Vous êtes sur la page 1sur 5

Programowy dekoder CLIP

PROJEKTY

Programowy dekoder
CLIP (FSK), cz 1
AVT-590

W artykule prezentujemy ukad


wywietlajcy numer abonenta
dzwonicego (CLIP - Calling Line
Identification Presentation).
W przeciwiestwie do poprzednio
opisywanych urzdze, nie wymaga
adnego specjalizowanego ukadu
scalonego.
Rekomendacje:
moliwo odczytu numeru
abonenta dzwonicego jest bardzo
cenna. Umoliwia uytkownikowi
telefonu chociaby uniknicia
niechcianych rozmw. Dla
elektronikw budujcych wszelkiego
rodzaju ukady telefoniczne
funkcja CLIP jest

bezcenna, bo

pozwala budowa urzdzenia o


ogromnych moliwociach, czsto
przewyszajcych moliwoci urzdze
fabrycznych. Mog to by wszelkiego
rodzaju rejestratory rozmw
telefonicznych, taryfikatory itp.

Usuga prezentacji numeru dzwonicego jest standardem w sieciach


komrkowych i systemie ISDN. Abonenci analogowi take mog z niej
skorzysta pod warunkiem, e przyczeni s do centrali cyfrowej. Korzystanie z usugi wymaga zwykle jej
zamwienia w Biurze Obsugi Klienta operatora telekomunikacyjnego. W
przypadku linii analogowych do przesyania informacji CLIP stosuje si
dwie podstawowe metody. Pierwsza
polega na wysaniu numeru dzwonicego za pomoc typowych sygnaw
DTMF. Druga znacznie czciej stosowana (jak mnie poinformowano, dominujcy na rynku polskim operator
korzysta tylko z tej metody) wykorzystuje do tego celu system modulacji V.23 (FSK). W Elektronice Praktycznej znalaz si ju opis dekodera
CLIP pracujcego w systemie V.23.

Jednak uyty w nim specjalizowany


ukad scalony nie jest tani, a przede
wszystkim nie jest atwo dostpny.
To samo dotyczy innych dekoderw
CLIP i demodulatorw FSK.
Poniej prezentuj projekt programowego dekodera CLIP FSK, ktry
po dzwonku pokazuje na wywietlaczu LCD numer abonenta dzwonicego. Artyku zawiera szczegowy
opis przebiegw FSK i przykad ich
programowego dekodowania za pomoc prostego mikrokontrolera AVR
(90S2313). Eliminuje to konieczno
stosowania sprztowego dekodera, co
pozwala obniy koszt urzdzenia o
ok. 10 USD (nie wspominajc o unikniciu trudnoci zdobycia takich koci). Ukad stanowi take przejaw aktualnej tendencji: w dobie rosncych
pojemnoci pamici i moliwoci mikrokontrolerw oraz spadku ich cen

Rys. 1. Zasada przesyania sygnau CLIP. a) napicie w linii podczas przesyania sygnau CLIP, b) sposb kodowania bitw, c) pakiet transmisji CLIP,
d) ramka przesyania bajtu 00111010b

28

Elektronika Praktyczna 2/2005

Programowy dekoder CLIP

Vref
Liniatel.

+
-

uP

LCD

detektor
dzwonka

Rys. 2.Rysunek2.Schematblokowydekodera.
Schemat blokowy dekodera

dy si do ograniczenia stosowania
dekoderw sprztowych. Jeszcze kilka
lat temu do RC5 itp. stosowano np.
SAA3049, dzi takie rozwizanie jest
co najmniej archaiczne.

