chng 5

mng, tr, m v gi
5.1. Gii thiu chung
Cc quy nh chung v thit k mng cho m tr cu ca AASHTO
c nhiu im gn tng t vi quy trnh hin hnh Vit nam, nhng cng
quy nh c th th c nhiu im khc bit. Ti liu AASHTO cp
n cc loi mng nng, mng cc ng v mng cc khoan.
Mt s im quy nh chung cn ch l :
- Chn loi mng phi cn c v nh gi ln v phng ca ti
trng, chiu su tng t chu lc ph hp, du hiu v l lt trong qu
kh, kh nng hang cast xut hin bn di, kh nng xi mn, trng n,
kh nng thi cng d dng v gim chi ph xy dng.
- Kh nng chu ti ca mng phi thch hp vi yu cu. ln
cho php v n nh chung cho php phi c ly c xt n c
im ca cc mi dc tip gip vi mng. Mc bin dng kt cu cho
php c khng ch tu theo kiu loi v chiu di nhp ca kt cu bn
trn.
- Phi xt k cc iu kin a cht v mi trng c nh hng n
mng. Xem bng 4.2.3A Quy trnh AASHTO v danh mc cc nghin cu
c bit.
5.2. Kho st a k thut
Ngi thit k ra cc yu cu v thm d kho st v th nghim
a k thut tu theo ni dung n v sao cho ph hp iu kin a
cht cng trnh.
Tuy nhin vn phi tun theo cc yu cu ti thiu v nhng vn
cn kho st sau y :
1) Cc tng lp ( su, chiu dy, s bin i, nhn dng t,
phn loi, cng ct, tnh nn ln.
cng, kh nng thm nc, kh nng dn n hoc st n ...
2) Cc tng (chiu su , nhn dng v phn loi, cht lng nh
tnh trng bn chc, cng, th nt, sc chng phong ha, chng ho
tan, kh nng trng n.)
3) Cao mc nc ngm
4) Cao mt t
5) Cc vn cn xem xt c bit

164

Nht k kho st thm d phi ghi r :

- M t cc tng t
- Sc chng m xuyn i vi t (v d SPT hoc qc) vic bao
bc mu th v RQD i vi cc tng
- Thit b v phng php khoan, vic s dng va xt khoan, loi
du SPT (ngha l loi an ton, in t, thu lc) hoc chng xuyn (c
kh hay dng in)
- Cc iu kin bt thng di t nh p lc nc ngm, tng ln
hoc cc hang ng
Trong mc ny cn quy nh chiu su, quy m ca vic thm d,
cc th nghim tin hnh trong phng th nghim thm d hay nghin cu
v xo mn.
5.3 Mng
5.3.1. Mng m rng (mng nng)
Trong mc ny c cp n cc vn sau :
1) Phm vi p dng loi mng ny ( thit k cc mng n l,
mng nhiu ct tr hoc tng, mng trong nn p, mng nm trong
cc phn mi dc ca nn p...)
2) La chn tnh cht ca t v
3) Xc nh chiu su t mng
4) Neo
5) Thit k a k thut trn t bao gm cc vn kh nng
chu lc nn, ln, n nh ng ca t.
6) Thit k a k thut trn
7) n nh chung
8) Thit k ng lc/ ng t
9) Thit k kt cu
y gii thiu chi tit mt s vn c lin quan n thit k
mng nh la chn tnh cht ca t v , kh nng chu lc nn,
ln...
* La chn tnh cht ca t : Phi da trn cc kt qu th
nghim ti hin trng v/hoc trong phng th nghim tnh n nh
v ln ca mng.
* si t mng: Phi tho mn sc chu nn thch hp, chn
su v chiu rng thm ti thiu, bo v chng xi.
* Kh nng chu lc nn
Kh nng chu lc nn cho php xc nh nh sau :
qult

165

qall = -------FS
Trong qult l kh nng chu lc nn cc hn
FS l h s an ton (ti thiu c gi tr bng3)
+ i vi cc b mng lin tc (chiu di mng ln hn 5 ln chiu
rng mng) kh nng chu lc nn cc hn xc nh bng biu thc (4.4.71-1)
qult = C Nc + 0.5 .B.N + q.Nq
Trong :
C : Lc dnh kt ca t (Ksf)
q : Ap lc gia ti trc hu hiu ti y mng
: Tng trng lng n v ca t hoc (Kcf)
: B rng ca mng (ft)
Nc, N , Nq : Cc h s kh nng chu lc nn da trn gi tr lc
ni ma st ca
t mng (tra bng 4.4.7.1A Quy trnh AASHTO)
+ Khi xt n nh hng ca hnh dng mng, dc mt t,
nghing ca mng v ti trng nghing ngi ta a vo cc h s
nghing mt y bc, b , bq, h s hnh dng mng s c , s , sq v cc h s
nghing ca ti trng ic,i ,iq
qult = C.Nc sc bc ic + 0,5 .N .s b i + qNq.sq.iq
(4.4.7.1.1-1)
Cc h s k trn c hng dn xc nh c th.
* ln:
Tng ln St c xc nh bng biu thc:
St = Se + Sc + S s
Trong :
Se - ln n hi c xc nh bng cch dng tnh ti trong
thn h s, cng vi thnh phn ca h ti v lc xung kch khng nhn
h s c gi nh truyn ti cao y mng.
Sc; Ss+ - ln c kt v ln th cp xc nh bng cch
ch s dng ton b tnh ti khng nhn h s.
* Thit k kt cu:
Mng phi c xem xt chui tc ng ca cc lc hng xung di do
cc ti trng cng tc dng ln nhau c chng li bi p lc hng ln trn do
cc vt liu nn tc ng v p lc ny c phn phi trn din tch ca
mng tu theo lch tm ca hp lc cc lc hng xung di. Khi di
mng dng cc cc, phn lc hng ln trn ca nn mng phi c xem
nh l mt lot cc ti trng tp trung t ti cc tim cc, mi cc c gi
nh l chu mt phn ca tng ti trng mng.
Khi mt mng n c mt ct, tr hoc trng mng
phi gi nh lm vic nh mt dm hng. Khi mng nhiu hn mt

