Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
PrecisamosfalarsobreavaidadenavidaacadmicaCartaCapital
Sociedade
Opinio
Precisamosfalarsobreavaidadenavida
acadmica
Combateromitodagenialidade,aperversidadedospequenospoderese
os"donosdeFoucault"fundamentalparatermosumauniversidade
melhor
porRosanaPinheiroMachadopublicado24/02/201603h37,ltimamodificao
24/02/201612h17
MarceloCamargo/AgnciaBrasil
Avaidadeintelectualmarcaavida
acadmica.Portrsdoegoinflado,huma
mquinanefasta,marcadaporbrigasde
ncleos,seitas,grosserias,humilhaes,
assdios,concursoseselees
fraudulentas.Masemquemedidans
mesmosnoestamosperpetuandoesse
modusoperandiparasobreviverno
sistema?Poderamoscomearesse
EstudanteaguardavestibulardaUnicamp:a
exerccioautoreflexivonosperguntando:
novageraodeuniversitriospodeajudar
estamosdividindonossoscolegasentreos
amelhoraravidaacadmica
fracos(ouosmedocres)eosfodas(o
carabom).
Asfronteirasentrefracose'fodas'comeamnasbolsasdeiniciaocientficada
graduao.Nonovostatusdebolsista,oalunocomeaamudarasualinguagem.Sem
discernimento,brigasdeorientadoressoreproduzidas.Hbrigasdetodosostipos:
pessoais(aquelecasalquesepegavanosanos1970eathojebriganoscorredores),
tericas(marxistasparacweberianosparal)edisciplinares(antroplogosqueacham
socilogosrasosgeneralistas,namesmaproporoemquesocilogosacham
http://www.cartacapital.com.br/sociedade/precisamosfalarsobreavaidadenavidaacademica
1/5
26/02/2016
PrecisamosfalarsobreavaidadenavidaacadmicaCartaCapital
antroplogosbichosestranhosquefalamdesimesmos).
Aentradanomestrado,nodoutoradoeavoltadodoutoradosanduchesvodemarcando
novosstatus,oquesealiaaumafasedavidaemquemudaromundojnoto
importantequantopublicarumartigoemrevistaqualisA1(quequaseningumvailer).
NaUniversidadeFederaldoRioGrandedoSul,dizamosquequandoalgumentravano
mestrado,trocavaamochilaporpastadecouro.Alinguagem,avestimentaeoethos
mudamgradualmente.Eessamudanapodeserpositiva,desdequeacompanhadapor
maiorcrticaaosistemaemaiorautocrticaenoocontrrio.
Aformaodeumacadmicopassaporumaverdadeirabatalhainternaemqueeleprecisa
serumgnio.Asconsequnciasdessaposturapodemsertrgicas,desdobrandoseem
doispossveiscenriosigualmentepredadores:adestruiodocolegaeadestruiodesi
prprio.
Oprimeirocenrioenglobavriostiposdepessoas(1)aquelesquemigraramparauma
reacompletamentediferentenapsgraduao(2)osqueretornaramacademiadepois
deumlongotempo(3)osalunosdeorigemmenosprivilegiada(4)ouquetma
autoestimabaixaousotmidos.Humagrandechancedestaspessoasseremtrituradas
pornodominaremoethoslocaletachadasdefracos.
Osseminrioseasexposiesoraissomarcadospelaperformance:colocaseamono
queixo,descabelaseumpouco,olhaseparacima,fazseumsilnciocharmoso
acompanhadoporumimpactanteaaahhh,quegeralmenteterminacomumenfim(que
noera,defato,umenfim).Muitosalunossesentemoprimidosnessecontextodepouca
objetividadedasaladeaula.Elesacreditamnagenialidadedaquelesalunosque
dominaramatcnicadaexposiodeconceitos.
Hoje,comoprofessora,tenhopreocupaesmaissriascomoestesalunosqueacreditam
queoscolegassobrilhantes.Muitosdelesdesenvolvemdepresso,acreditamemsua
inferioridade,abandonamocursoenoraroatentativadesuicdiocomoresultadodeum
egoanuladoedestrudoemumambientedepresso,quedeveriaserconstrutivoeno
destrutivo.
Masoopressor,ofoda,tambmsofre.Todoaquelequeseachabomsabeque,beml
nofundo,nobemassim.Issopodeserigualmentedestrutivo.comumqueumapessoa
quesustentouseupersonagempormuitosanos,cheguenahoradeescreverebloqueie.
Imagineapressodealgumqueacreditouavidatodaqueerafodaeagoraseencontra
http://www.cartacapital.com.br/sociedade/precisamosfalarsobreavaidadenavidaacademica
2/5
26/02/2016
PrecisamosfalarsobreavaidadenavidaacadmicaCartaCapital
frenteafrentecomseumaiorinimigo:afolhaembrancodoWord.ahoradovmov.O
alunonoconsegueescrever,entraemdepresso,oquepoderesultarnoabandonoda
tese.Essealunotambmvtimadeumsistemaquereproduziusemsabervtimade
seuprpriopersonagemquelheimpeumapressointernabrutal.
Nofimdascontas,noraroqueofracosejaocavalinhoquesaiuatrasadoefaaseu
trabalhocommodstiaesucesso,aopassoqueofodanotermineotrabalho.Ademais,
selermosoTCC,dissertaooutesedofracoedofoda,chegaremosconclusode
queelessomuitoparecidos.
Agradaoentrealunosmuitomenordoqueseimagina.Gniossoraros.Enroladores
semultiplicam.Soarinteligentefcil(apenasumatcnicaenoumacapacidadeinata),
difcilteralgoobjetivoerelevantesocialmenteadizer.
