Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
' /0 1
(
!
% /2 /
9*+ ) " 0
" #
/32/ 45 6
0::
%&& '( ) *( ) + ,
/#
7
/
/8 : ;;
-.
/8
<
/6
1
&"$
+(%&+ ! 9 6 $''& $! ')& , &%#' 01 & &"$
/'+! $"/ %# %! & '3)'&(%
$*+& " & &4
% :! / +!!)& #$ !$ *+& '&! /& . "# (&! #%%&$ %&!
"#$ & + +") $*+& &% '&! #//'$(#%$ ! # #' 6$*+&!
9 6 # & ;$%&!!&4
' &!%
( /# %$(+'$: &"& % $"/ %# % & ( "/ &
& '& . (%$
&"& % &
'# (#/#($%)
8 !% +(%+ & *+$ &!% 9 '# #!& & (&%%& %&(5 ' 6$&4
&!% (
!%$%+)&
/#$!!&+
+ !+ !% #% *+&'*+&! ? @ &
"$''$":% &!
)%#'
01 &
&"$(
+! #'' ! % +% 3#
+! $ %) &!!& 9 '# !% +(%+ & )%#' A$ &
#;# % & /#!!& 9 '# !% +(%+ &
9 / / &"& % /# ')4
+(%&+
&"$(
+(%&+
A
!$ )
* !
C & ")%#'
C!
C & !&"$(
C!
C!
+(%&+
# ! '& ;$ &
; /
! (&!
&+0 !1!%:"&! /#
+
.$'
(
+(%&+
$'! )(5# 6& % & 'D) & 6$& &% ( !%$%+& % +
!&+' !1!%:"& %5& " 1 #"$*+&8
'&! $;&#+0 & & "$ !D#'$6 & %4
' &
)!+'%& + & $..) & (&
( %#(%8 # #' 6+& 9 '# %& !$
'# E (%$
? 8
)& /#
&
&
(eV )
A
(&%%& $..) & (& & / %& %$&' A !
% #!! ($)!
dV
E=
dx
(x )
d 2V
=
2
dx
D#"/'$%+ & + (5#"/ )'&(% $*+& &% '# & !$%) & '# (5# 6& D&!/#(& ! % D#+%# %
/'+! $"/ %# %&! *+& '& 6 # $& % + / %& %$&' &!% 6 # 8
/+$!*+& A F(%& &!% .$0) /# '# $..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& " !8
&! ;#'&+ ! ! % 3#+%# % /'+! 6 # &! *+& '# $!%# (& & % & '& ")%#' &% '&
!&"$(
+(%&+ &!% .#$ '&4
(
;
;
#
>
# #
#// (5 ! "#$ %& # % & /'+! & /'+! '& ")%#' + !&"$(
+(%&+
&! (5# 6&! #//# #$!!& % #+ ; $!$ #6& & '# !+ .#(& + ")%#' &% #+ ; $!$ #6&
'# !+ .#(& + !&"$(
+(%&+ 4
G
B
H
# "#%+ &! &!% A FA 8 '# (5# 6& &!%
% '# %& !$
&
F 4A4
A
G
B
H
# "#%+ &! &!% A FA 8 '# (5# 6& &!%
% '# %& !$
F 4A4
A FA F(%&8 !$
F 4A
A )%# % ( !%# %8 !$ '# $!%# (& & % & '& ")%#' &% '&
$"$ +&8 '# (#/#($%) &% /# !+$%& '# (5# 6&8 #+6"& %& %4
& /'+!8 '# (5# 6& % %#'& );&' //)& # ! '& ")%#' &!% )6#'& &%
(5# 6& % %#'& );&' //)& # ! '& !&"$(
+(%&+ 4
// !)& 9 '#
?
; ?
J")%#' /&%$%
J 6 #
& !$%)
I& #+
& '#
& !$%)
1 #"$*+&
A
4
8
A
# #%+ & & '# (5# 6& D&!/#(& &% '# ( + + & &! # &! ! % .
D+ & /# % + %1/& + !&"$(
+(%&+ ,
+ - &%
D#+% & /# % & '# $..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& &
" &
4
$ %1/&
F(%&
"
(%$
$ %1/&
F(%&
"
A
+ .$0& '&! $ )&!8 ; $($ '&! ;#'&+ !
&! % #;#+0 & ! %$& &
& $;& ! ")%#+0
! "
"
9*+ '" =
+ ( "' +
&
$( "' '" =
'
'
&! % #;#+0
&
+ ( "' +
!$ )
!+
& %1/&
4
10
" N
A A" &!% )6#%$.8 &! (5# 6&! )6#%$;&! !& );&' //& % # ! '&
!O
&% &! (5# 6&! / !$%$;&! !& );&' //& % # ! '& ")%#'
&! (5# 6&! / !$%$;&! # ! '& ")%#' )!+'%& % D+
)/# % D)'&(%
! & '# !+ .#(&4
)!+'%& % D+ & #((+"+'#%$
I& ;& ! '# !+ .#(&8
&! (5# 6&! )6#%$;&! # ! '&
'# # & & ;#'& (& &% '# # & & (
+(%$
!& ( + & % ;& ! '& #!4
&
&!% $% &
#
> ;;
8
B
" F
A A" F@8 '# %& !$
'&! # &! &!%& % 5
& $..+!$
&!% +''&8 #+(+ & (5# 6& D#//# #P%
$> %#'&!8 '&
&!% $% &
#
?
!F
11
" O
A A" &!% / !$%$. & ! %& *+& &!
(5# 6&! / !$%$;&! !& );&' //& % # ! '&
&% &!
(5# 6&! )6#%$;&! !& );&' //& % # ! '& ")%#'
&! (5# 6&! )6#%$;&! # ! '& ")%#' )!+'%& % D+ & #((+"+'#%$
I& 9 '# !+ .#(&4
&! (5# 6&! / !$%$;&! # ! '&
)!+'%& % + )/# % I& &% / ;$& & %
>
;
>
;
;
#
;
5
>
> #
;
?
A; /
;
'# $"$ +%$
& '# & !$%) )'&(%
$*+& &!% #!! ($)& + & ( + + & &! # &! ;& !
'& 5#+%4
/N $N
$ '& 6 # $& % & / %& %$&' &!% &'#%$;&"& % .#$ '&8 '# & !$%) & % +! &!%&
&+ ! ( !%$%+& % #' ! 'D&!!& %$&' & '#
$ .) $&+ & 9 $ ,/N $N -8 '&! $ !
#
4
(5# 6& D&!/#(&8 '& !&"$(
+(%&+ &!% $%
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
12
$ '& 6 # $& % & / %& %$&' &!% /'+! $"/ %# %8 '& ).$($% D)'&(%
!8 &% /# !+$%& '#
& !$%) & % +! #+6"& %&4
!*+& '# & !$%) & % +! &;$& % !+/) $&+ & 9 $
, N $N /-8
A
A
B
8
$% *+&
'&
&!% & "B C + > =+" ( 4
#$! !$ '# & !$%) & % +! &!%&
$ .) $&+ & 9 '# & !$%) &
&+ !
