Vous êtes sur la page 1sur 17

====E s p e r a n t o

INTRODUO
Idioma criado pelo Humanista Polons Lzaro Luiz Zamenhof
INTRODUO ESCRITA E PRONNCIA
1 SEMELHANA Como a maioria das letras (inclusive as vogais) soa como em portugus,
podemos pronunciar o Esperanto como se fosse o nosso prprio Portugus, observando-se naturalmente,
porm, algumas diferenas, como veremos depois. Uma dessas diferenas a existncia, em Esperanto, de
algumas consoantes acentuadas (com acento circunflexo), as quais, porm, no oferecem maiores
dificuldades, servindo, de um modo geral, para evitar o uso de dgrafos , como o caso do (s
acentuado), que eqivale ao nosso ch. Ex: IPO (chipo) navio.
2 REGRAS GERAIS A Escrita do Esperanto fontica, ou seja, cada letra tem, sempre, apenas
um nico som ou valor. Isso significa, por exemplo, que o S, em Esperanto tem sempre apenas o seu som
prprio de S, ou seja, como ss ou ), e nunca o som de Z, mesmo entre vogais.
Ex: SESA (sssa) sexto. E a slaba tnica (isto , a slaba mais forte das palavras) sempre a
penltima . Ex.: MATEMATIKO (matematko) matemtica.
3 SEMIVOGAIS Como, em Esperanto, as vogais ( A, E, I, O, U) s fazem hiatos entre si, usamse, nos ditongos, as semivogais J e (U com braquia), que soam, respectivamente como e u.
Ex.:PAJLO (pai-lo) palha; FRALO (Frau-lo) solteiro. Assim, se essas palavras fossem escritas
(erradamente) com i e comuns, teramos hiatos, e no ditongos, ou seja: PAILO (pa--lo) e
FRAULO (fra--lo).

CHAVE DA PRONNCIA
1 A, B, D, F, I, K, L, M, N, P, T, U, V, Z, - Soam como em Portugus
2 As demais exigem explicaes.
C = ts LECIONO (letsino) lio.
= tch EVALO (tchevlo) cavalo.
E = (sempre fechado); BETO (bto) beterraba
G = g (sempre duro como gu) GEOLOGO (gueolgo) gelogo.
= dj GENTILA (djentla) gentil
H = h aspirado; HELPI (hlpi) ajudar.
= h mais fortemente aspirado; EO (ho) eco.
J = j(em ditongos) PAJLO (pai-lo) palha.
= j portugus; URNALO (jurnalo) jornal.
O = (sempre fechado) LOKO (lko) lugar.
R = r (sempre fraco); RIVERO (rivro) rio.
S = s (sempre como ss) SESA (sssa) sexto.
= CH ipo (CHIPO) - NAVIO
= U (em ditongos); FRALO (fraulo) solteiro.
M, N no devem nazalizar demasiado a vogal precedente. Exs: AMO (-mo) amor; KANTO (knto)
canto, cano.
OBS: - Veja notas adicionais (pg. 42) e instrues ao Aluno (pg. 45)
CONHEA O SOM DAS LETRAS EM ESPERANTO
A (a) B (b) C (ts) C (tch) D (d) E () F (f) G (g) G (dj) H (hr) H (rr) I (i) J (i) J (j) K (k) L (l)
M (m) N (n) O (o) P (p) R (ro) S (s) S (sh) T (t) U (u) U (u) V (v) Z (z)

Aurelio T. Pinto

Esperanto
Mtodo: Professor Jair Sales
1a Leciono
LENO KAJ LILA

Leno estas juna.


Anka Lila estas juna.
Nun ili parolas en Esperanto.
LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: -

Saluton!
Saluton!
Kiel vi fartas?
Bone! Dankon! Kaj vi?
Bone! Dankon!
Mi nomias Lila... Kaj vi?
Mi nomias Leno.
Plezuron!
Plezuron!

RESPONDU
(*) Studu por respondi sem konsulto al la teksto.

1. u Leno estas juna?


- Jes, li estas.
2. u Lila estas juna?
- Jes, li estas.
3. Kiel li nomias?
- Li nomias Leno.

