Irak

Przedstawianie Iraku w telewizji Al-Dazira spotkao si zarwno z uznaniem jak i

krytyk. Pierwsza prba w konfrontacji Irak-Stany Zjednoczone miaa miejsce w
1998 roku, kiedy to pastwa te znalazy si w impasie spowodowanym
usuniciem z Iraku inspektorw ONZ do spraw broni biologicznej i nuklearnej. AlDazira zyskaa przewag nad innymi sieciami telewizyjnymi, zwaszcza CNN,
dziki wysaniu swoich korespondentw do Iraku zaraz po nalotach lotnictwa
amerykasko-brytyjskiego i atakach rakietowych w ramach Operacji Pustynny Lis.
Al-Dazira przeprowadzia take na wyczno rozmow z Saddamem Husajnem,
ktry chcia podobno nawiza kontakt ze stacj bdc w stanie dotrze do
duej grupy odbiorw arabskich. Niektrzy obserwatorzy twierdz, e to wanie
w tym czasie telewizja Al-Dazira staa si popularna i zacza by odbierana jako
wiarygodna na Bliskim Wschodzie. Z drugiej jednak strony, osoby krytykujce AlDazir oskaray j o przedstawianie Iraku jako ofiary w czasie impasu poprzez
koncentrowanie si bardziej na szkodliwych skutkach sankcji ekonomicznych ni
na lekcewaeniu przez Saddama Husajna rezolucji ONZ.
Relacjonowanie przez Al-Dazir z wojny w Iraku w 2003 roku stao si samo w
sobie histori wpltan w wiksz histori wojny. Tak jak byo to ju wczeniej, AlDazir doceniano za wgld i relacje ze rodka Iraku, z drugiej jednak strony
krytykowano za sensacyjno i brak obiektywizmu w relacjonowaniu
amerykaskiej operacji wojskowej. Niektrzy obserwatorzy doceniali Al-Dazir za
wysanie reporterw i ekip telewizyjnych na miejsce dziaa wojennych, do
samego Bagdadu, Mosulu czy Basry i relacjonowanie na ywo tych wydarze, do
ktrych niektre amerykaskie stacje, m.in. CNN, miay dostp jedynie dziki
umowom partnerskim. Jak podaje BusinessWeek, w czasie trwania wojny, AlDazira wysaa do Iraku wicej reporterw ni jakakolwiek inna dua stacja
informacyjna.
Al-Dazira jest rwnie jedn z niewielu stacji, ktra transmitowaa briefingi
prasowe urzdnikw irackich, jak rwnie pokazywaa nagrania spotka Saddama
Husajna z innymi irackimi przywdcami, ktrych jednak autentyczno bya
poddawana w wtpliwo. Stacja pokazaa komentarze kilku urzdnikw
amerykaskich oraz niezalenych ekspertw na temat wojny. Przed rozpoczciem
wojny, Pentagon przyzna Al-Dazirze cztery miejsca do ulokowania
dziennikarzy w armii amerykaskiej. Pomimo tego, wikszo reporterw AlDaziry pracujcych na obszarze dziaa wojennych pozostaa niezalena od
amerykaskiego wojska. Jak twierdzi profesor Samer Shehata z Uniwerystetu
Georgetown relacjonowanie wydarze wojennych w telewizji Al-Dazira wypada
korzystniej w porwnaniu do relacji z wojny w amerykaskich sieciach
telewizyjnych.. Al-Dazira ma lepszy punkt widzenia. To obraz wojny z
perspektywy Irakijczykw.. ale nie widziaem nigdy w Al-Dazirze niczego
przychylnego na temat irackiego reimu.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Al-Dazira: rewolucyjna zmiana perspektywy

