Vous êtes sur la page 1sur 27

Aje saluga

1. 1. 1
2. 2. de la Riqueza Bayo Editores 2007 Bb Osvaldo OmotobtlALUG rs
de la Riqueza 2 AJ SAj Salug rs
3. 3. 3 Todos los Derechos Reservados 2007 Queda prohibida cualquier forma de
reproduccin, Transmisin o archivo en sistemas recuperables, Sea para uso
privado o pblico por medios mecnicos, Electrnicos, fotocopiadoras, grabaciones
O cualquier otro, total o parcial, Del presente ejemplar, con o sin finalidad de lucro,
Sin la autorizacin expresa del autor.
4. 4. , pues cuenta una historia que Aj distribua las riquezas indiscriminadamente a
todos, y que nadie buscaba a sanyn, el gran hechicero, para nada, pues Aj
cubra las necesidades de todos. sanyn, envidioso, engull que a pesar de ser
ampliamente considerado de sexo femenino, aparece en otras ocasiones con sexo
masculino. Esta dualidad simplemente estara indicando que la Suerte, la Fortuna,
en fin, la Riqueza tampoco tiene sexo. Cuando Aj se considera masculino est
relacionado con sanyn y s que se recibe pero que no se corona en la cabeza
de nadie. Es un rsalug. Es un rsng, representada por un caur gigante que
no puede comprarse en el mercado, sino que debe ser encontrado o recibido como
regalo. En el dnlgn habla en Alfa mji (16-16), donde indica que la persona
debe asentar a Aj Sun y Ss le adoran como divinidad patrona y colocan en
recipientes ostras y dinero para agasajarle. Se le considera una divinidad
caprichosa, voluble e inconstante. Se dice que escoge al azar a quien bendecir y
bonificar, a veces con grandes cantidades de dinero. En algunas variantes, como
en el lado nag, Aj es entregada junto a femenino (aunque en algunos tan
aparece como masculino), relacionado con la salud, la suerte y la riqueza. El agua
de mar que es su morada, participa del simbolismo de la fertilidad, de la
abundancia. La Ostra (por su forma de oreja) es la forma de percibir la palabra y la
perla es la palabra misma. Comerciantes y otras personas que buscan activamente
el dinero en tierras de rs de la Riqueza 4 GENERALIDADES Es un rsAj
Salug rs
5. 5. alug. cultuado en todo el panten africano y en las Amricas por los
babalris y babalw, esos lderes espirituales, cuando se encuentran con
alguien que est pasando por una situacin precaria en la vida, le aconsejan
apropiadamente a la persona que haga el asentamiento de Aj Salug simboliza
para el pueblo yoruba el poder de ganar y obtener dinero para una vida sin
dificultades y con prosperidad extensiva a toda la familia. Es un rs. Encontrar
una madreperla es considerado de buena suerte se le debe colocar un vaso de
aguardiente. Se fuma un tabaco y se sopla con el humo del tabaco. Igual que
cualquier otra divinidad, aunque quiz en mayor medida, exige completa confianza
en sus poderes. La tradicin yoruba cuenta que el sonido que se escucha en las
conchas de mar, no es el murmullo de la olas como decimos en occidente, sino que
se trata del barullo del mercado, que es donde se mueve el dinero. Aj S5 a Aj,
que desapareci de la tierra. Las personas recurrieron a Orunmila, pues no
soportaban vivir bajo el fardo de la necesidad. E If envi a s con una ofrenda

para sanyn, que se constitua de maz bien cocido y condimentado con pimienta,
pero mezclado con picadura de tabaco. sanyn, goloso, comi la refeccin entera,
pensando que era seal de reconocimiento de las personas en relacin a su
importancia, pero el tabaco es un hemtico muy fuerte, e hizo que sanyn
vomitara, vomitara y vomitara hasta devolver a Aj. Slo que Aj ya haba sido
digerido y regres en forma de miniaturas de Aj (monedas, perlas, caures, etc.),
que s pas a controlar, y as naci el dinero, que es distribuido desigualmente
entre las personas. En ocasiones importantes, cuando alguien gasta grandes
cantidades de dinero en tierras yorubas, es usual or el grito Aj O!, lo que implica
que tales gastos son posibles gracias a la bendicin del rs
6. 6. alug. Se Odara * Orunmila * Osanyn * Igb Ori Aquel que no tuviera esos 4
asentamientos amarrados a los r de Aj, con certeza no tendr canalizados para
s los poderes de Aj Salug dentro del culto a If son: * salug es necesario
tener sus 4 fundamentos tambin asentados, para que se consiga alcanzar los
intentos, cambiar el destino, consagrar todo el ritual y lograr el objetivo que es el de
que prospere quien le rinde culto. Los 4 fundamentos necesrios para tener Aj
S de la Riqueza 6 Es un fundamento que pocas casas de santo conocen o rinden
culto, para asentar Aj SAj Salug rs hace necesario an que esos rs
estn dispuestos de la siguiente forma en la amarracin del Ojub: Orunmil al
centro, s Odara a la izquierda, sanyn a la derecha, Igb Ori al frente y el
asentamiento de Aj delante del Igb Ori y abajo, significando el camino de aquella
persona y lo que est en por venir de ella. Despus de un largo ritual de
consagracin de ese Igb Aj Salug, con rezos, cnticos y sacrificios es
entregado entonces a su nuevo seguidor el igb Aj (asentamiento), slo quien
toca, manipula y trata con ese asentamiento es la persona que lo recibi, corriendo
el riesgo de perder todo cuando este rs es cuidado por otra persona que no lo
recibi. Debido a ese tab, no se permite que nadie que no sea de nuestra entera
confianza entre al lugar donde est asentada Aj. Aj Salug vive en una sopera o
pote grande de loza subdividida de caractersticas especiales, es un rs de cosas
frescas y preciosas.
7. 7. 7 Pocas personas lo tienen, debido justamente al gasto que insume asentarlo.
Generalmente babalris, iyalris, babalw, iyanif, apeteb, comerciantes,
personas de gran poder adquisitivo son quienes consiguen asentarlo debido al
costo que tiene asentarle. Aj Salug es considerada en algunas variantes como la
hermana ms joven de Yemoja. Ambas son hijas predilectas de Olokun. Cuando la
inmensidad de las aguas fue creada, Olokun dividi los mares con sus hijas y cada
una rein en una diferente regin del ocano. Aj Salug gan el poder sobre los
mar. Eran nueve hijas de Olokun y por eso se dice que son nueve Yemoja. Olokun
le dio a sus hijas los mares y tambin todo el secreto que hay en ellos. Pero
ninguna de ellas conoce todos los secretos, porque algunos slo estn reservados
al propio Olokun. Aj Salug era, sin embargo, una nia muy curiosa y siempre iba
a espiar por todos los mares. Cuando Olokun sala para el mundo, Aj Salug
haca subir la marea e iba atrs cabalgando sobre las ondas. Iba disfrazada sobre
las olas, en forma de espuma burbujeante. Tan inmenso y atractivo era su brillo
que a veces cegaba a las personas que miraban. Un da Olokun dijo a su hija ms
pequea: Lo que des a otros t tambin lo tendrs, ser vista por los otros como

8.

9.

10.

11.

te mostrares. Este ser tu secreto, mas debes saber que cualquier secreto es
siempre peligroso. La prxima vez que Aj Salug sali en las olas, acompaando
disfrazada, las andanzas de Olokun, su brillo era mucho mayor, porque mayor era
su orgullo, ahora detentora del secreto. Muchos hombres y mujeres miraban
admirados el brillo intenso de las olas del mar y cada uno con el brillo qued ciego.
Si, su poder cegaba a los hombres y las mujeres.
8. l. Lo de la Riqueza 8 Pero cuando Aj Salug tambin perdi la visin, ella
entendi el sentido del secreto. Yemoja est siempre con ella, cuando sale a
pasear en las olas. Asentamiento (lado jeje-nag) Su asentamiento va en una
sopera con tapa: En el centro va un caur gigante caramujo (que va cargado), de
los de color marrn atigrado, en torno a este van 16 ot de mar redondeadas del
tamao un poco ms que un huevo de paloma, 16 monedas doradas de poco valor
y 16 conchas de mar, 201 caures, todo sumergido en agua de mar. Se deber
tener la constancia de tener siempre la suficiente agua de mar en su sopera, no
debiendo secarse nunca. Alimentos Se le ofrece ame pilado con miel. Pltanos
pequeos. Animales Se le ofrecen palomas, chivas y guineas. Od isalaye y s
Su od isalaye es Oyekkanran y vino acompaada al mundo por sAj Salug
rs
9. l mi, m s o! yam Aj o! PARA DARLE COMIDA A LA SUERTE INVOCANDO
A AJ-SALUG Este ebo se acostumbra hacer siempre que lo marque el dinlogun
a los iyawo al finalizar los 7 das del joko-s. 1 adie funfun 1 pez (carpa dorada) 1
camarn grande fresco Vino blanco M s jin, woaluga, mo p o! E9 Tabes
Tiene prohibido la menstruacin femenina y todo aquello que represente riqueza o
tenga un alto valor en el mercado, como ser: piedras preciosas, oro, platino, etc.
Nmero vibratorio 16 Color Blanco Rezo para Aj Salug Aj, Aj, Aj S
10. de la Riqueza 10 Vino tinto Vino moscatel 3 pocillos de loza con miel / epo /
omi respectivamente. 3 pocillos de loza con efun / osun / waj 7 platos de loza 7
ramos de flores diferentes Se sacrifica la gallina para el gn del portn, se corta
en 6 partes se condimenta con cebolla, camarn, aceite comn y se reparte cada
parte en un plato, el pez tambin es preparado con los mismos condimentos,
asado en hoja de bananero ocupar el sptimo plato. Se lleva todo a la playa y al
llegar, se extiende una tela blanca y se arregla la mesa como si fuera un banquete
y se ofrece para la suerte del Iyawo. Se llama a Aj Salug, en este momento
mientras se derrama sobre el iyawo la siguiente mezcla: semillas de girasol, arroz
con cscara, azcar cristal y guacalote (haba), todo en gran cantidad. Obs: En los
pocillos que contienen un poco de epo, miel y agua, se sirve un poco de vino
blanco, tinto y moscatel. --------------------------------------------------Aj Salug rs
11. l Aj es la divinidad de la prosperidad; la encargada de proveer cuantiosas
riquezas a los seres humanos cuando stos le sacrifican. Veamos un ese If del
odu Ogbe Irete que pone de manifiesto las pruebas que tuvo que pasar
Abaketekete Oruko, Ogbe Irete antes de alcanzar la prosperidad. Ogbe Irete fue un
sacerdote de If famoso en el Cielo donde le llamaban Abaketekete. La obra ms
importante que l hizo fue curar a la deidad de la prosperidad, Ol Aj en yoruba o
Uwa en Beni. Ol Aj tena muchos enemigos que se transformaban en ratones
por la noche para morderlo mientras l dorma. Todos los sacerdotes de If bien
informados en el Cielo haban intentado curarlo pero no pudieron. Mientras ms