VORTARETO / Vocabulrio
1-a [una] primeiro / a
LECIONO [letsino] lio
LENO Leno
KAJ [kai] e
LILA Lila
ESTAS [stas] sou, , etc.
JUNA [ina] jovem
ANKA [nkau] tambm
NUN agore
ILI eles (ou elas)
PAROLAS eles falam
EN em
ESPERANTO Esperanto
SALUTON! [salton] ol! (ou oi!; salve)
KIEL [kiel] como
VI voc (ou: vocs)
FARTAS vou, vai, etc. (quanto a sade)
VI FARTAS voc vai
KIEL VI FARTAS Como vai voc?
BONE! [bne] Bem!
DANKON! [dnkon] Obrigado!; ou: Obrigada!
KAJ VI? E voc?
MI Eu
NOMIAS [nomdjas] chamo-me, chama-se, etc.
PLEZURON! [plezron] prazer!
RESPONDU [respndu] com o (r) de Maria responda
U [tchu] por acaso? Ou: acaso. (partcula interrogativa
que, em geral, no se traduz para o portugus)
JES [is] sim
LI ele; I [chi] ela
KIEL LI MOMIAS? - Como voc se chama?
SALUTON! [salton] Ol! (ou: Oi!; Salve!]
BONAN TAGON! [bnan tgon] bom dia!
(Usa-se tambm como boa tarde)
BONAN VESPERON! [bnan vespron] Boa noite! (ao
chegar)
BONAN NOKTON! [bnan nkton] Boa noite! (ao sair)
IS REVIDO! [djis revido] At a vista!
IS! At! Ou: Tchau!

4. Kiel i momias?
- i nomias Lila.
5. Kaj vi? Kiel vi nomias?
- Mi nomias ___________.
(*)Estude para responder sem consulta ao texto.

NOTAS GRAMATICAIS
1 SUBSTANTIVOS Em Esperanto, todos os substantivos tm a terminao O Exs: FRATO irmo; LIBRO livro; etc.
2 FEMININO Fornam-se todos os femininos (de pessoas e animais) com a terminao INO Exs: FRATO irmo FRATINO
irm; EVALO cavalo; EVALINO gua etc.
3 ADJETIVOS Todos os adjetivos (qualificativos) tem a terminao A sem distino de gnero ou sexo, devendo ser colocados,
de preferncia antes dos substantivos a que se referem. Ex.: BONA bom ou boa; BONA FRATO bom irmo; etc.
4 PLURAL Forman-se todos os plurais com j. Exs.: BONAJ FRATOJ bons irmos (pronuncie bonai fratoi) etc.
5 ADVRBIOS DERIVADOS Todos os advrbios derivados tem a terminao E. Exs: RAPIDA rpido (a); RAPIDE
rapidamente; BONA bom ou boa; BONE bem;etc.

6 ARTIGO O Artigo Definido LA (= o, a, os, as) Exs: LA FRATO o irmo; LA FRATINO a irm;
LA FRATOJ os
irmos; LA FRATINOJ as irms; etc. Em Esperanto, porm, no h Artigo indefinido um, uma uns, umas, Assim a frase Karlo estas
nova lernantino pode-se traduzir por Carlos um novo aluno. Embora o artigo indefinido no conste no original.
Exerccios:
Obs.: O N final em algumas expresses especiais, como Bonan tagon!(= Bom dia!) ser explicado na 3 lio.

RESPONDA:

CHAVE TESTE
Leno e Lila

1) Leno jovem?
Sim, Leno jovem.

Leno jovem
Lila tambm jovem
Agora eles falam em Esperanto
Leno
Lila
Leno
Lila
Leno
Lila
Leno
Lila
Leno

2) Lila jovem?
Sim, Lila .

Ol!
Ol!
Como vai voc?
Bem! Obrigada! E voc?
Bem! Obrigado!
Eu me chamo Lila... e voc?
Eu me chamo Leno...
Prazer!
Prazer!

3) Como ele se chama?


Ele se chama Leno.
4) Como ela se chama?
Ela se chama Lila.
5) E voc? Como se chama?
Eu me chamo ____________________________

Nombroj: 1, (unu); 2, (du); 3 (tri); 4, (kvar); 5, (kvin); 6, (ses); 7, (sep); 8, (ok); 9, (nau); 10, (dek).
Obs: com a formam-se os respectivos ordinais. Ex.: Unua = primeiro/a; Dua = segundo/
Em la kurso no curso

Libro livro
Kajero caderno
Papero papel
Krajono lpis
Plumo pena caneta
Fonto-plumo caneta tinteiro
Glob-krajono esferogrfica
Peniko pincel

Gumo borracha
Tabulo quadro
Kreto giz
Viilo apagador
Pupitro carteira
Tablo mesa
Seo - cadeira
N 1 Demando kaj respondo

1 u karlo kantas?
- Jes, li kantas.
2 Kiel li kantas?
- Li kantas bone.
3 u li kantas nun?
- Ne, li ne kantas nun.
4 u karlo estas bona lernanto?
- Jes, li estas.
5 u anka Maria estas bona lernantino?
- Jes, anka i estas.