166

ct, tr hoc tng, th tm bn mng phi c thit k theo cc iu

kin thc t v tnh lin tc v cng bc.
Tnh ton m men hoc chi lc ct phi tin hnh tit din nguy
him quy nh cho tng loi. Vic phn b ct thp hoc trin khai chiu
di ct thp phi theo quy nh ca cc mc .
Trong quy trnh cn cp n vn truyn lc ti ct v
tnh ton mng b tng khng ct thp.
5.3.2. Mng cc:
Trong phn ny gii thiu 2 loi: Mng cc ng v mng cc khoan.
5.3.2.1. Cc ng
5.3.2.1.1. Gii thiu chung:
+ Cc c th c dng khi mng khng th xy trn , khi
khng th dng mng nng.
+ Vt liu dng lm cc c th l thp, g, b tng hoc t hp cc
vt liu. Cc c th bng tit din thp kt cu, ng thp, b tng c
sn, b tng c ti ch b tng ng sut trc.
+ Chiu su ng cc ( Phn cc nm trong t) phi c xc nh
da trn kh nng chu ti trng thng ng v ti trng ngang ca c cc
v t bn di. Ni chung chiu su ng cc bt k trng hp no cng
khng c nh hn 10ft (3m) trong t dnh, rn chc hoc vt liu ht
cht v khng nh hn 20ft (6m) trong t dnh mm hoc vt liu ti
xp. ni chiu su ti t cht ch hoc nh hn 10ft (3m) nn xt
dng loi mng m rng (mng nng).
Cc cc dng cho tr cu hoc cc gin cc phi p ng cc yu cu
trn, ngoi ra tr khi ng ti chi, chiu di phn cc nm trong
t khng t hn 1/3 chiu di phn cc t do.
+ Cc th: Phi xt n cc th cho mi n nguyn kt cu h tng
(xem iu 4.1.1Quy trnh AASHTO) nh ngha v n nguyn kt cu
h tng) xc nh cc c trng ng cc, nh gi kh nng cc thep
chiu su v xc nh chiu di cc t hng ca nh thu.
Cc c th th bng cch cht ti tnh, hoctin hnh cc nghin cu
v kh nng ng cc, hoc kt hp cc cch da trn s hiu bit cc
iu kin di t. CC th tng s lng cc th cn thit trong iu kin
di t khng ng u.
Khng cn th cc khi c kinh nghim trc y vi cng mt loi
cc v cng kh nng cc hn ca cc trong cc iu kin t tng t.
5.3.2.1.2. Cc loi cc:
Cc loi cc gm c:
- Cc ma st
- Cc chng

167

- T hp cc ma st v cc chng
- Cc xin
5.3.2.1.3.Tnh ton thit k cc:
a/ Chn cc c tnh ca t, :
Cc c tnh ca t, cn phi xc nh bit cc c trng
v cng v tnh nn ln ca t nn trong thit k cc ng. Xem
iu 4.3 v cc hng dn i vi vic kho st, thm d di mt t c
c cc c tnh ca t v .
b/ Chn kh nng chi ti thit k ca cc:
Kh nng chi ti thit k ca cc l ti trng ti a m cc phi
chu vi chuyn v chp nhn c. Khi xc nh kh nng chi ti thit k
ca cc vn phi xt:
+ Kh nng chi ti cc hn ca t.
+ Kh nng chi ti kt cu ca tit din cc.
Kh nng chi ti , dc trc thit k cho php Qall c xc nh nh sau:
Qall
Qall= -------FS
Trong :
Qall = Qs + QT - Kh nng cc hn ca cc (K)
Qs - Lc khng cc hn thm cc (K)
QT - lc khng cc hn mi cc (K)
FS - H s an ton (khng th nguyn) xem mc 4.5.6.2 Quy
trnh AASHTO.
Trong mc ny c gii thiu cc yu t nh hng n kh nng chi
ti dc trc, kh nng chi ti trong dc trc trong t dnh, t khng
dnh v trn .
c/ ln:
Phi c tnh ln ca cc cc v nhm cc chi ti trng dc trc vi
cc ti trng cho php. C th s dng cc phn tch n hi, cc k thut
truyn ti trng v hoc phn t hu hn (v d Vesie, 1977 hoc Poulos
v Davis , 1980). ln ca cc hoc nhm cc khng c vt qu cc gii
hn chuyn v cho php ca kt cu.
d/ Cc vn khc:
Xem cc hng mc di y:
- Ti trng cc trong nhm
Mc 4.5.6.4 Quy trnh AASHTO
- Ti trng bn truyn vo cc trong mc 4.5.6.5 Quy trnh AASHTO
- Ti trng nng tc dng ln cc (nhm cc) mc 4.5.6.6 Quy trnh
AASHTO
- Chuyn v thng ng ca t mc 4.5.6.7 Quy trnh AASHTO
- Thit k ng/ng t mc 4.5.6.8 Quy trnh AASHTO

