Vous êtes sur la page 1sur 20

1

Fanoroam-pejy
Teny fisaorana.................................................................................2
Sasin-teny........................................................................................3
Teny fampidirana............................................................................4
Ny aretina varoazy.........................................................................5
Mombamomba ankapobeny...................................................................... 5
Fisehonny aretina varoazy.......................................................................... 5
Fifindranny kongonny renitantely............................................................ 6
Famantarana ny fahavoazanny andian-tantely................................... 6

Ny varoazy eto Madagasikara......................................................7


Ny fihanaky ny aretina varoazy.................................................................. 7
Fiantraikanny aretina................................................................................... 7
Ireo ezaka natao iadiana aminny aretina varoazy............................... 8

Ny ady aminny varoazy.................................................................9

Ireo akora nampiasaina............................................................................... 9


Ady gasy nahitam-bokatra.......................................................................... 11
Ady Gasy N1............................................................................. 11
Ady Gasy N2............................................................................. 12
Ady Gasy N3 ............................................................................ 12
Ady Gasy N4............................................................................. 13

Hampahomby ny paika..................................................................13
Ny fampiasana fanafody............................................................................. 13
Ny habetsahanny akora ampiasaina......................................... 13
Fotoana ampiasana ny fanafody ? ............................................ 14
Fanaraha-maso ny fahombiazanny fanafody....................................... 14
Fijerena mivantana ny renitantely na ny sakivy......................... 14
Fijerena aminny santionana renintantely............................................... 14
Fitsirihana miverimberina ny varoa........................................... 14
Fitsirihana mitohy ny varoa....................................................... 15
Tahanny aretina............................................................................................. 15
Fanamarihana ankapobeny....................................................................... 16

Teny famaranana............................................................................17
Fanazavan-teny..............................................................................17
Bibliografia......................................................................................18

Teny fisaorana
Isaorana ireo rehetra nandray anjara taminny fanatontosana ity bokikely ity.
Voalohany aminizany ireo mpiompy tantely eto aminny faritra Analamanga,
nanatontosa ny andrana sy nanaiky nizara izany ka novelabelarina ato anatinity bokikely ity.
Ireo teknisianina sy ny manam-pahaizana manokana, tao ny mpahay ny zavamaniry, ny tantely, ny bibikely, sns., izay nandray anjara taminny fanamafisana ny jery ara-teknika ho anireo andrana natao sy nanome ny antotam-pahalalana momba ireo akora nampiasaina.
Ny fandaharanasa SAHA, Sahanasa Hampandrosoana ny Ambanivohitra,
nanao tan-tsoroka ara-teknika ny tetikasa fanadihadiana niaraka taminny
CITE.
Sy ireo maro tsy voatanisa nandray anjara taminny fikaroham-baha-olana
aminny ady aminny kongonny tantely.

Sasin-teny
Anisanny Faritra mpamokatra tantely eto Madagasikara Analamanga. Mpiompy, mpanelanelana, mpanodina manodidina ny 2 000 no voakasiky ny sehapihariana eto aminny Faritra.Taminny taona 2007 dia nahatratra 166 Taonina
ny vokatra avy eto Analamanga izay nametraka azy taminny laharana faha-7
raha ny seha-piharana tantely eto Madagasikara no resahana.
Olana iray lehibe sedrainny seha-pihariana Tantely eto Analamanga ankehitriny ny fisianny aretina varoazy, aretina vaovao, hita teto aminny faritra
taminny taona 2009. Mandripaka ny tantely ny varoazy ary mahatonga ny
fitotongananny vokatra. Maro noho izany ireo mpiompy voatery nitsahatra
taminny fiompiana tantely.
Manoloana io zava-misy io dia napetraky ny FERAM, vovonam-pikambanananny mpiompy tantely eto Analamanga, ho laharam-pahamehana ny fikatsahana fiaraha-miasa aminireo rafitra mpanohana mba hitadiavana vahaolana
mahomby hiadiana aminny varoazy. Vaindohan-draharahanny fikatsahana
fiaraha-miasa aminireo rafitra mpanohana.
Ny tetikasa Fanomezana lanja sy fampiroboroboana ny fikarohana nataonireo
mpiompy tantely mahakasika ny ady aminny varoazy dia notanterahina tao
anatinny fiaraha-miasanny federasiona taminny Fandaharanasa SAHA. Ity
tahirin-kevitra ity dia vokatrizany fiaraha-miasa izany izay marihina fa nahazo
ny tohana ara-teknika avy aminny ONG CITE.