Para maior sucesso com este mtodo necessrio o uso do Carto de Controle
( Para tapar a resposta em Portugus enquanto l em Esperanto.)
Responsabilidade de digitao: A T P.

Esperanto
Mtodo: Professor Jair Sales
2a Leciono
TELEFONO
VORTARETO / Vocabulrio

Leno estas en la Esperanto klubo.


Sed Lila estas hejme.
Li telefonas al i.
LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: LENO: LILA: -

H lo!
H lo! Mi deziras paroli kun
Lila!
Estas mi... Kiu parolas?
Leno...
Io nova?
Jes!... Morga mi parolos en la
kunveno de la klubo.
Ho! Bonegue!...
u vi venos al la klubo?
Kompreneble!
Do... is morga!
is!...

RESPONDU
(*) Studu por respondi sem konsulto al la teksto.
6. Kiu estas la junulo?
- Li estas Leno.
7. Kiu estas la junulino?
- i estas Lila.
8. u Leno studas nun?
- Ne, li ne studas nun.
9. u li telefonas al Lila?
- Jes, li telefonas al i.
10. Kio ocazos morga?
- Morga li parolos en la klubo

TELEFONO telefone (Subst.)


TELEFONI telefonar (verbo.)
TELEFONA telefonico/a (Adj.)
TELEFONE ao telefone (Adv.); Lit.: telefnicamente
ESTI [sti] ser, ou, estar.
LA o, a, os, as, (artigo definido)
EN em; EN LA no, na, nos, nas.
ESPERANTO KLUBO Clube de Esperanto
SED [sd] mas
HEJMO [hj-mo] casa (= lar)
HEJME [hj-me} em casa
AL Para (preposio)
H LO! [h-l] Al!
DEZIRI desejar
PAROLI [pa-r-li] falar
KUN com
ESTAS MI!... sou eu...
HO! [h] Oh!
BONEGE! [bongue] timo!
Io algo
NOVA [nva] novo/a
IO NOVA? Algo de novo?
MORGA [mrgau] amanh
KUNVENO reunio
DE de; DE LA do; da; dos; das.
Veni vir
AL LA ao; ; aos; s.
KOMPRENI compreender
KOMPRENEBLA compreensvel
KOMPRENEBLE! naturalmente!
DO ento
IS [djis] at (ou tchau!)
IS MORGA! At manh!
JUNA [ina] jovem (adj.)
JUNULO [iunlo] (um) jovem
JUNULINO [iunulno] (uma) jovem
STUDI [stdi] estudar
NE [n] no
KIO [k-o] o que
OKAZI - acontecer

Lit. = literalmente

(*)Estude para responder sem consulta ao texto.

NOTAS GRAMATICAIS
1 CONJUGAO VERBAL Em Esperanto, todos os verbos terminam, no Infinitivo, em I; no Presente em AS; no Passado em
IS; no Futuro em OS; no Condicional (ou Futuro do Pretrito) em US; e no Imperativo em U servindo estas terminaes para
todas as pessoas gramaticais.
Ex: Infinitivo: AMI amar; Presente: Mi amas eu amo; VI AMAS voc ama; (ou vocs amam): ILI AMAS eles (ou elas) amam; Passado: MI AMIS eu amei; VI AMIS voc amou (ou vocs amaram); etc.;; - Futuro: MI AMOS eu amarei; VI AMOS voc
amar (ou vocs amaro); etc.; - Condicional: MI AMUS eu amaria; VI AMUS voc amaria (ou vocs amariam); Imperativo: AMU
ame!, amem! ( ou: ama!, Amai!).

OBS: O Passado do esperanto pode eqivaler a nossos trs passados (Pretritos perfeito, Imperfeito e Mais-queperfeito). Assim, por exemplo, de acordo com o contexto, MI AMIS pode ser traduzido por: eu amei, eu
amava ou eu amara.