168

e/ Thit k kh nng chi ti ca kt cu cc:

Cc phi c thit k nh cc cu kin kt cu c kh nng chu mt
cc an ton tt cat cc ti trng t ln chng do kt cu hoc do t
xung quanh. i vi phn cc khng kh hoc nc hoc trong t khng c
kh nng to ra lc chng bn thch hp trn sut chiu di cc chng
on, phi p dng cc quy trnh thit k kt cu i vi cc kt cu chu
nn ca cc chng 8,9,10 v 13 tr: Cc cc g phi thit k theo iu
13.3 Quy trnh AASHTO dng cc ng sut n v cho php cho trong
iu 13.2 i vi g x v trong bng 4.4.7.3A Quy trnh AASHTO
+ ng sut cho php trong cc (xem iu 4.5.7.3 Quy trnh
AASHTO)
C quy nh i vi cc thp nh hnh, cc ng thp khng nhi,
ng thp nhi b tng, cc b tng c sn, b tng ng sut trc, cc g
trn (v d : i vi cc b tng c sn, ng sut cho php ln nht khng
c vt qu 0,33 f'c trn tng din tch mt ct ngang ca b tng).
+ iu chnh tit din ngang i vi n mn (iu 4.5.7.4 Quy trnh
AASHTO)
+ Xi (xem iu 4.5.7.5 (Quy trnh AASHTO)
f/ Vn chng n mn v mi mn cc (xem iu 4.5.8 Quy trnh
AASHTO)
g/ Phn tch phng trnh sng (iu 4.5.9 Quy trnh AASHTO)
h/ Kim chng ng lc hc :
p dng i vi cc ng trong cc iu kin di mt t kh khn
nh t c cc vt chng ngi v cc tng ln ( m ci) hoc mt mt
gc rt dc nh gi s ph hp vi kh nng kt cu ca cc. Cng
c th xt n vic kim chng ng lc hc kim tra kh nng a
k thut khi quy m n hoc cc hn ch khc cn tr vic th ti trng
tnh.
i/ ng sut ng cc ln nht cho php:
ng sut ng cc ln nht cho php trong vt liu cc i vi cc cc
u khng c vt qu cc gii hn sau y:
+ Cc thp: 0,9Fy (nn) 0,9Fy (ko)
Trong : Fy - Cng chy ca thp (Ksi)
+ Cc b tng : 0,85 f'c (nn) 0,7 Fy ca ct thp (ko)
F'c - Cng nn ca b tng (Ksi)
+ Cc b tng ng sut trc: 0,85 f'c - fpe (nn)
Mi trng bnh thng: f'c + fpe (ko)
Mi trng n mn nghin trng: fpe (ko)
fpe - ng sut nn ca b tng do to ng sut trc sau mi tn
tht (Ksi)

169

+ Cc g: 3r (nn) Trong : r - ng sut cho php (K si)

3a (ko)
Cc ng sut ng cc c th c nh gi bng cch tin hnh
phn tch phng trnh sng hoc bng kim chng ng lc hc ca lc
v gia tc u cc trong lc ng cc.
k/ Khong cch , khong trng v chn su: ( iu4.5.15 Quy
trnh AASHTO)
- Khong cch tim ti tim cc phi ln hn cc tr s 2ft 6in v 2,5 ng knh/b rng.
- Khong cch ca mt cnh cc ti mp gn nht ca mng cc
khng c nh hn 9 in (23cm)
- Cc u cc phi ngp su vo trong b tng , mi cc khng t
hn 12 in (30,5cm) sau khi ph b mi vt liu b h hi, nhng trong trng
hp c bit c th gim ti 6 in (15cm)
- Khi c ti ch mt dm b tng ct thp v dng nh mt dm m
bi cc cc, lp ph b tng ti cc cnh ca cc ti thiu phi l 6 in (
15cm). Cc phi m vo trong m t nht 6inv ti thiu l 9 in
(23cm), tuy nhin cc cc b tng c th m su vo trong m cc mt
on nh hn nu ct thp cc m vo to ra mt lc dnh bm
thch ng.
l/ Cc yu cu i vi cc b tng c sn (iu 4.5.16 Quy trnh
AASHTO)
m/ Cc yu cu i vi cc b tng c ti ch (iu 4.5.17 Quy trnh
AASHTO)
n/ Cc yu cu i vi cc thp ch H (iu 4.5.18 Quy trnh
AASHTO)
o/ Cc yu cu i vi cc ng thp khng nhi (iu 4.5.19 Quy
trnh AASHTO)
p/ Cc yu cu i vi cc b tng ct thp ng sut trc (iu 4.5.20
Quy trnh AASHTO)
q/ Cc yu cu i vi cc g (iu 4.5.21 Quy trnh AASHTO)
5.3.2.2. Cc khoan: (xem iu 4.6 Quy trnh AASHTO)
5.3.2.2.1. Gii thiu chung:
- Cc quy nh phn ny phi p dng cho vic thit k cc cc
khoan trong t hoc ko di xuyn qua t ti hoc vo trong
chi ti trng dc trc v ti trng bn.
- Phm vi p dng: Cc khoan c th s dng khi khng th xy dng
mn m rng (mng nng) hoc cc ng (l do kinh t hay tr ngi trong
vic ng cc). Cc khoan c th c dng thay cho mng m rng bo
v chng xi hoc dng chng li cc ti trng bn ln hoc lc nng ln
khi bin dng cho php c tr s nh.