Teny fampidirana
Mirakitra ireo fikarohana nataonny mpiompy tantely tao aminny distrikani
Manjakandriana ity tahirin-kevitra ity.
Mizara 3 lehibe ny tahirin-kevitra. Ny fizarana voalohany dia manome angombaovao mahakasika ny varoazy sy ny fihitarany teto aminny Faritra Analamanga. Ao aminny fizarana faharoa kosa no itrandrahana ireo fikarohana nataonny mpiompy. Ny fizarana fahatelo dia manome toro-hevitra ho anireo
mpiompy sy ireo rehetra te-hiroso lalindalina aminny fikarohana.
Araka izany, miantefa aminny sokajinolona 2 miavaka tsara ny tahirin-kevitra :
(i) ireo mpiompy izay hahazo fahalalana sy toro-hevitra iadiana aminny varoazy; (ii) ireo mpikaroka izay afaka mitrandraka ireo voka-pikarohanny mpiompy
aminny asa fikarohana izay ataony.

Ny aretina varoazy
Mombamomba ankapobeny
Ny varoa dia bibikely mpanimba tafiditra teto amintsika taona vitsy izao. Efa
tany aminny taona 1950 no nahitana ny varoa, antsoina hoe Varroa Desrtructor tany aminny kaotinanta Azia. Ny taona 1966 no nambara ofisialy ny
maha biby manimba azy sy ny loza aterany. Rehefa niparitaka tany Eoropa
izy ny taona 1970 dia tonga teto amintsika ny taona 2010.
Bibikely mivelona aminny ranny renitantely ny varoa, ary manatody sy mitombo haingana mihoatra ny fitombonny renitantely. Azo lazaina ho toy ny karazana kongona na hao izy io, miloko mena matroka manompy volontany,
mirefy 1,1 hatraminny 1,2 mm ny halavany ary 1,5 hatraminny 1,6 mm ny
sakany, izany hoe toy ny loha-paingotra ny habeny. Rakotra volo madinika
ny vatany ka ireo no hahafahany miraikitra aminny vatanny renitantely.
Hatraminizao dia mbola tsy hita izay fanafody tena mahomby hamonoana ity
bibikely mpanimba ity.

Kongona na hao no azo ilazana ny varoa, miloko mena matroka manompy volontany, ary
mirefy 1,1 hatraminny 1,2 mm ny halavany ary 1,5 hatraminny 1,6 mm ny sakany, izany
hoe toy ny loha-paingotra ny habeny.

Fisehonny aretina varoazy


Mora maty ny tantely, mia-fohy ny fe-potoana hivelomany ka mety hisasaka mihitsy izany. Miha-marefo ireo renitantely, very ny lanjany ka mahatratra
ny ampahefany izany. Matetika hita mandady eo am-bavanny tranotantely
ireo renitantely haninny varoa. Ireo ratra ataonny varoa aminireo renitantely
kosa dia lasa varavarana hidiranny tsimokaretina samihafa, ka lasa mora andairanaretina ny renitantely. Vokatrireo rehetra ireo dia ripaka ny renitantely

ary rava ireo andiany. Ho anny sakivy sy ny olitra tantely kosa dia maty ankaranany ny ankamaroanizy ireo ary izay foy dia matetika ahitana fahasamponana.

Fifindranny kongonny renitantely


Ireo renitantely ihany no mitondra ny kongona mifindra toerana. Fa indrindra fa
ireo mpiompy mandendeha sy mitondra fitaovana misy kongona, satria voadinika fa eo aminny 10 andro eo ho eo no fetrandronny kongona raha tsy
mipetraka aminny renitantely.
Ka ny tsy fanajana ny fe-potoana quarantaine dia mamindra azy aminny
alalanny fifanakalozana samihafa, toy ny fitaovana.

