Mariusz Wesoowski PARADOKSY

CHRZECIJASTWA
Posted on 11/10/2016 by Polska Canada in Felieton // 1 Comment

Poniszy szkic jest w pewnym sensie komentarzem do ostatnio opublikowanego w PolskaCanada artykuu Alka Rybczyskiego pod tytuem Zagada chrzecijastwa.
Od razu musz podkreli, e z pogldami i ocenami faktw zawartymi w tym wyjtkowo
panoramicznym tekcie cakowicie si zgadzam. Jego lektura przypomniaa mi jednak o
nurtujcych mnie od dawna kwestiach dotyczcych natury chrzecijastwa i jego paradoksalnej
(pod rnymi wzgldami) kariery na Zachodzie.
Wpierw par ucile. Uywajc terminu Zachd mam na myli nie tylko Europ, ale rwnie
trzy Ameryki, Australi i Now Zelandi, czyli wszystkie ldy objte tak zwan kultur
zachodni. Jest to zasadniczo rozumienie spenglerowskie. Kiedy pisz o wspczesnym
chrzecijastwie, pierwszoplanowym obiektem moich rozwaa jest katolicyzm i w mniejszym
stopniu protestantyzm oraz wyrose z tego ostatniego odgazienia. Na koniec last but not
least spogldam na chrzecijastwo z pozycji obiektywnej, jako na fenomen filozoficznokulturowy, nie za z perspektywy subiektywnej, jako na wiar (mwic inaczej, ponisze
stwierdzenia i wnioski nie s atakiem na czyjekolwiek przekonania religijne). Warto te
zaznaczy, e moje rozwaania nie maj absolutnie nic wsplnego z prymitywnym paraliem
intelektualnym zwanym neo-ateizmem.

Na temat niemal kadego z poruszonych niej wtkw napisano ju cae tomy, a niekiedy cae
biblioteki. Musz zatem poprosi czytelnikw o wyrozumiao, jeeli moje stwierdzenia wydadz
si im czasem nadto oglnikowe lub zbyt kategoryczne. Ich zamiarem jest poruszenie umysw i
oznaczenie szlakw, nie za dogbna i rozgaziona analiza.
***
Chrzecijastwo narodzio si jako judaistyczna herezja, rozpoczo wiatow karier jako
wschodni misteryjny kult i osigno dojrzao jako gwna monoteistyczna religia Zachodu. Ju
w tych zaskakujcych metamorfozach wida, e fundamentaln cech chrzecijastwa jest jego
paradoksalny charakter.
wity Pawe cakowicie by si z t opini zgodzi ostatecznie to on sam podkrela skandal
Krzya, wydarzenie z gruntu paradoksalne. Paradoksalnym jest poczenie Starego Testamentu
z Nowym Testamentem pod wspln okadk Pisma witego. Wzajemnie sobie przeczce
stwierdzenia Jezusa Kto nie jest ze Mn, jest przeciwko Mnie (Mt 12,30) czy Kto bowiem
nie jest przeciwko nam, ten jest z nami(Mk 9,40)? Jestem posany tylko do owiec, ktre poginy
z domu Izraela (Mt 15,24) czy Idcie na cay wiat i gocie Ewangeli wszelkiemu stworzeniu!
(Mk 16,15)? s take rodzajem paradoksu, nad rozwizaniem ktrego mczyy si najlepsze
teologiczne umysy.
Najbardziej jednak brzemiennym w skutki paradoksem chrzecijaskiego Weltanschauung jest
jego dwuznaczny stosunek do ycia i spokrewniony z nim, rwnie dwuznaczny, stosunek do
czynnej samoobrony.
Ludzkie ycie nie jest przewanie traktowane w Nowym Testamencie jako warto sama w sobie.
Jezus wydaje si przedkada ywot wieczny nad doczesny byt: Bo kto chce zachowa swoje
ycie, straci je; a kto straci swe ycie z powodu Mnie i Ewangelii, zachowa je (Mk 8,35, podobnie
Mt 10,39 i k 17,33). Z drugiej jednak strony Jezus rwnie powiedzia: Nikt nie ma wikszej
mioci od tej, gdy kto ycie swoje oddaje za przyjaci swoich (J 15, 13). W poczeniu z
etycznymi zaleceniami Kazania na Grze ten ostatni cytat skierowa Koci na drog
samopowicenia (ktr pody na przykad wity Maksymilian Maria Kolbe) oraz potpienia
homoseksualizmu, aborcji i eutanazji. Absolutna afirmacja biologicznego ycia niestety tylko
czowieczego jest jedn z podstawowych cech definiujcych wspczesne chrzecijastwo.
Z kolei, jeli chodzi o kwesti samoobrony, w ewangelii witego Mateusza Jezus mwi: Nie
stawiajcie oporu zemu (Mt 5,39) oraz wszyscy, ktrzy za miecz chwytaj, od miecza gin
(Mt 26,52). Ale w ewangelii witego ukasza znajdujemy te enigmatyczne sowa: Lecz teraz
mwi dalej kto ma trzos, niech go wemie; tak samo torb; a kto nie ma, niech sprzeda swj
paszcz i kupi miecz! (k 22,36) i dalej: Oni rzekli: Panie, tu s dwa miecze. Odpowiedzia
im: Wystarczy (k 22,38).
Tradycja chrzecijaska a musimy pamita, e w teologii katolickiej tradycja pod wzgldem
wanoci stoi na rwni z Pismem witym i Magisterium w historycznej praktyce posza o wiele
bardziej za t drug dyrektyw. Wizao si to oczywicie ze statusem tej wiary jako oficjalnej,
pniej pastwowej, religii cesarstwa rzymskiego (Konstantyn Wielki osadzi gwodzie z Krzya