170

- Vt liu: Cc khoan phi bng b tng c ti ch v c th gm c

ct thp thanh ch g, tit din thp kt cu v/hoc vch thp vnh cu
theo yu cu ca thit k. Vt liu phi tun theo cc quy nh ca bn
tiu chun ny.
- Thi cng: Cc khoan c th c thi cng bng phng php kh, c
ng vch hay phng php t, cng nh phng php hn hp. Trong mi trng
hp, cng tc to l b tng v mi mt khc trong khi thi cng cc phi
tun th theo cc iu khon trong tiu chun ny.
- Chiu su cc khoan trong t c xc nh da trn cc kh nng
chu ti thng ng v ngang ca c kt cu cc v t.
- ng knh cc: Vi cc cc c y ngm vo yu cu c ng vch
xuyn qua cc lp t b trn, ng knh hc khoan t nht phi nh
hn ng knh trong ca ng vch l 6 in (15cm) c th a vo v rt
dng c khoan ra khi ng vch c d dng.
Vi cc cc c y ngm vo khng cn c ng vch qua cc lp
t b trn, ng knh hc khoan c th bng ng knh thn cc qua lp
t.
- Cc xin: Khng nn dng cc xin tng kh nng chu lc ngang
ca mng do kh thi cng v gi cao. Thay vo , vn cn xem xt
u tin l tng ng knh thn cc t c kh nng chu lc ngang
cn thit.
- Cc khoan qua nn t p phi ko di t nht 10ft(3m) vo
trong t nguyn th, tr khi gp gc hoc lp c th chu lc tt
mt su nh hn.
5.3.2.2.2. Chn cc tnh cht ca t v : (iu 4.6.4 Quy trnh
AASHTO)
Cn phi c cc tnh cht ca t c quyt nh cc c trng
cng v tnh nn ln ca cc t nn thit k cc khoan.
- Cc gi tr quy c i vi cc p lc chu lc cho php trn t v
ch c tnh hng dn thit k s b hoc thit k cc kt cu tm
thi.
- Cc phn tch n nh v ln ca mng i vi thit k
cui cng phi tin hnh vi cc tnh cht ca t v da trn cc kt
qu th nghim hin trng v/hoc trong phng th nghim.
5.3.2.2.3. Thit k a k thut:
Cc khoan c thit k cc ti trng thit k vi kh nng chu
lc nn v kh nng chu lc kt cu thch hp v vi cc ln cho php
ph hp vi cc iu 4.6.5 v 4.6.6 Quy trnh AASHTO. Ngoi ra phi nh
gi s phn ng ca cc khoan chu cc ti trng ng t v ng lc,
cc vt liu v cc theo cc iu tng ng 4.4.7.3 ( n nh ng
ca t) v 4.6.5.7 Quy trnh AASHTO

171

Vic thit k cc khoan phi da trn cc nguyn tc ng sut khai

thc bng cch dng cc ti trng cc i khng nhn h s rt ra t cc
tnh ton tnh ti v hot ti t cc kt cu bn trn, kt cu h tng, t
(ngha l t dc) gi v xe c. C th xc nh cc ti trng dc trc v
ti trng ngang cho php bng cc phng php gii tch ring.
Cc phng php trnh by y xc nh kh nng ti trng
dc trc gi nh ca cc cc khoan c tit din ngang ng u, c
tuyn thng ng, ti trng dc trc ng tm v mt mt t tng
i nm ngang. nh hng ca mt y m rng, tc dng nhm v mt
t nghing c gii quyt ring.
a/ Ti trng dc trc lm vic hoc cho php Qall xc nh theo biu
thc di:
Qall = Qult/FS
Trong :
Qult - Kh nng chu ti dc trc cc hn ca cc khoan i vi ti
trng nn v nng
c xc nh tng ng theo:
Qult = Qs +Qt -W
Qult 0,7 Qs + W
Qs - Lc khng cc hn mt b trong t (K) xem iu 4.6.5.1.1. v
4.6.5.1.2 Quy trnh
AASHTO.
QT - Lc khng cc hn mi cc trong t (K) xem iu 4.6.5.1.3. v
4.6.5.1.4 Quy
trnh AASHTO.
W - Trng lng cc
FS - H s an ton
i vi cc khoan trong t hoc ngm trong hc o FS=2 khi vic
thit k da trn cc kt qu th nghim ti trng ti hin trng, nu
khng th FS=2,5. Cc h s an ton ti thiu l da trn mc bnh th ng ca cng tc kim tra cht lng hin trng khi thi cng cc, nu khng
m bo c mc kim tra cht lng bnh thng th phi dng cc h
s an ton cao hn.
* Cc yu t nh hng n kh nng chu ti trng dc trc trong
t (iu 4.6.5.2 Quy trnh AASHTO)
- Phn lp t v cng t thay i theo chiu su.
- Nc ngm
- y m rng
- Tc dng nhm
- Chuyn v thng ng ca t.
- Phng php thi cng.,
b/ Kh nng chu ti dc trc trong :