Opis protokou CLIP V.23

Dane o numerze abonenta dzwonicego wraz z aktualn dat i godzin przesyane s pomidzy pierwszym, a drugim sygnaem dzwonienia.
Maj one posta sygnau sinusoidalnego o amplitudzie 15 mV...560 mV
i skadowej staej rwnej napiciu
panujcemu w linii telefonicznej w
stanie spoczynku (odoona suchawka), ktre wynosi 40...70 V (rys. 1a).
Dane cyfrowe kodowane s z wykorzystaniem modulacji FSK (Frequency
Shift Keying). Polega ona na szeregowym (asynchronicznym) przesyaniu
kolejnych bitw informacji z prdkoci 1200 bodw (1%), przy czym
wartoci bitw kodowane s za pomoc czstotliwoci sygnau. Jedynce
logicznej (mark) odpowiada czstotliwo 1300 Hz (1,5%), za logicznemu zeru (space) 2100 Hz (1,5%).
Jest to pokazane na rys. 1b.
Cay pakiet CLIP skada si z
trzech nastpujcych po sobie blokw
pokazanych na rys. 1c. S to:
- SMMR. Sygna sucy do nastrojenia odbiornika. Skada si z cigu
300 bitw o wartociach zmieniajcych si naprzemiennie: 0, 1, 0, ...,
- MARK. Sygna ten skada si z
cigu 180 bitw - wszystkie o
wartoci 1,
- MESSAGE. Jest to gwna cz
pakietu niosca w sobie informacje
m.in. o numerze abonenta dzwonicego. Skada si z sekwencji
bajtw. Bajty przesyane s, podobnie jak w standardzie RS232, w
postaci ramek zawierajcych 1 bit
startu o wartoci 0, 8 bitw informacyjnych oraz 1...10 bitw stopu
o wartoci 1. Bity informacyjne
przesyane s w kolejnoci od najmniej do najbardziej znaczcego.
Brak jest bitu kontroli parzystoci.

Elektronika Praktyczna 2/2005

Rys. 1d przedstawia przykadow


ramk przy przesyaniu bajtu o wartoci 00111010b (58 dec).
Znaczenie kolejnych grup bajtw
bloku MESSAGE (wiadomo) jest nastpujce:
- T1 rodzaj danych. W przypadku
przesyania sygnau identyfikacji
numeru dzwonicego bajt ten ma
warto: 10000000,
- L1 liczba wszystkich bajtw
wiadomoci z wyjtkiem T1, L1
i CHECKSUM. Warto zaley od
dugoci numeru abonenta dzwonicego,
- T2 okrelenie rodzaju danych:
czas i data. Bajt ten ma sta warto: 00000001,
- L2 liczba bajtw kodujcych
czas i dat. Bajt ma sta warto:
00001000,
- V2 osiem bajtw, ktre zawieraj czas i dat zapisane w kodzie
ASCII,
- T3 okrelenie rodzaju danych:
numer abonenta. Bajt ten ma sta
warto: 00000010,
- L3 liczba bajtw numeru,
- V3 numer abonenta w postaci
kolejnych cyfr zapisanych w kodzie ASCII,
- CHECKSUM suma kontrolna.
Bajt ten zawiera dopenienie do
dwch sumy (modulo 2) wszystkich bajtw wiadomoci poczwszy
od T1 (z wyczeniem samej sumy
kontrolnej). W przypadku poprawnej wiadomoci dodanie do siebie
modulo 2 wszystkich jej bajtw
cznie z sum kontroln da w
wyniku zero. Przy dodawaniu przeniesienie z najbardziej znaczcego
bitu jest ignorowane (suma ma
by 8-bitowa).
Poniej przedstawiona jest przykadowa posta bloku MESSAGE jaki
zostanie przesany gdy abonent o numerze 0600123456 zadzwoni do nas
o godzinie 13:42 dnia 12 maja:
T1: 10000000 -> CLIP
L1: 00010110 -> 22 bajty od
T2 do koca V3

T2: 00000001 -> czas i data


L2: 00001000 -> 8 bajtw na
czas i dat
V2:
00110000 -> 0
00110101 -> 5
00110001 -> 1
00110010 -> 2
00110001 -> 1
00110011 -> 3
00110100 -> 4
00110010 -> 2
T3: 00000010 -> numer abonenta
L3: 00001010 -> 10 bajtw
na numer (10 cyfr)
V3:
00110000 -> 0
00110110 -> 6
00110000 -> 0
00110000 -> 0
00110001 -> 1
00110010 -> 2
00110011 -> 3
00110100 -> 4
00110101 -> 5
00110110 -> 6
CHECKSUM: 11001000