Pocztkowo uruchomiona jako arabski informacyjny kana satelitarny, Al-Dazira

jest teraz sieci z wieloma rodkami masowego przekazu. Ponad 250 milionw
gospodarstw domowych (Villarreal, 2011) w ponad 100 krajach ma do niej
dostp. Jej zasig jest zaraz po CNN dostpnej w 260 milionach domw (Turner
Press, 2011) i BBC dostpnej w 303 milionach domw (BBC Press Release, 2010).
Al-Dazira zostaa uruchomiona w 1996 roku przez katarskiego emira szejka
Hamada bin Khalifa al-Thani w celu niezalenego przekazywania informacji, co
od dugiego czasu byo lekcewaone przez pastwowych nadawcw z tamtego
regionu (Doherty, 2011).
Poprzedni dyrektor generalny Al-Daziry powiedzia w wywiadzie, e wizj stacji
jest wprowadzenie do wiata arabskiego swobodnego i wolnego relacjonowania,
dalekiego od propagandy, a take umoliwienie wiatu arabskiemu wyraania
opinii (rozmowa z Wadahem Khanfarem dyrektorem generalnym Al-Daziry,
2006). Edward Said w swojej przeomowej pracy pt. Orientalizm dowodzi, e w
przeszoci wschd postrzegany by przez zachd z perspektywy prawie cakiem
etnocentrycznej, czyli takiej w ktrej wiat zachodni nie pozwala wschodniemu
opowiada swej wasnej historii (Said, 1979). Powstanie Al-Daziry skoczyo z
wszechobecnoci jednostronnego przedstawiania Bliskiego Wschodu w mediach
zdominowanych przez wiat zachodni. Jednoczenie, Al-Dazira oddaa gos
ucinionej ludnoci zamieszkaej na terenach objtych despotycznymi reimami
Bliskiego Wschodu. Zmiany te mona podsumowa jako rewolucyjna zmiana
perspektywy w krajobrazie mediw na Bliskim Wschodzie.
Finansowanie
Pomimo tego, e Al-Dazira jest stacj niezalen politycznie, naley do Pastwa
Katar poprzez Qatar Media Corporation (Korporacja Mediw Katarskich) z siedzib
w Doha. Nie jest w stanie prowadzi swojej dziaalnoci bez finansowego wsparcia
pastwa, z racji tego, e pozyskiwanie staych rodkw finansowych z innych
rde na rynku bliskowschodnim jest przedsiwziciem bardzo trudnym. Ostatni
raport wskaza, e w regionie dochody z patnej telewizji stanowiy jedynie 5
proc. rynku telewizji satelitarnej (Raport: Katar 2010, 2011).
Z myl o wygenerowaniu dochodw i wzrocie ogldalnoci w 2003 roku AlDazira uruchomia kana Al-Dazira Sport. W 2009 roku kana ten naby prawa do
transmisji imprez sportowych organizowanych przez FIFA, uzyska prawo do
transmisji Mistrzostw Europy 2012, Mistrzostw wiata 2014 i 2018 (Kana Al
Dazira Sport kupuje prawa do transmisji Mistrzostw wiata 2018 i 2022, 2011).
Dodatkowo, pojawienie si Al-Daziry na rynku globalnym poprzez uruchomienie
kanau Al-Dazira English angielskiej wersji arabskojzycznej sieci informacyjnej,
spowodowao pojawienie si licznych rde dochodw.

Od lokalnej do globalnej potgi

W latach 1997-2003 Al-Dazira bya monopolist na rynku mediw na Bliskim
Wschodzie. Podstaw tego sukcesu bya odwana i nieustajca krytyka pastw
majcych swe interesy i dziaajcych w regionie. Z tego samego powodu, AlDazira nie cieszya si, i wci si nie cieszy, popularnoci wrd lokalnych
przywdcw (Miles, 2005). Take dlatego, stacja nie jest popularna wrd
administracji amerykaskiej (Al Jazeera's Global Gamble, 2006).