, N $N /N - 'D&!!& %$&'
& '#
(5# 6& D&!/#(& &!%& +& #+0 $ !
#
&+ !8 '&
&!% $% &
4
8 ?
!
/N
, -
B
A
A
8 ,&-
13
!O
" N
B
!F
" F
B
/N $N
" O
/N
" OO
N/
" OOO
D
88
;8/ '4
14
D
& '# & !$%) D)%#%! )'&(%
/# % ,T @ (" -8
B
$*+&
& '#
G
&
& (
+(%$
L
+ ")%#'
D+ &
# ! '& ")%#'
o '# (5# 6& &!%& ' (#'$!)& !+ + & . #(%$
$ & $6 + &+!&"& % 9 '# !+ .#(&4
# ! '& !&"$(
+(%&+
o '&! (5# 6&! D$ ;& !$
+ D#((+"+'#%$
!D)%& & % !+ *+&'*+&!
# ":% &! ,** "-8
o '&! (5# 6&!
&
)/')%$
!D)%& & % !+ *+&'*+&! (& %#$ &!
&
/#6&4
# ":% &! ,O** @@ "- !+$;# % 'D$"/ %# (& +
15
16
&$
B$
KA$
# 5#+%&+
& # $: & & % & '& ")%#' &% '& !&"$(
+(%&+ &!%
% +E + !
)& /# '# $..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& +
")%#' &% + !&"$(
+(%&+
Vd = m S
17
!+// !) /# .#$% ,#+(+ & (5# 6&-8 'D# !& (& & (5# 6& & % #P &
>
dV
=a
dx
d 2V
=0
2
dx
V ( x ) = a.x + b
&! (
$%$ ! #+0 '$"$%&! ;
)%& "$ & % '&! ( &..$($& %! # &% 4
A
AB
$ !$ '& / %& %$&' AB #//'$*+) #+ ")%#' !& )/# %$% & % & '3$! '# %
&% '# U &!/#(& + !&"$ (
+(%&+
(VG VS ) .x + V
L
A
A
L
K
L
Vi = VG VS
0F@ A,0F@-FA FO FA
0F ,)/#$!!&+ & '3 01 &- A,0F -FAB
$ !$ '# ;# $#%$
+ / %& %$&' # ! '3 01 & &!%
V (x) =
a=
)& /#
(VG VS )
d
L
A
A
3 K
V4
D
G
;
;
8 &
&;# (5&8 '&! (5# 6&! *+$ !31 );&' //& %
& % #P & % + & ( + + & &! # &! & (
+(%$
&% & ;#'& (&4 # . "& & '#
# $: & # ! '&
&!%
( . (%$
& '# $!% $ +%$
& '# (5# 6& D&!/#(&4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
18
& '#
);& %+&''&
&! % #;#+0
'&! .$6+ &! !+$;# %&! &/ )!& %& % 'D&..&% & '# / '# $!#%$
!% +(%+ & & )6$"& & # &! /'#%&! " F 4
&
& !
%$& 9
!+// !# % '#
+! 'D#(%$
& '# / '# $!#%$
'# !% +(%+ & ); '+&
D+ )6$"& D#((+"+'#%$
9 + )6$"& D$ ;& !$
& /#!!# % /# '&! )6$"&! & # &! /'#%&!
&% & )/')%$ 4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
19
B
A
5
(E
88
5
;
#
;
8#
,
#
H
H
H =
;
;
@
?
H ;
=5 4
;
;
# /
20
B
# ! '& (#! 6) ) #' ," '& )6$"& & # &! /'#%&! D&!% /#!
%& + / + ABF @ "#$! / + ABF A K F
" 4
/# %$(+'$& 8 ! +;& % " N 8 (&($ & % #P & # ! '& (#! 3+ !&"$(
+(%&+
&
%1/& 8 + & / )/ '# $!#%$
+ $!/ !$%$. #;&( ( + + & & # &! ;& ! '& #!8
( + & > & )/&+/')& (5# 6)& N@ #//# #P% / :! & '3$ %& .#(& #;&( '3 01 &4
+% & '# $..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& &% '# / '# $!#%$
&0%) $&+ &8 + #+% &
/5) ": & " $.$& '# # $: & & / %& %$&' &% /# !+$%& '&! $..) & %! )6$"&! &
4
. (%$
&"& % '# / )!& (& & (5# 6&! ' (#'$!)&! 9 'D$ %& .#(& $! '# % &"$
;
;
( E5 'D&0/) $& (& " % & *+& '# & !$%) D)%#%!
' (#'$!)! 9 'D$ %& .#(& $! '# % !&"$(
+(%&+ &!% & 'D
& & *+&'*+&! @ @(" 8
*+&'! *+& ! $& % '& %1/& & !$'$($+" &% '# %&(5 $*+& D 01 #%$ 8 &% *+& (&! (5# 6&!
D$ %& .#(&! ! % % +E + ! / !$%$;&! ,O@-4
&! (5# 6&! D$ %& .#(&
$ +$!& % # ! '& !&"$(
+(%&+ + & (5# 6&
F
4
)*+$;#'& %& &% & !$6 & // !)
' &0$!%&
( & % & '& ")%#' &% '& !&"$(
+(%&+ V = V V = Qm = QSC = QSS
m
S
Ci
Ci
Ci
+ & $..) & (& & / %& %$&' # $%$
&''& )!+'%# %
& '# / )!& (& & (&! (5# 6&!8
)& /#
2
&/ )!& %& '# & !$%) & (5# 6&! D$ %& .#(& &%
$! '# % /# + $%) & !+ .#(&4 $ F $?
$ '# (#/#($%) & 'D
)/#$!!&+ 4
2 $ &!% '# ( !%# %& $)'&(% $*+& & 'D$! '# % &% !
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
21
& "7"&8 &! (5# 6&! / !$%$;&! $ ('+&! # ! '3 01 & ,! +;& % &! $ !
/&+;& % $ +$ & &! (5# 6&! )6#%$;&! # ! '& ")%#' &% '# !&"$ (
+(%&+ 4
9& ( &
# + & / )/ '# $!#%$
#W-
SC
A
W W
W W
W
' &0$!%&
( & % & '& ")%#' &% '& !&"$(
+(%&+ + & $..) & (&
# $%$
&''& )!+'%# % & '# / )!& (& & (5# 6&! # ! '3$! '# %
V = Vm VS =
Q
Q
Qm
= SC = OX
Ci
Ci
Ci
22
) #%$
&! % #;#+0 & ! %$& &%
&! (5# 6&! D$ %& .#(& &% &! (5# 6&! # ! '3 01 &8
A K )(&!!#$ & 9 'D)%# '$!!&"& % + )6$"& & # &!
VFB = ( m S )
QSS QOX
Ci
Ci
*
!
! ;
A 5E =
! ;
=$9 A %5 =
A.5
>
% ;
=/
&
-4
A.52 =
/
>-
A %%
J#
5
>
;
;
8 ; K :
=$9 A
5 =
>>
,I
/ (
/ %%;
$/;
,
88
H 6
5
;
;
? ,=
!
