Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Transformada de Laplace
Contedo
1 Transformada de Laplace
1.1 Transformadas bsicas . . . . . .
1.2 Exerccios . . . . . . . . . . . . .
1.3 Transformada inversa de Laplace
1.4 Transformada de uma derivada .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
. 5
. 11
. 13
. 17
19
20
24
28
3 Teoremas de translao
3.1 Teorema de translao no eixo s . . . . .
3.2 Funo de Heaviside ou degrau unitrio
3.3 Teorema de translao no eixo t . . . . .
3.4 Exerccios . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
31
31
36
41
46
.
.
.
.
.
.
.
49
49
52
53
55
57
60
63
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4 Outras propiedades
4.1 Derivadas das transformadas . . . . . . . . .
4.2 Convoluo . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3 Transformada da convoluo . . . . . . . . . .
4.4 Forma inversa da transformada de convoluo
4.5 Transformada de uma integral . . . . . . . . .
4.6 Transformada de uma funo peridica . . . .
4.7 Exerccios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ii
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Transformada de Laplace
est f (t)dt
(1)
F (s) = L {f (t)}
Observao 1.2. Nem toda a funo possui transformada deZLaplace. Dizemos que
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Teorema 1.1. Se f (t) for contnua no intervalo [0, ) e de ordem exponencial c, ento
L {f (t)} existe para s > c.
Prova:
Como f (t) de ordem exponencial c, existem M, T, c > 0 tais que f (t) M ect para todo t > T .
Por definio
b
L {f (t)} = lim
f (t)est dt.
Observe que
b
Z
lim
Seja A(b) =
f (t)est dt =
f (t)est dt + lim
f (t)est dt.
f (t)est dt.
b
T
Z
f (t)est dt
|f (t)|est dt
M ect est dt = M
e(cs)t dt.
e(cs)t dt a rea total da funo positiva e(cs)t no intervalo (T, b). Ento,
Z b
Z B
(cs)t
claro que se b < B, temos que
e
dt <
e(cs)t dt.
Geometricamente,
e(cs)t dt lim
|A(b)|
e(cs)t dt = L.
T
Sejam
+
f (t)
f (t)
f (t)
0
se
se
f (t) > 0
f (t) 0
0
(t)
se
se
f (t) 0
f (t) < 0
Note que f (t) = f + (t) + f (t). Multiplicando ambos os lados da igualdade por est , obtemos
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Alm disso,
Z
f (t)est dt =
f + (t)est dt +
f (t)est dt
Definimos agora
A+ (b) =
f + (t)est dt,
A (b) =
f (t)est dt.
Note que |A(b)| = A+ (b) A (b). Observe que A (b) (L, 0] e A+ (b) [0, L). O esboo abaixo ajuda
a entender.
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Por construo A+ (b) uma funo positiva, montona, crescente e limitada, logo lim A+ (b) existe.
b
Tambm por construo a funo A (b) negativa, montona, decrescente e limitada, logo lim A (b)
existe.
Visto que
A(b) = A+ (b) + A (b)
ento
lim A(b) = lim A+ (b) + lim A (b)
b
b
{z
}
|
Esse limite existe!
f (t)est dt.
f (t)est dt + lim
Z
lim
f (t)est dt +
f (t)est dt =
f (t)est dt =
Z
lim
f (t)est dt = L {f (t)}
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
(3)
L {f (t) + g(t)} =
|0
Z
g(t)est dt = L {f (t)} + L {g(t)}
est f (t)dt +
0
{z
}
|
{z
}
L {f (t)}
L {g(t)}
1.1
Transformadas bsicas
Existem uma infinidade de funes que possuem transformadas de Laplace. Vamos comear estudando a transformada de algumas funes elementares, mais precisamente das
funes constante, polinmio, seno, cosseno, seno hiperblico e cosseno hiperblico.
Vamos chamar de transformadas bsicas as transformadas de algumas funes elementares.
1
s
s>0
L {tn } =
n!
sn+1
s>0
L eat
=
1
sa
s>a
L {1} =
L {sen(at)} =
L {cos(at)} =
L {senh(at)} =
L {cosh(at)} =
s2
a
+ a2
s>a
s2
s
+ a2
s>a
s2
a
a2
s > |a|
s2
s
a2
s > |a|
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Prova:
Seja f (t) = 1.
Pela definio (1)
L {f (t)} =
est f (t)dt
logo,
L {1} =
est 1dt =
est
s
0
1
s
Seja f (t) = tn .
L {tn } =
est tn dt
st
est
est
est
n2 e
n
0
ntn1
+
n(n
1)t
+
(1)
n!t
L {tn } = tn
(s)
s2
s3
(s)n+1 0
n
t
ntn1
n(n 1)tn2
n!
L {tn } = est
n+1
2
3
s
s
s
s
0
Supondo que s < 0, ou equilalentemente, se s > 0 a integral imprpria converge:
n!
n!
L {tn } = (0) n+1 = n+1
s
s
Portanto se s > 0
L {tn } =
n!
