Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
M .
NOVK, Ph.D.
i k
k
j k
N
muzeum Fil
i k k l U i
i K l
Vi
k , C l
20,
110 00 Praha 1 116 38 Praha 1
<lubomir_novak@nm.cz>
Praze
O l
k
k
i
S i 1 je v
ij k
i
l k
j
jaki k j k
k i
i ,
j
i ,k i
,k k l i ,
i , k
i u), s
k j k i k
k
i ,j
,
k i j k , i
, ale i s jazyky i
k i i i i
k i j.,
li
j
i . J k
i
l
k
lik
iv
minulosti
i . N j
k
j k S ii kl j,
l
i
l
k j k
i l k , k
j
l
l j
l 2
. P
i l
k
k
jen s
k i j k
i ,
i , k i i , i ,
i ,
i ,
i
j. , k
i
l
il
k
j j j k
ki k j
j
i 3,
l j k i
k sanskrt a k ,
k j k 4 a l O
k .R
i k l
j j k
i
S i
l
,k
k
i j
li j k
l
. V
k l
j i
j l i j li j
li
j k
j k
l k
i j i
,
k
k
s texty v j
j
i i
.
V
T k
k l
i j
j
V
, j
ho
k
P l
ikl
i
Mi i
k l
ii i i l
i
l
k
j k
i
N
j k T k
i T
l., ., . Turkestan, pers. Trn) j.
l
.
)T k
T iki
,
U ki
, K
, T k
i
ji K
,
T k
Uj i
/Si -i
ji
T k
i i B l , , F j
Sar-e Pol v Afi
.V
i
j
S )A (rus. Srednjaja Azija
k
lik T iki
, U ki
,K
T k
i
,
iK
.
O S )A
i
l
j
l T k
,K
,
k
C
,
P ki
Gil i , B l i
, i l , K , L k , Ti
, l j , T , V j
V i
Mongolska a
i i k
i i i - j,
S -
oblasti Kan-
Su-
provincii Kan- . P
i kul
ij k
i
l j
j
V )i C
)A (angl.
Inner Asia, . Zentralasien, Innerasien, rus. C
j Azija).
2
K k
k ij k
i
Uj
i
i James Patrick MALLORY, Bronze Age Languages of
the Tarim Basin, Expedition 52/3, 2010, s. 44-53.
3
V
l j
j
j
k
j k
ki k
j k
k
T k
,
ki k j k Uj
i
,k lj
. l.
li k
j k
Eastern T ,
/
j
(spolu s
i
i lk l k
ki i .
4
T j
i
i / i i ,
i B k i
l
i C (k raj i ).
*
il
k
, l i o k
j
l
k
j
Q , l T
k
, Tuni k
j ,
byla
i
l T i
l
j k
Asie O
k 2). O
j k , T i
T
H
j
k
kli , k
,k k
i
i
H
k i
G
B k ii j.
a SV U ki
V
T k
l
jen o
k1J
il
k S
l T lk 1, O
k 2 . M i j vT i k
iK ,C ,
Throana) v k
i ii K - . O k
k
T
k
i
k lik l
k O
k 3); l
l
i k
i l. T k j
i
I i k
i
S i
j.
SZ T iki
.
ii (
)j
jazyky).
)j
)j
T kj k j
i
k
k j k
,j
. K
k li
kl
i i k ,
i j k
k k
, l k
i k
j.
l
l i k
k ,
jk
.
k
k l
k
s
i
i , l
i, k
k
, i k
,
k i
l
l . j j j
k, k
i
i,
j
j k
i
l
.T
k j
j
k
i
v l
i
k k
l
i
k
i k
i
5
jk
,
i jk j
k j ji
i
i j k
. V
i
l i
k k
lik
j k
j k
l
i
i i k
l
i , i , i i ,
j k k
l
i i k
jeho varianty
l
j k i
k , l pro to
i
j k S k i
i ). S
k
li
i
k
j
i
spolu s
l i i
i
ki k j k di-
i
l k
ri
jk
5
jk
l
k j
i
k,
jk
kl
il
l
k
i
k
k M . 274 po Kr. . M ,
j
kl l k
l k
j il li
k
l k
.