Opis ukadu

Schemat blokowy dekodera znajduje si na rys. 2. Oglna zasada


dziaania ukadu jest nastpujca:
sygna dzwonienia pojawiajcy si
w linii jest wykrywany przez blok
detektora dzwonka, ktry utrzymuje
na swoim wyjciu stan aktywny (niski) przez cay czas trwania sygnau dzwonienia. Nie reaguje on przy
tym na inne przebiegi wystpujce
w linii. Napicie z wyjcia detektora wyzwala proces analizy i dekodowania. Po ponad 250 ms pojawia
si sygna CLIP (rys. 1a). Po wyuskaniu sygnau CLIP z linii telefonicznej jest on wzmacniany (wraz
z filtracj pasmow), a nastpnie za
pomoc komparatora porwnywany
z odpowiednio wytworzonym napiciem staym Vref. Powstay na wyjciu
komparatora przebieg prostoktny (cyfrowy) ma t sam czstotliwo co
sygna wejciowy. Czasy trwania stanw wysokiego i niskiego s (niemal
o tym w dalszej czci) takie same
jak czasy trwania pokresw sygnau CLIP. Otrzymany przebieg cyfrowy jest nastpnie dekodowany przez
mikrokontroler. Na koniec odczytany
numer abonenta oraz aktualna data i
godzina trafiaj na wywietlacz alfanumeryczny LCD.
Schemat ideowy ukadu jest pokazany na rys. 3. Ukad skada si

29

Programowy dekoder CLIP

Rys. 3. Schemat elektryczny dekodera

z wyranie wyodrbnionych czci cyfrowej, ktr tworzy ukad U2


wraz z elementami wsppracujcymi
z nim, oraz czci analogowej tworzonej przez poczwrny wzmacniacz
operacyjny U1 i wsppracujce z
nim elementy dyskretne. Cz cyfrowa zasilana jest z prostego zasilacza
zbudowanego na U4. Masa ukadu
jest rozdzielona na cz analogow
i cyfrow. cieki masy na pytce cz si przy zasilaniu poprzez R100
o wartoci 0R (zwora). Zapobiega to
przede wszystkim mieszaniu si prdw analogowych z cyfrowymi, a w
konsekwencji wzmacniania szybkich
impulsw cyfrowych przez ukady
analogowe. Opisywany dekoder nie
naley wprawdzie do urzdze ultra-precyzyjnych, ale rozdzielenie mas
jest zawsze waciwym rozwizaniem,
gdy w ukadzie wsppracuj ze sob
bloki cyfrowe i analogowe.
W spoczynku na wyjciu mostka
M1 panuje napicie ok. 60 V. Gdy
kto do nas dzwoni przychodzcy sygna dzwonienia w postaci przebiegu
prostoktnego o amplitudzie ok. 60 V

30

trafia na detektor dzwonka, ktry


tworz elementy T2, C9, C10, R1...
R20. Kondensator C9 odcina skadow sta sygnau. Dzielnik R17, R18
zapewnia, e T2 otworzy si dopiero
przy napiciu przekraczajcym 22 V,
co zapobiega wczaniu T2 spowodowanemu wystpowaniem zakce.
W kadej nieparzystej powce okresu
tranzystor T2 nasyca si i przez rezystor R20 rozadowuje C10. Napicie
na C10 (punkt CALL) spada niemal
do zera, a wic poniej progu przeczania portw procesora U2. Ukad
R20 - C10 zapobiega przedostawaniu
si przez detektor szybkich impulsw
(szpilek), co dodatkowo poprawia jako jego pracy. Staa czasowa R20,
C10 wynosi ok. 2 ms i jest wystarczajco maa aby C10 zdy si
rozadowa w czasie poowy okresu
(20 ms). Podczas parzystych pokresw T2 jest zatkany i C10 aduje si
przez R19 i R20, jednak staa czasowa wynosi w tym przypadku znacznie wicej ni 20 ms. Dziki temu
napicie w punkcie CALL utrzymuje
si w stanie niskim przez cay czas

trwania dzwonka i jeszcze przez ok.