sn+1
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
L eat =
est eat dt =
e(sa)t dt
1
sa
L {sen(at)} =
est sen(at)dt
L {sen(at)} =
sen(at)
est
(s)
est
a cos(at)dt
(s)
Z
est
a st
L {sen(at)} = sen(at)
+
e
cos(at)dt
(s) 0
s 0
Observe que
Z
Z st
e
est
(a) sen(at)dt
cos(at)
(s)
(s)
0
0
0
Z
Z
a st
est
e
sen(at)dt
est cos(at)dt = cos(at)
(s) 0
s 0
0
|
{z
}
est cos(at)dt =
L {sen(at)}
Logo,
est
a
est
a
L {sen(at)} = sen(at)
+
cos(at)
L {sen(at)}
(s) 0
s
(s) 0
s
est
a
est
a2
L {sen(at)} = sen(at)
+
cos(at)
2 L {sen(at)}
(s) 0
s
(s) 0
s
2
st
a
e
a
est
L {sen(at)} + 2 L {sen(at)} = sen(at)
+
cos(at)
s
(s) 0
s
(s) 0
2
st
st
e
a
a
e
1 + 2 L {sen(at)} = sen(at)
+ cos(at)
s
(s)
s
(s) 0
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
s2 + a2
a
esb
es0
a
es0
esb
+
cos(ab)
sen(a0)
+ cos(a0)
L
{sen(at)}
=
lim
sen(ab)
2
b
s
(s)
s
(s)
(s) s
(s)
{z
} |
{z
}
|
{z
}
|
0
s2 + a2
s2
L {sen(at)} =
a/(s2 )
a
s2
Portanto, se s > 0
L {sen(at)} =
a
s2 + a2
s
s2 + a2
=
2 a2
2 sa
s+a
s
2
a
s2 a2
s
s2 a2
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Exemplo 1.1.1. Calcule L sen2 (t) .
Resoluo:
Observe que no conhecemos essa transformada diretamente. A ideia ento usar uma
identidade trigonometrica e reescrever a funo para que possamos usar as transformadas
bsicas.
Usaremos uma identidade trigonomtrica, a equao (3) e transformadas bsicas.
2
1
1 cos(2t)
1
= L {1} L {cos(2t)}
L sen (t) = L
2
2
2
11 1
s
2
L sen2 (t) =
=
.
2 s 2 s2 + 22
s(s2 + 4)
Exemplo 1.1.2. Calcule L t2 + 6t 3 .
Resoluo:
Usando a linearidade, equao (3), temos
L t2 + 6t 3 = L t2 + 6L {t} 3L {1}
Portanto,
2!
1
1
L t2 + 6t 3 = 3 + 6 2 3
s
s
s
6
6
2!
L t2 + 6t 3 = 3 + 2 .
s
s
s
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
L {f (t)} =
st
sen(t)dt +
0dt
est
Z st
st
e
est
e
L {f (t)} = sen(t)
cos t
+
sen(t)dt
2
(s) 0
(s)2 0
0 (s)
Z
est
1 st
L {f (t)} = cos t
e sen(t)dt .
(s)2 0 s2 0
{z
}
|
L {f (t)}
Ento
est
1
L {f (t)} + 2 L {f (t)} = cos t 2
s
s
0
s
s0
1
e
e
1 + 2 L {f (t)} = cos 2 cos 0 2
s
s
s
2
s
s +1
e
1
L {f (t)} = 2 2
s2
s
s
2
s +1
es + 1
L
{f
(t)}
=
s2
s2
L {f (t)} =
10
es + 1
.
s2 + 1
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1.2
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Exerccios
a) f (t) =
b) f (t) =
1, t [0, 1)
1, t (1, )
t, t [0, 1)
1, t (1, )
c) f (t) =
f (t)est dt,
sen(t), t [0, )
0, t (, )
d) f (t) = te4t
e) f (t) = et sen(t)
a) L 2t4
b) L {4t 10}
c) L t2 + 6t 3
d) L (t + 1)3
e) L 1 + e4t
g) L 4t2 5 sen(3t)
h) L {senh(2t)}
i) L et senh(t)
de modo que seja possvel determinas duas respectivas transformadas de Laplace, isso ,
determinar
a) L {f (t)}
b) L {g(t)}
n
o
e(a+ib)t =
(s a)
(s a)2 + b2
ii) L eat sen(bt) =
11
s a + ib
.
(s a)2 + b2
b
(s a)2 + b2
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
RESPOSTAS
Exerccio 1
2 s 1
e
s
s
1
1
b) 2 2 es
s
s
a)
c)
d)
e)
1
(s 4)2
s2
1
+ 2s + 2
1 + es
s2 + 1
Exerccio 2
a)
b)
c)
d)
e)
48
s5
4
10
2
s
s
2
6
+ 2
3
s
s
6
6
+ 3+
4
s
s
1
1
+
s s4
3
s
3
1
+
2
s
s
f)
1
1
2
+ +
s2 s s4
g)
8
15
2
3
s
s +9
h)
2
s2 4
i)
1
1
2(s 2) 2s
b)
1
s
+
2
2s 2(s + 4)
Exerccio 3
a)
s2
2
+ 16
12
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1.3
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
L {1} =
L
L
{tn }
eat
1
s
n!
sn+1
1
sa
L {sen(at)} =
a
2
s + a2
L {cos(at)} =
s
2
s + a2
L {senh(at)} =
a
s2 a2
L {cosh(at)} =
s
s2 a2
L
L
1
= 1
s
n!
sn+1
1
sa
a
2
s + a2
s
2
s + a2
a
s2 a2
s
s2 a2
= tn
= eat
= sen(at)
= cos(at)
= senh(at)
= cosh(at)
(4)
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
1
.
s5
Resoluo:
Para poder aplicar uma das transformadas inversas bsicas faremos uma manipulao
algbrica:
1 1 4!
1
1
1
= L
L
= t4
5
5
s
4!
s
4!
|
{z
}
t4
Logo,
L
1
s5
=
1 4
t .
4!
3s + 5
.
s2 + 7
Resoluo:
Vamos separar a frao para assim usar as transformadas inversas bsicas:
)
(
7
5
s
1 3s + 5
1
L
=L
3
2+
s2 + 7
7 s2 + 72
s2 + 7
)
(
)
(
5
3s
+
5
7
s
1
L 1
= 3 L 1
2 + L
2
s2 + 7
2
7
s + 7
s2 + 7
|
{z
}
|
{z
}
cos( 7t)
3s + 5
s2 + 7
sen( 7t)
5
= 3 cos( 7t) + sen( 7t).