l k Turkiti
ili l
li i l
l
ji i
k
i
i
l
k
k
.
k2T
ki k
i orchonsk
,k
j k l j
ili
. j
k
i k
k
;k
k .7
P k
k l
S ii l
l i
i
k
,
kdy byly Parthie, Sogdiana, Baktrie a C
i
i i P k . i
i po li i
i j k
i ,
l i , l i
j i . P
i j
j k
l kl
li
ik ,
j i
k l
i
i ji
i l. T . k ara j i
j k i i l j k
li
i .
jk
il C
ii, S i P
ii, k j k i
il
. V B k ii k kl
i
jk
, k i i
l
i
k
l
,k
l
.
N
l S i
Parthie zanechala v B k ii l k k k
i i
i il j i k
li
jk
i
.
I
l
6
,
j k li
.
, l k
j i j k j
l
. V
k ,
, j. l , k
l
i
l
i
k
l, k
k
k jk , l l
k . Z j
.
k i l ) l
Viz Nicolas SIMS-WILLIAMS, The Sogdian Sound-system and the Origins of the Uyghur Script, Journal Asiatique 269,
1981, s. 347-360.
7
Daniel C. WAUGH, The Silk Roads in History, Expedition 52/3, 2010, s. 12.
8
Z j j
k
S ii je
l
i
l
k
k
k k J ik
. Issyk) z k
./ k . l. . Kr.
P texty v
k j
j k
k k
k
k
jk
.J
l k k
.
k
3. stol. p. Kr.
jk
ty s
k
j k
k
, j
pokus o
i l k l
k
j k
i
, i Y k YOSHID,
When Did Sogdians Begin to Write Vertically?, Tokyo University Linguistic Papers 33, 2013, s. 377.
ZK9, v k
ZKh , k
l i s arameogramy pro substantiva (arameogram
BR i BRY =
k pus,
k puhr i
k p i l
.
k
)
YNSBWNyt s i j
k
k -yt,
k l
- i
l
ZYH . P
i
i
l j
,
i ji
l
l
l
i
vali
(v
i
;
l
l
j k - k l k. Z 3. l. . K .
k k
jk
, k
, j
i
k
j k
j
i
k l ,
.
) 10
i shyty j
.
k3N l
Uj
l j
li
k.11
Z j
a
Uj
kl
so k
i li
j
k
i i k
i
l S ,k
i . stol. po Kr. cestoval z k
i
/Si -i , S i
Baktrii do Indie a . V
i Ta Tchang Si-j- za
l i
, l i
j
k
k k j
k i j k
. K S i
i
ji
l j :
,)
) )
) )
) )[B l k , V l k , B
k /P -lu-i 12] ) zemi Kasanna [5i -
-na], a tam) ) ) )S -li [S
].)R ) ) ) ) jejich jazyku a
.)J j )
) )
)
i j lk i
.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, Eastern Middle Iranian, Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden, 1989, s. 165.
11
TURFAN STUDIES, Berlin 2007, s. 20-21.
12
D
. A-kche-su) v Uj
i
.
9
10
k
jk
jk
k
i jk
l k
k
j
k
lk
k
k i k
k
i k
i
k
phags-pa
k
k
k
i
k
j i
S i (
;
ikl
i l
H
l
l
j k ;
j j
k). Tabulka ukazuje i
i
i
l i
B
i
A
i
k
sanskrt
i
i
Tabulka 1 Jazyky a
k i i
jazyk
13
)j )
)
)
,)
)
)j )
) )
) ,) )j j )
nac)
) )
)
,) ) )
)
j )
)
.)M j) ) j )
)
14
knihy a j )
,)j ) )
) . T
S
lk
j
notu
k
, k
k
i ji
l i
7. l.
l
l
j k i 15,
k i i o
i i i i
16
k i k l
. K
k
i
i S k
k i k
: C ) )j jich jazyka [ k i i j k T
i
/T -chuo-luo] ,) j ) ) ) )j
)
)
.)J j )
) )
) )
)
,)
) )
j )j )
j,) )
j)
)
,)
)
)
) .)
