Herodota konsekwentnie nazywane po prostu logoi, zawsze mogy by okrelane mianem

logos, a ju szczeglnie takie, ktre przekazywano w tajemnicy w kulcie misteryjnym (hieros

logos opowie wita). Ta ostatnia kategoria opowieci, przypisywana okrelonym
twrcom i przekazywana jakoby w niezmienionej postaci (utwory Orfeusza) zblia si
poniekd do funkcji sowa objawionego, a by moe nawet istnia w niektrych przynajmniej
krgach kanon takich pism sucych rwnie w liturgii. Zasadniczo jednak mity tworzyli
poeci, albo raczej przetwarzali na podstawie materiau przekazywanego jeszcze w epoce
przedpimiennej i cigle, jeszcze moe w czasach Pauzaniasza, ywego w tradycji ustnej.
Wiedza o bogach miaa wic za sob tylko autorytet poety, chocia pamita trzeba, e ten z
kolei tworzy z natchnienia Muz (co najdobitniej moe stwierdza Hezjod), albo, co mwi u
Platona Sokrates, owadnity poetyck mania, a wic szaem boskim. W tym sensie mit mia
charakter tekstu religijnego.
Czsto o religii greckiej, podobnie jak o rzymskiej, mwi si, e oparta bya na
pustym rytualizmie, bo miernikiem pobonoci, a i jedynym sposobem kontaktu z bstwem,
byo uczestnictwo w witach, obrzdach i oarach organizowanych przez polis. Spoeczno
w ten sposb oddawaa bogom nalen im cze, ale nie stwarzaa warunkw do
indywidualnego, arliwego wyraania uczu religijnych. Powstaje pytanie, czy w ogle do
religii polis mona odnie kategori przeycia religijnego. Uwaa si czsto, e zaspokojenie
indywidualnych potrzeb religijnych znale mona byo jedynie w kulcie dionizyjskim i w
rozmaitych praktykach misteryjnych, do ktrych jednak odnoszono si czsto z nieufnoci, a
nawet dostrzegano ich niebezpieczestwo. Mania telestike, czyli sza obrzdowy to jeden z
rodzajw optania wyrniony przez Sokratesa w Fajdrosie. Jak i inne, mg on by rdem
najwikszego dobra, ale te bywa niebezpieczny, a w stosunku do bogw lepiej byo
zachowywa bezpieczny dystans.