7
14
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
1
.
(s 1)(s + 2)(s + 4)
Resoluo:
A fim de usar as transformadas inversas bsicas novamente vamos fazer alguns ajustes.
Por fraes parciais
1
A
B
C
=
+
+
(s 1)(s + 2)(s + 4)
s1 s+2 s+4
1
(( =
((+
(+(2)(s
(s(
(
1)(s
4)
(
(
( + 4)
(s(
(
1)(s
((+(2)(s
Ento
1 = (s + 2)(s + 4) + B(s 1)(s + 4) + C(s 1)(s + 2)
se s = 1
1 = A(3)(5)
se s = 2 1 = B(3)(2)
A=
1
15
B=
1
.
6
se s = 4 1 = C(5)(2) C =
1
10
Portanto,
L 1
1
(s 1)(s + 2)(s + 4)
1
(s 1)(s + 2)(s + 4)
(
= L 1
s1
1
6
s+2
1
10
s+4
1
1
1 1
1
1
1
1
1
=
L
L
L
15
s1
6
s+2
10
s+4
|
|
|
{z
}
{z
}
{z
}
e2t
et
1
15
1
(s 1)(s + 2)(s + 4)
15
1 t 1 2t
1
e e
e4t .
15
6
10
e4t
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
3s 2
.
s3 (s2 + 4)
Resoluo:
Novamente por fraes parciais,
C
Ds + E
A B
3s 2
= + 2+ 3+ 2
+ 4)
s
s
s
s +4
s3 (s2
3s 2
As2 (s2 + 4) + Bs(s2 + 4) + C(s2 + 4)s3 (Ds + E)
=
s3 (s2 + 4)
s3 (s2 + 4)
3s 2
4)
2+
s3 (s
Portanto,
A+D
B+E
C + 4A
4B
4C
=
0
=
0
=
0
=
3
= 2
1
8
B=
3
4
C=
1
2
D=
1
8
E=
3
.
4
Portanto,
L
1
L
8
3s 2
3
s (s2 + 4)
(
=L
( 18 ) ( 34 ) ( 12 ) ( 18 s 43
+ 2 3 +
s
s
s
s2 + 4
)
=
1
3 1 1!
1
2!
1 1
s
3
2
1
1
+ L
L
L
L
s
4
s2
2(2!)
s3
8
s2 + 22
4(2)
s2 + 2 2
L
3s 2
3
s (s2 + 4)
=
1 3
1
1
3
+ t t2 cos(2t) sen(2t)
8 4
4
8
8
16
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1.4
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Teorema 1.4. Seja f (t) uma funo n-vezes diferencial com f (m) (t) de ordem exponencial para m = 0, 1, 2, . . . , n.
Ento
L
n
o
f (n) (t) = sn F (s) sn1 f (0) sn2 f 0 (0) sf (n2) (0) f (n1) (0)
Prova:
Observe que f (m) (t) de ordem exponencial, ento
lim est f (m) (t) lim est M ect = M lim e(s+c)t = 0.
Determinando L f 0 (t) :
est f 0 (t)dt
L f 0 (t) = est f (t) 0
sest f (t)dt =
L f 0 (t) = 0 f (0) + s
Z
0
est f (t)dt
{z
}
L {f (t)}=F (s)
Portanto,
L f 0 (t) = sF (s) f (0)
Determinando L f 00 (t) :
L f 00 (t) =
est f 00 (t)dt
L f 00 (t) = est f 0 (t) 0
L f 00 (t) = 0 f 0 (0) + s
sest f 0 (t)dt
est f (t)dt
{z
}
17
(5)
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
1 TRANSFORMADA DE LAPLACE
Portanto,
L f 00 (t) = f 0 (0) + s [sF (s) f (0)]
L f 00 (t) = s2 F (s) sf (0) f 0 (0)
Determinando L f 000 (t) :
L f 000 (t) =
L f 000 (t) = est f 00 (t) 0
L f 000 (t) = 0 f 00 (0) + s
sest f 00 (t)dt
|0
est f 00 (t)dt
{z
}
L {f 00 (t)}
Portanto,
L f 000 (t) = f 00 (0) + s s2 F (s) sf (0) f 0 (0)
L f 000 (t) = s3 F (s) s2 f (0) sf 0 (0) f 00 (0)
(. . . )
Continuando teremos que (por induo)
L
o
f (n) (t) = sn F (s) sn1 f (0) sn2 f 0 (0) sf (n2) (0) f (n1) (0)
18
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
Nessa seo veremos como resolver EDOs lineares com coeficientes constantes
usando a transformada de Laplace. O diagrama a baixo ilustra qual a ideia e a seguir
alguns exemplos aplicando essa metodologia.
19
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
2.1
y 0 (0)
= 5)
s2 Y (s) s 5 3 [sY (s) 1] + 2Y (s) =
s2 Y (s) s 5 3sY (s) + 3 + 2Y (s) =
2
s 3s + 2 Y (s) s 5 + 3 =
Y (s) =
1
s+4
1
s+4
1
1
(s + 2) + s+4
(s + 2) + s+4
=
s2 3s + 2
(s 1)(s 2)
Y (s) =
s2 + 6s + 9
(s 1)(s 2)(s + 4)
20
1
s+4
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
)
16
25
1
5
L 1 {Y (s)} = L 1
+ 6 + 30
s1 s2 s+4
16 1
25 1
1 1
1
1
1
1
L {Y (s)} = L
+ L
+ L
5
s1
6
s2
30
s+4
16 t 25 2t
1
e + e + e4t .
