οὖνc ἕκαστοςanmsn ἐγώrpg-p
περίp ἑαυτοῦrxgms λόγοςnams δίδωµιvifa3s ὁddms θεόςndms . v.13 µηκέτιbo οὖνc ἀλλήλωνreamp
κρίνωvspa1p ἀλλάc οὗτοςrdans κρίνωvdaa2p µᾶλλονbo ὁdans µήxo τίθηµιvnpa πρόσκοµµαnans ὁddms
ἀδελφόςndms ἤxo σκάνδαλονnans . v.14 οἶδαvixa1s καίc πείθωvixp1s ἐνp κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms
ὅτιc οὐδείςannsn κοινόςannsn διάp αὐτόςrpgns εἰqo µήxo ὁddms λογίζοµαιvppndms τι-σριανσ κοινόςaansn
εἰµίvnpx ἐκεῖνοςrddms κοινόςannsn .
ὁ ἀδελφός σου λυπεῖται οὐκέτι κατὰ ἀγάπην περιπατεῖς, µὴ

τῷ βρώµατί σου ἐκεῖνον ἀπόλλυε ὑπὲρ οὗ Χριστὸς ἀπέθανεν.
µὴ βλασφηµείσθω οὖν ὑµῶν τὸ ἀγαθόν. οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασι- 16, 17
λεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη
καὶ χαρὰ ἐν πνεύµατι ἁγίῳ, ὁ γὰρ ἐν τούτοις δουλεύων τῷ 18
Χριστῷ εὐάρεστος τῷ θεῷ καὶ δόκιµος τοῖς ἀνθρώποις. ἄρα 19
οὖν τὰ τῆς εἰρήνης διώκωµεν καὶ τὰ τῆς οἰκοδοµῆς τῆς εἰς

ἀλλήλους. µὴ ἕνεκεν βρώµατος κατάλυε τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ 20
πάντα µὲν καθαρά ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόµ-

µατος ἐσθίοντι. καλὸν τὸ µὴ φαγεῖν κρέα µηδὲ πιεῖν οἶνον 21
µηδὲ ἐν ᾧ ὁ ἀδελφός σου προσκόπτει ἢ σκανδαλίζεται ἤ ἀ-

σθενεῖ. σὺ πίστιν ἔχεις κατὰ σεαυτὸν ἔχε ἐνώπιον τοῦ θεοῦ 22
µακάριος ὁ µὴ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιµάζει, ὁ δὲ διακρι- 23
νόµενος ἐὰν φάγῃ κατακέκριται ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως, πᾶν δὲ ὃ

οὐκ ἐκ πίστεως ἁµαρτία ἐστίν.
᾿Οφείλοµεν δὲ ἡµεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήµατα τῶν ἀδυ- 15
νάτων βαστάζειν καὶ µὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν. ἕκαστος ἡµῶν τῷ 2
πλησίον ἀρεσκέτω εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδοµήν, καὶ γὰρ 3
ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτῷ ἤρεσεν, ἀλλὰ καθὼς γέγραπται Οἱ ὀνει-

δισµοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ ἐµέ. ὅσα γὰρ προ- 4
εγράφη εἰς τὴν ἡµετέραν διδασκαλίαν προεγράφη, ἵνα διὰ

v.15 εἰqo δέc διάp βρῶµαnans ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s λυπέωvipp3s οὐκέτιbo κατάp ἀγάπηnafs
περιπατέωvipa2s µήxo ὁddns βρῶµαndns σύrpg-s ἐκεῖνοςrdams ἀπόλλυµιvdpa2s ὑπέρp ὅςrrgms
Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s . v.16 µήxo βλασφηµέωvdpp3s οὖνc σύrpg-p ὁdans ἀγαθόςaansn .
v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms βρῶσιςnnfs καίc πόσιςnnfs ἀλλάc
δικαιοσύνηnnfs καίc εἰρήνηnnfs καίc χαράnnfs ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.18 ὁdnms
γάρc ἐνp οὗτοςrddnp δουλεύωvppanms ὁddms Χριστόςndms εὐάρεστοςanmsn ὁddms θεόςndms καίc
δόκιµοςanmsn ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.19 ἄραxo οὖνc ὁdanp ὁdgfs εἰρήνηngfs διώκωvspa1p
c danp dgfs ngfs dgfs
καί ὁ ὁ οἰκοδοµή ὁ εἰς ἀλλήλωνreamp .
p
v.20 µήxo ἕνεκαbo βρῶµαngns
καταλύωvdpa2s ὁdans ἔργονnans ὁdgms θεόςngms πᾶςannpn µένxo καθαρόςannpn ἀλλάc κακόςannsn
ὁddms ἄνθρωποςndms ὁddms διάp πρόσκοµµαngns ἐσθίωvppadms . v.21 καλόςannsn ὁdnns µήxo
ἐσθίωvnaa κρέαςnanp µηδέc πίνωvnaa οἶνοςnams µηδέc ἐνp ὅςrrdns ὁdnms ἀδελφόςnnms σύrpg-s
προσκόπτωvipa3s ἤxo σκανδαλίζωvipp3s ἤxo ἀσθενέωvipa3s . v.22 σύrpn-s πίστιςnafs ἔχωvipa2s
p rxams vdpa2s bo dgms ngms
κατά σεαυτοῦ ἔχω ἐνώπιον ὁ θεός µακάριοςanmsn ὁdnms µήxo κρίνωvppanms
ἑαυτοῦrxams ἐνp ὅςrrdns δοκιµάζωvipa3s . v.23 ὁdnms δέc διακρίνωvppmnms ἐάνqo ἐσθίωvsaa3s
κατακρίνωvixp3s ὅτιc οὐxo ἐκp πίστιςngfs πᾶςannsn δέc ὅςrrnns οὐxo ἐκp πίστιςngfs ἁµαρτίαnnfs
εἰµίvipx3s . 15. v.1 ὀφείλωvipa1p δέc ἐγώrpn-p ὁdnmp δυνατόςanmpn ὁdanp ἀσθένηµαnanp ὁdgmp
agmpn
ἀδύνατος βαστάζωvnpa καίc µήxo ἑαυτοῦrxdmp ἀρέσκωvnpa . v.2 ἕκαστοςanmsn ἐγώrpg-p
ὁddms πλησίονbo ἀρέσκωvdpa3s εἰςp ὁdans ἀγαθόςaansn πρόςp οἰκοδοµήnafs . v.3 καίc γάρc ὁdnms
nnms xo rxdms viaa3s c bo vixp3s dnmp
Χριστός οὐ ἑαυτοῦ ἀρέσκω ἀλλά καθώς γράφω ὁ ὀνειδισµόςnnmp
ὁdgmp ὀνειδίζωvppagmp σύrpa-s ἐπιπίπτωviaa3p ἐπίp ἐγώrpa-s .
τῆς ὑποµονῆς καὶ διὰ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλ-
5 πίδα ἔχωµεν. ὁ δὲ θεὸς τῆς ὑποµονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως
δῴη ὑµῖν τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν ἀλλήλοις κατὰ Χριστὸν ᾿Ιησοῦν.
6 ἵνα ὁµοθυµαδὸν ἐν ἑνὶ στόµατι δοξάζητε τὸν θεὸν καὶ πα-
7 τέρα τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ∆ιὸ προσλαµβάνεσθε
ἀλλήλους καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς προσελάβετο ὑµᾶς εἰς δόξαν
8 θεοῦ. λέγω δὲ, Χριστὸν ᾿Ιησοῦν διάκονον γεγενῆσθαι περιτο-
µῆς ὑπὲρ ἀληθείας θεοῦ εἰς τὸ βεβαιῶσαι τὰς ἐπαγγελίας τῶν
9 πατέρων. τὰ δὲ ἔθνη ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν θεόν καθὼς
γέγραπται ∆ιὰ τοῦτο ἐξοµολογήσοµαί σοι ἐν ἔθνεσιν καὶ τῷ
10 ὀνοµατί σου ψαλῶ. καὶ πάλιν λέγει Εὐφράνθητε ἔθνη µετὰ
11 τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. καὶ πάλιν Αἰνεῖτε τὸν κύριον πάντα τὰ ἔθνη
12 καὶ ἐπαινέσατε αὐτὸν πάντες οἱ λαοί. καὶ πάλιν ᾿Ησαΐας λέγει
῎Εσται ἡ ῥίζα τοῦ ᾿Ιεσσαί καὶ ὁ ἀνιστάµενος ἄρχειν ἐθνῶν ἐπ
13 αὐτῷ ἔθνη ἐλπιοῦσιν. ὁ δὲ θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑµᾶς
πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν εἰς τὸ περισσεύειν
14 ὑµᾶς ἐν τῇ ἐλπίδι ἐν δυνάµει πνεύµατος ἁγίου. Πέπεισµαι
δέ ἀδελφοί µου καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑµῶν ὅτι καὶ αὐτοὶ µεστοί
ἐστε ἀγαθωσύνης πεπληρωµένοι πάσης γνώσεως δυνάµενοι
15 καὶ ἄλλους νουθετεῖν. τολµηρότερον δὲ ἔγραψα ὑµῖν ἀδελ-
φοί, ἀπὸ µέρους ὡς ἐπαναµιµνῄσκων ὑµᾶς διὰ τὴν χάριν τὴν
v.4 ὅσοςrcnnp γάρc προγράφωviap3s εἰςp ὁdafs ἡµέτεροςrsafs διδασκαλίαnafs προγράφωviap3s
ἵναc διάp ὁdgfs ὑποµονήngfs καίc διάp ὁdgfs παράκλησιςngfs ὁdgfp γραφήngfp ὁdafs ἐλπίςnafs
ἔχωvspa1p . v.5 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs ὑποµονήngfs καίc ὁdgfs παράκλησιςngfs
δίδωµιvoaa3s σύrpd-p ὁdans αὐτόςrpans φρονέωvnpa ἐνp ἀλλήλωνredmp κατάp Χριστόςnams
᾿Ιησοῦςnams . v.6 ἵναc ὁµοθυµαδόνbo ἐνp εἷςndns στόµαndns δοξάζωvspa2p ὁdams θεόςnams καίc
πατήρnams ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 διόc προσλαµβάνωvdpm2p
ἀλλήλωνreamp καθώςbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms προσλαµβάνωviam3s σύrpa-p εἰςp δόξαnafs θεόςngms .
v.8 λέγωvipa1s δέc Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams διάκονοςnams γίνοµαιvnxp περιτοµήngfs ὑπέρp
ἀλήθειαngfs θεόςngms εἰςp ὁdans βεβαιόωvnaa ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ὁdgmp πατήρngmp . v.9 ὁdnnp
c nnnp p ngns vnaa dams nams bo vixp3s
δέ ἔθνος ὑπέρ ἔλεος δοξάζω ὁ θεός καθώς γράφω διά οὗτοςrdans
p
ἐξοµολογέωvifm1s σύrpd-s ἐνp ἔθνοςndnp καίc ὁddns ὄνοµαndns σύrpg-s ψάλλωvifa1s . v.10 καίc
bo vipa3s vdap2p nvnp p dgms ngms rpgms
πάλιν λέγω εὐφραίνω ἔθνος µετά ὁ λαός αὐτός . v.11 καίc
πάλινbo αἰνέωvdpa2p ὁdams κύριοςnams πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ἐπαινέωvdaa2p αὐτόςrpams
πᾶςanmpn ὁdnmp λαόςnnmp . v.12 καίc πάλινbo ᾿Ησαΐαςnnms λέγωvipa3s εἰµίvifx3s ὁdnfs ῥίζαnnfs
ὁdgms ᾿Ιεσσαίtp καίc ὁdnms ἀνίστηµιvppmnms ἄρχωvnpa ἔθνοςngnp ἐπίp αὐτόςrpdms ἔθνοςnnnp
ἐλπίζωvifa3p . v.13 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs ἐλπίςngfs πληρόωvoaa3s σύrpa-p πᾶςagfsn χαράngfs
καίc εἰρήνηngfs ἐνp ὁddms πιστεύωvnpa εἰςp ὁdans περισσεύωvnpa σύrpa-p ἐνp ὁddfs ἐλπίςndfs ἐνp
δύναµιςndfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.14 πείθωvixp1s δέc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s καίc αὐτόςrpnms
ἐγώrpn-s περίp σύrpg-p ὅτιc καίc αὐτόςrpnmp µεστόςanmpn εἰµίvipx2p ἀγαθωσύνηngfs πληρόωvpxpnmp
πᾶςagfsn γνῶσιςngfs δύναµαιvppnnmp καίc ἄλλοςaampn νουθετέωvnpa .
δοθεῖσάν µοι ὑπὸ τοῦ θεοῦ. εἰς τὸ εἶναί µε λειτουργὸν ᾿Ιησοῦ 16
Χριστοῦ εἰς τὰ ἔθνη ἱερουργοῦντα τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἵνα

γένηται ἡ προσφορὰ τῶν ἐθνῶν εὐπρόσδεκτος ἡγιασµένη ἐν
πνεύµατι ἁγίῳ. ἔχω οὖν καύχησιν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τὰ πρὸς 17
τὸν θεόν, οὐ γὰρ τολµήσω λαλεῖν τι ὧν οὐ κατειργάσατο Χρι- 18
στὸς δι΄ ἐµοῦ εἰς ὑπακοὴν ἐθνῶν λόγῳ καὶ ἔργῳ. ἐν δυνάµει 19
σηµείων καὶ τεράτων ἐν δυνάµει πνεύµατος θεοῦ, ὥστε µε ἀπὸ

᾿Ιερουσαλὴµ καὶ κύκλῳ µέχρι τοῦ ᾿Ιλλυρικοῦ πεπληρωκέναι
τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. οὕτως δὲ φιλοτιµούµενον εὐαγ- 20
γελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνοµάσθη Χριστός ἵνα µὴ ἐπ ἀλλότριον

θεµέλιον οἰκοδοµῶ. ἀλλὰ καθὼς γέγραπται Οἷς οὐκ ἀνηγ- 21
γέλη περὶ αὐτοῦ ὄψονται καὶ οἳ οὐκ ἀκηκόασιν συνήσουσιν.

∆ιὸ καὶ ἐνεκοπτόµην τὰ πολλὰ τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς, νυνὶ δὲ 22, 23
µηκέτι τόπον ἔχων ἐν τοῖς κλίµασιν τούτοις ἐπιποθίαν δὲ ἔχων

τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν. ὡς ἐὰν πορεύωµαι 24
εἰς τὴν Σπανίαν, ἐλεύσοµαι πρὸς ὑµᾶς ἐλπίζω γὰρ διαπορευό-

µενος θεάσασθαι ὑµας. καὶ ὑφ ὑµῶν προπεµφθῆναι ἐκεῖ ἐὰν
ὑµῶν πρῶτον ἀπὸ µέρους ἐµπλησθῶ. νυνὶ δὲ πορεύοµαι εἰς 25
᾿Ιερουσαλὴµ διακονῶν τοῖς ἁγίοις. εὐδόκησαν γὰρ Μακεδο- 26
νία καὶ ᾿Αχαΐα κοινωνίαν τινὰ ποιήσασθαι εἰς τοὺς πτωχοὺς

v.15 τολµηρόςbo δέc γράφωviaa1s σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ἀπόp µέροςngns ὡςbo
ἐπαναµιµνῄσκωvppanms σύrpa-p διάp ὁdafs χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s ὑπόp ὁdgms
θεόςngms . v.16 εἰςp ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-s λειτουργόςnams ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp
ὁdanp ἔθνοςnanp ἱερουργέωvppaams ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms ἵναc γίνοµαιvsad3s ὁdnfs
προσφοράnnfs ὁdgnp ἔθνοςngnp εὐπρόσδεκτοςanfsn ἁγιάζωvpxpnfs ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn .
v.17 ἔχωvipa1s οὖνc καύχησιςnafs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁdanp πρόςp ὁdams θεόςnams .
v.18 οὐxo γάρc τολµάωvifa1s λαλέωvnpa τι-σριανσ ὅςrrgnp οὐxo κατεργάζοµαιviad3s Χριστόςnnms διάp
ἐγώrpg-s εἰςp ὑπακοήnafs ἔθνοςngnp λόγοςndms καίc ἔργονndns . v.19 ἐνp δύναµιςndfs σηµεῖονngnp
καίc τέραςngnp ἐνp δύναµιςndfs πνεῦµαngns θεόςngms ὥστεc ἐγώrpa-s ἀπόp ᾿Ιερουσαλήµtp καίc
κύκλῳndms µέχριbo ὁdgns ᾿Ιλλυρικόνngns πληρόωvnxa ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms .
v.20 οὕτωbo δέc φιλοτιµέοµαιvppnams εὐαγγελίζωvnpm οὐxo ὅπουbo ὀνοµάζωviap3s Χριστόςnnms
ἵναc µήxo ἐπίp ἀλλότριοςaamsn θεµέλιοςnams οἰκοδοµέωvspa1s . v.21 ἀλλάc καθώςbo γράφωvixp3s
ὅςrrdmp οὐxo ἀναγγέλλωviap3s περίp αὐτόςrpgms ὁράωvifd3p καίc ὅςrrnmp οὐxo ἀκούωvixa3p
συνίηµιvifx3p . v.22 διόc καίc ἐγκόπτωviip1s ὁdanp πολύςaanpn ὁdgms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p .
v.23 νυνίbo δέc µηκέτιbo τόποςnams ἔχωvppanms ἐνp ὁddnp κλίµαndnp οὗτοςrddnp ἐπιποθίαnafs
δέc ἔχωvppanms ὁdgms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p ἀπόp πολύςagnpn ἔτοςngnp . v.24 ὡςbo
ἐάνqo πορεύοµαιvspn1s εἰςp ὁdafs Σπανίαnafs ἔρχοµαιvifd1s πρόςp σύrpa-p ἐλπίζωvipa1s γάρc
διαπορεύοµαιvppnnms θεάοµαιvnad σύrpa-p καίc ὑπόp σύrpg-p προπέµπωvnap ἐκεῖbo ἐάνqo σύrpg-p
πρῶτοςbo ἀπόp µέροςngns ἐµπίπληµιvsap1s . v.25 νυνίbo δέc πορεύοµαιvipn1s εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp
διακονέωvppanms ὁddmp ἅγιοςadmpn .
27 τῶν ἁγίων τῶν ἐν ᾿Ιερουσαλήµ. εὐδόκησαν γάρ καὶ ὀφειλέται

αὐτῶν, εἰσὶν εἰ γὰρ τοῖς πνευµατικοῖς αὐτῶν ἐκοινώνησαν τὰ
ἔθνη ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς.
28 τοῦτο οὖν ἐπιτελέσας καὶ σφραγισάµενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν
29 τοῦτον ἀπελεύσοµαι δι΄ ὑµῶν εἰς τὴν Σπανίαν, οἶδα δὲ ὅτι
ἐρχόµενος πρὸς ὑµᾶς ἐν πληρώµατι εὐλογίας τοῦ εὐαγγελίου
30 τοῦ Χριστοῦ ἐλεύσοµαι. Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί διὰ τοῦ
κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ πνεύµα-
τος συναγωνίσασθαί µοι ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐµοῦ πρὸς
31 τὸν θεόν. ἵνα ῥυσθῶ ἀπὸ τῶν ἀπειθούντων ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ καὶ
ἵνα ἡ διακονία µου ἡ εἰς ᾿Ιερουσαλὴµ εὐπρόσδεκτος γένηται
32 τοῖς ἁγίοις. ἵνα ἐν χαρᾷ ἔλθω πρὸς ὑµᾶς διὰ θελήµατος θε-
33 οῦ καὶ συναναπαύσωµαι ὑµῖν. ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης µετὰ
πάντων ὑµῶν ἀµήν.
16 Συνίστηµι δὲ ὑµῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡµῶν οὖσαν διάκο-
2 νον τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κεγχρεαῖς. ἵνα αὐτὴν προσδέξησθε
ἐν κυρίῳ ἀξίως τῶν ἁγίων καὶ παραστῆτε αὐτῇ ἐν ᾧ ἂν ὑµῶν
χρῄζῃ πράγµατι, καὶ γὰρ αὐτὴ προστάτις πολλῶν ἐγενήθη καὶ
3 αὐτοῦ ἐµοῦ. ᾿Ασπάσασθε Πρίσκαν καὶ ᾿Ακύλαν τοὺς συνερ-
4 γούς µου ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς µου
τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν οἷς οὐκ ἐγὼ µόνος εὐχαριστῶ
v.26 εὐδοκέωviaa3p γάρc Μακεδονίαnnfs καίc ᾿Αχαΐαnnfs κοινωνίαnafs τι-σριαφσ ποιέωvnam
εἰςp ὁdamp πτωχόςaampn ὁdgmp ἅγιοςagmpn ὁdgmp ἐνp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.27 εὐδοκέωviaa3p
γάρc καίc ὀφειλέτηςnnmp αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3p εἰqo γάρc ὁddnp πνευµατικόςadnpn αὐτόςrpgmp
κοινωνέωviaa3p ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὀφείλωvipa3p καίc ἐνp ὁddnp σαρκικόςadnpn λειτουργέωvnaa
αὐτόςrpdmp . v.28 οὗτοςrdans οὖνc ἐπιτελέωvpaanfs καίc σφραγίζωvpamnms αὐτόςrpdmp ὁdams
καρπόςnams οὗτοςrdams ἀπέρχοµαιvifd1s διάp σύrpg-p εἰςp ὁdafs Σπανίαnafs . v.29 οἶδαvixa1s
δέc ὅτιc ἔρχοµαιvppnnms πρόςp σύrpa-p ἐνp πλήρωµαndns εὐλογίαngfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns
ὁdgms Χριστόςngms ἔρχοµαιvifd1s . v.30 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp
dgms ngms rpg-p ngms
ὁ κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστόςngms καίc διάp ὁdgfs ἀγάπηngfs ὁdgns πνεῦµαngns
συναγωνίζοµαιvnad ἐγώrpd-s ἐνp ὁddfp προσευχήndfp ὑπέρp ἐγώrpg-s πρόςp ὁdams θεόςnams .
v.31 ἵναc ῥύοµαιvsap1s ἀπόp ὁdgmp ἀπειθέωvppagmp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs καίc ἵναc ὁdnfs
διακονίαnnfs ἐγώrpg-s ὁdnfs εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp εὐπρόσδεκτοςanfsn γίνοµαιvsad3s ὁddmp ἅγιοςadmpn .
v.32 ἵναc ἐνp χαράndfs ἔρχοµαιvsaa1s πρόςp σύrpa-p διάp θέληµαngns θεόςngms καίc
συναναπαύοµαιvsad1s σύrpd-p . v.33 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p
th vipa1s
ἀµήν . 16. v.1 συνίστηµι δέc σύrpd-p Φοίβηnafs ὁdafs ἀδελφήnafs ἐγώrpg-p εἰµίvppxafs
διάκονοςnafs ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdgfs ἐνp Κεγχρεαίndfp . v.2 ἵναc αὐτόςrpafs προσδέχοµαιvsad2p
p ndms bo dgmp agmpn
ἐν κύριος ἀξίως ὁ ἅγιος καί παρίστηµιvsaa2p αὐτόςrpdfs ἐνp ὅςrrdns ἄνxo
c
σύrpg-p χρῄζωvspa3s πρᾶγµαndns καίc γάρc αὐτόςrpnfs προστάτιςnnfs πολύςagmpn γίνοµαιviao3s καίc
αὐτόςrpgms ἐγώrpg-s . v.3 ἀσπάζοµαιvdad2p Πρίσκαnafs καίc ᾿Ακύλαςnams ὁdamp συνεργόςaampn
ἐγώrpg-s ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν. καὶ τὴν κατ οἶκον 5
αὐτῶν ἐκκλησίαν ἀσπάσασθε ᾿Επαίνετον τὸν ἀγαπητόν µου ὅς

ἐστιν ἀπαρχὴ τῆς ᾿Αχαΐας εἰς Χριστόν. ἀσπάσασθε Μαρίαµ, 6
ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν εἰς ἡµᾶς. ἀσπάσασθε ᾿Ανδρόνικον καὶ 7
᾿Ιουνιᾶν τοὺς συγγενεῖς µου καὶ συναιχµαλώτους µου οἵτινές

εἰσιν ἐπίσηµοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις οἳ καὶ πρὸ ἐµοῦ γέγονα-
σιν ἐν Χριστῷ. ἀσπάσασθε ᾿Αµπλίαν τὸν ἀγαπητόν µου ἐν 8
κυρίῳ. ἀσπάσασθε Οὐρβανὸν τὸν συνεργὸν ἡµῶν ἐν Χρι- 9
στῷ καὶ Στάχυν τὸν ἀγαπητόν µου. ἀσπάσασθε ᾿Απελλῆν 10
τὸν δόκιµον ἐν Χριστῷ ἀσπάσασθε τοὺς ἐκ τῶν ᾿Αριστοβούλου.

ἀσπάσασθε ῾Ηρῳδίωνα τὸν συγγενῆ µου ἀσπάσασθε τοὺς ἐκ 11
τῶν Ναρκίσσου τοὺς ὄντας ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε Τρύφαιναν 12
καὶ Τρυφῶσαν τὰς κοπιώσας ἐν κυρίῳ ἀσπάσασθε Περσίδα

τὴν ἀγαπητήν ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε 13
῾Ροῦφον τὸν ἐκλεκτὸν ἐν κυρίῳ καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ ἐ-

µοῦ. ἀσπάσασθε ᾿Ασύγκριτον Φλέγοντα ῾Ερµᾶν Πατροβᾶν 14
῾Ερµῆν καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς ἀδελφούς. ἀσπάσασθε Φιλόλο- 15
γον καὶ ᾿Ιουλίαν Νηρέα καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ καὶ ᾿Ολυµπᾶν
καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς πάντας ἁγίους. ᾿Ασπάσασθε ἀλλήλους 16
ἐν φιλήµατι ἁγίῳ ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς αἱ ἐκκλησίαι τοῦ Χριστοῦ.

v.4 ὅστιςrrnmp ὑπέρp ὁdgfs ψυχήngfs ἐγώrpg-s ὁdams ἑαυτοῦrxgmp τράχηλοςnams ὑποτίθηµιviaa3p
ὅςrrdmp οὐxo ἐγώrpn-s µόνοςanmsn εὐχαριστέωvipa1s ἀλλάc καίc πᾶςanfpn ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp
ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.5 καίc ὁdafs κατάp οἶκοςnams αὐτόςrpgmp ἐκκλησίαnafs ἀσπάζοµαιvdad2p
᾿Επαίνετοςnams ὁdams ἀγαπητόςaamsn ἐγώrpg-s ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἀπαρχήnnfs ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs
εἰςp Χριστόςnams . v.6 ἀσπάζοµαιvdad2p Μαρίαtp ὅστιςrrnfs πολύςaanpn κοπιάωviaa3s εἰςp
ἐγώrpa-p . v.7 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Ανδρόνικοςnams καίc ᾿Ιουνιᾶςnafs ὁdamp συγγενήςaampn ἐγώrpg-s
καίc συναιχµάλωτοςaampn ἐγώrpg-s ὅστιςrrnmp εἰµίvipx3p ἐπίσηµοςanmpn ἐνp ὁddmp ἀπόστολοςndmp
ὅςrrnmp καίc πρόp ἐγώrpg-s γίνοµαιvixa3p ἐνp Χριστόςndms . v.8 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Αµπλιᾶτοςnams
dams aamsn rpg-s p ndms
ὁ ἀγαπητός ἐγώ ἐν κύριος . v.9 ἀσπάζοµαιvdad2p Οὐρβανόςnams ὁdams
συνεργόςaamsn ἐγώrpg-p ἐνp Χριστόςndms καίc Στάχυςnams ὁdams ἀγαπητόςaamsn ἐγώrpg-s .
v.10 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Απελλῆςnams ὁdams δόκιµοςaamsn ἐνp Χριστόςndms ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp
ἐκp ὁdgmp ᾿Αριστόβουλοςngms . v.11 ἀσπάζοµαιvdad2p ῾Ηρῳδίωνnams ὁdams συγγενήςaamsn
ἐγώrpg-s ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp ἐκp ὁdgmp Νάρκισσοςngms ὁdamp εἰµίvppxamp ἐνp κύριοςndms .
v.12 ἀσπάζοµαιvdad2p Τρύφαιναnafs καίc Τρυφῶσαnafs ὁdafp κοπιάωvppaafp ἐνp κύριοςndms
ἀσπάζοµαιvdad2p Περσίςnafs ὁdafs ἀγαπητόςaafsn ὅστιςrrnfs πολύςaanpn κοπιάωviaa3s ἐνp κύριοςndms .
v.13 ἀσπάζοµαιvdad2p ῾Ροῦφοςnams ὁdams ἐκλεκτόςaamsn ἐνp κύριοςndms καίc ὁdafs µήτηρnafs
αὐτόςrpgms καίc ἐγώrpg-s . v.14 ἀσπάζοµαιvdad2p ᾿Ασύγκριτοςnams Φλέγωνnams ῾Ερµᾶςnams
Πατροβᾶςnams ῾Ερµῆςnams καίc ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp ἀδελφόςnamp . v.15 ἀσπάζοµαιvdad2p
Φιλόλογοςnams καίc ᾿Ιουλίαnafs Νηρεύςnams καίc ὁdafs ἀδελφήnafs αὐτόςrpgms καίc ᾿Ολυµπᾶςnams
καίc ὁdamp σύνp αὐτόςrpdmp πᾶςaampn ἅγιοςaampn . v.16 ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp
φίληµαndns ἅγιοςadnsn ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὁdgms Χριστόςngms .
17 Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ

τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑµεῖς ἐµάθετε ποιοῦντας
18 καὶ ἐκκλίνατε ἀπ αὐτῶν, οἱ γὰρ τοιοῦτοι τῷ κυρίῳ ἡµῶν ᾿Ι-
ησοῦ Χριστῷ οὐ δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ καὶ διὰ
τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν
19 ἀκάκων. ἡ γὰρ ὑµῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο, χαίρω οὖν
τὸ ἐφ ὑµῖν θέλω δὲ ὑµᾶς σοφοὺς µέν εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν ἀκε-
20 ραίους δὲ εἰς τὸ κακόν. ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης συντρίψει τὸν
Σατανᾶν ὑπὸ τοὺς πόδας ὑµῶν ἐν τάχει ἡ χάρις τοῦ κυρίου
21 ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µεθ ὑµῶν. ἀσπάζονταί ὑµᾶς Τιµόθεος
ὁ συνεργός µου καὶ Λούκιος καὶ ᾿Ιάσων καὶ Σωσίπατρος οἱ
22 συγγενεῖς µου. ἀσπάζοµαι ὑµᾶς ἐγὼ Τέρτιος ὁ γράψας τὴν
23 ἐπιστολὴν ἐν κυρίῳ. ἀσπάζεται ὑµᾶς Γάϊος ὁ ξένος µου καὶ
τῆς ἐκκλησίας ὅλης ἀσπάζεται ὑµᾶς ῎Εραστος ὁ οἰκονόµος
24 τῆς πόλεως καὶ Κούαρτος ὁ ἀδελφός. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου
25 ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑµῶν. ἀµήν. Τῷ δὲ δυνα-
µένῳ ὑµᾶς στηρίξαι κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν µου καὶ τὸ κήρυγµα
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ κατὰ ἀποκάλυψιν µυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις
26 σεσιγηµένου. φανερωθέντος δὲ νῦν διά τε γραφῶν προφη-
τικῶν κατ ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου θεοῦ εἰς ὑπακοὴν πίστεως
v.17 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp σκοπέωvnpa ὁdamp ὁdafp διχοστασίαnafp καίc
ὁdanp σκάνδαλονnanp παράp ὁdafs διδαχήnafs ὅςrrafs σύrpn-p µανθάνωviaa2p ποιέωvppaamp καίc
ἐκκλίνωvdaa2p ἀπόp αὐτόςrpgmp . v.18 ὁdnmp γάρc τοιοῦτοςrdnmp ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms οὐxo δουλεύωvipa3p ἀλλάc ὁddfs ἑαυτοῦrxgmp κοιλίαndfs καίc διάp
ὁdgfs χρηστολογίαngfs καίc εὐλογίαngfs ἐξαπατάωvipa3p ὁdafp καρδίαnafp ὁdgmp ἄκακοςagmpn .
v.19 ὁdnfs γάρc σύrpg-p ὑπακοήnnfs εἰςp πᾶςaampn ἀφικνέοµαιviad3s χαίρωvipa1s οὖνc ὁdans ἐπίp
σύrpd-p θέλωvipa1s δέc σύrpa-p σοφόςaampn µένxo εἰµίvnpx εἰςp ὁdans ἀγαθόςaansn ἀκέραιοςaampn
δέc εἰςp ὁdans κακόςaansn . v.20 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs συντρίβωvifa3s ὁdams
nams p damp
Σατανᾶς ὑπό ὁ πούςnamp σύrpg-p ἐνp τάχοςndns ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp σύrpg-p . v.21 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p Τιµόθεοςnnms
ὁdnms συνεργόςanmsn ἐγώrpg-s καίc Λούκιοςnnms καίc ᾿Ιάσωνnnms καίc Σωσίπατροςnnms
ὁdnmp συγγενήςanmpn ἐγώrpg-s . v.22 ἀσπάζοµαιvipn1s σύrpa-p ἐγώrpn-s Τέρτιοςnnms ὁdnms
γράφωvpaanms ὁdafs ἐπιστολήnafs ἐνp κύριοςndms . v.23 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p Γάϊοςnnms
ὁdnms ξένοςanmsn ἐγώrpg-s καίc ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὅλοςagfsn ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ῎Εραστοςnnms
ὁdnms οἰκονόµοςnnms ὁdgfs πόλιςngfs καίc Κούαρτοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.24 ὁdnfs
χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth .
v.25 ὁddms δέc δύναµαιvppndms σύrpa-p στηρίζωvnaa κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐγώrpg-s καίc
ὁdans κήρυγµαnans ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp ἀποκάλυψιςnafs µυστήριονngns χρόνοςndmp
αἰώνιοςadmpn σιγάωvpxpgns .
497 ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 16:27
εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος. µόνῳ σοφῷ θεῷ διὰ ᾿Ιησοῦ 27
Χριστοῦ ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀµήν.
v.26 φανερόωvpapgms δέc νῦνbo διάp τέxo γραφήngfp προφητικόςagmpn κατάp ἐπιταγήnafs ὁdgms
αἰώνιοςagmsn θεόςngms εἰςp ὑπακοήnafs πίστιςngfs εἰςp πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp γνωρίζωvpapgns .
v.27 µόνοςadmsn σοφόςadmsn θεόςndms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp
ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
G
1 Παῦλος κλητὸς ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος

2 θεοῦ καὶ Σωσθένης ὁ ἀδελφός. τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔ-
σῃ ἐν Κορίνθῳ ἡγιασµένοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ κλητοῖς ἁγίοις
σὺν πᾶσιν τοῖς ἐπικαλουµένοις τὸ ὄνοµα τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ι-
3 ησοῦ Χριστοῦ ἐν παντὶ τόπῳ αὐτῶν τε καὶ ἡµῶν, χάρις ὑµῖν
καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
4 Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ µου πάντοτε περὶ ὑµῶν ἐπὶ τῇ χάριτι τοῦ
5 θεοῦ τῇ δοθείσῃ ὑµῖν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ὅτι ἐν παντὶ ἐπλου-
6 τίσθητε ἐν αὐτῷ ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσῃ γνώσει. καθὼς τὸ
7 µαρτύριον τοῦ Χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑµῖν. ὥστε ὑµᾶς µὴ
ὑστερεῖσθαι ἐν µηδενὶ χαρίσµατι ἀπεκδεχοµένους τὴν ἀπο-
8 κάλυψιν τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὃς καὶ βεβαιώσει
ὑµᾶς ἕως τέλους ἀνεγκλήτους ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ κυρίου ἡµῶν
9 ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. πιστὸς ὁ θεὸς δι΄ οὗ ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν
10 τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν. Παρακαλῶ
δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί διὰ τοῦ ὀνόµατος τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ
1. v.1 Παῦλοςnnms κλητόςanmsn ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns
θεόςngms καίc Σωσθένηςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.2 ὁddfs ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms ὁddfs
εἰµίvppxdfs ἐνp Κόρινθοςndfs ἁγιάζωvpxpdmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms κλητόςadmpn ἅγιοςadmpn
σύνp πᾶςadmpn ὁddmp ἐπικαλέωvppmdmp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms αὐτόςrpgmp τέxo καίc ἐγώrpg-p . v.3 χάριςnnfs σύrpd-p
c nnfs p ngms ngms rpg-p c ngms
καί εἰρήνη ἀπό θεός πατήρ ἐγώ καί κύριος ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.4 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἐπίp ὁddfs χάριςndfs ὁdgms
θεόςngms ὁddfs δίδωµιvpapdfs σύrpd-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.5 ὅτιc ἐνp πᾶςadnsn
πλουτίζωviap2p ἐνp αὐτόςrpdms ἐνp πᾶςadmsn λόγοςndms καίc πᾶςadfsn γνῶσιςndfs . v.6 καθώςbo
ὁdnns µαρτύριονnnns ὁdgms Χριστόςngms βεβαιόωviap3s ἐνp σύrpd-p . v.7 ὥστεc σύrpa-p µήxo
ὑστερέωvnpp ἐνp µηδείςadnsn χάρισµαndns ἀπεκδέχοµαιvppnamp ὁdafs ἀποκάλυψιςnafs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.8 ὅςrrnms καίc βεβαιόωvifa3s σύrpa-p ἕωςc
τέλοςngns ἀνέγκλητοςaampn ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.9 πιστόςanmsn ὁdnms θεόςnnms διάp ὅςrrgms καλέωviap2p εἰςp κοινωνίαnafs ὁdgms υἱόςngms
αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p .
499 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 1:11—22
Χριστοῦ ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες καὶ µὴ ᾖ ἐν ὑµῖν σχίσµατα

ἦτε δὲ κατηρτισµένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώµῃ.
ἐδηλώθη γάρ µοι περὶ ὑµῶν ἀδελφοί µου ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι 11
ἔριδες ἐν ὑµῖν εἰσιν. λέγω δὲ τοῦτο ὅτι ἕκαστος ὑµῶν λέγει 12
᾿Εγὼ µέν εἰµι Παύλου ᾿Εγὼ δὲ ᾿Απολλῶ ᾿Εγὼ δὲ Κηφᾶ ᾿Εγὼ δὲ

Χριστοῦ. µεµέρισται ὁ Χριστός µὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ 13
ὑµῶν ἢ εἰς τὸ ὄνοµα Παύλου ἐβαπτίσθητε. εὐχαριστῶ τῷ θεῷ 14
ὅτι οὐδένα ὑµῶν ἐβάπτισα εἰ µὴ Κρίσπον καὶ Γάϊον. ἵνα µή 15
τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐµὸν ὄνοµα ἐβαπτίσα. ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν 16
Στεφανᾶ οἶκον λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα. οὐ 17
γὰρ ἀπέστειλέν µε Χριστὸς βαπτίζειν ἀλ᾿λ εὐαγγελίζεσθαι οὐκ

ἐν σοφίᾳ λόγου ἵνα µὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. ῾Ο 18
λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς µὲν ἀπολλυµένοις µωρία ἐστίν

τοῖς δὲ σῳζοµένοις ἡµῖν δύναµις θεοῦ ἐστιν. γέγραπται γάρ 19
᾿Απολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν
ἀθετήσω. ποῦ σοφός ποῦ γραµµατεύς ποῦ συζητητὴς τοῦ 20
αἰῶνος τούτου οὐχὶ ἐµώρανεν ὁ θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσµου

τούτου· ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσµος 21
διὰ τῆς σοφίας τὸν θεόν εὐδόκησεν ὁ θεὸς διὰ τῆς µωρίας τοῦ
κηρύγµατος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας, ἐπειδὴ καὶ ᾿Ιουδαῖοι 22
v.10 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp διάp ὁdgns ὄνοµαngns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἵναc ὁdans αὐτόςrpans λέγωvspa2p πᾶςanmpn καίc µήxo εἰµίvspx3s ἐνp
σύrpd-p σχίσµαnnnp εἰµίvspx2p δέc καταρτίζωvpxpnmp ἐνp ὁddms αὐτόςrpdms νοῦςndms καίc ἐνp
ὁddfs αὐτόςrpdfs γνώµηndfs . v.11 δηλόωviap3s γάρc ἐγώrpd-s περίp σύrpg-p ἀδελφόςnvmp
ἐγώrpg-s ὑπόp ὁdgmp Χλόηngfs ὅτιc ἔριςnnfp ἐνp σύrpd-p εἰµίvipx3p . v.12 λέγωvipa1s δέc
οὗτοςrdans ὅτιc ἕκαστοςanmsn σύrpg-p λέγωvipa3s ἐγώrpn-s µένxo εἰµίvipx1s Παῦλοςngms ἐγώrpn-s
δέc ᾿Απολλῶςngms ἐγώrpn-s δέc Κηφᾶςngms ἐγώrpn-s δέc Χριστόςngms . v.13 µερίζωvixp3s ὁdnms
Χριστόςnnms µήxo Παῦλοςnnms σταυρόωviap3s ὑπέρp σύrpg-p ἤxo εἰςp ὁdans ὄνοµαnans Παῦλοςngms
βαπτίζωviap2p . v.14 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ὅτιc οὐδείςaamsn σύrpg-p βαπτίζωviaa1s εἰqo
µήxo Κρίσποςnams καίc Γάϊοςnams . v.15 ἵναc µήxo τι-σρινµσ λέγωvsaa3s ὅτιc εἰςp ὁdans ἐµόςrsans
ὄνοµαnans βαπτίζωviaa1s . v.16 βαπτίζωviaa1s δέc καίc ὁdams Στεφανᾶςngms οἶκοςnams λοιπόςaansn
οὐxo οἶδαvixa1s εἰqo τι-σριαµσ ἄλλοςaamsn βαπτίζωviaa1s . v.17 οὐxo γάρc ἀποστέλλωviaa3s
ἐγώrpa-s Χριστόςnnms βαπτίζωvnpa ἀλλάc εὐαγγελίζωvnpm οὐxo ἐνp σοφίαndfs λόγοςngms ἵναc µήxo
κενόωvsap3s ὁdnms σταυρόςnnms ὁdgms Χριστόςngms . v.18 ὁdnms λόγοςnnms γάρc ὁdnms ὁdgms
σταυρόςngms ὁddmp µένxo ἀπόλλυµιvppedmp µωρίαnnfs εἰµίvipx3s ὁddmp δέc σῴζωvpppdmp ἐγώrpd-p
δύναµιςnnfs θεόςngms εἰµίvipx3s . v.19 γράφωvixp3s γάρc ἀπόλλυµιvifa1s ὁdafs σοφίαnafs ὁdgmp
σοφόςagmpn καίc ὁdafs σύνεσιςnafs ὁdgmp συνετόςagmpn ἀθετέωvifa1s . v.20 ποῦxo σοφόςanmsn
ποῦxo γραµµατεύςnnms ποῦxo συζητητήςnnms ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms οὐχίxo µωραίνωviaa3s
ὁdnms θεόςnnms ὁdafs σοφίαnafs ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms . v.21 ἐπειδήc γάρc ἐνp ὁddfs
ndfs dgms ngms xo viaa3s dnms nnms
σοφία ὁ θεός οὐ γινώσκω ὁ κόσµος διάp ὁdgfs σοφίαngfs ὁdams
θεόςnams εὐδοκέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms διάp ὁdgfs µωρίαngfs ὁdgns κήρυγµαngns σῴζωvnaa ὁdamp
πιστεύωvppaamp .
1:23—2:3 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 500
23 σηµεῖον αἰτοῦσιν καὶ ῞Ελληνες σοφίαν ζητοῦσιν. ἡµεῖς δὲ

κηρύσσοµεν Χριστὸν ἐσταυρωµένον ᾿Ιουδαίοις µὲν σκάνδα-
24 λον ῞Ελλησιν δὲ µωρίαν. αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς ᾿Ιουδαίοις τε
25 καὶ ῞Ελλησιν Χριστὸν θεοῦ δύναµιν καὶ θεοῦ σοφίαν, ὅτι τὸ
µωρὸν τοῦ θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστίν καὶ τὸ ἀσθε-
26 νὲς τοῦ θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστίν. Βλέπετε γὰρ
τὴν κλῆσιν ὑµῶν ἀδελφοί ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα
27 οὐ πολλοὶ δυνατοί οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς, ἀλλὰ τὰ µωρὰ τοῦ
κόσµου ἐξελέξατο ὁ θεὸς ἵνα τοὺς σοφούς καταισχύνῃ καὶ τὰ
ἀσθενῆ τοῦ κόσµου ἐξελέξατο ὁ θεὸς ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυ-
28 ρά. καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσµου καὶ τὰ ἐξουθενηµένα ἐξελέξατο
29 ὁ θεός καὶ τὰ µὴ ὄντα ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ. ὅπως µὴ καυ-
30 χήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑµεῖς ἐστε
ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ὃς ἐγενήθη ἡµῖν σοφία ἀπὸ θεοῦ δικαιοσύνη
31 τε καὶ ἁγιασµὸς καὶ ἀπολύτρωσις. ἵνα καθὼς γέγραπται ῾Ο
καυχώµενος ἐν κυρίῳ καυχάσθω.
2 Κἀγὼ ἐλθὼν πρὸς ὑµᾶς ἀδελφοί ἦλθον οὐ καθ ὑπεροχὴν
λόγου ἢ σοφίας καταγγέλλων ὑµῖν τὸ µαρτύριον τοῦ θεοῦ.
2 οὐ γὰρ ἔκρινά τοῦ εἰδέναι τι ἐν ὑµῖν εἰ µὴ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν καὶ
3 τοῦτον ἐσταυρωµένον. καὶ ἐγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ
v.22 ἐπειδήc καίc ᾿Ιουδαῖοςanmpn σηµεῖονnans αἰτέωvipa3p καίc ῞Ελληνnnmp σοφίαnafs ζητέωvipa3p .
v.23 ἐγώrpn-p δέc κηρύσσωvipa1p Χριστόςnams σταυρόωvpxpams ᾿Ιουδαῖοςadmpn µένxo σκάνδαλονnans
῞Ελληνndmp δέc µωρίαnafs . v.24 αὐτόςrpdmp δέc ὁddmp κλητόςadmpn ᾿Ιουδαῖοςadmpn τέxo καίc
ndmp nams ngms
῞Ελλην Χριστός θεός δύναµιςnafs καίc θεόςngms σοφίαnafs . v.25 ὅτιc ὁdnns
µωρόςannsn ὁdgms θεόςngms σοφόςannsc ὁdgmp ἄνθρωποςngmp εἰµίvipx3s καίc ὁdnns ἀσθενήςannsn
ὁdgms θεόςngms ἰσχυρόςannsc ὁdgmp ἄνθρωποςngmp εἰµίvipx3s . v.26 βλέπωvipa2p γάρc ὁdafs
κλῆσιςnafs σύrpg-p ἀδελφόςnvmp ὅτιc οὐxo πολύςanmpn σοφόςanmpn κατάp σάρξnafs οὐxo πολύςanmpn
δυνατόςanmpn οὐxo πολύςanmpn εὐγενήςanmpn . v.27 ἀλλάc ὁdanp µωρόςaanpn ὁdgms κόσµοςngms
ἐκλέγωviam3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc ὁdamp σοφόςaampn καταισχύνωvspa3s καίc ὁdanp ἀσθενήςaanpn
ὁdgms κόσµοςngms ἐκλέγωviam3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc καταισχύνωvspa3s ὁdanp ἰσχυρόςaanpn .
v.28 καίc ὁdanp ἀγενήςaanpn ὁdgms κόσµοςngms καίc ὁdanp ἐξουθενέωvpxpanp ἐκλέγωviam3s ὁdnms
θεόςnnms καίc ὁdanp µήxo εἰµίvppxanp ἵναc ὁdanp εἰµίvppxanp καταργέωvsaa3s . v.29 ὅπωςbo
xo vsad3s anfsn nnfs bo dgms ngms
µή καυχάοµαι πᾶς σάρξ ἐνώπιον ὁ θεός . v.30 ἐκ αὐτόςrpgms
p
δέc σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὅςrrnms γίνοµαιviao3s ἐγώrpd-p σοφίαnnfs ἀπόp
θεόςngms δικαιοσύνηnnfs τέxo καίc ἁγιασµόςnnms καίc ἀπολύτρωσιςnnfs . v.31 ἵναc καθώςbo
γράφωvixp3s ὁdnms καυχάοµαιvppnnms ἐνp κύριοςndms καυχάοµαιvdpn3s . 2. v.1 κἀγώrpn-s
vpaanms p rpa-p nvmp viaa1s xo p nafs
ἔρχοµαι πρός σύ ἀδελφός ἔρχοµαι οὐ κατά ὑπεροχή λόγοςngms ἤxo
σοφίαngfs καταγγέλλωvppanms σύrpd-p ὁdans µαρτύριονnans ὁdgms θεόςngms . v.2 οὐxo γάρc
κρίνωviaa1s ὁdgms οἶδαvnxa τι-σριανσ ἐνp σύrpd-p εἰqo µήxo ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams καίc οὗτοςrdams
σταυρόωvpxpams .
ἐν τρόµῳ πολλῷ ἐγενόµην πρὸς ὑµᾶς. καὶ ὁ λόγος µου καὶ τὸ 4
κήρυγµά µου οὐκ ἐν πειθοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις ἀλλ

ἐν ἀποδείξει πνεύµατος καὶ δυνάµεως. ἵνα ἡ πίστις ὑµῶν µὴ 5
ᾖ ἐν σοφίᾳ ἀνθρώπων ἀλλ ἐν δυνάµει θεοῦ. Σοφίαν δὲ λα- 6
λοῦµεν ἐν τοῖς τελείοις σοφίαν δὲ οὐ τοῦ αἰῶνος τούτου οὐδὲ

τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου τῶν καταργουµένων, ἀλλὰ 7
λαλοῦµεν σοφίαν θεοῦ ἐν µυστηρίῳ τὴν ἀποκεκρυµµένην ἣν

προώρισεν ὁ θεὸς πρὸ τῶν αἰώνων εἰς δόξαν ἡµῶν, ἣν οὐδεὶς 8
τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου ἔγνωκεν εἰ γὰρ ἔγνωσαν οὐκ

ἂν τὸν κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν. ἀλλὰ καθὼς γέγραπται 9
῝Α ὀφθαλµὸς οὐκ εἶδεν καὶ οὖς οὐκ ἤκουσεν καὶ ἐπὶ καρδίαν
ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη ἃ ἡτοίµασεν ὁ θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐ-
τόν. ἡµῖν δὲ ὁ θεὸς ἀπεκάλυψεν διὰ τοῦ πνεύµατος αὐτοῦ, 10
τὸ γὰρ πνεῦµα πάντα ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ θεοῦ. τίς γὰρ 11
οἶδεν ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου εἰ µὴ τὸ πνεῦµα τοῦ ἀν-

θρώπου τὸ ἐν αὐτῷ οὕτως καὶ τὰ τοῦ θεοῦ οὐδεὶς οἶδεν εἰ µὴ
τὸ πνεῦµα τοῦ θεοῦ. ἡµεῖς δὲ οὐ τὸ πνεῦµα τοῦ κόσµου ἐλά- 12
βοµεν ἀλλὰ τὸ πνεῦµα τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ ἵνα εἰδῶµεν τὰ ὑπὸ τοῦ

θεοῦ χαρισθέντα ἡµῖν, ἃ καὶ λαλοῦµεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀν- 13
θρωπίνης σοφίας λόγοις ἀλλ ἐν διδακτοῖς πνεύµατος ῾Αγίου,

v.3 καίc ἐγώrpn-s ἐνp ἀσθένειαndfs καίc ἐνp φόβοςndms καίc ἐνp τρόµοςndms πολύςadmsn
γίνοµαιviad1s πρόςp σύrpa-p . v.4 καίc ὁdnms λόγοςnnms ἐγώrpg-s καίc ὁdnns κήρυγµαnnns
ἐγώrpg-s οὐxo ἐνp πειθόςadmpn ἀνθρώπινοςagfsn σοφίαngfs λόγοςndmp ἀλλάc ἐνp ἀπόδειξιςndfs
πνεῦµαngns καίc δύναµιςngfs . v.5 ἵναc ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p µήxo εἰµίvspx3s ἐνp σοφίαndfs
ἄνθρωποςngmp ἀλλάc ἐνp δύναµιςndfs θεόςngms . v.6 σοφίαnafs δέc λαλέωvipa1p ἐνp ὁddmp
admpn nafs c xo dgms ngms rdgms
τέλειος σοφία δέ οὐ ὁ αἰών οὗτος οὐδέbo ὁdgmp ἄρχωνngmp ὁdgms αἰώνngms
οὗτοςrdgms ὁdgmp καταργέωvpppgmp . v.7 ἀλλάc λαλέωvipa1p σοφίαnafs θεόςngms ἐνp µυστήριονndns
ὁdafs ἀποκρύπτωvpxpafs ὅςrrafs προορίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms πρόp ὁdgmp αἰώνngmp εἰςp δόξαnafs
ἐγώrpg-p . v.8 ὅςrrafs οὐδείςanfsn ὁdgmp ἄρχωνngmp ὁdgms αἰώνngms οὗτοςrdgms γινώσκωvixa3s
εἰ γάρ γινώσκωviaa3p οὐxo ἄνxo ὁdams κύριοςnams ὁdgfs δόξαngfs σταυρόωviaa3p .
qo c
v.9 ἀλλάc
καθώςbo γράφωvixp3s ὅςrranp ὀφθαλµόςnnms οὐxo ὁράωviaa3s καίc οὖςnnns οὐxo ἀκούωviaa3s καίc
ἐπίp καρδίαnafs ἄνθρωποςngms οὐxo ἀναβαίνωviaa3s ὅςrranp ἑτοιµάζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁddmp
ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.10 ἐγώrpd-p δέc ὁdnms θεόςnnms ἀποκαλύπτωviaa3s διάp ὁdgns
πνεῦµαngns αὐτόςrpgms ὁdnns γάρc πνεῦµαnnns πᾶςaanpn ἐραυνάωvipa3s καίc ὁdanp βάθοςnanp ὁdgms
θεόςngms . v.11 τίςrqnms γάρc οἶδαvixa3s ἄνθρωποςngmp ὁdanp ὁdgms ἄνθρωποςngms εἰqo µήxo
ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms ἄνθρωποςngms ὁdnns ἐνp αὐτόςrpdms οὕτωbo καίc ὁdanp ὁdgms θεόςngms
οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s εἰqo µήxo ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms θεόςngms . v.12 ἐγώrpn-p δέc οὐxo ὁdans
πνεῦµαnans ὁdgms κόσµοςngms λαµβάνωviaa1p ἀλλάc ὁdans πνεῦµαnans ὁdans ἐκp ὁdgms θεόςngms
ἵναc οἶδαvsxa1p ὁdanp ὑπόp ὁdgms θεόςngms χαρίζοµαιvpapanp ἐγώrpd-p .
14 πνευµατικοῖς πνευµατικὰ συγκρίνοντες. ψυχικὸς δὲ ἄνθρω-

πος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύµατος τοῦ θεοῦ µωρία γὰρ αὐτῷ
15 ἐστιν καὶ οὐ δύναται γνῶναι ὅτι πνευµατικῶς ἀνακρίνεται, ὁ
δὲ πνευµατικὸς ἀνακρίνει µὲν πάντα αὐτὸς δὲ ὑπ οὐδενὸς ἀ-
16 νακρίνεται. τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου ὃς συµβιβάσει αὐτόν
ἡµεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ ἔχοµεν.
3 Καὶ ἐγώ, ἀδελφοί οὐκ ἠδυνήθην ὑµῖν λαλῆσαι ὡς πνευµα-
2 τικοῖς ἀλλ ὡς σαρκικοῖς ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ. γάλα ὑµᾶς
ἐπότισα καὶ οὐ βρῶµα οὔπω γὰρ ἐδύνασθε ἀλλ οὖτε ἔτι νῦν
3 δύνασθε. ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε ὅπου γὰρ ἐν ὑµῖν ζῆλος καὶ
ἔρις καὶ διχοστασίαι, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε καὶ κατὰ ἄνθρωπον
4 περιπατεῖτε. ὅταν γὰρ λέγῃ τις ᾿Εγὼ µέν εἰµι Παύλου ἕτερος
5 δέ ᾿Εγὼ ᾿Απολλῶ οὐχὶ σαρκικοί ἐστε. τίς οὖν ἐστιν Παῦλος τίς
δέ ᾿Απολλῶς ἀλ᾿λ ἢ διάκονοι δι΄ ὧν ἐπιστεύσατε καὶ ἑκάστῳ ὡς
6 ὁ κύριος ἔδωκεν. ἐγὼ ἐφύτευσα ᾿Απολλῶς ἐπότισεν ἀλ᾿λ ὁ θε-
7 ὸς ηὔξανεν, ὥστε οὔτε ὁ φυτεύων ἐστίν τι οὔτε ὁ ποτίζων ἀλλ
8 ὁ αὐξάνων θεός. ὁ φυτεύων δὲ καὶ ὁ ποτίζων ἕν εἰσιν ἕκαστος
9 δὲ τὸν ἴδιον µισθὸν λήψεται κατὰ τὸν ἴδιον κόπον, θεοῦ γάρ
10 ἐσµεν συνεργοί θεοῦ γεώργιον θεοῦ οἰκοδοµή ἐστε. Κατὰ
τὴν χάριν τοῦ θεοῦ τὴν δοθεῖσάν µοι ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων
v.13 ὅςrranp καίc λαλέωvipa1p οὐxo ἐνp διδακτόςadmpn ἀνθρώπινοςagfsn σοφίαngfs λόγοςndmp ἀλλάc
ἐνp διδακτόςadmpn πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn πνευµατικόςadnpn πνευµατικόςaanpn συγκρίνωvppanmp .
v.14 ψυχικόςanmsn δέc ἄνθρωποςnnms οὐxo δέχοµαιvipn3s ὁdanp ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgms θεόςngms
µωρίαnnfs γάρc αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s καίc οὐxo δύναµαιvipn3s γινώσκωvnaa ὅτιc πνευµατικῶςbo
ἀνακρίνωvipp3s . v.15 ὁdnms δέc πνευµατικόςanmsn ἀνακρίνωvipa3s µένxo πᾶςaanpn αὐτόςrpnms
δέc ὑπόp οὐδείςagmsn ἀνακρίνωvipp3s . v.16 τίςrqnms γάρc γινώσκωviaa3s νοῦςnams κύριοςngms
ὅςrrnms συµβιβάζωvifa3s αὐτόςrpams ἐγώrpn-p δέc νοῦςnams Χριστόςngms ἔχωvipa1p . 3. v.1 καίc
ἐγώrpn-s ἀδελφόςnvmp οὐxo δύναµαιviao1s σύrpd-p λαλέωvnaa ὡςbo πνευµατικόςadmpn ἀλλάc ὡςbo
σαρκικόςadmpn ὡςbo νήπιοςadmpn ἐνp Χριστόςndms . v.2 γάλαnans σύrpa-p ποτίζωviaa1s καίc οὐxo
βρῶµαnans οὔπωbo γάρc δύναµαιviin2p ἀλλάc οὔτεc ἔτιbo νῦνbo δύναµαιvipn2p . v.3 ἔτιbo γάρc
anmpn vipx2p bo c p rpd-p nnms c nnfs
σαρκικός εἰµί ὅπου γάρ ἐν σύ ζῆλος καί ἔρις καί διχοστασίαnnfp
c
οὐχίxo σαρκικόςanmpn εἰµίvipx2p καίc κατάp ἄνθρωποςnams περιπατέωvipa2p . v.4 ὅτανc γάρc
λέγωvspa3s τι-σρινµσ ἐγώrpn-s µένxo εἰµίvipx1s Παῦλοςngms ἕτεροςanmsn δέc ἐγώrpn-s ᾿Απολλῶςngms
οὐχίxo σαρκικόςanmpn εἰµίvipx2p . v.5 τίςrqnms οὖνc εἰµίvipx3s Παῦλοςnnms τίςrqnms δέc
᾿Απολλῶςnnms ἀλλάc ἤxo διάκονοςnnmp διάp ὅςrrgmp πιστεύωviaa2p καίc ἕκαστοςadmsn ὡςbo ὁdnms
κύριοςnnms δίδωµιviaa3s . v.6 ἐγώrpn-s φυτεύωviaa1s ᾿Απολλῶςnnms ποτίζωviaa3s ἀλλάc ὁdnms
θεόςnnms αὐξάνωviia3s . v.7 ὥστεc οὔτεc ὁdnms φυτεύωvppanms εἰµίvipx3s τι-σριννσ οὔτεc ὁdnms
ποτίζωvppanms ἀλλάc ὁdnms αὐξάνωvppanms θεόςnnms . v.8 ὁdnms φυτεύωvppanms δέc καίc ὁdnms
ποτίζωvppanms εἷςnnns εἰµίvipx3p ἕκαστοςanmsn δέc ὁdams ἴδιοςaamsn µισθόςnams λαµβάνωvifd3s κατάp
ὁdams ἴδιοςaamsn κόποςnams . v.9 θεόςngms γάρc εἰµίvipx1p συνεργόςanmpn θεόςngms γεώργιονnnns
θεόςngms οἰκοδοµήnnfs εἰµίvipx2p .
θεµέλιον τέθεικα, ἄλλος δὲ ἐποικοδοµεῖ ἕκαστος δὲ βλεπέτω

πῶς ἐποικοδοµεῖ. θεµέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι 11
παρὰ τὸν κείµενον ὅς ἐστιν ᾿Ιησοῦς Χριστός. εἰ δέ τις ἐποικο- 12
δοµεῖ ἐπὶ τὸν θεµέλιον τοῦτον χρυσόν ἄργυρον λίθους τιµίους

ξύλα χόρτον καλάµην. ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται 13
ἡ γὰρ ἡµέρα δηλώσει ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται, καὶ ἑκάστου

τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστιν τὸ πῦρ δοκιµάσει. εἴ τινος τὸ ἔργον 14
µενεῖ ὃ ἐποικοδόµησεν µισθὸν λήψεται. εἴ τινος τὸ ἔργον 15
κατακαήσεται ζηµιωθήσεται αὐτὸς δὲ σωθήσεται οὕτως δὲ ὡς

διὰ πυρός. οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς θεοῦ ἐστε καὶ τὸ πνεῦµα τοῦ 16
θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑµῖν. εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ φθείρει φθερεῖ 17
τοῦτον ὁ θεός, ὁ γὰρ ναὸς τοῦ θεοῦ ἅγιός ἐστιν οἵτινές ἐστε
ὑµεῖς. Μηδεὶς ἑαυτὸν ἐξαπατάτω, εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι 18
ἐν ὑµῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ µωρὸς γενέσθω ἵνα γένηται σοφός.

ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσµου τούτου µωρία παρὰ τῷ θεῷ ἐστιν 19
γέγραπται γάρ ῾Ο δρασσόµενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ

αὐτῶν, καὶ πάλιν Κύριος γινώσκει τοὺς διαλογισµοὺς τῶν σο- 20
φῶν ὅτι εἰσὶν µάταιοι. ὥστε µηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις, 21
πάντα γὰρ ὑµῶν ἐστιν. εἴτε Παῦλος εἴτε ᾿Απολλῶς εἴτε Κηφᾶς 22
εἴτε κόσµος εἴτε ζωὴ εἴτε θάνατος εἴτε ἐνεστῶτα εἴτε µέλλοντα,
v.10 κατάp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s ὡςbo σοφόςanmsn
ἀρχιτέκτωνnnms θεµέλιοςnams τίθηµιvixa1s ἄλλοςanmsn δέc ἐποικοδοµέωvipa3s ἕκαστοςanmsn δέc
βλέπωvdpa3s πῶςbo ἐποικοδοµέωvipa3s . v.11 θεµέλιοςnams γάρc ἄλλοςaamsn οὐδείςanfsn
δύναµαιvipn3s τίθηµιvnaa παράp ὁdams κεῖµαιvppnams ὅςrrnms εἰµίvipx3s ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms .
v.12 εἰqo δέc τι-σρινµσ ἐποικοδοµέωvipa3s ἐπίp ὁdams θεµέλιοςnams οὗτοςrdams χρυσόςnams
ἄργυροςnams λίθοςnamp τίµιοςaampn ξύλονnanp χόρτοςnams καλάµηnafs . v.13 ἕκαστοςagsmn
ὁdnns ἔργονnnns φανερόςannsn γίνοµαιvifd3s ὁdnfs γάρc ἡµέραnnfs δηλόωvifa3s ὅτιc ἐνp πῦρndns
ἀποκαλύπτωvipp3s καίc ἕκαστοςagmsn ὁdnns ἔργονnnns ὁποῖοςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns πῦρnnns
δοκιµάζωvifa3s . v.14 εἰqo τι-σριγµσ ὁdnns ἔργονnnns µένωvifa3s ὅςrrans ἐποικοδοµέωviaa3s
nams
µισθός λαµβάνωvifd3s . v.15 εἰqo τι-σριγµσ ὁdnns ἔργονnnns κατακαίωvifp3s ζηµιόωvifp3s
αὐτόςrpnms δέc σῴζωvifp3s οὕτωbo δέc ὡςbo διάp πῦρngns . v.16 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc
ναόςnnms θεόςngms εἰµίvipx2p καίc ὁdnns πνεῦµαnnns ὁdgms θεόςngms οἰκέωvipa3s ἐνp σύrpd-p .
v.17 εἰqo τι-σρινµσ ὁdams ναόςnams ὁdgms θεόςngms φθείρωvipa3s φθείρωvifa3s οὗτοςrdams ὁdnms
θεόςnnms ὁdnms γάρc ναόςnnms ὁdgms θεόςngms ἅγιοςanmsn εἰµίvipx3s ὅστιςrrnmp εἰµίvipx2p σύrpn-p .
v.18 µηδείςanmsn ἑαυτοῦrxams ἐξαπατάωvdpa3s εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s σοφόςanmsn εἰµίvnpx ἐνp
σύrpd-p ἐνp ὁddms αἰώνndms οὗτοςrddms µωρόςanmsn γίνοµαιvdad3s ἵναc γίνοµαιvsad3s σοφόςanmsn .
v.19 ὁdnfs γάρc σοφίαnnfs ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms µωρίαnnfs παράp ὁddms θεόςndms εἰµίvipx3s
γράφωvixp3s γάρc ὁdnms δράσσοµαιvppnnms ὁdamp σοφόςaampn ἐνp ὁddfs πανουργίαndfs αὐτόςrpgmp .
v.20 καίc πάλινbo κύριοςnnms γινώσκωvipa3s ὁdamp διαλογισµόςnamp ὁdgmp σοφόςagmpn ὅτιc
εἰµίvipx3p µάταιοςanmpn . v.21 ὥστεc µηδείςanmsn καυχάοµαιvdpn3s ἐνp ἄνθρωποςndmp πᾶςannpn
γάρc σύrpg-p εἰµίvipx3s .
23 πάντα ὑµῶν ἐστιν, ὑµεῖς δὲ Χριστοῦ Χριστὸς δὲ θεοῦ.

4 Οὕτως ἡµᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ
2 οἰκονόµους µυστηρίων θεοῦ. ὅ δὲ λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰ-
3 κονόµοις ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ. ἐµοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν
ἵνα ὑφ ὑµῶν ἀνακριθῶ ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡµέρας, ἀλλ οὐδὲ
4 ἐµαυτὸν ἀνακρίνω. οὐδὲν γὰρ ἐµαυτῷ σύνοιδα ἀλλ οὐκ ἐν
5 τούτῳ δεδικαίωµαι ὁ δὲ ἀνακρίνων µε κύριός ἐστιν. ὥστε µὴ
πρὸ καιροῦ τι κρίνετε ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ κύριος ὃς καὶ φωτίσει τὰ
κρυπτὰ τοῦ σκότους καὶ φανερώσει τὰς βουλὰς τῶν καρδιῶν,
6 καὶ τότε ὁ ἔπαινος γενήσεται ἑκάστῳ ἀπὸ τοῦ θεοῦ. Ταῦτα δέ
ἀδελφοί µετεσχηµάτισα εἰς ἐµαυτὸν καὶ ᾿Απολλῶ δι΄ ὑµᾶς ἵνα
ἐν ἡµῖν µάθητε τὸ Μὴ ὑπὲρ ὃ γέγραπται φρονεῖν, ἵνα µὴ εἷς
7 ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου. τίς γάρ σε δια-
κρίνει τί δὲ ἔχεις ὃ οὐκ ἔλαβες εἰ δὲ καὶ ἔλαβες τί καυχᾶσαι ὡς
8 µὴ λαβών. ἤδη κεκορεσµένοι ἐστέ ἤδη ἐπλουτήσατε χωρὶς
ἡµῶν ἐβασιλεύσατε, καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε ἵνα καὶ ἡ-
9 µεῖς ὑµῖν συµβασιλεύσωµεν. δοκῶ γάρ ὅτι ὁ θεὸς ἡµᾶς τοὺς
ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους ὅτι θέατρον
10 ἐγενήθηµεν τῷ κόσµῳ καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις. ἡµεῖς
µωροὶ διὰ Χριστόν ὑµεῖς δὲ φρόνιµοι ἐν Χριστῷ, ἡµεῖς ἀσθε-
v.22 εἴτεc Παῦλοςnnms εἴτεc ᾿Απολλῶςnnms εἴτεc Κηφᾶςnnms εἴτεc κόσµοςnnms εἴτεc ζωήnnfs εἴτεc
θάνατοςnnms εἴτεc ἐνίστηµιvpxannp εἴτεc µέλλωvppannp πᾶςannpn σύrpg-p εἰµίvipx3s . v.23 σύrpn-p
δέc Χριστόςngms Χριστόςnnms δέc θεόςngms . 4. v.1 οὕτωbo ἐγώrpa-p λογίζοµαιvdpn3s
ἄνθρωποςnnms ὡςbo ὑπηρέτηςnamp Χριστόςngms καίc οἰκονόµοςnamp µυστήριονngnp θεόςngms .
v.2 ὅςrrans δέc λοιπόςaansn ζητέωvipp3s ἐνp ὁddmp οἰκονόµοςndmp ἵναc πιστόςanmsn τι-σ-
ρινµσ εὑρίσκωvsap3s . v.3 ἐγώrpd-s δέc εἰςp ἐλάχιστοςaansn εἰµίvipx3s ἵναc ὑπόp σύrpg-p
ἀνακρίνωvsap1s ἤxo ὑπόp ἀνθρώπινοςagfsn ἡµέραngfs ἀλλάc οὐδέbo ἐµαυτοῦrxams ἀνακρίνωvipa1s .
v.4 οὐδείςaansn γάρc ἐµαυτοῦrxdms σύνοιδαvixa1s ἀλλάc οὐxo ἐνp οὗτοςrddns δικαιόωvixp1s ὁdnms
δέc ἀνακρίνωvppanms ἐγώrpa-s κύριοςnnms εἰµίvipx3s . v.5 ὥστεc µήxo πρόp καιρόςngms τι-
-σριανσ κρίνωvdpa2p ἕωςc ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnms κύριοςnnms ὅςrrnms καίc φωτίζωvifa3s ὁdanp
κρυπτόςaanpn ὁdgns σκότοςngns καίc φανερόωvifa3s ὁdafp βουλήnafp ὁdgfp καρδίαngfp καίc τότεbo
ὁdnms ἔπαινοςnnms γίνοµαιvifd3s ἕκαστοςadmsn ἀπόp ὁdgms θεόςngms . v.6 οὗτοςrdanp δέc
nvmp viaa1s p rxams c nams
ἀδελφός µετασχηµατίζω εἰς ἐµαυτοῦ καί ᾿Απολλῶς διάp σύrpa-p ἵναc ἐνp
ἐγώrpd-p µανθάνωvsaa2p ὁdans µήxo ὑπέρp ὅςrrans γράφωvixp3s φρονέωvnpa ἵναc µήxo εἷςnnms
ὑπέρp ὁdgms εἷςngms φυσιόωvspp2p κατάp ὁdgms ἕτεροςagmsn . v.7 τίςrqnms γάρc σύrpa-s
διακρίνωvipa3s τίςrqans δέc ἔχωvipa2s ὅςrrans οὐxo λαµβάνωviaa2s εἰqo δέc καίc λαµβάνωviaa2s
τίςrqans καυχάοµαιvipn2s ὡςbo µήxo λαµβάνωvpaanms . v.8 ἤδηbo κορέννυµιvpxpnmp εἰµίvipx2p
bo viaa2p bo rpg-p viaa2p
ἤδη πλουτέω χωρίς ἐγώ βασιλεύω καί ὄφελονi γέxo βασιλεύωviaa2p ἵναc καίc
c
ἐγώrpn-p σύrpd-p συµβασιλεύωvsaa1p . v.9 δοκέωvipa1s γάρc ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpa-p
ὁdamp ἀπόστολοςnamp ἔσχατοςaampn ἀποδείκνυµιviaa3s ὡςbo ἐπιθανάτιοςaampn ὅτιc θέατρονnnns
γίνοµαιviao1p ὁddms κόσµοςndms καίc ἄγγελοςndmp καίc ἄνθρωποςndmp .
505 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 4:11—5:1
νεῖς ὑµεῖς δὲ ἰσχυροί, ὑµεῖς ἔνδοξοι ἡµεῖς δὲ ἄτιµοι. ἄχρι 11
τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶµεν καὶ διψῶµεν καὶ γυµνητεύοµεν,

καὶ κολαφιζόµεθα καὶ ἀστατοῦµεν. καὶ κοπιῶµεν ἐργαζόµε- 12
νοι ταῖς ἰδίαις χερσίν, λοιδορούµενοι εὐλογοῦµεν διωκόµενοι

ἀνεχόµεθα. βλασφηµούµενοι παρακαλοῦµεν, ὡς περικα- 13
θάρµατα τοῦ κόσµου ἐγενήθηµεν πάντων περίψηµα ἕως ἄρτι.

Οὐκ ἐντρέπων ὑµᾶς γράφω ταῦτα ἀλλ ὡς τέκνα µου ἀγαπητὰ 14
νουθετῶ. ἐὰν γὰρ µυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ ἀλλ 15
οὐ πολλοὺς πατέρας, ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διὰ τοῦ εὐαγγε-

λίου ἐγὼ ὑµᾶς ἐγέννησα. παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς µιµηταί µου 16
γίνεσθε. διὰ τοῦτο ἔπεµψα ὑµῖν Τιµόθεον ὅς ἐστίν τέκνον 17
µου ἀγαπητὸν καὶ πιστὸν ἐν κυρίῳ ὃς ὑµᾶς ἀναµνήσει τὰς

ὁδούς µου τὰς ἐν Χριστῷ καθὼς πανταχοῦ ἐν πάσῃ ἐκκλησίᾳ
διδάσκω. ὡς µὴ ἐρχοµένου δέ µου πρὸς ὑµᾶς ἐφυσιώθησάν 18
τινες, ἐλεύσοµαι δὲ ταχέως πρὸς ὑµᾶς ἐὰν ὁ κύριος θελήσῃ 19
καὶ γνώσοµαι οὐ τὸν λόγον τῶν πεφυσιωµένων ἀλλὰ τὴν δύ-

ναµιν, οὐ γὰρ ἐν λόγῳ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀλλ ἐν δυνάµει. 20
τί θέλετε ἐν ῥάβδῳ ἔλθω πρὸς ὑµᾶς ἢ ἐν ἀγάπῃ πνεύµατί τε 21
πρᾳότητος·
῞Ολως ἀκούεται ἐν ὑµῖν πορνεία καὶ τοιαύτη πορνεία ἥτις 5
οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν ὀνοµάζεται, ὥστε γυναῖκά τινα τοῦ πατρὸς
v.10 ἐγώrpn-p µωρόςanmpn διάp Χριστόςnams σύrpn-p δέc φρόνιµοςanmpn ἐνp Χριστόςndms
ἐγώrpn-p ἀσθενήςanmpn σύrpn-p δέc ἰσχυρόςanmpn σύrpn-p ἔνδοξοςanmpn ἐγώrpn-p δέc ἄτιµοςanmpn .
v.11 ἄχριp ὁdgfs ἄρτιbo ὥραngfs καίc πεινάωvipa1p καίc διψάωvspa1p καίc γυµνιτεύωvipa1p καίc
κολαφίζωvipp1p καίc ἀστατέωvipa1p . v.12 καίc κοπιάωvipa1p ἐργάζοµαιvppnnmp ὁddfp ἴδιοςadfpn
ndfp vpppnmp vipa1p
χείρ λοιδορέω εὐλογέω διώκωvpppnmp ἀνέχωvipn1p . v.13 βλασφηµέωvpppnmp
παρακαλέωvipa1p ὡςbo περικάθαρµαnnnp ὁdgms κόσµοςngms γίνοµαιviao1p πᾶςagnpn περίψηµαnnns
ἕωςc ἄρτιbo . v.14 οὐxo ἐντρέπωvppanms σύrpa-p γράφωvipa1s οὗτοςrdanp ἀλλάc ὡςbo τέκνονnnnp
ἐγώrpg-s ἀγαπητόςannpn νουθετέωvipa1s . v.15 ἐάνqo γάρc µυρίοςaampn παιδαγωγόςnamp ἔχωvspa2p
ἐνp Χριστόςndms ἀλλάc οὐxo πολύςaampn πατήρnamp ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms διάp
ὁdgns εὐαγγέλιονngns ἐγώrpn-s σύrpa-p γεννάωviaa1s . v.16 παρακαλέωvipa1s οὖνc σύrpa-p
µιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p . v.17 διάp οὗτοςrdans πέµπωviaa1s σύrpd-p Τιµόθεοςnams
ὅςrrnms εἰµίvipx3s τέκνονnnns ἐγώrpg-s ἀγαπητόςaansn καίc πιστόςaansn ἐνp κύριοςndms ὅςrrnms
σύrpa-p ἀναµιµνῄσκωvifa3s ὁdafp ὁδόςnafp ἐγώrpg-s ὁdafp ἐνp Χριστόςndms καθώςbo πανταχοῦbo
ἐνp πᾶςadfsn ἐκκλησίαndfs διδάσκωvipa1s . v.18 ὡςbo µήxo ἔρχοµαιvppngms δέc ἐγώrpg-s πρόςp
σύrpa-p φυσιόωviap3p τι-σρινµπ. v.19 ἔρχοµαιvifd1s δέc ταχέωςbo πρόςp σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms
κύριοςnnms θέλωvsaa3s καίc γινώσκωvifd1s οὐxo ὁdams λόγοςnams ὁdgmp φυσιόωvpxpgmp ἀλλάc ὁdafs
δύναµιςnafs . v.20 οὐxo γάρc ἐνp λόγοςndms ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ἐνp
ndfs
δύναµις . v.21 τίςrqans θέλωvipa2p ἐνp ῥάβδοςndfs ἔρχοµαιvsaa1s πρόςp σύrpa-p ἤxo ἐνp
ἀγάπηndfs πνεῦµαndns τέxo πραΰτηςngfs .
5:2—12 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α 506
2 ἔχειν. καὶ ὑµεῖς πεφυσιωµένοι ἐστέ καὶ οὐχὶ µᾶλλον ἐπεν-

θήσατε ἵνα ἐξαρθῇ ἐκ µέσου ὑµῶν ὁ τὸ ἔργον τοῦτο ποιήσας.
3 ἐγὼ µὲν γάρ ὡς ἀπὼν τῷ σώµατι παρὼν δὲ τῷ πνεύµατι ἤδη
4 κέκρικα ὡς παρὼν τὸν οὕτως τοῦτο κατεργασάµενον, ἐν τῷ
ὀνόµατι τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, συναχθέντων ὑµῶν
καὶ τοῦ ἐµοῦ πνεύµατος σὺν τῇ δυνάµει τοῦ κυρίου ἡµῶν
5 ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ εἰς ὄλε-
θρον τῆς σαρκός ἵνα τὸ πνεῦµα σωθῇ ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ κυρίου
6 ᾿Ιησοῦ. Οὐ καλὸν τὸ καύχηµα ὑµῶν οὐκ οἴδατε ὅτι µικρὰ
7 ζύµη ὅλον τὸ φύραµα ζυµοῖ. ἐκκαθάρατε τὴν παλαιὰν ζύµην
ἵνα ἦτε νέον φύραµα καθώς ἐστε ἄζυµοι, καὶ γὰρ τὸ πάσχα
8 ἡµῶν ὑπὲρ ἡµῶν ἐτύθη Χριστός. ὥστε ἑορτάζωµεν µὴ ἐν ζύ-
µῃ παλαιᾷ µηδὲ ἐν ζύµῃ κακίας καὶ πονηρίας ἀλλ ἐν ἀζύµοις
9 εἰλικρινείας καὶ ἀληθείας. ῎Εγραψα ὑµῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ µὴ
10 συναναµίγνυσθαι πόρνοις. καὶ οὐ πάντως τοῖς πόρνοις τοῦ
κόσµου τούτου ἢ τοῖς πλεονέκταις ἢ ἅρπαξιν ἢ εἰδωλολάτραις
11 ἐπεὶ ὀφείλετε ἄρα ἐκ τοῦ κόσµου ἐξελθεῖν. νῦν δὲ ἔγραψα
ὑµῖν µὴ συναναµίγνυσθαι ἐάν τις ἀδελφὸς ὀνοµαζόµενος ᾖ
πόρνος ἢ πλεονέκτης ἢ εἰδωλολάτρης ἢ λοίδορος ἢ µέθυσος
12 ἢ ἅρπαξ τῷ τοιούτῳ µηδὲ συνεσθίειν. τί γάρ µοι καί τοὺς
5. v.1 ὅλωςbo ἀκούωvipp3s ἐνp σύrpd-p πορνείαnnfs καίc τοιοῦτοςrdnfs πορνείαnnfs ὅστιςrrnfs
οὐδέbo ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ὀνοµάζωvipp3s ὥστεc γυνήnafs τι-σριαφσ ὁdgms πατήρngms ἔχωvnpa .
v.2 καίc σύrpn-p φυσιόωvpxpnmp εἰµίvipx2p καίc οὐχίxo µᾶλλονbo πενθέωviaa2p ἵναc ἐξαίρωvsap3s
ἐκp µέσοςagnsn σύrpg-p ὁdnms ὁdans ἔργονnans οὗτοςrdans ποιέωvpaanms . v.3 ἐγώrpn-s
µένxo γάρc ὡςbo ἄπειµιvppxnms ὁddns σῶµαndns πάρειµιvppxnms δέc ὁddns πνεῦµαndns ἤδηbo
κρίνωvixa1s ὡςbo πάρειµιvppxnms ὁdams οὕτωbo οὗτοςrdans κατεργάζοµαιvpadams . v.4 ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms συνάγωvpapgmp σύrpg-p
καίc ὁdgns ἐµόςrpg-s πνεῦµαngns σύνp ὁddfs δύναµιςndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.5 παραδίδωµιvnaa ὁdams τοιοῦτοςrdams ὁddms Σατανᾶςndms εἰςp ὄλεθροςnams
dgfs ngfs c dnns
ὁ σάρξ ἵνα ὁ πνεῦµαnnns σῴζωvsap3s ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms .
v.6 οὐxo καλόςannsn ὁdnns καύχηµαnnns σύrpg-p οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc µικρόςanfsn ζύµηnnfs
ὅλοςaansn ὁdans φύραµαnans ζυµόωvipa3s . v.7 ἐκκαθαίρωvdaa2p ὁdafs παλαιόςaafsn ζύµηnafs
ἵναc εἰµίvspx2p νέοςannsn φύραµαnnns καθώςbo εἰµίvipx2p ἄζυµοςanmpn καίc γάρc ὁdnns πάσχαta
ἐγώrpg-p ὑπέρp ἐγώrpg-p θύωviap3s Χριστόςnnms . v.8 ὥστεc ἑορτάζωvspa1p µήxo ἐνp ζύµηndfs
παλαιόςadfsn µηδέc ἐνp ζύµηndfs κακίαngfs καίc πονηρίαngfs ἀλλάc ἐνp ἄζυµοςadnpn εἰλικρίνειαngfs
καίc ἀλήθειαngfs . v.9 γράφωviaa1s σύrpd-p ἐνp ὁddfs ἐπιστολήndfs µήxo συναναµίγνυµιvnpm
πόρνοςndmp . v.10 καίc οὐxo πάντωςbo ὁddmp πόρνοςndmp ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms ἤxo
ὁddmp πλεονέκτηςndmp ἤxo ἅρπαξadmpn ἤxo εἰδωλολάτρηςndmp ἐπείc ὀφείλωvipa2p ἄραxo ἐκp ὁdgms
κόσµοςngms ἐξέρχοµαιvnaa . v.11 νῦνbo δέc γράφωviaa1s σύrpd-p µήxo συναναµίγνυµιvnpm
ἐάνqo τι-σρινµσ ἀδελφόςnnms ὀνοµάζωvpppnms εἰµίvspx3s πόρνοςnnms ἤxo πλεονέκτηςnnms ἤxo
εἰδωλολάτρηςnnms ἤxo λοίδοροςanmsn ἤxo µέθυσοςnnms ἤxo ἅρπαξanmsn ὁddms τοιοῦτοςrddms µηδέc
συνεσθίωvnpa .
ἔξω κρίνειν οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑµεῖς κρίνετε. τοὺς δὲ ἔξω ὁ θεὸς 13
κρινεῖ καί ἐξαρεῖτε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑµῶν αὐτῶν.

Τολµᾷ τις ὑµῶν πρᾶγµα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον κρίνεσθαι 6
ἐπὶ τῶν ἀδίκων καὶ οὐχὶ ἐπὶ τῶν ἁγίων. οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ 2
ἅγιοι τὸν κόσµον κρινοῦσιν καὶ εἰ ἐν ὑµῖν κρίνεται ὁ κόσµος

ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων. οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους 3
κρινοῦµεν µήτι γε βιωτικά. βιωτικὰ µὲν οὖν κριτήρια ἐὰν 4
ἔχητε τοὺς ἐξουθενηµένους ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τούτους καθίζετε.

πρὸς ἐντροπὴν ὑµῖν λέγω οὕτως οὐκ ἔνι ἐν ὑµῖν σοφὸς οὐδὲ 5
εἷς, ὃς δυνήσεται διακρῖναι ἀνὰ µέσον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ.

ἀλλὰ ἀδελφὸς µετὰ ἀδελφοῦ κρίνεται καὶ τοῦτο ἐπὶ ἀπίστων. 6
ἤδη µὲν οὖν ὅλως ἥττηµα ὑµῖν ἐστιν ὅτι κρίµατα ἔχετε µεθ 7
ἑαυτῶν διὰ τί οὐχὶ µᾶλλον ἀδικεῖσθε διὰ τί οὐχὶ µᾶλλον ἀ-

ποστερεῖσθε. ἀλλὰ ὑµεῖς ἀδικεῖτε καὶ ἀποστερεῖτε καὶ ταῦτά 8
ἀδελφούς. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ἄδικοι βασιλείαν θεοῦ οὐ κλη- 9
ρονοµήσουσιν µὴ πλανᾶσθε, οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι

οὔτε µοιχοὶ οὔτε µαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται. οὔτε πλεο- 10
νέκται οὔτε κλέπται οὔτε µέθυσοι οὐ λοίδοροι οὐχ ἅρπαγες

βασιλείαν θεοῦ οὐ κληρονοµήσουσιν. καὶ ταῦτά τινες ἦτε, 11
ἀλλὰ ἀπελούσασθε ἀλλὰ ἡγιάσθητε ἀλλ΄ ἐδικαιώθητε ἐν τῷ ὀ-

v.12 τίςrqnns γάρc ἐγώrpd-s καίc ὁdamp ἔξωbo κρίνωvnpa οὐχίxo ὁdamp ἔσωbo σύrpn-p κρίνωvipa2p .
v.13 ὁdamp δέc ἔξωbo ὁdnms θεόςnnms κρίνωvipa3s καίc ἐξαίρωvifa2p ὁdams πονηρόςaamsn ἐκp
σύrpg-p αὐτόςrpgmp . 6. v.1 τολµάωvipa3s τι-σρινµσ σύrpg-p πρᾶγµαnans ἔχωvppanms πρόςp
ὁdams ἕτεροςaamsn κρίνωvnpp ἐπίp ὁdgmp ἄδικοςagmpn καίc οὐχίxo ἐπίp ὁdgmp ἅγιοςagmpn .
v.2 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnmp ἅγιοςanmpn ὁdams κόσµοςnams κρίνωvifa3p καίc εἰqo ἐνp σύrpd-p
κρίνωvipp3s ὁdnms κόσµοςnnms ἀνάξιοςanmpn εἰµίvipx2p κριτήριονngnp ἐλάχιστοςagnpn . v.3 οὐxo
οἶδαvixa2p ὅτιc ἄγγελοςnamp κρίνωvifa1p µήτιxo γέxo βιωτικόςaanpn . v.4 βιωτικόςaanpn µένxo
οὖνc κριτήριονnanp ἐάνqo ἔχωvspa2p ὁdamp ἐξουθενέωvpxpamp ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs οὗτοςrdamp
καθίζωvipa2p . v.5 πρόςp ἐντροπήnafs σύrpd-p λέγωvipa1s οὕτωbo οὐxo ἔνιvipx3s ἐνp σύrpd-p
anmsn
σοφός οὐδέ εἷςnnms ὅςrrnms δύναµαιvifd3s διακρίνωvnaa ἀνάp µέσοςaansn ὁdgms ἀδελφόςngms
bo
αὐτόςrpgms . v.6 ἀλλάc ἀδελφόςnnms µετάp ἀδελφόςngms κρίνωvipp3s καίc οὗτοςrdnns ἐπίp
agmpn
ἄπιστος . v.7 ἤδηbo µένxo οὖνc ὅλωςbo ἥττηµαnnns σύrpd-p εἰµίvipx3s ὅτιc κρίµαnanp
ἔχωvipa2p µετάp ἑαυτοῦrxgmp διάp τίςrqans οὐχίxo µᾶλλονbo ἀδικέωvipp2p διάp τίςrqans οὐχίxo
µᾶλλονbo ἀποστερέωvipp2p . v.8 ἀλλάc σύrpn-p ἀδικέωvipa2p καίc ἀποστερέωvipa2p καίc
οὗτοςrdnnp ἀδελφόςnamp . v.9 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ἄδικοςanmpn βασιλείαnafs θεόςngms
οὐxo κληρονοµέωvifa3p µήxo πλανάωvdpp2p οὔτεc πόρνοςnnmp οὔτεc εἰδωλολάτρηςnnmp οὔτεc
µοιχόςnnmp οὔτεc µαλακόςanmpn οὔτεc ἀρσενοκοίτηςnnmp . v.10 οὔτεc πλεονέκτηςnnmp οὔτεc
κλέπτηςnnmp οὔτεc µέθυσοςnnmp οὐxo λοίδοροςanmpn οὐxo ἅρπαξanmpn βασιλείαnafs θεόςngms οὐxo
κληρονοµέωvifa3p .
νόµατι τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ καὶ ἐν τῷ πνεύµατι τοῦ θεοῦ ἡµῶν.

12 Πάντα µοι ἔξεστιν ἀλλ οὐ πάντα συµφέρει πάντα µοι ἔξεστιν
13 ἀλλ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσοµαι ὑπό τινος. τὰ βρώµατα τῇ
κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώµασιν ὁ δὲ θεὸς καὶ ταύτην καὶ
ταῦτα καταργήσει τὸ δὲ σῶµα οὐ τῇ πορνείᾳ ἀλλὰ τῷ κυρίῳ
14 καὶ ὁ κύριος τῷ σώµατι, ὁ δὲ θεὸς καὶ τὸν κύριον ἤγειρεν
15 καὶ ἡµᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάµεως αὐτοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι
τὰ σώµατα ὑµῶν µέλη Χριστοῦ ἐστιν ἄρας οὖν τὰ µέλη τοῦ
16 Χριστοῦ ποιήσω πόρνης µέλη µὴ γένοιτο. [ἢ] οὐκ οἴδατε ὅτι
ὁ κολλώµενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶµά ἐστιν ῎Εσονται γάρ φησίν οἱ
17 δύο εἰς σάρκα µίαν. ὁ δὲ κολλώµενος τῷ κυρίῳ ἓν πνεῦµά
18 ἐστιν. φεύγετε τὴν πορνείαν πᾶν ἁµάρτηµα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄν-
θρωπος ἐκτὸς τοῦ σώµατός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον
19 σῶµα ἁµαρτάνει. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶµα ὑµῶν ναὸς τοῦ ἐν
ὑµῖν ἁγίου πνεύµατός ἐστιν οὗ ἔχετε ἀπὸ θεοῦ καὶ οὐκ ἐστὲ
20 ἑαυτῶν. ἠγοράσθητε γὰρ τιµῆς, δοξάσατε δὴ τὸν θεὸν ἐν τῷ
σώµατι ὑµῶν καὶ ἐν τῷ πνεύµατι ὑµῶν, ἅτινά ἐστίν τοῦ Θεοῦ.
7 Περὶ δὲ ὧν ἐγράψατε µοι, καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς µὴ ἅ-
2 πτεσθαι, διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα
3 ἐχέτω καὶ ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἐχέτω. τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ
v.11 καίc οὗτοςrdnnp τι-σρινµπ εἰµίviix2p ἀλλάc ἀπολούωviam2p ἀλλάc ἁγιάζωviap2p ἀλλάc
δικαιόωviap2p ἐνp ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms καίc ἐνp ὁddns πνεῦµαndns ὁdgms
θεόςngms ἐγώrpg-p . v.12 πᾶςannpn ἐγώrpd-s ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo πᾶςannpn συµφέρωvipa3s
annpn rpd-s
πᾶς ἐγώ ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo ἐγώrpn-s ἐξουσιάζωvifp1s ὑπόp τι-σριγνς. v.13 ὁdnnp
βρῶµαnnnp ὁddfs κοιλίαndfs καίc ὁdnfs κοιλίαnnfs ὁddnp βρῶµαndnp ὁdnms δέc θεόςnnms καίc
οὗτοςrdafs καίc οὗτοςrdanp καταργέωvifa3s ὁdnns δέc σῶµαnnns οὐxo ὁddfs πορνείαndfs ἀλλάc
ὁddms κύριοςndms καίc ὁdnms κύριοςnnms ὁddns σῶµαndns . v.14 ὁdnms δέc θεόςnnms καίc
dams nams viaa3s c rpa-p vifa3s
ὁ κύριος ἐγείρω καί ἐγώ ἐξεγείρω διά ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms .
p
v.15 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnnp σῶµαnnnp σύrpg-p µέλοςnnnp Χριστόςngms εἰµίvipx3s αἴρωvpaanms
οὖνc ὁdanp µέλοςnanp ὁdgms Χριστόςngms ποιέωvsaa1s πόρνηngfs µέλοςnanp µήxo γίνοµαιvoad3s .
v.16 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnms κολλάωvpppnms ὁddfs πόρνηndfs εἷςnnns σῶµαnnns εἰµίvipx3s
εἰµίvifx3p γάρc φηµίvipx3s ὁdnmp δύοtn εἰςp σάρξnafs εἷςnafs . v.17 ὁdnms δέc κολλάωvpppnms
ὁddms κύριοςndms εἷςnnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s . v.18 φεύγωvdpa2p ὁdafs πορνείαnafs πᾶςannsn
ἁµάρτηµαnnns ὅςrrans ἐάνqo ποιέωvsaa3s ἄνθρωποςnnms ἐκτόςbo ὁdgns σῶµαngns εἰµίvipx3s ὁdnms
δέc πορνεύωvppanms εἰςp ὁdans ἴδιοςaansn σῶµαnans ἁµαρτάνωvipa3s . v.19 ἤxo οὐxo οἶδαvixa2p
ὅτιc ὁdnns σῶµαnnns σύrpg-p ναόςnnms ὁdgns ἐνp σύrpd-p ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns εἰµίvipx3s ὅςrrgns
ἔχωvipa2p ἀπόp θεόςngms καίc οὐxo εἰµίvipx2p ἑαυτοῦrxgmp . v.20 ἀγοράζωviap2p γάρc τιµήngfs
δοξάζωvdaa2p δήxo ὁdams θεόςnams ἐνp ὁddns σῶµαndns σύrpg-p καίc ἐνp ὁddns πνεῦµαndns σύrpg-p
ὅστιςrrnnp εἰµίvipx3s ὁdgms θεόςngms . 7. v.1 περίp δέc ὅςrrgnp γράφωviaa2p ἐγώrpd-s καλόςannsn
ἄνθρωποςndms γυνήngfs µήxo ἅπτωvnpm . v.2 διάp δέc ὁdafp πορνείαnafp ἕκαστοςanmsn ὁdafs
rxgms nafs vdpa3s c anfsn dams
ἑαυτοῦ γυνή ἔχω καί ἕκαστος ὁ ἴδιοςaamsn ἀνήρnams ἔχωvdpa3s .
τὴν ὀφειλοµένην εὔνοιαν ἀποδιδότω ὁµοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ

τῷ ἀνδρί. ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώµατος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλ᾿λ 4
ὁ ἀνήρ ὁµοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώµατος οὐκ ἐξου-

σιάζει ἀλ᾿λ ἡ γυνή. µὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους εἰ µὴ τι ἂν 5
ἐκ συµφώνου πρὸς καιρὸν ἵνα σχολάζητε τῇ νηστείᾳ καὶ τῇ

προσευχῇ καὶ πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνέρχησθε, ἵνα µὴ πειρά-
ζῃ ὑµᾶς ὁ Σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑµῶν. τοῦτο δὲ λέγω 6
κατὰ συγγνώµην οὐ κατ ἐπιταγήν. θέλω γὰρ πάντας ἀνθρώ- 7
πους εἶναι ὡς καὶ ἐµαυτόν, ἀλλ΄ ἕκαστος ἴδιον χάρισµα ἔχει

ἐκ θεοῦ ὅς µὲν οὕτως ὅς δὲ οὕτως. Λέγω δὲ τοῖς ἀγάµοις 8
καὶ ταῖς χήραις καλὸν αὐτοῖς ἐστιν ἐὰν µείνωσιν ὡς κἀγώ, εἰ 9
δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται γαµησάτωσαν κρεῖσσον γάρ ἐστιν γα-

µῆσαι ἢ πυροῦσθαι. τοῖς δὲ γεγαµηκόσιν παραγγέλλω οὐκ 10
ἐγὼ ἀλ᾿λ ὁ κύριος γυναῖκα ἀπὸ ἀνδρὸς µὴ χωρισθῆναι. ἐὰν 11
δὲ καὶ χωρισθῇ µενέτω ἄγαµος ἢ τῷ ἀνδρὶ καταλλαγήτω καὶ

ἄνδρα γυναῖκα µὴ ἀφιέναι. Τοῖς δὲ λοιποῖς ἐγώ λέγω οὐχ 12
ὁ κύριος, εἴ τις ἀδελφὸς γυναῖκα ἔχει ἄπιστον καὶ αὕτη συ-

νευδοκεῖ οἰκεῖν µετ αὐτοῦ µὴ ἀφιέτω αὐτήν, καὶ γυνὴ ἥτις 13
ἔχει ἄνδρα ἄπιστον καὶ αὑτὸς συνευδοκεῖ οἰκεῖν µετ αὐτῆς

µὴ ἀφιέτω αὐτόν. ἡγίασται γὰρ ὁ ἀνὴρ ὁ ἄπιστος ἐν τῇ γυ- 14
ναικί καὶ ἡγίασται ἡ γυνὴ ἡ ἄπιστος ἐν τῷ ἀνδρί, ἐπεὶ ἄρα

v.3 ὁddfs γυνήndfs ὁdnms ἀνήρnnms ὁdafs ὀφείλωvpppafs εὔνοιαnafs ἀποδίδωµιvdpa3s ὁµοίωςbo
δέc καίc ὁdnfs γυνήnnfs ὁddms ἀνήρndms . v.4 ὁdnfs γυνήnnfs ὁdgns ἴδιοςagnsn σῶµαngns οὐxo
vipa3s c dnms nnms
ἐξουσιάζω ἀλλά ὁ ἀνήρ ὁµοίως δέc καίc ὁdnms ἀνήρnnms ὁdgns ἴδιοςagnsn σῶµαngns
bo
οὐxo ἐξουσιάζωvipa3s ἀλλάc ὁdnfs γυνήnnfs . v.5 µήxo ἀποστερέωvdpa2p ἀλλήλωνreamp εἰqo
xo rinns xo p agnsn
µή τίς ἄν ἐκ σύµφωνος πρός καιρόςnams ἵναc σχολάζωvspa2p ὁddfs νηστείαndfs
p
καίc ὁddfs προσευχήndfs καίc πάλινbo ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans συνέρχοµαιvspn2p ἵναc µήxo
πειράζωvspa3s σύrpa-p ὁdnms Σατανᾶςnnms διάp ὁdafs ἀκρασίαnafs σύrpg-p . v.6 οὗτοςrdans
δέc λέγωvipa1s κατάp συγγνώµηnafs οὐxo κατάp ἐπιταγήnafs . v.7 θέλωvipa1s γάρc πᾶςaampn
ἄνθρωποςnamp εἰµίvnpx ὡςbo καίc ἐµαυτοῦrxams ἀλλάc ἕκαστοςanmsn ἴδιοςaansn χάρισµαnans
ἔχωvipa3s ἐκp θεόςngms ὅςrrnms µένxo οὕτωbo ὅςrrnms δέc οὕτωbo . v.8 λέγωvipa1s δέc ὁddmp
ndmp c ddfp ndfp annsn rpdmp vipx3s
ἄγαµος καί ὁ χήρα καλός αὐτός εἰµί ἐάν µένωvsaa3p ὡςbo κἀγώrpn-s .
qo
v.9 εἰqo δέc οὐxo ἐγκρατεύοµαιvipn3p γαµέωvdaa3p κρείττωνannsn γάρc εἰµίvipx3s γαµέωvnaa ἤxo
πυρόωvnpp . v.10 ὁddmp δέc γαµέωvpxadmp παραγγέλλωvipa1s οὐxo ἐγώrpn-s ἀλλάc ὁdnms
κύριοςnnms γυνήnafs ἀπόp ἀνήρngms µήxo χωρίζωvnap . v.11 ἐάνqo δέc καίc χωρίζωviap3s
vdpa3s nnfs xo ddms ndms vdap3s
µένω ἄγαµος ἤ ὁ ἀνήρ καταλλάσσω καίc ἀνήρnams γυνήnafs µήxo
ἀφίηµιvnpa . v.12 ὁddmp δέc λοιπόςadmpn ἐγώrpn-s λέγωvipa1s οὐxo ὁdnms κύριοςnnms εἰqo τι-
-σρινµσ ἀδελφόςnnms γυνήnafs ἔχωvipa3s ἄπιστοςaafsn καίc οὗτοςrpnfs συνευδοκέωvipa3s οἰκέωvnpa
µετάp αὐτόςrpgms µήxo ἀφίηµιvdpa3s αὐτόςrpafs . v.13 καίc γυνήnnfs ὅστιςrrnfs ἔχωvipa3s ἀνήρnams
aamsn c rpnms vipa3s
ἄπιστος καί αὐτός συνευδοκέω οἰκέωvnpa µετάp αὐτόςrpgfs µήxo ἀφίηµιvdpa3s
αὐτόςrpams .
15 τὰ τέκνα ὑµῶν ἀκάθαρτά ἐστιν νῦν δὲ ἅγιά ἐστιν. εἰ δὲ ὁ

ἄπιστος χωρίζεται χωριζέσθω, οὐ δεδούλωται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ
ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις, ἐν δὲ εἰρήνῃ κέκληκεν ἡµᾶς ὁ θεός.
16 τί γὰρ οἶδας γύναι εἰ τὸν ἄνδρα σώσεις ἢ τί οἶδας ἄνερ εἰ τὴν
17 γυναῖκα σώσεις. Εἰ µὴ ἑκάστῳ ὡς ἐµέρισεν ὁ θεός ἕκαστον
ὡς κέκληκεν ὁ κύριος οὕτως περιπατείτω καὶ οὕτως ἐν ταῖς
18 ἐκκλησίαις πάσαις διατάσσοµαι. περιτετµηµένος τις ἐκλήθη
µὴ ἐπισπάσθω, ἐν ἀκροβυστίᾳ τις ἐκλήθη· µὴ περιτεµνέσθω.
19 ἡ περιτοµὴ οὐδέν ἐστιν καὶ ἡ ἀκροβυστία οὐδέν ἐστιν ἀλλὰ
20 τήρησις ἐντολῶν θεοῦ. ἕκαστος ἐν τῇ κλήσει ᾗ ἐκλήθη ἐν
21 ταύτῃ µενέτω. δοῦλος ἐκλήθης µή σοι µελέτω, ἀλλ εἰ καὶ
22 δύνασαι ἐλεύθερος γενέσθαι µᾶλλον χρῆσαι. ὁ γὰρ ἐν κυ-
ρίῳ κληθεὶς δοῦλος ἀπελεύθερος κυρίου ἐστίν ὁµοίως καί ὁ
23 ἐλεύθερος κληθεὶς δοῦλός ἐστιν Χριστοῦ. τιµῆς ἠγοράσθητε,
24 µὴ γίνεσθε δοῦλοι ἀνθρώπων. ἕκαστος ἐν ᾧ ἐκλήθη ἀδελφοί
25 ἐν τούτῳ µενέτω παρὰ θεῷ. Περὶ δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν
κυρίου οὐκ ἔχω γνώµην δὲ δίδωµι ὡς ἠλεηµένος ὑπὸ κυρίου
26 πιστὸς εἶναι. Νοµίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνε-
27 στῶσαν ἀνάγκην ὅτι καλὸν ἀνθρώπῳ τὸ οὕτως εἶναι. δέδεσαι
γυναικί µὴ ζήτει λύσιν, λέλυσαι ἀπὸ γυναικός µὴ ζήτει γυ-
v.14 ἁγιάζωvixp3s γάρc ὁdnms ἀνήρnnms ὁdnms ἄπιστοςanmsn ἐνp ὁddfs γυνήndfs καίc ἁγιάζωvixp3s
ὁdnfs γυνήnnfs ὁdnfs ἄπιστοςanfsn ἐνp ὁddms ἀνήρndms ἐπείc ἄραxo ὁdnnp τέκνονnnnp σύrpg-p
ἀκάθαρτοςannpn εἰµίvipx3s νῦνbo δέc ἅγιοςannpn εἰµίvipx3s . v.15 εἰqo δέc ὁdnms ἄπιστοςanmsn
χωρίζωvipm3s χωρίζωvdpp3s οὐxo δουλόωvixp3s ὁdnms ἀδελφόςnnms ἤxo ὁdnfs ἀδελφήnnfs ἐνp
ὁddnp τοιοῦτοςrddnp ἐνp δέc εἰρήνηndfs καλέωvixa3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms . v.16 τίςrqans
γάρc οἶδαvixa2s γυνήnvfs εἰqo ὁdams ἀνήρnams σῴζωvifa2s ἤxo τίςrqans οἶδαvixa2s ἀνήρnvms εἰqo
ὁdafs γυνήnafs σῴζωvifa2s . v.17 εἰqo µήxo ἕκαστοςadmsn ὡςbo µερίζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms
ἕκαστοςaamsn ὡςbo καλέωvixa3s ὁdnms κύριοςnnms οὕτωbo περιπατέωvdpa3s καίc οὕτωbo ἐνp ὁddfp
ἐκκλησίαndfp πᾶςadfpn διατάσσωvipm1s . v.18 περιτέµνωvpxpnms τι-σρινµσ καλέωviap3s µήxo
ἐπισπάοµαιvdpn3s ἐνp ἀκροβυστίαndfs τι-σρινµσ καλέωviap3s µήxo περιτέµνωvdpp3s . v.19 ὁdnfs
περιτοµήnnfs οὐδείςannsn εἰµίvipx3s καίc ὁdnfs ἀκροβυστίαnnfs οὐδείςannsn εἰµίvipx3s ἀλλάc
τήρησιςnnfs ἐντολήngfp θεόςngms . v.20 ἕκαστοςanmsn ἐνp ὁddfs κλῆσιςndfs ὅςrrdfs καλέωviap3s
ἐνp οὗτοςrddfs µένωvdpa3s . v.21 δοῦλοςnnms καλέωviap2s µήxo σύrpd-s µέλειvdpa3s ἀλλάc εἰqo
καίc δύναµαιvipn2s ἐλεύθεροςanmsn γίνοµαιvnad µᾶλλονbo χράοµαιvdad2s . v.22 ὁdnms γάρc ἐνp
κύριοςndms καλέωvpapnms δοῦλοςnnms ἀπελεύθεροςnnms κύριοςngms εἰµίvipx3s ὁµοίωςbo καίc ὁdnms
ἐλεύθεροςanmsn καλέωvpapnms δοῦλοςnnms εἰµίvipx3s Χριστόςngms . v.23 τιµήngfs ἀγοράζωviap2p
µήxo γίνοµαιvdpn2p δοῦλοςnnmp ἄνθρωποςngmp . v.24 ἕκαστοςanmsn ἐνp ὅςrrdns καλέωviap3s
ἀδελφόςnvmp ἐνp οὗτοςrddns µένωvdpa3s παράp θεόςndms . v.25 περίp δέc ὁdgfp παρθένοςngfp
ἐπιταγήnafs κύριοςngms οὐxo ἔχωvipa1s γνώµηnafs δέc δίδωµιvipa1s ὡςbo ἐλεέωvpxpnms ὑπόp
κύριοςngms πιστόςanmsn εἰµίvnpx . v.26 νοµίζωvipa1s οὖνc οὗτοςrdans καλόςaansn ὑπάρχωvnpa
διάp ὁdafs ἐνίστηµιvpxaafs ἀνάγκηnafs ὅτιc καλόςannsn ἄνθρωποςndms ὁdnns οὕτωbo εἰµίvnpx .
ναῖκα. ἐὰν δὲ καὶ γήµῃς, οὐχ ἥµαρτες, καὶ ἐὰν γήµῃ ἡ 28
παρθένος οὐχ ἥµαρτεν θλῖψιν δὲ τῇ σαρκὶ ἕξουσιν οἱ τοιοῦ-

τοι ἐγὼ δὲ ὑµῶν φείδοµαι. τοῦτο δέ φηµι ἀδελφοί ὁ καιρὸς 29
συνεσταλµένος τὸ λοιπὸν ἐστίν, ἵνα καὶ οἱ ἔχοντες γυναῖκας

ὡς µὴ ἔχοντες ὦσιν. καὶ οἱ κλαίοντες ὡς µὴ κλαίοντες καὶ οἱ 30
χαίροντες ὡς µὴ χαίροντες καὶ οἱ ἀγοράζοντες ὡς µὴ κατέχον-

τες. καὶ οἱ χρώµενοι τῳ κόσµῳ τούτῳ ὡς µὴ καταχρώµενοι, 31
παράγει γὰρ τὸ σχῆµα τοῦ κόσµου τούτου. θέλω δὲ ὑµᾶς ἀ- 32
µερίµνους εἶναι ὁ ἄγαµος µεριµνᾷ τὰ τοῦ κυρίου πῶς ἀρέσει

τῷ κυρίῳ, ὁ δὲ γαµήσας µεριµνᾷ τὰ τοῦ κόσµου πῶς ἀρέσει 33
τῇ γυναικί. µεµέρισται καὶ ἡ γυνὴ καὶ ἡ παρθένος ἡ ἄγαµος 34
µεριµνᾷ τὰ τοῦ κυρίου ἵνα ᾖ ἁγία καὶ σώµατι καὶ πνεύµατι,

ἡ δὲ γαµήσασα µεριµνᾷ τὰ τοῦ κόσµου πῶς ἀρέσει τῷ ἀν-
δρί. τοῦτο δὲ πρὸς τὸ ὑµῶν αὐτῶν συµφέρον λέγω οὐχ ἵνα 35
βρόχον ὑµῖν ἐπιβάλω ἀλλὰ πρὸς τὸ εὔσχηµον καὶ εὐπρόσε-

δρον τῷ κυρίῳ ἀπερισπάστως. Εἰ δέ τις ἀσχηµονεῖν ἐπὶ τὴν 36
παρθένον αὐτοῦ νοµίζει ἐὰν ᾖ ὑπέρακµος καὶ οὕτως ὀφείλει

γίνεσθαι ὃ θέλει ποιείτω οὐχ ἁµαρτάνει γαµείτωσαν. ὃς δὲ 37
ἕστηκεν ἑδραῖος ἐν τῇ καρδίᾳ µὴ ἔχων ἀνάγκην ἐξουσίαν δὲ ἔ-

χει περὶ τοῦ ἰδίου θελήµατος καὶ τοῦτο κέκρικεν ἐν τῇ καρδίᾳ
v.27 δέωvixp2s γυνήndfs µήxo ζητέωvdpa2s λύσιςnafs λύωvixp2s ἀπόp γυνήngfs µήxo ζητέωvdpa2s
γυνήnafs . v.28 ἐάνqo δέc καίc γαµέωvsaa2s οὐxo ἁµαρτάνωviaa2s καίc ἐάνqo γαµέωvsaa3s ὁdnfs
παρθένοςnnfs οὐxo ἁµαρτάνωviaa3s θλῖψιςnafs δέc ὁddfs σάρξndfs ἔχωvifa3p ὁdnmp τοιοῦτοςrdnmp
ἐγώrpn-s δέc σύrpg-p φείδοµαιvipn1s . v.29 οὗτοςrdans δέc φηµίvipx1s ἀδελφόςnvmp ὁdnms
καιρόςnnms συστέλλωvpxpnms ὁdnns λοιπόςannsn εἰµίvipx3s ἵναc καίc ὁdnmp ἔχωvppanmp γυνήnafp
ὡςbo µήxo ἔχωvppanmp εἰµίvspx3p . v.30 καίc ὁdnmp κλαίωvppanmp ὡςbo µήxo κλαίωvppanmp καίc
ὁdnmp χαίρωvppanmp ὡςbo µήxo χαίρωvppanmp καίc ὁdnmp ἀγοράζωvppanmp ὡςbo µήxo κατέχωvppanmp .
v.31 καίc ὁdnmp χράοµαιvppnnmp ὁddms κόσµοςndms οὗτοςrddms ὡςbo µήxo καταχράοµαιvppnnmp
παράγωvipa3s γάρc ὁdnns σχῆµαnnns ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms . v.32 θέλωvipa1s δέc
rpa-p aampn vnpx dnms nnms vipa3s danp dgms
σύ ἀµέριµνος εἰµί ὁ ἄγαµος µεριµνάω ὁ ὁ κύριοςngms πῶςbo
ἀρέσκωvifa3s ὁddms κύριοςndms . v.33 ὁdnms δέc γαµέωvpaanms µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms
κόσµοςngms πῶςbo ἀρέσκωvifa3s ὁddfs γυνήndfs . v.34 µερίζωvixp3s καίc ὁdnfs γυνήnnfs καίc
ὁdnfs παρθένοςnnfs ὁdnfs ἄγαµοςnnfs µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms κύριοςngms ἵναc εἰµίvspx3s
ἅγιοςanfsn καίc σῶµαndns καίc πνεῦµαndns ὁdnfs δέc γαµέωvpaanfs µεριµνάωvipa3s ὁdanp ὁdgms
κόσµοςngms πῶςbo ἀρέσκωvifa3s ὁddms ἀνήρndms . v.35 οὗτοςrdans δέc πρόςp ὁdans σύrpg-p
αὐτόςrpgmp συµφέρωvppaans λέγωvipa1s οὐxo ἵναc βρόχοςnams σύrpd-p ἐπιβάλλωvsaa1s ἀλλάc πρόςp
ὁdans εὐσχήµωνaansn καίc εὐπάρεδροςaansn ὁddms κύριοςndms ἀπερισπάστωςbo . v.36 εἰqo
δέc τι-σρινµσ ἀσχηµονέωvnpa ἐπίp ὁdafs παρθένοςnafs αὐτόςrpgms νοµίζωvipa3s ἐάνqo εἰµίvspx3s
ὑπέρακµοςanmsn καίc οὕτωbo ὀφείλωvipa3s γίνοµαιvnpn ὅςrrans θέλωvipa3s ποιέωvdpa3s οὐxo
ἁµαρτάνωvipa3s γαµέωvdpa3p .
38 αὐτοῦ τοῦ τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον καλῶς ποιεῖ, ὥστε καὶ
ὁ ἐκγαµίζων καλῶς ποιεῖ ὁ δὲ µὴ ἑκγαµίζων κρεῖσσον ποιεῖ,
39 Γυνὴ δέδεται νόµῳ ἐφ ὅσον χρόνον ζῇ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, ἐὰν δὲ
καί κοιµηθῇ ὁ ἀνήρ ἐλευθέρα ἐστὶν ᾧ θέλει γαµηθῆναι µόνον
40 ἐν κυρίῳ. µακαριωτέρα δέ ἐστιν ἐὰν οὕτως µείνῃ κατὰ τὴν
ἐµὴν γνώµην, δοκῶ δὲ κἀγὼ πνεῦµα θεοῦ ἔχειν.
8 Περὶ δὲ τῶν εἰδωλοθύτων οἴδαµεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχοµεν
2 ἡ γνῶσις φυσιοῖ ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδοµεῖ, εἴ δὲ τις δοκεῖ εἰδέναι
3 τι οὐδέπω οὐδὲν ἔγνωκεν καθὼς δεῖ γνῶναι, εἰ δέ τις ἀγαπᾷ
4 τὸν θεόν οὗτος ἔγνωσται ὑπ αὐτοῦ. Περὶ τῆς βρώσεως οὖν
τῶν εἰδωλοθύτων οἴδαµεν ὅτι οὐδὲν εἴδωλον ἐν κόσµῳ καὶ ὅτι
5 οὐδεὶς θεὸς ἕτερος εἰ µὴ εἷς. καὶ γὰρ εἴπερ εἰσὶν λεγόµενοι
θεοὶ εἴτε ἐν οὐρανῷ εἴτε ἐπὶ [τῆσ] γῆς ὥσπερ εἰσὶν θεοὶ πολ-
6 λοὶ καὶ κύριοι πολλοί. ἀλλ ἡµῖν εἷς θεὸς ὁ πατήρ ἐξ οὗ τὰ
πάντα καὶ ἡµεῖς εἰς αὐτόν καὶ εἷς κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός δι΄
7 οὗ τὰ πάντα καὶ ἡµεῖς δι΄ αὐτοῦ. ᾿Αλλ οὐκ ἐν πᾶσιν ἡ γνῶσις,
τινὲς δὲ τῇ συνειδήσει τοῦ εἰδώλου ἕως ἄρτι ὡς εἰδωλόθυτον
ἐσθίουσιν καὶ ἡ συνείδησις αὐτῶν ἀσθενὴς οὖσα µολύνεται.
8 βρῶµα δὲ ἡµᾶς οὐ παρίστησιν τῷ θεῷ, οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωµεν
v.37 ὅςrrnms δέc ἵστηµιvixa3s ἑδραῖοςanmsn ἐνp ὁddfs καρδίαndfs µήxo ἔχωvppanms ἀνάγκηnafs
ἐξουσίαnafs δέc ἔχωvipa3s περίp ὁdgns ἴδιοςagnsn θέληµαngns καίc οὗτοςrdans κρίνωvixa3s ἐνp
ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgms ὁdgms τηρέωvnpa ὁdafs ἑαυτοῦrxgms παρθένοςnafs καλῶςbo ποιέωvipa3s .
v.38 ὥστεc καίc ὁdnms γαµίζωvppanms καλῶςbo ποιέωvipa3s ὁdnms δέc µήxo γαµίζωvppanms
κρείττωνaansn ποιέωvipa3s . v.39 γυνήnnfs δέωvixp3s νόµοςndms ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams
ζάωvipa3s ὁdnms ἀνήρnnms αὐτόςrpgfs ἐάνqo δέc καίc κοιµάοµαιvsap3s ὁdnms ἀνήρnnms ἐλεύθεροςanfsn
εἰµίvipx3s ὅςrrdms θέλωvipa3s γαµέωvnap µόνοςbo ἐνp κύριοςndms . v.40 µακαρισµόςanfsc δέc
εἰµίvipx3s ἐάνqo οὕτωbo µένωvsaa3s κατάp ὁdafs ἐµόςrsafs γνώµηnafs δοκέωvipa1s δέc κἀγώrpn-s
πνεῦµαnans θεόςngms ἔχωvnpa . 8. v.1 περίp δέc ὁdgnp εἰδωλόθυτοςagnpn οἶδαvixa1p ὅτιc πᾶςanmpn
γνῶσιςnafs ἔχωvipa1p ὁdnfs γνῶσιςnnfs φυσιόωvipa3s ὁdnfs δέc ἀγάπηnnfs οἰκοδοµέωvipa3s . v.2 εἰqo
c vipa3s vnxa bo aansn vixa3s
δέ τι-σρινµσ δοκέω οἶδα τι-σριανσ οὐδέπω οὐδείς γινώσκω καθώς δεῖvipq3s
bo
γινώσκωvnaa . v.3 εἰqo δέc τι-σρινµσ ἀγαπάωvipa3s ὁdams θεόςnams οὗτοςrdnms γινώσκωvixp3s
ὑπόp αὐτόςrpgms . v.4 περίp ὁdgfs βρῶσιςngfs οὖνc ὁdgnp εἰδωλόθυτοςagnpn οἶδαvixa1p ὅτιc
οὐδείςannsn εἴδωλονnnns ἐνp κόσµοςndms καίc ὅτιc οὐδείςanfsn θεόςnnms ἕτεροςanmsn εἰqo µήxo
εἷςnnms . v.5 καίc γάρc εἴπερqo εἰµίvipx3p λέγωvpppnmp θεόςnnmp εἴτεc ἐνp οὐρανόςndms
εἴτεc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὥσπερbo εἰµίvipx3p θεόςnnmp πολύςanmpn καίc κύριοςnnmp πολύςanmpn .
v.6 ἀλλάc ἐγώrpd-p εἷςnnms θεόςnnms ὁdnms πατήρnnms ἐκp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn καίc ἐγώrpn-p
εἰςp αὐτόςrpams καίc εἷςnnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms διάp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn
καίc ἐγώrpn-p διάp αὐτόςrpgms . v.7 ἀλλάc οὐxo ἐνp πᾶςadmpn ὁdnfs γνῶσιςnnfs τι-σρινµπ δέc
ὁddfs συνείδησιςndfs ὁdgns εἴδωλονngns ἕωςc ἄρτιbo ὡςbo εἰδωλόθυτοςannsn ἐσθίωvipa3p καίc ὁdnfs
συνείδησιςnnfs αὐτόςrpgmp ἀσθενήςanfsn εἰµίvppxnfs µολύνωvipp3s .
περισσεύοµεν οὔτε ἐὰν µὴ φάγωµεν ὑστερούµεθα. βλέπετε 9
δὲ µήπως ἡ ἐξουσία ὑµῶν αὕτη πρόσκοµµα γένηται τοῖς ἀ-

σθενοῦσιν. ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σὲ τὸν ἔχοντα γνῶσιν ἐν εἰδωλείῳ 10
κατακείµενον οὐχὶ ἡ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκο-

δοµηθήσεται εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν. καὶ ἀπολεῖται ὁ 11
ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει δι΄ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν.

οὕτως δὲ ἁµαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τύπτοντες αὐ- 12
τῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν ἁµαρτάνετε. διό- 13
περ εἰ βρῶµα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν µου οὐ µὴ φάγω κρέα

εἰς τὸν αἰῶνα ἵνα µὴ τὸν ἀδελφόν µου σκανδαλίσω.
Οὐκ εἰµὶ ἀπόστολος οὐκ εἰµὶ ἐλεύθερος οὐχὶ ᾿Ιησοῦν Χρι- 9
στὸν τὸν κύριον ἡµῶν ἑώρακα οὐ τὸ ἔργον µου ὑµεῖς ἐστε ἐν
κυρίῳ. εἰ ἄλλοις οὐκ εἰµὶ ἀπόστολος ἀλλά γε ὑµῖν εἰµι, ἡ 2
γὰρ σφραγίς τῆς ἐµῆς ἀποστολῆς ὑµεῖς ἐστε ἐν κυρίῳ. ῾Η 3
ἐµὴ ἀπολογία τοῖς ἐµὲ ἀνακρίνουσίν αὕτη ἐστιν. µὴ οὐκ ἔ- 4
χοµεν ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πιεῖν. µὴ οὐκ ἔχοµεν ἐξουσίαν 5
ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν ὡς καὶ οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ

ἀδελφοὶ τοῦ κυρίου καὶ Κηφᾶς. ἢ µόνος ἐγὼ καὶ Βαρναβᾶς 6
οὐκ ἔχοµεν ἐξουσίαν τοῦ µὴ ἐργάζεσθαι. τίς στρατεύεται ἰ- 7
δίοις ὀψωνίοις ποτέ τίς φυτεύει ἀµπελῶνα καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ

αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει ἢ τίς ποιµαίνει ποίµνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος
v.8 βρῶµαnnns δέc ἐγώrpa-p οὐxo παρίστηµιvipa3s ὁddms θεόςndms οὔτεc γάρc ἐάνqo ἐσθίωvsaa1p
περισσεύωvipa1p οὔτεc ἐάνqo µήxo ἐσθίωvsaa1p ὑστερέωvipp1p . v.9 βλέπωvdpa2p δέc µή&πώςc ὁdnfs
nnfs rpg-p rdnfs nnns vsad3s ddmp
ἐξουσία σύ οὗτος πρόσκοµµα γίνοµαι ὁ ἀσθενέωvppadmp . v.10 ἐάνqo
γάρc τι-σρινµσ ὁράωvsaa3s σύrpa-s ὁdams ἔχωvppaams γνῶσιςnafs ἐνp εἰδωλεῖονndns κατάκειµαιvppnams
οὐχίxo ὁdnfs συνείδησιςnnfs αὐτόςrpgms ἀσθενήςagmsn εἰµίvppxgms οἰκοδοµέωvifp3s εἰςp ὁdans ὁdanp
εἰδωλόθυτοςaanpn ἐσθίωvnpa . v.11 καίc ἀπόλλυµιvifm3s ὁdnms ἀσθενέωvppanms ἀδελφόςnnms
p ddfs rsdfs ndfs
ἐπί ὁ σός γνῶσις διάp ὅςrrams Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s . v.12 οὕτωbo δέc
ἁµαρτάνωvppanmp εἰςp ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc τύπτωvppanmp αὐτόςrpgmp ὁdafs συνείδησιςnafs
ἀσθενέωvppaafs εἰςp Χριστόςnams ἁµαρτάνωvipa2p . v.13 διόπερc εἰqo βρῶµαnnns σκανδαλίζωvipa3s
ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s οὐxo µήxo ἐσθίωvsaa1s κρέαςnanp εἰςp ὁdams αἰώνnams ἵναc µήxo
ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s σκανδαλίζωvsaa1s . 9. v.1 οὐxo εἰµίvipx1s ἀπόστολοςnnms οὐxo
εἰµίvipx1s ἐλεύθεροςanmsn οὐχίxo ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ὁράωvixa1s
οὐxo ὁdnns ἔργονnnns ἐγώrpg-s σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp κύριοςndms . v.2 εἰqo ἄλλοςadmpn οὐxo
εἰµίvipx1s ἀπόστολοςnnms ἀλλάc γέxo σύrpd-p εἰµίvipx1s ὁdnfs γάρc σφραγίςnnfs ὁdgfs ἐµόςrsgfs
ἀποστολήngfs σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐνp κύριοςndms . v.3 ὁdnfs ἐµόςrsnfs ἀπολογίαnnfs ὁddmp
ἐγώrpa-s ἀνακρίνωvppadmp οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s . v.4 µήxo οὐxo ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ἐσθίωvnaa
καίc πίνωvnaa . v.5 µήxo οὐxo ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ἀδελφήnafs γυνήnafs περιάγωvnpa
ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp ὁdgms κύριοςngms καίc
Κηφᾶςnnms . v.6 ἤxo µόνοςanmsn ἐγώrpn-s καίc Βαρναβᾶςnnms οὐxo ἔχωvipa1p ἐξουσίαnafs ὁdgms
µήxo ἐργάζοµαιvnpn .
8 τῆς ποίµνης οὐκ ἐσθίει. Μὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα λαλῶ ἢ

9 οὐχὶ καὶ ὁ νόµος ταῦτα λέγει. ἐν γὰρ τῷ Μωϋσέως νόµῳ
γέγραπται Οὐ φιµώσεις βοῦν ἀλοῶντα µὴ τῶν βοῶν µέλει τῷ
10 θεῷ. ἢ δι΄ ἡµᾶς πάντως λέγει δι΄ ἡµᾶς γὰρ ἐγράφη ὅτι ἐπ
ἐλπίδι ὀφείλει ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾶν καὶ ὁ ἀλοῶν τῆς ἐλπίδος
11 αὐτοῦ µετέχειν ἐπ ἐλπίδι. εἰ ἡµεῖς ὑµῖν τὰ πνευµατικὰ ἐ-
12 σπείραµεν µέγα εἰ ἡµεῖς ὑµῶν τὰ σαρκικὰ θερίσοµεν. εἰ
ἄλλοι τῆς ἐξουσίας ὑµῶν µετέχουσιν οὐ µᾶλλον ἡµεῖς ᾿Αλλ
οὐκ ἐχρησάµεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ ἀλλὰ πάντα στέγοµεν ἵνα
13 µή ἐγκοπὴν τινα δῶµεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ. οὐκ οἴ-
δατε ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόµενοι ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν οἱ τῷ
θυσιαστηρίῳ προσεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συµµερίζονται.
14 οὕτως καὶ ὁ κύριος διέταξεν τοῖς τὸ εὐαγγέλιον καταγγέλλου-
15 σιν ἐκ τοῦ εὐαγγελίου ζῆν. ἐγὼ δὲ οὐδενὶ ἐχρησάµην τούτων
οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα ἵνα οὕτως γένηται ἐν ἐµοί, καλὸν γάρ
16 µοι µᾶλλον ἀποθανεῖν ἤ τὸ καύχηµά µου ἵνα τις κενώσῃ. ἐ-
ὰν γὰρ εὐαγγελίζωµαι οὐκ ἔστιν µοι καύχηµα, ἀνάγκη γάρ
17 µοι ἐπίκειται, οὐαὶ δέ µοί ἐστιν ἐὰν µὴ εὐαγγελίζωµαι, εἰ
γὰρ ἑκὼν τοῦτο πράσσω µισθὸν ἔχω, εἰ δὲ ἄκων οἰκονοµίαν
18 πεπίστευµαι, τίς οὖν µοί ἐστιν ὁ µισθός ἵνα εὐαγγελιζόµενος
v.7 τίςrqnms στρατεύωvipm3s ἴδιοςadmpn ὀψώνιονndnp ποτέxo τίςrqnms φυτεύωvipa3s ἀµπελώνnams
καίc ἐκp ὁdgms καρπόςngms αὐτόςrpgms οὐxo ἐσθίωvipa3s ἤxo τίςrqnms ποιµαίνωvipa3s ποίµνηnafs
καίc ἐκp ὁdgns γάλαngns ὁdgfs ποίµνηngfs οὐxo ἐσθίωvipa3s . v.8 µήxo κατάp ἄνθρωποςnams
rdanp vipa1s xo xo c dnms nnms
οὗτος λαλέω ἤ οὐχί καί ὁ νόµος οὗτοςrdanp λέγωvipa3s . v.9 ἐνp
γάρc ὁddms Μωϋσῆςngms νόµοςndms γράφωvixp3s οὐxo φιµόωvifa2s βοῦςnams ἀλοάωvppaams µήxo
ὁdgmp βοῦςngmp µέλειvipq3s ὁddms θεόςndms . v.10 ἤxo διάp ἐγώrpa-p πάντωςbo λέγωvipa3s διάp
ἐγώrpa-p γάρc γράφωviap3s ὅτιc ἐπίp ἐλπίςndfs ὀφείλωvipa3s ὁdnms ἀροτριάωvppanms ἀροτριάωvnpa
καίc ὁdnms ἀλοάωvppanms ὁdgfs ἐλπίςngfs αὐτόςrpgms µετέχωvnpa ἐπίp ἐλπίςndfs . v.11 εἰqo
ἐγώrpn-p σύrpd-p ὁdanp πνευµατικόςaanpn σπείρωviaa1p µέγαςannsn εἰqo ἐγώrpn-p σύrpg-p ὁdanp
σαρκικόςaanpn θερίζωvifa1p . v.12 εἰqo ἄλλοςanmpn ὁdgfs ἐξουσίαngfs σύrpg-p µετέχωvipa3p
οὐxo µᾶλλονbo ἐγώrpn-p ἀλλάc οὐxo χράοµαιviad1p ὁddfs ἐξουσίαndfs οὗτοςrddfs ἀλλάc πᾶςaanpn
στέγωvipa1p ἵναc µήxo ἐγκοπήnafs τι-σριαφσ δίδωµιvsaa1p ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms .
v.13 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnmp ὁdanp ἱερόνaanpn ἐργάζοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgns ἱερόνngns ἐσθίωvipa3p
ὁdnmp ὁddns θυσιαστήριονndns προσεδρεύωvppanmp ὁddns θυσιαστήριονndns συµµερίζωvipn3p .
v.14 οὕτωbo καίc ὁdnms κύριοςnnms διατάσσωviaa3s ὁddmp ὁdans εὐαγγέλιονnans καταγγέλλωvppadmp
ἐκp ὁdgns εὐαγγέλιονngns ζάωvnpa . v.15 ἐγώrpn-s δέc οὐδείςadnsn χράοµαιviad1s οὗτοςrdgnp
xo viaa1s c rdanp
οὐ γράφω δέ οὗτος ἵνα οὕτωbo γίνοµαιvsad3s ἐνp ἐγώrpd-s καλόςannsn γάρc
c
ἐγώrpd-s µᾶλλονbo ἀποθνῄσκωvnaa ἤxo ὁdans καύχηµαnans ἐγώrpg-s ἵναc τίςrinms κενόωvsaa3s .
v.16 ἐάνqo γάρc εὐαγγελίζωvspm1s οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpd-s καύχηµαnnns ἀνάγκηnnfs γάρc ἐγώrpd-s
ἐπίκειµαιvipn3s οὐαίi δέc ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ἐάνqo µήxo εὐαγγελίζωvspm1s . v.17 εἰqo γάρc
anmsn rdans vipa1s nams vipa1s qo c anmsn
ἑκών οὗτος πράσσω µισθός ἔχω εἰ δέ ἄκων οἰκονοµίαnafs
πιστεύωvixp1s .
ἀδάπανον θήσω τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ µὴ κα-

ταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ µού ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. ᾿Ελεύθερος 19
γὰρ ὢν ἐκ πάντων πᾶσιν ἐµαυτὸν ἐδούλωσα ἵνα τοὺς πλείονας

κερδήσω, καὶ ἐγενόµην τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὡς ᾿Ιουδαῖος ἵνα ᾿Ιου- 20
δαίους κερδήσω, τοῖς ὑπὸ νόµον ὡς ὑπὸ νόµον ἵνα τοὺς ὑπὸ
νόµον κερδήσω, τοῖς ἀνόµοις ὡς ἄνοµος µὴ ὢν ἄνοµος θε- 21
ῷ ἀλλ ἔννοµος Χριστῷ ἵνα κερδήσω ἀνόµους, ἐγενόµην τοῖς 22
ἀσθενέσιν ὡς ἀσθενής ἵνα τοὺς ἀσθενεῖς κερδήσω, τοῖς πᾶσιν

γέγονα τὰ πάντα ἵνα πάντως τινὰς σώσω. τοῦτο δὲ ποιῶ διὰ 23
τὸ εὐαγγέλιον ἵνα συγκοινωνὸς αὐτοῦ γένωµαι. Οὐκ οἴδατε 24
ὅτι οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες µὲν τρέχουσιν εἷς δὲ λαµ-

βάνει τὸ βραβεῖον οὕτως τρέχετε ἵνα καταλάβητε. πᾶς δὲ ὁ 25
ἀγωνιζόµενος πάντα ἐγκρατεύεται ἐκεῖνοι µὲν οὖν ἵνα φθαρ-

τὸν στέφανον λάβωσιν ἡµεῖς δὲ ἄφθαρτον. ἐγὼ τοίνυν οὕτως 26
τρέχω ὡς οὐκ ἀδήλως οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων,

ἀλλ΄ ὑπωπιάζω µου τὸ σῶµα καὶ δουλαγωγῶ µήπως, ἄλλοις 27
κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιµος γένωµαι.

Οὐ θέλω δὲ ὑµᾶς ἀγνοεῖν ἀδελφοί ὅτι οἱ πατέρες ἡµῶν πάν- 10
τες ὑπὸ τὴν νεφέλην ἦσαν καὶ πάντες διὰ τῆς θαλάσσης διῆλ-
θον. καὶ πάντες εἰς τὸν Μωϋσῆν ἐβαπτίσαντο ἐν τῇ νεφέλῃ 2
v.18 τίςrqnms οὖνc ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ὁdnms µισθόςnnms ἵναc εὐαγγελίζωvppmnms ἀδάπανοςaansn
τίθηµιvsaa1s ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ὁdans µήxo καταχράοµαιvnad ὁddfs
ἐξουσίαndfs ἐγώrpg-s ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns . v.19 ἐλεύθεροςanmsn γάρc εἰµίvppxnms ἐκp
πᾶςagmpn πᾶςadmpn ἐµαυτοῦrxams δουλόωviaa1s ἵναc ὁdamp πολύςaampc κερδαίνωvsaa1s . v.20 καίc
γίνοµαιviad1s ὁddmp ᾿Ιουδαῖοςadmpn ὡςbo ᾿Ιουδαῖοςanmsn ἵναc ᾿Ιουδαῖοςaampn κερδαίνωvsaa1s ὁddmp
ὑπόp νόµοςnams ὡςbo ὑπόp νόµοςnams ἵναc ὁdamp ὑπόp νόµοςnams κερδαίνωvsaa1s . v.21 ὁddmp
ἄνοµοςadmpn ὡςbo ἄνοµοςanmsn µήxo εἰµίvppxnms ἄνοµοςanmsn θεόςndms ἀλλάc ἔννοµοςanmsn
Χριστόςndms ἵναc κερδαίνωvsaa1s ἄνοµοςaampn . v.22 γίνοµαιviad1s ὁddmp ἀσθενήςadmpn ὡςbo
ἀσθενήςanmsn ἵναc ὁdamp ἀσθενήςaampn κερδαίνωvsaa1s ὁddmp πᾶςadmpn γίνοµαιvixa1s ὁdnnp
πᾶςannpn ἵναc πάντωςbo τι-σριαµπ σῴζωvsaa1s . v.23 οὗτοςrdans δέc ποιέωvipa1s διάp ὁdans
εὐαγγέλιονnans ἵναc συγκοινωνόςanmsn αὐτόςrpgns γίνοµαιvsad1s . v.24 οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc
ὁdnmp ἐνp στάδιονndns τρέχωvppanmp πᾶςanmpn µένxo τρέχωvipa3p εἷςnnms δέc λαµβάνωvipa3s
ὁdans βραβεῖονnans οὕτωbo τρέχωvdpa2p ἵναc καταλαµβάνωvsaa2p . v.25 πᾶςanmsn δέc ὁdnms
ἀγωνίζοµαιvppnnms πᾶςaanpn ἐγκρατεύοµαιvipn3s ἐκεῖνοςrdnmp µένxo οὖνc ἵναc φθαρτόςaamsn
στέφανοςnams λαµβάνωvsaa3p ἐγώrpn-p δέc ἄφθαρτοςaamsn . v.26 ἐγώrpn-s τοίνυνxo οὕτωbo
vipa1s bo xo bo bo vipa1s bo
τρέχω ὡς οὐ ἀδήλως οὕτω πυκτεύω ὡς οὐxo ἀήρnams δέρωvppanms .
v.27 ἀλλάc ὑπωπιάζωvipa1s ἐγώrpg-s ὁdans σῶµαnans καίc δουλαγωγέωvipa1s µή&πώςc ἄλλοςadmpn
κηρύσσωvpaanms αὐτόςrpnms ἀδόκιµοςanmsn γίνοµαιvsad1s . 10. v.1 οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p
ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὅτιc ὁdnmp πατήρnnmp ἐγώrpg-p πᾶςanmpn ὑπόp ὁdafs νεφέληnafs εἰµίviix3p
καίc πᾶςanmpn διάp ὁdgfs θάλασσαngfs διέρχοµαιviaa3s .
3 καὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ. καὶ πάντες τὸ αὐτὸ βρῶµα πνευµατικὸν

4 ἔφαγον. καὶ πάντες τὸ αὐτὸ πόµα, πνευµατικὸν ἔπιον ἔπι-
νον γὰρ ἐκ πνευµατικῆς ἀκολουθούσης πέτρας ἡ δὲ πέτρα
5 ἦν ὁ Χριστός. ἀλλ οὐκ ἐν τοῖς πλείοσιν αὐτῶν εὐδόκησεν ὁ
6 θεός κατεστρώθησαν γὰρ ἐν τῇ ἐρήµῳ. ταῦτα δὲ τύποι ἡµῶν
ἐγενήθησαν εἰς τὸ µὴ εἶναι ἡµᾶς ἐπιθυµητὰς κακῶν καθὼς
7 κἀκεῖνοι ἐπεθύµησαν. µηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε καθώς τι-
νες αὐτῶν ὥσπερ γέγραπται ᾿Εκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν
8 καὶ ἀνέστησαν παίζειν. µηδὲ πορνεύωµεν καθώς τινες αὐτῶν
ἐπόρνευσαν καὶ ἔπεσον ἕν µιᾷ ἡµέρᾳ εἴκοσιτρεῖς χιλιάδες.
9 µηδὲ ἐκπειράζωµεν τὸν Χριστόν καθώς καὶ τινες αὐτῶν ἐπεί-
10 ρασαν καὶ ὑπὸ τῶν ὄφεων ἀπώλοντο. µηδὲ γογγύζετε καθὼς
καὶ τινὲς αὐτῶν ἐγόγγυσαν καὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὀλοθρευ-
11 τοῦ. ταῦτα δὲ πάντα τύποι συνέβαινον ἐκείνοις ἐγράφη δὲ
πρὸς νουθεσίαν ἡµῶν εἰς οὓς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντησεν.
12, 13 ὥστε ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω µὴ πέσῃ. πειρασµὸς ὑµᾶς οὐκ
εἴληφεν εἰ µὴ ἀνθρώπινος, πιστὸς δὲ ὁ θεός ὃς οὐκ ἐάσει ὑµᾶς
πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασµῷ
14 καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑµᾶς ὑπενεγκεῖν. ∆ιόπερ ἀ-
15 γαπητοί µου φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρείας. ὡς φρονίµοις
v.2 καίc πᾶςanmpn εἰςp ὁdams Μωϋσῆςnams βαπτίζωviam3p ἐνp ὁddfs νεφέληndfs καίc ἐνp
ὁddfs θάλασσαndfs . v.3 καίc πᾶςanmpn ὁdans αὐτόςrpans βρῶµαnans πνευµατικόςaansn
ἐσθίωviaa3p . v.4 καίc πᾶςanmpn ὁdans αὐτόςrpans πόµαnans πνευµατικόςaansn πίνωviaa3p
πίνωviia3p γάρc ἐκp πνευµατικόςagfsn ἀκολουθέωvppagfs πέτραngfs ὁdnfs δέc πέτραnnfs εἰµίviix3s
ὁdnms Χριστόςnnms . v.5 ἀλλάc οὐxo ἐνp ὁddmp πολύςadmpc αὐτόςrpgmp εὐδοκέωviaa3s ὁdnms
nnms
θεός καταστρώννυµιviap3p γάρc ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.6 οὗτοςrdnnp δέc τύποςnnmp
ἐγώrpg-p γίνοµαιviao3p εἰςp ὁdans µήxo εἰµίvnpx ἐγώrpa-p ἐπιθυµητήςnamp κακόςagnpn καθώςbo
κἀκεῖνοςrdnmp ἐπιθυµέωviaa3p . v.7 µηδέc εἰδωλολάτρηςnnmp γίνοµαιvdpn2p καθώςbo τι-σ-
ρινµπ αὐτόςrpgmp ὥσπερbo γράφωvixp3s καθίζωviaa3s ὁdnms λαόςnnms ἐσθίωvnaa καίc πίνωvnaa καίc
ἀνίστηµιviaa3p παίζωvnpa . v.8 µηδέc πορνεύωvspa1p καθώςbo τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp πορνεύωviaa3p
καίc πίπτωviaa3p ἐνp εἷςndfs ἡµέραndfs τρεῖςtn χιλιάςnnfp . v.9 µηδέc ἐκπειράζωvspa1p ὁdams
Χριστόςnams καθώςbo καίc τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp πειράζωviaa3p καίc ὑπόp ὁdgmp ὄφιςngmp
ἀπόλλυµιviam3p . v.10 µηδέc γογγύζωvdpa2p καθώςbo καίc τι-σρινµπ αὐτόςrpgmp γογγύζωviaa3p
καίc ἀπόλλυµιviam3p ὑπόp ὁdgms ὀλοθρευτήςngms . v.11 οὗτοςrdnnp δέc πᾶςannpn τύποςnnmp
συµβαίνωviia3p ἐκεῖνοςrddmp γράφωviap3s δέc πρόςp νουθεσίαnafs ἐγώrpg-p εἰςp ὅςrramp ὁdnnp
τέλοςnnnp ὁdgmp αἰώνngmp καταντάωviaa3s . v.12 ὥστεc ὁdnms δοκέωvppanms ἵστηµιvnxa
βλέπωvdpa3s µήxo πίπτωvsaa3s . v.13 πειρασµόςnnms σύrpa-p οὐxo λαµβάνωvixa3s εἰqo µήxo
ἀνθρώπινοςanmsn πιστόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms ὅςrrnms οὐxo ἐάωvifa3s σύrpa-p πειράζωvnap ὑπέρp
ὅςrrans δύναµαιvipn2p ἀλλάc ποιέωvifa3s σύνp ὁddms πειρασµόςndms καίc ὁdafs ἔκβασιςnafs ὁdgms
δύναµαιvnpn σύrpa-p ὑποφέρωvnaa . v.14 διόπερc ἀγαπητόςavmpn ἐγώrpg-s φεύγωvdpa2p ἀπόp
ὁdgfs εἰδωλολατρίαngfs .
λέγω, κρίνατε ὑµεῖς ὅ φηµι. τὸ ποτήριον τῆς εὐλογίας ὃ εὐ- 16
λογοῦµεν οὐχὶ κοινωνία τοῦ αἵµατος τοῦ Χριστοῦ ἐστὶν τὸν

ἄρτον ὃν κλῶµεν οὐχὶ κοινωνία τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ ἐ-
στιν. ὅτι εἷς ἄρτος ἓν σῶµα οἱ πολλοί ἐσµεν οἱ γὰρ πάντες ἐκ 17
τοῦ ἑνὸς ἄρτου µετέχοµεν. βλέπετε τὸν ᾿Ισραὴλ κατὰ σάρκα, 18
οὐχί οἱ ἐσθίοντες τὰς θυσίας κοινωνοὶ τοῦ θυσιαστηρίου εἰ-

σίν. τί οὖν φηµι ὅτι εἴδωλόν τί ἐστιν ἢ ὅτι εἰδωλόθυτόν τί 19
ἐστιν. ἀλλ ὅτι ἃ θύει, τά ἔθνη, δαιµονίοις θύει καὶ οὐ θεῷ οὐ 20
θέλω δὲ ὑµᾶς κοινωνοὺς τῶν δαιµονίων γίνεσθαι. οὐ δύνασθε 21
ποτήριον κυρίου πίνειν καὶ ποτήριον δαιµονίων οὐ δύνασθε

τραπέζης κυρίου µετέχειν καὶ τραπέζης δαιµονίων. ἢ παρα- 22
ζηλοῦµεν τὸν κύριον µὴ ἰσχυρότεροι αὐτοῦ ἐσµεν. Πάντα 23
µοι ἔξεστιν ἀλλ οὐ πάντα συµφέρει, πάντα µοί ἔξεστιν ἀλλ οὐ

πάντα οἰκοδοµεῖ. µηδεὶς τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω ἀλλὰ τὸ τοῦ ἑτέ- 24
ρου ἕκαστος. Πᾶν τὸ ἐν µακέλλῳ πωλούµενον ἐσθίετε µηδὲν 25
ἀνακρίνοντες διὰ τὴν συνείδησιν. τοῦ γὰρ κυρίου ἡ γῆ καὶ 26
τὸ πλήρωµα αὐτῆς. εἴ δὲ τις καλεῖ ὑµᾶς τῶν ἀπίστων καὶ 27
θέλετε πορεύεσθαι πᾶν τὸ παρατιθέµενον ὑµῖν ἐσθίετε µηδὲν

ἀνακρίνοντες διὰ τὴν συνείδησιν. ἐὰν δέ τις ὑµῖν εἴπῃ Τοῦτο 28
εἰδωλόθυτόν ἐστιν µὴ ἐσθίετε δι΄ ἐκεῖνον τὸν µηνύσαντα καὶ

v.15 ὡςbo φρόνιµοςadmpn λέγωvipa1s κρίνωvdaa2p σύrpn-p ὅςrrans φηµίvipx1s . v.16 ὁdnns
nnns dgfs ngfs rrans vipa1p xo nnfs dgns
ποτήριον ὁ εὐλογία ὅς εὐλογέω οὐχί κοινωνία ὁ αἷµαngns ὁdgms
Χριστόςngms εἰµίvipx3s ὁdams ἄρτοςnams ὅςrrams κλάωvipa1p οὐχίxo κοινωνίαnnfs ὁdgns σῶµαngns
ὁdgms Χριστόςngms εἰµίvipx3s . v.17 ὅτιc εἷςnnms ἄρτοςnnms εἷςnnns σῶµαnnns ὁdnmp πολύςanmpn
εἰµίvipx1p ὁdnmp γάρc πᾶςanmpn ἐκp ὁdgms εἷςngms ἄρτοςngms µετέχωvipa1p . v.18 βλέπωvdpa2p
ὁdams ᾿Ισραήλtp κατάp σάρξnafs οὐχίxo ὁdnmp ἐσθίωvppanmp ὁdafp θυσίαnafp κοινωνόςanmpn ὁdgns
θυσιαστήριονngns εἰµίvipx3p . v.19 τίςrqans οὖνc φηµίvipx1s ὅτιc εἴδωλονnnns τίςrinns εἰµίvipx3s ἤxo
ὅτιc εἰδωλόθυτοςannsn τίςrinns εἰµίvipx3s . v.20 ἀλλάc ὅτιc ὅςrranp θύωvipa3s ὁdnnp ἔθνοςnnnp
δαιµόνιονndnp θύωvipa3s καίc οὐxo θεόςndms οὐxo θέλωvipa1s δέc σύrpa-p κοινωνόςaampn ὁdgnp
δαιµόνιονngnp γίνοµαιvnpn . v.21 οὐxo δύναµαιvipn2p ποτήριονnans κύριοςngms πίνωvnpa
καίc ποτήριονnans δαιµόνιονngnp οὐxo δύναµαιvipn2p τράπεζαngfs κύριοςngms µετέχωvnpa καίc
τράπεζαngfs δαιµόνιονngnp . v.22 ἤxo παραζηλόωvipa1p ὁdams κύριοςnams µήxo ἰσχυρόςanmpc
αὐτόςrpgms εἰµίvipx1p . v.23 πᾶςannpn ἐγώrpd-s ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo πᾶςannpn συµφέρωvipa3s
πᾶςannpn ἐγώrpd-s ἔξεστιvipq3s ἀλλάc οὐxo πᾶςannpn οἰκοδοµέωvipa3s . v.24 µηδείςanmsn ὁdans
ἑαυτοῦrxgms ζητέωvdpa3s ἀλλάc ὁdans ὁdgms ἕτεροςagmsn ἕκαστοςanmsn . v.25 πᾶςaansn ὁdans ἐνp
ndns vpppans vdpa2p aansn vppanmp
µάκελλον πωλέω ἐσθίω µηδείς ἀνακρίνω διάp ὁdafs συνείδησιςnafs .
v.26 ὁdgms γάρc κύριοςngms ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgfs . v.27 εἰqo δέc
vipa3s rpa-p dgmp agmpn c vipa2p vnpn
τι-σρινµσ καλέω σύ ὁ ἄπιστος καί θέλω πορεύοµαι πᾶςaansn ὁdans
παρατίθηµιvpppans σύrpd-p ἐσθίωvdpa2p µηδείςaansn ἀνακρίνωvppanmp διάp ὁdafs συνείδησιςnafs .
τὴν συνείδησιν, τοῦ γὰρ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωµα αὐτῆς.

29 συνείδησιν δὲ λέγω οὐχὶ τὴν ἑαυτοῦ ἀλλὰ τὴν τοῦ ἑτέρου ἵνα
30 τί γὰρ ἡ ἐλευθερία µου κρίνεται ὑπὸ ἄλλης συνειδήσεως. εἰ
ἐγὼ χάριτι µετέχω τί βλασφηµοῦµαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ.
31 εἴτε οὖν ἐσθίετε εἴτε πίνετε εἴτε τι ποιεῖτε πάντα εἰς δόξαν θε-
32 οῦ ποιεῖτε. ἀπρόσκοποι γίνεσθε καὶ ᾿Ιουδαίοις καὶ ῞Ελλησιν
33 καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ. καθὼς κἀγὼ πάντα πᾶσιν ἀρέ-
σκω µὴ ζητῶν τὸ ἐµαυτοῦ σύµφερον, ἀλλὰ τὸ τῶν πολλῶν ἵνα
σωθῶσιν.
11, 2 µιµηταί µου γίνεσθε καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. ᾿Επαινῶ δὲ
ὑµᾶς ἀδελφοί ὅτι πάντα µου µέµνησθε καὶ καθὼς παρέδωκα
3 ὑµῖν τὰς παραδόσεις κατέχετε. θέλω δὲ ὑµᾶς εἰδέναι ὅτι παν-
τὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστιν κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ
4 ἀνήρ κεφαλὴ δὲ Χριστοῦ ὁ θεός. πᾶς ἀνὴρ προσευχόµενος
ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων καταισχύνει τὴν κεφαλὴν
5 αὐτοῦ. πᾶσα δὲ γυνὴ προσευχοµένη ἢ προφητεύουσα ἀκα-
τακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ καταισχύνει τὴν κεφαλὴν ἑαυτῆς, ἓν
6 γάρ ἐστιν καὶ τὸ αὐτὸ τῇ ἐξυρηµένῃ. εἰ γὰρ οὐ κατακαλύ-
πτεται γυνή καὶ κειράσθω, εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι
7 ἢ ξυρᾶσθαι κατακαλυπτέσθω. ἀνὴρ µὲν γὰρ οὐκ ὀφείλει κα-
v.28 ἐάνqo δέc τι-σρινµσ σύrpd-p λέγωvsaa3s οὗτοςrdnns εἰδωλόθυτοςannsn εἰµίvipx3s µήxo
ἐσθίωvdpa2p διάp ἐκεῖνοςrdams ὁdams µηνύωvpaaams καίc ὁdafs συνείδησιςnafs ὁdgms γάρc
κύριοςngms ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnns πλήρωµαnnns αὐτόςrpgfs . v.29 συνείδησιςnafs δέc
vipa1s xo dafs rxgms c dafs dgms agmsn
λέγω οὐχί ὁ ἑαυτοῦ ἀλλά ὁ ὁ ἕτερος ἵναc τίςrqans γάρc ὁdnfs
ἐλευθερίαnnfs ἐγώrpg-s κρίνωvipp3s ὑπόp ἄλλοςagfsn συνείδησιςngfs . v.30 εἰqo ἐγώrpn-s χάριςndfs
µετέχωvipa1s τίςrqans βλασφηµέωvipp1s ὑπέρp ὅςrrgns ἐγώrpn-s εὐχαριστέωvipa1s . v.31 εἴτεc
οὖνc ἐσθίωvipa2p εἴτεc πίνωvipa2p εἴτεc τι-σριανσ ποιέωvipa2p πᾶςaanpn εἰςp δόξαnafs θεόςngms
ποιέωvdpa2p . v.32 ἀπρόσκοποςanmpn γίνοµαιvdpn2p καίc ᾿Ιουδαῖοςadmpn καίc ῞Ελληνndmp καίc
ὁddfs ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms . v.33 καθώςbo κἀγώrpn-s πᾶςaanpn πᾶςadnpn ἀρέσκωvipa1s
µήxo ζητέωvppanms ὁdans ἐµαυτοῦrxgms συµφέρωvppaans ἀλλάc ὁdans ὁdgmp πολύςagmpn ἵναc
σῴζωvsap3p . 11. v.1 µιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p καθώςbo κἀγώrpn-s Χριστόςngms .
v.2 ἐπαινέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ὅτιc πᾶςaanpn ἐγώrpg-s µιµνῄσκοµαιvixp2p καίc καθώςbo
παραδίδωµιviaa1s σύrpd-p ὁdafp παράδοσιςnafp κατέχωvipa2p . v.3 θέλωvipa1s δέc σύrpa-p οἶδαvnxa
ὅτιc πᾶςagmsn ἀνήρngms ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdnms Χριστόςnnms εἰµίvipx3s κεφαλήnnfs δέc γυνήngfs
ὁdnms ἀνήρnnms κεφαλήnnfs δέc Χριστόςngms ὁdnms θεόςnnms . v.4 πᾶςanmsn ἀνήρnnms
προσεύχοµαιvppnnms ἤxo προφητεύωvppanms κατάp κεφαλήngfs ἔχωvppanms καταισχύνωvipa3s ὁdafs
κεφαλήnafs αὐτόςrpgms . v.5 πᾶςanfsn δέc γυνήnnfs προσεύχοµαιvppnnfs ἤxo προφητεύωvppanfs
ἀκατακάλυπτοςadfsn ὁddfs κεφαλήndfs καταισχύνωvipa3s ὁdafs κεφαλήnafs ἑαυτοῦrxgfs εἷςnnns γάρc
εἰµίvipx3s καίc ὁdnns αὐτόςrpnns ὁddfs ξυράοµαιvpxpdfs . v.6 εἰqo γάρc οὐxo κατακαλύπτωvipp3s
γυνήnnfs καίc κείρωvdam3s εἰqo δέc αἰσχρόςannsn γυνήndfs ὁdnns κείρωvnam ἤxo ξυράοµαιvnpp
κατακαλύπτωvdpp3s .
τακαλύπτεσθαι τὴν κεφαλήν εἰκὼν καὶ δόξα θεοῦ ὑπάρχων,

γυνὴ δὲ δόξα ἀνδρός ἐστιν. οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός 8
ἀλλὰ γυνὴ ἐξ ἀνδρός, καὶ γὰρ οὐκ ἐκτίσθη ἀνὴρ διὰ τὴν γυ- 9
ναῖκα ἀλλὰ γυνὴ διὰ τὸν ἄνδρα. διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ 10
ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους. πλὴν 11
οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς ἐν κυρίῳ,

ὥσπερ γὰρ ἡ γυνὴ ἐκ τοῦ ἀνδρός οὕτως καὶ ὁ ἀνὴρ διὰ τῆς 12
γυναικός, τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ. ἐν ὑµῖν αὐτοῖς κρίνατε, 13
πρέπον ἐστὶν γυναῖκα ἀκατακάλυπτον τῷ θεῷ προσεύχεσθαι.

ἡ οὐδὲ αὐτὴ ἤ φύσις διδάσκει ὑµᾶς ὅτι ἀνὴρ µὲν ἐὰν κοµᾷ 14
ἀτιµία αὐτῷ ἐστιν. γυνὴ δὲ ἐὰν κοµᾷ δόξα αὐτῇ ἐστιν ὅτι ἡ 15
κόµη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται. Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος 16
εἶναι ἡµεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχοµεν οὐδὲ αἱ ἐκκλη-

σίαι τοῦ θεοῦ. Τοῦτο δὲ παραγγέλλων οὐκ ἐπαινῶ ὅτι οὐκ 17
εἰς τὸ κρεῖττον ἀλ᾿λ εἰς τὸ ἧττον συνέρχεσθε. πρῶτον µὲν 18
γὰρ συνερχοµένων ὑµῶν ἐν ἐκκλησίᾳ ἀκούω σχίσµατα ἐν ὑ-

µῖν ὑπάρχειν καὶ µέρος τι πιστεύω. δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν 19
ὑµῖν εἶναι ἵνα οἱ δόκιµοι φανεροὶ γένωνται ἐν ὑµῖν. Συνερ- 20
χοµένων οὖν ὑµῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οὐκ ἔστιν κυριακὸν δεῖπνον

φαγεῖν, ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαµβάνει ἐν τῷ φα- 21
v.7 ἀνήρnnms µένxo γάρc οὐxo ὀφείλωvipa3s κατακαλύπτωvnpp ὁdafs κεφαλήnafs εἰκώνnnfs καίc
δόξαnnfs θεόςngms ὑπάρχωvppanms γυνήnnfs δέc δόξαnnfs ἀνήρngms εἰµίvipx3s . v.8 οὐxo
γάρc εἰµίvipx3s ἀνήρnnms ἐκp γυνήngfs ἀλλάc γυνήnnfs ἐκp ἀνήρngms . v.9 καίc γάρc οὐxo
κτίζωviap3s ἀνήρnnms διάp ὁdafs γυνήnafs ἀλλάc γυνήnnfs διάp ὁdams ἀνήρnams . v.10 διάp
rdans vipa3s dnfs nnfs nafs vnpa p dgfs ngfs
οὗτος ὀφείλω ὁ γυνή ἐξουσία ἔχω ἐπί ὁ κεφαλή διάp ὁdamp
ἄγγελοςnamp . v.11 πλήνbo οὔτεc ἀνήρnnms χωρίςbo γυνήngfs οὔτεc γυνήnnfs χωρίςbo ἀνήρngms
ἐνp κύριοςndms . v.12 ὥσπερbo γάρc ὁdnfs γυνήnnfs ἐκp ὁdgms ἀνήρngms οὕτωbo καίc ὁdnms
ἀνήρnnms διάp ὁdgfs γυνήngfs ὁdnnp δέc πᾶςannpn ἐκp ὁdgms θεόςngms . v.13 ἐνp σύrpd-p
αὐτόςrpdmp κρίνωvdaa2p πρέπωvppqnns εἰµίvipx3s γυνήnafs ἀκατακάλυπτοςaafsn ὁddms θεόςndms
προσεύχοµαιvnpn . v.14 ὁxo οὐδέbo αὐτόςrpnfs ὁdnfs φύσιςnnfs διδάσκωvipa3s σύrpa-p ὅτιc
ἀνήρnnms µένxo ἐάνqo κοµάωvspa3s ἀτιµίαnnfs αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s . v.15 γυνήnnfs δέc
qo vspa3s nnfs rpdfs vipx3s c dnfs nnfs
ἐάν κοµάω δόξα αὐτός εἰµί ὅτι ὁ κόµη ἀντίp περιβόλαιονngns
δίδωµιvixp3s . v.16 εἰqo δέc τι-σρινµσ δοκέωvipa3s φιλόνεικοςanmsn εἰµίvnpx ἐγώrpn-p τοιοῦτοςrdafs
συνήθειαnafs οὐxo ἔχωvipa1p οὐδέbo ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὁdgms θεόςngms . v.17 οὗτοςrdans
δέc παραγγέλλωvppanms οὐxo ἐπαινέωvipa1s ὅτιc οὐxo εἰςp ὁdans κρείττωνaansn ἀλλάc εἰςp ὁdans
ἡττάοµαιaansn συνέρχοµαιvipn2p . v.18 πρῶτοςbo µένxo γάρc συνέρχοµαιvppngmp σύrpg-p
ἐνp ἐκκλησίαndfs ἀκούωvipa1s σχίσµαnanp ἐνp σύrpd-p ὑπάρχωvnpa καίc µέροςnans τι-σριανσ
πιστεύωvipa1s . v.19 δεῖvipq3s γάρc καίc αἵρεσιςnnfp ἐνp σύrpd-p εἰµίvnpx ἵναc ὁdnmp δόκιµοςanmpn
φανερόςanmpn γίνοµαιvsad3p ἐνp σύrpd-p . v.20 συνέρχοµαιvppngmp οὖνc σύrpg-p ἐπίp ὁdans
αὐτόςrpans οὐxo εἰµίvipx3s κυριακόςaansn δεῖπνονnans ἐσθίωvnaa .
22 γεῖν καὶ ὃς µὲν πεινᾷ ὃς δὲ µεθύει. µὴ γὰρ οἰκίας οὐκ ἔχετε

εἰς τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν ἢ τῆς ἐκκλησίας τοῦ θεοῦ καταφρο-
νεῖτε καὶ καταισχύνετε τοὺς µὴ ἔχοντας τί ὑµῖν εἴπω ἐπαινέσω
23 ὑµᾶς ἐν τούτῳ οὐκ ἐπαινῶ. ᾿Εγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ
κυρίου ὃ καὶ παρέδωκα ὑµῖν ὅτι ὁ κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτὶ
24 ᾗ παρεδίδοτο ἔλαβεν ἄρτον. καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ
εἶπεν Λάβετε, φαγετε, Τοῦτό µού ἐστιν τὸ σῶµα τὸ ὑπὲρ ὑµῶν,
25 κλώµενον, τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐµὴν ἀνάµνησιν. ὡσαύτως
καὶ τὸ ποτήριον µετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων Τοῦτο τὸ ποτήριον
ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν τῷ ἐµῷ αἵµατι, τοῦτο ποιεῖτε ὁσάκις
26 ἂν πίνητε εἰς τὴν ἐµὴν ἀνάµνησιν. ὁσάκις γὰρ ἂν ἐσθίητε
τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε τὸν θάνατον
27 τοῦ κυρίου καταγγέλλετε ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ. ῞Ωστε ὃς ἂν ἐ-
σθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως
τοῦ κυρίου ἔνοχος ἔσται τοῦ σώµατος καὶ τοῦ αἵµατος τοῦ
28 Κυρίου. δοκιµαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν καὶ οὕτως ἐκ τοῦ
29 ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω, ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ
πίνων ἀναξίως, κρίµα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει µὴ διακρίνων τὸ
30 σῶµα τοῦ Κυρίου. διὰ τοῦτο ἐν ὑµῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ
31 ἄρρωστοι καὶ κοιµῶνται ἱκανοί. εἰ γὰρ ἑαυτοὺς διεκρίνοµεν
v.21 ἕκαστοςanmsn γάρc ὁdans ἴδιοςaamsn δεῖπνονnans προλαµβάνωvipa3s ἐνp ὁddms ἐσθίωvnaa καίc
ὅςrrnms µένxo πεινάωvipa3s ὅςrrnms δέc µεθύωvipa3s . v.22 µήxo γάρc οἰκίαnafp οὐxo ἔχωvipa2p
εἰςp ὁdans ἐσθίωvnpa καίc πίνωvnpa ἤxo ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdgms θεόςngms καταφρονέωvipa2p καίc
καταισχύνωvipa2p ὁdamp µήxo ἔχωvppaamp τίςrqans σύrpd-p λέγωvsaa1s ἐπαινέωvsaa1s σύrpa-p ἐνp
οὗτοςrddns οὐxo ἐπαινέωvipa1s . v.23 ἐγώrpn-s γάρc παραλαµβάνωviaa1s ἀπόp ὁdgms κύριοςngms
rrans c viaa1s rpd-p
ὅς καί παραδίδωµι σύ ὅτιc ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms ἐνp ὁddfs νύξndfs ὅςrrdfs
παραδίδωµιviip3s λαµβάνωviaa3s ἄρτοςnams . v.24 καίc εὐχαριστέωvpaanms κλάωviaa3s καίc
viaa3s vdaa2p vdaa2p rdnns
λέγω λαµβάνω ἐσθίω οὗτος ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns ὁdnns ὑπέρp
σύrpg-p κλάωvpppnns οὗτοςrdans ποιέωvdpa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs . v.25 ὡσαύτωςbo
καίc ὁdnns ποτήριονnnns µετάp ὁdans δειπνέωvnaa λέγωvppanms οὗτοςrdnns ὁdnns ποτήριονnnns
ὁdnfs καινόςanfsn διαθήκηnnfs εἰµίvipx3s ἐνp ὁddns ἐµόςrsdns αἷµαndns οὗτοςrdans ποιέωvdpa2p
ὁσάκιςbo ἄνxo πίνωvspa2p εἰςp ὁdafs ἐµόςrsafs ἀνάµνησιςnafs . v.26 ὁσάκιςbo γάρc ἄνxo
ἐσθίωvspa2p ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams καίc ὁdans ποτήριονnans οὗτοςrdans πίνωvspa2p ὁdams
θάνατοςnams ὁdgms κύριοςngms καταγγέλλωvipa2p ἄχριp ὅςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa3s . v.27 ὥστεc
ὅςrrnms ἄνxo ἐσθίωvspa3s ὁdams ἄρτοςnams οὗτοςrdams ἤxo πίνωvspa3s ὁdans ποτήριονnans ὁdgms
κύριοςngms ἀναξίωςbo ὁdgms κύριοςngms ἔνοχοςanmsn εἰµίvifx3s ὁdgns σῶµαngns καίc ὁdgns αἷµαngns
ὁdgms κύριοςngms . v.28 δοκιµάζωvdpa3s δέc ἄνθρωποςnnms ἑαυτοῦrxams καίc οὕτωbo ἐκp
ὁdgms ἄρτοςngms ἐσθίωvdpa3s καίc ἐκp ὁdgns ποτήριονngns πίνωvdpa3s . v.29 ὁdnms γάρc
vppanms c vppanms bo nans rxdms vipa3s
ἐσθίω καί πίνω ἀναξίως κρίµα ἑαυτοῦ ἐσθίω καίc πίνωvipa3s µήxo
διακρίνωvppanms ὁdans σῶµαnans ὁdgms κύριοςngms . v.30 διάp οὗτοςrdans ἐνp σύrpd-p πολύςanmpn
ἀσθενήςanmpn καίc ἄρρωστοςanmpn καίc κοιµάοµαιvipp3p ἱκανόςanmpn .
οὐκ ἂν ἐκρινόµεθα, κρινόµενοι δὲ ὑπὸ κυρίου παιδευόµεθα 32
ἵνα µὴ σὺν τῷ κόσµῳ κατακριθῶµεν. ὥστε ἀδελφοί µου συ- 33
νερχόµενοι εἰς τὸ φαγεῖν ἀλλήλους ἐκδέχεσθε. εἴ δὲ τις πεινᾷ 34
ἐν οἴκῳ ἐσθιέτω ἵνα µὴ εἰς κρίµα συνέρχησθε Τὰ δέ λοιπὰ ὡς

ἂν ἔλθω διατάξοµαι.
Περὶ δὲ τῶν πνευµατικῶν ἀδελφοί οὐ θέλω ὑµᾶς ἀγνοεῖν. 12
Οἴδατε ὅτι ὅτε ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα ὡς ἂν ἤ- 2
γεσθε ἀπαγόµενοι. διὸ γνωρίζω ὑµῖν ὅτι οὐδεὶς ἐν πνεύµατι 3
θεοῦ λαλῶν λέγει ᾿Ανάθεµα ᾿Ιησοῦν, καὶ οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν

Κύριον ᾿Ιησοῦν, εἰ µὴ ἐν πνεύµατι ἁγίῳ. ∆ιαιρέσεις δὲ χα- 4
ρισµάτων εἰσίν τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦµα, καὶ διαιρέσεις διακονιῶν 5
εἰσιν καὶ ὁ αὐτὸς κύριος, καὶ διαιρέσεις ἐνεργηµάτων εἰσίν 6
ὁ δὲ αὐτὸς ἐστίν θεός ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν. ἑκάστῳ 7
δὲ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ πνεύµατος πρὸς τὸ συµφέρον. ᾧ 8
µὲν γὰρ διὰ τοῦ πνεύµατος δίδοται λόγος σοφίας ἄλλῳ δὲ λό-
γος γνώσεως κατὰ τὸ αὐτὸ πνεῦµα. ἑτέρῳ δὲ πίστις ἐν τῷ 9
αὐτῷ πνεύµατι ἄλλῳ δὲ χαρίσµατα ἰαµάτων ἐν τῷ αὐτῷ πνεύ-

µατι. ἄλλῳ δὲ ἐνεργήµατα δυνάµεων ἄλλῳ δὲ προφητεία 10
ἄλλῳ δὲ διακρίσεις πνευµάτων ἑτέρῳ δὲ γένη γλωσσῶν ἄλλῳ

δὲ ἑρµηνεία γλωσσῶν, πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ ἓν καὶ τὸ 11
v.31 εἰqo γάρc ἑαυτοῦrxamp διακρίνωviia1p οὐxo ἄνxo κρίνωviip1p . v.32 κρίνωvpppnmp
δέc ὑπόp κύριοςngms παιδεύωvipp1p ἵναc µήxo σύνp ὁddms κόσµοςndms κατακρίνωvsap1p .
v.33 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s συνέρχοµαιvppnnmp εἰςp ὁdans ἐσθίωvnaa ἀλλήλωνreamp
ἐκδέχοµαιvdpn2p . v.34 εἰqo δέc τι-σρινµσ πεινάωvipa3s ἐνp οἶκοςndms ἐσθίωvdpa3s ἵναc µήxo
εἰςp κρίµαnans συνέρχοµαιvspn2p ὁdanp δέc λοιπόςaanpn ὡςbo ἄνxo ἔρχοµαιvsaa1s διατάσσωvifd1s .
12. v.1 περίp δέc ὁdgnp πνευµατικόςagnpn ἀδελφόςnvmp οὐxo θέλωvipa1s σύrpa-p ἀγνοέωvnpa .
v.2 οἶδαvixa2p ὅτιc ὅτεbo ἔθνοςnnnp εἰµίviix2p πρόςp ὁdanp εἴδωλονnanp ὁdanp ἄφωνοςaanpn ὡςbo
ἄνxo ἄγωviip2p ἀπάγωvpppnmp . v.3 διόc γνωρίζωvipa1s σύrpd-p ὅτιc οὐδείςanfsn ἐνp πνεῦµαndns
θεόςngms λαλέωvppanms λέγωvipa3s ἀνάθεµαnnns ᾿Ιησοῦςnams καίc οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s
λέγωvnaa κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams εἰqo µήxo ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn . v.4 διαίρεσιςnnfp
δέc χάρισµαngnp εἰµίvipx3p ὁdnns δέc αὐτόςrpnns πνεῦµαnnns . v.5 καίc διαίρεσιςnnfp
διακονίαngfp εἰµίvipx3p καίc ὁdnms αὐτόςrpnms κύριοςnnms . v.6 καίc διαίρεσιςnnfp ἐνέργηµαngnp
εἰµίvipx3p ὁdnms δέc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s θεόςnnms ὁdnms ἐνεργέωvppanms ὁdanp πᾶςaanpn ἐνp
πᾶςadnpn . v.7 ἕκαστοςadmsn δέc δίδωµιvipp3s ὁdnfs φανέρωσιςnnfs ὁdgns πνεῦµαngns πρόςp ὁdans
συµφέρωvppaans . v.8 ὅςrrdms µένxo γάρc διάp ὁdgns πνεῦµαngns δίδωµιvipp3s λόγοςnnms σοφίαngfs
admsn
ἄλλος δέ λόγοςnnms γνῶσιςngfs κατάp ὁdans αὐτόςrpans πνεῦµαnans .
c
v.9 ἕτεροςadmsn
δέc πίστιςnnfs ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns πνεῦµαndns ἄλλοςadmsn δέc χάρισµαnnnp ἴαµαngnp ἐνp ὁddns
αὐτόςrpdns πνεῦµαndns . v.10 ἄλλοςadmsn δέc ἐνέργηµαnnnp δύναµιςngfp ἄλλοςadmsn δέc
προφητείαnnfs ἄλλοςadmsn δέc διάκρισιςnnfp πνεῦµαngnp ἕτεροςadmsn δέc γένοςnnnp γλῶσσαngfp
ἄλλοςadmsn δέc ἑρµηνείαnnfs γλῶσσαngfp .
12 αὐτὸ πνεῦµα διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται. Καθά-

περ γὰρ τὸ σῶµα ἕν ἐστιν καὶ µέλη ἔχει πολλὰ πάντα δὲ τὰ
µέλη τοῦ σώµατος τοῦ ἑνός, πολλὰ ὄντα ἕν ἐστιν σῶµα οὕτως
13 καὶ ὁ Χριστός, καὶ γὰρ ἐν ἑνὶ πνεύµατι ἡµεῖς πάντες εἰς ἓν
σῶµα ἐβαπτίσθηµεν εἴτε ᾿Ιουδαῖοι εἴτε ῞Ελληνες εἴτε δοῦλοι
14 εἴτε ἐλεύθεροι καὶ πάντες εἰς ἓν πνεῦµα ἐποτίσθηµεν. καὶ
15 γὰρ τὸ σῶµα οὐκ ἔστιν ἓν µέλος ἀλλὰ πολλά. ἐὰν εἴπῃ ὁ πούς
῞Οτι οὐκ εἰµὶ χείρ οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ σώµατος οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ
16 ἔστιν ἐκ τοῦ σώµατος. καὶ ἐὰν εἴπῃ τὸ οὖς ῞Οτι οὐκ εἰµὶ ὀ-
φθαλµός οὐκ εἰµὶ ἐκ τοῦ σώµατος οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν
17 ἐκ τοῦ σώµατος, εἰ ὅλον τὸ σῶµα ὀφθαλµός ποῦ ἡ ἀκοή εἰ
18 ὅλον ἀκοή ποῦ ἡ ὄσφρησις. νυνὶ δὲ ὁ θεὸς ἔθετο τὰ µέλη
19 ἓν ἕκαστον αὐτῶν ἐν τῷ σώµατι καθὼς ἠθέλησεν. εἰ δὲ ἦν τὰ
20 πάντα ἓν µέλος ποῦ τὸ σῶµα. νῦν δὲ πολλὰ µὲν µέλη ἓν δὲ
21 σῶµα. οὐ δύναται δὲ ὁ ὀφθαλµὸς εἰπεῖν τῇ χειρί Χρείαν σου
οὐκ ἔχω ἢ πάλιν ἡ κεφαλὴ τοῖς ποσίν Χρείαν ὑµῶν οὐκ ἔχω,
22 ἀλλὰ πολλῷ µᾶλλον τὰ δοκοῦντα µέλη τοῦ σώµατος ἀσθενέ-
23 στερα ὑπάρχειν ἀναγκαῖά ἐστιν. καὶ ἃ δοκοῦµεν ἀτιµότερα
εἶναι τοῦ σώµατος τούτοις τιµὴν περισσοτέραν περιτίθεµεν καὶ
24 τὰ ἀσχήµονα ἡµῶν εὐσχηµοσύνην περισσοτέραν ἔχει. τὰ δὲ
v.11 πᾶςaanpn δέc οὗτοςrdanp ἐνεργέωvipa3s ὁdnns εἷςnnns καίc ὁdnns αὐτόςrpnns πνεῦµαnnns
διαιρέωvppanns ἴδιοςadfsn ἕκαστοςadmsn καθώςbo βούλοµαιvipn3s . v.12 καθάπερbo γάρc ὁdnns
σῶµαnnns εἷςnnns εἰµίvipx3s καίc µέλοςnanp ἔχωvipa3s πολύςaanpn πᾶςannpn δέc ὁdnnp µέλοςnnnp
ὁdgns σῶµαngns ὁdgns εἷςngns πολύςannpn εἰµίvppxnnp εἷςnnns εἰµίvipx3s σῶµαnnns οὕτωbo καίc ὁdnms
Χριστόςnnms . v.13 καίc γάρc ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns ἐγώrpn-p πᾶςanmpn εἰςp εἷςnans σῶµαnans
βαπτίζωviap1p εἴτεc ᾿Ιουδαῖοςanmpn εἴτεc ῞Ελληνnnmp εἴτεc δοῦλοςnnmp εἴτεc ἐλεύθεροςanmpn καίc
πᾶςanmpn εἰςp εἷςnans πνεῦµαnans ποτίζωviap1p . v.14 καίc γάρc ὁdnns σῶµαnnns οὐxo εἰµίvipx3s
εἷςnnns µέλοςnnns ἀλλάc πολύςannpn . v.15 ἐάνqo λέγωvsaa3s ὁdnms πούςnnms ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s
χείρnnfs οὐxo εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgns σῶµαngns οὐxo παράp οὗτοςrdans οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgns
σῶµαngns . v.16 καίc ἐάνqo λέγωvsaa3s ὁdnns οὖςnnns ὅτιc οὐxo εἰµίvipx1s ὀφθαλµόςnnms οὐxo
εἰµίvipx1s ἐκp ὁdgns σῶµαngns οὐxo παράp οὗτοςrdans οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgns σῶµαngns . v.17 εἰqo
ὅλοςannsn ὁdnns σῶµαnnns ὀφθαλµόςnnms ποῦxo ὁdnfs ἀκοήnnfs εἰqo ὅλοςannsn ἀκοήnnfs ποῦxo
ὁdnfs ὄσφρησιςnnfs . v.18 νυνίbo δέc ὁdnms θεόςnnms τίθηµιviam3s ὁdanp µέλοςnanp εἷςnnns
ἕκαστοςannsn αὐτόςrpgnp ἐνp ὁddns σῶµαndns καθώςbo θέλωviaa3s . v.19 εἰqo δέc εἰµίviix3s ὁdnnp
annpn nnns nnns xo dnns nnns
πᾶς εἷς µέλος ποῦ ὁ σῶµα . v.20 νῦν δέ πολύςannpn µένxo µέλοςnnnp
bo c
εἷςnnns δέc σῶµαnnns . v.21 οὐxo δύναµαιvipn3s δέc ὁdnms ὀφθαλµόςnnms λέγωvnaa ὁddfs
χείρndfs χρείαnafs σύrpg-s οὐxo ἔχωvipa1s ἤxo πάλινbo ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁddmp πούςndmp χρείαnafs
σύrpg-p οὐxo ἔχωvipa1s . v.22 ἀλλάc πολύςadnsn µᾶλλονbo ὁdnnp δοκέωvppannp µέλοςnnnp ὁdgns
σῶµαngns ἀσθενήςannpc ὑπάρχωvnpa ἀναγκαῖοςannpn εἰµίvipx3s . v.23 καίc ὅςrranp δοκέωvipa1p
ἄτιµοςaanpc εἰµίvnpx ὁdgns σῶµαngns οὗτοςrddnp τιµήnafs περισσόςaafsc περιτίθηµιvipa1p καίc ὁdnnp
ἀσχήµωνannpn ἐγώrpg-p εὐσχηµοσύνηnafs περισσόςaafsc ἔχωvipa3s .
εὐσχήµονα ἡµῶν οὐ χρείαν ἔχει ἀλ᾿λ ὁ θεὸς συνεκέρασεν τὸ

σῶµα τῷ ὑστερουντι περισσοτέραν δοὺς τιµήν. ἵνα µὴ ᾖ σχί- 25
σµατα ἐν τῷ σώµατι ἀλλὰ τὸ αὐτὸ ὑπὲρ ἀλλήλων µεριµνῶσιν

τὰ µέλη. καὶ εἴτε πάσχει ἓν µέλος συµπάσχει πάντα τὰ µέλη, 26
εἴτε δοξάζεται ἓν µέλος συγχαίρει πάντα τὰ µέλη. ῾Υµεῖς δέ 27
ἐστε σῶµα Χριστοῦ καὶ µέλη ἐκ µέρους. καὶ οὓς µὲν ἔθετο ὁ 28
θεὸς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους δεύτερον προφήτας

τρίτον διδασκάλους ἔπειτα δυνάµεις εἶτα χαρίσµατα ἰαµάτων
ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις γένη γλωσσῶν. µὴ πάντες ἀπόστο- 29
λοι µὴ πάντες προφῆται µὴ πάντες διδάσκαλοι µὴ πάντες

δυνάµεις. µὴ πάντες χαρίσµατα ἔχουσιν ἰαµάτων µὴ πάντες 30
γλώσσαις λαλοῦσιν µὴ πάντες διερµηνεύουσιν. ζηλοῦτε δὲ 31
τὰ χαρίσµατα τὰ κρείττονα. Καὶ ἔτι καθ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑµῖν

δείκνυµι.
᾿Εὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων 13
ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύµβαλον ἀλαλά-
ζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ µυστήρια πάντα 2
καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη
µεθιστάνειν ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω οὐθέν εἰµι. καὶ ἐὰν ψωµίσω 3
πάντα τὰ ὑπάρχοντά µου καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶµά µου ἵνα

καυθήσωµαι ἀγάπην δὲ µὴ ἔχω οὐδὲν ὠφελοῦµαι. ῾Η ἀγάπη 4
v.24 ὁdnnp δέc εὐσχήµωνannpn ἐγώrpg-p οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3s ἀλλάc ὁdnms θεόςnnms
συγκεράννυµιviaa3s ὁdans σῶµαnans ὁddms ὑστερέωvpppdms περισσόςaafsc δίδωµιvpaanms τιµήnafs .
v.25 ἵναc µήxo εἰµίvspx3s σχίσµαnnnp ἐνp ὁddns σῶµαndns ἀλλάc ὁdans αὐτόςrpans ὑπέρp
ἀλλήλωνregnp µεριµνάωvspa3p ὁdnnp µέλοςnnnp . v.26 καίc εἴτεc πάσχωvipa3s εἷςnnns µέλοςnnns
vipa3s annpn dnnp nnnp
συµπάσχω πᾶς ὁ µέλος εἴτε δοξάζωvipp3s εἷςnnns µέλοςnnns συγχαίρωvipa2s
c
πᾶςannpn ὁdnnp µέλοςnnnp . v.27 σύrpn-p δέc εἰµίvipx2p σῶµαnnns Χριστόςngms καίc µέλοςnnnp
ἐκp µέροςngns . v.28 καίc ὅςrramp µένxo τίθηµιviam3s ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs
πρῶτοςbo ἀπόστολοςnamp δεύτεροςbo προφήτηςnamp τρίτοςbo διδάσκαλοςnamp ἔπειταbo δύναµιςnafp
εἶταbo χάρισµαnanp ἴαµαngnp ἀντίληµψιςnafp κυβέρνησιςnafp γένοςnanp γλῶσσαngfp . v.29 µήxo
πᾶςanmpn ἀπόστολοςnnmp µήxo πᾶςanmpn προφήτηςnnmp µήxo πᾶςanmpn διδάσκαλοςnnmp
µήxo πᾶςanmpn δύναµιςnnfp . v.30 µήxo πᾶςanmpn χάρισµαnnnp ἔχωvipa3p ἴαµαngnp µήxo
πᾶςanmpn γλῶσσαndfp λαλέωvipa3p µήxo πᾶςanmpn διερµηνεύωvipa3p . v.31 ζηλόωvdpa2p
c danp nanp danp aanpn c bo p nafs
δέ ὁ χάρισµα ὁ κρείττων καί ἔτι κατά ὑπερβολή ὁδόςnafs σύrpd-p
δείκνυµιvipa1s . 13. v.1 ἐάνqo ὁddfp γλῶσσαndfp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp λαλέωvspa1s καίc
ὁdgmp ἄγγελοςngmp ἀγάπηnafs δέc µήxo ἔχωvspa1s γίνοµαιvixa1s χαλκόςnnms ἠχέωvppanms ἤxo
κύµβαλονnnns ἀλαλάζωvppanns . v.2 καίc ἐάνqo ἔχωvspa1s προφητείαnafs καίc οἶδαvsxa1s ὁdanp
nanp aanpn c aafsn dafs
µυστήριον πᾶς καί πᾶς ὁ γνῶσιςnafs καίc ἐάνqo ἔχωvspa1s πᾶςaafsn ὁdafs πίστιςnafs
ὥστεc ὄροςnanp µεθίστηµιvnpa ἀγάπηnafs δέc µήxo ἔχωvspa1s οὐδείςannsn εἰµίvipx1s . v.3 καίc ἐάνqo
ψωµίζωvsaa1s πᾶςaanpn ὁdanp ὑπάρχωvppaanp ἐγώrpg-s καίc ἐάνqo παραδίδωµιvsaa1s ὁdans σῶµαnans
ἐγώrpg-s ἵναc καίωvsfp1s ἀγάπηnafs δέc µήxo ἔχωvspa1s οὐδείςaansn ὠφελέωvipp1s .
µακροθυµεῖ χρηστεύεται ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ ἡ ἀγάπη οὐ περ-

5 περεύεται οὐ φυσιοῦται. οὐκ ἀσχηµονεῖ οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς
6 οὐ παροξύνεται οὐ λογίζεται τὸ κακόν. οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀ-
7 δικίᾳ συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ, πάντα στέγει πάντα πιστεύει
8 πάντα ἐλπίζει πάντα ὑποµένει. ῾Η ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει.
εἴτε δὲ προφητεῖαι καταργηθήσονται, εἴτε γλῶσσαι παύσον-
9 ται, εἴτε γνῶσις καταργηθήσεται. ἐκ µέρους δὲ γινώσκοµεν
10 καὶ ἐκ µέρους προφητεύοµεν, ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον τότε
11 τὸ ἐκ µέρους καταργηθήσεται. ὅτε ἤµην νήπιος ὡς νήπιος
ἐλάλουν ὡς νήπιος ἐφρόνουν ὡς νήπιος, ἐλογιζόµην ὅτε δέ
12 γέγονα ἀνήρ κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. βλέποµεν γὰρ ἄρτι
δι΄ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγµατι τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον,
ἄρτι γινώσκω ἐκ µέρους τότε δὲ ἐπιγνώσοµαι καθὼς καὶ ἐπε-
13 γνώσθην. νυνὶ δὲ µένει πίστις ἐλπίς ἀγάπη τὰ τρία ταῦτα,
µείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
14 ∆ιώκετε τὴν ἀγάπην ζηλοῦτε δὲ τὰ πνευµατικά µᾶλλον δὲ
2 ἵνα προφητεύητε. ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ
ἀλλὰ τῶ θεῷ, οὐδεὶς γὰρ ἀκούει πνεύµατι δὲ λαλεῖ µυστήρια,
3 ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδοµὴν καὶ παράκλη-
4 σιν καὶ παραµυθίαν. ὁ λαλῶν γλώσσῃ ἑαυτὸν οἰκοδοµεῖ, ὁ
5 δὲ προφητεύων ἐκκλησίαν οἰκοδοµεῖ. θέλω δὲ πάντας ὑ-
v.4 ὁdnfs ἀγάπηnnfs µακροθυµέωvipa3s χρηστεύοµαιvipn3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs οὐxo ζηλόωvipa3s
ὁdnfs ἀγάπηnnfs οὐxo περπερεύοµαιvipn3s οὐxo φυσιόωvipp3s . v.5 οὐxo ἀσχηµονέωvipa3s
οὐxo ζητέωvipa3s ὁdanp ἑαυτοῦrxgfs οὐxo παροξύνωvipp3s οὐxo λογίζοµαιvipn3s ὁdans κακόςaansn .
v.6 οὐxo χαίρωvipa3s ἐπίp ὁddfs ἀδικίαndfs συγχαίρωvipa2s δέc ὁddfs ἀλήθειαndfs . v.7 πᾶςaanpn
στέγωvipa3s πᾶςaanpn πιστεύωvipa3s πᾶςaanpn ἐλπίζωvipa3s πᾶςaanpn ὑποµένωvipa3s . v.8 ὁdnfs
ἀγάπηnnfs οὐδέποτεbo ἐκπίπτωvipa3s εἴτεc δέc προφητείαnnfp καταργέωvifp3p εἴτεc γλῶσσαnnfp
παύωvifd3p εἴτεc γνῶσιςnnfs καταργέωvifp3s . v.9 ἐκp µέροςngns δέc γινώσκωvipa1p καίc ἐκp
µέροςngns προφητεύωvipa1p . v.10 ὅτανc δέc ἔρχοµαιvsaa3s ὁdans τέλειοςaansn τότεbo ὁdnns
ἐκp µέροςngns καταργέωvifp3s . v.11 ὅτεbo εἰµίviix1s νήπιοςanmsn ὡςbo νήπιοςanmsn λαλέωviia1s
ὡςbo νήπιοςanmsn φρονέωviia1s ὡςbo νήπιοςanmsn λογίζοµαιviin1s ὅτεbo δέc γίνοµαιvixa1s ἀνήρnnms
καταργέωvixa1s ὁdanp ὁdgms νήπιοςagmsn . v.12 βλέπωvipa1p γάρc ἄρτιbo διάp ἔσοπτρονngns ἐνp
αἴνιγµαndns τότεbo δέc πρόσωπονnans πρόςp πρόσωπονnans ἄρτιbo γινώσκωvipa1s ἐκp µέροςngns
τότεbo δέc ἐπιγινώσκωvifd1s καθώςbo καίc ἐπιγινώσκωviap1s . v.13 νυνίbo δέc µένωvipa3s
πίστιςnnfs ἐλπίςnnfs ἀγάπηnnfs ὁdnnp τρεῖςnnnp οὗτοςrdnnp µέγαςanfsc δέc οὗτοςrdgfp ὁdnfs ἀγάπηnnfs .
14. v.1 διώκωvdpa2p ὁdafs ἀγάπηnafs ζηλόωvdpa2p δέc ὁdanp πνευµατικόςaanpn µᾶλλονbo δέc ἵναc
προφητεύωvspa2p . v.2 ὁdnms γάρc λαλέωvppanms γλῶσσαndfs οὐxo ἄνθρωποςndmp λαλέωvipa3s
ἀλλάc ὁddms θεόςndms οὐδείςanfsn γάρc ἀκούωvipa3s πνεῦµαndns δέc λαλέωvipa3s µυστήριονnanp .
v.3 ὁdnms δέc προφητεύωvppanms ἄνθρωποςndmp λαλέωvipa3s οἰκοδοµήnafs καίc παράκλησιςnafs
καίc παραµυθίαnafs . v.4 ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfs ἑαυτοῦrxams οἰκοδοµέωvipa3s ὁdnms
c vppanms
δέ προφητεύω ἐκκλησίαnafs οἰκοδοµέωvipa3s .
µᾶς λαλεῖν γλώσσαις µᾶλλον δὲ ἵνα προφητεύητε, µείζων γὰρ

ὁ προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις ἐκτὸς εἰ µὴ διερµήνευει
ἵνα ἡ ἐκκλησία οἰκοδοµὴν λάβῃ. νυνὶ δέ ἀδελφοί ἐὰν ἔλθω 6
πρὸς ὑµᾶς γλώσσαις λαλῶν τί ὑµᾶς ὠφελήσω ἐὰν µὴ ὑµῖν

λαλήσω ἢ ἐν ἀποκαλύψει ἢ ἐν γνώσει ἢ ἐν προφητείᾳ ἢ ἐν
διδαχῇ. ὅµως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα εἴτε αὐλὸς εἴτε κι- 7
θάρα ἐὰν διαστολὴν τοῖς φθόγγοις µὴ διδῶ πῶς γνωσθήσεται

τὸ αὐλούµενον ἢ τὸ κιθαριζόµενον. καὶ γὰρ ἐὰν ἄδηλον 8
φωνὴν σάλπιγξ δῷ τίς παρασκευάσεται εἰς πόλεµον. οὕτως 9
καὶ ὑµεῖς διὰ τῆς γλώσσης ἐὰν µὴ εὔσηµον λόγον δῶτε πῶς
γνωσθήσεται τὸ λαλούµενον ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες.
τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν ἐστιν ἐν κόσµῳ καὶ οὐδὲν αὐτῶν 10
ἄφωνον, ἐὰν οὖν µὴ εἰδῶ τὴν δύναµιν τῆς φωνῆς ἔσοµαι τῷ 11
λαλοῦντι βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐµοὶ βάρβαρος. οὕτως καὶ 12
ὑµεῖς ἐπεὶ ζηλωταί ἐστε πνευµάτων πρὸς τὴν οἰκοδοµὴν τῆς

ἐκκλησίας ζητεῖτε ἵνα περισσεύητε. διόπερ ὁ λαλῶν γλώσσῃ 13
προσευχέσθω ἵνα διερµηνεύῃ. ἐὰν γὰρ προσεύχωµαι γλώσ- 14
σῃ τὸ πνεῦµά µου προσεύχεται ὁ δὲ νοῦς µου ἄκαρπός ἐστιν.