Famantarana ny fahavoazanny andian-tantely


Araka ny fandinihina nataonireo mpikaroka any ivelany dia tsisy fanavotana
intsony ireo andian-tantely rehefa tojo aminny varoa 50 ho anny renitantely
100 ny taha hita. Aminny ankapobeny anefa io taha io, fa mety ho latsakizay
raha ny tahirin-kevitra no jerena.

Ny fiparitaky ny Varroa

Nosintonina avy taminny sarin-tany nataoni James D. Ellis sy C.M. Zettel Nalen, Oniversite Florida, ary nampiana ani Madagasikara, 2010

Ny varoazy eto Madagasikara


Araka ny hitantsika eo aminny saritany dia efa miparitaka aminny firenana
maro ny kongonny tantely na varoa, ary anisanizany i Madagasikara. Isika no
anisanny firenena vao haingana no nidirinity bibikely mpandrava ity. Efa andavitrisa ny andian-tantely naripany ary toy izany koa ny fatiantoka entiny
ho anireo mpiompy. Misy fiantraikanny ihany koa aminny famokarana hafa
izy ity saingy sarotra kokoa ny manombana izany.

Ny fihanaky ny aretina varoazy


Ny volana febroary, taona Ny kongonny renitantely eto Madagasikara
2010 no voamarinny laboratoara AFFSA tany Frantsa
ny fisianny varoazy teto Madagasikara. Teto Analamanga, tao
aminny kaominina Ambanivohitra Ivato, no nahitana azy voalohany.
Volana vitsivitsy taty aoriana dia
nahitana ny aretina ihany koa
ireo kaominina manodidina:
Ambohidratrimo, Antananarivo
Renivohitra, Antananarivo Avaradrano. Ny faranny taona 2010
dia nitatra taminny distrikani
Manjakandriana ny aretina.
Aminizao fotoana izao dia
mandripaka ny renitantely any
aminny faritra Atsinanana ,
Analanjirofo, Alaotra Mangoro,
Vakinankaratra ary faritra hafa
manodidina anAnalamanga ny
aretina varoazy.

Loharano : CITE Editions, 2012

Efa nisy ny drafitra fiarovana izay namoahana lalna hifehezana ny fiparitahanny aretina any aminireo faritra hafa , indrindra fa any aminireo toerana
heverina hamokarana tantely haondrana.

Fiantraikanny aretina
Tsy mbola nisy antontanisa mazava navoaka taorianny nidiranny aretina varoazy, saingy ny taham-pahafatesana ambony dia ambony hita teo aminny
renitantely teto aminny faritra sy ny vokatra azonireo mpiompy dia nahafahana nilaza fa nitotongana ny habetsaky ny vokatra ary nihena nanaraka izany
ny vola niditra taminireo mpiompy. Ireto avy no voka-dratsy misongadina :
Mihena ny vokatra tantely avy aminny faritra mpamokatra, ka hanaraka
anizany koa ny vokatra ankapobeny,
Ireo mpiompy madinika dia ho voa mafy tokoa satria dia fotoana fohy
ihany dia ripaky ny varoa ireo andian-tantely vitsy sy mivangongo aminny
toerana iray,
Sarotra ny famatsiana andian-tantely satria efa tsapa aminizao fotoana
izao fa ireo tantely anala dia efa voa ihany koa,
Eo aminny tsena dia hiakatra ny vidinny mamintantely,
Mila fanaraha-maso entitra kokoa ny fiompiana vao mety hahomby,
Aminny ankapobeny dia hisy fiovana lalina ny seha-piharina fiompiana tantely.