5
6
30
Confira o grfico da soluo do PVI no intervalo de (0, 4).
y(t) =
21
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
y(0) = 0
y 0 (0) = 0
00
y (0) = 1
Resoluo:
Aplicando a transformada de Laplace na EDO
L y 000 (t) + 2L y 00 (t) L y 0 (t) 2L {y(t)} = L {sen 3t}
3
[s3 Y (s) s2 y(0) s y 0 (0) y 00 (0)] + 2[s2 Y (s) s y(0) y 0 (0)] [sY (s) y(0)] 2Y (s) = 2
|{z}
| {z } | {z }
|{z} | {z }
|{z}
s + 32
0
Y (s) =
s2
s2
3
+ 32
3
+1
+ 32
s2 + 12
.
(s2 + 9)(s3 + 2s2 s 2)
s2 + 12
13
=
2
(s + 9)(s 1)(s + 1)(s + 2)
60
1
s1
13
20
1
s+1
16
+
39
1
s+2
3
+
130
s2
.
s2 + 9
Portanto,
L 1 {Y (s)} =
13 1
L
60
1
s1
13 1
L
20
1
s+1
+
16 1
L
39
1
s+2
+
3
L 1
130
13 t 13 t 16 2t
3
s
2 1
3
1
y(t) =
e e + e
+
L
L
60
20
39
130
s2 + 9
3
s2 + 9
13 t 13 t 16 2t
3
2
y(t) =
e e + e
+
cos(3t) sen(3t)
60
20
39
130
3
22
s2
s2 + 9
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
Y (s) =
Y (s) =
6
3
s3 s+1
6
3
s3 s+1
6
s 5 + s3
2
s 4s
3
s+1
s3 7s2 + 10s + 30
(s2 4s)(s 3)(s + 1)
11
1
1
5 1
3
1
2
+
Y (s) =
10 s 4
s3
2 s
5 s+1
Y (s) =
11
{Y (s)} = L 1
10
1
s4
y(t) =
2L
1
s3
5
+ L 1
2
11 4t
5 3
e 2e3t + et
10
2 5
23
1
3 1
1
L
s
5
s+1
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
2.2
x0 = 2x 2y
y 0 = 3x + y
x(0) = 5
y(0) = 0
Resoluo:
Aplicando a tranformadade Laplace
L {x0 } =
L {y 0 } =
sX x(0)
sY y(0)
Aplicando as condies iniciais
L {2x 2y}
L {3x + y}
= 2X 2Y
.
= 3X + Y
sX 5 = 2X 2Y
sY
= 3X + Y
(s 2)X = 2Y + 5
(s 1)Y = 3X
X =
2Y + 5
(s 2)
(A)
.
X
= 3
(s 1)
(B)
X=
X=
X=
(s 2)
6X + 5(s 1)
.
(s 1)(s 2)
24
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
5(s 1)
(s 1)(s 2) 6
X=
5(s 1)
.
(s + 1)(s 4)
X=
2
3
+
s 4) s + 1)
Aplicando a inversa,
L
{X} = L
3
s 4)
+L
2
s + 1)
25
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
2 s2 X sx(0) x0 (0) = 6X + 2Y
s2 Y sy(0) y 0 (0)
= 2X 2Y + 40
2s2 X = 6X + 2Y
s2 Y
= 2X 2Y +
(2s2 + 6)X = 2Y
(s2 + 2)Y
X =
= 2X +
s2
3
+ 32
120
+9
s2
120
+9
s2
2
Y
+ 6)
2X
120
+ 2
2
(s + 2) (s + 9)(s2 + 2)
(2s2
Substituindo Y em X
X=
2
Y
+ 6)
(2s2
2
2X
120
X=
+
(2s2 + 6) (s2 + 2) (s2 + 9)(s2 + 2)
26
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
2
2X
120
2
+
2
2
2
+ 6) (s + 2) (2s + 6) (s + 9)(s2 + 2)
240
4
X=
1
(2s2 + 6)(s2 + 2)
(2s2 + 6)(s2 + 9)(s2 + 2)
2
(2s + 6)(s2 + 2) 4
240
X=
2
2
2
(2s + 6)(s + 2)
(2s + 6)(s2 + 9)(s2 + 2)
X=
(2s2
2+
2)
2
240
(2s
+
6)
(s
2+
2)
2
[(2s2 + 6)(s2 + 2) 4]
(2s
+
6)(s2 + 9)
(s
X=
X=
[(2s2
6)(s2
240
120
=
.
2
2
2
+ 2) 4](s + 9)
[(s + 3)(s + 2) 2](s2 + 9)
5
8
3
+
s2 + 12 s4 + 22 s2 + 33
27
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
2.3
Exerccios
Exerccio 6. Resolva os seguintes problemas de valor inicial (PVI) utilizando a tranformada de Laplace.
