Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Capacidadetrmica
Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.
Capacidadetrmicaoucapacidadecalorfica(usualmentedenotadapelaletra )agrandezafsicaque
determinaarelaoentreaquantidadedecalorfornecidaaumcorpoeavariaodetemperaturaobservada
neste.[1]
Acapacidadetrmicacaracterizaocorpo,enoasubstnciaqueoconstitui.Acapacidadetrmicauma
propriedadeextensiva,ouseja,proporcionalquantidadedematerialpresentenocorpo.Comisso,doiscorpos
compostospelamesmasubstnciapormcommassasdiferentespossuemdiferentescapacidadescalorficas.
Grandezasderivadasqueespecificamacapacidadetrmicacomoumapropriedadeintensivaexistem,sendo
entoumacaractersticadasubstncia.Essasso:ocalorespecfico,queacapacidadetrmicaporunidadede
massadasubstncia,eocalorespecficomolar,resultantedarelaoentreacapacidadetrmicaeonmerode
molspresentes.Ocasionalmente,podeserusadoocalorespecficovolumtrico(porunidadedevolume).
Atemperaturarefleteaenergiacinticamdiadaspartculasnamatria,enquantocaloraenergiatrmicaem
trnsitodasregiesdemaiorparaaquelascommenortemperatura.Aenergiatrmicatransmitidacomocalor
armazenadacomoenergiacinticatranslacionalemtomoserotacionalemmolculas.Adicionalmente,parte
daenergiatrmicapodeserconvertidaemenergiapotencialassociadaaosmodosdevibrao,demaior
energia,nasligaesinteratmicas.Translao,rotaoeasenergiascinticaepotencialassociadasvibrao
representamosgrausdeliberdadedomovimentoquecontribuemclassicamentecapacidadetrmica.Em
temperaturassuficientementealtas,cadagraudeliberdadecontribuiigualmentecomocalorespecfico(de
acordocomoteoremadaequipartio,acontribuiodecadaumnocalorespecficomolar1/2R),detal
formaqueocalorespecficodosmetaisemuitosslidosatemperaturaambienteaproximasea25joulespor
kelvinparacadamoldetomos,dadopelaleideDulongPetit.Devidoafenmenosdamecnicaquntica,
algunsgrausdeliberdadepodemnoseratingidosouestardisponveisparcialmente,deformaqueocalor
especficoumafraodomximo.
ndice
1 Quantidadesextensivaseintensivas
2 Termodinmica
2.1 Capacidadestrmicas
2.2 Calorespecficomolaravolumeconstante
2.3 Calorespecficomolarapressoconstante
2.4 RegradeDulongPetit
3 Fatoresqueafetamocalorespecfico
3.1 Grausdeliberdade
3.2 MassaMolar
3.3 Asligaesdehidrognio
3.4 Impurezas
4 Vertambm
5 Referncias
Quantidadesextensivaseintensivas
Acapacidadetrmica(smboloC)dadapeloquocienteentreaenergiafornecidasobaformadecaloreo
aumentoresultantenatemperaturadocorpo.Matematicamente,
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
1/7
13/11/2016
AunidadeusadanoSIJ/K(JouleporKelvin).Pormotivoshistricos,comumousodaunidadecaloriapor
grausCelsius(cal/C).
Paramuitasfinalidadestericaseexperimentais,maisconvenienterelatarseacapacidadetrmicacomouma
propriedadeintensiva,isto,intrnsecadasubstncia.Issomaiscomumentefeitoexpressandosea
capacidadetrmicapormassaunitria.Essagrandezaocalorespecfico,denotadopelaletraminsculac.As
unidadeSIojouleporquilogramaekelvin,smboloJ/(kg.K)[2],sendotambmcomumaunidadeusual
cal/g.C(umacaloriafoioriginalmentedefinidacomoocalornecessrioparaaquecer1gdeguade14,5Ca
15,5C).