Sersimpleseobjetivonemsemprefcilemumatradioinspirada(paranodizer
colonizada)naerudiofrancesaque,naconjunturadaFrana,faztodoosentido,masno
necessariamentenoBrasil,ondesomosumpascompostomajoritariamenteporpessoas
despossudasdecapitaisdiversos.
precisobarrarimediatamenteestesistema.Afunodauniversidadenoanularegos,
masconstrulos.Senodermosumbastaaessemodeloacontinuidadedestacarreiras
piora.Criamseantiprofessoresquehumilhamalunosemsaladeaula,reuniodepesquisa
ebancas.Antiprofessorescoagemparaseremcitadoseabusammoral(eat
sexualmente)deseussubalternos.
Antiprofessoresnoestimulamopensamentocriativo:porquenoMarxeWeber?Anti
professoresacreditamemlattesetmprazercomapossibilidadededarumparecer
annimo,ondeacovardiapoderolarssoltas.
OdonodoFoucault
Umavez,nagraduao,aos19anos,eupasseidiaslendoumtextodeFoucaulteme
arrisqueiafazercomparaes.Umprofessor,queeraodonodoFoucault,medisse:no
assimparacitarFoucault.
Suaatitudeantipedaggica,antiautnomaeanticriativa,mefezdeixaresseautordelado
pormuitosanosatodiaemqueeutivequeassumiralectureFoucaultemmeuatual
emprego.Corrigindoumensaio,euquasedisseaumaluno,quefaziaumusosuperficialdo
conceitodediscurso,nobemassim....
http://www.cartacapital.com.br/sociedade/precisamosfalarsobreavaidadenavidaacademica
3/5
26/02/2016
PrecisamosfalarsobreavaidadenavidaacadmicaCartaCapital
Seriaautomticoreproduzirosmecanismosquemepodaram.avinganadooprimido.A
nicaformadecortamosissopormeiodaautocrticaconstante.precisoapontar
superficialidade,masissodeveserumconviteaoaprofundamento.Esquecesefacilmente
que,emumauniversidade,ocompromissoprimordialdoprofessorpedaggicocomseus
alunos,enonarcisistaconsigomesmo.
Quaisosvaloresqueimperamnaacademia?Precisamosmenosdeenrolao,frasesde
efeitos,jogodepalavras,textoslongosedesconexos,frasesimensas,donosdeFoucault.
Sequisermosqueoconhecimentosejaumcaminhoautonomia,precisamosdemais
liberdade,criatividade,objetividade,simplicidade,solidariedadeehumildade.
Odiaemqueeuentendiqueavidaacadmicacompostaportrabalhoduroeno
genialidade,eutireiumpesoimensodemim.Aprendiamelevarmenosasrio.Meus
artigosrejeitadoseconcursosquefiqueientreasltimascolocaesnomedoemnemum
pouquinho.Quandoovalorqueimperaagenialidade,criaseumailusoautobiogrfica
linearecoerente,emqueofracassocolocadoembaixodotapete.precisodesconstruir
otabuqueexisteemtornodarejeio.
Comoprofessora,possoafirmarqueonmerodealunosquechoraramemmeuescritrio
maiordoqueosquesedizemfelizes.Avidaacadmicanoprecisaseressamquina
trituradoradepressesmltiplas.Elapodesersimples,masissosacontecequando
abandonamosomitodagenialidade,cortamosasseitasacadmicaseconstrumos
alianascolaborativas.
Nsmesmoscriamosanossatrajetria.Emummundoemqueinvejasandamssoltasem
umsistemadeaparncias,precisoacreditarnahonestidadeenaseriedadequereside
emnossaspesquisas.
Transformao
Tudodependeemquemqueremosnosespelhar.Aperversidadedospequenospoderes
apenasumapartedahistria.Minhaprpriatrajetriacomoalunafoimarcadapor
orientadoraseorientadoresgenerososquemederamliberdadenicaenuncamepediram
nadaemtroca.
Assimcomoconhecimuitoscolegasquesetornarampessoasamargas(eeternamenteem
buscadafamaentremeiadzia),tambmtivemuitoscolegasquehojepossuemuma
atitudegenerosa,engajadaeencorajadoraemrelaoaosseusalunos.
Vaidadepessoal,casosdefraudeemconcursoseseleesdemestradoedoutoradoso
http://www.cartacapital.com.br/sociedade/precisamosfalarsobreavaidadenavidaacademica
4/5
26/02/2016
PrecisamosfalarsobreavaidadenavidaacadmicaCartaCapital
apenasumapartedahistriadaacademiabrasileira.Temoutrapartequeversasobre
criatividadeeliberdadequenenhumoutrolugardomundotemigual.Eessacriatividade,
somadacolaborao,queprecisaserexplorada,enopodada.
Hoje,oBrasiltemumdoscenriosmaisanimadoresdomundo.Humanovageraode
cotistasoubolsistasProunieFies,queveemauniversidadecomolhoscrticos,que
desafiamasupremaciadascamadasmdiasbrancasqueseperpetuavamnas
universidadesedesconstroemosparadigmasdameritocracia.
Somaseaissoofrescorpolticodoscorredoresdasuniversidadesnopsjunhoeo
movimentofeministaquescresce.Umageraoquestionadoradaautoridade,cansada
dosvelhosparadigmas.paraestageraoqueeudeixoumapelo:notroquemosonho
demudaromundopelapastadecouroemcimadomuro.
http://www.cartacapital.com.br/sociedade/precisamosfalarsobreavaidadenavidaacademica
5/5