TS. NGUYEN BA TUONG
NHAP MON CO SO
DONO ISG)
1 eeAUN ie waeTS. NGUYEN BA TUONG
Nhap mon
CO SO DU LIEU PHAN TAN
LI
NHA XUAT BAN KHOA HOC VA KY THUAT
HANOIL61 NOI DAU
Ngly nay cong nghé thong tin (CNTT) da vuot ra agoai khuon khé
mot doi tong riéng cla khoa hoc cong nght. CNTT tr thanh mot nhan 6
quan trong trang sin xuai va phat trién kinh t¢ todn x8 hoi véi phar vi toan
cau. Trong nén kinh (é tri thtic CNT déng vai trb then chét. Mang may tinh
trd thanh cong cu déc Ic khéng thé thiéu cho bat ky mot t6 chic x4 hdi nao.
Co sé dit lieu phan tén (CSDLPT) n6i rigng va cac hé phan tén néi chung 1A
mot linh vie doe nghién ctu tir Lau, nhung gin day do sy phat trién nhanh
chéng cia cong nghé truyén tin va sy banh truéng manh mé cla mang
Internet, ciing véi xu thé ton céu hod trong moi finh vyc, dae biat trong Tinh
vue thuong mai, CSDLPT da tré thanh mt finh vuc tha hit nhiéu sur quan
tam cia céc nha nghién ctfu trong finh vue CNTT. Vay CSDLPT Ia gi ? Dé
trl lai duge cau hoi may cac nha nghién cifu da, dang vimg bude tip can va
sé tra 10i chinh xée. Tuy nhién, trong khuon khé cla cudn séch may ching
16) mudn trinh bay cdc nguyén ly tong quét nhdt cha CSDLPT dang duoc
mhiéu nguoi quan tam. N€ mat tre quan, nghia den cba cum tr CSDLPT
chifa hai cum tir 18 co's ait ligu (CSDL) va phan tén (PT). Nins vay 06 thé
ndi CSDLPT 1a su hgp met cba hai hudng tigp can nghién ctu, dé Ia co so
dir ligu va phan tén,
Khai nigm phan tan } day ching ta phai hiéu 1a phan 1dn thong tin
vi ede thong tin dé duoc chita trén cde may tinh cia mbt hé thong may tink
6 lién hé voi nhau dugic goi la Mang Mdy Tinh (MMT). Mot cach hinh anh
ching ta c6 thé ndi:
Co s6 di lieu phan tan = Co sb dit Wigu + Mang may tinhNhu vay, mot CSDLPT 1a mot tap hgp nhiéu CSDL c6 lién déi logic
va dhige phan bé' tren mot mang mdy tinh, Trude tién ching ta ofa nhan
manh Igi 18 mot hg CSDLPT khong phai [A mot tp hop céc tap tin wei rac
duce hin riéng re tai moi nut cha MOL mang may tinh, DE cd mot he
CSDLPT, céc tap tin khong chi c6 lign déi logic v6i nhau ma chiing con phai
6 cy tric va dutge tray xuat qua midi giao dign chung. Tuy nhien, gin day
trong thuc tién dang hinh thanh din mo hudng phan tén dit ligu ban cai
Irie (semi-structured data), duige luu trong céc tap tin 1rén Eatemet kidu nur
céc trang Web. Tat nbién, kige truy xuat dén dif figu ban cay tre mbar trang,
Web khie wii truy xuat dit lieu ciia mot he CSDLPT. C6 hai hudng nghien
caiu dé tiep can CSDLPT dé 18 cdc mo hinh CSL, dae biét {1 m6 hinh CSDL.
quan hé va MMT ( mang méy tinh), cde phuamg phap phan tén di lieu tren MMT.
‘Mot cau hdi durge jt ra 18, trong mot hé CSDLPT thi nhimg gi due
phan tin? D6 1:
(1) Thidi bi siti; (2) Chute nding; (3) Dit lieu; (4) Quyén dieu khien,
‘Trong mot MMT thi thiét bi xit ly ngam dinh phan tén, vi ede bd phan
ca mang duge phan b6 tai cée vi ti dia Jy khdée nhaw.
Mot kidt: phan tin nita 46 Li chtic nang. Nhigu chife ming cia hé
thong may tinh e6 thé duge chuyén giao cho nhiéu bg phan khéc nhaw.
Kigu phan (én thit ba la phan tén di fiéu. Dit ligu duge diing bai mot
sé ting dung hac nhau c6 thé duoc phan bé & mot sé vi tri khdc nhau,
Cuéi cing 1a phan tan quyén diéu khién (control). Quyén diéu khién
‘mot sé cong viee trong hé thong duge phan cap, chia quyén theo chife nang.
Gio trinh ¢6 bay chong. Chyong | 18 mOt sé khéi niém co ban ctia
MMT. Ching 101 coi CSDL quan hé 1a mgt phan cét yéu cia CSDLPT noi
rigng va CSDL néi chung nén esong chuong 2 chting 16i c6 ging néu day di
cde kf nigm lid quan dén CSDL quan he nhu céc dinh nghia quan he, edephép toan tren quan he, khdi nigm phy thuge ham, khai niem khod, cic dang
chudn, v.v. Trong chuong 3 chting ti néu céc lénh co ban va thiét yeu cha
SQL, nhim gidp céc ban tiép can mot céch nhe nhing, don gin mot ngon
ned quan he dae tug. Déng thoi SQL cing giip cic ban mot so khai nig
va Ung dung van tin trong cic dng dung vé mang va céc minh hoa tigp theo
cua gido tinh vé cée bai todn phan tén van tin & cde chugng sau. Trong
chuong 4 ching
wsinh bay cdc phuong phap phan manh ngang nguyén
thuy, phan minh ngang dan xuat, phan ménh doc theo tu luc cua céc thude
tinh( affinity of attributes), phan manh c6 noi khong mat, bio toan phu thude
va phan manh thinh BCNF, 3NF ... , Trong chuong 4 chting t6i
‘ng néu cée
vain dé lien quan dén khdi niém cp phat da lieu nhur bai todn cap phat, you
cu vé thong tin ciip phat, mé hinh va cdc gidi phap cap phat, v.v. Chung 5
Ja chong danh cho céc van dé co bin vé xit ly van tin va kiém sodt di li¢u
ngif nghia nhu quan ly king ohin, an toda dif liéu, kim sodt tinh tan ven,
di lieu, v.v, Trong chuong 6 chiing toi neu mét sO khai niém vé quan ly
giao dich, cc loai khod chot, lich bigu tudn ny, kha tudn ty va cae thuat todn
kiém tra mot lich biéu kha tuan ty hay khong. Déng thoi trong chuong nay
cic ban duoc 1am quen véi ede khai nim diéu khién ding thoi. céc co ché
digu khign déng thdi, céc thuat todn diéu khién déng thdi, cic hé co sé dir
tigu song song v.v . Cudi cling trong chong 7 ching ta sé nghién chu mot so
khai nigm cha co so diz lieu hcg dét tuomg phan tn. Chuang nay ching ta
sé xét cdc khdi nigm nhue mo binh hutng d6i tuung, thiet ke phan tin doi t-
wong, quin ly doi twong, v.v. Sau mdi mot chong, néu cé thé chiing wi <6
mot s bai tap, nhim gidp cdc ban cing c6 nhitng kien thie ly thuyet cba
minh,
Mac dit ching t6i da rat o6 ging nhumg khong thé trinh khéi nhimg
thidu sot vé céich dién dat, su sip x¢p bd cuc ndi dung vi cde Idi ct php,van phong. Rat mong duge ban doc g6p ¥ cho chting t0i. Cui cing, ching
t0i xin chan thanh cdm on Phdng Sau dai hoc, Phong Dao tao Hoc vien Ky
thugt Quan su, PGS.,TS, Pham Ngoc Phic - Trudng phong Sau dai hoc,
PGS..TS. Nguyén Van Xuat - Chi nhigm Khoa Cong nghé Théng tin,
‘TS. Dao Thanh Tinh, PGS.,TS. Pham Van At - Chi nhigm Khoa Cong nghé
‘Thong tin, Truémg Dai hoc giao thong Van di Ha Noi, PGS..TS. Dodn Van
Ban vign Cong nghé Thong tin, TS. Duong Tir Cutng, THS. Nguyén Van
‘Thang cing céc ban déng nghiép (rong khos CNTT - Hoc vin KY thuat Quan
su, Dac biet te gid xin chan thinh cim on Ban bién tap Nha xuat ban Khoa hoc
va Ky thuat, da c6 déng gép va gitip 40 xéc ding aé cuén séch s6m duce ra
mit ban doc.