Wedug (MacFarquhar, 2010) jedynym krajem, ktrego Al-Dazira nigdy nie

krytykowaa jest jej fundator, Katar (str. 76). By moe dlatego, Al-Dazira cieszy
si niespotykan w regionie wolnoci sowa; rdzenna populacja Kataru liczy
mniej ni 2 miliony i zdecydowanie nie jest on dla Al-Daziry informacyjnym
priorytetem w regionie.
Inne pastwa w regionie rwnie uruchomiy satelitarne kanay informacyjne,
ktre jednak nie odniosy takiego sukcesu jak Al-Dazira, gwnie dlatego, e s
one postrzegane jako narzdzia propagandy poszczeglnych pastw. W 2003
roku czonkowie saudyjskiej rodziny krlewskiej uruchomili stacj Al-Arabiya,
ktrej celem miaa by walka z krytyk rodziny krlewskiej pojawiajc si w
telewizji Al-Dazira. Z podobnych powodw administracja Busha w 2004 roku
uruchomia stacj Al Hurra, ktrej celem byo wywaenie relacjonowania przez AlDazir inwazji na Irak.

Krytycy nazywali Al-Hurr Fox News po arabsku i zarzucali jej proamerykask

stronniczo (Seib, 2008, str.30) Podobnie uruchomiony w 2008 roku kana BBC
Arabic, tak jak Al Hurra, BBC Arabic nie zdoa dotrze do odbiorcw arabskich
(Hasbani, 2009). Al-Dazira rozcigna swoj obecno, dziki uruchomieniu
kanau Al-Dazira English, ktry konkuruje z CNN i BBC. Globalizacja i rozwj
internetu sprawiy, e takie popularne midzynarodowe kanay jak Russia Today,
France 24 czy Nile TV rwnie odgrywaj wan rol.

Telewizja satelitarna w regionie

Media w Stanach Zjednoczonych s zoon, uregulowan bran wchodzc
obecnie w okres dojrzaoci, charakteryzujcy si wolniejszym rozwojem i
wikszymi wyzwaniami. (Vogel, 2011, str.25) Media na Bliskim Wschodzie i w
Stanach Zjednoczonych funkcjonuj w zupenie innych warunkach. Inna jest take
specyfika i dojrzao instytucji i przepisw prawa w tych dwch regionach.
Wedug (Zayani, 2005), musimy mie na uwadze, e te same technologie mog
oddziaywa w zupenie odmienny sposb w rnych regionach (str.204). Rola
operatorw mediw nie jest tak znaczca na Bliskim Wschodzie jak w Stanach
Zjednoczonych: nadawcy telewizji satelitarnej zwykle nie pobieraj opat. Co
wicej, anten satelitarn wyprodukowan lokalnie mona kupi za mniej ni
100 dolarw (Zayani, 2005, str.204). Oznacza to, e eby mie dostp do telewizji
satelitarnej potrzebny jest jedynie talerz. Dodatkowo, jedna antena moe suy
wielu gospodarstwom domowym, wikszo z nich charakteryzuje wsplny
system rodzinny (joint family system). Ponadto, w miejscach publicznych z jednej
anteny moe korzysta wielu uytkownikw.
Brak naukowych danych na temat odbiorcw nie pozwala na ilociowe i
jakociowe oszacowanie wskanika odbioru telewizji satelitarnej w regionie.
Dostpne statystyki dotyczce odbiorcw w regionie s mylce z uwagi na
zoone czynniki spoeczne, kulturowe oraz technologiczne.