2 UL O sufixo UL indica um indivduo caracterizado pela raiz da palavra. Exs.: NOVA novo/a
(adjetivo); NOVULO um novato (substantivo por isso termina em O; RIA rico/a; RIULO um homem
rico; etc.: e tem feminino. Ex.: JUNA jovem (adj.); JUNULO um jovem; JUNULINO uma jovem; etc.

3 GE Usa-se o prefixo GE (pronuncie gu) quando se quer enfatizar a reunio de duas, trs ou mais
pessoas (ou animais) de ambos os sexos. Ex.: LERNANTO aluno; LERNANTINO aluna; GELERNANTOJ
alunos (de ambos os sexos); etc. Geralmente, porm, o simples uso do masculino plural (Por Ex.: LERNANTOJ
alunos) pode, como em Portugus, de acordo com o contexto, dar a idia de tratar-se de ambos os sexos.

CHAVE TESTE
AO TELEFONE

RESPONDA:

Leno est no Clube de Esperanto.


Mas Lila est em casa.
Ele telefona a ela.
LILA LENO
LILA
LENO
LILA
LENO
LILA
LENO
LILA
LENO
LILA

Al!
Al! Eu desejo falar com Lila!
Sou eu!... Quem fala?
Leno...
Algo de novo?
Sim!... Amanh eu falarei na
reunio do clube.
Oh!... timo!...
Voc vir ao clube?
Naturalmente
Ento, at manh!
At!

6) Quem o jovem?
- Ele Leno.
7) Quem a jovem?
- Ela Lila.
8) Leno estuda agora?
- No, ele no estuda agora.
9) Ele telefona a Lila?
- Sim, ele telefona a ela.
10) O que acontecer amanh?
- Amanh ele falar no clube.

ALDONAJ EKZERCOJ Exerccios Adicionais


N 2 GRAMATIKA FRAZARO
1 Kanti. Mi kantas; Mi kantis; Mi Kantos; Mi
Kantus; Kantu.

( ) Cantar. Eu canto; eu cantei; Eu cantarei; Eu


cantaria; Cante(m).

2 Vi kantas bone.

( ) Voc canta bem (ou vocs cantam bem ou o


senhor canta bem, etc.)

3 Tiu estas la libro de Karlo. i estas nova.

4 Ili Alvenos el Eropo.


5 Io nova?

N 2 Fraserio Gramatical
(

) Eles chegaro da Europa.

) Algo de novo?

) Aquele o livro de Carlos. Ele novo.

(*) Para maior sucesso com este mtodo indispensvel o uso do Carto de Controle
( Para tapar a resposta em Portugus enquanto l em Esperanto.)

Esperanto
Mtodo: Professor Jair Sales
3a Leciono
EN LA KLUBO
Tiu junulo estas Leno.
Li faris prelegon.
Li parolis pri la temo Esperanto kaj turismo.
LILA: LENO: LILA: -

LENO: LILA: -

Gratulon!...
Vi parolis tre bone!
Dancon!...
Vi estas tre entila!
Via temo estis tre interesa!
Nun mi tre dezirus vojage al aliaj
landoj...
u vi atus vojage kun mi?
Kompreneble!...

RESPONDU
(*) Studu por respondi sem konsulto al la teksto.
11. Kiu estas tiu junulo?
- Tiu junulo estas Leno.
12. Kie li estas nun?
- Nun li estas en la klubo.
13. Kion li faris?
- Li faris prelegon.
14. Kia estis la temo?
- i estis tre interesa.
15. Kion Lila dezirus nun?
- Nun i tre dezirus vojae al aliaj landoj.
(*)Estude para responder sem consulta ao texto.