172

Cc khoan c chn trong hc khoan hn ch cc chuyn v

dc trc, tng kh nng chu ti v/hoc to ra s c nh chng li ti
trng ngang.
- Lc khng cc hn mt bn QSR xem iu 4.6.5.3.1 Quy trnh
AASHTO.
- Lc khng cc hn mi cc Q TR xem iu 4.6.5.3.2 Quy trnh
AASHTO.
+ Cc yu t nh hng n kh nng chu ti dc trc trong xem
iu 4.6.5.3.3 Quy trnh AASHTO.
c/ Bin dng ca cc chu ti dc trc: (iu 4.6.5.5 Quy trnh
AASHTO)
ln ca cc cc chu ti trng dc trc khi khai thc hoc cc ti
trng cho php phi c tnh bng cc phng php n hi hoc phn tch
truyn ti trng. Trong phn ln trng hp, c th dng phn tch n hi
cho vic thit k vi iu kin cc mc ng sut trong cc khoan l va
phi so vi Qult. Khi mc ng sut cao, cn xem xt n cc phng
php truyn ti trng.
- Cc khoan trong t (iu 4.6.5.5.1 Quy trnh AASHTO)
- Cc ngm trong hc khoan (iu 4.6.5.5.2 Quy trnh AASHTO)
- Chuyn v cho php ( iu 4.6.5.5.3 Quy trnh AASHTO)
d/ Ti trng ngang (iu 4.6.5.6 Quy trnh AASHTO)
5.3.2.2.4. Thit k kt cu v cc kch thc chung ca cc:
a/ Tng qut: Cc khoan phi thit k m bo c cc khong b
gy hoc b mt kh nng khai thc do c ng sut v/hoc bin dng qu
ln. Cc phi c thit k chng li s ph hu theo cc phng php c
th p dng c trnh by trong chng 8.
Tt c cc cc phi c nh c vi s gia tng 6in(15cm) s vi mt ng knh cc ti thiu l 18 in (45,72cm). ng knh cc cc c hc phi
c nh c ln hn ng knh hc t nht 6 in (15cm). ng knh ca
ct tr c cc phi nh hn ng knh thn cc B (ft)
b/ B tr ct thp (xem iu 4.6.6.2 Quy trnh AASHTO)
-Khong cch ct thp dc
(iu
4.6.6.2.1
Quy
trnh
AASHTO)
- Mi ni
(iu 4.6.6.2.2 Quy trnh AASHTO)
- Ct thp ngang
(iu 4.6.6.2.3 Quy trnh AASHTO)
- ng sut cu lp
(iu
4.6.6.2.4
Quy
trnh
AASHTO)
- Lp ph bo v ct thp
(iu
4.6.6.2.5
Quy
trnh
AASHTO)
- Ct thp chn vo kt cu b trn
(iu 4.6.6.2.6 Quy trnh
AASHTO)

173

c/ y m rng: (iu 4.6.6.3 Quy trnh AASHTO)

d/ Khong cch cc t tim ti tim cc (iu 4.6.6.4 Quy trnh
AASHTO) phi bng hoc ln hn 3 ln ng knh thn cc.
5.3.2.2.5. Th nghim ti trng (iu 4.6.7 Quy trnh AASHTO)
Mc ny quy nh cc phng php th ti cc tiu chun chn phng
php th ti v cc vn bn bo co
5.4. Tr
5.4.1. Cc loi tr : (iu 7.3.1Quy trnh AASHTO)
5.4.1.1. Cc tr tng c :
Thng c thit k nh cc ct vi cc lc v m men tc ng i vi
trc yu v nh tr i vi cc lc v m men tc ng i vi trc kho.
Chng c th c khp, ngm hoc t do nh v thng thng ngm
chn. Cc loi ngn, mp thng lm khp chn loi tr cc m men
cao c th pht trin khi ngm. Trc y cc loi thit k khi ln c xem
nh loi trng lc.
5.4.1.2. Cc tr tng i :
Cc thit k mi y gm c cc tng i, cch nhau theo phng xe
chy lm ch gi mt di lin tc ca cc tit din kt cu bn trn l
hnh hp b tng. Cc tng ny hp thnh mt th thng nht vi kt cu
bn trn v cng phi thit k vi cc m men ca kt cu bn trn do hot
ti v cc iu kin xy lp gy ra.
5.4.1.3. Cc tr kiu gi :
Gm c hai hoc nhiu ct cch nhau theo chiu ngang c cc tit
din ngang c khc nhau v loi ny c thit k lm vic nh khung i
vi cc lc tc ng vo trc kho ca tr. Chng thng ngm ti chn tr v
hoc lin kt vi kt cu bn trn hoc c m tr trn nh tr. Ct c th
c trn mt mng m rng hoc trn cc, hoc trn mt thn tng
c, hoc chng c th l cc on ko di ca cc cc ng hoc
khoan nh ln trn mt t thin nhin.
5.4.1.4. Cc tr ct n :
Thng gi l tr "T" hoc tr c u m rng, thng c chn
bi mt mng m rng hoc mng cc, v c th hoc l lin vi
kt cu bn trn, hoc l gi c lp. Tit din ngang ca chng c th
c hnh dng khc nhau v ct c th hnh lng tr hoc loe to hnh
m tr hoc ho hp vi hnh dng tit din ca tit din ngang kt
cu bn trn. Loi tr ny c th trnh cc vn phc tp ca cc gi
xin nu to thnh khung lin vi kt cu bn trn v v ngoi ca chng n
vi kt cu trn lm gim tnh nng n.