Ireo ezaka natao iadiana aminny aretina varoazy


Famoahana sy fampiharana ny drafitra fiarovana sy fiadiana aminny varoazy izay novolavolainny ministeranny Fiompiana ;
Fanentanana ny mpiompy tantely: ny FERAM, toy ireo vovonam-pikambanana hafa dia niezaka nampahalala ireo mpikambana ao aminy ny momba
ny aretina sy ny voka-dratsiny na eo aminny famokarana na eo aminny
lafiny ara-toekarena, indrindra ny fepetra tokony ho raisina hisorohana sy
hiadiana aminny aretina ;
Fanohanana ireo ezaka fikarohana.

Ny ady aminny varoazy


Ireo akora nampiasaina
Maro karazana ireo akora nampiasainireo mpiompy nanao andrana. Arakizany misy aminireo no mbola tsy fantatra izay singa ao anatiny, fa dia nampiasainireo mpanao andrana arakizay fiheverany azy ihany. Ho anireo izay
nanana antontan-kevitra momba ireo kasinga ao anatiny dia misy fampahafantarana fohy izany. Ireo akora ireo no tanisaintsika manaraka.
Mokaranana

Varahina

(Macaranga madagascariensis)

(karazam-by manompy mena)

Zava-maniry ao anatinny fianakaviam-benny Euphorbiaces.


Mamoaka dity miloko fotsy izay manapoizina noho ny fisianny alkaloida
ao aminy ary mampangidihidy ihany
koa. Mamorona sy mamoaka tsiranoka miraikidraikitra ny mokaranana.
Mivaingana io tsiranoka io rehefa
tafiditra ao ambavanny bibikely ka
manakana ny fidiranny sakafo.

Ny varahina dia mamoaka tahirinaratra maivana (ion) izay mampalemy


ny varoa fa tsy misy fiantraikany eo
aminny tantely.

Ampangandrano

(Mammea Madagascariensis)

(Marratia fraxinea Sm.)

Voandelaka
(Melia azedarach Linn.)

Ny raviny sy ny voany dia misy triterpne, poizina izay ampiasaina aminny


famonoana bibikely : parasy, hao,
Valanirana

Zava-maniry ahitana flavonoide sy


Zava-maniriniry ho azy sy mamono alcaloide ary triterpene izay mamono
bibikely.
bibikely
Seva, sevavavy
(Buddlei madagascariensis Lam.)

Zava-maniry ahitana kasinga toy


ny sesquiterpne sy triterpne izay
mamono bibikely. Fampiasainireo
mponina eny ambanivohitra hanadiovana ny gorodona sy ny rindrina ary
hamonoana bibikely toy ny parasy.

Borona
(Sapium melanosticum)

Tsy mbola misy tahirin-kevitra mahakasika azy


Vahimaimbo na vahimantsina ( )
Tsy mbola nahitana tahirin-kevitra mahakasika azy

10

Vahona

Ampangabe

(Aloe macroclada)

(Pteridium aquilinum khn)

Zava-maniry ampiasaina aminny fit- Tsy mbola misy tahirin-kevitra mahakasika azy.
saboana ny vavony
Consoude
Ranomena ( )
(Symphytum officinale)
Ny ranomena dia efa nampiasaina
Ampiasaina aminny famonoana bibihatraminizay hamonoana bibikely.
kely mpanimba ny voly
Thym

Tongolo lay

(Thymus vulgaris)

Ahitana kasinga toy ny phnols


terpnique, monoterpnol, monoterpne izay mamono bibikely.
Izy ity dia ampiasaina any ivelany
aminny fanamboarana fanafody
iadiana aminny varoa toy ny APILIFE
GUARDTM.

4
1. Mokaranana
2. Consoude
3. Ampangandrano

(Allium sativum)

Ampiasaina aminny famonoana ireo


bakteria sy mikraoba isan-karazany
Paraky gasy

(Nicotiana tabacum)

Zava-maniry ampiasaina aminny


famonoana bibikely.

