Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e)
Anne van de Lisdonk
Klas
PEH15VA
Stageschool OBS brandevoort
Plaats
Helmond
Vak- vormingsgebied: Rekenen
Speelwerkthema / onderwerp: Meten

Mentor
Datum
Groep
Aantal lln

Linda
16-03-2016
7C
28

Persoonlijk leerdoel:
Duidelijke uitleg geven: omdat de stof in groep 7 steeds moeilijker word is het belangrijk dat een ik goede en duidelijke uitleg geef over het
onderwerp. Tijdens mijn instructie moet ik ruimte openlaten voor vragen van leerlingen. Om een goede en duidelijke uitleg te geven is het
belangrijk dat ik zorg dat iedereen oplet en ik de stof rustig uitleg.
Orde houden: Ik wil ervoor zorgen dat ik goed orde kan houden tijdens deze rekenles. Om orde te kunnen krijgen en behouden ga ik een aantal
regels met de leerlingen afspreken, deze regels zijn als volgt:
- tijdens mijn uitleg is het stil
- als je iets wilt vertellen/vragen steek je je vinger op
- we luisteren naar elkaar
Samenwerken bevorderen : ik wil proberen het samenwerken in de klas te stimuleren door de leerlingen samen naar opdrachten te laten kijken. Ik
begin hiervoor met het samenwerken in tweetallen aangezien het anders te druk wordt in de groepjes. Ik heb de tweetallen al gemaakt met Linda.

Lesdoel(en):
- Aan het einde van de les hebben de leerlingen laten zien dat ze
individueel en in tweetallen kunnen werken aan opdrachten met
kommagetallen bij meters. Verder hebben ze geoefend met het
bepalen van oppervlaktes van (on)regelmatige figuren.
(productdoel)

Evaluatie van lesdoelen:

Aan het einde van de les kan ik door na te kijken in de schriften zien welke
leerlingen de opdrachten goed hebben gemaakt. Ik kijk dit na met een rode
pen. Wanneer er veel fouten zijn gemaakt geef ik het schrift terug zodat ze dit
kunnen verbeteren.

Tijdens het individueel werken en het samenwerken loop ik door de klas rond
- De leerlingen hebben geoefend met het samenwerken waarbij ze om te kijken of het bij iedereen lukt. Ik krijg dan meteen een indruk wie er
naar elkaar hebben geluisterd en overlegd hebben over de
goed aan het samenwerken is en wie niet.
opdrachten. Aankomende periode gaan de leerlingen hier nog
vaker mee oefenen. (procesdoel)
De leerlingen gaan werken aan kerndoel 33: De leerlingen leren
meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd,
geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en
temperatuur.
Beginsituatie: In klas 7c zitten 28 leerlingen , 13 meisjes en 15 jongens. De leerlingen beginnen meestal op woensdag met rekenen. Op andere
dagen van de week hebben ze rekenen ook vaak in de morgen. Op dit moment zijn de leerlingen aan het leren om te rekenen met komma
getallen, breuken en procenten. Tijdens deze les gaan we het hebben over de komma getallen bij meters en oppervlaktes bepalen. De leerlingen
hebben hier al meerdere lessen aan besteedt waardoor ze een aantal dingen nog zouden moeten weten.
De leerlingen gaan een aantal opdrachten samen maken. Dit samenwerken doen ze in tweetallen omdat dit bij deze klas de beste manier van
samenwerken is (zie overdenking). Op de levelwerkers na hebben de leerlingen nog niet eerder samengewerkt bij rekenen. Dit wordt dus een
uitdaging. Om ervoor te zorgen dat er geen gezeur komt over met wie ze willen samenwerken heb ik samen met mijn mentor Linda al tweetallen
gemaakt. In deze tweetallen wordt een sterke leerling aan een zwakke leerling gekoppeld.
Lesverloop
Tijd

Leerinhoud

2
minuten

Spullen
pakken en
regels
opnoemen.

Didactische handelingen
Leraar
Ik zeg dat de leerlingen binnen n minuut op hun
rekenplaats moeten gaan zitten met de benodigde
spullen voor zich.
Wanneer iedereen zit benoem ik een aantal regels
die tijdens mijn les gelden.

Leeractiviteit
leergedrag leerling(en)
De leerlingen zorgen ervoor dat ze binnen n
minuut op de goede plaats zitten met de spullen
op de juiste bladzijde voor zich.

Materialen /
Organisatie
Organisatie :
binnen 1 minuut
klaar zitten om te
gaan beginnen.

2
minuten

Kijken naar
wat we
vandaag
gaan doen.