ellos trataban de curarlo ms enfermo se pona. l tena tres cuartos cuyas puertas
estaban cerradas con cerrol Aj) OALUG l j (O11 ALGUNOS TAN
RELACIONADOS CON AJ Sjo. En el primero de ellos encerraba al mensajero de
la Muerte, que tena una porra en su mano para golpear, hasta matar, a todo aquel
que osara entrar. La segunda puerta guardaba a Ogogohiahia, un agente de la
divinidad de hechicera que era capaz de tragarse a todo el que se atreviera a
adentrarse en la habitacin. En el tercer cuarto se
12. 12. de la Riqueza 12 hallaban todos los dones de la prosperidad capaces de
enriquecer a quien entrara en l. A todos los sacerdotes de If que intentaron curar
a Ol Aj se les dijo, por compensacin, que tocaran en la puerta de cualquiera de
las tres habitaciones. De forma unnime todos los sacerdotes de If tocaron en las
puertas equivocadas para no salir nunca ms despus de habrseles permitido
entrar. Cuando ya no quedaban ms sacerdotes de If, le lleg el turno a
Abaketekete Oruro, Orbe Irete. Ol Aj mand recados para informarle que estaba
gravemente enferma y necesitaba que l viniera a curarle. Tan pronto como recibi
el mensaje, l invit a sus dos sustitutos favoritos Uroke Mi Lawo Ligorin y Oroke Mi
Lawo Leturuye para que adivinaran para l. Ellos sonaron a If y Ogbc Irete
apareci. Le aconsejaron que hiciera sacrificio con un chivo a s y que buscara
una paloma, rata, pescado, cabeza de gato y un jabn para hacer un preparado
especial para el viaje. Se hizo el sacrificio y se buscaron las hojas apropiadas para
preparar un jabn de bao especial. Ellos dijeron a su jefe que lo que incomodaba
a Ol Aj estaba presente en l, en su casa, y que si l se baaba con el jabn
especial podra ver la identidad de los delincuentes en su sueo. Armado con el
jabn especial, Abaketekete parti para responder la invitacin de Ol Aj. Al llegar
vio que este estaba realmente enfermo. Utiliz el jabn en l y despus le entreg
una tela blanca especial preparada para que se cubriera cuando durmiera. Ol Aj
tuvo un sueo esa noche en el que vea a una de sus esposas que se
transfiguraba en ratn y entraba en su cuarto. Al instante sala un gato de laAj
Salug rs
13. 13. 13 jabonera preparada por Abaketekete, persegua al ratn y lo mataba. Al
tiempo, su servidor favorito se transform en otra rata gigante y entr en cl cuarto,
el gato se coloc y lo captur, uno tras otros los seis miembros de la casa se
transfiguraban en ratas para ir tras l a morderlo, pero eran eliminados por el gato.
Ol Aj durmi en paz el resto de la noche. A la maana siguiente agradeci al
sacerdote de lf por ayudarle en la cura de su enfermedad. Ellos se alegraban de
la situacin y mientras tanto se oyeron llantos que venan en la direccin de su
harem, porque cinco de sus esposas y su servidor favorito no se despertaban. Ol
Aj y el sacerdote de If fueron las nicas dos personas que saban cual haba sido
la causa que provoc la misteriosa muerte de los conspiradores mientras dorman.
Sus cadveres fueron arrojados lejos y enterrados despus. A los siete das Ol
Aj se puso totalmente bien, y el sacerdote de If estaba todava con l. Al sptimo
da el sacerdote de If pidi permiso para regresar a su casa como medio de
expresar su agradecimiento al husped, la deidad le dijo que abriera una de las
tres puertas de su tesorera y que cogiera cualquier cosa que viera. Cuando se
dispona a abrir una de las puertas, s se transfigur en un jovencito y le trajo
agua para que bebiera. El muchacho le advirti que no entrara en las dos de los

primeros cuartos, le aconsej que tocara las puertas y despus de or el sonido de


tres gongos, saludara a sus ocupantes diciendo que estaba solamente de pasada,
el muchacho le dijo que las cosas buenas estaban en la tercera habitacin,
despus de la advertencia se fue.
14. 14. de la Riqueza 14 Abaketekete acto de la forma indicada por el joven.
Cuando lleg a la tercera puerta, Abaketekete qued confundido de indignacin por
la aparente ingratitud de Ol Aj. l pens que si s no le hubiera avisado
probablemente estuviera muerto. En lugar de abrir la tercera puerta, decidi
provocar estragos en el Cielo, para darle as a Oldmr la posibilidad de
intervenir y determinar la buena o la mala fe de Ol Aj. Empez a cantar una
cancin que deca: Ere de saka Lu bi olisaka Ere fo bojo Erirete kporokporo.
Mientras cantaba, un nio que haba estado esperando por llegar a vivir mediante
Abaketekete habl desde el interior de la tercera habitacin, Omiala Kpeji. El
sacerdote de If llam a Alakpejio y el nio respondi: omi ro ni o. Abaketekete
cambi el tono meldico de su cancin y le habl al nio de esta forma: Maafoooko
du kpa asan lo-rini maafo obo gi do ri yon maafo ni yan digi owo lonje loni. Despus
de esto, toc en la tercera puerta y una voz le pidi que abriera, al abrir la puerta
un nio corri a l para abrazarlo llevando en su mano una corona, se la dio y le
dijo que se la pusiera. Cuando Ol Aj vio el curso de los acontecimientos,
reconoci la hazaa de Abaketekete al abrir la puerta correcta. Sin embargo tan
pronto como Abaketekete estuvo dentroAj Salug rs
15. 15. 15 de la habitacin, Ol Aj conjur y la puerta se cerr bruscamente
encarcelndolo dentro de la habitacin. Despus de pasar tres das en el cuarto,
su ngel de la guarda le habl y le dijo que perseverara que la perseverancia
engendra prosperidad. Su anfitrin decidi darle la prueba final, le dijo a
Abaketekete que le dejara regresar con toda la riqueza que haba dentro de la
habitacin si era capaz de producir y mostrar un carnero padre, un pato y una
paloma. Al instante s amarr los huesos de un carnero padre, un pato y una
paloma a una soga y lo sopl contra la pared y esta se abri para que la soga
pasara. En cuanto los huesos entraron en la habitacin se transformaron en vivos.
Despus de aquel milagro, Abaketekete le contest a Ol Aj que si abra la puerta
vera los animales. Ol Aj abri la puerta y cogi la soga para sacar los animales,
despus solt a Abaketekete para que se fuera con todas las riquezas de la
habitacin. El nio le dijo que se unira a l en cuanto llegara a su casa. Lleg a
casa en medio de gran alegra. Su esposa qued embarazada al mcs siguiente y
dio a luz un nio que fue llamado Ala Kpeji y Adeyemi.
----------------------------------------------16. 16. de la Riqueza 16 brfun - Adivinacin para Aj Okonron fifun kpeneden,
Babalawo aje, adifa fun aj. El hizo adivinacin para la riqueza cuando buscaba
seguidores antes de llegar a la tierra. El tambin hizo adivinacin para Onigede,
cuando estaba buscando dinero. A los dos se les dijo que hicieran sacrificio y as lo
hicieron. Ellos hicieron sacrificio con palomas blancas, ame machacado y tela
blanca. Mientras tanto la divinidad de la riqueza sali del cielo en la bsqueda de
un lugar cmodo para vivir. Onigede, el rey de Igede se le haba avisado que
cogiera de las plumas de la paloma blanca y del ame machacado del que hizo
Ebo y las regara alrededor del palacio, porque esto era la comida favorita de la

riqueza. Cuando la hija de la riqueza se paro en el limite entre el cielo y la tierra


para ubicar el sitio donde ir, s la dirigi hacia el palacio donde haba la comida.
Ella se mudo al palacio de Onigede, con todas las riquezas que ella llevaba del
cielo y as fue que Onigede se volvi inmensamente rico. A lo mximo de su
prosperidad, el le hizo una fiesta, y bailo y rezo en honor a Orunmila. Cuando este
Odu aparece en adivinacin a un hombre, se le dice que una mujer que puede ser
o no bella, lo va a encontrar. Ella le traer riquezas. El debe casarse con ella
porque es la clave de la prosperidad. Si le sale a una mujer, se le dice que viajara a
un lugar donde se casara y ser feliz.Aj Salug rs
17. 17. Aj Salug Cuando se encontraba en el cielo cerca de Mawu, el caracol Aj
se llamaba Aina y era del sexo femenino. En aquella poca, Fa Ayidogun pasaba
por serias dificultades financieras y, por ser muy pobre, no era invitado a participar
en ninguna fiesta o reunin social. Aina, recin nacida, era muy fea. Su apariencia
terrble haca que todos evitasen su compaa y nadie aceptaba tenerla en casa.
Luego de ser rechazada en todas las casas, Aina golpeo en la puerta de Fa
Ayidogun, que a pesar del estado de miseria en que se encontraba, acogi a la
nia. Una bella noche, Aina despert a F, anunciando que estaba por vomitar. El
anfitrin le present un tazn para que vomitase, pero ella se rehus. Una
calabaza fue trada y tambin fue rehusada y despus, una jarra fue objeto de
nuevo rechazo. F pregunt entonces, que podra hacer para ayudarla y Aina dijo:
All en el lugar de donde vengo, se acostumbra a vomitar todos los das en el
cuarto. Conducida al cuarto, Aina comenz a vomitar todo tipo de piedras
preciosas, blancas, azules, rojas, verdes, etc. En aquel momento, un marab que
pasaba, entr en la casa de F y pregunt por Aina. Ella est en el cuarto,
acometida por una crisis de vmitos. Respondi F. El extranjero, fue a ver lo que
pasaba y al encontrarse con Aina vomitando piedras preciosas, exclam: Ah!
Nosotros no conocamos los poderes de Aina, hoy revelados! Dispuesto a servirla,
le coloc el nombre de Ainabi, que en17 Ogbgnd El surgimiento del rs
18. 18. de la Riqueza 18 yoruba quiere decir: Aina da frutos. Aina le di toda la
riqueza a F Ayidogun. Los musulmanes, despus de esto, hicieron de Aina una
divinidad, conocida entre ellos como Anabi. Otra versin del tan anterior
Awakakaici, Awaleleici, es Suuru (La paciencia) quien se volvi un Oba. Aje era
una serpiente bella, que hacia toda clase de milagros y casada con el OSHA
Awakakaici. Este OSHA s ausenta un da, y le pide que le prepare comida a su
regreso. Quedndose sola, sigui las ordenes que le dieron y s preparo a hacer el
fuego para cocinar. Y al retorno del OSHA, le sirvi la comida. Al da siguiente, el
OSHA quera salir de nuevo, y le pidi a su esposa que le buscara su tocado del
pelo. Esta respondi! : Porque yo? Y cuando me mand a preparar la comida,
yo le ped que buscara madera para hacer fuego y Ud. no lo hizo? Y el OSHA
busc en vano su tocado del pelo y su bastn. No los encontr, y decidi botar a su
esposa. Ella se fue. En su camino encontr a Shango Awaleleici, a quien dijo:
Shango, lo quiero por marido! Y as fue cmo s cas con Shango. Un da,
Shango le pidi preparar algo de comer, entonces sali de la casa. La mujer
prepar todo, Shango comi bien. Ahora, haba hecho el fuego de acuerdo a las
rdenes de su nuevo marido. Shango Ud. no me da dinero!, Cmo quiere que
haga fuego? Shango la ech de la casa.Aj Salug rs

19. 19. 19 Ella s fue. IFA Aydogu para la fiesta de la ceremonia anual. Fue a
consultarse. Elegbara era su AWO. El signo Ogbe Yono s present, y Elegbara
anuncio: Este ao ser bueno para usted y tu te casaras. Pero, antes de esto, para
conservar a tu esposa debers tener mucha paciencia. Treinta y dos das despus
de la cerenonia anual, IFA vio una mujer bonita que encontr, era coqueta y lista.
Lo salud. IFA le dio un banco para que s sentara; Le ofreci unos Obi Kolas y
Oti. Y le pregunt a l: Que viento te trajo hoy a m? Vengo, contest ella, para
ser su esposa. IFA encontr lo bello que seria casarse con ella. Record lo que
Elegbara le haba dicho en la consulta. Y acept a la mujer. Aje fue as la primera
mujer de IFA. Un da, IFA le dijo que preparara algo de comer, y entonces sali de
la casa. Tom la comida de su marido, y la boto en pedazos a la basura. Cuando
IFA volvi, no le dijo a nada. Entonces, beneficiada de otra ausencia de IFA, y
comenz a matar los animales de su marido. IFA no le dijo a nada. Ahora IFA saba
que su mujer era extrenadamente rica, y posea muchos bienes. Quince das antes
de la ceremonia la mujer mata todos los animales. Y dijo al marido: Todos los
animales s murieron. Cmo usted va a hacer? IFA, sabiendo que los animales
haban muerto, compr otros, que escondi con un amigo en la ciudad. Y la mujer
viendo que su marido no s preocupaba por la ceremonia. Mas, Ifa luego dijo: No
te inquietes, todo s arreglara con el tiempo.
20. 20. de la Riqueza 20 El da antes de la cerenonia, IFA hizo entrar todo los
animales que tena escondidos. La mujer dijo: Fjate todo el mal que le he hecho a
este hombre y l me hace el bien. Temprano en la noche, ella le dijo a Ifa: Voy a ir
a defecar (en trmiAj Salug rsnos escogidos: voy a ir a poner los pies en la
tierra, U'na Yi do Afo Ayi). -IFA dijo:!Ok! - Ella agreg: S, pero en la tumba de tu
padre.- IFA le indic el sitio donde encontrara la tumba de su padre. La mujer fue
entonces defecar oro, y lleno la tumba de su padre de oro. Ninguna vez haba
defecado a sus otros maridos. Ella no dijo nada a IFA, cuando volvi a su cama.
Unos das despus, ella le dijo de nuevo a su marido, durante la noche: Voy a ir a
defecar.- IFA dijo: Ok!. No sabe el camino? Ella rplica: si, pero, esta vez, quiero
hacerlo en la tumba de su madre.- Esta bien, contest IFA. Y la condujo a la tumba
de su madre. Ella defeca, dinero y algunas perlas preciosas. Esto es porque a
veces IFA pide a sus adeptos por perlas preciosas: Azau, si, otu efa, ketu, nana,
laka, akuta, tutu okpa..... La mujer volvi al lado de su marido, y no le dijo a nada.
Una noche, como IFA y Aje estaban en cama, Aje le dijo a IFA: quiero hablarle.
Que paciente eres! Eres el primero que lo soporta, no le haba hecho tal cantidad
de cosas a mis primeros maridos, que tenan OSHA! T mate a todos tus animales
y tu no dijiste nada. Te ped ir a defecar en la tumba de tu padre, y me condujo; en
la tumba de tu madre, y no dijiste nada. Por recompensa, voy a darle hijos. Tengo
muchos en el estmago. Pero es
21. 21. 21 necesario que primero vayamos a ver en la tumba de su padre y de su
madre mis excrementos (en trminos escogidos: Detrs de la cosa, Nu-Gudo
desnudo, en Ge: Kpa Godo, detrs la verja o: la comida de ayer.- IFA subi, y s
rindi en la tumba de su padre; y no poda entrar en la hendidura de la tumba de su
padre por tanto oro que haba. Fue hacia la tumba de su madre: estaba llena de
dinero y de piedras preciosas. Entonces s regocij, aunque no sabia a quien le
pertenecan todos a aquellos tesoros. Entonces volvi acostarse con su mujer, y