100 ms po jego zakoczeniu. Sygna
dzwonka przedostaje si jednoczenie
poprzez R2 i C1 do czci odpowiedzialnej za obrbk sygnau CLIP, ale
jest on w tym przypadku cakowicie
ignorowany przez mikrokontroler.
Co najmniej 250 ms po pierwszym dzwonku, w lini wysyany jest
sygna CLIP. Przedostaje si on przez
mostek M1 (mimo przeznaczenia do
pracy z przebiegami 50 Hz mostki
doskonale przenosz sygnay o czstotliwociach kilku kHz). Trafia nastpnie przez R2 i C1 na ogranicznik
napiciowy zoony z diod D1, D2.
Diody te maj na celu ograniczenie napicia podawanego na wejcie
wzmacniacza U1A (TL084) podczas
wystpowania sygnau dzwonienia o
amplitudzie kilkudziesiciu woltw.
W przypadku sygnau CLIP, ktrego
amplituda nie przekracza 600 mV,
diody te nie maja adnego znaczenia. Kondensator C1 odcina skadow
sta i jednoczenie wraz z rezystorem R3 tworzy prosty filtr grnoprzepustowy o czstotliwoci granicznej

Elektronika Praktyczna 2/2005

Programowy dekoder CLIP


p.14U1C(p.6U1B)

0,634,5V

7,5V=Vin/2
7,4V(p.5U1B)=Vref

wyjciekomparatora
p.7U1B

t
Rysunek.4.Zasadawytwarzaniaprzebiegucyfrowego.

Rys. 4. Zasada wytwarzania przebiegu cyfrowego

ok. 700 Hz. Wstpnie odfiltrowuje


on niskoczstotliwociowe mieci, jak
na przykad przydwik sieciowy. Nastpnie sygna przez kondensator C2
trafia na wzmacniacz nieodwracajcy
U1A. Jego wejcie spolaryzowane jest
napiciem staym rwnym poowie
napicia zasilajcego Vin, ktre jest
wytwarzane przez R5, R6 i wtrnik
U1D. Na wejciu U1A pojawia si
sygna CLIP o skadowej staej rwnej Vin/2 i amplitudzie 15...560 mV.
Wzmocnienie U1A wyznacza stosunek R7 do R8 i impedancji C3. Dla
przebiegw o czstotliwoci 1...2 kHz
wynosi ono ok. 8 razy. Jednoczenie
R8 i C3 okrelaj doln czstotliwo
graniczn wzmacniacza rwn ok.
700 Hz, co dodatkowo eliminuje zakcenia niskoczstotliwociowe.
Dla napi staych U1A jest wtrnikiem, wic na jego wyjciu pojawia
si wzmocniony przebieg CLIP o takiej samej skadowej staej jak ma
przebieg wejciowy, czyli Vin/2. Przy
maksymalnej przewidzianej w specyfikacji amplitudzie sygnau CLIP
(560 mV) sygna z wyjcia U1A ma
amplitud 4,5 V. Ze wzgldu na fakt,
e kostka TL084 zasilana napiciem
pojedynczym nie moe pracowa z
napiciami wejciowymi (wsplnymi)
mniejszymi ni 3 V, napicie Vin zasilajce dekoder musi wynosi co najmniej 15 V. Zastosowanie w miejsce
TL084 nowoczesnego wzmacniacza
Rail-to-Rail na wejciach (i najlepiej
na wyjciach) pozwolioby zasila
ukad napiciem od 10 V w gr. Ja
jednak w ramach obniania kosztw
urzdzenia wybraem TL084.
Z wyjcia U1A sygna podawany
jest na dolnoprzepustowy filtr Sallena-Keya zbudowany na U1C. Jest to
aktywny filtr drugiego rzdu (spadek
charakterystyki 40 dB/dekad) o grnej czstotliwoci granicznej wynoszcej 3,5 kHz. Filtr ten bez tumienia
przepuszcza sygna CLIP, za to bardzo mocno tumi przebiegi o czstotliwociach przekraczajcych 20 kHz
o ponad 30 dB czyli ok. 30 razy.
Umoliwia on prac dekodera take wtedy, gdy do linii telefonicznej