VORTARETO / Vocabulrio
KLUBO clube
TIU [t-u] esse/a (ou aquele/a)
JUNULO [ju-n-lo] jovem = (rapaz).
NUN - agora
FARI - fazer.
PRELEGO [prelgo] - palestra
PRELEGON - [prelgon] palestra no acusativo
PRI sobre (a respeito de):
SUR Sobre (em cima de):
TEMO tema ou: assunto
TURISMO turismo TURISTO turista
GRATULON Gratlon! Parabns
TRE muito
BONE bem
ENTILA [djentila] gentil
VI voc ou: vocs; VIA seu, sua.
VIA TEMO seu tema
INTERESA [intersa] interessante
DEZIRI desejar
VOJAI [vojdji] viajar
AL a, para (em direo a)
ALIA [ala] outro/a
ALIAJ [alai] outros/as
LANDO [lndo] pas;
LANDOJ [lndoi] - pases
ATI [chti] gostar (de)
KUN com; KUN MI - comigo
KIU [ki-u] quem
KIE [ki-e] - ondew
KIO [ki-o] o que
KION [ki-on] o que no acusativo
KIA [ki-a] como (de que qualidade)
KIEL [ki-el] como (de que modo)
I [dji] Ele/a neutro
NOTA ADICIONAL
KIO / KION Kion li faris? (=Oque ele fez?). Para sentir bem
que o kion objeto direto, nesta frase, basta inverter a sua
ordem, ou seja: Li faris kion? Ele fez o que?
Lit. = literalmente

NOTAS GRAMATICAIS
OBJETO DIRETO Na frase O menino v o leo h trs elementos importantes: o menino: o verbo (v) ; e o
leo.
O menino o sujeito (ou seja, o elemento que faz a ao indicada pelo verbo); e o leo o objeto direto (ou
seja, o elemento que sofre a ao indicada pelo verbo).
Em Portugus em frases desse tipo sabe-se que um elemento o sujeito porque ele colocado antes do
verbo; e sabe-se que o outro elemento o Objeto Direto porque ele colocado depois do verbo. Assim, basta
invertermos a ordem desses elementos para mudar o sentido da frase, ou seja: O leo v o menino agora o sujeito
o leo; e o objeto direto o menino.
Acontece, porm, que nem todos os povos (como alguns orientais) usam, em suas lnguas, esta mesma
ordem de colocao dos elementos na frase. Por isso, a fim de garantir a clareza do sentido, para todos os povos,
em Esperanto marca-se, com um N final a palavra, ou palavras, que constituem o objeto direto da orao.
Exs: La knabo vidas la leonon - O menino v o leo. La leonon vidas la knabon O leo v o menino..

Esse N representa o chamado acusativo, (semelhante ao que ocorre em Alemo e em vrias outras
lnguas), sendo esta,porm, a nica forma de declinao usada em Esperanto.
E, observando bem as frases das lies em que ocorrer o Acusativo, o aluno logo comear a assimilar
melhor este ponto mais especial do Esperanto.
OBS: - Note-se que o Artigo Definido (LA) absolutamente invarivel, pois nunca recebe o Nno Acusativo.
NOTA: - Na espresso, Bonan tagon! (= Bom dia!), e outras semelhantes, usa-se o Acusativo por subentender-se
algum verbo (como desejar), ou seja: - Mi deziras bonan tagon al vi Eu desejo um bom dia a voc.

CHAVE TESTE
NO CLUBE

RESPONDA:

Aquele jovem leno.


Ele fez uma palestra.
Ele falou sobre o tema Esperanto e Turismo.

11) Quem aquele jovem?


- Aquele jovem Leno.

LILA -

Parabns!
Voc falou muito bem!
LENO Obrigado!
Voc muito gentil!
LILA Seu tema foi muito interessante! Agora
eu desejaria muito viajar a outros
pases
LENO Voc gostaria de viajar comigo?
LILA

Naturalmente!...

12) Onde est ele agora?


- Agora ele est no clube.
13) O que ele fez?
- Ele fez uma palestra.
14) Como foi o tema?
- Ele foi muito interessante.
15) O que Lila desejaria agora?
- Agora ela desejaria muito viajar a outros
pases.

ALDONAJ EKZERCOJ Exerccios Adicionais


N. 3 ACUSATIVO
1 Mi vidis la leonon.
N. 2 ACUSATIVO
2 Mi vidis la leonojn.
(

) Eu vi o belo leo.

) Eu vi os belos lees.

) O leo me viu (ou O leo viu-me).

) O leo belo (ou belo o leo)

) Eu vi o leo.

) Eu vi os lees.

3 Mi vidis la belan leonojn.


4 Mi vidis la belajn leonojn.
5 La leono vidis min.
6 La leono estas bela (a: Bela estas la leono).

(*) Para maior sucesso com este mtodo


indispensvel o uso do Carto de Controle
( Para tapar a resposta em Portugus enquanto l em
Esperanto.)