TAC GIAKY PHAP CHO CAC QUAN HE
Chiing 101 neu mgt s6 ky higu va quy uéc duge sir dung trong cusin
sdch nay dé mé ta cdc quan hé, cdc luge dé quan he va cdc bd ctia quan he:
1 Ten ciia cdc luge dé quan hé ndi chung duye biéu thi bing
chit edi vigt hoa, ching han R, S.
2 Mot quan hg thutsag duoc biéu thi bang chit céi viet thutng
tuong ting, ching han la r,s.
3. Ta ding cic chit hoa 6 dau b6 chit cai nhu A, B, C,...biéu
ing chit c4i nhu X,
thi cdc thude tinh. Cac chit hoa & cusi
Y,Z,W, V,...bidu thi cée tap thude tinh,
4. Ta cing si dung luge dé quan hé (tap c4e thude tinh) lim
tén cba quan he: thi du mh ABC 1a tén cia mot quan hé cd
cde thude tinh A, B va C. Ching ta cing xif ly ten quan hé
ging nhu ching 1a cde luge 46: ching han ROS biéu thi
cho t4p cdc thude tinh chung cia R va S, cdn rms Ia tap cde
bo chung cua cila cdc quan hé hién hanh cia cdc luge 46 R
va S. Tuy nhién timg ngif canh cy thé sé gitip phan hai céch
sir dung phép giao, vi th€ chiing ta c6 thé sir dung ROS dé
ndi dén phép giao cla cdc bO néu khong c6 gi lam Lan.
Ta sé ding bang dé bigu thi m6t quan hé r, thi du:r
ABCDE
a, by cy dc
a, by Gy de
a by oy dk
‘Tap cc thude tinh thirimg duge bigu thi bang Ay hidu ke
chuéi (concatenation) chit khdng pt
i ky higu tap hop thong
thuéng. Ching fan ABC thay cho tap cdc thude tinh {A, B,
C) va XY thay cho XU ¥ nu X va Y [a cdc tap thude tin,
XA hoae AX thay cho X U A, véi X 18 tap thuge tinh, A 1a
mot thudc tinh,
Cac b6 duoc dat tén theo chi cai Hy Lap, chang han 4, a
hode chit edi thudmg t, t” hay t,t, v.v, Ta thudmg ding k dé
chi
mot khod cia so dé quan hé va K chi ho khod cia so dé
quan hé. Cée thanh phan cla bd t ting véi tap thude tinh ¥
duye biéu thi 14 t{X] hode .X; 1(E) chi b6 t thod ménh dé E,
Cae ton ti dai sé quan he: +(phép hop), - (phép lay higu),
“(phép giao), 6 (phép chon, ta cling dig r(E) dé chi nhimg
69 cita quan hé r tho ménb dé E), r (phép chiéu, ta cing
ding r.X dé chi quan hé r chigu Ien X) va. x (tich Descartes),
><} Cphép ndi ty nhidn), [>< (hep ni
niifa).v.v,CHUONG 1
MANG MAY TINH
Trong chuong nay ching ta s@ thio luan mot sé vin dé lién quan
dén mang my tinh, tap trung vao céc khdi nigm va cée vin dé quan trong
63 ¥éi cdc hé CSDL phan tan, Vi thé chiing ta sé bd qua hdu hét cde chi tiét
vé cong nghé va ky thudt trong céc phan trinh bay nay.
A
Hosts
Hinh 1.1 Mang may tinh.10 NHAP MON CO SG DU LIEU PHAN TAN
Ching ta dinh nghia mot mang may tinh (computer network) f& mot
tap cde may tinh tw van hanh, duge néi két lai va c6 khd nang trao déi dit
liu va thong tin gitta ching (himh 1.1), C6 hai ¥ chinh trong dinh nghia nay
la “decor noi két lai" vane vin han
Ching ta muén cic may tinh ur vgn hanh dé méi may c6 thé cho
huong trinh chay trén ching va thyc hién duge céc cong viée riéng cla
ching. Ching ta cing mudn cde may tinh diege Ket Ndi lai 8 £6 thé tra0 d6i
thong tin cho nhau. Ciic mi
tinh tren mot mang thudng due goi 1a nt
(node), host hode tram (site), Ching tao ra cée thanh phn phiin emg co bin
ctia mot mang. Nhiing thinh phan co bin khac [a dig teuyén ding dé néi ket cde
rit Lamt
bj don thuan, cn site duge danh dé néi dén cdc thiét bj va cdc phiin mém chay
12 d0i Khi dust ng host va node ¢6 thé str dung dé noi dén mot thie
wen 6.
1.1. KHALNIEM VE TRUYEN DU LIEU
Tru6e ti
cchiing ta hay dua ra mot s6 dinh nghia eo bin: diz lise 1
cde thyc thé ding dé truyén tii ¥ nghia. Troag may tinh dif ligu TA tat ca
nhing gi c6 thé ner duge trén cdc thiét bi nhd cba may tinh. Thong tin 1a
ket qua cita qué tinh xit ly dit tigu. Thong sin nhan duce tt dit igu. Tin higu
(signal) lA sue ma h6a dit lieu dudi dang dign hode dign ti. Phat tin hidw
(signaling) 18 bank dong gay Tan truyén tin bigu qua mot vat din truyén
thich hop nao dé, VA cudi cing, si rruyén tin (transmission) Ta qué tinh
trao déi di li¢u bang cach tam lan truyén va xtrly cdc tin hiew.