# ; /
# ( +(5& 3$ ;& !$
/&+% 7% & . ")& "7"& / + AB F @4
& % # !$!% &!% #' ! <
=4
&! &..&%! & '# $..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& &% &! )%#%! D$ %& .#(& &% 3 01 &
+! #'' ! (#'(+'& (& & $& &
)%# % # $%$.! #;&( 'D&..&% & '# / '# $!#%$ 8
+ '&! / &
& & ( "/%& $' !+..$ # & '&!
!+// !# % +'! '&! % $! / &"$& !4
D
G
L
4
#E +%& #+ )!+'%#% .$ #'4 D
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
23
+! ).$ $
$ )#'& /# '&! (
$%$
+(%&+ !
! !+$;# %&!
% )6#+0 F
!8
' D&0$!%& /#! D)%#%! D$ %& .#(& & % & 'D$! '# % &% '& !&"$(
+(%&+ 8
'D$! '# % &!% /# .#$%8 $4&4 D&!% '& !$:6& D#+(+ ( + # % ,% # !.& % & (5# 6&!-8 $'
& ( "/ %& #+(+ &! (5# 6&!4 &! !&+'&! (5# 6&! *+$ &0$!%& % ! % (&''&! $ +$%&!
/# '3#//'$(#%$
& '# / '# $!#%$
A !+ '# 6 $''& & ")%#'4 ''&! ! % )6#'&! &%
// !)&! !+ '# ")%#' &% '# !&"$ (
+(%&+ 4
24
!$ )
! + !&"$(
9 'D)*+$'$ & %5& "
! +! + & / '# $!#%$
% &/ )!& %)! /#
,%1/& /3
,%1/& /-
25
&!% . (%$
&! & !$%)! D)%#%! &'#%$;&! & '#
# & &(
+(%$
&% & '# # & & ;#'& (&
"#$! & !D)' $6 & E#"#$! &#+( +/ + "$'$&+ + 6#/4
$
Ei =
EC + EV 1
N
+ kT ln V
2
2
NC
ABO@
"
1/&
1/&
+ ) "$ ,+
+C
,(
) ,'+) "4
26
e m e S +
EG
+ eFi 0
2
3#// 0$"#%$
.#$%& $($ %$& % ( "/%& +
.#$% *+&
+! #; ! ( !$ ) ) *+& '&
$;&#+ & & "$ $ % $ !:*+& !& !$%+#$% #+
"$'$&+ & '# # & $ %& $%& $4&
E
EC E Fi G
2
&"# *+
! & .$
*+&
4
, ;
H ?
# ! '# )6$
&+% & + !&"$(
'&! & !$%)! 3)'&(%
! @ &%
&! & !$%)! & % +! /@ ! %
;
+(%&+ 8
n0 = n i e eFi / kT
p0 = n i e eFi / kT
eFi = E F E Fi
27
& / !# %
#.$
& &
eFi = E F E Fi
& !$6 $.$(#%$. '& !$6 & & '3&0/ !# %8 '&! &0/ &!!$
n0 = n i e eFi / kT
p0 = ni e eFi / kT
! &;$&
& %
eFi = E F E Fi
+(%&+ 8
e (V ( x )Fi ) / kT
n( x ) = n0 e
= ni e
p( x ) = p0 e eV ( x ) / kT = n i e e (V ( x )Fi ) / kT
eV ( x ) / kT
/# %$(+'$& 8 /+$!*+3
# ;+ *+& '# )6$
$ %) &!!# %& 9 )%+ $& &!% '# !+ .#(&8
&0/ $"& '&! & !$%)! & / %&+ ! 9 '# !+ .#(& ,0F@8 2 A,0-FA -
nS = n0 e eVS / kT = ni e e (VS Fi ) / kT
pS = p0 e eVS / kT = ni e e (VS Fi ) / kT
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
28
M
+
,
(x )
d 2V
=
dx 2
S
'
E.d s =
QSC
ES =
# ! '& !&"$(
QSC
);&' //)& # !
E&4 E&3
QSC = S .E S = Sign(VS ).
) (
S kT
eLD
2
&!% '& (5#"/ )'&(% $*+& 9 '# !+ .#(& + !&"$(
&!% '# ' 6+&+ & & 1& + !&"$(
+(%&+
3&!/#(&
# ! '&!
;
88
+(%&+
eVS
n eVS
1 0
+1
kT
p0 kT
LD =
1/ 2
,A -
& .
3 V
.F (VS )
S kT
2e 2 p0
(%$
&"& %
8 ;
;
1/ 2
;
#
+(%&+
( x ) = e.(ND ( x ) N A ( x ) + p( x ) n( x ))
# )! '+%$
& (&%%& )*+#%$
/& "&% 3
'& !&"$(
+(%&+ ! +! '# . "&
0M
);&' //)&!
/
29
B
( ) " = P% 0
A N@ FO &A O@
AB
eLD
SC
A
&A
"
-----------------------------
&A
&AB
+
+
+ ++
++
!
++++++++++++
.e eVS / 2kT
V
K
/ 2 kT
# (5# 6& +
&!%
( / !$%$;& &% #+6"& %&
&0/ & %$&''&"& %
#;&(
'#
%& !$
&
/ '# $!#%$ 4
&AB
S kT
A N@
QSC
)6$"& 3#((+"+'#%$
"
ZF Z
"Z
6 /8
/
5# 6&! " $'&!
5# 6&! .$0&!
- +
#//
/@
& 3#((+"+'#%$
30
B
( ) " = A% 0
K
)6$"& & #
AB
&! /'#%&! A F@
SC
"
-----------------------------
!
++++++++++++
0
"
6 /8
/
F
- +
F
/@
31
B
( ) " %P= P$ 0 A O@ FO &A N@
%$& %
O @ &% / N/@ #;&( / O 8 '#
& !$%) 3)'&(%
! & !+ .#(& #+6"& %& &% '#
& !$%)
&
% +!
$"$ +&8
"#$!
'&
!&"$(
+(%&+ &!%& & %1/& 8
'# !% +(%+ & &!% &
#
/
eV
3&0/ &!!$
M
&AB
&
&/
&A
--
VS
$
!
&AB
"
A O@
SC
&A
+++++++++++
- +
W
V
V
"
:!
& '3 01 &8
+! ; 1 !
$&
+ & > &
)/&+/')& 3)/#$!!&+ J &/4
# ! (&%%& > & /8 NN 4
#
( + & (5# 6&
)6#%$;& .$0& )6#'& 9 X& 4
$ AB #+6"& %&8 '&! ( (& % #%$ ! & !+ .#(& ! &%
&% ;& ! $ ? 4
/! ); '+& % &!/&(%$;&"& % ;& !