)
) )
)
a )
)
.)J j )
) )
)
)
)
) ) j )
)
17
S
.
k j i
j
i l i
S ii.18
Rukopis
, k i B
30 (Thomas WATTERS, On Yuan Chwang s travels in India 629-645 A. D.,
London 1904, s. 71).
14
SN-CNG, Z i k
k ji
V lk T
, P
, . 26.
15
S j
, j.
l l
,
i
l i
lk
,k
j k
j
k
k .
16
P k
k k i k l
k j k
I i k
k i
k l
k i i
k li
,)
j
k k
pustaka.
17
SN-CNG, Z i k
k ji
V lk T
, P
, . 31.
18
Podle TURFAN STUDIES, Berlin 2007, s. 9, upraveno.
13
i i k i k l
il
k
T k
k j k
k j k
ij k Sk l il j k lingua franca H
k
mezi Samarkandem a Tun.S i
i
kl
jk
il l
j
l
k
k
j
l
-314 po Kr. (tzv. S )
dopisy l
Tun-chuangu)19. S
k
i l i
i k .P
i
i
i i i
i
j k
k
k
j.
S i
l
l i
i i k
k i
i j k i
a k k i
i
j
i
i k
j k ,
k
i , k l ji
j k .S
k
k
V i i v
T iki
, U ki
,K
, ji
K , Uj
i
, ,
M
l k i
P ki
.
) )
)
)
) )
laf
b
/
k i k
lk
jk
jk
k / j
lk
k /
Z li
**
- k
- k
f
/
{20}
ha
-h
))
) )
) )
a
uo
)
))
e
a
uo
)
i
vf
(v)
(b)
f
) )
)
) )
))
(h)
uo
uo
(g)
()
ng
(d)
d
d
e
{9}
.S )
k
k ,
k
j
l i
j kl
i
j 2. l. . Kr. z l
i
i Michael ALRAM, Nomina Propria
Iranica in Nummis. Materialgrundlagen zu den iranischen Persone
ik M
, Wien, 1986, s. 271-290),
l
k
j
k
i k
1. l. . Kr. z
i Q l -ji ij
Samarkandu (Frantz
GRENET, La plus ancienne inscription sogdienne, in: M. Compareti P. Raffetta G. Scarcia
. , rn ud Anrn. Studies presented to Boris Il ich Marshak on the occasion of his 70th birthday, Venice 2006), texty z 2. k . stol. po Kr.
zk k
Kl
Nicolas SIMS-WILLIAMS Frantz GRENET, The Sogdian Inscription of Kultobe, Shygys 2006/1,
2006, s. 95-111; Frantz GRENET Nicholas SIMS-WILLIAMS Aleksandr PODUSHKIN, Les plus anciens monuments de la
langue sogdienne: les inscriptions de Kultobe au Kazakhstan, C
l
i
I
i i
et Belles-Lettres, 151e
, N. ,
, . 1005-1034), a graffiti z l i H I
l k li l
ij l
3. 6. stol. po Kr. (Nicolas SIMS-WILLIAMS, Sogdian and Other Iranian Inscriptions of the Upper Indus I & II, London
1989 & 1992; The Iranian inscriptions of Shatial, Indologica Taurinensia 23-24, 1997-1998, s. 523-541).