Emmuitascircunstnciasaunidademaisconvenienteparaespecificaraquantidadedeumasubstanciaomol,
definidocomosendoaquantidadedeunidadedematriaquecontemumnmerodeunidadeselementaresigual
aonmerodetomosdecarbonoem12gramas,dadoporaproximadamente6,02x1023)(nmerode
Avogadro).Assim,porexemploummoldehliosignificaumnmerodeaproximadamente6,02x1023tomos
dehlio.Arelaoentremassaenmerodemolsparaumadadasubstnciachamadamassamolar.
Nessescasos,quandoaquantidadedesubstnciaexpressaemmols,utilizaseochamadocalorespecfico
molar(unidadenoSI:J/(mol.K)).Esteexpressocomosendoacapacidadetrmicapormol,enomaispor
massaunitria.
Termodinmica
Acapacidadetrmicadamaioriadossistemasnoconstante.Aoinvsdisso,eladependeemalgumgraudas
variveisdeestado(daprpriatemperatura,assimcomodapressoevolume)dosistematermodinmico,alm
doprocessopeloqualoaquecimentoocorre.Comisso,possvelrealizardiferentesmediesdacapacidade
trmica,sendomaiscomumentefeitasapressoconstanteeavolumeconstante.
Acapacidadetrmicaapressoconstantegeralmenteumpoucomaiordoqueavolumeconstante,sendoa
afirmaoverdadeiraparamateriaiscomcoeficientesdedilataovolumtricopositivos.Materiaiscom
dilataoanmala,comoaguaentre0Ce4C,noobedecemregraanteriornestescasosocalorespecfico
avolumeconstanteentoumpoucomaiordoqueocalorespecficoapressoconstante.Emvirtudedo
aumentodevolumeassociadodilataotrmica,partedaenergiafornecidanaformadecalorusadapara
realizartrabalhocontraoambienteapressoconstanteenoparaaumentaratemperaturaemsioaumentode
temperaturaexperimentadoparaumsistemapressoconstantepoismenordoqueaquelequeseria
experimentadopelomesmosistemaimpostoovolumeconstanteumavezmantidaamesmatransfernciade
energianaformadecalor.Nocasodacapacidadetrmicaavolumeconstante,todaaenergiarecebidanaforma
decalorutilizadaparaelevaratemperaturadosistema,oquefazcomque emvirtudedesuadefinio
sejaumpoucomenor.Adiferenaentreosdoisparticularmenteimportanteemgasesemslidoselquidos
sujeitosapequenasvariaesdevolumefrentesvariaesdetemperatura,osvaloresdosdoisnamaioriadas
vezesseconfundemporaproximao.Emanlisetericaedepreciso,contudo,importanteadiferenciao
dosdois.
Deformaanlogacomoqueocorrecomascapacidadestrmicas,ocalorespecficoeocalorespecficomolar
tambmdependemdoprocessoaoqualasubstnciasubmetidademesmaforma,definemseasquantidadesa
pressoconstanteeavolumeconstante.
Capacidadestrmicas
Aprimeiraleidatermodinmicaestabeleceque
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
.Otrabalhorealizadopelogspodeser
2/7
13/11/2016
Aprimeiraleidatermodinmicaestabeleceque
.Otrabalhorealizadopelogspodeser
escritoemfunodapressodovolume,edividindoaequaoporumadiferencialdetemperaturaobtmsea
capacidadetrmica:
Poressaltimarelao,notasequeocalorespecficodependedoprocessopeloqualocalorcedido
substncia.Paraocasodacapacidadetrmicaavolumeconstante,avariaonovolumenulaedarelao
anterior,
.
Nessecaso,todoocalorfornecidotransformadoemenergiainternapelosistema,jquenenhumtrabalho
realizado.Jacapacidadetrmicaapressoconstantedadapor
Opotencial
umafunodeestado,denominadaentalpiadosistema.[3]
Ascapacidadestrmicasapressoconstanteeavolumeconstantesorelacionadaspor:[4]
,
onde ocoeficientedeexpansovolumtricoe
acompressibilidadeisotrmica.
Calorespecficomolaravolumeconstante
Ocalorespecficomolaravolumeconstantedefinidocomo:
Sendoque,
(primeiraleidatermodinmica)comotrabalho
processoavolumeconstante.
temos
,porsetratardeum
onde:
ocalorabsorvidooucedidoporumaamostrade molsdeumgs
avariaodetemperaturaresultante
avariaodeenergiainterna.