# % *+& !N
# ! '& !&"$(
1/ 2
S
& ,A - !& ) +$% 9 F (VS )
kT
1/ 2
kT eVS
QSC S .
eLD
kT
# (5# 6& &!%
( $& N@ &% ;# $& ( ""&
AB
8
# !&+'&"& % + & >
+(%&+ / )! & '3 01 &4
&
ZF Z
)/&+/')&
"Z
6 /8
@
/@
@F
/
#
U
U
& 3$ ;& !$
32
( ) " = Q$ 0
# ! (& )6$"&8 '# ( + + & & # & &;$& %
% :! $"/ %# %& #+ ; $!$ #6& & '3$ %& .#(&
01 & !&"$(
+(%&+ &% $' &
)!+'%& *+& '&
$;&#+ & & "$ $ % $ !:*+& &;$& % $ .) $&+
4
"/%& %& + &
#+ $;&#+ & & "$ )&'
'3&0/ &!!$
&! & !$%)!8
%$& % / N 8 '#
& !$%) 3)'&(%
! & !+ .#(& #+6"& % &% '#
& !$%)
&
% +!
$"$ +&8
"#$!
'&
!&"$(
+(%&+ &!%& & %1/& 8 '# !% +(%+ & &!%
&
#
H !
/
3&0/ &!!$
QSC
S kT
eLD
)6$"& 3$ ;& !$
AB
M
&AB
O
&
SC
A
&/
&A$
&A
-----
&A
$
!
+++++++++++
&AB
" --------------------
----------
"
Z
ZF Z "Z
ZW Z
Z
FZ
#
(5# 6&
3&!/#(&
#+6"& %&
9
+;&#+
&0/ & %$&''&"& % #;&( '# %& !$
#//'$*+)&8 "#$!
#;&( + & &0%& !$
!/#%$#'& &#+( +/ /'+! .#$ '&4
/'+! & '# > & )/&+/')&8 $' !& ( )& & % & (&''& ($ &%
'3 01 & + & % :! .$ & ( +(5& 3)/#$!!&+ J$ ; 2 !OO 4
3
A OO@
6 /8
@
/@
#
$
@F
/
U
& 3$ ;& !$
33
( ) " = Q$ 0
3 A
&!% #//&')& #$ !$
/+$!*+& & !+ .#(& ,/ :! & 0F@- (& ! %
"#$ %& # %
'&!
)'&(%
!
*+$
! %
"#E $%#$ &! &%
/'+! '&! % +!4
&%%&
+;&''& (5# 6& *+$ ;#+% &
&!%
)6#%$;& ( ""& (&''&
& '# ( +(5&
)/&+/')&4
# !&+'& $..) & (& &!% *+&
B
K
/+$!*+3&''&
/ ;$& %
&! )'&(%
!
& '#
# &
&
(
+(%$ 4
' !& #
( / !!$ '& & .#$ & )/'#(& (&!
)'&(%
! 9 '3#$ &
3+
.#$ '& (5#"/
)'&(% $*+& /# #'':'& 9 '# ( +(5& 3$ ;& !$ 4
3
4
)6$"& 3$ ;& !$
AB
M
&AB
O
&
SC
A
&/
&A$
&A
-----
&A
$
!
+++++++++++
&AB
" --------------------
----------
"
Z
ZF Z "Z
ZW Z
Z
FZ
85
#
0
] # ( +(5& 3$ ;& !$
&!% &0% 7"&"& % .$ & J$ ;T @^
] # > & )/&+/')& &!% /'+! 6 # &8 J &/T'& _"
] 3)/#$!!&+
3 01 & J 0 &!% & 6) ) #' & '3
& &
*+&'*+&! (& %#$ &! 3^4
] & (5#"/ )'&(% $*+& # ! '3 01 & &!% T @ 9 @M A?("
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
A OO@
6 /8
@
/@
$
@F
/
U
& 3$ ;& !$
34
K
# ( + & &/ )!& %# % '# ;# $#%$
& & . (%$
&!% &/ )!& %)& $($ ,(#! + !$'$($+" & %1/& #;&(
!& ;& '&! $..) & %! )6$"&! & .
& ;# $#%$
&0/
#
H ;;
8
#
V &
8 ?
!
& ;# $#%$
&0/
#
8
!
(%$
&"& %
35
K
/&+% !(5)"#%$!& '&! $..) & %! )6$"&! & . (%$
& '# %& !$
& 6 $''& AB4
# ! '& (#! & '# !% +(%+ &
$ )#'&8 '&! $..) & %! )6$"&! !3 %$& & % ' !*+&
ABN@ )6$"& 3#((+"+'#%$
)6$"& & )/')%$
@NABNA
A NAB )6$"& 3$ ;& !$
+ (&%%& .$6+ &
+! #; ! %& + ( "/%&
!% +(%+ & *+$ & 6&
& + A K @4
&!
!3 %$&
$..) & %!
& %
(/ +
& '#
)6$"&!
36
]
)6$"& & .#$ '& $ ;& !$
'# (5# 6& 3&!/#(& &!% (
$%$
(5# 6&! & )/')%$
(# '&! (5# 6&! 3$ ;& !$
! % & *+# %$%)
&;# % '# & !$%) 3$ ! #((&/%&+ !4
)& /# '&!
)6'$6&# '&
]
)6$"& & . %& $ ;& !$
#+ ( % #$ & '# (5# 6& 3&!/#(& &!% (
$%$
)& /#
% '# & !$%) & !+ .#(& &!% &#+( +/ /'+! 6 # & *+& (&''& &! #((&/%&+ !4
'&! &
& !&+$' A ] + )6$"& & . %& $ ;& !$
A / + '&*+&' F 4
'# & !$%) 3)'&(%
&% '# ( (& % #%$
9 '# ( (& % #%$
$ !$ '# (
$%$
3&0/ &!!$
)%& "$ &
A ] & . (%$
! & !+ .#(& +
&!/
( #+ / %& %$&'
&!%
/& "&%
&
&
&% /# !+$%& '# %& !$
+
/#6&
nS = n i e e (VS Fi ) / kT
N A = p0 = ni e eFi / kT
& % #P & VS Fi = Fi
*
Fi =
& !+ .#(&
N
kT
ln a
e
ni
VS* = 2 Fi
VS* = 2
N
kT
ln a
e
ni
+#
'# %& !$
& 6 $''& &!% #+6"& %)& #+ &'9 & '# ;#'&+ & % #P # % A FA ] 8
9 '3$ %& .#(& #+6"& %& &0/ & %$&''&"& % #' ! *+& '#
'# ( (& % #%$
3&
& !$%) & (5# 6& & )/')%$
#+6"& %& ( ""& V
' & )!+'%& *+& '# ;# $#%$
& (&%%& & $: & &;$& % )6'$6&# '&4
# ! (& (#! '# '# 6&+ & '# > & & )/')%$
&!%& / #%$*+&"& % (
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
!%# %&4
37
L
G
' !+// !) /# .#$% ,#+(+ & (5# 6&-8 'D# !& (& & (5# 6& & % #P &
*> ( *
d 2V
=0
2
dx
V (x) =
(VG VS ) .x + V
AB
d
Vsc (volume ) = Vs 0 = Vs
A
@
L
K
L
Vi = VG VS
/
Vi = VG VS =
Q
Qm
= SC
Ci
Ci
V ( x ) = VG +
QSC
Ci =
(x + d )
!