τί οὖν ἐστιν προσεύξοµαι τῷ πνεύµατι προσεύξοµαι δὲ καὶ τῷ 15
νοΐ, ψαλῶ τῷ πνεύµατι ψαλῶ δὲ καὶ τῷ νοΐ. ἐπεὶ ἐὰν εὐλο- 16
v.5 θέλωvipa1s δέc πᾶςaampn σύrpa-p λαλέωvnpa γλῶσσαndfp µᾶλλονbo δέc ἵναc προφητεύωvspa2p
µέγαςanmsc γάρc ὁdnms προφητεύωvppanms ἤxo ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfp ἐκτόςbo εἰqo
µήxo διερµηνεύωvipa3s ἵναc ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs οἰκοδοµήnafs λαµβάνωvsaa3s . v.6 νυνίbo
c nvmp qo vsaa1s p rpa-p ndfp vppanms rqans
δέ ἀδελφός ἐάν ἔρχοµαι πρός σύ γλῶσσα λαλέω τίς σύrpa-p
ὠφελέωvifa1s ἐάνqo µήxo σύrpd-p λαλέωvsaa1s ἤxo ἐνp ἀποκάλυψιςndfs ἤxo ἐνp γνῶσιςndfs ἤxo ἐνp
προφητείαndfs ἤxo ἐνp διδαχήndfs . v.7 ὅµωςc ὁdnnp ἄψυχοςannpn φωνήnafs δίδωµιvppannp
εἴτεc αὐλόςnnms εἴτεc κιθάραnnfs ἐάνqo διαστολήnafs ὁddmp φθόγγοςndmp µήxo δίδωµιvspa1s πῶςbo
γινώσκωvifp3s ὁdnns αὐλέωvpppnns ἤxo ὁdnns κιθαρίζωvpppnns . v.8 καίc γάρc ἐάνqo ἄδηλοςaafsn
φωνήnafs σάλπιγξnnfs δίδωµιvsaa3s τίςrqnms παρασκευάζωvifd3s εἰςp πόλεµοςnams . v.9 οὕτωbo
c rpn-p p dgfs ngfs qo xo aamsn nams vsaa2p
καί σύ διά ὁ γλῶσσα ἐάν µή εὔσηµος λόγος δίδωµι πῶςbo
γινώσκωvifp3s ὁdnns λαλέωvpppnns εἰµίvifx2p γάρc εἰςp ἀήρnams λαλέωvppanmp . v.10 τοσοῦτοςrdnnp
εἰqo τυγχάνωvoaa3s γένοςnnnp φωνήngmp εἰµίvipx3s ἐνp κόσµοςndms καίc οὐδείςannsn αὐτόςrpgmp
ἄφωνοςannsn . v.11 ἐάνqo οὖνc µήxo οἶδαvsxa1s ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgfs φωνήngfs εἰµίvifx1s
ὁddms λαλέωvppadms βάρβαροςanmsn καίc ὁdnms λαλέωvppanms ἐνp ἐγώrpd-s βάρβαροςanmsn .
v.12 οὕτωbo καίc σύrpn-p ἐπείc ζηλωτήςnnmp εἰµίvipx2p πνεῦµαngnp πρόςp ὁdafs οἰκοδοµήnafs ὁdgfs
ἐκκλησίαngfs ζητέωvdpa2p ἵναc περισσεύωvspa2p . v.13 διόπερc ὁdnms λαλέωvppanms γλῶσσαndfs
vdpn3s c vspa3s
προσεύχοµαι ἵνα διερµηνεύω . v.14 ἐάνqo γάρc προσεύχοµαιvspn1s γλῶσσαndfs
ὁdnns πνεῦµαnnns ἐγώrpg-s προσεύχοµαιvipn3s ὁdnms δέc νοῦςnnms ἐγώrpg-s ἄκαρποςanmsn εἰµίvipx3s .
v.15 τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s προσεύχοµαιvifd1s ὁddns πνεῦµαndns προσεύχοµαιvifd1s δέc καίc ὁddms
νοῦςndms ψάλλωvifa1s ὁddns πνεῦµαndns ψάλλωvifa1s δέc καίc ὁddms νοῦςndms .
γήσῃς τῷ πνεύµατι ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς

ἐρεῖ τὸ ᾿Αµήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδεν,
17 σὺ µὲν γὰρ καλῶς εὐχαριστεῖς ἀλλ ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδοµεῖται.
18 εὐχαριστῶ τῷ θεῷ µου, πάντων ὑµῶν µᾶλλον γλώσσαις λαλῶν,
19 ἀλ᾿λ ἐν ἐκκλησίᾳ θέλω πέντε λόγους διὰ τοῦ νοός µου λαλῆ-
σαι ἵνα καὶ ἄλλους κατηχήσω ἢ µυρίους λόγους ἐν γλώσσῃ.
20 ᾿Αδελφοί µὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσίν ἀλλὰ τῇ κακίᾳ νηπιά-
21 ζετε ταῖς δὲ φρεσὶν τέλειοι γίνεσθε. ἐν τῷ νόµῳ γέγραπται
ὅτι ᾿Εν ἑτερογλώσσοις καὶ ἐν χείλεσιν ἑτέροις λαλήσω τῷ λαῷ
22 τούτῳ καὶ οὐδ οὕτως εἰσακούσονταί µου λέγει κύριος. ὥστε
αἱ γλῶσσαι εἰς σηµεῖόν εἰσιν οὐ τοῖς πιστεύουσιν ἀλλὰ τοῖς
ἀπίστοις ἡ δὲ προφητεία οὐ τοῖς ἀπίστοις ἀλλὰ τοῖς πιστεύ-
23 ουσιν. ᾿Εὰν οὖν συνέλθῃ ἡ ἐκκλησία ὅλη ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ
πάντες γλώσσαις λαλῶσιν εἰσέλθωσιν δὲ ἰδιῶται ἢ ἄπιστοι οὐκ
24 ἐροῦσιν ὅτι µαίνεσθε. ἐὰν δὲ πάντες προφητεύωσιν εἰσέλθῃ
δέ τις ἄπιστος ἢ ἰδιώτης ἐλέγχεται ὑπὸ πάντων ἀνακρίνεται
25 ὑπὸ πάντων. καὶ οὕτως τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φα-
νερὰ γίνεται καὶ οὕτως πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον προσκυνήσει τῷ
26 θεῷ ἀπαγγέλλων ὅτι ὁ θεὸς ῎Οντως ἐν ὑµῖν ἐστιν. Τί οὖν
ἐστιν ἀδελφοί ὅταν συνέρχησθε ἕκαστος ὑµῶν ψαλµὸν ἔχει
διδαχὴν ἔχει γλῶσσαν ἔχει ἀποκάλυψιν ἔχει ἑρµηνείαν ἔχει,
v.16 ἐπείc ἐάνqo εὐλογέωvsaa2s ὁddns πνεῦµαndns ὁdnms ἀναπληρόωvppanms ὁdams τόποςnams
ὁdgms ἰδιώτηςngms πῶςbo λέγωvifa3s ὁdans ἀµήνth ἐπίp ὁddfs σόςrsdfs εὐχαριστίαndfs ἐπειδήc
τίςrqans λέγωvipa2s οὐxo οἶδαvixa3s . v.17 σύrpn-s µένxo γάρc καλῶςbo εὐχαριστέωvipa2s
ἀλλάc ὁdnms ἕτεροςanmsn οὐxo οἰκοδοµέωvipp3s . v.18 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms
ἐγώrpg-s πᾶςagmpn σύrpg-p µᾶλλονbo γλῶσσαndfp λαλέωvppanms . v.19 ἀλλάc ἐνp ἐκκλησίαndfs
θέλωvipa1s πέντεtn λόγοςnamp διάp ὁdgms νοῦςngms ἐγώrpg-s λαλέωvnaa ἵναc καίc ἄλλοςaampn
κατηχέωvsaa1s ἤxo µυρίοςaampn λόγοςnamp ἐνp γλῶσσαndfs . v.20 ἀδελφόςnvmp µήxo παιδίονnnnp
vdpn2p ddfp ndfp c ddfs ndfs vdpa2p ddfp
γίνοµαι ὁ φρήν ἀλλά ὁ κακία νηπιάζω ὁ δέc φρήνndfp τέλειοςanmpn
γίνοµαιvdpn2p . v.21 ἐνp ὁddms νόµοςndms γράφωvixp3s ὅτιc ἐνp ἑτερόγλωσσοςadmpn καίc ἐνp
χεῖλοςndnp ἕτεροςadnpn λαλέωvifa1s ὁddms λαόςndms οὗτοςrddms καίc οὐδέbo οὕτωbo εἰσακούωvifd3p
ἐγώrpg-s λέγωvipa3s κύριοςnnms . v.22 ὥστεc ὁdnfp γλῶσσαnnfp εἰςp σηµεῖονnans εἰµίvipx3p
xo ddmp vppadmp
οὐ ὁ πιστεύω ἀλλά ὁddmp ἄπιστοςadmpn ὁdnfs δέc προφητείαnnfs οὐxo ὁddmp
c
ἄπιστοςadmpn ἀλλάc ὁddmp πιστεύωvppadmp . v.23 ἐάνqo οὖνc συνέρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs
ὅλοςanfsn ἐπίp ὁdans αὐτόςrpans καίc πᾶςanmpn γλῶσσαndfp λαλέωvspa3p εἰσέρχοµαιvsaa3p δέc
ἰδιώτηςnnmp ἤxo ἄπιστοςanmpn οὐxo λέγωvifa3p ὅτιc µαίνοµαιvipn2p . v.24 ἐάνqo δέc πᾶςanmpn
προφητεύωvspa3p εἰσέρχοµαιvsaa3s δέc τι-σρινµσ ἄπιστοςanmsn ἤxo ἰδιώτηςnnma ἐλέγχωvipp3s
ὑπόp πᾶςagmpn ἀνακρίνωvipp3s ὑπόp πᾶςagmpn . v.25 καίc οὕτωbo ὁdnnp κρυπτόςannpn ὁdgfs
καρδίαngfs αὐτόςrpgms φανερόςannpn γίνοµαιvipn3s καίc οὕτωbo πίπτωvpaanms ἐπίp πρόσωπονnans
προσκυνέωvifa3s ὁddms θεόςndms ἀπαγγέλλωvppanms ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ὄντωςbo ἐνp σύrpd-p
εἰµίvipx3s .
πάντα πρὸς οἰκοδοµὴν γινέσθω. εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ κατὰ 27
δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς καὶ ἀνὰ µέρος καὶ εἷς διερµηνευέτω,

ἐὰν δὲ µὴ ᾖ διερµηνευτής σιγάτω ἐν ἐκκλησίᾳ ἑαυτῷ δὲ λα- 28
λείτω καὶ τῷ θεῷ. προφῆται δὲ δύο ἢ τρεῖς λαλείτωσαν καὶ οἱ 29
ἄλλοι διακρινέτωσαν, ἐὰν δὲ ἄλλῳ ἀποκαλυφθῇ καθηµένῳ ὁ 30
πρῶτος σιγάτω. δύνασθε γὰρ καθ ἕνα πάντες προφητεύειν 31
ἵνα πάντες µανθάνωσιν καὶ πάντες παρακαλῶνται. καὶ πνεύ- 32
µατα προφητῶν προφήταις ὑποτάσσεται. οὐ γάρ ἐστιν ἀκα- 33
ταστασίας ὁ θεὸς ἀλλὰ εἰρήνης ῾Ως ἐν πάσαις ταῖς ἐκκλησίαις

τῶν ἁγίων. αἱ γυναῖκες ὑµῶν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις σιγάτωσαν, 34
οὐ γὰρ ἐπιτέτραπται αὐταῖς λαλεῖν ἀλ᾿λ ὑποτάσσεσθαι, καθὼς

καὶ ὁ νόµος λέγει. εἰ δέ τι µαθεῖν θέλουσιν ἐν οἴκῳ τοὺς 35
ἰδίους ἄνδρας ἐπερωτάτωσαν, αἰσχρὸν γάρ ἐστιν γυναιξὶν ἐν

ἐκκλησίᾳ λαλεῖν. ἢ ἀφ ὑµῶν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἐξῆλθεν ἢ 36
εἰς ὑµᾶς µόνους κατήντησεν. Εἴ τις δοκεῖ προφήτης εἶναι 37
ἢ πνευµατικός ἐπιγινωσκέτω ἃ γράφω ὑµῖν ὅτι κυρίου εἰσὶν

ἐντολαί, εἰ δέ τις ἀγνοεῖ ἀγνοέιτω. ὥστε ἀδελφοί ζηλοῦτε 38, 39
τὸ προφητεύειν καὶ τὸ λαλεῖν γλώσσαις, µὴ κωλύετε. πάντα 40
εὐσχηµόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω.

Γνωρίζω δὲ ὑµῖν ἀδελφοί τὸ εὐαγγέλιον ὃ εὐηγγελισάµην 15
v.26 τίςrqnns οὖνc εἰµίvipx3s ἀδελφόςnvmp ὅτανc συνέρχοµαιvspn2p ἕκαστοςanmsn σύrpg-p

ψαλµόςnams ἔχωvipa3s διδαχήnafs ἔχωvipa3s γλῶσσαnafs ἔχωvipa3s ἀποκάλυψιςnafs ἔχωvipa3s
ἑρµηνείαnafs ἔχωvipa3s πᾶςannpn πρόςp οἰκοδοµήnafs γίνοµαιvdpn3s . v.27 εἴτεc γλῶσσαndfs
vipa3s p tn xo dans aansn nnmp
τι-σρινµσ λαλέω κατά δύο ἤ ὁ πολύς τρεῖς καί ἀνάp µέροςnans καίc
c
εἷςnnms διερµηνεύωvdpa3s . v.28 ἐάνqo δέc µήxo εἰµίvspx3s διερµηνευτήςnnms σιγάωvdpa3s ἐνp
ἐκκλησίαndfs ἑαυτοῦrxdms δέc λαλέωvdpa3s καίc ὁddms θεόςndms . v.29 προφήτηςnnmp δέc δύοtn
ἤxo τρεῖςnnmp λαλέωvdpa3p καίc ὁdnmp ἄλλοςanmpn διακρίνωvdpa3p . v.30 ἐάνqo δέc ἄλλοςadmsn
ἀποκαλύπτωvsap3s κάθηµαιvppndms ὁdnms πρῶτοςanmsn σιγάωvdpa3s . v.31 δύναµαιvipn2p
γάρc κατάp εἷςnams πᾶςanmpn προφητεύωvnpa ἵναc πᾶςanmpn µανθάνωvspa3p καίc πᾶςanmpn
παρακαλέωvspp3p . v.32 καίc πνεῦµαnnnp προφήτηςngmp προφήτηςndmp ὑποτάσσωvipp3s .
xo c vipx3s
v.33 οὐ γάρ εἰµί ἀκαταστασίαngfs ὁdnms θεόςnnms ἀλλάc εἰρήνηngfs ὡςbo ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp
ἐκκλησίαndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.34 ὁdnfp γυνήnnfp σύrpg-p ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp σιγάωvdpa3p
xo c vixp3s rpdfp
οὐ γάρ ἐπιτρέπω αὐτός λαλέωvnpa ἀλλάc ὑποτάσσωvnpm καθώςbo καίc ὁdnms νόµοςnnms
λέγωvipa3s . v.35 εἰqo δέc τι-σριννσ µανθάνωvnaa θέλωvipa3p ἐνp οἶκοςndms ὁdamp ἴδιοςaampn
ἀνήρnamp ἐπερωτάωvdpa3p αἰσχρόςannsn γάρc εἰµίvipx3s γυνήndfp ἐνp ἐκκλησίαndfs λαλέωvnpa .
v.36 ἤxo ἀπόp σύrpg-p ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἐξέρχοµαιviaa3s ἤxo εἰςp σύrpa-p µόνοςaampn
καταντάωviaa3s . v.37 εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s προφήτηςnnms εἰµίvnpx ἤxo πνευµατικόςanmsn
ἐπιγινώσκωvdpa3s ὅςrranp γράφωvipa1s σύrpd-p ὅτιc κύριοςngms εἰµίvipx3p ἐντολήnnfp . v.38 εἰqo δέc
τι-σρινµσ ἀγνοέωvipa3s ἀγνοέωvdpa3s . v.39 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ζηλόωvdpa2p ὁdans προφητεύωvnpa
καίc ὁdans λαλέωvnpa γλῶσσαndfp µήxo κωλύωvdpa2p . v.40 πᾶςannpn εὐσχηµόνωςbo καίc κατάp
nafs vdpn3s
τάξις γίνοµαι .
2 ὑµῖν ὃ καὶ παρελάβετε ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε. δι΄ οὗ καὶ σῴζεσθε

τίνι λόγῳ εὐηγγελισάµην ὑµῖν εἰ κατέχετε ἐκτὸς εἰ µὴ εἰκῇ
3 ἐπιστεύσατε. παρέδωκα γὰρ ὑµῖν ἐν πρώτοις ὃ καὶ παρέλα-
βον ὅτι Χριστὸς ἀπέθανεν ὑπὲρ τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν κατὰ τὰς
4 γραφάς. καὶ ὅτι ἐτάφη καὶ ὅτι ἐγήγερται τῇ τρίτῃ ἡµέρᾳ κα-
5, 6 τὰ τὰς γραφάς. καὶ ὅτι ὤφθη Κηφᾷ εἶτα τοῖς δώδεκα, ἔπειτα
ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ ἐξ ὧν οἱ πλείους
7 µένουσιν ἕως ἄρτι τινὲς δὲ καὶ ἐκοιµήθησαν, ἔπειτα ὤφθη
8 ᾿Ιακώβῳ εἶτα τοῖς ἀποστόλοις πᾶσιν, ἔσχατον δὲ πάντων ὡ-
9 σπερεὶ τῷ ἐκτρώµατι ὤφθη κἀµοί. ᾿Εγὼ γάρ εἰµι ὁ ἐλάχιστος
τῶν ἀποστόλων ὃς οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς καλεῖσθαι ἀπόστολος διότι
10 ἐδίωξα τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, χάριτι δὲ θεοῦ εἰµι ὅ εἰµι
καὶ ἡ χάρις αὐτοῦ ἡ εἰς ἐµὲ οὐ κενὴ ἐγενήθη ἀλλὰ περισσό-
τερον αὐτῶν πάντων ἐκοπίασα οὐκ ἐγὼ δὲ ἀλ᾿λ ἡ χάρις τοῦ
11 θεοῦ ἡ σὺν ἐµοί. εἴτε οὖν ἐγὼ εἴτε ἐκεῖνοι οὕτως κηρύσσο-
12 µεν καὶ οὕτως ἐπιστεύσατε. Εἰ δὲ Χριστὸς κηρύσσεται ὅτι ἐκ
νεκρῶν ἐγήγερται πῶς λέγουσιν τινες ἐν ὑµῖν ὅτι ἀνάστασις
13 νεκρῶν οὐκ ἔστιν. εἰ δὲ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν οὐδὲ
14 Χριστὸς ἐγήγερται, εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται κενὸν ἄρα
15 τὸ κήρυγµα ἡµῶν κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑµῶν, εὑρισκόµεθα
15. v.1 γνωρίζωvipa1s δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὅςrrans εὐαγγελίζωviam1s
σύrpd-p ὅςrrans καίc παραλαµβάνωviaa2p ἐνp ὅςrrdns καίc ἵστηµιvixa2p . v.2 διάp ὅςrrgns
καίc σῴζωvipp2p τίςridms λόγοςndms εὐαγγελίζωviam1s σύrpd-p εἰqo κατέχωvipa2p ἐκτόςbo εἰqo µήxo
εἰκῇbo πιστεύωviaa2p . v.3 παραδίδωµιviaa1s γάρc σύrpd-p ἐνp πρῶτοςadmpn ὅςrrans καίc
παραλαµβάνωviaa1s ὅτιc Χριστόςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s ὑπέρp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p κατάp ὁdafp
γραφήnafp . v.4 καίc ὅτιc θάπτωviap3s καίc ὅτιc ἐγείρωvixp3s ὁddfs τρίτοςadfsn ἡµέραndfs κατάp
ὁdafp γραφήnafp . v.5 καίc ὅτιc ὁράωviap3s Κηφᾶςndms εἶταbo ὁddmp δώδεκαtn . v.6 ἔπειταbo
ὁράωviap3s ἐπάνωbo πεντακόσιοιndmp ἀδελφόςndmp ἐφάπαξbo ἐκp ὅςrrgmp ὁdnmp πολύςanmpc
µένωvipa3p ἕωςc ἄρτιbo τι-σρινµπ δέc καίc κοιµάοµαιviap3p . v.7 ἔπειταbo ὁράωviap3s ᾿Ιάκωβοςndms
εἶταbo ὁddmp ἀπόστολοςndmp πᾶςadmpn . v.8 ἔσχατοςaamsn δέc πᾶςagmpn ὡσπερείbo ὁddns
ἔκτρωµαndns ὁράωviap3s κἀγώrpd-s . v.9 ἐγώrpn-s γάρc εἰµίvipx1s ὁdnms ἐλάχιστοςanmsn ὁdgmp
ἀπόστολοςngmp ὅςrrnms οὐxo εἰµίvipx1s ἱκανόςanmsn καλέωvnpp ἀπόστολοςnnms διότιc διώκωviaa1s
ὁdafs ἐκκλησίαnafs ὁdgms θεόςngms . v.10 χάριςndfs δέc θεόςngms εἰµίvipx1s ὅςrrnns εἰµίvipx1s καίc
dnfs nnfs rpgms dnfs
ὁ χάρις αὐτός ὁ εἰς ἐγώrpa-s οὐxo κενόςanfsn γίνοµαιviao3s ἀλλάc περισσόςaamsc
p
αὐτόςrpgmp πᾶςagmpn κοπιάωviaa1s οὐxo ἐγώrpn-s δέc ἀλλάc ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs
σύνp ἐγώrpd-s . v.11 εἴτεc οὖνc ἐγώrpn-s εἴτεc ἐκεῖνοςrdnmp οὕτωbo κηρύσσωvipa1p καίc οὕτωbo
πιστεύωviaa2p . v.12 εἰqo δέc Χριστόςnnms κηρύσσωvipp3s ὅτιc ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωvixp3s
bo vipa3p
πῶς λέγω τι-σρινµπ ἐνp σύrpd-p ὅτιc ἀνάστασιςnnfs νεκρόςagmpn οὐxo εἰµίvipx3s . v.13 εἰqo
δέc ἀνάστασιςnnfs νεκρόςagmpn οὐxo εἰµίvipx3s οὐδέbo Χριστόςnnms ἐγείρωvixp3s . v.14 εἰqo δέc
Χριστόςnnms οὐxo ἐγείρωvixp3s κενόςannsn ἄραxo ὁdnns κήρυγµαnnns ἐγώrpg-p κενόςanfsn δέc καίc
ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p .
δὲ καὶ ψευδοµάρτυρες τοῦ θεοῦ ὅτι ἐµαρτυρήσαµεν κατὰ τοῦ

θεοῦ ὅτι ἤγειρεν τὸν Χριστόν ὃν οὐκ ἤγειρεν εἴπερ ἄρα νεκροὶ
οὐκ ἐγείρονται. εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται οὐδὲ Χριστὸς 16
ἐγήγερται, εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται µαταία ἡ πίστις ὑ- 17
µῶν ἔτι ἐστὲ ἐν ταῖς ἁµαρτίαις ὑµῶν. ἄρα καὶ οἱ κοιµηθέντες 18
ἐν Χριστῷ ἀπώλοντο. εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ ἠλπικότες ἐσµὲν ἐν 19
Χριστῷ µόνον ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσµέν. Νυνὶ 20
δὲ Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν ἀπαρχὴ τῶν κεκοιµηµένων

ἐγένετο. ἐπειδὴ γὰρ δι΄ ἀνθρώπου ὁ θάνατος καὶ δι΄ ἀνθρώ- 21
που ἀνάστασις νεκρῶν. ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ ᾿Αδὰµ πάντες ἀπο- 22
θνῄσκουσιν οὕτως καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζῳοποιηθήσονται.

ἕκαστος δὲ ἐν τῷ ἰδίῳ τάγµατι, ἀπαρχὴ Χριστός ἔπειτα οἱ τοῦ 23
Χριστοῦ ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ. εἶτα τὸ τέλος ὅταν παραδῷ 24
τὴν βασιλείαν τῷ θεῷ καὶ πατρί ὅταν καταργήσῃ πᾶσαν ἀρχὴν

καὶ πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ δύναµιν. δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν 25
ἄχρις οὗ ἄν θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ.

ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος, πάντα γὰρ ὑπέταξεν 26, 27
ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ ὅταν δὲ εἴπῃ ὅτι πάντα ὑποτέτακται

δῆλον ὅτι ἐκτὸς τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τὰ πάντα. ὅταν δὲ 28
ὑποταγῇ αὐτῷ τὰ πάντα τότε καὶ αὐτὸς ὁ υἱὸς ὑποταγήσεται

v.15 εὑρίσκωvipp1p δέc καίc ψευδόµαρτυςnnmp ὁdgms θεόςngms ὅτιc µαρτυρέωviaa1p κατάp ὁdgms
θεόςngms ὅτιc ἐγείρωviaa3s ὁdams Χριστόςnams ὅςrrams οὐxo ἐγείρωviaa3s εἴπερqo ἄραxo νεκρόςanmpn
οὐxo ἐγείρωvipp3p . v.16 εἰqo γάρc νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p οὐδέbo Χριστόςnnms
ἐγείρωvixp3s . v.17 εἰqo δέc Χριστόςnnms οὐxo ἐγείρωvixp3s µάταιοςanfsn ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p
ἔτιbo εἰµίvipx2p ἐνp ὁddfp ἁµαρτίαndfp σύrpg-p . v.18 ἄραxo καίc ὁdnmp κοιµάοµαιvpapnmp ἐνp
ndms viam3p qo p ddfs
Χριστός ἀπόλλυµι . v.19 εἰ ἐν ὁ ζωήndfs οὗτοςrddfs ἐλπίζωvpxanmp εἰµίvipx1p
ἐνp Χριστόςndms µόνοςbo ἐλεεινόςanmpc πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp εἰµίvipx1p . v.20 νυνίbo δέc
nnms vixp3s p agmpn nnfs dgmp vpxpgmp
Χριστός ἐγείρω ἐκ νεκρός ἀπαρχή ὁ κοιµάοµαι γίνοµαιviad3s .
v.21 ἐπειδήc γάρc διάp ἄνθρωποςngms ὁdnms θάνατοςnnms καίc διάp ἄνθρωποςngms ἀνάστασιςnnfs
νεκρόςagmpn . v.22 ὥσπερbo γάρc ἐνp ὁddms ᾿Αδάµtp πᾶςanmpn ἀποθνῄσκωvipa3p οὕτωbo καίc
ἐνp ὁddms Χριστόςndms πᾶςanmpn ζῳοποιέωvifp3p . v.23 ἕκαστοςanmsn δέc ἐνp ὁddns ἴδιοςadmsn
τάγµαndns ἀπαρχήnnfs Χριστόςnnms ἔπειταbo ὁdnmp ὁdgms Χριστόςngms ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs
αὐτόςrpgms . v.24 εἶταbo ὁdnns τέλοςnnns ὅτανc παραδίδωµιvsaa3s ὁdafs βασιλείαnafs ὁddms
θεόςndms καίc πατήρndms ὅτανc καταργέωvsaa3s πᾶςaafsn ἀρχήnafs καίc πᾶςaafsn ἐξουσίαnafs
καίc δύναµιςnafs . v.25 δεῖvipq3s γάρc αὐτόςrpams βασιλεύωvnpa ἄχριp ὅςbo ἄνxo τίθηµιvsaa3s
πᾶςaampn ὁdamp ἐχθρόςaampn ὑπόp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms . v.26 ἔσχατοςanmsn ἐχθρόςanmsn
καταργέωvipp3s ὁdnms θάνατοςnnms . v.27 πᾶςaanpn γάρc ὑποτάσσωviaa3s ὑπόp ὁdamp πούςnamp
αὐτόςrpgms ὅτανc δέc λέγωvsaa3s ὅτιc πᾶςannpn ὑποτάσσωvixp3s δῆλοςannsn ὅτιc ἐκτόςbo ὁdgms
ὑποτάσσωvpaagms αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn .
τῷ ὑποτάξαντι αὐτῷ τὰ πάντα ἵνα ᾖ ὁ θεὸς τὰ πάντα ἐν πᾶσιν.

29 ᾿Επεὶ τί ποιήσουσιν οἱ βαπτιζόµενοι ὑπὲρ τῶν νεκρῶν εἰ ὅλως
30 νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται τί καὶ βαπτίζονται ὑπὲρ τῶν νεκρῶν· τί
31 καὶ ἡµεῖς κινδυνεύοµεν πᾶσαν ὥραν. καθ ἡµέραν ἀποθνῄ-
σκω νὴ τὴν ὑµετέραν καύχησιν ἣν ἔχω ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ
32 κυρίῳ ἡµῶν. εἰ κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριοµάχησα ἐν ᾿Εφέσῳ τί
µοι τὸ ὄφελος εἰ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται Φάγωµεν καὶ πίωµεν
33 αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκοµεν. µὴ πλανᾶσθε, Φθείρουσιν ἤθη
34 χρηστὰ ὁµιλίαι κακαί. ἐκνήψατε δικαίως καὶ µὴ ἁµαρτάνετε
ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινες ἔχουσιν πρὸς ἐντροπὴν ὑµῖν λέγω.
35 ἀλλ΄ ἐρεῖ τις Πῶς ἐγείρονται οἱ νεκροί ποίῳ δὲ σώµατι ἔρχονται.
36, 37 ῎Αφρον σὺ ὃ σπείρεις οὐ ζῳοποιεῖται ἐὰν µὴ ἀποθάνῃ, καὶ ὃ
σπείρεις οὐ τὸ σῶµα τὸ γενησόµενον σπείρεις ἀλλὰ γυµνὸν
38 κόκκον εἰ τύχοι σίτου ἤ τινος τῶν λοιπῶν, ὁ δὲ θεὸς αὐτῷ
δίδωσιν σῶµα καθὼς ἠθέλησεν καὶ ἑκάστῳ τῶν σπερµάτων τὸ
39 ἴδιον σῶµα. οὐ πᾶσα σὰρξ ἡ αὐτὴ σάρξ ἀλλὰ ἄλλη µὲν ἀν-
θρώπων ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν ἄλλη δὲ ἰχθύων ἄλλη δὲ πτηνῶν.
40 καὶ σώµατα ἐπουράνια καὶ σώµατα ἐπίγεια, ἀλλ΄ ἑτέρα µὲν ἡ
41 τῶν ἐπουρανίων δόξα ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων. ἄλλη δόξα
ἡλίου καὶ ἄλλη δόξα σελήνης καὶ ἄλλη δόξα ἀστέρων, ἀστὴρ
v.28 ὅτανc δέc ὑποταγήvsap3s αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn τότεbo καίc αὐτόςrpnms ὁdnms υἱόςnnms
ὑποτάσσωvifp3s ὁddms ὑποτάσσωvpaadms αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn ἵναc εἰµίvspx3s ὁdnms θεόςnnms
ὁdnnp πᾶςannpn ἐνp πᾶςadnpn . v.29 ἐπείc τίςrqans ποιέωvifa3p ὁdnmp βαπτίζωvpppnmp ὑπέρp ὁdgmp
νεκρόςagmpn εἰqo ὅλωςbo νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p τίςrqans καίc βαπτίζωvipp3p ὑπέρp ὁdgmp
νεκρόςagmpn . v.30 τίςrqans καίc ἐγώrpn-p κινδυνεύωvipa1p πᾶςaafsn ὥραnafs . v.31 κατάp
ἡµέραnafs ἀποθνῄσκωvipa1s νήxo ὁdafs ὑµέτεροςrsafs καύχησιςnafs ὅςrrafs ἔχωvipa1s ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms ὁddms κύριοςndms ἐγώrpg-p . v.32 εἰqo κατάp ἄνθρωποςnams θηριοµαχέωviaa1s ἐνp
῎Εφεσοςndfs τίςrqnns ἐγώrpd-s ὁdnns ὄφελοςnnns εἰqo νεκρόςanmpn οὐxo ἐγείρωvipp3p ἐσθίωvsaa1p
καίc πίνωvsaa1p αὔριονbo γάρc ἀποθνῄσκωvipa1p . v.33 µήxo πλανάωvdpp2p φθείρωvipa3p
ἦθοςnanp χρηστόςaanpn ὁµιλίαnnfp κακόςanfpn . v.34 ἐκνήφωvdaa2p δικαίωςbo καίc µήxo
ἁµαρτάνωvdpa2p ἀγνωσίαnafs γάρc θεόςngms τι-σρινµπ ἔχωvipa3p πρόςp ἐντροπήnafs σύrpd-p
λέγωvipa1s . v.35 ἀλλάc λέγωvifa3s τι-σρινµσ πῶςbo ἐγείρωvipp3p ὁdnmp νεκρόςanmpn ποῖοςrqdns δέc
σῶµαndns ἔρχοµαιvipn3p . v.36 ἄφρωνavmsn σύrpn-s ὅςrrnns σπείρωvipa2s οὐxo ζῳοποιέωvipp3s ἐάνqo
µήxo ἀποθνῄσκωvsaa3s . v.37 καίc ὅςrrnns σπείρωvipa2s οὐxo ὁdans σῶµαnans ὁdans γίνοµαιvpfdans
σπείρωvipa2s ἀλλάc γυµνόςaamsn κόκκοςnams εἰqo τυγχάνωvoaa3s σῖτοςngms ἤxo τι-σριγµσ ὁdgmp
λοιπόςagmpn . v.38 ὁdnms δέc θεόςnnms αὐτόςrpdms δίδωµιvipa3s σῶµαnans καθώςbo θέλωviaa3s
c adnsn dgnp
καί ἕκαστος ὁ σπέρµαngnp ὁdans ἴδιοςaansn σῶµαnans . v.39 οὐxo πᾶςanfsn σάρξnnfs
ὁdnfs αὐτόςrpnfs σάρξnnfs ἀλλάc ἄλλοςanfsn µένxo ἄνθρωποςngmp ἄλλοςanfsn δέc σάρξnnfs κτῆνοςngnp
ἄλλοςanfsn δέc ἰχθύςngmp ἄλλοςanfsn δέc πτηνόςagnpn . v.40 καίc σῶµαnnnp ἐπουράνιοςannpn καίc
σῶµαnnnp ἐπίγειοςannpn ἀλλάc ἕτεροςanfsn µένxo ὁdnfs ὁdgnp ἐπουράνιοςagnpn δόξαnnfs ἕτεροςanfsn
δέc ὁdnfs ὁdgnp ἐπίγειοςagnpn .
γὰρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ. Οὕτως καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν 42
νεκρῶν σπείρεται ἐν φθορᾷ ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ, σπείρεται 43
ἐν ἀτιµίᾳ ἐγείρεται ἐν δόξῃ, σπείρεται ἐν ἀσθενείᾳ ἐγείρεται ἐν

δυνάµει, σπείρεται σῶµα ψυχικόν ἐγείρεται σῶµα πνευµατι- 44
κόν ἔστιν σῶµα ψυχικόν καὶ ἔστιν σῶµα πνευµατικόν. οὕτως 45
καὶ γέγραπται ᾿Εγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾿Αδὰµ εἰς ψυχὴν

ζῶσαν ὁ ἔσχατος ᾿Αδὰµ εἰς πνεῦµα ζῳοποιοῦν. ἀλλ οὐ πρῶ- 46
τον τὸ πνευµατικὸν ἀλλὰ τὸ ψυχικόν ἔπειτα τὸ πνευµατικόν.

ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ 47
Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. οἷος ὁ χοϊκός τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί καὶ 48
οἷος ὁ ἐπουράνιος τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι, καὶ καθὼς ἐ- 49
φορέσαµεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ φορέσωµεν καὶ τὴν εἰκόνα

τοῦ ἐπουρανίου. Τοῦτο δέ φηµι ἀδελφοί ὅτι σὰρξ καὶ αἷµα 50
βασιλείαν θεοῦ κληρονοµῆσαι οὐ δύνανται οὐδὲ ἡ φθορὰ τὴν

ἀφθαρσίαν κληρονοµεῖ. ἰδοὺ µυστήριον ὑµῖν λέγω, πάντες 51
µὲν οὐ κοιµηθησόµεθα πάντες δὲ ἀλλαγησόµεθα. ἐν ἀτόµῳ 52
ἐν ῥιπῇ ὀφθαλµοῦ ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι, σαλπίσει γάρ καὶ οἱ

νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι καὶ ἡµεῖς ἀλλαγησόµεθα. δεῖ 53
γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν

τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν. ὅταν δὲ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐν- 54
v.41 ἄλλοςanfsn δόξαnnfs ἥλιοςngms καίc ἄλλοςanfsn δόξαnnfs σελήνηngfs καίc ἄλλοςanfsn
δόξαnnfs ἀστήρngmp ἀστήρnnms γάρc ἀστήρngms διαφέρωvipa3s ἐνp δόξαndfs . v.42 οὕτωbo
καίc ὁdnfs ἀνάστασιςnnfs ὁdgmp νεκρόςagmpn σπείρωvipp3s ἐνp φθοράndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp
ἀφθαρσίαndfs . v.43 σπείρωvipp3s ἐνp ἀτιµίαndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp δόξαndfs σπείρωvipp3s
ἐνp ἀσθένειαndfs ἐγείρωvipp3s ἐνp δύναµιςndfs . v.44 σπείρωvipp3s σῶµαnnns ψυχικόςannsn
ἐγείρωvipp3s σῶµαnnns πνευµατικόςannsn εἰµίvipx3s σῶµαnnns ψυχικόςannsn καίc εἰµίvipx3s
σῶµαnnns πνευµατικόςannsn . v.45 οὕτωbo καίc γράφωvixp3s γίνοµαιviad3s ὁdnms πρῶτοςanmsn
nnms
ἄνθρωπος ᾿Αδάµ εἰς ψυχήnafs ζάωvppaafs ὁdnms ἔσχατοςanmsn ᾿Αδάµtp εἰςp πνεῦµαnans
tp p
ζῳοποιέωvppaans . v.46 ἀλλάc οὐxo πρῶτοςbo ὁdnns πνευµατικόςannsn ἀλλάc ὁdnns

annsn bo dnns
ψυχικός ἔπειτα ὁ πνευµατικόςannsn . v.47 ὁdnms πρῶτοςanmsn ἄνθρωποςnnms ἐκp
γῆngfs χοϊκόςanmsn ὁdnms δεύτεροςanmsn ἄνθρωποςnnms ὁdnms κύριοςnnms ἐκp οὐρανόςngms .
v.48 οἷοςrcnms ὁdnms χοϊκόςanmsn τοιοῦτοςrdnmp καίc ὁdnmp χοϊκόςanmpn καίc οἷοςrcnms ὁdnms
ἐπουράνιοςanmsn τοιοῦτοςrdnmp καίc ὁdnmp ἐπουράνιοςanmpn . v.49 καίc καθώςbo φορέωviaa1p
ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgms χοϊκόςagmsn φορέωvsaa1p καίc ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgms ἐπουράνιοςagmsn .
v.50 οὗτοςrdans δέc φηµίvipx1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc σάρξnnfs καίc αἷµαnnns βασιλείαnafs θεόςngms
κληρονοµέωvnaa οὐxo δύναµαιvipn3p οὐδέbo ὁdnfs φθοράnnfs ὁdafs ἀφθαρσίαnafs κληρονοµέωvipa3s .
v.51 ἰδούvdaa2s µυστήριονnans σύrpd-p λέγωvipa1s πᾶςanmpn µένxo οὐxo κοιµάοµαιvifp1p πᾶςanmpn
δέc ἀλλάσσωvifp1p . v.52 ἐνp ἄτοµοςadnsn ἐνp ῥιπήndfs ὀφθαλµόςngms ἐνp ὁddfs ἔσχατοςadfsn
ndfs vifa3s
σάλπιγξ σαλπίζω γάρc καίc ὁdnmp νεκρόςanmpn ἐγείρωvifp3p ἄφθαρτοςanmpn καίc ἐγώrpn-p
ἀλλάσσωvifp1p . v.53 δεῖvipq3s γάρc ὁdnns φθαρτόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvnam ἀφθαρσίαnafs καίc
ὁdnns θνητόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvnam ἀθανασίαnafs .
δύσηται ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται ἀθανασίαν

τότε γενήσεται ὁ λόγος ὁ γεγραµµένος Κατεπόθη ὁ θάνατος
55 εἰς νῖκος. ποῦ σου θάνατε τὸ κέντρον ποῦ σου ᾅδη, τὸ νῖκος.
56 τὸ δὲ κέντρον τοῦ θανάτου ἡ ἁµαρτία ἡ δὲ δύναµις τῆς ἁµαρ-
57 τίας ὁ νόµος, τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡµῖν τὸ νῖκος διὰ τοῦ
58 κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῞Ωστε ἀδελφοί µου ἀγαπητοί
ἑδραῖοι γίνεσθε ἀµετακίνητοι περισσεύοντες ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ
κυρίου πάντοτε εἰδότες ὅτι ὁ κόπος ὑµῶν οὐκ ἔστιν κενὸς ἐν
κυρίῳ.
16 Περὶ δὲ τῆς λογίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους ὥσπερ διέταξα ταῖς
2 ἐκκλησίαις τῆς Γαλατίας οὕτως καὶ ὑµεῖς ποιήσατε. κατὰ
µίαν σαββάτων ἕκαστος ὑµῶν παρ ἑαυτῷ τιθέτω θησαυρίζων ὅ
3 τι ἂν εὐοδῶται ἵνα µὴ ὅταν ἔλθω τότε λογίαι γίνωνται. ὅταν
δὲ παραγένωµαι οὓς ἐὰν δοκιµάσητε δι΄ ἐπιστολῶν τούτους
4 πέµψω ἀπενεγκεῖν τὴν χάριν ὑµῶν εἰς ᾿Ιερουσαλήµ, ἐὰν δὲ
5 ᾖ ἄξιον τοῦ κἀµὲ πορεύεσθαι σὺν ἐµοὶ πορεύσονται. ᾿Ελεύ-
σοµαι δὲ πρὸς ὑµᾶς ὅταν Μακεδονίαν διέλθω, Μακεδονίαν
6 γὰρ διέρχοµαι. πρὸς ὑµᾶς δὲ τυχὸν παραµενῶ ἢ καὶ παρα-
7 χειµάσω ἵνα ὑµεῖς µε προπέµψητε οὗ ἐὰν πορεύωµαι. οὐ
θέλω γὰρ ὑµᾶς ἄρτι ἐν παρόδῳ ἰδεῖν ἐλπίζω δὲ χρόνον τινὰ
v.54 ὅτανc δέc ὁdnns φθαρτόςannsn οὗτοςrdnns ἐνδύωvsam3s ἀφθαρσίαnafs καίc ὁdnns θνητόςannsn
οὗτοςrdnns ἐνδύωvsam3s ἀθανασίαnafs τότεbo γίνοµαιvifd3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdnms γράφωvpxpnms
καταπίνωviap3s ὁdnms θάνατοςnnms εἰςp νῖκοςnans . v.55 ποῦxo σύrpg-s θάνατοςnvms ὁdnns
κέντρονnnns ποῦxo σύrpg-s ᾅδηςnvms ὁdnns νῖκοςnnns . v.56 ὁdnns δέc κέντρονnnns ὁdgms
ngms dnfs nnfs dnfs c nnfs dgfs
θάνατος ὁ ἁµαρτία ὁ δέ δύναµις ὁ ἁµαρτίαngfs ὁdnms νόµοςnnms .
v.57 ὁddms δέc θεόςndms χάριςnnfs ὁddms δίδωµιvppadms ἐγώrpd-p ὁdans νῖκοςnans διάp ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.58 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn
ἑδραῖοςanmpn γίνοµαιvdpn2p ἀµετακίνητοςanmpn περισσεύωvppanmp ἐνp ὁddns ἔργονndns ὁdgms
κύριοςngms πάντοτεbo οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnms κόποςnnms σύrpg-p οὐxo εἰµίvipx3s κενόςanmsn
ἐνp κύριοςndms . 16. v.1 περίp δέc ὁdgfs λογείαngfs ὁdgfs εἰςp ὁdamp ἅγιοςaampn ὥσπερbo
διατάσσωviaa1s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs Γαλατίαngfs οὕτωbo καίc σύrpn-p ποιέωvdaa2p . v.2 κατάp
εἷςnafs σάββατονngnp ἕκαστοςanmsn σύrpg-p παράp ἑαυτοῦrxdms τίθηµιvdpa3s θησαυρίζωvppanms
ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo εὐοδόωvspp3s ἵναc µήxo ὅτανc ἔρχοµαιvsaa1s τότεbo λογείαnnfp γίνοµαιvspn3p .
v.3 ὅτανc δέc παραγίνοµαιvsad1s ὅςrramp ἐάνqo δοκιµάζωvsaa2p διάp ἐπιστολήngfp οὗτοςrdamp
πέµπωvifa1s ἀποφέρωvnaa ὁdafs χάριςnafs σύrpg-p εἰςp ᾿Ιερουσαλήµtp . v.4 ἐάνqo δέc εἰµίvspx3s
ἄξιοςannsn ὁdgms κἀγώrpa-s πορεύοµαιvnpn σύνp ἐγώrpd-s πορεύοµαιvifd3p . v.5 ἔρχοµαιvifd1s
c p rpa-p c nafs vsaa1s nafs
δέ πρός σύ ὅταν Μακεδονία διέρχοµαι Μακεδονία γάρ διέρχοµαιvipn1s .
c
v.6 πρόςp σύrpa-p δέc τυγχάνωvpaaans παραµένωvifa1s ἤxo καίc παραχειµάζωvifa1s ἵναc σύrpn-p
ἐγώrpa-s προπέµπωvsaa2p ὅςbo ἐάνqo πορεύοµαιvspn1s .
ἐπιµεῖναι πρὸς ὑµᾶς ἐὰν ὁ κύριος ἐπιτρέπῃ. ἐπιµενῶ δὲ ἐν 8
᾿Εφέσῳ ἕως τῆς πεντηκοστῆς, θύρα γάρ µοι ἀνέῳγεν µεγάλη 9
καὶ ἐνεργής καὶ ἀντικείµενοι πολλοί. ᾿Εὰν δὲ ἔλθῃ Τιµό- 10
θεος βλέπετε ἵνα ἀφόβως γένηται πρὸς ὑµᾶς, τὸ γὰρ ἔργον

κυρίου ἐργάζεται ὡς καὶ ἐγώ. µή τις οὖν αὐτὸν ἐξουθενήσῃ 11
προπέµψατε δὲ αὐτὸν ἐν εἰρήνῃ ἵνα ἔλθῃ πρός µε, ἐκδέχοµαι

γὰρ αὐτὸν µετὰ τῶν ἀδελφῶν. Περὶ δὲ ᾿Απολλῶ τοῦ ἀδελφοῦ 12
πολλὰ παρεκάλεσα αὐτὸν ἵνα ἔλθῃ πρὸς ὑµᾶς µετὰ τῶν ἀδελ-
φῶν, καὶ πάντως οὐκ ἦν θέληµα ἵνα νῦν ἔλθῃ, ἐλεύσεται δὲ
ὅταν εὐκαιρήσῃ. Γρηγορεῖτε στήκετε ἐν τῇ πίστει ἀνδρίζεσθε 13
κραταιοῦσθε. πάντα ὑµῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω. Παρακαλῶ 14, 15
δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί, οἴδατε τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ ὅτι ἐστὶν ἀπαρ-

χὴ τῆς ᾿Αχαΐας καὶ εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς,
ἵνα καὶ ὑµεῖς ὑποτάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συ- 16
νεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ 17
καὶ φουρτουνάτου καὶ ᾿Αχαϊκοῦ ὅτι τὸ ὑµῶν ὑστέρηµα οὗτοι

ἀνεπλήρωσαν, ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐµὸν πνεῦµα καὶ τὸ ὑµῶν 18
ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς αἱ ἐκ- 19
κλησίαι τῆς ᾿Ασίας ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς ἐν κυρίῳ πολλὰ ᾿Ακύλας

καὶ Πρίσκιλλα, σὺν τῇ κατ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. ἀσπάζον- 20
v.7 οὐxo θέλωvipa1s γάρc σύrpa-p ἄρτιbo ἐνp πάροδοςndfs ὁράωvnaa ἐλπίζωvipa1s δέc χρόνοςnams
τι-σριαµσ ἐπιµένωvnaa πρόςp σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms κύριοςnnms ἐπιτρέπωvspa3s . v.8 ἐπιµένωvifa1s
δέc ἐνp ῎Εφεσοςndfs ἕωςc ὁdgfs πεντηκοστήngfs . v.9 θύραnnfs γάρc ἐγώrpd-s ἀνοίγωvixa3s
µέγαςanfsn καίc ἐνεργήςanfsn καίc ἀντίκειµαιvppnnmp πολύςanmpn . v.10 ἐάνqo δέc ἔρχοµαιvsaa3s
nnms vdpa2p c bo vsad3s
Τιµόθεος βλέπω ἵνα ἀφόβως γίνοµαι πρός σύrpa-p ὁdans γάρc ἔργονnans
p
κύριοςngms ἐργάζοµαιvipn3s ὡςbo καίc ἐγώrpn-s . v.11 µήxo τι-σρινµσ οὖνc αὐτόςrpams
ἐξουθενέωvsaa3s προπέµπωvdaa2p δέc αὐτόςrpams ἐνp εἰρήνηndfs ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp ἐγώrpa-s
ἐκδέχοµαιvipn1s γάρc αὐτόςrpams µετάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp . v.12 περίp δέc ᾿Απολλῶςngms
ὁdgms ἀδελφόςngms πολύςaanpn παρακαλέωviaa1s αὐτόςrpams ἵναc ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp σύrpa-p
µετάp ὁdgmp ἀδελφόςngmp καίc πάντωςbo οὐxo εἰµίviix3s θέληµαnnns ἵναc νῦνbo ἔρχοµαιvsaa3s
ἔρχοµαιvifd3s δέc ὅτανc εὐκαιρέωvsaa3s . v.13 γρηγορέωvdpa2p στήκωvdpa2p ἐνp ὁddfs πίστιςndfs
vdpn2p vdpp2p
ἀνδρίζοµαι κραταιόω . v.14 πᾶςannpn σύrpg-p ἐνp ἀγάπηndfs γίνοµαιvdpn3s .
v.15 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp οἶδαvixa2p ὁdafs οἰκίαnafs Στεφανᾶςngms ὅτιc
εἰµίvipx3s ἀπαρχήnnfs ὁdgfs ᾿Αχαΐαngfs καίc εἰςp διακονίαnafs ὁddmp ἅγιοςadmpn τάσσωviaa3p
ἑαυτοῦrxamp . v.16 ἵναc καίc σύrpn-p ὑποτάσσωvspp2p ὁddmp τοιοῦτοςrddmp καίc πᾶςadmsn
ὁddms συνεργέωvppadms καίc κοπιάωvppadms . v.17 χαίρωvipa1s δέc ἐπίp ὁddfs παρουσίαndfs
Στεφανᾶςngms καίc Φορτουνᾶτοςngms καίc ᾿Αχαϊκόςngms ὅτιc ὁdans σύrpg-p ὑστέρηµαnans οὗτοςrdnmp
ἀναπληρόωviaa3p . v.18 ἀναπαύωviaa3p γάρc ὁdans ἐµόςrsans πνεῦµαnans καίc ὁdans σύrpg-p
ἐπιγινώσκωvdpa2p οὖνc ὁdamp τοιοῦτοςrdamp . v.19 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp
ὁdgfs ᾿Ασίαngfs ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ἐνp κύριοςndms πολύςaanpn ᾿Ακύλαςnnms καίc Πρίσκαnnfs
σύνp ὁddfs κατάp οἶκοςnams αὐτόςrpgmp ἐκκλησίαndfs .
ται ὑµᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες ᾿Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήµατι

21, 22 ἁγίῳ. ῾Ο ἀσπασµὸς τῇ ἐµῇ χειρὶ Παύλου. εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν
23 κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεµα Μαρὰν ἀθα. ἡ χάρις
24 τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µεθ ὑµῶν. ἡ ἀγάπη µου µετὰ
πάντων ὑµῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἀµήν.
v.20 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnmp ἀδελφόςnnmp πᾶςanmpn ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp

ἐνp φίληµαndns ἅγιοςadnsn . v.21 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs Παῦλοςngms .
v.22 εἰqo τι-σρινµσ οὐxo φιλέωvipa3s ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams εἰµίvdpx3s
ἀνάθεµαnnns µαράναta µαράναta . v.23 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
ngms p rpg-p dnfs
Χριστός µετά σύ . v.24 ὁ ἀγάπηnnfs ἐγώrpg-s µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
G
Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος θεοῦ καὶ 1

Τιµόθεος ὁ ἀδελφός τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίν-
θῳ σὺν τοῖς ἁγίοις πᾶσιν τοῖς οὖσιν ἐν ὅλῃ τῇ ᾿Αχαΐᾳ, χάρις 2
ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ. Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡµῶν 3
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὁ πατὴρ τῶν οἰκτιρµῶν καὶ θεὸς πάσης παρα-

κλήσεως. ὁ παρακαλῶν ἡµᾶς ἐπὶ πάσῃ τῇ θλίψει ἡµῶν εἰς 4
τὸ δύνασθαι ἡµᾶς παρακαλεῖν τοὺς ἐν πάσῃ θλίψει διὰ τῆς

παρακλήσεως ἡς παρακαλούµεθα αὐτοὶ ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ὅτι 5
καθὼς περισσεύει τὰ παθήµατα τοῦ Χριστοῦ εἰς ἡµᾶς οὕτως

διὰ τοῦ Χριστοῦ περισσεύει καὶ ἡ παράκλησις ἡµῶν. εἴτε δὲ 6
θλιβόµεθα ὑπὲρ τῆς ὑµῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας, τῆς ἐ-

νεργουµένης ἐν ὑποµονῇ τῶν αὐτῶν παθηµάτων ὧν καὶ ἡµεῖς
πάσχοµεν καὶ ἥ ἐλπίς ἡµῶν βεβαία ὑπὲρ ὑµῶν εἴτε παρακα-
λούµεθα ὑπὲρ τῆς ὑµῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας, εἰδότες 7
ὅτι ὥσπερ κοινωνοί ἐστε τῶν παθηµάτων οὕτως καὶ τῆς παρα-
1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms καίc
Τιµόθεοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs ὁdgms θεόςngms ὁddfs εἰµίvppxdfs ἐνp
Κόρινθοςndfs σύνp ὁddmp ἅγιοςadmpn πᾶςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs ᾿Αχαΐαndfs .
v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms κύριοςngms
rpg-p ngms
ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστόςngms ὁdnms πατήρnnms ὁdgmp οἰκτιρµόςngmp καίc θεόςnnms πᾶςagfsn
παράκλησιςngfs . v.4 ὁdnms παρακαλέωvppanms ἐγώrpa-p ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs θλῖψιςndfs ἐγώrpg-p
εἰςp ὁdans δύναµαιvnpn ἐγώrpa-p παρακαλέωvnpa ὁdamp ἐνp πᾶςadfsn θλῖψιςndfs διάp ὁdgfs
παράκλησιςngfs ὅςrrgfs παρακαλέωvipp1p αὐτόςrpnmp ὑπόp ὁdgms θεόςngms . v.5 ὅτιc καθώςbo
vipa3s dnnp nnnp dgms ngms p rpa-p bo p dgms
περισσεύω ὁ πάθηµα ὁ Χριστός εἰς ἐγώ οὕτω διά ὁ Χριστόςngms
περισσεύωvipa3s καίc ὁdnfs παράκλησιςnnfs ἐγώrpg-p . v.6 εἴτεc δέc θλίβωvipp1p ὑπέρp ὁdgfs
σύrpg-p παράκλησιςngfs καίc σωτηρίαngfs ὁdgfs ἐνεργέωvppmgfs ἐνp ὑποµονήndfs ὁdgnp αὐτόςrpgnp
πάθηµαngnp ὅςrrgnp καίc ἐγώrpn-p πάσχωvipa1p καίc ὁdnfs ἐλπίςnnfs ἐγώrpg-p βέβαιοςanfsn ὑπέρp
σύrpg-p εἴτεc παρακαλέωvipp1p ὑπέρp ὁdgfs σύrpg-p παράκλησιςngfs καίc σωτηρίαngfs .
1:8—16 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 536
8 κλήσεως. Οὐ γὰρ θέλοµεν ὑµᾶς ἀγνοεῖν ἀδελφοί ὑπὲρ τῆς

θλίψεως ἡµῶν τῆς γενοµένης ἡµῖν ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ὅτι καθ ὑπερβο-
λὴν ἐβαρήθηµεν ὑπὲρ δύναµιν ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡµᾶς καὶ
9 τοῦ ζῆν, ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς τὸ ἀπόκριµα τοῦ θανάτου ἐ-
σχήκαµεν ἵνα µὴ πεποιθότες ὦµεν ἐφ ἑαυτοῖς ἀλλ ἐπὶ τῷ θεῷ
10 τῷ ἐγείροντι τοὺς νεκρούς, ὃς ἐκ τηλικούτου θανάτου ἐρρύ-
σατο ἡµᾶς καὶ ῥύεται, εἰς ὃν ἠλπίκαµεν ὅτι καὶ ἔτι ῥύσεται.
11 συνυπουργούντων καὶ ὑµῶν ὑπὲρ ἡµῶν τῇ δεήσει ἵνα ἐκ πολ-
λῶν προσώπων τὸ εἰς ἡµᾶς χάρισµα διὰ πολλῶν εὐχαριστηθῇ
12 ὑπὲρ ὑµῶν. ῾Η γὰρ καύχησις ἡµῶν αὕτη ἐστίν τὸ µαρτύριον
τῆς συνειδήσεως ἡµῶν ὅτι ἐν ἁπλότητι καὶ εἰλικρινείᾳ θεοῦ
οὐκ ἐν σοφίᾳ σαρκικῇ ἀλλ ἐν χάριτι θεοῦ ἀνεστράφηµεν ἐν
13 τῷ κόσµῳ περισσοτέρως δὲ πρὸς ὑµᾶς. οὐ γὰρ ἄλλα γρά-
φοµεν ὑµῖν ἀλλ ἢ ἃ ἀναγινώσκετε ἢ καὶ ἐπιγινώσκετε, ἐλπίζω
14 δὲ ὅτι καὶ ἕως τέλους ἐπιγνώσεσθε. καθὼς καὶ ἐπέγνωτε ἡ-
µᾶς ἀπὸ µέρους ὅτι καύχηµα ὑµῶν ἐσµεν καθάπερ καὶ ὑµεῖς
15 ἡµῶν ἐν τῇ ἡµέρᾳ τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. Καὶ ταύτῃ τῇ πεποι-
θήσει ἐβουλόµην ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς τό πρότερον ἵνα δευτέραν
16 χάριν ἔχῆτε, καὶ δι΄ ὑµῶν διελθεῖν εἰς Μακεδονίαν καὶ πάλιν
ἀπὸ Μακεδονίας ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς καὶ ὑφ ὑµῶν προπεµφθῆ-
v.7 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὥσπερbo κοινωνόςanmpn εἰµίvipx2p ὁdgnp πάθηµαngnp οὕτωbo καίc ὁdgfs
παράκλησιςngfs . v.8 οὐxo γάρc θέλωvipa1p σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp ὑπέρp ὁdgfs
θλῖψιςngfs ἐγώrpg-p ὁdgfs γίνοµαιvpadgfs ἐγώrpd-p ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs ὅτιc κατάp ὑπερβολήnafs
βαρέωviap1p ὑπέρp δύναµιςnafs ὥστεc ἐξαπορέοµαιvnap ἐγώrpa-p καίc ὁdgms ζάωvnpa . v.9 ἀλλάc
αὐτόςrpnmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ὁdans ἀπόκριµαnans ὁdgms θάνατοςngms ἔχωvixa1p ἵναc µήxo
πείθωvpxanmp εἰµίvspx1p ἐπίp ἑαυτοῦrxdmp ἀλλάc ἐπίp ὁddms θεόςndms ὁddms ἐγείρωvppadms ὁdamp
νεκρόςaampn . v.10 ὅςrrnms ἐκp τηλικοῦτοςrdgms θάνατοςngms ῥύοµαιvian3s ἐγώrpa-p καίc
ῥύοµαιvipn3s εἰςp ὅςrrams ἐλπίζωvixa1p ὅτιc καίc ἔτιbo ῥύοµαιvifd3s . v.11 συνυπουργέωvppagmp
c rpg-p p rpg-p ddfs ndfs c p agnpn
καί σύ ὑπέρ ἐγώ ὁ δέησις ἵνα ἐκ πολύς πρόσωπονngnp ὁdnns εἰςp ἐγώrpa-p
χάρισµαnnns διάp πολύςagnpn εὐχαριστέωvsap3s ὑπέρp σύrpg-p . v.12 ὁdnfs γάρc καύχησιςnnfs
rpg-p rdnfs vipx3s dnns nnns dgfs ngfs
ἐγώ οὗτος εἰµί ὁ µαρτύριον ὁ συνείδησις ἐγώrpg-p ὅτιc ἐνp ἁπλότηςndfs
καίc εἰλικρίνειαndfs θεόςngms οὐxo ἐνp σοφίαndfs σαρκικόςadfsn ἀλλάc ἐνp χάριςndfs θεόςngms
ἀναστρέφωviap1p ἐνp ὁddms κόσµοςndms περισσοτέρωςbo δέc πρόςp σύrpa-p . v.13 οὐxo γάρc
ἄλλοςaanpn γράφωvipa1p σύrpd-p ἀλλάc ἤxo ὅςrranp ἀναγινώσκωvipa2p ἤxo καίc ἐπιγινώσκωvipa2p
ἐλπίζωvipa1s δέc ὅτιc καίc ἕωςc τέλοςngns ἐπιγινώσκωvifd2p . v.14 καθώςbo καίc ἐπιγινώσκωviaa2p
rpa-p p ngns c nnns rpg-p vipx1p
ἐγώ ἀπό µέρος ὅτι καύχηµα σύ εἰµί καθάπερbo καίc σύrpn-p ἐγώrpg-p
ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.15 καίc οὗτοςrddfs ὁddfs πεποίθησιςndfs
βούλοµαιviin1s ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p ὁdans πρότεροςbo ἵναc δεύτεροςaafsn χάριςnafs ἔχωvspa2p .
537 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 1:17—2:4
ναι εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν. τοῦτο οὖν βουλευόµενος µή τι ἄρα τῇ 17
ἐλαφρίᾳ ἐχρησάµην ἢ ἃ βουλεύοµαι κατὰ σάρκα βουλεύοµαι

ἵνα ᾖ παρ ἐµοὶ τὸ Ναὶ ναὶ καὶ τὸ Οὒ οὔ. πιστὸς δὲ ὁ θεὸς ὅτι 18
ὁ λόγος ἡµῶν ὁ πρὸς ὑµᾶς οὐκ ἐγένετο Ναὶ καὶ Οὔ. ὁ γὰρ 19
τοῦ θεοῦ υἱὸς ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ὁ ἐν ὑµῖν δι΄ ἡµῶν κηρυχθείς

δι΄ ἐµοῦ καὶ Σιλουανοῦ καὶ Τιµοθέου οὐκ ἐγένετο Ναὶ καὶ Οὔ
ἀλλὰ Ναὶ ἐν αὐτῷ γέγονεν. ὅσαι γὰρ ἐπαγγελίαι θεοῦ ἐν αὐ- 20
τῷ τὸ Ναί, καὶ ἐν αὐτῷ τὸ ᾿Αµὴν τῷ θεῷ πρὸς δόξαν δι΄ ἡµῶν.

ὁ δὲ βεβαιῶν ἡµᾶς σὺν ὑµῖν εἰς Χριστὸν καὶ χρίσας ἡµᾶς θε- 21
ός. ὁ καὶ σφραγισάµενος ἡµᾶς καὶ δοὺς τὸν ἀρραβῶνα τοῦ 22
πνεύµατος ἐν ταῖς καρδίαις ἡµῶν. ᾿Εγὼ δὲ µάρτυρα τὸν θεὸν 23
ἐπικαλοῦµαι ἐπὶ τὴν ἐµὴν ψυχήν ὅτι φειδόµενος ὑµῶν οὐκέτι

ἦλθον εἰς Κόρινθον. οὐχ ὅτι κυριεύοµεν ὑµῶν τῆς πίστεως 24
ἀλλὰ συνεργοί ἐσµεν τῆς χαρᾶς ὑµῶν, τῇ γὰρ πίστει ἑστήκατε.

ἔκρινα δὲ ἐµαυτῷ τοῦτο τὸ µὴ πάλιν ἐν λύπῃ πρὸς ὑµᾶς 2
ἐλθεῖν. εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑµᾶς καὶ τίς ἐστιν ὁ εὐφραίνων µε 2
εἰ µὴ ὁ λυπούµενος ἐξ ἐµοῦ. καὶ ἔγραψα ὑµῖν τοῦτο αὐτὸ 3
ἵνα µὴ ἐλθὼν λύπην ἔχω ἀφ ὧν ἔδει µε χαίρειν πεποιθὼς ἐπὶ

πάντας ὑµᾶς ὅτι ἡ ἐµὴ χαρὰ πάντων ὑµῶν ἐστιν. ἐκ γὰρ 4
πολλῆς θλίψεως καὶ συνοχῆς καρδίας ἔγραψα ὑµῖν διὰ πολ-

v.16 καίc διάp σύrpg-p διέρχοµαιvnaa εἰςp Μακεδονίαnafs καίc πάλινbo ἀπόp Μακεδονίαngfs
ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc ὑπόp σύrpg-p προπέµπωvnap εἰςp ὁdafs ᾿Ιουδαίαnafs .
v.17 οὗτοςrdans οὖνc βουλεύοµαιvppnnms µήxo τίςrians ἄραxo ὁddfs ἐλαφρίαndfs χράοµαιviad1s ἤxo
ὅςrranp βουλεύοµαιvipn1s κατάp σάρξnafs βουλεύοµαιvipn1s ἵναc εἰµίvspx3s παράp ἐγώrpd-s ὁdnns
ναίxo ναίxo καίc ὁdnns οὐxo οὐxo . v.18 πιστόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms ὅτιc ὁdnms λόγοςnnms
ἐγώrpg-p ὁdnms πρόςp σύrpa-p οὐxo γίνοµαιviad3s ναίxo καίc οὐxo . v.19 ὁdnms γάρc ὁdgms
θεόςngms υἱόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms ὁdnms ἐνp σύrpd-p διάp ἐγώrpg-p κηρύσσωvpapnms διάp
ἐγώrpg-s καίc Σιλουανόςngms καίc Τιµόθεοςngms οὐxo γίνοµαιviad3s ναίxo καίc οὐxo ἀλλάc ναίxo
ἐνp αὐτόςrpdms γίνοµαιvixa3s . v.20 ὅσοςrcnfp γάρc ἐπαγγελίαnnfp θεόςngms ἐνp αὐτόςrpdms
dnns xo c p rpdms
ὁ ναί καί ἐν αὐτός ὁdnns ἀµήνth ὁddms θεόςndms πρόςp δόξαnafs διάp ἐγώrpg-p .
v.21 ὁdnms δέc βεβαιόωvppanms ἐγώrpa-p σύνp σύrpd-p εἰςp Χριστόςnams καίc χρίωvpaanms ἐγώrpa-p
θεόςnnms . v.22 ὁdnms καίc σφραγίζωvpamnms ἐγώrpa-p καίc δίδωµιvpaanms ὁdams ἀρραβώνnams
ὁdgns πνεῦµαngns ἐνp ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p . v.23 ἐγώrpn-s δέc µάρτυςnams ὁdams θεόςnams
ἐπικαλέωvipm1s ἐπίp ὁdafs ἐµόςrsafs ψυχήnafs ὅτιc φείδοµαιvppnnms σύrpg-p οὐκέτιbo ἔρχοµαιviaa1s
εἰςp Κόρινθοςnafs . v.24 οὐxo ὅτιc κυριεύωvipa1p σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs ἀλλάc συνεργόςanmpn
εἰµίvipx1p ὁdgfs χαράngfs σύrpg-p ὁddfs γάρc πίστιςndfs ἵστηµιvixa2p . 2. v.1 κρίνωviaa1s δέc
ἐµαυτοῦrxdms οὗτοςrdans ὁdans µήxo πάλινbo ἐνp λύπηndfs πρόςp σύrpa-p ἔρχοµαιvnaa . v.2 εἰqo
γάρc ἐγώrpn-s λυπέωvipa1s σύrpa-p καίc τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms εὐφραίνωvppanms ἐγώrpa-s εἰqo µήxo
ὁdnms λυπέωvpppnms ἐκp ἐγώrpg-s . v.3 καίc γράφωviaa1s σύrpd-p οὗτοςrdans αὐτόςrpans ἵναc µήxo
ἔρχοµαιvpaanms λύπηnafs ἔχωvspa1s ἀπόp ὅςrrgmp δεῖviiq3s ἐγώrpa-s χαίρωvnpa πείθωvpxanms ἐπίp
πᾶςaampn σύrpa-p ὅτιc ὁdnfs ἐµόςrsnfs χαράnnfs πᾶςagmpn σύrpg-p εἰµίvipx3s .
λῶν δακρύων οὐχ ἵνα λυπηθῆτε ἀλλὰ τὴν ἀγάπην ἵνα γνῶτε
5 ἣν ἔχω περισσοτέρως εἰς ὑµᾶς. Εἰ δέ τις λελύπηκεν οὐκ ἐµὲ
λελύπηκεν ἀλλὰ ἀπὸ µέρους ἵνα µὴ ἐπιβαρῶ πάντας ὑµᾶς.
6, 7 ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιµία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων. ὥστε
τοὐναντίον µᾶλλον ὑµᾶς χαρίσασθαι καὶ παρακαλέσαι µήπως
8 τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος. διὸ παρακαλῶ
9 ὑµᾶς κυρῶσαι εἰς αὐτὸν ἀγάπην, εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἔγραψα
10 ἵνα γνῶ τὴν δοκιµὴν ὑµῶν εἰ εἰς πάντα ὑπήκοοί ἐστε. ᾧ δέ τι
χαρίζεσθε καὶ ἐγὼ καὶ γὰρ ἐγώ, εἴ τι κεχάρισµαι ᾧ κεχάρισµαι
11 δι΄ ὑµᾶς ἐν προσώπῳ Χριστοῦ. ἵνα µὴ πλεονεκτηθῶµεν ὑπὸ
12 τοῦ Σατανᾶ, οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήµατα ἀγνοοῦµεν. ᾿Ελθὼν δὲ
εἰς τὴν Τρῳάδα εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ καὶ θύρας µοι
13 ἀνεῳγµένης ἐν κυρίῳ. οὐκ ἔσχηκα ἄνεσιν τῷ πνεύµατί µου
τῷ µὴ εὑρεῖν µε Τίτον τὸν ἀδελφόν µου ἀλλὰ ἀποταξάµενος
14 αὐτοῖς ἐξῆλθον εἰς Μακεδονίαν. Τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ πάντοτε
θριαµβεύοντι ἡµᾶς ἐν τῷ Χριστῷ καὶ τὴν ὀσµὴν τῆς γνώσεως
15 αὐτοῦ φανεροῦντι δι΄ ἡµῶν ἐν παντὶ τόπῳ, ὅτι Χριστοῦ εὐω-
δία ἐσµὲν τῷ θεῷ ἐν τοῖς σῳζοµένοις καὶ ἐν τοῖς ἀπολλυµένοις.
16 οἷς µὲν ὀσµὴ θανάτου εἰς θάνατον οἷς δὲ ὀσµὴ ζωῆς εἰς ζωήν
17 καὶ πρὸς ταῦτα τίς ἱκανός. οὐ γάρ ἐσµεν ὡς οἱ λοιποί καπη-
v.4 ἐκp γάρc πολύςagfsn θλῖψιςngfs καίc συνοχήngfs καρδίαngfs γράφωviaa1s σύrpd-p διάp
πολύςagnpn δάκρυονngnp οὐxo ἵναc λυπέωvsap2p ἀλλάc ὁdafs ἀγάπηnafs ἵναc γινώσκωvsaa2p ὅςrrafs
ἔχωvipa1s περισσοτέρωςbo εἰςp σύrpa-p . v.5 εἰqo δέc τι-σρινµσ λυπέωvixa3s οὐxo ἐγώrpa-s
λυπέωvixa3s ἀλλάc ἀπόp µέροςngns ἵναc µήxo ἐπιβαρέωvspa1s πᾶςaampn σύrpa-p . v.6 ἱκανόςannsn
ὁddms τοιοῦτοςrddms ὁdnfs ἐπιτιµίαnnfs οὗτοςrdnfs ὁdnfs ὑπόp ὁdgmp πολύςagmpc . v.7 ὥστεc
bo bo rpa-p vnad c vnaa c ddfs
ἐναντίον µᾶλλον σύ χαρίζοµαι καί παρακαλέω µή&πώς ὁ περισσόςadfsc
λύπηndfs καταπίνωvsap3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms . v.8 διόc παρακαλέωvipa1s σύrpa-p κυρόωvnaa
εἰςp αὐτόςrpams ἀγάπηnafs . v.9 εἰςp οὗτοςrdans γάρc καίc γράφωviaa1s ἵναc γινώσκωvsaa1s
ὁdafs δοκιµήnafs σύrpg-p εἰqo εἰςp πᾶςaanpn ὑπήκοοςanmpn εἰµίvipx2p . v.10 ὅςrrdms δέc
τι-σριανσ χαρίζοµαιvipn2p καίc ἐγώrpn-s καίc γάρc ἐγώrpn-s εἰqo τι-σριανσ χαρίζοµαιvixn1s
ὅςrrdms χαρίζοµαιvixn1s διάp σύrpa-p ἐνp πρόσωπονndns Χριστόςngms . v.11 ἵναc µήxo
πλεονεκτέωvsap1p ὑπόp ὁdgms Σατανᾶςngms οὐxo γάρc αὐτόςrpgms ὁdanp νόηµαnanp ἀγνοέωvipa1p .
v.12 ἔρχοµαιvpaanms δέc εἰςp ὁdafs Τρῳάςnafs εἰςp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms
καίc θύραngfs ἐγώrpd-s ἀνοίγωvpxpgfs ἐνp κύριοςndms . v.13 οὐxo ἔχωvixa1s ἄνεσιςnafs ὁddns
πνεῦµαndns ἐγώrpg-s ὁddms µήxo εὑρίσκωvnaa ἐγώrpa-s Τίτοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-s
ἀλλάc ἀποτάσσωvpamnms αὐτόςrpdmp ἐξέρχοµαιviaa1s εἰςp Μακεδονίαnafs . v.14 ὁddms δέc
ndms nnfs ddms bo vppadms rpa-p p ddms
θεός χάρις ὁ πάντοτε θριαµβεύω ἐγώ ἐν ὁ Χριστόςndms καίc ὁdafs
ὀσµήnafs ὁdgfs γνῶσιςngfs αὐτόςrpgms φανερόωvppadms διάp ἐγώrpg-p ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms .
v.15 ὅτιc Χριστόςngms εὐωδίαnnfs εἰµίvipx1p ὁddms θεόςndms ἐνp ὁddmp σῴζωvpppdmp καίc ἐνp ὁddmp
ἀπόλλυµιvppedmp . v.16 ὅςrrdmp µένxo ὀσµήnnfs θάνατοςngms εἰςp θάνατοςnams ὅςrrdmp δέc
nnfs ngfs
ὀσµή ζωή εἰς ζωήnafs καίc πρόςp οὗτοςrdanp τίςrqnms ἱκανόςanmsn .
p
539 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 3:1—10
λεύοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀλλ ὡς ἐξ εἰλικρινείας ἀλλ ὡς ἐκ

θεοῦ κατενώπιον τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦµεν.
᾿Αρχόµεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν εἴ µὴ χρῄζοµεν ὥς τι- 3
νες συστατικῶν ἐπιστολῶν πρὸς ὑµᾶς ἢ ἐξ ὑµῶν συστατικῶν.
ἡ ἐπιστολὴ ἡµῶν ὑµεῖς ἐστε ἐγγεγραµµένη ἐν ταῖς καρδίαις 2
ἡµῶν γινωσκοµένη καὶ ἀναγινωσκοµένη ὑπὸ πάντων ἀνθρώ-

πων. φανερούµενοι ὅτι ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα 3
ὑφ ἡµῶν ἐγγεγραµµένη οὐ µέλανι ἀλλὰ πνεύµατι θεοῦ ζῶντος

οὐκ ἐν πλαξὶν λιθίναις ἀλλ ἐν πλαξὶν καρδίαις σαρκίναις. Πε- 4
ποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχοµεν διὰ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν θεόν.

οὐχ ὅτι ἱκανοί ἐσµεν ἀφ ἑαυτῶν λογίσασθαί τι ὡς ἐξ ἑαυτῶν 5
ἀλλ ἡ ἱκανότης ἡµῶν ἐκ τοῦ θεοῦ. ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡµᾶς 6
διακόνους καινῆς διαθήκης οὐ γράµµατος ἀλλὰ πνεύµατος,

τὸ γὰρ γράµµα ἀποκτενεῖ τὸ δὲ πνεῦµα ζῳοποιεῖ. Εἰ δὲ ἡ 7
διακονία τοῦ θανάτου ἐν γράµµασιν ἐντετυπωµένη ἐν λίθοις

ἐγενήθη ἐν δόξῃ ὥστε µὴ δύνασθαι ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς ᾿Ισρα-
ὴλ εἰς τὸ πρόσωπον Μωϋσέως διὰ τὴν δόξαν τοῦ προσώπου
αὐτοῦ τὴν καταργουµένην. πῶς οὐχὶ µᾶλλον ἡ διακονία τοῦ 8
πνεύµατος ἔσται ἐν δόξῃ. εἰ γὰρ ἡ διακονίᾳ τῆς κατακρίσεως 9
δόξα πολλῷ µᾶλλον περισσεύει ἡ διακονία τῆς δικαιοσύνης

ἐν δόξῃ. καὶ γὰρ οὐ δεδόξασται τὸ δεδοξασµένον ἐν τούτῳ 10
v.17 οὐxo γάρc εἰµίvipx1p ὡςbo ὁdnmp λοιπόςanmpn καπηλεύωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms
θεόςngms ἀλλάc ὡςbo ἐκp εἰλικρίνειαngfs ἀλλάc ὡςbo ἐκp θεόςngms κατενώπιονp ὁdgms θεόςngms
ἐνp Χριστόςndms λαλέωvipa1p . 3. v.1 ἄρχωvipm1p πάλινbo ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvnpa εἰqo
µήxo χρῄζωvipa1p ὡςbo τι-σρινµπ συστατικόςagmpn ἐπιστολήngfp πρόςp σύrpa-p ἤxo ἐκp σύrpg-p
συστατικόςagmpn . v.2 ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ἐγώrpg-p σύrpn-p εἰµίvipx2p ἐγγράφωvpxpnfs ἐνp
ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p γινώσκωvpppnfs καίc ἀναγινώσκωvpppnfs ὑπόp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp .
v.3 φανερόωvpppnmp ὅτιc εἰµίvipx2p ἐπιστολήnnfs Χριστόςngms διακονέωvpapnfs ὑπόp ἐγώrpg-p
ἐγγράφωvpxpnfs οὐxo µέλαςadnsn ἀλλάc πνεῦµαndns θεόςngms ζάωvppagms οὐxo ἐνp πλάξndfp
λίθινοςadfpn ἀλλάc ἐνp πλάξndfp καρδίαndfp σάρκινοςadfpn . v.4 πεποίθησιςnafs δέc τοιοῦτοςrdafs
ἔχωvipa1p διάp ὁdgms Χριστόςngms πρόςp ὁdams θεόςnams . v.5 οὐxo ὅτιc ἱκανόςanmpn εἰµίvipx1p
ἀπόp ἑαυτοῦrxgmp λογίζοµαιvnad τι-σριανσ ὡςbo ἐκp ἑαυτοῦrxgmp ἀλλάc ὁdnfs ἱκανότηςnnfs
ἐγώrpg-p ἐκp ὁdgms θεόςngms . v.6 ὅςrrnms καίc ἱκανόωviaa3s ἐγώrpa-p διάκονοςnamp καινόςagfsn
ngfs xo ngns
διαθήκη οὐ γράµµα ἀλλάc πνεῦµαngns ὁdnns γάρc γράµµαnnns ἀποκτείνωvipa3s ὁdnns δέc
πνεῦµαnnns ζῳοποιέωvipa3s . v.7 εἰqo δέc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgms θάνατοςngms ἐνp γράµµαndnp
vpxpnfs p ndmp
ἐντυπόω ἐν λίθος γίνοµαιviao3s ἐνp δόξαndfs ὥστεc µήxo δύναµαιvnpn ἀτενίζωvnaa ὁdamp
υἱόςnamp ᾿Ισραήλtp εἰςp ὁdans πρόσωπονnans Μωϋσῆςngms διάp ὁdafs δόξαnafs ὁdgns πρόσωπονngns
αὐτόςrpgms ὁdafs καταργέωvpppafs . v.8 πῶςbo οὐχίxo µᾶλλονbo ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgns
πνεῦµαngns εἰµίvifx3s ἐνp δόξαndfs . v.9 εἰqo γάρc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs κατάκρισιςngfs δόξαnnfs
πολύςadmsn µᾶλλονbo περισσεύωvipa3s ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ἐνp δόξαndfs .
3:11—4:3 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 540
11 τῷ µέρει ἕνεκεν τῆς ὑπερβαλλούσης δόξης. εἰ γὰρ τὸ καταρ-

12 γούµενον διὰ δόξης πολλῷ µᾶλλον τὸ µένον ἐν δόξῃ. ῎Εχον-
13 τες οὖν τοιαύτην ἐλπίδα πολλῇ παρρησίᾳ χρώµεθα. καὶ οὐ
καθάπερ Μωϋσῆς ἐτίθει κάλυµµα ἐπὶ τὸ πρόσωπον ἑαυτοῦ,
πρὸς τὸ µὴ ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ εἰς τὸ τέλος τοῦ κα-
14 ταργουµένου. ἀλ᾿λ ἐπωρώθη τὰ νοήµατα αὐτῶν ἄχρι γὰρ τῆς
σήµερον τὸ αὐτὸ κάλυµµα ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς δια-
θήκης µένει µὴ ἀνακαλυπτόµενον ὅ τι ἐν Χριστῷ καταργεῖται,
15 ἀλλ ἕως σήµερον ἡνίκα ἀναγινώσκεται Μωϋσῆς κάλυµµα ἐπὶ
16 τὴν καρδίαν αὐτῶν κεῖται, ἡνίκα ᾿δ ἄν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύ-
17 ριον περιαιρεῖται τὸ κάλυµµα. ὁ δὲ κύριος τὸ πνεῦµά ἐστιν,
18 οὗ δὲ τὸ πνεῦµα κυρίου ἐκεῖ ἐλευθερία. ἡµεῖς δὲ πάντες
ἀνακεκαλυµµένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόµε-
νοι τὴν αὐτὴν εἰκόνα µεταµορφούµεθα ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν
καθάπερ ἀπὸ κυρίου πνεύµατος.
4 ∆ιὰ τοῦτο ἔχοντες τὴν διακονίαν ταύτην καθὼς ἠλεήθηµεν
2 οὐκ ἐκκακοῦµεν, ἀλλὰ ἀπειπάµεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύ-
νης µὴ περιπατοῦντες ἐν πανουργίᾳ µηδὲ δολοῦντες τὸν λό-
γον τοῦ θεοῦ ἀλλὰ τῇ φανερώσει τῆς ἀληθείας συνιστώντες
ἑαυτοὺς πρὸς πᾶσαν συνείδησιν ἀνθρώπων ἐνώπιον τοῦ θε-
3 οῦ. εἰ δὲ καὶ ἔστιν κεκαλυµµένον τὸ εὐαγγέλιον ἡµῶν ἐν
v.10 καίc γάρc οὐxo δοξάζωvixp3s ὁdnns δοξάζωvpxpnns ἐνp οὗτοςrddns ὁddns µέροςndns ἕνεκαbo
ὁdgfs ὑπερβάλλωvppagfs δόξαngfs . v.11 εἰqo γάρc ὁdnns καταργέωvpppnns διάp δόξαngfs
πολύςadmsn µᾶλλονbo ὁdnns µένωvppanns ἐνp δόξαndfs . v.12 ἔχωvppanmp οὖνc τοιοῦτοςrdafs
ἐλπίςnafs πολύςadfsn παρρησίαndfs χράοµαιvipn1p . v.13 καίc οὐxo καθάπερbo Μωϋσῆςnnms
τίθηµιviia3s κάλυµµαnans ἐπίp ὁdans πρόσωπονnans ἑαυτοῦrxgms πρόςp ὁdans µήxo ἀτενίζωvnaa
ὁdamp υἱόςnamp ᾿Ισραήλtp εἰςp ὁdans τέλοςnans ὁdgns καταργέωvpppgns . v.14 ἀλλάc πωρόωviap3s
ὁdnnp νόηµαnnnp αὐτόςrpgmp ἄχριp γάρc ὁdgfs σήµερονbo ὁdnns αὐτόςrpnns κάλυµµαnnns
ἐπίp ὁddfs ἀνάγνωσιςndfs ὁdgfs παλαιόςagfsn διαθήκηngfs µένωvipa3s µήxo ἀνακαλύπτωvpppnns
ὅςrrans τίςrinns ἐνp Χριστόςndms καταργέωvipp3s . v.15 ἀλλάc ἕωςc σήµερονbo ἡνίκαbo
vipp3s nnms nnns p dafs
ἀναγινώσκω Μωϋσῆς κάλυµµα ἐπί ὁ καρδίαnafs αὐτόςrpgmp κεῖµαιvipn3s .
v.16 ἡνίκαbo δέc ἄνxo ἐπιστρέφωvsaa3s πρόςp κύριοςnams περιαιρέωvipp3s ὁdnns κάλυµµαnnns .
v.17 ὁdnms δέc κύριοςnnms ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὅςbo δέc ὁdnns πνεῦµαnnns κύριοςngms
ἐκεῖbo ἐλευθερίαnnfs . v.18 ἐγώrpn-p δέc πᾶςanmpn ἀνακαλύπτωvpxpdns πρόσωπονndns ὁdafs
δόξαnafs κύριοςngms κατοπτρίζωvppmnmp ὁdafs αὐτόςrpafs εἰκώνnafs µεταµορφόωvipp1p ἀπόp
δόξαngfs εἰςp δόξαnafs καθάπερbo ἀπόp κύριοςngms πνεῦµαngns . 4. v.1 διάp οὗτοςrdans
ἔχωvppanmp ὁdafs διακονίαnafs οὗτοςrdafs καθώςbo ἐλεέωviap1p οὐxo ἐγκακέωvipa1p . v.2 ἀλλάc
viam1p danp aanpn dgfs ngfs xo vppanmp
ἀπογορεύω ὁ κρυπτός ὁ αἰσχύνη µή περιπατέω ἐν πανουργίαndfs
p
µηδέc δολόωvppanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms ἀλλάc ὁddfs φανέρωσιςndfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs
συνίστηµιvppanmp ἑαυτοῦrxamp πρόςp πᾶςaafsn συνείδησιςnafs ἄνθρωποςngmp ἐνώπιονbo ὁdgms
θεόςngms .
τοῖς ἀπολλυµένοις ἐστὶν κεκαλυµµένον. ἐν οἷς ὁ θεὸς τοῦ 4
αἰῶνος τούτου ἐτύφλωσεν τὰ νοήµατα τῶν ἀπίστων εἰς τὸ µὴ

αὐγάσαι αὐτοῖς τὸν φωτισµὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ
Χριστοῦ ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ θεοῦ. οὐ γὰρ ἑαυτοὺς κηρύσσο- 5
µεν ἀλλὰ Χριστὸν ᾿Ιησοῦν κύριον ἑαυτοὺς δὲ δούλους ὑµῶν

διὰ ᾿Ιησοῦν. ὅτι ὁ θεὸς ὁ εἰπών ᾿Εκ σκότους φῶς λάµψαι ὃς 6
ἔλαµψεν ἐν ταῖς καρδίαις ἡµῶν πρὸς φωτισµὸν τῆς γνώσεως

τῆς δόξης τοῦ θεοῦ ἐν προσώπῳ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῎Εχοµεν δὲ 7
τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν ἵνα ἡ ὑπερβολὴ

τῆς δυνάµεως ᾖ τοῦ θεοῦ καὶ µὴ ἐξ ἡµῶν, ἐν παντὶ θλιβόµενοι 8
ἀλλ οὐ στενοχωρούµενοι ἀπορούµενοι ἀλλ οὐκ ἐξαπορούµε-

νοι. διωκόµενοι ἀλλ οὐκ ἐγκαταλειπόµενοι καταβαλλόµενοι 9
ἀλλ οὐκ ἀπολλύµενοι. πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου ᾿Ιη- 10
σοῦ ἐν τῷ σώµατι περιφέροντες ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ

σώµατι ἡµῶν φανερωθῇ. ἀεὶ γὰρ ἡµεῖς οἱ ζῶντες εἰς θάνατον 11
παραδιδόµεθα διὰ ᾿Ιησοῦν ἵνα καὶ ἡ ζωὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ φανερω-

θῇ ἐν τῇ θνητῇ σαρκὶ ἡµῶν. ὥστε ὁ µὲν θάνατος ἐν ἡµῖν 12
ἐνεργεῖται ἡ δὲ ζωὴ ἐν ὑµῖν. ἔχοντες δὲ τὸ αὐτὸ πνεῦµα τῆς 13
πίστεως κατὰ τὸ γεγραµµένον ᾿Επίστευσα διὸ ἐλάλησα καὶ ἡ-

µεῖς πιστεύοµεν διὸ καὶ λαλοῦµεν. εἰδότες ὅτι ὁ ἐγείρας τὸν 14
κύριον ᾿Ιησοῦν καὶ ἡµᾶς διὰ ᾿Ιησοῦ ἐγερεῖ καὶ παραστήσει

v.3 εἰqo δέc καίc εἰµίvipx3s καλύπτωvpxpnns ὁdnns εὐαγγέλιονnnns ἐγώrpg-p ἐνp ὁddmp
ἀπόλλυµιvppedmp εἰµίvipx3s καλύπτωvpxpnns . v.4 ἐνp ὅςrrdmp ὁdnms θεόςnnms ὁdgms αἰώνngms
οὗτοςrdgms τυφλόωviaa3s ὁdanp νόηµαnanp ὁdgmp ἄπιστοςagmpn εἰςp ὁdans µήxo αὐγάζωvnaa
αὐτόςrpdmp ὁdams φωτισµόςnams ὁdgns εὐαγγέλιονngns ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms
εἰµίvipx3s εἰκώνnnfs ὁdgms θεόςngms . v.5 οὐxo γάρc ἑαυτοῦrxamp κηρύσσωvipa1p ἀλλάc
nams nams nams
Χριστός ᾿Ιησοῦς κύριος ἑαυτοῦrxamp δέc δοῦλοςnamp σύrpg-p διάp ᾿Ιησοῦςnams .
v.6 ὅτιc ὁdnms θεόςnnms ὁdnms λέγωvpaanms ἐκp σκότοςngns φῶςnans λάµπωvnaa ὅςrrnms
λάµπωviaa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp ἐγώrpg-p πρόςp φωτισµόςnams ὁdgfs γνῶσιςngfs ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms
θεόςngms ἐνp πρόσωπονndns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.7 ἔχωvipa1p δέc ὁdams θησαυρόςnams
οὗτοςrdams ἐνp ὀστράκινοςadnpn σκεῦοςndnp ἵναc ὁdnfs ὑπερβολήnnfs ὁdgfs δύναµιςngfs εἰµίvspx3s
ὁdgms θεόςngms καίc µήxo ἐκp ἐγώrpg-p . v.8 ἐνp πᾶςadmsn θλίβωvpppnmp ἀλλάc οὐxo
στενοχωρέωvpppnmp ἀπορέωvppmnmp ἀλλάc οὐxo ἐξαπορέοµαιvppnnmp . v.9 διώκωvpppnmp ἀλλάc
xo vpppnmp vpppnmp c xo vppenmp
οὐ ἐγκαταλείπω καταβάλλω ἀλλά οὐ ἀπόλλυµι . v.10 πάντοτεbo ὁdafs
νέκρωσιςnafs ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns σῶµαndns περιφέρωvppanmp ἵναc καίc ὁdnfs
ζωήnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐγώrpg-p φανερόωvsap3s . v.11 ἀείbo γάρc ἐγώrpn-p
ὁdnmp ζάωvppanmp εἰςp θάνατοςnams παραδίδωµιvipp1p διάp ᾿Ιησοῦςnams ἵναc καίc ὁdnfs ζωήnnfs
ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms φανερόωvsap3s ἐνp ὁddfs θνητόςadfsn σάρξndfs ἐγώrpg-p . v.12 ὥστεc ὁdnms µένxo
θάνατοςnnms ἐνp ἐγώrpd-p ἐνεργέωvipm3s ὁdnfs δέc ζωήnnfs ἐνp σύrpd-p . v.13 ἔχωvppanmp δέc ὁdans
αὐτόςrpans πνεῦµαnans ὁdgfs πίστιςngfs κατάp ὁdans γράφωvpxpans πιστεύωviaa1s διόc λαλέωviaa1s καίc
ἐγώrpn-p πιστεύωvipa1p διόc καίc λαλέωvipa1p .
15 σὺν ὑµῖν. τὰ γὰρ πάντα δι΄ ὑµᾶς ἵνα ἡ χάρις πλεονάσασα διὰ
τῶν πλειόνων τὴν εὐχαριστίαν περισσεύσῃ εἰς τὴν δόξαν τοῦ
16 θεοῦ. ∆ιὸ οὐκ ἐκκακοῦµεν, ἀλλ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡµῶν ἄνθρωπος
διαφθείρεται ἀλλ ὁ ἔσωθεν ἀνακαινοῦται ἡµέρᾳ καὶ ἡµέρᾳ.
17 τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡµῶν καθ ὑπερβολὴν
18 εἰς ὑπερβολὴν αἰώνιον βάρος δόξης κατεργάζεται ἡµῖν. µὴ
σκοπούντων ἡµῶν τὰ βλεπόµενα ἀλλὰ τὰ µὴ βλεπόµενα, τὰ
γὰρ βλεπόµενα πρόσκαιρα τὰ δὲ µὴ βλεπόµενα αἰώνια.
5 Οἴδαµεν γὰρ ὅτι ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡµῶν οἰκία τοῦ σκήνους
καταλυθῇ οἰκοδοµὴν ἐκ θεοῦ ἔχοµεν οἰκίαν ἀχειροποίητον
2 αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς. καὶ γὰρ ἐν τούτῳ στενάζοµεν τὸ
οἰκητήριον ἡµῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες.
3, 4 εἴγε καὶ ἐνδυσάµενοι οὐ γυµνοὶ εὑρεθησόµεθα. καὶ γὰρ οἱ
ὄντες ἐν τῷ σκήνει στενάζοµεν βαρούµενοι ἐφ ᾧ οὐ θέλοµεν
ἐκδύσασθαι ἀλλ ἐπενδύσασθαι ἵνα καταποθῇ τὸ θνητὸν ὑπὸ
5 τῆς ζωῆς. ὁ δὲ κατεργασάµενος ἡµᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο θεός
6 ὁ καὶ δοὺς ἡµῖν τὸν ἀρραβῶνα τοῦ πνεύµατος. Θαρροῦντες
οὖν πάντοτε καὶ εἰδότες ὅτι ἐνδηµοῦντες ἐν τῷ σώµατι ἐκδη-
7 µοῦµεν ἀπὸ τοῦ κυρίου, διὰ πίστεως γὰρ περιπατοῦµεν οὐ
8 διὰ εἴδους, θαρροῦµεν δὲ καὶ εὐδοκοῦµεν µᾶλλον ἐκδηµῆ-
v.14 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὁdnms ἐγείρωvpaanms ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams καίc ἐγώrpa-p διάp
᾿Ιησοῦςngms ἐγείρωvifa3s καίc παρίστηµιvifa3s σύνp σύrpd-p . v.15 ὁdnnp γάρc πᾶςannpn διάp σύrpa-p
ἵναc ὁdnfs χάριςnnfs πλεονάζωvpaanfs διάp ὁdgnp πολύςagnpc ὁdafs εὐχαριστίαnafs περισσεύωvsaa3s
εἰςp ὁdafs δόξαnafs ὁdgms θεόςngms . v.16 διόc οὐxo ἐγκακέωvipa1p ἀλλάc εἰqo καίc ὁdnms
ἔξωbo ἐγώrpg-p ἄνθρωποςnnms διαφθείρωvipp3s ἀλλάc ὁdnms ἔσωθενbo ἀνακαινόωvipp3s ἡµέραndfs
καίc ἡµέραndfs . v.17 ὁdnns γάρc παραυτίκαbo ἐλαφρόςannsn ὁdgfs θλῖψιςngfs ἐγώrpg-p κατάp
ὑπερβολήnafs εἰςp ὑπερβολήnafs αἰώνιοςaansn βάροςnans δόξαngfs κατεργάζοµαιvipn3s ἐγώrpd-p .
v.18 µήxo σκοπέωvppagmp ἐγώrpg-p ὁdanp βλέπωvpppanp ἀλλάc ὁdanp µήxo βλέπωvpppanp ὁdnnp γάρc
βλέπωvpppnnp πρόσκαιροςannpn ὁdnnp δέc µήxo βλέπωvpppnnp αἰώνιοςannpn . 5. v.1 οἶδαvixa1p
c c qo dnfs anfsn rpg-p nnfs dgns ngns vsap3s
γάρ ὅτι ἐάν ὁ ἐπίγειος ἐγώ οἰκία ὁ σκῆνος καταλύω οἰκοδοµήnafs
ἐκp θεόςngms ἔχωvipa1p οἰκίαnafs ἀχειροποίητοςaafsn αἰώνιοςaafsn ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp .
v.2 καίc γάρc ἐνp οὗτοςrddns στενάζωvipa1p ὁdans οἰκητήριονnans ἐγώrpg-p ὁdans ἐκp οὐρανόςngms
ἐπενδύωvnam ἐπιποθέωvppanmp . v.3 εἴ&γεqo καίc ἐνδύωvpamnmp οὐxo γυµνόςanmpn εὑρίσκωvifp1p .
v.4 καίc γάρc ὁdnmp εἰµίvppxnmp ἐνp ὁddns σκῆνοςndns στενάζωvipa1p βαρέωvpppnmp ἐπίp ὅςrrdns
οὐxo θέλωvipa1p ἐκδύωvnam ἀλλάc ἐπενδύωvnam ἵναc καταπίνωvsap3s ὁdnns θνητόςannsn ὑπόp ὁdgfs
ζωήngfs . v.5 ὁdnms δέc κατεργάζοµαιvpadnms ἐγώrpa-p εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans θεόςnnms ὁdnms
καίc δίδωµιvpaanms ἐγώrpd-p ὁdams ἀρραβώνnams ὁdgns πνεῦµαngns . v.6 θαρρέωvppanmp οὖνc
πάντοτεbo καίc οἶδαvpxanmp ὅτιc ἐνδηµέωvppanmp ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐκδηµέωvipa1p ἀπόp ὁdgms
κύριοςngms . v.7 διάp πίστιςngfs γάρc περιπατέωvipa1p οὐxo διάp εἶδοςngns .
σαι ἐκ τοῦ σώµατος καὶ ἐνδηµῆσαι πρὸς τὸν κύριον. διὸ 9
καὶ φιλοτιµούµεθα εἴτε ἐνδηµοῦντες εἴτε ἐκδηµοῦντες εὐά-

ρεστοι αὐτῷ εἶναι. τοὺς γὰρ πάντας ἡµᾶς φανερωθῆναι δεῖ 10
ἔµπροσθεν τοῦ βήµατος τοῦ Χριστοῦ ἵνα κοµίσηται ἕκαστος

τὰ διὰ τοῦ σώµατος πρὸς ἃ ἔπραξεν εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν.
Εἰδότες οὖν τὸν φόβον τοῦ κυρίου ἀνθρώπους πείθοµεν θεῷ 11
δὲ πεφανερώµεθα, ἐλπίζω δὲ καὶ ἐν ταῖς συνειδήσεσιν ὑµῶν

πεφανερῶσθαι. οὐ γὰρ πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνοµεν ὑµῖν 12
ἀλλὰ ἀφορµὴν διδόντες ὑµῖν καυχήµατος ὑπὲρ ἡµῶν ἵνα ἔ-

χητε πρὸς τοὺς ἐν προσώπῳ καυχωµένους καὶ οὐ καρδίᾳ.
εἴτε γὰρ ἐξέστηµεν θεῷ, εἴτε σωφρονοῦµεν ὑµῖν. ἡ γὰρ ἀ- 13, 14
γάπη τοῦ Χριστοῦ συνέχει ἡµᾶς κρίναντας τοῦτο ὅτι [εἰ] εἷς
ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν ἄρα οἱ πάντες ἀπέθανον, καὶ ὑπὲρ 15
πάντων ἀπέθανεν ἵνα οἱ ζῶντες µηκέτι ἑαυτοῖς ζῶσιν ἀλλὰ τῷ

ὑπὲρ αὐτῶν ἀποθανόντι καὶ ἐγερθέντι. ῞Ωστε ἡµεῖς ἀπὸ τοῦ 16
νῦν οὐδένα οἴδαµεν κατὰ σάρκα, εἰ δὲ καὶ ἐγνώκαµεν κατὰ

σάρκα Χριστόν ἀλλὰ νῦν οὐκέτι γινώσκοµεν. ὥστε εἴ τις ἐν 17
Χριστῷ καινὴ κτίσις, τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν ἰδοὺ γέγονεν καινά,

τὰ πάντα. τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ τοῦ καταλλάξαντος ἡµᾶς 18
ἑαυτῷ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ δόντος ἡµῖν τὴν διακονίαν τῆς
καταλλαγῆς. ὡς ὅτι θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ κόσµον καταλλάσσων 19
v.8 θαρρέωvipa1p δέc καίc εὐδοκέωvipa1p µᾶλλονbo ἐκδηµέωvnaa ἐκp ὁdgns σῶµαngns καίc
ἐνδηµέωvnaa πρόςp ὁdams κύριοςnams . v.9 διόc καίc φιλοτιµέοµαιvipn1p εἴτεc ἐνδηµέωvppanmp
εἴτεc ἐκδηµέωvppanmp εὐάρεστοςanmpn αὐτόςrpdms εἰµίvnpx . v.10 ὁdamp γάρc πᾶςaampn
ἐγώrpa-p φανερόωvnap δεῖvipq3s ἔµπροσθενp ὁdgns βῆµαngns ὁdgms Χριστόςngms ἵναc κοµίζωvsam3s
ἕκαστοςanmsn ὁdanp διάp ὁdgns σῶµαngns πρόςp ὅςrranp πράσσωviaa3s εἴτεc ἀγαθόςaansn εἴτεc
κακόςaansn . v.11 οἶδαvpxanmp οὖνc ὁdams φόβοςnams ὁdgms κύριοςngms ἄνθρωποςnamp
vipa1p ndms
πείθω θεός δέc φανερόωvixp1p ἐλπίζωvipa1s δέc καίc ἐνp ὁddfp συνείδησιςndfp σύrpg-p
φανερόωvnxp . v.12 οὐxo γάρc πάλινbo ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvipa1p σύrpd-p ἀλλάc ἀφορµήnafs
δίδωµιvppanmp σύrpd-p καύχηµαngns ὑπέρp ἐγώrpg-p ἵναc ἔχωvspa2p πρόςp ὁdamp ἐνp πρόσωπονndns
καυχάοµαιvppnamp καίc ὅςxo καρδίαndfs . v.13 εἴτεc γάρc ἐξίστηµιviaa1p θεόςndms εἴτεc
σωφρονέωvipa1p σύrpd-p . v.14 ὁdnfs γάρc ἀγάπηnnfs ὁdgms Χριστόςngms συνέχωvipa3s ἐγώrpa-p
κρίνωvpaaamp οὗτοςrdans ὅτιc εἰqo εἷςnnms ὑπέρp πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s ἄραxo ὁdnmp πᾶςanmpn
ἀποθνῄσκωviaa3p . v.15 καίc ὑπέρp πᾶςagmpn ἀποθνῄσκωviaa3s ἵναc ὁdnmp ζάωvppanmp µηκέτιbo
rxdmp vspa3p
ἑαυτοῦ ζάω ἀλλάc ὁddms ὑπέρp αὐτόςrpgmp ἀποθνῄσκωvpaadms καίc ἐγείρωvpapdms .
v.16 ὥστεc ἐγώrpn-p ἀπόp ὁdgms νῦνbo οὐδείςaamsn οἶδαvixa1p κατάp σάρξnafs εἰqo δέc καίc
γινώσκωvixa1p κατάp σάρξnafs Χριστόςnams ἀλλάc νῦνbo οὐκέτιbo γινώσκωvipa1p . v.17 ὥστεc εἰqo
τι-σρινµσ ἐνp Χριστόςndms καινόςanfsn κτίσιςnnfs ὁdnnp ἀρχαῖοςannpn παρέρχοµαιviaa3s ἰδούvdaa2s
γίνοµαιvixa3s καινόςannpn ὁdnnp πᾶςannpn . v.18 ὁdnnp δέc πᾶςannpn ἐκp ὁdgms θεόςngms ὁdgms
καταλλάσσωvpaagms ἐγώrpa-p ἑαυτοῦrxdms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc δίδωµιvpaagms ἐγώrpd-p
ὁdafs διακονίαnafs ὁdgfs καταλλαγήngfs .
ἑαυτῷ µὴ λογιζόµενος αὐτοῖς τὰ παραπτώµατα αὐτῶν καὶ θέ-

20 µενος ἐν ἡµῖν τὸν λόγον τῆς καταλλαγῆς. ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν
πρεσβεύοµεν ὡς τοῦ θεοῦ παρακαλοῦντος δι΄ ἡµῶν, δεόµεθα
21 ὑπὲρ Χριστοῦ καταλλάγητε τῷ θεῷ. τὸν γὰρ µὴ γνόντα ἁ-
µαρτίαν ὑπὲρ ἡµῶν ἁµαρτίαν ἐποίησεν ἵνα ἡµεῖς γενώµεθα
δικαιοσύνη θεοῦ ἐν αὐτῷ.
6 Συνεργοῦντες δὲ καὶ παρακαλοῦµεν µὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν
2 τοῦ θεοῦ δέξασθαι ὑµᾶς, λέγει γάρ Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά
σου καὶ ἐν ἡµέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι ἰδοὺ νῦν καιρὸς
3 εὐπρόσδεκτος ἰδοὺ νῦν ἡµέρα σωτηρίας. µηδεµίαν ἐν µη-
4 δενὶ διδόντες προσκοπήν ἵνα µὴ µωµηθῇ ἡ διακονία. ἀλλ
ἐν παντὶ συνιστώντες ἑαυτοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι ἐν ὑποµονῇ
5 πολλῇ ἐν θλίψεσιν ἐν ἀνάγκαις ἐν στενοχωρίαις. ἐν πληγαῖς
ἐν φυλακαῖς ἐν ἀκαταστασίαις ἐν κόποις ἐν ἀγρυπνίαις ἐν νη-
6 στείαις. ἐν ἁγνότητι ἐν γνώσει ἐν µακροθυµίᾳ ἐν χρηστότητι
7 ἐν πνεύµατι ἁγίῳ ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ. ἐν λόγῳ ἀληθείας ἐν
δυνάµει θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ
8 ἀριστερῶν. διὰ δόξης καὶ ἀτιµίας διὰ δυσφηµίας καὶ εὐφη-
9 µίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς. ὡς ἀγνοούµενοι καὶ ἐπιγινω-
σκόµενοι ὡς ἀποθνῄσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶµεν ὡς παιδευόµενοι
10 καὶ µὴ θανατούµενοι. ὡς λυπούµενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες ὡς
v.19 ὡςbo ὅτιc θεόςnnms εἰµίviix3s ἐνp Χριστόςndms κόσµοςnams καταλλάσσωvppanms ἑαυτοῦrxdms
µήxo λογίζοµαιvppnnms αὐτόςrpdmp ὁdanp παράπτωµαnanp αὐτόςrpgmp καίc τίθηµιvpamnms ἐνp
ἐγώrpd-p ὁdams λόγοςnams ὁdgfs καταλλαγήngfs . v.20 ὑπέρp Χριστόςngms οὖνc πρεσβεύωvipa1p
ὡςbo ὁdgms θεόςngms παρακαλέωvppagms διάp ἐγώrpg-p δέοµαιvipn1p ὑπέρp Χριστόςngms
καταλλάσσωvdap2p ὁddms θεόςndms . v.21 ὁdams γάρc µήxo γινώσκωvpaaams ἁµαρτίαnafs
ὑπέρp ἐγώrpg-p ἁµαρτίαnafs ποιέωviaa3s ἵναc ἐγώrpn-p γίνοµαιvsad1p δικαιοσύνηnnfs θεόςngms ἐνp
αὐτόςrpdms . 6. v.1 συνεργέωvppanmp δέc καίc παρακαλέωvipa1p µήxo εἰςp κενόςaansn ὁdafs
χάριςnafs ὁdgms θεόςngms δέχοµαιvnad σύrpa-p . v.2 λέγωvipa3s γάρc καιρόςndms δεκτόςadmsn
ἐπακούωviaa1s σύrpg-s καίc ἐνp ἡµέραndfs σωτηρίαngfs βοηθέωviaa1s σύrpd-s ἰδούvdaa2s νῦνbo
καιρόςnnms εὐπρόσδεκτοςanmsn ἰδούvdaa2s νῦνbo ἡµέραnnfs σωτηρίαngfs . v.3 µηδείςaafsn
ἐνp µηδείςadnsn δίδωµιvppanmp προσκοπήnafs ἵναc µήxo µωµάοµαιvsap3s ὁdnfs διακονίαnnfs .
v.4 ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn συνίστηµιvppanmp ἑαυτοῦrxamp ὡςbo θεόςngms διάκονοςnnmp ἐνp
ὑποµονήndfs πολύςadfsn ἐνp θλῖψιςndfp ἐνp ἀνάγκηndfp ἐνp στενοχωρίαndfp . v.5 ἐνp πληγήndfp
p ndfp p ndfp p ndmp p ndfp
ἐν φυλακή ἐν ἀκαταστασία ἐν κόπος ἐν ἀγρυπνία ἐν νηστείαndfp .
p
v.6 ἐνp
ἁγνότηςndfs ἐνp γνῶσιςndfs ἐνp µακροθυµίαndfs ἐνp χρηστότηςndfs ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn ἐνp
ἀγάπηndfs ἀνυπόκριτοςadfsn . v.7 ἐνp λόγοςndms ἀλήθειαngfs ἐνp δύναµιςndfs θεόςngms διάp ὁdgnp
ὅπλονngnp ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ὁdgmp δεξιόςagmpn καίc ἀριστερόςagmpn . v.8 διάp δόξαngfs καίc
ἀτιµίαngfs διάp δυσφηµίαngfs καίc εὐφηµίαngfs ὡςbo πλάνοςanmpn καίc ἀληθήςanmpn . v.9 ὡςbo
vpppnmp c vpppnmp bo vppanmp c vdaa2s vipa1p
ἀγνοέω καί ἐπιγινώσκω ὡς ἀποθνῄσκω καί ἰδού ζάω ὡςbo
παιδεύωvpppnmp καίc µήxo θανατόωvpppnmp .
πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες ὡς µηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα

κατέχοντες. Τὸ στόµα ἡµῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑµᾶς Κορίνθιοι 11
ἡ καρδία ἡµῶν πεπλάτυνται, οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡµῖν στε- 12
νοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑµῶν, τὴν δὲ αὐτὴν ἀντι- 13
µισθίαν ὡς τέκνοις λέγω πλατύνθητε καὶ ὑµεῖς. Μὴ γίνεσθε 14
ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις, τίς γὰρ µετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνο-

µίᾳ τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος. τίς δὲ συµφώνησις 15
Χριστῷ πρὸς Βελιάρ ἢ τίς µερὶς πιστῷ µετὰ ἀπίστου. τίς δὲ 16
συγκατάθεσις ναῷ θεοῦ µετὰ εἰδώλων ὑµεῖς γὰρ ναὸς θεοῦ

ἐστε ζῶντος καθὼς εἶπεν ὁ θεὸς ὅτι ᾿Ενοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ
ἐµπεριπατήσω καὶ ἔσοµαι αὐτῶν θεός καὶ αὐτοὶ ἔσονταί µοι
λαός. διὸ ᾿Εξέλθετε ἐκ µέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε λέγει 17
κύριος καὶ ἀκαθάρτου µὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξοµαι ὑµᾶς.

καὶ ἔσοµαι ὑµῖν εἰς πατέρα καὶ ὑµεῖς ἔσεσθέ µοι εἰς υἱοὺς 18
καὶ θυγατέρας λέγει κύριος παντοκράτωρ.

ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας ἀγαπητοί καθαρίσω- 7
µεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς µολυσµοῦ σαρκὸς καὶ πνεύµατος
ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ θεοῦ. Χωρήσατε ἡµᾶς, οὐ- 2
δένα ἠδικήσαµεν οὐδένα ἐφθείραµεν οὐδένα ἐπλεονεκτήσα-

µεν. οὐ πρὸς κατάκρισιν λέγω, προείρηκα γὰρ ὅτι ἐν ταῖς 3
καρδίαις ἡµῶν ἐστε εἰς τὸ συναποθανεῖν καὶ συζῆν. πολλή 4
v.10 ὡςbo λυπέωvpppnmp ἀείbo δέc χαίρωvppanmp ὡςbo πτωχόςanmpn πολύςaampn δέc
πλουτίζωvppanmp ὡςbo µηδείςaansn ἔχωvppanmp καίc πᾶςaanpn κατέχωvppanmp . v.11 ὁdnns
στόµαnnns ἐγώrpg-p ἀνοίγωvixa3s πρόςp σύrpa-p Κορίνθιοςavmpn ὁdnfs καρδίαnnfs ἐγώrpg-p
πλατύνωvixp3s . v.12 οὐxo στενοχωρέωvipp2p ἐνp ἐγώrpd-p στενοχωρέωvipp2p δέc ἐνp ὁddnp
σπλάγχνονndnp σύrpg-p . v.13 ὁdafs δέc αὐτόςrpafs ἀντιµισθίαnafs ὡςbo τέκνονndnp λέγωvipa1s
vdap2p c rpn-p
πλατύνω καί σύ . v.14 µήxo γίνοµαιvdpn2p ἑτεροζυγέωvppanmp ἄπιστοςadmpn τίςrqnfs
γάρc µετοχήnnfs δικαιοσύνηndfs καίc ἀνοµίαndfs τίςrqnfs δέc κοινωνίαnnfs φῶςndns πρόςp σκότοςnans .
v.15 τίςrqnfs δέc συµφώνησιςnnfs Χριστόςndms πρόςp Βελιάρtp ἤxo τίςrqnfs µερίςnnfs πιστόςadmsn
µετάp ἄπιστοςagmsn . v.16 τίςrqnfs δέc συγκατάθεσιςnnfs ναόςndms θεόςngms µετάp εἴδωλονngnp
σύrpn-p γάρc ναόςnnms θεόςngms εἰµίvipx2p ζάωvppagms καθώςbo λέγωviaa3s ὁdnms θεόςnnms
ὅτιc ἐνοικέωvifa1s ἐνp αὐτόςrpdmp καίc ἐµπεριπατέωvifa1s καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpgmp θεόςnnms
καίc αὐτόςrpnmp εἰµίvifx3p ἐγώrpd-s λαόςnnms . v.17 διόc ἐξέρχοµαιvdaa2p ἐκp µέσοςagnsn
αὐτόςrpgmp καίc ἀφορίζωvdap2p λέγωvipa3s κύριοςnnms καίc ἀκάθαρτοςagnsn µήxo ἅπτωvdpm2p
κἀγώrpn-s εἰσδέχοµαιvifd1s σύrpa-p . v.18 καίc εἰµίvifx1s σύrpd-p εἰςp πατήρnams καίc σύrpn-p
εἰµίvifx2p ἐγώrpd-s εἰςp υἱόςnamp καίc θυγάτηρnafp λέγωvipa3s κύριοςnnms παντοκράτωρnnms .
7. v.1 οὗτοςrdafp οὖνc ἔχωvppanmp ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀγαπητόςavmpn καθαρίζωvsaa1p ἑαυτοῦrxamp
ἀπόp πᾶςagmsn µολυσµόςngms σάρξngfs καίc πνεῦµαngns ἐπιτελέωvppanmp ἁγιωσύνηnafs ἐνp
φόβοςndms θεόςngms . v.2 χωρέωvdaa2p ἐγώrpa-p οὐδείςaamsn ἀδικέωviaa1p οὐδείςaamsn
φθείρωviaa1p οὐδείςaamsn πλεονεκτέωviaa1p . v.3 οὐxo πρόςp κατάκρισιςnafs λέγωvipa1s
vixa1s c c p ddfp ndfp rpg-p
προεῖπον γάρ ὅτι ἐν ὁ καρδία ἐγώ εἰµίvipx2p εἰςp ὁdans συναποθνῄσκωvnaa
καίc συζάωvnpa .
µοι παρρησία πρὸς ὑµᾶς πολλή µοι καύχησις ὑπὲρ ὑµῶν,

πεπλήρωµαι τῇ παρακλήσει ὑπερπερισσεύοµαι τῇ χαρᾷ ἐπὶ
5 πάσῃ τῇ θλίψει ἡµῶν. Καὶ γὰρ ἐλθόντων ἡµῶν εἰς Μακε-
δονίαν οὐδεµίαν ἔσχηκεν ἄνεσιν ἡ σὰρξ ἡµῶν ἀλλ ἐν παντὶ
6 θλιβόµενοι, ἔξωθεν µάχαι ἔσωθεν φόβοι. ἀλλ ὁ παρακαλῶν
τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡµᾶς ὁ θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τί-
7 του. οὐ µόνον δὲ ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ
παρακλήσει ᾗ παρεκλήθη ἐφ ὑµῖν ἀναγγέλλων ἡµῖν τὴν ὑ-
µῶν ἐπιπόθησιν τὸν ὑµῶν ὀδυρµόν τὸν ὑµῶν ζῆλον ὑπὲρ ἐµοῦ
8 ὥστε µε µᾶλλον χαρῆναι. ὅτι εἰ καὶ ἐλύπησα ὑµᾶς ἐν τῇ ἐπι-
στολῇ οὐ µεταµέλοµαι, εἰ καὶ µετεµελόµην βλέπω γὰρ ὅτι ἡ
9 ἐπιστολὴ ἐκείνη εἰ καὶ πρὸς ὥραν ἐλύπησεν ὑµᾶς. νῦν χαίρω
οὐχ ὅτι ἐλυπήθητε ἀλλ ὅτι ἐλυπήθητε εἰς µετάνοιαν, ἐλυπή-
10 θητε γὰρ κατὰ θεόν ἵνα ἐν µηδενὶ ζηµιωθῆτε ἐξ ἡµῶν. ἡ γὰρ
κατὰ θεὸν λύπη µετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀµεταµέλητον κατερ-
11 γάζεται ἡ δὲ τοῦ κόσµου λύπη θάνατον κατἐργάζεται, ἰδοὺ
γὰρ αὐτὸ τοῦτο τὸ κατὰ θεὸν λυπηθῆναι ὑµᾶς, πόσην κα-
τειργάσατο ὑµῖν σπουδήν ἀλλὰ ἀπολογίαν ἀλλὰ ἀγανάκτησιν
ἀλλὰ φόβον ἀλλὰ ἐπιπόθησιν ἀλλὰ ζῆλον ἀλλὰ ἐκδίκησιν παν-
12 τὶ συνεστήσατε ἑαυτοὺς ἁγνοὺς εἶναι ἐν τῷ πράγµατι. ἄρα
εἰ καὶ ἔγραψα ὑµῖν οὐχ εἵνεκεν τοῦ ἀδικήσαντος οὐδὲ εἵνε-
κεν τοῦ ἀδικηθέντος ἀλλ εἵνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπου-
v.4 πολύςanfsn ἐγώrpd-s παρρησίαnnfs πρόςp σύrpa-p πολύςanfsn ἐγώrpd-s καύχησιςnnfs ὑπέρp
σύrpg-p πληρόωvixp1s ὁddfs παράκλησιςndfs ὑπερπερισσεύωvipm1s ὁddfs χαράndfs ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs
θλῖψιςndfs ἐγώrpg-p . v.5 καίc γάρc ἔρχοµαιvpaagmp ἐγώrpg-p εἰςp Μακεδονίαnafs οὐδείςaafsn
vixa3s nafs dnfs
ἔχω ἄνεσις ὁ σάρξnnfs ἐγώrpg-p ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn θλίβωvpppnmp ἔξωθενbo µάχηnnfp
ἔσωθενbo φόβοςnnmp . v.6 ἀλλάc ὁdnms παρακαλέωvppanms ὁdamp ταπεινόςaampn παρακαλέωviaa3s
ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs Τίτοςngms . v.7 οὐxo µόνοςbo δέc ἐνp ὁddfs
παρουσίαndfs αὐτόςrpgms ἀλλάc καίc ἐνp ὁddfs παράκλησιςndfs ὅςrrdfs παρακαλέωviap3s ἐπίp σύrpd-p
ἀναγγέλλωvppanms ἐγώrpd-p ὁdafs σύrpg-p ἐπιπόθησιςnafs ὁdams σύrpg-p ὀδυρµόςnams ὁdams σύrpg-p
ζῆλοςnams ὑπέρp ἐγώrpg-s ὥστεc ἐγώrpa-s µᾶλλονbo χαίρωvnao . v.8 ὅτιc εἰqo καίc λυπέωviaa1s
rpa-p p ddfs ndfs xo vipn1s
σύ ἐν ὁ ἐπιστολή οὐ µεταµέλοµαι εἰ καί µεταµέλοµαιviin1s βλέπωvipa1s γάρc
qo c
ὅτιc ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ἐκεῖνοςrdnfs εἰqo καίc πρόςp ὥραnafs λυπέωviaa3s σύrpa-p . v.9 νῦνbo
vipa1s xo c viap2p c c viap2p p nafs viap2p
χαίρω οὐ ὅτι λυπέω ἀλλά ὅτι λυπέω εἰς µετάνοια λυπέω γάρc
κατάp θεόςnams ἵναc ἐνp µηδείςadnsn ζηµιόωvsap2p ἐκp ἐγώrpg-p . v.10 ὁdnfs γάρc κατάp
θεόςnams λύπηnnfs µετάνοιαnafs εἰςp σωτηρίαnafs ἀµεταµέλητοςaafsn κατεργάζοµαιvipn3s ὁdnfs δέc
ὁdgms κόσµοςngms λύπηnnfs θάνατοςnams κατεργάζοµαιvipn3s . v.11 ἰδούvdaa2s γάρc αὐτόςrpnns
rdnns dnns p nams vnap rpa-p roafs
οὗτος ὁ κατά θεός λυπέω σύ πόσος κατεργάζοµαιviad3s σύrpd-p
σπουδήnafs ἀλλάc ἀπολογίαnafs ἀλλάc ἀγανάκτησιςnafs ἀλλάc φόβοςnams ἀλλάc ἐπιπόθησιςnafs
ἀλλάc ζῆλοςnams ἀλλάc ἐκδίκησιςnafs πᾶςadnsn συνίστηµιviaa2p ἑαυτοῦrxamp ἁγνόςaampn εἰµίvnpx
ἐνp ὁddns πρᾶγµαndns .
δὴν ὑµῶν τὴν ὑπὲρ ἡµῶν πρὸς ὑµᾶς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. διὰ 13
τοῦτο παρακεκλήµεθα ᾿Επὶ δὲ τῇ παρακλήσει ὑµῶν, περισσο-

τέρως µᾶλλον ἐχάρηµεν ἐπὶ τῇ χαρᾷ Τίτου ὅτι ἀναπέπαυται
τὸ πνεῦµα αὐτοῦ ἀπὸ πάντων ὑµῶν. ὅτι εἴ τι αὐτῷ ὑπὲρ ὑ- 14
µῶν κεκαύχηµαι οὐ κατῃσχύνθην ἀλλ ὡς πάντα ἐν ἀληθείᾳ

ἐλαλήσαµεν ὑµῖν οὕτως καὶ ἡ καύχησις ἡµῶν ἡ ἐπὶ Τίτου ἀ-
λήθεια ἐγενήθη. καὶ τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ περισσοτέρως εἰς 15
ὑµᾶς ἐστιν ἀναµιµνῃσκοµένου τὴν πάντων ὑµῶν ὑπακοήν ὡς

µετὰ φόβου καὶ τρόµου ἐδέξασθε αὐτόν. χαίρω ὅτι ἐν παντὶ 16
θαρρῶ ἐν ὑµῖν.
Γνωρίζοµεν δὲ ὑµῖν ἀδελφοί τὴν χάριν τοῦ θεοῦ τὴν δε- 8
δοµένην ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Μακεδονίας. ὅτι ἐν πολλῇ 2
δοκιµῇ θλίψεως ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν καὶ ἡ κατὰ βά-

θους πτωχεία αὐτῶν ἐπερίσσευσεν εἰς τὸν πλοῦτον τῆς ἁπλό-
τητος αὐτῶν, ὅτι κατὰ δύναµιν µαρτυρῶ καὶ ὑπὲρ δύναµιν 3
αὐθαίρετοι. µετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόµενοι ἡµῶν τὴν 4
χάριν καὶ τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους.
καὶ οὐ καθὼς ἠλπίσαµεν ἀλλ ἑαυτοὺς ἔδωκαν πρῶτον τῷ κυ- 5
ρίῳ καὶ ἡµῖν διὰ θελήµατος θεοῦ. εἰς τὸ παρακαλέσαι ἡµᾶς 6
Τίτον ἵνα καθὼς προενήρξατο οὕτως καὶ ἐπιτελέσῃ εἰς ὑµᾶς

καὶ τὴν χάριν ταύτην. ἀλλ ὥσπερ ἐν παντὶ περισσεύετε πί- 7
v.12 ἄραxo εἰqo καίc γράφωviaa1s σύrpd-p οὐxo ἕνεκαbo ὁdgms ἀδικέωvpaagms οὐδέbo ἕνεκαbo ὁdgms
ἀδικέωvpapgms ἀλλάc ἕνεκαbo ὁdgms φανερόωvnap ὁdafs σπουδήnafs σύrpg-p ὁdafs ὑπέρp ἐγώrpg-p
πρόςp σύrpa-p ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms . v.13 διάp οὗτοςrdans παρακαλέωvixp1p ἐπίp δέc
ddfs ndfs rpg-p
ὁ παράκλησις σύ περισσοτέρως µᾶλλονbo χαίρωviao1p ἐπίp ὁddfs χαράndfs Τίτοςngms
bo
ὅτιc ἀναπαύωvixp3s ὁdnns πνεῦµαnnns αὐτόςrpgms ἀπόp πᾶςagmpn σύrpg-p . v.14 ὅτιc εἰqo τι-
rpdms p rpg-p vixn1s xo viap1s
-σριννσ αὐτός ὑπέρ σύ καυχάοµαι οὐ καταισχύνω ἀλλάc ὡςbo πᾶςaanpn
ἐνp ἀλήθειαndfs λαλέωviaa1p σύrpd-p οὕτωbo καίc ὁdnfs καύχησιςnnfs ἐγώrpg-p ὁdnfs ἐπίp Τίτοςngms
ἀλήθειαnnfs γίνοµαιviao3s . v.15 καίc ὁdnnp σπλάγχνονnnnp αὐτόςrpgms περισσοτέρωςbo εἰςp
σύrpa-p εἰµίvipx3s ἀναµιµνῄσκωvppmgms ὁdafs πᾶςagmpn σύrpg-p ὑπακοήnafs ὡςbo µετάp φόβοςngms
καίc τρόµοςngms δέχοµαιviad2p αὐτόςrpams . v.16 χαίρωvipa1s ὅτιc ἐνp πᾶςadnsn θαρρέωvipa1s
ἐνp σύrpd-p . 8. v.1 γνωρίζωvipa1p δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms
ὁdafs δίδωµιvpxpafs ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs Μακεδονίαngfs . v.2 ὅτιc ἐνp πολύςadfsn
δοκιµήndfs θλῖψιςngfs ὁdnfs περισσείαnnfs ὁdgfs χαράngfs αὐτόςrpgmp καίc ὁdnfs κατάp βάθοςngns
πτωχείαnnfs αὐτόςrpgmp περισσεύωviaa3s εἰςp ὁdams πλοῦτοςnams ὁdgfs ἁπλότηςngfs αὐτόςrpgmp .
v.3 ὅτιc κατάp δύναµιςnafs µαρτυρέωvipa1s καίc ὑπέρp δύναµιςnafs αὐθαίρετοςanmpn . v.4 µετάp
πολύςagfsn παράκλησιςngfs δέοµαιvppnnmp ἐγώrpg-p ὁdafs χάριςnafs καίc ὁdafs κοινωνίαnafs ὁdgfs
διακονίαngfs ὁdgfs εἰςp ὁdamp ἅγιοςaampn . v.5 καίc οὐxo καθώςbo ἐλπίζωviaa1p ἀλλάc ἑαυτοῦrxamp
δίδωµιviaa3p πρῶτοςbo ὁddms κύριοςndms καίc ἐγώrpd-p διάp θέληµαngns θεόςngms . v.6 εἰςp ὁdans
vnaa rpa-p nams c bo viad3s
παρακαλέω ἐγώ Τίτος ἵνα καθώς προενάρχοµαι οὕτω καί ἐπιτελέωvsaa3s
bo c
εἰςp σύrpa-p καίc ὁdafs χάριςnafs οὗτοςrdafs .

στει καὶ λόγῳ καὶ γνώσει καὶ πάσῃ σπουδῇ καὶ τῇ ἐξ ὑµῶν
8 ἐν ἡµῖν ἀγάπῃ ἵνα καὶ ἐν ταύτῃ τῇ χάριτι περισσεύητε. Οὐ
κατ ἐπιταγὴν λέγω ἀλλὰ διὰ τῆς ἑτέρων σπουδῆς καὶ τὸ τῆς
9 ὑµετέρας ἀγάπης γνήσιον δοκιµάζων, γινώσκετε γὰρ τὴν χά-
ριν τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὅτι δι΄ ὑµᾶς ἐπτώχευσεν
10 πλούσιος ὤν ἵνα ὑµεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτήσητε. καὶ
γνώµην ἐν τούτῳ δίδωµι, τοῦτο γὰρ ὑµῖν συµφέρει οἵτινες οὐ
µόνον τὸ ποιῆσαι ἀλλὰ καὶ τὸ θέλειν προενήρξασθε ἀπὸ πέ-
11 ρυσι, νυνὶ δὲ καὶ τὸ ποιῆσαι ἐπιτελέσατε ὅπως καθάπερ ἡ
12 προθυµία τοῦ θέλειν οὕτως καὶ τὸ ἐπιτελέσαι ἐκ τοῦ ἔχειν. εἰ
γὰρ ἡ προθυµία πρόκειται καθὸ ἐὰν ἔχῃ τις εὐπρόσδεκτος οὐ
13 καθὸ οὐκ ἔχει. οὐ γὰρ ἵνα ἄλλοις ἄνεσις ὑµῖν δὲ θλῖψις ἀλλ
ἐξ ἰσότητος, ἕν τῷ νῦν καιρῷ τό ὑµῶν περίσσευµα εἴς τό ἐκεί-
14 νων ὑστέρηµά. ἵνα καὶ τὸ ἐκείνων περίσσευµα γένηται εἰς
15 τὸ ὑµῶν ὑστέρηµα ὅπως γένηται ἰσότης. καθὼς γέγραπται
῾Ο τὸ πολὺ οὐκ ἐπλεόνασεν καὶ ὁ τὸ ὀλίγον οὐκ ἠλαττόνη-
16 σεν. Χάρις δὲ τῷ θεῷ τῷ διδόντι τὴν αὐτὴν σπουδὴν ὑπὲρ
17 ὑµῶν ἐν τῇ καρδίᾳ Τίτου. ὅτι τὴν µὲν παράκλησιν ἐδέξατο
σπουδαιότερος δὲ ὑπάρχων αὐθαίρετος ἐξῆλθεν πρὸς ὑµᾶς.
18 συνεπέµψαµεν δὲ µετ αὐτοῦ τὸν ἀδελφὸν οὗ ὁ ἔπαινος ἐν τῷ
v.7 ἀλλάc ὥσπερbo ἐνp πᾶςadnsn περισσεύωvipa2p πίστιςndfs καίc λόγοςndms καίc γνῶσιςndfs
καίc πᾶςadfsn σπουδήndfs καίc ὁddfs ἐκp σύrpg-p ἐνp ἐγώrpd-p ἀγάπηndfs ἵναc καίc ἐνp οὗτοςrddfs
ὁddfs χάριςndfs περισσεύωvspa2p . v.8 οὐxo κατάp ἐπιταγήnafs λέγωvipa1s ἀλλάc διάp ὁdgfs
agmpn ngfs c dans dgfs
ἕτερος σπουδή καί ὁ ὁ ὑµέτεροςrsgfs ἀγάπηngfs γνήσιοςaansn δοκιµάζωvppanms .
v.9 γινώσκωvdpa2p γάρc ὁdafs χάριςnafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
ὅτιc διάp σύrpa-p πτωχεύωviaa3s πλούσιοςanmsn εἰµίvppxnms ἵναc σύrpn-p ὁddfs ἐκεῖνοςrdgms
πτωχείαndfs πλουτέωvsaa2p . v.10 καίc γνώµηnafs ἐνp οὗτοςrddns δίδωµιvipa1s οὗτοςrdnns γάρc
rpd-p vipa3s rrnmp
σύ συµφέρω ὅστις οὐxo µόνοςbo ὁdans ποιέωvnaa ἀλλάc καίc ὁdans θέλωvnpa
προενάρχοµαιviad2p ἀπόp πέρυσιbo . v.11 νυνίbo δέc καίc ὁdans ποιέωvnaa ἐπιτελέωvdaa2p
bo bo dnfs nnfs
ὅπως καθάπερ ὁ προθυµία ὁdgms θέλωvnpa οὕτωbo καίc ὁdnns ἐπιτελέωvnaa ἐκp
ὁdgms ἔχωvnpa . v.12 εἰqo γάρc ὁdnfs προθυµίαnnfs πρόκειµαιvipn3s καθόbo ἐάνqo ἔχωvspa3s
τίςrinms εὐπρόσδεκτοςanmsn οὐxo καθόbo οὐxo ἔχωvipa3s . v.13 οὐxo γάρc ἵναc ἄλλοςadmpn
ἄνεσιςnnfs σύrpd-p δέc θλῖψιςnnfs ἀλλάc ἐκp ἰσότηςngfs ἐνp ὁddms νῦνbo καιρόςndms ὁdnns σύrpg-p
περίσσευµαnnns εἰςp ὁdans ἐκεῖνοςrdgmp ὑστέρηµαnans . v.14 ἵναc καίc ὁdnns ἐκεῖνοςrdgmp
περίσσευµαnnns γίνοµαιvsad3s εἰςp ὁdans σύrpg-p ὑστέρηµαnans ὅπωςbo γίνοµαιvsad3s ἰσότηςnnfs .
v.15 καθώςbo γράφωvixp3s ὁdnms ὁdans πολύςaansn οὐxo πλεονάζωviaa3s καίc ὁdnms ὁdans ὀλίγοςaansn
οὐxo ἐλαττονέωviaa3s . v.16 χάριςnnfs δέc ὁddms θεόςndms ὁddms δίδωµιvppadms ὁdafs αὐτόςrpafs
σπουδήnafs ὑπέρp σύrpg-p ἐνp ὁddfs καρδίαndfs Τίτοςngms . v.17 ὅτιc ὁdafs µένxo παράκλησιςnafs
δέχοµαιviad3s σπουδαῖοςanmsc δέc ὑπάρχωvppanms αὐθαίρετοςanmsn ἐξέρχοµαιviaa3s πρόςp σύrpa-p .
εὐαγγελίῳ διὰ πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. οὐ µόνον δὲ ἀλλὰ καὶ 19
χειροτονηθεὶς ὑπὸ τῶν ἐκκλησιῶν συνέκδηµος ἡµῶν σὺν τῇ

χάριτι ταύτῃ τῇ διακονουµένῃ ὑφ ἡµῶν πρὸς τὴν αὐτοῦ τοῦ
κυρίου δόξαν καὶ προθυµίαν ἡµῶν. στελλόµενοι τοῦτο µή τις 20
ἡµᾶς µωµήσηται ἐν τῇ ἁδρότητι ταύτῃ τῇ διακονουµένῃ ὑφ

ἡµῶν, προνοοῦµενοι καλὰ οὐ µόνον ἐνώπιον κυρίου ἀλλὰ 21
καὶ ἐνώπιον ἀνθρώπων. συνεπέµψαµεν δὲ αὐτοῖς τὸν ἀδελ- 22
φὸν ἡµῶν ὃν ἐδοκιµάσαµεν ἐν πολλοῖς πολλάκις σπουδαῖον

ὄντα νυνὶ δὲ πολὺ σπουδαιότερον πεποιθήσει πολλῇ τῇ εἰς
ὑµᾶς. εἴτε ὑπὲρ Τίτου κοινωνὸς ἐµὸς καὶ εἰς ὑµᾶς συνερ- 23
γός, εἴτε ἀδελφοὶ ἡµῶν ἀπόστολοι ἐκκλησιῶν δόξα Χριστοῦ.

τὴν οὖν ἔνδειξιν τῆς ἀγάπης ὑµῶν καὶ ἡµῶν καυχήσεως ὑπὲρ 24
ὑµῶν εἰς αὐτοὺς ἐνδειξασθε εἰς πρόσωπον τῶν ἐκκλησιῶν.

Περὶ µὲν γὰρ τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους περισσόν 9
µοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑµῖν, οἶδα γὰρ τὴν προθυµίαν ὑµῶν 2
ἣν ὑπὲρ ὑµῶν καυχῶµαι Μακεδόσιν ὅτι ᾿Αχαΐα παρεσκεύα-

σται ἀπὸ πέρυσι καὶ ὁ ἐξ ὑµῶν ζῆλος ἠρέθισεν τοὺς πλείο-
νας. ἔπεµψα δὲ τοὺς ἀδελφούς ἵνα µὴ τὸ καύχηµα ἡµῶν 3
τὸ ὑπὲρ ὑµῶν κενωθῇ ἐν τῷ µέρει τούτῳ ἵνα καθὼς ἔλεγον

παρεσκευασµένοι ἦτε. µήπως ἐὰν ἔλθωσιν σὺν ἐµοὶ Μα- 4
κεδόνες καὶ εὕρωσιν ὑµᾶς ἀπαρασκευάστους καταισχυνθῶ-

v.18 συµπέµπωviaa1p δέc µετάp αὐτόςrpgms ὁdams ἀδελφόςnams ὅςrrgms ὁdnms ἔπαινοςnnms
ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns διάp πᾶςagfpn ὁdgfp ἐκκλησίαngfp . v.19 οὐxo µόνοςbo δέc
c c vpapnms p dgfp ngfp nnms
ἀλλά καί χειροτονέω ὑπό ὁ ἐκκλησία συνέκδηµος ἐγώrpg-p σύνp ὁddfs
χάριςndfs οὗτοςrddfs ὁddfs διακονέωvpppdfs ὑπόp ἐγώrpg-p πρόςp ὁdafs αὐτόςrpgms ὁdgms
κύριοςngms δόξαnafs καίc προθυµίαnafs ἐγώrpg-p . v.20 στέλλωvppmnmp οὗτοςrdans µήxo τι-
-σρινµσ ἐγώrpa-p µωµάοµαιvsad3s ἐνp ὁddfs ἁδρότηςndfs οὗτοςrddfs ὁddfs διακονέωvpppdfs ὑπόp
ἐγώrpg-p . v.21 προνοέωvppmnmp καλόςaanpn οὐxo µόνοςbo ἐνώπιονbo κύριοςngms ἀλλάc
καίc ἐνώπιονbo ἄνθρωποςngmp . v.22 συµπέµπωviaa1p δέc αὐτόςrpdmp ὁdams ἀδελφόςnams
rpg-p rrams viaa1p
ἐγώ ὅς δοκιµάζω ἐν πολύςadnpn πολλάκιςbo σπουδαῖοςaamsn εἰµίvppxams νυνίbo
p
δέc πολύςaansn σπουδαῖοςbo πεποίθησιςndfs πολύςadfsn ὁddfs εἰςp σύrpa-p . v.23 εἴτεc
ὑπέρp Τίτοςngms κοινωνόςnnms ἐµόςrsnms καίc εἰςp σύrpa-p συνεργόςanmsn εἴτεc ἀδελφόςnnmp
ἐγώrpg-p ἀπόστολοςnnmp ἐκκλησίαngfp δόξαnnfs Χριστόςngms . v.24 ὁdafs οὖνc ἔνδειξιςnafs ὁdgfs
ἀγάπηngfs σύrpg-p καίc ἐγώrpg-p καύχησιςngfs ὑπέρp σύrpg-p εἰςp αὐτόςrpamp ἐνδείκνυµιvdam2p
εἰςp πρόσωπονnans ὁdgfp ἐκκλησίαngfp . 9. v.1 περίp µένxo γάρc ὁdgfs διακονίαngfs ὁdgfs εἰςp
ὁdamp ἅγιοςaampn περισσόςannsn ἐγώrpd-s εἰµίvipx3s ὁdnns γράφωvnpa σύrpd-p . v.2 οἶδαvixa1s
γάρc ὁdafs προθυµίαnafs σύrpg-p ὅςrrafs ὑπέρp σύrpg-p καυχάοµαιvipn1s Μακεδώνndmp ὅτιc
᾿Αχαΐαnnfs παρασκευάζωvixp3s ἀπόp πέρυσιbo καίc ὁdnms ἐκp σύrpg-p ζῆλοςnnms ἐρεθίζωviaa3s
ὁdamp πολύςaampc . v.3 πέµπωviaa1s δέc ὁdamp ἀδελφόςnamp ἵναc µήxo ὁdnns καύχηµαnnns
ἐγώrpg-p ὁdnns ὑπέρp σύrpg-p κενόωvsap3s ἐνp ὁddns µέροςndns οὗτοςrddns ἵναc καθώςbo λέγωviia1s
παρασκευάζωvpxpnmp εἰµίvspx2p .
µεν ἡµεῖς ἵνα µή λέγωµεν ὑµεῖς ἐν τῇ ὑποστάσει ταύτῃ τῆς

5 καυχήσεως. ἀναγκαῖον οὖν ἡγησάµην παρακαλέσαι τοὺς ἀ-
δελφοὺς ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑµᾶς καὶ προκαταρτίσωσιν τὴν
προκατηγγελµένην εὐλογίαν ὑµῶν ταύτην ἑτοίµην εἶναι οὕ-
6 τως ὡς εὐλογίαν καὶ µὴ ὡς πλεονεξίαν. Τοῦτο δέ ὁ σπείρων
φειδοµένως φειδοµένως καὶ θερίσει καὶ ὁ σπείρων ἐπ εὐλο-
7 γίαις ἐπ εὐλογίαις καὶ θερίσει. ἕκαστος καθὼς προαιρεῖται
τῇ καρδίᾳ µὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης, ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγα-
8 πᾷ ὁ θεός. δυνατὸς δὲ ὁ θεὸς πᾶσαν χάριν περισσεῦσαι εἰς
ὑµᾶς ἵνα ἐν παντὶ πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες περισ-
9 σεύητε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν. καθὼς γέγραπται ᾿Εσκόρπισεν
ἔδωκεν τοῖς πένησιν ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα.
10 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπέρµα τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν
χορη΄γησαι καὶ πληθυναῖ τὸν σπόρον ὑµῶν καὶ αὐξήσαι τὰ
11 γενήµατα τῆς δικαιοσύνης ὑµῶν, ἐν παντὶ πλουτιζόµενοι εἰς
πᾶσαν ἁπλότητα ἥτις κατεργάζεται δι΄ ἡµῶν εὐχαριστίαν τῷ
12 θεῷ, ὅτι ἡ διακονία τῆς λειτουργίας ταύτης οὐ µόνον ἐστὶν
προσαναπληροῦσα τὰ ὑστερήµατα τῶν ἁγίων ἀλλὰ καὶ περισ-
13 σεύουσα διὰ πολλῶν εὐχαριστιῶν τῷ θεῷ. διὰ τῆς δοκιµῆς
τῆς διακονίας ταύτης δοξάζοντες τὸν θεὸν ἐπὶ τῇ ὑποταγῇ τῆς
ὁµολογίας ὑµῶν εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ καὶ ἁπλότητι
v.4 µή&πώςc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa3p σύνp ἐγώrpd-s Μακεδώνnnmp καίc εὑρίσκωviaa3p σύrpa-p
ἀπαρασκεύαστοςaampn καταισχύνωvsap1p ἐγώrpn-p ἵναc µήxo λέγωvspa1p σύrpn-p ἐνp ὁddfs
ὑπόστασιςndfs οὗτοςrddfs ὁdgfs καύχησιςngfs . v.5 ἀναγκαῖοςaansn οὖνc ἡγέοµαιviad1s
παρακαλέωvnaa ὁdamp ἀδελφόςnamp ἵναc προέρχοµαιvsaa3p εἰςp σύrpa-p καίc προκαταρτίζωvsaa3p
ὁdafs προκαταγγέλλωvpxpafs εὐλογίαnafs σύrpg-p οὗτοςrdafs ἕτοιµοςaafsn εἰµίvnpx οὕτωbo ὡςbo
εὐλογίαnafs καίc µήxo ὡςbo πλεονεξίαnafs . v.6 οὗτοςrdnns δέc ὁdnms σπείρωvppanms φειδοµένωςbo
φειδοµένωςbo καίc θερίζωvifa3s καίc ὁdnms σπείρωvppanms ἐπίp εὐλογίαndfp ἐπίp εὐλογίαndfp
καίc θερίζωvifa3s . v.7 ἕκαστοςanmsn καθώςbo προαιρέωvipn3s ὁddfs καρδίαndfs µήxo ἐκp
λύπηngfs ἤxo ἐκp ἀνάγκηngfs ἱλαρόςaamsn γάρc δότηςnams ἀγαπάωvipa3s ὁdnms θεόςnnms .
v.8 δυνατόςanmsn δέc ὁdnms θεόςnnms πᾶςaafsn χάριςnafs περισσεύωvnaa εἰςp σύrpa-p ἵναc ἐνp
πᾶςadnsn πάντοτεbo πᾶςaafsn αὐτάρκειαnafs ἔχωvppanmp περισσεύωvspa2p εἰςp πᾶςaansn ἔργονnans
ἀγαθόςaansn . v.9 καθώςbo γράφωvixp3s σκορπίζωviaa3s δίδωµιviaa3s ὁddmp πένηςndmp ὁdnfs
δικαιοσύνηnnfs αὐτόςrpgms µένωvipa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.10 ὁdnms δέc ἐπιχορηγέωvppanms
nans ddms vppadms c nams p nafs
σπέρµα ὁ σπείρω καί ἄρτος εἰς βρῶσις χορηγέωvoaa3s καίc πληθύνωvoaa3s
ὁdams σπόροςnams σύrpg-p καίc αὐξάνωvoaa3s ὁdanp γένηµαnanp ὁdgfs δικαιοσύνηngfs σύrpg-p .
v.11 ἐνp πᾶςadnsn πλουτίζωvpppnmp εἰςp πᾶςaafsn ἁπλότηςnafs ὅστιςrrnfs κατεργάζοµαιvipn3s διάp
ἐγώrpg-p εὐχαριστίαnafs ὁddms θεόςndms . v.12 ὅτιc ὁdnfs διακονίαnnfs ὁdgfs λειτουργίαngfs
rdgfs xo bo vipx3s
οὗτος οὐ µόνος εἰµί προσαναπληρόωvppanfs ὁdanp ὑστέρηµαnanp ὁdgmp ἅγιοςagmpn
ἀλλάc καίc περισσεύωvppanfs διάp πολύςagfpn εὐχαριστίαngfp ὁddms θεόςndms .
τῆς κοινωνίας εἰς αὐτοὺς καὶ εἰς πάντας. καὶ αὐτῶν δεήσει 14
ὑπὲρ ὑµῶν ἐπιποθούντων ὑµᾶς διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν χάριν

τοῦ θεοῦ ἐφ ὑµῖν. χάρις δὲ τῷ θεῷ ἐπὶ τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ 15
δωρεᾷ.
Αὐτὸς δὲ ἐγὼ Παῦλος παρακαλῶ ὑµᾶς διὰ τῆς πρᾳότητος 10
καὶ ἐπιεικείας τοῦ Χριστοῦ ὃς κατὰ πρόσωπον µὲν ταπεινὸς
ἐν ὑµῖν ἀπὼν δὲ θαρρῶ εἰς ὑµᾶς, δέοµαι δὲ τὸ µὴ παρὼν 2
θαρρῆσαι τῇ πεποιθήσει ᾗ λογίζοµαι τολµῆσαι ἐπί τινας τοὺς

λογιζοµένους ἡµᾶς ὡς κατὰ σάρκα περιπατοῦντας. ἐν σαρκὶ 3
γὰρ περιπατοῦντες οὐ κατὰ σάρκα στρατευόµεθα. τὰ γὰρ 4
ὅπλα τῆς στρατείας ἡµῶν οὐ σαρκικὰ ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῷ

πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωµάτων. λογισµούς καθαιροῦντες καὶ 5
πᾶν ὕψωµα ἐπαιρόµενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ καὶ αἰχ-
µαλωτίζοντες πᾶν νόηµα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ. καὶ 6
ἐν ἑτοίµῳ ἔχοντες ἐκδικῆσαι πᾶσαν παρακοήν ὅταν πληρωθῇ

ὑµῶν ἡ ὑπακοή. Τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε εἴ τις πέποι- 7
θεν ἑαυτῷ Χριστοῦ εἶναι τοῦτο λογιζέσθω πάλιν ἀφ΄ ἑαυτοῦ ὅτι
καθὼς αὐτὸς Χριστοῦ οὕτως καὶ ἡµεῖς Χριστοῦ. ἐάν τε γὰρ 8
καὶ περισσότερόν τι καυχήσωµαι περὶ τῆς ἐξουσίας ἡµῶν ἡς

ἔδωκεν ὁ κύριος ἡµῖν εἰς οἰκοδοµὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν
v.13 διάp ὁdgfs δοκιµήngfs ὁdgfs διακονίαngfs οὗτοςrdgfs δοξάζωvppanmp ὁdams θεόςnams ἐπίp
ὁddfs ὑποταγήndfs ὁdgfs ὁµολογίαngfs σύrpg-p εἰςp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms καίc
ἁπλότηςndfs ὁdgfs κοινωνίαngfs εἰςp αὐτόςrpamp καίc εἰςp πᾶςaampn . v.14 καίc αὐτόςrpgmp
δέησιςndfs ὑπέρp σύrpg-p ἐπιποθέωvppagmp σύrpa-p διάp ὁdafs ὑπερβάλλωvppaafs χάριςnafs ὁdgms
θεόςngms ἐπίp σύrpd-p . v.15 χάριςnnfs δέc ὁddms θεόςndms ἐπίp ὁddfs ἀνεκδιήγητοςadfsn
αὐτόςrpgms δωρεάndfs . 10. v.1 αὐτόςrpnms δέc ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms παρακαλέωvipa1s σύrpa-p
διάp ὁdgfs πραΰτηςngfs καίc ἐπιείκειαngfs ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms κατάp πρόσωπονnans µένxo
ταπεινόςanmsn ἐνp σύrpd-p ἄπειµιvppxnms δέc θαρρέωvipa1s εἰςp σύrpa-p . v.2 δέοµαιvipn1s δέc ὁdans
µήxo πάρειµιvppxnms θαρρέωvnaa ὁddfs πεποίθησιςndfs ὅςrrdfs λογίζοµαιvipn1s τολµάωvnaa ἐπίp τι-σ-
ριαµπ ὁdamp λογίζοµαιvppnamp ἐγώrpa-p ὡςbo κατάp σάρξnafs περιπατέωvppaamp . v.3 ἐνp σάρξndfs
γάρc περιπατέωvppanmp οὐxo κατάp σάρξnafs στρατεύωvipm1p . v.4 ὁdnnp γάρc ὅπλονnnnp ὁdgfs
στρατείαngfs ἐγώrpg-p οὐxo σαρκικόςannpn ἀλλάc δυνατόςannpn ὁddms θεόςndms πρόςp καθαίρεσιςnafs
ὀχύρωµαngnp . v.5 λογισµόςnamp καθαιρέωvppanmp καίc πᾶςaansn ὕψωµαnans ἐπαίρωvppmans
p dgfs
κατά ὁ γνῶσιςngfs ὁdgms θεόςngms καίc αἰχµαλωτίζωvppanmp πᾶςaansn νόηµαnans εἰςp ὁdafs
ὑπακοήnafs ὁdgms Χριστόςngms . v.6 καίc ἐνp ἕτοιµοςadnsn ἔχωvppanmp ἐκδικέωvnaa πᾶςaafsn
nafs c vsap3s
παρακοή ὅταν πληρόω σύrpg-p ὁdnfs ὑπακοήnnfs . v.7 ὁdanp κατάp πρόσωπονnans
βλέπωvipa2p εἰqo τι-σρινµσ πείθωvixa3s ἑαυτοῦrxdms Χριστόςngms εἰµίvnpx οὗτοςrdans λογίζοµαιvdpn3s
πάλινbo ἀπόp ἑαυτοῦrxgms ὅτιc καθώςbo αὐτόςrpnms Χριστόςngms οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p Χριστόςngms .
9 ὑµῶν οὐκ αἰσχυνθήσοµαι. ἵνα µὴ δόξω ὡς ἂν ἐκφοβεῖν ὑ-

10 µᾶς διὰ τῶν ἐπιστολῶν, ὅτι Αἱ µέν ἐπιστολαὶ φησίν βαρεῖαι
καὶ ἰσχυραί ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώµατος ἀσθενὴς καὶ ὁ λόγος
11 ἐξουθενηµένος. τοῦτο λογιζέσθω ὁ τοιοῦτος ὅτι οἷοί ἐσµεν
τῷ λόγῳ δι΄ ἐπιστολῶν ἀπόντες τοιοῦτοι καὶ παρόντες τῷ ἔργῳ.
12 Οὐ γὰρ τολµῶµεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισιν τῶν ἑαυ-
τοὺς συνιστανόντων ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς ἑαυτοὺς µετροῦν-
13 τες καὶ συγκρίνοντες ἑαυτοὺς ἑαυτοῖς οὐ συνιοῦσιν. ἡµεῖς
δὲ οὐχι εἰς τὰ ἄµετρα καυχησόµεθα ἀλλὰ κατὰ τὸ µέτρον τοῦ
κανόνος οὗ ἐµέρισεν ἡµῖν ὁ θεὸς µέτρου ἐφικέσθαι ἄχρι καὶ
14 ὑµῶν. οὐ γὰρ ὡς µὴ ἐφικνούµενοι εἰς ὑµᾶς ὑπερεκτείνοµεν
ἑαυτούς ἄχρι γὰρ καὶ ὑµῶν ἐφθάσαµεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ
15 Χριστοῦ. οὐκ εἰς τὰ ἄµετρα καυχώµενοι ἐν ἀλλοτρίοις κό-
ποις ἐλπίδα δὲ ἔχοντες αὐξανοµένης τῆς πίστεως ὑµῶν ἐν ὑµῖν
16 µεγαλυνθῆναι κατὰ τὸν κανόνα ἡµῶν εἰς περισσείαν. εἰς τὰ
ὑπερέκεινα ὑµῶν εὐαγγελίσασθαι οὐκ ἐν ἀλλοτρίῳ κανόνι εἰς
17 τὰ ἕτοιµα καυχήσασθαι. ῾Ο δὲ καυχώµενος ἐν κυρίῳ καυχά-
18 σθω, οὐ γὰρ ὁ ἑαυτὸν συνίστων ἐκεῖνός ἐστιν δόκιµος ἀλ᾿λ ὃν
ὁ κύριος συνίστησιν.
11 ῎Οφελον ἀνείχεσθέ µου µικρόν τῇ ἀφροσύνη ἀλλὰ καὶ ἀνέ-
v.8 ἐάνqo τέxo γάρc καίc περισσόςaansc τι-σριανσ καυχάοµαιvsad1s περίp ὁdgfs ἐξουσίαngfs
ἐγώrpg-p ὅςrrgfs δίδωµιviaa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpd-p εἰςp οἰκοδοµήnafs καίc οὐxo εἰςp
καθαίρεσιςnafs σύrpg-p οὐxo αἰσχύνωvifp1s . v.9 ἵναc µήxo δοκέωvsaa2s ὡςbo ἄνxo ἐκφοβέωvnpa
rpa-p p dgfp ngfp
σύ διά ὁ ἐπιστολή . v.10 ὅτι ὁdnfp µένxo ἐπιστολήnnfp φηµίvipx3s βαρύςanfpn
c
καίc ἰσχυρόςanfpn ὁdnfs δέc παρουσίαnnfs ὁdgns σῶµαngns ἀσθενήςanfsn καίc ὁdnms λόγοςnnms
ἐξουθενέωvpxpnms . v.11 οὗτοςrdans λογίζοµαιvdpn3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms ὅτιc οἷοςrcnmp εἰµίvipx1p
ὁddms λόγοςndms διάp ἐπιστολήngfp ἄπειµιvppxnmp τοιοῦτοςrdnmp καίc πάρειµιvppxnmp ὁddns
ἔργονndns . v.12 οὐxo γάρc τολµάωvipa1p ἐγκρίνωvnaa ἤxo συγκρίνωvnaa ἑαυτοῦrxamp τι-
-σριδµπ ὁdgmp ἑαυτοῦrxamp συνίστηµιvppagmp ἀλλάc αὐτόςrpnmp ἐνp ἑαυτοῦrxdmp ἑαυτοῦrxamp
µετρέωvppanmp καίc συγκρίνωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ἑαυτοῦrxdmp οὐxo συνίηµιvipa3p . v.13 ἐγώrpn-p
δέc οὐχίxo εἰςp ὁdanp ἄµετροςaanpn καυχάοµαιvifd1p ἀλλάc κατάp ὁdans µέτρονnans ὁdgms κανώνngms
ὅςrrgms µερίζωviaa3s ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms µέτρονngns ἐφικνέοµαιvnad ἄχριp καίc σύrpg-p .
v.14 οὐxo γάρc ὡςbo µήxo ἐφικνέοµαιvppnnmp εἰςp σύrpa-p ὑπερεκτείνωvipa1p ἑαυτοῦrxamp ἄχριp
γάρc καίc σύrpg-p φθάνωviaa1p ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms . v.15 οὐxo εἰςp
ὁdanp ἄµετροςaanpn καυχάοµαιvppnnmp ἐνp ἀλλότριοςadmpn κόποςndmp ἐλπίςnafs δέc ἔχωvppanmp
αὐξάνωvpppgfs ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p ἐνp σύrpd-p µεγαλύνωvnap κατάp ὁdams κανώνnams ἐγώrpg-p εἰςp
περισσείαnafs . v.16 εἰςp ὁdanp ὑπερέκειναbo σύrpg-p εὐαγγελίζωvnam οὐxo ἐνp ἀλλότριοςadmsn
κανώνndms εἰςp ὁdanp ἕτοιµοςaanpn καυχάοµαιvnad . v.17 ὁdnms δέc καυχάοµαιvppnnms ἐνp
κύριοςndms καυχάοµαιvdpn3s . v.18 οὐxo γάρc ὁdnms ἑαυτοῦrxams συνίστηµιvppanms ἐκεῖνοςrdnms
εἰµίvipx3s δόκιµοςanmsn ἀλλάc ὅςrrams ὁdnms κύριοςnnms συνίστηµιvipa3s .
χεσθέ µου. ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς θεοῦ ζήλῳ ἡρµοσάµην γὰρ ὑµᾶς 2
ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ, φοβοῦµαι 3
δὲ µήπως ὡς ὁ ὄφις Εὕαν ἐξηπάτησεν ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτοῦ

οὕτως φθαρῇ τὰ νοήµατα ὑµῶν ἀπὸ τῆς ἁπλότητος τῆς εἰς τὸν
Χριστόν. εἰ µὲν γὰρ ὁ ἐρχόµενος ἄλλον ᾿Ιησοῦν κηρύσσει ὃν 4
οὐκ ἐκηρύξαµεν ἢ πνεῦµα ἕτερον λαµβάνετε ὃ οὐκ ἐλάβετε ἢ

εὐαγγέλιον ἕτερον ὃ οὐκ ἐδέξασθε καλῶς ἠνείχεσθε. λογί- 5
ζοµαι γὰρ µηδὲν ὑστερηκέναι τῶν ὑπερ λίαν ἀποστόλων, εἰ 6
δὲ καὶ ἰδιώτης τῷ λόγῳ ἀλλ οὐ τῇ γνώσει ἀλλ ἐν παντὶ φανε-

ρωθέντες ἐν πᾶσιν εἰς ὑµᾶς. `᾿Η ἁµαρτίαν ἐποίησα ἐµαυτὸν 7
ταπεινῶν ἵνα ὑµεῖς ὑψωθῆτε ὅτι δωρεὰν τὸ τοῦ θεοῦ εὐαγγέ-

λιον εὐηγγελισάµην ὑµῖν. ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν 8
ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑµῶν διακονίαν. καὶ παρὼν πρὸς ὑµᾶς 9
καὶ ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐδενός, τὸ γὰρ ὑστέρηµά

µου προσανεπλήρωσαν οἱ ἀδελφοὶ ἐλθόντες ἀπὸ Μακεδονίας
καὶ ἐν παντὶ ἀβαρῆ ὑµῖν ἐµαυτὸν ἐτήρησα καὶ τηρήσω. ἔστιν 10
ἀλήθεια Χριστοῦ ἐν ἐµοὶ ὅτι ἡ καύχησις αὕτη οὐ φραγήσεται

εἰς ἐµὲ ἐν τοῖς κλίµασιν τῆς ᾿Αχαΐας. διὰ τί ὅτι οὐκ ἀγαπῶ 11
ὑµᾶς ὁ θεὸς οἶδεν. ῝Ο δὲ ποιῶ καὶ ποιήσω ἵνα ἐκκόψω τὴν 12
ἀφορµὴν τῶν θελόντων ἀφορµήν ἵνα ἐν ᾧ καυχῶνται εὑρεθῶ-

11. v.1 ὄφελονi ἀνέχωviin2p ἐγώrpg-s µικρόςaansn ὁddfs ἀφροσύνηndfs ἀλλάc καίc ἀνέχωvipn2p
ἐγώrpg-s . v.2 ζηλόωvipa1s γάρc σύrpa-p θεόςngms ζῆλοςndms ἁρµόζωviam1s γάρc σύrpa-p εἷςndms
ἀνήρndms παρθένοςnafs ἁγνόςaafsn παρίστηµιvnaa ὁddms Χριστόςndms . v.3 φοβέοµαιvipn1s δέc
c bo dnms nnms nafs viaa3s p ddfs
µή&πώς ὡς ὁ ὄφις Εὕα ἐξαπατάω ἐν ὁ πανουργίαndfs αὐτόςrpgms οὕτωbo
φθείρωvsap3s ὁdnnp νόηµαnnnp σύrpg-p ἀπόp ὁdgfs ἁπλότηςngfs ὁdgfs εἰςp ὁdams Χριστόςnams .
v.4 εἰqo µένxo γάρc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ἄλλοςaamsn ᾿Ιησοῦςnams κηρύσσωvipa3s ὅςrrams
οὐxo κηρύσσωviaa1p ἤxo πνεῦµαnans ἕτεροςaansn λαµβάνωvipa2p ὅςrrans οὐxo λαµβάνωviaa2p ἤxo
εὐαγγέλιονnans ἕτεροςaansn ὅςrrans οὐxo δέχοµαιviad2p καλῶςbo ἀνέχωviin2p . v.5 λογίζοµαιvipn1s
c aansn vnxa dgmp p bo ngmp
γάρ µηδείς ὑστερέω ὁ ὑπέρ λίαν ἀπόστολος . v.6 εἰqo δέc καίc
ἰδιώτηςnnma ὁddms λόγοςndms ἀλλάc οὐxo ὁddfs γνῶσιςndfs ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn φανερόωvpapnmp
ἐνp πᾶςadnpn εἰςp σύrpa-p . v.7 ἤxo ἁµαρτίαnafs ποιέωviaa1s ἐµαυτοῦrxams ταπεινόωvppanms
ἵναc σύrpn-p ὑψόωvsap2p ὅτιc δωρεάνbo ὁdans ὁdgms θεόςngms εὐαγγέλιονnans εὐαγγελίζωviam1s
σύrpd-p . v.8 ἄλλοςaafpn ἐκκλησίαnafp συλάωviaa1s λαµβάνωvpaanms ὀψώνιονnans πρόςp ὁdafs
σύrpg-p διακονίαnafs . v.9 καίc πάρειµιvppxnms πρόςp σύrpa-p καίc ὑστερέωvpapnms οὐxo
καταναρκάωviaa1s οὐδείςagmsn ὁdans γάρc ὑστέρηµαnans ἐγώrpg-s προσαναπληρόωviaa3p ὁdnmp
ἀδελφόςnnmp ἔρχοµαιvpaanmp ἀπόp Μακεδονίαngfs καίc ἐνp πᾶςadnsn ἀβαρήςaamsn σύrpd-p
ἐµαυτοῦrxams τηρέωviaa1s καίc τηρέωvifa1s . v.10 εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs Χριστόςngms ἐνp ἐγώrpd-s
ὅτιc ὁdnfs καύχησιςnnfs οὗτοςrdnfs οὐxo φράσσωvifp3s εἰςp ἐγώrpa-s ἐνp ὁddnp κλίµαndnp ὁdgfs
᾿Αχαΐαngfs . v.11 διάp τίςrqans ὅτιc οὐxo ἀγαπάωvipa1s σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms οἶδαvixa3s .
13 σιν καθὼς καὶ ἡµεῖς. οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι ἐργάται

14 δόλιοι µετασχηµατιζόµενοι εἰς ἀποστόλους Χριστοῦ. καὶ οὐ
θαυµαστόν, αὐτὸς γὰρ ὁ Σατανᾶς µετασχηµατίζεται εἰς ἄγγε-
15 λον φωτός. οὐ µέγα οὖν εἰ καὶ οἱ διάκονοι αὐτοῦ µετασχη-
µατίζονται ὡς διάκονοι δικαιοσύνης, ὧν τὸ τέλος ἔσται κατὰ τὰ
16 ἔργα αὐτῶν. Πάλιν λέγω µή τίς µε δόξῃ ἄφρονα εἶναι, εἰ δὲ
µήγε κἂν ὡς ἄφρονα δέξασθέ µε ἵνα κἀγὼ µικρόν τι καυχή-
17 σωµαι. ὃ λαλῶ οὐ λαλῶ κατὰ κύριον ἀλλ ὡς ἐν ἀφροσύνῃ ἐν
18 ταύτῃ τῇ ὑποστάσει τῆς καυχήσεως. ἐπεὶ πολλοὶ καυχῶνται
19 κατὰ τήν σάρκα κἀγὼ καυχήσοµαι. ἡδέως γὰρ ἀνέχεσθε τῶν
20 ἀφρόνων φρόνιµοι ὄντες, ἀνέχεσθε γὰρ εἴ τις ὑµᾶς καταδου-
λοῖ εἴ τις κατεσθίει εἴ τις λαµβάνει εἴ τις ἐπαίρεται εἴ τις ὑµᾶς
21 εἰς πρόσωπον δέρει. κατὰ ἀτιµίαν λέγω ὡς ὅτι ἡµεῖς ἠσθενή-
22 σαµεν ἐν ᾧ δ ἄν τις τολµᾷ ἐν ἀφροσύνῃ λέγω τολµῶ κἀγώ. ῾Ε-
βραῖοί εἰσιν κἀγώ ᾿Ισραηλῖταί εἰσιν κἀγώ σπέρµα ᾿Αβραάµ εἰσιν
23 κἀγώ. διάκονοι Χριστοῦ εἰσιν παραφρονῶν λαλῶ ὑπὲρ ἐγώ,
ἐν κόποις περισσοτέρως ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως ἐν φυ-
24 λακαῖς περισσοτέρως ἐν θανάτοις πολλάκις. ὑπὸ ᾿Ιουδαίων
25 πεντάκις τεσσαράκοντα παρὰ µίαν ἔλαβον. τρὶς ἐραβδίσθην
ἅπαξ ἐλιθάσθην τρὶς ἐναυάγησα νυχθήµερον ἐν τῷ βυθῷ πε-
v.12 ὅςrrans δέc ποιέωvipa1s καίc ποιέωvifa1s ἵναc ἐκκόπτωvsaa1s ὁdafs ἀφορµήnafs ὁdgmp
θέλωvppagmp ἀφορµήnafs ἵναc ἐνp ὅςrrdns καυχάοµαιvipn3p εὑρίσκωvsap3p καθώςbo καίc
ἐγώrpn-p . v.13 ὁdnmp γάρc τοιοῦτοςrdnmp ψευδαπόστολοςnnmp ἐργάτηςnnmp δόλιοςanmpn
µετασχηµατίζωvppmnmp εἰςp ἀπόστολοςnamp Χριστόςngms . v.14 καίc οὐxo θαυµαστόςannsn
αὐτόςrpnms γάρc ὁdnms Σατανᾶςnnms µετασχηµατίζωvipm3s εἰςp ἄγγελοςnams φῶςngns . v.15 οὐxo
µέγαςannsn οὖνc εἰqo καίc ὁdnmp διάκονοςnnmp αὐτόςrpgms µετασχηµατίζωvipp3p ὡςbo διάκονοςnnmp
δικαιοσύνηngfs ὅςrrgmp ὁdnns τέλοςnnns εἰµίvifx3s κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp . v.16 πάλινbo
λέγωvipa1s µήxo τίςrinms ἐγώrpa-s δοκέωvsaa3s ἄφρωνaamsn εἰµίvnpx εἰqo δέc µήxo κἄνqo ὡςbo
ἄφρωνaamsn δέχοµαιvdad2p ἐγώrpa-s ἵναc κἀγώrpn-s µικρόςaansn τι-σριανσ καυχάοµαιvsad1s .
v.17 ὅςrrans λαλέωvipa1s οὐxo λαλέωvipa1s κατάp κύριοςnams ἀλλάc ὡςbo ἐνp ἀφροσύνηndfs ἐνp
οὗτοςrddfs ὁddfs ὑπόστασιςndfs ὁdgfs καύχησιςngfs . v.18 ἐπείc πολύςanmpn καυχάοµαιvipn3p κατάp
ὁdafs σάρξnafs κἀγώrpn-s καυχάοµαιvifd1s . v.19 ἡδέωςbo γάρc ἀνέχωvipn2p ὁdgmp ἄφρωνagmpn
φρόνιµοςanmpn εἰµίvppxnmp . v.20 ἀνέχωvipn2p γάρc εἰqo τι-σρινµσ σύrpa-p καταδουλόωvipa3s
εἰqo τι-σρινµσ κατεσθίωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ λαµβάνωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ ἐπαίρωvipm3s εἰqo τι-
-σρινµσ σύrpa-p εἰςp πρόσωπονnans δέρωvipa3s . v.21 κατάp ἀτιµίαnafs λέγωvipa1s ὡςbo ὅτιc
ἐγώrpn-p ἀσθενέωviaa1p ἐνp ὅςrrdns δέc ἄνxo τι-σρινµσ τολµάωvspa3s ἐνp ἀφροσύνηndfs λέγωvipa1s
τολµάωvipa1s κἀγώrpn-s . v.22 ῾Εβραῖοςanmpn εἰµίvipx3p κἀγώrpn-s ᾿Ισραηλίτηςnnmp εἰµίvipx3p
κἀγώrpn-s σπέρµαnnns ᾿Αβραάµtp εἰµίvipx3p κἀγώrpn-s . v.23 διάκονοςnnmp Χριστόςngms εἰµίvipx3p
παραφρονέωvppanms λαλέωvipa1s ὑπέρp ἐγώrpn-s ἐνp κόποςndmp περισσοτέρωςbo ἐνp πληγήndfp
ὑπερβαλλόντωςbo ἐνp φυλακήndfp περισσοτέρωςbo ἐνp θάνατοςndmp πολλάκιςbo . v.24 ὑπόp
᾿Ιουδαῖοςagmpn πεντάκιςbo τεσσεράκονταtn παράp εἷςnafs λαµβάνωviaa1s .
ποίηκα, ὁδοιπορίαις πολλάκις κινδύνοις ποταµῶν κινδύνοις 26
λῃστῶν κινδύνοις ἐκ γένους κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν κινδύνοις ἐν

πόλει κινδύνοις ἐν ἐρηµίᾳ κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ κινδύνοις ἐν
ψευδαδέλφοις. ἐν κόπῳ καὶ µόχθῳ ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις 27
ἐν λιµῷ καὶ δίψει ἐν νηστείαις πολλάκις ἐν ψύχει καὶ γυµνό-

τητι, χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπισύστασις µου ἡ καθ ἡµέραν ἡ 28
µέριµνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. τίς ἀσθενεῖ καὶ οὐκ ἀσθενῶ 29
τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦµαι. Εἰ καυχᾶσθαι δεῖ 30
τὰ τῆς ἀσθενείας µου καυχήσοµαι. ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυ- 31
ρίου ᾿Ιησοῦ ᾿Χριστοῦ οἶδεν ὁ ὢν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας ὅτι

οὐ ψεύδοµαι. ἐν ∆αµασκῷ ὁ ἐθνάρχης ῾Αρέτα τοῦ βασιλέως 32
ἐφρούρει τὴν ∆αµασκηνῶν πόλιν πιάσαι µε θέλων, καὶ διὰ 33
θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ ἐξέφυγον

τὰς χεῖρας αὐτοῦ.
Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συµφέρει µοι, ἐλεύσοµαι γὰρ εἰς ὀπτα- 12
σίας καὶ ἀποκαλύψεις κυρίου. οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ 2
πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων εἴτε ἐν σώµατι οὐκ οἶδα εἴτε ἐκτὸς

τοῦ σώµατος οὐκ οἶδα ὁ θεὸς οἶδεν ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον
ἕως τρίτου οὐρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον εἴτε ἐν 3
σώµατι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώµατος οὐκ οἶδα ὁ θεὸς οἶδεν. ὅτι ἡρ- 4
v.25 τρίςbo ῥαβδίζωviap3s ἅπαξbo λιθάζωviap1s τρίςbo ναυαγέωviaa1s νυχθήµερονnans ἐνp

ὁddms βυθόςndms ποιέωvixa1s . v.26 ὁδοιπορίαndfp πολλάκιςbo κίνδυνοςndmp ποταµόςngmp
κίνδυνοςndmp λῃστήςngmp κίνδυνοςndmp ἐκp γένοςngns κίνδυνοςndmp ἐκp ἔθνοςngnp κίνδυνοςndmp
ἐνp πόλιςndfs κίνδυνοςndmp ἐνp ἐρηµίαndfs κίνδυνοςndmp ἐνp θάλασσαndfs κίνδυνοςndmp ἐνp
ψευδάδελφοςndmp . v.27 ἐνp κόποςndms καίc µόχθοςndms ἐνp ἀγρυπνίαndfp πολλάκιςbo
p ndms
ἐν λιµός καί δίψοςndns ἐνp νηστείαndfp πολλάκιςbo ἐνp ψῦχοςndns καίc γυµνότηςndfs .
c
v.28 χωρίςbo ὁdgnp παρεκτόςbo ὁdnfs ἐπισύστασιςnnfs ἐγώrpg-s ὁdnfs κατάp ἡµέραnafs ὁdnfs
µέριµναnnfs πᾶςagfpn ὁdgfp ἐκκλησίαngfp . v.29 τίςrqnms ἀσθενέωvipa3s καίc οὐxo ἀσθενέωvipa1s
τίςrqnms σκανδαλίζωvipp3s καίc οὐxo ἐγώrpn-s πυρόωvipp1s . v.30 εἰqo καυχάοµαιvnpn δεῖvipq3s
danp dgfs ngfs rpg-s vifd1s
ὁ ὁ ἀσθένεια ἐγώ καυχάοµαι . v.31 ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms
ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms οἶδαvixa3s ὁdnms εἰµίvppxnms εὐλογητόςanmsn εἰςp
ὁdamp αἰώνnamp ὅτιc οὐxo ψεύδοµαιvipn1s . v.32 ἐνp ∆αµασκόςndfs ὁdnms ἐθνάρχηςnnms
῾Αρέταςngms ὁdgms βασιλεύςngms φρουρέωviia3s ὁdafs ∆αµασκηνόςagmpn πόλιςnafs πιάζωvnaa ἐγώrpa-s
θέλωvppanms . v.33 καίc διάp θυρίςngfs ἐνp σαργάνηndfs χαλάωviap1s διάp ὁdgns τεῖχοςngns καίc
ἐκφεύγωviaa1s ὁdafp χείρnafp αὐτόςrpgms . 12. v.1 καυχάοµαιvnpn δήxo οὐxo συµφέρωvipa3s
rpd-s vifd1s c p nafp
ἐγώ ἔρχοµαι γάρ εἰς ὀπτασία καίc ἀποκάλυψιςnafp κύριοςngms . v.2 οἶδαvixa1s
ἄνθρωποςnams ἐνp Χριστόςndms πρόp ἔτοςngnp δεκατέσσαρεςngnp εἴτεc ἐνp σῶµαndns οὐxo
οἶδαvixa1s εἴτεc ἐκτόςbo ὁdgns σῶµαngns οὐxo οἶδαvixa1s ὁdnms θεόςnnms οἶδαvixa3s ἁρπάζωvpapams
ὁdams τοιοῦτοςrdams ἕωςc τρίτοςagmsn οὐρανόςngms . v.3 καίc οἶδαvixa1s ὁdams τοιοῦτοςrdams
ἄνθρωποςnams εἴτεc ἐνp σῶµαndns εἴτεc ἕκτοςbo ὁdgns σῶµαngns οὐxo οἶδαvixa1s ὁdnms θεόςnnms
οἶδαvixa3s .
πάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήµατα ἃ οὐκ

5 ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσοµαι ὑ-
πὲρ δὲ ἐµαυτοῦ οὐ καυχήσοµαι εἰ µὴ ἐν ταῖς ἀσθενείαις µου.
6 ἐὰν γὰρ θελήσω καυχήσασθαι οὐκ ἔσοµαι ἄφρων ἀλήθειαν
γὰρ ἐρῶ, φείδοµαι δέ µή τις εἰς ἐµὲ λογίσηται ὑπὲρ ὃ βλέπει
7 µε ἢ ἀκούει τι ἐξ ἐµοῦ. καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν ἀποκαλύψεων
ἵνα µὴ ὑπεραίρωµαι ἐδόθη µοι σκόλοψ τῇ σαρκί ἄγγελος Σα-
8 τᾶν, ἵνα µε κολαφίζῃ ἵνα µὴ ὑπεραίρωµαι. ὑπὲρ τούτου τρὶς
9 τὸν κύριον παρεκάλεσα ἵνα ἀποστῇ ἀπ ἐµοῦ. καὶ εἴρηκέν
µοι, ᾿Αρκεῖ σοι ἡ χάρις µου ἡ γὰρ δύναµις µου ἐν ἀσθενείᾳ
τελειοῦται. ἥδιστα οὖν µᾶλλον καυχήσοµαι ἐν ταῖς ἀσθενεί-
10 αις µου, ἵνα ἐπισκηνώσῃ ἐπ ἐµὲ ἡ δύναµις τοῦ Χριστοῦ. διὸ
εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις ἐν ὕβρεσιν ἐν ἀνάγκαις ἐν διωγµοῖς ἐν
στενοχωρίαις ὑπὲρ Χριστοῦ, ὅταν γὰρ ἀσθενῶ τότε δυνατός
11 εἰµι. Γέγονα ἄφρων καυχώµενος, ὑµεῖς µε ἠναγκάσατε ἐγὼ
γὰρ ὤφειλον ὑφ ὑµῶν συνίστασθαι, οὐδὲν γὰρ ὑστέρησα τῶν
12 ὑπερ λίαν ἀποστόλων εἰ καὶ οὐδέν εἰµι. τὰ µὲν σηµεῖα τοῦ ἀ-
ποστόλου κατειργάσθη ἐν ὑµῖν ἐν πάσῃ ὑποµονῇ ἐν σηµείοις
13 καὶ τέρασιν καὶ δυνάµεσιν. τί γάρ ἐστιν ὃ ἡττήθητε ὑπὲρ τὰς
λοιπὰς ἐκκλησίας εἰ µὴ ὅτι αὐτὸς ἐγὼ οὐ κατενάρκησα ὑµῶν
v.4 ὅτιc ἁρπάζωviap3s εἰςp ὁdams παράδεισοςnams καίc ἀκούωviaa3s ἄρρητοςaanpn ῥῆµαnanp ὅςrranp
οὐxo ἔξεστιvppqnns ἄνθρωποςndms λαλέωvnaa . v.5 ὑπέρp ὁdgms τοιοῦτοςrdgms καυχάοµαιvifd1s
p c rxgms xo vifd1s
ὑπέρ δέ ἐµαυτοῦ οὐ καυχάοµαι εἰqo µήxo ἐνp ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-s .
v.6 ἐάνqo γάρc θέλωvsaa1s καυχάοµαιvnad οὐxo εἰµίvifx1s ἄφρωνanmsn ἀλήθειαnafs γάρc λέγωvifa1s
φείδοµαιvipn1s δέc µήxo τι-σρινµσ εἰςp ἐγώrpa-s λογίζοµαιvsad3s ὑπέρp ὅςrrans βλέπωvipa3s ἐγώrpa-s
ἤxo ἀκούωvipa3s τι-σριανσ ἐκp ἐγώrpg-s . v.7 καίc ὁddfs ὑπερβολήndfs ὁdgfp ἀποκάλυψιςngfp
c xo vspp1s viap3s rpd-s
ἵνα µή ὑπεραίρω δίδωµι ἐγώ σκόλοψnnms ὁddfs σάρξndfs ἄγγελοςnnms Σατανᾶςtp
ἵναc ἐγώrpa-s κολαφίζωvspa3s ἵναc µήxo ὑπεραίρωvspp1s . v.8 ὑπέρp οὗτοςrdgms τρίςbo ὁdams
κύριοςnams παρακαλέωviaa1s ἵναc ἀφίστηµιvsaa3s ἀπόp ἐγώrpg-s . v.9 καίc λέγωvixa3s ἐγώrpd-s
ἀρκέωvipa3s σύrpd-s ὁdnfs χάριςnnfs ἐγώrpg-s ὁdnfs γάρc δύναµιςnnfs ἐγώrpg-s ἐνp ἀσθένειαndfs
τελειόωvipp3s ἡδέωςbo οὖνc µᾶλλονbo καυχάοµαιvifd1s ἐνp ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-s ἵναc
ἐπισκηνόωvsaa3s ἐπίp ἐγώrpa-s ὁdnfs δύναµιςnnfs ὁdgms Χριστόςngms . v.10 διόc εὐδοκέωvipa1s
p ndfp p ndfp p ndfp p ndmp
ἐν ἀσθένεια ἐν ὕβρις ἐν ἀνάγκη ἐν διωγµός ἐν στενοχωρίαndfp ὑπέρp
p
Χριστόςngms ὅτανc γάρc ἀσθενέωvspa1s τότεbo δυνατόςanmsn εἰµίvipx1s . v.11 γίνοµαιvixa1s

ἄφρωνanmsn καυχάοµαιvppnnms σύrpn-p ἐγώrpa-s ἀναγκάζωviaa2p ἐγώrpn-s γάρc ὀφείλωviia1s ὑπόp
σύrpg-p συνίστηµιvnpp οὐδείςaansn γάρc ὑστερέωviaa1s ὁdgmp ὑπέρp λίανbo ἀπόστολοςngmp εἰqo καίc
οὐδείςannsn εἰµίvipx1s . v.12 ὁdnnp µένxo σηµεῖονnnnp ὁdgms ἀπόστολοςngms κατεργάζοµαιviap3s
p rpd-p p adfsn
ἐν σύ ἐν πᾶς ὑποµονήndfs ἐνp σηµεῖονndnp καίc τέραςndnp καίc δύναµιςndfp .
χαρίσασθέ µοι τὴν ἀδικίαν ταύτην. ᾿Ιδοὺ τρίτον ἑτοίµως ἔχω 14
ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς καὶ οὐ καταναρκήσω, ὑµῶν οὐ γὰρ ζητῶ

τὰ ὑµῶν, ἀλλὰ ὑµᾶς οὐ γὰρ ὀφείλει τὰ τέκνα τοῖς γονεῦσιν
θησαυρίζειν ἀλ᾿λ οἱ γονεῖς τοῖς τέκνοις. ἐγὼ δὲ ἥδιστα δα- 15
πανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσοµαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑµῶν εἰ καὶ

περισσοτέρως ὑµᾶς ἀγαπῶν ἧττον ἀγαπῶµαι. ἔστω δέ ἐγὼ 16
οὐ κατεβάρησα ὑµᾶς, ἀλ᾿λ ὑπάρχων πανοῦργος δόλῳ ὑµᾶς

ἔλαβον. µή τινα ὧν ἀπέσταλκα πρὸς ὑµᾶς δι΄ αὐτοῦ ἐπλεο- 17
νέκτησα ὑµᾶς. παρεκάλεσα Τίτον καὶ συναπέστειλα τὸν ἀ- 18
δελφόν, µή τι ἐπλεονέκτησεν ὑµᾶς Τίτος οὐ τῷ αὐτῷ πνεύµατι