174

5.4.2. Bo v tr
Ni no c kh nng xy ra va chm vi xe c hoc thuyn b phi
phn tch tho ng ri ro xc nh mc chng xung kch cn
thit v/hoc h thng bo v thch hp nh lm tng chng va, thit k
mi chng va bo v mt tr, chng xi.
5.4.3. Tr ng (iu 7.4 Quy trnh AASHTO)
5.4.3.1. Vt liu :
Cc tr ng tit din li rng c th bng thp, b tng ct thp hoc
b tng ng sut trc, c tit din ngang chu cc lc v m men
tc ng ln cc cu kin.
5.4.3.2. Hnh dng :
Hnh dng c th nh m t trong iu 7.3.1Quy trnh AASHTO v
v chng c nhc im i vi cc ti trng bn, cc tr ny phi c b dy
vch chu c cc lc v m men i vi mi iu kin chu ti.
Cc hnh dng lng tr c th c sn tng on hoc lm ng sut trc
khi xy lp.
5.5. M (iu 7.5 Quy trnh AASHTO)
5.5.1. Cc loi m
5.5.1.1. M vi :
Cc m vi nm ti hoc gn nh nn ng p vo cu, vi mt
chiu cao tng lng thch nghi vi chiu cao kt cu v cc gi cu
t trn b k gi.
5.5.1.2. M vi mt phn :
Cc m su mt phn nm khong na chiu cao mi dc pha tr c
ca nn ng p vo cu. Tng lng v cc tng cnh cao hn c th gi
vt liu p hoc mi dc nn ng p c th tip tc sau tng lng.
Trong trng hp sau, phi thit k mt tm bn kt cu hoc mt nhp
u cu vt qua khong khng trn mi dc p v phi b tr cc tng che che kn khu vc h. Phi b tr li vo kim tra cho tnh
hung ny.
5.5.1.3. M cao :
Cc m cao nm khong khng trc ca nn ng p vo cu,
hn ch khong trng di kt cu.
5.5.1.4. M lin :
Cc m lin c lin kt cng vi kt cu bn trn v c trn mt
mng m rng hoc mng su c th cho php chuyn ng nm ngang
cn thit.

175

5.5.2. Ti trng : (iu 7.5.2 Quy trnh AASHTO)

Cc m phi c thit k chu cc p lc t nh quy nh trong
iu 7.5.5 v 7.5.6 Quy trnh AASHTO, trng lng m v kt cu bn trn
ca cu, hot ti trn kt cu bn trn hoc t p vo cu, cc lc gi
v cc lc dc khi cc gi quy nh v cc lc dc do ma st hoc lc chng
ct ca cc gi. Thit k phi nghin cu vi mi t hp ca cc lc ny c
th to ra cc tnh hung cht ti nguy him nht. Phi thit k cc m
lin i vi cc lc sinh ra do cc chuyn ng nhit ca kt cu bn trn.
5.5.3. n nh :
Cc m phi thit k vi cc t hp ti trng quy nh trong iu
3.22
* Cc m trn cc mng m rng phi thit k chng li lt
(h s an ton FS > 2) v trt (FS > 1,5). Tnh ti v hot ti c gi nh
phn phi ng u trn chiu di ca m gia cc khe dn n.
* Phi xc nh cc p lc mng cho php v kh nng chu lc ca
cc theo cc iu 4.4 v 4.3 Quy trnh AASHTO
* p lc t do t p tc ng trc m phi b qua
* Ti trng ng t c xt theo iu 3.21Quy trnh AASHTO
* Cc p lc t do vt liu t p tc ng phi tnh theo cc
iu 5.5.2 v 5.6.2 Quy trnh AASHTO
* Tit din ngang ca cc m xy bng hoc b tng thng phi
xc nh kch thc sao cho trnh to ra ng sut ko trong vt liu.
5.5.4. Ct thp chng nhit : (iu 7.5.2.2 Quy trnh AASHTO)
Tr trong cc m trng lc, phi b tr ct thp nm ngang khng nh
hn 1/8 in (0,8 cm2) cho mi ft (30,48cm) chiu cao gn cc b mt l ra
ngoi nu khng c ct thp khc chng li vic to ra cc khe nt do
nhit v co ngt.
5.5.5. Thot nc v lp t : (iu 7.5.2.3 Quy trnh AASHTO)
Vt liu lp sau m phi thot nc t do, bng t khng n v phi
thot nc qua cc l thot vi cc rnh thot nc kiu Php t ti cc khong
cch v cao thch hp. t lp khng c dng t st v bn.
5.5.6. M lin : (iu 7.5.3 Quy trnh AASHTO)
5.5.7. M trn cc tng t gia c bng c gii (iu 7.5.4 Quy
trnh AASHTO)