00
0
y y =1
y 4y 0 + 4y = t3 e2t
a)
y(0) = 0
y(0) = 0
e)
0
y (0) = 0
0
y + 4y = e4t
b)
y 00 + y = sen(t)
y(0) = 2
y(0) = 1
f)
n
o
0
1
Dica: Mostre que L 1 (s+4)
= te4t
2
y (0) = 1
Dica: necessrio usar convoluo (4.2)
00
y + 5y 0 + 4y = 0
y(0) = 1
c)
0
y (0) = 0
00
y 6y 0 + 9y = t
y(0) = 0
d)
0
y (0) = 1
Dica: Mostre que L 1
1
(s3)2
= te3t
00
y y 0 = et cos(t)
y(0) = 0
g)
0
y (0) = 0
000
2y + 3y 00 3y 0 2y = et
y(0) = 0
h)
y 0 (0) = 0
00
y (0) = 1
28
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
b)
x0 = x 2y
y 0 = 5x y
x(0) = 1, y(0) = 2
c)
2x0 + y 0 2x = 1
x0 + y 0 3x 3y = 2
x(0) = 0, y(0) = 0
d)
x00 + x y = 0
y 00 + y x = 0
e)
x00 + y 00 = t2
x00 y 00 = 4t
f)
x00 + 3y 0 + 3y = 0
x00 + 3y = tet
1
(s + 1)2
29
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
RESPOSTAS
Exerccio 5
a)
1 2
t
2
h) 2 cos(3t) 2 sen(3t)
b) t 2t4
i)
1 1 3t
e
3 3
3
1
c) 1 + 3t + t2 + t3
2
6
j)
3 3t 1 t
e
+ e
4
4
d) t 1 + e2t
k)
e)
1 t/4
e
4
f)
5
sen(7t)
7
1 2t
1
e e3t + e6t
2
2
1 1
l) cos( 5t)
5 5
g) cos(t/2)
1
1
sen(t) sen(2t)
3
6
Exerccio 6
a) y(t) = 1 + et
b) y(t) =
e) y(t) =
11 t 1 4t
e e
5
5
1 5 2t
t e
20
f) y(t) = cos(t)
1
1
sen(t) t cos(t)
2
2
4
1
c) y(t) = et e4t
3
3
g) y(t) =
1
2
2
10
d) y(t) = t +
e3t + te3t
9
27 27
9
8
1
5
1
h) y(t) = et/2 + e2t + et + et
9
9
18
2
1 1 t
1
e cos(t) + et sen(t)
2 2
2
Exerccio 7
a) x(t) = 13 e2t + 31 et ;
y(t) = 13 e2t + 23 et
2 3
3! t
1 4
4! t ;
f) x(t) = 12 t2 + t + 1 et ;
y(t) = 3!2 t3 +
1 4
4! t
y(t) = 13 + 13 et + 31 tet
30
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Teoremas de translao
3.1
Prova:
L eat f (t) =
e(sa)t f (t)dt = F (s a)
Exemplo 3.1.1. Calcule L e5t t3 .
Resoluo:
Observe que L t3 =
3!
,
s4
3!
(s5)4
Exemplo 3.1.2. Calcule L e2t cos(4t) .
Resoluo:
Observe que L {cos(4t)} =
s2
s
, ento usando o teorema (3.1)
+ 42
L e2t cos(4t) =
31
s+2
.
(s+2)2 + 42
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
(6)
2s + 5
.
(s 3)2
Resoluo:
Usando fraes parciais, verifica-se que
2
11
2s + 5
=
+
.
2
(s 3)
(s 3) (s 3)2
Logo, aplicando a transformada inversa
2s + 5
2
11
1
1
L
=L
+
(s 3)2
(s 3) (s 3)2
2s + 5
1
1
1
1
1
L
= 2L
+11L
.
(s 3)2
(s 3)
(s 3)2
|
{z
}
e3t
Para resolver L 1
1
(s3)2
o
, lembre que
1
L {t} = 2 L 1
s
1
s2
= t.
1
L 1
(s3)2
1
(s 3)2
= e3t t.
Portanto,
L
2s + 5
(s 3)2
= 2L
1
(s 3)
+ 11L
32
1
(s 3)2
= 2e3t + 11e3t t.
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
s
.
s2 + 4s + 6
Resoluo:
Primeiramente completando quadrados tem-se que
s2 + 4s + 6 = (s + 2)2 + 2
Ou seja,
L
s
2
s + 4s + 6
=L
(s+2)
(s+2)2 + ( 2)2
s
(s + 2)2 + 2
= cos ( 2)t
= e2t cos ( 2)t .
2
s + ( 2)2
s
(s + 2)2 + 2
= L 1
s
(s + 2)2 + 2
(s+2) 2
(s + 2)2 + 2
=L
|
s
(s + 2)2 + 2
= L 1
(s + 2)
(s + 2)2 + 2
L 1
(
)
(s + 2)
2
2
1
L
(s + 2)2 + ( 2)2
2
(s + 2)2 + ( 2)2
{z
}
|
{z
}
2
(s + 2)2 + 2
= e2t cos ( 2t 2e2t sen ( 2)t .
33
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
1
1
s s+1
s + 1 s
(s2 + 4s + 6)Y (s) =
s(s + 1)
Y (s) =
(s2
1
.
+ 4s + 6)s(s + 1)
1
As + B
C
D
= 2
+ +
.
+ 4s + 6)s(s + 1)
s + 4s + 6
s
s+1
Resolvendo, obtemos
A=
1
6
B=
1
3
C=
1
6
1
D= .
3
Logo,
Y (s) =
1
6s
1
+ 13
13
6
+
+
.
s2 + 4s + 6
s
s+1
1
{Y (s)} = L 1
6
s
1 1
1
1 1 1
1 1
1
+ L
+ L
L
(s + 2)2 + 2
3
(s + 2)2 + 2
6
s
3
s+1
34
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Obs.:
(s + 2) 2
s
1
=L
L
(s + 2)2 + 2
(s + 2)2 + 2
(
)
(
)
2
(s
+
2)
2
1
L 1
2 L
2
2
2
(s + 2) + 2
(s + 2)2 + 2
1
Portanto,
1
y(t) = L 1
6
(
)
2
2
+ L 1
2 +
6 2
(s + 2)2 + 2
(
)
1
1 1 1
1 1
1
2
1
L
L
2 L
6
s
3
s+1
3 2
(s + 2)2 + 2
(s + 2)
2
(s + 2)2 + 2
1 1
1 2t
1 2t
1
e sen( 2t) +
e sen( 2t) + et
y(t) = e2t cos( 2t)
6
6 3
3 2
3 2
y(t) =
1 1 t 1 2t
e + e cos( 2t)
6 3
6
35
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3.2
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
0 , se t (, 0)
U (t) =
1 , se t (0, )
Grfico da funo de Heaviside U (t):
No contexto da transformada de Laplace, essa funo ser til quando deslocada para
direita e com domnio apenas positivo. Isso , se a > 0
U (t a) =
0 ,
se
t [0, a)
1 ,
se
t [a, )
(7)
36
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
0 , se t [0, 5)
f (t) =
.
t
e
, se t [5, )
Resoluo:
A partir dos grficos de U (t 5) e et , vamos mostrar que f (t) = U (t 5) et .