περιεπατήσαµεν οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν. Πάλιν δοκεῖτε ὅτι ὑ- 19
µῖν ἀπολογούµεθα κατένωπιον τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦµεν,

τὰ δὲ πάντα ἀγαπητοί ὑπὲρ τῆς ὑµῶν οἰκοδοµῆς. φοβοῦ- 20
µαι γὰρ µήπως ἐλθὼν οὐχ οἵους θέλω εὕρω ὑµᾶς κἀγὼ εὑ-
ρεθῶ ὑµῖν οἷον οὐ θέλετε, µήπως ἔρεις ζῆλοι, θυµοί ἐριθείαι
καταλαλιαί ψιθυρισµοί φυσιώσεις ἀκαταστασίαι, µὴ πάλιν 21
ἐλθόντα µε ταπεινώσει ὁ θεός µου πρὸς ὑµᾶς καὶ πενθήσω

πολλοὺς τῶν προηµαρτηκότων καὶ µὴ µετανοησάντων ἐπὶ τῇ
ἀκαθαρσίᾳ καὶ πορνείᾳ καὶ ἀσελγείᾳ ᾗ ἔπραξαν.
Τρίτον τοῦτο ἔρχοµαι πρὸς ὑµᾶς, ἐπὶ στόµατος δύο µαρ- 13
v.13 τίςrqnns γάρc εἰµίvipx3s ὅςrrans ἡττάοµαιviap2p ὑπέρp ὁdafp λοιπόςaafpn ἐκκλησίαnafp εἰqo µήxo
ὅτιc αὐτόςrpnms ἐγώrpn-s οὐxo καταναρκάωviaa1s σύrpg-p χαρίζοµαιvdad2p ἐγώrpd-s ὁdafs ἀδικίαnafs
οὗτοςrdafs . v.14 ἰδούvdaa2s τρίτοςaansn ἑτοίµωςbo ἔχωvipa1s ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc οὐxo
vifa1s
καταναρκάω σύrpg-p οὐxo γάρc ζητέωvipa1s ὁdanp σύrpg-p ἀλλάc σύrpa-p οὐxo γάρc ὀφείλωvipa3s
ὁdnnp τέκνονnnnp ὁddmp γονεύςndmp θησαυρίζωvnpa ἀλλάc ὁdnmp γονεύςnnmp ὁddnp τέκνονndnp .
v.15 ἐγώrpn-s δέc ἡδέωςbo δαπανάωvifa1s καίc ἐκδαπανάωvifp1s ὑπέρp ὁdgfp ψυχήngfp σύrpg-p εἰqo
καίc περισσοτέρωςbo σύrpa-p ἀγαπάωvppanms ἡττάοµαιaansn ἀγαπάωvipp1s . v.16 εἰµίvdpx3s δέc
rpn-s xo viaa1s rpa-p c vppanms nnms
ἐγώ οὐ καταβαρέω σύ ἀλλά ὑπάρχω πανοῦργος δόλοςndms σύrpa-p
λαµβάνωviaa1s . v.17 µήxo τι-σριαµσ ὅςrrgmp ἀποστέλλωvixa1s πρόςp σύrpa-p διάp αὐτόςrpgms
πλεονεκτέωviaa1s σύrpa-p . v.18 παρακαλέωviaa1s Τίτοςnams καίc συναποστέλλωviaa1s ὁdams
ἀδελφόςnams µήxo τίςrians πλεονεκτέωviaa3s σύrpa-p Τίτοςnnms οὐxo ὁddns αὐτόςrpdns πνεῦµαndns
περιπατέωviaa1p οὐxo ὁddnp αὐτόςrpdnp ἴχνοςndnp . v.19 πάλινbo δοκέωvipa2p ὅτιc σύrpd-p
ἀπολογέοµαιvipn1p κατενώπιονp ὁdgms θεόςngms ἐνp Χριστόςndms λαλέωvipa1p ὁdnnp δέc πᾶςannpn
ἀγαπητόςavmpn ὑπέρp ὁdgfs σύrpg-p οἰκοδοµήngfs . v.20 φοβέοµαιvipn1s γάρc µή&πώςc
ἔρχοµαιvpaanms οὐxo οἷοςrcanp θέλωvipa1s εὑρίσκωvsaa1s σύrpa-p κἀγώrpn-s εὑρίσκωvsap1s σύrpd-p
οἷοςrcams οὐxo θέλωvipa2p µή&πώςc ἔριςnnfp ζηλόωnnmp θυµόςnnmp ἐριθείαnnfp καταλαλιάnnfp
ψιθυρισµόςnnmp φυσίωσιςnnfp ἀκαταστασίαnnfp . v.21 µήxo πάλινbo ἔρχοµαιvpaaams ἐγώrpa-s
ταπεινόωvifa3s ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-s πρόςp σύrpa-p καίc πενθέωvifa1s πολύςaampn ὁdgmp
προαµαρτάνωvpxagmp καίc µήxo µετανοέωvpaagmp ἐπίp ὁddfs ἀκαθαρσίαndfs καίc πορνείαndfs καίc
ἀσέλγειαndfs ὅςrrdfs πράσσωviaa3p .
2 τύρων καὶ τριῶν σταθήσεται πᾶν ῥῆµα. προείρηκα καὶ προ-

λέγω ὡς παρὼν τὸ δεύτερον καὶ ἀπὼν νῦν γράφω τοῖς προη-
µαρτηκόσιν καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν ὅτι ἐὰν ἔλθω εἰς τὸ πάλιν
3 οὐ φείσοµαι. ἐπεὶ δοκιµὴν ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐµοὶ λαλοῦντος
4 Χριστοῦ ὃς εἰς ὑµᾶς οὐκ ἀσθενεῖ ἀλλὰ δυνατεῖ ἐν ὑµῖν. καὶ
γὰρ εἴ ἐσταυρώθη ἐξ ἀσθενείας ἀλλὰ ζῇ ἐκ δυνάµεως θεοῦ καὶ
γὰρ ἡµεῖς ἀσθενοῦµεν ἐν αὐτῷ ἀλλὰ ζήσοµεθα σὺν αὐτῷ ἐκ
5 δυνάµεως θεοῦ εἰς ὑµᾶς. ῾Εαυτοὺς πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ
πίστει ἑαυτοὺς δοκιµάζετε, ἢ οὐκ ἐπιγινώσκετε ἑαυτοὺς ὅτι
6 ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ἐν ὑµῖν ἐστίν εἰ µή τι ἀδόκιµοί ἐστε. ἐλπίζω
7 δὲ ὅτι γνώσεσθε ὅτι ἡµεῖς οὐκ ἐσµὲν ἀδόκιµοι. εὐχόµαι δὲ
πρὸς τὸν θεὸν µὴ ποιῆσαι ὑµᾶς κακὸν µηδέν οὐχ ἵνα ἡµεῖς
δόκιµοι φανῶµεν ἀλλ ἵνα ὑµεῖς τὸ καλὸν ποιῆτε ἡµεῖς δὲ ὡς
8 ἀδόκιµοι ὦµεν. οὐ γὰρ δυνάµεθά τι κατὰ τῆς ἀληθείας ἀ-
9 λ᾿λ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. χαίροµεν γὰρ ὅταν ἡµεῖς ἀσθενῶµεν
ὑµεῖς δὲ δυνατοὶ ἦτε, τοῦτο δὲ καὶ εὐχόµεθα τὴν ὑµῶν κατάρ-
10 τισιν. διὰ τοῦτο ταῦτα ἀπὼν γράφω ἵνα παρὼν µὴ ἀποτόµως
χρήσωµαι κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ἔδωκέν µοι ὁ κύριος εἰς οἰ-
11 κοδοµὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν. Λοιπόν ἀδελφοί χαίρετε
καταρτίζεσθε παρακαλεῖσθε τὸ αὐτὸ φρονεῖτε εἰρηνεύετε καὶ
13. v.1 τρίτοςaansn οὗτοςrdans ἔρχοµαιvipn1s πρόςp σύrpa-p ἐπίp στόµαngns δύοtn µάρτυςngmp
καίc τρεῖςngmp ἵστηµιvifp3s πᾶςannsn ῥῆµαnnns . v.2 προεῖπονvixa1s καίc προλέγωvipa1s
ὡςbo πάρειµιvppxnms ὁdnns δεύτεροςannsn καίc ἄπειµιvppxnms νῦνbo γράφωvipa1s ὁddmp
προαµαρτάνωvpxadmp καίc ὁddmp λοιπόςadmpn πᾶςadmpn ὅτιc ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa1s εἰςp ὁdans
πάλινbo οὐxo φείδοµαιvifd1s . v.3 ἐπείc δοκιµήnafs ζητέωvipa2p ὁdgms ἐνp ἐγώrpd-s λαλέωvppagms
Χριστόςngms ὅςrrnms εἰςp σύrpa-p οὐxo ἀσθενέωvipa3s ἀλλάc δυνατέωvipa3s ἐνp σύrpd-p . v.4 καίc
c qo viap3s p ngfs c vipa3s p ngfs ngms
γάρ εἰ σταυρόω ἐκ ἀσθένεια ἀλλά ζάω ἐκ δύναµις θεός καίc γάρc
ἐγώrpn-p ἀσθενέωvipa1p ἐνp αὐτόςrpdms ἀλλάc ζάωvifd1p σύνp αὐτόςrpdms ἐκp δύναµιςngfs θεόςngms
εἰςp σύrpa-p . v.5 ἑαυτοῦrxamp πειράζωvdpa2p εἰqo εἰµίvipx2p ἐνp ὁddfs πίστιςndfs ἑαυτοῦrxamp
δοκιµάζωvdpa2p ἤxo οὐxo ἐπιγινώσκωvipa2p ἑαυτοῦrxamp ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p
εἰµίvipx3s εἰqo µήxo τίςrinns ἀδόκιµοςanmpn εἰµίvipx2p . v.6 ἐλπίζωvipa1s δέc ὅτιc γινώσκωvifd2p
c rpn-p xo vipx1p anmpn
ὅτι ἐγώ οὐ εἰµί ἀδόκιµος . v.7 εὔχοµαιvipn1s δέc πρόςp ὁdams θεόςnams µήxo
ποιέωvnaa σύrpa-p κακόςaansn µηδείςaansn οὐxo ἵναc ἐγώrpn-p δόκιµοςanmpn φαίνωvsap1p ἀλλάc ἵναc
σύrpn-p ὁdans καλόςaansn ποιέωvspa2p ἐγώrpn-p δέc ὡςbo ἀδόκιµοςanmpn εἰµίvspx1p . v.8 οὐxo γάρc
δύναµαιvipn1p τι-σριανσ κατάp ὁdgfs ἀλήθειαngfs ἀλλάc ὑπέρp ὁdgfs ἀλήθειαngfs . v.9 χαίρωvipa1p
γάρc ὅτανc ἐγώrpn-p ἀσθενέωvspa1p σύrpn-p δέc δυνατόςanmpn εἰµίvspx2p οὗτοςrdans δέc καίc
εὔχοµαιvipn1p ὁdafs σύrpg-p κατάρτισιςnafs . v.10 διάp οὗτοςrdans οὗτοςrdanp ἄπειµιvppxnms
γράφωvipa1s ἵναc πάρειµιvppxnms µήxo ἀποτόµωςbo χράοµαιvsad1s κατάp ὁdafs ἐξουσίαnafs ὅςrrafs
δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-s ὁdnms κύριοςnnms εἰςp οἰκοδοµήnafs καίc οὐxo εἰςp καθαίρεσιςnafs .
ὁ θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ εἰρήνης ἔσται µεθ ὑµῶν. ἀσπάσα- 12
σθε ἀλλήλους ἐν ἁγίῳ φιλήµατι. ᾿Ασπάζονται ὑµᾶς οἱ ἅγιοι 13
πάντες. ῾Η χάρις τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη 14
τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ κοινωνία τοῦ ῾Αγίου Πνεύµατος µετὰ πάντων

ὑµῶν. ἀµήν.
v.11 λοιπόςaansn ἀδελφόςnvmp χαίρωvdpa2p καταρτίζωvdpp2p παρακαλέωvdpp2p ὁdans αὐτόςrpans

φρονέωvdpa2p εἰρηνεύωvdpa2p καίc ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs ἀγάπηngfs καίc εἰρήνηngfs εἰµίvifx3s
µετάp σύrpg-p . v.12 ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp ἅγιοςadnsn φίληµαndns .
v.13 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnmp ἅγιοςanmpn πᾶςanmpn . v.14 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnfs κοινωνίαnnfs
ὁdgns ἅγιοςagnsn πνεῦµαngns µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ
G
1 Παῦλος ἀπόστολος οὐκ ἀπ ἀνθρώπων οὐδὲ δι΄ ἀνθρώπου

ἀλλὰ διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ πατρὸς τοῦ ἐγείραντος αὐ-
2 τὸν ἐκ νεκρῶν. καὶ οἱ σὺν ἐµοὶ πάντες ἀδελφοί ταῖς ἐκκλη-
3 σίαις τῆς Γαλατίας. χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς
4 καὶ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. τοῦ δόντος ἑαυτὸν περὶ
τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν ὅπως ἐξέληται ἡµᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰ-
ῶνος πονηροῦ κατὰ τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡµῶν.
5, 6 ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. Θαυµάζω ὅτι
οὕτως ταχέως µετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑµᾶς ἐν χά-
7 ριτι Χριστοῦ εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον. ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο εἰ µή
τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑµᾶς καὶ θέλοντες µεταστρέψαι τὸ
8 εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡµεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ
οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑµῖν παρ ὃ εὐηγγελισάµεθα ὑµῖν ἀνά-
9 θεµα ἔστω. ὡς προειρήκαµεν καὶ ἄρτι πάλιν λέγω εἴ τις ὑµᾶς
10 εὐαγγελίζεται παρ ὃ παρελάβετε ἀνάθεµα ἔστω. ῎Αρτι γὰρ ἀν-
θρώπους πείθω ἢ τὸν θεόν ἢ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν εἰ γὰρ
1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms οὐxo ἀπόp ἄνθρωποςngmp οὐδέbo διάp ἄνθρωποςngms ἀλλάc
διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc θεόςngms πατήρngms ὁdgms ἐγείρωvpaagms αὐτόςrpams ἐκp
νεκρόςagmpn . v.2 καίc ὁdnmp σύνp ἐγώrpd-s πᾶςanmpn ἀδελφόςnnmp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs
Γαλατίαngfs . v.3 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc κύριοςngms
ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.4 ὁdgms δίδωµιvpaagms ἑαυτοῦrxams περίp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp
rpg-p bo vsam3s rpa-p
ἐγώ ὅπως ἐξαιρέω ἐγώ ἐκp ὁdgms ἐνίστηµιvpxagms αἰώνngms πονηρόςagmsn κατάp
ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms ἐγώrpg-p . v.5 ὅςrrdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp
namp dgmp ngmp th vipa1s
αἰών ὁ αἰών ἀµήν . v.6 θαυµάζω ὅτιc οὕτωbo ταχέωςbo µετατίθηµιvipe2p
ἀπόp ὁdgms καλέωvpaagms σύrpa-p ἐνp χάριςndfs Χριστόςngms εἰςp ἕτεροςaansn εὐαγγέλιονnans .
v.7 ὅςrrnns οὐxo εἰµίvipx3s ἄλλοςannsn εἰqo µήxo τι-σρινµπ εἰµίvipx3p ὁdnmp ταράσσωvppanmp
σύrpa-p καίc θέλωvppanmp µεταστρέφωvnaa ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms Χριστόςngms . v.8 ἀλλάc
καίc ἐάνqo ἐγώrpn-p ἤxo ἄγγελοςnnms ἐκp οὐρανόςngms εὐαγγελίζωvspm3s σύrpd-p παράp ὅςrrans
εὐαγγελίζωviam1p σύrpd-p ἀνάθεµαnnns εἰµίvdpx3s . v.9 ὡςbo προλέγωvixa1p καίc ἄρτιbo πάλινbo
λέγωvipa1s εἰqo τι-σρινµσ σύrpa-p εὐαγγελίζωvipm3s παράp ὅςrrans παραλαµβάνωviaa2p ἀνάθεµαnnns
εἰµίvdpx3s .
561 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 1:11—22
ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤµην. Γνω- 11
ρίζω δὲ ὑµῖν ἀδελφοί τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ ἐµοῦ

ὅτι οὐκ ἔστιν κατὰ ἄνθρωπον, οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου 12
παρέλαβον αὐτό οὔτε ἐδιδάχθην ἀλλὰ δι΄ ἀποκαλύψεως ᾿Ιησοῦ

Χριστοῦ. ᾿Ηκούσατε γὰρ τὴν ἐµὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ ᾿Ι- 13
ουδαϊσµῷ ὅτι καθ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ

καὶ ἐπόρθουν αὐτήν. καὶ προέκοπτον ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσµῷ ὑπὲρ 14
πολλοὺς συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει µου περισσοτέρως ζηλωτὴς

ὑπάρχων τῶν πατρικῶν µου παραδόσεων. ὅτε δὲ εὐδόκησεν 15
ὁ θεὸς ὁ ἀφορίσας µε ἐκ κοιλίας µητρός µου καὶ καλέσας διὰ

τῆς χάριτος αὐτοῦ. ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐµοὶ ἵνα 16
εὐαγγελίζωµαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν εὐθέως οὐ προσανεθέµην

σαρκὶ καὶ αἵµατι. οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς ῾Ιεροσόλυµα πρὸς τοὺς 17
πρὸ ἐµοῦ ἀποστόλους ἀλλὰ ἀπῆλθον εἰς ᾿Αραβίαν καὶ πάλιν

ὑπέστρεψα εἰς ∆αµασκόν. ῎Επειτα µετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον 18
εἰς ῾Ιεροσόλυµα ἱστορῆσαι Πέτρον, καὶ ἐπέµεινα πρὸς αὐτὸν

ἡµέρας δεκαπέντε. ἕτερον δὲ τῶν ἀποστόλων οὐκ εἶδον εἰ µὴ 19
᾿Ιάκωβον τὸν ἀδελφὸν τοῦ κυρίου. ἃ δὲ γράφω ὑµῖν ἰδοὺ ἐνώ- 20
πιον τοῦ θεοῦ ὅτι οὐ ψεύδοµαι. ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίµατα 21
τῆς Συρίας καὶ τῆς Κιλικίας, ἤµην δὲ ἀγνοούµενος τῷ προ- 22
v.10 ἄρτιbo γάρc ἄνθρωποςnamp πείθωvipa1s ἤxo ὁdams θεόςnams ἤxo ζητέωvipa1s ἄνθρωποςndmp
ἀρέσκωvnpa εἰqo γάρc ἔτιbo ἄνθρωποςndmp ἀρέσκωviia1s Χριστόςngms δοῦλοςnnms οὐxo ἄνxo
εἰµίviix1s . v.11 γνωρίζωvipa1s δέc σύrpd-p ἀδελφόςnvmp ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdans
vpapans
εὐαγγελίζω ὑπόp ἐγώrpg-s ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s κατάp ἄνθρωποςnams . v.12 οὐδέbo
γάρc ἐγώrpn-s παράp ἄνθρωποςngms παραλαµβάνωviaa1s αὐτόςrpans οὔτεc διδάσκωviap1s ἀλλάc
διάp ἀποκάλυψιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.13 ἀκούωviaa2p γάρc ὁdafs ἐµόςrsafs
ἀναστροφήnafs ποτέxo ἐνp ὁddms ᾿Ιουδαϊσµόςndms ὅτιc κατάp ὑπερβολήnafs διώκωviia1s ὁdafs
ἐκκλησίαnafs ὁdgms θεόςngms καίc πορθέωviia1s αὐτόςrpafs . v.14 καίc προκόπτωviia1s ἐνp ὁddms
᾿Ιουδαϊσµόςndms ὑπέρp πολύςaampn συνηλικιώτηςnamp ἐνp ὁddns γένοςndns ἐγώrpg-s περισσοτέρωςbo
ζηλωτήςnnms ὑπάρχωvppanms ὁdgmp πατρικόςagmpn ἐγώrpg-s παράδοσιςngfp . v.15 ὅτεbo δέc
εὐδοκέωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdnms ἀφορίζωvpaanms ἐγώrpa-s ἐκp κοιλίαngfs µήτηρngfs ἐγώrpg-s
καίc καλέωvpaanms διάp ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms . v.16 ἀποκαλύπτωvnaa ὁdams υἱόςnams
αὐτόςrpgms ἐνp ἐγώrpd-s ἵναc εὐαγγελίζωvspm1s αὐτόςrpams ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp εὐθέωςbo οὐxo
προσανατίθηµιviam1s σάρξndfs καίc αἷµαndns . v.17 οὐδέbo ἀνέρχοµαιviaa1s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs
πρόςp ὁdamp πρόp ἐγώrpg-s ἀπόστολοςnamp ἀλλάc ἀπέρχοµαιviaa1s εἰςp ᾿Αραβίαnafs καίc πάλινbo
ὑποστρέφωviaa1s εἰςp ∆αµασκόςnafs . v.18 ἔπειταbo µετάp ἔτοςnanp τρεῖςnanp ἀνέρχοµαιviaa1s
εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs ἱστορέωvnaa Πέτροςnams καίc ἐπιµένωviaa1s πρόςp αὐτόςrpams ἡµέραnafp
δεκαπέντεtn . v.19 ἕτεροςaamsn δέc ὁdgmp ἀπόστολοςngmp οὐxo ὁράωviaa1s εἰqo µήxo ᾿Ιάκωβοςnams
ὁdams ἀδελφόςnams ὁdgms κύριοςngms . v.20 ὅςrranp δέc γράφωvipa1s σύrpd-p ἰδούvdaa2s ἐνώπιονbo
ὁdgms θεόςngms ὅτιc οὐxo ψεύδοµαιvipn1s . v.21 ἔπειταbo ἔρχοµαιviaa1s εἰςp ὁdanp κλίµαnanp ὁdgfs
ngfs c dgfs ngfs
Συρία καί ὁ Κιλικία .
1:23—2:9 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 562
23 σώπῳ ταῖς ἐκκλησίαις τῆς ᾿Ιουδαίας ταῖς ἐν Χριστῷ. µόνον

δὲ ἀκούοντες ἦσαν ὅτι ῾Ο διώκων ἡµᾶς ποτε νῦν εὐαγγελίζεται
24 τὴν πίστιν ἥν ποτε ἐπόρθει. καὶ ἐδόξαζον ἐν ἐµοὶ τὸν θεόν.
2 ῎Επειτα διὰ δεκατεσσάρων ἐτῶν πάλιν ἀνέβην εἰς ῾Ιεροσό-
2 λυµα µετὰ Βαρναβᾶ συµπαραλαβὼν καὶ Τίτον, ἀνέβην δὲ
κατὰ ἀποκάλυψιν, καὶ ἀνεθέµην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κη-
ρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν κατ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν µήπως εἰς
3 κενὸν τρέχω ἢ ἔδραµον. ἀλλ οὐδὲ Τίτος ὁ σὺν ἐµοί ῞Ελ-
4 λην ὤν ἠναγκάσθη περιτµηθῆναι, διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους
ψευδαδέλφους οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευ-
θερίαν ἡµῶν ἣν ἔχοµεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἵνα ἡµᾶς καταδου-
5 λώσωνται. οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαµεν τῇ ὑποταγῇ ἵνα ἡ
6 ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου διαµείνῃ πρὸς ὑµᾶς. ἀπὸ δὲ τῶν
δοκούντων εἶναί τι ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν µοι διαφέρει, πρό-
σωπον θεὸς ἀνθρώπου οὐ λαµβάνει ἐµοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες
7 οὐδὲν προσανέθεντο. ἀλλὰ τοὐναντίον ἰδόντες ὅτι πεπίστευ-
µαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀκροβυστίας καθὼς Πέτρος τῆς περιτο-
8 µῆς. ὁ γὰρ ἐνεργήσας Πέτρῳ εἰς ἀποστολὴν τῆς περιτοµῆς
9 ἐνήργησεν καὶ ἐµοὶ εἰς τὰ ἔθνη. καὶ γνόντες τὴν χάριν τὴν
δοθεῖσάν µοι ᾿Ιάκωβος καὶ Κηφᾶς καὶ ᾿Ιωάννης οἱ δοκοῦντες
στῦλοι εἶναι δεξιὰς ἔδωκαν ἐµοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας ἵνα
v.22 εἰµίviix1s δέc ἀγνοέωvpppnms ὁddns πρόσωπονndns ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgfs ᾿Ιουδαίαngfs
ὁddfp ἐνp Χριστόςndms . v.23 µόνοςbo δέc ἀκούωvppanmp εἰµίviix3p ὅτιc ὁdnms διώκωvppanms
rpa-p
ἐγώ ποτέ νῦν εὐαγγελίζωvipm3s ὁdafs πίστιςnafs ὅςrrafs ποτέxo πορθέωviia3s .
xo bo
v.24 καίc
δοξάζωviia3p ἐνp ἐγώrpd-s ὁdams θεόςnams . 2. v.1 ἔπειταbo διάp δεκατέσσαρεςngnp ἔτοςngnp
πάλινbo ἀναβαίνωviaa1s εἰςp ῾Ιεροσόλυµαnafs µετάp Βαρναβᾶςngms συµπαραλαµβάνωvpaanms καίc
Τίτοςnams . v.2 ἀναβαίνωviaa1s δέc κατάp ἀποκάλυψιςnafs καίc ἀνατίθηµιviam1s αὐτόςrpdmp
ὁdans εὐαγγέλιονnans ὅςrrans κηρύσσωvipa1s ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp κατάp ἴδιοςaafsn δέc ὁddmp
δοκέωvppadmp µή&πώςc εἰςp κενόςaamsn τρέχωvspa1s ἤxo τρέχωviaa1s . v.3 ἀλλάc οὐδέbo
Τίτοςnnms ὁdnms σύνp ἐγώrpd-s ῞Ελληνnnms εἰµίvppxnms ἀναγκάζωviap3s περιτέµνωvnap . v.4 διάp
δέc ὁdamp παρείσακτοςaampn ψευδάδελφοςnamp ὅστιςrrnmp παρεισέρχοµαιviaa3p κατασκοπέωvnaa
ὁdafs ἐλευθερίαnafs ἐγώrpg-p ὅςrrafs ἔχωvipa1p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἵναc ἐγώrpa-p
καταδουλόωvsam3p . v.5 ὅςrrdmp οὐδέbo πρόςp ὥραnafs εἴκωviaa1p ὁddfs ὑποταγήndfs ἵναc
dnfs nnfs dgns
ὁ ἀλήθεια ὁ εὐαγγέλιονngns διαµένωvsaa3s πρόςp σύrpa-p . v.6 ἀπόp δέc ὁdgmp
δοκέωvppagmp εἰµίvnpx τι-σριννσ ὁποῖοςanmpn ποτέxo εἰµίviix3p οὐδείςannsn ἐγώrpd-s διαφέρωvipa3s
πρόσωπονnans θεόςnnms ἄνθρωποςngms οὐxo λαµβάνωvipa3s ἐγώrpd-s γάρc ὁdnmp δοκέωvppanmp
οὐδείςaansn προσανατίθηµιviam3p . v.7 ἀλλάc ἐναντίονbo ὁράωvpaanmp ὅτιc πιστεύωvixp1s ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgfs ἀκροβυστίαngfs καθώςbo Πέτροςnnms ὁdgfs περιτοµήngfs . v.8 ὁdnms γάρc
ἐνεργέωvpaanms Πέτροςndms εἰςp ἀποστολήnafs ὁdgfs περιτοµήngfs ἐνεργέωviaa3s καίc ἐγώrpd-s εἰςp
ὁdanp ἔθνοςnanp .
ἡµεῖς [µέν] εἰς τὰ ἔθνη αὐτοὶ δὲ εἰς τὴν περιτοµήν, µόνον τῶν 10
πτωχῶν ἵνα µνηµονεύωµεν ὃ καὶ ἐσπούδασα αὐτὸ τοῦτο ποι-

ῆσαι. ῞Οτε δὲ ἦλθεν Πέτρος εἰς ᾿Αντιόχειαν κατὰ πρόσωπον 11
αὐτῷ ἀντέστην ὅτι κατεγνωσµένος ἦν. πρὸ τοῦ γὰρ ἐλθεῖν 12
τινας ἀπὸ ᾿Ιακώβου µετὰ τῶν ἐθνῶν συνήσθιεν, ὅτε δὲ ἦλθον

ὑπέστελλεν καὶ ἀφώριζεν ἑαυτόν φοβούµενος τοὺς ἐκ περιτο-
µῆς. καὶ συνυπεκρίθησαν αὐτῷ καὶ οἱ λοιποὶ ᾿Ιουδαῖοι ὥστε 13
καὶ Βαρναβᾶς συναπήχθη αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει. ἀλλ ὅτε εἶ- 14
δον ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς τὴν ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου

εἶπον τῷ Πέτρῳ ἔµπροσθεν πάντων Εἰ σὺ ᾿Ιουδαῖος ὑπάρχων
ἐθνικῶς ζῇς καὶ οὐκ ᾿Ιουδαϊκῶς τί τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις ᾿Ιουδα-
ΐζειν. ῾Ηµεῖς φύσει ᾿Ιουδαῖοι καὶ οὐκ ἐξ ἐθνῶν ἁµαρτωλοί, 15
εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόµου ἐὰν µὴ 16
διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡµεῖς εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν ἐ-

πιστεύσαµεν ἵνα δικαιωθῶµεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ
ἔργων νόµου διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόµου πᾶσα
σάρξ. εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ εὑρέθηµεν καὶ 17
αὐτοὶ ἁµαρτωλοί ἆρα Χριστὸς ἁµαρτίας διάκονος µὴ γένοιτο.

εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδοµῶ παραβάτην ἐµαυ- 18
τὸν συνίστηµι. ἐγὼ γὰρ διὰ νόµου νόµῳ ἀπέθανον ἵνα θεῷ 19
v.9 καίc γινώσκωvpaanmp ὁdafs χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s ᾿Ιάκωβοςnnms καίc Κηφᾶςnnms
καίc ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnmp δοκέωvppanmp στῦλοςnnmp εἰµίvnpx δεξιόςaafpn δίδωµιviaa3p ἐγώrpd-s
καίc Βαρναβᾶςndms κοινωνίαngfs ἵναc ἐγώrpn-p µένxo εἰςp ὁdanp ἔθνοςnanp αὐτόςrpnmp δέc εἰςp
ὁdafs περιτοµήnafs . v.10 µόνοςbo ὁdgmp πτωχόςagmpn ἵναc µνηµονεύωvspa1p ὅςrrans καίc
σπουδάζωviaa1s αὐτόςrpans οὗτοςrdans ποιέωvnaa . v.11 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3s Πέτροςnnms
p nafs p nans rpdms
εἰς ᾿Αντιόχεια κατά πρόσωπον αὐτός ἀνθίστηµιviaa1s ὅτιc καταγινώσκωvpxpnms
εἰµίviix3s . v.12 πρόp ὁdgms γάρc ἔρχοµαιvnaa τι-σριαµπ ἀπόp ᾿Ιάκωβοςngms µετάp ὁdgnp
ἔθνοςngnp συνεσθίωviia3s ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3p ὑποστέλλωviia3s καίc ἀφορίζωviia3s ἑαυτοῦrxams
φοβέοµαιvppnnms ὁdamp ἐκp περιτοµήngfs . v.13 καίc συνυποκρίνοµαιviap3p αὐτόςrpdms
c dnmp anmpn anmpn
καί ὁ λοιπός ᾿Ιουδαῖος ὥστε καίc Βαρναβᾶςnnms συναπάγωviap3s αὐτόςrpgmp
c
ὁddfs ὑπόκρισιςndfs . v.14 ἀλλάc ὅτεbo ὁράωviaa1s ὅτιc οὐxo ὀρθοποδέωvipa3p πρόςp ὁdafs
ἀλήθειαnafs ὁdgns εὐαγγέλιονngns λέγωviaa1s ὁddms Πέτροςndms ἔµπροσθενp πᾶςagmpn εἰqo σύrpn-s
᾿Ιουδαῖοςanmsn ὑπάρχωvppanms ἐθνικῶςbo ζάωvipa2s καίc οὐxo ᾿Ιουδαϊκῶςbo τίςrqans ὁdanp ἔθνοςnanp
ἀναγκάζωvipa2s ᾿Ιουδαΐζωvnpa . v.15 ἐγώrpn-p φύσιςndfs ᾿Ιουδαῖοςanmpn καίc οὐxo ἐκp ἔθνοςngnp
ἁµαρτωλόςanmpn . v.16 οἶδαvpxanmp ὅτιc οὐxo δικαιόωvipp3s ἄνθρωποςnnms ἐκp ἔργονngnp
νόµοςngms ἐάνqo µήxo διάp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ἐγώrpn-p εἰςp Χριστόςnams
᾿Ιησοῦςnams πιστεύωviaa1p ἵναc δικαιόωvsap1p ἐκp πίστιςngfs Χριστόςngms καίc οὐxo ἐκp ἔργονngnp
νόµοςngms διότιc οὐxo δικαιόωvifp3s ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms πᾶςanfsn σάρξnnfs . v.17 εἰqo δέc
ζητέωvppanmp δικαιόωvnap ἐνp Χριστόςndms εὑρίσκωviap1p καίc αὐτόςrpnmp ἁµαρτωλόςanmpn ἆραxo
Χριστόςnnms ἁµαρτίαngfs διάκονοςnnms µήxo γίνοµαιvoad3s . v.18 εἰqo γάρc ὅςrranp καταλύωviaa1s
οὗτοςrdanp πάλινbo οἰκοδοµέωvipa1s παραβάτηςnams ἐµαυτοῦrxams συνίστηµιvipa1s .
20 ζήσω. Χριστῷ συνεσταύρωµαι ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ ζῇ δὲ ἐν ἐµοὶ

Χριστός, ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ
θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός µε καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐµοῦ.
21 οὐκ ἀθετῶ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ, εἰ γὰρ διὰ νόµου δικαιοσύνη
ἄρα Χριστὸς δωρεὰν ἀπέθανεν.
3 ῏Ω ἀνόητοι Γαλάται τίς ὑµᾶς ἐβάσκανεν τῇ ἀληθείᾳ µὴ πεί-
θεσθαι, οἷς κατ ὀφθαλµοὺς ᾿Ιησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐν
2 ὑµῖν ἐσταυρωµένος. τοῦτο µόνον θέλω µαθεῖν ἀφ ὑµῶν, ἐξ
3 ἔργων νόµου τὸ πνεῦµα ἐλάβετε ἢ ἐξ ἀκοῆς πίστεως. οὕ-
τως ἀνόητοί ἐστε ἐναρξάµενοι πνεύµατι νῦν σαρκὶ ἐπιτελεῖσθε.
4, 5 τοσαῦτα ἐπάθετε εἰκῇ εἴγε καὶ εἰκῇ. ὁ οὖν ἐπιχορηγῶν ὑµῖν
τὸ πνεῦµα καὶ ἐνεργῶν δυνάµεις ἐν ὑµῖν ἐξ ἔργων νόµου ἢ ἐξ
6 ἀκοῆς πίστεως. καθὼς ᾿Αβραὰµ ἐπίστευσεν τῷ θεῷ καὶ ἐλογί-
7 σθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην, Γινώσκετε ἄρα ὅτι οἱ ἐκ πίστεως
8 οὗτοι εἰσιν υἱοί ᾿Αβραάµ. προϊδοῦσα δὲ ἡ γραφὴ ὅτι ἐκ πί-
στεως δικαιοῖ τὰ ἔθνη ὁ θεὸς προευηγγελίσατο τῷ ᾿Αβραὰµ ὅτι
9 ᾿Ενευλογηθήσονται ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη, ὥστε οἱ ἐκ πίστεως
10 εὐλογοῦνται σὺν τῷ πιστῷ ᾿Αβραάµ. ὅσοι γὰρ ἐξ ἔργων νόµου
εἰσὶν ὑπὸ κατάραν εἰσίν, γέγραπται γὰρ ᾿Επικατάρατος πᾶς
ὃς οὐκ ἐµµένει ἐν πᾶσιν τοῖς γεγραµµένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ
v.19 ἐγώrpn-s γάρc διάp νόµοςngms νόµοςndms ἀποθνῄσκωviaa1s ἵναc θεόςndms ζάωvsaa1s .
v.20 Χριστόςndms συσταυρόωvixp1s ζάωvipa1s δέc οὐκέτιbo ἐγώrpn-s ζάωvipa3s δέc ἐνp ἐγώrpd-s
Χριστόςnnms ὅςrrans δέc νῦνbo ζάωvipa1s ἐνp σάρξndfs ἐνp πίστιςndfs ζάωvipa1s ὁddfs ὁdgms υἱόςngms
ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἀγαπάωvpaagms ἐγώrpa-s καίc παραδίδωµιvpaagms ἑαυτοῦrxams ὑπέρp ἐγώrpg-s .
v.21 οὐxo ἀθετέωvipa1s ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms εἰqo γάρc διάp νόµοςngms δικαιοσύνηnnfs
ἄραxo Χριστόςnnms δωρεάνbo ἀποθνῄσκωviaa3s . 3. v.1 ὦi ἀνόητοςavmpn Γαλάτηςnvmp τίςrqnms
σύrpa-p βασκαίνωviaa3s ὁddfs ἀλήθειαndfs µήxo πείθωvnpp ὅςrrdmp κατάp ὀφθαλµόςnamp ᾿Ιησοῦςnnms
Χριστόςnnms προγράφωviap3s ἐνp σύrpd-p σταυρόωvpxpnms . v.2 οὗτοςrdans µόνοςbo θέλωvipa1s
µανθάνωvnaa ἀπόp σύrpg-p ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms ὁdans πνεῦµαnans λαµβάνωviaa2p ἤxo ἐκp
ἀκοήngfs πίστιςngfs . v.3 οὕτωbo ἀνόητοςanmpn εἰµίvipx2p ἐνάρχοµαιvpadnmp πνεῦµαndns νῦνbo
ndfs vipe2p
σάρξ ἐπιτελέω . v.4 τοσοῦτοςrdanp πάσχωviaa2p εἰκῇbo εἴ&γεqo καίc εἰκῇbo . v.5 ὁdnms
οὖνc ἐπιχορηγέωvppanms σύrpd-p ὁdans πνεῦµαnans καίc ἐνεργέωvppanms δύναµιςnafp ἐνp σύrpd-p ἐκp
ἔργονngnp νόµοςngms ἤxo ἐκp ἀκοήngfs πίστιςngfs . v.6 καθώςbo ᾿Αβραάµtp πιστεύωviaa3s ὁddms
θεόςndms καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs . v.7 γινώσκωvdpa2p ἄραxo ὅτιc
ὁdnmp ἐκp πίστιςngfs οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p υἱόςnnmp ᾿Αβραάµtp . v.8 προοράωvpaanfs δέc ὁdnfs
nnfs c p ngfs vipa3s danp nanp dnms
γραφή ὅτι ἐκ πίστις δικαιόω ὁ ἔθνος ὁ θεόςnnms προευαγγελίζοµαιviad3s
ὁddms ᾿Αβραάµtp ὅτιc ἐνευλογέωvifp3p ἐνp σύrpd-s πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp . v.9 ὥστεc ὁdnmp ἐκp
ngfs vipp3p p ddms admsn tp
πίστις εὐλογέω σύν ὁ πιστός ᾿Αβραάµ .
νόµου τοῦ ποιῆσαι αὐτά. ὅτι δὲ ἐν νόµῳ οὐδεὶς δικαιοῦται 11
παρὰ τῷ θεῷ δῆλον ὅτι ῾Ο δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται, ὁ δὲ 12
νόµος οὐκ ἔστιν ἐκ πίστεως ἀλλ ῾Ο ποιήσας αὐτὰ ἄνθρωπος

ζήσεται ἐν αὐτοῖς. Χριστὸς ἡµᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας 13
τοῦ νόµου γενόµενος ὑπὲρ ἡµῶν κατάρα γέγραπται γὰρ, ᾿Ε-

πικατάρατος πᾶς ὁ κρεµάµενος ἐπὶ ξύλου. ἵνα εἰς τὰ ἔθνη ἡ 14
εὐλογία τοῦ ᾿Αβραὰµ γένηται ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἵνα τὴν ἐπαγγε-

λίαν τοῦ πνεύµατος λάβωµεν διὰ τῆς πίστεως. ᾿Αδελφοί κατὰ 15
ἄνθρωπον λέγω, ὅµως ἀνθρώπου κεκυρωµένην διαθήκην οὐ-

δεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται. τῷ δὲ ᾿Αβραὰµ ἐρρήθησαν αἱ 16
ἐπαγγελίαι καὶ τῷ σπέρµατι αὐτοῦ οὐ λέγει Καὶ τοῖς σπέρµα-

σιν ὡς ἐπὶ πολλῶν ἀλλ ὡς ἐφ ἑνός Καὶ τῷ σπέρµατί σου ὅς
ἐστιν Χριστός. τοῦτο δὲ λέγω, διαθήκην προκεκυρωµένην ὑ- 17
πὸ τοῦ θεοῦ εἰς Χριστὸν ὁ µετὰ ἔτη τετρακόσια καὶ τριάκοντα

γεγονὼς νόµος οὐκ ἀκυροῖ εἰς τὸ καταργῆσαι τὴν ἐπαγγελίαν.
εἰ γὰρ ἐκ νόµου ἡ κληρονοµία οὐκέτι ἐξ ἐπαγγελίας, τῷ δὲ ᾿Α- 18
βραὰµ δι΄ ἐπαγγελίας κεχάρισται ὁ θεός. Τί οὖν ὁ νόµος 19
τῶν παραβάσεων χάριν προσετέθη ἄχρις οὗ ἔλθῃ τὸ σπέρµα ᾧ

ἐπήγγελται διαταγεὶς δι΄ ἀγγέλων ἐν χειρὶ µεσίτου. ὁ δὲ µεσί- 20
v.10 ὅσοςrcnmp γάρc ἐκp ἔργονngnp νόµοςngms εἰµίvipx3p ὑπόp κατάραnafs εἰµίvipx3p γράφωvixp3s
γάρc ἐπικατάρατοςanmsn πᾶςanmsn ὅςrrnms οὐxo ἐµµένωvipa3s ἐνp πᾶςadnpn ὁddnp γράφωvpxpdnp ἐνp
ὁddns βιβλίονndns ὁdgms νόµοςngms ὁdgms ποιέωvnaa αὐτόςrpanp . v.11 ὅτιc δέc ἐνp νόµοςndms
οὐδείςanfsn δικαιόωvipp3s παράp ὁddms θεόςndms δῆλοςannsn ὅτιc ὁdnms δίκαιοςanmsn ἐκp πίστιςngfs
ζάωvifd3s . v.12 ὁdnms δέc νόµοςnnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp πίστιςngfs ἀλλάc ὁdnms ποιέωvpaanms
αὐτόςrpanp ἄνθρωποςnnms ζάωvifd3s ἐνp αὐτόςrpdnp . v.13 Χριστόςnnms ἐγώrpa-p ἐξαγοράζωviaa3s
p dgfs ngfs dgms ngms vpadnms
ἐκ ὁ κατάρα ὁ νόµος γίνοµαι ὑπέρp ἐγώrpg-p κατάραnnfs γράφωvixp3s γάρc
ἐπικατάρατοςanmsn πᾶςanmsn ὁdnms κρεµάννυµιvppmnms ἐπίp ξύλονngns . v.14 ἵναc εἰςp ὁdanp
nanp dnfs nnfs dgms tp vsad3s p ndms
ἔθνος ὁ εὐλογία ὁ ᾿Αβραάµ γίνοµαι ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦςndms ἵναc ὁdafs
ἐπαγγελίαnafs ὁdgns πνεῦµαngns λαµβάνωvsaa1p διάp ὁdgfs πίστιςngfs . v.15 ἀδελφόςnvmp κατάp
ἄνθρωποςnams λέγωvipa1s ὅµωςc ἄνθρωποςngms κυρόωvpxpafs διαθήκηnafs οὐδείςanfsn ἀθετέωvipa3s
ἤxo ἐπιδιατάσσοµαιvipn3s . v.16 ὁddms δέc ᾿Αβραάµtp ῥέωviap3p ὁdnfp ἐπαγγελίαnnfp καίc ὁddns
ndns rpgms
σπέρµα αὐτός οὐ λέγωvipa3s καίc ὁddnp σπέρµαndnp ὡςbo ἐπίp πολύςagnpn ἀλλάc ὡςbo
xo
ἐπίp εἷςngns καίc ὁddns σπέρµαndns σύrpg-s ὅςrrnms εἰµίvipx3s Χριστόςnnms . v.17 οὗτοςrdans
c vipa1s nafs vpxpafs p dgms ngms p nams dnms
δέ λέγω διαθήκη προκυρόω ὑπό ὁ θεός εἰς Χριστός ὁ µετάp
ἔτοςnanp τετρακόσιοιnanp καίc τριάκονταtn γίνοµαιvpxanms νόµοςnnms οὐxo ἀκυρόωvipa3s εἰςp
ὁdans καταργέωvnaa ὁdafs ἐπαγγελίαnafs . v.18 εἰqo γάρc ἐκp νόµοςngms ὁdnfs κληρονοµίαnnfs
οὐκέτιbo ἐκp ἐπαγγελίαngfs ὁddms δέc ᾿Αβραάµtp διάp ἐπαγγελίαngfs χαρίζοµαιvixn3s ὁdnms θεόςnnms .
v.19 τίςrqnns οὖνc ὁdnms νόµοςnnms ὁdgfp παράβασιςngfp χάρινbo προστίθηµιviap3s ἄχριp ὅςbo
ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnns σπέρµαnnns ὅςrrdms ἐπαγγέλλοµαιvixn3s διατάσσωvpapnms διάp ἄγγελοςngmp
ἐνp χείρndfs µεσίτηςngms .
21 της ἑνὸς οὐκ ἔστιν ὁ δὲ θεὸς εἷς ἐστιν. ῾Ο οὖν νόµος κατὰ τῶν
ἐπαγγελιῶν τοῦ θεοῦ µὴ γένοιτο εἰ γὰρ ἐδόθη νόµος ὁ δυνά-
22 µενος ζῳοποιῆσαι ὄντως ἂν ἐκ νόµου ἦν ἡ δικαιοσύνη, ἀλλὰ
συνέκλεισεν ἡ γραφὴ τὰ πάντα ὑπὸ ἁµαρτίαν ἵνα ἡ ἐπαγγε-
23 λία ἐκ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοθῇ τοῖς πιστεύουσιν. Πρὸ
τοῦ δὲ ἐλθεῖν τὴν πίστιν ὑπὸ νόµον ἐφρουρούµεθα συγκε-
24 κλεισµένοι εἰς τὴν µέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι. ὥστε
ὁ νόµος παιδαγωγὸς ἡµῶν γέγονεν εἰς Χριστόν ἵνα ἐκ πίστεως
25 δικαιωθῶµεν, ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπὸ παιδα-
26 γωγόν ἐσµεν. Πάντες γὰρ υἱοὶ θεοῦ ἐστε διὰ τῆς πίστεως ἐν
27 Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε Χριστὸν ἐ-
28 νεδύσασθε. οὐκ ἔνι ᾿Ιουδαῖος οὐδὲ ῞Ελλην οὐκ ἔνι δοῦλος
οὐδὲ ἐλεύθερος οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ, πάντες γὰρ ὑµεῖς εἷς
29 ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. εἰ δὲ ὑµεῖς Χριστοῦ ἄρα τοῦ ᾿Αβραὰµ
σπέρµα ἐστέ καὶ κατ ἐπαγγελίαν κληρονόµοι.
4 Λέγω δέ ἐφ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόµος νήπιός ἐστιν οὐδὲν
2 διαφέρει δούλου κύριος πάντων ὤν. ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους
3 ἐστὶν καὶ οἰκονόµους ἄχρι τῆς προθεσµίας τοῦ πατρός. οὕ-
τως καὶ ἡµεῖς ὅτε ἦµεν νήπιοι ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσµου
4 ἦµεν δεδουλωµένοι, ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωµα τοῦ χρόνου
ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ γενόµενον ἐκ γυναικός
v.20 ὁdnms δέc µεσίτηςnnms εἷςngms οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms δέc θεόςnnms εἷςnnms εἰµίvipx3s .
v.21 ὁdnms οὖνc νόµοςnnms κατάp ὁdgfp ἐπαγγελίαngfp ὁdgms θεόςngms µήxo γίνοµαιvoad3s εἰqo
γάρc δίδωµιviap3s νόµοςnnms ὁdnms δύναµαιvppnnms ζῳοποιέωvnaa ὄντωςbo ἄνxo ἐκp νόµοςngms
εἰµίviix3s ὁdnfs δικαιοσύνηnnfs . v.22 ἀλλάc συγκλείωviaa3s ὁdnfs γραφήnnfs ὁdanp πᾶςaanpn
p nafs c dnfs
ὑπό ἁµαρτία ἵνα ὁ ἐπαγγελίαnnfs ἐκp πίστιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δίδωµιvsap3s
ὁddmp πιστεύωvppadmp . v.23 πρόp ὁdgms δέc ἔρχοµαιvnaa ὁdafs πίστιςnafs ὑπόp νόµοςnams
φρουρέωviip1p συγκλείωvpxpnmp εἰςp ὁdafs µέλλωvppaafs πίστιςnafs ἀποκαλύπτωvnap . v.24 ὥστεc
ὁdnms νόµοςnnms παιδαγωγόςnnms ἐγώrpg-p γίνοµαιvixa3s εἰςp Χριστόςnams ἵναc ἐκp πίστιςngfs
δικαιόωvsap1p . v.25 ἔρχοµαιvpaagfs δέc ὁdgfs πίστιςngfs οὐκέτιbo ὑπόp παιδαγωγόςnams εἰµίvipx1p .
v.26 πᾶςanmpn γάρc υἱόςnnmp θεόςngms εἰµίvipx2p διάp ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
v.27 ὅσοςrcnmp γάρc εἰςp Χριστόςnams βαπτίζωviap2p Χριστόςnams ἐνδύωviam2p . v.28 οὐxo
ἔνιvipx3s ᾿Ιουδαῖοςanmsn οὐδέbo ῞Ελληνnnms οὐxo ἔνιvipx3s δοῦλοςnnms οὐδέbo ἐλεύθεροςanmsn οὐxo
ἔνιvipx3s ἄρσηνnnns καίc θῆλυςannsn πᾶςanmpn γάρc σύrpn-p εἷςnnms εἰµίvipx2p ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.29 εἰqo δέc σύrpn-p Χριστόςngms ἄραxo ὁdgms ᾿Αβραάµtp σπέρµαnnns εἰµίvipx2p
καί κατά ἐπαγγελίαnafs κληρονόµοςnnmp .
c p
4. v.1 λέγωvipa1s δέc ἐπίp ὅσοςrcams χρόνοςnams
ὁdnms κληρονόµοςnnms νήπιοςanmsn εἰµίvipx3s οὐδείςaansn διαφέρωvipa3s δοῦλοςngms κύριοςnnms
πᾶςagmpn εἰµίvppxnms . v.2 ἀλλάc ὑπόp ἐπίτροποςnamp εἰµίvipx3s καίc οἰκονόµοςnamp ἄχριp ὁdgfs
προθεσµίαngfs ὁdgms πατήρngms . v.3 οὕτωbo καίc ἐγώrpn-p ὅτεbo εἰµίviix1p νήπιοςanmpn ὑπόp
danp nanp dgms ngms
ὁ στοιχεῖον ὁ κόσµος εἰµίviix1p δουλόωvpxpnmp .
γενόµενον ὑπὸ νόµον. ἵνα τοὺς ὑπὸ νόµον ἐξαγοράσῃ ἵνα 5
τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωµεν. ῞Οτι δέ ἐστε υἱοί ἐξαπέστειλεν ὁ 6
θεὸς τὸ πνεῦµα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑµῶν, κρᾶ-
ζον Αββα ὁ πατήρ. ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος ἀλ᾿λ υἱός, εἰ δὲ 7
υἱός καὶ κληρονόµος θεοῦ διὰ Χριστοῦ. ᾿Αλλὰ τότε µὲν οὐκ 8
εἰδότες θεὸν ἐδουλεύσατε τοῖς µὴ φύσει οὖσιν θεοῖς, νῦν δὲ 9
γνόντες θεόν µᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ πῶς ἐπιστρέφετε

πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα οἷς πάλιν ἄνωθεν δου-
λεύειν θέλετε. ἡµέρας παρατηρεῖσθε καὶ µῆνας καὶ καιροὺς 10
καὶ ἐνιαυτούς. φοβοῦµαι ὑµᾶς µήπως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑ- 11
µᾶς. Γίνεσθε ὡς ἐγώ ὅτι κἀγὼ ὡς ὑµεῖς ἀδελφοί δέοµαι ὑµῶν 12
οὐδέν µε ἠδικήσατε, οἴδατε δὲ ὅτι δι΄ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς 13
εὐηγγελισάµην ὑµῖν τὸ πρότερον. καὶ τὸν πειρασµὸν µου 14
τὸν ἐν τῇ σαρκί µοῦ οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε ἀλ᾿λ

ὡς ἄγγελον θεοῦ ἐδέξασθέ µε ὡς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν. τίς οὖν 15
ἧν ὁ µακαρισµὸς ὑµῶν µαρτυρῶ γὰρ ὑµῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς

ὀφθαλµοὺς ὑµῶν ἐξορύξαντες ἂν ἐδώκατέ µοι. ὥστε ἐχθρὸς 16
ὑµῶν γέγονα ἀληθεύων ὑµῖν. ζηλοῦσιν ὑµᾶς οὐ καλῶς ἀλλὰ 17
ἐκκλεῖσαι ὑµᾶς θέλουσιν ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε, καλὸν δὲ τὸ 18
ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε καὶ µὴ µόνον ἐν τῷ παρεῖναί µε

v.4 ὅτεbo δέc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgms χρόνοςngms ἐξαποστέλλωviaa3s ὁdnms
θεόςnnms ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms γίνοµαιvpadams ἐκp γυνήngfs γίνοµαιvpadams ὑπόp νόµοςnams .
v.5 ἵναc ὁdamp ὑπόp νόµοςnams ἐξαγοράζωvsaa3s ἵναc ὁdafs υἱοθεσίαnafs ἀπολαµβάνωvsaa1p .
v.6 ὅτιc δέc εἰµίvipx2p υἱόςnnmp ἐξαποστέλλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans πνεῦµαnans ὁdgms υἱόςngms
αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p κράζωvppaans ἀββάtp ὁdnms πατήρnnms . v.7 ὥστεc
οὐκέτιbo εἰµίvipx2s δοῦλοςnnms ἀλλάc υἱόςnnms εἰqo δέc υἱόςnnms καίc κληρονόµοςnnms θεόςngms
διάp Χριστόςngms . v.8 ἀλλάc τότεbo µένxo οὐxo οἶδαvpxanmp θεόςnams δουλεύωviaa2p ὁddmp
µήxo φύσιςndfs εἰµίvppxdmp θεόςndmp . v.9 νῦνbo δέc γινώσκωvpaanmp θεόςnams µᾶλλονbo δέc
γινώσκωvpapnmp ὑπόp θεόςngms πῶςbo ἐπιστρέφωvipa2p πάλινbo ἐπίp ὁdanp ἀσθενήςaanpn καίc
πτωχόςaanpn στοιχεῖονnanp ὅςrrdnp πάλινbo ἄνωθενbo δουλεύωvnpa θέλωvipa2p . v.10 ἡµέραnafp
παρατηρέωvipm2p καίc µήνnamp καίc καιρόςnamp καίc ἐνιαυτόςnamp . v.11 φοβέοµαιvipn1s
σύrpa-p µή&πώςc εἰκῇbo κοπιάωvixa1s εἰςp σύrpa-p . v.12 γίνοµαιvdpn2p ὡςbo ἐγώrpn-s ὅτιc
κἀγώrpn-s ὡςbo σύrpn-p ἀδελφόςnvmp δέοµαιvipn1s σύrpg-p οὐδείςaansn ἐγώrpa-s ἀδικέωviaa2p .
v.13 οἶδαvixa2p δέc ὅτιc διάp ἀσθένειαnafs ὁdgfs σάρξngfs εὐαγγελίζωviam1s σύrpd-p ὁdans
πρότεροςaansn . v.14 καίc ὁdams πειρασµόςnams ἐγώrpg-s ὁdams ἐνp ὁddfs σάρξndfs ἐγώrpg-s
xo viaa2p
οὐ ἐξουθενέω οὐδέbo ἐκπτύωviaa2p ἀλλάc ὡςbo ἄγγελοςnams θεόςngms δέχοµαιviad2p ἐγώrpa-s
ὡςbo Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.15 τίςrqnms οὖνc εἰµίviix3s ὁdnms µακαρισµόςnnms σύrpg-p
µαρτυρέωvipa1s γάρc σύrpd-p ὅτιc εἰqo δυνατόςannsn ὁdamp ὀφθαλµόςnamp σύrpg-p ἐξορύσσωvpaanmp
ἄνxo δίδωµιviaa2p ἐγώrpd-s . v.16 ὥστεc ἐχθρόςanmsn σύrpg-p γίνοµαιvixa1s ἀληθεύωvppanms
σύrpd-p . v.17 ζηλόωvipa3p σύrpa-p οὐxo καλῶςbo ἀλλάc ἐκκλείωvnaa σύrpa-p θέλωvipa3p ἵναc
αὐτόςrpamp ζηλόωvspa2p .
4:19—31 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 568
19 πρὸς ὑµᾶς. τεκνία µου οὓς πάλιν ὠδίνω ἄχρις οὗ µορφωθῇ

20 Χριστὸς ἐν ὑµῖν, ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑµᾶς ἄρτι καὶ ἀλ-
21 λάξαι τὴν φωνήν µου ὅτι ἀποροῦµαι ἐν ὑµῖν. Λέγετέ µοι οἱ
22 ὑπὸ νόµον θέλοντες εἶναι τὸν νόµον οὐκ ἀκούετε. γέγραπται
γὰρ ὅτι ᾿Αβραὰµ δύο υἱοὺς ἔσχεν ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα
23 ἐκ τῆς ἐλευθέρας. ἀλλ ὁ µὲν ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα
24 γεγέννηται ὁ δὲ ἐκ τῆς ἐλευθέρας διὰ τῆς ἐπαγγελίας. ἅτι-
νά ἐστιν ἀλληγορούµενα, αὗται γάρ εἰσιν δύο διαθῆκαι µία
µὲν ἀπὸ ὄρους Σινᾶ εἰς δουλείαν γεννῶσα ἥτις ἐστὶν ῾Αγάρ.
25 τὸ γὰρ ῾Αγὰρ Σινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ ᾿Αραβίᾳ, συστοιχεῖ δὲ τῇ
26 νῦν ᾿Ιερουσαλήµ δουλεύει δὲ µετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς. ἡ δὲ
ἄνω ᾿Ιερουσαλὴµ ἐλευθέρα ἐστίν ἥτις ἐστὶν µήτηρ πάντων ἡ-
27 µῶν, γέγραπται γάρ Εὐφράνθητι στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα ῥῆξον
καὶ βόησον ἡ οὐκ ὠδίνουσα, ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήµου
28 µᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα. ἡµεῖς δέ ἀδελφοί κατὰ ᾿Ι-
29 σαὰκ ἐπαγγελίας τέκνα ἐσµέν. ἀλλ ὥσπερ τότε ὁ κατὰ σάρκα
30 γεννηθεὶς ἐδίωκεν τὸν κατὰ πνεῦµα οὕτως καὶ νῦν. ἀλλὰ τί
λέγει ἡ γραφή ῎Εκβαλε τὴν παιδίσκην καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς, οὐ
γὰρ µὴ κληρονοµήσῃ ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης µετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς
31 ἐλευθέρας. ἄρα, ἀδελφοί οὐκ ἐσµὲν παιδίσκης τέκνα ἀλλὰ
v.18 καλόςannsn δέc ὁdnns ζηλόωvnpp ἐνp καλόςadnsn πάντοτεbo καίc µήxo µόνοςbo ἐνp ὁddms
πάρειµιvnpx ἐγώrpa-s πρόςp σύrpa-p . v.19 τεκνίονnvnp ἐγώrpg-s ὅςrramp πάλινbo ὠδίνωvipa1s ἄχριp
ὅςbo µορφόωvsap3s Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p . v.20 θέλωviia1s δέc πάρειµιvnpx πρόςp σύrpa-p
ἄρτιbo καίc ἀλλάσσωvnaa ὁdafs φωνήnafs ἐγώrpg-s ὅτιc ἀπορέωvipm1s ἐνp σύrpd-p . v.21 λέγωvdpa2p
ἐγώrpd-s ὁdnmp ὑπόp νόµοςnams θέλωvppanmp εἰµίvnpx ὁdams νόµοςnams οὐxo ἀκούωvipa2p .
v.22 γράφωvixp3s γάρc ὅτιc ᾿Αβραάµtp δύοtn υἱόςnamp ἔχωviaa3s εἷςnams ἐκp ὁdgfs παιδίσκηngfs
καίc εἷςnams ἐκp ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn . v.23 ἀλλάc ὁdnms µένxo ἐκp ὁdgfs παιδίσκηngfs κατάp
σάρξnafs γεννάωvixp3s ὁdnms δέc ἐκp ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn διάp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs . v.24 ὅστιςrrnnp
vipx3s vpppnnp rdnfp c vipx3p tn nnfp nnfs
εἰµί ἀλληγορέω οὗτος γάρ εἰµί δύο διαθήκη εἷς µένxo ἀπόp
ὄροςngns Σινᾶtp εἰςp δουλείαnafs γεννάωvppanfs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ῾Αγάρtp . v.25 ὁdnns γάρc
῾Αγάρtp Σινᾶtp ὄροςnnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs ᾿Αραβίαndfs συστοιχέωvipa3s δέc ὁddfs νῦνbo ᾿Ιερουσαλήµtp
δουλεύωvipa3s δέc µετάp ὁdgnp τέκνονngnp αὐτόςrpgfs . v.26 ὁdnfs δέc ἄνωbo ᾿Ιερουσαλήµtp
anfsn vipx3s rrnfs vipx3s nnfs
ἐλεύθερος εἰµί ὅστις εἰµί µήτηρ πᾶςagmpn ἐγώrpg-p . v.27 γράφωvixp3s
γάρc εὐφραίνωvdap2s στεῖραnvfs ὁdnfs οὐxo τίκτωvppanfs ῥήγνυµιvdaa2s καίc βοάωvdaa2s ὁdnfs οὐxo
ὠδίνωvppanfs ὅτιc πολύςannpn ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἔρηµοςagfsn µᾶλλονbo ἤxo ὁdgfs ἔχωvppagfs
ὁdams ἀνήρnams . v.28 ἐγώrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp κατάp ᾿Ισαάκtp ἐπαγγελίαngfs τέκνονnnnp
vipx1p
εἰµί . v.29 ἀλλάc ὥσπερbo τότεbo ὁdnms κατάp σάρξnafs γεννάωvpapnms διώκωviia3s
ὁdams κατάp πνεῦµαnans οὕτωbo καίc νῦνbo . v.30 ἀλλάc τίςrqans λέγωvipa3s ὁdnfs γραφήnnfs
ἐκβάλλωvdaa2s ὁdafs παιδίσκηnafs καίc ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgfs οὐxo γάρc µήxo κληρονοµέωvsaa3s
ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs παιδίσκηngfs µετάp ὁdgms υἱόςngms ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn .
τῆς ἐλευθέρας.
τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν ᾖ Χριστὸς ἡµᾶς ἠλευθέρωσεν, στήκετε 5
καὶ µὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε. ῎Ιδε ἐγὼ Παῦλος 2
λέγω ὑµῖν ὅτι ἐὰν περιτέµνησθε Χριστὸς ὑµᾶς οὐδὲν ὠφε-

λήσει. µαρτύροµαι δὲ πάλιν παντὶ ἀνθρώπῳ περιτεµνοµένῳ 3
ὅτι ὀφειλέτης ἐστὶν ὅλον τὸν νόµον ποιῆσαι. κατηργήθητε 4
ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ οἵτινες ἐν νόµῳ δικαιοῦσθε τῆς χάριτος ἐξε-

πέσατε. ἡµεῖς γὰρ πνεύµατι ἐκ πίστεως ἐλπίδα δικαιοσύνης 5
ἀπεκδεχόµεθα. ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ οὔτε περιτοµή τι ἰ- 6
σχύει οὔτε ἀκροβυστία ἀλλὰ πίστις δι΄ ἀγάπης ἐνεργουµένη.

᾿Ετρέχετε καλῶς, τίς ὑµᾶς ἐνέκοψεν τῇ ἀληθείᾳ µὴ πείθεσθαι. 7
ἡ πεισµονὴ οὐκ ἐκ τοῦ καλοῦντος ὑµᾶς. µικρὰ ζύµη ὅλον 8, 9
τὸ φύραµα ζυµοῖ. ἐγὼ πέποιθα εἰς ὑµᾶς ἐν κυρίῳ ὅτι οὐ- 10
δὲν ἄλλο φρονήσετε, ὁ δὲ ταράσσων ὑµᾶς βαστάσει τὸ κρίµα

ὅστις ἂν ᾖ. ἐγὼ δέ ἀδελφοί εἰ περιτοµὴν ἔτι κηρύσσω τί ἔτι 11
διώκοµαι ἄρα κατήργηται τὸ σκάνδαλον τοῦ σταυροῦ. ὄφε- 12
λον καὶ ἀποκόψονται οἱ ἀναστατοῦντες ὑµᾶς. ῾Υµεῖς γὰρ ἐπ 13
ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε ἀδελφοί, µόνον µὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀ-

φορµὴν τῇ σαρκί ἀλλὰ διὰ τῆς ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις.
ὁ γὰρ πᾶς νόµος ἐν ἑνὶ λόγῳ πληροῦται, ἐν τῷ, ᾿Αγαπήσεις 14
τὸν πλησίον σου ὡς εαυτόν. εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε καὶ 15
v.31 ἄραxo ἀδελφόςnvmp οὐxo εἰµίvipx1p παιδίσκηngfs τέκνονnnnp ἀλλάc ὁdgfs ἐλεύθεροςagfsn .
5. v.1 ὁddfs ἐλευθερίαndfs οὖνc ὅςrrdfs Χριστόςnnms ἐγώrpa-p ἐλευθερόωviaa3s στήκωvdpa2p καίc
µήxo πάλινbo ζυγόςndms δουλείαngfs ἐνέχωvdpp2p . v.2 ἴδεi ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms λέγωvipa1s σύrpd-p
ὅτιc ἐάνqo περιτέµνωvspp2p Χριστόςnnms σύrpa-p οὐδείςaansn ὠφελέωvifa3s . v.3 µαρτύροµαιvipn1s
δέc πάλινbo πᾶςadmsn ἄνθρωποςndms περιτέµνωvpppdms ὅτιc ὀφειλέτηςnnms εἰµίvipx3s ὅλοςaamsn
ὁdams νόµοςnams ποιέωvnaa . v.4 καταργέωviap2p ἀπόp ὁdgms Χριστόςngms ὅστιςrrnmp ἐνp
νόµοςndms δικαιόωvipp2p ὁdgfs χάριςngfs ἐκπίπτωviaa2p . v.5 ἐγώrpn-p γάρc πνεῦµαndns ἐκp
πίστιςngfs ἐλπίςnafs δικαιοσύνηngfs ἀπεκδέχοµαιvipn1p . v.6 ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
οὔτεc περιτοµήnnfs τι-σριανσ ἰσχύωvipa3s οὔτεc ἀκροβυστίαnnfs ἀλλάc πίστιςnnfs διάp ἀγάπηngfs
ἐνεργέωvppmnfs . v.7 τρέχωviia2p καλῶςbo τίςrqnms σύrpa-p ἐγκόπτωviaa3s ὁddfs ἀλήθειαndfs µήxo
vnpp
πείθω . v.8 ὁdnfs πεισµονήnnfs οὐxo ἐκp ὁdgms καλέωvppagms σύrpa-p . v.9 µικρόςanfsn
ζύµηnnfs ὅλοςaansn ὁdans φύραµαnans ζυµόωvipa3s . v.10 ἐγώrpn-s πείθωvixa1s εἰςp σύrpa-p
ἐνp κύριοςndms ὅτιc οὐδείςaansn ἄλλοςaansn φρονέωvifa2p ὁdnms δέc ταράσσωvppanms σύrpa-p
βαστάζωvifa3s ὁdans κρίµαnans ὅστιςrrnms ἄνxo εἰµίvspx3s . v.11 ἐγώrpn-s δέc ἀδελφόςnvmp
εἰqo περιτοµήnafs ἔτιbo κηρύσσωvipa1s τίςrqans ἔτιbo διώκωvipp1s ἄραxo καταργέωvixp3s ὁdnns
σκάνδαλονnnns ὁdgms σταυρόςngms . v.12 ὄφελονi καίc ἀποκόπτωvifm3p ὁdnmp ἀναστατόωvppanmp
σύrpa-p . v.13 σύrpn-p γάρc ἐπίp ἐλευθερίαndfs καλέωviap2p ἀδελφόςnvmp µόνοςbo µήxo
ὁdafs ἐλευθερίαnafs εἰςp ἀφορµήnafs ὁddfs σάρξndfs ἀλλάc διάp ὁdgfs ἀγάπηngfs δουλεύωvdpa2p
ἀλλήλωνredmp . v.14 ὁdnms γάρc πᾶςanmsn νόµοςnnms ἐνp εἷςndms λόγοςndms πληρόωvipp3s ἐνp
ddms vifa2s dams
ὁ ἀγαπάω ὁ πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo ἑαυτοῦrxams .
16 κατεσθίετε βλέπετε µὴ ὑπό ἀλλήλων ἀναλωθῆτε. Λέγω δέ

πνεύµατι περιπατεῖτε καὶ ἐπιθυµίαν σαρκὸς οὐ µὴ τελέσητε.
17 ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυµεῖ κατὰ τοῦ πνεύµατος τὸ δὲ πνεῦµα κατὰ
τῆς σαρκός ταῦτα δὲ ἀντίκειται ἀλλήλοις ἵνα µὴ ἃ ἂν θέλητε
18 ταῦτα ποιῆτε. εἰ δὲ πνεύµατι ἄγεσθε οὐκ ἐστὲ ὑπὸ νόµον.
19 φανερὰ δέ ἐστιν τὰ ἔργα τῆς σαρκός ἅτινά ἐστιν µοιχεία, πορ-
20 νεία ἀκαθαρσία ἀσέλγεια. εἰδωλολατρεία φαρµακεία ἔχθραι
21 ἔρεις, ζῆλοι, θυµοί ἐριθείαι διχοστασίαι αἱρέσεις. φθόνοι φό-
νοι, µέθαι κῶµοι καὶ τὰ ὅµοια τούτοις ἃ προλέγω ὑµῖν καθὼς
καὶ προεῖπον ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν θεοῦ
22 οὐ κληρονοµήσουσιν. ῾Ο δὲ καρπὸς τοῦ πνεύµατός ἐστιν ἀ-
γάπη χαρά εἰρήνη µακροθυµία χρηστότης ἀγαθωσύνη πίστις.
23, 24 πρα΅οτης, ἐγκράτεια, κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστιν νόµος. οἱ
δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήµασιν
25 καὶ ταῖς ἐπιθυµίαις. εἰ ζῶµεν πνεύµατι πνεύµατι καὶ στοι-
26 χῶµεν. µὴ γινώµεθα κενόδοξοι ἀλλήλους προκαλούµενοι
ἀλλήλοις φθονοῦντες.
6 ᾿Αδελφοί ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώµατι
ὑµεῖς οἱ πνευµατικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύµατι
2 πρα΅οτητος, σκοπῶν σεαυτόν µὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. ᾿Αλλή-
λων τὰ βάρη βαστάζετε καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόµον
v.15 εἰqo δέc ἀλλήλωνreamp δάκνωvipa2p καίc κατεσθίωvipa2p βλέπωvdpa2p µήxo ὑπόp ἀλλήλωνregmp
ἀναλίσκωvsap2p . v.16 λέγωvipa1s δέc πνεῦµαndns περιπατέωvdpa2p καίc ἐπιθυµίαnafs σάρξngfs
xo xo vsaa2p
οὐ µή τελέω . v.17 ὁdnfs γάρc σάρξnnfs ἐπιθυµέωvipa3s κατάp ὁdgns πνεῦµαngns
ὁdnns δέc πνεῦµαnnns κατάp ὁdgfs σάρξngfs οὗτοςrdnnp δέc ἀντίκειµαιvipn3s ἀλλήλωνrednp ἵναc
µήxo ὅςrranp ἄνxo θέλωvspa2p οὗτοςrdanp ποιέωvspa2p . v.18 εἰqo δέc πνεῦµαndns ἄγωvipp2p οὐxo
εἰµίvipx2p ὑπόp νόµοςnams . v.19 φανερόςannpn δέc εἰµίvipx3s ὁdnnp ἔργονnnnp ὁdgfs σάρξngfs
ὅστιςrrnnp εἰµίvipx3s µοιχείαnnfs πορνείαnnfs ἀκαθαρσίαnnfs ἀσέλγειαnnfs . v.20 εἰδωλολατρίαnnfs
nnfs nnfp nnfp nnmp nnmp nnfp
φαρµακεία ἔχθρα ἔρις ζηλόω θυµός ἐριθεία διχοστασίαnnfp αἵρεσιςnnfp .
v.21 φθόνοςnnmp φόνοςnnmp µέθηnnfp κῶµοςnnmp καίc ὁdnnp ὅµοιοςannpn οὗτοςrddnp ὅςrranp
προλέγωvipa1s σύrpd-p καθώςbo καίc προλέγωviaa1s ὅτιc ὁdnmp ὁdanp τοιοῦτοςrdanp πράσσωvppanmp
βασιλείαnafs θεόςngms οὐxo κληρονοµέωvifa3p . v.22 ὁdnms δέc καρπόςnnms ὁdgns πνεῦµαngns
vipx3s nnfs nnfs nnfs
εἰµί ἀγάπη χαρά εἰρήνη µακροθυµίαnnfs χρηστότηςnnfs ἀγαθωσύνηnnfs πίστιςnnfs .
v.23 πραΰτηςnnfs ἐγκράτειαnnfs κατάp ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp οὐxo εἰµίvipx3s νόµοςnnms . v.24 ὁdnmp
δέc ὁdgms Χριστόςngms ὁdafs σάρξnafs σταυρόωviaa3p σύνp ὁddnp πάθηµαndnp καίc ὁddfp
ἐπιθυµίαndfp . v.25 εἰqo ζάωvipa1p πνεῦµαndns πνεῦµαndns καίc στοιχέωvspa1p . v.26 µήxo
γίνοµαιvspn1p κενόδοξοςanmpn ἀλλήλωνreamp προκαλέωvppmnmp ἀλλήλωνredmp φθονέωvppanmp .
6. v.1 ἀδελφόςnvmp ἐάνqo καίc προλαµβάνωvsap3s ἄνθρωποςnnms ἐνp τι-σριδνσ παράπτωµαndns
σύrpn-p ὁdnmp πνευµατικόςanmpn καταρτίζωvdpa2p ὁdams τοιοῦτοςrdams ἐνp πνεῦµαndns πραΰτηςngfs
σκοπέωvppanms σεαυτοῦrxams µήxo καίc σύrpn-s πειράζωvsap2s .
τοῦ Χριστοῦ. εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι µηδὲν ὤν ἑαυτόν φρε- 3
ναπατᾷ. τὸ δὲ ἔργον ἑαυτοῦ δοκιµαζέτω ἕκαστος καὶ τότε 4
εἰς ἑαυτὸν µόνον τὸ καύχηµα ἕξει καὶ οὐκ εἰς τὸν ἕτερον,
ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον φορτίον βαστάσει. Κοινωνείτω δὲ ὁ κα- 5, 6
τηχούµενος τὸν λόγον τῷ κατηχοῦντι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς. Μὴ 7
πλανᾶσθε θεὸς οὐ µυκτηρίζεται ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος

τοῦτο καὶ θερίσει, ὅτι ὁ σπείρων εἰς τὴν σάρκα ἑαυτοῦ ἐκ τῆς 8
σαρκὸς θερίσει φθοράν ὁ δὲ σπείρων εἰς τὸ πνεῦµα ἐκ τοῦ

πνεύµατος θερίσει ζωὴν αἰώνιον. τὸ δὲ καλὸν ποιοῦντες µὴ 9
ἐκκακῶµεν, καιρῷ γὰρ ἰδίῳ θερίσοµεν µὴ ἐκλυόµενοι. ἄρα 10
οὖν ὡς καιρὸν ἔχοµεν ἐργαζώµεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας

µάλιστα δὲ πρὸς τοὺς οἰκείους τῆς πίστεως. ῎Ιδετε πηλίκοις 11
ὑµῖν γράµµασιν ἔγραψα τῇ ἐµῇ χειρί. ὅσοι θέλουσιν εὐπρο- 12
σωπῆσαι ἐν σαρκί οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑµᾶς περιτέµνεσθαι

µόνον ἵνα µὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται. οὐδὲ γὰρ 13
οἱ περιτετµηµένοι αὐτοὶ νόµον φυλάσσουσιν ἀλλὰ θέλουσιν

ὑµᾶς περιτέµνεσθαι ἵνα ἐν τῇ ὑµετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται.
ἐµοὶ δὲ µὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ µὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ κυρίου 14
ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δι΄ οὗ ἐµοὶ κόσµος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ

κόσµῳ. ἐν γὰρ Χριστῷ ᾿Ιησοῦ οὔτε περιτοµή τί ἰσχύει, οὔτε 15
v.2 ἀλλήλωνregmp ὁdanp βάροςnanp βαστάζωvdpa2p καίc οὕτωbo ἀναπληρόωvdaa2p ὁdams νόµοςnams
ὁdgms Χριστόςngms . v.3 εἰqo γάρc δοκέωvipa3s τι-σρινµσ εἰµίvnpx τι-σριννσ µηδείςannsn
εἰµίvppxnms ἑαυτοῦrxams φρεναπατάωvipa3s . v.4 ὁdans δέc ἔργονnans ἑαυτοῦrxgms δοκιµάζωvdpa3s
anmsn c bo p rxams
ἕκαστος καί τότε εἰς ἑαυτοῦ µόνοςaamsn ὁdans καύχηµαnans ἔχωvifa3s καίc οὐxo
εἰςp ὁdams ἕτεροςaamsn . v.5 ἕκαστοςanmsn γάρc ὁdans ἴδιοςaamsn φορτίονnans βαστάζωvifa3s .
v.6 κοινωνέωvdpa3s δέc ὁdnms κατηχέωvpppnms ὁdams λόγοςnams ὁddms κατηχέωvppadms ἐνp πᾶςadnpn
ἀγαθόςadnpn . v.7 µήxo πλανάωvdpp2p θεόςnnms οὐxo µυκτηρίζωvipp3s ὅςrrans γάρc ἐάνqo
vspa3s
σπείρω ἄνθρωποςnnms οὗτοςrdans καίc θερίζωvifa3s . v.8 ὅτιc ὁdnms σπείρωvppanms εἰςp ὁdafs
σάρξnafs ἑαυτοῦrxgms ἐκp ὁdgfs σάρξngfs θερίζωvifa3s φθοράnafs ὁdnms δέc σπείρωvppanms εἰςp ὁdans
πνεῦµαnans ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns θερίζωvifa3s ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.9 ὁdnns δέc καλόςaansn
ποιέωvppanmp µήxo ἐγκακέωvspa1p καιρόςndms γάρc ἴδιοςadmsn θερίζωvifa1p µήxo ἐκλύωvpppnmp .
v.10 ἄραxo οὖνc ὡςbo καιρόςnams ἔχωvipa1p ἐργάζοµαιvspn1p ὁdans ἀγαθόςaansn πρόςp πᾶςaampn
µάλισταbo δέc πρόςp ὁdamp οἰκεῖοςaampn ὁdgfs πίστιςngfs . v.11 ὁράωvdaa2p πηλίκοςadnpn σύrpd-p
γράµµαndnp γράφωviaa1s ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs . v.12 ὅσοςrcnmp θέλωvipa3p εὐπροσωπέωvnaa ἐνp
σάρξndfs οὗτοςrdnmp ἀναγκάζωvipa3p σύrpa-p περιτέµνωvnpp µόνοςbo ἵναc µήxo ὁddms σταυρόςndms
ὁdgms Χριστόςngms διώκωvspp3p . v.13 οὐδέbo γάρc ὁdnmp περιτέµνωvpxpnmp αὐτόςrpnmp
νόµοςnams φυλάσσωvipa3p ἀλλάc θέλωvipa3p σύrpa-p περιτέµνωvnpp ἵναc ἐνp ὁddfs ὑµέτεροςrsdfs
σάρξndfs καυχάοµαιvsad3p . v.14 ἐγώrpd-s δέc µήxo γίνοµαιvoad3s καυχάοµαιvnpn εἰqo µήxo
ἐνp ὁddms σταυρόςndms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp ὅςrrgms ἐγώrpd-s
κόσµοςnnms σταυρόωvixp3s κἀγώrpn-s ὁddms κόσµοςndms .
6:16—18 ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 572
16 ἀκροβυστία ἀλλὰ καινὴ κτίσις. καὶ ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ

στοιχήσουσιν εἰρήνη ἐπ αὐτοὺς καὶ ἔλεος καὶ ἐπὶ τὸν ᾿Ισραὴλ
17 τοῦ θεοῦ. Τοῦ λοιποῦ κόπους µοι µηδεὶς παρεχέτω, ἐγὼ γὰρ
18 τὰ στίγµατα τοῦ Κυριοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ σώµατί µου βαστάζω. ῾Η
χάρις τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ τοῦ πνεύµατος
ὑµῶν ἀδελφοί, ἀµήν.
v.15 ἐνp γάρc Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms οὔτεc περιτοµήnnfs τίςrians ἰσχύωvipa3s οὔτεc
ἀκροβυστίαnnfs ἀλλάc καινόςanfsn κτίσιςnnfs . v.16 καίc ὅσοςrcnmp ὁddms κανώνndms οὗτοςrddms
vifa3p nnfs p rpamp
στοιχέω εἰρήνη ἐπί αὐτός καί ἔλεοςnnms καίc ἐπίp ὁdams ᾿Ισραήλtp ὁdgms θεόςngms .
c
v.17 ὁdgns λοιπόςagnsn κόποςnamp ἐγώrpd-s µηδείςanmsn παρέχωvdpa3s ἐγώrpn-s γάρc ὁdanp
στίγµαnanp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐγώrpg-s βαστάζωvipa1s . v.18 ὁdnfs
χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp ὁdgns πνεῦµαngns σύrpg-p
ἀδελφόςnvmp ἀµήνth .
ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ
G
Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος θεοῦ τοῖς 1

ἁγίοις τοῖς οὖσιν ἐν ᾿Εφέσῳ καὶ πιστοῖς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. χά- 2
ρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ. Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιη- 3
σοῦ Χριστοῦ ὁ εὐλογήσας ἡµᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευµατικῇ

ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ. καθὼς ἐξελέξατο ἡµᾶς ἐν αὐ- 4
τῷ πρὸ καταβολῆς κόσµου εἶναι ἡµᾶς ἁγίους καὶ ἀµώµους

κατενώπιον αὐτοῦ ἐν ἀγάπῃ. προορίσας ἡµᾶς εἰς υἱοθεσίαν 5
διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήµα-
τος αὐτοῦ. εἰς ἔπαινον δόξης τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν ᾗ ἐχαρί- 6
τωσεν ἡµᾶς ἐν τῷ ἠγαπηµένῳ. ἐν ᾧ ἔχοµεν τὴν ἀπολύτρωσιν 7
διὰ τοῦ αἵµατος αὐτοῦ τὴν ἄφεσιν τῶν παραπτωµάτων κατὰ

τὸν πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ. ἡς ἐπερίσσευσεν εἰς ἡµᾶς ἐν 8
πάσῃ σοφίᾳ καὶ φρονήσει. γνωρίσας ἡµῖν τὸ µυστήριον τοῦ 9
θελήµατος αὐτοῦ κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ ἣν προέθετο ἐν

αὐτῷ. εἰς οἰκονοµίαν τοῦ πληρώµατος τῶν καιρῶν ἀνακεφα- 10
λαιώσασθαι τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ τὰ ἐπὶ τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms ὁddmp
ἅγιοςadmpn ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp ῎Εφεσοςndfs καίc πιστόςadmpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms εὐλογέωvpaanms ἐγώrpa-p ἐνp πᾶςadfsn
εὐλογίαndfs πνευµατικόςadfsn ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn ἐνp Χριστόςndms . v.4 καθώςbo
ἐκλέγωviam3s ἐγώrpa-p ἐνp αὐτόςrpdms πρόp καταβολήngfs κόσµοςngms εἰµίvnpx ἐγώrpa-p ἅγιοςaampn
καίc ἄµωµοςaampn κατενώπιονp αὐτόςrpgms ἐνp ἀγάπηndfs . v.5 προορίζωvpaanms ἐγώrpa-p
εἰςp υἱοθεσίαnafs διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp αὐτόςrpams κατάp ὁdafs εὐδοκίαnafs ὁdgns
θέληµαngns αὐτόςrpgms . v.6 εἰςp ἔπαινοςnams δόξαngfs ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὅςrrdfs
χαριτόωviaa3s ἐγώrpa-p ἐνp ὁddms ἀγαπάωvpxpdms . v.7 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs
p dgns ngns rpgms dafs nafs dgnp
διά ὁ αἷµα αὐτός ὁ ἄφεσις ὁ παράπτωµαngnp κατάp ὁdams πλοῦτοςnams
ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ὅςrrgfs περισσεύωviaa3s εἰςp ἐγώrpa-p ἐνp πᾶςadfsn σοφίαndfs καίc
φρόνησιςndfs . v.9 γνωρίζωvpaanms ἐγώrpd-p ὁdans µυστήριονnans ὁdgns θέληµαngns αὐτόςrpgms
κατάp ὁdafs εὐδοκίαnafs αὐτόςrpgms ὅςrrafs προτίθηµιviam3s ἐνp αὐτόςrpdms .
1:11—20 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 574
11 ἐπὶ τῆς γῆς. ἐν αὐτῷ ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθηµεν προορισθέντες

κατὰ πρόθεσιν τοῦ τὰ πάντα ἐνεργοῦντος κατὰ τὴν βουλὴν τοῦ
12 θελήµατος αὐτοῦ. εἰς τὸ εἶναι ἡµᾶς εἰς ἔπαινον δόξης αὐτοῦ
13 τοὺς προηλπικότας ἐν τῷ Χριστῷ. ἐν ᾧ καὶ ὑµεῖς ἀκούσαν-
τες τὸν λόγον τῆς ἀληθείας τὸ εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας ὑµῶν
ἐν ᾧ καὶ πιστεύσαντες ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύµατι τῆς ἐπαγγε-
14 λίας τῷ ἁγίῳ. ὅς ἐστιν ἀρραβὼν τῆς κληρονοµίας ἡµῶν εἰς
ἀπολύτρωσιν τῆς περιποιήσεως εἰς ἔπαινον τῆς δόξης αὐτοῦ.
15 ∆ιὰ τοῦτο κἀγώ ἀκούσας τὴν καθ ὑµᾶς πίστιν ἐν τῷ κυρίῳ
16 ᾿Ιησοῦ καὶ τὴν ἀγάπην τὴν εἰς πάντας τοὺς ἁγίους. οὐ παύο-
µαι εὐχαριστῶν ὑπὲρ ὑµῶν, µνείαν ὑµῶν ποιούµενος ἐπὶ τῶν
17 προσευχῶν µου. ἵνα ὁ θεὸς τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ
ὁ πατὴρ τῆς δόξης δώῃ ὑµῖν πνεῦµα σοφίας καὶ ἀποκαλύ-
18 ψεως ἐν ἐπιγνώσει αὐτοῦ. πεφωτισµένους τοὺς ὀφθαλµοὺς
τῆς καρδίας ὑµῶν εἰς τὸ εἰδέναι ὑµᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς
κλήσεως αὐτοῦ καὶ τίς ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονοµίας
19 αὐτοῦ ἐν τοῖς ἁγίοις. καὶ τί τὸ ὑπερβάλλον µέγεθος τῆς δυ-
νάµεως αὐτοῦ εἰς ἡµᾶς τοὺς πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν
20 τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ
ἐγείρας αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν
v.10 εἰςp οἰκονοµίαnafs ὁdgns πλήρωµαngns ὁdgmp καιρόςngmp ἀνακεφαλαιόωvnad ὁdanp πᾶςaanpn
ἐνp ὁddms Χριστόςndms ὁdanp ἐπίp ὁddmp οὐρανόςndmp καίc ὁdanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 ἐνp
αὐτόςrpdms ἐνp ὅςrrdms καίc κληρόωviap1p προορίζωvpapnmp κατάp πρόθεσιςnafs ὁdgms ὁdanp
πᾶςaanpn ἐνεργέωvppagms κατάp ὁdafs βουλήnafs ὁdgns θέληµαngns αὐτόςrpgms . v.12 εἰςp
ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-p εἰςp ἔπαινοςnams δόξαngfs αὐτόςrpgms ὁdamp προελπίζωvpxaamp ἐνp ὁddms
Χριστόςndms . v.13 ἐνp ὅςrrdms καίc σύrpn-p ἀκούωvpaanmp ὁdams λόγοςnams ὁdgfs ἀλήθειαngfs
ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgfs σωτηρίαngfs σύrpg-p ἐνp ὅςrrdms καίc πιστεύωvpaanmp σφραγίζωviap2p
ὁddns πνεῦµαndns ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὁddns ἅγιοςadnsn . v.14 ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἀρραβώνnnms
ὁdgfs κληρονοµίαngfs ἐγώrpg-p εἰςp ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgfs περιποίησιςngfs εἰςp ἔπαινοςnams ὁdgfs
δόξαngfs αὐτόςrpgms . v.15 διάp οὗτοςrdans κἀγώrpn-s ἀκούωvpaanms ὁdafs κατάp σύrpa-p πίστιςnafs
ἐνp ὁddms κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdafs εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn .
v.16 οὐxo παύωvipm1s εὐχαριστέωvppanms ὑπέρp σύrpg-p µνείαnafs σύrpg-p ποιέωvppmnms ἐπίp ὁdgfp
προσευχήngfp ἐγώrpg-s . v.17 ἵναc ὁdnms θεόςnnms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
ngms dnms nnms
Χριστός ὁ πατήρ ὁdgfs δόξαngfs δίδωµιvoaa3s σύrpd-p πνεῦµαnans σοφίαngfs καίc
ἀποκάλυψιςngfs ἐνp ἐπίγνωσιςndfs αὐτόςrpgms . v.18 φωτίζωvpxpamp ὁdamp ὀφθαλµόςnamp ὁdgfs
ngfs rpg-p p dans vnxa rpa-p
καρδία σύ εἰς ὁ οἶδα σύ τίςrqnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs κλῆσιςngfs
αὐτόςrpgms καίc τίςrqnms ὁdnms πλοῦτοςnnms ὁdgfs δόξαngfs ὁdgfs κληρονοµίαngfs αὐτόςrpgms ἐνp
ὁddmp ἅγιοςadmpn . v.19 καίc τίςrqnns ὁdnns ὑπερβάλλωvppanns µέγεθοςnnns ὁdgfs δύναµιςngfs
αὐτόςrpgms εἰςp ἐγώrpa-p ὁdamp πιστεύωvppaamp κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgns κράτοςngns ὁdgfs
ἰσχύςngfs αὐτόςrpgms .
575 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 1:21—2:8
τοῖς ἐπουρανίοις. ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ 21
δυνάµεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόµατος ὀνοµαζοµέ-

νου οὐ µόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ µέλλοντι, καὶ 22
πάντα ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ αὐτὸν ἔδωκεν κε-
φαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ. ἥτις ἐστὶν τὸ σῶµα αὐτοῦ 23
τὸ πλήρωµα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσιν πληρουµένου.

Καὶ ὑµᾶς ὄντας νεκροὺς τοῖς παραπτώµασιν καὶ ταῖς ἁµαρ- 2
τίαις. ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσµου 2
τούτου κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος τοῦ πνεύ-
µατος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας, ἐν 3
οἷς καὶ ἡµεῖς πάντες ἀνεστράφηµέν ποτε ἐν ταῖς ἐπιθυµίαις

τῆς σαρκὸς ἡµῶν ποιοῦντες τὰ θελήµατα τῆς σαρκὸς καὶ τῶν
διανοιῶν καὶ ἤµεν τέκνα φύσει ὀργῆς ὡς καὶ οἱ λοιποί, ὁ δὲ 4
θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν

ἠγάπησεν ἡµᾶς. καὶ ὄντας ἡµᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώµα- 5
σιν συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ χάριτί ἐστε σεσῳσµένοι. καὶ 6
συνήγειρεν καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ

᾿Ιησοῦ. ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς αἰῶσιν τοῖς ἐπερχοµένοις τὸν 7
ὑπερβάλλοντα πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ ἡ-

µᾶς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσῳσµένοι διὰ τῆς 8
v.20 ὅςrrafs ἐνεργέωviaa3s ἐνp ὁddms Χριστόςndms ἐγείρωvpaanms αὐτόςrpams ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn
καίc καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn . v.21 ὑπεράνωbo
πᾶςagfsn ἀρχήngfs καίc ἐξουσίαngfs καίc δύναµιςngfs καίc κυριότηςngfs καίc πᾶςagnsn ὄνοµαngns
ὀνοµάζωvpppgns οὐxo µόνοςbo ἐνp ὁddms αἰώνndms οὗτοςrddms ἀλλάc καίc ἐνp ὁddms µέλλωvppadms .
v.22 καίc πᾶςaanpn ὑποτάσσωviaa3s ὑπόp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpams δίδωµιviaa3s
κεφαλήnafs ὑπέρp πᾶςaanpn ὁddfs ἐκκλησίαndfs . v.23 ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ὁdnns σῶµαnnns
αὐτόςrpgms ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgns ὁdanp πᾶςaanpn ἐνp πᾶςadnpn πληρόωvppmgms . 2. v.1 καίc
rpa-p vppxamp aampn ddnp ndnp c ddfp ndfp
σύ εἰµί νεκρός ὁ παράπτωµα καί ὁ ἁµαρτία . v.2 ἐνp ὅςrrdfp
ποτέxo περιπατέωviaa2p κατάp ὁdams αἰώνnams ὁdgms κόσµοςngms οὗτοςrdgms κατάp ὁdams ἄρχωνnams
ὁdgfs ἐξουσίαngfs ὁdgms ἀήρngms ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns νῦνbo ἐνεργέωvppagns ἐνp ὁddmp υἱόςndmp
ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.3 ἐνp ὅςrrdmp καίc ἐγώrpn-p πᾶςanmpn ἀναστρέφωviap1p ποτέxo ἐνp
ὁddfp ἐπιθυµίαndfp ὁdgfs σάρξngfs ἐγώrpg-p ποιέωvppanmp ὁdanp θέληµαnanp ὁdgfs σάρξngfs καίc
ὁdgfp διάνοιαngfp καίc εἰµίviix1p τέκνονnnnp φύσιςndfs ὀργήngfs ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn .
v.4 ὁdnms δέc θεόςnnms πλούσιοςanmsn εἰµίvppxnms ἐνp ἔλεοςndns διάp ὁdafs πολύςaafsn ἀγάπηnafs
αὐτόςrpgms ὅςrrafs ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p . v.5 καίc εἰµίvppxamp ἐγώrpa-p νεκρόςaampn ὁddnp
παράπτωµαndnp συζωοποιέωviaa3s ὁddms Χριστόςndms χάριςndfs εἰµίvipx2p σῴζωvpxpnmp . v.6 καίc
συνεγείρωviaa3s καίc συγκαθίζωviaa3s ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
v.7 ἵναc ἐνδείκνυµιvsam3s ἐνp ὁddmp αἰώνndmp ὁddmp ἐπέρχοµαιvppndmp ὁdams ὑπερβάλλωvppaams
πλοῦτοςnams ὁdgfs χάριςngfs αὐτόςrpgms ἐνp χρηστότηςndfs ἐπίp ἐγώrpa-p ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms .
9 πίστεως, καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑµῶν θεοῦ τὸ δῶρον, οὐκ ἐξ ἔργων

10 ἵνα µή τις καυχήσηται. αὐτοῦ γάρ ἐσµεν ποίηµα κτισθέν-
τες ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς οἷς προητοίµασεν ὁ
11 θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωµεν. ∆ιὸ µνηµονεύετε ὅτι ὑ-
µεῖς ποτὲ τὰ ἔθνη ἐν σαρκί οἱ λεγόµενοι ἀκροβυστία ὑπὸ τῆς
12 λεγοµένης περιτοµῆς ἐν σαρκὶ χειροποιήτου. ὅτι ἦτε ἐν τῷ
καιρῷ ἐκείνῳ χωρὶς Χριστοῦ ἀπηλλοτριωµένοι τῆς πολιτείας
τοῦ ᾿Ισραὴλ καὶ ξένοι τῶν διαθηκῶν τῆς ἐπαγγελίας ἐλπίδα
13 µὴ ἔχοντες καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσµῳ. νυνὶ δὲ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ
ὑµεῖς οἵ ποτε ὄντες µακρὰν ἐγγὺς ἐγενήθητε ἐν τῷ αἵµατι τοῦ
14 Χριστοῦ. Αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡµῶν ὁ ποιήσας τὰ ἀµφό-
15 τερα ἓν καὶ τὸ µεσότοιχον τοῦ φραγµοῦ λύσας. τήν ἔχθραν
ἐν τῇ σαρκί αὐτοῦ τὸν νόµον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγµασιν καταρ-
γήσας ἵνα τοὺς δύο κτίσῃ ἐν ἑαὐτῷ εἰς ἕνα καινὸν ἄνθρωπον
16 ποιῶν εἰρήνην. καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς ἀµφοτέρους ἐν ἑνὶ
σώµατι τῷ θεῷ διὰ τοῦ σταυροῦ ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν ἐν αὐ-
17 τῷ. καὶ ἐλθὼν εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑµῖν τοῖς µακρὰν καὶ
18 τοῖς ἐγγύς, ὅτι δι΄ αὐτοῦ ἔχοµεν τὴν προσαγωγὴν οἱ ἀµφότε-
19 ροι ἐν ἑνὶ πνεύµατι πρὸς τὸν πατέρα. ἄρα οὖν οὐκέτι ἐστὲ
ξένοι καὶ πάροικοι ἀλλὰ συµπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ
v.8 ὁddfs γάρc χάριςndfs εἰµίvipx2p σῴζωvpxpnmp διάp ὁdgfs πίστιςngfs καίc οὗτοςrdnns οὐxo
ἐκp σύrpg-p θεόςngms ὁdnns δῶρονnnns . v.9 οὐxo ἐκp ἔργονngnp ἵναc µήxo τι-σρινµσ
καυχάοµαιvsad3s . v.10 αὐτόςrpgms γάρc εἰµίvipx1p ποίηµαnnns κτίζωvpapnmp ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms ἐπίp ἔργονndnp ἀγαθόςadnpn ὅςrrdnp προετοιµάζωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc ἐνp
αὐτόςrpdnp περιπατέωvsaa1p . v.11 διόc µνηµονεύωvdpa2p ὅτιc σύrpn-p ποτέxo ὁdnnp ἔθνοςnnnp
ἐνp σάρξndfs ὁdnmp λέγωvpppnmp ἀκροβυστίαnnfs ὑπόp ὁdgfs λέγωvpppgfs περιτοµήngfs ἐνp σάρξndfs
χειροποίητοςagfsn . v.12 ὅτιc εἰµίviix2p ἐνp ὁddms καιρόςndms ἐκεῖνοςrddms χωρίςbo Χριστόςngms
ἀπαλλοτριόωvpxpnmp ὁdgfs πολιτείαngfs ὁdgms ᾿Ισραήλtp καίc ξένοςanmpn ὁdgfp διαθήκηngfp ὁdgfs
ἐπαγγελίαngfs ἐλπίςnafs µήxo ἔχωvppanmp καίc ἄθεοςanmpn ἐνp ὁddms κόσµοςndms . v.13 νυνίbo
δέc ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms σύrpn-p ὁdnmp ποτέxo εἰµίvppxnmp µακράνbo ἐγγύςbo γίνοµαιviao2p
ἐνp ὁddns αἷµαndns ὁdgms Χριστόςngms . v.14 αὐτόςrpnms γάρc εἰµίvipx3s ὁdnfs εἰρήνηnnfs ἐγώrpg-p
ὁdnms ποιέωvpaanms ὁdanp ἀµφότεροιaanpn εἷςnans καίc ὁdans µεσότοιχονnans ὁdgms φραγµόςngms
λύωvpaanms . v.15 ὁdafs ἔχθραnafs ἐνp ὁddfs σάρξndfs αὐτόςrpgms ὁdams νόµοςnams ὁdgfp ἐντολήngfp
ἐνp δόγµαndnp καταργέωvpaanms ἵναc ὁdamp δύοtn κτίζωvsaa3s ἐνp ἑαυτοῦrxdms εἰςp εἷςnams
καινόςaamsn ἄνθρωποςnams ποιέωvppanms εἰρήνηnafs . v.16 καίc ἀποκαταλλάσσωvsaa3s ὁdamp
ἀµφότεροιaampn ἐνp εἷςndns σῶµαndns ὁddms θεόςndms διάp ὁdgms σταυρόςngms ἀποκτείνωvpaanms
ὁdafs ἔχθραnafs ἐνp αὐτόςrpdms . v.17 καίc ἔρχοµαιvpaanms εὐαγγελίζωviam3s εἰρήνηnafs σύrpd-p
ὁddmp µακράνbo καίc ὁddmp ἐγγύςbo . v.18 ὅτιc διάp αὐτόςrpgms ἔχωvipa1p ὁdafs προσαγωγήnafs
ὁdnmp ἀµφότεροιanmpn ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns πρόςp ὁdams πατήρnams .
θεοῦ. ἐποικοδοµηθέντες ἐπὶ τῷ θεµελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ 20
προφητῶν ὄντος ἀκρογωνιαίου αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἐν ᾧ 21
πᾶσα οἰκοδοµὴ συναρµολογουµένη αὔξει εἰς ναὸν ἅγιον ἐν

κυρίῳ. ἐν ᾧ καὶ ὑµεῖς συνοικοδοµεῖσθε εἰς κατοικητήριον 22
τοῦ θεοῦ ἐν πνεύµατι.

Τούτου χάριν ἐγὼ Παῦλος ὁ δέσµιος τοῦ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ 3
ὑπὲρ ὑµῶν τῶν ἐθνῶν. εἴγε ἠκούσατε τὴν οἰκονοµίαν τῆς 2
χάριτος τοῦ θεοῦ τῆς δοθείσης µοι εἰς ὑµᾶς. ὅτι κατὰ ἀ- 3
ποκάλυψιν ἐγνώρισεν µοι τὸ µυστήριον καθὼς προέγραψα ἐν

ὀλίγῳ. πρὸς ὃ δύνασθε ἀναγινώσκοντες νοῆσαι τὴν σύνεσίν 4
µου ἐν τῷ µυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ. ὃ ἑτέραις γενεαῖς οὐκ ἐ- 5
γνωρίσθη τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων ὡς νῦν ἀπεκαλύφθη τοῖς

ἁγίοις ἀποστόλοις αὐτοῦ καὶ προφήταις ἐν πνεύµατι. εἶ- 6
ναι τὰ ἔθνη συγκληρονόµα καὶ σύσσωµα καὶ συµµέτοχα τῆς

ἐπαγγελίας αὐτοῦ ἐν τῷ Χριστῷ διὰ τοῦ εὐαγγελίου. οὗ ἐ- 7
γενόµην διάκονος κατὰ τὴν δωρεὰν τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ τὴν
δοθεῖσαν µοι κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῆς δυνάµεως αὐτοῦ. ἐµοὶ 8
τῷ ἐλαχιστοτέρῳ πάντων ἁγίων ἐδόθη ἡ χάρις αὕτη ἐν τοῖς

ἔθνεσιν εὐαγγελίσασθαι τόν ἀνεξιχνίαστον πλοῦτον τοῦ Χρι-
στοῦ. καὶ φωτίσαι πάντας τίς ἡ οἰκονοµία τοῦ µυστηρίου 9
τοῦ ἀποκεκρυµµένου ἀπὸ τῶν αἰώνων ἐν τῷ θεῷ τῷ τὰ πάντα

v.19 ἄραxo οὖνc οὐκέτιbo εἰµίvipx2p ξένοςanmpn καίc πάροικοςanmpn ἀλλάc συµπολίτηςnnmp
ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc οἰκεῖοςanmpn ὁdgms θεόςngms . v.20 ἐποικοδοµέωvpapnmp ἐπίp ὁddms
ndms dgmp ngmp c ngmp
θεµέλιον ὁ ἀπόστολος καί προφήτης εἰµίvppxgms ἀκρογωνιαῖοςagmsn αὐτόςrpgms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.21 ἐνp ὅςrrdms πᾶςanfsn οἰκοδοµήnnfs συναρµολογέωvpppnfs
αὐξάνωvipa3s εἰςp ναόςnams ἅγιοςaamsn ἐνp κύριοςndms . v.22 ἐνp ὅςrrdms καίc σύrpn-p
συνοικοδοµέωvipp2p εἰςp κατοικητήριονnnns ὁdgms θεόςngms ἐνp πνεῦµαndns . 3. v.1 οὗτοςrdgns
χάρινbo ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms ὁdnms δέσµιοςnnms ὁdgms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὑπέρp σύrpg-p
ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.2 εἴ&γεqo ἀκούωviaa2p ὁdafs οἰκονοµίαnafs ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms
ὁdgfs δίδωµιvpapgfs ἐγώrpd-s εἰςp σύrpa-p . v.3 ὅτιc κατάp ἀποκάλυψιςnafs γνωρίζωviaa3s ἐγώrpd-s
ὁdans µυστήριονnans καθώςbo προγράφωviaa1s ἐνp ὀλίγοςadmsn . v.4 πρόςp ὅςrrans δύναµαιvipn2p
vppanmp vnaa dafs nafs rpg-s p ddns
ἀναγινώσκω νοέω ὁ σύνεσις ἐγώ ἐν ὁ µυστήριονndns ὁdgms Χριστόςngms .
v.5 ὅςrrnns ἕτεροςadfpn γενεάndfp οὐxo γνωρίζωviap3s ὁddmp υἱόςndmp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὡςbo
νῦνbo ἀποκαλύπτωviap3s ὁddmp ἅγιοςadmpn ἀπόστολοςndmp αὐτόςrpgms καίc προφήτηςndmp ἐνp
πνεῦµαndns . v.6 εἰµίvnpx ὁdanp ἔθνοςnanp συγκληρονόµοςaanpn καίc σύσσωµοςaanpn καίc
aanpn dgfs
συµµέτοχος ὁ ἐπαγγελίαngfs αὐτόςrpgms ἐνp ὁddms Χριστόςndms διάp ὁdgns εὐαγγέλιονngns .
v.7 ὅςrrgns γίνοµαιviad1s διάκονοςnnms κατάp ὁdafs δωρεάnafs ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms ὁdafs
δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ἐγώrpd-s ὁddms
ἐλάχιστοςadmsc πᾶςagmpn ἅγιοςagmpn δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs οὗτοςrdnfs ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp
εὐαγγελίζωvnam ὁdams ἀνεξιχνίαστοςaamsn πλοῦτοςnams ὁdgms Χριστόςngms .
10 κτίσαντι διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἵνα γνωρισθῇ νῦν ταῖς ἀρχαῖς

καὶ ταῖς ἐξουσίαις ἐν τοῖς ἐπουρανίοις διὰ τῆς ἐκκλησίας ἡ
11 πολυποίκιλος σοφία τοῦ θεοῦ. κατὰ πρόθεσιν τῶν αἰώνων
12 ἣν ἐποίησεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡµῶν. ἐν ᾧ ἔχο-
µεν τὴν παρρησίαν καὶ τὴν προσαγωγὴν ἐν πεποιθήσει διὰ
13 τῆς πίστεως αὐτοῦ. διὸ αἰτοῦµαι µὴ ἐκκακεῖν ἐν ταῖς θλί-
14 ψεσίν µου ὑπὲρ ὑµῶν ἥτις ἐστὶν δόξα ὑµῶν. Τούτου χάριν
κάµπτω τὰ γόνατά µου πρὸς τὸν πατέρα τοῦ Κυρίου ἡµῶν ᾿Ι-
15 ησοῦ Χριστοῦ, ἐξ οὗ πᾶσα πατριὰ ἐν οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ γῆς
16 ὀνοµάζεται. ἵνα δ΄ῶη ὑµῖν κατὰ τὸν πλοῦτον τῆς δόξης αὐ-
τοῦ δυνάµει κραταιωθῆναι διὰ τοῦ πνεύµατος αὐτοῦ εἰς τὸν
17 ἔσω ἄνθρωπον. κατοικῆσαι τὸν Χριστὸν διὰ τῆς πίστεως ἐν
18 ταῖς καρδίαις ὑµῶν. ἕν ἀγάπη ἐρριζωµένοι καὶ τεθεµελιωµέ-
νοι ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσιν τοῖς ἁγίοις τί τὸ
19 πλάτος καὶ µῆκος καὶ βάθος καὶ ὕψος. γνῶναί τε τὴν ὑπερ-
βάλλουσαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ ἵνα πληρωθῆτε
20 εἰς πᾶν τὸ πλήρωµα τοῦ θεοῦ. Τῷ δὲ δυναµένῳ ὑπὲρ πάντα
ποιῆσαι ὑπὲρ ἐκπερισσοῦ ὧν αἰτούµεθα ἢ νοοῦµεν κατὰ τὴν
21 δύναµιν τὴν ἐνεργουµένην ἐν ἡµῖν. αὐτῷ ἡ δόξα ἐν τῇ ἐκ-
κλησίᾳ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν
v.9 καίc φωτίζωvnaa πᾶςaampn τίςrqnms ὁdnfs οἰκονοµίαnnfs ὁdgns µυστήριονngns ὁdgns
ἀποκρύπτωvpxpgns ἀπόp ὁdgmp αἰώνngmp ἐνp ὁddms θεόςndms ὁddms ὁdanp πᾶςaanpn κτίζωvpaadms διάp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.10 ἵναc γνωρίζωvsap3s νῦνbo ὁddfp ἀρχήndfp καίc ὁddfp ἐξουσίαndfp ἐνp
ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn διάp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὁdnfs πολυποίκιλοςanmsn σοφίαnnfs ὁdgms θεόςngms .
v.11 κατάp πρόθεσιςnafs ὁdgmp αἰώνngmp ὅςrrafs ποιέωviaa3s ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms
κύριοςndms ἐγώrpg-p . v.12 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs παρρησίαnafs καίc ὁdafs προσαγωγήnafs
ἐνp πεποίθησιςndfs διάp ὁdgfs πίστιςngfs αὐτόςrpgms . v.13 διόc αἰτέωvipm1s µήxo ἐγκακέωvnpa
p ddfp ndfp rpg-s p rpg-p rrnfs vipx3s
ἐν ὁ θλῖψις ἐγώ ὑπέρ σύ ὅστις εἰµί δόξαnnfs σύrpg-p . v.14 οὗτοςrdgns
χάρινbo κάµπτωvipa1s ὁdanp γόνυnanp ἐγώrpg-s πρόςp ὁdams πατήρnams ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.15 ἐκp ὅςrrgms πᾶςanfsn πατριάnnfs ἐνp οὐρανόςndmp καίc ἐπίp γῆngfs
ὀνοµάζωvipp3s . v.16 ἵναc δίδωµιvoaa3s σύrpd-p κατάp ὁdams πλοῦτοςnams ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms
δύναµιςndfs κραταιόωvnap διάp ὁdgns πνεῦµαngns αὐτόςrpgms εἰςp ὁdams ἔσωbo ἄνθρωποςnams .
v.17 κατοικέωvnaa ὁdams Χριστόςnams διάp ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p . v.18 ἐνp
ἀγάπηndfs ῥιζόωvpxpnmp καίc θεµελιόωvpxpnmp ἵναc ἐξισχύωvsaa2p καταλαµβάνωvnam σύνp πᾶςadmpn
ὁddmp ἅγιοςadmpn τίςrqnns ὁdnns πλάτοςnnns καίc µῆκοςnnns καίc βάθοςnnns καίc ὕψοςnnns .
v.19 γινώσκωvnaa τέxo ὁdafs ὑπερβάλλωvppaafs ὁdgfs γνῶσιςngfs ἀγάπηnafs ὁdgms Χριστόςngms ἵναc
πληρόωvsap2p εἰςp πᾶςaansn ὁdans πλήρωµαnans ὁdgms θεόςngms . v.20 ὁddms δέc δύναµαιvppndms
ὑπέρp πᾶςaanpn ποιέωvnaa ὑπέρp ἐκπερισσόςagnsn ὅςrrgnp αἰτέωvipm1p ἤxo νοέωvipa1p κατάp ὁdafs
δύναµιςnafs ὁdafs ἐνεργέωvppmafs ἐνp ἐγώrpd-p .
579 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 4:1—13
αἰώνων ἀµήν.
Παρακαλῶ οὖν ὑµᾶς ἐγὼ ὁ δέσµιος ἐν κυρίῳ ἀξίως περιπα- 4
τῆσαι τῆς κλήσεως ἡς ἐκλήθητε. µετὰ πάσης ταπεινοφροσύ- 2
νης καὶ πρᾳότητος, µετὰ µακροθυµίας ἀνεχόµενοι ἀλλήλων

ἐν ἀγάπῃ. σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύµα- 3
τος ἐν τῷ συνδέσµῳ τῆς εἰρήνης, ἓν σῶµα καὶ ἓν πνεῦµα 4
καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν µιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ὑµῶν, εἷς 5
κύριος µία πίστις ἓν βάπτισµα. εἷς θεὸς καὶ πατὴρ πάντων 6
ὁ ἐπὶ πάντων καὶ διὰ πάντων καὶ ἐν πᾶσιν ἡµῖν. ῾Ενὶ δὲ ἑ- 7
κάστῳ ἡµῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ µέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ

Χριστοῦ. διὸ λέγει ᾿Αναβὰς εἰς ὕψος ᾐχµαλώτευσεν αἰχµα- 8
λωσίαν καὶ ἔδωκεν δόµατα τοῖς ἀνθρώποις. τὸ δὲ ᾿Ανέβη τί 9
ἐστιν εἰ µὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα µέρη τῆς

γῆς. ὁ καταβὰς αὐτός ἐστιν καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων 10
τῶν οὐρανῶν ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. καὶ αὐτὸς ἔδωκεν τοὺς 11
µὲν ἀποστόλους τοὺς δὲ προφήτας τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς τοὺς

δὲ ποιµένας καὶ διδασκάλους. πρὸς τὸν καταρτισµὸν τῶν 12
ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας εἰς οἰκοδοµὴν τοῦ σώµατος τοῦ

Χριστοῦ. µέχρι καταντήσωµεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς 13
πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ εἰς ἄνδρα τέ-
v.21 αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs ἐνp ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp πᾶςaafpn
ὁdafp γενεάnafp ὁdgms αἰώνngms ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . 4. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc
σύrpa-p ἐγώrpn-s ὁdnms δέσµιοςnnms ἐνp κύριοςndms ἀξίωςbo περιπατέωvnaa ὁdgfs κλῆσιςngfs ὅςrrgfs
καλέωviap2p . v.2 µετάp πᾶςagfsn ταπεινοφροσύνηngfs καίc πραΰτηςngfs µετάp µακροθυµίαngfs
ἀνέχωvppnnmp ἀλλήλωνregmp ἐνp ἀγάπηndfs . v.3 σπουδάζωvppanmp τηρέωvnpa ὁdafs ἑνότηςnafs
dgns ngns p ddms ndms dgfs
ὁ πνεῦµα ἐν ὁ σύνδεσµος ὁ εἰρήνηngfs . v.4 εἷςnnns σῶµαnnns καίc
εἷςnnns πνεῦµαnnns καθώςbo καίc καλέωviap2p ἐνp εἷςndfs ἐλπίςndfs ὁdgfs κλῆσιςngfs σύrpg-p .
v.5 εἷςnnms κύριοςnnms εἷςnnfs πίστιςnnfs εἷςnnns βάπτισµαnnns . v.6 εἷςnnms θεόςnnms καίc
πατήρnnms πᾶςagmpn ὁdnms ἐπίp πᾶςagmpn καίc διάp πᾶςagmpn καίc ἐνp πᾶςadmpn ἐγώrpd-p .
v.7 εἷςndms δέc ἕκαστοςadmsn ἐγώrpg-p δίδωµιviap3s ὁdnfs χάριςnnfs κατάp ὁdans µέτρονnans
ὁdgfs δωρεάngfs ὁdgms Χριστόςngms . v.8 διόc λέγωvipa3s ἀναβαίνωvpaanms εἰςp ὕψοςnans
viaa3s nafs
αἰχµαλωτεύω αἰχµαλωσία καί δίδωµιviaa3s δόµαnanp ὁddmp ἄνθρωποςndmp .
c
v.9 ὁdnns
δέc ἀναβαίνωviaa3s τίςrqnns εἰµίvipx3s εἰqo µήxo ὅτιc καίc καταβαίνωviaa3s πρῶτοςbo εἰςp ὁdanp
κατώτεροςaanpc µέροςnanp ὁdgfs γῆngfs . v.10 ὁdnms καταβαίνωvpaanms αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s καίc
ὁdnms ἀναβαίνωvpaanms ὑπεράνωbo πᾶςagmpn ὁdgmp οὐρανόςngmp ἵναc πληρόωvsaa3s ὁdanp πᾶςaanpn .
v.11 καίc αὐτόςrpnms δίδωµιviaa3s ὁdamp µένxo ἀπόστολοςnamp ὁdamp δέc προφήτηςnamp ὁdamp
δέc εὐαγγελιστήςnamp ὁdamp δέc ποιµήνnamp καίc διδάσκαλοςnamp . v.12 πρόςp ὁdams
nams dgmp agmpn p nans ngfs
καταρτισµός ὁ ἅγιος εἰς ἔργον διακονία εἰς οἰκοδοµήnafs ὁdgns σῶµαngns
p
ὁdgms Χριστόςngms .
14 λειον εἰς µέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώµατος τοῦ Χριστοῦ. ἵνα

µηκέτι ὦµεν νήπιοι κλυδωνιζόµενοι καὶ περιφερόµενοι παντὶ
ἀνέµῳ τῆς διδασκαλίας ἐν τῇ κυβείᾳ τῶν ἀνθρώπων ἐν πα-
15 νουργίᾳ πρὸς τὴν µεθοδείαν τῆς πλάνης. ἀληθεύοντες δὲ ἐν
ἀγάπῃ αὐξήσωµεν εἰς αὐτὸν τὰ πάντα ὅς ἐστιν ἡ κεφαλή ὁ
16 Χριστός. ἐξ οὗ πᾶν τὸ σῶµα συναρµολογούµενον καὶ συµβι-
βαζόµενον διὰ πάσης ἁφῆς τῆς ἐπιχορηγίας κατ ἐνέργειαν ἐν
µέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου µέρους τὴν αὔξησιν τοῦ σώµατος ποιεῖται
17 εἰς οἰκοδοµὴν ἑαυτοῦ ἐν ἀγάπῃ. Τοῦτο οὖν λέγω καὶ µαρτύ-
ροµαι ἐν κυρίῳ µηκέτι ὑµᾶς περιπατεῖν καθὼς καὶ τὰ λοιπὰ
18 ἔθνη περιπατεῖ ἐν µαταιότητι τοῦ νοὸς αὐτῶν. ἐσκοτισµένοι
τῇ διανοίᾳ ὄντες ἀπηλλοτριωµένοι τῆς ζωῆς τοῦ θεοῦ διὰ τὴν
ἄγνοιαν τὴν οὖσαν ἐν αὐτοῖς διὰ τὴν πώρωσιν τῆς καρδίας αὐ-
19 τῶν. οἵτινες ἀπηλγηκότες ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ
20 εἰς ἐργασίαν ἀκαθαρσίας πάσης ἐν πλεονεξίᾳ. ὑµεῖς δὲ οὐχ
21 οὕτως ἐµάθετε τὸν Χριστόν. εἴγε αὐτὸν ἠκούσατε καὶ ἐν αὐ-
22 τῷ ἐδιδάχθητε καθώς ἐστιν ἀλήθεια ἐν τῷ ᾿Ιησοῦ. ἀποθέσθαι
ὑµᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον
23 τὸν φθειρόµενον κατὰ τὰς ἐπιθυµίας τῆς ἀπάτης. ἀνανεοῦ-
24 σθαι δὲ τῷ πνεύµατι τοῦ νοὸς ὑµῶν. καὶ ἐνδύσασθαι τὸν
v.13 µέχριbo καταντάωvsaa1p ὁdnmp πᾶςanmpn εἰςp ὁdafs ἑνότηςnafs ὁdgfs πίστιςngfs καίc
ὁdgfs ἐπίγνωσιςngfs ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms εἰςp ἀνήρnams τέλειοςaamsn εἰςp µέτρονnans
ἡλικίαngfs ὁdgns πλήρωµαngns ὁdgms Χριστόςngms . v.14 ἵναc µηκέτιbo εἰµίvspx1p νήπιοςanmpn
vppnnmp c vpppnmp admsn
κλυδωνίζοµαι καί περιφέρω πᾶς ἄνεµοςndms ὁdgfs διδασκαλίαngfs ἐνp ὁddfs
κυβείαndfs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἐνp πανουργίαndfs πρόςp ὁdafs µεθοδείαnafs ὁdgfs πλάνηngfs .
v.15 ἀληθεύωvppanmp δέc ἐνp ἀγάπηndfs αὐξάνωvsaa1p εἰςp αὐτόςrpams ὁdanp πᾶςaanpn ὅςrrnms
εἰµίvipx3s ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdnms Χριστόςnnms . v.16 ἐκp ὅςrrgms πᾶςannsn ὁdnns σῶµαnnns
vpppnns c vpppnns
συναρµολογέω καί συµβιβάζω διά πᾶςagfsn ἁφήngfs ὁdgfs ἐπιχορηγίαngfs κατάp
p
ἐνέργειαnafs ἐνp µέτρονndns εἷςngms ἕκαστοςagmsn µέροςngns ὁdafs αὔξησιςnafs ὁdgns σῶµαngns
ποιέωvipm3s εἰςp οἰκοδοµήnafs ἑαυτοῦrxgms ἐνp ἀγάπηndfs . v.17 οὗτοςrdans οὖνc λέγωvipa1s καίc
µαρτύροµαιvipn1s ἐνp κύριοςndms µηκέτιbo σύrpa-p περιπατέωvnpa καθώςbo καίc ὁdnnp λοιπόςannpn
ἔθνοςnnnp περιπατέωvipa3s ἐνp µαταιότηςndfs ὁdgms νοῦςngms αὐτόςrpgnp . v.18 σκοτίζωvpxpnmp
ὁddfs διάνοιαndfs εἰµίvppxnmp ἀπαλλοτριόωvpxpnmp ὁdgfs ζωήngfs ὁdgms θεόςngms διάp ὁdafs
ἄγνοιαnafs ὁdafs εἰµίvppxafs ἐνp αὐτόςrpdmp διάp ὁdafs πώρωσιςnafs ὁdgfs καρδίαngfs αὐτόςrpgmp .
v.19 ὅστιςrrnmp ἀπαλγέωvpxanmp ἑαυτοῦrxamp παραδίδωµιviaa3p ὁddfs ἀσέλγειαndfs εἰςp ἐργασίαnafs
ἀκαθαρσίαngfs πᾶςagfsn ἐνp πλεονεξίαndfs . v.20 σύrpn-p δέc οὐxo οὕτωbo µανθάνωviaa2p
ὁdams Χριστόςnams . v.21 εἴ&γεqo αὐτόςrpams ἀκούωviaa2p καίc ἐνp αὐτόςrpdms διδάσκωviap2p
καθώςbo εἰµίvipx3s ἀλήθειαnnfs ἐνp ὁddms ᾿Ιησοῦςndms . v.22 ἀποτίθηµιvnam σύrpa-p κατάp ὁdafs
πρότεροςaafsn ἀναστροφήnafs ὁdams παλαιόςaamsn ἄνθρωποςnams ὁdams φθείρωvpppams κατάp ὁdafp
ἐπιθυµίαnafp ὁdgfs ἀπάτηngfs . v.23 ἀνανεόωvnpp δέc ὁddns πνεῦµαndns ὁdgms νοῦςngms σύrpg-p .
καινὸν ἄνθρωπον τὸν κατὰ θεὸν κτισθέντα ἐν δικαιοσύνῃ καὶ

ὁσιότητι τῆς ἀληθείας. ∆ιὸ ἀποθέµενοι τὸ ψεῦδος λαλεῖτε 25
ἀλήθειαν ἕκαστος µετὰ τοῦ πλησίον αὐτοῦ ὅτι ἐσµὲν ἀλλήλων

µέλη. ὀργίζεσθε καὶ µὴ ἁµαρτάνετε, ὁ ἥλιος µὴ ἐπιδυέτω 26
ἐπὶ τῷ παροργισµῷ ὑµῶν. µηδὲ δίδοτε τόπον τῷ διαβόλῳ. 27
ὁ κλέπτων µηκέτι κλεπτέτω µᾶλλον δὲ κοπιάτω ἐργαζόµενος 28
τὸ ἀγαθόν ταῖς χερσὶν ἵνα ἔχῃ µεταδιδόναι τῷ χρείαν ἔχοντι.

πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόµατος ὑµῶν µὴ ἐκπορευέσθω 29
ἀλ᾿λ εἴ τις ἀγαθὸς πρὸς οἰκοδοµὴν τῆς χρείας ἵνα δῷ χάριν

τοῖς ἀκούουσιν. καὶ µὴ λυπεῖτε τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον τοῦ θεοῦ 30
ἐν ᾧ ἐσφραγίσθητε εἰς ἡµέραν ἀπολυτρώσεως. πᾶσα πικρία 31
καὶ θυµὸς καὶ ὀργὴ καὶ κραυγὴ καὶ βλασφηµία ἀρθήτω ἀφ

ὑµῶν σὺν πάσῃ κακίᾳ. γίνεσθε δὲ εἰς ἀλλήλους χρηστοί εὔ- 32
σπλαγχνοι χαριζόµενοι ἑαυτοῖς καθὼς καὶ ὁ θεὸς ἐν Χριστῷ

ἐχαρίσατο ἡµῖν.
γίνεσθε οὖν µιµηταὶ τοῦ θεοῦ ὡς τέκνα ἀγαπητά. καὶ πε- 5, 2
ριπατεῖτε ἐν ἀγάπῃ καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν ἡµᾶς καὶ
παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡµῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ θεῷ
εἰς ὀσµὴν εὐωδίας. πορνεία δὲ καὶ πᾶσα ἀκαθαρσία ἢ πλε- 3
ονεξία µηδὲ ὀνοµαζέσθω ἐν ὑµῖν καθὼς πρέπει ἁγίοις. καὶ 4
αἰσχρότης καὶ µωρολογία ἢ εὐτραπελία τὰ οὐκ ἀνήκοντα, ἀλ-

v.24 καίc ἐνδύωvnam ὁdams καινόςaamsn ἄνθρωποςnams ὁdams κατάp θεόςnams κτίζωvpapams
ἐνp δικαιοσύνηndfs καίc ὁσιότηςndfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs . v.25 διόc ἀποτίθηµιvpamnmp ὁdans
nans vdpa2p nafs anmsn p dgms
ψεῦδος λαλέω ἀλήθεια ἕκαστος µετά ὁ πλησίονbo αὐτόςrpgms ὅτιc εἰµίvipx1p
ἀλλήλωνregmp µέλοςnnnp . v.26 ὀργίζωvdpp2p καίc µήxo ἁµαρτάνωvdpa2p ὁdnms ἥλιοςnnms µήxo
ἐπιδύωvdpa3s ἐπίp ὁddms παροργισµόςndms σύrpg-p . v.27 µηδέc δίδωµιvdpa2p τόποςnams ὁddms
διάβολοςadmsn . v.28 ὁdnms κλέπτωvppanms µηκέτιbo κλέπτωvdpa3s µᾶλλονbo δέc κοπιάωvdpa3s
ἐργάζοµαιvppnnms ὁdans ἀγαθόςaansn ὁddfp χείρndfp ἵναc ἔχωvspa3s µεταδίδωµιvnpa ὁddms χρείαnafs
ἔχωvppadms . v.29 πᾶςanmsn λόγοςnnms σαπρόςanmsn ἐκp ὁdgns στόµαngns σύrpg-p µήxo
vdpn3s
ἐκπορεύοµαι ἀλλάc εἰqo τι-σρινµσ ἀγαθόςanmsn πρόςp οἰκοδοµήnafs ὁdgfs χρείαngfs ἵναc
δίδωµιvsaa3s χάριςnafs ὁddmp ἀκούωvppadmp . v.30 καίc µήxo λυπέωvdpa2p ὁdans πνεῦµαnans
dans aansn dgms ngms p rrdns
ὁ ἅγιος ὁ θεός ἐν ὅς σφραγίζωviap2p εἰςp ἡµέραnafs ἀπολύτρωσιςngfs .
v.31 πᾶςanfsn πικρίαnnfs καίc θυµόςnnms καίc ὀργήnnfs καίc κραυγήnnfs καίc βλασφηµίαnnfs
αἴρωvdap3s ἀπόp σύrpg-p σύνp πᾶςadfsn κακίαndfs . v.32 γίνοµαιvdpn2p δέc εἰςp ἀλλήλωνreamp
χρηστόςanmpn εὔσπλαγχνοςanmpn χαρίζοµαιvpppnmp ἑαυτοῦrxdmp καθώςbo καίc ὁdnms θεόςnnms
ἐνp Χριστόςndms χαρίζοµαιviad3s ἐγώrpd-p . 5. v.1 γίνοµαιvdpn2p οὖνc µιµητήςnnmp ὁdgms
θεόςngms ὡςbo τέκνονnnnp ἀγαπητόςannpn . v.2 καίc περιπατέωvdpa2p ἐνp ἀγάπηndfs καθώςbo
καίc ὁdnms Χριστόςnnms ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p καίc παραδίδωµιviaa3s ἑαυτοῦrxams ὑπέρp ἐγώrpg-p
προσφοράnafs καίc θυσίαnafs ὁddms θεόςndms εἰςp ὀσµήnafs εὐωδίαngfs . v.3 πορνείαnnfs δέc καίc
anfsn nnfs xo nnfs c vdpp3s p rpd-p
πᾶς ἀκαθαρσία ἤ πλεονεξία µηδέ ὀνοµάζω ἐν σύ καθώςbo πρέπωvipq3s
ἅγιοςadmpn .
5 λὰ µᾶλλον εὐχαριστία. τοῦτο γὰρ ἔστε γινώσκοντες ὅτι πᾶς

πόρνος ἢ ἀκάθαρτος ἢ πλεονέκτης ὅς ἐστιν εἰδωλολάτρης οὐκ
6 ἔχει κληρονοµίαν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ. Μη-
δεὶς ὑµᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις, διὰ ταῦτα γὰρ ἔρχεται ἡ
7 ὀργὴ τοῦ θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας. µὴ οὖν γίνεσθε
8 συµµέτοχοι αὐτῶν, ἦτε γάρ ποτε σκότος νῦν δὲ φῶς ἐν κυρίῳ,
9 ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε. ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ Πνεύµατος ἐν
10 πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ. δοκιµάζοντες
11 τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ κυρίῳ. καὶ µὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔρ-
12 γοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους µᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε. τὰ
13 γὰρ κρυφῇ γινόµενα ὑπ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστιν καὶ λέγειν. τὰ
δὲ πάντα ἐλεγχόµενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς φανεροῦται πᾶν γάρ τό
14 φανερούµενον φῶς ἐστίν. διὸ λέγει ῎Εγειρε ὁ καθεύδων καὶ
15 ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός. Βλέπετε
16 οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε µὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ ὡς σοφοί. ἐ-
17 ξαγοραζόµενοι τὸν καιρόν ὅτι αἱ ἡµέραι πονηραί εἰσιν. διὰ
τοῦτο µὴ γίνεσθε ἄφρονες ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέληµα τοῦ
18 κυρίου. καὶ µὴ µεθύσκεσθε οἴνῳ ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία ἀλλὰ
19 πληροῦσθε ἐν πνεύµατι. λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλµοῖς καὶ ὕ-
µνοις καὶ ᾠδαῖς πνευµατικαῖς ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ
v.4 καίc αἰσχρότηςnnfs καίc µωρολογίαnnfs ἤxo εὐτραπελίαnnfs ὁdnnp οὐxo ἀνήκωvppannp ἀλλάc
µᾶλλονbo εὐχαριστίαnnfs . v.5 οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx2p γινώσκωvppanmp ὅτιc πᾶςanmsn
πόρνοςnnms ἤxo ἀκάθαρτοςanmsn ἤxo πλεονέκτηςnnms ὅςrrnms εἰµίvipx3s εἰδωλολάτρηςnnms
οὐxo ἔχωvipa3s κληρονοµίαnafs ἐνp ὁddfs βασιλείαndfs ὁdgms Χριστόςngms καίc θεόςngms .
v.6 µηδείςanmsn σύrpa-p ἀπατάωvdpa3s κενόςadmpn λόγοςndmp διάp οὗτοςrdanp γάρc ἔρχοµαιvipn3s
ὁdnfs ὀργήnnfs ὁdgms θεόςngms ἐπίp ὁdamp υἱόςnamp ὁdgfs ἀπείθειαngfs . v.7 µήxo οὖνc
vdpn2p anmpn rpgmp viix2p c xo
γίνοµαι συµµέτοχος αὐτός . v.8 εἰµί γάρ ποτέ σκότοςnnns νῦνbo
δέc φῶςnnns ἐνp κύριοςndms ὡςbo τέκνονnnnp φῶςngns περιπατέωvdpa2p . v.9 ὁdnms γάρc
nnms dgns ngns p adfsn ndfs c ndfs
καρπός ὁ πνεῦµα ἐν πᾶς ἀγαθωσύνη καί δικαιοσύνη καίc ἀλήθειαndfs .
v.10 δοκιµάζωvppanmp τίςrqnns εἰµίvipx3s εὐάρεστοςannsn ὁddms κύριοςndms . v.11 καίc µήxo
vdpa2p ddnp ndnp ddnp adnpn dgns ngns
συγκοινωνέω ὁ ἔργον ὁ ἄκαρπος ὁ σκότος µᾶλλονbo δέc καίc
ἐλέγχωvdpa2p . v.12 ὁdnnp γάρc κρυφῇbo γίνοµαιvppnanp ὑπόp αὐτόςrpgmp αἰσχρόςannsn εἰµίvipx3s
καίc λέγωvnpa . v.13 ὁdanp δέc πᾶςaanpn ἐλέγχωvpppnnp ὑπόp ὁdgns φῶςngns φανερόωvipp3s
πᾶςannsn γάρc ὁdnns φανερόωvpppnns φῶςnnns εἰµίvipx3s . v.14 διόc λέγωvipa3s ἐγείρωvdpa2s
dnms vppanms c vdaa2s p dgmp agmpn
ὁ καθεύδω καί ἀνίστηµι ἐκ ὁ νεκρός καίc ἐπιφαύσκωvifa3s σύrpd-s
ὁdnms Χριστόςnnms . v.15 βλέπωvdpa2p οὖνc πῶςbo ἀκριβῶςbo περιπατέωvipa2p µήxo ὡςbo
ἄσοφοςanmpn ἀλλάc ὡςbo σοφόςanmpn . v.16 ἐξαγοράζωvppmnmp ὁdams καιρόςnams ὅτιc ὁdnfp
ἡµέραnnfp πονηρόςanfpn εἰµίvipx3p . v.17 διάp οὗτοςrdans µήxo γίνοµαιvdpn2p ἄφρωνanmpn ἀλλάc
συνίηµιvppanmp τίςrqnns ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms κύριοςngms . v.18 καίc µήxo µεθύσκωvnpp
οἶνοςndms ἐνp ὅςrrdms εἰµίvipx3s ἀσωτίαnnfs ἀλλάc πληρόωvdpp2p ἐνp πνεῦµαndns .
καρδίᾳ ὑµῶν τῷ κυρίῳ. εὐχαριστοῦντες πάντοτε ὑπὲρ πάν- 20
των ἐν ὀνόµατι τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῷ θεῷ καὶ

πατρί. ὑποτασσόµενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ. Αἱ γυ- 21, 22
ναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε, ὡς τῷ κυρίῳ. ὅτι 23
ἀνήρ ἐστιν κεφαλὴ τῆς γυναικὸς ὡς καὶ ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς

ἐκκλησίας καὶ αὐτὸς ἐστίν σωτὴρ τοῦ σώµατος, ἀλλ΄ ὡσπερ ἡ 24
ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ οὕτως καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς

ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί. Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας 25
ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησεν τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑ-

αυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς. ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καθαρίσας 26
τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήµατι. ἵνα παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυ- 27
τῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν µὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα ἤ τι

τῶν τοιούτων ἀλλ ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄµωµος. οὕτως ὀφείλουσιν 28
οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώµατα

ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ. οὐδεὶς γάρ 29
ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐµίσησεν ἀλ᾿λ ἐκτρέφει καὶ θάλπει

αὐτήν καθὼς καὶ ὁ Κύριος τὴν ἐκκλησίαν. ὅτι µέλη ἐσµὲν 30
τοῦ σώµατος αὐτοῦ ἐκ τῆς σαρκός αὐτοῦ, καί ἐκ τῶν ὀστέων

αὐτοῦ. ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ 31
καὶ τὴν µητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐ-

v.19 λαλέωvppanmp ἑαυτοῦrxdmp ψαλµόςndmp καίc ὕµνοςndmp καίc ᾠδήndfp πνευµατικόςadfpn
ᾄδωvppanmp καίc ψάλλωvppanmp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p ὁddms κύριοςndms .
v.20 εὐχαριστέωvppanmp πάντοτεbo ὑπέρp πᾶςagnpn ἐνp ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁddms θεόςndms καίc πατήρndms . v.21 ὑποτάσσωvpppnmp ἀλλήλωνredmp
ἐνp φόβοςndms Χριστόςngms . v.22 ὁdnfp γυνήnnfp ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ὑποτάσσωvdpm2p
ὡςbo ὁddms κύριοςndms . v.23 ὅτιc ἀνήρnnms εἰµίvipx3s κεφαλήnnfs ὁdgfs γυνήngfs ὡςbo καίc
ὁdnms Χριστόςnnms κεφαλήnnfs ὁdgfs ἐκκλησίαngfs καίc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s σωτήρnnms ὁdgns
σῶµαngns . v.24 ἀλλάc ὥσπερbo ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs ὑποτάσσωvipp3s ὁddms Χριστόςndms
οὕτωbo καίc ὁdnfp γυνήnnfp ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ἐνp πᾶςadnsn . v.25 ὁdnmp ἀνήρnnmp
ἀγαπάωvdpa2p ὁdafp γυνήnafp ἑαυτοῦrxgmp καθώςbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms ἀγαπάωviaa3s ὁdafs
ἐκκλησίαnafs καίc ἑαυτοῦrxams παραδίδωµιviaa3s ὑπέρp αὐτόςrpgfs . v.26 ἵναc αὐτόςrpafs
ἁγιάζωvsaa3s καθαρίζωvpaanms ὁddns λουτρόνndns ὁdgns ὕδωρngns ἐνp ῥῆµαndns . v.27 ἵναc
παρίστηµιvsaa3s αὐτόςrpafs ἑαυτοῦrxdms ἔνδοξοςaafsn ὁdafs ἐκκλησίαnafs µήxo ἔχωvppaafs σπίλοςnams
ἤxo ῥυτίςnafs ἤxo τι-σριανσ ὁdgnp τοιοῦτοςrdgnp ἀλλάc ἵναc εἰµίvspx3s ἅγιοςanfsn καίc ἄµωµοςanfsn .
v.28 οὕτωbo ὀφείλωvipa3p ὁdnmp ἀνήρnnmp ἀγαπάωvnpa ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp γυνήnafp ὡςbo
ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp σῶµαnanp ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdafs ἑαυτοῦrxgms γυνήnafs ἑαυτοῦrxams
ἀγαπάωvipa3s . v.29 οὐδείςanfsn γάρc ποτέxo ὁdafs ἑαυτοῦrxgms σάρξnafs µισέωviaa3s ἀλλάc
vipa3s
ἐκτρέφω καί θάλπωvipa3s αὐτόςrpafs καθώςbo καίc ὁdnms κύριοςnnms ὁdafs ἐκκλησίαnafs .
c
v.30 ὅτιc µέλοςnnnp εἰµίvipx1p ὁdgns σῶµαngns αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms καίc ἐκp
ὁdgnp ὀστέονngnp αὐτόςrpgms .
5:32—6:10 ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 584
32 τοῦ καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα µίαν. τὸ µυστήριον τοῦτο

µέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν.
33 πλὴν καὶ ὑµεῖς οἱ καθ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως
ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα.
6 Τὰ τέκνα ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ὑµῶν ἐν κυρίῳ, τοῦτο
2 γάρ ἐστιν δίκαιον. τίµα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν µητέρα ἥτις
3 ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη ἐν ἐπαγγελίᾳ. ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἔσῃ
4 µακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ οἱ πατέρες µὴ παροργίζετε
τὰ τέκνα ὑµῶν ἀλ᾿λ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ
5 κυρίου. Οἱ δοῦλοι ὑπακούετε τοῖς κυρίοις κατὰ σάρκα µετὰ
φόβου καὶ τρόµου ἐν ἁπλότητι τῆς καρδίας ὑµῶν ὡς τῷ Χρι-
6 στῷ. µὴ κατ ὀφθαλµοδουλείαν ὡς ἀνθρωπάρεσκοι ἀλλ ὡς
δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ ποιοῦντες τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ ἐκ ψυχῆς.
7, 8 µετ εὐνοίας δουλεύοντες ὡς τῷ κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις. εἰ-
δότες ὅτι ὃ ἐάν τι ἕκαστος ποιήσῃ ἀγαθόν τοῦτο κοµιεῖται πα-
9 ρὰ τοῦ κυρίου εἴτε δοῦλος εἴτε ἐλεύθερος. Καὶ οἱ κύριοι τὰ
αὐτὰ ποιεῖτε πρὸς αὐτούς ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν εἰδότες ὅτι καὶ
ὑµῶν αὐτῶν ὁ κύριός ἐστιν ἐν οὐρανοῖς καὶ προσωποληψία
10 οὐκ ἔστιν παρ αὐτῷ. Τὸ λοιπὸν, ἀδελφοί µου, ἐνδυναµοῦ-
v.31 ἀντίp οὗτοςrdgns καταλείπωvifa3s ἄνθρωποςnnms ὁdams πατήρnams αὐτόςrpgms καίc ὁdafs
µήτηρnafs καίc προσκολλάωvifp3s πρόςp ὁdafs γυνήnafs αὐτόςrpgms καίc εἰµίvifx3p ὁdnmp δύοtn
εἰςp σάρξnafs εἷςnafs . v.32 ὁdnns µυστήριονnnns οὗτοςrdnns µέγαςannsn εἰµίvipx3s ἐγώrpn-s δέc
λέγωvipa1s εἰςp Χριστόςnams καίc εἰςp ὁdafs ἐκκλησίαnafs . v.33 πλήνbo καίc σύrpn-p ὁdnmp κατάp
nams anmsn dafs rxgms nafs
εἷς ἕκαστος ὁ ἑαυτοῦ γυνή οὕτω ἀγαπάωvdpa3s ὡςbo ἑαυτοῦrxams ὁdnfs δέc
bo
γυνήnnfs ἵναc φοβέοµαιvspn3s ὁdams ἀνήρnams . 6. v.1 ὁdnnp τέκνονnnnp ὑπακούωvdpa2p ὁddmp
γονεύςndmp σύrpg-p ἐνp κύριοςndms οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s δίκαιοςannsn . v.2 τιµάωvdpa2s
ὁdams πατήρnams σύrpg-s καίc ὁdafs µήτηρnafs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ἐντολήnnfs πρῶτοςanfsn ἐνp
ἐπαγγελίαndfs . v.3 ἵναc εὖbo σύrpd-s γίνοµαιvsad3s καίc εἰµίvifx2s µακροχρόνιοςanmsn ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs . v.4 καίc ὁdnmp πατήρnnmp µήxo παροργίζωvdpa2p ὁdanp τέκνονnanp σύrpg-p ἀλλάc
ἐκτρέφωvdpa2p αὐτόςrpanp ἐνp παιδείαndfs καίc νουθεσίαndfs κύριοςngms . v.5 ὁdnmp δοῦλοςnnmp
ὑπακούωvdpa2p ὁddmp κύριοςndmp κατάp σάρξnafs µετάp φόβοςngms καίc τρόµοςngms ἐνp
ἁπλότηςndfs ὁdgfs καρδίαngfs σύrpg-p ὡςbo ὁddms Χριστόςndms . v.6 µήxo κατάp ὀφθαλµοδουλίαnafs
ὡςbo ἀνθρωπάρεσκοςanmpn ἀλλάc ὡςbo δοῦλοςnnmp ὁdgms Χριστόςngms ποιέωvppanmp ὁdans
θέληµαnans ὁdgms θεόςngms ἐκp ψυχήngfs . v.7 µετάp εὔνοιαngfs δουλεύωvppanmp ὡςbo ὁddms
κύριοςndms καίc οὐxo ἄνθρωποςndmp . v.8 οἶδαvpxanmp ὅτιc ὅςrrans ἐάνqo τι-σριανσ ἕκαστοςanmsn
ποιέωvsaa3s ἀγαθόςaansn οὗτοςrdans κοµίζωvifd3s παράp ὁdgms κύριοςngms εἴτεc δοῦλοςnnms εἴτεc
ἐλεύθεροςanmsn . v.9 καίc ὁdnmp κύριοςnnmp ὁdanp αὐτόςrpanp ποιέωvdpa2p πρόςp αὐτόςrpamp
vppanmp dafs
ἀνίηµι ὁ ἀπειλήnafs οἶδαvpxanmp ὅτιc καίc σύrpg-p αὐτόςrpgmp ὁdnms κύριοςnnms εἰµίvipx3s
ἐνp οὐρανόςndmp καίc προσωποληµψίαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s παράp αὐτόςrpdms .
σθε ἐν κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. ἐνδύσασθε 11
τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑµᾶς στῆναι πρὸς

τὰς µεθοδείας τοῦ διαβόλου, ὅτι οὐκ ἔστιν ἡµῖν ἡ πάλη πρὸς 12
αἷµα καὶ σάρκα ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς πρὸς τὰς ἐξουσίας πρὸς
τοὺς κοσµοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου πρὸς τὰ
πνευµατικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. διὰ τοῦτο 13
ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι

ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάµενοι στῆναι.
στῆτε οὖν περιζωσάµενοι τὴν ὀσφὺν ὑµῶν ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἐν- 14
δυσάµενοι τὸν θώρακα τῆς δικαιοσύνης. καὶ ὑποδησάµενοι 15
τοὺς πόδας ἐν ἑτοιµασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης. ἐπὶ 16
πᾶσιν ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως ἐν ᾧ δυνήσεσθε

πάντα τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωµένα σβέσαι, καὶ τὴν 17
περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθαι καὶ τὴν µάχαιραν τοῦ

πνεύµατος ὅ ἐστιν ῥῆµα θεοῦ. διὰ πάσης προσευχῆς καὶ 18
δεήσεως προσευχόµενοι ἐν παντὶ καιρῷ ἐν πνεύµατι καὶ εἰς

αὐτὸ τοῦτο ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δε-
ήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων. καὶ ὑπὲρ ἐµοῦ ἵνα µοι δοθῇ 19
λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόµατός µου ἐν παρρησίᾳ γνωρίσαι τὸ

µυστήριον τοῦ εὐαγγελίου. ὑπὲρ οὗ πρεσβεύω ἐν ἁλύσει ἵνα 20
v.10 ὁdnns λοιπόςannsn ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἐνδυναµόωvdpp2p ἐνp κύριοςndms καίc ἐνp ὁddns
κράτοςndns ὁdgfs ἰσχύςngfs αὐτόςrpgms . v.11 ἐνδύωvdam2p ὁdafs πανοπλίαnafs ὁdgms θεόςngms
πρόςp ὁdans δύναµαιvnpn σύrpa-p ἵστηµιvnaa πρόςp ὁdafp µεθοδείαnafp ὁdgms διάβολοςagmsn .
v.12 ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3s ἐγώrpd-p ὁdnfs πάληnnfs πρόςp αἷµαnans καίc σάρξnafs ἀλλάc πρόςp
ὁdafp ἀρχήnafp πρόςp ὁdafp ἐξουσίαnafp πρόςp ὁdamp κοσµοκράτωρnamp ὁdgns σκότοςngns ὁdgms
αἰώνngms οὗτοςrdgms πρόςp ὁdanp πνευµατικόςaanpn ὁdgfs πονηρίαngfs ἐνp ὁddnp ἐπουράνιοςadnpn .
v.13 διάp οὗτοςrdans ἀναλαµβάνωvdaa2p ὁdafs πανοπλίαnafs ὁdgms θεόςngms ἵναc δύναµαιvsad2p
ἀνθίστηµιvnaa ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁddfs πονηρόςadfsn καίc ἅπαςaanpn κατεργάζοµαιvpadnmp
ἵστηµιvnaa . v.14 ἵστηµιvdaa2p οὖνc περιζώννυµιvpamnmp ὁdafs ὀσφύςnafs σύrpg-p ἐνp ἀλήθειαndfs
c vpamnmp dams
καί ἐνδύω ὁ θώραξnams ὁdgfs δικαιοσύνηngfs . v.15 καίc ὑποδέωvpamnmp ὁdamp
πούςnamp ἐνp ἑτοιµασίαndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ὁdgfs εἰρήνηngfs . v.16 ἐπίp πᾶςadnpn
ἀναλαµβάνωvpaanmp ὁdams θυρεόςnams ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp ὅςrrdms δύναµαιvifd2p πᾶςaanpn
ὁdanp βέλοςnanp ὁdgms πονηρόςagmsn ὁdanp πυρόωvpxpanp σβέννυµιvnaa . v.17 καίc ὁdafs
περικεφαλαίαnafs ὁdgns σωτήριονagnsn δέχοµαιvnad καίc ὁdafs µάχαιραnafs ὁdgns πνεῦµαngns
ὅςrrnns εἰµίvipx3s ῥῆµαnnns θεόςngms . v.18 διάp πᾶςagfsn προσευχήngfs καίc δέησιςngfs
προσεύχοµαιvppnnmp ἐνp πᾶςadmsn καιρόςndms ἐνp πνεῦµαndns καίc εἰςp αὐτόςrpans οὗτοςrdans
ἀγρυπνέωvppanmp ἐνp πᾶςadfsn προσκαρτέρησιςndfs καίc δέησιςndfs περίp πᾶςagmpn ὁdgmp
ἅγιοςagmpn . v.19 καίc ὑπέρp ἐγώrpg-s ἵναc ἐγώrpd-s δίδωµιvsap3s λόγοςnnms ἐνp ἄνοιξιςndfs ὁdgns
στόµαngns ἐγώrpg-s ἐνp παρρησίαndfs γνωρίζωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgns εὐαγγέλιονngns .
21 ἐν αὐτῷ παρρησιάσωµαι ὡς δεῖ µε λαλῆσαι. ῞Ινα δὲ εἰδῆτε

καὶ ὑµεῖς τὰ κατ ἐµέ τί πράσσω πάντα ὑµῖν γνωρίσει Τυχικὸς
22 ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκονος ἐν κυρίῳ. ὃν ἔ-
πεµψα πρὸς ὑµᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡµῶν καὶ
23 παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑµῶν. Εἰρήνη τοῖς ἀδελφοῖς καὶ
ἀγάπη µετὰ πίστεως ἀπὸ θεοῦ πατρὸς καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χρι-
24 στοῦ. ἡ χάρις µετὰ πάντων τῶν ἀγαπώντων τὸν κύριον ἡµῶν
᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν ἀφθαρσίᾳ ἀµήν.
v.20 ὑπέρp ὅςrrgns πρεσβεύωvipa1s ἐνp ἅλυσιςndfs ἵναc ἐνp αὐτόςrpdns παρρησιάζοµαιvsad1s ὡςbo
δεῖvipq3s ἐγώrpa-s λαλέωvnaa . v.21 ἵναc δέc οἶδαvsxa2p καίc σύrpn-p ὁdanp κατάp ἐγώrpa-s τίςrqans
vipa1s aanpn rpd-p
πράσσω πᾶς σύ γνωρίζωvifa3s Τυχικόςnnms ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἀδελφόςnnms
καίc πιστόςanmsn διάκονοςnnms ἐνp κύριοςndms . v.22 ὅςrrams πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-p
p rpans rdans c vsaa2p danp
εἰς αὐτός οὗτος ἵνα γινώσκω ὁ περίp ἐγώrpg-p καίc παρακαλέωvsaa3s ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p . v.23 εἰρήνηnnfs ὁddmp ἀδελφόςndmp καίc ἀγάπηnnfs µετάp πίστιςngfs
ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.24 ὁdnfs χάριςnnfs
µετάp πᾶςagmpn ὁdgmp ἀγαπάωvppagmp ὁdams κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp
ἀφθαρσίαndfs ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ
G
Παῦλος καὶ Τιµόθεος δοῦλοι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ πᾶσιν τοῖς ἁ- 1

γίοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τοῖς οὖσιν ἐν Φιλίπποις σὺν ἐπισκόποις
καὶ διακόνοις. χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν 2
καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ µου ἐπὶ πάσῃ 3
τῇ µνείᾳ ὑµῶν. πάντοτε ἐν πάσῃ δεήσει µου ὑπὲρ πάντων 4
ὑµῶν µετὰ χαρᾶς τὴν δέησιν ποιούµενος. ἐπὶ τῇ κοινωνίᾳ 5
ὑµῶν εἰς τὸ εὐαγγέλιον ἀπὸ πρώτης ἡµέρας ἄχρι τοῦ νῦν.

πεποιθὼς αὐτὸ τοῦτο ὅτι ὁ ἐναρξάµενος ἐν ὑµῖν ἔργον ἀγα- 6
θὸν ἐπιτελέσει ἄχρις ἡµέρας Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ, καθώς ἐστιν 7
δίκαιον ἐµοὶ τοῦτο φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑµῶν διὰ τὸ ἔχειν µε

ἐν τῇ καρδίᾳ ὑµᾶς ἔν τε τοῖς δεσµοῖς µου καὶ ἐν τῇ ἀπολογίᾳ
καὶ βεβαιώσει τοῦ εὐαγγελίου συγκοινωνούς µου τῆς χάριτος
πάντας ὑµᾶς ὄντας. µάρτυς γάρ µου ἐστιν ὁ θεός ὡς ἐπιπο- 8
θῶ πάντας ὑµᾶς ἐν σπλάγχνοις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. καὶ τοῦτο 9
προσεύχοµαι ἵνα ἡ ἀγάπη ὑµῶν ἔτι µᾶλλον καὶ µᾶλλον πε-

ρισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει. εἰς τὸ δοκιµάζειν 10
ὑµᾶς τὰ διαφέροντα ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς

1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Τιµόθεοςnnms δοῦλοςnnmp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms πᾶςadmpn ὁddmp
ἅγιοςadmpn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddmp εἰµίvppxdmp ἐνp Φίλιπποιndmp σύνp ἐπίσκοποςndmp
καίc διάκονοςndmp . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s ἐπίp πᾶςadfsn
ὁddfs µνείαndfs σύrpg-p . v.4 πάντοτεbo ἐνp πᾶςadfsn δέησιςndfs ἐγώrpg-s ὑπέρp πᾶςagmpn σύrpg-p
µετάp χαράngfs ὁdafs δέησιςnafs ποιέωvppmnms . v.5 ἐπίp ὁddfs κοινωνίαndfs σύrpg-p εἰςp ὁdans
εὐαγγέλιονnans ἀπόp πρῶτοςagfsn ἡµέραngfs ἄχριp ὁdgms νῦνbo . v.6 πείθωvpxanms αὐτόςrpans
οὗτοςrdans ὅτιc ὁdnms ἐνάρχοµαιvpadnms ἐνp σύrpd-p ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἐπιτελέωvifa3s ἄχριp
ἡµέραngfs Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.7 καθώςbo εἰµίvipx3s δίκαιοςannsn ἐγώrpd-s οὗτοςrdans
φρονέωvnpa ὑπέρp πᾶςagmpn σύrpg-p διάp ὁdans ἔχωvnpa ἐγώrpa-s ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpa-p ἐνp
τέxo ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s καίc ἐνp ὁddfs ἀπολογίαndfs καίc βεβαίωσιςndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns
συγκοινωνόςaampn ἐγώrpg-s ὁdgfs χάριςngfs πᾶςaampn σύrpa-p εἰµίvppxamp . v.8 µάρτυςnnms
γάρc ἐγώrpg-s εἰµίvipx3s ὁdnms θεόςnnms ὡςbo ἐπιποθέωvipa1s πᾶςaampn σύrpa-p ἐνp σπλάγχνονndnp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.9 καίc οὗτοςrdans προσεύχοµαιvipn1s ἵναc ὁdnfs ἀγάπηnnfs σύrpg-p
ἔτιbo µᾶλλονbo καίc µᾶλλονbo περισσεύωvspa3s ἐνp ἐπίγνωσιςndfs καίc πᾶςadfsn αἴσθησιςndfs .
1:11—22 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 588
11 ἡµέραν Χριστοῦ. πεπληρωµένοι καρπῶν δικαιοσύνης τῶν

12 διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς δόξαν καὶ ἔπαινον θεοῦ. Γινώσκειν
δὲ ὑµᾶς βούλοµαι ἀδελφοί ὅτι τὰ κατ ἐµὲ µᾶλλον εἰς προ-
13 κοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν. ὥστε τοὺς δεσµούς µου
φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς
14 λοιποῖς πάσιν. καὶ τοὺς πλείονας τῶν ἀδελφῶν ἐν κυρίῳ πε-
ποιθότας τοῖς δεσµοῖς µου περισσοτέρως τολµᾶν ἀφόβως τὸν
15 λόγον λαλεῖν. Τινὲς µὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν τινὲς δὲ
16 καὶ δι΄ εὐδοκίαν τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν, οἱ µὲν ἐξ ἐριθείας
τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς, οἰόµενοι θλῖψιν ἐ-
17 πιφέρειν τοῖς δεσµοῖς µου, οἱ δὲ ἐξ ἀγάπης, εἰδότες ὅτι εἰς
18 ἀπολογίαν τοῦ εὐαγγελίου κεῖµαι. τί γάρ πλὴν παντὶ τρό-
πῳ εἴτε προφάσει εἴτε ἀληθείᾳ Χριστὸς καταγγέλλεται καὶ ἐν
19 τούτῳ χαίρω ἀλλὰ καὶ χαρήσοµαι. οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό µοι
ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν διὰ τῆς ὑµῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορη-
20 γίας τοῦ πνεύµατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. κατὰ τὴν ἀποκαραδο-
κίαν καὶ ἐλπίδα µου ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυνθήσοµαι ἀλλ ἐν πάσῃ
παρρησίᾳ ὡς πάντοτε καὶ νῦν µεγαλυνθήσεται Χριστὸς ἐν τῷ
21 σώµατί µου εἴτε διὰ ζωῆς εἴτε διὰ θανάτου. ἐµοὶ γὰρ τὸ ζῆν
22 Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος. εἰ δὲ τὸ ζῆν ἐν σαρκί τοῦτό
v.10 εἰςp ὁdans δοκιµάζωvnpa σύrpa-p ὁdanp διαφέρωvppaanp ἵναc εἰµίvspx2p εἰλικρινήςanmpn καίc
ἀπρόσκοποςanmpn εἰςp ἡµέραnafs Χριστόςngms . v.11 πληρόωvpxpnmp κάρποςngmp δικαιοσύνηngfs
ὁdgmp διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp δόξαnafs καίc ἔπαινοςnams θεόςngms . v.12 γινώσκωvnpa
δέc σύrpa-p βούλοµαιvipn1s ἀδελφόςnvmp ὅτιc ὁdnnp κατάp ἐγώrpa-s µᾶλλονbo εἰςp προκοπήnafs
ὁdgns εὐαγγέλιονngns ἔρχοµαιvixa3s . v.13 ὥστεc ὁdamp δεσµόςnamp ἐγώrpg-s φανερόςaampn
ἐνp Χριστόςndms γίνοµαιvnad ἐνp ὅλοςadnsn ὁddns πραιτώριονndns καίc ὁddmp λοιπόςadmpn
πᾶςadmpn . v.14 καίc ὁdamp πολύςaampc ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐνp κύριοςndms πείθωvpxaamp
ddmp ndmp
ὁ δεσµός ἐγώrpg-s περισσοτέρωςbo τολµάωvnpa ἀφόβωςbo ὁdams λόγοςnams λαλέωvnpa .
v.15 τι-σρινµπ µένxo καίc διάp φθόνοςnams καίc ἔριςnafs τι-σρινµπ δέc καίc διάp εὐδοκίαnafs
ὁdams Χριστόςnams κηρύσσωvipa3p . v.16 ὁdnmp µένxo ἐκp ἐριθείαngfs ὁdams Χριστόςnams
καταγγέλλωvipa3p οὐxo ἁγνῶςbo οἴοµαιvppnnmp θλῖψιςnafs ἐπιφέρωvnpa ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s .
v.17 ὁdnmp δέc ἐκp ἀγάπηngfs οἶδαvpxanmp ὅτιc εἰςp ἀπολογίαnafs ὁdgns εὐαγγέλιονngns κεῖµαιvipn1s .
v.18 τίςrqnns γάρc πλήνbo πᾶςadmsn τρόποςndms εἴτεc πρόφασιςndfs εἴτεc ἀλήθειαndfs Χριστόςnnms
καταγγέλλωvipp3s καίc ἐνp οὗτοςrddns χαίρωvipa1s ἀλλάc καίc χαίρωvifo1s . v.19 οἶδαvixa1s
c c rdnns rpd-s vifd3s p nafs p dgfs rpg-p
γάρ ὅτι οὗτος ἐγώ ἀποβαίνω εἰς σωτηρία διά ὁ σύ δέησιςngfs καίc
ἐπιχορηγίαngfs ὁdgns πνεῦµαngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.20 κατάp ὁdafs ἀποκαραδοκίαnafs
καίc ἐλπίςnafs ἐγώrpg-s ὅτιc ἐνp οὐδείςadnsn αἰσχύνωvifp1s ἀλλάc ἐνp πᾶςadfsn παρρησίαndfs ὡςbo
πάντοτεbo καίc νῦνbo µεγαλύνωvifp3s Χριστόςnnms ἐνp ὁddns σῶµαndns ἐγώrpg-s εἴτεc διάp ζωήngfs
εἴτεc διάp θάνατοςngms . v.21 ἐγώrpd-s γάρc ὁdnns ζάωvnpa Χριστόςnnms καίc ὁdnns ἀποθνῄσκωvnaa
κέρδοςnnns .
589 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 1:23—2:3
µοι καρπὸς ἔργου καὶ τί αἱρήσοµαι οὐ γνωρίζω. συνέχοµαι 23
δὲ ἐκ τῶν δύο τὴν ἐπιθυµίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι καὶ σὺν

Χριστῷ εἶναι πολλῷ µᾶλλον κρεῖσσον, τὸ δὲ ἐπιµένειν ἐν τῇ 24
σαρκὶ ἀναγκαιότερον δι΄ ὑµᾶς. καὶ τοῦτο πεποιθὼς οἶδα ὅτι 25
µενῶ καὶ συµπαραµενῶ πᾶσιν ὑµῖν εἰς τὴν ὑµῶν προκοπὴν

καὶ χαρὰν τῆς πίστεως. ἵνα τὸ καύχηµα ὑµῶν περισσεύῃ 26
ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐν ἐµοὶ διὰ τῆς ἐµῆς παρουσίας πάλιν πρὸς

ὑµᾶς. Μόνον ἀξίως τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πολιτεύε- 27
σθε ἵνα εἴτε ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ὑµᾶς εἴτε ἀπὼν ἀκούσω τὰ περὶ
ὑµῶν ὅτι στήκετε ἐν ἑνὶ πνεύµατι µιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ
πίστει τοῦ εὐαγγελίου. καὶ µὴ πτυρόµενοι ἐν µηδενὶ ὑπὸ 28
τῶν ἀντικειµένων ἥτις αὐτοῖς µέν ἐστὶν ἔνδειξις ἀπωλείας ὑµῖν

δὲ σωτηρίας καὶ τοῦτο ἀπὸ θεοῦ, ὅτι ὑµῖν ἐχαρίσθη τὸ ὑπὲρ 29
Χριστοῦ οὐ µόνον τὸ εἰς αὐτὸν πιστεύειν ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπὲρ

αὐτοῦ πάσχειν. τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες οἷον εἴδετε ἐν ἐµοὶ 30
καὶ νῦν ἀκούετε ἐν ἐµοί.

Εἴ τις οὖν παράκλησις ἐν Χριστῷ εἴ τι παραµύθιον ἀγά- 2
πης εἴ τις κοινωνία πνεύµατος εἴ τις σπλάγχνα καὶ οἰκτιρµοί.
πληρώσατέ µου τὴν χαρὰν ἵνα τὸ αὐτὸ φρονῆτε τὴν αὐτὴν ἀ- 2
γάπην ἔχοντες σύµψυχοι τὸ ἓν φρονοῦντες. µηδὲν κατὰ ἐρι- 3
θείαν ἢ κενοδοξίαν ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγού-

v.22 εἰqo δέc ὁdnns ζάωvnpa ἐνp σάρξndfs οὗτοςrdnns ἐγώrpd-s καρπόςnnms ἔργονngns καίc
τίςrqans αἱρέωvifm1s οὐxo γνωρίζωvipa1s . v.23 συνέχωvipp1s δέc ἐκp ὁdgnp δύοtn ὁdafs
nafs vppanms p dans vnaa
ἐπιθυµία ἔχω εἰς ὁ ἀναλύω καίc σύνp Χριστόςndms εἰµίvnpx πολύςadnsn
µᾶλλονbo κρείττωνannsn . v.24 ὁdnns δέc ἐπιµένωvnpa ἐνp ὁddfs σάρξndfs ἀναγκαῖοςannsc διάp
σύrpa-p . v.25 καίc οὗτοςrdans πείθωvpxanms οἶδαvixa1s ὅτιc µένωvifa1s καίc συµπαραµένωvifa1s
πᾶςadmpn σύrpd-p εἰςp ὁdafs σύrpg-p προκοπήnafs καίc χαράnafs ὁdgfs πίστιςngfs . v.26 ἵναc
ὁdnns καύχηµαnnns σύrpg-p περισσεύωvspa3s ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἐνp ἐγώrpd-s διάp ὁdgfs
ἐµόςrsgfs παρουσίαngfs πάλινbo πρόςp σύrpa-p . v.27 µόνοςbo ἀξίωςbo ὁdgns εὐαγγέλιονngns
ὁdgms Χριστόςngms πολιτεύοµαιvdpn2p ἵναc εἴτεc ἔρχοµαιvpaanms καίc ὁράωvpaanms σύrpa-p εἴτεc
ἄπειµιvppxnms ἀκούωvsaa1s ὁdanp περίp σύrpg-p ὅτιc στήκωvipa2p ἐνp εἷςndns πνεῦµαndns εἷςndfs
ψυχήndfs συναθλέωvppanmp ὁddfs πίστιςndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.28 καίc µήxo πτύρωvpppnmp
ἐνp µηδείςadnsn ὑπόp ὁdgmp ἀντίκειµαιvppngmp ὅστιςrrnfs αὐτόςrpdmp µένxo εἰµίvipx3s ἔνδειξιςnnfs
ἀπώλειαngfs σύrpd-p δέc σωτηρίαngfs καίc οὗτοςrdnns ἀπόp θεόςngms . v.29 ὅτιc σύrpd-p
χαρίζοµαιviap3s ὁdans ὑπέρp Χριστόςngms οὐxo µόνοςbo ὁdans εἰςp αὐτόςrpams πιστεύωvnpa ἀλλάc
καίc ὁdans ὑπέρp αὐτόςrpgms πάσχωvnpa . v.30 ὁdams αὐτόςrpams ἀγώνnams ἔχωvppanmp
οἷοςrcams ὁράωviaa2p ἐνp ἐγώrpd-s καίc νῦνbo ἀκούωvipa2p ἐνp ἐγώrpd-s . 2. v.1 εἰqo τι-σρινφσ
c nnfs p ndms qo nnns
οὖν παράκλησις ἐν Χριστός εἰ τι-σριννσ παραµύθιον ἀγάπηngfs εἰqo τι-σρινφσ
κοινωνίαnnfs πνεῦµαngns εἰqo τι-σρινµσ σπλάγχνονnnnp καίc οἰκτιρµόςnnmp . v.2 πληρόωvdaa2p
rpg-s dafs nafs c dans rpans vspa2p dafs rpafs
ἐγώ ὁ χαρά ἵνα ὁ αὐτός φρονέω ὁ αὐτός ἀγάπηnafs ἔχωvppanmp
σύµψυχοςanmpn ὁdans εἷςnans φρονέωvppanmp .
4 µενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν. µὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε,

5 ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτέρων ἕκαστος. τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑµῖν ὃ
6 καὶ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ὃς ἐν µορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρ-
7 παγµὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα θεῷ. ἀλ᾿λ ἑαυτὸν ἐκένωσεν µορ-
8 φὴν δούλου λαβών ἐν ὁµοιώµατι ἀνθρώπων γενόµενος, καί
σχήµατι εὑρεθείς ὥς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόµενος
9 ὑπήκοος µέχρι θανάτου θανάτου δὲ σταυροῦ. διὸ καὶ ὁ θεὸς
αὐτὸν ὑπερύψωσεν καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνοµα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄ-
10 νοµα. ἵνα ἐν τῷ ὀνόµατι ᾿Ιησοῦ πᾶν γόνυ κάµψῃ ἐπουρανίων
11 καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων. καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξοµολο-
γήσηται ὅτι κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν θεοῦ πατρός.
12 ῞Ωστε ἀγαπητοί µου καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε µὴ ὡς ἐν τῇ
παρουσίᾳ µου µόνον ἀλλὰ νῦν πολλῷ µᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ
µου µετὰ φόβου καὶ τρόµου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζε-
13 σθε, ὁ θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑµῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ
14 ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας. πάντα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσµῶν
15 καὶ διαλογισµῶν. ἵνα γένησθε ἄµεµπτοι καὶ ἀκέραιοι τέκνα
θεοῦ ἀµώµητα ἐν µέσῳ γενεᾶς σκολιᾶς καὶ διεστραµµένης ἐν
16 οἷς φαίνεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσµῳ. λόγον ζωῆς ἐπέχοντες
εἰς καύχηµα ἐµοὶ εἰς ἡµέραν Χριστοῦ ὅτι οὐκ εἰς κενὸν ἔδρα-
v.3 µηδείςaansn κατάp ἐριθείαnafs ἤxo κενοδοξίαnafs ἀλλάc ὁddfs ταπεινοφροσύνηndfs
ἀλλήλωνreamp ἡγέοµαιvppnnmp ὑπερέχωvppaamp ἑαυτοῦrxgmp . v.4 µήxo ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp
ἕκαστοςanmsn σκοπέωvdpa2p ἀλλάc καίc ὁdanp ἕτεροςagmpn ἕκαστοςanmsn . v.5 οὗτοςrdans
γάρc φρονέωvdpp3s ἐνp σύrpd-p ὅςrrnns καίc ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.6 ὅςrrnms ἐνp
µορφήndfs θεόςngms ὑπάρχωvppanms οὐxo ἁρπαγµόςnams ἡγέοµαιviad3s ὁdans εἰµίvnpx ἴσοςannpn
θεόςndms . v.7 ἀλλάc ἑαυτοῦrxams κενόωviaa3s µορφήnafs δοῦλοςngms λαµβάνωvpaanms ἐνp
ndns
ὁµοίωµα ἄνθρωποςngmp γίνοµαιvpadnms . v.8 καίc σχῆµαndns εὑρίσκωvpapnms ὡςbo
ἄνθρωποςnnms ταπεινόωviaa3s ἑαυτοῦrxams γίνοµαιvpadnms ὑπήκοοςanmsn µέχριbo θάνατοςngms
θάνατοςngms δέc σταυρόςngms . v.9 διόc καίc ὁdnms θεόςnnms αὐτόςrpams ὑπερυψόωviaa3s
καίc χαρίζοµαιviad3s αὐτόςrpdms ὄνοµαnans ὁdans ὑπέρp πᾶςaansn ὄνοµαnans . v.10 ἵναc ἐνp
ὁddns ὄνοµαndns ᾿Ιησοῦςngms πᾶςannsn γόνυnnns κάµπτωvsaa3s ἐπουράνιοςagmpn καίc ἐπίγειοςagnpn
καίc καταχθόνιοςagmpn . v.11 καίc πᾶςanfsn γλῶσσαnnfs ἐξοµολογέωvsam3s ὅτιc κύριοςnnms
᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms εἰςp δόξαnafs θεόςngms πατήρngms . v.12 ὥστεc ἀγαπητόςavmpn ἐγώrpg-s
καθώςbo πάντοτεbo ὑπακούωviaa2p µήxo ὡςbo ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs ἐγώrpg-s µόνοςbo ἀλλάc
νῦνbo πολύςadnsn µᾶλλονbo ἐνp ὁddfs ἀπουσίαndfs ἐγώrpg-s µετάp φόβοςngms καίc τρόµοςngms
ὁdafs ἑαυτοῦrxgmp σωτηρίαnafs κατεργάζοµαιvdpn2p . v.13 ὁdnms θεόςnnms γάρc εἰµίvipx3s
ὁdnms ἐνεργέωvppanms ἐνp σύrpd-p καίc ὁdans θέλωvnpa καίc ὁdans ἐνεργέωvnpa ὑπέρp ὁdgfs
εὐδοκίαngfs . v.14 πᾶςaanpn ποιέωvdpa2p χωρίςbo γογγυσµόςngmp καίc διαλογισµόςngmp .
v.15 ἵναc γίνοµαιvsad2p ἄµεµπτοςanmpn καίc ἀκέραιοςanmpn τέκνονnnnp θεόςngms ἀµώµητοςannpn
ἐνp µέσοςadnsn γενεάngfs σκολιόςagfsn καίc διαστρέφωvpxpgfs ἐνp ὅςrrdmp φαίνωvipp2p ὡςbo
φωστήρnnmp ἐνp κόσµοςndms .
591 ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ 2:17—30
µον οὐδὲ εἰς κενὸν ἐκοπίασα. ἀλ᾿λ εἰ καὶ σπένδοµαι ἐπὶ τῇ 17
θυσίᾳ καὶ λειτουργίᾳ τῆς πίστεως ὑµῶν χαίρω καὶ συγχαίρω

πᾶσιν ὑµῖν, τὸ ᾿δ αὐτὸ καὶ ὑµεῖς χαίρετε καὶ συγχαίρετέ µοι. 18
᾿Ελπίζω δὲ ἐν κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Τιµόθεον ταχέως πέµψαι ὑµῖν ἵνα 19
κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑµῶν. οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυ- 20
χον ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑµῶν µεριµνήσει, οἱ πάντες γὰρ τὰ 21
ἑαυτῶν ζητοῦσιν οὐ τὰ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ. τὴν δὲ δοκιµὴν αὐ- 22
τοῦ γινώσκετε ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον σὺν ἐµοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ

εὐαγγέλιον. τοῦτον µὲν οὖν ἐλπίζω πέµψαι ὡς ἂν ἀπίδω τὰ 23
περὶ ἐµὲ ἐξαυτῆς, πέποιθα δὲ ἐν κυρίῳ ὅτι καὶ αὐτὸς ταχέως 24
ἐλεύσοµαι. ᾿Αναγκαῖον δὲ ἡγησάµην ᾿Επαφρόδιτον τὸν ἀδελ- 25
φὸν καὶ συνεργὸν καὶ συστρατιώτην µου ὑµῶν δὲ ἀπόστολον

καὶ λειτουργὸν τῆς χρείας µου πέµψαι πρὸς ὑµᾶς. ἐπειδὴ 26
ἐπιποθῶν ἦν πάντας ὑµᾶς καὶ ἀδηµονῶν διότι ἠκούσατε ὅτι

ἠσθένησεν. καὶ γὰρ ἠσθένησεν παραπλήσιον θανάτῳ, ἀλ- 27
λὰ ὁ θεὸς αὐτόν ἠλέησεν οὐκ αὐτὸν δὲ µόνον ἀλλὰ καὶ ἐµέ

ἵνα µὴ λύπην ἐπὶ λύπην σχῶ. σπουδαιοτέρως οὖν ἔπεµψα 28
αὐτὸν ἵνα ἰδόντες αὐτὸν πάλιν χαρῆτε κἀγὼ ἀλυπότερος ὦ.