19
w(y)
z
j
*
-
zayn
*[ ]
j))
kx
k
/k
k**
k
x
q
semka
m
n
m
n
Tabulka 2 A
) ) )
x (h)
x
x
q
)) )
kg
) ))
kg
m
n
nk**
s
**
m
n
(g)
s
m
n
ng
s
m
n
ng
s
m
n
pb
*[]
q
)) )
) )
k
x
q
r
c
{100}
c
q
**
**
r
r
l/
rl
l
r
l
s
r
l
s
td
td
td
jk
lk
k i k
li
j
i
* k i k
, ** j
. Vi O
k 6, 7 & 8.
k
k
i , j
j
i .
j
j
k. i
ks
) )
)
p
pbf
f
td
**
y
i
kg
p
f
p
/
Z k
k
S -cang setkal s
20
l
m
n
g
s
h
))
pf
)
)
)
(y)
x
**
)) )
/
l
m
n
nng
s
w(y)**
()
{90}
t
f
x
ps
20
a k - k i k
i
l i
k,
k j k k
j
jak je
i
i
j ji
j
digamma a koppa
O
[53] sr
trm n n
sarva dharmadh
[54] sr n
pr n
nty pr n
sarva bala k i l
N j )
)j ) )
;) j )
)
.23
l l
l
i
i ze S
. V k i i
i i
l
k i i , k
l kl k i k
l k j
k
j k l k .
k4Z i
ogdsk
cyn ty sr n
rtym
ji i | sarva rati
cyn ty tr
y22
ji i | kaya
)j )
)
;)
em.21
trm rtym
cyn ty
dharmarati ji i
sr swkk
cyn ty
sarvasukha ji i
j )
)j ) )
;) j ) )j )
k j i
l i j j k j
l ,
i
l
sogdskou, manichejskou a
k
i
k
l
l i , j lik
l
l
i
l 24. V
i
i jk
/
k .P l
i
k
j.
jk
abecedy a
k i
k
,k
i i
j
25
l k i , k i
k
j l k l) . K
kl
k
i j j l i
,k
j
k i
k
i
ik l ; i i
l
lk
li
. N j i
k l
l k
S
k i B
k. M i j k
kl
i k i i k i
k i 5
k
l k dohromady tedy 30
,
l lovkami pak 35
k. V S k
kl
,
i j l
k
, ik li
i jk S
i
j k
li j ji
l
,
i jk
k
l il
i
ijk
k i k k
k
. V
l
k i A lze
kl
, S -cang popi j
k
, k, j k l
j.
l
k
, k, j k l
j k z 22
j k
, , a 26;
j l
i
li 20 a 100, k
l
a ; j. lk
i
S -cangem.
i
Bi li
N i l
F
,
P lli
i i
,
k
-54;
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8305780t/f2.image.r=pelliot+3520.langEN, cit. 12.9.2012, 10:16.
22
P k
tr * y / /?
i
kl
l
k k
l ik
jako
/ri/.
23
U
: ; Robert GAUTHIOT, D )
)
, Journal Asiatique 17, 1911, s. 94.
24
P l
k obl i H I
l
kl
, S
li
ik l k
l i
5. stol. po Kr.; Yutaka YOSHIDA, When Did Sogdians Begin to Write Vertically?, Tokyo University Linguistic Papers 33,
2013, s. 383.
25
Vl i i
i LIVIC, S gdijskaja i ik S
j iji i S i j . S k Peterburg 2008, s. 305.
26
P
a splynuly s
.