6
4. Thym
5. Voandelaka
6. Vahona

11

Ady gasy nahitam-bokatra


Ireo fanandramana 4 heverina ho nahomby no ampahafantarina anatinity bokikely ity. Nosafidiana izy ireo tao anatinireo fanandramana 11, tabilao etsy
ambany, noho izy ireo nahitam-pahombiazana. Fahombiazana hita taminny
ny fotoam-pahavelomanny andian-tantely voanny aretina izay nihoatra ny
taom-pamokarana iray! Tsy mbola tena tomombana anefa ireo ka tokony hatsaraina ny fanarahana ny fampiasana azy, ary ireo fanandramana hafa kosa
halalanina.
Azo ampifamenoana ihany koa ireo karazanandrana sasantsany.

Paika Akora nampiasaina


1

Vahimaimbo + mokaranana

Ampangandrano

Voandelaka + ampangandrano + varahina

Sevavavy

Voandelaka + valanirana + borona + ranomena

Vahona

Lohamenaka Thym

Ampangabe + consoude

Thym + Tongolo gasy

10

Thym + siramamy gasy

11

Paraky gasy + diloilo coco + savoka tantely

Ady Gasy N1
Voandelaka, Mokaranana, Varahina
Ravina voandelaka fehezana 20 sm
Mokaranana fehezany 20 sm, halavany 20 sm
Totoina miaraka ny ravina voandelaka sy mokaranana
Tapohana rano 1 litatra ny fangaro
Avela hilona eo aminny adinny iray eo ho eo
Afafy anatinny tohotra ka haparitaka manaraka ny kadira

12

Apetraka manandrify ny varavaranny tohotra ny tapaka varahina


Guy RAJAONARISON
Mpiompy tantely
Ampasipotsy ( ex FRIZA ), CR Ambatolaona, Manjakandriana
034 79 843 37
Mpikambana ao aminny Union Ambatomamy

Ady Gasy N2
Sevavavy
Esorina ny saronny kadira
Asisika ao ny ravina seva vavy (efa somary antitrantitra ) ka rehefa mikasoka aminio ravina io ny tantely dia mihitsana ny varoa mamikotra aminy
Atao indray mandeha isan-kerinandro mandritra ny 21 andro
Asiana takelaka misy menaka miraikitra aty ambany mba hitatazana ireo
varoa sy tsy ahafahany mihetsika intsony rehefa latsaka
Traitement Flash, izany hoe atao manelanelana ireo fampiasana fanafody
hafa.
Izay samy nanao azy daholy ireo tantsaha :
Guy RAJAONARISON
Samoelina RAKOTOMANGA

Ady Gasy N3
Thym, Tongolo gasy
Maka ranona thym atsasaky ny sotro
Afangaro aminny ranona tongolo gasy atsasaky ny sotro
Maka baoritra kely dia atete aminizany ny fangaro
Apetraka any aminny fanambaninny tohotra na ambony ny kadira ny
baoritra kely misy ilay fangaro
Soloina isaky ny 15 andro
Samoelina RAKOTOMANGA
Mpiompy tantely
Anjepy, Manjakandriana
Mpikambana ao aminny Union Tantely Mamy
033 04 122 27

13

Ady Gasy N4
Paraky gasy (tsy misy laro), Diloilo coco, Savoka tantely
Maka diloilo coco 450 g
Ampiana savoka 170 g
Ampangotrahana dia andrasana mangatsiaka ny fangaro
Avela hangatsiaka
Rehefa mangatsiaka ny fangaro dia araraka ny paraky roa sotro lehibe sy
tapany
Maka baoritra kely 15 sm x 3,5 sm dia hosorana aminny andaniny roa
Atsofoka anelanelanny kadira
Tolotra RAKOTONDRASOA
Mpiompy Tantely sady mpampianatra mpikaroka
Mipetraka ao Anjanahary Antananarivo 101
032 42 687 28

Hampahomby ny paika
Ny fampiasana fanafody
Toy ny fitsaboana rehetra, ny fahombiazanny fiadiana aminny kongonny tantely dia miankina : aminireo singa ao anatinny akora - ny fatranny fanafody
ampiasaina - ny faharetanny fampiasana ny fanafody - ny fotoana hampiasana azy. Ity fizarana farany ity dia torolalana ho anireo mpiompy-mpanandrana
mba hahatsara ny fampiarana.