concibi. Y le dio a Amusu, Akakpo, Alugbahwe, Faka... (Nombres que s derivan


de una consulta). Su esposa dijo considerando que todo el oro y el dinero, todas
las piedras preciosas que estaban en las tumbas le pertenecan a Ifa. Y el
renombre de IFA, hasta nuestros das, en parte viene de esta riqueza inmensa que
le dio su primera mujer, Aje.
22. 22. de la Riqueza 22 Oriki - Ogbe'Iyonu Aquellos que son envidiosos de alguien
Son aquellos que patean las pertenencias al ro Aquellos que no son as Son los
que las devuelven a la superficie de la tierra Ellos son los que consultaron Ifa para
Mogbarimu Quien era hija de Orisa Y fue avisado de hacer sacrificio Ella lo hizo S
tu despiertas en la maana Toma tu Ori (con tus dos manos) El Ori es el
trocheador del xito Ifa dice que la persona que tenga este signo debe tomar su
cabeza con las dos manos y rezarle a Ori para que lo ayude. Ifa y Orishanla lo
ayudaran tambin. Nadie podr evitar que la persona tenga xito en la vida.Aj
Salug rs
23. 23. 23 Od Ejiogb Owenrenwenren lori eku. Owenrenwenren ni ije ori eku.
Owenrenwenren ni ije ori eja. Owenrenwenren ni ije omi lobo igbin. Fueron los que
hicieron adivinacin para Aj, hija de Olokun. Fueron tambin los que adivinaron
para Okun, hijo de Onirada. Fueron los que adivinaron para Ide, hijo de Onikanpa
Hicieron adivinacin tambin para s Yalayala, hijo de Onirapa en el da en que
ellos venan del Orun hacia el Aiy. Todos ellos fueron aconsejados hacer ebo con
oja (faja de amarrar la ropa en la cintura) para evitar la muerte. De los cuatro,
solamente tres hicieron el ebo con oja: Aj hizo ebo con su oja. Okun hizo ebo con
su oja. Ide tambin hizo ebo con su oja. s Yalayala rehus hacer el ebo con su
oja. Todos hicieron ebo con los oja y cabritos. Aje tena 60 esclavos que trabajaban
para ella. Okun tambin tena 60 esclavos que trabajaban para l. Ide tambin
tena 60 esclavos que trabajaban para l. s Yalayala tambin tena 60 esclavos
que trabajaban para l. Morere el gran adivino de Egba fue quien adivin para
Orunmila cuando l se lamentaba la falta de cuatro suertes en la vida. l fue
aconsejado a ofertarle a s una eku, cabrito y 160 caures. Tena que amarrar los
caures en el pescuezo de la eku y entregarla a s. Orunmila no sigui la
orientacin. Cuando las cuatro suertes llegaron al aiy s Yalayala, Okun, Aje e
Ide buscaron la casa de Orunmila. Las cuatro suertes y
24. 24. de la Riqueza 24 los 60 esclavos de cada una. Cuando llegaron al aiy no
saban el camino hacia la casa de Orunmila. Se encontraron con s en el cruce
de caminos que une el mundo visible al invisible. s les pregunt hacia donde
iban y ellas respondieron que estaban yendo hacia la casa de Orunmila. s les
dijo que estaba, exactamente en aquel instante, viniendo de la casa de Orumila y
que l haba muerto. Los esclavos, que cargaban las cosas para sus dueas,
colocaron todo el bagaje en el suelo. No saban que hacer. Quedaron sentados
pues no podan proseguir viaje ni volver para atrs. Haban viajado 120 das para
llegar a la encrucijada que liga el mundo visible al invisible. En cuanto s se fue,
s Yalayala le dijo a sus compaeros que les haba dicho que no deban hacer el
ebo con sus oja. - Ahora ya no podemos volver al mundo invisible de donde
partimos y Orunmila, a quien vinimos a encontrar en el mundo visible, ya muri.
Muy deprimido e inconforme, s Yalayala que no hiciera el ebo con su oja, se
ahorc con l. As muri. Quedaron los tres que haban hecho el ebo con sus oja,

todos sentados junto a sus bultos, pensando una solucin para el problema, ya que
no posean, como el amigo, oja para ahorcarse. s se transform en un joven y
fue a pedirle a Orunmila que diese 160 caures, eku y cabrito, para que las suertes
que estaban en camino a su casa pudieran llegar. Orunmila dijo que no le dara
nada porque s comera con l. La esposa de Orunmila, conociendo muy bien la
personalidad de s, se irrit. Como estaban comiendo, ella par de comer y dijo
al marido que sera infeliz si el no le diera a s los 160 caures, la eku y el cabrito
solicitados. Enojado, Orunmila busc lo que s le pidiera, ms un gallo,
tirndoselo todo encima. s cay y luego se levant. Y comenz a cantar. Haba
recibido los 160 caures y bailaba alegremente al son del tambor bat:Aj Salug
rs
25. 25. 25 - Har que una hoja verde se seque. Si yo no como, no dejar que otro
coma. s se transform entonces en un nio y fue a encontrarse con las Suertes
y sus esclavos, a quien mintiera anteriormente, al decir que Orunmila haba
muerto. Al llegar, se encontr a todos sentados y les pregunt que hacan.
Respondieron que estaban all ya haca tres das y que un hombre viejo les dijo
que Orunmila, a quien queran encontrar, haba muerto. s insult al viejo que
dijera eso (siendo que era l mismo). Les dijo que estaba viniendo de casa de
Orunmila y que acababa de ganar de sus propias manos el collar de caures que
ostentaba. Pidi a todos que lo siguiesen y los llev a la casa de Orunmil. Al llegar
all, Aj fue la primera en entrar. Luego entr Okun y despus Id. El cuarto en
entrar habra sido s Yalayala que, no obstante, se haba suicidado. s les pidi
a todos que entraran en la casa de Orunmila con todo lo que traan. Fueron
necesarios varios das para cargar y acomodar all todo lo que haban traido. La
casa de Orunmila qued repleta de cosas buenas. s record a Orunmila que le
haba avisado que una gran suerte estaba en camino. Orunmila se alegr y bail
de felicidad. Al abrir la boca, Olodumare le puso el siguiente canto: Aje entr en la
casa Okun vino detrs Usar una corona de id no es difcil Oh! Aj entr Oh! Okun
est en camino Usar una corona de Id no es difcil.
26. 26. de la Riqueza 26 Od Ogundaborogbe Frente De mi casa El patio de atrs de
la casa La adivinacin de Ifa fue hecha para Orunmila El da que el tomara a Aje
como esposa. Orunmila reuni algunos de sus estudiantes para venir a adivinar
para el, Aje era una mujer importante , una deidad, como ministro de comercio. Ella
era rica y tena muchos esclavos. Entre los nombrfes de sus esclavos estaba
Onipansan Owere. El que tiene pequeos latigos y Anamo naye el que azota nio y
madre. Orunmila tambin tena un guardaespaldas bravo, un esclavo llamado
Odogbo. Este hombre era poderoso y tena un fuerte encanto que el usaba cuando
peleaba. Aje era una mujer responsable para la semana de Ose en el templo de
Orunmila limpiando el piso, pintando el trono con una hoja de ndigo, despus que
todos haban rezado y dado Kolanut (como a Ifa) Como una mujer de negocios Aje
poda irse a sus viajes propios de negocios En el mercado Ojubomekun donde Aje
sola vender sus cosas. Ella tena una esclava para que le cargara sus bienes.
Hasta lleg el punto sin embargo que haba una oferta en el mercado. Esta era la
razn porque mucha gente le compraba ropa a Aje, y ella estaba haciendo mucho
dinero. Ella tena escasamente tiempo para su semana de servicio normal en su
casa. Por 6 semanas Aje no estuvo en casa para ayudar a su esposo a hacer Ose.

En una ocasin Orunmila le dijo que comprara Kola y que se lo diera a uno de sus
esclavos para que le trajera a casa por el. Pero en vista de queAj Salug rs
27. 27. irika) y le rog a Orunmila que la perdonara y le diera ese cono su Oke Ipori.
Orunmila estaba sorprenddo y pregunt. Quien te dijo que hicieras esto?. Despus
de mucha persuasin, Orunmila acept a perdonarla. Odogbo estaba en el camino
hacia el mercado y espero en vano a Aje que pasara. Cuando Odogbo rehus.
Cuando Odogbo no quera escuchar a Orunmila el cantaba esto: Odogbo baja tu
espada Odogbo baja tu espadaa Aje me dio coco y pescado Odogbo baja tu
espada.27 haba mucha gente, Aje estaba tan ocupada comprando y vendiendo
que se le olvido. Despus De regreso a casa le dijo a Orula que se le haba
olvidado Cuando ella repiti la actuacin varias veces, Orunmila se enojo que el le
llama a su esclavo Odogbo que fuera al mercado a castigar a Aje. Ese da
inmediatamente que despus entr Asje al mercado, sola haber sacerdotes en el
mercado para aquellos que necesitaran los servicios. Uno de ellos vio a Aje llegar y
adivin.. El le dijo a Aje que ella estaba en problemas con su marido y que la nica
manera que haba para salvarla era de comprar un cono y un pescado seco
grande, llevarlo a casa y ofrecerlo a sus esposo Oke Ipori tambin le dijo que el
camino que ella tomara para llegar a ese mercado no deba de usarlo de regreso a
casa. Odogbo estaba listo pan la batalla con Aje en la entrada del bosque.
Despus de comprar y vender Aje haba comprado el cono y el pescado seco
grande y uso otra entrada hacia su casa. Ella fue al trono de Orunmila y puso su
cabeza bajo, se arrodillo (S
28. 28. de la Riqueza 28 Orunmila tiene que darle a beber aceite de palma y Odogbo
se calm. Odogbo le dijo a su amo: nunca me mandes con una persona cuando t
sabes que lo vas a perdonar. Orunmila le rog que no se enojara. Aje entonces le
prometi nunca volver a hacer las cosas que ella haba hecho. Por tanto es
importante para todas las esposas de Babalawos que observen el da de la
semana en casa.Aj Salug rs

Ori
1. 1. IInnssttiittuuttoo ddee EEssttuuddooss ee PPeessqquuiissaass AAffrrooss
MMGGJJ IIFF GOINIA - GO
2. 2. UMA DAS MAIS IMPORTANTES DIVINDADES NA COMPREENSO DAS
CRENAS YORUBS ORI. ORI O GUIA DE CADA UM E DE TODOS PARA O
SUCESSO NESTE MUNDO E TAMBM NO OUTRO (CU-ORUN). ORI O
ORIX SUPREMO QUE SOMENTE SE ABAIXA PARA OLODUMARE (OLORN).
MUITAS PESSOAS, NESTE PAS, ENVOLVIDAS NESTA RELIGIO, NO TM
CONHECIMENTO DE ORI. E UMA PESSOA SEM CABEA UMA PESSOA SEM
DIREO. DEVEMOS NOTAR QUE A CABEA EM GERAL A PRIMEIRA A
ENTRAR NESTE MUNDO, E O RECIPIENTE OU RESIDNCIA DE TODAS AS
ESCOLHAS (OPES). QUEM ESTE ORI? ORI-ISES (CABEA - O
DESIGNANTE), TAMBM ORI-OORO (CABEA AO AMANHECER), ORI AKOKO