‘Thiét bi (cquipment) trong moi tueng trayén thong thuong duoc
ndi két qua cée dudmg truyén (link), méi duing truyén c6 thé mang morChuong 1. Mang may tinh ee ill
hoac mhiéu kenh (channel). Dudmg truyén !& mot thuc thé vat ly cdn kenh chi
Ja mot thuc thé logic, Dudng truyén c6 thé mang di ligu dusi dang tin higu
sO (digital signal) hodc tin higu tuong 1 (analog signal). Chang han céc
dutmg dién shoai cé thé mang dif figu duéi dang twong ty, di rang chting,
dang din din duge thay thé’ bai cdc dutimg truyén thich hop hon cho vi
truyén (ai s6. Méi dutmg truyén cé mot stie ti (capacity), duge dinh ngbiia 1
6 Iuong dir ligu c6 thé duge truyén tren duimg truyén trong mot don vi thei
gian. Sic tai nay thutng duoc goi la dai thong (bandwidth) cita ken. Trong,
cdc kenh trayén tong ty, dai thong dude dink nghia 1a higu so (tinh bang
Hertz) giita tan 96 thap nhat va tén sé cao nhat c6 thé truyén duge ten ken
mai gidy. Trong cdc dutng truyén s6, dai thong thudmg duce xem 1 s6 bit
6 thé dugc trayén trong méi gidy. Dya theo dai thong chiing ta c6 thé xée
dinh ba tim kénh,
1. Kenh ign thogi tuong tr (analog telephone channel); Co thé
mang dén 33 Kbps véi cic k¥ thuat diéu ché thich hep.
2. Kenh di¢n thoai s6 (digital telephone channel): C6 thé mang 56
hodc 64 Kbps (duge goi [a tc 46 ISDN).
3, Kénh bang rong (broadband channel); C6 thé mang 1,5 Mbps
hoc hon; chting t9o ra cdc thanh phén chinh cho cic mach dién thoai sé.
Neu da
1 duge truyén trén ede kénh twemg ty thi nd phai duc
div ché (modulate). Cé nghia 1A dit ligu 56 durge ma héa thanh céc tin higu
mang tuong wy (analog cartier signal) bing céch thay déi mot hode nhiéu
ac tinh co ban (bién 49, tin s6 va pha), Tin higu mang 4a diéu che sé dug
truyén dén déu nhdn, va tai 46 né lai duge
ii diéu ché thinh dang sé. Uu
diém cia vige sir dung efe duémg truyén c6 dai thong cao ta di ligu truyén
€6 thé duge dén kénh (multiplex), nhir dé c6 thé truyén cing lic duge nhiéu
tin hiéu, C6 hai kiéu dén kénh cho phép truyén déng thoi nhiéu kénh logic__NHAP MON CO S6 DU LIEU PHAN TAN.
trén mot du’mng truyén vat ly. Mdt fa chia dai thong sao cho mdi tin higu
duge truyén 6 mot tin s6 khée nhau, Dang dén kenh may duge goi la dén
kkénh phan tin (freauency - division multiplexing, FDM). Mot kigu khdc la
chia thoi gian truyén thanh timg khodng va dah coin bs kénh (nghia (a toan
bo bang tn) dé truyén mot tin higu, Dang dén kenh nay dugc goi la dén
kénh phan thai (time - division multiplexing, TDM) va duge ding nhiéu hon
trong céc qua
sinh truyén di tigu.
Tir gée do he CSDL phan én, mot dic tinh khac ctia dudng truyén
di Tigu 1a ché do hoat dong cia né. Mot dudng truyén c6 thé hoat dong theo
che do dom cong (simplex), bén song cong (half - duplex) hoc ton song
cong (full - duptex). Mot dudng truyén hoat dong theo ché do dan cong chi
truyén tin higu va dit ligu theo mot chiéu, Dudng truyén ban song cong co
thé truyén dif figu theo ca hai chiéu nhung khOng thye hién duge cing mot
ic. Qua trinh truyén trude tien sé tid hanh theo mét chiéu, sau dd duimg
truyén phai “quay diu lai” thi qué trink trayén theo chiéu nguge lai mdi c6
iyén phai “quay du la
thé bat dau. Dutng truyén toan song cong cé thé truyén tin higu va dit ligu
theo ca hai chidu déng thoi. Ching IA moi trutmg linh hoat nbiit va c6 chi phi
a0 nha
Khi truyén tai git cée méy tinh, dit ligu thuting duge ruyén theo
timg b6 di? lieu (frame). Thudng thi gidi han trén cia kich thude bé dit Jew
phai duuge thiét lap cho mdi mang vi méi bé chia di ligu cing céc thong tin
diéu khién nhu noi dén va dia chi ngudn, ma kiém 16i cho khdi, v.v. (xem
inh 1.2), Néu mot thong béo cén phai git tir moe nde ngudn dén mot net
dich nbung khong xép vita vao duge mot bé, né s& duge tach ra thanh nhieu bs.Chuong 1. Mang may tinh B
Dau dé J Noi [Noi dung thong thong bio | Makiémléi_|
* Dia chi nguén
* Dia chi dén
* Ma so thong bao
* Ma sé b6
* Ma xée nhan
* Thong tin diéu khién
Hinh 1.2. Dang thite bé dién hinh
Trong chung nay, chiing ta sé ban vé céc géi (packet) va ky thuat
chuyén mach géi (packer switching). Thuat ngit géi va bé dBi khi duoc ding
lin lon nhung diéu nay khong hoan toin chinh xée mac dt ching dé cap den
nhimg khéi niém gan giéng nhau. N6i theo kiéu cdc giao thie truyén thong,
chiing dé cap dén cée she thé & nhing ting khée nhau. Tir quan digm thc
hanh, Khée bist gitta eof vi bd thudng duge xem xét qua dang thite cba
ching, Mot dang tite géi chia thong tin
a dé cho ting mang, nghia 1
thong tin chon duémg (routing), cdn mot b6 chi gém ede thong tin Tién quan
dén ci
c eo che kha tin cia tang lien két dit lieu
1.2. CAC LOAI MANG MAY TINH
C6 rat nhiéu chudn ding dé phan loai mang may tinh, Mot chudin
thug ding [8 cui mic noi ket (interconnection structure) ciia cae may tinhNHAP MON CO SG DU LIEU PHAN TAN,
(thu’mg doe goi 18 topo mang), mgt chudn khie 1a che’ dd rruyén va mot
chudin nita 13 su phan bd dia 15
1.2.1 CAC KIEU CAU TRUC KET NOI
Nhu tén goi, ciiu tric néi két mud néi dén eich néi cde may tinh
tr8n mot mang lai véi nhau. Mot s6 kiéu thong dung la mang hinh sao (star),
mang vong (ring), mang bus, mang day di: (meshed) va mang vo dinb hink
(irregular),
‘Trong cde mang hinh sao (hinh 1,3), tat cd cde may tinh déu durge
noi vi mot may tinh trung tam Jo diéu phdi viéc truyén dit ligu trén mang.
ul
ti
fay néu hai may tinh mudi trao déi véi nau, chting phi thong qua méy
tinh trung tam, Boi vi méi may tink déu c6 dutdmg truyén riéng voi may tinh
va
trung tam nén cin phai c6 mot thod thuan giita cdc may tinh "v6 tin
my tinh trung tam khi chting muén trao dé
[Nat aigu edn
L_I Luna tam
L
Hinh 1,3 Mang hinh saoLoai mang nay thuting dugc ding trong céc t6 chife c6 nhiéu chi
nhénh nam nhigu ving khéc nhau, may tinh trung 1am duce dat tai van
phong chinh hoac tai trung tam ving. Trong truiing hop nay vige xir ly cuc
bo duge thyc hign tai mdi nit va dir ligu cudi cing sé duoc truyén dn may
trung tam, Mot khuyét diém cha mang hink sao la do tin cay thap, Vi giao
tigp gid hai may tinh phy thude vao may tinh (rung tam, mot su ed tai nut
nay sé Lam cho vie Iruyén trén mang ngimg tré hoan tofin. Mot Khuyét dim
khdc 18 tdi trong qué cao tren may trung tam; vi né phai diéu phéi viec giao
tigp tren mang, tii trong tai dé cao hon cae iam Khde. Vi thé nguisi ta
thudng ding mot tram trung tam manh hon cde ma
tinh vé tinh, Do nhting
khuyét dim nay, mang tinh sao thudng chi duoc ding khi luomg dif ligu cén
truyén gitfa cde may ve tinh khong cao.
