Vous êtes sur la page 1sur 3

31/01/2015 Antropologia

AAntropologiaoestudodohomemcomoserbiolgico,socialecultural.Sendocadaumadestasdimensesporsismuitoampla,o
conhecimentoantropolgicogeralmenteorganizadoemreasqueindicamumaescolhaprviadecertosaspectosaserem
privilegiadoscomoaAntropologiaFsicaouBiolgica(aspectosgenticosebiolgicosdohomem),AntropologiaSocial
(organizaosocialepoltica,parentesco,instituiessociais),AntropologiaCultural(sistemassimblicos,religio,comportamento)
eArqueologia(condiesdeexistnciadosgruposhumanosdesaparecidos).AlmdissopodemosutilizartermoscomoAntropologia,
EtnologiaeEtnografiaparadistinguirdiferentesnveisdeanliseoutradiesacadmicas.


ParaoantroplogoClaudeLviStrauss(1970:377)aetnografiacorrespondeaosprimeirosestgiosdapesquisa:observaoe
descrio,trabalhodecampo.Aetnologia,comrelaoetnografia,seriaumprimeiropassoemdireosnteseeaantropologia
umasegundaeltimaetapadasntese,tomandoporbaseasconclusesdaetnografiaedaetnologia.



Qualquerquesejaadefinioadotadapossvelentenderaantropologiacomoumaformadeconhecimentosobreadiversidade
cultural,isto,abuscaderespostasparaentendermosoquesomosapartirdoespelhofornecidopeloOutroumamaneiradesesituar
nafronteiradevriosmundossociaiseculturais,abrindojanelasentreeles,atravsdasquaispodemosalargarnossaspossibilidadesde
sentir,agirerefletirsobreoque,afinaldecontas,nostornaseressingulares,humanos.

Algumasinformaesbsicassobreosprincipaisparadigmaseescolasdepensamentoantropolgico:

Formaodeumaliteraturaetnogrficasobreadiversidadecultural

Perodo SculosXVIXIX

Relatosdeviagens(Cartas,Dirios,Relatriosetc.)feitospormissionrios,viajantes,
Caractersticas
comerciantes,exploradores,militares,administradorescoloniaisetc.

Descriesdasterras(Fauna,Flora,Topografia)edospovosdescobertos(Hbitose
TemaseConceitos
Crenas).PrimeirosrelatossobreaAlteridade

PeroVazCaminha(CartadoDescobrimentodoBrasilsc.XVI).
Alguns
HansStaden(DuasViagensaoBrasilsc.XVI).
Representantes
JeandeLry(ViagemaTerradoBrasilsc.XVI).
eobrasdereferncia
JeanBaptisteDebret(ViagemPitorescaeHistricaaoBrasilsc.XIX).

Escola/Paradigma EvolucionismoSocial

Perodo SculoXIX

Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreospovosprimitivos.Predomniodotrabalho
Caractersticas
degabinete

Unidadepsquicadohomem.Evoluodassociedadesdasmaisprimitivasparaasmais


TemaseConceitos civilizadas.Buscadasorigens(Perspectivadiacrnica)EstudosdeParentesco/Religio
/OrganizaoSocial.Substituioconceitoderaapelodecultura.

Maine(AncientLaw1861).
Alguns HerbertSpencer(PrincpiosdeBiologia1864).
Representantes E.Tylor(ACulturaPrimitiva1871).
eobrasdereferncia L.Morgan(ASociedadeAntiga1877).


JamesFrazer(ORamodeOuro1890).




Escola/Paradigma EscolaSociolgicaFrancesa

Perodo SculoXIX

Definiodosfenmenossociaiscomoobjetosdeinvestigaosocioantropolgica.
Caractersticas
Definiodasregrasdomtodosociolgico.

Representaescoletivas.Solidariedadeorgnicaemecnica.Formasprimitivasdeclassificao
TemaseConceitos (totemismo)eteoriadoconhecimento.BuscapeloFatoSocialTotal(biolgico+psicolgico+
sociolgico).Atrocaeareciprocidadecomofundamentodavidasocial(dar,receber,retribuir).
http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html 1/3
31/01/2015 Antropologia

mileDurkheim:Regrasdomtodosociolgico1895Algumasformasprimitivasde
Alguns classificaoc/MarcelMauss1901Asformaselementaresdavidareligiosa1912.
Representantes MarcelMauss:Esboodeumateoriageraldamagiac/HenriHubert19021903Ensaio
eobrasdereferncia sobreaddiva19231924Umacategoriadoespritohumano:anoodepessoa,anoode
eu1938).

Escola/Paradigma Funcionalismo

Perodo SculoXXanos20

Modelodeetnografiaclssica(Monografia).nfasenotrabalhodecampo(Observao
Caractersticas

participante).Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreumacultura.

Culturacomototalidade.InteressepelasInstituiesesuasFunesparaamanutenoda
TemaseConceitos
totalidadecultural.nfasenaSincroniaxDiacronia.

BronislawMalinowski(ArgonautasdoPacficoOcidental1922).
RadcliffeBrown(Estruturaefunonasociedadeprimitiva1952eSistemasPolticos
AfricanosdeParentescoeCasamento,org.c/DaryllForde1950).

Alguns EvansPritchard(Bruxaria,orculosemagiaentreosAzande1937OsNuer1940).