21
*
shn
s an
cyw
*
zh o
ju
[6]
(kantonsky)
*tk
d
d k
28
[7]
(kantonsky)
F
hledu
li
k ,k
l
kl i k
ak l i
il k
i
i
i
k
k
i
k
j
S
i
l
*
w
mu
k 5 Z i i
kyk
* k
j
ik
* p *
f
ji
fat
gai
sogdsk
* n *xi
yu n
i
y en
hi
ty
*
*
t
mn
t i
mn
* u
w
mu
kw
*
x
h ui
i
k
k
H
k
il
S ii j k j
ili l j
i 31, od Uj
k
.T
.
i
lk
l i
spolu s i sanskrtu a i i ,
V i M
lk ,
i
k i ;
j k j k j j i ,
j i
j. S
k
, l
k
i
i
k , tiny a
i
i
k i i
j k
ik
k i
i
,j
k l
.27
*
kng
h ng
29 30
k j
j
i z ji
l ,
k
. stol. po Kr. dostala do Mongoll il i
i
k
k
i
l iny
i l
k l i
i
l il
l j k. S
j
l k j
i O
k 4), v j
i li i , k
;O
k 5).
li
H
, l
k
i
V
T k
. P
j k
k
jk
,v
j k j l i j a kom j k i l
k j
. abugida, tj. sl i
kl
, i
l
j
k
i
k
l
kickok k
i S
ij
l i
K
li
i
i j
i
a
ji
il i
i
i Uj
; i Yutaka YOSHIDA, When Did Sogdians Begin to
Write Vertically?, Tokyo University Linguistic Papers 33, 2013, s. 376.
27
,k j k k
k
kl
i
k l a. P
I i k
k i
, V
T k
il
l buddhismem
32
i
l il k
i sanskrtu a
k . S k
,T
i a Uj
li .
k
i
, k
ili
j
i severoturkesk
l il
k
k j k,
i
j
i , jihoturk
k
i
l
i i .T k
k
j
i i k
i i l
liil j
l i
,
l
,
k
l
l l k
j k. T
j j k
Fremdzeichen (tj.
, i Fremdzeichen
k j
li
i
li. Ji
k k
//, ei a rra (a
i k i kii k
k
j ji
l
l k ,
l k
i
k j k
k
. ys /z/, tc //, js //
..S
k
k
k
k
a
l
Fremdzeichen //, a, a, a, , a, a, a, wa/ , a , a a a
to i ; ujg i
i
j
j qa/a, , /a, a, , za a . B
k il
k
,
Ti
ili ji
i
k
l
.P
k
i
k
k
i O
k 9.
H
j
k j
i i k
j k l
obchodu
V i ii. Dk
k
i
l i k
l organick
i l
l l
j
jazyk
iT k
j
il
. J j
j j
k
k
i k
j
li j k i l k l j k T k
l k
i
j
.T
k l
j
k
l
l i
k
manichejci s
i li i
k
ki
i jk
,
v
i
k l i
l i j v
i na indickou tradici a role sanskrtu
a
k l
i i k
j
k
, T k
k
il i
k
a, k
li j
S
, l i Uj i. P
i
j
H
l
i j j k k l
S i ,
l l il j k lingua franca
H
i T -chuangem a M
. k li
i
k il
k
l
j
,
ikl k
11. stol.
po K .,
j j j li
i ii V i i
k
il
l i
l k
, k j
k i k
;
k
l
33
T iki
i ii S
,k
j
j
i i S i
, po i v U ki
k l S
k
B
; na trase Hedv
k oblasti Sedi v K
k toponym
S
i, j
T
k
l,
j oblast, k
i
l
l
S i
. Dji
ij k j k i
j
j
ji
i
i ,
i
il k
j
i l k H
k .J k
i
a pest
ij k
k j ji T k
ji
l . P il
i
i ik
i
j i
k ;
P
k
l
k i
.
33
P l
i S i
lj
k j k, k
i ,
J
i
32
k
j
i ,
k l
i
j
i
k k J
.J
i l k j k j k i ,k j i
T iki
zde se zak
l
k
i
j k oblasti so i a
l k
i
ki i . O j j
lingua franca i , k
i
do konce 19. stol., k
l
i
.
k 6 k
k7S
k8M i
jk
jk
i i
k9T
(Fremdzeichen j
l k
34
LITERATURA
Shirin AKINER Nicolas SIMS-WILLIAMS (eds.), Languages and Scripts of Central Asia, London,
1997.