προσδέχεσθε οὖν αὐτὸν ἐν κυρίῳ µετὰ πάσης χαρᾶς καὶ τοὺς 29
τοιούτους ἐντίµους ἔχετε. ὅτι διὰ τὸ ἔργον τοῦ Χριστοῦ µέχρι 30
v.16 λόγοςnams ζωήngfs ἐπέχωvppanmp εἰςp καύχηµαnans ἐγώrpd-s εἰςp ἡµέραnafs Χριστόςngms
ὅτιc οὐxo εἰςp κενόςaansn τρέχωviaa1s οὐδέbo εἰςp κενόςaansn κοπιάωviaa1s . v.17 ἀλλάc εἰqo
καίc σπένδωvipp1s ἐπίp ὁddfs θυσίαndfs καίc λειτουργίαndfs ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p χαίρωvipa1s
καίc συγχαίρωvipa1s πᾶςadmpn σύrpd-p . v.18 ὁdans δέc αὐτόςrpans καίc σύrpn-p χαίρωvdpa2p
καίc συγχαίρωvdpa2p ἐγώrpd-s . v.19 ἐλπίζωvipa1s δέc ἐνp κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms Τιµόθεοςnams
ταχέωςbo πέµπωvnaa σύrpd-p ἵναc κἀγώrpn-s εὐψυχέωvspa1s γινώσκωvpaanms ὁdanp περίp σύrpg-p .
v.20 οὐδείςaamsn γάρc ἔχωvipa1s ἰσόψυχοςaamsn ὅστιςrrnms γνησίωςbo ὁdanp περίp σύrpg-p
µεριµνάωvifa3s . v.21 ὁdnmp πᾶςanmpn γάρc ὁdanp ἑαυτοῦrxgmp ζητέωvipa3p οὐxo ὁdanp Χριστόςngms
᾿Ιησοῦςngms . v.22 ὁdafs δέc δοκιµήnafs αὐτόςrpgms γινώσκωvipa2p ὅτιc ὡςbo πατήρndms τέκνονnnns
σύνp ἐγώrpd-s δουλεύωviaa3s εἰςp ὁdans εὐαγγέλιονnans . v.23 οὗτοςrdams µένxo οὖνc ἐλπίζωvipa1s
πέµπωvnaa ὡςbo ἄνxo ἀφοράωvsaa1s ὁdanp περίp ἐγώrpa-s ἐξαυτῆςbo . v.24 πείθωvixa1s δέc
ἐνp κύριοςndms ὅτιc καίc αὐτόςrpnms ταχέωςbo ἔρχοµαιvifd1s . v.25 ἀναγκαῖοςaansn δέc
ἡγέοµαιviad1s ᾿Επαφρόδιτοςnams ὁdams ἀδελφόςnams καίc συνεργόςaamsn καίc συστρατιώτηςnams
ἐγώrpg-s σύrpg-p δέc ἀπόστολοςnams καίc λειτουργόςnams ὁdgfs χρείαngfs ἐγώrpg-s πέµπωvnaa πρόςp
σύrpa-p . v.26 ἐπειδήc ἐπιποθέωvppanms εἰµίviix3s πᾶςaampn σύrpa-p καίc ἀδηµονέωvppanms διότιc
ἀκούωviaa2p ὅτιc ἀσθενέωviaa3s . v.27 καίc γάρc ἀσθενέωviaa3s παραπλήσιοςbo θάνατοςndms
ἀλλάc ὁdnms θεόςnnms αὐτόςrpams ἐλεέωviaa3s οὐxo αὐτόςrpams δέc µόνοςaamsn ἀλλάc καίc
ἐγώrpa-s ἵναc µήxo λύπηnafs ἐπίp λύπηnafs ἔχωvsaa1s . v.28 σπουδαίωςbo οὖνc πέµπωviaa1s
αὐτόςrpams ἵναc ὁράωvpaanmp αὐτόςrpams πάλινbo χαίρωvsao2p κἀγώrpn-s ἄλυποςanmsc εἰµίvspx1s .
v.29 προσδέχοµαιvdpn2p οὖνc αὐτόςrpams ἐνp κύριοςndms µετάp πᾶςagfsn χαράngfs καίc ὁdamp
τοιοῦτοςrdamp ἔντιµοςaampn ἔχωvdpa2p .
θανάτου ἤγγισεν παραβουλευσάµενος τῇ ψυχῇ ἵνα ἀναπλη-

ρώσῃ τὸ ὑµῶν ὑστέρηµα τῆς πρός µε λειτουργίας.
3 Τὸ λοιπόν ἀδελφοί µου χαίρετε ἐν κυρίῳ τὰ αὐτὰ γράφειν
2 ὑµῖν ἐµοὶ µὲν οὐκ ὀκνηρόν ὑµῖν δὲ ἀσφαλές. Βλέπετε τοὺς
κύνας βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας βλέπετε τὴν κατατοµήν.
3 ἡµεῖς γάρ ἐσµεν ἡ περιτοµή οἱ πνεύµατι θεοῦ λατρεύοντες
καὶ καυχώµενοι ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ καὶ οὐκ ἐν σαρκὶ πεποιθό-
4 τες. καίπερ ἐγὼ ἔχων πεποίθησιν καὶ ἐν σαρκί εἴ τις δοκεῖ
5 ἄλλος πεποιθέναι ἐν σαρκί ἐγὼ µᾶλλον, περιτοµῇ ὀκταήµε-
ρος ἐκ γένους ᾿Ισραήλ φυλῆς Βενιαµίν ῾Εβραῖος ἐξ ῾Εβραίων
6 κατὰ νόµον Φαρισαῖος. κατὰ ζῆλον διώκων τὴν ἐκκλησίαν
7 κατὰ δικαιοσύνην τὴν ἐν νόµῳ γενόµενος ἄµεµπτος. ἀλ᾿λ
ἅτινα ἦν µοι κέρδη ταῦτα ἥγηµαι διὰ τὸν Χριστὸν ζηµίαν.
8 ἀλλὰ µέν οὖν καὶ ἡγοῦµαι πάντα ζηµίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπε-
ρέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ κυρίου µου δι΄ ὃν τὰ
πάντα ἐζηµιώθην καὶ ἡγοῦµαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερ-
9 δήσω. καὶ εὑρεθῶ ἐν αὐτῷ µὴ ἔχων ἐµὴν δικαιοσύνην τὴν
ἐκ νόµου ἀλλὰ τὴν διὰ πίστεως Χριστοῦ τὴν ἐκ θεοῦ δικαιο-
10 σύνην ἐπὶ τῇ πίστει. τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναµιν τῆς
ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθηµάτων αὐτοῦ
v.30 ὅτιc διάp ὁdans ἔργονnans ὁdgms Χριστόςngms µέχριbo θάνατοςngms ἐγγίζωviaa3s
παραβουλεύοµαιvpadnms ὁddfs ψυχήndfs ἵναc ἀναπληρόωvsaa3s ὁdans σύrpg-p ὑστέρηµαnans ὁdgfs
πρόςp ἐγώrpa-s λειτουργίαngfs . 3. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s χαίρωvdpa2p
ἐνp κύριοςndms ὁdanp αὐτόςrpanp γράφωvnpa σύrpd-p ἐγώrpd-s µένxo οὐxo ὀκνηρόςannsn σύrpd-p δέc
ἀσφαλήςannsn . v.2 βλέπωvdpa2p ὁdamp κύωνnamp βλέπωvdpa2p ὁdamp κακόςaampn ἐργάτηςnamp
βλέπωvdpa2p ὁdafs κατατοµήnafs . v.3 ἐγώrpn-p γάρc εἰµίvipx1p ὁdnfs περιτοµήnnfs ὁdnmp
πνεῦµαndns θεόςngms λατρεύωvppanmp καίc καυχάοµαιvppnnmp ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms καίc
οὐxo ἐνp σάρξndfs πείθωvpxanmp . v.4 καίπερc ἐγώrpn-s ἔχωvppanms πεποίθησιςnafs καίc
ἐνp σάρξndfs εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s ἄλλοςanmsn πείθωvnxa ἐνp σάρξndfs ἐγώrpn-s µᾶλλονbo .
v.5 περιτοµήndfs ὀκταήµεροςanmsn ἐκp γένοςngns ᾿Ισραήλtp φυλήngfs Βενιαµίνtp ῾Εβραῖοςanmsn
ἐκp ῾Εβραῖοςagmpn κατάp νόµοςnams Φαρισαῖοςnnms . v.6 κατάp ζῆλοςnams διώκωvppanms
ὁdafs ἐκκλησίαnafs κατάp δικαιοσύνηnafs ὁdafs ἐνp νόµοςndms γίνοµαιvpadnms ἄµεµπτοςanmsn .
v.7 ἀλλάc ὅστιςrrnnp εἰµίviix3s ἐγώrpd-s κέρδοςnnnp οὗτοςrdanp ἡγέοµαιvixn1s διάp ὁdams Χριστόςnams
ζηµίαnafs . v.8 ἀλλάc µένxo οὖνc καίc ἡγέοµαιvipn1s πᾶςaanpn ζηµίαnafs εἰµίvnpx διάp
ὁdans ὑπερέχωvppaans ὁdgfs γνῶσιςngfs Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-s διάp
ὅςrrams ὁdanp πᾶςaanpn ζηµιόωviap1s καίc ἡγέοµαιvipn1s σκύβαλονnanp εἰµίvnpx ἵναc Χριστόςnams
κερδαίνωvsaa1s . v.9 καίc εὑρίσκωvsap1s ἐνp αὐτόςrpdms µήxo ἔχωvppanms ἐµόςrsafs δικαιοσύνηnafs
dafs p ngms
ὁ ἐκ νόµος ἀλλάc ὁdafs διάp πίστιςngfs Χριστόςngms ὁdafs ἐκp θεόςngms δικαιοσύνηnafs ἐπίp
ὁddfs πίστιςndfs .
συµµορφούµενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ. εἴ πως καταντήσω εἰς 11
τὴν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν. Οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τε- 12
τελείωµαι διώκω δὲ εἰ καὶ καταλάβω ἐφ ᾧ καὶ κατελήφθην

ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ. ἀδελφοί ἐγὼ ἐµαυτὸν οὐ λογίζοµαι 13
κατειληφέναι, ἓν δέ τὰ µὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόµενος τοῖς δὲ

ἔµπροσθεν ἐπεκτεινόµενος. κατὰ σκοπὸν διώκω ἐπὶ τὸ βρα- 14
βεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ῞Οσοι οὖν 15
τέλειοι τοῦτο φρονῶµεν, καὶ εἴ τι ἑτέρως φρονεῖτε καὶ τοῦτο

ὁ θεὸς ὑµῖν ἀποκαλύψει, πλὴν εἰς ὃ ἐφθάσαµεν τῷ αὐτῷ 16
στοιχεῖν κανόνι, τὸ ἀυτο φρονεῖν. Συµµιµηταί µου γίνεσθε 17
ἀδελφοί καὶ σκοπεῖτε τοὺς οὕτως περιπατοῦντας καθὼς ἔχετε

τύπον ἡµᾶς. πολλοὶ γὰρ περιπατοῦσιν οὓς πολλάκις ἔλε- 18
γον ὑµῖν νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω τοὺς ἐχθροὺς τοῦ σταυροῦ
τοῦ Χριστοῦ. ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία καὶ ἡ 19
δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες. ἡµῶν 20
γὰρ τὸ πολίτευµα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει ἐξ οὗ καὶ σωτῆρα ἀ-

πεκδεχόµεθα κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν. ὃς µετασχηµατίσει τὸ 21
σῶµα τῆς ταπεινώσεως ἡµῶν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸ σύµµορφον

τῷ σώµατι τῆς δόξης αὐτοῦ κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι
αὐτὸν καὶ ὑποτάξαι ἑαὐτῷ τὰ πάντα.
v.10 ὁdgms γινώσκωvnaa αὐτόςrpams καίc ὁdafs δύναµιςnafs ὁdgfs ἀνάστασιςngfs αὐτόςrpgms
καίc ὁdafs κοινωνίαnafs ὁdgnp πάθηµαngnp αὐτόςrpgms συµµορφίζωvpppnms ὁddms θάνατοςndms
αὐτόςrpgms . v.11 εἰqo πώςxo καταντάωvsaa1s εἰςp ὁdafs ἐξανάστασιςnafs ὁdgmp νεκρόςagmpn .
v.12 οὐxo ὅτιc ἤδηbo λαµβάνωviaa1s ἤxo ἤδηbo τελειόωvixp1s διώκωvipa1s δέc εἰqo καίc
καταλαµβάνωvsaa1s ἐπίp ὅςrrdns καίc καταλαµβάνωviap1s ὑπόp ὁdgms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms .
v.13 ἀδελφόςnvmp ἐγώrpn-s ἐµαυτοῦrxams οὐxo λογίζοµαιvipn1s καταλαµβάνωvnxa εἷςnnns δέc ὁdanp
µένxo ὀπίσωbo ἐπιλανθάνοµαιvppnnms ὁddnp δέc ἔµπροσθενbo ἐπεκτείνοµαιvppmnms . v.14 κατάp
σκοπόςnams διώκωvipa1s ἐπίp ὁdans βραβεῖονnans ὁdgfs ἄνωbo κλῆσιςngfs ὁdgms θεόςngms ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.15 ὅσοςrcnmp οὖνc τέλειοςanmpn οὗτοςrdans φρονέωvspa1p καίc
εἰqo τι-σριανσ ἑτέρωςbo φρονέωvipa2p καίc οὗτοςrdans ὁdnms θεόςnnms σύrpd-p ἀποκαλύπτωvifa3s .
v.16 πλήνbo εἰςp ὅςrrans φθάνωviaa1p ὁddms αὐτόςrpdms στοιχέωvnpa κανώνndms ὁdans αὐτόςrpans
φρονέωvnpa . v.17 συµµιµητήςnnmp ἐγώrpg-s γίνοµαιvdpn2p ἀδελφόςnvmp καίc σκοπέωvdpa2p
damp
ὁ οὕτω περιπατέωvppaamp καθώςbo ἔχωvipa2p τύποςnams ἐγώrpa-p .
bo
v.18 πολύςanmpn γάρc
περιπατέωvipa3p ὅςrramp πολλάκιςbo λέγωviia1s σύrpd-p νῦνbo δέc καίc κλαίωvppanms λέγωvipa1s ὁdamp
ἐχθρόςaampn ὁdgms σταυρόςngms ὁdgms Χριστόςngms . v.19 ὅςrrgmp ὁdnns τέλοςnnns ἀπώλειαnnfs
ὅςrrgmp ὁdnms θεόςnnms ὁdnfs κοιλίαnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs ἐνp ὁddfs αἰσχύνηndfs αὐτόςrpgmp
ὁdnmp ὁdanp ἐπίγειοςaanpn φρονέωvppanmp . v.20 ἐγώrpg-p γάρc ὁdnns πολίτευµαnnns ἐνp
οὐρανόςndmp ὑπάρχωvipa3s ἐκp ὅςbo καίc σωτήρnams ἀπεκδέχοµαιvipn1p κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams
Χριστόςnams . v.21 ὅςrrnms µετασχηµατίζωvifa3s ὁdans σῶµαnans ὁdgfs ταπείνωσιςngfs ἐγώrpg-p
εἰςp ὁdans γίνοµαιvnad αὐτόςrpans σύµµορφοςaansn ὁddns σῶµαndns ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms κατάp
ὁdafs ἐνέργειαnafs ὁdgms δύναµαιvnpn αὐτόςrpams καίc ὑποτάσσωvnaa ἑαυτοῦrxdms ὁdanp πᾶςaanpn .
4 ῞Ωστε ἀδελφοί µου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι χαρὰ καὶ στέ-

2 φανός µου οὕτως στήκετε ἐν κυρίῳ ἀγαπητοί. Εὐοδίαν πα-
ρακαλῶ καὶ Συντύχην παρακαλῶ τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν κυρίῳ.
3 ναὶ ἐρωτῶ καὶ σέ σύζυγε γνήσιε συλλαµβάνου αὐταῖς αἵτινες
ἐν τῷ εὐαγγελίῳ συνήθλησάν µοι µετὰ καὶ Κλήµεντος καὶ τῶν
4 λοιπῶν συνεργῶν µου ὧν τὰ ὀνόµατα ἐν βίβλῳ ζωῆς. Χαίρετε
5 ἐν κυρίῳ πάντοτε, πάλιν ἐρῶ χαίρετε. τὸ ἐπιεικὲς ὑµῶν γνω-
6 σθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις ὁ κύριος ἐγγύς. µηδὲν µεριµνᾶτε
ἀλλ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει µετὰ εὐχαριστίας τὰ
7 αἰτήµατα ὑµῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν θεόν. καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ
θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑµῶν
8 καὶ τὰ νοήµατα ὑµῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Τὸ λοιπόν ἀδελφοί
ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ ὅσα σεµνά ὅσα δίκαια ὅσα ἁγνά ὅσα προσφι-
λῆ ὅσα εὔφηµα εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος ταῦτα λογίζεσθε,
9 ἃ καὶ ἐµάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐ-
µοί ταῦτα πράσσετε, καὶ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται µεθ ὑµῶν.
10 ᾿Εχάρην δὲ ἐν κυρίῳ µεγάλως ὅτι ἤδη ποτὲ ἀνεθάλετε τὸ ὑπὲρ
11 ἐµοῦ φρονεῖν ἐφ ᾧ καὶ ἐφρονεῖτε ἠκαιρεῖσθε δέ. οὐχ ὅτι καθ
ὑστέρησιν λέγω ἐγὼ γὰρ ἔµαθον ἐν οἷς εἰµι αὐτάρκης εἶναι.
12 οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι οἶδα καὶ περισσεύειν, ἐν παντὶ καὶ ἐν
πᾶσιν µεµύηµαι καὶ χορτάζεσθαι καὶ πεινᾶν καὶ περισσεύειν
4. v.1 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςanmpn καίc ἐπιπόθητοςanmpn χαράnnfs καίc
στέφανοςnnms ἐγώrpg-s οὕτωbo στήκωvdpa2p ἐνp κύριοςndms ἀγαπητόςavmpn . v.2 Εὐοδίαnafs
vipa1s c nafs vipa1s dans rpans vnpa
παρακαλέω καί Συντύχη παρακαλέω ὁ αὐτός φρονέω ἐνp κύριοςndms .
v.3 ναίxo ἐρωτάωvipa1s καίc σύrpa-s σύζυγοςavmsn γνήσιοςavmsn συλλαµβάνωvdpm2s αὐτόςrpdfp
ὅστιςrrnfp ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns συναθλέωviaa3p ἐγώrpd-s µετάp καίc Κλήµηςngms καίc
ὁdgmp λοιπόςagmpn συνεργόςagmpn ἐγώrpg-s ὅςrrgmp ὁdnnp ὄνοµαnnnp ἐνp βίβλοςndfs ζωήngfs .
v.4 χαίρωvdpa2p ἐνp κύριοςndms πάντοτεbo πάλινbo λέγωvifa1s χαίρωvdpa2p . v.5 ὁdnns
ἐπιεικήςannsn σύrpg-p γινώσκωvdap3s πᾶςadmpn ἄνθρωποςndmp ὁdnms κύριοςnnms ἐγγύςbo .
v.6 µηδείςaansn µεριµνάωvdpa2p ἀλλάc ἐνp πᾶςadnsn ὁddfs προσευχήndfs καίc ὁddfs δέησιςndfs µετάp
εὐχαριστίαngfs ὁdanp αἴτηµαnanp σύrpg-p γνωρίζωvdpp3s πρόςp ὁdams θεόςnams . v.7 καίc ὁdnfs
εἰρήνηnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs ὑπερέχωvppanfs πᾶςaamsn νοῦςnams φρουρέωvifa3s ὁdafp καρδίαnafp
σύrpg-p καίc ὁdanp νόηµαnanp σύrpg-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.8 ὁdnns λοιπόςannsn
ἀδελφόςnvmp ὅσοςrcnnp εἰµίvipx3s ἀληθήςannpn ὅσοςrcnnp σεµνόςannpn ὅσοςrcnnp δίκαιοςannpn
ὅσοςrcnnp ἁγνόςannpn ὅσοςrcnnp προσφιλήςannpn ὅσοςrcnnp εὔφηµοςannpn εἰqo τι-σρινφσ ἀρετήnnfs
καίc εἰqo τι-σρινµσ ἔπαινοςnnms οὗτοςrdanp λογίζοµαιvdpn2p . v.9 ὅςrranp καίc µανθάνωviaa2p καίc
παραλαµβάνωviaa2p καίc ἀκούωviaa2p καίc ὁράωviaa2p ἐνp ἐγώrpd-s οὗτοςrdanp πράσσωvipa2p καίc
ὁdnms θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs εἰµίvifx3s µετάp σύrpg-p . v.10 χαίρωviao1s δέc ἐνp κύριοςndms
µεγάλωςbo ὅτιc ἤδηbo ποτέxo ἀναθάλλωviaa2p ὁdans ὑπέρp ἐγώrpg-s φρονέωvnpa ἐπίp ὅςrrdns καίc
φρονέωviia2p ἀκαιρέοµαιviin2p δέc . v.11 οὐxo ὅτιc κατάp ὑστέρησιςnafs λέγωvipa1s ἐγώrpn-s γάρc
µανθάνωviaa1s ἐνp ὅςrrdmp εἰµίvipx1s αὐτάρκηςanmsn εἰµίvnpx .
καὶ ὑστερεῖσθαι, πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναµοῦντί µε Χριστῷ. 13
πλὴν καλῶς ἐποιήσατε συγκοινωνήσαντές µου τῇ θλίψει. Οἴ- 14, 15
δατε δὲ καὶ ὑµεῖς Φιλιππήσιοι ὅτι ἐν ἀρχῇ τοῦ εὐαγγελίου ὅτε

ἐξῆλθον ἀπὸ Μακεδονίας οὐδεµία µοι ἐκκλησία ἐκοινώνησεν
εἰς λόγον δόσεως καὶ λήψεως, εἰ µὴ ὑµεῖς µόνοι. ὅτι καὶ ἐν 16
Θεσσαλονίκῃ καὶ ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν µοι ἐπέµψατε.
οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόµα ἀλλ΄ ἐπιζητῶ τὸν καρπὸν τὸν πλεο- 17
νάζοντα εἰς λόγον ὑµῶν. ἀπέχω δὲ πάντα καὶ περισσεύω, 18
πεπλήρωµαι δεξάµενος παρὰ ᾿Επαφροδίτου τὰ παρ ὑµῶν ὀ-

σµὴν εὐωδίας θυσίαν δεκτήν εὐάρεστον τῷ θεῷ. ὁ δὲ θεός 19
µου πληρώσει πᾶσαν χρείαν ὑµῶν κατὰ τὸν πλοῦτον αὐτοῦ ἐν

δόξῃ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. τῷ δὲ θεῷ καὶ πατρὶ ἡµῶν ἡ δόξα εἰς 20
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. ᾿Ασπάσασθε πάντα ἅγιον ἐν 21
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἀσπάζονται ὑµᾶς οἱ σὺν ἐµοὶ ἀδελφοί. ἀσπά- 22
ζονται ὑµᾶς πάντες οἱ ἅγιοι µάλιστα δὲ οἱ ἐκ τῆς Καίσαρος

οἰκίας. ἡ χάρις τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑ- 23
µῶν ἀµην.
v.12 οἶδαvixa1s καίc ταπεινόωvnpp οἶδαvixa1s καίc περισσεύωvnpa ἐνp πᾶςadmsn καίc ἐνp
πᾶςadmpn µυέωvixp1s καίc χορτάζωvnpp καίc πεινάωvnpa καίc περισσεύωvnpa καίc ὑστερέωvnpp .
v.13 πᾶςaanpn ἰσχύωvipa1s ἐνp ὁddms ἐνδυναµόωvppadms ἐγώrpa-s Χριστόςndms . v.14 πλήνbo
καλῶςbo ποιέωviaa2p συγκοινωνέωvpaanmp ἐγώrpg-s ὁddfs θλῖψιςndfs . v.15 οἶδαvixa2p δέc
καίc σύrpn-p Φιλιππήσιοςnvmp ὅτιc ἐνp ἀρχήndfs ὁdgns εὐαγγέλιονngns ὅτεbo ἐξέρχοµαιviaa1s
ἀπόp Μακεδονίαngfs οὐδείςanfsn ἐγώrpd-s ἐκκλησίαnnfs κοινωνέωviaa3s εἰςp λόγοςnams δόσιςngfs
καίc λῆµψιςngfs εἰqo µήxo σύrpn-p µόνοςanmpn . v.16 ὅτιc καίc ἐνp Θεσσαλονίκηndfs καίc
ἅπαξbo καίc δίςbo εἰςp ὁdafs χρείαnafs ἐγώrpd-s πέµπωviaa2p . v.17 οὐxo ὅτιc ἐπιζητέωvipa1s
ὁdans δόµαnans ἀλλάc ἐπιζητέωvipa1s ὁdams καρπόςnams ὁdams πλεονάζωvppaams εἰςp λόγοςnams
σύrpg-p . v.18 ἀπέχωvipa1s δέc πᾶςaanpn καίc περισσεύωvipa1s πληρόωvixp1s δέχοµαιvpadnms παράp
᾿Επαφρόδιτοςngms ὁdanp παράp σύrpg-p ὀσµήnafs εὐωδίαngfs θυσίαnafs δεκτόςaafsn εὐάρεστοςaafsn
ὁddms θεόςndms . v.19 ὁdnms δέc θεόςnnms ἐγώrpg-s πληρόωvifa3s πᾶςaafsn χρείαnafs σύrpg-p
p dams
κατά ὁ πλοῦτοςnams αὐτόςrpgms ἐνp δόξαndfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.20 ὁddms
δέc θεόςndms καίc πατήρndms ἐγώrpg-p ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth .
v.21 ἀσπάζοµαιvdad2p πᾶςaamsn ἅγιοςaamsn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p
ὁdnmp σύνp ἐγώrpd-s ἀδελφόςnnmp . v.22 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p πᾶςanmpn ὁdnmp ἅγιοςanmpn
bo c dnmp p dgfs
µάλιστα δέ ὁ ἐκ ὁ Καῖσαρngms οἰκίαngfs . v.23 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΚΟΛΑΣΣΑΕΙΣ
G
1 Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος θεοῦ καὶ

2 Τιµόθεος ὁ ἀδελφὸς. τοῖς ἐν Κολασσαῖς ἁγίοις καὶ πιστοῖς
ἀδελφοῖς ἐν Χριστῷ χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡ-
3 µῶν καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστοῦµεν τῷ θεῷ καὶ
πατρὶ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ πάντοτε περὶ ὑµῶν
4 προσευχόµενοι. ἀκούσαντες τὴν πίστιν ὑµῶν ἐν Χριστῷ ᾿Ιη-
5 σοῦ καὶ τὴν ἀγάπην τὴν εἰς πάντας τοὺς ἁγίους. διὰ τὴν ἐλ-
πίδα τὴν ἀποκειµένην ὑµῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἣν προηκούσατε
6 ἐν τῷ λόγῳ τῆς ἀληθείας τοῦ εὐαγγελίου. τοῦ παρόντος εἰς ὑ-
µᾶς καθὼς καὶ ἐν παντὶ τῷ κόσµῳ καὶ ἐστὶν καρποφορούµενον
[καὶ αὐξανόµενον] καθὼς καὶ ἐν ὑµῖν ἀφ ἡς ἡµέρας ἠκούσατε
7 καὶ ἐπέγνωτε τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ, καθὼς καί ἐ-
µάθετε ἀπὸ ᾿Επαφρᾶ τοῦ ἀγαπητοῦ συνδούλου ἡµῶν ὅς ἐστιν
8 πιστὸς ὑπὲρ ὑµῶν διάκονος τοῦ Χριστοῦ. ὁ καὶ δηλώσας ἡ-
9 µῖν τὴν ὑµῶν ἀγάπην ἐν πνεύµατι. ∆ιὰ τοῦτο καὶ ἡµεῖς ἀφ ἡς
ἡµέρας ἠκούσαµεν οὐ παυόµεθα ὑπὲρ ὑµῶν προσευχόµενοι
καὶ αἰτούµενοι ἵνα πληρωθῆτε τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ θελήµατος
1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms καίc
Τιµόθεοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms . v.2 ὁddmp ἐνp Κολοσσαίndfp ἅγιοςadmpn καίc πιστόςadmpn
ndmp p ndms nnfs
ἀδελφός ἐν Χριστός χάρις σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p
καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvipa1p ὁddms θεόςndms καίc πατήρndms
dgms ngms rpg-p ngms
ὁ κύριος ἐγώ ᾿Ιησοῦς Χριστόςngms πάντοτεbo περίp σύrpg-p προσεύχοµαιvppnnmp .
v.4 ἀκούωvpaanmp ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms καίc ὁdafs ἀγάπηnafs
ὁdafs εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn . v.5 διάp ὁdafs ἐλπίςnafs ὁdafs ἀπόκειµαιvppnafs σύrpd-p
ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp ὅςrrafs προακούωviaa2p ἐνp ὁddms λόγοςndms ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὁdgns
εὐαγγέλιονngns . v.6 ὁdgns πάρειµιvppxgns εἰςp σύrpa-p καθώςbo καίc ἐνp πᾶςadmsn ὁddms
κόσµοςndms καίc εἰµίvipx3s καρποφορέωvppmnns καίc αὐξάνωvpppnns καθώςbo καίc ἐνp σύrpd-p ἀπόp
ὅςrrgfs ἡµέραngfs ἀκούωviaa2p καίc ἐπιγινώσκωviaa2p ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ἐνp ἀλήθειαndfs .
v.7 καθώςbo καίc µανθάνωviaa2p ἀπόp ᾿Επαφρᾶςngms ὁdgms ἀγαπητόςagmsn σύνδουλοςngms ἐγώrpg-p
ὅςrrnms εἰµίvipx3s πιστόςanmsn ὑπέρp σύrpg-p διάκονοςnnms ὁdgms Χριστόςngms . v.8 ὁdnms καίc
δηλόωvpaanms ἐγώrpd-p ὁdafs σύrpg-p ἀγάπηnafs ἐνp πνεῦµαndns .
597 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 1:10—20
αὐτοῦ ἐν πάσῃ σοφίᾳ καὶ συνέσει πνευµατικῇ. περιπατῆσαι 10
ὑµᾶς ἀξίως τοῦ κυρίου εἰς πᾶσαν ἀρεσκείαν ἐν παντὶ ἔργῳ

ἀγαθῷ καρποφοροῦντες καὶ αὐξανόµενοι εἰς τὴν ἐπιγνώσιν
τοῦ θεοῦ. ἐν πάσῃ δυνάµει δυναµούµενοι κατὰ τὸ κράτος 11
τῆς δόξης αὐτοῦ εἰς πᾶσαν ὑποµονὴν καὶ µακροθυµίαν µετὰ

χαρᾶς. εὐχαριστοῦντες τῷ πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι ἡµᾶς εἰς τὴν 12
µερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων ἐν τῷ φωτί, ὃς ἐρρύσατο ἡµᾶς 13
ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους καὶ µετέστησεν εἰς τὴν βασιλείαν

τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ. ἐν ᾧ ἔχοµεν τὴν ἀπολύτρωσιν 14
[διὰ τοῦ αἵµατος αὐτοῦ,] τὴν ἄφεσιν τῶν ἁµαρτιῶν, ὅς ἐστιν 15
εἰκὼν τοῦ θεοῦ τοῦ ἀοράτου πρωτότοκος πάσης κτίσεως. ὅτι 16
ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς

γῆς τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε
ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι, τὰ πάντα δι΄ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται,
καὶ αὐτός ἐστιν πρὸ πάντων καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστη- 17
κεν. καὶ αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλὴ τοῦ σώµατος τῆς ἐκκλησίας, 18
ὅς ἐστιν ἀρχή πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν ἵνα γένηται ἐν πᾶ-

σιν αὐτὸς πρωτεύων. ὅτι ἐν αὐτῷ εὐδόκησεν πᾶν τὸ πλήρωµα 19
κατοικῆσαι. καὶ δι΄ αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα εἰς αὐτόν 20
εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵµατος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ δι΄ αὐτοῦ

v.9 διάp οὗτοςrdans καίc ἐγώrpn-p ἀπόp ὅςrrgfs ἡµέραngfs ἀκούωviaa1p οὐxo παύωvipm1p
ὑπέρp σύrpg-p προσεύχοµαιvppnnmp καίc αἰτέωvppmnmp ἵναc πληρόωvsap2p ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs
ὁdgns θέληµαngns αὐτόςrpgms ἐνp πᾶςadfsn σοφίαndfs καίc σύνεσιςndfs πνευµατικόςadfsn .
v.10 περιπατέωvnaa σύrpa-p ἀξίωςbo ὁdgms κύριοςngms εἰςp πᾶςaafsn ἀρεσκείαnafs ἐνp πᾶςadnsn
ἔργονndns ἀγαθόςadnsn καρποφορέωvppanmp καίc αὐξάνωvpppnmp εἰςp ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs
ὁdgms θεόςngms . v.11 ἐνp πᾶςadfsn δύναµιςndfs δυναµόωvpppnmp κατάp ὁdans κράτοςnans
dgfs ngfs rpgms
ὁ δόξα αὐτός εἰςp πᾶςaafsn ὑποµονήnafs καίc µακροθυµίαnafs µετάp χαράngfs .
v.12 εὐχαριστέωvppanmp ὁddms πατήρndms ὁddms ἱκανόωvpaadms ἐγώrpa-p εἰςp ὁdafs µερίςnafs ὁdgms
κλῆροςngms ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἐνp ὁddns φῶςndns . v.13 ὅςrrnms ῥύοµαιvian3s ἐγώrpa-p ἐκp ὁdgfs
ἐξουσίαngfs ὁdgns σκότοςngns καίc µεθίστηµιviaa3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms υἱόςngms ὁdgfs
ἀγάπηngfs αὐτόςrpgms . v.14 ἐνp ὅςrrdms ἔχωvipa1p ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs διάp ὁdgns αἷµαngns
αὐτόςrpgms ὁdafs ἄφεσιςnafs ὁdgfp ἁµαρτίαngfp . v.15 ὅςrrnms εἰµίvipx3s εἰκώνnnfs ὁdgms θεόςngms
ὁdgms ἀόρατοςagmsn πρωτότοκοςanmsn πᾶςagfsn κτίσιςngfs . v.16 ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms κτίζωviap3s
dnnp annpn dnnp p ddmp ndmp c dnnp p dgfs
ὁ πᾶς ὁ ἐν ὁ οὐρανός καί ὁ ἐπί ὁ γῆngfs ὁdnnp ὁρατόςannpn καίc
ὁdnnp ἀόρατοςannpn εἴτεc θρόνοςnnmp εἴτεc κυριότηςnnfp εἴτεc ἀρχήnnfp εἴτεc ἐξουσίαnnfp ὁdnnp
πᾶςannpn διάp αὐτόςrpgms καίc εἰςp αὐτόςrpams κτίζωvixp3s . v.17 καίc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s πρόp
πᾶςagmpn καίc ὁdnnp πᾶςannpn ἐνp αὐτόςrpdms συνίστηµιvixa3s . v.18 καίc αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s
ὁdnfs κεφαλήnnfs ὁdgns σῶµαngns ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ὅςrrnms εἰµίvipx3s ἀρχήnnfs πρωτότοκοςanmsn
ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn ἵναc γίνοµαιvsad3s ἐνp πᾶςadnpn αὐτόςrpnms πρωτεύωvppanms . v.19 ὅτιc
ἐνp αὐτόςrpdms εὐδοκέωviaa3s πᾶςannsn ὁdnns πλήρωµαnnns κατοικέωvnaa .
1:21—29 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 598
21 εἴτε τὰ ἐπὶ τῆς γῆς εἴτε τὰ ἐπὶ τοῖς οὐρανοῖς. Καὶ ὑµᾶς ποτε
ὄντας ἀπηλλοτριωµένους καὶ ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔρ-
22 γοις τοῖς πονηροῖς νυνί δέ ἀποκατήλλαξεν. ἐν τῷ σώµατι τῆς
σαρκὸς αὐτοῦ διὰ τοῦ θανάτου παραστῆσαι ὑµᾶς ἁγίους καὶ
23 ἀµώµους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ. εἴγε ἐπιµένετε
τῇ πίστει τεθεµελιωµένοι καὶ ἑδραῖοι καὶ µὴ µετακινούµενοι
ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου οὗ ἠκούσατε τοῦ κηρυχθέν-
τος ἐν πάσῃ τῇ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν οὗ ἐγενόµην ἐγὼ
24 Παῦλος διάκονος. Νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήµασιν ὑπὲρ ὑµῶν
καὶ ἀνταναπληρῶ τὰ ὑστερήµατα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν
τῇ σαρκί µου ὑπὲρ τοῦ σώµατος αὐτοῦ ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία.
25 ἡς ἐγενόµην ἐγὼ διάκονος κατὰ τὴν οἰκονοµίαν τοῦ θεοῦ τὴν
26 δοθεῖσάν µοι εἰς ὑµᾶς πληρῶσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. τὸ
µυστήριον τὸ ἀποκεκρυµµένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν
27 γενεῶν νυνὶ δὲ ἐφανερώθη τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ. οἷς ἠθέλησεν ὁ
θεὸς γνωρίσαι τί τὸ πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ µυστηρίου τούτου
28 ἐν τοῖς ἔθνεσιν ὅς ἐστιν Χριστὸς ἐν ὑµῖν ἡ ἐλπὶς τῆς δόξης, ὃν
ἡµεῖς καταγγέλλοµεν νουθετοῦντες πάντα ἄνθρωπον καὶ δι-
δάσκοντες πάντα ἄνθρωπον ἐν πάσῃ σοφίᾳ ἵνα παραστήσωµεν
29 πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ, ᾿Ιησοῦ, εἰς ὃ καὶ κοπιῶ
v.20 καίc διάp αὐτόςrpgms ἀποκαταλλάσσωvnaa ὁdanp πᾶςaanpn εἰςp αὐτόςrpams
εἰρηνοποιέωvpaanms διάp ὁdgns αἷµαngns ὁdgms σταυρόςngms αὐτόςrpgms διάp αὐτόςrpgms
εἴτεc ὁdanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs εἴτεc ὁdanp ἐπίp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.21 καίc σύrpa-p ποτέxo
vppxamp vpxpamp c aampn ddfs ndfs
εἰµί ἀπαλλοτριόω καί ἐχθρός ὁ διάνοια ἐνp ὁddnp ἔργονndnp ὁddnp
πονηρόςadnpn νυνίbo δέc ἀποκαταλλάσσωviaa3s . v.22 ἐνp ὁddns σῶµαndns ὁdgfs σάρξngfs
αὐτόςrpgms διάp ὁdgms θάνατοςngms παρίστηµιvnaa σύrpa-p ἅγιοςaampn καίc ἄµωµοςaampn καίc
ἀνέγκλητοςaampn κατενώπιονp αὐτόςrpgms . v.23 εἴ&γεqo ἐπιµένωvipa2p ὁddfs πίστιςndfs
vpxpnmp c anmpn c xo
θεµελιόω καί ἑδραῖος καί µή µετακινέωvpppnmp ἀπόp ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgns
εὐαγγέλιονngns ὅςrrgns ἀκούωviaa2p ὁdgns κηρύσσωvpapgns ἐνp πᾶςadfsn ὁddfs κτίσιςndfs ὁddfs ὑπόp
ὁdams οὐρανόςnams ὅςrrgns γίνοµαιviad1s ἐγώrpn-s Παῦλοςnnms διάκονοςnnms . v.24 νῦνbo
χαίρωvipa1s ἐνp ὁddnp πάθηµαndnp ὑπέρp σύrpg-p καίc ἀνταναπληρόωvipa1s ὁdanp ὑστέρηµαnanp
ὁdgfp θλῖψιςngfp ὁdgms Χριστόςngms ἐνp ὁddfs σάρξndfs ἐγώrpg-s ὑπέρp ὁdgns σῶµαngns αὐτόςrpgms
ὅςrrnns εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs . v.25 ὅςrrgfs γίνοµαιviad1s ἐγώrpn-s διάκονοςnnms κατάp
ὁdafs οἰκονοµίαnafs ὁdgms θεόςngms ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-s εἰςp σύrpa-p πληρόωvnaa ὁdams
λόγοςnams ὁdgms θεόςngms . v.26 ὁdans µυστήριονnans ὁdans ἀποκρύπτωvpxpans ἀπόp ὁdgmp
αἰώνngmp καίc ἀπόp ὁdgfp γενεάngfp νυνίbo δέc φανερόωviap3s ὁddmp ἅγιοςadmpn αὐτόςrpgms .
v.27 ὅςrrdmp θέλωviaa3s ὁdnms θεόςnnms γνωρίζωvnaa τίςrqnns ὁdnns πλοῦτοςnnms ὁdgfs δόξαngfs
ὁdgns µυστήριονngns οὗτοςrdgns ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ὅςrrnms εἰµίvipx3s Χριστόςnnms ἐνp σύrpd-p
ὁdnfs ἐλπίςnnfs ὁdgfs δόξαngfs . v.28 ὅςrrams ἐγώrpn-p καταγγέλλωvipa1p νουθετέωvppanmp
πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams καίc διδάσκωvppanmp πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams ἐνp πᾶςadfsn σοφίαndfs
ἵναc παρίστηµιvsaa1p πᾶςaamsn ἄνθρωποςnams τέλειοςaamsn ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
599 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 2:1—11
ἀγωνιζόµενος κατὰ τὴν ἐνέργειαν αὐτοῦ τὴν ἐνεργουµένην ἐν

ἐµοὶ ἐν δυνάµει.
Θέλω γὰρ ὑµᾶς εἰδέναι ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω περὶ ὑµῶν καὶ 2
τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ ὅσοι οὐχ ἑωράκασιν τὸ πρόσωπόν µου ἐν
σαρκί. ἵνα παρακληθῶσιν αἱ καρδίαι αὐτῶν συµβιβασθέντων 2
ἐν ἀγάπῃ καὶ εἰς πάντα πλοῦτον τῆς πληροφορίας τῆς συνέ-

σεως εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ µυστηρίου τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς καὶ
τοῦ Χριστοῦ. ἐν ᾧ εἰσιν πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ 3
τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι. Τοῦτο δὲ λέγω ἵνα µη τις ὑµᾶς πα- 4
ραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ. εἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ ἄπειµι ἀλλὰ 5
τῷ πνεύµατι σὺν ὑµῖν εἰµι χαίρων καὶ βλέπων ὑµῶν τὴν τάξιν
καὶ τὸ στερέωµα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ὑµῶν. ῾Ως οὖν πα- 6
ρελάβετε τὸν Χριστὸν ᾿Ιησοῦν τὸν κύριον ἐν αὐτῷ περιπατεῖτε.

ἐρριζωµένοι καὶ ἐποικοδοµούµενοι ἐν αὐτῷ καὶ βεβαιούµε- 7
νοι ἐν τῇ πίστει καθὼς ἐδιδάχθητε περισσεύοντες ἐν αὐτῇ ἐν

εὐχαριστίᾳ. βλέπετε µή τις ὑµᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς 8
φιλοσοφίας καὶ κενῆς ἀπάτης κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώ-

πων κατὰ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσµου καὶ οὐ κατὰ Χριστόν, ὅτι ἐν 9
αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωµα τῆς θεότητος σωµατικῶς. καὶ 10
ἐστὲ ἐν αὐτῷ πεπληρωµένοι ὅς ἐστιν ἡ κεφαλὴ πάσης ἀρχῆς

καὶ ἐξουσίας. ἐν ᾧ καὶ περιετµήθητε περιτοµῇ ἀχειροποιήτῳ 11
v.29 εἰςp ὅςrrans καίc κοπιάωvipa1s ἀγωνίζοµαιvppnnms κατάp ὁdafs ἐνέργειαnafs αὐτόςrpgms
ὁdafs ἐνεργέωvppmafs ἐνp ἐγώrpd-s ἐνp δύναµιςndfs . 2. v.1 θέλωvipa1s γάρc σύrpa-p οἶδαvnxa
ἡλίκοςaamsn ἀγώνnams ἔχωvipa1s περίp σύrpg-p καίc ὁdgmp ἐνp Λαοδίκειαndfs καίc ὅσοςrcnmp
οὐxo ὁράωvixa3p ὁdans πρόσωπονnans ἐγώrpg-s ἐνp σάρξndfs . v.2 ἵναc παρακαλέωvsap3p ὁdnfp
καρδίαnnfp αὐτόςrpgmp συµβιβάζωvpapgmp ἐνp ἀγάπηndfs καίc εἰςp πᾶςaamsn πλοῦτοςnams ὁdgfs
πληροφορίαngfs ὁdgfs σύνεσιςngfs εἰςp ἐπίγνωσιςnafs ὁdgns µυστήριονngns ὁdgms θεόςngms καίc
πατήρngms καίc ὁdgms Χριστόςngms . v.3 ἐνp ὅςrrdns εἰµίvipx3p πᾶςanmpn ὁdnmp θησαυρόςnnmp
ὁdgfs σοφίαngfs καίc ὁdgfs γνῶσιςngfs ἀπόκρυφοςanmpn . v.4 οὗτοςrdans δέc λέγωvipa1s
ἵναc µήxo τίςrinms σύrpa-p παραλογίζοµαιvspn3s ἐνp πιθανολογίαndfs . v.5 εἰqo γάρc καίc
ddfs ndfs vipx1s c ddns ndns p rpd-p vipx1s
ὁ σάρξ ἄπειµι ἀλλά ὁ πνεῦµα σύν σύ εἰµί χαίρωvppanms καίc
βλέπωvppanms σύrpg-p ὁdafs τάξιςnafs καίc ὁdans στερέωµαnans ὁdgfs εἰςp Χριστόςnams πίστιςngfs
σύrpg-p . v.6 ὡςbo οὖνc παραλαµβάνωviaa2p ὁdams Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams ὁdams κύριοςnams
ἐνp αὐτόςrpdms περιπατέωvdpa2p . v.7 ῥιζόωvpxpnmp καίc ἐποικοδοµέωvpppnmp ἐνp αὐτόςrpdms
καίc βεβαιόωvpppnmp ἐνp ὁddfs πίστιςndfs καθώςbo διδάσκωviap2p περισσεύωvppanmp ἐνp αὐτόςrpdfs
ἐνp εὐχαριστίαndfs . v.8 βλέπωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p εἰµίvifx3s ὁdnms συλαγωγέωvppanms
διάp ὁdgfs φιλοσοφίαngfs καίc κενόςagfsn ἀπάτηngfs κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
κατάp ὁdanp στοιχεῖονnanp ὁdgms κόσµοςngms καίc οὐxo κατάp Χριστόςnams . v.9 ὅτιc ἐνp
αὐτόςrpdms κατοικέωvipa3s πᾶςannsn ὁdnns πλήρωµαnnns ὁdgfs θεότηςngfs σωµατικῶςbo . v.10 καίc
εἰµίvipx2p ἐνp αὐτόςrpdms πληρόωvpxpnmp ὅςrrnms εἰµίvipx3s ὁdnfs κεφαλήnnfs πᾶςagfsn ἀρχήngfs καίc
ἐξουσίαngfs .
ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώµατος τῶν ἁµαρτιῶν τῆς σαρκός ἐν τῇ

12 περιτοµῇ τοῦ Χριστοῦ. συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσµατι,
ἐν ᾧ καὶ συνηγέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ θε-
13 οῦ τοῦ ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ὑµᾶς νεκροὺς
ὄντας ἐν τοῖς παραπτώµασιν καὶ τῇ ἀκροβυστίᾳ τῆς σαρκὸς ὑ-
µῶν συνεζωοποίησεν ὑµᾶς σὺν αὐτῷ χαρισάµενος ἡµῖν πάντα
14 τὰ παραπτώµατα. ἐξαλείψας τὸ καθ ἡµῶν χειρόγραφον τοῖς
δόγµασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡµῖν καὶ αὐτὸ ἦρκεν ἐκ τοῦ µέσου
15 προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ, ἀπεκδυσάµενος τὰς ἀρχὰς καὶ
τὰς ἐξουσίας ἐδειγµάτισεν ἐν παρρησίᾳ θριαµβεύσας αὐτοὺς
16 ἐν αὐτῷ. Μὴ οὖν τις ὑµᾶς κρινέτω ἐν βρώσει ἢ ἐν πόσει ἢ
17 ἐν µέρει ἑορτῆς ἢ νουµηνίας ἢ σαββάτων, ἅ ἐστιν σκιὰ τῶν
18 µελλόντων τὸ δὲ σῶµα Χριστοῦ. µηδεὶς ὑµᾶς καταβραβευέτω
θέλων ἐν ταπεινοφροσύνῃ καὶ θρησκείᾳ τῶν ἀγγέλων ἃ µὴ ἑώ-
ρακεν ἐµβατεύων εἰκῇ φυσιούµενος ὑπὸ τοῦ νοὸς τῆς σαρκὸς
19 αὐτοῦ. καὶ οὐ κρατῶν τὴν κεφαλήν ἐξ οὗ πᾶν τὸ σῶµα διὰ
τῶν ἁφῶν καὶ συνδέσµων ἐπιχορηγούµενον καὶ συµβιβαζόµε-
20 νον αὔξει τὴν αὔξησιν τοῦ θεοῦ. Εἰ ἀπεθάνετε σὺν Χριστῷ
ἀπὸ τῶν στοιχείων τοῦ κόσµου τί ὡς ζῶντες ἐν κόσµῳ δογµα-
21, 22 τίζεσθε. Μὴ ἅψῃ µηδὲ γεύσῃ µηδὲ θίγῃς. ἅ ἐστιν πάντα
v.11 ἐνp ὅςrrdms καίc περιτέµνωviap2p περιτοµήndfs ἀχειροποίητοςadfsn ἐνp ὁddfs ἀπέκδυσιςndfs
ὁdgns σῶµαngns ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ὁdgfs σάρξngfs ἐνp ὁddfs περιτοµήndfs ὁdgms Χριστόςngms .
v.12 συνθάπτωvpapnmp αὐτόςrpdms ἐνp ὁddns βάπτισµαndns ἐνp ὅςrrdns καίc συνεγείρωviap2p
διάp ὁdgfs πίστιςngfs ὁdgfs ἐνέργειαngfs ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἐγείρωvpaagms αὐτόςrpams ἐκp
ὁdgmp νεκρόςagmpn . v.13 καίc σύrpa-p νεκρόςaampn εἰµίvppxamp ἐνp ὁddnp παράπτωµαndnp
καίc ὁddfs ἀκροβυστίαndfs ὁdgfs σάρξngfs σύrpg-p συζωοποιέωviaa3s σύrpa-p σύνp αὐτόςrpdms
χαρίζοµαιvpadnms ἐγώrpd-p πᾶςaanpn ὁdanp παράπτωµαnanp . v.14 ἐξαλείφωvpaanms ὁdans
κατάp ἐγώrpg-p χειρόγραφονnans ὁddnp δόγµαndnp ὅςrrnns εἰµίviix3s ὑπεναντίοςannsn ἐγώrpd-p καίc
αὐτόςrpans αἴρωvixa3s ἐκp ὁdgns µέσοςagnsn προσηλόωvpaanms αὐτόςrpans ὁddms σταυρόςndms .
v.15 ἀπεκδύοµαιvpadnms ὁdafp ἀρχήnafp καίc ὁdafp ἐξουσίαnafp δειγµατίζωviaa3s ἐνp παρρησίαndfs
θριαµβεύωvpaanms αὐτόςrpamp ἐνp αὐτόςrpdns . v.16 µήxo οὖνc τι-σρινµσ σύrpa-p κρίνωvdpa3s
ἐνp βρῶσιςndfs ἤxo ἐνp πόσιςndfs ἤxo ἐνp µέροςndns ἑορτήngfs ἤxo νεοµηνίαngfs ἤxo σάββατονngnp .
v.17 ὅςrrnnp εἰµίvipx3s σκιάnnfs ὁdgnp µέλλωvppagnp ὁdnns δέc σῶµαnnns Χριστόςngms .
v.18 µηδείςanmsn σύrpa-p καταβραβεύωvdpa3s θέλωvppanms ἐνp ταπεινοφροσύνηndfs καίc
θρησκείαndfs ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὅςrranp µήxo ὁράωvixa3s ἐµβατεύωvppanms εἰκῇbo φυσιόωvpppnms
ὑπόp ὁdgms νοῦςngms ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms . v.19 καίc οὐxo κρατέωvppanms ὁdafs κεφαλήnafs
p rrgms annsn dnns nnns p dgfp
ἐκ ὅς πᾶς ὁ σῶµα διά ὁ ἁφήngfp καίc σύνδεσµοςngmp ἐπιχορηγέωvpppnns
καίc συµβιβάζωvpppnns αὐξάνωvipa3s ὁdafs αὔξησιςnafs ὁdgms θεόςngms . v.20 εἰqo ἀποθνῄσκωviaa2p
p ndms p dgnp ngnp dgms ngms rqans
σύν Χριστός ἀπό ὁ στοιχεῖον ὁ κόσµος τίς ὡςbo ζάωvppanmp ἐνp
κόσµοςndms δογµατίζωvipp2p . v.21 µήxo ἅπτωvsam2s µηδέc γεύοµαιvsad2s µηδέc θιγγάνωvsaa2s .
601 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 2:23—3:12
εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει κατὰ τὰ ἐντάλµατα καὶ διδασκαλίας

τῶν ἀνθρώπων. ἅτινά ἐστιν λόγον µὲν ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθε- 23
λοθρησκεία καὶ ταπεινοφροσύνῃ καὶ ἀφειδίᾳ σώµατος οὐκ ἐν

τιµῇ τινι πρὸς πλησµονὴν τῆς σαρκός.
Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ τὰ ἄνω ζητεῖτε οὗ ὁ Χρι- 3
στός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ θεοῦ καθήµενος, τὰ ἄνω φρονεῖτε 2
µὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς. ἀπεθάνετε γάρ καὶ ἡ ζωὴ ὑµῶν κέκρυ- 3
πται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ θεῷ, ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ 4
ἡ ζωὴ ἡµῶν τότε καὶ ὑµεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δό-

ξῃ. Νεκρώσατε οὖν τὰ µέλη ὑµῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς πορνείαν 5
ἀκαθαρσίαν πάθος ἐπιθυµίαν κακήν καὶ τὴν πλεονεξίαν ἥτις

ἐστὶν εἰδωλολατρεία, δι΄ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ θεοῦ ἐπὶ τοὺς 6
υἱοὺς τῆς ἀπειθείας. ἐν οἷς καὶ ὑµεῖς περιεπατήσατέ ποτε 7
ὅτε ἐζῆτε ἐν αὔτοις. νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑµεῖς τὰ πάντα 8
ὀργήν θυµόν κακίαν βλασφηµίαν αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στό-

µατος ὑµῶν, µὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους ἀπεκδυσάµενοι τὸν 9
παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ. καὶ ἐνδυσάµε- 10
νοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούµενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ εἰκόνα τοῦ
κτίσαντος αὐτόν. ὅπου οὐκ ἔνι ῞Ελλην καὶ ᾿Ιουδαῖος περιτο- 11
µὴ καὶ ἀκροβυστία βάρβαρος Σκύθης δοῦλος ἐλεύθερος ἀλλὰ

τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσιν Χριστός. ᾿Ενδύσασθε οὖν ὡς ἐκλεκτοὶ 12
v.22 ὅςrrnnp εἰµίvipx3s πᾶςannpn εἰςp φθοράnafs ὁddfs ἀπόχρησιςndfs κατάp ὁdanp ἔνταλµαnanp καίc
διδασκαλίαnafp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.23 ὅστιςrrnnp εἰµίvipx3s λόγοςnams µένxo ἔχωvppannp
σοφίαngfs ἐνp ἐθελοχρησκίαndfs καίc ταπεινοφροσύνηndfs καίc ἀφειδίαndfs σῶµαngns οὐxo ἐνp
τιµήndfs τι-σριδφσ πρόςp πλησµονήnafs ὁdgfs σάρξngfs . 3. v.1 εἰqo οὖνc συνεγείρωviap2p
ὁddms Χριστόςndms ὁdanp ἄνωbo ζητέωvdpa2p ὅςbo ὁdnms Χριστόςnnms εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn
ὁdgms θεόςngms κάθηµαιvppnnms . v.2 ὁdanp ἄνωbo φρονέωvdpa2p µήxo ὁdanp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.3 ἀποθνῄσκωviaa2p γάρc καίc ὁdnfs ζωήnnfs σύrpg-p κρύπτωvixp3s σύνp ὁddms Χριστόςndms ἐνp
ὁddms θεόςndms . v.4 ὅτανc ὁdnms Χριστόςnnms φανερόωvsap3s ὁdnfs ζωήnnfs ἐγώrpg-p τότεbo καίc
σύrpn-p σύνp αὐτόςrpdms φανερόωvifp2p ἐνp δόξαndfs . v.5 νεκρόωvdaa2p οὖνc ὁdanp µέλοςnanp
rpg-p danp p dgfs ngfs nafs nafs
σύ ὁ ἐπί ὁ γῆ πορνεία ἀκαθαρσία πάθοςnans ἐπιθυµίαnafs κακόςaafsn
καίc ὁdafs πλεονεξίαnafs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s εἰδωλολατρίαnnfs . v.6 διάp ὅςrranp ἔρχοµαιvipn3s
dnfs nnfs dgms ngms p damp namp dgfs
ὁ ὀργή ὁ θεός ἐπί ὁ υἱός ὁ ἀπείθειαngfs . v.7 ἐνp ὅςrrdmp καίc
σύrpn-p περιπατέωviaa2p ποτέxo ὅτεbo ζάωviia2p ἐνp αὐτόςrpdnp . v.8 νυνίbo δέc ἀποτίθηµιvdam2p
καίc σύrpn-p ὁdanp πᾶςaanpn ὀργήnafs θυµόςnams κακίαnafs βλασφηµίαnafs αἰσχρολογίαnafs ἐκp
ὁdgns στόµαngns σύrpg-p . v.9 µήxo ψεύδοµαιvdpm2p εἰςp ἀλλήλωνreamp ἀπεκδύοµαιvpadnmp
ὁdams παλαιόςaamsn ἄνθρωποςnams σύνp ὁddfp πρᾶξιςndfp αὐτόςrpgms . v.10 καίc ἐνδύωvpamnmp
dams aamsn dams vpppams p nafs
ὁ νέος ὁ ἀνακαινόω εἰς ἐπίγνωσις κατά εἰκώνnafs ὁdgms κτίζωvpaagms
p
αὐτόςrpams . v.11 ὅπουbo οὐxo ἔνιvipx3s ῞Ελληνnnms καίc ᾿Ιουδαῖοςanmsn περιτοµήnnfs καίc
ἀκροβυστίαnnfs βάρβαροςanmsn Σκύθηςnnms δοῦλοςnnms ἐλεύθεροςanmsn ἀλλάc ὁdnnp πᾶςannpn
καίc ἐνp πᾶςadnpn Χριστόςnnms .
τοῦ θεοῦ ἅγιοι καὶ ἠγαπηµένοι σπλάγχνα οἰκτιρµοῦ χρηστό-

13 τητα ταπεινοφροσύνην πρᾳότητα, µακροθυµίαν. ἀνεχόµενοι
ἀλλήλων καὶ χαριζόµενοι ἑαυτοῖς ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ µοµ-
φήν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἐχαρίσατο ὑµῖν οὕτως καὶ ὑµεῖς,
14 ἐπὶ πᾶσιν δὲ τούτοις τὴν ἀγάπην ἥτις ἐστιν σύνδεσµος τῆς
15 τελειότητος. καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρ-
δίαις ὑµῶν εἰς ἣν καὶ ἐκλήθητε ἐν ἑνὶ σώµατι, καὶ εὐχάριστοι
16 γίνεσθε. ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑµῖν πλουσίως ἐν
πάσῃ σοφίᾳ διδάσκοντες καὶ νουθετοῦντες ἑαυτοὺς ψαλµοῖς
καὶ ὕµνοις καὶ ᾠδαῖς πνευµατικαῖς ἐν χάριτι ᾄδοντες ἐν τῇ
17 καρδίᾳ ὑµῶν τῷ Κυρίῳ. καὶ πᾶν ὅ τι ἂν ποιῆτε ἐν λόγῳ ἢ ἐν
ἔργῳ πάντα ἐν ὀνόµατι κυρίου ᾿Ιησοῦ εὐχαριστοῦντες τῷ θε-
18 ῷ καὶ πατρὶ δι΄ αὐτοῦ. Αἱ γυναῖκες ὑποτάσσεσθε τοῖς ἰδίοις
19 ἀνδράσιν ὡς ἀνῆκεν ἐν κυρίῳ. Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖ-
20 κας καὶ µὴ πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς. Τὰ τέκνα ὑπακούετε
τοῖς γονεῦσιν κατὰ πάντα τοῦτο γὰρ ἐστιν εὐάρεστόν ἐν κυρίῳ.
21, 22 Οἱ πατέρες µὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑµῶν ἵνα µὴ ἀθυµῶσιν. Οἱ
δοῦλοι ὑπακούετε κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις µὴ ἐν
ὀφθαλµοδουλείαις ὡς ἀνθρωπάρεσκοι ἀλλ ἐν ἁπλότητι καρ-
23 δίας φοβούµενοι τὸν Θεόν, καὶ πᾶν ὃ τι ἐὰν ποιῆτε ἐκ ψυχῆς
v.12 ἐνδύωvdam2p οὖνc ὡςbo ἐκλεκτόςanmpn ὁdgms θεόςngms ἅγιοςanmpn καίc ἀγαπάωvpxpnmp
σπλάγχνονnanp οἰκτιρµόςngms χρηστότηςnafs ταπεινοφροσύνηnafs πραΰτηςnafs µακροθυµίαnafs .
v.13 ἀνέχωvppnnmp ἀλλήλωνregmp καίc χαρίζοµαιvpppnmp ἑαυτοῦrxdmp ἐάνqo τι-σρινµσ πρόςp τι-
-σριαµσ ἔχωvspa3s µοµφήnafs καθώςbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms χαρίζοµαιviad3s σύrpd-p οὕτωbo καίc
σύrpn-p . v.14 ἐπίp πᾶςadnpn δέc οὗτοςrddnp ὁdafs ἀγάπηnafs ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s σύνδεσµοςnnms
ὁdgfs τελειότηςngfs . v.15 καίc ὁdnfs εἰρήνηnnfs ὁdgms θεόςngms βραβεύωvdpa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp
σύrpg-p εἰςp ὅςrrafs καίc καλέωviap2p ἐνp εἷςndns σῶµαndns καίc εὐχάριστοςanmpn γίνοµαιvdpn2p .
v.16 ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms Χριστόςngms ἐνοικέωvdpa3s ἐνp σύrpd-p πλουσίωςbo ἐνp πᾶςadfsn
σοφίαndfs διδάσκωvppanmp καίc νουθετέωvppanmp ἑαυτοῦrxamp ψαλµόςndmp καίc ὕµνοςndmp καίc
ᾠδήndfp πνευµατικόςadfpn ἐνp χάριςndfs ᾄδωvppanmp ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p ὁddms κύριοςndms .
v.17 καίc πᾶςaansn ὅςrrans τι-σριανσ ἄνxo ποιέωvspa2p ἐνp λόγοςndms ἤxo ἐνp ἔργονndns πᾶςaanpn
ἐνp ὄνοµαndns κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms εὐχαριστέωvppanmp ὁddms θεόςndms καίc πατήρndms διάp
αὐτόςrpgms . v.18 ὁdnfp γυνήnnfp ὑποτάσσωvdpm2p ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ὡςbo ἀνήκωviia3s
ἐνp κύριοςndms . v.19 ὁdnmp ἀνήρnnmp ἀγαπάωvdpa2p ὁdafp γυνήnafp καίc µήxo πικραίνωvdpp2p
p rpafp
πρός αὐτός . v.20 ὁdnnp τέκνονnnnp ὑπακούωvdpa2p ὁddmp γονεύςndmp κατάp πᾶςaanpn
οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s εὐάρεστοςannsn ἐνp κύριοςndms . v.21 ὁdnmp πατήρnnmp µήxo
vdpa2p danp nanp rpg-p c xo vspa3p
ἐρεθίζω ὁ τέκνον σύ ἵνα µή ἀθυµέω . v.22 ὁdnmp δοῦλοςnnmp
ὑπακούωvdpa2p κατάp πᾶςaanpn ὁddmp κατάp σάρξnafs κύριοςndmp µήxo ἐνp ὀφθαλµοδουλίαndfp
ὡςbo ἀνθρωπάρεσκοςanmpn ἀλλάc ἐνp ἁπλότηςndfs καρδίαngfs φοβέοµαιvppnnmp ὁdams θεόςnams .
603 ΠΡΟΣ ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 3:24—4:10
ἐργάζεσθε ὡς τῷ κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις. εἰδότες ὅτι ἀ- 24
πὸ κυρίου λήψεσθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονοµίας τῷ γὰρ

κυρίῳ Χριστῷ δουλεύετε, ὁ δὲ ἀδικῶν κοµιεῖται ὃ ἠδίκησεν 25
καὶ οὐκ ἔστιν προσωποληψία.

Οἱ κύριοι τὸ δίκαιον καὶ τὴν ἰσότητα τοῖς δούλοις παρέ- 4
χεσθε εἰδότες ὅτι καὶ ὑµεῖς ἔχετε κύριον ἐν οὐρανοῖς. Τῇ 2
προσευχῇ προσκαρτερεῖτε γρηγοροῦντες ἐν αὐτῇ ἐν εὐχαρι-

στίᾳ. προσευχόµενοι ἅµα καὶ περὶ ἡµῶν ἵνα ὁ θεὸς ἀνοίξῃ 3
ἡµῖν θύραν τοῦ λόγου λαλῆσαι τὸ µυστήριον τοῦ Χριστοῦ δι΄

ὃ καὶ δέδεµαι. ἵνα φανερώσω αὐτὸ ὡς δεῖ µε λαλῆσαι. ᾿Εν 4, 5
σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω τὸν καιρὸν ἐξαγοραζόµενοι.

ὁ λόγος ὑµῶν πάντοτε ἐν χάριτι ἅλατι ἠρτυµένος εἰδέναι πῶς 6
δεῖ ὑµᾶς ἑνὶ ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι. Τὰ κατ ἐµὲ πάντα γνω- 7
ρίσει ὑµῖν Τυχικὸς ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκονος

καὶ σύνδουλος ἐν κυρίῳ. ὃν ἔπεµψα πρὸς ὑµᾶς εἰς αὐτὸ 8
τοῦτο ἵνα γνῷ τὰ περὶ ὑµῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑ-

µῶν, σὺν ᾿Ονησίµῳ τῷ πιστῷ καὶ ἀγαπητῷ ἀδελφῷ ὅς ἐστιν 9
ἐξ ὑµῶν, πάντα ὑµῖν γνωριοῦσιν τὰ ὧδε. ᾿Ασπάζεται ὑµᾶς ᾿Α- 10
ρίσταρχος ὁ συναιχµάλωτός µου καὶ Μᾶρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρ-

ναβᾶ περὶ οὗ ἐλάβετε ἐντολάς ἐὰν ἔλθῃ πρὸς ὑµᾶς δέξασθε
v.23 καίc πᾶςaansn ὅςrrans τίςrians ἐάνqo ποιέωvspa2p ἐκp ψυχήngfs ἐργάζοµαιvdpn2p ὡςbo
ὁddms κύριοςndms καίc οὐxo ἄνθρωποςndmp . v.24 οἶδαvpxanmp ὅτιc ἀπόp κύριοςngms
λαµβάνωvifd2p ὁdafs ἀνταπόδοσιςnafs ὁdgfs κληρονοµίαngfs ὁddms γάρc κύριοςndms Χριστόςndms
δουλεύωvipa2p . v.25 ὁdnms δέc ἀδικέωvppanms κοµίζωvifd3s ὅςrrans ἀδικέωviaa3s καίc οὐxo
εἰµίvipx3s προσωποληµψίαnnfs . 4. v.1 ὁdnmp κύριοςnnmp ὁdans δίκαιοςaansn καίc ὁdafs
nafs ddmp ndmp
ἰσότης ὁ δοῦλος παρέχωvdpm2p οἶδαvpxanmp ὅτιc καίc σύrpn-p ἔχωvipa2p κύριοςnams
ἐνp οὐρανόςndmp . v.2 ὁddfs προσευχήndfs προσκαρτερέωvdpa2p γρηγορέωvppanmp ἐνp αὐτόςrpdfs
ἐνp εὐχαριστίαndfs . v.3 προσεύχοµαιvppnnmp ἅµαbo καίc περίp ἐγώrpg-p ἵναc ὁdnms θεόςnnms
ἀνοίγωvsaa3s ἐγώrpd-p θύραnafs ὁdgms λόγοςngms λαλέωvnaa ὁdans µυστήριονnans ὁdgms Χριστόςngms
διάp ὅςrrans καίc δέωvixp1s . v.4 ἵναc φανερόωvsaa1s αὐτόςrpans ὡςbo δεῖvipq3s ἐγώrpa-s
λαλέωvnaa . v.5 ἐνp σοφίαndfs περιπατέωvdpa2p πρόςp ὁdamp ἔξωbo ὁdams καιρόςnams
ἐξαγοράζωvppmnmp . v.6 ὁdnms λόγοςnnms σύrpg-p πάντοτεbo ἐνp χάριςndfs ἅλαςndns ἀρτύωvpxpnms
vnxa bo vipq3s
οἶδα πῶς δεῖ σύrpa-p εἷςndms ἕκαστοςadmsn ἀποκρίνοµαιvnpn . v.7 ὁdanp κατάp ἐγώrpa-s
πᾶςaanpn γνωρίζωvifa3s σύrpd-p Τυχικόςnnms ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἀδελφόςnnms καίc πιστόςanmsn
διάκονοςnnms καίc σύνδουλοςnnms ἐνp κύριοςndms . v.8 ὅςrrams πέµπωviaa1s πρόςp σύrpa-p εἰςp
αὐτόςrpans οὗτοςrdans ἵναc γινώσκωvsaa3s ὁdanp περίp σύrpg-p καίc παρακαλέωvsaa3s ὁdafp καρδίαnafp
σύrpg-p . v.9 σύνp ᾿Ονήσιµοςndms ὁddms πιστόςadmsn καίc ἀγαπητόςadmsn ἀδελφόςndms ὅςrrnms
εἰµίvipx3s ἐκp σύrpg-p πᾶςaanpn σύrpd-p γνωρίζωvifa3p ὁdanp ὧδεbo .
11 αὐτόν. καὶ ᾿Ιησοῦς ὁ λεγόµενος ᾿Ιοῦστος οἱ ὄντες ἐκ περιτο-

µῆς οὗτοι µόνοι συνεργοὶ εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ οἵτινες
12 ἐγενήθησάν µοι παρηγορία. ἀσπάζεται ὑµᾶς ᾿Επαφρᾶς ὁ ἐξ
ὑµῶν δοῦλος Χριστοῦ πάντοτε ἀγωνιζόµενος ὑπὲρ ὑµῶν ἐν
ταῖς προσευχαῖς ἵνα στῆτε τέλειοι καὶ πεπληρωµένοι ἐν παντὶ
13 θελήµατι τοῦ θεοῦ. µαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πο-
λὺν ὑπὲρ ὑµῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν ῾Ιεραπόλει.
14, 15 ἀσπάζεται ὑµᾶς Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητὸς καὶ ∆ηµᾶς. ᾿Α-
σπάσασθε τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ ἀδελφοὺς καὶ Νύµφαν καὶ τὴν
16 κατ οἶκον αὐτοῦ ἐκκλησίαν. καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ παρ ὑµῖν
ἡ ἐπιστολή ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν τῇ Λαοδικαίων ἐκκλησίᾳ ἀνα-
17 γνωσθῇ καὶ τὴν ἐκ Λαοδικείας ἵνα καὶ ὑµεῖς ἀναγνῶτε. καὶ
εἴπατε ᾿Αρχίππῳ, Βλέπε τὴν διακονίαν ἣν παρέλαβες ἐν κυ-
18 ρίῳ ἵνα αὐτὴν πληροῖς. ῾Ο ἀσπασµὸς τῇ ἐµῇ χειρὶ Παύλου
µνηµονεύετέ µου τῶν δεσµῶν ἡ χάρις µεθ ὑµῶν ἀµήν.
v.10 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ᾿Αρίσταρχοςnnms ὁdnms συναιχµάλωτοςanmsn ἐγώrpg-s καίc

Μᾶρκοςnnms ὁdnms ἀνεψιόςnnms Βαρναβᾶςngms περίp ὅςrrgms λαµβάνωviaa2p ἐντολήnafp ἐάνqo
ἔρχοµαιvsaa3s πρόςp σύrpa-p δέχοµαιvdad2p αὐτόςrpams . v.11 καίc ᾿Ιησοῦςnnms ὁdnms λέγωvpppnms
᾿Ιοῦστοςnnms ὁdnmp εἰµίvppxnmp ἐκp περιτοµήngfs οὗτοςrdnmp µόνοςanmpn συνεργόςanmpn
εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs ὁdgms θεόςngms ὅστιςrrnmp γίνοµαιviao3p ἐγώrpd-s παρηγορίαnnfs .
v.12 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p ᾿Επαφρᾶςnnms ὁdnms ἐκp σύrpg-p δοῦλοςnnms Χριστόςngms πάντοτεbo
ἀγωνίζοµαιvppnnms ὑπέρp σύrpg-p ἐνp ὁddfp προσευχήndfp ἵναc ἵστηµιvsaa2p τέλειοςanmpn καίc
πληρόωvpxpnmp ἐνp πᾶςadnsn θέληµαndns ὁdgms θεόςngms . v.13 µαρτυρέωvipa1s γάρc αὐτόςrpdms
ὅτιc ἔχωvipa3s ζῆλοςnams πολύςaamsn ὑπέρp σύrpg-p καίc ὁdgmp ἐνp Λαοδίκειαndfs καίc ὁdgmp
ἐνp ῾Ιεράπολιςndfs . v.14 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-p Λουκᾶςnnms ὁdnms ἰατρόςnnms ὁdnms
ἀγαπητόςanmsn καίc ∆ηµᾶςnnms . v.15 ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp ἐνp Λαοδίκειαndfs ἀδελφόςnamp
c nams c dafs
καί Νύµφα καί ὁ κατά οἶκοςnams αὐτόςrpgms ἐκκλησίαnafs .
p
v.16 καίc ὅτανc
ἀναγινώσκωvsap3s παράp σύrpd-p ὁdnfs ἐπιστολήnnfs ποιέωvdaa2p ἵναc καίc ἐνp ὁddfs Λαοδικεύςngmp
ἐκκλησίαndfs ἀναγινώσκωvsap3s καίc ὁdafs ἐκp Λαοδίκειαngfs ἵναc καίc σύrpn-p ἀναγινώσκωvsaa2p .
v.17 καίc λέγωvdaa2p ῎Αρχιπποςndms βλέπωvdpa2s ὁdafs διακονίαnafs ὅςrrafs παραλαµβάνωviaa2s ἐνp
κύριοςndms ἵναc αὐτόςrpafs πληρόωvspa2s . v.18 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs
Παῦλοςngms µνηµονεύωvdpa2p ἐγώrpg-s ὁdgmp δεσµόςngmp ὁdnfs χάριςnnfs µετάp σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ ΠΡΩΤΗ
G
Παῦλος καὶ Σιλουανὸς καὶ Τιµόθεος τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσα- 1

λονικέων ἐν θεῷ πατρὶ καὶ κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ χάρις ὑµῖν
καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς ἡµῶν, καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ. Εὐχαριστοῦµεν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ πάντων ὑµῶν 2
µνείαν ὑµῶν, ποιούµενοι ἐπὶ τῶν προσευχῶν ἡµῶν. ἀδια- 3
λείπτως µνηµονεύοντες ὑµῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως καὶ τοῦ

κόπου τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ὑποµονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ κυ-
ρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἔµπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς
ἡµῶν. εἰδότες ἀδελφοὶ ἠγαπηµένοι ὑπὸ θεοῦ τὴν ἐκλογὴν 4
ὑµῶν. ὅτι τὸ εὐαγγέλιον ἡµῶν οὐκ ἐγενήθη εἰς ὑµᾶς ἐν λό- 5
γῳ µόνον ἀλλὰ καὶ ἐν δυνάµει καὶ ἐν πνεύµατι ἁγίῳ καὶ ἐν

πληροφορίᾳ πολλῇ καθὼς οἴδατε οἷοι ἐγενήθηµεν ἐν ὑµῖν δι΄
ὑµᾶς. καὶ ὑµεῖς µιµηταὶ ἡµῶν ἐγενήθητε καὶ τοῦ κυρίου 6
δεξάµενοι τὸν λόγον ἐν θλίψει πολλῇ µετὰ χαρᾶς πνεύµατος

ἁγίου. ὥστε γενέσθαι ὑµᾶς τύπους πᾶσιν τοῖς πιστεύουσιν ἐν 7
τῇ Μακεδονίᾳ καὶ τῇ ᾿Αχαΐᾳ. ἀφ ὑµῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος 8
τοῦ κυρίου οὐ µόνον ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ἐν τῇ ᾿Αχαΐᾳ ἀλλὰ

καὶ ἐν παντὶ τόπῳ ἡ πίστις ὑµῶν ἡ πρὸς τὸν θεὸν ἐξελήλυθεν
1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Σιλουανόςnnms καίc Τιµόθεοςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs
Θεσσαλονικεύςngmp ἐνp θεόςndms πατήρndms καίc κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms
χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.2 εὐχαριστέωvipa1p ὁddms θεόςndms πάντοτεbo περίp πᾶςagmpn σύrpg-p µνείαnafs
σύrpg-p ποιέωvppmnmp ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-p . v.3 ἀδιαλείπτωςbo µνηµονεύωvppanmp
σύrpg-p ὁdgns ἔργονngns ὁdgfs πίστιςngfs καίc ὁdgms κόποςngms ὁdgfs ἀγάπηngfs καίc ὁdgfs
ὑποµονήngfs ὁdgfs ἐλπίςngfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἔµπροσθενp
ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms ἐγώrpg-p . v.4 οἶδαvpxanmp ἀδελφόςnvmp ἀγαπάωvpxpnmp ὑπόp
θεόςngms ὁdafs ἐκλογήnafs σύrpg-p . v.5 ὅτιc ὁdnns εὐαγγέλιονnnns ἐγώrpg-p οὐxo γίνοµαιviao3s
εἰςp σύrpa-p ἐνp λόγοςndms µόνοςbo ἀλλάc καίc ἐνp δύναµιςndfs καίc ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn
καίc ἐνp πληροφορίαndfs πολύςadfsn καθώςbo οἶδαvixa2p οἷοςrcnmp γίνοµαιviao1p ἐνp σύrpd-p
διάp σύrpa-p . v.6 καίc σύrpn-p µιµητήςnnmp ἐγώrpg-p γίνοµαιviao2p καίc ὁdgms κύριοςngms
δέχοµαιvpadnmp ὁdams λόγοςnams ἐνp θλῖψιςndfs πολύςadfsn µετάp χαράngfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn .
v.7 ὥστεc γίνοµαιvnad σύrpa-p τύποςnamp πᾶςadmpn ὁddmp πιστεύωvppadmp ἐνp ὁddfs Μακεδονίαndfs
καίc ὁddfs ᾿Αχαΐαndfs .
1:9—2:8 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 606
9 ὥστε µὴ χρείαν ἡµᾶς ἔχειν λαλεῖν τι. αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡµῶν
ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχοµεν πρὸς ὑµᾶς καὶ πῶς
ἐπεστρέψατε πρὸς τὸν θεὸν ἀπὸ τῶν εἰδώλων δουλεύειν θεῷ
10 ζῶντι καὶ ἀληθινῷ. καὶ ἀναµένειν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐ-
ρανῶν ὃν ἤγειρεν ἐκ τῶν νεκρῶν ᾿Ιησοῦν τὸν ῥυόµενον ἡµᾶς
ἀπὸ τῆς ὀργῆς τῆς ἐρχοµένης.
2 Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε ἀδελφοί τὴν εἴσοδον ἡµῶν τὴν πρὸς ὑµᾶς
2 ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν. ἀλλὰ προπαθόντες καὶ ὑβρισθέντες κα-
θὼς οἴδατε ἐν Φιλίπποις ἐπαρρησιασάµεθα ἐν τῷ θεῷ ἡµῶν
λαλῆσαι πρὸς ὑµᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἐν πολλῷ ἀγῶνι.
3 ἡ γὰρ παράκλησις ἡµῶν οὐκ ἐκ πλάνης οὐδὲ ἐξ ἀκαθαρσίας
4 οὐτὲ ἐν δόλῳ. ἀλλὰ καθὼς δεδοκιµάσµεθα ὑπὸ τοῦ θεοῦ πι-
στευθῆναι τὸ εὐαγγέλιον οὕτως λαλοῦµεν οὐχ ὡς ἀνθρώποις
ἀρέσκοντες ἀλλὰ τῷ θεῷ τῷ δοκιµάζοντι τὰς καρδίας ἡµῶν.
5 οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ κολακείας ἐγενήθηµεν καθὼς οἴδατε
6 οὔτε ἐν προφάσει πλεονεξίας θεὸς µάρτυς. οὔτε ζητοῦντες
ἐξ ἀνθρώπων δόξαν οὔτε ἀφ ὑµῶν οὔτε ἀπό ἄλλων δυνάµενοι
7 ἕν βάρει εἶναι ὥς Χριστοῦ ἀπόστολοι. ἀλ᾿λ ἐγενήθηµεν ἤπιοι
8 ἐν µέσῳ ὑµῶν ὡς ἂν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα. οὕτως
ὁµειρόµενοι ὑµῶν εὐδοκοῦµεν µεταδοῦναι ὑµῖν οὐ µόνον τὸ
v.8 ἀπόp σύrpg-p γάρc ἐξηχέωvixp3s ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms κύριοςngms οὐxo µόνοςbo ἐνp ὁddfs
Μακεδονίαndfs καίc ἐνp ὁddfs ᾿Αχαΐαndfs ἀλλάc καίc ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p
ὁdnfs πρόςp ὁdams θεόςnams ἐξέρχοµαιvixa3s ὥστεc µήxo χρείαnafs ἐγώrpa-p ἔχωvnpa λαλέωvnpa
τι-σριανς. v.9 αὐτόςrpnmp γάρc περίp ἐγώrpg-p ἀπαγγέλλωvipa3p ὁποῖοςaafsn εἴσοδοςnafs
viaa1p
ἔχω πρός σύrpa-p καίc πῶςbo ἐπιστρέφωviaa2p πρόςp ὁdams θεόςnams ἀπόp ὁdgnp εἴδωλονngnp
p
δουλεύωvnpa θεόςndms ζάωvppadms καίc ἀληθινόςadmsn . v.10 καίc ἀναµένωvnpa ὁdams υἱόςnams
αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgmp οὐρανόςngmp ὅςrrams ἐγείρωviaa3s ἐκp ὁdgmp νεκρόςagmpn ᾿Ιησοῦςnams
ὁdams ῥύοµαιvppnams ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgfs ὀργήngfs ὁdgfs ἔρχοµαιvppngfs . 2. v.1 αὐτόςrpnmp
γάρc οἶδαvixa2p ἀδελφόςnvmp ὁdafs εἴσοδοςnafs ἐγώrpg-p ὁdafs πρόςp σύrpa-p ὅτιc οὐxo κενόςanfsn
γίνοµαιvixa3s . v.2 ἀλλάc προπάσχωvpaanmp καίc ὑβρίζωvpapnmp καθώςbo οἶδαvixa2p ἐνp
Φίλιπποιndmp παρρησιάζοµαιviad1p ἐνp ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p λαλέωvnaa πρόςp σύrpa-p ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms ἐνp πολύςadmsn ἀγώνndms . v.3 ὁdnfs γάρc παράκλησιςnnfs
ἐγώrpg-p οὐxo ἐκp πλάνηngfs οὐδέbo ἐκp ἀκαθαρσίαngfs οὔτεc ἐνp δόλοςndms . v.4 ἀλλάc καθώςbo
vixp1p p dgms ngms vnap dans nans
δοκιµάζω ὑπό ὁ θεός πιστεύω ὁ εὐαγγέλιον οὕτω λαλέωvipa1p οὐxo
bo
ὡςbo ἄνθρωποςndmp ἀρέσκωvppanmp ἀλλάc ὁddms θεόςndms ὁddms δοκιµάζωvppadms ὁdafp καρδίαnafp
ἐγώrpg-p . v.5 οὔτεc γάρc ποτέxo ἐνp λόγοςndms κολακείαngfs γίνοµαιviao1p καθώςbo οἶδαvixa2p
οὔτεc ἐνp πρόφασιςndfs πλεονεξίαngfs θεόςnnms µάρτυςnnms . v.6 οὔτεc ζητέωvppanmp ἐκp
ngmp nafs c p rpg-p c p agmpn
ἄνθρωπος δόξα οὔτε ἀπό σύ οὔτε ἀπό ἄλλος δύναµαιvppnnmp ἐνp βάροςndns
εἰµίvnpx ὡςbo Χριστόςngms ἀπόστολοςnnmp . v.7 ἀλλάc γίνοµαιviao1p ἤπιοςanmpn ἐνp µέσοςadnsn
σύrpg-p ὡςbo ἄνxo τροφόςnnfs θάλπωvspa3s ὁdanp ἑαυτοῦrxgfs τέκνονnanp .
607 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 2:9—16
εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἀλλὰ καὶ τὰς ἑαυτῶν ψυχάς διότι ἀγα-
πητοὶ ἡµῖν γεγένησθε. µνηµονεύετε γάρ ἀδελφοί τὸν κόπον 9
ἡµῶν καὶ τὸν µόχθον, νυκτὸς γάρ, καὶ ἡµέρας ἐργαζόµενοι

πρὸς τὸ µὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑµῶν ἐκηρύξαµεν εἰς ὑµᾶς τὸ
εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ. ὑµεῖς µάρτυρες καὶ ὁ θεός ὡς ὁσίως 10
καὶ δικαίως καὶ ἀµέµπτως ὑµῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθηµεν.

καθάπερ οἴδατε ὡς ἕνα ἕκαστον ὑµῶν ὡς πατὴρ τέκνα ἑαυτοῦ 11
παρακαλοῦντες ὑµᾶς καί παραµυθούµενοι. καὶ µαρτυρό- 12
µενοι εἰς τὸ περιπατῆσαι ὑµᾶς ἀξίως τοῦ θεοῦ τοῦ καλοῦντος

ὑµᾶς εἰς τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν καὶ δόξαν. διὰ τοῦτο Καὶ 13
ἡµεῖς εὐχαριστοῦµεν τῷ θεῷ ἀδιαλείπτως ὅτι παραλαβόντες

λόγον ἀκοῆς παρ ἡµῶν τοῦ θεοῦ ἐδέξασθε οὐ λόγον ἀνθρώ-
πων ἀλλὰ καθώς ἐστιν ἀληθῶς λόγον θεοῦ ὃς καὶ ἐνεργεῖται
ἐν ὑµῖν τοῖς πιστεύουσιν. ὑµεῖς γὰρ µιµηταὶ ἐγενήθητε ἀ- 14
δελφοί τῶν ἐκκλησιῶν τοῦ θεοῦ τῶν οὐσῶν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἐν

Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ὅτι τὰ αὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑµεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων
συµφυλετῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων. τῶν καὶ 15
τὸν κύριον ἀποκτεινάντων ᾿Ιησοῦν καὶ τοὺς ἰδίους προφήτας

καὶ ἡµᾶς ἐκδιωξάντων καὶ θεῷ µὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀν-
θρώποις ἐναντίων. κωλυόντων ἡµᾶς τοῖς ἔθνεσιν λαλῆσαι ἵνα 16
σωθῶσιν εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁµαρτίας πάντοτε ἔ-

v.8 οὕτωbo ὁµείροµαιvppnnmp σύrpg-p εὐδοκέωviia1p µεταδίδωµιvnaa σύrpd-p οὐxo µόνοςbo ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms ἀλλάc καίc ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp ψυχήnafp διότιc ἀγαπητόςanmpn
ἐγώrpd-p γίνοµαιvixp2p . v.9 µνηµονεύωvipa2p γάρc ἀδελφόςnvmp ὁdams κόποςnams ἐγώrpg-p καίc
ὁdams µόχθοςnams νύξngfs γάρc καίc ἡµέραngfs ἐργάζοµαιvppnnmp πρόςp ὁdans µήxo ἐπιβαρέωvnaa
τι-σριαµσ σύrpg-p κηρύσσωviaa1p εἰςp σύrpa-p ὁdans εὐαγγέλιονnans ὁdgms θεόςngms . v.10 σύrpn-p
µάρτυςnnmp καίc ὁdnms θεόςnnms ὡςbo ὁσίωςbo καίc δικαίωςbo καίc ἀµέµπτωςbo σύrpd-p ὁddmp
πιστεύωvppadmp γίνοµαιviao1p . v.11 καθάπερbo οἶδαvixa2p ὡςbo εἷςnams ἕκαστοςaamsn σύrpg-p
ὡςbo πατήρnnms τέκνονnanp ἑαυτοῦrxgms παρακαλέωvppanmp σύrpa-p καίc παραµυθέοµαιvppnnmp .
v.12 καίc µαρτύροµαιvppnnmp εἰςp ὁdans περιπατέωvnaa σύrpa-p ἀξίωςbo ὁdgms θεόςngms ὁdgms
καλέωvppagms σύrpa-p εἰςp ὁdafs ἑαυτοῦrxgms βασιλείαnafs καίc δόξαnafs . v.13 διάp οὗτοςrdans
c rpn-p vipa1p ddms ndms
καί ἐγώ εὐχαριστέω ὁ θεός ἀδιαλείπτως ὅτι παραλαµβάνωvpaanmp λόγοςnams
bo c
ἀκοήngfs παράp ἐγώrpg-p ὁdgms θεόςngms δέχοµαιviad2p οὐxo λόγοςnams ἄνθρωποςngmp ἀλλάc
καθώςbo εἰµίvipx3s ἀληθῶςbo λόγοςnams θεόςngms ὅςrrnms καίc ἐνεργέωvipm3s ἐνp σύrpd-p ὁddmp
πιστεύωvppadmp . v.14 σύrpn-p γάρc µιµητήςnnmp γίνοµαιviao2p ἀδελφόςnvmp ὁdgfp ἐκκλησίαngfp
ὁdgms θεόςngms ὁdgfp εἰµίvppxgfp ἐνp ὁddfs ᾿Ιουδαίαndfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὅτιc ὁdanp
αὐτόςrpanp πάσχωviaa2p καίc σύrpn-p ὑπόp ὁdgmp ἴδιοςagmpn συµφυλέτηςngmp καθώςbo καίc
αὐτόςrpnmp ὑπόp ὁdgmp ᾿Ιουδαῖοςagmpn . v.15 ὁdgmp καίc ὁdams κύριοςnams ἀποκτείνωvpaagmp
᾿Ιησοῦςnams καίc ὁdamp ἴδιοςaampn προφήτηςnamp καίc ἐγώrpa-p ἐκδιώκωvpaagmp καίc θεόςndms µήxo
ἀρέσκωvppagmp καίc πᾶςadmpn ἄνθρωποςndmp ἐναντίοςagmpn .
2:17—3:6 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 608
17 φθασεν δὲ ἐπ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος. ῾Ηµεῖς δέ ἀδελφοί

ἀπορφανισθέντες ἀφ ὑµῶν πρὸς καιρὸν ὥρας προσώπῳ οὐ
καρδίᾳ περισσοτέρως ἐσπουδάσαµεν τὸ πρόσωπον ὑµῶν ἰδεῖν
18 ἐν πολλῇ ἐπιθυµίᾳ. διό ἠθελήσαµεν ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς ἐγὼ
µὲν Παῦλος καὶ ἅπαξ καὶ δίς καὶ ἐνέκοψεν ἡµᾶς ὁ Σατανᾶς.
19 τίς γὰρ ἡµῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως ἢ οὐχὶ
καὶ ὑµεῖς ἔµπροσθεν τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ ἐν τῇ αὐτοῦ
20 παρουσίᾳ. ὑµεῖς γάρ ἐστε ἡ δόξα ἡµῶν καὶ ἡ χαρά.
3 ∆ιὸ µηκέτι στέγοντες εὐδοκήσαµεν καταλειφθῆναι ἐν ᾿Αθή-
2 ναις µόνοι. καὶ ἐπέµψαµεν Τιµόθεον τὸν ἀδελφὸν ἡµῶν καὶ
διάκονον τοῦ θεοῦ καὶ συνεργὸν ἡµῶν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ
Χριστοῦ εἰς τὸ στηρίξαι ὑµᾶς καὶ παρακαλέσαι ὑµᾶς περὶ τῆς
3 πίστεως ὑµῶν. τὸ µηδένα σαίνεσθαι ἐν ταῖς θλίψεσιν ταύταις
4 αὐτοὶ γὰρ οἴδατε ὅτι εἰς τοῦτο κείµεθα, καὶ γὰρ ὅτε πρὸς
ὑµᾶς ἦµεν προελέγοµεν ὑµῖν ὅτι µέλλοµεν θλίβεσθαι καθὼς
5 καὶ ἐγένετο καὶ οἴδατε. διὰ τοῦτο κἀγὼ µηκέτι στέγων ἔ-
πεµψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν πίστιν ὑµῶν µήπως ἐπείρασεν ὑµᾶς
6 ὁ πειράζων καὶ εἰς κενὸν γένηται ὁ κόπος ἡµῶν. ῎Αρτι δὲ
ἐλθόντος Τιµοθέου πρὸς ἡµᾶς ἀφ ὑµῶν καὶ εὐαγγελισαµένου
ἡµῖν τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην ὑµῶν καὶ ὅτι ἔχετε µνείαν
ἡµῶν ἀγαθὴν πάντοτε ἐπιποθοῦντες ἡµᾶς ἰδεῖν καθάπερ καὶ
v.16 κωλύωvppagmp ἐγώrpa-p ὁddnp ἔθνοςndnp λαλέωvnaa ἵναc σῴζωvsap3p εἰςp ὁdans ἀναπληρόωvnaa
αὐτόςrpgmp ὁdafp ἁµαρτίαnafp πάντοτεbo φθάνωviaa3s δέc ἐπίp αὐτόςrpamp ὁdnfs ὀργήnnfs εἰςp
τέλοςnans . v.17 ἐγώrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp ἀπορφανίζωvpapnmp ἀπόp σύrpg-p πρόςp καιρόςnams
ὥραngfs πρόσωπονndns οὐxo καρδίαndfs περισσοτέρωςbo σπουδάζωviaa1p ὁdans πρόσωπονnans σύrpg-p
ὁράωvnaa ἐνp πολύςadfsn ἐπιθυµίαndfs . v.18 διόc θέλωviaa1p ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p ἐγώrpn-s
µένxo Παῦλοςnnms καίc ἅπαξbo καίc δίςbo καίc ἐγκόπτωviaa3s ἐγώrpa-p ὁdnms Σατανᾶςnnms .
v.19 τίςrqnfs γάρc ἐγώrpg-p ἐλπίςnnfs ἤxo χαράnnfs ἤxo στέφανοςnnms καύχησιςngfs ἤxo οὐχίxo καίc
σύrpn-p ἔµπροσθενp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms ἐνp ὁddfs αὐτόςrpgms παρουσίαndfs .
v.20 σύrpn-p γάρc εἰµίvipx2p ὁdnfs δόξαnnfs ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs χαράnnfs . 3. v.1 διόc
µηκέτιbo στέγωvppanmp εὐδοκέωviaa1p καταλείπωvnap ἐνp ᾿Αθῆναιndfp µόνοςanmpn . v.2 καίc
πέµπωviaa1p Τιµόθεοςnams ὁdams ἀδελφόςnams ἐγώrpg-p καίc διάκονοςnams ὁdgms θεόςngms καίc
συνεργόςaamsn ἐγώrpg-p ἐνp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms Χριστόςngms εἰςp ὁdans στηρίζωvnaa σύrpa-p
καίc παρακαλέωvnaa σύrpa-p περίp ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p . v.3 ὁdans µηδείςaamsn σαίνωvnpp ἐνp
ὁddfp θλῖψιςndfp οὗτοςrddfp αὐτόςrpnmp γάρc οἶδαvixa2p ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans κεῖµαιvipn1p . v.4 καίc
c bo p rpa-p viix1p viia1p rpd-p c vipa1p vnpp
γάρ ὅτε πρός σύ εἰµί προλέγω σύ ὅτι µέλλω θλίβω καθώςbo καίc
γίνοµαιviad3s καίc οἶδαvixa2p . v.5 διάp οὗτοςrdans κἀγώrpn-s µηκέτιbo στέγωvppanms πέµπωviaa1s
εἰςp ὁdans γινώσκωvnaa ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p µή&πώςc πειράζωviia3s σύrpa-p ὁdnms πειράζωvppanms
καίc εἰςp κενόςaansn γίνοµαιvsad3s ὁdnms κόποςnnms ἐγώrpg-p .
609 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 3:7—4:4
ἡµεῖς ὑµᾶς. διὰ τοῦτο παρεκλήθηµεν ἀδελφοί ἐφ ὑµῖν ἐπὶ 7
πάσῃ τῇ θλίψει καὶ ἀνάγκῃ ἡµῶν διὰ τῆς ὑµῶν πίστεως. ὅτι 8
νῦν ζῶµεν ἐὰν ὑµεῖς στήκετε ἐν κυρίῳ. τίνα γὰρ εὐχαριστίαν 9
δυνάµεθα τῷ θεῷ ἀνταποδοῦναι περὶ ὑµῶν ἐπὶ πάσῃ τῇ χα-

ρᾷ ᾗ χαίροµεν δι΄ ὑµᾶς ἔµπροσθεν τοῦ θεοῦ ἡµῶν. νυκτὸς 10
καὶ ἡµέρας ὑπὲρ ἐκπερισσοῦ δεόµενοι εἰς τὸ ἰδεῖν ὑµῶν τὸ

πρόσωπον καὶ καταρτίσαι τὰ ὑστερήµατα τῆς πίστεως ὑµῶν.
Αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς καὶ πατὴρ ἡµῶν καὶ ὁ κύριος ἡµῶν ᾿Ιησοῦς 11
Χριστός κατευθύναι τὴν ὁδὸν ἡµῶν πρὸς ὑµᾶς, ὑµᾶς δὲ ὁ 12
κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους

καὶ εἰς πάντας καθάπερ καὶ ἡµεῖς εἰς ὑµᾶς. εἰς τὸ στηρίξαι 13
ὑµῶν τὰς καρδίας ἀµέµπτους ἐν ἁγιωσύνῃ ἔµπροσθεν τοῦ θε-

οῦ καὶ πατρὸς ἡµῶν ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ µετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ.
[τὸ] Λοιπὸν οὖν ἀδελφοί ἐρωτῶµεν ὑµᾶς καὶ παρακαλοῦ- 4
µεν ἐν κυρίῳ ᾿Ιησοῦ καθὼς παρελάβετε παρ ἡµῶν Τὸ πῶς δεῖ
ὑµᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν θεῷ ἵνα περισσεύητε µᾶλλον.
οἴδατε γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαµεν ὑµῖν διὰ τοῦ κυρίου 2
᾿Ιησοῦ. τοῦτο γάρ ἐστιν θέληµα τοῦ θεοῦ ὁ ἁγιασµὸς ὑµῶν 3
ἀπέχεσθαι ὑµᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας. εἰδέναι ἕκαστον ὑµῶν τὸ 4
v.6 ἄρτιbo δέc ἔρχοµαιvpaagms Τιµόθεοςngms πρόςp ἐγώrpa-p ἀπόp σύrpg-p καίc εὐαγγελίζωvpamgms
ἐγώrpd-p ὁdafs πίστιςnafs καίc ὁdafs ἀγάπηnafs σύrpg-p καίc ὅτιc ἔχωvipa2p µνείαnafs ἐγώrpg-p
ἀγαθόςaafsn πάντοτεbo ἐπιποθέωvppanmp ἐγώrpa-p ὁράωvnaa καθάπερbo καίc ἐγώrpn-p σύrpa-p .
v.7 διάp οὗτοςrdans παρακαλέωviap1p ἀδελφόςnvmp ἐπίp σύrpd-p ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs θλῖψιςndfs
καίc ἀνάγκηndfs ἐγώrpg-p διάp ὁdgfs σύrpg-p πίστιςngfs . v.8 ὅτιc νῦνbo ζάωvipa1p ἐάνqo
rpn-p vipa2p p ndms rqafs
σύ στήκω ἐν κύριος . v.9 τίς γάρ εὐχαριστίαnafs δύναµαιvipn1p ὁddms
c
θεόςndms ἀνταποδίδωµιvnaa περίp σύrpg-p ἐπίp πᾶςadfsn ὁddfs χαράndfs ὅςrrdfs χαίρωvipa1p
διάp σύrpa-p ἔµπροσθενp ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p . v.10 νύξngfs καίc ἡµέραngfs ὑπέρp
περισσῶςbo δέοµαιvppnnmp εἰςp ὁdans ὁράωvnaa σύrpg-p ὁdans πρόσωπονnans καίc καταρτίζωvnaa
ὁdanp ὑστέρηµαnanp ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p . v.11 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms θεόςnnms καίc
πατήρnnms ἐγώrpg-p καίc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms κατευθύνωvoaa3s
ὁdafs ὁδόςnafs ἐγώrpg-p πρόςp σύrpa-p . v.12 σύrpa-p δέc ὁdnms κύριοςnnms πλεονάζωvoaa3s
καίc περισσεύωvoaa3s ὁddfs ἀγάπηndfs εἰςp ἀλλήλωνreamp καίc εἰςp πᾶςaampn καθάπερbo καίc
ἐγώrpn-p εἰςp σύrpa-p . v.13 εἰςp ὁdans στηρίζωvnaa σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp ἄµεµπτοςaafpn
ἐνp ἁγιωσύνηndfs ἔµπροσθενp ὁdgms θεόςngms καίc πατήρngms ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn ὁdgmp ἅγιοςagmpn αὐτόςrpgms .
4. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn οὖνc ἀδελφόςnvmp ἐρωτάωvipa1p σύrpa-p καίc παρακαλέωvipa1p ἐνp
κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms καθώςbo παραλαµβάνωviaa2p παράp ἐγώrpg-p ὁdans πῶςbo δεῖvipq3s σύrpa-p
περιπατέωvnpa καίc ἀρέσκωvnpa θεόςndms ἵναc περισσεύωvspa2p µᾶλλονbo . v.2 οἶδαvixa2p γάρc
τίςrqafp παραγγελίαnafp δίδωµιviaa1p σύrpd-p διάp ὁdgms κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms . v.3 οὗτοςrdnns
γάρc εἰµίvipx3s θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ὁdnms ἁγιασµόςnnms σύrpg-p ἀπέχωvnpm σύrpa-p ἀπόp
ὁdgfs πορνείαngfs .
4:5—15 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 610
5 ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασµῷ καὶ τιµῇ. µὴ ἐν πάθει

6 ἐπιθυµίας καθάπερ καὶ τὰ ἔθνη τὰ µὴ εἰδότα τὸν θεόν. τὸ
µὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγµατι τὸν ἀδελφὸν
αὐτοῦ διότι ἔκδικος ὁ κύριος περὶ πάντων τούτων καθὼς καὶ
7 προείποµεν ὑµῖν καὶ διεµαρτυράµεθα. οὐ γὰρ ἐκάλεσεν ἡ-
8 µᾶς ὁ θεὸς ἐπὶ ἀκαθαρσίᾳ ἀλλ ἐν ἁγιασµῷ. τοιγαροῦν ὁ
ἀθετῶν οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ ἀλλὰ τὸν θεὸν τὸν καὶ δόντα τὸ
9 πνεῦµα αὐτοῦ τὸ ἅγιον εἰς ὑµᾶς. Περὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας
οὐ χρείαν ἔχετε γράφειν ὑµῖν αὐτοὶ γὰρ ὑµεῖς θεοδίδακτοί ἐ-
10 στε εἰς τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους. καὶ γὰρ ποιεῖτε αὐτὸ εἰς πάντας
τοὺς ἀδελφοὺς τοὺς ἐν ὅλῃ τῇ Μακεδονίᾳ παρακαλοῦµεν δὲ
11 ὑµᾶς ἀδελφοί περισσεύειν µᾶλλον. καὶ φιλοτιµεῖσθαι ἡσυ-
χάζειν καὶ πράσσειν τὰ ἴδια καὶ ἐργάζεσθαι ταῖς ἰδίαις χερσὶν
12 ὑµῶν καθὼς ὑµῖν παρηγγείλαµεν. ἵνα περιπατῆτε εὐσχηµό-
13 νως πρὸς τοὺς ἔξω καὶ µηδενὸς χρείαν ἔχητε. Οὐ θέλοµεν
δὲ ὑµᾶς ἀγνοεῖν ἀδελφοί περὶ τῶν κεκοιµηµένων, ἵνα µὴ λυ-
14 πῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ µὴ ἔχοντες ἐλπίδα. εἰ γὰρ
πιστεύοµεν ὅτι ᾿Ιησοῦς ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη οὕτως καὶ ὁ θεὸς
15 τοὺς κοιµηθέντας διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ. Τοῦτο γὰρ
ὑµῖν λέγοµεν ἐν λόγῳ κυρίου ὅτι ἡµεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλει-
πόµενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου οὐ µὴ φθάσωµεν τοὺς
v.4 οἶδαvnxa ἕκαστοςaamsn σύrpg-p ὁdans ἑαυτοῦrxgms σκεῦοςnans κτάοµαιvnpn ἐνp ἁγιασµόςndms
καίc τιµήndfs . v.5 µήxo ἐνp πάθοςndns ἐπιθυµίαngfs καθάπερbo καίc ὁdnnp ἔθνοςnnnp
ὁdnnp µήxo οἶδαvpxannp ὁdams θεόςnams . v.6 ὁdans µήxo ὑπερβαίνωvnpa καίc πλεονεκτέωvnpa
ἐνp ὁddns πρᾶγµαndns ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms διότιc ἔκδικοςanmsn ὁdnms κύριοςnnms
περίp πᾶςagmpn οὗτοςrdgmp καθώςbo καίc προεῖπονviaa1p σύrpd-p καίc διαµαρτύροµαιviad1p .
v.7 οὐxo γάρc καλέωviaa3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἐπίp ἀκαθαρσίαndfs ἀλλάc ἐνp ἁγιασµόςndms .
v.8 τοιγαροῦνxo ὁdnms ἀθετέωvppanms οὐxo ἄνθρωποςnams ἀθετέωvipa3s ἀλλάc ὁdams θεόςnams ὁdams
καίc δίδωµιvpaaams ὁdans πνεῦµαnans αὐτόςrpgms ὁdans ἅγιοςaansn εἰςp σύrpa-p . v.9 περίp
δέc ὁdgfs φιλαδελφίαngfs οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p γράφωvnpa σύrpd-p αὐτόςrpnmp γάρc σύrpn-p
θεοδίδακτοςanmpn εἰµίvipx2p εἰςp ὁdans ἀγαπάωvnpa ἀλλήλωνreamp . v.10 καίc γάρc ποιέωvipa2p
αὐτόςrpans εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἀδελφόςnamp ὁdamp ἐνp ὅλοςadfsn ὁddfs Μακεδονίαndfs
παρακαλέωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp περισσεύωvnpa µᾶλλονbo . v.11 καίc φιλοτιµέοµαιvnpn
ἡσυχάζωvnpa καίc πράσσωvnpa ὁdanp ἴδιοςaanpn καίc ἐργάζοµαιvnpn ὁddfp ἴδιοςadfpn χείρndfp σύrpg-p
καθώςbo σύrpd-p παραγγέλλωviaa1p . v.12 ἵναc περιπατέωvspa2p εὐσχηµόνωςbo πρόςp ὁdamp ἔξωbo
καίc µηδείςagnsn χρείαnafs ἔχωvspa2p . v.13 οὐxo θέλωvipa1p δέc σύrpa-p ἀγνοέωvnpa ἀδελφόςnvmp
περίp ὁdgmp κοιµάοµαιvpxpgmp ἵναc µήxo λυπέωvspp2p καθώςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdnmp
µήxo ἔχωvppanmp ἐλπίςnafs . v.14 εἰqo γάρc πιστεύωvipa1p ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms ἀποθνῄσκωviaa3s
καίc ἀνίστηµιviaa3s οὕτωbo καίc ὁdnms θεόςnnms ὁdamp κοιµάοµαιvpapamp διάp ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms
ἄγωvifa3s σύνp αὐτόςrpdms .
κοιµηθέντας, ὅτι αὐτὸς ὁ κύριος ἐν κελεύσµατι ἐν φωνῇ ἀρ- 16
χαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι θεοῦ καταβήσεται ἀπ οὐρανοῦ καὶ

οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον. ἔπειτα ἡµεῖς οἱ 17
ζῶντες οἱ περιλειπόµενοι ἅµα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόµεθα ἐν

νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτως πάν-
τοτε σὺν κυρίῳ ἐσόµεθα. ῞Ωστε παρακαλεῖτε ἀλλήλους ἐν 18
τοῖς λόγοις τούτοις.

Περὶ δὲ τῶν χρόνων καὶ τῶν καιρῶν ἀδελφοί οὐ χρείαν ἔ- 5
χετε ὑµῖν γράφεσθαι. αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε ὅτι ἡ ἡµέρα 2
κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται. ὅταν γὰρ λέ- 3
γωσιν Εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια τότε αἰφνίδιος αὐτοῖς ἐφίσταται

ὄλεθρος ὥσπερ ἡ ὠδὶν τῇ ἐν γαστρὶ ἐχούσῃ καὶ οὐ µὴ ἐκφύ-
γωσιν. ὑµεῖς δέ ἀδελφοί οὐκ ἐστὲ ἐν σκότει ἵνα ἡ ἡµέρα ὑµᾶς 4
ὡς κλέπτης καταλάβῃ, πάντες ὑµεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ 5
ἡµέρας οὐκ ἐσµὲν νυκτὸς οὐδὲ σκότους, ἄρα οὖν µὴ καθεύ- 6
δωµεν ὡς καὶ οἱ λοιποί ἀλλὰ γρηγορῶµεν καὶ νήφωµεν. οἱ 7
γὰρ καθεύδοντες νυκτὸς καθεύδουσιν καὶ οἱ µεθυσκόµενοι

νυκτὸς µεθύουσιν, ἡµεῖς δὲ ἡµέρας ὄντες νήφωµεν ἐνδυσά- 8
µενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης καὶ περικεφαλαίαν ἐλπίδα

σωτηρίας, ὅτι οὐκ ἔθετο ἡµᾶς ὁ θεὸς εἰς ὀργὴν ἀλ᾿λ εἰς περι- 9
v.15 οὗτοςrdans γάρc σύrpd-p λέγωvipa1p ἐνp λόγοςndms κύριοςngms ὅτιc ἐγώrpn-p ὁdnmp ζάωvppanmp
ὁdnmp περιλείποµαιvpponmp εἰςp ὁdafs παρουσίαnafs ὁdgms κύριοςngms οὐxo µήxo φθάνωvsaa1p ὁdamp
κοιµάοµαιvpapamp . v.16 ὅτιc αὐτόςrpnms ὁdnms κύριοςnnms ἐνp κέλευσµαndns ἐνp φωνήndfs
ngms
ἀρχάγγελος καί ἐνp σάλπιγξndfs θεόςngms καταβαίνωvifd3s ἀπόp οὐρανόςngms καίc ὁdnmp
c
νεκρόςanmpn ἐνp Χριστόςndms ἀνίστηµιvifm3p πρῶτοςbo . v.17 ἔπειταbo ἐγώrpn-p ὁdnmp ζάωvppanmp
dnmp vpponmp bo p rpdmp
ὁ περιλείποµαι ἅµα σύν αὐτός ἁρπάζωvifp1p ἐνp νεφέληndfp εἰςp ἀπάντησιςnafs
ὁdgms κύριοςngms εἰςp ἀήρnams καίc οὕτωbo πάντοτεbo σύνp κύριοςndms εἰµίvifx1p . v.18 ὥστεc
vdpa2p reamp p ddmp ndmp rddmp
παρακαλέω ἀλλήλων ἐν ὁ λόγος οὗτος . 5. v.1 περί δέc ὁdgmp
p
χρόνοςngmp καίc ὁdgmp καιρόςngmp ἀδελφόςnvmp οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p σύrpd-p γράφωvnpp .
v.2 αὐτόςrpnmp γάρc ἀκριβῶςbo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs ἡµέραnnfs κύριοςngms ὡςbo κλέπτηςnnms
ἐνp νύξndfs οὕτωbo ἔρχοµαιvipn3s . v.3 ὅτανc γάρc λέγωvspa3p εἰρήνηnnfs καίc ἀσφάλειαnnfs
bo anmsn rpdmp
τότε αἰφνίδιος αὐτός ἐφίστηµιvipm3s ὄλεθροςnnms ὥσπερbo ὁdnfs ὠδίνnnfs ὁddfs ἐνp
γαστήρndfs ἔχωvppadfs καίc οὐxo µήxo ἐκφεύγωvsaa3p . v.4 σύrpn-p δέc ἀδελφόςnvmp οὐxo
vipx2p p ndns c dnfs nnfs rpa-p bo
εἰµί ἐν σκότος ἵνα ὁ ἡµέρα σύ ὡς κλέπτηςnnms καταλαµβάνωvsaa3s .
v.5 πᾶςanmpn σύrpn-p υἱόςnnmp φῶςngns εἰµίvipx2p καίc υἱόςnnmp ἡµέραngfs οὐxo εἰµίvipx1p νύξngfs
οὐδέbo σκότοςngns . v.6 ἄραxo οὖνc µήxo καθεύδωvspa1p ὡςbo καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀλλάc
γρηγορέωvspa1p καίc νήφωvspa1p . v.7 ὁdnmp γάρc καθεύδωvppanmp νύξngfs καθεύδωvipa3p καίc
ὁdnmp µεθύσκωvpppnmp νύξngfs µεθύωvipa3p . v.8 ἐγώrpn-p δέc ἡµέραngfs εἰµίvppxnmp νήφωvspa1p
vpamnmp nams ngfs c ngfs
ἐνδύω θώραξ πίστις καί ἀγάπη καίc περικεφαλαίαnafs ἐλπίςnafs σωτηρίαngfs .
10 ποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. τοῦ

ἀποθανόντος ὑπὲρ ἡµῶν ἵνα εἴτε γρηγορῶµεν εἴτε καθεύδω-
11 µεν ἅµα σὺν αὐτῷ ζήσωµεν. ∆ιὸ παρακαλεῖτε ἀλλήλους καὶ
12 οἰκοδοµεῖτε εἷς τὸν ἕνα καθὼς καὶ ποιεῖτε. ᾿Ερωτῶµεν δὲ
ὑµᾶς ἀδελφοί εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑµῖν καὶ προϊσταµέ-
13 νους ὑµῶν ἐν κυρίῳ καὶ νουθετοῦντας ὑµᾶς. καὶ ἡγεῖσθαι
αὐτοὺς ὑπερ ἐκπερισσοῦ ἐν ἀγάπῃ διὰ τὸ ἔργον αὐτῶν εἰρη-
14 νεύετε ἐν ἑαυτοῖς. παρακαλοῦµεν δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί νουθε-
τεῖτε τοὺς ἀτάκτους παραµυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους ἀντέχε-
15 σθε τῶν ἀσθενῶν µακροθυµεῖτε πρὸς πάντας. ὁρᾶτε µή τις
κακὸν ἀντὶ κακοῦ τινι ἀποδῷ ἀλλὰ πάντοτε τὸ ἀγαθὸν διώκετε
16, 17 καὶ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας. Πάντοτε χαίρετε. ἀδιαλεί-
18 πτως προσεύχεσθε. ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε, τοῦτο γὰρ θέληµα
19 θεοῦ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ εἰς ὑµᾶς. τὸ πνεῦµα µὴ σβέννυτε.
20, 21 προφητείας µὴ ἐξουθενεῖτε. πάντα δὲ δοκιµάζετε τὸ καλὸν
22, 23 κατέχετε. ἀπὸ παντὸς εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε. Αὐτὸς
δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑµᾶς ὁλοτελεῖς καὶ ὁλόκληρον
ὑµῶν τὸ πνεῦµα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶµα ἀµέµπτως ἐν τῇ
24 παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη. πι-
25 στὸς ὁ καλῶν ὑµᾶς ὃς καὶ ποιήσει. ᾿Αδελφοί προσεύχεσθε
v.9 ὅτιc οὐxo τίθηµιviam3s ἐγώrpa-p ὁdnms θεόςnnms εἰςp ὀργήnafs ἀλλάc εἰςp περιποίησιςnafs
σωτηρίαngfs διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.10 ὁdgms
ἀποθνῄσκωvpaagms ὑπέρp ἐγώrpg-p ἵναc εἴτεc γρηγορέωvspa1p εἴτεc καθεύδωvspa1p ἅµαbo σύνp
αὐτόςrpdms ζάωvsaa1p . v.11 διόc παρακαλέωvdpa2p ἀλλήλωνreamp καίc οἰκοδοµέωvdpa2p
εἷςnnms ὁdams εἷςnams καθώςbo καίc ποιέωvipa2p . v.12 ἐρωτάωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp
οἶδαvnxa ὁdamp κοπιάωvppaamp ἐνp σύrpd-p καίc προΐστηµιvppmamp σύrpg-p ἐνp κύριοςndms καίc
νουθετέωvppaamp σύrpa-p . v.13 καίc ἡγέοµαιvnpn αὐτόςrpamp ὑπέρp περισσῶςbo ἐνp ἀγάπηndfs
p dans nans rpgmp
διά ὁ ἔργον αὐτός εἰρηνεύωvdpa2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp . v.14 παρακαλέωvipa1p
δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp νουθετέωvdpa2p ὁdamp ἄτακτοςaampn παραµυθέοµαιvdpn2p ὁdamp
ὀλιγόψυχοςaampn ἀντέχωvdpn2p ὁdgmp ἀσθενήςagmpn µακροθυµέωvdpa2p πρόςp πᾶςaampn .
v.15 ὁράωvdpa2p µήxo τι-σρινµσ κακόςaansn ἀντίp κακόςagnsn τι-σριδµσ ἀποδίδωµιvsaa3s
ἀλλάc πάντοτεbo ὁdans ἀγαθόςaansn διώκωvdpa2p καίc εἰςp ἀλλήλωνreamp καίc εἰςp πᾶςaampn .
v.16 πάντοτεbo χαίρωvdpa2p . v.17 ἀδιαλείπτωςbo προσεύχοµαιvdpn2p . v.18 ἐνp πᾶςadnsn
εὐχαριστέωvdpa2p οὗτοςrdnns γάρc θέληµαnnns θεόςngms ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms εἰςp σύrpa-p .
v.19 ὁdans πνεῦµαnans µήxo σβέννυµιvdpa2p . v.20 προφητείαnafp µήxo ἐξουθενέωvdpa2p .
v.21 πᾶςaanpn δέc δοκιµάζωvdpa2p ὁdans καλόςaansn κατέχωvdpa2p . v.22 ἀπόp πᾶςagnsn
ngns agnsn vdpm2p rpnms c dnms
εἶδος πονηρός ἀπέχω . v.23 αὐτός δέ ὁ θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs
ἁγιάζωvoaa3s σύrpa-p ὁλοτελήςaampn καίc ὁλόκληροςannsn σύrpg-p ὁdnns πνεῦµαnnns καίc ὁdnfs
ψυχήnnfs καίc ὁdnns σῶµαnnns ἀµέµπτωςbo ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms τηρέωvoap3s . v.24 πιστόςanmsn ὁdnms καλέωvppanms σύrpa-p ὅςrrnms
c vifa3s
καί ποιέω .
613 ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ Α 5:26—28
περὶ ἡµῶν. ᾿Ασπάσασθε τοὺς ἀδελφοὺς πάντας ἐν φιλήµατι 26
ἁγίῳ. ὀρκίζω ὑµᾶς τὸν κύριον ἀναγνωσθῆναι τὴν ἐπιστολὴν 27
πᾶσιν τοῖς ἁγίοις ἀδελφοῖς. ῾Η χάρις τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ 28
Χριστοῦ µεθ ὑµῶν ἀµήν.
v.25 ἀδελφόςnvmp προσεύχοµαιvdpn2p περίp ἐγώrpg-p . v.26 ἀσπάζοµαιvdad2p ὁdamp

ἀδελφόςnamp πᾶςaampn ἐνp φίληµαndns ἅγιοςadnsn . v.27 ὁρκίζωvipa1s σύrpa-p ὁdams κύριοςnams
ἀναγινώσκωvnap ὁdafs ἐπιστολήnafs πᾶςadmpn ὁddmp ἅγιοςadmpn ἀδελφόςndmp . v.28 ὁdnfs
χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ ∆ΕΥΤΕΡΑ
G
1 Παῦλος καὶ Σιλουανὸς καὶ Τιµόθεος τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσα-

2 λονικέων ἐν θεῷ πατρὶ ἡµῶν καὶ κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ. χάρις
ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ
3 Χριστοῦ. Εὐχαριστεῖν ὀφείλοµεν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ ὑµῶν
ἀδελφοί καθὼς ἄξιόν ἐστιν ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις ὑµῶν καὶ
πλεονάζει ἡ ἀγάπη ἑνὸς ἑκάστου πάντων ὑµῶν εἰς ἀλλήλους.
4 ὥστε ἡµᾶς αὐτοὺς ἐν ὑµῖν καυχᾶσθαι ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τοῦ
θεοῦ ὑπὲρ τῆς ὑποµονῆς ὑµῶν καὶ πίστεως ἐν πᾶσιν τοῖς διωγ-
5 µοῖς ὑµῶν καὶ ταῖς θλίψεσιν αἷς ἀνέχεσθε. ἔνδειγµα τῆς
δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑµᾶς τῆς βα-
6 σιλείας τοῦ θεοῦ ὑπὲρ ἡς καὶ πάσχετε. εἴπερ δίκαιον παρὰ
7 θεῷ ἀνταποδοῦναι τοῖς θλίβουσιν ὑµᾶς θλῖψιν. καὶ ὑµῖν τοῖς
θλιβοµένοις ἄνεσιν µεθ ἡµῶν ἐν τῇ ἀποκαλύψει τοῦ κυρίου
8 ᾿Ιησοῦ ἀπ οὐρανοῦ µετ ἀγγέλων δυνάµεως αὐτοῦ. ἐν πυ-
ρὶ φλογός διδόντος ἐκδίκησιν τοῖς µὴ εἰδόσιν θεὸν καὶ τοῖς
µὴ ὑπακούουσιν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ [Χρι-
9 στοῦ,] οἵτινες δίκην τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον ἀπὸ προσώπου
1. v.1 Παῦλοςnnms καίc Σιλουανόςnnms καίc Τιµόθεοςnnms ὁddfs ἐκκλησίαndfs
Θεσσαλονικεύςngmp ἐνp θεόςndms πατήρndms ἐγώrpg-p καίc κύριοςndms ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms .
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.3 εὐχαριστέωvnpa ὀφείλωvipa1p ὁddms θεόςndms πάντοτεbo περίp
σύrpg-p ἀδελφόςnvmp καθώςbo ἄξιοςannsn εἰµίvipx3s ὅτιc ὑπεραυξάνωvipa3s ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p
καίc πλεονάζωvipa3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs εἷςngms ἕκαστοςagmsn πᾶςagmpn σύrpg-p εἰςp ἀλλήλωνreamp .
v.4 ὥστεc ἐγώrpa-p αὐτόςrpamp ἐνp σύrpd-p καυχάοµαιvnpn ἐνp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁdgms θεόςngms
ὑπέρp ὁdgfs ὑποµονήngfs σύrpg-p καίc πίστιςngfs ἐνp πᾶςadmpn ὁddmp διωγµόςndmp σύrpg-p καίc ὁddfp
θλῖψιςndfp ὅςrrdfp ἀνέχωvipn2p . v.5 ἔνδειγµαnnns ὁdgfs δίκαιοςagfsn κρίσιςngfs ὁdgms θεόςngms
p dans vnap rpa-p dgfs
εἰς ὁ καταξιόω σύ ὁ βασιλείαngfs ὁdgms θεόςngms ὑπέρp ὅςrrgfs καίc πάσχωvipa2p .
v.6 εἴπερqo δίκαιοςannsn παράp θεόςndms ἀνταποδίδωµιvnaa ὁddmp θλίβωvppadmp σύrpa-p θλῖψιςnafs .
v.7 καίc σύrpd-p ὁddmp θλίβωvpppdmp ἄνεσιςnafs µετάp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddfs ἀποκάλυψιςndfs ὁdgms
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms ἀπόp οὐρανόςngms µετάp ἄγγελοςngmp δύναµιςngfs αὐτόςrpgms . v.8 ἐνp
πῦρndns φλόξngfs δίδωµιvppagms ἐκδίκησιςnafs ὁddmp µήxo οἶδαvpxadmp θεόςnams καίc ὁddmp µήxo
ὑπακούωvppadmp ὁddns εὐαγγέλιονndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
τοῦ κυρίου καὶ ἀπὸ τῆς δόξης τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. ὅταν ἔλθῃ 10
ἐνδοξασθῆναι ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ καὶ θαυµασθῆναι ἐν πᾶσιν

τοῖς πιστεύσασιν ὅτι ἐπιστεύθη τὸ µαρτύριον ἡµῶν ἐφ ὑµᾶς
ἐν τῇ ἡµέρᾳ ἐκείνῃ. εἰς ὃ καὶ προσευχόµεθα πάντοτε περὶ 11
ὑµῶν ἵνα ὑµᾶς ἀξιώσῃ τῆς κλήσεως ὁ θεὸς ἡµῶν καὶ πληρώσῃ
πᾶσαν εὐδοκίαν ἀγαθωσύνης καὶ ἔργον πίστεως ἐν δυνάµει.
ὅπως ἐνδοξασθῇ τὸ ὄνοµα τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ [Χριστοῦ] 12
ἐν ὑµῖν καὶ ὑµεῖς ἐν αὐτῷ κατὰ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἡµῶν καὶ
κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
᾿Ερωτῶµεν δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ κυ- 2
ρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡµῶν ἐπισυναγωγῆς ἐπ αὐτόν.
εἰς τὸ µὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑµᾶς ἀπὸ τοῦ νοὸς µήτε θροεῖ- 2
σθαι µήτε διὰ πνεύµατος µήτε διὰ λόγου µητὲ δι΄ ἐπιστολῆς ὡς
δι΄ ἡµῶν ὡς ὅτι ἐνέστηκεν ἡ ἡµέρα τοῦ Χριστοῦ, µή τις ὑµᾶς 3
ἐξαπατήσῃ κατὰ µηδένα τρόπον ὅτι ἐὰν µὴ ἔλθῃ ἡ ἀποστασία

πρῶτον καὶ ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁµαρτίας, ὁ υἱὸς
τῆς ἀπωλείας. ὁ ἀντικείµενος καὶ ὑπεραιρόµενος ἐπὶ πάντα 4
λεγόµενον θεὸν ἢ σέβασµα ὥστε αὐτὸν εἰς τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ
ὡς Θεὸν καθίσαι ἀποδεικνύντα ἑαυτὸν ὅτι ἔστιν θεός. Οὐ 5
µνηµονεύετε ὅτι ἔτι ὢν πρὸς ὑµᾶς ταῦτα ἔλεγον ὑµῖν. καὶ 6
νῦν τὸ κατέχον οἴδατε εἰς τὸ ἀποκαλυφθῆναι αὐτὸν ἐν τῷ ἑ-

v.9 ὅστιςrrnmp δίκηnafs τίνωvifa3p ὄλεθροςnams αἰώνιοςaamsn ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms κύριοςngms
καίc ἀπόp ὁdgfs δόξαngfs ὁdgfs ἰσχύςngfs αὐτόςrpgms . v.10 ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ἐνδοξάζοµαιvnap
p ddmp admpn rpgms c vnap
ἐν ὁ ἅγιος αὐτός καί θαυµάζω ἐνp πᾶςadmpn ὁddmp πιστεύωvpaadmp ὅτιc
πιστεύωviap3s ὁdnns µαρτύριονnnns ἐγώrpg-p ἐπίp σύrpa-p ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ἐκεῖνοςrddfs .
v.11 εἰςp ὅςrrans καίc προσεύχοµαιvipn1p πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἵναc σύrpa-p ἀξιόωvsaa3s
ὁdgfs κλῆσιςngfs ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p καίc πληρόωvsaa3s πᾶςaafsn εὐδοκίαnafs ἀγαθωσύνηngfs
καίc ἔργονnans πίστιςngfs ἐνp δύναµιςndfs . v.12 ὅπωςbo ἐνδοξάζοµαιvsap3s ὁdnns ὄνοµαnnns
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐνp σύrpd-p καίc σύrpn-p ἐνp αὐτόςrpdms
κατάp ὁdafs χάριςnafs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
2. v.1 ἐρωτάωvipa1p δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ὑπέρp ὁdgfs παρουσίαngfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ἐγώrpg-p ἐπισυναγωγήngfs ἐπίp αὐτόςrpams . v.2 εἰςp ὁdans µήxo
bo vnap rpa-p p dgms ngms c vnpp
ταχέως σαλεύω σύ ἀπό ὁ νοῦς µήτε θροέω µήτε διά πνεῦµαngns µήτεc
c p
διάp λόγοςngms µήτεc διάp ἐπιστολήngfs ὡςbo διάp ἐγώrpg-p ὡςbo ὅτιc ἐνίστηµιvixa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs
ὁdgms Χριστόςngms . v.3 µήxo τι-σρινµσ σύrpa-p ἐξαπατάωvsaa3s κατάp µηδείςaamsn τρόποςnams
ὅτιc ἐάνqo µήxo ἔρχοµαιvsaa3s ὁdnfs ἀποστασίαnnfs πρῶτοςbo καίc ἀποκαλύπτωvsap3s ὁdnms
ἄνθρωποςnnms ὁdgfs ἁµαρτίαngfs ὁdnms υἱόςnnms ὁdgfs ἀπώλειαngfs . v.4 ὁdnms ἀντίκειµαιvppnnms
καίc ὑπεραίρωvpppnms ἐπίp πᾶςaanpn λέγωvpppans θεόςnams ἤxo σέβασµαnans ὥστεc αὐτόςrpams εἰςp
ὁdams ναόςnams ὁdgms θεόςngms ὡςbo θεόςnams καθίζωvnaa ἀποδείκνυµιvppaams ἑαυτοῦrxams ὅτιc
εἰµίvipx3s θεόςnnms . v.5 οὐxo µνηµονεύωvipa2p ὅτιc ἔτιbo εἰµίvppxnms πρόςp σύrpa-p οὗτοςrdanp
λέγωviia1s σύrpd-p .
7 αυτοῦ καιρῷ. τὸ γὰρ µυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς ἀνοµίας,

8 µόνον ὁ κατέχων ἄρτι ἕως ἐκ µέσου γένηται. καὶ τότε ἀποκα-
λυφθήσεται ὁ ἄνοµος ὃν ὁ κύριος ἀναλώσει τῷ πνεύµατι τοῦ
στόµατος αὐτοῦ καὶ καταργήσει τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς παρουσίας
9 αὐτοῦ. οὗ ἐστιν ἡ παρουσία κατ ἐνέργειαν τοῦ Σατανᾶ ἐν πά-
10 σῃ δυνάµει καὶ σηµείοις καὶ τέρασιν ψεύδους. καὶ ἐν πάσῃ
ἀπάτῃ τῆς ἀδικίας ἐν τοῖς ἀπολλυµένοις ἀνθ ὧν τὴν ἀγάπην
11 τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς. καὶ διὰ
τοῦτο πέµψει αὐτοῖς ὁ θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ πιστεῦ-
12 σαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει. ἵνα κριθῶσιν πάντες οἱ µὴ πιστεύ-
13 σαντες τῇ ἀληθείᾳ ἀλ᾿λ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ. ῾Ηµεῖς
δὲ ὀφείλοµεν εὐχαριστεῖν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ ὑµῶν ἀδελφοὶ
ἠγαπηµένοι ὑπὸ κυρίου ὅτι εἵλετο ὑµᾶς ὁ θεὸς ἀ᾿π αρχῆς εἰς
14 σωτηρίαν ἐν ἁγιασµῷ πνεύµατος καὶ πίστει ἀληθείας. εἰς
ὃ ἐκάλεσεν ὑµᾶς διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἡµῶν εἰς περιποίησιν
15 δόξης τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἄρα οὖν ἀδελφοί
στήκετε καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ
16 λόγου εἴτε δι΄ ἐπιστολῆς ἡµῶν. Αὐτὸς δὲ ὁ κύριος ἡµῶν ᾿Ιη-
σοῦς Χριστὸς καὶ ὁ θεὸς καὶ πατὴρ ἡµῶν ὁ ἀγαπήσας ἡµᾶς
καὶ δοὺς παράκλησιν αἰωνίαν καὶ ἐλπίδα ἀγαθὴν ἐν χάριτι.
v.6 καίc νῦνbo ὁdans κατέχωvppaans οἶδαvixa2p εἰςp ὁdans ἀποκαλύπτωvnap αὐτόςrpams ἐνp ὁddms
ἑαυτοῦrxgms καιρόςndms . v.7 ὁdnns γάρc µυστήριονnnns ἤδηbo ἐνεργέωvipm3s ὁdgfs ἀνοµίαngfs
µόνοςbo ὁdnms κατέχωvppanms ἄρτιbo ἕωςc ἐκp µέσοςagnsn γίνοµαιvsad3s . v.8 καίc τότεbo
vifp3s dnms anmsn rrams dnms nnms vifa3s ddns
ἀποκαλύπτω ὁ ἄνοµος ὅς ὁ κύριος ἀναλίσκω ὁ πνεῦµαndns
ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms καίc καταργέωvifa3s ὁddfs ἐπιφάνειαndfs ὁdgfs παρουσίαngfs αὐτόςrpgms .
v.9 ὅςrrgms εἰµίvipx3s ὁdnfs παρουσίαnnfs κατάp ἐνέργειαnafs ὁdgms Σατανᾶςngms ἐνp πᾶςadfsn
δύναµιςndfs καίc σηµεῖονndnp καίc τέραςndnp ψεῦδοςngns . v.10 καίc ἐνp πᾶςadfsn ἀπάτηndfs
dgfs ngfs p ddmp vppedmp p rrgmp
ὁ ἀδικία ἐν ὁ ἀπόλλυµι ἀντί ὅς ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdgfs ἀλήθειαngfs
οὐxo δέχοµαιviad3p εἰςp ὁdans σῴζωvnap αὐτόςrpamp . v.11 καίc διάp οὗτοςrdans πέµπωvifa3s
αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms ἐνέργειαnafs πλάνηngfs εἰςp ὁdans πιστεύωvnaa αὐτόςrpamp ὁddns
ψεῦδοςndns . v.12 ἵναc κρίνωvsap3p πᾶςanmpn ὁdnmp µήxo πιστεύωvpaanmp ὁddfs ἀλήθειαndfs
c vpaanmp
ἀλλά εὐδοκέω ἐνp ὁddfs ἀδικίαndfs . v.13 ἐγώrpn-p δέc ὀφείλωvipa1p εὐχαριστέωvnpa ὁddms
θεόςndms πάντοτεbo περίp σύrpg-p ἀδελφόςnvmp ἀγαπάωvpxpnmp ὑπόp κύριοςngms ὅτιc αἱρέωviam3s
σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms ἀπόp ἀρχήngfs εἰςp σωτηρίαnafs ἐνp ἁγιασµόςndms πνεῦµαngns καίc
πίστιςndfs ἀλήθειαngfs . v.14 εἰςp ὅςrrans καλέωviaa3s σύrpa-p διάp ὁdgns εὐαγγέλιονngns ἐγώrpg-p
p nafs ngfs dgms
εἰς περιποίησις δόξα ὁ κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.15 ἄραxo
οὖνc ἀδελφόςnvmp στήκωvdpa2p καίc κρατέωvdpa2p ὁdafp παράδοσιςnafp ὅςrrafp διδάσκωviap2p εἴτεc
διάp λόγοςngms εἴτεc διάp ἐπιστολήngfs ἐγώrpg-p . v.16 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms καίc ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ἐγώrpg-p ὁdnms ἀγαπάωvpaanms
ἐγώrpa-p καίc δίδωµιvpaanms παράκλησιςnafs αἰώνιοςaafsn καίc ἐλπίςnafs ἀγαθόςaafsn ἐνp χάριςndfs .
παρακαλέσαι ὑµῶν τὰς καρδίας καὶ στηρίξαι ὑµᾶς ἐν παντὶ 17
λόγῳ καὶ ἔργῳ ἀγαθῷ.

Τὸ λοιπὸν προσεύχεσθε ἀδελφοί περὶ ἡµῶν ἵνα ὁ λόγος τοῦ 3
κυρίου τρέχῃ καὶ δοξάζηται καθὼς καὶ πρὸς ὑµᾶς. καὶ ἵνα 2
ῥυσθῶµεν ἀπὸ τῶν ἀτόπων καὶ πονηρῶν ἀνθρώπων, οὐ γὰρ

πάντων ἡ πίστις. πιστὸς δέ ἐστιν ὁ κύριος ὃς στηρίξει ὑµᾶς 3
καὶ φυλάξει ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. πεποίθαµεν δὲ ἐν κυρίῳ ἐφ 4
ὑµᾶς ὅτι ἃ παραγγέλλοµεν ὑµῖν, καὶ ποιεῖτε καὶ ποιήσετε.

῾Ο δὲ κύριος κατευθύναι ὑµῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην 5
τοῦ θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑποµονὴν τοῦ Χριστοῦ. Παραγγέλ- 6
λοµεν δὲ ὑµῖν ἀδελφοί ἐν ὀνόµατι τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ

Χριστοῦ στέλλεσθαι ὑµᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως πε-
ριπατοῦντος καὶ µὴ κατὰ τὴν παράδοσιν ἣν παρέλαβον παρ
ἡµῶν. αὐτοὶ γὰρ οἴδατε πῶς δεῖ µιµεῖσθαι ἡµᾶς ὅτι οὐκ ἠτα- 7
κτήσαµεν ἐν ὑµῖν. οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγοµεν παρά τινος 8
ἀλλ ἐν κόπῳ καὶ µόχθῳ νύκτα καὶ ἡµέραν ἐργαζόµενοι πρὸς

τὸ µὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑµῶν, οὐχ ὅτι οὐκ ἔχοµεν ἐξουσίαν 9
ἀλλ ἵνα ἑαυτοὺς τύπον δῶµεν ὑµῖν εἰς τὸ µιµεῖσθαι ἡµᾶς.

καὶ γὰρ ὅτε ἦµεν πρὸς ὑµᾶς τοῦτο παρηγγέλλοµεν ὑµῖν ὅτι 10
εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι µηδὲ ἐσθιέτω. ἀκούοµεν γάρ τι- 11
νας περιπατοῦντας ἐν ὑµῖν ἀτάκτως µηδὲν ἐργαζοµένους ἀλλὰ

v.17 παρακαλέωvoaa3s σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp καίc στηρίζωvoaa3s σύrpa-p ἐνp πᾶςadmsn λόγοςndms
καίc ἔργονndns ἀγαθόςadnsn . 3. v.1 ὁdnns λοιπόςannsn προσεύχοµαιvdpn2p ἀδελφόςnvmp περίp
rpg-p c dnms nnms dgms
ἐγώ ἵνα ὁ λόγος ὁ κύριοςngms τρέχωvspa3s καίc δοξάζωvspp3s καθώςbo καίc πρόςp
σύrpa-p . v.2 καίc ἵναc ῥύοµαιvsap1p ἀπόp ὁdgmp ἄτοποςagmpn καίc πονηρόςagmpn ἄνθρωποςngmp
οὐxo γάρc πᾶςagmpn ὁdnfs πίστιςnnfs . v.3 πιστόςanmsn δέc εἰµίvipx3s ὁdnms κύριοςnnms ὅςrrnms
στηρίζωvifa3s σύrpa-p καίc φυλάσσωvifa3s ἀπόp ὁdgms πονηρόςagmsn . v.4 πείθωvixa1p δέc ἐνp
κύριοςndms ἐπίp σύrpa-p ὅτιc ὅςrranp παραγγέλλωvipa1p σύrpd-p καίc ποιέωvipa2p καίc ποιέωvifa2p .
v.5 ὁdnms δέc κύριοςnnms κατευθύνωvoaa3s σύrpg-p ὁdafp καρδίαnafp εἰςp ὁdafs ἀγάπηnafs ὁdgms
θεόςngms καίc εἰςp ὁdafs ὑποµονήnafs ὁdgms Χριστόςngms . v.6 παραγγέλλωvipa1p δέc σύrpd-p
ἀδελφόςnvmp ἐνp ὄνοµαndns ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms στέλλωvnpm σύrpa-p
ἀπόp πᾶςagmsn ἀδελφόςngms ἀτάκτωςbo περιπατέωvppagms καίc µήxo κατάp ὁdafs παράδοσιςnafs
ὅςrrafs παραλαµβάνωviaa3p παράp ἐγώrpg-p . v.7 αὐτόςrpnmp γάρc οἶδαvixa2p πῶςbo δεῖvipq3s
vnpn rpa-p c xo viaa1p
µιµέοµαι ἐγώ ὅτι οὐ ἀτακτέω ἐνp σύrpd-p . v.8 οὐδέbo δωρεάνbo ἄρτοςnams
ἐσθίωviaa1p παράp τι-σριγµσ ἀλλάc ἐνp κόποςndms καίc µόχθοςndms νύξnafs καίc ἡµέραnafs
ἐργάζοµαιvppnnmp πρόςp ὁdans µήxo ἐπιβαρέωvnaa τι-σριαµσ σύrpg-p . v.9 οὐxo ὅτιc οὐxo ἔχωvipa1p
ἐξουσίαnafs ἀλλάc ἵναc ἑαυτοῦrxamp τύποςnams δίδωµιvsaa1p σύrpd-p εἰςp ὁdans µιµέοµαιvnpn
ἐγώrpa-p . v.10 καίc γάρc ὅτεbo εἰµίviix1p πρόςp σύrpa-p οὗτοςrdans παραγγέλλωviia1p σύrpd-p
ὅτιc εἰqo τι-σρινµσ οὐxo θέλωvipa3s ἐργάζοµαιvnpn µηδέc ἐσθίωvdpa3s .
12 περιεργαζοµένους, τοῖς δὲ τοιούτοις παραγγέλλοµεν καὶ πα-

ρακαλοῦµεν διὰ τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστου, ἵνα µετὰ
13 ἡσυχίας ἐργαζόµενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν. ῾Υµεῖς δέ
14 ἀδελφοί µὴ ἐκκακήσητε καλοποιοῦντες. εἰ δέ τις οὐχ ὑπα-
κούει τῷ λόγῳ ἡµῶν διὰ τῆς ἐπιστολῆς τοῦτον σηµειοῦσθε καὶ
15 µὴ συναναµίγνυσθε αὐτῷ ἵνα ἐντραπῇ, καὶ µὴ ὡς ἐχθρὸν ἡ-
16 γεῖσθε ἀλλὰ νουθετεῖτε ὡς ἀδελφόν. Αὐτὸς δὲ ὁ κύριος τῆς
εἰρήνης δῴη ὑµῖν τὴν εἰρήνην διὰ παντὸς ἐν παντὶ τρόπῳ ὁ
17 κύριος µετὰ πάντων ὑµῶν. ῾Ο ἀσπασµὸς τῇ ἐµῇ χειρὶ Παύ-
18 λου ὅ ἐστιν σηµεῖον ἐν πάσῃ ἐπιστολῇ, οὕτως γράφω. ἡ χάρις
τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων ὑµῶν ἀµήν.
v.11 ἀκούωvipa1p γάρc τι-σριαµπ περιπατέωvppaamp ἐνp σύrpd-p ἀτάκτωςbo µηδείςaansn

ἐργάζοµαιvppnamp ἀλλάc περιεργάζοµαιvppnamp . v.12 ὁddmp δέc τοιοῦτοςrddmp παραγγέλλωvipa1p
καίc παρακαλέωvipa1p διάp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἵναc µετάp
ἡσυχίαngfs ἐργάζοµαιvppnnmp ὁdams ἑαυτοῦrxgmp ἄρτοςnams ἐσθίωvspa3p . v.13 σύrpn-p
δέc ἀδελφόςnvmp µήxo ἐγκακέωvsaa2p καλοποιέωvppanmp . v.14 εἰqo δέc τι-σρινµσ οὐxo
ὑπακούωvipa3s ὁddms λόγοςndms ἐγώrpg-p διάp ὁdgfs ἐπιστολήngfs οὗτοςrdams σηµειόωvdpm2p καίc
µήxo συναναµίγνυµιvdpm2p αὐτόςrpdms ἵναc ἐντρέπωvsap3s . v.15 καίc µήxo ὡςbo ἐχθρόςaamsn
vdpn2p c vdpa2p bo nams
ἡγέοµαι ἀλλά νουθετέω ὡς ἀδελφός . v.16 αὐτόςrpnms δέc ὁdnms κύριοςnnms
ὁdgfs εἰρήνηngfs δίδωµιvoaa3s σύrpd-p ὁdafs εἰρήνηnafs διάp πᾶςagmsn ἐνp πᾶςadmsn τρόποςndms
ὁdnms κύριοςnnms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p . v.17 ὁdnms ἀσπασµόςnnms ὁddfs ἐµόςrsdfs
χείρndfs Παῦλοςngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s σηµεῖονnnns ἐνp πᾶςadfsn ἐπιστολήndfs οὕτωbo γράφωvipa1s .
v.18 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p
ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
G
Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ κατ ἐπιταγὴν θεοῦ σω- 1

τῆρος ἡµῶν καὶ Κυριόυ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῆς ἐλπίδος ἡµῶν.
Τιµοθέῳ γνησίῳ τέκνῳ ἐν πίστει χάρις ἔλεος εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ 2
πατρὸς ἡµῶν καὶ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν. Καθὼς 3
παρεκάλεσά σε προσµεῖναι ἐν ᾿Εφέσῳ πορευόµενος εἰς Μα-

κεδονίαν ἵνα παραγγείλῃς τισὶν µὴ ἑτεροδιδασκαλεῖν. µηδὲ 4
προσέχειν µύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις αἵτινες ζητή-

σεις παρέχουσιν µᾶλλον ἢ οἰκονοµίαν θεοῦ τὴν ἐν πίστει. τὸ 5
δὲ τέλος τῆς παραγγελίας ἐστὶν ἀγάπη ἐκ καθαρᾶς καρδίας

καὶ συνειδήσεως ἀγαθῆς καὶ πίστεως ἀνυποκρίτου. ὧν τινες 6
ἀστοχήσαντες ἐξετράπησαν εἰς µαταιολογίαν. θέλοντες εἶναι 7
νοµοδιδάσκαλοι µὴ νοοῦντες µήτε ἃ λέγουσιν µήτε περὶ τίνων

διαβεβαιοῦνται. Οἴδαµεν δὲ ὅτι καλὸς ὁ νόµος ἐάν τις αὐτῷ 8
νοµίµως χρῆται. εἰδὼς τοῦτο ὅτι δικαίῳ νόµος οὐ κεῖται ἀνό- 9
µοις δὲ καὶ ἀνυποτάκτοις ἀσεβέσιν καὶ ἁµαρτωλοῖς ἀνοσίοις

καὶ βεβήλοις πατρολῴαις καὶ µητρολῴαις ἀνδροφόνοις. πόρ- 10
νοις ἀρσενοκοίταις ἀνδραποδισταῖς ψεύσταις ἐπιόρκοις καὶ εἴ

1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp ἐπιταγήnafs θεόςngms
σωτήρngms ἐγώrpg-p καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgfs ἐλπίςngfs ἐγώrpg-p .
v.2 Τιµόθεοςndms γνήσιοςadnsn τέκνονndns ἐνp πίστιςndfs χάριςnnfs ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs
ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p καίc Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p .
v.3 καθώςbo παρακαλέωviaa1s σύrpa-s προσµένωvnaa ἐνp ῎Εφεσοςndfs πορεύοµαιvppnnms εἰςp
Μακεδονίαnafs ἵναc παραγγέλλωvsaa2s τι-σριδµπ µήxo ἑτεροδιδασκαλέωvnpa . v.4 µηδέc
προσέχωvnpa µῦθοςndmp καίc γενεαλογίαndfp ἀπέραντοςadfpn ὅστιςrrnfp ζήτησιςnafp παρέχωvipa3p
µᾶλλονbo ἤxo οἰκονοµίαnafs θεόςngms ὁdafs ἐνp πίστιςndfs . v.5 ὁdnns δέc τέλοςnnns ὁdgfs
παραγγελίαngfs εἰµίvipx3s ἀγάπηnnfs ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs καίc συνείδησιςngfs ἀγαθόςagfsn
καίc πίστιςngfs ἀνυπόκριτοςagfsn . v.6 ὅςrrgfp τι-σρινµπ ἀστοχέωvpaanmp ἐκτρέπωviap3p εἰςp
µαταιολογίαnafs . v.7 θέλωvppanmp εἰµίvnpx νοµοδιδάσκαλοςnnmp µήxo νοέωvppanmp µήτεc ὅςrranp
λέγωvipa3p µήτεc περίp τίςrqgnp διαβεβαιόοµαιvipn3p . v.8 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc καλόςanmsn ὁdnms
νόµοςnnms ἐάνqo τι-σρινµσ αὐτόςrpdms νοµίµωςbo χράοµαιvspn3s . v.9 οἶδαvpxanms οὗτοςrdans ὅτιc
δίκαιοςadmsn νόµοςnnms οὐxo κεῖµαιvipn3s ἄνοµοςadmpn δέc καίc ἀνυπότακτοςadmpn ἀσεβήςadmpn
καίc ἁµαρτωλόςadmpn ἀνόσιοςadmpn καίc βέβηλοςadmpn πατρολῴαςndmp καίc µητρολῴαςndmp
ἀνδροφόνοςndmp .
1:11—2:1 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 620
11 τι ἕτερον τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ ἀντίκειται. κατὰ τὸ εὐαγ-

12 γέλιον τῆς δόξης τοῦ µακαρίου θεοῦ ὃ ἐπιστεύθην ἐγώ. Καὶ
Χάριν ἔχω τῷ ἐνδυναµώσαντί µε Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡµῶν
13 ὅτι πιστόν µε ἡγήσατο θέµενος εἰς διακονίαν. τὸν πρότερον
ὄντα βλάσφηµον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν ἀλλὰ ἠλεήθην ὅτι
14 ἀγνοῶν ἐποίησα ἐν ἀπιστίᾳ, ὑπερεπλεόνασεν δὲ ἡ χάρις τοῦ
κυρίου ἡµῶν µετὰ πίστεως καὶ ἀγάπης τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ.
15 πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος ὅτι Χριστὸς ᾿Ιησοῦς
ἦλθεν εἰς τὸν κόσµον ἁµαρτωλοὺς σῶσαι ὧν πρῶτός εἰµι ἐγώ.
16 ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἠλεήθην ἵνα ἐν ἐµοὶ πρώτῳ ἐνδείξηται ᾿Ιησοῦς
Χριστὸς τὴν πᾶσαν µακροθυµίαν πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν µελ-
17 λόντων πιστεύειν ἐπ αὐτῷ εἰς ζωὴν αἰώνιον. τῷ δὲ βασιλεῖ
τῶν αἰώνων ἀφθάρτῳ ἀοράτῳ µόνῳ σοφῷ θεῷ τιµὴ καὶ δόξα
18 εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. Ταύτην τὴν παραγγελίαν
παρατίθεµαί σοι τέκνον Τιµόθεε κατὰ τὰς προαγούσας ἐπὶ σὲ
19 προφητείας ἵνα στρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρατείαν. ἔ-
χων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν ἥν τινες ἀπωσάµενοι περὶ
20 τὴν πίστιν ἐναυάγησαν. ὧν ἐστιν ῾Υµέναιος καὶ ᾿Αλέξανδρος
οὓς παρέδωκα τῷ Σατανᾷ ἵνα παιδευθῶσιν µὴ βλασφηµεῖν.
2 Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις προσευ-
v.10 πόρνοςndmp ἀρσενοκοίτηςndmp ἀνδραποδιστήςndmp ψεύστηςndmp ἐπίορκοςadmpn καίc εἰqo
τι-σριννσ ἕτεροςannsn ὁddfs ὑγιαίνωvppadfs διδασκαλίαndfs ἀντίκειµαιvipn3s . v.11 κατάp ὁdans
εὐαγγέλιονnans ὁdgfs δόξαngfs ὁdgms µακάριοςagmsn θεόςngms ὅςrrans πιστεύωviap1s ἐγώrpn-s .
v.12 καίc χάριςnafs ἔχωvipa1s ὁddms ἐνδυναµόωvpaadms ἐγώrpa-s Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ὁddms
κύριοςndms ἐγώrpg-p ὅτιc πιστόςaamsn ἐγώrpa-s ἡγέοµαιviad3s τίθηµιvpamnms εἰςp διακονίαnafs .
v.13 ὁdams πρότεροςbo εἰµίvppxams βλάσφηµοςaamsn καίc διώκτηςnams καίc ὑβριστήςnams ἀλλάc
ἐλεέωviap1s ὅτιc ἀγνοέωvppanms ποιέωviaa1s ἐνp ἀπιστίαndfs . v.14 ὑπερπλεονάζωviaa3s δέc
ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p µετάp πίστιςngfs καίc ἀγάπηngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.15 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms καίc πᾶςagfsn ἀποδοχήngfs ἄξιοςanmsn ὅτιc
Χριστόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms ἔρχοµαιviaa3s εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἁµαρτωλόςaampn σῴζωvnaa ὅςrrgmp
πρῶτοςanmsn εἰµίvipx1s ἐγώrpn-s . v.16 ἀλλάc διάp οὗτοςrdans ἐλεέωviap1s ἵναc ἐνp ἐγώrpd-s
admsn vsam3s
πρῶτος ἐνδείκνυµι ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms ὁdafs πᾶςaafsn µακροθυµίαnafs πρόςp
ὑποτύπωσιςnafs ὁdgmp µέλλωvppagmp πιστεύωvnpa ἐπίp αὐτόςrpdms εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn .
v.17 ὁddms δέc βασιλεύςndms ὁdgmp αἰώνngmp ἄφθαρτοςadmsn ἀόρατοςadmsn µόνοςadmsn σοφόςadmsn
θεόςndms τιµήnnfs καίc δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.18 οὗτοςrdafs
dafs nafs vipm1s rpd-s nvns nvms p dafp
ὁ παραγγελία παρατίθηµι σύ τέκνον Τιµόθεος κατά ὁ προάγωvppaafp
ἐπίp σύrpa-s προφητείαnafp ἵναc στρατεύωvipm2s ἐνp αὐτόςrpdfp ὁdafs καλόςaafsn στρατείαnafs .
v.19 ἔχωvppanms πίστιςnafs καίc ἀγαθόςaafsn συνείδησιςnafs ὅςrrafs τι-σρινµπ ἀπωθέοµαιvpadnmp
περίp ὁdafs πίστιςnafs ναυαγέωviaa3p . v.20 ὅςrrgmp εἰµίvipx3s ῾Υµέναιοςnnms καίc ᾿Αλέξανδροςnnms
ὅςrramp παραδίδωµιviaa1s ὁddms Σατανᾶςndms ἵναc παιδεύωvsap3p µήxo βλασφηµέωvnpa .
621 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 2:2—15
χάς ἐντεύξεις εὐχαριστίας ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων. ὑπὲρ 2
βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων ἵνα ἤρεµον καὶ ἡ-

σύχιον βίον διάγωµεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεµνότητι. τοῦτο 3
γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡµῶν θεοῦ.

ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀλη- 4
θείας ἐλθεῖν. εἷς γὰρ θεός εἷς καὶ µεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων 5
ἄνθρωπος Χριστὸς ᾿Ιησοῦς. ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ 6
πάντων τὸ µαρτύριον καιροῖς ἰδίοις. εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ 7
καὶ ἀπόστολος ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδοµαι διδά-

σκαλος ἐθνῶν ἐν πίστει καὶ ἀληθείᾳ. Βούλοµαι οὖν προσεύ- 8
χεσθαι τοὺς ἄνδρας ἐν παντὶ τόπῳ ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας

χωρὶς ὀργῆς καὶ διαλογισµοῦ. ὡσαύτως καὶ τὰς γυναῖκας 9
ἐν καταστολῇ κοσµίῳ µετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσµεῖν

ἑαυτάς µὴ ἐν πλέγµασιν ἢ χρυ΄σῳ, ἢ µαργαρίταις ἢ ἱµατισµῷ
πολυτελεῖ. ἀλλ ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλοµέναις θεοσέ- 10
βειαν δι΄ ἔργων ἀγαθῶν. γυνὴ ἐν ἡσυχίᾳ µανθανέτω ἐν πάσῃ 11
ὑποταγῇ, γυναικὶ δὲ διδάσκειν οὐκ ἐπιτρέπω οὐδὲ αὐθεν- 12
τεῖν ἀνδρός ἀλλ εἶναι ἐν ἡσυχίᾳ. ᾿Αδὰµ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη 13
εἶτα Εὕα. καὶ ᾿Αδὰµ οὐκ ἠπατήθη ἡ δὲ γυνὴ ἀπατηθεῖσα ἐν 14
παραβάσει γέγονεν, σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας ἐὰν 15
2. v.1 παρακαλέωvipa1s οὖνc πρῶτοςbo πᾶςagnpn ποιέωvnpp δέησιςnafp προσευχήnafp ἔντευξιςnafp

εὐχαριστίαnafp ὑπέρp πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp . v.2 ὑπέρp βασιλεύςngmp καίc πᾶςagmpn ὁdgmp
ἐνp ὑπεροχήndfs εἰµίvppxgmp ἵναc ἤρεµοςaamsn καίc ἡσύχιοςaamsn βίοςnams διάγωvspa1p ἐνp πᾶςadfsn
εὐσέβειαndfs καίc σεµνότηςndfs . v.3 οὗτοςrdnns γάρc καλόςannsn καίc ἀπόδεκτοςannsn ἐνώπιονbo
ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p θεόςngms . v.4 ὅςrrnms πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp θέλωvipa3s σῴζωvnap
c p nafs ngfs
καί εἰς ἐπίγνωσις ἀλήθεια ἔρχοµαιvnaa . v.5 εἷςnnms γάρc θεόςnnms εἷςnnms καίc
µεσίτηςnnms θεόςngms καίc ἄνθρωποςngmp ἄνθρωποςnnms Χριστόςnnms ᾿Ιησοῦςnnms . v.6 ὁdnms
vpaanms rxams nans p agmpn dans nans
δίδωµι ἑαυτοῦ ἀντίλυτρον ὑπέρ πᾶς ὁ µαρτύριον καιρόςndmp
ἴδιοςadmpn . v.7 εἰςp ὅςrrans τίθηµιviap1s ἐγώrpn-s κῆρυξnnms καίc ἀπόστολοςnnms ἀλήθειαnafs
λέγωvipa1s ἐνp Χριστόςndms οὐxo ψεύδοµαιvipn1s διδάσκαλοςnnms ἔθνοςngnp ἐνp πίστιςndfs καίc
ἀλήθειαndfs . v.8 βούλοµαιvipn1s οὖνc προσεύχοµαιvnpn ὁdamp ἀνήρnamp ἐνp πᾶςadmsn τόποςndms
vppaamp
ἐπαίρω ὅσιοςaampn χείρnafp χωρίςbo ὀργήngfs καίc διαλογισµόςngms . v.9 ὡσαύτωςbo καίc
ὁdafp γυνήnafp ἐνp καταστολήndfs κόσµιοςadfsn µετάp αἰδώςngfs καίc σωφροσύνηngfs κοσµέωvnpa
ἑαυτοῦrxafp µήxo ἐνp πλέγµαndnp ἤxo χρυσόςndms ἤxo µαργαρίτηςndmp ἤxo ἱµατισµόςndms
πολυτελήςadmsn . v.10 ἀλλάc ὅςrrnns πρέπωvipq3s γυνήndfp ἐπαγγέλλοµαιvppndfp θεοσέβειαnafs
p ngnp
διά ἔργον ἀγαθόςagnpn . v.11 γυνήnnfs ἐνp ἡσυχίαndfs µανθάνωvdpa3s ἐνp πᾶςadfsn
ὑποταγήndfs . v.12 γυνήndfs δέc διδάσκωvnpa οὐxo ἐπιτρέπωvipa1s οὐδέbo αὐθεντέωvnpa ἀνήρngms
ἀλλάc εἰµίvnpx ἐνp ἡσυχίαndfs . v.13 ᾿Αδάµtp γάρc πρῶτοςanmsn πλάσσωviap3s εἶταbo Εὕαnnfs .
c tp xo viap3s
v.14 καί ᾿Αδάµ οὐ ἀπατάω ὁdnfs δέc γυνήnnfs ἀπατάωvpapnfs ἐνp παράβασιςndfs
γίνοµαιvixa3s .
3:1—14 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 622
µείνωσιν ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασµῷ µετὰ σωφροσύνης,

3 πιστὸς ὁ λόγος Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται καλοῦ ἔργου
2 ἐπιθυµεῖ. δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι µιᾶς
γυναικὸς ἄνδρα νηφάλεον σώφρονα κόσµιον φιλόξενον δι-
3 δακτικόν. µὴ πάροινον µὴ πλήκτην µὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλ᾿λ
4 ἐπιεικῆ ἄµαχον ἀφιλάργυρον. τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊ-
στάµενον τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ µετὰ πάσης σεµνότητος.
5 εἰ δέ τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδεν πῶς ἐκκλησίας
6 θεοῦ ἐπιµελήσεται. µὴ νεόφυτον ἵνα µὴ τυφωθεὶς εἰς κρίµα
7 ἐµπέσῃ τοῦ διαβόλου. δεῖ δὲ αὐτὸν καὶ µαρτυρίαν καλὴν ἔ-
χειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν ἵνα µὴ εἰς ὀνειδισµὸν ἐµπέσῃ καὶ παγίδα
8 τοῦ διαβόλου. ∆ιακόνους ὡσαύτως σεµνούς µὴ διλόγους µὴ
9 οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας µὴ αἰσχροκερδεῖς. ἔχοντας τὸ µυ-
10 στήριον τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. καὶ οὗτοι δὲ δο-
κιµαζέσθωσαν πρῶτον εἶτα διακονείτωσαν ἀνέγκλητοι ὄντες.
11 γυναῖκας ὡσαύτως σεµνάς µὴ διαβόλους νηφαλέους πιστὰς
12 ἐν πᾶσιν. διάκονοι ἔστωσαν µιᾶς γυναικὸς ἄνδρες τέκνων
13 καλῶς προϊστάµενοι καὶ τῶν ἰδίων οἴκων. οἱ γὰρ καλῶς δια-
κονήσαντες βαθµὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται καὶ πολλὴν
14 παρρησίαν ἐν πίστει τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Ταῦτά σοι γράφω
v.15 σῴζωvifp3s δέc διάp ὁdgfs τεκνογονίαngfs ἐάνqo µένωvsaa3p ἐνp πίστιςndfs καίc ἀγάπηndfs
καίc ἁγιασµόςndms µετάp σωφροσύνηngfs . 3. v.1 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms εἰqo τι-σ-
ρινµσ ἐπισκοπήngfs ὀρέγωvipm3s καλόςagnsn ἔργονngns ἐπιθυµέωvipa3s . v.2 δεῖvipq3s οὖνc ὁdams
ἐπίσκοποςnams ἀνεπίληµπτοςaamsn εἰµίvnpx εἷςngfs γυνήngfs ἀνήρnams νηφάλιοςaamsn σώφρωνaamsn
κόσµιοςaamsn φιλόξενοςaamsn διδακτικόςaamsn . v.3 µήxo πάροινοςaamsn µήxo πλήκτηςnams
µήxo αἰσχροκερδήςaamsn ἀλλάc ἐπιεικήςaamsn ἄµαχοςaamsn ἀφιλάργυροςaamsn . v.4 ὁdgms
ἴδιοςagmsn οἶκοςngms καλῶςbo προΐστηµιvppmams τέκνονnanp ἔχωvppaams ἐνp ὑποταγήndfs µετάp
πᾶςagfsn σεµνότηςngfs . v.5 εἰqo δέc τι-σρινµσ ὁdgms ἴδιοςagmsn οἶκοςngms προΐστηµιvnaa οὐxo
οἶδαvixa3s πῶςbo ἐκκλησίαngfs θεόςngms ἐπιµελέοµαιvifd3s . v.6 µήxo νεόφυτοςaamsn ἵναc µήxo
τυφόωvpapnms εἰςp κρίµαnans ἐµπίπτωvsaa3s ὁdgms διάβολοςagmsn . v.7 δεῖvipq3s δέc αὐτόςrpams
καίc µαρτυρίαnafs καλόςaafsn ἔχωvnpa ἀπόp ὁdgmp ἔξωθενbo ἵναc µήxo εἰςp ὀνειδισµόςnams
ἐµπίπτωvsaa3s καίc παγίςnafs ὁdgms διάβολοςagmsn . v.8 διάκονοςnamp ὡσαύτωςbo σεµνόςaampn
µήxo δίλογοςaampn µήxo οἶνοςndms πολύςadmsn προσέχωvppaamp µήxo αἰσχροκερδήςaampn .
v.9 ἔχωvppaamp ὁdans µυστήριονnans ὁdgfs πίστιςngfs ἐνp καθαρόςadfsn συνείδησιςndfs . v.10 καίc
οὗτοςrdnmp δέc δοκιµάζωvdpp3p πρῶτοςbo εἶταbo διακονέωvdpa3p ἀνέγκλητοςanmpn εἰµίvppxnmp .
v.11 γυνήnafp ὡσαύτωςbo σεµνόςaafpn µήxo διάβολοςaafpn νηφάλιοςaampn πιστόςaafpn ἐνp πᾶςadnpn .
v.12 διάκονοςnnmp εἰµίvdpx3p εἷςngfs γυνήngfs ἀνήρnnmp τέκνονngnp καλῶςbo προΐστηµιvppmnmp
καίc ὁdgmp ἴδιοςagmpn οἶκοςngmp . v.13 ὁdnmp γάρc καλῶςbo διακονέωvpaanmp βαθµόςnams
rxdmp aamsn vipm3p
ἑαυτοῦ καλός περιποιέω καίc πολύςaafsn παρρησίαnafs ἐνp πίστιςndfs ὁddfs ἐνp
Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms .
623 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 3:15—4:9
ἐλπίζων ἐλθεῖν πρὸς σὲ τάχιον, ἐὰν δὲ βραδύνω ἵνα εἰδῇς πῶς 15
δεῖ ἐν οἴκῳ θεοῦ ἀναστρέφεσθαι ἥτις ἐστὶν ἐκκλησία θεοῦ ζῶν-

τος στῦλος καὶ ἑδραίωµα τῆς ἀληθείας. καὶ ὁµολογουµένως 16
µέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας µυστήριον, Θεὸς ἐφανερώθη ἐν

σαρκί ἐδικαιώθη ἐν πνεύµατι ὤφθη ἀγγέλοις ἐκηρύχθη ἐν ἔ-
θνεσιν ἐπιστεύθη ἐν κόσµῳ ἀνελήφθη ἐν δόξῃ.
Τὸ δὲ πνεῦµα ῥητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστή- 4
σονταί τινες τῆς πίστεως προσέχοντες πνεύµασιν πλάνοις καὶ
διδασκαλίαις δαιµονίων. ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων κεκαυ- 2
τηριασµένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν. κωλυόντων γαµεῖν ἀπέ- 3
χεσθαι βρωµάτων ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς µετάληψιν µετὰ εὐχα-

ριστίας τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσιν τὴν ἀλήθειαν. ὅτι πᾶν 4
κτίσµα θεοῦ καλόν καὶ οὐδὲν ἀπόβλητον µετὰ εὐχαριστίας

λαµβανόµενον, ἁγιάζεται γὰρ διὰ λόγου θεοῦ καὶ ἐντεύξεως. 5
Ταῦτα ὑποτιθέµενος τοῖς ἀδελφοῖς καλὸς ἔσῃ διάκονος ᾿Ιησοῦ 6
Χριστοῦ ἐντρεφόµενος τοῖς λόγοις τῆς πίστεως καὶ τῆς καλῆς

διδασκαλίας ᾗ παρηκολούθηκας, τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γρα- 7
ώδεις µύθους παραιτοῦ γύµναζε δὲ σεαυτὸν πρὸς εὐσέβειαν,

ἡ γὰρ σωµατικὴ γυµνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιµος ἡ δὲ 8
εὐσέβεια πρὸς πάντα ὠφέλιµός ἐστιν ἐπαγγελίαν ἔχουσα ζωῆς

τῆς νῦν καὶ τῆς µελλούσης. πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀπο- 9
v.14 οὗτοςrdanp σύrpd-s γράφωvipa1s ἐλπίζωvppanms ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-s ταχύςbo .

v.15 ἐάνqo δέc βραδύνωvspa1s ἵναc οἶδαvsxa2s πῶςbo δεῖvipq3s ἐνp οἶκοςndms θεόςngms ἀναστρέφωvnpp
ὅστιςrrnfs εἰµίvipx3s ἐκκλησίαnnfs θεόςngms ζάωvppagms στῦλοςnnms καίc ἑδραίωµαnnns ὁdgfs
ἀλήθειαngfs . v.16 καίc ὁµολογουµένωςbo µέγαςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns ὁdgfs εὐσέβειαngfs
µυστήριονnnns θεόςnnms φανερόωviap3s ἐνp σάρξndfs δικαιόωviap3s ἐνp πνεῦµαndns ὁράωviap3s
ἄγγελοςndmp κηρύσσωviap3s ἐνp ἔθνοςndnp πιστεύωviap3s ἐνp κόσµοςndms ἀναλαµβάνωviap3s
ἐνp δόξαndfs . 4. v.1 ὁdnns δέc πνεῦµαnnns ῥητῶςbo λέγωvipa3s ὅτιc ἐνp ὕστεροςadmpn
ndmp
καιρός ἀφίστηµιvifd3p τι-σρινµπ ὁdgfs πίστιςngfs προσέχωvppanmp πνεῦµαndnp πλάνοςadnpn καίc
διδασκαλίαndfp δαιµόνιονngnp . v.2 ἐνp ὑπόκρισιςndfs ψευδολόγοςagmpn καυστηριάζωvpxpgmp
dafs aafsn nafs
ὁ ἴδιος συνείδησις . v.3 κωλύωvppagmp γαµέωvnpa ἀπέχωvnpm βρῶµαngnp ὅςrranp
ὁdnms θεόςnnms κτίζωviaa3s εἰςp µετάληµψιςnafs µετάp εὐχαριστίαngfs ὁddmp πιστόςadmpn καίc
ἐπιγινώσκωvpxadmp ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.4 ὅτιc πᾶςannsn κτίσµαnnns θεόςngms καλόςannsn καίc
οὐδείςannsn ἀπόβλητοςannsn µετάp εὐχαριστίαngfs λαµβάνωvpppnns . v.5 ἁγιάζωvipp3s γάρc διάp
λόγοςngms θεόςngms καίc ἔντευξιςngfs . v.6 οὗτοςrdanp ὑποτίθηµιvppmnms ὁddmp ἀδελφόςndmp
καλόςanmsn εἰµίvifx2s διάκονοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐντρέφωvpppnms ὁddmp λόγοςndmp
ὁdgfs πίστιςngfs καίc ὁdgfs καλόςagfsn διδασκαλίαngfs ὅςrrdfs παρακολουθέωvixa2s . v.7 ὁdamp δέc
βέβηλοςaampn καίc γραώδηςaampn µῦθοςnamp παραιτέοµαιvdpn2s γυµνάζωvdpa2s δέc σεαυτοῦrxams
πρόςp εὐσέβειαnafs . v.8 ὁdnfs γάρc σωµατικόςanfsn γυµνασίαnnfs πρόςp ὀλίγοςaamsn εἰµίvipx3s
ὠφέλιµοςanmsn ὁdnfs δέc εὐσέβειαnnfs πρόςp πᾶςaanpn ὠφέλιµοςanmsn εἰµίvipx3s ἐπαγγελίαnafs
ἔχωvppanfs ζωήngfs ὁdgfs νῦνbo καίc ὁdgfs µέλλωvppagfs .
10 δοχῆς ἄξιος, εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶµεν καὶ ὀνειδιζόµεθα,

ὅτι ἠλπίκαµεν ἐπὶ θεῷ ζῶντι ὅς ἐστιν σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων
11, 12 µάλιστα πιστῶν. Παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε. µηδείς
σου τῆς νεότητος καταφρονείτω ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν
ἐν λόγῳ ἐν ἀναστροφῇ ἐν ἀγάπῃ ἐν πνεύµατι, ἐν πίστει ἐν ἁ-
13 γνείᾳ. ἕως ἔρχοµαι πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει τῇ παρακλήσει τῇ
14 διδασκαλίᾳ. µὴ ἀµέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσµατος ὃ ἐδόθη σοι
διὰ προφητείας µετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου.
15 ταῦτα µελέτα ἐν τούτοις ἴσθι ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ
16 ἐν πᾶσιν. ἔπεχε σεαυτῷ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ ἐπίµενε αὐτοῖς,
τοῦτο γὰρ ποιῶν καὶ σεαυτὸν σώσεις καὶ τοὺς ἀκούοντάς σου.
5 Πρεσβυτέρῳ µὴ ἐπιπλήξῃς ἀλλὰ παρακάλει ὡς πατέρα νε-
2 ωτέρους ὡς ἀδελφούς. πρεσβυτέρας ὡς µητέρας νεωτέρας ὡς
3, 4 ἀδελφὰς ἐν πάσῃ ἁγνείᾳ. Χήρας τίµα τὰς ὄντως χήρας. εἰ
δέ τις χήρα τέκνα ἢ ἔκγονα ἔχει µανθανέτωσαν πρῶτον τὸν
ἴδιον οἶκον εὐσεβεῖν καὶ ἀµοιβὰς ἀποδιδόναι τοῖς προγόνοις,
5 τοῦτο γάρ ἐστιν ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. ἡ δὲ ὄντως
χήρα καὶ µεµονωµένη ἤλπικεν ἐπὶ τόν θεὸν καὶ προσµένει
6 ταῖς δεήσεσιν καὶ ταῖς προσευχαῖς νυκτὸς καὶ ἡµέρας. ἡ δὲ
7 σπαταλῶσα ζῶσα τέθνηκεν. καὶ ταῦτα παράγγελλε ἵνα ἀνε-
v.9 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms καίc πᾶςagfsn ἀποδοχήngfs ἄξιοςanmsn . v.10 εἰςp οὗτοςrdans
γάρc καίc κοπιάωvipa1p καίc ὀνειδίζωvipp1p ὅτιc ἐλπίζωvixa1p ἐπίp θεόςndms ζάωvppadms ὅςrrnms
εἰµίvipx3s σωτήρnnms πᾶςagmpn ἄνθρωποςngmp µάλισταbo πιστόςagmpn . v.11 παραγγέλλωvdpa2s
rdanp c vdpa2s anmsn rpg-s dgfs
οὗτος καί διδάσκω . v.12 µηδείς σύ ὁ νεότηςngfs καταφρονέωvdpa3s
ἀλλάc τύποςnnms γίνοµαιvdpn2s ὁdgmp πιστόςagmpn ἐνp λόγοςndms ἐνp ἀναστροφήndfs ἐνp ἀγάπηndfs
ἐνp πνεῦµαndns ἐνp πίστιςndfs ἐνp ἁγνείαndfs . v.13 ἕωςc ἔρχοµαιvipn1s προσέχωvdpa2s ὁddfs
ἀνάγνωσιςndfs ὁddfs παράκλησιςndfs ὁddfs διδασκαλίαndfs . v.14 µήxo ἀµελέωvdpa2s ὁdgns ἐνp
σύrpd-s χάρισµαngns ὅςrrnns δίδωµιviap3s σύrpd-s διάp προφητείαngfs µετάp ἐπίθεσιςngfs ὁdgfp χείρngfp
ὁdgns πρεσβυτέριονngns . v.15 οὗτοςrdanp µελετάωvdpa2s ἐνp οὗτοςrddnp εἰµίvdpx2s ἵναc σύrpg-s
ὁdnfs προκοπήnnfs φανερόςanfsn εἰµίvspx3s ἐνp πᾶςadmpn . v.16 ἐπέχωvdpa2s σεαυτοῦrxdms καίc
ddfs ndfs vdpa2s rpdmp rdans
ὁ διδασκαλία ἐπιµένω αὐτός οὗτος γάρc ποιέωvppanms καίc σεαυτοῦrxams
σῴζωvifa2s καίc ὁdamp ἀκούωvppaamp σύrpg-s . 5. v.1 πρεσβύτεροςadmsn µήxo ἐπιπλήσσωvsaa2s
ἀλλάc παρακαλέωvdpa2s ὡςbo πατήρnams νέοςaampc ὡςbo ἀδελφόςnamp . v.2 πρεσβύτεροςaafpn
ὡςbo µήτηρnafp νέοςaafpc ὡςbo ἀδελφήnafp ἐνp πᾶςadfsn ἁγνείαndfs . v.3 χήραnafp τιµάωvdpa2s
ὁdafp ὄντωςbo χήραnafp . v.4 εἰqo δέc τι-σρινµσ χήραnnfs τέκνονnanp ἤxo ἔκγονοςaanpn
vipa3s vdpa3p
ἔχω µανθάνω πρῶτοςbo ὁdams ἴδιοςaamsn οἶκοςnams εὐσεβέωvnpa καίc ἀµοιβήnafp
ἀποδίδωµιvnpa ὁddmp πρόγονοςndmp οὗτοςrdnns γάρc εἰµίvipx3s ἀπόδεκτοςannsn ἐνώπιονbo ὁdgms
θεόςngms . v.5 ὁdnfs δέc ὄντωςbo χήραnnfs καίc µονόωvpxpnfs ἐλπίζωvixa3s ἐπίp ὁdams θεόςnams
καίc προσµένωvipa3s ὁddfp δέησιςndfp καίc ὁddfp προσευχήndfp νύξngfs καίc ἡµέραngfs . v.6 ὁdnfs
c vppanfs vppanfs vixa3s
δέ σπαταλάω ζάω θνῄσκω .
πίληπτοι ὦσιν. εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ µάλιστα τῶν οἰκείων οὐ 8
προνοεῖ τὴν πίστιν ἤρνηται καὶ ἔστιν ἀπίστου χείρων. Χήρα 9
καταλεγέσθω µὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα ἑνὸς ἀνδρὸς

γυνή. ἐν ἔργοις καλοῖς µαρτυρουµένη εἰ ἐτεκνοτρόφησεν εἰ 10
ἐξενοδόχησεν εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν εἰ θλιβοµένοις ἐπήρκε-

σεν εἰ παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησεν. νεωτέρας δὲ χήρας 11
παραιτοῦ, ὅταν γὰρ καταστρηνιάσωσιν τοῦ Χριστοῦ γαµεῖν θέ-

λουσιν. ἔχουσαι κρίµα ὅτι τὴν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν, ἅµα 12, 13
δὲ καὶ ἀργαὶ µανθάνουσιν περιερχόµεναι τὰς οἰκίας οὐ µό-

νον δὲ ἀργαὶ ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι λαλοῦσαι τὰ µὴ
δέοντα. βούλοµαι οὖν νεωτέρας γαµεῖν τεκνογονεῖν οἰκοδε- 14
σποτεῖν µηδεµίαν ἀφορµὴν διδόναι τῷ ἀντικειµένῳ λοιδορίας

χάριν, ἤδη γάρ τινες ἐξετράπησαν ὀπίσω τοῦ Σατανᾶ. εἴ τις 15, 16
πιστὸς ἡ πιστὴ ἔχει χήρας ἐπαρκείτω αὐταῖς καὶ µὴ βαρείσθω

ἢ ἐκκλησία ἵνα ταῖς ὄντως χήραις ἐπαρκέσῃ. Οἱ καλῶς προ- 17
εστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιµῆς ἀξιούσθωσαν µάλιστα οἱ

κοπιῶντες ἐν λόγῳ καὶ διδασκαλίᾳ. λέγει γὰρ ἡ γραφή Βοῦν 18
ἀλοῶντα οὐ φιµώσεις καί ῎Αξιος ὁ ἐργάτης τοῦ µισθοῦ αὐτοῦ.

κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν µὴ παραδέχου ἐκτὸς εἰ µὴ ἐπὶ 19
δύο ἢ τριῶν µαρτύρων. τοὺς ἁµαρτάνοντας ἐνώπιον πάντων 20
v.7 καίc οὗτοςrdanp παραγγέλλωvdpa2s ἵναc ἀνεπίληµπτοςanmpn εἰµίvspx3p . v.8 εἰqo

δέc τι-σρινµσ ὁdgmp ἴδιοςagmpn καίc µάλισταbo ὁdgmp οἰκεῖοςagmpn οὐxo προνοέωvipa3s
ὁdafs πίστιςnafs ἀρνέοµαιvixd3s καίc εἰµίvipx3s ἄπιστοςagmsn χείρωνanmsc . v.9 χήραnnfs
καταλέγωvdpp3s µήxo ἐλάσσωνannsn ἔτοςngnp ἑξήκονταtn γίνοµαιvpxanfs εἷςngms ἀνήρngms γυνήnnfs .
v.10 ἐνp ἔργονndnp καλόςadnpn µαρτυρέωvpppnfs εἰqo τεκνοτροφέωviaa3s εἰqo ξενοδοχέωviaa3s
εἰqo ἅγιοςagmpn πούςnamp νίπτωviaa3s εἰqo θλίβωvpppdmp ἐπαρκέωviaa3s εἰqo πᾶςadnsn ἔργονndns
ἀγαθόςadnsn ἐπακολουθέωviaa3s . v.11 νέοςaafpc δέc χήραnafp παραιτέοµαιvdpn2s ὅτανc γάρc
καταστρηνιάωvsaa3p ὁdgms Χριστόςngms γαµέωvnpa θέλωvipa3p . v.12 ἔχωvppanfp κρίµαnans ὅτιc
dafs aafsn nafs viaa3p bo
ὁ πρῶτος πίστις ἀθετέω . v.13 ἅµα δέ καίc ἀργόςanfpn µανθάνωvipa3p
c
περιέρχοµαιvppnnfp ὁdafp οἰκίαnafp οὐxo µόνοςbo δέc ἀργόςanfpn ἀλλάc καίc φλύαροςanfpn
καίc περίεργοςanmpn λαλέωvppanfp ὁdanp µήxo δεῖvppqanp . v.14 βούλοµαιvipn1s οὖνc
νέοςaafpc γαµέωvnpa τεκνογονέωvnpa οἰκοδεσποτέωvnpa µηδείςaafsn ἀφορµήnafs δίδωµιvnpa ὁddms
ἀντίκειµαιvppndms λοιδορίαngfs χάρινbo . v.15 ἤδηbo γάρc τι-σρινµπ ἐκτρέπωviap3p ὀπίσωbo ὁdgms
Σατανᾶςngms . v.16 εἰqo τι-σρινµσ πιστόςanmsn ὁxo πιστόςanfsn ἔχωvipa3s χήραnafp ἐπαρκέωvdpa3s
αὐτόςrpdfp καίc µήxo βαρέωvdpp3s ὁdnfs ἐκκλησίαnnfs ἵναc ὁddfp ὄντωςbo χήραndfp ἐπαρκέωvsaa3s .
v.17 ὁdnmp καλῶςbo προΐστηµιvpxanmp πρεσβύτεροςanmpn διπλοῦςagfsn τιµήngfs ἀξιόωvdpp3p
µάλισταbo ὁdnmp κοπιάωvppanmp ἐνp λόγοςndms καίc διδασκαλίαndfs . v.18 λέγωvipa3s γάρc
dnfs nnfs nams vppaams xo vifa2s c anmsn dnms
ὁ γραφή βοῦς ἀλοάω οὐ φιµόω καί ἄξιος ὁ ἐργάτηςnnms ὁdgms
µισθόςngms αὐτόςrpgms . v.19 κατάp πρεσβύτεροςagmsn κατηγορίαnafs µήxo παραδέχοµαιvdpn2s
ἐκτόςbo εἰqo µήxo ἐπίp δύοtn ἤxo τρεῖςngmp µάρτυςngmp .
21 ἔλεγχε ἵνα καὶ οἱ λοιποὶ φόβον ἔχωσιν. ∆ιαµαρτύροµαι ἐνώ-

πιον τοῦ θεοῦ καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἐκλεκτῶν
ἀγγέλων ἵνα ταῦτα φυλάξῃς χωρὶς προκρίµατος µηδὲν ποιῶν
22 κατὰ πρόσκλησιν. Χεῖρας ταχέως µηδενὶ ἐπιτίθει µηδὲ κοι-
23 νώνει ἁµαρτίαις ἀλλοτρίαις, σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει. Μηκέτι
ὑδροπότει ἀλ᾿λ οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόµαχον σου καὶ τὰς
24 πυκνάς σοῦ ἀσθενείας. Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁµαρτίαι πρόδη-
λοί εἰσιν προάγουσαι εἰς κρίσιν τισὶν δὲ καὶ ἐπακολουθοῦσιν,
25 ὡσαύτως καὶ τὰ καλὰ ἔργα πρόδηλα ἐστίν καὶ τὰ ἄλλως ἔχοντα
κρυβῆναι οὐ δύνανται.
6 ῞Οσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι τοὺς ἰδίους δεσπότας πάσης
τιµῆς ἀξίους ἡγείσθωσαν ἵνα µὴ τὸ ὄνοµα τοῦ θεοῦ καὶ ἡ δι-
2 δασκαλία βλασφηµῆται. οἱ δὲ πιστοὺς ἔχοντες δεσπότας µὴ
καταφρονείτωσαν ὅτι ἀδελφοί εἰσιν ἀλλὰ µᾶλλον δουλευέτω-
σαν ὅτι πιστοί εἰσιν καὶ ἀγαπητοὶ οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαµ-
3 βανόµενοι Ταῦτα δίδασκε καὶ παρακάλει. εἴ τις ἑτεροδιδα-
σκαλεῖ καὶ µὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσιν λόγοις τοῖς τοῦ κυ-
ρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ τῇ κατ εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ.
4 τετύφωται µηδὲν ἐπιστάµενος ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ
λογοµαχίας ἐξ ὧν γίνεται φθόνος ἔρις βλασφηµίαι ὑπόνοιαι
5 πονηραί. διαπαρατριβαὶ διεφθαρµένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν
v.20 ὁdamp ἁµαρτάνωvppaamp ἐνώπιονbo πᾶςagmpn ἐλέγχωvdpa2s ἵναc καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn
φόβοςnams ἔχωvspa3p . v.21 διαµαρτύροµαιvipn1s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms καίc κύριοςngms
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ὁdgmp ἐκλεκτόςagmpn ἄγγελοςngmp ἵναc οὗτοςrdanp φυλάσσωvsaa2s
χωρίςbo πρόκριµαngns µηδείςaansn ποιέωvppanms κατάp πρόσκλισιςnafs . v.22 χείρnafp ταχέωςbo
µηδείςadmsn ἐπιτίθηµιvdpa2s µηδέc κοινωνέωvdpa2s ἁµαρτίαndfp ἀλλότριοςadfpn σεαυτοῦrxams
ἁγνόςaamsn τηρέωvdpa2s . v.23 µηκέτιbo ὑδροποτέωvdpa2s ἀλλάc οἶνοςndms ὀλίγοςadmsn
χράοµαιvdpn2s διάp ὁdams στόµαχοςnams σύrpg-s καίc ὁdafp πυκνόςaafpn σύrpg-s ἀσθένειαnafp .
v.24 τι-σριγµπ ἄνθρωποςngmp ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp πρόδηλοςanfpn εἰµίvipx3p προάγωvppanfp εἰςp
κρίσιςnafs τι-σριδµπ δέc καίc ἐπακολουθέωvipa3p . v.25 ὡσαύτωςbo καίc ὁdnnp καλόςannpn
nnnp annpn vipx3s c dnnp
ἔργον πρόδηλος εἰµί καί ὁ ἄλλως ἔχωvppannp κρύπτωvnap οὐxo δύναµαιvipn3p .
bo
6. v.1 ὅσοςrcnmp εἰµίvipx3p ὑπόp ζυγόςnams δοῦλοςnnmp ὁdamp ἴδιοςaampn δεσπότηςnamp

πᾶςagfsn τιµήngfs ἄξιοςaampn ἡγέοµαιvdpn3p ἵναc µήxo ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgms θεόςngms καίc
ὁdnfs διδασκαλίαnnfs βλασφηµέωvspp3s . v.2 ὁdnmp δέc πιστόςaampn ἔχωvppanmp δεσπότηςnamp
µήxo καταφρονέωvdpa3p ὅτιc ἀδελφόςnnmp εἰµίvipx3p ἀλλάc µᾶλλονbo δουλεύωvdpa3p ὅτιc
πιστόςanfpn εἰµίvipx3p καίc ἀγαπητόςanmpn ὁdnmp ὁdgfs εὐεργεσίαngfs ἀντιλαµβάνοµαιvppnnmp
οὗτοςrdanp διδάσκωvdpa2s καίc παρακαλέωvdpa2s . v.3 εἰqo τι-σρινµσ ἑτεροδιδασκαλέωvipa3s
καίc µήxo προσέρχοµαιvipn3s ὑγιαίνωvppadmp λόγοςndmp ὁddmp ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ὁddfs κατάp εὐσέβειαnafs διδασκαλίαndfs . v.4 τυφόωvixp3s
µηδείςaansn ἐπίσταµαιvppnnms ἀλλάc νοσέωvppanms περίp ζήτησιςnafp καίc λογοµαχίαnafp ἐκp ὅςrrgfp
γίνοµαιvipn3s φθόνοςnnms ἔριςnnfs βλασφηµίαnnfp ὑπόνοιαnnfp πονηρόςanfpn .
καὶ ἀπεστερηµένων τῆς ἀληθείας νοµιζόντων πορισµὸν εἶναι

τὴν εὐσέβειαν ἀφίστασο ἀπὸ τῶν τοιούτων. ἔστιν δὲ πορισµὸς 6
µέγας ἡ εὐσέβεια µετὰ αὐταρκείας, οὐδὲν γὰρ εἰσηνέγκα- 7
µεν εἰς τὸν κόσµον δῆλον ὅτι οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάµεθα,

ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσµατα τούτοις ἀρκεσθησό- 8
µεθα. οἱ δὲ βουλόµενοι πλουτεῖν ἐµπίπτουσιν εἰς πειρασµὸν 9
καὶ παγίδα καὶ ἐπιθυµίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς αἵ-

τινες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν.
ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία ἡς τινες ὀρε- 10
γόµενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως καὶ ἑαυτοὺς περιέ-

πειραν ὀδύναις πολλαῖς. Σὺ δέ ὦ ἄνθρωπε τοῦ θεοῦ ταῦτα 11
φεῦγε, δίωκε δὲ δικαιοσύνην εὐσέβειαν πίστιν ἀγάπην ὑπο-

µονήν πρᾳότητα. ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως 12
ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς εἰς ἣν ἐκλήθης καὶ ὡµολόγησας

τὴν καλὴν ὁµολογίαν ἐνώπιον πολλῶν µαρτύρων. παραγ- 13
γέλλω σοι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ τοῦ ζωοποιοῦντος τὰ πάντα καὶ

Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ µαρτυρήσαντος ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου τὴν
καλὴν ὁµολογίαν. τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον ἀνεπίλη- 14
πτον µέχρι τῆς ἐπιφανείας τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.

ἣν καιροῖς ἰδίοις δείξει ὁ µακάριος καὶ µόνος δυνάστης ὁ 15
v.5 διαπαρατριβήnnfp διαφθείρωvpxpgmp ἄνθρωποςngmp ὁdams νοῦςnams καίc ἀποστερέωvpxpgmp

ὁdgfs ἀλήθειαngfs νοµίζωvppagmp πορισµόςnams εἰµίvnpx ὁdafs εὐσέβειαnafs ἀφίστηµιvdpn2s ἀπόp
ὁdgmp τοιοῦτοςrdgmp . v.6 εἰµίvipx3s δέc πορισµόςnnms µέγαςanmsn ὁdnfs εὐσέβειαnnfs µετάp
ngfs
αὐτάρκεια . v.7 οὐδείςaansn γάρc εἰσφέρωviaa1p εἰςp ὁdams κόσµοςnams δῆλοςannsn
ὅτιc οὐδέbo ἐκφέρωvnaa τι-σριανσ δύναµαιvipn1p . v.8 ἔχωvppanmp δέc διατροφήnafp καίc
σκέπασµαnanp οὗτοςrddnp ἀρκέωvifp1p . v.9 ὁdnmp δέc βούλοµαιvppnnmp πλουτέωvnpa
ἐµπίπτωvipa3p εἰςp πειρασµόςnams καίc παγίςnafs καίc ἐπιθυµίαnafp πολύςaafpn ἀνόητοςaafpn καίc
βλαβερόςaafpn ὅστιςrrnfp βυθίζωvipa3p ὁdamp ἄνθρωποςnamp εἰςp ὄλεθροςnams καίc ἀπώλειαnafs .
v.10 ῥίζαnnfs γάρc πᾶςagnpn ὁdgnp κακόςagnpn εἰµίvipx3s ὁdnfs φιλαργυρίαnnfs ὅςrrgfs τι-σρινµπ
ὀρέγωvppmnmp ἀποπλανάωviap3p ἀπόp ὁdgfs πίστιςngfs καίc ἑαυτοῦrxamp περιπείρωviaa3p ὀδύνηndfp
πολύςadfpn . v.11 σύrpn-s δέc ὦi ἄνθρωποςnvms ὁdgms θεόςngms οὗτοςrdanp φεύγωvdpa2s
διώκωvdpa2s δέc δικαιοσύνηnafs εὐσέβειαnafs πίστιςnafs ἀγάπηnafs ὑποµονήnafs πραΰτηςnafs .
v.12 ἀγωνίζοµαιvdpn2s ὁdams καλόςaamsn ἀγώνnams ὁdgfs πίστιςngfs ἐπιλαµβάνοµαιvdad2s ὁdgfs
αἰώνιοςagfsn ζωήngfs εἰςp ὅςrrafs καλέωviap2s καίc ὁµολογέωviaa2s ὁdafs καλόςaafsn ὁµολογίαnafs
ἐνώπιονbo πολύςagmpn µάρτυςngmp . v.13 παραγγέλλωvipa1s σύrpd-s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
ὁdgms ζῳοποιέωvppagms ὁdanp πᾶςaanpn καίc Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms µαρτυρέωvpaagms ἐπίp
Πόντιοςngms Πιλᾶτοςngms ὁdafs καλόςaafsn ὁµολογίαnafs . v.14 τηρέωvnaa σύrpa-s ὁdafs ἐντολήnafs
aafsn aafsn bo dgfs ngfs dgms
ἄσπιλος ἀνεπίληµπτος µέχρι ὁ ἐπιφάνεια ὁ κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms .
6:16—21 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α 628
16 βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ κύριος τῶν κυριευόντων. ὁ

µόνος ἔχων ἀθανασίαν φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον ὃν εἶδεν οὐδεὶς
ἀνθρώπων οὐδὲ ἰδεῖν δύναται, ᾧ τιµὴ καὶ κράτος αἰώνιον ἀ-
17 µήν. Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε µὴ ὑψηλο-
φρονεῖν µηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι ἀλλ ἐν τῷ θεῷ
τῷ ζῶντι, τῷ παρέχοντι ἡµῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν.
18 ἀγαθοεργεῖν πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς εὐµεταδότους εἶναι
19 κοινωνικούς. ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεµέλιον καλὸν εἰς
20 τὸ µέλλον ἵνα ἐπιλάβωνται τῆς αἰωνιόυ ζωῆς. ῏Ω Τιµόθεε τὴν
παραθήκην φύλαξον ἐκτρεπόµενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας
21 καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύµου γνώσεως. ἥν τινες ἐπαγγελ-
λόµενοι περὶ τὴν πίστιν ἠστόχησαν ῾Η χάρις µετὰ σοῦ. ἀµήν.
v.15 ὅςrrafs καιρόςndmp ἴδιοςadmpn δείκνυµιvifa3s ὁdnms µακάριοςanmsn καίc µόνοςanmsn

δυνάστηςnnms ὁdnms βασιλεύςnnms ὁdgmp βασιλεύωvppagmp καίc κύριοςnnms ὁdgmp κυριεύωvppagmp .
v.16 ὁdnms µόνοςanmsn ἔχωvppanms ἀθανασίαnafs φῶςnans οἰκέωvppanms ἀπρόσιτοςaansn ὅςrrams
ὁράωviaa3s οὐδείςanfsn ἄνθρωποςngmp οὐδέbo ὁράωvnaa δύναµαιvipn3s ὅςrrdms τιµήnnfs καίc
κράτοςnnns αἰώνιοςannsn ἀµήνth . v.17 ὁddmp πλούσιοςadmpn ἐνp ὁddms νῦνbo αἰώνndms
παραγγέλλωvdpa2s µήxo ὑψηλοφρονέωvnpa µηδέc ἐλπίζωvnxa ἐπίp πλοῦτοςngms ἀδηλότηςndfs ἀλλάc
ἐνp ὁddms θεόςndms ὁddms ζάωvppadms ὁddms παρέχωvppadms ἐγώrpd-p πᾶςaanpn πλουσίωςbo εἰςp
ἀπόλαυσιςnafs . v.18 ἀγαθοεργέωvnpa πλουτέωvnpa ἐνp ἔργονndnp καλόςadnpn εὐµετάδοτοςaampn
εἰµίvnpx κοινωνικόςaampn . v.19 ἀποθησαυρίζωvppaamp ἑαυτοῦrxdmp θεµέλιοςnams καλόςaamsn
p dans vppaans
εἰς ὁ µέλλω ἵνα ἐπιλαµβάνοµαιvsad3p ὁdgfs αἰώνιοςagfsn ζωήngfs .
c
v.20 ὦi
Τιµόθεοςnvms ὁdafs παραθήκηnafs φυλάσσωvdaa2s ἐκτρέπωvppmnms ὁdafp βέβηλοςaafpn κενοφωνίαnafp
καίc ἀντίθεσιςnafp ὁdgfs ψευδώνυµοςagfsn γνῶσιςngfs . v.21 ὅςrrafs τι-σρινµπ ἐπαγγέλλοµαιvppnnmp
περίp ὁdafs πίστιςnafs ἀστοχέωviaa3p ὁdnfs χάριςnnfs µετάp σύrpg-s ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
G
Παῦλος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ διὰ θελήµατος θεοῦ κατ 1

ἐπαγγελίαν ζωῆς τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Τιµοθέῳ ἀγαπητῷ τέ- 2
κνῳ χάρις ἔλεος εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς καὶ Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ
τοῦ κυρίου ἡµῶν. Χάριν ἔχω τῷ θεῷ ᾧ λατρεύω ἀπὸ προγό- 3
νων ἐν καθαρᾷ συνειδήσει ὡς ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ

µνείαν ἐν ταῖς δεήσεσίν µου νυκτὸς καὶ ἡµέρας. ἐπιποθῶν 4
σε ἰδεῖν µεµνηµένος σου τῶν δακρύων ἵνα χαρᾶς πληρωθῶ.

ὑπόµνησιν λαµβάνων τῆς ἐν σοὶ ἀνυποκρίτου πίστεως ἥτις ἐ- 5
νῴκησεν πρῶτον ἐν τῇ µάµµῃ σου Λωΐδι καὶ τῇ µητρί σου Εὐ-

νίκῃ πέπεισµαι δὲ ὅτι καὶ ἐν σοί. δι΄ ἣν αἰτίαν ἀναµιµνῄσκω 6
σε ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισµα τοῦ θεοῦ ὅ ἐστιν ἐν σοὶ διὰ τῆς ἐπι-

θέσεως τῶν χειρῶν µου. οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡµῖν ὁ θεὸς πνεῦµα 7
δειλίας ἀλλὰ δυνάµεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισµοῦ. µὴ 8
οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ µαρτύριον τοῦ κυρίου ἡµῶν µηδὲ ἐµὲ

τὸν δέσµιον αὐτοῦ ἀλλὰ συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ
δύναµιν θεοῦ. τοῦ σώσαντος ἡµᾶς καὶ καλέσαντος κλήσει 9
ἁγίᾳ οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡµῶν ἀλλὰ κα᾿τ ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χά-
1. v.1 Παῦλοςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms διάp θέληµαngns θεόςngms κατάp
ἐπαγγελίαnafs ζωήngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.2 Τιµόθεοςndms ἀγαπητόςadmsn
ndns nnfs nnms nnfs p ngms
τέκνον χάρις ἔλεος εἰρήνη ἀπό θεός πατήρngms καίc Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p . v.3 χάριςnafs ἔχωvipa1s ὁddms θεόςndms ὅςrrdms λατρεύωvipa1s
ἀπόp πρόγονοςngmp ἐνp καθαρόςadfsn συνείδησιςndfs ὡςbo ἀδιάλειπτοςaafsn ἔχωvipa1s ὁdafs περίp
σύrpg-s µνείαnafs ἐνp ὁddfp δέησιςndfp ἐγώrpg-s νύξngfs καίc ἡµέραngfs . v.4 ἐπιποθέωvppanms
rpa-s vnaa vpxpnms rpg-s dgnp ngnp
σύ ὁράω µιµνῄσκοµαι σύ ὁ δάκρυον ἵνα χαράngfs πληρόωvsap1s .
c
v.5 ὑπόµνησιςnafs λαµβάνωvppanms ὁdgfs ἐνp σύrpd-s ἀνυπόκριτοςagfsn πίστιςngfs ὅστιςrrnfs

ἐνοικέωviaa3s πρῶτοςbo ἐνp ὁddfs µάµµηndfs σύrpg-s Λωΐςndms καίc ὁddfs µήτηρndfs σύrpg-s
Εὐνίκηndfs πείθωvixp1s δέc ὅτιc καίc ἐνp σύrpd-s . v.6 διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs ἀναµιµνῄσκωvipa1s
σύrpa-s ἀναζωπυρέωvnpa ὁdans χάρισµαnans ὁdgms θεόςngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐνp σύrpd-s διάp
ὁdgfs ἐπίθεσιςngfs ὁdgfp χείρngfp ἐγώrpg-s . v.7 οὐxo γάρc δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms
πνεῦµαnans δειλίαngfs ἀλλάc δύναµιςngfs καίc ἀγάπηngfs καίc σωφρονισµόςngms . v.8 µήxo
οὖνc ἐπαισχύνοµαιvsao2s ὁdans µαρτύριονnans ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p µηδέc ἐγώrpa-s ὁdams
δέσµιοςnams αὐτόςrpgms ἀλλάc συγκακοπαθέωvdaa2s ὁddns εὐαγγέλιονndns κατάp δύναµιςnafs
θεόςngms .
1:10—2:2 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 630
ριν τὴν δοθεῖσαν ἡµῖν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων.