176

5.5.8. Cc m trn cc h thng khi m uyn c sn ; (iu

7.5.5 Quy trnh AASHTO)
5.5.9. Tng cnh : (iu 7.5.6 Quy trnh AASHTO)
5.5.9.1. Chiu di :
Tng cnh phi c chiu di chn cho m trong phm vi yu
cu v chng li s bo xi ca dng chy. Chiu di tng cnh phi c
tnh ton xut pht t dc ta luy cn thit.
5.5.9.2. Ct thp gia cng ;
Cc thanh ct thp hoc thp hnh thch hp phi t cch nhau
xuyn qua khe ni gia tng cnh v m ging hai kt cu ny vo vi
nhau. Nhng thanh ny phi ko di vo trong khi xy hai u khe ni
vi mt chiu di to ra ng lc neo ca thanh theo yu cu i vi
ct thp v c chiu di khc nhau nhm trnh to ra acs tit din qu ti
c hai pha. Nu khng dng ct thp gia cng, phi lm cc khe ni nhit
v tng cnh phi lin kt vi m bng cc mng kho.
5.6. gi
5.6.1. Gi cao su
5.6.1.1. Tng qut
Mi gi cu bng cao su l mt b phn kt cu c lm mt phn
hoc ton b bng cao su. Mc ch ca gi l truyn cc ti trng v
iu tit cc chuyn v gia cu v kt cu cu. Chng ny bao gm
vic thit k cc tm gi n gin (ch gm c cao su) v cc gi c gia
cng (cc lp ct thp hoc li xen k v cao su dnh kt vi nhau). Khng
cho php dng cc lp cao su dng thon trong cc gi gia cng. Ngoi ct
thp bn trong, cc gi c th c cc tm thp chu ti bn ngoi dnh kt
vi cc lp cao su trn hoc di hoc c hai.
Chng ny gii thiu hai phng php thit k. Cc gi gia cng bng
thp c th thit k bng phng php xc nh trong 14.4.1 hoc phng
php trong 14.4.2 Quy trnh AASHTO. Cc gi gia cng bng li thp hoc
cc tm gi khng c ct thp phi thit k theo 14.4.1Quy trnh AASHTO.
C hai phng php u da trn ti trng s dng v khng yu cu tnh
lc xung kch cng thm v hot ti. Cc vt liu, ch to v t gi phi
theo cc yu cu ca iu 18.2 phn 2 ca bn quy trnh AASHTO.
5.6.1.2. Cc tnh cht ca vt liu
Bng 14.3.1 Quy trnh AASHTO cho cc tnh cht ca cao su vi
cng khc nhau.
cng danh nh 50 c m uyn chng ct
95 - 130 MPa
60
130 - 200 MPa

177

70
200 - 300 MPa
Khi thit k gi phi dng m uyn chng ct 73F
- Nu vt liu c ch r bng m uyn chng ct ca n, gi tr
ny phi dng trong thit k v cc tnh cht khc nh vng t bin 25
nm, vng tc thi c ly t bng 14.3.1Quy trnh AASHTO
- Nu vt liu c quy nh theo cng, m uyn chng ct c
ly theo gi tr trong phm vi ca cng cho trong bng 14.3.1, ly
theo gi tr no an ton nht cho mi b phn thit k. Cc gi tr trung
gian c ly theo ni suy trong mi trng hp.
- Vt liu c m uyn chng ct ln hn 200 psi hoc mt cng
danh nh ln hn 60 khng c s dng cho gi c ct thp.
Trong mi trng hp cng danh nh vt qu 70 hoc m uyn
chng ct vt qu 300 u khng c dng
Khi thit k gi tt c cc a im cn phi c phn loi theo cc
vng nhit A,B,C,D hoc E cn c vo nhit thp nht hoc s ngy
m lin tip ln nht c nhit lun lun thp hn 32F (0C) ly theo
iu kin no khc nghit hn. Khi khng c thng tin chnh xc c th
dng hnh 14.3.1 Quy trnh AASHTO hng dn cho vic la chn vng.
Nhit tng ng A,B,C,D hoc E i vi vng cho.
Bng 14.3.2 Quy trnh AASHTO cho cc vng nhit thp v cc cp
cao su tng ng.
Cc gi phi lm t cao su c cc cp nhit thp nh xc nh trong
iu 18.2 ca phn 2. Cp nh nht ca cao su yu cu cho mi vng nhit
thp c quy nh trong bng 14.3.2 Quy trnh AASHTO. Cc b tr
c bit yu cu trong bng 14.3.2 l t mt c cu trt c hiu qu v
cc thnh phn cu c th chu c cc lc do lc gi pht sinh bng hai ln
lc ct tnh ton hoc cc thnh phn ca cu c th chu c cc lc do
lc gi pht sinh bng bn lu lc ct tnh ton nh xc nh trong iu
14.6 Quy trnh AASHTO
5.6.1.3. Cc phng php thit k gi.
Mc ny gii thiu hai phng php thit k gi
- Phng php A (iu 14.4.1 Quy trnh AASHTO) thit k cc gi c
ct thp, ct li thp hoc khng ct thp.
- Phng php B (iu 14.4.2 Quy trnh AASHTO) thit k tu chn
i vi cc gi c ct tng cng bng thp.
Hai phng php trn u tnh ton
1) ng sut nn < tr s tng ng quy nh ca mi phng php
2) ln do nn < tr s tng ng quy nh ca mi phng php
3) Lc ct : bin dng ct ln nht ca gi phi ly bng bin dng ln
nht c th c ca kt cu tng trn.
Gi phi thit k cho hrr > 2s