LA FAMILIO A Famlia
PATRO / PATRINO Pai / Me
FILO / FILINO Filho / Filha
FRATO / FRATINO - Irmo / Irm
AVO AVINO Av / Av
NEPO / NEPINO Neto / Neta
ONKLO / ONKLINO Tio / Tia
NEVO / NEVINO Sobrinho / Sobrinha
KUZO / KUZINO Primo / Prima
EDZO / EDZINO Esposo / Esposa
BOPATRO / BOPATRINO _ Sogro / Sogra
BOFILO / BOFILINO Genro / Nora
BOFRATO / BOFRATINO Cunhado / Cunhada
Esti Como (= ser ou estar) um verbo especial, chamado verbo de ligao ele no indica ao, mas,
apenas, qualidade ou estado. Por isso ele no pede o acusativo ( Como na frase n. 6) belo.
OBS: Como este verbo no indica ao pode-se at inverter a frase sem alterar o seu sentido bsico (como
mostramos com a frase n. 6.)

Esperanto
Mtodo do prof. Jair Sales
4-a Leciono
LA PREMIO

Leno kaj Lila loas en Eropo.


Nun ili volas vojai al pluraj landoj.
Pro la prelego, Leno us gainis interesan premion de la klubo.
LILA: - Kion vi gajnis?
LENO: - Mi gajnis vojaon al
Brazilo por du
personoj...
LILA: - Gratulon!...
LENO: - u vi povos iri kun
mi?
LILA: - Mi esperas, ke jes!
LENO: - Bonegue!... is
revido!
LILA: - is!...

RESPONDU
Studo por respondi sem konsulto al la teksto.

1 Kie loas Leno kaj Lila?


- Ili loas en Eropo.
2 Kien ili volas vojai?
- Al pluraj landoj.
3 Kion Leno gajnis?
- Li gajnis interesan premion.
4 Kial li gajnis la premion?
- ar li faris prelegon.
5 Kion la klubo donis?
- i donis vojaon al Brazilo.

VORTARETO
PREMIO [pre-mi-o] prmio
LOI [ldji] morar
LOAS [ldjas]
Eropo [eurpo] Europa
En Eropo na Europa
Lit.: Em Europa (*)
VOLI [vli] querer
VOLAS [vlas] quero, quer, etc
PLURAJ [plrai] vrios
PRO por (=por causa de:);
PRO LA PRELEGO Por causa da palestra (ou
Pela palestra)
US [jus] h pouco( ou recentemente)
GAJNI [gini] ganhar; GAJNIS [ginis]
ganhei, ganhou, etc.
LENO US GAJNIS Leno acabou de ganhar
(lit.: Leno h pouco ganhou.)
INTERESAN [interssan] interessante (no
acusativo)
PREMION [prem-on] Prmio (no acusativo)
DE de; DE L do, da, dos, das.
VOJAO [voidjo] viagem
VOJAGON [voidjon] no acusativo
BRAZILO Brasil; Al BRASILO ao Brasil
(Lit.: A brasil)
POR para (em benefcio de
DU dois/ duas
PERSONO [persno] pessoa
PERSONOJ [persnoi] pessoas
POVI [pvi] poder
POVOS [pvos] poderei, poder, etc
IRI [ri] ir (locomover-se)
ESPERI [espri] esperar
ESPERAS [espras] espero, esperas, etc
KE que conjuno
BONEGUE [bongue] timo
IS REVIDO! [djis revdo] At a vista!
is - At (ou tchau!)
KIE [qu-e] onde; KIEN aonde (=para onde)
acusativo de direo
KIAL [k-al] por que (em perguntas)
AR [tchar] porque (em respostas)
DONI [d-ni] dar; DONIS [d-nis] dei, deu, etc
(*) OBS: Em Esperanto evita-se, em geral, o uso do
artigo definido (la) antes de nomes prprios de
pessoas e lugares.