witego w munsztuku swego bojowego rumaka), a nastpnie caej Europy. I tak dugo, jak
europejskie chrzecijastwo pozostawao zbrojne i muskularne, byo ono w stanie czynnie
rozpowszechnia swoje humanitarne ideay oraz odpiera przez ponad tysic lat muzumask
inwazj. Cen za to stanowiy papieska i hiszpaska inkwizycja (obie de facto bez porwnania
mniej groteskowe, ni ich karykatury krelone przez stronniczych ignorantw) oraz wyniszczajce
Europ wojny religijne, ale rwnie znowu w paradoksalny sposb narodziny ideologii
liberalizmu, ktrego hasa wolnoci, rwnoci i braterstwa wywodz si bezporednio z
chrzecijaskiej antropologii.
Z drugiej strony wszelkie prby podania pierwsz ze wskazanych przez Jezusa drg koczyy
si prawie zawsze jednostkowym lub organizacyjnym unicestwieniem. Nieliczne wci istniejce
grupy pacyfistycznych chrzecijan zapaciy za swoje przetrwanie zupenym kompromisem ze
wieckimi dogmatami jak kwakrowie, ktrzy zasadniczo popieraj aborcj, homoseksualizm i
eutanazj. Mimo tego oczywistego faktu bierna postawa wobec za jest powszechnie uwaana
przynajmniej w myli, jeeli nie zawsze w czynie za istot chrzecijastwa.
Dochodzimy tu do sedna problemu. Nie ulega wtpliwoci, e chrzecijastwo jest obecnie
najbardziej przeladowan religi na wiecie. Przeladowanie to przybiera rne formy, od
ideologicznych, prawnych i administracyjnych ogranicze jednostkowych swobd do krwawych
masakr caych grup ludnoci. Jaka jednak powinna by na nie chrzecijaska odpowied bierne
pogodzenie si ze zem, prowadzce niewtpliwie do zagady czy aktywna walka? Wezwanie do
religijnej krucjaty czy naiwna nadzieja na pomoc ze strony wieckich wyznawcw liberalnych
ideaw?
Powiedzmy sobie szczerze chrzecijastwo popiera rwnoczenie oba rozwizania. Ten
paradoks moe okaza si dla ostatecznie miertelny.
.
Mariusz Wesoowski