Paraumgsmonoatmicoideal,
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
3/7
13/11/2016
Calorespecficomolarapressoconstante
Ocalorespecficomolarapressoconstantedefinidocomo:
Sendoquetemosasseguintesrelaes:
(primeiraleidatermodinmica)e
.Relacionandootrabalhocomaequaodosgases
ficamoscom
.Substituindoaasrespectivasequaesmaisaequao
ideais
naequao
ficamoscom
onde:
ocalorabsorvidooucedidoporumaamostrade molsdeumgs
avariaodetemperaturaresultante
avariaodeenergiainterna.
RegradeDulongPetit
AregradeDulongPetitconsisteemobter,aproximadamente,ocalorespecficodassubstnciaspormeioda
massamolar:
Emque:
ocalorespecfico,emjoulesporquilogramakelvins(j.kg1.K1)
aconstantedosgasesreais,equivalentea8,31joulespormolkelvins(j.K1.mol1)
amassamolar,emquilogramapormol(kg/mol).
Fatoresqueafetamocalorespecfico
Molculassofremmuitasvibraescaractersticasinternas.Aenergiapotencialarmazenadanestesgrausde
liberdadeinternoscontribuiparaumaamostradocontedodeenergia,masnoasuatemperatura.Grausde
liberdademaisinternostendemaaumentaracapacidadedeumasubstnciadecalorespecfico,contantoqueas
temperaturassosuficientementeelevadasparasuperarosefeitosqunticos.
Grausdeliberdade
Ocomportamentotermodinmicodasmolculasdosgasesmonoatmicos,comohlio,edosgasesdiatmicos,
comoonitrognio,muitodiferente.Emgasesmonoatmicos,aenergiainternaunicamentepara
movimentosdetranslao.Osmovimentossomovimentosdetranslaoemumespaotridimensionalemque
aspartculassemovemetrocamenergiaemcoliseselsticasdamesmaformacomofariambolasdeborracha
colocadasnumrecipientequefoiagitadofortemente.(Vejaanimaoaqui(http://upload.wikimedia.org/wikipe
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
4/7
13/11/2016
dia/commons/6/6d/Translational_motion.gif)).Estesmovimentos
nasdimensesX,Y,eZsignificamqueosgasesmonoatmicos
temapenastrsgrausdeliberdadedetranslao.Molculascom
maioratomicidade,noentanto,temvriosgrausdeliberdade
interna,rotacionaisevibracionais.Elassecomportamcomouma
populaodetomosquepodemsemoverdentrodeuma
molculadeformasdiferentes(vejaaanimaodireita).A
energiainternaarmazenadanessesmovimentosinternos.Por
exemplo,onitrognio,queumamolculadiatmica,temcinco
grausdeliberdade:trsdetranslaoedoisderotaointerna.
Notequeacalorespecficomolaravolumeconstantedogs
monoatmico
,sendoRaconstanteuniversaldogsideal,
aopassoqueparaovalordonitrognio(diatmico)vale ,o
quemostraclaramentearelaoentreosgrausdeliberdadeeao
calorespecfico.
Representaodeumamolculavibrando.
onde onmerodegrausdeliberdade.
