S t e r o w n i k D M X 5 1 2 z i nPt eRr fO

e j Js eEmK UT S Y
B

Sterownik DMX512
z interfejsem USB
K8062

W dawnych czasach
owietleniowcy musieli si
posugiwa wielk liczb
autotransformatorw i
przecznikw, a scena bya
wrcz opleciona rozmaitymi
kablami zasilajcymi lampy i
reflektory. Due byy rwnie
wymagania co do liczby rk
potrzebnych do obsugi tego
caego sprztu. Nic wic
dziwnego, e wraz z postpem
elektroniki take ta dziedzina
staa si obiektem zainteresowania
inynierw, co doprowadzio do
opracowania standardu DMX512.
Rekomendacje:
artyku polecamy wszystkim
realizatorom owietlenia na
rnego rodzaju imprezach,
ale rwnie ich znajomym
zainteresowanym elektronik,
ktrzy bd mogli pomc w
realizacji opisanego projektu.

Elektronika Praktyczna 3/2005

Standard komunikacji DMX512

jest stosowany do sterowania owietleniem scenicznym i estradowym.
System ten pozwala na sterowanie
wieloma urzdzeniami poprzez uycie tylko trzech przewodw - dwch
sygnaowych oraz trzeciego stanowicego ekran. W takiej sieci znajduje si jeden nadajnik (sterownik)
oraz wiele odbiornikw, a komunikacja odbywa si tylko w jednym
kierunku. Poszczeglne urzdzenia
doczane s rwnolegle do wsplnej magistrali, a przesy danych do
konkretnego odbiornika odbywa si
poprzez jego zaadresowanie. Pod
wzgldem elektrycznym sie oparta
na systemie DMX512 jest analogiczna do transmisji RS485, stosowane
s take takie same ukady nadajnikw/odbiornikw, dlatego zbudowany system sterowania moe by
znacznie rozprzestrzeniony- zgodnie
ze specyfikacja standardu RS485
przewody transmisyjne mog mie
dugo nawet 1200 m. Jak wiadomo wykonanie okablowania do
urzdze oddalonych od nadajnika
o kilkadziesit metrw w tradycyjny sposb (jeden kabel do jednego
urzdzenia) znacznie podnosi koszt
jego wykonania. Stosujc standard
DMX512 mona uoy jeden kabel, a w odpowiednich miejscach
wczy wymagane urzdzenia.
Szczegowy opis waciwoci oraz

specyfikacja protokou dla systemu

DMX512 przedstawiono w artykule
12-kanaowy regulator mocy sterowany sygnaem DMX512 (EP4/
2003). W tym artykule przedstawiony jest sterownik przeznaczony
dla systemu DMX512 umoliwiajcy
sterowanie owietleniem za pomoc
komputera. Sterownik ten wsppracuje z komputerem poprzez zcze
USB, dziki czemu nie jest wymagane zewntrzne zasilanie, gdy
wykorzystywane jest napicie dostpne na tym zczu. Dodatkowo
sterownik umoliwia samodzieln
prac przy zasilaniu bateryjnym co
pozwala na przesanie komend testowych bez obecnoci komputera.
Do sterownika doczone jest take
oprogramowanie umoliwiajce tworzenie wasnych sekwencji sterujcych owietleniem.

Budowa

Schemat elektryczny sterownika

jest przedstawiony na rys. 1. Gwnym elementem jest mikrokontroler
PIC16C745. Procesor ten posiada
8k sw rzadko ju stosowanej pamici programu typu OTP (pami
jednokrotnego programowania), jednak ukad ten zosta zastosowany
ze wzgldu na obecno sprztowego sterownika interfejsu USB (1.1),
przez co komunikacja z komputerem jest znacznie uproszczona. Sy-

25

Sterownik DMX512 z interfejsem USB

Rys. 1. Schemat elektryczny interfejsu DMX512

gnay interfejsu USB s wyprowadzone na zcze SK4. Rezystor R9

wczony pomidzy napicie VUSB
a lini D- wymusza prace szy-

ny USB z maksymalna prdkoci

(12 Mbps). Do wytworzenia sygnau zegarowego zosta zastosowany
rezonator kwarcowy o czstotliwo-

Rys. 2. Rozmieszczenie elementw na pytce interfejsu

26

ci 6 MHz. Czstotliwo ta jest

powielana przez wewntrzn ptl
PLL, w wyniku czego procesor jest
napdzany zegarem o czstotliwoci 24 MHz. Zerowanie procesora
po wczeniu zasilania nastpuje
przez wewntrzny modu, dlatego
wejcie zewntrznego sygnay resetu nie jest wykorzystane i jest
podczone na stae do plusa zasilania. Po stronie interfejsu DXM
zastosowany zosta ukad SN75176
konwertujcy napicia z poziomw
TTL na RS485. Poniewa transmisja
odbywa si tylko w jedn stron,
wejcia !RE i DE s na stae podczone do plusa zasilania wymuszajc tryb pracy jako nadajnik. Do