10 φανερωθεῖσαν δὲ νῦν διὰ τῆς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡµῶν
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καταργήσαντος µὲν τὸν θάνατον φωτίσαντος
11 δὲ ζωὴν καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου. εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ
12 κῆρυξ καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος ἐθνῶν. δι΄ ἣν αἰτίαν καὶ
ταῦτα πάσχω, ἀλλ οὐκ ἐπαισχύνοµαι οἶδα γὰρ ᾧ πεπίστευκα
καὶ πέπεισµαι ὅτι δυνατός ἐστιν τὴν παραθήκην µου φυλάξαι
13 εἰς ἐκείνην τὴν ἡµέραν. ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων λόγων
ὧν παρ ἐµοῦ ἤκουσας ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ι-
14 ησοῦ, τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ πνεύµατος ἁγίου
15 τοῦ ἐνοικοῦντος ἐν ἡµῖν. Οἶδας τοῦτο ὅτι ἀπεστράφησάν µε
16 πάντες οἱ ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ὧν ἐστιν Φύγελος καὶ ῾Ερµογένης. δῴη
ἔλεος ὁ κύριος τῷ ᾿Ονησιφόρου οἴκῳ ὅτι πολλάκις µε ἀνέψυ-
17 ξεν καὶ τὴν ἅλυσίν µου οὐκ ἐπαισχύνθη. ἀλλὰ γενόµενος
18 ἐν ῾Ρώµῃ σπουδαιότερον ἐζήτησέν µε καὶ εὗρεν, δῴη αὐτῷ ὁ
κύριος εὑρεῖν ἔλεος παρὰ κυρίου ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ καὶ ὅσα
ἐν ᾿Εφέσῳ διηκόνησεν βέλτιον σὺ γινώσκεις.
2 Σὺ οὖν τέκνον µου ἐνδυναµοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ι-
2 ησοῦ. καὶ ἃ ἤκουσας παρ ἐµοῦ διὰ πολλῶν µαρτύρων ταῦτα
παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέ-
v.9 ὁdgms σῴζωvpaagms ἐγώrpa-p καίc καλέωvpaagms κλῆσιςndfs ἅγιοςadfsn οὐxo κατάp ὁdanp
ἔργονnanp ἐγώrpg-p ἀλλάc κατάp ἴδιοςaafsn πρόθεσιςnafs καίc χάριςnafs ὁdafs δίδωµιvpapafs ἐγώrpd-p
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms πρόp χρόνοςngmp αἰώνιοςagmpn . v.10 φανερόωvpapafs δέc νῦνbo διάp
ὁdgfs ἐπιφάνειαngfs ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καταργέωvpaagms µένxo ὁdams
θάνατοςnams φωτίζωvpaagms δέc ζωήnafs καίc ἀφθαρσίαnafs διάp ὁdgns εὐαγγέλιονngns . v.11 εἰςp
ὅςrrans τίθηµιviap1s ἐγώrpn-s κῆρυξnnms καίc ἀπόστολοςnnms καίc διδάσκαλοςnnms ἔθνοςngnp .
v.12 διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs καίc οὗτοςrdanp πάσχωvipa1s ἀλλάc οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn1s οἶδαvixa1s
γάρc ὅςrrdms πιστεύωvixa1s καίc πείθωvixp1s ὅτιc δυνατόςanmsn εἰµίvipx3s ὁdafs παραθήκηnafs
ἐγώrpg-s φυλάσσωvnaa εἰςp ἐκεῖνοςrdafs ὁdafs ἡµέραnafs . v.13 ὑποτύπωσιςnafs ἔχωvdpa2s
ὑγιαίνωvppagmp λόγοςngmp ὅςrrgmp παράp ἐγώrpg-s ἀκούωviaa2s ἐνp πίστιςndfs καίc ἀγάπηndfs
ὁddfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.14 ὁdafs καλόςaafsn παραθήκηnafs φυλάσσωvdaa2s διάp
πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn ὁdgns ἐνοικέωvppagns ἐνp ἐγώrpd-p . v.15 οἶδαvixa2s οὗτοςrdans ὅτιc
ἀποστρέφωviap3p ἐγώrpa-s πᾶςanmpn ὁdnmp ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs ὅςrrgmp εἰµίvipx3s Φύγελοςnnms
καίc ῾Ερµογένηςnnms . v.16 δίδωµιvoaa3s ἔλεοςnans ὁdnms κύριοςnnms ὁddms ᾿Ονησίφοροςngms
οἶκοςndms ὅτιc πολλάκιςbo ἐγώrpa-s ἀναψύχωviaa3s καίc ὁdafs ἅλυσιςnafs ἐγώrpg-s οὐxo
ἐπαισχύνοµαιviao3s . v.17 ἀλλάc γίνοµαιvpadnms ἐνp ῾Ρώµηndfs σπουδαῖοςaamsc ζητέωviaa3s
ἐγώrpa-s καίc εὑρίσκωviaa3s . v.18 δίδωµιvoaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms κύριοςnnms εὑρίσκωvnaa
nans p ngms
ἔλεος παρά κύριος ἐν ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs καίc ὅσοςrcanp ἐνp ῎Εφεσοςndfs
p
διακονέωviaa3s βελτίωνbo σύrpn-s γινώσκωvipa2s . 2. v.1 σύrpn-s οὖνc τέκνονnvns ἐγώrpg-s

vdpp2s p ddfs ndfs ddfs p ndms
ἐνδυναµόω ἐν ὁ χάρις ὁ ἐν Χριστός ᾿Ιησοῦςndms .
631 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 2:3—17
ρους διδάξαι. σὺ οὖν κακοπάθησον, ὡς καλὸς στρατιώτης 3
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. οὐδεὶς στρατευόµενος ἐµπλέκεται ταῖς τοῦ 4
βίου πραγµατείαις ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ. ἐὰν δὲ καὶ 5
ἀθλῇ τις οὐ στεφανοῦται ἐὰν µὴ νοµίµως ἀθλήσῃ. τὸν κο- 6
πιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν µεταλαµβάνειν. νόει 7
α λέγω, δῴη γάρ σοι ὃ κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσιν. Μνηµόνευε 8
᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερµένον ἐκ νεκρῶν ἐκ σπέρµατος ∆αυίδ

κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν µου. ἐν ᾧ κακοπαθῶ µέχρι δεσµῶν ὡς 9
κακοῦργος ἀλ᾿λ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ οὐ δέδεται, διὰ τοῦτο πάντα 10
ὑποµένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσιν

τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ µετὰ δόξης αἰωνίου. πιστὸς ὁ λόγος, 11
εἰ γὰρ συναπεθάνοµεν καὶ συζήσοµεν, εἰ ὑποµένοµεν καὶ 12
συµβασιλεύσοµεν, εἰ ἀρνούµεθα, κἀκεῖνος ἀρνήσεται ἡµᾶς,

εἰ ἀπιστοῦµεν ἐκεῖνος πιστὸς µένει ἀρνήσασθαι ἑαυτὸν οὐ 13
δύναται. Ταῦτα ὑποµίµνῃσκε διαµαρτυρόµενος ἐνώπιον τοῦ 14
Κυρίοῦ µὴ λογοµαχεῖν εἰς οὐδὲν χρήσιµον ἐπὶ καταστροφῇ

τῶν ἀκουόντων. σπούδασον σεαυτὸν δόκιµον παραστῆσαι τῷ 15
θεῷ ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον ὀρθοτοµοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀ-

ληθείας. τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνίας περιΐστασο, ἐπὶ πλεῖον 16
γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας. καὶ ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα 17
v.2 καίc ὅςrranp ἀκούωviaa2s παράp ἐγώrpg-s διάp πολύςagmpn µάρτυςngmp οὗτοςrdanp
παρατίθηµιviam2s πιστόςadmpn ἄνθρωποςndmp ὅστιςrrnmp ἱκανόςanmpn εἰµίvifx3p καίc ἕτεροςaampn
διδάσκωvnaa . v.3 σύrpn-s οὖνc κακοπαθέωvdaa2s ὡςbo καλόςanmsn στρατιώτηςnnms ᾿Ιησοῦςngms
ngms
Χριστός . v.4 οὐδείςanfsn στρατεύωvppmnms ἐµπλέκωvipp3s ὁddfp ὁdgms βίοςngms
πραγµατείαndfp ἵναc ὁddms στρατολογέωvpaadms ἀρέσκωvsaa3s . v.5 ἐάνqo δέc καίc ἀθλέωvspa3s
τι-σρινµσ οὐxo στεφανόωvipp3s ἐάνqo µήxo νοµίµωςbo ἀθλέωvsaa3s . v.6 ὁdams κοπιάωvppaams
γεωργόςnams δεῖvipq3s πρῶτοςaamsn ὁdgmp κάρποςngmp µεταλαµβάνωvnpa . v.7 νοέωvdpa2s
ὅςrranp λέγωvipa1s δίδωµιvoaa3s γάρc σύrpd-s ὅςdnms κύριοςnnms σύνεσιςnafs ἐνp πᾶςadnpn .
v.8 µνηµονεύωvdpa2s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐγείρωvpxpams ἐκp νεκρόςagmpn ἐκp σπέρµαngns
∆αυίδtp κατάp ὁdans εὐαγγέλιονnans ἐγώrpg-s . v.9 ἐνp ὅςrrdns κακοπαθέωvipa1s µέχριbo
δεσµόςngmp ὡςbo κακοῦργοςanmsn ἀλλάc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms οὐxo δέωvixp3s .
v.10 διάp οὗτοςrdans πᾶςaanpn ὑποµένωvipa1s διάp ὁdamp ἐκλεκτόςaampn ἵναc καίc αὐτόςrpnmp
σωτηρίαngfs τυγχάνωvsaa3p ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms µετάp δόξαngfs αἰώνιοςagfsn .
v.11 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms εἰqo γάρc συναποθνῄσκωviaa1p καίc συζάωvifa1p . v.12 εἰqo
ὑποµένωvipa1p καίc συµβασιλεύωvifa1p εἰqo ἀρνέοµαιvipn1p κἀκεῖνοςrdnms ἀρνέοµαιvifd3s ἐγώrpa-p .
v.13 εἰqo ἀπιστέωvipa1p ἐκεῖνοςrdnms πιστόςanmsn µένωvipa3s ἀρνέοµαιvnad ἑαυτοῦrxams οὐxo
δύναµαιvipn3s . v.14 οὗτοςrdanp ὑποµιµνῄσκωvdpa2s διαµαρτύροµαιvppnnms ἐνώπιονbo ὁdgms
ngms xo
κύριος µή λογοµαχέωvnpa εἰςp οὐδείςaansn χρήσιµοςaansn ἐπίp καταστροφήndfs ὁdgmp
ἀκούωvppagmp . v.15 σπουδάζωvdaa2s σεαυτοῦrxams δόκιµοςaamsn παρίστηµιvnaa ὁddms
ndms nams
θεός ἐργάτης ἀνεπαίσχυντοςaamsn ὀρθοτοµέωvppaams ὁdams λόγοςnams ὁdgfs ἀλήθειαngfs .
v.16 ὁdafp δέc βέβηλοςaafpn κενοφωνίαnafp περιΐστηµιvdpm2s ἐπίp πολύςaansc γάρc προκόπτωvifa3p
ἀσέβειαngfs .
18 νοµὴν ἕξει ὧν ἐστιν ῾Υµέναιος καὶ Φίλητος. οἵτινες περὶ τὴν

ἀλήθειαν ἠστόχησαν λέγοντες τὴν ἀνάστασιν ἤδη γεγονέναι
19 καὶ ἀνατρέπουσιν τήν τινων πίστιν. ὁ µέντοι στερεὸς θε-
µέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην, ῎Εγνω
κύριος τοὺς ὄντας αὐτοῦ καί ᾿Αποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ
20 ὀνοµάζων τὸ ὄνοµα κυρίου. ᾿Εν µεγάλῃ δὲ οἰκίᾳ οὐκ ἔστιν
µόνον σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστρά-
21 κινα καὶ ἃ µὲν εἰς τιµὴν ἃ δὲ εἰς ἀτιµίαν, ἐὰν οὖν τις ἐκκαθά-
ρῃ ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων ἔσται σκεῦος εἰς τιµήν ἡγιασµένον καὶ
εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιµασµένον.
22 τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυµίας φεῦγε δίωκε δὲ δικαιοσύνην πί-
στιν ἀγάπην εἰρήνην µετὰ τῶν ἐπικαλουµένων τὸν κύριον ἐκ
23 καθαρᾶς καρδίας. τὰς δὲ µωρὰς καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις
24 παραιτοῦ εἰδὼς ὅτι γεννῶσιν µάχας, δοῦλον δὲ κυρίου οὐ δεῖ
µάχεσθαι ἀλ᾿λ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας διδακτικόν ἀνεξίκα-
25 κον. ἐν πρᾶότητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεµένους µήποτε
26 δῷ αὐτοῖς ὁ θεὸς µετάνοιαν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας. καὶ ἀνα-
νήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος ἐζωγρηµένοι ὑπ αὐτοῦ
εἰς τὸ ἐκείνου θέληµα.
3 Τοῦτο δὲ γίνωσκε ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡµέραις ἐνστήσονται και-
v.17 καίc ὁdnms λόγοςnnms αὐτόςrpgmp ὡςbo γάγγραιναnnfs νοµήnafs ἔχωvifa3s ὅςrrgmp εἰµίvipx3s
῾Υµέναιοςnnms καίc Φίλητοςnnms . v.18 ὅστιςrrnmp περίp ὁdafs ἀλήθειαnafs ἀστοχέωviaa3p
λέγωvppanmp ὁdafs ἀνάστασιςnafs ἤδηbo γίνοµαιvnxa καίc ἀνατρέπωvipa3p ὁdafs τι-σριγµπ πίστιςnafs .
v.19 ὁdnms µέντοιc στερεόςanmsn θεµέλιοςnnms ὁdgms θεόςngms ἵστηµιvixa3s ἔχωvppanms ὁdafs
σφραγίςnafs οὗτοςrdafs γινώσκωviaa3s κύριοςnnms ὁdamp εἰµίvppxamp αὐτόςrpgms καίc ἀφίστηµιvdaa3s
ἀπόp ἀδικίαngfs πᾶςanmsn ὁdnms ὀνοµάζωvppanms ὁdans ὄνοµαnans κύριοςngms . v.20 ἐνp
µέγαςadfsn δέc οἰκίαndfs οὐxo εἰµίvipx3s µόνοςbo σκεῦοςnnnp χρυσοῦςannpn καίc ἀργυροῦςannpn
ἀλλάc καίc ξύλινοςannpn καίc ὀστράκινοςannpn καίc ὅςrrnnp µένxo εἰςp τιµήnafs ὅςrrnnp δέc εἰςp
ἀτιµίαnafs . v.21 ἐάνqo οὖνc τι-σρινµσ ἐκκαθαίρωvsaa3s ἑαυτοῦrxams ἀπόp οὗτοςrdgnp εἰµίvifx3s
nnns
σκεῦος εἰςp τιµήnafs ἁγιάζωvpxpnns καίc εὔχρηστοςannsn ὁddms δεσπότηςndms εἰςp πᾶςaansn
ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἑτοιµάζωvpxpnns . v.22 ὁdafp δέc νεωτερικόςaafpn ἐπιθυµίαnafp φεύγωvdpa2s
διώκωvdpa2s δέc δικαιοσύνηnafs πίστιςnafs ἀγάπηnafs εἰρήνηnafs µετάp ὁdgmp ἐπικαλέωvppmgmp
ὁdams κύριοςnams ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs . v.23 ὁdafp δέc µωρόςaafpn καίc ἀπαίδευτοςaafpn
ζήτησιςnafp παραιτέοµαιvdpn2s οἶδαvpxanms ὅτιc γεννάωvipa3p µάχηnafp . v.24 δοῦλοςnams δέc
κύριοςngms οὐxo δεῖvipq3s µάχοµαιvnpn ἀλλάc ἤπιοςaamsn εἰµίvnpx πρόςp πᾶςaampn διδακτικόςaamsn
ἀνεξίκακοςaamsn . v.25 ἐνp πραΰτηςndfs παιδεύωvppaams ὁdamp ἀντιδιατίθηµιvppmamp µήποτεbo
δίδωµιvsaa3s αὐτόςrpdmp ὁdnms θεόςnnms µετάνοιαnafs εἰςp ἐπίγνωσιςnafs ἀλήθειαngfs . v.26 καίc
ἀνανήφωvsaa3p ἐκp ὁdgfs ὁdgms διάβολοςagmsn παγίςngfs ζωγρέωvpxpnmp ὑπόp αὐτόςrpgms εἰςp ὁdans
ἐκεῖνοςrdgms θέληµαnans .
ροὶ χαλεποί, ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι φιλάργυροι 2
ἀλαζόνες ὑπερήφανοι βλάσφηµοι γονεῦσιν ἀπειθεῖς ἀχάρι-

στοι ἀνόσιοι. ἄστοργοι ἄσπονδοι διάβολοι ἀκρατεῖς ἀνήµε- 3
ροι ἀφιλάγαθοι. προδόται προπετεῖς τετυφωµένοι φιλήδονοι 4
µᾶλλον ἢ φιλόθεοι. ἔχοντες µόρφωσιν εὐσεβείας τὴν δὲ δύ- 5
ναµιν αὐτῆς ἠρνηµένοι, καὶ τούτους ἀποτρέπου. ἐκ τούτων 6
γάρ εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας καὶ αἰχµαλωτεύοντες

γυναικάρια σεσωρευµένα ἁµαρτίαις ἀγόµενα ἐπιθυµίαις ποι-
κίλαις. πάντοτε µανθάνοντα καὶ µηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀ- 7
ληθείας ἐλθεῖν δυνάµενα. ὃν τρόπον δὲ ᾿Ιάννης καὶ ᾿Ιαµβρῆς 8
ἀντέστησαν Μωϋσεῖ οὕτως καὶ οὗτοι ἀνθίστανται τῇ ἀληθείᾳ

ἄνθρωποι κατεφθαρµένοι τὸν νοῦν ἀδόκιµοι περὶ τὴν πίστιν,
ἀλλ οὐ προκόψουσιν ἐπὶ πλεῖον, ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος 9
ἔσται πᾶσιν ὡς καὶ ἡ ἐκείνων ἐγένετο. Σὺ δὲ παρηκολού- 10
θηκάς µου τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ἀγωγῇ τῇ προθέσει τῇ πίστει τῇ

µακροθυµίᾳ τῇ ἀγάπῃ τῇ ὑποµονῇ. τοῖς διωγµοῖς τοῖς πα- 11
θήµασιν οἷά µοι ἐγένετο ἐν ᾿Αντιοχείᾳ ἐν ᾿Ικονίῳ ἐν Λύστροις

οἵους διωγµοὺς ὑπήνεγκα καὶ ἐκ πάντων µε ἐρρύσατο ὁ κύ-
ριος. καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ 12
διωχθήσονται. πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψου- 13
3. v.1 οὗτοςrdans δέc γινώσκωvdpa2s ὅτιc ἐνp ἔσχατοςadfpn ἡµέραndfp ἐνίστηµιvifd3p καιρόςnnmp
χαλεπόςanmpn . v.2 εἰµίvifx3p γάρc ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp φίλαυτοςanmpn φιλάργυροςanmpn
ἀλαζώνnnmp ὑπερήφανοςanmpn βλάσφηµοςanmpn γονεύςndmp ἀπειθήςanmpn ἀχάριστοςanmpn
ἀνόσιοςanmpn . v.3 ἄστοργοςanmpn ἄσπονδοςanmpn διάβολοςanmpn ἀκρατήςanmpn ἀνήµεροςanmpn
ἀφιλάγαθοςanmpn . v.4 προδότηςnnmp προπετήςanmpn τυφόωvpxpnmp φιλήδονοςanmpn µᾶλλονbo
xo anmpn
ἤ φιλόθεος . v.5 ἔχωvppanmp µόρφωσιςnafs εὐσέβειαngfs ὁdafs δέc δύναµιςnafs αὐτόςrpgfs
ἀρνέοµαιvpxnnmp καίc οὗτοςrdamp ἀποτρέπωvdpm2s . v.6 ἐκp οὗτοςrdgmp γάρc εἰµίvipx3p ὁdnmp
vppanmp p dafp nafp
ἐνδύνω εἰς ὁ οἰκία καί αἰχµαλωτεύωvppanmp γυναικάριονnanp σωρεύωvpxpanp
c
ἁµαρτίαndfp ἄγωvpppanp ἐπιθυµίαndfp ποικίλοςadfpn . v.7 πάντοτεbo µανθάνωvppaanp καίc

bo p nafs ngfs vnaa
µηδέποτε εἰς ἐπίγνωσις ἀλήθεια ἔρχοµαι δύναµαιvppnanp . v.8 ὅςrrams
τρόποςnams δέc ᾿Ιάννηςnnms καίc ᾿Ιαµβρῆςnnms ἀνθίστηµιviaa3p Μωϋσῆςndms οὕτωbo καίc
οὗτοςrdnmp ἀνθίστηµιvipm3p ὁddfs ἀλήθειαndfs ἄνθρωποςnnmp καταφθείρωvpxpnmp ὁdams νοῦςnams
ἀδόκιµοςanmpn περίp ὁdafs πίστιςnafs . v.9 ἀλλάc οὐxo προκόπτωvifa3p ἐπίp πολύςaansc
ὁdnfs γάρc ἄνοιαnnfs αὐτόςrpgmp ἔκδηλοςanmsn εἰµίvifx3s πᾶςadmpn ὡςbo καίc ὁdnfs ἐκεῖνοςrdgmp
γίνοµαιviad3s . v.10 σύrpn-s δέc παρακολουθέωvixa2s ἐγώrpg-s ὁddfs διδασκαλίαndfs ὁddfs ἀγωγήndfs
ὁddfs πρόθεσιςndfs ὁddfs πίστιςndfs ὁddfs µακροθυµίαndfs ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ὑποµονήndfs .
v.11 ὁddmp διωγµόςndmp ὁddnp πάθηµαndnp οἷοςrrnnp ἐγώrpd-s γίνοµαιviad3s ἐνp ᾿Αντιόχειαndfs
ἐνp ᾿Ικόνιονndns ἐνp Λύστραndnp οἷοςrcanp διωγµόςnamp ὑποφέρωviaa1s καίc ἐκp πᾶςagmpn ἐγώrpa-s
ῥύοµαιvian3s ὁdnms κύριοςnnms . v.12 καίc πᾶςanmpn δέc ὁdnmp θέλωvppanmp εὐσεβῶςbo ζάωvnpa
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms διώκωvifp3p .
14 σιν ἐπὶ τὸ χεῖρον πλανῶντες καὶ πλανώµενοι. σὺ δὲ µένε ἐν

15 οἷς ἔµαθες καὶ ἐπιστώθης εἰδὼς παρὰ τίνος ἔµαθες. καὶ ὅτι
ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράµµατα οἶδας τὰ δυνάµενά σε σοφί-
16 σαι εἰς σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. πᾶσα
γραφὴ θεόπνευστος καὶ ὠφέλιµος πρὸς διδασκαλίαν πρὸς ἔ-
λεγχον, πρὸς ἐπανόρθωσιν πρὸς παιδείαν τὴν ἐν δικαιοσύνῃ.
17 ἵνα ἄρτιος ᾖ ὁ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπος πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν
ἐξηρτισµένος.
4 ∆ιαµαρτύροµαι οὖν ἐγὼ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ κυρίου
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ µέλλοντος κρίνειν ζῶντας καὶ νεκρούς κα-
2 τὰ τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ καὶ τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, κήρυ-
ξον τὸν λόγον ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως ἔλεγξον ἐπιτίµησον
3 παρακάλεσον ἐν πάσῃ µακροθυµίᾳ καὶ διδαχῇ. ἔσται γὰρ
καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται ἀλλὰ
κατὰ τὰς ἐπιθυµίας τὰς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσιν διδα-
4 σκάλους κνηθόµενοι τὴν ἀκοήν. καὶ ἀπὸ µὲν τῆς ἀληθείας
τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν ἐπὶ δὲ τοὺς µύθους ἐκτραπήσον-
5 ται. σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν κακοπάθησον ἔργον ποίησον εὐαγ-
6 γελιστοῦ τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. ᾿Εγὼ γὰρ ἤδη
7 σπένδοµαι καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐµῆς ἀναλύσεώς ἐφέστηκεν. τὸν
ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισµαι τὸν δρόµον τετέλεκα τὴν πίστιν
v.13 πονηρόςanmpn δέc ἄνθρωποςnnmp καίc γόηςnnmp προκόπτωvifa3p ἐπίp ὁdans χείρωνaansn
πλανάωvppanmp καίc πλανάωvpppnmp . v.14 σύrpn-s δέc µένωvdpa2s ἐνp ὅςrrdnp µανθάνωviaa2s καίc
πιστόωviap2s οἶδαvpxanms παράp τίςrqgms µανθάνωviaa2s . v.15 καίc ὅτιc ἀπόp βρέφοςngns ὁdanp
ἱερόςaanpn γράµµαnanp οἶδαvixa2s ὁdanp δύναµαιvppnanp σύrpa-s σοφίζωvnaa εἰςp σωτηρίαnafs διάp
πίστιςngfs ὁdgfs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms . v.16 πᾶςanfsn γραφήnnfs θεόπνευστοςanfsn καίc
ὠφέλιµοςanmsn πρόςp διδασκαλίαnafs πρόςp ἔλεγχοςnams πρόςp ἐπανόρθωσιςnafs πρόςp παιδείαnafs
ὁdafs ἐνp δικαιοσύνηndfs . v.17 ἵναc ἄρτιοςanmsn εἰµίvspx3s ὁdnms ὁdgms θεόςngms ἄνθρωποςnnms
πρόςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἐξαρτίζωvpxpnms . 4. v.1 διαµαρτύροµαιvipn1s οὖνc
rpn-s bo dgms ngms c dgms ngms
ἐγώ ἐνώπιον ὁ θεός καί ὁ κύριος ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms
µέλλωvppagms κρίνωvnpa ζάωvppaamp καίc νεκρόςaampn κατάp ὁdafs ἐπιφάνειαnafs αὐτόςrpgms
καίc ὁdafs βασιλείαnafs αὐτόςrpgms . v.2 κηρύσσωvdaa2s ὁdams λόγοςnams ἐφίστηµιvdaa2s
εὐκαίρωςbo ἀκαίρωςbo ἐλέγχωvdaa2s ἐπιτιµάωvdaa2s παρακαλέωvdaa2s ἐνp πᾶςadfsn µακροθυµίαndfs
καίc διδαχήndfs . v.3 εἰµίvifx3s γάρc καιρόςnnms ὅτεbo ὁdgfs ὑγιαίνωvppagfs διδασκαλίαngfs
οὐxo ἀνέχωvifd3p ἀλλάc κατάp ὁdafp ἐπιθυµίαnafp ὁdafp ἴδιοςaafpn ἑαυτοῦrxdmp ἐπισωρεύωvifa3p
διδάσκαλοςnamp κνήθωvpppnmp ὁdafs ἀκοήnafs . v.4 καίc ἀπόp µένxo ὁdgfs ἀλήθειαngfs ὁdafs
ἀκοήnafs ἀποστρέφωvifa3p ἐπίp δέc ὁdamp µῦθοςnamp ἐκτρέπωvifp3p . v.5 σύrpn-s δέc νήφωvdpa2s
p adnpn vdaa2s nans vdaa2s ngms dafs
ἐν πᾶς κακοπαθέω ἔργον ποιέω εὐαγγελιστής ὁ διακονίαnafs σύrpg-s
πληροφορέωvdaa2s . v.6 ἐγώrpn-s γάρc ἤδηbo σπένδωvipp1s καίc ὁdnms καιρόςnnms ὁdgfs ἐµόςrsgfs
ἀνάλυσιςngfs ἐφίστηµιvixa3s .
τετήρηκα, λοιπὸν ἀπόκειταί µοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος 8
ὃν ἀποδώσει µοι ὁ κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ὁ δίκαιος κριτής

οὐ µόνον δὲ ἐµοὶ ἀλλὰ καὶ πάσιν τοῖς ἠγαπηκόσιν τὴν ἐπιφά-
νειαν αὐτοῦ. Σπούδασον ἐλθεῖν πρός µε ταχέως, ∆ηµᾶς 9, 10
γάρ µε ἐγκατέλιπεν ἀγαπήσας τὸν νῦν αἰῶνα καὶ ἐπορεύθη

εἰς Θεσσαλονίκην Κρήσκης εἰς Γαλατίαν Τίτος εἰς ∆αλµατίαν,
Λουκᾶς ἐστιν µόνος µετ ἐµοῦ Μᾶρκον ἀναλαβὼν ἄγε µετὰ σε- 11
αυτοῦ ἔστιν γάρ µοι εὔχρηστος εἰς διακονίαν. Τυχικὸν δὲ 12
ἀπέστειλα εἰς ῎Εφεσον. τὸν φελόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι 13
παρὰ Κάρπῳ ἐρχόµενος φέρε καὶ τὰ βιβλία µάλιστα τὰς µεµ-

βράνας. ᾿Αλέξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά µοι κακὰ ἐνεδείξατο, 14
ἀποδῴη αὐτῷ ὁ κύριος κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ, ὃν καὶ σὺ φυλάσ- 15
σου λίαν γὰρ ἀνθέστηκεν τοῖς ἡµετέροις λόγοις. ᾿Εν τῇ πρώτῃ 16
µου ἀπολογίᾳ οὐδείς µοι συµπαρεγένετο, ἀλλὰ πάντες µε ἐγ-

κατέλιπον, µὴ αὐτοῖς λογισθείη, ὁ δὲ κύριός µοι παρέστη 17
καὶ ἐνεδυνάµωσέν µε ἵνα δι΄ ἐµοῦ τὸ κήρυγµα πληροφορηθῇ

καὶ ἀκούσῃ πάντα τὰ ἔθνη καὶ ἐρρύσθην ἐκ στόµατος λέοντος.
καὶ ῥύσεταί µε ὁ κύριος ἀπὸ παντὸς ἔργου πονηροῦ καὶ σώ- 18
σει εἰς τὴν βασιλείαν αὐτοῦ τὴν ἐπουράνιον, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. ῎Ασπασαι Πρίσκαν καὶ ᾿Ακύλαν καὶ 19
v.7 ὁdams ἀγώνnams ὁdams καλόςaamsn ἀγωνίζοµαιvixn1s ὁdams δρόµοςnams τελέωvixa1s ὁdafs
πίστιςnafs τηρέωvixa1s . v.8 λοιπόςaansn ἀπόκειµαιvipn3s ἐγώrpd-s ὁdnms ὁdgfs δικαιοσύνηngfs
στέφανοςnnms ὅςrrams ἀποδίδωµιvifa3s ἐγώrpd-s ὁdnms κύριοςnnms ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs ἡµέραndfs
ὁdnms δίκαιοςanmsn κριτήςnnms οὐxo µόνοςbo δέc ἐγώrpd-s ἀλλάc καίc πᾶςadmpn ὁddmp
ἀγαπάωvpxadmp ὁdafs ἐπιφάνειαnafs αὐτόςrpgms . v.9 σπουδάζωvdaa2s ἔρχοµαιvnaa πρόςp ἐγώrpa-s
bo nnms c rpa-s
ταχέως . v.10 ∆ηµᾶς γάρ ἐγώ ἐγκαταλείπωviaa3s ἀγαπάωvpaanms ὁdams νῦνbo
αἰώνnams καίc πορεύοµαιviao3s εἰςp Θεσσαλονίκηnafs Κρήσκηςnnms εἰςp Γαλατίαnafs Τίτοςnnms
εἰςp ∆αλµατίαnafs . v.11 Λουκᾶςnnms εἰµίvipx3s µόνοςanmsn µετάp ἐγώrpg-s Μᾶρκοςnams
ἀναλαµβάνωvpaanms ἄγωvdpa2s µετάp σεαυτοῦrxgms εἰµίvipx3s γάρc ἐγώrpd-s εὔχρηστοςanmsn εἰςp
διακονίαnafs . v.12 Τυχικόςnams δέc ἀποστέλλωviaa1s εἰςp ῎Εφεσοςnafs . v.13 ὁdams
φαιλόνηςnafs ὅςrrams ἀπολείπωviaa1s ἐνp Τρῳάςndfs παράp Καρπόςndms ἔρχοµαιvppnnms φέρωvdpa2s
καίc ὁdanp βιβλίονnanp µάλισταbo ὁdafp µεµβράναnafp . v.14 ᾿Αλέξανδροςnnms ὁdnms
χαλκεύςnnms πολύςaanpn ἐγώrpd-s κακόςaanpn ἐνδείκνυµιviam3s ἀποδίδωµιvoaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms κύριοςnnms κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgms . v.15 ὅςrrams καίc σύrpn-s
φυλάσσωvdpm2s λίανbo γάρc ἀνθίστηµιvixa3s ὁddmp ἡµέτεροςrsdmp λόγοςndmp . v.16 ἐνp ὁddfs
adfsn rpg-s ndfs anfsn rpd-s viad3s
πρῶτος ἐγώ ἀπολογία οὐδείς ἐγώ συµπαραγίνοµαι ἀλλάc πᾶςanmpn
ἐγώrpa-s ἐγκαταλείπωviaa3p µήxo αὐτόςrpdmp λογίζοµαιvoao3s . v.17 ὁdnms δέc κύριοςnnms
ἐγώrpd-s παρίστηµιviaa3s καίc ἐνδυναµόωviaa3s ἐγώrpa-s ἵναc διάp ἐγώrpg-s ὁdnns κήρυγµαnnns
πληροφορέωvsap3s καίc ἀκούωvsaa3s πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp καίc ῥύοµαιviap1s ἐκp στόµαngns
λέωνngms . v.18 καίc ῥύοµαιvifd3s ἐγώrpa-s ὁdnms κύριοςnnms ἀπόp πᾶςagnsn ἔργονngns
agnsn
πονηρός καίc σῴζωvifa3s εἰςp ὁdafs βασιλείαnafs αὐτόςrpgms ὁdafs ἐπουράνιοςaafsn ὅςrrdms ὁdnfs
δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth .
4:20—22 ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Β 636
20 τὸν ᾿Ονησιφόρου οἶκον. ῎Εραστος ἔµεινεν ἐν Κορίνθῳ Τρό-

21 φιµον δὲ ἀπέλιπον ἐν Μιλήτῳ ἀσθενοῦντα. Σπούδασον πρὸ
χειµῶνος ἐλθεῖν ᾿Ασπάζεταί σε Εὔβουλος καὶ Πούδης καὶ Λί-
22 νος καὶ Κλαυδία καὶ οἱ ἀδελφοὶ πάντες. ῾Ο κύριος ᾿Ιησοῦς
Χριστὸς µετὰ τοῦ πνεύµατός σου ἡ χάρις µεθ ὑµῶν ἀµήν.
v.19 ἀσπάζοµαιvdad2s Πρίσκαnafs καίc ᾿Ακύλαςnams καίc ὁdams ᾿Ονησίφοροςngms οἶκοςnams .

v.20 ῎Εραστοςnnms µένωviaa3s ἐνp Κόρινθοςndfs Τρόφιµοςnams δέc ἀπολείπωviaa1s ἐνp Μίλητοςndfs
ἀσθενέωvppaams . v.21 σπουδάζωvdaa2s πρόp χειµώνngms ἔρχοµαιvnaa ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-s
Εὔβουλοςnnms καίc Πούδηςnnms καίc Λίνοςnnms καίc Κλαυδίαnnfs καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp
πᾶςanmpn . v.22 ὁdnms κύριοςnnms ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms µετάp ὁdgns πνεῦµαngns σύrpg-s
ὁdnfs χάριςnnfs µετάp σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ
G
Παῦλος δοῦλος θεοῦ ἀπόστολος δὲ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ κατὰ πί- 1

στιν ἐκλεκτῶν θεοῦ καὶ ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς κατ εὐσέβειαν.
ἐπ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς θεὸς πρὸ 2
χρόνων αἰωνίων. ἐφανέρωσεν δὲ καιροῖς ἰδίοις τὸν λόγον αὐ- 3
τοῦ ἐν κηρύγµατι ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ κατ ἐπιταγὴν τοῦ σωτῆρος

ἡµῶν θεοῦ. Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν χάρις ἔ- 4
λεος, εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς καὶ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ
σωτῆρος ἡµῶν. Τούτου χάριν κατέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ ἵνα τὰ 5
λείποντα ἐπιδιορθώσῃ καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρεσβυτέ-

ρους ὡς ἐγώ σοι διεταξάµην. εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος µιᾶς 6
γυναικὸς ἀνήρ τέκνα ἔχων πιστά µὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσωτίας

ἢ ἀνυπότακτα. δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι ὡς 7
θεοῦ οἰκονόµον µὴ αὐθάδη µὴ ὀργίλον µὴ πάροινον µὴ πλή-

κτην µὴ αἰσχροκερδῆ. ἀλλὰ φιλόξενον φιλάγαθον σώφρονα 8
δίκαιον ὅσιον ἐγκρατῆ. ἀντεχόµενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν 9
πιστοῦ λόγου ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκα-

1. v.1 Παῦλοςnnms δοῦλοςnnms θεόςngms ἀπόστολοςnnms δέc ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms κατάp
πίστιςnafs ἐκλεκτόςagmpn θεόςngms καίc ἐπίγνωσιςnafs ἀλήθειαngfs ὁdgfs κατάp εὐσέβειαnafs .
v.2 ἐπίp ἐλπίςndfs ζωήngfs αἰώνιοςagfsn ὅςrrafs ἐπαγγέλλοµαιviad3s ὁdnms ἀψευδήςanmsn θεόςnnms
πρόp χρόνοςngmp αἰώνιοςagmpn . v.3 φανερόωviaa3s δέc καιρόςndmp ἴδιοςadmpn ὁdams λόγοςnams
αὐτόςrpgms ἐνp κήρυγµαndns ὅςrrans πιστεύωviap1s ἐγώrpn-s κατάp ἐπιταγήnafs ὁdgms σωτήρngms
ἐγώrpg-p θεόςngms . v.4 Τίτοςndms γνήσιοςadnsn τέκνονndns κατάp κοινόςaafsn πίστιςnafs χάριςnnfs
ἔλεοςnnms εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgms
σωτήρngms ἐγώrpg-p . v.5 οὗτοςrdgns χάρινbo καταλείπωviaa1s σύrpa-s ἐνp Κρήτηndfs ἵναc
ὁdanp λείπωvppaanp ἐπιδιορθόωvsam2s καίc καθίστηµιvsaa2s κατάp πόλιςnafs πρεσβύτεροςaampn
ὡςbo ἐγώrpn-s σύrpd-s διατάσσωviam1s . v.6 εἰqo τίςrinms εἰµίvipx3s ἀνέγκλητοςanmsn εἷςngfs
γυνήngfs ἀνήρnnms τέκνονnanp ἔχωvppanms πιστόςaanpn µήxo ἐνp κατηγορίαndfs ἀσωτίαngfs ἤxo
ἀνυπότακτοςaanpn . v.7 δεῖvipq3s γάρc ὁdams ἐπίσκοποςnams ἀνέγκλητοςaamsn εἰµίvnpx ὡςbo
θεόςngms οἰκονόµοςnams µήxo αὐθάδηςaamsn µήxo ὀργίλοςaamsn µήxo πάροινοςaamsn µήxo
πλήκτηςnams µήxo αἰσχροκερδήςaamsn . v.8 ἀλλάc φιλόξενοςaamsn φιλάγαθοςaamsn σώφρωνaamsn
δίκαιοςaamsn ὅσιοςaamsn ἐγκρατήςaamsn .
1:10—2:5 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 638
10 λίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν. Εἰσὶν γὰρ

πολλοὶ καὶ ἀνυπότακτοι µαταιολόγοι καὶ φρεναπάται µάλιστα
11 οἱ ἐκ περιτοµῆς. οὓς δεῖ ἐπιστοµίζειν οἵτινες ὅλους οἴκους
ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ µὴ δεῖ αἰσχροῦ κέρδους χάριν.
12 εἶπέν τις ἐξ αὐτῶν ἴδιος αὐτῶν προφήτης Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται
13 κακὰ θηρία γαστέρες ἀργαί. ἡ µαρτυρία αὕτη ἐστὶν ἀλη-
θής δι΄ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόµως ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν
14 τῇ πίστει. µὴ προσέχοντες ᾿Ιουδαϊκοῖς µύθοις καὶ ἐντολαῖς
15 ἀνθρώπων ἀποστρεφοµένων τὴν ἀλήθειαν. πάντα µὲν καθα-
ρὰ τοῖς καθαροῖς, τοῖς δὲ µεµιασµένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν
καθαρόν ἀλλὰ µεµίανται αὐτῶν καὶ ὁ νοῦς καὶ ἡ συνείδησις.
16 θεὸν ὁµολογοῦσιν εἰδέναι τοῖς δὲ ἔργοις ἀρνοῦνται βδελυκτοὶ
ὄντες καὶ ἀπειθεῖς καὶ πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἀδόκιµοι.
2, 2 Σὺ δὲ λάλει ἃ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ. πρεσβύ-
τας νηφαλέους εἶναι σεµνούς σώφρονας ὑγιαίνοντας τῇ πίστει
3 τῇ ἀγάπῃ τῇ ὑποµονῇ, πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήµατι
ἱεροπρεπεῖς µὴ διαβόλους µὴ οἴνῳ πολλῷ δεδουλωµένας κα-
4 λοδιδασκάλους. ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι
5 φιλοτέκνους. σώφρονας ἁγνάς οἰκουρούς ἀγαθάς ὑποτασ-
σοµένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἵνα µὴ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ βλα-
v.9 ἀντέχωvppnams ὁdgms κατάp ὁdafs διδαχήnafs πιστόςagmsn λόγοςngms ἵναc δυνατόςanmsn
εἰµίvspx3s καίc παρακαλέωvnpa ἐνp ὁddfs διδασκαλίαndfs ὁddfs ὑγιαίνωvppadfs καίc ὁdamp
ἀντιλέγωvppaamp ἐλέγχωvnpa . v.10 εἰµίvipx3p γάρc πολύςanmpn καίc ἀνυπότακτοςanmpn
µαταιολόγοςanmpn καίc φρεναπάτηςnnmp µάλισταbo ὁdnmp ἐκp περιτοµήngfs . v.11 ὅςrramp
δεῖvipq3s ἐπιστοµίζωvnpa ὅστιςrrnmp ὅλοςaampn οἶκοςnamp ἀνατρέπωvipa3p διδάσκωvppanmp ὅςrranp
µήxo δεῖvipq3s αἰσχρόςagnsn κέρδοςngns χάρινbo . v.12 λέγωviaa3s τι-σρινµσ ἐκp αὐτόςrpgmp
anmsn rpgmp nnms nnmp
ἴδιος αὐτός προφήτης Κρής ἀείbo ψεύστηςnnmp κακόςannpn θηρίονnnnp
γαστήρnnfp ἀργόςanfpn . v.13 ὁdnfs µαρτυρίαnnfs οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ἀληθήςanfsn διάp ὅςrrafs
αἰτίαnafs ἐλέγχωvdpa2s αὐτόςrpamp ἀποτόµωςbo ἵναc ὑγιαίνωvspa3p ἐνp ὁddfs πίστιςndfs . v.14 µήxo
προσέχωvppanmp ᾿Ιουδαϊκόςadmpn µῦθοςndmp καίc ἐντολήndfp ἄνθρωποςngmp ἀποστρέφωvppmgmp
ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.15 πᾶςannpn µένxo καθαρόςannpn ὁddmp καθαρόςadmpn ὁddmp δέc
µιαίνωvpxpdmp καίc ἄπιστοςadmpn οὐδείςannsn καθαρόςannsn ἀλλάc µιαίνωvixp3s αὐτόςrpgmp
καίc ὁdnms νοῦςnnms καίc ὁdnfs συνείδησιςnnfs . v.16 θεόςnams ὁµολογέωvipa3p οἶδαvnxa
ὁddnp δέc ἔργονndnp ἀρνέοµαιvipn3p βδελυκτόςanmpn εἰµίvppxnmp καίc ἀπειθήςanmpn καίc πρόςp
πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn ἀδόκιµοςanmpn . 2. v.1 σύrpn-s δέc λαλέωvdpa2s ὅςrranp
πρέπωvipq3s ὁddfs ὑγιαίνωvppadfs διδασκαλίαndfs . v.2 πρεσβύτηςnamp νηφάλιοςaampn εἰµίvnpx
σεµνόςaampn σώφρωνaampn ὑγιαίνωvppaamp ὁddfs πίστιςndfs ὁddfs ἀγάπηndfs ὁddfs ὑποµονήndfs .
v.3 πρεσβῦτιςnafp ὡσαύτωςbo ἐνp κατάστηµαndns ἱεροπρεπήςaafpn µήxo διάβολοςaafpn µήxo
οἶνοςndms πολύςadmsn δουλόωvpxpafp καλοδιδάσκαλοςaafpn . v.4 ἵναc σωφρονίζωvspa3p ὁdafp
νέοςaafpn φίλανδροςnafp εἰµίvnpx φιλότεκνοςaafpn .
639 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 2:6—3:2
σφηµῆται. τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν. 6
περὶ πάντα σεαυτὸν παρεχόµενος τύπον καλῶν ἔργων ἐν τῇ 7
διδασκαλίᾳ ἀδιἀφθορίαν, σεµνότητα ἀφθαρσιαν, λόγον ὑγιῆ 8
ἀκατάγνωστον ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ µηδὲν ἔχων περὶ ἡ-

µῶν λέγειν φαῦλον. δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι 9
ἐν πᾶσιν εὐαρέστους εἶναι µὴ ἀντιλέγοντας. µὴ νοσφιζο- 10
µένους ἀλλὰ πίστιν πᾶσαν ἐνδεικνυµένους ἀγαθήν ἵνα τὴν

διδασκαλίαν τοῦ σωτῆρος ἡµῶν θεοῦ κοσµῶσιν ἐν πᾶσιν. ᾿Ε- 11
πεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις.

παιδεύουσα ἡµᾶς ἵνα ἀρνησάµενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κο- 12
σµικὰς ἐπιθυµίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσω-

µεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι. προσδεχόµενοι τὴν µακαρίαν ἐλπίδα καὶ 13
ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ µεγάλου θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡµῶν ᾿Ι-
ησοῦ Χριστοῦ. ὃς ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡµῶν ἵνα λυτρώσηται 14
ἡµᾶς ἀπὸ πάσης ἀνοµίας καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιού-

σιον ζηλωτὴν καλῶν ἔργων. Ταῦτα λάλει καὶ παρακάλει καὶ 15
ἔλεγχε µετὰ πάσης ἐπιταγῆς, µηδείς σου περιφρονείτω.

῾Υποµίµνῃσκε αὐτοὺς ἀρχαῖς καὶ ἐξουσίαις ὑποτάσσεσθαι 3
πειθαρχεῖν πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίµους εἶναι. µηδένα 2
βλασφηµεῖν ἀµάχους εἶναι ἐπιεικεῖς πᾶσαν ἐνδεικνυµένους

v.5 σώφρωνaafpn ἁγνόςaafpn οἰκουρόςaafpn ἀγαθόςaafpn ὑποτάσσωvpppafp ὁddmp ἴδιοςadmpn
ἀνήρndmp ἵναc µήxo ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms βλασφηµέωvspp3s . v.6 ὁdamp
νέοςaampc ὡσαύτωςbo παρακαλέωvdpa2s σωφρονέωvnpa . v.7 περίp πᾶςaanpn σεαυτοῦrxams
παρέχωvppmnms τύποςnams καλόςagnpn ἔργονngnp ἐνp ὁddfs διδασκαλίαndfs ἀδιαφθορίαnafs
σεµνότηςnafs ἀφθαρσίαnafs . v.8 λόγοςnams ὑγιήςaamsn ἀκατάγνωστοςaamsn ἵναc ὁdnms
p agfsn vsap3s
ἐκ ἐναντίος ἐντρέπω µηδείςaansn ἔχωvppanms περίp ἐγώrpg-p λέγωvnpa φαῦλοςaansn .
v.9 δοῦλοςnamp ἴδιοςadmpn δεσπότηςndmp ὑποτάσσωvnpm ἐνp πᾶςadnpn εὐάρεστοςaampn εἰµίvnpx
µήxo ἀντιλέγωvppaamp . v.10 µήxo νοσφίζωvppmamp ἀλλάc πίστιςnafs πᾶςaafsn ἐνδείκνυµιvppmamp
ἀγαθόςaafsn ἵναc ὁdafs διδασκαλίαnafs ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p θεόςngms κοσµέωvspa3p ἐνp
πᾶςadnpn . v.11 ἐπιφαίνωviap3s γάρc ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms θεόςngms ὁdnfs σωτήριοςanmsn πᾶςadmpn
ἄνθρωποςndmp . v.12 παιδεύωvppanfs ἐγώrpa-p ἵναc ἀρνέοµαιvpadnmp ὁdafs ἀσέβειαnafs καίc
dafp aafpn
ὁ κοσµικός ἐπιθυµίαnafp σωφρόνωςbo καίc δικαίωςbo καίc εὐσεβῶςbo ζάωvsaa1p ἐνp ὁddms
νῦνbo αἰώνndms . v.13 προσδέχοµαιvppnnmp ὁdafs µακάριοςaafsn ἐλπίςnafs καίc ἐπιφάνειαnafs
dgfs ngfs dgms
ὁ δόξα ὁ µέγαςagmsn θεόςngms καίc σωτήρngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.14 ὅςrrnms δίδωµιviaa3s ἑαυτοῦrxams ὑπέρp ἐγώrpg-p ἵναc λυτρόωvsam3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn
ἀνοµίαngfs καίc καθαρίζωvsaa3s ἑαυτοῦrxdms λαόςnams περιούσιοςaamsn ζηλωτήςnams καλόςagnpn
ἔργονngnp . v.15 οὗτοςrdanp λαλέωvdpa2s καίc παρακαλέωvdpa2s καίc ἐλέγχωvdpa2s µετάp πᾶςagfsn
ngfs
ἐπιταγή µηδείςanmsn σύrpg-s περιφρονέωvdpa3s . 3. v.1 ὑποµιµνῄσκωvdpa2s αὐτόςrpamp
ἀρχήndfp καίc ἐξουσίαndfp ὑποτάσσωvnpm πειθαρχέωvnpa πρόςp πᾶςaansn ἔργονnans ἀγαθόςaansn
ἕτοιµοςaampn εἰµίvnpx .
3:3—13 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 640
3 πρᾳότητα πρὸς πάντας ἀνθρώπους. ῏Ηµεν γάρ ποτε καὶ

ἡµεῖς ἀνόητοι ἀπειθεῖς πλανώµενοι δουλεύοντες ἐπιθυµίαις
καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες στυγητοί
4 µισοῦντες ἀλλήλους. ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία
5 ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡµῶν θεοῦ. οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δι-
καιοσύνῃ ὧν ἐποιήσαµεν ἡµεῖς ἀλλὰ κατὰ τὸν αὐτοῦ ἔλεον
ἔσωσεν ἡµᾶς διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως
6 πνεύµατος ἁγίου. οὗ ἐξέχεεν ἐφ ἡµᾶς πλουσίως διὰ ᾿Ιησοῦ
7 Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡµῶν. ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου
8 χάριτι κληρονόµοι γενώµεθα κατ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου. Πι-
στὸς ὁ λόγος, καὶ περὶ τούτων βούλοµαί σε διαβεβαιοῦσθαι
ἵνα φροντίζωσιν καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες
9 θεῷ, ταῦτά ἐστιν τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιµα τοῖς ἀνθρώποις. µω-
ρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ µάχας νοµικὰς
10 περιΐστασο, εἰσὶν γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ µάταιοι. αἱρετικὸν ἄν-
11 θρωπον µετὰ µίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ. εἰδὼς
ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁµαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος.
12 ῞Οταν πέµψω ᾿Αρτεµᾶν πρὸς σὲ ἢ Τυχικόν σπούδασον ἐλθεῖν
13 πρός µε εἰς Νικόπολιν ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειµάσαι. Ζη-
νᾶν τὸν νοµικὸν καὶ ᾿Απολλῶ σπουδαίως πρόπεµψον ἵνα µη-
v.2 µηδείςaamsn βλασφηµέωvnpa ἄµαχοςaampn εἰµίvnpx ἐπιεικήςaampn πᾶςaafsn ἐνδείκνυµιvppmamp
πραΰτηςnafs πρόςp πᾶςaampn ἄνθρωποςnamp . v.3 εἰµίviix1p γάρc ποτέxo καίc ἐγώrpn-p
ἀνόητοςanmpn ἀπειθήςanmpn πλανάωvpppnmp δουλεύωvppanmp ἐπιθυµίαndfp καίc ἡδονήndfp
ποικίλοςadfpn ἐνp κακίαndfs καίc φθόνοςndms διάγωvppanmp στυγητόςanmpn µισέωvppanmp
ἀλλήλωνreamp . v.4 ὅτεbo δέc ὁdnfs χρηστότηςnnfs καίc ὁdnfs φιλανθρωπίαnnfs ἐπιφαίνωviap3s
ὁdgms σωτήρngms ἐγώrpg-p θεόςngms . v.5 οὐxo ἐκp ἔργονngnp ὁdgnp ἐνp δικαιοσύνηndfs
ὅςrrgnp ποιέωviaa1p ἐγώrpn-p ἀλλάc κατάp ὁdams αὐτόςrpgms ἔλεοςnams σῴζωviaa3s ἐγώrpa-p διάp
λουτρόνngns παλιγγενεσίαngfs καίc ἀνακαίνωσιςngfs πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn . v.6 ὅςrrgns
viaa3s p rpa-p bo p ngms ngms dgms
ἐκχέω ἐπί ἐγώ πλουσίως διά ᾿Ιησοῦς Χριστός ὁ σωτήρngms
ἐγώrpg-p . v.7 ἵναc δικαιόωvpapnmp ὁddfs ἐκεῖνοςrdgms χάριςndfs κληρονόµοςnnmp γίνοµαιvsad1p
κατάp ἐλπίςnafs ζωήngfs αἰώνιοςagfsn . v.8 πιστόςanmsn ὁdnms λόγοςnnms καίc περίp
οὗτοςrdgnp βούλοµαιvipn1s σύrpa-s διαβεβαιόοµαιvnpn ἵναc φροντίζωvspa3p καλόςagnpn ἔργονngnp
προΐστηµιvnpm ὁdnmp πιστεύωvpxanmp θεόςndms οὗτοςrdnnp εἰµίvipx3s ὁdnnp καλόςannpn καίc
ὠφέλιµοςannpn ὁddmp ἄνθρωποςndmp . v.9 µωρόςaafpn δέc ζήτησιςnafp καίc γενεαλογίαnafp
καίc ἔριςnafp καίc µάχηnafp νοµικόςaafpn περιΐστηµιvdpm2s εἰµίvipx3p γάρc ἀνωφελήςanfpn
καίc µάταιοςanmpn . v.10 αἱρετικόςaamsn ἄνθρωποςnams µετάp εἷςnafs καίc δεύτεροςaafsn
νουθεσίαnafs παραιτέοµαιvdpn2s . v.11 οἶδαvpxanms ὅτιc ἐκστρέφωvixp3s ὁdnms τοιοῦτοςrdnms καίc
ἁµαρτάνωvipa3s εἰµίvppxnms αὐτοκατάκριτοςanmsn . v.12 ὅτανc πέµπωvifa1s ᾿Αρτεµᾶςnams πρόςp
rpa-s xo nams vdaa2s vnaa
σύ ἤ Τυχικός σπουδάζω ἔρχοµαι πρόςp ἐγώrpa-s εἰςp Νικόπολιςnafs ἐκεῖbo γάρc
κρίνωvixa1s παραχειµάζωvnaa .
641 ΠΡΟΣ ΤΙΤΟΝ 3:14—15
δὲν αὐτοῖς λείπῃ. µανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡµέτεροι καλῶν 14
ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας ἵνα µὴ ὦσιν ἄ-

καρποι. ᾿Ασπάζονταί σε οἱ µετ ἐµοῦ πάντες ῎Ασπασαι τοὺς 15
φιλοῦντας ἡµᾶς ἐν πίστει ἡ χάρις µετὰ πάντων ὑµῶν ἀµήν.
v.13 Ζηνᾶςnams ὁdams νοµικόςaamsn καίc ᾿Απολλῶςnams σπουδαίωςbo προπέµπωvdaa2s ἵναc

µηδείςaansn αὐτόςrpdmp λείπωvspa3s . v.14 µανθάνωvdpa3p δέc καίc ὁdnmp ἡµέτεροςrsnmp
καλόςagnpn ἔργονngnp προΐστηµιvnpm εἰςp ὁdafp ἀναγκαῖοςaafpn χρείαnafp ἵναc µήxo εἰµίvspx3p
ἄκαρποςanmpn . v.15 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-s ὁdnmp µετάp ἐγώrpg-s πᾶςanmpn ἀσπάζοµαιvdad2s
ὁdamp φιλέωvppaamp ἐγώrpa-p ἐνp πίστιςndfs ὁdnfs χάριςnnfs µετάp πᾶςagmpn σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ
G
1 Παῦλος δέσµιος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ Τιµόθεος ὁ ἀδελφὸς

2 Φιλήµονι τῷ ἀγαπητῷ καὶ συνεργῷ ἡµῶν. καὶ ᾿Απφίᾳ τῇ ἀ-
γαπητῇ, καὶ ᾿Αρχίππῳ τῷ συστρατιώτῃ ἡµῶν καὶ τῇ κατ οἶκόν
3 σου ἐκκλησίᾳ. χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡµῶν
4 καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ µου πάντοτε
5 µνείαν σου ποιούµενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν µου. ἀκούων σου
τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν ἣν ἔχεις πρὸς τὸν κύριον ᾿Ιησοῦν
6 καὶ εἰς πάντας τοὺς ἁγίους. ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς
σου ἐνεργὴς γένηται ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡµῖν
7 εἰς Χριστόν ᾿Ιησοῦν. χάριν γὰρ ἔχοµεν πολλὴν καὶ παράκλη-
σιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται
8 διὰ σοῦ ἀδελφέ. ∆ιό πολλὴν ἐν Χριστῷ παρρησίαν ἔχων ἐπι-
9 τάσσειν σοι τὸ ἀνῆκον. διὰ τὴν ἀγάπην µᾶλλον παρακαλῶ
τοιοῦτος ὢν ὡς Παῦλος πρεσβύτης νυνὶ δὲ καὶ δέσµιος ᾿Ιησοῦ,
10 Χριστοῦ. παρακαλῶ σε περὶ τοῦ ἐµοῦ τέκνου ὃν ἐγέννησα
11 ἐν τοῖς δεσµοῖς µου, ᾿Ονήσιµον. τόν ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ
1. v.1 Παῦλοςnnms δέσµιοςnnms Χριστόςngms ᾿Ιησοῦςngms καίc Τιµόθεοςnnms ὁdnms ἀδελφόςnnms
Φιλήµωνndms ὁddms ἀγαπητόςadmsn καίc συνεργόςadmsn ἐγώrpg-p . v.2 καίc ᾿Απφίαndfs ὁddfs
ἀγαπητόςadfsn καίc ῎Αρχιπποςndms ὁddms συστρατιώτηςndms ἐγώrpg-p καίc ὁddfs κατάp οἶκοςnams
σύrpg-s ἐκκλησίαndfs . v.3 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms πατήρngms ἐγώrpg-p
καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.4 εὐχαριστέωvipa1s ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-s
πάντοτεbo µνείαnafs σύrpg-s ποιέωvppmnms ἐπίp ὁdgfp προσευχήngfp ἐγώrpg-s . v.5 ἀκούωvppanms
σύrpg-s ὁdafs ἀγάπηnafs καίc ὁdafs πίστιςnafs ὅςrrafs ἔχωvipa2s πρόςp ὁdams κύριοςnams ᾿Ιησοῦςnams
καίc εἰςp πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn . v.6 ὅπωςbo ὁdnfs κοινωνίαnnfs ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-s
ἐνεργήςanfsn γίνοµαιvsad3s ἐνp ἐπίγνωσιςndfs πᾶςagnsn ἀγαθόςagnsn ὁdgns ἐνp ἐγώrpd-p εἰςp
Χριστόςnams ᾿Ιησοῦςnams . v.7 χάριςnafs γάρc ἔχωvipa1p πολύςaafsn καίc παράκλησιςnafs ἐπίp
ὁddfs ἀγάπηndfs σύrpg-s ὅτιc ὁdnnp σπλάγχνονnnnp ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἀναπαύωvixp3s διάp σύrpg-s
ἀδελφόςnvms . v.8 διόc πολύςaafsn ἐνp Χριστόςndms παρρησίαnafs ἔχωvppanms ἐπιτάσσωvnpa
σύrpd-s ὁdans ἀνήκωvppaans . v.9 διάp ὁdafs ἀγάπηnafs µᾶλλονbo παρακαλέωvipa1s τοιοῦτοςrdnms
vppxnms bo nnms
εἰµί ὡς Παῦλος πρεσβύτηςnnms νυνίbo δέc καίc δέσµιοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.10 παρακαλέωvipa1s σύrpa-s περίp ὁdgms ἐµόςrpg-s τέκνονngns ὅςrrams γεννάωviaa1s ἐνp ὁddmp
δεσµόςndmp ἐγώrpg-s ᾿Ονήσιµοςnams .
643 ΠΡΟΣ ΦΙΛΗΜΟΝΑ 1:12—25
δὲ σοὶ καὶ ἐµοὶ εὔχρηστον ὄν ἀνέπεµψά. συ δὲ αὐτόν τοῦτ 12
ἔστιν τὰ ἐµὰ σπλάγχνα, πρὸσλαβοῦ, ὃν ἐγὼ ἐβουλόµην πρὸς 13
ἐµαυτὸν κατέχειν ἵνα ὑπὲρ σοῦ διακονῇ µοι ἐν τοῖς δεσµοῖς

τοῦ εὐαγγελίου. χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώµης οὐδὲν ἠθέλησα 14
ποιῆσαι ἵνα µὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ ἀλλὰ κα-

τὰ ἑκούσιον. τάχα γὰρ διὰ τοῦτο ἐχωρίσθη πρὸς ὥραν ἵνα 15
αἰώνιον αὐτὸν ἀπέχῃς. οὐκέτι ὡς δοῦλον ἀλλ΄ ὑπὲρ δοῦλον 16
ἀδελφὸν ἀγαπητόν µάλιστα ἐµοί πόσῳ δὲ µᾶλλον σοὶ καὶ ἐν

σαρκὶ καὶ ἐν κυρίῳ. Εἰ οὖν µε ἔχεις κοινωνόν προσλαβοῦ 17
αὐτὸν ὡς ἐµέ. εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει τοῦτο ἐµοὶ ἐλ- 18
λόγει, ἐγὼ Παῦλος ἔγραψα τῇ ἐµῇ χειρί ἐγὼ ἀποτίσω, ἵνα 19
µὴ λέγω σοι ὅτι καὶ σεαυτόν µοι προσοφείλεις. ναί ἀδελ- 20
φέ ἐγώ σου ὀναίµην ἐν κυρίῳ, ἀνάπαυσόν µου τὰ σπλάγχνα

ἐν Κυρίῳ, Πεποιθὼς τῇ ὑπακοῇ σου ἔγραψά σοι εἰδὼς ὅτι 21
καὶ ὑπὲρ ὃ λέγω ποιήσεις. ἅµα δὲ καὶ ἑτοίµαζέ µοι ξενίαν, 22
ἐλπίζω γὰρ ὅτι διὰ τῶν προσευχῶν ὑµῶν χαρισθήσοµαι ὑµῖν.

᾿Ασπάζονταί σε ᾿Επαφρᾶς ὁ συναιχµάλωτός µου ἐν Χριστῷ ᾿Ι- 23
ησοῦ. Μᾶρκος ᾿Αρίσταρχος ∆ηµᾶς Λουκᾶς οἱ συνεργοί µου. 24
῾Η χάρις τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ τοῦ πνεύµατος 25
ὑµῶν ἀµήν.
v.11 ὁdams ποτέxo σύrpd-s ἄχρηστοςaamsn νυνίbo δέc σύrpd-s καίc ἐγώrpd-s εὔχρηστοςaamsn
ὅςrrams ἀναπέµπωviaa1s . v.12 σύrpn-s δέc αὐτόςrpams οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnnp ἐµόςrsnnp
σπλάγχνονnnnp προσλαµβάνωvdam2s . v.13 ὅςrrams ἐγώrpn-s βούλοµαιviin1s πρόςp ἐµαυτοῦrxams
κατέχωvnpa ἵναc ὑπέρp σύrpg-s διακονέωvspa3s ἐγώrpd-s ἐνp ὁddmp δεσµόςndmp ὁdgns εὐαγγέλιονngns .
v.14 χωρίςbo δέc ὁdgfs σόςrsgfs γνώµηngfs οὐδείςaansn θέλωviaa1s ποιέωvnaa ἵναc µήxo ὡςbo κατάp
ἀνάγκηnafs ὁdnns ἀγαθόςannsn σύrpg-s εἰµίvspx3s ἀλλάc κατάp ἑκούσιοςaansn . v.15 τάχαbo
γάρc διάp οὗτοςrdans χωρίζωviap3s πρόςp ὥραnafs ἵναc αἰώνιοςaamsn αὐτόςrpams ἀπέχωvipa2s .
v.16 οὐκέτιbo ὡςbo δοῦλοςnams ἀλλάc ὑπέρp δοῦλοςnams ἀδελφόςnams ἀγαπητόςaamsn µάλισταbo
ἐγώrpd-s πόσοςrodns δέc µᾶλλονbo σύrpd-s καίc ἐνp σάρξndfs καίc ἐνp κύριοςndms . v.17 εἰqo οὖνc
ἐγώrpa-s ἔχωvipa2s κοινωνόςaamsn προσλαµβάνωvdam2s αὐτόςrpams ὡςbo ἐγώrpa-s . v.18 εἰqo δέc
τι-σριανσ ἀδικέωviaa3s σύrpa-s ἤxo ὀφείλωvipa3s οὗτοςrdans ἐγώrpd-s ἐλλογέωvdpa2s . v.19 ἐγώrpn-s
Παῦλοςnnms γράφωviaa1s ὁddfs ἐµόςrsdfs χείρndfs ἐγώrpn-s ἀποτίνωvifa1s ἵναc µήxo λέγωvspa1s
σύrpd-s ὅτιc καίc σεαυτοῦrxams ἐγώrpd-s προσοφείλωvipa2s . v.20 ναίxo ἀδελφόςnvms ἐγώrpn-s
σύrpg-s ὀνίναµαιvoad1s ἐνp κύριοςndms ἀναπαύωvdaa2s ἐγώrpg-s ὁdanp σπλάγχνονnanp ἐνp
κύριοςndms . v.21 πείθωvpxanms ὁddfs ὑπακοήndfs σύrpg-s γράφωviaa1s σύrpd-s οἶδαvpxanms
ὅτι καί ὑπέρ ὅςrrans λέγωvipa1s ποιέωvifa2s .
c c p
v.22 ἅµαbo δέc καίc ἑτοιµάζωvdpa2s
ἐγώrpd-s ξενίαnafs ἐλπίζωvipa1s γάρc ὅτιc διάp ὁdgfp προσευχήngfp σύrpg-p χαρίζοµαιvifp1s σύrpd-p .
v.23 ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-s ᾿Επαφρᾶςnnms ὁdnms συναιχµάλωτοςanmsn ἐγώrpg-s ἐνp Χριστόςndms
᾿Ιησοῦςndms . v.24 Μᾶρκοςnnms ᾿Αρίσταρχοςnnms ∆ηµᾶςnnms Λουκᾶςnnms ὁdnmp συνεργόςanmpn
rpg-s
ἐγώ . v.25 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp ὁdgns
πνεῦµαngns σύrpg-p ἀµήνth .
Η ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
G
1 Πολυµερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς

πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις ἐπ΄ ἐσχάτου τῶν ἡµερῶν τούτων
2 ἐλάλησεν ἡµῖν ἐν υἱῷ. ὃν ἔθηκεν κληρονόµον πάντων δι΄ οὗ
3 καὶ τοὺς αἰῶνας, ἐποίησεν. ὃς ὢν ἀπαύγασµα τῆς δόξης καὶ
χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥή-
µατι τῆς δυνάµεως αὐτοῦ δι΄ εαυτοῦ καθαρισµὸν ποιησάµε-
νος τῶν ἁµαρτιῶν ηµῶν, ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς µεγαλωσύνης
4 ἐν ὑψηλοῖς. τοσούτῳ κρείττων γενόµενος τῶν ἀγγέλων ὅσῳ
5 διαφορώτερον παρ αὐτοὺς κεκληρονόµηκεν ὄνοµα. Τίνι γὰρ
εἶπέν ποτε τῶν ἀγγέλων Υἱός µου εἶ σύ ἐγὼ σήµερον γεγέννη-
κά σε καὶ πάλιν ᾿Εγὼ ἔσοµαι αὐτῷ εἰς πατέρα καὶ αὐτὸς ἔσται
6 µοι εἰς υἱόν. ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν
οἰκουµένην λέγει Καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγε-
7 λοι θεοῦ. καὶ πρὸς µὲν τοὺς ἀγγέλους λέγει ῾Ο ποιῶν τοὺς
ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύµατα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς
8 φλόγα. πρὸς δὲ τὸν υἱόν ῾Ο θρόνος σου ὁ θεός εἰς τὸν αἰῶνα
1. v.1 πολυµερῶςbo καίc πολυτρόπωςbo πάλαιbo ὁdnms θεόςnnms λαλέωvpaanms ὁddmp πατήρndmp
ἐνp ὁddmp προφήτηςndmp ἐπίp ἔσχατοςagmsn ὁdgfp ἡµέραngfp οὗτοςrdgfp λαλέωviaa3s ἐγώrpd-p ἐνp
υἱόςndms . v.2 ὅςrrams τίθηµιviaa3s κληρονόµοςnams πᾶςagnpn διάp ὅςrrgms καίc ὁdamp αἰώνnamp
viaa3s
ποιέω . v.3 ὅςrrnms εἰµίvppxnms ἀπαύγασµαnnns ὁdgfs δόξαngfs καίc χαρακτήρnnms ὁdgfs
ὑπόστασιςngfs αὐτόςrpgms φέρωvppanms τέxo ὁdanp πᾶςaanpn ὁddns ῥῆµαndns ὁdgfs δύναµιςngfs
αὐτόςrpgms διάp ἑαυτοῦrxgms καθαρισµόςnams ποιέωvpamnms ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p καθίζωviaa3s
ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgfs µεγαλωσύνηngfs ἐνp ὑψηλόςadnpn . v.4 τοσοῦτοςrddms κρείττωνanmsn
γίνοµαιvpadnms ὁdgmp ἄγγελοςngmp ὅσοςrcdns διάφοροςaansc παράp αὐτόςrpamp κληρονοµέωvixa3s
ὄνοµαnans . v.5 τίςrqdms γάρc λέγωviaa3s ποτέxo ὁdgmp ἄγγελοςngmp υἱόςnnms ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s
σύrpn-s ἐγώrpn-s σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s καίc πάλινbo ἐγώrpn-s εἰµίvifx1s αὐτόςrpdms εἰςp
πατήρnams καίc αὐτόςrpnms εἰµίvifx3s ἐγώrpd-s εἰςp υἱόςnams . v.6 ὅτανc δέc πάλινbo εἰσάγωvsaa3s
ὁdams πρωτότοκοςaamsn εἰςp ὁdafs οἰκουµένηnafs λέγωvipa3s καίc προσκυνέωvdaa3p αὐτόςrpdms
πᾶςanmpn ἄγγελοςnnmp θεόςngms . v.7 καίc πρόςp µένxo ὁdamp ἄγγελοςnamp λέγωvipa3s ὁdnms
ποιέωvppanms ὁdamp ἄγγελοςnamp αὐτόςrpgms πνεῦµαnanp καίc ὁdamp λειτουργόςnamp αὐτόςrpgms
πῦρngns φλόξnafs .
645 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 1:9—2:5
τοῦ αἰῶνος ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς βασιλείας σου.

ἠγάπησας δικαιοσύνην καὶ ἐµίσησας ἀνοµίαν, διὰ τοῦτο ἔ- 9
χρισέν σε ὁ θεός ὁ θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς

µετόχους σου. καί Σὺ κατ ἀρχάς κύριε τὴν γῆν ἐθεµελίωσας 10
καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί, αὐτοὶ ἀπολοῦνται 11
σὺ δὲ διαµένεις καὶ πάντες ὡς ἱµάτιον παλαιωθήσονται. καὶ 12
ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς καὶ ἀλλαγήσονται, σὺ δὲ ὁ

αὐτὸς εἶ καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσιν. πρὸς τίνα δὲ τῶν 13
ἀγγέλων εἴρηκέν ποτε Κάθου ἐκ δεξιῶν µου ἕως ἂν θῶ τοὺς

ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου. οὐχὶ πάντες εἰσὶν 14
λειτουργικὰ πνεύµατα εἰς διακονίαν ἀποστελλόµενα διὰ τοὺς

µέλλοντας κληρονοµεῖν σωτηρίαν.
∆ιὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡµᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖ- 2
σιν µήποτε παραρρυῶµεν. εἰ γὰρ ὁ δι΄ ἀγγέλων λαληθεὶς λό- 2
γος ἐγένετο βέβαιος καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν

ἔνδικον µισθαποδοσίαν. πῶς ἡµεῖς ἐκφευξόµεθα τηλικαύτης 3
ἀµελήσαντες σωτηρίας ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ

κυρίου ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡµᾶς ἐβεβαιώθη. συνεπι- 4
µαρτυροῦντος τοῦ θεοῦ σηµείοις τε καὶ τέρασιν καὶ ποικίλαις

δυνάµεσιν καὶ πνεύµατος ἁγίου µερισµοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ
θέλησιν. Οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξεν τὴν οἰκουµένην τὴν µέλ- 5
v.8 πρόςp δέc ὁdams υἱόςnams ὁdnms θρόνοςnnms σύrpg-s ὁdnms θεόςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams ὁdgms
αἰώνngms ῥάβδοςnnfs εὐθύτηςngfs ὁdnfs ῥάβδοςnnfs ὁdgfs βασιλείαngfs σύrpg-s . v.9 ἀγαπάωviaa2s
δικαιοσύνηnafs καίc µισέωviaa2s ἀνοµίαnafs διάp οὗτοςrdans χρίωviaa3s σύrpa-s ὁdnms θεόςnnms ὁdnms
θεόςnnms σύrpg-s ἔλαιονnans ἀγαλλίασιςngfs παράp ὁdamp µέτοχοςaampn σύrpg-s . v.10 καίc
σύrpn-s κατάp ἀρχήnafp κύριοςnvms ὁdafs γῆnafs θεµελιόωviaa2s καίc ἔργονnnnp ὁdgfp χείρngfp σύrpg-s
εἰµίvipx3p ὁdnmp οὐρανόςnnmp . v.11 αὐτόςrpnmp ἀπόλλυµιvifm3p σύrpn-s δέc διαµένωvipa2s
καίc πᾶςanmpn ὡςbo ἱµάτιονnnns παλαιόωvifp3p . v.12 καίc ὡσείbo περιβόλαιονnnns ἑλίσσωvifa2s
rpamp c vifp3p rpn-s c dnms
αὐτός καί ἀλλάσσω σύ δέ ὁ αὐτόςrpnms εἰµίvipx2s καίc ὁdnnp ἔτοςnnnp
σύrpg-s οὐxo ἐκλείπωvifa3p . v.13 πρόςp τίςrqams δέc ὁdgmp ἄγγελοςngmp λέγωvixa3s ποτέxo
κάθηµαιvdpn2s ἐκp δεξιόςagmpn ἐγώrpg-s ἕωςc ἄνxo τίθηµιvsaa1s ὁdamp ἐχθρόςaampn σύrpg-s
ὑποπόδιονnans ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s . v.14 οὐχίxo πᾶςanmpn εἰµίvipx3p λειτουργικόςannpn
πνεῦµαnnnp εἰςp διακονίαnafs ἀποστέλλωvpppnnp διάp ὁdamp µέλλωvppaamp κληρονοµέωvnpa
σωτηρίαnafs . 2. v.1 διάp οὗτοςrdans δεῖvipq3s περισσοτέρωςbo ἐγώrpa-p προσέχωvnpa ὁddnp
ἀκούωvpapdnp µήποτεbo παραρρέωvsaa1p . v.2 εἰqo γάρc ὁdnms διάp ἄγγελοςngmp λαλέωvpapnms
λόγοςnnms γίνοµαιviad3s βέβαιοςanmsn καίc πᾶςanfsn παράβασιςnnfs καίc παρακοήnnfs λαµβάνωviaa3s
ἔνδικοςaafsn µισθαποδοσίαnafs . v.3 πῶςbo ἐγώrpn-p ἐκφεύγωvifd1p τηλικοῦτοςrdgfs ἀµελέωvpaanmp
σωτηρίαngfs ὅστιςrrnfs ἀρχήnafs λαµβάνωvpaanfs λαλέωvnpp διάp ὁdgms κύριοςngms ὑπόp ὁdgmp
ἀκούωvpaagmp εἰςp ἐγώrpa-p βεβαιόωviap3s . v.4 συνεπιµαρτυρέωvppagms ὁdgms θεόςngms
σηµεῖονndnp τέxo καίc τέραςndnp καίc ποικίλοςadfpn δύναµιςndfp καίc πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn
µερισµόςndmp κατάp ὁdafs αὐτόςrpgms θέλησιςnafs .
2:6—15 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 646
6 λουσαν περὶ ἡς λαλοῦµεν. διεµαρτύρατο δέ πού τις λέγων

Τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι µιµνῄσκῃ αὐτοῦ ἢ υἱὸς ἀνθρώπου ὅτι
7 ἐπισκέπτῃ αὐτόν. ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ ἀγγέλους
8 δόξῃ καὶ τιµῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν. πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω
τῶν ποδῶν αὐτοῦ ἐν γὰρ τῷ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα οὐδὲν ἀ-
φῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον νῦν δὲ οὔπω ὁρῶµεν αὐτῷ τὰ πάντα
9 ὑποτεταγµένα, τὸν δὲ βραχύ τι παρ ἀγγέλους ἠλαττωµένον
βλέποµεν ᾿Ιησοῦν διὰ τὸ πάθηµα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιµῇ
ἐστεφανωµένον ὅπως χάριτι θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θα-
10 νάτου. ῎Επρεπεν γὰρ αὐτῷ δι΄ ὃν τὰ πάντα καὶ δι΄ οὗ τὰ πάντα
πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας
11 αὐτῶν διὰ παθηµάτων τελειῶσαι. ὁ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ
ἁγιαζόµενοι ἐξ ἑνὸς πάντες, δι΄ ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύνεται ἀ-
12 δελφοὺς αὐτοὺς καλεῖν. λέγων ᾿Απαγγελῶ τὸ ὄνοµά σου τοῖς
13 ἀδελφοῖς µου ἐν µέσῳ ἐκκλησίας ὑµνήσω σε. καὶ πάλιν ᾿Εγὼ
ἔσοµαι πεποιθὼς ἐπ αὐτῷ καὶ πάλιν ᾿Ιδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία
14 ἅ µοι ἔδωκεν ὁ θεός. ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκεν σαρ-
κός καὶ αἵµατος καὶ αὐτὸς παραπλησίως µετέσχεν τῶν αὐτῶν
ἵνα διὰ τοῦ θανάτου καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θα-
15 νάτου τοῦτ ἔστιν τὸν διάβολον. καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους ὅσοι
v.5 οὐxo γάρc ἄγγελοςndmp ὑποτάσσωviaa3s ὁdafs οἰκουµένηnafs ὁdafs µέλλωvppaafs περίp
ὅςrrgfs λαλέωvipa1p . v.6 διαµαρτύροµαιviad3s δέc πούxo τι-σρινµσ λέγωvppanms τίςrqnns
εἰµίvipx3s ἄνθρωποςnnms ὅτιc µιµνῄσκοµαιvipn2s αὐτόςrpgms ἤxo υἱόςnnms ἄνθρωποςngms ὅτιc
ἐπισκέπτοµαιvipn2s αὐτόςrpams . v.7 ἐλαττόωviaa2s αὐτόςrpams βραχύςaansn τι-σριανσ παράp
ἄγγελοςnamp δόξαndfs καίc τιµήndfs στεφανόωviaa2s αὐτόςrpams . v.8 πᾶςaanpn ὑποτάσσωviaa2s
bo dgmp ngmp rpgms p c ddms vnaa
ὑποκάτω ὁ πούς αὐτός ἐν γάρ ὁ ὑποτάσσω αὐτόςrpdms ὁdanp πᾶςaanpn
οὐδείςaansn ἀφίηµιviaa3s αὐτόςrpdms ἀνυπότακτοςaansn νῦνbo δέc οὔπωbo ὁράωvipa1p αὐτόςrpdms
ὁdanp πᾶςaanpn ὑποτάσσωvpxpanp . v.9 ὁdams δέc βραχύςaansn τι-σριανσ παράp ἄγγελοςnamp
ἐλαττόωvpxpams βλέπωvipa1p ᾿Ιησοῦςnams διάp ὁdans πάθηµαnans ὁdgms θάνατοςngms δόξαndfs καίc
τιµήndfs στεφανόωvpxpams ὅπωςbo χάριςndfs θεόςngms ὑπέρp πᾶςagmsn γεύοµαιvsad3s θάνατοςngms .
v.10 πρέπωviia3s γάρc αὐτόςrpdms διάp ὅςrrams ὁdnnp πᾶςannpn καίc διάp ὅςrrgms ὁdnnp πᾶςannpn
πολύςaampn υἱόςnamp εἰςp δόξαnafs ἄγωvpaaams ὁdams ἀρχηγόςnams ὁdgfs σωτηρίαngfs αὐτόςrpgmp
διάp πάθηµαngnp τελειόωvnaa . v.11 ὁdnms τέxo γάρc ἁγιάζωvppanms καίc ὁdnmp ἁγιάζωvpppnmp
ἐκp εἷςngms πᾶςanmpn διάp ὅςrrafs αἰτίαnafs οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn3s ἀδελφόςnamp αὐτόςrpamp
καλέωvnpa . v.12 λέγωvppanms ἀπαγγέλλωvifa1s ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s ὁddmp ἀδελφόςndmp
ἐγώrpg-s ἐνp µέσοςadnsn ἐκκλησίαngfs ὑµνέωvifa1s σύrpa-s . v.13 καίc πάλινbo ἐγώrpn-s εἰµίvifx1s
πείθωvpxanms ἐπίp αὐτόςrpdms καίc πάλινbo ἰδούvdaa2s ἐγώrpn-s καίc ὁdnnp παιδίονnnnp ὅςrranp
ἐγώrpd-s δίδωµιviaa3s ὁdnms θεόςnnms . v.14 ἐπείc οὖνc ὁdnnp παιδίονnnnp κοινωνέωvixa3s σάρξngfs
καίc αἷµαngns καίc αὐτόςrpnms παραπλησίωςbo µετέχωviaa3s ὁdgnp αὐτόςrpgnp ἵναc διάp ὁdgms
θάνατοςngms καταργέωvsaa3s ὁdams ὁdans κράτοςnans ἔχωvppaams ὁdgms θάνατοςngms οὗτοςrdnns
εἰµίvipx3s ὁdams διάβολοςaamsn .
φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας. οὐ 16
γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαµβάνεται ἀλλὰ σπέρµατος ᾿Αβραὰµ

ἐπιλαµβάνεται. ὅθεν ὤφειλεν κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁ- 17
µοιωθῆναι ἵνα ἐλεήµων γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς

τὸν θεόν εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁµαρτίας τοῦ λαοῦ. ἐν ᾧ 18
γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς δύναται τοῖς πειραζοµένοις

βοηθῆσαι.
῞Οθεν ἀδελφοὶ ἅγιοι κλήσεως ἐπουρανίου µέτοχοι κατα- 3
νοήσατε τὸν ἀπόστολον καὶ ἀρχιερέα τῆς ὁµολογίας ἡµῶν
᾿Ιησοῦν Χριστὸν. πιστὸν ὄντα τῷ ποιήσαντι αὐτὸν ὡς καὶ 2
Μωϋσῆς ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ. πλείονος γὰρ δόξης οὗτος 3
παρὰ Μωϋσῆν ἠξίωται καθ ὅσον πλείονα τιµὴν ἔχει τοῦ οἴκου
ὁ κατασκευάσας αὐτόν, πᾶς γὰρ οἶκος κατασκευάζεται ὑπό 4
τινος ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας θεός. καὶ Μωϋσῆς µὲν 5
πιστὸς ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ ὡς θεράπων εἰς µαρτύριον τῶν

λαληθησοµένων. Χριστὸς δὲ ὡς υἱὸς ἐπὶ τὸν οἶκον αὐτοῦ, οὗ 6
οἶκός ἐσµεν ἡµεῖς ἐάνπερ τὴν παρρησίαν καὶ τὸ καύχηµα τῆς

ἐλπίδος µέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωµεν. ∆ιό καθὼς λέγει 7
τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον Σήµερον ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε.

µὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑµῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασµῷ 8
v.15 καίc ἀπαλλάσσωvsaa3s οὗτοςrdamp ὅσοςrcnmp φόβοςndms θάνατοςngms διάp πᾶςagmsn

ὁdgms ζάωvnpa ἔνοχοςanmpn εἰµίviix3p δουλείαngfs . v.16 οὐxo γάρc δήπουbo ἄγγελοςngmp
ἐπιλαµβάνοµαιvipn3s ἀλλάc σπέρµαngns ᾿Αβραάµtp ἐπιλαµβάνοµαιvipn3s . v.17 ὅθενbo
ὀφείλωviia3s κατάp πᾶςaanpn ὁddmp ἀδελφόςndmp ὁµοιόωvnap ἵναc ἐλεήµωνanmsn γίνοµαιvsad3s
καίc πιστόςanmsn ἀρχιερεύςnnms ὁdanp πρόςp ὁdams θεόςnams εἰςp ὁdans ἱλάσκοµαιvnpp ὁdafp
ἁµαρτίαnafp ὁdgms λαόςngms . v.18 ἐνp ὅςrrdns γάρc πάσχωvixa3s αὐτόςrpnms πειράζωvpapnms
δύναµαιvipn3s ὁddmp πειράζωvpppdmp βοηθέωvnaa . 3. v.1 ὅθενbo ἀδελφόςnvmp ἅγιοςavmpn
ngfs agfsn anmpn vdaa2p dams
κλῆσις ἐπουράνιος µέτοχος κατανοέω ὁ ἀπόστολοςnams καίc ἀρχιερεύςnams
ὁdgfs ὁµολογίαngfs ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams . v.2 πιστόςaamsn εἰµίvppxams ὁddms
ποιέωvpaadms αὐτόςrpams ὡςbo καίc Μωϋσῆςnnms ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms .
v.3 πολύςagfsc γάρc δόξαngfs οὗτοςrdnms παράp Μωϋσῆςnams ἀξιόωvixp3s κατάp ὅσοςrcans πολύςaafsc
τιµήnafs ἔχωvipa3s ὁdgms οἶκοςngms ὁdnms κατασκευάζωvpaanms αὐτόςrpams . v.4 πᾶςanmsn
γάρc οἶκοςnnms κατασκευάζωvipp3s ὑπόp τι-σριγµσ ὁdnms δέc ὁdanp πᾶςaanpn κατασκευάζωvpaanms
θεόςnnms . v.5 καίc Μωϋσῆςnnms µένxo πιστόςanmsn ἐνp ὅλοςadmsn ὁddms οἶκοςndms αὐτόςrpgms
ὡςbo θεράπωνnnms εἰςp µαρτύριονnans ὁdgnp λαλέωvpfpgnp . v.6 Χριστόςnnms δέc ὡςbo υἱόςnnms
p dams nams rpgms rrgms nnms vipx1p
ἐπί ὁ οἶκος αὐτός ὅς οἶκος εἰµί ἐγώrpn-p ἐάνπερqo ὁdafs παρρησίαnafs
καίc ὁdans καύχηµαnans ὁdgfs ἐλπίςngfs µέχριbo τέλοςngns βέβαιοςaafsn κατέχωvsaa1p . v.7 διόc
bo vipa3s dnns nnns dnns annsn bo qo dgfs ngfs
καθώς λέγω ὁ πνεῦµα ὁ ἅγιος σήµερον ἐάν ὁ φωνή αὐτόςrpgms
ἀκούωvsaa2p .
3:9—4:1 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 648
9 κατὰ τὴν ἡµέραν τοῦ πειρασµοῦ ἐν τῇ ἐρήµῳ. οὗ ἐπείρασαν

µε οἱ πατέρες ὑµῶν ἐδοκιµασάν µε, καὶ εἶδον τὰ ἔργα µου
10 τεσσαράκοντα ἔτη, διὸ προσώχθισα τῇ γενεᾷ ἐκείνῃ, καὶ εἶ-
πον ᾿Αεὶ πλανῶνται τῇ καρδίᾳ αὐτοὶ δὲ οὐκ ἔγνωσαν τὰς ὁδούς
11 µου. ὡς ὤµοσα ἐν τῇ ὀργῇ µου, Εἰ εἰσελεύσονται εἰς τὴν κα-
12 τάπαυσίν µου. Βλέπετε ἀδελφοί µήποτε ἔσται ἔν τινι ὑµῶν
καρδία πονηρὰ ἀπιστίας ἐν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ θεοῦ ζῶντος.
13 ἀλλὰ παρακαλεῖτε ἑαυτοὺς καθ ἑκάστην ἡµέραν ἄχρις οὗ τὸ
Σήµερον καλεῖται ἵνα µὴ σκληρυνθῇ ἐξ ὑµῶν τις ἀπάτῃ τῆς ἁ-
14 µαρτίας. µέτοχοι γὰρ γεγόναµεν τοῦ Χριστοῦ ἐάνπερ τὴν ἀρ-
15 χὴν τῆς ὑποστάσεως µέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωµεν. ἐν τῷ
λέγεσθαι Σήµερον ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε Μὴ σκλη-
16 ρύνητε τὰς καρδίας ὑµῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασµῷ. τίνες γὰρ
ἀκούσαντες παρεπίκραναν ἀλλ οὐ πάντες οἱ ἐξελθόντες ἐξ Αἰ-
17 γύπτου διὰ Μωϋσέως. τίσιν δὲ προσώχθισεν τεσσαράκοντα
ἔτη οὐχὶ τοῖς ἁµαρτήσασιν ὧν τὰ κῶλα ἔπεσεν ἐν τῇ ἐρήµῳ.
18 τίσιν δὲ ὤµοσεν µὴ εἰσελεύσεσθαι εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ
19 εἰ µὴ τοῖς ἀπειθήσασιν. καὶ βλέποµεν ὅτι οὐκ ἠδυνήθησαν
εἰσελθεῖν δι΄ ἀπιστίαν.
4 Φοβηθῶµεν οὖν µήποτε καταλειποµένης ἐπαγγελίας εἰσελ-
v.8 µήxo σκληρύνωvspa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p ὡςbo ἐνp ὁddms παραπικρασµόςndms κατάp
ὁdafs ἡµέραnafs ὁdgms πειρασµόςngms ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.9 ὅςbo πειράζωviaa3p ἐγώrpa-s
ὁdnmp πατήρnnmp σύrpg-p δοκιµάζωviaa3p ἐγώrpa-s καίc ὁράωviaa3p ὁdanp ἔργονnanp ἐγώrpg-s
τεσσεράκονταtn ἔτοςnanp . v.10 διόc προσοχθίζωviaa1s ὁddfs γενεάndfs ἐκεῖνοςrddfs καίc
λέγωviaa1s ἀείbo πλανάωvipp3p ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpnmp δέc οὐxo γινώσκωviaa3p ὁdafp ὁδόςnafp
ἐγώrpg-s . v.11 ὡςbo ὀµνύωviaa1s ἐνp ὁddfs ὀργήndfs ἐγώrpg-s εἰqo εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp
ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s . v.12 βλέπωvdpa2p ἀδελφόςnvmp µήποτεbo εἰµίvifx3s ἐνp τι-
rpg-p nnfs
-σριδµσ σύ καρδία πονηρόςanfsn ἀπιστίαngfs ἐνp ὁddms ἀφίστηµιvnaa ἀπόp θεόςngms
ζάωvppagms . v.13 ἀλλάc παρακαλέωvdpa2p ἑαυτοῦrxamp κατάp ἕκαστοςaafsn ἡµέραnafs ἄχριp
ὅςbo ὁdans σήµερονbo καλέωvipp3s ἵναc µήxo σκληρύνωvsap3s ἐκp σύrpg-p τι-σρινµσ ἀπάτηndfs
ὁdgfs ἁµαρτίαngfs . v.14 µέτοχοςanmpn γάρc γίνοµαιvixa1p ὁdgms Χριστόςngms ἐάνπερqo ὁdafs
nafs dgfs
ἀρχή ὁ ὑπόστασιςngfs µέχριbo τέλοςngns βέβαιοςaafsn κατέχωvsaa1p . v.15 ἐνp ὁddms
λέγωvnpp σήµερονbo ἐάνqo ὁdgfs φωνήngfs αὐτόςrpgms ἀκούωvsaa2p µήxo σκληρύνωvspa2p ὁdafp
καρδίαnafp σύrpg-p ὡςbo ἐνp ὁddms παραπικρασµόςndms . v.16 τίςrinmp γάρc ἀκούωvpaanmp
παραπικραίνωviaa3p ἀλλάc οὐxo πᾶςanmpn ὁdnmp ἐξέρχοµαιvpaanmp ἐκp Αἴγυπτοςngfs διάp
Μωϋσῆςngms . v.17 τίςrqdmp δέc προσοχθίζωviaa3s τεσσεράκονταtn ἔτοςnanp οὐχίxo ὁddmp
ἁµαρτάνωvpaadmp ὅςrrgmp ὁdnnp κῶλονnnnp πίπτωviaa3s ἐνp ὁddfs ἔρηµοςadfsn . v.18 τίςrqdmp
δέc ὀµνύωviaa3s µήxo εἰσέρχοµαιvnfd εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms εἰqo µήxo ὁddmp
ἀπειθέωvpaadmp . v.19 καίc βλέπωvipa1p ὅτιc οὐxo δύναµαιviao3p εἰσέρχοµαιvnaa διάp ἀπιστίαnafs .
649 ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 4:2—11
θεῖν εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ δοκῇ τις ἐξ ὑµῶν ὑστερηκέναι.

καὶ γάρ ἐσµεν εὐηγγελισµένοι καθάπερ κἀκεῖνοι, ἀλλ οὐκ ὠ- 2
φέλησεν ὁ λόγος τῆς ἀκοῆς ἐκείνους µὴ συγκεκραµένους τῇ

πίστει τοῖς ἀκούσασιν. εἰσερχόµεθα γὰρ εἰς τὴν κατάπαυσιν 3
οἱ πιστεύσαντες καθὼς εἴρηκεν ῾Ως ὤµοσα ἐν τῇ ὀργῇ µου Εἰ

εἰσελεύσονται εἰς τὴν κατάπαυσίν µου καίτοι τῶν ἔργων ἀπὸ
καταβολῆς κόσµου γενηθέντων. εἴρηκεν γάρ που περὶ τῆς 4
ἑβδόµης οὕτως Καὶ κατέπαυσεν ὁ θεὸς ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῇ ἑβδόµῃ

ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ. καὶ ἐν τούτῳ πάλιν Εἰ εἰσελεύ- 5
σονται εἰς τὴν κατάπαυσίν µου. ἐπεὶ οὖν ἀπολείπεται τινὰς 6
εἰσελθεῖν εἰς αὐτήν καὶ οἱ πρότερον εὐαγγελισθέντες οὐκ εἰ-

σῆλθον δι΄ ἀπείθειαν. πάλιν τινὰ ὁρίζει ἡµέραν Σήµερον ἐν 7
∆αυὶδ λέγων µετὰ τοσοῦτον χρόνον καθὼς εἴρηται, Σήµερον

ἐὰν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε µὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας
ὑµῶν. εἰ γὰρ αὐτοὺς ᾿Ιησοῦς κατέπαυσεν οὐκ ἂν περὶ ἄλλης 8
ἐλάλει µετὰ ταῦτα ἡµέρας. ἄρα ἀπολείπεται σαββατισµὸς τῷ 9
λαῷ τοῦ θεοῦ. ὁ γὰρ εἰσελθὼν εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ καὶ 10
αὐτὸς κατέπαυσεν ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ ὥσπερ ἀπὸ τῶν ἰδίων
ὁ θεός. σπουδάσωµεν οὖν εἰσελθεῖν εἰς ἐκείνην τὴν κατά- 11
παυσιν ἵνα µὴ ἐν τῷ αὐτῷ τις ὑποδείγµατι πέσῃ τῆς ἀπειθείας.

4. v.1 φοβέοµαιvsao1p οὖνc µήποτεbo καταλείπωvpppgfs ἐπαγγελίαngfs εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdafs
κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms δοκέωvspa3s τι-σρινµσ ἐκp σύrpg-p ὑστερέωvnxa . v.2 καίc γάρc
εἰµίvipx1p εὐαγγελίζωvpxpnmp καθάπερbo κἀκεῖνοςrdnmp ἀλλάc οὐxo ὠφελέωviaa3s ὁdnms λόγοςnnms
ὁdgfs ἀκοήngfs ἐκεῖνοςrdamp µήxo συγκεράννυµιvpxpnms ὁddfs πίστιςndfs ὁddmp ἀκούωvpaadmp .
v.3 εἰσέρχοµαιvipn1p γάρc εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs ὁdnmp πιστεύωvpaanmp καθώςbo λέγωvixa3s ὡςbo
ὀµνύωviaa1s ἐνp ὁddfs ὀργήndfs ἐγώrpg-s εἰqo εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s
καίτοιc ὁdgnp ἔργονngnp ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms γίνοµαιvpaognp . v.4 λέγωvixa3s γάρc
πούxo περίp ὁdgfs ἕβδοµοςagfsn οὕτωbo καίc καταπαύωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs
ὁddfs ἕβδοµοςadfsn ἀπόp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgms . v.5 καίc ἐνp οὗτοςrddms πάλινbo
εἰqo εἰσέρχοµαιvifd3p εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἐγώrpg-s . v.6 ἐπείc οὖνc ἀπολείπωvipp3s τι-σριαµπ
εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp αὐτόςrpafs καίc ὁdnmp πρότεροςbo εὐαγγελίζωvpapnmp οὐxo εἰσέρχοµαιviaa3p
διάp ἀπείθειαnafs . v.7 πάλινbo τι-σριαφσ ὁρίζωvipa3s ἡµέραnafs σήµερονbo ἐνp ∆αυίδtp
λέγωvppanms µετάp τοσοῦτοςrdams χρόνοςnams καθώςbo λέγωvixp3s σήµερονbo ἐάνqo ὁdgfs φωνήngfs
αὐτόςrpgms ἀκούωvsaa2p µήxo σκληρύνωvspa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p . v.8 εἰqo γάρc αὐτόςrpamp
᾿Ιησοῦςnnms καταπαύωviaa3s οὐxo ἄνxo περίp ἄλλοςagfsn λαλέωviia3s µετάp οὗτοςrdanp ἡµέραngfs .
v.9 ἄραxo ἀπολείπωvipp3s σαββατισµόςnnms ὁddms λαόςndms ὁdgms θεόςngms . v.10 ὁdnms γάρc
εἰσέρχοµαιvpaanms εἰςp ὁdafs κατάπαυσιςnafs αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnms καταπαύωviaa3s ἀπόp
ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgms ὥσπερbo ἀπόp ὁdgnp ἴδιοςagnpn ὁdnms θεόςnnms . v.11 σπουδάζωvsaa1p
οὖνc εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ἐκεῖνοςrdafs ὁdafs κατάπαυσιςnafs ἵναc µήxo ἐνp ὁddns αὐτόςrpdns τι-σρινµσ
ὑπόδειγµαndns πίπτωvsaa3s ὁdgfs ἀπείθειαngfs .
12 Ζῶν γὰρ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ καὶ ἐνεργὴς καὶ τοµώτερος ὑπὲρ
πᾶσαν µάχαιραν δίστοµον καὶ διϊκνούµενος ἄχρι µερισµοῦ
ψυχῆς τε καὶ πνεύµατος ἁρµῶν τὲ καὶ µυελῶν καὶ κριτικὸς
13 ἐνθυµήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας, καὶ οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφα-
νὴς ἐνώπιον αὐτοῦ πάντα δὲ γυµνὰ καὶ τετραχηλισµένα τοῖς
14 ὀφθαλµοῖς αὐτοῦ πρὸς ὃν ἡµῖν ὁ λόγος. ῎Εχοντες οὖν ἀρχιε-
ρέα µέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ
15 θεοῦ κρατῶµεν τῆς ὁµολογίας. οὐ γὰρ ἔχοµεν ἀρχιερέα µὴ
δυνάµενον συµπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡµῶν πεπειραµένον
16 δὲ κατὰ πάντα καθ ὁµοιότητα χωρὶς ἁµαρτίας. προσερχώ-
µεθα οὖν µετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος ἵνα λάβωµεν
ἔλεον, καὶ χάριν εὕρωµεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν.
5 Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαµβανόµενος ὑπὲρ ἀν-
θρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν θεόν ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε
2 καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁµαρτιῶν. µετριοπαθεῖν δυνάµενος τοῖς
ἀγνοοῦσιν καὶ πλανωµένοις ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθέ-
3 νειαν. καὶ διὰ ταὐτὴν ὀφείλει καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ οὕτως
4 καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁµαρτιῶν. καὶ οὐχ ἑαυτῷ
τις λαµβάνει τὴν τιµήν ἀλλὰ καλούµενος ὑπὸ τοῦ θεοῦ καθά-
5 περ καὶ ᾿Ααρών. Οὕτως καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασεν
γενηθῆναι ἀρχιερέα ἀλλ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν Υἱός µου εἶ
v.12 ζάωvppanms γάρc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ἐνεργήςanmsn καίc τοµόςanmsc
ὑπέρp πᾶςaafsn µάχαιραnafs δίστοµοςaafsn καίc διϊκνέοµαιvppnnms ἄχριp µερισµόςngms ψυχήngfs
τέxo καίc πνεῦµαngns ἁρµόςngmp τέxo καίc µυελόςngmp καίc κριτικόςanmsn ἐνθύµησιςngfp
καίc ἔννοιαngfp καρδίαngfs . v.13 καίc οὐxo εἰµίvipx3s κτίσιςnnfs ἀφανήςanfsn ἐνώπιονbo
αὐτόςrpgms πᾶςannpn δέc γυµνόςannpn καίc τραχηλίζωvpxpnnp ὁddmp ὀφθαλµόςndmp αὐτόςrpgms
πρόςp ὅςrrams ἐγώrpd-p ὁdnms λόγοςnnms . v.14 ἔχωvppanmp οὖνc ἀρχιερεύςnams µέγαςaamsn
διέρχοµαιvpxaams ὁdamp οὐρανόςnamp ᾿Ιησοῦςnams ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms κρατέωvspa1p
ὁdgfs ὁµολογίαngfs . v.15 οὐxo γάρc ἔχωvipa1p ἀρχιερεύςnams µήxo δύναµαιvppnams συµπαθέωvnaa
ὁddfp ἀσθένειαndfp ἐγώrpg-p πειράοµαιvpxpams δέc κατάp πᾶςaanpn κατάp ὁµοιότηςnafs χωρίςbo
ἁµαρτίαngfs . v.16 προσέρχοµαιvspn1p οὖνc µετάp παρρησίαngfs ὁddms θρόνοςndms ὁdgfs χάριςngfs
ἵναc λαµβάνωvsaa1p ἔλεοςnams καίc χάριςnafs εὑρίσκωvsaa1p εἰςp εὔκαιροςaafsn βοήθειαnafs .
5. v.1 πᾶςanmsn γάρc ἀρχιερεύςnnms ἐκp ἄνθρωποςngmp λαµβάνωvpppnms ὑπέρp ἄνθρωποςngmp
καθίστηµιvipp3s ὁdanp πρόςp ὁdams θεόςnams ἵναc προσφέρωvspa3s δῶρονnanp τέxo καίc θυσίαnafp
ὑπέρp ἁµαρτίαngfp . v.2 µετριοπαθέωvnpa δύναµαιvppnnms ὁddmp ἀγνοέωvppadmp καίc
vpppdmp
πλανάω ἐπεί καί αὐτόςrpnms περίκειµαιvipn3s ἀσθένειαnafs .
c c
v.3 καίc διάp οὗτοςrdafs
ὀφείλωvipa3s καθώςbo περίp ὁdgms λαόςngms οὕτωbo καίc περίp ἑαυτοῦrxgms προσφέρωvnpa
ὑπέρp ἁµαρτίαngfp . v.4 καίc οὐxo ἑαυτοῦrxdms τι-σρινµσ λαµβάνωvipa3s ὁdafs τιµήnafs ἀλλάc
καλέωvpppnms ὑπόp ὁdgms θεόςngms καθάπερbo καίc ᾿Ααρώνtp .
σύ ἐγὼ σήµερον γεγέννηκά σε, καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει Σὺ 6
ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ. ὃς ἐν ταῖς 7
ἡµέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας πρὸς τὸν

δυνάµενον σῴζειν αὐτὸν ἐκ θανάτου µετὰ κραυγῆς ἰσχυρᾶς
καὶ δακρύων προσενέγκας καὶ εἰσακουσθεὶς ἀπὸ τῆς εὐλα-
βείας. καίπερ ὢν υἱὸς ἔµαθεν ἀφ ὧν ἔπαθεν τὴν ὑπακοήν. 8
καὶ τελειωθεὶς ἐγένετο τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ πᾶσιν αἴτιος 9
σωτηρίας αἰωνίου. προσαγορευθεὶς ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἀρχιερεὺς 10
κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ. Περὶ οὗ πολὺς ἡµῖν ὁ λόγος καὶ 11
δυσερµήνευτος λέγειν ἐπεὶ νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀκοαῖς. καὶ 12
γὰρ ὀφείλοντες εἶναι διδάσκαλοι διὰ τὸν χρόνον πάλιν χρείαν

ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑµᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λο-
γίων τοῦ θεοῦ καὶ γεγόνατε χρείαν ἔχοντες γάλακτος καὶ οὐ
στερεᾶς τροφῆς. πᾶς γὰρ ὁ µετέχων γάλακτος ἄπειρος λό- 13
γου δικαιοσύνης νήπιος γάρ ἐστιν, τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ 14
τροφή τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυµνασµένα ἐχόντων

πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ.
∆ιὸ ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον ἐπὶ τὴν τε- 6
λειότητα φερώµεθα µὴ πάλιν θεµέλιον καταβαλλόµενοι µετα-
νοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων καὶ πίστεως ἐπὶ θεόν. βαπτισµῶν 2
v.5 οὕτωbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms οὐxo ἑαυτοῦrxams δοξάζωviaa3s γίνοµαιvnao ἀρχιερεύςnams
ἀλλάc ὁdnms λαλέωvpaanms πρόςp αὐτόςrpams υἱόςnnms ἐγώrpg-s εἰµίvipx2s σύrpn-s ἐγώrpn-s
σήµερονbo γεννάωvixa1s σύrpa-s . v.6 καθώςbo καίc ἐνp ἕτεροςadmsn λέγωvipa3s σύrpn-s
nnms p dams nams
ἱερεύς εἰς ὁ αἰών κατάp ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp . v.7 ὅςrrnms ἐνp
ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms δέησιςnafp τέxo καίc ἱκετηρίαnafp πρόςp ὁdams
δύναµαιvppnams σῴζωvnpa αὐτόςrpams ἐκp θάνατοςngms µετάp κραυγήngfs ἰσχυρόςagfsn καίc
δάκρυονngnp προσφέρωvpaanms καίc εἰσακούωvpapnms ἀπόp ὁdgfs εὐλάβειαngfs . v.8 καίπερc
vppxnms nnms viaa3s p rrgnp viaa3s dafs nafs
εἰµί υἱός µανθάνω ἀπό ὅς πάσχω ὁ ὑπακοή . v.9 καίc
τελειόωvpapnms γίνοµαιviad3s ὁddmp ὑπακούωvppadmp αὐτόςrpdms πᾶςadmpn αἴτιοςanmsn σωτηρίαngfs
αἰώνιοςagfsn . v.10 προσαγορεύωvpapnms ὑπόp ὁdgms θεόςngms ἀρχιερεύςnnms κατάp ὁdafs
τάξιςnafs Μελχισέδεκtp . v.11 περίp ὅςrrgms πολύςanmsn ἐγώrpd-p ὁdnms λόγοςnnms καίc
δυσερµήνευτοςanmsn λέγωvnpa ἐπείc νωθρόςanmpn γίνοµαιvixa2p ὁddfp ἀκοήndfp . v.12 καίc
c vppanmp vnpx nnmp p dams nams bo nafs
γάρ ὀφείλω εἰµί διδάσκαλος διά ὁ χρόνος πάλιν χρεία ἔχωvipa2p
ὁdgms διδάσκωvnpa σύrpa-p τι-σρχννπ ὁdnnp στοιχεῖονnnnp ὁdgfs ἀρχήngfs ὁdgnp λόγιονngnp ὁdgms
θεόςngms καίc γίνοµαιvixa2p χρείαnafs ἔχωvppanmp γάλαngns καίc οὐxo στερεόςagfsn τροφήngfs .
v.13 πᾶςanmsn γάρc ὁdnms µετέχωvppanms γάλαngns ἄπειροςanmsn λόγοςngms δικαιοσύνηngfs
νήπιοςanmsn γάρc εἰµίvipx3s . v.14 τέλειοςagmpn δέc εἰµίvipx3s ὁdnfs στερεόςanfsn τροφήnnfs
ὁdgmp διάp ὁdafs ἕξιςnafs ὁdanp αἰσθητήριονnanp γυµνάζωvpxpanp ἔχωvppagmp πρόςp διάκρισιςnafs
καλόςagnsn τέxo καίc κακόςagnsn . 6. v.1 διόc ἀφίηµιvpaanmp ὁdams ὁdgfs ἀρχήngfs
ὁdgms Χριστόςngms λόγοςnams ἐπίp ὁdafs τελειότηςnafs φέρωvspp1p µήxo πάλινbo θεµέλιοςnams
καταβάλλωvppmnmp µετάνοιαngfs ἀπόp νεκρόςagnpn ἔργονngnp καίc πίστιςngfs ἐπίp θεόςnams .
διδαχῆς ἐπιθέσεώς τε χειρῶν ἀναστάσεώς τε νεκρῶν καὶ κρί-

3 µατος αἰωνίου. καὶ τοῦτο ποιήσωµεν ἐάνπερ ἐπιτρέπῃ ὁ θε-
4 ός. ᾿Αδύνατον γὰρ τοὺς ἅπαξ φωτισθέντας γευσαµένους τε
τῆς δωρεᾶς τῆς ἐπουρανίου καὶ µετόχους γενηθέντας πνεύ-
5 µατος ἁγίου. καὶ καλὸν γευσαµένους θεοῦ ῥῆµα δυνάµεις
6 τε µέλλοντος αἰῶνος. καὶ παραπεσόντας πάλιν ἀνακαινίζειν
εἰς µετάνοιαν ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καὶ
7 παραδειγµατίζοντας. γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ αὐτῆς πολλά-
κις ἐρχόµενον ὑετόν καὶ τίκτουσα βοτάνην εὔθετον ἐκείνοις
δι΄ οὓς καὶ γεωργεῖται µεταλαµβάνει εὐλογίας ἀπὸ τοῦ θεοῦ,
8 ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους ἀδόκιµος καὶ κατάρας
9 ἐγγύς ἡς τὸ τέλος εἰς καῦσιν. Πεπείσµεθα δὲ περὶ ὑµῶν ἀ-
γαπητοί τὰ κρείσσονα καὶ ἐχόµενα σωτηρίας εἰ καὶ οὕτως λα-
10 λοῦµεν. οὐ γὰρ ἄδικος ὁ θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑµῶν
καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης ἡς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνοµα αὐτοῦ
11 διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. ἐπιθυµοῦµεν
δὲ ἕκαστον ὑµῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν
12 πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους. ἵνα µὴ νωθροὶ γένη-
σθε µιµηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ µακροθυµίας κληρονο-
13 µούντων τὰς ἐπαγγελίας. Τῷ γὰρ ᾿Αβραὰµ ἐπαγγειλάµενος
ὁ θεός ἐπεὶ κατ οὐδενὸς εἶχεν µείζονος ὀµόσαι ὤµοσεν καθ
v.2 βαπτισµόςngmp διδαχήngfs ἐπίθεσιςngfs τέxo χείρngfp ἀνάστασιςngfs τέxo νεκρόςagmpn καίc
κρίµαngns αἰώνιοςagnsn . v.3 καίc οὗτοςrdans ποιέωvsaa1p ἐάνπερqo ἐπιτρέπωvspa3s ὁdnms
nnms annsn
θεός . v.4 ἀδύνατος γάρc ὁdamp ἅπαξbo φωτίζωvpapamp γεύοµαιvpadamp τέxo ὁdgfs
δωρεάngfs ὁdgfs ἐπουράνιοςagfsn καίc µέτοχοςaampn γίνοµαιvpaoamp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn .
v.5 καίc καλόςaansn γεύοµαιvpadamp θεόςngms ῥῆµαnans δύναµιςnafp τέxo µέλλωvppagms αἰώνngms .
v.6 καίc παραπίπτωvpaaamp πάλινbo ἀνακαινίζωvnpa εἰςp µετάνοιαnafs ἀνασταυρόωvppaamp
ἑαυτοῦrxdmp ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms καίc παραδειγµατίζωvppaamp . v.7 γῆnnfs γάρc ὁdnfs
vpaanfs dams p rpgfs bo vppnams nams
πίνω ὁ ἐπί αὐτός πολλάκις ἔρχοµαι ὑετός καί τίκτωvppanfs βοτάνηnafs
c
εὔθετοςaafsn ἐκεῖνοςrddmp διάp ὅςrramp καίc γεωργέωvipp3s µεταλαµβάνωvipa3s εὐλογίαngfs ἀπόp

ὁdgms θεόςngms . v.8 ἐκφέρωvppanfs δέc ἄκανθαnafp καίc τρίβολοςnamp ἀδόκιµοςanmsn καίc
κατάραngfs ἐγγύςbo ὅςrrgfs ὁdnns τέλοςnnns εἰςp καῦσιςnafs . v.9 πείθωvixp1p δέc περίp
rpg-p avmpn danp aanpn c vpppanp
σύ ἀγαπητός ὁ κρείττων καί ἔχω σωτηρίαngfs εἰqo καίc οὕτωbo
λαλέωvipa1p . v.10 οὐxo γάρc ἄδικοςanmsn ὁdnms θεόςnnms ἐπιλανθάνοµαιvnad ὁdgns ἔργονngns
σύrpg-p καίc ὁdgms κόποςngms ὁdgfs ἀγάπηngfs ὅςrrgfs ἐνδείκνυµιviam2p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans
αὐτόςrpgms διακονέωvpaanmp ὁddmp ἅγιοςadmpn καίc διακονέωvppanmp . v.11 ἐπιθυµέωvipa1p δέc
aamsn rpg-p dafs rpafs vnpm nafs p dafs
ἕκαστος σύ ὁ αὐτός ἐνδείκνυµι σπουδή πρός ὁ πληροφορίαnafs ὁdgfs
ἐλπίςngfs ἄχριp τέλοςngns . v.12 ἵναc µήxo νωθρόςanmpn γίνοµαιvsad2p µιµητήςnnmp δέc ὁdgmp
διάp πίστιςngfs καίc µακροθυµίαngfs κληρονοµέωvppagmp ὁdafp ἐπαγγελίαnafp .
ἑαυτοῦ. λέγων῀ ᾿Η µὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων 14
πληθυνῶ σε, καὶ οὕτως µακροθυµήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγ- 15
γελίας. ἄνθρωποι µεν γὰρ κατὰ τοῦ µείζονος ὀµνύουσιν καὶ 16
πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος, ἐν ᾧ 17
περισσότερον βουλόµενος ὁ θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόµοις

τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀµετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ ἐµεσίτευσεν
ὅρκῳ. ἵνα διὰ δύο πραγµάτων ἀµεταθέτων ἐν οἷς ἀδύνατον 18
ψεύσασθαι θεόν ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωµεν οἱ καταφυγόν-

τες κρατῆσαι τῆς προκειµένης ἐλπίδος, ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχο- 19
µεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχοµένην εἰς

τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσµατος. ὅπου πρόδροµος ὑπὲρ ἡ- 20
µῶν εἰσῆλθεν ᾿Ιησοῦς κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ ἀρχιερεὺς

γενόµενος εἰς τὸν αἰῶνα.
Οὗτος γὰρ ὁ Μελχισέδεκ βασιλεὺς Σαλήµ ἱερεὺς τοῦ θεοῦ 7
τοῦ ὑψίστου ὁ συναντήσας ᾿Αβραὰµ ὑποστρέφοντι ἀπὸ τῆς κο-
πῆς τῶν βασιλέων καὶ εὐλογήσας αὐτόν. ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ 2
πάντων ἐµέρισεν ᾿Αβραάµ πρῶτον µὲν ἑρµηνευόµενος βασι-

λεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς Σαλήµ ὅ ἐστιν βα-
σιλεὺς εἰρήνης. ἀπάτωρ ἀµήτωρ ἀγενεαλόγητος µήτε ἀρχὴν 3
ἡµερῶν µήτε ζωῆς τέλος ἔχων ἀφωµοιωµένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ θε-

v.13 ὁddms γάρc ᾿Αβραάµtp ἐπαγγέλλοµαιvpadnms ὁdnms θεόςnnms ἐπείc κατάp οὐδείςagmsn
ἔχωviia3s µέγαςagmsc ὀµνύωvnaa ὀµνύωviaa3s κατάp ἑαυτοῦrxgms . v.14 λέγωvppanms ἤxo µήνxo
εὐλογέωvppanms εὐλογέωvifa1s σύrpa-s καίc πληθύνωvppanms πληθύνωvifa1s σύrpa-s . v.15 καίc
bo vpaanms viaa3s dgfs ngfs nnmp
οὕτω µακροθυµέω ἐπιτυγχάνω ὁ ἐπαγγελία . v.16 ἄνθρωπος µένxo
γάρc κατάp ὁdgms µέγαςagmsc ὀµνύωvipa3p καίc πᾶςagfsn αὐτόςrpdmp ἀντιλογίαngfs πέραςnnns
εἰςp βεβαίωσιςnafs ὁdnms ὅρκοςnnms . v.17 ἐνp ὅςrrdms περισσόςannsc βούλοµαιvppnnms ὁdnms
θεόςnnms ἐπιδείκνυµιvnaa ὁddmp κληρονόµοςndmp ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὁdans ἀµετάθετοςaansn
ὁdgfs βουλήngfs αὐτόςrpgms µεσιτεύωviaa3s ὅρκοςndms . v.18 ἵναc διάp δύοtn πρᾶγµαngnp
ἀµετάθετοςagnpn ἐνp ὅςrrdnp ἀδύνατοςannsn ψεύδοµαιvnad θεόςnams ἰσχυρόςaafsn παράκλησιςnafs
ἔχωvspa1p ὁdnmp καταφεύγωvpaanmp κρατέωvnaa ὁdgfs πρόκειµαιvppngfs ἐλπίςngfs . v.19 ὅςrrafs
ὡςbo ἄγκυραnafs ἔχωvipa1p ὁdgfs ψυχήngfs ἀσφαλήςaafsn τέxo καίc βέβαιοςaafsn καίc εἰσέρχοµαιvppnafs
εἰςp ὁdans ἐσώτεροςaansn ὁdgns καταπέτασµαngns . v.20 ὅπουbo πρόδροµοςanmsn ὑπέρp ἐγώrpg-p
εἰσέρχοµαιviaa3s ᾿Ιησοῦςnnms κατάp ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp ἀρχιερεύςnnms γίνοµαιvpadnms εἰςp
ὁdams αἰώνnams . 7. v.1 οὗτοςrdnms γάρc ὁdnms Μελχισέδεκtp βασιλεύςnnms Σαλήµtp ἱερεύςnnms
ὁdgms θεόςngms ὁdgms ὕψιστοςagmsn ὁdnms συναντάωvpaanms ᾿Αβραάµtp ὑποστρέφωvppadms ἀπόp
ὁdgfs κοπήngfs ὁdgmp βασιλεύςngmp καίc εὐλογέωvpaanms αὐτόςrpams . v.2 ὅςrrdms καίc
δέκατοςaafsn ἀπόp πᾶςagnpn µερίζωviaa3s ᾿Αβραάµtp πρῶτοςbo µένxo ἑρµηνεύωvpppnms βασιλεύςnnms
δικαιοσύνηngfs ἔπειταbo δέc καίc βασιλεύςnnms Σαλήµtp ὅςrrnns εἰµίvipx3s βασιλεύςnnms εἰρήνηngfs .
4 οῦ µένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές. Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος ᾧ

καὶ δεκάτην ᾿Αβραὰµ ἔδωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρχης.
5 καὶ οἱ µὲν ἐκ τῶν υἱῶν Λευὶ τὴν ἱερατείαν λαµβάνοντες ἐντο-
λὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόµον τοῦτ ἔστιν
τοὺς ἀδελφοὺς αὐτῶν καίπερ ἐξεληλυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος ᾿Α-
6 βραάµ, ὁ δὲ µὴ γενεαλογούµενος ἐξ αὐτῶν δεδεκάτωκεν τὸν
7 ᾿Αβραάµ καὶ τὸν ἔχοντα τὰς ἐπαγγελίας εὐλόγηκεν. χωρὶς δὲ
πάσης ἀντιλογίας τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται.
8 καὶ ὧδε µὲν δεκάτας ἀποθνῄσκοντες ἄνθρωποι λαµβάνουσιν
9 ἐκεῖ δὲ µαρτυρούµενος ὅτι ζῇ. καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν διὰ ᾿Α-
10 βραὰµ καὶ Λευὶ ὁ δεκάτας λαµβάνων δεδεκάτωται, ἔτι γὰρ
ἐν τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν ὅτε συνήντησεν αὐτῷ ὁ Μελχισέ-
11 δεκ. Εἰ µὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης ἦν
ὁ λαὸς γὰρ ἐπ αὐτῇ νενοµοθέτητο, τίς ἔτι χρεία κατὰ τὴν τά-
ξιν Μελχισέδεκ ἕτερον ἀνίστασθαι ἱερέα καὶ οὐ κατὰ τὴν τάξιν
12 ᾿Ααρὼν λέγεσθαι. µετατιθεµένης γὰρ τῆς ἱερωσύνης ἐξ ἀνάγ-
13 κης καὶ νόµου µετάθεσις γίνεται. ἐφ ὃν γὰρ λέγεται ταῦτα
φυλῆς ἑτέρας µετέσχηκεν ἀφ ἡς οὐδεὶς προσέσχηκεν τῷ θυ-
14 σιαστηρίῳ, πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ ᾿Ιούδα ἀνατέταλκεν ὁ κύριος
ἡµῶν εἰς ἣν φυλὴν οὐδὲν περὶ ἱερωσυνής Μωϋσῆς ἐλάλησεν.
v.3 ἀπάτωρanmsn ἀµήτωρanmsn ἀγενεαλόγητοςanmsn µήτεc ἀρχήnafs ἡµέραngfp µήτεc ζωήngfs
τέλοςnans ἔχωvppanms ἀφοµοιόωvpxpnms δέc ὁddms υἱόςndms ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s ἱερεύςnnms
εἰςp ὁdans διηνεκήςaansn . v.4 θεωρέωvdpa2p δέc πηλίκοςanmsn οὗτοςrdnms ὅςrrdms καίc
δέκατοςaafsn ᾿Αβραάµtp δίδωµιviaa3s ἐκp ὁdgnp ἀκροθίνιονngnp ὁdnms πατριάρχηςnnms . v.5 καίc
ὁdnmp µένxo ἐκp ὁdgmp υἱόςngmp Λευίtp ὁdafs ἱερατείαnafs λαµβάνωvppanmp ἐντολήnafs ἔχωvipa3p
ἀποδεκατόωvnpa ὁdams λαόςnams κατάp ὁdams νόµοςnams οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdamp ἀδελφόςnamp
αὐτόςrpgmp καίπερc ἐξέρχοµαιvpxaamp ἐκp ὁdgfs ὀσφύςngfs ᾿Αβραάµtp . v.6 ὁdnms δέc µήxo
γενεαλογέωvpppnms ἐκp αὐτόςrpgmp δεκατόωvixa3s ὁdams ᾿Αβραάµtp καίc ὁdams ἔχωvppaams ὁdafp
ἐπαγγελίαnafp εὐλογέωvixa3s . v.7 χωρίςbo δέc πᾶςagfsn ἀντιλογίαngfs ὁdnns ἐλάσσωνannsn ὑπόp
ὁdgms κρείττωνagmsn εὐλογέωvipp3s . v.8 καίc ὧδεbo µένxo δέκατοςaafpn ἀποθνῄσκωvppanmp
ἄνθρωποςnnmp λαµβάνωvipa3p ἐκεῖbo δέc µαρτυρέωvpppnms ὅτιc ζάωvipa3s . v.9 καίc ὡςbo
nans vnaa p tp c tp dnms aafpn vppanms
ἔπος λέγω διά ᾿Αβραάµ καί Λευί ὁ δέκατος λαµβάνω δεκατόωvixp3s .
v.10 ἔτιbo γάρc ἐνp ὁddfs ὀσφύςndfs ὁdgms πατήρngms εἰµίviix3s ὅτεbo συναντάωviaa3s αὐτόςrpdms
ὁdnms Μελχισέδεκtp . v.11 εἰqo µένxo οὖνc τελείωσιςnnfs διάp ὁdgfs Λευιτικόςagfsn ἱερωσύνηngfs
εἰµίviix3s ὁdnms λαόςnnms γάρc ἐπίp αὐτόςrpdfs νοµοθετέωviyp3s τίςrqnfs ἔτιbo χρείαnnfs κατάp
ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp ἕτεροςaamsn ἀνίστηµιvnpm ἱερεύςnams καίc οὐxo κατάp ὁdafs τάξιςnafs
᾿Ααρώνtp λέγωvnpp . v.12 µετατίθηµιvpppgfs γάρc ὁdgfs ἱερωσύνηngfs ἐκp ἀνάγκηngfs καίc
ngms nnfs
νόµος µετάθεσις γίνοµαιvipn3s . v.13 ἐπίp ὅςrrams γάρc λέγωvipp3s οὗτοςrdnnp
φυλήngfs ἕτεροςagfsn µετέχωvixa3s ἀπόp ὅςrrgfs οὐδείςanfsn προσέχωvixa3s ὁddns θυσιαστήριονndns .
v.14 πρόδηλοςannsn γάρc ὅτιc ἐκp ᾿Ιούδαςngms ἀνατέλλωvixa3s ὁdnms κύριοςnnms ἐγώrpg-p εἰςp ὅςrrafs
φυλήnafs οὐδείςaansn περίp ἱερωσύνηngfs Μωϋσῆςnnms λαλέωviaa3s .
καὶ περισσότερον ἔτι κατάδηλόν ἐστιν εἰ κατὰ τὴν ὁµοιότητα 15
Μελχισέδεκ ἀνίσταται ἱερεὺς ἕτερος. ὃς οὐ κατὰ νόµον ἐντο- 16
λῆς σαρκίκης γέγονεν ἀλλὰ κατὰ δύναµιν ζωῆς ἀκαταλύτου.

µαρτυρεῖ γὰρ ὅτι Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελ- 17
χισέδεκ. ἀθέτησις µὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς διὰ 18
τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς καὶ ἀνωφελές. οὐδὲν γὰρ ἐτελείωσεν ὁ νό- 19
µος ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος δι΄ ἡς ἐγγίζοµεν τῷ θεῷ.

Καὶ καθ ὅσον οὐ χωρὶς ὁρκωµοσίας, οἱ µὲν γὰρ χωρὶς ὁρκω- 20
µοσίας εἰσὶν ἱερεῖς γεγονότες. ὁ δὲ µετὰ ὁρκωµοσίας διὰ 21
τοῦ λέγοντος πρὸς αὐτόν, ῎Ωµοσεν κύριος καὶ οὐ µεταµελη-

θήσεται, Σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.
κατὰ τοσοῦτον κρείττονος διαθήκης γέγονεν ἔγγυος ᾿Ιησοῦς. 22
καὶ οἱ µὲν πλείονές εἰσιν γεγονότες ἱερεῖς διὰ τὸ θανάτῳ κω- 23
λύεσθαι παραµένειν, ὁ δὲ διὰ τὸ µένειν αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα 24
ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύνην, ὅθεν καὶ σῴζειν εἰς τὸ παν- 25
τελὲς δύναται τοὺς προσερχοµένους δι΄ αὐτοῦ τῷ θεῷ πάντοτε

ζῶν εἰς τὸ ἐντυγχάνειν ὑπὲρ αὐτῶν. Τοιοῦτος γὰρ ἡµῖν ἔπρε- 26
πεν ἀρχιερεύς ὅσιος ἄκακος ἀµίαντος κεχωρισµένος ἀπὸ τῶν

ἁµαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόµενος. ὃς οὐκ 27
ἔχει καθ ἡµέραν ἀνάγκην ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς πρότερον ὑπὲρ

τῶν ἰδίων ἁµαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ,
v.15 καίc περισσόςannsc ἔτιbo κατάδηλοςannsn εἰµίvipx3s εἰqo κατάp ὁdafs ὁµοιότηςnafs
Μελχισέδεκtp ἀνίστηµιvipm3s ἱερεύςnnms ἕτεροςanmsn . v.16 ὅςrrnms οὐxo κατάp νόµοςnams
ngfs agfsn vixa3s
ἐντολή σαρκικός γίνοµαι ἀλλά κατά δύναµιςnafs ζωήngfs ἀκατάλυτοςagfsn .
c p
v.17 µαρτυρέωvipa3s γάρc ὅτιc σύrpn-s ἱερεύςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams κατάp ὁdafs τάξιςnafs
Μελχισέδεκtp . v.18 ἀθέτησιςnnfs µένxo γάρc γίνοµαιvipn3s προάγωvppagfs ἐντολήngfs διάp
ὁdans αὐτόςrpgfs ἀσθενήςaansn καίc ἀνωφελήςaansn . v.19 οὐδείςaansn γάρc τελειόωviaa3s
ὁdnms νόµοςnnms ἐπεισαγωγήnnfs δέc κρείττωνagfsn ἐλπίςngfs διάp ὅςrrgfs ἐγγίζωvipa1p ὁddms
θεόςndms . v.20 καίc κατάp ὅσοςrcans οὐxo χωρίςbo ὁρκωµοσίαngfs ὁdnmp µένxo γάρc χωρίςbo
ὁρκωµοσίαngfs εἰµίvipx3p ἱερεύςnnmp γίνοµαιvpxanmp . v.21 ὁdnms δέc µετάp ὁρκωµοσίαngfs
p dgms vppagms p rpams viaa3s
διά ὁ λέγω πρός αὐτός ὀµνύω κύριοςnnms καίc οὐxo µεταµέλοµαιvifo3s
σύrpn-s ἱερεύςnnms εἰςp ὁdams αἰώνnams κατάp ὁdafs τάξιςnafs Μελχισέδεκtp . v.22 κατάp
rdans agfsn ngfs vixa3s anmsn nnms
τοσοῦτος κρείττων διαθήκη γίνοµαι ἔγγυος ᾿Ιησοῦς . v.23 καίc
ὁdnmp µένxo πολύςanmpc εἰµίvipx3p γίνοµαιvpxanmp ἱερεύςnnmp διάp ὁdans θάνατοςndms κωλύωvnpp
παραµένωvnpa . v.24 ὁdnms δέc διάp ὁdans µένωvnpa αὐτόςrpams εἰςp ὁdams αἰώνnams
ἀπαράβατοςaafsn ἔχωvipa3s ὁdafs ἱερωσύνηnafs . v.25 ὅθενbo καίc σῴζωvnpa εἰςp ὁdans
aansn vipn3s damp vppnamp
παντελής δύναµαι ὁ προσέρχοµαι διάp αὐτόςrpgms ὁddms θεόςndms πάντοτεbo
ζάωvppanms εἰςp ὁdans ἐντυγχάνωvnpa ὑπέρp αὐτόςrpgmp . v.26 τοιοῦτοςrdnms γάρc ἐγώrpd-p
πρέπωviia3s ἀρχιερεύςnnms ὅσιοςanmsn ἄκακοςanmsn ἀµίαντοςanmsn χωρίζωvpxpnms ἀπόp ὁdgmp
ἁµαρτωλόςagmpn καίc ὑψηλόςanmsc ὁdgmp οὐρανόςngmp γίνοµαιvpadnms .
28 τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας. ὁ νόµος γὰρ

ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν ὁ λόγος
δὲ τῆς ὁρκωµοσίας τῆς µετὰ τὸν νόµον υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα
τετελειωµένον.
8 Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγοµένοις τοιοῦτον ἔχοµεν ἀρχιε-
ρέα ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς µεγαλωσύνης ἐν
2 τοῖς οὐρανοῖς. τῶν ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀ-
3 ληθινῆς ἣν ἔπηξεν ὁ κύριος καὶ οὐκ ἄνθρωπος. πᾶς γὰρ
ἀρχιερεὺς εἰς τὸ προσφέρειν δῶρά τε καὶ θυσίας καθίσταται,
4 ὅθεν ἀναγκαῖον ἔχειν τι καὶ τοῦτον ὃ προσενέγκῃ. εἰ µὲν
γὰρ ἦν ἐπὶ γῆς οὐδ ἂν ἦν ἱερεύς ὄντων τῶν ἱερέων τῶν προ-
5 σφερόντων κατὰ τὸν νόµον τὰ δῶρα, οἵτινες ὑποδείγµατι καὶ
σκιᾷ λατρεύουσιν τῶν ἐπουρανίων καθὼς κεχρηµάτισται Μω-
ϋσῆς µέλλων ἐπιτελεῖν τὴν σκηνήν ῞Ορα γάρ φησίν ποιήσεις
6 πάντα κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει, νυνὶ δὲ
διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας ὅσῳ καὶ κρείττονός ἐστιν
διαθήκης µεσίτης ἥτις ἐπὶ κρείττοσιν ἐπαγγελίαις νενοµοθέ-
7 τηται. Εἰ γὰρ ἡ πρώτη ἐκείνη ἦν ἄµεµπτος οὐκ ἂν δευτέρας
8 ἐζητεῖτο τόπος. µεµφόµενος γὰρ αὐτοῖς λέγει ᾿Ιδοὺ ἡµέραι
ἔρχονται λέγει κύριος καὶ συντελέσω ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ισραὴλ καὶ
v.27 ὅςrrnms οὐxo ἔχωvipa3s κατάp ἡµέραnafs ἀνάγκηnafs ὥσπερbo ὁdnmp ἀρχιερεύςnnmp
πρότεροςbo ὑπέρp ὁdgfp ἴδιοςagmpn ἁµαρτίαngfp θυσίαnafp ἀναφέρωvnpa ἔπειταbo ὁdgfp ὁdgms
λαόςngms οὗτοςrdans γάρc ποιέωviaa3s ἐφάπαξbo ἑαυτοῦrxams ἀναφέρωvpaanms . v.28 ὁdnms
νόµοςnnms γάρc ἄνθρωποςnamp καθίστηµιvipa3s ἀρχιερεύςnamp ἔχωvppaamp ἀσθένειαnafs ὁdnms
λόγοςnnms δέc ὁdgfs ὁρκωµοσίαngfs ὁdgfs µετάp ὁdams νόµοςnams υἱόςnams εἰςp ὁdams αἰώνnams
τελειόωvpxpams . 8. v.1 κεφάλαιονnnns δέc ἐπίp ὁddnp λέγωvpppdnp τοιοῦτοςrdams ἔχωvipa1p
nams rrnms
ἀρχιερεύς ὅς καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θρόνοςngms ὁdgfs µεγαλωσύνηngfs
ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp . v.2 ὁdgnp ἅγιοςagnpn λειτουργόςnnms καίc ὁdgfs σκηνήngfs ὁdgfs
agfsn rrafs viaa3s dnms
ἀληθινός ὅς πήγνυµι ὁ κύριοςnnms καίc οὐxo ἄνθρωποςnnms . v.3 πᾶςanmsn
γάρc ἀρχιερεύςnnms εἰςp ὁdans προσφέρωvnpa δῶρονnanp τέxo καίc θυσίαnafp καθίστηµιvipp3s ὅθενbo
ἀναγκαῖοςannsn ἔχωvnpa τι-σριανσ καίc οὗτοςrdams ὅςrrans προσφέρωvsaa3s . v.4 εἰqo µένxo
γάρc εἰµίviix3s ἐπίp γῆngfs οὐδέbo ἄνxo εἰµίviix3s ἱερεύςnnms εἰµίvppxgmp ὁdgmp ἱερεύςngmp ὁdgmp
προσφέρωvppagmp κατάp ὁdams νόµοςnams ὁdanp δῶρονnanp . v.5 ὅστιςrrnmp ὑπόδειγµαndns καίc
σκιάndfs λατρεύωvipa3p ὁdgnp ἐπουράνιοςagnpn καθώςbo χρηµατίζωvixp3s Μωϋσῆςnnms µέλλωvppanms
ἐπιτελέωvnpa ὁdafs σκηνήnafs ὁράωvdpa2s γάρc φηµίvipx3s ποιέωvifa2s πᾶςaanpn κατάp ὁdams
τύποςnams ὁdams δείκνυµιvpapams σύrpd-s ἐνp ὁddns ὄροςndns . v.6 νυνίbo δέc διάφοροςagfsc
vixa3s ngfs rcdns c agfsn vipx3s
τυγχάνω λειτουργία ὅσος καί κρείττων εἰµί διαθήκηngfs µεσίτηςnnms
ὅστιςrrnfs ἐπίp κρείττωνadfpn ἐπαγγελίαndfp νοµοθετέωvixp3s . v.7 εἰqo γάρc ὁdnfs πρῶτοςanfsn
ἐκεῖνοςrdnfs εἰµίviix3s ἄµεµπτοςanfsn οὐxo ἄνxo δεύτεροςagfsn ζητέωviip3s τόποςnnms .
ἐπὶ τὸν οἶκον ᾿Ιούδα διαθήκην καινήν. οὐ κατὰ τὴν διαθή- 9
κην ἣν ἐποίησα τοῖς πατράσιν αὐτῶν ἐν ἡµέρᾳ ἐπιλαβοµένου

µου τῆς χειρὸς αὐτῶν ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου ὅτι
αὐτοὶ οὐκ ἐνέµειναν ἐν τῇ διαθήκῃ µου κἀγὼ ἠµέλησα αὐτῶν
λέγει κύριος, ὅτι αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διαθήσοµαι τῷ οἴκῳ ᾿Ισ- 10
ραὴλ µετὰ τὰς ἡµέρας ἐκείνας λέγει κύριος, διδοὺς νόµους

µου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν ἐπιγράψω
αὐτούς καὶ ἔσοµαι αὐτοῖς εἰς θεὸν καὶ αὐτοὶ ἔσονταί µοι εἰς
λαόν, καὶ οὐ µὴ διδάξωσιν ἕκαστος τὸν πολίτην αὐτοῦ καὶ ἕ- 11
καστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ λέγων Γνῶθι τὸν κύριον ὅτι πάντες
εἰδήσουσίν µε ἀπὸ µικροῦ αὐτῶν ἕως µεγάλου αὐτῶν. ὅτι 12
ἵλεως ἔσοµαι ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν καὶ τῶν ἁµαρτιῶν αὐτῶν καὶ
τῶν ἀνοµιῶν αὐτῶν, οὐ µὴ µνησθῶ ἔτι. ἐν τῷ λέγειν Καινὴν 13
πεπαλαίωκεν τὴν πρώτην, τὸ δὲ παλαιούµενον καὶ γηράσκον

ἐγγὺς ἀφανισµοῦ.
εἶχέν µὲν οὖν καὶ ἡ πρώτη δικαιώµατα λατρείας τό τε ἅγιον 9
κοσµικόν. σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη ἐν ᾗ ἥ τε λυ- 2
χνία καὶ ἡ τράπεζα καὶ ἡ πρόθεσις τῶν ἄρτων ἥτις λέγεται ῞Α-
για, µετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασµα σκηνὴ ἡ λεγοµένη ῞Α- 3
για ῾Αγίων. χρυσοῦν ἔχουσα θυµιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς 4
v.8 µέµφοµαιvppnnms γάρc αὐτόςrpdmp λέγωvipa3s ἰδούvdaa2s ἡµέραnnfp ἔρχοµαιvipn3p λέγωvipa3s

κύριοςnnms καίc συντελέωvifa1s ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ᾿Ισραήλtp καίc ἐπίp ὁdams οἶκοςnams
᾿Ιούδαςngms διαθήκηnafs καινόςaafsn . v.9 οὐxo κατάp ὁdafs διαθήκηnafs ὅςrrafs ποιέωviaa1s ὁddmp
ndmp rpgmp p ndfs
πατήρ αὐτός ἐν ἡµέρα ἐπιλαµβάνοµαιvpadgms ἐγώrpg-s ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp
ἐξάγωvnaa αὐτόςrpamp ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs ὅτιc αὐτόςrpnmp οὐxo ἐµµένωviaa3p ἐνp ὁddfs
διαθήκηndfs ἐγώrpg-s κἀγώrpn-s ἀµελέωviaa1s αὐτόςrpgmp λέγωvipa3s κύριοςnnms . v.10 ὅτιc
οὗτοςrdnfs ὁdnfs διαθήκηnnfs ὅςrrafs διατίθηµιvifd1s ὁddms οἶκοςndms ᾿Ισραήλtp µετάp ὁdafp ἡµέραnafp
ἐκεῖνοςrdafp λέγωvipa3s κύριοςnnms δίδωµιvppanms νόµοςnamp ἐγώrpg-s εἰςp ὁdafs διάνοιαnafs
αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp ἐπιγράφωvifa1s αὐτόςrpamp καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpdmp
εἰςp θεόςnams καίc αὐτόςrpnmp εἰµίvifx3p ἐγώrpd-s εἰςp λαόςnams . v.11 καίc οὐxo µήxo
διδάσκωvsaa3p ἕκαστοςanmsn ὁdams πολίτηςnams αὐτόςrpgms καίc ἕκαστοςanmsn ὁdams ἀδελφόςnams
αὐτόςrpgms λέγωvppanms γινώσκωvdaa2s ὁdams κύριοςnams ὅτιc πᾶςanmpn οἶδαvifa3p ἐγώrpa-s ἀπόp
µικρόςagmsn αὐτόςrpgmp ἕωςc µέγαςagmsn αὐτόςrpgmp . v.12 ὅτιc ἵλεωςanmsa εἰµίvifx1s ὁddfp
ἀδικίαndfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgfp ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgfp ἀνοµίαngfp αὐτόςrpgmp οὐxo µήxo
µιµνῄσκοµαιvsap1s ἔτιbo . v.13 ἐνp ὁddms λέγωvnpa καινόςaafsn παλαιόωvixa3s ὁdafs πρῶτοςaafsn
ὁdnns δέc παλαιόωvpppnns καίc γηράσκωvppanns ἐγγύςbo ἀφανισµόςngms . 9. v.1 ἔχωviia3s
xo c c dnfs anfsn nanp ngfs dnns xo annsn
µέν οὖν καί ὁ πρῶτος δικαίωµα λατρεία ὁ τέ ἅγιος κοσµικόςaansn .
v.2 σκηνήnnfs γάρc κατασκευάζωviap3s ὁdnfs πρῶτοςanfsn ἐνp ὅςrrdfs ὁdnfs τέxo λυχνίαnnfs καίc ὁdnfs
τράπεζαnnfs καίc ὁdnfs πρόθεσιςnnfs ὁdgmp ἄρτοςngmp ὅστιςrrnfs λέγωvipp3s ἅγιοςanfsn . v.3 µετάp
δέc ὁdans δεύτεροςaansn καταπέτασµαnans σκηνήnnfs ὁdnfs λέγωvpppnfs ἅγιοςanfsn ἅγιοςagnpn .
διαθήκης περικεκαλυµµένην πάντοθεν χρυσίῳ ἐν ᾗ στάµνος

χρυσῆ ἔχουσα τὸ µάννα καὶ ἡ ῥάβδος ᾿Ααρὼν ἡ βλαστήσασα
5 καὶ αἱ πλάκες τῆς διαθήκης. ὑπεράνω δὲ αὐτῆς χερουβιµ
δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον, περὶ ὧν οὐκ ἔστιν νῦν λέ-
6 γειν κατὰ µέρος. Τούτων δὲ οὕτως κατεσκευασµένων εἰς µὲν
τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας
7 ἐπιτελοῦντες. εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ µόνος ὁ
ἀρχιερεύς οὐ χωρὶς αἵµατος ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν
8 τοῦ λαοῦ ἀγνοηµάτων. τοῦτο δηλοῦντος τοῦ πνεύµατος τοῦ
ἁγίου µήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδὸν ἔτι τῆς πρώτης
9 σκηνῆς ἐχούσης στάσιν. ἥτις παραβολὴ εἰς τὸν καιρὸν τὸν
ἐνεστηκότα καθ ὃν δῶρά τε καὶ θυσίαι προσφέρονται µὴ δυνά-
10 µεναι κατὰ συνείδησιν τελειῶσαι τὸν λατρεύοντα. µόνον ἐπὶ
βρώµασιν καὶ πόµασιν καὶ διαφόροις βαπτισµοῖς καὶ δικαιώ-
11 µασιν σαρκὸς µέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείµενα. Χριστὸς
δὲ παραγενόµενος ἀρχιερεὺς τῶν µελλόντων ἀγαθῶν διὰ τῆς
µείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς οὐ χειροποιήτου τοῦτ ἔστιν
12 οὐ ταύτης τῆς κτίσεως. οὐδὲ δι΄ αἵµατος τράγων καὶ µόσχων
διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵµατος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ἅγια αἰω-
13 νίαν λύτρωσιν εὑράµενος. εἰ γὰρ τὸ αἷµα ταύρων καὶ τράγων
καὶ σποδὸς δαµάλεως ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωµένους ἁγιάζει
v.4 χρυσοῦςaansn ἔχωvppanfs θυµιατήριονnans καίc ὁdafs κιβωτόςnafs ὁdgfs διαθήκηngfs
περικαλύπτωvpxpafs πάντοθενbo χρυσίονndns ἐνp ὅςrrdfs στάµνοςanmsn χρυσοῦςanfsn ἔχωvppanfs
ὁdans µάνναth καίc ὁdnfs ῥάβδοςnnfs ᾿Ααρώνtp ὁdnfs βλαστάνωvpaanfs καίc ὁdnfp πλάξnnfp ὁdgfs
διαθήκηngfs . v.5 ὑπεράνωbo δέc αὐτόςrpgfs Χερούβtp δόξαngfs κατασκιάζωvppannp ὁdans
ἱλαστήριοςnans περίp ὅςrrgnp οὐxo εἰµίvipx3s νῦνbo λέγωvnpa κατάp µέροςnans . v.6 οὗτοςrdgmp
δέc οὕτωbo κατασκευάζωvpxpgmp εἰςp µένxo ὁdafs πρῶτοςaafsn σκηνήnafs διάp πᾶςagnsn εἴσειµιvipx3p
ὁdnmp ἱερεύςnnmp ὁdafp λατρείαnafp ἐπιτελέωvppanmp . v.7 εἰςp δέc ὁdafs δεύτεροςaafsn ἅπαξbo
ὁdgms ἐνιαυτόςngms µόνοςanmsn ὁdnms ἀρχιερεύςnnms οὐxo χωρίςbo αἷµαngns ὅςrrans προσφέρωvipa3s
ὑπέρp ἑαυτοῦrxgms καίc ὁdgnp ὁdgms λαόςngms ἀγνόηµαngnp . v.8 οὗτοςrdans δηλόωvppagns
ὁdgns πνεῦµαngns ὁdgns ἅγιοςagnsn µήπωbo φανερόωvnxp ὁdafs ὁdgnp ἅγιοςagnpn ὁδόςnafs ἔτιbo
ὁdgfs πρῶτοςagfsn σκηνήngfs ἔχωvppagfs στάσιςnafs . v.9 ὅστιςrrnfs παραβολήnnfs εἰςp ὁdams
καιρόςnams ὁdams ἐνίστηµιvpxaams κατάp ὅςrrams δῶρονnnnp τέxo καίc θυσίαnnfp προσφέρωvipp3p
µήxo δύναµαιvppnnfp κατάp συνείδησιςnafs τελειόωvnaa ὁdams λατρεύωvppaams . v.10 µόνοςbo
ἐπίp βρῶµαndnp καίc πόµαndnp καίc διάφοροςadmpn βαπτισµόςndmp καίc δικαίωµαndnp σάρξngfs
µέχριbo καιρόςngms διόρθωσιςngfs ἐπίκειµαιvppnnnp . v.11 Χριστόςnnms δέc παραγίνοµαιvpadnms
ἀρχιερεύςnnms ὁdgnp µέλλωvppagnp ἀγαθόςagnpn διάp ὁdgfs µέγαςagfsc καίc τέλειοςagfsc σκηνήngfs
οὐxo χειροποίητοςagfsn οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s οὐxo οὗτοςrdgfs ὁdgfs κτίσιςngfs . v.12 οὐδέbo
διάp αἷµαngns τράγοςngmp καίc µόσχοςngmp διάp δέc ὁdgns ἴδιοςagmsn αἷµαngns εἰσέρχοµαιviaa3s
ἐφάπαξbo εἰςp ὁdanp ἅγιοςaanpn αἰώνιοςaafsn λύτρωσιςnafs εὑρίσκωvpamnms .
πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα. πόσῳ µᾶλλον τὸ αἷµα τοῦ 14
Χριστοῦ ὃς διὰ πνεύµατος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄµω-

µον τῷ θεῷ καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑµῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων
εἰς τὸ λατρεύειν θεῷ ζῶντι. Καὶ διὰ τοῦτο διαθήκης καινῆς 15
µεσίτης ἐστίν ὅπως θανάτου γενοµένου εἰς ἀπολύτρωσιν τῶν

ἐπὶ τῇ πρώτῃ διαθήκῃ παραβάσεων τὴν ἐπαγγελίαν λάβωσιν
οἱ κεκληµένοι τῆς αἰωνίου κληρονοµίας. ὅπου γὰρ διαθήκη 16
θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεµένου, διαθήκη γὰρ ἐπὶ 17
νεκροῖς βεβαία ἐπεὶ µήποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέµενος. ὅ- 18
θεν οὐδ΄ ἡ πρώτη χωρὶς αἵµατος ἐγκεκαίνισται, λαληθείσης 19
γὰρ πάσης ἐντολῆς κατὰ νόµον ὑπὸ Μωϋσέως παντὶ τῷ λαῷ

λαβὼν τὸ αἷµα τῶν µόσχων καὶ τράγων µετὰ ὕδατος καὶ ἐ-
ρίου κοκκίνου καὶ ὑσσώπου αὐτό τε τὸ βιβλίον καὶ πάντα τὸν
λαὸν ἐρράντισεν. λέγων Τοῦτο τὸ αἷµα τῆς διαθήκης ἡς ἐ- 20
νετείλατο πρὸς ὑµᾶς ὁ θεός. καὶ τὴν σκηνὴν δὲ καὶ πάντα 21
τὰ σκεύη τῆς λειτουργίας τῷ αἵµατι ὁµοίως ἐρράντισεν. καὶ 22
σχεδὸν ἐν αἵµατι πάντα καθαρίζεται κατὰ τὸν νόµον καὶ χωρὶς

αἱµατεκχυσίας οὐ γίνεται ἄφεσις. ᾿Ανάγκη οὖν τὰ µὲν ὑπο- 23
δείγµατα τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς τούτοις καθαρίζεσθαι αὐτὰ δὲ

τὰ ἐπουράνια κρείττοσιν θυσίαις παρὰ ταύτας. οὐ γὰρ εἰς 24
v.13 εἰqo γάρc ὁdnns αἷµαnnns ταῦροςngpm καίc τράγοςngmp καίc σποδόςnnfs δάµαλιςngfs
ῥαντίζωvppanfs ὁdamp κοινόωvpxpamp ἁγιάζωvipa3s πρόςp ὁdafs ὁdgfs σάρξngfs καθαρότηςnafs .
v.14 πόσοςrodns µᾶλλονbo ὁdnns αἷµαnnns ὁdgms Χριστόςngms ὅςrrnms διάp πνεῦµαngns αἰώνιοςagnsn
ἑαυτοῦrxams προσφέρωviaa3s ἄµωµοςaamsn ὁddms θεόςndms καθαρίζωvifa3s ὁdafs συνείδησιςnafs
σύrpg-p ἀπόp νεκρόςagnpn ἔργονngnp εἰςp ὁdans λατρεύωvnpa θεόςndms ζάωvppadms . v.15 καίc
p rdans ngfs agfsn nnms vipx3s bo ngms
διά οὗτος διαθήκη καινός µεσίτης εἰµί ὅπως θάνατος γίνοµαιvpadgms
εἰςp ἀπολύτρωσιςnafs ὁdgfp ἐπίp ὁddfs πρῶτοςadfsn διαθήκηndfs παράβασιςngfp ὁdafs ἐπαγγελίαnafs
λαµβάνωvsaa3p ὁdnmp καλέωvpxpnmp ὁdgfs αἰώνιοςagfsn κληρονοµίαngfs . v.16 ὅπουbo γάρc
διαθήκηnnfs θάνατοςnams ἀνάγκηnnfs φέρωvnpp ὁdgms διατίθηµιvpamgms . v.17 διαθήκηnnfs γάρc
ἐπίp νεκρόςadmpn βέβαιοςanfsn ἐπείc µήποτεbo ἰσχύωvipa3s ὅτεbo ζάωvipa3s ὁdnms διατίθηµιvpamnms .
v.18 ὅθενbo οὐδέbo ὁdnfs πρῶτοςanfsn χωρίςbo αἷµαngns ἐγκαινίζωvixp3s . v.19 λαλέωvpapgfs γάρc
πᾶςagfsn ἐντολήngfs κατάp νόµοςnams ὑπόp Μωϋσῆςngms πᾶςadmsn ὁddms λαόςndms λαµβάνωvpaanms
ὁdans αἷµαnans ὁdgmp µόσχοςngmp καίc τράγοςngmp µετάp ὕδωρngns καίc ἔριονngns κόκκινοςagnsn
καίc ὕσσωποςngms αὐτόςrpans τέxo ὁdans βιβλίονnans καίc πᾶςaamsn ὁdams λαόςnams ῥαντίζωviaa3s .
v.20 λέγωvppanms οὗτοςrdnns ὁdnns αἷµαnnns ὁdgfs διαθήκηngfs ὅςrrgfs ἐντέλλοµαιviad3s πρόςp
σύrpa-p ὁdnms θεόςnnms . v.21 καίc ὁdafs σκηνήnafs δέc καίc πᾶςaanpn ὁdanp σκεῦοςnanp
ὁdgfs λειτουργίαngfs ὁddns αἷµαndns ὁµοίωςbo ῥαντίζωviaa3s . v.22 καίc σχεδόνbo ἐνp αἷµαndns
πᾶςannpn καθαρίζωvipp3s κατάp ὁdams νόµοςnams καίc χωρίςbo αἱµατεκχυσίαngfs οὐxo γίνοµαιvipn3s
ἄφεσιςnnfs . v.23 ἀνάγκηnnfs οὖνc ὁdanp µένxo ὑπόδειγµαnanp ὁdgnp ἐνp ὁddmp οὐρανόςndmp
οὗτοςrddnp καθαρίζωvnpp αὐτόςrpanp δέc ὁdanp ἐπουράνιοςaanpn κρείττωνadfpn θυσίαndfp παράp
οὗτοςrdafp .
χειροποίητα ἅγια εἰσῆλθεν ὁ Χριστός ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν

ἀλλ εἰς αὐτὸν τὸν οὐρανόν νῦν ἐµφανισθῆναι τῷ προσώπῳ τοῦ
25 θεοῦ ὑπὲρ ἡµῶν, οὐδ ἵνα πολλάκις προσφέρῃ ἑαυτόν ὥσπερ
ὁ ἀρχιερεὺς εἰσέρχεται εἰς τὰ ἅγια κατ ἐνιαυτὸν ἐν αἵµατι ἀλ-
26 λοτρίῳ. ἐπεὶ ἔδει αὐτὸν πολλάκις παθεῖν ἀπὸ καταβολῆς
κόσµου, νυ῀ν δὲ ἅπαξ ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων εἰς ἀθέτησιν
27 ἁµαρτίας διὰ τῆς θυσίας αὐτοῦ πεφανέρωται. καὶ καθ ὅσον
ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν µετὰ δὲ τοῦτο κρί-
28 σις. οὕτως καὶ ὁ Χριστός ἅπαξ προσενεχθεὶς εἰς τὸ πολλῶν
ἀνενεγκεῖν ἁµαρτίας ἐκ δευτέρου χωρὶς ἁµαρτίας ὀφθήσεται
τοῖς αὐτὸν ἀπεκδεχοµένοις εἰς σωτηρίαν.
10 Σκιὰν γὰρ ἔχων ὁ νόµος τῶν µελλόντων ἀγαθῶν οὐκ αὐτὴν
τὴν εἰκόνα τῶν πραγµάτων κατ ἐνιαυτὸν ταῖς αὐταῖς θυσί-
αις ἃς προσφέρουσιν εἰς τὸ διηνεκὲς οὐδέποτε δύνανται τοὺς
2 προσερχοµένους τελειῶσαι, ἐπεὶ οὐκ ἂν ἐπαύσαντο προσφε-
ρόµεναι διὰ τὸ µηδεµίαν ἔχειν ἔτι συνείδησιν ἁµαρτιῶν τοὺς
3 λατρεύοντας ἅπαξ κεκαθαρµένους. ἀλλ ἐν αὐταῖς ἀνάµνη-
4 σις ἁµαρτιῶν κατ ἐνιαυτόν, ἀδύνατον γὰρ αἷµα ταύρων καὶ
5 τράγων ἀφαιρεῖν ἁµαρτίας. ∆ιὸ εἰσερχόµενος εἰς τὸν κόσµον
λέγει Θυσίαν καὶ προσφορὰν οὐκ ἠθέλησας σῶµα δὲ κατηρ-
6 τίσω µοι, ὁλοκαυτώµατα καὶ περὶ ἁµαρτίας οὐκ εὐδόκησας.
v.24 οὐxo γάρc εἰςp χειροποίητοςaanpn ἅγιοςaanpn εἰσέρχοµαιviaa3s ὁdnms Χριστόςnnms
ἀντίτυποςaanpn ὁdgnp ἀληθινόςagnpn ἀλλάc εἰςp αὐτόςrpams ὁdams οὐρανόςnams νῦνbo ἐµφανίζωvnap
ὁddns πρόσωπονndns ὁdgms θεόςngms ὑπέρp ἐγώrpg-p . v.25 οὐδέbo ἵναc πολλάκιςbo
προσφέρωvspa3s ἑαυτοῦrxams ὥσπερbo ὁdnms ἀρχιερεύςnnms εἰσέρχοµαιvipn3s εἰςp ὁdanp ἅγιοςaanpn
κατάp ἐνιαυτόςnams ἐνp αἷµαndns ἀλλότριοςadnsn . v.26 ἐπείc δεῖviiq3s αὐτόςrpams πολλάκιςbo
πάσχωvnaa ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms νῦνbo δέc ἅπαξbo ἐπίp συντέλειαndfs ὁdgmp αἰώνngmp
εἰςp ἀθέτησιςnafs ἁµαρτίαngfs διάp ὁdgfs θυσίαngfs αὐτόςrpgms φανερόωvixp3s . v.27 καίc κατάp
ὅσοςrcans ἀπόκειµαιvipn3s ὁddmp ἄνθρωποςndmp ἅπαξbo ἀποθνῄσκωvnaa µετάp δέc οὗτοςrdans
κρίσιςnnfs . v.28 οὕτωbo καίc ὁdnms Χριστόςnnms ἅπαξbo προσφέρωvpapnms εἰςp ὁdans
πολύςagmpn ἀναφέρωvnaa ἁµαρτίαnafp ἐκp δεύτεροςagnsn χωρίςbo ἁµαρτίαngfs ὁράωvifp3s ὁddmp
αὐτόςrpams ἀπεκδέχοµαιvppndmp εἰςp σωτηρίαnafs . 10. v.1 σκιάnafs γάρc ἔχωvppanms ὁdnms
νόµοςnnms ὁdgnp µέλλωvppagnp ἀγαθόςagnpn οὐxo αὐτόςrpafs ὁdafs εἰκώνnafs ὁdgnp πρᾶγµαngnp
κατάp ἐνιαυτόςnams ὁddfp αὐτόςrpdfp θυσίαndfp ὅςrrafp προσφέρωvipa3p εἰςp ὁdans διηνεκήςaansn
οὐδέποτεbo δύναµαιvipn3p ὁdamp προσέρχοµαιvppnamp τελειόωvnaa . v.2 ἐπείc οὐxo ἄνxo
viam3p vpppnfp p dans aafsn vnpa bo nafs
παύω προσφέρω διά ὁ µηδείς ἔχω ἔτι συνείδησις ἁµαρτίαngfp ὁdamp
λατρεύωvppaamp ἅπαξbo καθαίρωvpxpamp . v.3 ἀλλάc ἐνp αὐτόςrpdfp ἀνάµνησιςnnfs ἁµαρτίαngfp
κατάp ἐνιαυτόςnams . v.4 ἀδύνατοςannsn γάρc αἷµαnnns ταῦροςngpm καίc τράγοςngmp ἀφαιρέωvnpa
ἁµαρτίαnafp . v.5 διόc εἰσέρχοµαιvppnnms εἰςp ὁdams κόσµοςnams λέγωvipa3s θυσίαnafs καίc
προσφοράnafs οὐxo θέλωviaa2s σῶµαnans δέc καταρτίζωviam2s ἐγώrpd-s . v.6 ὁλοκαύτωµαnanp καίc
περίp ἁµαρτίαngfs οὐxo εὐδοκέωviaa2s .
τότε εἶπον ᾿Ιδοὺ ἥκω ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐ- 7
µοῦ τοῦ ποιῆσαι ὁ θεός τὸ θέληµά σου. ἀνώτερον λέγων ὅτι 8
θυσίαν καὶ προσφορὰν καὶ ὁλοκαυτώµατα καὶ περὶ ἁµαρτίας

οὐκ ἠθέλησας οὐδὲ εὐδόκησας αἵτινες κατὰ τόν νόµον προ-
σφέρονται. τότε εἴρηκεν ᾿Ιδοὺ ἥκω τοῦ ποιῆσαι ὁ Θεός, τὸ 9
θέληµά σου ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ. ἐν 10
ᾧ θελήµατι ἡγιασµένοι ἐσµὲν οἱ διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώ-

µατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ. Καὶ πᾶς µὲν ἱερεὺς ἕστηκεν 11
καθ ἡµέραν λειτουργῶν καὶ τὰς αὐτὰς πολλάκις προσφέρων

θυσίας αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁµαρτίας. αὗ- 12
τος δὲ µίαν ὑπὲρ ἁµαρτιῶν προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ διη-

νεκὲς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θεοῦ. τὸ λοιπὸν ἐκδεχόµενος 13
ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ.

µιᾷ γὰρ προσφορᾷ τετελείωκεν εἰς τὸ διηνεκὲς τοὺς ἁγιαζο- 14
µένους. Μαρτυρεῖ δὲ ἡµῖν καὶ τὸ πνεῦµα τὸ ἅγιον, µετὰ 15
γὰρ τὸ προειρηκέναι, Αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διαθήσοµαι πρὸς 16
αὐτοὺς µετὰ τὰς ἡµέρας ἐκείνας λέγει κύριος, διδοὺς νόµους

µου ἐπὶ καρδίας αὐτῶν καὶ ἐπὶ τῶν διανοιῶν αὐτῶν ἐπιγράψω
αὐτούς. καὶ τῶν ἁµαρτιῶν αὐτῶν καὶ τῶν ἀνοµιῶν αὐτῶν 17
οὐ µὴ µνησθῶ ἔτι. ὅπου δὲ ἄφεσις τούτων οὐκέτι προσφο- 18
ρὰ περὶ ἁµαρτίας. ῎Εχοντες οὖν ἀδελφοί παρρησίαν εἰς τὴν 19
v.7 τότεbo λέγωviaa1s ἰδούvdaa2s ἥκωvipa1s ἐνp κεφαλίςndfs βιβλίονngns γράφωvixp3s περίp ἐγώrpg-s
ὁdgms ποιέωvnaa ὁdnms θεόςnnms ὁdans θέληµαnans σύrpg-s . v.8 ἀνώτεροςaansn λέγωvppanms
ὅτιc θυσίαnafs καίc προσφοράnafs καίc ὁλοκαύτωµαnanp καίc περίp ἁµαρτίαngfs οὐxo θέλωviaa2s
οὐδέbo εὐδοκέωviaa2s ὅστιςrrnfp κατάp ὁdams νόµοςnams προσφέρωvipp3p . v.9 τότεbo λέγωvixa3s
ἰδούvdaa2s ἥκωvipa1s ὁdgms ποιέωvnaa ὁdnms θεόςnnms ὁdans θέληµαnans σύrpg-s ἀναιρέωvipa3s ὁdans
πρῶτοςaansn ἵναc ὁdans δεύτεροςaansn ἵστηµιvsaa3s . v.10 ἐνp ὅςrrdns θέληµαndns ἁγιάζωvpxpnmp
εἰµίvipx1p ὁdnmp διάp ὁdgfs προσφοράngfs ὁdgns σῶµαngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐφάπαξbo .
v.11 καίc πᾶςanmsn µένxo ἱερεύςnnms ἵστηµιvixa3s κατάp ἡµέραnafs λειτουργέωvppanms καίc
ὁdafp αὐτόςrpafp πολλάκιςbo προσφέρωvppanms θυσίαnafp ὅστιςrrnfp οὐδέποτεbo δύναµαιvipn3p
περιαιρέωvnaa ἁµαρτίαnafp . v.12 αὐτόςrpnms δέc εἷςnafs ὑπέρp ἁµαρτίαngfp προσφέρωvpaanms
θυσίαnafs εἰςp ὁdans διηνεκήςaansn καθίζωviaa3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms . v.13 ὁdans
λοιπόςaansn ἐκδέχοµαιvppnnms ἕωςc τίθηµιvsap3p ὁdnmp ἐχθρόςanmpn αὐτόςrpgms ὑποπόδιονnans
ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms . v.14 εἷςndfs γάρc προσφοράndfs τελειόωvixa3s εἰςp ὁdans
διηνεκήςaansn ὁdamp ἁγιάζωvpppamp . v.15 µαρτυρέωvipa3s δέc ἐγώrpd-p καίc ὁdnns πνεῦµαnnns
dnns annsn p c dans
ὁ ἅγιος µετά γάρ ὁ προεῖπονvnxa . v.16 οὗτοςrdnfs ὁdnfs διαθήκηnnfs ὅςrrafs
διατίθηµιvifd1s πρόςp αὐτόςrpamp µετάp ὁdafp ἡµέραnafp ἐκεῖνοςrdafp λέγωvipa3s κύριοςnnms
δίδωµιvppanms νόµοςnamp ἐγώrpg-s ἐπίp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp ὁdgfp διάνοιαngfp
αὐτόςrpgmp ἐπιγράφωvifa1s αὐτόςrpamp . v.17 καίc ὁdgfp ἁµαρτίαngfp αὐτόςrpgmp καίc ὁdgfp
ngfp rpgmp
ἀνοµία αὐτός οὐ µή µιµνῄσκοµαιvsap1s ἔτιbo .
xo xo
v.18 ὅπουbo δέc ἄφεσιςnnfs οὗτοςrdgfp
οὐκέτιbo προσφοράnnfs περίp ἁµαρτίαngfs .
20 εἴσοδον τῶν ἁγίων ἐν τῷ αἵµατι ᾿Ιησοῦ. ἣν ἐνεκαίνισεν ἡµῖν ὁ-

δὸν πρόσφατον καὶ ζῶσαν διὰ τοῦ καταπετάσµατος τοῦτ ἔστιν
21 τῆς σαρκὸς αὐτοῦ. καὶ ἱερέα µέγαν ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ θε-
22 οῦ. προσερχώµεθα µετὰ ἀληθινῆς καρδίας ἐν πληροφορίᾳ
πίστεως ἐρραντισµένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονη-
23 ρᾶς καὶ λελουµένοι τὸ σῶµα ὕδατι καθαρῷ, κατέχωµεν τὴν
ὁµολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλινῆ πιστὸς γὰρ ὁ ἐπαγγειλάµενος.
24 καὶ κατανοῶµεν ἀλλήλους εἰς παροξυσµὸν ἀγάπης καὶ καλῶν
25 ἔργων. µὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν καθὼς
ἔθος τισίν ἀλλὰ παρακαλοῦντες καὶ τοσούτῳ µᾶλλον ὅσῳ βλέ-
26 πετε ἐγγίζουσαν τὴν ἡµέραν. ῾Εκουσίως γὰρ ἁµαρτανόντων
ἡµῶν µετὰ τὸ λαβεῖν τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας οὐκέτι περὶ
27 ἁµαρτιῶν ἀπολείπεται θυσία. φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως
28 καὶ πυρὸς ζῆλος ἐσθίειν µέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους. ἀθε-
τήσας τις νόµον Μωϋσέως χωρὶς οἰκτιρµῶν ἐπὶ δυσὶν ἢ τρισὶν
29 µάρτυσιν ἀποθνῄσκει, πόσῳ δοκεῖτε χείρονος ἀξιωθήσεται
τιµωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καταπατήσας καὶ τὸ αἷµα τῆς
διαθήκης κοινὸν ἡγησάµενος ἐν ᾧ ἡγιάσθη καὶ τὸ πνεῦµα
30 τῆς χάριτος ἐνυβρίσας. οἴδαµεν γὰρ τὸν εἰπόντα ᾿Εµοὶ ἐκδί-
κησις ἐγὼ ἀνταποδώσω λέγει κύριος καὶ πάλιν Κύριος, Κρινεῖ
v.19 ἔχωvppanmp οὖνc ἀδελφόςnvmp παρρησίαnafs εἰςp ὁdafs εἴσοδοςnafs ὁdgnp ἅγιοςagnpn ἐνp
ὁddns αἷµαndns ᾿Ιησοῦςngms . v.20 ὅςrrafs ἐγκαινίζωviaa3s ἐγώrpd-p ὁδόςnafs πρόσφατοςaafsn
καίc ζάωvppaafs διάp ὁdgns καταπέτασµαngns οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdgfs σάρξngfs αὐτόςrpgms .
v.21 καίc ἱερεύςnams µέγαςaamsn ἐπίp ὁdams οἶκοςnams ὁdgms θεόςngms . v.22 προσέρχοµαιvspn1p
µετάp ἀληθινόςagfsn καρδίαngfs ἐνp πληροφορίαndfs πίστιςngfs ῥαντίζωvpxpnmp ὁdafp καρδίαnafp
ἀπόp συνείδησιςngfs πονηρόςagfsn καίc λούωvpxpnmp ὁdans σῶµαnans ὕδωρndns καθαρόςadnsn .
v.23 κατέχωvspa1p ὁdafs ὁµολογίαnafs ὁdgfs ἐλπίςngfs ἀκλινήςaafsn πιστόςanmsn γάρc ὁdnms
ἐπαγγέλλοµαιvpadnms . v.24 καίc κατανοέωvspa1p ἀλλήλωνreamp εἰςp παροξυσµόςnams ἀγάπηngfs
καίc καλόςagnpn ἔργονngnp . v.25 µήxo ἐγκαταλείπωvppanmp ὁdafs ἐπισυναγωγήnafs ἑαυτοῦrxgmp
bo nnns
καθώς ἔθος τι-σριδµπ ἀλλάc παρακαλέωvppanmp καίc τοσοῦτοςrddns µᾶλλονbo ὅσοςrcdns
βλέπωvipa2p ἐγγίζωvppaafs ὁdafs ἡµέραnafs . v.26 ἑκουσίωςbo γάρc ἁµαρτάνωvppagmp ἐγώrpg-p µετάp
ὁdans λαµβάνωvnaa ὁdafs ἐπίγνωσιςnafs ὁdgfs ἀλήθειαngfs οὐκέτιbo περίp ἁµαρτίαngfp ἀπολείπωvipp3s
θυσίαnnfs . v.27 φοβερόςanfsn δέc τι-σρινφσ ἐκδοχήnnfs κρίσιςngfs καίc πῦρngns ζῆλοςnnns
ἐσθίωvnpa µέλλωvppagns ὁdamp ὑπεναντίοςaampn . v.28 ἀθετέωvpaanms τι-σρινµσ νόµοςnams
Μωϋσῆςngms χωρίςbo οἰκτιρµόςngmp ἐπίp δύοndmp ἤxo τρεῖςndmp µάρτυςndmp ἀποθνῄσκωvipa3s .
v.29 πόσοςrodns δοκέωvipa2p χείρωνagfsn ἀξιόωvifp3s τιµωρίαngfs ὁdnms ὁdams υἱόςnams ὁdgms
θεόςngms καταπατέωvpaanms καίc ὁdans αἷµαnans ὁdgfs διαθήκηngfs κοινόςaansn ἡγέοµαιvpadnms ἐνp
ὅςrrdns ἁγιάζωviap3s καίc ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs χάριςngfs ἐνυβρίζωvpaanms .
τὸν λαὸν αὐτοῦ. φοβερὸν τὸ ἐµπεσεῖν εἰς χεῖρας θεοῦ ζῶντος. 31
᾿Αναµιµνῄσκεσθε δὲ τὰς πρότερον ἡµέρας ἐν αἷς φωτισθέντες 32
πολλὴν ἄθλησιν ὑπεµείνατε παθηµάτων. τοῦτο µὲν ὀνειδι- 33
σµοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόµενοι τοῦτο δὲ κοινωνοὶ τῶν

οὕτως ἀναστρεφοµένων γενηθέντες. καὶ γὰρ τοῖς δεσµοῖς 34
µου συνεπαθήσατε καὶ τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑµῶν

µετὰ χαρᾶς προσεδέξασθε γινώσκοντες ἔχειν ἑαυτοῖς κρείτ-
τονα ὕπαρξιν ἐν οὐρανοῖς καὶ µένουσαν. µὴ ἀποβάλητε οὖν 35
τὴν παρρησίαν ὑµῶν ἥτις ἔχει µισθαποδοσίαν µεγάλην. ὑ- 36
ποµονῆς γὰρ ἔχετε χρείαν ἵνα τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ ποιήσαντες

κοµίσησθε τὴν ἐπαγγελίαν. ἔτι γὰρ µικρὸν ὅσον ὅσον ὁ ἐρ- 37
χόµενος ἥξει καὶ οὐ χρονιεῖ. ὁ δὲ δίκαιός ἐκ πίστεως ζήσεται 38
καὶ ἐὰν ὑποστείληται οὐκ εὐδοκεῖ ἡ ψυχή µου ἐν αὐτῷ. ἡ- 39
µεῖς δὲ οὐκ ἐσµὲν ὑποστολῆς εἰς ἀπώλειαν ἀλλὰ πίστεως εἰς

περιποίησιν ψυχῆς.
῎Εστιν δὲ πίστις ἐλπιζοµένων ὑπόστασις πραγµάτων ἔλεγ- 11
χος οὐ βλεποµένων. ἐν ταύτῃ γὰρ ἐµαρτυρήθησαν οἱ πρε- 2
σβύτεροι. Πίστει νοοῦµεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήµατι 3
θεοῦ εἰς τὸ µὴ ἐκ φαινοµένων τά βλεπόµενα γεγονέναι. Πί- 4
στει πλείονα θυσίαν ῞Αβελ παρὰ Κάϊν προσήνεγκεν τῷ θεῷ δι΄

ἡς ἐµαρτυρήθη εἶναι δίκαιος µαρτυροῦντος ἐπὶ τοῖς δώροις
v.30 οἶδαvixa1p γάρc ὁdams λέγωvpaaams ἐγώrpd-s ἐκδίκησιςnnfs ἐγώrpn-s ἀνταποδίδωµιvifa1s
λέγωvipa3s κύριοςnnms καίc πάλινbo κύριοςnnms κρίνωvifa3s ὁdams λαόςnams
αὐτόςrpgms . v.31 φοβερόςannsn ὁdnns ἐµπίπτωvnaa εἰςp χείρnafp θεόςngms ζάωvppagms .
v.32 ἀναµιµνῄσκωvdpm2p δέc ὁdafp πρότεροςaansn ἡµέραnafp ἐνp ὅςrrdfp φωτίζωvpapnmp πολύςaafsn
ἄθλησιςnafs ὑποµένωviaa2p πάθηµαngnp . v.33 οὗτοςrdnns µένxo ὀνειδισµόςndmp τέxo καίc
θλῖψιςndfp θεατρίζωvpppnmp οὗτοςrdnns δέc κοινωνόςanmpn ὁdgmp οὕτωbo ἀναστρέφωvpppgmp
γίνοµαιvpaonmp . v.34 καίc γάρc ὁddmp δεσµόςndmp ἐγώrpg-s συµπαθέωviaa2p καίc ὁdafs
ἁρπαγήnafs ὁdgnp ὑπάρχωvppagnp σύrpg-p µετάp χαράngfs προσδέχοµαιviad2p γινώσκωvppanmp
ἔχωvnpa ἑαυτοῦrxdmp κρείττωνaafsn ὕπαρξιςnafs ἐνp οὐρανόςndmp καίc µένωvppaafs . v.35 µήxo
ἀποβάλλωvsaa2p οὖνc ὁdafs παρρησίαnafs σύrpg-p ὅστιςrrnfs ἔχωvipa3s µισθαποδοσίαnafs µέγαςaafsn .
v.36 ὑποµονήngfs γάρc ἔχωvipa2p χρείαnafs ἵναc ὁdans θέληµαnans ὁdgms θεόςngms ποιέωvpaanmp
κοµίζωvsam2p ὁdafs ἐπαγγελίαnafs . v.37 ἔτιbo γάρc µικρόςaansn ὅσοςrcans ὅσοςrcans ὁdnms
vppnnms vifa3s c xo
ἔρχοµαι ἥκω καί οὐ χρονίζωvifa3s . v.38 ὁdnms δέc δίκαιοςanmsn ἐκp
πίστιςngfs ζάωvifd3s καίc ἐάνqo ὑποστέλλωvsam3s οὐxo εὐδοκέωvipa3s ὁdnfs ψυχήnnfs ἐγώrpg-s ἐνp
αὐτόςrpdms . v.39 ἐγώrpn-p δέc οὐxo εἰµίvipx1p ὑποστολήngfs εἰςp ἀπώλειαnafs ἀλλάc πίστιςngfs
εἰςp περιποίησιςnafs ψυχήngfs . 11. v.1 εἰµίvipx3s δέc πίστιςnnfs ἐλπίζωvpppgmp ὑπόστασιςnnfs
πρᾶγµαngnp ἔλεγχοςnnms οὐxo βλέπωvpppgnp . v.2 ἐνp οὗτοςrddfs γάρc µαρτυρέωviap3p ὁdnmp
anmpn ndfs vipa1p
πρεσβύτερος . v.3 πίστις νοέω καταρτίζωvnxp ὁdamp αἰώνnamp ῥῆµαndns θεόςngms
εἰςp ὁdans µήxo ἐκp φαίνωvppegnp ὁdnnp βλέπωvpppnnp γίνοµαιvnxa .
5 αὐτοῦ τοῦ θεοῦ καὶ δι΄ αὐτῆς ἀποθανὼν ἔτι λαλεῖται. Πί-
στει ῾Ενὼχ µετετέθη τοῦ µὴ ἰδεῖν θάνατον καὶ οὐχ εὑρίσκετο,
διότι µετέθηκεν αὐτὸν ὁ θεός πρὸ γὰρ τῆς µεταθέσεως αὐτοῦ
6 µεµαρτύρηται εὐηρεστηκέναι τῷ θεῷ, χωρὶς δὲ πίστεως ἀδύ-
νατον εὐαρεστῆσαι, πιστεῦσαι γὰρ δεῖ τὸν προσερχόµενον τῷ
θεῷ ὅτι ἔστιν καὶ τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτὸν µισθαποδότης γίνεται.
7 Πίστει χρηµατισθεὶς Νῶε περὶ τῶν µηδέπω βλεποµένων εὐλα-
βηθεὶς κατεσκεύασεν κιβωτὸν εἰς σωτηρίαν τοῦ οἴκου αὐτοῦ δι΄
ἡς κατέκρινεν τὸν κόσµον καὶ τῆς κατὰ πίστιν δικαιοσύνης ἐ-
8 γένετο κληρονόµος. Πίστει καλούµενος ᾿Αβραὰµ ὑπήκουσεν
ἐξελθεῖν εἰς τὸν τόπον ὃν ἤµελλεν λαµβάνειν εἰς κληρονοµίαν
9 καὶ ἐξῆλθεν µὴ ἐπιστάµενος ποῦ ἔρχεται. Πίστει παρῴκησεν
εἰς [τὴν] γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν ἐν σκηναῖς κατοι-
κήσας µετὰ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ τῶν συγκληρονόµων τῆς ἐπαγ-
10 γελίας τῆς αὐτῆς, ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεµελίους ἔχουσαν
11 πόλιν ἡς τεχνίτης καὶ δηµιουργὸς ὁ θεός. Πίστει καὶ αὐτὴ
Σάρρα δύναµιν εἰς καταβολὴν σπέρµατος ἔλαβεν καὶ παρὰ
καιρὸν ἡλικίας ἔτεκεν, ἐπεὶ πιστὸν ἡγήσατο τὸν ἐπαγγειλά-
12 µενον. διὸ καὶ ἀφ ἑνὸς ἐγεννήθησαν καὶ ταῦτα νενεκρωµέ-
νου καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει καὶ ὡς ἡ ἄµµος
v.4 πίστιςndfs πολύςaafsc θυσίαnafs ῞Αβελtp παράp Κάϊνtp προσφέρωviaa3s ὁddms θεόςndms διάp
ὅςrrgfs µαρτυρέωviap3s εἰµίvnpx δίκαιοςanmsn µαρτυρέωvppagms ἐπίp ὁddnp δῶρονndnp αὐτόςrpgms
ὁdgms θεόςngms καίc διάp αὐτόςrpgfs ἀποθνῄσκωvpaanms ἔτιbo λαλέωvipm3s . v.5 πίστιςndfs ῾Ενώχtp
µετατίθηµιviap3s ὁdgms µήxo ὁράωvnaa θάνατοςnams καίc οὐxo εὑρίσκωviip3s διότιc µετατίθηµιviaa3s
αὐτόςrpams ὁdnms θεόςnnms πρόp γάρc ὁdgfs µετάθεσιςngfs αὐτόςrpgms µαρτυρέωvixp3s εὐαρεστέωvnxa
ὁddms θεόςndms . v.6 χωρίςbo δέc πίστιςngfs ἀδύνατοςannsn εὐαρεστέωvnaa πιστεύωvnaa γάρc
δεῖvipq3s ὁdams προσέρχοµαιvppnams ὁddms θεόςndms ὅτιc εἰµίvipx3s καίc ὁddmp ἐκζητέωvppadmp
αὐτόςrpams µισθαποδότηςnnms γίνοµαιvipn3s . v.7 πίστιςndfs χρηµατίζωvpapnms Νῶεtp περίp
ὁdgnp µηδέπωbo βλέπωvpppgnp εὐλαβέοµαιvpapnms κατασκευάζωviaa3s κιβωτόςnafs εἰςp σωτηρίαnafs
ὁdgms οἶκοςngms αὐτόςrpgms διάp ὅςrrgfs κατακρίνωviaa3s ὁdams κόσµοςnams καίc ὁdgfs κατάp
πίστιςnafs δικαιοσύνηngfs γίνοµαιviad3s κληρονόµοςnnms . v.8 πίστιςndfs καλέωvpppnms ᾿Αβραάµtp
ὑπακούωviaa3s ἐξέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams τόποςnams ὅςrrams µέλλωviia3s λαµβάνωvnpa εἰςp
κληρονοµίαnafs καίc ἐξέρχοµαιviaa3s µήxo ἐπίσταµαιvppnnms ποῦxo ἔρχοµαιvipn3s . v.9 πίστιςndfs
παροικέωviaa3s εἰςp ὁdafs γῆnafs ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὡςbo ἀλλότριοςaafsn ἐνp σκηνήndfp
κατοικέωvpaanms µετάp ᾿Ισαάκtp καίc ᾿Ιακώβtp ὁdgmp συγκληρονόµοςagmpn ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὁdgfs
αὐτόςrpgfs . v.10 ἐκδέχοµαιviin3s γάρc ὁdafs ὁdamp θεµέλιοςnamp ἔχωvppaafs πόλιςnafs ὅςrrgfs
nnms
τεχνίτης καίc δηµιουργόςnnms ὁdnms θεόςnnms . v.11 πίστιςndfs καίc αὐτόςrpnfs Σάρραnnfs
δύναµιςnafs εἰςp καταβολήnafs σπέρµαngns λαµβάνωviaa3s καίc παράp καιρόςnams ἡλικίαngfs
τίκτωviaa3s ἐπείc πιστόςaamsn ἡγέοµαιviad3s ὁdams ἐπαγγέλλοµαιvpadams .
ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἡ ἀναρίθµητος. Κατὰ πί- 13
στιν ἀπέθανον οὗτοι πάντες µὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας ἀλλὰ

πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάµενοι καὶ ὁµολογήσαντες
ὅτι ξένοι καὶ παρεπίδηµοί εἰσιν ἐπὶ τῆς γῆς. οἱ γὰρ τοιαῦτα 14
λέγοντες ἐµφανίζουσιν ὅτι πατρίδα ἐπιζητοῦσιν. καὶ εἰ µὲν 15
ἐκείνης ἐµνηµόνευον ἀφ ἡς ἐξῆλθον εἶχον ἂν καιρὸν ἀνακάµ-

ψαι, νῦν δὲ κρείττονος ὀρέγονται τοῦτ ἔστιν ἐπουρανίου διὸ 16
οὐκ ἐπαισχύνεται αὐτοὺς ὁ θεὸς θεὸς ἐπικαλεῖσθαι αὐτῶν, ἡ-

τοίµασεν γὰρ αὐτοῖς πόλιν. Πίστει προσενήνοχεν ᾿Αβραὰµ 17
τὸν ᾿Ισαὰκ πειραζόµενος καὶ τὸν µονογενῆ προσέφερεν ὁ τὰς

ἐπαγγελίας ἀναδεξάµενος. πρὸς ὃν ἐλαλήθη ὅτι ᾿Εν ᾿Ισα- 18
ὰκ κληθήσεταί σοι σπέρµα. λογισάµενος ὅτι καὶ ἐκ νεκρῶν 19
ἐγείρειν δυνατὸς ὁ θεός ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκοµί-

σατο. Πίστει περὶ µελλόντων εὐλόγησεν ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακὼβ 20
καὶ τὸν ᾿Ησαῦ. Πίστει ᾿Ιακὼβ ἀποθνῄσκων ἕκαστον τῶν υἱῶν 21
᾿Ιωσὴφ εὐλόγησεν καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου

αὐτοῦ. Πίστει ᾿Ιωσὴφ τελευτῶν περὶ τῆς ἐξόδου τῶν υἱῶν ᾿Ισ- 22
ραὴλ ἐµνηµόνευσεν καὶ περὶ τῶν ὀστέων αὐτοῦ ἐνετείλατο.