MassaMolar
Umarazopelaqualocalorespecficotemvaloresdiferentesparadiferentessubstnciasadiferenade
massasmolares,queamassadeummoldequalquerelemento,quediretamenteproporcionalmassa
moleculardoelemento,asomadosvaloresdasmassasatmicasdamolculaemquesto.Aenergiatrmica
armazenadapelaexistnciadetomosoumolculasdevibrao.Seumasubstnciatemumamassamolarmais
leve,emseguida,cadagramadequetemmaistomosoumolculasdisponveisparaarmazenarenergia.Esta
arazopelaqualohidrognio,asubstnciacommenormassamolartemumcalorespecficomuitoelevado.A
consequnciadestefenmenoadeque,quandosemedeocalorespecficoemtermosmolaresadiferena
entresubstnciastornasemenosacentuadaeocalorespecficodehidrognioparadeseratpico.Damesma
forma,assubstnciasmoleculares(tambmabsorvemcaloremseusgrausdeliberdadeinternos)pode
armazenargrandesquantidadesdeenergiapormolsemolculasgrandesecomplexas,e,portanto,seucalor
especficomedidoemmassamenosperceptvel.Umavezqueadensidademdiadeumelementoqumico
estfortementerelacionadacomasuamassamolar,emtermosgerais,humafortecorrelaoinversaentrea
densidadedoslidoeo (calorespecficoapressoconstante).Lingotesslidosgrandesdebaixadensidade
tendemaabsorvermaiscalordoqueumlingotepequenodemesmamassa,pormcomdensidademaiselevada
queoprimeiro,porquecontmmaistomos.Porconseguinte,emtermosgerais,humafortecorrelaoentreo
volumedeumelementoslidoeasuacapacidadetotaldecalor.Noentanto,existemmuitosdesviosdesta
correlao.
Asligaesdehidrognio
Contendohidrognionasuacomposio,molculaspolarescomooetanol,amniaegua,tmpoderosas
ligaesintermolecularesdehidrognioquandoemsuafaselquida.Estasligaesproporcionamumoutro
localemqueocalorpodeserarmazenadocomoenergiapotencialdevibrao,mesmoembaixastemperaturas
comparativamente.
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
5/7
13/11/2016
Impurezas
Nocasodeligas,existemcertascondiesemqueaspequenasimpurezaspodemalterargrandementeocalor
especficomedido.Asligaspodemmostrarumadiferenamarcadanoseucomportamento,mesmoquea
impurezaemquestosejaumdoselementosqueformamaliga,taiscomoligasimpurasemsemicondutores
ferromagnticosquepodemconduziramediesmuitodiferentes.
Atabelaabaixoapresentaocalorespecficodealgumassubstnciaspressoconstantede1atm.
Substncia CalorEspecfico(cal/g.C)
gua
1,0
lcool
0,58
alumnio
0,22
ar
0,24
carbono
0,12
chumbo
0,031
cobre
0,094
ferro
0,11
gelo
0,5
hlio
1,25
hidrognio
3,4
lato
0,092
madeira
0,42
mercrio
0,033
nitrognio
0,25
ouro
0,032
oxignio
0,22
prata
0,056
rochas
0,21
vidro
0,16
zinco
0,093
Atabelaabaixoapresentaocalorespecficomolardealgumassubstnciastemperaturaambiente.[5]
Substncia CalorEspecficoMolar(J/mol.K)
chumbo
26,5
tungstnio
24,8
prata
25,5
cobre
24,5
alumnio
24,4
Vertambm
Calor
Calorimetria
Coeficientedeexpansoadiabtica
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
6/7
13/11/2016
Referncias
1.Fsicaparacientistaseengenheiros,EditoraLtc,Edio6,2009,PaulTiplereGeneMosca,pgina600,ISBN97885
21617105
2.SistemaInternacionaldeUnidades(http://www.demec.ufmg.br/disciplinas/ema003/SI.htm).Departamentode
EngenhariaMecnica.UniversidadeFederaldeMinasGerais.Consultadoem12deoutubrode2011.
3.Atkins,PeterPaula,Juliode(2010).PhysicalChemistry,9theditionW.H.Freeman[S.l.]pp.5560.ISBN142921812
6.
4.Reif,F.(1965).FundamentalsofstatisticalandthermalphysicsMcGrawHill[S.l.]p.168.
5.HallidayDavideKraneKennethS..Fsica2,Quintaedio.EditoraLTC.GasparAlberto.FsicaSrieBrasil,1edio.
Editoratica.]
Obtidade"https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Capacidade_trmica&oldid=47025475"
Categorias: !Esboossobretermodinmica Grandezasfsicas Termodinmica
Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)11h45minde23deoutubrode2016.
EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaCreativeCommonsAtribuioCompartilhaIgual
3.0NoAdaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoacondiesadicionais.Paramaisdetalhes,
consulteasCondiesdeUso.
https://pt.wikipedia.org/wiki/Capacidade_t%C3%A9rmica
7/7