(A PRIMEIRA CABEA) OU SIMPLESMENTE ORI (CABEA), ESTE O


PRIMEIRO E MAIS IMPORTANTE ORIX NO ORUN. E POR CAUSA DE SEU
LUGAR PRIMORDIAL, ORI- ISHESH TEM JURISDIO SOBRE OR-IN, QUE
A CABEA PESSOAL OU DIVINDADE POSSUDA POR CADA E TODAS AS
PESSOAS E ORIXS, PORQUE TAMBM OS ORIXS TEM SEU ORI
INDIVIDUAL, OU ORI IN. O PODER E AUTORIDADE QUE ORI POSSUI VEM
DA CRENA QUE ORI-ISHESH O CRIADOR DE TODAS AS DIVINDADES, E
SOB AS ORDENS DE ORI ELES FORAM MANDADOS AS VRIAS
LOCALIDADES AONDE SE TORNARAM RESPEITADOS. NA CRENA YORUB,
ORI A RESIDNCIA DE CADA ESCOLHA DE REALIZAO NA FORMA EM
QUE LUTAM PARA ALCANAR SEU DESTINO. ALGUMAS VEZES CHAMADA
DE OR-IN OU CABEA INTERNA OU DESTINO. H TAMBM UM ORI ODE
OU CABEA FSICA, AONDE ORI IN RESIDE. O CONTRAPONTO DE OR-IN
NO ORN SERIA ORI ISHESH. DEVIDO AS CIRCUNSTANCIAS DE SUA
CRIAO, TODOS OS ORIXS TEM DE PRESTAR HOMENAGEM A ORI.
TODAS AS CABEAS FEITAS NO CULTO OU DEVOTAS TM DE TOCAR A
TERRA COM A TESTA COMO UM ATO DE RESPEITO AO PRIMEIRO ORI. NO
NASCIMENTO (PARTO), A CABEA FSICA OU ORI ODE VEM PRIMEIRO,
ENQUANTO O RESTO DO CORPO A SEGUE, O QUE AUMENTA MAIS SUA
RELAO COM ORI-INU, QUE TAMBM O PRIMEIRO A SER CRIADO E O
NICO DETERMINANTE DO DESTINO DO HOMEM NA TERRA. DEVIDO A
ISTO, A CABEA FSICA TRATADA COM MUITO RESPEITO E PROPICIADA
COMO ORI-IN, SEU CONTRAPONTO ESPIRITUAL, RESULTANDO NA
PRIMEIRA SERVIR COMUMENTE COMO MEIO DE COMUNICAO COM A
OUTRA. O ORI DE UMA PESSOA TO IMPORTANTE QUE DEVE SER
PROPICIADO FREQUENTEMENTE E SUA AJUDA NECESSRIA ANTES DE
INICIAR QUALQUER ATO, E ISTO FEITO ATRAVS DO EBOR (BORI).
3. 3. OFUN-RETE WEREWERI NO CU... OWEW, AQUELE QUE LIMPA A
POBREZA COM PERFEIO. FOI VISTO NO JOGO PARA SOMENTE UM ORI E
TAMBM PARA QUATROCENTOS E UMA DIVINDADES CELESTIAIS QUEM IRIA
A OLORN O CRIADOR-CHEFE PARA TENTAR ABRIR O OBI DO AX. OGBON,
SABEDORIA, OS DIRIGIU PARA FAZEREM O SACRIFCIO... QUATROCENTOS
E UMA DIVINDADES DESOBEDECERAM SUA ORDEM. SOMENTE ORI
OBEDECEU, E SEU SACRIFCIO FOI ACEITO. QUAL ERA A ORDEM DADA POR
OGBON? ELES TINHAM DE ACORDAR AO AMANHECER E LOUVAR O
SUPREMO CRIADOR. TODOS OS ORIXS PERDERAM A HORA. SOMENTE
ORI ACORDOU, E SE ATIROU AO CHO EM HOMENAGEM A OLORN.
DEPOIS DISTO TODOS OS ORIXS FORAM A DEUS, O CRIADOR-CHEFE, E
PEDIRAM A OGBON PARA APRESENTAR O OBI DE AUTORIDADE. TODOS
TENTARAM, MAS NO CONSEGUIRAM ABRI- LO. SOMENTE ORI CONSEGUIU
PORQUE TINHA FEITO O SACRIFCIO (EB), E DIVIDINDO O OBI, ELE
OBTEVE AS RESPOSTAS (JOGOU, ADIVINHOU). A RESPOSTA FOI
FAVORVEL E UMA ALTA LOUVAO OCORREU. HOUVE GRANDE
EXCITAO E JBILO NOS CUS. O LUGAR MAIS ALTO E CENTRAL, APERE,
DA PASSOU A POR DIREITO PERTENCER A ORI. QUANDO ORI SE SENTOU,
OS OUTROS ORIXS, CHEIOS DE INVEJA, CONSPIRARAM PARA DESTRONA-

LO. ORISHANL FOI O PRIMEIRO A DESAFIAR SUA AUTORIDADE. ORI O PS


NO CHO E EM AJALAMO, AONDE OS DESTINOS SO MOLDADOS. EM
AJALAMO, ORISHANL SE TORNOU O ESPECIALISTA ESCULTOR DOS
DESTINOS. ORI CRIOU IF, E IF SE TORNOU UM ESPECIALISTA EM IKIN.
ORI CRIOU AMAKISI NO LESTE, AONDE A LUZ MATINAL SURGE NA TERRA.
ORI CONQUISTOU TODOS OS ORIXS E OS CRIOU AONDE ELES SO HOJE
REVERENCIADOS. AO ACORDAR, EU HOMENAGEIO OLORN. DEIXE TODAS
AS COISAS BOAS VIREM A MIM. MEU ORI ME DEU VIDA. DE-ME O PODER DE
ULTRAPASSAR A MORTALIDADE E EU NO MORREREI. DEIXE TODAS AS
COISAS BOAS PERTENCEREM A MIM, COMO A LUZ PERTENCE A AMAKISI.
ORI IMPORTANTE PORQUE O QUE ESCOLHEMOS NO ORUN PARA NOS
ACOMPANHAR NESTE MUNDO PARA ATINGIRMOS NOSSO DESTINO. ORI O
QUE NOS D A OPORTUNIDADE DE FAZER ESCOLHAS. MESMO ANTES DO
ORIX, H O ORI QUE NOS DIRECIONA E NADA PODE SE MANIFESTAR SE
NO FIZERMOS UMA ESCOLHA. ORI QUE NOS LEVA DE VOLTA AO ORIX.
SE OLHARMOS O TERMO ORI (SA) A COROAO DA CABEA QUE A ISTO
SE REFERE. A COROAO DO ORI DAS DIVINDADES QUE OS
4. 4. TORNAM ORISA. TODOS ELES ESCOLHEM SEU DESTINO. E ESTA
ESCOLHA SEU ORI. NO H NADA QUE POSSA ACONTECER SEM
FAZERMOS UMA ESCOLHA OU SAUDARMOS ORI. POR ISTO QUE ORI VEM
PRIMEIRO, PORQUE NOS LEVA A OLODUMARE (OLORN). ORI A "LIGAO
DIRETA COM OLODUMARE. LIGAO COM A FORA CHAMADA ELEDA,
ENERGIA INCONDICIONAL, O PENSAMENTO DE OLORN QUE TODOS
TEMOS DENTRO DE NS. POR ISTO QUE DITO QUANDO SAUDAMOS
NOSSAS CABEAS QUE ESTAMOS SAUDANDO ELED, PORQUE ISTO
FEITO ATRAVS DE NOSSO ORI. IWA LWA AGORA A IMPORTNCIA DE ORI
VEM DE IWA (LWA) QUE SIGNIFICA "CARTER BELEZA". ATRAVS
DESTAS ESCOLHAS QUE FAZEMOS QUE SOMOS CAPAZES DE SER VISTOS
COMO ALGO BELO, E ESTAS ESCOLHAS SO ACOMPANHADAS DO
DESTINO. ATRAVS DESTAS ESCOLHAS QUE NOSSO CARTER
MOLDADO. INTERESSANTE QUE IWA-CARTER E IWA-DESTINO SO
BASICAMENTE A MESMA PALAVRA. NS NO CONSEGUIREMOS ALCANAR
NOSSO DESTINO A NO SER QUE DESENVOLVAMOS BOM CARTER. E SE
DURANTE A NOSSA VIDA NO MERCADO DO MUNDO NS
DESENVOLVERMOS UM BOM CARTER MORAL, NS CONSEGUIREMOS A
COROA DO ORIX. H UMA OUTRA ENTIDADE QUE EXISTE COM ORI.
QUANDO ORI ANDA CONOSCO PELO MUNDO, H ENIKEJI, NOSSO GMEO
ESPIRITUAL, QUE SE MANTM EM ESPRITO PARA NOS LEMBRAR DO
NOSSO DESTINO ESCOLHIDO EM ILE ORUN. QUANDO FORMOS PARA CASA,
POIS O MUNDO O MERCADO, ORUN NOSSA CASA, HAVER UMA
RECONEXO COM ENIKEJI PARA VER SE ALCANAMOS NOSSO DESTINO.
TODOS OS ORI VEM DE ELED, OLORN. TUDO VEM DAQUELE QUE D
VIDA OLORN - E SE MANIFESTA COMO VIDA - OLODUMARE. CADA
PESSOA, PEDRA, RVORE, PUNHADO DE TERRA COMPOSTO DE ODU E
TEM UM ESPRITO DE ELED EM SI, ORI OU ORO, O QUE HABITA DENTRO.
TUDO VEM DA MESMA FONTE, NO DIFERENTES, EU POSSO VOLTAR COMO

UM PSSARO, MAS AINDA COM ORI, O QUE ME D A ESCOLHA


NECESSRIA DE ALCANAR MEU DESTINO ESCOLHIDO. MAS AINDA ASSIM
ORI VEM DE ELED. O CORPO DO PSSARO SOMENTE A RESIDNCIA DO
ESPRITO DO PSSARO, E O ESPRITO VEM DE OLODUMARE. IGB IWA,
QUE NOSSO CORPO QUE CONTEM O NOSSO CARTER, SOMENTE A
RESIDNCIA DO ESPRITO, INDEPENDENTE DE SUA FORMA FSICA. NS
TEMOS A TENDNCIA DE NOS SEPARARMOS DESTE ESPRITO, E O QUE
NOS IMPEDE DE ALCANARMOS IWA PELE. KOTOPO-KELEBE ERA O
APELIDO DE ORI ANTES DELE SE TORNAR A CABEA DE TODOS OS
ORIXS. ESPECIFICAMENTE, O APERE DE ORI INDICA SUA VITRIA SOBRE
AS OUTRAS DIVINDADES, E A ASCENSO DE ORI AO ALTO DA PONTA DO
CONE DA EXISTNCIA, ISTO A RAZO DE EXISTIR. PARA SABER COMO
ORI LIDOU COM TODAS AS AMEAAS DE OPOSIO DE SEUS RIVAIS E
DITOU SEUS DESTINOS, PERTINENTE PARA MOSTRAR O DUPLO SENTIDO
MOSTRADO NO VERBO "DA" (VENCER OU CONQUISTAR OU CRIAR) USADO
NO ODU EM ORI. NS TEMOS A NOO DE QUE EM PARA SER OU CRIAR
ALGO, TEMOS DE SOBREPOR ALGUMA OPOSIO OU VENCER ALGUM.
SEM LUTA, NO H SUCESSO NA VIDA. PORTANTO, NS VEMOS EM ODU
IF QUE ORI VENCEU (DA) ORISANL NUM DUELO QUE LEVOU ORI A
POSIO DE SUPREMA AUTORIDADE SOBRE SEUS PARES. O MAIS ALTO
LUGAR, A POSIO DE AUTORIDADE CHAMADA APERE SE TORNOU O
TRONO DE ORI. ORI FOI MAIS ADIANTE PARA PROVAR SUA SUPERIORIDADE
SOBRE ORISANL DANDO A ELE UM LUGAR PERMANENTE CHAMADO OKEALAMOLEKE EM ODE IRANJ, E UMA FUNO ESPECFICA EM AJALAMO,
AMBOS SOBRE O CONTROLE DE ORI. AJALAMO UM LUGAR MUITO
INTERESSANTE EM IF, UM LUGAR EM QUE UM VAI EM ESPRITO PARA
ESCOLHER SEU ORI. E A PESSOA DESIGNADA A ESTE LUGAR CHAMADA
DE AJALAMOPIN, O MOLDADOR DE ORI OU CABEAS, E ORISANL CUIDA
DE MOLDAR OS CORPOS. H OUTRO EM AJALAMO QUE NO
MENCIONADO, CONHECIDO PELO NOME DE KORI, O MOLDADOR DOS
ESPRITOS DE CRIANAS. ORI AQUELE COM AX QUE NOS FAZ T-LO.
TO PODEROSO QUE AT IF TEM DE SE SUBMETER A SUA VONTADE. ORI
VENCEU
5. 5. TODOS OS ORIXS E FOI O NICO CAPAZ DE ABRIR O OBI DO AX.
VONTADE DITA COMO AS COISAS ACONTECEM EM NOSSA VIDA, SE
DEIXARMOS ORI PARA TRS, NS PERDEMOS O DIREITO DE RECLAMAR
SOBRE NOSSA SITUAO. NINGUM PODE APRISIONAR NOSSA MENTE,
MAS S NS PODEMOS. ESCRAVIDO UMA ARMADILHA MENTAL E
QUANDO NS DEIXAMOS DE LADO NOSSO DIREITO A LIBERDADE, NS
NOS MANTEMOS ESCRAVOS. PARA OBTER O PODER DA VONTADE DE
MUDAR, PRIMEIRO TEMOS DE TER VONTADE. A MAIORIA DAS PESSOAS
ACEITA AS CONDIES ESTABELECIDAS, E NO QUEREM MUDAR. NS
TEMOS DE TER VONTADE DE SAIRMOS UM COM OLODUMARE. ORI NOS
LEVA DIRETAMENTE A IWA, QUE CONTEM A PALAVRA CARTER. PARA O
YORUBS IWA NO QUER DIZER CUMPRIR AS DIRETIVAS DE OLODUMARE,
QUE TAMBM CHAMADO DE OB MIM, OBA PIP, SIGNIFICANDO O REI