‘Trong cée mang xoay vong (hinht.4),
may tinh duge néi véi moi
trudng truyén (dudng swuyén) c6 dang mot vong khép kin, Truyén dir Tigo
quanh vong thutng theo mot chiéu, va mai tram (hye str la giao dién tai méi
tram) déng vai tr 1 mot bd chuyén tiép (repeater). Khi nhan dite mot
thong béo (message), n6 kim tra dia chi, sao chép thong bio dé néu la
thong bio duyc giti cho né r6i truyén thong bao di tip.
Nguoe lai khi nhan dure mot thong bao (message), né kiém tra dia
chi, sao chép thong bio 46 né
éu 1a thong béo khong phai dugc giti cho n6, né
ghi lai r6i truyén thong bdo nguac vé noi da giti dén cho n6.
Mang xoaty vong c6 nhiéu nhuge digm khi mot node cé sur ¢6, Vi vay
ngiy nay ngudi ta thudng ding céc vong xoay kép dé du phdng khi mor
node bi sy. mang van hoat dong binh thudmg nhis vao duting din thi hai.
Mang xoay vong cé uu diém lin dé kiém sodt va lip datMON CO SG DU LIEU PHAN TAN
i)
Giao dién
Vong xoay
mot chigu
Hinh 1.4 Mang xoay vong
Viec digu khign truyén tin tren mang xoay vong thutmg duge thuc
ign bang thé digu khign (contro! coken). Trong kiéu dom gian nht, mot thé
(token) véi moe mdu bit chi ra ring mang hién dang ranh va mot mdu bit
khdc cho biét ring mang dang duge ding, ducc chuyén xoay vong tren
mang. Méi tram khi mudn truyén théng béo phai doi dén khi thé dugc
truyén den, Khi d6 trant sé kim tra mau bit cia thé dé xem mang dang rinh
hay dang duge ding. Néu mang ranh, tram s@ thay déi mu bit, chi ra eng
mang dang duge ding réi dat céc thong béo vo vong xoay. Thong bao séChuong 1, Mang may tink 7
duoc chayén xoay vong réi ti vé tram giti dé duige n6 d6i lai mu bit thanh
"dang ranh” va thé sé duge gini dén tram ke tiép.
Cée mang chi c6 mot moi trudmg truyén kigu xoay vong thi c6 dO tin
cy thap, don pian ta duémg n6i chi cén bi cat dit tai mot diém nao dé 1a 6
thé Iam ngimg ton bo hoat dong cia mang. Dé c6 dutge 46 tin cy cao han,
ngudi ta c6 thé sir dung loai_mang hai vong. Trong mat mang nhu thé, str eo)
tai mot diém ndi khong lam mat kha nang truy xudt dén phin con tai cita
mang bdi Vi c6 thé (ruyén tat qua tram bi hy bing céch chuyén dutmg truyén,
sang vong th tai
Mot thé thiic khéc nhim dim bio do tin cay ta sk dung mot nuit
chuyén mach trang tm (central switch), Cac néi két gitta cdc tram duge
thuc hign qua trung tam chuyén mach di hoat dong cba mang c6 thE & dang
xoay vong. Néu mot tram bi su e6, hode néu du’mg ndi bi dit Lign lac thi dé
«dang di tit qua phan mang 46 thong qua nit chuyén mach. Kign tric nay a
duge phat trign tai phdng thi nghigm cita SBM tai Zurich va duoe cdi dat
tren mang LAN token ring cia IBM.
Mot loai_ mang thong dung khdc fa mang bus (hinh 1.5), trong d6 c6
mét kénh chung 4é tmyén dit lieu, céc may tinh va céc thiet bj déu cudi sé
duoc gin vio dé, O kigu mang nay, viée diu khién dudng noi duoc thuc
hién bing hai céch chinh . Mot T& phuong pip CSMA (carrier sense
multiple access) va phuong phép thi hai 1A CSMA/CD (carrier sense
multiple access with collision detection). Ngoai hai phuong phép eo bin
nay, bus cing c6 thé duge diéu khién bing thé, Néu sir dung Ivoc dé nay,
mang bus duge xem niu c6 mot vong xoay logic.
MCSA,NHAP MON CO SO Dis LIEU PHAN TAN
Hinh 15 Mang bus
Co ché kiém soat bus kiéu CSMA c6 thé duge mé ti Ta luge dé “ling
nghe tude khi truyén". Bigm co bin dé 1a mdi tram sé Hien tuc Lang nghe
moi dign bign xdy ra tren kénh chung. Khi c6 mot thong béo duve giti di,
tram sé kiém tra phiin header cia thong béo xem c6 phai giti cho n6 hay
khong, réi the hin mot hanh dong thich hop. Néu nd mudn truyén, nd sé
chi cho dén khi phat hign ra khong cdn hoat dong mo xdy ra tren kenh
chung réi méi dat thong bio cita n6 1én many
Neuoe lai, co ché digu khién
bus CSMA/CD 6 thé duye mo ta la luge dé "lng nghe trong khi truyén’
Loai ca ban hoat tic theo cach sau, Céc tram déng vai tr gidng nhu trong
luge 46 CSMA, ngoai trir ching tip 1we ling nghe trén kénh chung sau khi
4X truyén thong bio di. Mue dich cia vige ling nghe trong khi truyén
Ja phat hign xem c6 twang tranh (collision) hay khong
AnesChuong 1. Mang
Hinh 1.6 Mang tham (cia wic a6i day dit)
‘Tuong tranh xay ra khi hai tram truyén thong bao déng thai (mot tram khdi
truyén khi mot tram khée dang truyén), Trong trugng hop nhu thé, va khi
phat hign ra tuong tranh, céc tram sé hay bd cude truyén, doi mot khodng
thai gian r6i truyén lai thong bio. Luge dé CSMA/CD co ban duge dang,
trong mang cuc bé Ethernet.
Mot luge dé noi ket khée 1 ndi két day di (mang than), trong dé
méi mit déu duge adi véi tat cA moi nuit khéc (hinh 1.6). Mot cau trie hur
thé 15 rang 1a cung cap duvc do tin cay cao hon va kixi wang hoat dong tot
hon nhiing cau triic khéc. Tuy nhién n6 cing la cau tric c6 chi phi cao nhait,
nén ft duge ding va khong thye té, Ngay ci ki sé lugng may tinh trén mang,
kha it, $6 ndi ket cdi c6 van rat Idn. Thi du mot ndi két day dit cho 10.000
méy tinh c&in xp xi (10.000)* duting ni.20 NHAP MON CO SO DU LIEU PHAN TAN
Cac mang truyén thong thutmg c6 céc dutng ndi vo dink. Nghia la
céc dutmg noi khong cé tinh he thong ciing khong tuan theo mot khubn miu
nao, Chiing ta.c6 thé gap mot niit chi n6i voi mot nat Khéc va cd nhing nit
n6i v6i nhiéu nit Khge. Céc néi ket gitta cde méy tinh tren Internet thade
loai nay.