Ik ga samen met de leerlingen kijken naar de stof

die we deze les gaan behandelen. Ik noem globaal
op dat we gaan werken aan kommagetallen bij
meters en oppervlaktes bepalen bij
(on)regelmatige figuren.

De leerlingen kijken samen met mij naar de

opdrachten en proberen na te gaan denken over
het onderwerp. Wat weten ze hier al van?
Wanneer er vragen zijn kunnen de leerlingen
deze stellen. Wanneer ze antwoordt willen geven
op mijn vraag steken ze hun vinger op.

Materialen :
handboeken van
rekenen

35
minuten

Opdrachten
samen
bekijken/
maken en
bespreken.

Ik leg opdracht 1 uit, we maken daarna samen

vraag a, b en c. Zodra we a, b en c hebben
besproken, zet ik de leerlingen aan het werk voor
vraag d en e. De leerlingen krijgen voor deze twee
vragen 1 minuut de tijd. Ik noem snel het goede
antwoord op.

Individueel en
in tweetallen We gaan daarna door naar opdracht twee hierbij
aan het werk. doen we vraag a en b samen. De leerlingen gaan
daarna vraag c en d maken en overleggen hierbij
met het groepje. We bespreken de antwoorden
klassikaal.

De leerlingen kijken naar de opdrachten in het

boek en proberen de vragen uit te rekenen.
Wanneer ze het antwoord weten steken ze hun
vinger op.
Bij opdracht 1 gaan ze d en e zelfstandig maken
dit kunnen ze binnen n minuut. Dit doen ze
stil.

Organisatie:
beginnen
klassikaal maar
gaan daarna
zelfstandig aan
het werk.

Materialen:
Handboek,
Bij opdracht 2 gaan de leerlingen vraag c en d
wisbordje,
zelf maken ze mogen hierbij overleggen binnen
digibord, schriften
het tafelgroepje. De leerlingen steken hun vinger , nakijk boeken en
op als ze het goede antwoord willen vertellen of kladpapier.
Voor opdracht 3 en 4 gaan de leerlingen werken in een vraag hebben.
tweetallen. Deze heb ik van te voren gemaakt
samen met Linda. We hebben telkens een
Voor opdracht 3 en 4 gaan de leerlingen in
zwakkere leerling gekoppeld aan een sterke
tweetallen zitten, ze luisteren goed naar de
leerling. Ik noem de tweetallen op en de
verdeling en zorgen ervoor dat ze binnen n
leerlingen zorgen ervoor dat ze bij elkaar gaan
minuut samenzitten zodat we door kunnen gaan
zitten (binnen een minuut zit iedereen goed).
met de opdrachten.
Zodra iedereen zit maken we samen 3a. De rest
van de opdrachten maken ze zelf.
Na 3a weten de leerlingen wat ze daar moeten
doen. Ze luisteren nog naar de uitleg van
Ik leg bij opdracht 4 uit dat ze per tweetal 4
opdracht 4. Wanneer de opdracht is uitgelegd
verschillende vlekken moeten tekenen. Dit mogen gaan ze in tweetallen aan het werk.
geen makkelijke vlekken zijn van bijvoorbeeld 2 bij
5 cm . De leerlingen moeten dus goed gaan
Wanneer ze klaar zijn met de opdrachten komen
nadenken en bespreken over hoe ze de vlekken
ze dit aan mij laten zien. is het goed dan gaan
gaan tekenen.
ze werken aan de weektaak.
Ik vertel dat wanneer ze klaar zijn ze het aan mij
moeten laten zien.

Literatuur:

