Constructivisme

Korte omschrijving
Het constructivisme is een stroming, die werd benvloed door de ideen van de
filosofen Plato en Hegel en de theosoof Schoenmakers. Van hen hadden zij
namelijk onder andere de opvatting dat de werkelijkheid moet worden omgezet
in constructies. De constructivisten vonden ook dat kunst nuttig moest zijn voor
de constructie van de samenleving.
Tijd/plaats
Het constructivisme is ontstaan rond 1913 in Rusland. De stroming leefde erg
tijdens de Russische Revolutie, maar werd in 1920 verboden door het
Sovjetregime. Als reden werd gegeven dat het totaal niet bij het volk aansloeg en
dat het tegen het algemeen belang in ging. Al in 1922 was er nog nauwelijks iets
over van het constructivisme. Wel leeft het constructivisme nog steeds, in
Bauhaus en De Stijl.
Kunstenaars

Vladimir Tatlin: d naam achter het constructivisme, stichter

Alexander Rodschenko: stichtte de stroming samen met Tatlin
Antoine Pevsner: combineert constructivisme & suprematisme
Naum Gabo (Pevsner): broer van Antoine, vanuit zelfde idee

Kenmerken
Constructivisten maakten absoluut abstracte kunst, zonder daarbij hun
gevoelens te proberen weer te geven (zoals sommige expressionisten dat wel
deden). Hierdoor moet iedereen die ernaar kijkt, zelf een idee erover
ontwikkelen, zelf een voorstelling maken van wat de kunst precies betekent. Dit
is dus voor iedereen persoonlijk.
Bij deze abstracte kunst werd veel gebruik gemaakt van geometrische vormen
en losse elementen die door montage bij elkaar werden gebracht. Maar ook
verschillende materialen kwamen terug in n kunstwerk. Dit idee was
oorspronkelijk van de kubisten.
Tatlin, de man die het constructivisme heeft bedacht, maakte van zijn
schilderijen vaak relifs.1

1 bron: http://ismes.blogse.nl/log/constructivisme/constructivisme.html

Futurisme
Korte omschrijving
Het futurisme is een stroming in de 20e eeuw die enthousiasme en fascinatie
voor machines laat zien. Het machinetijdperk wordt verheerlijkt. Alle traditionele
opvattingen van wat mooi is in een kunstwerk worden overboord gegooid en in
plaats daarvan wordt de schoonheid van de techniek centraal gezet.
Tijd/plaats
Het futurisme werd in 1909 opgestart door de Italiaanse publicist Marinetti, die
het Futuristisch Manifest schreef. Hierin riep hij kunstenaars op zich aan te
sluiten bij de moderne ontwikkelingen. Het futurisme was dan ook een stroming
die de meeste kunstenaars vond in Itali, maar ook een aantal in Rusland. De
futuristen kregen echter door de Eerste Wereldoorlog een flinke klap in hun
gezicht, toen ze zagen wat de techniek aan kon richten. Op dat moment was het
vrijwel gedaan met de stroming.
Kunstenaars

Robert Delauney: Hommage aan Blriot, Eiffeltoren & vliegtuig

Giacomo Balla: Voortsnellende auto+licht+lawaai
Bertold Brecht: schrijft tekst radiovoorstelling Der Lindberghflug
Umberto Boccioni: Unieke vorm van continuteit in de ruimte,
Gino Severini: Pantsertrein, positief over robotisering v/d mens

Kenmerken
Futuristen geven hun kunst vaak themas als industrie, oorlog of vliegtuigen. De
uitvindingen die hierbij hoorden speelden een grote rol. En die rol was ten alle
tijden positief. De mens is in deze tijd bezig met het ontwikkelen van technieken
die hem sneller en/of effectiever van A naar B kunnen brengen, en het belang
daarvan is wat futuristen willen aanduiden. Hierbij worden strakke vormen
gebruikt, die aan machines doen denken. Maar ook vloeiende vormen komen
voor, om de nieuwe snelheden uit te beelden. Dit is namelijk wat wordt gebruikt
door Les Ballets Sudois, het Zweedse broertje van Les Ballets Russes. Deze
dansorganisatie verwerkt de uitvinding van de rolschaats in hun ballet Skating
Rink. De dansers staan niet op rolschaatsen, maar moeten dat wel uitbeelden in
hun bewegingen. De choreografie werd verzorgd door Jean Brlin, die een
langzame, vloeiende dans maakt, waarbij de dansers met de voeten aan de
grond blijven.2

2 bron: http://ismes.blogse.nl/log/futurisme/futurisme.html

Kubisme
Korte omschrijving
Het kubisme is een stroming die erg veel gebruik maakt van deconstructie.
Kubisten analyseren de werkelijkheid, splitsen die op in delen en voegen die
weer samen, waardoor er een nieuw geheel ontstaat.
Tijd/plaats
Het kubisme begint als stroming met het schilderij Les Demoiselles dAvignon
van Pablo Picasso, uit het jaar 1907. Picasso heeft zijn inspiratie voor dit
schilderij echter gekregen van de schilder Paul Czanne, die een voorloper op
het kubisme was. Vanaf dat moment komt het kubisme tot bloei. Dit duurt
ongeveer tot de Eerste Wereldoorlog, maar ook toen waren er nog aardig wat
kubisten bezig. In 1925 verdween de stroming, al bleven er nog wel invloeden
van achter in latere werken en stromingen. De kubisten kwamen vooral uit
Frankrijk.
Kunstenaars

Pablo Picasso: kubist vanaf het begin, Les Demoiselles dAvignon

Georges Braque: eerst fauvist, later kubist vanaf het begin
Eric Satie: muziek voor Parade en Musique dAmeublement
Juan Gris: Fruitschaal met Karaf, collage-elementen
Group du Bateau-Lavoir: groep kubisten in Montmartre, 1908