1.2.2 CAC LUGC BG TRUYEN DULIEU
‘Theo céc Inge dé truyén thong vat ly duge ding, cée mang 6 thé
thudc loai diém dén diém (point - to - point) hodc phat tan va cdn duge goi
18 da diém (multi - point).
‘Trong céc mang diém dén diém, ngudi ta ding mot hoae nhigu
dying néi gitta mdi c&p mit, C6 thé la khong c6 mot dudng néi true tiep gitta
méi cap nhung thudng 1A mot s6 duimg noi gidn tgp. Vide truyén thong,
(giao tigp) luon duve thyc hign git hai mit, ben nhgn va bén giti duge xée
dinh bing dia chi c6 trong phan header cia b6 di lieu. Truyén dir ligu tir ben
giri dén bén nhan di theo mot hodc nhigu dutmg gitta chting, mot so dudng,
6 thé phai di ngang qua moe sd mit khéc. Cac nit trung gian sé kiém tra dia
chi dich trong phan header va néu khong phai ld dia chi cia né
sé chuyén
cho nit nim ké An, Hanh dong nay duge goi la chuyén mach (switching).
Vie chon cdc dutmg néi dé trayén cac b6 dit ligu duge xac dinh qua cdc
giao thc thich hop.
Moi trumg truyén co sé cho mang diém dén diém 18 ed déng truc
hoae cép quang. Cac duimg day dien thoai noi thiét bj ciia Khéch hang
thudmg ding cic day xodn doi, nén tée do truyén khong cao. Cac mang
truyén hinh cép sit dung dutmg day déng tryc din den tan nha cho phép ket
1nOi mang véi te dQ truyén cao, Tuemg ts nhiéu mang cyc b6 déu ding loaiChuong 1. Mang may tinh 21
cap déng truc. Tuy nhién hign nay ngudi ta dang chuyén sang ding cép
quang véi sife tai va t6c 46 cao hon,
Trong céc mang phat tn, ngudi ta ding mot kénb truyén chung cho
at ca cdc nut trong mang. Céc bé dif Higu duge truyén qua kenh chung niy
va nhu thé tat cd cic mit déu nban duge. Méi not sé kiém tra dia chi ben
han trong phan header va néu b6 dit ligu khong gisi cho n6, né sé bd qua.
Mot trudng hop dic biet cia mang phat tén 1a mang da tan
(multicast), trong 46 thong béo duge giti dén mot tap con cde mut trong
mang. Dia chi ben nhan duoc ma héa bing mot ech nado dé dé c6 thé chi ra
nhimg nit nao 18 ben nhan.
Mang phat sén néi chung déu ding séng radio hodc vé tinh. Trong
trung bop truyén qua vé tinh, mi vj tri phat tin hiéu truyén ca né dén ve
tinh r6i tin higu d6 duoc phat tri lai & mot tdn sé khée . Méi vi tr tren mang
déu Ling nghe tn s6 nhan va phi bd qua thong béo khong dugc giti cho n6.
Mot mang c6 sirdung ky thuat nay la mang SATNET.
‘Truyén bang séng vi ba (microwave) Id mot céch truyén dit lieu
thong dung khéc, c6 thé qua vé tinh hoac wen mat dat, Céc dudng truyén
bang séng vi ba hien IA phuong thie cht yéu cla mang dién thoai trong
phin 1dn céc quéc gia, Ngoai céc dich vu cong cong, nhiéu cong ty con cho
thué ring céc dudmg truyén vi ba. The sy cde thanh pho dong dan hign
dang gap phii van dé nhiéu séng vi ba gida céc duéng truyén tw nhan va
cong cong. Mot thi du vé mang ding séng vi ba ve tinh 4é truyén dit lieu 1a
hg thing ALONA.
Mot digu cudi cing cin n6i vé kiéu topo mang pht tén La ching ta
dé dang phat hién Idi, va cdc thong béo c6 thé dén duge ohiéu vi tri hon so.
véi kidw didim dén diém, Nguge Iai do méi tram déu king nghe cde thong bio
trén mang nén tinh an ninh khé duy tri hon so vi kiéu diém dén diém.22 NHAP MON CO S6 DU LIEU PHAN TAN
1.23 TAM DIALY
Theo su phan phoi vé mat dia ly, céic mang ¢6 thé duge phan loai 12
mang dién rong (wide area network, WAN), mang fién ving (metropolitan
arca network, MAN) va mang cuc b@ (local area network, LAN). Sit phan
biet nay thudng khong 13 rang ma phin biet chil yéu gidia céc loai mang li &
giao thite duge ding aé quan ly ching. Trong phan tiép theo ching ta sé
thao Tuan so qua vé céc giao thiic mang dién rong va mang cuc bo.
‘Mot mang diént rong (WAN) {4 nhting mang c6 khodng cach duing
n6i gia hai nut xp xi hoac tren 20 km va cé thé dai dén val ngan cay s6.
vige sit dung céc thiét bi chon dutmg (router) hode/ va cée nuit chuyén
(switch) cho phép truyén thong tin trén nhiing ving rong Ién han, nhumg sy
tang vim dia ly lai Lam gidm hieu nang tr nhimg cham tré do nhiéw nit
chuyéin/ thiét bi chon ding duge dua vao gida hai diu truyén thong. Céc
mang WAN cé thé dugc xay dung véi kiéu topo mang diém dn dim hoac
kiéu phat tin, mac dit kiéu diém dén diém thong dung hon. Cé mot s6 dang
chuyén mach (switching) duge ding trong cdc mang diém dén diém. Dang,
dau tien a danh hin mOt kenh trong su6t qué inh két adi gitte ben git va
ben nhan, Dang nay duce goi la chuyén mach cting (circuit switching) va
thurng duge sit dyng trong hé thong dién thogi. Khi mot thué bao quay s6
go! MGt thue bao khéc, Mot mach néi (circuit) dugc thiét lap gidta hai may
dign thoai qua rat nhiéu nit chuyén mach. Mach néi nay duge duy ti trong
sudt thati gian dign dam va chi bi cat khi mot bén ngait may.
‘Mot dang chuyén mach khic thutmg dugc sir dung trong viee truyén
thong tin gidta céc may tinh 1a chuyén mach g6i (packet switching), trong dé
mot théng béo (message) due tdch nhé thanh nhiéu g6i (Packet) va méi gai
duac truyén di rigng ré. Cac géi cita cing mt thong béo co thé di chuyénwong. 1. Mang may tinh
Chuong, smaytinn ee 23
doc lap va thye su cé thé due truyén tren nhimg tuyén dudmg khie nau
Ket qua cia vige ding cae dutng di khéc nhau trén mang dé [a chting c6 thé
dén dich mot céch lon xn, Vi thé phén mém tai noi nhan phai c6 kha nang
siip xe chting theo diing thi tu, tai tao tai thong béo ban dau.