http://tule.slo.nl/RekenenWiskunde/F-L33.html
Persoonlijke reflectie
A. Wat wilde ik?
Ik wilde tijdens deze les aan de volgende persoonlijke leerdoelen werken:
Duidelijke uitleg geven: omdat de stof in groep 7 steeds moeilijker word is het belangrijk dat een ik goede en duidelijke uitleg geef over het
onderwerp. Tijdens mijn instructie moet ik ruimte openlaten voor vragen van leerlingen. Om een goede en duidelijke uitleg te geven is het
belangrijk dat ik zorg dat iedereen oplet en ik de stof rustig uitleg.
Orde houden: Ik wil ervoor zorgen dat ik goed orde kan houden tijdens deze rekenles. Om orde te kunnen krijgen en behouden ga ik een aantal
regels met de leerlingen afspreken, deze regels zijn als volgt:
- tijdens mijn uitleg is het stil
- als je iets wilt vertellen/vragen steek je je vinger op
- we luisteren naar elkaar
Samenwerken bevorderen : ik wil proberen het samenwerken in de klas te stimuleren door de leerlingen samen naar opdrachten te laten kijken. Ik
begin hiervoor met het samenwerken in tweetallen aangezien het anders te druk wordt in de groepjes. Ik heb de tweetallen al gemaakt met Linda.
B. Wat deed ik?
De week voordat ik deze les ging geven heb ik samen gekeken met Linda naar de tweetallen die we wilde gebruiken in deze les. We hebben hierbij
gekeken naar de leerlingen die niet vaak met elkaar samenwerken en hebben gekeken naar de niveaus van de leerlingen.
Aan het begin van de les heb ik gezorgd dat het stil was in de klas en dat alle leerlingen naar mij keken en luisterde. Ik heb verteld wat we deze les
gingen doen. Nadat ik had verteld wat we gingen doen zijn we samen gaan kijken naar opdracht 1 en 2. Deze hebben we deels klassikaal
gemaakt. Toen we bij opdracht 3 kwamen heb ik de tweetallen opgenoemd. De leerlingen hadden toen een paar seconden de tijd om bij elkaar te
gaan staan/zitten. Ik heb de samenwerkingsopdracht toen uitgelegd. De leerlingen moesten met zn tween 4 inktvlekken gaan tekenen met een
oppervlakte van 10 vierkante cm. Nadat ik mijn uitleg heb gegeven zijn de leerlingen aan het werk gegaan. Ik heb tijdens het werken rondgelopen
om eventuele vragen te beantwoorden en te kijken of het lukte met het samenwerken. Aan het einde van de les hebben we de
samenwerkingsopdracht deels nagekeken , zo kon ik al zien wie de opdrachten goed hadden gemaakt. De opdracht met de inktvlekken heb ik later
die dag nagekeken. Ik zag hierbij dat veel leerlingen creatief waren geweest en dat ze geluisterd hadden naar mijn uitleg en opdracht.
C. Welke betekenis had dit voor mij?
Ik vond de les op zich goed gaan. De uitleg duurde zoals Linda al had gezegd behoorlijk lang waardoor de leerlingen niet heel veel tijd hadden voor
de opdracht. Het verbaasde mij dat het samenwerken in de tweetallen zo goed ging. Ik had verwacht dat sommige leerlingen moeilijk zouden doen
omdat ze de tweetallen niet zelf mochten maken. Ik was dus blij verrast toen ik merkte dat ze allemaal goed met elkaar gingen samenwerken.
D. Hoe nu verder?

Ik wil in de toekomst beter gaan kijken naar de tijdsplanning van de les. Als ik beter kijk naar de planning hebben de leerlingen genoeg tijd over
om de opdrachten te maken. Om een goede tijdsplanning te maken wil ik gaan kijken hoe Linda de les indeelt. Wanneer ik vragen heb stel ik deze
aan Linda. Ik wil me daarnaast gaan verdiepen in de theorie over het rekenen zodat ik beter weet met welke leerlijnen de leerlingen aan het werk
zijn en hoe ik materialen kan inzetten. Ik wil tijdens de expertise en beroepslijn van rekenen mijn eigen rekenen op niveau houden en leren hoe ik
de leerlingen een duidelijke uitleg kan geven over sommen.

OGP3
Format voor toelichting lesontwerp
Domein: Taal Rekenen/ wiskunde OJW BVO*
*omcirkel wat van toepassing is

B1. Leerdoelen stellen

3.4 passend leerinhouden
vanuit leerlijnen
3.11 Leerprocessen
observeren en registreren

Welke keuze(s) heb je in

dit opzicht gemaakt?

Waarom heb je deze

keuze(s) gemaakt?

Ik heb voor deze les de

volgende leerdoelen
geformuleerd.

Ik ben gaan kijken naar wat

de leerlingen deze les
gingen doen. Toen ik wist
dat deze les zou gaan over
oppervlaktes berekenen en
het rekenen met
kommagetallen bij meters
ben ik op Tule.slo gaan
kijken welke kerndoelen
hierbij hoorde.

- Aan het einde van de les

hebben de leerlingen laten
zien dat ze individueel en in
tweetallen kunnen werken aan
opdrachten met
kommagetallen bij meters.
Verder hebben ze geoefend
met het bepalen van
oppervlaktes van
(on)regelmatige figuren.

Omdat ik bij deze opdracht

de leerlingen laat
samenwerken heb ik als

(productdoel)
- De leerlingen hebben
geoefend met het
samenwerken waarbij ze naar
elkaar hebben geluisterd en
overlegd hebben over de
opdrachten. Aankomende
periode gaan de leerlingen
hier nog vaker mee oefenen.
(procesdoel)

procesdoel het
samenwerken in tweetallen
benoemd.