;
;
;
;
H
H
X N0N@
38
L
G
*+ +C
,(
) ,'+) "
V (x) =
*+$
eN a
(x W )2
2 S
2 S
VS
eN a
E=
1/ 2
6+&+
?
D
V
x
0F@8 AFA
W =
=
x SC . 0
d 2V
q.N A
=
SC . 0
SC . 0
dx 2
eN a 2
VS =
W
2 S
8 ; =
,/
1/ 2
39
L
&! &0/ &!!$ !
)%& "$ )&! / )() &""& % /& "&%%& %
/ %& %$&' & . (%$
& '3# !($!!& 0
& / %& %$&' & % &
N0N@ &!%
Vi = VG VS
V ( x ) = VG +
QSC
& % #(&
'3#''+ &
(x + d )
V (x) =
eN a
(x W )2
2 S
40
L
& (5#"/ )'&(% $*+& &!%
) /#
E( x ) =
V ( x ) = VG +
(
QSC
(x + d )
E( x ) =
dV ( x )
dx
QSC
%$& %
( + (5#"/ )'&(% $*+&
!%# % # ! '3 01 &
)& /#
V (x) =
eN a
(x W )2
2 S
$' ;# $&
E( x ) =
eN a
(x W )
+! /& "&%
!+ .#(& ,0F@-
& (5#"/ )'&(% $*+& / )!& %& 9 '3$ %& .#(& + &
$!( %$ +$%) & '# ( !%# %& $)'&(% $*+&4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
ES =
$!(
eN aW
%$ +$%)
Qdep
)!+'%# %
QSC
& '#
41
L
+
)!+"& 8 '&! ( + &! &/ )!& %# % '&! ;# $#%$
)'&(% $*+&! ! % / %)&! !+ '# .$6+ & ($ &!! +!4
+ (5#"/
"
&
&
+-
0
=-
AB
42
).$ $% '#
& '# !% +(%+ & ( ""& '# %& !$
'3)'&(%
& ")%#''$*+& )(&!!#$ & 9 H
?
#
3&!%
( '# ;#'&+ & '# %& !$
AB & % #P # % A F $4
AB &!%
)& .
(%$
&A
Vi = VG VS =
Q
Qm
= SC
Ci
Ci
VG = VS
&
QSC
Ci
%& *+& / + A N $8
)( $ #
VG = VS
'# %& !$
VT = 2Fi
1/ 2
(
2eN a S 2Fi )
+
Fi =
Ci
kT
N
ln A
e
ni
1/ 2
1/ 2
(
2eN a SVS )
+
Ci
VT = 2
& AB / + '#*+&''& A F
kT
N
N
2
kT S N A . ln A
ln A +
e
ni
Ci
ni
1/ 2
43
VT = 2
kT
N
N
2
kT S N A . ln A
ln A +
e
ni
Ci
ni
1/ 2
+") $*+&
!$ )
! + & !% +(%+ &
( "/ !)& + $
%1/& ( ""& !&"$(
+(%&+ 4
(
0
F @ M(" 8 $F 8 4 @ @(" &% F @@^8 a ?&F M"A 9 @@b 8 $F 8
?("
( $F@4 A &% $F 8Q 4 @ Q ?(" 8 F @F 4@M4 @
(
4 @
?("
44
A
C
C
B
K
45
46
QSC = QS + Qdep
C SC = C S + C dep
&!% '# (#/#($%) 1 #"$*+& )!+'%# %
(5# 6&
+& #+0 / %&+ ! '$ &! &%
!
& '#
&/ )!& %& '# (#/#($%) 1 #"$*+& #!! ($)& 9 '# ;# $#%$
& % # !$%$
& '# E (%$
. ")& /# '# > & & )/')%$ 4
&/
&/
1 1
1
=
+
C Ci (CS + Cdep )
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
47
LB
"$
1
1
1
=
+
C C i CS
'
&% 9 . %$
Ci .CS
C=
Ci + CS
% &#+( +/ /'+! 6 #
C Ci
&! *+&
! "$
OO $-4
C
1 cte
Ci
( !)*+& (& '# (#/#($%) % %#'& & '# !% +(%+ & !& ) +$% 9 $4
(&%%& (#/#($%) &!%&
( ( !%# %& # ! % +% '& )6$"& 3#((+"+'#%$
+ & .#$ '& $"$ +%$
#+ ; $!$ #6& & A F@4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
#;&(
48
LB
CSC C dep
eN a S
=
=
W
2VS
1/ 2
+& '3
/&+% ))( $ & & &0/'$($%# %
'# (#/#($%) & '3$! '# % $F$? &% & )/')%$
2
C
V
1+
2 S
Ci
eN a S d
2
i
1/ 2
Ci
Cdp
&/
C
1
Ci
1 + VS
)
49
LB
& )/
)/&
% +%
& "7"&
&! /
&
#;&( '#
L
8
8
; O &%
; O4
50
LB
$ '# "
3$ ;& !$
+'#%$
& %& !$
&!% #!!& . )*+& (&8 '# ;# $#%$
,'# /'+! '& %&- !+$% '# ;# $#%$
& %& !$ 4
)!+'%& *+&
CSC CS =
S
2LD
) # %& /#
#//
A O $8
#//&' ! *+3& )6$"& & . %& $ ;& !$
( '3# 6+"& % & '3&0/ & %$&''& &!% / !$%$.8
(& *+$ $"/'$*+& *+& OO $ ( ""& # ! '& )6$"& 3#((+"+'#%$
# (#/#($%) 6'
(
$
C
1
Ci
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
51
M
LB
Cmin =
i Wm + S d
Cmin
=
Ci
#'&
1
1+
S
Wm
,/
# '# 6&+ & '# > & & (5# 6& 3&!/#(& !#%+ &
2 S
2Fi
W
=
m
9 J" (
&!/
# % !& !$ '&"& % 9 A F $4
eN a
iS
CSC Cdep =
1/ 2
Na
4 S kT
ln
=
ni
e 2Na
1
1
1
=
+
Cmin C i CSCm
CSCm =
Ci =
1/ 2
& '#
S
Wm
i
d
iWm
Sd
"
0
*
%$
& #!!& &% 5#+%& . )*+& (& &!% $($ % +%& &'#%$;& '# . %$: & & % & (&! &+0 )6$"&!
( !%# %& & %&"/! 3)%# '$!!&"& % &! (5# 6&! 3$ ;& !$ 8 $4&4 #+ %#+0 & 6) ) #%$
"$
$%#$ &!4
# ! '& !$'$($+"8 (& %&"/! /&+% 7% & & '3
& & '# !&(
&4
;
?
8
; ;
; @
8
;
8
@ %%M D/
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
)/&
& /
& '#
%&+ !
52
K
?