Jeden z pracownikw Al-Daziry powiedzia, e przeprowadzenie jakiejkolwiek

ewidencji na Bliskim Wschodzie jest niezwykle trudne z powodu zarwno
czynnikw kulturowych jak i technicznych (Miles, 2005, str.66).
W regionie penym niepokoju i niepewnoci, dziennikarstwo ma bolenie osobiste
znaczenie. Znaczce pozostaj tylko te informacje, ktre nie s przefiltrowane
przez lokalne stacje telewizyjne kontrolowane przez pastwo lub stronnicze
zachodnie sieci medialne. Zdolno Al-Daziry do przekraczania granic
pastwowych, dziki telewizji satelitarnej poczonej z odpowiednim programem
panarabskim sprawiy, e staa si ona niezwykle istotn si w regionie.
Poza regionem
Al-Dazira jest dostpna w sieci kablowej, czu satelitarnym, za porednictwem
IPTV w ADSL, na smartfonach oraz w internecie (Publikacja: AJE Distribution
unveiled, 2006). Pomimo globalnego sukcesu, Al-Dazirze nie udao si uzyska
dostpu do adnych wikszych systemw kablowych czy satelitarnych w Stanach
Zjednoczonych. Czciowo odpowiada za to administracja Busha i jej hasa z
2004 roku goszce, e kana jest rdem penej nienawici propagandy
pyncej ze wiata arabskiego (Al Jazeera's Global Gamble, 2006). Po tym jak AlDazirze nie udao si przebi na rynek amerykaski, stacja skierowaa si do
internetu, poniewa w internecie kady moe publikowa i rozpowszechnia
wasne treci, bez potrzeby uzyskiwania zgody agencji rzdowej lub poruszania
si po labiryncie korporacyjnych urzdnikw (Vogel, 2011, str. 47).
W 2006 roku Al-Dazira uruchomia swj strumie na ywo na YouTube i jej kana
sta si najczciej ogldanym kanaem informacyjnym w serwisie. Obecnie ma
ponad 246 000 subskrybentw i ponad 325 milionw wywietle. CNN, z drugiej
strony, ma mniej ni 60 000 subskrybentw i mniej ni 352 milionw wywietle.
Dodatkowo, strumienie Al-Daziry na ywo dostpne s na jej stronie internetowej
oraz na www.livestation.com/aje. Al-Dazira zostaa rwnie pierwsz organizacj
informacyjn wydajc materiay na licencji Creative Commons (Bull, 2010,
str.461). Podobnie jak wikszo gigantw medialnych, Al-Dazira dziaa aktywnie
na Facebooku, Twitterze i innych portalach spoecznociowych. Uruchomia take
aplikacje na smartfony do wielu platform.
W Stanach Zjednoczonych, Al-Dazira dostpna jest 24h jedynie w czterech
miejscach: Nowym Yorku, Waszyngtonie, Burlington Vermont oraz Toledo Ohio
(Calderone, 2011). Pojawienie si Al-Daziry na rynku amerykaskim na pewno
przyczynioby si wzrostu jej dochodw. Finansowanie w dalszym cigu pozostaje
pit Achillesow Al-Daziry, poniewa jest zalene od rodkw publicznych. Za
porednictwem mediw spoecznociowych (Facebook, Twitter) oraz specjalnie
utworzonej strony Al-Dazira prowadzi obecnie kampani zatytuowan Demand
Al Jazeera, w celu przekonania operatorw amerykaskich do wpuszczenia jej na
tamtejszy rynek medialny.
Dokd teraz?
Od bycia okrelan mianem ust Bin Ladena (Josh Rushing, 2007, str. 155) do
otrzymania najwaniejszej nagrody dziennikarskiej Uniwersytetu Columbia w
2001 roku, Al-Dazira przesza dug drog. W 2001 roku Sekretarz Stanu Hilary
Clinton rwnie docenia Al-Dazir, mwic: Ogldalno Al-Daziry ronie,
poniewa stacja przekazuje rzetelne informacje. Kampania marketingowa AlDaziry prowadzona w Stanach Zjednoczonych powinna podkrela te pochway i
wyrazy uznania. Dodatkowo, kampanie Al-Daziry powinny dociera do

kampusw uniwersyteckich i aglomeracji miejskich w USA. Spersonalizowana

kampania marketingowa amie mentalne i kulturowe bariery.
Biorc pod uwag umacniajc si globaln pozycj Al-Daziry, mona
przypuszcza, e w kocu uniezaleni si finansowo od pastwa. Nie mniej
jednak, stacja nie powinna zagubi swojego antypastwowego profilu, gdy jej to
jej prawdziwy atut.