Ny habetsahanny akora ampiasaina


Ny herinny fanafody dia voafaritry ny habetsahanireo akora tsirairay ao anatiny. Raha kely loatra dia mety tsy handaitra, raha be loatra mety hanimba
ny fiompiana indray, toy ny faikan-javatra mifangaro aminny mamintantely.
Ary isika mpanao andrana dia tsy maintsy mikaroka ny fetram-panafody mahomby.
Tokony ho voarakitra hatrany ny fatra samihafa ampiasaina. Maro ny fandrefesana efa mahazatra antsika toy ny : kapoaka, fehezana, metatra, zinga, kaopy,
sotrokely, sotrobe, ets. Izay tsara ho raketana mba hahamora ny fampitana.

14

Fotoana ampiasana ny fanafody ?


Ny fotoana ampiasana ny fanafody dia mamaritra ihany koa ny fahombiazany. Tsinjovina mantsy ny fahafahanny andian-tantely miharitra ilay fanafody.
Tokony harindra miaraka aminireo fivoaranny andian-tantely sy ireo lahasa
ataonny mpiompy ny fampiasana fanafody.
Ohatra, ny fampiasana ny ranona thym amin ny baoritra izay ny fofona sy ny
entona no tena ampiasaina dia tsy tokony hiohatra ny 30 C ny hafanana
mba tsy hisinanny voka-dratsiny eo aminny andian-tantely.

Fanaraha-maso ny fahombiazanny fanafody


Ny fahalalana ny tahanny varoa aminny andian-tantely no handrefesana ny
fahombiazanny paika hiadivana aminity biby mpanimba ity. Ny tanjona moa
dia ny hamonoana tanteraka na hampienana ny varoa anatinny tranon-tantely
hitohizanny famokaranireo renitantely maminy.

Fijerena mivantana ny renitantely na ny sakivy

Fijerena mivantana ireo varoa hita aminny renitantely mitangorona aminny


papiny. Rehefa sintonina ny kadira dia hita eny aminny lamosinny renitantely
na ny elany ny kongona, mety ahitana azy koa ny mpanjakany. Ny sakivy koa
dia asiany ka ireo sakivy ho lahin-tantely no tena ahitana azy betsaka.
Ny fisianny varoa maromaro ( mihoatra ny roa) anaty mason-tantely dia azo
ilazana fa efa ambony ny tahanny aretina varoazy.

Fijerena aminny santionana renintantely


Fitsirihana miverimberina ny varoa
Teknika fampiasa isaky ny fotoana voarafaritra (isam-bolana, roa-volana, ets.),
handrefesana ny tahanny varoa aminny renitantely 100 ity teknika manaraka
ity.
Maka tantely sahabo ho 100 isa, manodidina ny 10 grama, sahabo eranny
kaopy kely, ka vonoina aminny alikaola na ranon-tsavony ka rehefa miraraka
ao aminny fanambaninny kpy ny varoa dia isaina.Maka boaty misarona tsy
misy loko, vita aminny plastika na vera tokony ho 100 ml (mitovy hadiry
aminireny vera plastika ireny).
Fomba fanaovana azy :

15

Alaina ny renitantely 100 ka hatraminny 200,


Arotsaka ao anaty boaty, plastika na vera, misy tantely ny alikaola na ilay
savony ranony,
Hidina tsara ny boaty ary ahontsana,
Avela hilona ao ireo renitantely mandritra ny ora iray eo ho eo,
Tatavanina mba hisaraka ny renitantely sy ny kongonny renintantely,
Isaina aminizay ireo varoa, aminny toerana mazava.

Fitsirihana mitohy ny varoa


Teknika hahafahana manaraka isanandro ny fitombonny varoa aminny alalanny fanarahana ny isanny varoa milatsaka avy aminny renintantely. Tsara
arakizany ny mampiasa tohotra afaka miala ny fanambaniny.
Apetraka eo aminilay fanambaniny afaka miala ny takelaka plastika voahosotra menaka dity (tavikenan-kisoa, taratasy autocollant). Esorina sy jerena
isan- kariva ny varoa maty ary raketina an-tsoratra isanandro.
Marihina fa tena tianny vitsika io kongonny tantely io ka indray alina fotsiny
dia mety ho laniny ireo varoa milatsaka izany no antony anaovana ny fanisana
isanandro.