C
1
Ci
$T@8R
1&
"$
)6$"& 3#((+"+'#%$
ABN@
+++++++++++++++++++
Cmin
=
Ci
1
W
1+ i m
Sd
)%#'
$
AB
01 &
%1/&
C
1
Ci
)%#'
? $F.,A -
ABO@
AB
01 &
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
%1/&
)%#'
AB
01 &
&/
ABOO@
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
"
%1/&
53
+! #;
! )%+ $) '& .
(%$
LB
$4&4 # ! '& (#! 2 '# %& !$
& / '# $!#%$
AB &!% ( !%# %&4
+! ;&
! *+& (3&!% 9 /# %$ & (& )6$"& *+& . (%$
& '& % # !$!%
LB
&!
$;& ! %1/&!
& . (%$
&"& % ,#((+"+'#%$ 8
)/')%$ 8 $ ;& !$
!3)%# '$!!& % #;&( &! ( !%# %&! & %&"/! % :! $..) & %&! '&! + &! &! #+% &!4
,
88
;
@
8
8 ;
; ;
@
8
;
# ,, /
54
55
H
$..) & % & (&'+$ + % # !$!%
. (%$
!4
9 E (%$
& % !+
/ $ ($/& % %#'&"& %
% '&! &+0
4
!*+& '& # &#+ &!% / '# $!) ' 6$%+ $ #'&"& % /# + & %& !$
#$
($ (+'& # ! '& (# #'4
A 8 + ( + # % #//&') ( + # % & #$
D$ %& !$%) & (& ( + # % &!% / / %$
&''& 9 '# (
+(%# (& + (# #'
! + (&
I D = gVDS
&!% " +') /# + !$6 #'
& ( + # %
% # !;& !#' *+$8 #//'$*+) #+ # &#+
/#
'D$ %& ") $#$ &
D+ & )'&(%
&
'#%) #'& #//&')& 6 $''&8 " $.$& '#
(
+(%# (& + (# #'4
#(
g=
S
L
)& /#
F
;
; !
;
5
;
= ne n + pe p
#
56
# ;# $#%$
& 6 /&+% 7% &
%& +& /# " +'#%$
! $% '# !&(%$
+ (# #'
! $% /# " +'#%$
& '# & !$%) & / %&+ ! 8/4
*
!
J
@
;
88
;
S !
&
g=
S
L
88J
;
(%$
$&'
..&(% # !$!% (%$
'#%) #'&8 / '# $!)&
+ # &#+ &!%
%& +& /#
& '# E (%$
)!+'%# % & '#
# ! '& % # !$!%
9 &..&% & (5#"/ 9 # $: & & (5 %%a18
&"$(
+(%
$&'
..&(% # !$!% & / (&!!+! "$! & E&+ &!% '& "7"& *+& / )() &""& % "#$! '# > &
&!%
%& +& /# / '# $!#%$
$ ;& !& D+ & $ & (5 %%a14
# ! + % # !$!% 9 &..&%
..&(% # !$!% - +
,
'# (
+(%# (& + (# #' &!% "
# (#/#($%)
&!% / '# $!)&
# ! '& (# #' *+& ( !%$%+&
#//'$*+) 9 '# 6 $''&4
,
&
%#'
)/')%$
57
# $!%$ (%$
E (%$
&(
? ,
-8
(5 %%a1 ,
)%#' 0$ &
C ( $+'
?
- +& ( &
&"$(
+(%&+ ,
! &!% '#
#%+ &
& '#
-4
? ?
%&+ 4
! $% + & E (%$
! $% + & E (%$
! $% + & E (%$
@6 ;
5
% "$! & E&+4
6
#
58
. (%$
& (&! ).$ $%$ !8 '# .$6+ &
$ ;& %#$ &
!+$;# %& % #(& +
8
+
;#!%&
"
&
&!
% # !$!% ! 9 &..&% & (5#"/
(%$
&
% ! $%
59
B
S M8 4 $'$& .&'
& 'D $;& !$%) & &$/>$6
)( $% + )')"& % *+$ &!!&" '& #+ % # !$!%
#(%+&'4
X
)/ !& +
, )%#'
&/& # %8 (& D&!% *+& ;& ! SM@8 '# %&(5 ' 6$& #1# % !+..$!#""& % ); '+)8 *+&
& %&'! % # !$!% ! /&+;& % 7% & )#'$!)! #;&( !+((:! ,
&%
!+ '& "7"&
!+ !% #% 4
CT
32% 5
?
;
88 5
# ?
3.3
!
!
?
C( '
/
&
3&!%8 &
/# %$(+'$& 8 *+& ' !*+& '&! /
':"&!
D$ %& .#(&
01 &
!&"$(
+(%&+
% /+ 7% & )! '+! 6 \(& 9 'D#..$ &"& % & '# %&(5 ' 6$& # ! '&
"#$ & $/ '#$ &8 *+& '&! #..$ &"& % &*+$! / +
%& $
&! % # !$!% ! &
"&$''&+ & *+#'$%)
% )%) )#'$!)!4
+E + D5+$
'& % # !$!%
( !%$%+&8 /# !# !$"/'$($%) & .# $(#%$
&% !&! /&%$%&!
$"& !$ !8 'D)')"& % .
#"& %#' &! ($ (+$%! $ %)6 )! +") $*+&! 9 '# 6&
)(5&''&4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
60
&!%
+ !% #%
& % # !$!%
$..+!$ !
&+0
,B-4
$%$
) /# 'D)%#%
&! % #;#+0
& !
61
X
5#(+
&!
/ &"$& !
( !%$%+)& & &+0 E (%$
#$
#$
! + (&
! + (&8 &!%
( '&
#$!!# (& 9 +
( + # %
+ + & %& !$
#$ ! + (&
)&8 (& ( + # % &!% D#+%# % /'+! $"/
'& (# #' &!% /'+! (
+(%&+ 8
& '# (#/#($%) &!% /
()4
(D&!% 9 $ & *+& '& )6$"& D$ ;& !$
:"&
#$
%# % *+&
L
B
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
4
62
.#$% '# (
+(%# (& + (# #' & / )!& %&
!% +(%+ & &!% & )6$"& & . %& $ ;& !$ 4
!*+& '#
&!% &
)6$"&
&
,<
'& (# #' &!% & &..&% /&+/') & / %&+ !8 '& ( + # % &
#$ /&+% #' ! 7% &
$% *+& '&
$"$ +) &% ' *+) /# + & %& !$
6 $''& & / '# $%) ( ;& # '&8
% # !$!% . (%$
& & )6$"& D#//#+; $!!&"& %4
(
C( @
/
$ #+ (
& !&+$'
63
# %& !$
9 #//'$*+& #+ % # !$!%
!$%$;& / + + % # !$!%
)6#%$;& / + + % # !$!%
)6#%$;& / + + % # !$!%
!$%$;& / + + % # !$!%
+(%$
&!%
& .#`
9 (& *+& '& % # !$!%
9 & $(5$!!&"& %
9 & $(5$!!&"& %
9 #//#+; $!!&"& %
9 #//#+; $!!&"& %
+$!& !& #
64
$ ($/& & .