Observe que o grfico de f (t) dado por
37
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
J os grficos de U (t 5) e et , respectivamente:
38
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
2t , se t [0, 4)
f (t) =
0 , se t [4, )
Resoluo:
A partir dos grficos de U (t 4) e 2t, vamos mostrar que f (t) = U (t 4) 2t.
Observe que o grfico de f (t) dado por
39
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
40
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3.3
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
(8)
Prova:
L {U (t a) f (t a)} =
est U (t a) f (t a)dt =
t=0
est f (t a)dt =
t=a
u+a=a
41
s2
1
.
+1
s2
1
+1
1
.
s2 +1
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Exemplo 3.3.2. Calcule L e2t U (t 2) .
Resoluo:
Note que se e(t2) = f (t 2), ento f (t) = et e consequentemente F (s) =
n
o
L e2t U (t 2) = L e(t2) U (t 2) = e2s
L e2t U (t 2) = e2s
1
s+1 .
1
s+1
1
.
s+1
42
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
(9)
1
s4
Portanto,
L
2s
1
s4
= e4(t2) U (t 2) .
e
s
2
s
2
s +9
3
= cos 3t
U t
.
2
2
43
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
y(0) = 5
No qual
f (t) =
0 ,
se
t [0, )
3 sen(t) ,
se
t [, )
Resoluo:
Inicialmente observe que a funo f (t) pode ser reescrito como
f (t) = 3 sen(t)U (t ) .
Logo,
y 0 + y = 3 sen(t)U (t ) ,
no qual y(0) = 5.
Aplicando a transformada de Laplace
L y 0 (t) + L {y(t)} = L {3 sen(t)U (t )}
sY (s) y(0) + Y (s) = 3L {sen(t)U (t )}
Aplicando a condio inicial
sY (s) 5 + Y (s) = 3L {sen(t)U (t )}
Pelo exemplo (3.3.1)
sY (s) 5 + Y (s) = 3L {sen(t)U (t )}
sY (s) 5 + Y (s) = 3 es
Y (s)(s + 1) 5 = 3
44
1
2
s +1
es
s2 + 1
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Y (s) = 3es
(s2
1
5
+
.
+ 1)(s + 1) s + 1
Logo,
"
s
Y (s) = 3e
#
1
21 s + 12
5
2
+
+
2
s +1
(s + 1)
s+1
3 s s
3
3
5
1
1
e
es 2
es
+
2
2
s +1 2
s +1 2
s+1 s+1
3 1 s s
3 1 s 1
3 1 s 1
1
1
y(t) = L
e
e
e
L
L
+ 5L
2
s2 + 1
2
s2 + 1
2
s+1
s+1
y(t) =
3
3
3
cos(t )U (t ) sen(t )U (t ) et U (t ) + 5et
2
2
2
3
3
3
cos(t ) sen(t ) e(t) U (t ) + 5et .
y(t) =
2
2
2
45
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3.4
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Exerccios
g) L
h) L
i) L
j) L
d) L et sen(3t)
e) L 1 et + 3e4t cos(5t)
1
1
f) L
(s + 2)3
1
2
s 6s + 10
s
2
s + 4s + 5
s
(s + 1)2
2s 1
s2 (s + 1)3
Exerccio 9. Resolva os seguintes problemas de valor inicial (PVI) utilizando a tranformada de Laplace.
Dica: Use L eat f (t) = F (s a) L 1 {F (s a)} = eat f (t)
a)
y 0 + 4y = e4t
y(0) = 2
00
y + 2y 0 + y = 0
y(0) = 1
b)
0
y (0) = 1
00
y 6y 0 + 9y = t
y(0) = 0
c)
0
y (0) = 1
00
y 6y 0 + 13y = 0
y(0) = 0
d)
0
y (0) = 3
00
y y 0 = et cos(t)
y(0) = 0
e)
0
y (0) = 0
46
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
Exerccio 10. Escreva cada uma das funes em termos da funo de Heaviside:
2, t [0, 3),
a) f (t) =
2, t [3, )
0, t [0, 1),
b) f (t) =
t2 , t [1, )
t, t [0, 2),
c) f (t) =
0, t [2, )
y(0) = 0,
y(0) = 1,
y 0 (0) = 0
y 0 (0) = 1,
0, t [0, ),
1, t [, 2),
no qual f (t) =
0, t [2, )
47
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
3 TEOREMAS DE TRANSLAO
RESPOSTAS
Exerccio 8
1 2t 2
e t
2
a)
1
(s 10)2
f)
b)
6
(s + 2)4
g) e3t sen(t)
c)
1
2
1
+
+
2
2
(s 2)
(s 3)
(s 4)2
d)
3
(s 1)2 + 9
i) et (1 t)
s
s1
s+4
e) 2
+3
2
s + 25 (s 1) + 25
(s + 4)2 + 25
j) 5 t + e
3
5 4t t2
2
Exerccio 9
3
d) y(t) = e3t sen(2t)
2
a) y(t) = (t + 2)e4t
b) y(t) = (1 + 2t)et
c) y(t) =
t
2
2
10
+
e3t + te3t
9 27 27
9
e) y(t) =
1 1 t
1
e cos(t) + et sen(t)
2 2
2
Exerccio 10
a) f (t) = 2 4U (t 3)
b) f (t) = t2 U (t 1)
c) f (t) = t tU (t 2)
Exerccio 11
a)
es
s2
c)
b)
e2s
e2s
+
2
s2
s
d)
s2
s
es
+4
1
(t 2)2 U (t 2)
2
e) sen(t)U (t )
f) et1 1 U (t 1)
Exerccio 12
a) y(t) = 5 5e(t1) U (t 1)
1
1
1
1
1 1
b) y(t) = + t + e2t U (t 1) (t 1)U (t 1) + e2(t1) U (t 1)
4 2
4
4
2
4
c) y(t) = cos(2t)
1
1
sen (2(t 2)) U (t 2) + sen (t 2) U (t 2)
6
3
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
Outras propiedades
4.1
dn
F (s)
dsn
Prova:
Z
Z n
dn
d st
dn
st
F
(s)
=
e
f
(t)dt
=
e f (t)dt =
dsn
dsn 0
dsn
0
Z
Z
dn
n st
F
(s)
=
(t)
e
f
(t)dt
=
(1)n tn est f (t)dt =
dsn
0
0
Z
dn
n
F
(s)
=
(1)
est (tn f (t)) dt = (1)n L {tn f (t)}
dsn
0
Exemplo 4.1.1. Calcule a transformada de Laplace L t2 sen(7t) .
