Richtvragen bij de literatuur (week 4)

H 3 Pennincx: O, gaat het daarover. Aandacht voor zingeving in

het sociaal werk met ouderen
Om welke vragen gaat het bij zingeving?
o Wat is de waarde in het leven?
o Waar in het leven haal je in inspiratie uit?
o Waarvoor leef je ?
o Wat geeft het leven waarde en betekenis?
Leg het verband uit tussen de 5 levensdomeinen en zingeving.
Domeinen
Lichaam en geest
Sociale relaties
Materile situatie
Arbeid en presteren
Waarden en inspiratie

Verband
Zingeving kan niet
worden gebaseerd op
n domein. Iedereen
zal positieve en
negatieve aspecten
hebben op elk domein.
Alles bij elkaar kan iets
zeggen over de kwaliteit
van leven en dus ook de
zingeving

Wat zijn de 7 bronnen (dimensies) van zingeving?

Denk eens na hoe deze 7 dimensies van zingeving in jouw leven terugkomen en
beschrijf deze kort op papier.
Dimensies

Mijn invulling

Doelen

Mijn levensdoel is mijn leven

opbouwen. Ik ben bezig met het
plannen van mijn toekomst. Ik studeer
en mijn studio halen is op dit moment
het belangrijkste doel in mijn leven. Ik
maak een sociaal netwerk waarin
alleen personen zitten die belangrijk
voor mij zijn.

Morele juistheid/ rechtvaardigheid

Ik geloof dat je in het leven moet

proberen om goed te zijn en mensen te
helpen waar je kan. Ik vind het
belangrijk dat mijn leven bestaat uit
mensen helpen en voor mensen zijn. Ik
ben er van overtuigd dat je op deze
manier ook goedheid terug krijgt en

dus ook gelukkig kan worden.

Competenties

Ik ben nog vrij jong dus ik heb nog niet

veel levenservaringen. Ik ben me nu
vooral aan het focussen op mijn
toekomst, ik hoop dat ik hierbij een
goede keuzes maak.

(zelf) inzicht

Ik heb vaak oneerlijke situaties

meegemaakt, toen ik jonger was, kon
ik het oneerlijk vaak niet loslaten, ik
heb geleerd om dat nu wel te doen.
Hierdoor kan ik beter dealen met die
situaties.

Eigenwaarde

Ik waardeer wat ik heb, ik heb een

mooi en gezond lichaam en ik ben slim
genoeg om te kunnen doen wat ik wil.

Verbondenheid

Ik heb een goede band met mijn family.

In mijn omgeving heb ik ook een aantal
vriendinnen die ik even belangrijk
beschouw als familie. Ik heb niet veel
mensen nodig, er is kleine groep
mensen die voor honderd procent
vertrouw en dat is genoeg voor mij.

Transcendentie

Ik haal mijn inspiratie uit mijn

omgeving, voor hun en met hun doe ik
alles om hun gelukkig te maken. Mijn
omgeving stimuleert mij om hard te
werken en niet op te geven. Ik ervaar
geluk door mijn omgeving en voel me
nu al rijk door mijn omgeving.

Noem de negen redenen om aandacht te besteden aan zingeving.

1. Zin ervaren versterkt de draagkracht zelfredzaamheid van clinten en
helpt hen bij het omgaan met problemen.
2. Wanneer clinten zin ervaren werkt dit positief op hun fysieke gezondheid.
Het kan een soms veelvuldig beroep op medische hulpverleners, zoals de
huisarts of de fysiotherapeut doen afnemen.
3. Door als sociale professional aan te sluiten bij wat zin heeft voor de
clinten, laat je hem maken dat hij er toe doet als mens.
4. Door als sociale professional aan te sluiten bij wat zin heeft voor de clint,
kom je samen tot de beste ondersteuning.
5. Bespreken wat zin geeft in het leven, biedt de clint verlichting bij
eenzaamheid, isolement en/of levensvragen.
6. Een clint vaak meer veiligheid en minder onrust wanneer sociale
professionals moeite doen om hem beter te leren kennen en belangstelling
tonen voor wij hij is als mens.
7. Ingaan op wat de clint zin geeft, versterkt het vertrouwen in de sociale
professional, waardoor de clint noodzakelijk hulp makkelijker aanvaardt.
8. Zinverlies opmerken en hier bij als sociale professional ondersteunen werkt
preventief; het kan helpen zwaardere depressieve klachten te voorkomen.
9. Aandacht voor zingeving kan de clint helpen om beter om te gaan met
ziekte of toenemende afhankelijkheid en de weg naar meer of andere zorg
openen.
Cuijpers en Begeman (2015)
Wat is het doel en de achtergrond van Welzijn op recept; WijZ?
Doel:
Clinten met psychosomatische klachten helpen zonder het gebruik van
medicijnen of andere lichamelijke behandelingen.
Achtergrond:
De druk in de eerstelijns zorg neemt steeds meer toe. Mensen blijven langer thuis
wonen. Vaak raadplegen de nog thuiswonende mensen de eerstelijnszorg terwijl
ze geen of nauwelijks medische klachten hebben. Vaak zijn het klachten op het
psychosociale domein.
Neem kennis van de methode Welzijn op recept
https://www.trimbos.nl/producten-en-diensten/klantcases/project/?proj=9