Rys. 3. Kolejno pocze na zczu

XLR

Elektronika Praktyczna 3/2005

Sterownik DMX512 z interfejsem USB

Rys. 4. Okno programu testowego Light Controller

wejcia danych jest doprowadzony

sygna wyjcia RC6 procesora stanowice wyjcie sprztowego sterownika portu szeregowego. Poniewa
do ukadu IC1 mog by podczone przewody o znacznej dugoci,
wic zosta on zabezpieczony przed
zbyt wysokim napiciem mogcym
pojawi si w linii transmisyjnej, a
take przed zwarciami w tej linii
poprzez diody Zenera (ZD1, ZD2)
oraz bezpieczniki pprzewodnikowe
(FS1, FS2). W czasie wsppracy z
komputerem konwerter zasilany jest
z portu USB. W celu umoliwienia samodzielnej pracy sterownika
zastosowany zosta stabilizator napicia VR1 obniajcy napicie zasilania ukadu uzyskane z baterii o
napiciu 9 V doczonej do zcza
SK1-SK2. W tym trybie pracy przycisk SW1 umoliwia wysyanie testowych sygnaw do doczonych

Rys. 5. Okno programu Light Player

Elektronika Praktyczna 3/2005

odbiornikw bez obecnoci komputera. Dioda wiecca LD1 sygnalizuje zasilanie ukadu, natomiast LD2
transmisj danych.

Monta i uruchomienie

Cay ukad zosta zmontowany

na pytce jednostronnej, ktra wraz
z elementami jest przedstawiona na
rys. 2. Monta elementw naley
rozpocz od wlutowania rezystorw, nastpnie diod (z wyjtkiem
diod DL1 i DL2) i kondensatorw.
W dalszej kolejnoci naley wlutowa podstawki pod ukady scalone
oraz zcza i wcznik SW1. Zcze
sygnau wyjciowego DMX umieszczone jest w obudowie sterownika
i naley je poczy ze zczem
SK3 doczonym przewodem, rys. 3
przedstawia sposb przylutowania
przewodw do tego zcza. Natomiast przewody gniazda baterii

naley przylutowa do punktw

oznaczonych jako: SK1 i SK2. Na
samym kocu montowane s diody
LD1 I LD2, ktrych wysoko naley dopasowa do wysokoci obudowy. Po zmontowaniu ukadu mona
przej do procedury uruchomienia sterownika. W tym celu naley podczy go do komputera za
porednictwem kabla USB. Po tej
czynnoci system Windows wykryje nowe urzdzenie USB interfejsu
HID i samoczynnie zainstaluje odpowiednie sterowniki. W sterowniku
natomiast zostanie zapalona dioda
LD1 sygnalizujca zasilanie ukadu.
Jeli tak jest, to mona uzna, e
ukad zosta zmontowany prawidowo i mona przej do procedury
testowania. W tym celu naley zainstalowa doczone oprogramowanie. Pierwsza z aplikacji DMX-512
Light Controller (rys. 4) stanowi
prosty program umoliwiajcy wysyanie prostych komend oraz utworzenie wasnych sekwencji. Druga
aplikacja (rys. 5) oferuje znacznie
wiksze moliwoci gwnie poprzez graficzn symulacj tworzonych sekwencji. Program ten z powodzeniem moe suy nie tylko
WYKAZ ELEMENTW

Rezystory
R1, R2: 10 kV
R3: 1,5 kV
R4: 470 V
R5: 1,5 kV
R6: 1,5 kV
R7: 2,2 kV
R8: 470 V
R9: 1,5 kV
Kondensatory
C1, C2: 33 pF
C3C6: 100 nF
C7: 220 nF
C8: 4,7 F/16 V
Pprzewodniki
T1: BC327
T2: BC337
D1: 1N4148
ZD1, ZD2: dioda Zenera 6,2 V
LD1, LD2: dioda 3 mm okrga
czerwona
VR1: LM78L05
IC1: SN75176BP (MAX485)
IC2: PIC16C745 zaprogramowany
Inne
SK1, SK2: zcze baterii 9 V
SK3: Zcze MX3
SK4: Zcze USB-B do druku
SW1: wcznik
X1: kwarc 6 MHz
FS1, FS2: bezpiecznik PTC 3 A/
60 VDC
Zcze XLR
Uchwyt baterii 9 V
Obudowa

27

Sterownik DMX512 z interfejsem USB

do testw, ale take do sterowania
doczonym owietleniem.
Sterownik DMX oprcz wsppracy z komputerem umoliwia take
samodzieln prac z wykorzystaniem
zasilania bateryjnego. W trybie samodzielnym naley odczy sterownik
od komputera, a nastpnie nacisn
przycisk Test (SW1). Dioda LD1 zostanie zapalona, a do wszystkich
odbiornikw zostanie wysany kod
0. Ponowne naciskanie przycisku
bdzie zwikszao warto wysyan,

28

a po osigniciu liczby 255 licznik

zostanie wyzerowany i ponownie
zostanie wysane 0. Przez cay czas
dioda LD2 bdzie byskaa, a im
wysyana warto bdzie wiksza,
tym bdzie si zapalaa na duszy
czas. Jeli do sterownika zostanie
doczony ciemniacz (Dimmer), to
kade nacinicie przycisku bdzie
zwikszao intensywno wiecenia
wiata. Aby wyj z trybu testowego naley nacisn przycisk Test
na czas duszy ni trzy sekundy,

wtedy obydwie diody zostan wyczone, a sterownik przejdzie w tryb

czuwania.
Krzysztof Pawsiuk, EP
krzysztof.plawsiuk@ep.com.pl
Dodatkowe informacje
Urzdzenie dostpne jest w ofercie AVT
Korporacja jako zestaw do samodzielnego
montau o oznaczeniu K8062.
Cena zestawu wynosi 299 z. Informacje
o zamawianiu znajduj si na stronie:
http://www.avt.pl/siec_handlowa.php

Elektronika Praktyczna 3/2005