1 ACUSATIVO DE DIREO Normalmente no vai para o Acusativo uma palavra precedida de


preposio (pois se a palavra est regida de preposio, ela no Objeto Direto, Mas, poderamos dizer um
Complemento Preposicionado). Ex.: La birdo flugas en la ambro O pssaro voa no quarto (isto : O
pssaro voa dentro do quarto). Pode-se, porm, usar o Acusativo, mesmo aps uma preposio, quando se
quer indicar movimento em direo a um alvo. Ex.: La birdo flugas en la ambron - O pssaro voa para
dentro do quarto.
OBS: Este uso do acusativo , relativamente, pouco freqente.
2 OMISSO DE PREPOSIO Este o terceiro e ltimo emprego normal do Acusativo, sendo tambm
de pouca freqncia. Acontece que: (A exemplo do que ocorre em portugus e vrias outras lnguas) pode-se,
as vezes, omitir uma preposio que se considere desnecessria compreenso da frase. Em Esperanto
porm, essa omisso da preposio deve ser compensada com o emprego do Acusativo. Ex.: Mi laboras dum
la tuta tago Eu trabalho durante o dia todo. Sem a preposio DUM (=durante) teremos: Mi laboras la
tutan tagon- Eu trabalho o dia todo.
3 MAL Prefixo para Antnimos. Exs.: BONA bom, boa; MALBONA mau, m; VARMA quente;
MALVARMA frio, fria; LUMO luz; MALLUMO escurido; etc.
4 EJ Sufixo que serve para indicar umlugar relacionado com a raiz da palavra. Exs.: LERNI aprender;
LERNEJO escola, (isto : lugar onde se aprende); BANI banhar, BANEJO banheiro, (isto :lugar
onde se toma banho); BOVO boi, BOVEJO curral (isto : lugar onde fica preso o boi) etc:

Chave-teste
O Prmio
Leno e Lila moram na Europa.
Agora eles querem viajar a vrios pases.
Por causa da palestra, Leno acabou de ganhar um prmio interessante do clube.
LILA: - O que voc ganhou?
LENO: - eu ganhei uma viagem ao Brasil
para duas pessoas...
LILA: - Parabns!...

LENO: - Voc poder ir comigo?


LILA: - Eu espero que sim!
LENO: - timo!... At a vista!
LILA: - At!...

RESPONDA
1 Onde moram Leno e Lila?
- Eles moram na Europa.
2 Aonde eles querem viajar?
- A vrios pases.
3 O que Leno ganhou?
- Ele ganhou um prmio interessante.
4 Por que ele ganhou o prmio?
- Porque ele fez uma palestra.
5 O que o clube deu?
- Ele deu uma viagem ao Brasil

Esperanto
Mtodo do prof. Jair Sales
5-a Leciono
AVENTURO
Em Brazilo estas nova amiko de Leno, kiu nomias Karlo.
Hiera Leno skribis al li, informante pri la vojao.
Hodia Leno sendis plurajn fotojn.
LILA:

- Vi havas novan amikon em


Brazilo... u ne?

LENO: - Jes!... Mia nova amiko


nomias karlo... sed mi konas
lin nur per letero. Li atendos
min en la flug-haveno.
LILA:

- Felie niaj gepatroj


konsentis pri nia
aventuro!...

LENO: - Jes!... Balda ni vojaos!...


LILA: - Mi esperas, ke jes!
LENO: - Bonegue!... is
revido!
LILA: - is!...

RESPONDU
Studo por respondi sem konsulto al la teksto.

1 Kiuj vojaos al Brazilo?


- Leno kaj Lila.
2 Kian ili vojaos?
- Balda.
3 El kie Karlo estas?
- Li estas el Brazilo.
4 Kies amiko Karlo estas?
- Li estas amiko de Leno.
5 Kion da fotoj Leno sendis?
- Li sendis plurajn fotojn.

VORTARETO
AVENTURO aventura
ESTI ser, estar; ou haver.
NOVA [Nva] novo /a
AMIKO amigo; AMIKINO amiga
KIU quem (= qual pessoa); ou: que (= qual; ou o
qual, a qual)
KIU NOMIAS que se chama
HIERA [hirau] ontem
SKRIBI escrever
AL LI - lhe (ou: a ele)
INFORMI informar; INFORMANTE informando
HODIA [hodau] hoje
SENDI enviar
PLURAJ vrios /as PLURAJN [plrain] - no
acusativo, plural
HAVI [hvi] Ter
U NE? no ?
MIA meu, minha
Koni conhecer
LI ele LIN o (pron. oblquo)
NUR s, (somente, apenas)
PER por (por meio de)
LETERO [letro] carta
ATENDI esperar(=aguerdar)
NI ns; NIN nos (pron. oblcuo)
FLUG-HAVENO [flug-havno] aeroporto
FELIA [feltcha] feliz; FELIE [feltche]
felizmente
NIA nosso /a; NIAJ [nai] nossos / as
PATRO pai; PATRINO me; GEPATROJ pais
KONSENTI concordar, consentir.
KONSENTI PRI concordar com (lit. concordar
sobre)
BALDA [bldau] breve, em breve
KIUJ [k-ui] quem (=quais pessoas), ou: que (=
quais; ou: os quais as quais)
EL [l] de (= de dentro de
EL KIE - de onde
KIAM [k-am] quando
KIES [k-es] de quem; ou: cujo / a, cujos / as
KIES AMIKO Amigo de quem
KIOM [k-om] quanto /a., quanto /as
DA de (indicando quantidade); KION DA FOTOJ
quantas fotos (lit: quanto de fotos)