Elektronika Praktyczna 2/2005

doczone jest oprcz telefonu inne


urzdzenie jak np. modem ADSL itp.
Ukady takie pracuj w pamie ponad 20 kHz. W sumie elementy R3-C1, R8...C3 oraz R11, R12, C4, C5,
U1C tworz nieco rozproszony filtr
pasmowy przepuszczajcy przebiegi
o czstotliwociach 700 Hz...3,5 kHz.
Charakterystyka tego filtru w lewej
czci jest niezbyt dobra (agodne kolano) jednak w tym zastosowaniu nie
ma to adnego znaczenia.
Z wyjcia filtru niezmieniony sygna CLIP podawany jest na odwracajce wejcie komparatora U1B. I
tu ujawnia si sedno zasady dziaania caego dekodera. Dzielnik R9-R10 wytwarza napicie referencyjne
dla komparatora (Vref na rys. 2). Przy
wartociach R9-R10 jak na schemacie Vref jest o ok. 100 mV mniejsze
od napicia wystpujcego na wyjciu
U1D, ktre z kolei jest rwne skadowej staej przebiegu z wyjcia filtru
(bo U1A i U1C dla napi staych s
wtrnikami). W zwizku z tym komparator porwnuje ze sob napicie
chwilowe wzmocnionego przebiegu
CLIP z napiciem ciut mniejszym (o
100 mV) od jego skadowej staej. Na
wyjciu komparatora wystpuje przebieg prostoktny dokadnie odzwierciedlajcy sygna CLIP. Ilustruje to
szczegowo rys. 4 przy zaoeniu, e
napicie zasilania wynosi 15 V (oczywicie zasada nie zmienia si dla
wikszych napi zasilania). Za porednictwem T1 dobrej jakoci sygna
cyfrowy trafia na wejcie INT0 mikrokontrolera. Kondensator C6 filtruje
napicie V ref. Rezystor R13 wprowadza niewielk histerez do charakterystyki komparatora, co zapobiega
wystpowaniu wszelkich szybkozmiennych przebiegw na jego wyjciu w
okolicy poziomu przeczania. Cho
ryzyko wystpienia takich przebiegw
istnieje gdy komparator pracuje z sygnaami o bardzo maej czstotliwoci
- a tu tak nie jest, to jednak niewiel-

ka histereza jest bardzo podana.


Jak wida z rys. 4 naturaln konsekwencj opisanej zasady wytwarzania przebiegu cyfrowego jest to, e
jego wypenienie nie wynosi dokadnie 50%. Czasy trwania stanw niskiego i wysokiego rni si o 2*Dt
od poowy okresu sygnau CLIP. Czas
Dt jest czasem, w ktrym wzmocniony sygna CLIP zmienia si od napicia Vref do swojej skadowej staej.
Podczas dekodowania (wicej w czci
Dziaanie dekodera) stany przebiegu
cyfrowego mierzone s z rozdzielczoci 10 punktw, co w zupenoci
wystarcza do poprawnego odrnienia
od siebie sygnaw kodujcych 0 i 1.
Aby dekodowanie przebiegao poprawnie czas 2*Dt powinien by mniejszy
od 10% poowy okresu CLIP, czyli od
5% caego okresu. Dziki temu bd
pomiaru spowodowany niedoskonaoci metody bdzie na poziomie rozdzielczoci tego pomiaru, a wic nic
nie zaszkodzi. Wynika std, e czas
Dt powinien by mniejszy od 2,5%
czasu trwania caego okresu. Stanowi to kt rwny 0,0252p=0,157.
Sinus w okolicach zera jest funkcj
niemal tosamociow, a wic warto 100 mV stanowi 0,157 minimalnej amplitudy poprawnego sygnau
wystpujcego na wyjciu wzmacniacza U1A. Jest wic ona rwna ok.
630 mV. Poniewa wzmocnienie U1A
wynosi 8, minimalna amplituda poprawnie dekodowanego sygnau CLIP
wyniesie ok. 80 mV. Ze wzgldu na
rozrzuty, przyjmuj pesymistycznie
okrg warto 100 mV. Jest to czuo mojego dekodera.
Po w y s z e r o z w a a n i e o z n a cza, e opisywany dekoder pracuje
z przebiegami CLIP o amplitudzie
100...560 mV. Jak wida z tab. 1 i
rys. 1, zakres amplitud V.23 wynosi
15...560 mV. Ze wzgldu na tak szeroki zakres napi w profesjonalnych
ukadach tego typu stosuje si ukady
ARW (automatycznej regulacji wzmoc-