Ouderen met een stervenswens vragen om luisterend

oor: Voltooid leven in Maatwerk, vakblad voor
maatschappelijk werk
Het voltooid leven is een subjectief begrip; wat wordt daarmee
bedoeld?
Er is geen definitie van voltooid leven. Voltooid heeft bij ieder (ouder)
mens een eigen betekenis.
Wat zou je zelf (als oudere) onder een voltooid leven verstaan?
Alles gedaan wat je wilden doen, alles gezien wat je wilde zien. Ik zou een
aantal hoofddoelen hebben die ik belangrijk vind, de andere doelen zijn in
de vorm van min=jn dromen verwezenlijken.
Beschrijf een aantal verlieservaringen die ertoe kunnen bijdragen dat
ouderen hun leven als uitzichtloos ervaren.
o Overlijden levenspartner
o Overlijden van een of meerdere kinderen
o Onvoldoende inkomen
o Krijgen van ernstige lichamelijke en of psychische ziektes
o Niet meer zelfstandig kunnen wonen
o Eenzaamheid
Op welke wijze dienen professionals ouderen met een stervenswens
te benaderen? Welke valkuil dienen zij daarbij te omzeilen?
Benadering
o
o
o

Maak ervaringen bespreekbaar

Gebruik geen oplossing techniek voor trage vragen (Oudere) clinten
moeten hier zelf een antwoord op zien te vinden.
Trage vragen zoeken aandacht, weerklank en erkenning
Valkuilen

o
o

Het verlangen naar de dood is vaak een taboe

Het grootste deel van ouderen heeft geen sterfte wens, maar er blijft een
substantile groep die wel spreekt over een voltooid leven of
levensmoeheid.
Bij gemakkelijke antwoorden en snelle oplossing wordt er de suggestie
gewekt dat er geen tijd is om stil te staan bij grote levens dilemmas

Verplaats je in de positie van een oudere met een stervenswens en

formuleer een zingevingsvraag (zie trage vragen).
o

Wanneer ervaar ik mijn leven als zinvol?

o
o
o

Ik heb alles en toch voel ik me niet gelukkig, waar leef ik voor?

Waar ben ik hier?
Ik leef dit leven maar is het ook echt vervullend?

Verplaats je in de positie van een professional die zich geconfronteerd

ziet met een oudere die worstelt met de door jou geformuleerde
zingevingsvraag. Op welke wijze zou jij deze oudere met een
stervenswens willen begeleiden?
Vraag; Wanner ervaar ik mijn leven als zinvol?
Benaderwijze;
Ik zou de clint zelf zoveel mogelijk laten vertellen en dus antwoorden op deze
vraag. Ik zou als hulpverlener de patint de vragen voorleggen die ze wel denken
maar niet hard op zeggen. Het zal en langer proces zijn. Ik kan de clint mijn
visie uitleggen en mijn begrip tonen.

Botsende visies: Een reflectie op het minithema

Dementie en het zelfgewilde levenseinde:
Welke twee waarden spelen een rol in de discussie over euthanasie bij
dementie?
o Is er sprake van ondraaglijk, uitzichtloos lijden?
o Kun je euthanasie rechtvaardigen als zelfbeschikking en/of
barmhartigheid?

Welk motief ligt vaak ten grondslag aan het euthanasieverzoek (bij
dementie)?
De wens om zelf te controle te kunnen houden over eigen levenslot.
Hoe ervaren mensen met dementie het lijden zelf volgens het gedane
onderzoek?
Uit het onderzoek van den Boer en Hertogh blijkt dat niet iedere ouderen
ondraaglijk lijdt naar aanleiding van dementie. Hierbij moet wel de kanttekening
worden geplaatst dat het een kwalitatief onderzoek is en dat er interviews zijn
gedaan bij een relatief kleine onderzoekspopulatie, hierdoor is geen direct bewijs.
In het onderzoek wordt ook beschreven dat ouderen met dementie vaak meer
kunnen verwerken als ze van te voren hadden ingeschat, deze dementerende
ouderen bezitten over de competentie om zich aan te passen aan de nieuwe
omstandigheden en hun grenzen te leggen.
Wat wordt er verstaan onder the disability paradox?
De persoon die zich bevindt in een situatie die niemand wil (of die niemand
toewenst ) heeft soms een onverwacht relatief hoge kwaliteit van leven.

De actualiteit rondom euthanasie:

-

Neem kennis van de volgende krantenartikelen en het artikel Euthanasie

onhaalbaar voor Wim op BB.

1. http://www.medischcontact.nl/Actueel/Federatienieuws/Federatiebericht/15
1644/KNMG-zet-levenseinde-en-euthanasie-op-agenda-internationaleartsenorganisatie-1.htm
2. http://www.medicalfacts.nl/2015/11/16/euthanasie-uit-wetboek-vanstrafrecht/
3. http://www.joop.nl/leven/detail/artikel/34734_nvve_stel_euthanasiepil_besc
hikbaar/