PURO OU O REI PERFEITO, OU ALAL FUNFUN OK, AQUELE DE BRANCO


QUE HABITA NO ALTO". ESTA FORA QUE DISPERSA QUE CHAMADO IF
IY, OU O ORCULO DO CORAO. OS ORCULOS DO CORAO SO AS
DIRETIVAS OU ORDENS DE OLODUMARE, AQUILO QUE O CERTO OU
ERRADO, QUE LEVA A CUMPRIR OU NO, O DESTINO. TODOS NS
SABEMOS O QUE O CERTO PORQUE ISTO TAMBM FOI DADO COM O
SOPRO DE OLODUMARE QUE PS EM NS. O ORCULO DO CORAO
QUE NOS GUIA E DETERMINA NOSSA VIDA TICA. O ORCULO DO
CORAO A CONSCINCIA DA PESSOA. AS LEIS DE OLODUMARE ESTO
ESCRITAS NO CORAO. JE WO SIGNIFICA COMER O QUE TABU OU
FAZER O QUE PROIBIDO E GBIGBA WO SIGNIFICA RECEBER O TABU
OU FAZER O CERTO (CUMPRIR O PRECEITO). ESTA UMA DAS MANEIRAS
QUE UM RECONHECIDO, NO DESENVOLVIMENTO DE IWA. MAS ANTES
MESMO DE VIRMOS PARA ESTE MUNDO, NS APRENDEMOS E
RECEBEMOS DIRETIVAS ENQUANTO ESPRITOS E ISTO O QUE NS
CHAMAMOS DE INSTINTOS, OU DEJA VU, A MEMRIA DE ORI. AS LEIS DOS
HOMENS SO FEITAS PARA CONTROLAR E TIRAR AS ESCOLHAS.
OLODUMARE DIZ QUE CADA UM DE NS TEM ESCOLHA E QUE H UMA
PUNIO DIVINA. NS TEMOS A OPORTUNIDADE DE ESCOLHER A
DIREO EM QUE QUEREMOS IR, MAS TEMOS DE REALIZAR QUE TODAS
AS DIVIDAS DEVERO SER PAGAS. MUITO IMPORTANTE QUE NS
MESMOS ESCOLHEMOS NOSSA PRPRIA DIREO PARA DESENVOLVER
IWA, POR QUE ISTO DETERMINARA O SUCESSO OU INSUCESSO DE
ALCANARMOS NOSSO DESTINO. A COROAO FINAL DO NOSSO ORI. DE
ACORDO COM UM DOS VERSOS DE OGUNDA MEJI, ORUNMIL REUNIU
TODOS OS ORIXS E PERGUNTOU QUAL DELES ACOMPANHARIA SEUS
DEVOTOS NUMA VIAGEM DISTANTE ATRAVS DO OCEANO SEM DESERTALOS EM NENHUM LUGAR. XANG, O DEUS DO TROVO E O MAIS
CORAJOSO, RESPONDEU QUE ELE IRIA COM SEUS DEVOTOS PARA
QUALQUER LUGAR SEM OLHAR PARA TRS. ORUNMIL CONVENCEU
XANG QUE ESTA NO ERA A RESPOSTA CORRETA, E UM POR UM ELE
CONVENCEU CADA UM DOS ORIXS QUE ESTA NO ERA A RESPOSTA A
SUA PERGUNTA. ELES IMPLORARAM A ORUNMIL PARA REVELAR A
RESPOSTA CORRETA, A QUAL ORUNMIL RESPONDEU QUE SOMENTE ORI,
A DIVINDADE PESSOAL DE CADA UM, PODE NOS ACOMPANHAR AT O
LUGAR MAIS LONGNQUO DO MUNDO SEM VOLTAR ATRS. DAI ELE
RECITOU: " SOMENTE ORI PODE ACOMPANHAR O SEU DEVOTO A
QUALQUER LUGAR SEM RETORNAR, SE EU TENHO DINHEIRO, O MEU ORI
QUE EU AGRADEO. MEU ORI, VOC. SE EU TENHO FILHOS, O MEU ORI
QUE EU VOU CULTUAR. MEU ORI, VOC. POR TODAS AS COISAS BOAS
QUE EU TENHO NA TERRA, O MEU ORI QUE EU CULTUO. MEU ORI,
VOC.
6. 6. Concepo de Or BBLRS ALTAIR TGN - Cabea no sentido literal da
palavra. Mas, Or no conceito yorb tem outras conotaes alm da simples
cabea fsica. Pois, para os Yorb existe o OR-IN a cabea interior. Este Orin aquele que foi moldado por jl (o Oleiro fazedor de cabeas, descrito na

lenda do Or e a escolha do destino do homem). Na lenda do Or e a escolha do


destino, conta que jl fabrica muitas cabeas no RUN e que cada ser humano
que vive no RUN - Cu e est para viajar para o Ay - Terra, vai casa de jl
para escolher o seu Or. E a vida do homem na terra vai depender crucialmente da
escolha do Or que ele fez. Pois, acredita--se que essa escolha j predestina o
homem ao sucesso ou ao fracasso em sua vida no Ay. Diz que jl dado a
tomar umas bebidas e ao ficar meio alto, ao fazer as cabeas Ele erra na
composio da argamassa deixando-a fora do padro necessrio para ser
moldada, muito arenosa ou excesso de liga. Tambm cozendo-as, s vezes muito,
o que as torna muito rgidas e ressecadas ficando muito duras, queimadas e
quebradias. Ou cozendo-as pouco, deixando-as quebradias e esfarelentas. s
vezes, as moldando tortas que quando cozidas ficam rotas. Ao escolher sua
cabea e seguir em direo ao iy, o ser humano atravessa vrios ambientes
como de calor excessivo de desertos: muito frio como das zonas glidas da terra:
zonas onde tem de atravessar tempestades com ventos e chuvas fortes. E se as
cabeas no tiverem sido bem confeccionadas elas iro se danificar e ficaro em
pssimo estado ao chegarem ao iy. Dependendo do estado em que cheguem,
se a cabea estiver boa aquela pessoa trabalhar, e tudo o que fizer ser para si
mesmo, podendo prosperar na vida, alcanando o sucesso e a fortuna. Se a
cabea estiver danificada, aquela pessoa trabalhar e tudo o que conseguir ser
para gastar com os reparos mo seu Or. Quando ele no foi muito danificado, os
primeiro anos de vida dessa pessoa sero um pouco sacrificados, ela poder
passar por privaes e dificuldades em virtude de no conseguir prosperar na vida,
pois, tudo o que arrecadar ir para o conserto do seu Or. Depois que ele terminar
os reparos necessrios, o que ele fizer ser para si prprio, ento quando ele
comea a prosperar em sua vida no iy. Outras pessoas tm Or to danificados,
que por mais que trabalhem na vida, jamais conseguiro consertar os danos do
seu Or. E tudo o que fizerem na vida ser para gastar com seu Or ruim. So
aquelas pessoas que passam a vida toda vegetando, nunca conseguem fazer nem
concluir as coisas, vivendo sempre na penria e no aperto nunca possuindo nada
de seu e no conseguindo serem felizes por mais que se esforcem, pois, tem um
Or ruim. Mas, acredita-se que esses consertos podem ser feitos atravs de
oferendas Ebor ebo Or, que ajudaro a restaurar aquele Or mais depressa, o
que pode mudar um pouco essa predestinao. No porque a pessoa tem um
bom Or que ela poder ficar sentada esperando tudo de bom na vida. Ela est
predestinada ao sucesso em sua vida, mas, desde que trabalhe para isso. Seus
caminhos estaro sempre abertos para alcanar seus objetivos, esforando-se
para isso.
7. 7. Assim como, no por ter escolhido um mau Or que a pessoa tenha que viver
na penria a vida inteira. Ela poder, atravs dos ebo reverter esse quadro, se no
por completo, mas, em boa parte, pois ela estar resgatando parte da integridade
do seu Or. Mas, tambm, no ser somente atravs dos ebo que isso ser
alcanado. Elas tambm havero que se esforar com muito mais fora de vontade
ainda para superarem suas barreiras. Podem no alcanar o sucesso total, mas,
podero ter uma vida mais amena com algumas realizaes e alegrias. A iniciao
na Religio Yorb significa o nascimento do Or-in dentro do culto aos rs.

uma maneira de demonstrar que a partir da iniciao aquela pessoa nasceu para a
religio e para o sagrado com a confirmao do seu Or-in, que passar a ter
representao fsica no iy. A, que comea a histria do Igb Or (literalmente,
cabaa da cabea, pois os assentamentos eram feitos em cabaas igb, da o
nome ter virado sinnimo de assentamento de rs) a Cabaa do Or. Costumase fazer assentamentos com as mais variadas coisas para representar o Or de
uma pessoa. Esta variedade de coisas deve-se a que o Or seja o que individualiza
o ser humano. Como no caso das impresses digitais, ningum tem Or igual ao de
outra pessoa, cada Or nico e exclusivo daquela pessoa. Ento, faz-se o
assentamento numa cabaa ou tigela, o mais comum entre ns, e esse
assentamento cultuado como Igb - Or, ou seja, a representao fsica do Orin da pessoa. Tudo bem, este comportamento usual e corrente. Mas, sem
querer ser o nico certo, longe de mim isso, Eu no concordo com esse tipo de
Igb Or. Porque Eu penso que a melhor representao do nosso Or-in o nosso
Or fsico, ou seja, a nossa prpria cabea. A nossa cabea fsica a
materializao da nossa cabea interior, acho Eu. Qual o melhor objeto para
representar o nosso Or-in, que no a nossa prpria cabea? dentro dela que
se instala a outra do run, por isso, chamado Or-in (cabea interior), mas interior
onde? Da cabea fsica que tambm acho, tem o formato do igb (cabaa).
Quando fazemos um ebor ns estamos cultuando esta cabea interior. E onde ns
fazemos os preceitos? Diretamente em nossa cabea, pois ali que mora o nosso
Or-in e o nosso ris. Ento, nossa cabea que devemos reverenciar, no
aquela tigela com alguns objetos que dizem, ser o Igb Or. Digo isso por que
acredito assim. E algumas vezes, quando sou questionado por algumas pessoas
que por n motivos, perguntam o qu fazer com seu Igb-Or. Outros,
preocupadssimos porque seus zeladores no querem entregar ou que pior ainda,
despacharam seus Igb-Or. Ento, converso com elas dizendo isso que acredito.
Grande parte delas se acalma e acaba concordando comigo. No que Eu seja o
dono da verdade, mas, h lgica em minha teoria. Mas, se no houver, um bom
assunto para ser pensado por todos. se para todos! Altair tgn Igb Ori,
segundo a Tradio de Orisa, no leva Okuta. igb ori no deveria existir, pois no
h lugar melhor para cultuar Ori Inu que sobre Ori Ode, porm ficou convencionado
o uso dele. Quanto ao Igba-Ori, quer dizer a bandeja onde guardamos o doubl, a
representao material do Ori, este contm alguns itens de conhecimento restritos
queles que tem o seu ori "assentado". Posso, porm assegurar que dentre estes
itens jamais encontrars um Okuta (Ota). IGB OR TODOS OS IGB SO
REPRESENTAES, NO IY, DAQUILO QUE NELE (NO IY) NO EXISTEM,
OU SEJA, S EXISTEM NO RUN. GRAAS A DEUS, SEU OR EXISTE NO
IY, CERTO, OU VC TEM DVIDAS DISSO? PORTANTO A VISO KTU NO
FAZ IGB OR J QUE SUA CABEA EST BEM NO LUGAR, ENCIMA DO
PESCOO E, PORTANTO, REPRESENTADA NO MUNDO. DESTA FORMA, OS
RITUAIS PARA SEU OR SO FEITOS DIRETAMENTE NA SUA CABEA, E NO
EM ALGO QUE A REPRESENTE NO IY.
8. 8. IGB LIMPOIGB LIMPO IGB CHEIO DE AXS (MEL, DEND, ETC.)
COMO ENSINADO, S PRESTA PRA JUNTAR SUJEIRAS. COISA QUE NO
QUEREMOS NA REPRESENTAO DOS NOSSOS OLOR, PRINCIPALMENTE