Representantes RaymondFirth(Ns,osTikopia1936Elementosdeorganizaosocial1951).
eobrasdereferncia MaxGlukman(Ordemerebelionafricatribal1963).
VictorTurner(Rupturaecontinuidadeemumasociedadeafricana1957Oprocessoritual
1969).
EdmundLeach(SistemaspolticosdaAltaBirmnia1954).

Escola/Paradigma CulturalismoNorteAmericano

Perodo Sc.XXanos30

Mtodocomparativo.Buscadeleisnodesenvolvimentodasculturas.Relaoentreculturae
Caractersticas
personalidade.

nfasenaconstruoeidentificaodepadresculturais(patternsofculture)ouestilosde
TemaseConceitos
cultura(ethos).

Alguns FranzBoas(Osobjetivosdaetnologia1888Raa,LnguaeCultura1940).
Representantes MargaretMead(Sexoetemperamentoemtrssociedadesprimitivas1935).
eobrasdereferncia RuthBenedict(Padresdecultura1934OCrisntemoeaespada1946).

Escola/Paradigma Estruturalismo

Perodo SculoXXanos40

Buscadasregrasestruturantesdasculturaspresentesnamentehumana.Teoriado
Caractersticas
parentesco/Lgicadomito/Classificaoprimitiva.DistinoNaturezaxCultura.

TemaseConceitos Princpiosdeorganizaodamentehumana:paresdeoposioecdigosbinrios.Reciprocidade

ClaudeLviStrauss:Asestruturaselementaresdoparentesco1949.

TristesTrpicos1955.

Alguns Pensamentoselvagem1962.
Representantes Antropologiaestrutural1958
eobrasdereferncia Antropologiaestruturaldois1973
Ocrueocozido1964
Ohomemnu1971


Escola/Paradigma AntropologiaInterpretativa

Perodo SculoXXanos60

Culturacomohierarquiadesignificados
Buscadadescriodensa.
Caractersticas
InterpretaoxLeis.
InspiraoHermenutica.

http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html 2/3
31/01/2015 Antropologia
TemaseConceitos Interpretaoantropolgica:Leituradaleituraqueosnativosfazemdesuaprpriacultura.

Alguns CliffordGeertz:
Representantes Ainterpretaodasculturas1973.
eobrasdereferncia Saberlocal1983.

Escola/Paradigma AntropologiaPsModernaouCrtica

Perodoeobra SculoXXnos80

Preocupaocomosrecursosretricospresentesnomodelotextualdasetnografiasclssicase
Caractersticas contemporneas.Politizaodarelaoobservadorobservadonapesquisaantropolgica.Critica
dosparadigmastericosedaautoridadeetnogrficadoantroplogo.


Culturacomoprocessopolissmico.

TemaseConceitos Etnografiacomorepresentaopolifnicadapolissemiacultural.
Antropologiacomoexperimentao/artedacrticacultural.

JamesCliffordeGeorgesMarcus(WritingcultureThepoeticsandpoliticsofethnography
1986).
Alguns
GeorgeMarcuseMichelFischer(Anthropolyasculturalcritique1986).
Representantes
RichardPrice(Firsttime1983).
eobrasdereferncia
MichelTaussig(Xamanismo,colonialismoeohomemselvagem1987).
JamesClifford(Thepredicamentofculture1988).

OslivrosindicadosabaixopodemserteisparaaformaodeumabibliografiabsicaeintrodutriasobreaAntropologia:

CARDOSO,RuthAaventuraantropolgica.RiodeJaneiro,PazeTerra,1986.

COLE,JohnnettaB.(org.)AnthropologyfortheEighties.NewYork,TheFreePress,1982.

COPANS,JeansCrticasepolticasdaantropologia.Lisboa,Edies70,1981.

CORRA,MarizaAantropologianoBrasil(19601980).In:MICELI,Srgio(org.)HistriadascinciassociaisnoBrasil,v.2,
SoPaulo,Sumar,FAPESP,1995.

CUNHA,ManuelaCarneirodaAntropologiadoBrasil,SoPaulo,Brasiliense/EDUSP,1986

DAMATTA,RobertoRelativizando,Umaintroduoantropologiasocial.RiodeJaneiro,Rocco,1991.

HARRIS,MarvinEldesarrollodelateoriaantropolgica,Madri,SigloVeintiunoEditores,1979.

KUPER,AdamAntroplogoseantropologia.RiodeJaneiro,FranciscoAlves,1978

LABURTHETOLRA,Philippe&WARNIER,JeanPierreEtnologiaAntropologia.Petrpolis,Vozes,1997.

LAPLANTINE,FranoisAprenderAntropologia.SoPaulo,Brasiliense,1988

LVISTRAUSS,ClaudeAntropologiaestrutural.RiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1970.

OLIVEIRA,RobertoCardosodeSobreopensamentoantropolgicoRiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1988.

ROMNEY,A.Kimball&DeVORE,Paul(orgs.)YouandOthers.Cambridge,WinthropPublishers,1973

SPERBER,DanOsaberdosantroplogos.Lisboa,Edies70,1992.

STOCKINGJr,George(ed.)Race,cultureandevolution.NewYork,TheFreePress,1968.

STOCKINGJr,George(ed.)Observersobserved.Essaysonethnographicfieldwork.Madison,UniversityofWisconsinPress,1983.

STOCKINGJr,George(ed.)Theethnographersmagic.Madison,TheUniversityofWisconsinPress,1992

home*antropologia*cursos*diriodecampo*pesquisas*publicaes*

http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html 3/3

Vous aimerez peut-être aussi