(%$
&"& % + % # !$!%
# (#/#($%)
&!% &
)6$"&
& )/')%$ 8 '& % # !$!%
&!%
"#'&"& % ' *+)4
+ !% #%
CAB F@
CA F@
*
U
;
!
65
& % # !$!%
&!% "#$ %& # % / '# $!) # ! 'D)%#% (
+(%&+ /# + & %& !$
& !&+$' A & '# (#/#($%)
6 $''& ! + (& AB / !$%$;&8 !+/) $&+ & 9 '# %& !$
& ( +(5& D$ ;& !$
& %1/&
(
+(%&+ *+$ &'$& '# ! + (& #+
( )& +
#$ 4
(# #'
&
#$ &!% / '# $!) / !$%$;&"& % /# #// % 9
'# ! + (& /# + & %& !$
A ,O@-8 + ( + # % &
($ (+'& # ! '& (# #'4
#$
#$!
& '# / '# $!#%$
+
#$ 8 '# (#/#($%)
&!% " $ ! / '# $!)& ([%)
#$ *+& ([%)
&!% /'+!
! + (&8 &% /# !+$%& '# ( +(5& D$ ;& !$
$"/ %# %& ([%) ! + (& *+& ([%) #$ 4
= A%
= Q='
B
W
W
= PP=
W
+ !% #%
66
& % # !$!%
(#/#($%)
# ! 'D)%#% (
A NA !#%
+#
'# %& !$
#$ ! + (& #+6"& %&8 '#
;# $#%$
& '# %& !$
& / '# $!#%$
& '#
(#/#($%)
'& ' 6
+ (# #'
&;$& %
# ! '# ( +(5&
$"/ %# %&8 '# & !$%) I&
D$ ;& !$
$"$ +&8 '# (
+(%# (& + (# #'
$"$ +&4
& ( + # %
&
#$
/ )!& %& #'
;# $#%$
! +! '$ )#$ & #;&( '# %& !$
! + (& &% #" (& + & !#%+ #%$ 4
+
(
! + &
#$
+(%&+
= A%
,AB OA -
= Q='
B
& '#
= A=
W
+ !% #%
'# %& !$
#$ ! + (& (
&!/
# %& &!%
=
#//&')&
'& ( + # % (
&!/
# % &!% #//&') ( + # %
& !#%+ #%$
!#%4
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
67
X
& % # !$!%
A OA !#%
+#
'# %& !$
#$ ! + (& #+6"& %& #+
&'9
& '# %& !$
& !#%+ #%$ 8 '# )6$
; $!$ & +
#$
D&!% /'+! & $ ;& !$ 8 '& / $ %
& /$ (&"& %8
% '& / %& %$&' &!%& ( !%# %8 !&
)/'#(& ;& ! '# ! + (&4
D&0() & % & %& !$
&! & '# > & &
'& / $ % & /$ (&"&
V K
LB
A A
)/')%$
% &% '&
HA
, -
!#%
= A%
= Q='
B
= Q=
+ !% #%
@;
# *QE% V
0
'# ;# $#%$
&'#%$;& ?
& '# ' 6+&+
+
(# #' &!% .#$ '&8 '# (
+(%# (& + (# #' &!%&
( !%# %&8 '& ( + # % & #$ &!%& ( !%# % &%
)6#' 9 !#%4
E
@;
;
*P % V
0
'& #(( + ($!!&"& % + (# #' &!% !$6 $.$(#%$. &%
!# (
+(%# (& #+6"& %&8
( '& ( + # % &
#$
#+6"& %& #+ &'9
+ ( + # %
&
!#%+ #%$ 8
)& /# I D = I Dsat / (1 L / L )
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
68
X
& % # !$!%
= A%
= Q='
B
, -
= Q=
+ !% #%
;
;
W @;
@;
5 >
69
"
70
X
+ (#'(+'& '& ( + # % &
#$
+! .&
'# (#/#($%)
&!% & )6$"& & # &! /'#%&! 9 / '# $!#%$
+''&8 $4&4 *+& '#
$..) & (& &! % #;#+0 & ! %$& + ")%#' &% + !&"$(
+(%&+ &!% +''& "!F@4
*+& '&! / %&+ !
% + & " $'$%) ( !%# %& # ! % +%& '# > & D$ ;& !$ 4
& !$"/'$.$(#%$
6 !!$: & "#$! *+$
% #;#$''& &
( !$!%& 9 !+// !& *+& '3
& *+#
"7"& 3#!!&>
! )!+'%#%!
)6$& & . %& $ ;& !$
:! *+& AB OA 8
B
+%$'$!# % '&!
%#%$ !
& '#
.$6+ & &% & ( !$ ) # % &+0 / $ %!
3# !($!!& 1 &% 1W 18
!
8
@ H ? ;
;
;
0
C ( y ) = ox .
Zdy
W ox
AB
0$
1
71
X
&%%& (#/#($%) &!% (5# 6)& /# + & %& !$
*+$ )/&
AB1 A 2 AB1FAB A1
A1 &/ )!& %& '# %& !$
& 1 # ! '# ( +(5& 3$ ;& !$
# (5# 6& & '# ( +(5& 3$ ;& !$
Q( y ) = C ( y ).(VGy VT ) = ox .
&!/
!$ )
(%$
Zdy
Zdy
.(VGy VT ) = ox .
.(VGS VyS VT )
W ox
W ox
!8 '& ( + # % &
ID = Q( y ).
$'$%)
% 9 '# ! + (&-4
#//'$*+# % A O@
'&! & *+$ /&+/'& % '# > & &% ( !%$%+& % (&%%& (5# 6& !&
)/'#(& % #;&( + & ;$%&!!& 3& % #P &"& % A,1- (& *+$
,%&"/! "$! & % & 1 &% 1W 1 A,1-? 1/
+$% '& ( + # %
!$
+! (
!%# %& & .
#//
V (y )
dy
V ( y ) = n E( y )
dVyS
d ( y )
E(y ) =
=
dy
dy
dVyS
Z
I D = ox .
. n .(VGS VT VyS )
dy
Wox
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
72
X
$ %)6 # % & '# ! + (& #+
DS
Z
. n .(VGS VT VyS ).dVyS
I D dy = ox .
W ox
0
0
I D = ox .