Kenmerken
Als kubisten een nieuw geheel vormen van het oorspronkelijke beeld, ontstaat er
een geheel van allerlei losse, hoekige fragmenten. Er zijn veel geometrische
basisvormen te herkennen in het werk van de kubistische schilder. Het hele werk
draait dus om de montage. Maar niet alleen schilders kunnen kubisme laten zien.
Bijvoorbeeld Eric Satie laat met zijn muziek voor Parade een andere kant van het
kubisme zien. Parade was een stuk voor Les Ballets Russes, waarvan het decor
en de kostuums door Picasso waren ontworpen. Saties muziek is jazz-achtig,
maar daarbij komen alledaagse geluiden bij, zoals dat van een typemachine of
een sirene.3

3 bron: http://ismes.blogse.nl/log/kubisme/kubisme.html

Fauvisme
Tijd/plaats
Fauvisme is een uit Frankrijk afkomstige expressionistische stroming in de
schilderkunst die begin 20e eeuw ontstond.
Het fauvisme kenmerkt zich door het gebruik van felle, nauwelijks gemengde
kleuren. De stroming staat aan het begin van de moderne kunst en vond haar
voortzetting in de schilderkunst van de 20e eeuw. Het hoogtepunt bereikte de
stroming tussen 1898 en 1908.4
Kunstenaars

Georges Braque
Andr Derain
Kees van Dongen
Raoul Dufy
Roger de La Fresnaye
Othon Friesz
Andr Lothe
Albert Marquet
Henri Matisse
Georges Rouault
Maurice de Vlaminck5

Kenmerken
het gaat vooral om kleur en vorm
dikwijls is sprake van applicatie van ongemengde pigmenten
kleurpatronen, versimpelen, vlakheid, intens en niet-natuurgetrouw 6

4 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fauvisme
5 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fauvisme
6 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fauvisme

De stijl
Tijd/plaats
De Stijl is een Nederlandse kunstbeweging, vernoemd naar het in 1917 in
Leiden opgerichte tijdschrift De Stijl. De belangrijkste leden van De Stijl waren
Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Vilmos Huszr, Bart van der Leck, J.J.P. Oud,
Jan Wils, Robert van 't Hoff, Gerrit Rietveld en Georges Vantongerloo. De Stijl is
vooral een project van kunstenaar en publicist Theo van Doesburg, de
zelfbenoemde oprichter, redacteur en propagandist van De Stijl. De leden van De
Stijl streefden naar een radicale hervorming van de kunst, die gelijke tred hield
met de technische, wetenschappelijke en sociale veranderingen in de wereld.
Deze hervorming bestond uit het gebruik van een minimum aan kleuren
(primaire kleuren, gecombineerd met zwart, wit en grijs) en een zo eenvoudig
mogelijke vormgeving (bij voorkeur volgens het orthogonaal stelsel). Hoewel er
van het tijdschrift De Stijl nooit meer dan 300 exemplaren verkocht werden, had
het een grote invloed op de kunst in Nederland en daarbuiten. Internationaal is
De Stijl beter bekend onder de naam neoplasticisme of Nieuwe Beelding waarbij
het vanaf de jaren 30 een centrale rol in de Europese avant-garde speelde.7
Kunstenaars
Theo van Doesburg
J.J.P. Oud
Piet Mondriaan

Vilmos Huszr
Bart van der Leck
Jan Wils

Robert van 't Hoff

Georges Vantongerloo
Gerrit Rietveld8

Kenmerken
Het terugbrengen van kunstwerken en ontwerpen tot hun meest elementaire
vormen. De afzonderlijke elementen die zo overbleven, lijn, kleur en vlak,
bijvoorbeeld, werden beeldingsmiddelen genoemd.
Kunstwerken en ontwerpen waarin deze beeldingsmiddelen duidelijk
herkenbaar zijn (vergelijkbaar met het eenheid in de veelheid-principe van
Berlage).
Weloverwogen, asymmetrische composities en ontwerpen.
Toepassing van onvermengde, primaire kleuren en neutrale kleuren wit, grijs en
zwart.
Kunstwerken en ontwerpen volgens het orthogonale stelsel, dat wil zeggen
uitsluitend vlakken en lijnen in horizontale en verticale richting.9

7 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Stijl
8 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Stijl
9 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Stijl

Art deco
Tijd/plaats
Art deco was een populaire stijlbeweging van 1920 tot 1939 die haar weerslag
had op de decoratieve en toegepaste kunst, bij zowel de architectuur, het
grafische, industrile en interieurontwerp, als de beeldende kunst en
kledingmode.
De beweging was in zekere zin eclectisch, d.w.z. een mengelmoes van vele
verschillende stijl- en kunststromingen uit de eerste decennia van de 20e eeuw.
Belangrijkste kenmerk van art deco, en tevens het onderscheid met de meer
organische art nouveau, is de omarming van technologie in aanvulling op
traditionele motieven. De stijl wordt vaak gekenmerkt door rijke kleuren,
geometrische figuren en overdadige versieringen. 10
Kunstenaars
-

Charles Rennie Mackintosh 1868-1928

Leon Bakst 1866 1924
Tamara de Lempicka 1898-1980
Cassandre 1901 1968

Kenmerken
- een decoratieve stijl, met eenvoudige geometrische patronen, strakke
vormgeving, strenge verticale lijnen en abstractie.
- Er wordt gebruik gemaakt van rood, zwart en zilver en felle heldere kleuren.
- In veel landen is de Art Dco versmolten met een eigen stijl, vooral in de
architectuur.
11

10 bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Art_deco
11 bron: http://kunst-modernisme.blogspot.nl/p/samen.html