Tahanny aretina
Isanny varoa miohatra aminny isanny renintantely :
Tahanny aretina = Isanny varoa Isanny renintantely

Ka raha renintantely 300 no nanaovana ny fitsirihina ka nahitana varoazy 15 dia


zaraina 3 ny isanny renintantely, zaraina 3 ny isanny varoa dia manome : tahanny
aretina 3% (varoa 3 aminny renitantely 100).

5% na latsakizay Tsy dia henjana ny fahavoazana, sarotsarotra ny fahitana ireo


kongona.
5 hatr@ 10%
Miha-henjana ny fahavoazana, raha marefo ny andian-tantely
na tsy misy fiarovana dia mety ho ripaka.
10 hatr@ 20%
Tsy miafina intsony ny fahavoazana. Raha dieny lohataona
no hita ireo varoa dia mety tsy hahatratra ny rininina ny
andian-tantely.
Mihoatra ny 20% Herinandro vitsivitsy sisa hivelomanny andian-tantely
Mihoatra ny 30% Potika tanteraka ny andian-tantely
Nosintonina taminny asani Ritter (1983)

16

Fanamarihana ankapobeny
Rehefa tafiditra anaty ny tohotra ny varoa dia tsy voaala intsony ! Izany dia
satria tsy maintsy hisy vanim-potoana tsy anaovana ny famonoana ny varoa,
indrindra mandritra ny famenoanny tantely mamin-tantely, izay fotoana koa
mampitombo isa ny kongona.
Ny zava-dehibe dia ny fahafahanny tantely miaina miaraka aminny varoazy,
noho izany dia misy ny taha farany ambany aminny isanny varoa anaty tohotra iray (mihoatra ny 5 % fa arakaraka ny tanjaky ny andian-tantely sy ny
fahabetsahanny sakafo).
Arakizany dia tsara raha manaraka toro-llana tsotsotra isika mpiompy mpanao fanandramana :
Tokony havaozina isaky ny telo taona faranny ela ny mpanjakany. Ny antony dia mihena ny isanny zana-tantely ateraky ny mpanjaka manomboka eo aminny faha-telo taona ka .
Tsinjovina ny sakafonny tantely mandritra ny fotoana tsy fisianny vovombony. Azo atao ny mamahana azy mamintantely na ranon-tsiramamy mba
hampantanjaka azy.
Tsara raha misy ilay fanambaniny afaka miala ka voasarona vy makarakara madinika (grillage) aminny tohotra. Ny renintantely dia manilika araboajanahary aminny hetsika ataony sy aminny elany ireo kongona manelingelina azy ka ny karakara vy dia manakana ireo tantely tsy hidina any
aminny fanambaninny tohotra ka hitondra ny varoa hiverina.
Rehefa ireto fepetra ireto no tanteraka dia azo lazaina fa mahomby ny andrana:
Miasa tsara ireo renin-tantely , tsy mihena be ny vokatra azo ;
Maro ireo sakivy foy ara- dalana, tsy maty an-karanany ;
Miverina aminny toetrany teo aloha ny tantely, ohatra miverina masiaka
izy ;
Tsy ahitana tsy fahatomombanana ireo zanan-tantely foy, ohatra elatra
fohy na kibony mihafohy, ireo toetra ireo koa dia mety hita aminny renintantely .

17

Teny famaranana
Maro tokoa ireo antontam-pahalalana momba ny kongonny renitantely noho
izy efa ela no niparitaka maneran-tany. Saingy ilaina ny fahafantarana ny mampiavaka ny varoa rehefa nizatra ny toe-tany sy ny toetoetranny tantely eto
Madagasikara izy ireo.
Mandraka ankehitriny mantsy dia mbola tsisy nahita fanafany tena mahomby
tanteraka. Noho izany, hatreto, dia tsy misy hafa tsy ny fahalalana sy fifehezana ny rindram-piainanny renitantely, ny fahafantarana ny kongonny tantely,
ary ny fifampiankinanireo, no hany hitsimbinana ny fiompiana.
Ity boky kely ity dia anjara-biriky kely dia kely entina nanaitra sy niantso ireo
mpisehatra aminity seha-pihariana iray ity.