Tab. 1. Parametry sygnau dla protokou V.23


Parametr
Mark (Logiczne 1)
Space (Logiczne 0)
Poziom sygnau mark
Poziom sygnau space
Rnice poziomw
Poziom sygnaw
niepodanych
Prdko transmisji
Format danych

Warto
1300 Hz 1,5%
2100 Hz 1,5%
40 dBV do 8 dBV (10...398,1 mV RMS)
40 dBV do 8 dBV (10...398,1 mV RMS)
6 dB max (2 razy)
max 20 dB poniej poziomu sygnau (300 3400 Hz)
1200 baud 1%
Transmisja szeregowa asynchroniczna. 1 bit START,
8 bitw danych, 1...10 bitw STOP.
Bit START 0. Bit STOP 1.

31

Programowy dekoder CLIP


Tab. 1.

// Przerwanie co 26us.
SIGNAL (SIG_OUTPUT_COMPARE1A)
{
// Deklaracje i denicje zmiennych statycznych.
// BitNumber - jedyna zmienna lokalna automatyczna.
BaudCounter++;
// Pomiar dlugosci trwania impulsow (zarowno stanow H i L).
// IN - alias dla pinu PD2(INT0).
if(tmp==IN)
{
cou++;
}
else
{
tmp=IN;
LastPulseMem=LastPulseTime;
LastPulseTime=cou;
cou=0;
}
// Tutaj mamy dlugosc ostatniego impulsu w
zmiennej LastPulseTime,
// zas poprzedniego w zmiennej LastPulseMem.
if(ClipState==CLIPSTATE_MESS)
{
if(BaudCounter>304 && cou==0)
{
// Po srodku bitu stopu // - oczekiwanie na bit startu nastepnego bajtu.
// (304*26us)/833,3us=9,5 (polowa
bitu stopu).
return;
}
if(BaudCounter==304)
{
// Srodek bitu stopu // zapamietanie odczytanego bajtu
(CurrentByte)
// w tablicy Table[].
// Jesli odczytano odpowiednio wiele
bajtow // - zakonczenie dekodowania.
}

return;

if(BaudCounter>32 && BaudCounter<288)


{
// Bity LSB...MSB
// BitNumber - nr. bitu (0...7)
// Liczby okreslaja momenty
// pod koniec nadawania kolejnych
bitow.
// np. (123*26us)/833,3us=3,8 ->
BitNumber=2
// (bo odrzucamy bit START i numerujemy od 0).
BitNumber=255;
if(BaudCounter==59)
BitNumber=0;
if(BaudCounter==91)
BitNumber=1;
if(BaudCounter==123)
BitNumber=2;
if(BaudCounter==155)
BitNumber=3;
if(BaudCounter==187)
BitNumber=4;
if(BaudCounter==219)
BitNumber=5;
if(BaudCounter==251)
BitNumber=6;
if(BaudCounter==283)
BitNumber=7;
if(BitNumber==255)
return;
nego bitu

me-1))

32

// Zapalenie lub wyzerowanie kolej// w zmiennej CurrentByte.


if(LastPulseTime>(ThresholdTime+1))
CurrentByte|=(1<<BitNumber);
else if(LastPulseTime<(ThresholdTiCurrentByte&=~(1<<BitNumber);
else
{
if(LastPulseMem>ThresholdTime)
CurrentByte|=(1<<BitNumber);
else
CurrentByte&=~(1<<BitNumber);
}
return;

su

return;

if(ClipState==CLIPSTATE_SMMR && cou==0)


{
// Pomiar sredniego czasu trwania impul-

// w czasie 128 impulsow kodujacych naprzemiennie 0 i 1.