PORQUE, NA TRADIO YORB, SUJEIRA J (COISA RUIM). Na apostila


II est a forma de preceder para dar ose (aqui chamado de ss). NO ESQUEA
QUE, TUDO O QUE ESTRAGA, E APODRECE, PASSA A SER PROPRIEDADE
DE YM SRNG! ASSIM, MEU AMIGO, MANTENHA SEUS IGB TODOS
SECOS E LIMPOS, NO V NA CONVERSA DE QUE ELES ESTANDO SECOS,
SUA VIDA VAI SECAR. ISTO, PRA MIM, SIMPLESMENTE IGNORNCIA!
RS TEM OS LUGARES CERTOS E APROPRIADOS PARA RECEBER SUAS
OFERENDAS, OU VC VIVE PONDO COMIDAS DENTRO DO IGB? SE,
PRIMEIRO EST NO SEU CORAO, NA SUA BOA VONTADE PARA COM AS
DIVINDADES, NA SUA CONDUTA DIGNA E MORAL PARA COM A SUA FAMLIA,
NAS REALIZAES CORRETAS DOS RITUAIS COMO ELES DEVEM SER, E
NO NO IGB ENSOPADO DE DEND E MEL. ENCHA SEU IGB DE DEND E
MEL (AXS), E DEPOIS V CHEIRAR COCANA, PRA VER O QUE O RS VAI
ARRUMAR NA SUA VIDA!
9. 9. EBORI OBI ABATA, ATAREE, EGB, 10 ACAS BRANCOS, BANHA DE ORI,
P DE EFUN, GYN, MEL. Comear saudando o Or do iniciado, rezando o of
para propiciar ori. Of (encantamento) fn bib Or (para propiciar a cabea). OF
FN BIB OR RNML N ODI DN, rnml que fortifica os tristes, MO N
ODI DN. Fortifique-me, eu estou triste. RNML N ODI DN OKN,
rnml que fortifica o corao triste, MO N ODI DN OKN. Fortifique o meu
corao triste. ON T EGB ENI NB LW, TA B LW, N OR ENI L
KP. Senhor da comunidade, Aquele que honrado e respeitado, a cabea de
algum cansado que invoca tua ajuda. ON T EGB ENI B NSE, Senhor da
comunidade esteja conosco (me acompanhe), OHUN RERE TB R OHUN
RERE SE, N OR ENI L KP. Que as coisas boas nos encontrem, e que
obtenhamos coisas boas, a cabea de algum cansado que invoca tua a ajuda.
OR M , W SE L GB LHN MI. Minha cabea venha cobrir a casa e minha
retaguarda. IGB, IGB, N ORGB NSO LKO; Duzentos, duzentos, que
orgb cresa na floresta; IGB, N OB NSO LKO. Duzentos, que ob cresa na
floresta.
10. 10. IGB, IGB N ATAARE NSO LKO. Duzentos, duzentos, que atare cresa na
fazenda. IGBA , AJ K WOL T MI W . Duzentos, que o poder do dinheiro
adentre minha casa. OGN, SN, EJ, WHL, Que as feitiarias, as
doenas, os problemas, as aflies, IK, RJE, RMU K PR. A morte, a
fome, a sede, desapaream da minha vida. T EFUN B WO IN OSN,
PR. Quando efun entra no osn, ele desaparece. K GBOGBO WHL MI
PR . Que todas as minhas aflies desapaream. WSE N TI IF, FSE
N TI RNML. Que a palavra de If se realize, e a de rnml tambm.(como
um canto) B T ALGEMO BD NI RS K NGB. E ao encontrarem
Algemo realizem-se atravs dos rs, que aceitam do alto. KON KON N EW
INN NJ , A folha no fogo queima rapidamente, (que meus pedidos realizem-se
assim). WR, WR, NI OMOD NBO OKO SS. Leite, leite, escorra para as
crianas em quantidade, como na Fazenda ss. IL GB NN GB N TI
RGB. Que minha casa, meus caminhos, meus conhecidos se engrandeam.
GBOGBO OHUN T MO SO Y, Que todos os meus votos faam desabrochar, e
transformar-se para mim, K AR K R M Afim de que ao nascer do dia eu

encontre facilidades. SE, SE, SE! Assim seja! Molhando ORI com gua (deixar
escorrer no igb). AG FUN MI OR, AG FN MI RS, G FN MI
RNSNL BB K. (D-me licena cabea, d-me licena Orix. D-me
licena Grande Orix, Pai acima de todos.) OR MO K E PL ! G Y
OLR, G Y ELD! (Cabea eu vos sado delicada e gentilmente! Com
licena, Salve o Senhor da cabea, com licena, Salve o Senhor da criao
(Oldmar)). Depois proceder a passar um pouco da banha de ori (manteiga
vegetal) da seguinte forma: Esfregar na frente da cabea: AG SWJ OR! (deme licena frente da cabea) Na nuca: G LHN OR! (de-me licena parte de
trs da cabea) Lado direito: G TN OR! Lado esquerdo: G S OR!
Centro da cabea : G K OR G RIN OR!
11. 11. O mesmo com p de efun, dizendo o mesmo. Passar oiyn (passar um pouco na
sola do p direito), gyn (soprar 3 vezes no ori muito pouco, deixando escorrer no
igb ori) Depois dizer, com o OB: OR , MO NP NYIN, W GB OB, W JE
OB! ( cabea, eu vos chamo, venha receber ob, venha comer ob!) Proceder ao
ritual do obi. Abrir o Ob, retirar o meio com os dentes. Rezar obi. Usa-se um prato
branco e um pouco de gua. Coloca-se um pouco de gua no prato (que simboliza
estarmos fertilizando o solo em pedido de prosperidade) e reza-se o OF: OM
TUTU A gua fresca OM N TUTU A gua refresca os caminhos OM IL
TUTU A gua refresca a casa OM TT S A gua refresca s Ento se parte
com as mos (nunca com a faca) o B BT e segura-se as quatro partes na
mo direita e reza-se: RNML B REE O runmil o OB ser cordial (ser
bom) para voc. OB REE O O Ob cordial ( bom) com voc OB REE O O Ob
cordial ( bom) com voc Em seguida molha-se, uma a uma, as partes do Ob na
gua com a mo direita enquanto se reza:
12. 12. OB KOSI IK Ob para que no tenhamos morte OB KOSI RN Ob para
que no tenhamos doenas OB KOSI F Ob para que no tenhamos perdas
OBI KOSI J Ob para que no tenhamos derramamentyo de sangue OB KOSI
FTB Ob para que no tenhamos desentendimentos OBI KOSI AR IK
BBWA Ob para que a morte no nos veja Repete-se toda a operao agora
molhando o Ob na gua, com a mo esquerda, enquanto se reza: OB NIBI IK
Ob para evitar a morte OB NIBI RN Ob para evitar as doenas OB NIBI F
Ob para evitar as perdas OB NIBI J Ob para evitar derramamentos de sangue
OB NIBI DN Ob para evitar obstculos OBI NIBI FTB Ob para evitar
desentendimentos OB SE O Ob vai agir OB REE O RNML runmil o Ob
ser cordial (ser bom) para voc Esta forma de ofertar Ob tambm poder ser
usada para outros rs em ocasies muito especiais simplesmente substituindo o
nome de runmil pelo nome, ou ttulo, do rs quem se oferta. Jogar o ob
pedindo orientao a ori do iniciado. Pegar uma das partes, retirar um pedao,
mastigar, a outra dar ao iniciado para mastigar, sem engolir. A outra parte dividir
entre os participantes. O restante para o igb OR Pegar o mastigado pelo
Baba/Y, e pelo iniciado, juntar e colocar no aca. Colocar eb, e uma folha de
saio ou akoko.e cantar, para AJAL:
13. 13. JL OR, OR L'EW, L'EW, L'EW. JL OR, OR L'EW, L'EW,
L'EW. OP NYIN EDMAR, W OR, E K . OP NYIN EDMAR, W
OR, E K . E K RUN, E K SP, E K J, J B IL. E K

RUN, E K SP, E K J, J B IL. IR OR J, J IRE OR, IR


OR J, J IRE OR. jl que molda cabeas, deixe este Or lindo, lindo, lindo.
Agradeo-te Deus, venha para esta Cabea, eu te sado. Eu sado o Sol, eu
sado a Lua, eu sado a Chuva, Chuva que cai sobre a Terra. Vc ser uma
Cabea feliz, acorde feliz Or.
14. 14. ORI IOCORI IOC ORI MI O! SE RERE FUN MI! MEU ORI! SE ALEGRE
COMIGO! Para termos idia quanto a importncia e precedncia do ORI em
relao aos demais ORISA, um Itan do ODU OTURA MEJI, ao contar a histria de
um ORI que se perdeu no caminho que o conduzia do ORUN para o AIYE, relata:
"... OGUN chamou ORI e perguntou- lhe, "Voc no sabe que voc o mais velho
entre os ORISA? Que voc o lder dos ORISA?'.... Sem receio podemos dizer,
"ORI mi a ba bo ki a to bo ORISA", ou seja, "Meu ORI, que tem que ser cultuado
antes que o ORISA" e temos um oriki dedicado ORI que nos fala que " KO SI
ORISA TI DA NIGBE LEYIN ORI ENI", significando, "... No existe um ORISA que
apie mais o homem do que o seu prprio ORI.... Quando encontramos uma
pessoa que, apesar de enfrentar na vida uma srie de dificuldades relacionadas a
aes negativas ou maldade de outras pessoas, continua encontrando recursos
internos, fora interior extraordinria, que lhe permitam a sobrevivncia e, inclusive,
muitas vezes, mantm resultados adequados de realizao na vida, podemos
dizer, "ENIYAN KO FE KI ERU FI ASO, ORI ENI NI SO NI", ou seja, "as pessoas
no querem que voc sobreviva, mas o seu ORI trabalha para voc", trazendo,
essa expresso, um indicador muito importante de que um ORI resistente e forte
capaz de cuidar do homem e garantir-lhe a sobrevivncia social e as relaes com
a vida, apesar das dificuldades que ele enfrente. Esta a razo pela qual o EBOR,
forma de louvao e fortalecimento do ORI utilizada em nossa religio, utilizado
muitas vezes, precedendo ou, at, substituindo um EBO. Isso se faz para que a
pessoa encontre recursos internos adequados, esta fora interior de que falamos,
seja adequao ou ajustamento de suas condies frente s situaes
enfrentadas, seja quanto ao fortalecimento de suas reservas de energia e
consequente integrao com suas fontes de vitalidade. importante dizer que o
ORI que nos individualiza e, por conseqncia, nos diferencia dos demais
habitantes do mundo. Essa diferenciao de natureza interna e nada no plano
das aparncias fsicas nos permite qualquer referencial de identificao dessas
diferenas. . Sinalizando essa condio, talvez uma das maiores lies que
possamos receber com respeito a ORI possa ser extrada do Itan ODU OSA MEJI,
que reproduzimos a seguir e que a resposta que foi dada por IF para Mobowu,
esposa de OGUN, quando ela foi lhe consultar: "ORI BURUKU KI I WU TUULU. A
KI I DA ESE ASIWEREE MO LOJU-ONA. A KI I M' ORI OLOYE LAWUJO. A DIA
FUN MOBOWU TI I SE OBINRIN OGUN. ORI TI O JOBA LOLA, ENIKAN O MO KI
TOKO-TAYA O MO PE'RAA WON NI WERE MO. ORI TI O JOBA LOLA, ENIKAN O
MO." TRADUO "Uma pessoa de mau ORI no nasce com a cabea diferente
das outras. Ningum consegue distinguir os passos do louco na rua. Uma pessoa
que lder no diferente E tambm difcil de ser reconhecida. o que foi dito
Mobowu, esposa de OGUN, que foi consultar IF.
15. 15. Tanto esposo como esposa no deviam se maltratar tanto, Nem fisicamente,
nem espiritualmente. O motivo que o ORI vai ser coroado E ningum sabe como