18

Fanazavan-teny
Andian-tantely
(colonie)
Kadira
(cadre)
Lahin-tantely
(faux bourdon)
Mamin-tantely
(miel)
Mpiremby
(ouvrire)
Papin-tantely
(Gteau de miel)
Renin-tantely
(abeille)
Sakivy
(couvain opercul)
Tohotra
(ruche)
Varoa
(varroa)
Varoazy
(varroase)

Vondron-tantely sy ny zana-tantely, miaraka aminny mpanjakany


Rafitra hazo manify miendrika mahitsizoro ary foana ny anatiny
ka ao ireo renintantely no mandrafitra ny papin-tantely
Ngalibe, renitrembony
Ilay tantely fihinana
Mpiasa, mpakamamy
Takelaka savoka misy ny maso-tantely ampiasainireo renintantely aminny fiainany (asiana ny sakafo, atody, hitomboanny
sakivy, ets.)
Iantsoana ny tantely (abeille) ato anaty tahirin-kevitra (mety ho
mpiasa, na lahin-tantely, na zanan-tantely efa tsy anaty papiny)
Ireo atody na olitra efa mitapina ny mason-tantely misy azy.
Vatan-tantely, tranon-tantely
Kongona mivelona aminny r-nny renintantely
Ilazana ny aretina azo avy aminny fihanaky ny varoa ao anaty
andian-tantely

19

Bibliografia
Charrire Jean Daniel et Imdorf Anton, Centre Suisse de Rechrches Apicoles, 2003,
Mthodes de lutte alternative contre le varroa.
Frdric & Eshter RANDRIAMAMONJY, Anaranny biby sy zavamaniry fahita andavanandro, Edisiona SALOHY, 1977, 262 p.
Institut de recherche de lagriculture biologique (FiBL), 2010, Matriser la varroase en
apiculture biologique, n comm. 1531, Edition Suisse.
Jean Paul FAUCON, 2003, La varroase, Revue lLa sant des abeilles n194.
Mamisoa Raymond, Contribution ltude physico-chimique de la plante Buddleia
Madagascariensis (logagniaceae), Facult des Sciences, Universit dAntananarivo,
2005, 71 p.
Ranakolona Julien, Randriamananoro Jean Joseph, Ndeh hamokatra sy hivarotra
mamintantely manara-penitra, CITE, 2004, 29p.
Ricodeau Michel, 2008, Traitement de la varroase
Sania Mahamodo, Contribution ltude chimique des feuilles de Mammea Madagascariensis DC. (clusiaceae), Facult des Sciences, Universit dAntananarivo, 2007,
88 p.
Sebastien, Lucien, Paul WENDLING, 2012, Varroa destructor, un acarien ectoparasite de labeille domestique Apis mellifera Linnaeus, 1758. Revue bibliographique et
contribution ltude de sa reproduction
Solofoniaina Marcellin, Etude chimique et cytotoxique de Macaranga sp. (euphorbiaceae), Ecole Suprieur Polytechnique, Universit dAntananarivo, 2011, 62 p.
Wendling Sbastien, Revue bibliographique et contribution ltude de sa (varroa
destructor) reproduction, Fac. Mdecine de Crteil, 2012, 189 p.
Yvon Cabanis, Lucette Chabouis et Francis Chabouis, 1969, 1970, Les vgtaux et
groupements vgtaux de Madgascar et des Mascareignes, Tomes 1, 2, 3, 4.
Zafirobson Michael Aymard, Contribution ltude chimique et biologique de Melia
Azedarach L. (meliaceae), Facult des Sciences, Universit dAntananarivo, 2008,
69 p.

Vous aimerez peut-être aussi