Uu diém cia chuyén mach géi thi rit nhigu. Trude tin cdc mang
chuyén mach géi cho phép sir dung duéng truyén t6t hon bai vi mdi dudmg
truyén khOng phai chi danh rigng cho mdi cap thiét bi ma c6 thé duge nbiéu
thiét bi ding chung. Diéu nay rat c6 ich trong viee truyén thong méy tinh do
bain chat "phong trio" cia n6, Thong thutng ngudi sit dung g6 mot \énh, doi
1n6 duge thuc thi va tra i8i réi phai céin thdi gian suy nghi trude khi dva mot
Iénh méi vao. Trong mot moi truémg nhu thé, viee truyén dit ligu trén mang
khong lién tuc nhung theo timg dot. Céc during truyén khi 46 cé thé duge
ding cho nhimg ngudi khde khi mot ngudi sir dung trude 46 dang doi tra loi
hode dang suy nghi. Mot ly do nia fa viée tach géi cho phép truyén song
song dif ligu. Hé théng khong nhat thiét phai truyén cdc géi cia cling mot
thong béo trén cing mot tuyén dudng, Nhu thé chiing c6 thé duoc git di
song song qua céc tuyén dutng nham cai thién duge téng thoi gian truyén.
Nhur di néi & en, Ket qua chuyén di lieu theo céch nay dé Ma thi wy cba
ching khong duge bio dam.
Nguoe I
chuyéa mach cing dinh hin mot kénh gilfa bén nhan va
ben gli, Néu cf truyén mot twong Ién dir ligu thi kenh dan ciéng nay rat 06
ich. Vi thé cdc luge dé tuong ty nh chuyén mach cig (nghia 1a céc luoe 46,
dang ky, reservation - based scheme) rat duge ua chudng trong cde mang dai
rong (broadband network) cé hé tr cdc ting dung
in truyén rat nhigu dot
ligu nhu cde ting dung da phutong tien (multimedia
Mang cuc b6 (local area network, LAN) thutng la mang truyén géi
va han ché trong mot pham vi dia ly nhat dinh (thuéng duéi 2 km ). Ching24
MON Co S6 DU LigU PHAN TAN
sit dung mdi truéng truyén c6 dai thong cao nhumg chi phi khong cao. Topo
‘mang thong dung nhat 1a kiéu bus va kiéu xoay vong (ring) va cdc bién thé
cia ching nhw bus chuyén mach ho&c vong xoay chuyén mach, Cac moi
trudng truyén duge ding trong mang LAN 1 cp déng trye, cp xoin doi
hoac cap quang. Giifa mang dién rong va mang cuc 9 c6 nhimg khéc biet
sau
1. Trong mang WAN, chi phi truyén thong rat cao cn & mang LAN
Iai twong déi thap. C6 nhiéu ty do nhumg 16 rang nbat 1A khodng céch truyén
trong mang LAN nhé hon nhiéu.
2- Mang WAN truyén thong thutmg cé dai thong bi gidi han &
Khodng vai megabit mdi giay (Mbps), trong khi 46 & mang LAN, dai thong
6 thé 1én hon nhiéu, va thuding vao khoang 10 - 100 Mbps.
3. Do khoing céch xa nén trong WAN, 49 tré khi truyén khé én,
Ching han qua vé tinh, dO tré t6i thiéu 1a khodng 1/2 gidy khi truyén tir
ngudn dén dich, Diéu nay Ia do t6c do tin higu khong thé vugt qué tc do
4nh sing va khoang céch cin truyén qué lén (khong 19.200 miles tir trai
dit den ve tinh), Nguge lai trong mang cue bo, 49 tré ny rét nbd.
4, Do tinh da ching loai ca moi trudng truyén, méy tinh, cong déng
ngudi sit dung cing nhu chat lung thap cia dudmg truyén, cde giao thie
trong mang WAN phai bao dim duge d6 tin cay khi truyén, Trong mang
LAN, céc dutmg truyén "Sach hon", tigh da chiing cia céc may tinh ndi
mang dé quan ly hon va do chiing sir dung moi truing truyén chung nén
thuimg chi cin céc giao thie dom gin 1a dil
5. Mang LAN thutmg dugc quin ly va sit dung b3i mot t6 chiic. Tuy
nhién mang WAN hiém khi duge chinh nhing ngudi sit dung sé haw. Nghia
1a ngudi sir dung mang LAN mua san phim con ngudi sir dung mang WAN
‘mua dich vu.Chuong 1. Mang may tinh 25
Cée mang LAN cing cung cdip mot so
in ich nhu cde tmg dung w
dong héa cong viée van phong, céc img dung kiém soat
tinh phan tan,
Mang lién ving (MAN) nim lung chimg gitta mang WAN va LAN
ja 19 va thuemg bao phi mot thanh phd hay mot phin cia n6.
Khoiing cach gitta cac nit thutmg khoang 10 km, MAN cé nhieu diém trong
vé tam,
déng vai LAN, va theo mot nghia mio dé c6 thé due xem nit mot phién
ban LAN rong hen. Tuy nhién trong MAN do luong nguoi ding nhiéu hon
lam nay sinh nhiéu vain dé mei cén phai gidi quyét, ching ban nhu su binh
ding tray xuat cho tat cd moi ngudi ding bat ké khodng cach dia ly. Vi vay
mac di vé nguyén tac mot s6 giao thie cia mang LAN cé thé duge "Néi
tém" dé ding cho MAN nhung vin cn phai c6 mt tap giao thie rieng ré va
phdi xem xét k¥ luting ede van dé thidt ke.
4.3. CAC CHUAN GIAO THUC
‘Thiét Lap c&e dung noi vat ly gitta hai may tinh chura dit dé ching
giao tiép duge véi nhaw, Truyén thong tin hiew qui, ding tin cay va khong
€6 16 gitts hai may tinh di hoi phai cdi dat céc he thong phn mém thich
hop va thutmg duge goi Li giaa thie (protocol), Tinh chat phic tap cia
nhiing giao thie nay déu khdc nhau gitta cde mang WAN, MAN va LAN.
Mang WAN thutmg phai diéu chin thigt bj duge sin xuat tir nhiéu
nha san xudt khée hau, Bigu ay ddi hoi moi trudng truyén phai cd kha
nang xir ly tinh da chiing (heterogeneity) ciia cdc thiét bi va cdch néi ket,
Cac thiet bi c6 thé khéc nhau vé tc do, chiéu dai tir nhd (word), luge dé ma
héa (coding scheme) duoc ding dé biéu dién thong tin hoac céc chuan khac,
Vi the’ mang WAN c6 nhu cdu vé giao thife cap thiét hon. Do vay trude tién
chiing ta s€ thao [wan vé cc giao thitc trong mang WAN 1éi chuyén sangNHAP MON CO SG DU LIEU PHAN TAN
cic giao thie cho LAN. Cho dén gin day, giao thie cho WAN duoc bist
rng ‘i ahat Ta Kign tric giao ket cdc he théng md (open systems
Interconnection Architecture) cua Té chifc titu chudn quéc té (International
Standards Organization, 1SO) va thudng duge goi la kién tric ISO/OSI (ISO,
1983).
Kign tric ISO/OSI mo ta ring cin xay dung mang méy tah theo
kidu phan ting (vi thé c6 shuat ng chéng giao thie, protocol stack). Gida
cdc téng (layes) ca mot ntit cfin dinh nghia 1 rang céc giao dién (interface)
dig 4é trao déi thong tin git cdc ting phn mém va phan cting. Gidla cdc
ting tong Ung cia cdc tram khde nhau, cdc giac thiic (protocol) duge dinh
nghia va dic 18 cick erinh bay thong béo duge gti qua lai gitfa hai tram.
