Vous êtes sur la page 1sur 7

EmumbarranconasmargensdaBR386,emTaba,umaimagemcontahistrias.

1.AIMAGEMDOBARRANCO

umbarrancoavermelhadocomumafeioescuravertical.Oqueser?
2.ASOPORTUNIDADES
ABR386,notrechoentreosmunicpiosdeTabaeEstrela,estpassandopor
duplicao,poisotrnsitopesadoeaestradanocomportamaistantos
automveis,nibusecaminhes.Ultrapassagensperigosasearriscadassoa
regraeaduplicaodarodoviavememboahora.Aduplicaoconsisteem
construiroutraestradaaoladodaestradaatual.Emmuitostrechosaltosisso
significaretirarmuitaterraerochadascoxilhas,emoutrostrechosmaisbaixos,
essematerialusadocomoaterro.
Essamovimentaotodadeterracriaenormebarrancosescavadosduranteo
perododaduplicaodarodovia.Essesenormesbarrancosrecentesso
chamadosde"cortesdeestrada"esoosonhodequalquergelogo,poisaliesto
expostasasrochasdolocal,mostrandoassuasestruturas,asrelaesentresie
seuarranjogeral.umlivroabertoparaquemdasCinciasdaTerra.Bastaler
paraentenderoqueaconteceunaquelelocalhmuitotempoatrs.

Osbarrancosexpostossoefmerosedesaparecemcomrapidez,poisos
engenheirosqueconstroemarodovianotemnenhuminteresseemmantelos
assimdesprotegidos.Socobertoscomleivas(grama)oucrivadosdeburacosde
enxadaedepoiscobertosporumaespciedecolabrancacomsementesde
grama.Agramaajudaaevitaraerosodasguasdachuvanessesbarrancose
protegesuaintegridade.Trataseentodeaproveitaroscortesdeestrada
enquantoelesestol,recentesemostrandoageologiadolocal.Vodesaparecer
embreve.
2.OLOCAL
OcortedeestradadaimagemacimaestlocalizadonaBR116,nomunicpiode
Taba,aoSuldarodovia,nascoordenadas29396,5S,514525W.umdos
muitoscortesdeestradaexpostosnessetrechodaBR386eescavados
basicamenteaolongode2011.Agora,maiode2012,muitosjestocobertosou
descaracterizadoseatendnciaqueessetrabalhodeproteodoscortes
continue.
3.OSELEMENTOSDAIMAGEM
Naimagempodemosdistinguir4elementos,indicadosabaixodeAatD:

"A"ochamado"mantodealterao".Tratasedeumacamadasuperfcial
avermelhadaderochaalterada,matriaorgnicaeareiaseargilasdepositadasali
empocaspassadasporriosearroios.Acamadatemumaestruturacomplicadae
difcildeentender.Emmuitosdoscortes,possvelverblocosarredondadosde
basaltodentrodessacamada.Tambmexistempequenosseixos,comalguns
centmetrosdecomprimento,formandoalinhamentoshorizontais.Essas"linhasde
seixos"temvriasinterpretaesetambmnoexisteunanimidadesobreasua
origem.Omantodealteraocobreasrochasdeprofundidadee,nessaregio,
facilmentealcana6metrosdeespessura.
"B"umarochacompostaporareia,chamadanageologiade"arenito".Bem
lgico.umarochabemcaracterstica,facildereconhecer,muitousadana
construocivilcomopedrasdealicerceeparaaquelaslajesretangularesrosadas
quesevnascaladas.Naconstruocivilconhecidapor"pedragrs".Ocorre
doUruguaiatGois,emfaixasdescontnuas,svezesmaislargas,svezesmais
estreitasesvezesausentes.NaregioOestedoRioGrandedoSul,formaos
"areiais",os"desertos".Aestruturadarochaformadaporcamadascentimtricas
amilimtricasempilhadas,queformampacotescomorientaodiferente.Alina
BR386essaestruturabemvisvel,masvamosmostrarumaimagemdaregio

deIvoti,ondeaaodasguasdechuvafezressaltaraestrutura,chamadana
geologiade"estratificaocruzada":

"C"indicaduasfaixascomaproximadamenteamesmaespessuraformadaspor
umarochamuitoalterada,masnoareia.Tratasedeummaterialargiloso,de
estruturagranular,bemcaractersticodebasaltosalterados.conhecidocomo
"saibro"emuitousadonointeriorparaorevestimentodeestradassecundrias,
poiscriaumpisoadequadoparatrnsitoleve.
"D"omaterialqueformaafeiovertical.Tratasedebasalto,umarocha
vulcnica.Narealidade,comooscristaisqueformamarochaprovavelmenteso
umpoucomaioresqueoscristaisdeumbasaltotpico,estarocharecebeonome
dediabsio,masacomposioqumicaamesmadeumbasalto.
Frequentementeimpossveldiferenciarumbasaltodediabsio.Essediabsio
esttodo"rachado"horizontalmente.Sotantasrachadurasquetodaarochaest
trincadaempedaoslongos(comcomprimentosdaespessurahorizontaldafaixa)
comvrioscentmetrosdelargura.Asempresasquetrabalhamcombrita
conhecemestediabsiorachadodestaformacomo"pedrapalito".Naimagem

abaixohumafeioverticalde"pedrapalito"encaixadaemumbasalto.