De leerlingen gaan werken

aan kerndoel 33: De
leerlingen leren meten en
leren te rekenen met
eenheden en maten, zoals bij
tijd, geld, lengte, omtrek,
oppervlakte, inhoud, gewicht,
snelheid en temperatuur.
B3. Leeractiviteiten
begeleiden
2.6 Samenwerking,
zelfredzaamheid

Ik heb aan het begin van de

les verteld wat we tijdens
deze les gingen doen. Zodra
we begonnen aan de
opdrachten heb ik de
opdracht telkens uitgelegd en
daarna zijn de leerlingen zelf
aan de slag gegaan. Zodra we
bij opdracht 3 aankwamen
heb ik verteld dat we in
tweetallen gaan werken. Ik
heb toen de tweetallen
opgenoemd. Nadat ze wisten
met wie ze gingen
samenwerken heb ik deze

Ik heb ervoor gekozen om

de opdrachten zo uit te
leggen omdat de leerlingen
dan meteen weten wat ze
moeten doen. Wanneer ik
kijk naar mijn persoonlijke
leerdoelen is n leerdoel:
een duidelijke
uitleg/instructie geven. Ik
ben op deze manier dus
bezig om mijn leerdoel te
behalen.
Wanneer de opdrachten
goed en duidelijk zijn
uitgelegd kunnen de

A3. Leiding geven aan

het groepsproces
1.1 zicht op groepjes
leerlingen
1.3 effectieve
leerkrachtcommunicatie

A4. Interactie aangaan

met de groep
3.13 feedback aan
leerlingen

opdrachten ook nog uitgelegd

zodat ze meteen aan de slag
konden gaan met de
opdrachten.
Ik ben tijdens het
samenwerken gaan rondlopen
om te kijken of alles goed ging
en of er geen vragen waren.
Ik heb gelet op de manier hoe
leerlingen aan het
samenwerken waren. Als ik
merkte dat het niet lekker liep
heb ik hier een oplossing voor
gezocht.

Toen we opdracht 1 en 2
samen op het bord aan het
maken waren heb ik telkens
positieve feedback terug
gegeven aan de leerlingen.
Toen de leerlingen aan het
samenwerken waren heb ik
rondgelopen en bij veel
leerlingen feedback gegeven
over de inktvlekken. Op deze
manier konden ze de
inktvlekken aanpassen. Aan
het einde van de les hebben
we de opdrachten nog
besproken die de leerlingen in
tweetallen hebben gemaakt.
Ik heb toen eerst benoemd
hoe trots ik op ze was omdat

leerlingen ook meteen aan

de slag met de opdrachten.
Ik vind het belangrijk om
rond te lopen omdat je op
deze manier precies weet
wat de leerlingen aan het
doen zijn. Wanneer een
leerling ergens mee zit en
geen vinger opsteekt weet
je niet of hij/zij hulp nodig
heeft. Wanneer ik rondloop
en zie dat een leerling een
vraag heeft overgeslagen
kan ik vragen waarom , en
kunnen we samen de vraag
maken.
Door feedback te geven liet
ik aan de leerlingen merken
dat ik de inzet waardeer en
dat ik ze kan helpen om de
opdrachten nog beter te
maken.
Door te benoemen hoe
goed ik het samenwerken
vond gaan merken de
leerlingen hoe positief het
samenwerken kan zijn. Ook
als dit niet met je
vriendje/vriendinnetje is. Op
deze manier vinden ze het
de volgende keer niet erg
als ze weer gaan
samenwerken bij een

B2 Leeractiviteiten
ontwerpen
3.6 werkvormen en
groeperingsvormen
4.5 leeromgeving
inrichten

ze zo goed hebben
samengewerkt.
Omdat dit een methode les
was heb ik samen met Linda
gekeken naar hoe ik een
samenwerking element erin
kon verwerken. Ik kwam met
het idee om ze de inktvlekken
samen te laten maken. Linda
gaf duidelijk aan dat wij
samen moesten kijken welke
tweetallen er werden
gevormd. Deze hebben we
dus samen gemaakt.
Voor deze opdracht hebben
we geen materialen gebruikt.
Ik heb alleen goed
aangegeven hoe de leerlingen
in tweetallen konden gaan
zitten.

opdracht.
Ik heb Linda om hulp
gevraagd bij het maken van
de tweetallen omdat zij de
klas natuurlijk beter kent. Ik
heb wel een idee welke
leerlingen er zwakker in zijn
maar dan blijft het moeilijk
om ze samen te koppelen
aan iemand.