Πίστει Μωϋσῆς γεννηθεὶς ἐκρύβη τρίµηνον ὑπὸ τῶν πατέρων 23
αὐτοῦ διότι εἶδον ἀστεῖον τὸ παιδίον καὶ οὐκ ἐφοβήθησαν τὸ

v.12 διόc καίc ἀπόp εἷςngms γεννάωviap3p καίc οὗτοςrdnnp νεκρόωvpxpgms καθώςbo ὁdnnp
ἄστρονnnnp ὁdgms οὐρανόςngms ὁddns πλῆθοςndns καίc ὡςbo ὁdnfs ἄµµοςnnfs ὁdnfs παράp
ὁdans χεῖλοςnans ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdnfs ἀναρίθµητοςanfsn . v.13 κατάp πίστιςnafs
ἀποθνῄσκωviaa3p οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn µήxo λαµβάνωvpaanmp ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀλλάc
πόρρωθενbo αὐτόςrpafp ὁράωvpaanmp καίc ἀσπάζοµαιvpadnmp καίc ὁµολογέωvpaanmp ὅτιc ξένοςanmpn
καίc παρεπίδηµοςanmpn εἰµίvipx3p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.14 ὁdnmp γάρc τοιοῦτοςrdanp λέγωvppanmp
vipa3p c nafs vipa3p
ἐµφανίζω ὅτι πατρίς ἐπιζητέω . v.15 καίc εἰqo µένxo ἐκεῖνοςrdgfs µνηµονεύωviia3p
ἀπόp ὅςrrgfs ἐξέρχοµαιviaa3p ἔχωviia3p ἄνxo καιρόςnams ἀνακάµπτωvnaa . v.16 νῦνbo δέc
κρείττωνagfsn ὀρέγωvipm3p οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ἐπουράνιοςagfsn διόc οὐxo ἐπαισχύνοµαιvipn3s
αὐτόςrpamp ὁdnms θεόςnnms θεόςnnms ἐπικαλέωvnpp αὐτόςrpgmp ἑτοιµάζωviaa3s γάρc αὐτόςrpdmp
πόλιςnafs . v.17 πίστιςndfs προσφέρωvixa3s ᾿Αβραάµtp ὁdams ᾿Ισαάκtp πειράζωvpppnms καίc ὁdams
µονογενήςaamsn προσφέρωviia3s ὁdnms ὁdafp ἐπαγγελίαnafp ἀναδέχοµαιvpadnms . v.18 πρόςp
ὅςrrams λαλέωviap3s ὅτιc ἐνp ᾿Ισαάκtp καλέωvifp3s σύrpd-s σπέρµαnnns . v.19 λογίζοµαιvpadnms
ὅτιc καίc ἐκp νεκρόςagmpn ἐγείρωvnpa δυνατόςanmsn ὁdnms θεόςnnms ὅθενbo αὐτόςrpams καίc ἐνp
παραβολήndfs κοµίζωviam3s . v.20 πίστιςndfs περίp µέλλωvppagnp εὐλογέωviaa3s ᾿Ισαάκtp ὁdams
tp c dams tp
᾿Ιακώβ καί ὁ ᾿Ησαῦ . v.21 πίστιςndfs ᾿Ιακώβtp ἀποθνῄσκωvppanms ἕκαστοςaamsn ὁdgmp
υἱόςngmp ᾿Ιωσήφtp εὐλογέωviaa3s καίc προσκυνέωviaa3s ἐπίp ὁdans ἄκρονnans ὁdgfs ῥάβδοςngfs
αὐτόςrpgms . v.22 πίστιςndfs ᾿Ιωσήφtp τελευτάωvppanms περίp ὁdgfs ἔξοδοςngfs ὁdgmp υἱόςngmp
᾿Ισραήλtp µνηµονεύωviaa3s καίc περίp ὁdgnp ὀστέονngnp αὐτόςrpgms ἐντέλλοµαιviad3s .
24 διάταγµα τοῦ βασιλέως. Πίστει Μωϋσῆς µέγας γενόµενος

25 ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ. µᾶλλον ἑλόµενος
συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁµαρ-
26 τίας ἀπόλαυσιν. µείζονα πλοῦτον ἡγησάµενος τῶν Αἰγύπτου
θησαυρῶν τὸν ὀνειδισµὸν τοῦ Χριστοῦ, ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν
27 µισθαποδοσίαν. Πίστει κατέλιπεν Αἴγυπτον µὴ φοβηθεὶς τὸν
θυµὸν τοῦ βασιλέως, τὸν γὰρ ἀόρατον ὡς ὁρῶν ἐκαρτέρησεν.
28 Πίστει πεποίηκεν τὸ πάσχα καὶ τὴν πρόσχυσιν τοῦ αἵµατος
29 ἵνα µὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν. Πίστει διέβη-
σαν τὴν ᾿Ερυθρὰν Θάλασσαν ὡς διὰ ξηρᾶς ἡς πεῖραν λαβόντες
30 οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν. Πίστει τὰ τείχη ᾿Ιεριχὼ ἔπεσεν
31 κυκλωθέντα ἐπὶ ἑπτὰ ἡµέρας. Πίστει ῾Ραὰβ ἡ πόρνη οὐ συ-
ναπώλετο τοῖς ἀπειθήσασιν δεξαµένη τοὺς κατασκόπους µετ
32 εἰρήνης. Καὶ τί ἔτι λέγω ἐπιλείψει γὰρ µε διηγούµενον ὁ
χρόνος περὶ Γεδεών Βαράκ τε καὶ Σαµψών καὶ ᾿Ιεφθάε ∆αυίδ
33 τε καὶ Σαµουὴλ καὶ τῶν προφητῶν. οἳ διὰ πίστεως κατη-
γωνίσαντο βασιλείας εἰργάσαντο δικαιοσύνην ἐπέτυχον ἐπαγ-
34 γελιῶν ἔφραξαν στόµατα λεόντων. ἔσβεσαν δύναµιν πυρός
ἔφυγον στόµατα µαχαίρας ἐνεδυναµώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας
ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέµῳ παρεµβολὰς ἔκλιναν ἀλλο-
v.23 πίστιςndfs Μωϋσῆςnnms γεννάωvpapnms κρύπτωviap3s τρίµηνοςaansn ὑπόp ὁdgmp πατήρngmp
αὐτόςrpgms διότιc ὁράωviaa3p ἀστεῖοςaansn ὁdans παιδίονnans καίc οὐxo φοβέοµαιviao3p ὁdans
διάταγµαnans ὁdgms βασιλεύςngms . v.24 πίστιςndfs Μωϋσῆςnnms µέγαςanmsn γίνοµαιvpadnms
ἀρνέοµαιviad3s λέγωvnpp υἱόςnnms θυγάτηρngfs Φαραώtp . v.25 µᾶλλονbo αἱρέωvpamnms
συγκακουχέοµαιvnpn ὁddms λαόςndms ὁdgms θεόςngms ἤxo πρόσκαιροςaafsn ἔχωvnpa ἁµαρτίαngfs
ἀπόλαυσιςnafs . v.26 µέγαςaamsc πλοῦτοςnams ἡγέοµαιvpadnms ὁdgmp Αἴγυπτοςngfs θησαυρόςngmp
ὁdams ὀνειδισµόςnams ὁdgms Χριστόςngms ἀποβλέπωviia3s γάρc εἰςp ὁdafs µισθαποδοσίαnafs .
v.27 πίστιςndfs καταλείπωviaa3s Αἴγυπτοςnafs µήxo φοβέοµαιvpaonms ὁdams θυµόςnams ὁdgms
βασιλεύςngms ὁdams γάρc ἀόρατοςaamsn ὡςbo ὁράωvppanms καρτερέωviaa3s . v.28 πίστιςndfs
vixa3s dans ta c dafs nafs dgns ngns c xo dnms
ποιέω ὁ πάσχα καί ὁ πρόσχυσις ὁ αἷµα ἵνα µή ὁ ὀλοθρεύωvppanms
ὁdanp πρωτότοκοςaanpn θιγγάνωvsaa3s αὐτόςrpgmp . v.29 πίστιςndfs διαβαίνωviaa3p ὁdafs
ἐρυθρόςaafsn θάλασσαnafs ὡςbo διάp ξηρόςngfs ὅςrrgfs πεῖραnafs λαµβάνωvpaanmp ὁdnmp
Αἰγύπτιοςanmpn καταπίνωviap3p . v.30 πίστιςndfs ὁdnnp τεῖχοςnnnp ᾿Ιεριχώtp πίπτωviaa3s
vpapnnp p tn nafp
κυκλόω ἐπί ἑπτά ἡµέρα . v.31 πίστιςndfs ῾Ραάβtp ὁdnfs πόρνηnnfs οὐxo
συναπόλλυµιviam3s ὁddmp ἀπειθέωvpaadmp δέχοµαιvpadnfs ὁdamp κατάσκοποςnamp µετάp εἰρήνηngfs .
v.32 καίc τίςrqans ἔτιbo λέγωvspa1s ἐπιλείπωvifa3s γάρc ἐγώrpa-s διηγέοµαιvppnams ὁdnms χρόνοςnnms
περίp Γεδεώνtp Βαράκtp τέxo καίc Σαµψώνtp καίc ᾿Ιεφθάεtp ∆αυίδtp τέxo καίc Σαµουήλtp καίc ὁdgmp
προφήτηςngmp . v.33 ὅςrrnmp διάp πίστιςngfs καταγωνίζοµαιviad3p βασιλείαnafp ἐργάζοµαιviad3p
δικαιοσύνηnafs ἐπιτυγχάνωviaa2p ἐπαγγελίαngfp φράσσωviaa3p στόµαnanp λέωνngmp .
τρίων. ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν, 35
ἄλλοι δὲ ἐτυµπανίσθησαν οὐ προσδεξάµενοι τὴν ἀπολύτρωσιν

ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν, ἕτεροι δὲ ἐµπαιγµῶν καὶ 36
µαστίγων πεῖραν ἔλαβον ἔτι δὲ δεσµῶν καὶ φυλακῆς, ἐλιθά- 37
σθησαν ἐπρίσθησαν ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ µαχαίρας ἀπέθα-

νον περιῆλθον ἐν µηλωταῖς ἐν αἰγείοις δέρµασιν ὑστερούµενοι
θλιβόµενοι κακουχούµενοι. ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσµος ἐν ἐ- 38
ρηµίαις πλανώµενοι καὶ ὄρεσιν καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς

τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες µαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως 39
οὐκ ἐκοµίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν. τοῦ θεοῦ περὶ ἡµῶν κρεῖτ- 40
τόν τι προβλεψαµένου ἵνα µὴ χωρὶς ἡµῶν τελειωθῶσιν.

Τοιγαροῦν καὶ ἡµεῖς τοσοῦτον ἔχοντες περικείµενον ἡµῖν 12
νέφος µαρτύρων ὄγκον ἀποθέµενοι πάντα καὶ τὴν εὐπερίστα-
τον ἁµαρτίαν δι΄ ὑποµονῆς τρέχωµεν τὸν προκείµενον ἡµῖν ἀ-
γῶνα. ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν 2
᾿Ιησοῦν ὃς ἀντὶ τῆς προκειµένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέµεινεν σταυ-

ρὸν αἰσχύνης καταφρονήσας ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνου τοῦ θεοῦ
κεκάθικεν. ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑποµεµενηκότα 3
ὑπὸ τῶν ἁµαρτωλῶν εἰς ἀυτὸν ἀντιλογίαν ἵνα µὴ κάµητε ταῖς

ψυχαῖς ὑµῶν ἐκλυόµενοι. Οὔπω µέχρις αἵµατος ἀντικατέ- 4
v.34 σβέννυµιviaa3p δύναµιςnafs πῦρngns φεύγωviaa3p στόµαnanp µάχαιραngfs ἐνδυναµόωviap3p

ἀπόp ἀσθένειαngfs γίνοµαιviao3p ἰσχυρόςanmpn ἐνp πόλεµοςndms παρεµβολήnafp κλίνωviaa3p
ἀλλότριοςagmpn . v.35 λαµβάνωviaa3p γυνήnnfp ἐκp ἀνάστασιςngfs ὁdamp νεκρόςaampn αὐτόςrpgfp
anmpn
ἄλλος δέ τυµπανίζωviap3p οὐxo προσδέχοµαιvpadnmp ὁdafs ἀπολύτρωσιςnafs ἵναc κρείττωνagfsn
c
ἀνάστασιςngfs τυγχάνωvsaa3p . v.36 ἕτεροςanmpn δέc ἐµπαιγµόςngmp καίc µάστιξngfp πεῖραnafs

viaa3p bo
λαµβάνω ἔτι δέ δεσµόςngmp καίc φυλακήngfs .
c
v.37 λιθάζωviap3p πρίζωviap3p
πειράζωviap3p ἐνp φόνοςndms µάχαιραngfs ἀποθνῄσκωviaa3p περιέρχοµαιviaa3p ἐνp µηλωτήndfp
ἐνp αἴγειοςadnpn δέρµαndnp ὑστερέωvpppnmp θλίβωvpppnmp κακουχέωvpppnmp . v.38 ὅςrrgmp
οὐxo εἰµίviix3s ἄξιοςanmsn ὁdnms κόσµοςnnms ἐνp ἐρηµίαndfp πλανάωvpppnmp καίc ὄροςndnp καίc
σπήλαιονndnp καίc ὁddfp ὀπήndfp ὁdgfs γῆngfs . v.39 καίc οὗτοςrdnmp πᾶςanmpn µαρτυρέωvpapnmp
διάp ὁdgfs πίστιςngfs οὐxo κοµίζωviam3p ὁdafs ἐπαγγελίαnafs . v.40 ὁdgms θεόςngms περίp
ἐγώrpg-p κρείττωνaansn τι-σριανσ προβλέπωvpamgms ἵναc µήxo χωρίςbo ἐγώrpg-p τελειόωvsap3p .
12. v.1 τοιγαροῦνxo καίc ἐγώrpn-p τοσοῦτοςrdans ἔχωvppanmp περίκειµαιvppnans ἐγώrpd-p νέφοςnans
µάρτυςngmp ὄγκοςnams ἀποτίθηµιvpamnmp πᾶςaamsn καίc ὁdafs εὐπερίστατοςaafsn ἁµαρτίαnafs διάp
ὑποµονήngfs τρέχωvspa1p ὁdams πρόκειµαιvppnams ἐγώrpd-p ἀγώνnams . v.2 ἀφοράωvppanmp
εἰςp ὁdams ὁdgfs πίστιςngfs ἀρχηγόςnams καίc τελειωτήςnams ᾿Ιησοῦςnams ὅςrrnms ἀντίp ὁdgfs
πρόκειµαιvppngfs αὐτόςrpdms χαράngfs ὑποµένωviaa3s σταυρόςnams αἰσχύνηngfs καταφρονέωvpaanms
ἐνp δεξιόςadfsn τέxo ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms καθίζωvixa3s . v.3 ἀναλογίζοµαιvdad2p γάρc
ὁdams τοιοῦτοςrdafs ὑποµένωvpxaams ὑπόp ὁdgmp ἁµαρτωλόςagmpn εἰςp αὐτόςrpams ἀντιλογίαnafs ἵναc
µήxo κάµνωvsaa2p ὁddfp ψυχήndfp σύrpg-p ἐκλύωvpppnmp .
5 στητε πρὸς τὴν ἁµαρτίαν ἀνταγωνιζόµενοι. καὶ ἐκλέλησθε

τῆς παρακλήσεως ἥτις ὑµῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται Υἱέ µου µὴ
ὀλιγώρει παιδείας κυρίου µηδὲ ἐκλύου ὑπ αὐτοῦ ἐλεγχόµε-
6 νος, ὃν γὰρ ἀγαπᾷ κύριος παιδεύει µαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν
7 ὃν παραδέχεται. εἰς παιδείαν ὑποµένετε ὡς υἱοῖς ὑµῖν προ-
8 σφέρεται ὁ θεός τίς γὰρ υἱὸς ἐστιν ὃν οὐ παιδεύει πατήρ. εἰ
δὲ χωρίς ἐστε παιδείας ἡς µέτοχοι γεγόνασιν πάντες ἄρα νόθοι
9 ἐστε καὶ οὐχ υἱοί. εἶτα τοὺς µὲν τῆς σαρκὸς ἡµῶν πατέρας
εἴχοµεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόµεθα, οὐ πολλῷ µᾶλλον ὑπο-
10 ταγησόµεθα τῷ πατρὶ τῶν πνευµάτων καὶ ζήσοµεν. οἱ µὲν
γὰρ πρὸς ὀλίγας ἡµέρας κατὰ τὸ δοκοῦν αὐτοῖς ἐπαίδευον
ὁ δὲ ἐπὶ τὸ συµφέρον εἰς τὸ µεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ.
11 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς µὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ
λύπης ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι΄ αὐτῆς γεγυµνα-
12 σµένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύνης. ∆ιὸ τὰς παρειµένας χεῖρας
13 καὶ τὰ παραλελυµένα γόνατα ἀνορθώσατε. καὶ τροχιὰς ὀρ-
θὰς ποιήσατε τοῖς ποσὶν ὑµῶν ἵνα µὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ ἰαθῇ
14 δὲ µᾶλλον. Εἰρήνην διώκετε µετὰ πάντων καὶ τὸν ἁγιασµόν
15 οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν κύριον. ἐπισκοποῦντες µή τις
ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ µή τις ῥίζα πικρίας ἄνω
v.4 οὔπωbo µέχριbo αἷµαngns ἀντικαθίστηµιviaa2p πρόςp ὁdafs ἁµαρτίαnafs ἀνταγωνίζοµαιvppnnmp .
v.5 καίc ἐκλανθάνοµαιvixp2p ὁdgfs παράκλησιςngfs ὅστιςrrnfs σύrpd-p ὡςbo υἱόςndmp διαλέγοµαιvipn3s
υἱόςnvms ἐγώrpg-s µήxo ὀλιγωρέωvdpa2s παιδείαngfs κύριοςngms µηδέc ἐκλύωvdpp2s ὑπόp αὐτόςrpgms
ἐλέγχωvpppnms . v.6 ὅςrrams γάρc ἀγαπάωvipa3s κύριοςnnms παιδεύωvipa3s µαστιγόωvipa3s δέc
πᾶςaamsn υἱόςnams ὅςrrams παραδέχοµαιvipn3s . v.7 εἰςp παιδείαnafs ὑποµένωvipa2p ὡςbo υἱόςndmp
σύrpd-p προσφέρωvipp3s ὁdnms θεόςnnms τίςrqnms γάρc υἱόςnnms εἰµίvipx3s ὅςrrams οὐxo παιδεύωvipa3s
πατήρnnms . v.8 εἰqo δέc χωρίςbo εἰµίvipx2p παιδείαngfs ὅςrrgfs µέτοχοςanmpn γίνοµαιvixa3p
πᾶςanmpn ἄραxo νόθοςanmpn εἰµίvipx2p καίc οὐxo υἱόςnnmp . v.9 εἶταbo ὁdamp µένxo ὁdgfs
σάρξngfs ἐγώrpg-p πατήρnamp ἔχωviia1p παιδευτήςnamp καίc ἐντρέπωviim1p οὐxo πολύςadnsn µᾶλλονbo
ὑποτάσσωvifp1p ὁddms πατήρndms ὁdgnp πνεῦµαngnp καίc ζάωvifa1p . v.10 ὁdnmp µένxo γάρc πρόςp
ὀλίγοςaafpn ἡµέραnafp κατάp ὁdans δοκέωvppaans αὐτόςrpdmp παιδεύωviia3p ὁdnms δέc ἐπίp ὁdans
συµφέρωvppaans εἰςp ὁdans µεταλαµβάνωvnaa ὁdgfs ἁγιότηςngfs αὐτόςrpgms . v.11 πᾶςanfsn δέc
παιδείαnnfs πρόςp µένxo ὁdans πάρειµιvppxans οὐxo δοκέωvipa3s χαράngfs εἰµίvnpx ἀλλάc λύπηngfs
ὕστεροςbo δέc καρπόςnams εἰρηνικόςaafsn ὁddmp διάp αὐτόςrpgfs γυµνάζωvpxpdmp ἀποδίδωµιvipa3s
δικαιοσύνηngfs . v.12 διόc ὁdafp παρίηµιvpxpafp χείρnafp καίc ὁdanp παραλύωvpxpanp γόνυnanp
ἀνορθόωvdaa2p . v.13 καίc τροχιάnafp ὀρθόςaafpn ποιέωvdaa2p ὁddmp πούςndmp σύrpg-p ἵναc µήxo
ὁdnns χωλόςannsn ἐκτρέπωvsap3s ἰάοµαιvsap3s δέc µᾶλλονbo . v.14 εἰρήνηnafs διώκωvdpa2p µετάp
agmpn c dams nams rrgms bo anfsn
πᾶς καί ὁ ἁγιασµός ὅς χωρίς οὐδείς ὁράωvifd3s ὁdams κύριοςnams .
φύουσα ἐνοχλῇ καὶ διὰ ταὐτῆς µιανθῶσιν πολλοί. µή τις 16
πόρνος ἢ βέβηλος ὡς ᾿Ησαῦ ὃς ἀντὶ βρώσεως µιᾶς ἀπέδοτο τὰ

πρωτοτόκια αὐτοῦ. ἴστε γὰρ ὅτι καὶ µετέπειτα θέλων κλη- 17
ρονοµῆσαι τὴν εὐλογίαν ἀπεδοκιµάσθη µετανοίας γὰρ τόπον

οὐχ εὗρεν καίπερ µετὰ δακρύων ἐκζητήσας αὐτήν. Οὐ γὰρ 18
προσεληλύθατε ψηλαφωµένῳ ὄρει, καὶ κεκαυµένῳ πυρὶ καὶ

γνόφῳ καὶ σκότῳ, καὶ θυέλλῃ. καὶ σάλπιγγος ἤχῳ καὶ φω- 19
νῇ ῥηµάτων ἡς οἱ ἀκούσαντες παρῃτήσαντο µὴ προστεθῆναι

αὐτοῖς λόγον. οὐκ ἔφερον γὰρ τὸ διαστελλόµενον Κἂν θη- 20
ρίον θίγῃ τοῦ ὄρους λιθοβοληθήσεται, καί οὕτως φοβερὸν 21
ἦν τὸ φανταζόµενον Μωϋσῆς εἶπεν ῎Εκφοβός εἰµι καὶ ἔντρο-

µος. ἀλλὰ προσεληλύθατε Σιὼν ὄρει καὶ πόλει θεοῦ ζῶντος 22
᾿Ιερουσαλὴµ ἐπουρανίῳ καὶ µυριάσιν ἀγγέλων. πανηγύρει 23
καὶ ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραµµένων καὶ

κριτῇ θεῷ πάντων καὶ πνεύµασιν δικαίων τετελειωµένων. καὶ 24
διαθήκης νέας µεσίτῃ ᾿Ιησοῦ καὶ αἵµατι ῥαντισµοῦ κρεῖττον

λαλοῦντι παρὰ τὸν ῞Αβελ. Βλέπετε µὴ παραιτήσησθε τὸν λα- 25
λοῦντα, εἰ γὰρ ἐκεῖνοι οὐκ ἔφυγον, τὸν ἐπὶ γῆς παραιτησά-

µενοι χρηµατίζοντα πολλῷ µᾶλλον ἡµεῖς οἱ τὸν ἀπ οὐρανῶν
ἀποστρεφόµενοι. οὗ ἡ φωνὴ τὴν γῆν ἐσάλευσεν τότε νῦν δὲ 26
ἐπήγγελται λέγων ῎Ετι ἅπαξ ἐγὼ σείω οὐ µόνον τὴν γῆν ἀλλὰ
v.15 ἐπισκοπέωvppanmp µήxo τι-σρινµσ ὑστερέωvppanms ἀπόp ὁdgfs χάριςngfs ὁdgms θεόςngms µήxo
τι-σρινφσ ῥίζαnnfs πικρίαngfs ἄνωbo φύωvppanfs ἐνοχλέωvspa3s καίc διάp οὗτοςrdgfs µιαίνωvsap3p
πολύςanmpn . v.16 µήxo τι-σρινµσ πόρνοςnnms ἤxo βέβηλοςanmsn ὡςbo ᾿Ησαῦtp ὅςrrnms
ἀντίp βρῶσιςngfs εἷςngfs ἀποδίδωµιviam3s ὁdanp πρωτοτόκιαnanp αὐτόςrpgms . v.17 οἶδαvdxa2p
c c c bo vppanms vnaa dafs nafs
γάρ ὅτι καί µετέπειτα θέλω κληρονοµέω ὁ εὐλογία ἀποδοκιµάζωviap3s
µετάνοιαngfs γάρc τόποςnams οὐxo εὑρίσκωviaa3s καίπερc µετάp δάκρυονngnp ἐκζητέωvpaanms
αὐτόςrpafs . v.18 οὐxo γάρc προσέρχοµαιvixa2p ψηλαφάωvpppdns ὄροςndns καίc καίωvpxpdns
πῦρndns καίc γνόφοςndms καίc σκότοςndms καίc θύελλαndfs . v.19 καίc σάλπιγξngfs ἦχοςndms
c ndfs ngnp rrgfs dnmp vpaanmp
καί φωνή ῥῆµα ὅς ὁ ἀκούω παραιτέοµαιviad3p µήxo προστίθηµιvnap
αὐτόςrpdmp λόγοςnams . v.20 οὐxo φέρωviia3p γάρc ὁdans διαστέλλωvpppans κἄνqo θηρίονnnns
θιγγάνωvsaa3s ὁdgns ὄροςngns λιθοβολέωvifp3s . v.21 καίc οὕτωbo φοβερόςannsn εἰµίviix3s
ὁdnns φαντάζωvpppnns Μωϋσῆςnnms λέγωviaa3s ἔκφοβοςanmsn εἰµίvipx1s καίc ἔντροµοςanmsn .
v.22 ἀλλάc προσέρχοµαιvixa2p Σιώνtp ὄροςndns καίc πόλιςndfs θεόςngms ζάωvppagms ᾿Ιερουσαλήµtp
ἐπουράνιοςadfsn καίc µυριάςndmp ἄγγελοςngmp . v.23 πανήγυριςndfs καίc ἐκκλησίαndfs
agmpn p ndmp vpxpgmp
πρωτότοκος ἐν οὐρανός ἀπογράφω καίc κριτήςndms θεόςndms πᾶςagmpn καίc
πνεῦµαndnp δίκαιοςagmpn τελειόωvpxpgmp . v.24 καίc διαθήκηngfs νέοςagfsn µεσίτηςndms
᾿Ιησοῦςndms καίc αἷµαndns ῥαντισµόςngms κρείττωνaansn λαλέωvppadms παράp ὁdams ῞Αβελtp .
v.25 βλέπωvdpa2p µήxo παραιτέοµαιvsad2p ὁdams λαλέωvppaams εἰqo γάρc ἐκεῖνοςrdnmp οὐxo
φεύγωviaa3p ὁdams ἐπίp γῆngfs παραιτέοµαιvpadnmp χρηµατίζωvppaams πολύςadnsn µᾶλλονbo ἐγώrpn-p
ὁdnmp ὁdams ἀπόp οὐρανόςngmp ἀποστρέφωvppmnmp .
27 καὶ τὸν οὐρανόν. τὸ δέ ῎Ετι ἅπαξ δηλοῖ τῶν σαλευοµένων

τὴν µετάθεσιν ὡς πεποιηµένων ἵνα µείνῃ τὰ µὴ σαλευόµενα.
28 ∆ιὸ βασιλείαν ἀσάλευτον παραλαµβάνοντες ἔχωµεν χάριν δι΄
ἡς λατρεύοµεν εὐαρέστως τῷ θεῷ µετὰ αἰδοῦς καὶ εὐλαβείας.
29 καὶ γὰρ ὁ θεὸς ἡµῶν πῦρ καταναλίσκον.
13, 2 ῾Η φιλαδελφία µενέτω. τῆς φιλοξενίας µὴ ἐπιλανθάνεσθε
3 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους. µιµνῄσκε-
σθε τῶν δεσµίων ὡς συνδεδεµένοι τῶν κακουχουµένων ὡς καὶ
4 αὐτοὶ ὄντες ἐν σώµατι. Τίµιος ὁ γάµος ἐν πᾶσιν καὶ ἡ κοίτη
5 ἀµίαντος πόρνους δὲ καὶ µοιχοὺς κρινεῖ ὁ θεός. ᾿Αφιλάργυ-
ρος ὁ τρόπος ἀρκούµενοι τοῖς παροῦσιν αὐτὸς γὰρ εἴρηκεν
6 Οὐ µή σε ἀνῶ οὐδ οὐ µή σε ἐγκαταλείπω. ὥστε θαρροῦν-
τας ἡµᾶς λέγειν Κύριος ἐµοὶ βοηθός καὶ οὐ φοβηθήσοµαι τί
7 ποιήσει µοι ἄνθρωπος. Μνηµονεύετε τῶν ἡγουµένων ὑµῶν
οἵτινες ἐλάλησαν ὑµῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ὧν ἀναθεωροῦν-
8 τες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς µιµεῖσθε τὴν πίστιν. ᾿Ιησοῦς
9 Χριστὸς χθὲς καὶ σήµερον ὁ αὐτός καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. διδα-
χαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις µὴ παραφέρεσθε, καλὸν γὰρ χάριτι
βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν οὐ βρώµασιν ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν
10 οἱ περιπατήσαντες. ἔχοµεν θυσιαστήριον ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ
v.26 ὅςrrgms ὁdnfs φωνήnnfs ὁdafs γῆnafs σαλεύωviaa3s τότεbo νῦνbo δέc ἐπαγγέλλοµαιvixn3s
λέγωvppanms ἔτιbo ἅπαξbo ἐγώrpn-s σείωvipa1s οὐxo µόνοςbo ὁdafs γῆnafs ἀλλάc καίc ὁdams
οὐρανόςnams . v.27 ὁdnns δέc ἔτιbo ἅπαξbo δηλόωvipa3s ὁdgnp σαλεύωvpppgnp ὁdafs µετάθεσιςnafs
bo vpxpgmp
ὡς ποιέω ἵναc µένωvsaa3s ὁdnnp µήxo σαλεύωvpppnnp . v.28 διόc βασιλείαnafs
ἀσάλευτοςaafsn παραλαµβάνωvppanmp ἔχωvspa1p χάριςnafs διάp ὅςrrgfs λατρεύωvipa1p εὐαρέστωςbo
ὁddms θεόςndms µετάp αἰδώςngfs καίc εὐλάβειαngfs . v.29 καίc γάρc ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p
πῦρnnns καταναλίσκωvppanns . 13. v.1 ὁdnfs φιλαδελφίαnnfs µένωvdpa3s . v.2 ὁdgfs
φιλοξενίαngfs µήxo ἐπιλανθάνοµαιvdpn2p διάp οὗτοςrdgfs γάρc λανθάνωviaa3p τι-σρινµπ ξενίζωvpaanmp
ἄγγελοςnamp . v.3 µιµνῄσκοµαιvdpn2p ὁdgmp δέσµιοςngmp ὡςbo συνδέωvpxpnmp ὁdgmp
κακουχέωvpppgmp ὡςbo καίc αὐτόςrpnmp εἰµίvppxnmp ἐνp σῶµαndns . v.4 τίµιοςanmsn ὁdnms
nnms p adnpn c dnfs nnfs anfsn namp
γάµος ἐν πᾶς καί ὁ κοίτη ἀµίαντος πόρνος δέc καίc µοιχόςnamp
κρίνωvipa3s ὁdnms θεόςnnms . v.5 ἀφιλάργυροςanmsn ὁdnms τρόποςnnms ἀρκέωvpppnmp ὁddnp
πάρειµιvppxdnp αὐτόςrpnms γάρc λέγωvixa3s οὐxo µήxo σύrpa-s ἀνίηµιvsaa1s οὐδέbo οὐxo µήxo σύrpa-s
ἐγκαταλείπωvspa1s . v.6 ὥστεc θαρρέωvppaamp ἐγώrpa-p λέγωvnpa κύριοςnnms ἐγώrpd-s βοηθόςnnms
c xo vifo1s
καί οὐ φοβέοµαι τίςrqans ποιέωvifa3s ἐγώrpd-s ἄνθρωποςnnms . v.7 µνηµονεύωvdpa2p
ὁdgmp ἡγέοµαιvppngmp σύrpg-p ὅστιςrrnmp λαλέωviaa3p σύrpd-p ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms
ὅςrrgmp ἀναθεωρέωvppanmp ὁdafs ἔκβασιςnafs ὁdgfs ἀναστροφήngfs µιµέοµαιvdpn2p ὁdafs πίστιςnafs .
v.8 ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms ἐχθέςbo καίc σήµερονbo ὁdnms αὐτόςrpnms καίc εἰςp ὁdamp
αἰώνnamp . v.9 διδαχήndfp ποικίλοςadfpn καίc ξένοςadfpn µήxo παραφέρωvdpp2p καλόςannsn
γάρc χάριςndfs βεβαιόωvnpp ὁdafs καρδίαnafs οὐxo βρῶµαndnp ἐνp ὅςrrdnp οὐxo ὠφελέωviap3p ὁdnmp
περιπατέωvpaanmp .
ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύοντες. ὧν γὰρ εἰσφέρε- 11
ται ζῴων τὸ αἷµα περὶ ἁµαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως
τούτων τὰ σώµατα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεµβολῆς. διὸ καὶ 12
᾿Ιησοῦς ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵµατος τὸν λαόν ἔξω τῆς
πύλης ἔπαθεν. τοίνυν ἐξερχώµεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς πα- 13
ρεµβολῆς τὸν ὀνειδισµὸν αὐτοῦ φέροντες, οὐ γὰρ ἔχοµεν ὧδε 14
µένουσαν πόλιν ἀλλὰ τὴν µέλλουσαν ἐπιζητοῦµεν. δι΄ αὐτοῦ 15
οὖν ἀναφέρωµεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ θεῷ τοῦτ ἔ-

στιν καρπὸν χειλέων ὁµολογούντων τῷ ὀνόµατι αὐτοῦ. τῆς 16
δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας µὴ ἐπιλανθάνεσθε, τοιαύταις γὰρ

θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ θεός. Πείθεσθε τοῖς ἡγουµένοις ὑµῶν 17
καὶ ὑπείκετε αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑµῶν

ὡς λόγον ἀποδώσοντες ἵνα µετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσιν καὶ µὴ
στενάζοντες, ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑµῖν τοῦτο. Προσεύχεσθε περὶ 18
ἡµῶν, πεποίθαµεν γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχοµεν ἐν πᾶσιν

καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι. περισσοτέρως δὲ παρακαλῶ 19
τοῦτο ποιῆσαι ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑµῖν. ῾Ο δὲ θεὸς τῆς 20
εἰρήνης ὁ ἀναγαγὼν ἐκ νεκρῶν τὸν ποιµένα τῶν προβάτων τὸν

µέγαν ἐν αἵµατι διαθήκης αἰωνίου τὸν κύριον ἡµῶν ᾿Ιησοῦν.
καταρτίσαι ὑµᾶς ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ θέ- 21
ληµα αὐτοῦ ποιῶν ἐν ὑµῖν τὸ εὐάρεστον ἐνώπιον αὐτοῦ διὰ

v.10 ἔχωvipa1p θυσιαστήριονnans ἐκp ὅςbo ἐσθίωvnaa οὐxo ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs ὁdnmp ὁddfs
σκηνήndfs λατρεύωvppanmp . v.11 ὅςrrgnp γάρc εἰσφέρωvipp3s ζῷονngnp ὁdnns αἷµαnnns
p ngfs p danp
περί ἁµαρτία εἰς ὁ ἅγιοςaanpn διάp ὁdgms ἀρχιερεύςngms οὗτοςrdgnp ὁdnnp σῶµαnnnp
κατακαίωvipp3s ἔξωbo ὁdgfs παρεµβολήngfs . v.12 διόc καίc ᾿Ιησοῦςnnms ἵναc ἁγιάζωvsaa3s διάp
dgns agmsn ngns dams nams
ὁ ἴδιος αἷµα ὁ λαός ἔξωbo ὁdgfs πύληngfs πάσχωviaa3s . v.13 τοίνυνxo
ἐξέρχοµαιvspn1p πρόςp αὐτόςrpams ἔξωbo ὁdgfs παρεµβολήngfs ὁdams ὀνειδισµόςnams αὐτόςrpgms
φέρωvppanmp . v.14 οὐxo γάρc ἔχωvipa1p ὧδεbo µένωvppaafs πόλιςnafs ἀλλάc ὁdafs µέλλωvppaafs
ἐπιζητέωvipa1p . v.15 διάp αὐτόςrpgms οὖνc ἀναφέρωvspa1p θυσίαnafs αἴνεσιςngfs διάp πᾶςagnsn
ὁddms θεόςndms οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s καρπόςnams χεῖλοςngnp ὁµολογέωvppagmp ὁddns ὄνοµαndns
αὐτόςrpgms . v.16 ὁdgfs δέc εὐποιΐαngfs καίc κοινωνίαngfs µήxo ἐπιλανθάνοµαιvdpn2p τοιοῦτοςrddfp
c ndfp
γάρ θυσία εὐαρεστέωvipp3s ὁdnms θεόςnnms . v.17 πείθωvdpm2p ὁddmp ἡγέοµαιvppndmp
σύrpg-p καίc ὑπείκωvdpa2p αὐτόςrpnmp γάρc ἀγρυπνέωvipa3p ὑπέρp ὁdgfp ψυχήngfp σύrpg-p ὡςbo
λόγοςnams ἀποδίδωµιvpfanmp ἵναc µετάp χαράngfs οὗτοςrdans ποιέωvspa3p καίc µήxo στενάζωvppanmp
ἀλυσιτελήςannsn γάρc σύrpd-p οὗτοςrdnns . v.18 προσεύχοµαιvdpn2p περίp ἐγώrpg-p πείθωvixa1p
c c aafsn nafs vipa1p
γάρ ὅτι καλός συνείδησις ἔχω ἐνp πᾶςadnpn καλῶςbo θέλωvppanmp ἀναστρέφωvnpp .
v.19 περισσοτέρωςbo δέc παρακαλέωvipa1s οὗτοςrdans ποιέωvnaa ἵναc ταχύςbo ἀποκαθιστάνωvsap2s
σύrpd-p . v.20 ὁdnms δέc θεόςnnms ὁdgfs εἰρήνηngfs ὁdnms ἀνάγωvpaanms ἐκp νεκρόςagmpn ὁdams
ποιµήνnams ὁdgnp πρόβατονngnp ὁdams µέγαςaamsn ἐνp αἷµαndns διαθήκηngfs αἰώνιοςagfsn ὁdams
κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams .
᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν.

22 Παρακαλῶ δὲ ὑµᾶς ἀδελφοί ἀνέχεσθε τοῦ λόγου τῆς παρα-
23 κλήσεως καὶ γὰρ διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑµῖν. Γινώσκετε τὸν
ἀδελφὸν Τιµόθεον ἀπολελυµένον µεθ οὗ ἐὰν τάχιον ἔρχηται
24 ὄψοµαι ὑµᾶς. ᾿Ασπάσασθε πάντας τοὺς ἡγουµένους ὑµῶν
καὶ πάντας τοὺς ἁγίους ἀσπάζονται ὑµᾶς οἱ ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας.
25 ἡ χάρις µετὰ πάντων ὑµῶν ἀµήν.
v.21 καταρτίζωvoaa3s σύrpa-p ἐνp πᾶςadnsn ἔργονndns ἀγαθόςadnsn εἰςp ὁdans ποιέωvnaa ὁdans
θέληµαnans αὐτόςrpgms ποιέωvppanms ἐνp σύrpd-p ὁdans εὐάρεστοςaansn ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms διάp
᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrdms ὁdnfs δόξαnnfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth .
v.22 παρακαλέωvipa1s δέc σύrpa-p ἀδελφόςnvmp ἀνέχωvdpn2p ὁdgms λόγοςngms ὁdgfs παράκλησιςngfs
καίc γάρc διάp βραχύςagnpn ἐπιστέλλωviaa1s σύrpd-p . v.23 γινώσκωvdpa2p ὁdams ἀδελφόςnams
Τιµόθεοςnams ἀπολύωvpxpams µετάp ὅςrrgms ἐάνqo ταχύςbo ἔρχοµαιvspn3s ὁράωvifd1s σύrpa-p .
v.24 ἀσπάζοµαιvdad2p πᾶςaampn ὁdamp ἡγέοµαιvppnamp σύrpg-p καίc πᾶςaampn ὁdamp ἅγιοςaampn
ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-p ὁdnmp ἀπόp ὁdgfs ᾿Ιταλίαngfs . v.25 ὁdnfs χάριςnnfs µετάp πᾶςagmpn
σύrpg-p ἀµήνth .
ΙΑΚΩΒΟΥ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΘΟΛΙΚΗ
G
᾿Ιάκωβος θεοῦ καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοῦλος ταῖς δώ- 1

δεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν. Πᾶσαν χαρὰν ἡ- 2
γήσασθε ἀδελφοί µου ὅταν πειρασµοῖς περιπέσητε ποικίλοις.

γινώσκοντες ὅτι τὸ δοκίµιον ὑµῶν τῆς πίστεως κατεργάζεται 3
ὑποµονήν. ἡ δὲ ὑποµονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω ἵνα ἦτε τέλειοι 4
καὶ ὁλόκληροι ἐν µηδενὶ λειπόµενοι. Εἰ δέ τις ὑµῶν λείπεται 5
σοφίας αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς καὶ οὐκ
ὀνειδίζοντος καὶ δοθήσεται αὐτῷ. αἰτείτω δὲ ἐν πίστει µηδὲν 6
διακρινόµενος ὁ γὰρ διακρινόµενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσ-

σης ἀνεµιζοµένῳ καὶ ῥιπιζοµένῳ. µὴ γὰρ οἰέσθω ὁ ἄνθρω- 7
πος ἐκεῖνος ὅτι λήψεταί τι παρὰ τοῦ κυρίου. ἀνὴρ δίψυχος 8
ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ. Καυχάσθω δὲ ὁ 9
ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ. ὁ δὲ πλούσιος ἐν τῇ 10
ταπεινώσει αὐτοῦ ὅτι ὡς ἄνθος χόρτου παρελεύσεται. ἀνέ- 11
τειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξήρανεν τὸν χόρτον

καὶ τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσεν καὶ ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου
αὐτοῦ ἀπώλετο, οὕτως καὶ ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ
1. v.1 ᾿Ιάκωβοςnnms θεόςngms καίc κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δοῦλοςnnms ὁddfp
δώδεκαtn φυλήndfp ὁddfp ἐνp ὁddfs διασποράndfs χαίρωvnpa . v.2 πᾶςaafsn χαράnafs ἡγέοµαιviad2p
ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ὅτανc πειρασµόςndmp περιπίπτωvsaa2p ποικίλοςadmpn . v.3 γινώσκωvppanmp
ὅτιc ὁdnns δοκίµιονnnns σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs κατεργάζοµαιvipn3s ὑποµονήnafs . v.4 ὁdnfs δέc
nnfs nans aansn vdpa3s c vspx2p anmpn
ὑποµονή ἔργον τέλειος ἔχω ἵνα εἰµί τέλειος καί ὁλόκληροςanmpn
c
ἐνp µηδείςadnsn λείπωvpppnmp . v.5 εἰqo δέc τι-σρινµσ σύrpg-p λείπωvipp3s σοφίαngfs αἰτέωvdpa3s
παράp ὁdgms δίδωµιvppagms θεόςngms πᾶςadmpn ἁπλῶςbo καίc οὐxo ὀνειδίζωvppagms καίc
δίδωµιvifp3s αὐτόςrpdms . v.6 αἰτέωvdpa3s δέc ἐνp πίστιςndfs µηδείςaansn διακρίνωvppmnms ὁdnms
c vppmnms
γάρ διακρίνω ἔοικαvixa3s κλύδωνndms θάλασσαngfs ἀνεµίζωvpppdms καίc ῥιπίζωvpppdms .
v.7 µήxo γάρc οἴοµαιvdpn3s ὁdnms ἄνθρωποςnnms ἐκεῖνοςrdnms ὅτιc λαµβάνωvifd3s τι-σριανσ παράp
ὁdgms κύριοςngms . v.8 ἀνήρnnms δίψυχοςanmsn ἀκατάστατοςanmsn ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ὁδόςndfp
αὐτόςrpgms . v.9 καυχάοµαιvdpn3s δέc ὁdnms ἀδελφόςnnms ὁdnms ταπεινόςanmsn ἐνp ὁddns
ὕψοςndns αὐτόςrpgms . v.10 ὁdnms δέc πλούσιοςanmsn ἐνp ὁddfs ταπείνωσιςndfs αὐτόςrpgms ὅτιc
ὡςbo ἄνθοςnnns χόρτοςngms παρέρχοµαιvifd3s .
1:12—23 ΙΑΚΩΒΟΥ 674
12 µαρανθήσεται. Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑποµένει πειρασµόν ὅτι

δόκιµος γενόµενος λήψεταί τὸν στέφανον τῆς ζωῆς ὃν ἐπηγ-
13 γείλατο ὁ Κύριος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. µηδεὶς πειραζόµενος
λεγέτω ὅτι ᾿Απὸ θεοῦ πειράζοµαι, ὁ γὰρ θεὸς ἀπείραστός ἐστιν
14 κακῶν πειράζει δὲ αὐτὸς οὐδένα. ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑ-
15 πὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυµίας ἐξελκόµενος καὶ δελεαζόµενος, εἶτα
ἡ ἐπιθυµία συλλαβοῦσα τίκτει ἁµαρτίαν ἡ δὲ ἁµαρτία ἀπο-
16 τελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον. Μὴ πλανᾶσθε ἀδελφοί µου
17 ἀγαπητοί. πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρηµα τέλειον ἄνω-
θέν ἐστιν καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων παρ ᾧ οὐκ
18 ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασµα. βουληθεὶς ἀπεκύη-
σεν ἡµᾶς λόγῳ ἀληθείας εἰς τὸ εἶναι ἡµᾶς ἀπαρχήν τινα τῶν
19 αὐτοῦ κτισµάτων. ῞Ωστε, ἀδελφοί µου ἀγαπητοί, ἔστω πᾶς
ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀκοῦσαι βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι βραδὺς
20 εἰς ὀργήν, ὀργὴ γὰρ ἀνδρὸς δικαιοσύνην θεοῦ οὐ κατεργάζε-
21 ται. διὸ ἀποθέµενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας
ἐν πραΰτητι δέξασθε τὸν ἔµφυτον λόγον τὸν δυνάµενον σῶσαι
22 τὰς ψυχὰς ὑµῶν. Γίνεσθε δὲ ποιηταὶ λόγου καὶ µὴ µόνον
23 ἀκροαταὶ παραλογιζόµενοι ἑαυτούς. ὅτι εἴ τις ἀκροατὴς λό-
v.11 ἀνατέλλωviaa3s γάρc ὁdnms ἥλιοςnnms σύνp ὁddms καύσωνndms καίc ξηραίνωviaa3s ὁdams
χόρτοςnams καίc ὁdnns ἄνθοςnnns αὐτόςrpgms ἐκπίπτωviaa3s καίc ὁdnfs εὐπρέπειαnnfs ὁdgns
πρόσωπονngns αὐτόςrpgms ἀπόλλυµιviam3s οὕτωbo καίc ὁdnms πλούσιοςanmsn ἐνp ὁddfp πορείαndfp
αὐτόςrpgms µαραίνωvifp3s . v.12 µακάριοςanmsn ἀνήρnnms ὅςrrnms ὑποµένωvipa3s πειρασµόςnams
ὅτιc δόκιµοςanmsn γίνοµαιvpadnms λαµβάνωvifd3s ὁdams στέφανοςnams ὁdgfs ζωήngfs ὅςrrams
ἐπαγγέλλοµαιviad3s ὁdnms κύριοςnnms ὁddmp ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.13 µηδείςanmsn
πειράζωvpppnms λέγωvdpa3s ὅτιc ἀπόp θεόςngms πειράζωvipp1s ὁdnms γάρc θεόςnnms ἀπείραστοςanmsn
εἰµίvipx3s κακόςagnpn πειράζωvipa3s δέc αὐτόςrpnms οὐδείςaamsn . v.14 ἕκαστοςanmsn
δέc πειράζωvipp3s ὑπόp ὁdgfs ἴδιοςagfsn ἐπιθυµίαngfs ἐξέλκωvpppnms καίc δελεάζωvpppnms .
v.15 εἶταbo ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs συλλαµβάνωvpaanfs τίκτωvipa3s ἁµαρτίαnafs ὁdnfs δέc ἁµαρτίαnnfs
ἀποτελέωvpapnfs ἀποκυέωvipa3s θάνατοςnams . v.16 µήxo πλανάωvdpp2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s
avmpn anfsn nnfs
ἀγαπητός . v.17 πᾶς δόσις ἀγαθόςanfsn καίc πᾶςannsn δώρηµαnnns τέλειοςannsn
ἄνωθενbo εἰµίvipx3s καταβαίνωvppanns ἀπόp ὁdgms πατήρngms ὁdgnp φῶςngnp παράp ὅςrrdms οὐxo
ἔνιvipx3s παραλλαγήnnfs ἤxo τροπήngfs ἀποσκίασµαnnns . v.18 βούλοµαιvpaonms ἀποκυέωviaa3s
ἐγώrpa-p λόγοςndms ἀλήθειαngfs εἰςp ὁdans εἰµίvnpx ἐγώrpa-p ἀπαρχήnafs τι-σριαφσ ὁdgnp
αὐτόςrpgms κτίσµαngnp . v.19 ὥστεc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn εἰµίvdpx3s πᾶςanmsn
ἄνθρωποςnnms ταχύςanmsn εἰςp ὁdans ἀκούωvnaa βραδύςanmsn εἰςp ὁdans λαλέωvnaa βραδύςanmsn
εἰςp ὀργήnafs . v.20 ὀργήnnfs γάρc ἀνήρngms δικαιοσύνηnafs θεόςngms ὅςxo κατεργάζοµαιvipn3s .
v.21 διόc ἀποτίθηµιvpamnmp πᾶςaafsn ῥυπαρίαnafs καίc περισσείαnafs κακίαngfs ἐνp πραΰτηςndfs
δέχοµαιvdad2p ὁdams ἔµφυτοςaamsn λόγοςnams ὁdams δύναµαιvppnams σῴζωvnaa ὁdafp ψυχήnafp
σύrpg-p . v.22 γίνοµαιvdpn2p δέc ποιητήςnnmp λόγοςngms καίc µήxo µόνοςbo ἀκροατήςnnmp
παραλογίζοµαιvppnnmp ἑαυτοῦrxamp .
675 ΙΑΚΩΒΟΥ 1:24—2:5
γου ἐστὶν καὶ οὐ ποιητής οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ

πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ, κατενόησεν γὰρ 24
ἑαυτὸν καὶ ἀπελήλυθεν καὶ εὐθέως ἐπελάθετο ὁποῖος ἦν. ὁ 25
δὲ παρακύψας εἰς νόµον τέλειον τὸν τῆς ἐλευθερίας καὶ πα-

ραµείνας οὗτος οὐκ ἀκροατὴς ἐπιλησµονῆς γενόµενος ἀλλὰ
ποιητὴς ἔργου οὗτος µακάριος ἐν τῇ ποιήσει αὐτοῦ ἔσται. Εἴ 26
τις δοκεῖ θρησκὸς εἶναι ἐν ὑµῖν, µὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐ-

τοῦ ἀλλὰ ἀπατῶν καρδίαν αὐτοῦ τούτου µάταιος ἡ θρησκεία.
θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀµίαντος παρὰ θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐ- 27
στίν ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν

ἄσπιλον ἑαυτὸν τηρεῖν ἀπὸ τοῦ κόσµου.
᾿Αδελφοί µου µὴ ἐν προσωποληψίαις ἔχετε τὴν πίστιν τοῦ 2
κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τῆς δόξης. ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς 2
τήν συναγωγὴν ὑµῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαµπρᾷ

εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι. καὶ ἐπιβλέψητε ἐπὶ 3
τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαµπρὰν καὶ εἴπητε αὐτῷ, Σὺ

κάθου ὧδε καλῶς καὶ τῷ πτωχῷ εἴπητε Σὺ στῆθι ἐκεῖ ἢ κάθου
ὧδε ὑπὸ τὸ ὑποπόδιόν µου. καὶ οὐ διεκρίθητε ἐν ἑαυτοῖς 4
καὶ ἐγένεσθε κριταὶ διαλογισµῶν πονηρῶν. ᾿Ακούσατε ἀδελ- 5
φοί µου ἀγαπητοί, οὐχ ὁ θεὸς ἐξελέξατο τοὺς πτωχοὺς τοῦ

κόσµου πλουσίους ἐν πίστει καὶ κληρονόµους τῆς βασιλείας
v.23 ὅτιc εἰqo τι-σρινµσ ἀκροατήςnnms λόγοςngms εἰµίvipx3s καίc οὐxo ποιητήςnnms οὗτοςrdnms
ἔοικαvixa3s ἀνήρndms κατανοέωvppadms ὁdans πρόσωπονnans ὁdgfs γένεσιςngfs αὐτόςrpgms ἐνp
ἔσοπτρονndns . v.24 κατανοέωviaa3s γάρc ἑαυτοῦrxams καίc ἀπέρχοµαιvixa3s καίc εὐθέωςbo
ἐπιλανθάνοµαιviad3s ὁποῖοςannsn εἰµίviix3s . v.25 ὁdnms δέc παρακύπτωvpaanms εἰςp νόµοςnams
τέλειοςaamsn ὁdams ὁdgfs ἐλευθερίαngfs καίc παραµένωvpaanms οὗτοςrdnms οὐxo ἀκροατήςnnms
ἐπιλησµονήngfs γίνοµαιvpadnms ἀλλάc ποιητήςnnms ἔργονngns οὗτοςrdnms µακάριοςanmsn ἐνp ὁddfs
ποίησιςndfs αὐτόςrpgms εἰµίvifx3s . v.26 εἰqo τι-σρινµσ δοκέωvipa3s θρησκόςanmsn εἰµίvnpx
p rpd-p xo vppanms
ἐν σύ µή χαλιναγωγέω γλῶσσαnafs αὐτόςrpgms ἀλλάc ἀπατάωvppanms καρδίαnafs
αὐτόςrpgms οὗτοςrdgms µάταιοςanmsn ὁdnfs θρησκείαnnfs . v.27 θρησκείαnnfs καθαρόςanfsn
c anfsn p ndms c ndms rdnfs
καί ἀµίαντος παρά θεός καί πατήρ οὗτος εἰµίvipx3s ἐπισκέπτοµαιvnpn
ὀρφανόςaampn καίc χήραnafp ἐνp ὁddfs θλῖψιςndfs αὐτόςrpgmp ἄσπιλοςaamsn ἑαυτοῦrxams τηρέωvnpa
ἀπόp ὁdgms κόσµοςngms . 2. v.1 ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s µήxo ἐνp προσωποληµψίαndfp ἔχωvdpa2p
ὁdafs πίστιςnafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdgfs δόξαngfs . v.2 ἐάνqo γάρc
vsaa3s p dafs nafs rpg-p nnms anmsn
εἰσέρχοµαι εἰς ὁ συναγωγή σύ ἀνήρ χρυσοδακτύλιος ἐνp ἐσθήςndfs
λαµπρόςadfsn εἰσέρχοµαιvsaa3s δέc καίc πτωχόςanmsn ἐνp ῥυπαρόςadfsn ἐσθήςndfs . v.3 καίc
vsaa2p p dams vppaams dafs nafs dafs aafsn
ἐπιβλέπω ἐπί ὁ φορέω ὁ ἐσθής ὁ λαµπρός καί λέγωvsaa2p
c
αὐτόςrpdms σύrpn-s κάθηµαιvdpn2s ὧδεbo καλῶςbo καίc ὁddms πτωχόςadmsn λέγωvsaa2p σύrpn-s
ἵστηµιvdaa2s ἐκεῖbo ἤxo κάθηµαιvdpn2s ὧδεbo ὑπόp ὁdans ὑποπόδιονnans ἐγώrpg-s . v.4 καίc οὐxo
διακρίνωviap2p ἐνp ἑαυτοῦrxdmp καίc γίνοµαιviad2p κριτήςnnmp διαλογισµόςngmp πονηρόςagmpn .
2:6—17 ΙΑΚΩΒΟΥ 676
6 ἡς ἐπηγγείλατο τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν. ὑµεῖς δὲ ἠτιµάσατε

τὸν πτωχόν οὐχ οἱ πλούσιοι καταδυναστεύουσιν ὑµῶν καὶ αὐ-
7 τοὶ ἕλκουσιν ὑµᾶς εἰς κριτήρια. οὐκ αὐτοὶ βλασφηµοῦσιν
8 τὸ καλὸν ὄνοµα τὸ ἐπικληθὲν ἐφ ὑµᾶς. εἰ µέντοι νόµον τε-
λεῖτε βασιλικὸν κατὰ τὴν γραφήν ᾿Αγαπήσεις τὸν πλησίον σου
9 ὡς σεαυτόν καλῶς ποιεῖτε, εἰ δὲ προσωποληπτεῖτε, ἁµαρτίαν
10 ἐργάζεσθε ἐλεγχόµενοι ὑπὸ τοῦ νόµου ὡς παραβάται. ὅ-
στις γὰρ ὅλον τὸν νόµον τηρήσει, πταίσει δὲ ἐν ἑνί γέγονεν
11 πάντων ἔνοχος. ὁ γὰρ εἰπών Μὴ µοιχεύσεις, εἶπεν καί Μὴ
φονεύσεις εἰ δὲ οὐ µοιχεύσεις φονεύσεις δέ γέγονας παρα-
12 βάτης νόµου. οὕτως λαλεῖτε καὶ οὕτως ποιεῖτε ὡς διὰ νόµου
13 ἐλευθερίας µέλλοντες κρίνεσθαι. ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ µὴ
14 ποιήσαντι ἔλεος, κατακαυχᾶται ἔλεον κρίσεως. Τί τὸ ὄφελος
ἀδελφοί µου ἐὰν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν ἔργα δὲ µὴ ἔχῃ µὴ δύ-
15 ναται ἡ πίστις σῶσαι αὐτόν. ἐὰν δὲ ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ γυµνοὶ
16 ὑπάρχωσιν καὶ λειπόµενοι ὦσιν τῆς ἐφηµέρου τροφῆς. εἴ-
πῃ δέ τις αὐτοῖς ἐξ ὑµῶν ῾Υπάγετε ἐν εἰρήνῃ θερµαίνεσθε καὶ
χορτάζεσθε µὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώµατος τί τὸ
17 ὄφελος. οὕτως καὶ ἡ πίστις ἐὰν µὴ ἔργα ἔχῃ νεκρά ἐστιν καθ
v.5 ἀκούωvdaa2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἀγαπητόςavmpn οὐxo ὁdnms θεόςnnms ἐκλέγωviam3s
ὁdamp πτωχόςaampn ὁdgms κόσµοςngms πλούσιοςaampn ἐνp πίστιςndfs καίc κληρονόµοςnamp ὁdgfs
βασιλείαngfs ὅςrrgfs ἐπαγγέλλοµαιviad3s ὁddmp ἀγαπάωvppadmp αὐτόςrpams . v.6 σύrpn-p δέc
ἀτιµάζωviaa2p ὁdams πτωχόςaamsn οὐxo ὁdnmp πλούσιοςanmpn καταδυναστεύωvipa3p σύrpg-p καίc
αὐτόςrpnmp ἕλκωvipa3p σύrpa-p εἰςp κριτήριονnanp . v.7 οὐxo αὐτόςrpnmp βλασφηµέωvipa3p ὁdans
καλόςaansn ὄνοµαnans ὁdans ἐπικαλέωvpapans ἐπίp σύrpa-p . v.8 εἰqo µέντοιc νόµοςnams τελέωvipa2p
βασιλικόςaamsn κατάp ὁdafs γραφήnafs ἀγαπάωvifa2s ὁdams πλησίονbo σύrpg-s ὡςbo σεαυτοῦrxams
καλῶςbo ποιέωvipa2p . v.9 εἰqo δέc προσωποληµπτέωvipa2p ἁµαρτίαnafs ἐργάζοµαιvipn2p
ἐλέγχωvpppnmp ὑπόp ὁdgms νόµοςngms ὡςbo παραβάτηςnnmp . v.10 ὅστιςrrnms γάρc ὅλοςaamsn
dams nams vifa3s vifa3s c p ndms
ὁ νόµος τηρέω πταίω δέ ἐν εἷς γίνοµαιvixa3s πᾶςagmpn ἔνοχοςanmsn .
v.11 ὁdnms γάρc λέγωvpaanms µήxo µοιχεύωvifa2s λέγωviaa3s καίc µήxo φονεύωvifa2s εἰqo δέc οὐxo
µοιχεύωvifa2s φονεύωvifa2s δέc γίνοµαιvixa2s παραβάτηςnnms νόµοςngms . v.12 οὕτωbo λαλέωvdpa2p
καίc οὕτωbo ποιέωvdpa2p ὡςbo διάp νόµοςngms ἐλευθερίαngfs µέλλωvppanmp κρίνωvnpp . v.13 ὁdnfs
γάρc κρίσιςnnfs ἀνέλεοςanfsn ὁddms µήxo ποιέωvpaadms ἔλεοςnans κατακαυχάοµαιvipn3s ἔλεοςnams
κρίσιςngfs . v.14 τίςrqnns ὁdnns ὄφελοςnnns ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ἐάνqo πίστιςnafs λέγωvspa3s
τι-σρινµσ ἔχωvnpa ἔργονnanp δέc µήxo ἔχωvspa3s µήxo δύναµαιvipn3s ὁdnfs πίστιςnnfs σῴζωvnaa
αὐτόςrpams . v.15 ἐάνqo δέc ἀδελφόςnnms ἤxo ἀδελφήnnfs γυµνόςanmpn ὑπάρχωvspa3p καίc
λείπωvpppnmp εἰµίvspx3p ὁdgfs ἐφήµεροςagfsn τροφήngfs . v.16 λέγωvsaa3s δέc τι-σρινµσ αὐτόςrpdmp
p rpg-p vdpa2p p ndfs vdpe2p
ἐκ σύ ὑπάγω ἐν εἰρήνη θερµαίνοµαι καίc χορτάζωvdpp2p µήxo δίδωµιvsaa2p
δέc αὐτόςrpdmp ὁdanp ἐπιτήδειοςaanpn ὁdgns σῶµαngns τίςrqnns ὁdnns ὄφελοςnnns .
677 ΙΑΚΩΒΟΥ 2:18—3:3
ἑαυτήν. ᾿Αλλ ἐρεῖ τις Σὺ πίστιν ἔχεις κἀγὼ ἔργα ἔχω, δεῖξόν 18
µοι τὴν πίστιν σου ἐκ τῶν ἔργων σου κἀγώ δείξω σοι ἐκ τῶν
ἔργων µου τὴν πίστιν µου. σὺ πιστεύεις ὅτι ὁ θεός εἷς ἐστιν 19
καλῶς ποιεῖς, καὶ τὰ δαιµόνια πιστεύουσιν καὶ φρίσσουσιν.

θέλεις δὲ γνῶναι ὦ ἄνθρωπε κενέ ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων 20
νεκρά ἐστιν. ᾿Αβραὰµ ὁ πατὴρ ἡµῶν οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη 21
ἀνενέγκας ᾿Ισαὰκ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον. βλέ- 22
πεις ὅτι ἡ πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ἔργων
ἡ πίστις ἐτελειώθη. καὶ ἐπληρώθη ἡ γραφὴ ἡ λέγουσα ᾿Επί- 23
στευσεν δὲ ᾿Αβραὰµ τῷ θεῷ καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην

καὶ φίλος θεοῦ ἐκλήθη. ὁρᾶτε τοίνυν ὅτι ἐξ ἔργων δικαιοῦται 24
ἄνθρωπος καὶ οὐκ ἐκ πίστεως µόνον. ὁµοίως δὲ καὶ ῾Ραὰβ ἡ 25
πόρνη οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη ὑποδεξαµένη τοὺς ἀγγέλους

καὶ ἑτέρᾳ ὁδῷ ἐκβαλοῦσα. ὥσπερ γὰρ τὸ σῶµα χωρὶς πνεύ- 26
µατος νεκρόν ἐστιν οὕτως καὶ ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων νεκρά
ἐστιν.
Μὴ πολλοὶ διδάσκαλοι γίνεσθε ἀδελφοί µου εἰδότες ὅτι µεῖ- 3
ζον κρίµα ληψόµεθα. πολλὰ γὰρ πταίοµεν ἅπαντες εἴ τις ἐν 2
λόγῳ οὐ πταίει οὗτος τέλειος ἀνήρ δυνατὸς χαλιναγωγῆσαι

καὶ ὅλον τὸ σῶµα. ἴδε τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στό- 3
v.17 οὕτωbo καίc ὁdnfs πίστιςnnfs ἐάνqo µήxo ἔργονnanp ἔχωvspa3s νεκρόςanfsn εἰµίvipx3s κατάp
ἑαυτοῦrxafs . v.18 ἀλλάc λέγωvifa3s τι-σρινµσ σύrpn-s πίστιςnafs ἔχωvipa2s κἀγώrpn-s ἔργονnanp
ἔχωvipa1s δείκνυµιvdaa2s ἐγώrpd-s ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-s ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp σύrpg-s κἀγώrpn-s
δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp ἐγώrpg-s ὁdafs πίστιςnafs ἐγώrpg-s . v.19 σύrpn-s
πιστεύωvipa2s ὅτιc ὁdnms θεόςnnms εἷςnnms εἰµίvipx3s καλῶςbo ποιέωvipa2s καίc ὁdnnp δαιµόνιονnnnp
πιστεύωvipa3p καίc φρίσσωvipa3p . v.20 θέλωvipa2s δέc γινώσκωvnaa ὦi ἄνθρωποςnvms κενόςavmsn
ὅτιc ὁdnfs πίστιςnnfs χωρίςbo ὁdgnp ἔργονngnp νεκρόςanfsn εἰµίvipx3s . v.21 ᾿Αβραάµtp ὁdnms
πατήρnnms ἐγώrpg-p οὐxo ἐκp ἔργονngnp δικαιόωviap3s ἀναφέρωvpaanms ᾿Ισαάκtp ὁdams υἱόςnams
αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans . v.22 βλέπωvipa2s ὅτιc ὁdnfs πίστιςnnfs συνεργέωviia3s
ddnp ndnp rpgms c p dgnp
ὁ ἔργον αὐτός καί ἐκ ὁ ἔργονngnp ὁdnfs πίστιςnnfs τελειόωviap3s . v.23 καίc
πληρόωviap3s ὁdnfs γραφήnnfs ὁdnfs λέγωvppanfs πιστεύωviaa3s δέc ᾿Αβραάµtp ὁddms θεόςndms
καίc λογίζοµαιviap3s αὐτόςrpdms εἰςp δικαιοσύνηnafs καίc φίλοςanmsn θεόςngms καλέωviap3s .
v.24 ὁράωvdpa2p τοίνυνxo ὅτιc ἐκp ἔργονngnp δικαιόωvipp3s ἄνθρωποςnnms καίc οὐxo ἐκp
πίστιςngfs µόνοςbo . v.25 ὁµοίωςbo δέc καίc ῾Ραάβtp ὁdnfs πόρνηnnfs οὐxo ἐκp ἔργονngnp
δικαιόωviap3s ὑποδέχοµαιvpadnfs ὁdamp ἄγγελοςnamp καίc ἕτεροςadfsn ὁδόςndfs ἐκβάλλωvpaanfs .
v.26 ὥσπερbo γάρc ὁdnns σῶµαnnns χωρίςbo πνεῦµαngns νεκρόςannsn εἰµίvipx3s οὕτωbo καίc
ὁdnfs πίστιςnnfs χωρίςbo ὁdgnp ἔργονngnp νεκρόςanfsn εἰµίvipx3s . 3. v.1 µήxo πολύςanmpn
διδάσκαλοςnnmp γίνοµαιvdpn2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s οἶδαvpxanmp ὅτιc µέγαςaansc κρίµαnans
λαµβάνωvifd1p . v.2 πολύςaanpn γάρc πταίωvipa1p ἅπαςanmpn εἰqo τι-σρινµσ ἐνp λόγοςndms οὐxo
πταίωvipa3s οὗτοςrdnms τέλειοςanmsn ἀνήρnnms δυνατόςanmsn χαλιναγωγέωvnaa καίc ὅλοςaansn ὁdans
σῶµαnans .
3:4—13 ΙΑΚΩΒΟΥ 678
µατα βάλλοµεν πρὸς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡµῖν καὶ ὅλον τὸ

4 σῶµα αὐτῶν µετάγοµεν. ἰδοὺ καὶ τὰ πλοῖα τηλικαῦτα ὄντα
καὶ ὑπὸ σκληρῶν ἀνέµων ἐλαυνόµενα µετάγεται ὑπὸ ἐλαχί-
στου πηδαλίου ὅπου ἂν ἡ ὁρµὴ τοῦ εὐθύνοντος βούληται.
5 οὕτως καὶ ἡ γλῶσσα µικρὸν µέλος ἐστὶν καὶ µεγάλαυχεῖ. ᾿Ι-
6 δοὺ ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει, καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ
κόσµος τῆς ἀδικίας οὕτως ἡ γλῶσσα καθίσταται ἐν τοῖς µέλε-
σιν ἡµῶν ἡ σπιλοῦσα ὅλον τὸ σῶµα καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν
7 τῆς γενέσεως καὶ φλογιζοµένη ὑπὸ τῆς γεέννης. πᾶσα γὰρ
φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαµάζε-
8 ται καὶ δεδάµασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ. τὴν δὲ γλῶσσαν
οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαµάσαι ἀκατάσχετον κακόν µεστὴ
9 ἰοῦ θανατηφόρου. ἐν αὐτῇ εὐλογοῦµεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα
καὶ ἐν αὐτῇ καταρώµεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ ὁµοίωσιν
10 θεοῦ γεγονότας. ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόµατος ἐξέρχεται εὐλογία
11 καὶ κατάρα οὐ χρή ἀδελφοί µου ταῦτα οὕτως γίνεσθαι. µήτι
12 ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν. µὴ
δύναται ἀδελφοί µου συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι ἢ ἄµπελος σῦκα
13 οὕτως οὐδεµια πηγὴ ἁλυκὸν καὶ γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ. Τίς
σοφὸς καὶ ἐπιστήµων ἐν ὑµῖν δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστρο-
v.3 ἴδεi ὁdgmp ἵπποςngmp ὁdamp χαλινόςnamp εἰςp ὁdanp στόµαnanp βάλλωvipa1p πρόςp
ὁdans πείθωvnpp αὐτόςrpamp ἐγώrpd-p καίc ὅλοςaansn ὁdans σῶµαnans αὐτόςrpgmp µετάγωvipa1p .
v.4 ἰδούvdaa2s καίc ὁdnnp πλοῖονnnnp τηλικοῦτοςrdnnp εἰµίvppxnnp καίc ὑπόp σκληρόςagmpn
ἄνεµοςngmp ἐλαύνωvpppnnp µετάγωvipp3s ὑπόp ἐλάχιστοςagnsn πηδάλιονngns ὅπουbo ἄνxo ὁdnfs
ὁρµήnnfs ὁdgms εὐθύνωvppagms βούλοµαιvspn3s . v.5 οὕτωbo καίc ὁdnfs γλῶσσαnnfs µικρόςannsn
µέλοςnnns εἰµίvipx3s καίc µεγαλαυχέωvipa3s ἰδούvdaa2s ὀλίγοςannsn πῦρnnns ἡλίκοςaafsn ὕληnafs
ἀνάπτωvipa3s . v.6 καίc ὁdnfs γλῶσσαnnfs πῦρnnns ὁdnms κόσµοςnnms ὁdgfs ἀδικίαngfs οὕτωbo
ὁdnfs γλῶσσαnnfs καθίστηµιvipp3s ἐνp ὁddnp µέλοςndnp ἐγώrpg-p ὁdnfs σπιλόωvppanfs ὅλοςaansn ὁdans
σῶµαnans καίc φλογίζωvppanfs ὁdams τροχόςnams ὁdgfs γένεσιςngfs καίc φλογίζωvpppnfs ὑπόp ὁdgfs
γέενναngfs . v.7 πᾶςanfsn γάρc φύσιςnnfs θηρίονngnp τέxo καίc πετεινόςngnp ἑρπετόνngnp τέxo καίc
ἐνάλιοςagnpn δαµάζωvipp3s καίc δαµάζωvixp3s ὁddfs φύσιςndfs ὁddfs ἀνθρώπινοςadfsn . v.8 ὁdafs
δέc γλῶσσαnafs οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s ἄνθρωποςngmp δαµάζωvnaa ἀκατάσχετοςannsn κακόςannsn
µεστόςanfsn ἰόςngms θανατηφόροςagmsn . v.9 ἐνp αὐτόςrpdfs εὐλογέωvipa1p ὁdams θεόςnams καίc
πατήρnams καίc ἐνp αὐτόςrpdfs καταράοµαιvipn1p ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὁdamp κατάp ὁµοίωσιςnafs
θεόςngms γίνοµαιvpxaamp . v.10 ἐκp ὁdgns αὐτόςrpgns στόµαngns ἐξέρχοµαιvipn3s εὐλογίαnnfs καίc
κατάραnnfs οὐxo χρήvipq3s ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s οὗτοςrdnnp οὕτωbo γίνοµαιvnpn . v.11 µήτιxo
dnfs nnfs p dgfs rpgfs ngfs vipa3s dans aansn c dans
ὁ πηγή ἐκ ὁ αὐτός ὀπή βρύω ὁ γλυκύς καί ὁ πικρόςaansn .
v.12 µήxo δύναµαιvipn3s ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s συκῆnnfs ἐλαίαnafp ποιέωvnaa ἤxo ἄµπελοςnnfs
σῦκονnanp οὕτωbo οὐδείςanfsn πηγήnnfs ἁλυκόςaansn καίc γλυκύςaansn ποιέωvnaa ὕδωρnans .
679 ΙΑΚΩΒΟΥ 3:14—4:6
φῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν πραΰτητι σοφίας. εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν 14
ἔχετε καὶ ἐριθείαν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑµῶν µὴ κατακαυχᾶσθε καὶ

ψεύδεσθε κατὰ τῆς ἀληθείας. οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄ- 15
νωθεν κατερχοµένη ἀλ᾿λ ἐπίγειος ψυχική δαιµονιώδης. ὅ- 16
που γὰρ ζῆλος καὶ ἐριθεία ἐκεῖ ἀκαταστασία καὶ πᾶν φαῦλον
πρᾶγµα. ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον µὲν ἁγνή ἐστιν ἔπειτα 17
εἰρηνική ἐπιεικής εὐπειθής µεστὴ ἐλέους καὶ καρπῶν ἀγαθῶν

ἀδιάκριτος καὶ ἀνυπόκριτος. καρπὸς δὲ τῆς δικαιοσύνης ἐν 18
εἰρήνῃ σπείρεται τοῖς ποιοῦσιν εἰρήνην.

Πόθεν πόλεµοι καὶ µάχαι ἐν ὑµῖν οὐκ ἐντεῦθεν ἐκ τῶν ἡ- 4
δονῶν ὑµῶν τῶν στρατευοµένων ἐν τοῖς µέλεσιν ὑµῶν. ἐπι- 2
θυµεῖτε καὶ οὐκ ἔχετε φονεύετε καὶ ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε

ἐπιτυχεῖν µάχεσθε καὶ πολεµεῖτε οὐκ ἔχετε διὰ τὸ µὴ αἰτεῖ-
σθαι ὑµᾶς. αἰτεῖτε καὶ οὐ λαµβάνετε διότι κακῶς αἰτεῖσθε 3
ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑµῶν δαπανήσητε. µοιχοὶ καὶ µοιχαλί- 4
δες οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσµου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν
ὃς ἂν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι τοῦ κόσµου ἐχθρὸς τοῦ θεοῦ
καθίσταται. ἢ δοκεῖτε ὅτι κενῶς ἡ γραφὴ λέγει Πρὸς φθό- 5
νον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦµα ὃ κατῴκησεν ἐν ἡµῖν. µείζονα δὲ 6
δίδωσιν χάριν διὸ λέγει ῾Ο θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται τα-

v.13 τίςrqnms σοφόςanmsn καίc ἐπιστήµωνanmsn ἐνp σύrpd-p δείκνυµιvdaa3s ἐκp ὁdgfs καλόςagfsn
ἀναστροφήngfs ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgms ἐνp πραΰτηςndfs σοφίαngfs . v.14 εἰqo δέc ζῆλοςnams
πικρόςaamsn ἔχωvipa2p καίc ἐριθείαnafs ἐνp ὁddfs καρδίαndfs σύrpg-p µήxo κατακαυχάοµαιvdpn2p
καίc ψεύδοµαιvdpm2p κατάp ὁdgfs ἀλήθειαngfs . v.15 οὐxo εἰµίvipx3s οὗτοςrdnfs ὁdnfs σοφίαnnfs
ἄνωθενbo κατέρχοµαιvppnnfs ἀλλάc ἐπίγειοςanfsn ψυχικόςanfsn δαιµονιώδηςanfsn . v.16 ὅπουbo
c nnms c nnfs bo nnfs c annsn annsn
γάρ ζῆλος καί ἐριθεία ἐκεῖ ἀκαταστασία καί πᾶς φαῦλος πρᾶγµαnnns .
v.17 ὁdnfs δέc ἄνωθενbo σοφίαnnfs πρῶτοςbo µένxo ἁγνόςanfsn εἰµίvipx3s ἔπειταbo εἰρηνικόςanfsn
ἐπιεικήςanfsn εὐπειθήςanmsn µεστόςanfsn ἔλεοςngns καίc κάρποςngmp ἀγαθόςagmpn ἀδιάκριτοςanfsn
καίc ἀνυπόκριτοςanfsn . v.18 καρπόςnnms δέc ὁdgfs δικαιοσύνηngfs ἐνp εἰρήνηndfs σπείρωvipp3s
ddmp vppadmp
ὁ ποιέω εἰρήνηnafs . 4. v.1 πόθενbo πόλεµοςnnmp καίc µάχηnnfp ἐνp σύrpd-p
οὐxo ἐντεῦθενbo ἐκp ὁdgfp ἡδονήngfp σύrpg-p ὁdgfp στρατεύωvppmgfp ἐνp ὁddnp µέλοςndnp σύrpg-p .
v.2 ἐπιθυµέωvipa2p καίc οὐxo ἔχωvipa2p φονεύωvipa2p καίc ζηλόωvipa2p καίc οὐxo δύναµαιvipn2p
ἐπιτυγχάνωvnaa µάχοµαιvipn2p καίc πολεµέωvipa2p οὐxo ἔχωvipa2p διάp ὁdans µήxo αἰτέωvnpm σύrpa-p .
v.3 αἰτέωvipa2p καίc οὐxo λαµβάνωvipa2p διότιc κακῶςbo αἰτέωvipm2p ἵναc ἐνp ὁddfp ἡδονήndfp
σύrpg-p δαπανάωvsaa2p . v.4 µοιχόςnvmp καίc µοιχαλίςnvfp οὐxo οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs φιλίαnnfs
dgms ngms nnfs dgms
ὁ κόσµος ἔχθρα ὁ θεόςngms εἰµίvipx3s ὅςrrnms ἄνxo οὖνc βούλοµαιvsao3s φίλοςanmsn
εἰµίvnpx ὁdgms κόσµοςngms ἐχθρόςanmsn ὁdgms θεόςngms καθίστηµιvipp3s . v.5 ἤxo δοκέωvipa2p
c bo dnfs nnfs vipa3s p nams vipa3s dnns
ὅτι κενῶς ὁ γραφή λέγω πρός φθόνος ἐπιποθέω ὁ πνεῦµαnnns ὅςrrnns
κατοικέωviaa3s ἐνp ἐγώrpd-p .
4:7—5:1 ΙΑΚΩΒΟΥ 680
7 πεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν. ὑποτάγητε οὖν τῷ θεῷ ἀντίστητε

8 [δὲ] τῷ διαβόλῳ καὶ φεύξεται ἀφ ὑµῶν. ἐγγίσατε τῷ θεῷ καὶ
ἐγγιεῖ ὑµῖν καθαρίσατε χεῖρας ἁµαρτωλοί καὶ ἁγνίσατε καρ-
9 δίας δίψυχοι. ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε
ὁ γέλως ὑµῶν εἰς πένθος µεταστραφήτω καὶ ἡ χαρὰ εἰς κα-
10 τήφειαν. ταπεινώθητε ἐνώπιον τοῦ κυρίου καὶ ὑψώσει ὑµᾶς.
11 Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων ἀδελφοί ὁ καταλαλῶν ἀδελφοῦ καὶ
κρίνων τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ καταλαλεῖ νόµου καὶ κρίνει νόµον,
12 εἰ δὲ νόµον κρίνεις οὐκ εἶ ποιητὴς νόµου ἀλλὰ κριτής. εἷς
ἐστιν ὁ νοµοθέτης ὁ δυνάµενος σῶσαι καὶ ἀπολέσαι, σὺ δὲ τίς
13 εἶ ὃς κρίνεις τὸν ἕτερον· ῎Αγε νῦν οἱ λέγοντες Σήµερον καὶ
αὔριον πορευσώµεθα εἰς τήνδε τὴν πόλιν καὶ ποιήσωµεν ἐκεῖ
14 ἐνιαυτὸν ἕνα καὶ ἐµπορευσώµεθα καὶ κερδήσωµεν. οἵτινες
οὐκ ἐπίστασθε τὸ τῆς αὔριον ποία γάρ ἡ ζωὴ ὑµῶν, ἀτµὶς γὰρ
ἔσται ἡ πρὸς ὀλίγον φαινοµένη ἔπειτα δὲ καὶ ἀφανιζοµένη.
15 ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑµᾶς ᾿Εὰν ὁ κύριος θελήσῃ καὶ ζήσωµεν καὶ
16 ποιήσωµεν τοῦτο ἢ ἐκεῖνο. νῦν δὲ καυχᾶσθε ἐν ταῖς ἀλαζο-
17 νείαις ὑµῶν, πᾶσα καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν. εἰδότι
οὖν καλὸν ποιεῖν καὶ µὴ ποιοῦντι ἁµαρτία αὐτῷ ἐστιν.
5 ῎Αγε νῦν οἱ πλούσιοι κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαι-
v.6 µέγαςaafsc δέc δίδωµιvipa3s χάριςnafs διόc λέγωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ὑπερήφανοςadmpn
ἀντιτάσσωvipm3s ταπεινόςadmpn δέc δίδωµιvipa3s χάριςnafs . v.7 ὑποτάσσωvdap2p οὖνc
ὁddms θεόςndms ἀνθίστηµιvdaa2p δέc ὁddms διάβολοςadmsn καίc φεύγωvifd3s ἀπόp σύrpg-p .
v.8 ἐγγίζωvdaa2p ὁddms θεόςndms καίc ἐγγίζωvifa3s σύrpd-p καθαρίζωvdaa2p χείρnafp ἁµαρτωλόςavmpn
καίc ἁγνίζωvdaa2p καρδίαnafp δίψυχοςavmpn . v.9 ταλαιπωρέωvdaa2p καίc πενθέωvdaa2p καίc
κλαίωvdaa2p ὁdnms γέλωςnnms σύrpg-p εἰςp πένθοςnnns µεταστρέφωvdap3s καίc ὁdnfs χαράnnfs
εἰςp κατήφειαnafs . v.10 ταπεινόωvdap2p ἐνώπιονbo ὁdgms κύριοςngms καίc ὑψόωvifa3s σύrpa-p .
v.11 µήxo καταλαλέωvdpa2p ἀλλήλωνregmp ἀδελφόςnvmp ὁdnms καταλαλέωvppanms ἀδελφόςngms
καίc κρίνωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καταλαλέωvipa3s νόµοςngms καίc κρίνωvipa3s
νόµοςnams εἰqo δέc νόµοςnams κρίνωvipa2s οὐxo εἰµίvipx2s ποιητήςnnms νόµοςngms ἀλλάc κριτήςnnms .
v.12 εἷςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms νοµοθέτηςnnms ὁdnms δύναµαιvppnnms σῴζωvnaa καίc ἀπόλλυµιvnaa
σύrpn-s δέc τίςrqnms εἰµίvipx2s ὅςrrnms κρίνωvipa2s ὁdams ἕτεροςaamsn . v.13 ἄγωvdpa2s νῦνbo
ὁdnmp λέγωvppanmp σήµερονbo καίc αὔριονbo πορεύοµαιvsad1p εἰςp ὅδεrdafs ὁdafs πόλιςnafs
καίc ποιέωvsaa1p ἐκεῖbo ἐνιαυτόςnams εἷςnams καίc ἐµπορεύοµαιvsad1p καίc κερδαίνωvsaa1p .
v.14 ὅστιςrrnmp οὐxo ἐπίσταµαιvipn2p ὁdans ὁdgfs αὔριονbo ποῖοςrqnfs γάρc ὁdnfs ζωήnnfs σύrpg-p
ἀτµίςnnfs γάρc εἰµίvifx3s ὁdnfs πρόςp ὀλίγοςaansn φαίνωvppenfs ἔπειταbo δέc καίc ἀφανίζωvpppnfs .
v.15 ἀντίp ὁdgms λέγωvnpa σύrpa-p ἐάνqo ὁdnms κύριοςnnms θέλωvsaa3s καίc ζάωvsaa1p καίc
ποιέωvsaa1p οὗτοςrdans ἤxo ἐκεῖνοςrdans . v.16 νῦνbo δέc καυχάοµαιvipn2p ἐνp ὁddfp ἀλαζονείαndfp
rpg-p anfsn nnfs rdnfs
σύ πᾶς καύχησις τοιοῦτος πονηρόςanfsn εἰµίvipx3s . v.17 οἶδαvpxadms οὖνc
καλόςaamsn ποιέωvnpa καίc µήxo ποιέωvppadms ἁµαρτίαnnfs αὐτόςrpdms εἰµίvipx3s .
681 ΙΑΚΩΒΟΥ 5:2—11
πωρίαις ὑµῶν ταῖς ἐπερχοµέναις. ὁ πλοῦτος ὑµῶν σέσηπεν 2
καὶ τὰ ἱµάτια ὑµῶν σητόβρωτα γέγονεν. ὁ χρυσὸς ὑµῶν καὶ 3
ὁ ἄργυρος κατίωται καὶ ὁ ἰὸς αὐτῶν εἰς µαρτύριον ὑµῖν ἔ-

σται καὶ φάγεται τὰς σάρκας ὑµῶν ὡς πῦρ ἐθησαυρίσατε ἐν
ἐσχάταις ἡµέραις. ἰδοὺ ὁ µισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀµησάν- 4
των τὰς χώρας ὑµῶν ὁ ἀπεστερηµένος ἀφ ὑµῶν κράζει καὶ αἱ

βοαὶ τῶν θερισάντων εἰς τὰ ὦτα κυρίου Σαβαὼθ εἰσεληλύθα-
σιν. ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε ἐθρέψατε τὰς 5
καρδίας ὑµῶν ὡς ἐν ἡµέρᾳ σφαγῆς. κατεδικάσατε ἐφονεύ- 6
σατε τὸν δίκαιον οὐκ ἀντιτάσσεται ὑµῖν. Μακροθυµήσατε 7
οὖν ἀδελφοί ἕως τῆς παρουσίας τοῦ κυρίου ἰδοὺ ὁ γεωργὸς

ἐκδέχεται τὸν τίµιον καρπὸν τῆς γῆς µακροθυµῶν ἐπ αὐτόν
ἕως λάβῃ ὑετὸν πρώϊµον καὶ ὄψιµον. µακροθυµήσατε καὶ 8
ὑµεῖς στηρίξατε τὰς καρδίας ὑµῶν ὅτι ἡ παρουσία τοῦ κυ-

ρίου ἤγγικεν. µὴ στενάζετε κατ ἀλλήλων ἀδελφοί ἵνα µὴ 9
κριθῆτε, ἰδοὺ ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν. ὑπόδειγµα 10
λάβετε ἀδελφοί µου, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς µακροθυµίας

τοὺς προφήτας οἳ ἐλάλησαν τῷ ὀνόµατι κυρίου. ἰδοὺ µακα- 11
ρίζοµεν τοὺς ὑποµένοντας, τὴν ὑποµονὴν ᾿Ιὼβ ἠκούσατε καὶ

τὸ τέλος κυρίου ἴδετε ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν καὶ οἰκτίρµων.
5. v.1 ἄγωvdpa2s νῦνbo ὁdnmp πλούσιοςanmpn κλαίωvdaa2p ὀλολύζωvppanmp ἐπίp ὁddfp
ταλαιπωρίαndfp σύrpg-p ὁddfp ἐπέρχοµαιvppndfp . v.2 ὁdnms πλοῦτοςnnms σύrpg-p σήπωvixa3s
καίc ὁdnnp ἱµάτιονnnnp σύrpg-p σητόβρωτοςannpn γίνοµαιvixa3s . v.3 ὁdnms χρυσόςnnms
σύrpg-p καίc ὁdnms ἄργυροςnnms κατιόωvixp3s καίc ὁdnms ἰόςnnms αὐτόςrpgmp εἰςp µαρτύριονnans
σύrpd-p εἰµίvifx3s καίc ἐσθίωvifd3s ὁdafp σάρξnafp σύrpg-p ὡςbo πῦρnans θησαυρίζωviaa2p ἐνp
ἔσχατοςadfpn ἡµέραndfp . v.4 ἰδούvdaa2s ὁdnms µισθόςnnms ὁdgmp ἐργάτηςngmp ὁdgmp
ἀµάωvpaagmp ὁdafp χώραnafp σύrpg-p ὁdnms ἀποστερέωvpxpnms ἀπόp σύrpg-p κράζωvipa3s καίc
ὁdnfp βοήnnfp ὁdgmp θερίζωvpaagmp εἰςp ὁdanp οὖςnanp κύριοςngms Σαβαώθth εἰσέρχοµαιvixa3p .
v.5 τρυφάωviaa2p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc σπαταλάωviaa2p τρέφωviaa2p ὁdafp καρδίαnafp σύrpg-p
ὡςbo ἐνp ἡµέραndfs σφαγήngfs . v.6 καταδικάζωviaa2p φονεύωviaa2p ὁdams δίκαιοςaamsn οὐxo
ἀντιτάσσωvipm3s σύrpd-p . v.7 µακροθυµέωvdaa2p οὖνc ἀδελφόςnvmp ἕωςc ὁdgfs παρουσίαngfs
ὁdgms κύριοςngms ἰδούvdaa2s ὁdnms γεωργόςnnms ἐκδέχοµαιvipn3s ὁdams τίµιοςaamsn καρπόςnams
ὁdgfs γῆngfs µακροθυµέωvppanms ἐπίp αὐτόςrpams ἕωςc λαµβάνωvsaa3s ὑετόςnams πρόϊµοςaamsn
καίc ὄψιµοςaamsn . v.8 µακροθυµέωvdaa2p καίc σύrpn-p στηρίζωvdaa2p ὁdafp καρδίαnafp
σύrpg-p ὅτιc ὁdnfs παρουσίαnnfs ὁdgms κύριοςngms ἐγγίζωvixa3s . v.9 µήxo στενάζωvdpa2p κατάp
ἀλλήλωνregmp ἀδελφόςnvmp ἵναc µήxo κρίνωvsap2p ἰδούvdaa2s ὁdnms κριτήςnnms πρόp ὁdgfp θύραngfp
ἵστηµιvixa3s . v.10 ὑπόδειγµαnans λαµβάνωvdaa2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s ὁdgfs κακοπάθειαngfs
καίc ὁdgfs µακροθυµίαngfs ὁdamp προφήτηςnamp ὅςrrnmp λαλέωviaa3p ὁddns ὄνοµαndns κύριοςngms .
v.11 ἰδούvdaa2s µακαρίζωvipa1p ὁdamp ὑποµένωvppaamp ὁdafs ὑποµονήnafs ᾿Ιώβtp ἀκούωviaa2p καίc
ὁdans τέλοςnans κύριοςngms ὁράωvdaa2p ὅτιc πολύσπλαγχνοςanmsn εἰµίvipx3s καίc οἰκτίρµωνanmsn .
5:12—20 ΙΑΚΩΒΟΥ 682
12 Πρὸ πάντων δέ ἀδελφοί µου µὴ ὀµνύετε µήτε τὸν οὐρανὸν

µήτε τὴν γῆν µήτε ἄλλον τινὰ ὅρκον, ἤτω δὲ ὑµῶν τὸ Ναὶ ναὶ
13 καὶ τὸ Οὒ οὔ ἵνα µὴ εἴς ὑπὸκρίσιν πέσητε. Κακοπαθεῖ τις ἐν
14 ὑµῖν προσευχέσθω, εὐθυµεῖ τις ψαλλέτω, ἀσθενεῖ τις ἐν ὑµῖν
προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας καὶ προ-
σευξάσθωσαν ἐπ αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόµατι
15 τοῦ κυρίου. καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάµνοντα καὶ
ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ κύριος, κἂν ἁµαρτίας ᾖ πεποιηκώς ἀφεθή-
16 σεται αὐτῷ. ἐξοµολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώµατα, καὶ
εὔχεσθε ὑπὲρ ἀλλήλων ὅπως ἰαθῆτε πολὺ ἰσχύει δέησις δι-
17 καίου ἐνεργουµένη. ᾿Ηλίας ἄνθρωπος ἦν ὁµοιοπαθὴς ἡµῖν
καὶ προσευχῇ προσηύξατο τοῦ µὴ βρέξαι καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ
18 τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ µῆνας ἕξ, καὶ πάλιν προσηύξατο
καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκεν καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν
19 αὐτῆς. ᾿Αδελφοί ἐάν τις ἐν ὑµῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας
20 καὶ ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν. γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁµαρ-
τωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ
καλύψει πλῆθος ἁµαρτιῶν.
v.12 πρόp πᾶςagnpn δέc ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s µήxo ὀµνύωvdpa2p µήτεc ὁdams οὐρανόςnams
µήτεc ὁdafs γῆnafs µήτεc ἄλλοςaamsn τι-σριαµσ ὅρκοςnams εἰµίvdpx3s δέc σύrpg-p ὁdnns ναίxo ναίxo
καίc ὁdnns οὐxo οὐxo ἵναc µήxo εἰςp ὑπόκρισιςnafs πίπτωvsaa2p . v.13 κακοπαθέωvipa3s τι-σ-
ρινµσ ἐνp σύrpd-p προσεύχοµαιvdpn3s εὐθυµέωvipa3s τι-σρινµσ ψάλλωvdpa3s . v.14 ἀσθενέωvipa3s
τι-σρινµσ ἐνp σύrpd-p προσκαλέοµαιvdad3s ὁdamp πρεσβύτεροςaampn ὁdgfs ἐκκλησίαngfs καίc
προσεύχοµαιvdad3p ἐπίp αὐτόςrpams ἀλείφωvpaanmp αὐτόςrpams ἔλαιονndns ἐνp ὁddns ὄνοµαndns
ὁdgms κύριοςngms . v.15 καίc ὁdnfs εὐχήnnfs ὁdgfs πίστιςngfs σῴζωvifa3s ὁdams κάµνωvppaams
c vifa3s
καί ἐγείρω αὐτόςrpams ὁdnms κύριοςnnms κἄνqo ἁµαρτίαnafp εἰµίvspx3s ποιέωvpxanms
ἀφίηµιvifp3s αὐτόςrpdms . v.16 ἐξοµολογέωvdpm2p ἀλλήλωνredmp ὁdanp παράπτωµαnanp καίc
vdpn2p
εὔχοµαι ὑπέρ ἀλλήλωνregmp ὅπωςbo ἰάοµαιvsap2p πολύςaansn ἰσχύωvipa3s δέησιςnnfs
p
δίκαιοςagmsn ἐνεργέωvppmnfs . v.17 ᾿Ηλίαςnnms ἄνθρωποςnnms εἰµίviix3s ὁµοιοπαθήςanmsn

rpd-p c ndfs
ἐγώ καί προσευχή προσεύχοµαιviad3s ὁdgms µήxo βρέχωvnaa καίc οὐxo βρέχωviaa3s ἐπίp
ὁdgfs γῆngfs ἐνιαυτόςnamp τρεῖςnamp καίc µήνnamp ἕξtn . v.18 καίc πάλινbo προσεύχοµαιviad3s
c dnms nnms nams viaa3s c dnfs
καί ὁ οὐρανός ὑετός δίδωµι καί ὁ γῆnnfs βλαστάνωviaa3s ὁdams καρπόςnams
αὐτόςrpgfs . v.19 ἀδελφόςnvmp ἐάνqo τι-σρινµσ ἐνp σύrpd-p πλανάωvsap3s ἀπόp ὁdgfs ἀλήθειαngfs
καίc ἐπιστρέφωvsaa3s τι-σρινµσ αὐτόςrpams . v.20 γινώσκωvdpa3s ὅτιc ὁdnms ἐπιστρέφωvpaanms
ἁµαρτωλόςaamsn ἐκp πλάνηngfs ὁδόςngfs αὐτόςrpgms σῴζωvifa3s ψυχήnafs ἐκp θάνατοςngms καίc
καλύπτωvifa3s πλῆθοςnans ἁµαρτίαngfp .
ΠΕΤΡΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ
G
Πέτρος ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐκλεκτοῖς παρεπιδήµοις 1

διασπορᾶς Πόντου Γαλατίας Καππαδοκίας ᾿Ασίας καὶ Βιθυ-
νίας. κατὰ πρόγνωσιν θεοῦ πατρός ἐν ἁγιασµῷ πνεύµατος 2
εἰς ὑπακοὴν καὶ ῥαντισµὸν αἵµατος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ χάρις ὑ-

µῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη. Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ 3
τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὁ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος

ἀναγεννήσας ἡµᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν δι΄ ἀναστάσεως ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ ἐκ νεκρῶν. εἰς κληρονοµίαν ἄφθαρτον καὶ ἀµίαν- 4
τον καὶ ἀµάραντον τετηρηµένην ἐν οὐρανοῖς εἰς ὑµᾶς. τοὺς 5
ἐν δυνάµει θεοῦ φρουρουµένους διὰ πίστεως εἰς σωτηρίαν ἑ-

τοίµην ἀποκαλυφθῆναι ἐν καιρῷ ἐσχάτῳ. ἐν ᾧ ἀγαλλιᾶσθε 6
ὀλίγον ἄρτι εἰ δέον ἐστὶν λυπηθέντες ἐν ποικίλοις πειρασµοῖς.

ἵνα τὸ δοκίµιον ὑµῶν τῆς πίστεως πολυ τιµιώτερον χρυσίου 7
τοῦ ἀπολλυµένου διὰ πυρὸς δὲ δοκιµαζοµένου εὑρεθῇ εἰς ἔ-

παινον καὶ τιµὴν καὶ εἰς δόξαν ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ,
ὃν οὐκ εἰδότες ἀγαπᾶτε εἰς ὃν ἄρτι µὴ ὁρῶντες πιστεύοντες 8
δὲ ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασµένῃ. κοµι- 9
1. v.1 Πέτροςnnms ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐκλεκτόςndmp παρεπίδηµοςadmpn

διασποράngfs Πόντοςngms Γαλατίαngfs Καππαδοκίαngfs ᾿Ασίαngfs καίc Βιθυνίαngfs . v.2 κατάp
nafs ngms ngms p ndms ngns
πρόγνωσις θεός πατήρ ἐν ἁγιασµός πνεῦµα εἰς ὑπακοήnafs καίc
p
ῥαντισµόςnams αἷµαngns ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs πληθύνωvoap3s .

v.3 εὐλογητόςanmsn ὁdnms θεόςnnms καίc πατήρnnms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdnms κατάp ὁdans πολύςaansn αὐτόςrpgms ἔλεοςnans ἀναγεννάωvpaanms ἐγώrpa-p
εἰςp ἐλπίςnafs ζάωvppaafs διάp ἀνάστασιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐκp νεκρόςagmpn .
v.4 εἰςp κληρονοµίαnafs ἄφθαρτοςaafsn καίc ἀµίαντοςaafsn καίc ἀµάραντοςaafsn τηρέωvpxpafs
ἐνp οὐρανόςndmp εἰςp σύrpa-p . v.5 ὁdamp ἐνp δύναµιςndfs θεόςngms φρουρέωvpppamp
p ngfs p nafs
διά πίστις εἰς σωτηρία ἕτοιµοςaafsn ἀποκαλύπτωvnap ἐνp καιρόςndms ἔσχατοςadmsn .
v.6 ἐνp ὅςrrdns ἀγαλλιάωvipn2p ὀλίγοςaamsn ἄρτιbo εἰqo δεῖvppqnns εἰµίvipx3s λυπέωvpapnmp ἐνp
ποικίλοςadmpn πειρασµόςndmp . v.7 ἵναc ὁdnns δοκίµιονnnns σύrpg-p ὁdgfs πίστιςngfs πολύςannsn
τίµιοςannsc χρυσίονngns ὁdgns ἀπόλλυµιvppmgns διάp πῦρngns δέc δοκιµάζωvpppgns εὑρίσκωvsap3s
εἰςp ἔπαινοςnams καίc τιµήnafs καίc εἰςp δόξαnafs ἐνp ἀποκάλυψιςndfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.8 ὅςrrams οὐxo οἶδαvpxanmp ἀγαπάωvipa2p εἰςp ὅςrrams ἄρτιbo µήxo ὁράωvppanmp πιστεύωvppanmp
δέc ἀγαλλιάωvipn2p χαράndfs ἀνεκλάλητοςadfsn καίc δοξάζωvpxpdfs .
1:10—20 ΠΕΤΡΟΥ Α 684
10 ζόµενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως ὑµῶν σωτηρίαν ψυχῶν. Περὶ

ἡς σωτηρίας ἐξεζήτησαν καὶ ἐξηρεύνησαν προφῆται οἱ περὶ
11 τῆς εἰς ὑµᾶς χάριτος προφητεύσαντες. ἐρευνῶντες εἰς τίνα
ἢ ποῖον καιρὸν ἐδήλου τὸ ἐν αὐτοῖς πνεῦµα Χριστοῦ προ-
µαρτυρόµενον τὰ εἰς Χριστὸν παθήµατα καὶ τὰς µετὰ ταῦτα
12 δόξας. οἷς ἀπεκαλύφθη ὅτι οὐχ ἑαυτοῖς ὑµῖν δὲ διηκόνουν
αὐτά ἃ νῦν ἀνηγγέλη ὑµῖν διὰ τῶν εὐαγγελισαµένων ὑµᾶς
ἐν πνεύµατι ἁγίῳ ἀποσταλέντι ἀπ οὐρανοῦ εἰς ἃ ἐπιθυµοῦ-
13 σιν ἄγγελοι παρακύψαι. ∆ιὸ ἀναζωσάµενοι τὰς ὀσφύας τῆς
διανοίας ὑµῶν νήφοντες τελείως ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φεροµένην
14 ὑµῖν χάριν ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὡς τέκνα ὑπα-
κοῆς µὴ συσχηµατιζόµενοι ταῖς πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑµῶν
15 ἐπιθυµίαις. ἀλλὰ κατὰ τὸν καλέσαντα ὑµᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ
16 ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε. διότι γέγραπται ῞Αγιοι
17 γίνεσθε ὅτι ἐγὼ ἅγιος εἰµι. Καὶ εἰ πατέρα ἐπικαλεῖσθε τὸν
ἀπροσωπολήµπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκάστου ἔργον ἐν φόβῳ
18 τὸν τῆς παροικίας ὑµῶν χρόνον ἀναστράφητε. εἰδότες ὅτι οὐ
φθαρτοῖς ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ ἐλυτρώθητε ἐκ τῆς µαταίας ὑµῶν
19 ἀναστροφῆς πατροπαραδότου. ἀλλὰ τιµίῳ αἵµατι ὡς ἀµνοῦ
20 ἀµώµου καὶ ἀσπίλου Χριστοῦ. προεγνωσµένου µὲν πρὸ κα-
ταβολῆς κόσµου φανερωθέντος δὲ ἐπ ἐσχάτων τῶν χρόνων δι΄
v.9 κοµίζωvppmnmp ὁdans τέλοςnans ὁdgfs πίστιςngfs σύrpg-p σωτηρίαnafs ψυχήngfp . v.10 περίp
ὅςrrgfs σωτηρίαngfs ἐκζητέωviaa3p καίc ἐξεραυνάωviaa3p προφήτηςnnmp ὁdnmp περίp ὁdgfs εἰςp
σύrpa-p χάριςngfs προφητεύωvpaanmp . v.11 ἐραυνάωvppanmp εἰςp τίςrqams ἤxo ποῖοςrqams
καιρόςnams δηλόωviia3s ὁdnns ἐνp αὐτόςrpdmp πνεῦµαnnns Χριστόςngms προµαρτύροµαιvppnnns
ὁdanp εἰςp Χριστόςnams πάθηµαnanp καίc ὁdafp µετάp οὗτοςrdanp δόξαnafp . v.12 ὅςrrdmp
ἀποκαλύπτωviap3s ὅτιc οὐxo ἑαυτοῦrxdmp σύrpd-p δέc διακονέωviia3p αὐτόςrpanp ὅςrranp νῦνbo
ἀναγγέλλωviap3s σύrpd-p διάp ὁdgmp εὐαγγελίζωvpamgmp σύrpa-p ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn
ἀποστέλλωvpapdns ἀπόp οὐρανόςngms εἰςp ὅςrranp ἐπιθυµέωvipa3p ἄγγελοςnnmp παρακύπτωvnaa .
v.13 διόc ἀναζώννυµιvpamnmp ὁdafp ὀσφύςnafp ὁdgfs διάνοιαngfs σύrpg-p νήφωvppanmp τελείωςbo
ἐλπίζωvdaa2p ἐπίp ὁdafs φέρωvpppafs σύrpd-p χάριςnafs ἐνp ἀποκάλυψιςndfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.14 ὡςbo τέκνονnnnp ὑπακοήngfs µήxo συσχηµατίζωvppenmp ὁddfp πρότεροςaansn ἐνp ὁddfs
ἄγνοιαndfs σύrpg-p ἐπιθυµίαndfp . v.15 ἀλλάc κατάp ὁdams καλέωvpaaams σύrpa-p ἅγιοςaamsn
καίc αὐτόςrpnmp ἅγιοςanmpn ἐνp πᾶςadfsn ἀναστροφήndfs γίνοµαιvdao2p . v.16 διότιc γράφωvixp3s
ἅγιοςanmpn γίνοµαιvdpn2p ὅτιc ἐγώrpn-s ἅγιοςanmsn εἰµίvipx1s . v.17 καίc εἰqo πατήρnams
ἐπικαλέωvipm2p ὁdams ἀπροσωπολήµπτωςbo κρίνωvppaams κατάp ὁdans ἕκαστοςagmsn ἔργονnans ἐνp
φόβοςndms ὁdams ὁdgfs παροικίαngfs σύrpg-p χρόνοςnams ἀναστρέφωvdap2p . v.18 οἶδαvpxanmp
c xo adnpn ndns xo ndns viap2p
ὅτι οὐ φθαρτός ἀργύριον ἤ χρυσίον λυτρόω ἐκ ὁdgfs µάταιοςagfsn
p
σύrpg-p ἀναστροφήngfs πατροπαράδοτοςagfsn . v.19 ἀλλάc τίµιοςadnsn αἷµαndns ὡςbo ἀµνόςngms

ἄµωµοςagmsn καίc ἄσπιλοςagmsn Χριστόςngms .
685 ΠΕΤΡΟΥ Α 1:21—2:6
ὑµᾶς. τοὺς δι΄ αὐτοῦ πιστεύοντας εἰς θεὸν τὸν ἐγείραντα αὐ- 21
τὸν ἐκ νεκρῶν καὶ δόξαν αὐτῷ δόντα ὥστε τὴν πίστιν ὑµῶν
καὶ ἐλπίδα εἶναι εἰς θεόν. Τὰς ψυχὰς ὑµῶν ἡγνικότες ἐν τῇ 22
ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας διὰ Πνεύµατος εἰς φιλαδελφίαν ἀνυ-

πόκριτον ἐκ καθαρᾶς καρδίας ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἐκτενῶς.
ἀναγεγεννηµένοι οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς ἀλλὰ ἀφθάρτου διὰ 23
λόγου ζῶντος θεοῦ καὶ µένοντος εἰς τὸν αἰῶνα. διότι πᾶσα 24
σὰρξ ὡς χόρτος καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου,

ἐξηράνθη ὁ χόρτος καὶ τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσεν, τὸ δὲ ῥῆµα 25
κυρίου µένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦτο δέ ἐστιν τὸ ῥῆµα τὸ εὐαγγε-

λισθὲν εἰς ὑµᾶς.
᾿Αποθέµενοι οὖν πᾶσαν κακίαν καὶ πάντα δόλον καὶ ὑπο- 2
κρίσεις καὶ φθόνους καὶ πάσας καταλαλιάς. ὡς ἀρτιγέννητα 2
βρέφη τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε ἵνα ἐν αὐτῷ αὐ-

ξηθῆτε. εἴπερ ἐγεύσασθε ὅτι χρηστὸς ὁ κύριος. πρὸς ὃν 3, 4
προσερχόµενοι λίθον ζῶντα ὑπὸ ἀνθρώπων µὲν ἀποδεδοκι-

µασµένον παρὰ δὲ θεῷ ἐκλεκτὸν ἔντιµον. καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι 5
ζῶντες οἰκοδοµεῖσθε οἶκος πνευµατικὸς ἱεράτευµα ἅγιον ἀνε-

νέγκαι πνευµατικὰς θυσίας εὐπροσδέκτους τῷ θεῷ διὰ ᾿Ιησοῦ
Χριστοῦ. διότι περιέχει ἐν τῇ γραφῇ ᾿Ιδοὺ τίθηµι ἐν Σιὼν 6
λίθον ἀκρογωνιαῖον ἐκλεκτὸν ἔντιµον καὶ ὁ πιστεύων ἐπ αὐ-

v.20 προγινώσκωvpxpgms µένxo πρόp καταβολήngfs κόσµοςngms φανερόωvpapgms δέc ἐπίp
ἔσχατοςagmpn ὁdgmp χρόνοςngmp διάp σύrpa-p . v.21 ὁdamp διάp αὐτόςrpgms πιστεύωvppaamp
p nams dams vpaaams rpams
εἰς θεός ὁ ἐγείρω αὐτός ἐκp νεκρόςagmpn καίc δόξαnafs αὐτόςrpdms
δίδωµιvpaaams ὥστεc ὁdafs πίστιςnafs σύrpg-p καίc ἐλπίςnafs εἰµίvnpx εἰςp θεόςnams . v.22 ὁdafp
nafp rpg-p vpxanmp p ddfs ndfs dgfs ngfs
ψυχή σύ ἁγνίζω ἐν ὁ ὑπακοή ὁ ἀλήθεια διά πνεῦµαngns
p
εἰςp φιλαδελφίαnafs ἀνυπόκριτοςaafsn ἐκp καθαρόςagfsn καρδίαngfs ἀλλήλωνreamp ἀγαπάωvdaa2p

ἐκτενῶςbo . v.23 ἀναγεννάωvpppnmp οὐxo ἐκp σποράngfs φθαρτόςagfsn ἀλλάc ἄφθαρτοςagfsn διάp
λόγοςngms ζάωvppagms θεόςngms καίc µένωvppagms εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.24 διότιc πᾶςanfsn
nnfs bo nnms c anfsn nnfs ngms bo
σάρξ ὡς χόρτος καί πᾶς δόξα ἄνθρωπος ὡς ἄνθοςnnns χόρτοςngms
ξηραίνωviap3s ὁdnms χόρτοςnnms καίc ὁdnns ἄνθοςnnns αὐτόςrpgms ἐκπίπτωviaa3s . v.25 ὁdnns
c nnns ngms vipa3s p dams nams rdnns c vipx3s dnns
δέ ῥῆµα κύριος µένω εἰς ὁ αἰών οὗτος δέ εἰµί ὁ ῥῆµαnnns
ὁdnns εὐαγγελίζωvpapnns εἰςp σύrpa-p . 2. v.1 ἀποτίθηµιvpamnmp οὖνc πᾶςaafsn κακίαnafs καίc
πᾶςaamsn δόλοςnams καίc ὑπόκρισιςnafp καίc φθόνοςnamp καίc πᾶςaafpn καταλαλιάnafp . v.2 ὡςbo
ἀρτιγέννητοςannpn βρέφοςnnnp ὁdans λογικόςaansn ἄδολοςaansn γάλαnans ἐπιποθέωvdaa2p ἵναc ἐνp
αὐτόςrpdns αὐξάνωvsap2p . v.3 εἴπερqo γεύοµαιviad2p ὅτιc χρηστόςanmsn ὁdnms κύριοςnnms .
v.4 πρόςp ὅςrrams προσέρχοµαιvppnnmp λίθοςnams ζάωvppaams ὑπόp ἄνθρωποςngmp µένxo
ἀποδοκιµάζωvpxpams παράp δέc θεόςndms ἐκλεκτόςaamsn ἔντιµοςaamsn . v.5 καίc αὐτόςrpnmp ὡςbo
λίθοςnnmp ζάωvppanmp οἰκοδοµέωvipp2p οἶκοςnnms πνευµατικόςanmsn ἱεράτευµαnnns ἅγιοςannsn
ἀναφέρωvnaa πνευµατικόςaafpn θυσίαnafp εὐπρόσδεκτοςaafpn ὁddms θεόςndms διάp ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms .
2:7—17 ΠΕΤΡΟΥ Α 686
7 τῷ οὐ µὴ καταισχυνθῇ. ὑµῖν οὖν ἡ τιµὴ τοῖς πιστεύουσιν

ἀπειθοῦσιν δὲ Λίθον ὃν ἀπεδοκίµασαν οἱ οἰκοδοµοῦντες οὗ-
8 τος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας. καὶ λίθος προσκόµµατος
καὶ πέτρα σκανδάλου, οἳ προσκόπτουσιν τῷ λόγῳ ἀπειθοῦν-
9 τες εἰς ὃ καὶ ἐτέθησαν. ῾Υµεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν βασίλειον
ἱεράτευµα ἔθνος ἅγιον λαὸς εἰς περιποίησιν ὅπως τὰς ἀρετὰς
ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑµᾶς καλέσαντος εἰς τὸ θαυµα-
10 στὸν αὐτοῦ φῶς, οἵ ποτε οὐ λαὸς νῦν δὲ λαὸς θεοῦ οἱ οὐκ
11 ἠλεηµένοι νῦν δὲ ἐλεηθέντες. ᾿Αγαπητοί παρακαλῶ ὡς πα-
ροίκους καὶ παρεπιδήµους ἀπέχεσθαι τῶν σαρκικῶν ἐπιθυ-
12 µιῶν αἵτινες στρατεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς, τὴν ἀναστροφὴν
ὑµῶν ἔχοντες καλήν ἐν τοῖς ἔθνεσιν ἵνα ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν
ὑµῶν ὡς κακοποιῶν ἐκ τῶν καλῶν ἔργων ἐποπτεύσαντες δο-
13 ξάσωσιν τὸν θεὸν ἐν ἡµέρᾳ ἐπισκοπῆς. ῾Υποτάγητε οὖν πάσῃ
ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον εἴτε βασιλεῖ ὡς ὑπερέχοντι.
14 εἴτε ἡγεµόσιν ὡς δι΄ αὐτοῦ πεµποµένοις εἰς ἐκδίκησιν κακο-
15 ποιῶν ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν, ὅτι οὕτως ἐστὶν τὸ θέληµα τοῦ
θεοῦ ἀγαθοποιοῦντας φιµοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀ-
16 γνωσίαν. ὡς ἐλεύθεροι καὶ µὴ ὡς ἐπικάλυµµα ἔχοντες τῆς
17 κακίας τὴν ἐλευθερίαν ἀλλ ὡς δοῦλοι θεοῦ. πάντας τιµή-
v.6 διότιc περιέχωvipa3s ἐνp ὁddfs γραφήndfs ἰδούvdaa2s τίθηµιvipa1s ἐνp Σιώνtp λίθοςnams
ἀκρογωνιαῖοςaamsn ἐκλεκτόςaamsn ἔντιµοςaamsn καίc ὁdnms πιστεύωvppanms ἐπίp αὐτόςrpdms οὐxo
µήxo καταισχύνωvsap3s . v.7 σύrpd-p οὖνc ὁdnfs τιµήnnfs ὁddmp πιστεύωvppadmp ἀπειθέωvppadmp
c nams rrams
δέ λίθος ὅς ἀποδοκιµάζωviaa3p ὁdnmp οἰκοδοµέωvppanmp οὗτοςrdnms γίνοµαιviao3s εἰςp
κεφαλήnafs γωνίαngfs . v.8 καίc λίθοςnnms πρόσκοµµαngns καίc πέτραnnfs σκάνδαλονngns ὅςrrnmp
προσκόπτωvipa3p ὁddms λόγοςndms ἀπειθέωvppanmp εἰςp ὅςrrans καίc τίθηµιviap3p . v.9 σύrpn-p
δέc γένοςnnns ἐκλεκτόςannsn βασίλειοςannsn ἱεράτευµαnnns ἔθνοςnnns ἅγιοςannsn λαόςnnms εἰςp
περιποίησιςnafs ὅπωςbo ὁdafp ἀρετήnafp ἐξαγγέλλωvsaa2p ὁdgms ἐκp σκότοςngns σύrpa-p καλέωvpaagms
εἰςp ὁdans θαυµαστόςaansn αὐτόςrpgms φῶςnans . v.10 ὅςdnmp ποτέxo οὐxo λαόςnnms νῦνbo δέc
λαόςnnms θεόςngms ὁdnmp οὐxo ἐλεέωvpxpnmp νῦνbo δέc ἐλεέωvpapnmp . v.11 ἀγαπητόςavmpn
vipa1s bo aampn c aampn vnpm
παρακαλέω ὡς πάροικος καί παρεπίδηµος ἀπέχω ὁdgfp σαρκικόςagfpn
ἐπιθυµίαngfp ὅστιςrrnfp στρατεύωvipm3p κατάp ὁdgfs ψυχήngfs . v.12 ὁdafs ἀναστροφήnafs
σύrpg-p ἔχωvppanmp καλόςaafsn ἐνp ὁddnp ἔθνοςndnp ἵναc ἐνp ὅςrrdns καταλαλέωvipa3p σύrpg-p ὡςbo
κακοποιόςagmpn ἐκp ὁdgnp καλόςagnpn ἔργονngnp ἐποπτεύωvpaanmp δοξάζωvsaa3p ὁdams θεόςnams ἐνp
ἡµέραndfs ἐπισκοπήngfs . v.13 ὑποτάσσωvdap2p οὖνc πᾶςadfsn ἀνθρώπινοςadfsn κτίσιςndfs διάp
ὁdams κύριοςnams εἴτεc βασιλεύςndms ὡςbo ὑπερέχωvppadms . v.14 εἴτεc ἡγεµώνndmp ὡςbo διάp
rpgms vpppdmp p nafs agmpn
αὐτός πέµπω εἰς ἐκδίκησις κακοποιός ἔπαινοςnams δέc ἀγαθοποιόςagmpn .
v.15 ὅτιc οὕτωbo εἰµίvipx3s ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms ἀγαθοποιέωvppaamp φιµόωvnpa ὁdafs
ὁdgmp ἄφρωνagmpn ἄνθρωποςngmp ἀγνωσίαnafs . v.16 ὡςbo ἐλεύθεροςanmpn καίc µήxo ὡςbo
ἐπικάλυµµαnans ἔχωvppanmp ὁdgfs κακίαngfs ὁdafs ἐλευθερίαnafs ἀλλάc ὡςbo δοῦλοςnnmp θεόςngms .
687 ΠΕΤΡΟΥ Α 2:18—3:3
σατε τὴν ἀδελφότητα ἀγαπήσατε τὸν θεὸν φοβεῖσθε τὸν βα-

σιλέα τιµᾶτε. Οἱ οἰκέται ὑποτασσόµενοι ἐν παντὶ φόβῳ τοῖς 18
δεσπόταις οὐ µόνον τοῖς ἀγαθοῖς καὶ ἐπιεικέσιν ἀλλὰ καὶ τοῖς

σκολιοῖς. τοῦτο γὰρ χάρις εἰ διὰ συνείδησιν θεοῦ ὑποφέρει 19
τις λύπας πάσχων ἀδίκως. ποῖον γὰρ κλέος εἰ ἁµαρτάνον- 20
τες καὶ κολαφιζόµενοι ὑποµενεῖτε ἀλλ εἰ ἀγαθοποιοῦντες καὶ

πάσχοντες ὑποµενεῖτε τοῦτο χάρις παρὰ θεῷ. εἰς τοῦτο γὰρ 21
ἐκλήθητε ὅτι καὶ Χριστὸς ἔπαθεν ὑπὲρ ἡµῶν ὑµῖν ὑπολιµ-

πάνων ὑπογραµµὸν ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ.
ὃς ἁµαρτίαν οὐκ ἐποίησεν οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόµατι 22
αὐτοῦ. ὃς λοιδορούµενος οὐκ ἀντελοιδόρει πάσχων οὐκ ἠ- 23
πείλει παρεδίδου δὲ τῷ κρίνοντι δικαίως, ὃς τὰς ἁµαρτίας 24
ἡµῶν αὐτὸς ἀνήνεγκεν ἐν τῷ σώµατι αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ξύλον ἵνα

ταῖς ἁµαρτίαις ἀπογενόµενοι τῇ δικαιοσύνῃ ζήσωµεν οὗ τῷ
µώλωπι αὐτοῦ ἰάθητε. ἦτε γὰρ ὡς πρόβατα πλανώµενα, ἀλ᾿λ 25
ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιµένα καὶ ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν

ὑµῶν.
῾Οµοίως αἱ γυναῖκες ὑποτασσόµεναι τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν 3
ἵνα καὶ εἴ τινες ἀπειθοῦσιν τῷ λόγῳ διὰ τῆς τῶν γυναικῶν ἀ-
ναστροφῆς ἄνευ λόγου κερδηθήσονται. ἐποπτεύσαντες τὴν 2
ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑµῶν. ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν 3
v.17 πᾶςaampn τιµάωvdaa2p ὁdafs ἀδελφότηςnafs ἀγαπάωvdaa2p ὁdams θεόςnams φοβέοµαιvdpn2p

ὁdams βασιλεύςnams τιµάωvdpa2p . v.18 ὁdnmp οἰκέτηςnnmp ὑποτάσσωvpppnmp ἐνp πᾶςadmsn
φόβοςndms ὁddmp δεσπότηςndmp οὐxo µόνοςbo ὁddmp ἀγαθόςadmpn καίc ἐπιεικήςadmpn ἀλλάc
καίc ὁddmp σκολιόςadmpn . v.19 οὗτοςrdnns γάρc χάριςnnfs εἰqo διάp συνείδησιςnafs θεόςngms
ὑποφέρωvipa3s τι-σρινµσ λύπηnafp πάσχωvppanms ἀδίκωςbo . v.20 ποῖοςrqnns γάρc κλέοςnnns
qo vppanmp c vpppnmp vifa2p
εἰ ἁµαρτάνω καί κολαφίζω ὑποµένω ἀλλάc εἰqo ἀγαθοποιέωvppanmp καίc
πάσχωvppanmp ὑποµένωvifa2p οὗτοςrdnns χάριςnnfs παράp θεόςndms . v.21 εἰςp οὗτοςrdans
γάρc καλέωviap2p ὅτιc καίc Χριστόςnnms πάσχωviaa3s ὑπέρp ἐγώrpg-p σύrpd-p ὑπολιµπάνωvppanms
ὑπογραµµόςnams ἵναc ἐπακολουθέωvsaa2p ὁddnp ἴχνοςndnp αὐτόςrpgms . v.22 ὅςrrnms ἁµαρτίαnafs
οὐxo ποιέωviaa3s οὐδέbo εὑρίσκωviap3s δόλοςnnms ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgms . v.23 ὅςrrnms
λοιδορέωvpppnms οὐxo ἀντιλοιδορέωviia3s πάσχωvppanms οὐxo ἀπειλέωviia3s παραδίδωµιviia3s δέc
ὁddms κρίνωvppadms δικαίωςbo . v.24 ὅςrrnms ὁdafp ἁµαρτίαnafp ἐγώrpg-p αὐτόςrpnms ἀναφέρωviaa3s
p ddns ndns rpgms
ἐν ὁ σῶµα αὐτός ἐπίp ὁdans ξύλονnans ἵναc ὁddfp ἁµαρτίαndfp ἀπογίνοµαιvpadnmp ὁddfs
δικαιοσύνηndfs ζάωvsaa1p ὅςrrgms ὁddms µώλωψndms αὐτόςrpgms ἰάοµαιviap2p . v.25 εἰµίviix2p
c bo nnnp vpppnnp c viap2p bo p dams
γάρ ὡς πρόβατον πλανάω ἀλλά ἐπιστρέφω νῦν ἐπί ὁ ποιµήνnams
καίc ἐπίσκοποςnams ὁdgfp ψυχήngfp σύrpg-p . 3. v.1 ὁµοίωςbo ὁdnfp γυνήnnfp ὑποτάσσωvpppnfp
ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp ἵναc καίc εἰqo τι-σρινµπ ἀπειθέωvipa3p ὁddms λόγοςndms διάp ὁdgfs
ὁdgfp γυνήngfp ἀναστροφήngfs ἄνευp λόγοςngms κερδαίνωvifp3p . v.2 ἐποπτεύωvpaanmp ὁdafs ἐνp
φόβοςndms ἁγνόςaafsn ἀναστροφήnafs σύrpg-p .
3:4—13 ΠΕΤΡΟΥ Α 688
ἐµπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱµα-

4 τίων κόσµος. ἀλλ ὁ κρυπτὸς τῆς καρδίας ἄνθρωπος ἐν τῷ
ἀφθάρτῳ τοῦ πρᾳέος καὶ ἡσυχίου πνεύµατος ὅ ἐστιν ἐνώπιον
5 τοῦ θεοῦ πολυτελές. οὕτως γάρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖ-
κες αἱ ἐλπίζουσαι ἐπὶ θεὸν ἐκόσµουν ἑαυτάς ὑποτασσόµεναι
6 τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν. ὡς Σάρρα ὑπήκουσεν τῷ ᾿Αβραάµ κύ-
ριον αὐτὸν καλοῦσα ἡς ἐγενήθητε τέκνα ἀγαθοποιοῦσαι καὶ
7 µὴ φοβούµεναι µηδεµίαν πτόησιν. Οἱ ἄνδρες ὁµοίως συ-
νοικοῦντες κατὰ γνῶσιν ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ
ἀπονέµοντες τιµήν ὡς καὶ συγκληρονόµοι χάριτος ζωῆς εἰς τὸ
8 µὴ ἐγκόπτεσθαι τὰς προσευχὰς ὑµῶν. Τὸ δὲ τέλος πάντες
ὁµόφρονες συµπαθεῖς φιλάδελφοι εὔσπλαγχνοι φιλόφρονες,
9 µὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἢ λοιδορίαν ἀντὶ λοιδορίας
τοὐναντίον δὲ εὐλογοῦντες εἰδότες ὅτι εἰς τοῦτο ἐκλήθητε ἵνα
10 εὐλογίαν κληρονοµήσητε. ὁ γὰρ θέλων ζωὴν ἀγαπᾶν καὶ
ἰδεῖν ἡµέρας ἀγαθὰς παυσάτω τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ ἀπὸ κα-
11 κοῦ καὶ χείλη αὐτοῦ τοῦ µὴ λαλῆσαι δόλον. ἐκκλινάτω ἀπὸ
κακοῦ καὶ ποιησάτω ἀγαθόν ζητησάτω εἰρήνην καὶ διωξάτω
12 αὐτήν, ὅτι ὀφθαλµοὶ κυρίου ἐπὶ δικαίους καὶ ὦτα αὐτοῦ εἰς
13 δέησιν αὐτῶν πρόσωπον δὲ κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακά. Καὶ
v.3 ὅςrrgfp εἰµίvdpx3s οὐxo ὁdnms ἔξωθενbo ἐµπλοκήngfs θρίξngfp καίc περίθεσιςngfs χρυσίονngnp
ἤxo ἔνδυσιςngfs ἱµάτιονngnp κόσµοςnnms . v.4 ἀλλάc ὁdnms κρυπτόςanmsn ὁdgfs καρδίαngfs
ἄνθρωποςnnms ἐνp ὁddns ἄφθαρτοςadnsn ὁdgns πραΰςagnsn καίc ἡσύχιοςagnsn πνεῦµαngns ὅςrrnns
εἰµίvipx3s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms πολυτελήςannsn . v.5 οὕτωbo γάρc ποτέxo καίc ὁdnfp
ἅγιοςanfpn γυνήnnfp ὁdnfp ἐλπίζωvppanfp ἐπίp θεόςnams κοσµέωviia3p ἑαυτοῦrxafp ὑποτάσσωvpppnfp
ὁddmp ἴδιοςadmpn ἀνήρndmp . v.6 ὡςbo Σάρραnnfs ὑπακούωviaa3s ὁddms ᾿Αβραάµtp
κύριοςnams αὐτόςrpams καλέωvppanfs ὅςrrgfs γίνοµαιviao2p τέκνονnanp ἀγαθοποιέωvppanfp καίc µήxo
φοβέοµαιvppnnfp µηδείςaafsn πτόησιςnafs . v.7 ὁdnmp ἀνήρnnmp ὁµοίωςbo συνοικέωvppanmp κατάp
γνῶσιςnafs ὡςbo ἀσθενήςadnsc σκεῦοςndns ὁddns γυναικεῖοςadnsn ἀπονέµωvppanmp τιµήnafs ὡςbo
καίc συγκληρονόµοςanmpn χάριςngfs ζωήngfs εἰςp ὁdans µήxo ἐγκόπτωvnpp ὁdafp προσευχήnafp
σύrpg-p . v.8 ὁdnns δέc τέλοςnnns πᾶςanmpn ὁµόφρωνanmpn συµπαθήςanmpn φιλάδελφοςanmpn
εὔσπλαγχνοςanmpn φιλόφρωνanmpn . v.9 µήxo ἀποδίδωµιvppanmp κακόςaansn ἀντίp κακόςagnsn
xo nafs p ngfs bo
ἤ λοιδορία ἀντί λοιδορία ὁ δέc εὐλογέωvppanmp οἶδαvpxanmp ὅτιc εἰςp οὗτοςrdans
καλέωviap2p ἵναc εὐλογίαnafs κληρονοµέωvsaa2p . v.10 ὁdnms γάρc θέλωvppanms ζωήnafs
vnpa c vnaa nafp aafpn
ἀγαπάω καί ὁράω ἡµέρα ἀγαθός παύωvdaa3s ὁdafs γλῶσσαnafs αὐτόςrpgms ἀπόp
κακόςagnsn καίc χεῖλοςnanp αὐτόςrpgms ὁdgms µήxo λαλέωvnaa δόλοςnams . v.11 ἐκκλίνωvdaa3s
p agnsn c vdaa3s aansn vdaa3s nafs
ἀπό κακός καί ποιέω ἀγαθός ζητέω εἰρήνη καί διώκωvdaa3s αὐτόςrpafs .
c
v.12 ὅτιc ὀφθαλµόςnnmp κύριοςngms ἐπίp δίκαιοςaampn καίc οὖςnnnp αὐτόςrpgms εἰςp δέησιςnafs
αὐτόςrpgmp πρόσωπονnnns δέc κύριοςngms ἐπίp ποιέωvppaamp κακόςaanpn .
689 ΠΕΤΡΟΥ Α 3:14—4:1
τίς ὁ κακώσων ὑµᾶς ἐὰν τοῦ ἀγαθοῦ µιµηταὶ γένησθε. ἀλλ εἰ 14
καὶ πάσχοιτε διὰ δικαιοσύνην µακάριοι τὸν δὲ φόβον αὐτῶν

µὴ φοβηθῆτε µηδὲ ταραχθῆτε. κύριον δὲ τὸν Θεὸν ἁγιά- 15
σατε ἐν ταῖς καρδίαις ὑµῶν ἕτοιµοι δὲ ἀεὶ πρὸς ἀπολογίαν

παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑµᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑµῖν ἐλπίδος µετά
πραΰτητος καί φόβου. συνείδησιν ἔχοντες ἀγαθήν ἵνα ἐν ᾧ 16
καταλαλῶσιν ὑµῶν ὡς κακοποιων, καταισχυνθῶσιν οἱ ἐπηρε-

άζοντες ὑµῶν τὴν ἀγαθὴν ἐν Χριστῷ ἀναστροφήν. κρεῖττον 17
γὰρ ἀγαθοποιοῦντας εἰ θέλοι τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ πάσχειν ἢ

κακοποιοῦντας. ὅτι καὶ Χριστὸς ἅπαξ περὶ ἁµαρτιῶν ἔπαθεν 18
δίκαιος ὑπὲρ ἀδίκων ἵνα ὑµᾶς προσαγάγῃ τῷ θεῷ θανατωθεὶς

µὲν σαρκὶ ζῳοποιηθεὶς δὲ πνεύµατι, ἐν ᾧ καὶ τοῖς ἐν φυλα- 19
κῇ πνεύµασιν πορευθεὶς ἐκήρυξεν. ἀπειθήσασίν ποτε ὅτε 20
ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ µακροθυµία ἐν ἡµέραις Νῶε κατα-

σκευαζοµένης κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγαι, τοῦτ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί
διεσώθησαν δι΄ ὕδατος. ὃ ἀντίτυπον νῦν καὶ ἡµᾶς σῴζει βά- 21
πτισµα οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου ἀλλὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς

ἐπερώτηµα εἰς θεόν δι΄ ἀναστάσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὅς ἐστιν 22
ἐν δεξιᾷ τοῦ θεοῦ πορευθεὶς εἰς οὐρανόν ὑποταγέντων αὐτῷ

ἀγγέλων καὶ ἐξουσιῶν καὶ δυνάµεων.
Χριστοῦ οὖν παθόντος ὑπὲρ ἡµῶν σαρκὶ καὶ ὑµεῖς τὴν αὐ- 4
v.13 καίc τίςrqnms ὁdnms κακόωvpfanms σύrpa-p ἐάνqo ὁdgms ἀγαθόςagnsn µιµητήςnnmp
γίνοµαιvsad2p . v.14 ἀλλάc εἰqo καίc πάσχωvopa2p διάp δικαιοσύνηnafs µακάριοςanmpn ὁdams δέc
φόβοςnams αὐτόςrpgmp µήxo φοβέοµαιvdao2p µηδέc ταράσσωvsap2p . v.15 κύριοςnams δέc ὁdams
nams vdaa2p p ddfp ndfp rpg-p anmpn
θεός ἁγιάζω ἐν ὁ καρδία σύ ἕτοιµος δέ ἀείbo πρόςp ἀπολογίαnafs
c
πᾶςadmsn ὁddms αἰτέωvppadms σύrpa-p λόγοςnams περίp ὁdgfs ἐνp σύrpd-p ἐλπίςngfs µετάp πραΰτηςngfs
καίc φόβοςngms . v.16 συνείδησιςnafs ἔχωvppanmp ἀγαθόςaafsn ἵναc ἐνp ὅςrrdns καταλαλέωvspa3p
σύrpg-p ὡςbo κακοποιόςagmpn καταισχύνωvsap3p ὁdnmp ἐπηρεάζωvppanmp σύrpg-p ὁdafs ἀγαθόςaafsn
ἐνp Χριστόςndms ἀναστροφήnafs . v.17 κρείττωνannsn γάρc ἀγαθοποιέωvppaamp εἰqo θέλωvopa3s
ὁdnns θέληµαnnns ὁdgms θεόςngms πάσχωvnpa ἤxo κακοποιέωvppaamp . v.18 ὅτιc καίc
Χριστόςnnms ἅπαξbo περίp ἁµαρτίαngfp πάσχωviaa3s δίκαιοςanmsn ὑπέρp ἄδικοςagmpn ἵναc σύrpa-p
προσάγωvsaa3s ὁddms θεόςndms θανατόωvpxpnms µένxo σάρξndfs ζῳοποιέωvpapnms δέc πνεῦµαndns .
v.19 ἐνp ὅςrrdns καίc ὁddnp ἐνp φυλακήndfs πνεῦµαndnp πορεύοµαιvpaonms κηρύσσωviaa3s .
v.20 ἀπειθέωvpaadmp ποτέxo ὅτεbo ἀπεκδέχοµαιviin3s ὁdnfs ὁdgms θεόςngms µακροθυµίαnnfs ἐνp
ἡµέραndfp Νῶεtp κατασκευάζωvpppgfs κιβωτόςngfs εἰςp ὅςrrafs ὀλίγοςanfpn οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s
ὀκτώtn ψυχήnnfp διασῴζωviap3p διάp ὕδωρngns . v.21 ὅςrrnns ἀντίτυποςannsn νῦνbo καίc ἐγώrpa-p
σῴζωvipa3s βάπτισµαnnns οὐxo σάρξngfs ἀπόθεσιςnnfs ῥύποςngms ἀλλάc συνείδησιςngfs ἀγαθόςagfsn
ἐπερώτηµαnnns εἰςp θεόςnams διάp ἀνάστασιςngfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.22 ὅςrrnms
εἰµίvipx3s ἐνp δεξιόςadfsn ὁdgms θεόςngms πορεύοµαιvpaonms εἰςp οὐρανόςnams ὑποτάσσωvpapgmp
αὐτόςrpdms ἄγγελοςngmp καίc ἐξουσίαngfp καίc δύναµιςngfp .
4:2—12 ΠΕΤΡΟΥ Α 690
τὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε ὅτι ὁ παθὼν ἕν σαρκὶ πέπαυται ἁµαρ-

2 τίας. εἰς τὸ µηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυµίαις ἀλλὰ θελήµατι
3 θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον. ἀρκετὸς γὰρ
ὑµῖν ὁ παρεληλυθὼς χρόνος τοῦ βίου τὸ θέληµα τῶν ἐθνῶν
κατεργάσασθαι, πεπορευµένους ἐν ἀσελγείαις ἐπιθυµίαις οἰ-
4 νοφλυγίαις κώµοις πότοις καὶ ἀθεµίτοις εἰδωλολατρείαις, ἐν
ᾧ ξενίζονται µὴ συντρεχόντων ὑµῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας
5 ἀνάχυσιν βλασφηµοῦντες. οἳ ἀποδώσουσιν λόγον τῷ ἑτοίµως
6 ἔχοντι κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς. εἰς τοῦτο γὰρ καὶ νεκροῖς
εὐηγγελίσθη ἵνα κριθῶσιν µὲν κατὰ ἀνθρώπους σαρκὶ ζῶσιν
7 δὲ κατὰ θεὸν πνεύµατι. Πάντων δὲ τὸ τέλος ἤγγικεν σωφρο-
8 νήσατε οὖν καὶ νήψατε εἰς τὰς προσευχάς, πρὸ πάντων δὲ
τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες ὅτι ἀγάπη καλύψει
9 πλῆθος ἁµαρτιῶν. φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσµῶν,
10 ἕκαστος καθὼς ἔλαβεν χάρισµα εἰς ἑαυτοὺς αὐτὸ διακονοῦν-
11 τες ὡς καλοὶ οἰκονόµοι ποικίλης χάριτος θεοῦ. εἴ τις λαλεῖ
ὡς λόγια θεοῦ, εἴ τις διακονεῖ ὡς ἐξ ἰσχύος ὡς χορηγεῖ ὁ θεός
ἵνα ἐν πᾶσιν δοξάζηται ὁ θεὸς διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ᾧ ἐστιν ἡ
12 δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. ᾿Αγα-
πητοί µὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑµῖν πυρώσει πρὸς πειρασµὸν ὑµῖν
4. v.1 Χριστόςngms οὖνc πάσχωvpaagms ὑπέρp ἐγώrpg-p σάρξndfs καίc σύrpn-p ὁdafs αὐτόςrpafs
ἔννοιαnafs ὁπλίζωvdam2p ὅτιc ὁdnms πάσχωvpaanms ἐνp σάρξndfs παύωvixp3s ἁµαρτίαngfs . v.2 εἰςp
ὁdans µηκέτιbo ἄνθρωποςngmp ἐπιθυµίαndfp ἀλλάc θέληµαndns θεόςngms ὁdams ἐπίλοιποςaamsn
ἐνp σάρξndfs βιόωvnaa χρόνοςnams . v.3 ἀρκετόςanmsn γάρc σύrpd-p ὁdnms παρέρχοµαιvpxanms
χρόνοςnnms ὁdgms βίοςngms ὁdans θέληµαnans ὁdgnp ἔθνοςngnp κατεργάζοµαιvnad πορεύοµαιvpxnamp
ἐνp ἀσέλγειαndfp ἐπιθυµίαndfp οἰνοφλυγίαndfp κῶµοςndmp πότοςndmp καίc ἀθέµιτοςadfpn
εἰδωλολατρίαndfp . v.4 ἐνp ὅςrrdns ξενίζωvipp3p µήxo συντρέχωvppagmp σύrpg-p εἰςp ὁdafs αὐτόςrpafs
ὁdgfs ἀσωτίαngfs ἀνάχυσιςnafs βλασφηµέωvppanmp . v.5 ὅςrrnmp ἀποδίδωµιvifa3p λόγοςnams ὁddms
bo vppadms vnaa vppaamp
ἑτοίµως ἔχω κρίνω ζάω καί νεκρόςaampn .
c
v.6 εἰςp οὗτοςrdans γάρc καίc
νεκρόςadmpn εὐαγγελίζωviap3s ἵναc κρίνωvsap3p µένxo κατάp ἄνθρωποςnamp σάρξndfs ζάωvspa3p δέc
κατάp θεόςnams πνεῦµαndns . v.7 πᾶςagnpn δέc ὁdnns τέλοςnnns ἐγγίζωvixa3s σωφρονέωvdaa2p
οὖνc καίc νήφωvdaa2p εἰςp ὁdafp προσευχήnafp . v.8 πρόp πᾶςagmpn δέc ὁdafs εἰςp ἑαυτοῦrxamp
ἀγάπηnafs ἐκτενήςaafsn ἔχωvppanmp ὅτιc ἀγάπηnnfs καλύπτωvifa3s πλῆθοςnans ἁµαρτίαngfp .
v.9 φιλόξενοςanmpn εἰςp ἀλλήλωνreamp ἄνευp γογγυσµόςngmp . v.10 ἕκαστοςanmsn καθώςbo
λαµβάνωviaa3s χάρισµαnans εἰςp ἑαυτοῦrxamp αὐτόςrpans διακονέωvppanmp ὡςbo καλόςanfpn
οἰκονόµοςnnmp ποικίλοςagfsn χάριςngfs θεόςngms . v.11 εἰqo τι-σρινµσ λαλέωvipa3s ὡςbo λόγιονnanp
θεόςngms εἰqo τι-σρινµσ διακονέωvipa3s ὡςbo ἐκp ἰσχύςngfs ὡςbo χορηγέωvipa3s ὁdnms θεόςnnms ἵναc
ἐνp πᾶςadnpn δοξάζωvspp3s ὁdnms θεόςnnms διάp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrdms εἰµίvipx3s ὁdnfs
δόξαnnfs καίc ὁdnns κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth .
691 ΠΕΤΡΟΥ Α 4:13—5:4
γινοµένῃ ὡς ξένου ὑµῖν συµβαίνοντος. ἀλλὰ καθὸ κοινωνεῖτε 13
τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήµασιν χαίρετε ἵνα καὶ ἐν τῇ ἀποκαλύ-

ψει τῆς δόξης αὐτοῦ χαρῆτε ἀγαλλιώµενοι. εἰ ὀνειδίζεσθε ἐν 14
ὀνόµατι Χριστοῦ µακάριοι ὅτι τὸ τῆς δόξης καὶ τὸ τοῦ θεοῦ

πνεῦµα ἐφ ὑµᾶς ἀναπαύεται κατὰ µὲν αὐτοὺς βλασφηµεῖται,
κατὰ δὲ ὑµᾶς δοξάζεται. µὴ γάρ τις ὑµῶν πασχέτω ὡς φο- 15
νεὺς ἢ κλέπτης ἢ κακοποιὸς ἢ ὡς ἀλλοτριοεπίσκοπος, εἰ δὲ 16
ὡς Χριστιανός µὴ αἰσχυνέσθω δοξαζέτω δὲ τὸν θεὸν ἐν τῷ µέ-

ρει τούτῳ. ὅτι ὁ καιρὸς τοῦ ἄρξασθαι τὸ κρίµα ἀπὸ τοῦ οἴκου 17
τοῦ θεοῦ, εἰ δὲ πρῶτον ἀφ ἡµῶν τί τὸ τέλος τῶν ἀπειθούντων

τῷ τοῦ θεοῦ εὐαγγελίῳ. καὶ εἰ ὁ δίκαιος µόλις σῴζεται ὁ ἀ- 18
σεβὴς καὶ ἁµαρτωλὸς ποῦ φανεῖται. ὥστε καὶ οἱ πάσχοντες 19
κατὰ τὸ θέληµα τοῦ θεοῦ ὡς πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν

τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἀγαθοποιΐᾳ.
Πρεσβυτέρους τοὺς ἐν ὑµῖν παρακαλῶ ὁ συµπρεσβύτερος 5
καὶ µάρτυς τῶν τοῦ Χριστοῦ παθηµάτων ὁ καὶ τῆς µελλούσης
ἀποκαλύπτεσθαι δόξης κοινωνός, ποιµάνατε τὸ ἐν ὑµῖν ποί- 2
µνιον τοῦ θεοῦ ἐπισκοποῦντες µὴ ἀναγκαστῶς ἀλ᾿λ ἑκουσίως

µηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύµως. µηδέ ὡς κατακυριεύ- 3
οντες τῶν κλήρων ἀλλὰ τύποι γινόµενοι τοῦ ποιµνίου, καὶ 4
φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίµενος κοµιεῖσθε τὸν ἀµαράντινον

v.12 ἀγαπητόςavmpn µήxo ξενίζωvdpp2p ὁddfs ἐνp σύrpd-p πύρωσιςndfs πρόςp πειρασµόςnams σύrpd-p
γίνοµαιvppndfs ὡςbo ξένοςagnsn σύrpd-p συµβαίνωvppagns . v.13 ἀλλάc καθόbo κοινωνέωvipa2p
ddnp dgms ngms ndnp vdpa2p
ὁ ὁ Χριστός πάθηµα χαίρω ἵνα καίc ἐνp ὁddfs ἀποκάλυψιςndfs ὁdgfs
c
δόξαngfs αὐτόςrpgms χαίρωvsao2p ἀγαλλιάωvppnnmp . v.14 εἰqo ὀνειδίζωvipp2p ἐνp ὄνοµαndns

ngms anmpn c dnns dgfs ngfs
Χριστός µακάριος ὅτι ὁ ὁ δόξα καίc ὁdnns ὁdgms θεόςngms πνεῦµαnnns
ἐπίp σύrpa-p ἀναπαύωvipm3s κατάp µένxo αὐτόςrpamp βλασφηµέωvipp3s κατάp δέc σύrpa-p
δοξάζωvipp3s . v.15 µήxo γάρc τι-σρινµσ σύrpg-p πάσχωvdpa3s ὡςbo φονεύςnnms ἤxo κλέπτηςnnms
ἤxo κακοποιόςanmsn ἤxo ὡςbo ἀλλοτριεπίσκοποςnnms . v.16 εἰqo δέc ὡςbo Χριστιανόςnnms µήxo
αἰσχύνωvdpp3s δοξάζωvdpa3s δέc ὁdams θεόςnams ἐνp ὁddns µέροςndns οὗτοςrddns . v.17 ὅτιc
ὁdnms καιρόςnnms ὁdgms ἄρχωvnam ὁdans κρίµαnans ἀπόp ὁdgms οἶκοςngms ὁdgms θεόςngms εἰqo
δέc πρῶτοςbo ἀπόp ἐγώrpg-p τίςrqnns ὁdnns τέλοςnnns ὁdgmp ἀπειθέωvppagmp ὁddns ὁdgms θεόςngms
εὐαγγέλιονndns . v.18 καίc εἰqo ὁdnms δίκαιοςanmsn µόλιςbo σῴζωvipp3s ὁdnms ἀσεβήςanmsn
καίc ἁµαρτωλόςanmsn ποῦxo φαίνωvifd3s . v.19 ὥστεc καίc ὁdnmp πάσχωvppanmp κατάp ὁdans
θέληµαnans ὁdgms θεόςngms ὡςbo πιστόςadmsn κτίστηςndms παρατίθηµιvdpp3p ὁdafp ψυχήnafp
αὐτόςrpgmp ἐνp ἀγαθοποιΐαndfs . 5. v.1 πρεσβύτεροςaampn ὁdamp ἐνp σύrpd-p παρακαλέωvipa1s
ὁdnms συµπρεσβύτεροςnnms καίc µάρτυςnnms ὁdgnp ὁdgms Χριστόςngms πάθηµαngnp ὁdnms καίc ὁdgfs
µέλλωvppagfs ἀποκαλύπτωvnpp δόξαngfs κοινωνόςnnms . v.2 ποιµαίνωvdaa2p ὁdans ἐνp σύrpd-p
ποίµνιονnans ὁdgms θεόςngms ἐπισκοπέωvppanmp µήxo ἀναγκαστῶςbo ἀλλάc ἑκουσίωςbo µηδέc
αἰσχροκερδῶςbo ἀλλάc προθύµωςbo . v.3 µηδέc ὡςbo κατακυριεύωvppanmp ὁdgmp κλῆροςngmp
ἀλλάc τύποςnnmp γίνοµαιvppnnmp ὁdgns ποίµνιονngns .
5:5—14 ΠΕΤΡΟΥ Α 692
5 τῆς δόξης στέφανον. ῾Οµοίως νεώτεροι ὑποτάγητε πρεσβυ-

τέροις, πάντες δὲ ἀλλήλοις ὑποτασσόµενοι, τὴν ταπεινοφρο-
σύνην ἐγκοµβώσασθε ὅτι ῾Ο θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται
6 ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν. Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κρα-
7 ταιὰν χεῖρα τοῦ θεοῦ ἵνα ὑµᾶς ὑψώσῃ ἐν καιρῷ. πᾶσαν τὴν
µέριµναν ὑµῶν ἐπιρρίψαντες ἐπ αὐτόν ὅτι αὐτῷ µέλει περὶ
8 ὑµῶν. Νήψατε γρηγορήσατε ὁ ἀντίδικος ὑµῶν διάβολος ὡς
9 λέων ὠρυόµενος περιπατεῖ ζητῶν τινα καταπίῃ, ᾧ ἀντίστητε
στερεοὶ τῇ πίστει εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθηµάτων τῇ ἐν κόσµῳ
10 ὑµῶν ἀδελφότητι ἐπιτελεῖσθαι. ῾Ο δὲ θεὸς πάσης χάριτος
ὁ καλέσας ὑµᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν ἐν Χριστῷ ᾿Ιη-
σοῦ ὀλίγον παθόντας αὐτὸς καταρτίσαι ὑµᾶς στηρίξει σθενώ-
11 σει θεµελιώσει. αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας
12 τῶν αἰώνων ἀµήν. ∆ιὰ Σιλουανοῦ ὑµῖν τοῦ πιστοῦ ἀδελφοῦ
ὡς λογίζοµαι δι΄ ὀλίγων ἔγραψα παρακαλῶν καὶ ἐπιµαρτυρῶν
13 ταύτην εἶναι ἀληθῆ χάριν τοῦ θεοῦ εἰς ἣν ἑστήκατε. ᾿Ασπάζε-
ται ὑµᾶς ἡ ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ καὶ Μᾶρκος ὁ υἱός µου.
14 ἀσπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήµατι ἀγάπης εἰρήνη ὑµῖν πᾶσιν
τοῖς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. ἀµὴν.
v.4 καίc φανερόωvpapgms ὁdgms ἀρχιποίµηνngms κοµίζωvifd2p ὁdams ἀµαράντινοςaamsn ὁdgfs

δόξαngfs στέφανοςnams . v.5 ὁµοίωςbo νέοςanmpc ὑποτάσσωvdap2p πρεσβύτεροςadmpn πᾶςanmpn δέc
ἀλλήλωνredmp ὑποτάσσωvpppnmp ὁdafs ταπεινοφροσύνηnafs ἐγκοµβόοµαιvdad2p ὅτιc ὁdnms θεόςnnms
ὑπερήφανοςadmpn ἀντιτάσσωvipm3s ταπεινόςadmpn δέc δίδωµιvipa3s χάριςnafs . v.6 ταπεινόωvdap2p
οὖνc ὑπόp ὁdafs κραταιόςaafsn χείρnafs ὁdgms θεόςngms ἵναc σύrpa-p ὑψόωvsaa3s ἐνp καιρόςndms .
v.7 πᾶςaafsn ὁdafs µέριµναnafs σύrpg-p ἐπιρίπτωvpaanmp ἐπίp αὐτόςrpams ὅτιc αὐτόςrpdms µέλειvipq3s
περίp σύrpg-p . v.8 νήφωvdaa2p γρηγορέωvdaa2p ὁdnms ἀντίδικοςnnms σύrpg-p διάβολοςanmsn ὡςbo
λέωνnnms ὠρύοµαιvppnnms περιπατέωvipa3s ζητέωvppanms τι-σρχαµσ καταπίνωvsaa3s . v.9 ὅςrrdms
ἀνθίστηµιvdaa2p στερεόςanfpn ὁddfs πίστιςndfs οἶδαvpxanmp ὁdnnp αὐτόςrpnnp ὁdgnp πάθηµαngnp ὁddfs
ἐνp κόσµοςndms σύrpg-p ἀδελφότηςndfs ἐπιτελέωvnpp . v.10 ὁdnms δέc θεόςnnms πᾶςagfsn χάριςngfs
ὁdnms καλέωvpaanms σύrpa-p εἰςp ὁdafs αἰώνιοςaafsn αὐτόςrpgms δόξαnafs ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms
ὀλίγοςbo πάσχωvpaaamp αὐτόςrpnms καταρτίζωvoaa3s σύrpa-p στηρίζωvifa3s σθενόωvifa3s θεµελιόωvifa3s .
v.11 αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp
ἀµήνth . v.12 διάp Σιλουανόςngms σύrpd-p ὁdgms πιστόςagmsn ἀδελφόςngms ὡςbo λογίζοµαιvipn1s
διάp ὀλίγοςagnpn γράφωviaa1s παρακαλέωvppanms καίc ἐπιµαρτυρέωvppanms οὗτοςrdafs εἰµίvnpx
ἀληθήςaafsn χάριςnafs ὁdgms θεόςngms εἰςp ὅςrrafs ἵστηµιvixa2p . v.13 ἀσπάζοµαιvipn3s
σύrpa-p ὁdnfs ἐνp Βαβυλώνndfs συνεκλεκτόςanfsn καίc Μᾶρκοςnnms ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s .
v.14 ἀσπάζοµαιvdad2p ἀλλήλωνreamp ἐνp φίληµαndns ἀγάπηngfs εἰρήνηnnfs σύrpd-p πᾶςadmpn ὁddmp
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms ἀµήνth .
ΠΕΤΡΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ∆ΕΥΤΕΡΑ
G
Συµεὼν Πέτρος δοῦλος καὶ ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῖς 1

ἰσότιµον ἡµῖν λαχοῦσιν πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ ἡµῶν
καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη πληθυν- 2
θείη ἐν ἐπιγνώσει τοῦ θεοῦ καὶ ᾿Ιησοῦ τοῦ κυρίου ἡµῶν. ῾Ως 3
πάντα ἡµῖν τῆς θείας δυνάµεως αὐτοῦ τὰ πρὸς ζωὴν καὶ εὐσέ-
βειαν δεδωρηµένης διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ καλέσαντος ἡµᾶς
διὰ δόξης καὶ ἀρετῆς, δι΄ ὧν τὰ τίµια ἡµῖν καὶ µέγιστα ἐπαγ- 4
γέλµατα δεδώρηται ἵνα διὰ τούτων γένησθε θείας κοινωνοὶ

φύσεως ἀποφυγόντες τῆς ἐν κόσµῳ ἐν ἐπιθυµίᾳ φθορᾶς. καὶ 5
αὐτὸ τοῦτο δὲ σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες ἐπιχορηγή-

σατε ἐν τῇ πίστει ὑµῶν τὴν ἀρετήν ἐν δὲ τῇ ἀρετῇ τὴν γνῶσιν.
ἐν δὲ τῇ γνώσει τὴν ἐγκράτειαν ἐν δὲ τῇ ἐγκρατείᾳ τὴν ὑποµο- 6
νήν ἐν δὲ τῇ ὑποµονῇ τὴν εὐσέβειαν. ἐν δὲ τῇ εὐσεβείᾳ τὴν 7
φιλαδελφίαν ἐν δὲ τῇ φιλαδελφίᾳ τὴν ἀγάπην. ταῦτα γὰρ ὑ- 8
µῖν ὑπάρχοντα καὶ πλεονάζοντα οὐκ ἀργοὺς οὐδὲ ἀκάρπους

καθίστησιν εἰς τὴν τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐπίγνω-
σιν, ᾧ γὰρ µὴ πάρεστιν ταῦτα τυφλός ἐστιν µυωπάζων λή- 9
1. v.1 Συµεώνtp Πέτροςnnms δοῦλοςnnms καίc ἀπόστολοςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁddmp

ἰσότιµοςaafsn ἐγώrpd-p λαγχάνωvpaadmp πίστιςnafs ἐνp δικαιοσύνηndfs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p καίc
σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.2 χάριςnnfs σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs πληθύνωvoap3s
p ndfs dgms ngms
ἐν ἐπίγνωσις ὁ θεός καί ᾿Ιησοῦςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p .
c
v.3 ὡςbo
πᾶςaanpn ἐγώrpd-p ὁdgfs θεῖοςagfsn δύναµιςngfs αὐτόςrpgms ὁdanp πρόςp ζωήnafs καίc εὐσέβειαnafs
δωρέοµαιvpxpgfs διάp ὁdgfs ἐπίγνωσιςngfs ὁdgms καλέωvpaagms ἐγώrpa-p διάp δόξαngfs καίc ἀρετήngfs .
v.4 διάp ὅςrrgfp ὁdnnp τίµιοςannpn ἐγώrpd-p καίc µέγαςannps ἐπάγγελµαnnnp δωρέοµαιvixp3s ἵναc
διάp οὗτοςrdgnp γίνοµαιvsad2p θεῖοςagfsn κοινωνόςanmpn φύσιςngfs ἀποφεύγωvpaanmp ὁdgfs ἐνp
κόσµοςndms ἐνp ἐπιθυµίαndfs φθοράngfs . v.5 καίc αὐτόςrpnns οὗτοςrdnns δέc σπουδήnafs πᾶςaafsn
vpaanmp vdaa2p
παρεισφέρω ἐπιχορηγέω ἐν ὁddfs πίστιςndfs σύrpg-p ὁdafs ἀρετήnafs ἐνp δέc ὁddfs
p
ἀρετήndfs ὁdafs γνῶσιςnafs . v.6 ἐνp δέc ὁddfs γνῶσιςndfs ὁdafs ἐγκράτειαnafs ἐνp δέc ὁddfs
ἐγκράτειαndfs ὁdafs ὑποµονήnafs ἐνp δέc ὁddfs ὑποµονήndfs ὁdafs εὐσέβειαnafs . v.7 ἐνp δέc ὁddfs
εὐσέβειαndfs ὁdafs φιλαδελφίαnafs ἐνp δέc ὁddfs φιλαδελφίαndfs ὁdafs ἀγάπηnafs . v.8 οὗτοςrdnnp
γάρc σύrpd-p ὑπάρχωvppannp καίc πλεονάζωvppannp οὐxo ἀργόςaampn οὐδέbo ἄκαρποςaampn
καθίστηµιvipa3s εἰςp ὁdafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ἐπίγνωσιςnafs .
1:10—19 ΠΕΤΡΟΥ Α 694
10 θην λαβὼν τοῦ καθαρισµοῦ τῶν πάλαι αὐτοῦ ἁµαρτιῶν. διὸ

µᾶλλον ἀδελφοί σπουδάσατε βεβαίαν ὑµῶν τὴν κλῆσιν καὶ ἐ-
κλογὴν ποιεῖσθαι, ταῦτα γὰρ ποιοῦντες οὐ µὴ πταίσητέ ποτε.
11 οὕτως γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται ὑµῖν ἡ εἴσοδος εἰς τὴν
αἰώνιον βασιλείαν τοῦ κυρίου ἡµῶν καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χρι-
12 στοῦ. ∆ιὸ οὐκ ἀµελήσω ἀεὶ ὑµᾶς ὑποµιµνῄσκειν περὶ τούτων
καίπερ εἰδότας καὶ ἐστηριγµένους ἐν τῇ παρούσῃ ἀληθείᾳ.
13 δίκαιον δὲ ἡγοῦµαι ἐφ ὅσον εἰµὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώµατι διε-
14 γείρειν ὑµᾶς ἐν ὑποµνήσει. εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις
τοῦ σκηνώµατός µου καθὼς καὶ ὁ κύριος ἡµῶν ᾿Ιησοῦς Χρι-
15 στὸς ἐδήλωσέν µοι. σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑµᾶς
16 µετὰ τὴν ἐµὴν ἔξοδον τὴν τούτων µνήµην ποιεῖσθαι. Οὐ γὰρ
σεσοφισµένοις µύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαµεν ὑµῖν
τὴν τοῦ κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δύναµιν καὶ παρουσίαν
17 ἀλλ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου µεγαλειότητος. λαβὼν
γὰρ παρὰ θεοῦ πατρὸς τιµὴν καὶ δόξαν φωνῆς ἐνεχθείσης αὐ-
τῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς µεγαλοπρεποῦς δόξης οὗτός ἐστιν ῾Ο υἱός
18 µου ὁ ἀγαπητός εἰς ὃν ἐγὼ εὐδόκησα. καὶ ταύτην τὴν φωνὴν
ἡµεῖς ἠκούσαµεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ
19 ὄρει τῷ ἁγίῳ. καὶ ἔχοµεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον
ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχµηρῷ
v.9 ὅςrrdms γάρc µήxo πάρειµιvipx3s οὗτοςrdanp τυφλόςanmsn εἰµίvipx3s µυωπάζωvppanms λήθηnafs
λαµβάνωvpaanms ὁdgms καθαρισµόςngms ὁdgfp πάλαιbo αὐτόςrpgms ἁµαρτίαngfp . v.10 διόc
bo nvmp vdaa2p aafsn rpg-p dafs nafs
µᾶλλον ἀδελφός σπουδάζω βέβαιος σύ ὁ κλῆσις καί ἐκλογήnafs
c
ποιέωvnpm οὗτοςrdnnp γάρc ποιέωvppanmp οὐxo µήxo πταίωvsaa2p ποτέxo . v.11 οὕτωbo γάρc
πλουσίωςbo ἐπιχορηγέωvifp3s σύrpd-p ὁdnfs εἴσοδοςnnfs εἰςp ὁdafs αἰώνιοςaafsn βασιλείαnafs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.12 διόc οὐxo ἀµελέωvifa1s
bo rpa-p vnpa p rdgnp c vpxaamp
ἀεί σύ ὑποµιµνῄσκω περί οὗτος καίπερ οἶδα καίc στηρίζωvpxpamp ἐνp
ὁddfs πάρειµιvppxdfs ἀλήθειαndfs . v.13 δίκαιοςaansn δέc ἡγέοµαιvipn1s ἐπίp ὅσοςrcams εἰµίvipx1s
ἐνp οὗτοςrddns ὁddns σκήνωµαndns διεγείρωvnpa σύrpa-p ἐνp ὑπόµνησιςndfs . v.14 οἶδαvpxanms
ὅτιc ταχινόςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀπόθεσιςnnfs ὁdgns σκήνωµαngns ἐγώrpg-s καθώςbo καίc ὁdnms
κύριοςnnms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms δηλόωviaa3s ἐγώrpd-s . v.15 σπουδάζωvifa1s δέc
καίc ἑκάστοτεbo ἔχωvnpa σύrpa-p µετάp ὁdafs ἐµόςrsafs ἔξοδοςnafs ὁdafs οὗτοςrdgnp µνήµηnafs
ποιέωvnpm . v.16 οὐxo γάρc σοφίζωvpxpdmp µῦθοςndmp ἐξακολουθέωvpaanmp γνωρίζωviaa1p σύrpd-p
ὁdafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δύναµιςnafs καίc παρουσίαnafs ἀλλάc
ἐπόπτηςnnmp γίνοµαιvpaonmp ὁdgfs ἐκεῖνοςrdgms µεγαλειότηςngfs . v.17 λαµβάνωvpaanms γάρc
παράp θεόςngms πατήρngms τιµήnafs καίc δόξαnafs φωνήngfs φέρωvpapgfs αὐτόςrpdms τοιόσδεrdgfs
ὑπόp ὁdgfs µεγαλοπρεπήςagfsn δόξαngfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms
ἀγαπητόςanmsn εἰςp ὅςrrams ἐγώrpn-s εὐδοκέωviaa1s . v.18 καίc οὗτοςrdafs ὁdafs φωνήnafs ἐγώrpn-p
ἀκούωviaa1p ἐκp οὐρανόςngms φέρωvpapafs σύνp αὐτόςrpdms εἰµίvppxnmp ἐνp ὁddns ὄροςndns ὁddns
ἅγιοςadnsn .
695 ΠΕΤΡΟΥ Α 1:20—2:8
τόπῳ ἕως οὗ ἡµέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς

καρδίαις ὑµῶν. τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες ὅτι πᾶσα προ- 20
φητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται, οὐ γὰρ θελήµατι 21
ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτέ προφητεία ἀλ᾿λ ὑπὸ πνεύµατος ἁγίου

φερόµενοι ἐλάλησαν ἅγιοι θεοῦ ἄνθρωποι.
᾿Εγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ ὡς καὶ ἐν ὑ- 2
µῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις
ἀπωλείας καὶ τὸν ἀγοράσαντα αὐτοὺς δεσπότην ἀρνούµενοι
ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν. καὶ πολλοὶ ἐξακολου- 2
θήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις δι΄ οὓς ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας

βλασφηµηθήσεται. καὶ ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑµᾶς 3
ἐµπορεύσονται οἷς τὸ κρίµα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ καὶ ἡ ἀπώλεια

αὐτῶν οὐ νυστάξει. Εἰ γὰρ ὁ θεὸς ἀγγέλων ἁµαρτησάντων 4
οὐκ ἐφείσατο ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς

κρίσιν τηρουµένους. καὶ ἀρχαίου κόσµου οὐκ ἐφείσατο ἀλ- 5
λὰ ὄγδοον Νῶε δικαιοσύνης κήρυκα ἐφύλαξεν κατακλυσµὸν

κόσµῳ ἀσεβῶν ἐπάξας. καὶ πόλεις Σοδόµων καὶ Γοµόρρας 6
τεφρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν ὑπόδειγµα µελλόντων ἀσε-

βεῖν τεθεικώς. καὶ δίκαιον Λὼτ καταπονούµενον ὑπὸ τῆς τῶν 7
ἀθέσµων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς ἐρρύσατο, βλέµµατι γὰρ 8
καὶ ἀκοῇ ὁ δίκαιος ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς ἡµέραν ἐξ ἡµέρας

v.19 καίc ἔχωvipa1p βέβαιοςaamsc ὁdams προφητικόςaamsn λόγοςnams ὅςrrdms καλῶςbo ποιέωvipa2p
προσέχωvppanmp ὡςbo λύχνοςndms φαίνωvppedms ἐνp αὐχµηρόςadmsn τόποςndms ἕωςc ὅςbo
ἡµέραnnfs διαυγάζωvsaa3s καίc φωσφόροςanmsn ἀνατέλλωvsaa3s ἐνp ὁddfp καρδίαndfp σύrpg-p .
v.20 οὗτοςrdans πρῶτοςbo γινώσκωvppanmp ὅτιc πᾶςanfsn προφητείαnnfs γραφήngfs ἴδιοςagfsn
ἐπίλυσιςngfs οὐxo γίνοµαιvipn3s . v.21 οὐxo γάρc θέληµαndns ἄνθρωποςngms φέρωviap3s
ποτέxo προφητείαnnfs ἀλλάc ὑπόp πνεῦµαngns ἅγιοςagnsn φέρωvpppnmp λαλέωviaa3p ἅγιοςanmpn
θεόςngms ἄνθρωποςnnmp . 2. v.1 γίνοµαιviad3p δέc καίc ψευδοπροφήτηςnnmp ἐνp ὁddms
λαόςndms ὡςbo καίc ἐνp σύrpd-p εἰµίvifx3p ψευδοδιδάσκαλοςnnmp ὅστιςrrnmp παρεισάγωvifa3p
αἵρεσιςnafp ἀπώλειαngfs καίc ὁdams ἀγοράζωvpaaams αὐτόςrpamp δεσπότηςnams ἀρνέοµαιvppnnmp
ἐπάγωvppanmp ἑαυτοῦrxdmp ταχινόςaafsn ἀπώλειαnafs . v.2 καίc πολύςanmpn ἐξακολουθέωvifa3p
αὐτόςrpgmp ὁddfp ἀσέλγειαndfp διάp ὅςrramp ὁdnfs ὁδόςnnfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs βλασφηµέωvifp3s .
v.3 καίc ἐνp πλεονεξίαndfs πλαστόςadmpn λόγοςndmp σύrpa-p ἐµπορεύοµαιvifd3p ὅςrrdmp ὁdnns
κρίµαnnns ἔκπαλαιbo οὐxo ἀργέωvipa3s καίc ὁdnfs ἀπώλειαnnfs αὐτόςrpgmp οὐxo νυστάζωvifa3s .
v.4 εἰqo γάρc ὁdnms θεόςnnms ἄγγελοςngmp ἁµαρτάνωvpaagmp οὐxo φείδοµαιviad3s ἀλλάc
σειράndfp ζόφοςngms ταρταρόωvpaanms παραδίδωµιviaa3s εἰςp κρίσιςnafs τηρέωvpppamp . v.5 καίc
agmsn ngms xo viad3s c aamsn tp ngfs
ἀρχαῖος κόσµος οὐ φείδοµαι ἀλλά ὄγδοος Νῶε δικαιοσύνη κῆρυξnams
φυλάσσωviaa3s κατακλυσµόςnams κόσµοςndms ἀσεβήςagmpn ἐπάγωvpaanms . v.6 καίc πόλιςnnfp
Σόδοµαngnp καίc Γόµορραngfs τεφρόωvpaanms καταστροφήndfs κατακρίνωviaa3s ὑπόδειγµαnans
µέλλωvppagmp ἀσεβέωvnpa τίθηµιvpxanms . v.7 καίc δίκαιοςannsn Λώτtp καταπονέωvpppams ὑπόp
dgfs dgmp agmpn p ndfs
ὁ ὁ ἄθεσµος ἐν ἀσέλγεια ἀναστροφήngfs ῥύοµαιvian3s .
2:9—18 ΠΕΤΡΟΥ Α 696
9 ψυχὴν δικαίαν ἀνόµοις ἔργοις ἐβασάνιζεν, οἶδεν κύριος εὐ-

σεβεῖς ἐκ πειρασµοῦ ῥύεσθαι ἀδίκους δὲ εἰς ἡµέραν κρίσεως
10 κολαζοµένους τηρεῖν. µάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπι-
θυµίᾳ µιασµοῦ πορευοµένους καὶ κυριότητος καταφρονοῦν-
τας Τολµηταί αὐθάδεις δόξας οὐ τρέµουσιν βλασφηµοῦντες.
11 ὅπου ἄγγελοι ἰσχύϊ καὶ δυνάµει µείζονες ὄντες οὐ φέρουσιν
12 κατ αὐτῶν παρὰ Κυρίῳ βλάσφηµον κρίσιν. οὗτοι δέ ὡς ἄλογα
ζῷα φυσικὰ γεγενηµένα εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν ἐν οἷς ἀγνο-
οῦσιν βλασφηµοῦντες ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται,
13 κοµιούµενοι µισθὸν ἀδικίας ἡδονὴν ἡγούµενοι τὴν ἐν ἡµέρᾳ
τρυφήν σπίλοι καὶ µῶµοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν
14 συνευωχούµενοι ὑµῖν. ὀφθαλµοὺς ἔχοντες µεστοὺς µοιχα-
λίδος καὶ ἀκαταπαύστους ἁµαρτίας δελεάζοντες ψυχὰς ἀστη-
ρίκτους καρδίαν γεγυµνασµένην πλεονεξίας ἔχοντες κατάρας
15 τέκνα, καταλίποντες εὐθεῖαν ὁδὸν ἐπλανήθησαν ἐξακολου-
θήσαντες τῇ ὁδῷ τοῦ Βαλαὰµ τοῦ Βοσόρ ὃς µισθὸν ἀδικίας
16 ἠγάπησεν. ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανοµίας, ὑποζύγιον
ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάµενον ἐκώλυσεν τὴν τοῦ
17 προφήτου παραφρονίαν. Οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι νεφέ-
λαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόµεναι οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς
18 αἰῶνα τετήρηται. ὑπέρογκα γὰρ µαταιότητος φθεγγόµενοι
v.8 βλέµµαndns γάρc καίc ἀκοήndfs ὁdnms δίκαιοςanmsn ἐγκατοικέωvppanms ἐνp αὐτόςrpdmp
ἡµέραnafs ἐκp ἡµέραngfs ψυχήnafs δίκαιοςaafsn ἄνοµοςadnpn ἔργονndnp βασανίζωviia3s .
v.9 οἶδαvixa3s κύριοςnnms εὐσεβήςaampn ἐκp πειρασµόςngms ῥύοµαιvnpn ἄδικοςaampn δέc
εἰςp ἡµέραnafs κρίσιςngfs κολάζωvpppamp τηρέωvnpa . v.10 µάλισταbo δέc ὁdamp ὀπίσωbo
σάρξngfs ἐνp ἐπιθυµίαndfs µιασµόςngms πορεύοµαιvppnamp καίc κυριότηςngfs καταφρονέωvppaamp
τολµητήςnnmp αὐθάδηςanmpn δόξαnafp οὐxo τρέµωvipa3p βλασφηµέωvppanmp . v.11 ὅπουbo
ἄγγελοςnnmp ἰσχύςndfs καίc δύναµιςndfs µέγαςanmpc εἰµίvppxnmp οὐxo φέρωvipa3p κατάp αὐτόςrpgmp
παράp κύριοςndms βλάσφηµοςaafsn κρίσιςnafs . v.12 οὗτοςrdnmp δέc ὡςbo ἄλογοςannpn
ζῷονnnnp φυσικόςannpn γεννάωvpxpnnp εἰςp ἅλωσιςnafs καίc φθοράnafs ἐνp ὅςrrdmp ἀγνοέωvipa3p
βλασφηµέωvppanmp ἐνp ὁddfs φθοράndfs αὐτόςrpgmp καταφθείρωvifp3p . v.13 κοµίζωvpfdnmp
µισθόςnams ἀδικίαngfs ἡδονήnafs ἡγέοµαιvppnnmp ὁdafs ἐνp ἡµέραndfs τρυφήnafs σπίλοςnnmp
καίc µῶµοςnnmp ἐντρυφάωvppanmp ἐνp ὁddfp ἀπάτηndfp αὐτόςrpgmp συνευωχέοµαιvppnnmp
σύrpd-p . v.14 ὀφθαλµόςnamp ἔχωvppanmp µεστόςaampn µοιχαλίςngfs καίc ἀκατάπαυστοςaampn
ἁµαρτίαngfs δελεάζωvppanmp ψυχήnafp ἀστήρικτοςaafpn καρδίαnafs γυµνάζωvpxpafs πλεονεξίαngfs
ἔχωvppanmp κατάραngfs τέκνονnnnp . v.15 καταλείπωvpaanmp εὐθύςaafsn ὁδόςnafs πλανάωviap3p
ἐξακολουθέωvpaanmp ὁddfs ὁδόςndfs ὁdgms Βαλαάµtp ὁdgms Βοσόρtp ὅςrrnms µισθόςnams ἀδικίαngfs
ἀγαπάωviaa3s . v.16 ἔλεγξιςnafs δέc ἔχωviaa3s ἴδιοςagfsn παρανοµίαngfs ὑποζύγιονnnns
ἄφωνοςannsn ἐνp ἄνθρωποςngms φωνήndfs φθέγγοµαιvpannns κωλύωviaa3s ὁdafs ὁdgms προφήτηςngms
παραφρονίαnafs . v.17 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p πηγήnnfp ἄνυδροςanfpn νεφέληnnfp ὑπόp λαῖλαψngfs
ἐλαύνωvpppnfp ὅςrrdmp ὁdnms ζόφοςnnms ὁdgns σκότοςngns εἰςp αἰώνnams τηρέωvixp3s .
697 ΠΕΤΡΟΥ Α 2:19—3:5
δελεάζουσιν ἐν ἐπιθυµίαις σαρκὸς ἀσελγείαις τοὺς ὄντως ἀ-

ποφύγοντας τοὺς ἐν πλάνῃ ἀναστρεφοµένους. ἐλευθερίαν 19
αὐτοῖς ἐπαγγελλόµενοι αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς,

ᾧ γάρ τις ἥττηται τούτῳ καὶ δεδούλωται. εἰ γὰρ ἀποφυγόντες 20
τὰ µιάσµατα τοῦ κόσµου ἐν ἐπιγνώσει τοῦ κυρίου καὶ σωτῆρος

᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τούτοις δὲ πάλιν ἐµπλακέντες ἡττῶνται γέγο-
νεν αὐτοῖς τὰ ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων. κρεῖττον γὰρ ἦν 21
αὐτοῖς µὴ ἐπεγνωκέναι τὴν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης ἢ ἐπιγνοῦ-

σιν ἐπιστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς.
συµβέβηκεν δὲ αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροιµίας Κύων ἐπι- 22
στρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραµα καί῟ υς λουσαµένη εἰς κὺλισµα

βορβόρου.
Ταύτην ἤδη ἀγαπητοί δευτέραν ὑµῖν γράφω ἐπιστολήν ἐν 3
αἷς διεγείρω ὑµῶν ἐν ὑποµνήσει τὴν εἰλικρινῆ διάνοιαν. µνη- 2
σθῆναι τῶν προειρηµένων ῥηµάτων ὑπὸ τῶν ἁγίων προφητῶν

καὶ τῆς τῶν ἀποστόλων ὑµῶν ἐντολῆς τοῦ κυρίου καὶ σωτῆρος.
τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες ὅτι ἐλεύσονται ἐπ ἐσχάτου τῶν ἡµε- 3
ρῶν ἐµπαῖκται κατὰ τὰς ἰδίας ἐπιθυµίας αὐτῶν πορευόµενοι.

καὶ λέγοντες Ποῦ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία τῆς παρουσίας αὐτοῦ ἀφ 4
ἡς γὰρ οἱ πατέρες ἐκοιµήθησαν πάντα οὕτως διαµένει ἀπ ἀρ-

χῆς κτίσεως. λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας ὅτι οὐρα- 5
v.18 ὑπέρογκοςaanpn γάρc µαταιότηςngfs φθέγγοµαιvppdnmp δελεάζωvipa3p ἐνp ἐπιθυµίαndfp

σάρξngfs ἀσέλγειαndfp ὁdamp ὄντωςbo ἀποφεύγωvpaaamp ὁdamp ἐνp πλάνηndfs ἀναστρέφωvpppamp .
v.19 ἐλευθερίαnafs αὐτόςrpdmp ἐπαγγέλλοµαιvppnnmp αὐτόςrpnmp δοῦλοςnnmp ὑπάρχωvppanmp ὁdgfs
φθοράngfs ὅςrrdns γάρc τι-σρινµσ ἡττάοµαιvixn3s οὗτοςrddns καίc δουλόωvixp3s . v.20 εἰqo
γάρc ἀποφεύγωvpaanmp ὁdanp µίασµαnanp ὁdgms κόσµοςngms ἐνp ἐπίγνωσιςndfs ὁdgms
κύριοςngms καίc σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms οὗτοςrddnp δέc πάλινbo ἐµπλέκωvpapnmp
ἡττάοµαιvipn3p γίνοµαιvixa3s αὐτόςrpdmp ὁdnnp ἔσχατοςannpn χείρωνannpn ὁdgnp πρῶτοςagnpn .
v.21 κρείττωνannsn γάρc εἰµίviix3s αὐτόςrpdmp µήxo ἐπιγινώσκωvnxa ὁdafs ὁδόςnafs ὁdgfs
δικαιοσύνηngfs ἤxo ἐπιγινώσκωvpaadmp ἐπιστρέφωvnaa ἐκp ὁdgfs παραδίδωµιvpapgfs αὐτόςrpdmp
ἅγιοςagfsn ἐντολήngfs . v.22 συµβαίνωvixa3s δέc αὐτόςrpdmp ὁdnns ὁdgfs ἀληθήςagfsn παροιµίαngfs
nnms vpaanms
κύων ἐπιστρέφω ἐπίp ὁdans ἴδιοςaamsn ἐξέραµαnans καίc ὗςnnfs λούωvpamnfs εἰςp
κύλισµαnans βόρβοροςngms . 3. v.1 οὗτοςrdafs ἤδηbo ἀγαπητόςavmpn δεύτεροςaafsn σύrpd-p
vipa1s nafs p rrdfp
γράφω ἐπιστολή ἐν ὅς διεγείρωvipa1s σύrpg-p ἐνp ὑπόµνησιςndfs ὁdafs εἰλικρινήςaafsn
διάνοιαnafs . v.2 µιµνῄσκοµαιvnap ὁdgmp προλέγωvpxpgmp ῥῆµαngnp ὑπόp ὁdgmp ἅγιοςagmpn
προφήτηςngmp καίc ὁdgfs ὁdgmp ἀπόστολοςngmp σύrpg-p ἐντολήngfs ὁdgms κύριοςngms καίc
σωτήρngms . v.3 οὗτοςrdans πρῶτοςbo γινώσκωvppanmp ὅτιc ἔρχοµαιvifd3p ἐπίp ἔσχατοςagnsn
dgfp ngfp
ὁ ἡµέρα ἐµπαίκτηςnnmp κατάp ὁdafp ἴδιοςaafpn ἐπιθυµίαnafp αὐτόςrpgmp πορεύοµαιvppnnmp .
v.4 καίc λέγωvppanmp ποῦxo εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὁdgfs παρουσίαngfs αὐτόςrpgms ἀπόp
ὅςrrgfs γάρc ὁdnmp πατήρnnmp κοιµάοµαιviap3p πᾶςannpn οὕτωbo διαµένωvipa3s ἀπόp ἀρχήngfs
κτίσιςngfs .
3:6—15 ΠΕΤΡΟΥ Α 698
νοὶ ἦσαν ἔκπαλαι καὶ γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι΄ ὕδατος συνεστῶσα

6 τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ. δι΄ ὧν ὁ τότε κόσµος ὕδατι κατακλυσθεὶς
7 ἀπώλετο, οἱ δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ τῷ αὐτοῦ λόγῳ τεθη-
σαυρισµένοι εἰσὶν πυρί τηρούµενοι εἰς ἡµέραν κρίσεως καὶ
8 ἀπωλείας τῶν ἀσεβῶν ἀνθρώπων. ῝Εν δὲ τοῦτο µὴ λανθανέτω
ὑµᾶς ἀγαπητοί ὅτι µία ἡµέρα παρὰ κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη καὶ χί-
9 λια ἔτη ὡς ἡµέρα µία. οὐ βραδύνει ὁ κύριος τῆς ἐπαγγελίας
ὥς τινες βραδύτητα ἡγοῦνται ἀλλὰ µακροθυµεῖ εἰς ἡµᾶς, µὴ
βουλόµενός τινας ἀπολέσθαι ἀλλὰ πάντας εἰς µετάνοιαν χω-
10 ρῆσαι. ῞Ηξει δὲ ᾗ ἡµέρα κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ ἐν ἡ οἱ
οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται στοιχεῖα δὲ καυσούµενα λυ-
11 θήσονται, καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται. τούτων
οὺν πάντων λυοµένων ποταποὺς δεῖ ὑπάρχειν ὑµᾶς ἐν ἁγίαις
12 ἀναστροφαῖς καὶ εὐσεβείαις. προσδοκῶντας καὶ σπεύδοντας
τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ θεοῦ ἡµέρας δι΄ ἣν οὐρανοὶ πυρούµε-
13 νοι λυθήσονται καὶ στοιχεῖα καυσούµενα τήκεται. καινοὺς
δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν κατὰ τὸ ἐπάγγελµα αὐτοῦ προσ-
14 δοκῶµεν ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ. ∆ιό ἀγαπητοί ταῦτα
προσδοκῶντες σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀµώµητοι αὐτῷ εὑ-
15 ρεθῆναι ἐν εἰρήνῃ. καὶ τὴν τοῦ κυρίου ἡµῶν µακροθυµίαν
σωτηρίαν ἡγεῖσθε καθὼς καὶ ὁ ἀγαπητὸς ἡµῶν ἀδελφὸς Παῦ-
v.5 λανθάνωvipa3s γάρc αὐτόςrpamp οὗτοςrdnns θέλωvppaamp ὅτιc οὐρανόςnnmp εἰµίviix3p ἔκπαλαιbo
καίc γῆnnfs ἐκp ὕδωρngns καίc διάp ὕδωρngns συνίστηµιvpxanfs ὁddms ὁdgms θεόςngms λόγοςndms .
v.6 διάp ὅςrrgnp ὁdnms τότεbo κόσµοςnnms ὕδωρndns κατακλύζωvpapnms ἀπόλλυµιviam3s .
v.7 ὁdnmp δέc νῦνbo οὐρανόςnnmp καίc ὁdnfs γῆnnfs ὁddms αὐτόςrpgms λόγοςndms θησαυρίζωvpxpnmp
εἰµίvipx3p πῦρndns τηρέωvpppnmp εἰςp ἡµέραnafs κρίσιςngfs καίc ἀπώλειαngfs ὁdgmp ἀσεβήςagmpn
ἄνθρωποςngmp . v.8 εἷςnnns δέc οὗτοςrdnns µήxo λανθάνωvdpa3s σύrpa-p ἀγαπητόςavmpn ὅτιc
nnfs nnfs
εἷς ἡµέρα παράp κύριοςndms ὡςbo χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp καίc χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp ὡςbo
ἡµέραnnfs εἷςnnfs . v.9 οὐxo βραδύνωvipa3s ὁdnms κύριοςnnms ὁdgfs ἐπαγγελίαngfs ὡςbo τι-σ-
nafs
ρινµπ βραδύτης ἡγέοµαιvipn3p ἀλλάc µακροθυµέωvipa3s εἰςp ἐγώrpa-p µήxo βούλοµαιvppnnms
τι-σριαµπ ἀπόλλυµιvnam ἀλλάc πᾶςaampn εἰςp µετάνοιαnafs χωρέωvnaa . v.10 ἥκωvifa3s δέc ὅςdnfs
nnfs ngms bo nnms p ndfs p rrdfs dnmp
ἡµέρα κύριος ὡς κλέπτης ἐν νύξ ἐν ὅς ὁ οὐρανόςnnmp ῥοιζηδόνbo
παρέρχοµαιvifd3p στοιχεῖονnnnp δέc καυσόωvpppnnp λύωvifp3p καίc γῆnnfs καίc ὁdnnp ἐνp αὐτόςrpdfs
ἔργονnnnp κατακαίωvifp3s . v.11 οὗτοςrdgnp οὖνc πᾶςagnpn λύωvpppgnp ποταπόςaampn δεῖvipq3s
ὑπάρχωvnpa σύrpa-p ἐνp ἅγιοςadfpn ἀναστροφήndfp καίc εὐσέβειαndfp . v.12 προσδοκάωvppaamp
c vppaamp dafs nafs dgfs dgms ngms ngfs
καί σπεύδω ὁ παρουσία ὁ ὁ θεός ἡµέρα διάp ὅςrrafs οὐρανόςnnmp
πυρόωvpppnmp λύωvifp3p καίc στοιχεῖονnnnp καυσόωvpppnnp τήκωvipp3s . v.13 καινόςaampn δέc
namp c nafs aafsn p dans nans rpgms
οὐρανός καί γῆ καινός κατά ὁ ἐπάγγελµα αὐτός προσδοκάωvipa1p ἐνp
ὅςrrdmp δικαιοσύνηnnfs κατοικέωvipa3s . v.14 διόc ἀγαπητόςavmpn οὗτοςrdanp προσδοκάωvppanmp
σπουδάζωvdaa2p ἄσπιλοςanmpn καίc ἀµώµητοςanmpn αὐτόςrpdms εὑρίσκωvnap ἐνp εἰρήνηndfs .
699 ΠΕΤΡΟΥ Α 3:16—18
λος κατὰ τὴν αὐτῷ δοθεῖσαν σοφίαν ἔγραψεν ὑµῖν. ὡς καὶ 16
ἐν πάσαις ταῖς ἐπιστολαῖς λαλῶν ἐν αὐταῖς περὶ τούτων ἐν οἷς

ἐστιν δυσνόητά τινα ἃ οἱ ἀµαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλοῦσιν
ὡς καὶ τὰς λοιπὰς γραφὰς πρὸς τὴν ἰδίαν αὐτῶν ἀπώλειαν.
῾Υµεῖς οὖν ἀγαπητοί προγινώσκοντες φυλάσσεσθε ἵνα µὴ τῇ 17
τῶν ἀθέσµων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στη-

ριγµοῦ. αὐξάνετε δὲ ἐν χάριτι καὶ γνώσει τοῦ κυρίου ἡµῶν 18
καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ αὐτῷ ἡ δόξα καὶ νῦν καὶ εἰς ἡµέ-
ραν αἰῶνος ἀµήν.
v.15 καίc ὁdafs ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p µακροθυµίαnafs σωτηρίαnafs ἡγέοµαιvdpn2p καθώςbo
καίc ὁdnms ἀγαπητόςanmsn ἐγώrpg-p ἀδελφόςnnms Παῦλοςnnms κατάp ὁdafs αὐτόςrpdms δίδωµιvpapafs
σοφίαnafs γράφωviaa3s σύrpd-p . v.16 ὡςbo καίc ἐνp πᾶςadfpn ὁddfp ἐπιστολήndfp λαλέωvppanms
p rpdfp p rdgnp
ἐν αὐτός περί οὗτος ἐνp ὅςrrdmp εἰµίvipx3s δυσνόητοςannpn τι-σριννπ ὅςrrnnp ὁdnmp
ἀµαθήςanmpn καίc ἀστήρικτοςanmpn στρεβλόωvipa3p ὡςbo καίc ὁdafp λοιπόςaafpn γραφήnafp πρόςp
ὁdafs ἴδιοςaafsn αὐτόςrpgmp ἀπώλειαnafs . v.17 σύrpn-p οὖνc ἀγαπητόςavmpn προγινώσκωvppanmp
φυλάσσωvdpm2p ἵναc µήxo ὁddfs ὁdgmp ἄθεσµοςagmpn πλάνηndfs συναπάγωvpapnmp ἐκπίπτωvsaa2p
ὁdgms ἴδιοςagmsn στηριγµόςngms . v.18 αὐξάνωvdpa2p δέc ἐνp χάριςndfs καίc γνῶσιςndfs ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc σωτήρngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc νῦνbo
καίc εἰςp ἡµέραnafs αἰώνngms ἀµήνth .
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΡΩΤΗ
G
1 ῝Ο ἦν ἀπ ἀρχῆς ὃ ἀκηκόαµεν ὃ ἑωράκαµεν τοῖς ὀφθαλµοῖς

ἡµῶν ὃ ἐθεασάµεθα καὶ αἱ χεῖρες ἡµῶν ἐψηλάφησαν περὶ τοῦ
2 λόγου τῆς ζωῆς. καὶ ἡ ζωὴ ἐφανερώθη καὶ ἑωράκαµεν καὶ
µαρτυροῦµεν καὶ ἀπαγγέλλοµεν ὑµῖν τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον
3 ἥτις ἦν πρὸς τὸν πατέρα καὶ ἐφανερώθη ἡµῖν. ὃ ἑωράκαµεν
καὶ ἀκηκόαµεν ἀπαγγέλλοµεν ὑµῖν ἵνα καὶ ὑµεῖς κοινωνίαν
ἔχητε µεθ ἡµῶν καὶ ἡ κοινωνία δὲ ἡ ἡµετέρα µετὰ τοῦ πατρὸς
4 καὶ µετὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. καὶ ταῦτα γράφο-
5 µεν ὑµῖν, ἵνα ἡ χαρὰ ἡµῶν ᾖ πεπληρωµένη. Καὶ ἔστιν αὕτη
ἡ ἀγγελία ἣν ἀκηκόαµεν ἀπ αὐτοῦ καὶ ἀναγγέλλοµεν ὑµῖν
ὅτι ὁ θεὸς φῶς ἐστιν καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεµία.
6 ᾿Εὰν εἴπωµεν ὅτι κοινωνίαν ἔχοµεν µετ αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ σκότει
7 περιπατῶµεν ψευδόµεθα καὶ οὐ ποιοῦµεν τὴν ἀλήθειαν, ἐὰν
δὲ ἐν τῷ φωτὶ περιπατῶµεν ὡς αὐτός ἐστιν ἐν τῷ φωτί κοινω-
νίαν ἔχοµεν µετ ἀλλήλων καὶ τὸ αἷµα ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ
8 αὐτοῦ καθαρίζει ἡµᾶς ἀπὸ πάσης ἁµαρτίας. ἐὰν εἴπωµεν ὅτι
ἁµαρτίαν οὐκ ἔχοµεν ἑαυτοὺς πλανῶµεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ
1. v.1 ὅςrrans εἰµίviix3s ἀπόp ἀρχήngfs ὅςrrans ἀκούωvixa1p ὅςrrans ὁράωvixa1p ὁddmp ὀφθαλµόςndmp
ἐγώrpg-p ὅςrrans θεάοµαιviad1p καίc ὁdnfp χείρnnfp ἐγώrpg-p ψηλαφάωviaa3p περίp ὁdgms λόγοςngms
ὁdgfs ζωήngfs . v.2 καίc ὁdnfs ζωήnnfs φανερόωviap3s καίc ὁράωvixa1p καίc µαρτυρέωvipa1p καίc
ἀπαγγέλλωvipa1p σύrpd-p ὁdafs ζωήnafs ὁdafs αἰώνιοςaafsn ὅστιςrrnfs εἰµίviix3s πρόςp ὁdams πατήρnams
καίc φανερόωviap3s ἐγώrpd-p . v.3 ὅςrrans ὁράωvixa1p καίc ἀκούωvixa1p ἀπαγγέλλωvipa1p
σύrpd-p ἵναc καίc σύrpn-p κοινωνίαnafs ἔχωvspa2p µετάp ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs κοινωνίαnnfs δέc
ὁdnfs ἡµέτεροςrsnfs µετάp ὁdgms πατήρngms καίc µετάp ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms . v.4 καίc οὗτοςrdanp γράφωvipa1p σύrpd-p ἵναc ὁdnfs χαράnnfs ἐγώrpg-p εἰµίvspx3s
vpxpnfs
πληρόω . v.5 καίc εἰµίvipx3s οὗτοςrdnfs ὁdnfs ἀγγελίαnnfs ὅςrrafs ἀκούωvixa1p ἀπόp
αὐτόςrpgms καίc ἀναγγέλλωvipa1p σύrpd-p ὅτιc ὁdnms θεόςnnms φῶςnnns εἰµίvipx3s καίc σκοτίαnnfs
ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s οὐδείςanfsn . v.6 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc κοινωνίαnafs ἔχωvipa1p
µετάp αὐτόςrpgms καίc ἐνp ὁddns σκότοςndns περιπατέωvspa1p ψεύδοµαιvipe1p καίc οὐxo ποιέωvipa1p
ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.7 ἐάνqo δέc ἐνp ὁddns φῶςndns περιπατέωvspa1p ὡςbo αὐτόςrpnms εἰµίvipx3s
ἐνp ὁddns φῶςndns κοινωνίαnafs ἔχωvipa1p µετάp ἀλλήλωνregmp καίc ὁdnns αἷµαnnns ᾿Ιησοῦςngms
Χριστόςngms ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms καθαρίζωvipa3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn ἁµαρτίαngfs .
701 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 1:9—2:8
ἔστιν ἐν ἡµῖν. ἐὰν ὁµολογῶµεν τὰς ἁµαρτίας ἡµῶν πιστός 9
ἐστιν καὶ δίκαιος ἵνα ἀφῇ ἡµῖν τὰς ἁµαρτίας καὶ καθαρίσῃ
ἡµᾶς ἀπὸ πάσης ἀδικίας. ἐὰν εἴπωµεν ὅτι οὐχ ἡµαρτήκα- 10
µεν ψεύστην ποιοῦµεν αὐτὸν καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἐν

ἡµῖν.
Τεκνία µου ταῦτα γράφω ὑµῖν ἵνα µὴ ἁµάρτητε καὶ ἐάν τις 2
ἁµάρτῃ παράκλητον ἔχοµεν πρὸς τὸν πατέρα ᾿Ιησοῦν Χριστὸν
δίκαιον, καὶ αὐτὸς ἱλασµός ἐστιν περὶ τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν οὐ 2
περὶ τῶν ἡµετέρων δὲ µόνον ἀλλὰ καὶ περὶ ὅλου τοῦ κόσµου.
Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐγνώκαµεν αὐτόν ἐὰν τὰς ἐντο- 3
λὰς αὐτοῦ τηρῶµεν. ὁ λέγων ῎Εγνωκα αὐτόν καὶ τὰς ἐντολὰς 4
αὐτοῦ µὴ τηρῶν ψεύστης ἐστίν καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔ-

στιν, ὃς δ ἂν τηρῇ αὐτοῦ τὸν λόγον ἀληθῶς ἐν τούτῳ ἡ ἀγάπη 5
τοῦ θεοῦ τετελείωται ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐν αὐτῷ ἐσµεν.