Michael ALRAM, Nomina Propria Iranica in Nummis. Materialgrundlagen zu den iranischen Persoik M
I i
P
IV , Wi ,
.
Desmond DURKIN-MEISTERERNST, Eine Quelle der Sprachen und Schriften, Die Akademie am Gendarmenmarkt 2010/11, 2010, s. 43-48.
Robert GAUTHIOT, D )
34
Frantz GRENET, La plus ancienne inscription sogdienne, in: M. Compareti P. Raffetta G. Scarcia
(eds. ,
.S i
B i Il ich Marshak on the occasion of his 70th birthday, Venice 2006, s. 223-230.
Frantz GRENET Nicholas SIMS-WILLIAMS Aleksandr PODUSHKIN, Les plus anciens monuments
de la langue sogdienne: les inscriptions de Kultobe au Kazakhstan, C
l
i
I
i i
B ll -Lettres, 151e
, N. ,
, s. 1005-1034.
Valerie HANSEN, The Silk Road: A new history, New York, 2012.
Jutak JOID, S
Vl i i
) ) j ) ) ) )
i LIVIC, S
ij k j
) , T k
ik S
j iji i S
, . 380-217.35
i j . S k Peterburg 2008.
James Patrick MALLORY, Bronze Age Languages of the Tarim Basin, Expedition 52/3, 2010, s. 44-53.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, The Sogdian Sound-system and the Origins of the Uyghur Script, Journal
Asiatique 269, 1981, s. 347-360.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, Eastern Middle Iranian, Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden,
1989, s. 165-172.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, Sogdian and Other Iranian Inscriptions of the Upper Indus I, London 1989.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, Sogdian and Other Iranian Inscriptions of the Upper Indus II, London
1992.
Nicolas SIMS-WILLIAMS, The Iranian inscriptions of Shatial, Indologica Taurinensia 23-24, 1997-1998
[2000], s. 523-541.
Nicolas SIMS-WILLIAMS Frantz GRENET, The Sogdian Inscription of Kultobe, Shygys 2006/1, 2006,
s. 95-111.
SN-CNG, Z i k
k ji
V lk
, P
l i I
Daniel C. WAUGH, The Silk Roads in History, Expedition 52/3, 2010, s. 9-22.
Yutaka YOSHIDA, When Did Sogdians Begin to Write Vertically?, Tokyo University Linguistic Papers
(TULIP) 33, 2013, s. 375-394.
RESUM
S
ij k T k
, l i
oasy a Tarimsk
stezkou, kt
l
35
j li i i k
j k
i
i
v k T k
Si -i
i
i
j k
ji i l
k
, j
(Sin-i
. Dji S i
S
k
,
S i ,
, , 66, 1994, s. -.
j
k oblasti T
k
i j H
l
Persie a do Ev-
ropy. N H
k
j k i l k s jazyky
k i, ki k i, i
k i i i i
k i
l i;
j
ly
buddhismu, manicheismu a k
. S
kulturou
i
i
,k
se v
obl i
l . M i i
k
sebou i l
l
i jk
syrskou).
P
i buddhismus spolu se sanskrtsk li
i l
, buddhisi k li
j i
i k
.B
j li l
k
i l k
k j S k ,
k i Uj i. D
i
i i k
l
k varianta
jk
k j k. S i
l il j k lingua franca H
k
l
i
j k j k
il i
k
,k
li j
Uj i, od nich se pak tato abeceda dostala
kM
l , k ji l
ili
j j k. k li
i i j j
prakticky
il
il
l li
i ,
k p
ikl
l jeho
lk
i
j
dodnes. Rozmanitost p
il
k S Asii j
l
j
li j k i
i k
k j l
informace o fol ii j
li j k,
i k j nejen i
l
l i
j k, l i limity
i k
j
li
. Z l
k
o
i i
k
,k
k i v oblasti
V
T k
.