// Nadanie wartosci zmiennej ThresholdTime.
// Na koniec przejscie do stanu CLIPSTATE_MARK
}

return;

if(ClipState==CLIPSTATE_MARK && cou==0)


{
// Oczekiwanie na przyjscie zera (impulsy krotsze od ThresholdTime)
// i przejscie do stanu CLIPSTATE_MESS.
return;
}
}

nienia). Jednak w praktyce operatorzy


staraj si dostarcza sygna CLIP o
amplitudzie co najmniej 100 mV ze
wzgldu na due ryzyko zakcania
go przy amplitudach rzdu kilkudziesiciu mV. Dlatego projektujc dekoder
zdecydowaem si na prosty wzmacniacz nieodwracajcy w miejsce ukadu ARW. Kto chce moe zwikszy
czuo dekodera. Najprostszym sposobem bdzie zastosowanie w miejsce
TL084 nowoczesnego wzmacniacza z
wejciami i wyjciami typu Rail-to-Rail mogcego pracowa z napiciami zasilania ponad 20 V i zasili
dekoder napiciem np. 20 V. Wzmacniacze Rail-to-Rail mog pracowa z
napiciami wejciowymi na poziomie
zarwno 0 V jak i Vdd. Dlatego stosujc taki wzmacniacz mona, przy
zasilaniu 20 V, zwikszy wzmocnienie U1A do ok. 17...18 (pamitajc
o tym, e reaktancja C3 wynosi dla
1 kHz ok. 700 V i jest porwnywalna
z rezystancj R8). Zapewni to czuo
ok. 630 mV/18=35 mV. Ewentualnej
niewielkiej korekty wymaga bdzie
dzielnik R9-R10 (wystarczy zmiana
R9 na 1...1,2 kV). Nie polecam natomiast zwikszania czuoci poprzez
zblianie napicia Vref do poowy napicia zasilania. Rnica midzy nimi
powinna zapewni margines zakce
na poziomie co najmniej 50 mV przy
uwzgldnieniu napicia niezrwnowaenia wzmacniacza, ktre dla kostki
TL084 moe wynosi nawet 15 mV.
Oznacza to, e rnica ta powinna
wynosi co najmniej 65 mV. Warto
100 mV jest tu moim zdaniem optymalna. Dla kostek o mniejszym napiciu niezrwnowaenia (nowoczesne
wzmacniacze maj je na poziomie
duo poniej 1 mV) mona pokusi
si o zmniejszenie tej rnicy, ale
nie bardziej ni do 50...60 mV.
Cz cyfrowa dekodera jest do
typowa. Tworzy j mikrokontroler U2

wraz z wywietlaczem LCD. Ze wzgldu na sposb dekodowania konieczne byo zapewnienie duej szybkoci
pracy procesora, std obecno kwarcu 10 MHz w obwodzie wytwarzania
przebiegu zegarowego. Poprawny reset procesora po wczeniu napicia
zasilajcego (lub ewentualnych szkodliwych spadkach tego napicia) zapewnia zewntrzny ukad Brown-out-Reset U5 typu DS1813 (lub DS1811).
Zastosowanie w miejsce 90S2313 jego
nowszej wersji ATtiny2313, ktra w
porwnaniu z protoplast posiada
wewntrzny ukad BOR, uwalnia nas
od koniecznoci stosowania DS1813.
W takim przypadku podczas programowania ATtiny2313 naley ustawi
odpowiedni bezpiecznik (fusebit).
Arkadiusz Antoniak
arkadiusz.antoniak@wp.pl
WYKAZ ELEMENTW
Rezystory
R1: 22 kV
R2, R8, R15: 1,2 kV
R3, R11, R12: 33 kV
R4, R5, R6, R10, R19: 100 kV
R7, R14: 10 kV
R9: 1,5 kV
R13: 2,2 MV
R16, R18: 1 kV
R17: 47 kV
R20: 4,7 kV
R100: 0 V (zwora)
PR1: 47 kV trymer stojcy
Kondensatory
C1, C6: 10 nF
C2, C4: 2,2 nF
C3: 220 nF
C5: 1 nF
C7, C13, C14, C15, C16: 100 nF
C8, C18: 100 F/16 V
C9, C10: 470 nF
C11, C12: 22 pF
C17: 100 F/25 V
Pprzewodniki
U1: TL084
U2: AT90S2313 lub ATtiny2313
U3: LCD 16*2
U4: 78L05
U5: DS1813 lub DS1811
D1, D2: 1N4148
D3: BAT85
T1, T2: BC548B
M1: mostek 1,5 A
Inne
CON1: zcze telefoniczne do
druku
CON2: ARK2
X1: 10 MHz

Elektronika Praktyczna 2/2005

Vous aimerez peut-être aussi