Kién tnic ISO/OSI véi cau tric gém 06 bay tang, Khoi d4u tir ting thap nhét,
Tan tugt 1a tang vat ly (physical layer), tang lién ket da figu (data link layer),
tang mang (network Jayer), ting giao van (transport), tang phién (session
layer), ting trinh dién (presentation layer) va ting tmg dung (application
layer), Ba tang thap nhat Ia ting vat ly, ting lien két da fi¢u va tang mang
tao ra tigu mang truyén thong (communication subnet), Tigu mang truyén
thong chiu tréch nhigm cung cap dQ tin cay vat ly cho vige truyén thong tin
giita hai tram. Ching (oi khOng trinh bay chi tiét nhing tng nay.
Mot chéng giao thie WAN thong dung khdc la TCP/IP. ¥ tudng ting
qua gidng nhur ISO/OSI nhung sé lung ting chi Ta nam thay vi IA bay,
Chéng giao thite nay 4
‘ndi len" chit khong phai di phét trién nhu mot mo
hinh nhét quén.
MGi lien he gia céc giao thife ISO/OSI va TCP/IP duge mo ta trong
inh 1.7Chuong 1. Mang méy tinh 27
Mot khéc biet quan trong giita hai chéng giao thie nay I tit ca cde ting cua
ISO/OSI déu duce dinh nghia 15, con trong TCPAP ting host - to - network khong,
duage dae th.
ost TCP/IP
7 Application Application
6 Presention | a
5 Session — khong
6
4 Transport ‘Transport
3 Network Internet
2 Data link Host-to-
Network
1 Physical
Hinh 1.7 So sanh gitta TCP/IP va {SO/OST
Ket nét mang trong mang cue bd dudng nhu don gidn hon trong
mang WAN béi vi chéng ta thudmg chi phai quan tam déin ba ting thp nhat
trong buéng giao thite va trong LAN thiét bi mang thug “déng ching”
hon. Tuy nhién nhur ching ta sé théy, vide truyén thong trong LAN cing
phai 06 sud
hoat tai tat ci cdc ting mang va cing thudng duoc thyc hien
bing cdc giao thie TCP/P.28 NHAP MON CO SG.
1.4. MANG DAI RONG VA CAC DICH VU
Cho dén lic nay, ching ta da tap trung vio cée “mang dir ligu” hose
cic mang duge cau tric dae biét dé mang dU ligu 6, Hoge & dang sé hode &
dang tuong tw da duoc digu ché. Vi vay, it nhat 1a vé mat logic, céie mang dit
ligu khée biét hodn toan véi cdc mang dién thoai (truyén am thanh). Tuy
nhién nhiéu dng dung méi (thi du céc he thong tin da phyong ti¢n) cé nhu
ctu truyén tai cde dang dit ligu khde ngoai di Tigu s6, nhu hinh anh video
hoe am thanh véi cée yéu edu phin phoi theo thai gian thye vA nhimg hinh
anh sinh vi cde yéu cau dai rong di 16n (mot hinh X-quang s6 1024 x 1024
vdi 8 bit/pixel cin 10 Mbps 6 dang chya nén), Caic mang dai rong dugc thiét
ké dé dap ting nhing yéu cau nay trong mot moi trudng mang duy nhat. Cée
dac trrmg nhan dién cita ching Ia stic tai cao (lén hon 150 Mbps), kha nang
mang nhiéu dong dif ligu véi cdc dic tink Kise nhau, va kha ning thod thuan
vé mot mie chat long dich vu vi cé thé danh dil ti nguyén mang dé dap
ting duge mic chat Iugng nay,
Cong nghé mang dai rong thong dung nhdt hign nay Ja ATM.
(Asynchronous Transfer Mode), Mang ATM da duge phat trién cko nhiing
tg dung WAN va LAN, O mae ngudi ding, ATM hé tro nam lép dich vu.
1.4.1 DICH VU CBR
Day 28 dich vu te dd bit c6 dinh (constant bit rate), trong dé mang truyén
dit ligu & mot tee do bit nhu d3 duge thod thudn trude, Dich vu nay duoc
dong dé truyén video va am thanh (dong dit ligu theo thei gian thyc) trong
6 nguén sé cung ctip dong dif ligu mot céch déu dan voi mot te dd di thosChuong 1. Mang may tinh 29
thuin truée, Né khong bao gém céc dich vu tuong tc, vi thé né thich hop
hon cho mot s6 ing dung, ching han nhu céc dich vy cung cap phim theo
yeu cau,
1.4.2 DICH VU UBR
UBR f& mét dich vu véi te do bit khong xéc dinh (unspecified bit rate),
thich hop véi
hig img dung cdn git dit lidu theo timg don vj chit khong
cn 4 mét te dO c6 dinh. Phdn 16n céc giao tip méy tinh déu theo céch
nay; khong cé ring bude thd gian thye va dif liu duge yeu céu theo timg.
dot. Dich vy UBR sé né luc t6i da dé phan phoi di ligu nhumg khong dea ra
bat ky mot bio dim nao.
1.4.3 DICH VU RT-VBR
Dich vu nay cing danh cho ding dif ligu theo thdi gian thue nhung te 46
cla nguén duoc phép thay déi. Nhiing thay déi nay cho phép thnge hién cdc
16i tu héa bai vi nguén Véi cae te dO bit thay Adi c6 thé duge da hop nhirm
tan dung ti da dai thong. Né cing thich hgp véi céc img dung tuong tac
theo thai gian thy.
1.44 DICH VU NRT-VER
Loai dich vu 6 tée dé bit thay déi phi thoi gian thuc, duoc ding cho céc
nhu céu truyén theo timg don vj di tiga, tong tr ahy UBR. Tuy nhien né
ci thign cdc that lac va cée dac tring vé do 118 ciia UBR bing eich dua ra30 NHAP MON CO SO DU LIEU PHAN TAN
ce tham 56 QoS nhu t6e do cao nhat (peak), t6e do duy tr (su
ty le that lac.
nable) va
145 DICH VY ABR
Djch vu t6c do bit sén c6 (available bit rate). N6 gan 1c dd bit hign c6 tren
mang cho ing dung dang yeu céu. Muc tiéu [8 Jam gram cdc that lac bo dit
Tigu va higu chinh céc dy trit cba aguén dya tren cde yeu céu thay d6i vé
dong dit fieu,
Cc giao thie 6 tang cao hon
Tang Data Link
Téng thich ung ATM
ATM
Hinh 18° Mang ATM
ATM la mang chuyén g6i véi cde mit chuyén e6 muc dich dac bie
dude néi lai bing cée dudng cép quang, Céc géi, dude goi fa té bio (cell)
trong thuat ngit ATM, cé chiéu dai 53 byte (48 byte dif liu, 5 byte dau a4).
‘Cong ngh¢ ATM tuong ing vdi ting vat ly cia chéng giao thife ISO/OSI va
TCPAP (hinh 1.8 ) va cin phai cd mot tang thich img ATM (ATMChuong 1. Mang may tinh 3
Adaptation Layer, viét tit 1A AL) dé diéu chinh céc khic biét gitta cong
nghé ATM va céc cong nghé mang truyén thong di duge xay dumg cho cic
ting giao thie ben tren, AAL chiu trich nihigm xit ly cdc 1 bao bi Uudt lac va
bi phan phoi sai, chon thii gian khdi phyc, tach céc bé dir tiew ty céc ting
giao thife bén trén thanh cdc tf bao ATM & nguén va tdi hop lai & dich. Cong,
viée chon dung vi da hop/ gidi hop (multiplex/demultiplex) cic t& bio duce
thye hign bai ting ATM bing cach ding c&e nut chuyén ATM,
Cée mang dai rong hién nay hoat tic véi we 4 khodng 155 Mbps.