ὁ λέγων ἐν αὐτῷ µένειν ὀφείλει καθὼς ἐκεῖνος περιεπάτησεν 6
καὶ αὐτὸς οὕτως περιπατεῖν. ᾿Αδελφοί, οὐκ ἐντολὴν καινὴν 7
γράφω ὑµῖν ἀλλ ἐντολὴν παλαιὰν ἣν εἴχετε ἀπ ἀρχῆς, ἡ ἐν-

τολὴ ἡ παλαιά ἐστιν ὁ λόγος ὃν ἠκούσατε ἀπ΄ ἀρχῆς, πάλιν 8
ἐντολὴν καινὴν γράφω ὑµῖν ὅ ἐστιν ἀληθὲς ἐν αὐτῷ καὶ ἐν

ὑµῖν ὅτι ἡ σκοτία παράγεται καὶ τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ἤδη φαί-
v.8 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc ἁµαρτίαnafs οὐxo ἔχωvipa1p ἑαυτοῦrxamp πλανάωvipa1p καίc ὁdnfs
ἀλήθειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p . v.9 ἐάνqo ὁµολογέωvspa1p ὁdafp ἁµαρτίαnafp
ἐγώrpg-p πιστόςanmsn εἰµίvipx3s καίc δίκαιοςanmsn ἵναc ἀφίηµιvsaa3s ἐγώrpd-p ὁdafp ἁµαρτίαnafp
καίc καθαρίζωvsaa3s ἐγώrpa-p ἀπόp πᾶςagfsn ἀδικίαngfs . v.10 ἐάνqo λέγωvsaa1p ὅτιc οὐxo
ἁµαρτάνωvixa1p ψεύστηςnams ποιέωvipa1p αὐτόςrpams καίc ὁdnms λόγοςnnms αὐτόςrpgms οὐxo
εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p . 2. v.1 τεκνίονnvnp ἐγώrpg-s οὗτοςrdanp γράφωvipa1s σύrpd-p ἵναc
µήxo ἁµαρτάνωvsaa2p καίc ἐάνqo τι-σρινµσ ἁµαρτάνωvsaa3s παράκλητοςnams ἔχωvipa1p πρόςp
ὁdams πατήρnams ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams δίκαιοςaamsn . v.2 καίc αὐτόςrpnms ἱλασµόςnnms
εἰµίvipx3s περίp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p οὐxo περίp ὁdgfp ἡµέτεροςrsgfp δέc µόνοςbo ἀλλάc καίc
περίp ὅλοςagmsn ὁdgms κόσµοςngms . v.3 καίc ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc γινώσκωvixa1p
αὐτόςrpams ἐάνqo ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p . v.4 ὁdnms λέγωvppanms γινώσκωvixa1s
αὐτόςrpams καίc ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms µήxo τηρέωvppanms ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s καίc ἐνp
οὗτοςrddns ὁdnfs ἀλήθειαnnfs οὐxo εἰµίvipx3s . v.5 ὅςrrnms δέc ἄνxo τηρέωvspa3s αὐτόςrpgms ὁdams
λόγοςnams ἀληθῶςbo ἐνp οὗτοςrddns ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms τελειόωvixp3s ἐνp οὗτοςrddns
γινώσκωvipa1p ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdms εἰµίvipx1p . v.6 ὁdnms λέγωvppanms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvnpa
ὀφείλωvipa3s καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms περιπατέωviaa3s καίc αὐτόςrpnms οὕτωbo περιπατέωvnpa .
v.7 ἀδελφόςnvmp οὐxo ἐντολήnafs καινόςaafsn γράφωvipa1s σύrpd-p ἀλλάc ἐντολήnafs παλαιόςaafsn
ὅςrrafs ἔχωviia2p ἀπόp ἀρχήngfs ὁdnfs ἐντολήnnfs ὁdnfs παλαιόςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnms λόγοςnnms
ὅςrrams ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs .
2:9—18 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 702
9 νει. ὁ λέγων ἐν τῷ φωτὶ εἶναι καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ µισῶν

10 ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν ἕως ἄρτι. ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν
11 τῷ φωτὶ µένει καὶ σκάνδαλον ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν, ὁ δὲ µισῶν
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν καὶ ἐν τῇ σκοτίᾳ περι-
πατεῖ καὶ οὐκ οἶδεν ποῦ ὑπάγει ὅτι ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν τοὺς
12 ὀφθαλµοὺς αὐτοῦ. Γράφω ὑµῖν τεκνία ὅτι ἀφέωνται ὑµῖν αἱ
13 ἁµαρτίαι διὰ τὸ ὄνοµα αὐτοῦ. γράφω ὑµῖν πατέρες ὅτι ἐγνώ-
κατε τὸν ἀπ ἀρχῆς γράφω ὑµῖν νεανίσκοι ὅτι νενικήκατε τὸν
14 πονηρόν γράφω ὑµῖν, παιδία ὅτι ἐγνώκατε τὸν πατέρα. ἔ-
γραψα ὑµῖν πατέρες ὅτι ἐγνώκατε τὸν ἀπ ἀρχῆς ἔγραψα ὑµῖν
νεανίσκοι ὅτι ἰσχυροί ἐστε καὶ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἐν ὑµῖν µένει
15 καὶ νενικήκατε τὸν πονηρόν. Μὴ ἀγαπᾶτε τὸν κόσµον µηδὲ
τὰ ἐν τῷ κόσµῳ ἐάν τις ἀγαπᾷ τὸν κόσµον οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη
16 τοῦ πατρὸς ἐν αὐτῷ, ὅτι πᾶν τὸ ἐν τῷ κόσµῳ ἡ ἐπιθυµία τῆς
σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυµία τῶν ὀφθαλµῶν καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ
17 βίου οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρὸς ἀλλ ἐκ τοῦ κόσµου ἐστίν. καὶ
ὁ κόσµος παράγεται καὶ ἡ ἐπιθυµία αὐτοῦ ὁ δὲ ποιῶν τὸ θέ-
18 ληµα τοῦ θεοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα. Παιδία ἐσχάτη ὥρα ἐστίν
καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται καὶ νῦν ἀν-
τίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν ὅθεν γινώσκοµεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα
v.8 πάλινbo ἐντολήnafs καινόςaafsn γράφωvipa1s σύrpd-p ὅςrrans εἰµίvipx3s ἀληθήςaansn ἐνp
αὐτόςrpdms καίc ἐνp σύrpd-p ὅτιc ὁdnfs σκοτίαnnfs παράγωvipm3s καίc ὁdnns φῶςnnns ὁdnns
ἀληθινόςannsn ἤδηbo φαίνωvipa3s . v.9 ὁdnms λέγωvppanms ἐνp ὁddns φῶςndns εἰµίvnpx
καίc ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms µισέωvppanms ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs εἰµίvipx3s ἕωςc ἄρτιbo .
v.10 ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ἐνp ὁddns φῶςndns µένωvipa3s καίc
σκάνδαλονnnns ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.11 ὁdnms δέc µισέωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams
rpgms p ddfs ndfs vipx3s
αὐτός ἐν ὁ σκοτία εἰµί καί ἐνp ὁddfs σκοτίαndfs περιπατέωvipa3s καίc οὐxo
c
οἶδαvixa3s ποῦxo ὑπάγωvipa3s ὅτιc ὁdnfs σκοτίαnnfs τυφλόωviaa3s ὁdamp ὀφθαλµόςnamp αὐτόςrpgms .
v.12 γράφωvipa1s σύrpd-p τεκνίονnvnp ὅτιc ἀφίηµιvixp3p σύrpd-p ὁdnfp ἁµαρτίαnnfp διάp ὁdans
ὄνοµαnans αὐτόςrpgns . v.13 γράφωvipa1s σύrpd-p πατήρnvmp ὅτιc γινώσκωvixa2p ὁdams ἀπόp
ngfs vipa1s rpd-p
ἀρχή γράφω σύ νεανίσκοςnvmp ὅτιc νικάωvixa2p ὁdams πονηρόςaamsn γράφωvipa1s
σύrpd-p παιδίονnvnp ὅτιc γινώσκωvixa2p ὁdams πατήρnams . v.14 γράφωviaa1s σύrpd-p πατήρnvmp
c vixa2p dams p ngfs viaa1s rpd-p
ὅτι γινώσκω ὁ ἀπό ἀρχή γράφω σύ νεανίσκοςnvmp ὅτιc ἰσχυρόςanmpn
εἰµίvipx2p καίc ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms ἐνp σύrpd-p µένωvipa3s καίc νικάωvixa2p ὁdams
πονηρόςaamsn . v.15 µήxo ἀγαπάωvdpa2p ὁdams κόσµοςnams µηδέc ὁdanp ἐνp ὁddms κόσµοςndms
ἐάνqo τι-σρινµσ ἀγαπάωvspa3s ὁdams κόσµοςnams οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms πατήρngms
ἐνp αὐτόςrpdms . v.16 ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns ἐνp ὁddms κόσµοςndms ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs ὁdgfs σάρξngfs
καίc ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp καίc ὁdnfs ἀλαζονείαnnfs ὁdgms βίοςngms οὐxo εἰµίvipx3s
ἐκp ὁdgms πατήρngms ἀλλάc ἐκp ὁdgms κόσµοςngms εἰµίvipx3s . v.17 καίc ὁdnms κόσµοςnnms
παράγωvipm3s καίc ὁdnfs ἐπιθυµίαnnfs αὐτόςrpgms ὁdnms δέc ποιέωvppanms ὁdans θέληµαnans ὁdgms
θεόςngms µένωvipa3s εἰςp ὁdams αἰώνnams .
703 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 2:19—29
ἐστίν. ἐξ ἡµῶν ἐξῆλθον, ἀλλ οὐκ ἦσαν ἐξ ἡµῶν, εἰ γὰρ ἦσαν 19
ἐξ ἡµῶν µεµενήκεισαν ἂν µεθ ἡµῶν, ἀλλ ἵνα φανερωθῶσιν ὅτι

οὐκ εἰσὶν πάντες ἐξ ἡµῶν. καὶ ὑµεῖς χρῖσµα ἔχετε ἀπὸ τοῦ 20
ἁγίου καὶ οἴδατε πάντα. οὐκ ἔγραψα ὑµῖν ὅτι οὐκ οἴδατε 21
τὴν ἀλήθειαν ἀλλ ὅτι οἴδατε αὐτήν καὶ ὅτι πᾶν ψεῦδος ἐκ τῆς
ἀληθείας οὐκ ἔστιν. Τίς ἐστιν ὁ ψεύστης εἰ µὴ ὁ ἀρνούµενος 22
ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐκ ἔστιν ὁ Χριστός οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος ὁ

ἀρνούµενος τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱόν. πᾶς ὁ ἀρνούµενος τὸν 23
υἱὸν οὐδὲ τὸν πατέρα ἔχει. ὑµεῖς οὐν ὃ ἠκούσατε ἀπ ἀρχῆς 24
ἐν ὑµῖν µενέτω ἐὰν ἐν ὑµῖν µείνῃ ὃ ἀπ ἀρχῆς ἠκούσατε καὶ

ὑµεῖς ἐν τῷ υἱῷ καὶ ἐν τῷ πατρὶ µενεῖτε. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ 25
ἐπαγγελία ἣν αὐτὸς ἐπηγγείλατο ἡµῖν τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον.

Ταῦτα ἔγραψα ὑµῖν περὶ τῶν πλανώντων ὑµᾶς. καὶ ὑµεῖς 26, 27
τὸ χρῖσµα ὃ ἐλάβετε ἀπ αὐτοῦ ἐν ὑµῖν µένει καὶ οὐ χρείαν

ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ ὑµᾶς ἀλλ ὡς τὸ αὐτὸ χρῖσµα διδάσκει
ὑµᾶς περὶ πάντων καὶ ἀληθές ἐστιν καὶ οὐκ ἔστιν ψεῦδος καὶ
καθὼς ἐδίδαξεν ὑµᾶς µενεῖτε ἐν αὐτῷ. Καὶ νῦν τεκνία µέ- 28
νετε ἐν αὐτῷ ἵνα ὅταν φανερωθῇ ἔχῶµεν παρρησίαν καὶ µὴ

αἰσχυνθῶµεν ἀπ αὐτοῦ ἐν τῇ παρουσίᾳ αὐτοῦ. ἐὰν εἰδῆτε 29
v.18 παιδίονnvnp ἔσχατοςanfsn ὥραnnfs εἰµίvipx3s καίc καθώςbo ἀκούωviaa2p ὅτιc ὁdnms
ἀντίχριστοςnnms ἔρχοµαιvipn3s καίc νῦνbo ἀντίχριστοςnnmp πολύςanmpn γίνοµαιvixa3p ὅθενbo
γινώσκωvipa1p ὅτιc ἔσχατοςanfsn ὥραnnfs εἰµίvipx3s . v.19 ἐκp ἐγώrpg-p ἐξέρχοµαιviaa3p ἀλλάc
οὐxo εἰµίviix3p ἐκp ἐγώrpg-p εἰqo γάρc εἰµίviix3p ἐκp ἐγώrpg-p µένωviya3p ἄνxo µετάp ἐγώrpg-p ἀλλάc
ἵναc φανερόωvsap3p ὅτιc οὐxo εἰµίvipx3p πᾶςanmpn ἐκp ἐγώrpg-p . v.20 καίc σύrpn-p χρῖσµαnans
vipa2p p dgms agmsn c vixa2p aanpn
ἔχω ἀπό ὁ ἅγιος καί οἶδα πᾶς . v.21 οὐxo γράφωviaa1s σύrpd-p ὅτιc
οὐxo οἶδαvixa2p ὁdafs ἀλήθειαnafs ἀλλάc ὅτιc οἶδαvixa2p αὐτόςrpafs καίc ὅτιc πᾶςannsn ψεῦδοςnnns ἐκp
ὁdgfs ἀλήθειαngfs οὐxo εἰµίvipx3s . v.22 τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms ψεύστηςnnms εἰqo µήxo ὁdnms
ἀρνέοµαιvppnnms ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms οὐxo εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
ἀντίχριστοςnnms ὁdnms ἀρνέοµαιvppnnms ὁdams πατήρnams καίc ὁdams υἱόςnams . v.23 πᾶςanmsn
ὁdnms ἀρνέοµαιvppnnms ὁdams υἱόςnams οὐδέbo ὁdams πατήρnams ἔχωvipa3s . v.24 σύrpn-p οὖνc
ὅςrrans ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs ἐνp σύrpd-p µένωvdpa3s ἐάνqo ἐνp σύrpd-p µένωvsaa3s ὅςrrans
ἀπόp ἀρχήngfs ἀκούωviaa2p καίc σύrpn-p ἐνp ὁddms υἱόςndms καίc ἐνp ὁddms πατήρndms µένωvifa2p .
v.25 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐπαγγελίαnnfs ὅςrrafs αὐτόςrpnms ἐπαγγέλλοµαιviad3s ἐγώrpd-p
ὁdafs ζωήnafs ὁdafs αἰώνιοςaafsn . v.26 οὗτοςrdanp γράφωviaa1s σύrpd-p περίp ὁdgmp πλανάωvppagmp
σύrpa-p . v.27 καίc σύrpn-p ὁdnns χρῖσµαnnns ὅςrrnns λαµβάνωviaa2p ἀπόp αὐτόςrpgms ἐνp σύrpd-p
µένωvipa3s καίc οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa2p ἵναc τι-σρινµσ διδάσκωvspa3s σύrpa-p ἀλλάc ὡςbo ὁdnns
αὐτόςrpnns χρῖσµαnnns διδάσκωvipa3s σύrpa-p περίp πᾶςagnpn καίc ἀληθήςannsn εἰµίvipx3s καίc οὐxo
εἰµίvipx3s ψεῦδοςnnns καίc καθώςbo διδάσκωviaa3s σύrpa-p µένωvifa2p ἐνp αὐτόςrpdms . v.28 καίc
νῦνbo τεκνίονnvnp µένωvdpa2p ἐνp αὐτόςrpdms ἵναc ὅτανc φανερόωvsap3s ἔχωvspa1p παρρησίαnafs καίc
µήxo αἰσχύνωvsap1p ἀπόp αὐτόςrpgms ἐνp ὁddfs παρουσίαndfs αὐτόςrpgms .
3:1—10 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 704
ὅτι δίκαιός ἐστιν γινώσκετε ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν δικαιοσύνην

ἐξ αὐτοῦ γεγέννηται.
3 ἴδετε ποταπὴν ἀγάπην δέδωκεν ἡµῖν ὁ πατὴρ ἵνα τέκνα θε-
οῦ κληθῶµεν διὰ τοῦτο ὁ κόσµος οὐ γινώσκει ὑµᾶς ὅτι οὐκ
2 ἔγνω αὐτόν. ᾿Αγαπητοί νῦν τέκνα θεοῦ ἐσµεν καὶ οὔπω ἐφα-
νερώθη τί ἐσόµεθα οἴδαµεν δὲ ὅτι ἐὰν φανερωθῇ ὅµοιοι αὐτῷ
3 ἐσόµεθα ὅτι ὀψόµεθα αὐτὸν καθώς ἐστιν. καὶ πᾶς ὁ ἔχων τὴν
ἐλπίδα ταύτην ἐπ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτὸν καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐ-
4 στιν. Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν καὶ τὴν ἀνοµίαν ποιεῖ καὶ ἡ
5 ἁµαρτία ἐστὶν ἡ ἀνοµία. καὶ οἴδατε ὅτι ἐκεῖνος ἐφανερώθη
ἵνα τὰς ἁµαρτίας ἡµῶν ἄρῃ καὶ ἁµαρτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν.
6 πᾶς ὁ ἐν αὐτῷ µένων οὐχ ἁµαρτάνει, πᾶς ὁ ἁµαρτάνων οὐχ
7 ἑώρακεν αὐτὸν οὐδὲ ἔγνωκεν αὐτόν. Τεκνία µηδεὶς πλανάτω
ὑµᾶς, ὁ ποιῶν τὴν δικαιοσύνην δίκαιός ἐστιν καθὼς ἐκεῖνος
8 δίκαιός ἐστιν, ὁ ποιῶν τὴν ἁµαρτίαν ἐκ τοῦ διαβόλου ἐστίν ὅτι
ἀπ ἀρχῆς ὁ διάβολος ἁµαρτάνει εἰς τοῦτο ἐφανερώθη ὁ υἱὸς
9 τοῦ θεοῦ ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου. Πᾶς ὁ γεγεννηµέ-
νος ἐκ τοῦ θεοῦ ἁµαρτίαν οὐ ποιεῖ ὅτι σπέρµα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ
µένει καὶ οὐ δύναται ἁµαρτάνειν ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ γεγέννηται.
10 ἐν τούτῳ φανερά ἐστιν τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ καὶ τὰ τέκνα τοῦ δια-
βόλου, πᾶς ὁ µὴ ποιῶν δικαιοσύνην οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ θεοῦ καὶ
v.29 ἐάνqo οἶδαvsxa2p ὅτιc δίκαιοςanmsn εἰµίvipx3s γινώσκωvipa2p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms ποιέωvppanms
ὁdafs δικαιοσύνηnafs ἐκp αὐτόςrpgms γεννάωvixp3s . 3. v.1 ὁράωvdaa2p ποταπόςaafsn ἀγάπηnafs
δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-p ὁdnms πατήρnnms ἵναc τέκνονnanp θεόςngms καλέωvsap1p διάp οὗτοςrdans ὁdnms
κόσµοςnnms οὐxo γινώσκωvipa3s σύrpa-p ὅτιc οὐxo γινώσκωviaa3s αὐτόςrpams . v.2 ἀγαπητόςavmpn
νῦνbo τέκνονnnnp θεόςngms εἰµίvipx1p καίc οὔπωbo φανερόωviap3s τίςrqnns εἰµίvifx1p οἶδαvixa1p δέc
ὅτιc ἐάνqo φανερόωvsap3s ὅµοιοςanmpn αὐτόςrpdms εἰµίvifx1p ὅτιc ὁράωvifd1p αὐτόςrpams καθώςbo
εἰµίvipx3s . v.3 καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs ἐλπίςnafs οὗτοςrdafs ἐπίp αὐτόςrpdms
vipa3s
ἁγνίζω ἑαυτοῦrxams καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms ἁγνόςanmsn εἰµίvipx3s . v.4 πᾶςanmsn ὁdnms
ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs καίc ὁdafs ἀνοµίαnafs ποιέωvipa3s καίc ὁdnfs ἁµαρτίαnnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs ἀνοµίαnnfs . v.5 καίc οἶδαvixa2p ὅτιc ἐκεῖνοςrdnms φανερόωviap3s ἵναc ὁdafp ἁµαρτίαnafp
ἐγώrpg-p αἴρωvsaa3s καίc ἁµαρτίαnnfs ἐνp αὐτόςrpdms οὐxo εἰµίvipx3s . v.6 πᾶςanmsn ὁdnms ἐνp
αὐτόςrpdms µένωvppanms οὐxo ἁµαρτάνωvipa3s πᾶςanmsn ὁdnms ἁµαρτάνωvppanms οὐxo ὁράωvixa3s
αὐτόςrpams οὐδέbo γινώσκωvixa3s αὐτόςrpams . v.7 τεκνίονnvnp µηδείςanmsn πλανάωvdpa3s σύrpa-p
dnms vppanms dafs nafs anmsn
ὁ ποιέω ὁ δικαιοσύνη δίκαιος εἰµίvipx3s καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms δίκαιοςanmsn
εἰµίvipx3s . v.8 ὁdnms ποιέωvppanms ὁdafs ἁµαρτίαnafs ἐκp ὁdgms διάβολοςagmsn εἰµίvipx3s ὅτιc
ἀπόp ἀρχήngfs ὁdnms διάβολοςanmsn ἁµαρτάνωvipa3s εἰςp οὗτοςrdans φανερόωviap3s ὁdnms υἱόςnnms
ὁdgms θεόςngms ἵναc λύωvsaa3s ὁdanp ἔργονnanp ὁdgms διάβολοςagmsn . v.9 πᾶςanmsn ὁdnms
vpxpnms p dgms ngms nafs xo vipa3s
γεννάω ἐκ ὁ θεός ἁµαρτία οὐ ποιέω ὅτι σπέρµαnnns αὐτόςrpgms ἐνp
c
αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc οὐxo δύναµαιvipn3s ἁµαρτάνωvnpa ὅτιc ἐκp ὁdgms θεόςngms γεννάωvixp3s .
705 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 3:11—20
ὁ µὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ. ῞Οτι αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγγελία 11
ἣν ἠκούσατε ἀπ ἀρχῆς ἵνα ἀγαπῶµεν ἀλλήλους. οὐ καθὼς 12
Κάϊν ἐκ τοῦ πονηροῦ ἦν καὶ ἔσφαξεν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ

χάριν τίνος ἔσφαξεν αὐτόν ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρὰ ἦν τὰ
δὲ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ δίκαια. µὴ θαυµάζετε ἀδελφοί µου, 13
εἰ µισεῖ ὑµᾶς ὁ κόσµος. ἡµεῖς οἴδαµεν ὅτι µεταβεβήκαµεν 14
ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν ὅτι ἀγαπῶµεν τοὺς ἀδελφούς, ὁ

µὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφόν µένει ἐν τῷ θανάτῳ. πᾶς ὁ µισῶν 15
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος ἐστίν καὶ οἴδατε ὅτι πᾶς

ἀνθρωποκτόνος οὐκ ἔχει ζωὴν αἰώνιον ἐν ἑαυτῷ µένουσαν.
ἐν τούτῳ ἐγνώκαµεν τὴν ἀγάπην ὅτι ἐκεῖνος ὑπὲρ ἡµῶν τὴν 16
ψυχὴν αὐτοῦ ἔθηκεν, καὶ ἡµεῖς ὀφείλοµεν ὑπὲρ τῶν ἀδελ-

φῶν τὰς ψυχὰς τιθέναι. ὃς δ ἂν ἔχῃ τὸν βίον τοῦ κόσµου 17
καὶ θεωρῇ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ χρείαν ἔχοντα καὶ κλείσῃ τὰ

σπλάγχνα αὐτοῦ ἀπ αὐτοῦ πῶς ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ µένει ἐν
αὐτῷ. Τεκνία µου, µὴ ἀγαπῶµεν λόγῳ µηδὲ τῇ γλώσσῃ ἀλ᾿λ 18
ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ. Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἐκ τῆς 19
ἀληθείας ἐσµέν καὶ ἔµπροσθεν αὐτοῦ πείσοµεν τὰς καρδίας

ἡµῶν. ὅτι ἐὰν καταγινώσκῃ ἡµῶν ἡ καρδία ὅτι µείζων ἐστὶν 20
v.10 ἐνp οὗτοςrddns φανερόςannpn εἰµίvipx3s ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnnp
τέκνονnnnp ὁdgms διάβολοςagmsn πᾶςanmsn ὁdnms µήxo ποιέωvppanms δικαιοσύνηnafs οὐxo εἰµίvipx3s
ἐκp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms . v.11 ὅτιc
οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγγελίαnnfs ὅςrrafs ἀκούωviaa2p ἀπόp ἀρχήngfs ἵναc ἀγαπάωvspa1p
ἀλλήλωνreamp . v.12 οὐxo καθώςbo Κάϊνtp ἐκp ὁdgms πονηρόςagmsn εἰµίviix3s καίc σφάζωviaa3s
ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms καίc χάρινbo τίςrqgns σφάζωviaa3s αὐτόςrpams ὅτιc ὁdnnp ἔργονnnnp
αὐτόςrpgms πονηρόςannpn εἰµίviix3s ὁdnnp δέc ὁdgms ἀδελφόςngms αὐτόςrpgms δίκαιοςannpn .
v.13 µήxo θαυµάζωvdpa2p ἀδελφόςnvmp ἐγώrpg-s εἰqo µισέωvipa3s σύrpa-p ὁdnms κόσµοςnnms .
v.14 ἐγώrpn-p οἶδαvixa1p ὅτιc µεταβαίνωvixa1p ἐκp ὁdgms θάνατοςngms εἰςp ὁdafs ζωήnafs ὅτιc
ἀγαπάωvipa1p ὁdamp ἀδελφόςnamp ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams µένωvipa3s
ἐνp ὁddms θάνατοςndms . v.15 πᾶςanmsn ὁdnms µισέωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms
anmsn vipx3s
ἀνθρωποκτόνος εἰµί καίc οἶδαvixa2p ὅτιc πᾶςanmsn ἀνθρωποκτόνοςanmsn οὐxo ἔχωvipa3s
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἐνp ἑαυτοῦrxdms µένωvppaafs . v.16 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvixa1p ὁdafs
nafs c rdnms p rpg-p dafs nafs
ἀγάπη ὅτι ἐκεῖνος ὑπέρ ἐγώ ὁ ψυχή αὐτόςrpgms τίθηµιviaa3s καίc ἐγώrpn-p
ὀφείλωvipa1p ὑπέρp ὁdgmp ἀδελφόςngmp ὁdafp ψυχήnafp τίθηµιvnpa . v.17 ὅςrrnms δέc ἄνxo
ἔχωvspa3s ὁdams βίοςnams ὁdgms κόσµοςngms καίc θεωρέωvspa3s ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms
χρείαnafs ἔχωvppaams καίc κλείωvsaa3s ὁdanp σπλάγχνονnanp αὐτόςrpgms ἀπόp αὐτόςrpgms πῶςbo
ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms µένωvipa3s ἐνp αὐτόςrpdms . v.18 τεκνίονnvnp ἐγώrpg-s
xo vspa1p ndms c ddfs ndfs
µή ἀγαπάω λόγος µηδέ ὁ γλῶσσα ἀλλά ἐν ἔργονndns καίc ἀλήθειαndfs .
c p
v.19 καίc ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc ἐκp ὁdgfs ἀλήθειαngfs εἰµίvipx1p καίc ἔµπροσθενp
αὐτόςrpgms πείθωvifa1p ὁdafp καρδίαnafp ἐγώrpg-p .
3:21—4:6 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 706
21 ὁ θεὸς τῆς καρδίας ἡµῶν καὶ γινώσκει πάντα. ᾿Αγαπητοί ἐ-

ὰν ἡ καρδία ἡµῶν µὴ καταγινώσκῃ ἡµῶν παρρησίαν ἔχοµεν
22 πρὸς τὸν θεόν. καὶ ὃ ἐὰν αἰτῶµεν λαµβάνοµεν παρ΄ αὐτοῦ
ὅτι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηροῦµεν καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ
23 ποιοῦµεν. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ αὐτοῦ ἵνα πιστεύσωµεν τῷ
ὀνόµατι τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καὶ ἀγαπῶµεν ἀλλή-
24 λους καθὼς ἔδωκεν ἐντολὴν. καὶ ὁ τηρῶν τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ
ἐν αὐτῷ µένει καὶ αὐτὸς ἐν αὐτῷ, καὶ ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι
µένει ἐν ἡµῖν ἐκ τοῦ πνεύµατος οὗ ἡµῖν ἔδωκεν.
4 ᾿Αγαπητοί µὴ παντὶ πνεύµατι πιστεύετε ἀλλὰ δοκιµάζετε
τὰ πνεύµατα εἰ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν ὅτι πολλοὶ ψευδοπροφῆται
2 ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσµον. ἐν τούτῳ γινώσκεται τὸ πνεῦµα
τοῦ θεοῦ, πᾶν πνεῦµα ὃ ὁµολογεῖ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ
3 ἐληλυθότα ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν. καὶ πᾶν πνεῦµα ὃ µὴ ὁµολογεῖ
᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα ἐκ τοῦ θεοῦ οὐκ ἔστιν,
καὶ τοῦτό ἐστιν τὸ τοῦ ἀντιχρίστου ὃ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται καὶ
4 νῦν ἐν τῷ κόσµῳ ἐστὶν ἤδη. ὑµεῖς ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστε τεκνία καὶ
νενικήκατε αὐτούς ὅτι µείζων ἐστὶν ὁ ἐν ὑµῖν ἢ ὁ ἐν τῷ κόσµῳ.
5 αὐτοὶ ἐκ τοῦ κόσµου εἰσίν διὰ τοῦτο ἐκ τοῦ κόσµου λαλοῦσιν
6 καὶ ὁ κόσµος αὐτῶν ἀκούει. ἡµεῖς ἐκ τοῦ θεοῦ ἐσµεν, ὁ
v.20 ὅτιc ἐάνqo καταγινώσκωvspa3s ἐγώrpg-p ὁdnfs καρδίαnnfs ὅτιc µέγαςanmsc εἰµίvipx3s ὁdnms
θεόςnnms ὁdgfs καρδίαngfs ἐγώrpg-p καίc γινώσκωvipa3s πᾶςaanpn . v.21 ἀγαπητόςavmpn
ἐάνqo ὁdnfs καρδίαnnfs ἐγώrpg-p µήxo καταγινώσκωvspa3s ἐγώrpg-p παρρησίαnafs ἔχωvipa1p πρόςp
ὁdams θεόςnams . v.22 καίc ὅςrrans ἐάνqo αἰτέωvspa1p λαµβάνωvipa1p παράp αὐτόςrpgms
ὅτιc ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms τηρέωvipa1p καίc ὁdanp ἀρεστόςaanpn ἐνώπιονbo αὐτόςrpgms
ποιέωvipa1p . v.23 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐντολήnnfs αὐτόςrpgms ἵναc πιστεύωvsaa1p
ὁddns ὄνοµαndns ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms καίc ἀγαπάωvspa1p
ἀλλήλωνreamp καθώςbo δίδωµιviaa3s ἐντολήnafs . v.24 καίc ὁdnms τηρέωvppanms ὁdafp ἐντολήnafp
αὐτόςrpgms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc αὐτόςrpnms ἐνp αὐτόςrpdms καίc ἐνp οὗτοςrddns
γινώσκωvipa1p ὅτιc µένωvipa3s ἐνp ἐγώrpd-p ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns ὅςrrgns ἐγώrpd-p δίδωµιviaa3s .
4. v.1 ἀγαπητόςavmpn µήxo πᾶςadnsn πνεῦµαndns πιστεύωvdpa2p ἀλλάc δοκιµάζωvdpa2p
ὁdanp πνεῦµαnanp εἰqo ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὅτιc πολύςanmpn ψευδοπροφήτηςnnmp
ἐξέρχοµαιvixa3p εἰςp ὁdams κόσµοςnams . v.2 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipp3s ὁdans πνεῦµαnans
ὁdgms θεόςngms πᾶςannsn πνεῦµαnnns ὅςrrnns ὁµολογέωvipa3s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp σάρξndfs
ἔρχοµαιvpxaams ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s . v.3 καίc πᾶςannsn πνεῦµαnnns ὅςrrnns
µήxo ὁµολογέωvipa3s ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἐνp σάρξndfs ἔρχοµαιvpxaams ἐκp ὁdgms θεόςngms
οὐxo εἰµίvipx3s καίc οὗτοςrdnns εἰµίvipx3s ὁdnns ὁdgms ἀντίχριστοςngms ὅςrrnns ἀκούωvixa2p ὅτιc
ἔρχοµαιvipn3s καίc νῦνbo ἐνp ὁddms κόσµοςndms εἰµίvipx3s ἤδηbo . v.4 σύrpn-p ἐκp ὁdgms θεόςngms
εἰµίvipx2p τεκνίονnvnp καίc νικάωvixa2p αὐτόςrpamp ὅτιc µέγαςanmsc εἰµίvipx3s ὁdnms ἐνp σύrpd-p ἤxo
ὁdnms ἐνp ὁddms κόσµοςndms . v.5 αὐτόςrpnmp ἐκp ὁdgms κόσµοςngms εἰµίvipx3p διάp οὗτοςrdans
ἐκp ὁdgms κόσµοςngms λαλέωvipa3p καίc ὁdnms κόσµοςnnms αὐτόςrpgmp ἀκούωvipa3s .
707 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 4:7—16
γινώσκων τὸν θεὸν ἀκούει ἡµῶν ὃς οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ θεοῦ οὐκ
ἀκούει ἡµῶν ἐκ τούτου γινώσκοµεν τὸ πνεῦµα τῆς ἀληθείας
καὶ τὸ πνεῦµα τῆς πλάνης. ᾿Αγαπητοί ἀγαπῶµεν ἀλλήλους 7
ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ θεοῦ
γεγέννηται καὶ γινώσκει τὸν θεόν. ὁ µὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν 8
θεόν ὅτι ὁ θεὸς ἀγάπη ἐστίν. ἐν τούτῳ ἐφανερώθη ἡ ἀγάπη 9
τοῦ θεοῦ ἐν ἡµῖν ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν µονογενῆ ἀπέσταλκεν
ὁ θεὸς εἰς τὸν κόσµον ἵνα ζήσωµεν δι΄ αὐτοῦ. ἐν τούτῳ ἐστὶν 10
ἡ ἀγάπη οὐχ ὅτι ἡµεῖς ἠγαπήσαµεν τὸν θεόν ἀλλ ὅτι αὐτὸς
ἠγάπησεν ἡµᾶς καὶ ἀπέστειλεν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἱλασµὸν περὶ
τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν. ᾿Αγαπητοί εἰ οὕτως ὁ θεὸς ἠγάπησεν 11
ἡµᾶς καὶ ἡµεῖς ὀφείλοµεν ἀλλήλους ἀγαπᾶν. θεὸν οὐδεὶς 12
πώποτε τεθέαται ἐὰν ἀγαπῶµεν ἀλλήλους ὁ θεὸς ἐν ἡµῖν µένει

καὶ ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωµένη ἐστιν ἐν ἡµῖν. ᾿Εν τούτῳ 13
γινώσκοµεν ὅτι ἐν αὐτῷ µένοµεν καὶ αὐτὸς ἐν ἡµῖν ὅτι ἐκ

τοῦ πνεύµατος αὐτοῦ δέδωκεν ἡµῖν. καὶ ἡµεῖς τεθεάµεθα 14
καὶ µαρτυροῦµεν ὅτι ὁ πατὴρ ἀπέσταλκεν τὸν υἱὸν σωτῆρα

τοῦ κόσµου. ὃς ἂν ὁµολογήσῃ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ 15
θεοῦ ὁ θεὸς ἐν αὐτῷ µένει καὶ αὐτὸς ἐν τῷ θεῷ. καὶ ἡµεῖς 16
ἐγνώκαµεν καὶ πεπιστεύκαµεν τὴν ἀγάπην ἣν ἔχει ὁ θεὸς ἐν

ἡµῖν ῾Ο θεὸς ἀγάπη ἐστίν καὶ ὁ µένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ
v.6 ἐγώrpn-p ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1p ὁdnms γινώσκωvppanms ὁdams θεόςnams ἀκούωvipa3s
ἐγώrpg-p ὅςrrnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐκp ὁdgms θεόςngms οὐxo ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-p ἐκp οὗτοςrdgns
γινώσκωvipa1p ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs ἀλήθειαngfs καίc ὁdans πνεῦµαnans ὁdgfs πλάνηngfs .
v.7 ἀγαπητόςavmpn ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp ὅτιc ὁdnfs ἀγάπηnnfs ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s
καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἀγαπάωvppanms ἐκp ὁdgms θεόςngms γεννάωvixp3s καίc γινώσκωvipa3s ὁdams
θεόςnams . v.8 ὁdnms µήxo ἀγαπάωvppanms οὐxo γινώσκωviaa3s ὁdams θεόςnams ὅτιc ὁdnms θεόςnnms
ἀγάπηnnfs εἰµίvipx3s . v.9 ἐνp οὗτοςrddns φανερόωviap3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἐνp
ἐγώrpd-p ὅτιc ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ὁdams µονογενήςaamsn ἀποστέλλωvixa3s ὁdnms θεόςnnms
εἰςp ὁdams κόσµοςnams ἵναc ζάωvsaa1p διάp αὐτόςrpgms . v.10 ἐνp οὗτοςrddns εἰµίvipx3s ὁdnfs
nnfs xo c rpn-p viaa1p dams nams
ἀγάπη οὐ ὅτι ἐγώ ἀγαπάω ὁ θεός ἀλλάc ὅτιc αὐτόςrpnms ἀγαπάωviaa3s
ἐγώrpa-p καίc ἀποστέλλωviaa3s ὁdams υἱόςnams αὐτόςrpgms ἱλασµόςnams περίp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp
ἐγώrpg-p . v.11 ἀγαπητόςavmpn εἰqo οὕτωbo ὁdnms θεόςnnms ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p καίc ἐγώrpn-p
ὀφείλωvipa1p ἀλλήλωνreamp ἀγαπάωvnpa . v.12 θεόςnams οὐδείςanfsn πώποτεbo θεάοµαιvixn3s
qo vspa1p reamp dnms
ἐάν ἀγαπάω ἀλλήλων ὁ θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p µένωvipa3s καίc ὁdnfs ἀγάπηnnfs
αὐτόςrpgms τελειόωvpxpnfs εἰµίvipx3s ἐνp ἐγώrpd-p . v.13 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc
ἐνp αὐτόςrpdms µένωvipa1p καίc αὐτόςrpnms ἐνp ἐγώrpd-p ὅτιc ἐκp ὁdgns πνεῦµαngns αὐτόςrpgms
δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-p . v.14 καίc ἐγώrpn-p θεάοµαιvixn1p καίc µαρτυρέωvipa1p ὅτιc ὁdnms
πατήρnnms ἀποστέλλωvixa3s ὁdams υἱόςnams σωτήρnams ὁdgms κόσµοςngms . v.15 ὅςrrnms ἄνxo
ὁµολογέωvsaa3s ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms θεόςnnms ἐνp
αὐτόςrpdms µένωvipa3s καίc αὐτόςrpnms ἐνp ὁddms θεόςndms .
4:17—5:4 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 708
17 θεῷ µένει καὶ ὁ θεὸς ἐν αὐτῷ [µένει] ἐν τούτῳ τετελείωται

ἡ ἀγάπη µεθ ἡµῶν ἵνα παρρησίαν ἔχωµεν ἐν τῇ ἡµέρᾳ τῆς
κρίσεως ὅτι καθὼς ἐκεῖνός ἐστιν καὶ ἡµεῖς ἐσµεν ἐν τῷ κόσµῳ
18 τούτῳ. φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ ἀλλ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω
βάλλει τὸν φόβον ὅτι ὁ φόβος κόλασιν ἔχει ὁ δὲ φοβούµενος οὐ
19 τετελείωται ἐν τῇ ἀγάπῃ. ἡµεῖς ἀγαπῶµεν αὐτὸν, ὅτι αὐτὸς
20 πρῶτος ἠγάπησεν ἡµᾶς. ἐάν τις εἴπῃ ὅτι ᾿Αγαπῶ τὸν θεόν
καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ µισῇ ψεύστης ἐστίν, ὁ γὰρ µὴ ἀγαπῶν
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ὃν ἑώρακεν τὸν θεὸν ὃν οὐχ ἑώρακεν πῶς
21 δύναται ἀγαπᾶν. καὶ ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔχοµεν ἀπ αὐτοῦ
ἵνα ὁ ἀγαπῶν τὸν θεὸν ἀγαπᾷ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ.
5 Πᾶς ὁ πιστεύων ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ἐκ τοῦ θεοῦ
γεγέννηται καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν τὸν γεννήσαντα ἀγαπᾷ καὶ τὸν
2 γεγεννηµένον ἐξ αὐτοῦ. ἐν τούτῳ γινώσκοµεν ὅτι ἀγαπῶµεν
τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ ὅταν τὸν θεὸν ἀγαπῶµεν καὶ τὰς ἐντολὰς
3 αὐτοῦ τηρῶµεν, αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἵνα τὰς
ἐντολὰς αὐτοῦ τηρῶµεν καὶ αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰ-
4 σίν. ὅτι πᾶν τὸ γεγεννηµένον ἐκ τοῦ θεοῦ νικᾷ τὸν κόσµον,
καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσµον ἡ πίστις ὑµῶν.
v.16 καίc ἐγώrpn-p γινώσκωvixa1p καίc πιστεύωvixa1p ὁdafs ἀγάπηnafs ὅςrrafs ἔχωvipa3s ὁdnms
θεόςnnms ἐνp ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms ἀγάπηnnfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnms µένωvppanms ἐνp ὁddfs
ἀγάπηndfs ἐνp ὁddms θεόςndms µένωvipa3s καίc ὁdnms θεόςnnms ἐνp αὐτόςrpdms µένωvipa3s .
v.17 ἐνp οὗτοςrddns τελειόωvixp3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs µετάp ἐγώrpg-p ἵναc παρρησίαnafs ἔχωvspa1p
ἐνp ὁddfs ἡµέραndfs ὁdgfs κρίσιςngfs ὅτιc καθώςbo ἐκεῖνοςrdnms εἰµίvipx3s καίc ἐγώrpn-p εἰµίvipx1p
ἐνp ὁddms κόσµοςndms οὗτοςrddms . v.18 φόβοςnnms οὐxo εἰµίvipx3s ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs ἀλλάc
ὁdnfs τέλειοςanfsn ἀγάπηnnfs ἔξωbo βάλλωvipa3s ὁdams φόβοςnams ὅτιc ὁdnms φόβοςnnms κόλασιςnafs
ἔχωvipa3s ὁdnms δέc φοβέοµαιvppnnms οὐxo τελειόωvixp3s ἐνp ὁddfs ἀγάπηndfs . v.19 ἐγώrpn-p
ἀγαπάωvspa1p αὐτόςrpams ὅτιc αὐτόςrpnms πρῶτοςanmsn ἀγαπάωviaa3s ἐγώrpa-p . v.20 ἐάνqo τι-σ-
ρινµσ λέγωvsaa3s ὅτιc ἀγαπάωvipa1s ὁdams θεόςnams καίc ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms µισέωvspa3s
ψεύστηςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms γάρc µήxo ἀγαπάωvppanms ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms ὅςrrams
ὁράωvixa3s ὁdams θεόςnams ὅςrrams οὐxo ὁράωvixa3s πῶςbo δύναµαιvipn3s ἀγαπάωvnpa . v.21 καίc
οὗτοςrdafs ὁdafs ἐντολήnafs ἔχωvipa1p ἀπόp αὐτόςrpgms ἵναc ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams θεόςnams
ἀγαπάωvspa3s καίc ὁdams ἀδελφόςnams αὐτόςrpgms . 5. v.1 πᾶςanmsn ὁdnms πιστεύωvppanms
ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms Χριστόςnnms ἐκp ὁdgms θεόςngms γεννάωvixp3s καίc πᾶςanmsn
ὁdnms ἀγαπάωvppanms ὁdams γεννάωvpaaams ἀγαπάωvspa3s καίc ὁdams γεννάωvpxpams ἐκp αὐτόςrpgms .
v.2 ἐνp οὗτοςrddns γινώσκωvipa1p ὅτιc ἀγαπάωvipa1p ὁdanp τέκνονnanp ὁdgms θεόςngms ὅτανc ὁdams
θεόςnams ἀγαπάωvipa1p καίc ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p . v.3 οὗτοςrdnfs γάρc
εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ὁdgms θεόςngms ἵναc ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms τηρέωvspa1p καίc
ὁdnfp ἐντολήnnfp αὐτόςrpgms βαρύςanfpn οὐxo εἰµίvipx3p . v.4 ὅτιc πᾶςannsn ὁdnns γεννάωvpxpnns
ἐκp ὁdgms θεόςngms νικάωvipa3s ὁdams κόσµοςnams καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs νίκηnnfs ὁdnfs
νικάωvpaanfs ὁdams κόσµοςnams ὁdnfs πίστιςnnfs σύrpg-p .
709 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 5:5—15
τίς ἐστιν ὁ νικῶν τὸν κόσµον εἰ µὴ ὁ πιστεύων ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν 5
ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. Οὗτός ἐστιν ὁ ἐλθὼν δι΄ ὕδατος καὶ αἵµατος 6
᾿Ιησοῦς Χριστός οὐκ ἐν τῷ ὕδατι µόνον ἀλλ ἐν τῷ ὕδατι καὶ

τῷ αἵµατι, καὶ τὸ πνεῦµά ἐστιν τὸ µαρτυροῦν ὅτι τὸ πνεῦµά
ἐστιν ἡ ἀλήθεια. ὅτι τρεῖς εἰσιν οἱ µαρτυροῦντες. τὸ πνεῦµα 7, 8
καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷµα καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν. εἰ τὴν 9
µαρτυρίαν τῶν ἀνθρώπων λαµβάνοµεν ἡ µαρτυρία τοῦ θεοῦ

µείζων ἐστίν, ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ µαρτυρία τοῦ θεοῦ ἥν µεµαρ-
τύρηκεν περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν τοῦ 10
θεοῦ ἔχει τὴν µαρτυρίαν ἐν αὐτῷ ὁ µὴ πιστεύων τῷ θεῷ ψεύ-

στην πεποίηκεν αὐτόν ὅτι οὐ πεπίστευκεν εἰς τὴν µαρτυρίαν
ἣν µεµαρτύρηκεν ὁ θεὸς περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. καὶ αὕτη ἐστὶν 11
ἡ µαρτυρία ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡµῖν ὁ θεός καὶ αὕτη ἡ

ζωὴ ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἐστιν. ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν, ὁ 12
µὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει. Ταῦτα ἔγραψα 13
ὑµῖν τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ ἵνα εἰ-
δῆτε ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔχετε καὶ ἵνα πιστεύητε εἰς τὸ ὄνοµα τοῦ
ὑιοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ παρρησία ἣν ἔχοµεν πρὸς 14
αὐτόν ὅτι ἐάν τι αἰτώµεθα κατὰ τὸ θέληµα αὐτοῦ ἀκούει ἡµῶν.

καὶ ἐὰν οἴδαµεν ὅτι ἀκούει ἡµῶν ὃ ἐὰν αἰτώµεθα οἴδαµεν ὅτι 15
v.5 τίςrqnms εἰµίvipx3s ὁdnms νικάωvppanms ὁdams κόσµοςnams εἰqo µήxo ὁdnms πιστεύωvppanms
ὅτιc ᾿Ιησοῦςnnms εἰµίvipx3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.6 οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms
ἔρχοµαιvpaanms διάp ὕδωρngns καίc αἷµαngns ᾿Ιησοῦςnnms Χριστόςnnms οὐxo ἐνp ὁddns ὕδωρndns
µόνοςbo ἀλλάc ἐνp ὁddns ὕδωρndns καίc ὁddns αἷµαndns καίc ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnns
µαρτυρέωvppanns ὅτιc ὁdnns πνεῦµαnnns εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀλήθειαnnfs . v.7 ὅτιc τρεῖςnnmp εἰµίvipx3p
ὁdnmp µαρτυρέωvppanmp . v.8 ὁdnns πνεῦµαnnns καίc ὁdnns ὕδωρnnns καίc ὁdnns αἷµαnnns καίc
ὁdnmp τρεῖςnnmp εἰςp ὁdans εἷςnans εἰµίvipx3p . v.9 εἰqo ὁdafs µαρτυρίαnafs ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
vipa1p dnfs nnfs dgms ngms
λαµβάνω ὁ µαρτυρία ὁ θεός µέγαςanfsc εἰµίvipx3s ὅτιc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s
ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὁdgms θεόςngms ὅςrrafs µαρτυρέωvixa3s περίp ὁdgms υἱόςngms αὐτόςrpgms .
v.10 ὁdnms πιστεύωvppanms εἰςp ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms ἔχωvipa3s ὁdafs µαρτυρίαnafs ἐνp
αὐτόςrpdms ὁdnms µήxo πιστεύωvppanms ὁddms θεόςndms ψεύστηςnams ποιέωvixa3s αὐτόςrpams ὅτιc
οὐxo πιστεύωvixa3s εἰςp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὅςrrafs µαρτυρέωvixa3s ὁdnms θεόςnnms περίp ὁdgms
υἱόςngms αὐτόςrpgms . v.11 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ὅτιc ζωήnafs αἰώνιοςaafsn
δίδωµιviaa3s ἐγώrpd-p ὁdnms θεόςnnms καίc οὗτοςrdnfs ὁdnfs ζωήnnfs ἐνp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms
εἰµίvipx3s . v.12 ὁdnms ἔχωvppanms ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s ὁdafs ζωήnafs ὁdnms µήxo ἔχωvppanms
ὁdams υἱόςnams ὁdgms θεόςngms ὁdafs ζωήnafs οὐxo ἔχωvipa3s . v.13 οὗτοςrdanp γράφωviaa1s σύrpd-p
ὁddmp πιστεύωvppadmp εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms υἱόςngms ὁdgms θεόςngms ἵναc οἶδαvsxa2p ὅτιc
ζωήnafs αἰώνιοςaafsn ἔχωvipa2p καίc ἵναc πιστεύωvspa2p εἰςp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms υἱόςngms ὁdgms
θεόςngms . v.14 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs παρρησίαnnfs ὅςrrafs ἔχωvipa1p πρόςp αὐτόςrpams
ὅτιc ἐάνqo τι-σριανσ αἰτέωvspm1p κατάp ὁdans θέληµαnans αὐτόςrpgms ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-p .
5:16—21 ΙΩΑΝΝΟΥ Α 710
16 ἔχοµεν τὰ αἰτήµατα ἃ ᾐτήκαµεν παρ΄ αὐτοῦ. ᾿Εάν τις ἴδῃ

τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἁµαρτάνοντα ἁµαρτίαν µὴ πρὸς θάνατον
αἰτήσει καὶ δώσει αὐτῷ ζωήν τοῖς ἁµαρτάνουσιν µὴ πρὸς θά-
νατον ἔστιν ἁµαρτία πρὸς θάνατον, οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα
17 ἐρωτήσῃ. πᾶσα ἀδικία ἁµαρτία ἐστίν καὶ ἔστιν ἁµαρτία οὐ
18 πρὸς θάνατον. Οἴδαµεν ὅτι πᾶς ὁ γεγεννηµένος ἐκ τοῦ θεοῦ
οὐχ ἁµαρτάνει ἀλλ ὁ γεννηθεὶς ἐκ τοῦ θεοῦ τηρεῖ ἐαυτὸν, καὶ
19 ὁ πονηρὸς οὐχ ἅπτεται αὐτοῦ. οἴδαµεν ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ ἐσµεν
20 καὶ ὁ κόσµος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται. οἴδαµεν δὲ ὅτι ὁ υἱ-
ὸς τοῦ θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡµῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωµεν
τὸν ἀληθινόν καὶ ἐσµὲν ἐν τῷ ἀληθινῷ ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ᾿Ιησοῦ
Χριστῷ οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς θεὸς καὶ [ἥ] ζωὴ [ἥ] αἰώνιος.
21 Τεκνία φυλάξατε ἑαυτὰ ἀπὸ τῶν εἰδώλων ἀµήν.
v.15 καίc ἐάνqo οἶδαvixa1p ὅτιc ἀκούωvipa3s ἐγώrpg-p ὅςrrans ἐάνqo αἰτέωvspm1p οἶδαvixa1p ὅτιc
ἔχωvipa1p ὁdanp αἴτηµαnanp ὅςrranp αἰτέωvixa1p παράp αὐτόςrpgms . v.16 ἐάνqo τι-σρινµσ
vsaa3s dams nams rpgms vppaams nafs
ὁράω ὁ ἀδελφός αὐτός ἁµαρτάνω ἁµαρτία µήxo πρόςp θάνατοςnams
αἰτέωvifa3s καίc δίδωµιvifa3s αὐτόςrpdms ζωήnafs ὁddmp ἁµαρτάνωvppadmp µήxo πρόςp θάνατοςnams
εἰµίvipx3s ἁµαρτίαnnfs πρόςp θάνατοςnams οὐxo περίp ἐκεῖνοςrdgfs λέγωvipa1s ἵναc ἐρωτάωvsaa3s .
v.17 πᾶςanfsn ἀδικίαnnfs ἁµαρτίαnnfs εἰµίvipx3s καίc εἰµίvipx3s ἁµαρτίαnnfs οὐxo πρόςp θάνατοςnams .
v.18 οἶδαvixa1p ὅτιc πᾶςanmsn ὁdnms γεννάωvpxpnms ἐκp ὁdgms θεόςngms οὐxo ἁµαρτάνωvipa3s
ἀλλάc ὁdnms γεννάωvpapnms ἐκp ὁdgms θεόςngms τηρέωvipa3s ἑαυτοῦrxams καίc ὁdnms πονηρόςanmsn
οὐxo ἅπτωvipm3s αὐτόςrpgms . v.19 οἶδαvixa1p ὅτιc ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx1p καίc ὁdnms
κόσµοςnnms ὅλοςanmsn ἐνp ὁddms πονηρόςadmsn κεῖµαιvipn3s . v.20 οἶδαvixa1p δέc ὅτιc ὁdnms
υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ἥκωvipa3s καίc δίδωµιvixa3s ἐγώrpd-p διάνοιαnafs ἵναc γινώσκωvspa1p
ὁdams ἀληθινόςaamsn καίc εἰµίvipx1p ἐνp ὁddms ἀληθινόςadmsn ἐνp ὁddms υἱόςndms αὐτόςrpgms
᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms ἀληθινόςanmsn θεόςnnms καίc ὁdnfs ζωήnnfs
ὁdnfs αἰώνιοςanfsn . v.21 τεκνίονnvnp φυλάσσωvdaa2p ἑαυτοῦrxanp ἀπόp ὁdgnp εἴδωλονngnp ἀµήνth .
∆ΕΥΤΕΡΑ
G
῾Ο πρεσβύτερος ἐκλεκτῇ κυρίᾳ καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῆς οὓς 1

ἐγὼ ἀγαπῶ ἐν ἀληθείᾳ καὶ οὐκ ἐγὼ µόνος ἀλλὰ καὶ πάντες οἱ
ἐγνωκότες τὴν ἀλήθειαν. διὰ τὴν ἀλήθειαν τὴν µένουσαν ἐν 2
ἡµῖν καὶ µεθ ἡµῶν ἔσται εἰς τὸν αἰῶνα. ἔσται µεθ ἡµῶν χάρις 3
ἔλεος εἰρήνη παρὰ θεοῦ πατρός καὶ παρὰ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρός ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ. ᾿Εχάρην 4
λίαν ὅτι εὕρηκα ἐκ τῶν τέκνων σου περιπατοῦντας ἐν ἀληθείᾳ

καθὼς ἐντολὴν ἐλάβοµεν παρὰ τοῦ πατρός. καὶ νῦν ἐρωτῶ 5
σε κυρία οὐχ ὡς ἐντολὴν γράφων σοι καινὴν ἀλλὰ ἣν εἴχοµεν

ἀπ ἀρχῆς ἵνα ἀγαπῶµεν ἀλλήλους. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγάπη 6
ἵνα περιπατῶµεν κατὰ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, αὕτη ἐστιν ἡ ἐντο-

λή καθὼς ἠκούσατε ἀπ ἀρχῆς ἵνα ἐν αὐτῇ περιπατῆτε. ὅτι 7
πολλοὶ πλάνοι εἰσῆλθόν εἰς τὸν κόσµον οἱ µὴ ὁµολογοῦντες

᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐρχόµενον ἐν σαρκί, οὗτός ἐστιν ὁ πλάνος καὶ
ὁ ἀντίχριστος. βλέπετε ἑαυτούς ἵνα µὴ ἀπολέσωµεν ἃ εἰργα- 8
σάµεθα ἀλλὰ µισθὸν πλήρη ἀπολάβωµεν. πᾶς ὁ παραβαίνων 9
καὶ µὴ µένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ θεὸν οὐκ ἔχει, ὁ µέ-

1. v.1 ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn ἐκλεκτόςadfsn κυρίαndfs καίc ὁddnp τέκνονndnp αὐτόςrpgfs ὅςrramp
ἐγώrpn-s ἀγαπάωvipa1s ἐνp ἀλήθειαndfs καίc οὐxo ἐγώrpn-s µόνοςanmsn ἀλλάc καίc πᾶςanmpn ὁdnmp
γινώσκωvpxanmp ὁdafs ἀλήθειαnafs . v.2 διάp ὁdafs ἀλήθειαnafs ὁdafs µένωvppaafs ἐνp ἐγώrpd-p
καίc µετάp ἐγώrpg-p εἰµίvifx3s εἰςp ὁdams αἰώνnams . v.3 εἰµίvifx3s µετάp ἐγώrpg-p χάριςnnfs
nnms nnfs p ngms ngms
ἔλεος εἰρήνη παρά θεός πατήρ καί παράp κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms
c
ὁdgms υἱόςngms ὁdgms πατήρngms ἐνp ἀλήθειαndfs καίc ἀγάπηndfs . v.4 χαίρωviao1s λίανbo ὅτιc
vixa1s p dgnp ngnp rpg-s vppaamp
εὑρίσκω ἐκ ὁ τέκνον σύ περιπατέω ἐν ἀλήθειαndfs καθώςbo ἐντολήnafs
p
λαµβάνωviaa1p παράp ὁdgms πατήρngms . v.5 καίc νῦνbo ἐρωτάωvipa1s σύrpa-s κυρίαnvfs οὐxo
ὡςbo ἐντολήnafs γράφωvppanms σύrpd-s καινόςaafsn ἀλλάc ὅςrrafs ἔχωviia1p ἀπόp ἀρχήngfs ἵναc
ἀγαπάωvspa1p ἀλλήλωνreamp . v.6 καίc οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἀγάπηnnfs ἵναc περιπατέωvspa1p
p dafp nafp rpgms
κατά ὁ ἐντολή αὐτός οὗτοςrdnfs εἰµίvipx3s ὁdnfs ἐντολήnnfs καθώςbo ἀκούωviaa2p ἀπόp
ἀρχήngfs ἵναc ἐνp αὐτόςrpdfs περιπατέωvspa2p . v.7 ὅτιc πολύςanmpn πλάνοςanmpn εἰσέρχοµαιviaa3p
εἰςp ὁdams κόσµοςnams ὁdnmp µήxo ὁµολογέωvppanmp ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἔρχοµαιvppnams ἐνp
σάρξndfs οὗτοςrdnms εἰµίvipx3s ὁdnms πλάνοςanmsn καίc ὁdnms ἀντίχριστοςnnms . v.8 βλέπωvdpa2p
ἑαυτοῦrxamp ἵναc µήxo ἀπόλλυµιvsaa1p ὅςrranp ἐργάζοµαιviad1p ἀλλάc µισθόςnams πλήρηςaamsn
ἀπολαµβάνωvsaa1p .
1:10—13 ΙΩΑΝΝΟΥ Β 712
νων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, οὗτος καὶ τὸν πατέρα καὶ τὸν
10 υἱὸν ἔχει. εἴ τις ἔρχεται πρὸς ὑµᾶς καὶ ταύτην τὴν διδαχὴν
οὐ φέρει µὴ λαµβάνετε αὐτὸν εἰς οἰκίαν καὶ χαίρειν αὐτῷ µὴ
11 λέγετε, ὁ γὰρ λέγων αὐτῷ χαίρειν κοινωνεῖ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ
12 τοῖς πονηροῖς. Πολλὰ ἔχων ὑµῖν γράφειν οὐκ ἐβουλήθην διὰ
χάρτου καὶ µέλανος ἀλλὰ ἐλπίζω ἐλθεῖν πρὸς ὑµᾶς καὶ στόµα
13 πρὸς στόµα λαλῆσαι ἵνα ἡ χαρὰ ἡµῶν ᾖ πεπληρωµένη. ᾿Α-
σπάζεταί σε τὰ τέκνα τῆς ἀδελφῆς σου τῆς ἐκλεκτῆς ἀµήν.
v.9 πᾶςanmsn ὁdnms παραβαίνωvppanms καίc µήxo µένωvppanms ἐνp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms
Χριστόςngms θεόςnams οὐxo ἔχωvipa3s ὁdnms µένωvppanms ἐνp ὁddfs διδαχήndfs ὁdgms Χριστόςngms
οὗτοςrdnms καίc ὁdams πατήρnams καίc ὁdams υἱόςnams ἔχωvipa3s . v.10 εἰqo τι-σρινµσ
ἔρχοµαιvipn3s πρόςp σύrpa-p καίc οὗτοςrdafs ὁdafs διδαχήnafs οὐxo φέρωvipa3s µήxo λαµβάνωvdpa2p
αὐτόςrpams εἰςp οἰκίαnafs καίc χαίρωvnpa αὐτόςrpdms µήxo λέγωvdpa2p . v.11 ὁdnms γάρc
λέγωvppanms αὐτόςrpdms χαίρωvnpa κοινωνέωvipa3s ὁddnp ἔργονndnp αὐτόςrpgms ὁddnp πονηρόςadnpn .
v.12 πολύςaanpn ἔχωvppanms σύrpd-p γράφωvnpa οὐxo βούλοµαιviao1s διάp χάρτηςngms καίc
µέλαςagnsn ἀλλάc ἐλπίζωvipa1s ἔρχοµαιvnaa πρόςp σύrpa-p καίc στόµαnans πρόςp στόµαnans
λαλέωvnaa ἵναc ὁdnfs χαράnnfs ἐγώrpg-p εἰµίvspx3s πληρόωvpxpnfs . v.13 ἀσπάζοµαιvipn3s σύrpa-s
ὁdnnp τέκνονnnnp ὁdgfs ἀδελφήngfs σύrpg-s ὁdgfs ἐκλεκτόςagfsn ἀµήνth .
ΤΡΙΤΗ
G
῾Ο πρεσβύτερος Γαΐῳ τῷ ἀγαπητῷ ὃν ἐγὼ ἀγαπῶ ἐν ἀλη- 1

θείᾳ. ᾿Αγαπητέ περὶ πάντων εὔχοµαί σε εὐοδοῦσθαι καὶ ὑ- 2
γιαίνειν καθὼς εὐοδοῦταί σου ἡ ψυχή. ἐχάρην γὰρ λίαν 3
ἐρχοµένων ἀδελφῶν καὶ µαρτυρούντων σου τῇ ἀληθείᾳ κα-

θὼς σὺ ἐν ἀληθείᾳ περιπατεῖς. µειζοτέραν τούτων οὐκ ἔχω 4
χαράν ἵνα ἀκούω τὰ ἐµὰ τέκνα ἐν ἀληθείᾳ περιπατοῦντα. ᾿Α- 5
γαπητέ πιστὸν ποιεῖς ὃ ἐὰν ἐργάσῃ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ εἰς
τοὺς ξένους. οἳ ἐµαρτύρησάν σου τῇ ἀγάπῃ ἐνώπιον ἐκκλη- 6
σίας οὓς καλῶς ποιήσεις προπέµψας ἀξίως τοῦ θεοῦ, ὑπὲρ 7
γὰρ τοῦ ὀνόµατος ἐξῆλθον µηδὲν λαµβάνοντες ἀπὸ τῶν ἐθνῶν.

ἡµεῖς οὖν ὀφείλοµεν ἀπολαµβάνειν τοὺς τοιούτους ἵνα συνερ- 8
γοὶ γινώµεθα τῇ ἀληθείᾳ. ῎Εγραψά τῇ ἐκκλησίᾳ, ἀλλ ὁ φιλο- 9
πρωτεύων αὐτῶν ∆ιοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡµᾶς. διὰ τοῦτο 10
ἐὰν ἔλθω ὑποµνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ λόγοις πονηροῖς

φλυαρῶν ἡµᾶς καὶ µὴ ἀρκούµενος ἐπὶ τούτοις οὔτε αὐτὸς ἐ-
πιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τοὺς βουλοµένους κωλύει καὶ
1. v.1 ὁdnms πρεσβύτεροςanmsn Γάϊοςndms ὁddms ἀγαπητόςadmsn ὅςrrams ἐγώrpn-s ἀγαπάωvipa1s
ἐνp ἀλήθειαndfs . v.2 ἀγαπητόςavmsn περίp πᾶςagnpn εὔχοµαιvipn1s σύrpa-s εὐοδόωvnpp καίc
vnpa bo
ὑγιαίνω καθώς εὐοδόωvipp3s σύrpg-s ὁdnfs ψυχήnnfs . v.3 χαίρωviao1s γάρc λίανbo
ἔρχοµαιvppngmp ἀδελφόςngmp καίc µαρτυρέωvppagmp σύrpg-s ὁddfs ἀλήθειαndfs καθώςbo σύrpn-s
ἐνp ἀλήθειαndfs περιπατέωvipa2s . v.4 µέγαςaafsn οὗτοςrdgnp οὐxo ἔχωvipa1s χαράnafs ἵναc
ἀκούωvipa1s ὁdanp ἐµόςrsanp τέκνονnanp ἐνp ἀλήθειαndfs περιπατέωvppaams . v.5 ἀγαπητόςavmsn
πιστόςaansn ποιέωvipa2s ὅςrrans ἐάνqo ἐργάζοµαιvsad2s εἰςp ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc εἰςp ὁdamp
ξένοςaampn . v.6 ὅςrrnmp µαρτυρέωviaa3p σύrpg-s ὁddfs ἀγάπηndfs ἐνώπιονbo ἐκκλησίαngfs
rramp
ὅς καλῶς ποιέωvifa2s προπέµπωvpaanms ἀξίωςbo ὁdgms θεόςngms .
bo
v.7 ὑπέρp γάρc ὁdgns
ὄνοµαngns ἐξέρχοµαιviaa3p µηδείςaansn λαµβάνωvppanmp ἀπόp ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.8 ἐγώrpn-p
c vipa1p vnpa damp rdamp c anmpn
οὖν ὀφείλω ἀπολαµβάνω ὁ τοιοῦτος ἵνα συνεργός γίνοµαιvspn1p ὁddfs
ἀλήθειαndfs . v.9 γράφωviaa1s ὁddfs ἐκκλησίαndfs ἀλλάc ὁdnms φιλοπρωτεύωvppanms αὐτόςrpgfp
∆ιοτρέφηςnnms οὐxo ἐπιδέχοµαιvipn3s ἐγώrpa-p .
1:11—14 ΙΩΑΝΝΟΥ Γ 714
11 ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκβάλλει. ᾿Αγαπητέ µὴ µιµοῦ τὸ κακὸν ἀλ-

λὰ τὸ ἀγαθόν ὁ ἀγαθοποιῶν ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν, ὁ κακοποιῶν
12 οὐχ ἑώρακεν τὸν θεόν. ∆ηµητρίῳ µεµαρτύρηται ὑπὸ πάν-
των καὶ ὑ᾿π αὐτῆς τῆς ἀληθείας, καὶ ἡµεῖς δὲ µαρτυροῦµεν
13 καὶ οἴδατε ὅτι ἡ µαρτυρία ἡµῶν ἀληθής ἐστιν. Πολλὰ εἶχον
γράφειν, ἀλλ οὐ θέλω διὰ µέλανος καὶ καλάµου σοι γράψαι.
14 ἐλπίζω δὲ εὐθέως ἰδεῖν σε καὶ στόµα πρὸς στόµα λαλήσοµεν
εἰρήνῃ σοί ἀσπάζονταί σε, οἵ φίλοι ἀσπάζου τούς φίλους κατ΄
ὄνοµα.
v.10 διάp οὗτοςrdans ἐάνqo ἔρχοµαιvsaa1s ὑποµιµνῄσκωvifa1s αὐτόςrpgms ὁdanp ἔργονnanp ὅςrranp
ποιέωvipa3s λόγοςndmp πονηρόςadmpn φλυαρέωvppanms ἐγώrpa-p καίc µήxo ἀρκέωvpppnms ἐπίp
οὗτοςrddmp οὔτεc αὐτόςrpnms ἐπιδέχοµαιvipn3s ὁdamp ἀδελφόςnamp καίc ὁdamp βούλοµαιvppnamp
κωλύωvipa3s καίc ἐκp ὁdgfs ἐκκλησίαngfs ἐκβάλλωvipa3s . v.11 ἀγαπητόςavmsn µήxo
µιµέοµαιvdpn2s ὁdans κακόςaansn ἀλλάc ὁdans ἀγαθόςaansn ὁdnms ἀγαθοποιέωvppanms
ἐκp ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3s ὁdnms κακοποιέωvppanms οὐxo ὁράωvixa3s ὁdams θεόςnams .
v.12 ∆ηµήτριοςndms µαρτυρέωvixp3s ὑπόp πᾶςagmpn καίc ὑπόp αὐτόςrpgfs ὁdgfs ἀλήθειαngfs
καίc ἐγώrpn-p δέc µαρτυρέωvipa1p καίc οἶδαvixa2p ὅτιc ὁdnfs µαρτυρίαnnfs ἐγώrpg-p ἀληθήςanfsn
εἰµίvipx3s . v.13 πολύςaanpn ἔχωviia1s γράφωvnpa ἀλλάc οὐxo θέλωvipa1s διάp µέλαςagnsn
καίc κάλαµοςngms σύrpd-s γράφωvnaa . v.14 ἐλπίζωvipa1s δέc εὐθέωςbo ὁράωvnaa σύrpa-s
καίc στόµαnans πρόςp στόµαnans λαλέωvifa1p εἰρήνηnnfs σύrpd-s ἀσπάζοµαιvipn3p σύrpa-s ὁdnmp
φίλοςanmpn ἀσπάζοµαιvdpn2s ὁdamp φίλοςaampn κατάp ὄνοµαnans .
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΙΟΥ∆Α
ΚΑΘΟΛΙΚΗ
G
᾿Ιούδας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ δοῦλος ἀδελφὸς δὲ ᾿Ιακώβου τοῖς 1

ἐν θεῷ πατρὶ ἠγίασµένοις, καὶ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ τετηρηµένοις
κλητοῖς, ἔλεος ὑµῖν καὶ εἰρήνη καὶ ἀγάπη πληθυνθείη. ᾿Α- 2, 3
γαπητοί πᾶσαν σπουδὴν ποιούµενος γράφειν ὑµῖν περὶ τῆς

κοινῆς σωτηρίας ἀνάγκην ἔσχον γράψαι ὑµῖν παρακαλῶν ἐ-
παγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει. πα- 4
ρεισέδυσαν γάρ τινες ἄνθρωποι οἱ πάλαι προγεγραµµένοι εἰς

τοῦτο τὸ κρίµα ἀσεβεῖς τὴν τοῦ θεοῦ ἡµῶν χάριν µετατιθέντες
εἰς ἀσέλγειαν καὶ τὸν µόνον δεσπότην Θεόν, καὶ κύριον ἡµῶν
᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἀρνούµενοι. ῾Υποµνῆσαι δὲ ὑµᾶς βούλοµαι 5
εἰδότας ὑµᾶς ἅπαξ τοῦτο, ὅτι ὁ κύριος λαὸν ἐκ γῆς Αἰγύπτου

σώσας τὸ δεύτερον τοὺς µὴ πιστεύσαντας ἀπώλεσεν. ἀγγέ- 6
λους τε τοὺς µὴ τηρήσαντας τὴν ἑαυτῶν ἀρχὴν ἀλλὰ ἀπολι-

πόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον εἰς κρίσιν µεγάλης ἡµέρας δεσµοῖς
ἀϊδίοις ὑπὸ ζόφον τετήρηκεν. ὡς Σόδοµα καὶ Γόµορρα καὶ 7
αἱ περὶ αὐτὰς πόλεις τὸν ὅµοιον τούτοις τρόπον ἐκπορνεύσα-

σαι καὶ ἀπελθοῦσαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας πρόκεινται δεῖγµα
1. v.1 ᾿Ιούδαςnnms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms δοῦλοςnnms ἀδελφόςnnms δέc ᾿Ιάκωβοςngms
ὁddmp ἐνp θεόςndms πατήρndms ἁγιάζωvpxpdmp καίc ᾿Ιησοῦςndms Χριστόςndms τηρέωvpxpdmp
κλητόςadmpn . v.2 ἔλεοςnnms σύrpd-p καίc εἰρήνηnnfs καίc ἀγάπηnnfs πληθύνωvoap3s .
v.3 ἀγαπητόςavmpn πᾶςaafsn σπουδήnafs ποιέωvppmnms γράφωvnpa σύrpd-p περίp ὁdgfs κοινόςagfsn
σωτηρίαngfs ἀνάγκηnafs ἔχωviaa1s γράφωvnaa σύrpd-p παρακαλέωvppanms ἐπαγωνίζοµαιvnpn ὁddfs
ἅπαξbo παραδίδωµιvpapdfs ὁddmp ἅγιοςadmpn πίστιςndfs . v.4 παρεισδύωviaa3p γάρc τι-σρινµπ
ἄνθρωποςnnmp ὁdnmp πάλαιbo προγράφωvpxpnmp εἰςp οὗτοςrdans ὁdans κρίµαnans ἀσεβήςanmpn
ὁdafs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p χάριςnafs µετατίθηµιvppanmp εἰςp ἀσέλγειαnafs καίc ὁdams µόνοςaamsn
δεσπότηςnams θεόςnams καίc κύριοςnams ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςnams Χριστόςnams ἀρνέοµαιvppnnmp .
v.5 ὑποµιµνῄσκωvnaa δέc σύrpa-p βούλοµαιvipn1s οἶδαvpxaamp σύrpa-p ἅπαξbo οὗτοςrdans ὅτιc
ὁdnms κύριοςnnms λαόςnams ἐκp γῆngfs Αἴγυπτοςngfs σῴζωvpaanms ὁdnns δεύτεροςannsn ὁdamp
µήxo πιστεύωvpaaamp ἀπόλλυµιviaa3s . v.6 ἄγγελοςnamp τέxo ὁdamp µήxo τηρέωvpaaamp ὁdafs
ἑαυτοῦrxgmp ἀρχήnafs ἀλλάc ἀπολείπωvpaaamp ὁdans ἴδιοςaansn οἰκητήριονnans εἰςp κρίσιςnafs
µέγαςagfsn ἡµέραngfs δεσµόςndmp ἀΐδιοςadmpn ὑπόp ζόφοςnams τηρέωvixa3s .
1:8—16 ΙΟΥ∆Α 716
8 πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι. ῾Οµοίως µέντοι καὶ οὗτοι

ἐνυπνιαζόµενοι σάρκα µὲν µιαίνουσιν κυριότητα δὲ ἀθετοῦ-
9 σιν δόξας δὲ βλασφηµοῦσιν. ὁ δὲ Μιχαὴλ ὁ ἀρχάγγελος ὅτε
τῷ διαβόλῳ διακρινόµενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωσέως σώµα-
τος οὐκ ἐτόλµησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφηµίας ἀλ᾿λ εἶπεν
10 ᾿Επιτιµήσαι σοι κύριος. οὗτοι δὲ ὅσα µὲν οὐκ οἴδασιν βλα-
σφηµοῦσιν ὅσα δὲ φυσικῶς ὡς τὰ ἄλογα ζῷα ἐπίστανται ἐν
11 τούτοις φθείρονται. οὐαὶ αὐτοῖς ὅτι τῇ ὁδῷ τοῦ Κάϊν ἐπορεύ-
θησαν καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰµ µισθοῦ ἐξεχύθησαν καὶ τῇ
12 ἀντιλογίᾳ τοῦ Κόρε ἀπώλοντο. οὗτοί εἰσιν ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑ-
µῶν σπιλάδες συνευωχούµενοι ἀφόβως ἑαυτοὺς ποιµαίνοντες
νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέµων παραφερόµεναι δένδρα φθινο-
13 πωρινὰ ἄκαρπα δὶς ἀποθανόντα ἐκριζωθέντα. κύµατα ἄγρια
θαλάσσης ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας ἀστέρες πλανῆ-
14 ται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται. Προεφή-
τευσεν δὲ καὶ τούτοις ἕβδοµος ἀπὸ ᾿Αδὰµ ῾Ενὼχ λέγων ᾿Ιδοὺ
15 ἦλθεν κύριος ἐν ἁγίαις µυριάσιν αὐτοῦ. ποιῆσαι κρίσιν κατὰ
πάντων καὶ ἐλέγξαι πάντας τοὺς ἀσεβεῖς αὐτῶν περὶ πάντων
τῶν ἔργων ἀσεβείας αὐτῶν ὧν ἠσέβησαν καὶ περὶ πάντων τῶν
16 σκληρῶν ὧν ἐλάλησαν κατ αὐτοῦ ἁµαρτωλοὶ ἀσεβεῖς. Οὗτοί
v.7 ὡςbo Σόδοµαnnnp καίc Γόµορραnnfs καίc ὁdnfp περίp αὐτόςrpafp πόλιςnnfp ὁdams ὅµοιοςaamsn
οὗτοςrddmp τρόποςnams ἐκπορνεύωvpaanfp καίc ἀπέρχοµαιvpaanfp ὀπίσωbo σάρξngfs ἕτεροςagfsn
πρόκειµαιvipn3p δεῖγµαnans πῦρngns αἰώνιοςagnsn δίκηnafs ὑπέχωvppanfp . v.8 ὁµοίωςbo µέντοιc
c rdnmp vppnnmp nafs xo vipa3p
καί οὗτος ἐνυπνιάζοµαι σάρξ µέν µιαίνω κυριότηςnafs δέc ἀθετέωvipa3p
δόξαnafp δέc βλασφηµέωvipa3p . v.9 ὁdnms δέc Μιχαήλtp ὁdnms ἀρχάγγελοςnnms ὅτεbo
ὁddms διάβολοςadmsn διακρίνωvppmnms διαλέγοµαιviin3s περίp ὁdgms Μωϋσῆςngms σῶµαngns οὐxo
τολµάωviaa3s κρίσιςnafs ἐπιφέρωvnaa βλασφηµίαngfs ἀλλάc λέγωviaa3s ἐπιτιµάωvoaa3s σύrpd-s
κύριοςnnms . v.10 οὗτοςrdnmp δέc ὅσοςrcanp µένxo οὐxo οἶδαvixa3p βλασφηµέωvipa3p
ὅσοςrcanp δέc φυσικῶςbo ὡςbo ὁdnnp ἄλογοςannpn ζῷονnnnp ἐπίσταµαιvipn3p ἐνp οὗτοςrddnp
φθείρωvipp3p . v.11 οὐαίi αὐτόςrpdmp ὅτιc ὁddfs ὁδόςndfs ὁdgms Κάϊνtp πορεύοµαιviao3p
καίc ὁddfs πλάνηndfs ὁdgms Βαλαάµtp µισθόςngms ἐκχέωviap3p καίc ὁddfs ἀντιλογίαndfs
ὁdgms Κόρεtp ἀπόλλυµιviam3p . v.12 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ἐνp ὁddfp ἀγάπηndfp σύrpg-p
σπιλάςnnfp συνευωχέοµαιvppnnmp ἀφόβωςbo ἑαυτοῦrxamp ποιµαίνωvppanmp νεφέληnnfp ἄνυδροςanfpn
ὑπόp ἄνεµοςngmp παραφέρωvpppnfp δένδρονnnnp φθινοπωρινόςannpn ἄκαρποςannpn δίςbo
ἀποθνῄσκωvpaannp ἐκριζόωvpapnnp . v.13 κῦµαnnnp ἄγριοςannpn θάλασσαngfs ἐπαφρίζωvppannp
ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp αἰσχύνηnafp ἀστήρnnmp πλανήτηςnnmp ὅςrrdmp ὁdnms ζόφοςnnms ὁdgns σκότοςngns
εἰςp αἰώνnams τηρέωvixp3s . v.14 προφητεύωviaa3s δέc καίc οὗτοςrddmp ἕβδοµοςanmsn ἀπόp ᾿Αδάµtp
῾Ενώχtp λέγωvppanms ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιviaa3s κύριοςnnms ἐνp ἅγιοςadfpn µυριάςndmp αὐτόςrpgms .
v.15 ποιέωvnaa κρίσιςnafs κατάp πᾶςagmpn καίc ἐλέγχωvnaa πᾶςaampn ὁdamp ἀσεβήςanmpn
αὐτόςrpgmp περίp πᾶςagnpn ὁdgnp ἔργονngnp ἀσέβειαngfs αὐτόςrpgmp ὅςrrgnp ἀσεβέωviaa3p καίc περίp
πᾶςagnpn ὁdgnp σκληρόςagnpn ὅςrrgnp λαλέωviaa3p κατάp αὐτόςrpgms ἁµαρτωλόςanmpn ἀσεβήςanmpn .
717 ΙΟΥ∆Α 1:17—25
εἰσιν γογγυσταί µεµψίµοιροι κατὰ τὰς ἐπιθυµίας αὐτῶν πο-

ρευόµενοι καὶ τὸ στόµα αὐτῶν λαλεῖ ὑπέρογκα θαυµάζοντες
πρόσωπα ὠφελείας χάριν. ῾Υµεῖς δέ ἀγαπητοί µνήσθητε τῶν 17
ῥηµάτων τῶν προειρηµένων ὑπὸ τῶν ἀποστόλων τοῦ κυρίου

ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὅτι ἔλεγον ὑµῖν, ὅτι ἐν ἐσχάτῳ χρόνῳ 18
ἔσονται ἐµπαῖκται κατὰ τὰς ἑαυτῶν ἐπιθυµίας πορευόµενοι

τῶν ἀσεβειῶν. Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες ψυχικοί πνεῦµα 19
µὴ ἔχοντες. ὑµεῖς δέ ἀγαπητοί τῇ ἁγιωτάτῃ ὑµῶν πίστει ἐ- 20
ποικοδοµοῦντες ἑαυτοὺς ἐν πνεύµατι ἁγίῳ προσευχόµενοι.

ἑαυτοὺς ἐν ἀγάπῃ θεοῦ τηρήσατε προσδεχόµενοι τὸ ἔλεος τοῦ 21
κυρίου ἡµῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς ζωὴν αἰώνιον. καὶ οὓς µὲν 22
ἐλεεῖτε διακρινοµένοι, οὓς δὲ ἐν φόβῳ σῴζετε ἐκ πυρὸς ἁρπά- 23
ζοντες µισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς ἐσπιλωµένον χιτῶνα.

Τῷ δὲ δυναµένῳ φυλάξαι αὐτούς ἀπταίστους καὶ στῆσαι κατε- 24
νώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ ἀµώµους ἐν ἀγαλλιάσει. µόνῳ σοφῷ 25
θεῷ σωτῆρι ἡµῶν δόξα καὶ µεγαλωσύνη κράτος καὶ ἐξουσία

καὶ νῦν καὶ εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας ἀµήν.
v.16 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p γογγυστήςnnmp µεµψίµοιροςanmpn κατάp ὁdafp ἐπιθυµίαnafp

αὐτόςrpgmp πορεύοµαιvppnnmp καίc ὁdnns στόµαnnns αὐτόςrpgmp λαλέωvipa3s ὑπέρογκοςaanpn
θαυµάζωvppanmp πρόσωπονnanp ὠφέλειαngfs χάρινbo . v.17 σύrpn-p δέc ἀγαπητόςavmpn
µιµνῄσκοµαιvdap2p ὁdgnp ῥῆµαngnp ὁdgnp προεῖπονvpxpgnp ὑπόp ὁdgmp ἀπόστολοςngmp ὁdgms
κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms . v.18 ὅτιc λέγωviia3p σύrpd-p ὅτιc ἐνp ἔσχατοςadmsn
χρόνοςndms εἰµίvifx3p ἐµπαίκτηςnnmp κατάp ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp ἐπιθυµίαnafp πορεύοµαιvppnnmp
ὁdgfp ἀσέβειαngfp . v.19 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀποδιορίζωvppanmp ψυχικόςanmpn
πνεῦµαnans µήxo ἔχωvppanmp . v.20 σύrpn-p δέc ἀγαπητόςavmpn ὁddfs ἅγιοςadfss σύrpg-p
ndfs vppanmp
πίστις ἐποικοδοµέω ἑαυτοῦrxamp ἐνp πνεῦµαndns ἅγιοςadnsn προσεύχοµαιvppnnmp .
v.21 ἑαυτοῦrxamp ἐνp ἀγάπηndfs θεόςngms τηρέωvdaa2p προσδέχοµαιvppnnmp ὁdans ἔλεοςnans
ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms εἰςp ζωήnafs αἰώνιοςaafsn . v.22 καίc
ὅςrramp µένxo ἐλεέωvdpa2p διακρίνωvppmnmp . v.23 ὅςrramp δέc ἐνp φόβοςndms σῴζωvdpa2p ἐκp
πῦρngns ἁρπάζωvppanmp µισέωvppanmp καίc ὁdams ἀπόp ὁdgfs σάρξngfs σπιλόωvpxpams χιτώνnams .
v.24 ὁddms δέc δύναµαιvppndms φυλάσσωvnaa αὐτόςrpamp ἄπταιστοςaampn καίc ἵστηµιvnaa
κατενώπιονp ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms ἄµωµοςaampn ἐνp ἀγαλλίασιςndfs . v.25 µόνοςadmsn
σοφόςadmsn θεόςndms σωτήρndms ἐγώrpg-p δόξαnnfs καίc µεγαλωσύνηnnfs κράτοςnnns καίc
ἐξουσίαnnfs καίc νῦνbo καίc εἰςp πᾶςaampn ὁdamp αἰώνnamp ἀµήνth .
ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ
ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
G
1 ᾿Αποκάλυψις ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ θεός δεῖξαι

τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει καὶ ἐσήµανεν ἀ-
ποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῦ τῷ δούλῳ αὐτοῦ ᾿Ιωάννῃ.
2 ὃς ἐµαρτύρησεν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ
3 Χριστοῦ ὅσα εἶδεν. µακάριος ὁ ἀναγινώσκων καὶ οἱ ἀκού-
οντες τοὺς λόγους τῆς προφητείας καὶ τηροῦντες τὰ ἐν αὐτῇ
4 γεγραµµένα ὁ γὰρ καιρὸς ἐγγύς. ᾿Ιωάννης ταῖς ἑπτὰ ἐκκλη-
σίαις ταῖς ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, χάρις ὑµῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ ὁ ὢν
καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόµενος καὶ ἀπὸ τῶν ἑπτὰ πνευµάτων ἃ [ἐ-
5 στιν] ἐνώπιον τοῦ θρόνου αὐτοῦ. καὶ ἀπὸ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ὁ
µάρτυς ὁ πιστός ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν καὶ ὁ ἄρχων τῶν
βασιλέων τῆς γῆς Τῷ ἀγαπῶντι ἡµᾶς καὶ λούσαντι ἡµᾶς ἀπὸ
6 τῶν ἁµαρτιῶν ἡµῶν ἐν τῷ αἵµατι αὐτοῦ. καὶ ἐποίησεν ἡµᾶς
βασιλείαν ἱερεῖς τῷ θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ
7 κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀµήν. ᾿Ιδοὺ ἔρχεται µε-
τὰ τῶν νεφελῶν καὶ ὄψεται αὐτὸν πᾶς ὀφθαλµὸς καὶ οἵτινες
αὐτὸν ἐξεκέντησαν καὶ κόψονται ἐπ αὐτὸν πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς
1. v.1 ἀποκάλυψιςnnfs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅςrrafs δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdms ὁdnms
θεόςnnms δείκνυµιvnaa ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὅςrranp δεῖvipq3s γίνοµαιvnad ἐνp τάχοςndns
καίc σηµαίνωviaa3s ἀποστέλλωvpaanms διάp ὁdgms ἄγγελοςngms αὐτόςrpgms ὁddms δοῦλοςndms
αὐτόςrpgms ᾿Ιωάννηςndms . v.2 ὅςrrnms µαρτυρέωviaa3s ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms
c dafs nafs
καί ὁ µαρτυρία ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὅσοςrcanp ὁράωviaa3s . v.3 µακάριοςanmsn
ὁdnms ἀναγινώσκωvppanms καίc ὁdnmp ἀκούωvppanmp ὁdamp λόγοςnamp ὁdgfs προφητείαngfs
καίc τηρέωvppanmp ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs γράφωvpxpanp ὁdnms γάρc καιρόςnnms ἐγγύςbo .
v.4 ᾿Ιωάννηςnnms ὁddfp ἑπτάtn ἐκκλησίαndfp ὁddfp ἐνp ὁddfs ᾿Ασίαndfs χάριςnnfs σύrpd-p καίc
εἰρήνηnnfs ἀπόp θεόςngms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms
καίc ἀπόp ὁdgnp ἑπτάtn πνεῦµαngnp ὅςrrnnp εἰµίvipx3s ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms αὐτόςrpgms .
v.5 καίc ἀπόp ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms ὁdnms µάρτυςnnms ὁdnms πιστόςanmsn ὁdnms
πρωτότοκοςanmsn ὁdgmp νεκρόςagmpn καίc ὁdnms ἄρχωνnnms ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgfs γῆngfs ὁddms
ἀγαπάωvppadms ἐγώrpa-p καίc λούωvpaadms ἐγώrpa-p ἀπόp ὁdgfp ἁµαρτίαngfp ἐγώrpg-p ἐνp ὁddns
αἷµαndns αὐτόςrpgms . v.6 καίc ποιέωviaa3s ἐγώrpa-p βασιλείαnafs ἱερεύςnamp ὁddms θεόςndms
καίc πατήρndms αὐτόςrpgms αὐτόςrpdms ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp
ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth .
719 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 1:8—16
γῆς ναί ἀµήν. ᾿Εγώ εἰµι τὸ ῎Αλφα καὶ τὸ ῏Ω λέγει κύριος ὁ 8
θεός ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόµενος ὁ παντοκράτωρ. ᾿Εγὼ 9
᾿Ιωάννης ὁ ἀδελφὸς ὑµῶν καὶ κοινωνός ἐν τῇ θλίψει καὶ βα-

σιλείᾳ καὶ ὑποµονῇ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐγενόµην ἐν τῇ νήσῳ τῇ
καλουµένῃ Πάτµῳ διὰ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ διὰ τὴν µαρ-
τυρίαν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐγενόµην ἐν πνεύµατι ἐν τῇ κυριακῇ 10
ἡµέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω µου µεγάλην ὡς σάλπιγγος.

λεγούσης ῝Ο βλέπεις γράψον εἰς βιβλίον καὶ πέµψον ταῖς ἑπτὰ 11
ἐκκλησίαις εἰς ῎Εφεσον καὶ εἰς Σµύρναν καὶ εἰς Πέργαµον καὶ
εἰς Θυάτειρα καὶ εἰς Σάρδεις καὶ εἰς Φιλαδέλφειαν καὶ εἰς Λα-
οδίκειαν. Καὶ ἐκεῖ ἐπέστρεψα βλέπειν τὴν φωνὴν ἥτις ἐλάλει 12
µετ ἐµοῦ καὶ ἐπιστρέψας εἶδον ἑπτὰ λυχνίας χρυσᾶς. καὶ 13
ἐν µέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν ὅµοιον ὑιῷ ἀνθρώπου ἐνδεδυµένον

ποδήρη καὶ περιεζωσµένον πρὸς τοῖς µαστοῖς ζώνην χρυσῆν.
ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καὶ αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκόν ὡς 14
χιών καὶ οἱ ὀφθαλµοὶ αὐτοῦ ὡς φλὸξ πυρός. καὶ οἱ πόδες 15
αὐτοῦ ὅµοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καµίνῳ πεπυρωµένοι, καὶ ἡ

φωνὴ αὐτοῦ ὡς φωνὴ ὑδάτων πολλῶν. καὶ ἔχων ἐν τῇ δεξιᾷ 16
αὐτοῦ χειρὶ ἀστέρας ἑπτά καὶ ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ ῥοµφαία

δίστοµος ὀξεῖα ἐκπορευοµένη καὶ ἡ ὄψις αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος
v.7 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s µετάp ὁdgfp νεφέληngfp καίc ὁράωvifd3s αὐτόςrpams πᾶςanmsn
ὀφθαλµόςnnms καίc ὅστιςrrnmp αὐτόςrpams ἐκκεντέωviaa3p καίc κόπτωvifd3p ἐπίp αὐτόςrpams
πᾶςanfpn ὁdnfp φυλήnnfp ὁdgfs γῆngfs ναίxo ἀµήνth . v.8 ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnns ἄλφαtl
καίc ὁdnns ῏Ωtl λέγωvipa3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s
καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms . v.9 ἐγώrpn-s ᾿Ιωάννηςnnms ὁdnms
ἀδελφόςnnms σύrpg-p καίc κοινωνόςnnms ἐνp ὁddfs θλῖψιςndfs καίc βασιλείαndfs καίc ὑποµονήndfs
ἐνp Χριστόςndms ᾿Ιησοῦςndms γίνοµαιviad1s ἐνp ὁddfs νῆσοςndfs ὁddfs καλέωvpppdfs Πάτµοςndfs
διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms .
v.10 γίνοµαιviad1s ἐνp πνεῦµαndns ἐνp ὁddfs κυριακόςadfsn ἡµέραndfs καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs
ὀπίσωbo ἐγώrpg-s µέγαςaafsn ὡςbo σάλπιγξngfs . v.11 λέγωvppagfs ὅςrrans βλέπωvipa2s γράφωvdaa2s
εἰςp βιβλίονnans καίc πέµπωvdaa2s ὁddfp ἑπτάtn ἐκκλησίαndfp εἰςp ῎Εφεσοςnafs καίc εἰςp
Σµύρναnafs καίc εἰςp Πέργαµοςnafs καίc εἰςp Θυάτειραnanp καίc εἰςp Σάρδειςnafp καίc εἰςp
Φιλαδέλφειαnafs καίc εἰςp Λαοδίκειαnafs . v.12 καίc ἐκεῖbo ἐπιστρέφωviaa1s βλέπωvnpa ὁdafs
nafs rrnfs viia3s p rpg-s
φωνή ὅστις λαλέω µετά ἐγώ καίc ἐπιστρέφωvpaanms ὁράωviaa1s ἑπτάtn λυχνίαnafp
χρυσοῦςaafpn . v.13 καίc ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfp ἑπτάtn λυχνίαngfp ὅµοιοςaamsn υἱόςndms
ἄνθρωποςngms ἐνδύωvpxmams ποδήρηςaamsn καίc περιζώννυµιvpxpams πρόςp ὁddmp µαστόςndmp
ζώνηnafs χρυσοῦςaafsn . v.14 ὁdnfs δέc κεφαλήnnfs αὐτόςrpgms καίc ὁdnfp θρίξnnfp λευκόςanfpn
bo nnns annsn
ὡς ἔριον λευκός ὡςbo χιώνnnfs καίc ὁdnmp ὀφθαλµόςnnmp αὐτόςrpgms ὡςbo φλόξnnfs
πῦρngns . v.15 καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgms ὅµοιοςanmpn χαλκολίβανονndns ὡςbo ἐνp
κάµινοςndfs πυρόωvpxpnmp καίc ὁdnfs φωνήnnfs αὐτόςrpgms ὡςbo φωνήnnfs ὕδωρngnp πολύςagnpn .
1:17—2:5 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 720
17 φαίνει ἐν τῇ δυνάµει αὐτοῦ. Καὶ ὅτε εἶδον αὐτόν ἔπεσα πρὸς

τοὺς πόδας αὐτοῦ ὡς νεκρός καὶ ἔθηκεν τὴν δεξιὰν αὐτοῦ ἐπ
18 ἐµὲ λέγων Μὴ φοβοῦ, ἐγώ εἰµι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος. καὶ
ὁ ζῶν καὶ ἐγενόµην νεκρὸς καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰµι εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων ἀµήν, καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅ-
19 δου. γράψον οὖν ἃ εἶδες καὶ ἃ εἰσὶν καὶ ἃ µέλλει γινέσθαι
20 µετὰ ταῦτα. τὸ µυστήριον τῶν ἑπτὰ ἀστέρων ὦν εἶδες ἐπὶ τῆς
δεξιᾶς µου καὶ τὰς ἑπτὰ λυχνίας τὰς χρυσᾶς, οἱ ἑπτὰ ἀστέ-
ρες ἄγγελοι τῶν ἑπτὰ ἐκκλησιῶν εἰσιν καὶ αἱ ἑπτὰ λυχνίαι [ἅς
εἶδεσ] ἑπτὰ ἐκκλησίαι εἰσίν.
2 Τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν ᾿Εφέσῳ ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει
ὁ κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ ὁ περιπατῶν
2 ἐν µέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν τῶν χρυσῶν, Οἶδα τὰ ἔργα σου
καὶ τὸν κόπον σου καὶ τὴν ὑποµονήν σου, καὶ ὅτι οὐ δύνῃ
βαστάσαι κακούς καὶ ἐπείρασας τοὺς λέγοντας ἑαυτοὺς ἀπο-
3 στόλους εἶναι καὶ οὐκ εἰσίν καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς. καὶ
ὑποµονὴν ἔχεις καὶ ἐβάστασας διὰ τὸ ὄνοµά µου καὶ οὐκ ἐκο-
4 πίασας. ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὅτι τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην
5 ἀφῆκας. µνηµόνευε οὖν πόθεν πέπτωκας καὶ µετανόησον
καὶ τὰ πρῶτα ἔργα ποίησον, εἰ δὲ µή ἔρχοµαί σοι ταχύ, καὶ
v.16 καίc ἔχωvppanms ἐνp ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms χείρndfs ἀστήρnamp ἑπτάtn καίc ἐκp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgms ῥοµφαίαnnfs δίστοµοςanmsn ὀξύςanfsn ἐκπορεύοµαιvppnnfs καίc ὁdnfs ὄψιςnnfs
αὐτόςrpgms ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms φαίνωvipa3s ἐνp ὁddfs δύναµιςndfs αὐτόςrpgms . v.17 καίc
ὅτεbo ὁράωviaa1s αὐτόςrpams πίπτωviaa1s πρόςp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgms ὡςbo νεκρόςanmsn
καίc τίθηµιviaa3s ὁdafs δεξιόςaafsn αὐτόςrpgms ἐπίp ἐγώrpa-s λέγωvppanms µήxo φοβέοµαιvdpn2s
ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnms πρῶτοςanmsn καίc ὁdnms ἔσχατοςanmsn . v.18 καίc ὁdnms ζάωvppanms
καίc γίνοµαιviad1s νεκρόςanmsn καίc ἰδούvdaa2s ζάωvppanms εἰµίvipx1s εἰςp ὁdamp αἰώνnamp
ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth καίc ἔχωvipa1s ὁdafp κλείςnafp ὁdgms θάνατοςngms καίc ὁdgms ᾅδηςngms .
v.19 γράφωvdaa2s οὖνc ὅςrranp ὁράωviaa2s καίc ὅςrranp εἰµίvipx3p καίc ὅςrranp µέλλωvipa3s
γίνοµαιvnpn µετάp οὗτοςrdanp . v.20 ὁdnns µυστήριονnnns ὁdgmp ἑπτάtn ἀστήρngmp ὅςrrgmp
ὁράωviaa2s ἐπίp ὁdgfs δεξιόςagfsn ἐγώrpg-s καίc ὁdafp ἑπτάtn λυχνίαnafp ὁdafp χρυσοῦςaafpn ὁdnmp
ἑπτάtn ἀστήρnnmp ἄγγελοςnnmp ὁdgfp ἑπτάtn ἐκκλησίαngfp εἰµίvipx3p καίc ὁdnfp ἑπτάtn λυχνίαnnfp
ὅςrrafp ὁράωviaa2s ἑπτάtn ἐκκλησίαnnfp εἰµίvipx3p . 2. v.1 ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp
ndfs ngfs vdaa2s rdanp vipa3s
῎Εφεσος ἐκκλησία γράφω ὅδε λέγω ὁdnms κρατέωvppanms ὁdamp ἑπτάtn
ἀστήρnamp ἐνp ὁddfs δεξιόςadfsn αὐτόςrpgms ὁdnms περιπατέωvppanms ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfp ἑπτάtn
λυχνίαngfp ὁdgfp χρυσοῦςagfpn . v.2 οἶδαvixa1s ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s καίc ὁdams κόποςnams
σύrpg-s καίc ὁdafs ὑποµονήnafs σύrpg-s καίc ὅτιc οὐxo δύναµαιvipn2s βαστάζωvnaa κακόςaampn καίc
πειράζωviaa2s ὁdamp λέγωvppaamp ἑαυτοῦrxamp ἀπόστολοςnamp εἰµίvnpx καίc οὐxo εἰµίvipx3p καίc
εὑρίσκωviaa2s αὐτόςrpamp ψευδήςaampn . v.3 καίc ὑποµονήnafs ἔχωvipa2s καίc βαστάζωviaa2s διάp
ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s καίc οὐxo κοπιάωviaa2s . v.4 ἀλλάc ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὅτιc ὁdafs
ἀγάπηnafs σύrpg-s ὁdafs πρῶτοςaafsn ἀφίηµιviaa2s .
κινήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς ἐὰν µὴ µετανο-

ήσῃς. ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις ὅτι µισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν 6
ἃ κἀγὼ µισῶ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς 7
ἐκκλησίαις τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς

ζωῆς ὅ ἐστιν ἐν µέσῶ τοῦ παραδείσου τοῦ θεοῦ µου. Καὶ τῷ 8
ἀγγέλῳ τῆς ἐν Σµύρνῃ ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει ὁ πρῶ-

τος καὶ ὁ ἔσχατος ὃς ἐγένετο νεκρὸς καὶ ἔζησεν, Οἶδά σου τὰ 9
ἔργα καὶ τὴν θλῖψιν καὶ τὴν πτωχείαν ἀλλὰ πλούσιος εἶ καὶ
τὴν βλασφηµίαν ἐκ τῶν λεγόντων ᾿Ιουδαίους εἶναι ἑαυτούς καὶ
οὐκ εἰσὶν ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ Σατανᾶ. µηδὲν φοβοῦ ἃ µέλ- 10
λεις πάσχειν ἰδοὺ δή µέλλει βάλειν ὁ διάβολος ἐξ ὑµῶν εἰς

φυλακὴν ἵνα πειρασθῆτε καὶ ἕξετε θλῖψιν ἡµερῶν δέκα γίνου
πιστὸς ἄχρι θανάτου καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς. ὁ 11
ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις ὁ νι-

κῶν οὐ µὴ ἀδικηθῇ ἐκ τοῦ θανάτου τοῦ δευτέρου. Καὶ τῷ 12
ἀγγέλῳ τῆς ἐν Περγάµῳ ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει ὁ ἔχων

τὴν ῥοµφαίαν τὴν δίστοµον τὴν ὀξεῖαν, Οἶδα τὰ ἔργα σου, καὶ 13
ποῦ κατοικεῖς ὅπου ὁ θρόνος τοῦ Σατανᾶ καὶ κρατεῖς τὸ ὄνο-

µά µου καὶ οὐκ ἠρνήσω τὴν πίστιν µου ἐν ταῖς ἡµέραις [ἐν]
αἷς ᾿Αντιπᾶς ὁ µάρτυς µου ὁ πιστός ὃς ἀπεκτάνθη παρ ὑµῖν
v.5 µνηµονεύωvdpa2s οὖνc πόθενbo πίπτωvixa2s καίc µετανοέωvdaa2s καίc ὁdanp πρῶτοςaanpn
ἔργονnanp ποιέωvdaa2s εἰqo δέc µήxo ἔρχοµαιvipn1s σύrpd-s ταχύςbo καίc κινέωvifa1s ὁdafs λυχνίαnafs
σύrpg-s ἐκp ὁdgms τόποςngms αὐτόςrpgfs ἐάνqo µήxo µετανοέωvsaa2s . v.6 ἀλλάc οὗτοςrdans
ἔχωvipa2s ὅτιc µισέωvipa2s ὁdanp ἔργονnanp ὁdgmp Νικολαΐτηςngmp ὅςrranp κἀγώrpn-s µισέωvipa1s .
v.7 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp
ὁddms νικάωvppadms δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa ἐκp ὁdgns ξύλονngns ὁdgfs ζωήngfs ὅςrrnns
εἰµίvipx3s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms παράδεισοςngms ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s . v.8 καίc ὁddms
ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Σµύρναndfs ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms πρῶτοςanmsn
καίc ὁdnms ἔσχατοςanmsn ὅςrrnms γίνοµαιviad3s νεκρόςanmsn καίc ζάωviaa3s . v.9 οἶδαvixa1s
σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp καίc ὁdafs θλῖψιςnafs καίc ὁdafs πτωχείαnafs ἀλλάc πλούσιοςanmsn εἰµίvipx2s
καίc ὁdafs βλασφηµίαnafs ἐκp ὁdgmp λέγωvppagmp ᾿Ιουδαῖοςaampn εἰµίvnpx ἑαυτοῦrxamp καίc
οὐxo εἰµίvipx3p ἀλλάc συναγωγήnnfs ὁdgms Σατανᾶςngms . v.10 µηδείςaansn φοβέοµαιvdpn2s
ὅςrranp µέλλωvipa2s πάσχωvnpa ἰδούvdaa2s δήxo µέλλωvipa3s βάλλωvnaa ὁdnms διάβολοςanmsn
ἐκp σύrpg-p εἰςp φυλακήnafs ἵναc πειράζωvsap2p καίc ἔχωvifa2p θλῖψιςnafs ἡµέραngfp δέκαtn
γίνοµαιvdpn2s πιστόςanmsn ἄχριp θάνατοςngms καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-s ὁdams στέφανοςnams ὁdgfs
ζωήngfs . v.11 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s
ddfp
ὁ ἐκκλησίαndfp ὁdnms νικάωvppanms οὐxo µήxo ἀδικέωvsap3s ἐκp ὁdgms θάνατοςngms ὁdgms
δεύτεροςagmsn . v.12 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Πέργαµοςndfs ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s
rdanp vipa3s dnms
ὅδε λέγω ὁ ἔχωvppanms ὁdafs ῥοµφαίαnafs ὁdafs δίστοµοςaafsn ὁdafs ὀξύςaafsn .
2:14—21 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 722
14 ὅπου ὁ Σατανᾶς κατοικεῖ. ἀλλ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα ὅτι ἔχεις
ἐκεῖ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Βαλαάµ ὃς ἐδίδαξεν το`ν Βαλὰκ
βαλεῖν σκάνδαλον ἐνώπιον τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ [καὶ] φαγεῖν εἰ-
15 δωλόθυτα καὶ πορνεῦσαι. οὕτως ἔχεις καὶ σὺ κρατοῦντας
16 τὴν διδαχὴν τῶν Νικολαϊτῶν ὁµοίως. µετανόησον οὖν, εἰ δὲ
µή ἔρχοµαί σοι ταχύ καὶ πολεµήσω µετ αὐτῶν ἐν τῇ ῥοµφαίᾳ
17 τοῦ στόµατός µου. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέ-
γει ταῖς ἐκκλησίαις τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν [ἀπὸ] τοῦ
µάννα τοῦ κεκρυµµένου καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκὴν καὶ
ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνοµα καινὸν γεγραµµένον ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ
18 µὴ ὁ λαµβάνων. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Θυατείροις ἐκκλησίας
γράψον, Τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ὁ ἔχων τοὺς ὀφθαλµοὺς
αὐτοῦ ὡς φλόγα πυρός καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅµοιοι χαλκολι-
19 βάνῳ, Οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ
τὴν διακονίαν καὶ τὴν ὑποµονήν σου καὶ τὰ ἔργα σου τὰ ἔ-
20 σχατα πλείονα τῶν πρώτων. ἀλ᾿λ ἔχω κατὰ σοῦ ὅτι ἀφεῖς τὴν
γυναῖκα σοῦ ᾿Ιεζάβελ ἡ λέγει ἑαυτὴν προφῆτιν καὶ διδάσκει
καὶ πλανᾷ τοὺς ἐµοὺς δούλους πορνεῦσαι καὶ φαγεῖν εἰδω-
21 λόθυτα. καὶ ἔδωκα αὐτῇ χρόνον ἵνα µετανοήσῃ καὶ οὐ θέλει
v.13 οἶδαvixa1s ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s καίc ποῦxo κατοικέωvipa2s ὅπουbo ὁdnms θρόνοςnnms ὁdgms
Σατανᾶςngms καίc κρατέωvipa2s ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s καίc οὐxo ἀρνέοµαιviad2s ὁdafs πίστιςnafs
ἐγώrpg-s ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐνp ὅςrrdfp ᾿Αντιπᾶςnnms ὁdnms µάρτυςnnms ἐγώrpg-s ὁdnms πιστόςanmsn
ὅςrrnms ἀποκτείνωviap3s παράp σύrpd-p ὅπουbo ὁdnms Σατανᾶςnnms κατοικέωvipa3s . v.14 ἀλλάc
ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὀλίγοςaanpn ὅτιc ἔχωvipa2s ἐκεῖbo κρατέωvppaamp ὁdafs διδαχήnafs Βαλαάµtp
ὅςrrnms διδάσκωviaa3s ὁdams Βαλάκtp βάλλωvnaa σκάνδαλονnans ἐνώπιονbo ὁdgmp υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp
καίc ἐσθίωvnaa εἰδωλόθυτοςaanpn καίc πορνεύωvnaa . v.15 οὕτωbo ἔχωvipa2s καίc σύrpn-s
vppaamp dafs nafs dgmp ngmp
κρατέω ὁ διδαχή ὁ Νικολαΐτης ὁµοίωςbo . v.16 µετανοέωvdaa2s οὖνc εἰqo
δέc µήxo ἔρχοµαιvipn1s σύrpd-s ταχύςbo καίc πολεµέωvifa1s µετάp αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs ῥοµφαίαndfs
ὁdgns στόµαngns ἐγώrpg-s . v.17 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns
λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp ὁddms νικάωvppadms δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ἐσθίωvnaa ἀπόp ὁdgms
µάνναth ὁdgms κρύπτωvpxpgms καίc δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms ψῆφοςnafs λευκόςaafsn καίc ἐπίp ὁdafs
ψῆφοςnafs ὄνοµαnnns καινόςannsn γράφωvpxpnns ὅςrrans οὐδείςanfsn οἶδαvixa3s εἰqo µήxo ὁdnms
λαµβάνωvppanms . v.18 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Θυάτειραndnp ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s
ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms υἱόςnnms ὁdgms θεόςngms ὁdnms ἔχωvppanms ὁdamp ὀφθαλµόςnamp
αὐτόςrpgms ὡςbo φλόξnnfs πῦρngns καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgms ὅµοιοςanmpn χαλκολίβανονndns .
v.19 οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp καίc ὁdafs ἀγάπηnafs καίc ὁdafs πίστιςnafs καίc ὁdafs
διακονίαnafs καίc ὁdafs ὑποµονήnafs σύrpg-s καίc ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-s ὁdanp ἔσχατοςaanpn
πολύςaanpc ὁdgnp πρῶτοςagnpn . v.20 ἀλλάc ἔχωvipa1s κατάp σύrpg-s ὅτιc ἀφίηµιvipa2s ὁdafs
γυνήnafs σύrpg-s ᾿Ιεζάβελtp ὁdnfs λέγωvipa3s ἑαυτοῦrxafs προφῆτιςnafs καίc διδάσκωvipa3s καίc
πλανάωvipa3s ὁdamp ἐµόςrsamp δοῦλοςnamp πορνεύωvnaa καίc ἐσθίωvnaa εἰδωλόθυτοςaanpn .
723 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 2:22—3:3
µετανοῆσαι ἐκ τῆς πορνείας αὐτῆς. ἰδοὺ βάλλω αὐτὴν εἰς 22
κλίνην καὶ τοὺς µοιχεύοντας µετ αὐτῆς εἰς θλῖψιν µεγάλην

ἐὰν µὴ µετανοήσωσιν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῆς. καὶ τὰ τέκνα αὐ- 23
τῆς ἀποκτενῶ ἐν θανάτῳ καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι

ὅτι ἐγώ εἰµι ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας καὶ δώσω ὑµῖν
ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα ὑµῶν. ὑµῖν δὲ λέγω τοῖς λοιποῖς τοῖς ἐν 24
Θυατείροις ὅσοι οὐκ ἔχουσιν τὴν διδαχὴν ταύτην οἵτινες οὐκ

ἔγνωσαν τὰ βαθέα τοῦ Σατανᾶ ὡς λέγουσιν, οὐ βάλλω ἐφ ὑµᾶς
ἄλλο βάρος. πλὴν ὃ ἔχετε κρατήσατε ἄχρις οὗ ἂν ἥξω. καὶ ὁ 25, 26
νικῶν καὶ ὁ τηρῶν ἄχρι τέλους τὰ ἔργα µου δώσω αὐτῷ ἐξου-
σίαν ἐπὶ τῶν ἐθνῶν. καὶ ποιµανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ ὡς 27
τὰ σκεύη τὰ κεραµικὰ συντριβήσεται ὡς κἀγώ εἴληφα παρά

τοῦ πατρός µου. καὶ δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν. ὁ 28, 29
ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις.

Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Σάρδεσιν ἐκκλησίας γράψον, Τάδε 3
λέγει ὁ ἔχων τὰ ἑπτὰ πνεύµατα τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἑπτὰ ἀστέ-
ρας, Οἶδά σου τὰ ἔργα ὅτι ὄνοµα ἔχεις ὅτι ζῇς καὶ νεκρὸς εἶ.
γίνου γρηγορῶν καὶ στήρισον τὰ λοιπὰ ἃ ἔµελλες ἀποβάλλειν 2
οὐ γὰρ εὕρηκά σου τὰ ἔργα πεπληρωµένα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ

µου. µνηµόνευε οὖν πῶς εἴληφας [καὶ ἤκουσας καὶ τήρει] 3
v.21 καίc δίδωµιviaa1s αὐτόςrpdfs χρόνοςnams ἵναc µετανοέωvsaa3s καίc οὐxo θέλωvipa3s
µετανοέωvnaa ἐκp ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs . v.22 ἰδούvdaa2s βάλλωvipa1s αὐτόςrpafs εἰςp
κλίνηnafs καίc ὁdamp µοιχεύωvppaamp µετάp αὐτόςrpgfs εἰςp θλῖψιςnafs µέγαςaafsn ἐάνqo µήxo
µετανοέωvsaa3p ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgfs . v.23 καίc ὁdanp τέκνονnanp αὐτόςrpgfs
ἀποκτείνωvifa1s ἐνp θάνατοςndms καίc γινώσκωvifd3p πᾶςanfpn ὁdnfp ἐκκλησίαnnfp ὅτιc ἐγώrpn-s
εἰµίvipx1s ὁdnms ἐραυνάωvppanms νεφρόςnamp καίc καρδίαnafp καίc δίδωµιvifa1s σύrpd-p ἕκαστοςadmsn
κατάp ὁdanp ἔργονnanp σύrpg-p . v.24 σύrpd-p δέc λέγωvipa1s ὁddmp λοιπόςadmpn ὁddmp ἐνp
ndnp rcnmp xo vipa3p dafs
Θυάτειρα ὅσος οὐ ἔχω ὁ διδαχήnafs οὗτοςrdafs ὅστιςrrnmp οὐxo γινώσκωviaa3p
ὁdanp βαθύςaanpn ὁdgms Σατανᾶςngms ὡςbo λέγωvipa3p οὐxo βάλλωvipa1s ἐπίp σύrpa-p ἄλλοςaansn
βάροςnans . v.25 πλήνbo ὅςrrans ἔχωvipa2p κρατέωvdaa2p ἄχριp ὅςbo ἄνxo ἥκωvsaa1s . v.26 καίc
ὁdnms νικάωvppanms καίc ὁdnms τηρέωvppanms ἄχριp τέλοςngns ὁdanp ἔργονnanp ἐγώrpg-s δίδωµιvifa1s
αὐτόςrpdms ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.27 καίc ποιµαίνωvifa3s αὐτόςrpamp ἐνp
ῥάβδοςndfs σιδηροῦςadfsn ὡςbo ὁdnnp σκεῦοςnnnp ὁdnnp κεραµικόςannpn συντρίβωvifp3s ὡςbo
κἀγώrpn-s λαµβάνωvixa1s παράp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s . v.28 καίc δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms
ὁdams ἀστήρnams ὁdams πρωϊνόςaamsn . v.29 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns
πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp . 3. v.1 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Σάρδειςndfp
ἐκκλησίαngfs γράφωvdaa2s ὅδεrdanp λέγωvipa3s ὁdnms ἔχωvppanms ὁdanp ἑπτάtn πνεῦµαnanp ὁdgms
θεόςngms καίc ὁdamp ἑπτάtn ἀστήρnamp οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp ὅτιc ὄνοµαnans ἔχωvipa2s
ὅτιc ζάωvipa2s καίc νεκρόςanmsn εἰµίvipx2s . v.2 γίνοµαιvdpn2s γρηγορέωvppanms καίc στηρίζωvdaa2s
ὁdanp λοιπόςaanpn ὅςrrnnp µέλλωviia2s ἀποβάλλωvnpa οὐxo γάρc εὑρίσκωvixa1s σύrpg-s ὁdanp
ἔργονnanp πληρόωvpxpanp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s .
καὶ µετανόησον ἐὰν οὖν µὴ γρηγορήσῃς ἥξω ἐπὶ σέ ὡς κλέ-

4 πτης καὶ οὐ µὴ γνῷς ποίαν ὥραν ἥξω ἐπὶ σε. ἀλλ΄ ὀλίγα
ἔχεις ὀνόµατα ἐν Σάρδεσιν ἃ οὐκ ἐµόλυναν τὰ ἱµάτια αὐτῶν
5 καὶ περιπατήσουσιν µετ ἐµοῦ ἐν λευκοῖς ὅτι ἄξιοί εἰσιν. ὁ
νικῶν οὕτος περιβαλεῖται ἐν ἱµατίοις λευκοῖς καὶ οὐ µὴ ἐξα-
λείψω τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἐκ τῆς βίβλου τῆς ζωῆς καὶ ὁµολογήσω
τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ πατρός µου καὶ ἐνώπιον τῶν ἀγ-
6 γέλων αὐτοῦ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς
7 ἐκκλησίαις. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Φιλαδελφείᾳ ἐκκλησίας
γράψον, Τάδε λέγει ὁ ἅγιος ὁ ἀληθινός ὁ ἔχων τὴν κλεῖν τοῦ
∆αυίδ ὁ ἀνοίγων καὶ οὐδεὶς κλείσει αὐτήν εἴ µή ὁ ἀνοίγων
8 καὶ οὐδεὶς ἀνοίξει. Οἶδά σου τὰ ἔργα ἰδοὺ δέδωκα ἐνώπιόν
σου θύραν ἀνεῳγµένην, ἣν οὐδεὶς δύναται κλεῖσαι αὐτήν ὅτι
µικρὰν ἔχεις δύναµιν καὶ ἐτήρησάς µου τὸν λόγον καὶ οὐκ
9 ἠρνήσω τὸ ὄνοµά µου. ἰδοὺ διδωµι ἐκ τῆς συναγωγῆς τοῦ
Σατανᾶ τῶν λεγόντων ἑαυτοὺς ᾿Ιουδαίους εἶναι καὶ οὐκ εἰσὶν
ἀλλὰ ψεύδονται ἰδοὺ ποιήσω αὐτοὺς ἵνα ἥξωσιν καὶ προσκυ-
νήσωσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου καὶ γνῶσιν ὅτι ἠγάπησά σε.
10 ὅτι ἐτήρησας τὸν λόγον τῆς ὑποµονῆς µου κἀγώ σε τηρήσω
ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρασµοῦ τῆς µελλούσης ἔρχεσθαι ἐπὶ τῆς
v.3 µνηµονεύωvdpa2s οὖνc πῶςbo λαµβάνωvixa2s καίc ἀκούωviaa2s καίc τηρέωvdpa2s καίc
µετανοέωvdaa2s ἐάνqo οὖνc µήxo γρηγορέωvsaa2s ἥκωvifa1s ἐπίp σύrpa-s ὡςbo κλέπτηςnnms
καίc οὐxo µήxo γινώσκωvsaa2s ποῖοςrqafs ὥραnafs ἥκωvifa1s ἐπίp σύrpa-s . v.4 ἀλλάc
ὀλίγοςaanpn ἔχωvipa2s ὄνοµαnanp ἐνp Σάρδειςndfp ὅςrranp οὐxo µολύνωviaa3p ὁdanp ἱµάτιονnanp
αὐτόςrpgnp καίc περιπατέωvifa3p µετάp ἐγώrpg-s ἐνp λευκόςadnpn ὅτιc ἄξιοςanmpn εἰµίvipx3p .
v.5 ὁdnms νικάωvppanms οὗτοςrdnms περιβάλλωvifm3s ἐνp ἱµάτιονndnp λευκόςadnpn καίc οὐxo µήxo
ἐξαλείφωvifa1s ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfs βίβλοςngfs ὁdgfs ζωήngfs καίc ὁµολογέωvifa1s
ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms ἐνώπιονbo ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s καίc ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄγγελοςngmp
αὐτόςrpgms . v.6 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s
ὁddfp ἐκκλησίαndfp . v.7 καίc ὁddms ἄγγελοςndms ὁdgfs ἐνp Φιλαδέλφειαndfs ἐκκλησίαngfs
vdaa2s rdanp
γράφω ὅδε λέγωvipa3s ὁdnms ἅγιοςanmsn ὁdnms ἀληθινόςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs
κλείςnafs ὁdgms ∆αυίδtp ὁdnms ἀνοίγωvppanms καίc οὐδείςanfsn κλείωvifa3s αὐτόςrpafs εἰqo µήxo ὁdnms
ἀνοίγωvppanms καίc οὐδείςanfsn ἄνοιξιςvifa3s . v.8 οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp ἰδούvdaa2s
δίδωµιvixa1s ἐνώπιονbo σύrpg-s θύραnafs ἀνοίγωvpxpafs ὅςrrafs οὐδείςanfsn δύναµαιvipn3s κλείωvnaa
αὐτόςrpafs ὅτιc µικρόςaafsn ἔχωvipa2s δύναµιςnafs καίc τηρέωviaa2s ἐγώrpg-s ὁdams λόγοςnams καίc
οὐxo ἀρνέοµαιviad2s ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s . v.9 ἰδούvdaa2s δίδωµιvipa1s ἐκp ὁdgfs συναγωγήngfs
ὁdgms Σατανᾶςngms ὁdgmp λέγωvppagmp ἑαυτοῦrxamp ᾿Ιουδαῖοςaampn εἰµίvnpx καίc οὐxo εἰµίvipx3p
ἀλλάc ψεύδοµαιvipe3p ἰδούvdaa2s ποιέωvifa1s αὐτόςrpamp ἵναc ἥκωvsaa3p καίc προσκυνέωvsaa3p
ἐνώπιονbo ὁdgmp πούςngmp σύrpg-s καίc γινώσκωvsaa3p ὅτιc ἀγαπάωviaa1s σύrpa-s .
οἰκουµένης ὅλης πειράσαι τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς.

ἔρχοµαι ταχύ, κράτει ὃ ἔχεις ἵνα µηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν 11
σου. ὁ νικῶν ποιήσω αὐτὸν στῦλον ἐν τῷ ναῷ τοῦ θεοῦ µου 12
καὶ ἔξω οὐ µὴ ἐξέλθῃ ἔτι καὶ γράψω ἐπ αὐτὸν τὸ ὄνοµα τοῦ

θεοῦ µου καὶ τὸ ὄνοµα τῆς πόλεως τοῦ θεοῦ µου τῆς και-
νῆς ᾿Ιερουσαλήµ ἡ καταβαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ θεοῦ
µου καὶ τὸ ὄνοµά [µου] τὸ καινόν. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω 13
τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν 14
Λαοδικείᾳ ἐκκλησίας γράψον, Τάδε λέγει ὁ ᾿Αµήν ὁ µάρτυς

ὁ πιστὸς καὶ ἀληθινός ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ θεοῦ, Οἶδά 15
σου τὰ ἔργα ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός ὄφελον ψυχρὸς

ἦς ἢ ζεστός. οὕτως ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὐ ζεστὸς οὔτε ψυχρός 16
µέλλω σε ἐµέσαι ἐκ τοῦ στόµατός µου. ὅτι λέγεις Πλούσιός 17
εἰµι καὶ πεπλούτηκα καὶ οὐδενὸς χρείαν ἔχω καὶ οὐκ οἶδας
ὅτι σὺ εἶ ὁ ταλαίπωρος καὶ ὁ ἐλεεινὸς καὶ πτωχὸς καὶ τυφλὸς
καὶ γυµνός. συµβουλεύω σοι ἀγοράσαι χρυσίον παρ ἐµοῦ 18
πεπυρωµένον ἐκ πυρὸς ἵνα πλουτήσῃς καὶ ἱµάτια λευκὰ ἵνα

περιβάλῃ καὶ µὴ φανερωθῇ ἡ αἰσχύνη τῆς γυµνότητός σου
καὶ κολλύριον ἵνα ἐγχρίσῃ τοὺς ὀφθαλµούς σου ἵνα βλέπῃς.
v.10 ὅτιc τηρέωviaa2s ὁdams λόγοςnams ὁdgfs ὑποµονήngfs ἐγώrpg-s κἀγώrpn-s σύrpa-s τηρέωvifa1s
ἐκp ὁdgfs ὥραngfs ὁdgms πειρασµόςngms ὁdgfs µέλλωvppagfs ἔρχοµαιvnpn ἐπίp ὁdgfs οἰκουµένηngfs
ὅλοςagfsn πειράζωvnaa ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo
κρατέωvdpa2s ὅςrrans ἔχωvipa2s ἵναc µηδείςanmsn λαµβάνωvsaa3s ὁdams στέφανοςnams σύrpg-s .
v.12 ὁdnms νικάωvppanms ποιέωvifa1s αὐτόςrpams στῦλοςnams ἐνp ὁddms ναόςndms ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-s καίc ἔξωbo οὐxo µήxo ἐξέρχοµαιvsaa3s ἔτιbo καίc γράφωvifa1s ἐπίp αὐτόςrpams ὁdans
ὄνοµαnans ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s καίc ὁdans ὄνοµαnans ὁdgfs πόλιςngfs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-s
ὁdgfs καινόςagfsn ᾿Ιερουσαλήµtp ὁdnfs καταβαίνωvipa3s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms
θεόςngms ἐγώrpg-s καίc ὁdans ὄνοµαnans ἐγώrpg-s ὁdans καινόςaansn . v.13 ὁdnms ἔχωvppanms
οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s ὁddfp ἐκκλησίαndfp . v.14 καίc
ddms ndms dgfs p ndfs ngfs vdaa2s rdanp
ὁ ἄγγελος ὁ ἐν Λαοδίκεια ἐκκλησία γράφω ὅδε λέγωvipa3s
ὁdnms ἀµήνth ὁdnms µάρτυςnnms ὁdnms πιστόςanmsn καίc ἀληθινόςanmsn ὁdnfs ἀρχήnnfs ὁdgfs
κτίσιςngfs ὁdgms θεόςngms . v.15 οἶδαvixa1s σύrpg-s ὁdanp ἔργονnanp ὅτιc οὔτεc ψυχρόςanmsn
εἰµίvipx2s οὔτεc ζεστόςanmsn ὄφελονi ψυχρόςanmsn εἰµίvspx2s ἤxo ζεστόςanmsn . v.16 οὕτωbo
ὅτιc χλιαρόςanmsn εἰµίvipx2s καίc ὅςxo ζεστόςanmsn οὔτεc ψυχρόςanmsn µέλλωvipa1s σύrpa-s
ἐµέωvnaa ἐκp ὁdgns στόµαngns ἐγώrpg-s . v.17 ὅτιc λέγωvipa2s πλούσιοςanmsn εἰµίvipx1s καίc
πλουτέωvixa1s καίc οὐδείςagnsn χρείαnafs ἔχωvipa1s καίc οὐxo οἶδαvixa2s ὅτιc σύrpn-s εἰµίvipx2s ὁdnms
ταλαίπωροςanmsn καίc ὁdnms ἐλεεινόςanmsn καίc πτωχόςanmsn καίc τυφλόςanmsn καίc γυµνόςanmsn .
v.18 συµβουλεύωvipa1s σύrpd-s ἀγοράζωvnaa χρυσίονnans παράp ἐγώrpg-s πυρόωvpxpans ἐκp πῦρngns
ἵναc πλουτέωvsaa2s καίc ἱµάτιονnanp λευκόςaanpn ἵναc περιβάλλωvsam2s καίc µήxo φανερόωvsap3s
ὁdnfs αἰσχύνηnnfs ὁdgfs γυµνότηςngfs σύrpg-s καίc κολλούριονnans ἵναc ἐγχρίωvsaa3s ὁdamp
ὀφθαλµόςnamp σύrpg-s ἵναc βλέπωvspa2s .
19 ἐγὼ ὅσους ἐὰν φιλῶ ἐλέγχω καὶ παιδεύω, ζήλωσον οὖν καὶ
20 µετανόησον. ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω, ἐάν τις
ἀκούσῃ τῆς φωνῆς µου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν καὶ εἰσελεύσο-
µαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω µετ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς µετ ἐµοῦ.
21 ὁ νικῶν δώσω αὐτῷ καθίσαι µετ ἐµοῦ ἐν τῷ θρόνῳ µου ὡς
κἀγὼ ἐνίκησα καὶ ἐκάθισα µετὰ τοῦ πατρός µου ἐν τῷ θρό-
22 νῳ αὐτοῦ. ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦµα λέγει ταῖς
ἐκκλησίαις.
4 Μετὰ ταῦτα εἶδον καὶ ἰδοὺ θύρα ἀνεῳγµένη ἐν τῷ οὐρανῷ
καὶ ἡ φωνὴ ἡ πρώτη ἣν ἤκουσα ὡς σάλπιγγος λαλούσης µετ
ἐµοῦ λέγουσα, ᾿Ανάβα ὧδε καὶ δείξω σοι ἃ δεῖ γενέσθαι µετὰ
2 ταῦτα. καὶ εὐθέως ἐγενόµην ἐν πνεύµατι καὶ ἰδοὺ θρόνος
3 ἔκειτο ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τὸν θρόνον καθήµενος. ὅµοιος
ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι καὶ σαρδίῳ καὶ ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου
4 ὁµοίως ὁράσει σµαραγδίνῳ. καὶ κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρό-
νοι εἴκοσι τέσσαρες καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους τοὺς εἴκοσι τέσσα-
ρες, πρεσβυτέρους καθηµένους περιβεβληµένους ἐν ἱµατίοις
5 λευκοῖς καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς. καὶ
ἐκ τοῦ θρόνου ἐκπορεύονται ἀστραπαὶ καὶ φωναὶ καὶ βρονταί
καὶ ἑπτὰ λαµπάδες πυρὸς καιόµεναι ἐνώπιον τοῦ θρόνου αὐ-
6 τοῦ αἵ εἰσιν ἑπτὰ πνεύµατα τοῦ θεοῦ. καὶ ἐνώπιον τοῦ θρόνου
v.19 ἐγώrpn-s ὅσοςrcamp ἐάνqo φιλέωvspa1s ἐλέγχωvipa1s καίc παιδεύωvipa1s ζηλόωvdaa2s οὖνc καίc
µετανοέωvdaa2s . v.20 ἰδούvdaa2s ἵστηµιvixa1s ἐπίp ὁdafs θύραnafs καίc κρούωvipa1s ἐάνqo τι-σρινµσ
ἀκούωvsaa3s ὁdgfs φωνήngfs ἐγώrpg-s καίc ἀνοίγωvsaa3s ὁdafs θύραnafs καίc εἰσέρχοµαιvifd1s πρόςp
αὐτόςrpams καίc δειπνέωvifa1s µετάp αὐτόςrpgms καίc αὐτόςrpnms µετάp ἐγώrpg-s . v.21 ὁdnms
νικάωvppanms δίδωµιvifa1s αὐτόςrpdms καθίζωvnaa µετάp ἐγώrpg-s ἐνp ὁddms θρόνοςndms ἐγώrpg-s
ὡςbo κἀγώrpn-s νικάωviaa1s καίc καθίζωviaa1s µετάp ὁdgms πατήρngms ἐγώrpg-s ἐνp ὁddms θρόνοςndms
αὐτόςrpgms . v.22 ὁdnms ἔχωvppanms οὖςnans ἀκούωvdaa3s τίςrqans ὁdnns πνεῦµαnnns λέγωvipa3s
ddfp ndfp
ὁ ἐκκλησία . 4. v.1 µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s θύραnnfs ἀνοίγωvpxpnfs
ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ὁdnfs φωνήnnfs ὁdnfs πρῶτοςanfsn ὅςrrafs ἀκούωviaa1s ὡςbo σάλπιγξngfs
λαλέωvppagfs µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanfs ἀναβαίνωvdaa2s ὧδεbo καίc δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ὅςrranp
δεῖvipq3s γίνοµαιvnad µετάp οὗτοςrdanp . v.2 καίc εὐθέωςbo γίνοµαιviad1s ἐνp πνεῦµαndns
καίc ἰδούvdaa2s θρόνοςnnms κεῖµαιviin3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdams θρόνοςnams
κάθηµαιvppnnms . v.3 ὅµοιοςanmsn ὅρασιςndfs λίθοςndms ἰάσπιςndfs καίc σάρδιονndns καίc ἶριςnnfs
κυκλόθενbo ὁdgms θρόνοςngms ὁµοίωςbo ὅρασιςndfs σµαράγδινοςadmsn . v.4 καίc κυκλόθενbo
ὁdgms θρόνοςngms θρόνοςnnmp εἴκοσιnnmp τέσσαρεςnnmp καίc ἐπίp ὁdamp θρόνοςnamp ὁdamp
εἴκοσιnnmp τέσσαρεςnnmp πρεσβύτεροςaampn κάθηµαιvppnamp περιβάλλωvpxpamp ἐνp ἱµάτιονndnp
λευκόςadnpn καίc ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp στέφανοςnamp χρυσοῦςaampn . v.5 καίc
ἐκp ὁdgms θρόνοςngms ἐκπορεύοµαιvipn3p ἀστραπήnnfp καίc φωνήnnfp καίc βροντήnnfp καίc ἑπτάtn
λαµπάςnnfp πῦρngns καίωvpppnfp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms αὐτόςrpgms ὅςrrnfp εἰµίvipx3p ἑπτάtn
πνεῦµαnnnp ὁdgms θεόςngms .
ὡς θάλασσα ὑαλίνη ὁµοία κρυστάλλῳ Καὶ ἐν µέσῳ τοῦ θρό-

νου καὶ κύκλῳ τοῦ θρόνου τέσσαρα ζῷα γέµοντα ὀφθαλµῶν
ἔµπροσθεν καὶ ὄπισθεν. καὶ τὸ ζῷον τὸ πρῶτον ὅµοιον λέοντι 7
καὶ τὸ δεύτερον ζῷον ὅµοιον µόσχῳ καὶ τὸ τρίτον ζῷον ἔχον

τὸ πρόσωπον ὡς ἄνθρωπος καὶ τὸ τέταρτον [Ϲῷον] ὅµοιον ἀετῷ
πετοµένῳ. καὶ [τὰ] τέσσαρα ζῷα ἓν καθ ἓν ἔχον ἀνὰ πτέρυγας 8
ἕξ κυκλόθεν καὶ ἔσωθεν γέµουσιν ὀφθαλµῶν καὶ ἀνάπαυσιν

οὐκ ἔχουσιν ἡµέρας καὶ νυκτὸς λέγοντες ῞Αγιος ἅγιος ἅγιος
κύριος ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ ὁ ἦν καὶ ὁ ὢν καὶ ὁ ἐρχόµενος.
καὶ ὅταν δῶσιν τὰ ζῷα δόξαν καὶ τιµὴν καὶ εὐχαριστίαν τῷ 9
καθηµένῳ ἐπὶ τοῦ θρόνου, τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώ-
νων. πεσοῦνται οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ἐνώπιον τοῦ 10
καθηµένου ἐπὶ τοῦ θρόνου καὶ προσκυνήσουσιν τῷ ζῶντι εἰς

τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων καὶ βαλοῦσιν τοὺς στεφάνους αὐτῶν
ἐνώπιον τοῦ θρόνου λέγοντες. ῎Αξιος εἶ ὁ κύριος καὶ ὁ θεὸς 11
ἡµῶν ὁ ἅγιος λαβεῖν τὴν δόξαν καὶ τὴν τιµὴν καὶ τὴν δύνα-
µιν ὅτι σὺ ἔκτισας [τὰ] πάντα καὶ διὰ τὸ θέληµά σου εἰσιν καὶ
ἐκτίσθησαν.
Καὶ εἶδον ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ καθηµένου ἐπὶ τοῦ θρόνου 5
βιβλίον γεγραµµένον ἔσωθεν καὶ ἔξωθεν κατεσφραγισµένον
σφραγῖσιν ἑπτά. καὶ εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν κηρύσσοντα ἐν 2
v.6 καίc ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὡςbo θάλασσαnnfs ὑάλινοςanfsn ὅµοιοςanfsn κρύσταλλοςndms
καίc ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms θρόνοςngms καίc κύκλῳndms ὁdgms θρόνοςngms τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp
γέµωvppannp ὀφθαλµόςngmp ἔµπροσθενbo καίc ὄπισθενbo . v.7 καίc ὁdnns ζῷονnnns ὁdnns
πρῶτοςannsn ὅµοιοςannsn λέωνndms καίc ὁdnns δεύτεροςannsn ζῷονnnns ὅµοιοςannsn µόσχοςndms
καίc ὁdnns τρίτοςannsn ζῷονnnns ἔχωvppanns ὁdans πρόσωπονnans ὡςbo ἄνθρωποςnnms καίc ὁdnns
τέταρτοςannsn ζῷονnnns ὅµοιοςannsn ἀετόςndms πέτοµαιvppndms . v.8 καίc ὁdnnp τέσσαρεςnnnp
nnnp nnns p nans vppanns p nafp
ζῷον εἷς κατά εἷς ἔχω ἀνά πτέρυξ ἕξ κυκλόθενbo καίc ἔσωθενbo
p
γέµωvipa3p ὀφθαλµόςngmp καίc ἀνάπαυσιςnafs οὐxo ἔχωvipa3p ἡµέραngfs καίc νύξngfs λέγωvppanmp
ἅγιοςanmsn ἅγιοςanmsn ἅγιοςanmsn κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms ὁdnms
εἰµίviix3s καίc ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms ἔρχοµαιvppnnms . v.9 καίc ὅτανc δίδωµιvsaa3p ὁdnnp
ζῷονnnnp δόξαnafs καίc τιµήnafs καίc εὐχαριστίαnafs ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms
ὁddms ζάωvppadms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.10 πίπτωvifn3p ὁdnmp εἴκοσιnnmp
τέσσαρεςnnmp πρεσβύτεροςanmpn ἐνώπιονbo ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms καίc
προσκυνέωvifa3p ὁddms ζάωvppadms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp καίc βάλλωvifa3p ὁdamp
στέφανοςnamp αὐτόςrpgmp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms λέγωvppanmp . v.11 ἄξιοςanmsn εἰµίvipx2s
dnms nnms c dnms nnms rpg-p dnms anmsn
ὁ κύριος καί ὁ θεός ἐγώ ὁ ἅγιος λαµβάνωvnaa ὁdafs δόξαnafs
καίc ὁdafs τιµήnafs καίc ὁdafs δύναµιςnafs ὅτιc σύrpn-s κτίζωviaa2s ὁdanp πᾶςaanpn καίc διάp ὁdans
θέληµαnans σύrpg-s εἰµίvipx3p καίc κτίζωviap3p . 5. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἐπίp ὁdafs δεξιόςaafsn
ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms βιβλίονnans γράφωvpxpans ἔσωθενbo καίc ἔξωθενbo
κατασφραγίζωvpxpans σφραγίςndfp ἑπτάtn .
φωνῇ µεγάλῃ Τίς ἄξιος ἐστιν ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ λῦσαι τὰς
3 σφραγῖδας αὐτοῦ. καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο ἐν τῷ οὐρανῷ [ἀνῶ]
οὔτε ἐπὶ τῆς γῆς οὔτε ὑποκάτω τῆς γῆς ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον
4 οὔτε βλέπειν αὐτό. καὶ ἐγὼ ἔκλαιον πολὺ ὅτι οὐδεὶς ἄξιος
5 εὑρέθη ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον οὔτε βλέπειν αὐτό. καὶ εἷς ἐκ τῶν
πρεσβυτέρων λέγει µοι Μὴ κλαῖε ἰδοὺ ἐνίκησεν ὁ λέων ὁ ἐκ
τῆς φυλῆς ᾿Ιούδα ἡ ῥίζα ∆αυίδ ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ τὰς ἑπτὰ
6 σφραγῖδας αὐτοῦ. Καὶ εἶδον ἐν µέσῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν
τεσσάρων ζῴων καὶ ἐν µέσῳ τῶν πρεσβυτέρων ἀρνίον ἑστηκὸς
ὡς ἐσφαγµένον ἔχον κέρατα ἑπτὰ καὶ ὀφθαλµοὺς ἑπτά α εἰ-
σιν τὰ ἑπτὰ πνεύµατα τοῦ θεοῦ ἀποστελλόµενα εἰς πᾶσαν τὴν
7 γῆν. καὶ ἦλθεν καὶ εἴληφεν ἐκ τῆς δεξιᾶς τοῦ καθηµένου
8 ἐπὶ τοῦ θρόνου. καὶ ὅτε ἔλαβεν τὸ βιβλίον τὰ τέσσαρα ζῷα
καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ἔπεσον ἐνώπιον τοῦ ἀρ-
νίου ἔχοντες ἕκαστος κιθάραν καὶ φιάλας χρυσᾶς γεµούσας
9 θυµιαµάτων αἵ εἰσιν [αἱ] προσευχαὶ τῶν ἁγίων. καὶ ᾄδουσιν
ᾠδὴν καινὴν λέγοντες ῎Αξιος εἶ λαβεῖν τὸ βιβλίον καὶ ἀνοῖξαι
τὰς σφραγῖδας αὐτοῦ ὅτι ἐσφάγης καὶ ἠγόρασας τῷ θεῷ ἡµᾶς
ἐν τῷ αἵµατί σου ἐκ πάσης φυλῆς καὶ γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ
10 ἔθνους. καὶ ἐποίησας αὐτοὺς τῷ θεῷ ἡµῶν βασιλεῖς καὶ ἱε-
v.2 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams ἰσχυρόςaamsn κηρύσσωvppaams ἐνp φωνήndfs µέγαςadfsn τίςrqnms
ἄξιοςanmsn εἰµίvipx3s ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc λύωvnaa ὁdafp σφραγίςnafp αὐτόςrpgns .
v.3 καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἄνωbo οὔτεc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs οὔτεc
ὑποκάτωbo ὁdgfs γῆngfs ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans οὔτεc βλέπωvnpa αὐτόςrpans . v.4 καίc
ἐγώrpn-s κλαίωviia1s πολύςaansn ὅτιc οὐδείςanfsn ἄξιοςanmsn εὑρίσκωviap3s ἀνοίγωvnaa ὁdans
βιβλίονnans οὔτεc βλέπωvnpa αὐτόςrpans . v.5 καίc εἷςnnms ἐκp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn λέγωvipa3s
ἐγώrpd-s µήxo κλαίωvdpa2s ἰδούvdaa2s νικάωviaa3s ὁdnms λέωνnnms ὁdnms ἐκp ὁdgfs φυλήngfs
᾿Ιούδαςngms ὁdnfs ῥίζαnnfs ∆αυίδtp ἀνοίγωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc ὁdafp ἑπτάtn σφραγίςnafp
αὐτόςrpgns . v.6 καίc ὁράωviaa1s ἐνp µέσοςadnsn ὁdgms θρόνοςngms καίc ὁdgnp τέσσαρεςngnp
ngnp
ζῷον καί ἐνp µέσοςadnsn ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn ἀρνίονnnns ἵστηµιvpxanns ὡςbo σφάζωvpxpnns
c
ἔχωvppanns κέραςnanp ἑπτάtn καίc ὀφθαλµόςnamp ἑπτάtn ὅςrrnnp εἰµίvipx3p ὁdnnp ἑπτάtn πνεῦµαnnnp
ὁdgms θεόςngms ἀποστέλλωvpppnnp εἰςp πᾶςaafsn ὁdafs γῆnafs . v.7 καίc ἔρχοµαιviaa3s καίc
λαµβάνωvixa3s ἐκp ὁdgfs δεξιόςagfsn ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms . v.8 καίc ὅτεbo
λαµβάνωviaa3s ὁdans βιβλίονnans ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp καίc ὁdnmp εἴκοσιnnmp τέσσαρεςnnmp
πρεσβύτεροςanmpn πίπτωviaa3p ἐνώπιονbo ὁdgns ἀρνίονngns ἔχωvppanmp ἕκαστοςanmsn κιθάραnafs
καίc φιάληnafp χρυσοῦςaafpn γέµωvppaafp θυµίαµαngnp ὅςrrnfp εἰµίvipx3p ὁdnfp προσευχήnnfp
ὁdgmp ἅγιοςagmpn . v.9 καίc ᾄδωvipa3p ᾠδήnafs καινόςaafsn λέγωvppanmp ἄξιοςanmsn εἰµίvipx2s
λαµβάνωvnaa ὁdans βιβλίονnans καίc ἀνοίγωvnaa ὁdafp σφραγίςnafp αὐτόςrpgns ὅτιc σφάζωviap2s καίc
ἀγοράζωviaa2s ὁddms θεόςndms ἐγώrpa-p ἐνp ὁddns αἷµαndns σύrpg-s ἐκp πᾶςagfsn φυλήngfs καίc
γλῶσσαngfs καίc λαόςngms καίc ἔθνοςngns .
ρεῖς καὶ βασιλεύσουσιν ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ εἶδον καὶ ἤκουσα ὥς 11
φωνὴν ἀγγέλων πολλῶν κύκλῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν ζῴων καὶ
τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἦν ὁ ἀριθµὸς αὐτῶν µυριάδες µυριάδων
καὶ χιλιάδες χιλιάδων. λέγοντες φωνῇ µεγάλῃ ῎Αξιόν ἐστιν 12
τὸ ἀρνίον τὸ ἐσφαγµένον λαβεῖν τὴν δύναµιν καὶ [τόν] πλοῦ-

τον καὶ σοφίαν καὶ ἰσχὺν καὶ τιµὴν καὶ δόξαν καὶ εὐλογίαν.
καὶ πᾶν κτίσµα ὃ [ἐστιν] ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς καὶ 13
ὑποκάτω τῆς γῆς καὶ ἐπὶ τῆς θαλάσσης ἐστίν καὶ τὰ ἐν αὐτοῖς
πάντας ἤκουσα λέγοντας Τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τοῦ θρόνοῦ καὶ
τῷ ἀρνίῳ ἡ εὐλογία καὶ ἡ τιµὴ καὶ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ἀµήν. καὶ τὰ τέσσαρα ζῷα λέγοντα 14
τό ᾿Αµήν καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἔπεσον καὶ προσεκύνησαν.

Καὶ εἶδον ὅτι ἤνοιξεν τὸ ἀρνίον µίαν ἐκ τῶν ἑπτὰ σφραγί- 6
δων καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ζῴων λέγοντος ὡς φωνὴ
βροντῆς ῎Ερχου Καὶ ἴδε. καὶ ἰδοὺ ἵππος λευκός καὶ ὁ κα- 2
θήµενος ἐπ αὐτὸν ἔχων τόξον καὶ ἐδόθη αὐτῷ στέφανος καὶ

ἐξῆλθεν νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ. Καὶ ὅτε ἤνοιξεν τὴν δευτέ- 3
ραν σφραγῖδα ἤκουσα τοῦ δευτέρου ζῴου λέγοντος ῎Ερχου.

καὶ ἐξῆλθεν ἄλλος ἵππος πυρός καὶ τῷ καθηµένῳ ἐπ αὐτὸν 4
ἐδόθη αὐτῷ λαβεῖν τὴν εἰρήνην ἐκ τῆς γῆς ἵνα ἀλλήλους σφά-
v.10 καίc ποιέωviaa2s αὐτόςrpamp ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p βασιλεύςnamp καίc ἱερεύςnamp καίc
βασιλεύωvifa3p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.11 καίc ὁράωviaa1s καίc ἀκούωviaa1s ὡςbo φωνήnafs
ἄγγελοςngmp πολύςagmpn κύκλῳndms ὁdgms θρόνοςngms καίc ὁdgnp ζῷονngnp καίc ὁdgmp
πρεσβύτεροςagmpn καίc εἰµίviix3s ὁdnms ἀριθµόςnnms αὐτόςrpgmp µυριάςnnmp µυριάςngmp καίc
χιλιάςnnfp χιλιάςnnfp . v.12 λέγωvppanmp φωνήndfs µέγαςadfsn ἄξιοςannsn εἰµίvipx3s ὁdnns
ἀρνίονnnns ὁdnns σφάζωvpxpnns λαµβάνωvnaa ὁdafs δύναµιςnafs καίc ὁdams πλοῦτοςnams καίc
σοφίαnafs καίc ἰσχύςnafs καίc τιµήnafs καίc δόξαnafs καίc εὐλογίαnafs . v.13 καίc πᾶςaansn
κτίσµαnans ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc ὑποκάτωbo ὁdgfs
γῆngfs καίc ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs εἰµίvipx3s καίc ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdmp πᾶςaampn ἀκούωviaa1s
λέγωvppaamp ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms καίc ὁddns ἀρνίονndns ὁdnfs εὐλογίαnnfs
καίc ὁdnfs τιµήnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnns κράτοςnnns εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp
αἰώνngmp ἀµήνth . v.14 καίc ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp λέγωvppannp ὁdans ἀµήνth καίc
ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn πίπτωviaa3p καίc προσκυνέωviaa3p . 6. v.1 καίc ὁράωviaa1s ὅτιc
viaa3s dnns nnns nafs p dgfp tn ngfp
ἀνοίγω ὁ ἀρνίον εἷς ἐκ ὁ ἑπτά σφραγίς καίc ἀκούωviaa1s εἷςngns ἐκp
ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp λέγωvppagns ὡςbo φωνήnnfs βροντήngfs ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s .
v.2 καίc ἰδούvdaa2s ἵπποςnnms λευκόςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpams ἔχωvppanms
τόξονnans καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms στέφανοςnnms καίc ἐξέρχοµαιviaa3s νικάωvppanms καίc ἵναc
νικάωvsaa3s . v.3 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs δεύτεροςaafsn σφραγίςnafs ἀκούωviaa1s ὁdgns
δεύτεροςagnsn ζῷονngns λέγωvppagns ἔρχοµαιvipn2s .
5 ξωσιν καὶ ἐδόθη αὐτῷ µάχαιρα µεγάλη. Καὶ ὅτε ἤνοιξεν τὴν
σφραγῖδα τὴν τρίτην ἤκουσα τοῦ τρίτου ζῴου λέγοντος ῎Ερ-
χου καὶ ἴδε καὶ ἰδοὺ ἵππος µέλας καὶ ὁ καθήµενος ἐπ αὐτὸν
6 ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ. καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐν µέ-
σῳ τῶν τεσσάρων ζῴων λέγουσαν Χοῖνιξ σίτου δηναρίου καὶ
τρεῖς χοίνικες κριθῆς δηναρίου καὶ τὸ ἔλαιον καὶ τὸν οἶνον
7 µὴ ἀδικήσῃς. Καὶ ὅτε ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν τετάρτην ἤ-
8 κουσα τοῦ τετάρτου ζῴου λέγοντος ῎Ερχου Καὶ ἴδε. καὶ ἰδοὺ
ἵππος χλωρός καὶ ὁ καθήµενος ἐπάνω αὐτοῦ ὄνοµα αὐτῷ ὁ
Θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἠκολούθει αὐτῷ καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία
ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς γῆς ἀποκτεῖναι ἐν ῥοµφαίᾳ καὶ ἐν λιµῷ
9 καὶ ἐν θανάτῳ καὶ ὑπὸ τῶν θηρίων τῆς γῆς. Καὶ ὅτε ἤνοιξεν
τὴν πέµπτην σφραγῖδα εἶδον ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς
ψυχὰς τῶν ἐσφαγµένων διὰ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ διὰ τὴν
10 µαρτυρίαν τοῦ ἀρνίου ἣν εἶχον. καὶ ἔκραξαν φωνῇ µεγά-
λῃ λέγοντες ῞Εως πότε ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καὶ ἀληθινός οὐ
κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷµα ἡµῶν ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπὶ
11 τῆς γῆς. καὶ ἐδόθη αὐτοῖς ἑκάστῳ στολὴ λευκή καὶ ἐρρέθη
αὐτοῖς ἵνα ἀναπαύσωνται ἔτι χρόνον ἕως [οὗ] πληρώσωσιν καὶ
οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῶν [καὶ] οἱ µέλλον-
v.4 καίc ἐξέρχοµαιviaa3s ἄλλοςanmsn ἵπποςnnms πῦρanmsn καίc ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp
αὐτόςrpams δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms λαµβάνωvnaa ὁdafs εἰρήνηnafs ἐκp ὁdgfs γῆngfs ἵναc ἀλλήλωνreamp
σφάζωvsaa3p καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms µάχαιραnnfs µέγαςanfsn . v.5 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s
ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs τρίτοςaafsn ἀκούωviaa1s ὁdgns τρίτοςagnsn ζῷονngns λέγωvppagns ἔρχοµαιvipn2s
καίc ὁράωvdaa2s καίc ἰδούvdaa2s ἵπποςnnms µέλαςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpams
ἔχωvppanms ζυγόςnams ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms . v.6 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐνp
adnsn dgnp ngnp ngnp vppaafs
µέσος ὁ τέσσαρες ζῷον λέγω χοῖνιξnnms σῖτοςngms δηνάριονngns καίc
τρεῖςnnmp χοῖνιξnnmp κριθήngfs δηνάριονngns καίc ὁdans ἔλαιονnans καίc ὁdams οἶνοςnams µήxo
ἀδικέωvsaa2s . v.7 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs τέταρτοςaafsn ἀκούωviaa1s
ὁdgns τέταρτοςagnsn ζῷονngns λέγωvppagns ἔρχοµαιvipn2s καίc ὁράωvdaa2s . v.8 καίc ἰδούvdaa2s
ἵπποςnnms χλωρόςanmsn καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπάνωbo αὐτόςrpgms ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms
ὁdnms θάνατοςnnms καίc ὁdnms ᾅδηςnnms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms
ἐξουσίαnnfs ἐπίp ὁdans τέταρτοςaansn ὁdgfs γῆngfs ἀποκτείνωvnaa ἐνp ῥοµφαίαndfs καίc ἐνp λιµόςndms
καίc ἐνp θάνατοςndms καίc ὑπόp ὁdgnp θηρίονngnp ὁdgfs γῆngfs . v.9 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s
ὁdafs πέµπτοςaafsn σφραγίςnafs ὁράωviaa1s ὑποκάτωbo ὁdgns θυσιαστήριονngns ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp
σφάζωvpxpgmp διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ὁdgns ἀρνίονngns
ὅςrrafs ἔχωviia3p . v.10 καίc κράζωviaa3p φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanmp ἕωςc πότεxo ὁdnms
δεσπότηςnnms ὁdnms ἅγιοςanmsn καίc ἀληθινόςanmsn οὐxo κρίνωvipa2s καίc ἐκδικέωvipa2s ὁdans
αἷµαnans ἐγώrpg-p ἐκp ὁdgmp κατοικέωvppagmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
τες ἀποκτένεσθαι ὡς καὶ αὐτοί. Καὶ εἶδον ὅτε ἤνοιξεν τὴν 12
σφραγῖδα τὴν ἕκτην καὶ σεισµὸς µέγας ἐγένετο καὶ ὁ ἥλιος

µέλας ἐγένετο ὡς σάκκος τρίχινος καὶ ἡ σελήνη [ὅλη] ἐγένετο
ὡς αἷµα. καὶ οἱ ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ ἔπεσον εἰς τὴν γῆν 13
ὡς συκῆ βαλοῦσα τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέµου µεγάλου

σειοµένη. καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη ὡς βιβλίον ἑλισσόµε- 14
νον καὶ πᾶν ὄρος καὶ νῆσος ἐκ τῶν τόπων αὐτῶν ἐκινήθησαν.
καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ οἱ µεγιστᾶνες καὶ οἱ χιλίαρχοι καὶ 15
οἱ πλούσιοι καὶ οἱ ἰσχυροὶ καὶ πᾶς δοῦλος καὶ [πᾶσ] ἐλεύ-

θερος ἔκρυψαν ἑαυτοὺς εἰς τὰ σπήλαια καὶ εἰς τὰς πέτρας
τῶν ὀρέων. καὶ λέγουσιν τοῖς ὄρεσιν καὶ ταῖς πέτραις Πέσετε 16
ἐφ ἡµᾶς καὶ κρύψατε ἡµᾶς ἀπὸ προσώπου τοῦ καθηµένου

ἐπὶ τοῦ θρόνου καὶ ἀπὸ τῆς ὀργῆς τοῦ ἀρνίου. ὅτι ἦλθεν ἡ 17
ἡµέρα ἡ µεγάλη τῆς ὀργῆς αὐτοῦ, καὶ τίς δύναται σταθῆναι.

Καὶ Μετὰ τοῦτο εἶδον τέσσαρας ἀγγέλους ἑστῶτας ἐπὶ τὰς 7
τέσσαρας γωνίας τῆς γῆς κρατοῦντας τοὺς τέσσαρας ἀνέµους
τῆς γῆς ἵνα µὴ πνέῃ ἄνεµος ἐπὶ τῆς γῆς µήτε ἐπὶ τῆς θα-
λάσσης µήτε ἐπὶ τί δένδρον. καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀνα- 2
βαίνοντα ἀπὸ ἀνατολῆς ἡλίου ἔχοντα σφραγῖδα θεοῦ ζῶντος

καὶ ἔκραξεν φωνῇ µεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις οἷς ἐδόθη
v.11 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdmp ἕκαστοςadmsn στολήnnfs λευκόςanfsn καίc λέγωviap3s αὐτόςrpdmp
ἵναc ἀναπαύωvsam3p ἔτιbo χρόνοςnams ἕωςc οὐbo πληρόωvsaa3p καίc ὁdnmp σύνδουλοςnnmp
αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp ἀδελφόςnnmp αὐτόςrpgmp καίc ὁdnmp µέλλωvppanmp ἀποκτείνωvnpp ὡςbo
καίc αὐτόςrpnmp . v.12 καίc ὁράωviaa1s ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs σφραγίςnafs ὁdafs ἕκτοςaafsn
c nnms
καί σεισµός µέγαςanmsn γίνοµαιviad3s καίc ὁdnms ἥλιοςnnms µέλαςanmsn γίνοµαιviad3s ὡςbo
σάκκοςnnms τρίχινοςanmsn καίc ὁdnfs σελήνηnnfs ὅλοςanfsn γίνοµαιviad3s ὡςbo αἷµαnans . v.13 καίc
ὁdnmp ἀστήρnnmp ὁdgms οὐρανόςngms πίπτωviaa3p εἰςp ὁdafs γῆnafs ὡςbo συκῆnnfs βάλλωvpaanfs ὁdamp
ὄλυνθοςnamp αὐτόςrpgfs ὑπόp ἄνεµοςngms µέγαςagmsn σείωvpppnfs . v.14 καίc ὁdnms οὐρανόςnnms
viap3s bo nans vpppans c annsn nnns
ἀποχωρίζω ὡς βιβλίον ἑλίσσω καί πᾶς ὄρος καίc νῆσοςnnfs ἐκp ὁdgmp
τόποςngmp αὐτόςrpgmp κινέωviap3p . v.15 καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs καίc ὁdnmp
µεγιστάνnnmp καίc ὁdnmp χιλίαρξοςnnmp καίc ὁdnmp πλούσιοςanmpn καίc ὁdnmp ἰσχυρόςanmpn
καίc πᾶςanmsn δοῦλοςnnms καίc πᾶςanmsn ἐλεύθεροςanmsn κρύπτωviaa3p ἑαυτοῦrxamp εἰςp ὁdanp
σπήλαιονnanp καίc εἰςp ὁnafp πέτραnafp ὁdgnp ὄροςngnp . v.16 καίc λέγωvipa3p ὁddnp ὄροςndnp καίc
ὁddfp πέτραndfp πίπτωvdaa2p ἐπίp ἐγώrpa-p καίc κρύπτωvdaa2p ἐγώrpa-p ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms
κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms θρόνοςngms καίc ἀπόp ὁdgfs ὀργήngfs ὁdgns ἀρνίονngns . v.17 ὅτιc
ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ἡµέραnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms καίc τίςrqnms δύναµαιvipn3s
ἵστηµιvnap . 7. v.1 καίc µετάp οὗτοςrdans ὁράωviaa1s τέσσαρεςnamp ἄγγελοςnamp ἵστηµιvpxaamp
ἐπίp ὁdafp τέσσαρεςnafp γωνίαnafp ὁdgfs γῆngfs κρατέωvppaamp ὁdamp τέσσαρεςnamp ἄνεµοςnamp ὁdgfs
γῆngfs ἵναc µήxo πνέωvspa3s ἄνεµοςnnms ἐπίp ὁdgfs γῆngfs µήτεc ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs µήτεc ἐπίp
τίςrians δένδρονnans .
3 αὐτοῖς ἀδικῆσαι τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν. λέγων Μὴ ἀδι-

κήσητε τὴν γῆν µήτε τὴν θάλασσαν µήτε τὰ δένδρα ἄχρις οὗ
σφραγίσωµεν τοὺς δούλους τοῦ θεοῦ ἡµῶν ἐπὶ τῶν µετώπων
4 αὐτῶν. καὶ ἤκουσα τὸν ἀριθµὸν τῶν ἐσφραγισµένων ἑκατὸν
καὶ τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες ἐσφραγισµένοι ἐκ πά-
5 σης φυλῆς υἱῶν ᾿Ισραήλ, ἐκ φυλῆς ᾿Ιούδα δώδεκα χιλιάδες
[ἐσφραγισµένοι] ἐκ φυλῆς ῾Ρουβίµ δώδεκα χιλιάδες ἐκ φυλῆς
6 Γὰδ δώδεκα χιλιάδες. ἐκ φυλῆς ᾿Ασὴρ δώδεκα χιλιάδες ἐκ
φυλῆς Νεφθαλείµ δώδεκα χιλιάδες ἐκ φυλῆς Μανασσῆ δώ-
7 δεκα χιλιάδες. ἐκ φυλῆς Συµεὼν δώδεκα χιλιάδες ἐκ φυλῆς
8 Λευὶ δώδεκα χιλιάδες ἐκ φυλῆς ᾿Ισαχάρ δώδεκα χιλιάδες. ἐκ
φυλῆς Ζαβουλὼν δώδεκα χιλιάδες ἐκ φυλῆς ᾿Ιωσὴφ δώδεκα
χιλιάδες ἐκ φυλῆς Βενιαµὶν δώδεκα χιλιάδες ἐσφραγισµένοι.
9 Μετὰ ταῦτα εἶδον καὶ ἰδοὺ ὄχλος πολύς ὃν ἀριθµῆσαι οὐδεὶς
ἐδύνατο ἐκ παντὸς ἔθνους καὶ φυλῶν καὶ λαῶν καὶ γλωσσῶν
ἑστῶτας ἐνώπιον τοῦ θρόνου καὶ ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου περιβε-
βληµένους στολὰς λευκάς καὶ φοίνικας ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν.
10 καὶ κράζουσιν φωνῇ µεγάλῃ λέγοντες ῾Η σωτηρία τῷ θεῷ ἡµῶν
11 τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τῷ θρόνῳ καὶ τῷ ἀρνίῳ. καὶ πάντες οἱ ἄγγε-
λοι εἱστήκεισαν κύκλῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν πρεσβυτέρων καὶ
τῶν τεσσάρων ζῴων καὶ ἔπεσον ἐνώπιον τοῦ θρόνου [αὐτοῦ]
v.2 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn ἄγγελοςnams ἀναβαίνωvppaams ἀπόp ἀνατολήngfs ἥλιοςngms
ἔχωvppaams σφραγίςnafs θεόςngms ζάωvppagms καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn ὁddmp
τέσσαρεςndmp ἄγγελοςndmp ὅςrrdmp δίδωµιviap3s αὐτόςrpdmp ἀδικέωvnaa ὁdafs γῆnafs καίc ὁdafs
θάλασσαnafs . v.3 λέγωvppanms µήxo ἀδικέωvsaa2p ὁdafs γῆnafs µήτεc ὁdafs θάλασσαnafs µήτεc
danp nanp
ὁ δένδρον ἄχριp οὐbo σφραγίζωvsaa1p ὁdamp δοῦλοςnamp ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p ἐπίp
ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.4 καίc ἀκούωviaa1s ὁdams ἀριθµόςnams ὁdgmp σφραγίζωvpxpgmp
ἑκατόν καί τεσσεράκοντα τέσσαρεςnnfp χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp πᾶςagfsn φυλήngfs
tn c tn
υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp . v.5 ἐκp φυλήngfs ᾿Ιούδαςngms δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp ἐκp
ngfs
φυλή ῾Ρουβήν δώδεκαtn χιλιάςnnfp ἐκp φυλήngfs Γάδtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp .
tp
v.6 ἐκp
φυλήngfs ᾿Ασήρtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp ἐκp φυλήngfs Νεφθαλίµtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp ἐκp φυλήngfs
Μανασσῆngms δώδεκαtn χιλιάςnnfp . v.7 ἐκp φυλήngfs Συµεώνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp ἐκp
φυλήngfs Λευίtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp ἐκp φυλήngfs ᾿Ισσαχάρtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp . v.8 ἐκp
ngfs tp tn nnfp p ngfs tp tn nnfp
φυλή Ζαβουλών δώδεκα χιλιάς ἐκ φυλή ᾿Ιωσήφ δώδεκα χιλιάς ἐκ φυλήngfs
p
Βενιαµίνtp δώδεκαtn χιλιάςnnfp σφραγίζωvpxpnmp . v.9 µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc

ἰδούvdaa2s ὄχλοςnnms πολύςanmsn ὅςrrams ἀριθµέωvnaa οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s ἐκp πᾶςagnsn
ἔθνοςngns καίc φυλήngfp καίc λαόςngmp καίc γλῶσσαngfp ἵστηµιvpxaamp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms
καίc ἐνώπιονbo ὁdgns ἀρνίονngns περιβάλλωvpxpamp στολήnafp λευκόςaafpn καίc φοῖνιξnamp ἐνp ὁddfp
χείρndfp αὐτόςrpgmp . v.10 καίc κράζωvipa3p φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanmp ὁdnfs σωτηρίαnnfs
ὁddms θεόςndms ἐγώrpg-p ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp ὁddms θρόνοςndms καίc ὁddns ἀρνίονndns .
ἐπὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τῷ θεῷ. λέγοντες 12
᾿Αµήν ἡ εὐλογία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ σοφία καὶ ἡ εὐχαριστία καὶ

ἡ τιµὴ καὶ ἡ δύναµις καὶ ἡ ἰσχὺς τῷ θεῷ ἡµῶν εἰς τοὺς αἰῶνας
τῶν αἰώνων, ἀµήν. Καὶ ἀπεκρίθη εἷς ἐκ τῶν πρεσβυτέρων λέ- 13
γων µοι Οὗτοι οἱ περιβεβληµένοι τὰς στολὰς τὰς λευκὰς τίνες

εἰσὶν καὶ πόθεν ἦλθον. καὶ εἶπον αὐτῷ Κύριέ µου σὺ οἶδας 14
καὶ εἶπέν µοι Οὗτοί εἰσιν οἱ ἐρχόµενοι ἐκ τῆς θλίψεως τῆς

µεγάλης καὶ ἔπλυναν τὰς στολὰς αὐτῶν καὶ ἐλεύκαναν [αὐ-
τὰσ] ἐν τῷ αἵµατι τοῦ ἀρνίου. διὰ τοῦτό εἰσιν ἐνώπιον τοῦ 15
θρόνου τοῦ θεοῦ καὶ λατρεύουσιν αὐτῷ ἡµέρας καὶ νυκτὸς

ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ καὶ ὁ καθήµενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ σκηνώσει ἐπ
αὐτούς. οὐ πεινάσουσιν ἔτι οὐδὲ διψήσουσιν ἔτι οὐδ΄ οὐ µὴ 16
πέσῃ ἐπ αὐτοὺς ὁ ἥλιος οὐδὲ πᾶν καῦµα. ὅτι τὸ ἀρνίον τὸ 17
ἀνὰ µέσον τοῦ θρόνου ποιµανεῖ αὐτούς καὶ ὁδηγήσει αὐτοὺς

ἐπὶ ζωῆς πηγὰς ὑδάτων καὶ ἐξαλείψει ὁ θεὸς πᾶν δάκρυον ἐκ
τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν.
Καὶ ὅτε ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόµην ἐγένετο σιγὴ ἐν 8
τῷ οὐρανῷ ὡς ἡµιώριον. καὶ εἶδον τοὺς ἑπτὰ ἀγγέλους οἳ 2
ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ἑστήκασιν καὶ ἐδόθησαν αὐτοῖς ἑπτὰ σάλ-

πιγγες. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἦλθεν καὶ ἐστάθη ἐπὶ τοῦ θυσια- 3
v.11 καίc πᾶςanmpn ὁdnmp ἄγγελοςnnmp ἵστηµιviya3p κύκλῳndms ὁdgms θρόνοςngms καίc
ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp καίc πίπτωviaa3p ἐνώπιονbo ὁdgms
θρόνοςngms αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdanp πρόσωπονnanp αὐτόςrpgmp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms θεόςndms .
v.12 λέγωvppanmp ἀµήνth ὁdnfs εὐλογίαnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs καίc ὁdnfs σοφίαnnfs καίc ὁdnfs
εὐχαριστίαnnfs καίc ὁdnfs τιµήnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs ἰσχύςnnfs ὁddms θεόςndms
ἐγώrpg-p εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ἀµήνth . v.13 καίc ἀποκρίνοµαιviad3s εἷςnnms
ἐκp ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn λέγωvppanms ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp περιβάλλωvpxpnmp ὁdafp
στολήnafp ὁdafp λευκόςaafpn τίςrqnmp εἰµίvipx3p καίc πόθενbo ἔρχοµαιviaa3p . v.14 καίc λέγωviaa1s
αὐτόςrpdms κύριοςnvms ἐγώrpg-s σύrpn-s οἶδαvixa2s καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p
ὁdnmp ἔρχοµαιvppnnmp ἐκp ὁdgfs θλῖψιςngfs ὁdgfs µέγαςagfsn καίc πλύνωviaa3p ὁdafp στολήnafp
αὐτόςrpgmp καίc λευκαίνωviaa3p αὐτόςrpafp ἐνp ὁddns αἷµαndns ὁdgns ἀρνίονngns . v.15 διάp
οὗτοςrdans εἰµίvipx3p ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms καίc λατρεύωvipa3p αὐτόςrpdms
ἡµέραngfs καίc νύξngfs ἐνp ὁddms ναόςndms αὐτόςrpgms καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁddms
θρόνοςndms σκηνόωvifa3s ἐπίp αὐτόςrpamp . v.16 οὐxo πεινάωvifa3p ἔτιbo οὐδέbo διψάωvifa3p
bo bo xo xo vsaa3s p rpamp dnms
ἔτι οὐδέ ὅς µή πίπτω ἐπί αὐτός ὁ ἥλιοςnnms οὐδέbo πᾶςannsn καῦµαnnns .
v.17 ὅτιc ὁdnns ἀρνίονnnns ὁdnns ἀνάp µέσοςaansn ὁdgms θρόνοςngms ποιµαίνωvifa3s αὐτόςrpamp
καίc ὁδηγέωvifa3s αὐτόςrpamp ἐπίp ζωήngfs πηγήnafp ὕδωρngnp καίc ἐξαλείφωvifa3s ὁdnms θεόςnnms
πᾶςaansn δάκρυονnans ἐκp ὁdgmp ὀφθαλµόςngmp αὐτόςrpgmp . 8. v.1 καίc ὅτεbo ἀνοίγωviaa3s ὁdafs
nafs dafs aafsn viad3s nnfs p ddms
σφραγίς ὁ ἕβδοµος γίνοµαι σιγή ἐν ὁ οὐρανόςndms ὡςbo ἡµιώριονnans .
v.2 καίc ὁράωviaa1s ὁdamp ἑπτάtn ἄγγελοςnamp ὅςrrnmp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms ἵστηµιvixa3p καίc
δίδωµιviap3p αὐτόςrpdmp ἑπτάtn σάλπιγξnnfp .
στηρίου ἔχων λιβανωτὸν χρυσοῦν καὶ ἐδόθη αὐτῷ θυµιάµατα

πολλὰ ἵνα δώσῃ ταῖς προσευχαῖς τῶν ἁγίων πάντων ἐπὶ τὸ θυ-
4 σιαστήριον τὸ χρυσοῦν τὸ ἐνώπιον τοῦ θρόνου. καὶ ἀνέβη ὁ
καπνὸς τῶν θυµιαµάτων ταῖς προσευχαῖς τῶν ἁγίων ἐκ χειρὸς
5 τοῦ ἀγγέλου ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. καὶ εἴληφεν ὁ ἄγγελος τὸν
λιβανωτόν καὶ ἐγέµισεν αὐτὸν ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ θυσιαστηρίου
καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν γῆν καὶ ἐγένοντο βρονταὶ καὶ φωναὶ καὶ
6 ἀστραπαὶ καὶ σεισµός. Καὶ οἱ ἑπτὰ ἄγγελοι οἱ ἔχοντες τὰς
7 ἑπτὰ σάλπιγγας ἡτοίµασαν εαὐτοὺς ἵνα σαλπίσωσιν. Καὶ ὁ
πρῶτος ἐσάλπισεν, καὶ ἐγένετο χάλαζα καὶ πῦρ µεµιγµένα ἐν
αἵµατι καὶ ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν καὶ τὸ τρίτον τῆς γῆς κατεκάη
καὶ τὸ τρίτον τῶν δένδρων κατεκάη καὶ πᾶς χόρτος χλωρὸς κα-
8 τεκάη. Καὶ ὁ δεύτερος ἄγγελος ἐσάλπισεν, καὶ ὡς ὄρος µέγα
καιόµενον ἐβλήθη εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῆς
9 θαλάσσης αἷµα. καὶ ἀπέθανεν τὸ τρίτον τῶν κτισµάτων ἐν τῇ
θαλάσσῃ τὰ ἔχοντα ψυχάς καὶ τὸ τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρη.
10 Καὶ ὁ τρίτος ἄγγελος ἐσάλπισεν, καὶ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ
ἀστὴρ µέγας καιόµενος ὡς λαµπάς καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον
11 τῶν ποταµῶν καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων. καὶ τὸ ὄνοµα
τοῦ ἀστέρος λέγεται ὁ ῎Αψινθος καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῶν ὑδά-
των εἰς ἄψινθον καὶ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν
v.3 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms ἔρχοµαιviaa3s καίc ἵστηµιviap3s ἐπίp ὁdgns θυσιαστήριονngns
ἔχωvppanms λίβανοςaamsn χρυσοῦςaamsn καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms θυµίαµαnnnp πολύςannpn ἵναc
δίδωµιvsaa3s ὁddfp προσευχήndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn πᾶςagmpn ἐπίp ὁdans θυσιαστήριονnans ὁdans
χρυσοῦςaansn ὁdans ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms . v.4 καίc ἀναβαίνωviaa3s ὁdnms καπνόςnnms
ὁdgnp θυµίαµαngnp ὁddfp προσευχήndfp ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἐκp χείρngfs ὁdgms ἄγγελοςngms ἐνώπιονbo
ὁdgms θεόςngms . v.5 καίc λαµβάνωvixa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdams λίβανοςaamsn καίc γεµίζωviaa3s
αὐτόςrpams ἐκp ὁdgns πῦρngns ὁdgns θυσιαστήριονngns καίc βάλλωviaa3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc
γίνοµαιviad3p βροντήnnfp καίc φωνήnnfp καίc ἀστραπήnnfp καίc σεισµόςnnms . v.6 καίc ὁdnmp
ἑπτάtn ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἔχωvppanmp ὁdafp ἑπτάtn σάλπιγξnafp ἑτοιµάζωviaa3p ἑαυτοῦrxamp ἵναc
σαλπίζωvsaa3p . v.7 καίc ὁdnms πρῶτοςanmsn σαλπίζωviaa3s καίc γίνοµαιviad3s χάλαζαnnfs καίc
πῦρnnns µίγνυµιvpxpnnp ἐνp αἷµαndns καίc βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdnns τρίτοςannsn
ὁdgfs γῆngfs κατακαίωviap3s καίc ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgnp δένδρονngnp κατακαίωviap3s καίc
πᾶςanmsn χόρτοςnnms χλωρόςanmsn κατακαίωviap3s . v.8 καίc ὁdnms δεύτεροςanmsn ἄγγελοςnnms
viaa3s c bo nnns annsn vpppnns
σαλπίζω καί ὡς ὄρος µέγας καίω βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs
καίc γίνοµαιviad3s ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgfs θάλασσαngfs αἷµαnnns . v.9 καίc ἀποθνῄσκωviaa3s
dnns annsn dgnp ngnp p ddfs ndfs dnnp vppannp
ὁ τρίτος ὁ κτίσµα ἐν ὁ θάλασσα ὁ ἔχω ψυχήnafp καίc ὁdnns
τρίτοςannsn ὁdgnp πλοῖονngnp διαφθείρωviap3s . v.10 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἄγγελοςnnms
σαλπίζωviaa3s καίc πίπτωviaa3s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀστήρnnms µέγαςanmsn καίωvpppnms ὡςbo
λαµπάςnnfs καίc πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdans τρίτοςaansn ὁdgmp ποταµόςngmp καίc ἐπίp ὁdafp πηγήnafp
ὁdgnp ὕδωρngnp .
ὑδάτων ὅτι ἐπικράνθησαν. Καὶ ὁ τέταρτος ἄγγελος ἐσάλπι- 12
σεν, καὶ ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ ἡλίου καὶ τὸ τρίτον τῆς σελήνης
καὶ τὸ τρίτον τῶν ἀστέρων ἵνα σκοτισθῇ τὸ τρίτον αὐτῶν καὶ ἡ
ἡµέρα µὴ φαίνῃ τὸ τρίτον αὐτῆς καὶ ἡ νὺξ ὁµοίως. Καὶ εἶδον 13
καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετοµένου ἐν µεσουρανήµατι λέγον-

τος φωνῇ µεγάλῃ Οὐαὶ οὐαὶ οὐαὶ τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς
ἐκ τῶν λοιπῶν φωνῶν τῆς σάλπιγγος τῶν τριῶν ἀγγέλων τῶν
µελλόντων σαλπίζειν.
Καὶ ὁ πέµπτος ἄγγελος ἐσάλπισεν, καὶ εἶδον ἀστέρα ἐκ τοῦ 9
οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τὴν γῆν καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλεὶς τοῦ
φρέατος τῆς ἀβύσσου. [καὶ ἤνοιξεν τὸ φρέαρ τῆς ἀβύσσου] 2
καὶ ἀνέβη καπνὸς ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνὸς καµίνου καιο-

µένης καὶ ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ
φρέατος. καὶ ἐκ τοῦ καπνοῦ ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τὴν γῆν 3
καὶ ἐδόθη αὐταῖς ἐξουσία ὡς ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ σκορπίοι

τῆς γῆς. καὶ ἐρρέθη αὐταῖς ἵνα µὴ αδικήσωσιν τὸν χόρ- 4
τον τῆς γῆς οὐδὲ πᾶν χλωρὸν οὐδὲ πᾶν δένδρον εἰ µὴ τοὺς
ἀνθρώπους οἵτινες οὐκ ἔχουσιν τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ
τῶν µετώπων αὐτῶν. καὶ ἐδόθη αὐταῖς ἵνα µὴ ἀποκτείνωσιν 5
αὐτούς ἀλλ ἵνα βασανισθῶσιν µῆνας πέντε καὶ ὁ βασανισµὸς

v.11 καίc ὁdnns ὄνοµαnnns ὁdgms ἀστήρngms λέγωvipp3s ὁdnms ῎Αψινθοςnnfs καίc γίνοµαιviad3s
ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgnp ὕδωρngnp εἰςp ἄψινθοςnafs καίc πολύςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
ἀποθνῄσκωviaa3p ἐκp ὁdgnp ὕδωρngnp ὅτιc πικραίνωviap3p . v.12 καίc ὁdnms τέταρτοςanmsn
ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc πλήσσωviap3s ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgms ἥλιοςngms καίc ὁdnns
τρίτοςannsn ὁdgfs σελήνηngfs καίc ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgmp ἀστήρngmp ἵναc σκοτίζωvsap3s ὁdnns
τρίτοςannsn αὐτόςrpgmp καίc ὁdnfs ἡµέραnnfs µήxo φαίνωvspa3s ὁdans τρίτοςaansn αὐτόςrpgfs καίc
ὁdnfs νύξnnfs ὁµοίωςbo . v.13 καίc ὁράωviaa1s καίc ἀκούωviaa1s εἷςngms ἀετόςngms πέτοµαιvppngms
p ndns
ἐν µεσουράνηµα λέγωvppagms φωνήndfs µέγαςadfsn οὐαίi οὐαίi οὐαίi ὁddmp κατοικέωvppadmp
ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ἐκp ὁdgmp λοιπόςagmpn φωνήngmp ὁdgfs σάλπιγξngfs ὁdgmp τρεῖςngmp ἄγγελοςngmp
ὁdgmp µέλλωvppagmp σαλπίζωvnpa . 9. v.1 καίc ὁdnms πέµπτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s
καίc ὁράωviaa1s ἀστήρnams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms πίπτωvpxaams εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdms ὁdnfs κλείςnnfs ὁdgns φρέαρngns ὁdgfs ἄβυσσοςngfs . v.2 καίc ἀνοίγωviaa3s ὁdans
φρέαρnans ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc ἀναβαίνωviaa3s καπνόςnnms ἐκp ὁdgns φρέαρngns ὡςbo καπνόςnnms
κάµινοςngfs καίωvpppgfs καίc σκοτίζωviap3s ὁdnms ἥλιοςnnms καίc ὁdnms ἀήρnnms ἐκp ὁdgms
καπνόςngms ὁdgns φρέαρngns . v.3 καίc ἐκp ὁdgms καπνόςngms ἐξέρχοµαιviaa3p ἀκρίςnnfp εἰςp
dafs nafs c viap3s
ὁ γῆ καί δίδωµι αὐτόςrpdfp ἐξουσίαnnfs ὡςbo ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs ὁdnmp σκορπίοςnnmp
ὁdgfs γῆngfs . v.4 καίc λέγωviap3s αὐτόςrpdfp ἵναc µήxo ἀδικέωvsaa3p ὁdams χόρτοςnams ὁdgfs
γῆngfs οὐδέbo πᾶςaansn χλωρόςaansn οὐδέbo πᾶςaansn δένδρονnans εἰqo µήxo ὁdamp ἄνθρωποςnamp
ὅστιςrrnmp οὐxo ἔχωvipa3p ὁdafs σφραγίςnafs ὁdgms θεόςngms ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp .
6 αὐτῶν ὡς βασανισµὸς σκορπίου ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον. καὶ

ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις ζητήσουσιν οἱ ἄνθρωποι τὸν θάνατον
καὶ οὐ µὴ εὑρήσουσιν αὐτόν καὶ ἐπιθυµήσουσιν ἀποθανεῖν
7 καὶ φεύξεται ἀπ αὐτῶν ὁ θάνατος. Καὶ τὰ ὁµοιώµατα τῶν
ἀκρίδων ὅµοια ἵπποις ἡτοιµασµένοις εἰς πόλεµον καὶ ἐπὶ τὰς
κεφαλὰς αὐτῶν ὡς στέφανοι χρυσοῖ καὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὡς
8 πρόσωπα ἀνθρώπων. καὶ εἶχον τρίχας ὡς τρίχας γυναικῶν
9 καὶ οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὡς λεόντων ἦσαν. καὶ εἶχον θώρακας
ὡς θώρακας σιδηροῦς καὶ ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς
10 φωνὴ ἁρµάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεµον. καὶ
ἔχουσιν οὐρὰς ὁµοίας σκορπίοις καὶ κέντρα καὶ ἐν ταῖς οὐ-
ραῖς αὐτῶν ἐξουσίαν ἔχουσιν τοῦ ἀδικῆσαι τοὺς ἀνθρώπους
11 µῆνας πέντε. ἔχουσαι βασιλέα ἐπ αὐτῶν ἄγγελον τῆς ἀβύσ-
σου ὄνοµα αὐτῷ ῾Εβραϊστὶ ᾿Αββαδών ἐν δέ τῇ ῾Ελληνικῇ ὄνοµα
12 ἔχει ᾿Απολλύων. ῾Η οὐαὶ ἡ µία ἀπῆλθεν, ἰδοὺ ἔρχεται ἔτι
13 δύο οὐαὶ µετὰ ταῦτα. Καὶ ὁ ἕκτος ἄγγελος ἐσάλπισεν, καὶ
ἤκουσα φωνὴν µίαν ἐκ τῶν τεσσάρων κεράτων τοῦ θυσιαστη-
14 ρίου τοῦ χρυσοῦ τοῦ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. λέγουσαν τῷ ἕκτῳ
ἀγγέλῳ ὁ ἔχων τὴν σάλπιγγα Λῦσον τοὺς τέσσαρας ἀγγέλους
15 τοὺς δεδεµένους ἐπὶ τῷ ποταµῷ τῷ µεγάλῳ Εὐφράτῃ. καὶ
v.5 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdfp ἵναc µήxo ἀποκτείνωvspa3p αὐτόςrpamp ἀλλάc ἵναc βασανίζωvsap3p
µήνnamp πέντεtn καίc ὁdnms βασανισµόςnnms αὐτόςrpgfp ὡςbo βασανισµόςnnms σκορπίοςngms
ὅτανc παίωvsaa3s ἄνθρωποςnams . v.6 καίc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ἐκεῖνοςrddfp ζητέωvifa3p ὁdnmp
nnmp dams nams
ἄνθρωπος ὁ θάνατος καίc οὐxo µήxo εὑρίσκωvifa3p αὐτόςrpams καίc ἐπιθυµέωvifa3p
ἀποθνῄσκωvnaa καίc φεύγωvifd3s ἀπόp αὐτόςrpgmp ὁdnms θάνατοςnnms . v.7 καίc ὁdnnp
nnnp dgfp ngfp annpn ndmp vpxpdmp
ὁµοίωµα ὁ ἀκρίς ὅµοιος ἵππος ἑτοιµάζω εἰς πόλεµοςnams καίc
p
ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgfp ὡςbo στέφανοςnnmp χρυσοῦςanmpn καίc ὁdnnp πρόσωπονnnnp
αὐτόςrpgfp ὡςbo πρόσωπονnnnp ἄνθρωποςngmp . v.8 καίc ἔχωviia3p θρίξnafp ὡςbo θρίξnafp
γυνήngfp καίc ὁdnmp ὀδούςnnmp αὐτόςrpgfp ὡςbo λέωνngmp εἰµίviix3p . v.9 καίc ἔχωviia3p
namp bo namp aampn c dnfs nnfs dgfp
θώραξ ὡς θώραξ σιδηροῦς καί ὁ φωνή ὁ πτέρυξngfp αὐτόςrpgfp
ὡςbo φωνήnnfs ἅρµαngnp ἵπποςngmp πολύςagmpn τρέχωvppagmp εἰςp πόλεµοςnams . v.10 καίc
vipa3p nafp aafpn ndmp c nanp c p ddfp ndfp
ἔχω οὐρά ὅµοιος σκορπίος καί κέντρον καί ἐν ὁ οὐρά αὐτόςrpgfp
ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3p ὁdgms ἀδικέωvnaa ὁdamp ἄνθρωποςnamp µήνnamp πέντεtn . v.11 ἔχωvppanfp
βασιλεύςnams ἐπίp αὐτόςrpgfp ἄγγελοςnams ὁdgfs ἄβυσσοςngfs ὄνοµαnnns αὐτόςrpdms ῾Εβραϊστίbo
᾿Αβαδδώνtp ἐνp δέc ὁddfs ῾Ελληνικόςadfsn ὄνοµαnnns ἔχωvipa3s ᾿Απολλύωνnnms . v.12 ὁdnfs
οὐαίto ὁdnfs εἷςnnfs ἀπέρχοµαιviaa3s ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s ἔτιbo δύοtn οὐαίto µετάp οὗτοςrdanp .
v.13 καίc ὁdnms ἕκτοςanmsn ἄγγελοςnnms σαλπίζωviaa3s καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs εἷςnafs ἐκp
ὁdgnp τέσσαρεςngnp κέραςngnp ὁdgns θυσιαστήριονngns ὁdgns χρυσοῦςagnsn ὁdgns ἐνώπιονbo ὁdgms
θεόςngms . v.14 λέγωvppaafs ὁddms ἕκτοςadmsn ἄγγελοςndms ὁdnms ἔχωvppanms ὁdafs σάλπιγξnafs
λύωvdaa2s ὁdamp τέσσαρεςnamp ἄγγελοςnamp ὁdamp δέωvpxpamp ἐπίp ὁddms ποταµόςndms ὁddms
µέγαςadmsn Εὐφράτηςndms .
ἐλύθησαν οἱ τέσσαρες ἄγγελοι οἱ ἡτοιµασµένοι εἰς τὴν ὥραν

καὶ [εἰσ] τὴν ἡµέραν καὶ µῆνα καὶ ἐνιαυτόν ἵνα ἀποκτείνωσιν
τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων. καὶ ὁ ἀριθµὸς τῶν στρατευµάτων 16
τοῦ ἵππου µυριάδες µυριάδων ἤκουσα τὸν ἀριθµὸν αὐτῶν.