4.INTERPRETANDOAIMAGEM
OarenitoquecompeessebarrancochamadodeArenitoBotucatu.Asareias
quehojeconstituemessearenitoformavam,hmaisde135milhesdeanosatrs,
umaenormereadesrticaquecobriaemtornodeummilhoequinhentosmil
quilmetrosquadrados.PorissoencontramosessearenitonoUruguai,na

Argentina,noParaguaienoBrasil,doRioGrandedoSulaGoiseMinasGerais.
Asareiasdestedesertoformamdunasimensas.Dunascom150metrosdealtura,
possvelmenteatmaisaltas.Asbasesdestasdunaspodiamtercomprimentos
superioresaumquilmetro.Claroquetambmhaviaacumulaesmenoresde
areia,masafeiomaisconspcuadoDesertoBotucatueramasdunasenormes.
UmtrabalhoclssicosobreoDesertoBotucatudoeminentegelogoFernando
FlvioMarquesdeAlmeida:ALMEIDA,F.F.M.1954.Botucatu,umdesertotrissico
daAmricadoSul.DepartamentoNacionalderProduoMineral,Divisode
GeologiaeMineralogia,NotasPreliminareseEstudos,RiodeJaneiro,v.86,21f.
Portanto,considerandoarochaexistentenestebarrancoesuaestruturapodemos
afirmar,comtodaacerteza,queestamosdiantedeumadunamuitoantiga,
depositadaporventosfortesnestelocalaoredorde135milhesdeanosatrs.
Comosabemosasuaidade?Idadesdedunasnopodemsermedidas.Masa
idadedodiabsiopodesermedida.Seodiabsioatravessaaduna,porquea
dunamaisantiga.Bastamediraidadedodiabsioparasaberaidademnimada
duna.QuemmedeaidadedasrochasaGeocronologia,queusamtodos
sofisticadosquetrabalhamcomistopos.Nocasododiabsio,podeserusadoo
mtodoKAr(potssioargnio)ouomtodoArAr(argnio39argnio40).Muitas
determinaesdeidadedosdiabsiodessaregiojforamfeitase,considerando
aspossveismargensdeerro,asidadesmximasdosdiabsiossesituamaoredor
de135milhesdeanos.
Essafaixaverticaldediabsionolembraumdique?Porissomesmo,essafeio
conhecidacomo"diquedediabsio".HmilharesdelesatravessandooArenito
Botucatu.Soextremamentefrequentes.Podemserenormes,com100metrosde
largura,oumuitopequenos,comalgunscentmetros.
Umdiquedediabsiodentrodeumarenitostemumaexplicaoplausvel.O
arenito,ops,aduna,jexistiae,emcertomomento,algumaforavindopor
debaixorachouestaduna.Atravsdarachadurasubiumagmaapartirdas
profundezasdaterra.Essemagmaprovavelmentealcanouasuperfcieeformou
umderramedelava.Ouseja,aforadomagmafoitantaquenoapenasrachoua
dunaetudoquetinhaabaixodela,masfoicapazdesepararosblocosrachadose
subirpelarachaduraatderramarsobreasuperfcie.Oderrameprovavelmente
cobriuumareagrandeemsuperfcie.
Asrachadurasnodiabsio(nometcnico:diclases)sempreseformam
PERPENDICULARMENTEsfrentederesfriamento.Omagmasubiucomuma
temperaturadeat1200grausCelsius,muitolquidoefluido.Edepoisesfriouat
formarodiabsio.Comooesfriamentodomagmaque"estacionou",queficou
"preso"narachadura,sedeudasbordasdodiqueemdireoaocentrododique,
asrachaduras,nestediquedediabsio,sohorizontais.Emoutrassituaes,
quandoummagmapresoemsuperfcieesfrianosentidovertical(dabaseem
direoaocentroedotopoemdireoaocentro),a"pedrapalito"formacolunas
VERTICAIS.ExperimentenoGoogleImagesapalavrachave"GiantsCauseway".

VERTICAIS.ExperimentenoGoogleImagesapalavrachave"GiantsCauseway".
umcasodesses.
Finalmente:asfaixasquechamamosde"C"lemcima.azonadecontatoentre
odiabsioquepreencheuarachaduraeaareiadaduna.Tratasedeumazona
comintensainfiltraodegua.Oarenitocontmmuitagua,quealterou
("apodreceu")arochanesteslimites.Provavelmenteodiabsiojuntoaoarenito
tinhabaixograudecristalizaoeestavamuitotrincado.Issofacilitouaaoda
gua.Eodiabsionocontmquartzo,porissofcildealterarparaargilas.
Portanto,asduasfaixassoformadaspordiabsioalteradopelasguasque
infiltraramnestezonaaolongodemilhesdeanos.

5.RESUMINDOAHISTRIA
Hmaisde135milhesdeanosatrs,existianolocalumaenormedunadeareia
vermelha.Umdiadesses,umterremotoprovocouumarachaduranestadunae
atravsdarachadurasubiumagmacommaisde1.000grausCelsiusde
temperatura.Estemagmaformouumderramedelavaemsuperfcie.Narachadura,
umrestodemagmaesfrioulentamente,formandofraturashorizontais.Como
passardosmilhesdeanos,guassubterrneasalteraramodiabsioemcontato
comoarenito,enquanto,emsuperfcie,asguasdaschuvasalteraramelevaram
emboraoderramedelavaatravsdeeroso.Nasuperfcie,desenvolveuseuma
camadadesolonaregioqueescondeuestestestemunhosdopassado,atque
asmquinasdaduplicaodaBR386abriramacoxilhaenospermitiramleressa
PrHistria.
Obrigadopelaleitura.

Vous aimerez peut-être aussi