1 SUBJUNTIVO Em Esperanto no h terminaes especiais para o subjuntivo. Assim, para expressar o


nosso Presente do Subjuntivo, usa-se o imperativo (terminao U), precedido da conjuno Ke (=
que). Ex.: Karlo volas, ke mi studu Carlos quer que eu estude.

Para expressar o nosso Futuro do Subjuntivo, usa-se o prprio Futuro Simples (terminao OS)
precedido de uma conjuno adequada, como SE (= se) ou KIAM (= quando). Ex.: Se mi volus mi
irus Se eu quiser, eu irei (Lit: Se eu quererei, eu irei); Kiam mi studos, mi lernos - Quando eu estudar,
eu aprenderei Lit.: (Quando eu estudarei, eu aprenderei).
E para expressar o nosso Imperfeito do Subjuntivo, usa - se o Condicional (terminao US), precedido
de uma conjuno adequada, como SE (= se). Ex.: Se mi povus, mi studos Se eu pudesse, eu estudaria
(Lit.: Se eu poderia eu estudaria).
2 PALAVRAS COMPOSTAS As palavras compostas so formadas pela reunio de duas ou mais
rases, colocando-se a raiz principal no fim. Exs.: FLUG-HAVENO (= haveno de flugo) Aeroporto (lit:
Porto de vo); ALILANDA (= de alia lando) estrangeiro /a (Lit.: De outro pas); - FORIRI (= iri
for) ir embora (Lit.: ir para longe); etc.
3 EC / A O sufixo EC indica a qualidade ou estado, correspondendo, freqentemente, aos nossos
sufixos idade e eza (ou outros equivalentes).
Exs.: HONESTA honesto; HONESTECO honestidade; BELA belo; BELECO beleza (isto :
qualidade de quem belo); BLANKA branco; BLANKECO brancura; etc.
E o sufixo A indica uma coisa. Exs.:
4 EJ Sufixo que

Chave-teste
Aventura
No Brasil h um novo amigo de Leno, que se chama Carlos.
Ontenm Leno escreveu-lhe, informando sobre a viagem.
Hoje Leno enviou vrias fotos.

LILA: - Voc tem um novo amigo no


Brasil, no ?
LENO: - Sim, meu novo amigo chama-se
Carlos... Mas eu o conheo s por carta.
Ele nos esperar no aeroporto...
LILA: - Felizmente nossos pais
concordaram com nossa aventura!...
LENO: - Sim!... Em breve ns
viajaremos!...

RESPONDA
1 Quem viajar ao Brasil?
- Leno e Lila.
2 Quando eles viajaro?
- Em breve.
3 De onde Carlos ?
- Ele do Brasil.
4 De quem Carlos amigo?
- Ele amigo de Leno.
5 Quantas fotos Leno Enviou?
- Ele enviou vrias fotos.

Enriquecendo o vocabulrio:
Bairro Kvartalo

Distante - Malproksima

Eu moro em um bairro distante.


E relembrando o acusativo...

Mi loas en malproxima kvartalo

Eu amo voc!
Mi amas vin
No esperanto usa - se marcar com um n o objeto direto Acusativo aquele que sofra a ao do verbo.
Quem ama, ama a algum La leono vidas la knabon O leo v o garoto La leonon vidas la knabo agora
o Leo foi visto pelo garoto.
Vidas la knabo la leonon
O artigo
Leo sujeito
V verbo ver (pede complemento) ento, leva acusativo...
O garoto Objeto direto la knabon _ pois quem sofre a ao do verbo o garoto.
Os verbos que no necessitam de complemento no levam acusativo.
Ex.: Eu fui cristo.
Mi estis kristano - no est em acusativivo o verbo ser no o pede.

Quem porventura no entendeu, s dizer... e-mail direto para

aurelio.pinto@terra.com.br

Vous aimerez peut-être aussi