Z n
2
. 2(VGS VT )VDS VDS
2LWox
Ci =
ID =
ox
Wox
Ci .Z. n
2
. 2(VGS VT ).VDS VDS
2L
#$
#;&( '#
&%%& )*+#%$
# %
# )%) )%# '$& & "# $: & 6) ) #'& &
% +%&. $! *+& '# ( +(5& 3$ ;& !$
&!% . ")& /# % +%4
!+// !# %
# &'#%$
/ )() & %&
%& !$
#$ ! + (& A
& ;# $#%$
+ ( + # %
& 6 $''& AB 4
&
73
X
B
+
'3&0/ &!!$
&..&% !$ A NN VGS VT
ID =
Ci .Z. n
2
. 2(VGS VT ).VDS VDS
2L
&
!& !$"/'$.$&4
ID
Ci Zn
.(VGS VT ).VDS = g.VDS
L
ID g.VDS
(
; = /
'
%&> *+& 6
; 0
; 0
I D
VDS
gd =
ZnCi
.(VGS VT )
L
I D
gm =
VGS
gm =
ZnCi
.VDS
L
gd =
#+
&
74
X
B
+#
'# %& !$
#$ ! + (& #+6"& %& #+ &'9 + )6$"& '$ )#$ &8 '# & !$%)
!+ .#($*+& & / %&+ ! '$ &! )( P% #+ ; $!$ #6& +
#$ &% '& ( + # %
#$
! +! '$ )#$ & #;# % 3#%%&$
& + )6$"& & !#%+ #%$ 4
/ )!& %& + & ;# $#%$
# %& !$
!#%
&!%
%& +& / + A FA
!#%
,1-F@ & 1F 4
C .Z. n
2
ID = i
. 2(VGS VT ).VDS VDS
2L
A
IDsat
IDsat
!#%FAB
&
-8
C Z
Ci Z n 2
2
.VDSat i n .(VGS VT )
2L
2L
C Z
Ci Z n 2
2
.VDSat i n .(VGS VT )
2L
2L
75
X
)!&#+
& (# #(%) $!%$*+&!
! %$& ,A '# ( + & & / $ %$'')! &/ )!&
'# ' $ & ;# $#%$
+ ( + # %
. (%$
&
!#%+ #%$
!#% &
%& !$
& !#%+ #%$
A !#%4
ID g.VDS
IDsat
&
%&
&
'#
M
# #(%) $!%$*+& & % # !.& % &
)6$"& &
!#%+ #%$
( + # % & !#%+ #%$
!#%,AB+ ABNA '& ( + # % & #$ &!% +'4
+ ABOA
'& ( + # %
& !#%+ #%$
#+6"& %& *+# #%$*+&"& % #;&( AB A 4
C Z
Ci Z n 2
2
.VDSat i n .(VGS VT )
2L
2L
AB
!#%
/& %& FO
% # !(
+(%# (&
AB
gm =
AB OAB
Z nCi
.VDS
L
AB
gd =
Z nC i
.(VGS VT
L
/& %& FO (
+(%# (&
)
A
AB
AB
76
X
+ .$ $ 8 '&! )!&#+0 & (# #(%) $!%$*+&!
Q
,AB - &%
AB
AB
77
78
bJ A
bJ A
C
C
B
,A-c
79
80
81
$..+!$ 8
5 % '$%5 6 #/5$&8
B #;+ &c
82
$
$
&!% #+ $;&#+ #!
&!% #+ $;&#+ 5#+%
+Vdd
(# #'
F
PMOS
E
(# #'
NMOS
@
@
Gnd
Physique des dispositifs semiconducteurs, J. GRISOLIA, INSA DGP 2004
83
$..+!$ 8
5 % '$%5 6 #/5$&8
B #;+ &c
84
Symbole
&! / %&!
! % 9 '#
$6$%#'&! &! ($ (+$%!4
&
%&
% # !$!% !
&!% (
9 (# #'
&! (&''+'&!
Equation
logique
!%$%+)& + $*+&"& %
+
# / %&
&!% d+ $;& !&''&e
$;&#+ & ! %$& 9
!$ % +! '&!
! % 9 @4
FO )#'$!#%$
#!&
$;&#+0
& S = E1 + E2
Table de vrit
E1
E2
D& % )&
85
Porte NAND
Porte XOR
OUT
OUT = A . B
OUT
OUT = A B
VDD
A
VDD
B
A
OUT
B
OUT
86
87
+
8 &% ( ""& '+$ !
$/ '#$ &8 $& *+& '# .$ #'$%)
88
*& !
# " #
+
) ),- #
(%
),- .
-/%) '% 0 1 +)%/
2/%) %
3
'
# )% 4 % )
+
/'%+ 4 %
%
' +/'% )0 %
5 /'%+ 6
/ +
%
) 7 ' -/) )
-/ )8- %% --/%)7
/'%+
2/ +)/ (%
+
-/ % 1
4%
/ +
(%
/ ) 9)% 7 '
-/) )
1( )8 - % % --/%) 7
/'%+
*& !
# "
+
) ),- 6
(%
),- # .
2/%) %
3
'
-/%) '% 0 )%/'
)% 4 % )
+
/'%+
4%
%
' +/'% )0 /'%+
5 % 6
/ +
%
) 7 ' -/) )
1( )8- %% --/%)7
/'%+
2/ +)/ (% +
-/ % 1
4%
/ +
(%
/ ) 9)% 7 '
-/) ) -/ )8 - % % --/%) 7
/'%+
89
&/%
)/
:' +
*& !
; 5;
<= >
A1(
A1(
A1(
1 %
/
1 %
)'%1
&% '&
;? B B C; C
<= >D +)
;?
?D
<= >
=;? >
?E 8
<=">E
?E ? )D +)
9(
$%$
& !
; 5 ;!
@= >
;? B B C; ;!C
@ = >D +)
;?
?D
@ =>
=;? >
?E 8
@ =">E
?E ? )D +)
90
91
&
/&+% 7% & "$! ! +! + & &/ )!& %#%$
!$"/'& 6) ) #'&"& %
)& ! +!
'# . "& 3+ *+# $/['& & 8 ( ""& $ $*+) !+ '# .$6+ & !+$;# %&8
+ " $ ! & (& *+$ ( (& & '# /# %$& $ % $ !:*+& + % # !$!% 4
B (#/#($%)! & % & 6 $''& &% ! + (& &%
#$
3#+% & /# % ,*+&'*+&! /$( .# # ! & 6) ) #'-4
B (#/#($%)! & % & 6 $''& &%
& 6) ) #%&+ & ( + # % 6"4AB &
( "/%& & '3&..&% % # !$!% 4
.#$% '351/ %5:!& *+& BT@ , )!$!%# (& 3& % )& &% *+3$'
$% / &
& & ( "/%& '# &'#%$
$ F 6" ;B W
; 4
(# #(%) $!& + 6) ) #%&+ & ( + # % ( ""# ) & %& !$
6"4;B 8
'# )!$!%# (& + (# #' &!% &/ )!& %)& /# '# )!$!%# (&
,6 # & (# '& /$ (&"& % &!% #%%&$ %-4
$
B
;B
6 "; B
92
bJ A
bJ A
C
C
B
,A-c
93
/ #%$*+&8
+%$'$!& '&
# ! &+0 "
&! $&
$!%$ (%!
& > & '$ )#$ & 2 $' !& % & )!$!%# (& ( ""# )& & %& !$ 4
& > & & !#%+ #%$ 8 2 $' /&+% 7% & ( !$ ) ) ( ""& + 6) ) #%&+
( + # % ( ""# ) /# + & %& !$ 4
&
94
95
96
97
98
99