178

Trong : hrr - tng b dy ca cc lp cao su gi

s - bin dng do ct ln nht ca gi
4) Gc quay :
Cc bin dng quay xung quanh mi trc phi ly bng gc quay ln
nht c th c gia mt trn v mt y ca gi do lc u chng khng
song song v gc quay u dm phi nh hn cc tr s quy nh cho mi
trng hp.
5) n nh ;
m bo n nh, tng b dy ca gi khng c vt tr s
nh nht quy nh cho mi trng hp
6) Ct gia cng :
Trong mi trng hp thit k phi xc nh ng sut trong ct gia cng v b dy ca ct gia cng phi tho mn cc quy nh cho mi trng
hp.
5.6.1.4. Neo
Nu lc ct thit k H, do bin dng ca gi vt qu mt phn nm
lc nn P ch do tnh ti, gi phi c gi cht chng chuyn ng nm
ngang. Gi khng c php chu lc nng.
5.6.1.5. Cc lc thit k i vi thit k : (iu 14.6 Quy trnh
AASHTO)
Cc lc do gi tc ng ln kt cu h tng l mt hm s ca
cng ca gi v mm ca kt c h tng. Cc lc ln nht do gi tc
ng (i vi mt kt cu h tng cng) c th tnh theo iu 14.6.1 i
vi lc ct v theo iu 14.6.2 i vi m men ca Quy trnh AASHTO.
1) Lc ct : (iu 14.6.1 Quy trnh AASHTO)
Nu t mt c cu trt c hiu qu, H phi ly bng lc ln nht m
c cu c th truyn. Nu khng t c cu trt, lc ct thit k phi ly
khng nh hn H = GA h/hrt trong G l m uyn chng ct ca cao su
73F, A l din tch mt bng ca ton b gi, h l chuyn v nm
ngang ca kt cu h tng ca cu lin quan ti cc iu kin khi gi khng
b bin dng v hrt l tng b dy cao su ca gi.
2) M men : (iu 14.6.2 Quy trnh AASHTO)
M men do mt gi hnh ch nht b un cong gy ra i vi mt
trc song song vi cnh di ca gi phi ly khng nh hn M = 0,5 E c I
TL,x/hrt trong Ec l m uyn nn hu hiu ca cao su, xt n cc
kim ch phnh, Ec = 3G (1+2 k S2) psi, I = W3/12 ; W l kch thc ca
ton b gi ch nht song song vi trc ngang l trc vung gc vi trc dc
cu, TL,x l gc quay do tng ti trng i vi trc ngang.
5.6.2.Gi kiu c v kn bao quanh
5.6.2.1. Gii thiu chung

179

Cc gi kiu c v kn bao quanh c cung cp lm gi quy

nh, gi co gin c hng dn hng v gi co dn khng dn hng theo ch
dn ca h s hp ng. Cc gi phi tu theo s cn thit m c th i
ph vi co dn v nhit, quay, thay i vng v do t bin co ngt
ca cu kin kt cu. Vt liu, vic ch to v lp t gi phi theo iu
18.3 phn 2 ca bn quy nh ny.
5.6.2.2. Thit k : (xem iu 19.2 Quy trnh AASHTO)
5.6.2.3. Hn ch ca gi v kn :
- Cc gi v kn khng cng i vi un trong mt phng ca chng.
- Hn ch kh nng quay. Xem iu 19.2.2.4 Quy trnh AASHTO
- Cc gi v kn khng c dng ln ln vi cc loi gi khc c cc c
trng nn v quay khc nhau di cng mt cu kin.
- Ti trng ti thiu trn mt gi khng c nh hn 20% kh nng ti
trng thit kt thng ng.
5.6.3.Gi a
5.6.3.1. Gii thiu chung :
Cc gi a gm mt b phn kt cu bng polyettherurethane
(a) kp bi cc tm gi thp trn v di. Gi c trang b mt c cu hn
ch ct ngn cn chuyn ng ca a. Cc gi phi i ph thch
ng i vi dn n v co ngt, quay, thay i vng, t bin v co
ngt ca cu kin kt cu.
Cc vt liu, cch ch to v lp t gi phi theo iu 18.3 phn 2
ca bn quy nh ny.
Gi a c cung cp lm gi c nh, gi co dn c hng dn hng
v khng dn hng theo ch nh ca h s hp ng.
5.6.3.2. Thit k (xem iu 20.2 Quy trnh AASHTO)
5.6.3.3. Cc hn ch ca gi a
- Cc gi a khng cng i vi un trong mt phng ca chng
- Gi a khng c dng ln ln vi cc loi gi khc c c trng
quay v nn khc khi nm di cng mt cu kin.
- Khi xy ra lc nng, gi phi trang b b phn nn lc nng nhng
cho php quay trong bt k phng no.

180

181