Resoluo:
Pelo teorema (4.1)
L {tn f (t)} = (1)n
dn
F (s) =
dsn
7
2
s + 72
14(3s2 72 )
L t2 sen(7t) =
.
(s2 + 72 )3
49
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
1
.
(s2 + 42 )2
Resoluo:
Do teorema (4.1)
L {tn f (t)} = (1)n
dn
F (s)
dsn
d
F (s)
ds
= tf (t)
Note que se
d
s
F (s) = 2
= F (s) =
ds
(s + 42 )2
Z
(s2
s
1
ds = F (s) =
2
2
2
+4 )
2(s + 42 )
Alm disso, para usar o resultado na identidade quadriculada precisamos descobrir f (t):
4
1
1
1
F (s) =
= f (t) = L
= f (t) = sen(4t)
2
2
2
2
2(s + 4 )
8
s +4
8
Poratnto,
L
1
1
=L
= t sen(4t)
2(s2 + 42 )
8
t
s
L 1
= sen(4t)
2
2
2
(s + 4 )
8
s
2
(s + 42 )2
d
ds
50
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
=1
s2 Y 1 + 16Y =
(s2 + 16)Y =
Y =
(s2
s2
s2
s
+ 42
s
+1
+ 42
s
1
+ 2
2
2
+4 )
s + 42
t
1
sen(4t) + sen(4t).
8
4
51
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4.2
4 OUTRAS PROPIEDADES
Convoluo
Sejam f (t) e g(t) funes contnuas por partes em [0, ). Definimos a convoluo
f (t) g(t) por
t
f ( )g(t )d
f (t) g(t) =
(10)
Prova:
Pela definio,
t
Z
f (t) g(t) =
f ( )g(t )d
0
Fazendo = t
d
= d . Alm disso decorrem as seguintes mudanas
se = 0 ento = t
se = t ento = 0
como = t ento = t = t
Logo,
Z
f (t) g(t) =
Z
f (t )g(
)(d
) =
g(
)f (t )d
= g(t) f (t).
0
52
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4.3
4 OUTRAS PROPIEDADES
Transformada da convoluo
Z
F (s)G(s) =
es f ( )d
es g()d.
es( +) f ( )g()d d
A troca de varivel que ser feita na integral interior (em destaque) ser t = + . A ideia escrever
em funo de t. Assim
i) t = + = = t ;
ii) dt = d
iii) = 0 = t = ;
iv) = t .
Substituindo na integral obtemos
Z
Z
F (s)G(s) =
0
est f ( )g(t )dt d.
Observao fundamental: Como a funo g est definida apenas na parte positiva, ento g(t )
implica que t > 0, ou seja, que t > . Se observarmos o plano t veremos que a rea referente a
regio de integrao o seguinte:
53
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
O que acontece aqui que estamos integrando a funo est f ( )g(t ) na rea em destaque. Na
maneira que esto dispostas as integrais, podemos pensar que para cada altura fixa temos a variao
em t no intervalo (, ).
Para obter o resultado que queremos ser necessrio modificar a maneira de obter essa rea de integrao.
Pelas condies do problema o teorema de Fubini assegura ser possvel a troca de ordem de integrao.
Observe a prxima figura:
Trocando a ordem de integrao, agora por fora teremos a integral em t. Observe ento que a variao
de t agora ser de 0 ao e que para cada t fixado a varivel tem que partir de 0 e chegar em t.
Assim,
Z
0
Z
Z
est f ( )g(t )dt d =
Z
est f ( )g(t )d
dt
54
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
Z
e sen(t )d .
Resoluo:
Note que
Z
e sen(t )d = et sen(t)
Portanto,
L
Z
e sen(t )d
= L et sen(t) = L et L {sen(t)}
Ou seja,
L
Z
e sen(t )d
0
4.4
1
1
1
=
.
s 1 s2 + 1
(s 1)(s2 + 1)
1
.
s2 (s 1)
Resoluo:
L
1 1
s2 s 1
=te =e t=
e (t )d
55
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
1
.
(s2 + 1)2
Resoluo:
L
1
1
2
2
(s + 1) (s + 1)
sen( ) sen(t )d
= sen(t) sen(t) =
0
Obs:
cos(A + B) = cos(A) cos(B) sen(A) sen(B)
cos(A B) = cos(A) cos(B) + sen(A) sen(B).
Logo
sen(A) sen(B) =
cos(A B) cos(A + B)
.
2
Fazendo A = e B = t
sen( ) sen(t ) =
cos( + t + ) cos( + t )
.