ser o futuro da pessoa." Para os yorub o ser humano descrito como constitudo
dos seguintes elementos: ARA, OJIJI, OKAN, EMI e ORI. ARA corpo fsico, a
casa ou templo dos demais componentes. OJIJI o "fantasma" humano, a
representao visvel da essncia espiritual. OKAN o corao fsico, sede da
inteligncia, do pensamento e da ao. EMI, est associado a respirao, o
sopro divino. Quando um homem morre, diz-se que seu EMI partiu. ORI o ORISA
pessoal, em toda a sua fora e grandeza. ORI o primeiro ORISA a ser louvado,
representao particular da existncia individualizada (a essncia real do ser).
aquele que guia, acompanha e ajuda a pessoa desde antes do nascimento,
durante toda vida e aps a morte, referenciando sua caminhada e a assistindo no
cumprimento de seu destino. ORI em yorub tem muitos significados - o sentido
literal cabea fsica, smbolo da cabea interior (ORI INU). Espiritualmente, a
cabea como o ponto mais alto (ou superior) do corpo humano representa o ORI.
Enquanto ORISA pessoal de cada ser humano, com certeza ele est mais
interessado na realizao e na felicidade de cada homem do que qualquer outro
ORISA. Da mesma forma, mais do que qualquer um, ele conhece as necessidades
de cada homem em sua caminhada pela vida e, nos acertos e desacertos de cada
um, tem os recursos adequados e todos os indicadores que permitem a
reorganizao dos sistemas pessoais referentes a cada ser humano. Reforando
esta questo temos um oriki que nos diz "ORI LO NDA ENI ESI ONDAYE ORISA
LO NPA ENI DA O NPA ORISA DA ORISA LO PA NIDA BI ISU WON SUN AY MA
PA TEMI DA KI ORI MI MA SE ORI KI ORI MI MA GBA ABODI" TRADUO "ORI
o criador de todas as coisas ORI que faz tudo acontecer, antes da vida
comear ORISA que pode mudar o homem Ningum consegue mudar ORISA
ORISA que muda a vida do homem como inhame assado AY*, no mude o meu
destino Para que o meu ORI no deixe que as pessoas me desrespeitem Que o
meu ORI no me deixe ser desrespeitado por ningum Meu ORI, no aceite o
mal." (* AY - conjunto das foras do bem e do mal)
16. 16. Como foi dito, no existe um ORISA que apie mais o homem do que o seu
prprio ORI: um trecho do adura (reza) feito durante o assentamento de um IGBAORI diz: KORIKORI Que com o se do prprio ORI, O ORI vai sobreviver
KOROKORO Da mesma forma que o ORI de Afuwape sobreviveu, O seu
sobreviver. Ele ser favorvel a voc. Tudo de que voc precisa, Tudo o que voc
quer para a sua vida, ao seu ORI que voc dever pedir. o ORI do homem que
ouve o seu sofrimento..." O que ento ORI, de que a natureza constitudo e
qual o seu papel na vida do homem? Em primeiro lugar, acredita-se que o corpo
humano constitudo de duas partes: a cabea e o suporte - ORI e APERE.
Acredita-se que este corpo adquire existncia na medida em que recebe de
OLODUMARE o sopro vivificador - o EMI. Este sopro foi o agente do processo da
criao em seu primeiro momento e tem sido o responsvel pela gerao e
continuidade de toda a vida no universo. Este modelo descrito e de entendimento
abrangente para todas as formas de vida repetido no ser humano. A cabea e o
seu suporte, ORI-APERE so formados a partir dos elementos matrizes, enquanto
o ORI-INU, interior, representa, na sua constituio, uma combinao de
elementos, pores de matria-massa que particularizada durante o processo de
modelagem de cada ORI. Ele nico e, por conta disso, particulariza e d

individualizao existncia. Essa combinao "qumica" definir parte das


relaes do homem com o mundo sobrenatural e a religio, na medida em que
determina o seu ELEDA, ORISA - smbolo do elemento csmico de formao, a
que chamamos, adiante, de IPORI, daquele ORI-INU em particular. No Brasil
vimos, com certa frequncia, o ELEDA ser chamado de ORISA-ORI, simplificao
da relao aqui exposta. ELEDA segundo Juana Elbein dos Santos em Os Nag e
a Morte, "se refere entidade sobrenatural, matria-massa que desprendeu uma
poro da mesma para criar um ORI, consequentemente Criador de cabeas
individuais... Segundo a autora tambm, "A espcie de material com o qual so
modelados os ORI individuais indicar que tipo de trabalho mais conveniente,
proporcionando satisfao e permitindo a cada um alcanar prosperidade. Indica
tambm as interdies - EWO - aquilo que lhe proibido comer, por causa do
elemento com o qual o seu ORI foi modelado". Ou seja, os EWO representam a
proibio de que o indivduo "coma" alimentos que contenham a mesma "matria"
da qual foi retirada uma poro para modelagem do seu ORI. A no observncia
da interdio traduz-se por uma disfuno energtica de consequncias
profundamente negativas para o equilbrio do indivduo, seja do ponto de vista
orgnico, seja do ponto de vista do mundo emocional, seja quanto as suas
condies de realizao do "programa" particular de existncia. Falamos at aqui
sobre a natureza e a constituio do ORI. Agora, qual o seu papel na vida do
homem? O conceito de ORI est intimamente ligado ao conceito de destino
pessoal e instrumentalizao do homem para a realizao deste destino. Um Itan
do ODU OGUNDA MEJI, nos d a exata dimenso da matria quando nos relata
sobre a correspondncia entre o ORI e o homem e a relao de causa e efeito
existente nesta correspondncia: ... ORI, eu te sado!. Aquele que sbio, Foi
feito sbio pelo prprio ORI. Aquele que tolo, Foi feito mais tolo que um pedao
de inhame, Pelo prprio ORI..."
17. 17. No ODU OGBEYONU (Ogbe Ogunda) vamos encontrar ainda, ... Quando
acordo pela manh coloco minha mo no ORI. ORI fonte de sorte. ORI ORI!...".
um oriki dedicado ORI, mostrando o papel que ORI tem na vida de cada
pessoa quanto as suas relaes interpessoais, suas relaes com as outras
pessoas, e as suas condies de realizao e progresso em todos os
empreendimentos da vida, nos diz: "ORI MI MO KE PE O O ORI MI A PE JE ORI
MI WA JE MI O KI NDI OLOWO O KI NDI OLOLA KI NDI ENI A PE SIN LAYE O,
ORI MI LORI A JIKI ORI MI LORI A JI YO MO LAYE" TRADUO Meu ORI Eu
grito chamando por voc Meu ORI, Me responda Meu ORI, Venha me atender Para
que eu seja uma pessoa rica e prspera Para que eu seja uma pessoa a quem
todos respeitem Oh, meu ORI! A ser louvado pela manh, Que todos encontrem
alegria comigo" Toda existncia no universo da Criao se processa em dois
planos: O mundo visvel, o AIYE, universo concreto que habitamos, e o mundo
invisvel, ORUN, onde habitam os seres sobrenaturais e os duplos" de tudo o que
se encontra manifestado no AIYE. No so, como possvel pensar, mundos
independentes ou rigidamente separados. Na realidade podemos afirmar que o
AIYE , antes de mais nada, uma "projeo" da realidade essencial que tem
existncia e se processa no ORUN. Como diz a Profa. Dra. Iyakemi Ribeiro, em
seu livro "Alma Africana no Brasil: os iorubs", "Para o negro-africano o visvel

constitui manifestao do invisvel. Para alm das aparncias encontra-se a


realidade, o sentido, o ser que atravs das aparncias se manifesta. Sob toda
manifestao viva reside uma fora vital: de Deus a um gro de areia, o universo
africano sem costura. (Erny, 1968:19) Universo de correspondncias, analogias e
interaes, no qual o homem e todos os demais seres constituem uma nica rede
de foras. necessrio entender, assim, que AIYE e ORUN constituem uma
unidade e, enquanto expresses de dois nveis de existncia, so inseparveis e
complementares. Essa unidade simbolizada pelo IGBA-ODU, cabaa formada de
duas metades unidas onde a parte inferior representa o AIYE e a parte superior
representa o ORUN. No interior, os "elementos
18. 18. indispensveis existncia individualizada". Poderia ser representada por uma
figura e sua imagem refletida no espelho - h plena identidade entre elas, uma
apenas a imagem invertida da outra. Podemos dizer nessa figurao que o AIYE
a imagem refletida do ORUN. Essa analogia provavelmente explica a situao
conhecida de que os ODU, quando vieram do ORUN para o AIYE, tiveram sua
ordem de precedncia invertida. Ou seja, muito embora no AIYE considere-se
EJIOGBE MEJI como o mais antigo dos ODU, todo Babalawo sada OFUN MEJI,
ou ORANGUN MEJI como tambm conhecido, em sua realeza, dizendo: eepa
ODU!, Louvando assim sua antiguidade e sua precedncia efetiva. Temos assim
que toda existncia no AIYE reflete uma realidade anterior existente no ORUN. A
existncia no AIYE implica em processar-se uma "modelagem" anterior no ORUN,
a partir da qual pores de matrias-massas que constituem a base da existncia
genrica so tomadas em fragmentos particulares e vo constituir a manifestao
dessa existncia em forma individualizada no AIYE. Esses elementos matrizes
possuem, por consequncia, dupla existncia: uma parcela presente no ORUN e a
outra parcela dando vitalidade ou formao s diferentes partes que formam a
"realidade" individualizada de vida. A esses fragmentos particulares retirados da
massa genitora chamamos IPORI e ele, IPORI, que determinar o ORISA que
cada indivduo cultuar no AIYE, condicionando tambm sua instrumentalizao
particular na relao com a vida e o repertrio possvel de escolhas que possa
realizar. Aqui importante reforarmos que ORUN no tem o mesmo significado
que cu, assim como AIYE no tem a mesma representao que terra. ORUN AIYE nos trazem conceitos muito diferentes do binmio cu - terra a que possamos
ter nos acostumado pelas condies sincrticas que a religio dos ORISA terminou
por apresentar no Brasil. Ao par cu - terra correspondem os conceitos de SANMO
- ILE. A RESPEITO DO DESTINO HUMANO Podemos perceber que a
compreenso sobre o papel que ORI desempenha na vida de cada homem est
intimamente relacionado crena na predestinao - na aceitao de que o
sucesso ou o insucesso de um homem depende em larga escala do destino
pessoal que ele traz na vinda do ORUN para o AIYE. A esse destino pessoal
chamamos KADARA ou IPIN e entendido que o homem o recebe no mesmo
momento em que escolhe livremente o ORI com que vai vir para a terra. ORI
desempenha um papel importante para os seguidores de IF. Nele acredita-se que
escolhemos nossos prprios destinos. E ns o fazemos mediante os auspcios do
ORISA IJALA MOPIN. A esfera de ao de IJALA junto a OLODUMARE e ele
que sanciona as escolhas de destino que fazemos. Essas escolhas so

documentadas pelas divindades que chamamos de ALUDUNDUN. Um verso de


IF explica esta questo: " "Voc disse que foi apanhar o seu ORI. Voc sabia
onde Afuwape apanhou o seu ORI? Voc poderia ter ido l para apanhar o seu.
Ns pegamos nossos ORI nos domnios de IJALA, Assim somente nossos destinos
diferem" IJALA responsvel pela modelao da cabea humana, e acredita-se
que o ORI e o ODU - signo regente de seu destino que escolhemos, determina
nossa fortuna ou atribulaes na vida, como foi dito. IJALA, embora notvel em sua
habilidade, no muito responsvel e, por isso, muitas vezes modela cabeas
defeituosas: pode esquecer de colocar alguns acabamentos ou detalhes
desnecessrios, como pode, ao lev-las ao forno para queimar, deix-las por um
tempo demasiado ou insuficiente.
19. 19. Tais cabeas tornam-se assim, potencialmente fracas, incapazes de
empreender a longa jornada para a terra, sem prejuzos. Se, desafortunadamente,
um homem escolhe uma dessas cabeas mal modeladas, estar destinando a
fracassar na vida. Durante sua jornada para a terra, a cabea que permaneceu por
tempo insuficiente ou demasiado no forno, poder no resistir ao de uma
chuva forte e chegar mais danificada ainda. Todo o esforo empreendido para
obter sucesso na vida terrena ter grande parte de seus efeitos desviada para
reparar tais estragos. Pelo contrrio, se um homem tem a sorte de escolher uma
das cabeas realmente boas, tornar-se prspero e bem sucedido na terra, uma vez
que sua cabea chega intacta e seus esforos redundam em construo real de
tudo aquilo que se proponha a realizar. O trabalho rduo trar, ao homem
afortunado em sua escolha, excelentes resultados, j que nada necessrio
dispender para reparar a prpria cabea. Assim, para usufruir o sucesso potencial
que a escolha de um bom ORI acarreta, o homem deve trabalhar arduamente.
Aqueles, entretanto que escolheram um mau ORI tm poucas esperanas de
progresso, ainda que passem o tempo todo se esforando. Sendo estes os
pressupostos, retomamos as perguntas: Como saber se a escolha do prprio ORI
foi boa ou m? Pode um homem conhecer as potencialidades da prpria cabea
ou da cabea de outrem? O Jogo divinatrio de IF possibilita que a pessoa tome
conhecimento dos desgnios do prprio ORI, saiba a respeito do ORISA ou
IRUNMALE que deve ser cultuado e conhea seus EWO - proibies quanto ao
consumo de alimentos, uso de cores e condutas morais. Muitas referncias so
feitas s relaes entre ORI e o destino pessoal. O destino descrito como IPIN ORI
- a sina do ORI - pode ser dividido em trs partes: AKUNLEYAN, AKUNLEGBA E
AYANMO. AKUNLEYAN o pedido que voc fez no domnio de IJALA - o que voc
gostaria especificamente durante seu perodo de vida na terra: o nmero de anos
que voc desejaria passar na terra, os tipos de sucesso que voc espera obter, os
tipos de parentes que voc deseja. AKUNLEGBA so aquelas coisas dadas a um
indivduo para ajud-lo a realizar esses desejos. Por exemplo: uma criana que
deseja morrer na infncia pode nascer durante uma epidemia para garantir a morte
dele ou dela. AYANMO aquela parte do nosso destino que no pode ser mudada:
nosso gnero (sexo) ou a famlia em que nascemos, por exemplo. Ambos,
AKUNLEYAN e AKUNLEGBA podem ser alterados ou modificados quer para bom
ou para mau, dependendo das circunstncias. Assim o destino descrito como IPIN
ORI - a sina do ORI pode sofrer alteraes em decorrncia da ao de pessoas