C6 nhiéu hé thong ATM thir nghiém cho WAN dang hoat dong va nhiéu
mang LAN ATM da dutge phat trién. Khd nang mang nhiéu loai dit li¢u 3 te
dg rat cao va cg h6i néi két lién mang véi cong nghe khéc da thu hut nhiéu
sur quan tam d6i véi cong nghé nay.
1.5. MANG VO TUYEN
Hoat déng khong c6 dinh va cdc xirl¥ di dong dang ndi lén nhu mot
uc luetng quan trong. Cc hé thong dign thogi vo tuyén hign dang phé bién
rong rai & nhiéu nude trén the gidi, Nhiing hé thong ban diu déu thude Logi
twong ty va dua tren plucng phip digu ché tén s6, Phin Ién cée mang vo
tuyén hién nay dang duge chuyén dan thaoh mang sé vA chiing lam tng kha
nang xitly di dong.
Thuat ngir "vo tuyén” (wireless) duce ding & day khong chuda lim
Cae truyén thong qua ¥¢ tinh vA dung séng vi ba da 6 tir lau va thye sur déu
[a v6 tuyén, Cée mang "vo tuyén" hin nay dinh cho vige
ih toan di dong
thye sy [A céc mang "té bao" (cellular network), Nhing mang nay bao gém
mot mang xuong séng hi tuyén (wireline backbone network) én dé c632 NHAP MON CO S6 DU LIEU PHAN TAN
chia mot s6 tram diéu khién (control station). Méi tram diéu khién lo diéu
phoi vide giao tigp tir c&e may tinh di dong trong pham vi t€ bao cia n6 dén
mot may tinh di dong trong t€ bao dé hoac trong mot té bdo khdc hoe véi
mot méy tinh ¢6 dinh tren mang hu tayén,
‘Trong cic mang 1€ bio, mbi t& bao duge t6 chic (vé mat logic) nh
mot topo mang hinh sao véi tram diéu khién duge ding {am mit trung tam.
‘Thiét lap giao ti¢p gitta hai tram di dong trong cing té bio hoan toan don
ai
‘Thiet lap giao tigp gitta céc tram & céc té bao khéc nhau cn phai dugc
diéu phéi bi nbigu tram digu khién. B3i vi cde tram di dong ¢6 thé di
chuyén duoc, ching co thé di ngang qua dung bién cia mot s6 té bao. Diéu
nay ddi hoi mot qué trinh (ban giao) trong dé mot tram diéu khién sé ban
giao tram di dong cho mot tram diéu khign khdc. Theo doi su di dong nay
di hoi phi e6 mot cach ndo dé dé quan ly thu myc.
C6 mot s6 loai tram di dong khde nhau, Thi nhat 1a loai bao gém cée
méy tinh khd don gidn véi khd nang han ché. Trong trating hop nay, di ligu
dutoc Iu trén cdc may tinh cia mang hit wyén va cdc tram di dong sé
di ligu xudng khi cin. Boi c’inh nay 1a thie t€ d6i véi mot s6 img dung, Tuy
nhién trong tru’ng hop nay, bai toan quan ty dit Jiéu phan t4n khong bi anh
huang nhiéu bai tinh chat di dong nha dit ligu nim chi yéu trén cae may
hitu tuyén. Dang chi ¥ hon 1a moi trubng trong 46 cdc tram di dong c6 kha
nang tinh to’n manh va kha nang luu tit dé li¢u cia riéng nd va cd thé 6
nhimg may khac can dong di ligu dé - ching duge goi 1a céc "Tram du
myc” (walkstation). Cach
can nay gay ta ahigu kh6 khan cho vige quin
If dit ligu béi Vi cae dic trumg truyén thong, tinh chat di dong va tinh da
twong hop cha moi trutmg di dong.
Viee truyén thong tren céc mang vO tuyén rit dé bi mét lien lac,
nhigu én, tap am va dai thong thap. Tinh chat di dong cha mot s6 thiéi biChuong 1. Mang may tinh 33
tren mang lim cho cée dit liu tinh tren cdc tram e6 dinh bj thay déi lien tuc
va dé bi tén hai. Tinh chat di dong lam nay sinh cde van dé nhur thay d6i dia
chi, duy tri thir muc va kn6 dink vj
tram. Cui cng,
ih da tuong hop
bude phii han che mot s6 loai thiét bi c6 thé dugc ding trong nhimg moi
trudng nay. Thi du tinh da tung hop va yeu cdu it phai sac pin (hoat dong
‘duoc lau) thug han ché loai va kich thudc Iau tritc6 thé duoc dung.
1.6, INTERNET
Mang Internet 1 mot tir duge ding dé chi dén mot mang may tinh
toan ci, Thue sy d6 Ia su lign higp da ching cia nhiéu mang, méi mang ¢6
ao thie riéng, N6i ki
Khong co mét 16 chifc nao diéu khién hoac Ap dat cac chién Woe va chi dan
cée dac tinh
Jo Internet 12 ty nguyen va hau nhe
vige trao d6i thong tin wen céc mang nay. Ngay cd IETF (Internet
Engineering Task Force) ciing 6 anh hudng rat it dén Internet.
S6 mit ket ndi vao Imernet tang [én rl nhanh, tang theo cap sé nhan,
dur kign trong nhiing nam tai la khoang hang ngan tri¢u may. C6 1é dong hc
chit yéu cho su phat trién nhanh chéng va manh mé cla mang Internet la str
chap nhan giao thie TCP/IP 1am giao thie chinh. TCP/IP hign da duoc dua
vao hau hét céc he digu hanh, tyo dé dang cho vige két n6i vio Enternet vi nd
thich hop véi nhiéu giao thieMM NHAP MON CO SG DU LIEU PHAN TAN
Application (7)
Presentation (6)
FTP Telnet NSF SNMP.
Session (8)
Transport (4)
Network (3)
Data Link (2)
X25 |ethemet| RNs | ATM | FDO.
Physical (1)
Hink 1,9 BO giao thitc Internet
Mang Internet da da¢ ra nhiéu thach thige mdi, dac biét 1a do tinh da
chiing cia cde thidt
bi va cdc mang tham gia
Dac tng cia mang Internet [8 cay tric quan Iy phi tap tung (mot sé
ngudi cdn cho ring khong hé duge quan 1), ¢higu tinh an ninh, va nhiéo
ich vu phan tin duge cung cip bi ngudi ding vA céc cong ty 6 ket noi
vio Internet, Tuy nhién, dae trumg chinh cua mang Internet 1A tat cd cde may
tinh c6 Két noi vio né déu ding clng mt bd giao thtéc (Internet Protocol -
IP) va giao thite TCPIIP hién da dese hau hét moi he diéu hanh cung edp.
SNCSChuong 1, Mang may tint 35
CAU HOI VA BAI TAP
1.1, Mang méy tinh 1a gi?
1.2. Dittigu va thong tin 18 gi?
1.3. ‘Trinh bay céc kidu kign inde vat ly cita cée mang may tinh
1.4. Trinh bay cdc kiéu mang theo tim dia fy.
1,8. Trinh bay céc chudin giao thite ISO/OSI va TCPAP.
1.6. Trinh bay cée dich vu tren mang gidi rang,