καὶ οὕτως εἶδον τοὺς ἵππους ἐν τῇ ὁράσει καὶ τοὺς καθηµέ- 17
νους ἐπ αὐτῶν ἔχοντας θώρακας πυρίνους καὶ ὑακινθίνους

καὶ θειώδεις καὶ αἱ κεφαλαὶ τῶν ἵππων ὡς κεφαλαὶ λεόντων
καὶ ἐκ τῶν στοµάτων αὐτῶν ἐκπορεύεται πῦρ καὶ καπνὸς καὶ
θεῖον. ἀπὸ τῶν τριῶν πληγῶν τούτων ἀπεκτάνθησαν τὸ τρίτον 18
τῶν ἀνθρώπων ἀπό τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ καπνοῦ καὶ τοῦ θείου
τοῦ ἐκπορευοµένου ἐκ τῶν στοµάτων αὐτῶν. ἡ γὰρ ἐξουσία 19
τῶν ἵππων ἐν τῷ στόµατι αὐτῶν ἐστιν καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐ-

τῶν αἱ γὰρ οὐραὶ αὐτῶν ὅµοιαι ὄφεων ἔχουσαι κεφαλάς καὶ
ἐν αὐταῖς ἀδικοῦσιν. Καὶ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων οἳ οὐκ 20
ἀπεκτάνθησαν ἐν ταῖς πληγαῖς ταύταις οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν

ἔργων τῶν χειρῶν αὐτῶν ἵνα µὴ προσκυνήσωσιν τὰ δαιµόνια
καὶ τὰ εἴδωλα τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ [καὶ τὰ χαλκᾶ] καὶ τὰ
λίθινα καὶ τὰ ξύλινα ἃ οὔτε βλέπειν δύναται οὔτε ἀκούειν οὔτε
περιπατεῖν. καὶ οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν φόνων αὐτῶν οὔτε ἐκ 21
τῶν φαρµακειῶν αὐτῶν οὔτε ἐκ τῆς πορνείας αὐτῶν οὔτε ἐκ

τῶν κλεµµάτων αὐτῶν.
v.15 καίc λύωviap3p ὁdnmp τέσσαρεςnnmp ἄγγελοςnnmp ὁdnmp ἑτοιµάζωvpxpnmp εἰςp ὁdafs ὥραnafs
καίc εἰςp ὁdafs ἡµέραnafs καίc µήνnams καίc ἐνιαυτόςnams ἵναc ἀποκτείνωvspa3p ὁdans τρίτοςaansn
ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.16 καίc ὁdnms ἀριθµόςnnms ὁdgnp στράτευµαngnp ὁdgms ἵπποςngms
µυριάςnnmp µυριάςngmp ἀκούωviaa1s ὁdams ἀριθµόςnams αὐτόςrpgnp . v.17 καίc οὕτωbo ὁράωviaa1s
ὁdamp ἵπποςnamp ἐνp ὁddfs ὅρασιςndfs καίc ὁdamp κάθηµαιvppnamp ἐπίp αὐτόςrpgmp ἔχωvppaamp
θώραξnamp πύρινοςaampn καίc ὑακίνθινοςaampn καίc θειώδηςaampn καίc ὁdnfp κεφαλήnnfp ὁdgmp
ἵπποςngmp ὡςbo κεφαλήnnfp λέωνngmp καίc ἐκp ὁdgnp στόµαngnp αὐτόςrpgmp ἐκπορεύοµαιvipn3s
πῦρnnns καίc καπνόςnnms καίc θεῖονnnns . v.18 ἀπόp ὁdgfp τρεῖςngfp πληγήngfp οὗτοςrdgfp
ἀποκτείνωviap3p ὁdnns τρίτοςannsn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀπόp ὁdgns πῦρngns καίc ὁdgms καπνόςngms
καίc ὁdgns θεῖονngns ὁdgns ἐκπορεύοµαιvppngns ἐκp ὁdgnp στόµαngnp αὐτόςrpgmp . v.19 ὁdnfs γάρc
ἐξουσίαnnfs ὁdgmp ἵπποςngmp ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp εἰµίvipx3s καίc ἐνp ὁddfp οὐράndfp
αὐτόςrpgmp ὁdnfp γάρc οὐράnnfp αὐτόςrpgmp ὅµοιοςanfpn ὄφιςngmp ἔχωvppanfp κεφαλήnafp καίc ἐνp
αὐτόςrpdfp ἀδικέωvipa3p . v.20 καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ὅςrrnmp οὐxo
ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddfp πληγήndfp οὗτοςrddfp ὅςxo µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp ὁdgfp
χείρngfp αὐτόςrpgmp ἵναc µήxo προσκυνέωvsaa3p ὁdanp δαιµόνιονnanp καίc ὁdanp εἴδωλονnanp ὁdanp
χρυσοῦςaanpn καίc ὁdanp ἀργυροῦςaanpn καίc ὁdanp χαλκοῦςaanpn καίc ὁdanp λίθινοςaanpn καίc
ὁdanp ξύλινοςaanpn ὅςrranp οὔτεc βλέπωvnpa δύναµαιvipn3s οὔτεc ἀκούωvnpa οὔτεc περιπατέωvnpa .
v.21 καίc οὐxo µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgmp φόνοςngmp αὐτόςrpgmp οὔτεc ἐκp ὁdgfp φαρµακείαngfp
αὐτόςrpgmp οὔτεc ἐκp ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgmp οὔτεc ἐκp ὁdgnp κλέµµαngnp αὐτόςrpgmp .
10 Καὶ εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ

περιβεβληµένον νεφέλην καὶ ἡ ἶρις ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ καὶ
τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς στῦλοι
2 πυρός. καὶ ἔχων ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ βιβλίον ἀνεῳγµένον, καὶ
ἔθηκεν τὸν πόδα αὐτοῦ τὸν δεξιὸν ἐπὶ τῆς θαλάσσης τὸν δὲ
3 εὐώνυµον ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἔκραξεν φωνῇ µεγάλῃ ὥσπερ
λέων µυκᾶται καὶ ὅτε ἔκραξεν ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταὶ τὰς
4 ἑαυτῶν φωνάς. καὶ ὅτε ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί ἔµελλον
γράφειν καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λέγουσαν Σφρά-
5 γισον ἃ ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί καὶ µὴ αὐτὰ γράψῃς. Καὶ
ὁ ἄγγελος ὃν εἶδον ἑστῶτα ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς
6 ἦρεν τὴν χεῖρα αὐτοῦ τὴν δεξιὰν εἰς τὸν οὐρανὸν. καὶ ὤµο-
σεν [ἐν] τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων ὃς ἔκτισεν τὸν
οὐρανὸν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ καὶ τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ καὶ τὴν
7 θάλασσαν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ὅτι χρόνος οὐκέτι ἔσται. ἀλλ ἐν ταῖς
ἡµέραις τῆς φωνῆς τοῦ ἑβδόµου ἀγγέλου ὅταν µέλλῃ σαλπί-
ζειν καὶ ἐτελέσθη τὸ µυστήριον τοῦ θεοῦ ὡς εὐηγγέλισεν τοὺς
8 δούλους αὐτοῦ τοὺς προφήτας. Καὶ ἡ φωνὴ ἣν ἤκουσα ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ πάλιν λαλοῦσα µετ ἐµοῦ καὶ λέγουσα, ῞Υπαγε
λάβε τὸ βιβλιδάριον τὸ ἀνεῳγµένον ἐν τῇ χειρὶ τοῦ ἀγγέλου
10. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams ἰσχυρόςaamsn καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
περιβάλλωvpxpams νεφέληnafs καίc ὁdnfs ἶριςnnfs ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms καίc ὁdnns
πρόσωπονnnns αὐτόςrpgms ὡςbo ὁdnms ἥλιοςnnms καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgms ὡςbo στῦλοςnnmp
πῦρngns . v.2 καίc ἔχωvppanms ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms βιβλίονnans ἀνοίγωvpxpans καίc
viaa3s
τίθηµι ὁdams πούςnams αὐτόςrpgms ὁdams δεξιόςaamsn ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs ὁdams δέc
εὐώνυµοςaamsn ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . v.3 καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn ὥσπερbo λέωνnnms
vipn3s c bo viaa3s
µυκάοµαι καί ὅτε κράζω λαλέωviaa3p ὁdnfp ἑπτάtn βροντήnnfp ὁdafp ἑαυτοῦrxgmp
φωνήnafp . v.4 καίc ὅτεbo λαλέωviaa3p ὁdnfp ἑπτάtn βροντήnnfp µέλλωviia1s γράφωvnpa καίc
ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs σφραγίζωvdaa2s ὅςrranp λαλέωviaa3p ὁdnfp
ἑπτάtn βροντήnnfp καίc µήxo αὐτόςrpanp γράφωvsaa2s . v.5 καίc ὁdnms ἄγγελοςnnms ὅςrrams
viaa1s vpxaams p dgfs ngfs
ὁράω ἵστηµι ἐπί ὁ θάλασσα καί ἐπί ὁdgfs γῆngfs αἴρωviaa3s ὁdafs χείρnafs
c p
αὐτόςrpgms ὁdafs δεξιόςaafsn εἰςp ὁdams οὐρανόςnams . v.6 καίc ὀµνύωviaa3s ἐνp ὁddms ζάωvppadms
εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp ὅςrrnms κτίζωviaa3s ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdanp ἐνp
αὐτόςrpdms καίc ὁdafs γῆnafs καίc ὁdanp ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ὁdafs θάλασσαnafs καίc ὁdanp ἐνp
αὐτόςrpdfs ὅτιc χρόνοςnnms οὐκέτιbo εἰµίvifx3s . v.7 ἀλλάc ἐνp ὁddfp ἡµέραndfp ὁdgfs φωνήngfs ὁdgms
ἕβδοµοςagmsn ἄγγελοςngms ὅτανc µέλλωvspa3s σαλπίζωvnpa καίc τελέωviap3s ὁdnns µυστήριονnnns
ὁdgms θεόςngms ὡςbo εὐαγγελίζωviaa3s ὁdamp δοῦλοςnamp αὐτόςrpgms ὁdamp προφήτηςnamp .
τοῦ ἑστῶτος ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἀπῆλ- 9
θον πρὸς τὸν ἄγγελον λέγων αὐτῷ δοῦναί µοι τὸ βιβλιδάριον

καὶ λέγει µοι Λάβε καὶ κατάφαγε αὐτό καὶ πικρανεῖ σου τὴν
κοιλίαν ἀλλ ἐν τῷ στόµατί σου ἔσται γλυκὺ ὡς µέλι. καὶ ἔλα- 10
βον τὸ βιβλίον ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ ἀγγέλου καὶ κατέφαγον αὐτό

καὶ ἦν ἐν τῷ στόµατί µου ὡς µέλι γλυκύ καὶ ὅτε ἔφαγον αὐτό
ἐπικράνθη ἡ κοιλία µου. καὶ λέγει µοι ∆εῖ σε πάλιν προφη- 11
τεῦσαι ἐπὶ λαοῖς καὶ ἐπὶ ἔθνεσιν καὶ γλώσσαις καὶ βασιλεῦσιν
πολλοῖς.
Καὶ ἐδόθη µοι κάλαµος ὅµοιος ῥάβδῳ λέγων ῎Εγειραι, καὶ 11
µέτρησον τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ τοὺς
προσκυνοῦντας ἐν αὐτῷ. καὶ τὴν αὐλὴν τὴν ἔξωθεν τοῦ ναοῦ 2
ἔκβαλε ἔξω, καὶ µὴ αὐτὴν µετρήσῃς ὅτι ἐδόθη τοῖς ἔθνεσιν

καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν πατήσουσιν µῆνας τεσσαράκοντα καὶ
δύο. καὶ δώσω τοῖς δυσὶν µάρτυσίν µου καὶ προφητεύσουσιν 3
ἡµέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα περιβεβληµένοι σάκκους.

οὗτοί εἰσιν αἱ δύο ἐλαῖαι καὶ αἱ δύο λυχνίαι αἱ ἐνώπιον τοῦ 4
κυρίου τῆς γῆς ἑστῶσαι. καὶ εἴ τις αὐτοὺς θέλει ἀδικῆσαι 5
πῦρ ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ στόµατος αὐτῶν καὶ κατεσθίει τοὺς

ἐχθροὺς αὐτῶν, καὶ εἴ τις θέλει αὐτοὺς ἀδικῆσαι οὕτως δεῖ
v.8 καίc ὁdnfs φωνήnnfs ὅςrrafs ἀκούωviaa1s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms πάλινbo λαλέωvppanfs µετάp
ἐγώrpg-s καίc λέγωvppanfs ὑπάγωvdpa2s λαµβάνωvdaa2s ὁdans βιβλαρίδιονnans ὁdans ἀνοίγωvpxpans
ἐνp ὁddfs χείρndfs ὁdgms ἄγγελοςngms ὁdgms ἵστηµιvpxagms ἐπίp ὁdgfs θάλασσαngfs καίc ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs . v.9 καίc ἀπέρχοµαιviaa1s πρόςp ὁdams ἄγγελοςnams λέγωvppanms αὐτόςrpdms δίδωµιvnaa
ἐγώrpd-s ὁdans βιβλαρίδιονnans καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s λαµβάνωvdaa2s καίc κατεσθίωvdaa2s
αὐτόςrpans καίc πικραίνωvifa3s σύrpg-s ὁdafs κοιλίαnafs ἀλλάc ἐνp ὁddns στόµαndns σύrpg-s εἰµίvifx3s
γλυκύςannsn ὡςbo µέλιnnns . v.10 καίc λαµβάνωviaa1s ὁdans βιβλίονnans ἐκp ὁdgfs χείρngfs ὁdgms
ngms c viaa1s
ἄγγελος καί κατεσθίω αὐτόςrpans καίc εἰµίviix3s ἐνp ὁddns στόµαndns ἐγώrpg-s ὡςbo
µέλιnnns γλυκύςannsn καίc ὅτεbo ἐσθίωviaa1s αὐτόςrpans πικραίνωviap3s ὁdnfs κοιλίαnnfs ἐγώrpg-s .
v.11 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s δεῖvipq3s σύrpa-s πάλινbo προφητεύωvnaa ἐπίp λαόςndmp καίc ἐπίp
ἔθνοςndnp καίc γλῶσσαndfp καίc βασιλεύςndmp πολύςadmpn . 11. v.1 καίc δίδωµιviap3s ἐγώrpd-s
nnms anmsn ndfs vppanms vdam2s
κάλαµος ὅµοιος ῥάβδος λέγω ἐγείρω καίc µετρέωvdaa2s ὁdams ναόςnams
ὁdgms θεόςngms καίc ὁdans θυσιαστήριονnans καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp ἐνp αὐτόςrpdms .
v.2 καίc ὁdafs αὐλήnafs ὁdafs ἔξωθενbo ὁdgms ναόςngms ἐκβάλλωvdaa2s ἔξωbo καίc µήxo αὐτόςrpafs
µετρέωvsaa2s ὅτιc δίδωµιviap3s ὁddnp ἔθνοςndnp καίc ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἅγιοςaafsn πατέωvifa3p
µήνnamp τεσσεράκονταtn καίc δύοtn . v.3 καίc δίδωµιvifa1s ὁddmp δύοndmp µάρτυςndmp ἐγώrpg-s
καίc προφητεύωvifa3p ἡµέραnafp χίλιοιnafp διακόσιοιnafp ἑξήκονταtn περιβάλλωvpxpnmp σάκκοςnamp .
v.4 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnfp δύοtn ἐλαίαnnfp καίc ὁdnfp δύοtn λυχνίαnnfp ὁdnfp ἐνώπιονbo ὁdgms
κύριοςngms ὁdgfs γῆngfs ἵστηµιvpxanfp .
6 αὐτὸν ἀποκτανθῆναι. οὗτοι ἔχουσιν ἐξουσίαν κλεῖσαι τὸν οὐ-

ρανόν ἵνα µὴ ὑετὸς βρέχῃ τὰς ἡµέρας τῆς προφητείας αὐτῶν
καὶ ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων στρέφειν αὐτὰ εἰς αἷµα
καὶ πατάξαι τὴν γῆν ἐν πάσῃ πληγῇ ὁσάκις ἐὰν θελήσωσιν.
7 καὶ ὅταν τελέσωσιν τὴν µαρτυρίαν αὐτῶν τὸ θηρίον τὸ ἀναβαῖ-
νον ἐκ τῆς ἀβύσσου ποιήσει µετ αὐτῶν πόλεµον καὶ νικήσει
8 αὐτοὺς καὶ ἀποκτενεῖ αὐτούς. καὶ τὰ πτῶµατα αὐτῶν ἐπὶ τῆς
πλατείας τῆς πόλεως τῆς µεγάλης ἥτις καλεῖται πνευµατικῶς
Σόδοµα καὶ Αἴγυπτος ὅπου καὶ ὁ κύριος αὐτῶν ἐσταυρώθη.
9 καὶ βλέπουσιν ἐκ τῶν λαῶν καὶ φυλῶν καὶ γλωσσῶν καὶ ἐ-
θνῶν τὸ πτῶµα αὐτῶν ἡµέρας τρεῖς ἥµισυ καὶ τὰ πτώµατα
10 αὐτῶν οὐκ ἀφήσουσιν τεθῆναι εἰς µνῆµα. καὶ οἱ κατοικοῦν-
τες ἐπὶ τῆς γῆς χαίρουσιν ἐπ αὐτοῖς καὶ εὐφρανθήσονται, καὶ
δῶρα δώσουσιν ἀλλήλοις ὅτι οὗτοι οἱ δύο προφῆται ἐβασάνι-
11 σαν τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ µετὰ τὰς τρεῖς ἡµέ-
ρας καὶ ἥµισυ πνεῦµα ζωῆς ἐκ τοῦ θεοῦ εἰσῆλθεν εἴς αὐτούς
καὶ ἔστησαν ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτῶν καὶ φόβος µέγας ἔπεσεν
12 ἐπὶ τοὺς θεωροῦντας αὐτούς, καὶ ἤκουσα φωνὴν µεγάλην ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ λέγουσαν αὐτοῖς ᾿Ανάβητε ὧδε καὶ ἀνέβησαν εἰς
τὸν οὐρανὸν ἐν τῇ νεφέλῃ καὶ ἐθεώρησαν αὐτοὺς οἱ ἐχθροὶ
v.5 καίc εἰqo τι-σρινµσ αὐτόςrpamp θέλωvipa3s ἀδικέωvnaa πῦρnnns ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐκp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgmp καίc κατεσθίωvipa3s ὁdamp ἐχθρόςaampn αὐτόςrpgmp καίc εἰqo τι-σρινµσ
θέλωvipa3s αὐτόςrpamp ἀδικέωvnaa οὕτωbo δεῖvipq3s αὐτόςrpams ἀποκτείνωvnap . v.6 οὗτοςrdnmp
ἔχωvipa3p ἐξουσίαnafs κλείωvnaa ὁdams οὐρανόςnams ἵναc µήxo ὑετόςnnms βρέχωvspa3s ὁdafp
ἡµέραnafp ὁdgfs προφητείαngfs αὐτόςrpgmp καίc ἐξουσίαnafs ἔχωvipa3p ἐπίp ὁdgnp ὕδωρngnp
στρέφωvnpa αὐτόςrpanp εἰςp αἷµαnans καίc πατάσσωvnaa ὁdafs γῆnafs ἐνp πᾶςadfsn πληγήndfs ὁσάκιςbo
ἐάνqo θέλωvsaa3p . v.7 καίc ὅτανc τελέωvsaa3p ὁdafs µαρτυρίαnafs αὐτόςrpgmp ὁdnns θηρίονnnns
ὁdnns ἀναβαίνωvppanns ἐκp ὁdgfs ἄβυσσοςngfs ποιέωvifa3s µετάp αὐτόςrpgmp πόλεµοςnams καίc
νικάωvifa3s αὐτόςrpamp καίc ἀποκτείνωvifa3s αὐτόςrpamp . v.8 καίc ὁdnnp πτῶµαnnnp αὐτόςrpgmp
ἐπίp ὁdgfs πλατύςngfs ὁdgfs πόλιςngfs ὁdgfs µέγαςagfsn ὅστιςrrnfs καλέωvipp3s πνευµατικῶςbo
Σόδοµαnnnp καίc Αἴγυπτοςnnfs ὅπουbo καίc ὁdnms κύριοςnnms αὐτόςrpgmp σταυρόωviap3s .
v.9 καίc βλέπωvipa3p ἐκp ὁdgmp λαόςngmp καίc φυλήngfp καίc γλῶσσαngfp καίc ἔθνοςngnp ὁdans
πτῶµαnans αὐτόςrpgmp ἡµέραnafp τρεῖςnafp ἥµισυςaansn καίc ὁdanp πτῶµαnanp αὐτόςrpgmp οὐxo
ἀφίηµιvifa3p τίθηµιvnap εἰςp µνῆµαnans . v.10 καίc ὁdnmp κατοικέωvppanmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs
χαίρωvipa3p ἐπίp αὐτόςrpdmp καίc εὐφραίνωvifp3p καίc δῶρονnanp δίδωµιvifa3p ἀλλήλωνredmp ὅτιc
οὗτοςrdnmp ὁdnmp δύοtn προφήτηςnnmp βασανίζωviaa3p ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs .
v.11 καίc µετάp ὁdafp τρεῖςnafp ἡµέραnafp καίc ἥµισυςaansn πνεῦµαnnns ζωήngfs ἐκp ὁdgms θεόςngms
εἰσέρχοµαιviaa3s εἰςp αὐτόςrpamp καίc ἵστηµιviaa3p ἐπίp ὁdamp πούςnamp αὐτόςrpgmp καίc φόβοςnnms
µέγαςanmsn πίπτωviaa3s ἐπίp ὁdamp θεωρέωvppaamp αὐτόςrpamp .
αὐτῶν. Καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ ἐγένετο σεισµὸς µέγας καὶ 13
τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσεν καὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σει-

σµῷ ὀνόµατα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά καὶ οἱ λοιποὶ ἔµφοβοι
ἐγένοντο καὶ ἔδωκαν δόξαν τῷ θεῷ τοῦ οὐρανοῦ. ῾Η οὐαὶ 14
ἡ δευτέρα ἀπῆλθεν, ἡ οὐαὶ ἡ τρίτη ἰδοὺ ἔρχεται ταχύ. Καὶ 15
ὁ ἕβδοµος ἄγγελος ἐσάλπισεν, καὶ ἐγένοντο φωναὶ µεγάλαι

ἐν τῷ οὐρανῷ λέγουσαι, ᾿Εγένετο ἡ βασιλεία τοῦ κόσµου τοῦ
κυρίου ἡµῶν καὶ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ καὶ βασιλεύσει εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων. καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι οἱ 16
ἐνώπιον [τοῦ θρόνου] τοῦ θεοῦ καθήµενοι ἐπὶ τοὺς θρόνους

αὐτῶν ἔπεσον ἐπὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τῷ
θεῷ. λέγοντες Εὐχαριστοῦµέν σοι κύριε ὁ θεὸς ὁ παντοκρά- 17
τωρ ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν ὅτι εἴληφας τὴν δύναµίν σου τὴν µεγάλην

καὶ ἐβασίλευσας. καὶ τὰ ἔθνη ὠργίσθησαν καὶ ἦλθεν ἡ ὀργή 18
σου καὶ ὁ καιρὸς τῶν νεκρῶν κριθῆναι καὶ δοῦναι τὸν µισθὸν
τοῖς δούλοις σου τοῖς προφήταις καὶ τοῖς ἁγίοις καὶ τοῖς φο-
βουµένοις τὸ ὄνοµά σου τοῖς µικροῖς καὶ τοῖς µεγάλοις, καὶ
διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν. καὶ ἠνοίγη ὁ ναὸς 19
τοῦ θεοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ὤφθη ἡ κιβωτὸς τῆς διαθήκης τοῦ

κυρίου ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ καὶ ἐγένοντο ἀστραπαὶ καὶ φωναὶ καὶ
v.12 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs µέγαςaafsn ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs αὐτόςrpdmp
ἀναβαίνωvdaa2p ὧδεbo καίc ἀναβαίνωviaa3p εἰςp ὁdams οὐρανόςnams ἐνp ὁddfs νεφέληndfs καίc
θεωρέωviaa3p αὐτόςrpamp ὁdnmp ἐχθρόςanmpn αὐτόςrpgmp . v.13 καίc ἐνp ἐκεῖνοςrddfs ὁddfs
ἡµέραndfs γίνοµαιviad3s σεισµόςnnms µέγαςanmsn καίc ὁdnns δέκατοςannsn ὁdgfs πόλιςngfs
πίπτωviaa3s καίc ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddms σεισµόςndms ὄνοµαnanp ἄνθρωποςngmp χιλιάςnnfp
ἑπτάtn καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἔµφοβοςanmpn γίνοµαιviad3p καίc δίδωµιviaa3p δόξαnafs ὁddms
θεόςndms ὁdgms οὐρανόςngms . v.14 ὁdnfs οὐαίto ὁdnfs δεύτεροςanfsn ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnfs
οὐαίto ὁdnfs τρίτοςanfsn ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn3s ταχύςbo . v.15 καίc ὁdnms ἕβδοµοςanmsn
nnms viaa3s c viad3p nnfp
ἄγγελος σαλπίζω καί γίνοµαι φωνή µέγαςanfpn ἐνp ὁddms οὐρανόςndms
λέγωvppanfp γίνοµαιviad3s ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms κόσµοςngms ὁdgms κύριοςngms ἐγώrpg-p καίc ὁdgms
Χριστόςngms αὐτόςrpgms καίc βασιλεύωvifa3s εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.16 καίc
ὁdnmp εἴκοσιnnmp τέσσαρεςnnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdnmp ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms
θεόςngms κάθηµαιvppnnmp ἐπίp ὁdamp θρόνοςnamp αὐτόςrpgmp πίπτωviaa3p ἐπίp ὁdanp πρόσωπονnanp
αὐτόςrpgmp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms θεόςndms . v.17 λέγωvppanmp εὐχαριστέωvipa1p σύrpd-s
κύριοςnvms ὁdnms θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms ὁdnms εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s
ὅτιc λαµβάνωvixa2s ὁdafs δύναµιςnafs σύrpg-s ὁdafs µέγαςaafsn καίc βασιλεύωviaa2s . v.18 καίc
ὁdnnp ἔθνοςnnnp ὀργίζωviap3p καίc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὀργήnnfs σύrpg-s καίc ὁdnms καιρόςnnms
ὁdgmp νεκρόςagmpn κρίνωvnap καίc δίδωµιvnaa ὁdams µισθόςnams ὁddmp δοῦλοςndmp σύrpg-s ὁddmp
προφήτηςndmp καίc ὁddmp ἅγιοςadmpn καίc ὁddmp φοβέοµαιvppndmp ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s ὁddmp
µικρόςadmpn καίc ὁddmp µέγαςadmpn καίc διαφθείρωvnaa ὁdamp διαφθείρωvppaamp ὁdafs γῆnafs .
βρονταὶ καὶ χάλαζα µεγάλη.

12 Καὶ σηµεῖον µέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ γυνὴ περιβεβληµένη
τὸν ἥλιον καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς καὶ ἐπὶ
2 τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων δώδεκα. καὶ ἐν γα-
3 στρὶ ἔχουσα ἔκραζεν ὠδίνουσα καὶ βασανιζοµένη τεκεῖν. καὶ
ὤφθη ἄλλο σηµεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἰδοὺ δράκων πυρός µέ-
γας ἔχων κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς
4 αὐτοῦ ἑπτὰ διαδήµατα. καὶ ἡ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον
τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν καὶ ὁ
δράκων ἕστηκεν ἐνώπιον τῆς γυναικὸς τῆς µελλούσης τεκεῖν
5 ἵνα ὅταν τέκῃ τὸ τέκνον αὐτῆς καταφάγῃ. καὶ ἔτεκεν υἱόν
ἄρρενα, ὃς µέλλει ποιµαίνειν πάντα τὰ ἔθνη ἐν ῥάβδῳ σιδη-
ρᾷ καὶ ἡρπάσθη τὸ τέκνον αὐτῆς πρὸς τὸν θεὸν καὶ πρὸς τὸν
6 θρόνον αὐτοῦ. καὶ ἡ γυνὴ ἔφυγεν εἰς τὴν ἔρηµον ὅπου ἔχει
ἐκεῖ τόπον ἡτοιµασµένον ὑπό τοῦ θεοῦ ἵνα ἐκεῖ ἐκτρέφωσιν
7 αὐτὴν ἡµέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα. Καὶ ἐγένετο πόλε-
µος ἐν τῷ οὐρανῷ ὁ Μιχαὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ πολεµῆσαι
µετὰ τοῦ δράκοντος καὶ ὁ δράκων ἐπολέµησεν καὶ οἱ ἄγγελοι
8 αὐτοῦ. καὶ οὐκ ἴσχυσεν οὐδὲ τόπος εὑρέθη αὐτῷ ἔτι ἐν τῷ
9 οὐρανῷ. καὶ ἐβλήθη ὁ δράκων ὁ µέγας ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος
v.19 καίc ἀνοίγωviap3s ὁdnms ναόςnnms ὁdgms θεόςngms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc
ὁράωviap3s ὁdnfs κιβωτόςnnfs ὁdgfs διαθήκηngfs ὁdgms κύριοςngms ἐνp ὁddms ναόςndms
αὐτόςrpgms καίc γίνοµαιviad3p ἀστραπήnnfp καίc φωνήnnfp καίc βροντήnnfp καίc χάλαζαnnfs
µέγαςanfsn . 12. v.1 καίc σηµεῖονnnns µέγαςannsn ὁράωviap3s ἐνp ὁddms οὐρανόςndms
γυνήnnfs περιβάλλωvpxpnfs ὁdams ἥλιοςnams καίc ὁdnfs σελήνηnnfs ὑποκάτωbo ὁdgmp πούςngmp
αὐτόςrpgfs καίc ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgfs στέφανοςnnms ἀστήρngmp δώδεκαtn . v.2 καίc
ἐνp γαστήρndfs ἔχωvppanfs κράζωviia3s ὠδίνωvppanfs καίc βασανίζωvpppnfs τίκτωvnaa . v.3 καίc
ὁράωviap3s ἄλλοςannsn σηµεῖονnnns ἐνp ὁddms οὐρανόςndms καίc ἰδούvdaa2s δράκωνnnms πῦρanmsn
µέγαςanmsn ἔχωvppanms κεφαλήnafp ἑπτάtn καίc κέραςnanp δέκαtn καίc ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp
αὐτόςrpgms ἑπτάtn διάδηµαnanp . v.4 καίc ὁdnfs οὐράnnfs αὐτόςrpgms σύρωvipa3s ὁdans τρίτοςaansn
dgmp ngmp dgms ngms
ὁ ἀστήρ ὁ οὐρανός καίc βάλλωviaa3s αὐτόςrpamp εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdnms
δράκωνnnms ἵστηµιvixa3s ἐνώπιονbo ὁdgfs γυνήngfs ὁdgfs µέλλωvppagfs τίκτωvnaa ἵναc ὅτανc τίκτωvsaa3s
ὁdans τέκνονnans αὐτόςrpgfs κατεσθίωvsaa3s . v.5 καίc τίκτωviaa3s υἱόςnams ἄρσηνnams ὅςrrnms
µέλλωvipa3s ποιµαίνωvnpa πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp ἐνp ῥάβδοςndfs σιδηροῦςadfsn καίc ἁρπάζωviap3s
ὁdnns τέκνονnnns αὐτόςrpgfs πρόςp ὁdams θεόςnams καίc πρόςp ὁdams θρόνοςnams αὐτόςrpgms .
v.6 καίc ὁdnfs γυνήnnfs φεύγωviaa3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn ὅπουbo ἔχωvipa3s ἐκεῖbo τόποςnams
ἑτοιµάζωvpxpams ὑπόp ὁdgms θεόςngms ἵναc ἐκεῖbo ἐκτρέφωvspa3p αὐτόςrpafs ἡµέραnafp χίλιοιnafp
διακόσιοιnafp ἑξήκονταtn . v.7 καίc γίνοµαιviad3s πόλεµοςnnms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ὁdnms
Μιχαήλtp καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgms πολεµέωvnaa µετάp ὁdgms δράκωνngms καίc ὁdnms
δράκωνnnms πολεµέωviaa3s καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgms . v.8 καίc οὐxo ἰσχύωviaa3s οὐδέbo
τόποςnnms εὑρίσκωviap3s αὐτόςrpdms ἔτιbo ἐνp ὁddms οὐρανόςndms .
ὁ καλούµενος ∆ιάβολος καὶ Σατανᾶς ὁ πλανῶν τὴν οἰκουµέ-

νην ὅλην ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ µετ αὐτοῦ
ἐβλήθησαν. καὶ ἤκουσα φωνὴν µεγάλην ἐν τῷ οὐρανῷ λέ- 10
γουσαν ῎Αρτι ἐγένετο ἡ σωτηρία καὶ ἡ δύναµις καὶ ἡ βασιλεία

τοῦ θεοῦ ἡµῶν καὶ ἡ ἐξουσία τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ ὅτι ἐβλήθη
ὁ κατήγορος τῶν ἀδελφῶν ἡµῶν ὁ κατηγορῶν αυτῶν ἐνώπιον
τοῦ θεοῦ ἡµῶν ἡµέρας καὶ νυκτός. καὶ αὐτοὶ ἐνίκησαν αὐτὸν 11
διὰ τὸ αἷµα τοῦ ἀρνίου καὶ διὰ τὸν λόγον τῆς µαρτυρίας αὐ-
τῶν καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι θανάτου. διὰ 12
τοῦτο εὐφραίνεσθε [οἱ] οὐρανοὶ καὶ οἱ ἐν αὐτοῖς σκηνοῦντες

οὐαὶ τῇ γῇ καὶ τῇ θαλάσσῃ ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑµᾶς
ἔχων θυµὸν µέγαν εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει. Καὶ ὅτε εἶ- 13
δεν ὁ δράκων ὅτι ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν ἐδίωξεν τὴν γυναῖκα ἥτις
ἔτεκεν τὸν ἄρρενα. καὶ ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ δύο πτέρυγες 14
τοῦ ἀετοῦ τοῦ µεγάλου ἵνα πέτηται εἰς τὴν ἔρηµον εἰς τὸν τό-
πον αὐτῆς ὅπως τρέφηται ἐκεῖ καιρὸν καὶ καιροὺς καὶ ἥµισυ
καιροῦ ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄφεως. καὶ ἔβαλεν ὁ ὄφις ἐκ τοῦ 15
στόµατος αὐτοῦ ὀπίσω τῆς γυναικὸς ὕδωρ ὡς ποταµόν ἵνα αὐ-

τὴν ποταµοφόρητον ποιήσῃ. καὶ ἐβοήθησεν ἡ γῆ τῇ γυναικί 16
καὶ ἤνοιξεν ἡ γῆ τὸ στόµα αὐτῆς καὶ κατέπιεν τὸν ποταµὸν

v.9 καίc βάλλωviap3s ὁdnms δράκωνnnms ὁdnms µέγαςanmsn ὁdnms ὄφιςnnms ὁdnms ἀρχαῖοςanmsn
ὁdnms καλέωvpppnms διάβολοςanmsn καίc Σατανᾶςnnms ὁdnms πλανάωvppanms ὁdafs οἰκουµένηnafs
ὅλοςaafsn βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc ὁdnmp ἄγγελοςnnmp αὐτόςrpgms µετάp αὐτόςrpgms
βάλλωviap3p . v.10 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs µέγαςaafsn ἐνp ὁddms οὐρανόςndms λέγωvppaafs
bo viad3s dnfs
ἄρτι γίνοµαι ὁ σωτηρίαnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs βασιλείαnnfs ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p καίc ὁdnfs ἐξουσίαnnfs ὁdgms Χριστόςngms αὐτόςrpgms ὅτιc βάλλωviap3s ὁdnms κατήγοροςnnms
ὁdgmp ἀδελφόςngmp ἐγώrpg-p ὁdnms κατηγορέωvppanms αὐτόςrpgmp ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms
ἐγώrpg-p ἡµέραngfs καίc νύξngfs . v.11 καίc αὐτόςrpnmp νικάωviaa3p αὐτόςrpams διάp ὁdans αἷµαnans
ὁdgns ἀρνίονngns καίc διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgfs µαρτυρίαngfs αὐτόςrpgmp καίc οὐxo ἀγαπάωviaa3p
ὁdafs ψυχήnafs αὐτόςrpgmp ἄχριp θάνατοςngms . v.12 διάp οὗτοςrdans εὐφραίνωvdpp2p ὁdnmp
οὐρανόςnnmp καίc ὁdnmp ἐνp αὐτόςrpdmp σκηνόωvppanmp οὐαίi ὁddfs γῆndfs καίc ὁddfs θάλασσαndfs
ὅτιc καταβαίνωviaa3s ὁdnms διάβολοςanmsn πρόςp σύrpa-p ἔχωvppanms θυµόςnams µέγαςaamsn
οἶδαvpxanms ὅτιc ὀλίγοςaamsn καιρόςnams ἔχωvipa3s . v.13 καίc ὅτεbo ὁράωviaa3s ὁdnms δράκωνnnms
ὅτιc βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs γῆnafs διώκωviaa3s ὁdafs γυνήnafs ὅστιςrrnfs τίκτωviaa3s ὁdams ἄρσηνnams .
v.14 καίc δίδωµιviap3p ὁddfs γυνήndfs δύοtn πτέρυξnnfp ὁdgms ἀετόςngms ὁdgms µέγαςagmsn ἵναc
πέτοµαιvspn3s εἰςp ὁdafs ἔρηµοςaafsn εἰςp ὁdams τόποςnams αὐτόςrpgfs ὅπωςbo τρέφωvspp3s ἐκεῖbo
καιρόςnams καίc καιρόςnamp καίc ἥµισυςaansn καιρόςngms ἀπόp πρόσωπονngns ὁdgms ὄφιςngms .
v.15 καίc βάλλωviaa3s ὁdnms ὄφιςnnms ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms ὀπίσωbo ὁdgfs γυνήngfs
ὕδωρnans ὡςbo ποταµόςnams ἵναc αὐτόςrpafs ποταµοφόρητοςaafsn ποιέωvsaa3s .
17 ὃν ἔβαλεν ὁ δράκων ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ. καὶ ὠργίσθη

ὁ δράκων ἐπὶ τῇ γυναικί καὶ ἀπῆλθεν ποιῆσαι πόλεµον µετὰ
τῶν λοιπῶν τοῦ σπέρµατος αὐτῆς τῶν τηρούντων τὰς ἐντολὰς
τοῦ θεοῦ καὶ ἐχόντων τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ.
13 Καὶ ἐστάθην ἐπὶ τὴν ἄµµον τῆς θαλάσσης καὶ εἶδον ἐκ τῆς
θαλάσσης. θηρίον ἀναβαῖνον ἔχον κέρατα δέκα καὶ κεφαλὰς
ἑπτά καὶ ἐπὶ τῶν κεράτων αὐτοῦ δέκα διαδήµατα καὶ ἐπὶ τὰς
2 κεφαλὰς αὐτοῦ ὀνόµατα βλασφηµίας. καὶ τὸ θηρίον ὃ εἶ-
δον ἦν ὅµοιον παρδάλει καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς ἄρκου καὶ τὸ
στόµα αὐτοῦ ὡς στόµα λέοντος καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ὁ δράκων τὴν
δύναµιν αὐτοῦ καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ καὶ ἐξουσίαν µεγάλην.
3 καὶ µίαν ἐκ τῶν κεφαλῶν αὐτοῦ ὡσεί ἐσφαγµένην εἰς θάνατον
καὶ ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐθεραπεύθη καὶ ἐθαύµασεν
4 ὅλη ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου. καὶ προσεκύνησαν τῷ δράκοντι
τῷ δεδωκότι τὴν ἐξουσίαν τῷ θηρίῳ καὶ προσεκύνησαν τῷ θη-
ρίῳ λέγοντες Τίς ὅµοιος τῷ θηρίῳ καὶ τίς δυνατός πολεµῆσαι
5 µετ αὐτοῦ. Καὶ ἐδόθη αὐτῷ στόµα λαλοῦν µεγάλα καὶ βλα-
σφηµίαν καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία πόλεµον ποιῆσαι µῆνας τεσ-
6 σαράκοντα δύο. καὶ ἤνοιξεν τὸ στόµα αὐτοῦ εἰς βλασφηµίαν
πρὸς τὸν θεόν βλασφηµῆσαι τὸ ὄνοµα αὐτοῦ καὶ τὴν σκηνὴν
v.16 καίc βοηθέωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs ὁddfs γυνήndfs καίc ἀνοίγωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs ὁdans στόµαnans
αὐτόςrpgfs καίc καταπίνωviaa3s ὁdams ποταµόςnams ὅςrrams βάλλωviaa3s ὁdnms δράκωνnnms ἐκp ὁdgns
στόµαngns αὐτόςrpgms . v.17 καίc ὀργίζωviap3s ὁdnms δράκωνnnms ἐπίp ὁddfs γυνήndfs καίc
ἀπέρχοµαιviaa3s ποιέωvnaa πόλεµοςnams µετάp ὁdgnp λοιπόςagnpn ὁdgns σπέρµαngns αὐτόςrpgfs ὁdgmp
τηρέωvppagmp ὁdafp ἐντολήnafp ὁdgms θεόςngms καίc ἔχωvppagmp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms .
13. v.1 καίc ἵστηµιviap1s ἐπίp ὁdafs ἄµµοςnafs ὁdgfs θάλασσαngfs καίc ὁράωviaa1s ἐκp ὁdgfs
θάλασσαngfs θηρίονnans ἀναβαίνωvppaans ἔχωvppaans κέραςnanp δέκαtn καίc κεφαλήnafp ἑπτάtn
καίc ἐπίp ὁdgnp κέραςngnp αὐτόςrpgns δέκαtn διάδηµαnanp καίc ἐπίp ὁdafp κεφαλήnafp αὐτόςrpgns
ὄνοµαnanp βλασφηµίαngfs . v.2 καίc ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrans ὁράωviaa1s εἰµίviix3s ὅµοιοςannsn
πάρδαλιςndfs καίc ὁdnmp πούςnnmp αὐτόςrpgns ὡςbo ἄρκοςngfs καίc ὁdnns στόµαnnns αὐτόςrpgns
ὡςbo στόµαnnns λέωνngms καίc δίδωµιviaa3s αὐτόςrpdns ὁdnms δράκωνnnms ὁdafs δύναµιςnafs
αὐτόςrpgms καίc ὁdams θρόνοςnams αὐτόςrpgms καίc ἐξουσίαnafs µέγαςaafsn . v.3 καίc εἷςnafs
ἐκp ὁdgfp κεφαλήngfp αὐτόςrpgns ὡσείbo σφάζωvpxpafs εἰςp θάνατοςnams καίc ὁdnfs πληγήnnfs ὁdgms
θάνατοςngms αὐτόςrpgns θεραπεύωviap3s καίc θαυµάζωviaa3s ὅλοςanfsn ὁdnfs γῆnnfs ὀπίσωbo ὁdgns
θηρίονngns . v.4 καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms δράκωνndms ὁddms δίδωµιvpxadms ὁdafs ἐξουσίαnafs
ddns ndns
ὁ θηρίον καίc προσκυνέωviaa3p ὁddns θηρίονndns λέγωvppanmp τίςrqnms ὅµοιοςanmsn ὁddns
θηρίονndns καίc τίςrqnms δυνατόςanmsn πολεµέωvnaa µετάp αὐτόςrpgns . v.5 καίc δίδωµιviap3s
rpdns nnns vppanns aanpn c nafs
αὐτός στόµα λαλέω µέγας καί βλασφηµία καί δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns
c
ἐξουσίαnnfs πόλεµοςnams ποιέωvnaa µήνnamp τεσσεράκονταtn δύοtn .

αὐτοῦ τοὺς ἐν τῷ οὐρανῷ σκηνοῦντας. καὶ ἐδόθη αὐτῷ ποι- 7
ῆσαι πόλεµον µετὰ τῶν ἁγίων καὶ νικῆσαι αὐτούς καὶ ἐδόθη
αὐτῷ ἐξουσία ἐπὶ πᾶσαν φυλὴν καὶ λαὸν καὶ γλῶσσαν καὶ ἔ-
θνος. καὶ προσκυνήσουσιν αὐτῷ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ 8
τῆς γῆς ὧν οὗ γέγραπται τὸ ὄνοµα ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς ζωῆς τοῦ

ἀρνίου τοῦ ἐσφαγµένου ἀπὸ καταβολῆς κόσµου. Εἴ τις ἔ- 9
χει οὖς ἀκουσάτω. εἴ τις ἔχει αἰχµαλωσίαν ὑπάγει, εἴ τις ἐν 10
µαχαίρᾳ ἀποκτενει, δεῖ αὐτὸν ἐν µαχαίρᾳ ἀποκτανθῆναι Ωδέ

ἐστιν ἡ ὑποµονὴ καὶ ἡ πίστις τῶν ἁγίων. Καὶ εἶδον ἄλλο θη- 11
ρίον ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς καὶ εἶχεν κέρατα δύο ὅµοια ἀρνίῳ
καὶ ἐλάλει ὡς δράκων. καὶ τὴν ἐξουσίαν τοῦ πρώτου θηρίου 12
πᾶσαν ποιεῖ ἐνώπιον αὐτοῦ καὶ ἐποίει τὴν γῆν καὶ τοὺς ἐν
αὐτῇ κατοικοῦντας ἵνα προσκυνήσωσιν τὸ θηρίον τὸ πρῶτον
οὗ ἐθεραπεύθη ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ ση- 13
µεῖα µεγάλα καὶ πῦρ ἵνα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνῃ ἐπί τὴν
γῆν ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων. καὶ πλανᾷ [τοὺς ἐµούσ] τοὺς 14
κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς διὰ τὰ σηµεῖα ἃ ἐδόθη αὐτῷ ποιῆ-

σαι ἐνώπιον τοῦ θηρίου λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς
ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ ὃ εἶχέν τὴν πληγὴν τῆς µαχαίρας,
καὶ ἔζησεν. καὶ ἐδόθη αὐτῷ πνεῦµα δοῦναι τῇ εἰκόνι τοῦ 15
v.6 καίc ἀνοίγωviaa3s ὁdans στόµαnans αὐτόςrpgns εἰςp βλασφηµίαnafs πρόςp ὁdams θεόςnams
βλασφηµέωvnaa ὁdans ὄνοµαnans αὐτόςrpgms καίc ὁdafs σκηνήnafs αὐτόςrpgms ὁdamp ἐνp ὁddms
οὐρανόςndms σκηνόωvppaamp . v.7 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns ποιέωvnaa πόλεµοςnams µετάp
dgmp agmpn c vnaa
ὁ ἅγιος καί νικάω αὐτόςrpamp καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns ἐξουσίαnnfs ἐπίp πᾶςaafsn
φυλήnafs καίc λαόςnams καίc γλῶσσαnafs καίc ἔθνοςnans . v.8 καίc προσκυνέωvifa3p αὐτόςrpdns
anmpn dnmp vppanmp p dgfs ngfs rrgmp
πᾶς ὁ κατοικέω ἐπί ὁ γῆ ὅς ὅςxo γράφωvixp3s ὁdnns ὄνοµαnnns
ἐνp ὁddns βιβλίονndns ὁdgfs ζωήngfs ὁdgns ἀρνίονngns ὁdgns σφάζωvpxpgns ἀπόp καταβολήngfs
κόσµοςngms . v.9 εἰqo τι-σρινµσ ἔχωvipa3s οὖςnans ἀκούωvdaa3s . v.10 εἰqo τι-σρινµσ ἔχωvipa3s
αἰχµαλωσίαnafs ὑπάγωvipa3s εἰqo τι-σρινµσ ἐνp µάχαιραndfs ἀποκτείνωvipa3s δεῖvipq3s αὐτόςrpams
ἐνp µάχαιραndfs ἀποκτείνωvnap ὧδεbo εἰµίvipx3s ὁdnfs ὑποµονήnnfs καίc ὁdnfs πίστιςnnfs ὁdgmp
ἅγιοςagmpn . v.11 καίc ὁράωviaa1s ἄλλοςaansn θηρίονnans ἀναβαίνωvppaans ἐκp ὁdgfs γῆngfs καίc
viia3s nanp
ἔχω κέρας δύοtn ὅµοιοςaanpn ἀρνίονndns καίc λαλέωviia3s ὡςbo δράκωνnnms . v.12 καίc
ὁdafs ἐξουσίαnafs ὁdgns πρῶτοςagnsn θηρίονngns πᾶςaafsn ποιέωvipa3s ἐνώπιονbo αὐτόςrpgns καίc
ποιέωviia3s ὁdafs γῆnafs καίc ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdfs κατοικέωvppaamp ἵναc προσκυνέωvsaa3p ὁdans
θηρίονnans ὁdans πρῶτοςaansn ὅςrrgns θεραπεύωviap3s ὁdnfs πληγήnnfs ὁdgms θάνατοςngms αὐτόςrpgns .
v.13 καίc ποιέωvipa3s σηµεῖονnanp µέγαςaanpn καίc πῦρnans ἵναc ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms
καταβαίνωvspa3s ἐπίp ὁdafs γῆnafs ἐνώπιονbo ὁdgmp ἄνθρωποςngmp . v.14 καίc πλανάωvipa3s ὁdamp
ἐµόςrsamp ὁdamp κατοικέωvppaamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs διάp ὁdanp σηµεῖονnanp ὅςrrnnp δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdns ποιέωvnaa ἐνώπιονbo ὁdgns θηρίονngns λέγωvppanms ὁddmp κατοικέωvppadmp ἐπίp ὁdgfs
γῆngfs ποιέωvnaa εἰκώνnafs ὁddns θηρίονndns ὅςrrnns ἔχωviia3s ὁdafs πληγήnafs ὁdgfs µάχαιραngfs καίc
ζάωviaa3s .
θηρίου ἵνα καὶ λαλήσῃ ἡ εἰκὼν τοῦ θηρίου καὶ ποιήσῃ ὅσοι
ἐὰν µὴ προσκυνήσωσιν τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου ἀποκτανθῶσιν.
16 καὶ ποιεῖ πάντας τοὺς µικροὺς καὶ τοὺς µεγάλους καὶ τοὺς
πλουσίους καὶ τοὺς πτωχούς καὶ τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς
δούλους ἵνα δῶσιν αὐτοῖς χαράγµατα ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν
17 τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ τῶν µέτωπων αὐτῶν. καὶ ἵνα µή τις δύναται
ἀγοράσαι ἢ πωλῆσαι εἰ µὴ ὁ ἔχων τὸ χάραγµα τὸ ὄνοµα τοῦ
18 θηρίου ἢ τὸν ἀριθµὸν τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ. Ωδε ἡ σοφία ἐ-
στίν ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθµὸν τοῦ θηρίου ἀριθµὸς
γὰρ ἀνθρώπου ἐστίν [καὶ] ὁ ἀριθµὸς αὐτοῦ [ἐστίν.] χξς.
14 Καὶ εἶδον καὶ ἰδοὺ [τὸ] ἀρνίον ἑστηκὸς ἐπὶ τὸ ὄρος Σιών καὶ
µετ αὐτοῦ [ἀριθµόσ] ἑκατὸν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες
ἔχουσαι τὸ ὄνοµα αὐτοῦ καὶ τὸ ὄνοµα τοῦ πατρὸς αὐτοῦ γε-
2 γραµµένον ἐπὶ τῶν µετώπων αὐτῶν. καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐκ
τοῦ οὐρανοῦ ὡς φωνὴν ὑδάτων πολλῶν καὶ ὡς φωνὴν βροντῆς
µεγάλης καὶ ἡ φωνὴ ἣν ἤκουσα ὡς κιθαρῳδῶν κιθαριζόντων
3 ἐν ταῖς κιθάραις αὐτῶν. καὶ ᾄδουσιν ᾠδὴν καινὴν ἐνώπιον
τοῦ θρόνου καὶ ἐνώπιον τῶν τεσσάρων ζῴων καὶ τῶν πρεσβυ-
τέρων καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο µαθεῖν τὴν ᾠδὴν εἰ µὴ αἱ ἑκατὸν
τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες οἱ ἠγορασµένοι ἀπὸ τῆς γῆς.
4 οὗτοί εἰσιν οἳ µετὰ γυναικῶν οὐκ ἐµολύνθησαν παρθένοι γάρ
v.15 καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdns πνεῦµαnnns δίδωµιvnaa ὁddfs εἰκώνndfs ὁdgns θηρίονngns
ἵναc καίc λαλέωvsaa3s ὁdnfs εἰκώνnnfs ὁdgns θηρίονngns καίc ποιέωvsaa3s ὅσοςrcnmp ἐάνqo µήxo
προσκυνέωvsaa3p ὁddfs εἰκώνndfs ὁdgns θηρίονngns ἀποκτείνωvsap3p . v.16 καίc ποιέωvipa3s
πᾶςaampn ὁdamp µικρόςaampn καίc ὁdamp µέγαςaampn καίc ὁdamp πλούσιοςaampn καίc ὁdamp
πτωχόςaampn καίc ὁdamp ἐλεύθεροςaampn καίc ὁdamp δοῦλοςnamp ἵναc δίδωµιvsaa3p αὐτόςrpdmp
χάραγµαnanp ἐπίp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgmp ὁdgfs δεξιόςagfsn ἤxo ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp
αὐτόςrpgmp . v.17 καίc ἵναc µήxo τι-σρινµσ δύναµαιvipn3s ἀγοράζωvnaa ἤxo πωλέωvnaa
εἰqo µήxo ὁdnms ἔχωvppanms ὁdans χάραγµαnans ὁdans ὄνοµαnans ὁdgns θηρίονngns ἤxo ὁdams
ἀριθµόςnams ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgms . v.18 ὧδεbo ὁdnfs σοφίαnnfs εἰµίvipx3s ὁdnms
ἔχωvppanms νοῦςnams ψηφίζωvdaa3s ὁdams ἀριθµόςnams ὁdgns θηρίονngns ἀριθµόςnnms γάρc
ἄνθρωποςngms εἰµίvipx3s καίc ὁdnms ἀριθµόςnnms αὐτόςrpgns εἰµίvipx3s χξ῭ζtn . 14. v.1 καίc
ὁράωviaa1s καίc ἰδούvdaa2s ὁdnns ἀρνίονnnns ἵστηµιvpxanns ἐπίp ὁdans ὄροςnans Σιώνtp καίc
µετάp αὐτόςrpgns ἀριθµόςnnms ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn τέσσαρεςnnfp χιλιάςnnfp ἔχωvppanfp ὁdans
ὄνοµαnans αὐτόςrpgns καίc ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms πατήρngms αὐτόςrpgms γράφωvpxpans ἐπίp
ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.2 καίc ἀκούωviaa1s φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ὡςbo
nafs ngnp agnpn
φωνή ὕδωρ πολύς καί ὡςbo φωνήnafs βροντήngfs µέγαςagfsn καίc ὁdnfs φωνήnnfs ὅςrrafs
c
ἀκούωviaa1s ὡςbo κιθαρῳδόςngmp κιθαρίζωvppagmp ἐνp ὁddfp κιθάραndfp αὐτόςrpgmp . v.3 καίc
vipa3p nafs aafsn bo dgms ngms c bo dgnp
ᾄδω ᾠδή καινός ἐνώπιον ὁ θρόνος καί ἐνώπιον ὁ τέσσαρεςngnp
ζῷονngnp καίc ὁdgmp πρεσβύτεροςagmpn καίc οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s µανθάνωvnaa ὁdafs ᾠδήnafs
εἰqo µήxo ὁdnfp ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn τέσσαρεςnnfp χιλιάςnnfp ὁdnmp ἀγοράζωvpxpnmp ἀπόp ὁdgfs
γῆngfs .
εἰσιν οὗτοι εἰσιν οἱ ἀκολουθοῦντες τῷ ἀρνίῳ ὅπου ἂν ὑπάγῃ

οὗτοι ὑπό ᾿Ιησοῦ ἠγοράσθησαν ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων ἀπαρχὴ
τῷ θεῷ καὶ τῷ ἀρνίῳ. καὶ ἐν τῷ στόµατι αὐτῶν οὐχ εὑρέθη 5
ψεῦδος ἄµωµοί γάρ εἰσιν. Καὶ εἶδον ἄγγελον πετόµενον ἐν 6
µεσουρανήµατι ἔχοντα εὐαγγέλιον αἰώνιον εὐαγγελίσαι τοὺς

καθηµένους ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐπὶ πᾶν ἔθνος καὶ φυλὴν καὶ
γλῶσσαν καὶ λαόν. λέγων ἐν φωνῇ µεγάλῃ Φοβήθητε τὸν θε- 7
ὸν καὶ δότε αὐτῷ δόξαν ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα τῆς κρίσεως αὐτοῦ καὶ
προσκυνήσατε τῷ ποιήσαντι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν
θάλασσαν καὶ πηγὰς ὑδάτων. Καὶ ἄλλος δεύτερος ἄγγελος 8
ἠκολούθησεν λέγων [῎Επεσεν,] ἔπεσεν Βαβυλὼν ἡ µεγάλη ἐκ

τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πεπότικεν πάντα τὰ
ἔθνη. Καὶ ἄλλος ἄγγελος τρίτος ἠκολούθησεν αὐτοῖς λέγων 9
ἐν φωνῇ µεγάλῃ Εἴ τις προσκυνεῖ τὸ θηρίον καὶ τὴν εἰκόνα

αὐτοῦ καὶ λαµβάνει χάραγµα ἐπὶ τοῦ µετώπου αὐτοῦ ἢ ἐπὶ
τὴν χεῖρα αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς πίεται ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ 10
τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασµένου ἀκράτου ἐν τῷ ποτηρίῳ τῆς ὀρ-

γῆς αὐτοῦ καὶ βασανισθήσεται ἐν πυρὶ καὶ θείῳ ἐνώπιον τῶν
ἁγίων ἀγγέλων καὶ ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου. καὶ ὁ καπνὸς τοῦ 11
βασανισµοῦ αὐτῶν εἰς αἰῶνας αἰώνων ἀναβαίνει καὶ οὐκ ἔ-

χουσιν ἀνάπαυσιν ἡµέρας καὶ νυκτός οἱ προσκυνοῦντες τὸ
v.4 οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὅςrrnmp µετάp γυνήngfp οὐxo µολύνωviap3p παρθένοςnnfp γάρc
εἰµίvipx3p οὗτοςrdnmp εἰµίvipx3p ὁdnmp ἀκολουθέωvppanmp ὁddns ἀρνίονndns ὅπουbo ἄνxo
ὑπάγωvspa3s οὗτοςrdnmp ὑπόp ᾿Ιησοῦςngms ἀγοράζωviap3p ἀπόp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp ἀπαρχήnnfs
ὁddms θεόςndms καίc ὁddns ἀρνίονndns . v.5 καίc ἐνp ὁddns στόµαndns αὐτόςrpgmp οὐxo
εὑρίσκωviap3s ψεῦδοςnnns ἄµωµοςanmpn γάρc εἰµίvipx3p . v.6 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams
πέτοµαιvppnams ἐνp µεσουράνηµαndns ἔχωvppaams εὐαγγέλιονnans αἰώνιοςaansn εὐαγγελίζωvnaa
ὁdamp κάθηµαιvppnamp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs καίc ἐπίp πᾶςaansn ἔθνοςnans καίc φυλήnafs καίc
γλῶσσαnafs καίc λαόςnams . v.7 λέγωvppanms ἐνp φωνήndfs µέγαςadfsn φοβέοµαιvdao2p ὁdams
nams c vdaa2p
θεός καί δίδωµι αὐτόςrpdms δόξαnafs ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs ὥραnnfs ὁdgfs κρίσιςngfs
αὐτόςrpgms καίc προσκυνέωvdaa2p ὁddms ποιέωvpaadms ὁdams οὐρανόςnams καίc ὁdafs γῆnafs καίc
ὁdafs θάλασσαnafs καίc πηγήnafp ὕδωρngnp . v.8 καίc ἄλλοςanmsn δεύτεροςanmsn ἄγγελοςnnms
ἀκολουθέωviaa3s λέγωvppanms πίπτωviaa3s πίπτωviaa3s Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ἐκp ὁdgms
οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs ποτίζωvixa3s πᾶςaanpn ὁdanp ἔθνοςnanp .
v.9 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms τρίτοςanmsn ἀκολουθέωviaa3s αὐτόςrpdmp λέγωvppanms ἐνp
φωνήndfs µέγαςadfsn εἰqo τι-σρινµσ προσκυνέωvipa3s ὁdans θηρίονnans καίc ὁdafs εἰκώνnafs αὐτόςrpgns
καίc λαµβάνωvipa3s χάραγµαnans ἐπίp ὁdgns µέτωπονngns αὐτόςrpgms ἤxo ἐπίp ὁdafs χείρnafs
αὐτόςrpgms . v.10 καίc αὐτόςrpnms πίνωvifd3s ἐκp ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgms
ngms dgms
θεός ὁ κεράννυµιvpxpgms ἄκρατοςagmsn ἐνp ὁddns ποτήριονndns ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms
καίc βασανίζωvifp3s ἐνp πῦρndns καίc θεῖονndns ἐνώπιονbo ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἄγγελοςngmp καίc
ἐνώπιονbo ὁdgns ἀρνίονngns .
θηρίον καὶ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ καὶ εἴ τις λαµβάνει τὸ χάραγµα

12 τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ. Ωδε ἡ ὑποµονὴ τῶν ἁγίων ἐστίν [ὧδε]
13 οἱ τηροῦντες τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ καὶ τὴν πίστιν ᾿Ιησοῦ. Καὶ
ἤκουσα φωνῆς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης [µοι,] Γράψον, Μα-
κάριοι οἱ νεκροὶ οἱ ἐν κυρίῳ ἀποθνῄσκοντες ἀπ ἄρτι λέγει
ναί τὸ πνεῦµα ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν τὰ δὲ
14 ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ µετ αὐτῶν. Καὶ εἶδον καὶ ἰδοὺ νεφέλη
λευκή καὶ ἐπὶ τὴν νεφέλην καθήµενον ὅµοιον υιῷ ἀνθρώπου
ἔχων ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ στέφανον χρυσοῦν καὶ ἐν τῇ χει-
15 ρὶ αὐτοῦ δρέπανον ὀξύ. καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ
ναοῦ κράζων ἐν φωνῇ µεγάλῃ τῷ καθηµένῳ ἐπὶ τῆς νεφέλης
Πέµψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι
16 ὅτι ἐξηράνθη ὁ θερισµὸς τῆς γῆς. καὶ ἔβαλεν ὁ καθήµενος
ἐπὶ τὴν νεφέλην τὸ δρέπανον αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν καὶ ἐθερίσθη
17 ἡ γῆ. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ναοῦ τοῦ ἐν τῷ
18 οὐρανῷ ἔχων καὶ αὐτὸς δρέπανον ὀξύ. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐ-
ξῆλθεν ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου ἔχων ἐξουσίαν ἐπὶ τοῦ πυρός καὶ
ἐφώνησεν κραυγῇ µεγάλῃ τῷ ἔχοντι τὸ δρέπανον τὸ ὀξὺ λέγων
Πέµψον σου τὸ δρέπανον τὸ ὀξὺ καὶ τρύγησον τοὺς βότρυας
v.11 καίc ὁdnms καπνόςnnms ὁdgms βασανισµόςngms αὐτόςrpgmp εἰςp αἰώνnamp αἰώνngmp
ἀναβαίνωvipa3s καίc οὐxo ἔχωvipa3p ἀνάπαυσιςnafs ἡµέραngfs καίc νύξngfs ὁdnmp προσκυνέωvppanmp
ὁdans θηρίονnans καίc ὁdafs εἰκώνnafs αὐτόςrpgns καίc εἰqo τι-σρινµσ λαµβάνωvipa3s ὁdans
χάραγµαnans ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgns . v.12 ὧδεbo ὁdnfs ὑποµονήnnfs ὁdgmp ἅγιοςagmpn
vipx3s bo dnmp vppanmp dafp
εἰµί ὧδε ὁ τηρέω ὁ ἐντολήnafp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdafs πίστιςnafs
᾿Ιησοῦςngms . v.13 καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppagfs ἐγώrpd-s
γράφωvdaa2s µακάριοςanmpn ὁdnmp νεκρόςanmpn ὁdnmp ἐνp κύριοςndms ἀποθνῄσκωvppanmp ἀπόp
ἄρτιbo λέγωvipa3s ναίxo ὁdnns πνεῦµαnnns ἵναc ἀναπαύωvsam3p ἐκp ὁdgmp κόποςngmp αὐτόςrpgmp
ὁdnnp δέc ἔργονnnnp αὐτόςrpgmp ἀκολουθέωvipa3s µετάp αὐτόςrpgmp . v.14 καίc ὁράωviaa1s
καίc ἰδούvdaa2s νεφέληnnfs λευκόςanfsn καίc ἐπίp ὁdafs νεφέληnafs κάθηµαιvppnams ὅµοιοςaamsn
υἱόςndms ἄνθρωποςngms ἔχωvppanms ἐπίp ὁdgfs κεφαλήngfs αὐτόςrpgms στέφανοςnams χρυσοῦςaamsn
καίc ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgms δρέπανονnans ὀξύςaansn . v.15 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms
ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgms ναόςngms κράζωvppanms ἐνp φωνήndfs µέγαςadfsn ὁddms κάθηµαιvppndms
ἐπίp ὁdgfs νεφέληngfs πέµπωvdaa2s ὁdans δρέπανονnans σύrpg-s καίc θερίζωvdaa2s ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s
ὁdnfs ὥραnnfs θερίζωvnaa ὅτιc ξηραίνωviap3s ὁdnms θερισµόςnnms ὁdgfs γῆngfs . v.16 καίc
viaa3s dnms vppnnms p dafs nafs dans nans rpgms
βάλλω ὁ κάθηµαι ἐπί ὁ νεφέλη ὁ δρέπανον αὐτός ἐπίp ὁdafs
γῆnafs καίc θερίζωviap3s ὁdnfs γῆnnfs . v.17 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp
ὁdgms ναόςngms ὁdgms ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἔχωvppanms καίc αὐτόςrpnms δρέπανονnans ὀξύςaansn .
τῆς ἀµπέλου τῆς γῆς ὅτι ἤκµασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς. καὶ 19
ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν καὶ ἐτρύγη-

σεν τὴν ἄµπελον τῆς γῆς καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν ληνὸν τοῦ θυµοῦ
τοῦ θεοῦ τὸν µέγαν. καὶ ἐπατήθη ἡ ληνὸς ἔξωθεν τῆς πόλεως 20
καὶ ἐξῆλθεν αἷµα ἐκ τῆς ληνοῦ ἄχρι τῶν χαλινῶν τῶν ἵππων
ἀπὸ σταδίων χιλίων ἑξακοσίων.
Καὶ εἶδον ἄλλο σηµεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ µέγα καὶ θαυµαστόν 15
ἀγγέλους ἑπτὰ ἔχοντας πληγὰς ἑπτὰ τὰς ἐσχάτας ὅτι ἐν αὐταῖς
ἐτελέσθη ὁ θυµὸς τοῦ θεοῦ. Καὶ εἶδον ὡς θάλασσαν ὑαλίνην 2
µεµιγµένην πυρί καὶ τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου καὶ ἐκ

τῆς εἰκόνος αὐτοῦ καὶ ἐκ τοῦ ἀριθµοῦ τοῦ ὀνόµατος αὐτοῦ
ἑστῶτας ἐπὶ τὴν θάλασσαν τὴν ὑαλίνην ἔχοντας κιθάρας τοῦ
θεοῦ. καὶ ᾄδουσιν τὴν ᾠδὴν Μωϋσέως τοῦ δούλου τοῦ θεοῦ 3
καὶ τὴν ᾠδὴν τοῦ ἀρνίου λέγοντες Μεγάλα καὶ θαυµαστὰ τὰ

ἔργα σου κύριε ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ, δίκαιαι καὶ ἀληθιναὶ
αἱ ὁδοί σου ὁ βασιλεὺς τῶν ἐθνῶν, τίς οὐ µὴ φοβηθῇ σε, κύριε 4
καὶ δοξάσῃ τὸ ὄνοµά σου ὅτι µόνος ἅγιος ὅτι πάντα τὰ ἔθνη
ἥξουσιν καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν σου ὅτι τὰ δικαιώµατά
σου ἐφανερώθησαν. Καὶ µετὰ ταῦτα εἶδον καὶ ἠνοίγη ὁ ναὸς 5
v.18 καίc ἄλλοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐξέρχοµαιviaa3s ἐκp ὁdgns θυσιαστήριονngns ἔχωvppanms

ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdgns πῦρngns καίc φωνέωviaa3s κραυγήndfs µέγαςadfsn ὁddms ἔχωvppadms ὁdans
δρέπανονnans ὁdans ὀξύςaansn λέγωvppanms πέµπωvdaa2s σύrpg-s ὁdans δρέπανονnans ὁdans ὀξύςaansn
καίc τρυγάωvdaa2s ὁdamp βότρυςnamp ὁdgfs ἄµπελοςngfs ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἀκµάζωviaa3p ὁdnfp
σταφυλήnnfp αὐτόςrpgfs . v.19 καίc βάλλωviaa3s ὁdnms ἄγγελοςnnms ὁdans δρέπανονnans
rpgms p dafs nafs
αὐτός εἰς ὁ γῆ καίc τρυγάωviaa3s ὁdafs ἄµπελοςnafs ὁdgfs γῆngfs καίc βάλλωviaa3s εἰςp
ὁdafs ληνόςnafs ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms ὁdams µέγαςaamsn . v.20 καίc πατέωviap3s
dnfs nnfs bo dgfs ngfs c viaa3s nnns p dgfs
ὁ ληνός ἔξωθεν ὁ πόλις καί ἐξέρχοµαι αἷµα ἐκ ὁ ληνόςngfs ἄχριp
ὁdgmp χαλινόςngmp ὁdgmp ἵπποςngmp ἀπόp στάδιοςngnp χίλιοιngmp ἑξακόσιοιngmp . 15. v.1 καίc
viaa1s aansn nans p ddms ndms aansn
ὁράω ἄλλος σηµεῖον ἐν ὁ οὐρανός µέγας καί θαυµαστόςaansn
c
ἄγγελοςnamp ἑπτάtn ἔχωvppaamp πληγήnafp ἑπτάtn ὁdafp ἔσχατοςaafpn ὅτιc ἐνp αὐτόςrpdfp τελέωviap3s
ὁdnms θυµόςnnms ὁdgms θεόςngms . v.2 καίc ὁράωviaa1s ὡςbo θάλασσαnafs ὑάλινοςaafsn
µίγνυµιvpxpafs πῦρndns καίc ὁdamp νικάωvppaamp ἐκp ὁdgns θηρίονngns καίc ἐκp ὁdgfs εἰκώνngfs
αὐτόςrpgns καίc ἐκp ὁdgns ἀριθµόςngms ὁdgns ὄνοµαngns αὐτόςrpgns ἵστηµιvpxaamp ἐπίp ὁdafs
θάλασσαnafs ὁdafs ὑάλινοςaafsn ἔχωvppaamp κιθάραnafp ὁdgms θεόςngms . v.3 καίc ᾄδωvipa3p
ὁdafs ᾠδήnafs Μωϋσῆςngms ὁdgms δοῦλοςngms ὁdgms θεόςngms καίc ὁdafs ᾠδήnafs ὁdgns ἀρνίονngns
λέγωvppanmp µέγαςannpn καίc θαυµαστόςannpn ὁdnnp ἔργονnnnp σύrpg-s κύριοςnvms ὁdnms θεόςnnms
ὁdnms παντοκράτωρnnms δίκαιοςanfpn καίc ἀληθινόςanfpn ὁdnfp ὁδόςnnfp σύrpg-s ὁdnms βασιλεύςnnms
ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.4 τίςrqnms οὐxo µήxo φοβέοµαιvsao3s σύrpa-s κύριοςnvms καίc δοξάζωvsaa3s
ὁdans ὄνοµαnans σύrpg-s ὅτιc µόνοςanmsn ἅγιοςanmsn ὅτιc πᾶςannpn ὁdnnp ἔθνοςnnnp ἥκωvifa3p καίc
προσκυνέωvifa3p ἐνώπιονbo σύrpg-s ὅτιc ὁdnnp δικαίωµαnnnp σύrpg-s φανερόωviap3p .
6 τῆς σκηνῆς τοῦ µαρτυρίου ἐν τῷ οὐρανῷ. καὶ ἐξῆλθον οἱ

ἑπτὰ ἄγγελοι οἱ ἔχοντες τὰς ἑπτὰ πληγὰς [ἐκ τοῦ ναοῦ] οἱ
ἦσαν ἐνδεδυµένοι λίνον καθαρὸν λαµπρὸν καὶ περιεζωσµένοι
7 περὶ τὰ στήθη ζώνας χρυσᾶς. καὶ ἓν ἐκ τῶν τεσσάρων ζῴων
ἔδωκεν τοῖς ἑπτὰ ἀγγέλοις ἑπτὰ φιάλας χρυσᾶς γεµούσας τοῦ
8 θυµοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. καὶ
ἐγεµίσθη ὁ ναὸς καπνοῦ ἐκ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ καὶ ἐκ τῆς
δυνάµεως αὐτοῦ καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο εἰσελθεῖν εἰς τὸν ναὸν
ἄχρι τελεσθῶσιν αἱ ἑπτὰ πληγαὶ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων.
16 Καὶ ἤκουσα φωνῆς µεγάλης ἐκ τοῦ ναοῦ λεγούσης τοῖς
ἑπτὰ ἀγγέλοις ῾Υπάγετε καὶ ἐκχέατε τὰς ἑπτὰ φιάλας τοῦ θυ-
2 µοῦ τοῦ θεοῦ εἰς τὴν γῆν. Καὶ ἀπῆλθεν ὁ πρῶτος καὶ ἐξέχεεν
τὴν φιάλην αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν καὶ ἐγένετο ἕλκος κακὸν καὶ
πονηρὸν ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἔχοντας τὸ χάραγµα τοῦ
3 θηρίου καὶ τοὺς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ. Καὶ ὁ δεύ-
τερος ἄγγελος ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ
ἐγένετο αἷµα ὡς νεκροῦ καὶ πᾶσα ψυχὴ ζῶσα ἀπέθανεν ἐν τῇ
4 θαλάσσῃ. Καὶ ὁ τρίτος [ἄγγελοσ] ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ
εἰς τοὺς ποταµοὺς καὶ εἰς τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων καὶ ἐγένετο
5 αἷµα. καὶ ἤκουσα τοῦ ἀγγέλου τῶν ὑδάτων λέγοντος ∆ίκαιος
v.5 καίc µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s καίc ἀνοίγωviap3s ὁdnms ναόςnnms ὁdgfs σκηνήngfs ὁdgns
µαρτύριονngns ἐνp ὁddms οὐρανόςndms . v.6 καίc ἐξέρχοµαιviaa3p ὁdnmp ἑπτάtn ἄγγελοςnnmp
ὁdnmp ἔχωvppanmp ὁdafp ἑπτάtn πληγήnafp ἐκp ὁdgms ναόςngms ὅςrrnmp εἰµίviix3p ἐνδύωvpxmnmp
λίνονnans καθαρόςaansn λαµπρόςaansn καίc περιζώννυµιvpxpnmp περίp ὁdanp στῆθοςnanp ζώνηnafp
χρυσοῦςaafpn . v.7 καίc εἷςnnns ἐκp ὁdgnp τέσσαρεςngnp ζῷονngnp δίδωµιviaa3s ὁddmp ἑπτάtn
ndmp
ἄγγελος ἑπτά φιάληnafp χρυσοῦςaafpn γέµωvppaafp ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms ὁdgms
tn
ζάωvppagms εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp . v.8 καίc γεµίζωviap3s ὁdnms ναόςnnms
ngms p dgfs ngfs dgms ngms
καπνός ἐκ ὁ δόξα ὁ θεός καί ἐκp ὁdgfs δύναµιςngfs αὐτόςrpgms καίc
c
οὐδείςanfsn δύναµαιviin3s εἰσέρχοµαιvnaa εἰςp ὁdams ναόςnams ἄχριp τελέωvsap3p ὁdnfp ἑπτάtn
πληγήnnfp ὁdgmp ἑπτάtn ἄγγελοςngmp . 16. v.1 καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs µέγαςagfsn ἐκp
ὁdgms ναόςngms λέγωvppagfs ὁddmp ἑπτάtn ἄγγελοςndmp ὑπάγωvdpa2p καίc ἐκχέωvdaa2p ὁdafp ἑπτάtn
φιάληnafp ὁdgms θυµόςngms ὁdgms θεόςngms εἰςp ὁdafs γῆnafs . v.2 καίc ἀπέρχοµαιviaa3s ὁdnms
πρῶτοςanmsn καίc ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms εἰςp ὁdafs γῆnafs καίc γίνοµαιviad3s
ἕλκοςnnns κακόςannsn καίc πονηρόςannsn ἐπίp ὁdamp ἄνθρωποςnamp ὁdamp ἔχωvppaamp ὁdans
χάραγµαnans ὁdgns θηρίονngns καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp ὁddfs εἰκώνndfs αὐτόςrpgns . v.3 καίc
dnms anmsn nnms viaa3s dafs nafs rpgms p dafs
ὁ δεύτερος ἄγγελος ἐκχέω ὁ φιάλη αὐτός εἰς ὁ θάλασσαnafs
καίc γίνοµαιviad3s αἷµαnnns ὡςbo νεκρόςagmsn καίc πᾶςanfsn ψυχήnnfs ζάωvppanfs ἀποθνῄσκωviaa3s
ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs . v.4 καίc ὁdnms τρίτοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs
αὐτόςrpgms εἰςp ὁdamp ποταµόςnamp καίc εἰςp ὁdafp πηγήnafp ὁdgnp ὕδωρngnp καίc γίνοµαιviad3s
αἷµαnnns .
εἶ ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν ὁ ὅσιος ὅτι ταῦτα ἔκρινας. ὅτι αἷµα ἁγίων καὶ 6
προφητῶν ἐξέχεαν καὶ αἷµα αὐτοῖς έδωκας πιεῖν ἄξιοί εἰσιν.

καὶ ἤκουσα τοῦ θυσιαστηρίου λέγοντος Ναί κύριε ὁ θεὸς ὁ 7
παντοκράτωρ ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ κρίσεις σου. Καὶ ὁ τέ- 8
ταρτος ἄγγελος ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ἥλιον καὶ
ἐδόθη αὐτῷ καυµατίσαι ἐν πυρί τοὺς ἀνθρώπους. καὶ ἐκαυ- 9
µατίσθησαν οἱ ἄνθρωποι καῦµα µέγα καὶ ἐβλασφήµησαν οἱ

ἄνθρωποι τὸ ὄνοµα τοῦ θεοῦ τοῦ ἔχοντος ἐξουσίαν ἐπὶ τὰς
πληγὰς ταύτας καὶ οὐ µετενόησαν δοῦναι αὐτῷ δόξαν. Καὶ 10
ὁ πέµπτος [ἄγγελοσ] ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν θρό-

νον τοῦ θηρίου καὶ ἐγένετο ἡ βασιλεία αὐτοῦ ἐσκοτωµένη καὶ
ἐµασῶντο τὰς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου. καὶ ἐβλασφή- 11
µησαν τὸν θεὸν τοῦ οὐρανοῦ ἐκ τῶν πόνων αὐτῶν καὶ ἐκ τῶν
ἑλκῶν αὐτῶν καὶ οὐ µετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῶν. Καὶ ὁ 12
ἕκτος [ἄγγελοσ] ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ποταµὸν τὸν
µέγαν Εὐφράτην καὶ ἐξηράνθη τὸ ὕδωρ αὐτοῦ ἵνα ἑτοιµασθῇ
ἡ ὁδὸς τῶν βασιλέων τῶν ἀπὸ ἀνατολῆς ἡλίου. Καὶ εἶδον ἐκ 13
τοῦ στόµατος τοῦ δράκοντος καὶ ἐκ τοῦ στόµατος τοῦ θηρίου

καὶ ἐκ τοῦ στόµατος τοῦ ψευδοπροφήτου πνεύµατα τρία ἀκά-
θαρτα ὡς βάτραχοι, εἰσὶν γὰρ πνεύµατα δαιµονίων ποιοῦντα 14
v.5 καίc ἀκούωviaa1s ὁdgms ἄγγελοςngms ὁdgnp ὕδωρngnp λέγωvppagms δίκαιοςanmsn εἰµίvipx2s ὁdnms
εἰµίvppxnms καίc ὁdnms εἰµίviix3s ὁdnms ὅσιοςanmsn ὅτιc οὗτοςrdanp κρίνωviaa2s . v.6 ὅτιc αἷµαnans
ἅγιοςagmpn καίc προφήτηςngmp ἐκχέωviaa3p καίc αἷµαnans αὐτόςrpdmp δίδωµιviaa2s πίνωvnaa
ἄξιοςanmpn εἰµίvipx3p . v.7 καίc ἀκούωviaa1s ὁdgns θυσιαστήριονngns λέγωvppagms ναίxo κύριοςnvms
ὁdnms θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms ἀληθινόςanfpn καίc δίκαιοςanfpn ὁdnfp κρίσιςnnfp σύrpg-s .
v.8 καίc ὁdnms τέταρτοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams
ἥλιοςnams καίc δίδωµιviap3s αὐτόςrpdms καυµατίζωvnaa ἐνp πῦρndns ὁdamp ἄνθρωποςnamp .
v.9 καίc καυµατίζωviap3p ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp καῦµαnans µέγαςaansn καίc βλασφηµέωviaa3p
ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp ὁdans ὄνοµαnans ὁdgms θεόςngms ὁdgms ἔχωvppagms ἐξουσίαnafs ἐπίp ὁdafp
πληγήnafp οὗτοςrdafp καίc οὐxo µετανοέωviaa3p δίδωµιvnaa αὐτόςrpdms δόξαnafs . v.10 καίc
ὁdnms πέµπτοςanmsn ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams θρόνοςnams
ὁdgns θηρίονngns καίc γίνοµαιviad3s ὁdnfs βασιλείαnnfs αὐτόςrpgns σκοτόωvpxpnfs καίc µασάοµαιviin3p
ὁdafp γλῶσσαnafp αὐτόςrpgmp ἐκp ὁdgms πόνοςngms . v.11 καίc βλασφηµέωviaa3p ὁdams θεόςnams
ὁdgms οὐρανόςngms ἐκp ὁdgmp πόνοςngmp αὐτόςrpgmp καίc ἐκp ὁdgnp ἕλκοςngnp αὐτόςrpgmp
καίc οὐxo µετανοέωviaa3p ἐκp ὁdgnp ἔργονngnp αὐτόςrpgmp . v.12 καίc ὁdnms ἕκτοςanmsn
ἄγγελοςnnms ἐκχέωviaa3s ὁdafs φιάληnafs αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdams ποταµόςnams ὁdams µέγαςaamsn
Εὐφράτηςnams καίc ξηραίνωviap3s ὁdnns ὕδωρnnns αὐτόςrpgms ἵναc ἑτοιµάζωvsap3s ὁdnfs ὁδόςnnfs
ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgmp ἀπόp ἀνατολήngfs ἥλιοςngms . v.13 καίc ὁράωviaa1s ἐκp ὁdgns
στόµαngns ὁdgms δράκωνngms καίc ἐκp ὁdgns στόµαngns ὁdgns θηρίονngns καίc ἐκp ὁdgns στόµαngns
ὁdgms ψευδοπροφήτηςngms πνεῦµαnanp τρεῖςnanp ἀκάθαρτοςaanpn ὡςbo βάτραχοςnnmp .
σηµεῖα ἃ ἐκπορεύεται ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς οἰκουµένης ὅ-

λης συναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὸν πόλεµον τῆς ἡµέρας ἐκείνης
15 τῆς µεγάλης τοῦ θεοῦ τοῦ παντοκράτορος. ᾿Ιδοὺ ἔρχοµαι ὡς
κλέπτης µακάριος ὁ γρηγορῶν καὶ τηρῶν τὰ ἱµάτια αὐτοῦ ἵνα
µὴ γυµνὸς περιπατῇ καὶ βλέπωσιν τὴν ἀσχηµοσύνην αὐτοῦ.
16 καὶ συνήγαγεν αὐτοὺς εἰς τὸν τόπον τὸν καλούµενον ῾Εβραϊ-
17 στὶ ῾Αρµαγεδών. Καὶ ὁ ἕβδοµος [ἄγγελοσ] ἐξέχεεν τὴν φιάλην
αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ἀέρα καὶ ἐξῆλθεν φωνὴ µεγάλη ἀπὸ τοῦ ναοῦ
18 τοῦ οὐρανοῦ, ἀπὸ τοῦ θρόνου λέγουσα Γέγονεν. καὶ ἐγέ-
νοντο ἀστραπαὶ καὶ βρονταί καὶ φωναὶ καὶ σεισµὸς [ἐγένετο]
µέγας οἷος οὐκ ἐγένετο ἀφ οὗ οἱ ἄνθρωποι ἐγένοντο ἐπὶ τῆς
19 γῆς τηλικοῦτος σεισµὸς οὕτως µέγας. καὶ ἐγένετο ἡ πόλις
ἡ µεγάλη εἰς τρία µέρη καὶ αἱ πόλεις τῶν ἐθνῶν ἔπεσον, καὶ
Βαβυλὼν ἡ µεγάλη ἐµνήσθη ἐνώπιον τοῦ θεοῦ δοῦναι αὐτῇ τὸ
20 ποτήριον τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ. καὶ πᾶσα
21 νῆσος ἔφυγεν καὶ ὄρη οὐχ εὑρέθησαν. καὶ χάλαζα µεγάλη
ὡς ταλαντιαία καταβαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους
καὶ ἐβλασφήµησαν οἱ ἄνθρωποι τὸν θεὸν ἐκ τῆς πληγῆς τῆς
χαλάζης ὅτι µεγάλη ἐστὶν ἡ πληγὴ αὐτῆς σφόδρα.
17 Καὶ ἦλθεν εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς ἑπτὰ
φιάλας καὶ ἐλάλησεν µετ ἐµοῦ λέγων ∆εῦρο δείξω σοι τὸ κρίµα
v.14 εἰµίvipx3p γάρc πνεῦµαnnnp δαιµόνιονngnp ποιέωvppannp σηµεῖονnanp ὅςrrnnp
ἐκπορεύοµαιvipn3s ἐπίp ὁdamp βασιλεύςnamp ὁdgfs οἰκουµένηngfs ὅλοςagfsn συνάγωvnaa
αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams πόλεµοςnams ὁdgfs ἡµέραngfs ἐκεῖνοςrdgfs ὁdgfs µέγαςagfsn ὁdgms θεόςngms
ὁdgms παντοκράτωρngms . v.15 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ὡςbo κλέπτηςnnms µακάριοςanmsn
ὁdnms γρηγορέωvppanms καίc τηρέωvppanms ὁdanp ἱµάτιονnanp αὐτόςrpgms ἵναc µήxo γυµνόςanmsn
περιπατέωvspa3s καίc βλέπωvspa3p ὁdafs ἀσχηµοσύνηnafs αὐτόςrpgms . v.16 καίc συνάγωviaa3s
αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams τόποςnams ὁdams καλέωvpppams ῾Εβραϊστίbo ῾Αρµαγεδώνnnns . v.17 καίc
dnms anmsn nnms viaa3s dafs nafs rpgms p dams
ὁ ἕβδοµος ἄγγελος ἐκχέω ὁ φιάλη αὐτός ἐπί ὁ ἀήρnams
καίc ἐξέρχοµαιviaa3s φωνήnnfs µέγαςanfsn ἀπόp ὁdgms ναόςngms ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms
θρόνοςngms λέγωvppanfs γίνοµαιvixa3s . v.18 καίc γίνοµαιviad3p ἀστραπήnnfp καίc βροντήnnfp
καίc φωνήnnfp καίc σεισµόςnnms γίνοµαιviad3s µέγαςanmsn οἷοςrcnms οὐxo γίνοµαιviad3s ἀπόp
ὅςrrgms ὁdnmp ἄνθρωποςnnmp γίνοµαιviad3p ἐπίp ὁdgfs γῆngfs τηλικοῦτοςrdnms σεισµόςnnms
οὕτωbo µέγαςanmsn . v.19 καίc γίνοµαιviad3s ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn εἰςp τρεῖςnanp
µέροςnanp καίc ὁdnfp πόλιςnnfp ὁdgnp ἔθνοςngnp πίπτωviaa3p καίc Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn
µιµνῄσκοµαιviap3s ἐνώπιονbo ὁdgms θεόςngms δίδωµιvnaa αὐτόςrpdfs ὁdans ποτήριονnans ὁdgms
οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs ὀργήngfs αὐτόςrpgms . v.20 καίc πᾶςanfsn νῆσοςnnfs φεύγωviaa3s
c nnnp xo viap3p
καί ὄρος οὐ εὑρίσκω . v.21 καί χάλαζαnnfs µέγαςanfsn ὡςbo ταλαντιαῖοςanfsn
c
καταβαίνωvipa3s ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἐπίp ὁdamp ἄνθρωποςnamp καίc βλασφηµέωviaa3p ὁdnmp
ἄνθρωποςnnmp ὁdams θεόςnams ἐκp ὁdgfs πληγήngfs ὁdgfs χάλαζαngfs ὅτιc µέγαςanfsn εἰµίvipx3s ὁdnfs
πληγήnnfs αὐτόςrpgfs σφόδραbo .
τῆς πόρνης τῆς µεγάλης τῆς καθηµένης ἐπὶ τῶν ὑδάτων τῶν
πολλῶν. µεθ ἡς ἐπόρνευσαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ ἐµεθύ- 2
σθησαν οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν ἐκ τοῦ οἴνου τῆς πορνείας

αὐτῆς. καὶ ἀπήνεγκέν µε εἰς ἔρηµον ἐν πνεύµατι καὶ εἶδον 3
γυναῖκα καθηµένην ἐπὶ θηρίον κόκκινον γέµον ὀνόµατα βλα-

σφηµίας ἔχον κεφαλὰς ἑπτὰ καὶ κέρατα δέκα. καὶ ἡ γυνὴ ἦν 4
περιβεβληµένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον κεχρυσωµένη χρυ-

σίῳ καὶ λίθῳ τιµίῳ καὶ µαργαρίταις ἔχουσα ποτήριον χρυσοῦν
ἐν τῇ χειρὶ αὐτῆς γέµον βδελυγµάτων καὶ τὰ ἀκάθαρτα τῆς
πορνείας αὐτῆς. καὶ ἐπὶ τὸ µέτωπον αὐτῆς ὄνοµα γεγραµ- 5
µένον µυστήριον Βαβυλὼν ἡ µεγάλη ἡ µήτηρ τῶν πορνῶν καὶ

τῶν βδελυγµάτων τῆς γῆς. καὶ εἶδον τὴν γυναῖκα µεθύουσαν 6
ἐκ τοῦ αἵµατος τῶν ἁγίων [καὶ] ἐκ τοῦ αἵµατος τῶν µαρτύρων

᾿Ιησοῦ Καὶ ἐθαύµασα ἰδὼν αὐτὴν θαῦµα µέγα. καὶ εἶπέν µοι 7
ὁ ἄγγελος ∆ιὰ τί ἐθαύµασας ἐγὼ ἐρῶ σοι τὸ µυστήριον τῆς

γυναικὸς καὶ τοῦ θηρίου τοῦ βαστάζοντος αὐτήν τοῦ ἔχοντος
τὰς ἑπτὰ κεφαλὰς καὶ τὰ δέκα κέρατα. τὸ θηρίον ὃ εἶδες ἦν 8
καὶ οὐκ ἔστιν καὶ µέλλει ἀναβαίνειν ἐκ τῆς ἀβύσσου καὶ εἰς
ἀπώλειαν ὑπάγειν, καὶ θαυµάσονται οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς
γῆς ὧν οὐ γέγραπται τὰ ὀνόµατα ἐπὶ τὸ βιβλίον τῆς ζωῆς ἀπὸ
καταβολῆς κόσµου βλεπόντων ὅτι ἦν τὸ θηρίον καὶ οὐκ ἔστιν
17. v.1 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἷςnnms ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn ἄγγελοςngmp ὁdgmp ἔχωvppagmp ὁdafp
ἑπτάtn φιάληnafp καίc λαλέωviaa3s µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanms δεῦροvdvx2s δείκνυµιvifa1s σύrpd-s
ὁdans κρίµαnans ὁdgfs πόρνηngfs ὁdgfs µέγαςagfsn ὁdgfs κάθηµαιvppngfs ἐπίp ὁdgnp ὕδωρngnp ὁdgnp
πολύςagnpn . v.2 µετάp ὅςrrgfs πορνεύωviaa3p ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs καίc µεθύσκωviap3p
ὁdnmp κατοικέωvppanmp ὁdafs γῆnafs ἐκp ὁdgms οἶνοςngms ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs . v.3 καίc
ἀποφέρωviaa3s ἐγώrpa-s εἰςp ἔρηµοςaamsn ἐνp πνεῦµαndns καίc ὁράωviaa1s γυνήnafs κάθηµαιvppnafs
ἐπίp θηρίονnans κόκκινοςaansn γέµωvppaans ὄνοµαnanp βλασφηµίαngfs ἔχωvppaans κεφαλήnafp ἑπτάtn
καίc κέραςnanp δέκαtn . v.4 καίc ὁdnfs γυνήnnfs εἰµίviix3s περιβάλλωvpxpnfs πορφυροῦςaansn
καίc κόκκινοςaansn χρυσόωvpxpnfs χρυσίονndns καίc λίθοςndms τίµιοςadmsn καίc µαργαρίτηςndmp
ἔχωvppanfs ποτήριονnans χρυσοῦςaansn ἐνp ὁddfs χείρndfs αὐτόςrpgfs γέµωvppaans βδέλυγµαngnp
καίc ὁdanp ἀκάθαρτοςaanpn ὁdgfs πορνείαngfs αὐτόςrpgfs . v.5 καίc ἐπίp ὁdans µέτωπονnans
rpgfs nnns vpxpnns nnns nnfs dnfs
αὐτός ὄνοµα γράφω µυστήριον Βαβυλών ὁ µέγαςanfsn ὁdnfs µήτηρnnfs
ὁdgfp πόρνηngfp καίc ὁdgnp βδέλυγµαngnp ὁdgfs γῆngfs . v.6 καίc ὁράωviaa1s ὁdafs γυνήnafs
µεθύωvppaafs ἐκp ὁdgns αἷµαngns ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc ἐκp ὁdgns αἷµαngns ὁdgmp µάρτυςngmp
᾿Ιησοῦςngms καίc θαυµάζωviaa1s ὁράωvpaanms αὐτόςrpafs θαῦµαnans µέγαςaansn . v.7 καίc
viaa3s rpd-s dnms nnms p rqans viaa2s rpn-s vifa1s rpd-s dans
λέγω ἐγώ ὁ ἄγγελος διά τίς θαυµάζω ἐγώ λέγω σύ ὁ
µυστήριονnans ὁdgfs γυνήngfs καίc ὁdgns θηρίονngns ὁdgns βαστάζωvppagns αὐτόςrpafs ὁdgns ἔχωvppagns
ὁdafp ἑπτάtn κεφαλήnafp καίc ὁdanp δέκαtn κέραςnanp .
9 καὶ παρέσται. ὧδε ὁ νοῦς ὁ ἔχων σοφίαν αἱ ἑπτὰ κεφαλαὶ

10 ἑπτὰ ὄρη εἰσίν ὅπου ἡ γυνὴ κάθηται ἐπ αὐτῶν. καὶ βασιλεῖς
ἑπτά εἰσιν οἱ πέντε ἔπεσον ὁ εἷς ἔστιν ὁ ἄλλος οὔπω ἦλθεν καὶ
11 ὅταν ἔλθῃ ὀλίγον δεῖ αὐτὸν µεῖναι. καὶ τὸ θηρίον ὃ ἦν καὶ
οὐκ ἔστιν καὶ αὐτὸς ὄγδοός ἐστιν καὶ ἐκ τῶν ἑπτά ἐστιν καὶ εἰς
12 ἀπώλειαν ὑπάγει. καὶ τὰ δέκα κέρατα ἃ εἶδες δέκα βασιλεῖς
εἰσιν οἵτινες βασιλείαν οὔπω ἔλαβον ἀλ᾿λ ἐξουσίαν ὡς βασιλεῖς
13 µίαν ὥραν λαµβάνουσιν µετὰ τοῦ θηρίου. οὗτοι µίαν ἔχου-
σιν γνώµην καὶ τὴν δύναµιν καὶ τὴν ἐξουσίαν αὐτῶν τῷ θηρίῳ
14 διδόασιν. οὗτοι µετὰ τοῦ ἀρνίου πολεµήσουσιν καὶ τὸ ἀρνίον
νικήσει αὐτούς ὅτι κύριος κυρίων ἐστὶν καὶ βασιλεὺς βασιλέων
15 καὶ οἱ µετ αὐτοῦ κλητοὶ καὶ ἐκλεκτοὶ καὶ πιστοί. Καὶ λέγει
µοι Τὰ ὕδατα ἃ εἶδες οὗ ἡ πόρνη κάθηται λαοὶ καὶ ὄχλοι εἰσὶν
16 καὶ ἔθνη καὶ γλῶσσαι. καὶ τὰ δέκα κέρατα ἃ εἶδες καὶ τὸ
θηρίον οὗτοι µισήσουσιν τὴν πόρνην καὶ ἠρηµωµένην ποιή-
σουσιν αὐτὴν καὶ γυµνήν [ποιήσουσιν αὐτὴν] καὶ τὰς σάρκας
17 αὐτῆς φάγονται καὶ αὐτὴν κατακαύσουσιν ἐν πυρί. ὁ γὰρ
θεὸς ἔδωκεν εἰς τὰς καρδίας αὐτῶν ποιῆσαι τὴν γνώµην αὐ-
τοῦ καὶ ποιῆσαι γνώµην µίαν καὶ δοῦναι τὴν βασιλείαν αὐτῶν
v.8 ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrans ὁράωviaa2s εἰµίviix3s καίc οὐxo εἰµίvipx3s καίc µέλλωvipa3s
ἀναβαίνωvnpa ἐκp ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc εἰςp ἀπώλειαnafs ὑπάγωvnpa καίc θαυµάζωvifd3p ὁdnmp
κατοικέωvppanmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs ὅςrrgmp οὐxo γράφωvixp3s ὁdnnp ὄνοµαnnnp ἐπίp ὁdans βιβλίονnans
ὁdgfs ζωήngfs ἀπόp καταβολήngfs κόσµοςngms βλέπωvppagmp ὅτιc εἰµίviix3s ὁdnns θηρίονnnns καίc
οὐxo εἰµίvipx3s καίc πάρειµιvifx3s . v.9 ὧδεbo ὁdnms νοῦςnnms ὁdnms ἔχωvppanms σοφίαnafs
ὁdnfp ἑπτάtn κεφαλήnnfp ἑπτάtn ὄροςnnnp εἰµίvipx3p ὅπουbo ὁdnfs γυνήnnfs κάθηµαιvipn3s ἐπίp
αὐτόςrpgnp . v.10 καίc βασιλεύςnnmp ἑπτάtn εἰµίvipx3p ὁdnmp πέντεtn πίπτωviaa3p ὁdnms εἷςnnms
εἰµίvipx3s ὁdnms ἄλλοςanmsn οὔπωbo ἔρχοµαιviaa3s καίc ὅτανc ἔρχοµαιvsaa3s ὀλίγοςaansn δεῖvipq3s
αὐτόςrpams µένωvnaa . v.11 καίc ὁdnns θηρίονnnns ὅςrrnns εἰµίviix3s καίc οὐxo εἰµίvipx3s
καίc αὐτόςrpnms ὄγδοοςanmsn εἰµίvipx3s καίc ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn εἰµίvipx3s καίc εἰςp ἀπώλειαnafs
ὑπάγωvipa3s . v.12 καίc ὁdnnp δέκαtn κέραςnnnp ὅςrranp ὁράωviaa2s δέκαtn βασιλεύςnnmp
εἰµίvipx3p ὅστιςrrnmp βασιλείαnafs οὔπωbo λαµβάνωviaa3p ἀλλάc ἐξουσίαnafs ὡςbo βασιλεύςnnmp
εἷςnafs ὥραnafs λαµβάνωvipa3p µετάp ὁdgns θηρίονngns . v.13 οὗτοςrdnmp εἷςnafs ἔχωvipa3p
γνώµηnafs καίc ὁdafs δύναµιςnafs καίc ὁdafs ἐξουσίαnafs αὐτόςrpgmp ὁddns θηρίονndns δίδωµιvipa3p .
v.14 οὗτοςrdnmp µετάp ὁdgns ἀρνίονngns πολεµέωvifa3p καίc ὁdnns ἀρνίονnnns νικάωvifa3s αὐτόςrpamp
ὅτιc κύριοςnnms κύριοςngmp εἰµίvipx3s καίc βασιλεύςnnms βασιλεύςngmp καίc ὁdnmp µετάp
αὐτόςrpgms κλητόςanmpn καίc ἐκλεκτόςanmpn καίc πιστόςanfpn . v.15 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s
ὁdnnp ὕδωρnnnp ὅςrranp ὁράωviaa2s ὅςbo ὁdnfs πόρνηnnfs κάθηµαιvipn3s λαόςnnmp καίc ὄχλοςnnmp
εἰµίvipx3p καίc ἔθνοςnnnp καίc γλῶσσαnnfp . v.16 καίc ὁdnnp δέκαtn κέραςnnnp ὅςrranp ὁράωviaa2s
καίc ὁdnns θηρίονnnns οὗτοςrdnmp µισέωvifa3p ὁdafs πόρνηnafs καίc ἐρηµόωvpxpafs ποιέωvifa3p
αὐτόςrpafs καίc γυµνόςaafsn ποιέωvifa3p αὐτόςrpafs καίc ὁdafp σάρξnafp αὐτόςrpgfs ἐσθίωvifd3p καίc
αὐτόςrpafs κατακαίωvifa3p ἐνp πῦρndns .
τῷ θηρίῳ ἄχρι τελεσθῶσιν οἱ λόγοι τοῦ θεοῦ. καὶ ἡ γυνὴ 18
ἣν εἶδες ἔστιν ἡ πόλις ἡ µεγάλη ἡ ἔχουσα βασιλείαν ἐπὶ τῶν

βασιλέων τῆς γῆς.
[καὶ] Μετὰ ταῦτα εἶδον ἄλλον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ 18
οὐρανοῦ ἔχοντα ἐξουσίαν µεγάλην Καὶ ἡ γῆ ἐφωτίσθη ἐκ τῆς
δόξης αὐτοῦ. καὶ ἔκραξεν [ἐν] ἰσχυρᾷ φωνῇ λέγων [῎Επε- 2
σεν,] ἔπεσεν Βαβυλὼν ἡ µεγάλη καὶ ἐγένετο κατοικητήριον

δαιµο΄νων καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύµατος ἀκαθάρτου καὶ φυ-
λακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου καὶ µεµισηµένου. ὅτι ἐκ 3
τοῦ οἴνου τοῦ θυµοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς πεπτώκασιν πάντα

τὰ ἔθνη καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς µετ αὐτῆς ἐπόρνευσαν καὶ
οἱ ἔµποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάµεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐ-
πλούτησαν. Καὶ ἤκουσα ἄλλην φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λέ- 4
γουσαν ἔξελθεν ἐξ αὐτῆς ὁ λαός µου ἵνα µὴ συγκοινωνήσητε

ταῖς ἁµαρτίαις αὐτῆς καὶ ἐκ τῶν πληγῶν αὐτῆς ἵνα µὴ λάβητε.
ὅτι ἐκολλήθησαν αὐτῆς αἱ ἁµαρτίαι ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἐ- 5
µνηµόνευσεν ὁ θεὸς τὰ ἀδικήµατα αὐτῆς. ἀπόδοτε αὐτῇ ὡς 6
καὶ αὐτὴ ἀπέδωκεν [ὑµῖν,] καὶ διπλώσατε αὐτῇ διπλᾶ κατὰ

τὰ ἔργα αὐτῆς ἐν τῷ ποτηρίῳ ᾧ ἐκέρασεν κεράσατε αὐτῇ δι-
πλοῦν. ὅσα ἐδόξασεν ἑαυτὴν, καὶ ἐστρηνίασεν τοσοῦτον δότε 7
αὐτῇ βασανισµὸν καὶ πένθος ὅτι ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς λέγει ὅτι

v.17 ὁdnms γάρc θεόςnnms δίδωµιviaa3s εἰςp ὁdafp καρδίαnafp αὐτόςrpgmp ποιέωvnaa ὁdafs γνώµηnafs
αὐτόςrpgms καίc ποιέωvnaa γνώµηnafs εἷςnafs καίc δίδωµιvnaa ὁdafs βασιλείαnafs αὐτόςrpgmp ὁddns
θηρίονndns ἄχριp τελέωvsap3p ὁdnmp λόγοςnnmp ὁdgms θεόςngms . v.18 καίc ὁdnfs γυνήnnfs
ὅςrrafs ὁράωviaa2s εἰµίvipx3s ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdnfs ἔχωvppanfs βασιλείαnafs ἐπίp
ὁdgmp βασιλεύςngmp ὁdgfs γῆngfs . 18. v.1 καίc µετάp οὗτοςrdanp ὁράωviaa1s ἄλλοςaamsn
ἄγγελοςnams καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἔχωvppaams ἐξουσίαnafs µέγαςaafsn καίc
ὁdnfs γῆnnfs φωτίζωviap3s ἐκp ὁdgfs δόξαngfs αὐτόςrpgms . v.2 καίc κράζωviaa3s ἐνp ἰσχυρόςadfsn
φωνήndfs λέγωvppanms πίπτωviaa3s πίπτωviaa3s Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn καίc γίνοµαιviad3s
κατοικητήριονnnns δαίµωνngmp καίc φυλακήnnfs πᾶςagnsn πνεῦµαngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc
φυλακήnnfs πᾶςagnsn ὄρνεονngns ἀκάθαρτοςagnsn καίc µισέωvpxpgns . v.3 ὅτιc ἐκp ὁdgms
ngms dgms ngms dgfs ngfs rpgfs vixa3p annpn
οἶνος ὁ θυµός ὁ πορνεία αὐτός πίπτω πᾶς ὁdnnp ἔθνοςnnnp
καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs µετάp αὐτόςrpgfs πορνεύωviaa3p καίc ὁdnmp ἔµποροςnnmp
ὁdgfs γῆngfs ἐκp ὁdgfs δύναµιςngfs ὁdgns στρῆνοςngns αὐτόςrpgfs πλουτέωviaa3p . v.4 καίc
ἀκούωviaa1s ἄλλοςaafsn φωνήnafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms λέγωvppaafs ἐξέρχοµαιvdaa2s ἐκp αὐτόςrpgfs
ὁdnms λαόςnnms ἐγώrpg-s ἵναc µήxo συγκοινωνέωvsaa2p ὁddfp ἁµαρτίαndfp αὐτόςrpgfs καίc ἐκp
ὁdgfp πληγήngfp αὐτόςrpgfs ἵναc µήxo λαµβάνωvsaa2p . v.5 ὅτιc κολλάωviap3p αὐτόςrpgfs ὁdnfp
ἁµαρτίαnnfp ἄχριp ὁdgms οὐρανόςngms καίc µνηµονεύωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdanp ἀδίκηµαnanp
αὐτόςrpgfs . v.6 ἀποδίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdfs ὡςbo καίc αὐτόςrpnfs ἀποδίδωµιviaa3s σύrpd-p καίc
διπλόωvdaa2p αὐτόςrpdfs διπλοῦςaanpn κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgfs ἐνp ὁddns ποτήριονndns
ὅςrrdns κεράννυµιviaa3s κεράννυµιvdaa2p αὐτόςrpdfs διπλοῦςaansn .
Κάθηµαι βασίλισσα καὶ χήρα οὐκ εἰµί καὶ πένθος οὐ µὴ ἴδω.

8 διὰ τοῦτο ἐν µιᾷ ἡµέρᾳ ἥξουσιν αἱ πληγαὶ αὐτῆς θάνατος καὶ
πένθος καὶ λιµός καὶ ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται ὅτι ἰσχυρὸς κύ-
9 ριος ὁ θεὸς ὁ κρίνας αὐτήν. Καὶ κλαύσουσιν καὶ κόψονται
ἐπ αὐτὴν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς οἱ µετ αὐτῆς πορνεύσαντες καὶ
στρηνιάσαντες ὅταν βλέπωσιν τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐ-
10 τῆς. ἀπὸ µακρόθεν ἑστηκότες διὰ τὸν φόβον τοῦ βασανισµοῦ
αὐτῆς λέγοντες Οὐαὶ οὐαί ἡ πόλις ἡ µεγάλη Βαβυλὼν ἡ πόλις
11 ἡ ἰσχυρά ὅτι µιᾷ ὥρᾳ ἦλθεν ἡ κρίσις σου. Καὶ οἱ ἔµποροι τῆς
γῆς κλαύσουσιν καὶ πενθήσουσιν ἐπ αὐτῇ, ὅτι τὸν γόµον αὐ-
12 τῶν οὐδεὶς ἀγοράζει οὐκέτι. γόµον χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ
λίθου τιµίου καὶ µαργαρίτου καὶ βυσσίνου καὶ πορφυροῦ καὶ
σηρικοῦ, καὶ κοκκίνου καὶ πᾶν ξύλον θύϊνον καὶ πᾶν σκεῦος
ἐλεφάντινον καὶ πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιµιωτάτου καὶ χαλκοῦ
13 καὶ σιδήρου καὶ µαρµάρου. καὶ κινάµωµον καὶ θυµιάµατα
καὶ µύρον καὶ λίβανον καὶ οἶνον καὶ ἔλαιον καὶ σεµίδαλιν
καὶ σῖτον καὶ πρόβατα καὶ κτήνη καὶ ἵππων καὶ ῥαιδῶν καὶ
14 σωµάτων καὶ ψυχὰς ἀνθρώπων. καὶ ἡ ὀπώρα τῆς ἐπιθυµίας
τῆς ψυχῆς σου ἀπῆλθεν ἀπὸ σοῦ καὶ πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ
v.7 ὅσοςrcanp δοξάζωviaa3s ἑαυτοῦrxafs καίc στρηνιάωviaa3s τοσοῦτοςrdans δίδωµιvdaa2p αὐτόςrpdfs
βασανισµόςnams καίc πένθοςnnns ὅτιc ἐνp ὁddfs καρδίαndfs αὐτόςrpgfs λέγωvipa3s ὅτιc κάθηµαιvipn1s
βασίλισσαnnfs καίc χήραnnfs οὐxo εἰµίvipx1s καίc πένθοςnnns οὐxo µήxo ὁράωvsaa1s . v.8 διάp
οὗτοςrdans ἐνp εἷςndfs ἡµέραndfs ἥκωvifa3p ὁdnfp πληγήnnfp αὐτόςrpgfs θάνατοςnnms καίc πένθοςnnns
καίc λιµόςnnms καίc ἐνp πῦρndns κατακαίωvifp3s ὅτιc ἰσχυρόςanmsn κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms
ὁdnms κρίνωvpaanms αὐτόςrpafs . v.9 καίc κλαίωvifa3p καίc κόπτωvifd3p ἐπίp αὐτόςrpafs
dnmp nnmp dgfs ngfs dnmp
ὁ βασιλεύς ὁ γῆ ὁ µετάp αὐτόςrpgfs πορνεύωvpaanmp καίc στρηνιάωvpaanmp
ὅτανc βλέπωvspa3p ὁdams καπνόςnams ὁdgfs πύρωσιςngfs αὐτόςrpgfs . v.10 ἀπόp µακρόθενbo
vpxanmp p dams nams dgms ngms rpgfs
ἵστηµι διά ὁ φόβος ὁ βασανισµός αὐτός λέγωvppanmp οὐαίi οὐαίi
ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn Βαβυλώνnnfs ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs ἰσχυρόςanfsn ὅτιc εἷςndfs ὥραndfs
ἔρχοµαιviaa3s ὁdnfs κρίσιςnnfs σύrpg-s . v.11 καίc ὁdnmp ἔµποροςnnmp ὁdgfs γῆngfs κλαίωvifa3p καίc
πενθέωvifa3p ἐπίp αὐτόςrpdfs ὅτιc ὁdams γόµοςnams αὐτόςrpgmp οὐδείςanfsn ἀγοράζωvipa3s οὐκέτιbo .
v.12 γόµοςnams χρυσόςngms καίc ἄργυροςngms καίc λίθοςngms τίµιοςagfsn καίc µαργαρίτηςngms
καίc βύσσινοςagnsn καίc πορφυροῦςagnsn καίc σιρικόςagnsn καίc κόκκινοςagnsn καίc πᾶςaansn
ξύλονnans θύϊνοςaansn καίc πᾶςaansn σκεῦοςnans ἐλεφάντινοςaansn καίc πᾶςaansn σκεῦοςnans ἐκp
ξύλονngns τίµιοςagnss καίc χαλκόςngms καίc σίδηροςngms καίc µάρµαροςngms . v.13 καίc
κιννάµωµονnans καίc θυµίαµαnanp καίc µύρονnans καίc λίβανοςnams καίc οἶνοςnams καίc ἔλαιονnans
καίc σεµίδαλιςnafs καίc σῖτοςnams καίc πρόβατονnanp καίc κτῆνοςnanp καίc ἵπποςngmp καίc ῥέδηngfp
καίc σῶµαngnp καίc ψυχήnafp ἄνθρωποςngmp .
τὰ λαµπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ σοῦ καὶ οὐκέτι οὐ µὴ εὕρῃς αὐτὰ

οἱ ἔµποροι τούτων οἱ πλουτήσαντες ἀπ αὐτῆς ἀπὸ µακρό- 15
θεν στήσονται διὰ τὸν φόβον τοῦ βασανισµοῦ αὐτῆς κλαίοντες

καὶ πενθοῦντες. καὶ λέγοντες Οὐαὶ οὐαί ἡ πόλις ἡ µεγάλη 16
ἡ περιβεβληµένη βύσσινον καὶ πορφυροῦν καὶ κόκκινον καὶ

κεχρυσωµένη χρυσίῳ καὶ λίθῳ τιµίῳ καὶ µαργαρίταις, ὅτι 17
µιᾷ ὥρᾳ ἠρηµώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος Καὶ πᾶς κυβερνήτης

καὶ πᾶς ὁ ἐπὶ τόπον πλέων καὶ ναῦται καὶ ὅσοι τὴν θάλασσαν
ἐργάζονται ἀπὸ µακρόθεν ἔστησαν. καὶ ἔκραζον βλέποντες 18
τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς λέγοντες Τίς ὁµοία τῇ πόλει

τῇ µεγάλῃ. καὶ ἔβαλον χοῦν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν καὶ ἔ- 19
κραζον κλαίοντες καὶ πενθοῦντες καὶ λέγοντες Οὐαὶ οὐαί ἡ

πόλις ἡ µεγάλη ἐν ᾗ ἐπλούτησαν πάντες οἱ ἔχοντες τὰ πλοῖα
ἐν τῇ θαλάσσῃ ἐκ τῆς τιµιότητος αὐτῆς ὅτι µιᾷ ὥρᾳ ἠρηµώθη.
Εὐφραίνου ἐπ αὐτῇ οὐρανέ καὶ οἱ ἅγιοι καὶ οἱ ἀπόστολοι καὶ 20
οἱ προφῆται ὅτι ἔκρινεν ὁ θεὸς τὸ κρίµα ὑµῶν ἐξ αὐτῆς. Καὶ 21
ἦρεν εἷς ἄγγελος ἰσχυρὸς λίθον ὡς µύλον µέγαν καὶ ἔβαλεν εἰς
τὴν θάλασσαν λέγων Οὕτως ὁρµήµατι βληθήσεται Βαβυλὼν ἡ
µεγάλη πόλις καὶ οὐ µὴ εὑρεθῇ ἔτι. καὶ φωνὴ κιθαρῳδῶν 22
καὶ µουσικῶν καὶ αὐλητῶν καὶ σαλπιστῶν οὐ µὴ ἀκουσθῇ ἐν

v.14 καίc ὁdnfs ὀπώραnnfs ὁdgfs ἐπιθυµίαngfs ὁdgfs ψυχήngfs σύrpg-s ἀπέρχοµαιviaa3s ἀπόp
σύrpg-s καίc πᾶςannpn ὁdnnp λιπαρόςannpn καίc ὁdnnp λαµπρόςannpn ἀπόλλυµιviam3s ἀπόp
σύrpg-s καίc οὐκέτιbo οὐxo µήxo εὑρίσκωvsaa2s αὐτόςrpanp . v.15 ὁdnmp ἔµποροςnnmp
οὗτοςrdgnp ὁdnmp πλουτέωvpaanmp ἀπόp αὐτόςrpgfs ἀπόp µακρόθενbo ἵστηµιvifd3p διάp ὁdams
φόβοςnams ὁdgms βασανισµόςngms αὐτόςrpgfs κλαίωvppanmp καίc πενθέωvppanmp . v.16 καίc
λέγωvppanmp οὐαίi οὐαίi ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ὁdnfs περιβάλλωvpxpnfs βύσσινοςaansn καίc
πορφυροῦςaansn καίc κόκκινοςaansn καίc χρυσόωvpxpnfs χρυσίονndns καίc λίθοςndms τίµιοςadmsn
καίc µαργαρίτηςndmp . v.17 ὅτιc εἷςndfs ὥραndfs ἐρηµόωviap3s ὁdnms τοσοῦτοςrdnms πλοῦτοςnnms
καίc πᾶςanmsn κυβερνήτηςnnms καίc πᾶςanmsn ὁdnms ἐπίp τόποςnams πλέωvppanms καίc ναῦτηςnnmp
καίc ὅσοςrcnmp ὁdafs θάλασσαnafs ἐργάζοµαιvipn3p ἀπόp µακρόθενbo ἵστηµιviaa3p . v.18 καίc
κράζωviia3p βλέπωvppanmp ὁdams καπνόςnams ὁdgfs πύρωσιςngfs αὐτόςrpgfs λέγωvppanmp τίςrqnfs
ὅµοιοςanfsn ὁddfs πόλιςndfs ὁddfs µέγαςadfsn . v.19 καίc βάλλωviaa3p χοῦςnams ἐπίp ὁdafp
κεφαλήnafp αὐτόςrpgmp καίc κράζωviia3p κλαίωvppanmp καίc πενθέωvppanmp καίc λέγωvppanmp οὐαίi
οὐαίi ὁdnfs πόλιςnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn ἐνp ὅςrrdfs πλουτέωviaa3p πᾶςanmpn ὁdnmp ἔχωvppanmp
ὁdanp πλοῖονnanp ἐνp ὁddfs θάλασσαndfs ἐκp ὁdgfs τιµιότηςngfs αὐτόςrpgfs ὅτιc εἷςndfs ὥραndfs
ἐρηµόωviap3s . v.20 εὐφραίνωvdpp2s ἐπίp αὐτόςrpdfs οὐρανόςnvms καίc ὁdnmp ἅγιοςanmpn καίc
ὁdnmp ἀπόστολοςnnmp καίc ὁdnmp προφήτηςnnmp ὅτιc κρίνωviaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans κρίµαnans
σύrpg-p ἐκp αὐτόςrpgfs . v.21 καίc αἴρωviaa3s εἷςnnms ἄγγελοςnnms ἰσχυρόςanmsn λίθοςnams ὡςbo
nams aamsn
µύλος µέγας καίc βάλλωviaa3s εἰςp ὁdafs θάλασσαnafs λέγωvppanms οὕτωbo ὅρµηµαndns
βάλλωvifp3s Βαβυλώνnnfs ὁdnfs µέγαςanfsn πόλιςnnfs καίc οὐxo µήxo εὑρίσκωvsap3s ἔτιbo .
σοὶ ἔτι καὶ πᾶς τεχνίτης πάσης τέχνης οὐ µὴ εὑρεθῇ ἐν σοὶ ἔτι
23 καὶ φωνὴ µύλου οὐ µὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι. καὶ φῶς λύχνου
οὐ µὴ φάνῃ ἐν σοὶ ἔτι καὶ φωνὴ νυµφίου καὶ νύµφης οὐ µὴ
ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι, ὅτι οἱ ἔµποροί σου ἦσαν οἱ µεγιστᾶνες τῆς
γῆς ὅτι ἐν τῇ φαρµακείᾳ σου ἐπλανήθησαν πάντα τὰ ἔθνη.
24 καὶ ἐν αὐτῇ αἵµατά προφητῶν καὶ ἁγίων εὑρέθη καὶ πάντων
τῶν ἐσφαγµένων ἐπὶ τῆς γῆς.
19 [καὶ] Μετὰ ταῦτα ἤκουσα ὡς φωνὴν µεγάλην ὄχλου πολλοῦ
ἐν τῷ οὐρανῷ λεγόντων ῾Αλληλουϊά, ἡ σωτηρία καὶ ἡ δύναµις
2 καὶ ἡ δόξα τοῦ θεοῦ ἡµῶν. ὅτι ἀληθιναὶ καὶ δίκαιαι αἱ κρί-
σεις αὐτοῦ, ὅτι ἔκρινεν τὴν πόρνην τὴν µεγάλην ἥτις διέφθει-
ρεν τὴν γῆν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς καὶ ἐξεδίκησεν τὸ αἷµα τῶν
3 δούλων αὐτοῦ ἐκ [τῆσ] χειρὸς αὐτῆς. καὶ δεύτερον εἴρηκέν
῾Αλληλουϊά, καὶ ὁ καπνὸς αὐτῆς ἀναβαίνει εἰς τοὺς αἰῶνας
4 τῶν αἰώνων. καὶ ἔπεσον οἱ πρεσβύτεροι οἱ εἴκοσι τέσσαρες
καὶ τὰ τέσσαρα ζῷα καὶ προσεκύνησαν τῷ θεῷ τῷ καθηµένῳ
5 ἐπὶ τοῦ θρόνου, λέγοντες ᾿Αµήν ῾Αλληλουϊά. Καὶ φωνὴ ἀπὸ
τοῦ θρόνου ἐξῆλθεν λέγουσα Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἡµῶν πάντες
οἱ δοῦλοι αὐτοῦ καὶ οἱ φοβούµενοι αὐτόν οἱ µικροὶ καὶ οἱ
6 µεγάλοι. καὶ ἤκουσα ὡς φωνὴν ὄχλου πολλοῦ καὶ ὡς φω-
νὴν ὑδάτων πολλῶν καὶ ὡς φωνὴν βροντῶν ἰσχυρῶν λέγοντες
v.22 καίc φωνήnnfs κιθαρῳδόςngmp καίc µουσικόςagmpn καίc αὐλητήςngmp καίc σαλπιστήςngmp
οὐxo µήxo ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo καίc πᾶςanmsn τεχνίτηςnnms πᾶςagfsn τέχνηngfs οὐxo µήxo
εὑρίσκωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo καίc φωνήnnfs µύλοςngms οὐxo µήxo ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo .
v.23 καίc φῶςnnns λύχνοςngms οὐxo µήxo φαίνωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo καίc φωνήnnfs νυµφίοςngms
καίc νύµφηngfs οὐxo µήxo ἀκούωvsap3s ἐνp σύrpd-s ἔτιbo ὅτιc ὁdnmp ἔµποροςnnmp σύrpg-s εἰµίviix3p
ὁdnmp µεγιστάνnnmp ὁdgfs γῆngfs ὅτιc ἐνp ὁddfs φαρµακείαndfs σύrpg-s πλανάωviap3p πᾶςannpn ὁdnnp
ἔθνοςnnnp . v.24 καίc ἐνp αὐτόςrpdfs αἷµαnnnp προφήτηςngmp καίc ἅγιοςagmpn εὑρίσκωviap3s καίc
agmpn dgmp
πᾶς ὁ σφάζωvpxpgmp ἐπίp ὁdgfs γῆngfs . 19. v.1 καίc µετάp οὗτοςrdanp ἀκούωviaa1s
ὡςbo φωνήnafs µέγαςaafsn ὄχλοςngms πολύςagmsn ἐνp ὁddms οὐρανόςndms λέγωvppagmp ἁλληλουϊάth
ὁdnfs σωτηρίαnnfs καίc ὁdnfs δύναµιςnnfs καίc ὁdnfs δόξαnnfs ὁdgms θεόςngms ἐγώrpg-p . v.2 ὅτιc
ἀληθινόςanfpn καίc δίκαιοςanfpn ὁdnfp κρίσιςnnfp αὐτόςrpgms ὅτιc κρίνωviaa3s ὁdafs πόρνηnafs ὁdafs
µέγαςaafsn ὅστιςrrnfs διαφθείρωviia3s ὁdafs γῆnafs ἐνp ὁddfs πορνείαndfs αὐτόςrpgfs καίc ἐκδικέωviaa3s
ὁdans αἷµαnans ὁdgmp δοῦλοςngmp αὐτόςrpgms ἐκp ὁdgfs χείρngfs αὐτόςrpgfs . v.3 καίc δεύτεροςbo
vixa3s th c dnms nnms rpgfs vipa3s p damp
λέγω ἁλληλουϊά καί ὁ καπνός αὐτός ἀναβαίνω εἰς ὁ αἰώνnamp ὁdgmp
αἰώνngmp . v.4 καίc πίπτωviaa3p ὁdnmp πρεσβύτεροςanmpn ὁdnmp εἴκοσιnnmp τέσσαρεςnnmp καίc
ὁdnnp τέσσαρεςnnnp ζῷονnnnp καίc προσκυνέωviaa3p ὁddms θεόςndms ὁddms κάθηµαιvppndms ἐπίp
ὁdgms θρόνοςngms λέγωvppanmp ἀµήνth ἁλληλουϊάth . v.5 καίc φωνήnnfs ἀπόp ὁdgms θρόνοςngms
ἐξέρχοµαιviaa3s λέγωvppanfs αἰνέωvdpa2p ὁdams θεόςnams ἐγώrpg-p πᾶςanmpn ὁdnmp δοῦλοςnnmp
αὐτόςrpgms καίc ὁdnmp φοβέοµαιvppnnmp αὐτόςrpams ὁdnmp µικρόςanmpn καίc ὁdnmp µέγαςanmpn .
῾Αλληλουϊά ὅτι ἐβασίλευσεν κύριος ὁ θεὸς ἡµῶν ὁ παντοκρά-

τωρ. χαίρωµεν καὶ ἀγαλλιῶµεθα, καὶ δῶµεν τὴν δόξαν αὐτῷ 7
ὅτι ἦλθεν ὁ γάµος τοῦ ἀρνίου καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἡτοίµασεν

ἑαυτήν. καὶ ἐδόθη αὐτῇ ἵνα περιβάληται βύσσινον λαµπρὸν 8
καὶ καθαρόν, τὸ γὰρ βύσσινον τὰ δικαιώµατα τῶν ἁγίων ἐστίν.

Καὶ λέγει µοι Γράψον, Μακάριοι οἱ εἰς τὸ δεῖπνον τοῦ γάµου 9
τοῦ ἀρνίου κεκληµένοι καὶ λέγει µοι Οὗτοι οἱ λόγοι ἀληθινοὶ

τοῦ θεοῦ εἰσιν. καὶ ἔπεσα ἔµπροσθεν τῶν ποδῶν αὐτοῦ προ- 10
σκυνῆσαι αὐτῷ καὶ λέγει µοι ῞Ορα µή, σύνδουλός σού εἰµι
καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν ἐχόντων τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ, τῷ
θεῷ προσκύνησον ἡ γὰρ µαρτυρία τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐστιν τὸ πνεῦµα
τῆς προφητείας. Καὶ εἶδον τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγµένον, καὶ 11
ἰδοὺ ἵππος λευκός καὶ ὁ καθήµενος ἐπ αὐτὸν καλούµενος

πιστὸς καὶ ἀληθινός καὶ ἐν δικαιοσύνῃ κρίνει καὶ πολεµεῖ.
οἱ δὲ ὀφθαλµοὶ αὐτοῦ φλὸξ πυρός καὶ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐ- 12
τοῦ διαδήµατα πολλά ἔχων ὀνόµατά γεγραµµένα καὶ ὄνοµα

γεγραµµένον ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ µὴ αὐτός. καὶ περιβεβληµέ- 13
νος ἱµάτιον βεβαµµένον αἵµατι καὶ καλεῖται τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ὁ

λόγος τοῦ θεοῦ. καὶ τὰ στρατεύµατα [τὰ] ἐν τῷ οὐρανῷ ἠκο- 14
λούθει αὐτῷ ἐπί ἵπποις λευκοῖς ἐνδεδυµένοι βύσσινον λευκὸν

v.6 καίc ἀκούωviaa1s ὡςbo φωνήnafs ὄχλοςngms πολύςagmsn καίc ὡςbo φωνήnafs ὕδωρngnp
πολύςagnpn καίc ὡςbo φωνήnafs βροντήngfp ἰσχυρόςagfpn λέγωvppanmp ἁλληλουϊάth ὅτιc
βασιλεύωviaa3s κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ἐγώrpg-p ὁdnms παντοκράτωρnnms . v.7 χαίρωvspa1p
καίc ἀγαλλιάωvspn1p καίc δίδωµιvsaa1p ὁdafs δόξαnafs αὐτόςrpdms ὅτιc ἔρχοµαιviaa3s ὁdnms
γάµοςnnms ὁdgns ἀρνίονngns καίc ὁdnfs γυνήnnfs αὐτόςrpgns ἑτοιµάζωviaa3s ἑαυτοῦrxafs . v.8 καίc
δίδωµιviap3s αὐτόςrpdfs ἵναc περιβάλλωvsam3s βύσσινοςaansn λαµπρόςaansn καίc καθαρόςaansn ὁdnns
γάρc βύσσινοςannsn ὁdnnp δικαίωµαnnnp ὁdgmp ἅγιοςagmpn εἰµίvipx3s . v.9 καίc λέγωvipa3s
ἐγώrpd-s γράφωvdaa2s µακάριοςanmpn ὁdnmp εἰςp ὁdans δεῖπνονnans ὁdgms γάµοςngms ὁdgns
ἀρνίονngns καλέωvpxpnmp καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp ἀληθινόςanmpn
ὁdgms θεόςngms εἰµίvipx3p . v.10 καίc πίπτωviaa1s ἔµπροσθενp ὁdgmp πούςngmp αὐτόςrpgms
προσκυνέωvnaa αὐτόςrpdms καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s ὁράωvdpa2s µήxo σύνδουλοςnnms σύrpg-s
εἰµίvipx1s καίc ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-s ὁdgmp ἔχωvppagmp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms ὁddms
θεόςndms προσκυνέωvdaa2s ὁdnfs γάρc µαρτυρίαnnfs ὁdgms ᾿Ιησοῦςngms εἰµίvipx3s ὁdnns πνεῦµαnnns
ὁdgfs προφητείαngfs . v.11 καίc ὁράωviaa1s ὁdams οὐρανόςnams ἀνοίγωvpxpams καίc ἰδούvdaa2s
nnms anmsn
ἵππος λευκός καίc ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp αὐτόςrpams καλέωvpppnms πιστόςanmsn
καίc ἀληθινόςanmsn καίc ἐνp δικαιοσύνηndfs κρίνωvipa3s καίc πολεµέωvipa3s . v.12 ὁdnmp δέc
nnmp rpgms nnfs ngns c p dafs nafs rpgms
ὀφθαλµός αὐτός φλόξ πῦρ καί ἐπί ὁ κεφαλή αὐτός διάδηµαnnnp
πολύςannpn ἔχωvppanms ὄνοµαnanp γράφωvpxpanp καίc ὄνοµαnans γράφωvpxpans ὅςrrans οὐδείςanfsn
οἶδαvixa3s εἰqo µήxo αὐτόςrpnms . v.13 καίc περιβάλλωvpxpnms ἱµάτιονnans βάπτωvpxpans αἷµαndns
καίc καλέωvipp3s ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ὁdnms λόγοςnnms ὁdgms θεόςngms .
15 καθαρόν. καὶ ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ ἐκπορεύεται ῥοµφαία

δίστοµος ὀξεῖα ἵνα ἐν αὐτῇ πατάξῃ τὰ ἔθνη καὶ αὐτὸς ποιµανεῖ
αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ καὶ αὐτὸς πατεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου
16 τοῦ θυµοῦ τῆς ὀργῆς τοῦ θεοῦ τοῦ παντοκράτορος. καὶ ἔχει
ἐπὶ τὸ ἱµάτιον καὶ ἐπὶ τὸν µηρὸν αὐτοῦ ὄνοµα γεγραµµένον,
17 Βασιλεὺς βασιλέων καὶ κύριος κυρίων. Καὶ εἶδον [ἕνα] ἄγγε-
λον ἑστῶτα ἐν τῷ ἡλίῳ καὶ ἔκραξεν φωνῇ µεγάλῃ λέγων πᾶσιν
τοῖς ὀρνέοις τοῖς πετοµένοις ἐν µεσουρανήµατι ∆εῦτε συνά-
18 χθητε εἰς τὸ δεῖπνον τὸ µέγα τοῦ θεοῦ. ἵνα φάγητε σάρκας
βασιλέων καὶ σάρκας χιλιάρχων καὶ σάρκας ἰσχυρῶν καὶ σάρ-
κας ἵππων καὶ τῶν καθηµένων ἐπ αὐτῶν καὶ σάρκας πάντων
19 ἐλευθέρων τε καὶ δούλων καὶ µικρῶν τε καὶ µεγάλων. Καὶ
εἶδον τὸ θηρίον καὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ τὰ στρατεύµατα
αὐτῶν συνηγµένα ποιῆσαι πόλεµον µετὰ τοῦ καθηµένου ἐπὶ
20 τοῦ ἵππου καὶ µετὰ τοῦ στρατεύµατος αὐτοῦ. καὶ ἐπιάσθη τὸ
θηρίον καὶ ὁ µετ αὐτοῦ ψευδοπροφήτης ὁ ποιήσας τὰ σηµεῖα
ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν οἷς ἐπλάνησεν τοὺς λαβόντας τὸ χάραγµα
τοῦ θηρίου καὶ τοὺς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ, ζῶντες
ἐβλήθησαν οἱ δύο εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρὸς τὴν καιοµένην ἐν
21 θείῳ. καὶ οἱ λοιποὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῇ ῥοµφαίᾳ τοῦ καθη-
v.14 καίc ὁdnnp στράτευµαnnnp ὁdnnp ἐνp ὁddms οὐρανόςndms ἀκολουθέωviia3s αὐτόςrpdms ἐπίp
ἵπποςndmp λευκόςadmpn ἐνδύωvpxmnmp βύσσινοςaansn λευκόςaansn καθαρόςaansn . v.15 καίc
ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms ἐκπορεύοµαιvipn3s ῥοµφαίαnnfs δίστοµοςanmsn ὀξύςanfsn ἵναc ἐνp
αὐτόςrpdfs πατάσσωvsaa3s ὁdanp ἔθνοςnanp καίc αὐτόςrpnms ποιµαίνωvifa3s αὐτόςrpamp ἐνp ῥάβδοςndfs
σιδηροῦςadfsn καίc αὐτόςrpnms πατέωvipa3s ὁdafs ληνόςnafs ὁdgms οἶνοςngms ὁdgms θυµόςngms ὁdgfs
ὀργήngfs ὁdgms θεόςngms ὁdgms παντοκράτωρngms . v.16 καίc ἔχωvipa3s ἐπίp ὁdans ἱµάτιονnans
καίc ἐπίp ὁdams µηρόςnams αὐτόςrpgms ὄνοµαnans γράφωvpxpans βασιλεύςnnms βασιλεύςngmp καίc
κύριοςnnms κύριοςngmp . v.17 καίc ὁράωviaa1s εἷςnams ἄγγελοςnams ἵστηµιvpxaams ἐνp ὁddms
ἥλιοςndms καίc κράζωviaa3s φωνήndfs µέγαςadfsn λέγωvppanms πᾶςadnpn ὁddnp ὄρνεονndnp ὁddnp
πέτοµαιvppndnp ἐνp µεσουράνηµαndns δεῦτεvdvx2p συνάγωvdap2p εἰςp ὁdans δεῖπνονnans ὁdans
µέγαςaansn ὁdgms θεόςngms . v.18 ἵναc ἐσθίωvsaa2p σάρξnafp βασιλεύςngmp καίc σάρξnafp
χιλίαρξοςngmp καίc σάρξnafp ἰσχυρόςagmpn καίc σάρξnafp ἵπποςngmp καίc ὁdgmp κάθηµαιvppngmp
ἐπίp αὐτόςrpgmp καίc σάρξnafp πᾶςagmpn ἐλεύθεροςagmpn τέxo καίc δοῦλοςngmp καίc µικρόςagmpn
τέxo καίc µέγαςagmpn . v.19 καίc ὁράωviaa1s ὁdans θηρίονnans καίc ὁdamp βασιλεύςnamp ὁdgfs
ngfs c danp
γῆ καί ὁ στράτευµαnanp αὐτόςrpgmp συνάγωvpxpanp ποιέωvnaa πόλεµοςnams µετάp ὁdgms
κάθηµαιvppngms ἐπίp ὁdgms ἵπποςngms καίc µετάp ὁdgns στράτευµαngns αὐτόςrpgms . v.20 καίc
πιάζωviap3s ὁdnns θηρίονnnns καίc ὁdnms µετάp αὐτόςrpgns ψευδοπροφήτηςnnms ὁdnms ποιέωvpaanms
ὁdanp σηµεῖονnanp ἐνώπιονbo αὐτόςrpgns ἐνp ὅςrrdnp πλανάωviaa3s ὁdamp λαµβάνωvpaaamp ὁdans
χάραγµαnans ὁdgns θηρίονngns καίc ὁdamp προσκυνέωvppaamp ὁddfs εἰκώνndfs αὐτόςrpgns ζάωvppanmp
βάλλωviap3p ὁdnmp δύοtn εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns ὁdafs καίωvpppafs ἐνp θεῖονndns .
µένου ἐπὶ τοῦ ἵππου τῇ ἐξελθούσῃ ἐκ τοῦ στόµατος αὐτοῦ καὶ

πάντα τὰ ὄρνεα ἐχορτάσθησαν ἐκ τῶν σαρκῶν αὐτῶν.
Καὶ εἶδον ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἔχοντα τὴν 20
κλεῖν τῆς ἀβύσσου καὶ ἅλυσιν µεγάλην ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ.
καὶ ἐκράτησεν τὸν δράκοντα τὸν ὄφιν τὸν ἀρχαῖον, ὅς ἐστιν 2
∆ιάβολος καὶ [ὁ] Σατανᾶς ὁ πλανῶν τήν οἰκουµένην ὅλην καὶ

ἔδησεν αὐτὸν χίλια ἔτη. καὶ ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον 3
καὶ ἔκλεισεν καὶ ἐσφράγισεν ἐπάνω αὐτοῦ ἵνα µὴ πλανᾷ ἔτι

τὰ ἔθνη ἄχρι τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη καὶ µετὰ ταῦτα δεῖ αὐτὸν
λυθῆναι µικρὸν χρόνον. Καὶ εἶδον θρόνους καὶ ἐκάθισαν ἐπ 4
αὐτούς καὶ κρίµα ἐδόθη αὐτοῖς καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκι-
σµένων διὰ τὴν µαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ καὶ διὰ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ
καὶ οἵτινες οὐ προσεκύνησαν τῷ θηριῷ, οὐτὲ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ
καὶ οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγµα ἐπὶ τὸ µέτωπον [αὐτῶν] καὶ ἐπὶ
τὴν χεῖρα αὐτῶν, καὶ ἔζησαν καὶ ἐβασίλευσαν µετὰ τοῦ Χρι-
στοῦ [τά] χίλια ἔτη. καί οἱ λοιποὶ τῶν νεκρῶν οὐκ ἔζησαν ἄχρι 5
τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη αὕτη ἡ ἀνάστασις ἡ πρώτη. µακάριος 6
καὶ ἅγιος ὁ ἔχων µέρος ἐν τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ, ἐπὶ τού-

των ὁ δεύτερος θάνατος οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ἀλλ ἔσονται ἱερεῖς
τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ Χριστοῦ καὶ βασιλεύσουσιν µετ αὐτοῦ χίλια
v.21 καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ἀποκτείνωviap3p ἐνp ὁddfs ῥοµφαίαndfs ὁdgms κάθηµαιvppngms ἐπίp
ὁdgms ἵπποςngms ὁddfs ἐξέρχοµαιvpaadfs ἐκp ὁdgns στόµαngns αὐτόςrpgms καίc πᾶςannpn ὁdnnp
ὄρνεονnnnp χορτάζωviap3p ἐκp ὁdgfp σάρξngfp αὐτόςrpgmp . 20. v.1 καίc ὁράωviaa1s ἄγγελοςnams
καταβαίνωvppaams ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἔχωvppaams ὁdafs κλείςnafs ὁdgfs ἄβυσσοςngfs καίc
ἅλυσιςnafs µέγαςaafsn ἐπίp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgms . v.2 καίc κρατέωviaa3s ὁdams δράκωνnams
ὁdams ὄφιςnams ὁdams ἀρχαῖοςaamsn ὅςrrnms εἰµίvipx3s διάβολοςanmsn καίc ὁdnms Σατανᾶςnnms
ὁdnms πλανάωvppanms ὁdafs οἰκουµένηnafs ὅλοςaafsn καίc δέωviaa3s αὐτόςrpams χίλιοιnanp ἔτοςnanp .
v.3 καίc βάλλωviaa3s αὐτόςrpams εἰςp ὁdafs ἄβυσσοςnafs καίc κλείωviaa3s καίc σφραγίζωviaa3s
ἐπάνωbo αὐτόςrpgms ἵναc µήxo πλανάωvspa3s ἔτιbo ὁdanp ἔθνοςnanp ἄχριp τελέωvsap3s ὁdnnp
χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp καίc µετάp οὗτοςrdanp δεῖvipq3s αὐτόςrpams λύωvnap µικρόςaamsn χρόνοςnams .
v.4 καίc ὁράωviaa1s θρόνοςnamp καίc καθίζωviaa3p ἐπίp αὐτόςrpamp καίc κρίµαnnns δίδωµιviap3s
αὐτόςrpdmp καίc ὁdafp ψυχήnafp ὁdgmp πελεκίζωvpxpgmp διάp ὁdafs µαρτυρίαnafs ᾿Ιησοῦςngms καίc
διάp ὁdams λόγοςnams ὁdgms θεόςngms καίc ὅστιςrrnmp οὐxo προσκυνέωviaa3p ὁddns θηρίονndns οὔτεc
ὁdafs εἰκώνnafs αὐτόςrpgms καίc οὐxo λαµβάνωviaa3p ὁdans χάραγµαnans ἐπίp ὁdans µέτωπονnans
αὐτόςrpgmp καίc ἐπίp ὁdafs χείρnafs αὐτόςrpgmp καίc ζάωviaa3p καίc βασιλεύωviaa3p µετάp ὁdgms
Χριστόςngms ὁdanp χίλιοιnanp ἔτοςnanp . v.5 καίc ὁdnmp λοιπόςanmpn ὁdgmp νεκρόςagmpn
οὐxo ζάωviaa3p ἄχριp τελέωvsap3s ὁdnnp χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp οὗτοςrdnfs ὁdnfs ἀνάστασιςnnfs ὁdnfs
πρῶτοςanfsn .
7 ἔτη. Καὶ ὅταν τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη λυθήσεται ὁ Σατανᾶς ἐκ

8 τῆς φυλακῆς αὐτοῦ. καὶ ἐξελεύσεται πλανῆσαι τὰ ἔθνη τὰ
ἐν ταῖς τέσσαρσιν γωνίαις τῆς γῆς τὸν Γὼγ καὶ τὸν Μαγώγ συ-
ναγαγεῖν αὐτοὺς εἰς τὸν πόλεµον ὧν ὁ ἀριθµὸς [αὐτῶν] ὡς ἡ
9 ἄµµος τῆς θαλάσσης. καὶ ἀνέβησαν ἐπὶ τὸ πλάτος τῆς γῆς
καὶ ἐκύκλωσαν τὴν παρεµβολὴν τῶν ἁγίων καὶ τὴν πόλιν τὴν
ἠγαπηµένην καὶ κατέβη πῦρ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ
10 καὶ κατέφαγεν αὐτούς. καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν αὐτοὺς ἐ-
βλήθη εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρὸς καὶ θείου ὅπου καὶ τὸ θηρίον
καὶ ὁ ψευδοπροφήτης καὶ βασανισθήσονται ἡµέρας καὶ νυ-
11 κτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ εἶδον θρόνον µέγαν
λευκὸν καὶ τὸν καθήµενον ἐπ αὐτόν οὗ ἀπὸ προσώπου ἔφυ-
12 γεν ἡ γῆ καὶ ὁ οὐρανός καὶ τόπος οὐχ εὑρέθη αὐτοῖς. καὶ
εἶδον τοὺς νεκρούς τοὺς µεγάλους καὶ τοὺς µικρούς ἑστῶτας
ἐνώπιον τοῦ θρόνου καὶ βιβλία ἠνεῳχθησαν, καὶ ἄλλο βιβλίον
ἠνεῳχθη, ὅ ἐστιν τῆς ζωῆς καὶ ἐκρίθησαν οἱ νεκροὶ ἐκ τῶν γε-
13 γραµµένων ἐν τοῖς βιβλίοις κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. καὶ ἔδωκεν ἡ
θάλασσα τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτῇ καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης
ἔδωκαν τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκρίθησαν ἕκαστος
v.6 µακάριοςanmsn καίc ἅγιοςanmsn ὁdnms ἔχωvppanms µέροςnans ἐνp ὁddfs ἀνάστασιςndfs ὁddfs
πρῶτοςadfsn ἐπίp οὗτοςrdgmp ὁdnms δεύτεροςanmsn θάνατοςnnms οὐxo ἔχωvipa3s ἐξουσίαnafs ἀλλάc
εἰµίvifx3p ἱερεύςnnmp ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgms Χριστόςngms καίc βασιλεύωvifa3p µετάp αὐτόςrpgms
χίλιοιnanp ἔτοςnanp . v.7 καίc ὅτανc τελέωvsap3s ὁdnnp χίλιοιnnnp ἔτοςnnnp λύωvifp3s ὁdnms
Σατανᾶςnnms ἐκp ὁdgfs φυλακήngfs αὐτόςrpgms . v.8 καίc ἐξέρχοµαιvifd3s πλανάωvnaa ὁdanp
nanp danp p ddfp ndfp ndfp dgfs
ἔθνος ὁ ἐν ὁ τέσσαρες γωνία ὁ γῆngfs ὁdams Γώγtp καίc ὁdams Μαγώγtp
συνάγωvnaa αὐτόςrpamp εἰςp ὁdams πόλεµοςnams ὅςrrgmp ὁdnms ἀριθµόςnnms αὐτόςrpgmp ὡςbo ὁdnfs
ἄµµοςnnfs ὁdgfs θάλασσαngfs . v.9 καίc ἀναβαίνωviaa3p ἐπίp ὁdans πλάτοςnans ὁdgfs γῆngfs
καίc κυκλόωviaa3p ὁdafs παρεµβολήnafs ὁdgmp ἅγιοςagmpn καίc ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἀγαπάωvpxpafs
καίc καταβαίνωviaa3s πῦρnnns ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms θεόςngms καίc κατεσθίωviaa3s
αὐτόςrpamp . v.10 καίc ὁdnms διάβολοςanmsn ὁdnms πλανάωvppanms αὐτόςrpamp βάλλωviap3s
εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns καίc θεῖονngns ὅπουbo καίc ὁdnns θηρίονnnns καίc ὁdnms
ψευδοπροφήτηςnnms καίc βασανίζωvifp3p ἡµέραngfs καίc νύξngfs εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp
αἰώνngmp . v.11 καίc ὁράωviaa1s θρόνοςnams µέγαςaamsn λευκόςaamsn καίc ὁdams κάθηµαιvppnams
p rpams
ἐπί αὐτός ὅςrrgms ἀπόp πρόσωπονngns φεύγωviaa3s ὁdnfs γῆnnfs καίc ὁdnms οὐρανόςnnms
καίc τόποςnnms οὐxo εὑρίσκωviap3s αὐτόςrpdmp . v.12 καίc ὁράωviaa1s ὁdamp νεκρόςaampn
damp aampn c damp aampn vpxaamp
ὁ µέγας καί ὁ µικρός ἵστηµι ἐνώπιονbo ὁdgms θρόνοςngms καίc
βιβλίονnnnp ἀνοίγωviap3p καίc ἄλλοςannsn βιβλίονnnns ἀνοίγωviap3s ὅςrrnns εἰµίvipx3s ὁdgfs ζωήngfs
καίc κρίνωviap3p ὁdnmp νεκρόςanmpn ἐκp ὁdgnp γράφωvpxpgnp ἐνp ὁddnp βιβλίονndnp κατάp ὁdanp
ἔργονnanp αὐτόςrpgmp .
κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἐβλήθησαν 14
εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρός οὗτος ὁ θάνατος ὁ δεύτερός ἐστιν ἡ

λίµνη τοῦ πυρός. καὶ εἴ τις οὐχ εὑρέθη ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς ζωῆς 15
γεγραµµένος ἐβλήθη εἰς τὴν λίµνην τοῦ πυρός.

Καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινήν ὁ γὰρ πρῶτος 21
οὐρανὸς καὶ ἡ πρώτη γῆ παρῆλθεν καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν
ἔτι. καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν ᾿Ιερουσαλὴµ καινὴν εἶδον κα- 2
ταβαίνουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἡτοιµασµένην ὡς

νύµφην κεκοσµηµένην τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς. καὶ ἤκουσα φωνῆς 3
µεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης ᾿Ιδοὺ ἡ σκηνὴ τοῦ θεοῦ

µετὰ τῶν ἀνθρώπων καὶ σκηνώσει µετ αὐτῶν καὶ αὐτοὶ λαός
αὐτοῦ ἔσονται καὶ αὐτὸς ὁ θεὸς ἔσται µετ αὐτῶν. καὶ ἐξα- 4
λείψει πᾶν δάκρυον ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν αὐτῶν καὶ ὁ θάνατος

οὐκ ἔσται ἔτι οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ οὔτε πόνος οὐκ ἔσται
ἔτι ὅτι τὰ πρῶτα ἀπῆλθον. Καὶ εἶπεν ὁ καθήµενος ἐπὶ τῷ 5
θρόνῳ ᾿Ιδοὺ πάντα καινὰ ποιῶ καὶ λέγει µοι, Γράψον ὅτι οὗ-
τοι οἱ λόγοι ἀληθινοί καὶ πιστοὶ εἰσιν. καὶ εἶπέν µοι γέγονα 6
[ἐγώ] τὸ ῎Αλφα καὶ τὸ ῏Ω ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος ἐγὼ τῷ διψῶντι

δώσω ἐκ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς δωρεάν. ὁ νικῶν 7
κληρονοµήσει ταῦτα καὶ ἔσοµαι αὐτῷ θεὸς καὶ αὐτὸς ἔσται

v.13 καίc δίδωµιviaa3s ὁdnfs θάλασσαnnfs ὁdamp νεκρόςaampn ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdfs καίc ὁdnms
θάνατοςnnms καίc ὁdnms ᾅδηςnnms δίδωµιviaa3p ὁdamp νεκρόςaampn ὁdamp ἐνp αὐτόςrpdmp καίc
κρίνωviap3p ἕκαστοςanmsn κατάp ὁdanp ἔργονnanp αὐτόςrpgmp . v.14 καίc ὁdnms θάνατοςnnms
καίc ὁdnms ᾅδηςnnms βάλλωviap3p εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns πῦρngns οὗτοςrdnms ὁdnms θάνατοςnnms
ὁdnms δεύτεροςanmsn εἰµίvipx3s ὁdnfs λίµνηnnfs ὁdgns πῦρngns . v.15 καίc εἰqo τι-σρινµσ οὐxo
εὑρίσκωviap3s ἐνp ὁddns βιβλίονndns ὁdgfs ζωήngfs γράφωvpxpnms βάλλωviap3s εἰςp ὁdafs λίµνηnafs ὁdgns
πῦρngns . 21. v.1 καίc ὁράωviaa1s οὐρανόςnams καινόςaamsn καίc γῆnafs καινόςaafsn ὁdnms γάρc
πρῶτοςanmsn οὐρανόςnnms καίc ὁdnfs πρῶτοςanfsn γῆnnfs παρέρχοµαιviaa3s καίc ὁdnfs θάλασσαnnfs
οὐxo εἰµίvipx3s ἔτιbo . v.2 καίc ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs ἅγιοςaafsn ᾿Ιερουσαλήµtp καινόςaafsn ὁράωviaa1s
καταβαίνωvppaafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms θεόςngms ἑτοιµάζωvpxpafs ὡςbo νύµφηnafs
κοσµέωvpxpafs ὁddms ἀνήρndms αὐτόςrpgfs . v.3 καίc ἀκούωviaa1s φωνήngfs µέγαςagfsn ἐκp ὁdgms
οὐρανόςngms λέγωvppagfs ἰδούvdaa2s ὁdnfs σκηνήnnfs ὁdgms θεόςngms µετάp ὁdgmp ἄνθρωποςngmp
καίc σκηνόωvifa3s µετάp αὐτόςrpgmp καίc αὐτόςrpnmp λαόςnnms αὐτόςrpgms εἰµίvifx3p καίc αὐτόςrpnms
ὁdnms θεόςnnms εἰµίvifx3s µετάp αὐτόςrpgmp . v.4 καίc ἐξαλείφωvifa3s πᾶςaansn δάκρυονnans ἀπόp
dgmp ngmp rpgmp c dnms
ὁ ὀφθαλµός αὐτός καί ὁ θάνατοςnnms οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo οὔτεc πένθοςnnns
οὔτεc κραυγήnnfs οὔτεc πόνοςnnms οὐxo εἰµίvifx3s ἔτιbo ὅτιc ὁdnnp πρῶτοςannpn ἀπέρχοµαιviaa3p .
v.5 καίc λέγωviaa3s ὁdnms κάθηµαιvppnnms ἐπίp ὁddms θρόνοςndms ἰδούvdaa2s πᾶςaanpn καινόςaanpn
ποιέωvipa1s καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s γράφωvdaa2s ὅτιc οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp ἀληθινόςanmpn
καίc πιστόςanfpn εἰµίvipx3p . v.6 καίc λέγωviaa3s ἐγώrpd-s γίνοµαιvixa1s ἐγώrpn-s ὁdnns ἄλφαtl καίc
ὁdnns ῏Ωtl ὁdnfs ἀρχήnnfs καίc ὁdnns τέλοςnnns ἐγώrpn-s ὁddms διψάωvppadms δίδωµιvifa1s ἐκp ὁdgfs
πηγήngfs ὁdgns ὕδωρngns ὁdgfs ζωήngfs δωρεάνbo .
8 µοι υἱός. τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἁµαρτωλοῖς καὶ

ἐβδελυγµένοις καὶ φονεῦσιν καὶ πόρνοις καὶ φαρµάκοις καὶ
εἰδωλολάτραις καὶ πᾶσιν τοῖς ψευδέσιν τὸ µέρος αὐτῶν ἐν τῇ
λίµνῃ τῇ καιοµένῃ πυρὶ καὶ θείῳ ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτε-
9 ρος. Καὶ ἦλθεν εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς ἑπτὰ
φιάλας γεµούσας τῶν ἑπτὰ πληγῶν τῶν ἐσχάτων καὶ ἐλάλησεν
µετ ἐµοῦ λέγων ∆εῦρο δείξω σοι τὴν γυναῖκα τὴν νύµφην τοῦ
10 ἀρνίου. καὶ ἀπήνεγκέν µε ἐν πνεύµατι ἐ᾿π ὄρος µέγα καὶ
ὑψηλόν καὶ ἔδειξέν µοι τὴν πόλιν [τὴν µεγάλην,] τὴν ἁγίαν
᾿Ιερουσαλὴµ καταβαίνουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ θεοῦ.
11 ἔχουσαν τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ ὁ φωστὴρ αὐτῆς ὅµοιος λίθῳ τι-
12 µιωτάτῳ ὡς λίθῳ ἰάσπιδι κρυσταλλίζοντι. ἔχουσα τεῖχος µέγα
καὶ ὑψηλόν ἔχουσα πυλῶνας δώδεκα καὶ ἐπὶ τοῖς πυλῶσιν ἀγ-
γέλους δώδεκα καὶ ὀνόµατα ἐπιγεγραµµένα ἅ ἐστιν [ὀνόµατα]
13 τῶν δώδεκα φυλῶν [τῶν] υἱῶν ᾿Ισραήλ, ἀπὸ ἀνατολῶν πυλῶ-
νες τρεῖς καὶ ἀπὸ βορρᾶ πυλῶνες τρεῖς καὶ ἀπὸ νότου πυλῶνες
14 τρεῖς καὶ ἀπὸ δυσµῶν πυλῶνες τρεῖς. καὶ τὸ τεῖχος τῆς πό-
λεως ἔχον θεµελίους δώδεκα καὶ ἐπ αὐτῶν δώδεκα ὀνόµατα
15 τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου. Καὶ ὁ λαλῶν µετ ἐµοῦ εἶ-
χεν µέτρον κάλαµον χρυσοῦν ἵνα µετρήσῃ τὴν πόλιν καὶ τοὺς
v.7 ὁdnms νικάωvppanms κληρονοµέωvifa3s οὗτοςrdanp καίc εἰµίvifx1s αὐτόςrpdms θεόςnnms καίc
αὐτόςrpnms εἰµίvifx3s ἐγώrpd-s υἱόςnnms . v.8 ὁddmp δέc δειλόςadmpn καίc ἄπιστοςadmpn καίc
ἁµαρτωλόςadmpn καίc βδελύσσοµαιvpxpdmp καίc φονεύςndmp καίc πόρνοςndmp καίc φάρµακοςndmp
καίc εἰδωλολάτρηςndmp καίc πᾶςadmpn ὁddmp ψευδήςadmpn ὁdnns µέροςnnns αὐτόςrpgmp ἐνp ὁddfs
λίµνηndfs ὁddfs καίωvpppdfs πῦρndns καίc θεῖονndns ὅςrrnns εἰµίvipx3s ὁdnms θάνατοςnnms ὁdnms
δεύτεροςanmsn . v.9 καίc ἔρχοµαιviaa3s εἷςnnms ἐκp ὁdgmp ἑπτάtn ἄγγελοςngmp ὁdgmp ἔχωvppagmp
ὁdafp ἑπτάtn φιάληnafp γέµωvppaafp ὁdgfp ἑπτάtn πληγήngfp ὁdgfp ἔσχατοςagfpn καίc λαλέωviaa3s
µετάp ἐγώrpg-s λέγωvppanms δεῦροvdvx2s δείκνυµιvifa1s σύrpd-s ὁdafs γυνήnafs ὁdafs νύµφηnafs ὁdgns
ἀρνίονngns . v.10 καίc ἀποφέρωviaa3s ἐγώrpa-s ἐνp πνεῦµαndns ἐπίp ὄροςnans µέγαςaansn
c aansn
καί ὑψηλός καίc δείκνυµιviaa3s ἐγώrpd-s ὁdafs πόλιςnafs ὁdafs µέγαςaafsn ὁdafs ἅγιοςaafsn
᾿Ιερουσαλήµtp καταβαίνωvppaafs ἐκp ὁdgms οὐρανόςngms ἀπόp ὁdgms θεόςngms . v.11 ἔχωvppaafs
dafs nafs dgms ngms dnms nnms rpgfs anmsn ndms
ὁ δόξα ὁ θεός ὁ φωστήρ αὐτός ὅµοιος λίθος τίµιοςadmss
ὡςbo λίθοςndms ἰάσπιςndfs κρυσταλλίζωvppadms . v.12 ἔχωvppanfs τεῖχοςnans µέγαςaansn καίc
ὑψηλόςaansn ἔχωvppanfs πυλώνnamp δώδεκαtn καίc ἐπίp ὁddmp πυλώνndmp ἄγγελοςnamp δώδεκαtn
καίc ὄνοµαnanp ἐπιγράφωvpxpanp ὅςrrnnp εἰµίvipx3s ὄνοµαnnnp ὁdgfp δώδεκαtn φυλήngfp ὁdgmp
υἱόςngmp ᾿Ισραήλtp . v.13 ἀπόp ἀνατολήngfp πυλώνnnmp τρεῖςnnmp καίc ἀπόp βορρᾶςngms
πυλώνnnmp τρεῖςnnmp καίc ἀπόp νότοςngms πυλώνnnmp τρεῖςnnmp καίc ἀπόp δυσµήngfp πυλώνnnmp
τρεῖςnnmp . v.14 καίc ὁdnns τεῖχοςnnns ὁdgfs πόλιςngfs ἔχωvppanns θεµέλιοςnamp δώδεκαtn καίc
ἐπίp αὐτόςrpgmp δώδεκαtn ὄνοµαnanp ὁdgmp δώδεκαtn ἀπόστολοςngmp ὁdgns ἀρνίονngns .
πυλῶνας αὐτῆς [καὶ τὸ τεῖχος αὐτῆσ] καὶ ἡ πόλις τετράγωνος 16
κεῖται καὶ τὸ µῆκος αὐτῆς ὅσον τὸ πλάτος καὶ ἐµέτρησεν τὴν

πόλιν τῷ καλάµῳ ἐπὶ σταδίους δώδεκα χιλιάδων [δώδεκα] τὸ
µῆκος καὶ τὸ πλάτος καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν. καὶ ἐµέ- 17
τρησεν τὸ τεῖχος αὐτῆς ἑκατὸν τεσσαράκοντα τεσσάρων πηχῶν

µέτρον ἀνθρώπου ὅ ἐστιν ἀγγέλου. καὶ ἦν ἡ ἐνδόµησις τοῦ 18
τείχους αὐτῆς ἴασπις καὶ ἡ πόλις χρυσίον καθαρὸν ὅµοιον ὕ-

ελω καθαρῷ. [καὶ] οἱ θεµέλιοι τοῦ τείχους τῆς πόλεως παντὶ 19
λίθῳ τιµίῳ κεκοσµηµένοι, ὁ θεµέλιος ὁ πρῶτος ἴασπις ὁ δεύ-

τερος σάπφειρος, ὁ τρίτος χαλκηδών ὁ τέταρτος σµάραγδος.
ὁ πέµπτος σαρδόνυξ ὁ ἕκτος σάρδιος, ὁ ἕβδοµος χρυσόλιθος 20
ὁ ὄγδοος βήρυλλος ὁ ἔνατος τοπάζιον ὁ δέκατος χρυσόπρασος

ὁ ἑνδέκατος ὑάκινθος ὁ δωδέκατος ἀµέθυσος. καὶ οἱ δώδεκα 21
πυλῶνες δώδεκα µαργαρῖται ἀνὰ εἷς ἕκαστος τῶν πυλώνων ἦν

ἐξ ἑνὸς µαργαρίτου καὶ ἡ πλατεῖα τῆς πόλεως χρυσίον καθα-
ρὸν ὡς ὕελος διαυγής. Καὶ ναὸν οὐκ εἶδον ἐν αὐτῇ ὁ γὰρ 22
κύριος ὁ θεὸς ὁ παντοκράτωρ ναὸς αὐτῆς ἐστιν καὶ τὸ ἀρ-

νίον. καὶ ἡ πόλις οὐ χρείαν ἔχει τοῦ ἡλίου οὐδὲ τῆς σελήνης 23
ἵνα φαίνωσιν αὐτῇ ἡ γὰρ δόξα τοῦ θεοῦ ἐφώτισεν αὐτήν καὶ
v.15 καίc ὁdnms λαλέωvppanms µετάp ἐγώrpg-s ἔχωviia3s µέτρονnans κάλαµοςnams χρυσοῦςaamsn
ἵναc µετρέωvsaa3s ὁdafs πόλιςnafs καίc ὁdamp πυλώνnamp αὐτόςrpgfs καίc ὁdans τεῖχοςnans αὐτόςrpgfs .
v.16 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs τετράγωνοςanfsn κεῖµαιvipn3s καίc ὁdnns µῆκοςnnns αὐτόςrpgfs ὅσοςrcnns
ὁdnns πλάτοςnnns καίc µετρέωviaa3s ὁdafs πόλιςnafs ὁddms κάλαµοςndms ἐπίp στάδιοςnanp δώδεκαtn
χιλιάςnnfp δώδεκαtn ὁdnns µῆκοςnnns καίc ὁdnns πλάτοςnnns καίc ὁdnns ὕψοςnnns αὐτόςrpgfs
ἴσοςannpn εἰµίvipx3s . v.17 καίc µετρέωviaa3s ὁdans τεῖχοςnans αὐτόςrpgfs ἑκατόνtn τεσσεράκονταtn
τέσσαρεςngmp πῆχυςngmp µέτρονnans ἄνθρωποςngms ὅςrrnns εἰµίvipx3s ἄγγελοςngms . v.18 καίc
εἰµίviix3s ὁdnfs ἐνδώµησιςnnfs ὁdgns τεῖχοςngns αὐτόςrpgfs ἰάσπιςnnfs καίc ὁdnfs πόλιςnnfs χρυσίονnnns
καθαρόςannsn ὅµοιοςannsn ὕαλοςndms καθαρόςadmsn . v.19 καίc ὁdnmp θεµέλιοςnnmp ὁdgns
τεῖχοςngns ὁdgfs πόλιςngfs πᾶςadmsn λίθοςndms τίµιοςadmsn κοσµέωvpxpnmp ὁdnms θεµέλιοςnnms
ὁdnms πρῶτοςanmsn ἰάσπιςnnfs ὁdnms δεύτεροςanmsn σάπφιροςnnfs ὁdnms τρίτοςanmsn χαλκηδώνnnms
ὁdnms τέταρτοςanmsn σµάραγδοςnnms . v.20 ὁdnms πέµπτοςanmsn σαρδόνυξnnfs ὁdnms
ἕκτοςanmsn σάρδιονnnms ὁdnms ἕβδοµοςanmsn χρυσόλιθοςnnms ὁdnms ὄγδοοςanmsn βήρυλλοςnnms
ὁdnms ἔνατοςanmsn τοπάζιονnnns ὁdnms δέκατοςanmsn χρυσόπρασοςnnms ὁdnms ἑνδέκατοςanmsn
ὑάκινθοςnnms ὁdnms δωδέκατοςanmsn ἀµέθυστοςnnfs . v.21 καίc ὁdnmp δώδεκαtn πυλώνnnmp
tn nnmp p nnms anmsn
δώδεκα µαργαρίτης ἀνά εἷς ἕκαστος ὁdgmp πυλώνngmp εἰµίviix3s ἐκp εἷςngms
µαργαρίτηςngms καίc ὁdnfs πλατύςnnfs ὁdgfs πόλιςngfs χρυσίονnnns καθαρόςannsn ὡςbo ὕαλοςnnms
διαυγήςanmsn . v.22 καίc ναόςnams οὐxo ὁράωviaa1s ἐνp αὐτόςrpdfs ὁdnms γάρc κύριοςnnms ὁdnms
θεόςnnms ὁdnms παντοκράτωρnnms ναόςnnms αὐτόςrpgfs εἰµίvipx3s καίc ὁdnns ἀρνίονnnns .
24 ὁ λύχνος αὐτῆς τὸ ἀρνίον. καὶ περιπατήσουσιν τὰ ἔθνη διὰ

τοῦ φωτὸς αὐτῆς καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς φέρουσιν αὐτῷ δόξαν
25 καὶ τιµήν τῶν ἐθνῶν εἰς αὐτήν. καὶ οἱ πυλῶνες αὐτῆς οὐ µὴ
26 κλεισθῶσιν ἡµέρας νὺξ γὰρ οὐκ ἔσται ἐκεῖ. καὶ οἴσουσιν τὴν
27 δόξαν καὶ τὴν τιµὴν τῶν ἐθνῶν εἰς αὐτήν. καὶ οὐ µὴ εἰσέλθῃ
εἰς αὐτὴν πᾶν κοινὸν καὶ ποιοῦν βδέλυγµα καὶ ψεῦδος εἰ µὴ
οἱ γεγραµµένοι ἐν τῷ βιβλίῳ τῆς ζωῆς τοῦ ἀρνίου.
22 Καὶ ἔδειξέν µοι ποταµὸν καθαρὸν ὕδατος ζωῆς λαµπρὸν ὡς
κρύσταλλον ἐκπορευόµενον ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ
2 ἀρνίου. ἐν µέσῳ τῆς πλατείας αὐτῆς καὶ τοῦ ποταµοῦ ἐντεῦ-
θεν καὶ ἐντεῦθεν ξύλον ζωῆς ποιοῦν καρποὺς δώδεκα κατὰ
µῆνα ἕκαστον ἀποδιδούς τὸν καρπὸν αὐτοῦ καὶ τὰ φύλλα τοῦ
3 ξύλου εἰς θεραπείαν τῶν ἐθνῶν. καὶ πᾶν κατάθεµα οὐκ ἔσται
ἐκεῖ καὶ ὁ θρόνος τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ ἀρνίου ἐν αὐτῇ ἔσται καὶ
4 οἱ δοῦλοι αὐτοῦ λατρεύσουσιν αὐτῷ. καὶ ὄψονται τὸ πρόσω-
5 πον αὐτοῦ καὶ τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἐπὶ τῶν µετώπων αὐτῶν. καὶ
νὺξ οὐκ ἔσται ἐκει, καὶ χρείαν οὐκ ἔχουσιν λύχνου καὶ φωτὸς
ἡλίου ὅτι κύριος ὁ θεὸς φωτιεῖ αὐτούς καὶ βασιλεύσουσιν εἰς
6 τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ λέγει µοι Οὗτοι οἱ λόγοι πιστοὶ
καὶ ἀληθινοί καὶ κύριος ὁ θεὸς τῶν πνευµάτων τῶν προφη-
v.23 καίc ὁdnfs πόλιςnnfs οὐxo χρείαnafs ἔχωvipa3s ὁdgms ἥλιοςngms οὐδέbo ὁdgfs σελήνηngfs
ἵναc φαίνωvspa3p αὐτόςrpdfs ὁdnfs γάρc δόξαnnfs ὁdgms θεόςngms φωτίζωviaa3s αὐτόςrpafs καίc
ὁdnms λύχνοςnnms αὐτόςrpgfs ὁdnns ἀρνίονnnns . v.24 καίc περιπατέωvifa3p ὁdnnp ἔθνοςnnnp
διάp ὁdgms φῶςngns αὐτόςrpgfs καίc ὁdnmp βασιλεύςnnmp ὁdgfs γῆngfs φέρωvipa3p αὐτόςrpdms
δόξαnafs καίc τιµήnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp εἰςp αὐτόςrpafs . v.25 καίc ὁdnmp πυλώνnnmp αὐτόςrpgfs
οὐxo µήxo κλείωvsap3p ἡµέραngfs νύξnnfs γάρc οὐxo εἰµίvifx3s ἐκεῖbo . v.26 καίc φέρωvifa3p
ὁdafs δόξαnafs καίc ὁdafs τιµήnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp εἰςp αὐτόςrpafs . v.27 καίc οὐxo µήxo
εἰσέρχοµαιvsaa3s εἰςp αὐτόςrpafs πᾶςannsn κοινόςannsn καίc ποιέωvppanns βδέλυγµαnans καίc
ψεῦδοςnans εἰqo µήxo ὁdnmp γράφωvpxpnmp ἐνp ὁddns βιβλίονndns ὁdgfs ζωήngfs ὁdgns ἀρνίονngns .
22. v.1 καίc δείκνυµιviaa3s ἐγώrpd-s ποταµόςnams καθαρόςaamsn ὕδωρngns ζωήngfs λαµπρόςaamsn
ὡςbo κρύσταλλοςnams ἐκπορεύοµαιvppnams ἐκp ὁdgms θρόνοςngms ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgns
ἀρνίονngns . v.2 ἐνp µέσοςadnsn ὁdgfs πλατύςngfs αὐτόςrpgfs καίc ὁdgms ποταµόςngms ἐντεῦθενbo
καίc ἐντεῦθενbo ξύλονnnns ζωήngfs ποιέωvppanns καρπόςnamp δώδεκαtn κατάp µήνnams ἕκαστοςannsn
ἀποδίδωµιvppanms ὁdams καρπόςnams αὐτόςrpgns καίc ὁdnnp φύλλονnnnp ὁdgns ξύλονngns εἰςp
θεραπείαnafs ὁdgnp ἔθνοςngnp . v.3 καίc πᾶςannsn κατάθεµαnnns οὐxo εἰµίvifx3s ἐκεῖbo καίc ὁdnms
θρόνοςnnms ὁdgms θεόςngms καίc ὁdgns ἀρνίονngns ἐνp αὐτόςrpdfs εἰµίvifx3s καίc ὁdnmp δοῦλοςnnmp
αὐτόςrpgms λατρεύωvifa3p αὐτόςrpdms . v.4 καίc ὁράωvifd3p ὁdans πρόσωπονnans αὐτόςrpgms καίc
ὁdnns ὄνοµαnnns αὐτόςrpgms ἐπίp ὁdgnp µέτωπονngnp αὐτόςrpgmp . v.5 καίc νύξnnfs οὐxo εἰµίvifx3s
ἐκεῖbo καίc χρείαnafs οὐxo ἔχωvipa3p λύχνοςngms καίc φῶςngns ἥλιοςngms ὅτιc κύριοςnnms ὁdnms
θεόςnnms φωτίζωvifa3s αὐτόςrpamp καίc βασιλεύωvifa3p εἰςp ὁdamp αἰώνnamp ὁdgmp αἰώνngmp .
τῶν ἀπέστειλεν τὸν ἄγγελον αὐτοῦ δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ

ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει. [καὶ] ἰδοὺ ἔρχοµαι ταχύ µακάριος ὁ 7
τηρῶν τοὺς λόγους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου. Κἀ- 8
γὼ ᾿Ιωάννης ὁ ἀκούων καὶ βλέπων ταῦτα καὶ ὅτε ἤκουσα καὶ

ἔβλεψα ἔπεσον προσκυνῆσαι ἔµπροσθεν τῶν ποδῶν τοῦ ἀγ-
γέλου τοῦ δεικνύοντός µοι ταῦτα. καὶ λέγει µοι ῞Ορα µή, 9
σύνδουλός σού εἰµι καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν προφητῶν καὶ
τῶν τηρούντων τοὺς λόγους τοῦ βιβλίου τούτου, τῷ θεῷ προ-
σκύνησον. καὶ λέγει µοι Μὴ σφραγίσῃς τοὺς λόγους τῆς 10
προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου ὁ καιρὸς [γὰρ] ἐγγύς ἐστιν. ὁ 11
ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι καὶ ὁ ῥυπαρὸς ῥυπαρευθήτω ἔτι καὶ ὁ

δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι.
᾿Ιδοὺ ἔρχοµαι ταχύ καὶ ὁ µισθός µου µετ ἐµοῦ ἀποδοῦναι ἑ- 12
κάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἐσται. αὐτοῦ. ἐγὼ τὸ ῎Αλφα καὶ τὸ ῏Ω 13
ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος. Μακάριοι οἱ 14
ποιοῦντες τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ἵνα ἔσται ἡ ἐξουσία αὐτῶν ἐπὶ

τὸ ξύλον τῆς ζωῆς καὶ τοῖς πυλῶσιν εἰσέλθωσιν εἰς τὴν πόλιν.
ἔξω οἱ κύνες καὶ οἱ φάρµακοι καὶ οἱ πόρνοι καὶ οἱ φονεῖς καὶ 15
οἱ εἰδωλολάτραι καὶ πᾶς φιλῶν καὶ ποιῶν ψεῦδος. ᾿Εγὼ ᾿Ι- 16
ησοῦς ἔπεµψα τὸν ἄγγελόν µου µαρτυρῆσαι ὑµῖν ταῦτα ἐπὶ

v.6 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s οὗτοςrdnmp ὁdnmp λόγοςnnmp πιστόςanfpn καίc ἀληθινόςanmpn
καίc κύριοςnnms ὁdnms θεόςnnms ὁdgnp πνεῦµαngnp ὁdgmp προφήτηςngmp ἀποστέλλωviaa3s ὁdams
ἄγγελοςnams αὐτόςrpgms δείκνυµιvnaa ὁddmp δοῦλοςndmp αὐτόςrpgms ὅςrrnnp δεῖvipq3s γίνοµαιvnad
ἐνp τάχοςndns . v.7 καίc ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo µακάριοςanmsn ὁdnms τηρέωvppanms
damp namp dgfs
ὁ λόγος ὁ προφητείαngfs ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns . v.8 κἀγώrpn-s ᾿Ιωάννηςnnms
ὁdnms ἀκούωvppanms καίc βλέπωvppanms οὗτοςrdanp καίc ὅτεbo ἀκούωviaa1s καίc βλέπωviaa1s
πίπτωviaa1s προσκυνέωvnaa ἔµπροσθενp ὁdgmp πούςngmp ὁdgms ἄγγελοςngms ὁdgms δείκνυµιvppagms
ἐγώrpd-s οὗτοςrdanp . v.9 καίc λέγωvipa3s ἐγώrpd-s ὁράωvdpa2s µήxo σύνδουλοςnnms σύrpg-s
εἰµίvipx1s καίc ὁdgmp ἀδελφόςngmp σύrpg-s ὁdgmp προφήτηςngmp καίc ὁdgmp τηρέωvppagmp ὁdamp
λόγοςnamp ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns ὁddms θεόςndms προσκυνέωvdaa2s . v.10 καίc λέγωvipa3s
ἐγώrpd-s µήxo σφραγίζωvsaa2s ὁdamp λόγοςnamp ὁdgfs προφητείαngfs ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns
ὁdnms καιρόςnnms γάρc ἐγγύςbo εἰµίvipx3s . v.11 ὁdnms ἀδικέωvppanms ἀδικέωvdaa3s ἔτιbo καίc
ὁdnms ῥυπαρόςanmsn ῥυπαρεύωvdap3s ἔτιbo καίc ὁdnms δίκαιοςanmsn δικαιοσύνηnafs ποιέωvdaa3s
ἔτιbo καίc ὁdnms ἅγιοςanmsn ἁγιάζωvdap3s ἔτιbo . v.12 ἰδούvdaa2s ἔρχοµαιvipn1s ταχύςbo καίc
ὁdnms µισθόςnnms ἐγώrpg-s µετάp ἐγώrpg-s ἀποδίδωµιvnaa ἕκαστοςadmsn ὡςbo ὁdnns ἔργονnnns
εἰµίvifx3s αὐτόςrpgms . v.13 ἐγώrpn-s ὁdnns ἄλφαtl καίc ὁdnns ῏Ωtl ὁdnms πρῶτοςanmsn καίc ὁdnms
ἔσχατοςanmsn ὁdnfs ἀρχήnnfs καίc ὁdnns τέλοςnnns . v.14 µακάριοςanmpn ὁdnmp ποιέωvppanmp
ὁdafp ἐντολήnafp αὐτόςrpgms ἵναc εἰµίvifx3s ὁdnfs ἐξουσίαnnfs αὐτόςrpgmp ἐπίp ὁdans ξύλονnans
ὁdgfs ζωήngfs καίc ὁddmp πυλώνndmp εἰσέρχοµαιvsaa3p εἰςp ὁdafs πόλιςnafs . v.15 ἔξωbo ὁdnmp
κύωνnnmp καίc ὁdnmp φάρµακοςnnmp καίc ὁdnmp πόρνοςnnmp καίc ὁdnmp φονεύςnnmp καίc ὁdnmp
εἰδωλολάτρηςnnmp καίc πᾶςanmsn φιλέωvppanms καίc ποιέωvppanms ψεῦδοςnans .
ταῖς ἐκκλησίαις ἐγώ εἰµι ἡ ῥίζα καὶ τὸ γένος ∆αυίδ ὁ ἀστὴρ ὁ

17 λαµπρὸς ὁ πρωϊνός. Καὶ τὸ πνεῦµα καὶ ἡ νύµφη λέγουσιν
῎Ερχου καὶ ὁ ἀκούων εἰπάτω ῎Ερχου καὶ ὁ διψῶν ἐρχέσθω
18 ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν. Μαρτυρῶ ἐγὼ παντὶ τῷ
ἀκούοντι τοὺς λόγους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου, ἐάν
τις ἐπιθῇ ἐπ αὐτά ἐπιθήσαι ὁ θεὸς ἐπ αὐτὸν τὰς [ἑπτά] πληγὰς
19 τὰς γεγραµµένας ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ. καὶ ἐάν τις ἀφέλῃ ἀπὸ
τῶν λόγων τοῦ βιβλίου τῆς προφητείας ταύτης ἀφέλοι ὁ θεὸς
τὸ µέρος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ ἐκ τῆς πόλεως
20 τῆς ἁγίας τῶν γεγραµµένων ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ. Λέγει ὁ µαρ-
τυρῶν ταῦτα Ναί ἔρχοµαι ταχύ ᾿Αµήν ναί, ἔρχου κύριε ᾿Ιησοῦ.
21 ῾Η χάρις τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ µετὰ πάντων τῶν ἁγίων
ἀµήν.
v.16 ἐγώrpn-s ᾿Ιησοῦςnnms πέµπωviaa1s ὁdams ἄγγελοςnams ἐγώrpg-s µαρτυρέωvnaa σύrpd-p

οὗτοςrdanp ἐπίp ὁddfp ἐκκλησίαndfp ἐγώrpn-s εἰµίvipx1s ὁdnfs ῥίζαnnfs καίc ὁdnns γένοςnnns ∆αυίδtp
ὁdnms ἀστήρnnms ὁdnms λαµπρόςanmsn ὁdnms πρωϊνόςanfsn . v.17 καίc ὁdnns πνεῦµαnnns καίc
dnfs nnfs vipa3p vipn2s c dnms vppanms
ὁ νύµφη λέγω ἔρχοµαι καί ὁ ἀκούω λέγωvdaa3s ἔρχοµαιvipn2s καίc
ὁdnms διψάωvppanms ἔρχοµαιvdpn3s ὁdnms θέλωvppanms λαµβάνωvdaa3s ὕδωρnans ζωήngfs δωρεάνbo .
v.18 µαρτυρέωvipa1s ἐγώrpn-s πᾶςadmsn ὁddms ἀκούωvppadms ὁdamp λόγοςnamp ὁdgfs προφητείαngfs
ὁdgns βιβλίονngns οὗτοςrdgns ἐάνqo τι-σρινµσ ἐπιτίθηµιvsaa3s ἐπίp αὐτόςrpanp ἐπιτίθηµιvnaa ὁdnms
θεόςnnms ἐπίp αὐτόςrpams ὁdafp ἑπτάtn πληγήnafp ὁdafp γράφωvpxpafp ἐνp ὁddns βιβλίονndns
οὗτοςrddns . v.19 καίc ἐάνqo τι-σρινµσ ἀφαιρέωvsaa3s ἀπόp ὁdgmp λόγοςngmp ὁdgns βιβλίονngns
ὁdgfs προφητείαngfs οὗτοςrdgfs ἀφαιρέωvoaa3s ὁdnms θεόςnnms ὁdans µέροςnans αὐτόςrpgms ἀπόp
ὁdgns ξύλονngns ὁdgfs ζωήngfs καίc ἐκp ὁdgfs πόλιςngfs ὁdgfs ἅγιοςagfsn ὁdgnp γράφωvpxpgnp ἐνp ὁddns
βιβλίονndns οὗτοςrddns . v.20 λέγωvipa3s ὁdnms µαρτυρέωvppanms οὗτοςrdanp ναίxo ἔρχοµαιvipn1s
bo th xo
ταχύς ἀµήν ναί ἔρχοµαιvipn2s κύριοςnvms ᾿Ιησοῦςnvms . v.21 ὁdnfs χάριςnnfs ὁdgms
κύριοςngms ᾿Ιησοῦςngms Χριστόςngms µετάp πᾶςagmpn ὁdgmp ἅγιοςagmpn ἀµήνth .

Nouveau Testament Grec

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Nouveau Testament Grec

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Greek New Testament

Noun/Article Case Gender Number

Pronoun Type Case Gender Number

Participle Tense Voice Case Gender Number

Infinitive Tense Voice

Adjective Case Gender Number Degree

Conjunction or Conjunctive Particle Type

Particle or Disjunctive Particle Type

Βίβλος γενέσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ ∆αυὶδ υἱοῦ ᾿Αβρα- 1

᾿Ιακώβ ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς

Θαµάρ Φάρες δὲ ἐγέννησεν τὸν ῾Εσρώµ ῾Εσρὼµ δὲ ἐγέννη-

δὲ ἐγέννησεν τὸν Ναασσών Ναασσὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Σαλ-

δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ωβὴδ ἐκ τῆς ῾Ρούθ ᾿Ωβὴδ δὲ ἐγέννησεν τὸν

δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησεν τὸν Σολοµῶνα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου.

᾿Αβιά ᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ασά, ᾿Ασὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιω- 8

σαφάτ ᾿Ιωσαφὰτ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωράµ ᾿Ιωρὰµ δὲ ἐγέννησεν

γέννησεν τὸν ᾿Αχάζ ᾿Αχὰζ δὲ ἐγέννησεν τὸν ῾Εζεκίαν. ῾Εζεκίας 10

δὲ ἐγέννησεν τὸν Μανασσῆ Μανασσῆς δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Α-

11 µών, ᾿Αµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωσίαν. ᾿Ιωσίας δὲ ἐγέννησεν

ἐστιν ἁγίου. τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ 21

τοῦ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος. ᾿Ιδοὺ ἡ παρθένος 23

ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνοµα αὐ-

ξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος κυρίου καὶ παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ.

πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν.

σιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων εἴδοµεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνα-

ὁ βασιλεὺς ἐταράχθη καὶ πᾶσα ῾Ιεροσόλυµα µετ αὐτοῦ. καὶ 4

συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραµµατεῖς τοῦ λαοῦ

6 προφήτου, Καὶ σύ Βηθλέεµ γῆ ᾿Ιούδα οὐδαµῶς ἐλαχίστη εἶ

θεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ

᾿Ιερεµίου τοῦ προφήτου λέγοντος. Φωνὴ ἐν ῾Ραµὰ ἠκούσθη 18

θρῆνος καὶ κλαυθµὸς καὶ ὀδυρµὸς πολύς, ῾Ραχὴλ κλαίουσα

φαίνεται τῷ ᾿Ιωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ. λέγων ᾿Εγερθεὶς παράλαβε 20

δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ

ἐπὶ τῆς ᾿Ιουδαίας ἀντὶ ῾Ηρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἐφοβήθη

νην Ναζαρέτ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι

πατήρngms αὐτόςrpgms φοβέοµαιviao3s ἐκεῖbo ἀπέρχοµαιvnaa χρηµατίζωvpapnms δέc κατάp ὄναρto

ἐγὼ µὲν βαπτίζω ὑµᾶς ἐν ὕδατι εἰς µετάνοιαν ὁ δὲ ὀπίσω µου 11

ἐρχόµενος ἰσχυρότερός µού ἐστιν οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς τὰ ὑπο-

τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ

γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡµῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην τότε ἀ-

ὕδατος, καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί καὶ εἶδεν τὸ

ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα.

τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασεν.

4 εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶ-

λέγοντος. Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείµ, ὁδὸν θαλάσσης 15

πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν. ὁ λαὸς ὁ καθή- 16

µενος ἐν σκότει εἶδεν φῶς µέγα καὶ τοῖς καθηµένοις ἐν χώρᾳ

᾿Ιησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γὰρ ἡ βα-

Γαλιλαίας εἶδεν δύο ἀδελφούς Σίµωνα τὸν λεγόµενον Πέτρον

πίσω µου καὶ ποιήσω ὑµᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως 20

ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν 21

εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ

τῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ περιῆγεν ὅλην τήν Γαλιλαίαν 23

ὁ ᾿Ιησοῦς, διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσ-

καὶ δαιµονιζοµένους καὶ σεληνιαζοµένους καὶ παραλυτικούς

ἅλας µωρανθῇ ἐν τίνι ἁλισθήσεται εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ µὴ

ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσµου οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω

θρώπων ὅπως ἴδωσιν ὑµῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν

καταλῦσαι τὸν νόµον ἢ τοὺς προφήτας, οὐκ ἦλθον καταλῦσαι

οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἰῶτα ἓν ἢ µία κεραία οὐ µὴ παρέλθῃ ἀπὸ

ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώ-

δικαιοσύνη ὑµῶν πλεῖον τῶν γραµµατέων καὶ Φαρισαίων οὐ

ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις Οὐ φονεύσεις, ὃς δ ἂν φονεύσῃ ἔνοχος

ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει, ὃς δ ἂν εἴπῃ τῷ