ms chamadas como ARAYE - filhos do mundo, tambm chamadas AIYE - o


mundo ou ainda, ELENINI - implacveis (amargos, sdicos, inexorveis) inimigos
das pessoas. Entre estes encontram-se as J - bruxas, os OSO - feiticeiros, os
envenenadores e todos aqueles que se dedicam a prticas malignas com intuito de
estragar qualquer oportunidade de sucesso humano. Sacrifcio e ritual podem
ajudar a melhorar as condies desfavorveis que podem ter resultados destas
maquinaes malficas imprevisveis. Todo ORI, embora criado bom, acha-se
sujeito a mudanas. Vimos que feiticeiros, bruxas, homens maus e a prpria
conduta podem transformar negativamente um ORI, sendo sinal dessa
transformao uma cadeia interminvel de infelicidades na vida de um homem a
despeito de seus esforos para melhorar.
20. 20. O ORI, entidade parcialmente independente, considerado uma divindade em si
prprio, cultuado entre outras divindades, recebendo oferendas e oraes.
Quando ORI INU est bem, todo o ser do homem est em boas condies. Como
foi dito, nossos ORI espirituais so por eles mesmos subdivididos em dois
elementos: APARI-INU e ORI APERE - APARI-INU representa o carter (natureza),
ORI APERE representa o destino. Um indivduo pode vir para a terra com um
destino maravilhoso, mas se ele ou ela vem com mau carter (natureza), a
probabilidade de desempenho (cumprimento, execuo) desse destino
severamente comprometida. O destino tambm pode ser afetado, ento, pelo
carter da prpria pessoa. Um bom destino deve ser sustentado por um bom
carter. Este como uma divindade: se bem cultuado concede sua proteo.
Assim, o destino humano pode ser arruinado pela ao do homem. IWA RE LAYE
YII NI YOO DA O LEJO, ou seja, - "Seu carter, na terra, proferir sentena contra
voc". No ODU de OGBEOGUNDA, IF diz: "Um pilo realiza trs funes Ele
tritura inhame Ele tritura ndigo Ele usado como uma tranca atrs da porta Foi
feito um jogo adivinhatrio para Oriseku, Ori-Elemere e Afuwape Quando eles
foram escolher seus destinos nos domnios de IJALA - MOPIN Foi solicitado para
eles que realizassem rituais Somente Afuwape realizou os rituais que foram
solicitados Ele, em consequncia, tornou-se muito afortunado Os outros
lamentaram, disseram que se soubessem onde Afuwape escolheria seu ORI, eles
teriam ido at l para escolher os seus tambm. Afuwape respondeu que, embora
seus ORI fossem escolhidos no mesmo lugar, seus destinos que diferiam." A
questo que a se apresenta que somente Afuwape mostrou bom carter.
Respeitando sua crena e realizando seus sacrifcios, ele trouxe as bnos
potenciais de seu destino para a efetiva realizao. Seus amigos Oriseku e OriElemere falharam em mostrar bom carter pela recusa em realizar seus rituais e,
por isso, suas vidas sofreram as consequncias. O nome IPIN est igualmente
associado ORUNMIL, conhecido como ELERI-IPIN - o Senhor do Destino e que
aquele que esteve presente no momento da criao, conhecendo todos os ORI,
assistindo o compromisso do homem com seu destino, os objetivos de cada um no
momento de sua vinda para o AIYE, o programa particular de desenvolvimento de
cada ser humano e sua instrumentalizao para o cumprimento desse programa.
ORUNMIL conhece todos os destinos humanos e procura ajudar os homens a
trilhar seus verdadeiros caminhos. Temos, assim, que um dos papeis mais
importantes de IF em relao ao homem, alm de ser o intrprete da relao

entre os ORISA e o homem, o de ser o intermedirio entre cada um e o seu ORI,


entre cada homem e os desejos de seu ORI. Apenas como registro, preciso
entender que esse mesmo papel ORUNMIL tem na relao com os demais
ORISA, sendo o intermedirio entre cada um e o seu ORI. E ORUNMIL, Ele
mesmo, consulta IF! Nos momentos de crise, a consulta ao orculo de IF
permite acesso a instrues a respeito dos procedimentos desejveis, sendo
considerados bons procedimentos os que no entram em desacordo com os
propsitos do ORI.
21. 21. O ser que cumpre integralmente seu IPIN-ORI (destino do ORI), amadurece
para a morte e, recebendo os ritos fnebres adequados, alcana a condio de
ancestral ao passar do AIYE para o ORUN. H a crena na existncia de duas
reas ocupadas por espritos dos mortos: ORUN RERE - o bom "cu", habitado
pelas divindades e ancestrais, e ORUN APAADI - o "cu" de muitas infelicidades,
habitado pelos infelizes que sofreram m sorte e pelos maus, julgados pelo Ser
Supremo, segundo o ser carter. Estes ltimos ficam condenados solido e ao
esquecimento, sem direito a lembrana ou a aparecerem em sonhos e vises morrem totalmente. ORUN RERE, por outro lado, prazeiroso e sereno, vivendo
os espritos numa comunidade composta de parentes e amigos. Podem tambm
permanecer junto aos familiares e intervir em suas atividades dirias, sendo-lhes
permitido reencarnar em alguma criana nascida no mbito familiar. A respeito do
ORI, resta ainda lembrar que trata-se de uma divindade pessoal, a mais
interessada de todas no bem estar de seu devoto. Se o ORI de um homem no
simpatiza com sua causa, aquilo que ele deseja no pode ser concedido nem por
OLODUMARE, nem pelos ORISA. Da mesma forma se o carter de um indivduo
mau, sua escolha de destino pode no se realizar. Se nossa situao realmente
de um mau destino, e no uma consequncia de nosso carter ou
comportamento, ento nosso ORI-APERE precisa ser apaziguado. Oferendas
prescritas ou rituais devem ser realizados para nos trazer de volta a um
alinhamento saudvel. Considera-se vital para todo homem recorrer a IF, sistema
divinatrio de consulta a ORUNMIL, a intervalos regulares para tomar
conhecimento do que agrada ou desagrada o prprio ORI. Enquanto intermedirio
entre a pessoa e as divindades (entre as quais o prprio ORI) IF no apenas
informa sobre os desejos divinos, mas tambm conduz os sacrifcios ofertados s
divindades para que estas possam cumprir seu papel: ajudar os ORI a conduzirem
as pessoas realizao do prprio destino. Se as coisas esto indo mal em sua
vida, antes de apontar um dedo acusador para as bruxas, para feitios ou para
seus inimigos, examine sua natureza. Se Voc tem por hbito maltratar as pessoas
ou no considerar seus sentimentos, no procure qualquer felicidade ou sorte em
sua vida, no importando o quanto Voc possa ser bem sucedido materialmente.
Se, por outro lado, Voc ajuda os outros e d felicidade a eles, sua vida ser cheia,
no s de riquezas, mas tambm de alegria e felicidade. No entanto, lembre-se,
decididamente muito mais fcil alterar seu destino do que sua natureza. "Por toda
parte onde ORI seja prspero, deixe-me estar includo, Por toda parte onde ORI
seja frtil, deixe-me estar includo, Por toda parte onde ORI tenha todas as coisas
boas da vida, deixe-me estar includo. ORI, coloque-me em boa situao na vida,
Que meus ps me conduzam para onde as coisas me sejam favorveis. Para onde

IF est me levando eu nunca sei Jogaram para Assore no incio de sua vida. Se
h qualquer condio melhor do que aquela em que estou no presente, Que possa
meu ORI no falhar em colocar-me nela. Meu ORI me ajude! Meu ORI faa-me
prspero! ORI o protetor do homem antes das divindades."
22. 22. EBOR (BO ORI) BORI o ritual de "dar comida" ou alimentar o ORI (bo ORI).
Deve ser sempre precedido de um jogo que defina sua necessidade e, ao mesmo
tempo, oriente o sacerdote sobre os procedimentos particulares para o caso, os
ingredientes a serem utilizados naquela situao e o encaminhamento adequado a
ser dado para aquela necessidade. Assim, pode-se realizar um BORI apenas com
um ou dois obi e gua ou com todo um conjunto de alimentos e a louvao de
objetos-smbolos especialmente sacralizados para a ocasio. importante
entender que sempre que se louva algum tipo de alimento no ORI de algum est
se procedendo a alimentao daquele ORI. O BORI pode se apresentar como
necessrio para algum em funo de algumas situaes. Entre elas: como
processo de religao do ORI com o seu duplo no ORUN, como resposta
condies de "stress" ou fragilizao das estruturas psicolgicas do indivduo
resultantes de situaes particulares de vida, como ritual propiciatrio ou
complementar a um ebo, como ritual propiciatrio a processos iniciticos, como
resposta a uma necessidade espiritual resultante de feitio ou destino, como
indicao de algum Odu (IFA), a partir da interpretao das condies ligadas ao
personagem mtico que se apresenta em um dos Itan correspondentes ao Odu.
Pode-se, no geral das situaes, estabelecer um ritual bsico a ser seguido, no
significando isso que o sacerdote deva entender esse ritual bsico como limitador
da sua ao ou frmula a ser seguida em todos os casos e situaes. importante
lembrar sempre que o uso e a combinao dos elementos a serem utilizados deve
levar em conta as propriedades excitantes (gun) ou calmantes (ero) de cada
elemento que est sendo manipulado.
23. 23. CANTIGA PARA OFERECER AS COMIDAS AO ORI Kolob xer nu ab xer
kolob Kaur komor odar CANTIGA PARA OFERECER O PEIXE Ej mo gb
Ej mo b erin Ej mo gb EEjj mmoo bb eerriinn RITUAL BICHOS PENA Ej
xoro xoro Ej bal kara Ej ay Ej bal kar Ej mani Ej bal kara Awa ni
et Ej bal kara Ej up Ej xoror Ej unp Ej xoror Ej unp ORIN
DO IGBIN IGBIN MAGUN GUIO, IGBIN COLOU, IGBIN COLSS. IGBIN
MAGUNGUIOU. IGBIN COLOUO, IGBIN COLESS, S S IGBIN
MAGUNGUIO. Bb igbin Igbin t ni rer Bb igbin Igbin t ni rer
24. 24. CANTIGAS DE ORI Ori ka fanj Ori Ori ka fanj Ori k fanj Ori Ori ka
fajnj Ori k fanj al umb bb l tolox Ag ni keker ker k Ag ni keker
ker k eru janjan Ori ka fanj Ori Ori ka fanj Ori k fanj Ori Ori ka fajnj
Ori k fanj al umb bb la tolox Ago ni keker ker k Ag ni keker ker k
eru janjan Or Ori apere L fib did ls orix Apere ori or apere L fib did
ls orix Ori Ori x Awa d meu lapere ori Ori x e u lese orix Ori gb
apere Or gb m gb tij Or gb a pe re Ori gb m gb tij Ori loman b inx Ori
loman Iyemoja mi xek mi Iyemoja mi xek mi r Or Iyemoja mi xek mi Ori
mi xerer fun mi Ori mi xerer fun mi Ori ok unsanu oka Ori ejo unsanu ej
Afomo opu Ori mi xerer fun mi O gugu ol gugu O gugu Ori umb Ori
mi ax um o y Oni dd ori man i man yin Oni dd ori man i man yin Ib ti kot

lob fakal E a um loni fi a j Omob olok il Omob olok il Omob yi del


Omob yi del o y Omob olok il

Vous aimerez peut-être aussi