2
Integrando de 0 t, temos
Z t
Z
sen( ) sen(t )d =
cos( t + ) cos( + t )
d =
2
0
0
Z
Z
Z
1 t
1 t
1
1 t
cos(2 t)d
cos(t)d = [sen(2 t)]t0
cos(t)d =
2 0
2 0
4
2 0
1
1
1
t
sen(t) t cos(t)
[sen(t) sen(t)] cos(t)[t 0] = [2 sen(t)] cos(t) =
.
| {z }
4
2
4
2
2
sen(t)
Logo,
L
1
2
(s + 1)2
=
56
sen(t) t cos(t)
.
2
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4.5
4 OUTRAS PROPIEDADES
J sabemos que
L {f (t) g(t)} = F (s)G(s)
Alm disso, sabemos tambm que
t
f ( )g(t )d,
f (t) g(t) =
0
ou seja,
L
Z
f ( )g(t )d
= F (s)G(s)
(11)
Em particular, se g(t) = 1
i)
= g(t ) = 1
ii) = G(s) =
1
s
Z
f ( )d
F (s)
s
(12)
f ( )d
(13)
e consequentemente,
L
F (s)
s
Z
=
0
57
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
3
.
s(s2 + 32 )
Resoluo:
Primeiramente vamos reescrever essa inversa da seguinte maneira:
( 3
)
(s2 +32 )
L 1
3
s2 + 3 2
logo,
f (t) = sen(3t).
Usando a identidade (13)
L
3
2
s(s + 32 )
Z
=
0
cos(3t)
sen(3 )d =
3
cos(3t) cos(3.0)
1 cos(3t)
+
=
.
3
3
3
Portanto,
L
3
2
s(s + 32 )
58
1 cos(3t)
.
3
t
=
0
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
1
.
s3 (s 1)
Resoluo:
Primeiramente vamos reescrever essa inversa da seguinte maneira:
( 1 )
s2 (s1)
L 1
Logo,
f (t) = t + et 1.
Usando a identidade (13)
(
L
1
s2 (s1)
2
+ e
2
Z
=
( + e 1)d =
t
0
2
t
t
= + e t (0 + 1 0)
2
Isso ,
L
1
3
s (s 1)
=
59
t2
+ et t 1.
2
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4.6
4 OUTRAS PROPIEDADES
Teorema 4.3. Seja f (t) uma funo peridica, de perodo T , que possui uma transformada de Laplace. Ento,
T
1
1 esT
L {f (t)} =
est f (t)dt
Prova:
Pela definio
L {f (t)} =
st
f (t)dt =
st
Z
f (t)dt +
est f (t)dt
|T
{z
}
reescrever
(14)
Fazendo a mudana de varivel = t T , temos, consequentemente, que d = dt. Alm disso, quando
t = T ento = 0, quando t temos que e tambm sabemos que t = + T .
Substituindo tudo na ntegral que queremos reescrever, vamos obter que
Z
Z
Z
est f (t)dt =
es(+T ) f ( + T )d = esT
es f ()d
T
st
0
sT
f (t)dt = e
e
|0
{z
(?)
f ()d
}
Note que a integral esquerda aquela que gostariamos de reescreve-la, o que acabamos de fazer. Ento,
substituindo em (14)
Z
0
est f (t)dt =
est f (t)dt +
0
T
est f (t)dt =
est f (t)dt
est f (t)dt
est f (t)dt =
est f (t)dt
Colocando em evidncia a integral em destaque (em vermelho) que a tranformada de f (t), obtemos
Z
(1 esT )
est f (t)dt =
L {f (t)} =
est f (t)dt
1
(1 esT )
est f (t)dt
60
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
Calcule L {f (t)}.
Resoluo:
Vemos facilmente que f (t) peridica, com perido fundamental T = 2.
Pelo teorema (4.3)
Z 2
1
est f (t)dt
1 es2 0
Z 1
Z 2
1
st
st
L {f (t)} =
e 1dt + e 0dt
1 e2s 0
1
L {f (t)} =
st 1
s
e
e 1
1
1
L {f (t)} =
=
1 e2s s 0 1 e2s
s
1
1 es
1
(1
es
)
L {f (t)} =
=
s
2s
s
1e
s
s
(1 e )
(1
e )
L {f (t)} =
61
1
.
s(1 + es )
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
t
1
1
1 es
est sen(t)dt.
es + 1
s2 + 1
.
Uma maneira alternativa e mais elegante de apresentar a soluo pode ser feita da
seguinte maneira:
s
e
+1
1
L {| sen(t)|} = 2
s + 1 es 1
|
{z
}
cosh(s/2)
L {| sen(t)|} =
s
1
cosh
.
s2 + 1
2
62
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4.7
4 OUTRAS PROPIEDADES
Exerccios
a) L {t cos(2t)}
b) L t2 senh(t)
c) L te2t sen(6t)
d) L 1 t3
e) L et et cos(t)
a) L
Z
e d
0
b) L
Z
cos( )d
c) L
Z
d
Z t
sen( )d
d) L t
0
a) L
b) L
c) L
1
s(s 1)
1
2
s (s 1)
1
3
s (s 1)
63
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
a)
b)
c)
64
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
- IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - IMEF - FURG - I
4 OUTRAS PROPIEDADES
RESPOSTAS
Exerccio 13
a)
s2 4
(s2 + 4)2
c)
b)
6s2 + 2
(s2 1)3
d)
12s 24
((s
2)2
+ 36)
e)
s1
(s + 1)[(s 1)2 + 1]
d)
3s2 + 1
s2 (s + 1)2
6
s5
Exerccio 14
a)
1
s(s 1)
b)
s+1
s[(s + 1)2 + 1]
c)
1
1)
s2 (s
Exerccio 15
a) et 1
1
c) et t2 t 1
2
b) et t 1
Exerccio 16
a)
1 es
s(1 + es )
b)
1 (s + 1)es
s2 (1 e2s )
65
c)
coth(s/2)
s2 + 1